Professional Documents
Culture Documents
Projektowanie architektoniczne
i konstrukcyjne budynków w systemie YTONG
Projektowanie architektoniczne:
dr inż. arch. Przemysław Markiewicz
Projektowanie konstrukcyjne:
dr inż. Piotr Matysek
PROJEKTOWANIE ARCHITEKTONICZNE
I KONSTRUKCYJNE BUDYNKÓW
W SYSTEMIE YTONG
wydanie I
marzec 2007
Copyright © by Xella Polska sp. z o.o.
Warszawa 2007
Żadna część tej pracy nie może być powielana i rozpowszechniana bez pisemnej zgody wydawcy.
SPIS TREŚCI
2. WYROBY YTONG 8
2.1. Bloczki YTONG 8
2.2. Nadproża YTONG 9
2.3. Elementy wielkoformatowe ze zbrojonego betonu komórkowego 13
2.4. Elementy dodatkowe 14
2.5. Zaprawy 14
2.6. Akcesoria YTONG 14
3 4
7
2
1. Ściana zewnętrzna nośna - bloczek YTONG szer. 365 mm. 6. Wieniec żelbetowy w kształtce YTONG U.
2. Ściana wewnętrzna nośna - bloczek YTONG szer. 240 mm. 7. Element docieplenia wieńca YTONG ( 75+40 mm).
3. Ściana działowa - bloczek YTONG szer. 115 mm. 8. Nadproże żelbetowe w kształtce YTONG U.
4. Strop z płyt stropowych YTONG gr. 240 mm. 9. Żelbetowy wieniec z nadprożem w kształtce YTONG U.
5. Płyty stropowe YTONG przewieszone w miejscu balkonu. 10. Kształtka YTONG U nakrywająca murłatę więźby dachowej.
Rys. 1.1. Przykład niepodpiwniczonego budynku piętrowego z poddaszem nieużytkowym, wykonanego w technologii YTONG
6
1. Ściana zewnętrzna nośna - bloczek YTONG szer. 365 mm
2. Ściana wewnętrzna nośna - bloczek YTONG szer. 240 mm
3. Ściana działowa - bloczek YTONG szer. 115 mm
4. Strop z płyt stropowych YTONG gr. 240 mm
5. Płyty stropowe YTONG przewieszone w miejscu balkonu
6. Wieniec żelbetowy w kształtce YTONG U
7. Element docieplenia wieńca YTONG ( 75+40 mm)
8. Nadproże żelbetowe w kształtce YTONG U
9. Żelbetowy wieniec z nadprożem w kształtce YTONG U
10. Kształtka YTONG U nakrywająca murłatę więźby dachowej
11. Podciąg żelbetowy podtrzymujący płyty stropowe YTONG 0
30
10
25
+592
24
6 8 4 11 4 3
2 + (13 x 20) = 262 cm
+306
24
wysokość kondygnacji w stanie surowym
5 9 6 4
2 + (14 x 20) = 282 cm
1 2
±00
2
Rys. 1.2. Przykład niepodpiwniczonego budynku piętrowego z poddaszem nieużytkowym, wykonanego w technologii YTONG - przekrój
Skala 1:50
7
2. WYROBY YTONG miarowa bloczków YTONG (± 1 mm) pozwala na idealne
dopasowanie elementów do siebie. System pióro-wpust
Beton komórkowy jest materiałem nieszkodliwym dla eliminuje spoiny pionowe, można murować tylko na po-
środowiska, a ze względu na mineralne pochodzenie ziomą zaprawę do cienkich spoin. Na wymurowanych
gwarantuje niepalność i najwyższy stopień ochrony ścianach stosuje się tynk mineralny, którego mała gru-
przeciwogniowej. bość (zewnętrzny 15 mm, wewnętrzny gr. 5 mm) dzięki
Elementy systemu YTONG są wytwarzane z „piaskowego” gładkiej powierzchni lica ścian ogranicza jego zużycie
betonu komórkowego (bez dodatku popiołów lotnych). i przyspiesza prace wykończeniowe.
Produkty systemu YTONG oznaczone są symbolami, W systemie YTONG dostępne są następujące bloczki:
które zawierają następujący kod: • Bloczki YTONG profilowane na pióro i wpust z uchwy-
• Litery PP są oznaczeniem bloczków o dużej dokład- tem montażowym S+GT – Przeznaczone są do wzno-
ności wymiarów do murowania na cienką spoinę szenia jednowarstwowych murów konstrukcyjnych
• Towarzysząca literom PP liczba (1,5; 2; 3; 4 i 5) okre- z cienkimi spoinami. Dzięki profilowanej na pióro
śla średnią wytrzymałość na ściskanie (MPa) w stanie i wpust powierzchni czołowej nie wypełnia się zapra-
wilgotności 6 ± 2% wą spoiny pionowej. Dodatkowo w powierzchniach
• Liczby za kreską ukośną – 0,35; 0,40; 0,50; 0,60 i 0,70 czołowych wyfrezowane są uchwyty ułatwiające prze-
oznaczają górną granicę gęstości objętościowej beto- noszenie i ustawianie bloczków.
nu komórkowego w stanie suchym • Bloczki YTONG profilowane na pióro i wpust S – Pro-
• S oznacza powierzchnię czołową profilowaną na pióro dukty te wykonywane są na indywidualne zamówienie.
i wpust Przeznaczone są do wznoszenia jednowarstwowych
• Napis bez litery S dotyczy bloczków z gładką po- murów konstrukcyjnych z cienkimi spoinami. Dzięki
wierzchnią czołową profilowanej na pióro i wpust powierzchni czołowej
• GT odnosi się do bloczków z uchwytem montażowym nie wypełnia się zaprawą spoiny pionowej.
• Bloczki produkowane są w pięciu odmianach: • Bloczki YTONG gładkie z uchwytem montażowym GT
• PP1,5/0,35 – Służą do wznoszenia ścian piwnic z wypełnionymi
• PP2/0,4 spoinami pionowymi. Dodatkowo w powierzchniach
• PP3/0,5 czołowych wyfrezowane są uchwyty ułatwiające prze-
• PP4/0,6 noszenie i ustawianie bloczków.
• PP5/0,7 • Bloczki YTONG gładkie do ścian działowych – są to ele-
• Litera U jest firmowym oznaczeniem kształtek nad- menty przeznaczone do wznoszenia ścianek działowych
prożowych. Kształtki nadprożowe oznaczone są sym- • Bloczki YTONG uzupełniające przeznaczone do uzu-
bolami: U17,5; U24; U30; U36,5 i U40. pełniania ścian o wysokości nie będącej wielokrotno-
ścią 20 cm
• Bloczki YTONG gładkie – obudowa wanien, wnęk
2.1. Bloczki YTONG i szaf – Przeznaczone do prac modernizacyjnych
i wykończeniowych. Wykorzystywane mogą być do
Bloczki YTONG przeznaczone są między innymi do zabudowy wnęk, wykonywania przepierzeń, obudowy
wznoszenia ścian jednowarstwowych. Współczynnik wanien, brodzików i umywalek, półek oraz szafek ła-
przenikania ciepła dla bloczków YTONG PP2/0,4 o gru- zienkowych, kuchennych itd. Bloczki YTONG gładkie
bości 40 cm wynosi U = 0,26 W/m2K. Dokładność wy- oferowane są również w pakietach.
Wymiary
Oznaczenie Profilowanie Gęstość obj. Ciężar obj. długość wysokość szerokość
[kN/m3] [kN/m3] (± 1,5 mm) (± 1,0 mm) (± 1,5 mm)
PP1,5/0,35 S+GT 350 4,5 300, 365, 400
PP2/0,4 -, S, S+GT 400 5,0 199 (150, 175, 200)*
PP3/0,5 S, S+GT 500 6,0 599 (i 399 dla 240, 300, 365, 400
PP4/0,6 -, S, S+GT, GT 600 7,0 szer. 115) (50, 75)**, (100, 115)***
PP5/0,7 GT 700 8,0 240
* profilowanie S, tylko z piórem i wpustem ** gładkie i tylko w klasach PP2 i PP4 *** gładkie i tylko w klasie PP4
8
a)
199
199
199
599 9
400 59 599
(24 200 36
0, 3
00, (24 5
365 (15 0)
0, 1
) 75)
b)
99
c)
(399)
199
365
599 599
400
11 5 (24
0, 3
00,
365 7 28 7 46
)
10
8
22
51 5 5
Nadproża YTONG wykonane są ze zbrojonego betonu • Prefabrykowana belka nadprożowa YTONG YN – Wy-
komórkowego i przeznaczone do przekrywania otwo- konana ze zbrojonego betonu komórkowego. Wysokość
rów okiennych i drzwiowych. Spełniają funkcję nośną, – 25 cm. Maksymalna szerokość przekrywanego otworu
a w przypadku ścian zewnętrznych zapewniają odpo- – 175 cm. Stosowane są do otworów okiennych, drzwio-
wiednią izolacyjność cieplną bez dodatkowego docieple- wych i ścianek działowych. W przypadku ścian zewnętrz-
nia. Dzięki stosowaniu nadproży uzyskuje się jednakowe nych zapewniają odpowiednią izolacyjność cieplną bez
podłoże pod tynk na całej powierzchni ściany. Gotowe dodatkowego docieplenia. Bardzo łatwe i szybkie w za-
nadproża YTONG zastępują nadproża betonowe, wylewa- stosowaniu.
ne na budowie. Są bardzo łatwe i szybkie w zastosowaniu
– montaż zajmuje dwóm osobom kilkanaście minut.
9
Opis elementu Długość Wysokość Szerokość Maks. szer. Długość Maksymalne Masa
przekrywan. oparcia obciążenie elementu
otworu obliczeniowe
[cm] [cm] [cm] [cm] [cm] [kN/m] [kg]
YN-130/20 129 0 25,0 20,0 90 20 22,5 65
YN-150/20 149,0 25,0 20,0 110 20 22,5 75
YN-175/20 174,0 25,0 20,0 135 20 16,3 88
YN-200/20 199,0 25,0 20,0 150 25 17,5 100
YN-130/24 129,0 25,0 24,0 90 20 22,5 78
YN-150/24 149,0 25,0 24,0 110 20 22,5 90
YN-175/24 174,0 25,0 24,0 135 20 17,5 105
YN-200/24 199,0 25,0 24,0 150 25 18,8 120
YN-225/24 224,0 25,0 24,0 175 25 16,3 135
YN-130/30 129,0 25,0 30,0 90 20 22,5 98
YN-150/30 149,0 25,0 30,0 110 20 22,5 113
YN-175/30 174,0 25,0 30,0 135 20 22,5 131
YN-200/30 199,0 25,0 30,0 150 25 20,0 150
YN-225/30 224,0 25,0 30,0 175 25 18,8 169
YN-130/36,5 129,0 25,0 37,0 90 20 22,5 119
YN-150/36,5 149,0 25,0 37,0 110 20 22,5 137
YN-175/36,5 174,0 25,0 37,0 135 20 22,5 159
YN-200/36,5 199,0 25,0 37,0 150 25 20,0 182
YN-225/36,5 224,0 25,0 37,0 175 25 18,8 205
• Prefabrykat nadproża zespolonego YTONG YF bości muru elementy układane są jako pojedyncze,
– Wykonany ze zbrojonego betonu komórkowego. podwójne lub potrójne. Dla uzyskania nadproża ze-
Wysokość – 12,4 cm. Maksymalna szerokość prze- spolonego, elementy należy nadmurować warstwą
krywanego otworu – 250 cm. W zależności od gru- bloczków.
Opis elementu Długość Wysokość Szerokość Maks. szer. prze- Długość oparcia Masa elementu
krywan. otworu
[cm] [cm] [cm] [cm] [cm] [kg]
YF-130/11,5 130,0 12,4 11,5 90 20 19,2
YF-150/11,5 150,0 12,4 11,5 110 20 22,2
YF-175/11,5 175,0 12,4 11,5 125 25 25,9
YF-200/11,5 200,0 12,4 11,5 150 25 29,6
YF-225/11,5 225,0 12,4 11,5 175 25 33,3
YF-250/11,5 250,0 12,4 11,5 200 25 37,0
YF-275/11,5 275,0 12,4 11,5 225 25 40,7
YF-300/11,5 300,0 12,4 11,5 250 25 44,4
YF-130/17,5 130,0 12,4 17,5 90 20 28,2
YF-150/17,5 150,0 12,4 17,5 110 20 32,6
YF-175/17,5 175,0 12,4 17,5 125 25 38,0
YF-200/17,5 200,0 12,4 17,5 150 25 43,4
YF-225/17,5 225,0 12,4 17,5 175 25 48,8
YF-250/17,5 250,0 12,4 17,5 200 25 54,3
YF-275/17,5 275,0 12,4 17,5 225 25 59,7
YF-300/17,5 300,0 12,4 17,5 250 25 65,1
10
a) b)
0 50,
130 , 22
124
0 0
250
0 0)
0, 2 300
0 , 175 750, 0 50)
11 5 0
(15 2500,
2 130 0 , 22
20 0
(17 50,
5)
, 17
00
200 (15
(24
0, 3
00,
365
)
≥15 ≥15
249
249
≥15
≥15
200 240
≥15 ≥15
249
249
≥15
≥15
300 365
Rys. 2.3. Belki nadprożowe YTONG YN – rozmieszczenie zbrojenia w przekroju podłużnym i przekrojach poprzecznych
Skala 1:10
11
L ≤ 3000
124
50 ≤ s ≤ 150
37,5 + 5
124
124
50
37,5 + 5
≥25 ≥25 ≥25 ≥25
115 175
Rys. 2.4. Prefabrykaty YTONG YF do nadproży zespolonych – rozmieszczenie zbrojenia w przekroju podłużnym i przekrojach
poprzecznych
Skala 1:10
Kształtki U – Pełnią funkcję szalunku traconego dla nadproża wykonane z kształtek U są skoordynowane
nadproży wylewanych na budowie. W kształtkach wymiarowo z bloczkami ściennymi. Ponadto zastoso-
U można wykonywać wieńce, belki i słupy żelbetowe. wanie kształtek U jako szalunku traconego pozwala na
Kształtki U są fabrycznie wycinane lub klejone z blocz- uzyskanie jednolitej powierzchni całej ściany, co ułatwia
ków YTONG. Dzięki jednakowej długości i szerokości tynkowanie i obniża koszty prac wykończeniowych.
199 (249)
199 (249)
75
75
9)
(4 99) (49
599
75 599
50
400 75
50
240 (30
0, 3
(175 65)
)
12
2.3. Elementy wielkoformatowe ze zbrojonego produkcji. Wykonanie dokumentacji uzupełniającej do
betonu komórkowego produkcji i montażu stropów jest bezpłatne.
• Płyty dachowe YTONG – Są to elementy konstrukcyjne
Zastosowanie wielkoformatowych płyt stropowych i da- do wykonania stropodachów i dachów w budynkach
chowych YTONG ułatwia i przyspiesza prace budowlane. mieszkalnych, obiektach handlowych, przemysło-
• Płyty stropowe YTONG – Płyty wykonane ze zbrojone- wych, budynkach użyteczności publicznej, itp.
go betonu komórkowego montowane są za pomocą Płyty dachowe YTONG zapewniają na poddaszu ideal-
dźwigu. Strop można obciążać bezpośrednio po mon- ny mikroklimat. Zastosowanie ich do wykonania poła-
tażu. Nie trzeba stosować podpór montażowych. Płyty ci dachowych sprawia, że poddasze nie nagrzewa się
stropowe YTONG można wysunąć wspornikowo poza w okresie letnim i nie wyziębia w okresie zimowym,
obrys budynku, uzyskując w ten sposób balkon i uni- a połacie dachowe mają podobne parametry termo-
kając mostków termicznych wzdłuż styku płyty balko- izolacyjne i bezwładność cieplną, jak ściany zewnętrz-
nowej ze ścianą. ne na niższych kondygnacjach.
Płyty stropowe ze zbrojonego betonu komórkowego Płyty dachowe można układać na dowolnych kon-
wykonuje się indywidualnie „na wymiar” – firma Xella strukcjach nośnych (stalowych, żelbetowych, drew-
kieruje dostarczoną dokumentację projektową do od- nianych, murowanych). Nie wymagają wykonywania
powiednio przygotowanych projektantów, którzy wy- tradycyjnej więźby. Pokrycie dachowe może być do-
konują obliczenia statyczne i plan montażowy stropu, wolne. Dowolny może być również kąt nachylenia po-
a następnie zestawienie elementów stropowych do łaci dachowej.
a) b)
0
, 75
625
(200, 240)
150
≤7
(200, 240, 300)
50
0
150
13
2.4. Elementy dodatkowe 2.6. Akcesoria YTONG
Element docieplenia wieńca – W systemie YTONG wie- • Łącznik do ścian LP 30 – kotwa przeznaczona do łą-
niec wykonuje się obudowując go elementem docieple- czenia ścian konstrukcyjnych oraz ścian działowych
nia wieńca. Jest to bloczek YTONG z doklejoną warstwą ze ścianami konstrukcyjnymi. Dla łączenia ścian dzia-
wełny mineralnej, który zapewnia jednolitą powierzchnię łowych ze ścianami konstrukcyjnymi wymagana licz-
ściany od strony zewnętrznej i izolację cieplną wieńca. ba łączników na jedno połączenie wysokości 1 kon-
dygnacji minimum 3 szt. Wymiary: szerokość 22 mm,
grubość 0,75 mm, długość 300 mm.
• Zbrojenie do spoin wspornych – Przeznaczone do
wzmacniania ścian szczególnie wytężonych (ścia-
16 0 -3 4 0
300
2.5. Zaprawy
Zużycie na 1 m3 150
bloczki gładkie bloczki z piórem i wpustem
190
17,0 kg 13,3 kg
14
3. ZASADY PROJEKTOWANIA W SYSTEMIE • detale dachów skośnych i rozwiązania ścianek kolan-
YTONG kowych
• detale stropodachów pełnych i dwudzielnych
3.1. Zasady ogólne
Stosowanie standardowych detali architektoniczno-
Opracowanie projektu architektoniczno-budowlane- -budowlanych w systemie YTONG pozwala na znaczne
go budynku w systemie YTONG wymaga, podobnie jak usprawnienie prac projektowych, uniknięcie błędów
w przypadku innych technologii budowy, wykonania w stosowaniu rozwiązań systemowych i zachowanie
projektu konstrukcyjnego i przeprowadzenia obliczeń koordynacji wymiarowej, a co za tym idzie znaczną
statycznych. Wyniki obliczeń konstrukcyjnych muszą oszczędność materiałów.
być uwzględnione w przyjętych rozwiązaniach wszyst-
kich elementów stanowiących konstrukcję budynku.
Przy projektowaniu ścian konstrukcyjnych z bloczków 3.2. Przyziemie budynku
YTONG obowiązują zasady ogólne projektowania ścian
murowanych podane w polskich normach. Warunki gruntowe
Grunt budowlany, na którym posadowiony jest budynek
Ustrój przestrzenny konstrukcji budynku oraz wzajemne przejmuje za pośrednictwem fundamentów wszystkie ob-
powiązanie ścian i stropów powinny zapewnić sztywność ciążenia działające na budynek oraz jego ciężar. Grunty
przestrzenną całej konstrukcji budynku. Najważniejszą budowlane rzadko stanowią jednorodną warstwę, tworząc
rolę w zapewnieniu sztywności konstrukcji spełniają zwykle uwarstwienia różnych rodzajów gruntu o odmiennych
wieńce żelbetowe, które stężają wszystkie ściany kon- właściwościach. Podstawą wyboru materiałów i projektu
strukcyjne w poziomie stropów. Ponadto odpowiednia fundamentów budynku, głębokości posadowienia, rodzaju
sztywność konstrukcji może być uzyskana poprzez za- izolacji przeciwwodnych, itp. jest opinia geotechniczna.
stosowanie poprzecznych i podłużnych ścian usztywnia-
jących oraz nieprzesuwnych stropów betonowych. Przed przystąpieniem do projektowania fundamentów
należy określić:
Przerwy dylatacyjne w budynkach z jednowarstwowy- • Rodzaj gruntu – Najlepsze podłoże do posadowienia
mi ścianami konstrukcyjnymi z bloczków YTONG wyko- fundamentów stanowią skały lite, ponieważ w skałach
nywać należy w odległościach nie większych niż 25 m. praktycznie nie istnieje zjawisko osiadania gruntu.
Przerwy dylatacyjne powinny przechodzić przez całą Dobre podłoże pod posadowienie budynków stanowią
konstrukcję budynku od fundamentu po dach. Szerokość również grunty kamieniste i żwirowe, które są mało
pionowych przerw dylatacyjnych nie powinna być mniej- ściśliwe i nie występuje w nich włoskowate podciąganie
sza niż 20 mm, a na terenach objętych działalnością gór- wody. Grunty piaszczyste są dobrze przepuszczalne dla
niczą 50 mm. Przerwy dylatacyjne należy zabezpieczyć wody, ale włoskowate podciąganie wody wzrasta tym
przed przedostawaniem się wilgoci za pomocą wkładek bardziej, im mniejsze jest uziarnienie gruntu. Grunty
elastycznych lub kitu trwale plastycznego. Przez fun- sypkie osiadają bezpośrednio po pełnym obciążeniu
dament przerwy dylatacyjne prowadzi się w przypadku, fundamentów – osiadanie ustaje po zakończeniu budo-
gdy wymagają tego warunki gruntowe (duże różnice wy. Grunty spoiste to grunty w których osiadanie jest
w nośności gruntu pod budynkiem), a także przy wystę- długotrwałe (nawet do kilku lat), bywa nierównomierne
powaniu znacznych różnic w obciążeniach fundamentów i polega na wypieraniu zawartej w nich wody. Ponadto
(np. przy skokowo zmiennej wysokości budynku). grunty spoiste to grunty wysadzinowe – zwiększające
Część szczegółów architektoniczno-budowlanych w sys- objętość po zamarznięciu zawartej w nich wody.
temie YTONG jest typowa i może być stosowana jako • Nośność – ze względu na bezpieczeństwo budow-
standardowe detale projektowe. li określa się obciążenie dopuszczalne (mniejsze od
pełnej nośności gruntu). Obciążenie gruntu powoduje
Standardowe detale projektowe dotyczą następujących odkształcenia nazywane osiadaniem (zagęszczenie
elementów budynku: gruntu, odkształcenie ziaren, wypieranie wody, wypy-
• oparcie ścian na fundamentach chanie gruntu w górę i na boki).
• ściany piwnic wraz z częścią cokołową • Głębokość przemarzania – zamarzanie cząsteczek
• detale ścian nadziemnych wody znajdującej się w gruncie powoduje zwiększe-
• detale ścian wypełniających nie objętości wody, w efekcie grunt zaczyna pęcznieć
• nadproża okienne i drzwiowe i wysadzać spoczywające na nim elementy ku górze,
• oparcia stropów na ścianie zewnętrznej i wewnętrz- powodując uszkodzenia podłóg na gruncie oraz prze-
nej, rozwiązania wieńców stropowych sunięcia fundamentów i murów piwnic. W Polsce głę-
• balkony i tarasy bokość przemarzania gruntu wynosi od 0,8 do 1,2 m.
15
• Warunki wodne – poziom wody gruntowej, występo- Izolacje przeciwwodne
wanie wód zaskórnych oraz kierunki przepływu wody Zastosowanie bloczków YTONG do wykonywania ścian
gruntowej i stopień jej agresywności. piwnic wymaga starannego wykonania zabezpieczeń
wodochronnych z materiałów dobrej jakości. Zaletą ta-
Fundamenty budynku kiego rozwiązania jest jednolita technologia wykonywa-
Zadaniem fundamentu jest przekazanie na grunt cię- nia ścian bez konieczności dodatkowego ocieplania.
żaru budynku i wszystkich obciążeń oddziałujących na Izolacje przeciwwodne w strefieprzyziemiabudynkupowinny
budynek (ciężar ludzi, sprzętów, obciążenia śniegiem stanowić ciągły i szczelny układ jedno- lub wielowarstwowy,
i wiatrem itd.) Przed przystąpieniem do projektowania trwale zabezpieczający budynek od wody. Naroża powierzch-
fundamentów konieczna jest znajomość obciążenia ni izolowanych powinny być zaokrąglone o promieniu wyno-
działającego za pośrednictwem fundamentu na grunt. szącym około 5 cm lub sfazowane pod kątem 45°.
Rozpoczęcie wykonywania fundamentów prawie zawsze • Izolacja pozioma zapobiega kapilarnemu podciąganiu
wymaga usunięcia wierzchniej warstwy gruntu, zwa- wilgoci z gruntu. Stosuje się ją zwykle na dwóch po-
nego ziemią roślinną lub humusem (warstwa humusu ziomach. Dolną izolację poziomą układa się na ławie
ma zazwyczaj grubość kilkudziesięciu centymetrów). fundamentowej pod ścianami piwnicznymi, łącząc ją
Fundament powinien być stawiany na nienaruszonym z izolacją poziomą posadzki piwnicy. Górną izolację
gruncie rodzimym, którego nośność wynosi co najmniej poziomą układa się na ścianie pod wieńcem stropu.
0,10 MPa, około 5 cm poniżej strefy przemarzania. W budynku niepodpiwniczonym warstwę izolacji pozio-
Rozwiązania projektowe fundamentów i przyziemia po- mej wykonuje się na ścianie fundamentowej pod sto-
winny zabezpieczać budynek w sposób absolutnie nie- jącą na niej ścianą parteru oraz na całej powierzchni
zawodny. Wszelkie późniejsze poprawki są bardzo pra- podłogi na gruncie. W przypadku wykonywania izolacji
cochłonne i kosztowne. poziomej podłogi na gruncie w poziomie piwnicy z papy
lub podobnego materiału o stosunkowo niskim współ-
Fundamenty mogą być wykonane z różnych materiałów, czynniku tarcia, potrzebne jest zabezpieczenie ściany
jednak najczęściej wykonuje się fundamenty betonowe z bloczków YTONG przed poślizgiem wywołanym par-
lub żelbetowe. Z zastosowanym materiałem wiąże się ciem gruntu. Zabezpieczenie takie zwykle wykonuje
kształt i proporcje ław fundamentowych. się w postaci warstwy chudego betonu grubości co naj-
• Fundamenty betonowe cechuje prostota wykonania mniej 80 mm powyżej górnego poziomu fundamentu.
i możliwość prowadzenia robót poniżej poziomu wody • Izolacja pionowa zapobiega przenikaniu wilgoci (izo-
gruntowej. Do wykonania ław betonowych używa się lacja przeciwwilgociowa) lub wody (izolacja przeciw-
betonu klasy co najmniej B20. W ławach betonowych wodna) z gruntu przez zewnętrzne ściany piwniczne.
stosuje się zwykle tylko zbrojenie podłużne z prętów Izolacja pionowa powinna być zabezpieczona przed
O/ 12 ÷ O/ 16 mm, ze strzemionami O/ 6 mm co 30 cm. uszkodzeniami mechanicznymi związanymi z napo-
Naprężenia w betonie rozchodzą się pod kątem zbli- rem ziemi zasypowej i przed uszkodzeniami w strefie
żonym do 45° i z tego względu wysokość ławy beto- cokołowej. Zabezpieczenie takie może stanowić ma-
nowej powinna być nie mniejsza niż szerokość jedno- teriał termoizolacyjny do stosowania w styku z grun-
stronnej odsadzki fundamentu. tem (na zewnętrznej stronie izolacji przeciwwodnej)
• Fundamenty żelbetowe stosuje się pod budowla- lub dystansowa membrana polietylenowa.
mi o dużym obciążeniu. Zastosowanie zbrojenia po-
przecznego umożliwia wykonanie ław o znacznie Przedstawione na rysunkach szczegóły rozwiązań stan-
mniejszej wysokości niż wymagałaby tego ława beto- dardowych w systemie YTONG ograniczono do przypad-
nowa w tych samych warunkach. ków posadowienia budynków powyżej maksymalnego
poziomu wody gruntowej. Inne posadowienia wymagają
W systemie YTONG ściany piwnic muruje się z bloczków indywidualnych rozwiązań izolacji wodochronnej za-
z płaskimi powierzchniami bocznymi i wypełnionymi równo fundamentów jak i ścian piwnic.
zaprawą spoinami pionowymi.
Ściany piwnic mogą być również wykonywane z innych Cokół budynku
materiałów ściennych np., z bloków SILKA, z pustaków Zabezpieczenie przed zawilgoceniem w strefie cokołowej
betonowych lub jako betonowe monolityczne, zbrojone mogą stanowić specjalne tynki cokołowe, wodoszczelne
przeciwskurczowo. i mrozoodporne płyty cokołowe np. z kamienia lub betonu
W budynkach niepodpiwniczonych ściany fundamento- lub obmurówka z cegły klinkierowej. Zabezpieczenie cokołu
we z reguły wykonuje się jako ściany betonowe. War- przed odpryskującą wodą deszczową należy wykonywać do
stwy podłogi na gruncie należy projektować na war- wysokości nie mniejszej niż 0,3 m nad poziomem terenu.
stwie dobrze zagęszczonej podsypki z grubego piasku Nadwieszenie muru nad cokołem, liczone od krawędzi wieńca
lub żwiru o grubości nie mniejszej niż 0,30 m. żelbetowego, nie powinno przekraczać 1/3 grubości muru.
16
Opaska wokół budynku opaskę z płytek betonowych. Innym rozwiązaniem jest
Powierzchnię terenu wokół budynku należy tak ukształ- opaska żwirowa wokół budynku oraz przepuszczalny za-
tować, aby zapewnić swobodny spływ wody opadowej od syp z grubego piasku lub żwiru z drenażem opaskowym
budynku. W tym celu dookoła budynku należy wykonać na poziomie ław fundamentowych.
3 3
5 5
20
20
4 x 4
x
2 2
n 2 x 200
Zalecana wysokość od 2,04 do 2,44 m
o zmodyfikowanej o zmodyfikowanej
wysokości wysokości
(x ≤ 199 mm) (x ≤ 199 mm)
n 1 x 200
3. Strop z wieńcem 3. Strop z wieńcem
4. Element 4. Cokół z cegły
docieplenia klinkierowej
wieńca 5. Zbrojenie spoiny
5. Zbrojenie spoiny wspornej
wspornej
20
20
Rys. 3.2.1. Schemat rozmieszczenia bloczków YTONG Rys. 3.2.2. Schemat rozmieszczenia bloczków YTONG
w ścianie piwnic z cokołem tynkowanym w ścianie piwnic z cokołem z cegły klinkierowej
Skala 1:20 Skala 1:20
17
1. Ściana fundamentowa izolowana termicznie
2 3 polistyrenem ekstrudowanym
2. Bloczki YTONG
3. Tynk zewnętrzny
8 9 10 ≥ 25 mm 4. Wykończenie cokołu
5. Grunt przepuszczalny zagęszczony
6. Podkład betonowy
4 7. Izolacja przeciwwodna
8. Izolacja termiczna
9. Izolacja paroszczelna
10. Wylewka betonowa
7 6 5 1
Rys. 3.2.3. Połączenie ściany zewnętrznej z bloczków YTONG ze ścianą fundamentową i podłogą na gruncie
Skala 1:20
3 4
Rys. 3.2.4. Przyziemie budynku niepodpiwniczonego z podłogą na gruncie, wykonanego w technologii YTONG
18
1. Bloczki YTONG
9 4 2. Ława fundamentowa
3. Chudy beton
1 11 4. Izolacja przeciwwodna pionowa
≥ 80 mm
5. Izolacja przeciwwodna pozioma
6 7 8 ≥ 25 mm 6. Izolacja termiczna
≥ 100 mm
7. Izolacja paroszczelna
8. Wylewka betonowa
9. Tynk wewnętrzny
10. Drenaż (gdy jest wymagany)
11. Osłona izolacji pionowej
12. Podkład betonowy
12 5 2 3 10
19
1. Bloczki YTONG
2. Płyta fundamentowa
9 4
3. Chudy beton
4. Izolacja przeciwwodna pionowa
1 11 5. Izolacja przeciwwodna pozioma
6. Izolacja termiczna
7. Izolacja paroszczelna
≥ 100 mm
6 7 8 ≥ 25 mm 8. Wylewka betonowa
9. Tynk wewnętrzny
10. Drenaż (gdy jest wymagany)
11. Osłona izolacji pionowej
a)
3
1
4
1. Ściana z bloczków YTONG 6. Pionowa izolacja przeciwwodna za-
o szer. 365 mm do budowy ścian bezpieczona membraną ochronną
piwnic (murowanie z wypełnianiem ze stożkami dystansowymi umożli-
zaprawą spoin pionowych) wiającymi przepływ powietrza przy
2. Element docieplenia wieńca YTONG ścianie
3. Płyty stropowe YTONG 7. Pozioma izolacja przeciwwodna z
4. Wieniec stropu mineralnej zaprawy wodoszczelnej o
5. Zbrojenie poziome ścian piwnic wy- dużym współczynniku tarcia
konane w kształtkach U, stosowane 8. Pozioma izolacja przeciwwodna
w szczególnych przypadkach 9. Podkład z chudego betonu pod
podłogą piwnicy
5 10. Drenaż
b)
6 8
9
6
9
10
Rys. 3.2.8. Zabezpieczenie ściany piwnicznej z bloczków
YTONG przed poślizgiem od parcia gruntu:
a) przez zastosowanie poziomej izolacji przeciw-
wodnej z mineralnej zaprawy wodoszczelnej
o dużym współczynniku tarcia
b) przez zastosowanie podkładu podłogowego z
chudego betonu ponad wierzchem fundamentu
Skala 1:20
20
1. Bloczki YTONG 1. Bloczki YTONG
2. Strop z wieńcem 2. Strop z wieńcem
8 9
3. Tynk cokołowy 3. Płyta cokołowa
4. Pozioma izolacja prze- kamienna lub betonowa
ciwwodna 4. Kotwa płyty cokołowej
5. Pionowa izolacja prze- 7 8 5. Pozioma izolacja 7
ciwwodna przeciwwodna
6. Element docieplenia 1 6. Pionowa izolacja
wieńca przeciwwodna 1
7. Tynk zewnętrzny 6 7. Ocieplenie wieńca
8. Tynk wewnętrzny 8. Tynk zewnętrzny 13
9. Rozcięcie tynku 9. Tynk wewnętrzny
3
10. Bloczek YTONG 10. Rozcięcie tynku 4
o zmodyfikowanej wy- 11. Bloczek YTONG
sokości (≤ 199 mm) o zmodyfikowanej
11. Osłona izolacji pionowej wysokości (≤ 199 mm)
9 2 12. Osłona izolacji pionowej 10 2
13. Kit trwale plastyczny 3
≥ 100 mm 4 5
10 11
1 6
5 1
11 12
Rys. 3.2.9. Ściana piwniczna z bloczków YTONG z cokołem Rys. 3.2.10. Ściana piwniczna z bloczków YTONG z cokołem
wykończonym tynkiem cokołowym wykończonym płytą kamienną lub betonową przed
Skala 1:20 licem ściany
Skala 1:20
1. Bloczki YTONG 1. Bloczki YTONG
2. Strop z wieńcem 1 2. Strop z wieńcem
3. Płyta cokołowa 3. Cokół z cegły
kamienna lub betonowa klinkierowej
4. Kotwa płyty cokołowej 4. Pozioma izolacja 1
5. Pozioma izolacja przeciwwodna
przeciwwodna 8 9 5. Pionowa izolacja 7 8
6. Pionowa izolacja przeciwwodna
przeciwwodna 6. Ocieplenie wieńca
7 4
7. Ocieplenie wieńca 7. Tynk zewnętrzny
8. Tynk zewnętrzny 8. Tynk wewnętrzny
9. Tynk wewnętrzny 4 9. Rozcięcie tynku 6
10. Rozcięcie tynku 10. Bloczek YTONG
11. Bloczek YTONG 3 o zmodyfikowanej 3
o zmodyfikowanej wysokości (≤ 199 mm)
wysokości (≤ 199 mm) 11. Osłona izolacji pionowej
12. Osłona izolacji pionowej 10 2 9 2
5 4
11 10
6 5
1 1
12 11
Rys. 3.2.11. Ściana piwniczna z bloczków YTONG z cokołem Rys. 3.2.12. Ściana piwniczna z bloczków YTONG z cokołem z
wykończonym płytą kamienną lub betonową w licu cegły klinkierowej
ściany Skala 1:20
Skala 1:20
21
Cokół w budynku ze ścianami trójwarstwowymi Cokół poniżej wentylowanej ściany osłonowej można
Ściana osłonowa kondygnacji nadziemnej wykonana ze wykonać na dwa sposoby: z bloczków YTONG o więk-
spoinowanej cegły klinkierowej lub z elewacyjnych ce- szej szerokości – pozwalającej na oparcie ściany osło-
gieł silikatowych powinna posiadać szczelinę wentyla- nowej lub jako ścianę osłonową przymurowaną do
cyjną o szerokości 4 cm, która zaczyna się ponad coko- warstwy konstrukcyjnej bez pozostawienia szczeliny
łem budynku. Otwory wlotowe wentylacji wykonuje się wentylacyjnej.
najczęściej jako niewypełnione zaprawą pionowe spo- Nadwieszenie muru nad cokołem, liczone od krawędzi
iny pomiędzy cegłami. Szczelina wentylacyjna posiada wieńca betonowego, nie powinno przekraczać 1/3 gru-
u podstawy zabezpieczenie przeciwwodne wywinięte na bości muru.
wewnętrzną ścianę konstrukcyjną.
10 2
8 12
14
14 7
Rys. 3.2.13. Ściana piwniczna z bloczków YTONG z cokołem Rys. 3.2.14. Ściana piwniczna z bloczków YTONG z niskim co-
wykończonym tynkiem cokołowym i trójwarstwową kołem z cegły klinkierowej i trójwarstwową ścianą
ścianą szczelinową parteru szczelinową parteru
Skala 1:20 Skala 1:20
22
3.3. Ściany nadziemne Im bardziej skomplikowana jest bryła budynku, tym
większa jest możliwość występowania mostków ter-
Ściany zewnętrzne w budynku dzielą się na: micznych i tym trudniejsze poprawne wykonanie izola-
• Nośne (konstrukcyjne), które przenoszą obciążenia cji. Pozostawienie w budynku miejsc gorzej docieplo-
pionowe (od dachów, stropów, balkonów) i poziome nych niweczy sens ocieplenia ścian, stropów i dachów.
(od wiatru) oraz przekazują je na ławy fundamentowe Mostki termiczne występują zwykle tam, gdzie istnieje
• Nienośne (wypełniające lub osłonowe), które przeno- przerwa w ciągłości materiału przegrody lub warstwy
szą tylko swój ciężar, mogą też pełnić rolę dodatkowe- termoizolacji, np:
go usztywnienia • połączenia i styki ścian wewnętrznych z zewnętrzny-
Ściany wewnętrzne w budynku dzielą się na: mi, narożniki ścian,
• Nośne, które przenoszą obciążenia od stropów i prze- • wieńce stropowe, słupy betonowe w ścianie zewnętrznej,
kazują je na ławy fundamentowe • połączenia ścian z dachem lub stropodachem,
• Działowe, które dzielą większe pomieszczenia (wyni- • miejsca osadzenia okien i drzwi, nadproża.
kające z układu ścian konstrukcyjnych budynku) na
mniejsze. Przenoszą tylko swój ciężar i stanowią ob- Ściany zewnętrzne jednowarstwowe
ciążenie dla stropu, na którym stoją. We współczesnym budownictwie dominują takie roz-
wiązania ścian zewnętrznych, w których rozdzielono
Izolacyjność cieplna ścian zewnętrznych funkcję izolacji termicznej od funkcji przenoszenia ob-
Wymagania wobec ścian zewnętrznych budynku doty- ciążeń. Rozdzielenie takie wynika z różnych właściwo-
czą w pierwszym rzędzie izolacyjności cieplnej. Prawo ści materiałów:
budowlane określa, że budynki i instalacje w budyn- • materiały o dobrych właściwościach termoizolacyj-
kach powinny być zaprojektowane tak, aby ilość energii nych mają na ogół małą wytrzymałość,
cieplnej potrzebnej do ogrzania była utrzymana na ra- • materiały o dużej wytrzymałości konstrukcyjnej,
cjonalnie niskim poziomie. o zwartej strukturze, dobrze przewodzą ciepło, przez
Dla budynków jednorodzinnych oblicza się (alternatywnie): co źle izolują wnętrze.
• współczynnik przenikania ciepła dla ścian U [W/ Bloczki ścienne YTONG dzięki właściwościom beto-
(m2⋅K)] (w poprzednich normach oznaczany literą k), nu komórkowego pozwalają na połączenie funkcji
• wskaźnik sezonowego zapotrzebowania na ciepło E konstrukcji i termoizolacji. W systemie YTONG ściany
Maksymalne współczynniki przenikania ciepła U [W/ zewnętrzne kondygnacji nadziemnych z reguły pro-
(m2⋅K)] dla budynku jednorodzinnego wynoszą dla róż- jektowane są jako ściany jednorodne materiałowo,
nych typów przegród odpowiednio: o grubości muru równej szerokości bloczka – 400 mm,
• ściany zewnętrzne warstwowe z izolacją = 0,3 W/(m2⋅K) 365 mm i 300 mm. Do ścian takich stosuje się bloczki
• ściany zewnętrzne jednowarstwowe = 0,5 W/(m2⋅K) typu PP1,5/0,35; PP2/0,40 lub PP3/0,50.
• ściany wewnętrzne oddzielające pomieszczenia Przykładowo dla ściany jednowarstwowej z bloczków
ogrzewane od nieogrzewanych = 1,0 W/(m2⋅K) YTONG odmiany PP2/0,40 współczynnik przenikania
• stropodachy i stropy pod nieogrzewanymi poddasza- ciepła U wynosi:
mi o temp. wyższej od 16°C = 0,3 W/(m2⋅K) przy grubości ściany wynoszącej 400 mm: U = 0,26 W/(m2⋅K)
• stropodachy i stropy pod poddaszami o temp. niższej przy grubości ściany wynoszącej 365 mm: U = 0,29 W/(m2⋅K)
od 16°C = 0,5 W/(m2⋅K) przy grubości ściany wynoszącej 300 mm: U = 0,35 W/(m2⋅K)
• stropy nad nieogrzewanymi piwnicami = 0,6 W/(m2⋅K)
• okna, drzwi balkonowe i powierzchnie przeszklone nie- Do ścian zewnętrznych w części nadziemnej budynku
otwieralne w pomieszczeniach o temp.20°C = 2,6 W/(m2⋅K) stosowane są bloczki o dużej dokładności wymiarowej,
– I, II, III strefa klimatyczna i 2,0 W/(m2⋅K) – IV, V strefa przeznaczone do murowania na zaprawie klejowej z cien-
• drzwi zewnętrzne wejściowe do budynku = 2,6 W/(m2⋅K) kimi spoinami. Czoła bloczków wyprofilowane na pióro
i wpust pozwalają na murowanie bez spoin pionowych.
Mostki termiczne Dodatkowo w bloczkach wyfrezowane są uchwyty monta-
Mostki termiczne czyli miejsca słabe termicznie, wystą- żowe, które znacznie ułatwiają przenoszenie i ustawianie
pić mogą w każdym budynku, nawet tam, gdzie ściany są elementów. Zastosowanie cienkowarstwowej zaprawy
dobrze zaizolowane i charakteryzują się niskim współ- minimalizuje niebezpieczeństwo powstawania w spo-
czynnikiem przenikania ciepła. Na wewnętrznej po- inach mostków termicznych a jednocześnie zmniejsza
wierzchni ściany, w miejscu słabym termicznie, tempe- koszty budowy. Jednorodne ściany zewnętrzne w syste-
ratura jest zwykle o kilka stopni niższa niż w miejscach mie YTONG wykańczane są tynkiem mineralnym.
izolowanych poprawnie. Wychłodzenie fragmentów ścia- W ścianach jednowarstwowych wieńce żelbetowe osła-
ny i sufitu może powodować wykraplanie się pary wodnej nia się od zewnątrz tzw. elementem ocieplenia wień-
i w konsekwencji trwałe zawilgocenie przegrody. ca płytką z betonu komórkowego połączoną z warstwą
23
wełny mineralnej, co zapobiega tworzeniu się wzdłuż
wieńca mostka termicznego i stwarza jednolitą po-
wierzchnię zewnętrzną ściany pod tynk. Element docie-
plenia wieńca zaburza równomierny przekaz obciążenia
z górnej kondygnacji na dolną i powoduje koncentrację
naprężeń, która może być powodem powstania w ścia-
nie rysy pionowej w strefie nad warstwą ocieplającą.
Przeciwdziałając powstaniu rysy należy ułożyć w spo-
inie nad stropem fabryczne zbrojenie kratownicowe do
spoin wspornych, stanowiące element uzupełniający
system YTONG.
Ściany wewnętrzne
Na ścianie wewnętrznej wieniec żelbetowy sięga na
całą szerokość ściany. Przekaz obciążenia z górnej
kondygnacji następuje tu w sposób równomierny i nie
ma potrzeby zbroić poprzecznie spoiny wspornej.
Otwory okienne
W celu zapobieżenia pojawienia się rysy w strefie pod
narożem otworów okiennych zaleca się, w spoinie pod
ostatnią warstwą bloczków w murze podokiennym, na
całej jego długości, układać zbrojenie do spoin wspor-
nych lub w wyżłobieniach wypełnionych zaprawą 2
pręty Ø 6. Zbrojenie i pręty Ø 6 należy przedłużyć poza
otwór okienny o 0,5 m z każdej strony. W przypadku ob-
ciążenia filara międzyokiennego przekraczającego 0,7
jego nośności, takie zbrojenie należy również ułożyć na
ostatniej warstwie bloczków.
Nadproża okienne w systemie YTONG omówione są
w odrębnym rozdziale.
24
Ściany jednowarstwowe
(jednorodne materiałowo) a) b)
• Bloczki z betonu komórkowego
YTONG gr. 36,5 cm (rys. a)
• Bloczki z betonu komórkowego
YTONG gr. 40 cm (rys. b)
• tynk wewn. mineralny ≥ 0,5 cm • tynk wewn. mineralny ≥ 0,5 cm
Rozwiązanie najczęściej stosowane ze
• bloczki z betonu komórkowego • bloczki z betonu komórkowego
względu na właściwości termoizolacyjne
YTONG 36,5 cm YTONG 36,5 cm
betonu komórkowego
• tynk zewn. mineralny ≥ 1,5 cm • tynk zewn. mineralny ≥ 1,5 cm
Ściany dwuwarstwowe a) b)
(technologia „lekka-mokra”)
• Izolacja z płyt styropianowych
(rys. a)
• Izolacja z fasadowej odmiany
wełny skalnej (rys. b)
• tynk wewn. mineralny ≥ 0,5 cm • tynk wewn. mineralny ≥ 0,5 cm
• bloczki YTONG 24 cm • bloczki YTONG 24 cm
• zaprawa klejowa • zaprawa klejowa + kołki plastikowe
• styropian M-20 10 cm • fasadowa wełna skalna 10 cm
• zaprawa klejowa z wtopioną • zaprawa klejowa z wtopioną
poliestrową siatką zbrojącą poliestrową siatką zbrojącą
• cienkowarstwowy tynk żywiczny • cienkowarstwowy tynk mineralny
Ściany dwuwarstwowe c) d)
(elewacje wentylowane)
• Okładziny ścienne typu siding
(rys. c)
• Płyty elewacyjne
• Blachy profilowane
• Płyty kamienne i aglomarmury
(rys. d) • tynk wewn. mineralny ≥ 0,5 cm • tynk wewn. mineralny ≥ 0,5 cm
• bloczki YTONG 24 cm • bloczki YTONG 24 cm
• wełna szklana 10 cm / • wełna szklana 10 cm /
metalowy ruszt z profili „Z” regulowane kotwy dystansowe
• drewniany ruszt wsporczy 4x5 cm • szczelina powietrzna 4 cm
• okładzina typu siding lub panele • elewacyjne płyty kamienne 2 cm
Rys. 3.3.1. Zestawienie technologii budowy ścian zewnętrznych opartych na ścianie murowanej z bloczków z betonu komórkowego
YTONG
25
1 1
3 2 2 2
≥ 15 ≥ 240 ≥5 ≥5 ≥ 200 ≥5
Rys. 3.3.2. Jednowarstwowa ściana zewnętrzna z bloczków Rys. 3.3.4. Jednorodna ściana wewnętrzna z bloczków YTONG
YTONG Skala 1:10
Skala 1:10
3
5
4 2 2
3
1 1
1
x
2
≥ 40
≥5 ≥ 150 ≥ 175 ≥5
1. Bloczki YTONG
2. Bloczek YTONG 1. Tynk wewnętrzny
Zalecana wysokość od 2,62 do 2,82 m
Skala 1:10
4. Strop z wieńcem
5. Zbrojenie spoiny
wspornej
a) b) c)
4
20
≥ 0,5 m ≥ 0,5 m
1
2
26
a)
600
365
600
600
365
365
600 600 365 600 600
pióra zeszlifowane
przed tynkowaniem
b)
Rys. 3.3.7. Wiązanie w narożniku ścian zewnętrznych bloczków YTONG o szerokości 365 mm profilowanych na pióro i wpust
z uchwytem montażowym:
a) rzuty sąsiednich warstw bloczków
b) widok perspektywiczny narożnika
27
Słupy żelbetowe w ścianach z bloczków YTONG
Wykonuje się je w odpowiednio wyprofilowanych i połą-
czonych ze sobą bloczkach, stanowiących w ten sposób
z trzech stron szalunek dla słupa. Kiedy słupy występu-
600
ją w jednorodnych ścianach zewnętrznych z bloczków
365
YTONG, należy osłonić je od zewnątrz wełną mineralną
≥ 200
lub styropianem.
600
Słupy o niedużym przekroju zaleca się wykonywać
w kształtkach U. Unika się w ten sposób deskowania
≥ 250
235
słupów, co znacznie usprawnia pracę i pozwala uzyskać
jednolitą powierzchnię ściany, przydatną do tynkowania
≥ 200
250
bez dodatkowych robót.
365
100
15 250
100
15
100
365 15 250 200
słup żelbetowy
(200)
250
łącznik stalowy LP 30
(300)
400
40
75 250
(200)
250
50 140 50
240
Rys. 3.3.8. Żelbetowy słup z wkładką termoizolacyjną Rys. 3.3.10. Żelbetowy słupek wzmacniający w ścianie
w bruździe zewnętrznej ściany z bloczków YTONG wewnętrznej z bloczków YTONG wykonany w tra-
Skala 1:20 conym szalunku z kształtek U
Skala 1:20
termoizolacja
75
słup żelbetowy
(250)
200
(350)
250
(250)
200
łączniki stalowe LP 30
kształtki YTONG U
75
40
75 175 75
365
15 365 5
360
600
240
600
235
365 600
29
15 365 5
365
600
240
235
min.100
215 150 600
Rys. 3.3.13. Połączenie ściany zewnętrznej z wewnętrzną poprzez przewiązania bloczków na 15 cm w głąb ściany zewnętrznej
Skala 1:20
15 365 5
360
600
240
600
600
235
365 600
Rys. 3.3.14. Połączenie ściany zewnętrznej z wewnętrzną poprzez przewiązania bloczków na całą grubość ściany zewnętrznej
Skala 1:20
30
Trójwarstwowe ściany szczelinowe
Ściany zewnętrzne w systemie YTONG mogą być także
projektowane jako trójwarstwowe ściany szczelinowe. 5 4
Ściany takie składają się z wewnętrznej nośnej ściany
konstrukcyjnej i z odsuniętej od niej zewnętrznej ścian-
3 1
ki osłonowej, wykonanej najczęściej ze spoinowanej ce-
gły klinkierowej, stosowanej dla podniesienia walorów
2
estetycznych. W szczególnych przypadkach, gdy wyma-
gana jest podwyższona izolacyjność akustyczna ściany 5 4
zewnętrznej, w szczelinie ściany można umieścić do-
datkową warstwę izolacyjną z wełny mineralnej. 3 120 a ≥ 175 ≥5 1
Murowana ściana osłonowa muru szczelinowego nie może
być obciążona stropami. Wysokość ściany osłonowej, przy 1. Bloczki YTONG 2
całkowitym jej oparciu, nie powinna przekraczać 12 m. 2. Tynk wewnętrzny
3. Warstwa zewnętrzna z cegły klinkierowej
W ścianach z warstwą osłonową ze spoinowanej cegły klin- 4. Kotwa łącząca
kierowej powinna być stosowana wentylowana szczelina 5. Szczelina wentylacyjna o szerokości min. 4 cm
120 a ≥ 175 ≥5
powietrzna szerokości minimum 4 cm, posiadająca otwory
nawiewu i wywiewu powietrza. Łączny przekrój otworów
nawiewnych (przy cokole) i wywiewnych (przy okapie) po-
winien wynosić 1/1500 powierzchni całej ściany. Wentylo-
kotwa
wane powinny być również odcinki ścian między otworami drutowa
okiennymi oraz ściany parapetowe. Otwory nawiewu i wy- uniwersalna
wiewu powietrza można wykonać poprzez pozostawienie
pustych spoin pionowych w jednej warstwie cegieł.
Ściany bez szczeliny powietrznej powinny mieć bardzo
szczelną zewnętrzną ściankę licującą, która jest jedno- kotwa
cześnie przepuszczalna dla pary wodnej. W praktyce drutowa
uniwersalna
oznacza to najczęściej otynkowanie ściany osłonowej
tynkiem cementowo-wapiennym.
Ścianę osłonową należy dylatować od strony północnej
i wschodniej w odstępach nie większych niż 15 m, a od stro-
ny południowej i zachodniej w odstępach nie większych niż
12 m. Przerwy należy wypełniać kitem trwale elastycznym.
W celu odprowadzenia na zewnątrz wody, która może
przeniknąć przez ścianę osłonową, należy pozostawić
w warstwie zewnętrznej muru otwory i wykonać fartuch
z papy bitumicznej na zaprawie cementowej w miejscu Rys. 3.3.15. Ściana szczelinowa z zewnętrzną warstwą
podparcia ściany osłonowej oraz nad nadprożami okien- z cegły klinkierowej - rozmieszczenie kotew druto-
nymi. Woda spływając po fartuchu wypłynie otworami. wych (szpilek kotwiących)
Skala 1:10
Ściana osłonowa jest łączona ze ścianą konstrukcyjną
z bloczków YTONG za pomocą kotew. Kotwy wykona-
ne są ze stali nierdzewnej w postaci płaskowników lub
prętów o przekroju Ø 3 mm. Liczba kotew powinna być
nie mniejsza niż 5 kotew na 1 m2 ściany. Kotwy ukształ-
towane w literę Z umieszcza się w ścianie z bloczków
YTONG w trakcie jej wznoszenia i następnie, przy wyko-
nywaniu warstwy zewnętrznej, przygina się odpowied-
nio do poziomu spoiny wspornej w tej warstwie. Zamiast
kotew z prętów okrągłych mogą być stosowane kotwy
z płaskowników, które są łatwiejsze do kształtowania
w literę Z. Kiedy wysokość ściany osłonowej przekracza
12 m oraz gdy nie jest wskazane opieranie ściany osło-
nowej na fundamencie, stropie lub innych elementach
konstrukcyjnych budynku konieczne jest zastosowanie
specjalnych wsporników ze stali nierdzewnej.
31
5 1
10
1. Bloczki YTONG
6 2. Strop z wieńcem
3. Tynk cokołowy
40 4. Cegła klinkierowa
2
5. Szczelina wentylacyjna
120 40 300 (240, 200) 6. Kotwy ścianki osłonowej
7. Pozioma izolacja przeciwwodna
8. Pionowa izolacja przeciwwodna
9. Uszczelnienie
10. Ocieplenie wieńca
6 11 11. Tynk wewnętrzny
12. Rozcięcie tynku
5 13. Nawiew poprzez puste spoiny wentylacyjne
4 7
10
13
9 12 2
3 7
8 365 1
Rys. 3.3.16. Połączenie trójwarstwowej ściany szczelinowej z bloczków YTONG i cegły klinkierowej ze stropami
międzykondygnacyjnymi i jednowarstwową ścianą piwniczną z bloczków YTONG
Skala 1:20
32
krążek
wręby
120
kapinosowy
~145
120
50
~85
~50
50
60
<30
<30
≤15
przerwa dylatacyjna
≤15
≤15
przerwa dylatacyjna
N
≤12
przerwa dylatacyjna
≤15
≤12
≤12
Rys. 3.3.18. Przykładowe rozmieszczenie przerw dylatacyjnych w zewnętrznej warstwie ścian szczelinowych budynku (rzut budynku)
33
Ściany wypełniające powstawaniu mostków termicznych słupy żelbetowe
Ściany jednowarstwowe z bloczków w systemie YTONG w ścianach zewnętrznych należy osłonić od zewnątrz
stosowane są często jako ściany, które wypełniają szkie- materiałem termoizolacyjnym.
letową konstrukcję żelbetową lub stalową, nie przeno- Połączenie ścian wypełniających ze spodem stropu lub be-
sząc obciążeń konstrukcyjnych. lek konstrukcji szkieletowej można wykonać przez pozosta-
Ściany wypełniające wymagają połączenia zarówno wienie szczeliny grubości 20-25 mm i wypełnienie jej gę-
wzdłuż górnej krawędzi, ze spodem belki lub stropu, jak stą, plastyczną zaprawą cementową wepchniętą w spoinę
i wzdłuż krawędzi pionowych ze słupami lub ścianami. lub przez pozostawienie szczeliny grubości około 10 mm
W przypadku ścian o długości większej niż 6,0 m, a tak- z wciśniętym paskiem poliuretanowym szerokości 100 mm
że kiedy parcie i ssanie wiatru może być znaczne (górne i grubości 15 mm (w stanie nieściśniętym) i wypełnieniem
kondygnacje budynków wysokich), zaleca się stosowa- pozostałej części szczeliny pianką poliuretanową.
nie mechanicznego oparcia ściany w jej części środko- Kiedy pole ściany wypełniającej z bloczków YTONG ogra-
wej, np. w postaci kątowników stalowych zamocowa- niczone elementami konstrukcji szkieletowej jest dość
nych z jednej lub z obu stron ściany. duże, tak jak ma to często miejsce w budynkach halo-
Połączenie ściany wypełniającej ze słupem lub ścia- wych, zaleca się wykonanie poziomych belek żelbeto-
ną do niej prostopadłą wykonuje się za pomocą łącz- wych wylanych w kształtkach U, które mają za zadanie
ników metalowych LP 30 umieszczonych w co 2 lub 3 przejmowanie parcia wiatru. Belki takie wykonuje się
warstwie i wygiętych pod kątem prostym. Jedną część w rozstawie wynikającym z obliczeń statycznych, zwykle
łącznika umieszcza się w spoinie muru i mocuje gwoź- co około 2,0 m. Zamiast poziomych belek można również
dziem do nieprzyciętego bloczka, a drugą mocuje się stosować wzmocnienie ściany słupkami żelbetowymi
do powierzchni bocznej słupa lub ściany. Aby zapobiec wykonywanymi w zestawionych ze sobą kształtkach U.
3 4 5 4
1
1
25 ÷ 30
2
2
25 ÷ 30
Rys. 3.3.19. Schemat połączenia wierzchu ściany wypełniającej ze spodem belki żelbetowej
Skala 1:10
34
400 (365, 300) 200 (240)
5 1 5 1
10
2 4 3 2 6
1. Płyta stropowa
2. Bloczek YTONG
o zmodyfikowanej wysokości
(≤ 199 mm)
400 (365, 300) 365 (300)
3. Pianka poliuretanowa
4. Pasek poliuretanowy
5. Spoina wsporna zbrojona
6. Kątownik stalowy
Rys. 3.3.20. Schemat połączenia wierzchu ściany wypełniającej ze spodem stropu żelbetowego
Skala 1:10
4 5
1. Ściana wypełniająca
z bloczków YTONG
2. Słup żelbetowy
3. Łącznik LP 30 4
4. Dylatacja ze styropianu
o grubości 10 mm 3
5. Izolacja termiczna
Rys. 3.3.21. Połączenie ściany wypełniającej z bloczków YTONG z słupem żelbetowym z zastosowaniem łączników YTONG
35
a)
1
a)
7
2
b)
1. Ściana wypełniająca
z bloczków YTONG 2
6
2. Słup żelbetowy
3. Łącznik metalowy
4. Dylatacja ze styropianu 4
5
o grubości 10 mm
5. Kształtka oporowa
dla wypełnienia (9) 3
6. Szyna do mocowania
łączników
7. Kątownik 1
8. „Gniazdo” wypełnione
zaprawą
9. Kit trwale plastyczny
9 8
a)
b)
5
1. Bloczki YTONG
2. Słup drewniany
3. Łącznik metalowy LP30 6
4. Dylatacja ze styropianu
o grubości 10 mm
5. Listwa drewniana 1
6. Zaprawa YTONG
36
2 a)
2 a)
b)
4
1. Bloczki YTONG
2. Słup stalowy
3. Kątownik
4. Dylatacja ze styropianu 1
o grubości 10 mm
zbrojenie
w kształtkach
YTONG U
~ 2,0 m
Rys. 3.3.25. Zbrojenie poziome ściany wypełniającej z bloczków YTONG wykonywane w kształtkach U
37
Ścianki działowe Połączenie ścianki działowej ze ścianą konstrukcyjną
Najczęściej projektuje się ścianki z bloczków YTONG wykonuje się za pomocą łączników metalowych LP 30
klasy PP4 o grubości 115 mm. Ścianki te mogą mieć zamocowanych w trakcie murowania ścian konstruk-
wysokość do 3,5 m, a długość nie większą niż 8,0 m. cyjnych. Na wysokości typowej kondygnacji potrzebne
Powyżej tych wymiarów ścianki działowe wymagają są 3 lub 4 łączniki.
wzmocnienia (np. rdzeniami pionowymi i wieńcami po- Do ścianek działowych nad otworami drzwiowymi sto-
średnimi w konstrukcji żelbetowej). Ścianki działowe suje się prefabrykaty nadproża zespolonego YTONG YF
ustawia się na konstrukcji stropu lub jego warstwie wy- o grubości 11,5.
równawczej, na warstwie papy lub folii i muruje zosta- Ścianki działowe z bloczków o grubości 11,5 cm speł-
wiając pod stropem szczelinę szerokości 10-15 mm. Po niają normy izolacyjności akustycznej wymaganej dla
wymurowaniu szczelinę wypełnia się pianką montażo- przegrody oddzielającej pomieszczenia w obrębie jed-
wą lub innym materiałem elastycznym. nego mieszkania.
a) b)
≤ 30
≥ 30
2 5 115 4 2
3
1. Ściana działowa
2. Strop (konstrukcja dachu)
3. Materiał odkształcalny (ogniotrwały)
1 4. Profil stalowy 1
5. Pianka montażowa
5 3 1 2 4 1
1. Ściana działowa
2. Ściana konstrukcyjna
3. Łącznik LP 30
4. Impregnowana listwa
drewniana
5. Pianka montażowa
6
38 4 5 1
5
2 2
4 5 1
5
3 1
≤ 30 ≥ 30 ≥ 30 1. Ściana działowa
2. Ściana konstrukcyjna
3. Profil stalowy
4. Blacha mocująca
5. Materiał odkształcalny
(ogniotrwały)
6. Uszczelnienie
15 365 5
150
250
belka nadprożowa YN
WIDOK
150
250
200
≥ 200 ≥ 200
(250) (250)
200
Rys. 3.4.1. Nadproże okienne z prefabrykowanej ze zbrojonego betonu komórkowego belki nadprożowej YTONG YN o wysokości 250 mm
i szerokości równej grubości ściany jednorodnej, stosowane do przekrywania otworów o maksymalnej szerokości 1,75 m
Skala 1:20
115
240 365
200
200
200
125
125
125
200
200
125
125
125
Rys. 3.4.2. Nadproża zespolone z bloczków YTONG i prefabrykowanych belek YTONG YF ze zbrojonego betonu komórkowego
Skala 1:20
40
15 365 5
PRZEKRÓJ
175 175
200
125
gładkie bloczki YTONG prefabrykat
murowane z wypełnioną nadproża
spoiną pionową zespolonego YF
prefabrykat nadproża
zespolonego YF
WIDOK
200
75 125
200
≥ 200 ≥ 200
(250) (250)
200
Rys. 3.4.3. Zespolone nadproże okienne z prefabrykatów YTONG YF ze zbrojonego betonu komórkowego o wysokości 125 mm, nad-
murowanych bloczkami YTONG, stosowane do przekrywania otworów o maksymalnej szerokości 2,50 m
Skala 1:20
41
15 365 5
PRZEKRÓJ
(250)
200
prefabrykat żelbetowego
nadproża wykonanego
z dociepleniem
w kształtce YTONG U
WIDOK
(250)
200
200
Rys. 3.4.4. Nadproże okienne w kształtkach YTONG U wykonane jako kompletny prefabrykat nadprożowy do przekrywania otworów
o maksymalnej szerokości 2,00 m
Skala 1:20
a)
≤6
(≤ 0
500 0
) 200
nx (250)
≤2 600
500 (50
0) b)
365 00)
,4
(300
≤6
(≤ 0
500 0
) 200
nx (250)
≤2 600
500 (50
0)
365 00)
,4
(300
Rys. 3.4.5. Prefabrykaty wykonanych w kształtkach YTONG U nadproży żelbetowych z dociepleniem wełną mineralną grubości 4 cm:
a) podpierane obustronnie na murze
b) z wypuszczonym jednostronnie zbrojeniem do oparcia na słupku żelbetowym
Skala 1:20
42
Szerokie filary międzyokienne lub międzydrzwiowe wyko- Przy większej szerokości otworu lub kiedy projektuje
nuje się z bloczków YTONG podobnie jak pozostałe ściany się nadproża ciągłe przekrywające dwa lub więcej otwo-
zewnętrzne. Kiedy filar ma zbyt małą szerokość, aby wy- rów, kształtki U stanowią szalunek tracony w którym
konany z bloczków YTONG mógł przenieść przypadające układa się zbrojenie nadproża betonowego wylewanego
na niego obciążenie, wykonuje się go jako słup żelbetowy na budowie. W celu wzmocnienia oparcia długiej bel-
wylewany w kształtkach U lub z odpowiednio przyciętych ki nadprożowej można wprowadzić słupki żelbetowe,
bloczków ściennych, które pełnią rolę szalunku tracone- przejmujące obciążenie nadproża. Słupki takie wyko-
go. Belka nadprożowa ma w takim przypadku długość nuje się po obu stronach ościeża okiennego w szalunku
liczoną do krawędzi słupka żelbetowego. Do połączenia z kształtek U. Pionowe pręty zbrojeniowe słupków po-
ze zbrojeniem sąsiedniego nadproża służy wypuszczone winny być wypuszczone w górę dla połączenia z wyle-
z czoła belki nadprożowej zbrojenie w postaci pętli. waną nad nimi belką nadprożową.
Rys. 3.4.6. Żelbetowe słupki wzmacniające oparcie belki nadprożowej w ościeżach okna i filar międzyokienny wykonane
w kształtkach YTONG U
43
15 365 5 15 365 5
PRZEKRÓJ PRZEKRÓJ
element
docieplenia
wieńca
200
200
(250)
(250)
200
200
docieplenie
wełną
mineralną
grubości 4 cm
WIDOK WIDOK
200
200
(250)
(250)
200
200
365
Rys. 3.4.7. Zastosowanie w ścianie zewnętrznej prefabrykatu Rys. 3.4.8. Wylewane na budowie w szalunku z prefabryko-
nadprożowego w kształtkach YTONG U z wypusz- wanych kształtek YTONG U żelbetowe nadproże
czonym zbrojeniem, opartego na żelbetowym okienne zintegrowane z wieńcem i podpierającymi
słupku wykonanym w kształtkach YTONG U słupkami żelbetowymi w kształtkach YTONG U
Skala 1:20 Skala 1:20
44
3.5. Stropy
Podstawową funkcją stropu jest przenoszenie obciążenia Stropy płytowe YTONG ze zbrojonego betonu komórko-
na ściany, a za ich pośrednictwem – na fundamenty bu- wego
dynku. Stropy dźwigają ciężar własny, obciążenia użytko- W systemie YTONG znajdują się prefabrykowane płyty
we i obciążenia od ścianek działowych. Usztywniają ścia- stropowe ze zbrojonego betonu komórkowego. Stropy
ny budynku, oddzielają od siebie kondygnacje, tworzą z płyt YTONG posiadają rozstaw w świetle podpór kon-
podłoże pod podłogi i posadzki, pełnią funkcje przegród strukcji nośnej do 750 cm. Układa się je na zaprawie
akustycznych i cieplnych między piętrami. W razie poża- murarskiej YTONG bezpośrednio na murze. Głębokość
ru strop musi zapobiegać rozprzestrzenianiu się ognia oparcia płyt na ścianach z bloczków YTONG nie powin-
na sąsiednie kondygnacje. Szczególnie ważna jest izo- na być mniejsza niż 70 mm i 1/80 długości płyty w świe-
lacja cieplna stropów nad piwnicami i poddaszami użyt- tle podpór. Spoiny na styku płyt zbrojone są prętami
kowymi. Izolacja dźwiękowa ma znaczenie w przypadku O/ 8 mm. Szerokość wieńca żelbetowego, w którym ko-
stropów oddzielających od siebie pomieszczenia prze- twione są pręty zbrojenia styku płyt, powinna być nie
znaczone na pobyt ludzi. W pomieszczeniach wilgotnych mniejsza niż 60 mm. W ścianach zewnętrznych zaleca
stropy powinny być odporne na działanie wilgoci i prze- się zbrojenie spoiny wspornej nad stropem prętami O/ 3
nikanie pary wodnej. o polu przekroju 100 mm2/m długości ściany.
Na obciążenie stropu składają się: obciążenie stałe (cię-
żar konstrukcji stropu, warstw izolacyjnych i podłogo-
wych, ciężar więźby dachowej, gdy obciąża ona strop nad
najwyższą kondygnacją) oraz obciążenie zmienne (ob-
ciążenie użytkowe -ludzie i sprzęty oraz ciężar ścianek
działowych stojących na stropie).
Konstrukcja stropów opiera się na ścianach nośnych bu-
dynku lub na ścianach i podciągach. Stropy układa się
w kierunku krótszej rozpiętości pomieszczeń.
45
365 240
(400, 300) (200)
1 5 3 3 6 1
≥ 60
≥ 70
4 2 2 1
≥ 70 ≥ 70
1. Bloczki YTONG
2. Strop YTONG
1 5 3. Zbrojenie kotwiące płyty stropowe w wieńcu
4. Element docieplenia wieńca
5. Zbrojenie spoiny wspornej
6. Spoina niezbrojona
4 2 2 3
365
(400, 300)
46
W płytach stropowych YTONG można wykonywać wszel- płyty w miejscu wykonania otworu lub wycięcia. Otwory
kiego rodzaju otwory o średnicy poniżej 15 cm i wycię- o średnicy powyżej 15 cm i wycięcia o głębokości powy-
cia o głębokości mniejszej niż 15 cm, pod warunkiem, żej 15 cm wykonuje się przy użyciu stalowych wymia-
że pozostanie nie mniej niż 3/4 przekroju całkowitego nów.
Grubość Charakterystyczne obciążenie użytkowe p + g2 [kN/m2], bez ciężaru własnego płyt Ciężar
płyty 2,00 2,50 3,00 3,50 4,00 4,50 5,00 5,50 6,00 6,50 7,00 7,50 8,00 własny płyt
d g1
Maksymalne rozpiętości płyt stropowych [m]
[cm] [kN/m2]
15 4,72 4,38 4,10 3,87 3,67 3,50 3,36 3,23 3,11 3,01 2,91 2,82 2,75 1,00
20 5,89 5,58 5,33 5,10 4,86 4,65 4,46 4,30 4,15 4,02 3,90 3,79 3,68 1,34
24 6,91 6,59 6,31 6,08 5,88 5,70 5,50 5,31 5,13 4,98 4,83 4,70 4,58 1,61
30 7,41 7,41 7,04 6,72 6,44 6,19 5,97 5,78 5,60 5,43 5,28 5,14 5,01 2,01
Grubość Charakterystyczne obciążenie użytkowe p + g2 [kN/m2], bez ciężaru własnego płyt Ciężar
płyty 3,50 3,75 4,00 4,50 5,00 5,50 6,00 6,50 7,00 7,50 8,00 własny płyt
d g1
Maksymalne rozpiętości płyt stropowych [m]
[cm] [kN/m2]
15 3,67 3,67 3,67 3,50 3,36 3,23 3,11 3,01 2,91 2,82 2,75 1,00
20 5,02 5,02 4,86 4,65 4,46 4,30 4,15 4,02 3,90 3,79 3,68 1,34
24 6,08 5,98 5,88 5,70 5,50 5,31 5,13 4,98 4,83 4,70 4,58 1,61
30 6,72 6,58 6,44 6,19 5,97 5,78 5,60 5,43 5,28 5,14 5,01 2,01
* Stropów z płyt o grubości < 250 mm i rozpiętości obliczeniowej leff> 5,Om nie można obciążać nienośnymi, lekkimi ścianami
działowymi
a) dla płyt stropowych obciążonych nienośnymi, lekkimi ściankami działowymi leff/heff ≤27
b) w pozostałych przypadkach leff/heff ≤ 35
47
Stropy gęstożebrowe re usztywniają strop i zapobiegają jego “klawiszowa-
Stropy gęstożebrowe składają się z prefabrykowanych niu”. Głębokość oparcia belek stropowych na ścianie
belek i wypełniających przestrzeń pomiędzy belka- z bloczków YTONG powinna być zgodna z wymagania-
mi pustaków. Na ułożony strop wylewana jest płyta mi technicznymi zastosowanego stropu, jednak nie
betonowa z warstwą nadbetonu ponad pustakami, mniejsza niż 80 mm. Dodatkowe zbrojenie kotwiące
tworząca wzdłuż belek żebra nośne. Prostopadle do z wieńcem powinno wchodzić w strop na głębokość
belek stropu wykonuje się tzw. żebra rozdzielcze, któ- 1/4 rozpiętości stropu.
365 240
(400, 300) (200)
1 6 4 4 7 1
≥ 80 ≥ 80 ≥ 80
5 8 2 2
1. Bloczki YTONG
2. Prefabrykowana belka stropowa
3. Pustak stropowy
1 6 4 4. Zbrojenie kotwiące belki stropowe w wieńcu
5. Element docieplenia wieńca
6. Zbrojenie spoiny wspornej
7. Spoina niezbrojona
8. Podkładka z materiału odkształcalnego
5 2 3 3 2
365
(400, 300)
48
Belkowe stropy drewniane ną łącznikami z blachy zamocowanymi do wieńca. Ze
Ekonomiczna rozpiętość belek w stropie drewnianym względu na dość znaczne ugięcia belek drewnianych
nie powinna przekraczać 6,00 m a ich ugięcie 1/300 pod stropami o rozpiętości powyżej 4,50 m krawędź
rozpiętości. Rozstaw osiowy belek wynosi 60-90 cm. kształtki U należy sfazować o ok.5 mm, co pozwoli
Długość oparcia belki na murze powinna być równa uniknąć krawędziowego nacisku belki na beton komór-
co najmniej jej wysokości. Belki stropów drewnianych kowy. Końce belek drewnianych zabezpiecza się przed
opiera na wieńcu żelbetowym wykonanym w kształt- zawilgoceniem poprzez owinięcie papą z pozostawio-
kach U. Co 2,0 do 2,5 m belki należy łączyć ze ścia- nym odkrytym czołem belki.
1 5 1 5
365 240
(400, 300) (200)
3 3
6 2 2
4 7 4 7
1. Bloczki YTONG
2. Drewniane belki stropowe
3. Blacha kotwiąca belkę do wieńca
365
4. Podkładka z papy
(400, 300)
5. Papa izolacyjna wokół końców belek
6. Element docieplenia wieńca
7. Wieniec żelbetowy w sfazowanej kształtce YTONG U
1
7 2 2
49
Stropy z betonowych płyt kanałowych (bez grubości kształtki U). W ścianach zewnętrznych
Aby uniknąć oparcia betonowych płyt bezpośrednio na kształtki U powinny mieć od strony zewnętrznej zało-
ścianie z betonu komórkowego zaleca się przed opar- żone ocieplenie.
ciem stropu wykonanie wieńca betonowego wylanego Na ścianie wewnętrznej warstwę betonu zwykłego pod
w kształtkach U, sfazowanych o ok.5 mm. Za głębo- płyty stropowe układa się bezpośrednio na ostatniej
kość oparcia płyty na ścianie (min.80 mm) przyjmu- warstwie bloczków YTONG. Zbrojenie warstwy betonu
je się wielkość oparcia na warstwie betonu zwykłego pod płytami stropowymi wykonuje się z 2 prętów Ø 8.
365 240
(400, 300) (200)
1 5 3 3 6 1
≥ 60
4 7 2 2 8
≥ 80 ≥ 80 ≥ 80
1. Bloczki YTONG
2. Strop z płyt kanałowych
3. Zbrojenie kotwiące płyty stropowe w wieńcu
1 5 4. Element docieplenia wieńca
5. Zbrojenie spoiny wspornej
6. Spoina niezbrojona
7. Podkład żelbetowy w sfazowanej kształtce YTONG U
8. Podkład żelbetowy
4 2 2 3
365
(400, 300)
50
balkon z płyt przewieszonych wymian z kształtowników
wspornikowo (maks. wysięg stalowych do podwieszenia płyt
1,5 m poza wieniec stropu) stropowych przy kominie
51
stalowe wymiany
z kątowników
pie
stro
ór w
otw
b
≤2
Rys. 3.5.6. Rozwiązanie otworu w stropie z płyt YTONG z zastosowaniem stalowych wymianów z kątowników opartych na sąsied-
nich płytach stropowych
e
ni
s ze w e
ie iko m
z ew o rn 1,5
p r s p ks .
w a
m
Rys. 3.5.7. Rozwiązanie otworu w stropie z płyt YTONG z zastosowaniem stalowej ramy typu H opartej na ścianach nośnych lub
podciągach
52
365 365
(400, 300) (400, 300)
365 365
(400, 300) (400, 300)
a) b)
a) b)
75 40 65 (60)
75 40 65 (60)
Rys. 3.5.8. Schematy rozwiązania termoizolacji wieńca żelbetowego stropu płytowego w ścianach z bloczków YTONG:
a) zastosowanie elementu docieplenia wieńca YTONG
b) zastosowanie zewnętrznej płyty docieplającej
Skala 1:20
a)
a)
dodatkowe
pręty
dodatkowe
poszerzonego b) c) d)
pręty
wieńca
poszerzonego b) c) d)
wieńca
dodatkowe
pręty
dodatkowe
poszerzonego
pręty
wieńca
poszerzonego
wieńca
Rys. 3.5.9. Schematy rozwiązania poszerzonego wieńca stropu gęstożebrowego nad połączeniem „na dotyk” ścian
z bloczków YTONG (wewnętrznej ściany nośnej z zewnętrzną):
a) przekrój poprzeczny stropu przy ścianie zewnętrznej
b) rzut stropu z układem zbrojenia poszerzonego wieńca
c) przekrój podłużny stropu przy ścianie wewnętrznej
d) rzut połączenia ścian z układem bloczków YTONG
53
Ograniczenie ugięć stropów • Stropodachy wentylowane – Stropodachy, w których
Ugięcia stropów to odkształcenia, które powinno się stropy z ociepleniem oddzielone są od warstwy po-
ograniczać zgodnie z wymaganiami użytkowymi bu- krycia zewnętrznego przestrzenią wentylowaną. Jest
dynku już na etapie projektowania. to konstrukcja najbardziej niezawodna i korzystna
Ugięcia stropów mogą powodować powstawanie zary- z punktu widzenia fizyki budowli i komfortu użytko-
sowań na ścianach wypełniających układy konstrukcyj- wego pod stropodachem.
ne. Zarysowania takie mogą pojawiać się na wszystkich – Kanalikowe – Nad materiałem termoizolacyjnym
typach ścian murowanych, wykonanych zarówno z ce- wykonywane są kanaliki np. poprzez ułożenie na
ramiki jak i z bloczków z betonu komórkowego. warstwie termoizolacji blachy trapezowej jako pod-
Przy ugięciach stropów zbliżonych do dopuszczalnych kładu pod wylewkę wierzchnią.
zabezpieczenie ścian wypełniających przed zarysowa- – Szczelinowe – Nad materiałem termoizolacyjnym
niem można wykonać poprzez całkowite oddylatowanie tworzy się szczeliny przez rozdzielenie płyt dacho-
ścian od konstrukcji nośnej. Zabieg ten nie zawsze jest wych i termoizolacji (np. z ułożonych bezpośrednio
skuteczny gdyż ściany pod własnym ciężarem zaczynają nad termoizolacją betonowych płyt korytkowych).
pracować jak tarcze ścienne podparte na stropie w rejo- – Dwudzielne – Stropodachy z niską przestrzenią
nie słupów konstrukcyjnych. Przy niekorzystnym rozkła- przełazową, utworzoną przez płaski dach z pokry-
dzie ścian i występujących w nich otworów drzwiowych ciem nad stropem, na którym rozłożona jest ter-
i okiennych powstają zarysowania, najczęściej w stre- moizolacja. Konstrukcja górnej połaci stropodachu
fach nadproży. Intensywny rozwój programów kompu- dwudzielnego może być wykonana z płyt korytko-
terowych do obliczeń statycznych stropów oraz rozwój wych ułożonych na ceglanych ściankach ażurowych
technik zbrojenia stropów, zwłaszcza na ścinanie, do- lub w postaci lekkiej konstrukcji drewnianej bądź
prowadził do stosowania w praktyce stropów o coraz stalowej poszytej sklejką wodoodporną.
większej smukłości (stosunku rozpiętości obliczeniowej • Stropodachy pełne (bez wentylacji) – Stropodachy,
do wysokości przekroju), których ugięcia rzeczywiste w których wszystkie warstwy szczelnie do siebie przy-
zbliżone są do wartości dopuszczalnych przez normy. legają, bez szczelin lub kanalików umożliwiających
przepływ powietrza.
W niemieckiej praktyce budowlanej prowadzono wie- – Stropodachy o tradycyjnym układzie warstw – Hy-
loletnie obserwacje zarysowań ścian wypełniających droizolacja stanowi wierzchnią warstwę stropoda-
o różnej konstrukcji, wykonywanych na stopach. Ze- chu, a pod warstwą ocieplenia z wełny mineralnej
brane doświadczenia doprowadziły do normatywnego lub ze styropianu znajduje się paroizolacja zapobie-
ograniczenia smukłości stropów przeznaczonych do gająca kondensacji przenikającej przez przegrodę
zabudowy działowymi ścianami wypełniającymi. Dla pary wodnej.
takich stropów, niezależnie od konstrukcji ścian wypeł- – Stropodachy o odwróconym układzie warstw – Hy-
niających, stosunek rozpiętości stropu – Li [m] do uży- droizolacja znajduje się pod warstwą termoizolacji
tecznej wysokości przekroju (grubości stropu) – d [m] z polistyrenu ekstrudowanego, dzięki czemu nie
powinien spełniać warunek: Li2/d ≤ 150 występuje ryzyko kondensacji pary wodnej, a war-
Spełnienie powyższego warunku odnoszącego się do stwa hydroizolacyjna osłonięta jest przed wpływami
stropów swobodnie podpartych, ogranicza problem za- atmosferycznymi i ryzykiem uszkodzenia mecha-
rysowań ścian do minimum. Pojawianie się rys powinno nicznego. Płyty termoizolacyjne pokryte są war-
być wówczas zjawiskiem sporadycznym nie stwarzają- stwą dociskową ze żwiru. Charakterystyczną cechą
cym istotnego problemu dla Inwestora. stropodachów o odwróconym układzie warstw jest
spływanie wody opadowej po kilku poziomach.
• Stropodachy odpowietrzane – Odmiana stropoda-
chów pełnych, w których pod pokrycie papowe zało-
3.6. Stropodachy, tarasy, balkony żona jest np. perforowana papa podkładowa. Dzięki
perforacjom papa umożliwia likwidację powstającego
Stropodachy, to przekrycia budynku, które pod wzglę- nadciśnienia powietrza i pary wodnej, a tym samym
dem konstrukcyjnym i funkcjonalnym pełnią jednocze- likwidację pęcherzy.
śnie funkcję stropu i dachu. Stropodachy przenoszą ob-
ciążenia od śniegu i wiatru oraz zabezpieczają wnętrze Stropodach o dowolnej konstrukcji wykonany na stropie
budynku przed opadami atmosferycznymi i wahaniami ze zbrojonych płyt z betonu komórkowego YTONG ma tę
temperatury. zaletę, że łączy funkcję konstrukcyjną z właściwościami
termoizolacyjnymi betonu komórkowego, dzięki czemu
Ze względu na konstrukcję, układ warstw i fizykę bu- zmniejsza się grubość dodatkowego docieplenia stro-
dowli stropodachy dzielimy na: podachu.
54
Wymogi ogólne dotyczące projektowania stropodachów mostka cieplnego. Wspornikowe wysunięcie płyt YTONG
Przy odwodnieniu wewnętrznym koryta spustowe po- poza obrys budynku możliwe jest do 1,50 m. Rozwiąza-
winny być odsunięte co najmniej 1 m od przyległych do nie to wymaga zastosowania na odcinku balkonu wień-
stropodachu ścian, a wypłaszczenie przy leju wpusto- ca podstropowego, zapewniającego ciągłość wieńca ob-
wym musi mieć średnicę 1 m. wodowego występującego w płaszczyźnie stropu.
W stropodachu bez attyki z odwodnieniem wewnętrz- Najbardziej niezawodne mocowanie balustrady na bal-
nym, o spadku do 3°, krawędź powinna być podniesiona konach polega na mocowaniu jej od spodu płyty balko-
co najmniej 10 cm powyżej poziomu warstwy ochronnej nowej, ponieważ nie koliduje to z warstwami wykończe-
ze żwiru – lub jeżeli jej nie ma, powyżej papy nawierzch- niowymi powierzchni balkonu.
niowej.
W stropodachach z attyką, ze względu na znaczne wa-
hania temperatury wpływające na zmianę długości ele-
mentów, attyki murowane należy zbroić, a attyki beto-
nowe dylatować w odstępach 5 m.
Powierzchnia otworów wentylacyjnych w wentylowa-
nych stropodachach dwudzielnych powinna wynosić
1/500 powierzchni rzutu. Cała powierzchnia powinna
być wentylowana równomiernie, a otwory wentylacyjne
umieszczone na przeciwległych stronach.
Wysokość przestrzeni powietrznej w najniższym punk-
cie musi wynosić minimum 10 cm. Należy dążyć do uzy-
skania wysokości znacznie większych i spadku połaci
co najmniej 5° (około 9%).
attyka
poszycie z płyty z bloczków
drewnopochodnej YTONG
drewniana
konstrukcja
stropodachu
otwory wentylacyjne
o powierzchni 1/500
rzutu stropodachu
płyty dachowe YTONG
paroizolacja
Rys. 3.6.1. Dwudzielny stropodach wentylowany z odwodnieniem wewnętrznym i attyką z bloczków YTONG; konstrukcja stropo-
dachu drewniana, oparta na stropie z płyt YTONG
Rys. 3.6.2. Dwudzielny stropodach wentylowany z attyką Rys. 3.6.3. Dwudzielny stropodach wentylowany z przewie-
z bloczków YTONG i drewnianą konstrukcją opartą szonym okapem i drewnianą konstrukcją opartą na
na stropie z płyt YTONG stropie z płyt YTONG
Skala 1:20 Skala 1:20
56
czapa betonowa zabezpieczająca wywiniętą
na attykę izolację przeciwwodną (hydroizolację)
attyka
z bloczków
YTONG
termoizolacja
z polistyrenu
ekstrudowanego
hydroizolacja z papy
termozgrzewalnej
Rys. 3.6.4. Stropodach pełny o odwróconym układzie warstw z odwodnieniem wewnętrznym i attyką z bloczków YTONG; kon-
strukcja stropodachu wykonana na stropie z płyt dachowych YTONG
stwą dociskową
i wykończeniową
100
termoizolacja
paroizolacja
na warstwie
hydroizolacja na spadkowej
warstwie spadkowej płyty
płyty dachowe dachowe
YTONG
YTONG
Rys. 3.6.5. Stropodach pełny o odwróconym układzie warstw Rys. 3.6.6. Taras - stropodach pełny o tradycyjnym
na przewieszonym stropie z płyt dachowych YTONG układzie warstw na stropie z płyt dachowych YTONG
i z attyką z bloczków YTONG i z attyką z bloczków YTONG
Skala 1:20 Skala 1:20
57
8 7 6 5 1 3
8 7 6 5 1 3
Rys. 3.6.7. Stropodach budynku halowego o konstrukcji żelbetowej z obudową z płyt dachowych i bloczków ściennych YTONG
a)
≥ 20 ≥ 20
a)
≥ 20 ≥ 20
b)
d d
Rys. 3.6.8 . Mocowanie płyt dachowych YTONG do konstrukcji Rys. 3.6.9. Połączenie płyt dachowych YTONG z konstrukcją
żelbetowej: żelbetową za pomocą zbrojenia - przekrój podłużny
a) zastosowanie łączników systemowych - przekrój i poprzeczny względem kierunku rozpięcia płyt
podłużny Skala 1:20
b) zastosowanie łączników śrubowych - przekrój
poprzeczny
Skala 1:20
58
4 7 5 3 1
4 7 5 3 1
2 6
Rys. 3.6.10. Stropodach budynku halowego o konstrukcji stalowej z obudową z płyt dachowych i bloczków ściennych YTONG
a)
≥ 20 ≥ 20
a)
≥ 20 ≥ 20
b)
60
d d
Rys. 3.6.11. Mocowanie płyt dachowych YTONG Rys. 3.6.12. Połączenie płyt dachowych YTONG
do konstrukcji stalowej: z konstrukcją stalową za pomocą zbrojenia - prze-
a) zastosowanie łączników systemowych - przekrój krój podłużny i poprzeczny względem kierunku
podłużny rozpięcia płyt
b) zastosowanie łączników śrubowych - przekrój Skala 1:20
poprzeczny
Skala 1:20
59
1. Bloczki YTONG
2. Płyty stropowe YTONG
3. Zbrojenie w spoinach płyt stropowych
4. Żelbetowy wieniec z dociepleniem
w kształtce YTONG U
5. Element docieplenia wieńca YTONG
6. Zbrojona warstwa spadkowa z betonu
7. Paroizolacja
5
5
1 2 7 6 3
1 2 7 6 3
4
4
Rys. 3.6.13. Taras z brzegowym odwodnieniem rynnowym wykonany w formie stropodachu pełnego na płytach stropowych
YTONG - przekrój prostopadły do kierunku rozpięcia płyt stropowych
Skala 1:10
przewieszenie płyt stropowych
przewieszenie płyt stropowych
przerywa prowadzenie wieńca
przerywa prowadzenie
obwodowego wieńca
na jednym
obwodowego napoziomie
jednym
poziomie
pod płytami stropowymi
pod płytami
wykonać stropowymi
należy wieniec
2 6 7 wykonać należy wieniec
podstropowy
2 6 7 podstropowy
1. Bloczki YTONG
2. Płyty stropowe YTONG 4
3. Zbrojenie w spoinach płyt stropowych 4
4. Kotwienie płyt stropowych w wieńcu
5. Żelbetowy wieniec z dociepleniem w kształtce YTONG U
6. Betonowa warstwa spadkowa balkonu - beton klasy ≥ B15 o grubości 1 5
≥ 40 mm, zbrojony co najmniej siatką z prętów Ø 4,5 co 150 mm 1 5
7. Izolacja przeciwwodna
Rys. 3.6.14. Balkon z brzegowym odwodnieniem rynnowym wykonany na przewieszonych płytach stropowych YTONG -
przekrój równoległy do kierunku rozpięcia płyt stropowych
Skala 1:10
60
6 7 1
2 3
1. Bloczki YTONG 1 5
2. Płyty stropowe YTONG
3. Zbrojenie w spoinach płyt stropowych
4. Kotwienie płyt stropowych w wieńcu
5. Żelbetowy wieniec z dociepleniem w kształtce YTONG U a)
6. Betonowa warstwa spadkowa balkonu - beton klasy ≥ B15
o grubości ≥ 40 mm, zbrojony co najmniej siatką z prętów
Ø 4,5 co 150 mm
7. Izolacja przeciwwodna b)
7 6 2 3 4 5
Rys. 3.6.15. Balkon z brzegowym odwodnieniem liniowym wykonany na przewieszonych płytach stropowych YTONG:
a) przekrój równoległy do kierunku rozpięcia płyt stropowych
b) przekrój prostopadły do kierunku rozpięcia płyt stropowych
Skala 1:10
61
1. Bloczki YTONG
2. Belka stropu gęstożebrowego
3. Żelbetowa płyta balkonowa
4. Zbrojenie główne płyty balkonowej
5. Żelbetowy wieniec z dociepleniem
w kształtce YTONG U
6. Przycięty na wysokość element
docieplenia wieńca YTONG
7. Termoizolacja wieńca
8. Termoizolacja płyty balkonowej
9. Betonowa warstwa spadkowa
10 9 8 10. Izolacja przeciwwodna
8 4 3 7 6 1 2 4
a)
5
L ≥ 1,5 L
≥ 20 mm
4 2
b)
5 4 2
Rys. 3.6.16. Balkon z brzegowym odwodnieniem rynnowym wykonany na żelbetowej płycie zintegrowanej ze stropem gęstożebrowym:
a) przekrój równoległy do kierunku rozpięcia belek stropowych
b) schematyczny rzut zbrojenia płyty balkonowej
Skala 1:10
62
3.7. Dachy skośne Płyty dachowe układane równolegle do kalenicy mogą
być opierane na żelbetowych wieńcach wykonanych
Podstawowym zadaniem dachu jest solidne zabezpiecze- w szalunku z kształtek U lub bezpośrednio na ścianach
nie budynku przed wpływem czynników zewnętrznych. z bloczków, z zachowaniem oparcia płyt na co naj-
Ze względu na funkcje i związane z nią rozwiązania ar- mniej 70 mm i 1/80 długości płyty. Wykonanie wieńców
chitektoniczno-budowlane dachy skośne dzielimy na w kształtkach U umożliwia zakotwienie w nich prętów
dachy z poddaszem nieużytkowym i dachy z poddaszem zbrojących spoiny między płytami dachowymi.
użytkowym. Okapy w dachach wykonanych z płyt dachowych YTONG,
• W dachach z poddaszem nieużytkowym termoizolacja ułożonych równolegle do kalenicy wykonuje się z za-
rozkładana jest na stropie górnej kondygnacji. Wen- stosowaniem stalowych wsporników zakotwionych
tylacja takiego poddasza odbywa się poprzez otwory w podpierających ścianach poprzecznych.
wlotowe pod okapem dachu i wylotowe w górnej czę- • Przy prostopadłym do kalenicy ułożeniu płyt dacho-
ści ścian szczytowych i pod kalenicą. wych, gdy występują znaczne rozporowe siły poziome,
• W budynkach nowo wznoszonych dachy najczęściej murowane ścianki kolankowe wymagają wzmocnie-
projektowane są z poddaszami użytkowymi. W da- nia słupkami żelbetowymi.
chach z poddaszem użytkowym termoizolacja umiesz-
czana jest w grubości połaci dachowej. Współczynnik Na płytach dachowych YTONG (na górnej ich powierzch-
przenikania ciepła dla połaci ocieplonych dachów ni) układa się izolację paroszczelną oraz prostopadle do
skośnych nie powinien być większy niż 0,3 W/(m2⋅K), kalenicy (zgodnie z kierunkiem spadku dachu) drewnia-
co oznacza, że grubość materiału termoizolacyjnego ne kontrłaty, które mocuje się do płyt metalowymi łącz-
nie powinna być mniejsza niż 18-20 cm. Układ warstw nikami o rozstawie co 0,5-0,6 m. Pomiędzy kontrłatami
w ocieplonej połaci dachu powinien zabezpieczać układa się izolację termiczną ze styropianu lub wełny
wnętrze przed opadami atmosferycznymi i wahania- mineralnej i przybija łaty prostopadle do kierunku spad-
mi temperatury, a ponadto powinien chronić więźbę ku dachu. Do łat mocuje się pokrycie dachowe np. w po-
dachu i termoizolację przed ryzykiem zawilgocenia na staci dachówek ceramicznych lub blachodachówki.
skutek kondensacji przenikającej od strony wnętrza W płytach dachowych YTONG możliwe jest wykonywanie
pary wodnej. Prawidłowe zaprojektowanie termoizo- wszelkiego rodzaju otworów o średnicy poniżej 15 cm
lacji, warstwy wstępnego krycia, szczelin wentyla- i wycięć o głębokości mniejszej niż 15 cm, pod warun-
cyjnych i innych elementów składowych ocieplonej kiem, że pozostaje nie mniej niż 3/4 przekroju całko-
połaci jest możliwe w wielu wariantach uzależnionych witego płyty w miejscu wykonania otworu czy wycięcia.
od takich czynników jak wysokość krokwi, nachylenie Otwory o średnicy powyżej 15 cm i wycięcia o głęboko-
połaci dachowych, rozwiązanie wentylacji połaci, itd. ści powyżej 15 cm wykonuje się przy użyciu stalowych
Aby zablokować napływ pary wodnej w ocieplonych wymianów, analogicznie jak przy płytach stropowych.
połaciach od strony wnętrza stosuje się paroizolację.
Alternatywą dla tradycyjnego sposobu ocieplenia po- Ścianki kolankowe na poddaszu
łaci dachu jest zastosowanie płyt dachowych YTONG W nowych budynkach mieszkalnych poddasze ma zazwy-
ze zbrojonego betonu komórkowego, które powodują, czaj zaprojektowaną murowaną ściankę kolankową pod-
że wykonana z nich połać dachowa ma podobne pa- noszącą więźbę dachową. Pozwala to wykorzystać na cele
rametry termoizolacyjne i bezwładność cieplną jak użytkowe całą powierzchnię kondygnacji. Ze względu na
ściany zewnętrzne na niższych kondygnacjach. siły rozporu przenoszone przez więźbę dachową na mur-
łatę, ścianka kolankowa powinna mieć dodatkowy wieniec
Dachy w systemie YTONG wykonywane są ze zbrojonych pod murłatą i żelbetowe słupki stężające go z wieńcem
płyt dachowych układanych równolegle lub prostopadle stropu. Wykonana w ten sposób rama żelbetowa skutecz-
do kalenicy. nie chroni ściankę kolankową przed przewróceniem.
• Płyty dachowe równoległe do kalenicy, oparte na ścia- Ścianki kolankowe poddaszy nieocieplonych należy
nach poprzecznych i szczytowych, najczęściej układa dzielić dylatacjami co 20 m.
się na styk z wieńcem podłużnych ścian zewnętrznych Dodatkowy wieniec pod murłatą i stężające słupki betono-
lub z wieńcem na ściance kolankowej (dachy bezoka- we wykonuje się za w szalunku traconym z kształtek U.
powe). Na ścianie szczytowej płyty dachowe mogą być
układane równo z jej krawędzią lub być przewieszone Dachy z płyt dachowych w systemie YTONG ze ścianką
poza tą krawędź. kolankową wymagają zastosowania konstrukcji żelbe-
W przypadku ułożenia płyt równolegle do kalenicy, towej, na którą składają się skośne wieńce na ścianach
górna część dachu, powyżej stropu nad pomiesz- szczytowych i wewnętrznych ścianach poprzecznych
czeniami użytkowymi poddasza, może być wykonana oraz poziomy wieniec ścianki kolankowej z sięgaczami
w sposób tradycyjny, jako konstrukcja drewniana. w ścianach poprzecznych, stężony żelbetowymi słupka-
63
mi z wieńcem stropu. Sięgacze w ścianach poprzecznych Na poddaszach bez ścianki kolankowej płyty dachowe są
powinny mieć długość co najmniej 1,5 m. Konstrukcję zakończone na wieńcu żelbetowym stropu, ocieplonym
wykonuje się w szalunku traconym z kształtek U z docie- elementami docieplenia wieńca YTONG.
pleniem w ścianach zewnętrznych.
6 7
1. Ściana zewnętrzna z bloczków YTONG
2. Płyty stropowe YTONG
3. Wieniec stropu
z elementem docieplenia
wieńca YTONG
4. Odwrócone kształtki
YTONG U nakrywające
murłatę między krokwiami
5. Murłata na papie
izolacyjnej, kotwiona do
wieńca i docieplona wełną
mineralną
6. Krokwie więźby dachowej
7. Izolacja termiczna
i akustyczna z miękkiej
wełny mineralnej
2
4 5 3 1
Rys. 3.7.1. Oparcie drewnianej więźby dachowej na ścianach z bloczków YTONG na poziomie stropu poddasza nieużytkowego
8 5 9
Rys. 3.7.2. Okap dachu z konstrukcją opartą na poziomie stropu poddasza nieużytkowego
Skala 1:20
64
1. Ściana zewnętrzna z bloczków YTONG
2. Płyty stropowe YTONG
3. Wieniec stropu z elementem docieplenia
8 6 9 7 5
wieńca YTONG
4. Słupki żelbetowe wykonane
z dociepleniem w szalunku z kształtek
YTONG U
5. Wieniec stężający ściankę kolankową
z dociepleniem w kształtkach YTONG U
6. Odwrócone kształtki YTONG U
nakrywające murłatę między krokwiami
7. Murłata na papie izolacyjnej, kotwiona
do wieńca
8. Krokwie więźby dachowej
9. Izolacja termiczna
1 3 4
Rys. 3.7.3. Oparcie drewnianej więźby dachowej na ściance kolankowej z bloczków YTONG w budynku z poddaszem użytkowym
8 b)
10
1
≤ 1,5 m
5 7
5. Wieniec stężający ściankę ≥ 1,5 m
6 kolankową z dociepleniem
6. Kształtki YTONG U
4 7. Murłata kotwiona do wieńca 4
8. Krokwie więźby dachowej
9 9. Izolacja termiczna
10. Zakotwienie wieńca ścianki
kolankowej w ścianach
szczytowych
11. Tynk wzmocniony siatką 11
w obrębie pasa wieńcowego
3 2
Rys. 3.7.4. Okap tradycyjnego dachu opartego na ściance kolankowej z bloczków YTONG wzmocnionej żelbetową konstrukcją wieńca
na słupkach połączonych z wieńcem stropowym:
a) rzut fragmentu ścianki kolankowej z rozkładem słupków
b) przekrój poprzeczny fragmentu poddasza
Skala 1:20
65
1. Ściana poprzeczna z bloczków YTONG
2
2. Płyty dachowe YTONG
3. Słupki żelbetowe wykonane
z dociepleniem w szalunku
9 z kształtek YTONG U
4. Wieniec stężający ściankę kolankową
z dociepleniem w kształtkach YTONG U
5. Skośny wieniec w kształtkach YTONG U
8 stanowiący oparcie płyt dachowych
1
6. Zakotwienie wieńca ścianki kolankowej
w ścianach poprzecznych wykonane
w kształtkach U
5 7. Stalowy wspornik podtrzymujący płyty
okapu
8. Pręty kotwiące
9. Zbrojenie spoin pomiędzy płytami
dachowymi YTONG
6
4
Rys. 3.7.5. Dach z okapem wykonany z płyt YTONG ułożonych równolegle do kalenicy i opartych na ścianach poprzecznych budynku
a) b)
2 9 10 2 10 11 9
8 6
5
7
1
Rys. 3.7.6. Dach z okapem wykonany z płyt YTONG ułożonych równolegle do kalenicy i opartych na ścianach poprzecznych budynku:
a) przekrój przez ścianę poprzeczną
b) rozwiązanie okapu
Skala 1:20
66
6
2
1
67
5
2
3
7
4
Rys. 3.7.9. Dach z płyt YTONG ułożonych prostopadle do kalenicy, opartych na płatwiach i żelbetowych ściankach kolankowych
11 9
6
4
5 7
2
Wartość kategorii A - przyjmuje się gdy jakość robót kontrolowana jest przez osobę o odpowiednich
kwalifikacjach, niezależną od wykonawcy. W pozostałych przypadkach przyjmuje się wartość dla kategorii B.
Izolacyjność termiczną ścian należy określać wg. PN-EN ISO 6946: 2004.
W obliczeniach izolacyjności termicznej ścian należy przyjmować wartości obliczeniowe współczynnika przewodze-
nia ciepła λ W/(m⋅K) wg tabeli:
Obliczeniowa wartość
Rodzaj elementów Gęstość objętościowa
współczynnika przewodzenia ciepła λ*
wg oznaczenia YTONG w stanie suchym kg/m3
W/(m⋅K)
PP1,5/0,35 301 ÷ 350 0,095
PP2/0,4 351 ÷ 400 0,110
PP3/0,5 451 ÷ 500 0,140
PP4/0,6 551 ÷ 600 0,160
PP5/0,7 651 ÷ 700 0,200
* współczynnik określony w stanie wilgotności ustabilizowanej
69
4.3. Klasyfikacja ogniowa Odporność ogniową ustala się na podstawie trzech pod-
stawowych kryteriów dotyczących:
Zabezpieczenia przeciwpożarowe budynków należą do • R – nośności ogniowej – zdolność do zachowania wła-
najistotniejszych przedsięwzięć związanych z bezpie- ściwości konstrukcyjnych (kryteria nośności ognio-
czeństwem użytkowników oraz ochroną obiektów bu- wej ściany zewnętrzne powinny spełniać wtedy, jeżeli
dowlanych i ich zawartości. przegroda jest częścią głównej konstrukcji nośnej),
Typowy przebieg pożaru z udziałem jednostek straży • E – szczelności ogniowej (w minutach) – zdolność do
pożarnej wygląda następująco: zapobieżenia przejściu płomieni i gorących gazów,
• początek pożaru: 6 min. • I – izolacyjności ogniowej (w minutach) – zdolność do
• rozpoznanie: 1-3 min. ograniczenia przyrostu temperatury na nie nagrze-
• alarm wanej powierzchni.
• przybycie straży pożarnej: 10-15 min. Dla ścian zewnętrznych klasa odporności ogniowej wynosi:
• rozpoczęcie gaszenia: 3-6 min. • dla budynków klasy “A” – E I 120, R 240,
Jeżeli gaszenie pożaru przez jednostki straży pożarnej • dla budynków klasy “B” – E I 60, R 120,
rozpocznie się później niż po 20 minutach od zapłonu, • dla budynków klasy “C” – E I 30, R 60,
zazwyczaj rejon pożaru jest już zniszczony. • dla budynków klasy “D” – E I 30, R 30,
Pozostałe części budynku powinny być chronione przez • dla budynków klasy “E” – bez określonych wymagań.
odporną ogniowo konstrukcję! Klasa odporności ogniowej dotyczy pasa międzykondy-
Wymogi dotyczące zabezpieczenia przeciwpożarowego gnacyjnego wraz z połączeniem ze stropem.
są określone w celu nie dopuszczenia do nadmierne- Dla ścian wewnętrznych oddzielających mieszkania od
go rozprzestrzeniania się ognia w przypadku pożaru. dróg komunikacji ogólnej oraz od innych mieszkań kla-
Zapobiegają one przechodzeniu ognia lub zbyt wyso- sa odporności ogniowej wynosi:
kiej temperatury z pomieszczeń ogarniętych pożarem – dla budynków niskich i średniowysokich – E I 30,
do innych pomieszczeń w budynku, a w szczególności – dla budynków wysokich i wysokościowych – E I 60.
mają zabezpieczać drogi ewakuacyjne. Klasa odporności ogniowej ściany oddzielającej segmen-
Budynki mieszkalne, zamieszkania zbiorowego i uży- ty budynków jednorodzinnych ZL IV (bliźniaczych, szere-
teczności publicznej zaliczone są do kategorii zagroże- gowych lub atrialnych) powinna wynosić co najmniej –
nia ludzi (oznaczenie ZL). R E I 60.
Wymagana klasa odporności pożarowej budynku, zali- Okładzina zewnętrzna ścian i jej zamocowanie mecha-
czonego do kategorii ZL zależy od jego wysokości – im niczne, a także izolacja termiczna ściany zewnętrznej
wyższy budynek – tym wyższa jest wymagana odpor- budynku na wysokości powyżej 25 m od poziomu tere-
ność pożarowa. nu, muszą być wykonane z materiałów niepalnych.
Klasę odporności ogniowej i stopień rozprzestrzeniania W ścianach zewnętrznych budynku wielokondygnacyj-
ognia poszczególnych elementów budynku (ściany, stro- nego powinny być zaprojektowane pasy międzykondy-
py, itd.) należy dostosować do klasy odporności pożaro- gnacyjne o wysokości co najmniej 0,8 m lub oddzielenia
wej budynku (wg. Rozporządzenia”Warunki techniczne poziome w formie daszków, gzymsów i balkonów o wy-
jakim odpowiadać powinny budynki i ich usytuowanie” sięgu co najmniej 0,5 m i odporności ogniowej takiej
(Dz.U. nr 75/2002, poz.690 wraz ze zmianami). jak cała ściana.
Klasy odporności ogniowej ścian otynkowanych i nieotynkowanych wykonanych z elementów murowych YTONG:
Klasa odporności ogniowej ściany przy poziomie obciążenia określanego jako stosunek obciążeń
Grubość ściany
obliczeniowych do nośności obliczeniowej ściany
(bez tynku) cm
O 0,2 0,6 1,0
11,5 EI 120 - - -
17,5 EI 240 REI 240 REI 240 REI 120
24,0 EI 240 REI 240 REI 240 REI 240
30,0 EI 240 REI 240 REI 240 REI 240
36,5 El 240 REI 240 REI 240 REI 240
70
Po wejściu Polski do Unii Europejskiej nasze przepisy i wysokich częstotliwości odpowiada zmianie poziomu
musiały przejść proces dostosowania ich do wymogów dźwięku o 6 dB, natomiast dla częstotliwości średnich
obowiązujących w całej UE. Wynikiem tego procesu wrażenie takie wywołuje zmiana o 10 dB.
było przyjęcie przez Polskę nowej klasyfikacji ogniowej Odczuwalna zmiana głośności przez człowieka zależna
– Euroklas – dla materiałów budowlanych. W obecnej jest od jego poziomu wyjściowego i tak np. dla dźwięku
chwili posługujemy się Euroklasami, które odzwier- o poziomie 0 dB odczuwalny będzie już wzrost o 2 dB,
ciedlają następujące parametry, odnoszące się do po- natomiast dla dźwięku o poziomie 90 dB zmiana o 2 dB
szczególnych materiałów budowlanych: nie będzie odczuwalna.
Wartości ważonych wskaźników izolacyjności akustycznej właściwej RA1R i RA2R dotyczą ścian murowanych na cienkie
spoiny z elementów gładkich z wypełnieniem wszystkich spoin oraz z elementów profilowanych, łączonych w spo-
inach pionowych na pióro i wpust bez wypełnienia zaprawą spoin pionowych, otynkowanych obustronnie tynkiem
mineralnym o łącznej grubości min. 6 mm.
72
II. PROJEKTOWANIE KONSTRUKCYJNE w którym:
W SYSTEMIE YTONG – współczynnik uwzględniający stan wilgotno-
ści badanych elementów murowych (bloczków),
w przypadku gdy element badany jest w stanie
5. PROJEKTOWANIE KONSTRUKCYJNE innym niż powietrzno suchy,
– współczynnik kształtu – dla kostek sześciennych
5.1. Uwagi wstępne o boku 100 mm δ=1,0,
Konstrukcje murowe z bloczków YTONG projektować – wytrzymałość średnia elementu murowego na
należy zgodnie z zasadami podanymi w normie PN-B- ściskanie wyznaczona jako iloraz siły niszczącej
-03002: 1999 – Konstrukcje murowe niezbrojone – Pro- (Fmax) przez pole przekroju brutto (Abr).
jektowanie i obliczanie.
Wytrzymałości średnie i znormalizowane przeliczone
Zgodnie z PN-B-03002: 1999 mury wykonywane w sys- dla bloczków YTONG:
temie YTONG zalicza się do murów z autoklawizowane-
go betonu komórkowego na cienkich spoinach. Grubość Rodzaj
spoin wspornych (poziomych) w tego typu konstrukcjach fB fb
bloczka
wynosi 1 ÷ 3 mm. Spoiny wsporne wypełnia się specjal-
PP1,5 2,0 1,6
ną zaprawą do cienkich spoin, natomiast spoiny pionowe
mogą być wypełniane zaprawą (przy gładkich powierzch- PP2 3,0 2,4
niach czołowych bloczków) lub mogą pozostać niewypeł- PP3 4,5 3,6
nione (połączenia na pióro i wpust). Ponieważ bloczki PP4 6,0 4,8
YTONG mają szerokość równą grubości ściany, mury PP5 7,0 5,6
w systemie YTONG są murami bez spoiny podłużnej.
Ciężary murów z bloczków YTONG, które można przyj- Zaprawa do murowania na cienkie spoiny w systemie
mować w obliczeniach konstrukcji przedstawiono w po- YTONG jest zaprawą produkowaną fabrycznie, której
niższej tablicy: wytrzymałość na ściskanie (fm) jest nie mniejsza niż
5 MPa. Wytrzymałość zaprawy ma stosunkowo niewiel-
Rodzaj bloczka Ciężar muru ki wpływ na wytrzymałość i odkształcalność muru na
[kN/m3] cienkie spoiny, w związku z czym norma PN-B-03002:
1999 pomija ten czynnik we wzorach na wytrzymałość
PP1,5/0,35 4,5
muru (w przeciwieństwie do murów na spoiny zwykłe,
PP2/0,40 5,0 w których wytrzymałość zaprawy istotnie wpływa na
PP3/0,50 6,0 charakterystyki wytrzymałościowe).
PP4/0,60 7,0
PP5/0,70 8,0
5.2. Wytrzymałości murów z bloczków
YTONG
Symbole liczbowe w oznaczeniu bloczka odpowiadają Podstawowym przypadkiem w konstrukcjach muro-
kolejno klasie wytrzymałości betonu YTONG (1,5; 2; 3; wych jest ściskanie w kierunku prostopadłym do spoin
4; 5) i jego odmianie (0,35; 0,40; 0,50; 0,60; 0,70). poziomych. O nośności ścian decyduje wówczas wytrzy-
małość muru na ściskanie, którą można wyznaczyć na
Zgodnie z normą PN-B-03002: 1999 bloczki YTONG na- podstawie badań doświadczalnych lub określić z zależ-
leżą do elementów murowych: ności normowych. Wytrzymałość charakterystyczną na
– grupy 1 (elementy murowe grupy 1 – objętość otwo- ściskanie (fk) murów z bloczków z autoklawizowanego
rów ≤ 25% objętości elementu brutto) betonu komórkowego na cienkie spoiny według PN-B-
– kategorii I (stała kontrola jakości produkcji, prawdo- -03002: 1999 oblicza się ze wzorów:
podobieństwo wystąpienia średniej wytrzymałości na
ściskanie mniejszej od zadeklarowanej przez produ- fk = fb0,65 dla bloczków fb ≥ 2,4MPa
centa jest nie większe niż 5%).
fk = 0,8 fb0 ,65 dla bloczków fb < 2,4MPa
W obliczeniach konstrukcji podstawową charakterysty-
ką bloczka jest znormalizowana wytrzymałość na ści- w których: fb – znormalizowana wytrzymałość na ści-
skanie (fb). Wytrzymałość fb wyznacza się ze wzoru: skanie bloczków.
73
Wartości fk obliczone z powyższych wzorów zestawiono – dla murów z wypełnionymi spoinami pionowymi:
w formie tabelarycznej:
fvk = 0,25 MPa dla σ 0 = 0,10 MPa
Mur na cienkie
fb fk fvk = 0,40 MPa dla σ 0 = 0,30 MPa
spoiny z bloczków
[MPa] [MPa]
YTONG fvk = 0,45 MPa dla σ 0 > 0,5 MPa
PP1,5 1,6 1,1
fvvk = 0,1 ⋅ fk
PP2 2,4 1,8
PP3 3,6 2,3 gdzie:
PP4 4,8 2,8
σ0 – średnia wartość naprężeń ściskających w rozpatry-
wanym przekroju ściany od pionowego obciążenia
PP5 5,6 3,1
obliczeniowego określonego dla wartości współ-
czynników γf < 1,0,
Wytrzymałość muru na rozciąganie przy zginaniu (fxk) fk – wytrzymałość charakterystyczna muru na ściskanie.
decyduje o nośności ścian obciążonych w kierunku
prostopadłym do płaszczyzny muru (np. ścian wypeł- Przy sprawdzaniu stanów granicznych nośności ścian
niających, osłonowych). W zależności od płaszczyzny z bloczków YTONG należy stosować wartości oblicze-
działania momentu zginającego i wynikającego stąd niowe wytrzymałości muru określone ze wzorów:
schematu zniszczenia muru rozróżnić można: – wytrzymałość obliczeniowa muru na ściskanie
– wytrzymałość charakterystyczną muru na rozciąganie f
przy zginaniu, gdy zniszczenie następuje przez spoinę fd = k
γm
wsporną (fxk1),
– wytrzymałość charakterystyczną muru na rozciąganie – wytrzymałości obliczeniowe muru na rozciąganie
przy zginaniu, gdy zniszczenie następuje w płaszczyź- przy zginaniu
nie prostopadłej do spoin wspornych (fxk2), f f
Dla murów na cienkie spoiny z bloczków YTONG wartości fxd1 = xk1 fxd 2 = xk 2
γm γm
fxk1 i fxk2 przyjmować można według wyników badań prze-
prowadzonych przez ITB do aprobaty AT-15-2700/2001: – wytrzymałości obliczeniowe muru na ścinanie
fvk fvvk
fxk1 = fxk 2 = 0,10 MPa mury z bloczków o fb = 1,6 MPa fvd = fvvd =
γm γm
fvvk = 0,1 ⋅ fk
74
Wartości wytrzymałości obliczeniowej na ściskanie mu- Kiedy pole przekroju poprzecznego elementu konstruk-
rów na cienkie spoiny z bloczków YTONG przeliczone cji murowej w systemie YTONG (np. filara) jest mniejsze
dla różnych kategorii wykonania robót murowych: niż 0,30 m2, wytrzymałości obliczeniowe muru nale-
ży redukować, dzieląc przez współczynnik ηA, którego
fd wartość przyjmuje się z tablicy zamieszczonej poniżej:
Mur na cienkie spoiny fb [MPa]
z bloczków YTONG [MPa] kategoria kategoria Pole przekroju muru 0,09 0,12 0,20 >0,30
robót A robót B (m2)
PP1,5 1,6 0,6 0,5 ηA 2,00 1,43 1,25 1,00
PP2 2,4 1,0 0,8
Uwaga: wartości pośrednie współczynnika ηA można
PP3 3,6 1,3 1,0 interpolować.
PP4 4,8 1,6 1,3
PP5 5,6 1,8 1,4
5.3. Wymiarowanie ścian w systemie YTONG
NSd ≤ NRd
fxd2
Mur na cienkie spoiny fb [MPa] gdzie:
z bloczków YTONG [MPa] kategoria kategoria NSd – obliczeniowe obciążenie pionowe ściany określo-
robót A robót B ne zgodnie z aktualnie obowiązującymi normami
obciążeniowymi,
PP1,5 1,6 0,06 0,05
NRd – nośność obliczeniowa ściany, z uwagi na obciąże-
PP2 2,4
nia pionowe.
PP3 3,6
0,12 0,09
PP4 4,8 Sprawdzenia nośności należy dokonać w przekrojach
PP5 5,6 pod i nad stropem oraz w środkowej strefie ściany.
75
Nośność obliczeniową ściany murowej wyznacza się: Współczynnik Φm określono przy założeniu αc,∞ = 550
– w przekroju pod stropem górnej kondygnacji (N1Rd) z zależności:
u2
oraz w przekroju nad stropem dolnej kondygnacji 2 ⋅ em − 2
Φ m = 1 − ⋅e
(N2Rd) ze wzoru: t
NiRd = Φ i ⋅ A ⋅ fd
gdzie: gdzie:
i = 1 dla przekroju pod stropem oraz e -podstawa logarytmu naturalnego,
i = 2 dla przekroju nad stropem (u podstawy ściany),
A – pole przekroju poprzecznego ściany, λ − 0,063 h eff 1
u= ; λ=
fd – wytrzymałość obliczeniowa muru na ściskanie em t α c, ∞
0,73 − 1,17
Φi – współczynnik redukcyjny, zależny od wielkości t
mimośrodu (ei), na którym w rozpatrywanym
przekroju działa obliczeniowa siła pionowa NSd Wielkość mimośrodów w ścianach murowych obliczać
należy zgodnie z PN-B-03002: 1999 zakładając że:
2 ⋅ ei – obciążenie pionowe ze stropów przyłożone jest na
Φi = 1 −
t mimośrodzie równym 0,4t (ostatnia kondygnacja) lub
t – grubość ściany 0,33t (niższe kondygnacje),
– mimośrody całkowite (ei) są sumą mimośrodów od
– w środkowej strefie ściany ze wzoru: obciążenia pionowego i poziomego oraz mimośrodów
przypadkowych o wartości ea ≈ h/300 (h w mm, wyso-
NmRd = Φ m ⋅ A ⋅ fd
kość ściany w świetle) lecz nie mniej niż 10 mm,
gdzie: – przesunięcie osi ścian sąsiednich kondygnacji lub
Φi – współczynnik redukcyjny, wyrażający wpływ efek- ściany i wieńca (w przypadku gdy szerokość oparcia
tów drugiego rzędu na nośność ściany, zależny stropu jest mniejsza niż grubość ściany) skutkuje
od wielkości mimośrodu działania siły pionowej powstaniem dodatkowego mimośrodu, który należy
w środkowej części ściany (em), smukłości ścia- uwzględnić w analizie konstrukcji.
ny (heff/t), własności odkształceniowych muru oraz
wpływu obciążeń długotrwałych (αc,∞).
76
4
4
N0d Nsl,d
N0d Nsl,d
0,5a w
0,5a w 4 0,5t
4 0,5t
N0d Nsl,d
1 N0d Nsl,d
1
ea 0,5t 3 2
ea 0,5t 3 2
h
h
ea χaw
ea χaw 1
3 2
3 2 0,5(t-aw)
0,5(t-aw)
Schemat do określenia momentów zginających i mimo- Jeżeli na ścianie zewnętrznej oparto stropy z płyt YTONG
środów obciążenia w ścianach zewnętrznych z blocz- przyjmuje się, że siła N0d działa w połowie szerokości
ków YTONG, na których projektuje się stropy żelbetowe wieńca żelbetowego, natomiast obciążenie ze stropu
lub gęstożebrowe przedstawiono na rys. powyżej. przekazywane jest w odległości t a p .
−
2 6
Momenty zginające w ścianie zewnętrznej od obciąże-
nia pionowego należy określać ze wzorów:
– moment przy górnej krawędzi ściany (w przekroju 1-1):
t − aw t − aw
M1d = N0 d + e a + N sl,d χ ⋅ a w + + e a 4 0,5t 0,167a p
2 4 0,5t
2
0,167a p
N0d Nsl,d
N0d Nsl,d
– moment przy dolnej krawędzi ściany (w przekroju 2-2):
t − aw
M2 d = N2d + ea
2 aw ap 5
aw ap 5
ea
1. Oś nominalna wieńca
e
– moment w środkowej części ściany (w przekroju m-m): a
2. Oś nominalna ściany
3. Oś obliczeniowa
Mmd = 0,6 ⋅ M1d + 0,4 ⋅ M 2 d 1
1 4. Ściana wyższej
kondygnacji
gdzie: 3 2 5. Strop z płyt YTONG
3 2
t – grubość ściany,
aw – szerokość wieńca,
ea – mimośród niezamierzony, Rys. 5.3.2. Schemat obliczeniowy w przypadku oparcia na ścianie
N0d – obciążenie z wyższych kondygnacji, murowej płyt stropowych YTONG
Nsl,d – obciążenie ze stropu,
N2d – obciążenie przy dolnej krawędzi ściany
χ – współczynnik zależny od kondygnacji (χ = 0,4 dla
kondygnacji najwyższej, χ = 0,33 dla pozostałych
kondygnacji)
77
Biorąc pod uwagę powyższe założenia momenty zgina- Schemat do określenia momentów zginających i mimo-
jące w ścianie z bloczków YTONG obciążonej stropami środów obciążenia w ścianach wewnętrznych z bloczków
z płyt YTONG wynoszą: YTONG obciążonych dwustronnie stropami żelbetowymi.
t − aw t ap N0d
− a p + e a + N sl,d − + e a
L P
M1d = N0 d Nsl,d Nsl,d
2 2 6
t − aw
M2 d = N2d − ap + ea
2
h
[kN/m],
Oś obliczeniowa
h – wysokość ściany w świetle stropów.
M1d M + M wd M
e1 = ; e m = md ; e 2 = 2d
N1d Nmd N2 d
gdzie:
N1d, Nmd, N2d – siły w ścianie odpowiednio przy górnej
krawędzi, w środkowej części i przy dolnej krawędzi
N2d
t
Momenty zginające w ścianie wewnętrznej od obciąże-
nia pionowego należy określać ze wzorów: Rys. 5.3.3. Schemat obliczeniowy ściany wewnętrznej
– moment przy górnej krawędzi ściany (w przekroju 1-1): z bloczków YTONG
– moment przy dolnej krawędzi ściany (w przekroju 2-2): Dla ścian wewnętrznych, na których oparto płyty stro-
powe YTONG:
M2 d = N2d ⋅ e a
P t
a t a
a) M1d = N0b) − p + e a − NLsl,d − p − e a
d e a + Nsl,d
2 6 2 6
– moment w środkowej części ściany (w przekroju m-m):
dla NPsl,d ≥ NLsl,d
Mmd = 0,6 ⋅ M1d + 0,4 ⋅ M 2 d
gdzie:
M2 d = N2d ⋅ e a
NPsl,d, NLsl,d – obciążenie ze stropów
pozostałe oznaczenia jak dla ściany zewnętrznej. Całkowite mimośrody w poszczególnych przekrojach
ściany wewnętrznej należy określać ze wzorów:
Jeżeli NPsl,d < NLsl,d : M1d M M
e1 = ; e m = md ; e 2 = 2 d
N1d Nmd N2 d
M1d = N0 d e a + NLsl,d (χ ⋅ t + e a)− NPsl,d (χ ⋅ t − e a)
Mimośrody obciążenia obliczone zarówno dla ścian ze-
wnętrznych jak i wewnętrznych powinny spełniać warunek:
0,05 t ≤ e i ≤ 0,45 t; 0,05 t ≤ e m ≤ 0,45 t
78
L
Nsl,d N0d P
Nsl,d
W obliczeniach konstrukcji murowych budynków ze Nośność ścian z bloczków YTONG obciążonych głównie
stropami z betonu sprawdzana jest nośność filarków poziomo sprawdza się z warunku:
międzyokiennych lub międzydrzwiowych oraz najbar- χ t - ea χt
MSd ≤ MRd
dziej wytężonych pasm ścian bez otworów. Jeżeli pod-
parcie tych elementów konstrukcyjnych występuje je- w którym: ea
dynie w poziomie stropów do obliczeń przyjąć można MRd = fxd1 ⋅ W lub MRd = fxd 2 ⋅ W
wysokość efektywną ściany równą jej wysokości w świe-
tle heff = h. W innych przypadkach wysokość efektywną gdzie:
Oś nominalna
ścian należy określać z uwzględnieniem wpływu ścian MSdściana
złącza – moment
- strop zginający
od obciążeń obliczeniowych,
h
usztywniających. fxd1, fxd2 – wytrzymałość obliczeniowa muru na rozciąga-
nie przy zginaniu, odpowiednio, gdy zniszczenie nastę-
Oś obliczeniowa
Ściany obciążone głównie poziomo przenoszą obciąże- puje w przekroju przez spoinę wsporną oraz, gdy znisz-
nia działające prostopadle do płaszczyzny ściany. Naj- czenie występuje w płaszczyźnie prostopadłej do spoin
częściej w konstrukcjach murowych do tego typu ścian wspornych,
zalicza się: W – wskaźnik wytrzymałości przekroju.
– ściany poddane oddziaływaniom wiatru (osłonowe
i wypełniające, wolno stojące znacznie wzniesione Wartość momentów zginających (MSd) od obciążenia
ponad otaczający teren), poziomego, wyznaczyć można przy założeniu liniowo-
– ściany obciążone parciem gruntu (murowane ściany -sprężystej pracy muru, posługując się modelami:
oporowe), – belki dla ścian opartych na dwóch przeciwległych kra-
– ściany obciążone poziomo w sytuacjach wyjątkowych wędziach, N 2d
(ściany z niedociążoną krawędzią górną poddane ude- – płyty, kiedy ściana podparta jest wzdłuż trzech lub
rzeniom np.: pojazdem, elementem wyposażenia, itp.). czterech krawędzi. t
a) b)
79
typowe połączenie pomiędzy konstrukcją szkieletu żelbe- – obciążenia pionowe, dla ścian usztywniających prze-
towego, a ścianą murową (zaprawa cementowa szczelnie noszących inne obciążenia pionowe poza ciężarem
wypełniająca spoinę grubości 20-25 mm) można określać własnym, z zależności:
maksymalny moment zginający z zależności: NSd ≤ NRd
1 NSd = Nvd + Nhd
MSd = ⋅ w d ⋅ 1,05 ⋅ h2
12
gdzie:
gdzie: Nvd – siła pionowa, spowodowana przez obliczeniowe
wd – obciążenie obliczeniowe od wiatru w kN/m, obciążenie pionowe,
h – wysokość filara ściany w świetle stropów. Nhd – siła pionowa działająca w przekroju ściany, spowo-
dowana przez obliczeniowe obciążenie poziome,
W innych przypadkach maksymalne momenty wywołane NRd – nośność obliczeniowa ściany z uwagi na obciąże-
działaniem wiatru należy obliczać z uwzględnieniem or- nia pionowe
totropowych własności muru z wykorzystaniem tablic za-
mieszczonych w załączniku E normy PN-B-03002: 1999. W budynkach o konstrukcji murowej ze ścianami
z bloczków YTONG liczba kondygnacji nie przekracza
Ściany usztywniające odpowiednio połączone ze stro- z reguły 4. Przy odpowiednim zaprojektowaniu roz-
pami decydują o sztywności przestrzennej konstrukcji stawu i długości ścian usztywniających dla budynków
budynków murowych. Podstawowym zadaniem ścian zlokalizowanych w I i II strefie wiatrowej (strefy według
usztywniających jest bezpieczne przeniesienie na fun- PN-77/B-02011) nie zachodzi konieczność uwzględnia-
dament oddziaływań poziomych, np.: od wiatru. W ob- nia obciążenia wiatrem w obliczeniach ścian usztywnia-
liczeniach tego typu ścian uwzględnia się więc, oprócz jących. Ściany te wymiaruje się w takich przypadkach
obciążeń pionowych, również momenty zginające i siły z uwagi na obciążenia pionowe.
styczne działające w płaszczyźnie ściany. W budynkach do 4 kondygnacji, których wysokość (H)
jest mniejsza od ich szerokości (B), a wysokość kondy-
W obliczeniach konstrukcji budynków murowych z be- gnacji nie przekracza 3,0 m, można pominąć wpływ ob-
tonowymi stropami monolitycznymi lub zmonolityzo- ciążenia wiatrem w obliczeniach ścian usztywniających
wanymi, dopuszcza się przyjęcie założenia, że całe ob- jeżeli spełnione są następujące warunki:
ciążenie poziome oddziałujące na budynek rozkłada się – obliczeniowe obciążenie wiatrem (łącznie parcie+ssa-
na poszczególne ściany usztywniające, proporcjonalnie nie) mniejsze niż 1,1kN/m2,
do ich sztywności na zginanie. – układ ścian usztywniających symetryczny względem
osi budynku,
Nośność ścian usztywniających należy sprawdzać – odcinki ścian usztywniających o długości co najmniej
z uwagi na: 0,7B (lub 0,7L, jeżeli rozpatruje się drugi kierunek,
– obciążenia poziome z warunku: L – długość budynku),
– grubość ścian z bloczków YTONG co najmniej
V Sd ≤ V Rd
240 mm,
gdzie: – rozstaw osiowy ścian usztywniających nie większy niż
VSd – pozioma siła działająca w płaszczyźnie ściany 7,5 m.
– równoznaczna z wypadkową bryły naprężeń ścinają-
cych,
VRd – nośność obliczeniowa ściany lub jej części z uwagi
na siły poziome:
V Rd = fvd ⋅ t ⋅ lc
gdzie:
fvd – wytrzymałość obliczeniowa muru na ścinanie,
t ⋅ lc – pole przekroju poprzecznego obliczanej ściany
lub jej części.
80
5.4. Przykłady obliczeniowe Stropy w budynku żelbetowe płytowe grubości 140 mm,
oparte na ścianach murowych za pośrednictwem wień-
Ściany murowe z bloczków YTONG obciążone głównie ców żelbetowych – wysokość wieńców 200 mm. Docie-
pionowo plenie wieńca jak na rys. 3.5.8. Dach nad budynkiem
dwuspadowy o konstrukcji drewnianej, kryty dachówką
Dane do obliczeń ceramiczną. Więźba wsparta za pośrednictwem murłat
Przedmiotem obliczeń są wybrane fragmenty ścian muro- na ścianach zewnętrznych w osiach A i C oraz na pła-
wych konstrukcyjnych w budynku mieszkalnym jednoro- twi kalenicowej, z której obciążenia przekazywane są
dzinnym. Budynek zaprojektowano jako parterowy, z użyt- na ścianę wewnętrzną w osi B. Pochylenie połaci da-
kowym poddaszem, w całości podpiwniczony. Schemat chowych pod kątem 40°, okap o wysięgu 70 cm (wymiar
ścian konstrukcyjnych obiektu przedstawiono na rys. 5.4.1. od osi murłaty). W ściankach kolankowych o wysokości
Ściany zewnętrzne murowane z bloczków PP2, natomiast 1,2 m przewidziano słupki żelbetowe kotwione w wień-
ściany wewnętrzne projektuje się z bloczków PP4. Wyso- cach stropu nad parterem i spięte wieńcami, na których
kość kondygnacji parteru 3,0 m (w świetle stropów 2,86 m). spoczywają murłaty.
1 2 4
360 640
118,25 120 190 180 150 120 158,2 5
A
F1
36,5
36,5 24 36,5
440
B
916,5
F2
24
24
440
36,5
440 560
1036, 5
N0d Nsl,d
W ds M1d
0,5(t-a w)+e a
82
Zestawienie obciążeń na filarek F1 (ściana zewnętrzna) Sprawdzenie nośności filara F1 (ściana zewnętrzna)
• szerokość pasma z jakiego filarek zbiera obciążenia wytrzymałość obliczeniowa muru na ściskanie: 1,0 MPa
1,5 + 1,8/2 + 1,2/2 = 3,0 m mimośród niezamierzony
• ciężar ścianki kolankowej
h 2800
1,2 ⋅ 2,9 = 3,5 kN/m ea = = = 9,33 mm
300 300
• obciążenie z dachu na murłatę
(2,2 + 1,01) ⋅ (4,4/2 + 0,7) + 0,3 = 9,6 kN/m e a ≥ 10 mm; przyjęto e a = 10 mm
wartość 0,3 kN/m wynika z analizy statycznej więźby
dachowej obciążonej parciem i ssaniem wiatru przekrój 1-1
• obciążenie z dachu na filarek
M1d = N0 d ⋅ [0,5 ⋅ ( t − a w ) + e a ] + Nsl,d ⋅ [0,4 ⋅ a w +
N0d = 3,0 ⋅ (9,6 + 3,5) = 39,3 kN
• obciążenie ze stropu nad parterem z uwzględnieniem + 0,5 ⋅ ( t − a w ) + e a ] = 39 ,3 ⋅ [0,5 ⋅ ( 0,365 − 0,25 ) + 0,01] +
ciężaru wieńca + 56,8 ⋅ [0,4 ⋅ 0,25 + 0,5 ⋅ ( 0,365 − 0,25 ) + 0,01] = 12,17 kNm
Nsl,d = 3,0 ⋅ 2,05 ⋅ 0,95 ⋅ 9,0 + 3,0 ⋅ 1,4 = 56,8 kN
• ciężar ściany zewnętrznej
M1d 12,17
Gsz = 2,80 ⋅ 2,9 ⋅ 0,7 ⋅ 3,0 = 17,1 kN e1 = = = 0,127 m
N1d 96,1
Uwaga: w ciężarze ściany uwzględniono redukcję o 30%
ze względu na otwory okienne e 1 0,127
• siły w analizowanych przekrojach ściany: = = 0,35
t 0,365
przekrój 1 – 1 (pod stropem)
N1d = N0 d + Nsl ,d = 39,3 + 56 ,8 = 96,1 kN 2 ⋅ e1
Φ1 = 1 − = 1 − 2 ⋅ 0,35 = 0,30
przekrój m – m (w połowie wysokości kondygnacji) t
Nmd = N1d + 0,5 ⋅ G sz = 96,1 + 0,5 ⋅ 17 ,1 = 104 ,65 kN
N1Rd = Φ 1 ⋅ A ⋅ fd = 0,30 ⋅ 0,365 ⋅ 1,5 ⋅ 1,0 ⋅ 10 3 = 164 ,3 kN
przekroju 2 – 2 (przy dolnej krawędzi)
N 2 d = Nmd + 0,5 ⋅ G sz = 104, 65 + 0,5 ⋅ 17,1 = 113,2 kN N1d ( = 96,1 kN) < N1Rd (= 164 ,3 kN)
83
3
N0d Nsl,d
W ds M1d
0,5(t-a w)+e a
1/5 h
h
Mwd Mmd
0,5(t-a w)+e a
M2d
ssanie N2d
84
przekrój m – m
M1d < M 2 d
M md 1,62
em = = = 0,012 m
Nmd 133 ,3
e m 0,012
= = 0,05
t 0,24
wysokość efektywna ściany wewnętrznej
h eff = ρ h ⋅ ρ n ⋅ h
konstrukcja usztywniona przestrzennie w sposób eli-
minujący przesuw poziomy, ze stropami żelbetowymi
opartymi na ścianach za pośrednictwem wieńców żel-
betowych → ρh = 1,0
ρ n = ρ 2 = 1,0
h eff 2,80
= = 11,67
t 0,24
Φ m = 0,66
85
Marzec 2007