AUTORSKI PROGRAM ZAJĘĆ

PLASTYCZNYCH

DLA UCZNIÓW KLASY I

Opracowała Małgorzata Wysocka

Krystyna Ponomarow
nauczycielki nauczania zintegrowanego
Szkoła Podstawowa nr 11 w Suwałkach

Spis treści
Wstęp

I. Cele

II. Treści kształcenia oraz cele operacyjne

III. Propozycje tematów prac plastycznych

IV. Propozycje technik plastycznych

V. Ewaluacja programu

VI. Przykładowy plan zajęć plastycznych dla klasy I

Bibliografia
 2

WSTĘP

Chcąc kształtować wrażliwość na piękno, rozwijać smak estetyczny, musimy

przygotować dziecko w tym kierunku już od wczesnego dzieciństwa.
Zadaniem szkoły jest rozwijanie wszelkich zdolności ucznia, dzięki czemu kształtuje
on swoją osobowość i zwiększa szansę powodzenia w szkole i w życiu. Sztuki plastyczne
doskonale wpływają na proces kształtowania osobowości i postawy otwarcia na świat. Ich
podstawą są przeróżne działania plastyczne. Dają one dziecku radość poprzez oglądanie,
dotykanie, manipulowanie, działanie. Poprzez ćwiczenia plastyczne dziecko okazuje uczucia,
wyraża samego siebie, swoją osobowość.
Tworząc prace plastyczne, dziecko rozwija własną wyobraźnię i pomysłowość, staje
się samodzielne, nabywa umiejętność radzenia sobie, dobierania narzędzi i materiałów
potrzebnych do realizacji projektu, wykazywania inicjatywy. Dzieci bardzo angażują się w
proces tworzenia i z dumą pokazują swoje prace. Promocja i odpowiednia prezentacja tych
prac jest bardzo istotna, ponieważ:
- dowartościowuje autorów prac,
- mobilizuje do twórczego działania,
- jest uwieńczeniem długotrwałego działania.
Zajęcia pozalekcyjne plastyczne mają pobudzać kreatywność uczniów, odkrywać
przyjemność tworzenia. Powinny też pomóc w odpowiedniej promocji prac. Udział w
konkursach plastycznych jest bardzo mobilizujący do twórczego działania i dowartościowuje
autorów prac.
Proponowany program pozalekcyjnych zajęć plastycznych dla kl. I został opracowany
w oparciu o podstawę programową MEN Dz. U/Nr 14, poz. 129 oraz 130.
Uwzględnione zostały w nim główne hasła programowe .Program określa również
cele operacyjne dla zawartych w nim zagadnień. Zawiera również propozycje tematów zajęć
plastycznych oraz możliwych do wykorzystania technik.

I. CELE

1. Cele ogólne:

• Rozbudzanie i rozwijanie wrażliwości estetycznej dziecka oraz jego indywidualnych

zdolności twórczych,
• Pobudzanie kreatywności uczniów, odkrywanie przyjemności tworzenia, cieszenie się
uzyskanym efektem.

2. Cele szczegółowe:

• Rozwijanie zmysłu estetyki i potrzeby tworzenia.

• Rozwijanie kreatywności, zdolności wyobrażania, wymyślania i produkowania czegoś
nowego, oryginalnego.
• Rozwijanie możliwości innowacyjnych poprzez wynajdywanie różnych rozwiązań
dotyczących tego samego tematu.
• Zapoznanie z różnymi technikami i obserwowanie uzyskanych efektów.
• Posługiwanie się niekonwencjalnymi materiałami jako środkiem wyrazu.
• Zapoznanie z kształtem, kolorem i bryłą poprzez twórcze zabawy.
 3
• Rozwijanie wyobraźni pobudzonej pozytywnymi emocjami.
• Promowanie prac i ich autorów poprzez uczestnictwo w konkursach plastycznych.

II. TREŚCI KSZTAŁCENIA ORAZ CELE OPERACYJNE.

1. Działalność plastyczna.

Treści kształcenia Cele operacyjne

1. Przedstawianie zjawisk, wydarzeń Uczeń przedstawia zjawiska i wydarzenia

realnych i fantastycznych z uwzględnieniem
postaci ludzi i zwierząt.
2. Przedstawianie scen inspirowanych przez
przeżycia, pory roku, teksty literackie za
pomocą określonych środków wyrazu z
zachowaniem kształtu, wielkości, proporcji,
barwy.
realne i fantastyczne z uwzględnieniem
postaci ludzi i zwierząt.
Uczeń przedstawia sceny inspirowane przez
przeżycia pory roku, teksty literackie za
pomocą określonych środków wyrazu z
zachowaniem kształtu, wielkości, proporcji,
barwy.

2. Wiadomości z zakresu sztuk plastycznych.

Treści kształcenia Cele operacyjne

1. Rozróżnianie i nazywanie dziedzin sztuk Uczeń rozróżnia i nazywa dziedziny sztuk

plastycznych, takich jak: malarstwo, plastycznych, takie jak: malarstwo,
rzeźbiarstwo, architektura. rzeźbiarstwo, architektura..
2. Określanie czynności i wymienianie Uczeń określa czynności i wymienia
narzędzi związanych z omawianymi narzędzia związane z omawianymi
dziedzinami sztuki. dziedzinami sztuki.

3. Obserwacja i doświadczanie.

Treści kształcenia Cele operacyjne

1. Wyróżnianie i nazywanie takich cech Uczeń wyróżnia i nazywa takie cechy

przedmiotów, jak: kształt, wielkość, przedmiotów jak: kształt, wielkość,
proporcja, położenie, barwa. proporcja, położenie, barwa.
2. Określenie charakterystycznych i Uczeń potrafi określić charakterystyczne i
indywidualnych cech ludzi w zależności od indywidualne cechy ludzi w zależności od
wieku, płci oraz zwierząt w zależności od wieku, płci oraz zwierząt w zależności od
budowy, ubarwienia, sposobu poruszania się. budowy, ubarwienia, sposobu poruszania się.

3. Wprowadzenie nowych technik Uczeń poznaje nowe techniki plastyczne,

plastycznych, poszukiwanie bogatszych potrafi posługiwać się licznymi środkami
możliwości wyrazu. wyrazu.
 4

III. TEMATY PRAC PLASTYCZNYCH.

1. Ciekawe drzewo.
2. Jesienne owoce.
3. Wieje, wieje wiatr, zrywa liście z drzew.
4. Jesienne niebo.
5. Pada, pada śnieg.
6. Jak karnawał, to karnawał.
7. Ptasia stołówka.
8. Idzie Pani Wiosna.
9. Bohaterowie utworów Jana Brzechwy
10. Jestem przyjacielem Ziemi.
11. Co motyl zobaczył w trawie?
12. Lepimy z glinki.
13. Kolorowe motyle – nietypowy witraż.
14. Kwiatek dla mamy
15. Przygoda moich marzeń.

IV. PROPOZYCJE TECHNIK PLASTYCZNYCH.

Wykonujemy szkic. Zwijamy drobne kulki z kolorowej

MALOWANIE KREPINĄ
krepiny i wyklejamy nimi rysunek.
MALOWANIE NA Malujemy na bardzo drobnym papierze ściernym kredką
PAPIERZE ŚCIERNYM „Bambino” lub pastelami. .
Farby plakatowe mieszamy z proszkiem do prania tak, aby
MALOWANIE FARBĄ Z powstała gęsta masa z grudkami. Malujemy nią tło za
PROSZKIEM pomocą grubego pędzla. Po dokładnym wyschnięciu tła
rysunek wykonujemy farbą plakatową.
Z gąbki o dużych otworach wycinamy różne kształty. Na
MALOWANIE GĄBKĄ, gąbkę nanosimy pędzlem gęstą farbę i robimy nią odbitki.
WACIKAMI itp. Niektóre elementy możemy odbijać pałeczkami
higienicznymi, wacikami.
Malujemy rozcieńczonym tuszem. Zanim tusz wyschnie
MALOWANIE Z SOLĄ posypujemy go kryształkami grubej, kuchennej soli.
KUCHENNĄ Strząsamy niepotrzebne kryształki soli. W ten sposób
możemy przygotowywać tło do różnych prac.
Moczymy dokładnie arkusz papieru zanurzając go w
wodzie. Następnie zgniatamy w kulę i wyciskamy.
MALOWANIE NA Delikatnie rozkładamy zmoczony papier na folii. Robimy
MOKRYM PAPIERZE rysunek miękkim pędzlem farbą plakatową lub
akwarelową. Po wyschnięciu postacie i przedmioty
możemy obrysować tuszem wyraźną linią.
MALOWANIE FARBAMI Z Malujemy farbą połączoną z pastą do zębów. Po
PASTĄ wyschnięciu rysunek możemy wzmocnić lakierem do
 5
włosów.
2 szklanki mąki mieszamy z ¾ szklanki soli. Stopniowo
GLINKA Z SOLI
dodaje-my ¾ szklanki gorącej wody stale mieszając.
Wykonujemy rysunek, szkic. Wodoodpornymi mazakami
wypełniamy rysunek. Watą nasączoną oliwką smarujemy
tylną stronę obrazka tak, aby papier stał się przezroczysty.
NIETYPOWY WITRAŻ Czystym wacikiem zbieramy nadmiar oliwki. Czarnym
mazakiem poprawiamy linie narysowane ołówkiem.
Odwracamy obrazek na drugą stronę i czarnym mazakiem
poprawiamy na niej wszystkie linie.
Arkusz papieru malujemy farbami akwarelowymi.
Używamy czystych, wesołych kolorów. Suchą, pokrytą
WYDRAPYWANKA kolorowymi plamami kartkę dokładnie nacieramy świecą.
Następnie zamalowujemy ją czarnym tuszem (namydlonym
pędzlem). Po wyschnięciu wydrapujemy rysunek.
Na białym kartonie wykonujemy szkic. Malujemy rysunek
gęstą farbą plakatową. Te miejsca, które mają być białe
BATIK zostawiamy nie pokryte farbą. Po wyschnięciu farby cały
rysunek pokrywamy czarnym wodoodpornym tuszem.
Suszymy, następnie delikatnie zmywamy czarny tusz wodą.
Nakrapiamy za pomocą szczoteczki do zębów, grzebienia i
NAKRAPIANKA rozcieńczonej farby Przy nakrapianiu możemy wykorzystać
szablony lub gotowe przedmioty np. liście.
Rysujemy obrazek rozgrzanymi nad świecą kredkami
KAPIĄCE KREDKI
woskowymi, zaś tło malujemy farbami akwarelowymi.
Na zmoczony w akwareli, tuszu lub atramencie pędzel
DMUCHANY OBRAZEK
dmuchamy przez słomkę.
WYCINANKA Na kolorowym papierze rysujemy wzór, który po wycięciu
WITRAŻOWA podklejamy kolorową bibułą.

V. EWALUACJA PROGRAMU / OCZEKIWANE EFEKTY.

Uczestnik zajęć potrafi:

• Starannie wykonać pracę, troszczyć się o jej jakość.

• Koncentrować uwagę na określonym temacie, zadaniu.
• Opracować i dążyć do pomyślnego ukończenia własnego projektu.
• Przewidywać kolejne czynności, narzędzia i materiały.
• Określić wartość swojej pracy, umieć ją zaprezentować.
• Stosować różne techniki, samodzielnie wzbogacać warsztat technik, poszukiwać
nowych rozwiązań.
• Dostrzegać w otaczającym świecie, przedmiotach wartości estetyczne.
• Poszukiwać inspiracji w otaczającym świecie, pozytywnych emocjach.

Realizację programu planuje się w ramach zajęć kółka plastycznego –

CZAS REALIZACJI - 40 GODZIN
 6
VI. PLAN ZAJĘĆ PLASTYCZNYCH DLA KLASY I

Liczba
Lp. Temat Treści kształcenia Umiejętności Technika Uwagi
godzin
Uczeń potrafi poszukiwać
Poszukiwanie nowych możliwości "Jesień" A.
nowych możliwości Malowanie na
wyrazowych materiałów. Vivaldi
1. Ciekawe drzewo 2 wyrazowych materiałów. papierze
Koncentrowanie uwagi na określonym "Lato" C.
Koncentrować uwagę na ściernym
temacie, zadaniu. Monet
określonym temacie, zadaniu.
Uczeń potrafi wyróżniać i
Piosenka
nazywać takie cechy
Wyróżnianie i nazywanie takich cech "Jabłka",
przedmiotów jak: kształt, Malowanie
2. Jesienne owoce 3 przedmiotów, jak: kształt, wielkość, "Martwa natura
wielkość, proporcja, barwa. krepiną.
proporcja, barwa. z ananasem" J.
Starannie wykonać pracę,
Pankiewicz
troszczyć się o jej jakość.
Uczeń potrafi rozróżniać i
Rozróżnianie i nazywanie sztuk
nazywać sztuki plastyczne -
plastycznych - malarstwo.
malarstwo. Nakrapiane Wiersz
Wieje, wieje wiatr, Przedstawianie scen inspirowanych
3. 3 Przedstawiać sceny inspirowane obrazki, mokre "Listopad" W.
zrywa liście z drzew. przez pory roku. Dostrzeganie w
przez pory roku. Dostrzegać w w mokrym. Grodzieńska
otaczającym świecie wartości
otaczającym świecie wartości
estetycznych.
estetycznych.
Uczeń potrafi dostrzegać w
Dostrzeganie w otaczającym świecie otaczającym świecie wartości
wartości estetycznych. estetyczne.
"Kołysanka" H.
4. Jesienne niebo. 3 Przewidywanie efektów, kolejnych Przewidywać efekty, kolejne Kapiące kredki
Bojarska
czynności przy wykorzystywaniu czynności przy
nowej techniki. wykorzystywaniu nowej
techniki.
Wyrażanie nastroju za pomocą Uczeń potrafi wyrażać nastrój za Reprodukcje
środków plastycznych. pomocą środków plastycznych. Malowanie z obrazów
5. Pada, pada śnieg 2
Wyróżnianie i nazywanie barw: Wyróżniać i nazywać barwy: pastą do zębów. Chełmońskiego
zimne, ciepłe. zimne, ciepłe.
Przedstawianie wydarzeń realnych z Uczeń potrafi przedstawiać Piosenka
Jak karnawał to
6. 3. uwzględnieniem ruchu postaci. wydarzenia realne z Wydrapywanka. "Karnawał" I.
karnawał.
Poszukiwanie inspiracji w uwzględnieniem ruchu postaci. Chylanka
 7
otaczającym świecie. Poszukiwać inspiracji w
Wzbogacanie warsztatu technik, otaczającym świecie.
poszukiwanie nowych rozwiązań. Wzbogacać warsztat technik,
poszukiwać nowych rozwiązań
Uczeń potrafi ocenić cechy
Ocenianie cech przedmiotów
przedmiotów występujących w Atalas ptaków
występujących w otoczeniu ucznia –
otoczeniu – kształt, wielkość i "Niedźwiedzie
Ptasia stołówka kształt, wielkość i proporcja, barwa. Wycinanka
7. 2 proporcję, barwę. przy pasiece"
Samodzielnie opracowywanie witrażowa
Samodzielnie opracować M.
oryginalnych projektów i dążenie do
oryginalny projekt i dążyć do Primaczenko
pomyślnego ukończenia.
pomyślnego ukończenia.
Uczeń potrafi przedstawiać "Kwiecień" D.
Przedstawianie zjawisk i wydarzeń Lawowany tusz,
zjawiska i wydarzenia Gellnerowa
fantastycznych z uwzględnieniem nakrapianka,
fantastyczne z uwzględnieniem "Dziewczyna z
8. Idzie Pani Wiosna 3 postaci ludzi, zwierząt i roślin. kleksy,
postaci ludzi, zwierząt i roślin. fiołkami" S.
Określanie wartości swojej pracy, malowanie
Określać wartość swojej pracy, Wyspiański
umiejętność jej prezentacji. pastelą.
umie ją zaprezentować.
Uczeń potrafi przedstawiać
Przedstawianie zjawisk i wydarzeń
zjawiska i wydarzenia
fantastycznych z uwzględnieniem
fantastyczne z uwzględnieniem Rysunek
ruchu postaci ludzi i zwierząt.
ruchu postaci ludzi, zwierząt. czarnym
Bohaterowie utworów Samodzielnie opracowywanie Utwory J.
9. 3 Samodzielnie opracować cienkopisem i
Jana Brzechwy oryginalnych projektów i dążenie do Brzechwy
oryginalny projekt i dążyć do mazakami
pomyślnego ukończenia.
pomyślnego ukończenia. pędzelkowymi
Określanie wartości swojej pracy,
Określać wartość swojej pracy,
umiejętność jej prezentacji.
umie ją zaprezentować.
Uczeń potrafi przedstawiać "Dziwny
Przedstawianie wydarzeń realnych z
wydarzenia realne z Malowanie ogród"
uwzględnieniem ruchu postaci.
Jestem przyjacielem uwzględnieniem ruchu postaci. pastelami . J.Mehoffera
10. 3 Poszukiwanie inspiracji w
Ziemi. Poszukiwać inspiracji w malowanie z
otaczającym świecie, pozytywnych
otaczającym świecie, solą
emocjach.
pozytywnych emocjach.
Przedstawianie scen inspirowanych Uczeń potrafi przedstawiać "Kolorowy
Co motyl zobaczył w pięknem przyrody ojczystej. sceny inspirowane pięknem Dmuchany świat" T.
11. 3
trawie? Poszukiwanie inspiracji w przyrody ojczystej. obrazek. Kubiak
otaczającym świecie. Poszukiwać inspiracji w "Ziemia" F.
 8
Wzbogacanie warsztatu technik. otaczającym świecie. Ruszyc
Poszukiwanie nowych możliwości Wzbogacać warsztat technik.
wyrazowych kreski. Poszukiwać nowych możliwości
wyrazowych kreski.
Uczeń potrafi rozróżniać i
Rozróżnianie i nazywanie sztuk
nazywać sztuki plastyczne –
plastycznych – rzeźba. Reprodukcje
rzeźbę. Glinka z soli
12. Lepimy z glinki. 2 Określanie czynności i wy-mienianie rzeźb /np. M.
Określać czynności i wymieniać
narzędzi związanych z tą dziedziną Anioł/.
narzędzi związane z tą dziedziną
sztuki.
sztuki.
Uczeń potrafi zaprojektować i
Projektowanie wykonywanie płaskich
wykonać płaskie formy
form użytkowych.
użytkowe.
Przewidywanie efektów, kolejnych "Sad kwitnący
Przewidywać efekty, kolejne Nietypowy
13. Kolorowe motyle. 3 czynności, narzędzi i materiałów w Pantoise" C.
czynności, narzędzia i materiały witraż.
podczas pracy z nową techniką. Pissarro
podczas pracy z nową techniką.
Określanie wartości swojej pracy,
Określać wartość swojej pracy,
umiejętność jej prezentacji.
umieć ją zaprezentować.
Uczeń potrafi wykonać formę
Wykonanie form przestrzennych i
przestrzenną lub płaską ze Samodzielne
płaskich ze świadomym użyciem
świadomym użyciem poszukiwanie "Kwiaty" S.
odpowiednich materiałów.
14. Kwiatek dla mamy. 3 odpowiednich materiałów. przez uczniów Wyspiański, V.
Poszukiwanie nowych technik
Samodzielnie poszukiwać nowych van Gogh
plastycznych, bogatszych możliwości
nowych technik plastycznych, technik.
wyrazu.
bogatszych możliwości wyrazu
Uczeń potrafi przedstawiać
Przedstawianie wydarzeń realnych z
wydarzenia realne z Piosenki "Na
uwzględnieniem postaci ludzi.
uwzględnieniem postaci ludzi. wycieczkę" J.
Poszukiwanie inspiracji w Obrazek z
Przygoda moich Poszukiwać inspiracji w Czubski,
15. 2 otaczającym świecie, pozytywnych czarnym
marzeń. otaczającym świecie, "Muminki",
emocjach. konturem.
pozytywnych emocjach. "Wakacje" I.
Wzbogacanie warsztatu technik,
Wzbogacać warsztat technik, Chylanka
poszukiwanie nowych rozwiązań.
poszukiwać nowych rozwiązań.
Przygotowywanie Określanie wartości swojej pracy, Określać wartość swojej pracy,
16. 2
wystawy prac. umiejętność jej prezentacji. umieć ją zaprezentować.
 9

BIBLIOGRAFIA
1. Barff U. Burghardt I. - Każde dziecko to potrafi, Warszawa 1992.
2. Butterfield M - Świat wokół nas – praktyczne rady dla młodych malarzy, Warszawa 1998.
3. Daszyński M - Malarskie techniki dekoracyjne, Warszawa 1992.
4. Dziennik Ustaw Nr 14, poz. 129 (podstawa programowa).
5. Estreicher K. - Historia sztuki w zarysie, Warszawa 1990.
6. Jabłońska A. - Zabawy plastyczne, Warszawa 1997.
7. Program nauczania dla I etapu edukacji wczesnoszkolnej DKW – 4014 – 149/99.
8. Trojanowska A.- Dziecko i plastyka, Warszawa, 1988.