‫ﻌﺎو ﻮ ﻪ و ﻨﺎوری رﺳﺎ‬

‫اداره ﻞ ﯽ ﯽ ﺻﺪا و ﻮ‬

‫»ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ ﺳﻮﯾﯿﭽﯿﻨﮓ«‬

‫ﺗﻬﯿﻪ و ﺗﻨﻈﯿﻢ‪:‬‬
‫رﺿﺎ زﻣﺎﻧﯿﺎن‬
 ‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ ﺳﻮﯾﯿﭽﯿﻨﮓ‬
‫‪I‬‬

‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‬

‫ﺑﺎ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ و اﯾﺠﺎد ﺣﻮزه ﻫﺎي ﺗﺨﺼﺼﯽ ‪ ،‬ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﻗﻄﻌﺎت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ و ﺳﺮﯾﻊ ﺑﯿﺸﺘﺮ و ﺑﯿﺸﺘﺮ‬
‫ﺷﺪ و رﮔﻮﻻﺗﻮرﻫﺎ ﻫﻢ ‪ ،‬ﭼﻮن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﺄﻣﯿﻦ اﻧﺮژي و ﺗﻮان دﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎ و وﺳﺎﯾﻞ دﯾﮕﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﺪﻧﺪ‬
‫از اﻫﻤﯿﺖ ﺧﺎﺻﯽ ﺑﺮﺧﻮردار ﺷﺪﻧﺪ ‪.‬‬
‫در ﺣﺪود ‪ 35‬ﺳﺎل ﻗﺒﻞ ﺑﺎ ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﯽ ﮐﻪ در زﻣﯿﻨﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ ‪ ،‬رﮔﻮﻻﺗﻮرﻫﺎي ﺳﻮﺋﯿﭽﯿﻨﮓ‬
‫ﭘﺎ ﺑﻪ ﻋﺮﺻﻪ وﺟﻮد ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ و ﺑﻪ ﺗﺪرﯾﺞ ﺟﻬﺖ روﺑﺮو ﺷﺪن ﺑﺎ ﻧﯿﺎزﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﮑﺎﻣﻞ ﯾﺎﻓﺘﻨﺪ و ﻣﯽﺗﻮان ﮔﻔﺖ‬
‫اﯾﻨﮕﻮﻧﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ‪ ،‬ﻧﻘﺶ ﺑﺴﺰاﯾﯽ در ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺻﻨﻌﺖ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ داﺷﺘﻪاﻧﺪ‪.‬‬
‫در ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺣﺎﺿﺮ‪ ،‬اﻧﻮاع رﮔﻮﻻﺗﻮرﻫﺎي ﺳﻮﺋﯿﭽﯿﻨﮓ و روش ﮐﺎري آﻧﻬﺎ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫رﺿﺎ زﻣﺎﻧﯿﺎن – ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ‪1392‬‬

 ‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ ﺳﻮﯾﯿﭽﯿﻨﮓ‬
‫‪II‬‬

‫ﺖ ﻄﺎ‬

‫‪1 ...................................................................................................................................................‬‬ ‫ﺘﺎر‬

‫‪2 .......................................................................................................................‬‬ ‫وری ﻨﺎ ﻊ ﻐﺬ ﻮ ﮓ‬

‫‪ -‬ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﻋﻤﻠﮑﺮد رﮔﻮﻻﺗﻮرﻫﺎي ﺳﻮﯾﯿﭽﯿﻨﮓ‬

‫‪ -‬ﻣﺰاﯾﺎ و ﻣﻌﺎﯾﺐ رﮔﻮﻻﺗﻮرﻫﺎي ﺧﻄﯽ‬
‫‪ -‬ﻣﺰاﯾﺎ و ﻣﻌﺎﯾﺐ رﮔﻮﻻﺗﻮرﻫﺎي ﺳﻮﯾﯿﭽﯿﻨﮓ‬
‫‪ -‬ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﯾﮏ ﻣﻨﺒﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ ﺳﻮﯾﯿﭽﯿﻨﮓ‬
‫‪ -‬اﻧﻮاع ﻣﻨﺒﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ ﺳﻮﯾﯿﭽﯿﻨﮓ‬
‫‪ -‬رﮔﻮﻻﺗﻮرﻫﺎي ﺳﻮﯾﯿﭽﯿﻨﮓ ﺣﺎﻟﺖ ﻓﻮروارد‬
‫‪ -‬رﮔﻮﻻﺗﻮرﻫﺎي ﺳﻮﯾﯿﭽﯿﻨﮓ ﺣﺎﻟﺖ ﻓﻼي ﺑﮏ‬

‫‪11 ........................................................................................‬‬ ‫ر ﻮﻻ ﻮر ی ﻮ ﮓ » ﺪ ا ﻮرﻣﺎ ﻮر ا و ﻨﺪه«‬

‫‪ -‬رﮔﻮﻻﺗﻮر ﺑﺎك )‪(Buck‬‬

‫‪ -‬رﮔﻮﻻﺗﻮر ﺑﻮﺳﺖ )‪(Boost‬‬
‫‪ -‬رﮔﻮﻻﺗﻮر ﺑﺎك‪-‬ﺑﻮﺳﺖ )‪(Buck-Boost‬‬

‫‪18 ............................................................................................‬‬ ‫ر ﻮﻻ ﻮر ی ﻮ ﮓ »ﺑﺎ ا ﻮرﻣﺎ ﻮرا و ﻨﺪه«‬

‫‪ -‬رﮔﻮﻻﺗﻮر ﻓﻼي ﺑﮏ )‪(FlyBack‬‬

‫رﮔﻮﻻﺗﻮر ﭘﻮش ﭘﻮل )‪(Push Pull‬‬ ‫‪-‬‬
 ‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ ﺳﻮﯾﯿﭽﯿﻨﮓ‬
‫‪III‬‬

‫‪ -‬رﮔﻮﻻﺗﻮر ﻧﯿﻢ ﻣﻮج )‪(Half Bridge‬‬

‫‪ -‬رﮔﻮﻻﺗﻮر ﺗﻤﺎم ﻣﻮج )‪(Full Bridge‬‬

‫‪27 ..................................................................................................‬‬ ‫ﺪا رات ﻊ )‪ » (IC‬ﺮل ﻨﺪه ﻨﺎ ﻊ ﻐﺬ «‬

‫‪ -‬وﺟﻪ ﻣﺸﺘﺮك ﻣﺪارات‬

‫‪ -‬ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﺪارات ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز‬
‫‪ -‬ﺣﺎﻟﺖ ﮐﻨﺘﺮل ﺷﺒﻪ رزوﻧﺎﻧﺴﯽ‬
‫‪ -‬ﺣﺎﻟﺖ ﮐﻨﺘﺮل وﻟﺘﺎژ‬
‫‪ -‬ﺣﺎﻟﺖ ﮐﻨﺘﺮل ﺟﺮﯾﺎن‬
‫‪ -‬ﻣﻌﺮﻓﯽ ﺧﺎﻧﻮاده ‪ IC‬ﻫﺎي ‪ UC3842/3/4/5‬ﺑﺎ ﮐﻨﺘﺮل ﺟﺮﯾﺎن‬
‫‪ -‬ﻣﻌﺮﻓﯽ ﺗﺮاﺷﻪﻫﺎي ‪ L5991‬و ‪ L5991A‬ﺑﺎ ﮐﻨﺘﺮل ﺟﺮﯾﺎن‬

‫‪45 ..............................................................................................................................................‬‬ ‫ﻨﺎ ﻊ و ﻣﺂ ﺬ‬

‫‪1‬‬
‫ﭘﯿﺸﮕﻔﺘﺎر‬

‫اﯾﺪه ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ ﺳﻮﯾﯿﭽﯿﻨﮓ در ﺳـﺎل ‪ 1970‬ﺗﻮﺳـﻂ ﻣﻬﻨﺪﺳـﺎن اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿـﮏ ﻣﻄـﺮح ﮔﺮدﯾـﺪ ﮐـﻪ در‬

‫اﺑﺘﺪاي اﻣﺮ از ﺑﺎزدﻫﯽ ﭘﺎﯾﯿﻨﯽ ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮد وﻟﯽ در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﺑﺎﺗﺮﯾﻬﺎ و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ آﻧﺎﻟﻮگ وزن و ﺣﺠـﻢ‬

‫ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ وﻟﯽ در ﻋﯿﻦ ﺣﺎل ﺗﻮان ﺑﺎﻻﯾﯽ داﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫در ﻃﺮﺣﻬﺎي ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ از ﻋﻨﺎﺻﺮ اﺑﺘﺪاﯾﯽ ﻧﻈﯿﺮ ‪ BJT‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﺪ ﮐﻪ اﯾـﻦ ﺧـﻮد ﺑﺎﻋـﺚ‬

‫ﮐﺎﻫﺶ راﻧﺪﻣﺎن درﺣﺪود ‪%68‬ﻣﯽﺷﺪ‪ .‬اﻣﺮوزه ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ ﺳﻮﯾﯿﭽﯿﻨﮓ ﺟﺎﯾﮕﺎه ﺧﺎﺻﯽ در ﺻـﻨﻌﺖ ﺑـﺮق و‬

‫اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ و ﻣﺨﺎﺑﺮاتﯾﺎﻓﺘﻪ اﻧﺪ و ﺑﺪﻟﯿﻞ ﺑﺮﺗﺮﯾﻬﺎ و ﻣﺰاﯾﺎي زﯾﺎدي ﮐﻪ ﻧﺴـﺒﺖ ﺑـﻪ دﯾﮕـﺮ ﻣﻨـﺎﺑﻊ ﺗﻐﺬﯾـﻪ دارا‬

‫ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ ﺗﻮﺟﻪ ﺻﻨﻌﺘﮕﺮان وﻣﻬﻨﺪﺳﺎن ﺑﺮق را ﺑﻪ ﺧﻮد ﻣﻌﻄﻮف ﮐﺮده اﻧﺪ ﺗﺎ ﺟﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﮔﺮوﻫﯽ از ﻣﻬﻨﺪﺳﺎن‬

‫اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ در ﺑﻬﺒﻮد و ﮐﺎراﯾﯿﻬﺎ و ﮐﯿﻔﯿﺖ آﻧﻬـﺎ ﺗﺤﻘﯿﻘـﺎت ﮔﺴـﺘﺮدهاي اﻧﺠـﺎم داده اﻧـﺪ اﻟﺒﺘـﻪ ﻧﺘﯿﺠـﻪ اﯾـﻦ‬

‫ﺗﻼﺷﻬﺎ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ روزاﻓﺰوﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺳـﺎﺧﺖ اﯾـﻦ ﺳﯿﺴـﺘﻤﻬﺎ ﭘﺪﯾـﺪ آﻣـﺪه اﺳـﺖ ﻫﻤﭽﻨـﯿﻦ ﭘﯿﺸـﺮﻓﺖ‬

‫درﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﺳﺎﺧﺖ ﻗﻄﻌﺎت ﻧﯿﺰ ﺗﺎﺛﯿﺮﺑﺴﺰاﯾﯽ درﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ ﺳﻮﯾﯿﭽﯿﻨﮓ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺑﺎ ﭘﯿﺪاش ﻣﺎﺳﻔﺘﻬﺎي ﺳﺮﯾﻊ و ﭘﺮﻗﺪرت ﺗﻠﻔﺎت ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴﺘﻮري ﺑﻄﻮر ﭼﺸﻤﮕﯿﺮي ﮐﺎﻫﺶ ﭘﯿﺪا ﮐﺮده اﺳﺖ‬

‫و ﻋﻤﺪه ﺗﻠﻔﺎت در ﺗﺮاﻧﺴﻬﺎ ﺧﻼﺻﻪ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﺮاي ﻏﻠﺒﻪ ﺑﺮ اﯾﻦ ﻣﺸﮑﻞ ﻓﺮﮐﺎﻧﺲ ﮐﺎري ﻣـﺪار را ﺗـﺎ ﺣـﺪ‬

‫‪ 1 MHZ‬اﻓﺰاﯾﺶ دادهاﻧﺪ‪.‬‬

‫در اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ‪ ،‬ﻣﺮوري ﺧﻮاﻫﯿﻢ داﺷﺖ ﺑﺮ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ ﺳﻮﯾﯿﭽﯿﻨﮓ‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫وری ﻨﺎ ﻊ ﻐﺬ ﻮ ﮓ‬
 ‫ﻣﺮوري ﺑﺮ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ ﺳﻮﯾﯿﭽﯿﻨﮓ‬
‫‪3‬‬

‫ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﻋﻤﻠﮑﺮد رﮔﻮﻻﺗﻮرﻫﺎي ﺳﻮﯾﯿﭽﯿﻨﮓ‬

‫رﮔﻮﻻﺗﻮرﻫﺎ ﻗﻄﻌﺎت ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻪﻣﯽﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﯽﺗﻮان از آﻧﻬﺎ ﺑﺮاي ﺗﺄﻣﯿﻦ اﻧﺮژي و ﺗﻮان دﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎ و وﺳﺎﯾﻞ‬
‫دﯾﮕﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد‪.‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪ -2‬ﺳﻮﯾﯿﭽﯿﻨﮓ‬ ‫رﮔﻮﻻﺗﻮرﻫﺎ ﺑﻪ دو ﻧﻮع ﻋﻤﺪه ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ‪ -1 :‬ﺧﻄﯽ‬
‫در ﮔﺬﺷﺘﻪ از رﮔﻮﻻﺗﻮرﻫﺎي ﺧﻄﯽ ﺑﻪ وﻓﻮر اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﺪ و ﭼﻮن ﺑﻪ ﻣﺮور زﻣﺎن در ﻣﺼﺎرف ﻣﺨﺘﻠﻒ‬
‫ﮐﺎرآﯾﯽ و ﺑﺎزده ﺧﻮﺑﯽ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﺗﺪرﯾﺞ ﻣﻨﺴﻮخ ﺷﺪه و ﺟﺎي ﺧﻮد را ﺑﻪ رﮔﻮﻻﺗﻮرﻫﺎي ﺳﻮﯾﯿﭽﯿﻨﮓ دادﻧﺪ‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ از اواﯾﻞ دﻫﻪي ‪ 1970‬ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ﻋﺮﺿﻪي ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴﺘﻮر ﻫﺎي ﻗﺪرت ﻣﻄﺮح ﺷﺪﻧﺪ و ﺑﻪ ﺗﺪرﯾﺞ‬
‫ﺟﻬﺖ روﺑﺮو ﺷﺪن ﺑﺎ ﻧﯿﺎزﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﮑﺎﻣﻞ ﭘﯿﺪا ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬اﻣﺮوزه اﯾﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ در اﺑﻌﺎد ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ وﻟﺘﺎژ‬
‫وروديﯾﺎ ﺗﻮان ﺧﺮوﺟﯽ ﺑﺎﻻ و ﻗﯿﻤﺖ ﭘﺎﯾﯿﻦ و‪ ...‬ﺗﻮﺳﻌﻪﯾﺎﻓﺘﻪ اﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي اﻧﺘﺨﺎب ﺑﯿﻦﯾﮏ ﻣﻨﺒﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ ﺳﻮﯾﯿﭽﯿﻨﮓﯾﺎ‬
‫ﺧﻄﯽ ﻣﯽﺗﻮان ﺑﺮاﺳﺎس ﮐﺎرﺑﺮد آﻧﻬﺎ اﻗﺪام ﻧﻤﻮد ﮐﻪ داراي ﻣﺰاﯾﺎ و ﻣﻌﺎﯾﺐ ﺧﺎص ﺧﻮد ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ و ﺑﺮاﯾﻦ‬
‫اﺳﺎسﯾﮑﯽ از اﯾﻦ دو را اﻧﺘﺨﺎب ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺣﻮزه ﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪدي وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﺗﻨﻬﺎﯾﮑﯽ از اﯾﻦ دو‬
‫ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﯿﺮد وﯾﺎ ﮐﺎرﺑﺮﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪﯾﮑﯽ از آﻧﻬﺎ ﺑﺮ دﯾﮕﺮي ﺑﺮﺗﺮي دارد‪ .‬در زﯾﺮ ﻣﺰاﯾﺎ و ﻣﻌﺎﯾﺐ‬
‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ ﺧﻄﯽ و ﺳﻮﯾﯿﭽﯿﻨﮓ را ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ‪.‬‬

‫ﻣﺰاﯾﺎ و ﻣﻌﺎﯾﺐ رﮔﻮﻻﺗﻮرﻫﺎي ﺧﻄﯽ ‪:‬‬

‫‪ -‬ﻣﺰاﯾﺎي رﮔﻮﻻﺗﻮرﻫﺎي ﺧﻄﯽ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ‪:‬‬

‫ﺳﺎدﮔﯽ ﻣﺪار )ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﺪار ﺑﺴﯿﺎر ﺳﺎده و ﺑﺎ ﻗﻄﻌﺎت ﮐﻤﯽ‪ ،‬ﺑﻪ راﺣﺘﯽ ﭘﺎﯾﺪار ﻣﯽﺷﻮد(‪.‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﺗﺤﻤﻞ ﺑﺎر زﯾﺎد‪ ،‬ﻧﻮﯾﺰ ﻧﺎﭼﯿﺰ در ﺧﺮوﺟﯽ و زﻣﺎن ﭘﺎﺳﺦ دﻫﯽ ﺑﺴﯿﺎر ﮐﻮﺗﺎه‪.‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﺑﺮاي ﺗﻮاﻧﻬﺎي ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 10‬وات‪ ،‬ارزاﻧﺘﺮ از ﻣﺪارﻫﺎي ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺳﻮﯾﯿﭽﯿﻨﮓ ﺗﻤﺎم ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪-‬‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬
‫‪1‬‬
‫‪Linear‬‬
‫‪2‬‬
‫‪Switching‬‬
 ‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ ﺳﻮﯾﯿﭽﯿﻨﮓ‬
‫‪4‬‬

‫ﻣﻌﺎﯾﺐ رﮔﻮﻻﺗﻮرﻫﺎي ﺧﻄﯽ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ‪:‬‬

‫‪ -‬ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت رﮔﻮﻻﺗﻮر ﮐﺎﻫﻨﺪه ﺑﮑﺎر ﻣﯽرود )ورودي ﺑﺎﯾﺪ ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 2‬ﺗﺎ ‪ 3‬وﻟﺖ ﺑﯿﺸﺘﺮ از‬
‫ﺧﺮوﺟﯽ ﺑﺎﺷﺪ(‪.‬‬
‫‪ -‬ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ اﻧﻌﻄﺎف ﮐﻢ و اﻓﺰون ﻫﺮ ﺧﺮوﺟﯽ ﺑﻪ ﻣﺪار ﻣﺴﺘﻠﺰم اﺿﺎﻓﻪ ﮐﺮدن ﻗﻄﻌﺎت اﺿﺎﻓﯽ‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺑﻬﺮه ﮐﻢ و در ﺣﺪود ‪ %30‬ﺗﺎ ‪ %40‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺗﻠﻔﺎت ﺗﻮان در ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴﺘﻮر ﺧﺮوﺟﯽ ﺗﻮﻟﯿﺪ‬
‫ﺣﺮارت ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ و ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴﺘﻮر ﻗﻮﯾﺘﺮي ﺗﺎ ﺣﺪود ‪ 15‬وات اﺳﺖ‪ ،‬روش ﻫﺎي ﻣﻌﻤﻮل‬
‫ﻣﻔﯿﺪ اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﯽ ﺑﯿﺶ از آن ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺳﺮﻣﺎﯾﺶ ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‪ 1‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬راﻧﺪﻣﺎن ﻣﺪار ﻫﻨﮕﺎﻣﯽﺧﻮب اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻘﺪار وﻟﺘﺎژ ﺧﺮوﺟﯽ‪ ،‬ﺑﻪ وﻟﺘﺎژ ورودي ﻧﺰدﯾﮏ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫در ﺷﮑﻞ زﯾﺮ ﻧﻤﻮﻧﻪ اي ازﯾﮏ رﮔﻮﻻﺗﻮر ﺳﺎده ﺧﻄﯽ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫وﻟﺘﺎژ ﺧﺮوﺟﯽ در اﯾﻦ رﮔﻮﻻﺗﻮر ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽﺷﻮد ‪:‬‬

‫‪V = V +V‬‬
‫‪)R R‬‬
‫‪a‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪BE‬‬
‫‪+‬‬
‫‪R +R‬‬ ‫⇒‬ ‫‪= (V  + V‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫‪V = R •V  V‬‬
‫‪L‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪L‬‬ ‫‪BE‬‬
‫‪R‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪2‬‬

‫در ﺷﮑﻞ ﻓﻮق ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴﺘﻮر ‪ T 1‬ﺑﺎﯾﺪ از ﻧﻮع ﻗﺪرت ﺑﺎﺷﺪ زﯾﺮا ﺑﺎﯾﺪ ﺟﺮﯾﺎن ﺑﺎﻻﯾﯽ را ﺗﺤﻤﻞ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻧﮑﺎت ﻋﻤﻠﯽ در ﻣﻮرد ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴﺘﻮر ‪: T 1‬‬
‫‪ -‬ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺟﺮﯾﺎن ﺑﺎر ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺟﺮﯾﺎن ﮐﻠﮑﺘﻮر ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴﺘﻮر ﺳﺮي ‪ T 1‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬
‫‪1‬‬
‫‪Forced‬‬
 ‫ﻣﺮوري ﺑﺮ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ ﺳﻮﯾﯿﭽﯿﻨﮓ‬
‫‪5‬‬
‫‪ -‬اﺧﺘﻼف ﺑﯿﻦ وﻟﺘﺎژ ورودي و ﺧﺮوﺟﯽ ﺑﻪ ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴﺘﻮر ﺳﺮي اﻋﻤﺎل ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺣﺪاﮐﺜﺮ‬
‫‪ V CE‬ﺑﺮاي اﯾﻦ ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴﺘﻮر ﺗﻮﺳﻂ وﻟﺘﺎژ ﺧﺮوﺟﯽ و ﺣﺪاﮐﺜﺮ ورودي ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬ﺣﺎﺻﻠﻀﺮب ﺟﺮﯾﺎن ﺑﺎر در ‪ V CE‬ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً ﺗﻮان ﺗﻠﻒ ﺷﺪه اﯾﻦ ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴﺘﻮر ‪ T 1‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺮاي ﺑﻬﺘﺮ ﺷﺪن ﻋﻤﻠﮑﺮدﯾﮏ رﮔﻮﻻﺗﻮر ﺧﻄﯽ‪ ،‬ﻣﯽﺗﻮان ﺣﻔﺎﻇﺖ ﻫﺎي وﯾﮋه و ﻗﻄﻌﺎت‬
‫وﯾﮋه اي را اﺿﺎﻓﻪ ﮐﺮد ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﻔﺼﯿﻞ اﯾﻦ ﻣﺒﺎﺣﺚ نﻣﯽﭘﺮدازﯾﻢ و در ﻫﻤﯿﻦ ﺟﺎ ﺑﺤﺚ رﮔﻮﻻﺗﻮرﻫﺎي‬
‫ﺧﻄﯽ را ﺑﻪ ﭘﺎﯾﺎن ﻣﯽرﺳﺎﻧﯿﻢ و ﺑﺤﺚ در ﻣﻮرد رﮔﻮﻻﺗﻮرﻫﺎي ﺳﻮﯾﯿﭽﯿﻨﮓ را آﻏﺎز ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ‪.‬‬

‫ﻣﺰاﯾﺎ و ﻣﻌﺎﯾﺐ رﮔﻮﻻﺗﻮرﻫﺎي ﺳﻮﯾﯿﭽﯿﻨﮓ ‪:‬‬

‫‪ -‬ﻣﺰاﯾﺎي ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺳﻮﯾﯿﭽﯿﻨﮓ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ‪:‬‬

‫‪ -‬اﻓﺰاﯾﺶ راﻧﺪﻣﺎن در ﺣﺪود ‪ %68‬ﺗﺎ ‪ %90‬و اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﮐﺎرﮐﺮد ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴﺘﻮر در ﻧﻮاﺣﯽ و اﺷﺒﺎع‬
‫را ﺑﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﺣﺮارت ﮔﯿﺮﯾﺎ ﺧﻨﮏ ﮐﻨﻨﺪه‪ 1‬و ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴﺘﻮر ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ ﻣﻨﻮط ﮐﺮده اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﯾﻨﮑﻪ ﻗﺪرت ﺧﺮوﺟﯽ ازﯾﮏ وﻟﺘﺎژ ‪ DC‬ﺑﺮﯾﺪه ﺷﺪه ﮐﻪ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ‪ AC‬درﯾﮏ ﻗﻄﻌﻪ‬
‫ﻣﻐﻨﺎﻃﯿﺴﯽ ذﺧﯿﺮه ﻣﯽﺷﻮد ﺗﺄﻣﯿﻦ ﻣﯽﮔﺮدد‪ ،‬ﻟﺬا ﺑﺎ اﺿﺎﻓﻪ ﮐﺮدن ﺗﻨﻬﺎﯾﮏ ﺳﯿﻢ ﭘﯿﭻ ﻣﯽﺗﻮان‬
‫ﺧﺮوﺟﯽ دﯾﮕﺮي را ﺑﻪ دﺳﺖ آورد‪ ،‬ﮐﻪ در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺴﯿﺎر ارزاﻧﺘﺮ و ﺳﺎده ﺗﺮ ﺗﻤﺎم ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺮﮐﺎﻧﺲ ﮐﺎري ﺑﻪ ﺣﺪود ‪ 50‬ﺗﺎ ‪ 60‬ﮐﯿﻠﻮﻫﺮﺗﺰ‪ ،‬اﺟﺰاء ذﺧﯿﺮه ﮐﻨﻨﺪه اﻧﺮژي‬
‫ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺧﯿﻠﯽ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻮﻧﺪ و ﺑﺪﯾﻦ دﻟﯿﻞ از ﻧﻈﺮ ﺳﺎﯾﺰ و اﻧﺪازه ﮐﻮﭼﮏ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺑﺮﺧﻼف ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺧﻄﯽ‪ ،‬در ﺗﻮان ﻫﺎي ﺧﯿﻠﯽ ﺑﺎﻻ ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺑﺪون اﻓﺰاﯾﻨﺪه‪2‬ﯾﺎ ﮐﺎﻫﻨﺪه‪ 3‬و ﻏﯿﺮه‪.‬‬
‫ﻫﻤﻪ ﻣﻮارد ذﮐﺮ ﺷﺪه در ﺑﺎﻻ‪ ،‬ﺑﻪ ﮐﺎﻫﺶ ﻫﺰﯾﻨﻪ و ﺗﻮان ﺗﻠﻔﺎﺗﯽ و اﻓﺰاﯾﺶ ﺑﻬﺮه دﻫﯽ و اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﯾﺮي ﻣﻨﺠﺮ‬
‫ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬ﻣﻌﺎﯾﺐ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺳﻮﯾﯿﭽﯿﻨﮓ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ‪:‬‬
‫‪ -‬ﻃﺮح ﭼﻨﯿﻦ ﻣﻨﺎﺑﻌﯽ اﺻﻮﻻً ﻣﺸﮑﻞ و ﭘﯿﭽﯿﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬
‫‪1‬‬
‫‪Heat Sink‬‬
‫‪2‬‬
‫)‪Boost (Step-up‬‬
‫‪3‬‬
‫‪Buck (Step-down‬‬
 ‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ ﺳﻮﯾﯿﭽﯿﻨﮓ‬
‫‪6‬‬
‫‪ -‬ﻧﻮﯾﺰ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ اي اﯾﺠﺎد ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ و اﻟﺒﺘﻪ ﻣﯽﺗﻮان ﺑﺎ ﮐﻤﮏ ﻓﯿﻠﺘﺮ و ﻣﺤﺎﻓﻆ آن را ﮐﺎﻫﺶ داد‬
‫)‪ RFI ،EMI‬و رﯾﭙﻞ ﺑﯿﮏ ﭘﻮﺗﯿﮏ ﺧﺮوﺟﯽ(‪.‬‬
‫‪ -‬ﻣﺎﻫﯿﺖ ﮐﺎر اﯾﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﮐﻪ ﺑﺮاﺳﺎس ﺑﺮشﯾﮏ وﻟﺘﺎژ ‪ DC‬اﺳﺖ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ زﻣﺎن رﺳﯿﺪن‬
‫وﻟﺘﺎژ ﺧﺮوﺟﯽ ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ﻣﻄﻠﻮب در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺧﻄﯽ زﯾﺎد ﺑﺎﺷﺪ اﯾﻦ زﻣﺎن اﺻﻄﻼﺣﺎً زﻣﺎن‬
‫ﭘﺎﺳﺦ ﮔﺬرا‪ 1‬ﮔﻮﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺷﺎﻣﻞ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺧﺎرﺟﯽ اﺿﺎﻓﻪ از ﺟﻤﻠﻪ‪ ،‬ﺧﺎزن ﻫﺎ و ﺳﻠﻔﻬﺎ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﺗﻤﺎﻣﯽﻣﻮارد ذﮐﺮ ﺷﺪه ﻓﻮق در ﮐﺎﻫﺶ ﮐﺎرآﻣﺪي و اﻓﺰاﯾﺶ ﻗﯿﻤﺖ ﻣﺆﺛﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ وﻟﯽ اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎ ﻃﺮاﺣﯽ‬
‫ﺑﻬﺘﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺑﻬﺒﻮد ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺗﺎ ﺑﻪ ﺣﺎل در ﻣﻮرد ﻣﺰاﯾﺎ و ﻣﻌﺎﯾﺐ رﮔﻮﻻﺗﻮرﻫﺎي ﺧﻄﯽ و‬
‫ﺳﻮﯾﯿﭽﯿﻨﮓ ﺑﺤﺚ ﺷﺪ و از ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻓﻮق ﻣﯽﺗﻮان ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮔﺮﻓﺖ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺣﻮزه ﻫﺎي ﮐﺎري‬
‫ﻣﺸﺨﺼﯽ را دارﻧﺪ ﮐﻪ ﻋﻤﻮﻣﺎً ﺑﺮاي ﻣﺪارﻫﺎي ﺑﺎ راﻧﺪﻣﺎن ﺑﺎﻻ و وﻟﺘﺎژ ﺑﺎﻻ ﻣﺜﻞ ﻣﺪارﻫﺎي ﺗﻐﺬﯾﻪ‬
‫ﺷﻮﻧﺪه ﺑﺎ ﺑﺎﻃﺮﯾﻬﺎي ﻗﺎﺑﻞ ﺣﻤﻞ‪ ،‬ﺗﻐﺬﯾﻪ ﺳﻮﯾﯿﭽﯿﻨﮓ ﺑﺮﺗﺮي دارد وﻟﯽ ﺑﺮاي وﻟﺘﺎژﻫﺎي ﺛﺎﺑﺖ و‬
‫ﮐﻢ‪ ،‬ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺧﻄﯽ ارزاﻧﺘﺮ و ﺑﻬﺘﺮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﻋﻤﻠﮑﺮدﯾﮏ ﻣﻨﺒﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ ﺳﻮﯾﯿﭽﯿﻨﮓ ‪:‬‬

‫ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ ذﮐﺮ ﺷﺪﯾﮏ رﮔﻮﻻﺗﻮر ﺧﻄﯽ ﺑﺮاﺳﺎس ﺗﺄﻣﯿﻦ ﺟﺮﯾﺎن و وﻟﺘﺎژ ﻣﻄﻠﻮب در ﺧﺮوﺟﯽ ﺑﻮﺳﯿﻠﻪﯾﮏ‬
‫ﻧﯿﻤﻪ ﻫﺎدي‪ 2‬ﻗﺪرت ﮐﻪ در ﺣﺎﻟﺖ ﺧﻄﯽ ﺑﮑﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﺎر ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺣﺎﺻﻠﻀﺮب اﺧﺘﻼف وﻟﺘﺎژ‬
‫ﺧﺮوﺟﯽ ﺑﺎ ورودي در ﺟﺮﯾﺎن ﺑﺎر ﺗﻮاﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در اﯾﻦ ﻋﻨﺼﺮ ﻧﯿﻤﻪ ﻫﺎدي ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻠﻒ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﻌﻀﺎ زﯾﺎد اﺳﺖ‬
‫و ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻋﺎﻣﻞ ﭘﺎﺋﯿﻦ ﺑﻮدن راﻧﺪﻣﺎن ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫دﻟﯿﻞ اﯾﻦ اﻣﺮ ﻫﻢ‪ ،‬ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ در اﺑﺘﺪاي ﺑﺤﺚ رﮔﻮﻻﺗﻮرﻫﺎي ﺧﻄﯽ ذﮐﺮ ﺷﺪ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴﺘﻮر در‬
‫ﺣﺎﻟﺖ ﺧﻄﯽ اﺳﺖﯾﻌﻨﯽ ﺟﺎﯾﯽ ﮐﻪ وﻟﺘﺎژ در ﺳﺮﺳﻮﯾﯿﭻ و ﺟﺮﯾﺎن ﻋﺒﻮري آن ﻫﺮ دو زﯾﺎد اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻣﺎﯾﮏ رﮔﻮﻻﺗﻮر ﺳﻮﯾﯿﭽﯿﻨﮓ را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻌﻨﻮانﯾﮏ ﻣﻨﺒﻊ ﺧﻄﯽ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ درﯾﮏ ﻣﻨﺒﻊ‬
‫‪3‬‬
‫از ﻧﻮع ﺳﻮﯾﯿﭽﯿﻨﮓ‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺳﻄﺢ وﻟﺘﺎژ ﺧﺮوﺟﯽ از ﻃﺮﯾﻖ ﺗﻐﯿﯿﺮ در روﺷﻦ ﺑﻪ ﺧﺎﻣﻮشﯾﺎ اﺻﻄﻼﺣﺎ زﻣﺎن ﮐﺎرﮐﺮد‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬
‫‪١‬‬
‫‪Transient response time‬‬
‫‪٢‬‬
‫‪Semi-Conductor‬‬
‫‪٣‬‬
‫‪Duty cycle‬‬
 ‫ﻣﺮوري ﺑﺮ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ ﺳﻮﯾﯿﭽﯿﻨﮓ‬
‫‪7‬‬
‫ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴﺘﻮر ﺧﺮوﺟﯽ اﻧﺠﺎم ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ .‬ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﮐﺎرﮐﺮد ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴﺘﻮر در ﺣﺎﻟﺖ ﺧﺎﻣﻮش و روﺷﻦ ﺗﻠﻔﺎت در ﻧﯿﻤﻪ‬
‫ﻫﺎدي در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﺣﺎﻟﺖ ﺧﻄﯽ ﺧﯿﻠﯽ ﮐﻢ اﺳﺖ‪.‬‬
‫دﻟﯿﻞ ﻧﺎﻣﮕﺬاري اﯾﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺑﻪ ﻧﺎﻣﻬﺎي ﺧﻄﯽ و ﺳﻮﯾﯿﭽﯿﻨﮓ ﻫﻢ ﺣﺎﻟﺖ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻋﻨﺼﺮ ﻧﯿﻤﻪ ﻫﺎدي اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻧﻮاع ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ ﺳﻮﯾﯿﭽﯿﻨﮓ ‪:‬‬
‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ ﺳﻮﯾﯿﭽﯿﻨﮓ ﺑﻪ دو ﻧﻮع ﮐﻠﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻨﺪي ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪:‬‬
‫‪ -‬ﻓﻮروارد ‪Forward‬‬
‫‪ -‬ﻓﻼي ﺑﮏ ‪Flyback‬‬
‫ﺑﺎ وﺟﻮد ﺷﺒﺎﻫﺖ ﻫﺎي ﻓﺮاوان‪ ،‬ﺗﻔﺎوﺗﻬﺎي ﻣﺘﻤﺎﯾﺰ ﮐﻨﻨﺪه اي ﻫﻢ وﺟﻮد دارد‪ .‬ﻧﺤﻮهي ﻋﻤﻠﮑﺮد و ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ‬
‫ﻗﺮارﮔﯿﺮي ﻋﻨﺼﺮ ﻣﻐﻨﺎﻃﯿﺴﯽ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪهي ﻧﻮع ﻣﺪار اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻋﻨﺎﺻﺮ اﺻﻠﯽ ﻫﺮﯾﮏ از اﻧﻮاع اﯾﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ‪:‬‬
‫‪ -‬ﯾﮏ ﻣﻨﺒﻊ ﺳﻮﯾﯿﭻ ﺟﻬﺖ ﺗﻬﯿﻪ ﻣﻮج ‪.pwm‬‬
‫‪ -‬اﻟﻘﺎﮔﺮ )در ﻣﻮرد ﻣﻨﺎﺑﻊ ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬اﻟﻘﺎﮔﺮ ﺟﺎي ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺗﺮاﻧﺲ ﻣﯽدﻫﺪ(‪.‬‬
‫‪ -‬ﺳﻮﯾﯿﭻ ﻗﺪرت )ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴﺘﻮر ﻗﺪرت‪(1‬‬
‫‪ -‬ﺧﺎزن ذﺧﯿﺮه ﮐﻨﻨﺪهي اﻧﺮژي در ﺧﺮوﺟﯽ‬
‫‪ -‬ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎي ﺣﺲ ﮐﻨﻨﺪه و ﻋﻤﻞ ﮐﻨﻨﺪه ﺑﺎزﺧﻮرد‪.‬‬

‫رﮔﻮﻻﺗﻮر ﺳﻮﯾﯿﭽﯿﻨﮓ ﺣﺎﻟﺖ ﻓﻮروارد ‪:‬‬

‫آراﯾﺶ‪ 2‬ﮐﻠﯽ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻧﻮع ﻓﻮروارد ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻣﺪار ﺷﮑﻞ زﯾﺮ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬
‫‪1‬‬
‫‪Power Transistor‬‬
‫‪2‬‬
‫‪Topology‬‬
 ‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ ﺳﻮﯾﯿﭽﯿﻨﮓ‬
‫‪8‬‬

‫رﮔﻮﻻﺗﻮر ﺣﺎﻟﺖ ﻓﻮر وارد‬

‫ﺣﺎل ﺑﻪ ﺗﻮﺿﯿﺢ ﻣﺨﺘﺼﺮي در ﻣﻮرد ﻗﻄﻌﺎت ﺑﮑﺎر رﻓﺘﻪ ﻣﯽﭘﺮدازﯾﻢ‪.‬‬

‫‪ -‬ﺳﻮﯾﯿﭻ ﻗﺪرت ‪:‬‬

‫ﯾﮏ ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴﺘﻮر ﻗﺪرتﯾﺎﯾﮏ ‪MOSFET‬ﯾﺎ ‪ IGBT‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻓﺮﮐﺎﻧﺲ ﻗﻄﻊ و وﺻﻞ آن‬
‫ﺑﺎﯾﺪ از ﻓﺮﮐﺎﻧﺲ ﮐﺎري ﻣﺪار ﺧﯿﻠﯽ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬اﻟﻘﺎﮔﺮ ‪:‬‬
‫ﯾﮏ ﻋﻨﺼﺮ ذﺧﯿﺮه ﮐﻨﻨﺪه اﻧﺮژي اﺳﺖ و ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻣﺪار ﺧﯿﻠﯽ ﺷﺒﯿﻪ ﭘﯿﺴﺘﻮن و ﭼﺮخ ﻃﯿﺎر اﺳﺖ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ‬
‫اﻣﮑﺎن وﺟﻮدﯾﮏ ﺗﺮاﻧﺴﻔﻮرﻣﺎﺗﻮر ﺑﻪ ﺟﺎي اﻟﻘﺎﮔﺮ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺳﻄﺢ وﻟﺘﺎژ و اﯾﺠﺎد اﯾﺰوﻻﺳﯿﻮن‬
‫وﺟﻮد دارد )اوﻟﯿﻪي اﯾﻦ ﺗﺮاﻧﺲ ﺟﺎي اﻟﻘﺎﮔﺮ و ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ آن ﺑﺎر و ﻓﯿﻠﺘﺮ ﺧﺮوﺟﯽ را ﺗﻐﺬﯾﻪ ﻣﯽﮐﻨﺪ(‪.‬‬
‫‪ -‬ﺧﺎزن ‪:‬‬
‫ﯾﮏ ﻋﻨﺼﺮ ذﺧﯿﺮه ﮐﻨﻨﺪه اﻧﺮژي اﺳﺖ ﺑﺮاي اﯾﻨﮑﻪ ﻣﻘﺪار وﻟﺘﺎژ ﺧﺮوﺟﯽ در ﻣﻘﺪار ﻣﺸﺨﺺ ﺧﻮد‬
‫ﺑﺎﻗﯽ ﺑﻤﺎﻧﺪ و رﯾﭙﻞ زﯾﺎدي ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﯾﮑﺴﻮﮐﻨﻨﺪه‪: 1‬‬
‫ﯾﮏ دﯾﻮد ﻓﻮق ﺳﺮﯾﻊ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻً از دﯾﻮد ﺷﺎﺗﮑﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎﯾﺪ زﻣﺎن ﻗﻄﻊ و‬
‫وﺻﻞ آن ﺑﺴﯿﺎر ﮐﻢ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻧﺤﻮهي ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻣﺪار ‪:‬‬

‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬
‫‪١‬‬
‫‪Rectifier‬‬
 ‫ﻣﺮوري ﺑﺮ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ ﺳﻮﯾﯿﭽﯿﻨﮓ‬
‫‪9‬‬
‫ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ ﭘﯿﺴﺘﻮن اﻧﺮژي ﻧﺪارد )درﯾﮏ ﭘﯿﺴﺘﻮن و ﭼﺮخ ﻃﯿﺎر( و اﻧﺮژي از ﺳﻮي ﭼﺮخ ﻃﯿﺎر ﺗﺎﻣﯿﻦ‬
‫ﻣﯽﺷﻮد و در ﭼﺮﺧﻪ ﺑﻌﺪي ﭘﯿﺴﺘﻮن ﺑﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪي ﭼﺮخ ﻃﯿﺎر اﻧﺮژي ﻣﯽدﻫﺪ‪ ،‬در اﯾﻨﺠﺎ ﻫﻢ ﻫﻨﮕﺎﻣﯽﮐﻪ ﺳﻮﯾﯿﭻ ﺑﺎز‬
‫اﺳﺖ ﺑﺎ ﭼﺮﺧﺶ ﺟﺮﯾﺎن از ﻃﺮﯾﻖ دﯾﻮد اﻧﺮژي از ﺳﻮي اﻟﻘﺎﮔﺮ ﺗﺄﻣﯿﻦ ﻣﯽﺷﻮد و در ﭼﺮﺧﻪ ﺑﻌﺪي ﺑﺎ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪن‬
‫ﺳﻮﯾﯿﭻ‪ ،‬اﻟﻘﺎﮔﺮ ﻣﺠﺪدا ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻨﺒﻊ ورودي اﻧﺮژي دار ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻫﺮ دوره از ﻣﺪار ﻓﻮق ﺑﻪ دو ﺑﺨﺶ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻘﺴﯿﻢ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ‪:‬‬
‫‪ : Ton -‬ﻫﻨﮕﺎﻣﯽﮐﻪ ﺳﻮﯾﯿﭻ ﺑﺴﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺟﺮﯾﺎن از ﻣﻨﺒﻊ و اﻟﻘﺎﮔﺮ ﻋﺒﻮر ﮐﺮده و در اﺧﺘﯿﺎر ﻓﯿﻠﺘﺮ و‬
‫ﺑﺎر ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ دﯾﻮد ﺧﺎﻣﻮش اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ : Toff -‬ﻫﻨﮕﺎﻣﯽﮐﻪ ﺳﻮﯾﯿﭻ ﺑﺎز ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ اﻟﻘﺎﮔﺮ‪ ،‬ﻓﯿﻠﺘﺮ و ﺑﺎر از ﻃﺮﯾﻖ دﯾﻮد ﺗﺄﻣﯿﻦ‬
‫ﻣﯽﮔﺮدد و ﮐﺎر ﺑﺪون ﺗﻐﯿﯿﺮ در ﺳﻄﺢ وﻟﺘﺎژ ﺧﺮوﺟﯽ اداﻣﻪ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ وﻟﺘﺎژ ﺧﺮوﺟﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ وﻟﺘﺎژ ورودي ﻣﯽﺗﻮان ﻧﻮﺷﺖ ‪:‬‬
‫‪ D-C‬ﺳﻮﯾﯿﭻ )‪ :(Duty Cycle‬ﻣﺘﻮﺳﻂ وﻟﺘﺎژ ﺧﺮوﺟﯽ را ﮐﻨﺘﺮل ﻣﯽﮐﻨﺪ )ﻋﻤﻼً ‪ %5‬ﺗﺎ ‪ (%95‬ﭘﺲ در اﯾﻦ‬
‫ﺣﺎﻟﺖ وﻟﺘﺎژ ﺧﺮوﺟﯽ ﺑﺮاﺑﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﺑﺎ‪:‬‬
‫‪V‬‬ ‫‪OUT‬‬
‫) ‪= (V in) • ( D.C‬‬
‫‪V‬‬ ‫‪out‬‬
‫‪D.C ≤1‬‬ ‫‪⇒V out ≤V in ,‬‬ ‫‪≤1‬‬
‫‪V‬‬ ‫‪in‬‬

‫ﮐﻪ ‪ V out‬وﻟﺘﺎژ ﺧﺮوﺟﯽ و ‪ V in‬وﻟﺘﺎژ ورودي ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﭘﺲ ﭼﻨﯿﻦ ﻣﻨﺎﺑﻌﯽ وﻟﺘﺎژ ﺑﺎ ﭘﻼرﯾﺘﻪي ﻣﺨﺎﻟﻒ و ﺑﺰرﮔﺘﺮ از وﻟﺘﺎژ ورودي نﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫رﮔﻮﻻﺗﻮر ﺳﻮﯾﯿﭽﯿﻨﮓ ﺣﺎﻟﺖ ﻓﻼي ﺑﮏ ‪:‬‬

‫آراﯾﺶ ﮐﻠﯽ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻧﻮع ﻓﻼي ﺑﮏ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻣﺪار ﺷﮑﻞ زﯾﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
 ‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ ﺳﻮﯾﯿﭽﯿﻨﮓ‬
‫‪10‬‬
‫»رﮔﻮﻻﺗﻮر ﺳﻮﯾﯿﭽﯿﻨﮓ ﺣﺎﻟﺖ ﻓﻼي ﺑﮏ«‬

‫ﻧﺤﻮه ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻣﺪار ‪:‬‬

‫ﺑﺎ روﺷﻦ ﺷﺪن ﺳﻮﯾﯿﭻ ﻗﺪرت‪ ،‬اﻟﻘﺎﮔﺮ از ﻃﺮﯾﻖ ﻣﻨﺒﻊ ﭘﺮ اﻧﺮژي ﻣﯽﮔﺮدد‪ ،‬در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ دﯾﻮد ﻗﻄﻊ‬
‫ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺧﺎﻣﻮش ﺷﺪن ﺳﻮﯾﯿﭻ‪ ،‬ﺟﺮﯾﺎن ﺑﺎر از ﻃﺮﯾﻖ دﯾﻮد‪ ،‬اﻟﻘﺎﮔﺮ و ﺗﻐﺬﯾﻪ اداﻣﻪ ﻣﯽﺑﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺤﺖ ﺣﺪاﻗﻞ ﮐﺎري‪ D.C ،‬ﺑﻪ ‪ %50‬ﻣﯽرﺳﺪ و ‪ Tflbk‬ﺑﺮاﺑﺮ ﮐﻞ دوره ﮐﺎري ﻣﻨﻬﺎي ‪Ton‬‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺲ در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ وﻟﺘﺎژ ﺧﺮوﺟﯽ ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ ‪:‬‬
‫‪T‬‬ ‫‪on‬‬
‫‪V‬‬ ‫‪out‬‬
‫‪≡ V in +V‬‬ ‫‪flbk‬‬
‫‪≡ V in (1+‬‬
‫‪T‬‬
‫)‬
‫‪flbk‬‬

‫و از راﺑﻄﻪ ﻓﻮق ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣﯽﮔﯿﺮﯾﻢ ﮐﻪ ‪:‬‬

‫‪V‬‬ ‫‪out‬‬
‫‪V‬‬ ‫‪out‬‬
‫‪≥ V in‬‬ ‫‪,‬‬
‫‪V‬‬
‫‪≥1‬‬
‫‪in‬‬

‫ﭘﺲ ﭼﻨﯿﻦ ﻣﻨﺎﺑﻌﯽ وﻟﺘﺎژ ﺑﺰرﮔﺘﺮ از وﻟﺘﺎژ ورودي را ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻧﮑﺘﻪ ﮐﻪ ﻋﻠﯽ رﻏﻢ ﺷﺒﺎﻫﺖ ﻫﺎي ﻓﺮاوان ﺣﺎﻟﺖ ﻓﻼي ﺑﮏ و ﻓﻮروارد‪ ،‬ﺗﻔﺎوت ﻋﻤﺪهي‬
‫اﯾﻦ دو در ﻫﻨﮕﺎم ﺧﺎﻣﻮﺷﯽ ﺳﻮﯾﯿﭻ ﻗﺪرت اﺳﺖ ﮐﻪ در اﯾﻦ زﻣﺎن‪ ،‬در ﻣﺪار ﻓﻮروارد ﺗﻐﺬﯾﻪي ﺑﺎز از راه‬
‫اﻟﻘﺎﮔﺮ و دﯾﻮد اداﻣﻪ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ در ﻣﺪار ﻓﻼي ﺑﮏ اﯾﻦ ﮐﺎر از راه ﺗﻐﺬﯾﻪ‪ ،‬اﻟﻘﺎﮔﺮ و دﯾﻮد‬
‫اﻧﺠﺎم ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪11‬‬

‫ر ﻮﻻ ﻮر ی ﻮ ﮓ‬

‫» ﺪ ا ﻮرﻣﺎ ﻮر ا و ﻨﺪه«‬
 ‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ ﺳﻮﯾﯿﭽﯿﻨﮓ‬
‫‪12‬‬
‫رﮔﻮﻻﺗﻮر ﺑﺎك )‪:(Buck‬‬
‫در ﯾﮏ رﮔﻮﻻﺗﻮر ﺑﺎك ﻣﻘﺪار ﻣﺘﻮﺳﻂ وﻟﺘﺎژ ﺧﺮوﺟـﯽ ‪ Vout‬ﮐﻤﺘـﺮ از وﻟﺘـﺎژ ورودي ‪ Vin‬اﺳـﺖ‪ .‬ﻧﻤـﻮدار‬
‫ﻣﺪار ﯾﮏ رﮔﻮﻻﺗﻮر ﺑﺎك ﮐﻪ از ﯾﮏ ‪ MOSFET‬ﻗﺪرت ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳﻮﺋﯿﭻ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮐﻨﺪ در ﺷﮑﻞ زﯾﺮ ﻧﺸـﺎن‬
‫داده ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﯾﮏ ﭼﺎﭘﺮ ﮐﺎﻫﺶ ﭘﻠﻪاي ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻃﺮز ﮐﺎر ﻣﺪار را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ دو ﺣﺎﻟﺖ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﮐﺮد‪.‬‬
‫ﺣﺎﻟﺖ اول ﻫﻨﮕﺎﻣﯽآﻏﺎز ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴﺘﻮر در ‪ t=0‬روﺷـﻦ ﻣـﯽﺷـﻮد‪ .‬ﺟﺮﯾـﺎن ورودي ﮐـﻪ ﺻـﻌﻮدي‬
‫ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ از ﺳﻠﻒ و ﻓﯿﻠﺘﺮ و ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺎر ﻋﺒﻮر ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﺣﺎﻟﺖ دوم ﻫﻨﮕﺎﻣﯽﺷـﺮوع ﻣـﯽﺷـﻮد ﮐـﻪ ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴـﺘﻮر در‬
‫ﻟﺤﻈﻪ ‪ t2‬ﺧﺎﻣﻮش ﻣﯽﺷﻮد ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ وﺟﻮد اﻧﺮژي ذﺧﯿﺮه ﺷﺪه در ﺳﻠﻒ دﯾﻮد ﻫﺮزﮔﺮد ﻫﺪاﯾﺖ ﻣﯽﮐﻨﺪ و ﺟﺮﯾﺎن‬
‫ﺳﻠﻒ ﺑﻪ ﻋﺒﻮر از ﺧﺎزن و ﺑﺎر و دﯾﻮد اداﻣﻪﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬ﺟﺮﯾﺎن ﺳﻠﻒ ﺗـﺎ زﻣـﺎن روﺷـﻦ ﺷـﺪن دوﺑـﺎره ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴـﺘﻮر در‬
‫ﺳﯿﮑﻞ ﺑﻌﺪي ﻧﺰول ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺪارﻫﺎي ﻣﻌﺎدل ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺘﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﮐﺎري در ﺷﮑﻞ زﯾﺮﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﻧـﺪ‪ .‬ﺷـﮑﻞ ﻣﻮﺟﻬـﺎي وﻟﺘـﺎژ و‬
‫ﺟﺮﯾﺎن ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺖ ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﺟﺮﯾﺎن در ﺳﻠﻒ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻓﺮﮐﺎﻧﺲ ﮐﻠﯿﺪزﻧﯽ و اﻧـﺪوﮐﺘﺎﻧﺲ‬
‫ﻓﯿﻠﺘﺮ ﺟﺮﯾﺎن ﺳﻠﻒ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻧﺎﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﻧﯿﺰ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬رﮔﻮﻻﺗﻮر ﺑﺎك ﺳﺎده و ﺑﺎزده آن ﺑـﯿﺶ از ‪ %90‬اﺳـﺖ و ﻓﻘـﻂ ﺑـﻪ‬
‫ﯾﮏ ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴﺘﻮر ﻧﯿﺎز دارد‪.‬‬
‫دراﯾﻦ رﮔﻮﻻﺗﻮر وﻟﺘﺎژ ﺧﺮوﺟﯽ ﻓﻘﻂ ﯾﮏ ﻗﻄﺒﯿﺖ داﺷﺘﻪ و ﺟﺮﯾﺎن ﺧﺮوﺟﯽ ﯾﮑﺴﻮﯾﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨـﯿﻦ ﺑـﺮاي‬
‫ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از اﺗﺼﺎل ﮐﻮﺗﺎه در ﻣﺴﯿﺮ دﯾﻮد ﺑﻪ ﯾﮏ ﻣﺪار ﻣﺤﺎﻓﻆ ﻧﯿﺎز اﺳﺖ‪ .‬ﺳﺎده ﺗﺮﯾﻦ وآﺳﺎﻧﺘﺮﯾﻦ و در ﻋﯿﻦ ﺣﺎل‬
‫اﺑﺘﺪاﯾﯽ ﺗﺮﯾﻦ آراﯾﺶ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪاﯾﻦ ﻧﻮع اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺧﻮد را داراﺳﺖ‪.‬‬

‫»رﮔﻮﻻﺗﻮر ﺑﺎك«‬
 ‫رﮔﻮﻻﺗﻮرﻫﺎي ﺳﻮﯾﯿﭽﯿﻨﮓ »ﻓﺎﻗﺪ ﺗﺮاﻧﺴﻔﻮرﻣﺎﺗﻮراﯾﺰوﻟﻪ ﮐﻨﻨﺪه«‬
‫‪13‬‬

‫»ﺷﮑﻞ ﻣﻮﺟﻬﺎي وﻟﺘﺎژ و ﺟﺮﯾﺎن«‬

‫ﻣﻌﺎﯾﺐ رﮔﻮﻻﺗﻮر ﺑﺎك‪:‬‬

‫‪ .1‬ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﺜﺒﯿـﺖ وﻟﺘـﺎژ ﺧﺮوﺟـﯽ ﻻزم اﺳـﺖ ﮐـﻪ وﻟﺘـﺎژ ورودي ‪ 1‬ﺗـﺎ ‪ 2‬وﻟـﺖ ﺑﯿﺸـﺘﺮ از وﻟﺘـﺎژ‬
‫ﺧﺮوﺟﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ .2‬ﻫﻨﮕﺎﻣﯽﮐﻪ ﺳﻮﺋﯿﭻ روﺷﻦ ﻣﯽﺷﻮد ﻫﻨﻮز دﯾﻮد روﺷﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑـﻪ آﺳـﯿﺐ دﯾـﺪﮔﯽ ﺳـﻮﺋﯿﭻ و‬
‫دﯾﻮد ﻣﻨﺠﺮ ﻣﯽﺷﻮد )ﻟﺬا ﺑﺎﯾﺪ از ﯾﮏ دﯾﻮد ﺳﺮﯾﻊ ﺑﺎ زﻣﺎن ﺑﺎزﯾﺎﺑﯽ ﺣﺪاﻗﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد(‪.‬‬
‫‪ .3‬ﺳﻮﺋﯿﭽﻬﺎي ﻗﺪرت ﻫﻨﮕﺎم ﺳﻮﺧﺘﻦ اﺗﺼﺎل ﮐﻮﺗﺎه ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﺑـﻪ ﻫﻤـﯿﻦ دﻟﯿـﻞ ﺧﺮوﺟـﯽ را ﺑـﻪ ﺑـﺎر‬
‫وﺻﻞ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ )راه ﺣﻞ آن ﺣﺲ ﮐﺮدن ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺳﺮﯾﻊ ﺟﺮﯾﺎن ﺑﺎر و اﻧﺘﻘﺎل آن ﺑﻪ ﯾﮏ ﺗﺮﯾﺴﺘﻮر ﻣﻮازي‬
‫اﺳﺖ(‪ .‬ﻋﻠﯽ رﻏﻢ ﺗﻤﺎﻣﯽﻣﻌﺎﯾﺐ و ﻣﺤﺪودﯾﺘﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ ذﮐﺮ ﺷﺪ در ﺷﺮاﯾﻂ ﻋﺎدياﯾﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺗﺤﻮﯾﻞ‬
‫ﺑﯿﺶ از ‪ 100‬وات ﺗﻮان ﺑﻪ ﺧﺮوﺟﯽ را دارﻧﺪ‪.‬‬
 ‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ ﺳﻮﯾﯿﭽﯿﻨﮓ‬
‫‪14‬‬
‫رﮔﻮﻻﺗﻮر ﺑﻮﺳﺖ )‪:(Boost‬‬
‫اﯾﻦ رﮔﻮﻻﺗﻮر ﯾﮑﯽ از اﻧﻮاع رﮔﻮﻻﺗﻮرﻫﺎي ﻓﻼي ﺑﮏ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﺮوﺟـﯽ آن ﺑﺰرﮔﺘـﺮ ﯾـﺎ ﻣﺴـﺎوي ورودي‬
‫اﺳﺖ‪ .‬در رﮔﻮﻻﺗﻮر ﺑﻮﺳﺖ وﻟﺘﺎژ ﺧﺮوﺟﯽ ﻣﯽﺗﻮاﻧـﺪ ﺑﯿﺸـﺘﺮ از وﻟﺘـﺎژ ورودي ﺑﺎﺷـﺪ ﮐـﻪ ﺑـﻪ ﻫﻤـﯿﻦ ﻋﻠـﺖ ﭼﻨـﯿﻦ‬
‫ﻧﺎﻣﮕﺬاري ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﯾﮏ رﮔﻮﻻﺗﻮر ﺑﻮﺳﺖ ﮐﻪ از ﯾﮏ ‪ MOSFET‬ﻗﺪرت اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮐﻨﺪ در ﺷﮑﻞ زﯾﺮ ﻧﺸﺎن‬
‫داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻃﺮز ﮐﺎر ﻣﺪار را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ دو ﺣﺎﻟﺖ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﮐﺮد‪ .‬ﺣﺎﻟﺖ اول ﺑﺎ روﺷـﻦ ﺷـﺪن ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴـﺘﻮر در ‪ t=0‬آﻏـﺎز‬
‫ﻣﯽﺷـﻮد‪ .‬وﻟﺘـﺎژ ورودي روي اﻟﻘـﺎﮔﺮ ﻣـﯽاﻓﺘـﺪ و ﺟﺮﯾـﺎن ﺻـﻌﻮدي از ‪ L‬و ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴـﺘﻮر ﻣـﯽﮔـﺬرد‪ .‬ﺣﺎﻟـﺖ دوم‬
‫ﻫﻨﮕﺎﻣﯽﺷﺮوع ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴﺘﻮر در ﻟﺤﻈﻪ ‪ t2‬ﺧﺎﻣﻮش ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬

‫»رﮔﻮﻻﺗﻮر ﺑﻮﺳﺖ«‬
 ‫رﮔﻮﻻﺗﻮرﻫﺎي ﺳﻮﯾﯿﭽﯿﻨﮓ »ﻓﺎﻗﺪ ﺗﺮاﻧﺴﻔﻮرﻣﺎﺗﻮراﯾﺰوﻟﻪ ﮐﻨﻨﺪه«‬
‫‪15‬‬
‫»ﺷﮑﻞ ﻣﻮﺟﻬﺎي وﻟﺘﺎژ و ﺟﺮﯾﺎن«‬
‫ﺟﺮﯾﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺣﺎل از ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴﺘﻮر ﻋﺒﻮر ﻣﯽﮐﺮد ﺣﺎﻻ از ‪ L-C‬و ﺑﺎر و دﯾﻮد ﻋﺒﻮر ﻣـﯽﮐﻨـﺪ‪ .‬ﺟﺮﯾـﺎن ﺳـﻠﻒ‬
‫ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ ﺗﺎاﯾﻨﮑﻪ ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴﺘﻮر در ﺳﯿﮑﻞ ﺑﻌﺪي دوﺑﺎره روﺷﻦ ﮔﺮدد‪ .‬اﻧﺮژي ذﺧﯿـﺮه ﺷـﺪه در ﺳـﻠﻒ ﺑـﻪ ﺑـﺎر‬
‫ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﻣﺪارﻫﺎي ﻣﻌﺎدل ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺘﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﮐﺎري در ﺷﮑﻞ »ﻣﻮﺟﻬﺎي وﻟﺘـﺎژ و ﺟﺮﯾـﺎن« ﻧﺸـﺎن داده ﺷـﺪه اﻧـﺪ‪.‬‬
‫ﺷﮑﻞ ﻣﻮﺟﻬﺎي وﻟﺘﺎژ و ﺟﺮﯾﺎن ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺘﯽ ﮐﻪ ﺟﺮﯾﺎن ﺑﺎر ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ اﺳﺖ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﺎن ﻃﻮر ﮐﻪ ﮔﻔﺘـﻪ‬
‫ﺷﺪاﯾﻦ رﮔﻮﻻﺗﻮر ﺑﺪون اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺮاﻧﺴﻔﻮرﻣﺎﺗﻮر ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ وﻟﺘﺎژ ﺧﺮوﺟﯽ را اﻓﺰاﯾﺶ دﻫﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ داﺷﺘﻦ ﻓﻘﻂ ﯾﮏ ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴﺘﻮر اﯾﻦ ﻣﺪار ﺑﺎزده ﺑﺎﻻﯾﯽ دارد‪ .‬وﻟﺘﺎژ ﺧﺮوﺟﯽ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺗﻐﯿﯿـﺮات ﺳـﯿﮑﻞ‬
‫ﮐﺎري ‪ (Duty Cycle) D.C‬ﺧﯿﻠﯽ ﺣﺴﺎس اﺳﺖ و ﭘﺎﯾﺪار ﮐﺮدن رﮔﻮﻻﺗﻮر ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻣﺸـﮑﻞ ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﻣﻘـﺪار‬
‫ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺟﺮﯾﺎن ﺳﻠﻒ ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ﻣﻘﺪار ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺟﺮﯾﺎن ﺧﺮوﺟﯽ اﺳﺖ و ﺟﺮﯾﺎن ﻣﻮﺛﺮ ﺧﯿﻠـﯽ ﺑﺰرﮔﺘـﺮي از ﺧـﺎزن‬
‫ﻓﯿﻠﺘﺮ ﻋﺒﻮر ﺧﻮاﻫﺪ ﮐﺮد ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽﺷﻮد ﻣﺠﺒﻮر ﺷﻮﯾﻢ از ﺧـﺎزن ﻓﯿﻠﺘـﺮ ﺑﺰرﮔﺘـﺮ و ﺳـﻠﻒ ﺑﺰرﮔﺘـﺮي ﻧﺴـﺒﺖ ﺑـﻪ‬
‫رﮔﻮﻻﺗﻮر ﺑﺎك اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﯿﻢ‪.‬‬
‫دو ﺣﺎﻟﺖ ﮐﺎري ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ و ﻧﺎﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﺑﺮاياﯾﻦ رﮔﻮﻻﺗﻮر ﻗﺎﺑﻞ ذﮐﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻤﺎﯾﺰاﯾﻦ دو ﺣﺎﻟﺖاﯾـﻦ اﺳـﺖ ﮐـﻪ‬
‫اﻧﺮژي اﻟﻘﺎﮔﺮ ﺑﻪ ﺻﻔﺮ ﻣﯽرﺳﺪ ﯾﺎ ﻧﻪ‪.‬‬
‫ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺳﺎﯾﺮ رﮔﻮﻻﺗﻮرﻫﺎي ﻓﺎﻗﺪ ﺗﺮاﻧﺴﻔﻮرﻣﺮاﯾﺰوﻟﻪاﯾﻦ ﺗﻮﭘﻮﻟﻮژي ﻫﻢ ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ ﻓﺮاواﻧـﯽ دارد‪ .‬ﺑـﻮﯾﮋه در‬
‫ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺑﺎر و ﺣﺎﻻت ﺧﻄﺮﻧﺎك ﮔﺬرا ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽﺷﻮد ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺗﻤﻮج رودي ﺑﻪ ﺧﺮوﺟﯽ اﻧﺘﻘﺎل ﯾﺎﺑﺪ‪ .‬اﺳﺘﻔﺎده‬
‫از ﺗﺮاﻧﺴﻔﻮرﻣﺮاﯾﺰوﻟﻪ ﻃﯿﻒ وﺳﯿﻌﯽ از اﺷﮑﺎﻻت را ﺑﺮ ﻃﺮف ﺧﻮاﻫﺪ ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫رﮔﻮﻻﺗﻮر ﺑﺎك ‪ -‬ﺑﻮﺳﺖ )‪:(Buck – Boost‬‬

‫اﯾﻦ رﮔﻮﻻﺗﻮر ﻧﻮﻋﯽ از رﮔﻮﻻﺗﻮر ﻓﻼي ﺑﮏ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﻤﻠﮑﺮد آن ﺧﯿﻠﯽ ﺑـﻪ ﻋﻤﻠﮑـﺮد رﮔﻮﻻﺗـﻮر ‪Boost‬‬
‫ﺷﺒﯿﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻌﻼوه ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ رﮔﻮﻻﺗﻮر ﻣﻌﮑﻮس ﮐﻨﻨﺪه ﻫﻢ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺗﻔﺎوت ﻣﻮﺟﻮد ﻣﯿﺎن رﮔﻮﻻﺗﻮر‬
‫‪ Boost‬و ‪ Buck-Boost‬ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ در ﺷﮑﻞ ﺻﻔﺤﻪ ﺑﻌﺪ ﭘﯿﺪاﺳﺖ ﺗﻌﻮﯾﺾ ﺟﺎﯾﮕﺎه اﻟﻘﺎﮔﺮ و ﺳﻮﺋﯿﭻ ﻗـﺪرت‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ رﮔﻮﻻﺗﻮر ﺑﻮﺳﺖ اﻟﻘﺎﮔﺮ اﻧﺮژي را ذﺧﯿﺮه ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﻣﺎداﻣﯽﮐﻪ ﺳـﻮﺋﯿﭻ ﻗـﺪرت روﺷـﻦ اﺳـﺖ اﻧـﺮژي‬
‫ذﺧﯿﺮه ﺷﺪه و ﺳﭙﺲ از ﻃﺮﯾﻖ ﯾﮑﺴﻮﺳﺎز ﺑﻪ زﻣﯿﻦ ﺗﺨﻠﯿﻪ ﻣﯽﺷـﻮد ﮐـﻪ ﻧﺘﯿﺠـﻪ آن وﻟﺘـﺎژ ﻣﻨﻔـﯽ اﺳـﺖ و ﻣﻘـﺪار آن‬
‫ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ‪ D.C‬ﺳﻮﺋﯿﭻ ﻗﺪرت ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
 ‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ ﺳﻮﯾﯿﭽﯿﻨﮓ‬
‫‪16‬‬
‫زﻣﺎن وﻇﯿﻔﻪ )‪(D.C‬اﯾﻦ رﮔﻮﻻﺗﻮر ﺑﻮﯾﮋه ﻫﻨﮕﺎﻣـﯽﮐـﻪ ﻧﯿـﺎز ﺑـﻪ ﺗﺨﻠﯿـﻪ اﻧـﺮژي ﻫﺴـﺘﻪ ﺑﺎﺷـﺪ ﺑـﻪ ‪ %50‬ﻣﺤـﺪود‬
‫ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻣﻌﺎدﻻت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﻧﺮژي و ﻫﺴﺘﻪ درﺳﺖ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ رﮔﻮﻻﺗﻮر ﺑﻮﺳﺖ اﺳﺖ‪.‬اﺷﮑﺎﻟﯽ ﮐﻪ وﺟﻮد دارد اﯾـﻦ‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺗﻤﻮج وﻟﺘﺎژ ﺑﻪ ﻧﯿﻤﻪ ﻫﺎدي ﻗﺪرت آﺳﯿﺐ ﻣﯽرﺳﺎﻧﺪ‪ .‬راه ﺣﻠﯽ ﺷﺒﯿﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﻗﺒﻞ دراﯾﻨﺠـﺎ وﺟـﻮد‬
‫دارد‪.‬‬
‫ﻋﻠﯽ رﻏﻢ ﻫﻤﻪ ﻣﻌﺎﯾﺐاﯾﻦ آراﯾﺶ ﺗـﻮان ﺗﺤﻮﯾـﻞ ﺗـﺎ ‪ 100‬وات را ﺑـﻪ ﺧﺮوﺟـﯽ دارد‪ .‬وﻟﺘـﺎژ ﺧﺮوﺟـﯽ ﯾـﮏ‬
‫رﮔﻮﻻﺗﻮر ﺑﺎك ‪ -‬ﺑﻮﺳﺖ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﮐﻤﺘﺮ ﯾﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ از وﻟﺘﺎژ ورودي آن ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﻋﻠﺖاﯾﻦ ﭼﻨﯿﻦ ﻧﺎﻣﮕﺬاري‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻗﻄﺒﯿﺖ وﻟﺘﺎژ ﺧﺮوﺟﯽ ﻣﺨﺎﻟﻒ وﻟﺘﺎژ ورودي اﺳﺖ‪.‬اﯾﻦ رﮔﻮﻻﺗﻮر ﺑﺎ ﻧﺎم رﮔﻮﻻﺗـﻮر ﻣﻌﮑـﻮس ﮐﻨﻨـﺪه‬
‫ﻧﯿﺰ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺪار ﯾﮏ رﮔﻮﻻﺗﻮر ﺑﺎك ‪ -‬ﺑﻮﺳﺖ در ﺷﮑﻞ زﯾﺮ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻃﺮز ﮐﺎر ﻣﺪار را ﻣـﯽﺗـﻮان در دو‬
‫ﺣﺎﻟﺖ ﺑﺮرﺳﯽ ﮐﺮد‪.‬‬

‫»رﮔﻮﻻﺗﻮر ﺑﺎك ‪ -‬ﺑﻮﺳﺖ ﺑﺎ ﺟﺮﯾﺎن ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﺳﻠﻒ«‬

‫«ﺷﮑﻞ ﻣﻮﺟﻬﺎي وﻟﺘﺎژ و ﺟﺮﯾﺎن« در ﺻﻔﺤﻪ ﺑﻌﺪ آﻣﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

 ‫رﮔﻮﻻﺗﻮرﻫﺎي ﺳﻮﯾﯿﭽﯿﻨﮓ »ﻓﺎﻗﺪ ﺗﺮاﻧﺴﻔﻮرﻣﺎﺗﻮراﯾﺰوﻟﻪ ﮐﻨﻨﺪه«‬
‫‪17‬‬

‫»ﺷﮑﻞ ﻣﻮﺟﻬﺎي وﻟﺘﺎژ و ﺟﺮﯾﺎن رﮔﻮﻻﺗﻮر ﺑﺎك ‪ -‬ﺑﻮﺳﺖ ﺑﺎ ﺟﺮﯾﺎن ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﺳﻠﻒ«‬

‫در ﺣﺎﻟﺖ اول ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴﺘﻮر روﺷﻦ و دﯾﻮد ﺑﺎﯾﺎس ﻣﻌﮑﻮس ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺟﺮﯾﺎن ورودي ﮐﻪ در ﺣﺎل اﻓﺰاﯾﺶ‬
‫اﺳﺖ از ﺳﻠﻒ و ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴﺘﻮر ﻣﯽﮔﺬرد‪ .‬در ﺣﺎﻟﺖ دوم ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴﺘﻮر ﺧﺎﻣﻮش ﻣﯽﮔﺮدد و ﺟﺮﯾﺎﻧﯽ ﮐﻪ از ﺳﻠﻒ‬
‫ﻣﯽﮔﺬﺷﺖ ﺣﺎل از ﺧﺎزن و ﺑﺎر و دﯾﻮد ﻋﺒﻮر ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻧﺮژي ذﺧﯿﺮه ﺷﺪه در اﻟﻘﺎﮔﺮ ﺑﻪ ﺑﺎر ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﯽﮔﺮدد و ﺟﺮﯾﺎن ﺳﻠﻒ ﻧﺰول ﻣﯽﮐﻨﺪ ﺗﺎاﯾﻨﮑﻪ ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴﺘﻮر دوﺑﺎره‬
‫در ﺳﯿﮑﻞ ﺑﻌﺪي روﺷﻦ ﮔـﺮدد‪ .‬ﻣـﺪارﻫﺎي ﻣﻌـﺎدل دو ﺣﺎﻟـﺖ در ﺷـﮑﻞ )‪ (3-3‬ﻧﺸـﺎن داده ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪ .‬ﺷـﮑﻞ‬
‫ﻣﻮﺟﻬﺎي ﭘﺎﯾﺪار وﻟﺘﺎژ و ﺟﺮﯾﺎﻧﻬﺎي رﮔﻮﻻﺗﻮر ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺖ ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﺟﺮﯾﺎن در ﺑﺎر ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﻧﺪ‪.‬‬
‫رﮔﻮﻻﺗﻮر ﺑﺎك ‪ -‬ﺑﻮﺳﺖ ﺑﺪون اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺮاﻧﺴﻔﻮرﻣﺮ ﻋﻤﻞ ﻣﻌﮑﻮس ﮐﺮدن ﻗﻄﺒﯿﺖ وﻟﺘﺎژ ﺧﺮوﺟﯽ را اﻧﺠﺎم‬
‫ﻣﯽدﻫﺪ و ﺑﺎزده ﺑﺎﻻﯾﯽ دارد‪ .‬ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ اﺗﺼﺎل ﮐﻮﺗﺎه ﺧﺮوﺟﯽ ﺳﺎده ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫اﯾﻦ رﮔﻮﻻﺗﻮر ﺗﻮان ﺛـﺎﺑﺘﯽ را ﻣﺴـﺘﻘﻞ از اﻣﭙـﺪاﻧﺲ ﺑـﺎر ﺑـﻪ ﺧﺮوﺟـﯽ ﺗﺤﻮﯾـﻞ ﻣـﯽدﻫـﺪ و ﺑﻄـﻮر وﺳـﯿﻌﯽ در‬
‫ﻓﻼﺷﻬﺎي ﻧﻮري و ﺑﺎﻃﺮي ﺷﺎرژﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪18‬‬

‫ر ﻮﻻ ﻮر ی ﻮ ﮓ‬

‫»ﺑﺎ ا ﻮرﻣﺎ ﻮر ا و ﻨﺪه«‬

 ‫ﻣﺪارات ﻣﺠﺘﻤﻊ )‪» (IC‬ﮐﻨﺘﺮل ﮐﻨﻨﺪه ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ«‬
‫‪19‬‬

‫رﮔﻮﻻﺗﻮر ﺳﻮﺋﯿﭽﯿﻨﮓ ﺑﺎ ﺗﺮاﻧﺴﻘﻮرﻣﺮاﯾﺰوﻟﻪ ﮐﻨﻨﺪه‬

‫ﺑﺎ ﺑﻬﺮه ﮔﯿﺮي از ﺗﺮاﻧﺴﻔﻮرﻣﺮ اﯾﺰوﻟﻪ ﮐﻨﻨﺪه اﯾﺰوﻻﺳﯿﻮن ﺑﻪ ﮐﻤـﮏ ﺳـﯿﻤﻬﺎي ﻋـﺎﯾﻖ و ﻧﻮارﻫـﺎي ﻋـﺎﯾﻖ اﻧﺠـﺎم‬
‫ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ دراﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺗﺎ ﺻﺪﻫﺎ وﻟﺖ و ﺑﯿﺸﺘﺮ وﻟﺘﺎژ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺤﻤﻞ وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫ﺣﺴﻦ دﯾﮕﺮ ﺗﺮاﻧﺴﻘﻮرﻣﺮ اﯾﺰوﻟﻪ ﮐﻨﻨﺪه اﻓﺰودن ﺧﺮوﺟﯿﻬﺎي ﻣﺘﻌﺪد ﺑﺪون ﻧﯿﺎز ﺑـﻪ رﮔﻮﻻﺗـﻮر ﺟﺪاﮔﺎﻧـﻪ اﺳـﺖ‪.‬‬
‫دراﯾﻨﺠﺎ ﻫﻢ ﺗﻮﭘﻮﻟﻮژي ﻫﺎي ﻓﻼي ﺑﮏ و ﻓﻮروارد وﺟﻮد دارد ﺑﻌﻼوه ﺗﺮاﻧﺲ ﻣـﯽﺗﻮاﻧـﺪ ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان اﻓﺰاﯾﻨـﺪه ﯾـﺎ‬
‫ﮐﺎﻫﻨﺪه وﻟﺘﺎژ ﻋﻤﻞ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫رﮔﻮﻻﺗﻮر ﻓﻼي ﺑﮏ )‪(Fly Back‬‬

‫ﺳﺎده ﺗﺮﯾﻦ و ﮐﻢ ﻗﻄﻌﻪ ﺗﺮﯾﻦ ﻋﻀﻮ ﺧﺎﻧﻮاده ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ ﺳﻮﺋﯿﭽﯿﻨﮓ ﻃﺮح ﻓﻼي ﺑﮏ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻣﺤﺪوده‬
‫ﺑﺴﯿﺎر وﺳﯿﻌﯽ ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽرود و در ﺷﮑﻞ زﯾﺮ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ رﮔﻮﻻﺗﻮر ﮐﺎﻣﻼ ﺷﺒﯿﻪ رﮔﻮﻻﺗﻮر ﺑﻮﺳﺖ‬
‫اﺳﺖ ﺑﺠﺰ ﯾﮏ ﺳﯿﻢ ﭘﯿﭻ اﺿﺎﻓﯽ روي اﻟﻘﺎﮔﺮ آن ﮐﻪاﯾﻦ ﺳﯿﻢ ﭘﯿﭻ ﻋﻼوه ﺑﺮاﯾﺰوﻻﺳﯿﻮن ﻗﺎﺑﻠﯿﺘﻬﺎي ﻓﺮاواﻧـﯽ را ﻫـﻢ‬
‫ﺑﻪ ﻣﺪار ﻣﯽاﻓﺰاﯾﺪ ﮐﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫‪ .1‬ﺑﯿﺶ از ﯾﮏ ﺧﺮوﺟﯽ در ﯾﮏ ﺗﻐﺬﯾﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺤﺼﯿﻞ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ .2‬ﺧﺮوﺟﯽ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺜﺒﺖ ﯾﺎ ﻣﻨﻔﯽ ﻣﺴﺘﻘﻞ از ﺳﻄﺢ ورودي ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ .3‬اﯾﺰوﻻﺳﯿﻮن اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ﺑﯿﻦ ورودي و ﺧﺮوﺟﯽ ﺧﯿﻠﯽ زﯾﺎد اﺳﺖ‪.‬‬
 ‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ ﺳﻮﯾﯿﭽﯿﻨﮓ‬
‫‪20‬‬
‫»رﮔﻮﻻﺗﻮر ﻓﻼي ﺑﮏ«‬

‫»ﺷﮑﻞ ﻣﻮﺟﻬﺎي وﻟﺘﺎژ و ﺟﺮﯾﺎن«‬

‫ﻋﻤﻠﮑﺮداﯾﻦ رﮔﻮﻻﺗﻮر ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ از ﻋﻤﻠﮑﺮد رﮔﻮﻻﺗﻮرﻫﺎي ﺑﻮﺳﺖ و ﺑﺎك اﺳﺖ و در ﯾﮏ دوره ﮐﺎري ﻗﺎﺑﻞ‬
‫ﺗﻔﺴﯿﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﻧﺨﺴﺖ ﻫﻨﮕـﺎﻣـﯽﮐـﻪ ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴـﺘﻮر ﻗـﺪرت روﺷـﻦ اﺳـﺖ دراﯾـﻦ ﺣﺎﻟـﺖ ﺑـﺎ ﻋﺒـﻮر ﺟﺮﯾـﺎن از اوﻟﯿـﻪ‬
‫ﺗﺮاﻧﺴﻔﻮرﻣﺮ اﻧﺮژي دار ﻣﯽﺷﻮد و ﺳﭙﺲ ﻫﻨﮕﺎﻣﯽﮐﻪ ﺳﻮﺋﯿﭻ ﺧﺎﻣﻮش ﻣﯽﺷﻮد ﺑـﺎ ﺗﺨﻠﯿـﻪ اﻧـﺮژي در ﺑـﺎر از ﻣﻘـﺪار‬
‫اﻧﺮژي ﮐﺎﺳﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬دراﯾﻨﺠﺎ ﻫﻢ اﮔﺮ اﻧﺮژي ﺗﺎ ﻧﯿﻢ دوره ﺑﻌﺪي در ﻫﺴﺘﻪ ﺑﺎﻗﯽ ﺑﻤﺎﻧﺪ ﺣﺎﻟﺖ ﮐﺎري ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ و اﮔﺮ‬
‫ﻧﻤﺎﻧﺪ ﺣﺎﻟﺖ ﮐﺎري ﻧﺎﭘﯿﻮﺳﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎﻣﯽﮐﻪ ﺳﻮﺋﯿﭻ روﺷﻦ اﺳﺖ ﺟﺮﯾﺎن ﺧﻄﯽ ﻣﺜﻠﺜﯽ ﺑﺎ ﺷﯿﺐ ‪ Vin/L1‬در اوﻟﯿﻪ ﺑﺮاه ﻣﯽاﻓﺘﺪ و ﺗﺎ ﻫﻨﮕﺎﻣﯽﮐـﻪ‬
‫ﺳﻮﺋﯿﭻ ﺧﺎﻣﻮش ﻧﺸﻮد اداﻣﻪ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎﻣﯽﮐﻪ ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴﺘﻮر روﺷﻦ اﺳـﺖ ‪ Vt‬ﺑﺮاﺑـﺮ وﻟﺘـﺎژ اﺷـﺒﺎع ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴـﺘﻮر و ﻫﻨﮕـﺎﻣـﯽﮐـﻪ ﺳـﻮﺋﯿﭻ ﺧـﺎﻣﻮش‬
‫اﺳﺖاﯾﻦ وﻟﺘﺎژ ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ‪ Vin+(n1/n2)Vout‬ﻣﯽرﺳﺪ )ﺑﻌﻼوه اﻓﺖ ﯾﮏ دﯾﻮد و ﺣﺎﻟﺖ ﮔﺬرا(‪.‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎﻣﯽﮐﻪ ﺳﻮﺋﯿﭻ ﺧﺎﻣﻮش اﺳﺖ ﺟﺮﯾﺎن در ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ ﺑﺎ ﺷﯿﺐ ‪ –Vout/L2‬ﮐﺎﻫﺶ ﻣـﯽﯾﺎﺑـﺪ‪ .‬ﻋﻤﻠﮑـﺮد ﻣـﺪار‬
‫ﻓﻼي ﺑﮏ كﻣﯽﭘﯿﭽﯿﺪه ﺗﺮ از ﻓﻮروارد اﺳﺖ وﻟﯽ رﯾﺎﺿﯿﺎت ﺣﺎﮐﻢ ﮐﻤﺎﮐﺎن ﺳﺎده اﺳﺖ‪.‬‬
 ‫ﻣﺪارات ﻣﺠﺘﻤﻊ )‪» (IC‬ﮐﻨﺘﺮل ﮐﻨﻨﺪه ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ«‬
‫‪21‬‬
‫ﻋﻠﯽ رﻏﻢ ﺣﺎﻟﺖ ﻓﻮروارد ﺳﯿﻢ ﭘﯿﭻ اوﻟﯿﻪ و ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ ﻫﻤﻔﺎز ﭘﯿﭽﯿﺪه ﻧﺸﺪه اﻧﺪ و ﺟﺮﯾﺎن ﻫﻤﺠﻬﺖ ﺑﺮاه ﻧﻤﯽاﻓﺘﺪ و‬
‫ﻟﺬا اوﻟﯿﻪ و ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻟﻘﺎﮔﺮﻫﺎي ﺳﺎده ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣﺪار ﻧﻮع ﻓﻼي ﺑﮏ ﺑﺮاي ﺗﻮاﻧﻬـﺎي ﺗـﺎ‬
‫ﺣﺪود ‪ 100‬وات ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ‪.‬‬
‫رﮔﻮﻻﺗﻮر ﭘﻮش ﭘﻮل )‪(Push Pull‬‬
‫ﺷﮑﻞ زﯾﺮ آراﯾﺶ ﻣﺪار ﭘﻮش ﭘـﻮل را ﻧﺸـﺎن ﻣـﯽدﻫـﺪ‪.‬اﯾـﻦ ﻣـﺪار ﻣﺎﻧﻨـﺪ ﺳـﺎﯾﺮ رﮔﻮﻻﺗﻮرﻫـﺎي ﻓـﻮروارد در‬
‫ﺧﺮوﺟﯽ ﺑﻪ ﻓﯿﻠﺘﺮ ‪ L-C‬و ‪ Buck‬ﻣﺠﻬﺰ اﺳﺖ‪ .‬اﻧﺮژي در ﻫﺴﺘﻪ ذﺧﯿـﺮه ﻧﻤـﯽﺷـﻮد و ﺟﺮﯾـﺎن در ﺛﺎﻧﻮﯾـﻪ ﻫﻤﺰﻣـﺎن ﺑـﺎ‬
‫ﻫﺪاﯾﺖ ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴﺘﻮر ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ در اوﻟﯿﻪ ﺑﺮاه ﻣﯽاﻓﺘﺪ‪ .‬ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴﺘﻮرﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺘﻮاﻟﯽ ﺑﺎ ﯾﮏ زﻣﺎن ﻣﺮده )اﯾـﻦ زﻣـﺎن‬
‫ﮐﻪ ﺑﺮاي ‪ BJT‬ﺣﺪود ‪ 2‬ﻣﯿﮑﺮو ﺛﺎﻧﯿﻪ و ﺑﺮاي ‪ MOSFET‬ﺣﺪود ‪ 50‬ﺗﺎ ‪ 400‬ﻧﺎﻧﻮ ﺛﺎﻧﯿﻪ اﺳﺖ ﺑﺮاي ﮐﺴﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن از‬
‫ﺧﺎﻣﻮش ﺷﺪن ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴﺘﻮرﻫﺎ از ﻟﺤﻈﻪ اﻋﻤﺎل وﻟﺘﺎژ ﺑﻪ ﮔﯿﺖ ﯾﺎ ﺑﯿﺲ ﺗﺎ ﺗﻮﻗﻒ ﮐﺎﻣﻞ ﻋﺒـﻮر ﺟﺮﯾـﺎن از ﮐﻠﮑﺘـﻮر ﯾـﺎ‬
‫درﯾﻦ ﻻزم اﺳﺖ( ﮐﺎر ﻫﺪاﯾﺖ ﺟﺮﯾﺎن را ﺑﺮ ﻋﻬﺪه ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ )در ﺻـﻮرﺗﯽ ﮐـﻪ زﻣـﺎن ﻣـﺮده ﮐـﺎﻓﯽ ﻧﺒﺎﺷـﺪ ﯾـﮏ‬
‫ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴﺘﻮرﻫﻨﮕﺎﻣﯽﮐﻪ ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴﺘﻮر دﯾﮕﺮ ﮐﺎﻣﻸ ﺧﺎﻣﻮش ﻧﺸﺪه اﺳﺖ روﺷﻦ ﻣﯽﺷﻮد ودراﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻋﺒﻮر ﺟﺮﯾـﺎن‬
‫ﺑﺴﯿﺎر زﯾﺎد از اوﻟﯿﻪ ﺑﺎﻋﺚ آﺳﯿﺐ دﯾﺪن ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴﺘﻮرﻫﺎ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ(‪.‬‬
‫ﻋﻠﯽ رﻏﻢاﯾﻨﮑﻪ ﺳﯿﻢ ﭘﯿﭽﻬﺎي اوﻟﯿﻪ و ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ در ﯾﮏ ﺟﻬﺖ ﭘﯿﭽﯿﺪه ﺷﺪه اﻧﺪ ﻧﺤﻮه اﺗﺼﺎﻻت ﺑﮕﻮﻧﻪاي اﺳـﺖ‬
‫ﮐﻪ ﺟﺮﯾﺎن در ﺟﻬﺖ ﻫﺎي ﻋﮑﺲ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺘﻮاﻟﯽ در اوﻟﯿﻪ ﺑﺮاه ﻣﯽاﻓﺘﺪ‪ .‬دراﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ از ﻋﻨﺼـﺮ ﻣﻐﻨﺎﻃﯿﺴـﯽ ﺑـﻪ‬
‫ﺻﻮرت ﻣﺘﻘﺎرن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪاﯾﻦ ﺷﮑﻞ ﮐﺎرﮐﺮد ﻣﺪار ﻣﺰاﯾﺎي زﯾﺮ را ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه دارد‪:‬‬
‫‪ .1‬ﻓﻮراناﯾﺠﺎد ﺷﺪه در ﻫﺴﺘﻪ ﭘﯿﺮاﻣﻮن ﻣﻨﺤﻨﯽ ‪ B-H‬ﻣﺘﻘﺎرن اﺳﺖ ودراﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻋﻠﯽ رﻏﻢ ﻓﻀﺎي‬
‫اﺿﺎﻓﯽ ﻻزم ﺑﺮاي ﺳﯿﻢ ﭘﯿﭽﯽ اﺿﺎﻓﯽ ﺣﺠﻢ ﻫﺴﺘﻪ ﻣﻨﺘﺠﻪ ﮐﺎﻫﺶ ﭼﺸﻤﮕﯿﺮي ﭘﯿﺪا ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺰﯾﺖ دﯾﮕﺮ رﮔﻮﻻﺗﻮر ﭘﻮش ﭘﻮل در ﻣﻘﺎﯾﺴـﻪ ﺑـﺎ ﻃـﺮح ﻓـﻼي ﺑـﮏ ﻗـﺪرت ﺗﺤﻮﯾـﻞ ﺗـﻮان ‪ 2‬ﺑﺮاﺑـﺮ ﺑـﻪ ﺑـﺎر‬
‫اﺳﺖ‪.‬اﯾﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻮان ﺗﺤﻮﯾﻞ ﺗﺎ ﭼﻨﺪ ﺻﺪ وات را ﺑﻪ ﺧﺮوﺟﯽ دارﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ .2‬ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﮐﺎرﮐﺮد ﻫﺮ ﯾﮏ از ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴﺘﻮرﻫﺎ در ﻓﺮﮐﺎﻧﺴﯽ ﺑﺮاﺑـﺮ ﻧﺼـﻒ ﻓﺮﮐـﺎﻧﺲ ﮐـﺎري اﺻـﻠﯽ ﻋﻮاﻣـﻞ‬
‫ﻣﺤﺪود ﮐﻨﻨﺪه ﻧﻈﯿﺮ ﺣﺮارت و‪ ...‬ﺑﻪ ﻧﺼﻒ ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺎﻧﻨﺪ رﮔﻮﻻﺗﻮر ‪ Buck‬اﻟﻘـﺎﮔﺮ ﺧﺮوﺟـﯽ‬
‫ﻫﯿﭽﮕﺎه ﻧﺒﺎﯾﺪ ﮐﺎﻣﻸ از ﻓﻮران ﺗﺨﻠﯿﻪ ﮔﺮدد‪ .‬ﺟﺮﯾﺎن اﻟﻘﺎﮔﺮ ﺧﺮوﺟﯽ ﯾﮏ ﻣﻮج ﻣﺜﻠﺜﯽ ﺑﺮاﺑﺮ ﺣﺎﺻـﻞ ﺟﻤـﻊ‬
‫ﺟﺮﯾﺎن در دو ﻧﯿﻤﻪ اوﻟﯿﻪ ﺿﺮﺑﺪر ﺿﺮﯾﺐ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺟﺮﯾﺎن ﺗﺮاﻧﺴﻔﻮرﻣﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ روي ﯾـﮏ ﺳـﻄﺢ ‪ DC‬ﮐـﻪ‬
‫دﺳﺖ ﮐﻢ ﺑﺮاﺑﺮ ﻧﺼﻒ ﺟﺮﯾﺎن ﻧﺎﻣﯽﺧﺮوﺟﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎﺷﺪ ﺳﻮار اﺳﺖ‪.‬‬
 ‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ ﺳﻮﯾﯿﭽﯿﻨﮓ‬
‫‪22‬‬

‫»رﮔﻮﻻﺗﻮر ﭘﻮش ﭘﻮل«‬

‫»ﺷﮑﻞ ﻣﻮﺟﻬﺎي وﻟﺘﺎژ و ﺟﺮﯾﺎن رﮔﻮﻻﺗﻮر ﭘﻮش ﭘﻮل«‬

 ‫ﻣﺪارات ﻣﺠﺘﻤﻊ )‪» (IC‬ﮐﻨﺘﺮل ﮐﻨﻨﺪه ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ«‬
‫‪23‬‬

‫اﺷﮑﺎل اﺳﺎﺳﯽ و ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺣﻞ رﮔﻮﻻﺗﻮر ‪PUSH PULL‬‬

‫ﺑﻪ دﻟﯿﻞاﯾﻨﮑﻪ ﻫﯿﭻ دو ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴﺘﻮري ﯾﺎﻓﺖ ﻧﻤﯽﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﺸﺨﺼﺎﺗﺸﺎن ﮐﺎﻣﻸ ﯾﮑﺴﺎن ﺑﺎﺷـﺪ و ﻋﻤـﻼ ﭘﯿﭽﯿـﺪن‬
‫دو ﻧﯿﻤﻪ اوﻟﯿﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﮐﺎﻣﻼ ﯾﮑﺴﺎن ﺑﺴﯿﺎر ﻣﺸﮑﻞ اﺳﺖ ﻣﺪار از ﮐﺎر ﻣﺘﻘﺎرن ﺣﻮل ﻣﻨﺤﻨﯽ ‪ B-H‬ﺧﺎرج ﻣﯽﺷﻮد‬
‫واﯾﻦ ﻫﻤﻪ ﻣﺸﮑﻞ ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺸﮑﻞ اﺻﻠﯽ ﻫﻨﮕﺎﻣﯽﺑﺮوز ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﮐﻨﺘﺮﻟﺮ ﺳﻌﯽ در ﺟﺒﺮان ‪ (Duty Cycle) D.C‬ﻣﺪار ﻫﻨﮕﺎﻣﯽﮐـﻪ ﺑـﺎر‬
‫ﺑﺎ ﯾﮏ اﻓﺰاﯾﺶ ﭘﻠﻪاي در ﺟﺮﯾﺎن ﺧﺮوﺟﯽ ﻣﻮاﺟﻪ ﻣﯽﺷﻮد ﺑﻨﻤﺎﯾﺪ ﮐﻪ دراﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻫﺴﺘﻪ ﺑﻪ اﺷﺒﺎع ﻣـﯽرود و ﻫـﺮ‬
‫ﮔﻮﻧﻪ ﺗﻼﺷﯽ در ﺟﻬﺖ اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﻮان ﺗﺤﻮﯾﻠﯽ ﺑـﻪ ﺑـﺎر ﺑﯿﻬـﻮده اﺳـﺖ واﯾـﻦ ﮐـﺎر ﺑـﻪ اﻓـﺰاﯾﺶ ﺟﺮﯾـﺎن ﻋﺒـﻮري از‬
‫ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴﺘﻮرﻫﺎ ﻣﻨﺠﺮ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ در ﻧﻬﺎﯾﺖ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز آﺳﯿﺐ ﺟﺪي ﺑﻪ ﻧﯿﻤﻪ ﻫﺎدي ﻣـﯽﺷـﻮد‪ .‬اﻏﻠـﺐ ﻃﺮاﺣـﺎن ﺑـﺎ‬
‫ﺗﺠﺮﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از آراﯾﺸﻬﺎي ﻧﯿﻢ ﭘﻞ و ﺗﻤﺎم ﭘﻞ را ﺑﺮ ﭘﻮش ﭘﻮل ﺗﺮﺟﯿﺢ ﻣﯽدﻫﻨﺪ‪.‬‬

‫رﮔﻮﻻﺗﻮر ﻧﯿﻢ ﭘﻞ )‪(Half Bridge‬‬

‫ﺷﮑﻞ دﯾﮕﺮ ﻣﺒﺪل ﺑﺎ ﺗﺮاﻧﺴﻔﻮرﻣﺮ اﯾﺰوﻟﻪ آراﯾﺶ ﻧـﯿﻢ ﭘـﻞ اﺳـﺖ‪ .‬ﻫﻤـﺎن ﻃـﻮر ﮐـﻪ در ﺷـﮑﻞ زﯾـﺮ ﭘﯿﺪاﺳـﺖ‬
‫دراﯾﻨﺠﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﯾﮏ ﺳﯿﻢ ﭘﯿﭻ اوﻟﯿﻪ دارﯾﻢ ﮐﻪ در ﮐﻮﭘﻼژ ﺑﺎ ﯾـﮏ ﺗﺮاﻧﺴـﻔﻮرﻣﺮ ﺳﺮوﺳـﻂ اﻓﺰاﯾﻨـﺪه ﯾـﺎ ﮐﺎﻫﻨـﺪه ﻗـﺮار‬
‫ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ .‬اوﻟﯿﻪاﯾﻦ ﺗﺮاﻧﺲ ﺗﻮﺳﻂ دو ﺳﻮﺋﯿﭻ ﻗﺪرت ﺑﻄﻮر ﻣﺘﻨﺎوب ﺑﻪ زﻣﯿﻦ ﯾﺎ ‪ Vin‬وﺻﻞ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺳﺮ دﯾﮕﺮ اوﻟﯿﻪ‬
‫ﺑﻪ ﻣﺤﻞ اﺗﺼﺎل ﯾﮏ ﺟﻔﺖ ﺧﺎزن ﮐﻪ ﺗﻘﺮﯾﺒﺄ در وﻟﺘﺎژ ﻧﺼﻒ ‪ Vin‬روي ﺳﯿﻢ ﭘﯿﭻ اوﻟﯿﻪ ﻣﯽاﻓﺘﺪ‪.‬‬
‫ﺧﻄﺮ اﺷﺒﺎع وﺟﻮد ﻧﺪارد )ﺗﻨﻬﺎ ﭘﯿﮏ ‪ Iin‬ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻫﺴﺘﻪ را ﺑﻪ اﺷﺒﺎع ﺑﯿﺎﻧﺪازد( ﺑـﻪ ﻋـﻼوه ﻧﯿـﺎزي ﺑـﻪ ﻣـﺪارات‬
‫ﮐﻨﺘﺮﻟﯽ ﮔﺮان ﻗﯿﻤﺖ ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ وﻟﺘﺎژي را ﮐﻪ ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴﺘﻮرﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﺤﻤﻞ ﮐﻨﻨـﺪ ‪ Vin‬اﺳـﺖ در ﺻـﻮرﺗﯿﮑﻪ‬
‫در رﮔﻮﻻﺗﻮر ﭘﻮش ﭘﻮل ‪ 2Vin‬ﺑﻮد‪ .‬ازاﯾﻨﺮو ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴﺘﻮرﻫﺎﯾﯽ ﺑﺎ وﻟﺘﺎژ ﺷﮑﺴﺖ ﮐﻤﺘﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺑﮑﺎرﮔﯿﺮي اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﯾﮑﯽ از اﺷﮑﺎﻻتاﯾﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻫﺪاﯾﺖ ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴﺘﻮرﻫﺎ ﺑﻪ وﯾﮋه ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴﺘﻮر ﺑﺎﻻﯾﯽ اﺳﺖ و ﻫﺪاﯾﺖ آﻧﻬﺎ ﺑـﻪ وﺳـﯿﻠﻪ‬
‫ﯾﮏ ﺗﺮاﻧﺴﻔﻮرﻣﺮاﯾﺰوﻟﻪ اﻧﺠﺎم ﻣﯽﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫در ﻣﺤﺪوده ‪ 150‬ﺗﺎ ‪ 500‬واتاﯾﻦ ﻃﺮح ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ اﻧﺘﺨﺎب اﺳﺖ و ﮐﻤﺘﺮ از آن رﮔﻮﻻﺗﻮر ﻓـﻼي ﺑـﮏ از ﻧﻈـﺮ‬
‫ﻗﯿﻤﺖ ﺗﺮﺟﯿﺢ دارد و ﺑﯿﺸﺘﺮ از آن ﻫﻢ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ اﻃﻤﯿﻨﺎناﯾﻦ ﻣﺪار ﮐﻢ اﺳﺖ‪.‬‬
 ‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ ﺳﻮﯾﯿﭽﯿﻨﮓ‬
‫‪24‬‬

‫»رﮔﻮﻻﺗﻮر ﻧﯿﻢ ﭘﻞ«‬

‫»ﺷﮑﻞ ﻣﻮﺟﻬﺎي وﻟﺘﺎژ و ﺟﺮﯾﺎن رﮔﻮﻻﺗﻮر ﻧﯿﻢ ﭘﻞ«‬

 ‫ﻣﺪارات ﻣﺠﺘﻤﻊ )‪» (IC‬ﮐﻨﺘﺮل ﮐﻨﻨﺪه ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ«‬
‫‪25‬‬
‫رﮔﻮﻻﺗﻮر ﺗﻤﺎم ﭘﻞ )‪(Full Bridge‬‬
‫ﺷﮑﻞ زﯾﺮ آﺧﺮﯾﻦ آراﯾﺶ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ رﮔﻮﻻﺗﻮر ﺗﻤﺎم ﭘﻞ را ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬دراﯾﻨﺠﺎ در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑـﺎ رﮔﻮﻻﺗـﻮر‬
‫ﻧﯿﻢ ﭘﻞ ﺧﺎزن ﻫﺎ ﺟﺎي ﺧﻮد را ﺑﻪ ﯾﮏ ﺟﻔﺖ ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴﺘﻮر داده اﻧﺪ و ﻫﺮ ﺟﻔﺖ ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴﺘﻮر ﻫﻤﺰﻣﺎن ﮐﺎر ﻫﺪاﯾﺖ را‬
‫ﺑﺮﻋﻬﺪه ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ دﻟﯿﻞاﯾﻨﮑﻪ ﻫﻤﻪ ‪ Vin‬روي ﺳﯿﻢ ﭘﯿﭻ اوﻟﯿﻪ ﻣﯽاﻓﺘﺪ ﭘﯿﮏ ﺟﺮﯾﺎن ﮐﻤﺘﺮي دارد وﺗﻮان ﻗﺎﺑﻞ ﻋﺮﺿﻪ ﺑـﻪ ﺷـﮑﻞ‬
‫ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪاي اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ‪ .‬وﺟﻮد ﺧﺎزن ﺳﺮي ﺗﻌﺎدل ﻫﺴﺘﻪ را ﺗﺎﻣﯿﻦ ﻣﯽﮐﻨﺪ )اﯾﻦ ﮐﺎر ﺑﺎ ﺣﺬف ﻣﻮﻟﻔﻪ ‪DC‬‬
‫ﺟﺮﯾﺎن اﻧﺠﺎم ﻣﯽﮔﯿﺮد(‪.‬‬
‫دراﯾﻨﺠﺎ ﻫﻢ ﻣﺪار ﻓﺮﻣﺎن ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴﺘﻮراﯾﺰوﻟﻪ ﻻزم اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ راﺣﺘﯽ ﺑﺮاي دو ﺟﻔﺖ ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴﺘﻮر ﺑـﺎ دو ﺟﻔـﺖ‬
‫ﺳﯿﻢ ﭘﯿﭻ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺤﺼﯿﻞ اﺳﺖ و ﻣﺪار ﻓﺮﻣﺎن ﭘﯿﭽﯿﺪهاي را ﻃﻠﺐ نﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬اﺷﺒﺎع ﻫﺴﺘﻪ واﻗﻌـﺄ ﺑـﺮاي ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴـﺘﻮرﻫﺎ‬
‫ﻣﺨﺮب اﺳﺖ وﻟﯽاﯾﻦ ﻃﺮح ﺑﺮاي ﺗﻮاﻧﻬﺎي ‪ 400‬ﺗﺎ ﭼﻨﺪ ﮐﯿﻠﻮوات ﺑﻪ راﺣﺘﯽ ﮐﺎر ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﻣﺪار ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﺑﺎﻻﯾﯽ دارد زﯾﺮا اﻓﺖ وﻟﺘﺎژ و ﭘﯿﮏ ﺟﺮﯾﺎن ﮐﻤﺘﺮي ﺑﺮاي ﻫﺮ ﯾﮏ از ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴـﺘﻮرﻫﺎ‬
‫ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ .‬اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﻤﺎﻣﯽﻓﺮﻣﻮﻟﻬﺎي ﻣﺪار ﻧﯿﻢ ﭘﻞ از دﯾﮕﺮ ﺧﺎﺻﯿﺘﻬﺎي ﺧﻮباﯾﻦ ﻣﺪار اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﯾﮏ ﻋﯿﺐاﯾﻦ ﻣﺪار اﺳﺘﻔﺎده از ‪ 4‬ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴﺘﻮر اﺳﺖ ﭼﺮاﮐﻪ وﻗﺘﯽ ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴﺘﻮرﻫﺎي ﯾﮏ ﻗﻄﺮ ﺧﺎﻣﻮش ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‬
‫در ﻫﻤﺎن زﻣﺎن ﺑﺎﯾﺎس ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪاي ﺑﺮاي راه اﻧﺪازي ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴـﺘﻮرﻫﺎي دﯾﮕـﺮ ﺑﺎﯾـﺪ اﺳـﺘﻔﺎده ﺷـﻮد‪ .‬ﺑﻨـﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻓﻀـﺎ و‬
‫ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﺳﺘﻔﺎده از دو ﻋﻨﺼﺮ ﺳﻮﺋﯿﭻ اﺿﺎﻓﯽ ﻋﯿﺐ ﻋﻤﺪهاﯾﻦ ﻣﺪار ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻣﯽآﯾﺪ‪.‬‬

‫»رﮔﻮﻻﺗﻮر ﺗﻤﺎم ﭘﻞ«‬

 ‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ ﺳﻮﯾﯿﭽﯿﻨﮓ‬
‫‪26‬‬

‫»ﺷﮑﻞ ﻣﻮﺟﻬﺎي وﻟﺘﺎژ و ﺟﺮﯾﺎن رﮔﻮﻻﺗﻮر ﺗﻤﺎم ﭘﻞ «‬

 ‫ﻣﺪارات ﻣﺠﺘﻤﻊ )‪» (IC‬ﮐﻨﺘﺮل ﮐﻨﻨﺪه ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ«‬
‫‪27‬‬

‫ﺪا رات ﻊ )‪(IC‬‬

‫» ﺮل ﻨﺪه ﻨﺎ ﻊ ﻐﺬ «‬
 ‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ ﺳﻮﯾﯿﭽﯿﻨﮓ‬
‫‪28‬‬
‫ﻣﺪارات ﻣﺠﺘﻤﻊ )‪ IC‬ﻫﺎي( ﮐﻨﺘﺮل ﮐﻨﻨﺪه ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ‬
‫در ﺳﺎﻟﻬﺎي اﺧﯿﺮ اﻧﻮاع ﮔﺴﺘﺮدهاي از ‪ IC‬ﻫﺎ ﮐﻪ ﻋﻤﻠﮑﺮدﻫﺎي ﭘﯿﭽﯿﺪه ﺗﺮ را در ﯾﮏ ﻣﻨﺒﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ اﻣﮑﺎن ﭘﺬﯾﺮ و‬
‫آﺳﺎن ﻣﯽﮐﻨﺪ ﺑﻪ ﺑﺎزار ﻋﺮﺿﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎب آراﯾﺶ و ﺳﻄﺢ اﻧﺘﻈﺎرات ﺑﺮاي ﺗﻬﯿﻪ ﯾﮏ ﻃﺮح دﻟﺨﻮاه اﻧﺘﺨـﺎب ﺑﻬﺘـﺮﯾﻦ ‪ IC‬ﮐﻨﺘـﺮل ﮐﻨﻨـﺪه‬
‫ﺑﺎﯾﺪ اﻧﺠﺎم ﮔﯿﺮد‪ .‬ﻋﻠﯽ رﻏﻢ اﺧﺘﻼﻓﺎت ﻓﺮاوان ﺷﺒﺎﻫﺘﻬﺎي ﺑﺴﯿﺎري ﺑﯿﻦاﯾﻦ ‪ IC‬ﻫﺎ وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫ﻣﻮارد زﯾﺮ در اﻏﻠﺐ آﻧﻬﺎ ﻣﺸﺘﺮك اﺳﺖ‪:‬‬
‫‪ .1‬ﯾﮏ ﻧﻮﺳﺎن ﺳﺎز ﮐﻪ در ﻓﺮﮐﺎﻧﺲ ﭘﺎﯾﻪ ﮐﺎر ﻣﯽﮐﻨﺪ و ﻣﻮج ﻣﺜﻠﺜﯽ ﺟﻬـﺖ اﺳـﺘﻔﺎده در ‪ PWM‬را‬
‫ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ .2‬راه اﻧﺪاز ﺧﺮوﺟﯽ ﮐﻪ ﺗﻮان ﮐﺎﻓﯽ را ﺟﻬﺖ ﺑﮑﺎرﮔﯿﺮي در ﻣﻘﺎﺻﺪ ﮐﻢ و ﻣﺘﻮﺳﻂ )ﻣﯿﺎﻧـﻪ( ﺗﻮﻟﯿـﺪ‬
‫ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫‪ .3‬وﻟﺘﺎژ ﻣﺒﻨﺎ ﮐﻪ وﻟﺘﺎژ ﭘﺎﯾﻪ را ﺟﻬﺖ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺧﺮوﺟﯿﻬﺎ و ﻫﻤﭽﻨـﯿﻦ ﯾـﮏ وﻟﺘـﺎژ ﭘﺎﯾـﺪار ﺑـﺮاي ﺳـﺎﯾﺮ‬
‫ﺑﺨﺸﻬﺎ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ .4‬ﺗﻘﻮﯾﺖ ﮐﻨﻨﺪه وﻟﺘﺎژ ﺧﻄﺎ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺑﻬﺮه ﺑﺎﻻ وﻟﺘﺎژ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪاي را ﺑﯿﻦ وﻟﺘﺎژ ﺧﺮوﺟـﯽ و وﻟﺘـﺎژ ﻣﺒﻨـﺎي‬
‫ﭘﺎﯾﺪار ﺗﺎﻣﯿﻦ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ .5‬ﯾﮏ ﻣﺒﺪل ﺧﻄﺎ ﯾﺎ ﻣﺒﺪل وﻟﺘﺎژ ﺑﻪ ﻋﺮض ﭘﺎﻟﺴﯽ ﮐﻪ ‪ D.C‬ﺧﺮوﺟﯽ را ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﺳﻄﺢ وﻟﺘﺎژ ﺧﻄﺎ‬
‫ﺗﻨﻈﯿﻢ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫اﯾﻨﻬﺎ ﺑﻠﻮﮐﻬﺎي اﺻﻠﯽ ﯾﮏ ﺗﺮاﺷﻪ ﻣﺪوﻻﺳﯿﻮن ﻋﺮض ﭘﺎﻟﺲ )‪ (PWM IC‬را ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽدﻫﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺨﺸﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ در ﯾﮏ ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﮐﺎري ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻻزم ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫‪ .1‬ﯾﮏ ﺗﻘﻮﯾﺖ ﮐﻨﻨﺪه ﺟﺮﯾﺎن اﺿﺎﻓﯽ ﮐﻪ ﺗﻐﺬﯾﻪ را در ﺷﺮاﯾﻂ ﻏﯿﺮ ﻃﺒﯿﻌﯽ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺑﺎر ﺣﻔﺎﻇﺖ‬
‫ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ .2‬ﯾﮏ ﻣﺪار ﺷﺮوع ﻧﺮم ﮐﻪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻧﺎﻣﺶ ﺑﺮاي راه اﻧﺪازي ﻧﺮم ﺧﺮوﺟﯽ ﺑﮑﺎر ﻣﯽرود‪.‬‬
‫‪ .3‬ﮐﻨﺘﺮل ﮐﻨﻨﺪه زﻣﺎن ﻣﺮده ﮐـﻪ ﺣـﺪاﻗﻞ ﻋـﺮض ﭘـﺎﻟﺲ ‪ PWM‬را ﮐﻨﺘـﺮل ﻣـﯽﮐﻨـﺪ و از ﻫـﺪاﯾﺖ‬
‫ﻫﻤﺰﻣﺎن دو ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴﺘﻮر ﻣﻤﺎﻧﻌﺖ ﺑﻌﻤﻞ ﻣﯽآورد‪.‬‬
‫‪ .4‬ﯾﮏ ﻧﺎﻇﺮ وﻟﺘﺎژ ﺣﺪاﻗﻞ ﮐﻪ از ﺷﺮوع ﺑﮑـﺎر ﮐـﺮدن ﻣـﺪار در ﺷـﺮاﯾﻄﯽ ﮐـﻪ وﻟﺘـﺎژ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳـﺒﯽ در‬
‫ورودي وﺟﻮد دارد ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬
 ‫ﻣﺪارات ﻣﺠﺘﻤﻊ )‪» (IC‬ﮐﻨﺘﺮل ﮐﻨﻨﺪه ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ«‬
‫‪29‬‬
‫ﺑﺮاي ﺷﺮوع ﭘﺮوﺳﻪ ﻃﺮاﺣﯽ ﻧﺨﺴﺖ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻮﭘﻮﻟﻮژي ﻣﺪار ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﻣﻨﺎﺳﺐ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻮد )اﯾﻨﮑﻪ ﯾـﮏ ﯾـﺎ دو‬
‫راه اﻧﺪاز در ﺧﺮوﺟﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﻢ( و ﺑﺪﯾﻦ ﺻﻮرت ﻧﯿﺎزﻫﺎي اوﻟﯿﻪ ‪ IC‬را ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ‪.‬‬
‫ﮐﻨﺘﺮل ﮐﻨﻨﺪﻫﺎي ﺑﺎ ﯾﮏ ﺳﺮ ﺧﺮوﺟﯽ ﺗﻨﻬﺎ ﯾﮏ ﺳﻮﺋﯿﭻ ﻗﺪرت و اﻧﻮاع دوﮔﺎﻧﻪ دو ﺳـﻮﺋﯿﭻ ﻗـﺪرت را ﺗﺤـﺖ‬
‫ﮐﻨﺘﺮل ﺧﻮد دارﻧﺪ‪ .‬ﮐﻨﺘﺮﻟﺮﻫﺎي ﺑﺎ دو ﺧﺮوﺟﯽ در ﺗﻮﭘﻮﻟﻮژي ﻫﺎي ﻧﯿﻢ ﭘﻞ و ﺗﻤﺎم ﭘﻞ و ﭘﻮش ﭘﻮل ﺑﮑﺎر ﻣﯽروﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ IC‬ﻫﺎي ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ دو ﺧﺮوﺟﯽ ﻣﻀﺎﻋﻒ داراي ﯾﮏ ﺑﺨﺶ اﺿﺎﻓﯽ ﺑﻪ ﻧﺎم ﺣﺎﻓﻆ ﭘﺎﻟﺲ دوﮔﺎﻧﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﯾﮏ‬
‫ﺳﻮﺋﯿﭻ ﻗﺪرت ﻧﺘﻮاﻧﺪ دو ﺑﺎر ﭘﯿﺎﭘﯽ روﺷﻦ ﺷﻮد )ﮐﻪ ﺑﻪ اﺷﺒﺎع ﺗﺮاﺳـﻔﻮرﻣﺮ ﻣﻨﺠـﺮ ﺷـﻮد(‪ .‬ﻋﺎﻣـﻞ دوم ﻧـﻮع ﺳـﻮﺋﯿﭻ‬
‫ﻗﺪرت ﺑﮑﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻌﻀﯽ از ‪ IC‬ﻫﺎي ‪ PWM‬ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴﺘﻮر ﺧﺮوﺟﯽ ﺑﺮاي راه اﻧﺪازي دارﻧـﺪ ﮐـﻪاﯾﻨﻬـﺎ‬
‫ﺑﺮاي راه اﻧﺪازي ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴﺘﻮرﻫﺎي دو ﻗﻄﺒﯽ ﻻزم اﺳﺖ و اﻣﮑﺎن دارد ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴﺘﻮر ﮐﻤﮑﯽ ﺧﺮوﺟﯽ ﻫﻢ ﻻزم ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺎﺳﻔﺘﻬﺎي ﻗﺪرت ﻃﺮح ﺗﻮﺗﻢ ﭘﻞ ﺑﻬﺘـﺮﯾﻦ اﻧﺘﺨـﺎب اﺳـﺖ‪.‬اﯾـﻦ راه اﻧـﺪازﻫﺎي ﺧﺮوﺟـﯽ ﺑـﺮاي ﻫـﺪاﯾﺖ‬
‫ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴﺘﻮرﻫﺎاﯾﺪه آال ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺟﻬﺖ ﺗﺎﻣﯿﻦ ﺟﺮﯾﺎﻧﻬﺎي ﺷﺎرژ و دﺷﺎرژ ﺧﺎزﻧﻬﺎي ﮔﯿﺖ ﻻزم ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﻼوه‬
‫ﻫﺮ ﯾﮏ از ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴﺘﻮرﻫﺎي ﺧﺮوﺟﯽ ﺗﻮان ﻫﺪاﯾﺖ ﻫﺮ ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴﺘﻮر را ﺑﺎ ﺣﺪاﻗﻞ ﻗﻄﻌﺎت دارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻄﻮر ﮐﻠﯽ در ‪ IC‬ﻫﺎي ‪ PWM‬ﺳﻪ ﻧﻮع ﺣﺎﻟﺖ ﮐﻨﺘﺮل وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫‪ .1‬ﺣﺎﻟﺖ )ﻧﻮع( ﮐﻨﺘﺮل ﺷﺒﻪ رزوﻧﺎﻧﺴﯽ‬
‫‪ .2‬ﺣﺎﻟﺖ )ﻧﻮع( ﮐﻨﺘﺮل وﻟﺘﺎژ‬
‫‪ .3‬ﺣﺎﻟﺖ )ﻧﻮع( ﮐﻨﺘﺮل ﺟﺮﯾﺎن‬

‫ﺣﺎﻟﺖ )ﻧﻮع( ﮐﻨﺘﺮل ﺷﺒﻪ رزوﻧﺎﻧﺴﯽ‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ ﺳﻮﺋﯿﭽﯿﻨﮓ ﺷﺒﻪ رزوﻧﺎﻧﺴﯽ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژﯾﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺷﮑﻞ ﻣﻮﺟﻬﺎي ﻫﺪاﯾﺖ ﺳﻮﺋﯿﭽﻬﺎي ﻗﺪرت را‬
‫ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﺳﯿﻨﻮﺳﯽ ﺷﮑﻞ ﻣﯽدﻫﻨﺪ‪.‬اﯾﻦ ﺗﻀﻤﯿﻦ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ در ﻃـﯽ ﻧﻮﺳـﺎﻧﺎت ﺳـﻮﺋﯿﭽﯿﻨﮓ ﺣﺎﺻﻠﻀـﺮب وﻟﺘـﺎژ و‬
‫ﺟﺮﯾﺎن ﺑﺮاﺑﺮ ﺻﻔﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ ﺗﻠﻔﺎت ﺳﻮﺋﯿﭽﯿﻨﮓ در ﻧﯿﻤﻪ ﻫﺎدي ﺑﺮاﺑﺮ ﺻﻔﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﯾﻦ اﻧﻮاع ﻣﺒﺪل از ﯾﮑﯽ از روﺷﻬﺎي ﮐﻨﺘﺮل زﯾﺮ ﺑﻬﺮه ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪:‬‬
‫‪ .1‬زﻣﺎن روﺷﻦ ﺛﺎﺑﺖ و زﻣﺎن ﺧﺎﻣﻮش ﻣﺘﻐﯿﺮ ﺑﺮاي ﺟﺮﯾﺎن ﺳﻮﺋﯿﭻ ﺑﺮاﺑﺮ ﺻﻔﺮ‬
‫‪ .2‬زﻣﺎن ﺧﺎﻣﻮﺷﯽ ﺛﺎﺑﺖ و زﻣﺎن روﺷﻦ ﻣﺘﻐﯿﺮ ﺑﺮاي وﻟﺘﺎژ ﺳﻮﺋﯿﭻ ﺑﺮاﺑﺮ ﺻﻔﺮ‬
‫ﮐﻨﺘﺮل ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺗﻌﺪاد ﭼﺮﺧﻪ ﻫﺎي ﻫﺪاﯾﺖ رزوﻧﺎﻧﺴﯽ ﺑﺎر ﺧﺮوﺟﯽ در ﺛﺎﻧﯿـﻪ اﻧﺠـﺎم ﻣـﯽﮔـﺮدد‪ IC .‬ﻫـﺎي‬
‫ﮐﻨﺘﺮل ﮐﻨﻨﺪهاي ﺑﻪ ﺑﺎزار ﻋﺮﺿﻪ ﺷﺪه اﻧﺪ ﮐﻪ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪﯾﻬﺎياﯾﻦ ﻧﻮع ﺗﻐﺬﯾﻪ را ﺗﺎﻣﯿﻦ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﯾﮏ ‪ IC‬ﮐﻨﺘﺮل رزوﻧﺎﻧﺴﯽ ﻧﻤﻮﻧﻪ را ﻣﯽﺗﻮان در ﺷﮑﻞ ﺻﻔﺤﻪ ﺑﻌﺪ ﭘﯿـﺪا ﮐـﺮد‪ .‬ﺑﻌﻀـﯽ از اﻧـﻮاﻋﯽ ﮐـﻪ اﺧﯿـﺮا‬
‫ﻋﺮﺿﻪ ﺷﺪه اﻧﺪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
 ‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ ﺳﻮﯾﯿﭽﯿﻨﮓ‬
‫‪30‬‬
‫‪MC34066 ZCS‬‬
‫‪LD405 ZCS‬‬
‫‪UC3860 ZCS‬‬
‫ﺷﮑﯽ ﻧﯿﺴﺖ ﮐﻪ درآﯾﻨﺪه ﻧﺰدﯾﮏ اﻧﻮاع ﺑﯿﺸﺘﺮي ﻫﻢ اراﺋﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫»دﯾﺎﮔﺮام ﺳﺎده ﺷﺪه ‪ MC34066‬ﺑﻪ ﻧﻘﻞ از ﺷﺮﮐﺖ ﻣﻮﺗﻮروﻻ«‬

‫ﺣﺎﻟﺖ )ﻧﻮع( ﮐﻨﺘﺮل وﻟﺘﺎژ‬

‫اﯾﻦ روﺷﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ در اوﻟﯿﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ ﺳﻮﺋﯿﭽﯿﻨﮓ و ﺑﺮاي ﺳﺎﻟﻬﺎي زﯾـﺎدي در ﺻـﻨﻌﺖ اﺳـﺘﻔﺎده ﻣـﯽﺷـﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺪل ﭘﺎﯾﻪاﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ در ﺷﮑﻞ ﺻﻔﺤﻪ ﺑﻌﺪ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫از ﻣﺸﺨﺼﺎت اﺻﻠﯽاﯾﻦ روش وﺟﻮد ﯾﮏ ﻣﺴﯿﺮ ﻓﯿﺪﺑﮏ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻣﺪوﻻﺳﯿﻮن ﻋﺮض ﭘـﺎﻟﺲ )ﻣﻘﺎﯾﺴـﻪ ﯾـﮏ‬
‫وﻟﺘﺎژ ﺧﻄﺎ ﺑﺎ ﯾﮏ ﺷﮑﻞ ﻣﻮج دﻧﺪان ارهاي( ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ و ﻣﺤﺪود ﮐﺮدن ﺟﺮﯾﺎن ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺼﻮرت ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪاي ﺻـﻮرت‬
‫ﮔﯿﺮد‪.‬‬
 ‫ﻣﺪارات ﻣﺠﺘﻤﻊ )‪» (IC‬ﮐﻨﺘﺮل ﮐﻨﻨﺪه ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ«‬
‫‪31‬‬

‫»ﻃﺮح ﭘﺎﯾﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﮐﻨﺘﺮل وﻟﺘﺎژ«‬

‫ﻣﺰﯾﺘﻬﺎﯾﯽ را ﮐﻪاﯾﻦ ﻧﻮع ﺗﮑﻨﯿﮏ ﮐﻨﺘﺮل ﺷﺎﻣﻞ ﻣﯽﺷﻮد ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫‪ .1‬ﻃﺮاﺣﯽ و ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﯾﮏ ﺣﻠﻘﻪ ﻓﯿﺪﺑﮏ راﺣﺖﺗﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ .2‬ﯾﮏ ﻣﻮج دﻧﺪان ارهاي ﺑﺎ داﻣﻨﻪ ﺑﺰرگ ﺣﺪ ﻧﻮﯾﺰ ﺧﻮﺑﯽ را ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﭘﺎﯾﺪارياﯾﺠﺎد ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ .3‬رﮔﻮﻻﺳﯿﻮن ﺑﺎر ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ ﺻﻮرت ﻣﯽﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫ﻣﻌﺎﯾﺒﯽ را ﮐﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﮐﻨﺘﺮل وﻟﺘﺎژ دارا ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫‪ .1‬ﻫﺮ ﺗﻐﯿﯿﺮي در ﺧﻂ ﯾﺎ ﺑﺎر اﺑﺘﺪا ﺑﺼﻮرت ﺗﻐﯿﯿﺮ در وﻟﺘﺎژ ﺧﺮوﺟﯽ ﺣﺲ ﻣﯽﺷـﻮد وﺳـﭙﺲ ﺗﻮﺳـﻂ‬
‫ﺣﻠﻘﻪ ﻓﯿﺪﺑﮏ ﺗﺼﺤﯿﺢ ﻣﯽﮔﺮدد ﮐﻪاﯾﻦ ﻋﻤﻞ ﻣﻌﻤﻮﻷ ﺑﻪ ﮐﻨﺪي ﺻﻮرت ﻣﯽﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫‪ .2‬ﺟﺒــﺮان ﺳــﺎزي ﭘﯿﭽﯿــﺪهﺗــﺮ اﺳــﺖ ﺑﺨــﺎﻃﺮاﯾﻨﮑــﻪ ﺑﻬــﺮه ﺣﻠﻘــﻪ ﻓﯿــﺪﺑﮏ ﺑــﺎ وﻟﺘــﺎژ ورودي ﺗﻐﯿﯿــﺮ‬
‫ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ .3‬ﻓﯿﻠﺘﺮ ﺧﺮوﺟﯽ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻌﻤﻮﻷ دو ﻗﻄﺐ ﺑﻪ ﺣﻠﻘﻪ ﮐﻨﺘﺮل اﺿﺎﻓﻪ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ اﻓﺰودن ﯾـﮏ‬
‫ﻗﻄﺐ ﻣﺴﻠﻂ ﻓﺮﮐﺎﻧﺲ ﭘﺎﯾﯿﻦ و ﯾﺎ ﯾـﮏ ﺻـﻔﺮ ﺑـﻪ ﺗﻘﻮﯾـﺖ ﮐﻨﻨـﺪه ﺧﻄـﺎ را ﺑـﺮاي ﺟﺒـﺮان ﺳـﺎزي ﻣﻮﺟـﺐ‬
‫ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
 ‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ ﺳﻮﯾﯿﭽﯿﻨﮓ‬
‫‪32‬‬
‫ﺣﺎﻟﺖ ﮐﻨﺘﺮل وﻟﺘﺎژ ﻫﻨﮕﺎﻣﯽﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻔﯿﺪي ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ‪:‬‬
‫اﻟﻒ‪ .‬اﻣﮑﺎن ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺑﺎر در ﺧﺮوﺟﯽ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ب‪ .‬در ﺷﺮاﯾﻂ ﮐﻢ ﺑﺎر ﮐﻪ داﻣﻨﻪ ﺷﮑﻞ ﻣﻮج ﺟﺮﯾﺎن ﺧﯿﻠﯽ ﮐﻢ اﺳﺖ )ﺑﺮاي ﭘﺎﯾﺪاري ﻋﻤﻠﮑﺮد ‪.(PWM‬‬
‫پ‪ .‬ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در آن از ﭘﯿﭽﯿﺪﮔﯿﻬﺎي ﻣﻮﺟﻮد در ﺣﻠﻘﻪ ﻓﯿﺪﺑﮏ دوﺗﺎﯾﯽ و ﯾﺎ ﺟﺒﺮان ﺳـﺎزي ﺷـﯿﺐ‬
‫)ﺑﺮاي ‪ Duty Cycle‬ﺑﯿﺸﺘﺮ از ‪ %50‬در ﺣﺎﻟﺖ ﮐﻨﺘﺮل ﺟﺮﯾﺎن( ﺑﺎﯾﺪ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي ﺷﻮد‪.‬‬
‫ت‪ .‬ﺗﻮاﻧﻬﺎي ﺑﺎﻻ ﯾﺎ ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي داراي ﭘﺎرازﯾﺖ ﮐﻪ ﻧﻮﯾﺰ را روي ﺷﮑﻞ ﻣـﻮج ﺟﺮﯾـﺎن ﺳـﺨﺖ ﻣـﯽﺗـﻮان‬
‫ﮐﻨﺘﺮل ﮐﺮد‪.‬‬
‫ث‪ .‬ﭼﻨﺪﯾﻦ وﻟﺘﺎژ ﺧﺮوﺟﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز اﺳﺖ‪.‬‬
‫ج‪ .‬رﮔﻮﻻﺗﻮرﻫﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﮐﻨﺘﺮل از ﻃﺮﯾﻖ ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ ﮐﻪ در آﻧﺠﺎ ﻋﺎﻣﻞ واﮐﻨﺶ اﺷﺒﺎع ﺷﺪﻧﯽ وﺟﻮد دارد‪.‬‬

‫ﭼﻨﺪ ﮐﻨﺘﺮﻟﺮ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺗﮏ ﺧﺮوﺟﯽ و ﺟﻔﺖ ﺧﺮوﺟﯽ دراﯾﻨﺠﺎ ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺷﺪه اﻧﺪ‪:‬‬
‫‪Single Ended Controllers:‬‬ ‫‪Double Ended Controllers:‬‬
‫‪SG1524‬‬ ‫‪SG1525/26/27‬‬
‫‪MC34060‬‬ ‫‪TL494/495‬‬
‫‪UA78S40‬‬
‫‪MC34063‬‬

‫ﺣﺎﻟﺖ )ﻧﻮع( ﮐﻨﺘﺮل ﺟﺮﯾﺎن‬

‫ﺗﻤﺎم ﻣﻌﺎﯾﺒﯽ ﮐﻪ ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺖ ﮐﻨﺘﺮل وﻟﺘﺎژ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﺣﺎﻟﺖ ﮐﻨﺘﺮل ﺟﺮﯾﺎن ﻗﺎﺑـﻞ ﺣـﻞ اﺳـﺖ‪ .‬دﯾـﺎﮔﺮام‬
‫ﭘﺎﯾﻪاﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ در ﺷﮑﻞ ﺻﻔﺤﻪ ﺑﻌﺪ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ از ﺷﮑﻞ ﭘﯿﺪاﺳﺖ دراﯾﻨﺠﺎ اﺳﯿﻼﺗﻮر ﻓﻘﻂ‬
‫وﻇﯿﻔﻪ ﺷﮑﻞ ﻣﻮﺟﯽ ﺑﺎ ﻓﺮﮐﺎﻧﺲ ﺛﺎﺑﺖ را دارد وﺑﺠﺎي ﺷﮑﻞ ﻣﻮج دﻧﺪان ارهاي در ﻧﻮع ﮐﻨﺘﺮل وﻟﺘـﺎژ ﻧﻤﻮﻧـﻪاي از‬
‫ﺟﺮﯾﺎن ﺧﺮوﺟﯽ ﺑﮑﺎر ﻣﯽرود‪.‬‬
‫ﻣﺰاﯾﺎﯾﯽ را ﮐﻪاﯾﻦ روش ﮐﻨﺘﺮل ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه دارد ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫‪ .1‬از آﻧﺠﺎﯾﯿﮑﻪ ﺷﯿﺐ ﺟﺮﯾﺎن ﺳﻠﻒ ﺑﺎ اﺧﺘﻼف وﻟﺘﺎژ ورودي و ﺧﺮوﺟﯽ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﭘﺎﺳـﺦ‬
‫ﺗﺎﺧﯿﺮدار ﻧﺎﺷﯽ از ﺣﺲ وﻟﺘﺎژ ﺧﺮوﺟﯽ و ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺑﻬﺮه ﺣﻠﻘـﻪ در اﺛـﺮ ﺗﻐﯿﯿـﺮ وﻟﺘـﺎژ ورودي ﺣـﺬف‬
‫ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ .2‬ﺑﺪﻟﯿﻞاﯾﻨﮑﻪ ﺗﻘﻮﯾﺖ ﮐﻨﻨﺪه ﺧﻄﺎ ﺑﺮاي ﻓﺮﻣﺎن دادن ﺟﺮﯾﺎن ﺧﺮوﺟﯽ ﺑﯿﺸـﺘﺮ ﺑﮑـﺎر ﻣـﯽرود ﺗـﺎ وﻟﺘـﺎژ‬
‫ﺧﺮوﺟﯽ ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺳﻠﻒ ﺧﺮوﺟﯽ ﺑﺮ ﺣﻠﻘﻪ ﮐﻤﺘﺮﯾﻦ ﻣﻘﺪار ﺷـﺪه و ﻓﯿﻠﺘـﺮ ﺧﺮوﺟـﯽ ﻓﻘـﻂ ﯾـﮏ‬
 ‫ﻣﺪارات ﻣﺠﺘﻤﻊ )‪» (IC‬ﮐﻨﺘﺮل ﮐﻨﻨﺪه ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ«‬
‫‪33‬‬
‫ﻗﻄﺐ ﺑﻪ ﺣﻠﻘﻪ ﻓﯿﺪﺑﮏ اﺿﺎﻓﻪ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺟﺒﺮان ﺳﺎزي ﺳﺎده ﺗﺮي ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﭘﻬﻨﺎي ﺑﺎﻧﺪ‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮي ﺣﺎﺻﻞ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻌﺎﯾﺒﯽ را ﮐﻪ ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺖ ﮐﻨﺘﺮل ﺟﺮﯾﺎن ﻣﯽﺗﻮان ﺑﺮﺷﻤﺮد ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫‪ .1‬وﺟﻮد دو ﺣﻠﻘﻪ ﻓﯿﺪﺑﮏ آﻧﺎﻟﯿﺰ ﻣﺪار را ﻣﺸﮑﻠﺘﺮ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ .2‬ﺣﻠﻘﻪ ﮐﻨﺘﺮل در ‪ D.C‬ﺑﯿﺸﺘﺮ از ‪ %50‬ﻧﺎﭘﺎﯾﺪار ﻣﯽﺷﻮد ﻣﮕﺮ آﻧﮑﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺪاري ﮐﻪ ﺟﺒﺮان ﮐﻨﻨﺪه ﺷﯿﺐ‬
‫ﻧﺎم دارد ﺟﺒﺮان ﺷﻮد‪.‬اﯾﻦ ﺟﺒﺮان ﺳﺎز ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺣﻠﻘﻪ ﮐﻨﺘﺮل اﺿﺎﻓﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ .3‬از آﻧﺠﺎﯾﯿﮑــﻪ ﻣﺪوﻻﺳــﯿﻮن ﮐﻨﺘــﺮل ﺗﻮﺳــﻂ ﻧﻤﻮﻧــﻪاي از ﺟﺮﯾــﺎن ﺧﺮوﺟــﯽ ﺻــﻮرت ﮔﺮﻓﺘــﻪ اﺳــﺖ‬
‫ﺗﺸﺪﯾﺪﻫﺎﯾﯽ در رﮔﻮﻻﺗﻮر ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻧﻮﯾﺰﻫﺎﯾﯽ را وارد ﺣﻠﻘﻪ ﮐﻨﺘﺮل ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ .4‬اﺳﭙﺎﯾﮑﻬﺎي ﻟﺒﻪ ﺷﮑﻞ ﻣﻮج ﺟﺮﯾﺎن ﻣﻨﺒـﻊ ﻧـﻮﯾﺰ دﯾﮕـﺮي ﻫﺴـﺘﻨﺪ ﮐـﻪ در اﺛـﺮ ﺧﺎزﻧﻬـﺎي ﺗﺮاﻧﺴـﻔﻮرﻣﺮ و‬
‫ﺟﺮﯾﺎن ﺑﺎزﯾﺎﻓﺖ ﯾﮑﺴﻮﮐﻨﻨﺪه ﺧﺮوﺟﯽ رﮔﻮﻻﺗﻮراﯾﺠﺎد ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ .5‬ﺑﺎ ﮐﻨﺘﺮل ﺟﺮﯾﺎن رﮔﻮﻻﺳﯿﻮن ﺑﺎر ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ ﺻﻮرت ﻧﻤﯽﮔﯿﺮد‪.‬‬

‫» ﻃﺮح ﭘﺎﯾﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﮐﻨﺘﺮل ﺟﺮﯾﺎن«‬

 ‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ ﺳﻮﯾﯿﭽﯿﻨﮓ‬
‫‪34‬‬
‫ﺣﺎﻟﺖ ﮐﻨﺘﺮل ﺟﺮﯾﺎن زﻣﺎﻧﯽ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ اﻧﺘﺨﺎب ﺧﻮﺑﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ‪:‬‬
‫اﻟﻒ‪ .‬ﺧﺮوﺟﯽ ﻣﻨﺒﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ ﺑﺼﻮرت ﯾﮏ ﻣﻨﺒﻊ ﺟﺮﯾﺎن ﯾﺎ ﯾﮏ وﻟﺘﺎژ ﺧﺮوﺟﯽ ﺧﯿﻠﯽ ﺑﺰرگ ﺑﺎ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ب‪ .‬ﭘﺎﺳﺦ دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ ﺳﺮﯾﻌﺘﺮي ﺑﺮاي ﯾﮏ ﻓﺮﮐﺎﻧﺲ ﺳﻮﺋﯿﭽﯿﻨﮓ داده ﺷﺪه ﻧﯿﺎز ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫پ‪ .‬ﮐﺎرﺑﺮد ﻣﺎ در ﯾﮏ ﻣﺒﺪل ‪ DC to DC‬ﺑﺎﺷﺪ در ﺣﺎﻟﯿﮑﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮات وﻟﺘﺎژ ورودي زﯾﺎد اﺳﺖ‪.‬‬
‫ت‪ .‬در ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻣﻮازي ﺷﺪن ﺑﺎ ﺑﺎر وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫ث‪ .‬در ﻣﺪارات ﭘﻮش ﭘﻮل زﻣﺎﻧﯿﮑﻪ ﺗﻌﺎدل ﻓﻠﻮي ﺗﺮاﻧﺴﻔﻮرﻣﺮ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ج‪ .‬در ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي ارزان ﻗﯿﻤﺖ ﮐﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﻗﻄﻌﺎت ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺑﻌﻀﯽ ﮐﻨﺘﺮﻟﺮﻫﺎي ﻧﻮع ﺟﺮﯾﺎن دراﯾﻨﺠﺎ آﻣﺪه اﺳﺖ‪:‬‬

‫‪Single Ended Controllers:‬‬ ‫‪Double Ended Controllers:‬‬
‫‪UC3842/43/45‬‬ ‫‪CU3825‬‬
‫‪MC34129‬‬ ‫‪UC1846/56‬‬
‫‪MC34065‬‬ ‫‪UCC18/28/3806‬‬
‫‪CA1523/24‬‬ ‫‪UCC18/28/3806‬‬
 ‫ﻣﺪارات ﻣﺠﺘﻤﻊ )‪» (IC‬ﮐﻨﺘﺮل ﮐﻨﻨﺪه ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ«‬
‫‪35‬‬

‫ﻣﻌﺮﻓﯽ ﺧﺎﻧﻮاده ‪ IC‬ﻫﺎي ‪ UC3842/3/4/5‬ﺑﺎ ﮐﻨﺘﺮل ﺟﺮﯾﺎن‪:‬‬

‫ﺗﺮاﺷﻪ ﻫﺎي ‪ UC1842/3/4/5‬اﻧﺘﺨـﺎب ﺧـﻮب و ﺑﻬﯿﻨـﻪاي ﺑـﺮاي ﻣﻨـﺎﺑﻊ ﺗﻐﺬﯾـﻪ ‪ OFF LINE‬و ‪ DC‬ﺑـﻪ ‪DC‬‬
‫ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺷﮑﻞ ﺻﻔﺤﻪ ﺑﻌﺪ دﯾﺎﮔﺮام ﭘﺎﯾﻪ اﯾﻦ ﺧﺎﻧﻮاده را ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ‪.‬‬
‫از وﯾﮋﮔﯿﻬﺎي اﯾﻦ ﺧﺎﻧﻮاده ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫‪ .1‬راه اﻧﺪازي ﺑﺎ ﺟﺮﯾﺎن ﮐﻤﺘﺮ از ‪1 mA‬‬
‫‪ .2‬دارا ﺑﻮدنﯾﮏ وﻟﺘﺎژ ﻣﺮﺟﻊ ﻣﻄﻤﺌﻦ و دﻗﯿﻖ ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده در ورودي ﺗﻘﻮﯾﺖ ﮐﻨﻨﺪه ﺧﻄﺎ‬
‫‪ .3‬ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻣﺤﺪود ﮐﺮدن ﺟﺮﯾﺎن‬
‫‪ .4‬دارا ﺑــﻮدن ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴــﺘﻮرﻫﺎي ﺧﺮوﺟــﯽ ﺑــﺎ ﺗﻮاﻧــﺎﯾﯽ دراﯾــﻮ ﮐــﺮدن ‪ MOSFET‬ﻫــﺎي ﻧــﻮع ‪N‬ﯾ ـﺎ‬
‫ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴﺘﻮرﻫﺎي ‪ BJT‬در ﺟﺮﯾﺎن ﻫﺎي ﺑﺎ ﭘﯿﮏ ﺑﺎﻻ‬
‫‪ .5‬ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺗﺎ ﻓﺮﮐﺎﻧﺲ ‪500 kHz‬‬
‫‪ .6‬دارا ﺑﻮدن ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻗﻄﻊ در ﺻﻮرت ﮐﺎﻓﯽ ﻧﺒﻮدن وﻟﺘﺎژ ورودي )‪(UVLO‬‬
‫ﺗﻔﺎوت اﺳﺎﺳﯽ ﺑﯿﻦ ‪ IC‬ﻫﺎي اﯾﻦ ﺧﺎﻧﻮاده در آﺳـﺘﺎﻧﻪ ‪ UVLO‬و زﻣـﺎن وﻇﯿﻔـﻪ )‪ (D.C‬آﻧﻬـﺎ ﻣـﯽﺑﺎﺷـﺪ ﮐـﻪ در‬
‫ﺟﺪول » ﻣﻘﺎدﯾﺮ ‪ UVLO‬و ‪ «DUTY CYCLE‬اﻧﺪازه آﻧﻬﺎ ﺑﺮاي ﺗﺮاﺷﻪ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ اﯾﻦ ﮔﺮوه داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫»دﯾﺎﮔﺮام داﺧﻠﯽ ﺗﺮاﺷﻪ ﻫﺎي ‪ UC3842/3/4/5‬ﺑﻪ ﻧﻘﻞ از ﻣﻮﺗﻮروﻻ«‬

‫ﺷﮑﻞ ﻓﻮق ﻧﻤﻮﻧﻪاي از ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﮐﻨﺘﺮل ﺟﺮﯾﺎن در اﯾﻦ ﺧﺎﻧﻮاده از ‪ IC‬ﻫﺎي ‪ PWM‬را ﻧﺸﺎنﻣﯽدﻫـﺪ‪ .‬ﻫﻤـﺎﻧﻄﻮر‬
‫ﮐﻪ در ﺷﮑﻞ دﯾﺪه ﻣﯽﺷﻮد اﺑﺘﺪا ﺟﺮﯾﺎن ﺑﻪ وﻟﺘﺎژ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﺪه و ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﻓﯿﻠﺘﺮ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﮔﺬر )‪(RC‬ﯾﺎ ﺗﺮاﻧﺴﻔﻮرﻣﺮ داده‬
 ‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ ﺳﻮﯾﯿﭽﯿﻨﮓ‬
‫‪36‬‬
‫ﺷﺪه و ﺑﻌﺪ وارد ﺗﺮاﺷﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬دﻟﯿﻞ اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﯿﻠﺘﺮﯾـﺎ ﺗﺮاﻧﺴـﻔﻮرﻣﺮ ﺟﻠـﻮﮔﯿﺮي از اﺳـﭙﺎﯾﮑﻬﺎي ﻣﻮﺟـﻮد در ﻟﺒـﻪ‬
‫ﺷﮑﻞ ﻣﻮج ﺟﺮﯾﺎن )ﮐﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺧﺎزﻧﯽ در ﮐﻠﮑﺘﻮر ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴﺘﻮر ﻗﺪرت ﻣﺪار ﺑﻮﺟﻮد ﻣﯽآﯾﺪ( ﻣﯽﺑﺎﺷـﺪ‪.‬‬
‫اﮔﺮ اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﮔﺬرا ﺗﻀﻌﯿﻒ ﻧﺸﻮد ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺼﻮرت دائﻣـﯽﭘـﺎﻟﺲ ﺧﺮوﺟـﯽ ‪ PWM‬را ﺣـﺬف ﮐﻨـﺪ‪ .‬ﺛﺎﺑـﺖ‬
‫زﻣﺎﻧﯽ ﻣﺪار ‪ RC‬ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻘﺮﯾﺒﺄ ﺑﺮاﺑﺮ ﻃﻮل ﻣﺪت وﺟﻮد اﺳﭙﺎﯾﮏ ﺑﺎﺷﺪ )ﻣﻌﻤﻮﻷ ﭼﻨﺪ ﺻﺪ ﻧﺎﻧﻮ ﺛﺎﻧﯿﻪ ﮐـﺎﻓﯽ اﺳـﺖ(‪ .‬در‬
‫ﺣﺎﻟﺖ اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﯿﻠﺘﺮ راﺑﻄﻪ ﭘﯿﮏ ﺟﺮﯾﺎن ﺣﺲ ﺷﻮﻧﺪه ﺑﺼﻮرت زﯾﺮ اﺳﺖ‪:‬‬
‫‪Ip = (Vc-1.4)/3Rs‬‬
‫در ﻓﺮﻣﻮل ﻓﻮق ‪ Vc‬وﻟﺘﺎژ ﺧﺮوﺟﯽ ﺗﻘﻮﯾﺖ ﮐﻨﻨﺪه ﺧﻄﺎ )‪ (E.A‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﺑﮑﺎرﮔﯿﺮي ﺗﺮاﻧﺴﻔﻮرﻣﺮ ﻗﺒﻞ از ﻓﯿﻠﺘﺮ ﺗﻠﻔﺎت ﺗﻮان در ﻣﻘﺎوﻣﺖ ‪ Rs‬و ﺧﻄﺎﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﺟﺮﯾﺎن ﻣﺒﻨﺎ اﯾﺠﺎد‬
‫ﻣﯽﺷﻮد ﮐﺎﻫﺶﯾﺎﻓﺘﻪ وﯾﮏ ﻧﻮع اﯾﺰوﻻﺳﯿﻮن ﺧﻮب ﻧﯿﺰ اﻧﺠﺎم ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻧﯿﺰ راﺑﻄﻪ ﭘﯿﮏ ﺟﺮﯾﺎن ﺣﺲ ﺷﻮﻧﺪه ﺑﺼﻮرت زﯾﺮ ﻣﯽﺑﺎ ﺷﺪ‪:‬‬

‫»ﺣﺎﻟﺖ ﮐﻨﺘﺮل ﺟﺮﯾﺎن«‬

‫ﺷﮑﻞ ﺻﻔﺤﻪ ﻗﺒﻞﯾﮏ ﻧﻮع ﺟﺒﺮان ﺳﺎزي ﺑﺮاي ﭘﺎﯾﺪاري در ﻫﺮ ﻧﻮع ﺗﻮﭘﻮﻟﻮژي ﺑﺎ ﮐﻨﺘﺮل ﺟﺮﯾﺎن ﺑﺠﺰ ﻣﺒﺪﻟﻬﺎي‬
‫ﻓﻼي ﺑﮏ و ﺑﻮﺳﺖ را ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬اﺟﺰاي ‪ Zf‬ﻗﻄﺒﯽ را ﺑﻪ ﺣﻠﻘﻪ ﻓﯿﺪﺑﮏ اﺿﺎﻓﻪ ﻣﯽﮐﻨﻨـﺪ ﮐـﻪ ﺻـﻔﺮ ﺣﺎﺻـﻞ از‬
‫ﺧﺎزن ﻓﯿﻠﺘﺮ ﺧﺮوﺟﯽ ﻣﺪار را از ﺑﯿﻦ ﻣﯽﺑﺮد‪.‬‬
 ‫ﻣﺪارات ﻣﺠﺘﻤﻊ )‪» (IC‬ﮐﻨﺘﺮل ﮐﻨﻨﺪه ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ«‬
‫‪37‬‬

‫»ﺟﺒﺮاﻧﺴﺎزي«‬

‫رﮔﻮﻻﺗﻮرﻫﺎي ﺑﻮﺳﺖ و ﻓﻼي ﺑﮏ ﺻﻔﺮي در ﻧﯿﻤﻪ راﺳﺖ ﺻﻔﺤﻪ ﻣﺨﺘﻠﻂ و در ﺗﺎﺑﻊ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﺎن دارﻧﺪ‪.‬ﯾـﮏ‬
‫ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺟﺒﺮاﻧﺴﺎزي ﺑﺮاي اﯾﻦ ﻣﺒﺪﻟﻬﺎ ﺑﺎ ﻫﺪف ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻗﻄﺒﯽ ﺗﻮﺳﻂ ‪ Cp‬و ‪ Rp‬در ﺷﮑﻞ ﺑﺎﻻ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺗﻘﻮﯾﺖ ﮐﻨﻨﺪه ﺧﻄﺎ در اﯾﻦ ﺗﺮاﺷﻪ ﻫﺎ ﻣﯽﺗﻮاﻧـﺪ ﺟﺮﯾـﺎن ﺑـﺮون دﻫـﯽ ﺗـﺎ ‪ 0.5 mA‬و درون دﻫـﯽ )‪ (SINK‬ﺗـﺎ‬
‫‪ 2mA‬را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺿﻤﻨﺄﯾﮏ ﻣﺤﺪودﯾﺘﯽ ﺑﺮاي ﻣﻘﺎوﻣﺖ ‪) Rf‬در ﻗﺴﻤﺖ ﺟﺒﺮاﻧﺴﺎز( ﺑﺼـﻮرت زﯾـﺮ داده ﺷـﺪه‬
‫اﺳﺖ‪:‬‬
‫)‪Rf (min) = [VE.A (max)-2.5]/0.5 (mA) = 7 (kΩ‬‬

‫ﺳﺮي ﺧﺎﻧﻮاده ﺗﺮاﺷﻪ ﻫﺎي ‪ UC3842/3/4/5‬ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻫﻤﺰﻣﺎﻧﯽ )اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﺮﮐﺎﻧﺲ ﻧﻮﺳـﺎن ﺳـﺎز ﺧـﺎرﺟﯽ‬
‫ﺑﺠﺎي ﻧﻮﺳﺎن ﺳﺎز داﺧﻠﯽ( را دارا ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺳﺎده ﺗﺮﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻣﺪاري در ﺷـﮑﻞ ﺻـﻔﺤﻪ ﺑﻌـﺪ ﻧﺸـﺎن داده ﺷـﺪه‬
‫اﺳﺖ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ ﮐﻪ ﻓﺮﮐﺎﻧﺲ ﻧﻮﺳﺎن ﺳﺎز داﺧﻠﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﮐﻤﺘﺮ از ﻓﺮﮐﺎﻧﺲ ﭘﺎﻟﺲ ﺧﺎرﺟﯽ ﺑﺎﺷﺪ )ﺑﻄـﻮر‬
‫ﻧﻤﻮﻧﻪ ‪ %20‬ﻓﺮﮐﺎﻧﺲ ﺧﺎرﺟﯽ ﺑﺎ داﻣﻨﻪ ‪.(0.5 V‬‬
 ‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ ﺳﻮﯾﯿﭽﯿﻨﮓ‬
‫‪38‬‬
‫‪ PWM‬ﻫﺎ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪﯾﮏ ‪ CLOCK‬آﻧﺎﻟﻮگﯾﺎ دﯾﺠﯿﺘﺎﻟﯽ )ﻣﺜﻞ ﺗﺮاﺷﻪ ‪555‬ﯾﺎﯾﮏ ﻣﯿﮑﺮوﭘﺮوﺳﺴﻮر ﺑﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪ‬
‫ﻧﺮم اﻓﺰاري( ﺑﺼﻮرت ﺷﮑﻞ ﺻﻔﺤﻪ ﺑﻌﺪ ﻣﺘﺼﻞ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫»ﻧﺤﻮه اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﻮﺳﺎن ﺳﺎز ﺧﺎرﺟﯽ«‬

 ‫ﻣﺪارات ﻣﺠﺘﻤﻊ )‪» (IC‬ﮐﻨﺘﺮل ﮐﻨﻨﺪه ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ«‬
‫‪39‬‬
‫ﻣﻌﺮﻓﯽ ﺗﺮاﺷﻪ ﻫﺎي ‪ L5991‬و ‪ L5991A‬ﺑﺎ ﮐﻨﺘﺮل ﺟﺮﯾﺎن‪:‬‬

‫اﯾﻦ ‪ IC‬از ﺟﻤﻠﻪ ‪ PWM‬ﻫﺎي ﻋﺮﺿﻪ ﺷﺪه ﺑﺎ ﮐﻨﺘﺮل ﺟﺮﯾﺎن و اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺑﺮاي ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي ‪OFF‬‬
‫‪ LINE‬و ‪ DC‬ﺑــﻪ ‪ DC‬ﻣــﯽﺑﺎﺷــﺪ‪ .‬ﺷــﮑﻞ ﺻــﻔﺤﻪ ﺑﻌــﺪ دﯾــﺎﮔﺮام داﺧﻠــﯽاﯾـﻦ ﺗﺮاﺷــﻪ را ﻧﺸــﺎن ﻣــﯽدﻫــﺪ‪ .‬از ﺟﻤﻠــﻪ‬
‫وﯾﮋﮔﯿﻬﺎياﯾﻦ ﺗﺮاﺷﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬

‫‪ .1‬ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻓﺮﮐﺎﻧﺴﯽ ﺗﺎ ‪1 MHz‬‬

‫‪ .2‬ﺟﺮﯾﺎن راه اﻧﺪازي ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 120 µA‬ﺑﺮاي ‪IC‬‬

‫‪ .3‬ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ دراﯾﻮ ﮐﺮدن ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴﺘﻮرﻫﺎي ﺧﺮوﺟﯽ ‪ PWM‬ﺑﺎ ﺟﺮﯾﺎن ﺑﺎﻻ‬

‫‪ .4‬زﻣﺎن وﻇﯿﻔﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي )‪ %100‬و ‪ %50‬ﺑﺮاي ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻣﺤﺪودﯾﺖ(‬

‫‪ .5‬ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺣﺎﻟﺖ ‪STANDBY‬‬

‫‪ .6‬ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺣﺎﻟﺖ راه اﻧﺪازي ﻧﺮم )‪ (SOFT START‬ﻗﺎﺑﻞ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي‬

‫‪ .7‬اﯾﺠﺎد ﻓﻮاﺻﻞ ﺧﺎﻟﯽ ﺑﻪ ﻣﺪت ‪ 100 ns‬ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده در ﺣﺎﻟﺖ ﺣﺲ ﺟﺮﯾﺎن‬

‫‪ .8‬ﻏﯿﺮ ﻓﻌﺎل ﮐﺮدن ﺗﺮاﺷﻪ ﺑﺎ اﻋﻤﺎل وﻟﺘﺎژ ﺧﺎرﺟﯽ‬

 ‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ ﺳﻮﯾﯿﭽﯿﻨﮓ‬
‫‪40‬‬

‫» دﯾﺎﮔﺮام داﺧﻠﯽ ﺗﺮاﺷﻪ ‪«L5991/1A‬‬

‫ﺗﻮﺳﻂ ﭘﺎﯾﻪ ‪ (SYNC) 1‬دراﯾﻦ ﺗﺮاﺷﻪ ﻣﯽﺗﻮان ‪ IC‬ﻫﺎي دﯾﮕﺮ را ﻫﻤﺰﻣﺎن ﮐﺮد )‪ .(MASTER‬دراﯾﻦ ﺻـﻮرت‬
‫ﭘﺎﻟﺲ ﻣﺜﺒﺘﯽ در ﻟﺒﻪ ﭘﺎﯾﯿﻦ روﻧﺪه ﻧﻮﺳﺎن ﺳﺎز داﺧﻠﯽ دراﯾﻦ ﭘﺎﯾﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽﺷـﻮد‪ .‬ﻋﻤﻠﯿـﺎت ﻫﻤﺰﻣـﺎﻧﯽ ﺑﻮﺳـﯿﻠﻪ ﯾـﮏ‬
‫ﺳﯿﮕﻨﺎل ﺧﺎرﺟﯽ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد )‪ .(SLAVE‬دراﯾﻦ ﺣﺎل ﻓﺮﮐـﺎﻧﺲ ﻧﻮﺳـﺎن ﺳـﺎز داﺧﻠـﯽ ﺑﺎﯾـﺪ ﮐﻤﺘـﺮ از‬
‫ﻓﺮﮐﺎﻧﺲ ‪ CLOCK‬ﺧﺎرﺟﯽ ﺑﺎﺷﺪ )ﺑﻄﻮر ﻧﻤﻮﻧﻪ ‪ 10‬ﺗﺎ ‪.(%20‬‬

‫ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻓﺮﮐﺎﻧﺴﯽ ﺗﻮﺳﻂ دو ﻣﻘﺎوﻣﺖ ‪ RA‬و ‪RB‬‬

‫و ﯾﮏ ﺧﺎزن ‪CT‬‬
 ‫ﻣﺪارات ﻣﺠﺘﻤﻊ )‪» (IC‬ﮐﻨﺘﺮل ﮐﻨﻨﺪه ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ«‬
‫‪41‬‬
‫»ﻧﺤﻮه اﺗﺼﺎل ﻗﻄﻌﺎت ﻧﻮﺳﺎن ﺳﺎز«‬

‫ﺗﻘﻮﯾﺖ ﮐﻨﻨﺪه ﺧﻄﺎ دراﯾﻦ ‪ IC‬داراي ‪ SLEW RATE‬ﺑﺎﻻﯾﯽ ﺑﻮده و ﺟﺒﺮان ﺳﺎزي ﻧﯿﺰﺑﯿﻦ ﭘﺎﯾﻪ ‪(Vfb) 5‬اﯾـﻦ‬
‫ﺗﻘﻮﯾﺖ ﮐﻨﻨﺪه و ﭘﺎﯾﻪ ‪ (Comp) 6‬ﺻﻮرت ﻣﯽﮔﯿﺮد‪.‬‬

‫ﻋﻤﻠﮑﺮد راه اﻧﺪازي ﻧﺮم دراﯾﻦ ﺗﺮاﺷﻪ ﺗﻮﺳﻂ اﺗﺼﺎل ﺧﺎزﻧﯽ ﺑـﻪ ﭘﺎﯾـﻪ ‪ (SS) 7‬ﺻـﻮرت ﻣـﯽﮔﯿـﺮد‪ .‬ﺧـﺎزن ﺗـﺎ‬
‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ وﻟﺘﺎژ ‪ 7 V‬ﺷﺎرژﻣﯽﺷﻮد‪ .‬دراﯾﻦ ﻣﺪت ﺧﺮوﺟﯽ ﺗﻘﻮﯾﺖ ﮐﻨﻨﺪه ﺧﻄـﺎ )‪ (E.A‬ﺑﺼـﻮرت ﺧﻄـﯽ واز ﺻـﻔﺮ‬
‫ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻦ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﯾﮏ ﺣﺎﻟﺖ ﭘﺎﯾﺪار ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺣﻠﻘﻪ ﻓﯿﺪﺑﮏ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﺷﻮد ﺑﺮﺳﺪ‪ .‬ﻣﺎﮐﺰﯾﻤﻢ زﻣﺎن‬
‫راه اﻧﺪازي ﻧﺮم )ﻣﻌﻤﻮﻻ درﺣﺪ ﻣﯿﻠﯽ ﺛﺎﻧﯿﻪ( ﺑﺼﻮرت زﯾﺮاﺳﺖ‪:‬‬

‫)‪Tss = (3Rs×Ipeak)/(Issc×Css‬‬

‫دراﯾﻦ راﺑﻄﻪ ‪ Ipeak‬ﺟﺮﯾﺎن ﭘﯿﮏ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺣﺲ ﮐﻨﻨﺪه ﺟﺮﯾﺎن و ‪ Issc‬ﻣﻨﺒﻊ ﺟﺮﯾﺎن داﺧﻠﯽ ‪ IC‬ﺑـﺮاي ﺷـﺎرژ‬
‫ﺧﺎزن راه اﻧﺪازي ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﺣﺎﻟﺘﯽ ﮐـﻪ وﻟﺘـﺎژ ﭘﺎﯾـﻪ ‪ (Isen) 13‬ﺑﯿﺸـﺘﺮ از‪ 1.2‬وﻟـﺖ ﮔـﺮدد )ﺣﺎﻟـﺖ ‪HICCUP‬‬
‫ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽﺷﻮد( ﺗﺮاﺷﻪ ﺧﺎﻣﻮش ﮔﺸﺘﻪ و ﺧﺎزن راه اﻧﺪازي ﻧﺮم وﻗﺴﻤﺖ راه اﻧﺪازي ﺑﺎﻋﯿﺐ )‪ (FAULT S.S‬ﺷﺮوع‬
‫ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺷﮑﻞ زﯾﺮ ﻧﻤﻮدار زﻣﺎﻧﯽاﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ را ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ‪.‬‬

‫»ﻧﻤﻮدار زﻣﺎﻧﯽ ﻋﻤﻠﮑﺮد ‪«HICCUP‬‬

 ‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ ﺳﻮﯾﯿﭽﯿﻨﮓ‬
‫‪42‬‬
‫ﮐﺎرﮐﺮد ﺑﺨﺶ ‪ UVLO‬دراﯾـﻦ ‪ IC‬ﺑـﺮاي وﻟﺘﺎژﻫـﺎي ‪ OFF‬و ‪ (15 V–10 V) ON‬و ﺗﻮﺳـﻂ ﺗﺮﯾﮕﺮاﺷـﻤﯿﺖ‬
‫داﺧﻠﯽ ‪ PWM‬ﺻﻮرت ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ .‬دﯾﻮد زﻧﺮ ‪ 25 V‬از اﻋﻤﺎل وﻟﺘﺎژﻫﺎي ﺑﯿﺶ از ﺣﺪ ﺑﻪ ﺗﺮاﺷﻪ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺨﺶ ﺧﺮوﺟﯽ ‪ IC‬ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ دراﯾﻮ ﮐﺮدن ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴﺘﻮرﻫﺎي ‪ BJT‬ﺑﺎ ﭘﯿﮏ ﺟﺮﯾﺎن ‪ 1.6 A‬ﺑﺮاي ﺑﺮون دﻫﯽ و ‪2 A‬‬
‫ﺑﺮاي درون دﻫﯽ )‪ (SINK‬را دارد‪ .‬دراﯾﻮ ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴﺘﻮرﻫﺎي ‪ MOSFET‬ﻗـﺪرت ﺑـﺎ ﺟﺮﯾـﺎن ‪ 1 A‬ﻧﯿـﺰ اﻣﮑـﺎن ﭘـﺬﯾﺮ‬
‫اﺳــﺖ‪ .‬ﺗﺮاﺗﺰﯾﺴــﺘﻮرﻫﺎي ﺧﺮوﺟــﯽ از ﯾــﮏ زوج دارﻟﯿﻨﮕﺘــﻮن )ﺑﺼــﻮرت ‪ (NPN‬وﯾــﮏ ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴــﺘﻮر ‪VDMOS‬‬
‫ﺑﺼﻮرت ﺗﻮﺗﻢ ﭘﻞ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه اﻧﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻧﯿﺎزي ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از دﯾﻮد در ﭘﺎﯾـﻪ ‪ (OUT) 10‬ﺟﻬـﺖ ﺟﻠـﻮﮔﯿﺮي از‬
‫ﻣﻨﻔﯽ ﺷـﺪن وﻟﺘـﺎژاﯾـﻦ ﭘﺎﯾـﻪ ﻧﯿﺴـﺖ‪ .‬وﺟـﻮد دﯾـﻮدزﻧﺮ ‪ 13 V‬درﺑـﯿﺲ ‪ BJT‬و ‪ GATE‬ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴـﺘﻮر ‪ MOS‬اﻣﮑـﺎن‬
‫ﺑﮑﺎرﮔﯿﺮي وﻟﺘﺎژﻫﺎي ﺑﺎﻻﺗﺮ در ﭘﺎﯾﻪ ‪ (Vc) 9‬را ﺑﺪون ﺧﻄﺮ آﺳﯿﺐ دﯾﺪﮔﯽ ﻣﻮﺟﺐ ﻣﯽﺷـﻮد‪ .‬در ﺷـﺮاﯾﻂ ‪UVLO‬‬
‫ﭘﺎﯾﻪ ‪ 10‬در وﻟﺘﺎژﭘﺎﯾﯿﻦ ﻧﮕﻬﺪاﺷﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬

‫ﭘﺎﯾﻪ ‪ (PGND) 11‬زﻣﯿﻦ ﻗﺪرت ﻣﺪار ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ وﭘﺎﯾﻪ ‪ (SGND) 12‬ﻧﯿﺰ زﻣﯿﻦ ﺳﯿﮕﻨﺎل ﺑﻮده و ﺗﻤـﺎم اﺗﺼـﺎﻻت‬
‫ﺑﺨﺸﻬﺎي ﺧﺎرﺟﯽ ﺑﻪاﯾﻦ ﭘﺎﯾﻪ ﻣﺘﺼﻞ ﻣﯽﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﮐﻨﺘﺮل و ﻣﺤﺪود ﮐﺮدن ﺟﺮﯾﺎن دراﯾﻦ ‪ PWM‬ﺑﺎ اﺗﺼﺎل ﯾﮏ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺣﺲ ﮐﻨﻨـﺪه ﺟﺮﯾـﺎن ‪ Rs‬ﺑـﯿﻦ‬
‫ﭘﺎﯾﻪ ‪ (Isen) 13‬و زﻣﯿﻦ ﺻﻮرت ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ .‬در ﺻﻮرﺗﯿﮑﻪ وﻟﺘﺎژ ﭘﺎﯾـﻪ ‪ 13‬ﺑـﻪ ‪ 1.2 V‬ﺑﺮﺳـﺪ ‪ IC‬ﻏﯿﺮﻓﻌـﺎل ﻣـﯽﮔـﺮدد‬
‫وﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ دارﯾﻢ‪:‬‬

‫‪Imax = 1.2 (V)/Rs‬‬

‫درﺣﺎﻟﺖ ﺣﺲ ﺟﺮﯾﺎن ﻧﯿﺰ راﺑﻄﻪاي ﺑﻪ ﺷﮑﻞ زﯾﺮ دارﯾﻢ‪:‬‬

‫‪Ip = (Vcomp-1.4)/3Rs‬‬
 ‫ﻣﺪارات ﻣﺠﺘﻤﻊ )‪» (IC‬ﮐﻨﺘﺮل ﮐﻨﻨﺪه ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ«‬
‫‪43‬‬

‫»ﺷﻤﺎي داﺧﻠﯽ ﻗﺴﻤﺖ ﺣﺲ ﺟﺮﯾﺎن«‬

‫در ﻓﺮﻣﻮل ﻗﺒﻞ ‪ Vcomp‬وﻟﺘﺎژ ﺧﺮوﺟﯽ ﺗﻘﻮﯾﺖ ﮐﻨﻨﺪه ﺧﻄﺎ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺑﺮاي ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ درﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﻮﯾﺰ )ﺑﻄﻮر ﻋﻤﺪه اﺳﭙﺎﯾﮑﻬﺎي ﻣﻮﺟﻮد در ﻟﺒﻪ ﺷﮑﻞ ﻣﻮج ﺟﺮﯾﺎن ﺣﺲ ﺷﻮﻧﺪه( ﯾﮏ‬
‫ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺧﺎﻟﯽ ﺑﻪ ﻣﺪت ‪ 100 ns‬ﺑﺼﻮرت ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه در ﺷﮑﻞ ﻓﻮق ﺑﺮاي ﮐﺎﻫﺶ ﯾـﺎ ﺻـﺎف ﮐـﺮدن ﺧﺮوﺟـﯽ‬
‫ﻓﯿﻠﺘﺮ ‪ RC‬ﺑﮑﺎرﺑﺮده ﺷﺪه ﺑﻌﺪاز ﻣﻘﺎوﻣﺖ ‪) Rs‬ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ اﺳﭙﺎﯾﮏ ﺟﺮﯾﺎن( ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻔﯿﺪ واﻗﻊ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬

‫ازﻃﺮﯾﻖ ﭘﺎﯾﻪ ‪ (DIS) 14‬و ﺑﺎ اﻋﻤﺎل ﯾـﮏ وﻟﺘـﺎژ ﺑﯿﺸـﺘﺮ از ‪ 2.5 V‬ﻣـﯽﺗـﻮان ﺗﺮاﺷـﻪ را ﻏﯿـﺮ ﻓﻌـﺎل ﮐـﺮد‪ .‬ﺑـﺮاي‬
‫‪ RESTART‬ﮐﺮدن ﺗﺮاﺷﻪ ﻣﯽﺑﺎﯾﺴﺖ وﻟﺘﺎژ ﭘﺎﯾـﻪ ‪ (Vcc) 8‬زﯾـﺮ آﺳـﺘﺎﻧﻪ ‪ UVLO‬ﮐﺸـﯿﺪه ﺷـﻮد‪ .‬ازاﯾـﻦ ﭘﺎﯾـﻪ ﺑـﺮاي‬
‫ﺣﻔﺎﻇﺖ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ‪ OVERVOLTAGE‬ﻧﯿﺰ ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻬﺮه ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬

‫ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺣﺎﻟﺖ ‪ STANDBY‬اﻧﺘﺨﺎب ﺑﻬﯿﻨﻪاي ﺑﺮاي ﻣﺒﺪﻟﻬﺎي ﻓﻼي ﺑﮏ ﻣﯽﺑﺎﺷـﺪ‪.‬اﯾـﻦ ﻋﻤﻠﮑـﺮد در ﺷـﺮاﯾﻂ‬
‫ﮐﻢ ﺑﺎر وﺑﺎ ﮐﺎﻫﺶ ﻓﺮﮐﺎﻧﺲ ﻧﻮﺳﺎن ﺳﺎز داﺧﻠﯽ رخ ﻣﯽدﻫﺪ‪.‬اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﺑﺎر از ﯾﮏ آﺳﺘﺎﻧﻪ ﻣﻌﯿﻦ از ﺑﯿﻦ‬
‫ﻣﯽرود‪ .‬ﺷﮑﻞ زﯾﺮ ﻧﻤﻮدار و دﯾﺎﮔﺮاماﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ را ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ‪.‬‬
 ‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ ﺳﻮﯾﯿﭽﯿﻨﮓ‬
‫‪44‬‬

‫»دﯾﺎﮔﺮام ﺣﺎﻟﺖ ‪ STANDBY‬در ﺗﺮاﺷﻪ«‬

 ‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ ﺳﻮﯾﯿﭽﯿﻨﮓ‬
‫‪45‬‬

‫ﻨﺎ ﻊ و ﻣﺂ ﺬ ‪:‬‬
‫‪ .1‬اﺻﻮل و راﻫﻨﻤﺎي ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﻨﺒﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ ﺳﻮﯾﯿﭽﯿﻨﮓ‪ ،‬ﻣﺘﺮﺟﻢ‪ :‬ﻣﻬﺪي ﻧﯿﮑﺨﻮاه‪ ،‬ﻧﺎﺷﺮ‪ :‬اﻧﺘﺸﺎرات‬
‫واژﮔﺎن و وﺻﺎل‪ ،‬ﺗﻬﺮان ‪) 1388‬ﭼﺎپ ﺷﺸﻢ(‬

‫‪ .2‬ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻐﺬﯾﻪ ﺳﻮﯾﯿﭽﯿﻨﮓ‪ ،‬ادﯾﺐ اﺑﺮﯾﺸﻤﯽﻓﺮ‪ ،‬ﻧﺎﺷﺮ‪ :‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻢ و ﺻﻨﻌﺖ اﯾﺮان‪ ،‬ﺗﻬﺮان ‪1389‬‬

‫‪Data sheets of Motorola company .3‬‬

‫‪Data sheets of STMicroelectronics company .4‬‬