Professional Documents
Culture Documents
Najczęściej stosowana nazwa epoki - Młoda Polska - pochodzi od tytułu programowych artykułów
Artura Górskiego, opublikowanych w "Życiu" w 1898 r, będących manifestem ideowo-artystycznym
młodego pokolenia. "Młodzi" pragnęli odrodzić Polskę poprzez kontynuację ideologii romantyzmu
polskiego oraz stworzenie nowych norm i wartości etycznych i estetycznych.
2. Jaka filozofia ukazana jest w Kowalu? Interpretacja wiersza pod tym wzgledem
Kształtowanie charakteru porównuje do cieżkiej pracy kowala, który bedzie tworzył serce.Każdy
ma potencjał, talenty, ma w sobie coś, ma coś w swoim wnetrzu.Trzeba to tylko odnależć i
ukształtować-porównanie do wykuwania-kształtowanie to ciężka praca.Praca ta to radość, gdyż
powstanie silny, dzielny człowiek z wyjątkowym sercem, człowiek mocny nie pokonany, o
wyjątkowej osobowosci.Każdy moze stac sie takim człowiekiem.Człowiek może nie podołać temu
zadaniu, może być jednostka słabą.Lepiej żeby od razu zginął niż był ogarnięty
słabością,niemoca.Tak naprawde przetrwaja tylko jednostkisilne, mężne wyjatkowe.
Staff zwraca uwagę, że każdy człowiek może być wyjątkowy, ale musi mieć tego
świadomość.Wymaga to energi-dzwięki nadające ekspresję, emocję-podkreślają własne możliwości
człowieka.
o lud przywiązany do ojczyzny i chcący walczyć za jej wolność. Domagają się swojego udziału w
walce przypominając postawę chłopów-kościuszkowców. Nie potrafią jednak sami przystąpić do
działania. Tu właśnie miała zaznaczyć się rola inteligencji, która miała poprowadzić chłopów do
walki. Jednak niemożność porozumienia między klasami i bierność mieszkańców miasta sprawiają,
że piękna narodowowyzwoleńcza idea nie zostaje wprowadzona w czyn. Chłopi nie rezygnują z jej
realizacji, ale odkładają ją na później. Wynika to z ich nieświadomości narodowej i przywiązania do
dóbr materialnych (pawich piór), gdyż te były im bliższe niż marzenia o wolności.
Autor zarzuca chłopom prymitywizm zachować i ambicji oraz skłonność do pijaństwa i awantur.
Czekające na samoczynne rozwiązanie narodowych problemów społeczeństwo polskie zostało tu
skrytykowane i przedstawione w ironicznym świetle jako niezdolne do samostanowienia, bierne,
politycznie niedojrzałe.
Władysław Reymont chciał pokazać realistyczny obraz wsi, zmagające się ze sobą natury ludzkie
zdominowane przez biologiczne i religijne rytmy życia. Z wielką dokładnością opisuje różne aspekty
życia chłopów: ich pracę, rozrywki, obyczaje, mentalność.
Do ukazania życia chłopa Reymont posłużył się zarówno realizmem jak i naturalizmem.
Realizm przejawia się w dokładnej obserwacji dnia powszedniego chłopów i realiów polskiej wsi.
Zwraca uwagę na społeczną hierarchię gromady wiejskiej, pracę, obrzędy i obyczaje.
Naturalizm ukazuje związek ludności wiejskiej z naturą, jej uzależnienie od przyrody, popędy i
instynkty kierujące człowiekiem.
Celem Reymonta było poddanie wsi pewnej mitologizacji. Chłopa nobilituje jego ciężka praca i
życie zgodne z naturą. Czas pracy i odpoczynku jest ściśle wyznaczany przez nadchodzące po
sobie pory roku. Przedstawia to również pewną cykliczność życie zamknięte w wielkim kręgu
życia rozwoju śmierci. Człowiek w Chłopach jest też uzależniony od wydarzeń w kalendarzu
świąt kościelnych. Wyznacza on pewien mityczny porządek, trwałość tradycji i obyczajów
kultywowanych od wieków. Święta to wielkie wydarzenia w życiu chłopów. Przygotowywane są
one z namaszczeniem i wielkim oddaniem, a same wydarzenia celebrowane z wielką
dokładnością.
Autor Chłopów zauważa również cechy mieszkańców wsi, które są godne potępienia. Chłopi
nawet podczas Bożego Narodzenia nie potrafią się zjednoczyć cały czas myślą o swojej ziemi i o
dawnych urazach. Postawa autora jest też poniekąd wyrażona przez postać księdza, który wytyka
chłopom ich wady pijaństwo, bójki, sprzeczki, kłótnie, niezgody i ową walkę o ziemię.
Chłopi są ukazani przez pryzmat swojej ciężkiej pracy. Wiedzieli, że to od pracy ich rąk zależeć
będzie przyszłość ich rodzin. Ziemię traktują jako matkę, która wydaje na świat plony pozwalające
im żyć, dlatego traktują ją z wielką pieczołowitością.
Następuje tutaj porównanie lipieckiego chłopa do Piasta pierwszego chłopa, będącego wzorcem
dla wszystkim innych, celebrującego czynność zasiewania ziemi.
Reymont pokazuje też biologiczną walkę o przetrwanie walka ojców z dziećmi o ziemię, walka
chłopów z dworem. Życiem chłopów kieruje prawo bytu wszyscy muszą troszczyć się o swoją
przyszłość. Jest to ciągła walka, która nie daje chłopom wytchnienia.
Z biologiczną sferą chłopów wiążą się też ich instynkty, których nie potrafią powstrzymać i stłumić.
To te pierwotne uczucia mają destrukcyjny wpływ na mieszkańców wsi. Jednym z takich uczuć jest
miłość, która ukazana jest głównie jako upust ślepych rządz.
Stanisław Wyspiański w swoim dramacie porusza sprawy polityczne, przedstawia i ocenia warstwy
polskiego społeczeństwa w aspekcie ich świadomości narodowej. Ukazuje zarówno chęć chłopów
do walki o ojczyznę, a jednocześnie niemożność podjęcia przez nich działań.
Władysław St. Reymont ukazuje panoramę wiejskiego życia. - nierówności społeczne na wsi,
konflikty między mieszkańcami i dworem, głód ziemi. Skupia się głównie na realistycznym odtw
BadyL
18:38:02
orzeniu uroków polskiej wsi końca XIX wieku i niezwykłego związku chłopa z ziemią.
ciemnosmerczyńskie skały
szary złom
krwawy pąs róży
niebieski kryształ
ciemnosmerczyński los
bladobłękitne fale
srebrnolity pas
seledyn niebiosów
czerwone próchno
biel rosy
W opisie tym zwraca uwagę uchwycenie rozmaitych tonacji kolorystycznych, grę światła i cienia.
Poeta opisuje w każdym z kolejnych sonetów przyrodę, która wzbogacona jest o nowe elementy
tatrzańskiej przyrody.
BadyL
18:38:02
że wygrywa i śmieje się z tego, co dzieje się na Ziemi. Podmiot liryczny jest zrozpaczony i zwraca
się do Boga. Prosi, żeby Bóg nie stał bezczynnie, żeby nie patrzył na grzeszność ludzką i
zainterweniował. Podmiot liryczny prosi o łaskę, o pomoc. Prosi Boga by zwolnił świat od
cierpienia, by ingerował w świat zła. Zarzuca Bogu niesprawiedliwość, obojętność. Bóg stworzył
świat, lecz niedoskonały, a człowiek wciąż grzeszy. To Bóg naznaczył człowieka grzechem, zatem z
góry skazał go na zagładę. Podmiot liryczny stwierdza więc, że to Bóg stworzył zło, szatana i
grzech. Skoro teraz stoi spokojnie i patrzy na to co się dzieje, tzn., że zarzuty podmiotu lirycznego
są słuszne: świat jest pozbawiony miłości Bożej. Bóg milczy, zgadza się na zło i sądzi.
Rodzaj postawy podmiotu lirycznego jest postawa prometejska. Podmiot mówi i cierpi w imię
ludzkości. W ich imię buntuje się. Bóg stworzył świat, ale szatanowi powierzył rolę w jego
ingerencję. Stąd słabość ludzka, ponieważ zło jest wpisane w ludzki los. Wiersz ukazuje wyraźny
katastrofizm. Po raz pierwszy motywy katastroficzne pojawiają się właśnie w twórczości
Kasprowicza.
Złoty róg to symbol walki, znak czynu, ma poderwać ospałe społeczeństwo. Do walki nie dochodzi,
bo gospodarz oddał róg Jaśkowi, który go gubi.
Pod koniec aktu I młoda para zaprasza na wesele chochoła. Jest on twórcą urojeń. W utworze tym
występują trzy rodzaje symboli:
rzeczy
postaci
sceny
Chochoł rzuca czar na zebranych, budzą się w nich ukryte uczucia. Uosobienia utajnionych pragnień.
Chochoł to także krzak bez życia otulony słomą na zimę. Oznacza uśpione wartości narodu. Na
wiosnę się obudzi i latem rozkwitnie, co wyraża nadzieję na odzyskanie niepodległości.
Jest to upostaciowanie wewnętrznych przeżyć Marysi. Z jednej strony cieszy się ona z jego przybycia,
a z drugiej obawia. Pogodziła się z jego śmiercią. Jest to symbol utraconej miłości. Marysia
przypomina sobie spędzone z kochankiem chwile i boi się stabilizacji z mężem. Nie wie czy ma zostać
z Wojtkiem. To właśnie wesele sprowokowało ją do tych rozważań.
Rycerz to symbol mocy, odwagi i zwycięstwa. Zwiastun odrodzenia. Nazywa poetę nędzarzem. Poeta
cierpi bo to, co tworzy jest odzwierciedleniem ducha czasu. Rycerz przypomina czasy Jagiełły. Poeta
ma szansę prowadzenia ludu do walki. We fragmencie tej rozmowy osądzona jest zdegenerowana
młodopolska poezja. Poeta nie chce napisać wielkiego dzieła. Nie jest w stanie podołać przywództwu
narodu. Rycerz to symbol dawnej siły poezji oddziałującej na społeczeństwo.
Dramat Wyspiańskiego, podobnie jak dzieła polskich romantyków, nasycony jest treściami
patriotycznymi. Wzywa do walki narodowowyzwoleńczej, do podjęcia czynu zbrojnego. W utworze
stanowi to bardzo istotny i zarazem trudny do rozwiązania problem, ponieważ żadna z
przedstawionych grup społecznych nie jest zdolna do podjęcia się roli przewodzenia narodowi. Z
literatury romantycznej wywodzi się także pragnienie znalezienia odpowiedniego miejsca w
społeczeństwie dla artysty i inteligenta, którzy mogli spełniać funkcję duchowego przewodnika
narodu.
Chłopi:
Inteligenci:
są zachwyceni wsią, jej przyrodą, ale w rzeczywistości nie znają realiów życia, nie
rozumieją chłopskiej mentalności;
twierdzą, że chłopi nie powinni interesować się polityką, ponieważ jest to dla nich
zbyt trudny temat, powinni skupić swoją uwagę na własnych gospodarstwach;
nie znają prac polowych;
są niechętni chłopstwu, traktują je z wyższością i pobłażaniem;
nie chcą próbować przybliżyć sobie prawdziwych problemów wsi;
według słów Gospodarza na wsi szukają jedynie rozrywki i relaksu;
są bardziej świadomi politycznie, ale nie potrafią tego wykorzystać;
kompromitują się przed chłopami politycznie, społecznie, towarzysko.