Professional Documents
Culture Documents
Kraków 2017
1
Spis treści
1. Wstęp .............................................................................................................................. 4
2. Wykaz skrótów i używanych pojęć................................................................................... 8
3. Wykaz definicji ................................................................................................................ 8
4. Ogólne zasady wprowadzania do obrotu lub udostępnianie na rynku krajowym wyrobów
budowlanych. ....................................................................................................................... 10
5. Wyroby budowlane oznakowane znakiem CE. .............................................................. 12
5.1 Obowiązkowe oznakowanie wyrobu budowlanego znakiem CE .............................14
5.2 Nieobowiązkowe oznakowanie wyrobu budowlanego znakiem CE ........................14
5.3 Wykaz polskich Jednostek Oceny Technicznej oraz zakres ich upoważnienia .......15
5.4 Deklaracja właściwości użytkowych. ......................................................................18
5.4.1 Sposób dostarczania ..............................................................................................18
5.4.2 Informacje towarzyszące ........................................................................................19
5.4.3 Wzór deklaracji właściwości użytkowych ................................................................19
5.4.4 Odstępstwo od sporządzania deklaracji właściwości użytkowych ...........................21
5.5 System oceny i weryfikacji właściwości użytkowych wyrobów budowlanych...........22
5.6 Etykieta CE ............................................................................................................23
6. Wyroby budowlane oznakowane znakiem budowlanym ................................................ 23
6.1 Wzór znaku budowlanego ......................................................................................23
6.2 Deklarowanie właściwości użytkowych wyrobów budowlanych oznakowanych
znakiem budowlanym .......................................................................................................24
6.2.1 Krajowa deklaracja właściwości użytkowych wyrobów budowlanych ......................25
6.2.2 Sposób dostarczania ..............................................................................................25
6.2.3 Informacje towarzyszące ........................................................................................26
6.2.4 Wzór deklaracji.......................................................................................................26
6.3 Krajowe systemy oceny i weryfikacji stałości właściwości użytkowych wyrobów
budowlanych .....................................................................................................................29
6.4 Krajowe oceny techniczne ......................................................................................30
6.5 Krajowe jednostki oceny technicznej ......................................................................31
7. Obowiązku podmiotów gospodarczych wprowadzających do obrotu lub
udostępniających na rynku wyroby budowlane ..................................................................... 35
7.1 Obowiązki podmiotów gospodarczych wprowadzających do obrotu lub
udostępniających na rynku wyroby budowlane oznakowane znakiem CE.........................35
7.1.1 Obowiązki producenta ............................................................................................35
7.1.2 Obowiązki upoważnionego przedstawiciela ............................................................36
7.1.3 Obowiązki importera...............................................................................................37
7.1.4 Obowiązki dystrybutora ..........................................................................................37
7.2 Obowiązki podmiotów gospodarczych wprowadzających do obrotu lub
udostępniających na rynku wyroby budowlane oznakowane znakiem budowlanym ..........39
2
7.2.1 Obowiązki producenta ............................................................................................39
7.2.2 Obowiązki upoważnionego przedstawiciela ............................................................40
7.2.3 Obowiązki importera...............................................................................................41
7.2.4 Obowiązki sprzedawcy ...........................................................................................42
8. Kary pieniężne .............................................................................................................. 42
9. Organy właściwe w sprawach wyrobów budowlanych wprowadzonych do obrotu lub
udostępnionych na rynku krajowym ...................................................................................... 44
3
1. Wstęp
4
podstawowych wymagań dotyczących obiektów budowlanych mających
zastosowanie
do zamierzonego zastosowania każdego wyrobu budowlanego (art. 14 ust. 1 pkt 7).
5
próbki, wzór ze sprawozdania z badań, a także sposób postępowania z
pozostałościami po próbkach oraz sposób ustalania, uiszczania i
zwrotu opłaty, którą zobowiązany jest uiścić kontrolowany, jeżeli
pobrany do badań wyrób nie spełniał wymagań określonych ustawą.
Ponadto z dniem 1 stycznia 2016 wprowadzono dodatkowo następujące
zmiany:
6
egzekwowanie wiarygodnego deklarowania przez producentów
właściwości użytkowych wyrobów budowlanych. Jednocześnie w
dodanym art. 35a Ustawy określono czyny obejmujące niezgodności
formalne,
za popełnienie których stosowany miał być Kodeks postępowania
w sprawach o wykroczenia. Zmiana powyższa została uchylona Ustawą z
dnia 13 kwietnia 2016r o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku (Dz.
U. poz. 542).
Nowelizacja objęła również zmiany w Ustawie prawo budowlane
w zakresie:
nowej redakcji podstawowych wymagań dla obiektów budowlanych
(wprowadzono podstawowe wymagania określone w Załączniku
I do Rozporządzenia nr 305/2011,);
doprecyzowania zadań osób pełniących samodzielne funkcje
techniczne w budownictwie (kierownik budowy i inspektor nadzoru
inwestorskiego) w zakresie stosowania wyrobów budowlanych
przy wykonywaniu robót budowlanych;
doprecyzowania ustawowych zadań i obowiązków organów
administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego
w zakresie kontroli stosowania wyrobów przy wykonywaniu robót
budowlanych.
7
przepisów, będą maksymalnie wynosiły – zgodnie z przepisami art. 36a do 36i - od
10 do 100 tys. zł.
3. Wykaz definicji
8
Rozporządzenia nr 305/2011. Stosownie natomiast do ww. art. 2 pkt 1
Rozporządzenia nr 305/2011, „wyrób budowlany” oznacza każdy wyrób lub zestaw
wyprodukowany
i wprowadzony do obrotu w celu trwałego wbudowania w obiektach budowlanych
lub ich częściach, którego właściwości wpływają na właściwości użytkowe obiektów
budowlanych w stosunku do podstawowych wymagań dotyczących obiektów
budowlanych,
9
zastosowania na rynku unijnym w ramach działalności handlowej, odpłatnie lub
nieodpłatnie,
Producent - oznacza osobę fizyczną lub prawną, która produkuje wyrób budowlany
lub która zleca zaprojektowanie lub wyprodukowanie wyrobu budowlanego i
wprowadza ten wyrób do obrotu pod własną nazwą lub znakiem firmowym. Ponadto
przez producenta należy również rozumieć upoważnionego przedstawiciela
producenta,
Importer - oznacza osobę fizyczną lub prawną mającą siedzibę w Unii, która
wprowadza wyrób budowlany z państwa trzeciego do Unii,
Polska Norma - należy przez do rozumień Polską Normę wyrobu, niemającą statusu
normy wycofanej,
10
przepisy prawa nie umożliwiają producentowi oznaczenia wyrobu budowlanego jednocześnie
oznakowaniem CE i znakiem budowlanym.
Jeżeli wyrób budowlany nie jest objęty normą zharmonizowaną i nie została wydana dla tego
wyrobu europejska ocena techniczna, co oznacza, że nie mają do niego zastosowania
przepisy Rozporządzenia nr 305/2011, to taki wyrób budowlany może być wprowadzony
do obrotu lub udostępniony na rynku krajowym, jeżeli został, zgodnie z art. 5 ust. 2 Ustawy
o wyrobach budowlanych, oznakowany znakiem budowlanym.
Oznakowanie znakiem budowlanym może być umieszczone wyłącznie na wyrobie
budowlanym, dla którego producent sporządził krajową deklarację właściwości użytkowych.
Jednocześnie, w upoważnieniu do wydania przepisów wykonawczych dotyczących
deklarowania właściwości użytkowych (art. 8 ust. 8 ustawy), minister właściwy do spraw
budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa został
upoważniony do określenia grup wyrobów budowlanych objętych obowiązkiem sporządzania
krajowej deklaracji właściwości użytkowych. Wskazane w ramach powyższego upoważnienia
grupy wyrobów budowlanych określają jednocześnie zakres przedmiotowy regulacji zawartej
w ww. art. 5 ust. 2 ustawy o wyrobach budowlanych. A zatem wyroby budowlane, wskazane
w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie art. 8 ust. 8 ustawy, są wprowadzane
do obrotu lub udostępniane na rynku krajowym po ich oznakowaniu znakiem budowlanym.
Jednocześnie, możliwe jest wprowadzenie do obrotu wyrobu budowlanego w oparciu o art. 5
ust. 3 ustawy o wyrobach budowlanych, który wyraża tzw. zasadę wzajemnego uznawania, o
której jest mowa w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 764/2008 z
dnia 9 lipca 2008 r. ustanawiającym procedury dotyczące stosowania niektórych krajowych
przepisów technicznych do produktów wprowadzonych legalnie do obrotu w innym państwie
członkowskim oraz uchylającym decyzję nr 3052/95/WE (Dz. Urz. UE L 218 z 13.08.2008,
str. 21). Zasada wzajemnego uznawania wynikająca z orzecznictwa Trybunału
Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich jest jednym ze sposobów zapewniania swobodnego
przepływu towarów w ramach rynku wewnętrznego. Wzajemne uznawanie dotyczy
produktów, które nie podlegają środkom harmonizującym na szczeblu Wspólnoty (tj.
odrębnym uregulowaniom ustanowionym na poziomie Wspólnoty), lub aspektów produktu
nieobjętych zakresem zastosowania takich przepisów. Zgodnie z tą zasadą państwo
członkowskie nie może zakazać sprzedaży na swoim terytorium produktów, które zostały
wprowadzone legalnie do obrotu w innym państwie członkowskim, nawet jeśli te produkty
zostały wytworzone zgodnie z przepisami technicznymi innymi niż przepisy, które dotyczą
produktów krajowych. Jedynymi wyjątkami od tej zasady są ograniczenia proporcjonalne do
wyznaczonego celu i uzasadnione względami określonymi w art. 30 Traktatu lub innymi
nadrzędnymi względami interesu publicznego.
Zgodnie z ww. art. 5 ust. 3 ustawy o wyrobach budowlanych, wyrób budowlany nieobjęty
zakresem przedmiotowym zharmonizowanych specyfikacji technicznych, o których mowa w
art. 2 pkt 10 rozporządzenia Nr 305/2011, może być udostępniany na rynku krajowym, jeżeli
został legalnie wprowadzony do obrotu w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej lub
w państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stronie
umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym oraz Turcji, a jego właściwości użytkowe
umożliwiają spełnienie podstawowych wymagań przez obiekty budowlane zaprojektowane i
budowane w sposób określony w przepisach techniczno-budowlanych oraz zgodnie z
zasadami wiedzy technicznej. Wraz z wyrobem budowlanym udostępnianym na rynku
krajowym dostarcza się informacje o jego właściwościach użytkowych oznaczonych zgodnie
z przepisami państwa, w którym wyrób budowlany został wprowadzony do obrotu, instrukcje
stosowania, instrukcje obsługi oraz informacje dotyczące zagrożenia dla zdrowia
bezpieczeństwa, jakie ten wyrób stwarza podczas stosowania i użytkowania.
11
Wyroby takie nie podlegają obowiązkowi oznakowania znakiem budowlanym, do którego
odnoszą się przepisy art. 5 ust. 2 oraz art. 8 ust. 8 ustawy o wyrobach budowlanych.
Zatem w sytuacji, gdy wyrób budowlany nieobjęty zakresem przedmiotowym
zharmonizowanych specyfikacji technicznych został legalnie wprowadzony do obrotu w
innym państwie członkowskim, może być udostępniony na rynku krajowym, jeżeli jego
właściwości użytkowe umożliwiają spełnienie podstawowych wymagań przez obiekty
budowlane zaprojektowane i budowane w sposób określony w przepisach techniczno-
budowlanych oraz zgodnie z zasadami wiedzy technicznej i gdy spełnione są pozostałe
wymagania wynikające z art. 5 ust. 3 ustawy o wyrobach budowlanych.
Podkreślić należy, że dostarczane wraz z takim wyrobem ww. informacje i instrukcje powinny
być sporządzone w języku polskim, co wynika m.in. z przepisów art. 7 ust. 3 i art. 7a ust. 1
ustawy z dnia 7 października 1999 r. o języku polskim (Dz. U. z 2011 r. Nr 43, poz. 224, z
późn. zm.).
12
Rysunek 3. Wzór znaku CE
Jak wyjaśniono powyżej wyrób budowlany objęty normą zharmonizowaną lub zgodny
z wydaną dla niego europejską oceną techniczną może być wprowadzony do obrotu
lub udostępniony na rynku krajowym wyłącznie zgodnie z przepisami Rozporządzenia
nr 305/2011, tzn. z oznakowaniem CE.
Oznakowanie CE umieszcza się na wyrobie budowlanym lub na jego etykiecie w sposób
widoczny, czytelny i trwały. W przypadku, gdy nie jest to możliwe lub nie można tego
zapewnić z uwagi na charakter wyrobu, umieszcza się je na opakowaniu lub na
dokumentach towarzyszących.
13
5.1 Obowiązkowe oznakowanie wyrobu budowlanego znakiem CE
W przypadku, gdy wyrób nie jest objęty zakresem przedmiotowym żadnej normy
zharmonizowanej, jak wcześniej wspomniano, producent może dobrowolnie oznakować
wyrób znakiem CE, na podstawie europejskiej oceny technicznej. Europejska Ocena
Techniczna jest wydawana na wniosek producenta przez jednostkę oceny technicznej
(JOT).
Określone w Rozporządzeniu nr 305/2011 zasady udzielania europejskich ocen
technicznych przewidują konieczność uprzedniego opracowania i uzgodnienia w ramach
organizacji zrzeszającej jednostki oceny technicznej (Europejskiej Organizacji do spraw
Ocen Technicznych - EOTA) europejskiego dokumentu oceny – harmonizującego
zakres i sposób oraz metody badań i ocen wyrobu.
14
W tym celu w pierwszej kolejności należy sprawdzić, czy wyrób objęty jest jednym
z istniejących europejskich dokumentów oceny. Można to zrobić w dzienniku
Urzędowym Unii Europejskiej.
Wykaz aktualnych odniesień do EAD dostępny jest również w bazie NANDO
oraz na stronie EOTA - www.eota.eu. Na stronie EOTA dostępne są również wszystkie
wydane przez JOT-y Europejskie Oceny Techniczne.
Jeżeli wyrób budowlany nie jest objęty żadnym z istniejących europejskich dokumentów
oceny, producent może zwrócić się do jednostki oceny technicznej o sporządzenie
europejskiego dokumentu oceny. Taki sposób uzyskania europejskiej oceny technicznej
trwałby zdecydowanie dłużej, niż w przypadku istnienia europejskiego dokumentu oceny.
Europejska ocena techniczna zawiera właściwości użytkowe podlegające
zadeklarowaniu, wyrażone w poziomach lub klasach, lub w sposób opisowy, odnoszące
się do zasadniczych charakterystyk, które zostały uzgodnione przez producenta i JOT,
do której skierowano wniosek o europejską ocenę techniczną dla deklarowanego
zamierzonego zastosowania wyrobu, oraz szczegóły techniczne niezbędne do
wdrożenia systemu oceny i weryfikacji stałości właściwości użytkowych.
WYROBY PREFABRYKOWANE Z
BETONU ZWYKŁEGO/ LEKKIEGO/
1 AUTOKLAWIZOWANEGO
X X X
NAPOWIETRZONEGO
15
MEMBRANY, W TYM STOSOWANE
W POSTACI PŁYNNEJ I ZESTAWY
3 (IZOLUJĄCE PRZED WODĄ LUB
X X X
PARĄ WODNĄ)
MATERIAŁY TERMOIZOLACYJNE
4 ZŁOŻONE ZESTAWY/SYSTEMY X X X X
IZOLACYJNE
ŁOŻYSKA KONSTRUKCYJNE
5 TRZPIENIE DO ZŁĄCZY X X
KONSTRUKCYJNYCH
7 WYROBY GIPSOWE X X
GEOWŁÓKNINY, GEOMEMBRANY
8 I WYROBY ZWIĄZANE
X X
11 URZĄDZENIA SANITARNE X
URZĄDZENIA BEZPIECZEŃSTWA
12 RUCHU DROGOWEGO: X
WYPOSAŻENIE DRÓG
KONSTRUKCYJNE WYROBY/
13 ELEMENTY DREWNIANE X X
I WYROBY POMOCNICZE
PŁYTY I ELEMENTY
14 DREWNOPOCHODNE
X
STAL ZBROJENIOWA I
SPRĘŻAJĄCA DO BETONU
16 (I WYROBY POMOCNICZE)
X X
ZESTAWY ZAKOTWIEŃ I CIĘGIEN
16
WYROBY MURARSKIE I WYROBY
POKREWNE ELEMENTY MUROWE,
17 ZAPRAWY I WYROBY
X X
POMOCNICZE
WYROBY DO USUWANIA
18 I OCZYSZCZANIA ŚCIEKÓW
X
WYROBY PODŁOGOWE
19 I POSADZKOWE
X X
KONSTRUKCYJNE WYROBY
20 METALOWE I WYROBY X X
POMOCNICZE
WYKOŃCZENIE ŚCIAN
WEWNĘTRZNYCH,
ZEWNĘTRZNYCH I SUFITÓW.
21 ZESTAWY WYROBÓW DO
X X
WYKONYWANIA ŚCIAN
DZIAŁOWYCH
24 KRUSZYWA X X X X
25 KLEJE BUDOWLANE X X X
URZĄDZENIA DO OGRZEWANIA
27 POMIESZCZEŃ
X
WYROBY BUDOWLANE
STYKAJĄCE SIĘ Z WODĄ
29 PRZEZNACZONĄ DO
X
SPOŻYCIA PRZEZ LUDZI
17
KABLE ZASILANIA, STERUJĄCE
31 I KOMUNIKACYJNE
X X
WYROBY DO USZCZELNIANIA
32 ZŁĄCZY
X
33 MOCOWANIA/ŁĄCZNIKI X
ZESTAWY BUDOWLANE,
34 KOMPONENTY BUDOWLANE, X
PREFABRYKATY
WYROBY DO ZATRZYMYWANIA
OGNIA, USZCZELNIAJĄCE I
35 OCHRONY OGNIOWEJ, WYROBY
X
HAMUJĄCE PALNOŚĆ
18
warunków udostępniania deklaracji właściwości użytkowych wyrobów budowlanych na
stronie internetowej (Dz. U. L 52 z 21.2.2014 r. s. 1).
Deklarację właściwości użytkowych należy dostarczyć w języku lub językach
wymaganych przez państwo członkowskie, w którym wyrób jest udostępniony.
Oznakowaniu CE towarzyszą:
Dwie ostatnie cyfry roku, w którym zostało ono po raz pierwszy umieszczone,
Nazwa i adres siedziby producenta lub znak identyfikujący pozwalający w łatwy
i jednoznaczny sposób określić nazwę i adres producenta,
Niepowtarzalny kod identyfikacyjny typu wyrobu,
Numer referencyjny deklaracji właściwości użytkowych,
Poziom lub klasa zadeklarowanych właściwości użytkowych,
Odniesienie do zastosowanej zharmonizowanej specyfikacji technicznej,
W stosownych przypadkach numer identyfikacyjny jednostki notyfikowanej
oraz zamierzone zastosowanie wyrobu określone w zastosowanej
zharmonizowanej specyfikacji technicznej.
Oznakowanie CE umieszcza się przed wprowadzeniem wyrobu budowlanego
do obrotu. Może mu towarzyszyć piktogram lub inny znak wyraźnie wskazujący
na szczególne zagrożenie lub zastosowanie.
Punkt 1 - Numer deklaracji właściwości użytkowych określa producent. Numer ten może
być taki sam jak niepowtarzalny kod identyfikacyjny typu wyrobu. Niepowtarzalny kod
identyfikacyjny jest powiązany z typem wyrobu. Numer ten powinien umożliwić
jednoznaczne zidentyfikowanie wyrobu, również w odniesieniu do zestawu poziomów
lub klas właściwości użytkowych tego wyrobu.
Punkt 2 - Należy wskazać zamierzone zastosowanie wyrobu budowlanego przewidziane
przez producenta zgodnie z mającą zastosowanie zharmonizowaną specyfikacją
techniczną.
Punkt 3 - W tym miejscu należy wskazać nazwę, zastrzeżoną nazwę handlową lub
zastrzeżony znak towarowy oraz adres kontaktowy producenta.
Punkt 4. Ten punkt należy wypełnić jedynie w przypadku ustanowienia upoważnionego
przedstawiciela.. Wówczas należy wskazać nazwę i adres kontaktowy upoważnionego
przedstawiciela.
Punkt 5 - Należy wskazać mające zastosowanie systemy oceny i weryfikacji stałości
właściwości użytkowych wyrobu budowlanego, określone w zał. nr V do rozporządzenia
Nr 305/2011.
Punkt 6a - należy wypełnić ,w przypadku gdy wyrób budowlany jest wprowadzany do
obrotu w oparciu o normę zharmonizowaną. Wówczas należy wpisać numer
19
referencyjny normy oraz datę jej wydania oraz numer jednostki lub jednostek
notyfikowanych;
Punkt 6b - należy wypełnić, w przypadku gdy wyrób budowlany jest wprowadzany w
oparciu o europejska ocenę techniczną. Wówczas należy wpisać numer europejskiego
dokumentu oceny oraz datę jego wydania, numer europejskiej oceny technicznej
orazdatę jej wydania, nazwę jednostki oceny technicznej oraz numer identyfikacyjny
jednostki notyfikowanej.
Punkt 7 - W tym punkcie należy wpisać wykaz zasadniczych charakterystyk określonych
w zharmonizowanej specyfikacji technicznej (załącznik ZA normy zharmonizowanej lub
wykaz określony w europejskiej ocenie technicznej) dla zamierzonego zastosowania.
Dla każdej zasadniczej charakterystyki, deklarowane właściwości użytkowe wyrażone
jako poziom lub klasa lub w sposób opisowy w odniesieniu do danej charakterystyki lub
litery NPD w odniesieniu do charakterystyk dla których właściwości użytkowe nie
został7y zadeklarowane.
Punkt 8 - Ten punkt należy wypełnić jedynie w przypadku zastosowania odpowiedniej
dokumentacji technicznej lub specjalnej dokumentacji technicznej o których mowa w art.
36-38 rozporządzenia nr 305/2011.
Poniżej znajduje się wzór deklaracji właściwości użytkowych:
Nr ………………………
3. Producent: ……………..…………………………………………………………..……….………………
……………………………………………………………………………………………………………..…
………………………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………………..
20
Jednostka lub jednostki notyfikowane: …………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………………..
[ podpis ] …………………………………………………………………………………………………….
21
Lub
22
Badania próbek pobranych
X X X
w zakładzie zgodnie z planem
Wstępna inspekcja
X X X
(zakładu produkcyjnego i ZKP)
Kontynuacja nadzoru,
X X X
oceny i ewaluacji
5.6 Etykieta CE
23
Rysunek 6. Wzór znaku budowlanego
Wyroby budowlane nieobjęte normą zharmonizowaną lub dla których nie wydano
europejskiej oceny technicznej mogą być wprowadzone do obrotu lub udostępniane na
rynku krajowym po ich oznakowaniu przez producenta znakiem budowlanym.
Oznakowanie znakiem budowlanym umieszcza się na wyrobie budowlanym, dla którego
producent sporządził, na swoją wyłączną odpowiedzialność, krajową deklarację
właściwości użytkowych wyrobu budowlanego, zwaną dalej „krajową deklaracją”.
Właściwości użytkowe wyrobu budowlanego, zadeklarowane w krajowej deklaracji
zgodnie z właściwą przedmiotowo Polską Normą wyrobu lub krajową oceną techniczną,
należy odnieść do tych zasadniczych charakterystyk, które mają wpływ na spełnienie
podstawowych wymagań przez obiekty budowlane, zgodnie z zamierzonym
zastosowaniem tego wyrobu. Informacje o właściwościach użytkowych wyrobu budowla-
nego w odniesieniu do zasadniczych charakterystyk tego wyrobu można podać
wyłącznie, o ile zostały określone w krajowej deklaracji. Przez umieszczenie lub zlecenie
umieszczenia znaku budowlanego na wyrobie budowlanym producent ponosi
odpowiedzialność za zgodność tego wyrobu z deklarowanymi właściwościami
użytkowymi, wymaganiami określonymi w niniejszej ustawie oraz w przepisach
odrębnych, mającymi zastosowanie do tego wyrobu.
Zawartość i wzór krajowej deklaracji oraz zakres informacji towarzyszącej wyrobowi
oznakowanego znakiem budowlanym określają przepisy rozporządzenia Ministra
Infrastruktury i Budownictwa z dnia 17 listopada 2016 r. w sprawie sposobu deklarowania
właściwości użytkowych wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem
budowlanym (Dz. U. z 2016 r. poz. 1966).
24
Rysunek 7. Wprowadzanie wyrobów budowlanych do obrotu – system krajowy.
25
Wraz z krajową deklaracją dostarcza się lub udostępnia kartę charakterystyki lub
informacje o substancjach zawartych w wyrobie budowlanym, o których mowa
odpowiednio w art. 31 lub art. 33 rozporządzenia (WE) Nr 1907/2006 Parlamentu
Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie rejestracji, oceny,
udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH) i
utworzenia Europejskiej Agencji Chemikaliów, zmieniającego dyrektywę
1999/45/WE oraz uchylającego rozporządzenie Rady (EWG) nr 793/93 i
rozporządzenie Komisji (WE) nr 1488/94, jak również dyrektywę Rady
76/769/EWG i dyrektywy Komisji 91/155/EWG, 93/67/EWG, 93/105/WE i
2000/21/WE (Dz. Urz. UE L 396 z 30.12.2006, str. 1, z późn. zm.).
Dwie ostatnie cyfry roku, w którym znak budowlany został po raz pierwszy
umieszczony na wyrobie budowlanym,
Nazwa i adres siedziby producenta lub znak identyfikacyjny pozwalający
jednoznacznie określić nazwę i adres siedziby producenta,
Nazwa i oznaczenie typu wyrobu budowlanego,
Numer referencyjny Polskiej Normy lub numer i rok wydania krajowej
oceny technicznej, zgodnie, z którą zostały zadeklarowane właściwości
użytkowe,
Numer krajowej deklaracji,
Poziom lub klasa zadeklarowanych właściwości użytkowych,
Nazwa jednostki certyfikującej, jeżeli taka jednostka uczestniczyła w
ocenie i weryfikacji stałości właściwości użytkowych wyrobu budowlanego,
Adres strony internetowej producenta, jeżeli krajowa deklaracja jest na niej
udostępniona.
26
Punkt 1 - W tym punkcie należy wskazać nazwę lub nazwę handlową wyrobu.
Punkt 2 - Producent określa typ wyrobu budowlanego, dla którego sporządza on
krajową deklarację właściwości użytkowych. Sposób oznaczenia tak określonego
typu wyrobu budowlanego w krajowej deklaracji właściwości użytkowych ustala
producent. Oznaczenie to należy powiązać z typem wyrobu, a więc z zestawem
poziomów lub klas właściwości użytkowych oraz zamierzonym zastosowaniem
wyrobu, określonymi w krajowej deklaracji. Oznaczenie powinno być
niepowtarzalne w odniesieniu do typów wyrobów budowlanych produkowanych
przez danego producenta.
Punkt 3 - Należy wskazać zamierzone zastosowanie lub zastosowania wyrobu
budowlanego przewidziane przez producenta zgodnie z mającą zastosowanie
krajową specyfikacją techniczną.
Punkt 4 - W tym punkcie należy wpisać nazwę i adres siedziby producenta i
miejsce produkcji np. Polska.
Punkt 5 - W tym punkcie należy wpisać nazwę i adres siedziby upoważnionego
przedstawiciela producenta, o ile został ustanowiony.
Punkt 6 - Należy wskazać mające zastosowanie krajowe systemy oceny i
weryfikacji stałości właściwości użytkowych wyrobu budowlanego, określone w §4
rozporządzenia w sprawie sposobu deklarowania właściwości użytkowych
wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym.
Punkt 7a należy wypełnić ,w przypadku gdy wyrób budowlany jest wprowadzany
do obrotu w oparciu o Polska Normę. Wówczas należy wpisać numer referencyjny
normy oraz jeżeli jednostka certyfikująca lub laboratorium/laboratoria brały udział w
zastosowanym krajowym systemie oceny i weryfikacji stałości właściwości
użytkowych wyrobu budowlanego nazwa jednostki certyfikującej, numer
akredytacji i numer krajowego certyfikatu lub nazwa akredytowanego
laboratorium/laboratoriów i numer akredytacji;
Punkt 7b należy wypełnić, w przypadku gdy wyrób budowlany jest wprowadzany
w oparciu o krajową ocenę techniczną. Wówczas należy wpisać numer krajowej
oceny technicznej oraz datę jej wydania, oraz jeżeli jednostka certyfikująca lub
laboratorium/laboratoria brały udział w zastosowanym krajowym systemie oceny i
weryfikacji stałości właściwości użytkowych wyrobu budowlanego nazwa jednostki
certyfikującej, numer akredytacji i numer krajowego certyfikatu lub nazwa
akredytowanego laboratorium/laboratoriów i numer Akredytacji.
Punkt 8 - W tym punkcie należy wpisać wykaz zasadniczych charakterystyk
określonych w krajowej specyfikacji technicznej dla zamierzonego zastosowania
lub zastosowań. Producent deklaruje właściwości użytkowe wyrobu budowlanego,
wyrażając je jako poziom, klasę lub w sposób opisowy, na podstawie oceny i
weryfikacji stałości tych właściwości użytkowych, przeprowadzonej zgodnie z
krajowym systemem właściwym dla tego wyrobu i jego zamierzonego
zastosowania.
Poniżej znajduje się wzór krajowej deklaracji właściwości użytkowych:
27
KRAJOWA DEKLARACJA WŁAŚCIWOŚCI UŻYTKOWYCH
nr ………………………
………………………………………………………………………………………………………………..
1)
2. Oznaczenie typu budowlanego : ……………..……………………………………………...…………
……………………………………………………………………………………………………………..…
………………………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………..………
Nazwa akredytowanej jednostki certyfikującej, numer akredytacji i numer krajowego certyfikatu lub
2)
nazwa akredytowanego laboratorium/laboratoriów i numer akredytacji : …………………………….
………………………………………………………………………………………………………………...
………………………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………..
(imię i nazwisko oraz stanowisko)
……………………………………… ………………………………
(miejsce i data wydania) (podpis)
28
Wzór krajowej deklaracji właściwości użytkowych określa załącznik
nr 2 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 17 listopada
2016 r. w sprawie sposobu deklarowania właściwości użytkowych wyrobów
budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym (Dz. U. z 2016 r.
poz. 1966).
Rozporządzenie Ministra można znaleźć pod adresem:
http://www.dziennikustaw.gov.pl/du/2016/1966/1
29
Krajowe systemy oceny i weryfikacji
stałości właściwości użytkowych:
ZADANIA PRODUCENTA:
1 1+ 2+ 3 4
Krajowa ocena techniczna może być wydana dla wyrobu budowlanego nieobjętego
zakresem przedmiotowym Polskiej Normy wyrobu albo jeżeli w odniesieniu do co
najmniej jednej zasadniczej charakterystyki wyrobu budowlanego metoda oceny
przewidziana w Polskiej Normie wyrobu jest niewłaściwa, albo jeżeli Polska Norma
wyrobu nie przewiduje metody oceny w odniesieniu do co najmniej jednej zasadniczej
charakterystyki wyrobu budowlanego. Krajowe oceny techniczne są wydawane na
okres 5 lat okres ten może być przedłużany na kolejne okresy nie dłuższe niż 5 lat.
Maksymalna wysokość stawki godzinowej za prowadzone przez krajowe jednostki
oceny technicznej czynności związane z wydawaniem krajowych ocen technicznych
wynosi 120 zł.
30
W odniesieniu do wyrobów budowlanych, dla których istnieją wystarczające podstawy
naukowe i wiedza praktyczna dla ustalenia jednolitego zakresu poziomu wymaganych
właściwości użytkowych, jednostka oceny uwzględnia w postępowaniu ustalenia
zawarte w warunkach oceny właściwości użytkowych wyrobu budowlanego. Warunki
oceny opracowuje jednostka oceny zgodnie z zakresem swojej właściwości lub Jeżeli
wyroby budowlane, dla których są opracowywane warunki oceny, objęte są zakresem
właściwości więcej niż jednej jednostki oceny, warunki oceny są opracowywane
wspólnie przez te jednostki. Warunki oceny są udostępniane na stronie internetowej
jednostek oceny, które je opracowały. Jednocześnie jednostki są zobowiązane do
prowadzenia wykazów wydanych i uchylonych krajowych ocen technicznych na
swoich stronach internetowych.
31
listopada 2016 r. w sprawie sposobu deklarowania właściwości użytkowych
wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym
(Dz. U. z 2016 r. poz. 1966) w odniesieniu do następujących grup wyrobów
budowlanych:
32
kolejowej),
Prefabrykaty z betonu do zastosowań w nawierzchniach tramwajowych lub
nawierzchniach torów podsuwnicowych,
Prefabrykaty z betonu do zastosowań w fundamentach konstrukcji
wsporczych sieci trakcyjnej,
Prefabrykaty z betonu do budowy peronów kolejowych,
33
- Poz. 6 Kominy, przewody kominowe i wyroby specjalne w zakresie: Kominy
prefabrykowane (elementy o wysokości kondygnacji), przewody, kominowe
(elementy lub bloki), kominy wielopowłokowe (elementy lub bloki), bloki
kominowe jednopowłokowe, zestawy elementów kominów wolnostojących i
kominów dostawialnych,
34
7. Obowiązku podmiotów gospodarczych wprowadzających do obrotu
lub udostępniających na rynku wyroby budowlane
Rozporządzenia nr 305/2011,
Ustawy o wyrobach budowlanych wraz z aktami wykonawczymi.
Przez producenta należy rozumieć osobę fizyczną lub prawną, która produkuje
wyrób budowlany lub która zleca zaprojektowanie lub wyprodukowanie wyrobu
budowlanego i wprowadza ten wyrób do obrotu pod własną nazwą lub znakiem
firmowym. Ponadto importera lub dystrybutora, którzy wprowadzają wyrób do
obrotu pod własną nazwą lub znakiem towarowym lub gdy zmieniają oni w taki
sposób wyrób budowlany wcześniej wprowadzony do obrotu, że może to wpływać
na zgodność z deklaracją właściwości użytkowych uważa się również za
producenta, i podlegają oni tym samym obowiązkom, co producent.
W przypadku wyrobów budowlanych wprowadzonych do obrotu z oznakowaniem
CE, producent, mający siedzibę poza terytorium państw członkowskich Unii
Europejskiej lub państw EFTA może, ale nie musi ustanowić swojego
przedstawiciela na terytorium Wspólnoty, np. na terytorium Polski.
Do obowiązków producenta należy:
35
Rozpatrywanie reklamacji oraz jeśli wystąpi taka konieczność prowadzenie
ewidencji skarg, wyrobów niezgodnych i wyrobów wycofanych
od użytkowników, a także informowanie dystrybutorów o tego rodzaju
działaniach,
Zapewnić, aby ich wyroby budowlane były opatrzone numerem typu, partii
lub serii lub inną informacją umożliwiającą ich identyfikację, lub w
przypadku, gdy wielkość lub charakter wyrobu to uniemożliwiają, aby
wymagane informacje były umieszczone na opakowaniu lub w dokumencie
towarzyszącym wyrobowi budowlanemu,
Wskazywać swoją nazwę, zastrzeżoną nazwę handlową lub zastrzeżony
znak towarowy i swój adres kontaktowy na wyrobie budowlanym
lub jeśli nie jest to możliwe na jego opakowaniu lub w dokumencie
mu towarzyszącym,
Podczas udostępniania wyrobu budowlanego na rynku zapewniać, aby
wyrobowi towarzyszyły instrukcje obsługi i informacje na temat
bezpieczeństwa w języku określonym przez dane państwo członkowskie,
łatwo zrozumiałym dla użytkowników.
Uwaga:
Przepisy Rozporządzenia nr 305/2011 nie określają czy ww. dokumenty
i instrukcje obsługi wymagane są w każdym przypadku. Ustawa o
wyrobach budowlanych, w przypadku wyrobów budowlanych stanowi, że
ww. dokumenty dla wyrobów oznakowanych znakiem budowlanym są
wymagane w zależności od potrzeb.
36
użytkowych i z innymi mającymi zastosowanie wymaganiami określonymi
w Rozporządzeniu nr 305/2011,
Na żądanie organów nadzoru budowlanego jest zobowiązany współpracować z
nimi we wszelkich działaniach podjętych w celu usunięcia zagrożeń, jakie
stwarzają wyroby budowlane objęte pełnomocnictwem udzielonym
upoważnionemu przedstawicielowi.
Wg. definicji Importer oznacza osobę fizyczną lub prawną mającą siedzibę w Unii,
która wprowadza wyrób budowlany z państwa trzeciego do Unii,
Importerzy są zobowiązani do zapewnienia, że producent:
37
Udostępniając wyrób budowlany na rynku, dystrybutorzy działają z należytą
starannością oraz przed udostępnieniem wyrobu budowlanego na rynku zapewnić,
aby:
38
w których udostępnili wyrób, podając szczegółowe informacje,
w szczególności o niezgodności oraz o podjętych środkach naprawczych.
Definicja producenta jest taka sama jak przytoczona w punkcie 7.1.1. Należy
jednak podkreślić, że w przypadku w przypadku wyrobów budowlanych
wprowadzonych
do obrotu z oznakowaniem znakiem budowlanym, jeżeli producent ma siedzibę
poza terytorium Unii Europejskiej lub państwa członkowskiego Europejskiego
Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze
Gospodarczym – lub Turcji, zobowiązany jest wyznaczyć upoważnionego
przedstawiciela.
Do podstawowych obowiązków producenta należy:
39
Dodatkowo:
40
7.2.3 Obowiązki importera
Ponadto importer:
41
właściwości użytkowych i z wymaganiami odnośnych przepisów
oraz współpracy z tymi organami we wszelkich działaniach podjętych
w celu usunięcia zagrożeń, jakie mogą stwarzać wyroby budowlane.
Dwie ostatnie cyfry roku, w którym znak budowlany został po raz pierwszy
umieszczony na wyrobie budowlanym,
Nazwa i adres siedziby producenta lub znak identyfikacyjny pozwalający
jednoznacznie określić nazwę i adres siedziby producenta,
Nazwa i oznaczenie typu wyrobu budowlanego,
Numer referencyjny Polskiej Normy lub numer i rok wydania krajowej oceny
technicznej, zgodnie, z którą zostały zadeklarowane właściwości użytkowe,
Numer krajowej deklaracji,
Poziom lub klasa zadeklarowanych właściwości użytkowych,
Nazwa jednostki certyfikującej, jeżeli taka jednostka uczestniczyła w ocenie
i weryfikacji stałości właściwości użytkowych wyrobu budowlanego,
Adres strony internetowej producenta, jeżeli krajowa deklaracja jest na niej
udostępniona.
Ponadto:
8. Kary pieniężne
42
Ustawa o wyrobach budowlanych przewiduje administracyjne kary pieniężne dla
producentów, importerów czy sprzedawców wyrobów budowlanych , którzy nie
dopełniają obowiązków wynikających z ustawy o wyrobach budowlanych. Kary
nakładane są w drodze decyzji administracyjnej przez właściwy organ prowadzący
postepowanie. Kary te są ściśle skorelowane z obowiązkami podmiotów gospodarczych
wprowadzających do obrotu lub udostępniających na rynku wyroby budowlane
oznakowane znakiem CE opisanymi w pkt 7 informatora.
Najwyższe kary przewidziane ustawą wynoszące do 100 000 zł grożą za wprowadzanie
do obrotu wyrobów nienadających się do zamierzonego zastosowania oraz nie
spełniających zadeklarowanych właściwości użytkowych. Na karę tę narażenie są
producenci albo importerzy, którzy wprowadzają do obrotu wyrób budowlany nienadający
się do zamierzonego zastosowania w zakresie zadeklarowanych właściwości użytkowy
oraz producenci, którzy umieszczają oznakowanie CE albo znak budowlany na wyrobie
budowlanym, który nie posiada właściwości użytkowych określonych w deklaracji
właściwości użytkowych lub krajowej deklaracji.
Kara w wysokości do 20 000 zł grozi producentowi lub importerowi którzy wprowadzają
do
obrotu wyrób budowlany podlegający obowiązkowi oznakowania CE lub znakiem
budowlanym bez tego oznakowania.
Kara tej samej wysokości (20 000 zł) grozi producentowi który:
43
Ponadto kara w wysokości do 20 000 zł grozi producentowi, importerowi albo
sprzedawcy, którzy zobowiązani do przechowywania próbki kontrolnej, zniszczyli ją,
usunęli spod zabezpieczenia, lub przechowywali w warunkach niezgodnych z
wymaganiami określonymi w art. 25 ust. 5 Ustawy.
Przesłanki mające wpływ na ustalenie wysokości kary.
Organ ustalając wysokość kar pieniężnych uwzględnia w szczególności:
44
użytku wyrobów niezgodnych z zasadniczymi, szczegółowymi lub innymi
wymaganiami,
Niezwłoczne przekazywanie Prezesowi UOKiK kopii wydanych decyzji,
wymienionych w art. 84 ust. 2 i art. 85 ust. 4 ustawy o systemach oceny
zgodności i nadzoru rynku,
Współpraca z Prezesem UOKiK i innymi organami wyspecjalizowanymi
oraz organami celnymi.
Do obowiązków Wojewódzkich Inspektorów Nadzoru Budowlanego należy m.in.:
prowadzenie kontroli planowych i doraźnych (u producentów, importerów i sprzedawców)
wyrobów budowlanych wprowadzonych do obrotu lub udostępnianych na rynku krajowym,
prowadzenie postępowań administracyjnych w pierwszej instancji (z zastrzeżeniem
sytuacji, gdy postępowanie administracyjne w pierwszej instancji, na podstawie ustaleń
dokonanych w wyniku kontroli, prowadzi Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego),
zlecanie badań pobranych w toku kontroli próbek wyrobów budowlanych, wydawanie
dla organów celnych opinii o wyrobach budowlanych oraz przekazywanie Głównemu
Inspektorowi Nadzoru Budowlanego informacji o wynikach zleconych badań próbek,
przeprowadzonych kontrolach wyrobów budowlanych wprowadzonych do obrotu
lub udostępnianych na rynku krajowym oraz wydanych postanowieniach i decyzjach,
a także o wydanych ww. opiniach. Wojewódzki inspektor nadzoru budowlanego może
również wezwać powiatowego inspektora nadzoru budowlanego do przeprowadzenia
kontroli wskazanej budowy lub robót budowlanych w zakresie stosowania określonych
wyrobów budowlanych.
Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego jest organem wyższego stopnia w stosunku
do Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w sprawach administracyjnych
z zakresu wyrobów budowlanych. Prowadzi on Krajowy Wykaz Zakwestionowanych
Wyrobów Budowlanych, zatwierdza wojewódzkie roczne plany kontroli, przedstawia
Prezesowi UOKiK do zaopiniowania okresowe plany kontroli wprowadzonych do obrotu
wyrobów budowlanych w systemie europejskim (podlegających Rozporządzeniu
nr 305/2001, tj. objętych normami zharmonizowanymi lub zgodnych z wydanymi dla nich
europejskimi ocenami technicznymi) oraz sporządza i przekazuje ww. organowi
sprawozdania z kontroli tych wyrobów. Gromadzi również informacje o wynikach
zleconych badań próbek, przeprowadzonych kontrolach wyrobów budowlanych
wprowadzonych
do obrotu lub udostępnianych na rynku krajowym, wydanych postanowieniach, decyzjach
i opiniach, a także prowadzi kontrole działania wojewódzkich inspektorów nadzoru
budowlanego oraz punkt kontaktowy do spraw wyrobów budowlanych, o którym mowa
w art. 10 ww. Rozporządzenia nr 305/2011.
Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego posiada ponadto ustawowe uprawnienia
w stosunku do Wojewódzkich Inspektorów Nadzoru Budowlanego, pozwalające mu m.in.
na wprowadzanie do wojewódzkich rocznych planów kontroli określonych zadań,
wzywanie ww. organów do przeprowadzenia kontroli doraźnych w określonym zakresie,
jak również na wydawanie wojewódzkim inspektorom nadzoru budowlanego wytycznych i
zaleceń dotyczących kontroli wyrobów budowlanych wprowadzonych do obrotu lub
udostępnianych na rynku krajowym oraz sprawowanie nadzoru nad ich realizacją. Może
także wydawać wojewódzkim inspektorom nadzoru budowlanego wytyczne i zalecenia
zapewniające jednolitość postępowań w sprawach wyrobów budowlanych (zob. przepisy
rozdziału 3 ustawy o wyrobach budowlanych, tj. art. 11 – 15 Ustawy).
45