Adam Rajewski

Zakład Termodynamiki
Instytut Techniki Cieplnej
Politechnika Warszawska
© Wärtsilä 7 stycznia 2009 r. Adam Rajewski
2012-02-02
 Postęp

2012-02-02
 Postęp

2012-02-02
 Różne maszyny do
różnych
zastosowań

2012-02-02
Caterpillar

GE-Jenbacher

MAN (B&W)

MTU

MWM (d. Deutz)

RR-Bergen

Wärtsilä

Waukesha
 Hi-speed Medium-speed Low-speed

Waukesha

Wärtsilä

RR Bergen

MWM (Deutz)

MAN B&W

MAN

GE Jenbacher

CAT

0 5 10 15 20 25 30
Moc pojedynczego zespołu prądotwórczego [MWe]
Wysoka sprawność
• >40% sprawności elektrycznej NETTO

Bardzo dobra elastyczność

• Minimum techniczne na poziomie 30%
• Płaska charakterystyka sprawności

Krótki czas rozruchu

• Moc maksymalna po ok. 10 minutach

Duża elastyczność paliwowa

• Lekkie i ciężkie oleje (LFO, HFO, MFO), biodiesel, oleje nierafinowane, ropa surowa
• Gaz ziemny, biogaz, gazy specjalne

Łatwa eksploatacja
• Remonty prowadzone na obiekcie

Obiekty wieloblokowe, modułowe

• „Niezauważalne” remonty
• Doskonała elastyczność całego obiektu
• Wysoka dyspozycyjność
 55

50

45
Tolerancje wg producentów
Sprawność katalogowa [%]

Turbiny gazowe GE
Turbiny gazowe RR
40 Turbiny gazowe Solar
Turbiny gazowe Mitsubishi
Turbiny gazowe Siemens

35 Silniki Jenbacher
Silniki Wärtsilä
Silniki MAN B&W
Silniki MAN
30
Silniki MWM

25

20
0,1 1 10 100 1000
Moc [MWe]
 100 1000
90 900
80 800
70 700
Obciążenie [%]

60 600
50 500
40 400
30 300
20 200
10 100
0 0
0 2 4 6 8 10
Czas [min]

Obciążenie [%] Prędkość obrotowa [obr/min]

 45%

40%
Elektrownia modułowa
5 × W20V34SG
35%
Sprawność elektryczna [%]

Przemysłowa turbina
30%
gazowa

25%

20%

15%

10%

5%

0%
0 5 10 15 20 25 30 35 40
Moc [MW]
Source: Alstom product broshure 01; Wärtsilä perf
 1,05 Obniżenie mocy ze względu na
temperaturę wody chłodzącej

1
Silnik Wärtsilä 20V34SG

0,95

N/N0

0,9
Turbina gazowa
pochodzenia lotniczego

0,85
Przemysłowa turbina gazowa

0,8
15 20 25 30 35 40 45
Temperatura otoczenia [°C]
Source: GE Ger-3567 Ger-3695; Wärtsilä perf
 %
3

Przemysłowa turbina gazowa

Przyrost jednostkowego zużycia ciepła

2,5

2
Remont główny turbiny

1,5

Remont średni turbiny gazowej Turbina gazowa

Remont średni turbiny gazowej
pochodzenia lotniczego

0,5
"Reconditioning"
Czas pracy
[h]
Silnik tłokowy Wartsila

0
0 10000 20000 30000 40000 50000 60000 70000 80000 90000

Źródła: GE GER-3965/GER-4208; Wärtsilä

 % Czas pracy [h]
0
0 10000 20000 30000 40000 50000 60000 70000 80000 90000

Silnik tłokowy Wärtsilä

-1
Zmiana mocy

Remont części silnika

Remont średni turbiny gazowej

-2
Turbina gazowa
pochodzenia
lotniczego

-3

-4
Remont główny turbiny gazowej

-5

Przemysłowa turbina gazowa

-6 Source: GE GER-3965/GER-4208; Wärtsilä
 Silnik tłokowy
• Wyższa sprawność
• Lepsza elastyczność
• Krótszy czas rozruchu
• Lepsza elastyczność paliwowa
• Lepsza elastyczność
eksploatacji (obiekt
wieloblokowy)

Turbina gazowa
• Mniejszy obiekt
• Łatwiejszy montaż
 Układ Układ gazowo-
poligeneracyjny -parowy
 Ciepło
sensible heatspalin
30.1%30,1%
Powietrze
air in Niespalone
UHC 1.6% węglowodory1,6%
T t== 25
25°CC
turbo
Energia na wale T =t =400
400°C
C
shaft energy
turbiny 11,2%
11.2%
compressor
Sprężarka turbine
Turbina

T =t =183 C
183°C
ciepło niskotemp.
HT-heat 6.1% 6,1% I stopień
high chłodnicy
temperature 30.1 + 11.2%
pow. doład.
intercooler

ciepło wysokotemp. 3,8%

T =t 98
= 98°C
C
shaft energy
energia na wale45.7%
LT-heat 3.8%
II stopień chłodnicy BLOK
low temperature
pow. doład. ENGINE BLOCK
SILNIKA
45.7
intercooler

T = 45 C, pt(gauge)
= 45°C, p ==2,6
2.6bar(g)
bar jacket water6,5%
płaszcz wodny 6.5%

lube oil 4.9%

olej smarny 4,9%
fuel
energia energy100%
w paliwie 100%
 Energia na wale silnika
46%
Energia
chemiczna
paliwa Energia gazów spalinowych
100% 31%
~400˚C
Płaszcz wodny – 5,5%; ~90˚C
I˚CPD – 5,5%; ~90˚C
Chł. oleju – 5,0%; ~60˚C
II˚CPD – 4,0%; ~40˚C
 100
EC w Danii (= 92%)

90
EC w Finlandii (= 81%)

80
Zasilanie chłodziarek
70 lub odsalania (= 75%)

60
Effiency %

50
Radiation
Wypromieniowane
Łączna sprawność [%]

40 CALT
II st. chł. pow. doł.
Lube oil smarnego
Chł. oleju

30 CAHT
I st. chł. pow. doł.
Płaszczwater
Jacket wodny
20 Ekonomizer
Eco
Kocioł odzysknicowy
Boiler
10 Energia elektryczna
Engine

5)
)

)
(2)

(5)
10

20

30

40

50

60

70

80

85

90
0

(10

(15

(20

(25

(30

,
(33
120

152

180

198

212

224

234
Temperatura wody powrotnej
Temperature [°C] bar)
°C (Pressure,

240
(Ciśnienie [bar])
Silnik W20V34SG:
Moc na zaciskach generatora: 8730 kWe
Moc ciepłownicza: 8050 kWth
Łączna sprawność: 85%
Silnik W20V34SG:
Moc na zaciskach generatora: 8730 kWe
Sprawność elektryczna: 44,3%
Para nasycona, 8 bar: 4,8 Mg/h
Łączna sprawność: 60,5%
Gorąca woda 90/50°C: 3350 kWth
Łączna sprawność: 77%
Generating set Primary loop Secondary loop
7°C

Cold
water
storage

12°C

District cooling

120°C Absorption
chiller

Boiler

70-80°C

CAC1/
80-100°C
jacket water

District heating
Lubricating oil

45-55°C

Optimized for engine and 120°C Circulation pump

Turbina
gazowa
Układ
gazowo-
-parowy
Turbina
parowa
Maszyna
gazowa

Układ
gazowo-
-parowy
Maszyna
parowa
 Układ gazowo-parowy
Moc netto – 159 MW 1 x TP 13 MWe
Sprawność netto: 47,8%
Z POZOSTAŁYCH
Kocioł odzysknicowy KOTŁÓW

405 °C SKRAPLACZ

Z POZOSTAŁYCH
KOTŁÓW

150 MWe 105°C

ZBIORNIK
WODY
ZASILAJĄCEJ

~ 200°C
9x18V50DF
 Moduł urządzeń Zespół prądotwórczy
pomocniczych silnika

Tłumik
Moduł filtra
powietrza
Regulator gazu

Przepona
bezpieczeństwa
Wentylacja
Obszar zarezerowany dla Obszar serwisowy
urządzeń związanych z
oczyszczaniem spalin
Butle powietrza
rozruchowego

Wentylacja

Moduł powietrza
Zbiornik
doładowującego
wyrównawczy
i spalin
 Zbiornik
wyrównawczy Moduł powietrza doładowującego
i wyprowadzenia spalin
Tłumik

Filtr powietrza
doładowującego Wentylacja
Przestrzeń dla
Przepona urządzeń
bezpieczeństwa oczyszczania spalin

Zespół prądotwórczy

Regulator gazu
Wentylacja Moduł
pomocniczy
Odległość zależna od zastosowanych urządzeń
oczyszczania spalin
25 MW 75 MW

3 x Wärtsilä 20V34SG Rozszerzenie do 9 x Wärtsilä 20V34SG

Detroit Søndre Madrid-Barajas
• 3 × Wärtsilä Strømfjord • 6 × Wärtsilä
18V34SG • 2 × Wärtsilä 6L20 18V32DF
• 16,20 MWe • 1 × Wärtsilä 9L20 • 33,60 MWe
• 7,30 MWt • 3,14 MWe • 24,00 MWt
• 2,20 MWt • 18,00 MWc
Ujpalota (HUN) Győr (HUN) Ringkøbing
• 3 × Wärtsilä • 3 × Wärtsilä (DEN)
20V34SG 18V34SG • 1 × Wärtsilä
• 20,0 MWe • 19,0 MWe 20V34SG
• 19,2 MWt • 16,4 MWt • 8,0 MWe
• η = 84,6% • η = 82,9% • 9,6 MWt
• η = 96,3%
EC Ringkøbing: jeden silnik 20V34SG eksploatowany od 2001.
Łączna sprawność 96,3% (temperatura wody powrotnej 35˚C)!
EC, optymalny odzysk ciepła

Sprawność elektryczna: 45%

Sprawność cieplna: 48%
Sprawność ogólna: 93%
Cabras, Plains End II Sangaszal
Guam (USA) (USA-CO) (AZE)
• 2 × MAN • 14 × Wärtsilä • 18 × Wärtsilä
B&W 20V34SG 18V50DF
12K80MC-S • 118 MWe • 308 MWe
• 82,6 MWe
Gdańsk- Geotermia KWK Pniówek
-Matarnia Podhalańśka • 2 × Deutz
• 2 × Jenbacher • 3 × Jenbacher TBG632V16
J320 GS JMS312 • 1 × Deutz
• 2,1 MWe • 1,6 MWe TCG632V16
• 2,5 MWt • 2,1 MWt • 10,3 MWe
 Normy emisyjne
SOx
System handlu Deregulacja
uprawnieniami rynku energii
do emisji CO2 elektrycznej

Spodziewany
Konieczność
niedobór mocy
dywersyfikacji
(podstawa
źródeł energii
i szczyt)

Niestabilność
Starzenie się Polska polityki
energetycznej
urządzeń
energetyka rządu
(lub jej brak)
 Normy emisyjne
SOx
System handlu Deregulacja
uprawnieniami rynku energii
do emisji CO2 elektrycznej

Spodziewany
Konieczność
niedobór mocy
dywersyfikacji
(podstawa
źródeł energii
i szczyt)

Niestabilność
Starzenie się Polska polityki
energetycznej
urządzeń
energetyka rządu
(lub jej brak)
 50 Elektrociepłownia
2 silniki gazowe
45 Wärtsilä 20V34SG
40

35

30
mln PLN/a

Świadectwa pochodzenia
25 Ciepło
Energia elektryczna
20
Paliwo
15

10

0
Przychody Koszty
 50 Elektrociepłownia
2 silniki gazowe
45 Wärtsilä 20V34SG
40

35

30
mln PLN/a

Świadectwa pochodzenia
25 Ciepło
Energia elektryczna
20
Paliwo
15

10

0
Przychody Koszty
 50 Elektrociepłownia
2 silniki gazowe
45 Wärtsilä 20V34SG
40

35

30 Eksploatacja
mln PLN/a

Świadectwa pochodzenia
25
Ciepło
20 Energia elektryczna
15 Paliwo

10

0
Przychody Koszty
 Adam Rajewski
adam.rajewski@gmail.com