You are on page 1of 10

. W jakim manifescie i dlaczego znajduje sie odzwierciedlenie nazwy Mloda Polska?

Najczęściej stosowana nazwa epoki - Młoda Polska - pochodzi od tytułu programowych artykułów
Artura Górskiego, opublikowanych w "Życiu" w 1898 r, będących manifestem ideowo-artystycznym
młodego pokolenia. "Młodzi" pragnęli odrodzić Polskę poprzez kontynuację ideologii romantyzmu
polskiego oraz stworzenie nowych norm i wartości etycznych i estetycznych.

2. Jaka filozofia ukazana jest w Kowalu? Interpretacja wiersza pod tym wzgledem
Kształtowanie charakteru porównuje do cieżkiej pracy kowala, który bedzie tworzył serce.Każdy
ma potencjał, talenty, ma w sobie coś, ma coś w swoim wnetrzu.Trzeba to tylko odnależć i
ukształtować-porównanie do wykuwania-kształtowanie to ciężka praca.Praca ta to radość, gdyż
powstanie silny, dzielny człowiek z wyjątkowym sercem, człowiek mocny nie pokonany, o
wyjątkowej osobowosci.Każdy moze stac sie takim człowiekiem.Człowiek może nie podołać temu
zadaniu, może być jednostka słabą.Lepiej żeby od razu zginął niż był ogarnięty
słabością,niemoca.Tak naprawde przetrwaja tylko jednostkisilne, mężne wyjatkowe.
Staff zwraca uwagę, że każdy człowiek może być wyjątkowy, ale musi mieć tego
świadomość.Wymaga to energi-dzwięki nadające ekspresję, emocję-podkreślają własne możliwości
człowieka.

3. Jak ukazany jest mlodopolski artysta w Albatrosie?


Jest to wiersz propagandowy. Albatros to symbol artysty. Charakterystyka sytuacji. Realny obraz:
pochwycenie ptaka, który jest doskonały w locie, a nieudolny będąc w niewoli. Strata piękna
wobec ludzi. Poeta, kiedy tworzy, przebywa wśród chmur własnej duszy, ma dar kreacyjny, ale
gdy zniża się do poziomu śmiertelników to traci swą moc. Artysta jest indywidualnością, stworzony
do wyższych celów. Nie może być porównywany z innymi śmiertelnikami. Reguły poetyckie
ograniczają jego swobodę. Tylko człowiek wolny jest podobny księciu na obłoku. Poeta jest
doskonałością poprzez naturę twórcy.

4. Porownaj chlopstwo w Chlopach i Weselu

„Wesele” Stanisława Wyspiańskiego i „Chłopi” Władysława Reymonta to dwie ikony polskiego


modernizmu traktujące o życiu chłopskiej społeczności.
Akcja dramatu Wyspiańskiego obejmuje czas trwania wesela krakowskiego artysty, Lucjana Rydla
z gospodarską córką, Jadwigą Mikołajczykówną.
„Chłopi” to epopeja, gdyż przynoszą wszechstronny i niezwykle bogaty wizerunek życia chłopów:
ich pracy, rozrywek, obyczajów, mentalności, zamknięty w czasie trwania jednego roku
kalendarzowego.
Chłopi w „Weselu” ukazani są przez pryzmat ludomanii..
Było to zjawisko powszechnie obserwowane wśród polskiej inteligencji, która chcąc uciec od
postaw dekadenckich i cywilizacji, szukała szczęścia w chłopskiej prostocie. Sposobem na
znalezienie spokoju miały być małżeństwa między inteligentami a wiejskimi kobietami. Inteligenci
traktowali chłopów tak, jakby żyli w innym świecie. Ich fascynacja wsią była powierzchowna i
zamykała im oczy na wartości, jakie mogłyby się zrodzić wśród chłopów.
Była fascynacją śmieszną i naiwną – mieszkańcy miasta doceniali tylko folklor, a nie postawę
chłopów. Mimo zachwytu nad obyczajami wsi, nie rozumieli ich, lub rozumieli je opatrznie.
Obraz chłopów jest wobec tego bardzo subiektywny.
Najbardziej zafascynowany kulturą chłopów jest Pan Młody. Dla niego wieś jest oazą spokoju,
ciszy. Jednak jego małżeństwo wynika tylko z owej fascynacji. W swojej żonie zauważa jedynie
piękno jej ludowego stroju, obyczajów w jakich wyrosła i prostotę. Nie kryją się za tym żadne
głębsze uczucia.
Wyspiański w swoim dramacie opisuje chłopów w zupełnie inny sposób niż Reymont. Nie chciał
ukazać całej panoramy chłopskiego życia, uroków i wad wsi, stosunków między chłopami. Jego
celem było postawienie diagnozy społeczeństwa polskiego i przepaści jaka istniała między
mieszkańcami wsi a inteligencją. Wyspiański ukazuje dobre cechy chłopów jak: pracowitość, chęć
do walki, siła, waleczność, ale nie gloryfikuje ich. Pokazuje mieszkańców Bronowic jak

o lud przywiązany do ojczyzny i chcący walczyć za jej wolność. Domagają się swojego udziału w
walce przypominając postawę chłopów-kościuszkowców. Nie potrafią jednak sami przystąpić do
działania. Tu właśnie miała zaznaczyć się rola inteligencji, która miała poprowadzić chłopów do
walki. Jednak niemożność porozumienia między klasami i bierność mieszkańców miasta sprawiają,
że piękna narodowowyzwoleńcza idea nie zostaje wprowadzona w czyn. Chłopi nie rezygnują z jej
realizacji, ale odkładają ją na później. Wynika to z ich nieświadomości narodowej i przywiązania do
dóbr materialnych (pawich piór), gdyż te były im bliższe niż marzenia o wolności.
Autor zarzuca chłopom prymitywizm zachować i ambicji oraz skłonność do pijaństwa i awantur.
Czekające na samoczynne rozwiązanie narodowych problemów społeczeństwo polskie zostało tu
skrytykowane i przedstawione w ironicznym świetle jako niezdolne do samostanowienia, bierne,
politycznie niedojrzałe.
Władysław Reymont chciał pokazać realistyczny obraz wsi, zmagające się ze sobą natury ludzkie
zdominowane przez biologiczne i religijne rytmy życia. Z wielką dokładnością opisuje różne aspekty
życia chłopów: ich pracę, rozrywki, obyczaje, mentalność.
Do ukazania życia chłopa Reymont posłużył się zarówno realizmem jak i naturalizmem.
Realizm przejawia się w dokładnej obserwacji dnia powszedniego chłopów i realiów polskiej wsi.
Zwraca uwagę na społeczną hierarchię gromady wiejskiej, pracę, obrzędy i obyczaje.
Naturalizm ukazuje związek ludności wiejskiej z naturą, jej uzależnienie od przyrody, popędy i
instynkty kierujące człowiekiem.
Celem Reymonta było poddanie wsi pewnej mitologizacji. Chłopa nobilituje jego ciężka praca i
życie zgodne z naturą. Czas pracy i odpoczynku jest ściśle wyznaczany przez nadchodzące po
sobie pory roku. Przedstawia to również pewną cykliczność – życie zamknięte w wielkim kręgu
życia – rozwoju – śmierci. Człowiek w „Chłopach” jest też uzależniony od wydarzeń w kalendarzu
świąt kościelnych. Wyznacza on pewien mityczny porządek, trwałość tradycji i obyczajów
kultywowanych od wieków. Święta to wielkie wydarzenia w życiu chłopów. Przygotowywane są
one z namaszczeniem i wielkim oddaniem, a same wydarzenia – celebrowane z wielką
dokładnością.
Autor „Chłopów” zauważa również cechy mieszkańców wsi, które są godne potępienia. Chłopi
nawet podczas Bożego Narodzenia nie potrafią się zjednoczyć – cały czas myślą o swojej ziemi i o
dawnych urazach. Postawa autora jest też poniekąd wyrażona przez postać księdza, który wytyka
chłopom ich wady – pijaństwo, bójki, sprzeczki, kłótnie, niezgody i ową walkę o ziemię.
Chłopi są ukazani przez pryzmat swojej ciężkiej pracy. Wiedzieli, że to od pracy ich rąk zależeć
będzie przyszłość ich rodzin. Ziemię traktują jako matkę, która wydaje na świat plony pozwalające
im żyć, dlatego traktują ją z wielką pieczołowitością.
Następuje tutaj porównanie lipieckiego chłopa do Piasta – pierwszego chłopa, będącego wzorcem
dla wszystkim innych, celebrującego czynność zasiewania ziemi.
Reymont pokazuje też biologiczną walkę o przetrwanie – walka ojców z dziećmi o ziemię, walka
chłopów z dworem. Życiem chłopów kieruje prawo bytu – wszyscy muszą troszczyć się o swoją
przyszłość. Jest to ciągła walka, która nie daje chłopom wytchnienia.
Z biologiczną sferą chłopów wiążą się też ich instynkty, których nie potrafią powstrzymać i stłumić.
To te pierwotne uczucia mają destrukcyjny wpływ na mieszkańców wsi. Jednym z takich uczuć jest
miłość, która ukazana jest głównie jako upust ślepych rządz.
Stanisław Wyspiański w swoim dramacie porusza sprawy polityczne, przedstawia i ocenia warstwy
polskiego społeczeństwa w aspekcie ich świadomości narodowej. Ukazuje zarówno chęć chłopów
do walki o ojczyznę, a jednocześnie niemożność podjęcia przez nich działań.
Władysław St. Reymont ukazuje panoramę wiejskiego życia. - nierówności społeczne na wsi,
konflikty między mieszkańcami i dworem, głód ziemi. Skupia się głównie na realistycznym odtw

BadyL

18:38:02
orzeniu uroków polskiej wsi końca XIX wieku i niezwykłego związku chłopa z ziemią.

5. 5 symboli z interpretacja w Ludziach Bezdomnych


- W „Ludziach bezdomnych” Żeromski posługuje się bardzo często symbolem. Stykamy się z nim
już w pierwszym rozdziale pierwszego tomu, gdy główny bohater przygląda się z zachwytem w
paryskim muzeum posągowi Wenus z Milo, będącym symbolem radości i urody życia.
- Kolejnym symbolem jest obraz „Rybak” (właściwy tytuł brzmi „Ubogi rybak”), autorstwa
francuskiego malarza Puvis de Chavannes’a, ukazujący społeczną krzywdę i niesprawiedliwość.
- Innym przykładem symbolu jest kwiat tuberozy – metafora bezużytecznego piękna, do którego
bohater porównuje postawę i życie utracjusza i amanta Karbowskiego
- W utworze występuje motyw krzyku pawia – symbolu śmierci i zwiastuna nieszczęścia.
- „rozdarta sosna" - symbol cierpiącej duszy bohatera oraz losów Judyma i Joasi, które się
rozłączyły

6. 3 nowe zjawiska w mlodopolskim dramacie


Ekspresjonizm - ukształtował się w opozycji do tendencji twórczych dominujących w drugiej
połowie XIX wieku i początku XX wieku; kierunek funkcjonował w literaturze i sztuce. Ukazywał
silne przeżycia psychiczne, dążył do ich uzewnętrznienia, akcentował ostre kontrasty w obrazie
rzeczywistości, posługiwał *:f się jaskrawymi środkami wyrazu.
W swoich wczesnych dramatach (Ojciec, Panna Julia), które mają charakter naturalistyczny,
podejmował problematykę walki płci, skupiał się na analizie psychologicznej ludzkich zachowań.
Symbolizm - narodził się we Francji w latach dziewięćdziesiątych XIX wieku. Szybko upowszechnił
się także w Polsce. Ambicją symbolistów stało się wyrażenie tego, co niewyrażalne. Dążyli do
ukazania świadomych i nieświadomych stanów psychicznych za pomocą symbolu, czyli znaku,
pojęcia lub układu pojęć użytych dla oznaczenia innego przedmiotu.

7. Impresjonizm w Krzaku dzikej rozy


W wierszu tym występuje obrazowanie typowo impresjonistyczne np. :

ciemnosmerczyńskie skały
szary złom
krwawy pąs róży
niebieski kryształ
ciemnosmerczyński los
bladobłękitne fale
srebrnolity pas
seledyn niebiosów
czerwone próchno
biel rosy

W opisie tym zwraca uwagę uchwycenie rozmaitych tonacji kolorystycznych, grę światła i cienia.
Poeta opisuje w każdym z kolejnych sonetów przyrodę, która wzbogacona jest o nowe elementy
tatrzańskiej przyrody.

8. Dekadentyzm z Deszczu jesiennym + definicja dekadentyzmu


wiersz przybiera tonację dekadencką. Jak wiele tekstów z tej epoki operuje typowymi elementami
świata przedstawionego. Pojawiają się więc tu symboliczne mary powiewne, które wędrują w dal
bezkresną przez pustynię. Dalej mamy śmierć żebraka i spalone dzieci i dom. Niezwykle popularny
jest również obraz szatana wędrującego przez ogród. Zostawia po sobie zgliszcza i popioły, trwogę
i śmierć.
Dekadentyzm (inaczej: choroba wieku) – nurt światopoglądowy i artystyczny, który swój początek
miał około 1890 roku. Pojęcie to wywodzi się od francuskiego słowa décadence, oznaczającego
"chylenie się ku upadkowi", "schyłek" (wieku).

9. Katastrofizm w "Dies irae"!


Dies Irae oznacza dokładnie „dzień sądu”. Wiersz nawiązuje do biblijnego dnia Sądu
Ostatecznego. Ukazuje nam odwieczną walkę dobra ze złem, gdzie dobro utożsamiane jest z
Chrystusem, natomiast zło z szatanem.
Podmiot liryczny jest przedstawicielem całej ludzkości w dniu Sądu Ostatecznego. Ziemia w tym
momencie jest kryzysem, przyroda przeraża swoim wyglądem, pojawiają się zwierzęta, które
budzą zazwyczaj odrazę np. pijawki, skłębione żmije, jaszczury. Pojawiają się także jadowite
rośliny. Ziemia staje się nieprzyjazna człowiekowi, budzi lęk. Odgłosy trąb nawiązują do
apokalipsy. Wśród ludzi jest przerażenie, ludzkość boi się nie tylko tego, co jest wokół niej, ale
również Boga, bowiem Bóg ma sądzić. Grzeszna ludzkość boi się reakcji Boga, podąża na
stracenie, panuje chaos. Postać Chrystusa jest przerażona tym, co widzi, nie potrafi zareagować
na zło. Natomiast szatan jest górą, czuje przewagę, wie,

BadyL

18:38:02
że wygrywa i śmieje się z tego, co dzieje się na Ziemi. Podmiot liryczny jest zrozpaczony i zwraca
się do Boga. Prosi, żeby Bóg nie stał bezczynnie, żeby nie patrzył na grzeszność ludzką i
zainterweniował. Podmiot liryczny prosi o łaskę, o pomoc. Prosi Boga by zwolnił świat od
cierpienia, by ingerował w świat zła. Zarzuca Bogu niesprawiedliwość, obojętność. Bóg stworzył
świat, lecz niedoskonały, a człowiek wciąż grzeszy. To Bóg naznaczył człowieka grzechem, zatem z
góry skazał go na zagładę. Podmiot liryczny stwierdza więc, że to Bóg stworzył zło, szatana i
grzech. Skoro teraz stoi spokojnie i patrzy na to co się dzieje, tzn., że zarzuty podmiotu lirycznego
są słuszne: świat jest pozbawiony miłości Bożej. Bóg milczy, zgadza się na zło i sądzi.
Rodzaj postawy podmiotu lirycznego jest postawa prometejska. Podmiot mówi i cierpi w imię
ludzkości. W ich imię buntuje się. Bóg stworzył świat, ale szatanowi powierzył rolę w jego
ingerencję. Stąd słabość ludzka, ponieważ zło jest wpisane w ludzki los. Wiersz ukazuje wyraźny
katastrofizm. Po raz pierwszy motywy katastroficzne pojawiają się właśnie w twórczości
Kasprowicza.
Złoty róg to symbol walki, znak czynu, ma poderwać ospałe społeczeństwo. Do walki nie dochodzi,
bo gospodarz oddał róg Jaśkowi, który go gubi.

- Czapka z piór to symbol przywiązania do rzeczy błahych i materialnych. Ostrzeżenie by nie


przekładać wartości prywatnych
nad państwowe.

- Sznur to symbol niewoli.


- Dzwon Zygmunta symbol wielkości Polski.
- Kosy nasadzone na sztorc to mit racławicki, gotowość walki.

W Weselu jesteśmy świadkami prawdziwego symbolicznego teatru


gestów i rekwizytów. Gdybyśmy odrzucili całą warstwę ukrytych znaczeń, otrzymalibyśmy dość prostą,
może nieco bajkową historię o zagubieniu złotego rogu i letargicznym śnie bohaterów. Ale wymowa
poszczególnych zdarzeń jest dużo głębsza i bardziej skomplikowana.

Pod koniec aktu I młoda para zaprasza na wesele chochoła. Jest on twórcą urojeń. W utworze tym
występują trzy rodzaje symboli:

 rzeczy
 postaci
 sceny

Chochoł rzuca czar na zebranych, budzą się w nich ukryte uczucia. Uosobienia utajnionych pragnień.
Chochoł to także krzak bez życia otulony słomą na zimę. Oznacza uśpione wartości narodu. Na
wiosnę się obudzi i latem rozkwitnie, co wyraża nadzieję na odzyskanie niepodległości.

Widmo - symbol miłości romantycznej


.
Narzeczony Marysi, który zmarł na suchoty. Malarz francuski. Jego duch przybył na wesele.
Rozpamiętuje chwile gdy byli razem, gdy istniała między nimi jakaś więź.

Jest to upostaciowanie wewnętrznych przeżyć Marysi. Z jednej strony cieszy się ona z jego przybycia,
a z drugiej obawia. Pogodziła się z jego śmiercią. Jest to symbol utraconej miłości. Marysia
przypomina sobie spędzone z kochankiem chwile i boi się stabilizacji z mężem. Nie wie czy ma zostać
z Wojtkiem. To właśnie wesele sprowokowało ją do tych rozważań.

Rycerz (Zawisza Czarny)


Symbol honoru i patriotyzmu. Jest uosobieniem pragnień poety. Poeta ma odczucie siły. Chociaż w
epoce Młodej Polski panują dekadenckie postawy, tęskni do mocy
i siły.

Rycerz to symbol mocy, odwagi i zwycięstwa. Zwiastun odrodzenia. Nazywa poetę nędzarzem. Poeta
cierpi bo to, co tworzy jest odzwierciedleniem ducha czasu. Rycerz przypomina czasy Jagiełły. Poeta
ma szansę prowadzenia ludu do walki. We fragmencie tej rozmowy osądzona jest zdegenerowana
młodopolska poezja. Poeta nie chce napisać wielkiego dzieła. Nie jest w stanie podołać przywództwu
narodu. Rycerz to symbol dawnej siły poezji oddziałującej na społeczeństwo.

Neoromantyzm podkreślał związki tego okresu w dziejach literatury polskiej


z romantyzmem, wskazując na liczne pokrewieństwa i analogie w dziełach obu epok.
Wesele” Stanisława Wyspiańskiego można określić mianem dramatu neoromantycznego. Autor
wykorzystał nowe tendencje, charakterystyczne dla sztuki modernistycznej, takie jak
symbolizm i ekspresjonizm, łącząc je z romantyczną ideologią i poetyką. Poza cechami, specyficznymi
dla romantycznej dramaturgii, można odnaleźć w dziele bezpośrednie nawiązania do konkretnych
utworów wielkich romantyków. Literackim pierwowzorem postaci Hetmana jest widmo Złego Pana z II
części „Dziadów” oraz widmo Doktora z III części „Dziadów” Adama Mickiewicza. Z kolei kreację
postaci Wernyhory można uznać za poetycką kontynuację postaci wieszcza ze „Snu srebrnego
Salomei” Juliusza Słowackiego.

Dramat Wyspiańskiego, podobnie jak dzieła polskich romantyków, nasycony jest treściami
patriotycznymi. Wzywa do walki narodowowyzwoleńczej, do podjęcia czynu zbrojnego. W utworze
stanowi to bardzo istotny i zarazem trudny do rozwiązania problem, ponieważ żadna z
przedstawionych grup społecznych nie jest zdolna do podjęcia się roli przewodzenia narodowi. Z
literatury romantycznej wywodzi się także pragnienie znalezienia odpowiedniego miejsca w
społeczeństwie dla artysty i inteligenta, którzy mogli spełniać funkcję duchowego przewodnika
narodu.

Z dramatu romantycznego Wyspiański zaczerpnął konstrukcję świata przedstawionego, w którym


sceny realistyczne przeplatają się z fantastycznymi. Osobom rzeczywistym ukazują się różnorakie
zjawy ze świata nadprzyrodzonego, a różany chochoł nabiera cech ludzkich. Także sceny wizyjne,
występujące w „Weselu”, są charakterystyczne dla twórczości romantycznej.

Swoistą cechą literatury doby romantyzmu był zwrot


ku ludowości, co można również odnaleźć w dziele Wyspiańskiego. Ponadto ludowość w epoce
Młodej Polski była także modą na „ludomanię” i wiązała się z fascynacją malowniczością wsi, jej
zwyczajami i strojami. Przejawem chłopomanii w „Weselu” jest małżeństwo Pana Młodego z córką
gospodarza oraz jego zachwyt nad prostolinijnym życiem z dala od miasta

stworzył w „Weselu” nowatorską wizję teatru


, łącząc wzorce romantyczne
ze współczesnymi mu tendencjami w dramaturgii. Sięgnął również do antyku, zachowując zasadę
trzech jedności: miejsca, czasu i akcji. W twórczości polskich
romantyków dostrzegał niewyczerpane źródło inspiracji i nowych pomysłów. W swym dziele poruszył
istotną dla
czasów, w których żył, problematykę narodowowyzwoleńczą, polemizując jednocześnie z pewnymi
cechami i poglądami romantycznymi. Podjął ważny temat roli artysty w społeczeństwie, problem
wolności osobistej i całego narodu oraz ocenę zróżnicowanego społeczeństwa.

Dekadentyzm - prąd wyrażający się w podstawie pesymistycznej i skrajnie


indywidualistycznej, obrazujący poczucie słabości i bezradności człowieka wobec
spodziewanego kresu cywilizacji.
Odwoływał się do filozofii Schopenhauera, która pesymistycznie oceniała ludzką naturę i
sens egzystencji. Wyrażał niechęć do świata, utratę ideałów, poczucie niedorzeczności
istnienia.
Ten niepokój filozoficzno-moralny dominuje w "Otchłani Baudelairea", wierszach Tetmajera:
"Koniec wieku XIX", "Nie wierzę w nic". Poczucie bezcelowości działań ludzkich i
wypływająca z tego udręka charakterystyczna jest m.in. dla hymnów Kasprowicza ("Święty
Boże", "Dies irae"), wierszu "Deszcz jesienny" Staffa.
Ekspresjonizm - kierunek w sztuce i literaturze rozwijający się w latach 1910-1925, który,
przeciwstawiając się naturalizmowi i impresjonizmowi, dążył do wyrażenia w sposób
spotęgowany i dramatyczny wewnętrznych przeżyć twórcy.

Typowo impresjonistyczny charakter ma wiersz Kazimierza Przerwy-Tetmajera


"Melodia mgieł nocnych". Młodopolskie zamiłowanie do Tatr doskonale oddaje
widok górskich mgieł spowijających dolinę. Sposób przesuwania się mgieł
przypomina taniec, który jest "okręcaniem się wstęgą naokoło księżyca".
Kształty opisywanych przedmiotów są nieostre, ulotne, kolory nieokreślone, zaś
ruch współgra z muzycznym wrażeniem.
"Deszcz jesienny" Leopolda Staffa jest wierszem łączącym techniki
impresjonizmu i symbolizmu. Nastrój utworu jest niezwykle smutny i
melancholijny, co podkreśla pierwsza zwrotka i jednocześnie refren: "O szyby
deszcz dzwoni, deszcz dzwoni jesienny/ i pluszcze jednaki, miarowy,
niezmienny...". Aura smutnego, szarego, jesiennego dnia podkreśla dekadencką
postawę podmiotu lirycznego. Dzięki zastosowaniu impresjonistycznych
chwytów autor tworzy sugestywny nastrój padającego deszczu: wyrazy
onomatopeiczne przywołują na myśl krople deszczu, gdyż nagromadzenie
głosek: s, sz, cz, dż przypomina szmer kapiącej wody. Staff zawarł w swym
utworze cały przegląd typowo młodopolskich symboli i charakterystycznych
motywów: przygnębiająca wizja czyjegoś pogrzebu, wypadek, smutny, płaczący
szatan, zjawy. Charakterystyczny dla tego wiersza nastrój całkowitego
przygnębienia i nieopisanego żalu sprawia, że jest on jednym z najlepszych
przykładów dekadenckiego widzenia świata.

Symbol jako środek młodopolski został wykorzystany w utworze Kazimierza


Przerwy-Tetmajera "Anioł Pański", aby podkreślić przemijanie rzeczy
materialnych i bezsens egzystencji ludzkiej. To właśnie symbolizuje szara,
smutna rzeka, która opływa łąki, drogi, torfowiska. Tak jak rzeka nie może
zawrócić swych wód, tak nic w świecie nie może się powtórzyć i powrócić do
początku. Występujące w wierszu motywy są symbolem nieodwracalności życia,
braku jego sensu, żałosnego końca ludzkiej egzystencji. Większość symboli jest
niezwykle tajemnicza i trudna do rozszyfrowania, dlatego wiersz zawiera liczne
niedopowiedzenia. Być może jest to spowodowane zastosowaniem przez autora
opisu wewnętrznego pejzażu duszy, który może być nie do końca zrozumiały dla
innego człowieka.

Chłopi:

 interesują się kwestiami politycznym;


 są patriotami i mają wolę walki narodowowyzwoleńczej (Czepiec przypomina o
udziale chłopów w walkach w trakcie powstania kościuszkowskiego);
 są lepiej przygotowani do działania niż inteligencja, która nie chce objąć roli
przywódczej;
 potrafią manifestować swą siłę i chęć działania;
 bez wstydu mówią o przynależności do swojej warstwy społecznej;
 mimo wszystko nie są dostatecznie dojrzali do powstania;
 według Gospodarza są rozważni, godni i przyzwyczajeni do ubóstwa - te cechy
mają świadczyć o ich potędze;
 dla Gospodarza jest to bardziej wartościowa grupa niż inteligencja, z racji ślubu z
chłopką poznał nie tylko zewnętrzne aspekty ich życia, ale także ważne wartości
moralne;
 mogą być niebezpieczną siłą;
 posiadają znaczny temperament;
 ich myślenie jest proste, ale logiczne, mają dużo dobrych chęci, ale są
jednocześnie zapalczywi;
 ważny jest dla nich porządek społeczny;
 są mocno związani ze swoją kulturą i tradycją, ale jednocześni nie zamykają się
na świat;
 nieco nieufni wobec osób spoza ich kultury.

Inteligenci:

 są zachwyceni wsią, jej przyrodą, ale w rzeczywistości nie znają realiów życia, nie
rozumieją chłopskiej mentalności;
 twierdzą, że chłopi nie powinni interesować się polityką, ponieważ jest to dla nich
zbyt trudny temat, powinni skupić swoją uwagę na własnych gospodarstwach;
 nie znają prac polowych;
 są niechętni chłopstwu, traktują je z wyższością i pobłażaniem;
 nie chcą próbować przybliżyć sobie prawdziwych problemów wsi;
 według słów Gospodarza na wsi szukają jedynie rozrywki i relaksu;
 są bardziej świadomi politycznie, ale nie potrafią tego wykorzystać;
 kompromitują się przed chłopami politycznie, społecznie, towarzysko.

Inteligencja nie potrafi sprostać zadaniom i wymaganiom, jakich oczekuje od nich


społeczeństwo w chwili możliwości powstania narodowego. Jeśli chłopi byli gotowi do
podjęcia walk, ale brakowało im przywódców, tak inteligenci nie są przygotowani na
przyjęcie roli przywódczej, która była dla nich przewidziana. Polacy jako naród nie są
gotowi na zorganizowanie powstania, które miałoby szansę powodzenia

5. Symbole : Adam i Ewa symbolizują grzech pierworodny obciążający ludzkość,


szatan jako symbol kuszenia, Chrystus w koronie cierniowej symbolizuje
odkupienie z grzechu. Wizje te symbolizują świat chylący się ku upadkowi. Obrazy zagłady
ludzkości, śmierci i zatracenia przyrody są symbolami tragizmu życia. Muł wypełniający świat może
symbolizować niechęć do przeciwstawiania się grzechowi. Dlatego grzesznicy zostali odepchnięci od
raju i Pana. Z różnych miejsc, korzeni, sitowia, trzciny i trawy, rowów i jam wypełza teraz “żmij
skłębiony płód” – może to symbol właśnie grzechu ludzkiego. Podmiot zwraca się do Boga, który
roztoczył przed ludźmi wielki grób, w który wpadają krzyże symbolizujące ludzi, jest ich bardzo dużo.

Impresjonizm - (od impressio) czyli wrażenie:


A) metoda twórcza, która polegała na utrwalaniu przelotnych, indywidualnych i
niedefiniowalnych stanów psychicznych; był to zapis tego, co artysta doznawał albo
obserwował w konkretnej chwili,
B) korzystanie z efektów malarskich - stosowanie pastelowych barw oraz świetlnych
refleksów,
* Ekspresjonizm:
A) dynamiczne przedstawianie emocji, stanów i przeżyć psychicznych, wizji człowieka,
B) sięganie po kontrowersyjne tematy,
* Symbolizm - kierunek artystyczno-literacki, który opierał się na przedstawianiu myśli za
pomocą symbolu, czyli znaku posiadającego dwa znaczenia: realne i ukryte; symbol
starał się wyrazić niewyrażalne; symbol mógł być interpretowany różnorodnie ze względu
na odwoływanie się do ukrytych treści.

You might also like