Kinetyka procesu suszenia w suszarce bębnowej

1. Wprowadzenie1

Suszarki bębnowe obok suszarek komorowych są najbardziej rozpowszechnione w

praktyce przemysłowej. Stanowią one jedną z pierwszych konstrukcji aparatów suszarniczych
o działaniu ciągłym, wprowadzonych do przemysłu. Dzięki wszechstronności, prostocie
konstrukcji, dużej przepustowości i stosunkowo dobrej sprawności cieplnej suszarki bębnowe
nadają się do szybkiego suszenia wielu materiałów przy niskich kosztach jednostkowych dla
dużych partii materiału. Mogą one pracować w zakresie czasów suszenia od 5 do 60 min, ich
przepustowość waha się od kilkuset kilogramów do kilkuset ton na godzinę.
Materiał suszony jest w sposób ciągły unoszony przez obrót bębna, a następnie opada w
strumieniu gorącego czynnika suszącego, który przepływa przez bęben w współ- lub
przeciwprądzie w stosunku do materiału. Bęben jest lekko pochylony, tak że materiał
stopniowo przesuwa się wzdłuż suszarki.
Suszarki bębnowe znalazły szerokie zastosowanie w przemyśle chemicznym, głównie do
suszenia nawozów sztucznych i rud. Szczególnie nadają się one do suszenia materiałów
zgranulowanych, swobodnie przesypujących się. Mogą być one również, przez
zainstalowanie specjalnych urządzeń do usuwania materiału zbrylonego i zlepionego,
przystosowane do suszenia ciał lepkich. Materiały nieodporne na działanie wysokich
temperatur mogą być również suszone w omawianych suszarkach, pod warunkiem, że
ograniczenia w stosunku do temperatury prowadzenia procesu nie spowodują zbytniego
wydłużenia czasu suszenia. Suszarki bębnowe nie nadają się natomiast do suszenia
materiałów bardzo lepkich, szlamów, mułów, a także materiałów wymagających znacznych
czasów suszenia (powyżej jednej godziny). Ponadto materiały kruche, pylące i lekkie, które
mogą być łatwo unoszone na zewnątrz suszarki ze strumieniem powietrza, nie powinny być
suszone w suszarkach bębnowych bezprzeponowych, a raczej w suszarkach przeponowych.
Rodzaje suszarek bębnowych i ich budowa
Suszarki bębnowe można podzielić na 3 główne typy:
1) suszarki bezprzeponowe,

1
Strumiłło Cz, Podstawy teorii i techniki suszenia, WNT, Warszawa, 1983.
2) suszarki z żaluzjami (typu Roto-Louyre),
3) suszarki przeponowe.
W przypadku gdy materiał suszony nie ma własności pylących i może bezpiecznie
kontaktować się z gorącym powietrzem lub gazami spalinowymi oraz gdy nie występują lotne
składniki łatwo palne lub szkodliwe dla otoczenia, mogą być zastosowane suszarki
bezprzeponowe.
Schemat bębnowej suszarki bezprzeponowej, przeciwprądowej przedstawia rys. 1. Czynnik
suszący dopływa do bębna 1 przez króciec 2. Bęben wprawiany jest w ruch obrotowy (1—15
obr/min) za pomocą przekładni kół zębatych 3 i toczy się na pierścieniach tocznych 4 oraz na
rolkach 5. Gaz przepływa w przeciwprądzie do materiału wilgotnego, który jest
doprowadzony na drugim końcu bębna z zasobnika 6 przez podajnik 7. Drobne cząstki
materiału unoszone z gazem przez wentylator 8 dostają się do cyklonu 9. Materiał wysuszony
przedostaje się z bębna suszarki do obudowy 10, skąd za pomocą przenośnika ślimakowego
11 przesyłany jest na zewnątrz suszarki. Bęben ma średnicę do 4 m w zależności od
wymaganej wydajności, jego długość waha się w granicach od czterech do piętnastu średnic.
Aby ułatwić ruch materiału wzdłuż bębna, montowany on jest pod pewnym kątem. Wewnątrz
bębna zamocowane są specjalne przegrody. Przegrody te mają istotne znaczenie dla
właściwej pracy suszarki. Podczas obrotu bębna przegrody zabierają od dołu materiał, unoszą
go do góry, a następnie cząstki materiału przesypują się w postaci kaskady w poprzek drogi
czynnika suszącego. Wymiary i kształt przegród decydują o tym, czy taka kaskada rozłożona
jest równomiernie w przekroju bębna.

Rys.1 Suszarka bębnowa przeciwprądowa2:

/ — bęben, 2 — wlot powietrza, 3 — wieniec zębaty, 4 — pierścienie toczne, 5 — rolki toczne, 6 — zasobnik
materiału wilgotnego, 7 — podajnik, 8 — wentylator, 9 — cyklon, 10 — obudowa 11— przenośnik ślimakowy

2
Strumiłło Cz, Podstawy teorii i techniki suszenia, WNT, Warszawa, 1983.
 Wymiana ciepła między strumieniem powietrza a cząstkami materiału będącymi w
ciągłym ruchu zachodzi przez konwekcję, w mniejszym stopniu przez promieniowanie. W
wyniku intensywnego ruchu i mieszania materiału dopuszczalne jest stosowanie wysokich
gęstości strumienia cieplnego, nie powodujących zmian własności fizykochemicznych
materiału. Ze względu na złożoną hydrodynamikę procesu i związany z tym problem
określenia powierzchni międzyfazowej, w obliczeniach suszarek bębnowych zaleca się
stosowanie objętościowych współczynników wnikania ciepła.
Objętościowy współczynnik wnikania ciepła w suszarce bębnowej jest sumą trzech
składników:

α v = α v' + α v'' + α v''' (1)

Dla suszarki bębnowej z przegrodami umieszczonymi na obwodzie wewnątrz bębna w celu

obliczenia objętościowego współczynnika wnikania ciepła opracowano następującą
korelację3:

0 .16
 ⋅ '' 
 mg 
 
α v = 163.8 (2)
D

Ogólnie obliczenia suszarek bębnowych należy wykonywać przez określenie długości

aparatu na podstawie znajomości liczby jednostek i wysokości jednostkowej wnikania ciepła4
wg poniższego równania

H = Hp Np (3)

Wysokość jednostkową wnikania ciepła i liczbę jednostek wnikania ciepła definiuje się
następująco:

3
Perry J. H., Chemical Engineering Handbook, Fourth Edition, N. Y. 1963.
4
Procesy dyfuzyjne i termodynamiczne. skrypt PWr, cz. II, Wrocław 1978.
 ⋅ ''
⋅ m g c pg
Hp = (4)
αv

tg2 dt g
Np = − ∫ (5)
tg1 g t − tm

Przyjmując pierwszy okres suszenia, w którym temperatura materiału jest równa temperaturze
termometru mokrego, równanie (5) można scałkować analitycznie do postaci

t g 1 − t tm
N p = ln (6)
t g 2 − t tm

Do obliczania obrotów bębna suszarki zalecana jest następująca zależność

n⋅D = 7 - 12 m⋅min-1 (7)

2. Cel ćwiczenia

Celem ćwiczenia jest wyznaczenie wysokości (długości) jednostkowej wnikania ciepła

Hp oraz liczby jednostek wnikania ciepła Np w suszarce bębnowej.

3. Aparatura

Schemat montażowy suszarki bębnowej przedstawiono na rys. 2. Powietrze zasysane

wentylatorem 6 jest tłoczone do nagrzewnicy elektrycznej 5, a następnie do bębna suszarki 3.
Natężenie przepływu powietrza można regulować za pomocą zasuwy i mierzyć zwężką
pomiarową.
Temperatury powietrza są mierzone na wejściu i wyjściu z aparatu termometrami rtęciowymi.
Uprzednio przygotowany materiał wilgotny jest podawany ze zbiornika surowca 1
dozownikiem wibracyjnym 2 do górnego końca bębna. Wysuszony produkt odprowadzany
jest przez zsyp do zbiornika produktu 4.
 Rys.2. Schemat montażowy stanowiska suszenia w suszarce bębnowej: 1 - zbiornik surowca, 2 - podajnik wibracyjny,
3 - bęben, 4 - zbiornik produktu, 5 - nagrzewnica, 6 - wentylator.

4. Metodyka pomiarów

Doświadczenie należy przeprowadzić wg następującego schematu:

a) uruchomić wentylator, włączyć nagrzewnicę, ustawić za pomocą zasuwy odpowiednie
natężenie przepływu,
b) przygotować mokre ziarno przez zmieszanie suchego rzepaku z wodą w ilości podanej
przez prowadzącego,
c) po ustaleniu się temperatury wlotowej i wylotowej powietrza uruchomić podajnik
surowca i wsypać do niego powoli mokre ziarno,
d) po ustaleniu się temperatury wylotowej powietrza odczytać temperatury powietrza na
wlocie i wylocie z aparatu ( w przypadku wylotu odczytać także temperaturę
termometru mokrego),
e) punkty b) c) i d) powtórzyć dla kilku natężeń przepływu powietrza,

5. Opracowanie wyników pomiarów

1. Obliczyć prędkość masową powietrza w bębnie suszarki wg zależności

 ⋅
⋅ '' V
mg = ρg (8)
πD 2
4
Średnica bębna suszarki wynosi D=210 mm.
Objętościowe natężenie przepływu powietrza obliczyć ze wzoru

⋅ ( ρc − ρ g )
V = α Aoz 2gH c (9)
ρg ( 1 − β 4 )

W obu wzorach gęstość powietrza należy obliczać dla temperatury w zwężce pomiarowej
(temperatura wlotowa) i ciśnienia atmosferycznego (1.013 x 105 Pa) za pomocą zależności:

pg M g
ρg = (10)
RTg

Współczynnik α przyjąć za równy 0.62. Średnica otworu zwężki wynosi 49 mm a średnica

rurociągu 81 mm. Gęstości cieczy manometrycznej wynosi 998 kg/m3 (gęstość wody w
temperaturze 20 0C).

2. Obliczyć doświadczalny objętościowy współczynnik wnikania ciepła od powietrza do

cząstek materiału αv wg wzoru

⋅
Q
αv = (11)
V∆t m

⋅
Strumień ciepła Q obliczyć z bilansu w odniesieniu do fazy gazowej

( )
⋅ ⋅
Q = m g c pg t g 1 − t g 2 (12)

Ciepło właściwe powietrza należy obliczyć dla średniej temperatury na wlocie i wylocie z
aparatu posługując się zależnością:

cpg=0.233 tg + 1005 (13)

Masowe natężenie przepływu powietrza obliczamy ze wzoru:

⋅ ⋅ '' π D2
mg = mg (14)
4

Średnią różnicę temperatur w suszarce obliczyć jako średnią logarytmiczną (dla I okresu)

t g1 − t g 2
∆t m = (15)
t g 1 − t tm
ln
t g 2 − t tm

a objętość bębna suszarki ze wzoru

πD 2
V= H (16)
4

Długość suszarki wynosi H=1200 mm.

3. Obliczyć wysokość jednostkową wnikania ciepła od powietrza do ziarna Hp wg wzoru (4)

oraz liczbę jednostek wnikania ciepła Np wg wzoru (6).

4. Obliczyć objętościowy współczynnik wnikania ciepła wg wzoru (2).

Symbole

Aoz - powierzchnia otworu zwężki, m2

cpg - ciepło właściwe powietrza, J/(kgK)
D - średnica bębna suszarki, m
g - przyspieszenie ziemskie, m/s2
H - długość suszarki, m
Hc - różnica wysokości cieczy manometrycznej w manometrze mierzącym spadek ciśnienia
na zwężce pomiarowej, m
Hp - wysokość jednostkowa wnikania ciepła, m
Mg – masa molowa powietrza, Mg = 29 x 10-3 kg/mol
⋅ ⋅ '' π D2
mg = mg - masowe natężenie przepływu powietrza, kg/s
4
⋅ ''
mg - średnia prędkość masowa powietrza, kg/(m2s)
n - liczba obrotów bębna suszarki, min-1
Np - liczba jednostek wnikania ciepła
pg – ciśnienie powietrza, Pa
R – stała gazowa, R=8.314 J/(mol K)
Tg - temperatura powietrza, K
tg - temperatura powietrza, 0C
tg1 - temperatura powietrza na wlocie do suszarki, 0C
tg2 - temperatura powietrza na wylocie z suszarki, 0C
ttm - temperatura termometru mokrego (zmierzona na wylocie z suszarki), 0C
∆t m - średnia logarytmiczna różnica temperatur, 0C
⋅
Q - strumień ciepła, W

V - objętość bębna suszarki, m3

⋅
3
V - objętościowe natężenie przepływu powietrza, m /s

Symbole greckie

α - współczynnik przepływu zwężki pomiarowej

αv - całkowity, objętościowy współczynnik wnikania ciepła, W/(m3K)
α 'v - objętościowy współczynnik wnikania ciepła uwzględniający ruch ciepła przez wnikanie

między powietrzem a opadającymi cząstkami materiału, W/(m3K)

α ''v - objętościowy współczynnik wnikania ciepła uwzględniający ruch ciepła przez wnikanie

między powietrzem a materiałem spoczywającym w przegrodach i na dnie bębna, W/(m3K)

α '''v - objętościowy współczynnik wnikania ciepła uwzględniający ruch ciepła przez

przewodzenie do materiału spoczywającego w przegrodach i na dnie bębna, W/(m3K)

β - stopień rozwarcia kryzy (stosunek średnicy otworu kryzy do średnicy rurociągu),
ρc - gęstość cieczy manometrycznej, kg/m3
ρg - gęstość powietrza, kg/m3