ZARZĄDZANIE FINANSAMI

JAK SKUTECZNIE
INWESTOWAĆ
MASZ POLISĘ INWESTYCYJNĄ? ZACZNIJ
ZARABIAĆ ZAMIAST LICZYĆ NA SZCZĘŚCIE
Remigiusz Stanisławek

Wiele osób lokuje oszczędności na rynku funduszy

inwestycyjnych, stosując zasady kup i trzymaj,
dywersyfikacji lub uśredniania. Te metody działają
tylko w teorii. Fundusze to inwestycja – w artykule
przeczytasz jak skutecznie inwestować, nie będąc
ekspertem ani pasjonatem rynków finansowych.

N��������, ��������
������� ���������
• Kochanie! Zaczęliśmy oszczędzać na edu-
kację naszego dziecka i na naszą emery-
turę. Mamy wreszcie tę polisę inwesty-
cyjną i zgodnie z pro�lem ryzyka, który
przed chwilą zbadaliśmy, 50% wpłacili-
śmy w fundusze akcyjne, 30% w fundu-
sze obligacji i 20% w fundusze pieniężne.
Co miesiąc wpłacać będziemy nadwyż-
kę finansową 500 zł. Zrobiłem już na-
wet stałe zlecenie przelewu. – pan Ma-
rek jeszcze nie ochłonął po zapoznaniu
się z siłą procentu składanego przy zy-
skach, raptem 12% rocznie. A fundusze
w 2009 roku zarabiały nawet 80%.
• Też się cieszę. Przez te systematyczne
wpłaty będziemy uśredniać cenę, gdy
będą spadki na giełdach i zarobimy spo-
kojnie 2 razy tyle co na lokacie. Zrobić Ci
herbaty? A potem wreszcie zdecyduje-
my gdzie w tym roku jedziemy na nar-
ty! –miłym głosem oznajmiła Karolina.
Tak mógł wyglądać jesienny wieczór w ro-
ku 2007 w domu pana Marka, bohatera
kilku artykułów na moim blogu. Po dwóch
latach pieniądze pana Marka ulokowane
w funduszach powoli zrównują się z su-
mą dotychczasowych wpłat.
C�� ���� �����
������������ �
�������� ��������
Jeżeli jeszcze nie inwestujesz z myślą o
przyszłości własnej rodziny, to wcześniej
czy później taką decyzję podejmiesz.
Zajrzyj do Planu Działania Menedżera do
punktu 1 i wykonaj opisane w nim ćwi-
czenie. To z pewnością przekona Cię, że
warto o inwestowaniu pomyśleć. Czytając
ten artykuł, lepiej zaplanujesz taką inwe-
stycję i co ważne zrozumiesz w jaki spo-
sób sprawić, by to czy zarobisz, nie zale-
żało wyłącznie od szczęścia.
Jeżeli inwestowanie w fundusze ko-
jarzyło Ci się dotychczas z ryzykiem, zo-
baczysz, że tak naprawdę nawet najbar-
dziej ostrożny inwestor może śmiało in-
westować w fundusze akcyjne.
Jeżeli Twoją inwestycję rozpocząłeś
w 2009 roku to z pewnością możesz być
zadowolony. Fundusze pozwoliły zarobić
nawet 80%. Ale czy masz gotowy plan po-
stępowania w przypadku, gdy zaczną się
spadki na rynkach finansowych? W arty-
kule otrzymasz gotowe rozwiązanie.
Jeżeli Twoją inwestycję rozpocząłeś
kilka lat temu to z pewnością doświad-

2 BUSINESS COACHING 2/2010

 >>> Jak skutecznie inwestować

czyłeś bessy w roku 2008. Jeżeli udało Ci Czy dobierając fundusze do swoje- Nie wiem czy znane jest Ci powiedze-
się wyjść z niej obronną ręką, zastanów się go portfela, zbadałeś profil ryzyka po to nie, że jeżeli na rynku funduszy inwestor
czy było to w wyniku przemyślanej decy- tylko, aby zastosować podział pieniędzy stracił 30%, 40% lub więcej, usłyszy czę-
zji, czy też decyzję o sposobie inwestowa- częściowo na fundusze akcyjne, częścio- sto Nie martw się – ta strata jest wirtu-
nia podjąłeś w oparciu o emocje? Jeżeli wo na pieniężne, a częściowo w fundu- alna. Pod żadnym pozorem nic nie rób,
bessa przyniosła Tobie straty – poznaj za- sze obligacji? bo gdy wypłacisz pieniądze strata stanie
sady, dzięki którym w przyszłości nie po- Zapewniam Cię, że aby wyżej wymie- się prawdziwa. Mam nadzieję, że dla Cie-
pełnisz już tych błędów, do których zachę- nione metody działały trzeba mieć bardzo bie nie brzmi to przekonująco.
cają reklamy oraz media. dużo szczęścia. Czy jako menedżer, w przypadku gdy w
Dlatego zanim pokażę Ci proste zasady Twoim projekcie zaczyna się dziać źle, je-
J���� ����� ����������� inwestowania, chcę abyś przekonał się, że steś gotów stanąć przed zarządem i ogło-
Czy słyszałeś historię Scotta Bauera, który temu co się powszechnie o zarabianiu w sić, że straty w projekcie są wirtualne, więc
odkładając dolara dziennie w fundusz in- funduszach mówi i pisze, przeczą fakty. warto go dalej kontynuować nie wprowa-
westycyjny zarabiający 13,7% rocznie po dzając żadnych działań naprawczych i naj-
47 latach zamieszkał na Hawajach z 2 mi- M���� ���������. lepiej przedłużyć projekt w czasie?
lionami na koncie? ( Po pierwsze oblicze- C���� ��� ������ Pojęcie straty wirtualnej to jedno z wie-
nia w tej historii zawierają błąd. Wynik po �� ������������ lu, które ma uspokoić inwestorów, że tak
47 latach wyniósłby 1,2 miliona przed opo- ���������� naprawdę nic się nie stało. Przecież jeże-
datkowaniem. Po drugie nie uwzględniają
in�acji (ponad 1700% w tym okresie). Do-
T����� 1. J����� �������� ��������,
lar dziennie w roku 47 lat temu to prawie 8 ��� ������� ������
dolarów dziennie dziś). To oczywiście tyl-
ko przypowieść, która ma Cię przekonać, Jeżeli straciłem 30%, to aby odrobić tę stratę potrzeba wzrostów 43%.
że w długim okresie spokojnie zarabia- Jeżeli straciłem 40%, to aby odrobić tę stratę potrzeba wzrostów 66%.
my, inwestując systematycznie w fun- Jeżeli straciłem 50%, to aby odrobić tę stratę potrzeba wzrostów 100%.
Jeżeli straciłem 60%, to aby odrobić tę stratę potrzeba wzrostów 150%.
dusz akcji.

5 GŁÓWNYCH MYŚLI
1. Fundusze inwestycyjne to nie lokata – poczujesz, dlaczego warto doglądać własnych
inwestycji.
2. Fundusze inwestycyjne to nie gra – zrozumiesz, dlaczego należy mieć własną
strategię inwestowania.

3. Możesz bez obaw inwestować w fundusze akcyjne – przekonasz się, że to naprawdę

bezpieczne.
4. Menedżer zarządza ryzykiem – zobaczysz, w jaki sposób zarządzać ryzykiem we
własnych inwestycjach.

5. Procent składany to największe odkrycie ludzkości – w finansach także, pod warunkiem,

że zaprzęgniemy go do pracy.

BUSINESS COACHING 2/2010 3

 ZARZĄDZANIE FINANSAMI

li nie jesteś ekspertem od rynków �nan-

sowych, to nie masz szans próbować za-
rządzać funduszami – tak się mówi. Prze-
konam Cię, że jest zupełnie inaczej. Na po-
czątek kilka faktów (Tabela 1).
Czy patrząc na te liczby strata 30% wy-
daje się być duża? Czy trudno ją odrobić?
Zapewniam Cię, że bardzo. W ostatnich
10 latach prawie połowa funduszy akcyj-
nych zarobiła przez 10 lat mniej niż 100%.
Najgorszy jedynie 40%. Jeżeli nie miałeś
szczęścia wybierając fundusz, to stratę
30% możesz odrabiać przez wiele lat. A
przecież inwestujemy po to, aby zarabiać,
a nie odrabiać straty. Rysunek 1. Inwestując systematycznie 500 zł miesięcznie przez 10 lat w fundusz PKO Akcji na końcu za-
Ale zobacz co się dzieje, gdy po kilku la- miast zysku (z efektu uśredniania) mamy stratę ponad 3.000 zł (koniec inwestycji w dniu 1.9.2009,
wpłaty w ramach polisy inwestycyjnej)
tach udało się już sporo zarobić (Tabela 2).
Dlaczego tak się dzieje? Ponieważ pro-
cent składany działa, ale tylko gdy zara-
biamy.

Z���� ������
����������� ����
Teoretycznie to doskonałe rozwiąza-
nie. Nawet gdy na giełdach mamy duże
spadki, Twoje pieniądze powinny zarabiać
dzięki temu, że co miesiąc kupujesz jed-
nostki funduszy inwestycyjnych coraz ta- Rysunek 2. Jeżeli nie określisz akceptowalnego poziomu straty Twoje inwestowanie oparte będzie
o emocje
niej. Uśredniając cenę, zarabiasz. Dlatego
przy inwestowaniu na 10 lat i więcej, za-
kłada się często inwestowanie systema- lepszy wynik – udało się zarobić ok. 30.000 K������ ���
tyczne w fundusz akcji. Wytnij i zacho- przez 10 lat (suma wpłat to 60.000 zł). ������������...
waj wykres, który znajdziesz poniżej i Czy zgodzisz się, że sformułowanie uda- ... który chcę pokazać.
pokaż go, gdy usłyszysz o zasadzie uśred- ło się jest tu jak najbardziej na miejscu? Aby Mówi się:
niania w długim okresie. W odróżnieniu zarobić, trzeba było mieć po prostu szczę- Inwestując agresywnie (np. w fundu-
od slajdów marketingowych, oparty jest ście i wybrać ten lepszy z funduszy. szach akcji), musisz pogodzić się z moż-
o historyczne wyniki funduszu. Dziś polskich funduszy akcyjnych jest liwością dużej straty.
Dla kontrastu, gdyby w ten sam sposób ponad 50. Który z nich będzie w długim Powyższe hasło ma nas utwierdzić w
inwestować w funduszu, który uzyskał naj- okresie najlepszy? przekonaniu, że nawet gdy tracimy to
nic się nie dzieje. W końcu inwestujemy
T����� 2. D������� �� ����� �� ���������, agresywnie, więc musimy się z tym po-
������ ��� ��� ������������� godzić.
A co powiesz na taką niewielką mo-
Jeżeli dziś Twój zysk to 120% to niewielka strata – spadek o 32% spowodu- dyfikację?
je, że Twój zysk topnieje błyskawicznie do poziomu 50%. Spadki 32% zabrały
Nieważne czy inwestujesz ostrożnie
prawie 60% dotychczas zarobionych pieniędzy.
Twoje 10.000 zł zarobiło 120%. Na koncie masz już 22.000 zł. Strata 32% doty- czy agresywnie, Twój próg akceptowa-
czy kwoty 22.000. Na koncie inwestycyjnym zostaje 14.960 zł. nej straty może być taki sam. Na przy-
kład 10%.

4 BUSINESS COACHING 2/2010


Osoba, która inwestować będzie w bar-
dziej ryzykowne fundusze – ma po prostu
większe prawdopodobieństwo, że ten
próg akceptowalnej straty przekroczy.
Które podejście wybierzesz, zależy wy-
łącznie od Ciebie.
I������� ������ �����
Z każdej strony będą Cię przekonywać,
że aby skutecznie inwestować musisz
być ekspertem i pasjonować się rynkami
finansowymi. Czy umiesz przewidzieć, że
jutro zacznie się bessa? Że nadal będzie
trwała hossa? Nie? Więc nie masz szans
zarządzać własnymi funduszami. To pew-
nie słyszałeś nie raz...
Ja mówię coś zupełnie odmiennego.
Masz wiele możliwości zarządzania
ryzykiem swoich inwestycji. Dziś poka-
żę Ci jeden ze sposobów.
Podejście do inwestowania, które
promuję od kilku lat zakłada, że wie-
le osób wybiera fundusze inwestycyjne
przede wszystkim dlatego, aby spokoj-
nie oszczędzać w długim terminie, nie bę-
dąc przy tym pasjonatami rynków finan-
sowych. Zgodzisz się, że są ciekawsze spo-
soby spędzania wolnego czasu niż anali-
zowanie sytuacji na giełdach oraz w go-
spodarkach różnych krajów?
Dlatego zamiast próbować przewi-
dzieć przyszłość wystarczy reagować
na to, co już się stało.
• Zamiast próbować sprzedać fundu-
sze akcji na górce, gdy są najdroższe,
sprzedajemy je, gdy już zaczęły tracić.
Ale strata nie jest duża.
• Zamiast próbować kupić w dołku, gdy
fundusze są najtańsze, przenosimy się
do inwestycji, które pozwalają dobrze
zarobić, gdy już zaczęły się wzrosty.
N� �������� ������
�������� ������
Jako profesjonalista zarządzasz różny- Nie. Nie jest to jedna z
mi projektami. Z pewnością prowadzisz technik walki dalekiego
re jestr ryzyka. Każde ryzyko masz dokład- wschodu. To po prostu
>>> Jak skutecznie inwestować
T����� 3. P��������� ��������� S��������
K��������� S��� L���
Strategia Kroczącego Stop Loss – zasady
• Oczekujemy możliwości dużych zysków poprzez inwestowanie w fun-
dusze o większym ryzyku (np. fundusze akcji polskich) ale jednocześnie
• nie akceptujemy możliwości poniesienia straty większej, niż jasno i wy-
raźnie oznaczony przez nas próg.
• Nadrzędny cel to zabezpieczenie zysków i ograniczenie ew. strat.
Czyli chcemy dobrze zarobić, ale nie za wszelką cenę.
nie opisane. Zwymiarowane. Często opi- gotowa strategia, dzięki której zabezpie-
sane liczbami. Wtedy wiesz, że masz na czysz swoje zyski i ograniczysz do mini-
ryzykiem kontrolę. Monitorujesz ryzyko i mum możliwość straty.
ryzykiem zarządzasz. W ten sposób szyb- Każda strategia musi opierać się o kon-
ko reagujesz i osiągasz sukcesy. kretne założenia i cele (Tabela 3).
Zrób to samo z Twoimi inwestycjami! Jak realizować założenia strategii?
Na początek wystarczy zdefiniować tylko Krok 1. Określ akceptowalny poziom
jedno ryzyko – Twój akceptowalny po- straty.
ziom straty. Ale nie poprzez wypełnienie Mamy to już za sobą. Uznaliśmy, że bę-
jakiejś ankiety. Te niestety na końcu da- dzie to 10%.
dzą np. werdykt Jesteś inwestorem kon-
serwatywnym i akceptujesz możliwość Krok 2. Policz, jaką wartość dziś ma
średniej straty. Twój portfel funduszy.
Odpowiedz sobie na pytanie – czy jesteś Po prostu sprawdź aktualną wartość Two-
w stanie takie ryzyko monitorować? Czym ich inwestycji.
jest średnia strata? I czy
gdy ona już nastąpi, to czy
wiesz co należy zrobić?
Dlatego poziom ryzy-
ka powinieneś zdefinio-
wać jako konkretną licz-
bę. Dla większości inwe-
storów próg 10% lub
12% będzie optymalny.
Naprawdę nie widzę żad-
nych przesłanek, aby świa-
domie godzić się na stratę
20%, 30% lub więcej.
S��������
K���������
S��� L���
Rysunek 3. Strategia Kroczącego Stop Loss
BUSINESS COACHING 2/2010 5
 ZARZĄDZANIE FINANSAMI
Krok 3. Oblicz swój próg alarmowy.
Czyli, jeżeli Twoje fundusze są dziś war-
te 20.000, a akceptujesz stratę na pozio-
mie 10%, to Twój próg alarmowy wyno-
si 18.000 zł.
Krok 4. Monitoruj.
Sprawdzaj systematycznie (chociaż raz
w tygodniu, najlepiej codziennie) czy
Twój portfel nie stracił więcej niż zapla-
nowałeś.
Krok 5. Działaj.
Jeżeli Twoje inwestycje straciły i są warte
mniej niż próg alarmowy – przenieś pie-
niądze do funduszy pieniężnych.
Krok 6. Zarządzaj.
Dodatkowo raz na tydzień sprawdź czy
Twoje inwestycje wzrosły i są warte więcej
niż tydzień wcześniej. Jeżeli tak (np. ich war-
tość to 24.000 zł), to podnieś próg alarmo-
wy do poziomu 10% niższego od aktualnej
wartości. Nowy próg to 21.600.
Stosując zasady strategii, można bez
obaw o dużą stratę zainwestować na ryn-
ku funduszy akcyjnych. Nawet, gdy uwa-
żamy się za inwestora ostrożnego.
E���� ���������
������ ���������
Przypadek 1. Udało się nam zabezpie-
czyć wypracowany zysk. Nie próbowa-
liśmy złapać górki i sprzedać w najlep-
szym momencie.
Udało się wycofać z funduszy akcyj-
nych, które dalej tracą, podczas gdy na-
sze pieniądze są zabezpieczone w fundu-
szach pieniężnych.
Przypadek 2. Udało się nam zabez-
pieczyć wypracowany zysk. Nie próbo-
waliśmy złapać górki i sprzedać w naj-
lepszym momencie.
Ale po kilku dniach rozpoczęły się du-
że wzrosty! Mogłoby się wydawać, że ta
strategia jest całkowicie nieskuteczna!
Przecież kazała nam wycofać się z fundu-
6 BUSINESS COACHING 2/2010
szy akcyjnych tuż przed
tym, jak rozpoczęły się
duże wzrosty!
Tak. Dokładnie tak się
stało. Tylko czy inwestor
był w stanie przewidzieć,
że zaraz potem zaczną
się duże wzrosty? Jeże- Rysunek 4. Przypadek 1 – rozpoczęły się duże spadki
li tak – to nie powinien
stosować takiej strategii,
tylko wykorzystać sobie
tylko znane zasady ana-
lizy rynków pozwalające
na tego typu skuteczne
przewidywania.
Nie porównujmy się
do hipotetycznych in- Rysunek 5. Przypadek 2 – zaczęły się wzrosty
westorów, którzy potra-
fili przewidzieć przyszłość. W końcu Stra- ness Coaching. Przedstawię w nim ana-
tegię Kroczącego Stop Loss wybraliśmy lizę rynku dostępnych produktów inwe-
nie po to, aby zarabiać jak najwięcej, ale stycyjnych, internetowych platform in-
zabezpieczać wypracowane zyski i nie do- westycyjnych oraz szereg porad, w ja-
puścić do straty, w najgorszym razie nie- ki sposób wybrać ten najlepszy sposób
wiele większej niż to zaplanowaliśmy. inwestowania na rynku funduszy. Na co
zwrócić uwagę, o co zapytać doradcę, czy
P�������� inwestować w polisie inwestycyjnej czy
������������ ��� ���� też w platformie internetowej. Na czym
������� ������� zarabiają fundusze i jakie Ty ponosisz do-
Bądź menedżerem dla Twoich finansów. To datkowe koszty związane z inwestowa-
w końcu Twoje pieniądze, nie zostaw ich niem. I co najważniejsze – jakie znacze-
bez opieki. I zacznij nimi skutecznie zarzą- nie mają te koszty dla Ciebie.
dzać, zamiast zostawić je w rękach losu.
Od redakcji: Autor obiecał odpowiedzieć na Wa-
G���� ����������� sze pytania dotyczące rynku funduszy inwesty-
Jeżeli jeszcze nie inwestujesz to zachę- cyjnych. Wystarczy napisać e-mail na adres re-
cam do lektury kolejnego numeru Busi- migiusz.stanislawek@opiekuninwestora.pl
O AUTORZE
Remigiusz Stanisławek – trener inwestycyjny, CEO portalu i fir-
my Opiekun Inwestora www.opiekuninwestora.pl. Ukończył Informatykę
Ekonomiczną na Akademii Ekonomicznej w Poznaniu. Przez kilkanaście
lat pracował w największych firmach IT, zarządzając projektami – odebrał
złoty medal MTP, a także Złoty Medal Europejski Business Center Club.
Pasjonat zagadnień finansowych – od wielu lat własne oszczędności lo-
kuje w Fundusze Inwestycyjne. W latach 2006-2008 stworzył firmę i por-
tal Opiekun Inwestora, który dostarcza narzędzi dla inwestujących na
rynku funduszy. W roku 2009 otrzymał nagrodę Innowacja Roku 2009.
Jego cykl wywiadów Sztuka Inwestowania dostępny jest m.in. w telewi-
zji internetowej Infor.tv, a fakty i mity inwestowania opisuje na autorskim
blogu: blog.opiekuninwestora.pl. Prowadzi projekt szkoleniowy (ponad
30 edycji) Fundusze Inwestycyjne to nie lokata. Fundusze to nie gra.
 >>> Jak skutecznie inwestować

PLAN DZIAŁANIA
1. Sprawdź stan finansów swojej rodziny do czasu przejścia na emeryturę.
Wykonaj proste ćwiczenie, które pokaże, dlaczego warto inwestować i jak może wyglądać Twój
domowy budżet za 20 lat, jeżeli nie dopilnujesz własnych inwestycji.
Ostrzegam – wyniki ankiety potrafią zaszokować. Po prostu musisz to sprawdzić.
Arkusze wydatków, dochodów oraz zasady obliczeń otrzymasz w darmowym kursie e-mail
dostępnym na stronie: http://www.opiekuninwestora.pl/kurs.

2. Jeżeli zamierzasz zacząć inwestować sprawdź gdzie się udać.

Odradzam kupowanie funduszy w banku. Paradoksalnie u producenta jest najdrożej. Zapłacisz
często prowizję od każdej Twojej wpłaty.
Dla inwestycji na okres do 4 lat warto wybrać jedną z internetowych platform inwestycyjnych.
Najdłużej na rynku działa platforma mBanku. Tu przy zmianach funduszy zapłacimy podatek
(chyba, że wybierzemy fundusze parasolowe).
Dla inwestycji na okres powyżej 4 lat warto wybrać jedną z polis inwestycyjnych. Poza
korzyściami natury prawnej, największą korzyścią od strony finansowej jest brak podatku Belki
przy zmianach między funduszami.

3. Jeżeli już inwestujesz, sprawdź ile dotychczas zarobiłeś, inwestując w funduszach.

Twój zysk to: aktualna wartość rachunku minus wpłaty plus wypłaty.

4. Porównaj, czy dotychczasowy wynik z inwestycji jest zgodny z tym, co założyłeś zaczynając
inwestowanie.
Czyli, gdybyś dziś miał zakończyć tę inwestycję – czy czułbyś satysfakcję? Czy Twój zysk wyniósł
tyle ile planowałeś?

5. Zdefiniuj na nowo swój profil ryzyka.

Określ akceptowalny próg straty dla własnych inwestycji i zapisz go na kartce. W ten sposób
dokładnie określisz ryzyko i będziesz mógł to ryzyko monitorować oraz nim zarządzać.

6. Wybierz jedną z gotowych strategii inwestowania lub stwórz własną.

Aby skutecznie inwestować powinieneś zastosować strategie. To może być Strategia Darwin +
Defender, Strategia Kroczącego Stop Loss, reguła zabezpieczania zysków, ograniczania strat
lub jakakolwiek inna.

7. Monitoruj własne inwestycje.

Swoich pieniędzy nie zostawiaj bez opieki. Monitoruj zasady strategii. Możesz to realizować
samodzielnie lub wykorzystując narzędzia w Internecie.
Jeżeli monitorujesz inwestycje samodzielnie to zasady strategii sprawdzaj choćby raz w
tygodniu.

8. Aby skutecznie inwestować nie musisz być ekspertem.

Ale gdybyś szukał sprawdzonego źródła wiedzy teoretycznej o rynku funduszy inwestycyjnych
– warto skorzystać z darmowego kursu e-learningowego dostępnego na stronie Izby
Zarządzających Funduszami i Aktywami na stronie http://www.learnway.izfa.pl/. To prawdziwa
szkoła. Będziesz rozwiązywać testy. Dostawać oceny. A po zakończeniu kursu możesz zamówić
dyplom ukończenia kursu.

BUSINESS COACHING 2/2010 7