...

aby znali Ciebie,

jedynego prawdziwego Boga,
oraz Tego, którego posłałeś,
Jezusa Chrystusa
 Redaktor naukowy serii
ks. prof. zw. dr hab. Waldemar Chrostowski

PRYMAS POLSKI

MAS POLSKI PRYMASPOLSKI

DIAMENTOWY
PRYMAS POLSKI
FENIKS 2014
PRYMAS POLSKI
serii PRYMAS
Redaktor naukowyStowarzyszenia POLSKI
Wydawców Katolickich
za całość Redaktor naukowy
publikacji Prymasowskiejserii
Serii Biblijnej
ks. prof.serii
r naukowy zw. dr hab. Waldemar Chrostowski
Redaktor
Redaktornaukowy
Redaktor naukowyserii
naukowy serii
serii
i za propagowanie twórczości translatorskiej
b. Waldemar Chrostowski ks.
ks. prof.
prof. zw.
prof.zw. dr
zw.dr hab. Waldemar Chrostowski
ks. prof.
ks.ks.
prof. zw.
zw. drhab.
dr
dr. hab.
hab. Waldemar
Waldemar
hab.Remigiusza
Waldemar Chrostowski
Chrostowski
Popowskiego
ChrostowskiSDB

DIAMENTOWY
DIAMENTOWY FENIKS2014
FENIKS 2014 FENIKS 2006
2018
Stowarzyszenia FENIKS 2000 Katolickich
Wydawców FENIKS
OWY FENIKS Stowarzyszenia
2014 Wydawców DIAMENTOWY
Katolickich
DIAMENTOWY
DIAMENTOWY FENIKS
FENIKS
FENIKS 2014
Stowarzyszenia
2014
2014 Wydawców Katolickich
Stowarzyszenia Wydawców
za całość publikacji Prymasowskiej Katolickich
DIAMENTOWY
Serii Biblijnej Stowarzyszenia
FENIKS 2014 Wydawców Katolickich
zaicałość
Wydawców publikacji
Katolickich PrymasowskiejStowarzyszenia
Serii
Stowarzyszenia
Stowarzyszenia Wydawców
Biblijnej
Wydawców Katolickich
w kategorii
WydawcówKatolickich
Katolickich Edytorstwo za publikację
za publikację
za propagowanie twórczości
za Biblii
Stowarzyszenia
translatorskiej
całość publikacji Wydawców
Prymasowskiej
za Prymasowską
Katolickich
Serii Biblijnej
Serię Biblijną
Prymasowskiej Serii Biblijnejksiędza
i za wpropagowanie
przekładzie za
zacałość
za całość
twórczości publikacji
publikacji
translatorskiej
Jakuba
całość Wujka SDB
publikacji Prymasowskiej
Prymasowskiej
Prymasowskiej Serii
SeriiBiblijnej
Serii
BIBLIA Biblijnej
PIERWSZEGO KOŚCIOŁA
Biblijnej
ks. prof. zw. dr. hab. Remigiusza i Popowskiego
za propagowanie twórczości translatorskiej
twórczości translatorskiej i
ks. prof. zw. dr. hab. Remigiusza za
i
i zapropagowanie
propagowanie
Popowskiego
za propagowanie twórczości
SDBtwórczości
w translatorskiej
translatorskiej
tłumaczeniu
twórczości ks. Remigiusza
translatorskiej Popowskiego SDB
Remigiusza Popowskiego SDB ks. ks. prof. zw. dr. hab. Remigiusza Popowskiego SDB
ks.prof.
ks. prof.zw.
prof. zw.dr.
zw. dr.hab.
dr. hab.Remigiusza
hab. RemigiuszaPopowskiego
Remigiusza PopowskiegoSDB
Popowskiego SDB
SDB

ENIKS 2000 FENIKS 2006

a Wydawców KatolickichFENIKS
FENIKS 2000
2000 Stowarzyszenia Wydawców KatolickichFENIKS
FENIKS 2006
2006
FENIKS
FENIKS
FENIKS
FENIKS 2006
2000
2000
2000 Katolickich FENIKS
FENIKS
FENIKS 2006
2006
2006 Katolickich
ublikację Biblii
Stowarzyszenia
Stowarzyszenia Wydawców
Wydawców za Prymasowską
Katolickich Serię Biblijną
Stowarzyszenia
StowarzyszeniaWydawców
Wydawców Katolickich
Stowarzyszenia
Stowarzyszenia
Stowarzyszenia
Stowarzyszenia Wydawców
Wydawców
Wydawców
Wydawców Katolickich
Katolickich
Katolickich
Katolickich Stowarzyszenia
Stowarzyszenia
Stowarzyszenia Wydawców
Wydawców
Wydawców Katolickich
Katolickich
Katolickich
e księdza Jakuba Wujkaza
za publikację
publikację Biblii
Biblii za Prymasowską Serię Biblijną
za Prymasowską
za
za Serię
publikację
publikację Biblijną
Biblii
Biblii
za publikację Biblii za
za za Prymasowską
Prymasowską
Prymasowską Serię
Serię
Serię Biblijną
Biblijną
Biblijną
za Prymasowską Serię Biblijną
ww
wwprzekładzie
przekładzieksiędza
wprzekładzie
przekładzie księdza Jakuba
przekładzieksiędza
księdzaJakuba
księdza Wujka
Jakuba Wujka
JakubaWujka
Jakuba Wujka
Wujka
ODWROTNY
INDEKS
STRONGA
z alfabetyczną listą polskich haseł
do słowników Stronga:
grecko-polskiego, hebrajsko-polskiego
i aramejsko-polskiego

Oficyna Wydawnicza VOCATIO

Warszawa
 Imprimatur:
Za pozwoleniem Kurii Metropolitalnej Warszawskiej 3229/D/2014 z dnia 19.09.2014 r.
Za pozwoleniem Kurii Metropolitalnej Warszawskiej 1532/NK/z dnia 13.06.2017 r.

Redakcja:
Rafał Paprocki

Korekta:
Zespół VOCATIO

Redakcja techniczna:
Małgorzata Biegańska-Bartosiak

Projekt okładki i obwoluty:

Zespół VOCATIO

Przygotowanie techniczne okładki:

MW Skład Maciej Wojtkowski

Copyright © 2018 by Oficyna Wydawnicza VOCATIO.

All rights to the Polish edition reserved.

Wszelkie prawa do wydania polskiego zastrzeżone.

Książka, ani żadna jej część, nie może być przedrukowywana
ani w jakikolwiek inny sposób reprodukowana czy powielana mechanicznie,
fotooptycznie, zapisywana elektronicznie lub magnetycznie,
ani odczytywana w środkach publicznego przekazu
bez pisemnej zgody wydawcy.
W sprawie zezwoleń należy zwracać się do:
Oficyna Wydawnicza VOCATIO
02-798 Warszawa, ul. Polnej Róży 1
e-mail: vocatio@vocatio.com.pl
Redakcja: tel. (22) 648 54 50
Dział handlowy: tel. (22) 648 03 78
e-mail: handlowy@vocatio.com.pl
Księgarnia internetowa:
e-mail: sklep@vocatio.com.pl
www.vocatio.com.pl

ISBN 978-83-7829-270-8
 Warszawa, dnia 27 czerwca 1997 r.

Słowo wstępne
Napawa radością fakt, że wierzący coraz częściej i chętniej sięgają po Pismo Świę-
te. Zawiera ono bowiem to, co Bóg w swoim nieskończonym miłosierdziu zechciał
objawić o sobie i odkrywa najważniejsze potrzeby i tęsknoty człowieka. Czytanie
i rozważanie ksiąg świętych zapewnia wzrost życia religijnego, odmienia na lep-
sze ludzkie postępowanie i ukazuje perspektywy wieczności. „Żywe bowiem jest
Słowo Boże, skuteczne i ostrzejsze niż wszelki miecz obosieczny, przenikające aż
do rozdzielenia duszy i ducha, stawów i szpiku, zdolne osądzić pragnienia i myśli
serca” — czytamy w Liście do Hebrajczyków (4, 12).
Kościół okazuje pomoc w trudnym zadaniu poznawania i rozumienia Biblii tak-
że przez promowanie rezultatów badań uczonych. Studiują oni Pismo Święte, ob-
jaśniając je jako Słowo Boże i ludzkie. W ostatnich latach — zgodnie z zaleceniem
Soboru Watykańskiego II — nastąpił w tej dziedzinie w Polsce znaczny postęp.
W nurt tych dokonań wpisuje się „Prymasowska Seria Biblijna”, obejmująca naj-
bardziej fundamentalne pomoce niezbędne dla rzetelnych studiów biblijnych.
Można żywić nadzieję, że książki, które się w tej serii ukazują, przyczynią się
do dalszego pogłębiania i upowszechniania rzetelnych badań biblijnych, a przez
to do nowego ożywienia duszpasterstwa i duchowości biblijnej. W ten sposób
zwielokrotnią w Kościele błogosławione owoce pragnienia poznawania i umiło-
wania Trójjedynego Boga.

Józef Kardynał Glemp

Prymas Polski
 „PRYMASOWSKA SERIA BIBLIJNA”
Redaktor naukowy serii:
ks. prof. zw. dr hab. Waldemar Chrostowski

1. Remigiusz Popowski SDB, Michał Wojciechowski (przekł.), Grecko-polski Nowy Testament.

Wydanie interlinearne z kodami gramatycznymi, Warszawa 1994, 1995, 1996, 1997, 2000,
2003, 2005, 2006, 2010.
2. James B. Pritchard (red. nauk.), Waldemar Chrostowski (konsult. nauk. wyd. pol.), Wielki
atlas biblijny, Warszawa 1994, 1997, 2001, 2010.
3. Remigiusz Popowski SDB, Wielki słownik grecko-polski Nowego Testamentu. Wydanie z peł-
ną lokalizacją greckich haseł, kluczem polsko-greckim oraz indeksem form czasownikowych,
Warszawa 1994, 1995, 1997, 2006.
4. Jan Flis, Konkordancja Starego i Nowego Testamentu do Biblii Tysiąclecia, Warszawa 1991,
1997, 1999, 2004.
5. Bruce M. Metzger, Michael D. Coogan (red. nauk.), Waldemar Chrostowski (konsult. wyd.
pol.), Słownik wiedzy biblijnej, Warszawa 1996, 1997, 1999, 2004.
6. Michał Wojciechowski (przekł. i oprac.), Synopsa czterech Ewangelii, Warszawa 1997, 1999,
2004.
7. Remigiusz Popowski SDB, Słownik grecko-polski Nowego Testamentu, Warszawa 1997, 1999,
2007.
8. Bruce Metzger, David Goldstein, John Ferguson (konsult. nauk.), Waldemar Chrostowski (kon-
sult. wyd. pol.), Wielkie wydarzenia czasów biblijnych, Warszawa 1998.
9. Paul J. Achtemeier (red. nauk.), Waldemar Chrostowski (konsult. nauk. 3. wyd. pol.), Encyklo-
pedia biblijna, Warszawa 1998, 1999, 2004.
10. Janusz Frankowski (red. nauk. i wstępy), Biblia w przekładzie księdza Jakuba Wujka z 1599
r. Transkrypcja typu ,,B” oryginalnego tekstu z XVI w. i wstępy, Warszawa 1999, 2000, 2004,
2009, 2013.
11. Dan Bahat, Waldemar Chrostowski (oprac. wyd. pol.), Atlas biblijnej Jerozolimy, Warszawa
1999, 2004.
12. Piotr Briks, Podręczny słownik hebrajsko-polski i aramejsko-polski Starego Testamentu,
Warszawa 1999, 2000.
13. Ryszard Rubinkiewicz SDB (oprac. i wstępy), Apokryfy Starego Testamentu, Warszawa 1999,
2000, 2001, 2007, 2010, 2016.
VII Prymasowska Seria Biblijna

14. Anna Kuśmirek (przekł. i oprac.), Hebrajsko-polski Stary Testament – Księga Rodzaju. Wyda-
nie interlinearne z kodami gramatycznymi, transkrypcją oraz indeksem rdzeni, Warszawa 2000.
15. Remigiusz Popowski SDB (przekł., wprow. i przypisy), Nowy Testament. Przekład na Wielki
Jubileusz Roku 2000, Warszawa 2000.
16. Craig S. Keener, Krzysztof Bardski, Waldemar Chrostowski (red. nauk. wyd. pol.), Komentarz
historyczno-kulturowy do Nowego Testamentu, Warszawa 2000, 2010, 2017.
17. Raymond E. Brown SS, Joseph A. Fitzmyer SJ, Roland E. Murphy O’Carm (red. nauk. wyd.
oryg.), Waldemar Chrostowski (red. nauk. wyd. pol.), Katolicki komentarz biblijny, Warszawa
2001, 2004, 2010, 2013, 2018.
18. Fritz Rienecker, Gerhard Maier, Waldemar Chrostowski (red. nauk. wyd. pol.) Leksykon biblij-
ny, Warszawa 2001, 2008.
19. Stanisław Gądecki (przekł. i oprac.) Grecko-łacińsko-polska synopsa do 1 i 2 Księgi Macha-
bejskiej, Warszawa 2002.
20. Leland Ryken, James C. Wilhoit, Tremper Longman III (red.), Waldemar Chrostowski (red.
nauk. wyd. pol.), Słownik symboliki biblijnej, Warszawa 2003, 2010, 2017.
21. Bogusław Widła, Słownik antropologii Nowego Testamentu, Warszawa 2003.
22. Anna Kuśmirek (oprac. i wstęp), Hebrajsko-polski Stary Testament – Pięcioksiąg. Przekład
interlinearny z kodami gramatycznymi, transliteracją oraz indeksem rdzeni, Warszawa 2003,
2009, 2017.
23. David H. Stern, Komentarz żydowski do Nowego Testamentu, Warszawa 2004, 2010, 2016,
2017.
24. John H. Walton, Victor H. Matthews, Mark W. Chavalas, Waldemar Chrostowski (red.
nauk. wyd. pol.), Komentarz historyczno-kulturowy do Biblii Hebrajskiej. Warszawa 2005.
Drugie wydanie ukazało się pod tytułem Komentarz historyczno-kulturowy do Starego Testa-
mentu. Księgi protokanoniczne, Warszawa 2014.
25. R.J. Coggins, J.L. Houlden (red. nauk.), Waldemar Chrostowski (red. nauk. wyd. pol.), Słow-
nik hermeneutyki biblijnej, Warszawa 2005.
26. J.I. Packer, M.C. Tenney (red. nauk.), Waldemar Chrostowski (red. nauk. wyd. pol.), Słownik
tła Biblii, Warszawa 2007.
27. Anna Kuśmirek (oprac. i wstęp), Hebrajsko-polski Stary Testament – Prorocy. Przekład inter-
linearny z kodami gramatycznymi, transliteracją oraz indeksem słów hebrajskich, Warszawa
2008.
28. Remigiusz Popowski SDB (przekład NT), Lyman Coleman (red. marginaliów i komentarzy),
Nowy Testament dla moderatorów, Warszawa 2008, 2010.
29. Remigiusz Popowski SDB, Grecko-polski słownik syntagmatyczny Nowego Testamentu,
Warszawa 2008.
30. Ludwig Koehler, Walter Baumgartner, Johann Jakob Stamm, Wielki słownik hebrajsko-polski
i aramejsko-polski Starego Testamentu, Warszawa 2008, 2013.
 Prymasowska Seria Biblijna VIII

31. Michał Wojciechowski (przekł. i wstęp), Grecko-polski Stary Testament – Księgi Greckie. Prze-
kład interlinearny z kodami gramatycznymi i indeksem form podstawowych, Warszawa 2008.
32. Anna Kuśmirek (oprac. i wstęp), Hebrajsko-polski Stary Testament – Pisma. Przekład interli-
nearny z kodami gramatycznymi, transliteracją oraz indeksem słów hebrajskich i aramejskich,
Warszawa 2009, 2014.
33. Krzysztof Sielicki, Onomastykon Biblii Hebrajskiej i Nowego Testamentu. Systematyzacja
zapisu biblijnych nazw własnych, Warszawa 2009.
34. Gerald F. Hawthorne, Ralph P. Martin, Daniel G. Reid, Słownik teologii św. Pawła. Warszawa
2010, 2018.
35. Walter C. Kaiser Jr., Peter H. Davids, F.F. Bruce, Manfred T. Brauch, Trudne fragmenty Biblii,
Warszawa 2011, 2012, 2017.
36. Anna Horodecka, Jurij Gołowanow wraz z Zespołem Redakcyjnym NPD (przekład i adaptacja
dynamiczna), Księga Psalmów. Nowy Przekład Dynamiczny, Warszawa 2013.
37. Remigiusz Popowski SDB (przekł., wprow. i przypisy), Septuaginta czyli Biblia Starego Testa-
mentu wraz z księgami deuterokanonicznymi i apokryfami, Warszawa 2013, 2014.
38. Remigiusz Popowski SDB, Onomastykon Septuaginty, Warszawa 2013.
39. Ralph P. Martin, Peter H. Davids, Słownik późnych ksiąg Nowego Testamentu i pism Ojców Apo-
stolskich, Warszawa 2014.
40. Remigiusz Popowski SDB, Michał Wojciechowski (przekł.), Grecko-polski Nowy Testament.
Wydanie interlinearne z kluczem gramatycznym, z kodami Stronga i Popowskiego oraz pełną
transliteracją greckiego tekstu, Warszawa 2014, 2017.
41. Remigiusz Popowski SDB (przekł., wprow. i przypisy), Septuaginta, czyli Grecka Biblia Starego
Testamentu wraz z księgami deuterokanonicznymi i apokryfami żydowskimi oraz onomastykonem,
Warszawa 2014.
42. James Strong, Grecko-polski słownik Stronga z lokalizacją słów greckich i kodami Popowskiego,
Warszawa 2015.
43. Remigiusz Popowski SDB (przekł. i przypisy), Biblia pierwszego Kościoła, Warszawa 2016.
44. Joel B. Green, Jeannine K. Brown, Nicholas Perrin, Słownik nauczania Jezusa oraz tematów
czterech Ewangelii, Warszawa 2017.
45. James Strong, Hebrajsko-polski i aramejsko-polski słownik Stronga z lokalizacją słów hebraj-
skich i aramejskich oraz kodami Baumgartnera, Warszawa 2017.
46. Rafał Paprocki (red.), Odwrotny indeks Stronga z alfabetyczną listą polskich haseł do słowni-
ków Stronga: grecko-polskiego, hebrajsko-polskiego i aramejsko-polskiego, Warszawa 2018.
 SPIS TREŚCI

Słowo wstępne Prymasa Polski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . V

„Prymasowska Seria Biblijna” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . VI
Przedmowa redaktora naukowego „Prymasowskiej Serii Biblijnej” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . XI
Od Wydawcy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . XIII
Odwrotny indeks Stronga . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
 PRZEDMOWA
REDAKTORA NAUKOWEGO
„PRYMASOWSKIEJ SERII BIBLIJNEJ”

„Prymasowska Seria Biblijna” wzbogaca się o kolejną, już czterdziestą szóstą, pozycję. Jest jedyna
w swoim rodzaju i unikatowa, ponieważ łączy cechy słownika językowego z aspektami konkordancji
biblijnej. Odwrotny indeks Stronga z alfabetyczną listą polskich haseł do słowników Stronga: grec-
ko-polskiego, hebrajsko-polskiego i aramejsko-polskiego wychodzi naprzeciw potrzebom tych czytel-
ników Starego i Nowego Testamentu, którzy korzystając z jego przekładów na język polski, chcą
wiedzieć, jakie słowo w językach oryginalnych – hebrajskim, aramejskim i greckim – odpowiada temu
słowu, na które natrafiają w przekładzie. To ciekawe i twórcze doświadczenie intelektualne, a zara-
zem wielka przygoda duchowa, która pozwala głębiej i pełniej wniknąć w piękno i bogactwo słownic-
twa i orędzia ksiąg świętych.
Prekursorami tej pozycji wydawniczej było kilka wcześniejszych publikacji. Na czoło wysuwają
się dwie, a mianowicie Grecko-polski słownik Stronga z lokalizacją słów greckich i kodami Popo-
wskiego (PSB 41) oraz Hebrajsko-polski i aramejsko-polski słownik Stronga z lokalizacją słów hebraj-
skich i aramejskich oraz kodami Baumgartnera (PSB 45). Obie uprzystępniają czytelnikom polskim
zaktualizowane opracowanie monumentalnego projektu naukowego, zatytułowanego Exhausitive
Concordance of the Bible, który w drugiej połowie XIX w. zrealizował dr James Strong (1822–1894).
Ta książka łączy cechy obydwu, lecz z odwrotnej perspektywy. Dwie wcześniejsze pozycje wyszcze-
gólniają wszystkie użyte w Starym Testamencie słowa greckie, hebrajskie i aramejskie w porządku
alfabetycznym i opatrują je numeracją, która ułatwia korzystanie ze słownika, natomiast Odwrotny
indeks Stronga ma za punkt wyjścia poszczególne słowa w języku polskim, też w porządku alfabe-
tycznym, podając ich odpowiedniki w językach oryginalnych. Wszystkie słowa zostały opatrzone ko-
dami Stronga, co – jak słusznie podkreśla Wydawca – ułatwia ich wyszukanie w „dużych” słownikach
i interlinearnych wydaniach Biblii.
Warto i trzeba przypomnieć, że „Prymasowska Seria Biblijna” zawiera wiele cennych pozycji
wydawniczych, które przygotowały grunt pod wnikliwe badania i studia językowe możliwe dzięki
spolszczeniu dzieła Jamesa Stronga. Chodzi o Podręczny słownik hebrajsko-polski i aramejsko-polski
Starego Testamentu (PSB 12), Wielki słownik hebrajsko-polski i aramejsko-polski Starego Testa-
mentu (PSB 30), a także interlinearny przekład całej Biblii hebrajskiej, czyli Pięcioksięgu (PSB 22),
Proroków (PSB 27) i Pism (PSB 32), oraz interlinearny przekład Biblii greckiej, czyli Septuaginty
(PSB 31) i Onomastykon Septuaginty (PSB 38). W tym wykazie należy również umieścić pierwszy
przekład całej Septuaginty na język polski (PSB 37 i 41). Wszystkie wymienione pozycje dotyczą Sta-
rego Testamentu jako pierwszej części Biblii chrześcijańskiej. Wydawca zadbał jednak, co oczywiste,
o analogiczne pomoce do studiowania Nowego Testamentu. „Prymasowską Serię Biblijną” zapocząt-
kowało interlinearne wydanie grecko-polskiego Nowego Testamentu (PSB 1), po czym nastąpił Wielki
słownik grecko-polski Nowego Testamentu (PSB 3 i 7) oraz Nowy Testament. Przekład na Wielki
 Przedmowa redaktora naukowego „Prymasowskiej Serii Biblijnej” XII

Jubileusz Roku 2000 (PSB 15) i Grecko-polski słownik syntagmatyczny Nowego Testamentu
(PSB 29).
Wszystkie wymienione publikacje są bardzo przydatne do samodzielnego zgłębiania i przyswa-
jania biblijnego orędzia oraz specjalistycznych studiów podejmowanych na uniwersyteckich wydzia-
łach teologicznych i humanistycznych, a także w seminariach duchownych. Sprzyjają również modli-
tewnemu i medytacyjnemu czytaniu i przeżywaniu słowa Bożego zawartego w księgach świętych, od-
słaniając jego pierwotne znaczenie, nie zawsze dostrzegane i uwzględniane przez tłumaczy. Istotnym
dopełnieniem tego wysiłku intelektualno-duchowego będzie sięgnięcie po inne pozycje z niniejszej
serii wydawniczej, o profilu geograficznym, historycznym, hermeneutycznym, egzegetycznym i teolo-
gicznym, które współtworzą bezprecedensowe dzieło zapoczątkowane w 1994 roku, a więc zbliżające
się do srebrnego jubileuszu. W stosunkowo niedługim czasie Oficyna Wydawnicza VOCATIO uzupeł-
niła lukę, jaka do końca XX wieku istniała w biblistyce i teologii polskiej, dostarczając bezcennych
pomocy do studiowania Pisma Świętego, których liczba i wartość jest imponująca.

Ks. prof. zw. dr hab. Waldemar Chrostowski

Laureat watykańskiej Nagrody Ratzingera (2014)
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

Warszawa, 14 sierpnia 2018 roku

 OD WYDAWCY

Oddajemy w ręce czytelników Odwrotny indeks Stronga z alfabetyczną listą polskich haseł do słow-
ników Stronga: grecko-polskiego, hebrajsko-polskiego i aramejsko-polskiego. Powstał on w oparciu
o wydane już w naszej Oficynie słowniki: Hebrajsko-polski i aramejsko-polski słownik Stronga
z lokalizacją słów hebrajskich i aramejskich oraz kodami Baumgartnera oraz Grecko-polski słownik
Stronga z lokalizacją słów greckich i kodami Popowskiego. W przeciwieństwie jednak do nich ma on
pomóc czytelnikowi znaleźć interesujący go termin hebrajski bądź grecki w przypadku, gdy znane
jest tylko słowo polskie.
Studiując Biblię bądź korzystając z niej modlitewnie, często chcielibyśmy wiedzieć, jak interesu-
jące nas konkretne słowo zostało zapisane w językach oryginalnych. Odwrotny indeks Stronga umoż-
liwia znalezienie tego słowa oraz – w większości przypadków – porównanie użycia w Biblii hebrajskiej
i greckiej. Ważne jest też to, że studiując listę terminów, możemy odkryć ich odcienie znaczeniowe
i niuanse w rozumieniu, co jest wielką wartością przy głębszym pochyleniu się nad Pismem świętym.
Każdy termin został opatrzony kodami Stronga, co znacznie ułatwi jego wyszukanie w „dużych”
słownikach oraz w wydaniach interlinearnych Biblii. A jeśli chcielibyśmy sprawdzić, w których miej-
scach w Biblii występuje dane słowo hebrajskie bądź greckie oraz poznać jego etymologię, znaczenia
i transliterację na alfabet łaciński, możemy znaleźć te informacje w Hebrajsko-polskim i aramejsko-
-polskim słowniku Stronga z lokalizacją słów hebrajskich i aramejskich oraz kodami Baumgartnera
oraz Grecko-polskim słowniku Stronga z lokalizacją słów greckich i kodami Popowskiego.
Nazwy własne zostały oddane zgodnie z Biblią Tysiąclecia. Jedynie w kilku hasłach redakcja
Indeksu z powodów semantycznych zdecydowała się pójść za dominującymi manuskryptami hebraj-
skimi, odstępując od terminologii przyjętej w BT.
Nasz Indeks jest pierwszym w języku polskim kompleksowym słownikiem polsko-hebrajsko-
-aramejsko-greckim. Dopełnia on „Prymasowską Serię Biblijną”, stanowiącą wszechstronne narzę-
dzie do studiowania Pisma świętego. Mamy nadzieję, że dla wielu czytelników będzie on początkiem
wielu duchowych i naukowych wędrówek przez Biblię z wykorzystaniem słowników Stronga, Baum-
gartnera i Popowskiego oraz wydań interlinearnych Pisma świętego, a także wielu komentarzy opu-
blikowanych w ramach PSB, dla lepszego i głębszego zrozumienia Słowa Boga Najwyższego.

Wydawca
 A

a jeśli Abdi
• G2579 κἄν • H5660 ‫עַ ְב ִּדי‬
Aaron Abdiasz
• H175 ‫אַ הֲרֹון‬ • H5662 ‫עֹ בַ ְדיָה‬
• G2 Ἀαρών
Abdiel
Abaddon • H5661 ‫עַ ְב ִּדיאֵ ל‬
• H11 ‫אֲבַ ּדֹון‬
• G3 Ἀβαδδών Abdon
• H5658 ‫ עַ ְבּדֹון‬H5683 ‫עֶ ְברֹן‬
Abagta
• H5 ‫אֲבַ גְ תָ א‬ Abed-Nego
• H5664 ‫ עֲבֵ ד נְ גוֹ‬H5665 ‫עֲבֵ ד נְ גוֹא‬
Abana
• H71 ‫אֲבָ נָה‬ Abel
• H1893 ‫הֶ בֶ ל‬
Abarim • G6 Ἄβελ
• H5682 ‫עֲבָ ִרים‬
Abel (miasto)
Abba • H59 ‫אָ בֵ ל‬
• G5 ἀββα
Abel-Bet-Maaka:
Abda • H62 ‫אָ בֵ ל ּבֵ ית־מַ עֲכָ ה‬
• H5653 ‫עַ ְב ָּדא‬
Abel-Keramim
Abdeel • H64 ‫אָ בֵ ל ְּכ ָר ִמים‬
• H5655 ‫עַ ְב ְּדאֵ ל‬
Abel-Maim 2

Abel-Maim Abigail
• H66 ‫אָ בֵ ל מַ יִ ם‬ • H26 ‫א ֲִביגַיִ ל‬
Abel-Mechola Abi-Gibon
• H65 ‫אָ בֵ ל ְמחֹולָ ה‬ • H25 ‫א ֲִבי ּגִ ְבעֹון‬
Abel-Misraim Abihu
• H67 ‫אָ בֵ ל ִמ ְצ ַריִ ם‬ • H30 ‫א ֲִביהּוא‬
Abel-Szittim Abihud
• H63 ‫אָ בֵ ל הַ ִׁש ִּטים‬ • G10 Ἀβιούδ
Abi-Albon Abija
• H45 ‫א ֲִבי־עַ ְלבֹון‬ • H29 ‫א ֲִבּיָה‬
Abiasaf Abijja
• H23 ‫א ֲִביאָ סָ ף‬ • H21 ‫א ֲִבי‬
Abiasz Abijjam
• H29 ‫א ֲִבּיָה‬ • H38 ‫א ֲִבּיָם‬
• G7 Ἀβιά
Abilene
Abiatar • G9 Ἀβιληνή
• H54 ‫אֶ ְביָתָ ר‬
• G8 Ἀβιάθαρ Abimael
• H39 ‫א ֲִבימָ אֵ ל‬
Abib
• H24 ‫אָ ִביב‬ Abimelek
• H40 ‫א ֲִבימֶ לֶ ְך‬
Abichail
• H32 ‫א ֲִביהַ יִ ל‬ Abinadab
• H41 ‫א ֲִבינ ָָדב‬
Abida
• H28 ‫ידע‬
ָ ‫א ֲִב‬ Abinoam
• H42 ‫א ֲִבינֹעַ ם‬
Abidan
• H27 ‫ידן‬
ָ ‫א ֲִב‬ Abiram
• H48 ‫ירם‬
ָ ‫א ֲִב‬
Abiel
• H22 ‫א ֲִביאֵ ל‬ Abiszag
• H49 ‫א ֲִבישַ ׁג‬
Abiezer
• H44 ‫א ֲִביעֶ זֶר‬ Abiszaj
• H52 ‫א ֲִבישַ ׁי‬
Abiezeryta
• H33 ‫א ֲִבי הָ עֶ ז ְִרי‬ Abiszua
• H50 ַ‫א ֲִביׁשּוע‬
3 Achichud

Abiszur Achab
• H51 ‫א ֳִביׁשּור‬ • H256 ‫אַ ְחאָ ב‬
Abital Achaikos
• H37 ‫א ֲִביטַ ל‬ • G883 Ἀχαϊκός
Abitub Achaja
• H36 ‫א ֲִביטּוב‬ • G882 Ἀχαΐα
Abiud Acharchel
• G10 Ἀβιούδ • H316 ‫אֲחַ ְרחֵ ל‬
Abner Achasbaj
• H74 ‫אַ ְבנֵר‬ • H308 ‫אֲחַ ְסּבַ י‬
aborcja Achasztari
• G1626 ἔκτρωμα • H326 ‫אֲחַ ְׁשּתָ ִרי‬
Abraham Achaszwerosz
• H85 ‫אַ ְב ָרהָ ם‬ • H325 ‫אֲחַ ְׁשוֵרֹוׁש‬
• G11 Ἀβραάμ
Achaz
Abram • H271 ‫אָ חָ ז‬
• H87 ‫אַ ְב ָרם‬ • G881 Ἀχάζ
Abrona Achban
• H5684 ‫רנָה‬
ֹ ‫עַ ְב‬ • H257 ‫אַ ְחּבָ ן‬
Absalom Acher
• H53 ‫א ֲִבישָ ׁלֹום‬ • H313 ‫אַ חֵ ר‬
absurdalny Achi
• G249 ἄλογος • H277 ‫א ֲִחי‬
aby Achiam
• H4616 ‫מַ עַ ן‬ • H279 ‫א ֲִחיאָ ם‬
• G2443 ἵνα
Achian
aby nie • H291 ‫אַ ְחיָן‬
• H1115 ‫ ִּב ְל ִּתי‬H6435 ‫ּפֵ ן‬
Achiasz
ach! • H281 ‫א ֲִחּיָה‬
• H17 ‫ אֲבֹוי‬H162 ‫ אֲהָ ּה‬H188 ‫אֹוי‬
H253 ‫ אָ ח‬H577 ‫ אָ ּנָא‬H1930 ‫הֹו‬ Achichud
H1945 ‫הֹוי‬ • H31 ‫ א ֲִביהּוד‬H284 ‫א ֲִחיחֻ ד‬
• G1436 ἔα G3758 οὐά
Achiezer 4

Achiezer Achiszar
• H295 ‫א ֲִחיעֶ זֶר‬ • H301 ‫א ֲִחיׁשָ ר‬
Achikam Achitofel
• H296 ‫א ֲִחיקָ ם‬ • H302 ‫א ֲִחיתֹפֶ ל‬
Achilud Achitub
• H286 ‫א ֲִחילּוד‬ • H285 ‫א ֲִחיטּוב‬
Achim Achiud
• G885 Ἀχείμ • H282 ‫א ֲִחיהּוד‬
Achimaas Achlab
• H290 ‫א ֲִחימַ עַ ץ‬ • H303 ‫אַ ְחלָ ב‬
Achiman Achlaj
• H289 ‫א ֲִחימַ ן‬ • H304 ‫אַ ְחלָ י‬
Achimelek Achmeta
• H288 ‫א ֲִחימֶ לֶ ְך‬ • H307 ‫אַ ְח ְמתָ א‬
Achimot Achoach
• H287 ‫א ֲִחימֹות‬ • H265 ַ‫אֲחֹוח‬
Achinadab Achochita
• H292 ‫א ֲִחינ ָָדב‬ • H266 ‫ֲחֹוחי‬
ִ ‫א‬
Achinoam Achrach
• H293 ‫א ֲִחינֹעַ ם‬ • H315 ‫אַ ְח ַרח‬
Achio Achumaj
• H283 ‫אַ ְחיֹו‬ • H267 ‫אֲחּומַ י‬
Achira Achuzam
• H299 ‫ירע‬
ַ ‫א ֲִח‬ • H275 ‫אֲחֻ ּזָם‬
Achiram Achuzat
• H297 ‫ירם‬
ָ ‫א ֲִח‬ • H276 ‫אֲחֻ ּזַת‬
Achiramita Achzaj
• H298 ‫יר ִמי‬
ָ ‫א ֲִח‬ • H273 ‫אַ ְחזַי‬
Achisamak Ada
• H294 ‫א ֲִחיסָ מָ ְך‬ • H5711 ‫עָ ָדה‬
Achiszachar Adada
• H300 ‫א ֲִחיׁשַ חַ ר‬ • H5735 ‫עַ ְדעָ ָדה‬
5 Adoraim

Adajasz Adino
• H5718 ‫ע ֲָדיָה‬ • H5722 ‫ע ֲִדינֹו‬
Adalia Aditaim
• H118 ‫א ֲַד ְליָא‬ • H5723 ‫ע ֲִדיתַ יִ ם‬
Adam adiutant
• H121 ‫אָ ָדם‬ • H7991 ‫שָ ִׁליׁש‬
• G76 Ἀδάμ
Adlaj
Adama • H5724 ‫עַ ְדלַ י‬
• H128 ‫א ֲָדמָ ה‬
Adma
adamaszek • H126 ‫אַ ְדמָ ה‬
• H1264 ‫ ְּברֹום‬H1833 ‫ַּדּמֶ ׂשֶ ק‬
Admata
Adami • H133 ‫אַ ְדמָ תָ א‬
• H129 ‫א ֲָד ִמי‬
administracja
Adar • G4174 πολιτεία G4175 πολίτευμα
• H143 ‫ א ֲָדר‬H144 ‫א ֲָדר‬
administrować
Adbeel • G3621 οἰκονομέω
• H110 ‫אַ ְד ְּבאֵ ל‬
administrowanie
Addan • G3622 οἰκονομία
• H135 ‫אַ ָּדן‬
Adna
Addar • H5733 ‫ עַ ְדנָא‬H5734 ‫עַ ְדנָה‬
• H146 ‫אַ ָּדר‬
Adoniasz
Addi • H138 ‫ֲאדֹנִ ּיָה‬
• G78 Ἀδδί
Adoni-Bezek
Addon • H137 ‫ֲאדֹנִ י־בֶ זֶק‬
• H114 ‫אַ ּדֹון‬
Adonikam
Adiel • H140 ‫ֲאדֹנִ יקָ ם‬
• H5717 ‫ע ֲִדיאֵ ל‬
Adoniram
Adin • H141 ‫ירם‬
ָ ִ‫ֲאדֹנ‬
• H5720 ‫עָ ִדין‬
Adonisedek
Adina • H139 ‫ֲאדֹנִ י־צֶ ֶדק‬
• H5721 ‫ע ֲִדינָא‬
Adoraim
• H115 ‫ֲדֹוריִ ם‬
ַ ‫א‬
Adoram 6

Adoram Agabos
• H151 ‫ֲאד ָֹרם‬ • G13 Ἄγαβος
Adramelek Agag
• H152 ‫אַ ְד ַרּמֶ לֶ ְך‬ • H90 ‫ֲאגַג‬
Adramyttion Agagita
• G98 Ἀδραμυττηνός • H91 ‫ֲאגָגִ י‬
Adriatyk agat
• G99 Ἀδρίας • H3539 ‫ ּכַ ְדּכֹד‬H7618 ‫ְׁשבּו‬
Adriel Age
• H5741 ‫עַ ְד ִריאֵ ל‬ • H89 ‫אָ גֵא‬
Adullam Aggeusz
• H5725 ‫ע ֲֻדּלָ ם‬ • H2292 ‫חַ ּגַי‬
Adullamita agitować
• H5726 ‫ע ֲֻדּלָ ִמי‬ • G2052 ἐριθεία
Adummim agonia
• H131 ‫א ֲֻד ִּמים‬ • H7661 ‫שָ ׁבָ ץ‬
• G74 ἀγωνία
adwokat
• G3875 παράκλητος Agryppa
G4489 ῥήτωρ • G67 Ἀγρίππας
Afarsachici Agur
• H671 ‫אֲפַ ְר ְסכַ י‬ • H94 ‫אָ גּור‬
Afarsyta aha!
• H670 ‫א ְֲרסַ י‬ • H1889 ‫הֶ אָ ח‬
Afek Ahawa
• H663 ‫אֲפֵ ק‬ • H163 ‫הוָא‬
ֲ ַ‫א‬
Afeka Ain
• H664 ‫אֲפֵ קָ ה‬ • H5871 ‫עַ יִ ן‬
Afijach Aj
• H647 ַ‫א ֲִפיח‬ • H5857 ‫עַ י‬
aforyzm Ajja
• H4912 ‫מָ שָ ׁל‬ • H345 ‫אַ ּיָה‬
• G3850 παραβολή
7 Alemet

Ajjalon aktor
• H357 ‫אַ ּיָלֹון‬ • G5273 ὑποκριτής
akacja aktywny
• H7848 ‫ִשּׁטָ ה‬ • G4705 σπουδαῖος
G4707 σπουδαιότερος
Akan
• H5912 ‫ עָ כָ ן‬H6130 ‫עֲקָ ן‬ Akwila
• G207 Ἀκύλας
Akar
• H5917 ‫עָ כָ ר‬ Akzib
• H392 ‫אַ ְכזִיב‬
Akbor
• H5907 ‫עַ ְכּבֹור‬ alabaster
• H7893 ‫ שַ ׁיִ ׁש‬H8336 ‫שֵ ׁׁש‬
Akisz • G211 ἀλάβαστρον
• H397 ‫אָ ִכיׁש‬
Alammelek
Akkad • H487 ‫אַ ּלַ ּמֶֶ לֶ ְך‬
• H390 ‫אַ ּכַ ד‬
alarm
Akko • H8643 ‫ְּתרּועָ ה‬
• H5910 ‫עַ ּכֹו‬
albo
Akkub • G2228 ἤ G2273 ἤτοι
• H6126 ‫עַ ּקּוב‬
ale
Akor • H61 ‫ אֲבָ ל‬H199 ‫אּולָ ם‬
• H5911 ‫עָ כֹור‬ • G235 ἀλλά
akord muzyczny ale nie
• H4482 ‫מֵ ן‬ • G3366 μηδέ
akr alegoria
• H6776 ‫צֶ מֶ ד‬ • G3942 παροιμία
Aksa Aleksander
• H5915 ‫עַ ְכסָ ה‬ • G223 Ἀλέξανδρος
Akszaf Aleksandryjczyk
• H407 ‫אַ ְכׁשָ ף‬ • G221 Ἀλεξανδρεύς
akt łaski aleksandryjski
• H8408 ‫ּתַ גְ מּול‬ • G222 Ἀλεξανδρίνος
akt ofiarowywania Alemet
• G4376 προσφορά • H5964 ‫עָ לֶ מֶ ת‬
alfa 8

alfa Amal
• G1 Ἄλφα • H6000 ‫עָ מָ ל‬
Alfeusz Amalek
• G256 Ἀλφαῖος • H6002 ‫עֲמָ לֵ ק‬
Alia Amalekita
• H5933 ‫עַ ְלוָה‬ • H6003 ‫עֲמָ לֵ קִ י‬
Alleluja! Amam
• G239 ἁλληλουϊά • H538 ‫אֲמָ ם‬
Allon Amana
• H438 ‫אַ ּלֹון‬ • H549 ‫אֲמָ נָה‬
Almodad Amariasz
• H486 ‫מֹודד‬
ָ ‫אַ ְל‬ • H568 ‫אֲמַ ְריָה‬
Almon Amasa
• H5960 ‫עַ ְלמֹון‬ • H6021 ‫עֲמָ ׂשָ א‬
Almon-Diblataim Amasaj
• H5963 ‫ֹן־ּד ְבלָ תָ יְ מָ ה‬
ִ ‫עַ ְלמ‬ • H6022 ‫ עֲמָ ׂשַ י‬H6023 ‫עֲמַ ְׁשסַ י‬
aloes Amazjasz
• H174 ‫אֲהָ ִלים‬ • H558 ‫ אֲמַ ְציָה‬H6007 ‫עֲמַ ְסיָה‬
• G250 ἀλόη
ambasador
Alon Bakut • H2831 ‫חַ ְשׁמַ ן‬
• H439 ‫אַ ּלֹון ּבָ כּות‬ • G4246 πρεσβύτης
Al-taszchet ambasadorem być (być ambasadorem)
• H516 ‫אַ ל־ּתַ ְׁשחֵ ת‬ • G4243 πρεσβεύω
Alusz ambicja
• H442 ‫אָ לּוׁש‬ • G5379 φιλονεικία
Alwa ambitny
• H5933 ‫עַ ְלוָה‬ • G5380 φιλόνεικος
Alwan ambitnym być (być ambitnym)
• H5935 ‫עַ ְלוָן‬ • G5389 φιλοτιμέομαι
Amad amen
• H6008 ‫עַ ְמעָ ד‬ • H543 ‫אָ מֵ ן‬
• G281 ἀμήν
9 amulety

ametyst Ammonita
• H306 ‫אַ ְחלָ מָ ה‬ • H5984 ‫עַ ּמֹונִ י‬
• G271 ἀμέθυστος
Ammonitka
Amfipolis • H5985 ‫עַ ּמֹונִ ית‬
• G295 Ἀμφίπολις
Amnon
amfora • H550 ‫אַ ְמנֹון‬
• G2765 κεράμιον G3355 μετρητής
G3582 ξέστης Amok
• H5987 ‫עָ מֹוק‬
Ami
• H532 ‫אָ ִמי‬ Amon
• H526 ‫ אָ מֹון‬H528 ‫אָ מֹון‬
Aminadab • G300 Ἀμών
• H5992 ‫עַ ִּמינ ָָדב‬
• G284 Ἀμιναδάβ Amoryta
• H567 ‫ֱאמ ִֹרי‬
Amittaj
• H573 ‫א ֲִמּתַ י‬ Amos
• H531 ‫ אָ מֹוץ‬H5986 ‫עָ מֹוס‬
Amma • G301 Ἀμώς
• H522 ‫אַ ּמָ ה‬
Amplias
Ammichud • G291 Ἀμπλίας
• H5991 ‫עַ ִּמיחּור‬
amputować
Ammiel • G609 ἀποκόπτω
• H5988 ‫עַ ִּמיאֵ ל‬
Amrafel
Ammihud • H569 ‫אַ ְמ ָרפֶ ל‬
• H5989 ‫עַ ִּמיהּוד‬
Amram
Amminadab • H6019 ‫עַ ְמ ָרם‬
• H5992 ‫עַ ִּמינ ָָדב‬
Amramici
Amminadib • H6020 ‫עַ ְמ ָר ִמי‬
• H5993 ‫עַ ִּמי נ ִָדיב‬
Amsi
Ammiszaddaj • H557 ‫אַ ְמ ִצי‬
• H5996 ‫עַ ִּמישַ ַּׁדי‬
amulet
Ammizabab • H3908 ‫לַ חַ ׁש‬
• H5990 ‫עַ ִּמיזָבָ ד‬ • G5440 φυλακτήριον
Ammonici amulety
• H5983 ‫עַ ּמֹון‬ • H3704 ‫ּכֶ סֶ ת‬
Ana 10

Ana Anatot
• H6034 ‫ֲענָה‬ • H6068 ‫ֲענָתֹות‬
Anab Anatotyta
• H6024 ‫עָ נָב‬ • H6069 ‫עַ ּנְ ת ִֹתי‬
Anacharat Andronik
• H588 ‫ֲא ָנח ֲָרת‬ • G408 Ἀνδρόνικος
Anajasz Andrzej
• H6043 ‫ֲע ָניָה‬ • G406 Ἀνδρέας
Anak Anem
• H6061 ‫ֲענָק‬ • H6046 ‫עָ נֵם‬
Anakici Aner
• H6062 ‫ֲענָקִ ים‬ • H6063 ‫עָ נֵר‬
analizować ani
• G1381 δοκιμάζω • H408 ‫אַ ל‬
Anamici ani ... ani
• H6047 ‫ֲענ ִָמם‬ • G3383 μήτε G3761 οὐδέ
Anamim Aniam
• H6047 ‫ֲענ ִָמם‬ • H593 ‫אֲנִ יעָ ם‬
Anammelek Anim
• H6048 ‫ֲענַּמֶ לֶ ְך‬ • H6044 ‫עָ נִ ים‬
Anan anioł
• H6052 ‫עָ נָן‬ • H410 ‫ אֵ ל‬H4397 ‫מַ ְלאָ ְך‬
H4398 ‫ מַ ְלאַ ְך‬H5894 ‫עִ יר‬
Anani H6922 ‫ קַ ִּדיׁש‬H8269 ‫שַ ׂר‬
• H6054 ‫ֲענָנִ י‬ • G32 ἄγγελος G4151 πνεῦμα
Anania aniołowie
• H6055 ‫ֲענַנְ יָה‬ • H430 ‫ֱֹלהים‬
ִ ‫א‬
Ananiasz Anna
• H6055 ‫ֲענַנְ יָה‬ • H2584 ‫חַ ּנָה‬
• G367 Ἁνανίας • G451 Ἄννα
Anat Annasz
• H6067 ‫ֲענָת‬ • G452 Ἄννας