You are on page 1of 3

Dr Mieczysław P.

Migoo

Warunki zaliczeo:

1. Systematyczne uczęszczanie na wykłady.

Temat: Pojęcie „etyka”. Działy etyki. Normy moralne. Kryterium oceny moralnej. Pojęcie „wartośd”.
Typy hierarchii wartości.

Pojęcie „DOBRA”

Dobro moralne- to zgodnośd działania ludzkiego z naturą ludzką.

Czy wszystkie dobra moralne zostały odkryte?

Czy poznaliśmy siebie do kooca? – Heraklit z Efezu. Sokrates (470 – 399) „Poznaj samego siebie”

Pindar, piewca orficki „Stao się kim jesteś”. (Sami siebie nie poznaliśmy, dlaczego?!) Tajemniczośd
bytu ludzkiego. Czy łatwo byd człowiekiem? Czy łatwo byd człowiekiem etycznym?

Etyka- (ethos – Heraklit) (obyczaj, zwyczaj, miejsce zamieszkania) nauka o obyczajach. Obyczajach
tego, co przystoi w postępowaniu moralnym i tego co jest cenne w sensie wartościowym. Dlatego
etykę określa się również jako teorię wartości moralnych oraz postępowania moralnego. Etyka jest
nauką o moralności.

Moralnośd – (def) moralnośd jest to pewna relacjonalna(odniesienie czegoś do czegoś) właściwośd


każdego czynu samoświadomego i dobrowolnego oraz spełnia cza i sprawcy czynu – osoby ludzkiej.

Dobro naczelne = Moralnośd

Dobro najwyższe

Dobro pełne = szczęście

Platon (427-347) – najlepszy z uczniów Sokratesa

Działy etyki filozoficznej

1. Teoria wartości moralnych


2. Teoria postępowania moralnego
3. Teoria sprawności moralnych (arytologia-nauka o cnocie (arete))
4. Etyka specjalna
5. Teoria percepcji oceny moralnej

Etyka: dzieli się na Ogólną i Szczegółową – pojęcie dobra moralnego odnosimy do pojęcia bytu
(boskiego/ludzkiego) Ogólna etyka - wartośd prawości, dobrego serca, godziwości. Jak często mamy z
nimi do czynienia? Szczegółowa to cechy człowieka i jego cnoty. Arytologia to częśd etyki
szczegółowej.
Ad.1. wiąże się to z hierarchią wartości moralnych.

Ad.2. wiąże się z postępowaniem ludzkim. Aby byd człowiekiem moralnym należy widzied w sposób
jasny i wyraźny swoje motywy postępowania i jego skutki. Kwalifikowanie czynów moralnych .
„Dobro czyo, a zła unikaj”, „Po pierwsze nie szkodzid” – zasady moralne (Osowska – zwraca uwagę na
meandry językowe, związane z moralnością i etyką)

Ad.3. Rozumienie cnót przez szereg filozofów i etyków poprzez wieki. Ciężko mówid o jednorodności
cnót. Platon dokonał podziału cnót na Kardynalne, ale nazwa powstała później.

Ad.4. Etyka życia rodzinnego, etyka pracy, czy życia gospodarczego, etyka życia małżeoskiego i
miłości. Ich wyróżnikami są wartości uczud i czynów: miłości, biznesu.

Ad.5. Dokonywanie ocen moralnych, oceniamy czyjeś czyny. Aby dokonad poprawnej oceny moralnej
należy znad przyczyny ludzkich motywów i jego postępowania. Reakcja emocjonalna jest niestosowna
podczas oceny czyjegoś zachowania. Należy działad w sposób właściwy w stosunku do postrzeganych
czynów, racjonalny i etyczny. Ocena moralna wiąże się z opisami, etyka opisowa.

Norma moralna: „Dobro należy czynid, a zła unikad”, jak i inne normy („nie zabijaj”) są to szeroko
przyjęte wartości moralne jako wynik wieloletnich doświadczeo gatunku ludzkiego (human).

Oceny moralne: (def) są to zdania jednostkowe lub zdania pluralne (mnogie) dotyczące przedmiotu
wartości ludzkiego postępowania, która została określona wedle definicji aksjologicznej. Ocena
moralna wiąże się z odniesieniem do wartości moralnej. Dane wartości moralne znajdują się w skali
aksjologicznej (hierarchii moralnej).

KRYTERIUM OCENY MORALNEJ: polega na wyborze danej wartości wedle definicji aksjologicznej.
Istotą kryterium oceny moralnej jest oszacowanie takiego miernika. Istotne jest aby w
społeczeostwie istniały ideały moralne. Dążenie do ideału moralnego.

Wartośd – jest pojęcie pierwotnym i jako takim niedefiniowalnym. Definicja A. Grzegorczyka


(matematyka) – wartośd jest to wyobrażenie lub idea ukierunkowująca ludzkie postępowanie, ludzkie
działanie.

Robert Mayer – wartośd jest to treśd życia, do której dążymy. Jest ona zarazem celem życia, do
którego dążymy.

Typy wartości/ typy hierarchii wartości – wartości niehedoniczne, niematerialne. Platon był przeciw
wartościom hedonicznym (przyjemnościowym), wartości duchowe i religijne – charakterystyka
hierarchii wartości moralnych wg Platona. Człowiek w istocie szczęśliwy znajduje siebie w sferze
inteligibilnej - Sokrates, Platon, Arystoteles. Należy uprawiad refleksję żywo-moralną.

Orficy stworzyli zagadnienie dualizmu ciała i duszy. Dusza gnieździ się w ciele i zachowuje wartości
wyższe.

Hierarchia wartości wg Helera: (od najmniej ważnego do najważniejszego)

-wartości hedoniczne

-wartości utylitarystyczne
-wartości życiowe

-wartości duchowe

-wartości religijne

Nicolai Hartmann (1882-1950): w dziele „et hic” – przedstawia hierarchię wartości w odniesieniu do
życia ludzkiego.

-dobra osobiste – wszelkie wartości utylitarne (cywilizacyjne) i instrumentalne, są to także wartości


samoistne, niezależne od pozostałych jak: zaufanie, uczciwośd.

- wartości hedoniczne

- wartości witalne

- wartości moralne

- wartości estetyczne

- wartości poznawcze

Hierarchia wartości wg naszego profesorka:

1.Wartości dóbr osobistych

2.Wartości hedonistyczne – homo naturalis

3. Wartości utylitarystyczne (cywilizacyjne) – homo Faber

4. Wartości witalne – homo Witalis

5. wartości estetyczne – homo aestheticus

6. Wartości poznawcze – homo sapiens

7. Wartości moralne – homo ethicus

8. wartości religijne – homo religious

You might also like