OSWOJENIE INDUSTRIALNYCH ODPADÓW – CARGOTECTURE

“Given these turbulent economic times and the desire for more sustainable buildings, cargotecture is a unique
way to build affordable, modern and green,”
Joel Egan, principal of Hybrid Architecture.
 Ciągły rozwój technologiczny widoczny jest na płaszczyźnie sztuki budowania, jak i
kształtowania przestrzeni, toteż nie da się uniknąć wpływu architektury na środowisko
naturalne. Pierwsze koncepcje dotyczące budowania obiektów "przyjaznych środowisku"
były wynikiem kryzysu paliwowego lat siedemdziesiątych. Zaczęto zastanawiać się nad
wykorzystaniem alternatywnych źródeł energii i materiałów o podwyższonej izolacyjności
termicznej w celu uzyskania jak najlepszego bilansu energetycznego.
Obecnie jest to zagadnienie znacznie szersze i wciąż aktualne (kryzys ekonomiczny).
Budynek powinien być nie tylko energooszczędny, ale także zbudowany z materiałów, które
nie emitują szkodliwych substancji, ani promieniowania. Prężnie rozwijającym się nurtem
ekologicznym jest „up-cycling”, definiowany jako przystosowanie odpadów do wyższych
funkcji, w tym przypadku kontenerów morskich.

il. 1

W 2003 roku projektanci HyBrid Architecture użyli pojęcia „CARGOTECTURE” do

określenia budynków i struktur składających się wyłącznie z kontenerów. Ten nowatorski
pomysł może przyczynić się do rozwiązania problemów ludzi bezdomnych, niezamożnych,
nie zapominając o aspektach ekologicznych.
 Główną zaletą takiego budownictwa jest mobilność, ponadto konstrukcje te nie
wymagają fundamentowania, co za tym idzie nie trzeba starać się o pozwolenia na budowę.
Kontenery morskie występują w dwóch podstawowych rozmiarach - 15 i 30 m2, o wysokości
2 i 5 m.

il. 2

W procesie „up-cycling’u” wykorzystuje się kontenery do różnorakich funkcji

(mieszkalnych, usługowo-handlowych, magazynowych). W ostatnich latach co raz
popularniejsze stają się „podróżujące galerie” oraz enklawy artystów.
Biorąc pod uwagę szybkość montażu oraz relatywnie niskie koszty architektura tego
typu może stanowić próbę rozwiązania problemu mieszkań socjalnych lub schronień dla ludzi
dotkniętych kataklizmem, uchodźców. Jednak do tej pory idea ta nie zdobyła uznania wśród
instytucji pomocy humanitarnej. Zamówienia na projekty składają głównie indywidualni
inwestorzy, którzy chcą mieć nowoczesny, wygodny domek letniskowy.
Na stronach
internetowych mnożą
się propozycje domków
wczasowych, domów
jednorodzinnych i
wielorodzinnych z
wykorzystaniem
kontenerów morskich.
Jednym z bardziej
rozpoznawalnych
obiektów tego typu jest
c320 studio biura
HyBrid Architecture, il. 3
gdzie na 30 metrach kwadratowych mieści się strefa dzienna, łazienka i odseparowana
przestrzeń do spania. Jest to propozycja dla jednej osoby lub pary. W projekcie zastosowano
zielony dach, który stanowi dodatkową izolację termiczną i akustyczną.
Z kolei Adam Kalkin zaprojektował dwupiętrowy dom dla typowej rodziny (2+2) z
sześciu kontenerów i szkła, na którego montaż potrzebny jest jedynie tydzień. Po udanym
eksperymencie architekt zaproponował przestronną i luksusową rezydencję, tym razem z 12
kontenerów.

W budynkach typu kontenerowego stosuje się szereg zastosowań architektury

energooszczędnej. Energię promieniowania słonecznego docierającą do pomieszczeń
wykorzystuje się w systemach zysków bezpośrednich oraz poprzez kolektory słoneczne.
Systemy zysków bezpośrednich doskonale nadają się do ogrzewania i podgrzewania wody.
Ważnymi elementami są pułapki ciepła w postaci wewnętrznych ścian wodnych, a także
porcji wody lub innych płynów wmontowanych w ściany (termofory budowlane). Wszystko
po to by utrzymać uwięzione ciepło podczas dni słonecznych zarówno w porze letniej jak i w
czasie zimy.
„W Polsce można zakupić kontenery od armatora za 5 tys. zł (mały) lub 6,4 tys. zł
(duży). Na razie jednak stare kontenery służą u nas głównie jako magazyny na budowach
ponieważ posiadają bardzo dobre rygle.”1
Innym zastosowaniem systemów „cargotecture” są wspomniane wcześniej mobilne
centra sztuki. Ich celem jest rewaloryzacja przestrzeni miejskiej przy pomocy kultury i

1
http://www.sztuka-architektury.pl/index.php?ID_PAGE=3229
architektury tymczasowej. Budowle kontenerowe świetnie sprawdzają się jako miejsce
kreatywnej aktywności i prezentacji różnego rodzaju artystycznych dokonań. Niestandardowa
forma idealnie sprawdza się jako tło dla sztuki niezależnej.
Container Art była jedną z pierwszych akcji wykorzystujących kontenery na
przestrzeń ekspozycyjną. Na czas trwania wystawy zmieniły się w rozrzucone po mieście
mobilne galerie, które prezentują w swoim wnętrzu instalacje, rzeźby i malarstwo. „Twórcy
jeżdżą z kontenerami po całym świecie, a miasta, które odwiedzają zamieniają się w żyjące
muzea. Odbywające się całą dobę wystawy w kontenerach prowokują mieszkańców do
kulturalnej debaty.
Dotychczas akcje zorganizowane zostały między innymi w Bergamo (2005), Varese
(2005), Nowym Jorku (2006), Genui (2007, 2008), Rzymie (2007) czy Mediolanie (2008).”2

il. 5

Ostatnim, zaprezentowanym przez mnie przykładem „up-cycling-u” będzie projekt

Platoon Kunsthalle w Seulu. Pierwszy Platoon powstał w Berlinie. Kontener dla
niepokornych, artystów i wszystkich, którzy idą w przeciwną do dominującej kultury stronę.
Tak, jak w przypadku swojego niemieckiego odpowiednika, budynek pomieścił galerie,
pracownie artystów oraz scenę. W obiekcie znajdują się również biblioteka oraz bar na dachu.

2
http://projektmiejski.pl/2010/03/16/483/
 „Składak” powstał z 28 kontenerów ISO wykorzystywanych w transporcie morskim.
Układ elementów może być zmieniany, a całość z łatwością transportowana w inne miejsce.

il. 6,7

„Nurt architektury ekologicznej wciąż się rozwija - idea tworzenia tanich w

użytkowaniu i przyjaznych dla środowiska budynków jest pociągająca zarówno dla
architektów, jak i dla inwestorów (…) w końcu spełnienie powyższych postulatów jest w
interesie nas wszystkich.”3
W przypadku architektury kontenerowej zwrócono wyraźnie uwagę na społeczną
funkcję i naturę architektury, jako zabezpieczenie bytu, dachu nad głową dla ubogich, ale
także formę zaspokojenia potrzeby doznań duchowych, estetycznych, czy kulturalnych
poprzez galerie „podążające” za ludźmi.

BIBLIOGRAFIA:
http://bryla.gazetadom.pl/bryla/1,85298,6075658,Architektura_ekologiczna___co_to_takiego_.html
http://bryla.gazetadom.pl/bryla/1,85298,7013995,Platoon_Kunsthalle__kontener_na_kontrkulture.html
http://projektmiejski.pl/2010/03/16/483/
http://www.abc-nieruchomosci.com/mieszkac-w-kontenerze/
http://www.archdaily.com/26721/cargotecture-hybrid-architecture-assembly/
http://www.handlownia.pl/81-kontenery-socjalne-sklepy-biurowe-handlowe-magazynowe.html
http://www.sztuka-architektury.pl/index.php?ID_PAGE=21125
http://www.sztuka-architektury.pl/index.php?ID_PAGE=3229

ŹRÓDŁA ILUSTRACJI:
il.1 http://isbu2you.wordpress.com/2009/04/25/the-grand-opening/
il.2 http://containerhomes.wordpress.com/2008/11/27/container-pictures/
il.3 http://vectroave.com/2010/01/shipping-container-architecture/
il.4 http://maltdoesmorethanmiltoncan.blogspot.com/2008/11/shipping-containers-home-sweet-home.html
il.5 http://projektmiejski.pl/2010/03/16/483/
il.6,7 http://bryla.gazetadom.pl/bryla/1,85298,7013995,Platoon_Kunsthalle__kontener_na_kontrkulture.html

3
http://bryla.gazetadom.pl/bryla/1,85298,6075658,Architektura_ekologiczna___co_to_takiego_.html