Zarejestruj się na stronie

www.vocatio.com.pl

jako odbiorca naszego newslettera,

a będziesz otrzymywał informacje o nowościach, zniżkach
i specjalnych promocjach przygotowanych dla naszych Klientów.

Możesz oczekiwać zniżek nawet o 20–50%

od ceny detalicznej.
 Tytuł oryginału:
Standing Strong Through The Storm

Przekład:
Katarzyna Dumańska

Redakcja:
Elżbieta Mamczarz i Zespół VOCATIO

Korekta:
Zespół VOCATIO

Redakcja techniczna:
Małgorzata Biegańska-Bartosiak

Projekt okładki:
Radosław Krawczyk

Zdjęcie na okładce: adobestock.com (pict rider)

Copyright © 2014 by Open Doors International, Inc.

All rights reserved.

Copyright for the Polish edition © 2019 by Oficyna Wydawnicza VOCATIO.

All rights to the Polish edition reserved.

Wszelkie prawa do wydania polskiego zastrzeżone.

Książka, ani żadna jej część, nie może być przedrukowywana
ani w jakikolwiek inny sposób reprodukowana czy powielana mechanicznie,
fotooptycznie, zapisywana elektronicznie lub magnetycznie,
ani odczytywana w środkach publicznego przekazu
bez pisemnej zgody wydawcy.
W sprawie zezwoleń należy zwracać się do:
Oficyna Wydawnicza VOCATIO
02-798 Warszawa, ul. Polnej Róży 1
e-mail: vocatio@vocatio.com.pl
Redakcja: tel. 504 793 694
Dział handlowy: tel. 508 091 946
e-mail: handlowy@vocatio.com.pl
Księgarnia internetowa:
e-mail: sklep@vocatio.com.pl
www.vocatio.com.pl

Większość cytatów biblijnych pochodzi z Nowego Przekładu Dynamicznego

przygotowywanego przez Wydawnictwo NPD www.BibliaNPD.pl.
W sprawie zezwoleń należy zwracać się do: Wydawnictwo NPD
e-mail: redakcja@BibliaNPD.pl
tel. 504 793 694.

ISBN 978-83-7829-293-7
 Rekomendacje

Ze względów bezpieczeństwa w niektórych przypadkach użyliśmy pseu-

donimów lub inicjałów wypowiadających się osób.

„Mój odbiór jest niezwykle pozytywny. To fantastyczne! Program «Silni

w czasie burzy» może być realizowany w małych grupach, w grupach do-
mowych, grupach kościelnych, podczas warsztatów weekendowych, a na-
wet dziesięciotygodniowych seminariów. To bardzo cenne narzędzie”.
A.C., Australia

„Kiedy czytałam podręcznik Wytrwanie w  czasie ucisku, miałam łzy

w oczach. Proszę, przyjmijcie moje głębokie podziękowania dla Open Do-
ors za przygotowanie tego materiału”.
Z.M., Dagestan

„Dziękuję Open Doors za przywilej pracy nad książką Wytrwanie w czasie

ucisku. Proces grupowy, dyskusje i dynamika w trakcie pracy były szcze-
gólnie przyjemne i stymulujące. Prześladowanie chrześcijan to temat dla
nas tu, w  Australii, bardzo aktualny. Cały proces oceny materiału zo-
stał przedłożony Bogu na modlitwie. Szczerze modlimy się o  sukces tej
książki”.
Anne Horton,
liderka kobiecej grupy biblijnej, Australia

„Gdybym wcześniej dysponował materiałami zawartymi w  Wytrwanie

w czasie ucisku, byłbym lepiej przygotowany na prześladowania, których
zaznałem w przeszłości. Obecnie mierzymy się na naszym terenie z pro-
blemem polegającym na tym, że chrześcijanie są albo bardzo młodzi albo
bardzo starzy. Ludzie w średnim wieku wyjechali do Stanów Zjednoczo-
nych w pogoni za dolarami”.
Alexander
rosyjski duchowny

5
„Świat zmienia się gwałtownie. Musimy podejmować więcej działań pre-
wencyjnych, takich jak opisane w  tej książce, zamiast wkraczać dopiero
wtedy, kiedy kryzys wybuchnie lub już się zakończy. Prześladowane ko-
ścioły muszą «dzielić się swoim błogosławieństwem» z wolnym kościołem
i  wysyłać misjonarzy do innych krajów, aby pomóc im przygotować się
przez ewangelizację i szkolenie”.
Carlin Weinhauer
duchowny z Kanady

„Ta książka przyszła we właściwym czasie i była ogromną zachętą. Czułem

się pokonany w swojej służbie, ale Duch Święty wykorzystał seminarium
«Silni w czasie burzy», aby podnieść mnie na duchu!”.
anonimowy duchowny
z Uzbekistanu

„Pozbądź się lęku przed śmiercią, a staniesz się nieustraszony jako ewange-
lista. Lęk przed śmiercią jest korzeniem wszystkich lęków. Każdy chce iść
do nieba, ale nikt nie chce umrzeć”.
Komentarz w ramach dyskusji
podczas seminarium „Silni w czasie burzy”
w Azji Środkowej

„Najtrudniejszym do zastosowania fragmentem spośród wszystkich frag-

mentów Pisma Świętego jest wypowiedź naszego PANA: «Ojcze, przebacz
im, bo nie wiedzą, co czynią». Radykalni fundamentaliści, którzy podpalili
mój kościół, spalili mój dom i zabili moje dzieci, wiedzieli, co robią. Jed-
nak nauka o  przebaczaniu pomogła mi. Proszę, powiedz chrześcijanom
w wolnych społeczeństwach, aby nie mówili: «Tutaj to się nigdy nie wy-
darzy!»”.
anonimowy duchowny z Ambon, Indonezja,
podczas seminarium „Silni w czasie burzy”

„Dziękuję, że nauczyliście nas, jak wytrwać. Bóg mówił do mnie mocno

w trakcie tego seminarium. Bałem się śmierci, ale już się nie boję. Mam
pokój, aby iść i głosić Boże Słowo”.
tłumacz seminaryjny, Uzbekistan

6
„Szkolenie «Silni w czasie burzy» dostarczyło nam wiedzy, która pozosta-
nie z nami do końca życia”.
anonimowy duchowny
z rejonu Kaukazu

„Służę Bogu od dwudziestu pięciu lat. Brałem udział w wielu seminariach,

ale tylko «Silni w czasie burzy» rzuciło mi wyzwanie i zmieniło mnie. My-
ślałem, że tylko ja doświadczam cierpienia, ale zdałem sobie sprawę z tego,
że inni cierpią bardziej. Odnalazłem motywację do służenia z jeszcze więk-
szym zaangażowaniem”.
anonimowy duchowny
środkowa Sri Lanka

„Wytrwanie w czasie ucisku to tak głębokie dzieło, a zarazem wyjaśnione

w tak prosty sposób, że choć nie jestem wykształconym człowiekiem, zro-
zumiałem wszystko bardzo dobrze. Bóg mówi do mnie za każdym razem,
kiedy czytam tę książkę”.
anonimowy duchowny
wiejskie tereny Kolumbii

„Gdybyśmy za moich czasów mieli dostęp do materiałów «Silni w czasie

burzy», mielibyśmy pomoc ułatwiającą nam, prześladowanym chrześcija-
nom, przetrwanie”.
anonimowy siedemdziesięciosześcioletni duchowny
internowany przez dziesięć lat w sowieckim gułagu, Rosja
 Wprowadzenie

Z Jezusem w czasie burzy

Zguba nadciągnie na grzesznika jak burza,

a fundament prawego ostoi się na wieki.
Prz 10,25 (NPD)1

W styczniu 2004 roku podczas wyjazdu misyjnego na Kubę opiekowałem

się, wspomina Paul Estabrooks, grupą z mojego kościoła w Kanadzie. Ko-
ściół na Kubie doświadczał silnego odrodzenia, a szybko rosnący ruch do-
mowego kościoła wypełniał się nowymi wierzącymi.
W Hawanie odwiedziliśmy Seminarium Baptystów i byliśmy zachwy-
ceni, mogąc spędzić trochę czasu ze starzejącym się już przywódcą ducho-
wym, wielebnym drem L. Veguillą. Mówił doskonale po angielsku i opo-
wiadał nam o tym, jak w latach sześćdziesiątych ubiegłego wieku spędził
pięć lat w  więzieniu Fidela Castro tylko dlatego, że był chrześcijańskim
pastorem. Opisywał też naciski, których kościół doświadczał ze strony
reżimu Castro w ciągu ostatnich czterdziestu pięciu lat. Potem uśmiech-
nął się i w bardzo pozytywny i łagodny sposób podsumował: „Ale przez
te wszystkie lata nauczyliśmy się trzech rzeczy. Nauczyliśmy się nie bać,
rezygnować z nienawiści i nie wyrządzać krzywdy!”.

1
Cytaty biblijne oznaczone (NPD) pochodzą z  powstającego Nowego Przekładu Dyna-
micznego Biblii. Cytaty oznaczone (BT) pochodzą z Biblii Tysiąclecia, Wydawnictwo Pal-
lottinum, Poznań 2003 (przyp. red.).

8
 Od pewnego czasu rozmyślaliśmy o tym, co powiedział, i stwierdza-
my, że te słowa zwięźle wyrażają ideę biblijnego klucza do zachowania
równowagi podczas każdej burzy. Nauka nielękania się oznacza rozwijanie
śmiałości i  odwagi. Nauka rezygnacji z  nienawiści prowadzi do skupia-
nia się na miłości, przebaczeniu i łasce. Nauka niewyrządzania krzywdy
oznacza zaangażowanie w biblijne zasady powstrzymania się od przemocy
i okazywania aktywnej miłości – szczególnie w stosunku do tego, kogo po-
strzegamy jako wroga. Trzy cenne spostrzeżenia. W czasach zimnej wojny,
służąc prześladowanym chrześcijanom w  krajach komunistycznych, brat
Andrew i  jego zespół Open Doors szybko dostrzegli potrzebę szkolenia
przygotowawczego w  regionach, w  których chrześcijanie byli zagrożeni
perspektywą prześladowań. Lata słuchania i przestrzegania zasad zwycię-
skiego życia chrześcijańskiego – a także lata niepowodzeń – w krajach za-
grożonych prześladowaniami pozwoliły stworzyć ramy takiego szkolenia.
Doktor Everett Boyce z azjatyckiego zespołu Open Doors opracował
pierwszy podręcznik szkoleniowy zatytułowany More Than Conquerors
(„Więcej niż zwycięzcy”). W latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych
ubiegłego wieku przekazywał opracowane rozdziały chrześcijanom róż-
nych wyznań w Azji Południowo-Wschodniej. Skupiał się przede wszyst-
kim na biblijnej i praktycznej metodologii przygotowania się na zagroże-
nia, które niesie komunizm, i reagowania na nie.
Kiedy zagrożenie ze strony nietolerancyjnych, wojujących grup reli-
gijnych w krajach zdominowanych przez islam, hinduizm i buddyzm za-
częło wzrastać, okazało się, że konieczne jest rozszerzenie programu szko-
leń przygotowawczych. Tak powstał podręcznik szkoleniowy Wytrwanie
w  czasie ucisku. Grupa utalentowanych pracowników terenowych Open
Doors z Azji Południowo-Wschodniej, z rejonu Zatoki Perskiej, z Amery-
ki Łacińskiej, Chin i Afryki współpracowała przez kilka lat, upewniając się,
że ostateczny produkt jest biblijny, praktyczny i możliwy do przyswojenia.
Miałem zaszczyt tworzyć teksty programowe, mówi Paul Estabrooks, a Jim
Cunningham, obecnie konsultant ds. edukacji dorosłych Kanadyjskiego
Instytutu Językoznawstwa na Trinity Western University, opracował pod-
ręcznik dla ucznia i nauczyciela.
Choć testy terenowe przeprowadzone w  Sri Lance i  w  północno-
-wschodnich Indiach były bardzo udane, to dopiero muzułmańsko-chrze-
ścijański konflikt w Ambon w Indonezji stał się pierwszą znaczącą okazją
pozwalającą ocenić realne skutki programu. W 1998 roku dwóch pracow-
ników Open Doors spotkało się z  czołowymi pastorami na wyspie, re-

9
komendując im przeprowadzenie seminarium. Ich odpowiedź była dość
oczywista: rosnący konflikt z  ekstremistycznym islamem może wpłynąć
na stolicę kraju, Dżakartę, ale nie powinien rozprzestrzenić się na wyspie,
gdzie muzułmanie i chrześcijanie żyli razem w pokoju przez wieki.
Indonezja była określana jako miejsce spotkań światowych religii.
Występuje tam największa na świecie społeczność muzułmańska, a  tak-
że przedstawiciele jeszcze trzech innych wielkich religii: chrześcijaństwa,
buddyzmu i hinduizmu. Chociaż większość ludności to muzułmanie, In-
donezja nie jest państwem religijnym. Pod ogólnonarodową dewizą „Jed-
ność w różnorodności” państwowa filozofia Pancasila1 opiera się na pięciu
zasadach:
1. Wiara w jednego i wszechmocnego Boga.
2. Sprawiedliwy i szanujący godność humanitaryzm.
3. Demokracja oparta na mądrości i reprezentacji.
4. Sprawiedliwość społeczna dla wszystkich.
5. Zjednoczona Indonezja.
Na początku 1999 roku ekstremistyczna islamska bojówka – znana jako
Laskar Dżihad – przy wsparciu cudzoziemców z  Afganistanu zaczęła
wzbudzać niepokoje wśród społeczności muzułmańskiej w  Ambon City
na wyspie Ambon, stolicy prowincji Moluki. Niefortunny incydent między
chrześcijańskim kierowcą autobusu a  muzułmańskim pasażerem wywo-
łał pierwszy akt przemocy. Wspólnota chrześcijańska została zaatakowa-
na. Spalono kościoły, zniszczono domy, wielu chrześcijan zostało zabitych
i wypędzonych.
Społeczność chrześcijańska odpowiedziała natychmiast. Sposób my-
ślenia ludzi został ukształtowany na podstawie koncepcji szeroko rozpo-
wszechnionej na całym świecie, szczególnie w  krajach takich jak Sudan
i Nigeria, koncepcji, według której: „Musimy pokazać tym muzułmanom,
że nasz Bóg jest silniejszy niż ich Bóg!”. Zaczęto się zbroić i atakować me-
czety, muzułmańskie domy i  samych muzułmanów. Te działania jeszcze
bardziej rozniecały płomień przemocy, który rósł z każdym kolejnym in-
cydentem. Wkrótce po obu stronach były już tysiące ofiar, a dziesiątki ty-
sięcy pozostały bezdomnymi uchodźcami. Policja i wojsko wydawały się
bezsilne. W rzeczywistości oskarżano ich o sprzyjanie Laskar Dżihad.

1
Pancasila – oficjalna ideologia założycielska niepodległej Republiki Indonezji. Nazwa po-
chodzi z języka starojawajskiego i w dosłownym tłumaczeniu oznacza „pięć zasad” (przyp.
red.).

10
 Jednak w  samym środku tej fali przemocy odnotowano doniesie-
nia o  przypadkach silnego chrześcijańskiego świadectwa. Jedna z  takich
opowieści dotyczy piętnastoletniego chrześcijańskiego chłopca – Roya
Pontoha, który zginął śmiercią męczeńską. Latem 1999 roku uczęszczał
do chrześcijańskiego obozu na wyspie Ambon. Podczas zajęć biblijnych
omawiano akurat fragment z  Drugiego Listu do Tymoteusza mówiący
o żołnierzach Jezusa Chrystusa. Uzbrojony tłum muzułmanów zaatakował
obóz i natknął się na młodego Roya trzymającego Biblię. Uczynili z nie-
go przykład dla innych. Groźnym tonem zadawali mu pytania, na które
odpowiadał z szacunkiem i łagodnością. Został zmasakrowany na śmierć
maczetą, a jego ostatnim wypowiedzianym słowem było „Jezus”.
Pod koniec 2001 roku spirala przemocy została nakręcona już tak bar-
dzo, że przywódcy kościoła niemal stracili nadzieję na pokojowe rozwiąza-
nie. Wtedy pomyśleli, by zaprosić Open Doors do poprowadzenia semina-
rium „Silni w czasie burzy”. Nie trzeba dodawać, że kiedy spotkaliśmy się
z pięćdziesięcioma przywódcami kościoła w Ambon City wszędzie wokół
nas dochodziło do aktów przemocy i  destrukcji. Jednym z  najsmutniej-
szych obrazków, jakie widzieliśmy, był muzułmański meczet, z którego zo-
stała tylko poczerniała fasada. Na ścianach widniały napisane na czerwono
po angielsku – a nie w języku indonezyjskim – słowa: „Kocham Jezusa!”.
Wiedzieliśmy, że Jezus płacze, patrząc na to, co dzieje się w Ambon.
Pierwsze reakcje na seminarium były pełne rezerwy, ale z czasem sta-
wały się coraz bardziej pozytywne – szczególnie w odniesieniu do historii
prześladowań z innych krajów i biblijnego nauczania o przebaczaniu i mo-
dlitwie. Zebraliśmy następujące komentarze:

Czy teraz będę żył dla Jezusa? Trudniej jest codziennie żyć dla Jezu-
sa niż raz dla Niego umrzeć.

Ktoś inny powiedział:

Nauczanie o przebaczeniu było dla mnie ogromnym błogosławień-

stwem. Przypomnienie o  przebaczeniu, nawet tym, którzy głębo-
ko nas skrzywdzili i  spowodowali tak wiele zniszczeń, naznaczy-
ło moje życie. Przyznaję, że czasami w sercu nie chcę przebaczać.
Wiem jednak, że nie mogę zmienić tego, co Jezus nakazał nam ro-
bić, a On kazał przebaczać nawet naszym wrogom. Chcę być bar-
dziej oddany i stosować to w praktyce.

11
Pewne świadectwo, które mocno zapadło nam w pamięć, wyszło od po-
wszechnie szanowanego pastora, który powiedział całej grupie:

Najtrudniejsze nauczanie podczas tego seminarium dotyczyło prze-

baczenia. Łatwo jest zacytować Ewangelię według Łukasza, gdzie
Jezus powiedział: „Ojcze, przebacz im, bo nie wiedzą, co czynią”
(Łk 23,34 NPD). Ale ja powiedziałem sobie: „Nie mogę wybaczyć
tym muzułmanom, ponieważ oni wiedzieli, co robili, kiedy palili
mój dom. Wiedzieli, co robili, kiedy mordowali moją żonę. I wie-
dzieli, co robili, kiedy palili mój kościół!”. Do dzisiejszego dnia nie
byłem w stanie im wybaczyć. Dzięki Bożej łasce teraz przebaczam
– i wybaczę im.

Jego słowa zainicjowały serię rozmów pod koniec seminarium na temat

tego „Jakie kroki należy dalej podjąć?”. Seminarium głęboko poruszyło pa-
storów, którzy od tej chwili szukali mądrości w tym, jak powinni reagować.
Doktor Iman Santoso, przywódca Indonezyjskiego Narodowego Ruchu
Modlitewnego, był jednym z  członków naszego zespołu. Zaproponował
pastorom, aby spędzili resztę pierwszego dnia ramadanu na wspólnej mo-
dlitwie. To przyniosło niesamowite rezultaty!
Po modlitwie na kolanach przed PANEM, podczas której prosili
o  przebaczenie, uzdrowienie i  pojednanie, uzgodnili, że kiedy wrócą do
swoich wspólnot, podczas niedzielnego nabożeństwa poproszą swoich
wiernych: „Jeśli możecie, zostańcie przez najbliższe trzy dni w domu. Jeśli
musisz, idź tylko do pracy, ale poświęć ten czas na post i modlitwę przed
PANEM. Później, podobnie jak Estera, po trzydniowym poście i modli-
twie udamy się do przywódców muzułmańskich i będziemy szukać poko-
jowego porozumienia”. Kiedy pastorzy i członkowie ich kościołów trwali
w poście i modlitwie, afgańscy doradcy ds. dżihadu zaczęli opuszczać wy-
spę i wyjeżdżać do Kabulu, aby przygotować się na spodziewaną inwazję
armii amerykańskiej w odpowiedzi na wydarzenia z 11 września.
W następnym tygodniu mała delegacja liderów społeczności chrześci-
jańskiej udała się do przywódców wspólnoty muzułmańskiej i poprosiła
o przebaczenie i pokój. Muzułmańscy przywódcy Ambon przyjęli poko-
jowe przeprosiny, a do Bożego Narodzenia 2001 roku przy pośrednictwie
rządu podpisano porozumienie pokojowe, blokady z drutu kolczastego zo-
stały zdjęte, a chrześcijanie i muzułmanie znów robili zakupy w sklepach
należących do wyznawców innej religii.

12
 Grupa chrześcijan postanowiła utworzyć całodobową wieżę modlitwy
na najwyższym piętrze hotelu, w którym odbyło się pierwsze seminarium
„Silni w czasie burzy”. Straż modlitewna trwa do dziś.
„Silni w czasie burzy” funkcjonuje obecnie w formie trzydniowego se-
minarium prowadzonego w ponad trzydziestu językach w wielu częściach
świata, tam, gdzie chrześcijanie są uciskani.

Chrześcijanie, którzy żyją pobożnie w Chrystusie Jezusie, będą

prześladowani i będą uczestniczyć w cierpieniach Jezusa.
por. 2 Tm 3,12; 1 P 2,21-25; Dz 14,22

Niektóre kościoły w krajach zachodnich uważają, że to nauczanie jest waż-

ne także i dla nich. Szatan stosuje inną taktykę wobec tych z nas, którzy
żyją w tak zwanych wolnych krajach. Pewien pastor w Norwegii – wspo-
mina Paul Estabrooks – powiedział mi tak: „Nie jesteśmy prześladowani.
Jesteśmy po prostu uwodzeni!”. Tak więc seminaria „Silni w czasie burzy”
są organizowane także w krajach zachodnich, a podręcznik do zajęć w ma-
łych grupach domowych jest dostępny. Aby przedstawić te możliwości,
wydaliśmy broszurę zatytułowaną Red Skies @ Dawn: The Coming Storms
(Estabrooks and Cunningham, Santa Ana, CA 2005).
Nowa seria sześciu sesji na płytach DVD jest teraz również dostępna
w  biurach Open Doors. Następnie pojawiła się prośba ze strony krajów
korzystających z programu „Silni w czasie burzy” o opracowanie systemu
szkolenia dla pastorów i liderów kościoła na poziomie akademickim. Od-
wiedziłem (Jim Cunningham) prowadzących seminaria w krajach takich
jak Sri Lanka i Bangladesz, pomagając opracować program kursu Theology
of Persecution and Discipleship („Teologia Prześladowań i  Uczniostwa”).
Wróciłem też do Ambon w  Indonezji, aby odwiedzić osiem z  jedenastu
szkół teologicznych na wyspie Ambon, z których każda chciałaby dodać
ów kurs do swojego programu nauczania.
W Wieczerniku na kilka dni przed ukrzyżowaniem Jezus powiedział
swoim uczniom: „A kiedy będziecie doświadczać nienawiści ze strony
świata, pamiętajcie, że on – wcześniej niż was – znienawidził również
mnie” (J 15,18 NPD). Nienawiść do Jezusa Chrystusa jest podstawą prze-
śladowań chrześcijan, niezależnie od formy, jaką by przybierały. Dzisiaj
chrześcijanie ewangeliczni żyjący w wolnych społeczeństwach są zniena-

13
widzeni przez wielu swych współrodaków z powodu wiary w nadprzyro-
dzonego Jezusa – mimo że postać Jezusa w filmach i muzyce, umieszcza-
na na biżuterii noszonej na szyi, a nawet na tatuażach, stała się swojego
rodzaju modą. Poza atakami z powodu wiary w Jezusa spotykamy się też
z atakami na Biblię, Kościół i jego misję – ewangelizację. Wiatry tych burz
zaczynają przybierać na sile.
Jak chrześcijanie reagują na te burze? Czy paraliżuje nas strach i tra-
cimy energię do robienia dobrych uczynków, aby pomagać innym przed
burzą, w czasie burzy i po burzy? Czy uciekamy przed nadchodzącym hu-
raganem i próbujemy się ukryć? Czy stajemy się werbalnie i fizycznie agre-
sywni, walcząc i  reagując słusznym oburzeniem, chcąc zmienić system,
który jest poza naszą kontrolą? Czy uśmiechamy się z  rozrzewnieniem
i mówimy: „Sprawy muszą się pogorszyć, zanim nasz PAN Jezus Chrystus
powróci na ziemię jako Król królów i  PAN Panów? Prześladowanie jest
dobre, ponieważ oddziela owce od kozłów i pozwala kościołom wzrastać,
więc nie martw się, bądź szczęśliwy, wszystko będzie dobrze!”?
Takie podejście nie jest ani biblijne, ani realistyczne. Opierając się na
obserwacjach chrześcijan w innych krajach, którzy przetrwali prześlado-
wania – lub obecnie ich doświadczają – musimy przygotować się intelek-
tualnie, praktycznie i duchowo na dzisiejsze burze, a także na te huragany,
które dopiero nadejdą.

W sześćdziesięcioletnim doświadczeniu pracy z prześladowanymi

kościołami – jak mówi brat Andrew – słyszał tylko dwa komentarze
na temat prześladowań: „To się nigdy nie wydarzy!”, a później:
„Myśleliśmy, że to się nigdy nie wydarzy!”.

Po zjednoczeniu Wietnamu pewien współpracownik Open Doors odwie-

dził pastora prowadzącego najszybciej rozwijającą się sieć domowych ko-
ściołów. Doniesiono nam, że władze groziły mu więzieniem. Powiedział on
naszemu koledze: „Wiem, że to nadchodzi. Przygotowałem swoich ludzi
na więzienie. Jestem gotowy na więzienie”. Jego odpowiedź dowodzi przy-
gotowań na trzech poziomach:
• intelektualnym – „Wiem, że to nadchodzi”,
• praktycznym – „Przygotowałem swoich ludzi na więzienie”,
• duchowym – „Jestem gotowy na więzienie”.

14