UNIVERZITET ZA POSLOVNE STUDIJE BANJALUKA

FAKULTET ZA TURIZAM I HOTELIJERSTVO

SEMINARSKI RAD
Predmet: Turistički resursi
Tema: Avanturistički turizam Trebinjsko-Fočanske regije

Mentor: Student:
prof.dr Aleksandar Lugonja Jovan Milutinović

Banjaluka, decembar 2018.

 SADRŽAJ

1. UVOD ......................................................................................................................................... 3

2. TURISTIČKI POTENCIJALI TREBINJSKO-FOČANSKE REGIJE .............................. 5

2.1 Turistički potencijali Trebinja i Foče ..................................................................................... 5

2.1.1 Foča ................................................................................................................................. 5

2.1.2 Trebinje ........................................................................................................................... 7

3. AVANTURISTIČKI POTENCIJALI TURIZMA TREBINJSKO-FOČANSKE REGIJE9

3.1 Nacionalni park “Sutjeska” .................................................................................................... 9

3.1.1 Avantura u NP “Sutjeska” ............................................................................................. 10

3.2 Rafting Drinom i Tarom ....................................................................................................... 12

3.3 Lov i ribolov i kulturna obilježja kao faktori avanturističkog turizma u Trebinju............... 13

4. ZAKLJUČAK .......................................................................................................................... 15

LITERATURA ............................................................................................................................ 16

Jovan Milutinović 2
 1. UVOD

Republika Srpska ima veliki turistički potencijal i bogate prirodne resurse.

Najzastupljeniji tipovi turizma u Republici Srpskoj su: planinski, banjski, vjerski, avanturistički i
eko-turizam. Klimatske zone se protežu od sredozemne na jugu Hercegovine, do umereno-
kontinentalne koja preovlađuje u sjevernim delovima. Treba izdvojiti njene alpske planine,
Zelengora, Treskavica, Jahorina, Romanija, potom Grmeč, Kozara, Ozren i mnoge druge, sa
ogromnim šumskim i lovnim bogatstvom.

Po svojim smještajnim kapacitetima i izgrađenoj infrastrukturi za zimske sportove

posebno se izdvaja planina Jahorina na kojoj su se 1984. godine održavala takmičenja Zimskih
olimpijskih igara.

U podnožjima planina prostrle su se pitome i plodne žitne ravnice Posavine i Semberije,

Lijevče polja i lagano zatalasanih Potkozarja i Podgrmeča, kao i predeli hercegovačkog krasa,
prošaranog plodnim kraškim poljima. Vodotoci moćnih reka Une, Sane, Vrbasa, Ukrine, Drine i
Tare, zasigurno najbistrijih reka na čitavom Balkanu, bogati su svakovrsnom ribom.

Istorija je na ovim prostorima još od rimskog doba, slovenskog naseljavanja pa sve do

graditeljskog, ali i rušilačkog 20. vijeka ostavila brojne kulturno-istorijske spomenike i tragove
bogatog duhovnog naslijeđa naroda koji je živio i opstao na ovoj sastavnici i raskrsnici kultura i
civilizacija.

U srcu Krajine prostrla se planina Kozara. Oivičena je modrom reijkom Unom, biserom
Krajine, vodom Sanom, prostranom Savom i brzim Vrbasom. Kozara je pitoma planina, bogata
svakovrsnom lovnom divljači: srnom, divljom svinjom, lisicom, zecom, potom fazanom, divljom
patkom, jarebice, što sve čini lovni rezervat rijedak u ovome dijelu Balkana.1

Na vrhu planine podignut je raskošni memorijalni spomenik Mrakovica na istoimenome visu u

spomen na prošloratna stradanja u čijem podnožju se prostiru crnogorične šume koje smjenjuju

1
www.wikipedia.org/Turizam-u-Republici-Srpskoj

Jovan Milutinović 3
bjelogorične, a ove opet pašnjaci ispresjecani bogatim izvorima i sve tako do podnožja gdje se
smjestilo plodno Potkozarje, voćarski kraj.

Republika Srpska baštini jedinstven nacionalni park u Evropi, nacionalni park Sutjeska. U
njemu se nalazi prašuma Perućica, hiljadugodišnja prašuma čija je površina 1.291 hektar. Inače,
Nacionalni park dobio je ime, po rijeci Sutjesci. Ova planinska rijeka je pravila svoj tok kroz
masiv planina Zelengore (2.014 m), Lelije, Maglića, Volujka.

Tjentište je mjesto na obali Sutjeske, sa istoimenim motelom, sportsko-rekreativnim

centrom, vještačkim jezerom, te ga zbog njegove ljepote nikako ne bi trebalo zaobići.

Najveći grad Republike Srpske, njeno administrativno sjedište, jak privredni i

univerzitetski centar, je Banja Luka, smještena na rijeci Vrbas, a prepoznatljiva po svojim
stoljetnim drvoredima. U Banjaluci se nalazi trapistički samostan čuven po siru. Tvrđava Kastel
se nalazi u Banjoj Luci i predstavlja najstariji istorijski spomenik u ovom gradu.

Fočanski brioni su malo riječno ostrvo na rijeci Ćehotini kod Foče. Na ostrvu je sagrađen
istoimeni motel — restoran „Brioni” koji pruža posjetiocima razne sadržaje. Oko motela je
izgrađena pješačka i trim staza, zabavni park za djecu sa malim zoo vrtom. U neposrednoj blizini
motela, čije je arhitektonsko rješenje u potpunosti uklopljeno u prirodni ambijent, uređeno je
kupalište s pješčanom plažom.

Jovan Milutinović 4
 2. TURISTIČKI POTENCIJALI TREBINJSKO-FOČANSKE REGIJE

Kao glavni predstavnici ove regije jesu, kako i samo njeno ime kaže, gradovi Foča i
trebinje. Foča je grad koji se nalazi na ušću dvaju rijeka, Drine i Ćehotine, i ima velike kulturne i
turističke potencijale, jer za nju možemo reći da predstavlja svojevrsnu raskrsnicu puteva.
Trebinje, grad u podnožju leotara i na obalama rijeke Trebišnjice, je najjužniji grad u Republici
Srpskoj, koji pored svog izraženog ljetnjeg turizma, privlačan je i zbog male udaljenosti od
morske obale Jadrana.

2.1 Turistički potencijali Trebinja i Foče

2.1.1 Foča

Područje fočanske opštine krase visoki planinski masivi koji pripadaju planinskom
vijencu Dinarida: Maglić, Zelengora, Vučevo, Volujak, Bioč, LJubišnja. Pravi su izazov za
planinare, alpiniste, rekreativce i sve ljubitelje prirode.

Nacionalni park “Sutjeska“ je najstarji nacionalni park u BiH površine 16052 ha. Osnovan
je 1962. godine, a član je i Evropske federacije parkova EUROPARK. Zahvaljujući izvanrednim
prirodnim vrijednostima i njihovoj očuvanosti, NP Sutjeska je od 2000. godine uvršten u II
kategoriju IUCN (Odjel za zaštitu prirode i prirodnih dobara).

Na području Foče nalazi se 17 rijeka i rječica koje svojim kanjonima,bistrinom i brzinom

vode privlače brojne posjetioce, kako izletnike i ljubitelje raftinga,kanjoninga ,kajakaštva ,tako i
sportske ribolovce , rekreativce i ostale ljubitelje prirode.

Sedam glečerskih jezera koja su, zbog izuzetne ljepote i glacijalnog porijekla dobila naziv
“gorske oči ” krase jednu od najlješpih planina dinarskog sistema –Zelengoru. To su :
Orlovačko,Štirinsko, Kotlaničko,Donje i Gornje bare,Crno i Bijelo jezero.Borilovačko je jedino
vještačko jezero na Zelengori.

Jovan Milutinović 5
 Drina nastaje na Šćepan Polju od Pive i Tare, a duga je 354 km. Kroz opštinu Foča protiče
prvih 26 km njenog toka. Po mišljenju mnogih Drina je najljepša rijeka na Balkanskom
poluostrvu. Ima mnogo razloga za to. Brza je i plahovita, reklo bi se divlja, čista i bistra, bogata,
moćna i darežljiva.

Međutim, ljepota Drine nije samo u njenoj vodi već i u pejzažima koji je okružuju: duboki
kanjoni i tjesnaci, neprohodne šume, orlovi koji kruže iznad njenih klisura, sela razbacana po
planinskim stranama. Kanjon Drine je drugi po veličini kanjon u Evropi.

Kada krenete starim putem prema Miljevini i Sarajevu, na devetom kilometru sa desne
strane puta, u Pirnom Dolu naići ćete na „zemljane piramide“. Reklo bi se malo čudo prirode.
Naime, dugim nizom godina su vjetrovi, kiše, snjegovi, jaki mrazevi i ljetne vrućine ispirali,
sušili, opuhivali i učvršćivali i u prirodnom obliku sačinili Piramide, slične onima u Koloradu i
Đavoljoj varoši u Srbiji.

Ovaj prirodni proces traje i danas. Još iz spisa putopisca i naučnog radnika Dragutina
Deroka iz 1936 god. se može zaključiti da su ove piramide stare nekoliko vijekova. Šesdesetih
godina prošloga vijeka na ovom su se mjestu snimali dijelovi filmova “Kapeten Leši“ i „Vinetu“.

Najveći i najvrjedniji biser u nizu Nacionalnog parka Sutjeska je prašuma Perućica.

Obuhvata cijelo slivno područje istoimene rječice koja protiče njenim središnjim dijelom.
Površina ovog rezervata je oko 1230 ha.

Ovalnog je oblika sa prirodnim padom oko 980 metara. Nadmorska visina gornjeg dijela
zaštićene zone je 1648 m (Prijevor), a najniža 668 m (ušće Perućkog potoka u Sutjesku). Dužina
joj je 6 km, a širina do 3,5 km.

Danas se ubraja u najveći očuvani prašumski rezervat u Evropi. U njoj se sreću najljepši
primjerci bukve, smrče, jele i bezbroj vrsta prašumskog bilja. Starost ovih stabala je i do nekoliko

Jovan Milutinović 6
vijekova, a visina do 50-60 m. Na ostacima oborenih stabala niče novi život koji produžava život
ovih vrsta.
Čovjekova ljubav prema iskonskim, prirodnim ljepotama i vrijednostima je nadjačala
ekonomsko-komercijalnu pobudu i sačuvala za sva vremena, na zadovoljstvo svih ljubitelja
netaknute prirode. U rezervatu nije dozvoljena ni sječa bolesnih stabala koja se sruše od
posljedica prirodnih nepogoda (usov, vjetrolom, grom i dr.)

U samom srcu prašume je vodopad Skakavac visok 75 metara, zasigurno jedan od

najatraktivnijih prirodnih fenomena. Nezaboravan je pogled na Vodopad sa Vidikovca (Dragoš
Sedlo), prizor koji plijeni i predstavlja prepoznatljiv znak ovog krajolika.

2.1.2 Trebinje

Na krajnjem jugu Hercegovine, na obalama rijeke Trebišnjice, podno planine Leotar,

smješteno je Trebinje, grad sunca, vina i platana. Nalazi se u trouglu gradova sa UNESCO-vom
baštinom Dubrovnik (28km), Kotor (90km) i Mostar (120km). Osobenost Trebinja leži u
povoljnoj mediteranskoj klimi i 260 sunčanih dana godišnje.

Centar grada je izgrađen u mediteranskom stilu. NJime dominiraju stara austrijska zdanja
i gorostasni platani, u čijoj hladovini u ljetnoj bašti, uživaju mngobrojni turisti. Tu u srcu grada, u
Dučićevoj ulici može se vidjeti spomenik trebinjskog pjesnika i ambasadora, katolička katedrala
iz XIX vijeka, prvi spomenik NJegošu, živopisna pijaca sa spomenikom iz I svjetskog rata. U
neposrednoj blizini je prekrasan park u kojem se nalaze pravoslavna crkva monumentalnog
izgleda, Dom kulture, spomenik iz II svjetskog rata, fontane…

Na brdu Crkvina iznad grada, sija biser turističke ponude, velelepno zdanje kompleksa
Hercegovačke Gračanice.

Jedan od preistorijskih lokaliteta, smješten dva kilometra od Petro-Pavlovog manastira, je

Pavlova pećina, koja je bogata pećinskim nakitom. U njoj dominiraju masivni oblici pećinskih
stubova građeni od krupnih kristala kalcita.

Jovan Milutinović 7
 Postoji više narodnih legendi vezanih za pećinu, što joj daje poseban značaj. Prema
davnom predanju, u ovu pećinu je dolazio sveti apostol Pavle, pa joj otuda i ime. On je, krijući se
od rimske vlasti, u ovoj pećini pokrštavao narod. Tradicionalno se svake godine u pećini, na
Petrovdan, okuplja veliki broj vjernika uz prisustvo sveštenika koji obavlja službu. Pećina ima
kameni oltarski dio i ikonu svetog apostola Pavla. Sama pećina se sastoji od nekoliko dvorana
bogato ukrašenih stalaktitima i stalagmitima. U unutrašnjosti pećine se nalazi i malo jezero koje
se povezuje sa vjerovanjem da će djevojke koje se umiju njegovom vodom na Petrovdan biti
lijepe i privlačne, a vjeruje se i da je ta voda ljekovita.

Rijeka Trebišnjica, nekada najveća ponornica u Evropi duga je 98 km, a sa podzemnim

tokovima 187 km. Trebišnjica protiče kroz Gatačko polje (Mušnica i Gračanica), Cerničko polje
(Ključna rijeka) i Fatničko polje. Vode Fatničke rijeke izbijaju u jakim vrelima kod Bileće, gdje
nastaje Trebišnjica. Vode rijeke Trebišnjice se pojavljuju kao izvor dubrovačke rijeke Omble, a
najveći dio otiče podzemnim tokom u Neretvu. Jedna od atrakcija, karakteristična za rijeku
Trebišnjicu, jesu skokovi sa mosta koji se tradicionalno održavaju svako ljeto.

Jovan Milutinović 8
 3. AVANTURISTIČKI POTENCIJALI TURIZMA TREBINJSKO-
FOČANSKE REGIJE

Avanturistički turizam predstavlja bilo koju aktivnost turista: fizičku aktivnost, kulturnu
razmjenu ili interakciju, kontakt sa prirodom. Svojom bujnom šumom, endemičnim vrstama
drveća, mnoštvom kristalno čistih planinskih rijeka i izvora, jezera, uzbudljivih pejsaža, a prije
svega zdrav okoliš i velika kulturna i istorijska baština čine prostor Republike Srpske vrlo
perspektivnim i atraktivnim za razvoj avanturističkog turizma.

Avanturistički izleti i aranžmani sadrže različite oblike aktivnog odmaranja turista

ponuđene kroz:
 spuštanje gumenim čamcima, vožnja kajakom, šetnja kanjonima niz kristalno čiste vode
rijeka Tare, Une, Neretve, Trebižeta, Vrbasa, i kanjona odmah do rijeke Kolorado -
kanjona Tare sa 1.300 metara dubine te kanjona Rakitnice.
 penjanje po stjenama , pješačenje, vožnja biciklom, vožnja brdskim biciklom, letenje
zmajom, skakanje padobranom turno skijanje, organizovana vožnja jeepom, organizuju se
u prekrasnim i čarobnim ambijentima Olimpijskih planina, planinaTreskavice, Romanije,
Prenja, Čvrsnice, Zelengore, Veleža, Vranice, Ozrena i tvore malu nišu sa tendencijom
rasta.

Trebinjsko-fočanska regija je izuzetno pogodna za različite oblike turizma, pa tako i

avanturistički zbog posjedovanja velikog broja planina pogodnih za uživanje turista koji vole
svjež vazduh i planinarenje, dok takođe ne treba zapostaviti ni rijeku Drinu koja turistima
obezbjeđuje veliku količinu adrenalina u toku jednog spusta istom.

3.1 Nacionalni park “Sutjeska”

Park obuhvata površinu od 17.250 ha, od čega je više od polovine pokriveno šumama, a
ostali dio čine pašnjaci, golet i planinska jezera.

Jovan Milutinović 9
Zatvaraju ga sa istoka Pivska planina (1.775 m) i rijeka Piva do Šćepan-polja, a dalje tok Drine
do ušća rijeke Sutjeske, zapadno je masiv Zelengore (2.014 m), povezan sa Lelijom (2.032 m),
jugoistočno Maglić (2.386 m), Volujak (2.337 m) i Bioč u Republici Crnoj Gori (2.397m). Ovim
predjelom protiče Sutjeska sa više pritoka. Najatraktivnije područje parka je prašuma Perućica
(1.291 ha), jedinstvena u Evropi.2

Proglašen je nacionalnim parkom 1962. godine. Posebno se ističu prelijepa planinska

jezera glacijalnog porijekla, koja su zbog svoje ljepote i atraktivnosti izuzetan turistički motiv
ovog predjela, a poznata su još i kao „gorske oči“. NP Sutjeska gazduje bogatim lovište na
površini od 53 240 ha.

Na ovom izuzetnom području, pored prirodnih ljepota, postoje brojni materijalni i

istorijski dokazi koji na sebi svojstven način prikazuju istoriju, način življenja i tradiciju ovog
kraja. Veliko bogatstvo koje datira od prije 700 godina jesu nadgrobni spomenici, odnosno stećci,
koji će znakovima isklesanim na njima, ispričati Vam svoju priču. Narod ovog podneblja se
bavio stočarstvom o čemu svjedoče katuni-ljetna stočarska naselja. I dan danas stočari ovog
kraja, po vjekovnoj tradiciji izgone i čuvaju stoku u vrijeme ljetnog perioda.

Iz novije istorije svojom osobenošću dominira spomenik iz Drugog svjetskog rata koji
priča svoju priču-o Bici na Sutjesci i svjedoči o patnjama i stradanju naroda ovog kraja.
Spomenik je smješten u memorijalnom kompleksu Tjentište u kome posjetioci mogu obići
spomen sobu „Bitke na Sutjesci“ (1943) čiju unutrašnjost krase zidne freske.

3.1.1 Avantura u NP “Sutjeska”

BICIKLIZAM

Vožnja biciklom pogotovo po seoskim i šumskim putevima gdje nema uticaja loših
spoljašnjih faktora, jedan je od najefikasnijih načina vježbanja koji postoje. U NP “Sutjeska”

2
http://turizamrs.org/foca/

Jovan Milutinović 10
nalazi se Turistički info centar gdje je moguće iznajmiti bicikla i voziti se uređenim stazama
kroz prirodu, a dužina staze je 48km.

Staza 1: Tjentište – Milin klade – Hrčavka – Donje bare – Hrčavka – Dobri Do, LJubin
grob – Crno jezero – Stari katun, Videž – Zavidež – DŽefer potok – Orlovačko jezero.

Asocijacija mladih oformila je sekciju koja se bavi brdskim biciklizmom. NJihove

preporuke su rekreativne biciklističke staze (oko 50km):
 Staza 1: Foča-Bunovi,
 Staza 2: Foča-Biokovi,
 Staza 3: Foča-Bunovi-Biokovi.

PLANINARENJE

Za planinare i ljubitelje prirode koji žele upoznati ljepote Zelengore, Maglića, Volujaka, Bioča,
Vučeva, LJubišnje, Perućice, kanjona Tare, i još mnogo toga što nudi ovo područje,Planinarsko
drustvo Zelengora organizuje prikladne programe. Planinarsko društvo u sklopu svojih akcija sa
profesionalnim vodičima i iskusnim planinarima nudi i jednodnevne uspone i izlete,kao što su:3

 jednodnevni uspon na vrh LJubišnje (2238mn/v), uspon na Radovinu i uspon na vrh

Obzira,
 Vidovdanski uspon na Maglić (2386mn/v) je svakako najmasovnija i najatraktivnija
planinarska akcija koja se sporovodi na prostoru BiH. Sam uspon traje tri do četri sata,
 jednodnevni izlet prašumom Perućicom (1670mn/v) kao i obilazak vodopada Skakavac,
 jednodnevne i dvodnevne izlete po prelijepim predjelima planine Zelengore
(2.015mn/v), uspon na Uglješin vrh, Košutu, Videž, kao i obilazak jezera (Crno, Bijelo,
Orlovačko i dr),
 jednodnevni uspon na Lelije (2032 mn/v),
 obilazak prirodnog fenomena Pješčane piramide,

3
http://turizamrs.org/foca/

Jovan Milutinović 11
KANJONING

Kanjoning je jedan od najmlađih ekstremnih sportova. To je kombinacija pješačenja kroz

vodu i brzake, spuštanje niz uže, slobodnog penjanja, skokova u vodu, plivanja i alpinizma.
Osnovnu opremu čine nepromočivo odijelo, zaštitna kaciga, prsluk za spasavanje, penjačko uže
itd.

Kanjon Hrčavke nalazi se na prostoru NP “Sutjeska”, dug je 13 km, trajanje ture je od 5-

6h, a težina ture spada u srednje zahtjevnu.

Nakon kratkog brifinga sa iskusnim vodičima kreće se u nezaboravnu avanturu koja

uključuje: kupanje, skakanje sa stijene, provlačenje kroz uzane prolaze (na nekim mjestima do 1
m širine), ronjenje itd. Kanjon se odlikuje mnogobrojnim kaskadama i vodopadima.

3.2 Rafting Drinom i Tarom

Opština Foča je poznata po raftingu niz rijeke Tara i Drina. Rijeka Tara je jedna od
najljepših rijeka u Evropi sa kanjonom dugim 80 km. Dubinom od od 1300 metara najdublji je na
starom kontinentu, a poslije kanjona Kolorado, drugi je u svijetu. NJena voda izuzetno je čista i
predstavlja najveći evropski prirodni rezervat pitke vode, zbog čega je nazivaju „Suza Evrope“.
Poslednjih 25 km toka prolazi kroz opštinu Foča.

Na području opštine registrovano je ukupno 16 kampova, sa smještajnim kapacitetom od

oko 1000 ležajeva. Rafting je sve popularniji turistički proizvod i u vrhu je interesovanja
ljubitelja avanturističkog turizma.

Nijedan spust nije isti ni vremenski ni po doživljaju. Najatraktivnija dionica od oko 20

km, od Brštanovice do Sćepan Polja u aprilu se pređe za 30-45 min, a u avgustu za 3 -4 sata. Sve

Jovan Milutinović 12
to zavisi od mjeseca u kome se dolazi, od nivoa vode i brzine rijeke, od broja članova posade
čamca i dr.

3.3 Lov i ribolov i kulturna obilježja kao faktori avanturističkog turizma u Trebinju

LOV I RIBOLOV

U trebinjskoj ribolovnoj regiji su zastupljene ciprinidne i salmonidne vrste riba. Regija

obuhvata područje opštine Trebinje, Bileća, Gacko i Nevesinje. Na ribolovnim područjima u
trebinjskoj regiji ribolov se odvija pomoću mušica, varalica, dubinskim ribolovom, ribolovom na
plovak, dok se na području opštine Bileća riba lovi i mućkom i trilingom.

U opštini Trebinje ribolov se odvija na području rijeke Trebišnjice, području rijeke Sušice
i Lastvanskom jezeru. Trebinjski vodotoci, rijeka i jezera , zbog izuzetnog ribljeg bogatstva
velika su atrakcija za ribolovce.

Ribolovno područje Bilećke opštine predstavlja rijeka Vrijeka i Bilećko jezero. Ribolov
na području opštine Gacko odvija na rijekama Mušnica, Gračanica, Sutjeska, Neretva i Đeropa,
Desivoje i Vrba kao i na jezeru Klinje. Ribolov na teritoriji opštine Nevesinje odvija se na jezeru
Alagovac i na barskoj površini bare Batuša.

Trebinjsku regiju karakteriše rijetka vrsta ribe, riječ je o ribi pod nazivom Gaovica. Nauka
je do sad registrovala 6 vrsta Gaovica u cijelom svijetu, a od njih 3 su sa prostora Istočne
Hercegovine. Riječ je o gatačkoj Gaovici, popovskoj Gaovici i trebinjskoj Gaovici.

Prostire se na područiju opština: Trebinje, Nevesinje, Gacko, Bileća i Berkovići.

Obuhvata 7 lovišta i to: Berkovići, Viduša, Gacko,LJubinje, Nevesinje, Velež i Leotar. Lovišta u
ovoj regiji su brdko-ravničarskog i brdsko planinskog tipa. Vrste divljači zastupljena u ovoj regiji
su: zec, divlja svinja, jarebica kamenjarka, vuk , lisica, kuna, jazavac, divlja mačka, vidra, te
prolazna divljač: prepelica, šumska šljuka (najbogatije lovište u Evropi je lovište Leotar), grlica,
golub grivljašdivlja patka i srna.

Jovan Milutinović 13
MUZEJ HERCEGOVINE

Muzej je osnovan 1952. godine. Prvo arheološko iskopavanje muzej je obavio 1957.
godine na crkvi Sv. Petra u Zavali. Prvu publikaciju, pod nazivomTrebinje I, Vasilija Koraća,
izdao je 1966. godine. Godine 1975. pokreće časopis Tribunija. Raspolaže sa oko 1.500 m²
korisnog prostora, od čega je oko 800 m² izložbeni prostor. Stalne postavke i legati:
 Dučićeva zbirka sa vrijednim umjetničkim eksponatima (72 eksponata kamene plastike,
14 umjetničkih slika domaćih i inostranih slikara, tapiserija, mozaik, japanski vez,
odlikovanja Jovana Dučića, njegova ambasadorska odora i njegovi rukopisi) ;
 Stalna etnološka postavka Narodni život i kultura Srba u istočnoj Hercegovini u drugoj
polovini XIX vijeka i prvoj polovini XX vijeka;
 Stalna arheološka postavka sa vrijednim eksponatima od kamenog doba do srednjeg
vijeka;
 Memorijalna izložba slika Atanasije Popović – 43 umjetničke slike poznatog slikara, dar
gradu Trebinju slikarevog brata Uroša Popovića;
 Legat slikarke Milene Šotre – 24 umjetničke slike sa motivima Hercegovine i Putopis po
Rusiji i 15 grafika slikarkinog brata, poznatog grafičara Branka Šotre;
 Legat akademskog slikara Milorada Ćorovića– 57 umjetničkih slika;
 Legat književnika i vajara Radovana Ždrala – 122 skulpture izrađene od poludragog
kamena.

Pored ovih stalnih postavki i legata, u fundusu Muzeja Hercegovine nalazi se oko 400
umjetničkih slika, grafika, skulptura i drugih predmeta. U sklopu Muzeja Hercegovine djeluje i
depadans na Ušću (Lastva), legat Dubravke Kujačić u kome se priređuju povremene izložbe,
promocije, koncerti. Muzej posjeduje i značajnu zbirku bibliotečke građe (biblioteka sa stručnim
knjigama iz različitih oblasti nauke, kulture i umjetnosti). Osim stalnih postavki i legata, u
prostorima Muzeja Hercegovine održavaju se povremene izložbe, poetski recitali, promocije
knjiga i muzički koncerti.

Jovan Milutinović 14
 4. ZAKLJUČAK

Republika Srpska je zemlja sa toliko prirodnih ljepota i istorijskog naslijeđa da joj jedva
mogu konkurisati ostale evropske države. Pored već pomenutih brojnih prirodnih ljepota i
raznolikosti karakterističnim uglavnom za planinske predjele, istorija Republike Srpske je uticala
na činjenicu da prostor obiluje izuzetnim kulturnim naslijeđem. Ako analiziramo karakteristike
Republike Srpske kao turističke destinacije može se slobodno reći da je stanovništvo
tradicionalno ljubazno prema turistima, infrastruktura je područje na kome je potrebno dosta
ulaganja, cijene su povoljnije u odnosu na one u regionu, postoje različite pogodnosti za sport i
rekreaciju te izvjesne mogućnosti šopinga (ovdje se prvenstveno misli na suvenire i rukotvorine).

Velika i netaknuta prirodna bogatstva predstavljaju izazov u smislu očuvanja i

prezentacija ekološke svijesti u Republici Srpskoj. Danas kada se pojavljuju mogućnosti za
razvoj koje pruža prirodno okruženje postoji opasnost od uništenja same prirode. Očuvanjem
ovih prirodnih bogatstava i omogućavanjem njihovog proučavanja BiH bi mogla svom
ugledudoprinijeti i time da štiti ekologiju.

Jovan Milutinović 15
 LITERATURA

1. www.wikipedia.org
2. http://turizamrs.org/foca/
3. http://turizamrs.org/trebinje/
4. www.bhtourism.com

Jovan Milutinović 16