Francuski - Raz A Dobrze PDF

Katarzyna Węzowska
FRANCUSKI raz a dobrze

Intensywny kurs języka francuskiego
w 30 lekcjach
Konsultacja językowa:
dr Eric Stachurski
Projekt okładki serii: Marcin Rojek, 2-arts.com
Projekt makiety i opracowanie graficzne: Studio 27, biuro@studio27.pl
Zdjęcie na okładce: Theta
Redakcja i korekta: Paweł Pokora
Lektorzy: Angélique Matynia, Eric Stachurski, Miłogost Reczek
© Copyright by Wydawnictwo Lingo sp.j., Warszawa 2009
www.WydawnictwoLingo.pl
ISBN: 978-83-60287-28-6
Skład i łamanie: Studio 27

Druk i oprawa: Pozkal
Spis treści
Słowniczek
Wstęp 6 Leçon 5 38
Un peu de Paris ! – Trochę Paryża!
Czasowniki nieregularne savoir i connaître.
Leçon 1 8 Czasowniki zwrotne. Uwypuklenie – mise en
A la cafétéria – W kafeterii relief. Zaimki osobowe pronoms toniques.
Odmiana czasowników être i aller.
Środki transportu.
Czas teraźniejszy Présent. Rodzaj i liczba
rzeczownika. Zastosowanie rodzajników
Leçon 6 46
nieokreślonych.
Sprawdź się!
Leçon 2 14
Qu’est-ce que tu fais dans la vie ? Leçon 7 48
– Co robisz w życiu? On va prendre un verre ?
Odmiana czasowników regularnych I grupy – Pójdziemy się czegoś napić?
oraz nieregularnych prendre i faire. Czasowniki nieregularne devoir i venir. Czas
Tworzenie rodzaju żeńskiego przymiotników. Passé Récent. Wyrażenia z czasownikiem
Zasady stosowania liason. avoir. Zaimek okolicznika miejsca y.
Leçon 3 22 Leçon 8 56
Qu’est-ce qu’on fait ce soir ? Bon Appétit! – Smacznego!
– Co robimy dziś wieczorem? Czasowniki nieregularne pouvoir i vouloir.
Odmiana czasowników regularnych II grupy
Rzeczowniki niepoliczalne i zastosowanie
oraz nieregularnych partir i sortir. Czas
rodzajników – définis, indéfinis, partitifs.
Futur Proche. Przeczenie czasowników.
Wyrażenia moi aussi, moi non plus.
Zastosowanie rodzajników określonych.
On va faire les boutiques ? A l’aéroport – Na lotnisku
– Idziemy na zakupy? Czasownik nieregularny mettre. Wyrażenia
Czasowniki nieregularne avoir i voir. Zaimki z czasownikiem mettre. Przynależność
wskazujące ce, cet, cette, ces i celui-ci, i zaimki dzierżawcze. Zaimki pytające quel,
celui-là. Zaimki pytające lequel, laquelle. quelle, quels, quelles.
www.WydawnictwoLingo.pl 3
Spis treści

A la banque – W banku Louer une voiture – Wynajem
Zaimki nieokreślone tout, toute, tous, samochodu
toutes w funkcji przymiotników. Nieregularne Czasownik nieregularny conduire. Dopełnienie bliższe
tworzenie liczby mnogiej rzeczowników. COD (complément d’objet direct). Zastosowanie
Tworzenie pytań. zaimków COD. Zaimki względne qui i que.

Au téléphone – Rozmowa przez C’est pas loin d’ici !
telefon – To niedaleko stąd!
Czasownik nieregularny dire. Zastosowanie Dopełnienie dalsze COI (complément d’objet
zaimków przed nazwami państw i miast. Tryb indirect). Zastosowanie zaimków COI.
rozkazujący. Zastosowanie zaimków COD i COI razem.
Zaimki względne dont i où.
Leçon 12 88
Sprawdź się! Leçon 18 128
Sprawdź się!
Leçon 13 90
Au plaisir de te revoir ! Leçon 19 130
– Do miłego zobaczenia! Dans un taxi – W taksówce
Czas przeszły złożony Passé Composé Czasownik nieregularny croire. Czas przyszły
czasowników odmieniających się z avoir. prosty Futur Simple. Zastosowanie Futur
Dni tygodnia, miesiące, daty. Określenia czasu Simple vs Futur Proche. Zaimek osobowy en.
dernier(ère) i prochain(e).
Leçon 20 138
Leçon 14 98 Réveille-toi ! – Pobudka!
A l’hôtel – W hotelu Zaimek osobowy y. Tryb rozkazujący
Użycie czasowników zwrotnych po czasownikach czasowników zwrotnych. Wyrażenia częstotliwości
modalnych: vouloir, pouvoir, devoir. Liczebniki i trwania oraz ich miejsce w zdaniu.
porządkowe. Zastosowanie c’était.
Leçon 21 146
Leçon 15 104 Et après le travail ? – A po pracy?
Amuse-toi bien ! – Baw się dobrze! Użycie zaimków nieokreślonych: tout le
Czas przeszły zlożony Passé Composé monde, personne, quelqu’un, tout, rien,
czasowników odmieniających się z être. quelque chose. Stopień wyższy przymiotników
Wyrażenia czasowe: il y a, depuis, en, jusqu’à. i przysłówka bien. Opisywanie pogody.
4
Spis treści

Accident de voiture – Wypadek Famille, je vous aime !
samochodowy – Rodzina, ach rodzina!
Czas przeszły Imparfait. Użycie czasu Czasowniki niergularne vivre i rire. Zaimki
Imparfait vs Passé Composé. Wyrażenia dzierżawcze le mien, le tien. Tworzenie
przyczyny i skutku. i zastosowanie trybu przypuszczającego
czasu przeszłego Conditionnel Passé.
Leçon 23 162 Typ III i IV zdań warunkowych.
Au théâtre – W teatrze
Tworzenie i zastosowanie trybu łączącego Leçon 28 194
Subjonctif Présent. Nieregularne tworzenie Attention aux pick-pockets !
rodzaju żeńskiego rzeczowników. – Uwaga na kieszonkowców!
Znaczenia zaimka osobowego on. Strona
Leçon 24 170 bierna - le Passif. Tworzenie przysłówków.
Sprawdź się! Opisywanie wyglądu zewnętrznego.

Au travail – W pracy On fait la fête !
Tworzenie i zastosowanie trybu – Robimy imprezę!
przypuszczającego Conditionnel Présent. Negacja absolutna pas de, plus de. Użycie
Czas zaprzeszły Plus-que-parfait. zaimka en – ciąg dalszy. Zaimki nieokreślone :
Korespondencja służbowa. chaque, chacun, aucun, certain(e)s. Stopień
najwyższy przymiotników i przysłówków
Leçon 26 180
Chez le médecin – U lekarza Leçon 30 210
Odmiana czasownika niergularnego (se) Sprawdź się!
sentir. Wyrażenie avoir mal à, au, aux.
Zdania warunkowe – typ I i II. Tworzenie rodzaju
żenskiego przymiotników – ciąg dalszy. Słowniczek 212
Wstęp
Naucz się raz a dobrze!
J eśli chcesz samodzielnie poznać język

francuski w stopniu umożliwiającym poro-
zumiewanie się w zakresie codziennych zdarzeń
K siążka dzieli się na trzydzieści lekcji.
Jednostka lekcyjna składa się z dialogu lub
czytanki wraz z tłumaczeniem, słownictwa, objaś-
i sytuacji, „FRANCUSKI raz a dobrze” jest książką nień gramatycznych i językowych („Jak to dzia-
właśnie dla Ciebie! ła?”) oraz ćwiczeń wraz z kluczem. Ćwiczenia
A może już kiedyś uczyłeś się francuskie- najlepiej rozwiązywać po zapoznaniu się z dialo-
go, a teraz wydaje Ci się, że wszystko zapomnia- giem, słownictwem i częścią poświęconą grama-
łeś, albo wstydzisz się mówić w języku obcym tyce. Najpełniej wykorzystasz ćwiczenia wykonu-
w obawie przed popełnieniem błędu? Dzięki na- jąc je zarówno ustnie jak i pisemnie.
szej książce przekonasz się, jak wiele zostało Ci Po przerobieniu pięciu regularnych jed-
jednak w głowie i wreszcie pójdziesz dalej, osią- nostek lekcyjnych masz szansę samodzielnie
gając poziom pozwalający na swobodną komu- sprawdzić swoje postępy. Lekcja powtórkowa
nikację (zakres materiału odpowiada poziomom („Sprawdź się!”) ćwiczenia na rozumienie ze
A1, A2 i przygotowuje do poziomu B1 zgodnie słuchu, obszerny test wyboru z zagadnień ję-
ze skalą poziomów kompetencji językowej Rady zykowych i gramatycznych przedstawionych
Europy). w poprzednich lekcjach, a na koniec krzyżówka,
Proponowany przez nas kurs jest inten- żebyś się trochę rozerwał.
sywny, co znaczy, że ucząc się z nami nie tra-
cisz czasu i możesz robić szybkie postępy nie-
zależnie od tego, czy po raz pierwszy stykasz się
z językiem, czy jest to już Twoje kolejne podej-
N ieocenioną pomocą w przyswajaniu pra-
widłowej wymowy czy nauce rozumienia
ze słuchu są umieszczone na płycie audio CD na-
ście. O tempie i sposobie nauki decydujesz jed- grania, dokonane przez rodowitych Francuzów.
nak samodzielnie, zależnie od własnych potrzeb, Naukę słownictwa z pewnością ułatwi Ci to, że
możliwości i chęci. Ułatwia to struktura całego słówka czytane są najpierw przez polskiego,
kursu, jak i poszczególnych lekcji. a potem francuskiego lektora, dzięki czemu łatwo
6
Wstęp
można je sobie powtarzać, słuchając choćby CD-ROM; jeśli kupiłeś wersję z samą płytą audio,
w samochodzie. Przy wszystkich fragmentach CD-ROM możesz zamówić w internecie na stro-
książki, które zostały nagrane, umieściliśmy sym- nie http://www.WydawnictwoLingo.pl)
bole 02 z numerami odpowiadających im ście-
żek – wreszcie nie musisz skakać po płycie w po-
szukiwaniu właściwego nagrania.
Symbole odsyłają do towarzyszącego
N ajważniejsze jednak jest to, że korzystając
z naszego kursu poznajesz żywy język,
czytasz i słuchasz dialogów na aktualne tematy,
książce programu multimedialnego, który posze- uczysz odnajdywać się w życiowych sytuacjach.
rza możliwości kursu o interaktywne sposoby

nauki z wykorzystaniem komputera (dotyczy peł- Z życzeniami sukcesów w nauce
nego pakietu multimedialnego z dołączoną płytą Zespół autorów i redaktorów Lingo
A la cafétéria
01
1. A la cafétéria
02 Patricia: – Bonjour Madame. Un café et un thé s’il vous plaît.
Martin: – Salut, Patricia. Comment vas-tu ?
Patricia: – Martin ! Ça va très bien, merci, et toi ?
Martin: – Ça va, merci ! Tu es seule ?
Patricia: – Non, je suis avec une amie. Elle est là-bas.
Martin: – Tu me présentes ?
Patricia: – Bien sûr, avec plaisir ! Anna, je te présente Martin,
un ami belge. Martin, c’est Anna, elle est Polonaise.
Anna: – Bonjour Martin, enchantée.
Martin: – Bonjour Anna. Tu es étudiante ici ?
Anna: – Non, je suis en vacances. Et toi, tu es étudiant ?
Martin: – Non, je travaille ici. Mais je suis de Bruxelles.
Anna: – Oh, je vais demain à Bruxelles !
Martin: – Tu vas à Bruxelles ? C’est intéressant !
03 Słownictwo
la cafétéria (f) – kafeteria belge – belgijski (belgijska)
bonjour – dzień dobry elle est – ona jest
madame (f) – pani Polonais (Polonaise)
un café (m) – kawa – Polak (Polka)
et – i  tu es – ty jesteś
un thé (m) – herbata enchanté(e) – miło mi poznać
s’il vous plaît – poproszę un étudiant (m) – student
salut (m) – cześć une étudiante (f) – studentka
être – być ici – tutaj
seul(e) – sam(a) en vacances – na wakacjach
avec – z toi – ty
un ami (m) – przyjaciel moi – ja
une amie (f) – przyjaciółka travailler – pracować
là-bas – tam (przy Bruxelles – Bruksela
pokazywaniu) aller – iść; jechać
présenter – przedstawiać intéressant(e) – ciekawy(a)(e),
bien sûr – oczywiście interesujący(a)(e)
un plaisir (m) – przyjemność demain – jutro
8
Leçon 1
Tłumaczenie
W kafeterii. P: Dzień dobry pani. Jedną kawę i jedną herbatę poproszę.
M: Cześć Patricia, co u ciebie słychać? P: O, Martin! Bardzo dobrze, dziękuję,
a u ciebie? M: U mnie w porządku, dziękuję. Jesteś sama? P: Nie, jestem
z przyjaciółką. M: Przedstawisz mnie? P: Oczywiście. Z przyjemnością! Aniu,
przedstawiam ci Martina, przyjaciela z Belgii (dosł. belgijskiego przyjaciela).
Martin, to Anna, jest Polką. A: Dzień dobry Martin, bardzo mi miło. M: Dzień
dobry Aniu. Studiujesz tutaj? (dosł. jesteś tutaj studentką?) A: Nie, jestem na
wakacjach. A ty? M: Nie, pracuję tutaj. Ale pochodzę (dosł. jestem) z Brukseli.
A: O! Jutro jadę do Brukseli. M: Jedziesz jutro do Brukseli? A to ciekawe!
Więcej słówek i zwrotów

Comment allez-vous ? – Jak się pan(i) miewa?
Comment tu t’appelles ? – Jak się nazywasz?
Comment vous vous appelez ? – Jak się pan(i) nazywa?
Votre nom, s’il vous plaît. – Pańskie (pani) nazwisko proszę.
(forma oficjalna, urzędowa)
Je m’appelle ... – Nazywam się...
Mon nom est ... – Moje nazwisko...
Votre adresse, s’il vous plaît. – Pana(i) adres poproszę.
(forma oficjalna, urzędowa)
Quelle est votre adresse ? – Jaki jest pana(i) adres?
Votre nationalité, s’il vous plaît ? – Pana(i) narodowość?
Quelle est votre nationalité ? Jaka jest pana(i) narodowość?
Tu es de quelle nationalité ? – Jakiej jesteś narodowości?
Jak to działa?
Czasowniki nieregularne être i aller – czas teraźniejszy
Wiele czasowników w języku francuskim odmienia się w sposób nieregularny,

jak np. czasownik être (być) lub aller (iść, jechać).
A la cafétéria
être – być
lp. lm.
je suis [żəsüi] nous sommes [nusom]
tu es [tüε] vous êtes [wuzεt]
il est [ilε] ils sont [ilsõ]
elle est [εlε] elles sont [εlsõ]
on est [õnε]
Uwaga: W odmianie czasowników w języku francuskim pominięcie

zaimka osobowego – je, tu, il itd. – jest, inaczej niż w języku polskim,
niedopuszczalne. Np.: Je suis de Bruxelles. (Jestem z Brukseli.)
aller – iść, jechać
lp. lm.
je vais [żəwε] nous allons [nuzalõ]
tu vas [tüwa] vous allez [vuzale]
il va [ilwa] ils vont [ilvõ]
elle va [εlwa] elles vont [εlvõ]
on va [õwa]
Należy również zapamiętać idiomatyczne znaczenie czasownika aller w zwrocie:

Comment ça va ? – Co słychać? Jak leci? (dosł. Jak to idzie?)
Ça va bien, merci ! – Dziękuję, dobrze! (dosł. Idzie dobrze, dziękuję!)
Uwaga!
Formę grzecznościową (pan/pani/państwo) w języku francuskim wyrażamy
przy pomocy 2 os. liczby mnogiej vous, np.
Comment allez-vous ? Jak się pan(i) miewa?
Jak się państwo miewacie?
Kłopoty z rzeczownikiem: rodzaj i rodzajnik
Rodzajniki nieokreślone (articles indéfinis)

Rzeczowniki w języku francuskim występują w dwóch rodzajach – męskim
10
Leçon 1
(masculin) i żeńskim (féminin), w przeciwieństwie do języka polskiego,

nie ma rodzaju nijakiego. Rodzaj rzeczownika w liczbie pojedynczej możemy
rozpoznać w zdaniu po rodzajniku:
un – rodzajnik nieokreślony rodzaju męskiego,
une – rodzajnik nieokreślony rodzaju żeńskiego
Rodzajniki nieokreślone mogą być tłumaczone za pomocą zaimka

nieokreślonego jakiś, pewien np.:
On va dans une caféteria ? – Idziemy do (jakiejś) kawiarni?
Un monsieur est venu. – Przyszedł jakiś pan.
Uwaga: tę formę ma też liczebnik jeden, jedna:

Un café, s’il vous plaît. – Jedną kawę poproszę.
W liczbie mnogiej (pluriel) do obu rodzajów używamy rodzajnika des:

des amis – rodzaj męski liczba mnoga
des vacances – rodzaj żeński liczba mnoga
Tu as des amis à Paris ? – Masz (jakichś) znajomych w Paryżu?
Tworzenie rodzaju żeńskiego rzeczowników

Niektóre rzeczowniki podobnie jak w języku polskim mogą występować
w rodzaju męskim i żeńskim, np.:
un ami – une amie (przyjaciel – przyjaciółka)

un étudiant – une étudiante (student – studentka)
Oprócz rodzajnika w rodzaju żeńskim zmienia się również końcówka

rzeczownika, pojawia się zwykle -e, dzięki któremu wymawiamy ostatnią,
nie wymawianą w rodzaju męskim, spółgłoskę:
étudiant [etüdiã] – étudiante [etüdiãt]
Tworzenie liczby mnogiej rzeczowników

Liczbę mnogą tworzymy dodając do rzeczownika -s.
Należy pamiętać również o zmianie rodzajnika:
un café – des cafés

un ami – des amis
A la cafétéria
Wymowa
Jedną z ważniejszych zasad wymowy w języku francuskim jest liaison,
czyli łączenie ostatniej spółgłoski i pierwszej samogłoski wyrazów należących
do jednej grupy rytmicznej, np.:
un ami [ęnami], un étudiant [ęnetüdiã], des amies [dezami],
vous êtes [wuzεt], nous allons [nuzalõ]
Ćwiczenia
1. Wstaw odpowiednią formę czasownika être lub aller:
1. T u ............... Français ?
2. Comment .................... -vous ?
3. Ça ........... très bien, merci.
4. Vous ............. Polonaise ?
5. Je ............ de Varsovie.
6. Je ............... à Bruxelles avec une amie.
2. Wstaw odpowiedni zaimek osobowy.
1. ................ es Belge ?
2. ................ êtes de Paris ?
3. ................ allez souvent en Suisse ?
4. ................ est étudiante ?
5. ................ vont demain à Bruxelles.
3. Znajdź odpowiedź.
1. C omment tu t’appelles ? a. Dupré,

Michel Dupré.
2. Comment allez-vous ? b. J
e suis polonais.
3. Votre nom, s’il vous plaît. c. J
e m’appelle Paul Vabre.
4. Quelle est votre adresse ? d. Ç
a va, merci. Et vous ?
5. Tu es de quelle nationalité ? e. 3
, Avenue Reille, Paris.
12
Leçon 1
4. Z podanych elementów utwórz zdanie.
1. v as – Patricia – t u – salut – comment ?

2. bien – toi – ça – très – merci – et – va
3. Martin, – un – belge – je – ami – te – présente
4. suis – ici – mais – je – Bruxelles – travaille – je – de
5. allez – monsieur – comment – bonjour – vous
5. Zaznacz usłyszaną formę.
1. a. un ami français / b. une amie française

2. a. des étudiants polonais / b. des étudiantes polonaises
3. a. nous allons à Paris / b. vous allez à Paris
4. a. elles sont de Varsovie / b. ils sont de Varsovie
5. a. il est anglais / b. elle est anglaise
Comment ça va ?
Comment ça va ?, czyli wylansowany w 1983 roku przez holenderską grupę
The Shorts przebój, spopularyzował również nie do końca poprawną odpowiedź
na to pytanie: comme ci, comme ça ! (tak sobie).
Nieśmiertelne Ça va ?, formułowane na wiele sposobów, jest rzeczywiście
jednym z najpopularniejszych zdań, jakie na co dzień usłyszymy we Francji
i innych krajach francuskojęzycznych. Nie należy go jednak traktować zbyt
dosłownie. Jest to po prostu konwencjonalny początek rozmowy. Odpowiedź
powinna być więc pozytywna. W dobrym tonie jest „odbicie piłeczki” przy
pomocy prostego Et toi ? (A ty?) lub Et vous ? (A pan?/A pani?).
Inne odpowiedzi, jak comme ci comme ça lub ça va pas très bien (niezbyt
dobrze) czy nawet ça va mal (źle) są dopuszczalne w bliskich relacjach.
Klucz do ćwiczeń
allez-vous ? 5. 1-b 2-a 3-b 4-b 5-b
Martin, un ami belge. 4. Je suis de Bruxelles mais je travaille ici. 5. Bonjour Monsieur, comment
4-e 5-b 4. 1. Salut, Patricia, comment vas-tu ? 2. Ça va très bien, merci, et toi ? 3. Je te présente
1. 1. es 2. allez 3. va 4. êtes 5. suis 6. suis/vais 2. 1. tu 2. vous 3. vous 4. elle 5. vont 3. 1-c 2-d 3-a
Qu’est-ce que tu fais dans la vie ?
2. Q
u’est-ce que tu
fais dans la vie ?
04 Martin: – Qu’est-ce que tu fais à Bruxelles ?
Anna: – Je travaille, je suis interprète.
Martin: – Effectivement, tu parles très bien le français !
Patricia: – Oooh ! Elle parle français, anglais, allemand et espagnol.
Et un peu italien !
Martin: – C ’est extraordinaire ? Comment c’est possible ?
Anna: – Oh, c’est un peu naturel. Mon père est suisse et je
vais souvent en Suisse. C’est pour cela que je parle
le français et l’allemand. Et je comprends beaucoup
d’italien. Et toi, qu’est-ce que tu fais dans la vie ?
Martin: – Je suis informaticien. Je travaille comme webmaster
à l’université.
Anna: – Tu aimes ton travail ?
Martin: – Oui, j’aime bien. Et toi, Patricia, comment va ton diplôme ?
Patricia: – Oh, ça va doucement. Mais je fais maintenant un
stage à Radio France, je suis donc plutôt journaliste
qu’étudiante ces derniers temps... et j’ai très peu de
temps pour écrire.
05 Słownictwo
interprète (m, f) allemand(e) – niemiecki,
– tłumacz(ka) też: Niemiec (Niemka)
effectivement – rzeczywiście, espagnol(e) – hiszpański,
istotnie też: Hiszpan (Hiszpanka)
parler – mówić italien(ne) – włoski,
très – bardzo też: Włoch (Włoszka)
bien – dobrze suisse – szwajcarski,
français(e) – francuski, też: Szwajcar (Suissesse
też: Francuz (Francuzka) – Szwajcarka)
anglais(e) – angielski, extraordinaire – niezwykły(a)(e),
też: Anglik (Angielka) nadzwyczajny(a)(e)
14
Leçon 2
possible – możliwy maintenant – teraz

comprendre – rozumieć doucement – tu: powoli
beaucoup – dużo faire un stage – odbywać staż
un peu – trochę plutôt – raczej
naturel(le) – naturalny(a)(e) journaliste (m, f)
mon père – mój ojciec – dziennikarz(rka)
souvent – często ces derniers temps – ostatnio
la Suisse (f) – Szwajcaria (dosł. ostatnimi czasy)
informaticien (m) donc – więc
– informatyk très peu de temps
université (f) – uniwersytet – bardzo mało czasu
c’est pour cela que temps (m) – czas
– to dlatego pour – dla; aby, żeby
aimer – lubić, kochać écrire – pisać
mais – ale
Tłumaczenie
Co robisz w życiu? (Czym się zajmujesz zawodowo?) M: Co robisz w Brukseli?
A: Pracuję, jestem tłumaczką. M: Rzeczywiście, mówisz bardzo dobrze
po francusku. P: Och, ona mówi po francusku, angielsku, niemiecku
i hiszpańsku! I trochę po włosku. M: To nadzwyczajne! Jak to możliwe?
A: To w pewnym sensie (dosł. trochę) naturalne. Mój ojciec jest Szwajcarem.
Często jeżdżę do Szwajcarii, to dlatego mówię po francusku, niemiecku i włosku.
A ty, co robisz w życiu? M: Jestem informatykiem, pracuję jako webmaster
na uniwersytecie. A: Lubisz swoją (dosł. twoją) pracę? M: Tak, lubię. A co u ciebie
Patrycja, jak twój dyplom? (dosł. jak się miewa twój dyplom?) P: Och, jakoś idzie.
Ale mam (dosł. robię) teraz staż w Radio France, więc jestem raczej dziennikarką
niż studentką ostatnimi czasy... i mam bardzo mało czasu na pisanie.

Qu’est-ce que vous faites dans la vie ? – Czym się pan(i) zajmuje
zawodowo? (dosł. Co pan(i) robi w życiu?)
Qu’est-ce que vous faites comme travail ? – Czym się pan(i)
zajmuje zawodowo? (dosł. Jaką pan(i) wykonuje pracę ?)
Je suis étudiant. – Studiuję. (dosł. Jestem studentem)
Qu’est-ce que tu fais comme études ? – Co studiujesz ?
Je travaille comme journaliste. – Jestem dziennikarzem.

(dosł. Pracuję jako dziennikarz)
Je suis stagiaire chez Citroën. – Jestem stażystą / praktykantem
w Citroënie.
Où vous habitez ? – Gdzie pan(i) mieszka?
Où tu travailles ? – Gdzie pracujesz?
J’habite et je travaille à Varsovie. – Mieszkam i pracuję w Warszawie.
Vous parlez anglais ? – Czy mówi pan(i) po angielsku ?
Je parle un peu français. – Mówię trochę po francusku.
Je comprends un peu l’allemand. – Trochę rozumiem po niemiecku.
J’apprends le français et le russe. – Uczę się francuskiego
i rosyjskiego.
Jak to działa?
Odmiana czasowników regularnych I grupy
Czasowniki I grupy to prawie wszystkie czasowniki zakończone

w bezokoliczniku na -er (wymawiamy [e]). Wyjątek stanowi czasownik aller.
Przykłady czasowników I grupy:
parler – mówić
aimer – lubić, kochać
habiter – mieszkać
Czasowniki w języku francuskim odmienia się przez dodawanie do tematu

czasownika końcówek osobowych, które w poniższej odmianie zostały
wyróżnione. Temat czasownika znajdujemy odejmując od bezokolicznika
końcówkę, w przypadku grupy I jest to końcówka -er.
lp. lm.
je parle [żəparl] nous parlons [nuparlõ]
tu parles [tüparl] vous parlez [wuparle]
il parle [ilparl] ils parlent [ilparl]
elle parle [εlparl] elles parlent [εlparl]
on parle [õparl]
16
Leçon 2
Kilka ważnych zasad wymowy
Wymawiamy tylko końcówki 1 i 2 os. lm. nous parlons [õ] i vous parlez [e].
Pozostałych końcówek nie wymawiamy.
W przypadku czasowników rozpoczynających się od samogłoski

(np. aimer) lub od h, którego w języku francuskim nie wymawiamy
(np. habiter [abite]), w 1 os. lp. apostrofujemy j’ tak, aby zaimek osobowy
tworzył w wymowie jedno słowo z czasownikiem.
j’habite (ja) mieszkam [żabit]

j’aime (ja) lubię, kocham [żεm]
W liczbie mnogiej, gdzie zaimki osobowe kończą się na -s (nous, vous, ils,
elles), występuje liaison, czyli łączenie pierwszej samogłoski czasownika
z zaimkiem przez wyraźnie słyszalne z.
nous aimons [nuzεmõ]

vous habitez [vuzabite]
ils adorent [ilzador]
elles habitent [εlzabit]
Powyższe zasady wymowy dotyczą wszystkich czasowników w języku

francuskim.
Uwaga!
W mówionym potocznym języku francuskim rzadko używa się 1 os. lm.,
czyli nous. Chcąc powiedzieć my, używa się zaimka on [õ], który w odmianie
czasowników przyjmuje te same formy, co il i elle, czyli formy 3 os. lp.
On est en vacances ici. Jesteśmy tu na wakacjach.
On habite à Paris. Mieszkamy w Paryżu.
Odmiana czasowników nieregularnych prendre (brać,

wziąć), comprendre (rozumieć) i apprendre (uczyć się)
lp. lm.
je prends [żəprã] nous prenons [nuprənõ]
tu prends [tüprã] vous prenez [wuprəne]
il/elle/on prend [il/εl/õprã] ils, elles prennent [il/εlprεn]
Warto zapamiętać, że nawet czasowniki nieregularne można

usystematyzować tworząc „podgrupy”. I tak, czasowniki nieregularne
comprendre i apprendre odmieniają się według tego samego wzoru,
co czasownik prendre, od którego różnią się tylko przedrostkami -com i -a(p).
Czasownik nieregularny faire – robić
lp. lm.
je fais [żəfε] nous faisons [nufəzõ]
tu fais [tüfε] vous faites [wufεt]
il/elle/on fait [il/εl/õfε] ils/elles font [il/εlfõ]
Tworzenie rodzaju żeńskiego przymiotników
Podobnie jak w przypadku rzeczowników, rodzaj żeński przymiotnika

tworzymy przez dodanie do formy męskiej przymiotnika końcówki -e:
polonais / polonaise – polski / polska

français / française – francuski / francuska
américain / américaine – amerykański / amerykańska
espagnol / espagnole – hiszpański / hiszpańska
Przymiotniki te oznaczają też narodowości (por. Słownictwo)

Je suis polonaise. – Jestem Polką.
Elle est anglaise. – Ona jest Angielką.
18
Leçon 2
Do przymiotników, których forma męska kończy się na -ien, np. italien,

canadien, w celu utworzenia rodzaju żeńskiego dodajemy -ne:
italien / italienne – włoski / włoska

canadien / canadienne – kanadyjski / kanadyjska
Uwaga!
Jeśli przymiotnik w rodzaju męskim kończy się na -e, w rodzaju żeńskim
nic nie dodajemy:
russe / russe – rosyjski / rosyjska
belge / belge – belgijski / belgijska
Ćwiczenia
1. Wstaw odpowiednią formę czasownika podanego w nawiasie.
1. J
e .......... (parler) polonais et anglais.
2. Qu’est-ce que vous .............. (faire) comme travail ?
3. Vous .............. (comprendre) le russe ?
4. Sophie et Paul .............. (apprendre) l’espagnol.
5. Qu’est-ce que tu ............ (faire) comme études ?
6. Vous .............. (habiter) à Varsovie ?
2. Wstaw odpowiedni zaimek osobowy.
1. ......... habites à Rome ?
2. ......... est allemande ?
3. ......... font un stage chez Peugeot.
4. ......... comprends un peu l’italien.
5. .......... aime bien le russe.
6. ......... apprenez l’anglais ?
3. Utwórz rodzaj żeński, następnie sprawdź wymowę.
1. i l est Anglais / elle est ...
2. il est Italien / elle est ...
3. il est Espagnol / elle est ...
4. il est Russe / elle est ...
5. il est Français / elle est ...
6. il est Belge / elle est ...
4. Zaznacz usłyszaną formę.
1. A nna est Polonais / Polonaise.

2. Sylvia est Américain / Americaine.
3. Juana apprend le français / française.
4. José est Espagnol / Espagnole.
5. Olga comprend un peu l’allemand / allemande.
6. Joanne est Canadien / Canadienne.
20
Leçon 2
5. Znajdź odpowiedź.
1. Q u’est-ce que tu fais à Air France ?

2. Où tu habites ?
3. Tu parles anglais ?
4. Vous comprenez le russe ?
5. Où vous travaillez ?
6. Qu’est-ce que tu fais comme travail ?
a. J e travaille chez Renault.

b. J e suis journaliste.
c. J ’habite à Cracovie.
d. U n peu, mais je comprends beaucoup.
e. Oui, c’est facile (łatwe) pour moi.
f. Je suis stagiaire.
Radio France
Radio France www.radiofrance.fr ma kilka stacji, wśród których każdy
z pewnością znajdzie coś dla siebie. Wystarczy wybrać konkretną stację np.
France Inter, France Info, France Culture czy France Musique, a następnie
kliknąć „en direct” (na żywo).
Klucz do ćwiczeń
4.e. 5.a. 6.b
4. 1. Polonaise 2. Américaine 3. français 4. Espagnol 5. allemand 6. Canadienne 5. 1.f. 2.c. 3.d.
tu 5. j’/il/elle/on 6. vous 3. 1. Anglaise 2. Italienne 3. Espagnole 4. Russe 5. Française 6. Belge
1. 1. parle 2. faites 3. comprenez 4. apprennent 5. fais 6. habitez 2. 1. tu 2. elle 3. ils/elles 4. je/
Qu’est-ce qu’on fait ce soir ?
3. Q
u’est-ce qu’on
fait ce soir ?
06 Patricia: – Qu’est-ce que tu fais ce soir, Martin ? Nous, avec Anna,
on voudrait sortir.
Martin: – Ce soir ? C’est peut-être même possible ! Je finis vers
18h. Où est-ce que vous pensez aller ?
Anna: – Moi, j’aimerais bien aller au restaurant, profiter
un peu de la bonne cuisine française ! Qu’est-ce que
tu en penses, Martin ?
Martin: – J’aime bien manger mais il y a un concert génial de
Florent Pagny ce soir ? Vous aimez Florent Pagny ?
Anna: – Moi, pas spécialement. Je n’aime pas beaucoup le rock.
Et toi, Patricia ?
Patricia: – Moi, je l’adore ! Mais ce n’est pas vraiment du rock.
Il chante les grands airs de l’opéra et les chansons
de Jacques Brel. Oh, je suis sûre que tu vas aimer ça !
Martin: – C ’est vrai ! Et après on peut aller dîner ensemble.
Je vais réserver une table dans un resto sympa ! Anna,
comme c’est ta dernière soirée, c’est toi qui choisis !
Qu’est-ce que tu préfères comme cuisine ?
Anna: – J’aime bien la cuisine provençale ! Tu pourrais trouver ça ?
Martin: – Pas de problème. On trouve tout à Paris, il faut juste
savoir où chercher !
07 Słownictwo
ce soir – dziś wieczorem même – nawet
vouloir – chcieć finir – kończyć
sortir – wyjść, tu: spędzić vers – około
wieczór poza domem, penser – myśleć, sądzić
ze znajomymi j’aimerais bien – chciałbym
partir – wyjeżdżać restaurant (m) – restauracja
comme – tu: ponieważ, jako że (potocznie: resto)
peut-être – (być) może
22
Leçon 3
profiter de – korzystać
z (tu: nacieszyć się) dîner – jeść kolację
cuisine (f) – kuchnia dîner (m) – kolacja
manger – jeść ensemble – razem
il y a  – jest, znajduje się réserver une table
génial(e) – genialny, świetny – zarezerwować stolik
(potocznie) sympathique – sympatyczny
pas spécialement – (potocznie: sympa)
niezbyt, niespecjalnie, dernier(ère) – ostatni(a)
nieszczególnie soirée (f) – wieczór
vraiment – naprawdę c’est toi qui choisis
chanter – śpiewać – ty wybierasz
grand air (m) – tu: przebój, provençal(e) – prowansalski,
znana melodia z Prowansji
opéra (m) – opera chercher – szukać
chanson (f) – piosenka trouver – znaleźć
sûr(e) – pewny il faut – trzeba
c’est vrai – to prawda juste – tylko
après – później, potem savoir – wiedzieć
on peut – można, tu: możemy
Tłumaczenie
Co robimy dziś wieczorem? P: Co robisz dziś wieczorem, Martin? My z Anną
chciałybyśmy gdzieś iść (dosł. wyjść). M: Dziś wieczorem? To może być nawet
możliwe. Kończę [pracę] około 18. Gdzie chcecie iść (dosł. Gdzie myślicie iść)?
A: Ja chciałabym pójść do restauracji, nacieszyć się dobrą francuską kuchnią.
Co o tym myślisz, Martin? M: Lubię dobrze zjeść, ale dziś wieczorem jest
świetny koncert Florent Pagny. Lubicie Florent Pagny? A: Ja nieszczególnie.
Nie przepadam za rockiem. A ty, Patricia? P: Ja go uwielbiam! Ale to
niezupełnie rock. On śpiewa wielkie przeboje operowe i piosenki Jacquesa
Brela. Och, jestem pewna, że będzie ci się podobało! M: To prawda! A potem
możemy iść razem na kolację. Zarezerwuję stolik w jakiejś miłej restauracji!
Jaką lubisz (dosł. wolisz) kuchnię, Anna? To twój ostatni wieczór, więc ty
wybierasz! A: Lubię kuchnię prowansalską. Mógłbyś znaleźć coś takiego (dosł.
to)? M: Nie ma problemu. W Paryżu można znaleźć wszystko (dosł. znajduje
się wszystko), trzeba tylko wiedzieć, gdzie szukać!

Qu’est-ce qu’on fait ce soir ? – Co robimy dziś wieczorem?
Qu’est-ce que vous aimez comme films ? – Jakie lubicie filmy?
J’aimerais bien / Je voudrais ... – Chciał(a)bym...
J’aime bien le cinéma, mais je préfère le théâtre. – Lubię kino,
ale wolę teatr.
J’adore la cuisine italienne. – Uwielbiam włoską kuchnię.
J’aime beaucoup le jazz. – Bardzo lubię jazz.
Je n’aime pas la musique classique. – Nie lubię myzyki klasycznej.
Je déteste les films d’action. – Nienawidzę filmów akcji.
Je ne supporte pas l’art contemporain. – Nie znoszę sztuki
współczesnej.
J’ai horreur des concerts de rock. – Nie cierpię koncertów
rockowych.
Jak to działa?
Odmiana czasowników regularnych II grupy
Czasowniki II grupy to prawie wszystkie czasowniki zakończone

w bezokoliczniku na -ir. Przykłady czasowników II grupy: finir (kończyć),
choisir (wybierać), grossir (utyć), maigrir (schudnąć).
Oprócz charakterystycznych dla II grupy końcówek osobowych, w liczbie
mnogiej, między tematem i końcówką, pojawia się cząstka -iss:
lp. lm.
je finis [żəfini] nous fin-iss-ons [nufinisõ]
tu finis [tüfini] vous fin-iss-ez [wufise]
il/elle/on finit [il/εl/õfini] ils/elles fin-iss-ent [il/εlfinis]
Przykładem czasowników zakończonych na -ir, nie należących do II grupy są

partir i sortir.
24
Leçon 3
Odmiana czasowników nieregularnych

sortir (wychodzić) i partir (wyjeżdżać)
lp. lm.
je sors [żəsor] nous sortons [nusortõ]
tu sors [tüsor] vous sortez [wusorte]
il/elle/on sort [il/εl/õsor] ils/elles sortent [il/εlsort]
Czasownik partir odmienia się według tego samego wzoru, co czasownik sortir.
Przeczenie czasowników
Formę przeczącą czasownika tworzymy poprzez umieszczenie formy

osobowej między ne ... pas:
Je ne suis pas sûr. – Nie jestem pewien.
Jeśli czasownik zaczyna się od samogłoski, apostrofujemy ne:

Je n’aime pas les films d’horreur. – Nie lubię horrorów.
Czas przyszły bliski – futur proche
Futur proche jest czasem potocznie używanym w języku mówionym.

Wyrażamy nim głównie czynności niezbyt oddalone w przyszłości.
Po polsku wyrażamy to czasem dodając przysłówek zaraz.
Futur proche tworzymy przez dodanie bezokolicznika do odmienionej
formy czasownika aller:
Je vais réserver une table. – (Zaraz) zarezerwuję stolik.

On va dîner ensemble. – Zjemy razem kolację.
Rodzajniki określone – articles définis
Oprócz rodzajników nieokreślonych (un, une, des) w języku francuskim

istnieją również rodzajniki określone: le (dla rodzaju męskiego),
la (dla rodzaju żeńskiego), les (dla obu rodzajów w liczbie mnogiej):
le cinéma européen, la cuisine française, les films d’action
Jeśli rzeczownik w lp. zaczyna się od samogłoski lub h’ apostrofujemy

rodzajnik:
l’opéra (m), l’hôpital (m) – szpital, l’hôtel (m) – hotel
Jedną z sytuacji wymagających użycia rodzajnika określonego jest wyrażanie

naszych gustów, preferencji i upodobań przy pomocy czasowników takich jak:
aimer, détester, préférer.
J’aime bien le jazz mais je préfère le funk. – Lubię jazz, ale wolę funk.
W połączeniu z przyimkiem à oznaczającym „w” lub „do” rodzajniki określone

zachowują się w następujący sposób:
à + la – à la cafétéria (f)
à + le – au restaurant, au cinéma (m)
à + l’ – à l’opéra (m)
à + les – aux Puces (f.pl) (na targu staroci, na pchlim targu)
Elle travaille chez Citroën
Gdy mowa o osobach, użyjemy przyimka chez – tłumaczonego „u” lub „do”,
w zależności od kontekstu:
Demain, je vais chez Béatrice. (Jutro jadę do Béatrice.)

J’habite chez mes parents. (Mieszkam u rodziców.)
Przyimka chez używamy również mówiąc o firmach, których nazwy pochodzą

od nazwisk:
Elle travaille chez Peugeot. (Pracuje w Peugeot.)
26
Leçon 3
Potocznie...
W potocznym języku francuskim spotkamy wiele skróconych wersji wyrazów,

np. ciné – cinéma, professeur – prof, resto – restaurant, télé – télévision,
sympa – sympathique. Niektóre z nich na dobre zadomowiły się w innych
językach, o czym już dziś nie każdy wie, jak choćby popularne métro, skrót
od francuskiego métropolitain!
Ćwiczenia
1. Wstaw odpowiednią formę czasownika podanego w nawiasie:
1. Q
u’est-ce qu’on ............... (faire) ce soir ?
2. On ................ (aller) au ciné ?
3. Qu’est-ce que vous ................ (choisir) ?
4. Elle .............. (partir) demain.
5. Vous .................... (sortir) souvent le soir ?
6. Tu ................. (finir) à quelle heure (o której godzinie) ?
2. Wstaw odpowiedni rodzajnik:
1. J
’aime bien ... café.
2. Bonjour Madame, ... café s’il vous plaît.
3. J’adore ... films de science-fiction.
4. Il y a ... concert intéressant demain à la télé.
5. Elle parle très bien ... anglais.
3. Wstaw odpowiedni przyimek połączony z rodzajnikiem, jeśli to konieczne:
1. O
n va ...... cinéma ?
2. Vous habitez .......... vos parents ?
3. J’aime bien aller ....... Puces.
4. Martin va réserver des places ........ Opéra.
5. Ils habitent demain ........ hôtel.
4. Znajdź odpowiedź:
1. Q u’est-ce que tu fais ce soir ?

2. Qu’est-ce que tu aimes comme cuisine ?
3. Tu vas au ciné avec nous ?
4. Qu’est-ce qu’on fait demain ?
5. On va dîner ensemble ?
a. J
e ne pense pas, il y a un film intéressant à la télé.
b. A
vec plaisir. Il y a un resto sympa pas loin d’ici (niedaleko).
c. J
e pense qu’on va aller au théâtre.
d. J
’aime bien la cuisine italienne.
e. J
e sors avec des amis.
5. Przełumacz:
1. C
o robisz dziś wieczorem?
......................................................................................................
2. Kończę około 18.00.

......................................................................................................
28
Leçon 3
3. Chciałbym iść do jakiejś miłej restauracji.

......................................................................................................
4. Ty wybierasz film.
......................................................................................................
5. Jaką lubisz kuchnię?
......................................................................................................
6. Zarezerwuję stolik.
......................................................................................................
On trouve tout à Paris, il faut juste savoir où chercher !

Paryż to miasto, w którym trudno się nudzić. Niełatwo wybrać spośród
wszystkich atrakcji, jakie oferuje na co dzień. Z pomocą może przyjść
np. Pariscope – ukazujący się w każdą środę magazyn, w którym znajdziemy
wszystko, co może nas zainteresować: repertuar kin i teatrów, program
wystaw i koncertów, adresy większości restauracji, klubów i dyskotek,
a wszystko za jedyne 4€ w każdym bureau de presse lub kiosque
à journaux, czyli kiosku.
Klucz do ćwiczeń
Qu’est-ce que tu aimes comme cuisine ? 6. Je vais réserver une table.
3. J’aimerais bien / Je voudrais aller dans un restaurant sympa. 4. C’est toi qui choisis le film. 5.
3. aux 4. à l’ 5. à l’ 4. 1e. 2d. 3a. 4c. 5b. 5. 1. Qu’est-ce que tu fais ce soir ? 2. Je finis vers 6h.
1. 1. fait 2. va 3. choisissez 4. part 5. sortez 6. finis 2. 1. le 2. un 3. les 4. un 5. l’ 3. 1. au 2. chez
On va faire les boutiques ?
4. O
n va faire les
boutiques ?
08 Patricia: – Jean, regarde, tu vois ces belles chaussures ?
JEAN: – Lesquelles ? Les rouges !?
Non, Patricia, tu vas pas me dire qu’elles sont belles !
Patricia: – Pourquoi pas ? Elles sont vraiment très chouettes,
et puis le rouge est très à la mode maintenant !
J’ai un sac qui va très bien avec !
JEAN: – Quoi ! 250 € pour une paire de bottes qui ne sont même pas
en cuir ?! Patricia, pas de folies ! Je suis là pour te rappeler
qu’on cherche quelque chose de classique pour ton travail
Patricia: – Oh, qu’est-ce que tu es sérieuse !
JEAN: – Je suis là pour te retenir, sinon, tu dépenses tout en
bêtises, ma belle ! Tiens, regarde ce tailleur, classique
et élégant, idéal pour madame la journaliste !
Patricia: – Lequel ? Celui-là ? Il n’est pas mal mais tu me vois en gris ?
JEAN: – Bien sûr, ça te va très bien. Essaie avec ces chaussures...
Patricia: – Comment tu me trouves ?
JEAN: – Parfait ! Et toi, qu’est-ce que t’en penses ?
Patricia: – Pas génial, je ne me vois pas trop en jupe, je pense que
je vais essayer la veste avec le pantalon. Mince, c’est
du 36... Madame, vous avez ce pantalon en 38, s.v.p. ?
09 Słownictwo
faire les boutiques un sac qui va très bien avec...
– iść na zakupy – torebka, która świetnie
regarde ! – patrz! pasuje do...
chaussures (f.pl) – buty bottes (f.pl) – botki, kozaczki
beau / belle – piękny(a) en cuir – ze skóry
lesquelles ? – które? pas de folies – bez szaleństw
rouge – czerwony rappeler – przypomnieć
chouette – świetny quelque chose de classique
à la mode – w modzie – coś klasycznego
30
Leçon 4
qu’est-ce que tu es sérieuse ! ça te va très bien – bardzo ci

– ale jesteś poważna! w tym do twarzy
retenir – powstrzymać comment tu trouves ... ?
sinon – jeśli nie – jak ci sie podoba?
dépenser de l’argent en bêtises co sądzisz o...?
– wydawać pieniądze une jupe – spódnica
na głupstwa essayer – przymierzyć
un tailleur – kostium une veste – marynarka, żakiet
celui-là – ten (przy Vous avez ce pantalon en 38 ?
pokazywaniu) – Czy ma pani te spodnie
il n’est pas mal – jest niezły w rozmiarze 38?
gris – szary
Tłumaczenie
Idziemy na zakupy? P: Jean, patrz, widzisz te piękne buty? J: Które?
Te czerwone? Nie, Patricia, nie powiesz mi, że są piękne! P: Czemu nie?
Są naprawdę świetne, a w dodatku czerwony jest teraz bardzo modny. Mam
torbę, która doskonale do nich pasuje. J: Co? 250 € za parę kozaczków,
które nie są nawet ze skóry?! Patricia, bez szaleństw! Jestem tu, żeby ci
przypomnieć, że szukamy czegoś klasycznego do twojej pracy. P: Och, ależ
jesteś poważna! J: Jestem tu, żeby cię powstrzymać, jeśli nie, wydasz wszystko
na ekstrawagancje, moja kochana (dosł. moja piękna)! O, spójrz na ten
kostium, klasyczny i elegancki, idealny dla pani dziennikarki! P: Który? Ten?
Jest niezły, ale czy widzisz mnie w szarym? J: Oczywiście, bardzo ci w tym
do twarzy. Spróbuj z tymi butami... P: I jak ci się podoba? J: Świetnie! A ty co
o tym sądzisz? P: Niezbyt rewelacyjnie, nie czuję się zbyt dobrze w spódnicy,
myślę, że przymierzę żakiet ze spodniami. Kurczę, to 36... Przepraszam, czy
ma pani te spodnie w rozmiarze 38?

centre (m) commercial – centrum handlowe
magasin (m) – sklep
une cabine d’essayage – przymierzalnia
Quelle taille vous faites ? – Jaki ma pani rozmiar ?
Vous chaussez du combien ? – Jaki ma pani numer obuwia ?
Je fais / je chausse du 40. – Noszę 40.
Je cherche le rayon lingerie, s.v.p. – Szukam działu z bielizną.
Quel est le prix ... ? – Jaka jest cena?
Combien ça coûte ? – Ile to kosztuje?

vêtements (m.pl) – ubrania
un jean – dżinsy
un pull (en laine) – sweter (z wełny, wełniany)
une robe (courte / longue) – sukienka (krótka, długa)
un costume – garnitur męski
une chemise – koszula
chaussettes (f.pl) – skarpetki
un collant – rajstopy
Jak to działa?
Odmiana czasownika nieregularnego avoir -mieć
lp. lm.
j’ai [że] nous avons [nuzawõ]
tu as [tüa] vous avez [wuzawe]
il a [ila] ils ont [ilzõ]
elle a [εla] elles ont [εlzõ]
on a [õna]
J’ai un sac qui va très bien avec ces chaussures.

– Mam torebkę, która świetnie pasuje do tych butów.
Vous avez ce jean en 38 ? – Ma pani te dżinsy w rozmiarze 38?
Les couleurs – kolory
blanc / blanche – biały kaki – khaki

beige – beżowy marron – brązowy
bleu(e) – niebieski noir(e) – czarny
bleu marine – granatowy orange – pomarańczowy
écru(e) – w kolorze kości rose – różowy
słoniowej rouge – czerwony
jaune – żółty vert(e) – zielony
32
Leçon 4
Wszystkie kolory mogą również występować w formie rzeczownika rodzaju

męskiego, np.:
le rouge – czerwień le bleu – błękit
Kolor może być także:

foncé(e) – ciemny vive – żywy, jaskrawy
clair(e) – jasny
np.
J’aime bien ce top bleu foncé. (Podoba mi się ten ciemnoniebieski top.)
Je préfère le bleu clair. (Wolę jasnoniebieski.)
Odmiana czasownika nieregularnego voir – widzieć
lp. lm.
je vois [żəwła] nous voyons [nuwłajõ]
tu vois [tüwła] vous voyez [wuwłaje]
il, elle, on voit [il/εl/õwła] ils, elles voient [il/εlwła]
Czasownik voir może występować również w formie zwrotnej:
On se voit ce soir ? – Widzimy się dziś wieczorem?

Je ne me vois pas en rose. – Nie widzę się w różowym.
Zaimki wskazujące ce, cet, cette, ces
Powyższe zaimki występują zawsze przed rzeczownikiem, który określają.

Ich rodzaj gramatyczny i liczba są zgodne z rodzajem i liczbą tego rzeczownika:
ce tailleur – ten kostium – l. pojedyncza, rodzaj męski

cet avion, cet hôtel – ten samolot, ten hotel – l. pojedyncza, rodzaj
męski, dla rzeczowników zaczynających się od samogłoski lub h
cette jupe – ta spódnica – l. pojedyncza, rodzaj żeński
ces chaussures – l. mnoga dla obu rodzajów
Uwaga!
Zaimków wskazujących używamy także w wyrażeniach czasowych, np.:
ce soir – dziś wieczorem
ce matin – dziś rano
cet après-midi – dziś po południu
ce week–end – w ten weekend
cette semaine – w tym tygodniu
cette année – w tym roku
Lequel ? Celui-là ? – Który? Ten?
Zaimki pytające:
lequel – który
laquelle – która
lesquels – które, którzy (lm. rodzaj męski)
lesquelles – które (lm. rodzaj żeński)
oraz wskazujące:
celui-là – ten
celle-là – ta
ceux-là – te, ci (lm. rodzaj męski)
celles-là – te (lm. rodzaj żeński)
pozwalają nam zadać pytanie lub odpowiedzieć w sposób naturalny, bez

powtarzania użytego przez rozmówcę rzeczownika, np.:
Tu aimes ces bottes ? – Podobają ci się te kozaczki?
Lequelles ? Celles-là ? – Które? Te?
Jak widzimy, rodzaj i liczba zaimków zależy od rodzaju i liczby rzeczownika,

który zastępują.
Przy porównywaniu możemy się spotkać z nieco rzadziej używanymi formami

zaimka wskazującego:
celui-ci – ten (bliższy wobec celui-là – tamten)

celle-ci – ta (bliższa wobec celle-là – tamta)
34
Leçon 4
ceux-ci – te, ci (bliższe wobec ceux-là – tamci, tamte)

celles-ci – te (bliższe wobec celles-là – tamte)
Np.:
Tu préfères celui-ci ou celui-là ? (Wolisz ten czy tamten?)
Jednak często usłyszymy także:
Tu préfères celui-là ou celui-là ? (Wolisz ten czy ten?)
Przy wskazywaniu, i opisywaniu możemy również użyć form: celui ..., celle
..., ceux ..., celles ..., precyzując, o który przedmiot lub osobę nam chodzi
przy pomocy np.:
okoliczników miejsca:
à côté – obok
Non, pas celui-là, celui à côté, s.v.p.
(Nie, nie ten, poproszę ten obok.)
przynależności:
J’aime bien la robe de Sophie mais je préfère celle de Caroline.
(Podoba mi się sukienka Zosi, ale wolę tę Karoliny.)
zdań podrzędnych:
Je vais prendre celle qui va mieux avec mon nouveau sac.
(Wezmę tę, która bardziej pasuje do mojej nowej torebki.)
Regarde, c’est Pierre ! Celui qui travaille avec Christine !

Spójrz, to Piotr! Ten, który pracuje z Krystyną!
Ćwiczenia
1. Wstaw odpowiednią formę czasownika.
1. T u .................... (voir) ce pantalon rouge ?

2. Je ..................... (avoir) déjà une paire de chaussures noires.
3. Vous ................... (voir) ce pull blanc, il est beau !
4. Ils ...................... (ne pas avoir) cette jupe en 40.
5. Tu ................... (avoir) quelque chose d’élégant pour ce soir ?
2. Wstaw odpowiedni zaimek wskazujący ce, cet, cette, ces.
1. V ous essayez ............. jupe, madame ?

2. Tu vas rester dans ................ hôtel ?
3. Qu’est-ce que tu fais ................... week-end ?
4. Je vais prendre .................... jean.
5. On se voit ..................... soir ?
3. Wybierz odpowiedni zaimek wskazujący lub pytający.
a. - Tu vas essayer cette / celui / ce pull ?

- Lequel / Laquelle / Lesquels ? Le noir ?
- Non, celui / ceux / celle à côté, le marron.
b. - Tu prends ce / cet / ces bottes ?

- Non, je préfère ceux-là / celles-là / celle-là.
- Moi, je préfère celles-ci / celles / celles-là en cuir.
c. - Regarde, c’est la voiture de Thomas !

- Laquelle / Lesquelles / Lequel ?
- Celui-là / Celui / Celle devant le magasin.
36
Leçon 4
4. Jak powiesz?
1. C
hciałbym przymierzyć ten granatowy sweter.
......................................................................................................
2. Gdzie są przymierzalnie?
......................................................................................................
3. Czy ma pani te spodnie w rozmiarze 40?
......................................................................................................
4. Ile kosztuje ten garnitur?
......................................................................................................
Zakupy w Paryżu
W Paryżu każdy wielbiciel zakupowego szaleństwa znajdzie coś dla siebie.
Najbardziej wymagający powinni odwiedzić rue du Faubourg saint-Honoré
lub Avenue Montaigne, gdzie znajdują się butiki największych projektantów,
takich jak Chanel, Yves Saint Laurent, Christian Dior czy Givenchy. Jeśli nie
mamy wypchanego portfela, pozostają nam liczne paryskie galerie handlowe,
jak choćby Galeries Lafayette czy Au Printemps przy bulwarze Haussmanna,
lub Au Bon Marché przy rue de Babylone, najstarszy dom handlowy Paryża,
zaprojektowany jeszcze przez Gustave’a Eiffela.
Klucz do ćwiczeń
Quel est le prix de ce costume ?
2. Où sont les cabines d’essayage ? 3. Vous avez ce pantalon en 40 ? 4. Combien coûte ce costume ?
celui b. ces, celles-là, celles-ci c. laquelle, celle 4. 1. Je voudrais essayer ce pull bleu marine.
1. 1. vois 2. j’ai 3. voyez 4. n’ont pas 5. as 2. 1. cette 2. cet 3. ce 4. ce 5. ce 3. a. ce, lequel,
Un peu de Paris !
5. Un peu de Paris !
10 Patricia: – Allez, Jean, on n’a pas beaucoup de temps pour visiter
Qu’est-ce que tu aimes le plus à Paris ?
Jean: – Oh, quelle question ! J’adore les cafés du Quartier
Latin, les bouquinistes au bord de la Seine...
Mais si je dois choisir, je pense que c’est Montmartre.
Patricia: – Montmartre... ? Tiens, j’ai une idée ! Tu connais
Le Fabuleux Destin d’Amélie Poulain ?
Jean: – Bien sûr ! Presque par cœur !
Patricia: – Parfait ! Alors, je vais te montrer le Montmartre d’Amélie !
Jean: – Oui ! Génial !
Patricia: – OK, on prend la ligne 12 alors. Tu as ton passe navigo
sur toi ?
Patricia: – Nous sommes à Abbesses, on descend. Tu te rappelles
cette station ? C’est ici qu’Amélie rencontre Nino pour
la première fois.
Jean: – Oui, à côté du photomaton, je me souviens très bien
de cette scène. Attends, je vais prendre une photo...
Ça y est ! On va où maintenant ? Au Café des Deux
Moulins ou Chez Collignon ?
Patricia: – Patience ! Tout d’abord on va monter sur la butte
Montmartre mais à pied, comme Nino. Après, on va
prendre un café aux Deux Moulins, d’accord ? Et puis,
je dois retourner au travail...
Jean: – Dommage. Mais on va passer par la rue Lepic ! J’adore
les rues commerçantes.
11 Słownictwo
allez ! – dalej! do dzieła! les bouquinistes – bukiniści
visiter – zwiedzać au bord de la Seine –
qu’est-ce que tu aimes le plus ? na brzegu Sekwany
– co lubisz najbardziej? si je dois choisir ... – jeśli
quelle question ! – co za muszę wybierać
pytanie! tiens, j’ai une idée !
le Quartier Latin – Dzielnica – czekaj, mam pomysł!
Łacińska connaître – znać
38
Leçon 5
presque – prawie attends – poczekaj

par cœur – na pamięć prendre des photos – robić
montrer – pokazać zdjęcia
on prend la ligne 12 ça y est ! – już gotowe!
– pojedziemy „dwunastką”, patience ! – cierpliwości!
linią numer 12 monter sur la butte
descendre – tu: wysiadać Montmartre – wejść na
rencontrer – spotykać wzgórze Montmartre
première fois (f) – pierwszy raz à pied – na piechotę
se rappeler / se souvenir de dommage (m) – szkoda
– pamiętać, przypominać passer – przejść
sobie rue (f) – ulica
Tłumaczenie
Trochę Paryża! P: Dalej, Jean, nie mamy dużo czasu na zwiedzanie.
Co najbardziej lubisz w Paryżu? J: Co za pytanie! Uwielbiam kawiarenki
w Dzielnicy Łacińskiej, bukinistów na brzegach Sekwany... Ale jeśli muszę
wybierać, myślę, że Montmartre. P: Montmartre? Czekaj! Mam pomysł!
Znasz Amelię? J: No pewnie! Prawie na pamięć! P: Świetnie! A więc pokażę ci
Montmartre Amelii. J: Tak! Wspaniale. P: OK, pojedziemy więc dwunastką.
Masz przy sobie kartę miejską? P: Jesteśmy na Abbesses, wysiadamy.
Przypominasz sobie tę stację? To tutaj Amelia spotyka Nino po raz pierwszy.
J: Tak, obok automatu do robienia zdjęć, pamiętam dobrze tę scenę. Poczekaj,
zrobię zdjęcie... Już! Gdzie pójdziemy teraz? Do Café des Deux Moulins czy
Chez Collignon? P: Cierpliwości! Najpierw wejdziemy na wzgórze Montmartre,
ale pieszo, jak Nino. Później pójdziemy na kawę do Deux Moulins, dobrze?
A potem muszę wracać do pracy. J: Szkoda. Ale przejdziemy ulicą Lepic!
Uwielbiam handlowe ulice.

prendre le métro / le bus – jechać metrem / autobusem
monter dans le train / le bus / l’avion – wsiąść do pociągu /
autobusu / samolotu
descendre du train / du bus / de l’avion – wysiąść z pociągu /
autobusu / samolotu
prendre une correspondance / changer – przesiąść się
un ticket – bilet
un carnet – karnet, 10 biletów
Un peu de Paris !
un carte hebdomadaire / mensuelle – karta tygodniowa /

miesięczna
un titre de transport – to, co upoważnia nas do przejazdu: bilet,
karta tygodniowa, miesięczna, itp.
valider un ticket – skasować bilet
Avez-vous un titre de transport valide ? – Czy ma pan ważny
bilet?
Jak to działa?
Odmiana czasownika nieregularnego

savoir – wiedzieć, umieć
lp. lm.
je sais [żəsε] nous savons [nusawõ]
tu sais [tüsε] vous savez [wusawe]
il sait [ilsε] ils savent [ilsaw]

connaître – znać
lp. lm.
je connais [żəkonε] nous connaissons [nukonεsõ]
tu connais [tükonε] vous connaissez [wukonese]
il connaît [ilkonε] ils connaissent [ilkonεs]
Czasowniki connaître i savoir nie są używane wymiennie:

Tu connais le frère de Véronique ? – Znasz brata Veronique ?
Vous savez pourquoi il n’est pas venu ? – Wiecie (dlaczego nie przyszedł ?)
Je ne sais pas te dire – Nie umiem ci powiedzieć (inaczej: nie wiem).
Zasada ta nie dotyczy jedynie wyrażenia

savoir / connaître par cœur – umieć / znać na pamięć
40
Leçon 5
Czasowniki zwrotne
Francuskie czasowniki zwrotne mają zaimek zwrotny se rappeler, który,

inaczej niż w języku polskim, odmienia się.
lp. lm.
je me rappelle nous nous rappelons
tu te rappelles vous vous rappelez
il, elle, on se rappelle ils, elles se rappellent
W przeczeniu zaimki zwrotne umieszczamy pomiędzy ne... pas razem

z czasownikiem.
Je ne me rappelles pas cette scène. (Nie pamiętam tej sceny.)
W przypadku czasowników rozpoczynających się od samogłoski lub h, takich

jak s’appeler, s’habiller (ubierać się), s’amuser (bawić się), zaimek zwrotny
w lp. i 3 os. lm. jest apostrofowany: je m’appelle, tu t’habilles,
ils s’amusent bien.
Zaimki osobowe akcentowane – pronoms toniques
moi nous
toi vous
lui, elle eux, elles
Zaimki osobowe akcentowane służą wzmocnieniu grupy rzeczownej, np. przy

porównaniach:
Moi, j’aime beaucoup la musique classique mais lui, il préfère
le rock. (Ja bardzo lubię muzykę klasyczną, ale on woli rock.)
Występują w wyrażeniach z niemal wszystkimi przyimkami:

avec (z), chez (u, do), pour (dla), de (o), sans (bez), sur (na),
np.:
C’est vraiment pour moi ? (To naprawdę dla mnie?)
On va chez eux ? (Idziemy do nich?)
Un peu de Paris !
C’est toi qui choisis ! – czyli la mise en relief
La mise en relief, czyli uwypuklenie to konstrukcja służąca podkreśleniu

części zdania, którą chcemy zaakcentować.
W języku francuskim jest kilka takich konstrukcji, do najpopularniejszych
należy c’est ... qui lub c’est ... que.
C’est ... qui użyjemy, gdy chcemy uwypuklić podmiot, np. zdanie:
Martin invite au restaurant. (Martin zaprasza do restauracji.)

C’est Martin qui invite au restaurant. (To Martin zaprasza.)
– w domyśle: nie ktoś inny
Pomiędzy c’est ... que możemy zaś wstawić, a tym samym uwypuklić, niemal
każdą część zdania:
C’est ici que Amélie rencontre Nino pour la première fois.

(To tu Amelia spotyka Nino po raz pierwszy.)
– w domyśle: nie gdzie indziej.
C’est avec Madeleine qu’il habite.

(To z Magdą mieszka.) – w domyśle: nie z kimś innym.
Les moyens de transports – czyli środki lokomocji
W języku francuskim nie istnieje odrębny czasownik jechać. Używamy

po prostu czasownika aller. Możemy również powiedzieć:
voyager – podróżować
se déplacer – przemieszczać się
W zależności od tego czym lub na czym jedziemy, używamy różnych

przyimków:
W przypadku środków transportu do których wsiadamy (jesteśmy wewnątrz),

używamy przyimka en, np.:
42
Leçon 5
aller en métro (m) – jechać metrem

en voiture (f) – samochodem
en bus (m) – autobusem
en avion (m) – samolotem
en bateau (m) – statkiem
en train [trę] (m) – pociągiem
en tram [tram] (m) – tramwajem
Jeśli przemieszczamy się na czymś, użyjemy przyimka à, np.:
se déplacer à vélo (m) – na rowerze

à moto (m) – na motorze
à cheval (m) – konno
à pied (m) – na piechotę (dosł. na stopie)
Ćwiczenia
1. Wstaw odpowiednią formę connaître lub savoir:
1. V
ous ................... me dire où est la rue Bonaparte ?
2. Tu ................. le frère d’Etienne ?
3. Quel est son nom de famille ? Je ne ........... pas.
4. Tu .............. le Fabuleux Destin d’Amélie Poulain ?
2. Wstaw odpowiednią formę czasownika zwrotnego:
1. J
e ................... (s’habiller) et je sors tout de suite.
2. Vous ................. (ne pas se rappeler) ?
Un peu de Paris !
3. Tu .................. (s’amuser) bien ?
4. Ils .................... (ne pas s’appeler) Delforge.
3. Zaakcentuj przy pomocy la mise en relief zaznaczone części zdania.
1. E
lle visite Montmartre.
.............................................................................................
2. Ils voyagent avec Pierre et Sophie.
.............................................................................................
3. Vous aimez le jazz.
.............................................................................................
4. Je choisis un cadeau (prezent) pour Marie.
.............................................................................................
4. Wstaw odpowiedni zaimek akcentowany:
1. ......, elle aime visiter la ville (miasto) et ......., il préfère ...... la
campagne (wieś).
2. ...., je travaille comme interprète et .... , qu’est-ce que tu fais ?
3. ......., je n’aime pas voyager mais ........, ils adorent se déplacer.
4. Paul et Etienne nous invitent. On va chez .......... ce soir ?
44
Leçon 5
5. Wstaw odpowiedni przyimek lub rodzajnik.
1. O
n y va ...... pied ou on prend ....... bus ?
2. Tu aimes voyager ....... avion ?
3. Je ne prends pas souvent ....... métro.
4. Tu y vas ....... voiture ou ....... vélo ?
5. Je pense que je vais prendre ........ train.
Passe navigo
Passe navigo to paryska karta upoważniająca do korzystania ze wszystkich
środków transportu na terenie miasta, może być tygodniowa, ale trzeba uważać
– ważna zawsze od poniedziałku do niedzieli. Choć metro jest najszybszym
sposobem poruszania się po Paryżu, niestety nie najprzyjemniejszym. Jeśli
więc nie bardzo się śpieszymy, możemy skorzystać z równie gęstej sieci
paryskich autobusów, podziwiając przy tym mijane okolice. Po tych najczęściej
zwiedzanych dzielnicach kursują nawet specjalne linie turystyczne: Balabus –
po centrum, Montmartrobus – po Montmartrze, i Batobus – po... Sekwanie.
Niestety, passe navigo nie jest w nich honorowany.
Klucz do ćwiczeń
2. Moi, toi 3. Moi, eux 4. eux 5. 1. à, le 2. en 3. le 4. en, à 5. le
voyagent. 3. C’est vous qui aimez le jazz. 4. C’est pour Marie que je choisis le cadeau. 4. 1. Elle, lui
4. ne s’appellent pas 3. 1. C’est Montmartre qu’elle visite. 2. C’est avec Pierre et Sophie qu’ils
1. 1. savez 2. connais 3. sais 4. connais 2. 1. je m’habille 2. vous ne vous rappelez pas 3. t’amuses
Sprawdź się!
6. Sprawdź się!
12 ozumienie ze słuchu. Po wysłuchaniu dialogów zdecyduj, które zdania
1. R
są prawdziwe (VRAI - V), a które fałszywe (FAUX - F).
Dialog 1 Dialog 4
1. Patricia est seule. 1. Patricia va essayer un
2. Gérard est anglais. tailleur et des chaussures.
3. Il ne parle pas français. 2. Elle fait du 38.
3. Le prix du tailleur c’est 50 €.
Dialog 2
1. Gérard travaille comme Dialog 5
journaliste. 1. Patricia et Anna vont au café.
2. Il habite en France. 2. Elles aiment bien
3. Maintenant, il est à Genève. le Quartier Latin.
3. Elles prennent le métro.
Dialog 3
1. Anna aime bien le rock
et le jazz.
2. Elle adore les concerts de rock.
3. Elle va avec ses amis au
concert des Rolling Stones.
2. Test. Wybierz właściwą odpowiedź.
1. Je ...... polonais, et toi ? 4. Qu’est-ce que tu ....... dans la

a. va b. parles vie ?
c. suis d. vais a. fait b. fais
c. travaille d. travailles
2. Comment ....... –vous ?
a. sommes b. allez 5. Qu’est-ce que vous faites .... études ?
c. vont d. est a. chez b. comme
c. les d. dans
3. ...... café, s’il vous plaît.
a. le b. la 6. Je ne ....... pas très bien le français.
c. un d. une a. parle b. habite
c. apprend d. comprend
46
Leçon 6
7. On ........ dîner ensemble ? 10. Tu vois ..... jean ? Génial !
a. vais b. va a. ce b. cet
c. peux d. pouvons c. cette d. ces
8. J’aime bien .... opéra et .... 11. Vous ........ bien Paris ?
musique classique. a. sais b. savez
a. le la b. la le c. connais d. connaissez
c. l’ le d. l’ la
12. Tu .......... ce film ?
9. Demain, je vais ....... Béatrice. a. se rappeler b. se rappelle
a. chez b. au c. te rappelle d. te rappelles
c. à d. aux
13. Tu veux aller ...... nous au
restaurant ?
a. chez b. en
c. avec d. pour
3. Krzyżówka.
1
2
3
1. na piechotę
4
2. na wakacjach
5 3. szukać
6 4. stażysta, praktykant
5. Szwajcaria
7 6. torba
8 7. czarny
8. zdjęcie
9
9. przymierzać
Klucz do ćwiczeń
(à pied, en vacances, chercher, stagiaire, Suisse, sac, noir, photo, essayer)
2. Test: 1c 2b 3c 4b 5b 6a 7b 8d 9a 10a 11d 12d 13c 3. Krzyżówka: hasło: Pariscope
1. Rozumienie ze słuchu: Dialog 1 V F F, Dialog 2 V F F Dialog 3 F F F Dialog 4 V F F Dialog 5 F V V
On va prendre un verre ?
7. On va prendre un verre ?
13 Anna: – Salut Martin ! Je m’excuse d’être en retard. Ça fait
longtemps que tu attends ?
Martin: – Pas du tout, je viens d’arriver. Toi, tu es juste à l’heure !
Et Patricia ?
Anna: – Oh, elle vient de m’appeler. Elle est vraiment désolée
mais elle doit rester au travail et ne va pas venir. C’est
vraiment dommage, elle aime bien Florent Pagny,
beaucoup plus que moi !
Martin: – Ça tombe très bien alors ! Je viens de passer à la caisse,
il n’y a plus de billets pour ce soir. J’imagine que tu ne
vas pas pleurer pour ça.
Anna: – Au contraire. Qu’est-ce qu’on fait alors ?
Martin: – La table est réservée pour 10h. Mais si tu as faim on
pourrait y aller quand même.
Anna: – Non, j’ai pas encore faim.
Martin: – Moi non plus. Alors je pourrais d’abord t’offrir un verre ?
Anna: – Bonne idée, j’ai envie d’un apéro avant le dîner.
Martin: – Alors, on y va ?
Anna: – Oui, allons-y.
SERVEUR: – Bonsoir, Madame, Monsieur. Vous avez une
réservation ?
Martin: – Oui, pour trois personnes mais nous sommes deux et un
peu en avance. On pourrait prendre un apéritif avant ?
SERVEUR: – Bien sûr. Qu’est-ce que vous désirez ?
Anna: – Pour moi un kir.
Martin: – Et moi je vais prendre une bière, une Chimay bleue,
s’il vous plaît.
14 Słownictwo
serveur (m) – kelner Ça fait longtemps que tu
je m’excuse d’être en retard attends ? – Długo czekasz?
– przepraszam za spóźnienie pas du tout – w ogóle nie,
longtemps – długo absolutnie nie
48
Leçon 7
Je viens d’arriver. moi non plus – ja też nie

– Przed chwilą przyszedłem Je pourrais t’offrir un verre ?
/ przyszłam. – Czy mógłbym cię zaprosić
être à l’heure – być punktualnie na drinka?
Elle est désolée. – Jest jej (dosł. na szklaneczkę)
przykro / przeprasza. d’abord – najpierw
devoir – musieć bonne idée (f) – dobry pomysł
plus que moi – bardziej niż ja avoir envie de – mieć ochotę na
ça tombe bien – świetnie się avant (de) – przed
składa on y va ? – idziemy?
il n’y a plus de ... – nie ma już... allons-y – chodźmy
imaginer – wyobrażać sobie Vous avez une réservation ?
pleurer pour ça – płakać z tego – Mają państwo rezerwację?
powodu être en avance – być przed
au contraire – wręcz przeciwnie czasem
alors – więc apéro (m) – potocznie:
la table est réservée pour ... aperitif
– stolik jest zarezerwowany désirer – życzyć sobie
na... un kir – białe wino z sokiem
avoir faim – być głodnym z czarnej porzeczki
quand même – jednak, mimo je vais prendre une bière
wszystko – wezmę piwo
pas encore – jeszcze nie
Tłumaczenie
Pójdziemy się czegoś napić? A: Cześć Martin. Przepraszam za spóźnienie.
Długo czekasz? M: W ogóle nie. Dopiero przyszedłem. A ty jesteś punktualnie.
Co z Patrycją? A: Och, przed chwilą do mnie dzwoniła. Przeprasza, ale musi zostać
w pracy i nie przyjdzie. Naprawdę szkoda, lubi Florent Pagny dużo bardziej niż
ja! M: To się świetnie składa. Przed chwilą byłem w kasie, nie ma już biletów
na dziś. Myślę (dosł. wyobrażam sobie), że nie będziesz płakać z tego powodu.
A: Wręcz przeciwnie. W takim razie co robimy? M: Stolik jest zarezerwowany
na 10.00. Ale jeśli jesteś głodna, możemy już (tam) iść. A: Nie, nie jestem jeszcze
głodna. M: Ja też nie. Czy mógłbym w takim razie zaprosić cię najpierw na drinka
(dosł. na szklaneczkę)? A: Świetny pomysł, mam ochotę na aperitif przed kolacją.
M: To co, idziemy? A: Tak, chodźmy. s: Dobry wieczór państwu. Mają państwo
rezerwację? Tak, dla trzech osób, ale jest nas dwoje i (jesteśmy) trochę przed
czasem. Moglibyśmy zacząć od aperitifu? s: Oczywiście, czego sobie państwo
życzą? A: Dla mnie kir. M: A ja wezmę piwo, Chimay bleue poproszę.

Bonsoir, Monsieur, Madame, une table pour vous ? – Dobry
wieczór, stolik dla państwa?
Nous avons une réservation au nom ... – Mamy rezerwację
na nazwisko...
A quel nom ? – Na jakie nazwisko?
Nous n’avons pas de réservation. – Nie mamy rezerwacji.
C’est pas grave. Suivez-moi, s’il vous plaît. – Nie szkodzi. Proszę
za mną.
Voici votre table. – Oto państwa stolik.
Je peux te payer un verre ? – Czy mogę ci postawić coś do picia?
T’as envie de boire quelque chose ? – Masz ochotę się czegoś
napić?
Jak to działa?
Odmiana czasownika nieregularnego devoir – musieć
lp. lm.
je dois [żədła] nous devons [nudəwõ]
tu dois [tüdła] vous devez [wudəwe]
il doit [ildła] ils doivent [ildław]
Odmiana czasownika nieregularnego venir – przyjść, pochodzić
lp. lm.
je viens [żəwię] nous venons [nuwənõ]
tu viens [tüwię] vous venez[wuwəne]
il vient [ilwię] ils viennent[ilwiεn]
Czas przeszły bliski – passé récent
Passé récent tworzymy przez dodanie do odmienionej formy czasownika

venir bezokolicznika poprzedzonego przyimkiem de. Ponieważ wyraża bardzo
bliską przeszłość, tłumaczymy go dodając „przed chwilą”, „dopiero”,
„właśnie”, itd.:
50
Leçon 7
Je viens de passer à la caisse. – Przed chwilą byłem w kasie.

Elle vient de m’appeler. – Właśnie do mnie dzwoniła.
Je viens d’arriver. – Dopiero przyszedłem.
Kilka popularnych wyrażeń złożonych z czasownikiem avoir
Czasownik avoir tworzy kilka bardzo popularnych wyrażeń idiomatycznych,

takich jak:
avoir faim – być głodnym

Tu as très faim ? – Jesteś bardzo głodny(a)?
avoir soif – być spragnionym
Je n’ai pas soif. – Nie chce mi się pić.
avoir l’air – wyglądać, sprawiać wrażenie
Elle a l’air très heureuse. – Wygląda na bardzo szczęśliwą.
Niektóre łączą się z przyimkiem de:
avoir envie de – mieć ochotę

J’ai envie d’un apéritif avant de dîner. – Mam ochotę na aperitif
przed obiadem.
avoir besoin de – potrzebować
J’ai besoin d’une nouvelle paire de chaussures. – Potrzebuję
nowych butów (dosł. nowej pary butów).
avoir peur de – bać się
Elle a peur du noir. – Ona boi się ciemności.
avoir l’intention de – mieć zamiar
As-tu l’intention de venir ? – Masz zamiar przyjść?
Przyjrzyjmy się, w jaki sposób przyimek de łączy się z rodzajnikami:

Rodzajniki nieokreślone
de + un = d’un np. J’ai envie d’un apéritif avant de dîner.

de + une = d’une np. J’ai besoin d’une nouvelle paire de chaussures
de + des = de np. J’ai besoin de chaussures neuves.
Rodzajniki określone
de + le = du np. Elle a peur du noir.

de + la = de la np. Spécialité de la maison.
de + les = des np. J’ai peur des chiens. – Boję się psów.
de + l’ = de l’ np. J’ai peur de l’avion. – Boję się latać
samolotem (dosł. samolotu).
Użycie zaimka y
Jedną z funkcji zaimka y jest zastępowanie okolicznika miejsca:

Tu vas au travail demain ?
Oui, j’y vais.
W przeczeniu y, stojący tuż przed czasownikiem, wskakuje pomiędzy ne i pas:

Je n’y vais pas.
Zaimka y w znaczeniu „tam” możemy użyć zawsze wtedy, gdy rozmówca

wie, o jakie miejsce chodzi:
La table est réservée pour 10h. Si tu as faim on pourrait y aller

quand même – rozmówca wie, że chodzi o restaurację, w której
zarezerwowany jest stolik.
Zaimek y występuje także w zwrotach:

On y va ? – Idziemy (w domyśle: tam)?
Allons-y ! – Chodźmy (tam)!
W powyższych przykładach nie musimy tłumaczyć dosłownie na język polski

zaimka y. Jednak jego użycie w języku francuskim jest obowiązkowe.
Potocznie
W potocznym języku, zwłaszcza gdy mówimy szybko, zdarza się często

skracanie zaimków osobowych:
52
Leçon 7
T’es à l’heure ! zamiast Tu es à l’heure !

T’as faim ? zamiast Tu as faim ?
Często omija się również pierwszy człon przeczenia:

J’ai pas faim zamiast Je n’ai pas faim.
C’est pas grave ! zamiast Ce n’est pas grave !
Ćwiczenia
1. T
u ............... (avoir) envie d’aller au théâtre ?
2. Je ................ (devoir) travailler ce week-end.
3. Ils ................. (venir) d’arriver.
4. Ils ................... (avoir) besoin de chaussures neuves.
5. Je ................... (venir) d’appeler Patricia.
2. opasuj odpowiednie wyrażenie: avoir faim, avoir soif, avoir l’air, avoir
D
peur de, avoir envie de, avoir besoin de. Zwróć uwagę na poprawną
formę przyimka de tam, gdzie jest on konieczny:
1. J
e ......................... apéro avant de dîner.
2. Tu ............................ ? Tu voudrais un café ou un thé ?
3. Il ............................. noir. Il ne sort pas le soir.
4. J’ ............................ réviser mon anglais (powtórzyć angielski).
5. Si tu ............................., on peut aller au restaurant.
6. Elle ............................. très heureuse.
3. Odpowiedz zastępując okolicznik miejsca zaimkiem y:
1. V
ous allez à Varsovie ce week-end ?
Oui, on .................................................
Non, on ................................................
2. Tu vas avec nous au concert ce soir ?
Oui, .....................................................
Non, .....................................................
1. Ça fait longtemps que tu attends ?

2. Vous avez une réservation ?
3. On y va ?
4. Je pourrais t’offrir un verre ?
5. T’as faim ?
6. On n’a pas de réservation.
a. N on, je viens de dîner.

b. A vec plaisir. J’ai envie de boire quelque chose.
c. P as du tout, je viens d’arriver.
d. C ’est pas grave. S uivez-moi, s’il vous plaît.
e. O ui, mais nous sommes un peu en retard.
f. A
llons-y !
54
Leçon 7
5. Przetłumacz:
1. P
rzepraszam za spóźnienie.
.............................................................................................
2. Jesteś punktualnie.
.............................................................................................
3. Jesteśmy trochę przed czasem.
.............................................................................................
4. Nic nie szkodzi.
.............................................................................................
5. To szkoda.
.............................................................................................
Apéritif
Picie apéritif przed posiłkiem jest we Francji bardzo popularne. Oczywiście,
nie przed tymi jedzonymi „sur le pouce” (w biegu), ale w czasie weekendu,
zwłaszcza kiedy zaprasza się przyjaciół lub przed wyjściem do restauracji.
Jeden z najpopularniejszych apéritifs to kir, białe wino z crème de cassis
czyli likierem z czarnej porzeczki. Spośród mocniejszych trunków niezwykle
popularny jest pastis, 45% alkohol na bazie anyżu, zazwyczaj podawany
z wodą.
Klucz do ćwiczeń
C’est pas grave / Ce n’est pas grave. 5. C’est dommage.
5. 1. Je m’excuse d’être en retard. 2. Tu es à l’heure. 3. Nous sommes/on est un peu en avance. 4.
5. as faim 6. a l’air 3. 1. on y va, on n’y va pas 2. j’y vais, je n’y vais pas 4. 1c. 2e. 3f. 4b. 5a. 6d.
1. 1. as 2. dois 3. viennent 4. ont 5. viens 2. 1. ai envie d’un 2. as soif 3. a peur du 4. ai besoin de
Bon appétit !
8. Bon appétit !
15 SERVEUR: – Vous désirez encore quelque chose à boire ou vous
voulez choisir le plat ?
Martin: – Moi, je suis prêt à manger quelque chose, et toi, Anna ?
Anna: – Moi aussi. Qu’est-ce que vous recommandez ce soir ?
SERVEUR: – Nous avons un excellent poulet à la provençale au
menu aujourd’hui. Ou bien, si vous préférez le poisson,
la morue à l’aïoli est la spécialité de la maison. Comme
entrée, je vous propose la salade niçoise ou les tomates
à la provençale.
Anna: – La morue me tente, et toi ?
Martin: – Moi, c’est plutôt le poulet. Et comme entrée, je vais
prendre la salade niçoise.
Anna: – Alors, moi, je prendrai les tomates.
SERVEUR: – Et comme vin je vous recommande un Côtes-de-Provence
blanc, il va très bien avec le poisson et le poulet.
Martin: – Tu voudrais du blanc, Anna ?
Anna: – Volontiers, et de l’eau, s’il vous plaît.
SERVEUR: – Comment vous trouvez la morue, Madame ?
Anna: – C ’est vraiment savoureux !
Martin: – Le poulet est aussi très bien.
SERVEUR: – Je suis ravi de l’entendre. Je peux vous proposer
un dessert ? Nous avons une délicieuse charlotte
au chocolat dans le menu.
Anna: – Oh, non, merci pour le dessert, juste un café pour moi,
un déca, s’il vous plaît.
Martin: – Alors pour moi pas de dessert non plus. Deux cafés
et l’addition s’il vous plaît.
16 Słownictwo
Vous voulez choisir le plat ? – Chcą państwo wybrać danie?
prêt(e) à... – gotowy(a) do...
moi aussi – ja też
Qu’est-ce que vous recommandez ? – Co pan poleca?
poulet (m) à la provençale – kurczak po prowansalsku
56
Leçon 8
menu (m) – zestaw volontiers – chętnie

excellent(e) – doskonały de l’eau, s’il vous plaît
aujourd’hui – dzisiaj – poproszę wodę
poisson (m) – ryba comment vous trouvez ... ?
morue (f) à l’aïoli – dorsz – tu: jak smakuje...?
w sosie aïoli (czosnkowym) savoureux(euse) – wyśmienite
la spécialité de la maison je suis ravi(e) – bardzo się
– nasza specjalność cieszę
comme entrée – na przystawkę entendre – słyszeć
salade (f) niçoise – sałatka proposer un dessert
nicejska – zaproponowac deser
tomates (f.pl) à la provençale délicieux(euse) – pyszny(a)
– pomidory déca (m) – kawa bezkofeinowa
po prowansalsku (skrót od: café décaféiné)
tenter – kusić l’addition, s’il vous plaît –
vin (m) blanc – białe wino poproszę o rachunek
Tłumaczenie
Smacznego! S: Życzą sobie państwo jeszcze coś do picia, czy chcą państwo
wybrać danie? M: Ja jestem gotów coś zjeść, a ty, Aniu? A: Ja też. Co pan dziś
poleca? S: Mamy dziś doskonałego kurczaka po prowansalsku w zestawie.
Lub, jeśli wolicie państwo rybę, naszą specjalność: dorsz w sosie aïoli.
Jako przystawkę polecam sałatkę nicejską lub pomidory po prowansalsku.
A: Ten dorsz mnie kusi, a ciebie? M: Mnie raczej kurczak. A jako przystawkę
wezmę sałatkę nicejską. A: W takim razie ja wezmę pomidory. S: Jeśli chodzi
o wino, polecam białe Côtes-de-Provence, świetnie pasuje do ryby i kurczaka.
M: Chciałabyś białego wina, Aniu? A: Chętnie, i poproszę wodę. S: Jak pani
smakuje dorsz? A: Wyśmienity! M: Kurczak też jest bardzo dobry. S: Bardzo
się cieszę (dosł. że to słyszę). Czy mogę państwu zaproponować deser? Mamy
pyszną czekoladową charlotte w zestawie. A: O nie, ja dziękuję za deser, dla
mnie tylko kawa, bezkofeinową poproszę. M: W takim razie ja też bez deseru.
Dwie kawy i rachunek poproszę.

Je peux vous proposer quelque chose à boire ? – Czy mogę
państwu zaproponować coś do picia?
Vous avez choisi ? – Czy już państwo wybrali?
Bon appétit !
Qu’est-ce que je vous sers ? – Co podać?

le plat du jour – danie dnia
la formule / le menu – zestaw
choisir à la carte – wybierać z karty
la carte des vins – karta win
Où sont les toilettes ? – Gdzie jest toaleta?
service compris / non compris – serwis wliczony / nie wliczony
laisser un pourboire – zostawić napiwek
Jak to działa?
Odmiana czasownika nieregularnego pouvoir – móc
lp. lm.
je peux [żəpø] nous pouvons [nupuwõ]
tu peux [tüpø] vous pouvez [wupuwe]
il peut [ilpø] ils peuvent [ilpœw]
Odmiana czasownika nieregularnego vouloir – chcieć
lp. lm.
je veux [żəwø] nous voulons [nuwulõ]
tu veux [tüwø] vous voulez [wuwule]
il veut [ilwø] ils veulent [ilwœl]
Użycie rodzajników
Rodzajniki cząstkowe (articles partitifs)

W języku francuskim, oprócz rodzajników nieokreślonych (patrz: Lekcja 1)
i określonych (patrz: Lekcja 3), istnieją również rodzajniki cząstkowe: du,
de la, de l’, des.
58
Leçon 8
Poprzedzają one rzeczowniki niepoliczalne, np. de l’eau (woda) lub du vin

(wino) – w obu przypadkach nie określamy ilości.
Możemy powiedzieć również:
Il faut acheter du café. – Trzeba kupić kawę. – nie określamy
ile kawy należy kupić.
Warto pamiętać, że niepoliczalne są nie tylko artykuły spożywcze, ale także

rzeczowniki abstrakcyjne, takie jak np.:
chance (f) – szczęście, bruit (m) – hałas, énergie (f) energia:
Tu as de la chance ! – Masz szczęście!
Il y a du bruit dans la rue. – Na ulicy jest hałas.
Elle a de l’énergie ! – Ma energię!
Rodzajniki nieokreślone (articles indéfinis)

W odniesieniu do rzeczowników niepoliczalnych możemy w uzasadnionych
przypadkach użyć także rodzajników nieokreślonych. Pełnią one wtedy
faktycznie funkcję liczebnika, np.:
un café, s’il vous plaît – jedną kawę proszę – chodzi oczywiście

o jedną filiżankę kawy.
deux thés, s’il vous plaît – dwie herbaty, poproszę
Jednak zazwyczaj aby sprecyzować ilość rzeczownika niepoliczalnego, należy

dodać określenie typu:
un verre de rouge – kieliszek czerwonego wina
une bouteille d’eau – butelka wody
un kilo de sucre – kilo cukru
Kilka popularnych określeń ilości:
une tasse de café (thé) – filiżanka kawy (herbaty)

– une tasse to również kubek
un morceau de sucre – kostka cukru – we Francji do kawy
i herbaty używa się głównie cukru w kostkach. Cukru sypkiego
(sucre en poudre) używa się raczej do ciast itp.
un morceau de pain / de gâteau – kawałek chleba / ciasta
une tranche de jambon – plasterek szynki
Bon appétit !
une boîte de coca / bière – puszka coca-coli / piwa

une coupe de champagne – kieliszek szampana
un paquet de cigarettes – paczka papierosów
un pichet de vin – karafka wina (w restauracji)
Rodzajniki określone (articles définis)

Znaczenie rodzajnika określonego można tu porównać do polskich zaimków
wskazujących ten, ta, to. Użyjemy ich bowiem wtedy, gdy mówimy
o przedmiotach, osobach, zjawiskach, o których była już wcześniej mowa,
lub rozmówca wie, o czym mówimy, np.:
Je vous recommande la salade niçoise.

La morue me tente.
Je prends les tomates comme entrée.
Mowa o potrawach, które widnieją w karcie, lub które wcześniej polecał nam kelner.
Moi aussi – Moi non plus – Moi si/Moi au contraire

– Moi non/Pas moi
Moi aussi znaczy „ja też” i może być użyte jedynie po zdaniu twierdzącym:
J’aime bien le vin rouge. Moi aussi.
Po zdaniu w formie przeczącej musimy użyć moi non plus – „ja też nie”:
Je n’aime pas le champagne. Moi non plus.
Moi si lub moi au contraire użyjemy, gdy nie zgadzamy się z przedmówcą,
wyrażającym swój stosunek negatywny do czegoś, np.:
Je n’aime pas la bière. Moi au contraire. (A ja wręcz przeciwnie.)
Je ne prends pas de dessert, et toi ? Moi si. (A ja tak.)
Moi si i moi au contraire będziemy zatem używać po zdaniu przeczącym, zaś

moi non lub pas moi, po zdaniu twierdzącym:
J’aime bien la viande. Pas moi / Moi non. (A ja nie.)
60
Leçon 8
Ćwiczenia
1. E
st-ce que je .................... (pouvoir) vous proposer quelque chose
à boire ?
2. Vous .................... (vouloir) choisir le plat ?
3. Qu’est-ce que vous ...................... (choisir) comme entrée ?
4. Je ..................... (ne pas prendre) de dessert.
5. Tu .................... (vouloir) du blanc ou du rouge ?
2. ybierz odpowiedź: moi aussi – moi non plus – moi si/moi au

W
contraire – moi non/pas moi
1. J
e ne prends pas de dessert. ......................., juste un café.
2. J’aime bien le chocolat. ......................., je préfère le salé.
3. Je n’aime pas les fruits de mer (owoce morza).
................................, j’adore surtout les moules (mule).
4. J’ai besoin de vacances. ........................., j’ai envie de partir.
3. Wstaw odpowiedni rodzajnik:
1. T
u peux acheter ... thé ?
2. Je veux bien ... eau, s’il vous plaît.
Bon appétit !
3. J’ai ... frère et ... soeur (siostrę i brata).
4. Je déteste ... moules.
5. Tu veux ... verre de rouge ?
6. Vous prenez ... menu ou ... carte ?
4. Ułóż dialogi z poniższych zdań:
Dialogue 1 :
a. V oici votre table. V
ous désirez un apéritif avant de manger ?
b. E t le plat, vous voulez choisir maintenant ?
c. B onsoir monsieur, madame. Avez-vous une réservation ?
d. V olontiers, on va prendre un kir et un pastis, s.v.p.
e. Oui, on a très faim.
f. O
ui, pour deux personnes, au nom de Delacour.
Dialogue 2 :
a. V oici le dessert et le café.
b. A lors servez-nous le poulet et un pichet de rouge, s.v.p.
c. V oici la carte. Si je peux vous recommander, le poulet à la
provençale est notre spécialité.
d. C omment vous trouvez le poulet ?
e. Alors, deux crèmes brûlées et deux cafés, s.v.p.
f. C
’est délicieux.
g. M erci, et l’addition s’il vous plaît.
h. J e suis ravi de l’entendre. Comme dessert, je vous propose la
crème brûlée.
62
Leçon 8
Faux amis
Faux amis – czyli fałszywi przyjaciele, to słowa lub całe wyrażenia, które choć
na pozór brzmią podobnie do znanych nam z języka polskiego, mogą nas
czasem zmylić. Przykładem takiego fałszywego przyjaciela jest francuska
charlotte, która nie ma nic wspólnego z polską szarlotką. Charlotte to deser na
zimno, na bazie owoców otoczonych biszkoptami. Może być również zrobiona
z fromage blanc (dosł. ser biały, ale w rzeczywistości to kolejny fałszywy
przyjaciel) podobnego do serka homogenizowanego, wtedy przypomina nieco
sernik na zimno.
Klucz do ćwiczeń
a d b e Dialogue 2: c b d f h e a g
moi si/ moi au contraire 4. moi aussi 3. 1 du 2 de l’ 3 un, une 4 les 5 un 6 le, la 4. Dialogue 1: c f
1. 1 peux 2 voulez 3 choisissez 4 ne prends pas 5 veux 2. 1. moi non plus 2. moi non/pas moi 3.
A l’aéroport
9. A l’aéroport
17 Anna: – Bonjour Monsieur, à quelle heure commence
l’enregistrement pour Bruxelles ?
Employé: – Bonjour Madame. Pour Bruxelles... c’est déjà ouvert.
Puis-je avoir votre billet s.v.p. ?
Anna: – J’ai un billet électronique. Mon numéro de réservation
est PV32QRG.
Employé: – Merci. Votre passeport, s.v.p.
Anna: – J’ai ma carte d’identité, ça va ?
Employé: – Sans problème. Avez-vous des bagages à faire enregistrer ?
Anna: – Oui, j’ai une valise.
Employé: – Mettez-la ici, s’il vous plaît. 14 kilos, ça va, merci. Et ça ?
Anna: – C ’est mon bagage à main.
Employé: – Je suis désolé mais c’est trop grand. Vous devez l’enregistrer.
Anna: – Bon, d’accord.
Employé: – Merci, Madame. Voici votre carte d’embarquement.
C’est la porte numéro 18.
Anna: – Merci, Monsieur. Est-ce que le vol est à l’heure ?
Employé: – Non, je suis désolé mais il y a 30 minutes de retard.
Le départ est prévu à 17h30.
Anna: – Et il est quelle heure maintenant ?
Employé: – 15h15.
Anna: – Merci, Monsieur. Au revoir.
Employé: – Au revoir, Madame. Bon voyage.
18 Słownictwo
à quelle heure (f) – o której j’ai un billet électronique
godzinie – mam bilet elektroniczny
commencer – zaczynać mon numéro (m) de
enregistrement (m) – odprawa réservation – mój numer
c’est déjà ouvert – już otwarte rezerwacji
avoir – mieć votre passeport (m), s.v.p.
puis-je avoir ... ? – czy mogę – pański/pani paszport
prosić...? proszę
64
Leçon 9
ma carte (f) d’identité porte (f) – drzwi, tu: przejście,

– mój dowód osobisty bramka
sans problème – bez problemu, vol (m) – lot
oczywiście à l’heure – punktualny,
bagage (m) à faire enregistrer punktualnie
– bagaż do nadania retard (m) – opóźnienie
valise (f) – walizka départ (m) – odlot
bagage à main – bagaż prévu(e) – przewidziany(a)
podręczny il est quelle heure
mettre – kłaść, położyć maintenant ? – która jest
je suis désolé(e) – przykro mi teraz godzina?
trop grand(e) – za duży(a) au revoir – do widzenia
devoir – musieć bon voyage (m) – miłej
carte (f) d’embarquement podróży
– karta pokładowa
Tłumaczenie
Na lotnisku. A: Dzień dobry panu. O której zaczyna się odprawa do Brukseli?
E: Dzień dobry pani. Do Brukseli... już otwarte. Czy mogę prosić pani bilet?
A: Mam bilet elektroniczny. Mój numer rezerwacji to PV32QRG. E: Dziękuję.
Poproszę pani paszport. A: Mam dowód osobisty. Może być? E: Oczywiście
(dosł. bez problemu). Ma pani jakiś bagaż do nadania? A: Tak, mam walizkę.
E: Proszę położyć ją tutaj. 14 kilo. W porządku, dziękuję. A to? A: To jest
mój bagaż podręczny. E: Przykro mi, ale jest za ciężki. Musi go pani nadać.
A: Dobrze (dosł. zgoda). E: Dziękuję pani. Oto pani karta pokładowa. Bramka
numer 18. A: Dziękuję panu. Czy samolot odleci punktualnie? E: Przykro mi,
ale ma 30 minut spóźnienia. A: A która jest teraz godzina? E:15.15. A: Dziękuję
panu. Do widzenia. E: Do widzenia pani. Miłej podróży.

arrivée (f) – przylot
hall (m) de départs / d’arrivées – terminal odlotów / przylotów
Votre bagage est trop lourd. – Pański bagaż jest za ciężki.
Vous devez payer un supplément. – Musi pan(i) zapłacić
za nadbagaż.
Un siège côté hublot ou côté couloir ? – Miejsce przy oknie
czy przy przejściu?
A l’aéroport
De quelle porte part l’avion ? – Którą bramką do samolotu?

(dosł. z której bramki odlatuje samolot?)
Il y a combien de retard ? – Ile [samolot] ma opóźnienia?
A quelle heure part l’avion ? – O której odlatuje samolot?
Le vol est annulé. – Lot jest odwołany.
Jak to działa?

mettre – kłaść, położyć, włożyć
lp. lm.
je mets [żəmε] nous mettons [numεtõ]
tu mets [tümε] vous mettez [wumete]
il met [ιlmε] ils mettent [ilmεt]
Czasownik mettre, oprócz dosłownego znaczenia (kłaść, wkładać), np. mettre

le portefeuille dans le sac (włożyć portfel do torby), mettre un manteau
(włożyć płaszcz), un chapeau (kapelusz), występuje w wielu popularnych
zwrotach, np.:
mettre la table – nakrywać do stołu

mettre du parfum – perfumować (się)
mettre du sucre – słodzić
mettre du temps à faire qch – potrzebować ileś czasu
na zrobienie czegoś, np.
Tu mets combien de temps pour arriver au travail ?
– Ile czasu zajmuje ci dojazd do pracy?
Pytanie o godzinę
Pytanie o godzinę, podobnie jak wszystkie pytania w języku francuskim,

możemy zadać na kilka sposobów:
66
Leçon 9
Quelle heure il est ? – Która godzina?

Il est quelle heure ?
Quelle heure est-il ?
Odpowiedź będzie się zawsze zaczynała od: il est ...
Uwaga: jeśli chcemy zadać to pytanie osobie, której nie znamy, np. na ulicy,
powiemy:
Excusez-moi, Monsieur, vous avez l’heure, s.v.p. ?
W różnych sytuacjach usłyszymy również pytanie à quelle heure... ?

– o której godzinie ...?
À quelle heure commence l’enregistrement ?

À quelle heure part l’avion ?
Odpowiemy:
À 15h00.
Przynależność i zaimki dzierżawcze
Przynależność w języku francuskim możemy wyrażać na kilka sposobów:
1. przy pomocy przyimka de:

C’est une amie de Monique. – To przyjaciółka Moniki.
2. przy pomocy przyimka à:

C’est à qui ? C’est à Marie. – Czyje to? Marysi.
Jest to forma bardziej potoczna.
3. przy pomocy zaimków dzierżawczych:
lp. lm.
mon, ma, mes notre, nos
ton, ta, tes votre, vos
son, sa, ses leur, leurs
A l’aéroport
np.
mon père (mój ojciec), ma mère (moja matka),
mes parents (moi rodzice);
ton passeport (m), ta carte d’identité (f),
tes papiers (m.pl) – dokumenty;
notre avion (m), notre place (f), nos billets (m.pl);
leur bagage (m), leur valise (f), leurs passeports (m.pl).
Uwaga!
Pamiętajmy, że w przeciwieństwie do języka polskiego, rodzaj zaimka dzierżaw-
czego jest zawsze uzależniony od rodzaju rzeczownika, który określa, np.:
son travail (m) może znaczyć jego praca lub jej praca
sa carte (f) d’identité – jego lub jej dowód osobisty
ses vacances (f.pl) – jego lub jej wakacje
W języku polskim można powiedzieć:

Bierzesz (swój) samochód?
Po francusku, zaimek dzierżawczy jest zawsze zgodny z występującym

przed nim zaimkiem osobowym:
Tu prends ta voiture ?
Wymowa
Z uwagi na wymowę, dla rzeczowników rodzaju żeńskiego zaczynających
się od samogłoski stosujemy w liczbie pojedynczej zaimki rodzaju męskiego:
mon, ton, son, np.:
mon amie (f) – moja przyjaciółka

ton université (f) – twój uniwersytet
Pomiędzy zaimkiem przymiotnym dzierżawczym i rzeczownikiem

zaczynającym się od samogłoski zawsze powstaje liaison:
son avion (m) – twój samolot
ses amis (m.pl) – ich przyjaciele
nos enfants (m.pl) – nasze dzieci
68
Leçon 9
Quel, quelle, quels, quelles...?
Pomimo identycznej wymowy, użycie zaimków pytających quel, quelle, quels,

quelles nie jest dowolne, zależy bowiem od rodzaju i liczby określanego
rzeczownika, np.:
Quel est le nom de ton père ? – r. męski, lp.

Quelle heure est-il ? – r. żeński, lp.
Quels sont vos loisirs (hobby) préférés ? – r. meski, lm.
Quelles sont les professions à la mode (modne) ?– r. żeński, lm.
Ćwiczenia
1. Wybierz prawidłowy adjectif possessif:
1. O ù sont nos / leur /son passeports ?

2. Ta / ton / leurs billet est déjà réservé.
3. Jean-Pierre cherche ton / sa / son carte d’identité.
4. Marc et Anne ont trois valises. Leurs / Notre / Leur valises sont
toutes bleues.
5. Vous partez ce soir. Vos / Nos / Votre numéro de vol c’est AV 317.
6. Marie a un bagage à main. Son / Sa / Ses bagage est trop lourd.
2. Wstaw odpowiednią formę czasownika mettre.
1. V
ous ................... votre valise ici, s.v.p.
2. Elle ............... souvent un chapeau. Elle est très élégante.
3. Tu ................ combien de temps pour rentrer chez toi ?
4. Je ne ............ pas de sucre.
5. Les enfants ................... la table.
A l’aéroport
3. Podkreśl prawidłowy zaimek pytający.
1. Q
uel / quelle est votre numéro de portable ?
2. Quel / quelle est leur adresse à Paris ?
3. A quelle / quel heure part l’avion ?
4. Quel / quelle est votre nom s.v.p. ?
5. Quels / quelles sont tes projets pour les vacances ?
6. Quel / quelle est votre profession ?
4. Dokończ zdania używając zwrotów en avance, à l’heure, en retard.
J’ai rendez-vous à une heure:
1. Il est maintenant une heure vingt – je suis …………….
2. Il est une heure moins le quart – je suis ……………….
3. Il est une heure pile (punkt) – je suis ……………………
5. Przetłumacz zdania.
1. J
ej lot jest odwołany.
.............................................................................................
2. Ich samolot ma dwie godziny opóźnienia.
.............................................................................................
70
Leçon 9
3. Ile lat ma jego przyjaciółka?
.............................................................................................
4. Odprawa zaczyna się o 18.00.
.............................................................................................
Paryskie lotniska
W Paryżu funkcjonują trzy lotniska. Największe, Roissy – Charles de Gaulle,
obsługuje większość lotów międzykontynentalnych. Do Roissy najłatwiej dojechać
kolejką RER, linią B, direction Aéroport Charles de Gaulle. Cena biletu w jedną
stronę to 8,40 €. Uwaga: do portu najłatwiej dostać się z Châtelet-les-Halles. Na
dojazd trzeba liczyć ok. 50 minut. Orly obsługuje głównie połączenia kontynentalne.
Njwygodniej dojechać na lotnisko tzw. Orlybusem. Z Placu Denfert-Rocherau jedzie
się ok. 30 min. Bilet kosztuje 6,30 €. Najnowsze i najdalej od Paryża położone
lotnisko, Beauvais, obsługuje tzw. tanie linie lotnicze. Na Beauvais dowiozą nas
specjalne autobusy kursujące z Porte Maillot, cena biletu to 13 €.
Klucz do ćwiczeń
4. L’enregistrement commence à 18h00.
5. 1. Son vol est annulé. 2. Leur avion a deux heures de retard. 3. Quel âge a son amie ?
3. 1. quel 2. quelle 3. quelle 4. quel 5. quels 6. quelle 4. 1. en retard 2. en avance 3. à l’heure
1. 1. nos 2. ton 3. sa 4. leurs 5. votre 6. son 2. 1. mettez 2. met 3. mets 4. mets 5. mettent
A la banque
10. A la banque

19 Employé: – Bonjour Madame, qu’est-ce que je peux faire pour vous ?
Anna: – Bonjour Monsieur. Je voudrais ouvrir un compte, s.v.p.
Employé: – Bien sûr, il me faut votre pièce d’identité et un
justificatif de domicile.
Anna: – J’ai ma quittance de loyer, ça va ?
Employé: – Oui. Souhaitez-vous ouvrir un compte chèque ou un
compte épargne ?
Anna: – Quelle est la différence ?
Employé: – Le compte chèque ne vous rapporte pas d’intérêt tandis
que le compte épargne vous permet de faire fructifier
votre argent.
Anna: – Est-ce qu’il faut résider en Belgique pendant une durée
minimum pour ouvrir un compte épargne ?
Employé: – Non, vous pouvez l’ouvrir pour un séjour de courte
durée, inférieur à trois mois. Vous pensez rester
combien de temps ?
Anna: – Justement, je ne sais pas encore, je viens de commencer
ma période d’essai de trois mois ici, à Bruxelles.
Employé: – Dans ce cas, je vous propose le compte Flexi, il est facile
à l’usage, et disponible pratiquement tout de suite.
Vous disposez aussi d’une carte de débit et d’un chéquier.
Anna: – Parfait. Est-ce que les virements internationaux sont payants ?
Employé: – Non, si vous connaissez le code IBAN de l’autre banque.
Vous pouvez aussi faire toutes les opérations sur internet.
20 Słownictwo
à la banque – w banku justificatif (m) de domicile
employé (m) de banque – poświadczenie adresu
– pracownik banku pobytu
ouvrir un compte – otworzyć quittance (f) de loyer
konto – rachunek za czynsz
pièce (f) d’identité souhaiter – życzyć (sobie)
– dokument tożsamości
72
Leçon 10
compte (m) chèque dans ce cas – w takim razie

– rachunek bieżący facile à l’usage – łatwy
compte (m) épargne w użyciu
– rachunek oszczędnościowy disponible – do dyspozycji
rapporter de l’intérêt disposer de – dysponować,
– przynosić zyski / procent mieć
faire fructifier – pomnażać pratiquement – praktycznie
argent (m) – pieniądze tout de suite – natychmiast,
résider – pozostawać, od razu
przebywać (oficjalnie) carte (f) de débit – karta
séjour (m) – pobyt debetowa
de courte durée – krótki, chéquier (m) – książeczka
krótkotrwały czekowa
inférieur à ... – mniejszy od... virement (m) international
rester – zostać, przebywać – przelew międzynarodowy
combien de temps ? – ile czasu?, autre – inny, drugi (tu: ten,
jak długo? któremu robi pani przelew)
justement – właśnie opération (f) bancaire
période (f) d’essai – okres próbny – operacja bankowa
mois (m) – miesiąc sur internet – przez internet
Tłumaczenie
W banku. E: Dzień dobry, czym mogę pani służyć? A: Dzień dobry. Chciałabym
otworzyć konto. E: Oczywiście, potrzebny mi będzie pani dowód osobisty
i poświadczenie adresu pobytu. A: Mam rachunek za czynsz, może być? E: Tak.
Życzy pani sobie otworzyć rachunek bieżący czy rachunek oszczędnościowo-
rozliczeniowy? A: Jaka jest różnica? E: Rachunek bieżący nie przynosi pani
zysku, natomiast konto oszczędnościowe pozwala pomnażać pani pieniądze.
A: Czy wymagany jest jakiś minimalny czas pobytu w Belgii, aby otworzyć
konto oszczędnościowe? E: Nie, może je pani otworzyć przy krótkim pobycie,
krótszym niż trzy miesiące. Jak długo zamierza pani zostać? A: Nie wiem jeszcze,
dopiero zaczęłam okres próbny tutaj, w Brukseli. E: W takim razie, proponuję
pani konto Flexi, jest proste w obsłudze, i dostępne praktycznie od zaraz.
Dysponuje pani także kartą debetową i książeczką czekową. A: Doskonale. Czy
przelewy międzynarodowe są płatne? E: Nie, jeśli zna pani kod IBAN [tego
drugiego] banku. Może pani także robić wszystkie operacje przez internet.
A la banque

un billet de 10 € – banknot 10 €
Je voudrais changer ... – chciałbym rozmienić...
une pièce de 50 cents (centimes) – moneta 50 centów (Francuzi
wciąż uzywają słowa „centime”)
Avez-vous de la monnaie ? – Czy ma pani drobne?
Je n’ai pas de monnaie. – Nie mam drobnych.
un DAB – distributeur automatique de billets de banque – bankomat
retirer de l’argent – wypłacić pieniądze
mettre de l’argent sur le compte – wpłacić pieniądze na konto
épargner / économiser / mettre de côté – oszczędzać
payer avec une carte / par chèque – płacić kartą / czekiem
payer en espèces / en liquide – płacić gotówką
Jak to działa?
Tout, toute, tous, toutes w funkcji przymiotników
Zaimki nieokreślone w liczbie pojedynczej – tout (m), toute (f) – poprzedzane

rodzajnikiem, zaimkiem dzierżawczym lub wskazującym, tłumaczymy jako
cały, cała, np.:
tout ce travail pour rien – cała ta praca na nic

toute ma famille – cała moja rodzina
toute la journée / matinée / soirée – cały dzień / ranek / wieczór
Uwaga:
tout mon argent – wszystkie pieniądze – po francusku pieniądze
są w liczbie pojedynczej rodzaju męskiego.
tout le monde znaczy – wszyscy (nie: cały świat)
W liczbie mnogiej zaś – tous (m), toutes (f)– powiemy wszyscy, wszystkie, np.:
tous les livres – wszystkie książki
tous mes amis – wszyscy moi przyjaciele
toutes ces questions – wszystkie te pytania
74
Leçon 10
Nieregularne tworzenie liczby mnogiej rzeczowników
Rzeczowniki rodzaju męskiego zakończone w lp. na -al w lm. kończą się

na -aux, np.:
cheval (koń) – chevaux,
idéal (ideał) – idéaux
wyjątki: bal – bals, carnaval – carnavals, festival – festivals
Niektóre rzeczowniki rodzaju męskiego zakończone w lp. na -ail w lm. kończą

się na -aux, np.:
travail – travaux
vitrail (witraż) – vitraux
Jednak większość w liczbie mnogiej przyjmuje -s np.:
rail (tor, szyna) – rails, évantail (wachlarz) – évantails
Rzeczowniki obu rodzajów zakończone w lp. na -au lub -eau w lm. kończą się
na -aux lub -eaux, np.:
r. męski: chapeau (kapelusz) – chapeaux
r. żeński: eau (woda) – eaux
Rzeczowniki rodzaju męskiego zakończone w lp. na -eu w lm. kończą się

na -eux, np.:
cheveu (włos) – cheveux
jeu (gra) – jeux
wyjątek: pneu (opona) – pneus
Niektóre rzeczowniki rodzaju męskiego zakończone w lp. na -ou w lm. kończą

się na -oux, np.:
bijou (biżuteria) – bijoux
chou (kapusta) – choux
genou (kolano) – genoux
Jednak większość w liczbie mnogiej przyjmuje -s, np.:

trou (dziura) – trous, clou (gwóźdź) – clous
A la banque
Tworzenie pytań
Pytania w języku francuskim możemy tworzyć na kilka sposobów:

przez intonację, przy pomocy est-ce que oraz przez inwersję.
Où vous habitez ? – pytanie przez intonację

Où est-ce que vous habitez ?
Où habitez-vous ?
Wszystkie powyższe sposoby są poprawne. Warto jednak pamiętać,

że należą do różnych rejestrów językowych. Pytanie przez intonację należy
do rejestru najbardziej potocznego. Inwersja zaś jest najbardziej elegancka.
Pytania z est-ce que należą do rejestru „środkowego”.
W potocznym języku mówionym dozwolona jest spora dowolność, jednak
pisząc będziemy używali formy eleganckiej – inwersji.
Jeśli podmiot nie jest wyrażony przy pomocy zaimka osobowego, zaimek
musi pojawić się w inwersji:
Caroline est très contente.
Caroline est-elle contente ?
Przyjrzyjmy się jeszcze kilku przykładom:

Souhaitez-vous ouvrir un compte ?
Vous pensez rester combien de temps ?
Est-ce que les virements internationaux sont payants ?
W ten sposób możemy zadawać wszystkie pytania:

Quand est-ce que vous partez ? – kiedy?
Combien il y a de retard ? – ile?
Est-ce que vous êtes Français ? – czy?
Qu’est-ce que vous aimez ? – co?
Qui va avec moi au ciné ce soir ? – kto?
Avec qui partez-vous ? – z kim?
Pourquoi tu ne sors pas avec nous ? – dlaczego?
Uwaga: odpowiedź na pourquoi ? zaczynamy od parce que...

Parce que je n’ai pas le temps. – Ponieważ (dosł. bo) nie mam czasu.
76
Leçon 10
Cwiczenia
1. Wstaw tout, toute, tous lub toutes:
1. E
lle est en contact avec ....... ses amies à l’étranger (za granicą).
2. J’ai envie de rester au lit (w łóżku) ........... la matinée.
3. ........... le monde vient à 19h00.
4. Tu prends ........... ton argent ?
2. Stwórz poprawną formę liczby mnogiej rzeczownika w nawiasie:
1. I l aime beaucoup les ............... (cheval).
2. Attention ! Il y a des ................ (travail). – prace remontowe.
3. J’aime bien les ............... (festival) de films.
4. Elle porte trop de ............. (bijou).
5. Tu aimes les ............ (jeu) de hasard ?
6. J’adore les ................ (vitrail) de la Sainte Chapelle.
3. Zadaj właściwe pytanie:
1. ............................................................................
Parce que je dois travailler.
2. ............................................................................
On part samedi.
A la banque
3. ............................................................................
J’y vais avec mes parents.
4. ............................................................................
Nous habitons à Montreuil.
5. ............................................................................
Oui, j’y vais demain.
4. Zadaj pytanie w formie inwersji:
1. T
u as quel âge ?
.............................................................................................
2. Où est-ce que vous allez ?
.............................................................................................
3. Marie part avec vous ?
.............................................................................................
5. zupełnij dialog: autre, combien, sur, ouvrir, période, virements, sais,

U
cas, payants, viens, toutes, disponible, connaissez
- Je voudrais .............. (1) un compte.
- Vous rester ...................(2) de temps en France ?
- Je ne ..........(3) pas encore. Je .............(4) de commencer ma
................(5) d’essai de trois mois.

78
Leçon 10
- Dans ce .......(6), je vous propose le compte Bleu, il est
....................(7) tout de suite.
- Les ..................(8) internationaux sont ....................(9) ?
- Non, si vous ................(10) le code Iban de l’............(11)
banque. Vous pouvez aussi faire .............(12) les opérations .......
(13) internet.
6. Jak powiesz?
1. P łacę kartą / gotówką.

2. Nie mam drobnych.
3. Szukam bankomatu.
4. Chciałbym rozmienić banknot 50 €.
5. Życzy pan sobie podjąć wszystkie pieniądze?
Czeki
We Francji wciąż niezwykle popularną formą płatności są czeki. Powszechne
jest posługiwanie się nimi nie tylko między znajomymi, są. formą pożyczania
pieniędzy, ale także w supermarkecie, nawet jeśli za osobą wypełniającą czek
stoi długa kolejka do kasy.
Klucz do ćwiczeń
11 autre, 12 toutes, 13 sur.
combien, 3 sais, 4 viens, 5 période, 6 cas, 7 disponible, 8 virements, 9 payants, 10 connaissez,
tu y vas ? 4. 1. Quel âge as-tu ? 2. Où allez-vous ? 3. Marie part-elle avec vous ? 5. 1 ouvrir, 2
partez ? 3. Avec qui tu y vas ? 4. Où est-ce que vous habitez ? 5. Tu y vas demain ? / Est-ce que
3. Przykładowe odpowiedzi: 1. Pourquoi tu n’y vas pas avec nous ? 2. Quand est-ce que vous
1. 1. toutes 2. toute 3. tout 4. tout 2. 1. chevaux 2. travaux 3. festivals 4. bijoux 5. jeux 6. vitraux
Au téléphone
11. Au téléphone
21 Secrétaire: – S
ociété TransMonde, bonjour !
Patricia: – A llô ! Bonjour Madame. Je voudrais parler à madame
Anna Grajek, s’il vous plaît.
Secrétaire: – O
ui, madame. C’est de la part de qui ?
Patricia: – C ’est de la part de Patricia Delacour.
Secrétaire: – N
e quittez pas, madame. Je vous la passe. (Patricia
entend une musique) Je suis désolée mais la ligne est
occupée. Pouvez-vous patienter un moment ?
Patricia: – O ui, sans problème.
Secrétaire: – C ’est toujours occupé. Vous voulez rappeler dans
quelques instants ? Vous avez son numéro de poste ?
Patricia: – O h, je ne sais pas... Peut-être, je pourrais laisser un message ?
Secrétaire: – B ien sûr, madame. Je vous écoute.
Patricia: – D ites à madame Grajek, s’il vous plaît, de me rappeler
sur mon portable dès qu’elle sera disponible.
Secrétaire: – B ien sûr, madame. Madame Grajek a votre numéro GSM ?
Patricia: – O ui, mais je peux vous le laisser „au cas où”.
C’est en France donc l’indicatif du pays, c’est 33
et ensuite 616 04 83 76.
Secrétaire: – J e répète : 33 pour la France 616 04 83 76.
Patricia: – C ’est bien ça ! Merci madame.
Secrétaire: – M erci, bonne journée, madame.
Patricia: – A vous aussi, au revoir.
22 Słownictwo
Je voudrais parler à ... – Chciałbym rozmawiać z...
C’est de la part de qui ? – Kogo mam zapowiedzieć? / Kto mówi?
C’est de la part de ... – Mówi.../... przy telefonie.
Ne quittez pas, je vous le/la passe. – Chwileczkę, już łączę
(dosł. już go/ją przekazuję).
la ligne est occupée – linia jest zajęta
patienter un moment – zaczekać chwilę
toujours – zawsze; tu: wciąż, ciągle
80
Leçon 11
rappeler dans quelques instants – zadzwonić za kilka minut

le numéro de poste – numer wewnętrzny
laisser un message – zostawić wiadomość
je vous écoute – słucham
rappeler sur mon portable – zadzwonić na mój telefon komórkowy
votre numéro de téléphone – pana(i) numer telefonu
au cas où – na wszelki wypadek
l’indicatif du pays – numer kierunkowy kraju
ensuite – następnie
répéter – powtórzyć
Tłumaczenie
Przez telefon: S: Spółka TransMonde, dzień dobry. P: Halo! Dzień dobry pani.
Chciałabym rozmawiać z panią Anną Grajek. S: Tak, proszę pani. Kogo mam
zapowiedzieć? P: Mówi Patricia Delacour. S: Chwileczkę, już łączę (Patrycja
słyszy muzykę). Niestety, linia jest zajęta, czy może pani chwilę zaczekać? P: Tak,
oczywiście. S: Ciągle jest zajęte. Czy zechce pani zadzwonić za kilka minut?
Ma pani jej numer wewnętrzny? P: Oj, nie wiem... Może mogłabym zostawić
wiadomość? S: Oczywiście, proszę pani, słucham. P: Proszę powiedzieć pani
Grajek, aby zadzwoniła na mój telefon komórkowy, jak tylko będzie wolna.
S: Tak, oczywiście. Czy pani Grajek ma pani numer telefonu komórkowego?
P: Tak, ale mogę podać (dosł. zostawić) na wszelki wypadek. To we Francji,
więc numer kierunkowy to 33, a następnie 616 04 83 76. S: Powtórzę: numer
kierunkowy do Francji 33, a następnie 616 04 83 76. P: Właśnie tak. Dziękuję
pani. S: Dziękuję, życzę pani miłego dnia. P: Ja pani również, do widzenia.

Pourrais-je parler à ... ? – Czy mógłbym rozmawiać z...?
Il n’est pas là pour l’instant / en ce moment. – Nie ma go w tej chwili.
Le poste ne répond pas. – Numer wewnętrzny nie odpowiada.
Il est déjà en communication. – Rozmawia właśnie przez telefon.
Le poste est (sonne) occupé. – Numer wewnętrzny jest zajęty.
Qui est à l’appareil ? – Kto mówi? (dosł. kto jest przy telefonie?)
C’est ... à l’appareil ? – Mówi... (dosł.... przy telefonie).
Je vous entends très mal, pouvez-vous parler plus fort, s’il vous
plaît. – Bardzo słabo pana(nią) słyszę, czy mógłby pan(i)
mówić trochę głośniej.
Au téléphone
Je vais prendre vos coordonnées / votre numéro de téléphone.

– Wezmę pana(i) namiary / pana(i) numer telefonu.
Je vais essayer de rappeler plus tard. – Spróbuję zadzwonić później.
Essaie de me joindre sur mon portable. – Spróbuj mnie złapać
na komórkę.
Jak to działa?

dire – powiedzieć, mówić
lp. lm.
je dis [żədi] nous disons [nudizõ]
tu dis [tüdi] vous dites [wudit]
il dit [ildi] ils disent [ildiz]
Użycie przyimków przed nazwami państw
Użycie przyimków przed nazwami państw jest uzależnione od rodzaju

gramatycznego danego państwa. Państwa rodzaju żeńskiego np. la France,
la Pologne, la Belgique, l’Italie, la Russie poprzedzamy przyimkiem en.
Np. en France – we Francji lub do Francji
Je suis en France. – Jestem we Francji.

Je vais en France. – Jadę do Francji.
en Pologne
On est en Pologne. – Jesteśmy w Polsce.
On va en Pologne. – Jedziemy do Polski.
Państwa rodzaju męskiego np. le Canada, le Portugal, le Japon poprzedzamy

przyimkiem au.
Np. au Canada – w Kanadzie, do Kanady
Vous allez au Canada ? – Jedziecie do Kanady?

Ils sont au Canada. – (Oni) Są w Kanadzie.
82
Leçon 11
Wszystkie nazwy państw w liczbie pojedynczej zaczynające się

od samogłoski, niezależnie od ich rodzaju gramatycznego, poprzedzamy
przyimkiem en, np.:
en Egypte (m).
Jest to związane z wymową, między en i pierwszą samogłoską zachodzi

bowiem liaison.
W przypadku państw występujących w liczbie mnogiej, takich jak les Etats-Unis

(Stany Zjednoczone) lub les Pays-Bas (Holandia), używamy przyimka aux.
Elle habite aux Etats-Unis.

Je vais aux Etats-Unis pour les vacances. (na wakacje)
Il est aux Pays-Bas.
On va aux Pays-Bas avec vous.
Od rodzaju gramatycznego państwa uzależnione jest także zastosowanie

przyimka de – z (ze).
W odpowiedzi na pytanie:
D’où êtes-vous ? – Skąd jesteście?
D’où viens-tu ? – Skąd pochodzisz?
przed nazwami państw rodzaju żeńskiego zastosujemy sam przyimek de, np.:
Je viens de Pologne.
Elle est de France.
przed nazwami państw rodzaju męskiego użyjemy du, np.:

Il vient du Maroc.
Vous êtes du Canada ?
przed nazwami państw w liczbie mnogiej des np.:

Ils sont des Etats-Unis
Vous venez des Pays-Bas ?
Au téléphone
Użycie przyimków przed nazwami miast
Przed nazwami miast zawsze używamy przyimków à i de, np.:

J’habite à Varsovie.
Elle travaille à Paris.
Tu viens de Bruxelles.
Ils sont de Moscou.
Kilka popularnych nazw państw i miast w języku

francuskim
Państwa rodzaju żeńskiego:

la Pologne, la France, la Belgique, l’Allemagne, la Lituanie,
la Lettonie, la Russie, la République tchèque (la Tchéquie), la Slovaquie,
la Grèce, l’Italie, l’Espagne, l’Angleterre, l’Irlande, la Suisse, l’Autriche.
Państwa rodzaju męskiego:

le Portugal, le Maroc, le Japon, le Brésil, le Canada, l’Egypte, le
Mexique.
Państwa w liczbie mnogiej:

les Etats-Unis, les Pays-Bas, les Emirats arabes.
Miasta:
Varsovie, Cracovie, Londres, Berlin, Munich, Rome, Milan, Venise,
Vienne, Francfort, Genève, Lisbonne, New York.
Tryb rozkazujący
Gramatyczny tryb rozkazujący tworzymy używając osobowej formy

czasownika w czasie teraźniejszym bez zaimka osobowego, np.:
mets ta valise ici – połóż walizkę tutaj

dites à Madame Grajek ... – proszę powiedzieć pani Grajek...
allons-y ! – Chodźmy!
84
Leçon 11
W przypadku czasowników regularnych I grupy, w 2 os. liczby pojedynczej

w trybie rozkazującym znika s.
parle plus fort, s’il te plaît – mów głośniej proszę
Czasowniki regularne II grupy oraz większość czasowników nieregularnych

zachowuje s w 2 os. liczby pojedynczej trybu rozkazującego:
Viens vite ! – Chodź szybko!

Choisis le premier. – Wybieraj pierwszy.
Niektóre czasowniki tworzą tryb rozkazujący w sposób nieregularny. Należą

do nich:
être – sois, soyez, soyons

avoir – aie, ayez, ayons
savoir – sache, sachez, sachons
vouloir – veuille, veuillez, veuillons
Ćwiczenia
1. Wstaw prawidłową formę czasownika dire.
1. Ils ……..… (dire) qu’ils vont essayer de vous joindre demain.
2. Qu’est-ce que vous ………….. (dire) ? Je ne comprends pas.
3. Pierre ................ (dire) toujours la vérité.
2. Wstaw odpowiednie formy trybu rozkazującego:
1. …
….. à M. Pivot de me rappeler sur mon portable. ( vous – dire)
2. …………patienter, s.v.p. M.Dubois est déjà en communication.

(vous – vouloir)
Au téléphone
3. ……... gentils, …........ moins fort, les enfants ! ( vous – être – parler)
4. ………… nos bagages là et ……. au bistro. (nous – mettre – aller)
5. Elle n’est pas disponible ? ...………… de la rappeler plus tard

alors. (tu – essayer)
6. Julie, ......……. vite, on est déjà en retard ! (tu – venir)
3. Uzupełnij zdania używając à, au, aux, en.
1. E lle habite …. Montréal, …. Canada.

2. Paul et Marie sont Allemands, ils habitent …. Allemagne.
3. Vous êtes Américains, vous habitez … Etats-Unis.
4. Miriam est Iraquienne, elle habite … Iraq, … Bagdad.
5. Ludmila est Russe, elle habite …. Russie, … Moscou.
6. Tu es Portugais et tu habites …. Portugal.
4. Uzupełnij zdania używając de, d’, du, des.
1. P ablo est Mexicain, il vient …. Mexique.

2. Elles sont Espagnoles, elles viennent …. Espagne, …. Barcelone.
3. Ian est Hollandais, il vient ….. Pays-Bas, ….. Amsterdam.
4. Gilbert est Suisse, il vient … Suisse.
5. Ils sont Brésiliens, ils viennent …. Brésil.
5. Co powiesz w tych sytuacjach:
1. P rzedstawiasz się przez telefon;

2. Wykręciłeś nieprawidłowy numer;
3. Prosisz o przekazanie wiadomości;
4. Nie możesz dłużej czekać na połączenie.
a. P
ourriez-vous transmettre un message?
86
Leçon 11
b. C
’est une erreur, excusez-moi.
c. C
’est de la part de Sylvie Rubain.
d. J
e ne peux plus attendre, je vais rappeler dans une heure.
6. Ułóż zdania w logiczny dialog:
1. J e suis désolé mais il n’est pas disponible pour l’instant.

2. Bonjour, madame. P ourrais-je parler à M. Laval, svp.
3. Merci, madame.
4. Allô, société K8, bonjour.
5. Ne quittez pas, madame, je vous le passe.
6. Oui, madame. Puis-je avoir votre nom, s.v.p. ?
7. Je vais donc laisser mon numéro : 0499 67 84 38. Dites à M.
Laval de me rappeler, s.v.p.
8. C’est Patricia Delacour à l’appareil.
9. Bien, merci, madame. B onne journée et au revoir.
Portable czy GSM?

Język francuski, którym posługują się na co dzień Walonowie, czyli Belgowie
francuskojęzyczni, nie różni się bardzo od tego, jaki usłyszymy we Francji.
Jest jednak parę drobnych różnic, które mogą nas zaskoczyć w czasie
naszych podróży po Belgii. Należą do nich między innymi liczebniki 70 i 90.
W przeciwieństwie do Francuzów, używających form złożonych, soixante-dix
(70), soixante et onze... (71), quatre-vingt-dix (90), quatre-vingt-onze... (91),
Belgowie posługują się prostym septante (70) i nonante (90). Warto również
pamiętać, że belgijski odpowiednik francuskiego portable to GSM [żeεsεm].
Klucz do ćwiczeń
4-d 6. 4-2-6-8-5-3-1-7-9
3. 1. à, au 2. en 3. aux 4. en, à 5. en, à 6. au 4. 1.du 2. d’, de 3. des, d’ 4. de 5.du 5. 1-c 2-b 3-a
1. 1.disent 2. dites 3. dit 2. 1. dites 2. veuillez 3. soyez, parlez 4. mettons, allons 5. essaie 6. viens
Sprawdź się!
12. Sprawdź się!

1. R
Dialog 1 Dialog 4
1. Martin offre à Anna 1. Anna veut changer
de prendre un verre. un billet de 50 €.
2. Anna a faim. 2. Elle ne veut pas de monnaie.
3. Martin n’a pas faim. 3. Elle reçoit trois billets de
10 € et et dix pièces de 2 €.
Dialog 2
1. Martin et Anna ont une Dialog 5
réservation. 1. Anna n’est pas au travail.
2. Le serveur propose un plat. 2. Son poste est occupé.
3. Martin commande 3. Patricia veut laisser
la morue et deux bières. un message.
Dialog 3
1. Anna n’a pas son
passeport sur elle.
2. Son vol est à l’heure.
3. C’est la porte numéro 5.
1. Tu as des nouvelles d’Anna ? - 3. Tu veux ..... vin ou ..... eau ?
Oui, elle ........ de m’appeler. a. du, du b. de la, de la
a. va b. vient c. du, de l’ d. de l’, de l’
c. doit d. as
4. ........ votre valise ici, madame.
2. J’ai ......... d’une nouvelle paire a. mets b. met
de chaussures. c. mettent d. mettez
a. intention b. soif
c. faim d. besoin
88
Leçon 12
5. A ........ heure commence 9. ........ est-ce que vous partez ?

l’enregistrement ? - Demain.
a. quelle b. quel a. Quand b. Où
c. comment d. où c. Pourquoi c. Avec qui
6. C’est ..... carte d’identité, Anna ? 10. ............ à madame Delacour

a. ton b. son de m’appeler, s.v.p.
c. mes d. ta a. dis b. parle
c. dites d. parlez
7. Je passe les vacances avec 12. Ils sont ..... Etats-Unis, ......
......... ma famille. New York.
a. tout b. toute a. aux, à b. aux, en
c. tous d. toutes c. en, à d. en, en
8. Je voudrais ...... un compte. 13. Jose est espagnol, il vient ......
a. acheter b. mettre Barcelone, ....... Espagne.
c. prendre d. ouvrir a. de, de b. de, d’
c. des, des d. d’, d’
3. Krzyżówka.
1
2
3
1. lot
4 2. spóźnienie
5 3. en espèces
4. on .... va ?
6 5. potrzebować – avoir ...
7 6. bać się – avoir ...
7. ryba
Klucz do ćwiczeń
(vol, retard, en liquide, y, besoin, peur, poisson)
F V V 2. Test: 1b 2d 3c 4d 5a 6d 7b 8d 9a 10c 11a 12a 13b 3. Krzyżówka: hasło – Orlybus
1. Rozumienie ze słuchu: Dialog 1 V F V Dialog 2 F V F Dialog 3 V F F Dialog 4 V F V Dialog 5
Au plaisir de te revoir
13. Au plaisir de te revoir

24 De: Patricia Delacour patdelacour@wanadoo.fr
Envoyé: mercredi 22 octobre 2008 21:46
À: Anna Grajek anna.grajek@transmonde.be
Objet: une pas très bonne nouvelle:-(
Salut Anna,
J’espère que tu as eu un bon voyage !
J’ai essayé de te joindre au bureau cet aprèm mais j’ai pas eu
de chance ! C’est juste pour te dire que je dois annuler ma
visite la semaine prochaine:-( je vais au Maroc pour 3 jours.
Le chef a décidé et vraiment je n’ai pas pu dire non !
je t’embrasse très fort
pat
De: Martin Lemaire martin.lemaire@univ-paris5.fr

Envoyé: jeudi 23 octobre 2008 19:53
À: Anna Grajek anna.grajek@transmonde.be
Objet: grand bonjour de Paris !
Bonjour Anna,
C’est juste pour te dire que je viens en Belgique
le week-end prochain. J’ai beaucoup aimé notre soirée
au resto. On pourrait peut-être se revoir à Bruxelles ?
Au plaisir de te lire
Martin
90
Leçon 13
De: Anna Grajek anna.grajek@transmonde.be

Envoyé: vendredi 24 octobre 2008 17:38
À: Martin Lemaire martin.lemaire@univ-paris5.fr
Objet: Re: grand bonjour de Paris !
Salut Martin,
Ça fait plaisir d’avoir de tes nouvelles. J’ai deux places
au théâtre pour samedi prochain, mais comme Patricia
ne vient pas tu es le bienvenu ! Appelle-moi dès que
tu seras à Bruxelles : 0499 67 84 38.
au plaisir de te revoir
Anna
25 Słownictwo
une pas très bonne nouvelle do zobaczenia

– niezbyt dobra wiadomość le week-end prochain
j’espère – mam nadzieję – w przyszły weekend
j’ai essayé – próbowałem(am) au plaisir de te lire – czekam
au bureau – w biurze na wiadomość od ciebie
cet aprèm (pot) – cet après- ça fait plaisir – to miło
midi – dziś po południu avoir de tes nouvelles – dostać
j’ai pas eu de chance – nie od ciebie wiadomość /
miałem(am) szczęścia dowiedzieć się, co u ciebie
une visite – wizyta, przyjazd słychać
la semaine prochaine tu es le bienvenu – czuj się
– w przyszłym tygodniu zaproszony / mile widziany
pour 3 jours – na trzy dni appelle-moi – zadzwoń
le chef a décidé – szef zdecydował do mnie
je n’ai pas pu dire non – dès que tu seras à ...
nie mogłem odmówić – jak tylko będziesz w ...
je t’embrasse – ściskam, całuję au plaisir de te revoir
très fort – bardzo mocno – do miłego zobaczenia
à plus – do następnego razu,
Tłumaczenie
Do miłego zobaczenia (dosł. do przyjemności ponownego spotkania)
Od: Patricia Delacour pat.delacour@wanadoo.fr
Wysłane: środa, 22 października 2008, 21:46
Do: Anna Grajek anna.grajek@transmonde.be
Temat: niezbyt dobra wiadomość:-(
Witaj Anno, mam nadzieję, że miałaś dobrą podróż! Próbowałam się z Tobą
skontaktować w biurze dziś po południu, ale nie miałam szczęścia! Jestem
zmuszona odwołać mój przyjazd w przyszłym tygodniu:-( jadę na trzy dni
do Maroka. Szef zdecydował i nie mogłam odmówić! Ściskam Cię bardzo
mocno, do następnego, Pat
Od: Martin Lemaire martin.lemaire@univ-paris5.fr
Wysłane: czwartek 23 października 2008, 19:53
Do: Anna Grajek anna.grajek@transmonde.be
Temat: Pozdrowienia z Paryża!
Dzień dobry Aniu, chciałem Ci tylko napisać (dosł. powiedzieć), że przyjeżdżam
do Brukseli w przyszły weekend. Bardzo miło wspominam nasz wieczór
w restauracji. Może moglibyśmy się jeszcze spotkać? Czekam na wiadomość
od Ciebie, Martin
Od: Anna Grajek anna.grajek@transmonde.be
Wysłane: piątek 24 października 2008, 17:38
Do: Martin Lemaire martin.lemaire@univ-paris5.fr
Temat: Re: Pozdrowienia z Paryża!
Witaj Martin, to miło dostać od Ciebie wiadomość. Mam dwa bilety do teatru
na sobotę wieczór, a ponieważ nie będzie Patricii, czuj się zaproszony (dosł. jesteś
mile widziany)! Zadzwoń do mnie, jak tylko będziesz w Brukseli: 0499 67 84 38.
Do miłego zobaczenia, Anna

un mail / un mèl / un courriel – mail
envoyer un mail à qqn – wysłać maila do kogoś
recevoir un mail de qqn – dostać maila od kogoś
Cher Martin, Chère Anna ... – Drogi Martin, Droga Aniu...
au plaisir d’avoir de tes nouvelles – czekam na wieści od ciebie
un grand bonjour de la part de ... – serdecznie pozdrowienia od...
bisous (m. pl) – buziaczki, całusy
bien à vous – pozdrawiam
92
Leçon 13
Jak to działa?
Passé composé – czas przeszły złożony
Czas przeszły passé composé wyraża czynność przeszłą dokonaną,

zakończoną lub ograniczoną w czasie, np.:
Le chef a décidé. – Szef zdecydował.

Tu as travaillé avec Catherine ? – Pracowałeś z Kasią ?
On a regardé la télé toute la soirée. – Oglądaliśmy telewizję
przez cały wieczór.
Passé composé tworzymy dodając do osobowej formy czasownika posiłkowego

avoir lub être formę participe passé (imiesłów bierny czasu przeszłego).
W przypadku czasowników zakończonych na -er (I grupa + aller), participe
passé tworzymy odejmując -r od bezokolicznika i stawiając akcent é, np.:
aller – allé
habiter – habité
W przypadku czasowników zakończonych na -ir (II grupa + sortir i partir),

participe passé tworzymy odejmując -r od bezokolicznika.
sortir – sorti
finir – fini
Jednak wiele czasowników tworzy participe passé w sposób nieregularny.

Oto kilka przykładów takich czasowników odmieniających się z avoir:
être -> été – j’ai été comprendre -> compris
avoir -> eu [ü] – tu as eu – vous avez compris ?
faire -> fait – il a fait apprendre -> appris
vouloir -> voulu – elle a voulu – j’ai appris
pouvoir -> pu – on a pu mettre -> mis – vous avez mis
devoir -> dû – on a dû savoir -> su – ils ont su
prendre -> pris – nous avons pris dire -> dit – elles ont dit
Przeczenie tworzymy umieszczając pomiędzy ne i pas czasownik posiłkowy,

zaś participe passé stawiamy za przeczeniem, np.:
Je n’ai pas pu dire non.
On n’a pas eu de chance.
Dni tygodnia, miesiące, daty
Les jours de la semaine (dni tygodnia)

lundi – poniedziałek vendredi – piątek
mardi – wtorek samedi – sobota
mercredi – środa dimanche – niedziela
jeudi – czwartek
Chcąc powiedzieć w poniedziałek, wtorek itd., w języku francuskim używamy

samego dnia tygodnia, np.:
Jeudi, je vais chez Béatrice. – W czwartek idę do Béatrice.
Jeśli przed dniem tygodnia stoi rodzajnik określony le, znaczy to w każdy,
w każdą: le samedi – w każdą sobotę.
Określenia dernier i prochain (zeszły i przyszły) stosujemy zarówno z dniami

tygodnia, jak i z innymi określeniami czasu:
Samedi dernier on a dîné au restaurant.
– W zeszłą sobotę poszliśmy do restauracji na kolację.
Mardi prochain on va à Rome.
– W przyszły wtorek jedziemy do Rzymu.
le mois dernier – w zeszłym miesiącu
la semaine dernière – w zeszłym tygodniu
l’année dernière – w zeszłym roku
le mois prochain – w przyszłym miesiącu
la semaine prochaine – w przyszłym tygodniu
l’année prochaine – w przyszłym roku
Le mois dernier nous avons pris 8 jours de vacances.

– W zeszłym miesiącu wzięliśmy tydzień urlopu.
94
Leçon 13
La semaine dernière j’ai été malade.

– W zeszłym tygodniu byłam chora.
L’année dernière on a passé deux semaines en Espagne.
– W zeszłym roku spędziliśmy dwa tygodnie w Hiszpanii.
Podobnie jak w języku polskim przyszłość możemy wyrażać przy pomocy
czasu teraźniejszego:
L’année prochaine je vais au Maroc.
– W przyszłym roku jadę do Maroka.
Użycie czasu teraźniejszego sugeruje, podobnie jak w języku polskim, że jest
to informacja pewniejsza, niż gdybyśmy powiedzieli:
L’année prochaine je vais aller au Maroc.
– W przyszłym roku pojadę / wybieram się do Maroka.
Les mois de l’année

janvier [żãwie] – styczeń juillet [żłije] – lipiec
février [fewrije] – luty août [ut] – sierpień
mars [mars] – marzec septembre [septãbr] – wrzesień
avril [awril] – kwiecień octobre [oktobr] – październik
mai [mε] – maj novembre [nowãbr] – listopad
juin [żłę] – czerwiec décembre [desãbr] – grudzień
Daty
Daty w języku francuskim podajemy przy pomocy liczebników głównych (cztery,
pięć, nie: czwarty, piąty) poprzedzonych rodzajnikiem określonym le, np.:
le 25 avril – czyt: le vingt-cinq avril
le 3 novembre – czyt: le trois novembre
Wyjątek stanowi le 1er, jest to bowiem liczebnik porządkowy (pierwszy):
le 1er mai – le premier mai
Quelle est ta date de naissance ? – data urodzenia
Je suis né(e) le 13 juin – Urodziłem(am) się 13 czerwca.
On est (nous sommes) le combien aujourd’hui ? – Który dzisiaj?
On est le 29 décembre.
Nous sommes quel jour aujourd’hui ? – Jaki dziś dzień?
Nous sommes dimanche.
Ćwiczenia
1. Znajdź participe passé podanych czasowników:
1. ê tre - 6. faire –
2. avoir – 7. finir -
3. pouvoir - 8. choisir –
4. travailler – 9. mettre –
5. envoyer - 10. vouloir -
2. Wstaw odpowiednią formę czasownika posiłkowego avoir:
Tu .......... travaillé lundi ?

Elle .......... appris le français à l’université.
Vous .......... fait l’exercice numéro 3 ?
Hier soir, on ............ dîné au restaurant.
J’ .......... parlé à M. Duchamp, ce matin.
Ils .......... vu le dernier film d’Emmanuelle Béart.
3. Wstaw odpowiednią formę czasownika w passé composé.
Qu’est-ce que vous avez ............... (faire) hier soir ?

Tu as ............... (voir) cette exposition ?
J’ai ............... (acheter) ce livre chez Gibert Jeune.
On a ............... (finir) le projet la semaine dernière.
L’année dernière, elle a ............... (avoir) un enfant ?
Vous avez ............... (lire) ce poème ?
4. Utwórz formę przeczącą poniższych zdań.
1. I ls ont compris l’exposé. ..............................................................

2. Elle a eu un bon voyage. .............................................................
3. J’ai beaucoup aimé le dernier album de Lavoine.
.............................................................................................
4. La semaine dernière, on a eu beaucoup de travail.
..............................................................................................
96
Leçon 13
5. Dopasuj odpowiedź.
1. Q uelle est ta date de naissance ? a. O

n est jeudi.
2. Quelle est la date de naissance de b. C
’est le 14 juillet.
ton père ? c. J
e suis née le 25 novembre
3. On est le combien aujourd’hui ? 1977.
4. Nous sommes quel jour d. O n est le 13 juin.
aujourd’hui ? e. C’est le 1er mai.
5. C’est quand la Fête nationale f. I l est né le 1er août 1958.
française ?
6. C’est quand la Fête du Travail ?
6. Przetłumacz:
1. W  zeszłym roku zrobiłem staż.

2. Wczoraj jedliśmy kolację o 21.00.
3. Wysłałeś mi maila w zeszłym tygodniu?
4. W niedzielę idziemy do teatru.
5. W przyszłym miesiącu jedziemy do Londynu.
Kalendarz
Kalendarz we Francji i w Belgii różni się nieco od naszego. Noël, czyli Boże
Narodzenie, to tylko jeden dzień wolny od pracy – le 25 décembre. W zamian
za to wolne od pracy są le lundi de Pentecôte, czyli Zielone Świątki lub l’Ascension
– Wniebowstąpienie. Obydwa te święta są ruchome. Oprócz tego Francuzi obchodzą
swoje najważniejsze święto państwowe 14 lipca – dzień zdobycia Bastylii, Prise
de la Bastille, i symboliczną datę wybuchu rewolucji francuskiej, Révolution
française, zaś Belgowie 21 lipca – upamiętniając tym samym zaprzysiężenie
Konstytucji przez pierwszego Króla Belgów – le Roi des Belges – Léopold 1er.
Klucz do ćwiczeń
on va au théâtre. 5. Le mois prochain, nous allons à Londres.
avons / on a dîné à 21 heures. 3. Tu m’as envoyé un mail la semaine dernière ? 4. Dimanche nous allons /
eu beaucoup de travail. 5. 1-c, 2-f, 3-d, 4-a, 5-b, 6-e 6. 1. L’année dernière j’ai fait un stage. 2. Hier nous
bon voyage. 3. Je n’ai pas beaucoup aimé le dernier album de Lavoine. 4. La semaine dernière, on n’a pas
ai 6. ont 3. 1. fait 2. vu 3. acheté 4. fini 5. eu 6. lu 4. 1. Ils n’ont pas compris l’exposé. 2. Elle n‘a pas eu un
1.1. été 2. eu 3. pu 4. travaillé 5. envoyé 6. fait 7. fini 8. choisi 9. mis 10. voulu 2. 1. as 2. a 3. avez 4. a 5.
A l’hôtel
14. A l’hôtel
26 Patricia: – Bonjour Monsieur. Je m’appelle Patricia Delacour. J’ai
réservé une chambre à mon nom il y a quelques jours.
réceptionniste:  – Un instant, Madame (il tape sur l’ordinateur). Pouvez-
vous épeler votre nom, s’il vous plaît.
Patricia: – D E L A C O U R Patricia. Il y a un problème ?
Réceptionniste:  – Je ne vois pas votre réservation dans le système.
Vous avez réservé par téléphone ou par mail ?
Patricia: – D’abord, j’ai téléphoné et puis j’ai envoyé un mail pour
confirmer.
Réceptionniste:  – Quand est-ce que vous avez envoyé le mail ? Vous vous
rappelez la date ?
Patricia: – Oui, c’était la semaine dernière, attendez... jeudi
c’était... le 23... oui le jeudi 23, j’en suis sûre !
Réceptionniste:  – Le jeudi 23... Effectivement, je vois votre mail.
La réservation est faite pour trois nuits, jusqu’au
vendredi 31. Vous préférez la chambre avec douche
ou baignoire ?
Patricia: – Avec douche, s’il vous plaît.
Réceptionniste:  – Il n’y a pas de problème, Madame. Une chambre
simple pour trois nuits, avec douche. Cela vous fait
210 dirhams. Vous payez comment ?
Patricia: – Avec une carte. Est-ce que le petit déjeuner est
compris ?
Réceptionniste:  – Oui, il est servi dans le Restaurant Oasis, au rez-de-
chaussée, de 7h à 9h30. Et voici votre clé, Madame :
la chambre 214, au deuxième étage. Je vous souhaite
un excellent séjour et je m’excuse pour ce malentendu.
Patricia: – C’est pas grave. Merci, au revoir.
27 Słownictwo
à l’hôtel – w hotelu une chambre – pokój
réceptionniste (m) il y a quelques jours – kilka
– recepcjonista dni temu
98
Leçon 14
un instant – chwileczkę le petit déjeuner est compris

épeler – przeliterować – śniadanie jest wliczone
voir – widzieć c’est servi dans le restaurant ...
par téléphone ou par mail ? – jest serwowane
– telefonicznie czy mailowo? w restauracji...
d’abord – najpierw ... de 7h à 9h30 – ...od 7.00 do 9.30
puis – później au rez-de-chausée
confirmer – potwierdzić – na parterze
se rappeler – przypominać au deuxième étage
sobie, pamiętać – na drugim piętrze
c’était ... – to było ... une clé – klucz
effectivement – rzeczywiście je vous souhaite ...
une chambre simple – pokój – życzę panu(i)
jednoosobowy ... un excellent séjour
pour une personne – miłego pobytu
– dla jednej osoby un malentendu
avec douche (f) ou baignoire – nieporozumienie
(f) ? – z prysznicem czy c’est pas grave – nic się nie
z wanną? stało, nie szkodzi
pour combien de nuits ?
– na ile nocy?
Tłumaczenie
W hotelu P: Dzień dobry panu. Nazywam się Patricia Delacour. Zare zerwowałam
pokój na moje nazwisko kilka dni temu. R:  Chwileczkę, proszę pani. (stuka w klawiaturę
komputera). Czy może pani przeliterować swoje nazwisko? P: DELACOUR Patricia,
czy jest jakiś problem? R:  Nie widzę pani rezerwacji w systemie. Czy rezerwowała
pani przez telefon czy mailem? P: Najpierw zadzwoniłam, a potem wysłałam maila,
żeby potwierdzić [rezerwację]. R:  Kiedy wysłała pani maila? Pamięta pani datę?
P: Tak, to było w zeszłym tygodniu, chwileczkę... to było w czwartek... dwudziestego
trzeciego, tak, w czwartek dwudziestego trzeciego, jestem tego pewna! R:  Czwartek
dwudziestego trzeciego, rzeczywiście, widzę pani maila. Rezerwacja jest zrobiona
na trzy dni (dosł. noce), do piątku 31. Woli pani pokój z prysznicem czy z wanną?
P: Poproszę z prysznicem. R:  W porządku, proszę pani. Pokój jednoosobowy na trzy
noce, z prysznicem. To będzie (dosł. to panią wyniesie) 210 dirhamów. Jak pani
płaci? P: Kartą. Czy śniadanie jest wliczone w cenę? R:  Tak, śniadanie jest serwowane
w restauracji Oasis, na parterze, od godziny 7.00 do 9.30. Oto klucz: pokój 214,
na drugim piętrze. Życzę pani udanego pobytu i przepraszam za to nieporozumienie.
P: Nic nie szkodzi. Dziękuję, do widzenia.
A l’hôtel

Je voudrais une chambre pour 2 personnes. – Chciałbym pokój
dwuosobowy / dla dwóch osób.
Est-ce qu’il y a des chambres libres ? – Czy są wolne pokoje?
une chambre avec deux lits – pokój z dwoma łóżkami
Jusqu’à quand ? – Do kiedy?
du 14 au 18 août – od 14 do 18 sierpnia.
payer en liquide – płacić gotówką
La clé de la chambre 214, s’il vous plaît. – Poproszę klucz
do pokoju 214.
Le petit déjeuner est servi à partir de quelle heure ? – Od której
godziny jest śniadanie?
Est-ce qu’il y a des messages pour moi ? – Czy są dla mnie wiadomości?
Pouvez-vous me réveiller à 6h ? / Réveillez-moi à 6h, s.v.p.
– Proszę obudzić mnie o 6.00.
Pouvez-vous m’appeler un taxi pour 10h15, s’il vous plaît ?
– Czy mógłby mi pan zamówić taksówkę na 10.15?
Il n’y a pas de serviettes. – Nie ma ręczników.
La lumière dans la salle de bain / la télé / le téléphone ne marche
pas. – Światło w łazience / telewizja / telefon nie działa.
Jak to działa?
Użycie czasowników zwrotnych po czasownikach modalnych
Czasownik modalne: vouloir, pouvoir, devoir wymagają użycia stojącego

po nich czasownika w bezokoliczniku, np.:
Je dois parler à Sophie. – Muszę porozmawiać z Sophie.
W przypadku czasowników zwrotnych należy odmienić zaimek:

Je ne peux pas me rappeler qui a appelé.
– Nie mogę sobie przypomnieć, kto dzwonił.
Podobnie we wszystkich konstrukcjach bezokolicznikowych:

Je n’ai pas envie de me promener ce soir.
– Nie mam ochoty spacerować dziś wieczorem.
100
Leçon 14
Liczebniki porządkowe
Liczebniki porządkowe w języku francuskim tworzymy przez dodanie

końcówki -ième do formy liczebnika głównego:
2 – deuxième 20 – vingtième
3 – troisième 31 – trente et unième
4 – quatrième 72 – soixante-douzième
5 – cinqième 92 – quatre-vingt-douzième
10 – dixième 100 – centième
11 – onzième
Wyjątek stanowi liczebnik pierwszy, który ma inną końcówkę i posiada

formę żeńską:
1 – premier / première
C’était...
Przyjrzyjmy się użyciu c’était w zdaniu:

Quand est-ce que vous avez envoyé le mail ?
C’était la semaine dernière (dosł. to był zeszły tydzień).
C’était ... – to było... – to forma czasu imparfait czasownika être.

C’était będziemy używali chcąc opisać jakąś sytuację, stan itd. z przeszłości, np.:
Comment c’était ? – Jak było?

C’était bien ! – Dobrze!
C’était pas mal ! – Nieźle!
C’était nul ! – Beznadziejnie!
Formy était będziemy używali również podając datę, dzień i godzinę

w przeszłości:
C’était dimanche. – To było w niedzielę (dosł. to była niedziela).

C’était le 31 octobre. – To było 31 października.
Il était 4h00. – Była 4.00.
A l’hôtel
Ćwiczenia
1. Wstaw odpowiednią formę czasownika.
1. V ous devez …………….. (se rappeler) bien cette histoire.

2. Tu …………………….. (ne pas voir) le problème ?
3. J’aime bien …………………….. (s’amuser) en vacances.
4. Pourquoi vous …………………………. (ne pas s’habiller) ?
5. Vous devez ....................... (se dépêcher ) !
6. Vous …………………………..(ne pas voir) la solution ?
2. Wstaw odpowiedni liczebnik porządkowy.
1. E lle habite au …………………. (2) étage.

2. C’est la ……… (7) fois que je viens ici. (sódmy raz)
3. C’était mon ……………….. mail cette semaine. ( 5)
4. C’est mon ………………… frère. ( 3)
5. C’était ma ……………………….. (1) visite chez eux.
3. Wstaw c’est lub c’était, w zależności od kontekstu:
1. H ier, je suis allé au théâtre. ………… génial !

2. Je m’excuse pour ce malentendu. ................... pas grave.
3. Je me rappelle bien : ………. l’année dernière, le 11 juin.
4. Voici votre clé. .............. la chambre 46.
5. C’est combien ? ............... 210 €.
4. Dopasuj odpowiedź.
1. P ouvez-vous épeler votre nom ? a. O ui, c’est servi entre 6h00 et

2. Vous avez réservé par mail ? 8h30 au restaurant Bleu.
3. Est-ce que le petit déjeuner est b. N
on, par téléphone.
compris ? c. N
on, je préfère avec
4. Voulez-vous une chambre baignoire.
pour une personne ? d. O
ui, je suis seule.
5. Vous voulez la chambre e. D
– E – L – V – A – U – X
avec douche ?
102
Leçon 14
5. Które słowo nie pasuje do pozostałych?
1. é tage – clé – vol – chambre

2. carte – chèque – séjour – liquide
3. douche – serviette – baignoire – pourboire
4. thé – étage – ascenseur – rez-de-chaussée
5. restaurant – petit déjeuner – portable – dîner
6. Przetłumacz.
1. C hciałbym zarezerwować pokój dla dwóch osób.

2. Na trzy dni, od 23 do 26 lipca.
3. Z prysznicem czy z wanną?
4. Poproszę klucz do pokoju 72.
5. G dzie jest winda?
6. To na parterze?
Connais-tu la blague ? – Czy znasz ten dowcip?

Un touriste vient d’arriver dans un hôtel au bord de la mer et demande
au réceptionniste les horaires du restaurant.
- Le petit déjeuner est servi de 7 heures à 11 heures, le déjeuner de midi
à 14 heures et le dîner de 19 à 22 heures – répond le réceptionniste
- Ah, c’est embêtant ! – fait le vacancier.
- Pourquoi ?
- Parce qu’il ne reste pas beaucoup de temps pour aller à la plage…
en bord de la mer – nad morzem
les horaires du restaurant – godziny pracy restauracji
c’est embêtant – to kłopot, dosł. to wkurzające (pot.)
il ne reste pas beaucoup de temps – nie zostaje dużo czasu
Klucz do ćwiczeń
4. La clé de la chambre 72, s’il vous plaît. 5. Où est l’ascenseur ? 6. C’est au rez-de-chaussée ?
une chambre pour deux personnes.2. Pour trois jours, du 23 au 26 juillet. 3. Avec douche ou baignoire ?
5. c’est 4. 1-e, 2-b, 3-a, 4-d, 5-c 5. 1. vol 2. séjour 3. pourboire 4. thé 5. portable 6. 1. Je voudrais réserver
2. 1. deuxième 2. septième 3. cinquième 4. troisième 5. première 3. 1. c’était 2. c’est 3. c’était 4. c’est
1. 1. vous rappeler 2. ne vois pas 3. m’amuser 4. ne vous habillez pas 5. vous dépêcher 6. ne voyez pas
Amuse-toi bien !
15. Amuse-toi bien !

28 Anna: – Oui, allô ?
Patricia: – Anna, c’est Patricia. Je te dérange ?
Anna: – Patricia ! Non, pas du tout ! Qu’est-ce que tu deviens ?
Je n’ai pas eu de tes nouvelles depuis une semaine.
PATRICIA: – Oh, écoute, c’est formidable ! Rabat est très beau ! Je suis
arrivée avant-hier vers midi, j’ai fait mes rendez-vous en
4 heures et après je suis allée visiter un peu la ville.
Anna: – Chouette ! Qu’est-ce que tu as vu ?
PATRICIA: – La Médina, c’est la vieille ville de Rabat. Et puis, je suis
passée voir le souk, tu sais, le marché arabe ! C’est vraiment
génial, j’ai acheté un kilim et de la harrissa pour toi.
Anna: – Oh, merci ! Et hier, qu’est-ce que tu as fait ?
PATRICIA: – Hier après-midi, je suis partie voir un peu le désert. Tu
imagines, je suis montée sur un chameau ! J’ai pris des photos !
ANNA: – Tu t’amuses bien au travail, je vois !
PATRICIA: – Oui, c’est vrai, j’ai pas à me plaindre. Et toi, comment
vas-tu ?
ANNA: – Chez moi, c’est pas marrant. J’ai vraiment beaucoup de
travail. Hier soir, je suis restée au bureau jusqu’à 22h00.
PATRICIA: – Pauvre chou ! Mais au moins tu vas avoir un bon week-end,
j’ai eu un mail de la part de Martin il y a quelques jours.
Il écrit qu’il vient à Bruxelles. Tu es contente, j’imagine ?
ANNA: – Oui, il arrive demain. On va au théâtre samedi soir.
PATRICIA: – Amusez-vous bien alors !
ANNA: – Merci, toi aussi, amuse-toi bien au Maroc.
29 Słownictwo
Je te dérange ? depuis une semaine
– Przeszkadzam ci? – od tygodnia
Qu’est-ce que tu deviens ? c’est formidable
– Co się z tobą dzieje? – jest wspaniale
J’ai pas eu de tes nouvelles. beau / belle – piękny / piękna
– Nie mam od ciebie wieści. hier – wczoraj
104
Leçon 15
avant-hier – przedwczoraj monter sur un chameau / un

rendez-vous (m) – spotkanie cheval – wsiąść
en 4 heures – w cztery godziny na wielbłąda / konia
qu’est-ce que tu as vu ? prendre des photos
– co widziałeś? – robić zdjęcia
la vieille ville – stare miasto s’amuser bien – dobrze się
le marché arabe – targ arabski bawić
acheter – kupować j’ai pas à me plaindre
harissa (f) – ostra przyprawa – nie mogę się skarżyć
używana często w krajach chez moi – u mnie
Maghrebu pas marrant – wcale nie
le désert – pustynia zabawnie (pot.)
pauvre – biedny(a), (e)
au moins – przynajmniej
Tłumaczenie
Baw się dobrze! A: Tak, halo? P: Anna, tu Patrycja. Przeszkadzam ci? A: Patrycja!
Nie, ależ skąd! Co się z tobą dzieje? Nie odzywasz się od tygodnia! P: Och,
słuchaj... jest cudownie! Rabat jest bardzo piękny. Przyjechałam przedwczoraj
około południa, spotkania służbowe załatwiłam w cztery godziny, a potem
poszłam zwiedzić trochę miasto. A: Świetnie! Co widziałaś? P: Medynę,
stare miasto w Rabacie. A potem poszłam na souk, no wiesz, arabski targ!
Naprawdę cudowny, kupiłam kilim i harissę dla ciebie. A: Och, dziękuję!
A co robiłaś wczoraj? P: Wczoraj po południu pojechałam na chwilę zobaczyć
pustynię. Wyobraź sobie, że wsiadłam na wielbłąda! A: Widzę, że świetnie się
bawisz w pracy! P: Tak, to prawda, nie mogę się skarżyć. A ty jak się miewasz?
A: U mnie nie jest fajnie (dosł. nie zabawnie). Mam naprawdę dużo pracy.
Wczoraj zostałam w biurze do 22.00. P: Och, biedna! Ale przynajmniej będziesz
miała miły weekend, Martin przysłał mi mail Kilka dni temu napisał, że będzie
w Brukseli. Pewnie się cieszysz ? A: Tak, przyjeżdża jutro. W sobotę wieczorem
pójdziemy do teatru. P: No to bawcie się dobrze! A: Dziękuję, ty też baw się
dobrze w Maroku.

Le musée ouvre à quelle heure ? – Od której muzeum jest otwarte?
Le château ferme à quelle heure ? – Do której zamek jest otwarty
(dosł. o której się zamyka)?
Combien coûte une entrée ? – Ile kosztuje bilet (dosł. wejście)?
Amuse-toi bien !
Il y a un tarif (m) étudiant. – Czy jest zniżka dla studentów.

réduction (f) de 50 % (pour cent) – zniżka 50%
entrée (f) libre – darmowe wejście
dégustation (f) gratuite – darmowa degustacja
acheter des souvenirs – kupować pamiątki
voyage (m) organisé – wycieczka
office (m) de tourisme – informacja turystyczna
guide (m) touristique – przewodnik
regarder les brochures (f) / les tracts (m) / les catalogues (m)
– oglądać broszury / ulotki / katalogi
attraction (f) touristique – atrakcja turystyczna
visiter un musée / un château / une église / une mosquée
– zwiedzać muzeum / zamek / kościół / meczet
spécialité (f) régionale – specjalność regionu
excursion (f) facultative – wycieczka dodatkowa
Jak to działa?
Passé composé – czasowniki odmieniające się z être
Pewna grupa czasowników tworzy passé composé z czasownikiem

posiłkowym être. Są to następujące czasowniki nieprzechodnie:
naître (rodzić się), aller, monter (wchodzić), descendre

(schodzić), arriver (przybywać), venir, devenir (stawać się),
revenir (wracać), entrer (wchodzić), rentrer (wracać), retourner
(wracać), passer (przechodzić), rester (zostać, pozostać), partir,
sortir, tomber (upadać), mourir (umierać).
Participe passé tworzymy podobnie jak w przypadku czasowników

odmieniających się z avoir.
aller – allé
monter – monté
arriver – arrivé
Podobnie w przypadku wszystkich czasowników zakończonych na -er.
106
Leçon 15
Czasowniki sortir i partir, chociaż odmieniają się nieregularnie, tworzą

participe passé jak czasowniki regularne II grupy:
sortir – sorti
partir – parti
Pozostałe czasowniki tworzą participe passé w sposób nieregularny:

naître – né
descendre – descendu
venir / devenir / revenir – venu / devenu / revenu
mourir – mort
W odróżnieniu od czasowników odmieniających się z avoir, participe passé

czasowników odmieniających się z être uzgadniamy w liczbie i rodzaju
do podmiotu:
Il est né ... – Urodził się...

Elle est née ... – Urodziła się...
Nous sommes allés ... – poszliśmy (rodzaj męskoosobowy)...
Vous êtes allées. – Poszłyście (rodzaj żeńskoosobowy).
Je suis née à Varsovie. – Urodziłam się w Warszawie.
Tu es arrivé hier ? – Przyjechałeś wczoraj?
Czasowniki zwrotne w czasie passé composé
Czasowniki zwrotne w czasie passé composé odmieniają się z être,

który wskakuje pomiędzy zaimek zwrotny i participe passé:
je me suis dépêché(e) nous nous sommes dépêché(e)s

tu t’es dépêché(e) vous vous êtes dépêché(e)s
il s’est dépêché ils se sont dépêchés
elle s’est dépêchée elles se sont dépêchées
on s’est dépêché(e)(s)
Amuse-toi bien !
W formie pytającej, niezależnie od tego, czy używamy inwersji, czy nie,

zaimek zwrotny pozostaje „przyklejony” do être, natomiast participe passé
zawsze pozostaje za przeczeniem.
Czasowniki odmieniające się z être i z avoir
Czasowniki: passer, monter, descendre i retourner mogą odmieniać się

w passé composé zarówno z être jak i z avoir. Mają wtedy inne znaczenie:
J’ai passé trois jours à la mer. – Spędziłem 3 dni nad morzem.
Je suis passée par le parc. – Przeszłam przez park.
J’ai monté la valise dans ma chambre. – Wniosłam walizkę do pokoju.

Je suis montée au 2e étage. – Weszłam na 2 piętro.
Ale: J’ai monté l’escalier. – Weszłam po schodach.
Il a retourné la clé deux fois. – Przekręcił klucz dwa razy.

Il est retourné à Vienne. – Wrócił do Wiednia.
Jak widać, czasowniki odmieniające się z avoir mają składnię z dopełnieniem

bliższym – monter qch, retourner qch, itd. – czyli są przechodnie,
w przeciwieństwie do czasowników odmieniających się z être.
Wyrażenia czasowe: il y a, depuis, en, jusqu’à
Pryjrzyjmy się użyciu poniższych wyrażeń czasowych:

J’ai rencontré Frédéric il y a quelques jours.
– Spotkałam Fryderyka kilka dni temu.
Je n’ai pas eu de ses nouvelles depuis trois semaines.
– Nie miałam od niego wieści od trzech tygodni.
J’ai fait ça en deux heures. – Zrobiłam to w dwie godziny.
Je reste jusqu’à vendredi. – Zostaję do piątku.
108
Leçon 15
Ćwiczenia
1. Wstaw odpowiednią formę czasownika posiłkowego être.
1. T
u .......... rentrée à quelle heure ?
2. Quand .......... -vous né ?
3. Combien de temps elle .......... restée dans cet hôtel ?
4. Hier, nous ............ allés chez Marc.
5. Elles ............ parties il y a une semaine.
6. Tu ne .......... pas allée avec Michel ?
2. Wstaw odpowiednią formę passé composé.
1. H
ier, je .................... (monter) dans la tour Eiffel.
2. Ils .................... (partir) de Londres à 20h00 et ils ....................
(arriver) à Glasgow à 22h30.
3. Samedi dernier, on .................... (aller) dîner chez Pierre.
4. Julien .................... (naître) à Lyon.
5. Vous .......................... (s’amuser) bien ?
6. Ils .................... (rester) à Cracovie trois jours.
7. Il ....................... (mourir) en 1978.
Amuse-toi bien !
3. être czy avoir ? Wstaw odpowiedni czasownik posiłkowy.
1. T
u ........... monté les bagages ?
2. Je ............ descendu au rez-de-chaussée.
3. On ........... passé des vacances magnifiques !
4. Il ............ retourné au travail ?
5. J
e ............ descendu les chaises (krzesła) dans
le salon.
6. Tu ............ passé à la banque ?
4. Wstaw: en, il y a, depuis, entre, jusqu’à.
1. I ls vont passer chez nous ............. 10 et 11 heures.
2. Laure est en Egypte ............... quatre jours.
3. Marcel a visité le centre-ville ........... cinq heures.
4. On n’a pas de chance : le dernier métro est passé ............ dix
minutes.
5. Tu as réservé la chambre .............. quand ?
5. Jak powiesz?
1. r obić zdjęcia – ..............................................................................
2. zostać w biurze – ..........................................................................
3. wsiąść na konia – .........................................................................
110
Leçon 15
4. zwiedzić zamek – .........................................................................
5. dobrze się bawić – .........................................................................
6. wysiąść z samolotu – .....................................................................
6. Do podanych rzeczowników dopasuj odpowiednie przymiotniki.
1. e ntrée a. facultative
2. spécialité b. touristique
3. voyage c. gratuite
4. guide d. libre
5. excursion e. régionale
6. dégustation f. organisé
Francophonie
Francophonie to międzynarodowa organizacja skupiająca rządy krajów
francuskojęzycznych bądź innych, w których język francuskich odgrywa
lub odgrywał w przeszłości istotną rolę. Skupia 55 krajów członkowskich oraz
13 obserwatorów. Polska ma w niej status obserwatora. W sumie na świecie
żyje ok. 112 milionów francophones réels, czyli rodzimych użytkowników
języka, do których możemy doliczyć jeszcze 60 milionów francophones partiels
albo occasionnels, czyli posługujących się językiem francuskim jako obcym.
Klucz do ćwiczeń
régionale 3f. voyage organisé 4b. guide touristique 5a. excursion facultative 6c. dégustation gratuite
cheval 4. visiter un château 5. s’amuser bien 6. descendre de l’avion 6. 1d. entrée libre 2e. spécialité
depuis 3. en 4. il y a 5. jusqu’à quand ? 5. 1. prendre des photos 2. rester au bureau 3. monter sur un
4. est né 5. vous amusez 6. sont restés 7. est mort 3. 1 as 2 suis 3 a 4 est 5 ai 6 es 4. 1. entre 2.
1. 1. es 2. êtes 3. est 4. sommes 5. sont 6. n’es pas 2. 1. je suis monté 2. partis, arrivés 3. est allé
Louer une voiture
16. Louer une voiture

30 Martin: – Bonjour Madame, je viens pour la voiture que j’ai
réservée sur votre site internet. C’est au nom Lemaire,
Martin Lemaire.
Employé: – Un moment... oui, vous avez réservé une C1, deux
portes, avec une transmission manuelle, c’est ça ?
Martin: – Tout à fait, pour deux jours, jusqu’à dimanche soir.
Employé: – Alors 89,50 € par jour, ça va vous faire 179 €.
Martin: – Est-ce que le prix inclut l’assurance ?
Employé: – Seulement l’assurance-collision et responsabilité civile.
Mais le kilométrage est illimité et la TVA est comprise.
Martin: – D’accord. Est-ce que je peux la rendre dans une autre agence ?
Employé: – Oui, je vous donne la liste des agences de restitution.
Mais faites attention aux heures d’ouverture car ça
varie d’une agence à l’autre.
Martin: – Ah, merci. Je paie maintenant ou c’est possible dimanche ?
Employé: –C omme vous préférez. De toute façon, je vais prendre le
numéro de votre carte de crédit. C’est vous qui allez conduire ?
Martin: – Oui, moi-même, pourquoi ?
Employé: – Si la personne qui paie n’est pas le conducteur principal
il faut compter un supplément de 30€. Je vais encore
vous demander de remplir ce formulaire et de signer
ici. Et veuillez examiner la voiture pour voir si elle
n’a pas d’égratignures ou autre défaut.
31 Słownictwo
agence (f) de location une transmission manuelle
– agencja wynajmu – ręczna skrzynia biegów
louer une voiture tout à fait – dokładnie
– wynająć samochód malheureusement – niestety
votre site internet – wasza/ le prix inclut – cena zawiera
państwa strona internetowa l’assurance (f)
un/une C1, deux portes – ubezpieczenie
– Citroën 1, dwudrzwiowy collision (f) – stłuczka, kolizja
112
Leçon 16
responsabilité (f) civile ça varie d’une agence à l’autre

– odpowiedzialność – są różne w różnych
cywilna, OC agencjach
seulement – tylko comme vous préférez
le kilométrage – limit – jak pan woli
kilometrów de toute façon – w każdym
limité / illimité – ograniczony razie, tak czy owak
/ nieograniczony le numéro de votre carte de
la TVA – VAT crédit – numer pana karty
rendre qch à qqn – oddać, kredytowej
zwrócić coś komuś compter – liczyć, policzyć
agence (f) de restitution demander qch à qqn – prosić,
– agencja, w której pytać kogoś o coś
oddajemy wypożyczony demander à qqn de faire qch
samochód – prosić kogoś o zrobienie
faites attention à ... czegoś
– proszę uważać na... remplir le formulaire
les heures (f.pl) d’ouverture – wypełnić formularz
– godziny otwarcia signer – podpisać
varier – zmieniać się, różnić się
Tłumaczenie
Wynajem samochodu. M: Dzień dobry pani, przychodzę po samochód, który
zarezerwowałem przez waszą stronę internetową, na nazwisko Lemaire,
Martin Lemaire. E: Tak, zarezerwował pan Citroena 1, dwudrzwiowego,
z ręczną skrzynią biegów, zgadza się? M: Dokładnie, na dwa dni, aż do niedzieli
wieczorem. E: A zatem 89,50 euro dziennie, w sumie będzie 179 euro. M: Czy
cena obejmuje ubezpieczenie? E: Tylko ubezpieczenie od wypadków i kolizji
drogowych oraz OC, ale za to nie ma limitu przejechanych kilometrów,
wliczony jest też VAT. M: Dobrze. A czy mogę go zwrócić w innej agencji?
E: Tak, wydrukuję panu listę agencji, w których można oddać samochód. Tylko
proszę zwrócić uwagę na godziny otwarcia, są różne w różnych agencjach.
M: Dziękuję. Płacę teraz, czy mogę w niedzielę? E: Jak pan woli. W każdym razie
wezmę numer pana karty kredytowej. Czy to pan będzie prowadzić? M: Tak, ja,
a dlaczego? E: Jeżeli za wynajem płaci osoba nie będąca kierowcą, naliczamy
dodatkowo 30 euro. Jeszcze poproszę pana o wypełnienie tego formularza
i o podpis tutaj. I proszę obejrzeć samochód, czy nie ma na nim zadrapań
albo usterek, zanim go pan weźmie.
Louer une voiture

location (f) de véhicules (m) – wynajem samochodów
agence de prise en charge – agencja, w której wynajmujemy,
odbieramy samochód
moyens de paiement acceptés – akceptowane formy płatności
équipement (m) optionnel – wyposażenie dodatkowe
porte-skis / siège enfants – bagażnik do nart / fotelik dziecięcy
sur demande – na życzenie klienta
le client / le conducteur principal – klient / kierowca, osoba
prowadząca samochód
présenter un permis de conduire valide – okazać ważne prawo jazdy
déposer une caution – wpłacić kaucję
faire le plein d’essence / de carburant avant de rendre la voiture
– zatankować do pełna benzynę / paliwo przed odstawieniem
samochodu
Jak to działa?

conduire – prowadzić
lp. lm.
je conduis nous conduisons
tu conduis vous conduisez
il/elle/on conduit ils/elles conduisent
participe passé – conduit
Dopełnienie bliższe COD
COD, czyli complément d’objet direct, to dopełnienie bliższe. W składni

czasownika COD stoi tuż za czasownikiem, zazwyczaj nie jest poprzedzony
żadnym przyimkiem, np.:
voir qqn, qch – widzieć kogoś, coś

Je vois la grosse Peugeot de Stéphane qui arrive par la rue
114
Leçon 16
Bonaparte. – Widzę dużego peugeota Stefana, który nadjeżdża

ulicą Bonaparte.
prendre qch – wziąć, brać coś
Je vais prendre la Ford – Wezmę forda.
Większość COD w języku francuskim odpowiada polskim grupom

rzeczownikowym w bierniku, np.:
voir qch, qqn – widzieć coś, kogoś

aimer qch, qqn – lubić, kochać coś, kogoś
lire qch – czytać coś
Jest jednak parę wyjątków:

appeler qqn – zadzwonić do kogoś
aider qqn – pomagać komuś
attendre qqn, qch – czekać na kogoś, coś
rencontrer qqn – spotykać się z kimś, spotykać kogoś
accompagner qqn – towarzyszyć komuś, pójść z kimś,
odprowadzić kogoś
Zaimki COD
Zaimki COD zastępują w zdaniu pełną grupę rzcezownikową w funkcji

dopełnienia bliższego. W sposób naturalny pozwalają nam np. odpowiadać
na pytania, bez powtarzania w nieskończoność tych samych słów, np.:
Tu rencontres Noémi ce soir ?

– Spotykasz się z Noémi dziś wieczorem?
Oui, je la rencontre. – Tak, spotykam się z nią.
Zaimki COD:
1. me 1. nous
2. te 2. vous
3. le, la 3. les
Louer une voiture
Je t’appelle demain, d’accord ?

Tu les prends maintenant ou après ?
Vous allez m’attendre quelques instants ?
On doit l’aider de temps en temps.
Est-ce que je peux la rendre dans une autre agence ?
Jak widać w powyższych przykładach, w zdaniu zaimek COD stoi tuż przed
czasownikiem, do którego składni należy.
Podobnie jest w czasach futur proche i passé récent:

On va accompagner Sophie à la gare ?
– Odprowadzimy Sophie na dworzec?
Oui, on va l’accompagner. – Tak, odprowadzimy ją.
Je viens de l’accompagner. – Przed chwilą ją odprowadziłam.
W zdaniach przeczących w czasie teraźniejszym i passé composé zaimek

COD umieszczamy pomiędzy ne i pas razem z czasownikiem:
Je ne la vois pas souvent. – Nie widuję jej często.

Je ne l’ai pas rencontrée hier. – Nie spotkałem jej wczoraj.
Nie dotyczy to jednak czasów futur proche:

Mais vous n’allez pas les attendre une heure !
– Przecież nie będziecie na nich czekać godzinę!
UWAGA!
W czasie passé composé uzgadniamy participe passé czasowników
odmieniających się z avoir do COD stojącego przed czasownikiem.
As-tu vu Kathy ces derniers jours ? – Widziałaś ostatnio Kathy?

Je l’ai rencontrée samedi chez les Dupré.
– Spotkałam ją w sobotę u Dupré (u państwa Dupré).
Les Delfour sont déjà partis ?

Oui, je les ai accompagnés à l’aéroport hier.
– Tak, odprowadziłam ich wczoraj na lotnisko.
116
Leçon 16
Zaimki względne qui, que
Zaimki względne qui i que, odpowiadające polskim: który, która, które,

umożliwiają łączenie zdań prostych w zdania złożone, bez powtarzania słów.
Qui zastępuje podmiot, pozwala nam zatem uniknąć jego powtarzania:
Si la personne qui paie n’est pas le conducteur principal il faut

compter un supplément de 30€.
zamiast:
Une personne paie. Cette personne n’est pas le conducteur principal.
Przyjrzyjmy się jeszcze jednemu przykładowi:
Prenez cette voiture, qui est très puissante.
zamiast:
Prenez cette voiture. Cette voiture est très puissante.
Que zastępuje COD, dzięki czemu unikamy powtórzeń:

Je viens pour la voiture que j’ai réservée sur votre site internet.
J’ai réservé une voiture sur votre site internet. Je viens chercher
cette voiture.
Jak widać w powyższym zdaniu, participe passé jest uzgodniony z COD

stojącym, dzięki użyciu zaimka que, przed czasownikiem.
Oto inny przykład:
Tiens, c’est la clé que Paul a cherchée pendant 15 jours ! – Popatrz,

to klucz, którego Paul szukał przez dwa tygodnie!
Louer une voiture
Ćwiczenia
1. Z astąp podkreślone COD odpowiednim zaimkiem. Uwaga: miejsce

zaimka zmienia się w zależności od konstrukcji gramatycznej zdania.
1. C
onnaissez-vous cet acteur ? - Oui, ......................
2. Tu écoutes cette émission ? - Non, .....................
3. Est-ce qu’il a mis ce chapeau ? - Oui, ......................
4. Vas-tu louer cette voiture ? - Oui, ......................
5. Vous allez rencontrer Paul demain ? - Non, .....................
6. Tu as écouté les chansons de Brel ? - Non, ......................
2. Wstaw zaimek względny qui lub que:
1. L
a dame ..... habite à côté de chez toi est très sympa.
2. La voiture ..... je viens de louer est tombée en panne (popsuł się).
3. Voici la carte ..... vous avez laissée (zostawić).
4. Oui, c’est le prix ..... j’ai payé.
5. C’est vous ..... allez conduire ?
6. Je vous propose une Ford ..... est une catégorie au-dessus.
3. Dopasuj pytania i odpowiedzi:
1. C omment avez-vous réservé la voiture ?

2. C’était une Ford ?
118
Leçon 16
3. Est-ce que le prix inclut l’assurance ?

4. Est-ce que je dois la rendre ici ?
5. C’est vous qui allez conduire ?
a. N on, je vais vous donner la liste des agences de restitution.

b. S eulement la responsabilité civile.
c. S
ur l’internet.
d. N on, mon père. Pourquoi ?
e. Oui, quatre portes, avec une transmission automatique.
4. Uzupełnij zdania: plein, moyens, caution, espèce, numéro, remplir, permis.
1. J e vais vous demander le .................... de votre carte de crédit.

2. Veuillez faire le ................. d’essence avant de la rendre.
3. Est-ce que je dois déposer une ...................... ?
4. Avez-vous un .................... de conduire valide ?
5. Quels sont les ...................... de paiment acceptés ?
6. Je vais vous demander de ....................... le formulaire.
7. Est-ce que je peux payer en ...................... ?
Wynajem samochodu
Wynajmując samochód we Francji czy w Belgii, warto pamiętać, że cena
liczona jest zazwyczaj za całą dobę wynajmu – par tranches de 24 heures
– i nie zależy od faktycznej liczby godzin używania auta. Według regulaminu
większości wypożyczalni, kierowca musi mieć ukończone 21 lat i posiadać
prawo jazdy od co najmniej dwóch lat. Jeśli ma jednak mniej niż 24 lata, jest
zobowiązany uiścić dodatkową opłatę.
Klucz do ćwiczeń
5 – d 4. 1 – numéro, 2 – plein, 3 – caution, 4 – permis, 5 – moyens, 6 – remplir, 7 – espèces.
6. je ne les ai pas écoutées. 2. 1. qui 2. que 3. que 4. que 5. qui 6. qui 3. 1 – c, 2 – e, 3 – b, 4 – a,
1. 1. je le connais. 2. je ne l’écoute pas. 3. il l’a mis. 4. je vais la louer. 5. je ne vais pas le rencontrer.
C’est pas loin d’ici !
17. C’est pas loin d’ici !

32 Martin: – Salut Anna. Ça va ?
ANNA: – Oh, Martin, déjà en Belgique ?
Martin: – Oui, mais pas à Bruxelles. Je viens de louer une voiture
à Zaventem et je vais voir mes parents. Ils m’ont invité
à passer ce week-end avec eux. On se voit demain ?
ANNA: – Oui, comme convenu. Pour le spectacle, on va à 19h00 au
Théâtre Royal des Galeries. C’est La Revue, tu connais ?
Martin: – Bien sûr ! Alors, où est-ce que je viens te chercher ?
ANNA: – J’habite à Ixelle, tout près de la Cambre.
Martin: – Parfait, c’est vraiment sur mon chemin. C’est quoi ton
adresse ?
ANNA: – Rue Jean Paquot 121. Tu vois où c’est ?
Martin: – Plus ou moins, je ne connais pas très bien Bruxelles,
mais ce quartier m’est un peu familier. Rue Jean Paquot
ne doit pas être loin du boulevard Général Jacques ?
ANNA: – C’est ça ! Moi, je n’ai pas le permis de conduire, je prends
normalement le métro et le tram, mais il paraît que c’est
pas difficile en voiture. Quand tu arrives par la Chaussée
de Waterloo, c’est à droite après la Cambre. Tu prends
l’avenue Legrand et tu continues jusqu’au grand carrefour.
Après tu tournes sur le boulevard du Général Jacques.
C’est juste après la rue Delporte, en face de l’église.
Martin: – Oui, je vois. C’est pas compliqué du tout. Je te passe un
coup de fil si je ne trouve pas.
ANNA: – Je t’attends alors vers 18h00.
33 Słownictwo
je vais voir mes parents tout près de ...
– jadę odwiedzić rodziców – bardzo blisko...
comme convenu – tak jak c’est sur mon chemin
ustaliliśmy – to po drodze
je viens te chercher à ... Tu vois où c’est ?
– przyjadę po ciebie o... – Wiesz, gdzie to jest?
120
Leçon 17
plus ou moins – mniej więcej tu prends l’avenue Legrand

ce quartier m’est un peu – skręcasz w aleję Legrand
familier – ta dzielnica tu continues jusqu’au grand
nie jest mi obca carrefour – jedziesz aż
pas loin de ... – niedaleko od... do dużego skrzyżowania
il paraît que ... – zdaje się że... c’est juste après la rue
arriver par ... – przyjeżdżać Delporte – to zaraz za ulicą
od strony... Delporte
c’est à droite après la Cambre en face de ... – naprzeciwko
– to na prawo,
za [laskiem] Cambre
Tłumaczenie
To niedaleko stąd! M: Cześć, Aniu. Jak się masz? A: O, Martin, już w Belgii?
M: Tak, ale nie w Brukseli. Właśnie wynająłem samochód w Zaventem i jadę
odwiedzić rodziców w Waterloo. Prosili, bym ich odwiedził w ten weekend.
Zobaczymy się jutro? A: Tak, tak jak ustaliliśmy. Spektakl zaczyna się o 19.00
w Théâtre Royal des Galeries. To La Revue, znasz? M: Oczywiście! Gdzie mam
po ciebie przyjachać? A: Mieszkam w Ixelle, obok lasku Cambre. M: Idealnie!
To po drodze. A jaki jest twój adres? A: Ulica Jean Paquot 121. Wiesz, gdzie
to jest? M: Mniej więcej, nie znam dobrze Brukseli, ale ta dzielnica nie jest
mi obca. Ulica Jean Paquot jest w pobliżu bulwaru Général Jacques? A: Właśnie!
Ja nie mam prawa jazdy, zwykle jeżdżę metrem i tramwajem, ale, zdaje się, nie
jest trudno trafić samochodem. Jak będziesz jechać szosą od strony Waterloo,
to będzie na prawo, za laskiem Cambre. Skręcisz w aleję Legrand i dojedziesz
aż do dużego skrzyżowania. Potem skręcisz w bulwar Général Jacques, to zaraz
za ulicą Delporte, naprzeciwko kościoła. M: Rozumiem. To całkiem łatwe. Jeśli
się zgubię, zadzwonię do ciebie. A: A więc czekam na ciebie około 18.00.

Excusez-moi, comment aller à la gare / où se trouve la place ... ?
– Przepraszam, jak dojść do dworca / gdzie jest plac...?
Pour aller au musée ..., s.v.p. ? – Jak dojść do muzeum...?
(dosł. aby dojść... )
Pardon monsieur / madame, je cherche la rue ..., s.v.p.
– Przepraszam pana(ią), szukam ulicy... .
la bouche de métro la plus proche / l’arrêt de bus le plus proche
– najbliższa stacja metra/najbliższy przystanek autobusowy
prendre la rue – iść ulicą

tourner à gauche / à droite – skręcić w lewo / w prawo
continuer tout droit jusqu’à ... – iść cały czas prosto aż do...
prendre la première à droite – skręcić w pierwszą [ulicę] w prawo
traverser la place / le pont / le square – przejść przez
plac / most / skwer
c’est à 100 mètres d’ici – to 100 metrów stąd
c’est juste derrière ce bâtiment-là – to tuż za tym budynkiem
à côté de ... – obok
ce n’est pas compliqué du tout – to całkiem łatwe
Jak to działa?
Dopełnienie dalsze COI
COI – dopełnienie dalsze – complément d’objet indirect, w składni

czasownika poprzedzone jest często przyimkiem à. Oto kilka przykładów
czasowników o składni z COI:
dire qch à qqn – powiedzieć coś komuś

écrire qch à qqn – napisać coś do kogoś
donner qch à qqn – dać coś komuś
parler à qqn – mówić do kogoś, rozmawiać z kimś
répondre (qch) à qqn – odpowiedzieć komuś
raconter qch à qqn – opowiadać coś komuś
ressembler à qqn, à qch – być do kogoś, czegoś podobnym
téléphoner à qqn – dzwonić do kogoś
appartenir à qqn – należeć do kogoś (odmienia się jak venir)
Jak widzimy, wiele czasowników wymaga obu dopełnień, COD i COI.
J’ai raconté cette histoire à mes parents. – Opowiedziałem tę

historię (COD) moim rodzicom (COI).
122
Leçon 17
Zaimki COI
1. me 1. nous
2. te 2. vous
3. lui 3. leur
Zaimki COI zastępują w zdaniu dopełnienie dalsze:

Donne à manger au chat ! – Daj kotu jeść!
Ça y est ! Je lui ai déjà donné. – Już mu dałem.
Tu a répondu à Sophie ? – Odpowiedziałeś Sophie?
Oui, je lui ai répondu avant-hier. – Tak, odpowiedziałem jej
przedwczoraj.
UWAGA!
1. Z aimki COI 1 i 2 os. liczby pojedynczej i mnogiej są identyczne jak zaimki
COD, dlatego należy pamiętać, jaka jest składnia danego czasownika:
Ils m’ont invité pour ce week-end. – COD, bo składnia czasownika to:

inviter qqn
Je vais vous demander de remplir ce formulaire et de signer ici.
COI, bo: demander à qqn de faire qch
2. W
 ostatnim przykładzie mamy podwójne COI: demander à qqn (COI1)
de faire (COI2). [ce formulaire jest COD czasownika faire.]
Je ne peux pas vous la louer czyli zaimki COD i COI razem
Ponieważ, jak już zauważyliśmy, wiele czasowników wymaga COD i COI,

możliwe i bardzo naturalne jest zastępowanie obu dopełnień zaimkami.
Kolejność użycia zaimków COD i COI w zdaniu jest następująca:
UWAGA!
Poniższe przykłady zostały uporządkowane wg osoby zaimka COI:
1. tu me le donnes 1. tu nous le donnes
2. je te les donne 2. je vous la donne
3. je le lui donne 3. tu le leur donnes
Jak widzimy, kiedy zaimek COI jest w 1 lub 2 os. liczby pojedynczej
lub mnogiej, stoi przed zaimkiem COD. Kiedy zaimek COI jest w 3 os., stoi
za zaimkiem COD.
Tu as envoyé les mails à tes amis aux Etats-Unis ?

Oui, je les leur ai envoyés.
Avez-vous raconté cette aventure à Caroline ?

Non, on ne la lui a pas encore racontée.
Zaimki względne dont i où
Zaimek względny dont umożliwia łączenie zdań prostych w zdania złożone

bez powtarzania słów, zastępując grupę rzeczowną wprowadzaną przez de:
Tu te rappelles ce film ? Je t’ai parlé de ce film.

Tu te rappelles ce film dont je t’ai parlé ?
(Pamiętasz ten film, o którym ci mówiłam?)
Zaimek względny où zastępuje okolicznik miejsca lub czasu:
Je vais te montrer le village où j’ai passé les vacances.

(Pokażę ci masteczko, w którym spędziłam wakacje.)
Tu as téléphoné au moment où j’ai décidé de partir.

(Zadzwoniłeś w momencie, w którym (kiedy) zdecydowałam wyjść.)
124
Leçon 17
Ćwiczenia
1. Który z podanych zaimków jest poprawny?
1. J
’écris souvent à Dominique.
Je lui / la / le écris souvent.
2. Pierre aide son frère à déménager.

Il lui / le / l’ aide à déménager.
3. Cette maison appartient aux Lafond.

Elle les / leur / lui appartient.
4. Il a dit à ses amis de venir dîner.

Il les / leur / le a dit de venir dîner.
2. Znajdź składnię poniższych czasowników:
1. V ous nous avez énormément aidés.

2. Je t’ai téléphoné hier soir.
3. Je t’ai appelée hier soir.
4. Elle m’a dit de passer la voir jeudi.
5. Ils m’ont attendue toute la soirée.
3. Zastąp obydwa dopełnienia odpowiednimi zaimkami:
1. T
u envoies cette carte à Paul ?
Oui, je .................... envoie.
2. Avez-vous raconté cette histoire à Marie ?
Non, on ne .................... a pas racontée.
3. Tu vas demander le chemin à cet homme ?
Non, je ne vais pas ............................. demander.
4. Wstaw odpowiedni zaimek względny dont lub où:
1. I l m’a raconté l’histoire ...... je ne me souviens pas du tout.
2. C’est la région ........... je voudrais habiter.
3. Je viens de regarder le film ........ je ne connais pas le titre.
4. C’est le film ........ le metteur en scène est François Ozon.
5. C’est dans le quartier ........ j’habite.
5. zupełnij tekst wstawiając czasowniki: va, prends (2x), traverse,

U
continue, tourne, descends
Pour aller chez nous, (1) ........... le bus 148. (2) .............. au 5e arrêt
et (3) ......... la rue Brioche, (4) ................ tout droit jusqu’au square
de la Fontaine, (5) ........ le square et (6) ......... encore environ 50
mètres, ensuite (7) ........... à gauche juste après le petit restaurant
italien. Nous habitons au numéro 12, juste en face de la poste.
6. Połącz zdania:
1. Je viens vous chercher a. A

h, c’est tout près ! Tournez
vers 20h00. à droite après le carrefour.
2. Je vais t’appeler b. J
e ne sais pas vous dire, je
si je ne trouve pas. ne connais pas le quartier.
3. Excusez-moi, je cherche c. D
’accord, on t’attend
la rue Bonaparte. devant la maison.
4. Pour aller à l’hôtel de ville d. O
K, mais ce n’est pas
(ratusz), s.v.p. ? compliqué du tout.
126
Leçon 17
7. Jak powiesz:
1. P rzepraszam, szukam ulicy ...?

2. To niedaleko, skręć w lewo, a za mostem w drugą w prawo.
3. Gdzie jest najbliższa stacja metra?
4. Jedźcie cały czas prosto aż do skrzyżowania.
5. To naprzeciwko kościoła, obok banku (la banque).
W górę drogi, czy w dół?

Tłumaczący nam drogę Francuz lub Belg może nas czasem zadziwić mówiąc
na całkiem płaskiej ulicy: vous montez lub vous descendez cette rue-là. Jest
to dość częste użycie tych czasowników, w rzeczywistości rzadko związane
z faktycznym nachyleniem ulicy, a raczej z rosnącą lub malejącą numeracją
domów.
Klucz do ćwiczeń
l’église, à côté de la banque.
bouche de métro la plus proche ? 4. Continuez tout droit jusqu’au carrefour. 5. C’est en face de
pas loin, tourne à gauche et après le pont dans la deuxième à droite. 3. Où se trouve la station / la
continue 7. tourne 6. 1 – c, 2 – d, 3 – b, 4 – a 7.1. Excusez-moi, je cherche la rue ... 2. Ce n’est
attendre qqn 3. 1. la lui 2. la lui 3. le lui 4. 5.1. prends 2. descends 3. prends 4. va 5. traverse 6.
1. 1. lui 2. l’ 3. leur 4. leur 2. 1. aider qqn 2. téléphoner à qqn 3. appeler qqn 4. dire qch à qqn 5.
Sprawdź się!
18. Sprawdź się!

1. R
Dialog 1 Dialog 4
1. A
nna va rencontrer Patricia 1. Martin veut réserver
la semaine prochaine. une voiture.
2. Anna va en Suisse dans 2. La TVA est comprise.
deux semaines. 3. Martin peut rendre la voiture
3. C’est le chef qui a décidé. dans une autre agence.
Dialog 2 Dialog 5
1. Patricia a réservé 1. La gare n’est pas loin d’ici.
une chambre hier. 2. Anna va traverser un parc
2. C’est du 19 au 22 octobre. et ensuite tourner à droite.
3. C’est la chambre 256, 3. La gare est à peu près à cent
au deuxième étage. mètres du square.
Dialog 3
1. Patricia n’a pas pu visiter.
2. Anna voudrait aller
à Genève.
3. Demain, Patricia va
se promener un peu dans
la ville.
1. Tu ..... parlé avec Pierre ? 3. Qu’est-ce que vous avez .......
a. a b. as c. es d. vas hier soir ?
a. fait b. fais
2. Vous avez ....... tous les films c. fit d. fut
de Kieślowski ?
a. lu b. voulu 4. Je dois ..... reposer un peu.
c. voyez d. vu a. se b. me c. – d. moi
128
Leçon 18
5. On est ..... combien aujourd’hui ? 9. Vous avez le permis de conduire ?

.... 13 mars ? – Oui, mais je ne ..... ai pas sur
a. le, le b. le, au moi.
c. au, le d. - , le a. le b. la c. l’ d. les
6. Je m’appelle Sophie Dubois. Je 10. Tu vois Catherine demain ?

suis ...... à Lyon. Tu peux .... dire que j’ai
a. né b. naît c. nais d. née une lettre pour elle, s.t.p.
a. le b. le c. lui d. l’
7. J’ai parlé avec lui ...... quelques
jours. 11. Tu as contacté les Gérard ?
a. depuis b. dans Oui, je ..... ai parlé hier.
c. il y a d. jusqu’à a. lui b. leur c. les d. eux
8. ......... de temps elle est restée 12. Je suis en train de lire le livre
chez vous ? ....... tu m’as parlé.
a. Comment b. Jusqu’à a. dont b. que c. où d. qui
c. Quel d. Combien
3. Krzyżówka. 1. dowcip
1
2. całusy
2 3. klucz
3 4. środa
5. ostatni
4 6. pobyt
5 7. wejście
8. permis de ....
6
9. blisko, obok
7
8
9
Klucz do ćwiczeń
clé, mercredi, dernier, séjour, entrée, conduire, près de)
2. Test: 1b 2d 3a 4b 5a 6d 7c 8d 9c 10c 11b 12a 3. Krzyżówka: hasło – ascenseur (blague, bisous,
1. Rozumienie ze słuchu: Dialog 1 F F V Dialog 2 F F V Dialog 3 F V V Dialog 4 F V V Dialog 5 V F F
Dans un taxi
19. Dans un taxi

35 PATRICIA: – B onjour Monsieur. A la Bastille, s.v.p.
Chauffeur: – A
 votre service, madame. Mais vous savez qu’il y a une
manifestation à la Bastille. Le 11e est complètement
bloqué.
PATRICIA: – O h non, encore ?! C’est qui cette fois-ci ?
Chauffeur: – L es étudiants, c’est pour le droit à la formation.
C’est bizarre, vous n’êtes pas au courant ?
On en parle tout le temps à la radio.
PATRICIA: – M oi aussi, j’en suis étonnée. Mais je viens de passer 5 jours
au Maroc, je n’ai pas écouté les infos là-bas. Donc on ne
passera pas par le Boulevard Richard Lenoir ?
Chauffeur: – A h non, c’est vraiment bouché. C’est mieux de prendre
le Boulevard Beaumarchais. Ça vous convient ?
PATRICIA: – O ui, j’habite rue Amelot donc ça ira ! Vous pensez qu’il n’y
aura pas d’embouteillages du côté de Chemin Vert ?
Chauffeur: – O h, vous savez, il ya des embouteillages partout à cette
heure-ci, mais au moins il n’y aura pas de manifestants,
j’espère.
PATRICIA: – P ourquoi tournez-vous à droite ? J’ai l’impression que
c’est plus court par la Porte de Clignancourt ?
Chauffeur: – N ormalement oui, mais il y a des travaux entre Simplon
et Marcadet-Poissoniers. Le boulevard Ornano est fermé
et je vous assure que ce sera plus rapide par la Porte
de la Chapelle.
PATRICIA: – D ’accord, je vous crois. C’est vous qui conduisez. Pensez-
vous qu’on sera sur place en 20 minutes ?
Chauffeur: – J e ne peux rien garantir mais je ferai de mon mieux,
Madame.
36 Słownictwo
chauffeur (m) de taxi – kierowca taksówki, taksówkarz
à votre service – do usług le 11e – „jedenastka”, 11
une manifestation dzielnica Paryża
– manifestacja (pot: une manif) cette fois-ci – tym razem
130
Leçon 19
avoir droit à qch – mieć prawo partout – wszędzie

do czegoś à cette heure-ci
la formation – wykształcenie – o tej godzinie
c’est bizarre – to dziwne manifestant (m) –
être au courant manifestant, biorący
– być na bieżąco, być udział w manifestacji
zorientowanym w sytuacji j’ai l’impression
tout le temps – cały czas – mam wrażenie
étonné(e) – zdziwiony c’est plus court par ...
d’autant plus que ... – jest krócej przez...
– tym bardziej, że... des travaux (m.pl) – prace,
écouter les infos / les roboty drogowe
informations – słuchać fermer – zamykać
wiadomości je vous assure que ...
bouché – zakorkowany – zapewniam pana(ią), że
ça vous convient ? ce sera plus rapide par ...
– odpowiada to panu? – będzie szybciej przez...
ça ira – będzie dobrze croire – tu: wierzyć
embouteillage (m) je vous crois – wierzę panu
– korek [na drodze] sur place – na miejscu
du côté de ... – od strony..., garantir – gwarantować
w pobliżu... je ferai de mon mieux
– zrobię co w mojej mocy
Tłumaczenie
W taksówce. P: Dzień dobry panu. Poproszę do Bastylii. C: Do usług, proszę pani. Ale
wie pani, że na Bastylii jest manifestacja. Jedenastka jest całkowicie zablokowana. P: Och
nie, znowu?! Kto tym razem? C: Studenci, w związku z prawem do wykształcenia. To
dziwne, nie słyszała pani o tym (dosł. nie jest pani na bieżąco)? Cały czas się o tym mówi
w radiu. P: Mnie też to dziwi. Ale właśnie spędziłam pięć dni w Maroku i nie słuchałam
tam wiadomości. A więc nie przejedziemy przez Boulevard Richard Lenoir? C: O, nie,
jest naprawdę zakorkowany. Lepiej będzie jechać przez Boulevard Beaumarchais.
Odpowiada to pani? P: Tak, mieszkam przy ulicy Amelot, więc będzie dobrze! Myśli pan,
że nie będzie korków od strony Chemin Vert? C: Och, wie pani, korki są wszędzie o tej
godzinie, ale przynajmniej, mam nadzieję, nie będzie manifestantów. P: Dlaczego pan
skręca w prawo? Mam wrażenie, że przez Porte de Clignancourt jest krócej? C: Zwykle
tak, ale są roboty drogowe między Simplon a Marcadet-Poissoniers. Boulevard Ornano
jest zamknięty i zapewniam panią, że będzie szybciej przez Porte de la Chapelle.
P: Dobrze, wierzę panu. To pan prowadzi. Myśli pan, że będziemy na miejscu za 20
minut? C: Nie mogę niczego zagwarantować, ale zrobię, co się da, proszę pani.
Dans un taxi

Je voudrais un taxi pour 16h00 à l’adresse ..., s.v.p. – Chciałbym
zamówić taksówkę na 16.00, na adres... .
Le taxi vous attend / sera là dans dix minutes. – Taksówka czeka
/ będzie za 10 minut.
Je vais mettre vos bagages dans le coffre. – Włożę pański bagaż
do bagażnika.
Cela fera combien pour aller à ... ? – Ile będzie kosztował kurs do...?
Je suis très pressé(e). – Bardzo się śpieszę
Pouvez-vous vous arrêter ici / m’attendre ici quelques instants ?
– Czy może się pan tu zatrzymać / chwilę tu na mnie poczekać?
Je vous dois combien ? – Ile płacę (ile jestem winien / winna)?
Jak to działa?
Odmiana czasownika nieregularnego croire
lp. lm.
je crois [żəkrła] nous croyons [nukrłajõ]
tu crois [tükrła] vous croyez [wukrłaje]
il croit [ilkrła] ils croient [ilkrła]
Czas przyszły prosty: futur simple – tworzenie
Regularne formy czasu futur simple tworzymy dodając do bezokolicznika

następujące końcówki:
- ai - ons
- as - ez
- a - ont
np. habiter
j’habiterai nous habiterons
tu habiteras vous habiterez
il/elle/on habitera ils/elles habiteront
132
Leçon 19
Jeśli bezokolicznik jest zakończony na -e np. dire, croire, -e, przed
końcówkami znika: dire – je dirai, croire – je croirai.
W przypadku kilku czasowników mających nieregularną formę futur simple

zmienia się temat czasownika, końcówki zaś pozostają te same, co dla
regularnych:
être – je serai faire – je ferai

venir – je viendrai devenir – je deviendrai
avoir – j’aurai pouvoir – je pourrai
voir – je verrai revenir – je reviendrai
savoir – je saurai vouloir – je voudrai
envoyer – j’enverrai falloir – il faudra
aller – j’irai devoir – je devrai
recevoir – je recevrai pleuvoir – il pleuvra
Zastosowanie futur simple vs futur proche
W porównaniu do futur proche, czas futur simple wyraża przyszłość mniej

pewną, bardziej oddaloną w przyszłości. Popatrzmy, jak zmienia się znaczenie
zdania w zależności od tego, czy użyjemy futur simple czy futur proche:
La jeune mariée dit à son époux:
On aura un bébé.
On va avoir un bébé.
W obydwu przypadkach po polsku powiedzielibyśmy: Będziemy mieli

dziecko. Po francusku jednak różnica pomiędzy tymi zdaniami jest
zasadnicza: w pierwszym, młoda małżonka snuje plany, w drugim zaś
informuje męża, że jest w ciąży.
Futur simple, jako wyrażający przyszłość niepewną, usłyszymy także

np. w prognozie pogody – prévisions météorologiques:
Demain, il pleuvra sur toute la France.
– Jutro, w całej Francji będzie padać.
Dla porównania: „Il va pleuvoir” moglibyśmy powiedzieć widząc
nad głową ciemną chmurę.
Dans un taxi
Wreszcie jako czas prosty, czyli niezłożony, futur simple jest czasem bardziej
„eleganckim”. Dlatego też używany jest w języku pisanym, oficjalnym lub
po prostu bardziej starannym, tam gdzie potocznie, w języku mówionym
moglibyśmy użyć futur proche.
Użycie zaimka en
Zaimek en zastępuje dopełnienie wprowadzane przez przyimek de. Oto kilka

popularnych czasowników i wyrażeń z przyimkiem de:
parler de qqn /qch – mówić o kimś /czymś
penser [qch] de qch /qqn – sądzić [coś] o czym/ kim
être sûr de qch – być pewnym czegoś
être fier/fière de qqn /qch – być dumnym z kogoś / czegoś
être content de qqn / qch – być zadowolonym z kogoś / czegoś
On parle beaucoup de la guerre en Iraq ? Oui, on en parle beaucoup

à la télé.
Dużo się mówi o wojnie w Iraku? Tak, dużo się o niej mówi w telewizji.
Tu es contente de tes vacances ? Oui, j’en suis très contente.
Jesteś zadowolona z wakacji? Tak, jestem (z nich) bardzo zadowolona.
Vous venez du Maroc ? Oui, j’en viens.

Pochodzi pan z Maroka? Tak, pochodzę.
Zaimka en użyjemy jednak nie tylko w odpowiedzi na pytanie o część zdania

wyrażoną grupą rzeczowną z przyimkiem de. Często zastępuje większy
fragment wypowiedzi, np.:
Je propose d’inviter les Dubois. Qu’est-ce que tu en penses ?

Proponuję zaprosić państwa Dubois. Co o tym sądzisz?
Uwaga! Za pomocą en zastępujemy jedynie nazwy rzeczy i zjawisk

nieożywionych. Określenia osób zastępujemy zaimkami:
de moi de nous
de toi de vous
de lui, d’elle d’eux, d’elles
134
Leçon 19
Qu’est-ce que tu penses d’elle ? – Co o niej sądzisz?

Je suis fière de toi. – Jestem z ciebie dumna.
Ćwiczenia
1. Podaj bezokolicznik wytłuszczonych czasowników:
1. A près deux kilomètres environ, vous tournerez à droite.

2. J’espère que Martine ira mieux la semaine prochaine.
3. Tu me diras quand tu seras prête ?
4. Pour dîner, on fera du poisson.
5. Ils ne viendront pas cette semaine.
6. Je t’enverrai ma nouvelle adresse.
7. Il faudra téléphoner à Sophie.
2. Wstaw odpowiednią formę futur simple:
1. R
ose ......................... (venir) avec ses parents.
2. ........................ -tu (pouvoir) venir samedi soir ?
3. Je ....................... (être) absent la semaine prochaine.
4. Il ne ....................(vouloir) jamais te prêter sa voiture.
5. On ....................... (finir) ça plus tard.
6. Qu’est-ce que vous ...................... (faire) quand il ne
...................... (être) plus là ?
Dans un taxi
3. Zastąp podkreślone części zdania odpowiednim zaimkiem:
1. Q
u’est-ce que tu penses du nouveau directeur ?
Qu’est-ce que tu ................................................................... ?
2. Qu’est-ce que tu penses de cet article ?
Qu’est-ce que tu ................................................................... ?
3. Je penses que tu as besoin de vacances.
Tu as raison, je ......................................................................
4. Tu veux sortir ce soir avec nous ?
Je suis fatigué, je ................................ pas envie.
5. Vous êtes sûr de la décision de M. Carrot ?
Oui, je ....................................................... sûr.
6. Pourquoi vous parlez encore de Caroline ?!
On ne parle pas ..................................., on parle de son travail.
7. Ils viennent du Portugal ?
Oui, ils ...................................................... .
4. zupełnij dialog o brakujące słowa: bouché, combien, embouteillage,

U
pressé, garantir, coffre, services
- A la place Royale, s.v.p, je suis très (1) ……….. !
- A votre (2) ………………, Monsieur. Je vais mettre votre bagage
dans le (3) …………
136
Leçon 19
(quelques minutes plus tard )
- Oh là là! Quel (4)……………………..! Tout est bloqué !
- C’est normal à cette heure-ci, c’est (5) ………… partout.
- Pensez-vous que je serai sur place en 15 minutes ?
- Désolé, mais je ne peux rien vous (6) …………. Monsieur.
- Alors arrêtez-vous ici, je descends. Je vous dois (7) …………?
5. Powiedz po francusku:
1. C hciałbym zamówić taksówkę na 17.00, na adres ... .

2. Ile kosztuje kurs na lotnisko?
3. Dlaczego skręcamy tutaj? Myślę, że jest krócej przez ... .
4. Za ile będziemy na miejscu?
Dzielnice Paryża
Paryż to w rzeczywistości bardzo małe miasto. Jego powierzchnia wynosi 105
km2. Dla porównania: powierzchnia Warszawy to 517 km2. Administracyjnie
Paryż dzieli się na 20 dzielnic – arrondissements – które potocznie nazywa
się po prostu ich numerami: J’habite dans le 13e – Mieszkam w „trzynastce”
[dosł. w trzynastej]. Podając adresy, paryżanie chętnie posługują się także
nazwami stacji metra: C’est à Glacière lub C’est entre Varenne et Solférino
to najbardziej paryski ze wszystkich sposobów na przybliżenie rozmówcy, gdzie
na planie Paryża znajduje się szukany przez niego adres.
Klucz do ćwiczeń
de temps serons-nous sur place ?
l’aéroport ? 3. Pourquoi tournons-nous à droite ici ? Je pense que c’est plus court par ... 4. En combien
combien 5. 1. Je voudrais un taxi pour 17h00 à l’adresse …. s.v.p. 2. Cela fera combien pour aller à
suis 6. d’elle 7. en viennent 4. 1. pressé 2. services 3. coffre 4. embouteillage 5. bouché 6. garantir 7.
voudra 5. finira 6. ferez, sera 3. 1. penses de lui 2. en penses 3. j’en ai besoin 4. je n’en ai pas 5. j’en
1. 1. tourner 2. aller 3. dire, être 4. faire 5. venir 6. envoyer 7. falloir 2. 1. viendra 2. pourras 3. serai 4.
Réveille-toi !
20. Réveille-toi !
37 ANNA: – Allô ?
PATRICIA: – Bonjour Anna, réveille-toi, c’est déjà 9h00 passées, il est
grand temps de te lever !
ANNA: – Patricia, pitié ! On est samedi et tu me réveilles à 9h00 !
Je me lève à 6h30 tous les jours, je peux faire la grasse
matinée une fois par semaine, non ?
PATRICIA: – Oh, excuse-moi, je ne savais pas que tu dormais encore.
Moi, je me réveille tôt le week-end par la force de
l’habitude dans la semaine.
ANNA: – Oui, mais tu ne travailles pas jusqu’à 22h00 et ne te
couches pas à 1h00 du matin chaque jour !
PATRICIA: – C’est vrai. J’essaie de mener une vie saine, me coucher
avant minuit, de dormir 8 heures, manger régulièrement...
ANNA: – On en reparlera quand tu auras un emploi fixe,
d’accord ? Tu verras que ce n’est pas si facile que ça.
Parfois, je n’ai pas le temps de déjeuner même si,
théoriquement, j’ai une pause-déjeuner à midi et demi.
PATRICIA: – C ’est vrai, je ne connais pas encore le problème. Mais tu
sais, peut-être, ce sont mes derniers moments de liberté,
je commence à chercher du travail.
ANNA: – Ça alors ! Quelle révolution ! Tu sais, je pense que
maintenant je vais me lever, prendre une tasse de café
et me préparer un bon petit déjeuner. Et ensuite, je vais
te rappeler et tu me raconteras tout, d’accord ?
PATRICIA: – OK, à tout à l’heure !
38 Słownictwo
c’est 9h00 passées tous les jours – codziennie
– minęła dziewiąta faire la grasse matinée
il est grand temps de ... – długo spać / wylegiwać się
– najwyższy czas... une fois par semaine
se lever – wstawać – raz w tygodniu
pitié ! – litości! dormir – spać
138
Leçon 20
tôt – wcześnie ce n’est pas si facile que ça

s’habituer à – to nie takie łatwe
– przyzwyczajać/-ić się parfois – czasami
par la force de l’habitude déjeuner – jeść obiad
– siłą przyzwyczajenia théoriquement – teoretycznie
dans la semaine – w tygodniu une pause-déjeuner
se coucher – kłaść się spać – przerwa na obiad
minuit – północ liberté (f) – wolność
chaque jour – każdego dnia chercher du travail
mener une vie saine – szukać pracy
– prowadzić zdrowy tryb ça alors ! – coś takiego! / coś
życia podobnego! [także iron.]
8 heures par jour – osiem préparer – przygotować
godzin dziennie le petit déjeuner – śniadanie
régulièrement – regularnie à tout à l’heure – tu: do
un emploi fixe – stała praca usłyszenia za chwilę
Tłumaczenie
Pobudka! (dosł. Obudź się!) A: Halo? P: Dzień dobry Anno, obudź się, minęła
dziewiąta, najwyższy czas abyś wstała! A: Patricia, litości! Jest sobota, a ty mnie budzisz o
dziewiątej! Wstaję codziennie o 6.30, więc chyba mogę dłużej pospać raz w tygodniu?
P: Och, przepraszam, nie wiedziałam, że jeszcze śpisz. Ja budzę się wcześnie
w weekendy z przyzwyczajenia (dosł. siłą przyzwyczajenia), tak jak w tygodniu.
A: Tak, ale ty nie pracujesz do 22.00 i nie kładziesz się o pierwszej w nocy każdego
dnia! P: To prawda. Staram się prowadzić zdrowy tryb życia, kłaść się przed północą,
spać osiem godzin, jeść regularnie... A: Porozmawiamy jeszcze o tym / (wrócimy
do tego), jak będziesz miała stałą pracę, dobrze? Zobaczysz, że to nie takie łatwe.
Czasami nie mam czasu zjeść obiadu, chociaż, teoretycznie, mam przerwę na lunch
o wpół do pierwszej. P: To prawda, nie mam jeszcze takich kłopotów. Ale wiesz,
to prawdopodobnie [są] ostatnie chwile mojej wolności, bo zaczynam szukać pracy.
A: Coś takiego! Cóż za rewolucja! Wiesz, chyba wobec tego wstanę, wypiję filiżankę
kawy i przygotuję sobie porządne śniadanie. A potem zadzwonię do ciebie, a ty mi
o wszystkim opowiesz, dobrze? P: OK, do usłyszenia za chwilę!

mettre le réveil à ... – nastawiać budzik na...
prendre un bain / une douche – brać kąpiel / prysznic
s’habiller – ubierać się
se dépêcher – śpieszyć się
Réveille-toi !
accompagner / emmener les enfants à l’école – odwozić dzieci do szkoły

aller chercher les enfants – iść po dzieci
regarder la télé / le journal télévisé – oglądać telewizję / wiadomości
déjeuner à la cantine – jeść obiad w stołówce
manger en ville – jeść na mieście
dîner en famille – jeść kolację w domu, z rodziną
terminer – kończyć
travailler ... heures par jour / semaine – pracować... godzin
dziennie / tygodniowo
Jak to działa?
Zaimek y
Zaimek y zastępuje dopełnienie wprowadzane przez przyimek à. Oto kilka

popularnych czasowników i wyrażeń z przyimkiem à:
s’habituer à qch – przyzwyczajać się do

penser à qch – myśleć o czymś
s’intéresser à qch – interesować się czymś
croire à qch / qqn – wierzyć w coś / w kogoś
tenir à qch / qqn – zależeć [komuś zależy] na czymś / na kimś
Tu t’intéresses au football ? Oui, je m’y intéresse beaucoup.

Interesujesz się piłką nożną? Tak, [interesuję się nią] bardzo.
Zaimek y często zastępuje niewypowiedzianą, domyślną część wypowiedzi, np.:

Tu devrais partir en vacances ? – Je n’y pense même pas.
[Je ne pense même pas à aller en vacances.]
Powinieneś wyjechać na wakacje. – Nawet o tym nie myślę.
Uwaga! Za pomocą y zastępujemy jedynie rzeczy i zjawiska nieożywione.

Osoby zastępujemy zaimkami:
à moi à nous
à toi à vous
à lui, à elle à eux, à elles
140
Leçon 20
Il tient vraiment à elle. – Naprawdę mu na niej zależy.

Je me suis déjà habituée à eux. – Już się do nich przyzwyczaiłam.
Tryb rozkazujący czasowników zwrotnych
W trybie rozkazującym zaimek zwrotny akcentowany stawiamy

za czasownikiem:
rappelle-toi ! – przypomnij sobie!

habillez-vous ! – ubierzcie się!
amusons-nous ! – bawmy się!
W formie przeczącej trybu rozkazującego zaimek zwrotny stoi przed

czasownikiem, tak jak w trybie oznajmującym:
ne te tracasse pas – nie martw się

ne vous inquiétez pas – nie niepokójcie się / proszę się nie niepokoić
ne nous dispersons pas ! – nie rozpraszajmy się!
Wyrażenia częstotliwości i ich miejsce w zdaniu
souvent – często
quelquefois, parfois (pot: des fois) – czasami
de temps en temps – od czasu do czasu
rarement – rzadko
jamais – nigdy
W zdaniu stoją zazwyczaj po czasowniku:

Tu vas souvent au théâtre ? J’y vais de temps en temps.
– Często chodzisz do teatru? – Czasami [tam chodzę].
Jamais jest przysłówkiem przeczącym, zastępuje zatem pas:
Je n’y vais jamais. – Nigdy tam nie bywam.
... fois par semaine / mois / an

– ... razy w tygodniu/w miesięcu / w roku
Réveille-toi !
J’ai un cours de français deux fois par semaine.

– Mam kurs francuskiego dwa razy w tygodniu.
d’habitude, habituellement, normalement – zazwyczaj

D’habitude, je ne me couche pas avant minuit.
Normalement, je déjeune en ville.
Uwaga:
dans la semaine – w tygodniu (= w dni robocze)
dans une semaine – za tydzień
Wyrażenia trwania i ich miejsce w zdaniu
longtemps – długo
J’ai attendu longtemps. – Długo czekałem(łam).
pendant – podczas
Je l’ai rencontré pendant mon séjour à Rome.
– Spotkałem(łam) go podczas pobytu w Rzymie.
tout le temps – cały czas
Tu as aimé l’exposé ? Je ne sais pas, j’ai dormi tout le temps.
– Podobał ci się wykład? – Nie wiem, cały czas [prze]spałem(am).
toujours – ciągle, nadal
Vous êtes toujours à Madrid ? – Ciągle jesteście / Nadal jest pan
/ pani w Madrycie?
ne ... plus – już nie
Il ne travaille plus chez Citroën. – Już nie pracuje w Citroenie.
142
Leçon 20
Ćwiczenia
1. staw odpowiednią fromę czasownika: habituer, compter, s’intéresser,

W
penser.
1. P
enses-tu qu’on peut le choisir ?
Oui, je pense qu’on peut ................ sur lui.
2. Tu habites toujours dans ce quartier ?
Oui, je m’y suis déjà ................................. .
3. Elle devrait se reposer un peu.
Elle n’y ...................... même pas.
4. Tu as regardé le match hier soir ?
Non, je ne ........................ pas vraiment au sport.
2. Zastąp podkreśloną część zdania odpowiednim zaimkiem:
1. Je tiens beaucoup à ce travail.
2. Vous croyez à cette possibilité ?
3. Tu t’es intéressé à une nouvelle solution ?
4. Elle n’arrête pas de penser à ses enfants.
Réveille-toi !
3. Wstaw odpowiednią formę trybu rozkazującego:
1. .......................... (vous – s’habiller) vite !
2. .......................... (nous – se dépêcher), il est très tard !
3. .......................... (tu – s’amuser) bien !
4. Ne .....................pas (tu – s’inquiéter).
5. Ne .....................pas (nous – s’arrêter), on a peu de temps.
4. Wstaw: rarement, jamais, d’habitude, pendant:
1. ......................., je me couche minuit passé.
2. Je ne déjeune ...................... à la cantine.
3. Tu vas souvent à l’opéra ? Non, très ........................... .
4. J’ai visité Munich ............... mon dernier séjour en Allemagne.
5. Zanacz prawidłową odpowiedź:
1. A
 quelle heure tu te réveilles dans la semaine ?
a. Normalement, mon réveil sonne à 7h00.
b. D’habitude, je commence à 8h00.
2. Tu emmènes les enfants à l’école le matin ?

a. Oui, je les accompagne à 8h00.
b. Oui, je vais les chercher à 8h00.
3. Tu te dépêches le matin ?

a. Oui, je prends le petit déjeuner chez moi.
b. Oui, je ne prends même pas le petit déjeuner chez moi.
144
Leçon 20
4. Tu fais la grasse matinée le dimanche ?

a. Oui, je reste au lit (w łóżku) jusqu’à midi.
b. Oui, je me lève très tôt.
Connais-tu la blague ? – Znasz ten dowcip?

Un cafetier dit à sa femme :
- Je monte faire la sieste.
Elle demande pourquoi. Il répond :
- Que veux-tu, je ne peux pas rester sans rien faire !
cafetier (m) – właściciel kawiarni
faire la sieste – zdrzemnąć się
Klucz do ćwiczeń
4. pendant 5. 1-a, 2-a, 3-b, 4-a
3. amuse-toi 4. ne t’inquiète pas 5. ne nous arrêtons pas 4. 1. d’habitude 2. jamais 3. rarement
tu t’y es intéressé ? 4. elle n’arrête pas de penser à eux. 3. 1. habillez-vous 2. dépêchons-nous
1. 1. compter 2. habitué 3. pense 4. m’intéresse 2. 1. j’y tiens beaucoup 2. vous y croyez ?
Et après le travail ?
21. Et après le travail ?

39 ANNA: – Bonjour Madame Potin. Comment allez-vous ? Vous êtes
déjà passée au marché, je vois. Il y a du monde, j’imagine !
VOISINE: – Bonjour Anna, ça va bien, merci. Oh, oui, comme
d’habitude le samedi matin, vous savez, tout le monde
est là ! C’est tellement mieux que les supermarchés,
même si les prix sont un peu plus élevés !
ANNA: – Oui, mais surtout les légumes sont plus frais et ils ont un
goût. J’y vais tout de suite. J’espère qu’il n’est pas encore
trop tard, mais j’ai eu vraiment du mal à me lever ce matin.
VOISINE: – Oui, vous êtes rentrée très tard hier soir. Décidément, vous
travaillez trop, Anna. Vous devez vous reposer un peu.
ANNA: – Heureusement, j’ai des week-ends pour me relaxer.
Je vais à la piscine cet après-midi. J’essaie de bouger
un peu pour être en forme.
VOISINE: – Bonne idée ! Ça fait des siècles que je n’ai pas fait
de sport. Pour moi, le samedi c’est surtout les courses,
le ménage, la cuisine... vous savez, une mère de famille
n’a pas une vie facile !
ANNA: – Je m’en doute. Mais je vous vois souvent partir pour
le week-end ?
VOISINE: – Oui, on a une petite maison de campagne. Mais le seul sport
qu’on y fait, moi et mon mari, c’est le jardinage et le bricolage.
ANNA: – Les enfants, au moins, ont de l’espace pour jouer.
VOISINE: – C’est vrai. Mais on y va surtout en été. En automne, avec
le temps qu’il fait, c’est beaucoup moins intéressant.
40 Słownictwo
potin (m) – plotka même si – nawet jeśli
il y a du monde – jest tłum, les prix sont un peu plus élevés
jest dużo ludzi – ceny są trochę wyższe
comme d’habitude – jak zwykle légume (m) – warzywo
c’est tellement mieux frais / fraîche – świeży (a)
– to o wiele lepsze goût (m) – smak
146
Leçon 21
avoir du mal à (faire qch) faire les courses – robić zakupy

– mieć trudności z..., tu także: faire le ménage – sprzątać
było trudno [coś zrobić] faire la cuisine – gotować
décidément – zdecydowanie je m’en doute – domyślam się
se reposer – odpocząć maison (f) de campagne
se relaxer – zrelaksować się – domek na wsi
piscine (f) – basen faire du jardinage – uprawiać
bouger – ruszać się ogródek, działkę
être en forme – mieć dobrą faire du bricolage
kondycję, być – majsterkować
w dobrej formie espace (m) – przestrzeń
bonne idée (f) – dobry pomysł jouer – tu: bawić się
ça fait des siècles que je n’ai en été – latem
pas... – już od wieków nie en automne – jesienią
[robiłem(am) czegoś], całe avec le temps qu’il fait
wieki nie [robiłem(am) czegoś] – w taką pogodę
faire du sport – uprawiać sport
Tłumaczenie
A po pracy? A: Dzień dobry pani Potin. Jak się pani miewa? Widzę, że już
była pani na targu. Pewnie jest dużo ludzi! v: Dzień dobry, Anno, wszystko
w porządku, dziękuję. Och tak, jak zwykle w sobotę rano, wie pani, wszyscy
tam chodzą! To o wiele lepsze od supermarketów, nawet jeśli ceny są trochę
wyższe! A: Tak, ale zwłaszcza warzywa są bardziej świeże i smaczne. Zaraz
tam idę. Mam nadzieję, że nie jest już za późno, ale dziś rano naprawdę
było mi trudno wstać z łóżka. v: Oj tak, wczoraj wieczorem wróciła pani
bardzo późno. Zdecydowanie za dużo pani pracuje, Anno. Powinna pani
trochę odpocząć. A: Na szczęście mam weekendy, żeby się zrelaksować. Idę
na basen dziś po południu. Próbuję trochę się ruszać, żeby być w formie.
v: Dobry pomysł! Ja od wieków nie uprawiam sportu. Dla mnie sobota
to przede wszystkim zakupy, sprzątanie, gotowanie... wie pani, matka
i gospodyni domowa nie ma łatwego życia! A: Domyślam się. Ale często
widuję, jak pani wyjeżdża na weekend? v: Tak, mamy mały domek na wsi.
Ale jedyny sport, jaki ja i mój mąż tam uprawiamy, to uprawa ogródka
i majsterkowanie. A: Dzieci przynajmniej mają przestrzeń do zabawy.
v: To prawda, z tym że często tam jeździmy latem. Jesienią, w taką pogodę,
to o wiele mniej ciekawe.
Więcej słowek i zwrotów

Qu’est-ce que tu fais comme sport ? – Jaki uprawiasz sport?
nager / faire de la natation – pływać / uprawiać pływanie
faire du jogging / du fitness / de la danse – uprawiać jogging
/ fitness / taniec
faire du vélo / cheval / du ski / du snowboard – jeździć na rowerze
/ konno / na nartach / na snowboardzie
jouer au tennis / au football / au scrabble / aux échecs
– grać w tenisa / w piłke nożną / w scrabble / w szachy
salle (f) de musculation – siłownia
se détendre – relaksować się, odprężać się
passer le week-end en famille / entre amis – spędzać weekend
z rodziną / z przyjaciółmi
lire des livres / (pot: bouquiner) – czytać książki
regarder des films sur DVD – oglądać filmy na DVD
rencontrer des amis – spotykać się z przyjaciółmi
aller en boîte (pot.) – iść do klubu, na dyskotekę
voisin(e) - sąsiad(ka)
Jak to działa?
Użycie zaimków nieokreślonych: tout le monde, personne,

quelqu’un, tout, rien, quelque chose
tout le monde – wszyscy quelque chose – coś

quelqu’un – ktoś tout – wszystko
personne – nikt rien – nic
Przyjrzyjmy się przykładom ich użycia w zdaniach:

Tout le monde est venu ? – Wszyscy przyszli?
Uwaga: tout le monde wymaga użycia 3 os. l. pojedynczej, niezależnie

od rzeczywistej liczby osób.
Quelqu’un a téléphoné ce matin. – Ktoś dzwonił dziś rano.

Mais personne n’a répondu. – Ale nikt nie odebrał.
148
Leçon 21
Ponieważ personne jest słówkiem przeczącym, nie stosujemy pełnego

przeczenia. Podobnie jest w przypadku rien:
Tu as entendu quelque chose ? – Słyszałeś(aś) coś?

Non, je n’ai rien entendu – Nie, nic nie słyszałem(am).
Tu as tout acheté ? – Kupiłeś(aś) wszystko?

Non, je n’ai rien acheté. – Nie, nic nie kupiłem(am).
Stopień wyższy przymiotników i przysłówka bien
Regularny stopień wyższy tworzymy poprzez dodanie do przymiotnika plus, np.:

grand – plus grand (duży – większy)
Au marché, les prix sont plus élevés qu’aux supermarchés.

Na targu ceny są wyższe niż w supermarketach.
Możemy także stopniować używając przysłówka moins [mniej]:

cher – moins cher (drogi – tańszy)
Chcąc powiedzieć, że coś jest tańsze, powiemy moins cher, wychodząc

z założenia, że przecież jest drogie, tylko nieco mniej.
Zasada ta przyda nam się przy wielu porównaniach:

En mai, il fait moins chaud qu’en août – W maju jest chłodniej
(dosł. mniej ciepło) niż w sierpniu – Zarówno w maju, jak
i w sierpniu jest ciepło – il fait chaud – stopniujemy zatem
przymiotnik chaud.
En mars, il fait moins froid qu’en décembre – W marcu jest

cieplej (dosł. mniej zimno) niż w sierpniu – Zarówno w marcu,
jak i w grudniu jest zimno – il fait froid – stopniujemy zatem
przymiotnik froid.
Niektóre przymiotniki stopniujemy nieregularnie, np.:

bon / bonne – meilleur / meilleure
dobry(a) – lepszy(a) – najlepszy(a)
Nieregularnie stopniujemy również przysłówek bien:

bien – mieux (dobrze – lepiej)
Je pense qu’elle danse mieux que sa soeur.

Według mnie [ona] tańczy lepiej od swojej siostry.
Les quatre saisons de l’année, czyli cztery pory roku
printemps (m) – wiosna automne (m) – jesień

→ au printemps – wiosną → en automne – jesienią
été (m) – lato hiver (m) – zima
→ en été – latem → en hiver – zimą
Quel temps fait-il ? – Jaka jest pogoda?
il fait beau – jest ładnie, jest ładna pogoda

il fait mauvais – jest brzydko, jest brzydka pogoda
il fait froid – jest zimno
il fait chaud – jest gorąco
il fait frais – jest chłodno
il fait doux – jest ciepło (przyjemnie, nie za gorąco)
il gèle – jest mróz
il fait 16 degrés – jest 16 stopni
il fait –5oC (moins cinq) – jest minus pięć
il y a du vent – jest wiatr
il y a du soleil – jest słońce
il pleut – pada deszcz
il neige – pada śnieg
il grêle – pada grad
150
Leçon 21
Kilka wyrażeń z rodzajnikami cząstkowymi
faire du bien
Ça te fera du bien de nager. – Pływanie dobrze ci zrobi.
avoir du mal à (faire qch)
J’ai du mal à me lever tôt le matin – Trudno mi wcześnie
wstawać, dosł. (Mam problem ze wczesnym wstawaniem).
Użycia rodzajnika cząstkowego wymagają wszystkie rzeczowniki niepoliczalne:

Il y a du monde ce soir. – Jest dużo ludzi dziś wieczorem.
Ils ont de l’espace. – Mają przestrzeń.
Ćwiczenia
1. staw odpowiednią formę stopnia wyższego przymiotnika

W
lub przysłówka podanego w nawiasie:
1. L
es légumes du marché sont ....................... que ceux du
supermarché. (frais)
2. Varsovie est ....................... que Paris. (grand)
3. En mars il fait ................... qu’en janvier. (froid)
4. Tu parles anglais .................... que moi. (bien)
5. Ma voiture est beaucoup ....................... que sa Ford. (petit)
2. Wstaw odpowiedni rodzajnik i/lub przyimek tam, gdzie to konieczne:
1. Q
u’est-ce que vous faites comme ... sport ?
2. Ça fait ... siècles que je n’ai pas fait ... sport.
3. Moi, je fais ... cuisine et les enfants font ... vélo.
4. J’aime bien jouer ... échecs, ça me détend.
5. ... samedi matin, je fais ... ménage.
6. Tu fais ... courses ... marché ou ... supermarché ?
3. Wstaw: personne, quelqu’un (2x), quelque chose, tout le monde, rien (2x), tout
1. Tu as .................... acheté ?
Non, je n’ai .................... trouvé.
2. Avez-vous rencontré ..................... ?
Oui, ................ est venu : les Dalvaux, les Trenier, même les Barbier !
3. ......................... a téléphoné ?
Non, .......................... .
4. Tu as choisi ...................... pour Marie ?
Non, il n’y a ..................... d’intéressant.
4. Quel temps fait-il ? – połącz wyrażenia:
a)
1. il fait -15 degrés a. i l fait frais
2. il fait 35o b. i l fait doux
3. il fait 8o c. i l fait froid
4. il fait 16 degrés d. i l fait chaud
152
Leçon 21
b)
1. au printemps a. i l fait mauvais, il pleut, il y a du vent
2. en été b. i l fait froid, il neige, il gèle
3. en automne c. il fait beau, il fait doux, il y a du soleil
4. en hiver d. i l fait chaud, il y a beaucoup de soleil
5. Jedno słowo/wyrażenie nie pasuje do pozostałych:
1. f aire: du vélo – de la natation – les courses – du jogging

2. faire: le ménage – la cuisine – du cheval – les courses
3. jouer: au tennis – au football – au théâtre – au scrabble
4. se reposer – se détendre – se fatiguer – se relaxer
6. Jak powiesz:
1. M usisz odpocząć, sport dobrze ci zrobi.

2. Zakupy robię zawsze w sobotę rano.
3. W supermarkecie jest trochę taniej niż na targu.
4. Trudno mi uwierzyć, że lubisz sprzątać!
A la campagne
Jednym z najpopularniejszych sposobów spędzania wolnych weekendów
we Francji i Belgii jest wyjazd à la campagne, czyli do domku za miastem,
gdzie można oddać się takim zajęciom jak jardinage – prace w ogródku czy
bricolage – majsterkowanie.
Klucz do ćwiczeń
que tu aimes faire le ménage !
le samedi matin. 3. Au supermarché c’est un peu moins cher qu’au marché. 4. J’ai du mal à croire
3. au théâtre 4. se fatiguer 6. 1. Tu dois te reposer, le sport te fera du bien. 2. Je fais les courses
4. quelque chose, rien 4. a). 1-c, 2-d, 3-a, 4-b b). 1-c, 2-d, 3-a, 4-b 5. 1. les courses 2. du cheval
4. aux 5. le, le 6. des, au, au 3. 1. tout, rien 2. quelqu’un, tout le monde 3. quelqu’un, personne
1. 1. plus frais 2. plus grande 3. moins froid 4. mieux 5. plus petite 2. 1. – 2. des, de 3. la, du,
Accident de voiture
22. Accident de voiture

41 ANNA: – Martin, qu’est-ce qui s’est passé ? Il est presque 19h00 !
J’ai commencé à m’inquiéter.
Martin: – Excuse-moi, je ne voulais pas téléphoner. Comme
j’étais un peu énervé, j’ai préféré te raconter tout cela
calmement.
ANNA: – Là, tu me fais vraiment peur ! Qu’est-ce qu’il y a ?
Martin: – En fait, rien de bien grave. J’ai juste eu un accident
de voiture...
ANNA: – Un accident de voiture ! Mais tu n’es pas blessé ?!
Martin: – Non, en fait, ce n’était qu’un petit accrochage.
Rassure-toi, il n’y a pas de mal.
ANNA: – Comment c’est arrivé ?
Martin: – Oh, c’était vraiment banal ! J’étais à un carrefour où il
y avait une priorité à droite, je n’ai pas vu la voiture qui
venait justement de droite et... il m’est rentré dedans.
ANNA: – Il y a eu des dégâts ?
Martin: – Comme il ne roulait pas vite c’est juste la portière
droite de ma voiture qui est un peu endommagée.
Et le pare-choc de l’autre véhicule est cassé.
ANNA: – Vous avez appelé la police ?
Martin: – Non, ce n’était pas nécessaire. Il y avait un témoin et on
s’est vite mis d’accord sur les circonstances.
ANNA: – C ’est déjà quelque chose.
Martin: – Ensuite, il fallait remplir un constat amiable et ça dure,
tu sais. Je suis vraiment désolé, j’espère qu’on n’a pas
raté le spectacle ! On a encore quelques minutes.
42 Słownictwo
Qu’est-ce qui s’est passé ? Qu’est-ce qu’il y a ? – Co się
– Co się stało? dzieje? O co chodzi?
s’inquiéter – niepokoić się en fait – w rzeczywistości, tak
énervé – zdenerwowany naprawdę
calmement – spokojnie
154
Leçon 22
rien de très grave portière (f) – drzwi samochodu

– nic bardzo poważnego endommagé – uszkodzony
accident (m) de voiture pare-choc (m) – zderzak
– wypadek samochodowy cassé – zniszczony
blessé – ranny témoin (m) – świadek
accrochage (m) – stłuczka se mettre d’accord sur qch
rassure-toi – uspokój się – zgodzić się co do czegoś
il n’y a pas de mal – nic złego circonstances (f.pl)
się [nikomu] nie stało – okoliczności
intersection (f) – skrzyżowanie il fallait – trzeba było
priorité (f) à droite constat (m) amiable
– pierwszeństwo z prawej – form.: wspólne
comment ça a pu arriver ? oświadczenie o zdarzeniu
– jak to się mogło stać? drogowym
rentrer dedans – stuknąć (dosł. durer – trwać
wjechać w) rater – przegapić, spóźnić się
rouler vite – jechać szybko na coś, stracić
dégâts (m.pl) – szkody
Tłumaczenie
Wypadek samochodowy. A: Martin, co się stało? Jest prawie siódma!
Zaczęłam się niepokoić. M: Przepraszam, nie chciałem dzwonić. Byłem
trochę zdenerwowany, wolałem ci o wszystkim opowiedzieć spokojnie.
A: Teraz naprawdę mnie przestraszyłeś! O co chodzi? M: Tak naprawdę
nic bardzo poważnego. Miałem właśnie wypadek samochodowy...
A: Wypadek samochodowy! Ale nie jesteś ranny?! M: Nie, tak naprawdę
to była niewielka stłuczka. Uspokój się, nic złego się nie stało. A: Jak to
się stało? M: Och, to było naprawdę głupstwo! Byłem na skrzyżowaniu
z pierwszeństwem przejazdu z prawej strony, nie zauważyłem samochodu,
który nadjeżdżał właśnie z prawej i... uderzył (dosł. wjechał) we mnie.
A: Były jakieś szkody? M: Ponieważ nie jechał szybko, tylko prawe
drzwi mojego samochodu są trochę uszkodzone. No i zderzak tamtego
samochodu jest zniszczony. A: Wezwaliście policję? M: Nie, to nie było
konieczne. Mieliśmy świadka i szybko doszliśmy do porozumienia
co do okoliczności. A: To już coś. M: Potem trzeba było wypisać protokół
z wypadku, a to trwa, jak wiesz. Naprawdę mi przykro, mam nadzieję,
że jeszcze nie jest za późno na przedstawienie (dosł. nie straciliśmy
spektaklu)! Mamy jeszcze parę minut.
Accident de voiture

doubler – wyprzedzać
croiser – mijać (pojazd jadący z naprzeciwka)
reculer / rouler en marche arrière – cofać
rouler en sens inverse – jechać w przeciwnym kierunku
garer [une voiture] – parkować
stationner – stać, być zaparkowanym
arriver à toute vitesse / à toute allure – nadjeżdżać z dużą prędkością
brûler les feux – przejechać na czerwonym świetle
Avez-vous noté son numéro d’immatriculation ?
– Czy zanotował(a) pan(i) jego numer rejestracyjny?
passer un alcootest – przejść test alkomatem
conduire en état d’ivresse – prowadzić w stanie nietrzeźwym
être à l’avant / à l’arrière / au volant – siedzieć z przodu / z tyłu
/ za kierownicą
Jak to działa?
Czas przeszły imparfait – tworzenie
Czas imparfait tworzymy poprzez dodanie do tematu 1 os. liczby mnogiej

czasu teraźniejszego, czyli formy nous ..., następujących koncówek:
1. -ais [ε] -ions [iõ]

2. -ais [ε] -iez [ie]
3. -ait [ε] -aient [ε]
Np. je faisais, tu parlais, il avait, elle pouvait, on mettait,

nous savions, vous choisissiez, ils venaient, elles voulaient
Reguła ta działa z wszystkimi czasownikami regularnymi I i II grupy oraz

nieregularnymi, z wyjątkiem czasownika être, którego temat w imparfait jest
nieregularny:
1. j’étais [żetε] nous étions [nuzetiõ]

2. tu étais [tüetε] vous étiez [wuzetie]
3. il était [iletε] ils étaient [ilzetε]
156
Leçon 22
Czasowniki II grupy zachowują w imparfait cząstkę -iss:

Je finissais tous les soirs à 23h.
Użycie czasu imparfait vs passé composé
Imparfait może być nazwany czasem „opisowym”. Służy bowiem

do opisywania statycznej rzeczywistości, stanów emocjonalnych, pogody, itd.
W przeciwieństwie do passé composé, czas imparfait raczej nie występuje
z określeniami ograniczeń czasowych (depuis, jusqu’à itd.), ponieważ nie
wyraża trwania czynności, lecz tylko ją opisuje:
C’était un matin gris, il pleuvait et il faisait frais.

Był szary poranek, padało i było chłodno.
Passé composé wyraziłoby zaś nie opis, ale informację o czynności, zjawisku
lub stanie – już zakończonym:
Il a plu ce matin. – Padało dziś rano (ale już nie pada).
Rzeczywistość opisywana przy pomocy imparfait jest tłem dla „punktowej”,

jednorazowej czynności, wyrażanej w passé composé:
Il y avait trop de bruit, j’ai décidé de sortir.

Było zbyt dużo hałasu, zdecydowałam się wyjść.
Dwie czynności równolegle dziejące się w przeszłości wyrazimy przy pomocy

imparfait:
J’écoutais la radio et je faisais la vaisselle.

Słuchałam radia i zmywałam naczynia.
Podczas gdy użycie passé composé znaczyłoby, że czynności te następowały

po sobie:
J’ai écouté la radio et j’ai fait la vaiselle.

Posłuchałam radia i [, a potem] pozmywałam naczynia.
Accident de voiture
Imparfait użyjemy także mówiąc o czynnościach zwyczajowych

w przeszłości, np.:
Chaque matin, je descendais au café d’en face, je prenais un café
au lait et un croissant et je lisais le Figaro.
Każdego ranka schodziłem do kawiarni naprzeciwko,
zamawiałem kawę z mlekiem i rogalika i czytałem le Figaro.
Wyrażenia przyczyny – skutku
W języku francuskim jest wiele sposobów wyrażania relacji przyczynowo-

-skutkowej, np.:
Il n’est pas venu parce qu’il est malade.

Nie przyszedł, bo (ponieważ) jest chory.
W przypadku gdy relacja pomiędzy przyczyną i skutkiem nie jest

bezpośrednia, powiemy:
Il n’est pa venu car je ne vois pas sa voiture.
Nie przyszedł, bo nie widzę jego samochodu.
W przypadku gdy zdanie podrzędne wyrażające przyczynę jest pierwsze,

użyjemy:
Comme il est malade, il n’est pas venu.
Jeśli przyczyna jest znana naszemu rozmówcy, użyjemy:

Puisque il n’est pas venu, il ne pouvait pas prendre la parole.
Ponieważ (skoro) nie przyszedł, nie mógł zabrać głosu.
Przyczynę wyrażoną za pomocą grupy rzeczownikowej możemy wprowadzić

przez:
Nous avons raté le spectacle à cause de l’accident.

Z powodu wypadku / Przez wypadek straciliśmy
przedstawienie.
158
Leçon 22
Jeśli przyczyna jest pozytywna, powiemy:

Grâce à la présence des témoins, on s’est vite mis d’accord sur les
circonstances.
Dzięki obecności świadków, szybko doszliśmy
do porozumienia co do okoliczności.
Ćwiczenia
1. Wstaw odpowiednią formę imparfait:
1. J
e .................. (savoir) qu’il était malade.
2. On ................ (ne pas vouloir) rentrer trop tard.
3. Nous ............... (être) très heureux dans cette maison.
4. Il .............. (faire) très beau, il y ............. (avoir) du soleil.
5. Ils ................... (ne pas pouvoir) venir.
2. Imparfait czy passé composé:
1. T
ous les jours, je ............... (sortir) le matin et je ..................
(rentrer) le soir.
2. Hier, elle .............. (sortir) très tôt et ................... (rentrer) très tard.
3. Normalement, nous ............... (finir) plus tôt.
4. Avant-hier, on ............... (finir) après 21h.
5. Je ..................... (regarder) la télé quand quelqu’un .................

(sonner) à la porte.
Accident de voiture
3. zupełnij zdania przy pomocy wyrażenia przyczyny: à cause de, grâce

U
à, parce que, puisque, comme:
1. I l ne pouvait pas venir ................. son travail.
2. ................. tu ne sais pas, tu ne peux pas le dire.
3. Ils ont acheté cette maison ................... l’aide de leurs parents.
4. ................. vous n’avez pas assez d’argent, vous ne pouvez pas

acheter cet appartement.
5. Il n’y a pas beaucoup de dégâts ................. on ne roulait pas vite.
4. staw: blessés, voiture, roulait, endommagées, à toute vitesse,

W
volant, est rentré dedans, l’avant, une priorié à droite:
O
n était à un carrefour où il y avait .................... (1). C’est mon
mari qui était au ................... . (2). Moi, heureusement, je n’étais
pas à ................... (3). On ne ..................... (4) pas vite. Nous
n’avons pas vu la ............... (5) qui venait justement de droite.
Il arrivait ............................. (6) donc il nous ....................... (7).
Les deux voitures sont ..................... (8) mais nous ne sommes pas
.................... (9).
160
Leçon 22
5. Jak powiesz?
wyprzedzać samochód -
jechać z dużą szybkością -
przejechać na czerwonym świetle -
numer rejestracyjny -
pierwszeństwo z prawej -
wspólne oświadczenie o zdarzeniu drogowym -
Constat amiable
Constat amiable czyli Wspólne Oświadczenie o Zdarzeniu Drogowym to
ujednolicony w całej Europie dokument, którego nikt nie życzyłby sobie
wypełniać nie tylko ze względu na okoliczności, jakim z reguły towarzyszy,
ale też z powody wyjątkowo administracyjnych sformułowań. Jeśli zatem
przytrafi się nam już taka konieczność we Francji, w Belgii lub w innym kraju
francuskojęzycznym warto wiedzieć, że intersection to po prostu skrzyżowanie,
place à sens giratoire – rondo, a sens inverse to kierunek przeciwny.
Klucz do ćwiczeń
toute vitesse / brûler les feux / numéro d’immatriculation / priorité à droite / constat amiable
6. à toute vitesse 7. est rentré dedans 8. endommagées 9. blessés 5. doubler une voiture / rouler à
3. grâce à 4. comme 5. parce que 4. 1. une priorité à droite 2. volant 3. l’avant 4. roulait 5. voiture
2. est sortie, est rentrée 3. finissions 4. a fini 5. regardais, a sonné 3. 1. à cause de 2. puisque
1. 1. savais 2. ne voulait pas 3. étions 4. faisait, avait 5. ne pouvaient pas 2. 1. sortais, rentrais
Au théâtre
23. Au théâtre
43 Martin: – Bonsoir madame, nous sommes vraiment désolés d’être
en retard. Pensez-vous qu’on puisse encore entrer ?
ouvreuse: – Le spectacle vient de commencer, puis-je voir vos
billets ? Heureusement, vous avez des places au sixième
rang, près de la porte. On ne va pas beaucoup déranger
les autres spectateurs. Suivez-moi, s.v.p.
A l’entracte
Martin: – Tu n’as pas l’air enthousiaste. Tu ne trouves pas ça

drôle ?
ANNA: – Si je dois être franche, je ne pense pas que les parodies
politiques soient mon genre préféré.
Martin: – Mais tu dois avouer qu’ils jouent très bien. Ça me fait
vraiment rire, bien que je ne sois pas amateur
de comédies, moi non plus.
ANNA: – Tu sais, c’est un peu évident, les actualités politiques
c’est une farce toute prête.
Martin: – Tu ne t’intéresses pas trop à la politique ?
ANNA: – Bof ! J’essaie d’être au courant, mais c’est vraiment pas
mon domaine.
Martin: – Et pourtant, tu a voulu voir La Revue ?
ANNA: – Oui, par curiosité. Mais, à vrai dire, je ne m’attendais
pas à une révélation. Par contre, j’ai vraiment envie
de voir la Leçon au Théâtre de la Huchette.
Martin: – Oh, il faut que tu viennes à Paris, alors !
ANNA: – Ce sera peut-être même possible dans quelques
semaines. J’ai parlé ce matin avec Patricia, on s’est
mises d’accord que j’ai besoin de vacances. Tiens,
la sonnerie, rentrons si on ne veut pas être en retard
pour la deuxième partie.
162
Leçon 23
44 Słownictwo
ouvreuse (f) – bileterka évident – oczywisty, ewidentny
au sixième rang – w szóstym les actualités politiques
rzędzie – aktualności polityczne
les autres – inni être au courant – być
spectateur (m) – widz na bieżąco, być dobrze
suivre qqn – iść za kimś poinformowanym
entracte (m) – przerwa, antrakt domaine (m) – dziedzina,
drôle – śmieszne domena
genre (m) – gatunek, rodzaj et pourtant – a jednak, mimo to
avouer – przyznać, wyznać par curiosité (f) – z ciekawości
jouer – grać (dosł. przez ciekawość)
faire rire – śmieszyć à vrai dire – prawdę mówiąc
amateur – amator, wielbiciel, s’attendre à – spodziewać się
miłośnik par contre – natomiast
Tłumaczenie
W teatrze. M: Dobry wieczór pani, naprawdę jest nam bardzo przykro z powodu
spóźnienia. Myśli pani, że możemy jeszcze wejść? O: Spektakl właśnie się
zaczął, czy mogę zobaczyć państwa bilety? Na szczęście, mają państwo bilety
w szóstym rzędzie, obok drzwi. Nie przeszkodzimy bardzo innym widzom.
Proszę iść za mną. ■ Podczas przerwy M: Nie wyglądasz na zachwyconą. Nie
uważasz, że to śmieszne? A: Jeśli mam być szczera, parodie polityczne nie
są moim ulubionym gatunkiem. M: Ale musisz przyznać, że grają bardzo
dobrze. To mnie naprawdę śmieszy, chociaż ja także nie jestem wielbicielem
komedii. A: Wiesz, to dość oczywiste, aktualności polityczne to gotowa farsa.
M: Nie interesujesz się zbytnio polityką? A: Och! Staram się być na bieżąco,
ale to z pewnością nie moja dziedzina. M: A jednak chciałaś zobaczyć La
Revue? A: Tak, z ciekawości. Ale, prawdę mówiąc, nie spodziewałam się
rewelacji. Natomiast mam naprawdę ochotę zobaczyć La Leçon w Théâtre de la
Huchette. M: Och, musisz w takim razie przyjechać do Paryża! A: To być może
będzie nawet możliwe za kilka tygodni. Rozmawiałam dziś rano z Patrycją,
uznałyśmy, że potrzebuję urlopu. O, dzwonek, wracajmy, jeśli nie chcemy się
spóźnić na drugą część.
Au théâtre

une pièce de théâtre – sztuka teatralna
nous sommes allés voir ... – poszliśmy na...
(dosł. poszliśmy zobaczyć)
Qu’est-ce qu’il y a au répertoire ? – Co jest w repertuarze?
comédien (comédienne) / acteur (actrice) – aktor (aktorka)
le jeu des acteurs – gra aktorów
le metteur en scène – reżyser
la mise en scène – reżyseria
le public – publiczność
une tragédie classique – tragedia klasyczna
une comédie de mœurs – komedia obyczajowa
un drame contemporain – dramat współczesny
une bonne / mauvaise critique théâtrale – dobra /zła recenzja
applaudir / applaudissements (m.pl) – bić braw / oklaski
faire un tabac – odnieść duży sukces
faire un four – zrobić klapę
Jak to działa?
Tryb łączący, subjonctif présent – tworzenie
Subjonctif présent w liczbie pojedynczej oraz w 3 os. l. mnogiej tworzymy

poprzez dodanie do tematu czasownika w 3 os. l. mnogiej czasu
teraźniejszego następujących końcówek:
- e
- es
- e - ent
Natomiast 1 i 2 os. liczby mnogiej to formy imparfait.

Przyjrzyjmy się przykładowemu czasownikowi venir:
que je vienne que nous venions

que tu viennes que vous veniez
qu’il / qu’elle / qu’on vienne qu’ils / qu’elles viennent
164
Leçon 23
Pewna grupa czasowników tworzy subjonctif w sposób nieregularny. Należą

do nich czasowniki être i avoir:
être avoir
que je sois que j’aie
que tu sois que tu aies
qu’il / qu’elle / qu’on soit qu’il / qu’elle / qu’on ait
que nous soyons que vous ayez
que vous soyez que nous ayons
qu’ils / qu’elles soient qu’ils / qu’elles aient
Niektóre czasowniki mają nowy temat, zaś końcówki pozostają te same,

co w przypadku czasowników tworzących subjonctif w sposób regularny.
Należą do nich:
faire -> que je fasse, que nous fassions

pouvoir -> que je puisse, que nous puissions
savoir -> que je sache, que nous sachions
Czasowniki aller i vouloir mają nowy temat tylko w l. pojedynczej i 3 os.
l. mnogiej, w 1 i 2 os. liczby mnogiej pojawiają się formy imparfait:
aller -> que j’aille, que nous allions

vouloir -> que je veuille, que nous voulions
Zastosowanie trybu subjonctif présent
Subjonctif, zwany po polsku trybem łączącym lub życzącym, nie ma, niestety,
odpowiednika w języku polskim. Użyjemy go w zdaniu podrzędnym, gdy
w zdaniu głównym pojawią się:
1) c zasowniki penser, croire, trouver w trybie przeczącym lub pytającym:

Je ne crois pas qu’il puisse nous aider.
(Nie sądzę, aby mógł nam pomóc.)
Pensez-vous qu’il soit intéressé ?
(Myślicie, że byłby zainteresowany?)
Au théâtre
Zwróćmy uwagę, że w obydwu przykładach nie mamy do czynienia

ze zwykłym trybem oznajmującym. Przy pomocy trybu przypuszczającego
staramy się tu oddać wyrażane przez subjonctif niepewność, wątpliwość
czy subiektywizm.
2) k onkretne wyrażenia, wymagające użycia subjonctif, np.:

– wyrażenia konieczności:
il faut que – trzeba, żeby...[lub: formy czasownika musieć]
Il faut que tu viennes à Paris. (Musisz przyjechać do Paryża.)
il est nécessaire que – jest konieczne, aby...
[lub: formy czasownika musieć]
Il est nécessaire qu’il choisisse. (Musi wybrać.)
il est indispensable que – jest nieodzowne, aby...
[lub: formy czasownika musieć]
Il est indispensable qu’on travaille ensemble.
(Musimy pracować razem.)
– wyrażenia życzenia, żądania

(vouloir, souhaiter, aimer, préférer, exiger), np.:
Je veux que tu viennes avec nous. (Chcę, żebyś z nami poszedł.)
J’exige qu’ils soient présents. (Żądam, aby byli obecni.)
– wyrażenia wprowadzające opozycję:

bien que – chociaż
Bien qu’il soit malade, il est allé au travail.
(Chociaż jest chory, poszedł do pracy.)
Nieregularne tworzenie rodzaju żeńskiego rzeczowników
Rzeczowniki rodzaju męskiego zakończone na -eur, tworzą rodzaj żenski

za pomocą końcówki -euse, np.:
ouvreur -> ouvreuse

vendeur -> vendeuse (sprzedawca/sprzedawczyni)
chanteur -> chhanteuse (piosenkarz/piosenkarka)
166
Leçon 23
Rzeczowniki rodzaju męskiego zakończone na -teur, tworzą rodzaj żeński

za pomocą koncówki -trice, np.:
acteur -> actrice

spectateur -> spectatrice
directeur -> directrice
Rzeczowniki rodzaju męskiego zakończone na -f, tworzą rodzaj żeński

za pomocą końcówki -ve, np.:
veuf -> veuve (wdowiec/wdowa)

Juif -> Juive (Żyd/Żydówka)
Ćwiczenia
1. Wstaw odpowiednią formę subjonctif:
1. I l faut que tu ...................... (aller) voir ce spectacle.
2. Je ne pense pas que vous ..................... (vouloir) le savoir.
3. Croyez-vous qu’il ................... (pouvoir) participer ?
4. On va le faire, bien qu’il .................(ne pas être) d’accord.
5. Je ne crois pas que nous .................. (avoir) le temps.
6. Je préfère qu’on ................... (faire) les valises ce soir.
Au théâtre
2. Wstaw odpowiednią formę rodzaju żeńskiego rzeczownika:
1. E
lle travaille comme ....................... (vendeur) aux Galeries
Lafayette.
2. Ma mère est ....................... (directeur) d’une école.
3. Sophie Marceau est une grande ...................... (acteur).
4. Je suis vraiment .................... (admirateur) de son talent
5. Mme Grateau est ................. (veuf) depuis 10 ans.
1. T u ne t’intéresses pas à la politique ?

2. Tu ne trouves pas ça drôle ?
3. Elle n’a pas l’air enthousiaste !
4. Pourquoi tu as voulu voir ce spectacle ?
a. L
a comédie n’est pas son genre préféré.
b. P
ar curiosité.
c. A
u contraire, je regarde régulièrement (regularnie) le journal
télévisé et je suis au courant.
d. S
i, ça me fait fraiment rire !
4. staw: jeu, un tabac, pièce, applaudissements, public, voir,

W
contemporain, mise en scène:
Hier soir, nous sommes allés ............. (1) la nouvelle .................. (2)
de Jean-Luc Lagarce. C’est un auteur ........................... (3),
un des plus connus en France. Le ................... (4) a vraiment apprécié
168
Leçon 23
la ......................... (5) de François Berreur et le ........................... (6)
des comédiens, à en juger par (sądząc po) la durée des ......................... (7)
Comme c’est un très bon spectacle, je pense qu’il fera .................... (8).
Przeboje teatralne
Zarówno Paryż, jak i Bruksela mają swoje teatralne nieśmiertelne hity, których
wielbiciele teatru nie powinni przegapić. W Paryżu od 16 lutego 1957,
w Théâtre de la Huchette, możemy nieprzerwanie podziwiać La Leçon –
Lekcję i Cantatrice Chauve – Łysą śpiewaczkę Eugène’a Ionesco. W Brukseli
od 1956 roku, zespół Théâtre Royal des Galeries każdego roku przygotowuje
La Revue – Przegląd, czyli mniej lub bardziej ambitny zestaw skeczy, komentarz
do belgijskiej rzeczywistości politycznej. Obsada zmieniła się już oczywiście
wielokrotnie, publiczność jednak niezmiennie dopisuje.
Klucz do ćwiczeń
mise en scène 6. jeu 7. applaudissements 8. un tabac
4. admiratrice 5. veuve 3. 1 – c, 2 – d, 3 – a, 4 – b 4. 1. voir 2. pièce 3. contemporain 4. public 5.
1. 1. ailles 2. vouliez 3. puisse 4. ne soit pas 5. ayons 5. fasse 2. 1. vendeuse 2. directrice 3. actrice
Sprawdź się!
24. Sprawdź się!

1. R
Dialog 1 Dialog 4
1. M
artin a demandé un taxi 1. Patricia a eu un accident
pour 15h00. de voiture.
2. Il rappelle parce que le taxi 2. Elle est passée au feu rouge.
n’arrive pas. 3. C’était grave car la voiture qui lui
3. Il demande de venir au numéro est rentrée dedans roulait très vite.
15 parce qu’il a un gros bagage.
Dialog 5
Dialog 2 1. Anna voudrait aller
1. Anna se lève à 6h30 au théâtre.
le week-end. 2. Tartuffe n’est pas un bon
2. Elle se couche tard. spectacle.
3. Patricia aime bien 3. Martin adore les comédies
se coucher après minuit. de Molière.
Dialog 3
1. Ce week-end, Martin
est allé à la campagne.
2. Patricia et Anna ont dû
travailler.
3. Anna est très contente d’avoir
passée le week-end en ville.
1. Demain, il ........... sur toute la 3. Je vais à la piscine deux fois

Belgique. ..... semaine.
a. pleut b. a plu a. dans b. en
c. pleuvra d. va pleuvoir c. à la d. par
2. Je pars au Maroc la semaine 4. Je n’écoute ...... la musique

prochaine....... suis très contente. classique.
a. J’y b. J’en a. jamais b. souvent
c. Je le d. Je lui c. rarement d. parfois
170
Leçon 24
5. Je l’ai attendu très ........ . 10. Nous n’avons pas raté le film
a. pendant b. parfois .......... Philippe qui nous a
c. longtemps d. jamais emmenés au ciné en voiture.
a. grâce à b. à cause de
6. Tu as vu ? Non, je n’ai .... vu. c. pour d. parce que
a. quelque chose b. tout
c. rien d. quelqu’un 11. Il n’a pas pu venir ....... la
maladie.
7. Il fait -15oC ! Oh, il fait ........... ! a. parce que b. grâce à
a. froid b. frais c. à cause de d. car
c. chaud d. noir
12. Je faisais la vaiselle et j’..... la radio.
8. Cracovie est ....... que Varsovie. a. ai écouté b. écouterai
a. plus grande b. plus petite c. écoutais d. écoute
c. moins petite d. moins grande
13. Je ne crois pas qu’il ......... venir.
9. ...... il est malade, il n’est pas venu. a. peut b. pourra
a. car b. parce que c. puisse d. pouvait
c. comme d. quand
3. Krzyżówka.
1
2
3
1. widz
4 2. rzadko
5 3. korek
4. piosenkarka
6
5. lato
7 6. zima
8 7. jesień
8. odpoczywać
9 9. często
Klucz do ćwiczeń
rarement, embouteillage, chanteuse, été, hiver, automne, se reposer, souvent)
2. Test 1c 2b 3d 4a 5c 6c 7a 8b/d 9c 10a 11c 12c 13c 3. Krzyżówka: hasło – printemps (spectateur,
1. Rozumienie ze słuchu: Dialog 1 F V V Dialog 2 F V F Dialog 3 V F F Dialog 4 V F F Dialog 5 V F F
Au travail
25. Au travail
46 DIRECTEUR: – M
ademoiselle Lecomte, ne sauriez-vous pas où est
monsieur Van Tras, son poste ne répond pas.
Secrétaire: – I l est en voyage d’affaires et sera de retour après-
demain.
DIRECTEUR: – A h, c’est vrai, j’avais oublié. Alors dites à mademoiselle
Grajek que je voudrais bien lui parler le plus vite
possible. Et veuillez rappeler à tout le monde que
j’avais convoqué une réunion pour cet après-midi.
Secrétaire: – O ui, ils sont tous au courant, j’ai même déjà distribué
les documents que vous m’aviez demandé de
photocopier.
DIRECTEUR: – V ous êtes vraiment irremplaçable, mademoiselle
Lecomte, j’imagine que vous avez aussi confirmé mon
billet d’avion pour le congrès à Amsterdam ?
ANNA: –V ous avez voulu me parler, Monsieur le directeur ?

DIRECTEUR: – O
ui, j’ai vu le compte-rendu de la conférence
Fortex et je dois avouer que je ne suis pas satisfait.
Apparemment, nos services laissent à désirer.
Comment pouvez-vous m’expliquer cela ?
ANNA: –S i vous permettez, Monsieur le directeur, je ne
peux pas être d’accord. Je considère le projet Fortex
comme notre grand succès. Le client était vraiment
très content de nos services et il a déjà envoyé une
nouvelle demande.
DIRECTEUR: – A
h bon ? Et pourtant, j’ai lu que certains participants
de la conférence s’étaient plaints de la qualité de la
traduction. Mais bon, je pense que c’est une question
si complexe qu’elle mérite d’être envisagée lors de
notre réunion de travail. Maintenant, par contre, je
vous demanderais de faire le point sur vos projets
courants.
172
Leçon 25
47 Słownictwo
voyage (m) d’affaires – podróż laisser à désirer
służbowa – pozostawiać do życzenia
il sera de retour après-demain si vous permettez – jeśli pan(i)
– wróci pojutrze pozwoli
le plus vite possible – être d’accord avec – zgadzać się z 
najszybciej jak to możliwe considérer qch comme...
convoquer une réunion – uważać coś za...
– zwołać zebranie certains participants (m.pl)
irremplaçable – niezastąpiony – niektórzy uczestnicy
distribuer les documents se plaindre de – skarżyć się
– rozdać dokumenty qualité (f) – jakość
photocopier – kserować traduction (f) – tłumaczenie
compte rendu (m) – sprawozdanie mériter – zasługiwać na
satisfait(e) envisager – rozpatrzyć,
– usatysfakcjonowany(a) rozważyć
apparemment – najwyraźniej réunion (f) de travail
services (m.pl) – usługi – zebranie robocze
faire le point sur qch
– podsumować coś
Tłumaczenie
W pracy. D: Pani Lecomte, nie wie pani przypadkiem (dosł. nie wiedziałaby
pani), gdzie jest pan Van Tras, jego telefon nie odpowiada. S: Jest w podróży
służbowej i wróci pojutrze. D: Ach, to prawda, zapomniałem. Proszę więc
powiedzieć pani Grajek, że chciałbym z nią porozmawiać najszybciej, jak to
możliwe. I proszę wszystkim przypomnieć, że zwołałem zebranie na dziś po
południu. S: Tak, wszyscy już wiedzą, już nawet rozdałam dokumenty, które
pan prosił skserować. D: Jest pani naprawdę niezastapiona, pani Lecomte, myślę
(dosł. wyobrażam sobie), że potwierdziła pani również mój bilet na samolot na
kongres w Amsterdamie? A: Chciał pan ze mną rozmawiać, panie dyrektorze?
D: Tak, widziałem sprawozdanie z konferencji Fortex i muszę przyznać, że
nie jestem usatysfakcjonowany. Najwyraźniej nasze usługi pozostawiają do
życzenia. Jak może mi to pani wyjaśnić? A: Jeśli pan pozwoli, panie dyrektorze,
nie mogę się zgodzić. Uważam projekt Fortex za nasz duży sukces. Klient był
naprawdę bardzo zadowolony z naszych usług i już wysłał nowe zamówienie.
D: Ach tak? A jednak przeczytałem, że niektórzy uczestnicy konferencji skarżyli
się na jakość tłumaczenia. Ale dobrze, sądzę, że jest to sprawa tak złożona, że
zasługuje na rozpatrzenie w trakcie naszego zebrania roboczego. Natomiast
teraz poproszę panią o podsumowanie projektów bieżących.
Au travail

une entreprise – firma, przedsiębiorstwo
une salle de réunion – sala konferencyjna
une réunion se tient ... – zebranie odbywa się...
fixer la date d’une réunion / d’un rendez-vous – ustalić datę
zebrania / spotkania
reporter / avancer le rendez-vous – przełożyć spotkanie
imprimer / une imprimante – drukować / drukarka
taper sur l’ordinateur – pisać na komputerze
annoncer qqn auprès de ... – zaanonsować / zapowiedzieć kogoś
Jak to działa?
Tryb przypuszczający – le conditionnel présent
Conditionnel présent tworzymy poprzez dodanie do tematu futur simple

końcówek imparfait:
j’aimerais nous irions

tu connaîtrais vous sauriez
il serait ils auraient
Trybu conditionnel używamy jako formy grzecznościowej. Pytanie, prośba

czy sugestia sformułowane w formie conditionnel będą zawsze brzmiały
bardziej uprzejmie niż to samo pytanienie w czasie présent de l’indicatif:
Je veux que tu le voies.

(Chcę, żebyś się z nim spotkała.)
Je voudrais / j’aimerais que tu le voies.
(Chciałbym, żebyś się z nim spotkała.)
Vous devez finir cet après-midi
(Musicie skończyć dziś po południu.)
Vous devriez finir cet après-midi.
(Powinniście skończyć dziś po południu.)
174
Leçon 25
Formy grzecznościowe
Przyjrzyjmy się jeszcze kilku sposobom formułowania poleceń, od najmniej

do najbardziej uprzejmych:
Préparez-moi ça pour demain. – tryb rozkazujący

Vous (me) préparerez cela pour demain. – futur simple
Préparez ceci pour demain, s’il vous plaît.
– tryb rozkazujący, z użyciem formuły s’il vous plaît
Pouvez-vous taper cela pour demain ? – Czy może pani...?
Pourriez–vous taper cela pour demain ? – Czy mogłaby pani...?
Veuillez préparer ce document pour demain, – Zechciałaby pani...
Ce serait gentil de préparer cela pour demain.
– Byłoby miło, gdyby przygotowała pani...
Korespondencja służbowa
Służbowe listy bądź maile w języku francuskim rozpoczynamy zwrotem:

Monsieur, (Szanowny Panie) lub Madame, (Szanowna Pani)
Jeśli nie znamy płci adresata, napiszemy:
Monsieur, Madame,
Spośród formuł stosowanych w korespondencji służbowej, do najczęściej

stosowanych należą między innymi:
Suite à notre conversation téléphonique du ...
– W nawiązaniu do naszej rozmowy telefonicznej z dn...
En réponse à votre demande...
– W odpowiedzi na Państwa pytanie/prośbę...
J’ai (Nous avons) le plaisir de vous informer ...
– Mam (Mamy) przyjemność poinformować Państwa...
J’ai (Nous avons) l’honneur de vous inviter...
– Mam (Mamy) zaszczyt zaprosić...
Nous serions reconnaissants... – Bylibyśmy wdzięczni...
Vous trouverez ci-joint... – W załączeniu przesyłam...
(dosł. w załączniku znajdziecie Państwo...)
Au travail
Francuskie listy służbowe kończymy formułą:

Nous vous prions d’agréer, Monsieur, nos salutations les meilleures.
lub
Dans l’attente de vous lire, je vous remercie et je vous prie de croire,
Madame, Monsieur, à l’expression de mes sentiments distingués.
Jeśli jest to mail, bądź mniej oficjalna korespondencja, możemy zakończy

zwrotem: Bien à vous lub Cordialement.
Czas plus-que-parfait
Czas plus-que-parfait jest czasem złożonym i składa się z czasownika

posiłkowego – être lub avoir oraz participe passé. Jego konstrukcja jest więc
oparta na tych samych zasadach, co passé composé. Jedynie czasownik
posiłkowy występuje w imparfait:
j’avais convoqué nous étions allé(e)s

tu avais demandé vous étiez parti(e)s
il avait lu ils s’étaient rappelés
elle avait pris elles s’étaient présentées
on avait mis
Jak widać na powyższych przykładach, zasady stosowania czasownika

posiłkowego i uzgadniania participe passé są identyczne jak w czasie passé
composé.
Plus-que-parfait jest czasem zaprzeszłym, który nie ma odpowiednika

w dzisiejszym języku polskim. Wyraża czynność przeszłą, uprzednią wobec
innej czynności przeszłej, np.:
J’ai déjà distribué (2) les documents que vous m’aviez demandé (1)
de photocopier.
(1) – „poprosił mnie pan o skserowanie” to czynność uprzednia
wobec czynności (2) – „rozdałam dokumenty”.
176
Leçon 25
Samodzielne użycie plus-que-parfait również wyraża uprzedniość,

z tą różnicą, że czynność późniejsza nie jest wyrażona dosłownie, np.:
Oh, excusez-moi, je ne vous avais pas remarquée.

– Przepraszam, nie zauważyłem pani.
Powiemy tak w sytuacji, gdy np. w efekcie uprzedniego niezauważenia, np.

potrąciliśmy kogoś – potrącenie jest czynnością późniejszą, niewyrażoną
bezpośrednio w zdaniu.
Pardon, j’avais complètement oublié ! – Przepraszam,

kompletnie zapomniałem! – ale już sobie przypomniałem, bądź
ktoś mi przypomniał – wydarzenie późniejsze.
Ćwiczenia
1. Wstaw odpowiednią formę conditionnel présent:
1. ......................-vous l’heure, s.v.p. ? (avoir)
2. ......................-tu nous aider ? (pouvoir)
3. ......................-tu libre demain soir ? (être)
4. ......................-vous m’annoncer auprès de M. Laval ? (vouloir)
5. Ne ................-vous pas où est M. Blanchard ? (savoir)
2. Wstaw formy czasu plus-que-parfait:
1. N
ous sommes allés chez nos amis qui nous …………(inviter)
à dîner.
Au travail
2. Michel a complétement cassé la voiture qu’il ……………….
(acheter) il y a deux mois.
3. Tu as pris les factures que le chef ………(signer) ce matin ?
4. – Vous avez photocopié ces documents ? – Oh, je m’excuse,
je …………………(oublier) !
5. J’ai apporté le livre que vous m’ ………………….(envoyer).
3. staw prawidłową formę czasowników: se tenir, convoquer, être de

W
retour, reporter, fixer
1. L
a date de la réunion a été ..................... au 23 octobre.
2. Nous .................... la réunion d’hier au 27 avril.
3. La conférence .................. à Vienne le 15 mai.
4. M. Van Tras est en voyage d’affaires et .......................... demain.
5. Avez-vous rappelé à tout le monde que je ...............................
la réunion de travail pour cet après-midi ?
4. zupełnij poniższy list używając następujących zwrotów: Veuillez

U
trouver ci-joint, j’ai le plaisir, Monsieur, Bien à vous, Suite à:
.....................(1),
......................(2) notre conversation téléphonique du 4 janvier
concernant vos vacances d’hiver du 13 au 27 février, ...................
178
Leçon 25
......................(3) de confirmer la disponibilité du chalet meublé à
Chamonix, pour 4 personnes, ainsi que le prix de 150 € par nuit.
........................... (4) la description du chalet et des attractions de la
région.
............................. (5)
Pierre Lasalle
chalet (m) – domek w górach

ainsi que – jak również
Krótszy tydzień pracy?

Francuzi nie długo nacieszyli się 35-godzinnym tygodniem pracy. Wprowadzone
w 1998 roku, przez socjalistyczny rząd Lionela Jospina la loi Aubry – prawo
Aubry, nazwane tak od nazwiska Martine Aubry, ówczesnej Ministre de l’Emploi
et de la Solidarité – Minister Pracy i Solidarności (spraw socjalnych), zostało
zmodyfikowane przez Assemblée Nationale – Zgromadzenie Narodowe
w lipcu 2008 roku. Obecnie obowiązująca poprawka pozwala na wydłużenie
czasu pracy po uzgodnieniu tego ze związkami zawodowymi. Była ona łatwa do
przewidzenia, już od chwili, gdy Nicolas Sarkozy, jeszcze ubiegając się o urząd
prezydencki w 2007 roku, określił zapis o 35-godzinnym tygodniu pracy „une
catastrophe généralisée pour l’économie française” – ogólną katastrofą
francuskiej gospodarki.
Klucz do ćwiczeń
ci-joint 5. Bien à vous
4. sera de retour 5. j’avais convoqué 4. 1. Monsieur 2. Suite à 3. j’ai le plaisir 4. Veuillez trouver
3. avait signées 4. j’avais oublié 5. m’aviez envoyé 3. 1.fixée 2. avons reporté 3. se tiendra
1.1 auriez 2. pourrais 3. serais 4. voudriez 5. sauriez 2. 1. avaient invités 2. avait achetée
Chez le médecin
26. Chez le médecin

48 Médecin: – Alors, qu’est-ce qui ne va pas, Madame ?
ANNA: – Depuis quelques jours, je ne me sens pas bien. J’ai mal
à la tête et je suis extrêmement fatiguée. Mais comme
je travaille beaucoup, cela ne m’étonnait pas trop.
Pourtant, ce matin je me suis réveillée avec un mal
de gorge affreux et de la fièvre.
Médecin: – Vous toussez ?
ANNA: – Non, mais j’ai un rhume et ma température est montée
jusqu’à 39o C.
Médecin: – Avez-vous des courbatures ?
ANNA: – Oui, j’ai mal partout, surtout au dos. J’ai du mal à bouger.
Médecin: – Enlevez votre pull, je vais vous ausculter. Respirez fort,
arrêtez, respirez... ouvrez la bouche, dites „aaa”.
ANNA: – Aaa...
Médecin: – Bon, il n’y a pas de doutes, vous avez attrapé la grippe.
Je vous prescris des antibiotiques. Vous resterez au
chaud pendant quelques jours et tout ira mieux.
ANNA: – Docteur, je dois être au travail demain. Si je n’y vais
pas, mon chef sera furieux.
Médecin: – Pas question. Non seulement vous avez la grippe mais
vous êtes surmenée. Vous ne pouvez pas travailler
autant, il vous faut quelques jours de repos.
49 Słownictwo
je ne me sens pas bien des courbatures (f.pl) – ból mięśni
– nie czuję się dobrze j’ai mal partout – wszystko
j’ai mal à la tête – boli mnie mnie boli
głowa le dos – plecy
un mal de gorge affreux enlever le pull – zdjąć sweter
– straszny ból gardła ausculter – osłuchać
la fièvre – gorączka respirer – oddychać
tousser – kasłać la bouche – usta
un rhume – katar
180
Leçon 26
il n’y a pas de doutes – nie ma surmené – przepracowany

wątpliwości vous ne pouvez pas travailler
attraper – złapać autant – nie może pani tyle
furieux – wściekły pracować
pas question ! – nie ma mowy!
Tłumaczenie
U lekarza. M: A więc co pani dolega? A: Od kilku dni nie czuję się dobrze.
Boli mnie głowa i jestem ogromnie zmęczona. Ale ponieważ dużo pracuję,
to by mnie nie dziwiło. Jednak dziś rano obudziłam się ze straszliwym
bólem gardła i gorączką 38oC. M: Czy pani kaszle? A: Nie, ale mam katar,
a temperatura podniosła się do 39oC. M: Czy odczuwa pani bolesność? A: Tak,
boli mnie wszędzie, zwłaszcza plecy. Z trudem się poruszam. M: Proszę
zdjąć sweter, osłucham panią. Proszę mocno oddychać, wstrzymać oddech,
oddychać... proszę otworzyć usta, powiedzieć „aaa”. A: Aaa... M: Dobrze, nie ma
wątpliwości, złapała pani grypę. Przepiszę pani antybiotyki. Wygrzeje się pani
( dosł. Pozostanie pani w cieple) przez kilka dni i będzie lepiej. A: Doktorze,
muszę być jutro w pracy. Jeśli nie pójdę, mój szef będzie wściekły. M: Nie ma
mowy. Nie tylko ma pani grypę, ale jest pani przemęczona. Nie może pani tyle
pracować, potrzebuje pani kilku dni odpoczynku.
Wiecej słówek i zwrotów

prendre rendez-vous chez le médecin – umówić się na wizytę
do lekarza
un médecin généraliste – lekarz internista
j’ai la nausée – mam mdłości
j’ai une température élevée – mam podwyższoną temperaturę
j’ai des vertiges – mam zawroty głowy
j’ai une digestion difficile – mam problemy trawienne

j’ai pris froid – przeziębiłem się
une pharmacie – apteka
Chez le médecin
Jak to działa?

(se) sentir – czuć (się)
je (me) sens nous (nous) sentons

tu (te) sens vous (vous) sentez
il, elle, on (se) sent ils (se) sentent
Uwaga: czasownik sentir znaczy również pachnieć, np.:

Hmm, ça sent très bon ici ! (Hmm, pięknie pachnie!)
Ça sent mauvais. (Brzydko pachnie.)
J’ai mal à, au, aux ... – (Boli mnie...)
Chcąc powiedzieć „boli mnie“, użyjemy konstrukcji avoir mal à, czyli

dosłownie mieć ból w, np.:
J’ai mal à la main. – Boli mnie ręka.
J’ai mal au ventre. – Boli mnie brzuch.
J’ai mal aux yeux. – Bolą mnie oczy.
J’ai mal aux pieds. – Bolą mnie nogi (dosł. stopy).
Uwaga:
J’ai mal au cœur (serce), oprócz boli mnie serce, znaczy także jest mi
niedobrze.
Zdania warunkowe – typ I i II
W języku francuskim wyróżniamy cztery podstawowe typy zdań

warunkowych. Przyjrzyjmy się dwóm z nich.
I – Si + présent + présent – wyraża prawdę ogólną, zasadę stosowaną
zawsze lub prawie zawsze. Jeśli możemy tu zastąpić przez zawsze gdy.
Si j’ai du temps, j’y vais à pied.

(Zawsze kiedy mam czas, idę na piechotę.)
S’il pleut, je prends l’autobus.
(Jeśli pada deszcz, jadę autobusem.)
182
Leçon 26
Uwaga: Si + présent + impératif przyda się przy dawaniu rad:

Si tu as mal à la tête, prends une aspirine.
(Jeśli boli cię głowa, weź aspirynę.)
II – Si + présent + futur simple – wyraża warunek bardzo prawdopodobny

w przyszłości.
S’il n’est pas d’accord, je demanderai à Paul.

(Jeśli się nie zgodzi, poproszę Paula.)
Si vous êtes à l’heure, on aura le temps de passer à la pharmacie.
(Jeśli będziecie punktualnie, zdążymy wstąpić do apteki.)
Uwaga: Po polsku obie części zdania tłumaczymy za pomocą czasu

przyszłego. W języku francuskim po si używamy czasu présent.
Tworzenie rodzaju żenskiego przymiotników
Przymiotniki zakończone w rodzaju męskim na -eux lub -oux, tworzą rodzaj

żeński za pomocą końcówki -euse lub -ouse, np.:
furieux – furieuse jaloux – jalouse (zazdrosny-a)
Wyjątki stanowią przymiotniki:
doux – douce (słodki-a, delikatny-a) vieux – vieille (stary-a)
roux – rousse (rudy-a)
Uwaga: przymiotnik vieux ma również nieregularną formę rodzaju męskiego
przed rzeczownikiem zaczynającym się od samogłoski:
un vieil homme (stary człowiek) un vieil immeuble (stara kamienica)
Przymiotniki zakończone w rodzaju męskim na -et, w formie rodzaj żeńskiego

przyjmują mają końcówkę -ette lub -ète, np.:
muet – muette (niemy-a) discret – discrète (dysketny-a)
coquet – coquette (kokiet-ka) inquiet – inquiète (zaniepokojony-a)
complet – complète (kompletny-a)
Niektóre przymiotniki zakończone w rodzaju męskim na -s, w formie rodzaj

żeńskiego przyjmują mają końcówkę -sse, np.:
gras – grasse (tłusty-a) épais – épaisse (gruby-a) – o materiale
gros – grosse (gruby-a)
Chez le médecin
Przymiotniki zakończone w rodzaju męskim na -er w formie rodzaj żeńskiego

przyjmują końcówkę -ère, np.:
leger – legère (lekki-a) fier – fière (dumny-a)
Przymiotniki zakończone w rodzaju męskim na -eau lub -ou w formie rodzaju

żeńskiego przyjmują mają końcówkę -lle, np.:
beau – belle (piękny-a) nouveau – nouvelle (nowy-a)
fou – folle (szalony-a)
Uwaga: przymiotniki te mają również nieregularną formę rodzaju męskiego

przed rzeczownikiem zaczynającym się od samogłoski:
un bel enfant un nouvel appartement
Ćwiczenia
1. Połącz przyczyny i objawy:
1. J ’ai beaucoup marché aujourd’hui.

2. J’ai attendu un autobus très longtemps. Il faisait froid et il pleuvait.
3. J’ai mangé trop de chocolat.
4. Depuis quelques semaines, je travaille 13 heures par jour.
5. J’ai passé toute la journée devant l’ordinateur.
a. J ’ai mal au cœur.

b. J ’ai mal à la tête et je suis épuisée (wyczerpana).
c. J’ai mal aux pieds.
d. J ’ai mal aux yeux et au dos.
e. J’ai pris froid.
2. Wstaw odpowiednie formy przymiotników podanych w nawiasach:
1. T u as vu ce .......... (vieux) immeuble ? Il est ........... (beau).

2. J’ai appelé la directrice. Elle était .................. (furieux).
3. Tiens, il a acheté un ................ (nouveau) appartement.
4. Notre .................. (nouveau) secrétaire est très .................... (discret).
5. Ces chaussures sont décidément trop .................. (cher).
184
Leçon 26
3. Uzupełnij zdania warunkowe właściwymi formami czasowników:

1. S
i tu as mal au ventre, ……….(prendre) rendez-vous chez
le médecin cet après-midi.
2. Si vous vous sentez mal, ………….. (ne pas aller) au travail.
3. Si vous êtes en retard, nous …………….. (ne pas avoir) le temps
de visiter la cathédrale.
4. Si je ...................... (ne pas venir), mes parents seront déçus.
(rozczarowani)
5. Si on prend la voiture, on ……….. (être) sur place dans 20
minutes.
4.  poniższym dialogu wstaw brakujące wyrażenia: la bouche, fièvre, j’ai

W
mal, courbatures, ausculter, ne va pas, gorge.
- Bonjour Docteur
- Bonjour Madame Lafour, qu’est-ce qui …................… (1)
aujourd’hui ?
- Depuis hier soir je ne me sens pas bien: ……… (2) à la tête et à la
………(3), j’ai des ……………(4), je tousse terriblement et j’ai
une grosse ……………(5).
- Asseyez-vous là, je vais vous .....................(6) Respirez fort.
Ouvrez ................ (7).
Connais-tu la blague ? – Znasz ten dowcip?

Une dame se présente chez le pharmacien.
- Bonjour Monsieur ! Je voudrais de l’acide acétylsalicylique, s.v.p.
- Vous voulez dire de l’aspirine ?
- Ha ! oui, c’est cela... je ne me souvenais plus du nom.
Klucz do ćwiczeń
mal 3. gorge 4. courbatures 5. fièvre 6. ausculter 7. la bouche
5. chères 3. 1. prends 2. n’allez pas 3. n’aurons pas 4. ne viens pas 5. sera 4. 1. ne va pas 2. j’ai
1. 1 – c, 2 – e, 3 – a, 4 – b, 5 – d 2. 1. vieil, beau 2. furieuse 3. nouvel 4. nouvelle, discrète
Famille, je vous aime !
27. Famille, je vous aime !

50 Martin: – Merci d’avoir accepté mon invitation. Tu verras, tu ne
vas pas le regretter, ils sont très sympas, même s’ils font
beaucoup de bruit...
ANNA: – Tu sais, je pense que ça commence un peu à me manquer.
Ça fait déjà deux mois que je n’ai pas vu les miens et que
je ne me suis pas disputée avec ma petite soeur !
Martin: – C ’est drôle, hein ? Si on m’avait dit ça il y a encore cinq
ans, je n’y aurais pas cru !
ANNA: – Oui, moi non plus ! J’avais toujours rêvé de vivre seule,
et maintenant, quand je suis loin d’eux, ça a beaucoup
changé ! Si j’avais un peu moins de travail, j’irais les
voir plus souvent.
Ils sont tous les deux mariés, tes frères ?
Martin: – Mon grand frère, Thomas, est marié, il a deux garçons.
Ma belle-soeur est un peu bavarde, mais tu verras,
c’est une fille formidable, et mes neveux sont vraiment
mignons ! Et Etienne est fiancé. Il va se marier l’année
prochaine. Tu vois déjà pourquoi maman a tellement
voulu faire ta connaissance...
ANNA: – Oh là-là ! Est-ce que je dois commencer à avoir peur ?
Martin: – (il rit) Ça dépend, maman est très gentille, mais je te
préviens que, depuis qu’elle est devenue grand-mère,
elle a redoublé ses efforts pour me marier !
ANNA: – Tiens, et moi qui pensais que la mienne fait ça car elle
n’a pas de petits-enfants. Apparemment, ce n’est pas si
simple que ça !
51 Słownictwo
merci d’avoir accepté mon manquer – brakować
invitation – dziękuję, że les miens – tu: moi bliscy
przyjęłaś moje zaproszenie se disputer avec qqn – kłócić
regretter – żałować się z kimś
186
Leçon 27
ma petite sœur – moja mignon(ne) – „słodki”, uroczy

młodsza siostra faire la connaissance de qqn –
rêver de – marzyć o poznać kogoś
vivre – żyć, mieszkać je te préviens – uprzedzam cię
être marié(e) – być żonatym grand-mère (f) / grand-père
(zamężną) (m) – babcia / dziadek
mon grand frère – mój starszy redoubler – podwoić
brat effort (m) – wysiłek
ma belle-sœur – moja bratowa apparemment – najwyraźniej
bavard – gadatliwy petits-enfants (m.pl) – wnuki
neveu (m) – bratanek, ce n’est pas si simple que ça
siostrzeniec – to nie takie proste
Tłumaczenie
Rodzina, ach rodzina! (dosł. Kocham was, rodzino!) M: Dziękuję, że przyjęłaś moje
zaproszenie. Zobaczysz, nie będziesz żałować, oni są bardzo sympatyczni, nawet
jeśli robią dużo hałasu... A: Wiesz, myślę, że zaczyna mi tego trochę brakować.
To już dwa miesiące odkąd nie widziałam moich bliskich i nie pokłóciłam się
z moją młodszą siostrą! M: To śmieszne, co? Gdyby mi to powiedziano pięć lat
temu, nigdy bym nie uwierzył! A: Tak, ani ja! Zawsze marzyłam, żeby mieszkać
sama, a teraz, kiedy jestem daleko od nich, to się bardzo zmieniło! Gdybym
miała trochę mniej pracy, częściej bym ich odwiedzała. Obaj twoi bracia są
żonaci? M: Mój starszy brat, Thomas, jest żonaty, jest tatą dwóch chłopców.
Moja bratowa jest trochę gadatliwa, ale zobaczysz, to wspaniała dziewczyna,
a moi bratankowie są naprawdę uroczy! A Etienne jest zaręczony. Ożeni się
w przyszłym roku. Rozumiesz już dlaczego mama tak chciała cię poznać...
A: Ojej! Czy mam zacząć się bać? M: (śmieje się) To zależy, mama jest bardzo
miła, ale uprzedzam cię, odkąd stała się babcią, podwoiła wysiłki, by mnie
ożenić! A: Słuchaj, a ja myslałam, że moja robi to ponieważ nie ma wnuków.
Najwyraźniej, to nie takie proste!

mes proches – moi bliscy
mon mari / ma femme – mój mąż / moja żona
oncle (m) / tante (f) – wuj / ciotka
cousin(e) – kuzyn(ka)
nièce (f) – bratanica, siostrzenica
fils unique / fille unique – jedynak / jedynaczka
être divorcé / séparé – być rozwiedzionym / w separcji

sortir avec... – chodzić z...
vivre ensemble – mieszkać razem
se fiancer – zaręczyć się
se marier avec qqn – ożenić się z... / wyjść za...
petit-fils (m) / petite-fille (f) – wnuk / wnuczka
grands-parents (m.pl) – dziadkowie
Jak to działa?
Odmiana czasownika niergularnego vivre – żyć, mieszkać
lp. lm.
je vis nous vivons
tu vis vous vivez
il vit ils vivent
participe passé – vécu
J’ai vécu trois ans en Grèce. (Mieszkałem trzy lata w Grecji.)
Odmiana czasownika niergularnego rire – śmiać się
lp. lm.
je ris nous rions
tu ris vous riez
il, elle, on rit ils rient
participe passé – ri
Uwaga: w imparfait 1 i 2 os. l.mnogiej mają podwójne i, np.:

Nous riions aux larmes. ( Śmialiśmy się do łez.)
Tak samo odmieniamy czasownik sourire – uśmiechać się.
188
Leçon 27
Les miens, les tiens... – zaimki dzierżawcze
liczba pojedyncza liczba mnoga

r. męski r. żeński r. męskoosobowy r. żeńskoosobowy
1. le mien, la mienne, les miens, les miennes
2. le tien, la tienne, les tiens, les tiennes
3. le sien, la sienne, les siens, les siennes
1. le nôtre, la nôtre, les nôtres

2. le vôtre, la vôtre, les vôtres
3. le leur, la leur, les leurs
W przeciwieństwie do zaimków dzierżawczych mon, ma, mes... powyższe

zaimki nie wymagają użycia rzeczonika, który określają, np.:
– Tiens, j’ai pris ta clé. – Ce n’est pas la mienne.

(Trzymaj, wziąłem twój klucz. – To nie mój.)
– J’ai vu votre nouvelle voiture devant la maison.

– Malheureusement, ce n’est pas la nôtre, c’est celle de mon beau-frère.
(Widziałam wasz nowy samochód przed domem.
– Niestety, to nie nasz, to mojego szwagra.)
Tryb przypuszczający czasu przeszłego

– le conditionnel passé
Conditionnel passé jest, podobnie jak passé composé, złożony z czasownika

posiłkowego – w conditionnel présent – i participe passé:
j’aurais aimé nous aurions aimé

tu aurais aimé vous auriez aimé
il / elle / on aurait aimé ils / elles auraient aimé
Tryb conditionnel passé w zasadzie nie ma odpowiednika w języku polskim,

odpowiadała mu dawna forma byłbym zrobił, dziś już bardzo rzadko używana.
Ponieważ odnosi się do warunku już niemożliwego do spełnienia, bo
mającego miejsce w przeszłości, często wyraża wyrzut lub żal:
J’aurais voulu / j’aurais aimé que tu le voies.

– Chciałbym, żebyś się z nim spotkała (ale się nie spotkałaś).
Vous auriez dû finir hier.
– Powinniście byli skończyć wczoraj (ale nie skończyliście).
Zdania warunkowe – typ III i IV
III – Si + imparfait + conditionnel présent – wyraża warunek niemożliwy

do spełnienia w teraźniejszości, ale prawdopodobny w przyszłości.
Si w tym typie tłumaczymy przez gdyby:
Si j’avais plus de temps, je me mettrais à faire du sport.

(Gdybym miała więcej czasu, zaczęłabym uprawiać sport.)
Uwaga: Si + imparfait to także często używana forma składania propozycji:

Et si on allait boire un verre ?(A gdybyśmy tak poszli na drinka?)
IV – Si + plus-que-parfait + conditionnel passé – wyraża warunek
niemożliwy do spełnienia, gdyż odnoszący się do przeszłości:
Si tu avais mis le manteau, tu n’aurais pas pris froid.

– Gdybyś był włożył płaszcz, to byś się nie przeziębił
(ale nie włożyłeś i się przeziębiłeś).
Je n’aurais jamais accepté s’ils m’avaient demandé.

Nigdy bym się nie zgodził, gdyby mnie (byli) poprosili
(ale mnie nie poprosili).
190
Leçon 27
Czy belle-mère jest piękna?
W języku francuskim nazwy powinowatych tworzymy według prostej

reguły, dodając przymiotnik beau lub belle do rzeczownika wyrażającego
pokrewieństwo tego stopnia, np.:
père (m) – ojciec -> beau-père – teść

mère (f) – matka -> belle-mère – teściowa
fils (m) – syn -> beau-fils – zięć
fille (f) – córka -> belle-fille – synowa
frère (m) – brat -> beau-frère – szwagier
sœur (f) – siostra -> belle-sœur – szwagierka
Poza tym funkcjonują również w języku francuskim słowa:

gendre (m) – zięć oraz, zdecydowanie rzadziej używane, bru (f) – synowa
Ćwiczenia
1. Wstaw odpowiedni zaimek dzierżawczy:
1. J’ai pensé que c’était mon portefeuille, mais c’était ............ (twój).
2. C’est ton appareil ? Michel, où est ............... (nasz) ?
3. Regarde, la clé de Sophie ! – Non, je suis sûr qu’elle a pris
............ (swój).
4. Comment vont tes parents ? – Très bien, merci. Et ................ (wasi) ?
5. J’ai trouvé les livres des Dubois. – Non, c’est pas ............... (ich).
6. Ma famille me manque de plus en plus ! – Moi aussi, je voudrais
voir ................. (moi) plus souvent.
2. Wstaw odpowiednią formę conditionnel passé:
1. J
e .............................. (vouloir) vous aider mais ce n’était pas
possible.
2. On ............................ (aimer bien) y aller avec vous mais on était
obligés de rester.
3. Je n’......................... (pouvoir rien) faire.
4. Vous ......................... (être) d’accord ?
3. Uzupełnij odpowiednią formą czasownika w nawiasie:
1. S
i vous .................... (ne pas pouvoir) trouver, appelez-moi sur
mon portable.
2. Si on .......................... (ne pas être) en retard, on n’aurait pas
raté le film.
3. S’ils n’avaient pas divorcé, peut-être ils ................................
(pouvoir) recommencer.
4. Si je ................. (avoir) plus d’argent, je travaillerais moins.
5. Si tu venais avec nous chez Georges, on ................... (pouvoir)
après sortir ensemble.
192
Leçon 27
4. Kto to jest?
1. L e fils de ma fille c’est mon.......................... .

2. Le frère de ma femme c’est mon ............................ .
3. La sœur de ma mère c’est ma ............................ .
4. Le père de mon mari c’est mon ........................... .
5. La mère de ma femme c’est ma ............................. .
6. Le fils de ma tante c’est mon ............................... .
7. La fille de ma sœur c’est ma .................................. .
1. Tu as des frères ou des sœurs ? a. N

on, ils viennent de se fiancer.
2. Je déteste les enfants ! b. N
on, je suis une fille unique.
3. Tu aimes la nouvelle c. T
u as encore le temps.
secrétaire ? d. C
omment ça ! Ils sont tellement
4. Ils sont déjà mariés. mignons !
5. J’ai toujours rêvé d’une e. Elle est très gentille, mais un
grande famille ! peu trop bavarde.
Związki partnerskie
W listopadzie 1999 roku, kiedy to Assemblée Nationale przyjęło ustawę
o obywatelskiej umowie solidarności – Pacte Civil de Solidarité – PACS,
Francja dołączyła do grona krajów zezwalających na legalizację związków
dotychczas nieformalnych m.in. ze względu na płeć partnerów. Według
parlamentarnego raportu ze stycznia 2006 roku, PACS zawarło 170 000 par.
Tylko 10% umów obywatelskich zawartych we Francji w 2006 roku dotyczyło
par homoseksualnych.
Klucz do ćwiczeń
5. 1 – b, 2 – d, 3 – e, 4 – a, 5 – c
4. avais 5. pourrait 4. 1. petit-fils 2. beau-frère 3. tante 4. beau-père 5. belle-mère 6. cousin 7. nièce
bien aimé 3. n’aurais rien pu 4. auriez été 3. 1. ne pouvez pas 2. n’avait pas été 3. auraient pu
1. 1. le tien 2. le nôtre 3. la sienne 4. les vôtres 5. les leurs 6. les miens 2. 1. aurais voulu 2. aurait
Attention aux pick-pockets !
28. A
ttention aux
pick-pockets !
52 Policier: – Allons, Mademoiselle, du calme. Racontez-moi ce qui
s’est passé.
PATRICIA: – Qu’est-ce qui s’est passé ?! Je vous l’ai déjà dit, on m’a
volé mon portefeuille avec toutes mes cartes de crédit,
mes documents et mon portable !
Policier: – Vous avez été agressée ?
PATRICIA: – Mais non, je vous ai déjà raconté ça mille fois. Nous
étions assises sur la terrasse du café Chez Constance.
J’avais pendu mon sac sur ma chaise mais juste pour un
petit moment. Quand j’ai voulu payer, mon portefeuille
n’était plus là.
Policier: – Vous avez vu le voleur.
ANNA: – Moi, je l’ai vu, il était assez jeune, pas très grand, assez
fort, les cheveux bruns. Il avait un blouson de couleur
foncé, noir ou bleu marine, je ne suis pas sûre...
Policier: – Vous l’avez vu prendre le sac ?
ANNA: – Non, mais il était assis à la table derrière Patricia
et il restait bizarrement tourné. J’ai même pensé un
moment donné qu’il voulait la draguer. Et puis,
il s’est levé et il est parti. Il n’avait rien commandé.
PATRICIA: – Oui, et entre temps mon portefeuille avait disparu !
Policier: – Bon, Mademoiselle, je vais vous demander de faire
votre déclaration de vol. Mais, à mon avis, il y a peu
de chances qu’on le récupère. J’espère que vous avez eu
le temps de bloquer vos cartes de crédit et votre téléphone.
53 Słownictwo
pick-pocket (m) – kieszonkowiec sac (m) à main – torebka
calme (m) – spokój Vous avez été agressée ?
voler – ukraść – Została pani napadnięta?
194
Leçon 28
être assis(e) – siedzieć un moment donné

sur la terrasse d’un café – w pewnym momencie
– w ogródku kawiarnianym draguer – podrywać kogoś
pendre – powiesić entre temps – tymczasem
voleur (m) – złodziej disparaître – zniknąć
les cheveux bruns – włosy à mon avis – moim zdaniem
brązowe récupérer – odzyskać
bizarrement – dziwnie
Tłumaczenie
Uwaga na kieszonkowców! P: No, proszę się uspokoić. Niech pani opowie
spokojnie, co się stało. P: Co się stało? Już panu mówiłam, skradziono mi
portfel ze wszystkimi kartami kredytowymi, dokumentami i komórkę!
P: Została pani napadnięta? P: Ależ nie, już to panu opowiedziałam tysiąc
razy. Siedziałyśmy w ogródku kawiarni Chez Constance. Powiesiłam torebkę
na moim krześle, ale dosłownie na moment. Kiedy chciałam zapłacić portfela
już nie było P: Czy widziała pani złodzieja? A: Widziałam go, był dosyć młody,
niezbyt wysoki, przysadzisty, miał brązowe włosy. Miał bluzę ciemnego koloru,
czarną albo granatową, nie jestem pewna... P: Widziała pani, jak brał torbę?
A: Nie, ale siedział przy stoliku za Patricią i był dziwnie odwrócony. Nawet
pomyślałam w pewnym momencie, że chce ją poderwać. A potem podniósł
się i odszedł. Niczego nie zamówił. P: Tak, a tymczasem mój portfel zniknął!
P: Dobrze, poproszę panią o wypełnienie oświadczenia o kradzieży. Ale moim
zdaniem są niewielkie szanse, że go pani odzyska. Mam nadzieję, że zdążyła
pani zablokować karty kredytowe i telefon.

Bureau (m) des Objets Retrouvés – biuro rzeczy znalezionych
commissariat (m) de police – komisariat policji
on m’a arraché mon sac – wyrwano mi torebkę
j’ai été escroqué – oszukano mnie
J’ai perdu mes documents – Zgubiłem dokumenty
Ça s’est passé quand et où ? – Gdzie i kiedy to się stało?
tout à l’heure / il y a un instant – przed chwilą
Vous avez vu quelqu’un de suspect ? – Widział pan kogoś podejrzanego?
il / elle était comment ? – jak wyglądał(a)?
Je veux appeler le consulat. – Chcę zadzwonić do konsulatu.
être innocent / coupable – być niewinnym / winnym
être arrêté – być zatrzymanym
Jak to działa?
Znaczenie zaimka osobowego on
Zaimek osobowy on, oprócz najczęściej stosowanego użycia – nous, posiada

również inne znaczenia:
1) « quelqu’un » – gdy nie wiemy « kto » jest podmiotem, często tłumaczone

za pomocą formy: zrobiono, zbudowano, itp:
On m’a volé mon sac à main. – Ukradziono / ktoś ukradł mi torbę.

On vous l’arraché ? – Wyrwano ją pani? / Ktoś ją pani wyrwał?
2) « tout le monde » – forma bezosobowa, wyrażająca czynności

zwyczajowe, dotyczące ogółu, często tłumaczona za pomocą formy: buduje
się, mówi się, itp.:
En France, sur les autoroutes on roule à la vitesse maximale de

130 km/heure.
We Francji, na autostradach jeździ się maksymalnie 130 km/h.
En Belgique, on produit environ 18,5 millions d’hectolitres

de bière par an.
W Belgii, produkuje się około 18,5 miliona hektolitrów piwa rocznie.
On peut passer par ici ? – Można tędy przejść?
Le passif – strona bierna
Strona bierna przyda nam się również w przypadku, gdy mówimy

o czynności, której wykonawcy nie znamy:
J’ai été agressé. – Zostałem napadnięty

Zamiast: On m’a agressé. – Napadnięto mnie.
196
Leçon 28
Stronę bierną tworzymy przez dodanie do odpowiedniej formy czasownika

être participe passé czasowników przechodnich, czyli posiadających
dopełnienie bliższe – COD, które w stronie biernej staje się podmiotem,
uzgadniając je do podmiotu:
La commission reçoit les candidats de 9h00 à 13h00.

(Komisja przesłuchuje (dosł. przyjmuje) kandydatów od 9.00 do 13.00.)
Les candidats sont reçus par la commission de 9h00 à 13h00.

(Kandydaci są przesłuchiwani przez komisję od 9.00 do 13.00.)
Czasownik être może występować w różnych czasach i trybach

gramatycznych:
On a construit la maison en 1967. (Zbudowano ten dom w 1967.)

La maison a été construite en 1967. (Dom został zbudowany w 1967.)
Je ne pense pas que la maison soit construite en un mois.

(Nie sądzę, aby ten dom był zbudowany w miesiąc.)
Tworzenie przysłówków – formation des adverbes
Przysłówki tworzymy dodając do formy żeńskiej przymiotnika końcówkę

-ment, np.:
généreux (hojny) -> généreuse (hojna) -> généreusement (hojnie)

léger -> légère -> légèrement (lekko, nieco)
Le temps s’est légèrement amélioré. (Pogoda się nieco poprawiła.)
doux -> douce -> doucement (spokojnie, powoli, delikatnie, cicho)

Peux-tu parler plus doucement, s.t.p ? Les enfants dorment.
(Możesz mówić ciszej? Dzieci śpią.)
Wyjątki:
Jeśli przymiotnik w rodzaju męskim kończy się na samogłoskę, przysłówek
tworzymy na bazie formy rodzaju męskiego, np.:
poli (grzeczny)-> poliment (grzecznie)

vrai -> vraiment
Jeśli przymiotnik w rodzaju męskim kończy się na -ant, przysłówek tworzymy

dodając końcówkę -amment, np.:
suffisant (wystarczający) -> suffisamment (wystarczająco)
Jeśli przymiotnik w rodzaju męskim kończy się na -ent, przysłówek tworzymy

dodając końcówkę -emment, np.:
fréquent (częsty) – fréquemment (często)

récent (niedawny) – récemment (niedawno)
Uwaga: zbitkę literową -emm wymawiamy zawsze [am], np.

femme [fam], récemment [resamã], apparemment [aparamã]
Comment est-il ? – Jaki on jest? – wygląd zewnętrzny
La taille (wzrost, sylwetka)

Il est: grand (wysoki), petit (niski), gros (gruby), maigre (chudy),
mince (szczupły), fort (solidnej budowy ciała)
L’âge (wiek)
Il est jeune (młody), vieux (stary), entre deux âges (w średnim
wieku), environ 30, 40 ans (około 30, 40 lat)
Les traits caractéristiques (cechy charakterystyczne)

Il a les yeux (oczy) bleus, noirs, verts, les cheveux (włosy) longs
(długie), courts (krótkie), blonds (blond), châtains (kasztanowe,
także: szatyn), blancs (siwe), frisés (układające się),
bouclés (kręcone), raides (proste)
Il est chauve (łysy)
Il porte (nosi) des lunettes (okulary), une barbe (broda),
une moustache (wąsy)
198
Leçon 28
Ćwiczenia
1.  jakim znaczeniu jest użyty zaimek on w poniższych zdaniach:

W
a. nous b. tout le monde c. quelqu’un:
1. E
n Chine, on ne mange pas beaucoup de pommes de terre (ziemniaki).
2. On m’a volé mon sac à main.
3. On a perdu les bagages à l’aéroport.
4. On nous a perdu nos bagages à Francfort.
5. On a construit cette maison il y a environ 100 ans.
6. On ne boit pas beaucoup de thé en France.
2. Utwórz stronę bierną:
1. L
’opinion publique critique vivement la politique étrangère du
gouvernement (rząd).
......................................................................................................
2. On va opéré Joanne demain, à l’hôpital Ste Sophie.
......................................................................................................
3. La police a arrêté le suspect à Marseille.
......................................................................................................
4. On a publié les deux derniers romans (powieści) de Le Clézio
l’année dernière.
......................................................................................................
3. Utwórz przysłówek:
1. E
lle est calme -> Elle parle ........................... .
2. Il est doux -> Il parle ..................................... .
3. Il est courageux -> Il agit .............................. .
4. C’est très récent -> Ça a changé .................... .
5. Ele est très polie - > Elle nous a répondu ........................ .
6. C’est parfait! -> ...........................! (doskonale!)
4. Uporządkuj dialog:
a. I l faut que vous remplissiez la déclaration de vol.

b. Ç a s’est passé où et quand exactement (dokładnie) ?
c. J e viens d’être agressée!
d. T out à l’heure, dans le métro!
e. Calmez-vous, Madame, qu’est-ce qui s’est passé ?
f. O
ui, il était grand et chauve, pluôt jeune.
g. V ous avez vu le voleur ?
5. Jak powiesz?
1. Z ostałem napadnięty.
2. Ukradzono mi dokumenty.
3. Zgubiłem paszport.
4. Chcę zadzwonić do konsulatu.
200
201 www.WydawnictwoLingo.pl
1. 1.b 2.c 3.a 4.c 5.c 6.b 2. 1. La politique étrangère du gouvernement est vivement critiquée par
l’opinion publique. 2. Joanne va être opérée demain à l’hôpital Ste Sophie. 3. Le suspect a été arrêté
par la police à Marseille. 4. Les deux derniers romans de Le Clézio ont été publiés l’année dernière.
3. 1. calmement 2. doucement 3. courageusement 4. récemment 5. poliment 6. pafaitement
4.e, c, b, d, g, f, a 5. 1. J’ai été agressé (on m’a agressé) 2. O m’a volé mes documents.
3. J’ai perdu mon passeport. 4. Je veux appeler le consulat.
Klucz doćwiczeń
- Alors donnez-moi votre sac à main.
- Non.
- Vous n’auriez pas vu un policier ?
Dans la rue, un homme demande à Madame Dupont:
Connais-tu la blague ? – Znasz ten dowcip?
28 Leçon
On fait la fête !
29. O
n fait la fête !
54 Martin: – Bienvenue à Paris, Ania ! Patricia t’a attendue pour
fêter avec toi la grande nouvelle !
ANNA: – Oui, elle m’a dit. Tu sais ce que c’est ?
Martin: – Aucune idée. Elle était vraiment très mystérieuse.
Tiens, c’est ici.
PATRICIA: – Salut tout le monde ! Ania, quelle joie de te voir !
Asseyez-vous. J’ai déjà commandé !
ANNA: – Patricia... Ne nous fais pas attendre, on meurt d’envie
de savoir quelle est ta grande nouvelle !
PATRICIA: – Bon, j’en ai deux ! Premièrement, le Beaujolais nouveau
est arrivé...
ANNA: – Patricia !
PATRICIA: – Et je pense que c’est la meilleure occasion pour vous
dire que... je ne cherche plus de travail !
Martin: – Ça veut dire ?
PATRICIA: – Ça veut dire qu’on m’a proposé un contrat à durée
indéterminée à la radio, juste après mon stage.
Je commence la semaine prochaine !
ANNA: – Patricia, c’est fantastique !
Martin: – Il faut absolument arroser ça !
PATRICIA: – Oui, moi aussi, je suis très heureuse.
Martin: – On va trinquer alors ! A Patricia et à son nouveau travail !
ANNA: – Et à l’amitié franco-polono-belge !
PATRICIA: – Surtout polono-belge, je suppose... Tchin-tchin !
55 Słownictwo
faire la fête – bawić się, (pot. aucune idée – nie mam
robić imprezę) pojęcia
bienvenue à Paris – witaj mystérieux – tajemniczy
w Paryżu joie (f) – radość
fêter – uczcić, świętować asseyez-vous – siadajcie
nouvelle (f) – nowina, ne nous fais pas attendre
wiadomość – nie każ nam czekać
202
Leçon 29
on meurt d’envie de savoir contrat (m) à durée

– umieramy z ciekawości indéterminée – umowa
premièrement – po pierwsze na czas nieokreślony
le Beaujolais nouveau est il faut absolument arroser
arrivé – le Beaujolais ça ! – koniecznie trzeba
nouveau już jest to oblać! (dosł. zrosić,
la meilleure occasion pokropić)
– najlepsza okazja trinquer – wznieść toast
ça veut dire – to znaczy à l’amitié – za przyjaźń
Tłumaczenie
Robimy imprezę! M: Witaj w Paryżu, Aniu! Patricia czekała na ciebie, żeby
uczcić z tobą wielką nowinę. A: Tak, mówiła mi. Co to za nowina? M: Nie mam
pojęcia. Była naprawdę bardzo tajemnicza. To tutaj. P: Cześć wszystkim!
Ania, ale się cieszę (dosł. co za radość), że cię widzę! Siadajcie, już złożyłam
zamówienie. A: Patrycja, co masz nam do powiedzenia? Nie każ nam czekać,
umieramy z ciekawości co to jest! P: A więc, po pierwsze... le Beaujolais nouveau
juz jest... A, M: Patricia! P: ...więc myślę, że to najlepsza okazja, aby podzielić
się z wami wiadomością, że... już nie szukam pracy! M: To znaczy? P: To znaczy,
że zaproponowano mi umowę na czas nieokreślony w radiu, od razu po stażu.
Zaczynam w przyszłym tygodniu. A: Patricia, to fantastycznie! M: Koniecznie
musimy to oblać! P: Tak, ja też bardzo się cieszę (dosł. jestem bardzo szczęśliwa).
M: Wznieśmy zatem toast, za Patricię i jej nową pracę! A: I za przyjaźń polsko-
-francusko-belgijską ! P: Zwłaszcza polsko-belgijską, jak sądzę... Na zdrowie!

joyeux anniversaire (m) – wszystkiego najlepszego z okazji urodzin
joyeuses fêtes (f.pl) – wesołych świąt
à l’occasion de... – z okazji...
anniversaire du mariage (m) – rocznica ślubu
naissance (f) de l’enfant – narodziny dziecka
baptême (m) [batεm] – chrzciny
je vous souhaite... – życzę wam...
faire un toast – wznosić toast
santé ! / à la santé de ... (qqn) / à la vôtre ! – na zdrowie! / za
zdrowie... / wasze zdrowie!
On fait la fête !
Jak to działa?
Négation absolue – pas de, plus de...
Negacja absolutna – négation absolue – wyrażana jest za pomocą przyimka de:

Je n’ai pas d’argent. – Nie mam pieniędzy. ( w ogóle, żadnych)
Ale:
Je n’ai pas l’argent pour aller à Berlin.
– Nie mam pieniędzy na wyjazd do Berlina.
Użycie zaimka en (II)
Zaimek en zastępuje COD określone za pomocą: rodzajnika nieokreślonego,

cząstkowego, liczebnik lub de wyrażające négation absolue:
Tu as acheté des croissants ?

Oui, j’en ai acheté.
Non, je n’en ai pas acheté, j’avais complètement oublié.
(bo: je n’ai pas acheté de croissants.)
Quelle est ta grande nouvelle ?

J’en ai deux. (bo: J’ai deux grandes nouvelles.)
Zaimek en często używamy z określeniami liczby lub ilości, takimi jak np.:

un peu, beaucoup, énormément (bardzo dużo) quelques-uns,
quelques-unes (kilka):
Aurais-tu une proposition pour ce week-end ?

J’en ai même quelques-unes. (Mam nawet kilka.)
Vous avez du travail pour ce soir ?

J’en ai énormément.
UWAGA:
Tu as mangé les / mes / ces croissants ?
Oui, je les ai mangés.
204
Leçon 29
COD określone za pomocą zaimka dzierżawczego, wskazującego i rodzajnika

określonego, zastępujemy zaimkami: le, la, les... (patrz: Lekcja 14).
W przeciwieństwie do zaimków le, la, les, zaimek en nie wymaga uzgadniania
participe passé:
Tu as vu les films de Fellini ?

Je les ai tous vus. – Widziałem wszystkie.
J’en ai vu quelques-uns. – Widziałem kilka.
Zaimki nieokreślone: chaque, chacun, aucun, certain(e)s
Zaimki nieokreślone chaque, chacun(e), aucun(e) mogą pełnić dwie funkcje:

1) c haque (każdy), aucun(e) (żaden-żadna), pełnią funkcję przymiotnikową –
określają rzeczownik, np.:
Chaque participant a signé la déclaration.

Każdy uczestnik podpisał deklarację.
Aucun étudiant n’a passé le test.

Żaden student nie zdał testu.
2) chacun zaś pełni funkcję klasycznego zaimka – nie wymaga użycia rzeczownika:
Il y a eu trois témoins. Chacun a dit quelque chose de différent.

Było trzech świadków. Każdy powiedział coś innego.
3) c ertain(e)s – niektórzy(re) może pełnić funkcję zaimka przymiotnikowego

lub zastępować rzeczownik:
Certains invités se sont plaints. – Niektórzy goście się skarżyli.
Certains étaient même très mécontents.

– Niektórzy byli nawet bardzo niezadowoleni.
On fait la fête !
Stopień najwyższy przymiotników i przysłówków
Regularny stopień najwyższy tworzymy poprzez dodanie do stopnia wyższego

rodzajnika określonego le, la. les np.:
plus grand – le plus grand (większy – największy)

Il est le plus âgé de tous les frères.
Jest najstarszy z braci.
Analogicznie do stopnia wyższego możemy tworzyć stopień najwyższy

używając le moins [najmniej]:
moins cher – le moins cher (tańszy – najtańszy)
Przymiotnik bon / bonne, podobnie jak w stopniu wyższym, pozostaje

nieregularny:
meilleur / meilleure – le meilleure / la meilleure

(lepszy/a – najlepszy/a)
Oraz przysłówek bien:
mieux – le mieux (lepiej – najlepiej)
W przypadku gdy przymiotnik w stopniu najwyższym jest określony

za pomocą zaimka dzierżawczego, znika rodzajnik określony.
Comment s’appelle ton meilleur ami ?

Jak się nazywa twój najlepszy przyjaciel?
Przymiotnik w stopniu najwyższym może stać przed lub za opisywanym

rzeczownikiem, np.: najdluższa rzeka świata to:
Le fleuve le plus long du monde.

lub
Le plus long fleuve du monde.
206
Leçon 29
Ćwiczenia
1. Wstaw de lub odpowiedni rodzajnik:
1. J
e n’ai pas ... temps de lire ce roman.
2. Tu n’as pas ... contrat de travail !?
3. Je n’ai pas ... contrat de travail sur moi.
4. Je suis végétarien, je ne mange pas ... viande.
5. Ça a l’air vraiment appétissant (apetyczne) mais je pense que
je ne vais pas manger ... viande ce soir.
2. Zastąp podkreślone COD odpowiednik zaimkiem:
1. T
u as acheté des baguettes ?
Je.... ai acheté deux.
2. Avez-vous lu les romans de Dostoïevski ?
Je .... ai tous lus.
3. Pourquoi tu n’as pas pris la clé ?
Je ..... ai oubliée à la maison.
4. Vous connaissez les amis de Christophe ?
Je .... connais quelques-uns.
On fait la fête !
3. pisz podane rzeczowniki za pomocą stopnia najwyższego podanego

O
przymiotnika:
1. L
e Mont Everest est .... – le sommet (szczyt), haut (wysoki)
......................................................................................................
2. La fosse des Mariannes est ... – la fosse océanique

(rów oceaniczny), profond (głęboki)
......................................................................................................
3. La Fédération de Russie est ... – le pays, grand
......................................................................................................
1. T u sais ce que c’est ?

2. C’est quoi ta grande nouvelle ?
3. On m’a proposé du travail.
4. On va trinquer alors !
a. J
’en ai deux.
b. T
chin-tchin !
c. A
ucune idée.
d. C
’est fantastique !
5. Jak powiesz?
1. u mowa na czas nieokreślony

2. Wszystkiego najlepszego z okazji urodzin
3. Wesołych Świąt
4. Na zdrowie!
208
Leçon 29
Le Beaujolais nouveau est arrivé !

Czyli Beaujolais nouveau już jest! Hasło to niewątpliwie stało się dowódem
na to, że nic nie jest tak dobre, jak dobry marketing, a w każdym razie na pewno nie
to młodziutkie, bo zaledwie miesięczne, wino z regionu Beaujolais, które każdego
roku, w trzeci czwartek listopada o północy przyprawia swoich amatorów
na całym świecie o zawrót głowy. Cóż, każda okazja jest dobra pour faire la fête !
Klucz do ćwiczeń
! 4. A ta santé / A la vôtre (nôtre) !
4. 1-c, 2-a, 3-d, 4-b 5. 1. un contrat à durée indéterminée 2. Joyeux anniversaire ! Joyeuses Fêtes
fosse océanique du monde 3. le pays le plus grand du monde / le plus grand pays du monde
plus haut sommet du monde. 2. la fosse océanique la plus profonde du monde / la plus profonde
1. 1. le 2. de 3. le 4. de 5. la 2. 1. en 2. les 3. l’ 4. en 3. 1. le sommet le plus haut du monde / le
Sprawdź się!
30. Sprawdź się!

1. R
Dialog 1 Dialog 4
1. A
nna n’a pas imprimé 1. Patricia s’est fait voler son
les documents que le directeur portefeuille.
lui avait envoyés. 2. C’était dans la rue.
2. Anna a changé l’heure 3. Elle ne se rappelle pas
de la réunion. le voleur.
3. Tout le monde est au courant. Dialog 5
Dialog 2 1. Ils fêtent l’anniversaire de
1. P
atricia est en train Patricia.
de faire la vaisselle. 2. Patricia est particulièrement
2. Elle a mal à la gorge. contente de pouvoir le
3. Elle a pris rendez-vous fêter avec ses amis.
chez le médecin. 3. Ils portent des toasts.
Dialog 3
1. Anna va rendre visite aux
parents de Patricia.
2. Le frère de Patricia
ne sera pas présent.
3. La maman de Patricia sera
très contente de faire
la connaissance d’Anna.
1. Nous vous prions........., Monsieur, 3. Si vous ..............l’autobus, vous

nos salutations les meilleures. viendrez à l’heure.
a. d’envoyer b. de croire a. prenez b. prendrez
c. d’agréer d. de lire c. prendriez d. auriez pris
2. J’ai perdu la montre que tu m’ ..... . 4. Tu savais qu’il avait acheté un
a. avais offerte b. as offerte .......... appartement.
c. offrais d. offras a. nouveau b. nouvel
c. nouvelle d. neuf
210
Leçon 30
5. Tiens, c’est ton portable ? 8. Ce bâtiment ................. détruit

Non, ce n’est pas .......... . en 1987.
a. le mien b. la mienne a. a b. avais
c. les miens d. la tienne c. sera d. a été
6. Si j’....... plus de temps, je 9. Peux-tu parler plus ............,

m’inscrirais à un cours de français. les enfants dorment.
a. ai b. ai eu a. heureusement
c. avais d. avais eu b. doucement
c. longtemps
7. Si tu avais accepté sa proposition, d. généreusement
tu .................... au Brésil avec eux.
a. parts b. es parti 10. Je n’ai pas ..... temps pour
c. partirais d. serais parti partir ce week-end.
a. de b. du
c. le d. –
3. Krzyżówka.
1
2
3
1. ciotka
4 2. łysy
5 3. urodziny
6 4. bratanica, siostrzenica
5. bratanek, siostrzeniec
7 6. razem
8 7. ból mięśni (zakwasy)
8. zięć
9
9. złodziej
Klucz do ćwiczeń
nièce, neveu, ensemble, courbatures, gendre, voleur)
2. Test: 1c 2a 3a 4b 5a 6c 7d 8d 9b 10c 3. Krzyżówka: hasło – ausculter (tante, chauve, anniversaire,
1. Rozumienie ze słuchu: Dialog 1 F F V Dialog 2 V F V Dialog 3 V F V Dialog 4 F F V Dialog 5 F V V
Słowniczek
Słowniczek
Jak korzystać ze słowniczka?
Przy rzeczownikach i przymiotnikach podawany jest rodzaj - męski oznaczany

francuskim skrótem m., lub żeński oznaczany literą f:
livre (m) – książka
table (f) – stół
Jeśli forma podstawowa rzeczownika występuje w liczbie mnogiej, jest to

zaznaczone obok rodzaju:
vacances (f.pl) – wakacje
Przy przymiotnikach, których rodzaj żeński różni się od męskiego, forma żeńska jest
podawana po /, lecz tylko przy słowie francuskim.
petit/e – mały
Przy rzeczownikach i przymiotnikach o jednej końcówce zaznaczane są oba rodzaje:

rouge (m,f) – czerwony
interprète (m,f) - tłumacz
Przy czasownikach regularnych podawana jest grupa I lub II, np.

finir (II)- kończyć
A
à – w, do adresse (f) – adres
à cause de – z powodu âge (m) – wiek
à côté de – obok agresser (I) – napaść
à pied – na piechotę aider (I) – pomagać
à vrai dire – prawdę mówiąc aimer (I) – lubić, kochać
accident (m) – wypadek allemand/e – niemiecki, też:
accrochage (m) – stłuczka Niemiec
acheter (I) – kupować aller – iść; jechać
acteur/trice – aktor/ka alors – więc
addition (f) – rachunek amateur (m) – amator, wielbiciel
adorer (I) – uwielbiać ami (m) – przyjaciel
212
Słowniczek
amie – przyjaciółka avoir – mieć

amitié (f) – przyjaźń avoir horreur de – nie cierpieć,
année (f) – rok nienawidzić
anniversaire (m) – urodziny avouer (I) – przyznać, wyznać
apparemment – najwyraźniej
appartenir à – należeć do
appeler (I) – zadzwonić
s’appeler (I) – nazywać się B
applaudir (II) – bić brawo,
oklaskiwać bagage (m) – bagaż
apprendre – uczyć się baignoire (f) – wanna
après – później, potem bain (m) – kąpiel
après-demain – pojutrze banque (f) – bank
après-midi – po południu baptême (m) – chrzciny
argent (m) – pieniądze; srebro barbe (f) – broda
arracher (I) – wyrwać bateau (m) – statek
arrêter (I) – zatrzymać bavard/e – gadatliwy
arrivée (f) – przybycie, przyjazd, beau/belle – piękny
przylot beaucoup – dużo
arriver (I) – przybywać beau-père (m) – teść
s’asseoir – siadać beige (m,f) – beżowy
assis/e – siedzący belge (m,f) – belgijski, Belg
assurance (f) – ubezpieczenie belle-mère (f) – teściowa
attendre – czekać belle-sœur (f) – bratowa
s’attendre à – spodziewać się bêtise (f) – głupstwo
attraper (I) – złapać bien – dobrze
au courant – na bieżąco, bien que – chociaż
zorientowany w sytuacji bien sûr – oczywiście
aucun/e – żaden bienvenue – witaj
aujourd’hui – dzisiaj bière (f) – piwo
ausculter (I) – osłuchać bizarre (m,f) – dziwny
aussi – też blanc/che – biały
automne (m) – jesień blessé/e – ranny
avant (de) – przed bleu/e – niebieski
avant-hier – przedwczoraj bleu/e marine – granatowy
avec – z boire – pić
avenue (f) – aleja bonjour – dzień dobry
avion (m) – samolot bonsoir – dobty wieczór
Słowniczek
bottes (f.pl) – botki, kozaczki chéquier (m) – książeczka czekowa

bouche (f) – usta chercher (I) – szukać
bouger (I) – ruszać się cheval (m) – koń
bouquiner (I) – czytać książki chez – u, do (osoby)
boutique (f) – sklep z ubraniami, chocolat (m) – czekolada
butik choisir (II) – wybierać
chouette (m,f) – świetny
circonstances (f.pl) – okoliczności
clair/e – jasny
C classique (m,f) – klasyczny
clé (f) – klucz
ça, cela – to cœur (m) – serce
cabine (f) d’essayage – collant (m) – rajstopy
przymierzalnia collision (f) – stłuczka, kolizja
café (m) – kawa; kawiarnia combien – ile
cafétéria (f) – kafeteria comédien/ne – aktor/ka
caisse (f) – kasa commander (I) – zamówić
calme (m) – spokój comme – jako, jako że
calmement – spokojnie commencer (I) – zaczynać
capable de – zdolny do comment – jak
carrefour (m) – skrzyżowanie commissariat (m) – komisariat
carte (f) d’identité – dowód comprendre – rozumieć
osobisty compte (m) – konto
casser (I) – zniszczyć, złamać compte rendu (m) – sprawozdanie
centre (m) commercial – compter (I) – liczyć, policzyć
centrum handlowe conduire – prowadzić
cesser (I) – przerwać confirmer (I) – potwierdzić
chambre (f) – pokój connaître – znać
changer (I) – zmienić considérer (I) qch comme... –
chanson (f) – piosenka uważać coś za...
chanter (I) – śpiewać construire – budować
château (m) – zamek contemporain/e – współczesny
chauffeur (m) – kierowca convoquer (I) – zwołać
chaussettes (f.pl) – skarpetki copain – kolega, kumpel
chaussures (f.pl) – buty costume (m) – garnitur męski
chauve (m,f) – łysy (se) coucher (I) – kłaść się spać
chemise (f) – koszula couleur (f) – kolor
chèque (m) – czek coupable (m,f) – winny
214
Słowniczek
courageux/euse – odważny désert (m) – pustynia

courbatures (f.pl) – ból mięśni, désirer (I) – życzyć sobie, pożądać
zakwasy dessert (m) – deser
court/e – krótki détester (I) – nie cierpieć,
cousin/e – kuzyn/ka nienawidzić
coûter (I) – kosztować devant – przed
croire – wierzyć, sądzić devoir – musieć
croiser (I) – mijać (pojazd d’habitude – zazwyczaj
jadący z naprzeciwka) difficile (m,f) – trudny
cuir (m) – skóra dimanche – niedziela
cuisine (f) – kuchnia dîner (I) – jeść kolację
curieux/euse – ciekawy dîner (m) – kolacja
curiosité (f) – ciekawość dire – powiedzieć, mówić
disparaître – zniknąć
disponible – do dyspozycji
(se) disputer (I) – kłócić się
D distribuer (I) – rozdawać
divorcé/e – rozwiedziony
d’abord – najpierw domaine (m) – dziedzina, domena
dans – w dommage (m) – szkoda
danser (I) – tańczyć donc – więc
(se) dépêcher (I) – śpieszyć się donner (I) – dawać
(se) déplacer – przemieszczać się dormir – spać
de retour – z powrotem dos (m) – plecy
de temps en temps – od czasu do doubler (I) – wyprzedzać
czasu doucement – spokojnie, powoli;
(se) détendre – relaksować się, delikatnie; cicho
odprężać się douche (f) – prysznic
décidément – zdecydowanie doute (f) – wątpliwość
dégât (m) – szkoda douter (I) – wątpić
déjeuner (I) – jeść obiad / lunch doux/ce – łagodny, delikatny
délicieux/euse – pyszny draguer (I) – podrywać (kogoś)
demain – jutro droit (m) – prawo
demander (I) – prosić, pytać droit/e – prawy
départ (m) – wyjazd, odlot drôle (m,f) – śmieszny
dépenser (I) – wydawać du côté de – od strony, w pobliżu
dernier/ère – ostatni dur/e – ciężki, trudny
descendre – schodzić, wysiadać durer (I) – trwać
Słowniczek
envoyer (I) – wysłać

E épeler (I) – przeliterować
escroquer (I) – oszukać
eau (f) – woda espace (m) – przestrzeń
écouter (I) – słuchać essayer (I) – próbować;
écrire – pisać przymierzyć
écru/e – w kolorze kości słoniowej est-ce que – czy
effectivement – rzeczywiście, et – i
istotnie étage (m) – piętro
efficace (m.f) – skuteczny été (m) – lato
effort (m) – wysiłek étonné/e – zdziwiony
embouteillage (m) – korek étranger/ère – obcy, cudzoziemiec,
[na drodze] zagraniczny
emploi (m) – praca, zatrudnienie être – być
employé (m) – pracownik, étudiant/e – student
zatrudniony Europe (f) – Europa
en – w, na; z (czegoś zrobiony) européen/ne – europejski
en face de – naprzeciwko évident/e – oczywisty, ewidentny
en fait – w rzeczywistości, tak extraordinaire (m,f) – niezwykły,
naprawdę nadzwyczajny
encore – jeszcze
endommagé – uszkodzony
énervé/e – zdenerwowany
enregistrement (m) – odprawa; F
nagranie
enregistrer (I) – zarejestrować; facile (m,f) – łatwy
nadać [bagaż] faim (f) – głód
ensemble – razem faire – robić
ensuite – następnie faire rire – śmieszyć
entendre – słyszeć faire un four – zrobić klapę
entracte (m) – przerwa, antrakt faire un tabac – odnieść duży
entrée (f) – przystawka sukces
entreprise (f) – firma, falloir -> il faut – trzeba
przedsiębiorstwo famille (f) – rodzina
entrer (I) – wejść femme (f) – kobieta, także: żona
envie (f) – ochota fermer (I) – zamykać
environ – około fêter (I) – świętować, uczcić
envisager – rozpatrzyć, rozważyć fêtes (f.pl) – święta
216
Słowniczek
fiancé/e – narzeczony grand-mère (f) – babcia

(se) fiancer (I) – zaręczyć się grand-père (m) – dziadek
fièvre (f) – gorączka grands-parents (m.pl) – dziadkowie
fille (f) – córka grave (m,f) – poważny
fils (m) – syn (np. o wypadku)
fils/fille unique – jedynak/ gris/e – szary
jedynaczka gros/se – gruby
finir (II) – kończyć
fixer (I) – ustalić
folie (f) – szaleństwo
foncé/e – ciemny H
formation (f) – wykształcenie
frais/îche – świeży s’habiller (I) – ubierać się
frère (m) – brat habiter (I) – mieszkać
furieux/euse – wściekły s’habituer à (I) – przyzwyczajać
się do
heure (f) – godzina
heureux/euse – szczęśliwy
G hier – wczoraj
hiver (m) – zima
garantie (f) – gwarancja hôpital (m) – szpital
garantir (II) – gwarantować hôtel (m) – hotel
gare (f) – dworzec
garer (I) – parkować
gauche (m,f) – lewy
généraliste (m) – internista I
généreux/euse – hojny
génial/e – genialny, świetny ici – tutaj
(potocznie) idée (f) – pomysł
gendre (m) – zięć il y a – jest, znajduje się
genre (m) – gatunek, rodzaj imaginer (I) – wyobrażać sobie
gentil/le – miły imprimante (f) – drukarka
gorge (f) – gardło imprimer (I) – drukować
goût (m) – smak informaticien/ne (m) – informatyk
goûter (I) – próbować innocent/e – niewinny
gouvernement (m) – rząd instant (m) – chwila
grâce à – dzięki (czemuś) intéressant/e – ciekawy, interesujący
grand/e – duży, wielki s’inquiéter (I) – niepokoić się
Słowniczek
s’intéresser à (I) – interesować się laisser (I) – zostawić

interprète (m, f) – tłumacz (se) laver (I) – myć (się)
intersection (f) – skrzyżowanie le plus vite possible – najszybciej,
invitation (f) – zaproszenie jak to możliwe
inviter (I) – zapraszać léger/ère – lekki
irremplaçable (m,f) – niezastąpiony légume (m) – warzywo
(se) lever (I) – wstawać
liberté (f) – wolność
libre – wolny
J lire – czytać
lit (m) – łóżko
jamais – nigdy livre (m) – książka
jaune (m,f) – żółty location (f) – wynajem
jean (m) – dżinsy loin de – niedaleko od
jeu (m) – gra, zabawa long/ue – długi
jeudi – czwartek longtemps – długo
jeune (m,f) – młody louer (I) – wynająć
joie (f) – radość lourd/e – ciężki
jouer (I) – grać, bawić się lundi – poniedziałek
journaliste (m,f) – dziennikarz lunettes (f.pl) – okulary
joyeux/euse – radosny
jupe (f) – spódnica
juste – tylko
justement – właśnie M
madame (f) – pani
magasin (m) – sklep
K maigre (m,f) – chudy
main (f) – ręka.
kaki (m,f) – khaki maintenant – teraz
kayak (m) – kajak mais – ale
maison (f) – dom
mal – źle
malentendu (m) – nieporozumienie
L malheureusement – niestety
manger (I) – jeść
là-bas – tam (przy pokazywaniu) manque (m) – brak
laine (f) – wełna manquer (I) – brakować
218
Słowniczek
marché (m) – targ N

marcher (I) – chodzić nager (I) – pływać
mardi – wtorek naissance (f) – narodziny
mari (m) – mąż naître – rodzić się
mariage (m) – ślub natation (f) – pływanie
marié/e – żonaty (zamężna) nation (f) – naród
(se) marier (I) – ożenić się, nationalité (f) – narodowość,
wyjść za, pobrać się obywatelstwo
marron (m,f) – brązowy naturel/le – naturalny
matin (m) – rano nausée (f) – mdłości
médecin (m) – lekarz ne ... plus – już nie
même – nawet neveu (m) – bratanek, siostrzeniec
merci – dziękuję nièce (f) – bratanica, siostrzenica
mercredi – środa noir/e – czarny
mérite (m) – zasługa nom (m) – nazwisko
mériter (I) – zasługować non – nie
metteur (m) en scène – reżyser normal/e – normalny, zwyczajny
mettre – kłaść, położyć normalement – zazwyczaj
midi – południe nouveau/elle – nowy
mignon/ne – „słodki”, uroczy nouvelle (f) – nowina, wiadomość
mince (m,f) – szczupły nuit (f) – noc
minuit – północ
mise (m) en scène – reżyseria
moi – ja
mois (m) – miesiąc O
monsieur (m) – pan
monter (I) – wchodzić, wsiadać occasion (f) – okazja
montrer (I) – pokazać œil (m) – oko
morceau (m) – kawałek oncle (m) – wuj
moustache (f) – wąsy opéra (m) – opera
moyen (m) – środek, forma opérer (I) – operować, także: działać
moyen/ne – średni orange (f) – pomarańcza
mystérieux/euse – tajemniczy orange (m,f) – pomarańczowy
ordinateur (m) – komputer
ou – lub
où – gdzie
ouvrir – otwierać
Słowniczek
pièce (f) d’identité – dokument

P tożsamości
pièce (f) de théâtre – sztuka
pantalon (m) – spodnie teatralna
par – przez piscine (f) – basen
par cœur – na pamięć place (f) – miejsce; plac
par contre – natomiast (se) plaindre de – skarżyć się na
parce que – ponieważ, bo plaisir (m) – przyjemność
pare-choc (m) – zderzak plat (m) – danie
parents (m.pl) – rodzice pleurer (I) – płakać
parfait/e - doskonały plutôt – raczej
parfois – czasami poisson (m) – ryba
parler (I) – mówić poli/e – grzeczny
partir – wyjeżdżać poliment – grzecznie
partout – wszędzie pomme (f) de terre – ziemniak
passer (I) – przejść; spędzić [czas] porte (f) – drzwi
patience (f) – cierpliwość porter (I) – nosić
patient/e – cierpliwy; pacjent portière (f) – drzwi samochodu
pause (f) – przerwa possible (m,f) – możliwy
pauvre (m,f) – biedny potin (m) – plotka
payer (I) – płacić poulet (m) – kurczak
pendant – podczas pour – dla; aby, żeby
pendre – powiesić pourboire (m) – napiwek
penser (I) – myśleć, sądzić pourquoi – dlaczego
perdre – zgubić, stracić pourtant – a jednak, mimo to
père (m) – ojciec pouvoir – móc
période (f) d’essai – okres próbny préférer (I) – woleć
personne – nikt premièrement – po pierwsze
personne (f) – osoba prendre – brać, wziąć
petit déjeuner (m) – śniadanie prénom (m) – imię
petite-fille (f) – wnuczka préparer (I) – przygotować
petit-fils (m) – wnuk présenter (I) – przedstawiać
petits-enfants (m.pl) – wnuki presque – prawie
peut-être – (być) może prêt/e à – gotowy do/na
pharmacie (f) – apteka prévoir – przewidzieć
photo (f) – zdjęcie printemps (m) – wiosna
photocopier (I) – kserować priorité (f) – pierwszeństwo
pick-pocket (m) – kieszonkowiec prix (m) – cena
220
Słowniczek
proches (m.pl) – bliscy rater (I) – przegapić, spóźnić się

profiter de (I) – korzystać z na coś, stracić
proposer (I) – proponować ravi/e – zachwycony
provençal/e – prowansalski, récemment – niedawno
z Prowansji recevoir – dostać, otrzymać
public (m) – publiczność recommander (I) – polecać
publier (I) – wydać, opublikować reculer (I) – cofać się
puce (f) – pchła récupérer (I) – odzyskać
puces (f.pl) – targ staroci, pchli réduction (f) – zniżka
targ réduire – zmniejszać, obniżać
puis – później regarder (I) – oglądać
puisque – jako że regretter (I) – żałować
pull (m) – sweter régulièrement – regularnie
(se) relaxer (I) – zrelaksować się
remplir (II) – wypełnić
rencontrer (I) – spotykać
Q rendez-vous (m) – spotkanie
repas (m) – posiłek
qualité (f) – jakość répéter (I) – powtórzyć
quand – kiedy répondre – odpowiedzieć
quantité (f) – ilość repos (m) – odpoczynek
quand même – jednak, mimo (se) reposer (I) – odpoczywać
wszystko réserver (I) – (za)rezerwować
quel/le – jaki, który respirer (I) – oddychać
quelqu’un – ktoś responsabilité (f) –
quelque chose – coś odpowiedzialność
quelquefois – czasami responsable de – odpowiedzialny za
quelqu’un – ktoś ressembler à (I) – być podobnym do
question (f) – pytanie restaurant (m) – restauracja
rester (I) – zostać, przebywać
retard (m) – spóźnienie
retenir – powstrzymać
R réunion (f) – zebranie
réveil (m) – budzik
raconter (I) – opowiadać (se) réveiller (I) – budzić (się)
(se) rappeler (I) – przypominać rêver de (I) – marzyć o
(sobie) rez-de-chausée (m) – parter
rarement – rzadko rhume (m) – katar
Słowniczek
rien – nic sœur (f) – siostra

rire – śmiać się soir (m) – wieczór
rire (m) – śmiech soirée (f) – wieczór
robe (f) – sukienka sortir – wychodzić, wyjść
roman (m) – powieść souhaiter (I) – życzyć, życzyć sobie
rose (m,f) – różowy souvent – często
rose (f) – róża spectacle (m) – przedstawienie
rouge (m,f) – czerwony spectateur (m) – widz
rouler (I) – jechać stage (m) – staż, praktyka
rue (f) – ulica stagiaire (m,f) – stażysta, praktykant
stationner (I) – stać, być
zaparkowanym
Suisse (f) – Szwajcaria
S suisse (m,f) – szwajcarski, też:
Szwajcar
sac (m) – torba Suissesse (f) – Szwajcarka
sac (m) à main – torebka suivre qqn – iść za kimś
sain/e – zdrowy sur – na
salut (m) – cześć sûr/e – pewny
samedi (m) – sobota surmené/e – przepracowany
santé (f) – zdrowie surtout – zwłaszcza
satisfait/e – usatysfakcjonowany/-a suspect/e – podejrzany
savoir – wiedzieć, umieć sympa[thique] (m,f) – sympatyczny
savoureux/euse – wyśmienity
(se) sentir – czuć się
séjour (m) – pobyt
semaine (f) – tydzień T
sérieux/euse – poważny
serveur (m) – kelner table (f) – stół
service (m) – usługa taille (f) – rozmiar, wzrost
seul/e – sam tailleur (m) – kostium
seulement – tylko tante (f) – ciotka
si – jeśli tard – późno
signer (I) – podpisać téléphoner à (I) – dzwonić do
s’il vous plaît – poproszę témoin (m) – świadek
sinon – jeśli nie temps (m) – czas
site (m) internet – strona internetowa tenter (I) – kusić
ski (m) – narty terminer (I) – kończyć
222
Słowniczek
tête (f) – głowa vélo (m) – rower

thé (m) – herbata vendredi – piątek
théoriquement – teoretycznie venir – przyjść, pochodzić z
toi – ty ventre (m) – brzuch.
tomate (f) – pomidor verre (m) – kieliszek, szklanka
tôt – wcześnie vers – około
toujours – zawsze, ciągle, nadal vert/e – zielony
tourner (I) – skręcić vertiges (m.pl) – zawroty głowy
tousser (I) – kasłać veste (f) – marynarka, żakiet
tout – wszystko vêtement (m) – ubranie
tout à fait – dokładnie vie (f) – życie
tout de suite – natychmiast, od razu vieux/vieille – stary/a
tout le monde – wszyscy vin (m) – wino
toux (f) – kaszel virement (m) – przelew
traduction (f) – tłumaczenie visiter (I) – zwiedzać
traduire – tłumaczyć vite – szybko
trait (m) – cecha vitesse (f) – prędkość
travail (m) – praca vive (m,f) – żywy, jaskrawy
travailler (I) – pracować vivre – żyć, mieszkać
très – bardzo voici – oto
trinquer (I) – wznieść toast voir – widzieć
trouver (I) – znaleźć voiture (f) – samochód
vol (m) – lot; kradzież
voler (I) – ukraść; latać
voleur (m) – złodziej
U volontiers – chętnie
vouloir – chcieć
un peu – trochę voyage (m) – podróż
unique (m,f) – jedyny, wyjątkowy voyager (I) – podróżować
université (f) – uniwersytet vrai/e – prawdziwy
vraiment – naprawdę
V
Y
vacances (f.pl) – wakacje
valider (I) – skasować np. bilet yeux (m.pl) – oczy
valise (f) – walizka

Francuski - Raz A Dobrze PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Francuski - Raz A Dobrze PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Katarzyna Węzowska

FRANCUSKI raz a dobrze

© Copyright by Wydawnictwo Lingo sp.j., Warszawa 2009

Skład i łamanie: Studio 27

Leçon 10 72 Leçon 16 112

Leçon 11 80 Leçon 17 120

Leçon 22 154 Leçon 27 186

Leçon 25 172 Leçon 29 202

Na­ucz się raz a do­brze!

J eśli chcesz samodzielnie poznać język

rza możliwości kursu o interaktywne sposoby

Więcej słówek i zwrotów

Czasowniki nieregularne être i aller – czas teraźniejszy

Wiele czasowników w języku francuskim odmienia się w sposób nieregularny,

Uwaga: W odmianie czasowników w języku francuskim pominięcie

aller – iść, jechać

Należy również zapamiętać idiomatyczne znaczenie czasownika aller w zwrocie:

Kłopoty z rzeczownikiem: rodzaj i rodzajnik

Rodzajniki nieokreślone (articles indéfinis)

(masculin) i żeńskim (féminin), w przeciwieństwie do języka polskiego,

Rodzajniki nieokreślone mogą być tłumaczone za pomocą zaimka

Uwaga: tę formę ma też liczebnik jeden, jedna:

W liczbie mnogiej (pluriel) do obu rodzajów używamy rodzajnika des:

Tworzenie rodzaju żeńskiego rzeczowników

un ami – une amie (przyjaciel – przyjaciółka)

Oprócz rodzajnika w rodzaju żeńskim zmienia się również końcówka

Tworzenie liczby mnogiej rzeczowników

un café – des cafés

1. Wstaw odpowiednią formę czasownika être lub aller:

2. Wstaw odpowiedni zaimek osobowy.

1. C omment tu t’appelles ? a. Dupré,

4. Z podanych elementów utwórz zdanie.

1. v as – Patricia – t u – salut – comment ?

5. Zaznacz usłyszaną formę.

1. a. un ami français / b. une amie française

possible – możliwy maintenant – teraz

Więcej słówek i zwrotów

Je travaille comme journaliste. – Jestem dziennikarzem.

Odmiana czasowników regularnych I grupy

Czasowniki I grupy to prawie wszystkie czasowniki zakończone

Czasowniki w języku francuskim odmienia się przez dodawanie do tematu

Kilka ważnych zasad wymowy

W przypadku czasowników rozpoczynających się od samogłoski

j’habite (ja) mieszkam [żabit]

nous aimons [nuzεmõ]

Powyższe zasady wymowy dotyczą wszystkich czasowników w języku

Odmiana czasowników nieregularnych prendre (brać,

Warto zapamiętać, że nawet czasowniki nieregularne można

Czasownik nieregularny faire – robić

Tworzenie rodzaju żeńskiego przymiotników

Podobnie jak w przypadku rzeczowników, rodzaj żeński przymiotnika

polonais / polonaise – polski / polska

Przymiotniki te oznaczają też narodowości (por. Słownictwo)

Do przymiotników, których forma męska kończy się na -ien, np. italien,

italien / italienne – włoski / włoska

1. Wstaw odpowiednią formę czasownika podanego w nawiasie.

2. Qu’est-ce que vous .............. (faire) comme travail ?

3. Vous .............. (comprendre) le russe ?

4. Sophie et Paul .............. (apprendre) l’espagnol.

5. Qu’est-ce que tu ............ (faire) comme études ?

6. Vous .............. (habiter) à Varsovie ?

2. Wstaw odpowiedni zaimek osobowy.

1. ......... habites à Rome ?

Naucz się raz a dobrze!

Więcej słówek i zwrotów

Czasowniki nieregularne être i aller – czas teraźniejszy

Wiele czasowników w języku francuskim odmienia się w sposób nieregularny,

Uwaga: W odmianie czasowników w języku francuskim pominięcie

Należy również zapamiętać idiomatyczne znaczenie czasownika aller w zwrocie:

Kłopoty z rzeczownikiem: rodzaj i rodzajnik

(masculin) i żeńskim (féminin), w przeciwieństwie do języka polskiego,

Oprócz rodzajnika w rodzaju żeńskim zmienia się również końcówka

1. Wstaw odpowiednią formę czasownika être lub aller:

2. Wstaw odpowiedni zaimek osobowy.

1. C omment tu t’appelles ? a. Dupré,

4. Z podanych elementów utwórz zdanie.

1. v as – Patricia – t u – salut – comment ?

5. Zaznacz usłyszaną formę.

1. a. un ami français / b. une amie française

Więcej słówek i zwrotów

Odmiana czasowników regularnych I grupy

Czasowniki I grupy to prawie wszystkie czasowniki zakończone

Czasowniki w języku francuskim odmienia się przez dodawanie do tematu

Powyższe zasady wymowy dotyczą wszystkich czasowników w języku

Podobnie jak w przypadku rzeczowników, rodzaj żeński przymiotnika

1. Wstaw odpowiednią formę czasownika podanego w nawiasie.

2. Qu’est-ce que vous .............. (faire) comme travail ?

3. Vous .............. (comprendre) le russe ?

4. Sophie et Paul .............. (apprendre) l’espagnol.

5. Qu’est-ce que tu ............ (faire) comme études ?

6. Vous .............. (habiter) à Varsovie ?

2. Wstaw odpowiedni zaimek osobowy.

1. ......... habites à Rome ?

2. ......... est allemande ?

3. ......... font un stage chez Peugeot.

4. ......... comprends un peu l’italien.

5. .......... aime bien le russe.

6. ......... apprenez l’anglais ?

3. Utwórz rodzaj żeński, następnie sprawdź wymowę.

1. i l est Anglais / elle est ...

2. il est Italien / elle est ...

3. il est Espagnol / elle est ...

4. il est Russe / elle est ...

5. il est Français / elle est ...

6. il est Belge / elle est ...

4. Zaznacz usłyszaną formę.

1. A nna est Polonais / Polonaise.

1. Q u’est-ce que tu fais à Air France ?

a. J e travaille chez Renault.

Więcej słówek i zwrotów

Futur proche jest czasem potocznie używanym w języku mówionym.

Oprócz rodzajników nieokreślonych (un, une, des) w języku francuskim

Jeśli rzeczownik w lp. zaczyna się od samogłoski lub h’ apostrofujemy

Jedną z sytuacji wymagających użycia rodzajnika określonego jest wyrażanie

W połączeniu z przyimkiem à oznaczającym „w” lub „do” rodzajniki określone

1. Wstaw odpowiednią formę czasownika podanego w nawiasie:

2. On ................ (aller) au ciné ?

3. Qu’est-ce que vous ................ (choisir) ?

4. Elle .............. (partir) demain.

5. Vous .................... (sortir) souvent le soir ?

6. Tu ................. (finir) à quelle heure (o której godzinie) ?

2. Wstaw odpowiedni rodzajnik:

2. Bonjour Madame, ... café s’il vous plaît.

3. J’adore ... films de science-fiction.

4. Il y a ... concert intéressant demain à la télé.

5. Elle parle très bien ... anglais.

3. Wstaw odpowiedni przyimek połączony z rodzajnikiem, jeśli to konieczne:

2. Vous habitez .......... vos parents ?

3. J’aime bien aller ....... Puces.

4. Martin va réserver des places ........ Opéra.

5. Ils habitent demain ........ hôtel.

1. Q u’est-ce que tu fais ce soir ?

2. Kończę około 18.00.

3. Chciałbym iść do jakiejś miłej restauracji.

4. Ty wybierasz film.

5. Jaką lubisz kuchnię?

Więcej słówek i zwrotów

Wszystkie kolory mogą również występować w formie rzeczownika rodzaju

Czasownik voir może występować również w formie zwrotnej: