POLITECHNIKA POZNAŃSKA

WYDZIAŁ BUDOWNICTWA I INŻYNIERII ŚRODOWISKA

INSTYTUT KONSTRUKCJI BUDOWLANYCH
ZAKŁAD MECHANIKI BUDOWLI

TEMAT PROJEKTU:
Obliczanie ram metodą przemieszczeń –
wersja komputerowa

Poznań, 2019 r.
ĆWICZENIE PROJEKTOWE NR 1
OBLICZANIE RAM METODĄ PRZEMIESZCZEŃ – WERSJA KOMPUTEROWA

1. Schemat statyczny i dane materiałowe

Dane: G = 205 GPa = 20500 kN/cm2
Pręt [1] I180
A1 = 27,9 cm2 EA1 = 20500 ∙ 27,8 = 571950 kN
4
I1 = 1450 cm EI1 = 20500 ∙ 1450 = 29725000 kNcm2 = 2972,50 kNm2

Pręt [2] I160

A2 = 22,8 cm2 EA2 = 20500 ∙ 22,8 = 467400 kN
I2 = 935 cm4 EI2 = 20500 ∙ 935 = 19167500 kNcm2 = 1916,75 kNm2

Rys. 1.1 Schemat statyczny ramy

Określenie liczby niewiadomych SGN:

Rys. 1.2 Stopień geometrycznej niewyznaczalności

Liczba niewiadomych: 12, zatem macierz sztywności [K]12x12

Weronika Więcek Strona | 2

ĆWICZENIE PROJEKTOWE NR 1
OBLICZANIE RAM METODĄ PRZEMIESZCZEŃ – WERSJA KOMPUTEROWA

2. Wyznaczenie macierzy sztywności pojedynczych prętów

2.1. Pręt 1 (𝑬𝑨𝟐 , 𝑬𝑰𝟐 ):

Rys. 2.1 Pręt 1 w układzie lokalnym

Macierz sztywności w układzie lokalnym jak dla pręta z przegubem na lewym końcu (stosuję
redukcję statyczną).
Kąt wiążący układ globalny z lokalnym: 𝛼 = 0𝑜
Dla pręta nr 1 układ lokalny pokrywa się z globalnym, więc macierz sztywności nie wymaga
transformacji.

116 850,00 0,00 0,00 -116 850,00 0,00 0,00

0,00 89,85 0,00 0,00 -89,85 359,39
̃1 = 𝐾1 =
𝐾 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00
-116 850,00 0,00 0,00 116 850,00 0,00 0,00
0,00 -89,85 0,00 0,00 89,85 -359,39
0,00 359,39 0,00 0,00 -359,39 1 437,56

2.2. Pręt 2 (𝑬𝑨𝟐 , 𝑬𝑰𝟐 ):

Rys. 2.1 Pręt 2 w układzie lokalnym

Macierz sztywności w układzie lokalnym jak dla pręta obustronnie utwierdzonego.

Kąt wiążący układ globalny z lokalnym: 𝛼 = 0𝑜
Dla pręta nr 2 układ lokalny pokrywa się z globalnym, więc macierz sztywności nie wymaga
transformacji.

Weronika Więcek Strona | 3

ĆWICZENIE PROJEKTOWE NR 1
OBLICZANIE RAM METODĄ PRZEMIESZCZEŃ – WERSJA KOMPUTEROWA

233 700,00 0,00 0,00 -233 700,00 0,00 0,00

0,00 2 875,13 2 875,13 0,00 -2 875,13 2 875,13
̃2 = 𝐾2 = 0,00 2 875,13 3 833,50 0,00 -2 875,13 1 916,75
𝐾
-233 700,00 0,00 0,00 233 700,00 0,00 0,00
0,00 -2 875,13 -2 875,13 0,00 2 875,13 -2 875,13
0,00 2 875,13 1 916,75 0,00 -2 875,13 3 833,50

2.3. Pręt 3 (𝑬𝑨𝟏 , 𝑬𝑰𝟏 ):

Rys. 2.1 Pręt 3 w układzie lokalnym

Macierz sztywności w układzie lokalnym jak dla pręta obustronnie utwierdzonego.

142 987,50 0,00 0,00 -142 987,50 0,00 0,00

0,00 557,34 1 114,69 0,00 -557,34 1 114,69
̃3 =
𝐾
0,00 1 114,69 2 972,50 0,00 -1 114,69 1 486,25
-142 987,50 0,00 0,00 142 987,50 0,00 0,00
0,00 -557,34 -1 114,69 0,00 557,34 -1 114,69
0,00 1 114,69 1 486,25 0,00 -1 114,69 2 972,50

Kąt wiążący układ globalny z lokalnym: 𝛼 = 90𝑜

Transformacja lokalnych macierzy sztywności do układu globalnego następuje według wzoru:

̃𝑒 𝑇
𝐾𝑒 = 𝑇 𝑇 𝐾

Weronika Więcek Strona | 4

ĆWICZENIE PROJEKTOWE NR 1
OBLICZANIE RAM METODĄ PRZEMIESZCZEŃ – WERSJA KOMPUTEROWA

cos 𝛼 sin 𝛼 0
𝐶 0
𝐶 = |− sin 𝛼 cos 𝛼 0| 𝑇=[ ]
0 𝐶
0 0 1

0,00 1,00 0,00 0,00 0,00 0,00

-1,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00
𝑇 = 0,00 0,00 1,00 0,00 0,00 0,00
0,00 0,00 0,00 0,00 1,00 0,00
0,00 0,00 0,00 -1,00 0,00 0,00
0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 1,00

0,00 -1,00 0,00 0,00 0,00 0,00

1,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00
0,00 0,00 1,00 0,00 0,00 0,00
𝑇
𝑇 = 0,00 0,00 0,00 0,00 -1,00 0,00
0,00 0,00 0,00 1,00 0,00 0,00
0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 1,00

Macierz sztywności pręta nr 3 w układzie globalnym:

557,34 0,00 -1 114,69 -557,34 0,00 -1 114,69

0,00 142 987,50 0,00 0,00 -142 987,50 0,00
𝐾3 =
-1 114,69 0,00 2 972,50 1 114,69 0,00 1 486,25
-557,34 0,00 1 114,69 557,34 0,00 1 114,69
0,00 -142 987,50 0,00 0,00 142 987,50 0,00
-1 114,69 0,00 1 486,25 1 114,69 0,00 2 972,50

3. Wyznaczenie macierzy sztywności całego układu po agregacji 𝑲

Tabela 3.1 Tabela powiązań dla elementów macierzy sztywności
Pręt 1 2 3 4 5 6

1 1 2 3 4 5 6
2 4 5 6 7 8 9
3 7 8 9 10 11 12

Weronika Więcek Strona | 5

ĆWICZENIE PROJEKTOWE NR 1
OBLICZANIE RAM METODĄ PRZEMIESZCZEŃ – WERSJA KOMPUTEROWA

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
1
116 850,00 0,00 0,00 -116 850,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00
2
0,00 89,85 0,00 0,00 -89,85 359,39 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00
3
0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00
4
-116 850,00 0,00 0,00 350 550,00 0,00 0,00 -233 700,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00
5
0,00 -89,85 0,00 0,00 145 952,47 2 515,73 0,00 -2 875,13 2 875,13 0,00 0,00 0,00
𝐾= 6
0,00 359,39 0,00 0,00 2 515,73 5 271,06 0,00 -2 875,13 1 916,75 0,00 0,00 0,00
7
0,00 0,00 0,00 -233 700,00 0,00 0,00 234 257,34 0,00 -1 114,69 -557,34 0,00 -1 114,69
8
0,00 0,00 0,00 0,00 -2 875,13 -2 875,13 0,00 145 862,63 -2 875,13 0,00 -142 987,50 0,00
9
0,00 0,00 0,00 0,00 2 875,13 1 916,75 -1 114,69 -2 875,13 6 806,00 1 114,69 0,00 1 486,25
10
0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 -557,34 0,00 1 114,69 557,34 0,00 1 114,69
11
0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 -142 987,50 0,00 0,00 142 987,50 0,00
12
0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 -1 114,69 0,00 1 486,25 1 114,69 0,00 2 972,50

W komórce K(5,5) uwzględniono sztywność sprężyny:

1 571950
𝑘 = EA1 = = 142 987,50 kN
4 4
Legenda:
𝐾 (1)
𝐾 (1) + 𝐾 (2)
𝐾 (2)
𝐾 (2) +𝐾 (3)
𝐾 (3)
𝑲(𝟏) + 𝑲(𝟐) + 𝒌

4. Wyznaczenie wektora sił P

𝑃 = 𝑃𝑤 − 𝑅𝑤

Gdzie: 𝑃𝑤 – wektor zewnętrznych sił węzłowych układu

𝑅𝑤 – wektor reakcji spowodowanych obciążeniem na przęsłach

Pręt nr 1 – obciążenie ciągłe q = 5kN/m i długości 𝑙 = 4,0 m. Wektor lokalny pręta pokrywa się z
globalnym układem współrzędnych konstrukcji; wektor sił nie wymaga transformacji.

Rys. 4.1 Lokalne kierunki reakcji od obciążeń przęsłowych dla pręta nr1

Weronika Więcek Strona | 6

ĆWICZENIE PROJEKTOWE NR 1
OBLICZANIE RAM METODĄ PRZEMIESZCZEŃ – WERSJA KOMPUTEROWA

0 0,00
3𝑞𝑙
− 8
-7,50
0 0,00
𝑅̌10 = 𝑅10 = 0 =
5𝑞𝑙 0,00
− 8
-12,50
𝑞𝑙2
[− 8 ] 10,00

Pręt nr 2 – obciążenie ciągłe q = 5kN/m i długości 𝑙 = 2,0 m. Wektor lokalny pręta pokrywa się z
globalnym układem współrzędnych konstrukcji; wektor sił nie wymaga transformacji.

Rys. 4.2 Lokalne kierunki reakcji od obciążeń przęsłowych dla pręta nr 2

0 0,00
𝑞𝑙
−2
-5,00
𝑞𝑙2
− 12 -1,67
𝑅̌20 = 𝑅20 = =
0 0,00
𝑞𝑙
−2 -5,00
𝑞𝑙2
[ 12 ] 1,67

Pręt nr 3 – obciążenie siłą skupioną P = 10kN na środku pręta o długości 𝑙 = 4,0 m

Weronika Więcek Strona | 7

ĆWICZENIE PROJEKTOWE NR 1
OBLICZANIE RAM METODĄ PRZEMIESZCZEŃ – WERSJA KOMPUTEROWA

Rys. 4.3 Lokalne kierunki reakcji od obciążeń przęsłowych dla pręta nr 3

0 0,00
𝑃
−2 -5,00
𝑃𝑙
− -5,00
8
𝑅̌30 = =
0 0,00
𝑃
−2 -5,00
𝑃𝑙
[ 8 ] 5,00

Wektor sił przęsłowych dla pręta pierwszego w globalnym układzie współrzędnych:

Kąt wiążący układ globalny z lokalnym: 𝛼 = 90𝑜
̃0
𝑅10 = 𝑇 𝑇 𝑅1

0,00 -1,00 0,00 0,00 0,00 0,00

1,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00
𝑇
𝑇 = 0,00 0,00 1,00 0,00 0,00 0,00
0,00 0,00 0,00 0,00 -1,00 0,00
0,00 0,00 0,00 1,00 0,00 0,00
0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 1,00

5,00
0,00
-5,00
𝑅30 =
5,00
0,00
5,00

Weronika Więcek Strona | 8

ĆWICZENIE PROJEKTOWE NR 1
OBLICZANIE RAM METODĄ PRZEMIESZCZEŃ – WERSJA KOMPUTEROWA

Wektor 𝑹𝟎𝒆 dla całego układu w GUW

0,00
-7,50
0,00
0,00
-17,50
8,33
𝑅0 =
5,00
-5,00
-3,33
5,00
0,00
5,00

Wektor obciążeń P w GUW

gdzie Pw wektor sił węzłowych

0,00 0,00 0,00

0,00 -7,50 7,50
0,00 0,00 0,00
0,00 0,00 0,00
0,00 -17,50 17,50
0,00 8,33 -8,33
𝑃 = 𝑃𝑤 − 𝑅 0 = − =
0,00 5,00 -5,00
0,00 -5,00 5,00
20,00 -3,33 23,33
0,00 5,00 -5,00
0,00 0,00 0,00
0,00 5,00 -5,00

5. Równanie równowagi układu

Po uwzględnieniu warunków podparcia (wykreślenie wierszy oraz kolumn nr 2,10,11,12) oraz redukcji
kąta obrotu (nr 3) przy przegubie otrzymujemy układ równań:

𝐾(7𝑥7) ∙ 𝑞(7𝑥1) = 𝑃(7𝑥1)

Weronika Więcek Strona | 9

ĆWICZENIE PROJEKTOWE NR 1
OBLICZANIE RAM METODĄ PRZEMIESZCZEŃ – WERSJA KOMPUTEROWA

𝐾 𝑞 𝑃
116 850,00 -116 850,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 𝑞1 0,00
-116 850,00 350 550,00 0,00 0,00 -233 700,00 0,00 0,00 𝑞4 0,00
0,00 0,00 145 952,47 2 515,73 0,00 -2 875,13 2 875,13 𝑞5 17,50
0,00 0,00 2 515,73 5 271,06 0,00 -2 875,13 1 916,75 ∙ 𝑞6 = -8,33
0,00 -233 700,00 0,00 0,00 234 257,34 0,00 -1 114,69 𝑞7 -5,00
0,00 0,00 -2 875,13 -2 875,13 0,00 145 862,63 -2 875,13 𝑞8 5,00
0,00 0,00 2 875,13 1 916,75 -1 114,69 -2 875,13 6 806,00 𝑞9 23,33

Rozwiązaniem układu równań jest wektor przemieszczeń węzłowych w GUW:

𝑞1 0,00
𝑞2 0,00
𝑞3 100,00
𝑞4 -0,0005744
𝑞5 0,0000921
𝑞 -0,0031203
𝑞= 6 =
𝑞7 -0,0005744
𝑞8 0,0000573
𝑞9 0,0041983
𝑞10 0,00
𝑞11 0,00
𝑞12 0,00

Przy czym wartość przemieszczenia 𝑞3 jest wartością nieznaną, przyjętą umownie jako 100,0
umożliwiająca dalsze obliczenia w programach kalkulacyjnych, jednocześnie nie wpływającą na ich
wyniki.

6. Wektory przemieszczeń globalnych dla poszczególnych prętów.

pręt 1 pręt 2 pręt 3
-0,0005744 -0,00057444 -0,00057444
0,00 0,00009211 0,00005734
𝑞1 = 100,00 𝑞2 = -0,00312031 𝑞3 = 0,00419834
-0,0005744 -0,00057444 0,00
0,0000921 0,00005734 0,00
-0,0031203 0,00419834 0,00

Weronika Więcek Strona | 10

ĆWICZENIE PROJEKTOWE NR 1
OBLICZANIE RAM METODĄ PRZEMIESZCZEŃ – WERSJA KOMPUTEROWA

7. Wektory przemieszczeń lokalnych dla poszczególnych prętów.

𝑞
̃𝑒 = 𝑇 ∗ 𝑞𝑒
pręt 1 pręt 2 pręt 3
-0,0005744 -0,00057444 0,00005734
0,00 0,00009211 0,00057444
𝑞1 =
̃ 100,00 𝑞
̃2 = -0,00312031 𝑞
̃3 = 0,00419834
-0,0005744 -0,00057444 0,00
0,0000921 0,00005734 0,00
-0,0031203 0,00419834 0,00

8. Wektory sił węzłowych dla poszczególnych prętów w LUW.

̃𝑒 = 𝐾
𝑅 ̃𝑒 ∗ 𝑞 ̃0
̃𝑒 + 𝑅𝑒

pręt 1 pręt 2 pręt 3

0,000 0,000 8,199
-8,630 -1,801 0,000
̃1 = 0,000
𝑅 ̃2 = -5,481
𝑅 ̃3 = 8,120
𝑅
0,000 0,000 -8,199
-11,370 -8,199 -10,000
5,481 11,880 11,880

9. Na podstawie reakcji węzłowych dla poszczególnych prętów sporządzono

wykresy sił wewnętrznych.

Rys. 9.1 Wykres sił normalnych [kN]

Weronika Więcek Strona | 11

ĆWICZENIE PROJEKTOWE NR 1
OBLICZANIE RAM METODĄ PRZEMIESZCZEŃ – WERSJA KOMPUTEROWA

Rys. 9.2 Wykres sił poprzecznych [kN]

Rys. 9.3 Wykres momentów zginających [kNm]

Weronika Więcek Strona | 12

ĆWICZENIE PROJEKTOWE NR 1
OBLICZANIE RAM METODĄ PRZEMIESZCZEŃ – WERSJA KOMPUTEROWA

10. W celu sprawdzenia poprawności wyników dokonano sprawdzenia

statycznego oraz kinematycznego
10.1. Sprawdzenie statyczne

Rys. 10.1 Reakcje na podporach od obciążeń działających na ramę

∑𝑋 10,00 − 10,00 = 0,00

∑𝑌 5,00 ∙ 6,00 − 8,630 − 13,171 − 8,199 = 0,00

6
∑ 𝑀𝐴 20 + 11,880 + 10,00 ∗ 2,0 + 5 ∗ 6 ∗ − 13,171 ∗ 4 − 8,199 ∗ 6 − 10 ∗ 4 = 0,00
2

Weronika Więcek Strona | 13

ĆWICZENIE PROJEKTOWE NR 1
OBLICZANIE RAM METODĄ PRZEMIESZCZEŃ – WERSJA KOMPUTEROWA

10.2. Sprawdzenie kinematyczne

𝑀𝑛 ∙ ̅̅̅̅
𝑀0 𝑁 𝑛 ∙ ̅̅̅̅
𝑁0 𝑅 𝑛 ∙ ̅̅
𝑅̅0̅
1̅ ∙ 𝑉 = ∑ ∫ 𝑑𝑥 + ∑ ∫ 𝑑𝑥 + ∑ ∫ 𝑑𝑥
𝐸𝐼 𝐸𝐴 𝑘

EA1 = 571950 kN EI1 = 2972,50 kNm2

EA2 = 467400 kN EI2 = 1916,75 kNm2

1 −11,880 + 8,120
1̅ ∙ 𝑉 = ∙( ∗ 2 ∗ 6 + 8,120 ∗ 2 ∗ 6) +
EI1 2
1 11,88 ∗ 2 2 1 5,481 ∗ 2 2 1 2 5 ∗ 22 6 + 4
+ ∙ (− ∗ ( ∗ 6 + ∗ 4) − ∗ ( ∗ 4 + ∗ 6) + ∗ 2 ∗ ∗
EI2 2 3 3 2 3 3 3 8 2
2
5,481 ∗ 4 2 2 5∗4 8,199 ∗ 4
− ∗ ∗4+ ∗4∗ ∗ 2) − = 1 ∗ 10−6
2 3 3 8 𝐸𝐴1

Weronika Więcek Strona | 14

ĆWICZENIE PROJEKTOWE NR 1
OBLICZANIE RAM METODĄ PRZEMIESZCZEŃ – WERSJA KOMPUTEROWA

Obliczenie rozkładu sił wewnętrznych bez uwzględnienia redukcji statycznej

11. Wyznaczenie macierzy sztywności poszczególnych prętów
11.1. Pręt 1 (𝑬𝑨𝟐 , 𝑬𝑰𝟐 ):

Rys. 11.1 Pręt 1 w układzie lokalnym

Macierz sztywności w układzie lokalnym jak dla pręta z obustronnie utwierdzonego.

Kąt wiążący układ globalny z lokalnym: 𝛼 = 0𝑜
Dla pręta nr 1 układ lokalny pokrywa się z globalnym, więc macierz sztywności nie wymaga
transformacji.

116 850,00 0,00 0,00 -116 850,00 0,00 0,00

0,00 359,39 718,78 0,00 -359,39 718,78
̃1 = 𝐾1 =
𝐾 0,00 718,78 1 916,75 0,00 -718,78 958,38
-116 850,00 0,00 0,00 116 850,00 0,00 0,00
0,00 -359,39 -718,78 0,00 359,39 -718,78
0,00 718,78 958,38 0,00 -718,78 1 916,75

11.2. Pręt 2 (𝑬𝑨𝟐 , 𝑬𝑰𝟐 ):

Rys. 11.1 Pręt 2 w układzie lokalnym

Macierz sztywności w układzie lokalnym jak dla pręta obustronnie utwierdzonego.

Kąt wiążący układ globalny z lokalnym: 𝛼 = 0𝑜
Dla pręta nr 2 układ lokalny pokrywa się z globalnym, więc macierz sztywności nie wymaga
transformacji.

Weronika Więcek Strona | 15

ĆWICZENIE PROJEKTOWE NR 1
OBLICZANIE RAM METODĄ PRZEMIESZCZEŃ – WERSJA KOMPUTEROWA

233 700,00 0,00 0,00 -233 700,00 0,00 0,00

0,00 2 875,13 2 875,13 0,00 -2 875,13 2 875,13
̃2 = 𝐾2 = 0,00 2 875,13 3 833,50 0,00 -2 875,13 1 916,75
𝐾
-233 700,00 0,00 0,00 233 700,00 0,00 0,00
0,00 -2 875,13 -2 875,13 0,00 2 875,13 -2 875,13
0,00 2 875,13 1 916,75 0,00 -2 875,13 3 833,50

11.3. Pręt 3 (𝑬𝑨𝟏 , 𝑬𝑰𝟏 ):

Rys. 11.1 Pręt 3 w układzie lokalnym

Macierz sztywności w układzie lokalnym jak dla pręta obustronnie utwierdzonego.

142 987,50 0,00 0,00 -142 987,50 0,00 0,00

0,00 557,34 1 114,69 0,00 -557,34 1 114,69
̃3 =
𝐾
0,00 1 114,69 2 972,50 0,00 -1 114,69 1 486,25
-142 987,50 0,00 0,00 142 987,50 0,00 0,00
0,00 -557,34 -1 114,69 0,00 557,34 -1 114,69
0,00 1 114,69 1 486,25 0,00 -1 114,69 2 972,50

Kąt wiążący układ globalny z lokalnym: 𝛼 = 90𝑜

Transformacja lokalnych macierzy sztywności do układu globalnego następuje według wzoru:

̃𝑒 𝑇
𝐾𝑒 = 𝑇 𝑇 𝐾

Weronika Więcek Strona | 16

ĆWICZENIE PROJEKTOWE NR 1
OBLICZANIE RAM METODĄ PRZEMIESZCZEŃ – WERSJA KOMPUTEROWA

cos 𝛼 sin 𝛼 0
𝐶 0
𝐶 = |− sin 𝛼 cos 𝛼 0| 𝑇=[ ]
0 𝐶
0 0 1

0,00 1,00 0,00 0,00 0,00 0,00

-1,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00
𝑇 = 0,00 0,00 1,00 0,00 0,00 0,00
0,00 0,00 0,00 0,00 1,00 0,00
0,00 0,00 0,00 -1,00 0,00 0,00
0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 1,00

0,00 -1,00 0,00 0,00 0,00 0,00

1,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00
0,00 0,00 1,00 0,00 0,00 0,00
𝑇
𝑇 = 0,00 0,00 0,00 0,00 -1,00 0,00
0,00 0,00 0,00 1,00 0,00 0,00
0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 1,00

Macierz sztywności pręta nr 3 w układzie globalnym:

557,34 0,00 -1 114,69 -557,34 0,00 -1 114,69

0,00 142 987,50 0,00 0,00 -142 987,50 0,00
𝐾3 =
-1 114,69 0,00 2 972,50 1 114,69 0,00 1 486,25
-557,34 0,00 1 114,69 557,34 0,00 1 114,69
0,00 -142 987,50 0,00 0,00 142 987,50 0,00
-1 114,69 0,00 1 486,25 1 114,69 0,00 2 972,50

12. Wyznaczenie macierzy sztywności całego układu po agregacji 𝑲

Tabela 12.1 Tabela powiązań dla elementów macierzy sztywności
Pręt 1 2 3 4 5 6

1 1 2 3 4 5 6
2 4 5 6 7 8 9
3 7 8 9 10 11 12

Weronika Więcek Strona | 17

 ĆWICZENIE PROJEKTOWE NR 1
OBLICZANIE RAM METODĄ PRZEMIESZCZEŃ – WERSJA KOMPUTEROWA

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
1 116 850,00 0,00 0,00 -116 850,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00
2 0,00 359,39 718,78 0,00 -359,39 718,78 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00
3 0,00 718,78 1 916,75 0,00 -718,78 958,38 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00
4 -116 850,00 0,00 0,00 350 550,00 0,00 0,00 -233 700,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00
5 0,00 -359,39 -718,78 0,00 146 222,02 2 156,34 0,00 -2 875,13 2 875,13 0,00 0,00 0,00
𝐾= 6 0,00 718,78 958,38 0,00 2 156,34 5 750,25 0,00 -2 875,13 1 916,75 0,00 0,00 0,00
7 0,00 0,00 0,00 -233 700,00 0,00 0,00 234 257,34 0,00 -1 114,69 -557,34 0,00 -1 114,69
8 0,00 0,00 0,00 0,00 -2 875,13 -2 875,13 0,00 145 862,63 -2 875,13 0,00 -142 987,50 0,00
9 0,00 0,00 0,00 0,00 2 875,13 1 916,75 -1 114,69 -2 875,13 6 806,00 1 114,69 0,00 1 486,25
10 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 -557,34 0,00 1 114,69 557,34 0,00 1 114,69
11 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 -142 987,50 0,00 0,00 142 987,50 0,00
12 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 -1 114,69 0,00 1 486,25 1 114,69 0,00 2 972,50

W komórce K(5,5) uwzględniono sztywność sprężyny:

1 571950
𝑘 = EA1 = = 142 987,50 kN
4 4
Legenda:
𝐾 (1)
𝐾 (1) + 𝐾 (2)
𝐾 (2)
𝐾 (2) +𝐾 (3)
𝐾 (3)
𝑲(𝟏) + 𝑲(𝟐) + 𝒌

13. Wyznaczenie wektora sił P

𝑃 = 𝑃𝑤 − 𝑅𝑤

Gdzie: 𝑃𝑤 – wektor zewnętrznych sił węzłowych układu

𝑅𝑤 – wektor reakcji spowodowanych obciążeniem na przęsłach

Pręt nr 1 – obciążenie ciągłe q = 5kN/m i długości 𝑙 = 4,0 m. Wektor lokalny pręta pokrywa się z
globalnym układem współrzędnych konstrukcji; wektor sił nie wymaga transformacji.

Rys. 13.1 Lokalne kierunki reakcji od obciążeń przęsłowych dla pręta nr1

Weronika Więcek Strona | 18

ĆWICZENIE PROJEKTOWE NR 1
OBLICZANIE RAM METODĄ PRZEMIESZCZEŃ – WERSJA KOMPUTEROWA

0 0,00
𝑞𝑙
−2
-10,00
𝑞𝑙2
− 12 -6,67
𝑅̌10 = 𝑅10 = =
0 0,00
𝑞𝑙
−2 -10,00
𝑞𝑙2
[ 12 ] 6,67

Pręt nr 2 – obciążenie ciągłe q = 5kN/m i długości 𝑙 = 2,0 m. Wektor lokalny pręta pokrywa się z
globalnym układem współrzędnych konstrukcji; wektor sił nie wymaga transformacji.

Rys. 13.2 Lokalne kierunki reakcji od obciążeń przęsłowych dla pręta nr 2

0 0,00
𝑞𝑙
−2
-5,00
𝑞𝑙2
− 12 -1,67
𝑅̌20 = 𝑅20 = =
0 0,00
𝑞𝑙
−2 -5,00
𝑞𝑙2
[ 12 ] 1,67

Pręt nr 3 – obciążenie siłą skupioną P = 10kN na środku pręta o długości 𝑙 = 4,0 m

Weronika Więcek Strona | 19

ĆWICZENIE PROJEKTOWE NR 1
OBLICZANIE RAM METODĄ PRZEMIESZCZEŃ – WERSJA KOMPUTEROWA

Rys. 13.3 Lokalne kierunki reakcji od obciążeń przęsłowych dla pręta nr 3

0 0,00
𝑃
−2 -5,00
𝑃𝑙
− -5,00
8
𝑅̌30 = =
0 0,00
𝑃
−2 -5,00
𝑃𝑙
[ 8 ] 5,00

Wektor sił przęsłowych dla pręta pierwszego w globalnym układzie współrzędnych:

Kąt wiążący układ globalny z lokalnym: 𝛼 = 90𝑜
̃0
𝑅10 = 𝑇 𝑇 𝑅1

0,00 -1,00 0,00 0,00 0,00 0,00

1,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00
𝑇
𝑇 = 0,00 0,00 1,00 0,00 0,00 0,00
0,00 0,00 0,00 0,00 -1,00 0,00
0,00 0,00 0,00 1,00 0,00 0,00
0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 1,00

5,00
0,00
-5,00
𝑅30 =
5,00
0,00
5,00

Weronika Więcek Strona | 20

ĆWICZENIE PROJEKTOWE NR 1
OBLICZANIE RAM METODĄ PRZEMIESZCZEŃ – WERSJA KOMPUTEROWA

Wektor 𝑹𝟎𝒆 dla całego układu w GUW

0,00
-10,00
-6,67
0,00
-15,00
5,00
𝑅0 =
5,00
-5,00
-3,33
5,00
0,00
5,00

Wektor obciążeń P w GUW

gdzie Pw wektor sił węzłowych

0,00 0,00 0,00

0,00 -10,00 10,00
0,00 -6,67 6,67
0,00 0,00 0,00
0,00 -15,00 15,00
0,00 5,00 -5,00
𝑃 = 𝑃𝑤 − 𝑅 0 = − =
0,00 5,00 -5,00
0,00 -5,00 5,00
20,00 -3,33 23,33
0,00 5,00 -5,00
0,00 0,00 0,00
0,00 5,00 -5,00

14. Równanie równowagi układu

Po uwzględnieniu warunków podparcia (wykreślenie wierszy oraz kolumn nr 2,10,11,12)

𝐾(8𝑥8) ∙ 𝑞(8𝑥1) = 𝑃(8𝑥1)

Weronika Więcek Strona | 21

ĆWICZENIE PROJEKTOWE NR 1
OBLICZANIE RAM METODĄ PRZEMIESZCZEŃ – WERSJA KOMPUTEROWA

𝐾 𝑞 𝑃
116 850,00 0,00 -116 850,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 𝑞1 0,00
0,00 1 916,75 0,00 -718,78 958,38 0,00 0,00 0,00 𝑞3 6,67
-116 850,00 0,00 350 550,00 0,00 0,00 -233 700,00 0,00 0,00 𝑞4 0,00
0,00 -718,78 0,00 146 222,02 2 156,34 0,00 -2 875,13 2 875,13 𝑞5 15,00
0,00 958,38 0,00 2 156,34 5 750,25 0,00 -2 875,13 1 916,75 ∙ 𝑞6 = -5,00
0,00 0,00 -233 700,00 0,00 0,00 234 257,34 0,00 -1 114,69 𝑞7 -5,00
0,00 0,00 0,00 -2 875,13 -2 875,13 0,00 145 862,63 -2 875,13 𝑞8 5,00
0,00 0,00 0,00 2 875,13 1 916,75 -1 114,69 -2 875,13 6 806,00 𝑞9 23,33

Rozwiązaniem układu równań jest wektor przemieszczeń węzłowych w GUW:

𝑞1 0,00
𝑞2 0,00
𝑞3 0,0050728
𝑞4 -0,0005744
𝑞5 0,0000921
𝑞6 -0,0031203
𝑞= =
𝑞7 -0,0005744
𝑞8 0,0000573
𝑞9 0,0041983
𝑞10 0,00
𝑞11 0,00
𝑞12 0,00

15. Wektory przemieszczeń globalnych dla poszczególnych prętów.

pręt 1 pręt 2 pręt 3
-0,0005744 -0,00057444 -0,00057444
0,00 0,00009211 0,00005734
𝑞1 = 0,00507281 𝑞2 = -0,00312031 𝑞3 = 0,00419834
-0,0005744 -0,00057444 0,00
0,0000921 0,00005734 0,00
-0,0031203 0,00419834 0,00

Weronika Więcek Strona | 22

ĆWICZENIE PROJEKTOWE NR 1
OBLICZANIE RAM METODĄ PRZEMIESZCZEŃ – WERSJA KOMPUTEROWA

16. Wektory przemieszczeń lokalnych dla poszczególnych prętów.

𝑞
̃𝑒 = 𝑇 ∗ 𝑞𝑒
pręt 1 pręt 2 pręt 3
-0,0005744 -0,00057444 0,00005734
0,00 0,00009211 0,00057444
𝑞1 = 0,00507281
̃ 𝑞
̃2 = -0,00312031 𝑞
̃3 = 0,00419834
-0,0005744 -0,00057444 0,00
0,0000921 0,00005734 0,00
-0,0031203 0,00419834 0,00

17. Wektory sił węzłowych dla poszczególnych prętów w LUW.

̃𝑒 = 𝐾
𝑅 ̃𝑒 ∗ 𝑞 ̃0
̃𝑒 + 𝑅𝑒

pręt 1 pręt 2 pręt 3

0,000 0,000 8,199
-8,630 -1,801 0,000
̃1 = 0,000
𝑅 ̃2 = -5,481
𝑅 ̃3 = 8,120
𝑅
0,000 0,000 -8,199
-11,370 -8,199 -10,000
5,481 11,880 11,880

Wektory reakcji przęsłowych wyznaczone bez redukcji statycznej pokrywają się z wartościami
otrzymanymi dla metody z redukcją statyczną.

Weronika Więcek Strona | 23