System plików – sposób informowania, zarządzania grupowania plikami, tak by dostęp dla

użytkownika był łatwy.

Rozwinięcie skrótów systemów plików:

FAT – File allocation table

NTFS – new technology file system

Ext – extendend file system

btrFS – b-tree file system

UDF – universal disc format

SYSTEM FAT:

 Określa rozmieszczenie plików , katalogów i wolnej przestrzeni na takich nośnikach jak

dyskietki i dyski twarde
 Najważniejszym elementem systemu jest tablica alokacji plików, informująca o
rozmieszczeniu plików na partycji
 W pierwszej wersji (Fat12) system pozwalał na 4096 jednostek alokacji (212), co
umożliwiało tworzenie partycji o pojemności maksymalnej 16MB.
 Wersja działająca w systemach DOS i Windows do wersji 95 (FAT lub FAT16) pozwala na
tworzenie partycji o wielkości do 2,1 GB (216 klastrów po 32Kb) System ten wprowadził
identyfikację plików za pomocą 8-znakowej nazwy oraz 3 literowego rozszerzenia
oddzielonych kropką. W celu zniesienia tych ograniczeń w systemie WIN95
zaimplementowano rozszerzenie systemu plików VFAT (Virtual FAT)
 Wraz z wydaniem wersji Win 95 OSR2 zaprezentowany został system FAT 32, który
pozwala na tworzenie partycji o rozmiarach do 2TB (232 klastrów po 32Kb) oraz obsługuje
pliki o max wielkości 4GB
 Największą zaletą systemów FAT jest prostota – tablica alokacji pliku umożliwia szybkie
odszukiwanie pliku lub wolnego miejsca na dysku.
 Wadą jest Duża fragmentacja danych czyli plik może znajdować się w klastrach oddalonych
od siebie, co wydłuża czas jego odczytu
 Klaster ma zasadnicze znaczenie dla maksymalnej wielkości partycji, która stanowi iloczyn
możliwych do zaadresowania klastrów oraz ich wielkości.

System NTFS:

To system rozwijany wraz z linią systemów Windows NT. Pozwala na utworzenie partycji o
maksymalnym rozmiarze 256 TB i zapisanie pliku o rozmiarze 16 TB. System jest o wiele bardziej
zaawansowany, zawiera wiele funkcji niedostępnych w systemach FAT, takich jak np. prawa
dostępu dla użytkowników, grup czy dziennik zmian.

Informacje przechowuje się w tablicy MFT Master File Table – ukrytym pliku zapisanym na każdej
partycji NTFS. Korzysta ona z mechanizmu drzewa binarnego, co umożliwia efektywne
wyszukiwanie danych. W porównaniu z systemami FAT największą wadą sytemu jest duża
nadmiarowość danych związanych z przechowywaniem dodatkowych informacji.
Funkcje NTFS:

 Dyski dynamiczne. Dysk twardy może być podzielony na woluminy a każdy z nich może
zostać sformatowany i użyty jako dysk logiczny
 Kompresja. Istnieje możliwość kompresji zawartości plików, a nawet całych partycji na
poziomie plików, dzięki czemu użytkownik nie musi wykonywać dodatkowych operacji
podczas dostępu do danych
 Dziennik zmian. Mechanizm ten służy do przechowywania informacji na temat wszelkich
operacji (usuwanie dodawanie modyfikowanie) Dokonanych na woluminach NTFS. Dzięki
dziennikowi system staje się bardziej odporny na błędy
 Szyfrowanie. Istnieje możliwość szyfrowania plików, co pozwala ograniczyć do nich
dostęp.
 Lista kontroli dostępu ACL Access Control List Lista przechowuje konfigurację zabezpieczeń
dostępu do plików. Każdy plik i folder zapisany na woluminach NTFS ma swoją listę kontroli
dostępu, w której przechowywane są informacje o prawach dostępu do nich.
 Przydziały dyskowe. Można ograniczyć przestrzeń dyskową dla poszczególnych
użytkowników
 Odporność na błędy systemu plików i obsługa partycji o dużym rozmiarze.

Uprawnienia NTFS:

 Zapis
 Odczyt
 Wykonywanie
 Pełna kontrola
 Modyfikacja
 Wyświetlanie zawartości folderu

Zasada działania NTFS:

 Sumowanie uprawnień - Członek dwóch grup z których jedna ma przypisane uprawnienia

Odczyt a druga Zapis może zarówno czytać jak i zapisywać dane. Wyjątkiem jest prawo
odmowy.
 Dziedziczenie uprawnień - Uprawnienia przypisywane do folderu nadrzędnego są
domyślnie dziedziczone i rozprzestrzeniane na podfoldery i pliki zawarte w tym folderze

Zasada nadawania uprawnień:

 Uprawnienia należy przypisywać folderom, a nie poszczególnym plikom

 Należy przyznawać użytkownikom tylko taki poziom dostępu, który jest konieczny
 Należy tworzyć grupy zgodnie z typem dostępu do zasobów, wymaganym przez ich
członków a następnie przypisywać tym grupom uprawnienia
 Do folderów danych i podfolderów aplikacji należy przypisywać uprawnienie odczytu i
wykonywania dla grup użytkowników i administratorów
 Do folderów publicznych należy przypisywać uprawnienia odczytu, wykonywania i zapisu
 Należy odmawiać uprawnień tylko wtedy gdy koniecznie trzeba odebrać konkretny typ
dostępu konkretnemu kontu użytkownika lub grupie
Kopiowanie w NTFS:

 Przy kopiowaniu lub przenoszeniu pliku albo folderu na woluminie NTFS uprawnienia
dotyczące obiektów mogą ulec zmianie.
 Przenoszenie w ramach tego samego woluminu powoduje zachowanie uprawnień
przypisanych
 Przy kopiowaniu na inne woluminy powoduje że dziedziczone są uprawnienia tylko
nadrzędnych folderów.

ReFS

Następca NTFS. Dostępny w systemach Win Server 2012 i nowszych (docelowo dla użytkowikow
domowych) Obsługuje duże woluminy do 1jobibajta [YiB] Udostępnia tworzenie pul pamięci
masowej, Zapewnia łatwą wirtualizację oraz odporność na wszelkiego rodzaju uszkodzenia
danych. Pamiętać należy że dyski systemowe boot/OS nie mogą korzystać z systemu plików ReFS

EXT4

Czwarta wersja popularnego systemu plików przeznaczonego do systemów operacyjnych z rodziny

Linux Używa adresowania 48 bitowego, co umożliwia stosowanie woluminów o wielkości do 1EiB,
a maksymalnie rozmiar pliku to 16TiB Pozwala na przechowywanie do 32 000 podkatalogów,
księgowanie operacji, obsługę metadanych, nadawanie praw dostępu, rezerwację miejsca bez
fragmentacji dla nowych plików

BtrFS

Został zaprojektowany przez firmę Oracle specjalnie dla Linuxa Bazuje na zasadzie CoW Wylicza
sumy kontrolne dla każdego pliku, by zapewnić jego poprawność. Umożliwia kopiowanie przy
zapisie, tworzenie migawki (możliwość powrotu do poprzedniej wersji plików) zmianę rozmiaru
partycji online, kompresję w locie oraz możliwość zaadresowania 16 EiB

ISO 9660

Wprowadzony przez MS jest rozszerzeniem plików ISO

9660 i umożliwia zapis na nośnikach optycznych CD-R

danych z nazwami o długości do 64 znaków. Nie

pozwala zapisać plików większych niż 2 GiB

UDF

System plików przeznaczonych do nośników optycznych BD, DVD CD z możliwością zapisu oraz
DVD-Videoo
Przystawki OS - narzędzia administracyjne.

Program MMC, czyli Microsoft Management Console jest to konsola obsługi narzędzi
administracyjnych (przystawek).

Nazwy przystawek:

devmgmt.msc - menedżer urządzeń

diskmgmt.msc - zarządzanie dyskami

lusrmgr.msc - użytkownicy i grupy lokalne

evenvwr.msc - podgląd zdarzeń

fsmgt.msc - foldery udostępnione

gpedit.msc - edytor lokalnych zasad grup

perfmon.msc - monitor wydajności

services.msc - usługi

wf.msc - zapora systemu windows

compmgmt.msc - zarządzenie komputerem