$UFHORU0LWWDO(XURSH/RQJSURGXFWV

Kształtowniki i pręty gorącowalcowane

HISTAR®
Innowacyjne gatunki stali przeznaczone
do ekonomicznych konstrukcji stalowych
Shanghai World Finance Center, P.R. China

Innowacyjne gatunki
stali przeznaczone do
ekonomicznych konstrukcji
stalowych
Spis treści

Kształtowniki gorącowalcowane w trwałym budownictwie 3

1. Wstęp 5

2. Opis stali HISTAR® 6

3. Obniżenie ciężaru konstrukcji poprzez zastosowanie stali HISTAR® 10

4. Zalecenia przy obróbce 15

5. Techniczne warunki dostaw 18

Doradztwo techniczne i wykończenia 20

Wasz Partner 21

1
Kształtowniki gorącowalcowane
w trwałym budownictwie
Zachowanie zasobów naturalnych w naszym
przemysłowym społeczeństwie stało
się priorytetowym zadaniem w procesie
budowlanym. Dlatego też, koncepcja budynku
przemysłowego musi być zgodna z jednej
strony ze zmieniającymi się uwarunkowaniami
ekonomicznymi takimi jaki dodanie analizy
cyklu życia budynku w projekcie budynku
a z drugiej strony z technologicznymi
zmianami wymuszającymi zrównanie
znaczenia celów trwałości w odniesieniu do
środowiska, gospodarki i społeczeństwa.
Te trzy cele to :
l ekologiczne,
l ekonomiczne i
l socjokulturowe.
Są zarówno niezależne jak i ambiwaletne oraz
muszą zapewniać spójne rozwiązanie dla
złożonych zagadnień, aby zapewnić przyszłym
pokoleniom środowisko, w którym warto żyć.
Trwałe konstrukcje wykorzystujące
stale gorącowalcowane są w pełni
zgodne z tymi trzema celami.
l Ekologiczne aspekty trwałości
Główne cele ekologiczne koncentrują się :
przy korzystaniu z materiałów budowlanych
na bezpieczeństwu z punktu widzenia
zdrowia i środowiska, przy demontażu
budynku na końcu życia budynku na
redukcji odpadów, a przy eksploatacji na jak
najlepszym wykorzystaniu przekazywanej
budynkowi energii. Stale konstrukcyjne,
oferują wyższą wydajność energetyczną a
kształtowniki gorącowalcowane stanowią
jeden z częściej recyklowanych materiałów. Mieszkańcy i ich środowisko znajdują
W piecu elektrycznym w stalowni huty, się w czystym i niezanieczyszczonym
stal jest produkowana w 100% ze złomu. otoczeniu jako, że stal w konstrukcji
Również odzyskana z budynku stal może nie wydziela jakichkolwiek szkodliwych
być wykorzystana ponownie w renowacji substancji do środowiska i nie przedstawia
i istniejących budynków. Dodatkowo, żadnego zagrożenia istot żyjących.
elektryczna technologia wytopu stali
pozwala na znaczną redukcję hałasu, emisji Celem tego opracowania jest przekazanie
cząsteczek i CO2 jak również na obniżenie czytelnikowi przewodnika do wyboru
zużycia wody i energii w produkcji. odpowiedniej stali i wykorzystanie w
pełni jego potencjału, tworząc najlepsze
l Ekonomiczne aspekty trwałości warunki dla współczesnej, ekonomicznej,
ekologicznej i zwartej trwałej konstrukcji.
Inwestorzy są głównie zainteresowani
obniżeniem kosztów inwestycji, optymalizacją
kosztów działalności i uzyskaniem jak
najdłuższego czasu trwałości budynku w
połączeniu z elastycznością korzystania z
budynku. Kształtowniki gorącowalcowane
w konstrukcji pozwalają architektom
i projektantom łatwo uzyskiwać te
wymagania w połączeniu z wysoką
jakością, funkcjonalnością estetyką, niskim
ciężarem i szybkim czasem budowy. Stal
może być poddawana recyklingowi w
nieskończoność. Zakładając odpowiedni
projekt, wszelkie konstrukcjie albo ich
poszczególne elementy mogą być ponownie
wykorzystanie po demontażu budynku
oferując znacznie przedłużenie trwałości.
l Socjokulturowe aspekty trwałości
Ten aspect pozwala architektowi pogodzić
swoje estetyczne wymagania budynku z
oczekiwaniami społecznymi środowiska.
Ponownie, dzięki systemowi prefabrykacji
konstrukcji, kształtowniki gorącowalcowane
zapewniają użytkownikowi smukłą konstrukcję
w połączeniu z solidnością i bezpieczeństwem.
3
© Chuck Choi - Architect: Foster & Partners - Hearst Tower, NYC
1. Wstęp

Rozwijając stale HISTAR®, fimie ArcelorMittal

© Skidmore, Owings & Merrill LLP / dbox Studio

udało się opracować stal konstrukcyjną
o wysokiej wytrzymałości z doskonałą
twardością w niskich temperaturach oraz
wyjątkową spawalnością. Materiał ten jest
nieporównywalny z dotychczas znanymi.

To osiągnięcie jest możliwe poprzez

zastosowanie innowacyjnego procesu
schładzania i samoulepszenia opracowanego
przez ArcelorMittal w kooperacji z Centre
de Recherches Métallurgiques in Liège.

Proces schładzania i samoulepszania pozwala

na wyprodukowanie ekonomicznych
wysokowytrzymałościowych stali. Stale HISTAR®
są w pełni zgodne z europejskimi normami.

Dwuteowniki gorącowalcowane gatunkach

HISTAR® pozwalają na budowanie innowacyjnych
i konkurencyjnych konstrukcji. Projektanci
wykorzystują zalety doskonałych własności
HISTAR® przy projektowaniu słupów
budynków wysokich, kratownic o dużych
rozpiętościach i w zastosowaniach offshore.
Co więcej, nowe gatunki stali są zalecane
do stref zagrożonych sejsmicznie.

Z gatunkiem HISTAR®, firma ArcelorMittal

zaspokaja potrzeby projektantów na lekkie
i ekonomiczne konstrukcje, które zarazem
spełniają kryteria bezpieczeństwa i trwałości.

Freedom Tower,
Nowy Jork, na miejscu
poprzedniego World Trade
Center, Histar S460

5
2. Opis stali HISTAR®

1. Opis produktu Różne gatunki HISTAR® są dostępne na rynku:

HISTAR® jest gatunkiem stali konstrukcyjnej Przenaczone do ogólnego budownictwa:

niskostopowej łączącej wysoką wytrzymałość,
dobrą udarność i doskonałą spawalność.
Gatunki HISTAR® są dostępne z minimalną
granicą plastycznościi 355 lub 460 MPa.
Przy porównaniu ze standardowymi
gatunkami stali konstrukcyjnymi, HISTAR®
wyróżnia się polepszonymi gwarantowanymi
własnościami mechanicznymi dla całego
zakresu grubości (Rysunek 1). Aby jak najlepiej
dopasować się do różnych zastosowań,
gatunki HISTAR® są dostępne z gwarantowaną
wiązkością przy -20° C i przy -50° C.
Stale HISTAR® są dostarczane w stanie
walcowanym termomechanicznie i są zgodne w
wymaganiami normy europejskiej EN 10113-
3:1993 dla spawalnych drobnoziarnistych stali
konstrukcyjnych oraz z EN 10225:2001 dla stali
konstrukcyjnych spawalnych “offshore”. Spełniają
także wymagania norm narodowych takich jak
ASTM A 913-02 i JIS G3106:1995. Tabela 1
pokazuje porównianie oparte na wytrzymałości
na rozciąganie pomiędzy gatunkiem HISTAR®
i innymi typowymi gatunkami stali.
HISTAR® 355
Spełniające wymagania S355 M–EN 10113-3:1993
HISTAR® 355 L
Spełniające wymagania S355 ML–EN 10113-3:1993
HISTAR® 460
Spełniające wymagania S460 M–EN 10113-3:1993
HISTAR® 460 L
Spełniające wymagania S460 ML–EN 10113-3:1993
Do zastosowań offshore:
HISTAR® 355 TZ OS
Spełniające wymagania S355 G11+M–EN 10225:2001
HISTAR® 355 TZK OS
Spełniające wymagania S355 G12+M–EN 10225:2001
HISTAR® 460 TZ OS
Spełniające wymagania S460 G3+M–EN 10225:2001
HISTAR® 460 TZK OS
Spełniające wymagania S460 G4+M–EN 10225:2001
Rysunek1: Minimalne granice plastyczności gatunków HISTAR® oraz gatunków według
EN 10113-3:1993 w zależności od grubości

HISTAR® 460
Gatunki HISTAR® są zgodne z
Min. granica plastyczności [MPa]

wymaganiami Eurokodów do projektowania

konstrukcji stalowych oraz konstrukcji
zespolonych stalowo-betonowych.
l polepszone własności plastyczne
HISTAR® 355
na wskroś grubości w odniesieniu
do wytrzymałości na zrywanie
l własności udarnościowe w
poprzecznym kierunku.
l maksymalny stosunek wartości granicy
plastyczności do wytrzymałości na rozciąganie Grubość materiału [mm]
Tabela 1: Porównanie gatunków HISTAR®

Normy
HISTAR® Europejskie Poprzednie
Granica
EN 10025-4: EN 10025-2: EN 10225: ASTM JIS G 3106: NF A 35-504 NF A 35-501 DIN 17102 DIN 17100 BS 4360
plastyczn
(MPa) 2004 2004 2001 A 913-07 2004 NF A 36-201

355 S 355 S 355 S 355 Gr 50 SM 490 B/C/YB E 355 E 36 St E 355 St 52-3 50 D

460 S 460 S 450 S 460 Gr 65 SM 570 E 460 St E 460 55 C

2. Skład chemiczny i własności

mechaniczne

Skład chemiczny oraz własności

mechaniczne gatunków
HISTAR® zostały podane w Tabeli 4
oraz 5 w odniesieniu do gatunków
konstrukcyjnych oraz w Tabeli 6 oraz 7 w
odniesieniu do gatunków przeznaczonych
do zastosowań przybrzeżno-morskich.

3. Typy kształtowników

Gatunki HISTAR® są dostępne dla

kształtowników HEB 260 oraz IPE
500 i większych. Odpowiednie
kształtowniki według ASTM A6 oraz
BS 4 są również dostępne.

Maksymalna grubość półki jest następująca:

125 mm dla HISTAR® 355 / 460.
l

63 mm dla HISTAR® 355 L / 460 L.

l

40 mm dla gatunków HISTAR® Offshore

l

(kształtowniki z grubością półki

> 40 mm są możliwe po uzgodnieniu).

Dodatkowe informacje są podane w programie

walcowniczym kształtowników ArcelorMittala

7
 2. Opis stali HISTAR®

Tabela 2: Skład chemiczny gatunków HISTAR przeznaczonych do ogólnego stosowania

Chemiczny skład
Analiza wytopowa [%]
Gatunki C Mn Si (3) P S Al (2) Nb Ti V CEV(1) max.
max. max. max. max. max. min. max. max. max. Nominalna grubość [mm]
> 63
≤ 63 ≤ 125
HISTAR 355 0.12 1.60 0.30 0.035 0.030 0.02 0.05 0.050 0.10 0.39 0.39

HISTAR 355 L 0.12 1.60 0.30 0.030 0.025 0.02 0.05 0.050 0.10 0.39 -

HISTAR 460 0.12 1.70 0.30 0.035 0.030 0.02 0.05 0.050 0.12 0.41 0.43

HISTAR 460 L 0.12 1.70 0.30 0.030 0.025 0.02 0.05 0.050 0.12 0.41 -

(1) CEV = C + Mn/6 + (Cr + Mo + V)/5 + (Cu + Ni)/15

(2) Jeśli pierwiastki wiążące azot są obecne wystarczająco, wymaganie minimum aluminium nie stosuje się..
(3) Po uzgodnieniu Si : 0.15 - 0.25 %

Tabela 3: Mechaniczne własności gatunków HISTAR przeznaczonych do ogólnego stosowania

Chemiczny skład
Gatunki
Testy udarności próbek V wg
Wytrzymałość na rozciąganie
Charpy’ego

Min. granica plastyczności Re [MPa] Wytrzymałość

Na rozciąganie Minimalne Temperatura Min. średnia
Nominalna grubość [mm] ≤ 63 > 63 Rm wydłużenie A abs. energia (1)
Lo=5.65√So
> 63
≤ 63 ≤ 125 [MPa] [%] [°C] [J]
0 47
HISTAR 355 355 355 470 -610 22
-20 40

-20 47
HISTAR 355 L 355 - 470-610 22
-50 27
0 47
HISTAR 460 460 450 550-720 17
-20 40

-20 47
HISTAR 460 L 460 - 550-720 17
-50 27
(1) Średnia wartość z trzech próbek. żadna z pojedyńczych wartości nie jest niższa niż 70 % gwarantowanej średniej wartości. Zgodnie z EN 10113:1993
 2. Opis stali HISTAR®

Tabela 4: Chemiczny skład gatunków HISTAR dla aplikacji przybrzeżno-morskich

Skład chemiczny
Gatunki
Analiza wytopowa [%]

C Mn Si (3) P S Al (2) Nb Ti V CEV(1)

max. max. max. max. max. min. max. max. max. max.

HISTAR 355 TZ
0.12 1.60 0.30 0.025 0.010 0.02 0.04 0.025 0.06 0.38
OFFSHORE
HISTAR 355 TZK
0.12 1.60 0.30 0.020 0.007 0.02 0.04 0.025 0.06 0.38
OFFSHORE
HISTAR 460 TZ
0.12 1.70 0.30 0.025 0.010 0.02 0.05 0.025 0.06 0.39
OFFSHORE
HISTAR 460 TZK
0.12 1.70 0.30 0.020 0.007 0.02 0.05 0.025 0.06 0.39
OFFSHORE
(1) CEV = C + Mn/6 + (Cr + Mo + V)/5 + (Cu + Ni)/15
(2) Jeśli pierwiastki wiążące azot są obecne wystarczająco, wymaganie minimum aluminium nie stosuje się.
(3) Po uzgodnieniu Si : 0.15 - 0.25 %

Tabela 5: Mechaniczne właściwości gatunków HISTAR przenaczonych do zastosowań przybrzeżno-morskich

Mechaniczne własności
Próba rozciągania Pełna próba na rozciąganie (1) Próba udarności Charpy
V (2)
Min. granica Wytrzymałość Minimalne Min. redukcja Kierunek Kierunek
Gatunki plastyczność Na rozciąganie wydłużenie A przekroju Zz wzdłużny poprze-
Re Rm Lo=5.65√So czny (3)
[MPa]
Nominalna grubość
> 16 [MPa] [%] [%]
≤ 16 ≤ 40
HISTAR 355 TZ -20° C -20° C
355 355 460-620 22 25 KV ≥50 J KV ≥27 J
OFFSHORE

HISTAR 355 TZK -40° C -40° C

355 355 460-620 22 35 KV ≥50 J KV ≥50 J
OFFSHORE

HISTAR 460 TZ -20° C -20° C

460 460 530-720 17 25 KV ≥60 J KV ≥27 J
OFFSHORE

HISTAR 460 TZK -40° C -40° C

460 460 530-720 17 35 KV ≥60 J KV ≥50 J
OFFSHORE (4)
(1) Pełna próba po uzgodnieniu. Wartość średnia z 3 prób. Tylko dla t >15mm
(2) Średnia wartość z trzech próbek. Żadna z pojedyńczych wartości nie jest niższa niż 70 % gwarantowanej średniej wartości. Zgodnie z EN 10113:1993
(3) Próba po uzgodnieniu
(4) Dla grubości ≤ 25 mm, próba Charpy V przy -20°C

9
3. Obniżenie ciężaru konstrukcji poprzez
zastosowanie stali HISTAR®
 Gatunki wysokowytrzymałościowe HISTAR®
pozwalają w porównaniu do konwencjonalnych
gatunków stali na redukcję ciężaru i kosz-
tów materiałowych konstrukcji stalowej oraz

Długość wyboczeniowa: 3,5m

156 % obniżenie czasu spawania i montażu
149 % (por. Rysunku 2,3 oraz 4).

100 %

70 %
68 %
Względny
ciężar
Względny
koszt materiału

Gatunek stali S 235 JR S 355 JR HISTAR 460 Rysunek 2: Ekonomika zastosowania gatunków HISTAR®
w słupach
Kształtownik HE 280 M HE 320 B HE 300 A
Obciążenie (kN) 4578 4382 4396

Długość wyboczeniowa: 3,5m

160 %
156 %

100 %

70 %
68 %
Względny
ciężar
Względny
koszt materiału

Gatunek stali S 235 JR S 355 JR HISTAR 460 Rysunek 3: Ekonomika wykorzystania gatunków HIS-
TAR® w ciężkich słupach
Kształtownik HD 400 x 1086 HD 400 x 677 HD 400 x 463
Obciążenie (kN) 25254 24580 25156

Obciążenia dla słupów

70 000
Obciążenia (kN)

HISTAR 460
Względne obciążenie
60 000
142 %
L

50 000
125

S 355
HD 400 x 1086
40 000 100 %

30 000 S 235
70 %

20 000

10 000

0 Rysunek 4: Wpływ smukłości na zdolność przenoszenia

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 obciążenia Słupów HISTAR® oraz konwencjonalnych
gatunków
Długość wyboczeniowa [m]

11
 125 115 130 Dzięki wysokiej wytrzymałości belek z ga-
35 90 tunków HISTAR® jest możliwe zastąpienie
skomplikowanych konstrukcji stalowych poprzez
ekonomiczne gorącowalcowane belki ( por.

Długość wyboczeniowa: 4,5m

Koszt Wytworzenia
Rysunek 5).
Ciężar na 1 m
120 %
100 % 102 %
82 %
62 %

Gatunek stali HISTAR 460 S 355 JR S 355

Kształtownik Rysunek 5: Ekonomika wykorzystania słupów z gatunku
HD 400 x 1086 HD 400 x 990 Słup o konstrukcji
HISTAR® w porównaniu do konstrukcji stalowych.
+ blachy skrzynkowej
Obciążenia (kN) 50544 46568 47463
Ciężar (kg/m) 1086 1320 1342

W przypadku zginania, w przypadku belek wyko-

nanych z gatunku HISTAR® wymagany przekrój
Ciężar może być zmniejszony jak również obniżają się
W odniesieniu do gatunku S 355 koszty wytworzenia (por. Rysunek 6).

Koszt materiału
Objętość spoin
125 %
112 %
110 % 87 %
100 %
81 %
70 %

7m
Gatunek stali S 235 JR S 355 JR HISTAR 460 Rysunek 6: Ekonomika wykorzystania belek HISTAR®
Kształtownik HE 1000 B HE 900 A HE 700 A jako dźwigarów
Obciążenie (kN) 1657 1870 1640

Gatuniki HISTAR® osiągają swoją pełną

zdolność jako obciążone elementy kratownic.
Ciężar Tutaj, nie tylko pozwalają na obniżenie kosz-
W odniesieniu do gatunku S 355
tów materiału poprzez pełne wykorzystanie
wysokiej wytrzymałości. Obniżenie własnego
Koszty materiału
Objętość spoin* ciężaru kratownicy prowadzi do jeszcze bardziej
171 % oszczędnych przekroi, pozwala na dodatkowe
174 % oszczędności kosztów wytworzenia (por.
175 %
Rysunek 7)

100 %
78 %
73 %
53%

Gatunek S 235 JR S 355 JR HISTAR 460 Rysunek 7: Ekonomika wykorzystania belek

Kształtownik HD 400 x 1086 HD 400 x 634 HD 400 x 463 HISTAR® w kratownicach
Obciążenie (kN) 27027 26260 27117

13
4. Zalecenia przy obróbce

1. Sprawy ogólne 4. Spawanie 4.1 Temperatura podgrzania

Zalecenia ogólne zostały podane w tym
rozdziale w celu zapewnienia pomyślnej obróbki,
spawania, obróbki cieplnej drobnoziarnistej
stali HISTAR® 460 w zastosowaniach
ogólnobudowlanych i offshore
W zastosowaniach nie omawianyach w tym
rozdziale, zaleca się skontaktowanie z Zespołem
Doradców Technicznych ArcelorMittala.
2. Obróbka skrawaniem
Gatunki HISTAR® 355/460 mogą być obrabiane
w tych samych warunkach jak inne stale o
tym samym poziomie wytrzymałości na
rozciąganie. Zużycie narzędzi przy wierceniu i
cięciu belek gatunków HISTAR® jest podobne
zużycia w wypadku belek ze stali konstrukcyjnej
o tym samym poziomie wytrzymałości.
Gatunki stali HISTAR® oferują dobrą spawalność
procesach ręcznych oraz automatycznych
zakładając, że ogólne zasady spawania zostaną
zachowane. Spawanie łukiem osłoniętym,
spawanie elektrogazowe, spawanie elektrodą
rdzeniową, spawanie łukiem krytym pod
topnikiem są procesami z powodzeniem
wykorzystywanymi przy spawaniu HISTAR® 355
oraz 460.
Przed spawaniem z powierzchni rowka musi być
usunięta zgorzelina poprzez szlifowanie.
HISTAR® 355 oraz 460 i konencjonalne gatunki
stali konstrukcyjnej mogą być łączone za
pomocą spawania. Dla tych celów warunki
spawania konwencjonalnej stali powinny zostać
uwzględnione w procedurze spawania.
Temperatura podgrzania mającego na celu
uniknięcie pękania na zimno oznacza najniższą
temperaturę przed rozpoczęciem pierwszego
ściegu spawania, poniżej której temperatura
obszaru spawania nie może spaść poniżej.
Dzięki niskiemu równoważnikowi węgla
gatunków HISTAR® (por. Rysunek 8), zazwyczaj
nie jest potrzebne podgrzewanie jeśli tylko :
l doprowadzona energia mieści się w przedziale
10 a 60 KJ/cm,
l temperatura produktu jest > 0° C,
l elektrody z niską zawartością wodoru oraz
niskim równoważnikiem węglą są używane.

3. Cięcie gazowe Rysunek 8: Temperatury podgrzania konwencjonalnej stali konstukcyjnej

oraz gatunków HISTAR® (wg EN 1011- 2:2001/metoda A)

Belki HISTAR® 355/460 mogą być cięte przy CE [%] Grubość [mm]
pomocy palnika z wykorzystaniem technologii 125 Temperatura wstępnego
normalnie stosowanej do stali konstrukcyjnej podgrzania [°C]
0,7
o tym samie poziome wytrzymałości. Żadne
li
wstępne podgrzewanie nie jest potrzebne gdy ta 80
0,6 eski s
cięcie gazowe jest wykonywane w temperaturze n
tu
eee ga 40
otoczenia > 0° C. satln
0,5
cjon 12
n
vnewe 125
0,4 Ko 12

TAR
0,3 HIS

0,2
235 275 355 420 460 500

Granica plastyczności Re [MPa]

CEV (%) = C + Mn + (Cr+Mo+V) + (Cu+Ni)

Bez wstępnego podgrzania dla HISTAR®:
Dla Re < 460 : H2 ≤ 10 ml /100g
6 5 15
l

l Dla Re ≥ 460 : H2 ≤ 5 ml /100g

l E > 10 kJ/cm

14
Elektrownia Diandong, Chiny

Zalecenia do podgrzewania stali

drobnoziarnistych są podane w normie EN
1011-2:2001 w zależności od równoważnika
węgla, grubości produktu, zawartości wodoru
w materiałach pomocniczych oraz ilości ciepła
doprowadzonego. Te zalecenia stosuje się w
normalnym procesie wytwórczym i spawaniu w
temperaturach dodatnich.

Według tych zaleceń oraz według próbnych

spawań gatunków HISTAR® 355 oraz
HISTAR® 460, następujące temperatury
mogą być zastosowane:

HISTAR® 355: żadna podgrzewanie nie jest

wymagane przy wszystkich grubościach przy
stosowaniu:
l zawartość rozpuszczalnego wodoru w
materiałach pomocniczych < 10 ml/100g
l ilość ciepła doprowadzonego > 10 KJ/cm

HISTAR® 460: żadna podgrzewanie nie jest

wymagane przy wszystkich grubościach przy
stosowaniu:
l zawartość rozpuszczalnego wodoru w
materiałach pomocniczych < 5 ml/100g
l ilość ciepła doprowadzonego > 10 KJ/cm

World Finance Center, Szanghaj, Chiny

15

HISTAR® 460 może być spawany materiałami
zawierającymi wodór na poziomie od 5 do 10
ml/100g.
W tym przypadku, lekkie podgrzanie jest
zalecane w wypadku grubych profili spawanych
małą ilością ciepła.
Tabela 2 pokazuje wymagania wstępnego
podgrzewania stali gatunku HISTAR® 460 w
funkcji grubości, ciepła, i zawartości wodoru
materiałów pomocniczych.
Pewne podgrzanie może być wymagane w
temperaturach otoczenia < 0° C, bądź przy
spawaniu elektrod z wysoką zawartością
wodoru, bądź w warunkach pracy o wysokim
utwierdzeniu, bądź spawaniu małą ilością ciepła
(tak jak przy naprawach, przypawaniu, spawaniu
z jednym przejściem elektrody grubych
materiałów). W przypadku szczególnych
zastosowań, wytwórca może stosować
bardziej konserwatywne procedury wstępnego
podgrzewania. W jakimkoliwek przypadku,
wstępne podgrzanie nie ma niekorzystnego
wpływu na jakość gatunku HISTAR®.
Osuszanie obszaru spawania jest zalecane przed
przystąpieniem do spawania w temperaturach
≤ + 5° C lub jeśli powierzchnia profilu jest
mokra.
4.2 Materiały pomocnicze
Spoiwo musi zostać dobrane w celu
zapewnienia zaprojektowanych
własności mechnicznych spoiny.
Elektrody muszą być dobrane
według poniższych kryteriów:
Tabla 6: Wymagania wstępnego podgrzewania dla HISTAR® 460
Grubość Zawartość wodoru [ml/100 g]
[mm] 5-10
Ilość ciepła [KJ/cm]
10-15
≤25 Bez podgrzania
> 25 100°C
4. Zalecenia przy obróbce
l właściwości mechaniczne spoiny powinny być oznaczeniach są dostępne na żądanie przez
zgodne w właściwościami gatunku HISTAR®, producentów materiałów spawalniczych.
w szczególności udarności
l zgodność a nawet lekka “nadzgodność” Zawartość wodoru w materiałach spawalniczych
własności rozciągalności w porównaniu do jest wskazywana poprzez standardowe
metalu rodzimego jest powszechną praktyką oznaczenie jako H5 lub H10 odpowiednio do
spawalniczą zawartości niższej niż 5 lub 10 ml/100g.
l aby skorzystać z procedury bez
podgrzewania, zawartość rozpuszczlanego Materiały spawalnicze przeznaczone do
wodoru w stopiwie musi być niska tzn. procesów beztopnikowego spawania
H2 < 10ml/100g dla HISTAR® 355 oraz (GMAW, MAG) nie zawierają wodoru.
H2 < 5ml/100g dla HISTAR® 460,
l zasadowe elektrody oraz topniki muszą być 5. Odprężanie
wysuszone przed spawaniem przez dwie
godziny w 300° C oraz przechowywane w Odprężanie po zabiegu spawania może być
150° C w suszarni wysokotemperaturowej. konieczne gdy układ albo warunki pracy po
Podczas spawania suchymi elektrodami, tylko spawaniu wymagają zmniejszenia naprężeń
przechowanie w temperaturze 150° C jest szczątkowych.
wymagane. Zalecenia wytwórcy powinny być
przestrzegane, Odprężanie gatunków HISTAR® jest dokonywane
l dla spawania konwencjonalnych gatunków w zakresie temperatur pomiędzy 530° C a
stali, zalecane są elektrody zawierające 580° C. Czas wytrzymania wynosi 2 minuty na
nikiel w przypadkach wymagania wysokiej mm grubości produktu, nie mniej niż 30 minutę
udarności w niskich temperaturach oraz nie więcej niż 90 minut.
( np. mosty, offshore)
Tabela 7 podsumowywuje informacje
pozwalające na odpowiedni wybór materiałów
pomocniczych: wytrzymałość i udarność
gatunków HISTAR® jak również klasyfikację
materiałów spawalniczych dla różnych
procesów spawalniczych. Typowe przykłady
wyboru materiałów spawalniczych są podane
w tabeli. Inny dobór może również być
również odpowiedni. Porady o handlowych
≤5
Ilość ciepła [KJ/cm]
15-60 10-15 15-60
Bez podgrzania Bez podgrzania Bez podgrzania
Bez podgrzania Bez podgrzania Bez podgrzania
 4. Zalecenia przy obróbce

6. Prostowanie ogniowe 7. Formowanie na gorąco 9. Cynkowanie

Prostowanie ogniowe jest zdefiniowane
jako szybkie i lokalne podgrzewanie w celu
wyeliminowania deformacji albo w celu nadania
części konstrukcji wymaganego kształtu.
Gatunki HISTAR® 355/460 mogą być
prostowane ogniowo zgodnie z procedurami
stosowanymi dla drobnoziarnistych stali.
Temperatura prostowania ogniowego może
osiągnąć 700° C w przypadku krótkich
miejscowych zabiegów podgrzewania na
całej grubości produktu. Dla miejscowego
powierzchniowego podgrzewania, temperaturę
prostowania ogniowego może osiągnąć 900° C.
W celu poprawienia wydajności prostowania
ogniowego, siły mocujące powinny być
przyłożone do elementu konstrukcyjnego za
pomocą wykalibrowanych uchwytów albo
innych odpowiednich urządzeń. W obszarach
prostowanych ogniowo, naprężenia z sił
mocujących powinny być mniejsze niż granica
plastyczności w podwyższonej temperaturze.
Zabiegi formowania na gorąco i normalizacji
w temperaturach wyższych niż temperatury
odpuszczania nie są odpowiednie dla gatunków
HISTAR®.
8. Gięcie na zimno
Zachowanie gatunków HISTAR® podczas gięcia
na zimno jest porównywalne do zachowania stali
konwencjonalnych o podobnej wytrzymałości
na rozciągania. Zwykłe zasady deformacji na
zimno mają zastosowanie. W szczególności, jest
zalecane, aby kontrolować i ograniczać zakres
deformacji na zimno.
Gięcie na zimno modyfikuje własności
mechaniczne stali; powinny pozostać
odpowiednie do zamierzonego przeznaczenia
konstrukcji.
Po uzgodnieniu, gatunki HISTAR® są dostarczane
z zawartością krzemu pomiędzy 0.15 % a
0.25 % i jako takie mają możliwość tworzenia
warstwy cynku podczas cynkowania
zanurzeniowego. Zalecenia dotyczące
projektowania konstrukcji stalowych
przeznaczonych do ocynkowania muszą być
przestrzegane. Bardziej dokładne informacje
na ten temat są dostępne w broszurze
ArcelorMittala “Zabezpieczenie antykorozyjne
kształtowników gorącowalcowanych za pomocą
cynkowania zanurzeniowego na gorąco”
(dostępna jest na żądanie).
10. Wykańczanie belek
Aby zaoszczędzić czas i koszty klientom,
profile gorącowalcowane mogą być
dostarczane wykończone za pomocą takich
zabiegów jak wiercenie, cięcie, prostowanie,
nadawanie przeciwstrzałki na obciążenia
stałe, krawędziowanie, spawanie, obróbka
powierzchniowa.

Tabela 7: Wybór elektrod spawalniczych zgodnie z europejską klasyfikacją

Proces spawalniczy (EN ISO 4063:2000)

Gatunek Próba rozciągania Próba udarności Proces Proces Proces Proces
111 13, 135 136 121
Re min Rm A5d min Temperatura Energia min. Standard Standard Standard Standard
HISTAR
[MPa] [MPa] [%] [°C] [J] (Oznaczenie) (Oznaczenie) (Oznaczenie) (Oznaczenie)
355 355 470-630 22 -20 40
EN 499 EN 440 EN 758 EN 760
355 L 355 470-630 22 -50 27 (E 42 3 *** H10) (G 42 3 ***) (T 42 3 *** H10) EN 756

EN 499 EN 440 EN 758 EN 760

355 TZK- OS 355 460-620 22 -40 50
(E 42 5 *** H5) (G 42 5 ***) (T 42 5 *** H5) EN 756

EN 499 EN 440 EN 758 EN 760

460 460 540-720 17 -20 40
(E 46 4 *** H5) (G 46 3 ***) (T 46 3 *** H5) EN 756

460 L 460 540-720 17 -50 27

EN 499 EN 440 EN 758 EN 760
460 TZK- OS 460 540-720 17 -40 60 (E 46 5 *** H5) (G 46 5 ***) (T 46 5 *** H5) EN 756

17
 5. Techniczne warunki dostaw

© Chuck Choi - Architect: Foster & Partners - Hearst Tower, NYC

1. Tolerancje walcownicze
Tolerancje wymairowe i wagowe belek w
gatunku HISTAR® i konwecjonalnych są iden-
tyczne. Są podawane w programie sprzedaży
kształtowniów gorącowalcowanych ArcelorMit-
tala
2. Próby mechaniczne
Dla gatunków HISTAR®, próby rozciągania i próby
udarnościowe według Charpy’ego dla próbek
V są wykonywane zgodnie z EN 10113:1993.
Dodatkowe próby są możliwe po uzgodnieniu.
Częstość prób mechanicznych dla zastosowań
przybrzeżno-morskich jest zgodna z EN
10225:2001, tzn raz na 40 t.
Przeprowadzane są próby: jedna na rozciąganie
oraz jeden zestaw trzech próbek według Charpy
V. Miejsce pobrania oraz orientacja próbek jest
zgodna z EN 10225:2001. Dodatkowe próby
takie jak próba na rozciąganie na wskroś według
EN 10164:1993 i próba udarności w kierunku
poprzecznych mogą być wykonane po uzgod-
nieniu.
Jeśli inne próby, jak naprzykład spawalności, są
wymagane, mogą być wykonane po uzgod-
nieniu.
3. Próby ultradźwiękowe
Próby ultradzwiękowe są przeprowadzane po
uzgodnieniu.
Procedura przeprowadzania tej próby musi
zostać uzgodniona pomiędzy zamawiającym a
wytwórcą.
W przypadku zamówienia zgodnie z EN
10164:1993, próby ultradźwiękowe są
wykonywanie zgodnie z EN 10306:2001 klasa
2.3.
4. Certyfikaty
Typ certyfikatu powinień być określony w trakcie
składania zamówienia.
5. Oczyszczenie powierzchni
Belki w gatunku stali HISTAR® są dostarczane w
standartowym stanie po walcowaniu z jakością
powierzchni zgodną z EN 10163-3:1991,
klasa C, podklasa 1. Inne warunki są możliwe do
uzgodnienia.
Materiał może być dostarczony ośrutowany lub
pomalowany. Procedury muszą być uzgodnione
pomiędzy zamawiającym a wytwórcą.
Pisakowany materiał ewentualnie pomalowany
może być dostarczony ze stanem powierzchni
zgodnym z EN 10163-3:1991, klasa D.
19
Doradztwo
techniczne i
wykończenia

Doradztwo techniczne Wykończenia Wsparcie budowlane

Z przyjemnością oferujemy Państwu doradztwo
techniczne, pozwalające na optymalne
wykorzystanie naszych rozwiązań profili i
prętów stalowych. W zakresie doradztwa
oferujemy projektowanie elementów
przestrzennych, detale konstrukcyjne,
zabezpieczenie powierzchni, zabezpieczenie
pożarowe, procesy metalurgiczne i spawanie.
Nasi specjaliści wesprą Państwa w
dowolnej inicjatywie na całym świecie.
Aby uprościć projektowanie oferujemy
odpowiednie oprogramowanie i
dokumentację techniczną, którą można
uzyskać i ściągnąć z naszej strony:
i konstrukcyjne
Jako uzupełnienie możliwości technicznych ArcelorMittal dysponuje zespołem
naszych partnerów, oferujemy urządzenia specjalistów w zakresie różnych produktów
wykończeniowe, a także oferujemy konstrukcyjnych.
szeroki zakres usług takich jak:
wiercenie
l Pełny zakres produktów i rozwiązań
l cięcie palnikowe przeznaczonych dla wszystkich
l otworowanie form budowlanych:
l zgrzewanie konstrukcji, fasad, zadaszeń itp.
l odkształcanie jest dostępny na stronie:
l wyginanie
l prostowanie www.constructalia.com
l cięcie na zimno na dokładny wymiar
l montaż i spawanie kołków
l czyszczenie ciśnieniowe i piaskowe
l obróbka nawierzchni

VHFWLRQV.arcelormittal.com
Wasz Partner

Siedziba główna

Luxembourg Poland
ArcelorMittal ArcelorMittal
Commercial Sections Commercial Long Polska
66, rue de Luxembourg ul. J. Pilsudskiego 92
L-4221 Esch-sur-Alzette PL-41-303 Dabrowa Gornicza
Luxembourg POLAND
Tel.: +352 5313 3010 T : +48 32 776 67 27
Fax: +352 5313 2799 F : +48 32 776 81 50

VHFWLRQV.arcelormittal.com sections.poland@arcelormittal.com

Prowadzimy działalność w ponad 60 krajach

na pięciu kontynentach. Proszę zapoznać się
z informacjami zawartymi na naszej stronie
internetowej w zakładce O nas, aby o
odnaleźć lokalnego przedstawiciela.

Pomimo dołożenia wszelkich starań podczas tworzenia niniejszej broszury informujemy,

że nie ponosimy żadnej odpowiedzialności za ewentualne błędne informacje,
a także wszelkie szkody powstałe w wyniku błędnej interpretacji treści.

21
Notatki
Notatki
Notatki
ArcelorMittal

Version 2017-1
Commercial Sections

66, rue de Luxembourg

L-4221 Esch-sur-Alzette
LUXEMBOURG
Tel.: + 352 5313 3010
Fax: + 352 5313 2799

sections.arcelormittal.com

Poland
ArcelorMittal
Commercial Long Polska
ul. J. Pilsudskiego 92
PL-41-303 Dabrowa Gornicza
POLAND
T : +48 32 776 67 27
F : +48 32 776 81 50

sections.poland@arcelormittal.com