Professional Documents
Culture Documents
5
POLECAMY
5112683
5
I JA I MOJE OTOCZENIE
Zadanie 1. Uzupełnij tekst, wykorzystując wyrazy pomocnicze z ramki.
PRZYRODA NIEOŻYWIONA
A. mikroskop,
B. lornetkę,
C. lupę,
D. aparat fotograficzny.
5112683
5
Zadanie 5. Napisz, jakich przyrządów użyjesz do:
...........................................................................................................................................
W E
5112683
5
Zadanie 9. Wskaż i podpisz elementy optyczne mikroskopu.
Obliczenia:
Odpowiedź: .............................................................................................................
1) ........................................... 40°C
2) ...........................................
3) ...........................................
4) ................................
5) ...............................
5112683
5
Zadanie 13. Gdy planujesz doświadczenie, musisz postępować kolejno, według
ściśle określonych zasad. Ponumeruj poniższe zdania, by przedstawiały
właściwy porządek.
1
2
3
4
5
6
7
8
RKIEL KA
KA P DRIVE
ROZWIĄZANIE: .................................................................................................................
5112683
5
II ORIENTACJA W TERENIE
Zadanie 1. Oznacz na róży kierunków główne i pośrednie nazwy kierunków,
wpisując ich międzynarodowe skróty.
4 1 ……………………………
3 2 ……………………………
5 6
3 ……………………………
4 ……………………………
2
5 ……………………………
1
6 ........................................
KOSZALIN ELBLĄG
BYDGOSZCZ
Wi
sła
POZNAŃ WARSZAWA
ŁÓDŹ
ła
Wis
5112683
5
Zadanie 4. Rysunki przedstawiają różne sposoby terenowego określenia
północy. Uzupełnij je, wpisując we właściwe miejsca kierunki za pomocą ich
międzynarodowych skrótów.
5112683
5
Zadanie 7. Określ pełnymi polskimi nazwami kierunki ulic, którymi Zosia idzie
z domu do szkoły.
ul. Szkolna
ul. Różana
ul. Konwaliowa
ul. Bluszczowa
a
l wow
M a
ul.
Zosia idzie:
NE – W
S–A
NW – O
E–R
S
A SW – B
Zadanie 10. Jaś urodził się 20 lipca, Agnieszka 30 maja, Ania 15 października,
Zosia natomiast 15 lutego. Napisz, które z dzieci urodziło się:
5112683
5
Zadanie 11. Schematyczny rysunek przedstawia widomą wędrówkę Słońca
nad widnokręgiem po drodze oznaczonej literami A, B i C. Na podstawie
zamieszczonego schematu uzupełnij tabelę.
A
C
E
u
okręg
widn
Linia
N S
W
Kierunek Kierunek
geograficzny, geograficzny,
Droga z którego na który Nazwa Data
Słońce Słońce
wschodzi zachodzi
A NE
B W
równonoc
B
jesienna
C 22 XII
Zadanie 12. Odszukaj niespodziankę. Poruszaj się w stronę zgodną z kierunkiem
ruchu wskazówek zegara. Swoją drogę rozpocznij od zaznaczonego punktu.
1 kratka na płn. zach., 2 kratki na płn., 1 kratka na płn. zach., 1 kratka na
płd. zach., 1 kratka na płd., 1 kratka na płd. zach., 2 kratki na płd., 3 kratki
na zach., 1 kratka na płn. wsch., 1 kratka na płn., 1 kratka na płn. wsch.,
4 kratki na zach., 2 kratki na płd. zach., 1 kratka na płd., 3 kratki na zach.,
2 kratki na płn. wsch., 2 kratki na płn., 3 kratki na płn. zach., 1 kratka na płn.,
3 kratki na płn. wsch., 2 kratki na płd., 1 kratka na płn. wsch., 2 kratki na płd.,
1 kratka na płn. wsch., 2 kratki na płd., 1 kratka na płn. wsch., 2 kratki na płd.,
7 kratek na wsch., 2 kratki na płd. wsch., 3 kratki na płd.
5112683
5
III PLAN, MAPA, SKALA
Zadanie 1. Odczytaj zaszyfrowany tekst, wpisując w miejsca kropek
odpowiednie słowa.
Odpowiedź:
…………………………………………………………………………………….................…..
b) Skala mianowana
c) Skala liniowa
5112683
5
Zadanie 6. Utwórz brakujące skale.
0
1 : 5000 m
0 1 2 3
1 : ................... km
TORUŃ
centrum
1 : 4500
Obliczenia:
Odpowiedź: .....................................................................................................................
5112683
5
Zadanie 9. Większy obszar przedstawia mapa sporządzona w skali:
Zadanie 10. Wpisz w prostokąty podane niżej skale liczbowe tak, aby były one
uporządkowane od najmniejszej do największej.
Zadanie 11. Które zdanie dotyczące skali mapy jest prawdziwe? Zaznacz
X poprawną odpowiedź.
A. 1 : 40 000
0 200 400 600
B. m
C. 1 cm – 5 km
D. 1 : 5 000 000
A. dużej, B. małej.
Zadanie 14. Mapa jest zorientowana, gdy igła kompasu wyznaczająca północ
ustawiona jest:
5112683
5
Zadanie 15. Który element nie pasuje do pozostałych? Krótko napisz, dlaczego
tak sądzisz.
Zadanie 16. Wybierz i zamaluj okienko z nazwą barwy, za pomocą której dana
forma terenu jest przedstawiona na mapie hipsometrycznej Polski.
A. B. 2 200
22 10
24 230 0
25 0
0
300
50 400
600 0
700
5112683
5
IV POGODA
Zadanie 1. Różnice ciśnienia atmosferycznego są przyczyną powstawania wiatru.
Obserwujemy wtedy np. odchylanie się chorągiewki. Zaznacz na rysunku, jak
odchyli się chorągiewka.
W N
termometr
ciśnienie atmosferyczne
ilość opadów
higrometr
(A) (B)
5112683
5
Zadanie 6. Na schematycznym rysunku wpisz w chmurki symbole N (niż) i W (wyż)
oraz zaznacz strzałką kierunek bryzy w nocy.
Ląd Morze
ROSA
ŚNIEG
WIATR
O WSCHODNI PÓŁNOCNO-WSCHODNI
5112683
5
Zadanie 11. Rozwiąż krzyżówkę i odczytaj hasło.
HASŁO: .......................................................................
Godzina 24 4 6 8 12 16 20
pomiaru
Temperatura
powietrza 12 14 16 19 25 27 25
(°C)
Obliczenia:
Odpowiedź: .................................................................................................................................
5112683
5
Zadanie 15. Określ kierunek wiatru, używając pełnych polskich nazw.
Godzina
7 13 19 23
pomiaru
Temperatura
powietrza
8 15 10 7
(°C)
Obliczenia:
Odpowiedź: ....................................................................................................................
5112683
5
V SUBSTANCJE I PROCESY
Zadanie 1. Jaki to stan skupienia? Podpisz rysunki.
OZIĘBIENIE
.....................................
B.
OGRZEWANIE
............... .....................................
5112683
5
Zadanie 6. Wpisz literę P, jeśli zdanie jest prawdziwe. Jeśli zdanie jest fałszywe,
wpisz literę F.
KO
O KA +
RK
RKA DIO + DZ N + DNA
Odpowiedź: .....................................................................................................................
5112683
5
Zadanie 12. Mieszaniną niejednorodną jest:
A. Rozpuszczanie cukru.
B. Rdzewienie gwoździa.
.
C. Powstawanie rosy.
D. Opadanie osadu mąki w zawiesinie.
Zadanie 16. Określ, czy jest to przemiana chemiczna, czy zjawisko fizyczne.
Wstaw znak X w odpowiedniej rubryce tabeli.
5112683
5
Zadanie 17. Podane substancje wpisz w odpowiednie rubryki tabeli:
dwutlenek węgla, azot, tlen, węgiel, żelazo, rudy miedzi, siarka, magnez, rdza,
chlor, woda
1. 2. 3. 4.
5112683
5
VI OD KOMÓREK DO ROŚLIN
I GRZYBÓW
Zadanie 1. Rysunek przedstawia budowę komórki roślinnej. Rozpoznaj i podaj
nazwy wskazanych elementów.
A
A
D
B
B C
D
C
E
E
A. glonu i bakterii.
B. mchu i bakterii.
C. glonu i grzyba.
D. glonu i mchu.
5112683
5
Zadanie 5. Wybierz i zaznacz X trzy zdania zawierające cechy charakterystyczne
grzybów.
A. Grzyby są samożywne.
B. Grzyby są cudzożywne.
C. Wśród grzybów są jednokomórkowce i wielokomórkowce.
D. Wśród grzybów są wyłącznie jednokomórkowce.
E. Grzyby nie mają ściany komórkowej.
F. Grzyby mają ścianę komórkową.
5112683
5
Zadanie 9. Uzupełnij tabelę, dokonując podziału roślin ze względu na ich
budowę.
WIELOKOMÓRKOWCE JEDNOKOMÓRKOWCE
PLECHOWCE ORGANOWCE
Zadanie 10. Jakie owoce można zerwać jesienią w sadzie? Zaznacz X właściwą
odpowiedź.
A. pomidory – .....................................
B. kapusta – ........................................
C. fasola – ...........................................
D. chrzan – ..........................................
5112683
5
Zadanie 13. Do nazwy kwiatostanu przyporządkuj odpowiedni numer rysunku.
A. B. C. D. E.
główka ...........; koszyczek ...........; baldach ...........; wiecha ...........; grono ............
5112683
5
VII WŚRÓD ZWIERZĄT I PROTISTÓW
Zadanie 1. Rozpoznaj przedstawione niżej organizmy jednokomórkowe. Podaj
ich nazwy, a przy strzałkach wpisz nazwy organelli ruchu.
......................... .........................
.........................
5112683
5
Zadanie 4. W którym szeregu są wymienione w kolejności owad, pajęczak
i skorupiak? Zaznacz X właściwą odpowiedź.
A. ......................... B. ...............
......... C. ..........................
5112683
5
Zadanie 9. Wymienione niżej płazy przyporządkuj do grupy bezogonowych lub
ogoniastych, wpisując odpowiednie cyfry.
Bezogonowe: ..................................................................................................................
Ogoniaste: .......................................................................................................................
Zadanie 10. Wybierz te cechy budowy żaby, które ułatwiają jej życie w wodzie.
Poprawne odpowiedzi zaznacz X.
A. Śluz na ciele.
B. Workowate płuca.
C. Błona pływna między palcami.
D. Opływowy kształt ciała.
E. Nozdrza zamykane klapkami.
F. Oczy osłonięte powiekami.
1. ......................... 2. ..............
.......... 3. ..........................
Zadanie 12. Jeśli zdanie jest prawdziwe, wpisz literę P; jeśli fałszywe – F.
5112683
5
Zadanie 14. Na podstawie rysunków określ, jakim pokarmem odżywiają się
poniższe ptaki. W ramki wpisz właściwe symbole literowe.
5112683
5
VIII ŻYCIE NA LĄDZIE I W WODZIE
Zadanie 1. Uzupełnij tabelę. Wpisz rodzaj skały macierzystej tworzącej daną
glebę. Gdy gleba jest bardzo żyzna, wpisz +++, gdy o średniej żyzności ++,
a mało żyzna +.
ŻYZNOŚĆ
A. B. C. D.
A. (a) żyto, (b) owies, (c) jęczmień, (d) pszenica,
B. (a) owies, (b) jęczmień, (c) pszenica, (d) żyto,
C. (a) jęczmień, (b) żyto, (c) pszenica, (d) owies,
D. (a) pszenica, (b) żyto, (c) owies, (d) jęczmień.
5112683
5
Zadanie 5. Połącz rośliny uprawne na polach z otrzymywanym z nich produktem.
I buraki cukrowe A. kasza
II żyto, pszenica B. olej
III jęczmień C. cukier
IV owies D. mąka
V s łonecznik, rzepak E. płatki
5112683
5
Zadanie 9. Ryby posiadają linię naboczną. Jaką rolę ona spełnia? Zaznacz
X poprawną odpowiedź.
A. informuje o ruchach wody; C. ułatwia pływanie;
B. pomaga w utrzymaniu równowagi; D. ułatwia oddychanie.
Zadanie 10. Zaznacz X szereg, w którym wymieniono drzewa rosnące w lesie
liściastym.
A. lipa, modrzew, buk, dąb; C. jodła, sosna, świerk;
B. klon, lipa, brzoza, buk; D. olsza, klon, sosna.
PODSZYT
RUNO LEŚNE
ŚCIÓŁKA
5112683
5
Zadanie 16. Dokończ zdania, wpisując odpowiednie określenia z ramki. Niektóre
z nich możesz wykorzystać wielokrotnie.
kapusta
A. Wypisz wszystkie organizmy, które w przedstawionej sieci pokarmowej są
konsumentami I rzędu.
..............................................................................................................................
B. Wypisz wszystkie organizmy, które w przedstawionej sieci pokarmowej są
konsumentami II rzędu.
..............................................................................................................................
Zadanie 18. Wskaż X parę organizmów o tym samym typie odżywiania się.
5112683
5
KARTA ODPOWIEDZI
SUBSTANCJE I PROCESY WŚRÓD ZWIERZĄT I PROTISTÓW
Nr Nr
zadania
ODPOWIEDŹ zadania
ODPOWIEDŹ
1 stan stały, stan gazowy, stan ciekły ameba – nibynóżki, eugena – wić, pantofelek –
1
2 skraplanie, topnienie rzęski
3 D A. motyl – ssący, B. mucha – liżący, C. pszczoła –
2 gryząco-liżący
4 B
sprężystość, kruchość, kruchość, plastyczność, MIĘCZAKI PIERŚCIENICE OWADY SKORUPIAKI
5 3
sprężystość winniczek, rurecznik, osa, kalmar,
sercówka nereida mrówka langusta
6 P, F, F
7 topnieniem, parowaniem, skraplanie, zamarza, wrze 4 B
8 krzepnięcie (zamarzanie); resublimacja 5 A. krewetka, B. tasiemiec, C. rozgwiazda, D. rzekotka
ZWIERZĘTA STAŁOCIEPLNE ZWIERZĘTA ZMIENNOCIEPLNE
9 para wodna 6
żmija zygzakowata, żaba trawna,
10 1B; 2C; 3A wróbel, mysz, borsuk
sum
11 zawiesina, roztwór, roztwór, roztwór 7 A. III, B. I, C. II
12 C 8 śledź, dorsz, lipień, sandacz, szprot
13 C 9 Bezogonowe: 2, 3, 6, 7; Ogoniaste: 1, 4, 5
14 A 10 A, C, D, E
15 B 11 1. stosina, 2. dudka, 3. chorągiewka
Zjawisko fizyczne Przemiana chemiczna 12 P, F, F, P, F
Cięcie chleba na kromki X 13 B
Zmieszanie sody z octem X 14 Od lewej: B, A, C, D
16 X
Smażenie mięsa 7 kręgów szyjnych, zróżnicowane zęby,
Pieczenie ciasta X 15
gruczoły mleczne, małżowina uszna
Gotowanie jaj X 16 niedźwiedź – gawra, bóbr – żeremie, lis – nora
Mieszanie sałatki X
SUBSTANCJE PROSTE SUBSTANCJE ZŁOŻONE
azot dwutlenek węgla ŻYCIE NA LĄDZIE I W WODZIE
tlen rudy miedzi Nr
węgiel rdza zadania
ODPOWIEDŹ
17
żelazo woda RODZAJ GLEBA GLEBA CZARNOZIEM
siarka GLEBY BIELICOWA BRUNATNA
magnez 1 SKAŁA
piasek glina less
MACIERZYSTA
chlor
ŻYZNOŚĆ + ++ +++
18 A1; B4; C3
2 u dołu skała macierzysta, u góry warstwa próchnicza
19 1. N, 2. O, 3. N, 4. O
3 A. lipa B. sosna C. brzoza D. świerk E. jodła
4 C
5 IC, IID, IIIA, IVE, VB
ROŚLINY O LIŚCIACH
STREFA ROŚLINY
PŁYWAJĄCYCH PO
PRZYBRZEŻNA PODWODNE
POWIERZCHNI
OD KOMÓREK DO ROŚLIN I GRZYBÓW 6
oczeret, tatarak, moczarka kanadyjska, grążel żółty,
Nr kosaciec żółty, rogatek, wywłócznik grzybień biały,
ODPOWIEDŹ sit, pałka wodna rdestnica, rzęsa
zadania
A. wodniczka (wakuola), B. chloroplast, 1. karp; 2. rozwielitka; 3. pijawka; 4. rak; 5. łyska; 6. czapla;
7
1 C. mitochondrium, D. ściana komórkowa, 7. kormoran; 8. perkoz; 9. błotniarka; 10. zatoczek; 11. okoń; 12. oczlik
E. jądro komórkowe 8 płetwa grzbietowa, płetwa ogonowa, płetwa odbytowa
MCHY PAPROCIE
ROŚLINY ROŚLINY 9 A
NAGONASIENNE OKRYTONASIENNE
2 języcznik 10 B
płonnik, kosodrzewina, bez czarny, lipa
torfowiec
zwyczajny,
jodła drobnolistna 11 IB, IIC, IIIA
orlica pospolita
3 D 12 skreślenia: ściółka leśna, przyrost, runo leśne
WARSTWY LASU ROŚLINY I ZWIERZĘTA
4 C KORONY DRZEW świerk, buk
5 B, C, F 13 PODSZYT kalina, jarzębina
6 A3; B1; C4; D2 RUNO LEŚNE pieprznik jadalny, wrzos
7 C ŚCIÓŁKA opadłe liście, dżdżownica
producent, konsument I rzędu, konsument
8 C 14
WIELOKOMÓRKOWCE II rzędu
JEDNOKOMÓRKOWCE Np. zboże kura lis oraz liście ziemniaka
9 PLECHOWCE ORGANOWCE
sałata morska, groch,
15 stonka bażant lis
skrzyp polny pietruszka
pierwotek, okrzemka A. konsument mięsożerny; B. producent;
16
10 B C. reducent; D. producent; E. producent
skreślenia: korzeń, korzeniem, łodygami, liść, 17 A. zając, ślimak; B. lis, żaba
11 18 B
łodyga, łodyga
12 A. owoce, B. liście, C. nasiona (owoce), D. korzeń 19 rzęsa wodna, dąb, forsycja, kąkol polny
13 A; D; B; C; E 20 dwutlenek węgla, chlorofil, woda, światło
SAPROFAGI ROŚLINOŻERCY MIĘSOŻERCY WSZYSTKOŻERCY PASOŻYTY
14 1. B , 2. C, 3. D, 4. A, 5. F, 6. E
21 dżdżownica, sarna, wilk, dzik, tasiemiec,
15 B, C rurecznik winniczek żbik niedźwiedź kleszcz
5112683
5
KARTA ODPOWIEDZI
JA I MOJE OTOCZENIE 12 cm x 100 000 = 1 200 000 cm = 12 000 m = 12 km
Nr 3 Odpowiedź: Rzeczywista długość tej trasy wynosi
ODPOWIEDŹ
zadania 12 km.
przyjemność, porze, najtrudniejszego, krótkie, 4 A
1
wieczorem, porze, posiłki, czynnie Skala mianowana: 1 cm – 100 000 cm;
2 B 1 cm – 1000 m; 1cm – 1 km
5
3 grad, kamień, gleba, woda 0 1 2 3 km
4 B Skala liniowa:
5 lornetka, mikroskop, luneta, lupa 0 50 100 150 m
6
język – słone paluszki, ostrość pieprzu; oko – lot 1 : 100 000
6 wróbla; ucho – plusk wody, szum morza; nos – 7 1 cm – 45 m
45 m x 2 = 90 m
zapach ciasta; skóra – ukłucie komara
8 Odpowiedź: Rzeczywista odległość wynosi 90 m.
7 wzrok, słuch, dotyk (skóra)
8 lupa, kompas, mikroskop, aparat fotograficzny 9 B
10 1 : 15 000 000; 1 : 300 000; 1 : 70 000; 1 : 5000; 1 : 20
9 okular, obiektyw, lusterko
10 11 C
Mikroskop powiększa 200 razy.
przyroda nieożywiona: kamienie, chmury, 12 B
11 słońce, woda; przyroda ożywiona: drzewo, 13 A
kwiaty, zwierzęta 14 C
włączone radio, bałagan na biurku, lampa po A. wzgórze, jest wypukłą formą terenu
12 15
lewej stronie, zła pozycja, wysoka temperatura B. dolina, jest wklęsłą formą terenu
13 2, 3, 4, 1, 5 wody – niebieska; niziny – zielona; wyżyny – żółta;
16
kompas, mikroskop, wzrok, odpoczynek, góry – brązowa
14 powietrze, lornetka, doświadczenie, smak; A. wys. bezwzględna 700 m n.p.m., wys. względna
17 400 m (kotlina);
hasło: przyroda, jest to wszystko, co nas otacza
B. wys. bezwzględna 250 m n.p.m., względna
i powstało w sposób naturalny
50 m (pagórek)
15 cyklamen
5112683
5
GRA DOMINO „POSPOLITE GATUNKI DRZEW I KRZEWÓW”
POSPOLITE
GATUNKI
DRZEW
I KRZEWÓW
SOSNA JAŁOWIEC
ZWYCZAJNA POSPOLITY
ŚWIERK LIPA
POSPOLITY DROBNOLISTNA
JODŁA DĄB
POSPOLITA SZYPUŁKOWY
MODRZEW KASZTANOWIEC
EUROPEJSKI ZWYCZAJNY
CIS KLON
POSPOLITY POSPOLITY
5112683
5
OLSZA WIERZBA
CZARNA BIAŁA
BUK JESION
ZWYCZAJNY WYNIOSŁY
TOPOLA GRAB
ZWYCZAJNA ZWYCZAJNY
BRZOZA BEZ
BRODAWKOWATA LILAK
POSPOLITE
JARZĄB LESZCZYNA GATUNKI
POSPOLITY POSPOLITA DRZEW
I KRZEWÓW
Instrukcja:
Porozcinaj kartoniki wzdłuż linii, a następnie pomieszaj je.
Układanie domina zacznij od elementu z napisem
„Pospolite gatunki drzew i krzewów”. Następnie do ilustracji
dopasuj podpis. Powodzenia!
5112683
5
POLECAMY
5112683
5
POLECAMY
Wydawnictwo LITERAT
ul. Łazienna 28, 87-100 Toruń Zapraszamy do księgarni
tel.: 56 6539540 internetowej
e-mail: wyd.literat@lit.com.pl www.ksiegarnia-najtaniej.pl
Copyright © by Literat, Toruń
ISBN 978-83-7898-370-5
5112683
5