PROJEKT WSPÓŁFINANSOWANY PRZEZ UNIĘ EUROPEJSKĄ

Z EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU ROZWOJU SPOŁECZNEGO

1.1. Sprawozdawczość finansowa na tle sprawozdawczości

przedsiębiorstwa
Potencjałem informacyjnym dla różnych rodzajów analizy ekonomicznej, w
szczególności analizy finansowej jest sprawozdawczość przedsiębiorstwa, w tym
sprawozdawczość finansowa. Sprawozdawczość ta występuje we wszystkich etapach
procesu jakichkolwiek prac analitycznych, w tym w procesie przeprowadzania analizy
finansowej.
Proces prac analitycznych składa się z trzech etapów, wyróżnianych według
podobieństwa i chronologii prac (tj. działań i czynności analityka) –schemat 1.

Schemat 1
Podstawowe etapy procesu prac analitycznych – według podobieństwa i chronologii prac
ETAP I ETAP II ETAP III

Przygotowywanie materiałów Właściwych prac Opracowywania i prezentacji

źródłowych - polegające na
odpowiednim ich doborze,
przekształcaniu i weryfikacji
(tj. różnego rodzaju
sprawozdań i dokumentów z
działalności przedsiębiorstwa,
z różnych jego
obszarów/dziedzin)
Źródło: Opracowanie własne na podstawie L. Bednarski, Analiza finansowa w przedsiębiorstwie, PWE,
Warszawa 2005, s.32
analitycznych, w ramach wyników przeprowadzonej
którego wymagana jest analizy , w formach:
znajomość metodologii - liczbowej (tj. tabelarycznej i
przeprowadzanej analizy graficznej, obejmującej 30-
ekonomicznej, w tym 40% całości analizy)
finansowej (tj .znajomość -opisowej(60-70%),
metod, modeli, systemu zawierającej interpretację
wskaźników i ich poziomów słowną formy wymiernej w
do poprawnej interpretacji ujęciu przyczynowo-
analizowanych zdarzeń skutkowym lub odwrotnie
finansowych itd.). oraz opinie, wnioski i
wskazówki praktyczne.

Jak widać ze schematu 1, aby móc przeprowadzić jakąkolwiek analizę z działalności

przedsiębiorstwa niezbędny jest odpowiedni dobór i znajomość jej materiałów źródłowych.

Generalnie materiały źródłowe stanowiące podstawę analizy finansowej przedsiębiorstw

i szerzej ekonomicznej dzieli się według dwóch kryteriów, a mianowicie:
1. Ze względu na ich pochodzenie wyróżnia się:
- materiały wewnętrzne zawierające informacje o samym przedsiębiorstwie, jego
otoczeniu wewnętrznym;
- materiały zewnętrzne, obejmujące dane o otoczeniu zewnętrznym przedsiębiorstwa,
jego inwestorach , kontrahentach i konkurentach w branży, tj. wszystkie dane i
informacje posiadające istotne znaczenie dla utrzymania się firmy na rynku.
2. Z punktu widzenia sposobu ich tworzenia dzielą się na:

1
 • materiały ewidencyjne, występujące w postaci liczbowej (ilościowej, wartościowej) i
mające podstawowe znaczenie dla analiz. Powstają one w wyniku prowadzonej w
przedsiębiorstwie rachunkowości, tj ewidencji zdarzeń, zjawisk i procesów
gospodarczych. Są to m.in. sprawozdawczość finansowa i rzeczowa, kalkulacja
kosztów, dokumentacja techniczna (konstrukcyjna i technologiczna), plany
działalności itd.;
• materiały pozaewidencyjne, do których zalicza się, m.in.:
- protokóły z różnych zebrań, narad w przedsiębiorstwie,
- sprawozdania z posiedzeń Rad Nadzorczych/Zarządu, różnych komisji
działających w przedsiębiorstwie,
- informacje z rozmów i wywiadów z kierownictwem różnych szczebli i pionów
kierowania przedsiębiorstwem,
- protokóły pokontrolne różnych instytucji zewnętrznych,
- wyniki analiz retrospektywnych itd.
I chociaż materiały te mają charakter uzupełniający dla analiz to ich brak lub
niekompletność w istotny sposób mogą wpływać na obniżanie wartości poznawczej
analiz oraz prawidłowe ich przeprowadzanie.

Typowym ewidencyjnym materiałem źródłowym analizy ekonomicznej jest

sprawozdawczość przedsiębiorstwa, która jako całość jest najczęściej klasyfikowana
według następujących kryteriów 1:
• zakresu przedmiotowego,
• treści generowanej informacji,
• częstotliwości sporządzania,
• stopnia zagregowania danych,
• charakteru odbiorcy.

Po zapoznaniu się z klasyfikacją sprawozdawczości przedsiębiorstwa według

wymienionych kryteriów jej podziału (zgodnie z podanym źródłem literatury)
podstawowym podziałem sprawozdawczości przedsiębiorstw, dla potrzeb danego kursu,
jest treść generowanej informacji. To według tego kryterium wskazuje się miejsce oraz
rolę i znaczenie jakie pełni sprawozdawczość finansowa na tle sprawozdawczości
przedsiębiorstwa. Bowiem treść generowanej informacji dzieli sprawozdawczość
przedsiębiorstw na2 :
- sprawozdawczość rzeczową –służącą potrzebom wszystkich obszarów działalności
gospodarczej jednostki poza obszarem finansowym. Wyrażana jest ona zasadniczo w
osobowych i ilościowych jednostkach miary, co nie oznacza i nie wyklucza całkowitego
korzystania w niej również z jednostek wartościowych;
- sprawozdawczość finansową – obejmującą ogół sprawozdań finansowych, które
sporządzają jednostki gospodarcze w określonych terminach, w jednostkach wartościowych,
zgodnie z obowiązującymi standardami rachunkowości, m.in. zgodnie z MSR 1-
Prezentacja sprawozdań finansowych i MSR 27 – Skonsolidowane i jednostkowe
sprawozdania finansowe i MSSF 1 – Zastosowanie międzynarodowych standardów
sprawozdań finansowych 3.

1
L. Bednarski, Analiza finansowa w przedsiębiorstwie, PWE, Warszawa 2005, s.34
2
J. w., s.34-35
3
Komentarz do ustawy o rachunkowości. Rachunkowość -MSR/MSSF - Podatki, Pr. zb. pod red. A. Jarugowej i
T. Martyniuk, ODDK, Gdańsk 2006, s.30

2
 Podstawą sporządzania sprawozdań finansowych jest rachunkowość jednostki
gospodarczej dostarczająca informacji o działalności finansowej, w szczególności o4:
• sytuacji majątkowej i kapitałowej,
• wynikach finansowych,
• przepływach pieniężnych.
Sprawozdania finansowe są produktem rachunkowości w każdej jednostce gospodarczej
prowadzącej pełną rachunkowość, stanowiąc zasadnicze źródło danych, z którego
korzystają różni użytkownicy, w tym przede wszystkim analitycy, którzy poprzez
przeprowadzanie analizy finansowej przedsiębiorstw w różnym zakresie i głębi muszą znać
podstawy rachunkowości i zasady sporządzania sprawozdań finansowych.

Pytania – podpunkt. 1.1

1. Scharakteryzuj podstawowe etapy procesu prac analitycznych.
2. Wymień kryteria podziału materiałów źródłowych analizy ekonomicznej przedsiębiorstwa.
3. Wymień rodzaje materiałów źródłowych z punktu widzenia sposobu ich tworzenia.
4. Rodzaje sprawozdawczości przedsiębiorstwa według treści generowanej informacji.
5. Co jest podstawą sporządzania sprawozdań finansowych i dlaczego?

4
B. Micherda, Współczesna rachunkowość w kreowaniu wiarygodnego obrazu działalności jednostki
gospodarczej, WAE, Kraków 2004