UKD 621.63.001.

NORMA BRANŻOWA
BN-72
PRZENOŚNIKI 1388-04
PŁYNÓW
Wentylatory
(CIECZY I GAZÓW) Wytyczne przedstawiania wielkości
charakterystycznych Grupa karalogowa IV 82

1. WSTĘP a) prędkość obrotową wirnika - n (obr/min),

b) prędkość kątową wirnika -co (rad/s),
1.1. Przedmiot normy. Przedmiotem normy są wy- lub częstotliwość obrotów wirnika -n (s - l),
tyczne przedstawiania tabelarycznego i wykreślnego wiel- c) prędkość obwodową na ze-
kości charakterystycznych oraz głównych wymiarów wenty- wnętrznej średnicy wirnika - u 2 (mfs),
latorów. d) wydajnoś~ objętościową (stru-
mień objętości) - V (m 3 /s),
1.2. Zakres stosowania normy. Postanowienia normy
e) spiętrzenie całkowite - f).pc (kG/m 2 ),
należy stosować przy opracowywaniu norm na typy
f) spiętrzenie całkowite - fipc (N/m 2),
i typoszeregi, kart katalogowych, kart informacyjnych
g) moc pobieraną przez wentyla-
typizacji konstrukcji, dokumentacji techniczno-ruchowej
tor (moc na wale wentylatora) - N (W lub kW),
i innych dokumentów informacyjnych dotyczących wenty-
h) moc pobieraną przez silnik - Na (W lub kW).
latorów.
Normę zaleca się stosować przy opracowywaniu spra-
Dla wentylatorów . . ~opalnianych miejscowego prze-
wozdań naukowo-badawczych dotyczący~h wentylatorów.
wietrzania oraz dla wentylatorów, których wieniec łopat­
Norma nie dotyczy wentylatórów osiowych śmigłowych kowy związany jest bezpośrednio z wirnikiem silnika napę­
powszechnego użytku (stołowych, sufitowych itp.). dowego, dopuszcza się niepodawanie mocy pobieranej
przez wentylator N, natomiast dla pozostałych wentylato-
1.3. Określenia - wg PN-71/M-43000 i PN-75/ rów dopuszcza się niepodawanie mocy pobieranej przez
M-43001. silnik N •.
Wielkości podane w poz. d) -:-h) odnoszą się do optymal-
1.4. Normy związane
nego punktu pracy wentylatora (dla maksymalnej spraw-
PN-71 /M-43000 Wentylatory. Nazwy, określenia, podział
ności) przy gęstości przenoszonego czynnika{! = 1,2 kg/m3
i oznaczenia
i prędkości obrotowej n obr/min (lub kątowej OJ rad/s).
PN-75/M-43001 Wentylatory. Wielkości charakterystyczne.
Dla wentylatorów z napędem turbinowym o stałych lub
Nazwy, określenia, oznaczenia i jednostki
skokowo regulowanych parametrach czynnika zasilającego
BN-70/1380-04 Wentylatory. Ogólne wymagania i ba-
silnik turbinowy należy podawać co najmniej następujące
dania
wielkości:

2. WIELKOŚCI CHARAKTERYZUJĄCE PRACĘ i) prędkość obrotową wirnika - n (obr/min),

WENTYLATORA j) prędkość kątową wirnika - w (rad/s),
lub częstotliwość obrotów wirnika - n (s-l),
2.1. Przedstawianie wielkośći aerodynamicznych k) prędkość obwodową na ze-

2.1.1. Tabelaryczne przedstawianie wielkości aero- wnętrznej średnicy wirnika - u 2 (m/s),

dynamicznych wymiarowych. W tablicach widkości l) wydajność objętościową (stru-

aerodynamicznych wymiarowych (mianowanych) 1 ) dla wen- mień objętości) - V (m3 /s),

tylatorów. z napędem elektrycznym o stałej lub skokowo m) spiętrzenie całkowite - fipc (kG/m2 ),
regulowanej prędkości obrotowej (lub kątowej) wirnika n) spiętrzenie całkowite - f).pc (N/m 2),
należy umieszczać co najmniej następujące wielkości: o) nadciśnienie czynnika dopro-
wadzanego do turbiny - p 1 (kG/cm 2 ),
1
) Przykłady
tablic wielkości aerodynamicznych wymiarowych p) nadciśnienie czynnika dopro-
podano w Informacjach dodatkowych p. l. wadzanego do turbiny - p 1 (kN/m 2),

Instytut Techniki Cieplnej

Ustanowiona przez Dyrektora Zjednoczenia Przemysłu Urządzeń Wentylacyjno-Klimatyzacyjnych i Odpylających dnia 12lipca 1972 r.
jako norma obowiązujl!ca w zakresie dokumentacji technicznej od dnia l października 1973 r.
(Dz. Norm. i Miar nr 27/1973 poz. 78)

Wydanie II Druk. Wyd . Norm. W-wa, Ark. wyd. t.,SO Nakł. 600+ B Zam, 'lU /78 Cena zł 18-
WYDAWNICTWA NORMALIZACYJNE Przekazana do produkcji ~t . l. . 78. Druk ukończono w marcu 78.
2 BN-72/ 1388-04
r) temperaturę czynnika dopro-
wadzanego do turbiny - t1 CC),
s) zużycie czynnika- przez turbinę
(strumicft objętości turbiny) -q (m 3 fs).
Wielkości podane w poz. i).~ n) odnoszą się do optymal-
nego punl;.tu pracy wentylatora (dla maksymalnej sprawności)
przy gęstości czynnika przenoszonego przez wentylator
l! "' ' 1,2 kg 1 m 3 oraz nadciśnieniu p 1 i temperaturze t 1
czynnika doprowadzanego do turbiny.
W przypadku wentylatorów z bezstopniową regulacją
prędkości obrotowej lub parametrów czynnika doprowadza-
nego do turbiny, w tablicy wielkości aerodynamicznych
wymiarowych należy podać zakresy wielkości wg poz. a) -: -s)
określone przez dolną i górną granicę zakresu regulacji.
2.1.2. Tabelaryczne przedstawianie wielkości aero-
dynamicznych bezwymiarowych. W tablicach wielkości
aerodynamicznych bezwymiarowych (wskaźników) należy
umieszczać co najmniej następujące wielkości bezwymiaro-
we określone wg PN-64(M-4300 l:
a) maksymaleą sprawność całko-
witą wentylatora l/c max'
b) wskaźnik wydajności - ;p,
c) wskaźnik spiętrzenia - r;1,
d) wskaźnik mocy --- J.,
e) wskaźnik średnicy - S,
f) vvsb i nik szybkobieżności - (J.
Dla '.n; ntybtorów kopalnianych nuC)scowego prze-
wietrzania oraz dla wentylatorów, których wieniec łopatko­
wy związany j~st bezpośred!J.io z wirnikiem silnika napędo­
weg~\ dnpuszcza się podawanie sprawności maksymalnej
zespdu silnik-wentylator 'la ma< zamiast spra'.vności maksy-
malnej wentylatora ''· max ·
Wieikości podane w poz. b) -:--f) odnoszą się do optymal-
nego punktu pracy wentylatora (dla maksymalnej spraw-
ności).
2.L3. Wykreślne przedstawianie wielkości aero-
dynamic~mych wymiarowych
2.1.3.1. Charakterystyki aerodynamiczne wentyla-
torów z nap~dem elektrycznym. Na wykresach cha-
rakterystyk aerodynamicznych wymiarowych ·wentylatorów
z napędem elektrycznym l) należy umieszczać co najmniej
l l
l , 2 i<g,
• l , . '1
następuJące JG:zywe przy gęstoset czynm~a {! "'" m·3 :
a) spiętrzenia całkowitego w funkcji wydajności (stru-
mienia objętości),
b) mocy pobieranej przez wentylator w funkcji wydaj-
ności,
c) spia\mości całkowitej w funkcji wydajności.
Dla wentylatorów z regulacją krzywe te zaleca się umiesz-
czać na oddzielnych wykresach leżących jeden nad drugim,
przy czym najniżej powinien być umies?:czony wykres
krzywych spiętrzenia całkowitego w funkcji wydajności,
1) Przykłady wykresów
charakterystyk aerodynamicznych wymia-
rowych wentylatorów z napędem elektrycznym podano w Informa-
cjach dodatkowych p . 2.
nad tym wykresem- wykres krzywych sprawności całko­
witej w funkcji wydajności i najwyżej- wykres krzywych
mocy pobieranej przez wentylator w funkcji wydajności.
Zaleca się podawanie oprócz wykresu krzywych sprawności,
dodatkowo jeszcze na wykresie krzywych spiętrzenia linii
stałych sprawności całkowitych. \V przypadku tym można
nic podawać wykresu krzywych s prawności całkowitej
w funkcji wydajności wentylatora.
Dla wentylatorów o stałej lub skokowo regulowanej
prędkości obrotowej (lub kątowej) krzywe wg poz. a) • c)
powinny być podane przy stałej wartości lub wartościach
prędkości obrotowej n (obr/min) lub kątowej c·J (rad' s). Dla
wentylatorów o bezstopniowej regulacji prędkości obrotowej
należy podać skrajne dolne i skrajne górne krzywe określone
dolną i górną granicą zakresu regulacji prędkości obrotowej .
Dla wentylatorów przenoszących czynnik o gęstości
różniącej się od Q = 1,2 kg/m 3 zaleca się umieszczanie na
wykresie charakterystyki aerodynamicznej wymiarowej do-
datkowych podziałek dla spiętrzenia całkowitego i zapotrze-
bowanej mocy, odpowiadających rzeczywistej gęs tości
przenoszonego czynnika.
Na osi odciętych należy umieszczać wydajność (strumień
objętości) wentylatora V (m3 1s), na osi rzędnych- spiętrze­
nie całkowite Apc (kG/m 2 i N /m 2 ), moc zapotrzebowaną
przez wentylator N (W lub kW) i sprawność całkowitą
wentylatora 11, w częściach jedności.
N a \\-)'kresach należy zaznaczyć linią przerywaną gra-
niczną linię ustalonych stanów pracy (lin ię pompowania ),
jeżeli taka linia występuje oraz należy zaznaczyć optymalny
punkt pracy P odpowiadający maksymalnej sprawności
całkowitej '1c m o x· Zaleca się podawanie również krzywej
oporów instalacji przechodzącej przez punkt optymalny P
początek układ u współrzędnych.
2.1.3.2. Charakterystyki aerodynamiczne wentyla-
torów z napędem turbinowym. Na wykresach charakte-
rystyk aerodynamicznych wymiarowych wentylatorów z na-
pędem turbinowym 2) należy umieszczać co najmniej nastę­
pujące krzywe przy gęstości czynnika przenoszonego przez
wentylator (! o= 1,2 kg/m 3 :
a) spiętrzenia całkowitego w funkcji v.-ydajności (stru-
mienia objętości),
b) prędkości obrotowej (lub kątowej ) ,". funkcji wydaj-
ności,
c) sprawności zespołu silnik-wentylator w funkcji
w)rdajności.
Dla wentylatorów o stałym lub skokowo regulowanym
strumieniu objętości turbiny (regulacja ilościowa) krzywe te
powinny być podane przy stałej wartości lub wartościach
strumienia objętości turbiny q. (m 3 {s). Dla wentylatorów
o bezstopniowejTegulacji strumienia objętości turbiny należy
podać skrajne dolne i skrajne górne krzywe określone
dolną i górną granicą zakresu regulacji strumienia objętości
turbiny.
2 ) Przykład wykresu charakterystyki aerodynamicznej wymia-
rowej wentylatora z napędem furbinowym podano w lnforma-
cjach dodatkowych !,1.3.
 BN-72il388-04 3

Na osi odciętych należy umieszczać wydajność (strumień - prędkość obrotową n (obr/min) lub kątową w (radfs)
objętości) wentylatora V (m /s), na osi rzędnych- spiętrze­
3 i prędkość obwodową na zewnętrznej średnicy wirnika
nie całkowite wentylatora !lpc (kGjm 2 i N /m 2 ) , prędkość u 2 (m/s) - w przypadku wentylatorów z napędem elek-
obrotową n (obr/min) lub kątową o> (rad 's) wirnika wenty- trycznym,
latora oraz sprawność zespołu silnik-wentylator IJa - strumień objętości q(mJ 's), ciśnienie p 1 (kGicm2 lub
w . częściach jedności. kN/m 2 ) i temperaturę t 1 ( 0 C) czynnika doprowadzanego do
silnika- w przypadku wentylatorów z napędem turbi-
2.1.3.3. Charakterystyki aerodynamiczne typosze- nowym.
regów wentylatorów 1) należy przedstawiać na podwójnej Odcinki krzywych spiętrzenia powinny być podane co naj-
siatce logarytmicznej o module 67,5 mm, 125 mm lub
mniej w zakresie określonym sprawnością większą lub
250 mm w postaci wykresów. równą 60% sprawności maksymalnej 1J ~ 0,6 IJm au jeżeli
a) Zbiorczej charakterystyki typoszeregu, która powinna zakres ten mieści się w zakresie stabilnej pracy wentyla-
zawierać linie stałych prędkości obrotowych n = const
tora.
(kątowych w = const) lub stałych strumieni objętości tur-
Na linii określającej optymalne stany zdławienia wenty-
biny q = const i linie stałych stanów zdławienia wentyla- latora powinna być podana podziałka optymalnej wartości
tora D = const, przecinające się w optymalnych punktach mocy pobieranej przez wentylator lub silnik napędowy.
charakterystyk wentylatorów wchodzących w skład typo- Zaleca się podawanie również podobnej podziałki dla
szeregu oraz odcinki krzywych spiętrzenia co najmniej odpowiednich wartości mocy maksymalnej pobieranej
w zakresie określonym sprawnością większą lub równą 60% przez wentylator lub silnik.
sprawności maksymalnej 17 ~ 0,6 IJmw jeżeli zakres ten
mieści się w zakresie pracy stabilnej wentylatora. Charakte- 2.1.4. Wykreślne przedstawianie wielkości aero-
rystyka zbiorcza powinna być podana przy gęstości czynnika dynamicznych bezwymiarowych
przenoszonego przez wentylator(! = 1,2 kg/m 3 • Na osi od- 2.1.4.1. Charakterystyki aerodynamiczne bezwy-
ciętych należy umieszczać wydajność V (m3 /s), na osi miarowe. Na wykresach charakterystyk aerodynamicz-
rzędnych spiętrzenie całkowite Apc (kG/m 2 i N/m2). nych bezwymiarowych2 ) należy umieszczać co najmniej
Na liniach D= const należy umieszczać oznaczenia następujące krzywe:
wentylatorów wchodzących w skład typoszeregu. a) wskaźnik spiętrzenia f/1 w funkcji wskaźnika wydaj-
W przypadku wentylatorów z regulacją przez zmianę ności rp,
kąta ustawienia łopatek wirnikowych lub stojanowych oraz b) sprawność TJ w funkcji rp,
przez zmianę szerokości kanałów przepływowych, na cha- c) wskażnik szybkobieżności a w funkcji rp,
rakterystyce zbiorczej typoszeregu należy podawać krzywe d) wskaźnik średnicy r5 w funkcji rp,
spiętrzenia odpowiadające optymalnemu ustawieniu urzą­ e) wskaźnik mocy A. w funkcji rp.
dzenia regulacyjnego. Dla wentylatorów z napędem turbinowym dopuszcza się
Do poglądowego przedstawiania charakterystyki zbiorczej niepodawanie krzywej A. = f(rp).
typoszeregu wentylatorów dopuszcza się podawanie uprosz- W przypadku wentylatorów z regulacją przez zmianę
czonej charakterystyki zbiorczej, zawierającej tylko linie kąta ustawienia łopatek wirnikowych lub stojanowych oraz
graniczne określające pole, w którym mieszczą się wszystkie przez zmianę szerokości kanałów przepływowych, należy
krzywe spiętrzenia wentylatorów wchodzących w skład podać krzywe wg poz. a) i b) dla kilku różnych ustawień
typoszeregu. urządzenia regulacyjnego w całym zakresie regulacji łącznie
b) Charakterystyk poszczególnych wielkości wentylatorów z dolną i górną granicą tego zakresu.
wchodzących w skład typoszeregu, które należy przedsta-
wiać oddzielnie dla każdej wielkości wentylatora w postaci 2.1.4.2. Charakterystyki regulacji. Na wykresach cha-
krzywych spiętrzenia całkowitego w funkcji wydajności rakterystyk regulacjP) należy umieszczać następujące
przy gęstości przenoszonego czynnika(! = 1,2 kg/m3 i przy: krzyWe:
- stałych prędkościach obrotowych n (lub kątowych a) V/ Vmax= f(R),
w) - w przypadku wentyłatorów z napędem elek- b) flpc/flPc max= f(R),
trycznym, c) N /N mu= f(R),
- stałych strumieniach objętości silnika q- w przy-
d) rJc/'7c max= f(R).
padku wentylatorów z napędem · turbinowym.
Na osi odciętych takiej charakterystyki należy umieszczać Zmienna R określona jest przez wyrażenie

wydajność wentylatora i prędkości przepływu

V (m3 /s) R = _a_a_m_J"
w otworze wlotowym wentylatora C0 (m/s), na osi rzęd­
nych - spiętrzenie całkowite wentylatora Apc (kG/m 2
i N/m2 ) oraz: 2
) Przykłady wykresów charakterystyk aerodynamicznych bez-

wymiarowych podano w Informacjach dodatkowych p.5.

1
) Przykłady charakterystyk aerodynamicznych typoszeregów
3
) Przykłady wykresów charakterystyk regulacji podano w In-

wentylatorów podano w Infonnacjach dodatkowych p.4. fonnacjach dodatkowych p.6.

 4 BN-72/1388-04

w którym: 63 -:-·8000 Hz lub 50-:-10 000 Hz. Na wykresie tym należy

arnax- maksymalna wartość regulowanej wielkości
(np. kąta ostawienia łopatek wirnika lub sto-
jana i'm•" prędkości obrotowej ""'"" szerokości
kanału przepływowego b ma x),
amin- minimalna wartość regulowanej wielkości,
a - wartość regulowanej wielkości zawarta między
Wartości
V'""' i !lpc """ odpowiadają punktowi pracy
wynikającemu z przecięcia się krzywej oporów instalacji
z krzywą maksymalnego spiętrzenia (dla maksymalnej
wartości regulowanej wielkości) .
podać również krzywe stałych liczb oceny poziomu hałasu N
wg BN-70/ 1380-04.
Oprócz tego dla wentylatorów z regulacją należy podać:
d) zależność poziomu mocy akustycznej L ,. i (lub) sko-
rygowanego poziomu mocy akustycznej L ,,( A) od wydajności
wentylatora przy zmianie spiętrzeń całkowitych wentylatora
wzdłuż krzywej oporów instalacji przechodzącej przez
optymalny punkt pracy wentylatora.
Krzywe wg poz. a) .:· d) odnoszą się do normalnych wa-
runków pracy wentylatora, ti'. przy gęstości czynnika
3
Q " 1,2 kg :m .

2.2. Przedstawianie wielkości akustycznych 3. WIELKOŚCI CHARAKTERYZUJĄCE NAPĘD

WENTYLATORA
2.2.1. Tabelaryczne przedstawianie wielkości aku-
stycznych. W tablicach wielkości akustycznych 1) należy 3.1. Wielkości charakteryzujące napęd elektryczny
umieszczać co najmniej nastc,:pujące wielkości:
wentylatora należy przedstawiać w tablicy, która powinna
zawierać co najmniej następuj ące wielkości:
a) poziom mocy akustycznej wentylatora - L ,, (dB}, a) typ silnika
b) zredukowany poziom mocy akustycznej b) znamionową moc silnika - N , (W lub kW),
wentylatora - L,. :red> c) znamionową prędkość obroto-
c) maksymalną wartość liczby · oceny hałasu w widmie wą silnika - 1i, (obr/min),
poziomu mocy akustycznej wentylatora. d) znamionową prędkość kątową
Dodatkowo lub zamiast wielkości wg poz. a) i b) można silnika - w., (rad/s),
podać: lub znamionową częstość obro-
d) skorygowany poziom mocy akustycznej tów silnika - n. (s - t),
wentylatora ·- L,. (A) dB(A), e) napięcie zasilania silnika - U (V).
e) zredukowany skorygowany poziom mocy akustycznej W przypadku wentylatorów napędzanych przez prze-
wentylatora - L,.Azr"d· kładnię zaleca się podawać jeszcze
Wielkości podane w poz. a)-:-e) odnoszą się do optymal- f) · przełożenie przekładni - 1.
nego punktu pr~Jcy wentylatora (dla maksymalnej spraw-
ności) i powinny być wyznaczone w normalnych warunkach
3.2. WielkośCi charakteryzujące napęd turbinowy
pracy wentylatora, tj. przy gęstości czynnika przenoszonego wentylatora należy przedstawiać w tablicy, która powinna
zawierać co najmniej następujące wielkości:
(! = 1,2 kg/m i prędkości obrotowej n obr/min (lub kąto­
3

wej w rad/s). a) nominalne nadciśnienie czyn-

W przypadku wentylatorów z regulacją prędkości obro- nika doprowadzanego do tur-
towej należy podać zakresy wielkości wg poz. a)_:_e) określo­ biny - p 1 (kG/m 2 ),
ne przez górną i dolną granicę zakresu regulacji. b) nominalne nadciśnienie czyn-
nika doprowadzanego do tur·-
2.2.2. Wykreślne przedstawianie wielkości akus- biny - P1 (kN/m 2 ),
tycznych. Charakterystyki akustyczne wentylatorów 2 ) c) temperaturę czynnika dopro-
0
należy przedstawiać w postaci wykresów: wadzanego do turbiny - t 1 ( C),
a) poziomu mocy akustycznej L,. (dB) i (lub) skorygo- d) zużycie czynnika przez tur-
wanego poziomu mocy akustycznej L"(A) fdB(A)] w funkcji binę - q(nł/s).
Wydajności wentylatora V (m3 js) przy optymalnym usta-
wieniu urządzenia regulacyjnego, jeżeli ono istnieje, 4. GLÓWNE WYMIARY
b) zredukowanego poziomu mocy akustycznej LP u ..ct
4.1. Gł6wne wymiary wentylator6w należy podawać
i (lub) zredukowanego skorygowanego poziomu mocy
na uproszczonym rysunku konstrukcyjnym wentylatora,
akust)tcznej L,.(A) w funkcji wskaźnika wydajności rp,
oznaczając je liczbami ogólnymi.
c) widma poziomu mocy akustycznej określonego dla
Wartości liczbowe tych wymiarów należy umieszczać
optymalnego punktu pracy wentylatora w pasmach 1/ 1 lub
w tablicy lub tablicach, przy czym wartości liczbowe wy-
I/ 3 oktawowych odpowiednio w granicach . częstotliwości miarów niezmiennych dla różnych wielkości wentylatorów
(wchodzących np. w skład typoszeregu) należy umieszczać
) Przykład tablicy wielkości akustycznych podano w Informa-
1
bezpośrednio na rysunku.
cjach dodatkowych p .7. •
2 ) Przykłady wykresów charakterystyk akustycznych wentyla- Przy oznaczeniu poszczególnych wymiarów na rysunku
torów podano w Informacjach dodatkowych p.S. wentylatora i w tablicy, zaleca się stosować oznaczenia lite·
 BN-72/1388-04 5

rowe z indeksami cyfrowymi, np. lu 12 , 13 ••• wymiary W tablicy lub w tablicach głównych wymiarów należy
długości, bu b2 , b3 ... wymiary szerokości, hu h2 , h 3 ... wy- podać oprócz wymiarów umieszczonych na rysunku wen-
miary wysokości itp. tylatora wg poz. a)-:--c) dodatkowo:
d) średnicę zewnętrzną koła wir-
4.2. Główne wymiary wentylatorów promienio- nika - D 2 (m lub mm),
wych.') Uproszczony rysunek lub rysunki konstrukcyjne e) masę wentylatora bez silnika - m, (kg),
wentylatora powinny być tak wykonane, aby można było f) masę wentylatora z silnikiem - m 2 (kg),
umieścić na nich co najmniej: g) masę wirnika wentylatora - mw (kg),
a) wymiary gabarytowe i najważniejsze wymiary monta- h) moment zamachowy wirnika
żowe wentylatora przy wszystkich rodzajach napędu, wentylatora GD 2 (kG· m 2 ),
b) wymiary gabarytowe obrysu kolektora spiralnego przy lub
różnych jego położeniach, i) moment bezwładności wirnika
wentylatora
c) wymiary rozmieszczenia otworów na śruby funda-
mentu lub innej konstrukcji wsporczej. 4.3. Główne wymiary wentylatorów osiowych 1 .)
Na rysunkach konstrukcyjnych wentylatorów osiowych
1
) Patrz Informacje dodatkowe p.9. należy podać dane wg 4.2 z wyjątkiem poz. b).

Uwagi do wydania II
Uaktualniono normy związane. KONIEC
Poprawiono oczywiste błędy;

INFORMACJE DODATKOWE do BN-72/1388-04

1. PRZYKŁADY T ABUC WIELKOŚCI AERODYNAMICZNYCH WYMIAROWYCH

Tablica 1-1. Aerodynamiczne wielkMci charakterystyczne pracy wentylatora aapędzanego aayuc:hrooicznym .Uoiklem
elektrycznym

Prędkość wirnika Prędkośćobwo- Wydajność ob-

Moc pobie-
dowa na ze- jętościowa
Spiętrzenie całkowite rana przez
Oznaczenie wentylatora wnętrznej śred- (strumień
obrotowa kątowa wentylator
wg PN-71/M-43000 nicy wirnika objętości)

n w u2 V !lp. N
-----
obr/min rad/s mfs m"/s kG/m' l Nfm• kW

940 98,4 27,2 1,10 36,5 358 0,46

WP-40
WPS-40 1410 147,2 41,7 1,67 86,0 844 2,65
2940 307,8 86,0 3,40 370,0 3475 14,00
700 73,2 20,3 0,31 20,5 201 0,19
815 85,3 23,9 0,96 28,0 275 0,31
1100 115,2 32,2 1,29 51,5 505 0,77
1240 129,8 36,4 1,45 65,0 638 1,09
WPR-40 1630 170,6 47,7 1,92 112,0 1100 2,48
1815 190,0 53,2 2,11 140,0 1375 3,41
2030 '212,5 59,5 2,36 175,0 1718 4,77
2290 239,7 67,1 2,64 224,0 2200 6,84
------
2570 269,0 75,5 2,98 280,0 2750 9,65

Tablica 1-2. Aerodynamiczne wielkości charakterystyczne pracy wentylatora napędzanego turbiną powietrzną

l Prędkość Prędkość
ob- Wydajność NadciśnienieTemperatura Zużycie po-
wirnika wodowa na objętościowa Spiętrzenie powietrza powietrza wietrza
zewnętrznej śred- (strumień całkowite doprowadza- doprowadza- przez turbi-
Oznaczenie wen-
obrotowa kąto- nicy wirnika objętości) nego do nego do nę (przy
tylatora wg PN-66/
wa turbiny turbiny P1 i t,)
G-04165
n w 112 V !lp. p, tl q

obr/min
--
rad f s m /s mljs kG/
m•
l N/m2 kG/
cm•
lkN/
m2
o c m 3/s

WLP-1/500 6744
l l707 144,7
l 3,03 1223 12190 l 4,5 1441,51 23,2
l 0,031
6 I N FORMACJE DODATKOWE do BN -72{1388-04
·- --

2. PRZYKLADY CHARAKTERYSTYK AERODYNAMICZNYCH WYMIA ROWY CH WENT YLATO R ÓW

Z NAPĘDEM ELEKTRYCZNYM

2
N/m J<Gj nt
1600
160 i !
--~
n =- 2960 obr/mu?
!
i
l
!l
'. (w =299,5 rad/s )
l ę ~ 1,2 kg/ m 3

1400
!
""" ~ Y
;;
140
'Ni l
- - f--- - - -

·~
!

1200 l l
.. 'l l ! l
120 '
K G oporo h
!1 -.!..ZIJW
~J'
l tl \ . l
~SfC;QCjc
-.............

.
i'\~-\
! l l
l t> p,
l
l
l J
! v-·- kW
7000 . -- 2,0 1,0
100 l
/
•
1\ 1,8 0,9
tJp, Jjp,
l \
800
80
!
l
il
i

l
V
/.
V
li
......
fe m ax

.
'
-- ~~
~
\
\
;s
1,6

1,4
0,8

0,7

/ l
--
• !
;--
600 l '
1,2 0,6
f-60

l
V l l l
l -~
:
~ ~~ N ?,
1, 0 0,5
V \
400
40
1
/VJ-1 l
. l
0, 8 0,4

~ l l
• 0,6 0,3

V 11

~
l
,/
200 ' 0,4 0,2
l i

.,
l/ l 0,2 O, 1

o
k(./ /
o o
0,2 0,4 0,6 . 0,8 1,0 1, 2 m/s
V

R ys. I-1. Aerodynamiczna charakterystyka wym iarowa wentylatora bez r egulac ji napędzanego silnikiem elektrycznym
 INFORMACJE DODATKOWE do BN-72/1388-04 7
--------------------------------~------------------~-----------------------------

!- - !-
~ - !---

---
N",IIX-

kW V 45°
200

--~
Krzywa oporów instclac;i.
-L o
J---.. 7
~/7
v/t"
/
i

i~
--- .._
............
o

t--.... 40

N
Gramczna ltn1a ustalonych stanaw·t - -
f-- procy (qranira pomprwaniaJ
l /
.;
,..._ l ~
...L_"" i . . 35
100 l ~ o l
-L/ t:.----- '/"' " l i' l
l
!
.........

i
-j...
! ~
. ·----
; .-
t:'~150 v·1l's·
. . . . . r--..../
· --:2o·
l "-" !
'twopt = 30•
i
i

; l

-+-
l
- ··:
o o
i

: i 1
o
l
o ~ · --- t ·- i '
l

~0~---~----~, ----~----~----!r---~l~---,----,:-----.
,! ----'j-----r
, ----,-----.---~
r----_,-----+----~ --- --t------r----+---~~---~-----L----~----~---4-----t----~
' l - ?c max o ,. ! r
o,s t------i---+----r----i--::=±:/~~SP;:::...c:st:~-4::~:*=;;::::::±=---+--+---1
i -Lot-- .k/ >< ~~..........::-r--.... ---

'
-i
~2r---~---r---T;--~,r---+---~'----~l:---,---~----~--~--~---+--~
:
l t l
't-----t-- l -i- i
o~--~:--~'--· : --r---+,:--~.----~--~--~--~---
l l -+-

i l o

N/mz r----.----.---~---.~--~--~----~-­
I<.Gjm~
.llp,-f1000p--=i=~=+=-="""'-=+=
· -""""'-==-~~=*-o-=-=+=-=~-=+=-~~~ 400
'mo;c

3 000 1--------l
300

~~~--Tr~--~--~2~0--~---i.---L-~~--~--~---L--~---L--~lt~~
··V
lt3BB·D4-I -21

Rys. 1-2. Aerodynamiczna chatakterystyka wymiarowa wentylatora z regulacjłł za pomocą zmiany kąta uatawienia łopatek wirnika
8 INFORMACJE DODATKOWE do BN-72/1388-04

· 3. PRZYKŁAD CHARAKTERYSTYKI AERODYNAMICZNEJ WYMIAROWEJ WENTYLATORA Z NAPĘ DEM

TURBINOWYM

--
360 1
P, =4,5 kG/ cm =4"11 k. N/ m2

' "!\
t = 23.2·c
1

i =0,031 m/'s
ę = 1,2 K.g/ m3
3200
320
\
\
.\

2800
280
\ \

2400 \ ~
L).Pc.

240
\ obrfmi n

2000
200
l
\ 10000 rod/s
1000 1,0

LJ.Pc flPc
\
1600 \ -- 1-----·-.
8000
----- 800 0,8

~
TóO
f-_ /

- n CJ ?a

+-+-l
- ---------

1200 TZD _j
\ 600(}
600 ,6
l
i
!
l
-- - - -
\ --
l l

4000
800 80 400 0,4

~
~ --......
400 f-Ąo
...,... / ~ t-...... 2000: 200 ,1
/ '

o o
o 1 2 j 4 . rrf/s
V

Rys. I-3. Aerodynamietna charakterystyka wymiarowa wentylatora bez regulacji z napędem turbiną powietrzną
 4.PRZYKLADY CHARAKTERYSTYK AERODYNANUCZNYCH TYPOSZEREGÓW WENTYLATORÓW
2
AG/rrf N/m
600

500,lsooo
'
l 1/ l V
-,l/ ;;.
400, 4000
v
/ P\' ~ /~1\ :/;
'
~

q~.~
~V ~Y -... ~W \
.. V
300 3/JOO
1
ij

~ ~ ~\l !\\
V~
.....

200l 2000 - 1/; 'l

/
l 5 \ \ \
z
'11
@
~
~
(l \
l

t. p, t. p, .p\yV
-~~
" l\

v· =?\ !j
g
~
- ~/
l

\
~

~\\ l l/
' o
~
tr1

100l 10;;t /
o.
o
tlj
V \~ j \ \ z
90; 900 \ l

8 l 800
\ . " k' /\ \ \ -.J
~
....
-~~/ \\ \
\,j.)

701700_
/ g:
~
/j 1,600
\ \ )</ \
\----r \ ;
\

5 ,500 "'"'

4 l 400
i\ \

~ ,Ą
6 1 8 9 10 20 30 40 50 60 70 80 gr.J t 10 200 3G10 m"/s
V IJJSF3Ef"!l
Rys. I-4. Aerodynamiczna c:barakterystyka zbiorcza typoSZeregU wentylatorów
110
 ...o
.\(j/nf N/m'
óCOr--· ! l IT l r-------l-·-·------1- l

300t3000-i---I-H--f-i
l ' 11 . u
--r--·-t--·-··-r--·- .
l l
l l l l l l l l
l l ' l
'" ['" " ~ -h-, l l i-~-t---t
l

l l L
C.Pc l llPc ! l l j
i/ l l l i

l ll
~DO
·;:~ -~- ~--· -1!·--·---r~-+----l-+-----+-~-+--1------+------J
i
100 l
-r-
--·-- t-·-·--t--+
:_
:
90 .__ ~

.90~--- t---t-
?VF-·l-··-·--' -·-
(;OtfQQ______ t--!
l
-i---i ·
_J___

,.
-,
50:;;. 0 ll -1 --+-- ---- --+--_____...;.
•

l
40~"---'-1-i
" l l

~--~--!-
l l
''
Lj
3D4
1
6
,
7
l
B
1
9
1
za
.1
JO
v
l
'10
l
so
•
60
l
ro
l
Ba
l
90 100
l
·ń ,

Rys. I-5. Uproszczona charakterystyka zbiorcza typoszeregu wentylatorów

 INFORMACJE DODATKOWE do BN-72.11388-04 1l

!JPc tJ.p~
N/m 2 kG/rrł n Uz

l
__Jih!tff&llHfu:·: :::~:~~ :=T--:~.
obr/min mjs

l H-t-1-t-t--1-+--,--tl-1-t-._--+1+~ ~
5oooroo

4000 400
l l 1 1
:
·- ---l i- + ~t--t~ iw!~~~~
~ j_--~ -:--~-+--S"t1tfr ~ ~9,kW
t-
.3500 350 -1- 13

-~--+-+-,-t+-~F · :!rif~!f~H'Ht-+------t-------1
f--

300 300 1-----t------+----1----t---+---+-f-__-_+-r-+-.--+.:=J--+_

--
1------!----t--;--+----_+--r----ir---r---~-·_J_-i-
1 +_-ir·-+-
_ _--+
--=t= . ' , -tt~~ 'I·l Hf''Jfr
~65 Aw
-- , -
l-
T t . ~l-\r-------
2500 250 - --r-- 7 .J:'" Y L
____; r--+-- 1l 1/1 __L · l L~-
1------+----t----+_,.-+-+----t--+--+ 1-+---+·~----ic--/-ft·---t----t--t--t---+.H i!_~4 !<.W -- i ~ 2940 86 0

200 200 l /- i l !-........_ f, t. r N..l\ i. l /

1---+----+--+----t----t-+--+--+---t-+-+----+--h·~-
·· l
--+-
ł"---~ 11
-- - -
['...
'
- v .11J''
11, 1 · r~
p.. +-H-H-H+-'"'-\·7f-- 2 5 70 75,5
' l N4.f. " 1\ l V
t----+----+--+--+-+-1--t--+-+--+--+-----+---il;.:,_.. ~..... :; . }' ~l-'!--r++HII*rlr+H++-~;"+---+-~-=~

1500 150 l l i \T l
11 / ! ....... ~
l--~--+-+----+---+-t--+-+-t-+-+-----l1'----+-----1f---ł--t/
'"- j, 41 kW r\ li
ITTii-tT·t,I-HJit--:Lr1::=l=::t:jN-t'--tiH~~ ++-1~DI1'-+++i+-++-irH<t---+---1 22go s 1, r

1000 100

90 90
800 80 r- l ....... 65/<.i'i ji'\ i \ 1815 53,2

700 70 f-- ----

60 60

50

400 40 l 1240 36,4

Q,463 kW
-
·--r-
·- .
350 35
l
-;- ---, -
-+- +
--+-
· '\.
"V 1100 32,2
30 30
" ..... "' ___J
~

V
" l

250 25 ff---r

20 20

t--

15 115

l 0,5
l

.
4'

R:vs. I-6. Charakterystyka. aerodynamic:ma wentylatora wchodzącego w skład typoueregu

12 INFORMACJE DODATKOWE do BN-72/1388-04
----- - -----------------------------
5. PRZYKŁADY CHARAKTERYSTYK AERODYNAMICZNYCH BEZWYMIAROWYCH

t,OI-----ł---+--+---+----+---+--l----+---+---+----t--·-tt----+---J
1
1 ~

IJ,I 1/ ---- r
o
.~r~~~l~~~~~~~~~~~O
0,04 o,,0,08 q 12 o, l (j 0,2 4 0,28

l 1366-04-r-71

Rys. I-7. Charakterystyka aerodynamiczna bezwymiarowa wentylatora bez regulacji

 INFORMACJE DODATKOWE do BN-72/1388-04 13

6
i\
er .go•
!f!-
-

! l
~2r---r---r---r---+---+---+---+---+---+---+---+---+---+-~

o 0,01 0,02 0,03 0,05 0.06 0,07

)1388-0H-Bl

Rys. I-8. Charakterystyka aerodynamiczna bezwymiarowa wentylatora z regulacją za pomocą zmiany kąta ustawienia łopatek kie-
rownicy przedwirnikowej
 14 INFORMACJE DODATKOWE do BN-72/1388-04

6. PRZYKŁADY CHARAKTERYSTYK REGULACJI

1,0
'lc /Zcmax
v
\Ima.>'
0.9 - r--
V
~ bt
~
Al'r. l
~
4Jtma•
0.8
V I /V V
_}!_
N",..
011 r--- -
L_ -----+
~(
?,_.
/
V /V lL
0,6
'ł/\JJ.7 V
~5 '? L / . ~- -

0,4 /
V L
V -- -- ~

V V
0,3 ~,,
-~ L
V nma~·flDD obr/min

0.2 ~~t1 rf1Dy..

V nmin · 300 obr/min

~
0.1

o 0,1 0,3 0,4 0.5 0.6 0,7 O.B 0,9 1,0

Rys. 1-9. Charakterystyka regulacji·
wen tylatora ze zmienną pręd kością
obrotową wirnika

r",a. ~ 45°
Omin ~ 15 °

Rys. I-10. Charakterystyka regulacji

wentylatora ze zmiennym kątem usta- P o 'J- Jm;n
wienia łopatek wirnika ~ma x.· J", ;n
 INFORMACJE DODATKOWE do BN -72i l388-04 15

---
1,0
_y_ ;-- ...--
t:::::== ~ "..--
............
Iima~
o,g ~
~~ ~·~
Llp,

,
LlfJc ma x
_A_ 0,8
:,j l:.j l ........
N ma <

7,
~?~~~vv t>~~ ~
/
0,7

......../~
lc max

0,6
V
' -
l
0,5
l

0,4

0, 3
"t ma~ = 110'
ll 1min z3o·
O, Z

l
O. f

c (),f o. z 0.3 0,4 O.:J 0,6 0.7 0,8 0,9 f,O

R ys. I- 11. Charakterystyka regulacji
wentylatora ze zmiennym kątem
ustawienia łopatek kierownicy przed-
wirnikowej !1388-04 -I -111

7. PRZYKLAD TABLICY WIELKOŚCI AKUSTYCZNYCH

Tablica 1-3. Akustyczne wi elkoś ci charakterystyczne pracy w entylatora

Prędkość wirnika Zredukowany

Prędkość
ob- Skorygowany Maksymalna
skorygowany
wodowa na ze- poziom mocy liczba oceny
poziom mocy
O znaczenie wentylatora wn~trznej śred- akustycznej hałasu w widmie
obrotowa kątowa akustycznej
wg PN -71 /M-43000 nicy wirnika wentylatora hałasu wentyla-
wentylatora
tora
n (J) Uz L p(A ) L p(A) zred
obr /min rad/s m js d B(A) - -
WP-40
WPS-40
940
1410 l 98,4
147,2
27,2
41,7
64,8
74,4
l 64
72
2940 307,8 86,0 92,0 89
700 73,2 20,3 59,0 57
815 85,3 23,9 62,0 61
1100 115,2 32,2 68,7 - 7,4 68
1240 129,8 36,4 71,2 70
WPR-40 1630 170,6 47,7 78,1 73
1815 190,0 53,2 80,4 79
2030 212,5 59,5 83,0 82
2290 239,7 61.,1 86,2 85
2570
l 269,0 75,5 89,0 g';
16 INFORMACJE DODATKOWE do BN-72/1388-04

8. PRZYKLADY CHARAKTERYSTYK AKUSTYCZNYCH WENTYLATORÓW

dB(A)
··.
go

"' "'
n ·2860 obrjmin
~

"' ~~
"-..
~V
~
_/
[7
.rl-

:;,J;
0.4 0,6 0.8 1,0 f .2 m:;s
Strumi e/t nbietnsci li
l1388·04-1-12l

Rys. I-12. Skorygowany poziom mocy akustycznej w funkcji wydajności wentylatora

\ n· 2860 obr/min
B
\
\ l

\ ~

/
' "" !'...
-

J
7
7

0,02 0,04 0,06 0,08 0,1

W.skoin(k wydajności wentylatora 'f
l l
" ~
0,12 ~14

l
~
o, 1(j
1/
3·'8
/
0,2 0.22 0,24 0,26

l1388-04,-I-13)

Rys. I-13. Zredukowany skorygowany poziom mocy akustycznej w funkcji wskaźnika wydajności wentylatora

!1388-04-I·14l

Rys. 1-14. Widmo poziomu mocy akustycznej wentylatora przy optymalnej wydajności v = 0,8, m /s 3
i prędkości obrotowej
n = 2860 obrfmin
 INFORMACJE DODATKOWE do BN-72/1388-04 17

Rys. 1-15. Skorygowany poziom mocy

akustycznej wentylatora wchodzącego
12 f4 1,6 t,11 Z,O 2. lO 3,5 <O .U 6 1,0 8.0 U.O lO llli't
w skład typoszeregu Sirumieli ooierości v
ldiJ·OH-1$)

Rys. I-16. Widma poziomu mocy

akustycznej wentylatora wchodzącego
-to6!-:J,-----,,'*zs".----z.J5~o---.,t;oo;-----;tonlo;;;o;----z:;;;oli;oan--7iti;;;---JiB~ooa Hz (s"') w skład typoszeregu
Częstotliwość f
!1lli8-0i·i· 16ł
 9. PRZYKl.ADY RYSUNKÓW l T ABUC GŁÓWNYCH WYMIARÓW WENTYLATORÓW ....
00

a) IJ) C)

~1
....
z
~~
;);>
..." ..." (")
._
tri
o
g
;);>
o-j ··
~
o
~
tri
c.
Rji I o

~
lBSB-04-I-1?1
-..!
Rys. I-17. Główne wymiary wentyłatorów promieniowych
-
~
\U
OD
!f
Tablica 1-4. Główne wymiary wentylatorów promieniowych
~

l ll
Oznaczenie Masa wir-
wentylatora Typ nika wen- Dz Zt lz 13 !4
Owiercenie podstawy
Masa l Masa
l wentylatora 1 wentylatora
wg PN-71/
M-43000
silnika tylatora tl
l tz l tl i t4
l t,
l t6
l dl z
GD'
l
bez silnika z silnikiem
kg mm kG ·m 2 kg
SZJe 26a 545 605
l 260
- ---
11 2
WP-31 SZJe 14a 10 440 505 565 203 - 249 220 - 400 25@ 444 13 7 1,1 90 107
----
SZJe 32b 585 645 300
130
 INFORMACJE DODATKOWE do BN-72/1388-04 19

a,

l
.~·- ·-·
! l
._ .J_ __ __ -t-
l l"
l l

LO L1

Rys. 1-18. Wymiary kolektorów wentylatorów promieniowych

Tablica 1-S. Wymiary kolektorów wentylatorów promieniowych

·'
Oznaczenie wentylatora Polożenie kolektora Wymiary kolektora spiralnego (obudowy)
wg PN-71 /M-43000 wg PN-68/M-43002
mm

PO, LO 351 524

~l 429 450

P1,L1 320 488 610 386 406

-- ------ - -
P2, L2 290 429 524 351 370
- - - - - - ·- - - -
WP-31 P3, L3 610 386 488 320 340
360 205 336 300 450
WPR-31 - - - - ·- - - - - -
WPS-31 P4, L4 524 351 429 290 310
-- - - - - -- - -
P5, L5 488 320 386 610 630
-- ~-
- - -- --
P6, L6 429 290 351 524 545
-- -- --
l P7, L7 386 610 ~~~ 508

PO, LO 465 695 383 569 600

-- -- -- - - - -
P1, L1 424 646 808 511 540
- - ---- -- - -
P2, L2 383 569 695 465 495
-- - - -- -- --
WP- 40 P3, L3 808 511 646 424 455 550
478 271 448 350
WPR-40 - - - -- - - - - -
WPS-40 P4, L4 695 465 569 383 413
-- ------ --
P5, L5 646 424 511 808 840
---- -- - - ---
P6, L6 569 383 465 695 725
- - - - - -- - - -
P7, L7 511 808 424 646 675
 t-.>
ONiercenie wg o
PN-70/ f'l-43003 \

l
J,
J rr
..:.,.o

L~~ ..!::
....
z
't1
o
:;c.
~
() ·
'-<
___tt_ ------1 trl
l-t L, o
o
Ls o
lD. ~~~::::!@±!Q) ~o
Rys. I-19. Główne wymiary wentylatorów osiowych
~
g.
Tablica l-6. Główne wymiary wentylatorów osiowych
zt:D
l

Oznaczenie
1

l . . . :i 1
1
. .
.\:!.asa wmuka
l
D~
!
d1
l
11
l -
l fe.
l
i lj t.
r
j [5
l
/ 1,, l,
l__ Owiercenie
podstawy
li
GD 2
l Masa
wentylatora
l Masa -- ,
wentylatora 1
-J

-
~
U>

l
/!
(X)
wentylatora fyp s1lmka wentylatora l1 j l i t 1 d bez silnika 1 z silnikiem 1
(X)

l
1 1 , J l

~
1 2 2
wg PN-71/M-43000
1 ~ --k~ mm kG. m 2 kg ·-

I---\X-,-?--4-0-~~..:..~--je-dn-of"owy ~ 8 [_
400 ~~~~~ 3601-"--1 120 [___'_~~ 473 !_240 ~ ~~~~~~ 0,077 l 35 _ _ l - -:s--
W0-50 ! SZJd 34a 10 l 500 330 l 330 l 450 j 75 l 190 l 700 l 593 l 300 180 l 350 18 0,188 l 79 100

-----;~-63 ~---SZ]d 34b ~ -----~-.1--~-~~-- 390 ~-- 520 - - - ; -,,l- 230 ·1--;;-,.- 693~-~5~~~ ~~~~~ 104 -,--~-
1

- 380
·- '·-·
l
/- - - ------- : - - -,- - -- /- .l -.1
l l -l- '-- j-- l l
!
i
soo_ I~25J_ 490 ~~~ ~-=--- ~--2~~- noo ~ 480 ~~-}~/~ 2,19 - '--1~_7_ _ 1
l ' l

W0-80 ! SZJd54a l__ 25 280 _ ,

l lm• l l" [",.

1 _ 1_ _

W0-100 - - SZJd 64c

SZUa 84
-. s• l,ooo •oo 60o l 840 l 1o l 36o I4oo 585 460 [ 100 308 1--- :i~-