ANALISE DE TEXTOS A ANALISE DE TEXTOS 0s aspectos relacionados coa comprensién e expresién na proba de Selectividade de Lingua galega e literatura nas actuais probas de acceso 4 universidade adquiren moita mais relevancia ca no modelo anterior. 0 actual modelo de exame outérgalle a este apartado 5 puntos distribufdos en 3 preguntas. [As duias primeiras, breves, de compresién, e unha terceira de expresién. Neste apartado formiilanselles 205 alumnos aluumnas cuestiéns relacionadas coas ideas que o texto quere transmitir, o tema que ‘rata, o resumo do seu contido, a estrutura do texto € 0 titulo, intencionalidade, opinién do autor ow autora sobre algin aspecto que se indique e o significado concreto dalgunha palabra ou expresién do texto, Ademais dunha segunda cuestién, na que o alumnado debe demostrar a sua madurez intelectual a través do xuizo critico do texto ou dalgiin aspecto destacado deste. Deseguido procederemos a analizar todos os apartados que se tratan neste bloque, intentando achegar as pautas necesarias para a resolucién destas cuestiéns 1.0 esquema de ideas Os textos artéllanse a partir dunha ou varias ideas salientables que son abordadas polo autor ou autora e que este pretende facer chegar ao destinatario das suas palabras, Estas ideas poden ser, segundo a siia importancia, principais ou secundarias, ¢ formaran o esqueleto argumental do texto. Un método que se pode seguir para descubrir as ideas do texto consiste en sublifalas e redactalas na marxe. Unha vez localizadas compre establecer a siia xerarquizacién tendo en conta a siia impor- tancia ¢ tratamento no texto. Para a sia correcta formulacién debemos elaborar o esquema sen chaves, empregando un modelo numerado ou ben con guiéns, que nos permita diferenciar claramente as ideas principais das secun- darias, Non se pode cometer o erro de establecer moitas ideas con excesivas subdivisins. 0 esquema de ideas ben elaborado debe permitirnos captar cunha soa ollada o fundamental que nos quere transmitir o texto. Concluindo, 0 esquema de ideas debe partir dunha correcta seleccién e ordenacién, Debe estar redactado con frases curtas, claras e significativas, seguindo unha unidade de direccién e visualizacién, EXEMPLO Como na escola nos ensinaron a identificar unidade politica europea con idioma nacional («para Espafia o espafiol, para Italia o italiano, para Francia o francés, etc.»), 0 multilingtiismo segue a ser unha realidade pouco explorada, considerado como un problema que precisa solucién en lugar dunha riqueza da que gabarse, Pero o monolingitismo non éa realidade normal, nin sequera é unha realidade desexable, inevitable ou suficiente. Féra dese reducionismo escolar, na maioria das rexiéns do mundo os individuos desenvolven as stias vidas mediante 0 uso de varias linguas. As contas saen de xeito ben doado: temos unhas seis mil linguas e uns douscentos cincuenta estados ou territorios independentes; xa que logo, as linguas teiien que solaparse, compartir territorios e mesmo instalarse & vez nas mentes de individuos. E a reparticién non é equitativa resiste a calquera anslise simplificadora, De entrada hai linguas que gozan de excelente estado de satide. (...) No outro extremo, a maior parte das linguas da humanidade subsisten en precario: sen posibilidade de acceder aos grandes modelos de prestixio simbélico, sen presenza efectivaLINGUA E LITERATURA PROBAS DE SELECTIVIDADE 2015. nos medios de comunicacién, na ciencia ou na arte, as mais das veces mesmo sen existencia por escrito. Como calquera outra reparticién de riqueza, a das linguas € problemitica pola parte que a todos nos toca de culpabilidade no asunto. ‘Teresa Moure, 2003 © esquema de ideas do texto de Teresa Moure é 0 seguinte: 1, 0 multilingaismo é considerado como un problema. LLL. A escola ensina a asociar estado a lingua. 1.2, Os estados monolingties son escasos. 2. A maior parte das linguas estén en problemas. 3. Os causantes destes problemas son os propios falantes. 2. O resumo Supén a seleccién do mais importante do texto, ou ben unha sintese do fundamental Para elaborar un resumo correcto dun texto debemos ter moi claro o seu significado preciso, o que nos quere transmitit. Feito isto, debemos distinguir os puntos centrais e tratar de sinalar o esencial do texto, Un bo resumo é aquel que presenta fielmente o contido do texto. A redaccién correcta do resumo implica que sexa breve, preciso ¢ claro; debe estar elaborado coas nnosas propias palabras ¢ recollendo o sentido esencial do texto. EXEMPLO Borraron os letreiros dos camitios cos ben amados nomes das antergas vilas, dos silabarios das escolas algareiras borraron o cantar humilde e puro da lingua popular. S6io no escuro das larciras no apartado do silencio dos labregos labios, esquecida das espadas poderosas, borboriftaba a nosa lingua triste Aferrollada fora como unha delincuente. As maos sen calos do traballo, requintadas e doces, relixiosas, enfeitadas co ouro dos aneis roubados suor dos pobres empurraran a lingua nobre e pura aun cadafalso de vergofias. ‘Meus pais, tamén, amados ignorantes obedeceron as ordes que o espadén deborcara na poza de Galicia E, agora, veleiqui a xenreira xusta dos mozos nobres ¢ libertadores tirando do pescozo da aforcada © brazo inxusto, o odio do canalla. Inda folguexas, noiva bela, nda tes verbas na tia gorxa magoada, foguetes de carraxe pra cuspirlles 46s donos madrileiios do billete, da espada e maila cruz, Inda tes folgos, lingua enxebre, nos teus labios de moza asoballada, lingua dos meus limiaos, dos meus antergos, inda tes folgos para bica-los meus ensofios. Estés agora viva nos meus beizos fondos, esté agora viva nos meus dedos de home € acarifiando vou teu corpo rebricante que ten &s de bolboreta nas palabras. Anton Tovar: Calados esconxurosANALISE DE TEXTOS © poeta describe como a lingua galega foi eliminada dos espazos piblicos ¢ quedou relegada ao ambito familiar. Posteriormente indica que, malia estas aldraxes, foi quen de repofierse e seguir viva nos beizos das xentes. 3.0 titulo E unha palabra, frase ou cléusula que dé a cofecer a denominacién dun libro, capitulo, artigo, poema.... A eleccién do titulo debe ter en conta as seguintes motivaciéns: anticipar os contidos do ‘texto, insinuar a idea central, dar relevo a un personaxe ou situacién, ou intrigar o lector. Este apartado € moi importante posto que vai condicionar que se continiie ou non coa lectura do texto, por iso hai que tratar de ser orixinais na sia elaboracién, Aredaccién do titulo debe manter as seguintes caracteristicas: ser breve (non debe pasar das oito palabras), evitar o emprego de verbos (podemos usar puntos suspensivos ou unha frase nominal cun verbo elidido) ¢ estar relacionado co tema do texto, EXEMPLO Un titulo axeitado para o poema de Antén Tovar poderfa ser: «A mifta lingua» 4.0 tema E unha frase que sintetiza e engloba tado o texto, ou sexa, a expasicién breve da idea central. Ea cera do fragmento, ou 0 que & 0 mesmo, a esencia do texto. Dous trazos fundamentais do tema son a claridade e a brevidade. Para fixar o tema debemos atopar 2 palabra abstracta que sintetiza a intencidn primeira do autor. Cando redactamos o tema debemos evitar a enunciacién de exemplos ou de elementos comple- mentarios do texto. Asi pois, o tema debe recoller o fundamental do texto, Para elaborar 0 tema do texto debemos reducir 4 minima expresién os elementos que resumen 0 seu contido. Unha pauta 4 hora de elaborar un tema pode ser sintetizar o propio resumo en seis ou sete palabras seguindo a formula: esubstantivo abstracto + complementoss. Un bo tema debe ser conciso, claro ¢ conereto.