WYMIANA NA IMPOZYCJACH\

SPIS TREŚCI
06 OPIS CD

AKTUALNOŚCI
08 Ogólne
Paweł Kołodziej

10 eZPublish
Juliusz Całuniuk

11 Joomla!
Michał Sobkowiak, Andrzej Wajda

DLA POCZĄTKUJĄCYCH
12 Pozycjonowanie strony
Łukasz Sosna
Łukasz, uczy jak obsługiwać serwisy do sprzedaży i wymiany lin-
ków. Pokaże również, jak stworzyć własny link w serwisach do ich
wymiany.

18 PHP i Flash
Dariusz Polarczyk Aka 'TRUI'
Dariusz pokazuje, jak budować formularze, pobierać dane i przesy-
łać je na serwer. Pobrane z serwera odpowiedzi wykorzystuje w śro-
dowisku Flash.

ROZWIĄZANIA
24 AJAX
Maciej Wiśniewski
Maciej uczy, jak skutecznie stosować AJAX na różnych rodzajach stron
WWW. Zaznajomi cię z popularnymi bibliotekami dla JavaScript.

Le périodique hakin9
PHP Solutions jestest publié par
wydawany przez Software-Wydawnictwo Sp. z o.o.
Software-Wydawnictwo Sp. z o.o.
Bokserska,
Dyrektor02-682 Varsovie,Sylwia
wydawniczy: Pologne
Pogroszewska
Tél. +48 22 887 10 10, Fax. +48 22 887 10 11
www.phpsolmag.org
Redaktor naczelny: Patrycja Wądołowska patrycja.wadolowska@software.com.pl

Directeur de la publication
Redaktorzy prowadzący:: Jarosław Szumski
Anna Kozioł anna.koziol@software.com.pl
Magdalena Sobiś magdalena.sobis@software.com.pl
Imprimerie, photogravure : 101 Studio, Firma Tęgi
Projekt okładki:
Ekonomiczna 30/36, Agnieszka
93-426 Łódź Marchocka
DTP Manager:
Imprimé Robert Zadrożny
en Pologne/Printed robert.zadrozny@software.com.pl
in Poland
Operator DTP: Ewa Najduk ewa.turowska@software.com.pl
Abonnement (France métropolitaine, DOM/TOM) : 1 an
(soitKierownik
6 numéros) produkcji:
38 € Marta Kurpiewska marta.kurpiewska@software.com.pl

Korekta:
Dépôt légal : Mateusz
à parutionLipiński matlipinski@wp.pl
ISSNWyróżnieni
: 1731-7037 betatesterzy: P. Gradziński, P. Brzózka, L. Sewastianowicz
Distribution : MLP
ParcDział reklamy:
d’activités adv@software.com.pl
de Chesnes, 55 bd de la Noirée
BP Prenumerata: Marzena Dmowska pren@software.com.pl
59 F - 38291 SAINT-QUENTIN-FALLAVIER CEDEX
(c) 2005 Software-Wydawnictwo, tous les droits réservés
Nakład: 6 000 egz.

4
28 Kohana
Karol Gusak
Karol schrakteryzuje framework Kohana. Wskazuje podobieństwa i
różnice w stosunku do CodeIgnitera oraz jego nowatorskie i unia-
klne cechy.

38 SDO i SCA
Marcin Zbijowski
Marcin w prosty sposób obrazuje, jak stworzyć webservice, wyko-
rzystując eksperymentalne biblioteki.

42 CRE Loaded
Michał Wójtowicz NARZĘDZIA
Michał obrazuje, jak poprawnie skonfigurowac serwer pod CRE Lo-
aded. Uczy również, jak dokonać ewentualnej migracji naszego skle- 66 Asido
pu internetowego z OsCommerce. Przemysław Bańka
Przemek w artykule przedstawia klasę Asido, której prostota i wy-
jątkowa funkcjonalność w prosty sposób pozwala manipulować
TECHNIKA grafiką.

50 Joomla!
Magdalena Maryańska TESTY KONSUMENCKIE
Magda prezentuje trzy praktyczne rozwiązania które pomogą po-
czątkującym użytkownikom Joomli dopasować system do wła- 70 Szablony stron WWW
snych potrzeb za pomocą dostępnych komponentów. Uczy też,
jak za pomocą dodatku Add PHP umieścić własny skrypt php w
treści artykułu, jak dodać do galerii PonyGallery możliwość wypi- WYWIAD
sanie kategorii naszych zdjęć w postaci linków w menu oraz jak
umożliwić odwiedzającym dodawanie ogłoszeń na stronie wyko- 76 Wywiad z Danielem Dryzkiem, Dtrektorem Za-
rzystując komponent JA rządzającym Active24 Polska

58 PHP i Oracle
Maciej Maleta RECENZJE
Maciej dostarcza informacji na temat serwera baz danych firmy
Oracle, opisuje instalację i konfigurację potrzebna do połączenia z 79 PHP i MySQL. Księga przykładów, Skalowane wi-
parserem PHP, a także podstawy pisania skryptów do obsługi bazy tryny internetowe
danych Oracle. Tomasz Kostro, Łukasz Skowroński

Rédacteur
Adres en chef : Marek Bettman marekb@software.com.pl
korespondencyjny: La rédaction fait tout son possible pour s’assurer que les logiciels sont à
Rédacteurs : Aneta Cejmańska
Software-Wydawnictwo anetta@software.com.pl
Sp. z o.o., Redakcja używa
jour, pourtant ellesystemu automatycznego
décline toute składu
responsabilité pour leur utilisation. Elle ne
Ewa
ul. Dudzic ewal@software.com.pl
Bokserska 1, 02-682 Warszawa, Polska fournit pas de support technique lié à l’installation ou l’utilisation des logiciels
Préparation
tel. +48 22 427du CD : Aurox
36 86, Core
fax +48 22Team
427 36 69 Do tworzenia
enregistrés surwykresów i diagramów
le CD-ROM. Tous les wykorzystano
logos et marques déposésprogramsont la firmy
Maquette : Anna Osiecka
www.phpsolmag.org annao@software.com.pl
cooperation@software.com.pl propriété de leurs propriétaires respectifs.
Couverture : Agnieszka Marchocka
Traduction : Iwona Czarnota, Aneta Lasota, Marie-Laure Perrotey, Osoby zainteresowane
La rédaction współpracą
utilise le système PAO prosimy o kontakt:
Grazyna Wełna
Dołączoną do magazynu płytę CD przetestowano programem AntiVirenKit firmy cooperation@software.com.pl
Pour créer les diagrammes on a utilisé le programme
Bêta-testeurs
G DATA Software : Thomas Bores, Tony Boucheau, Pascal Foulon, Pascal Miquet,
Sp. z o.o.
Romain Lévy, Augustin Pascual, Julien Poulalion, Alain Ribault Druk: ArtDrukjoint au magazine a été testé avec AntiVirenKit de la société G
Le CD-ROM
Redakcja dokłada wszelkich starań, by publikowane w piśmie i na towarzyszących mu Data Software Sp. z o.o
Les personnes
nośnikach intéressées
informacje parbyły
i programy la coopération sont priées
poprawne, jednakże de nous
nie bierze contacter :
odpowiedzialności Wysokość nakładu obejmuje również dodruki. Redakcja nie udziela pomocy
cooperation@software.com.pl
za efekty wykorzystania ich; nie gwarantuje także poprawnego działania programów technicznej w instalowaniu i użytkowaniu programów zamieszczonych na płycie
AVERTISSEMENT
shareware, freeware i public domain. CD-ROM dostarczonej
Les techniques razem
présentées z pismem.
dans les articles ne peuvent être utilisées qu'au
Abonnement : abonnement@software.com.pl sein des réseaux internes.
Fabrication : Marta Kurpiewska marta@software.com.pl Sprzedaż
La rédaction aktualnych lub n'est
du magazine archiwalnych numerów
pas responsable pisma po innej
de l'utilisation ceniedes
incorrecte niż
Diffusion
Uszkodzone : Monika
podczasGodlewska monikag@software.com.pl
wysyłki płyty wymienia redakcja. wydrukowana na okładce – bez zgody wydawcy – jest działaniem na jego
techniques présentées.
Publicité : publicite@software.com.pl szkodę i skutkuje
L'utilisation odpowiedzialnością
des techniques présentéessądową.
peut provoquer la perte des données !

Si vous êtes
Wszystkie intéressé
znaki parzawarte
firmowe l’achat w
depiśmie
licence
sąde publication
własności de revues merci
odpowiednich de
firm zostały Pismo ukazuje się w następujących wersjach językowych:
contacter
użyte : Monika
wyłącznie Godlewska
w celach monikag@software.com.pl , tél : +48 (22) 887 12
informacyjnych.
66 fax : +48 (22) 887 10 11 polskiej , francuskiej , niemieckiej

5
 Opis CD

CakePHP
Na załączonej płycie CD znajdziecie Państwo najnowszą wer-
sję CakePHP w wersji stabilnej 1.1.19 oraz rozwojowej 1.2.0.
CakePHP to framework wzorowany na pakiecie Ruby On Ra-
ils http://www.rubyonrails.org , który ułatwia tworzenie, wdra-
żanie oraz opiekę nad kodem aplikacji internetowych (ang.
Web Applications).
Zbudowany w oparciu o architekturę Model-View-Controller
(MVC, pol. Model, Widok, Kotroler), która umożliwia odse-
parowanie źródeł danych (model) od reguł ich przetwarzania
(kontroler) oraz sposobu prezentacji (widok). CakePHP wy-
posażony jest również w mechanizmy umożliwiające automa-
tyczne generowanie zapytań od bazy danych bez znajomości
kodu SQL!
Archiwum framework'u zawiera komplet plików umożli-
wiający samodzielne tworzenie własnych serwisów interne-
towych.
mularzy oraz walidacji danych w CakePHP. Film zawiera tak-
Cake.forum że rozwiązania typowych problemów jakie mogą się pojawiać
Razem z CakePHP na płycie znajduje się archiwum zawiera- podczas uruchamiana aplikacji.
jące przykładową aplikację omawianą w niniejszym nume- Jeżeli do tej pory nie korzystałeś z tego framework'u a
rze magazynu PHP. Cake.forum to proste forum internetowe chciałbyś przekonać się jak można tworzyć zaawansowane
umożliwiające przeglądanie działów w poszukiwaniu intere- aplikacje pisząc mniej kodu koniecznie obejrzyj załączony ma-
sujących tematów oraz zabieranie głosu w toczących się dys- teriał. Na płycie znajduje się również film obrazujący sposób
kusjach. przeniesienia aplikacji działającej w trybie scaffold ze środo-
wiska developerskiego na serwer WWW dostawcy internetu.
Filmy instruktażowe
Płyta zawiera także filmy instruktażowe, które obejmują 2 go- Ponadto na CD:
dziny materiału z zakresu instalacji, konfiguracji połączenia
do bazy danych MySQL oraz przygotowania prostej i urucho- • szablony stron WWW;
mienia aplikacji, która demonstruje mechanizmy obsługi for- • PHP Processor.

6
 Jeśli nie możesz odczytać zawartości płyty CD, a nie
jest ona uszkodzona mechanicznie, sprawdź ją na co
najmniej dwóch napędach CD. W razie problemów
z płytą, prosimy pisać pod adres: cd@software.com.pl

Redakcja nie udziela pomocy technicznej w instalowaniu

i użytkowaniu programów zamieszczonych na płytach
CD-ROM dostarczonych razem z pismem.
 Aktualności

Wyciek pamięci – już nie!

Jak poinformował wiceprezes Funda-
cji Mozilla, Mike Schroepfer – w Firefox
w wersji beta 3.0 poprawiono obsługę
pamięci. Przewiduje się, że wersja ta będzie
znacznie lepiej gospodarować pamięcią niż
np. IE7.
Okazało się, że załatano ponad 350 różnych
wycieków pamięci! Jednak to nie wszystko,
ponieważ okazuje się, iż pozostało nadal
wciąż sporo podobnych błędów, Funda-
cja planuje wydanie wersji 4 beta. Naj-
prawdopodobniej jeszcze w marcu będzie
gotowa, dlatego od 26 lutego do progra-
mu nie będą dodawane żadne funkcje, a
twórcy skupią się na poprawianiu istnieją-
cych błędów.
Mike Schroepfer nie podał, kiedy plano-
wane jest wydanie finalnej wersji Firefok-
sa 3, zapewne nastąpi to jeszcze w pierw-
szej połowie roku.
Czy to koniec polskiego eBaya?
Jak podaje witryna Aukcje.org, drastycz-
nie spada liczba polskich aukcji. Aby
ratować statystyki, eBay w skład aukcji
zalicza przedmioty, które mają zazna-
czoną opcję wysyłki w dowolny region
świata. I tak dowiadujemy się, że w tym
momencie na eBay jest 81 529 aukcji, z
czego polskich ofert jest jedynie 8066.
Jeszcze kilka tygodni temu aukcji było
około 400tyś. Czy zatem to zmierzch pol-
skiego eBaya?
Szczegóły: http://www.aukcje.org/
Nadal masz umowę?
N
adal pamiętamy, gdy niespełna rok
temu na rynku dostaw interneto-
wych pojawili się konkurenci TP.
S.A. Wówczas wielu miało okazję skorzystać
z sytuacji i podpisać umowę z nowym opera-
torem po naprawdę przystępnych cenach.
Pojawia się jednak pewien problem, mia-
nowicie niezerwanie umowy na czas, dopro-
wadzi do nieprzyjemnej niespodzianki.
Pierwsze takie umowy już przeszły na czas
nieokreślony, a osoby, które nie przedłużyły
umowy promocyjnej, lub zamieniły na in-
ną, na równie atrakcyjnych warunkach, jak
pierwsze będą musiały płacić dużo wyższy
abonament.
Taki obrót sprawy, spowodowany jest zapi-
sem, jaką podpisali alternatywni operatorzy
internetu, jak Netia, czy Multimo. Po przej-
ściu na umowę na czas nieokreślony dostaw-
cy są rozliczani przez TP wg zwykłej taryfy,
czyli za łączę o prędkości 1Mb/sek zapłaci-
my 228,14 zł minus 51% rabat, wynikający z
umowy międzyoperatorskiej oraz ramowej.
Dział obsługi klienta Netii informuje, iż
stara się informować swoich klientów, któ-
rym kończy się umowa promocyjna o moż-
liwości podpisania kolejnej umowy termino-
wej. Gdy klient się nie godzi na pozostanie,
wówczas bez konsekwencji może zrezygno-
wać z dostawcy.
Oczywiście zdarza się, że nie każdy taki
telefon otrzyma (z różnych powodów), dla-
tego odbiorcy sami także powinni zatrosz-
czyć się o swój portfel. O wiele gorzej wy-
gląda sytuacja w Multimo, tutaj dostawca w
ogóle z upływu czasu nie stara się nawet in-
formować swoich klientów o upływie czasu i
często niezdający sobie sprawy użytkownik,
miesiąc później otrzymuje dwukrotnie więk-
szy rachunek.
Operatorzy przypominają, że umowę na
czas nieokreślony można zerwać w każdej
chwili, bez ponoszenia konsekwencji finan-
sowych, jeśli jednak się spóźnisz i przegapisz
moment przedłużenia umowy, i tak będziesz
musiał zapłacić przynajmniej za ten jeden
miesiąc, w którym złożyłeś wypowiedzenie.
Wypowiedzenie najlepiej składać listem
poleconym bądź osobiście , wówczas zysku-
je się potwierdzenie złożenia i dostarczenia
rezygnacji.
Netia to niezależny operator telefonii
przewodowej w Polsce. Poprzez szereg zabie-
gów marketingowych, jak coraz to nowsze i
ciekawsze oferty dla klientów pretenduje do
bycia najszybciej rozwijającym się dostawcą
usług telekomunikacyjnych.
Multimo – alternatywny operator teleko-
munikacyjny. Świadczy zintegrowane usłu-
gi. Usługa realizowana jest na łączach GTS
Energis.
Szczegóły:
• http://gospodarka.gazeta.pl/technologie/
• http://www.netia.pl
• http://www.multimo.pl/

Ach, te domeny
Jak podają Domeny.pl, od począt-
ku stycznia nastąpił gwałtowny wzrost
liczby rejestracji domen internetowych.
Wg statystyk pod koniec grudnia 2007
roku zarejestrowanych polskich domen
narodowych było około 760 tys. A już
w miesiąc później przybyło ok. 1,500
rodzimych adresów unijnych (.eu). Jak
się przewiduje, jeszcze przed wakacjami
możliwe jest zarejestrowanie milionowej
polskiej domeny.
Taka tendencja wzrostowa zauważalna
jest także w innych krajach Europy i w
przeciągu kilku ostatnich lat stopniowo
rośnie.

Szczegóły: http://domeny.pl/

Znacie polskietechnologie.pl?
Ruszył serwis poświęcony nowinkom
technologicznym, tworzonym przez

8 03/2008

Google Summer of Code
J
uż wkrótce kolejna edycja Summer
of Code. Jest to program firmy Go-
ogle skierowany do studentów – deve-
loperów. Przy współpracy z grupami twór-
ców darmowego oprogramowania oraz mi-
łośnikami nowoczesnych technologii Go-
ogle ma ponownie zamiar na przestrzeni
najbliższych miesięcy sfinansować kilkana-
ście ciekawych studenckich projektów open
source.
Znacie Momail?
J
uż od 20 lutego w Polsce dostępna jest
bezpłatna usługa umożliwiająca wysyła-
nie i odbieranie poczty w telefonie komór-
kowym. Uruchomienie usługi zajmuje dosłow-
nie kilka minut, jest całkowicie bezpłatna.
Z Momomaila mogą korzystać użytkownicy
ponad 1000 modeli telefonów komórkowych
dostępnych na rynku.
Aby móc korzystać z Momomaila, wystar-
czy wypełnić elektroniczny formularz na stro-
nie www.momail.pl, następnie poczekać na
wiadomość SMS potwierdzającą rejestrację, a
wtedy nasz aparat telefoniczny zostaje auto-
matycznie skonfigurowany do pracy z Moma-
ilem. Każdy użytkownik otrzymuje adres e-
mail odpowiadający numerowi jego telefonu.
Jak się okazuje, Momail może pełnić funk-
cję mobilnego łącznika telefonu z kontami
poczty założonymi na innych serwisach, przy
czym inteligentnie potrafi rozróżnić adresy
– dzięki czemu odpowiedzi są automatycz-
nie podpisane właściwą sygnaturą. Ponadto
przychodzący mail jest od razu dostosowany
www.phpsolmag.org
W zapoczątkowanym w 2005 roku progra-
mie do tej pory wzięło udział ponad tysiąc
pięciuset studentów z dziewięćdziesięciu
krajów, co przełożyło się na więcej niż 130
powstałych projektów open source i miliony
wklepanych linijek kodu.
Jakie są założenia Summer of Code, oraz wy-
mogi, znajdują się na stronie przedsięwzięcia.
• http://code.google.com/soc/2008/
do modelu telefonu, na jakim jest przegląda-
ny, grafika i zdjęcia są automatycznie zmniej-
szane do rozmiaru wyświetlacza. Pliki DOC
i PDF są zmniejszane na tekst, który nie zaj-
muje wiele miejsca.
Serwis został także wyposażony w wie-
le zabezpieczeń antywirusowych i ochronę
przed spamem.
Momail oferuje bezpłatne, globalne usłu-
gi poczty elektronicznej dla urządzeń mo-
bilnych. Dzięki opatentowanej, niezależnie
opracowanej technologii, Momail radykal-
nie zwiększa efektywność komunikacji za
pomocą urządzeń mobilnych.
Momail współpracuje z coraz szerszym
gronem partnerów oferujących usługi mobil-
ne oparte na produktach i rozwiązaniach fir-
my, dlatego nazwa Momail ma duże szanse
stać się synonimem mobilnej komunikacji.
Szczegóły:
• http://www.momail.pl/
• http://www.gazetaautorow.pl/
Aktualności
polskie placówki badawcze. Przed uru-
chomieniem witryny twórcy pracowa-
li ponad rok nad jej zawartością. Tyle
bowiem trwało zebranie i gromadzenie
informacji, kontakty i rozmowy ze spe-
cjalistami związanymi z projektowaniem
oprogramowania oraz narzędzi webma-
sterskich. Serwis jest ciągle rozwijany,
nad jego funkcjonowaniem oraz jako-
ścią merytoryczną czuwa zespół admi-
nistratorów.
Serwis jest podzielony na wiele tema-
tycznych rozdziałów, m.in.: struktu-
ra bazy, finansowanie badań, własność
intelektualna itd. Ponadto będą publi-
kowane artykuły fachowe, informacje o
imprezach oraz wiadomości dotyczące
polskiej nauki i przemysłu.
Szczegóły: http://polskietechnologie.pl/
Już czas – Internet Explorer 8
Niespełna parę tygodni temu rozpoczął
się program testowania Internet Explo-
rera 8.
Na razie wydanie zostało udostępnio-
ne jedynie wąskiej grupie betatesterów,
z czasem jednak każdy zainteresowany
będzie miał możliwość przetestowania
wersji beta1. Prace nad Internet Explo-
rerem zakończą się zapewne w połowie
roku 2009. IE8 będzie pracował w trzech
różnych trybach, niestety ta w najbar-
dziej kompatybilnym wymagać będzie
umieszczenia w kodzie dodatkowego
znacznika. Informacja ta wywołała szereg
protestów.
Szczegóły: http://blogs.msdn.com/ie/archive/
2008/01/21/compatibility-and-ie8.aspx
Nie masz kasy, a chcesz
coś kupić? To już nie problem!
Okazuje się, że programy open source
– osCommerce i xt:commerce posiada-
ją niesamowite luki, które sprawiają, że
możliwe jest dokonanie zakupów bez
konieczności płacenia za towar. Jak się
okazuje, programy te źle analizują dane
otrzymane z odpowiedzi z ipayment.
Potencjalny oszust może wykorzystać
ten błąd – dzięki czemu system przyj-
mie, że płatność została dokonana, pod-
czas gdy faktycznie nie miało to miejsca.
Tak naprawdę do tej pory nie wiadomo
ile sklepów korzysta z wadliwych pro-
gramów, dystrybutorzy jednak udostęp-
nili łaty.
Szczegóły: http://www.arcabit.pl/
9
 Aktualności
dział prowadzi: Juliusz Całyniuk juliusz.calyniuk@ws-webstyle.com
SHARE! Magazine
Pojawiło się pierwsze wydanie newslettera
SHARE! Magazine. Co miesiąc ukażą się w nim
wywiady, komentarze oraz artykuły dotyczą-
ce eZ Ecosystem. W pierwszej edycji opubliko-
wano kilka wywiadów z programistami zwią-
zanymi z eZ Publish. Jednym z rozmówców
był Piotr Karaś, aktywny członek społeczności.
Nowy eZ Newsletter
W nowej wersji 1.5.3 udostępniono mecha-
nizmy pozwalające na stosowanie specyficz-
nych ustawień i warunków dla wysyłanych
mailingów. Dodatkowo opracowano statysty-
ki przeczytanych wiadomości i przede wszyst-
kim poprawiono wydajność aplikacji. Aktualna
wersja przeznaczona jest dla eZ Publish 3.9.
Konferencja OSMB 2008
eZ Systems w roli platynowego sponsora kon-
ferencji Open Source Meets Business. W konfe-
rencji wzięły udział firmy, które z powodze-
niem kreują i wykorzystują otwarte oprogra-
mowanie w rozwiązaniach klasy Enterprise.
Poza producentem eZ Publish, pojawili się
przedstawiciele: IBM, Oracle, HP, Novell oraz
RedHat. Przy okazji OSMB odbyło się między-
narodowe spotkanie partnerów eZ Systems.
Wsparcie dla Mac OS X Server
eZ Publish uzyskał wsparcie producenta dla
profesjonalnych rozwiązań opartych na Mac
OS X Server v10.5 Leopard. Jest to kontynu-
acja kierunku wyznaczanego przez eZ Flow,
certyfikowanego rozszerzenia eZ Publish
dedykowanego mediom. eZ Flow posia-
da duże możliwości sterowania publikowa-
niem treści multimedialnych w oparciu o sieć
WWW. Rozszerzenie wspiera wiele nośników
informacji, między innymi Apple iPhone.
eZ Conference 2008
Trwają przygotowania do corocznej konfe-
rencji organizowanej przez eZ Systems w nor-
weskim Skien. W tym roku konferencja zgro-
madzić ma przeszło tysiąc uczestników. Poza
deweloperami eZ pojawią się przedstawicie-
le firm partnerskich oraz członkowie społecz-
ności eZ Community. Hasło przewodnie tego-
rocznego spotkania to Open for Business. W
trakcie konferencji odbędzie się także trady-
cyjna gala eZ Awards.
Nowe eZ Components
Ogłoszono kolejne plany rozwoju bibliotek.
eZ Components 2008.1 Roadmap wyznacza
terminy wypuszczenia nowych wersji Alpha
i Beta na maj, a wersji stabilnej na czerwiec
tego roku. Nowe komponenty zawierać będą
funkcje do konwersji dokumentów, obsłu-
gi RSS/ATOM oraz wsparcia indeksowania i
selekcji danych dla różnych systemów wyszu-
kiwania.
Uwagi do eZ Publish 4.0
Łukasz Serwatka, programista eZ Systems,
przedstawił na swoim blogu dziesięć uwag
dotyczących potencjalnych problemów, jakie
mogą napotkać deweloperzy. Newralgiczne
punkty związane są z migracją z wersji PHP4
do PHP5, mogą być jednak trudne do zdia-
gnozowania.
10
eZ Projekty Martina Bauera
M
anaging eZ Publish Web Content Ma-
nagement Projects, autorstwa Martina
Bauera, to książka skierowana przede
wszystkim do osób zajmujących się kierowaniem
wdrożeniami systemu eZ Publish. Autor opiera
się na wieloletnim doświadczeniu w zarządzaniu
projektami, które zdobył w designIT, firmie part-
nerskiej eZ Systems z Australii. Przedstawione
techniki poparte zostały przykładami z rzeczy-
wistych realizacji.
Pierwszy rozdział koncentruje się na cechach
wyróżniających systemy typu Web Content Ma-
nagement. Autor przedstawia różnice pomię-
dzy różnego typu aplikacjami dla WWW: stro-
nami statycznymi, dynamicznymi, serwisami
WWW, systemami obiegu informacji i transak-
cyjnymi. Prezentuje punkty widzenia: progra-
misty, klienta i użytkownika końcowego. Martin
Bauer uważa, że dla kierownika projektu wszy-
scy uczestnicy są ważni, a zrozumienie ich po-
trzeb i umożliwienie współdziałania stanowi
klucz do sukcesu.
Kolejne rozdziały skupiają się na bardziej
szczegółowym opisie architektury systemów
zarządzania treścią oraz mechanizmów dostęp-
nych w eZ Publish. Jest to wstęp, który pozwala
w dalszej części książki skoncentrować się na de-
finiowaniu projektu wdrożeniowego. Od pierw-
szego etapu, czyli gromadzenia podstawowych
informacji przekazywanych przez klienta, za-
leży powodzenie kolejnych działań. Kierow-
nik projektu jest odpowiedzialny za stworzenie
wstępnej specyfikacji, która będzie zrozumiała
dla wszystkich uczestników – zespołu wdroże-
niowego i sponsora. Na jej podstawie określane
są cele i zakres prac, ale przede wszystkim wstęp-
ne kalkulacje terminowe i kosztowe. Następ-
ne rozdziały prezentują dokładne przedstawie-
nie pracy planistycznej. Na podstawie wstępne-
go szkicu opisującego zakres prac, tworzona jest
szczegółowa specyfikacja wdrożenia, która obej-
muje między innymi: określenie grup użytkow-
ników oraz uprawnień, stworzenie mapy stro-
ny, ustalenie funkcjonalności, typów danych
oraz części wizualnej, czyli układów stron, a tak-
że wymagań dotyczących projektu graficznego.
Dobrze przygotowany dokument pozwala zapla-
nować etapy prac wdrożeniowych oraz określić
ich kolejność i długość trwania.
W książce znalazł się także bardzo ciekawy
rozdział dotyczący ryzyka projektowego. Autor
ukazuje kilka poziomów, na których mogą po-
jawić się problemy. Świadomość ryzyka wystą-
pienia przeszkód w trakcie pracy projektowej
pozwala minimalizować ich negatywne konse-
kwencje w sytuacji, kiedy faktycznie się pojawią.
Martin Bauer przedstawia praktyczne metody,
które okazują się użyteczne przy zarządzaniu
ryzykiem w kontekście projektów wdrożenio-
wych. Interesującym rozdziałem jest Open Pro-
ject Management. To najmniej techniczna część
książki, w której autor skupia się na uczestni-
kach projektu i komunikacji jako kluczowym
źródle sukcesu lub porażki. Martin analizuje
proces przepływu informacji pomiędzy uczest-
nikami oraz wskazuje metody diagnozowania i
reagowania w warunkach trudnych, mogących
prowadzić do impasu, a w skrajnej sytuacji do
porażki. Zarządzanie komunikacją jest często
pomijane w tematyce projektowej skoncentrowa-
nej jedynie na technologii w małych kilkuosobo-
wych projektach. Zakończenie prac wdrożenio-
wych wiąże się z przekazaniem finalnego produk-
tu osobom, które będą go użytkować. Zbudowa-
nie serwisu WWW opartego na CMS wiąże się
zawsze z koniecznością szkolenia personelu. Mar-
tin przedstawia w skrócie podstawowe wskazów-
ki dla trenerów prowadzących szkolenia.
Spora część książki poświęcona jest samej im-
plementacji oraz testowaniu zastosowanych roz-
wiązań. Pracownicy designIT, dzięki aktywne-
mu uczestnictwu w życiu społeczności eZ Com-
munity oraz doświadczeniu w pracy z eZ Pu-
blish, posiedli rozległą wiedzę, którą dzielą się z
czytelnikami. Ta wiedza może przydać się pro-
gramistom na różnym poziomie umiejętności.
Podsumowując, książka Managing eZ Publish
Web Content Management Projects wypełnia lu-
kę, która bardzo długo była niedostrzegana. Za-
rządzanie projektami to tematyka posiadają-
ca szeroką listę publikacji. Jednak specyficzne
podejście związane z wdrożeniami systemów
Web Content Management nie było głębiej ana-
lizowane. W opinii Sandro Groganza, odpowie-
dzialnego w przeszłości za zarządzanie wiedzą
w eZ Systems, a obecnie niezależnego eksperta
od systemów Open Source, przedstawioną me-
todologię można zastosować dla wszystkich sys-
temów Web Content Management. Trudno nie
zgodzić się zatem z opinią, że jeśli zajmujesz się
projektami CMS, powinieneś sięgnąć po lekturę
Martina Bauera.
3/2008

Tomek wygrał GHOP!
G
oogle Highly Open Participation to
konkurs organizowany przez Google
w celu wsparcia Wolnego Oprogra-
mowania. W przeciwieństwie do SoC skupiają-
cego się na studentach, GHOP jest skierowany
do młodszych internautów. Zadania dla pierw-
szej edycji przygotowano w dziesięciu katego-
riach, w każdej z nich wyłoniono jednego zwy-
cięzcę. Zwycięzcą w ramach Joomla! został To-
masz Dobrzyński [depresz]! W nagrodę Tomek
odwiedzi kwaterę główną Google w Kalifornii.
Tomek ukończył 7 zadań, jednocześnie oka-
zując się jednym z najbardziej wszechstronnych
uczestników. Przekazał społeczności trzy rozsze-
Joomla! 1.5 wydana
W
styczniu została wydana pierwsza
stabilna wersja, od dawna oczeki-
wanego, Joomla! 1.5. Na pozór
przynosi ona niewiele zmian:
• Drobne ułatwienia administracyjne takie
jak: możliwość sortowania list według ko-
lumn, pojedynczy edytor przy wprowa-
dzaniu treści skracający czas ładowania,
wygodniejsze dodawanie mediów również
w trakcie edycji artykułu;
• Ułatwienie zmiany sposobu wyświetlania
zawartości komponentów poprzez rozsze-
rzenie funkcjonalności szablonów;
• Systemowe wsparcie dla różnych sposobów
uwierzytelniania ułatwiające m.in. łączenie
Joomla! z innym oprogramowaniem;
• Poprawienie i usprawnienie różnych me-
chanizmów, np. wyświetlania czytelnych
adresów.
www.phpsolmag.org
rzenia dla Joomla! 1.5, przeprowadził trzy wni-
kliwe testy głównych komponentów składowych
Joomla! oraz przetłumaczył całą instrukcję insta-
lacji (mimo że wymagano tylko fragmentu). Nie
to przesądziło jednak o wygranej. Jak wszyscy
zgodnie stwierdzili, Tomek uosabia idealne cechy
członka społeczności Wolnego Oprogramowania.
Współpraca z nim przypomniała nam powody i
emocje, dla których sami kiedyś przyłączyliśmy się
do tego ruchu. W ramach konkursu rozwiązano
prawie tysiąc zadań. W wydarzeniu wzięło udział
350 uczestników, z czego największą liczbę – 75.,
przyciągnął projekt Joomla!, na którego potrzeby
uczestnicy rozwiązali 135 zadań.
Kod Joomla! został całkowicie przepisany z uży-
ciem architektury MVC. Stworzono całe środo-
wisko programistyczne, pozwalające na budowę
aplikacji opartych bezpośrednio na nim, teore-
tycznie nawet niekorzystających z Joomla!.
Największy postęp dokonał się w zakresie
wsparcia językowego. Joomla! został napisany w
całości z myślą o użyciu kodowania UTF-8. Zmie-
niono również sposób przechowywania plików
językowych i umożliwiono tłumaczenie zaple-
cza, co do tej pory nie było możliwe bez dokony-
wania zmian w kodzie każdego, nawet małego,
nowego wydania. To ostatnie usprawnienie, mi-
mo że początkowo wymaga ogromnej pracy, ja-
ką jest przetłumaczenie od początku całego Jo-
omla!, jest wielkim ułatwieniem dla tłumaczy i w
przyszłości pozwoli na szybkie wydawanie dowol-
nych wersji językowych. Wkrótce zostanie wyda-
na wersja 1.5.2 poprawiająca część niedociągnięć
w systemie lokalizacji.
Aktualności
Forum bardziej GNU/GPL
forum.joomla.org od połowy lutego
opiera się na phpBB. Powodów rezygna-
cji z forum SimpleMachines (SMF) było
wiele, m.in. wielkość społeczności i ofe-
rowane przez phpBB możliwości. Jednak
najistotniejszym powodem była zgod-
ność licencji phpBB i Joomla!, umożli-
wiająca integrację z Joomla! i dzielenie
się opracowanymi rozwiązaniami ze spo-
łecznością.
Olbrzymie przedsięwzięcie, jakim było
przeniesienie bazy ponad 170 tys. użyt-
kowników i 1,2 miliona postów prze-
biegło gładko, choć forum nie uzyska-
ło od razu pełnej sprawności, choćby ze
względu na potrzebę ponownego indek-
sowania treści na potrzeby wyszukiwa-
nia. Zachowano dotychczasową struk-
turę adresów i identyfikatory wątków i
postów.
Obfitość wydarzeń
Przełom roku był niesamowity. Mimo że
był okresem wyjątkowo wytężonej pracy
związanej z przygotowaniem wydań obu
linii Joomla! przyniósł wszystkim zaan-
gażowanym w rozwój projektu wiele
satysfakcji.
Obfitował w liczne wydarzenia: GHOP,
który wniósł powiew młodości w nasze
szeregi, Pizza Bugs and Fun przyspieszył
usuwanie błędów w Joomla! 1.5 i prze-
rodził się w wydarzenie permanentne
nazwane BugSquad, a DocCamp pozwo-
lił na przyspieszenie prac nad dokumen-
tacją.
Udział w tych wydarzeniach zawiązał
bliższe relacje między członkami naszej
międzynarodowej społeczności i przy-
niósł nam wiele radości.
Rozstania i powroty
Po wielu miesiącach, a nawet latach współ-
pracy projekt opuszczają:
• Tonie de Wilde, który czuwał nad ser-
wisami Joomla!
• Robin Muilwijk, który ostatnio koor-
dynował projekt razem z Wilco.
Robin pozostanie nadal głównym
moderatorem forum.joomla.org.
• Andy Miller [Rhuk] od początku dba-
jący o wygląd Joomla!, współautor
interfejsu zaplecza i autor szablo-
nów.
Po dłuższej nieobecności wraca nato-
miast legenda Joomla! – Andrew Eddie.
Andrew był głównym developerem i
liderem projektu od jego początków w
2005 roku. Obecnie będzie koordynował
projekt wspólnie z Wilco.
Zespół PCJ! pragnie wyrazić wdzięczność
dla Toniego, Robina i Andiego za ich wkład
w rozwój Joomla! i nadzieję, że jeszcze do
nas powrócą.
11
 Dla początkujących
Pozycjonowanie
strony z użyciem linków
Systemy wymiany i kupna linków
Serwis WWW mimo dobrze opisanej treści i zaindeksowania w Google będzie
ciągle pokazywał się na samym dole wyników. Dobrze będzie jeżeli pojawi
się on około setnej strony. W większości wypadków dzieje się tak z powodu
braku powiązań do naszego serwisu z serwisów o podobnej tematyce.
Dowiesz się...
• W jaki sposób kupić miejsce na stronach prze-
znaczonych na linki;
• Obsługiwać serwisy do sprzedaży linków;
• Obsługiwać serwisy do sprzedaży linków;
• Obsługiwać serwisy wymiany linków;
• Jak stworzyć swój własny link w serwisach do
ich wymiany.
Poziom trudności
K
ażdy link z serwisu o dobrym Page-
Rank jest bardziej cenny niż jakiekol-
wiek słowo kluczowe użyte nawet w
nagłówku poziomu jeden na naszej stronie.
Ważne jest aby do strony prowadziły linki z
witryn o podobnej tematyce i aby linki te by-
ły umieszczone na stałe, a nie tylko na jednej
podstronie.
Przedstawię w tym artykule najpierw syste-
my przeznaczone do wymiany linków, tak aby
każdy mógł spokojnie i bez ponoszenia nawet
minimalnych kosztów ze swojej strony zacząć
pozycjonować.
Prawdziwe linki są umieszczane za opłatą na
stronach, które wybierzemy z pośród bogatej
oferty serwisów zajmujących się ich sprzedażą.
Jednak wiąże się to z dużymi kosztami. W do-
brym serwisie z dobrym PR trzeba zapłacić już
od stu złotych za miesiąc wyświetlania.
Kup link u zaufanego partnera
Zakup linków pozycjonujących jest dość dro-
gi, ale odnosi o niebo lepsze rezultaty niż lin-
ki umieszczane za pomocą systemu do ich wy-
miany. Po pierwsze, nie musisz zamieszczać lin-
ków od innych osób, po drugie masz pewność,
iż dana osoba zamieściła twój link. Możesz to
12
Powinieneś wiedzieć...
• Wiedzieć pod jakimi frazami chcesz wypozy-
cjonować swój serwis WWW.
zawsze sprawdzić wchodząc na jej stronę. Z sys-
temami wymiany linków różnie to bywa. Jeden
z czołowych systemów specjalnie nabijał liczni-
ki osobom, które zamieszczały linki na swoich
stronach, w ten sposób musiały wyświetlić wię-
cej linków sponsorowanych.
LinkStore
Jeden z lepszych serwisów tego typu, właściwie
to jeden z dwóch godnych polecenia ze wzglę-
du na fakt odwiedzania go przez bardzo dużą
ilość osób. Również ilość stron dodana do jego
zasobów robi dobre wrażenie. Dzięki temu bę-
dziesz mógł kupić link na stronie pasującej do
twojej tematyki. W przeglądarce internetowej
wpisz adres: http://linkstore.pl/. Możesz od razu
sprawdzić ile będzie kosztował link na danym
serwisie, nawet jeżeli nie ma go w spisie witryn,
które sprzedają miejsce na linki. Pozwoli to na
bardzo łatwe zorientowanie się ile powinieneś
zapłacić za hiperłącze na stronach innej osoby.
Przejdź do formularza Wycena linku -
sprawdź, ile naszym zdaniem jest wart link
bezpośredni umieszczony na twojej stronie na
okres 30 dni. W polu formularza Adres stro-
ny wpisz pełny URL, strony którą masz za-
miar sprawdzić. Następnie kliknij na przycisk
Sprawdź.
Teraz czerwoną czcionką został pokazany ile
powinien wynosić koszt umieszczenia linku na
stronie, jest to oczywiście cena jaką wylicza ser-
wis. Jednak żądana ilość pieniędzy od właścicie-
la nie powinna być większa. W przypadku gdy-
by jednak była, zignoruj go i kup link u innej
osoby, ponieważ osób chętnych do tego rodza-
ju zarobku jest naprawdę dużo.
Rejestracja w systemie
Wybrałeś już stronę, na której chciałbyś umie-
ścić swój link. Jednak aby złożyć zamówie-
nie należy najpierw się zarejestrować. Kliknij
na głównej stronie u góry na łącze Rejestracja.
Zobaczysz formularz w którym wypełnij pole
E-mail swoim adresem e-mail na który otrzy-
masz wiadomość z linkiem do potwierdzenia
rejestracji, oraz w polu Hasło wpisz hasło dostę-
pu do swojego konta. Musisz jeszcze zaznaczyć
pole Zgoda na przetwarzanie danych osobowych.
Teraz kliknij na przycisk Zarejestruj się.
Teraz sprawdź swoją skrzynkę e-mail, w któ-
rej powinien znajdować się list od administra-
tora serwisu. Znajdziesz w nim link który na-
leży kliknąć, aby aktywować swoje konto. W
przypadku gdyby twój program pocztowy nie
wyświetlał poprawnie linku, skopiuj go i wklej
do paska adresu przeglądarki.
Logowanie
Kiedy masz już aktywne konto i możesz się
na nie zalogować. W tym celu wejdź na stro-
nę główną systemu, a następnie wpisz swój lo-
gin, czyli adres e-mail do pola E-mail oraz ha-
sło do pola Hasło. Następnie kliknij na przy-
cisk Zaloguj się.
Definiowanie linków
oraz zamawianie pakietu
Pierwszym elementem, który musisz zro-
bić będzie zdefiniowanie własnego linku, któ-
ry później będziesz mógł zamieszczać na stro-
nach innych osób. Kliknij w łącze Moje linki tek-
stowe znajdujące się tuż pod logiem, a następ-
nie przejdź do formularza. Pole Adres docelo-
wy wypełnij adresem URL twojej strony, w po-
lu Treść linka (anchor) podaj treść, która będzie
stanowiła link, najlepiej dwa lub trzy słowa.
Kliknij w przycisk Dodaj link tekstowy.
03/2008

Kiedy dodasz link będzie on widoczny w
polu powyżej. Możesz dodać kolejny link, a
przy zamówieniu wybierać, który chcesz za-
mieścić na podanej stronie. Linki można tak-
że usuwać wykrając łącze Usuń dla każdego z
nich. Jeżeli dany link nie będzie ci już potrzeb-
ny, a tylko zajmuje miejsce możesz go bez pro-
blemu usunąć.
Teraz zajmę się zamawianiem linku, w praw-
dzie proces rejestracji, aktywacji konta, logo-
wania i definiowania własnego linku potrwał
trochę czasu, jednak trzeba go wykonać aby
móc korzystać z systemu jakim jest LinkStore.
Przejdź na główną stronę systemu. Wybierz
link ,który cię interesuje. Pakiet jest opisany
w odpowiedni sposób. Znajduje się tutaj URL
strony na jakiej chcesz zamieścić link, po klik-
nięciu otworzy się nowe okno, w którym po-
dana strona zostanie otwarta. Bardzo ważnym
elementem jest kolumna PR oznaczająca Pa-
geRank. W kolumnie PG znajdziesz ilość pod-
stron które Google zaindeksowało na tej witry-
nie WWW, jeżeli liczba ta jest skreślona ozna-
cza to, iż link będzie wyświetlany wyłącznie na
stronie głównej, natomiast nie na podstronach.
W przypadku gdy liczba ta nie została skreślo-
na, oznacza to, że twój link będzie znajdował
się na każdej podstronie serwisu. W kolumnie
LW odnajdziemy ilość linków wychodzących ze
strony, bardzo ważne jest, aby ich ilość nie prze-
kraczała dwudziestu, co jest już wartością gór-
ną. DMOZ jest kolumną zawierającą informa-
cję na temat tego czy strona znajduje się w ka-
talogu, na podstawie którego Google tworzy
swój własny katalog. Jednak nie należy się tym
przejmować, ze względu, iż moderatorami ka-
talogu DMOZ zostają przypadkowe osoby, któ-
re w ten sposób pozycjonują sobie własne stro-
ny. Kolumna WK określa wiek strony w miesią-
cach, im więcej jest w tej kolumnie tym lepiej
gdyż strona jest bardziej wiarygodna. Następ-
nie w ostatniej kolumnie znajduje się wycena
linku przez serwis LinkStore, które nie wiado-
mo dlaczego od pewnego czasu przestała dzia-
łać. Miejmy jednak nadzieję iż twórcy aplikacji
usuną ten błąd. Poniżej zdefiniowane są okresy
na jakie możemy wykupić link wraz z ich cena-
mi. Dodatkową informację stanowi wyświetla-
nie linku za pomocą boldów czyli pogrubionej,
za pomocą kolorowej czcionki. Ważną informa-
cją jest maksymalna długość tekstu z linku, pa-
miętaj aby nie definiować długich treści, ponie-
waż później będziesz miał problem aby kupić u
danej osoby swój link. Kiedy się już zdecydowa-
łeś kliknij na Złóż zamówienie na ten pakiet.
Przeszedłeś do strony na której widzisz
szczegóły swoje zamówienie. Możesz wybrać
jego szczegóły. Pole Wybierz okres przez jaki
chcesz wyświetlać swój link lub linki na wy-
mienionych wyżej witrynach służy do wybra-
nia podanego okresu w jakim twoje linki będą
znajdowały się na wybranych stronach. W po-
lu Czy chcesz, aby twój link wyświetlał się pogru-
biony zdecyduj czy chcesz posiadać link wyróż-
www.phpsolmag.org
niony na stronach za pomocą boldów. Pole Czy
chcesz, aby twój link wyświetlał się w kolorze mo-
żesz zdecydować czy chcesz widzieć link poka-
zywany w innej barwie niż wszystkie linki na
stronie. Jeżeli wybierzesz z pola wartość Tak
wówczas w polu poniżej podpisanym jako #
zdefiniuj kolor za pomocą palety RGB. Przejdź
do pola Wybierz link, który chcesz wyświetlać i
zaznacz je poprzez kliknięcie. Następnie z po-
la rozwijanego poniżej możesz wybrać jaki link
chcesz umieścić na stronie. Teraz wystarczy
kliknąć już tylko na Wyślij zamówienie.
Pozostało już tylko zapłacić za link. System
przekierował automatycznie do listy wykupio-
nych linków. Wystarczy przy linku który chce-
my opłacić wybrać opcję zapłać. System poka-
że nam wszystkie dane potrzebne do zrobienia
przelewu na konto lub innego sposobu zapłaty
za link, na przykład PayPal.
Zamówienie możesz także bez problemu
usunąć jeżeli wypełniłeś jakieś pola w zły spo-
sób lub zorientowałeś się iż zawiera ono in-
ne błędy. Wystarczy wówczas kliknąć na łącze
Usuń, a następnie potwierdzić chęć usunięcia
poprzez kliknięcie przycisku OK w komunika-
cie który się pojawił.
Gdybyś logował się ponownie do systemu,
wszystkie linki które kupiłeś lecz jeszcze nie za-
płaciłeś za nie dostawcy znajdują się po pozycją
menu Moje zamówienia, która pojawiła się tuż
pod logiem systemu.
Pamiętaj aby zawsze wylogować się podczas
zakończenia korzystania z systemu. Zrobisz to
bez problemu klikając na łącze Wyloguj się znaj-
dujące się u góry witryny z jej prawej strony.
LinkShop
Drugi co do ilości system w którym możesz
kupić linki na stronach innych osób. Procedu-
Listing 1. Włączanie pliku linkor.php
ini_set ("include_path", ini_get ("include_path") . ':../:../../:../../../:../../../
../');
include_once ('linkor.php');
Listing 2. Wyświetlanie linków poziomo
linkor_wyswietl_poz();
Listing 3. Wyświetlanie linków pionowo
linkor_wyswietl_pion();
Rysunek 1. Wiadomość e-mail wraz z adresem do aktywacji konta
Pozycjonowanie
ra tutaj wygląda prawie tak samo, poza niektó-
rymi danymi które należy wprowadzić. Manka-
mentem tego rozwiązania jest brak wyceniarki
która podpowiedziała by ci czy cena którą ktoś
zaoferował za link jest do przyjęcia. Jednak za-
wsze możesz wpisać dane do formularza na
LinkStore. Pierwszym elementem jest oczywi-
ście rejestracja w systemie. Kliknij na łącze Re-
jestruj znajdujące się na górze strony. Następnie
należy wypełnić formularz nieco bardziej za-
awansowany niż w poprzednim systemie. Po-
le Email wypełnij adresem, na który otrzymasz
link przeznaczony do aktywacji swojego konta.
W polu Hasło wprowadź swoje hasło dostępu
za pomocą którego będziesz się mógł w później-
szym czasie zalogować na stronie. Powtórz Ha-
sło jest polem w którym należy powtórnie wpi-
sać swoje hasło, aby system mógł sprawdzić czy
się zgadzają. Następnie pole Wpisz znaki z toke-
na służy do wpisania znaków które pojawiły się
poniżej w polu Kod tokena, dzięki temu system
jest zabezpieczony przed rejestracją robotów.
Po wypełnieniu pól kliknij na przycisk Wyślij.
Teraz przejdź do swojego konta pocztowego
i sprawdź czy są na nim nowe wiadomości. Po-
winna znajdować się tam informacja od Link-
Shop wraz z linkiem po którego kliknięciu two-
je konto stanie się aktywne. W przypadku gdy-
byś nie był w stanie kliknąć na łącze, skopiuj ca-
ły adres i wklej do przeglądarki internetowej.
Logowanie na konto
Po aktywacji konta należy się na nie zalogować,
aby uzyskać dostęp do możliwości kupowania
linków na stronach. Wejdź na stronę główną,
w prawej części nagłówka znajduje się formu-
larz za pomocą którego możesz zalogować się na
swoje konto. W pole LOGIN wpisz swój e-mail
pod którym rejestrowałeś się w systemie, a w po-
13
 Dla początkujących
lu HASŁO wpisz podane przez ciebie hasło dla
konta. Następnie kliknij na przycisk ze strzałką.
Teraz zostaniesz zalogowany na swoje konto.
Definiowanie własnego linku
Kolejnym krokiem jest zdefiniowanie własne-
go linku który będziesz mógł wykupić na stro-
nach partnerów. Kliknij na Link kupna znajdu-
jące się w górnym menu. Teraz możesz dodać
nowy link do swojego panelu. Przejdź na stro-
nie do formularza i wypełnij pole Adres docelo-
wy wpisując w nie adres twojej strony WWW
którą będziesz chciał podlinkować na innych.
Pole Treść linka (anchor) wypełnij treścią któ-
ra będzie pokazywana przy twoim linku. Naj-
lepiej wypełnić te pole słowami kluczowymi
pod które chcesz wypozycjonować swoją stro-
nę. Kliknij na przycisk Dodaj link.
Możesz zdefiniować kilka linków jeżeli bę-
dziesz chciał wypozycjonować kilka serwisów
lub jeden serwis pod różnymi słowami kluczo-
wymi. Linki które nie są ci już potrzebne mo-
żesz także usunąć klikając na łącze Usuń w ko-
lumnie Operacje. Dzięki temu panelowi mo-
żesz dowolnie zarządzać łączami które chcesz
dodać do innych stron.
Składanie zamówienia
Kiedy jesteś zalogowany i masz dodany przy-
najmniej jeden link do swojej strony możesz
zacząć przeglądać strony które chcą sprzedać
miejsce na twoje hiperłącze.
System oferuje kilka przydatnych infor-
macji takich jak URL strony wraz z jej zrzu-
tem ekranu który jest zamieszczony pod ad-
resem. Możesz kliknąć w adres i zobaczyć so-
bie stronę na której będziesz mógł wykupić
link. Następnie są tutaj trzy kolumny: Go-
ogle, Yahoo oraz MSN które odpowiadają ilo-
ści stron zaindeksowanych w trzech najpo-
pularniejszych wyszukiwarek. W kolumnie
Google znajdują się PR, czyli PageRank da-
nej strony, Linki wychodzące z danej strony,
ilość podstron zaindeksowanych oraz Cache
która przechowuje datę ostatniego zarchiwi-
zowania strony. W kolumnach Yahoo i MSN
znajdują się tylko kolumny Linki i Podstro-
ny. Następną kolumną jest DIR która okre-
śla czy strona znajduje się w katalogu. Pierw-
szym jest katalog DMOZ, a drugim Yahoo. W
Rysunek 2. Przykładowa strona oferująca sprzedaż linków
14
kolejnej kolumnie znajduje się Wiek strony po-
dawany w miesiącach. Na dole tabeli widocz-
ne są ceny za okres wyświetlania linku. Znaj-
dują się tutaj także informacje o tym o ile
wzrośnie cena jeżeli link będzie pogrubiony
lub kolorowy. Są także dostępne dodatkowe
informacje takie jak maksymalna długość
linku, system płatności oraz to gdzie będą
wyświetlane linki.
Kiedy wybierzesz daną stronę kliknij na
zieloną ikonę z koszykiem i strzałką. Wów-
czas przejdziesz do zakupu danego linka.
Na samej górze jest widoczny adres stro-
ny na którym chcesz złożyć zamówienie.
Następnie możesz wybrać opcję Proszę bez-
pośrednio wpisać adres linku tekstowego oraz
anchor, który ma zostać wyświetlony na ku-
powanych witrynach pakietu, jeżeli chcesz
wpisać adres w tym miejscu, jednak lepiej
jest wybrać drugą opcję. Kliknij na Proszę
wybrać jeden link wcześniej zdefiniowany w
zakładce Link do kupowania. Z pola obok
wybierz link który będziesz chciał aby po-
kazał się na stronie. Pole Wybierz okres przez
jaki chcesz wyświetlać swój link służy do
wybrania okresu przez jaki będziesz chciał
wyświetlać swój link na stronie danej oso-
by. Oprócz okresu są tam podane także ceny
jakie będziesz musiał zapłacić. W polu Czy
chcesz, aby Twój link wyświetlał się pogrubio-
ny wybierz czy chcesz aby link był wyświe-
tlany za pomocą boldów. Pole Czy chcesz,
aby Twój link wyświetlał się w kolorze służy
do wybrania czy link ma być wyświetlany
w danym kolorze który zdefiniujesz w po-
lu Wybierz kolor z palety kolorów do które-
go możesz wpisać notacje lub wybrać go po-
przez kliknięcie na łącze Wybierz kolor. Po
zakończeniu wypełniania formularza klik-
nij na Wyślij zamówienie.
Teraz twoje zamówienie zostało złożo-
ne. Następnie musisz je opłacić. Po złoże-
niu zamówienia zostaniesz poinformowa-
ny o tym gdzie i w jaki sposób masz doko-
nać płatności.
Pamiętaj aby za każdym razem po za-
kończeniu pracy wylogować się z kon-
ta, zwłaszcza jeżeli korzystasz z syste-
mu w kawiarence internetowej. Jest to bar-
dzo ważne aby nikt nie przejął twojego konta.
Serwisy wymiany linków
Stron które oferują wymianę linków jest bar-
dzo dużo, ostatnio uległy nagłemu rozmno-
żeniu gdyż taki serwis to całkiem dochodowy
biznes, w którym pobiera się opłaty od osób
które chcą wyświetlać swoje linki na stronach
WWW. Rejestrując się otrzymujesz ratio czy-
li ilość wyświetlenia twojego linka w stosunku
ilości wyświetleń linków na twojej stronie. W
ten sposób nic nie musisz płacić za korzysta-
nie z tego serwisu, a i jego administrator ma
z tego zyski.
Linkor.pl
Jednym z najbardziej popularnych systemów
wymiany linków jest system Linkor - www.lin-
kor.pl rozwijany dla potrzeb polskiego Interne-
tu. System ten jak już wspomniałem jest całko-
wicie darmowy, a może przynieść twojej stro-
nie w początkowej fazie rozwoju dużą popra-
wę w rankingach Google i w wynikach wyszu-
kiwania.
Rejestrujemy się w systemie
W celu zarejestrowania się w systemie. Wejdź
na stronę www.linkor.pl. Z prawej strony w ta-
beli Mój linkor znajduje się łącze Nowy użyt-
kownik, które należy kliknąć. Przeszedłeś te-
raz do formularza w którym wpisujesz: Na-
zwa użytkownika – twoją wymyśloną nazwę
użytkownika, Hasło – twoje hasło do syste-
mu, Potwierdź hasło – powtarzasz swoje ha-
sło dostępu do systemu, Adres e-mail – po-
dajesz swój adres e-mail. Po wypełnieniu po-
wyższych pól klikasz na przycisk Załóż kon-
to. W tym momencie twoje konto zostało za-
łożone.
Logowanie do systemu
W celu zalogowanie się do systemu będziesz
potrzebował swojej nazwy użytkownika oraz
hasła do systemu które podałeś podczas zakła-
dania konta. Wejdź na stronę www.linkor.pl.
Po prawej stronie widzisz tabelę z nagłówkiem
Mój linkor. Wpisujesz w pole Użytkownik swo-
ją nazwę użytkownika, a w pole Hasło swoje ha-
sło które podałeś dla swojego konta. Następnie
kliknij na przycisk Zaloguj. W tym momencie
zostałeś przekierowany do systemu
Ilość otrzymanych punktów
Ilość otrzymanych punktów jest ważnym
czynnikiem biorąc pod uwagę częstotliwość
wyświetlania się naszego linku na czyichś
stronach WWW. Im więcej punktów mamy
tym częściej nasza strona będzie wyświetla-
na na innych stronach zapisanych do systemu
Linkor. Po zalogowaniu się na swoje konto
widzisz zakładkę punkty która zawiera ilość
punktów otrzymanych dla twojego konta w
systemie, jest to ilość sumaryczna punktów
które otrzymały twoje własne strony WWW
oraz ilość punktów które otrzymały strony
którym poleciłeś system.
03/2008
 Pozycjonowanie

Dodawanie nowej
strony do systemu wymiany
Pierwszym korkiem jest dodanie dla własnej
strony odpowiednich plików które można po-
brać ze strony domowej Linkora. Znajdują się
one pod adresem: http://www.linkor.pl/pobierz-
linkora.html. System Linkor wymaga do swoje-
go działania PHP 4.3.0 lub PHP 5 wraz z mo-
dułem Curl. Po wgraniu rozpakowanego archi-
wum na swój serwer tak aby plik linkor.txt znaj-
dował się w katalogu głównym serwisu. Jeżeli
korzystasz z serwera pracującego pod kontrolą
systemu Linux lub Unix będziesz musiał nadać
dla pliku odpowiednie uprawnienia tak aby sys-
tem mógł go zaktualizować. Robisz to polece-
niem chmod. Po wykonaniu tego polecenia na-
leży włączyć plik linkor.php do swoich plików,
a następnie wyświetlić linki w nim zawarte za
pomocą specjalnej funkcji.
W tym momencie masz już zainstalowany
system Linkor na swojej stronie WWW. Teraz
przyszedł czas aby dodać nową stronę do syste-
mu wymiany. Wejdź na stronę www.linkor.pl i
zaloguj się na swoje konto. W głównej części
okna kliknij na zakładkę Strony WWW. Zosta-
łeś przeniesiony do miejsca w którym znajduje
się formularz do dodania nowej strony WWW.
W polu Adres http:// wpisz adres swojej strony,
jednak nie poprzedzaj jej prefiksem http:// gdyż
taki jest dodawany automatycznie. Następnie
kliknij na przycisk Dodaj stronę. W tym mo-
mencie linkor sprawdzi czy na podanym adre-
sie znajduje się jego plik instalacyjny. Jeżeli bę-
dzie się znajdował poinformuje cię o tym i do-
da twoją stronę.
tuł twojej strony który będzie wyświetlany jako dawać ją na przykład do kategorii Sport, gdyż
tekst w linku. Pole Adres WWW służy do wpi- link do twojej strony nie byłby na właściwych
sania całego adresu WWW do którego ten link stronach i przez to będzie niezbyt skuteczny.
będzie się odwoływał. Wpisz adres razem z pre- Następne pole czyli Priorytet określa jak czę-
fiksem http://. W polu Opis linku wpisz opis te- sto chcesz aby link był wyświetlony. W syste-
go co będzie na twojej stronie domowej. Na- mie Linkor możesz mieć kilka linków i w tym
pis ten pojawi się z atrybucie title znacznika miejscu definiujesz jak często ten link ma być
a. Pole Kategoria służy do wybrania kategorii wyświetlany. Najlepiej wybrać wartość 10 w
do której twój link będzie należał. Pamiętaj przypadku gdy mamy tylko jeden link gdyż
że im trafniej określisz kategorię tym lepiej to da nam pewność iż link będzie wyświetla-
będzie wypozycjonowana twoja strona. Gdyż ny cały czas. W polu Aktywny możesz zde-
w przypadku gdy będziemy mieli stronę na cydować czy link ma być aktywny czyli wy-
przykład ze sprzętem komputerowym najle- świetlany od momentu jego dodania do sys-
piej jest dodać ją do kategorii Sklepy gdyż bę- temu wymiany. Po zakończeniu wypełnia-
dzie wyświetlała się tylko na innych stronach nia pól kliknij na przycisk Dodaj, a link zo-
o podobnej tematyce. Niemądrze było by do- stanie dodany.
Listing 4. Konfiguracja funkcji show_links
show_links (1,2,3,4,5);
1 - ilość linków na danej stronie
2 - kod w języku HTML który znajdzie się przed linkami
3 - separator, którym będą oddzielane linki od siebie
4 - kod w języku HTML który znajdzie się za linkami
5 - nazwa klasy CSS dla linków

Uruchomienie nieaktywnej strony

Jeżeli dodałeś stronę przed uruchomieniem
systemu Linkor na swoich własnych stronach
lub jeżeli system przestał działać na twojej stro-
nie możesz go aktywować. W celu aktywowa-
nia systemu Linkor. Wejdź na stronę www.lin-
kor.pl i zaloguj się do panelu administratora.
Następnie kliknij na głównym obszarze stro-
ny u góry na łącze Strony WWW. Znajdź stro-
nę która jeszcze nie jest aktywna i kliknij na łą-
czu aktywuj pod tą stroną. Jeżeli na serwerze
jest zainstalowany system linkor i jeżeli pokazu-
je linki na twojej stronie WWW aktywacja się
uda. Aktywacja nie przebiegnie poprawnie w
wypadku: gdy nie masz na swoim serwerze za-
instalowanego systemu Linkor oraz plik progra-
mu nie jest dołączony do twojej strony WWW.

Dodawanie własnych linków do systemu

Gdy skonfigurowałeś konto i Linkor działa na
twoim serwerze WWW możesz zamieszczać
własne linki które będą pokazywane u innych
osób na ich stronach. W celu dodania nowe-
go linku. Wejdź na stronę www.linkor.pl i za-
loguj się do panelu administratora. Kliknij w
głównym obszarze strony na zakładkę Linki.
W tym momencie widzisz formularz do doda-
wania nowych linków. W polu Tytuł wpisz ty- Rysunek 3. Definiowanie zamówienia

www.phpsolmag.org 15
 Dla początkujących
Edycja linków w systemie
Po dodaniu pierwszego linku pojawiło nam się
pole gdzie zawarte są informacje o tym linku
takie jak wprowadziliśmy do systemu wymia-
ny. Link taki możemy także edytować. Wejdź
na stronę www.linkor.pl i zaloguj się do pane-
lu administratora. Kliknij w głównym obsza-
rze strony na zakładkę Linki. W tym momen-
cie widzisz linki które dodałeś. Kliknij na do-
wolnym linku. Znalazłeś się teraz w miejscu
w którym możesz zmienić priorytet tego wła-
śnie linku. Zmień priorytet i kliknij na przyci-
sku Zmień. W tym momencie priorytet linku
został zmieniony.
LinkujPro.pl
System LinkujPro.pl jest kolejnym systemem
wymiany lików godnym polecenia. Różnica po-
między nim, a linkami pochodzącymi na przy-
kład z systemu Linkor polega na tym iż linki z
tego systemu są stałe, co oznacza że zawsze na
naszych stronach będą wyświetlane te same lin-
ki. Dzięki temu nie będzie miała możliwości sy-
tuacja iż Google wejdzie na naszą stronę i za każ-
dym razem pojawią się inne linki co spowoduje
efekt nieznacznego podniesienia naszej pozycji
zamiast wyraźnego poprawienia strony w wyni-
kach wyszukiwania.
Rejestracja w systemie
W celu zarejestrowania się w serwisie Linkuj-
Pro.pl wejdź na stronę główną serwisu, a na-
stępnie wypełnij formularz do założenia no-
wego konta. Wejdź na stronę www.linkujpro.pl.
Kliknij na przycisk zarejestruj się. W tym mo-
mencie przeszedłeś do formularza w którym je-
steś proszony o podanie swoich danych. W po-
lu Login wpisz swoją nazwę użytkownika dzię-
ki której zalogujesz się do systemu. W pola Imię
i Nazwisko wpisz swoje dane. Pole Adres e-mail
służy do wpisania twojego adresu e-mail. W po-
la Hasło i Powtórz hasło wpisz swoje hasło dostę-
pu do serwisu. Zaznacz pole Chcę otrzymywać
informacje o zatwierdzeniu/odrzuceniu strony je-
żeli chcesz być informowany poprzez list e-mial
odnośnie zatwierdzenia lub odrzucenia strony.
Zaznacz pole Chcę otrzymywać informacje o
zatwierdzeniu/odrzuceniu linków jeżeli chcesz
być informowany poprzez list e-mail o zatwier-
dzeniu bądź odrzuceniu linków. Pole Zapozna-
łem się z regulaminem i akceptuję warunki w nim
zawarte musi zostać zaznaczona aby można by-
ło zarejestrować swoje konto. Po wypełnieniu
wszystkich pól kliknij na przycisk zarejestruj. W
Rysunek 4. Rejestracja w systemie LinkujPro
16
ty momencie system cię zarejestrował i poinfor-
mował iż na adres e-mail który podałeś w for-
mularzu został przesłany list e-mail wraz z lin-
kiem aktywacyjnym który należy kliknąć.
Logowanie do systemu
Po aktywacji swojego konta które zrobiłeś po-
przez kliknięcie linku w liście e-mail wysłanym
do ciebie przez system możesz się na nie już za-
logować. Wejdź na stronę www.linkujpro.pl. Z
prawej strony okna znajduje się formularz lo-
gowanie do konta. W pole login wpisz swój lo-
gin który podawałeś podczas procesu rejestra-
cji. Pole hasło służy wpisaniu hasła także poda-
wanego w rejestracji. Następnie kliknij na przy-
cisk zaloguj. W tym momencie zostałeś zalogo-
wany do swojego konta.
Konfiguracja konta
W celu edycji swoich wprowadzonych danych
należy wybrać konfigurację konta dzięki cze-
mu będziesz mógł zmienić swoje dane wpro-
wadzone w formularzu rejestracyjnym. Wejdź
na stronę www.linkujpro.pl. Zaloguj się na swo-
je konto. Kliknij na łącze Ustawienia konta. W
tym momencie zostanie ci pokazana strona z
danymi które wprowadziłeś dla swojego kon-
ta. Popraw dane, a następnie kliknij na przycisk
zmień. W tym momencie dane twojego konta
zostały zmienione.
Dodawanie swoich stron do systemu
Pierwszym krokiem w umieszczeniu linków
w systemie wymiany jest rejestracja swojej wi-
tryny w systemie. W celu dodania swojej stro-
ny. Wejdź na stronę www.linkujpro.pl. Zaloguj
się na swoje konto. Na górze strony w menu
znajduje się opcja Zarządzanie stronami któ-
rą należy kliknąć. W pole Adres WWW na-
leży wpisać adres swojej strony WWW. Z po-
la Kategoria wybierz kategorię dla twojej stro-
ny. Następnie kliknij na przycisku dodaj. W
tym momencie twoja strona została dodana
do systemu.
Następnie należy poczekać na list e-mail od
obsługi serwisu czy twoja strona została zaakcep-
towana. Jeżeli została zaakceptowana, możesz
dodawać linki do swojej strony. Jeżeli nie została
musisz dodać inną stronę ponieważ ta, którą do-
dałeś nie została przyjęta przez serwis.
Instalacja systemu na swoim koncie
W momencie gdy masz już odpowiednio skon-
figurowany program i dodaną swoją stronę mu-
sisz jeszcze pobrać plik który należy wgrać na
serwer i włączyć do strony za pomocą polecenia
include. Wejdź na stronę www.linkujpro.pl. Za-
loguj się na swoje konto. Wybierz Zarządzanie
stronami z menu głównego. Następnie znajdź
swoją stronę na liście. Kliknij na łącze Instruk-
cja instalacji. W punkcie 1 w pozycji a znajduje
się plik który należy pobrać i wgrać go na swoje
konto na serwerze WWW. W punkcie 1 w pozy-
cji c znajduje się plik który także należy pobrać
i wgrać go na swoje konto na serwerze WWW.
Jeżeli twój serwer pracuje pod systemem Linux
lub Unix będziesz musiał mu nadać odpowied-
nie uprawnienia. Zrobisz to za pomocą polece-
nia chmod którym należy dla tego pliku ustawić
prawa na 666. Następnie z punktu 2 kopiujesz
tekst zawarty w szarej ramce i wstawiasz go na
stronie gdzie będziesz chciał wyświetlić linki.
Możesz skonfigurować funkcję show_links tak
aby odpowiadała twoim potrzebą.
Po wykonaniu powyższych kroków wróć do
strony na której jest wyświetlany link do two-
jej strony. Kliknij przy stronie dla której zain-
stalowałeś link na łącze Sprawdź instalacje.
Otworzy ci się okno w którym widać czy sys-
tem poprawnie się zainstalował. W przypad-
ku gdyby coś się nie udało zostaniesz powia-
domiony o tym fakcie i poproszony o odpo-
wiednią reakcje.
Dodawanie swojego linku
Kiedy masz już zaakceptowaną stronę w ser-
wisie możesz przystąpić do dodawania swo-
ich linków wyświetlanych na stronach WWW
u innych użytkowników systemu. Wejdź na
stronę www.linkujpro.pl. Zaloguj się na swo-
je konto. Wybierz pozycję Zarządzanie lin-
kami z menu górnego. Teraz widzisz formu-
larz w którym możesz wpisać dane dotyczą-
ce twojego linku. W polu Adres linku (z http:
//) wpisz adres twojej strony do której chcesz
aby był wyświetlany link. Pole Tytuł linku to
pole na wpisanie jego tytułu czyli wartości
wyświetlającej się w łączu. W polu Kategoria
wybierz właściwą kategorię do której należy
twój serwis. Pole Ilość linków dziennie ozna-
cza maksymalną ilość linków która może zo-
stać umieszczona na dzień na stronach posia-
dających ten system. W polu Limit linków wy-
bierz czy chcesz zakończyć pokazywanie lin-
ków po ustalonej liczbie jego wyświetlenia czy
też chcesz aby był on cały czas wyświetlany. Po
zakończeniu wypełniania pól formularza klik-
nij na przycisku dodaj.
Następnie musisz poczekać na list e-mail od
administratora systemu który poinformuje cię
czy link został zaakceptowany.
Wylogowanie z systemu
Po zakończeniu swojej pracy w systemie mo-
żesz się z niego wylogować korzystając z łą-
cza Wyloguj znajdującego się w menu po pra-
wej stronie.
ŁUKASZ SOSNA
Łukasz Sosna od 5 lat zajmuje się informatyką,
dzięki czemu napisał kilkanaście książek oraz kil-
ka artykułów, między innymi: Jak stworzyć wła-
sny CMS, phpMyAdmin - proste zarządzanie ba-
zą MySQL oraz bestseller wydawnictwa Helion
jakim jest książka Linux. Komendy i polecenia.
Kontakt z autorem:
lukasz.bluedragon@gmail.com
03/2008
 Dla początkujących

PHP i Flash
Podstawy komunikacji

Artykuł ten, na przykładzie prostego formularza, prezentuje schemat

przesyłania danych między środowiskiem Flash, a środowiskiem typu
server side, w tym przypadku PHP.

ActionScript – budujemy szkielet

Dowiesz się...
• Jak zbudować formularz i pobrać dane;
• Jak przesłać dane na serwer;
• Jak pobrać odpowiedź z serwera i wykorzy-
stać ją w środowisku Flash.
Poziom trudności
Powinieneś wiedzieć...
• Jak pracuje się z danymi POST / GET w PHP;
• Powinieneś znać środowisko Flash (przynajm-
niej od strony interface`u);
• Znać podstawy języka ActionScript.
prawym przyciskiem myszy i za pomocą funk-
cji Convert to Symbol zmieniamy go w MovieC-
lip. Jego instancję na scenie nazywamy sub-
mit_btn i to praktycznie koniec budowy for-
mularza.
Czas umieścić go na scenie... Wracamy więc
Skoro mamy już formularz, to możemy za-
cząć programować. Na początek zacznij-
my od stworzenia prostego szkieletu, któ-
ry z czasem będziemy rozbudowywać.(Li-
sting 1.)
Tak więc tworzymy funkcję init, która
nie przyjmuje, ani nie zwraca żadnych da-
nych (Void). We wnętrzu funkcji ustawia-
my 3. standardowe właściwości, a mianowi-
cie wyrównanie całości do środka, zakaz ska-
lowania naszych obiektów oraz ograniczenie
funkcji prawego przycisku myszy. Następnie
do przycisku w formularzu, a dokładniej do

C
hyba każdy internauta zna słowo na główną linię czasową i przeciągamy z bi- zdarzenia kliknięcia , podpinamy akcję, któ-
Flash. Większość kojarzy go z wszel- blioteki symbol form na scenę. rą chcemy wywołać.
kiego typu bannerami, śmieszny- Na koniec jego instancji nadajemy nazwę W tym przypadku będzie to funkcja
mi animacjami itp. Jednak jest to tylko jed- form, tak byśmy mogli odwoływać się do niej on_click, którą umieścimy za chwilę rów-
na strona medalu. Flash to również całkiem z poziomu kodu. nież na głównej linii czasowej. By z pozio-
sensowne środowisko programistyczne, po-
zwalające na dość dużą swobodę w warstwie
client-side, jak i w komunikacji z server-si-
de. W tym artykule, na przykładzie proste-
go formularza, chciałbym przedstawić jed-
ną z metod komunikacji Flash – PHP. A więc
do dzieła...

Przygotowanie
interface'u formularza
Tworzymy nowy symbol w bibliotece [Ctr-
l+F8] - nazywamy go form, a jego typ ustawia-
my na MovieClip.
Następie w jego wnętrzu tworzymy 3. pola
tekstowe typu input i nadajemy im odpowied-
nio nazwy autor, email, komentarz.
Następnie tworzymy całą otoczkę formula-
rza, czyli podpisy pól, ramki, ewentualne cie-
niowania etc. Na koniec rysujemy kształt, któ-
ry będzie naszym przyciskiem wyślij – propo-
nuję by był to owal, bądź koło, a więc klikamy
o, wybierając tym samym odpowiednie narzę-
dzie i za pomocą myszy rysujemy odpowied-
ni kształt. Następnie zmieniamy narzędzie na
narzędzie wyboru (v), klikamy w nasz kształt Rysunek 1. Tworzenie nowego symbolu typu Movie clip

18 02/2008

mu przycisku, który znajduje się wewnątrz
obiektu form, wywołać funkcję on_click,
musimy wrócić na główną linię czasu, a do-
konać można tego na kilka sposobów.
Ja posłużyłem się pewnym trikiem, któ-
ry polega na zdefiniowaniu obiektu refThis
wskazującego na główną linię czasową i wi-
docznego praktycznie z dowolnego miej-
sca w naszym projekcie. W tym miejscu za-
miast refThis.on_click() można użyć
_root.on_click(), czy też this._parent._
parent.on_click(), choć sam zalecam sto-
sowanie składni w oparciu o obiekt z referen-
cją. Następnie tworzymy funkcję on_click
i w jej ciele, przynajmniej na razie, wstawia-
my tylko testową instrukcję trace (test, czy
to działa).
Na tym etapie pozostaje nam zdefiniowa-
nie wywołania funkcji init i sprawdzenie
czy to co napisaliśmy działa.
Jeśli po wyeksportowaniu pliku [Ctrl+En-
ter] pokazuje się formularz, a po kliknięciu
przycisku wyślij, w oknie Output pojawia się
napis test, czy to działa to znaczy, że jak do
tej pory wszystko poszło godnie z planem i z
czystym sumieniem możemy dalej rozwijać
nasz kod.
Pobieramy dane
z formularza i je wysyłamy
Stwórzmy na głównej linii czasowej dwie do-
datkowe funkcje, które odpowiedzialne będą
odpowiednio za pobranie danych z formula-
rza i za wysyłkę danych na serwer. Pierwszą z
funkcji nazwijmy prepare_data i ustawmy, by
nie przyjmowała żadnych danych, ale by zwra-
cała obiekt typu LoadVars, który utworzymy
z danych formularza. Drugą z funkcji nazwij-
my send_data i zdefiniujmy, że ma przyjmo-
wać dwa argumenty. Pierwszym niech będzie
data_obj typu LoadVars, a drugim dest_addr
typu String. Ponieważ nie będziemy potrze-
bować żadnej informacji zwrotnej od tej funk-
cji, możemy śmiało ustawić Void jako typ
obiektu, który funkcja zwraca podczas wy-
wołania. Mając już taki szkielet możemy za-
cząć wypełniać go według naszych potrzeb
(Listing 2.).
Zacznijmy więc od funkcji prepare_data,
która ma być odpowiedzialna za zbiera-
nie danych z formularza i zwracanie ich w
postaci obiektu LoadVars. W ciele funkcji
utwórzmy więc nowy obiekt data_lv typu
LoadVars i przypiszmy do niego wszystkie in-
teresujące nas dane z formularza. Na koniec
zwróćmy cały obiekt za pomocą wyrażenia
return.(Listing 3.)
Biblioteka symboli
Jeśli masz problem ze zlokalizowaniem bi-
blioteki symboli, użyj skrótu [Ctrl+L] lub
uaktywnij ją z wykorzystaniem górnego
menu Flash (Window –> Library)
www.phpsolmag.org
PHP i Flash
Mając już funkcję przygotowującą da- pić do wysyłania danych. Wykorzystując da-
ne, czas na funkcję, która prześle te dane ne wejściowe funkcji send_data, wywołuje-
na serwer. Do tego celu potrzebny nam bę- my metodę sendAndLoad obiektu data_obj.
dzie obiekt LoadVars, który możemy nazwać Jako url podajemy adres, który będzie zde-
result_lv. Przypiszmy do niego zdarzenie finiowany w dest_addr. Jako cel określamy
onLoad, które zostanie wywołane w momen- nasz obiekt LoadVars (result_lv), a jako me-
cie, gdy przesyłanie danych zakończy się (bez todę przesyłania danych ustawiamy POST
względu na to czy powiodło się, czy nie). By (Listing 4.).
upewnić się, czy proces wysyłania powiódł By wszystko to zadziałało, musimy jesz-
się, możemy dopisać sprawdzenie statusu, cze uzupełnić ciało funkcji on_click. Trace,
który zwraca zdarzenie onLoad. Do tego ce- który został tam zawarty, możemy już zastą-
lu podczas tworzenia aplikacji, możemy po- pić faktycznym kodem, który potrzebujemy.
służyć się funkcją trace. Mając tak przygo- Jest to miejsce, w którym musimy spiąć w
towany obiekt result_lv, możemy przystą- całość wcześniej napisany kod, a więc mu-
Listing 1. Szkielet kodu ActionScript
this.init = function(Void):Void
{
Stage.align="CC";
Stage.scaleMode="noScale";
Stage.showMenu=false;
this.refThis=this;
this.form.submit_btn.onRelease = function() { refThis.on_click(); };
};
this.on_click = function():Void
{
}
this.init();
Listing 2.Szkielet obsługi przesyłania danych
this.prepare_data = function(Void):LoadVars
{
}
this.send_data = function(data_obj:LoadVars,dest_addr:String):Void
{
}
Listing 3. Funkcja prepare_data odpowiedzialna za zbieranie danych z formularza
this.prepare_data = function(Void):LoadVars
{
var data_lv:LoadVars = new LoadVars();
data_lv.autor = this.form.autor.text;
data_lv.email = this.form.email.text;
data_lv.komentarz = this.form.komentarz.text;
return data_lv;
};
Listing 4. Funkcja send_data odpowiedzialna za wysyłkę danych (ver. 1.)
this.send_data = function(data_obj:LoadVars,dest_addr:String):Void
{
var result_lv:LoadVars = new LoadVars();
result_lv.onLoad = function(success:Boolean):Void
{
if(success) trace("OK - udało się połączyć z serwerem");
else trace("Ups - coś poszło nie tak – najprawdopodobniej na serwerze nie ma
pliku, który chcemy wywołać");
};
data_obj.sendAndLoad(dest_addr, result_lv, "POST");
};
19
 Dla początkujących
simy pobrać dane z funkcji prepare_data i
przekazać je do funkcji send_data. Dodatko-
wo w tym miejscu możemy dokonać wery-
fikacji wprowadzonych przez użytkownika
danych i w razie potrzeby wyświetlić komu-
nikat o błędzie. Do tego celu posłużymy się
prostym sprawdzeniem długości wprowa-
dzonego ciągu znaków. Stwórzmy więc so-
bie zmienną o nazwie checked typu Boolean
i przypiszmy jej wartość true (wartość tę bę-
dziemy zmieniać tylko w wypadku, gdy któ-
reś pole będzie wypełnione nieprawidłowo).
Następnie rozpiszmy za pomocą instrukcji
Rysunek 2. Tworzenie pola tekstowego typu input
Rysunek 3. Umieszczenie na scenie przycisku „wyslij”
20
warunkowych if oraz właściwości length po-
szczególnych obiektów warunki jakie muszą
spełniać wprowadzane dane i w przypadku
gdy wartości danych odbiegają od tego cze-
go oczekujemy zmieńmy wartość zmiennej
checked z true na false. Dodatkowo w tym
miejscu możemy dodać informację zwrotną
dla użytkownika, które pola zostały niepra-
widłowo wypełnione. Ja pozostawię w tym
miejscu informację zwracaną przez funkcję
trace widoczną tylko w oknie
Output, ale nic nie stoi na przeszkodzie
by przepisać ją do dowolnego pola tekstowe-
go, czy w inny sposób zaznaczyć, które po-
la zostały nieprawidłowo wypełnione (np.
zmiana koloru na czerwony). Flash oczywi-
ście oferuje również bardziej wyrafinowane
metody sprawdzania poprawności wprowa-
dzanych danych – z obsługą wyrażeń regu-
larnych włącznie, jednak jako materiał szko-
leniowy w artykule dotyczącym komunika-
cji Flash-PHP rozpisywanie się o tym było-
by stratą czasu.
Na koniec pozostaje nam sprawdzić, czy
zmienna checked nadal ma wartość true, a
co za tym idzie, czy formularz jest popraw-
nie wypełniony i dane z niego możemy wy-
słać do PHP. Wysyłkę realizujemy za pośred-
nictwem funkcji send data do której prze-
kazujemy obiekt data_lv zawierający dane
z formularza oraz String, który określa ad-
resu url, gdzie mają zostać przesłane nasze
dane. Parametr ten może mieć zarówno po-
stać ścieżki względnej (/save.php), jak i po-
stać ścieżki bezwzględnej (http://localhost/
save.php) (Listing 5.).
Czas na PHP
Ponieważ Flash już próbuje wysyłać dane,
co można sprawdzić eksportując plik [Ctr-
l+Enter], czas zająć się warstwą sever side.
Odbieranie danych w PHP, praktycznie ni-
czym nie różni się od obsługi zwykłego for-
mularza. Dane, zgodnie z tym, co napisali-
śmy we Flashu, przekazywane są za pośred-
nictwem metody POST, a więc w PHP do-
stęp do nich uzyskujemy za pomocą wywo-
łań $_POST[„autor”], $_POST[„email”],
$_POST[„komentarz”]. To czy zapiszemy
je do bazy, do pliku, czy wyślemy mailem,
praktycznie nie ma znaczenia. Osobiście od
niepamiętnych czasów korzystam z metody
zrzucania danych wywołania skryptu (GET
/ POST) do pliku tekstowego. Poniżej znaj-
duje się skrypt, który wszystkie dane zarów-
no z pobrane metodą GET, jak i POST zrzu-
ca w dość przejrzysty sposób do pliku log.txt
(Listing 6.).
Ponieważ mamy już plik PHP, który od-
biera dane i zapisuje je do pliku, czas prze-
testować, czy to wszystko działa. Plik PHP
umieszczamy na serwerze pod adresem,
który wcześniej wpisaliśmy w kodzie Ac-
tionScript (w naszym wypadku jest to http:
//localhost/save.php) i uruchamiamy nasz Fla-
showy formularz. Jeśli po jego wypełnieniu
i wysłaniu na serwerze w pliku log.txt poja-
Funkcja trace()
Warto wiedzieć, że funkcja trace() we Fla-
shu działa podobnie do funkcji print _ r
w PHP, czyli dostosowuje swój sposób dzia-
łania do typu argumentu, z którym jest wy-
woływana i np. w przypadku tablic zwra-
ca ich zawartość. Wiedza ta jest bardzo
przydatna na etapie testowania aplikacji i
znacznie skraca ten proces.
02/2008

wiły się wpisane dane, oznacza to, że wszyst-
ko działa jak należy. Warto w tym miejscu
wspomnieć, że natywnym kodowaniem dla
Flasha jest UTF-8 i z wykorzystaniem wła-
śnie tego formatu kodowania domyślnie wy-
syła i odbiera on dane. Oczywiście z pozio-
mu ActionScript istnieje możliwość zmia-
ny kodowania, w którym Flash będzie pra-
cował, lecz zdecydowanie nie polecam tego
typu praktyk.
Najczęściej kończy się to niepoprawną ob-
sługą polskich znaków np. na komputerach
typu Macintosh.
Czas przekazać
dane w drugą stronę
Wszystko co do tej pory robiliśmy, miało na
celu przekazanie danych z Flasha do PHP.
Nadszedł czas, by odwrócić kierunek prze-
kazywania danych i odesłać coś z PHP do
Flasha.
Szczerze mówiąc, to nasz kod Action-
Script już w tej chwili odbiera dane z PHP,
a wszystko za sprawą metody sendAndLoad,
którą wykorzystaliśmy w funkcji send_data.
Metoda ta odpowiedzialna jest za wysłanie
danych do skryptu PHP i przypisaniu zwrot-
ki do obiektu result_lv. Obiekt ten posia-
da zdefiniowane zdarzenie onLoad, które zo-
staje aktywowane w momencie zakończenia
transmisji Flash–>PHP–>Flash, czyli w mo-
mencie, w którym z poziomu ActionScript
uzyskamy dostęp do danych przekazanych
przez PHP. Zobaczmy jak można to w prak-
tyce wykorzystać.
By przekazać zmienną i jej wartość do
Flasha musimy wypisać ją – np. za pomo-
cą funkcji echo. Idea jest prosta – najpierw
definiujemy nazwę zmiennej, następnie sta-
wiamy znak równości, po którym wypisuje-
my wartość zmiennej. Jeśli chcemy przeka-
zać więcej niż jedną zmienną musimy roz-
dzielić je znakiem &. Nasza przykładowa
zwrotka w kodzie PHP, w której będziemy
chcieli przekazać dwie zmienne, będzie wy-
glądała tak jak na Listingu 7.
Skoro plik PHP zwraca już jakieś dane,
wróćmy do kodu ActionScript i postaraj-
my się je odebrać. Jak już pisałem wcześniej,
metoda sendAndLoad po wywołaniu, prze-
pisze dane z PHP do obiektu result_lv i
będziemy do nich mogli odwoływać z wy-
korzystaniem składni result_lv.nazwa_
zmiennej. Musimy jednak zdawać so-
bie sprawę, że dostęp do tych danych uzy-
skamy dopiero po zakończeniu transmi-
sji, a więc wszelkie próby odwołania się
do nich bezpośrednio po nawiązaniu po-
łączenia zakończą się niepowodzeniem.
Łatwo to można sprawdzić dodając w
ciele funkcji send_data po wywołaniu
sendAndLoad() funkcję trace, która będzie
próbowała wyświetlić wartość zmiennej
result_lv.status_num (Listing 8.).
www.phpsolmag.org
PHP i Flash
Listing 5. Obsługa przycisku wyślij w formularzu
this.on_click = function():Void
{
var data_lv:LoadVars = this.prepare_data();
var checked:Boolean = true;
if(data_lv.autor.length<1)
{
checked=false;
trace("Pole autor jest nieprawdiłowo wypełnione");
}
if(data_lv.email.length<1)
{
checked=false;
trace("Pole email jest nieprawdiłowo wypełnione");
}
if(data_lv.komentarz.length<1)
{
checked=false;
trace("Pole komentarz jest nieprawdiłowo wypełnione");
}
if(checked)
{
this.send_data(data_lv,"http://localhost/save.php");
}
}
Listing 6. Kod po stronie serwera odpowiedzialny za odbieranie danych
<?php
$uchwyt = fopen("log.txt", 'a');
$tresc="Zrzut danych wywolania skryptu :\n-----------------------------------------
---------------------------\n\n";
if(!empty($_POST))
{
$tresc.="Zrzut danych z POST: \n------------------------------------------------
---------------------\n";
foreach($_POST AS $k => $w)
{
$tresc.=$k."=>".$w."\n";
}
$tresc.="koniec danych z POST: \n----------------------------------------------
-----------------------\n\n";
}
if(!empty($_GET))
{
$tresc.="Zrzut danych z GET: \n-------------------------------------------------
--------------------\n";
foreach($_GET AS $k => $w)
{
$tresc.=$k."=>".$w."\n";
}
$tresc.="koniec danych z GET: \n------------------------------------------------
---------------------\n\n";
}
fwrite($uchwyt, $tresc);
fclose($uchwyt);
?>
Listing 7. Fragment kodu PHP generujący odpowiedź dla Flasha
echo("&status_num=123&status_txt=Dane tekstowe przekazane z PHP");
21
 Dla początkujących

Wywołanie takie, zamiast wartości jaką zdarzenia. zamiast undefined w Flashowym pól formularza i przypisaniem jednemu z
przypisaliśmy w PHP powinno zwrócić war- oknie Output widzimy wartość zmiennej, ja- nich wartości, jaką przekazaliśmy z PHP.
tość undefined, co wynika oczywiście z tego, ką ustanowiliśmy z poziomu PHP. Do zawartości pól tekstowych już się odwoły-
że dane po prostu jeszcze nie zostały wczyta- Ponieważ nasz mały eksperyment po- waliśmy podczas pobierania danych z formula-
ne do obiektu. Z pomocą w tej sytuacji przy- wiódł się i udało nam się przekazać dane z rza, a do tego celu wykorzystywaliśmy właści-
chodzi nam zdarzenie onLoad. Umieszcza- Flasha na serwer i z powrotem z PHP do Fla- wość text. Właściwość ta nie jest tylko do od-
jąc to samo wywołanie trace wewnątrz tego sha, zakończmy aplikację wyczyszczeniem czytu, a więc możemy ją śmiało nadpisać i tym
samym zmienić zawartość pola tekstowego. Na-
Listing 8. Nieudana próba odwołania się do wczytywanych danych sza funkcja send_data powinna wyglądać tak,
jak na Listingu 9.
data_obj.sendAndLoad(dest_addr, result_lv, "POST"); Trace`y, oczywiście przed publikacją w
trace(result_lv.status_num); sieci, można powyłączać, ale na czas budo-
wy i testowania są jak najbardziej wskazane.
Listing 9. Funkcja send_data odpowiedzialna za wysyłkę danych (ver. 2.) Warto też zwrócić uwagę na to w jaki spo-
sób Flash adresuje obiekty. Zwróćcie uwa-
this.send_data = function(data_obj:LoadVars,dest_addr:String):Void
gę na ostatnią linię w warunku if. Po usu-
{ nięciu znaków komentarzy i wyeksportowa-
var result_lv:LoadVars = new LoadVars(); niu okaże się, że wewnątrz zdarzenia onLoad
result_lv.onLoad = function(success:Boolean):Void do obiektu result_lv można odwołać się
{ zarówno za pomocą wywołania this, jak i
if(success) result_lv.
{
Podsumowanie
trace("OK - udało się połączyć z serwerem"); Mam nadzieję, że powyższy artykuł rzucił
trace(this.status_num); trochę światła na zagadnienie komunikacji
trace(this.status_txt); Flash-PHP. Przedstawiony przykład prezen-
refThis.form.autor.text = ""; tuje jedną z możliwych form komunikacji,
refThis.form.email.text = ""; która moim zdaniem jest idealna w pracy z
refThis.form.komentarz.text = this.status_txt; danymi o niezbyt złożonej formie. Chciał-
//trace(result_lv); // trace(this); bym, byście mieli również świadomość te-
go, że Flash w komunikacji może wykorzy-
} stywać XML, przesyłać pliki z dysku użyt-
else trace("Ups - coś poszło nie tak – najprawdopodobniej na serwerze nie ma kownika, czy też działać na gniazdach (ang.
pliku, który chcemy wywołać"); sockets).
}; Moim zdaniem, dzięki penetracji na pozio-
data_obj.sendAndLoad(dest_addr, result_lv, "POST"); mie >99% i niesamowitych możliwościach,
//trace(result_lv.status_num); jakie Flash oferuje, zarówno grafikom, jak
}; i programistom, jest to środowisko o naj-
większych możliwościach po stronie klienta
i w tyle zostawia nawet Javę. Na pewno war-
to poświęcić trochę czasu i bliżej poznać tę
technologię od środka.
Ponieważ tekst ten był pierwszym na te-
mat Flasha w PHP Solutions, chętnie po-
znałbym Wasze opinie na jego temat. Szcze-
rze mówiąc, dość długo walczyłem z sobą, by
napisać kod w ActionScript 2, a nie Action-
Script 3. Mimo wszystko uznałem, że star-
sza wersja jest jeszcze dużo bardziej dostęp-
na, a co ważniejsze łatwiejsza na start. Jeśli
jednak okaże się, że istnieje zainteresowa-
nie wśród Was – czytelników zagadnienia-
mi związanymi z AS3, nic nie stoi na prze-
szkodzie, by powstało kilka artykułów wła-
śnie na ten temat.

DARIUSZ POLARCZYK AKA TRUI

Jestem dyrektorem technicznym w Agencji Interak-
tywnej MUG, a z Flashem pracuję od sześciu lat i z
całą odpowiedzialnością mogę powiedzieć, że cięż-
ko jest nudzić się pracując w tym środowisku.
Rysunek 4. Umieszczenie na scenie gotowego formularza Kontakt z autorem: dariusz@polarczyk.com

22 02/2008
 PHP i Flash

www.phpsolmag.org 23
 Rozwiązania

AJAX – kiedy i jak?

Czyli krótka recepta na to gdzie i w jaki sposób stosować AJAX

Artykuł ma na celu pokazanie przypadków, w których totalne i bezwzględne

implementowanie AJAX, gdzie tylko się da, niekoniecznie musi być
korzystne dla serwisu, a kiedy jest wręcz niepożądane. Postaram się
także w kilku krótkich przykładach omówić najciekawsze, moim zdaniem,
podejścia do implementacji AJAX oraz pola ich zastosowań.
Dowiesz się... Powinieneś wiedzieć...
• Jak skutecznie stosować AJAX na różnych ro- • Znać podstawy programowania obiektowego
dzajach stron WWW; w JavaScript;
• Zapoznasz się również z popularnymi bibliote- • Posiadać doświadczenie w tworzeniu opro-
kami AJAX dla JavaScript. gramowania komercyjnego.
Środowisko działania serwisu
Pierwszym pytaniem, na jakie należy so-
Poziom trudności bie odpowiedzieć, jest – jaki serwis tworzy-
my w PHP? Z uwagi na to określamy parame-
try techniczne środowiska pracy naszego pro-
jektu, wymagania dotyczące dopuszczalnych
przeglądarki i dobrze oprogramowanej obsługi
zdarzeń spowoduje, iż jeszcze bardziej zatrze-
my różnicę. Zarówno jednolite środowisko dzia-
łania, jak i pole eksploatacji sprzyja AJAX. Brak
konieczności rejestrowania statystyk odwiedzin
również działa na korzyść AJAX–a, gdyż tech-
nologia ta zaburza nam działanie narzędzi ana-
litycznych, rejestrujących ruch w serwisie i mu-
simy mieć to na uwadze przede wszystkim w
trzecim z omawianych typów serwisów.
Zwykła strona
W drugim przypadku przygotowując pojedyn-
czą stronę WWW, blog czy inny serwis dla

O
statnio bardzo popularna techno-
logia AJAX (ang. Asynchronous Ja-
vaScript and XML) rewolucjonizu-
je świat witryn internetowych. Coraz więcej
stron i serwisów internetowych z powodze-
niem stosuje tę technologię, kusząc użytkow-
ników pięknym interfacem, brakiem przeła-
dowań strony i wizualną płynnością ładowa-
nia danych. Niewątpliwie pomysł na wyko-
rzystanie obiektów XMLHttpRequest z Ja-
vaScript (czy innych języków skryptowych
Jscript, czy VBScript), przeżywa swoją świet-
ność i jest czymś, bez czego nowoczesny pro-
jekt wygląda, co najmniej blado, na tle pełnych
gadżetów produktów konkurencji. Cechą cha-
rakterystyczną XMLHttpRequest, jest możli-
wość wykonywania żądań do serwera już po
załadowaniu strony internetowej w trakcie in-
terakcji z użytkownikiem. Otrzymanych od-
powiedzi używamy do dynamicznej modyfi-
kacji wyświetlanej treści. Developerzy niejed-
nokrotnie stają w obliczu bezpośrednich żą-
dań klienta o to, by aplikacja wyposażona by-
ła w tego typu mechanizmy. Stały się one nie-
omal koniecznością wynikającą z wysokich
wymagań klienta. Niestety – programista naj-
częściej przystaje na sugestie i otrzymujemy
strony bez przeładowań, których ocena oglą-
dalności przy pomocy standardowych narzę-
dzi staje się utrudniona.
transferów, oczekiwań użytkowników końco-
wych oraz przewidywanego czasu odpowiedzi
serwera. Wyróżniłbym trzy typy, z jakimi mo-
żemy się spotkać, jeżeli Czytelnik uzna, iż ja-
kiegoś brakuje – na pewno uda się go dopaso-
wać na podstawie opisu środowiska, do którejś
z grup: intranet lub extranet, pojedyncza stro-
na WWW lub blog (czy inne, niemasowe tre-
ści), portal lub serwis.
Sieci wewnętrzne i korporacyjne
W przypadku intranetu lub extranetu ma-
my do czynienia ze środowiskiem oferującym
nam bardzo wiele i takim, które wiele wybacza
od strony optymalizacji transferów klient–ser-
wer, konieczności rejestracji statystyk, precy-
zji określenia parametrów technicznych klien-
tów – rodzaj przeglądarki, system operacyjny.
W tego typu aplikacjach końcowy użytkow-
nik liczy na maksymalny performance1 nasze-
go systemu. Od końcowego użytkownika w naj-
lepszym przypadku możemy oczekiwać biegłej
obsługi pakietów biurowych, dlatego wyświetla-
nie danych, które co jakiś czas znikają, po to by
strona się przeładowała, raczej ich nie zachwy-
ci – klient bardzo doceni zastosowanie AJAX
do stopnia, przy którym nasz system oparty o
WWW nie będzie się wizualnie odróżniał od
innych aplikacji zainstalowanych na stacji robo-
czej. Osobne okno bez pasków nawigacyjnych
niezbyt dużej ilości użytkowników, przy czym
użytkownik końcowy to zwykły websurfer, już
można poważnie się zastanowić nad elementa-
mi tego typu. Należy sprecyzować, że mówimy
o tym, co ogląda użytkownik końcowy. Jeżeli
przygotowywana przez nas strona zawiera CMS
lub podobne narzędzia – bliższe będą one gru-
pie pierwszej. Pojedyncze strony, nawet jeżeli za-
wierają sporą ilość treści, na ogół ciekawiej jest
wzbogacić grafiką, animacją, obiektami, Flash,
ciekawym menu, niż inwestować czas w dużą
ilość gadżetów AJAX–owych. Jeżeli taka poje-
dyncza strona zawiera elementy jakiś dużych ta-
bel danych, obrazów, krótkich tekstów czy opi-
sów – warto zastosować AJAX do pojedynczych
elementów położonych gdzieś na stronie, ale ra-
czej tylko wtedy, gdy zrobi to znaczącą różni-
cę w stosunku do tradycyjnego podejścia, czy
wpłynie na estetykę i użyteczność.
Duże serwisy
W końcu w trzeciej grupie – serwisów inter-
netowych lub portali – zdecydowanie odra-
dzałbym używania AJAX do całości zawarto-
ści, a nawet nie zawsze do drobnych kontro-
lek. Dlaczego? Powodów jest kilka. Pierwszym
z nich jest kwestia kompatybilności. Duży ser-
wis to duża ilość użytkowników i różnorod-
ność przeglądarek, systemów operacyjnych,
konfiguracji, a nawet samych urządzeń. W spo-

24 03/2008
 Listing 1. Przykład inicjacji obiektu XML HTTP Request
sób szczególny zwrócić uwagę należy na sferę
urządzeń – gdyż ilości użytkowników ogląda-
jących strony przy pomocy telefonów komórko-
var xmlhttp=false; wych, palmtopów i podobnych urządzeń mo-
/*@cc_on @*/ bilnych ciągle rośnie. Przeszłość wiele nauczy-
/*@if (@_jscript_version >= 5) ła twórców o urokach JavaScript i pozostałych
// JScript daje nam możliwość warunkowej kompilacji języków skryptowych oraz różnych związanych
try { z tym trudnościach – po prostu zastosowanie
xmlhttp = new ActiveXObject("Msxml2.XMLHTTP"); zbyt wyrafinowanych rozwiązań może okazać
} catch (e) { się złym pomysłem w zderzeniu z rzeczywisto-
try { ścią. Doświadczony programista użyje rozma-
xmlhttp = new ActiveXObject("Microsoft.XMLHTTP"); itych trików, aby zapewnić serwisowi działanie
} catch (E) { w sposób tradycyjny w przypadku braku do-
xmlhttp = false; stępności wyrafinowanych narzędzi po stronie
} klienta, jednakże należy liczyć się tym samym
} z koniecznością podwójnej implementacji tych
@end @*/ samych rozwiązań. Jeżeli termin nas goni, trze-
ba wziąć powyższe czynniki pod uwagę w fazie
if (!xmlhttp && typeof XMLHttpRequest!='undefined') { projektowania i planowania.
try { Warto AJAX zastosować do elementów,
xmlhttp = new XMLHttpRequest(); które możemy szybko wykonać i zabezpiecze-
} catch (e) { nie ich funkcjonalności nie będzie kłopotli-
xmlhttp=false; we, a w skrajnej sytuacji (do której dobry pro-
} gramista nie powinien dopuścić), nie odbie-
} rze serwisowi funkcjonalności. Elementy, ja-
if (!xmlhttp && window.createRequest) { kie bym tutaj wymienił to: wszelkiego rodza-
try { ju oceny (selekcja liczbowa, gwazdki czy inne
xmlhttp = window.createRequest(); graficzne znaczniki), krótkie komentarze, nie-
} catch (e) { które wybieraki, rozwijane drzewa, krótkie an-
xmlhttp=false; kiety, shoutbox’y, niektóre proste formy wy-
} szukiwania, operowanie na elementach takich
} jak zamieszczone w serwisie Goggle Maps. Po-
dejmując decyzję, które z elementów chcemy
Listing 2. Przykład implementacji żądania przy pomocy obiektu XML HTTP Request wykonać w AJAX trzeba osiągnąć kompromis
pomiędzy korzystnym zmniejszeniem transfe-
xmlhttp.open("GET", "test.php",true); ru, poprawieniem użyteczności, a ilością pra-
xmlhttp.onreadystatechange=function() { cy, jaką będziemy musieli zainwestować oraz
if (xmlhttp.readyState==4) { negatywnymi skutkami dla tradycyjnych sta-
alert(xmlhttp.responseText) tystyk strony.
} Powód, który jest z mojego punktu widzenia
} najważniejszy, a stawia pod znakiem zapytania
xmlhttp.send(null) wszechobecne używania AJAX, dotyczy poten-
cjalnych dochodów z serwisu – im więcej prze-
ładowań tym więcej odsłon reklam, a im więcej
odsłon reklam tym więcej w nie kliknięć. Istnie-
ją ciekawe rozwiązania na rzecz wymiany reklam

R E K L A M A

www.phpsolmag.org 25
 Rozwiązania
bez przeładowań (np. http://ajax.phpmagazine.net/
2006/02/rotating_ads_with_ajax.html), ale każdy
zauważy, że w ten sposób nie osiąga się oczekiwa-
nego przez klienta rezultatu. Klient, jeśli zamawia
u nas duży serwis publiczny, chce na nim zarobić
– ograniczając przeładowania (te odbywające się w
tradycyjny sposób), obcinamy mu potencjalne do-
chody i powodujemy nie lada kłopot w interpreta-
cji statystyk dostarczonych przez Webalizer czy na-
wet Goggle Anaylics (chociaż to drugie wykazuje
pewną odporność przy odpowiedniej konfigura-
cji). Z drugiej strony użytkownicy końcowi często
poirytowani są częstymi przeładowniami – znów
musimy znaleźć kompromis.
Odrobina sceptycyzmu,
analityczny koszmar
Istnieje szereg powodów, dla których używa-
nie AJAX musi być przemyślane, zważywszy
na statystyki. Szerokie grono analityków za-
uważyło komplikację w sposobach mierzenia
popularności strony ze względu na nowe ele-
menty i jasne jest, że miara liniowa oglądalno-
ści strony w stosunku do ilości wejść, odsłon,
itp. zdezaktualizowała się w obliczu nowych
technologii. Konkurencyjność serwisów wy-
maga dostarczania jeszcze większej ilości in-
formacji na jednej stronie i ciągłej interakcji
z użytkownikiem dla realizacji postulatów
WEB2.0. Często chybionym przybliżeniem
jest uznanie, że wybór informacji przez użyt-
kownika wiąże się z przeładowaniem. Otwie-
ra się tutaj szerokie pole dla nowych pomy-
słów na badanie popularności serwisu, jed-
nak nie ma w tym zakresie wyznaczonych
żadnych standardów. Co jakiś czas pojawia-
ją się pomysły oparte o mierzenie użytkowa-
nia widgetów – czyli elementów składowych
strony, lecz jak na razie nie znalazły one glo-
balnego poparcia w sensie sformalizowanego
standardu, który pomógłby nam za pomocą
zewnętrznej aplikacji zbierać dane analitycz-
ne – możemy co najwyżej zaimplementować
to we własnym zakresie. Wciąż w zastosowa-
niach uniwersalnych zmuszeni jesteśmy poru-
szać się w miarach aktualnie stosowanych, a na
ich wyniki AJAX nie wpływa pozytywnie. W
sieci znajdują się dwa dość ciekawe artykuły
budzące uzasadniony dystans wobec wszech-
obecnego entuzjazmu dla AJAX: Is AJAX
The Page View Killer? autorstwa Sean’a Mi-
Rysunek 1. Jedno z najczęstszych zastosowań
AJAX przy weryfikacji logowania użytkownika, na
przykładzie systemu Google Analytics
26
chael’a Kerner: http://www.internetnews.com/
xSP/article.php/3666656 oraz kontrowersyjny
i wymagający na dziś drobnego uaktualnie-
nia (lecz nadal ciekawy) Why Ajax Sucks (Most
of the Time) autorstwa Jakob’a Nielsen’a: http:
//www.usabilityviews.com/ajaxsucks.html. W
dalszej części przedstawię odrobinę podejścia
praktycznego do stosowania AJAX.
Wszystko w AJAX
W aplikacjach z grupy pierwszej, które rozwi-
jamy najczęściej na bazie gotowych komplekso-
wych frameworków, przy odpowiednim dobo-
rze być może istnieje możliwość, iż nie będzie-
my musieli znacząco się napracować, aby zasto-
sować AJAX. Przykładem wybranym przeze
mnie jest popularny framework PRADO, który
swoją prostotą uruchomienia AJAX moim zda-
niem wyróżnia się znacząco od innych.
W PRADO po utworzeniu formularza, je-
żeli chcemy, aby był on AJAX–owy po pro-
stu zmieniamy użyte kontrolki z np. TButton,
na TActiveButton – i to wystarczy! Doku-
mentacja PRADO prezentuje nam łatwość
i skuteczność tego rozwiązania za pomocą
prostego przykładu konwertera walut http:
//www.pradosoft.com/demos/currency-converter/
. Więcej o samym użyciu tzw. Active Con-
trols Czytelnik znajdzie pod adresem http://
www.pradosoft.com/demos/quickstart/index.ph
p?page=ActiveControls.Home. Poza samym bar-
dzo elegancko przygotowanym mechanizmem
Rysunek 2. Popularne zastosowanie AJAX do szybkiego wysyłania ocen użytkowników na przykładzie
popularnego serwisu Youtube
implementacji, PRADO oferuje nam również
wsparcie dla obiektów DOM, komunikacji
obiektowej pomiędzy JavaScript, a PHP oraz
wiele innych interesujących mechanizmów.
Skorzystanie z pełnego wachlarza rozwiązań
wymaga poświęcenia sporej ilości czasu na na-
ukę, ale jeżeli chcemy wyciągnąć maksimum
wydajności na rzecz użytkownika końcowego,
zwłaszcza przy aplikacjach z dużą ilością for-
mularzy i danych, mających zachowywać się,
jak desktopowe – jest to dobre rozwiązanie.
Małe kontrolki
W przypadku projektów z grupy drugiej i de
facto trzeciej, implementujemy małe kon-
trolki, jak oceny (ratings), komentarze, so-
utbox'y, krótkie teksty czy inne podobne.
Nie potrzebujemy więc dużych objętościo-
wo i funkcjonalnie frameworków, komplek-
sowych rozwiązań do wszystkiego. Najczę-
ściej nasze zastosowanie AJAX będzie się
sprowadzało do wysłania kilku wartości do
bazy danych i odebrania krótkiego rezulta-
tu, czy to w postaci komunikatu, czy jakie-
goś kodu HTML, dlatego zastosujemy po-
jedynczą biblioteczkę do komunikacji al-
bo też skorzystamy bezpośrednio z obiektu
XMLHttpRequest , dostępnego w JavaScript,
także w JScript i VBScript. Przedstawione
przykłady przygotowane są w JavaScript i w
dalszej część artykułu skupię się właśnie na
implementacjach w tym języku.
03/2008
 AJAX – kiedy i jak?

XMLHttpRequest jak pozyskać zawartość pliku test.php. XHR da- Prostota użycia, łatwość operowania na więk-
Bezpośrednie użytkowanie XMLHttpRequest je nam najszerszą z możliwych kontrolę nad wy- szej ilości przesyłanych zmiennych i wygodny
(XHR) może być odrobinę kłopotliwe, jednak- syłanymi zapytaniami i ich treścią – łącznie z sposób niemal zdarzeniowego programowania
że wiele osób z powodzeniem używa bezpo- kontrolą nagłówków i pozyskiwaniem wielu da- czynią z tej biblioteki bardzo wygodne narzę-
średnio tego obiektu. Obiekt XHR nie ma ogra- nych jak Content–Type, czy Last–Modified. dzie. Listing 3. zawiera przykład implementa-
niczeń do wyłącznie plików XML, może żądać Aby szczegółowo zapoznać się z możliwościa- cji funkcji przesyłającej dane z formularza z Li-
albo przesyłać każdy typ dokumentów, jednak- mi używania tego obiektu, zachęcam do prze- stingu 4. Jak widać na przykładzie, mamy do
że działanie na danych binarnych jest proble- czytania artykułu autorstwa Jima Leya pod ad- dyspozycji szereg zdarzeń związanych z trans-
matyczne. Jak zazwyczaj nazwa obiektu zależy resem http://www.jibbering.com/2002/4/httpre- misją. Biblioteka advAjax jest narzędziem god-
od nazwy przeglądarki. Pod Internet Explorer quest.html. Autor w sposób dość wyczerpujący, nym polecenia osobom początkującym, jak i z
tworzymy obiekt używając new ActiveXObjec na przykładach, prezentuje przykłady użycia te- doświadczeniem. Więcej dowiedzieć się moż-
t("Msxml2.XMLHTTP") lub new ActiveXObject go obiektu. na na stronie projektu http://advajax.anakin.us/
("Microsoft.XMLHTTP") w zależności od wer- XMLHttpRequest to rzeczywiście bezpośred- index-pl.htm.
sji MSXML, która jest zainstalowana (wersji nie użytkowanie natywnych metod obiektu Ja-
tej przeglądarki). W produktach Mozilli i Safari vaScript, który po przyjrzeniu się bardziej skom- mintAjax
powinniśmy używać new XMLHttpRequest(). plikowanym przykładom trochę odstrasza, dla- Sama koncepcja mintAjax jest zbliżona do
Dodatkową ciekawostką jest, że przeglądar- tego warto pokusić się o użycie jakiejś małej, działania advAJAX, jednakże nie należy
ka IceBrowser, wymaga jeszcze innej metody: lecz efektywnej biblioteczki. Mi bardzo bliskie dać się zwieść. MintAjax to odrobinę śwież-
window.createRequest() . są dwa dosyć popularne rozwiązania AJAX– sze spojrzenie na temat. Na Listingu 5. znaj-
W praktyce oznacza to, że do każdej przeglą- owe, z resztą naszego rodzimego pochodzenia. duje się wzorcowy przykład implementacji
darki musimy używać innej metody, gdyż to, Pierwsze to advAJAX, a drugie to mintAjax. funkcji wysyłającej dane formularza z Listin-
co działa w jednej spowoduje błędy w drugiej. gu 4. Zachęcam Czytelnika do analizy kodu,
Kod na Listingu 1. prezentuje przykład inicjacji advAJAX a więcej przykładów porównawczych znaleźć
obiektu z uwzględnieniem konieczności dywer- AdvAJAX był już wielokrotnie opisywany i jest można na stronie projektu w wyjątkowo rze-
syfikacji. Na Listingu 2. mamy prosty przykład bardzo ceniony przez osoby, które go używają. czowej i dobrze przygotowanej dokumentacji
http://mintajax.pl/Przewodnik/. Myślę, że jed-
Listing 3. Przykład implementacji funkcji wysyłającej formularz o id=„moj_forumlarz” przy użyciu nym z ciekawszych pomysłów zastosowanych
advAjax w mintAjax jest funkcja $, która stanowi cie-
kawy pomysł i spore ułatwienie. Chodźby z
function wyslijDane () { uwagi na funkcję $ warto przyjrzeć się min-
var moj_formularz = document.getElementById("moj_formularz"); tAjax bliżej.
advAJAX.submit( moj_formularz, {
url: ( "skrypt_obslugi_formularza.php" ), Podsumowanie
onSuccess : function(obj) { Mam nadzieję, że ten krótki artykuł pomo-
alert(obj.status); że właściwie, pomysłowo i efektywnie wyko-
}, rzystywać technologię AJAX. Niewątpliwie
onError : function(obj) { AJAX jest czymś niezbędnym w nowocze-
alert("Error: " + obj.status + ' ' + url); snym webdesignie, a zastosowanie tej tech-
} nologii na pewno doceni użytkownik koń-
}); cowy. Dosyć rozbudowany wstęp teoretycz-
} ny daje podstawę do właściwego wyboru jed-
nego z zaproponowanych rozwiązań. Poza za-
Listing 4. Przykład formularza o id=„moj_forumlarz” prezentowanymi istnieją setki innych, dlate-
<form id="moj_formularz” method="POST" action="form_post.php"> go Czytelnik, jeżeli nie będą mu odpowiadać
Pole tekstowe: zaprezentowane tu przykłady, bez problemu
<input name="text" type="text" /><br /> znajdzie w sieci bibliotekę AJAX w sam raz
Checkbox: dla siebie, choćby przeglądając stronę http:
<input name="checkbox" type="checkbox" /><br /> //ajaxpatterns.org/. A jeżeli nie – to już wie
Radio: choćby z tego artykułu, że może stworzyć
<input name="radio" type="radio" value="Lorem" checked /> Lorem ją sam na bazie XMLHttpRequest – do czego
<input name="radio" type="radio" value="Ipsum" /> Ipsum gorąco zachęcam, gdyż daje to najszerszy po-
</form> gląd na działanie AJAX i inspiruje do znajdo-
<div id="response"></div> wania coraz ciekawszych zastosowań.
<button onclick="wyslijDane()">Wyślij formularz</button>

Listing 5. Przykład implementacji funkcji wysyłającej formularz przy użyciu mintAjax MACIEJ WIŚNIEWSKI
function wyslijDane () { Maciej Wiśniewski jest szefem iCEAM.com We-
var req = mint.Request(); bdesigner Team oraz studentem Wyższej Szko-
req.OnSuccess = function() { ły Informatyki Stosowanej i Zarządzania WIT w
$("response").innerHTML = this.responseText; Warszawie, na specjalizacji inżynieria oprogra-
} mowania. Od 2001 roku profesjonalnie zajmuje
req.SendForm("moj_formularz"); się tworzeniem aplikacji, stron i serwisów inter-
} netowych dla dużych, małych i średnich firm.
Kontakt z autorem: maciej.wisniewski@iceam.com

www.phpsolmag.org 27
 Rozwiązania

Kohana
Powiew świeżości wśród frameworków PHP

Kohana to młody, dynamicznie rozwijany framework PHP, charakteryzujący

się dużą wydajnością i niebywałą wygodą użytkowania. Posiada on
najlepsze cechy swojego protoplasty – CodeIgnitera - eliminując przy tym
dobrze znane użytkownikom bolączki.

nia frameworka musimy dokonać podsta-

Dowiesz się... Powinieneś wiedzieć...
• Co charakteryzuje framework Kohana; • Jak programować obiektowo w PHP5;
• Jakie są podobieństwa i różnice w stosunku do • Co to jest framework;
CodeIgnitera; • Czym jest wzorzec MVC;
• Jakie nowości i unikalne cechy wprowadza • Zalecana znajomość CodeIgnitera.
Kohana.
gą mieć istotne różnice w API. Zaznaczamy
więc, że wszystkie rady i listingi zamieszczo-
Poziom trudności ne w tym artykule dotyczą wersji 2.1.2.
Coś więcej niż Hello World
wowej konfiguracji. W naszym przypadku
wystarczy, że zmienimy wartość elementu
site_domain w pliku application/config/con-
fig.php zgodnie z instrukcjami w komenta-
rzach. Ten krok jest dobrze znany użytkow-
nikom CodeIgnitera, jednak już na tym eta-
pie pojawiają się pierwsze różnice. Więk-
szość plików konfiguracyjnych została bo-
wiem przeniesiona do folderu system/config.
Jest to spowodowane nowym podejściem do
struktury katalogów i hierarchii ładowania
plików – więcej na ten temat w dalszej czę-
ści artykułu.

K
ażdy użytkow-
nik CodeIgnitera powie, że jedną
z jego największych zalet jest pro-
stota. Aby zapoznać się z zasadami i sche-
matami programowania w CI wystarczał je-
den wieczór. Niestety, autor tego framewor-
ka nie przykładał się do sukcesywnego wzbo-
gacania go o nowe możliwości oraz do napra-
wiania problemów wykrytych przez społecz-
ność. W wyniku niezadowolenia z takiej po-
stawy, rozpoczęto prace nad forkiem Code-
Ignitera. Szybko narodził się Blue Flame,
który napisany od nowa i przemianowany na
Kohana (w języku Dakotów oznacza szybki,
prędki) stał się oddzielnym projektem na li-
cencji BSD.
Pomimo dużych powiązań z CodeIgnite-
rem Kohana nie jest wstecznie kompatybil-
na. Różnice między dwoma frameworkami
będą się powiększać wraz z biegiem czasu.
Kohana jest bardzo młodym projektem, jed-
nak już teraz posiada wiele cech, dla których
warto przesiąść się zarówno z CodeIgnitera,
jak i z innych frameworków.
W niniejszym artykule przedstawimy
Wam większość z tych cech, opierając się na
konkretnych przykładach. Prosimy pamię-
tać, że Kohana jest w fazie dynamicznego
rozwoju. Dodatkowo autorzy ostrzegają, że
główne (major) wydania frameworka mo-
Fundamentalne aspekty pracy z Kohaną Skoro jesteśmy już przy plikach konfigu-
omówimy na podstawie w pełni działające- racyjnych, stwórzmy jeszcze jeden, który
go mini serwisu, który będzie pobierał, prze- okaże się niezbędny dla naszego projektu.
twarzał, archiwizował, a następnie wyświe- Plik ten nazwaliśmy settings.php, a jego za-
tlał wiadomości z wybranych kanałów RSS. wartość przedstawia Listing 1. Tworzymy
Do tego celu wykorzystamy takie możliwo- w nim nową opcję konfiguracyjną o nazwie
ści Kohany jak obsługa RSS, buforowanie, rssaddr , która jest tablicą zawierającą adre-
paginacja i archiwizacja. sy przykładowych kanałów RSS.
Prosimy pamiętać, że artykuł kierujemy Kohana, podobnie jak CodeIgniter, wy-
przede wszystkim do osób zaznajomionych korzystuje wzorzec MVC (Model View Con-
z frameworkiem CodeIgniter, dlatego skupi- troller), jednak nie zmusza do jego wykorzy-
my się bardziej na różnicach aniżeli na opi- stania. Jeśli stopień skomplikowania projek-
sywaniu podstaw. tu jest niewielki, wygodniejszym rozwiąza-
Pierwszym krokiem jest oczywiście ścią- niem może okazać się wykorzystanie tylko
gnięcie oficjalnego wydania Kohany ze stro- kontrolera i widoku, pomijając tym samym
ny projektu (patrz ramka W Sieci) oraz roz- warstwę modelu. My jednak skorzystamy z
pakowanie go do folderu dostępnego z po- pierwszego sposobu, gdyż kod pobierający
ziomu serwera PHP. Zawartość paczki moż- dane z kanałów RSS dobrze wpasowuje się w
na dostosować (podobnie jak w mootools) ideologię modelu.
– zalecamy zaznaczenie wszystkich modu- Otwórzmy kontroler welcome.php (jest to,
łów. Przed przystąpieniem do użytkowa- podobnie jak w CI, domyślny kontroler, ła-
Wymagania Kohany
Aby móc wykorzystać w pełni potencjał Kohany, należy spełnić kilka wymagań dotyczących serwera:
• Serwer z PHP w wersji 5.2 (lub nowszej) obsługujący Unicode
• PCRE skompilowane z flagami -enable-utf8 i -enable-unicode-properties
• Biblioteki iconv (transliteracja) i mcrypt (szyfrowanie)
• Biblioteka mbstring znacznie przyśpieszy funkcje UTF-8 (opcjonalna)

28 03/2008

dowany w sytuacji, gdy użytkownik nie po-
da w adresie żadnych dodatkowych para-
metrów). Zmieńmy jego zawartość na tą za-
mieszczoną w Listingu 2.
Kontroler w Kohanie to (podobnie jak w
CI) klasa rozszerzająca klasę Controller.
Nazwa klasy musi zaczynać się wielką literą
oraz mieć przyrostek _Controller. Poszcze-
gólne nazwy funkcji (metod klasy) odpowia-
dają drugiemu segmentowi adresu URL. Me-
toda index jest tą, która zostanie załadowa-
na w sytuacji, gdy nie podano owego segmen-
tu. W Kohanie pojawia się dodatkowo meto-
da _default, wykonywana w sytuacji, gdy żą-
dana metoda nie istnieje (CodeIgniter zwra-
ca w takiej sytuacji błąd 404). Wszystkich
pozostałych metod, których nazwy zaczynają
się od podkreślenia, nie da się wywołać z po-
ziomu przeglądarki – mogą zostać bezpiecz-
nie użyte do wewnętrznych operacji.
Kohana wprowadza nowy (w stosunku
do CI) sposób ładowania zasobów takich
jak biblioteki, czy modele. Od wersji 2.1.2
nie można już stosować kodu $this->load-
>cokolwiek(), co nastręcza nieco proble-
mów przy przenoszeniu serwisu na nowy
framework. Zalecanym sposobem ładowania
bibliotek jest $this->nazwa = new Nazwa,
a w przypadku modeli $model = new Nazwa_
Model. Zaprezentowany sposób zapisu nazw
(wielką literą; nazwa modelu z przyrostkiem
_Model) jest obowiązkowy. W przypadku in-
nych zasobów stosuje się analogiczny zapis.
Pragniemy zwrócić uwagę czytelni-
ka na warunek instrukcji if znajdującej
się w kontrolerze. Metoda $this->cache-
>get("rssfeeds") zwraca dane cache o id
rssfeeds (mogą one mieć dowolną postać,
np. ciągu znaków, tablicy, czy nawet obiek-
tu), lub null w przypadku niepowodzenia.
Z oczywistych względów przy pierwszym
uruchomieniu skryptu kod zawarty w in-
strukcji warunkowej zostanie wykonany.
Blok zawarty we wspomnianej instrukcji
warunkowej wykonuje szereg operacji. Po
załadowaniu modelu, którego metoda get_
feeds zwraca tablicę zawierającą wpisy ze
wszystkich kanałów RSS (chwilowo pomi-
niemy dokładną zasadę działania tej meto-
dy), zapisujemy ją do pliku za pomocą wbu-
dowanego systemu cache. Do tego celu mu-
simy podać id (które umożliwi systemowi
późniejsze pobranie odpowiednich danych)
oraz rzecz jasna dane do zbuforowania. Pro-
simy zwrócić uwagę na różnicę w sposobie
buforowania w stosunku do CodeIgnitera,
gdzie cache dotyczył całej strony. Następną
instrukcją w kodzie kontrolera jest:
$rss_model->save_feeds(config::item('setting
s.rssaddr'));,
która zapisuje na dysk pobrane pliki XML.
Dokonujemy tego wyłącznie w celu zade-
www.phpsolmag.org
Kohana
Listing 1. Plik settings.php zawierający adresy kanałów RSS
<?php defined('SYSPATH') or die('No direct script access.');
$config['rssaddr'] = array(
'http://www.chip.pl/rss/newsroom.rss',
'http://rssout.idg.pl/rss_news_30.xml',
'http://rssout.idg.pl/pcworld/news_utf.xml',
'http://rssout.idg.pl/zoom/news_utf.xml',
);
Listing 2. Kontroler welcome.php będący sednem serwisu
<?php defined('SYSPATH') or die('No direct script access.');
class Welcome_Controller extends Controller {
public function index() {
// Ładujemy bibliotekę Cache
$this->cache = new Cache;
// Jeśli nie istnieje cache kanałów RSS, musimy go wygenerować
if( ($feeds = $this->cache->get("rssfeeds")) === NULL ) {
// Ładujemy model RSS i pobieramy kanały
$rss_model = new Rss_Model;
$feeds = $rss_model->get_feeds(config::item('settings.rssaddr'));
// Buforujemy dane
$this->cache->set("rssfeeds", $feeds);
// Zapisujemy RSS w postaci plików XML na dysku
$rss_model->save_feeds(config::item('settings.rssaddr'));
// Tworzymy archiwum ZIP zawierające pliki XML
$this->archive = new Archive;
$this->archive->add('application/cache/feeds/', 'feeds/', true);
$this->archive->save('application/cache/feeds_'.date('Y-m-d_H-i-s').'.zip');
}
// Personalizujemy ustawienia biblioteki Pagination
$this->pagination = new Pagination(array(
'base_url' => 'welcome/index',
'uri_segment' => 'index',
'total_items' => count($feeds),
'items_per_page' => 5,
'style' => 'digg',
));
// Wycinamy ze wszystkich wpisów RSS te, które odpowiadają numerowi strony
$feeds = array_slice($feeds, ($this->uri->segment(3, 1) - 1)*5, 5);
// Ładujemy widok i przekazujemy do niego wybrane wiadomości RSS
$welcome = new View('welcome');
$welcome->feeds = $feeds;
$welcome->render(TRUE);
}
public function _default() {
// Przekierowanie na stronę główną
url::redirect('welcome/index/');
}
}
Umiejscowienie katalogów Kohany
Podczas umieszczania struktury katalogów Kohany na serwerze warto rozważyć przeniesie-
nie folderów application/, modules/ i system/ poza katalog publicznie dostępny z poziomu prze-
glądarki. Jest to dobra praktyka, gdyż wszystkie wywołania stron są obsługiwane przez plik in-
dex.php (jego nie możemy przenieść), a bezpośredni (publiczny) dostęp do wyżej wymienionych
folderów nie jest wymagany do poprawnego działania frameworka. Tym prostym sposobem
zwiększamy bezpieczeństwo kodu źródłowego naszych aplikacji, nie narażając się na wykorzy-
stanie przez osoby trzecie błędów oprogramowania. Należy jednak pamiętać, aby po przenie-
sieniu folderów zmodyfikować ich ścieżki w pliku index.php (zmienne $kohana _ application,
$kohana _ modules i $kohana _ system ).
29
 Rozwiązania

monstrowania archiwizera plików dostęp- biblioteki Pagination odpowiedzialnej (po- łącznie arytmetycznie – na podstawie poda-
nego standardowo w Kohanie (bibliote- dobnie jak w CodeIgniterze) za wygenerowa- nych wartości generuje określoną liczbę od-
ka Archive). Potrafi on wygenerować ar- nie linków do poszczególnych stron serwisu. nośników, których obsługą musimy zająć się
chiwum ZIP zarówno z pojedynczych pli- Jako parametr podajemy tablicę z podstawo- sami. W naszym przypadku jest to dość pro-
ków, jak i całych folderów. Dodajemy wymi ustawieniami – ich nazwy są dość jed- ste zadanie – wystarczy, że z bazy wszyst-
je za pomocą metody $this->archive- noznaczne, w dodatku są one znane z frame- kich wiadomości RSS wyjmiemy te, które
>add('ścieżka/do/pliku') – możemy wy- worka CI. Przyjrzymy się tylko opcji style, odpowiadają aktualnemu numerowi stro-
wołać ją wielokrotnie. Po dodaniu wszyst- która określa wygląd (styl) linków. Dostępne ny. Wykorzystujemy do tego celu funkcję
kich plików generujemy archiwum ($this- standardowo wartości to: classic, digg, exten- PHP array_slice. Ważny jest jej drugi pa-
> a rc h iv e-> sav e('ścieżk a/d o /plik u')), ded, punbb. rametr, a szczególnie funkcja $this->uri-
którego nazwa w naszym przypadku składa Nic nie stoi na przeszkodzie, aby stworzyć >segment(3, 1), która pobiera trzeci seg-
się ze słowa feeds oraz aktualnej daty. Ścież- własny styl formatowania linków. Możemy ment adresu URL (numer strony), a w sy-
ki przekazywane do biblioteki Archive posłużyć się jednym z wymienionych sche- tuacji, gdy ów segment nie istnieje, zwraca
muszą być relatywne względem pliku in- matów, których kod znajdziemy w folderze wartość 1.
dex.php. /system/views/pagination/. W ostatnim bloku kodu metody index ła-
Zbliżamy się powoli do końca pliku kon- Biblioteka Pagination jest bardzo przydat- dujemy widok o nazwie welcome (sposób ła-
trolera. Kolejnym krokiem jest załadowanie na i wygodna w użyciu, lecz działa ona wy- dowania jest analogiczny do omówionego
wcześniej, dotyczącego bibliotek i modu-
łów), a następnie przekazujemy do widoku
Listing 3. Plik rss.php zmienną o nazwie feeds. Tym sposobem
możemy przekazywać zmienne każdego ty-
<?php defined('SYSPATH') or die('No direct script access.'); pu, nawet obiekty.
class Rss_Model extends Model { Końcowy krok to oczywiście wysłanie
public function get_feeds($rssaddr) { strony do przeglądarki (wartość FALSE prze-
// Tworzymy tablicę, do której umieścimy dane ze wszystkich kanałów RSS kazana do metody render spowodowała-
$feeds = array(); by zwrócenie kodu HTML do zmiennej za-
// Parsujemy kolejno dane z każdego adresu URL miast bezpośredniego wysłania go do prze-
foreach($rssaddr as $address) { glądarki użytkownika).
$feeds = array_merge($feeds, feed::parse($address)); Przejdźmy teraz do opisu modelu. Jest to
} plik /application/models/rss.php, którego zawar-
return $feeds; tość prezentuje Listing 3.
} Nasz model dostarcza tylko dwie metody
public function save_feeds($rssaddr) { – get_feeds odpowiedzialną za pobranie i
// Zapisujemy na dysk nieprzetworzone dane z każdego kanału osobno sparsowanie danych z kanałów RSS oraz save_
foreach($rssaddr as $id => $address) { feeds zapisującą nieprzetworzone dane (w po-
file_put_contents(APPPATH.'cache/feeds/'.$id.'.xml', file_get_ staci plików XML) na dysk. Modele – tak jak
contents($address)); kontrolery, czy biblioteki – muszą stosować
} określony schemat nazewnictwa (nazwa wielką
} literą, przyrostek _Model). Metoda get_feeds
} przechodzi iteracyjnie przez kolejne adresy ka-
nałów RSS parsując ich zawartość i umieszcza-
Listing 4. Widok welcome zawierający kod HTML ze wstawkami PHP jąc ją w tablicy.
Zatrzymajmy się na chwilę, aby omówić
<html><head> dość tajemniczo wyglądające (szczególnie
<meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=utf-8"/> dla użytkowników CodeIgnitera) wywoła-
<title>Najświeższe wiadomości</title> nie feed::parse($address). Tak w Koha-
</head><body> nie wywołuje się funkcje (a właściwie me-
<?php foreach($feeds as $feed): ?> tody) helperów. W przeciwieństwie do CI,
<h3><a href="<?=$feed['link']?>"><?=$feed['title']?></a></h3> helpery w tym frameworku mają postać kla-
<p><?=$feed['description']?></p> sy ze statycznymi metodami. Aby wywołać
<p><small>Data Publikacji: <?=$feed['pubDate']?></small></p> którąś z nich, nie musimy dokonywać wcze-
<?php endforeach; ?> śniejszego ładowania helpera – po prostu od-
<p><?=$this->pagination->create_links()?></p> wołujemy się do niego w postaci klasa::
</body></html> metoda(zmienne).
Wróćmy jeszcze na chwilę do kodu nasze-
Listing 5. Kod SQL tabeli articles go kontrolera. Tam do metody get_feeds
przekazaliśmy (co można wywnioskować
CREATE TABLE IF NOT EXISTS `articles` ( po nazwie elementu) adresy kanałów RSS:
`id` int(11) NOT NULL auto_increment, config::item('settings.rssaddr'). To
`title` varchar(255) collate utf8_unicode_ci NOT NULL, najwygodniejszy sposób pobierania usta-
`text` text collate utf8_unicode_ci NOT NULL, wień z plików konfiguracyjnych dostępny
PRIMARY KEY (`id`) w Kohanie – config to rzecz jasna jeden ze
) ENGINE=MyISAM DEFAULT CHARSET=utf8 COLLATE=utf8_unicode_ci AUTO_INCREMENT=1; standardowo dostępnych helperów, a item to
jego metoda przyjmująca jako parametr na-

30 03/2008

zwę elementu, która również jest nieco in-
na niż w CI. Za pomocą metody config::
item możemy nie tylko wczytać konkret-
ny element z dowolnego pliku konfigura-
cyjnego (obowiązujący schemat zapisu to
'nazwapliku.element' – plik konfigura-
cyjny zostanie automatycznie wczytany, je-
śli jeszcze to nie nastąpiło), ale również za-
ładować cały plik (przekazując do metody je-
go nazwę).
Skoro wiemy już jak wyglądają helpery w
Kohanie, wróćmy do omawianego wcześniej
kodu modelu Rss. Metoda save_feeds przyj-
muje jako parametr tablicę adresów kanałów
RSS, które następnie wykorzystuje do po-
brania danych XML i zapisania ich na dys-
ku. Jak już wcześniej wspomnieliśmy, robi-
my to tylko w celu zaprezentowania biblio-
teki Archive, a zrezygnowanie z tej funkcjo-
nalności nie będzie miało wpływu na działa-
nie aplikacji.
Mamy już całą warstwę logiczną serwisu.
Ostatnim krokiem jest stworzenie warstwy
prezentacyjnej – widoku, który zostanie użyty
do wygenerowania wyjściowego kodu HTML.
Listing 4. przedstawia plik /application/views/
welcome.php (kod ma charakter podglądowy
– wersja produkcyjna powinna zawierać m.in.
DOCTYPE).
W kodzie widoku nie ma znaczących różnic
w stosunku do CI. Stosujemy pętlę, aby przejść
przez kolejne elementy tablicy $feeds (które
również są tablicami) przekazanej do widoku
w kontrolerze ($welcome->feeds = $feeds;).
Tym sposobem możemy przekazać dowolny
typ danych.
Widok jest ostatnim ogniwem naszego mi-
ni serwisu. Możemy teraz umieścić wszyst-
kie pliki na serwerze i sprawdzić rezulta-
ty. Powinniśmy ujrzeć stronę zawierającą
pięć wiadomości pobranych z kanałów RSS.
Pierwsze załadowanie strony najprawdopo-
dobniej potrwa kilka sekund. Każde następ-
ne – za sprawą buforowania danych - potrwa
nieporównywalnie krócej.
Co warto wiedzieć o zmianach
Autorzy wprowadzili w Kohanie wiele
zmian w stosunku do CodeIgnitera. Kilka
najważniejszych już poznaliśmy omawiając
przykład mini serwisu RSS: nowe nazew-
nictwo kontrolerów czy modeli, inny spo-
sób ładowania zasobów, zmieniona struktu-
ra helperów (pełna obiektowość), czy ulep-
szony schemat ładowania ustawień konfigu-
racyjnych. Przedstawimy teraz kilka innych
zmian, o których warto wiedzieć.
Jedną z nich jest usunięcie opcji automa-
tycznego ładowania bibliotek (autoload w
CI). Krok ten może wydawać się niezrozu-
miały (to bardzo przydatna cecha). Auto-
rzy zalecają jednak, aby automatycznego ła-
dowania dokonywać we własnym, „pośred-
nim” kontrolerze rozszerzającym (extends)
www.phpsolmag.org
Kohana
wbudowaną klasę Template_Controller ry katalogów. Kohana implementuje kaska-
(jej kod można znaleźć w folderze /system/ dowy system plików, dzięki czemu zarów-
controllers/). Kontrolery właściwe, które od- no folder application/, jak i system/ (a rów-
powiadają za wyświetlanie poszczególnych nież podfoldery w folderze modules/) ma ta-
stron (np. Welcome_Controller) muszą roz- ki sam układ katalogów. Framework poszu-
szerzać z kolei owy kontroler pośredniczący. kując dowolnego pliku, najpierw sprawdza
Dzięki takim zmianom jesteśmy w stanie do- folder application/, a w przypadku niepowo-
konać operacji o wiele bardziej skomplikowa- dzenia folder system/ (ewentualnie przeszu-
nych niż automatyczne ładowanie zasobów, kuje przedtem odpowiednie podkatalogi fol-
które zostaną każdorazowo wykonane przed deru modules/, jeśli jakieś moduły zostały za-
instrukcjami zawartymi w kontrolerach. ładowane). Pozwala to nam na zachowanie
Kolejnym ważnym usprawnieniem jest większego porządku i logiki w systemie pli-
standaryzacja i usystematyzowanie struktu- ków. Omawianą funkcjonalność klarownie
Listing 6. Model Article będący potomkiem biblioteki ORM
<?php defined('SYSPATH') or die('No direct script access.');
class Article_Model extends ORM {
function __construct($id = FALSE) {
parent::__construct($id);
}
}
Listing 7. Metoda index kontrolera Article_Controller
public function index() {
// Określamy pierwszy artykuł listy zależnie od numeru strony
$pagestart = ($this->uri->segment(3, 1) - 1)*5;
// Ładujemy model, zliczamy ilość artykułów oraz pobieramy treść kilku z nich
$articles = new Article_Model();
$count = $articles->find_all();
$articles = $articles->orderby('id','desc')->limit(5, $pagestart)->find_all();
// Personalizujemy ustawienia biblioteki Pagination
$this->pagination = new Pagination(array(
'base_url' => 'article/',
'uri_segment' => 'index',
'total_items' => count($count),
'items_per_page' => 5,
'style' => 'digg',
));
// Ładujemy widoki i generujemy kod HTML
$page = new View('article_layout');
$content = new View('article_list');
$content->articles = $articles;
$page->content = $content;
$page->render(TRUE);
}
W Sieci
• http://kohanaphp.com – Oficjalna strona frameworka Kohana (ang),
• http://kohanaphp.pl – Oficjalne polskie wsparcie Kohany,
• http://kohanaphp.com/tutorials/remove_index.html – Przykłady plików .htaccess upiększają-
cych adresy URL (ang),
• http://doc.kohanaphp.com/installation/migration – Opis migracji z CodeIgnitera (ang),
• http://doc.kohanaphp.com/general/events – Lista zdarzeń standardowo dostępnych w Koha-
nie (ang),
• http://doc.kohanaphp.com/libraries/orm – Opis biblioteki ORM (ang),
• http://kohanaphp.com/tutorials.html – Tutoriale i video-tutoriale (ang),
• http://forumarchive.kohanaphp.com/index.php/board,10.0.html – Dodatkowe tutoriale i pora-
dy napisane przez użytkowników Kohany (ang),
• http://mootools.net/download – Najnowsza wersja mootools do pobrania (ang),
• http://clientside.cnet.com/wiki/mootorial – Prosta dokumentacja frameworka mootools.
31
 Rozwiązania

przedstawia Rysunek 1. Warto wspomnieć o sy wykonujące działania specyficzne dla okre- W razie wątpliwości warto sprawdzić pod-
istnieniu dwóch głównych wyjątków od po- ślonego, zewnętrznego źródła danych. Sterow- ręcznik użytkownika dostępny na stronie pro-
wyższych reguł: plik config.php (może istnieć niki dotyczą warstwy bazy danych, sesji, cache, jektu, a jeszcze lepiej przejrzeć kod źródłowy
tylko w application/) oraz folder system/core/ czy archiwizacji. Kohana standardowo wypo- danej biblioteki.
(nie istnieje nigdzie indziej). sażona jest w kilka sterowników bazy danych Przykładem biblioteki, której sposób
Plik konfiguracyjny routes.php również do- (MySQL, PostgreSQL), buforowania (m. in. Fi- użycia zmienił się całkowicie jest Session.
czekał się istotnej zmiany. CodeIgniter umoż- le, SQLite) oraz sesji (Cookie, Database). Mo- Usunięto znane z CI funkcje userdata i
liwiał przekierowywanie wszystkich zapytań żemy oczywiście tworzyć własne sterowniki, set_userdata oraz dodano cały szereg no-
spełniających zadane kryteria określone za pamiętając o zachowaniu określonego API. wych jak: get, get_once, id, czy regenerate.
pomocą słów kluczowych :num i :any do jed- Cały kod Kohany został napisany od nowa, Oprócz tego wzbogacono tę bibliotekę w ob-
nego kontrolera. Kohana likwiduje oba słowa aczkolwiek biblioteki o nazwach znanych z sługę wiadomości flash. Możemy za jej po-
kluczowe na rzecz wyrażeń regularnych (oba CodeIgnitera mają bardzo zbliżoną struktu- mocą zapisać wiadomość, która zostanie za-
można zastąpić odpowiednio \d+ oraz .+). rę. Są co prawda większe lub mniejsze różni- chowana do następnego odświeżenia strony
Jedną z ważniejszych zmian jest także wpro- ce, które dla osób zaznajomionych z CI nie po- (np. w celu jej wyświetlenia), po czym biblio-
wadzenie sterowników (ang. drivers). Są to kla- winny stanowić problemu. teka automatycznie ją usunie.
Kohana nie posiada jeszcze niektórych bi-
Listing 8. Plik article_list.php bliotek dostępnych w CI jak: FTP, Email czy
XML-RPC. Funkcjonalność niektórych zastę-
<p><?=$this->pagination->create_links()?></p> pują helpery (np. Email), inne być może zo-
<p><?=html::anchor('/article/edit/', 'Dodaj nowy artykuł')?></p> staną dodane w przyszłości. Kohana jest jed-
<?php foreach($articles as $article): ?> nak wyposażona w możliwość dodawania
modułów, co znacznie rozszerza jej możliwo-
<h3><?=html::anchor('/article/view/'.$article->id, $article->title)?></h3> ści. Posiada również wiele innych nowości,
<p><?=text::limit_words($article->text, 15, '...')?></p> które są naszym następnym tematem.
<?php endforeach; ?>
Nowe znaczy lepsze
Listing 9. Metoda view kontrolera Article_Controller Framework Kohana poza znaczą ilością
public function view($id = 1) { zmian w stosunku do CodeIgnitera, wpro-
// Ładujemy bibliotekę sesji, aby sprawdzić uprawnienia użytkownika wadza również szereg nowości. Jedną z waż-
$this->session = new Session; niejszych jest wprowadzenie tzw. modułów,
if ($this->session->get('user_id')) { które są niczym innym jak małymi aplikacja-
$article = new Article_Model($id); mi (posiadają taki sam układ katalogów jak
// Komunikat o błędzie wyświetlany w razie braku artykułu folder application/) spełniającymi konkretne
if($article->id == '' ) zadania, które są na tyle ogólne, że można je
Event::run('system.404'); używać w wielu projektach.
$page = new View('article_layout'); Kohana udostępnia standardowo kilka
$content = new View('article_full'); przydatnych modułów (do pobrania na ofi-
$content->article = $article; cjalnej stronie projektu): m.in. Forge (ob-
$page->content = $content; sługa formularzy), Auth (autoryzacja użyt-
$page->render(TRUE); kownika), czy Media (kompresja, zarządza-
nie plikami CSS i JS). Nic nie stoi na prze-
} else { szkodzie, aby stworzyć własne moduły lub
// Przygotowujemy pola formularza logowania zmodyfikować te istniejące. Bardzo prawdo-
$form = new Forge(NULL, 'Logowanie'); podobne jest, że za pewien czas pojawią się
$form->input('username')->label('Login')->rules('required|length[4,32]'); moduły tworzone przez członków społecz-
$form->password('password')->label('Hasło')->rules('required|length[5,40]'); ności. Przykłady zastosowania wybranych
$form->submit('Zaloguj'); modułów czytelnik znajdzie w dalszej czę-
if ($form->validate()) { ści artykułu.
// Pobieranie loginu użytkownika Kolejną nowością, której próżno szukać
$user = ORM::factory('user', $form->username->value); w CI są zdarzenia (ang. events). Zdarzenia
// Próba logowania i wyświetlenie błędu w razie niepowodzenia składają się z unikalnej nazwy i funkcji (call-
$this->auth = new Auth; back), która zostanie wywołana, gdy zajdzie
if ($this->auth->login($user, $form->password->value)) { owe zdarzenie. Kohana definiuje kilka zda-
url::redirect('article/view/'.$id); rzeń, których nazwy zaczynają się od przed-
rostka system. Pełną listę wbudowanych zda-
} else { rzeń można znaleźć na stronie podanej w
$form->password->add_error('login_failed', 'Logowanie nieudane!'); ramce W Sieci.
} Istnieje oczywiście możliwość zdefinio-
} wania własnych zdarzeń. Metodą Event::
// Generowanie formularza add możemy zarówno podczepić funkcję do
echo $form->render(); istniejącego zdarzenia (pierwszym parame-
} trem jest jego nazwa, a drugim tablica zawie-
} rająca kolejno wskaźnik do kontrolera i na-
zwę metody do wywołania), jak i stworzyć

32 03/2008
 Rozwiązania

własne. Z kolei metodą Event::run wywołu- Autorzy wyposażyli framework w kilka dwóch wariantów odpowiedzi serwera – au-
jemy wybrane zdarzenie, podając jako para- zupełnie nowych bibliotek. Jedną z nich jest toryzacja udana i nieudana. Nie ma jeszcze
metr jego nazwę. Można podczepić wiele od- Archive – użyliśmy jej w omawianym wcze- sterowników do polskich systemów płatno-
wołań do pojedynczego zdarzenia. śniej przykładzie. Jak sama nazwa wskazuje, ściowych.
Kohana została wyposażona w bibliotekę służy ona do archiwizowania określonych pli-
ORM (ang Object-Relational Mapping – Ma- ków bądź katalogów. Archiwum może zostać Krok dalej
powanie Obiektowo-Relacyjne). Pod tą ta- zapisane na dysku lub wysłane bezpośrednio Poznaliśmy już wszystkie najważniejsze no-
jemniczą nazwą kryje się narzędzie o dużych do przeglądarki użytkownika. wości i zmiany frameworka Kohana. Nadszedł
możliwościach. Możemy stworzyć model Inną ciekawą biblioteką jest Payment, któ- czas, aby przyjrzeć się niektórym bardziej za-
(rozszerzający bibliotekę ORM), dzięki któ- ra ma ułatwiać zarządzanie płatnościami w awansowanym zagadnieniom z bliska. W dal-
remu będziemy traktować określoną tabelę serwisie. Razem z nią autorzy dostarczają szej części artykułu przedstawimy jeszcze je-
bazy danych tak, jakby była obiektem. Model kilka sterowników do serwisów płatnościo- den, bardziej skomplikowany przykład ser-
sam będzie zajmował się wyszukiwaniem, ak- wych, m.in. Paypal, czy Authorize.net. wisu. Wyposażymy go w możliwość dodawa-
tualizowaniem czy usuwaniem danych. W Używanie biblioteki ogranicza się do prze- nia, modyfikacji i usuwania artykułów (wyko-
dalszej części artykułu zaprezentujemy kon- kazania kilku danych (jak numer karty kre- rzystamy do tego celu moduł Forge) oraz wy-
kretny przykład wykorzystujący ORM. dytowej, czy adres e-mail) oraz obsłużeniu móg autoryzacji użytkownika w celu obejrze-
nia pełnej wersji artykułu (Auth). Skorzystamy
Listing 10. Metoda edit kontrolera Article_Controller też z biblioteki ORM.
Jak już wcześniej wspomnieliśmy, modu-
public function edit($id = 0) { ły w Kohanie to niewielkie aplikacje wyko-
$form = new Forge(); nujące określone zadania. Wiele z nich ma
przykładowe kontrolery, przedstawiające
// Tworzymy formularz uzupełniając jego pola sposób działania i używania. Dzięki kaska-
$article = new Article_Model($id); dowości systemu plików możemy odwoły-
$form->input('title')->label('Tytul')->value($article->title); wać się do tych kontrolerów z poziomu prze-
$form->textarea('text')->label('Tekst')->value($article->text); glądarki tak, jakby znajdowały się w folderze
$form->submit('Zapisz'); /application/controllers/.
if($form->validate()) { Zanim to jednak nastąpi, musimy załado-
wać wybrane moduły. Dokonamy tego zmie-
// Aktualizujemy zawartość modelu niając opcję modules znajdującą, się w pliku
$article = new Article_Model($id); konfiguracyjnym config.php. Owa opcja jest
$article->title = $form->title->value; tablicą zawierającą adresy modułów, które
$article->text = $form->text->value; chcemy wczytać. W komentarzach znajdzie-
if($article->save()) my odpowiednie przykłady.
url::redirect('article/index/'); Po tych zmianach możemy sprawdzić do-
} else stępne kontrolery. Moduły Forge i Auth za-
echo $form->render(); wierają odpowiednio kontrolery forge_demo
} i auth – wpisując ich nazwy (tak jak w przy-
padku zwykłego kontrolera) w polu adresu
Listing 11. Metoda delete kontrolera Article_Controller przeglądarki możemy dokonać stosownych
public function delete($id = 0) { testów. Zalecamy również przyjrzenie się ko-
if($id > 0) { dom źródłowym opisywanych klas.
$article = new Article_Model($id); Nasz serwis będzie przechowywał artyku-
$article->delete(); ły w bazie danych, dlatego musimy skonfigu-
} rować opcje połączenia znajdujące się w pli-
url::redirect('article/index/'); ku database.php. Jego domyślna wersja jest
} umieszczona w katalogu /system/config/ – po-
winniśmy go skopiować do /application/config/
Listing 12. Plik main.js i zmienić element connection. Czytelnik za-
function loadArticle(url, id) { uważy, że Kohana przechowuje dane połącze-
// Sprawdzamy czy artykuł nie został już wczytany nia w inny niż CI, bardziej ogólny sposób.
if($('article_' + id).style.color != "darkblue") { Kolejnym etapem tworzenia serwisu jest
// Zmieniamy kolor czionki w celu późniejszego rozpoznania wstawienie odpowiednich tabel do bazy da-
$('article_' + id).style.color = "darkblue"; nych. Listing 5. przedstawia strukturę, któ-
// Tworzymy obiekt Ajax obsługujący żądanie podając adres URL rą wykorzystamy do przechowywania arty-
kułów. Moduł Auth wymaga kilku dodatko-
new Ajax(url + id + '/ajax/', { wych tabel, o czym czytelnik powinien się
method: 'post', przekonać, uruchamiając przykładowy kon-
update: 'article_' + id, troler auth.
onComplete: function(){new Fx.Style('article_'+ id,'opacity').start(0,1)}, Pełny kod SQL (jak i wszystkie inne pliki
}).request(); omawiane w artykule) zamieszczamy na pły-
} cie dołączonej do magazynu. Po stworzeniu
} struktury tabeli należy uzupełnić ją o kilka
przykładowych artykułów.

34 03/2008

Właściwe programowanie zaczniemy tym
razem od stworzenia modelu rozszerzającego
klasę ORM. Do naszych potrzeb wystarczy,
że będzie on definiować konstruktor wywo-
łujący konstruktor rodzica. Listing 6. przed-
stawia model Article.
Przy implementowaniu ORM należy pamię-
tać o kilku zasadach:
• nazwa tabeli musi być zapisana w licz-
bie mnogiej (po angielsku) – u nas jest
to articles,
• nazwa modelu jest liczbą pojedynczą
nazwy tabeli, z przyrostkiem _Model –
w naszym przypadku Article _ Model,
• tabela posiada pole id, które jest liczbą
(int), ma flagę auto_increment, oraz jest
kluczem podstawowym (primary key)
tabeli.
Dzięki spełnieniu tych zasad model może
mieć tak prostą budowę, jak przedstawio-
na na Listingu 6., a mimo to będzie w stanie
wykonać wiele skomplikowanych czynności,
o czym przekonamy się niebawem.
Następnym krokiem jest napisanie kon-
trolera (w naszym przykładzie nazwiemy go
Article_Controller).
Z uwagi na fakt, że serwis będzie składał się z
kilku podstron, omówimy kolejno każdą z me-
tod kontrolera wraz z odpowiednimi widoka-
mi. Zacznijmy więc od metody index, którą
prezentuje Listing 7.
Zadaniem strony index jest wyświetla-
nie listy dostępnych artykułów z odnośni-
kami do ich pełnej treści. Owa lista ma być
podzielona na podstrony, dlatego też dekla-
rujemy zmienną $pagestart, która na pod-
stawie trzeciego segmentu adresu URL (nu-
mer podstrony), wylicza numer wiersza ta-
beli, od którego należy rozpocząć pobiera-
nie artykułów. Następnie ładujemy model
Article_Model i za pomocą metody find_
all zliczamy całkowitą liczbę artykułów do-
stępnych w bazie danych.
Warto w tym miejscu zwrócić uwagę na
sposób, w jaki wykonujemy czynność wiążą-
cą się z koniecznością połączenia z bazą da-
nych, wysłania zapytania SQL zliczającego
liczbę wierszy oraz przetworzenia otrzyma-
nego wyniku. Wszystkie wymienione kroki
są wykonywane automatycznie dzięki stan-
dardowej implementacji biblioteki ORM,
której potomkiem jest nasz model.
Kolejna linijka kodu również dokonuje po-
brania określonej liczby wierszy z bazy da-
nych, stosując pewne kryteria wyszukiwa-
nia (sortowanie za pomocą metody orderby)
i ograniczenia liczby zwróconych wyników
(limit – chcemy otrzymać 5 artykułów,
poczynając od tego określonego zmienną
$pagestart).
Nazwy obu metod są znane użytkowni-
kom CodeIgnitera - dostępne były w klasie
www.phpsolmag.org
Kohana
Active Record . Kohana udostępnia funk- jednego schematu strony (jeden do przeglą-
cjonalność tej klasy pod pojęciem Query Bu- dania listy skróconych artykułów oraz dru-
ilder. gi do czytania pełnej treści jednego z nich),
Dodatkowo, w wyniku zgodności z PHP5, zastosowaliśmy dwa widoki, które składamy
możemy stosować method chaining, co umoż- w całość, przekazując do nich odpowiednie
liwia nam wywołanie wielu poleceń w jednej zmienne.
linii kodu. Należy przy tym pamiętać, aby Ten pozorny nadmiar okazuje się zbawien-
metoda find_all była ostatnią w łańcuchu ny przy projektach z większą ilością pod-
wywołań, gdyż dokonuje ona właściwego za- stron. Jeden z widoków (article_layout) peł-
pytania SQL. ni funkcję szablonu, w który „ubieramy” wła-
Kolejny blok kodu ładuje bibliotekę ściwą treść. Sam szablon składa się z podsta-
Pagination, dokonując przy tym pewnych wowych tagów HTML opisujących struk-
niezbędnych ustawień (m.in. liczba artyku- turę strony. Zawiera on tylko jedną zmien-
łów wyświetlanych na stronie, którą określi- ną - $content – która służy do przekazania
liśmy na 5). Należy pamiętać, że biblioteka właściwej zawartości. Listing 8. przedstawia
Pagination, podobnie jak jej odpowiednik zawartość widoku article_list.php (kod pliku
znany z CI, dokonuje jedynie matematycz- article_layout.php jest bardzo prosty, dlatego
nego wyliczenia liczby odnośników oraz ich nie zamieszczamy go w artykule – jest oczy-
wyświetlenia. Musimy we własnym zakresie wiście umieszczony na płycie).
zapewnić, że na jednej stronie zostanie wy- Warto zwrócić uwagę na użyte helpery. Me-
świetlonych pięć artykułów, a nie dziesięć, toda text::limit_words ogranicza przekaza-
czy dwadzieścia (w tym celu zastosowaliśmy ny tekst do piętnastu słów, dodając na jego
metodę limit). końcu trzy kropki. O wiele bardziej użytecz-
Ostatnim etapem generowania strony jest na jest html::anchor, która generuje odno-
jej wyświetlenie. Pamiętając o tym, że ser- śnik HTML, dbając przy tym o poprawność
wis ma umożliwić wyświetlenie więcej niż relatywnie podanego adresu.
Listing 13. Fragment metody view kontrolera Article_Controller
if($this->uri->segment(4) == 'ajax')
echo $article->text;
else {
$page = new View('article_layout');
$content = new View('article_full');
$content->article = $article;
$page->content = $content;
$page->render(TRUE);
}
Listing 14. Plik article_list.php
<p><?=$this->pagination->create_links()?></p>
<p><?=html::anchor('/article/edit/', 'Dodaj nowy artykuł')?></p>
<div id="list" style="opacity: 100;">
<?php foreach($articles as $article):
?>
<h3><?=html::anchor('/article/view/'.$article->id, $article->title)?></h3>
<p id="article_<?=$article->id?>" onclick="loadArticle('<?='http://'.config::
item('config.site_domain').'article/view/'?>', <?=$article-
>id?>)"><?=text::limit_words($article->text, 15, '...')?>
</p>
<?php endforeach; ?>
</div>
Listing 15. Plik .htaccess upiększający URL-e
RewriteEngine On
RewriteBase /kohana/
RewriteCond $1 ^(application|system)
RewriteRule ^(.*)$ index.php/access_denied/$1 [PT,L]
RewriteCond $1 ^(index\.php|robots\.txt|favicon\.ico|images|js|css)
RewriteRule ^(.*)$ - [PT,L]
RewriteRule ^(.*)$ index.php/$1 [PT,L]
35
 Rozwiązania

W tym miejscu możemy dokonać pierw- odpowiedzialną za wyświetlenie pełnej treści zie niepodania owego numeru, zmienna $id w
szego testu serwisu. Po wejściu na stronę ar- wybranego artykułu. Ustaliliśmy wcześniej, obu zapisach przyjmuje wartość 1.
ticle/ powinniśmy ujrzeć pięć najnowszych że do jej obejrzenia wymagana będzie autory- Do wykonania autoryzacji użytkownika
artykułów, które dodaliśmy do bazy danych zacja użytkownika. Przyjrzyjmy się Listingowi stosujemy bibliotekę Session. Sprawdzamy,
przy tworzeniu struktury tabeli articles. Wy- 9. przedstawiającemu kod nowej metody. czy element user_id istnieje, i na tej podsta-
branie któregokolwiek z dostępnych nume- Metoda view przyjmuje jako parametr wie wyświetlamy albo artykuł, albo formu-
rów stron również da zamierzony efekt. zmienną $id będącą numerem identyfikacyj- larz logowania. Jeśli użytkownik jest zalogo-
Po stworzeniu metody index kontrolera nym artykułu. Jest to równoważne zapisowi wany, ładujemy model Article, podając ja-
Article_Controller, czas na metodę view $id = $this->uri->segment(3, 1). W ra- ko parametr id żądanego artykułu. Prosimy
o zwrócenie uwagi na fakt, że w metodzie
index za pomocą modelu pobieraliśmy kil-
ka artykułów naraz, natomiast teraz ładuje-
KOHANA MODULES
my dane pojedynczego artykułu.
W sytuacji, gdy element user_id nie ist-
nieje, musimy wyświetlić formularz logowa-
nia. Tutaj swoje możliwości pokazuje mo-
APPLICATION
duł Forge, który zajmuje się wygenerowa-
controllers/ niem kodu HTML oraz walidacją formula-
welcome.php rza. W naszym przypadku wystarczą dwa po-
vivers/
la (username i password), do których przypi-
layout.php MODULE A sujemy zasady walidacji (znane z CI) oraz
pages/ przycisk Zaloguj.
welcome.php controllers/
Sama walidacja przebiega podobnie jak
welcome.php
products.php MODULE B w CodeIgniterze - tworzymy instrukcję wa-
runkową sprawdzającą wartość wyrażenia
vivers/
controllers/ $form->validate(), aby w przypadku wpro-
pages/
welcome.php
welcome.php
contact.php
wadzenia poprawnych danych dokonać pró-
products.php APPLICATION
by logowania.
error404.php
vivers/ Tu z kolei moduł Auth świetnie spełnia
controllers/
pages/
contact.php
welcome.php swoje zadanie - jeśli logowanie się powiedzie,
error404.php przekierowujemy (url::redirect) użytkow-
products.php
vivers/ nika z powrotem do article/view/id. W prze-
layout.php ciwnym przypadku dodajemy do formula-
pages/
rza komunikat o błędzie, a całość wysyłamy
error404.php
do przeglądarki.
Do wyświetlenia artykułu używamy wido-
ków article_layout.php oraz article_full.php.
MERGED
Oba są na tyle proste, że nie zamieszczamy ich
controllers/ kodu w artykule. Prosimy jednak pamiętać, aby
welcome.php oba pliki znalazły się w katalogu application/
products.php views/ przed próbą wyświetlenia strony (w
contact.php
error404.php przeciwnym wypadku zostanie wyświetlony
komunikat o błędzie).
vivers/ Aby przetestować tę część kodu, musimy
layout.php
pages/ stworzyć konto użytkownika. Moduł Auth
welcome.php dostarcza takiej funkcjonalności – wystar-
products.php czy, że skierujemy przeglądarkę na /auth/
contact.php
error404.php create/, gdzie założymy nowe konto. Teraz
możemy wrócić na /articles/view/id/, gdzie
id to numer artykułu, który chcemy prze-
czytać – po zalogowaniu się otrzymamy je-
go pełną treść.
Rysunek 1. Schemat przedstawiający kaskadowy system plików Samo wyświetlanie to jednak nie wszyst-
ko. Przydałaby się możliwość zarządzania ar-
tykułami (dodawanie, modyfikacja i usuwa-
nie). Nie będzie to dla nas trudne, gdyż wie-
Ładniejsze adresy URL
W celu wyeliminowania członu index.php z adresów URL musimy umieścić w głównym katalo- my już jak używać modułu Forge. Listing
gu Kohany plik .htaccess o zawartości przedstawionej na Listingu 15. Plik może wymagać drob- 10. przedstawia metodę edit, odpowiedzial-
nych modyfikacji, szczególnie gdy folder, w którym znajduje się framework, jest inny niż kohana/. ną za edycję istniejących artykułów, jak i do-
Dodatkowym, koniecznym krokiem jest zmiana ustawienia index _ page znajdującego się w pli- dawanie nowych.
ku application/config.php z index.php na pusty ciąg znaków. Aby obsłużyć próby bezpośrednie-
Kod jest dosyć prosty i sprowadza się do
go załadowania plików z folderów application lub system, musimy dodatkowo stworzyć prosty
kontroler Access _ denied _ Controller wyświetlający np. informację o braku dostępu. Inne wygenerowania formularza z dwoma pola-
przykłady plików .htaccess czytelnik znajdzie na stronie podanej w ramce W Sieci. mi (title i text) o wartościach odpowiadają-
cych wybranemu artykułowi, zweryfikowa-

36 03/2008

nia poprawności wprowadzonych danych
(które zawsze będą poprawne, gdyż nie usta-
liliśmy żadnych reguł) oraz wprowadzenia
zmian do bazy danych.
Warto wspomnieć o sposobie, w jaki ob-
chodzimy się ze zmienną $id, której war-
tość jest pobierana z trzeciego segmentu ad-
resu URL. Nasze działanie ogranicza się do
przypisania wartości 0 w przypadku bra-
ku owego segmentu. Resztą zajmie się kla-
sa ORM, która sama zdecyduje, czy należy
dodać nowy artykuł, czy też zmodyfikować
istniejący.
Ostatnią metodą tego stosunkowo rozbu-
dowanego kontrolera jest delete, przedsta-
wiona na Listingu 11. Kod jest bardzo pro-
sty, przytaczamy go jednak, aby wspomnieć
o wyrażeniu $article->delete(). To jed-
na ze standardowo dostępnych metod kla-
sy ORM, obok m. in. find_by, save, clear
czy as_array. Opis tych i pozostałych me-
tod czytelnik znajdzie na stronie podanej w
ramce W Sieci.
Mając gotowe wszystkie metody kontro-
lera, powinniśmy dokonać ogólnego testu
serwisu. Możemy bez problemu przeglą-
dać kolejne podstrony listy artykułów, doda-
wać nowe, jak i edytować czy usuwać istnie-
jące. Do obejrzenia pełnej treści dowolnego
artykułu wymagamy logowania – użytkow-
nik zostanie automatycznie wylogowany po
okresie ustalonym w pliku /modules/auth/
config/auth.php. Wszystkie dane są spraw-
dzane pod kątem bezpieczeństwa i (w razie
potrzeby) filtrowane.
A jak z AJAX-em
Kohana nie posiada jeszcze żadnego modu-
łu ułatwiającego implementowanie AJAX-a.
Autorzy słusznie uważają, że wprowadze-
nie wsparcia tej techniki w jądrze framewor-
ka jest niezgodne z przyjętą ideologią (za-
chowanie maksymalnej prostoty budowy).
Nie oznacza to bynajmniej oddzielania się
od nowoczesnych rozwiązań - wsparcie dla
AJAX-a prędzej czy później powstanie w ra-
mach tzw. dodatków (ang. addons).
Niemniej do tego czasu musimy radzić so-
bie sami. W ramach zaprezentowania ogól-
nego sposobu implementacji AJAX-a zmo-
dyfikujemy nieco nasz serwis z artykułami.
Wbudujemy możliwość szybkiego czytania
całości artykułu poprzez kliknięcie w jego
skróconą wersję. Za pomocą klasy Ajax fra-
meworka mootools pobierzemy pełną treść
artykułu z serwera i wstawimy ją w odpo-
wiednie miejsce, umilając to zdarzenie pro-
stą animacją.
Kohana posiada moduł Media, którego
użycie jest zalecane przy wczytywaniu pli-
ków takich jak obrazki, style CSS, czy skryp-
ty JavaScript. Dzięki niemu możemy odwo-
ływać się do nich w postaci /media/css/styl.css
czy /media/obrazek.jpg. Czytelnicy, którzy
www.phpsolmag.org
korzystali z CodeIgnitera wiedzą, że jest to
duże ułatwienie.
Dodatkową zaletą modułu Media jest
możliwość aktywowania kompresji i pako-
wania (usuwanie spacji, komentarzy itd.)
plików .css i .js. Dokonamy tego zmieniając
odpowiednie opcje, znajdujące się w pliku
/modules/media/config/media.php.
Aktywujmy więc moduł Media w pliku
/application/config.php, a następnie przy-
gotujmy odpowiednie foldery w katalogu
/application/views/. Stwórzmy folder media/
, a w nim js/. Taki układ katalogów jest wy-
starczający do naszych potrzeb.
W folderze application/views/media/js/
umieśćmy kod źródłowy frameworka mooto-
ols (do ściągnięcia ze strony podanej w ram-
ce W Sieci – podczas wybierania modułów
koniecznie zaznaczmy Fx.Style oraz Ajax).
Dla ułatwienia zmieńmy nazwę pliku na mo-
otools.js. Drugim plikiem, który tutaj umie-
ścimy – będzie main.js wykonujący właści-
we żądanie AJAX – jego kod przedstawia
Listing 12.
Kod definiuje funkcję loadArticle przyj-
mującą dwa parametry (adres URL, z któ-
rego obiekt AJAX pobierze artykuł, oraz
id artykułu). Przed przystąpieniem do wy-
konania żądania sprawdzamy kolor czcion-
ki skróconego opisu artykułu - jest to pro-
ste zabezpieczenie przed problemami zwią-
zanymi z wielokrotnym kliknięciem tekstu.
Dzięki temu po pobraniu artykułu skrypt
nie będzie wysyłał niepotrzebnych zapytań.
Mogliśmy rzecz jasna zastosować bardziej
wyszukaną metodę sprawdzania, np. zmia-
nę klasy paragrafu zawierającego tekst, jed-
nak z uwagi zachowanie czytelności i pro-
stoty przykładu (nie używamy żadnych klas
CSS) postanowiliśmy tego nie robić.
Przy tworzeniu obiektu AJAX ustalamy
kilka wymaganych wartości. Warto zwró-
cić uwagę na update, dzięki której obiekt
AJAX po otrzymaniu rezultatu automatycz-
nie uaktualni wartość kontenera o podanym
id (u nas id każdego paragrafu zawierającego
skrócony opis będzie miało postać article_
id , gdzie id to numer artykułu). Funkcja
przekazana do onComplete zostanie wyko-
nana po zakończeniu całego żądania. Wywo-
łujemy w tym miejscu jedną metod frame-
worka mootools – Fx.Style – która dokona
płynnej animacji na przekazanym elemen-
cie, zmieniając podany parametr (opacity,
czyli przezroczystość).
Jest to tylko skrawek możliwości mooto-
ols, jednak w zupełności zaspokaja nasze po-
trzeby.
Aby obiekt AJAX miał co pobierać z serwe-
ra, musimy wprowadzić drobne zmiany do
kontrolera Article_Controller. Postanowi-
liśmy wykorzystać napisaną wcześniej meto-
dę view, której zadanie jest bardzo zbliżone
do naszego. View wyświetla pełną treść ar-
Kohana
tykułu, otaczając go odpowiednim kodem
HTML, my natomiast potrzebujemy samej
treści. Zmiany nie są więc duże – musimy
zmodyfikować blok kodu odpowiadający za
wygenerowanie strony tak, jak przedstawio-
no na Listingu 13.
Dodaliśmy instrukcję warunkową, która
sprawdza czy wartość czwartego segmentu
adresu URL (tuż za numerem strony) to sło-
wo ajax. Jeśli tak, wysyłamy do przeglądarki
samą treść artykułu, bez jakiegokolwiek ko-
du HTML. W przeciwnym przypadku wy-
świetlona zostanie cała strona, tak jak odby-
wało się to przed zmianami. Możemy użyć
dowolnego ciągu znaków zamiast słówka
ajax - ważne, żeby był on identyczny z tym
w pliku main.js.
Ostatnim miejscem zmian jest plik widoku
article_list.php. Dodaliśmy dwa nowe argumen-
ty do paragrafu ze skrótem treści: id, gdyż uży-
wamy go podczas podmiany tekstu i zmiany ko-
loru czcionki oraz onclick, który wywoła funk-
cję loadArticle. Do tej ostatniej przekazujemy
adres URL (stosujemy helper config::item po-
bierając wartość opcji site_domain) oraz id. Peł-
ny kod pliku przedstawia Listing 14.
To już wszystkie zmiany wymagane do
wprowadzenia docelowej funkcjonalności.
Możemy je przetestować otwierając stronę
/article/index/ i klikając na treść dowolnego z
artykułów. Po chwili skrót powinien zostać
zastąpiony jego pełną wersją pobraną bezpo-
średnio z serwera. Całości towarzyszy prosta
animacja wejścia. Warto wspomnieć, że tak-
że przy tym działaniu jest sprawdzana auto-
ryzacja użytkownika, chociaż nie było to na-
szym bezpośrednim celem.
To dopiero początek
Na podstawie dwóch przykładów przyswo-
iliśmy większość zmian, które mogły oka-
zać się kłopotliwe dla byłego użytkownika
frameworka CodeIgniter. Poznaliśmy rów-
nież te podstawowe, jak i nieco bardziej za-
awansowane aspekty programowania ser-
wisów z wykorzystaniem Kohany. Stworzy-
liśmy dwa w pełni działające mini serwisy,
których kod można w części lub całości wy-
korzystać do dalszej nauki i eksperymento-
wania z frameworkiem. Na koniec przedsta-
wiliśmy prosty przykład użycia frameworka
mootools w Kohanie.
Zachęcamy czytelnika do sprawdzenia za-
wartości płyty CD dołączonej do magazy-
nu, na której zamieszczamy kody źródłowe
wszystkich plików omawianych w artykule.
KAROL GUSAK
Autor jest studentem Informatyki na Politechni-
ce Białostockiej. Od kilku lat tworzy hobbystycz-
nie strony internetowe w PHP, a od pewnego czasu
również aplikacje w C++.
Kontakt z autorem: groadin@gmail.com
37
 Rozwiązania

SDO i SCA
Budujemy webservice

Stworzenie webservice'u przy użyciu PHP było do tej pory zadaniem

dość trudnym i wymagającym wykorzystania nie do końca dobrze
udokumentowanych narzędzi. Na szczęście pojawiło się światełko w
tunelu i dostajemy w swoje ręce biblioteki, które w znacznym stopniu
ułatwiają nam to zadanie.
Dowiesz się... Powinieneś wiedzieć...
• Artykuł pokazuje jak, w dosyć prosty sposób, • Posiadać ogólne pojęcie o programowaniu
stworzyć webservice, wykorzystując ekspery- obiektowym;
mentalne biblioteki. • Znać XML;
• Znać architekturę typu klient – serwer.
dwie biblioteki ze sobą, w celu stworzenia pro-
stej aplikacji. W tym celu stworzymy klasę, któ-
Poziom trudności rą następnie opiszemy w taki sposób, aby bi-
blioteki potrafiły ją rozpoznać jako webservi-
ce. Zanim jednak do tego przystąpimy, musimy
zainstalować potrzebne, wymienione wyżej bi-
i nie będzie zawierał w zasadzie niczego specjal-
nego, ani trudnego. Zamieścimy w nim zapisa-
ne na sztywno informacje, o które później bę-
dziemy wysyłać zapytania. W naszym przypad-
ku będą to proste informacje pogodowe, miasto
oraz temperatura powietrza. Żebyśmy dobrze
wiedzieli co się dzieje, będziemy wyświetlać na
ekranie, jakie zapytanie zostało przesłane.
Gdybyśmy projektowali normalnej wielkości
serwis z wieloma udostępnionymi metodami, wy-
padałoby go ładnie zaprojektować, ale w naszym
przypadku nie bardzo jest się nad czym zastana-
wiać. Będziemy udostępniać tylko informacje o
temperaturze w kilku miastach, więc potrzebuje-

C
oraz częściej wykorzystujemy architek-
turę SOA (ang. Service Oriented Architec-
ture) w naszych systemach. Taki sposób
tworzenia oprogramowania polega na tym, aby
kilka webservice'ów (niekoniecznie własnych) po-
łączyć w jedną, spójną całość. Jakiś czas temu po-
wstała biblioteka SCA, którą możemy łatwo do-
instalować (patrz ramka Instalacja SCA), jeśli po-
siadamy oczywiście uprawnienia administratora.
Dzięki tej bibliotece do PHP w końcu dołączono
porządne wsparcie dla tworzenia webservice'ów.
Dzięki modułowi SDO (Service Data Ob-
ject) możemy operować danymi niezależnie od
kodu, mogą to być informacje zawarte w pli-
kach XML, dane wyciągnięte z relacyjnej bazy
danych lub właściwie skądkolwiek. W tym ar-
tykule chcielibyśmy pokazać, jak połączyć te
blioteki. Dokładne informacje na ten temat za- my tylko jednej metody, którą pokażemy światu.
mieszczono w Ramce Instalacja. Na Listingu 1. widać, jak prosta jest nasza klasa.
Na Listingu 1. widać również, że nasza klasa nic
Klasa webservice'u nie robi. Dlatego też musimy ją zaimplementować.
Zaczniemy od stworzenia klasy, która będzie Zacznijmy używać tego, co udostępnia nam SDO.
opublikowana później jako nasz webservice. W Skrót ten rozwijany jest jako Service Data Object.
artykule chcielibyśmy się skupić na pokazaniu Obiekty tego typu pozwalają łatwo operować na
sposobu działania bibliotek SCA oraz SDO. Z danych zawartych w formacie XML, bez koniecz-
tego też powodu nasz kod będzie bardzo prosty ności zastanawiania się skąd te dane pochodzą.
W Sieci
• http://pl.php.net/manual/en/ref.sdo.php – dokumentacja SDO,
• http://pecl4win.php.net/ext.php/php_sdo.dll – biblioteka skompilowana dla Windows,
• http://www.w3schools.com/xml/ – podstawy XML-a w przystępny sposób,
• http://www.w3schools.com/schema/ – podstawy Xscheme.

Objaśnienia skrótów Instalacja

• SCA – Service Component Architecture
• SDO – Service Data Objects
• SOA – Service Oriented Architecture
• SOAP – Simple Object Access Protocol
• PEAR – PHP Extension and Application
Repository
• PECL – PHP Extension Community Library
• WSDL – Web Services Description Langu-
age
• XML – Extensible Markup Language
Abyśmy mogli korzystać z bibliotek, przedstawionych w tym artykule, musimy je zainstalować.
Użyjemy w tym celu konsolowego narzędzia pecl. Jeśli pracujemy na systemie z rodziny Micro-
soft windows, to musimy prawdopodobnie przejść do katalogu gdzie, ono się znajduje (przykła-
dowo: C:\xampp\php). Wpisujemy pecl install -B SCA_SDO. Parametr -B oznacza no build, czyli nie
kompiluj i musimy go użyć podczas pracy z Windows. W przypadku wszelkich *nixów parametr
ten jest zbędny.
Ponieważ nie skompilowaliśmy biblioteki SDO pod Windows, musimy ją pobrać z internetu
(patrz ramka W sieci. Gdy już mamy odpowiedni plik, php_sdo.dll lub sdo.so, musimy dopisać
to rozszerzenie do php.ini: extension=sdo.so (php _ sdo.dll w przypadku Windows). Mając
otwarty plik php.ini warto sprawdzić również czy PEAR znajduje się w ścieżce przeszukiwań. Jeśli
nie, nasz kod nie będzie mógł znaleźć odpowiednich plików SCA.

38 03/2008
 SDO i SCA

Na Listingu 2. widzimy, jak wysłane miasta są
przyjmowane i wyświetlane na ekranie. Więcej
na temat typów miast i temperatury dowiemy się
później. W tej chwili przyjrzymy się tylko jak nimi
operować oraz jak obiekt $temperatures jest two-
rzony. Wywołaliśmy tylko jedną funkcję, mamy
gotowy obiekt – na tym etapie jeszcze pusty. Mu-
simy go wypełnić danymi, o które zapytał klient.
To również nie sprawia nam trudności, bo gotowy
obiekt wyposażony jest w odpowiednią funkcjo-
nalność. Aby dodać nowy element do listy tempe-
ratur, musimy po prostu stworzyć element pod-
rzędny i wypełnić go odpowiednimi danymi. Me-
toda createDataObject() wywołana na obiekcie do-
daje element do jego struktury i zwraca referen-
cję do niego. W ten sposób, gdy go modyfikujemy,
zmiany są widoczne od razu w obiekcie nadrzęd-
nym. Nie zajmujemy się poszczególnymi parami
miasto/temperatura, więc możemy używać cały
czas tej samej zmiennej $pair.
Naszą klasę chcemy opublikować jako we-
bservice, dlatego też musimy ją opisać zgodnie
z założeniami SCA. Będzie to od nas wymagało
dodania komentarzy identycznych z PHP Doc,
będziemy używać tylko innych znaczników.
Możemy je zobaczyć na Listingu 3.
Najważniejszą linijką wśród wszystkich tych
komentarzy jest pierwsza z nich – @service,
która mówi, że ta klasa to webservice. Nato-
miast @binding.soap użyliśmy po to, aby powie-
dzieć SCA, żeby używało SOAP do komunikacji
z klientami. Kolejne 2 linijki komentarzy mówią,
gdzie znajdziemy definicje typów, których użyli-
śmy w naszej klasie. Ostatnie dwie linijki przy-
pominają nam już zupełnie PHP Doc, ponieważ
użyliśmy nawet tych samych tagów, jednak ostat-
ni element nie jest opcjonalny,a oznacza prze-
strzeń nazw (namespace), w której znajdziemy ty-
py Cities oraz Temperatures. Zauważmy również,
że dołączyliśmy bibliotekę SCA na samym po-
czątku pliku. Dzięki tej operacji nasz opis zosta-
nie prawidłowo rozpoznany i nasza klasa będzie ne po to, by jedna i druga strona (klient i ser-
działać jako webservice. wer) wiedziały, z jakim rodzajem obiektu ma-
Przejdziemy teraz do omówienia schema- ją do czynienia.
tu typów, do których odwoływaliśmy się w ta- Na Listingu 4. widzimy definicje typu Ci-
gach @types. ties. W pierwszej linii wpisaliśmy jako prze-
strzeń nazw dokładnie to samo, co w tagu
Schematy typów @types naszego opisu. Przestrzenie nazw ma-
Klasę webservice'u mamy już gotową, ale jesz- ją na celu zawężenie widoczności zdefiniowa-
cze nie do końca sprawną, ponieważ potrzeb- nych w nich typów, klas i czegokolwiek co w
ne są nam jeszcze definicje typów. Zapiszemy je nich zamieścimy. Dlatego też ważne jest, aby-
w plikach XScheme, zgodnie z tym, co mówią śmy się w tym miejscu nie pomylili, albo – co
tagi naszego opisu klasy. Są one nam potrzeb- gorsza – zapomnieli tego atrybutu. Naszym
Listing 2. Implementacja klasy WeatherService
<?php
class WeatherService {
function getTemperature($cities) {
echo "Miasta wysłane przez klienta:<br>";
foreach($cities->city as $city) {
echo $city->name . "<br>";
}
echo "
<br>";
$temperatures = SCA::createDataObject('http://Weather', 'Temperatures');
$pair = $temperatures->createDataObject('entry');
$pair->city = 'Kraków';
$pair->temperature = 17;
$pair = $temperatures->createDataObject('entry');
$pair->city = 'Warszawa';
$pair->temperature = 18;
$pair = $temperatures->createDataObject('entry');
$pair->city = 'Wrocław';
$pair->temperature = 20;
return $temperatures;
}
}
?>
Listing 3. Niezbędny opis klasy
<?php
include "SCA/SCA.php";
/**
* @service
* @binding.soap
*
* @types http://Weather CitiesTypes.xsd
* @types http://Weather TemperaturesTypes.xsd
*/

class WeatherService {
/**
Rysuner 1. Wynik działającego klienta * @param Cities $cities http://Weather
* @return Temperatures http://Weather

Listing 1. Deklaracja klasy WeatherService */

<?php function getTemperature($cities) {

class WeatherService { echo "Miasta wysłane przez klienta:<br>";
...
function getTemperature($cities) { return $temperatures;
} }
} }
?> ?>

www.phpsolmag.org 39
 Rozwiązania

głównym elementem jest oczywiście Cities, który
zgodnie z tym, jak go opisaliśmy, zbudowany jest z
nieograniczonej sekwencji miast. W naszym przy-
padku miasto to po prostu ciąg znaków. Struktu-
ra wygląda dokładnie tak, jak się odwoływaliśmy
do miast w Listingu 2. Typ Temperatures zbudo-
waliśmy w podobny sposób. Umieściliśmy go w
tej samej przestrzeni nazw, również jest sekwen-
cją mniejszego typu, który z kolei jest zbudowany
z dwóch elementów. Obiekt tego typu budowali-
śmy w dokładnie ten sam sposób. Najpierw stwo-
rzyliśmy sam obiekt, a następnie uzupełniliśmy
go parami miasto/temperatura. Kiedy będziemy
tworzyć obiekt typu Cities, zobaczymy, w jaki
sposób jest on tworzony.

Listing 4. Definicja typu Cities Klasa klienta

Klient to już ostatni element naszej układan-
<xs:schema xmlns:xs="http://www.w3.org/2001/XMLSchema" targetNamespace="http:// ki, który potrzebujemy, aby przetestować naszą
Weather" elementFormDefault="qualified"> małą aplikację. Jest nam potrzebny kawałek ko-
<xs:complexType name="CityType"> du, który stworzy obiekt odpowiedniego typu,
<xs:sequence> a następnie wyśle go do webservice'u.
<xs:element name="name" type="xs:string"/> Na Listingu 6. widzimy, jak tworzone jest za-
</xs:sequence> pytanie. Zauważmy jak proste jest odwołanie
</xs:complexType> do webservice'u. Musieliśmy tylko dołączyć
<xs:element name="Cities"> SCA oraz wywołać metodę SCA::getService.
<xs:complexType> Stworzyliśmy lokalny webservice, dlatego też
<xs:sequence> jako parametr podaliśmy nazwę pliku. Stwo-
<xs:element name="city" type="ns1:CityType" maxOccurs="unbounded"/> rzyliśmy obiekt i dołączyliśmy do niego ele-
</xs:sequence> menty, zawierające nazwy miast, o które chce-
</xs:complexType> my zapytać.
</xs:element> Aby wysłać zapytanie do webservice'u po-
</xs:schema> trzebujemy tylko wywołać jego udostępnioną
funkcję ze zbudowanym wcześniej obiektem
Listing 5. Definicja typu Temperatures podanym jako parametr. Jako odpowiedź dosta-
<xs:schema xmlns:xs="http://www.w3.org/2001/XMLSchema" targetNamespace="http:// niemy to, co ta funkcja zwraca. Bez problemu
Weather" elementFormDefault="qualified"> możemy więc wyświetlić rezultat na ekranie.
<xs:complexType name="PairType">
<xs:sequence> Publikacja i test
<xs:element name="city" type="xs:string"/> Stworzyliśmy już wszystkie potrzebne elementy
<xs:element name="temperature" type="xs:float"/> i przyszła pora, żebyśmy je w końcu zobaczyli w
</xs:sequence> akcji. Publikacja polega na umieszczeniu plików
</xs:complexType> w miejscu, gdzie serwer wWWW będzie miał do
<xs:element name="Temperatures"> nich dostęp. Jeśli nasz serwer jest sprawny, to w za-
<xs:complexType> sadzie wszystko – webservice działa.
<xs:sequence> Jeśli wpiszemy w pole adresu naszej przeglądar-
<xs:element name="entry" type="ns1:PairType" maxOccurs="unbounded"/> ki adres serwisu z dodanym ?wsdl na końcu, przy-
</xs:sequence> kładowo http://localhost/WeatherService.php?wsdl,
</xs:complexType> będziemy mogli zobaczyć, w jaki sposób jest on
</xs:element> opisany. Ten plik jest ważnym elementem całości,
</xs:schema> ponieważ jeśli będziemy chcieli kiedyś udostęp-
nić światu, to właśnie dzięki temu plikowi można
Listing 6. Budowa zapytania stworzyć potrzebne klasy, nie tylko w PHP.
<?php Naszym ostatnim zadaniem jest wpisanie ad-
include "SCA/SCA.php"; resu klienta w przeglądarce. Najprawdopodob-
$weather = SCA::getService('WeatherService.php'); niej będzie to http://localhost/client.php. Powin-
$cities = $weather->createDataObject('http://Weather', 'Cities'); niśmy zobaczyć wynik taki jak na Rysunku 1.
$city = $cities->createDataObject('city');
$city->name = 'Warszawa'; Podsumowanie
$city = $cities->createDataObject('city'); Pokazaliśmy, że bez szczególnego wysiłku można
$city->name = 'Kraków'; stworzyć webservice. Wykorzystaliśmy do tego bi-
$city = $cities->createDataObject('city'); blioteki SCA oraz SDO. Wyglądają one dosyć in-
$city->name = 'Wrocław'; teresująco, jednak musimy pamiętać, że znajdują
... się one w fazie eksperymentalnej i jako takie mogą
się jeszcze zmieniać. Z tego samego powodu ciężko
Listing nr 7. Wysyłanie zapytania nam będzie przekonać administratorów firm ho-
... stingowych do ich instalacji.
$temperatures = $weather->getTemperature($cities);
echo "Otrzymane temperatury:<br>";
foreach($temperatures->entry as $pair) { MARCIN ZBIJOWSKI
echo $pair->city . ": " . $pair->temperature . "<br>"; Autor pracuje jako programista w branży finanso-
} wej. Od wielu lat interesuje się programowaniem,
?> nie tylko w PHP.
Kontakt z autorem: phpsol@zbijowski.com

40 03/2008
Prenumerata PRO
Więcej informacji: magdalena.sobis@software.com.pl tel.: 022 427-36-51
Firma Informatyczna
„Saulewicz”
Wdrażamy technologie internetowe w
oparciu o serwery linuxowe i rozwiąza-
nia „Open Source”. Oferujemy aplikacje
bazodaniowe pracujące w środowisku
PHP. Szczególnie uwzględniamy specy-
ficzne zapotrzebowania dotyczące łatwo-
ści obsługi.
www.saulewicz.com.pl.
Masz ciekawy e-pomysł?
Potrzebujesz pomocy!
Zapewniamy profesjonalną i komplekso-
wą obsługę w zakresie: stron interneto-
wych – systemów zarządzania treścią;
sklepów internetowych – projektów gra-
ficznych; aplikacji internetowych – druko-
wania off-setowego.
www.intersum.pl
protHOST
Rewelacyjny hosting o12 już od 49 zł
netto/rok (w tym cPanel PL). Rejestracja
domen od 1 zł netto. Webdesign i pozy-
cjonowanie. Wszystko czego potrzebu-
jesz.
http://o12.pl
Hosting
Elastyczny dobór pakietów, pakiet POCZ-
TA – 40 zł, pakiet START (www, email, 10
pojawiła się w tym miejscu, napisz na adres:
domen, php 5, mysql, pgsql) – 150 zł, pa-
kiety KOMFORT, PROFIT, PROFITSSL,
zarządzanie usługami przez cPanel. Reje-
stracja domen globalnych, krajowych, funk-
cjonalnych i regionalnych. Ceny od 50 zł.
http://www.lubman.pl
biuro@lubman.pl
Ciao GmbH
Ciao GmbH jest właścicielem wiodące-
go portalu konsumenckiego w Europie –
Ciao.com. Do nowo powstałego centrum
rozwoju oprogramowania we Wrocławiu
poszukujemy doświadczonych programi-
stów PHP. Chcesz dobrze zarabiać, pra-
cować w międzynarodowym środowisku i
w przyjaznej atmosferze – dołącz do nas.
www.ciao-group.com/careers_wroc-
law.php
Kei.pl
Kei.pl działa na rynku usług hostingowych
od 2000 roku. Do naszych zadowolonych
Klientów z dumą możemy zaliczyć wie-
le przedsiębiorstw sektora MSP, instytu-
cji oraz osób prywatnych. W ofercie Kei.pl
znajdują się pakiety hostingowe, a także
usługi dla wymagających Użytkowników –
platformy e-Biznes oraz serwery fizyczne.
http://www.kei.pl
Agnat Sp. z o.o.
Dostarcza pełen wachlarz usług zwią-
zanych ze stronami WWW. Serwis
www.agnat.eu obsługuje kilkanaście ty-
sięcy Klientów z całej Polski oraz Unii
Europejskiej, wyposażając je w dome-
ny internetowe, hosting, pozycjonowa-
nie, kreację stron WW W, kampanie re-
klamowo-promocyjne, oprogramowanie
i aplikacje niezbędne do prowadzenia
biznesu w sieci.
Jeśli chcesz aby Twoja wizytowka
phpsolutions@phpsolmag.org
lub zadzwon:
+48 22 427 36 51
 Rozwiązania
CRE Loaded
Czas na zmiany
W artykule tym opiszemy jak poprawnie skonfigurować nasz serwer
pod CRE Loaded oraz jak dokonać ewentualnej migracji naszego sklepu
internetowego z OsCommerce. Z artykułu mogą również skorzystać
administratorzy samego OsCommerce, gdyż opisuje on rozwiązania
pewnych problemów, które są wspólne dla obu systemów.
Dowiesz się...
• Jak poprawnie skonfigurować serwer pod CRE
Loaded;
• Jak dokonać ewentualnej migracji naszego
sklepu internetowego z OsCommerce.
Poziom trudności
C
RE Loaded jest udoskonaloną i rozsze-
rzoną wersją, bardzo obecnie popu-
larnego, oprogramowania e-commer-
ce, jakim jest OsCommerce. W porównaniu ze
standardową wersją otrzymujemy szereg dodat-
kowych opcji i modułów, które mają za zadanie
ułatwić zarządzanie sklepem, oraz wzbogacić je-
go funkcjonalność. Jednym z takich udogodnień
jest moduł wspomagający zarządzanie boxami.
Dzięki niemu, bez zagłębiania się w kod, może-
my ustawić sposób wyświetlania boxów (w lewej
lub prawej kolumnie), ich pozycje, kolor czcion-
ki, itp. Innym udogodnieniem jest możliwość
zdefiniowania meta tagów dla każdego dodawa-
nego produktu - dzięki czemu będzie łatwiej od-
naleźć go w wyszukiwarkach - oraz możliwość
dodawania wielu obrazków o różnych rozmia-
rach dla danego produktu, ustawianie atrybu-
tów, etc. Jeszcze inne możliwości to ulepszone
dodawanie opisu produktu poprzez prosty edy-
tor typu WYSIWYG (ang. What You See Is What
You Get) – dzięki temu produkty może wprowa-
dzać osoba, która kompletnie nie zna HTML-a.
Podobnych udogodnień wzbogacających funk-
cjonalność oraz ułatwiających pracę z systemem
jest bardzo wiele, do tych ciekawszych należy jesz-
cze np. możliwość szyfrowania panelu admini-
stracji (nie tylko uwierzytelniania), co dodatkowo
podnosi bezpieczeństwo naszego sklepu. Jeżeli są
to opcje, których potrzebujemy w naszym sklepie
42
Powinieneś wiedzieć...
• Znać podstawy PHP i SQL.
to myślę, że warto się zastanowić na wypróbowa-
niem tego systemu, lub - jeżeli mamy już istnieją-
cy sklep – nad migracją z OsCommerce do CRE
Loaded...
Niektóre z funkcji
CRE Loaded Standard:
• Bezpieczne połączenie - możliwość użycia
bezpiecznego połączenia (jeżeli serwer po-
siada taką opcję);
• Administracja z poziomami dostępu - moż-
liwość przypisania różnych praw dostępu
różnym administratorom, logowanie, rese-
towanie hasła, przypomnienie hasła;
• Program Partnerski - zaktualizowany do
wersji 2.5a, dodane newsy partnerskie i
newsletter partnerski. Duże możliwości
konfiguracyjne;
• Lista wszystkich produktów - wyświetla-
nie wszystkich produktów posortowa-
nych kategoriami;
• Kopiowanie atrybutów produktów - przy-
śpiesza proces przypisywania cech dla pro-
duktów, daje możliwość kopiowania ukła-
dów już użytych w innych produktach.;
• Menadżer banerów - pozwala administro-
wać banerami na stronie. Możliwość okre-
ślenia ilości wyświetleń. Dokładne staty-
styki wyświetleń i kliknięć;
• System Templatek - daje możliwość zmia-
ny wyglądu witryny poprzez panel admi-
nistracyjny. Możliwość włączania i ukry-
wania boxów, zmiana wyglądu całej witry-
ny jednym kliknięciem;
• Wyświetlanie produktów w kolumnach -
możliwość wyboru z poziomu panelu spo-
sobu wyświetlania produktów (wiersze
lub kolumny);
• Tworzenie kont i zamówień z poziomu pa-
nelu administracji - szczególnie przydatne,
kiedy dopuszczamy możliwość przyjmo-
wania zamówień telefonicznych;
• Dokładne statystyki klientów - pokazuje
liczbę nowych klientów, liczbę zamówień,
sprzedaży, dostawy, średnią sprzedaż;
• Raport dziennej sprzedaży - raport pokazu-
je liczbę sprzedaży, nazwę produktu, mo-
del, cenę i sumę;
• Możliwość wyłączenia działania sklepu na
czas np. konserwacji - można dostosować
wygląd strony i komunikatu, jaki wyświe-
tli się po wyłączeniu, możliwość określe-
nia co klienci mogą w tym czasie widzieć
na stronie;
• Kontroler Downloadu - daje możliwość
sprzedaży produktów wirtualnych. np.
oprogramowania. Możliwość określenia
statusu zamówienia, liczby pobrań oraz
czasu wygaśnięcia możliwości pobrania;
• Import/Export z EXCELA - możliwość ak-
tualizacji produktów i cen, atrybutów, opcji
w programie EXCEL;
• Kontroler Danych Meta - daje możliwość
przypisywania indywidualnych danych
meta dla każdej strony sklepu z poziomu
panelu administracyjnego. Bardzo pozy-
tywnie wpływa na pozycjonowanie sklepu;
• Meta Tag Controller/ Generator - przypi-
suje indywidualne dane meta dla stron ka-
tegorii oraz produktów;
• Tiny MCE (WYSIWYG) Editor in Admin
- edytor WYSIWYG ułatwia umieszczanie
informacji na stronach sklepu osobom nie
znającym HTML-a;
• Sprzedaż wiązana - bardzo dobre narzędzie
pozwalające na zasugerowanie klientowi
produktów związanych z wybranym przez
niego. Na karcie informacyjnej pod produk-
tem pojawiają się produkty powiązane.
03/2008
 Rozwiązania

W wersji PRO I PRO B2B:
• Edytor plików językowych - możliwość ła-
twej edycji plików językowych, jednocze-
sna aktualizacja wszystkich języków;
• Multi menadżer produktów - przesuwa,
kopiuje, lub usuwa produkty z wybranej
kategorii jednym kliknięciem;
• Sub produkty - Subprodukty wyświetlają
się jako część produktu głównego. Sprze-
dawca może w ten sposób określić inne
opcje wysyłki i ceny dla produktu pocho-
dzącego np. od innego dostawcy lub z in-
nego magazynu.
W wersji B2B:
• Indywidualne ceny dla klientów - Pozwala
na tworzenie grup klientów oraz na usta-
lanie indywidualnych warunków sprzeda-
ży dla danej grupy w zależności od ilości
kupowanych produktów.
Konfiguracja PHP
Domyślna konfiguracja PHP może nie pozwo-
lić na poprawne uruchomienie naszego skle-
pu internetowego. Jeżeli jesteśmy admini-
stratorami serwera, to musimy wyedytować
plik php.ini i włączyć w nim kilka potrzeb-
nych opcji:
określa, czy moduł sesji automatycznie roz-
pocznie sesję na początku każdego żądania.
magic_quotes = Off
gdy ta opcja jest włączona, wszystkie ' (poje-
dynczy cudzysłów), " (podwójny cudzysłów),
\ (backslash) i znaki puste (NULL) są poprze-
dzane automatycznie dodatkowym backsla-
sh'em. Ze względów bezpieczeństwa ta opcja
jest domyślnie wyłączona.
allow_url_fopen = On
włączenie tej opcji pozwala na używanie ad-
resów HTTP i FTP w większości funkcji, któ-
re jako parametr przyjmują nazwę pliku. War-
to jeszcze włączyć następujące opcje:
display_errors = On
Dzięki temu nasz serwer będzie zwracał komu-
nikaty o błędach. Podczas przenoszenia sklepu
jest duże prawdopodobieństwo, że jakieś się po-
jawią. Jeśli nie włączymy tej opcji, możemy na-
wet nie wiedzieć, że są. Później, kiedy nasz sklep
będzie działał stabilnie, można ją wyłączyć.Je-
żeli w naszych skryptach PHP używamy czasa-
mi znacznika <? zamiast <?php, to konieczne bę-
dzie włączenie:
short_open_tag = On
Jeżeli nie mamy dostępu do pliku php.ini, to ist-
nieje możliwość włączenia tych samych opcji za
pomocą mechanizmu .htaccess lub bezpośred-
nio w kodzie PHP. Przykładowe włączenie opcji
display_error i wyłączenie session.auto_start:
• W pliku .htaccess
php_flag display_errors On
php_value session.auto_start: 0
Z pozostałymi opcjami postępujemy analogicz-
nie, z tym że w miejscu gdzie należy ustawić
flagę On lub Off używamy dyrektywy php_
flag, a tam gdzie mamy ustawić jakąś wartość
(czy to liczbową, łańcuch znaków, czy cokol-
wiek innego) używamy dyrektywy php_value.
Plik .htaccess należy umieścić w głównym ka-
talogu sklepu.
• Bezpośrednio w kodzie PHP
ini _ set('display _ errors', true);
ini_set('session.auto_start', 0);

register_globals = On

ustawienie tej opcji spowoduje, że do wszystkich

zmiennych przekazywanych do skryptu będzie
się można odwoływać bezpośrednio jak do zwy-
kłych zmiennych w postaci $nazwa_zmiennej.
Ze względów bezpieczeństwa zaleca się wyłącze-
nie tej opcji, ale CRE Loaded wymaga włączenia Rysunek 1. Edytor WYSIWYG w działaniu
register_globals. $HTTP_GET_VARS.

register_long_arrays = On // konieczne
tylko w PHP5

umożliwia dostęp do danych z formularza za

pomocą globalnej tablicy $HTTP_GET_VARS.
Pozostałe wartości powinny być ustawione
tak jak domyślnie, więc pozostaje nam tylko
sprawdzić czy tak jest w istocie:

file_uploads = On

pozwala na wysyłanie plików binarnych me-

todą POST do aplikacji PHP.

safe_mode = Off

wyłączenie tej opcji zmniejszy bezpieczeństwo

naszych skryptów. Gdy ta opcja jest włączona,
PHP sprawdza czy właścicielem pliku, na któ-
rym funkcja chce operować i właścicielem uru-
chamianego skryptu jest ten sam użytkownik.

session.auto_start = 0 Rysunek 2. Strona do exportowania bazy danych w phpMyAdmin

www.phpsolmag.org 43
 Rozwiązania

Oczywiście umieszczanie ręcznie takiego wpi-
su w każdym pliku PHP mija się z celem. Najle-
piej ustawić te wartości np. w pliku includes/local/
configure.php (ten plik jest domyślnie inkludowany
przez CRE loaded – jeżeli tylko istnieje) lub stwo-
rzyć plik o nazwie np. init.php i zainkludować
go w pliku includes/application_top.php i admin/
includes/application_top.php. Nasz plik konfigura-
cyjny może wyglądać w następujący sposób:
<?php
ini_set('display_errors', false);
ini_set('session.auto_start', 0);
// etc.
?>
Dobrym rozwiązaniem jest wrzucenie takiego
pliku do katalogu includes/local/. Dzięki temu
oddzielimy pliki stworzone przez nas samych
od tych istniejących domyślnie.
Inkludujemy go standardowo, gdzieś na po-
czątku pliku application_top.php:
<?php
...
require('includes/local/init.php');
...
?>
Należy jednak zaznaczyć, że nie wszystkie
opcje mogą być ustawione poprzez kod PHP,
czy mechanizm .htaccess. Niektóre z nich (di-
sable_classes, disable_functions oraz expose_php)
można zmienić jedynie poprzez plik php.ini.
Jednak ich zmiana należy raczej do rzadkości.
Z kolei użycie mechanizmu .htaccess wyma-
ga odpowiedniej konfiguracji serwera apache.
W tym celu musimy w pliku httpd.conf usta-
wić:dyrektywę AllowOverride na All na kata-
log główny (w którym znajduje się katalog z na-
szym sklepem internetowym), czyli np.
<Directory "C:/Server/Apache2.2/htdocs">
Options Indexes FollowSymLinks
AllowOverride All
Order allow,deny
Allow from all

Listing 1. Edycja stałych w plikach includes/configure.php oraz admin/includes/configure.php </Directory>

define('HTTP_SERVER', 'http:///jakasdomena.pl'); // adres serwera HTTP Domyślna wartość “None” nie pozwala na ko-
rzystanie z .htaccess.
define('HTTPS_SERVER', ''); /* jeżeli mamy wyłączone szyfrowanie to nie
wpisujemy tu nic */ Włączanie modułów
define('ENABLE_SSL', false); // bezpieczne uwierzytelnianie Oprócz ustawienia zmiennych globalnych, po-
define('HTTP_COOKIE_DOMAIN', 'jakasdomena.pl'); /* domena w której będą przechowywane winniśmy włączyć kilka dodatkowych modułów.
pliki cookies */ W systemach Windows moduły należy włą-
define('HTTPS_COOKIE_DOMAIN', ''); // j.w., tylko z szyfrowaniem czyć jako rozszerzenia bezpośrednio w pliku
define('DIR_FS_CATALOG', 'C:/Server/Apache2.2/htdocs/nasz_sklep/'); /* absolutna php.ini.CRE Loaded wymaga jeszcze włącze-
ścieżka do katalogu głównego z naszym sklepem */ nia obsługi PCRE oraz zlib. Obecnie są one
define('DB_SERVER', 'sql.jakasdomena.pl); // adres serwera bazy danych wbudowane w PHP (dotyczy systemów Win-
define('DB_SERVER_USERNAME', 'user'); // login do bazy danych dows). Jeśli posiadamy starszą wersję PHP,
define('DB_SERVER_PASSWORD', 'password'); // hasło do bazy danych należy je również włączyć jako rozszerzenia.
define('DB_DATABASE', 'nasza_baza'); // nazwa bazy danych Na systemach typu UNIX, moduły powinny
// W pliku admin/includes/configure.php musimy dodatkowo ustawić następujące zmienne: być wkompilowane w PHP. Przykładowo, że-
define('ENABLE_SSL_CATALOG', 'false'); // bezpieczny panel admina by wkompilować w PHP moduł zlib oraz my-
define('DIR_FS_ADMIN', 'C:/Server/Apache2.2/htdocs/nasz_sklep/admin/'); sql, wpisujemy:
// absolutna ścieżka do panelu admina
define('DIR_FS_DOCUMENT_ROOT', 'C:/Server/Apache2.2/htdocs/nasz_sklep/'); /* ścieżka ./configure --with-zlib=<DIR> --with-
do katalogu głownego */ mysql=<DIR>

gdzie parametr =<DIR> jest opcjonalny. Z po-

zostałymi modułami postępujemy podobnie.

Konwersja bazy danych

z OsCommerce do CRE Loaded
OsCommerce Ms2 to CRE Loaded 6.2 SQL
Converter jest narzędziem pozwalającym prze-
nieść w dość skuteczny sposób istniejącą bazę da-
nych z OsCommerce do CRE Loaded. Skrypt zo-
stał napisany pod serwery linuxowe i uruchomie-
nie go na serwerze z Windows może wymagać
modyfikacji kodu. Warunkiem sprawnego działa-
nia konwertera jest posiadanie niezmodyfikowa-
nej bazy danych, co oznacza, że nie wprowadza-
liśmy żadnych poważnych zmian w oryginalnej
strukturze bazy. Jeśli dokonaliśmy drobnych mo-
dyfikacji, takich jak np. zmiana rozmiaru pola ty-
pu VARCHAR, to nie powinniśmy mieć proble-
mów z konwersją. Dodatkową rzeczą, o której mu-
simy pamiętać to odpowiednie ustawienie zmien-
nych orderspaymethods i ordersshipmethods, któ-
re domyślnie są ustawione na false. Jeżeli nasza ba-
za danych zawiera tabele orders_pay_methods lub or-
Rysunek 3. Komunikat informujący o zbyt dużej ilości danych, jakie chcemy wpisać do pola last_page_url ders_ship_methods to musimy ustawić te zmienne
tabeli whos_online na true. Przed dokonaniem jakiejkolwiek konwer-

44 03/2008
 Rozwiązania

sji, musimy zrobić obowiązkowy backup na-
szej bazy danych z CRE Loaded, zakładamy
bowiem, że struktura bazy istnieje. Zawsze
istnieje możliwość, że coś się nie powiedzie, a
wtedy możemy utracić nasze cenne dane. Je-
żeli wszystko jest już gotowe, możemy przy-
stąpić do konwersji. W tym celu kopiujemy
plik convert.php np. do głównego katalogu
OsCommerce i uruchamiamy go w przeglą-
darce. Zaznaczamy wersję OsCommerce i po-
dajemy ścieżkę do katalogu, w którym ma zo-
stać zapisany plik sql (np. /tmp). Skrypt wy-
generuje nam plik SQL, który następnie mu-
simy skopiować do katalogu admin/backup z
systemu CRE Loaded i już przy pomocy pa-
nelu administracyjnego przywrócić nową
wersję bazy (Tools --> Backup My SQL --> Re-
store.) Gdy to zrobimy koniecznie trzeba usu-
nąć plik convert.php z serwera, gdyż prze-
chowywanie go dłużej niż jest to potrzebne
może być niebezpieczne.
Import/Export bazy
danych na inny serwer
Importu starej bazy danych na inny serwer mo-
żemy dokonać na kilka sposobów. Tutaj poda-
my ten, który nie jest może najszybszy i najbar-
dziej efektowny, ale najprostszy i najbardziej
skuteczny. Najpierw musimy zrobić eksport
istniejącej bazy danych do pliku SQL. Najpro-
ściej użyć opcji export z phpMyAdmin - w tym
celu udostępniono nam całkiem ciekawe narzę-
dzie (zobacz Rys. 1.).
Po lewej stronie zaznaczamy nazwę bazy da-
nych, którą chcemy eksportować, a w liście rozwi-
janej wybieramy typ/wersję bazy, do której chce-
my przerzucić istniejącą bazę. Jeżeli nie wiemy, ja-
ką mamy wersję bazy, to sprawdzamy to wpisując
w konsoli np. (dla mysql):
metoda się nie sprawdzi. Dlatego dla dużych pli-
ków najłatwiej to zrobić poprzez okienko SQL,
które umożliwia nam wykonanie całego ciągu za-
pytań (wystarczy wkleić tam zawartość naszego
pliku z zapytaniami SQL.) Zazwyczaj trzeba cier-
pliwie poczekać, aż przeglądarka wczyta sobie te
kilka megabajtów zapytań.
Edycja plików configure.php
Kolejną rzeczą, którą musimy zrobić, jest
edycja plików includes/configure.php oraz
admin/includes/configure.php. Wartości, któ-
re należny zmienić przestawiono na Listin-
gu 1.: Z reguły szyfrowanie trochę spowal-
nia wczytywanie się strony, więc jeżeli nasz
sklep jest ciągle w fazie testowej (np. jeste-
śmy w fazie dodawania produktów i opisów
do nich, a sklep jest jeszcze nieaktywny), to
można wyłączyć szyfrowanie dla modułu z
katalogiem w celu jego szybszego działania
(oczywiście kosztem bezpieczeństwa.) Póź-
niej, kiedy nasz sklep będzie w pełni gotowy,
możemy z powrotem włączyć szyfrowanie.
Problemy z kodowaniem MySQL
Po przeniesieniu bazy danych na inny serwer,
może się zdarzyć, że nasz sklep przestał obsłu-
giwać polskie znaki. Szczególnie, wtedy gdy in-
ne jest kodowanie w bazie MySql, a inne w na-
szym sklepie internetowym.
Aby rozwiązać ten problem, należy wyedyto-
wać pliki admin/includes/functions/database.php
Listing 2. Funkcja obsługująca połączenie z bazą danych
function tep_db_connect($server = DB_SERVER, $username = DB_SERVER_USERNAME,
$password = DB_SERVER_PASSWORD,
$database = DB_DATABASE, $link = 'db_link') {
global $$link;
oraz includes/functions/database.php i w funkcji
tep_db_connect() dopisać co następuje:
Funkcja tep_db_connect() dokonuje połączenia
z bazą danych. Zatem po nawiązaniu połączenia
musimy powiadomić MySql ,że chcemy aby do-
myślnym kodowaniem było latin2.
Inne problemy
Czasami może się zdarzyć, że pojawią się nie-
oczekiwane problemy, tak jak np. komunikat in-
formujący o zbyt dużej ilości danych, jakie chce-
my wpisać do pola last_page_url tabeli whos_on-
line (zobacz Rys. 2.). Najprościej taki problem
rozwiązać zmieniając wartość pola last_page_url
z VARCHAR(64) na VARCHAR(128). Uru-
chamiamy więc w konsoli MySql'a i wpisujemy:
mysql> use nasza_baza;
mysql> ALTER TABLE whos_online MODIFY last_
page_url VARCHAR(128)
NOT NULL;
Polecenie to zmieni definicję pola last_page_url
z tabeli whos_online (dzięki temu problem po-
winien zostać rozwiązany). Oczywiście tego sa-
mego możemy dokonać poprzez phpMyAdmin.
MICHAŁ WÓJTOWICZ
Autor pracuje w firmie A3A jako projektant stron in-
ternetowych.
Kontakt z autorem: michal@a3a.pl

> mysql –version if (USE_PCONNECT == 'true') {

$$link = mysql_pconnect($server, $username, $password);
W innych przypadkach dowiemy się tego po- } else {
przez skrypt: $$link = mysql_connect($server, $username, $password); }

<?php if ($$link) mysql_select_db($database);

phpinfo();?> /* latin2 używamy dla kodowania iso-8859-2, jeżeli nasz sklep jest w utf-8,
,to zamiast latn2 należy wpisać utf8
Narzędzie to wygeneruje nam plik z zapytania- */
mi SQL. Teraz musimy tylko zaimportować go
naszej nowej bazy danych. W tym celu możemy mysql_query("SET NAMES 'latin2'", $$link);
użyć narzędzia import z phpMyAdmin, jednak return $$link;}
dla dużych plików (większych niż 2,048 KB) ta
Listing 3. Lista wszystkich rozszerzeń, jakich wymaga CRE Loaded
extension=php_curl.dll
W Sieci extension=php_exif.dll
• http://hostprogressive.com/support/ extension=php_gd2.dll
php_5_docs/ini.html#ini.list extension=php_mcrypt.dll
• http://www.creloaded.com/ extension=php_mysql.dll
extension=php_mbstring.dll // to jeżeli używamy phpMyAdmin
Pełna lista funkcji i modułów CRE Loaded:
Jeśli nasz serwer obsługuje SSL, to dobrze jest jeszcze włączyć openssl:
• http://www.creloaded.com/ extension=php_openssl.dll
pages.php?pID=4&CDpath=1_64_70

www.phpsolmag.org 45
 Rozwiązania
Flash i bazy danych
PHP przy połączeniach aplikacji Flash z bazą danych
Wraz z rozwojem Internetu kreowała się potrzeba tworzenia atrakcyjniejszych
witryn WWW. Skutkiem tego było powstawanie nowych technologii i
rozbudowa już istniejących. Doprowadziło to między innymi do stworzenia
aplikacji Flash, która w owym czasie zdobyła popularność i wciąż zdobywa
coraz większą, wypierając wcześniejsze technologie np. DHTML.
Dowiesz się...
• Nauczymy Cię łączenia aplikacji Flash z bazą
danych.
Poziom trudności
D
zieje się tak z kilku powodów. Po
pierwsze, animacje Flash wyglądają w
każdej przeglądarce tak samo, po dru-
gie to nie są tylko animacje. Rodowity produkt
firmy Macromedia, obecnie przejętej przez Ado-
be, proponuje nam znacznie więcej, między in-
nymi możliwość komunikowania się z bazą da-
nych za pośrednictwem języków strony serwe-
ra (np. PHP). Wszystko to dzięki ActionScript,
który zamienia proste narzędzie do tworzenia
ruchomych obrazów, w doskonale współpracu-
jące środowisko programistyczne.
W tym artykule przedstawimy, jak krok po
kroku pobrać informacje z bazy danych My-
SQL i przesłać je do Flasha. Swoje poczynania
oprzemy o konkretne zastosowanie, stworzymy
odczyt wiadomości z księgi gości we Flashu.
Przygotowanie
struktury bazy danych
Na początku przygotujmy naszą bazę danych.
Stwórzmy tabelę o nazwie guest_book w taki sam
sposób jak na Listingu 1. Przy okazji możemy też
uzupełnić tabelę o kilka przykładowych danych.
Kolumna id jest unikalną liczbą dla każdego wpi-
su. Uzupełniać się będzie automatycznie dzięki
poleceniu AUTO_INCREMENT wraz z dodaniem każ-
dego nowego wpisu. Kolumna guest przechowy-
wać będzie podpis osoby, która wpisała się do na-
szej księgi. Ograniczamy ilość znaków, jaką moż-
na wprowadzić w tej kolumnie, do 16 – tyle po-
46
Powinieneś wiedzieć...
• Powinieneś znać podstawy PHP, MySQL oraz
podstawy budowy aplikacji FLASH.
winno wystarczyć na podpis odwiedzającego nas
przybysza. Kolumna registration może pomieścić
65535 znaków i będzie przechowywać treść wpi-
su. Datę wpisu przechowujemy jako DATE.
Przygotowanie aplikacji Flash
Zacznijmy od przygotowania elementów graficz-
nych, nie zapominając o podstawowych funk-
cjach, jakie mają być dostępne: pojedynczy odczyt
wszystkich dokonanych wpisów w naszej księdze.
Narysujmy prostokąt, który jakoby będzie trzy-
mał pozostałe składniki w miejscu. Dodajmy do
tego napis Księga Gości informujący użytkowni-
ka, z czym ma do czynienia. Wstawmy też statycz-
ne pola tekstowe: Treść, Data, Podpis, i literkę z, któ-
ra będzie łącznikiem między numerem aktualnie
wyświetlanego wpisu a ilością wszystkich wpisów.
Następnie wstawmy pięć dynamicznych pól tek-
stowych w odpowiednie miejsce na przygotowanej
formie – przed lub obok istniejących już napisów
Treść, Data itp. W zakładce properties każdemu z
nich nadajemy nazwę. Odpowiednio polom prze-
znaczonym na treść, datę, podpis, informacje, któ-
ry wpis jest oglądany i ile jest wszystkich wpisów,
przypisujemy nazwy tresc_wpisu, data_wpisu, pod-
pis_wpisu, nr_wpisu, ile_wpisow. Powstałe elemen-
ty zapiszmy jako klip filmowy o nazwie movie_ksie-
ga1. Teraz stwórzmy przycisk z narysowaną strzał-
ką. Oczywiście jest nam potrzebne przeglądanie
wpisów w dwie strony, ale nie musimy robić do
tego celu kolejnego przycisku. Buttony umieszcza-
my na oddzielnej warstwie. Wstawmy z biblioteki
stworzony przycisk ze strzałką i obróćmy go o 180
stopni. Przy okazji nadajmy w zakładce properties
nazwę dla klipu movie_ksiega1, niech będzie to for-
ma_wpisu. Stwórzmy także napis informujący o
wczytywaniu danych i zapiszmy go w nowym kli-
pie filmowym o nazwie wczytywanie, wstawmy na
nową warstwę i nadajmy w properties nazwę wczy-
tywanie_wpisu.
Proponowany przez nas układ przedstawio-
ny jest na Rysunku 1.
Początek mamy już za sobą, teraz przejdziemy
do wykonania konstrukcji odpowiadającej za ko-
munikację z PHP. Przesuwamy dotychczas stwo-
rzone elementy na listwę czasową o jedną pozy-
cję w prawo, tak aby na początku nie było żad-
nego elementu, i tworzymy nową warstwę Ac-
tions. Tam wstawmy skrypt przypisujący zmien-
nej load_mesage wartość -1, co będzie informo-
wać nas, że aplikacja właśnie się uruchomiła. Na-
stępnie stwórzmy strukturę podobną do tej na Ry-
sunku 2. Nie zapomnijmy przy tym o nadaniu ety-
kiet dla poszczególnych ramek.
Na warstwie Action dla ramek opatrzonych
etykietami loading, checking i done (patrz Ry-
sunek 2.) wstawiamy odpowiednio kod taki jak
na Listingach 2., 3. i 4.
Kluczowym elementem jest tu użycie funk-
cji loadVariables. Wysyła ona wszystkie istnie-
jące zmienne do wskazanego pliku, w naszym
przypadku jest to plik wpisy.php, a także pobie-
ra zmienne, odpowiednio sformatowane i wypi-
sane na ekran. Kolejnym ważnym momentem
jest chwila, w której rozpoznajemy, czy Flash po-
brał już wszystkie dane. W tym celu sprawdzamy,
czy zmienna load_ok równa się 1. Dlaczego? Po-
nieważ to właśnie ta zmienna będzie znajdowała
się na końcu skryptu PHP, gdzie przyjmie wartość
1. Dalej to już tylko przypisanie odpowiednim
polom właściwych zmiennych. Pozostaje jeszcze
oprogramowanie przycisków, które będą zmieniać
wyświetlane wpisy, co nie powinno sprawić trud-
ności. Wystarczy, jeżeli pobierzemy z pola forma_
W Sieci
• http://www.flashkit.com/,
• http://www.flashzone.pl/,
• http://www.adobe.com/devnet/flash/
articles/learning_xml.html.
3/2008
 Flash i bazy danych

wpisu.nr_wpisu zawartość tekstową i odpowiednio

zwiększymy i zmniejszymy ją o jeden. Nie zapomi- Listing 2. Skrypt dla ramki oznaczonej etykietą loading
najmy jednak o skrajnych przypadkach. Nie może- if (load_mesage==-1) //jeżeli aplikacja została dopiero uruchomiona
my dopuścić do sytuacji, aby numer aktualnie wy- {
świetlanego wpisu był wyższy od liczby wszyst- load_number=-1 //wartość -1 oznaczać będzie wczytanie ostatniego dodanego wpisu
kich wpisów i mniejszy od zera. Całość rozwiąza- load_mesage=0 //żeby następnym razem tutaj nie trafić
nia dla przycisków back i next przedstawiają Listin- }
gi 5. i 6. Przed nami ostatnie zadanie, stworze- else //aplikacja byla już użyta przynajmniej raz
nie skryptu PHP. {
load_number=forma_wpisu.nr_wpisu.text; //pobieramy nr wpisu, który chcemy wczytać
PHP i przesłanie danych do Flasha }
Połączenie z bazą danych MySQL jest podsta- wczytywanie_wpisu._visible=true; //pokazujemy klip filmowy z napisem Trwa wczytywanie
wowym zagadnieniem związanym z progra- loadVariables("wpisy.php",this,"POST"); //funkcja uruchamiająca skrypt PHP, wysyła i
mowaniem w Internecie. Jest również bar- wczytuje zmienne
dzo dobrze znane każdemu, kto posiadł choć-
by skromny ułamek wiedzy związanej z PHP.
Dlatego w dalszej części przedstawimy, w jaki
sposób sformatować otrzymane z bazy dane,
tak aby poprawnie dotarły do aplikacji Flash.
Na początku skryptu nie zapomnijmy o wy-
korzystaniu zmiennej load_number wysłanej
przez Flash, żebyśmy wiedzieli, który wpis
chcemy uzyskać. Przekazywana jest ona me-
todą POST , a więc możemy się do niej odwołać
przez $_POST['load_number']. Po pobraniu
danych zapiszmy je w zmiennych o nazwach:
database_1 – dla treści wpisu, database_2
– dla daty wpisu, database_3 – dla autora
wpisu, database_4 – dla numeru aktualnie
pobieranego wpisu, oraz database_5 – dla ilo-
ści wszystkich wpisów. Teraz, aby Flash mógł
je odczytać, wystarczy wypisać zmienne na
ekran w sposób przedstawiony na Listingu 7.
Na sam koniec przypiszmy zmiennej load_ok
wartość równą 1, dzięki temu Flash rozpozna,
że skrypt się zakończył.
Teraz wykonana przez nas całość jest już
sprawna i gotowa do użycia. Pamiętajcie, że Rysunek 1. Projekt Księgi Gości
to jedynie prosty przykład, obrazujący isto-
tę połączenia Flasha z bazą danych przy wy- Podstawowe funkcje obiektu XML
korzystaniu PHP. Pokazaliśmy, jak pobrać in- Kilka podstawowych funkcji służących do przemieszczania się po strukturze drzewa XML:
formacje do Flasha, ale także sposób na doko-
nanie każdej innej operacji na serwerze przy • attributes – zwraca tablicę asocjacyjną zawierającą nazwy atrybutów i ich wartości,
pomocy PHP. Zauważcie, że przesłaliśmy do • childNodes – zwraca tablicę zawierającą referencje do węzłów potomnych,
• fi rstChild – zawiera referencję do pierwszego węzła potomnego,
skryptu PHP zmienną load_number i dokład- • lastChild – referencja do ostatniego węzła potomnego,
nie w takim sam sposób możemy przesłać każ- • nextSibling – zawiera referencję do sąsiedniego węzła, czyli do następnego węzła na tym
dą inną. Oczywiście w takie takiej pracy nie- samym poziomie,
jednokrotnie napotkamy na liczne trudności. • previousSibling – zawiera referencję do sąsiedniego węzła, do poprzedniego węzła na
Pierwszą z nich może być na przykład prze- tym samym poziomie,
• nodeName – zwraca nazwę tagu,
słanie tablicy z PHP do Flasha. Co sprytniej-
• nodeValue – zwraca wartość węzła tekstowego,
si stwierdzą, że to żaden problem, możemy • nodeType – zwraca liczbę określającą typ węzła,
• parentNode – zwraca rodzica,
Listing 1. Tworzenie tabeli w bazie danych • hasChildNodes – metoda, zwraca true jeśli węzeł ma potomstwo.
MySQL

CREATE TABLE guest_book (

Pomocna dłoń...
Aby połączyć się z bazą danych, użyj funkcji mysql _ connect([hostname [, username [,
id INT NOT NULL AUTO_INCREMENT PRIMARY password]]]);
KEY, Aby pobrać dane z tabeli guest_book, w bazie danych stwórz następujące zapytanie: SELECT *
guest VARCHAR(16) NOT NULL, FROM quest _ book WHERE id=$load _ number; Zakładamy, że id odpowiada numeracji wpi-
sów. Użyj też funkcji mysql _ fetch _ array(result _ id [. result _ type]); Żeby przekazać
registration TEXT NOT NULL,
tablicę danych z PHP do Flasha, użyj funkcji implode, a następnie – we Flashu – jej przeciwień-
data DATE NOT NULL
stwa, funkcji explode.
); Funkcja Number(expresion) we Flashu konwertuje podaną zmienną do liczby.

www.phpsolmag.org 47
 Rozwiązania

przecież połączyć zmienne w jednym stringu nie rozłączyć już w naszej animacji. Taki spo- PHP i XML
za pomocą polecenia $dane = implode(";", sób jak najbardziej odniesie skutek i będzie na- a przesyłanie tablicy do Flasha
$tablica); i tak je przesłać po czym ponow- wet niezłym rozwiązaniem dla kilku może kil- Podstawowym zadaniem będzie stworzenie odpo-
kunastu wartości. Jednak w przypadku gdy wiedniej struktury dokumentu XML. Pierwszą
liczba przesyłanych danych wzrośnie do kilku- rzeczą jaką powinien wypisywać nasz skrypt PHP
set, końcowy użytkownik może długo pocze- jest nagłówek dokumentu w następującej postaci:
kać na dane. Przeczytajcie zatem dalszą część <?xml version='1.0' encoding='UTF-8?>. Po-
artykułu, w której opisujemy jak przesłać ta- wiedzmy, że głównym pojemnikiem naszego do-
Rysunek 2. Układ na linii czasowej blicę z PHP do Flasha. kumentu będzie znacznik <tablica> więc ta-
ki napis również musimy umieścić. Następnie
Listing 3. Skrypt dla ramki oznaczonej etykietą checking każdy z elementów tablicy wypisujemy pomię-
dzy znacznikami t (oczywiście nazwy znaczni-
if ( load_ok == 1) //Flash wczytał ostatnią zmienną ze skryptu PHP ków są dowolne) w następujący sposób: echo "<t
{ id=\"".$indeks_tabeli."\" >".$wartosc_z_
wczytywanie_wpisu._visible=false; //napis wczytywanie robi się niewidoczny tabeli."</t>"; i już na sam koniec zamykamy
gotoAndPlay('done');//przechodzimy do ramki oznaczonej etykietą done główny znacznik </tablica>. Tak przygotowany
} skrypt PHP wygeneruje dokument XML, przez
else co będziemy mogli go otworzyć i wykorzystać do
{ swoich celów we Flashu. Sam odczyt we Fashu
gotoAndPlay(9);//cofamy się o jedną ramkę i sprawdzamy ponownie jest dość prosty. Sprowadza się on do stworzenia
} obiektu XML x = new XML(); i wywołania funk-
cji x.load("skrypt_generujący_xml.php");.
Listing 4. Skrypt dla ramki oznaczonej etykietą done Istotnym jest abyśmy wyeliminowali białe zna-
//przypisujemy dynamicznym polom tekstowym zmienne pobrane z wygenerowanego pliku PHP ki z dokumentu, robimy to przypisując własno-
ści ignoreWhite wartość true. Samo przepisa-
forma_wpisu.tresc_wpisu.text=database_1; nie wartości z obiektu XML do tablicy możemy
forma_wpisu.data_wpisu.text=database_2; zrealizować za pomocą pętli. Przy każdej itera-
forma_wpisu.podpis_wpisu.text=database_3; cji dla wcześniej zadeklarowanej tablicy t = new
forma_wpisu.nr_wpisu.text=database_4; Array(); wykonujemy operację przypisania t[it
forma_wpisu.ile_wpisow.text=database_5; erator]=x.firstChild.childNodes[iterator
stop();//zatrzymujemy działanie skryptu ].firstChild.nodeValue;. Jak sami przyznacie
nie jest to trudne, jeżeli jednak macie pewne wąt-
Listing 5. Skrypt dla przycisku back pliwości proponujemy zapoznanie się z materia-
on (release) {//skrypt umieszczony wewnątrz uruchamia się po kliknięciu i puszczeniu łami na stronie http://www.flashzone.pl/item/473/
lewego klawisza myszy Flash-i-XML-cz--1/ gdzie przedstawiane zagadnie-
if (Number(forma_wpisu.nr_wpisu.text)-1>0)//sprawdzamy, czy nie zeszliśmy poniżej 0 nie zostało opisane nad wyraz szczegółowo.
{
forma_wpisu.nr_wpisu.text=Number(forma_wpisu.nr_wpisu.text)-1; //obniżamy nr Podsumowanie
aktualnie wyświetlanego wpisu Pokazaliśmy, że Flash daje nam nieograniczone
gotoAndPlay('loading'); //uruchamiamy ponownie skrypt możliwości kontrolowania zasobów wszystkich
} baz danych, które współpracują z PHP, z poziomu
} pliku swf. Zatem nic nie stoi na przeszkodzie aby
stworzyć systemy rejestracji, logowania czy wysy-
Listing 6. Skrypt dla przycisku next łania e-maili, a nawet całych serwisów opartych w
on (release) { całości o technologię Flash, takich jak strona http:
//www.hondaracingf1.com. Należy jednak pamię-
if (Number(forma_wpisu.nr_wpisu.text)-1<database_5-1) //sprawdzamy, czy nie tać, że technologia Flash niesie ze sobą pewne nie-
przekroczyliśmy ilości wszystkich wpisów dogodności zarówno dla użytkownika jak i dla pro-
{ gramisty. Wielu internautów blokuje flash play-
forma_wpisu.nr_wpisu.text=Number(forma_wpisu.nr_wpisu.text)+1; //zwiększamy numer er`a aby pozbyć się natarczywych reklam, które
aktualnie wyświetlanego wpisu o 1 są plagą współczesnego internetu. Jako programi-
gotoAndPlay('loading'); //uruchamiamy skrypt ponownie ści z pewnością będziemy mieli problemy z prawi-
} dłowym wy pozycjonowaniem witryny stworzonej
} wyłącznie we Flashu, dlatego z reguły takie witry-
ny należą do znanych marek, które nie martwią się
Listing 7. Wypisanie zmiennych na ekran w sposób możliwy do odczytu przez aplikację Flash o pozycję w wyszukiwarce. Najrozsądniejszym roz-
echo ”&database_1=” . urlencode($database_1); wiązaniem jest w takim przypadku przygotowanie
echo ”&database_2=” . urlencode($database_2); dwóch wersji interfejsu.
echo ”&database_3=” . urlencode($database_3);
echo ”&database_4=” . urlencode($database_4);
echo ”&database_5=” . urlencode($database_5); TOMASZ ROSZKO
$load_ok=1; Autor jest studentem informatyki na Uniwersyte-
echo ”&load_ok=” . urlencode($load_ok); cie w Białymstoku.
Kontakt z autorem: tomaszroszko@gmail.com

48 3/2008
 Technika
Joomla!
Przydatne dodatki
Dla Joomla! istnieje wiele użytecznych dodatków – w tym artykule pojawią
się trzy z nich – które zwiększają już i tak duże możliwości tego systemu a
za pomocą niewielkiej ilości kodu php możemy jeszcze lepiej dopasować
je do swoich potrzeb.
Dowiesz się...
• Jak dopasować system do własnych potrzeb
za pomocą dostępnych komponentów;
• Jak umieścić własny skrypt PHP za pomocą
Add PHP;
• Jak dodawać ogłoszenia za pomocą kompo-
nentu JA.
Poziom trudności
W
pierwszej części artykułu poka-
żemy na praktycznym przykła-
dzie jak skorzystać z możliwo-
ści umieszczenia w treści artykułu własnego
kodu php, za pomocą dodatku Add PHP.
Run Digital Add PHP
RD Add PHP to dodatek (bot) umożliwiają-
cy wstawienie do artykułu kodu PHP, który
zostanie wykonany.
Dodatek instalujemy wybierając z menu
Instalatory –> Boty. Po wczytaniu plik bę-
dzie widoczny na liście Zainstalowane boty.
Przed użyciem musimy go jeszcze opubliko-
wać wybierając z menu Boty –> Boty witryna
i Publikacja.
Użycie tego dodatku jest bardzo proste
– wystarczy w treści wybranego artykułu
wstawić nazwę pliku z kodem w postaci:
{rdaddphp file=sciezka/plik.php}
w miejscu gdzie ma być widoczny rezultat
działania kodu.
Podany plik może zawierać dowolny
skrypt php który zostanie wykonany w
chwili wyświetlenia artykułu Może to być
nasz własny licznik, formularz, galeria czy
zapytanie do bazy danych – cokolwiek po-
50
Powinieneś wiedzieć...
• Umiejętność zainstalowania systemu Joomla!
oraz dodatkowych komponentów;
• Umiejętność tworzenia sekcji, kategorii i arty-
kułów w Joomla!;
• Podstawowa wiedza z zakresu PHP.
trzebujemy. Można w ten sposób również
wstawić do artykułu zawartość pliku teksto-
wego (w ten sam sposób, podając nazwę pli-
ku txt zamiast php) – jest to przydatna moż-
liwość jeśli do wielu artykułów wstawiamy
wspólny fragment tekstu; można go wtedy
umieścić w zewnętrznym pliku i załączyć w
podany sposób, późniejsze zmiany dla tego
wspólnego fragmentu będą dokonywane tyl-
ko w jednym pliku.
Przykład zastosowania
– strona czasopisma
Magazyn Twój Ogród to darmowa gazetka,
która chce również udostępniać swoje treści
na stronie internetowej. Odwiedzający ma-
ją mieć możliwość przeglądania aktualnego
numeru i wszystkich poprzednich nume-
rów wraz z całą ich zawartością.
Możemy więc przygotować prosty skrypt
php który pobierze z bazy danych informa-
cje o dotychczas wydanych numerach i wy-
świetli ich okładki oraz numery jako lin-
ki – po kliknięciu w wybrany numer poka-
że się jego spis treści jako kolejne pozycje w
menu – one z kolei prowadzić będą do arty-
kułów w danym numerze.
Skrypt ten wstawimy do powitalnego ar-
tykułu na stronie głównej. Domyślnie może-
my też wyświetlić w menu spis treści aktu-
alnego numeru (Rysunek 1.) Przygotowanie
treści w serwisie:
• Wykorzystamy sekcje i kategorie do po-
grupowania treści. Sekcja określi dany
numer magazynu a kategorie w sekcji
będą widoczne w menu jako jego spis
treści,
• nazwa sekcji to numer czasopisma li-
cząc od pierwszego wydania (np. 64).
Według nazwy sekcji będą pobierane
dane z bazy więc nie może się ona po-
wtarzać. Ta liczba również określi któ-
ry numer jest najnowszy (największa
liczba).
• tytuł to podpis który wyświetli się pod
czasopismem (np. 1(64)/2008),
• do sekcji przypisać można też obrazek
– okładkę magazynu która wyświe-
tli się na stronie głównej gdzie będzie
można wybrać dany numer. Żeby ob-
razki pojawiły się na liście rozwijanej
obok pola Grafika należy je umieścić
na serwerze w katalogu images/stories
(Rysunek 2.)
Do sekcji przypisujemy kategorie. Tytuł ka-
tegorii to pozycja w spisie treści danego wy-
dania i wyświetlana będzie jako link w me-
nu. Po kliknięciu w ten link pokażą się ar-
tykuły z danej pozycji.
Dodajemy artykuły wybierając dla każde-
go odpowiednią sekcję (numer magazynu) i
kategorię (temat). Przygotowanie skryptu:
• Zadaniem naszego skryptu będzie wy-
świetlenie okładek wydanych magazy-
nów i oraz ich numerów jako linków
które wyświetlą spis treści danego nu-
meru (Listing 1.)
Musimy teraz utworzyć artykuł lub mate-
riał statyczny który wyświetli na stronie
głównej rezultat działania naszego skryp-
tu. Możemy umieścić w nim dowolne tre-
ści (Rysunek. 3) a w miejscu gdzie mają wy-
świetlić się okładki wstawiamy:
{rdaddphp file=skrypty/sekcje.php}
03/2008
 Joomla!

Po utworzeniu materiału umieszczamy go

jako pierwszą pozycję w menu (Menu –>
mainmenu) żeby wyświetlił się jako strona
startowa oraz żeby umożliwić odwiedza-
jącym powrót do strony z wyborem maga-
zynu (Rysunek 4.). Zostało nam jeszcze do
przygotowania wyświetlanie spisu treści da-
nego numeru – po kliknięciu w link pod
wybranym numerem następuje przekaza-
nie informacji o numerze sekcji (czyli o nu-
merze danego magazynu którego spis treści
ma się pokazać). Możemy zrobić to na kil-
ka sposobów – ponieważ w przypadku tego
serwisu w menu z lewej strony zawsze wy-
świetlamy jakiś spis treści możemy po pro-
stu wstawić skrypt w naszym pliku strony
– index.php z katalogu aktualnego szablo-
nu (templates –> katalog z szablonem). Od-
najdujemy w nim wpis:
Rysunek 2. Nowa sekcja – grudniowy numer magazynu

<?php mosLoadModules ('left'); ?>

Który wyświetla moduły przypisane do ob-

szaru left (jak np. nasze menu główne). Pod
nim wstawiamy skrypt wyświetlający linki
do artykułów z danego numeru:

<? include ('skrypty/spis.php'); ?>

Z bazy danych pobierane są informacje o

kategoriach w podanej sekcji i zostają wy-
świetlone jako linki do artykułów z kate-
gorii (task=blogcategory).
Jeśli sekcja nie została podana wyświetla
się spis treści z ostatniego numeru (katego-
rie z sekcji o najwyższym numerze w na-
zwie). Skrypt widoczny na Listingu 2.
Artykuły wyświetlane są w sposób do-
myślny (Rysunek 5.)
Jeśli chcemy określić swój sposób wyświe-
tlania treści (ilość kolumn, kolejność arty-
kułów itd.) możemy w menu głównym (Me-
nu –> mainmenu) utworzyć przykładowy
link do artykułów w sekcji dla którego okre- Rysunek 3. Przykład artykułu z wstawionym kodem php

Rysunek 1. Pierwsza strona magazynu Twój

Ogród – z lewej spis treści aktualnego numeru,
obok okładki i linki do poprzednich numerów Rysunek 4. Łącze do materiału który wyświetli się na stronie głównej w menu głównym

www.phpsolmag.org 51
 Technika
ślimy wszystkie te ustawienia – link ten nie
będzie opublikowany (Rysunek 6.) ale mo-
żemy wykorzystać go jako wzór w naszym
skrypcie (plik spis.php), w miejscu gdzie
wstawiamy linki do artykułów, podając jego
identyfikator (ID pozycji menu):
echo"<a href=\"$mosConfig_live_site?option=com
_content&task=blogcategory&id=$id_k&Itemid=3\
" class=
\"mainlevel\">$title_k</a><br />";
Artykuły będą teraz wyświetlane w sposób ja-
ki określiliśmy w naszym wzorze (Rysunek 7.)
Skrypt można łatwo dostosować do własnych
potrzeb, określając jakie treści mają być widocz-
ne na stronie oraz sposób ich wyświetlania.
Rysunek 5. Domyślny sposób wyświetlania artykułów
Rysunek 6. Przykładowa pozycja w menu z zapisanymi ustawieniami dotyczącymi wyświetlania artykułów
52
Ulepszamy galerię
W tej części artykułu zaprezentujemy kom-
ponent PonyGallery który umożliwi nam
szybkie stworzenie galerii zdjęć na naszej
stronie. Pokażemy również jak stworzyć
możliwość wypisania kategorii naszych
zdjęć w postaci linków tekstowych.
PonyGallery
Komponent instalujemy wybierając z menu Insta-
latory –> Komponenty. Po wczytaniu pliku Pony-
Gallery będzie widoczny w menu Komponenty.
Możemy teraz tworzyć kategorie zdjęć,
wczytywać pliki, zmieniać ich tytuły, opisy,
przydział do kategorii itd. Miniaturkę dla
kategorii można wybrać z listy po wczyta-
niu zdjęć do danej kategorii.
Żeby dodać link do galerii zdjęć jako pozycję
w menu wybieramy Menu –> mainmenu, Dodaj,
Komponent, podajemy nazwę (np. Galeria) i wska-
zujemy na liście komponentów PonyGallery.
Po wczytaniu zdjęć możemy zobaczyć naszą ga-
lerię na stronie (Rysunek 8.). Sposób wyświetlania
zdjęć na stronie oraz informacje jakie są przy tym
widoczne możemy określić w części administracyj-
nej za pomocą Configuration Managera PonyGalle-
ry. Na stronie wyświetlają się nazwy kategorii wraz
z przypisanymi im obrazkami. Po kliknięciu w da-
ną kategorię możemy zobaczyć umieszczone w
niej zdjęcia (Rysunek 9.).
Dodajemy linki w menu
Do wyboru galerii możemy wrócić klikając przy-
cisk wstecz jeśli jednak mamy duży wybór zdjęć w
wielu kategoriach może przydać się nam ich spis
w postaci linków zawsze widocznych na stronie.
Rezultat ten możemy osiągnąć w podobny spo-
sób co w poprzednim przykładzie – tworzymy od-
powiedni skrypt i umieszczamy go tam gdzie ma
być widoczny – w artykule lub w danym menu.
Wstawienie skryptu w menu bocznym: W pliku
index.php z katalogu aktualnego szablonu (templa-
tes –> katalog z szablonem) odnajdujemy wpis:
<?php mosLoadModules ('left'); ?>
Który wyświetla moduły przypisane do ob-
szaru left (jak np. nasze menu główne). Pod
nim wstawiamy skrypt wyświetlający linki
do kategorii naszych zdjęć:
<? include ('skrypty/linki.php'); ?>
Rysunek 7. Artykuły wyświetlane w sposób określony
za pomocą jednej pozycji w menu głównym
Rysunek 8. Kategorie zdjęć stworzone a pomocą
PonyGallery
03/2008
 Joomla!

Mając już linki widoczne w menu możemy leżności od wyboru odwiedzającego (gale- Komponent instalujemy wybierając z menu In-
usunąć link Galeria wyłączając publikację ria – treści). stalatory –> Komponenty. Po wczytaniu pliku JA
tej pozycji (Menu –> mainmenu). Rezultat Submit będzie widoczny w menu Komponenty.
widoczny jest na Rysunku 10. Zawartość Dodajemy ogłoszenia Żeby dodać link umożliwiający dodawanie
pliku linki.php przedstawia Listing 3 Ostatnim prezentowanym przez nas w tym ogłoszeń jako pozycję w menu wybieramy Me-
Skrypt można dalej rozbudowywać – do- artykule dodatkiem jest komponent JA Sub- nu –> mainmenu, Dodaj, Komponent, podajemy
dając opcję wyświetlania linków do podka- mit umożliwiający dodawanie ogłoszeń na nazwę (np. Dodaj ogłoszenie) i wskazujemy na
tegorii lub zmieniając zawartość menu w za- stronie. liście komponentów JA Submit (Rysunek 11.).
Widok formularza dodawania ogłoszeń na
stronie przedstawia Rysunek 12.
W Sieci
Ogłoszenia mogą być dodawane w udostęp-
• Polskie Centrum Joomla! – http://www.joomla.pl nionych przez nas kategoriach (można je okre-
• Strona z której można pobrać RD Add PHP – http://www.run-digital.com (dodatek można ślić w ustawieniach komponentu JA Submit
również pobrać ze strony joomla.pl) (menu Komponenty –> JA Submit –> Ustawie-
• PonyGallery – strona projektu – http://www.taher-zadeh.com (komponent można również
nia) Dodane ogłoszenia widoczne są w części
pobrać ze strony joomla.pl)
• Strona JA Submit – http://www.joomlart.com administracyjnej jako artykuły w danej kate-
gorii i tam możemy je opublikować lub usu-
nąć. Po opublikowaniu ogłoszenie pojawi się
Listing 1. Skrypt wyświetlający okładki magazynów oraz linki do spisu treści (plik sekcje.php) na stronie jako artykuł.

//połączenie z bazą danych nawiązane w osobnym pliku i zapisane w zmiennej $connect Modyfikujemy komponent
require('connect.php'); Pliki komponentu znajdują się w katalo-
//tabela sekcje gu components/com_ja_submit. Plik ja_sub-
$tablename="jos_sections";
//wczytanie danych opublikowanych sekcji
$query="select id, title, image from $tablename where published='1'";
$result=mysql_query($query, $connect);
if(!$result) error_message(sql_error());

//wyświetlenie na stronie okładek z linkami -- po trzy w jednym rzędzie:

?>
<div style="padding-left: 10px; padding-top: 10px; display: block; height: 250px;
margin-top: 10px;">
<?
$licz=0;
while($query_data=mysql_fetch_array($result))
{
if (($licz!=0)&&(($licz % 3)= =0)) Rysunek 9. Widok wybranej kategorii
{
?>
<div style="padding-top: 25px; display: block; height: 250px; margin-top: 10px;
clear:both">
<?
}
$id_s=$query_data["id"];
$title_s=$query_data["title"];
$image_s=$query_data["image"];
?>
<div style="display: block; float: left; text-align: left; padding-left: 20px;">
<?
//okładki
echo"<img src=\"images/stories/$image_s\" border=\"0\" alt=\"$title\"> <br /><br Rysunek 10. Linki do kategorii zdjęć widoczne w
/>"; lewym menu
//numery jako linki -- przekazanie informacji o identyfikatorze sekcji
echo"<a href=\"$mosConfig_live_site?sekcja=$id_s\"><strong>Numer:</strong> $title_
s</a>";
Informacje
?> o wersjach użytych w artykule:
</div>
• Joomla 1.0.13 JIE iso
<?
$licz++; Dodatki:
}
• RD Add PHP 4.5.2
echo"</div>"; • Pony Gallery ML 2.4.1
?> • JA Submit 2.1 pl.

www.phpsolmag.org 53
 Technika

Listing 2. Skrypt wyświetlający linki do artykułów z wybranego numeru magazynu (spis.php)

<? else
//funkcja wypisuje kategorie z danej sekcji jako linki do listy {
artykułów //jest id kategorii, wyświetlana jest lista artykułów lub
function links($sekcja, $connect) wybrany artykuł
{ if(($id_kat)&&($option= ='com_content')&&(($task= ='blogcat
//tabela kategorii egory')||($task= ='view')))
$tablename="jos_categories"; {
$query="select id, title from $tablename where published='1' require('connect.php');
AND section='$sekcja'"; if($task= ='view')
$result=mysql_query($query, $connect); {
if(!$result) error_message(sql_error()); //sprawdź sekcję wyświetlanego artykułu
$id_art=$_GET["id"];
while($query_data=mysql_fetch_array($result)) //tabela artykułów
{ $tablename="jos_content";
$id_k=$query_data["id"]; $query="select sectionid, catid from $tablename where
$title_k=$query_data["title"]; id='$id_art'";
$result=mysql_query($query, $connect);
//link do listy artykułów z danej kategorii if(!$result) error_message(sql_error());
echo"<a href=\"$mosConfig_live_site?option=com_content $dane=mysql_fetch_row($result);
&task=blogcategory&id=$id_k\" class=\ $id_sekcji=$dane[0];
"mainlevel\">$title_k</a><br />"; $id_kategori=$dane[1];
} }
} else
//funkcja sprawdza najnowszy numer magazynu {
function pokaz_ost() //sprawdź sekcję danej kategorii
{ //tabela kategorii
require('connect.php'); $tablename="jos_categories";
//tabela sekcji $query="select section from $tablename where id='$id_
$tablename="jos_sections"; kat'";
$result=mysql_query($query, $connect);
$query="SELECT MAX(name) AS name FROM $tablename"; if(!$result) error_message(sql_error());
$result=mysql_query($query, $connect); $dane=mysql_fetch_row($result);
if(!$result) error_message(sql_error()); $id_sekcji=$dane[0];
}
$dane=mysql_fetch_row($result); //tabela sekcji
$nazwa_sekcji=$dane[0]; $tablename="jos_sections";
$query="select title from $tablename where id='$id_sekcji'";
$query="SELECT id from $tablename where name='$nazwa_ $result=mysql_query($query, $connect);
sekcji'"; if(!$result) error_message(sql_error());
$result=mysql_query($query, $connect); $dane=mysql_fetch_row($result);
if(!$result) error_message(sql_error()); $tytul_s=$dane[0];
$dane=mysql_fetch_row($result); //brak sekcji i kategorii, pokaż spis najnowszego numeru
$id_sekcji=$dane[0]; if(($id_sekcji= =0)&&($id_kategori= =0))
{
//pokaż spis treści pokaz_ost();
links($id_sekcji, $connect); }
} else
//nr sekcji z linku na stronie głównej {
$sekcja=$_GET["sekcja"]; //pokaz spis treści danego numeru
//dane z linku w menu bocznym links($id_sekcji, $connect);
$id_kat=$_GET["id"]; }
$option=$_GET["option"]; }
$task=$_GET["task"]; //pierwsza strona, spis streści dla najnowszego numeru
//pokaż spis treści wybranego numeru else
if($sekcja) {
{ pokaz_ost();
//pokaż spis treści }
links($sekcja, $connect); }
} ?>
//brak sekcji

54 03/2008
 Joomla!

Listing 3. Skrypt wyświetlający w menu linki tekstowe do kategorii zdjęć (linki.php)

<?
//połączenie z bazą danych nawiązane w osobnym pliku i zapisane w zmiennej $connect
include ("connect.php");

//tabela z kategoriami zdjęć

$tablename='jos_ponygallery_catg';
$query="SELECT * FROM $tablename WHERE published = '1' AND parent = 0";
$odp=mysql_query ($query, $connect);
while($query_data=mysql_fetch_array($odp))
{
//identyfikator kategorii
$cid=$query_data["cid"];
//nazwa kategorii
$name=$query_data["name"];
//link
echo"<a href=\"index.php?option=com_ponygallery&func=viewcategory&catid=$cid\">$name</a><br><br>";
}
?>

Listing 4. Przykładowy fragment wyświetla pole Imię i nazwisko

<?
/*
<tr><td><label for="created_by_alias"><?php echo _H_FULLNAME; ?>*</label>:</td>
<td><input class="inputbox" type="text" name="created_by_alias" id="created_by_alias" size="50" maxlength="50" value="<?php echo
$my->name; ?>" style="width:200px;" /></td></tr>
*/
?>

Listing 5. Kod wyświetlający w formularzu dodawania ogłoszeń nowe pola umożliwiające wstawienie daty rozpoczęcia i zakończenia ogłoszenia. (plik ja_
submit.html.php)
<?
<tr>
<td colspan="2" align="left" style="vertical-align: top;">
<div style="height: 50px; padding-top: 20px;">
Data rozpoczęcia ogłoszenia:
<input class="inputbox" type="text" name="publish_up" id="publish_up" size="17" maxlength="19" value="<?php echo $row->publish_up;
?>" />
<input type="reset" class="button" value="kalendarz" onclick="return showCalendar('publish_up', 'y-mm-dd');" />
</div>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="2" align="left" style="vertical-align: top;">
<div style="height: 50px;">
Data zakończenia ogłoszenia:
<input class="inputbox" type="text" name="publish_down" id="publish_down" size="17" maxlength="19" value="<?php echo $row->publish_
down; ?>" />
<input type="reset" class="button" value="kalendarz" onclick="return showCalendar('publish_down', 'y-mm-dd');" />
</div>
</td>
</tr>
?>

Listing 6. W pliku index.php z katalogu aktualnego szablonu (templates –> katalog z szablonem) w części head wstawiamy linki
<link rel="stylesheet" type="text/css" href="<?php echo $mosConfig_live_site;?>/includes/js/calendar/calendar-mos.css" />

<script language="javascript" type="text/javascript" src="<?php echo $mosConfig_live_site;?>/includes/js/calendar/calendar_mini.js"></

script>
<script language="javascript" type="text/javascript" src="<?php echo $mosConfig_live_site;?>/includes/js/calendar/lang/calendar-
pl.js"></script>

www.phpsolmag.org 55
 Technika

Rysunek 11. Dodanie linku do komponentu JA Submit w menu głównym

Rysunek 13. Wygląd formularza dodawania
ogłoszeń po wprowadzeniu zmian

mit.html.php wyświetla formularz widoczny

na stronie – możemy tutaj ukryć pola któ-
rych nie chcemy wyświetlać (np. imię i na-
zwisko czy możliwość dodawania grafiki).
Umieszczając go w komentarzu powodujemy
że nie będzie on widoczny na stronie. Musi-
my jeszcze uwzględnić tą zmianę w funkcji
submitbutton która sprawdza czy wszystkie
wymagane pola są wypełnione. Bierzemy w
komentarz odpowiedni jej fragment:

/*
else if ( form.created_by_alias.value = =
"" ) {
alert ( "<?php echo _H_ENTER_NAME; ?>" );}*/

Instrukcję dodawania ogłoszeń, która jest wi-

doczna nad formularzem możemy zmodyfiko-
wać zmieniając tekst w pliku polish.php (w ka-
talogu components/com_ja_submit/language).
Na koniec pokażemy jak dodać dwa nowe
pola do formularza tak żeby dodający ogłosze-
nia sami mogli zadecydować o dacie rozpoczę-
cia i zakończenia ogłoszenia (administrator
ma dostęp do tych pól w edycji artykułu). W
pliku ja_submit.html.php w miejscu gdzie ma-
ją być widoczne nowe pola wklejamy kod sko-
piowany z części administracyjnej (Listing 5).
Ostatnia część to wyświetlenie kalendarza
po kliknięciu w przycisk. Skrypty kalendarza
znajdują się w katalogu includes/js/calendar
musimy więc wstawić do nich link w części
head naszej strony. Wstawione daty będą wi-
doczne w części administracyjnej w edycji ar-
tykułu jako pola Rozpocznij i Zakończ. Zmody-
fikowany formularz przedstawia Rysunek 13.

MAGDALENA MARYAŃSKA
Autorka pracuje na Politechnice Krakowskiej ja-
ko webmaster.
Rysunek 12. Formularz dodawania ogłoszeń na stronie Kontakt: mmaryanska@interia.pl

56 03/2008
 Joomla!

www.phpsolmag.org 57
 Technika
PHP i Oracle
Obsługa bazy danych serwera Oracle z poziomu skryptów PHP
Większość programistów, także języka PHP, do przechowywania informacji
wykorzystuje bazy danych. Na rynku IT znajduje się wiele firm oferujących
usługi serwerów DB. Najpopularniejsze z nich, zwłaszcza dla programistów
aplikacji webowych to MySQL i PostgreSQL.
Dowiesz się...
• Artykuł zawiera podstawowe informacje na
temat serwera baz danych firmy Oracle, opis
instalacji i konfiguracji potrzebnej do połącze-
nia z parserem PHP, a także podstawy pisania
skryptów do obsługi bazy danych Oracle.
Poziom trudności
O
ba wymienione serwery sprawdza-
ją się bardzo dobrze dla niewiel-
kich, jak i tych potężnych witryn
internetowych. Oczywiście są wykorzysty-
wane do przechowywania informacji nie
tylko na potrzeby WWW, ale też i wielu in-
nych aplikacji.
Duże przedsiębiorstwa takie jak banki,
korporacje itp., dają zazwyczaj możliwość
dostępu do nowych rozwiązań IT i związa-
nych z nimi możliwościami rozwoju. Jed-
nak, czy w tak dużej firmie spotkamy się z
serwerami baz danych takimi jak MySQL i
PostgreSQL? Być może, ale najprawdopo-
dobniej nie będą to środowiska produkcyj-
ne, a raczej serwery na potrzeby wewnętrz-
nych aplikacji wspierających obsługę firmy.
Niezawodność, wsparcie techniczne i wy-
dajność liczą się tutaj najbardziej, dlatego
najprawdopodobniej w większości przypad-
ków, spotkamy się z rozwiązaniami serwe-
rów baz danych firmy Oracle.
Oracle jest największym dostawcą rozwią-
zań bazodanowych, szczególnie w obszarze
firm. Posiada wiele możliwości, rozwiązań,
narzędzi wspierających itp. Najprawdopo-
dobniej nie staniemy przed problemem na-
pisania aplikacji w języku PHP z obsługą ba-
zy danych Oracle wraz z graficznym inter-
58
Powinienes wiedzieć...
• Wymagana jest znajomość przynajmniej w
stopniu średniozaawansowanym obsługi sys-
temu Linux oraz znajomość podstaw progra-
mowania w języku PHP.
fejsem dla klienta, gdyż takie aplikacje pisa-
ne są najczęściej w języku Java, lecz wiedza
w tej dziedzinie może ułatwić nam codzien-
nie powtarzającą się pracę. Załóżmy, iż po-
siadamy prostą relację między dwiema tabe-
lami jak na Rysunku 1.
Naszym zadaniem jest codzienne spraw-
dzanie logowań kilkunastu klientów o wy-
branych nazwach użytkownika (kln_uzyt-
kownik).
Jeśli posiadamy jakiś program ułatwia-
jący zarządzanie informacjami w bazie da-
nych, taki jak np. Toad firmy Quest Softwa-
re, będzie nam na pewno znacznie łatwiej,
jednak trzeba będzie najpierw filtrować ta-
belę klienci w celu znalezienia id klienta,
a następnie tabelę sesje, gdzie będzie moż-
na znaleźć szukane przez nas informacje.
Oczywiście można to zrobić szybciej, pisząc
proste zapytanie SELECT, które ułatwi ca-
łą sprawę. I tak codziennie logujemy się do
serwera DB i wykonujemy raz, a może nawet
klienci
kln_id
kln_uzytkownik
kln_imie
...
Rysunek 1. Relacja między dwiema tabelami klienci oraz sesje
i kilka razy zapytanie, które powinno zwró-
cić potrzebne dla nas informacje. Jeśli do te-
go wszystkiego codziennie musimy wyko-
nywać jeszcze inne, bardziej skomplikowa-
ne raporty dla kilku innych pracowników,
wykonywana praca może stać się dla nas na-
prawdę mało przyjemna.
W tym właśnie momencie warto pomy-
śleć o napisaniu własnej prostej aplikacji w
języku PHP, która może codziennie wyko-
nywać za nas różne zadania. Wystarczy jed-
no kliknięcie i po chwili wszystko, czego po-
trzebujemy, pojawia się na naszym ekranie.
Do napisanego skryptu można również do-
pisać interfejs WWW dla pracowników, któ-
rzy sami będą mogli w prosty i przejrzysty
sposób znaleźć odpowiednie dla nich infor-
macje. Aplikacje tego typu potrafią bardzo
ułatwić codzienną pracę i pozwolić na zaję-
cie się innymi problemami w firmie.
Nauka Oracle
Niestety, nie każdy ma możliwość programo-
wania aplikacji z wykorzystaniem bazy da-
nych Oracle w swojej pracy. W takim razie, czy
mamy inną możliwość nauki pisania skryptów
z wykorzystaniem serwera DB Oracle? Oczy-
wiście! Oracle, udostępnia darmową wersję
serwera baz danych oznaczoną XE.
W niniejszym artykule posłużymy się wer-
sją 10gXE. Wyraz darmowa oznacza w tym
sesje
ses_id
ses_kln_id
ses_ip
...
03/2008

przypadku ograniczenia, tzn. wykorzystanie
pamięci RAM do 1GB oraz jednego proceso-
ra, wielkość bazy danych (instancji) do 4GB
i ograniczona liczba opcji dodatkowych.
Na potrzeby nauki pisania skryptów PHP
w połączeniu z bazą danych Oracle, wersja
10gXE jest w pełni wystarczająca. Do tego
wszystkiego będzie jeszcze potrzebny klient
serwera Oracle, który udostępnia potrzebne
biblioteki systemowe do połączenia z serwe-
rem DB.
Jeżeli chodzi o wymagania systemowe, to
myślę, że na dzień dzisiejszy większość de-
veloperów posiada komputery, które wypo-
sażone są w przynajmniej 256MB (zalecane
512MB) pamięci RAM i 1.6GB wolnej prze-
strzeni na twardym dysku. Wersja instala-
cyjna jest dostępna zarówno dla systemu Li-
nux, jak i Microsoft Windows.
W przypadku systemu Linux wymaga-
na jest odpowiednia konfiguracja systemu
przed zainstalowaniem serwera Oracle, nie
są to operacje skomplikowane i nie powinno
się ich pomijać. Wersje instalacyjne dla Li-
nuxa dostępne są w dwóch pakietach: .rpm
lub .deb. Dokładne informacje na temat wy-
magań instalacyjnych dla systemu Linux
znajdują się na stronie firmy Oracle, z któ-
rymi należy się zapoznać przed przystąpie-
niem do instalacji (http://www.oracle.com/
pls/xe102/xe102.homepage).
W przypadku systemu Windows sprawa
jest znacznie uproszczona. Wystarczy ścią-
gnąć wersję instalacyjną przeznaczoną dla
systemu firmy Microsoft i uruchomić in-
stalator. Ewentualne zmiany, jakich moż-
na dokonać podczas instalacji to podanie
katalogu, w którym serwer Oracle ma zo-
stać zainstalowany. Po zainstalowaniu ser-
wera DB w wersji 10gXE, należy zainstalo-
wać klienta serwera Oracle, którego biblio-
teki są niezbędne do prawidłowego komuni-
kowania się pomiędzy skryptami PHP a ser-
werem Oracle.
Przygotowanie
serwera Oracle oraz PHP
Być może część osób czytających ten arty-
kuł nie miała jeszcze styczności z serwerem
Oracle, dlatego zaczniemy od instalacji te-
go serwera na systemie operacyjnym Linux
(dystrybucja Debian) oraz stworzenia użyt-
kownika, który posłuży nam do logowania
się do bazy danych, a następnie nadamy mu
odpowiednie uprawnienia.
Do pliku /etc/apt/sources.list dodajemy
wpis: deb http://oss.oracle.com/debian
unstable main non-free . Zapisujemy zmia-
ny i wykonujemy polecenie: apt-get update
a nastepnie: apt-get install oracle-xe-
client oracle-xe-universal . Następnie
instalujemy pakiet rozwojowy dla PHP po-
leceniem: apt-get install php5-dev (je-
żeli posiadasz PHP w wersji 4, zmień wpis
www.phpsolmag.org
PHP i Oracle
php5-dev na php4-dev ). Po dokonaniu insta- który również znajduje się w menu starto-
lacji w/w pakietów (serwera i klienta Orac- wym naszego OS (Run SQL Command Li-
le oraz pakietu rozwojowego PHP), uru- ne). Następnie logujemy się do naszego ser-
chamiamy instancję serwera DB, wybiera- wera DB na użytkownika sys z uprawnienia-
jąc z menu start (będę używał nazwy me- mi sysdba, wykonując następujące polecenie
nu start, w przypadku systemów Linux na- connect sys as sysdba , system poprosi nas
zwa menu jest zależna od używanego środo- o podanie hasła, które zostało wprowadzo-
wiska graficznego, np.: menu KDE, menu ne podczas instalacji serwera Oracle (WAŻ-
GNOME) systemu operacyjnego Start Da- NE!!! Aby móc się zalogować do serwera DB,
tabase. Po uruchomieniu instancji serwera, należy uruchomić SQL*Plus z uprawnienia-
uruchamiamy SQL* Plus (wiersz poleceń), mi użytkownika oracle w systemie Linux).
Listing 1. Tworzenie nowego użytkownika
create user student identified by student default tablespace users quota 50M on users;
Listing 2. Struktura tabeli klienci
create table klienci
(
kln_id int,
kln_imie varchar(30),
kln_nazwisko varchar(50),
kln_ulica varchar(100),
kln_kod_pocztowy varchar(6),
kln_miasto varchar(50)
);
Listinig 3. Zawartość pliku tnsnames.ora
XE =
(DESCRIPTION =
(ADDRESS = (PROTOCOL = TCP)(HOST = localhost)(PORT = 1521))
(CONNECT_DATA =
(SERVER = DEDICATED)
(SERVICE_NAME = XE)
)
)
Listing 4. Skrypt PHP nazwiązujący połączenie z serwerem DB
<?
$tns = "
(DESCRIPTION =
(ADDRESS = (PROTOCOL = TCP)(HOST = localhost)(PORT = 1521))
(CONNECT_DATA =
(SERVER = DEDICATED)
(SERVICE_NAME = XE)
)
)
";
$db_username = "student";
$db_password = "student";
$conn = oci_connect($db_username, $db_password, $tns);
if (!$conn) {
$e = oci_error(
);
echo htmlentities($e['message']
);
exit(
);
}
else
echo "Nawiązano połączenie z serwerem Oracle.<br />";
oci_close($conn);
?>
59
 Technika

Po zalogowaniu do serwera, przystępujemy z hasłem student, dostępne miejsce dla te- table to student; . Nasz nowy użytkow-
do utworzenia użytkownika następującym go użytkownika wynosi 50MB w przestrze- nik student posiada uprawnienia do nawią-
poleceniem (Listing 1.) ni tabel o nazwie users. Następnie nadamy zania połączenia oraz tworzenia tabeli. Na-
Po wykonaniu powyższej komendy zosta- mu uprawnienia do nawiązania połączenia stępnie rozłączamy się z serwerem polece-
nie utworzony użytkownik o nazwie student oraz tworzenia tabeli grant connect, create niem disconnect i łączymy się ponownie,
ale już jako użytkownik student connect
Listing 5. Wprowadzenie danych do tabeli klienci student . Po zalogowaniu tworzymy tabelę
klienci – Listing 2.
(…)echo "Nawiązano połączenie z serwerem Oracle.<br />"; Gdy tabela zostanie już utworzona, roz-
$sql = " łączamy się poleceniem disconnect i zamy-
insert into klienci ( kamy SQL*Plus. W ten sposób przygotowa-
kln_id, liśmy konto użytkownika student oraz tabe-
kln_imie, lę klienci. Kolejnym krokiem będzie przygo-
kln_nazwisko, towanie parsera PHP do możliwości korzy-
kln_ulica, stania z funkcji obsługujących bazę danych
kln_kod_pocztowy, Oracle.
kln_miasto Konfiguracja jest bardzo prosta. W syste-
) mie Linux ustawiamy zmienną środowiska
Values ( systemu, wydając polecenie z linii komend:
1, export ORACLE_HOME="/usr/lib/oracle/
‘Jan’, xe/app/oracle/product/10.2.0/client" .
‘Kowalski’, Następnie używając polecenia pecl, insta-
‘Wiosenna 8’, lujemy bibliotekę oci8, wpisując w wierszu
’11-111’, poleceń: pecl install oci8 i dodajemy
‘Kraków’ wpis do pliku php.ini extension=oci8.so
) lub innego pliku, w którym są załączone ze-
"; wnętrzne biblioteki.
$statement = oci_parse($conn, $sql); PHP w wersji dla systemu Windows naj-
if(oci_execute($statement)) prawdopodobniej będzie już zawierał bi-
echo "Wprowadzono wierszy: ".oci_num_rows($statment)."<br />"; bliotekę oci8, w przeciwnym wypadku nale-
else { ży odwiedzić stronę http://pecl4win.php.net,
$e = oci_error(); ściągnąć bibliotekę php_oci8.dll i dopisać ją
echo htmlentities($e['message'] do pliku z ładowanymi modułami (standar-
); dowo php.ini) w podobny sposób jak w syste-
exit(); mie Linux, czyli extension=oci8.dll. Aby
} upewnić się, iż nasza biblioteka została po-
oci_free_statement($statement); prawnie dodana do PHP i jest przez niego
oci_close($conn);(…) widoczna, należy z linii komend wydać po-
lecenie php –m (wyświetlenie wszystkich za-
Listing 6. Wyświetlenie danych ładowanych modułów – wymagany restart
(…)echo "Nawiązano połączenie z serwerem Oracle.<br />"; serwera Apache).
$sql = "select * from klienci"; Jeżeli w zwróconym wyniku na liście zała-
$statement = oci_parse($conn, $sql); dowanych modułów znajdziemy oci8 ozna-
if(!oci_execute($statement, OCI_DEFAULT)) { cza to, iż nasz moduł jest rozpoznawany
$e = oci_error(); przez PHP.
echo htmlentities($e['message']
); Piszemy pierwszy skrypt
exit(); Jeżeli środowisko PHP działa poprawnie,
} możemy przejść do napisania pierwszego
$rows = oci_fetch_all($statement,$results); skryptu, którego zadaniem będzie nawiąza-
if($rows > 0) { nie połączenia z bazą danych Oracle. Zanim
echo "<table>"; zaczniemy pisać skrypt, należy znaleźć plik
for($i=0;$i<=$rows;$i++) { o nazwie tnsnames.ora, w którym znajdują
echo "<tr>"; się informacje związane z połączeniami do
foreach($results as $data) danej instancji np. nazwa hosta, protokół,
echo "<td>".$data."</td>"; port itp. Plik ten powinien znajdować się
echo "</tr>"; w katalogu domowym serwera Oracle, np.:
} /usr/lib/oracle/xe/app/oracle/product/10.2.0/
echo "</table>"; server/network/admin (jeżeli korzystamy z
} serwera dostępnego na innej stacji robo-
else czej, to plik tnsnames.ora powinien znajdo-
echo "Brak rekordów"; wać się w katalogu klienta Oracle). Z pli-
oci_free_statement($statement); (…) ku będzie potrzebny wpis podobny do te-
go z Listingu 3.

60 03/2008

A zatem otwieramy edytor PHP i wpisujemy
kod z Listingu 4.
Jeśli wszystko mamy dobrze skonfigurowane,
to po wykonaniu skryptu z Listingu 4. powinni-
śmy zobaczyć informację: Nawiązano połączenie
z serwerem Oracle, w przeciwnym wypadku zo-
stanie zwrócony błąd. Krótko o skrypcie. Pierw-
sza zmienna $tns zawiera niezbędne informa-
cje potrzebne do nawiązania połączenia z bazą
danych. Kolejne dwie zmienne $db_username
oraz $db_password zawierają login i hasło, przy
pomocy których nastąpi zalogowanie do serwe-
ra DB.
W kolejnej linijce znajduje się funkcja oci_
connect(), która odpowiada za nawiązanie połą-
czenia z serwerem Oracle i zwraca identyfikator
połączenia. Dalej sprawdzamy, czy połączenie
zostało nawiązane poprawnie. Jeżeli niepopraw-
nie, zostanie wywołana funkcja oci_error(),
która zwróci ostatni znaleziony błąd, w przeciw-
nym wypadku otrzymamy komunikat o nawią-
zaniu połączenia. Ostatnia linijka zamyka połą-
czenie do serwera Oracle.
Posiadamy tabelę o nazwie klienci, która ak-
tualnie jest pusta, dlatego też wprowadzimy do
niej przykładowe dane, na których będziemy
mogli pracować. Do naszego skryptu dopisuje-
my linijki kodu z Listingu 5.
W tym przypadku powinien zostać wprowa-
dzony jeden wiersz do naszej tabeli klienci i za-
kończony informacją: Wprowadzono wierszy:
1. W powyższym dodatku do naszego skryp-
tu wprowadziłem cztery nowe funkcje: oci_
parse(), której zadaniem jest przygotowanie
zapytania (zwrócony identyfikator wyrażenia
jest używany najczęściej w kombinacji funk-
cji oci_execute() oraz oci_bind_by_name()),
oci_execute() – wykonuje przygotowaną in-
strukcję (w tym przypadku jest to wprowadze-
nie nowego wiersza do tabeli), oci_num_rows(),
R E
www.phpsolmag.org
która zlicza ilość wierszy (w tym przypadku do-
danych do tabeli) oraz oci_free_statement(),
która zwalnia wszelkie zasoby związane z przy-
gotowaną wcześniej instrukcją.
W powyższym przykładzie, funkcja oci_
execute() nie zawiera dodatkowego argumentu
– wykonywania funkcji, który bez podania dru-
giej wartości jest ustawiany domyślnie na OCI_
COMMIT_ON_SUCCESS (w przypadku powodze-
nia zatwierdź transakcję). Oznacza to, iż wpro-
wadzona przez nas instrukcja (insert) zostanie
zatwierdzona i będzie widoczna dla wszystkich
zalogowanych do serwera DB.
Jeżeli nie chcielibyśmy zatwierdzać transak-
cji automatycznie, należy dodać drugi argument
funkcji OCI_DEFAULT – w tym trybie wszelkie
zmiany dokonane przez nas w skrypcie (trans-
akcji), będą musiały być jawnie zatwierdzone
za pomocą funkcji oci_commit() lub wycofa-
ne poprzez funkcję oci_rollback(), natomiast
gdy transakcja nie zostanie jawnie zatwierdzona
lub anulowana to wprowadzone przez nas da-
ne zostaną wycofane (rollback) wraz z zakoń-
czeniem połączenia lub zakończeniem działa-
nia skryptu. Dlatego należy pamiętać o zasto-
sowaniu funkcji oci_commit(), która zatwier-
dzi aktywną transakcję, tak jak jest to pokaza-
ne poniżej:
(…)oci_execute($statement);
oci_commit($conn);(…)
Wprowadziliśmy już jeden rekord do tabeli
klienci, proponuję wprowadzić jeszcze kilka,
gdyż teraz zajmiemy się ich pobieraniem oraz
wyświetleniem.
Zmodyfikujemy trochę nasz pierwszy skrypt,
dodając odpowiednie linie kodu z Listingu 6.
Po wykonaniu skryptu powinniśmy zobaczyć
wynik w postaci entej ilości rekordów. Została
K L A M
PHP i Oracle
wprowadzona nowa funkcja oci_fetch_all(),
która zwrócone wiersze z instrukcji $statement
wstawia do tablicy $results, dodatkowo zwraca
wartość typu integer – ilość wierszy. Dalej poja-
wiają się już tylko pętle for oraz foreach, które
pomagają w wygodny sposób zwrócić zawartość
tablicy $results.
Czy to koniec?
Tak, ale dotyczy to niniejszego artykułu. Jeżeli
chodzi o PHP, to jest to zaledwie namiastka, po-
czątek oferowanych przez PHP funkcji i możli-
wości obsługi serwera baz danych firmy Oracle.
Prócz tego jest wiele bibliotek napisanych w PHP
do obsługi różnych serwerów baz, np.: ADOdb,
która prócz obsługi serwerów takich jak MySQL,
PostgreSQL, Firebird, Informix, DB2, LDAP itp.
obsługuje również Oracle. Warto więc zastano-
wić się nad ich zastosowaniem.
Polecam również zapoznanie się z pozostały-
mi funkcjami PHP dla Oracle, które możemy
znaleźć oczywiście w dokumentacji technicznej
PHP z wieloma przykładami i szczegółami ich
działania. Ze strony Zenda można ściągnąć
Zend Core for Oracle. Jest to zestaw biblio-
tek pomocnych w realizacji połączenia mię-
dzy PHP, a Oracle – przydatny dla osób po-
czątkujących. Należy być ostrożnym pod-
czas instalacji w/w aplikacji, gdyż dokonuje
ona zmian w plikach konfiguracyjnych ser-
wera Apache oraz parsera PHP.
MACIEJ MALETA
Autor zajmuje się programowaniem w języku PHP
od 2001 r. Napisał książkę PHP od podstaw. Aktu-
alnie jest starszym specjalistą w banku BPH, pełni
funkcję administratora aplikacji.
Kontakt z autorem: mapetenator@gmail.com
A
61
 Technika

Nie tylko WWW

Monitorowanie serwisów

PHP to obecnie znacznie więcej niż prosty język skryptowy wspomagający

generowanie dynamicznych stron WWW. Jest pełnoprawnym językiem
programowania, a programy w nim napisane można uruchamiać nie tylko
jako skrypty wykonywane przez serwer WWW. Czasami z powodzeniem
może zastąpić programy pisane w C lub w Perl.

Dowiesz się... Powinieneś wiedzieć... kładnie odpowiada zaprezentowanemu pro-

• Jak uruchomić program w php z poziomu linii
poleceń;
• Jak korzystać z crona w Linuksie;
• Jak korzystać z przekazywania zmiennych do
programu.
Poziom trudności
• Powinieneś znać podstawy programowania w
php.
na stronę, generują wykresy. Zmiana dotyczy
też wyświetlania wyników. Podstawowym
znacznikiem końca linii jest '\n'. Gdy wy-
świetlamy coś na ekranie, na końcu linii wsta-
wiamy właśnie ten znacznik. Musimy też pa-
miętać, że między linijką #!/usr/bin/php, a <?
nie może być wolnych linii. Wszystkie te li-
gramowi w PHP. Możemy go skompilować ko-
mendą gcc -o simple simple.c, a po uruchomie-
niu otrzymamy na ekranie dokładnie taki sam
wynik jak w przypadku programu w PHP. Ar-
gumenty przekazujemy wpisując je w linii ko-
mend, za nazwą wywoływanego programu.
Pamiętajmy przy tym, że system za znacznik
następnego argumentu uznaje spację, w przy-
padku, gdy chcemy przekazać do programu
ciąg znaków zawierający spację, musimy ten
ciąg umieścić w cudzysłowach.
Listing 1. Prosty skrypt prezentujący
zmienne argc i argv

C
zasami zachodzi potrzeba monitoro-
wania jakiegoś serwisu WWW, czy
też innych usług działających w sie-
ci. Można skorzystać oczywiście z płatnych
serwisów monitorujących, ale znacznie le-
piej, gdy mamy dostęp do serwera z cronem,
napisać własny skrypt, który będzie monito-
rował daną usługę.
Do uruchomienia własnego serwisu bę-
dziemy potrzebować serwera z zainstalowa-
nym PHPCLI (ang. PHP Command Line In-
terface) oraz dostępu do crona. Do pisania
skryptu wystarczy ulubiony edytor, w któ-
rym tworzymy skrypty PHP, może to być za-
równo vi, notepad, jak i środowisko typu Qu-
anta czy Kdevelop.
Gdy piszemy program dla PHP CLI, musi-
my pamiętać o kilku różnicach między pro-
gramami prezentującymi wyniki na stronach
WWW, a programami wykonywanymi z po-
ziomu linii poleceń. Skrypty wykonywane na
serwerze nie podlegają ograniczeniom cza-
sowym jak skrypty wywoływane przez Apa-
che. Pozwala to tworzyć programy, których
wykonanie trwa znacznie dłużej. Szczegól-
nie jest to przydatne przy tworzeniu progra-
mów, które wykonują np. prace konserwacyj-
ne na bazie danych, obliczają statystyki wejść
nie zostaną wyświetlone na ekranie.
Istnieją dwie bardzo ważne zmienne, któ- #!/usr/bin/php
re można wykorzystać tylko przy urucha- <?
mianiu programów z poziomu CLI: $argc printf("Liczba podanych argumentów %d\
i $argv[]. Zmienna $argc przechowuje licz- n",$argc);
bę argumentów podanych w linii poleceń, print_r($argv);
a $argv[] jest tablicą zawierającą wszystkie ?>
wpisane argumenty. Jako argument 0 wy-
stępuje zawsze nazwa programu. Na Listin- Listing 2. Zapisywanie kolejnych
argumentów
gu 1. przedstawiony jest najprostszy moż-
liwy program prezentujący wykorzystanie #include <stdio.h>
tych zmiennych. Jeśli wpiszemy po nazwie #include <stdlib.h>
programu jakiekolwiek zmienne zostaną one int main(int argc, char *argv[]){
wyświetlone na ekranie. Wywołanie komen- int counter;
dy ./simple_script.php skrypt wyświetli printf("Liczba podanych argumentów
na ekranie komunikat: Liczba podanych argu- %d\n",argc);
mentów 2
printf("Array\n");
Array printf("(\n");
( for(counter=0;counter<argc;counter
[0] => ./simple.php ++){
[1] => skrypt printf("[%d] => %s\n",counter,argv[
) counter]);
}
Zawsze elementem z indeksem [0] jest nazwa printf(")\n");
wykonywanego pliku. Potem kolejno w tablicy return EXIT_SUCCESS;
zapisywane są kolejne argumenty. Na Listingu }
2. przedstawiony jest program w C, który do-

62 03/2008
 Nie tylko WWW

W programie wykorzystaliśmy funkcję
printf zamiast popularniejszych echo, print.
Na Listingu 3. dodatkowo wykorzystamy
funkcję sprintf. Są to funkcje wykorzystywa-
ne w standardowej bibliotece języka C. Pisząc
programy dla command line warto stosować
te funkcje. Dzięki czemu łatwiej nam będzie
przerobić później program na język C. W ra-
zie potrzeby, gdy wydajność PHP okaże się
zbyt niska, będziemy mieli mniej pracy przy
stworzeniu programu o większej wydajno-
ści. Większość funkcji PHP ma swoje odpo-
wiedniki w języku C. Wystarczy czasami tyl-
ko zmodyfikować zapis zmiennych usuwając
znak '$', żeby odpowiednia linijka kodu dała
się skompilować. Mimo że operator '.' jest wy-
godniejszy w użyciu, stosujemy sprintf.
Gdy mamy już podstawową wiedzę o uru-

Listing 3. Prosty skrypt monitorujący działanie serwisu WWW

#!/usr/bin/php
<?
// definiujemy zmienne poczatkowe
$marker=0;
/*
Jeśli mniej argumentów niż 3 wyświetlamy informację o poprawnym wywołaniu programu
i kończymy program
*/
if($argc!=3){
printf("Instrukcja:\n");
printf("php_monitor service poszukiwany_ciag\n");
printf("przykład php_monitor www.phpsolmag.org phpsolmag.org\n");
exit();
}
// Pobieramy ze zmiennej adres strony
$url=sprintf("http://%s",$argv[1]);
/* Otwieramy polaczenie z wybranym serwisem */
if(!$fp=fopen($url,"r")){
printf("Nie można połączyć sieęz hostem\n");
exit();
}
// Wczytujemy stronę i sprawdzamy czy wystąpił poszukiwany ciąg znaków
do{
$content=fread($fp,8192);
if(eregi($argv[2],$content)){
$marker=1;
}
} while(!feof($fp) && !$marker);
// wyświetlenie wyniku działania programu
if($marker){
printf("Serwis %s działa\n",$argv[1]);
}else{
printf("Serwis %s nie działa\n", $argv[1]);
}
?>

Listing 4. Zapisywanie statystyki dostępności serwisu

<?
function stats_save($monitor_status, $serwis)
{

if(!$log_file=fopen("/var/log/stats_log","w+")){
printf("Nie można otworzyć pliku\n");
return;
}

$log_desc=sprintf("%s serwis $serwis niedostępny",date("Y-m-d H:i:s"),$serwis);

if($monitor_status){
fwrite($log_file,$log_desc,strlen($log_desc));
}
fclose($log_file);
return;
}
?>

www.phpsolmag.org 63
 Technika

chamianiu programów z poziomu CLI, może- stępności serwera przez ping, czy też na- żych serwisów, z plikiem index.php o wiel-
my przystąpić do pisania programu monitoru- wet przez sprawdzenie, czy serwer WWW kości kilkudziesięciu kilobajtów lub więk-
jącego serwis WWW. Program taki jest bar- nasłuchuje na określonym porcie. W przy- szych - nawet lepiej jak tak zrobimy. Za-
dzo prosty do napisania, żeby był uniwer- padku stron generowanych całkowicie dyna- miast ściągać olbrzymie ilości danych ścią-
salny, wykorzystamy przekazywanie para- micznie musimy znaleźć element, który jest gamy mały plik.
metrów. Jednym programem będziemy mo- stały i przy każdym wyświetleniu strony po- Sam program jest bardzo prosty. Na po-
gli monitorować wiele serwisów zmieniając zostaje taki sam. czątku sprawdzamy, czy została podana od-
tylko parametry. Zwykle strona ma element stały, może to powiednia liczba argumentów. Jeśli nie, wy-
Monitoring działa w oparciu o spraw- być tytuł strony, adres kontaktowy, możemy świetlamy informację, o składni jaką nale-
dzenie czy na pobranej stronie jest podany nawet skorzystać z elementów ukrytych ta- ży stosować przy uruchamianiu programu.
przez nas ciąg znaków. Pozwoli to nie tyl- kich jak fragment java script. Dzięki temu osoba, która dopiero pierwszy
ko monitorować dostępność samego serwera Nic nie stoi na przeszkodzie, żeby w ra- raz korzysta z programu, może szybko zo-
WWW, ale także tego czy poprawnie działa- zie czego stworzyć osobny plik i umieścić go rientować jak poprawnie go uruchomić. Na-
ją skrypty, a nawet baza danych. na serwerze. Zamiast odczytywać zawartość stępnie pobieramy z tablicy argumentów in-
Pobieranie ciągu znaków jest znacznie całej strony, sprawdzamy czy wyświetla się teresujące nas dwa elementy, adres monito-
pewniejszą metodą niż sprawdzanie do- nasz plik testowy. W przypadku bardzo du- rowanego serwera i ciąg znaków, który powi-
nien wystąpić na stronie.
Uruchamianie skryptów PHP z poziomu command line Przez funkcję fopen pobieramy stronę i
Korzystanie z PHP CLI wymaga dostępu do konsoli serwera. Niewiele serwisów oferuje tzw. konta sprawdzamy czy istnieje podany w parame-
shell pozwalające bezpośrednio uruchamiać programy. Zastępczym rozwiązaniem jest dodanie na- trze ciąg znaków. Na Listingu 3. jest pro-
szego skryptu do crona. Jeśli nawet serwis hostingowy nie oferuje takiej funkcjonalności, to można gram, który realizuje taką funkcjonalność.
spytać się usługodawcy czy istnieje taka możliwość. Jeśli nasz skrypt nie będzie zbyt obciążający dla Komunikat informuje o dostępności stro-
serwera, możemy otrzymać zgodę, na i administrator serwera doda nasz skrypt do zadań systemo-
ny. Zamiast wypisywania komunikatu mo-
wych. Możemy też poprosić znajomego administratora sieci osiedlowej, często jest tam router opar-
ty o system Linux lub BSD, na którym można uruchomić taki skrypt. Jeśli mamy dostęp do konsoli, żemy zapisać wyniki sprawdzenia w pliku
skrypty możemy uruchamiać na dwa sposoby, pierwszym jest wywołanie jawne pliku z kodem php: lub w bazie danych, na podstawie takich za-
pisów możemy nawet stworzyć statystkę do-
php own _ script.php stępności serwisu.
Na Listingu 4. przedstawiliśmy prostą
Druga metoda to utworzenie pliku wykonywalnego. Na początku takiego pliku umieszczamy w
przypadku Linuxa/UNIXA1 linijkę: funkcję pozwalającą zapisywać do pliku
błędy w funkcjonowaniu monitorowane-
#!/usr/bin/php -q go serwisu. Wystarczy do kodu na Listin-
dla Windows:
#!C:\php\php.exe -q
gu 3. dołączyć komendą include plik z na-
szą funkcją i zamienić wyświetlanie komu-
Dalej tworzymy zwykły skrypt ograniczony znacznikami <? i ?>. Skrypt wywołujemy, podając nikatu z błędem na linię function stats_sa-
jego nazwę. Jeśli skrypt nie został umieszczony w katalogach znajdujących się w ścieżkach przeszukiwa- ve(1, $argv[1]);, żeby nasz skrypt zapisywał
nia, musimy albo podać pełną ścieżkę do skryptu, czyli np. /home/katalog_domowy/skrypt.php lub sko- do pliku wszystkie problemy z wyświetle-
rzystać z zapisu . /skrypt.php. ./ oznacza w systemach Unices2 bieżący katalog. W przypadku urucha-
niem serwisu.
miania pliku przez wywołanie PHP możemy wykorzystać opcję -c, która pozwala skorzystać z in-
nego pliku php.ini niż domyślny. Gdy mamy już gotowy skrypt, musimy za-
dbać o to by skrypt wywoływany był cyklicz-
nie. Najlepszym narzędziem do tego jest
cron. Za pomocą crona możemy zdefinio-
Korzystanie z demona cron wać jak często chcemy monitorować serwis,
Cron jest standardowym mechanizmem w systemach z rodziny *NIX, pozwala uruchamiać dowolne
najmniejszą jednostką czasu, jaką możemy
programy o wyznaczonej porze. Z poziomu użytkownika możemy ustawić crona, wydając komendę
crontab -e. Domyślnym edytorem dla crontaba jest vi. Dodajemy po prostu nową linijkę w formacie: wykorzystać jest jedna minuta. Cron nie po-
zwala uruchamiać programów częściej niż
* * * * * uzytkownik /usr/bin/php -c php.ini /home/uzytkownik/nasz_skrypt.php > /dev/null 2>&1 co minutę. Najrzadziej możemy urucha-
miać program raz na rok.
Pierwsze pięć pól oznacza czas uruchomienia skryptu: W ten prosty sposób napisaliśmy program
monitorujący dowolny serwis. Oczywiście
• minuty 0-59
• godzina 0-23 na tym nie kończą się możliwości php-cli.
• dzień miesiąca 1-31 Jest to tylko jeden z przykładów wykorzy-
• miesiąc 1-12 stania skryptów PHP jako pełnowartościo-
• dzień tygodnia 1-7 lub wych programów, a nie jedynie narzędzi
wspomagających dynamiczne generowanie
Zamiast godzin można wpisać gwiazdkę, co oznacza dowolną godzinę. Np. zapis 30 * * * * nakazuje cro-
nowi uruchomić nasz skrypt co godzinę, 0:30, 1:30 itd. Natomiast zapis 0 0 * * * będzie uruchamiał nasz stron WWW.
skrypt codziennie o północy. Oprócz tego można stosować bardziej złożone zapisy. */5 * * * * oznacza,
że program ma być wykonywany co pięć minut, 0 1-6 * * *, wykonywanie o każdej pełnej godzinie od 1:
00 w nocy do 6:00 rano. 0 1,6,9,11 * * * uruchamia nasz program o 1:00, 6:00, 9:00, 11:00. Można łączyć
też wpisy, np. 0 1-3,21-23 pozwoli nam wykonać program o 1:00, 2:00,3:00 oraz o 21:00,22:00,23:00. Za- PIOTR KARKUCIŃSKI
pis > /dev/null 2>&1 przekierowuje wszystkie komunikaty, które pojawiają się na ekranie o komuni-
Autor jest administratorem sieci w firmie Active
katy błędów do specjalnego pliku /dev/null. Jest to plik specjalny w *NIX-ach, czarna dziura, do której co-
kolwiek zapiszemy, zniknie. W przypadku wywoływanie programu z crona nie ma potrzeby wyświetla- 24 sp. z o.o.. Zajmuje się utrzymywaniem sieci i
nia czegokolwiek na ekranie, a zbyt dużo komunikatów może spowodować przepełnienie bufora ko- programowaniem systemów wspomagających
munikatów i w efekcie problemy z działaniem programu tak wywołanego. pracę serwerów i sieci.
kontakt z autorem: piotr.karkucinski@active24.pl

64 03/2008
 Nie tylko WWW

www.phpsolmag.org 65
 Narzędzia
Asido
Jeszcze nigdy nie było to tak proste!
Obojętne, czy tworzysz zaawansowane strony na zlecenie, czy jesteś mniej
doświadczonym programistą, docenisz z pewnością rozwiązania, które pozwolą
zaoszczędzić Twój czas. Wszak maksyma B. Franklina czas to pieniądz nie straciła
na wartości od setek lat. W artykule przedstawię jedno z takich udogodnień,
klasę Asido, która w prosty sposób pozwala manipulować grafiką.
Dowiesz się...
• Jak biegle posługiwać się klasą Asido w swo-
ich własnych projektach.
Poziom trudności
N
ajistotniejszą kwestią jest takie zor-
ganizowanie pracy, aby zrobić ją
dobrze i się przy tym nie narobić.
Niestety los nie zawsze nam sprzyja i w trak-
cie realizacji zlecenia możemy natknąć się
na przeszkody, o których wcześniej nie wie-
dzieliśmy. W takich momentach przydatna
jest elastyczność narzędzi, z którymi zwykli-
śmy pracować na co dzień. Przykładem tego
może być konieczność wykorzystania innej
niż GD biblioteki graficznej, z którą współ-
pracuje PHP. Z pewnością dla znacznej czę-
ści programistów użycie pakietu takiego jak
ImageMagick wiązałoby się z wertowaniem
dokumentacji, co spowolniłoby proces two-
rzenia właściwej aplikacji. Choć pouczające,
nie byłoby to zbyt efektywne. Właśnie takim
rozumowaniem kierują się twórcy klas, bę-
dących pośrednikami pomiędzy różnymi bi-
bliotekami, a interfejsem używanym przez
programistę. W efekcie powstają narzędzia,
dzięki którym nie potrzeba na nowo odkry-
wać Ameryki. Oto Asido!
(Naprawdę) szybki start
W listingu pierwszym znajdziesz kod, któ-
ry obraca zadany obraz oraz dodaje do nie-
go znak wodny. Całość zajęła jedynie 6 li-
nii kodu! To wszystko dzięki wykorzystaniu
Asido. Z pewnością przyjmiesz z zadowole-
niem informację, że każdą inną operację mo-
żesz wykonać w równie prosty sposób. Jed-
66
Powinieneś wiedzieć...
• Powinieneś znać podstawy programowania
obiektowego w PHP 5.
nocześnie, ten niezbyt skomplikowany, jakby
nie było, przykład ilustruje dokładnie to, co
konieczne dla skorzystania z tejże klasy.
Pierwszym z czterech niezbędnych ele-
mentów, jakie muszą się znaleźć w Twoim
kodzie, jest dołączenie głównej klasy Asido
do skryptu. Możesz zastosować do tego stan-
dardowe polecenie include('class.asido
.php'). Pamiętaj, iż najlepiej jest utworzyć
osobny katalog na pliki wchodzące w skład
całego Asido. Inną istotną kwestią jest to, iż
nie powinieneś zmieniać nazw plików wcho-
dzących w jego skład. Być może wydadzą Ci
się one zbyt długie, ale z pewnością pomogą
zorientować się w kodzie, gdy powrócisz do
niego po jakimś czasie.
Drugim fragmentem, którego nie możesz
pominąć jest, wybór biblioteki graficznej, z ja-
ką Asido ma współpracować przy obróbce ob-
razów:
• asido::driver('gd'); – włączenie obsłu-
gi GD (GD2)
• asido::driver('magick _ wand'); – włą-
czenie obsługi MagickWand
• asido::driver('imagick _ ext'); – włą-
czenie obsługi rozszerzenia Imagick
• asido::driver('imagick _ shell'); –
włączenie obsługi Imagick poprzez po-
włokę
W swoim projekcie umieść jedną z powyż-
szych linii. Szczegółowe wymagania odno-
szące się do poszczególnych pakietów znaj-
dziesz w drugiej ramce. Ponieważ niektóre
operacje nie są dostępne wprost z powyż-
szych bibliotek, konieczne jest użycie spe-
cjalnie przygotowanych przez twórcę Asido
hacków. Aby mieć do nich dostęp, zamiast
powyższych, powinieneś użyć jednej z po-
niższych linii (dokładny opis działania znaj-
duje się w ramce):
asido::driver('gd_hack');
asido::driver('imagick_ext_hack');
asido::driver('imagick_shell_hack');
Trzecim nieodzownym elementem jest utwo-
rzenie samego obrazu, który poddamy ob-
róbce. W tym celu musisz wywołać metodę
asido::image(), która zwraca instancję klasy
Asido _ Image. Jej konstruktor:
Asido_Image Asido_Image ([string $source
= null], [string
$destination = null])
podobnie jak sama metoda przyjmuje dwa ar-
gumenty. Jako pierwszą powinieneś przeka-
zać ($source) nazwę już istniejącego pliku,
który chcesz poddać późniejszym manipula-
cjom. W następnej kolejności ($destination)
wskaż Asido miejsce, w którym ma zapisać ob-
raz przy wywołaniu metody save(). Zwróć
uwagę, że w powyższym przykładnie użyli-
śmy różnych formatów dla pliku źródłowego i
wynikowego. Nie jest to błędem, wszystko bę-
dzie działać poprawnie. Asido spełni nasze ży-
czenie, zapisując obraz w formacie png.
Ostatnim etapem tworzenia zmodyfikowa-
nej wersji obrazu jest jego zapisanie. Na razie,
Asido nie oferuje bezpośredniego przesyłania
efektów swej pracy do przeglądarki, konieczny
jest ich zapis do pliku wynikowego. Odbywa się
to poprzez użycie metody save() obiektu kla-
sy Asido_Image:
$image->save(ASIDO_OVERWRITE_ENABLED);
Domyślną flagą przy zapisywaniu jest ASIDO _
OVERWRITE _ DISABLED (możemy, aczkolwiek
nie musimy jej wpisywać, wystarczy wywo-
03/2008
 Asido

łanie save()), co zgodnie z nazwą oznacza, iż
próba nadpisania istniejącego pliku zakończy
się niepowodzeniem, a samo Asido wygeneru-
je informację o błędzie.
Do zapamiętania
Zanim przejdziemy dalej, pozwól, że przedtem
podsumujemy krótko nasze dokonania. Pozwo-
li to bezboleśnie przejść do omówienia bardziej
zaawansowanych przykładów.
• W kodzie nigdzie nie jest tworzony obiekt
klasy asido, choć korzystamy z jej metod.
Konieczne jest zatem użycie operatora
określającego przestrzeń nazw, do jakiej
się odnosimy ( asido:: ).
• Jedynym tworzonym obiektem jest sa-
ma grafika, czyli instancja klasy Asido _
Image zwracana przez funkcję asido::
image().
• O formacie pliku wynikowego decyduje
rozszerzenie pliku wpisane przy inicjaliza-
cji obiektu zawierającego grafikę (istnieje
jeszcze jedna metoda [asido::convert()],
o której napiszę w dalszej części).
Jeszcze o znakach wodnych
Przedstawione powyżej użycie metody asido:
:watermark(), pomimo swej prostoty działało
wyśmienicie. Jednakże można sobie wyobra-
zić, że chcielibyśmy umieścić znak wodny w le-
wym górnym rogu zamiast prawym dolnym. W
dodatku, nie bylibyśmy pewni, na jak duże ob-
razki będziemy nanosić taki znak. Aby nie był
on większy od samej grafiki, musielibyśmy go
jakoś automatycznie przeskalować zachowu-
jąc określone proporcje. Dzięki Asido nie jest
to trudne, jedynie co musimy zrobić, to wydać
dokładnie takie polecenia, o jakich mówiliśmy:
wszystkie górne położenia są reprezentowa-
ne poprzez stałe ASIDO_WATERMARK_TOP_LEFT,
ASIDO_WATERMARK_TOP_CENTER oraz ASIDO_
WATERMARK_TOP_RIGHT. Aby uzyskać znak
umieszczony w połowie wysokości obrazka, na-
leży zamienić w tych trzech stałych sformuło-
wanie TOP na MIDDLE. Analogicznie, możesz wpisać
zamiast TOP wyraz BOTTOM, w efekcie czego znak po-
jawi się na dole obrazka. Istnieje jeszcze jedna moż-
liwość, a mianowicie ASIDO_WATERMARK_TILE. Po-
woduje ona cykliczne nanoszenie znaku wodnego
tak, aby pokrył on całą dostępną powierzchnię. Nie
jest to zbyt często stosowane rozwiązanie. Przykład
możesz zobaczyć na rysunku drugim.
Asido oferuje jeszcze jeden komplet stałych słu-
żących do umiejscowienia znaku wodnego. Mo-
żesz użyć kierunków świata wyrażonych w ję-
zyku angielskim. Obowiązują przy tym zwy-
kłe reguły dotyczące kolejności ich wymienia-
nia. Przykładowo, prawy górny róg będzie na-
zwany ASIDO_WATERMARK_NORTH_EAST, zaś dolny
po prostu ASIDO_WATERMARK_SOUTH. Aby umiej-
scowić znak wodny na środku, użyj stałej ASIDO_
WATERMARK_CENTER.
Pozostałe możliwości
Jeżeli kiedykolwiek chciałeś zmienić wymiary ob-
razka, zachowując jego proporcje, zapewne zasta-
nawiałeś się, w jaki sposób to zrobić, aby uniknąć
karkołomnego sondowania mającego określić, czy
jest on szerszy, czy wyższy. W Asido ten problem
nie istnieje. Co więcej, istnieje kilka metod obsłu-
gujących takie operacje. Najbardziej ogólna nazywa
się po prostu resize(). Aby proporcjonalnie zmie-
nić wymiar obrazka, tak aby dłuższy jego bok wy-
nosił 400 pikseli, powinieneś użyć:
asido::resize( $image, 400, 400, ASIDO_
RESIZE_PROPORTIONAL);
metod klasy Asido) zamieszczamy w tabeli o nu-
merze jeden. Dodatkowo, na płycie CD dołączo-
nej do czasopisma znajdziesz oficjalne przykłady
zaczerpnięte z dokumentacji Asido z komenta-
rzami przetłumaczonymi na język polski.
Kolejnym istotnym szczegółem jest fakt,
iż nie musisz za każdym razem podawać sta-
łej ASIDO_RESIZE_PROPORTIONAL – jest ona
przyjmowana za argument domyślny. Pozosta-
łe dwie stałe, którymi możesz się posłużyć to
ASIDO_RESIZE_STRETCH oraz ASIDO_RESIZE_
FIT. Pierwsza spowoduje efekt identyczny z
wywołaniem metody asido::stretch(), dru-
ga zaś asido::fit(). Ponownie, ich znaczenie
znajdziesz w tabeli pierwszej oraz w załączo-
nych na płycie przykładach.
Obsługa błędów
Obecnie dostępna do ściągnięcia wersja Asi-
do nie posiada wbudowanej obsługi wyjątków.
Co więcej, zaimplementowany w niej mecha-
nizm obsługi błędów pozostawia wiele do
życzenia. W pewnym sensie jest to zgodne z
ideą, jaką kierował się twórca: Asido ma mani-
Rysunek 1. Efekt pracy skryptu z listingu pierwszego

asido::watermark($image, 'watermark.png', Pierwsza z liczb określa szerokość, druga wy-

ASIDO_WATERMARK_TOP_LEFT,
ASIDO_WATERMARK_SCALABLE_ENABLED, 0.66);
Jest to najbardziej rozbudowane wywołanie
tej metody. Pierwsza stała umieszcza znak w
odpowiednim narożniku. Kolejna, ASIDO _
WATERMARK _ SCALABLE _ ENABLED, pozwa-
la Asido dokonać skalowania znaku wodne-
go, o ile jest on większy niż obraz przypo-
rządkowany obiektowi $image. Liczba 0.66
decyduje o proporcji, jaka zostanie zachowa-
na przy skalowaniu, jest to liczba z przedzia-
łu od zera do jeden. Zapamiętaj, że skalowa-
nie takie jest domyślnie włączone, zaś współ-
czynnik skalowania jest umieszczony w sta-
łej ASIDO _ WATERMARK _ SCALABLE _ FACTOR i
wynosi 0.25.
Asido umożliwia umieszczenie znaku wod-
nego w każdym z rogów obrazka oraz na je-
go osiach pionowej i poziomej. W tym ce-
lu powinieneś posłużyć się stałymi, których
nazwy są konstruowane analogicznie w sto-
sunku do tej przedstawionej powyżej. I tak,
sokość. Ciekawostką jest fakt, iż polecenie:
asido::resize( $image, 0, 400);
również dokona proporcjonalnego dopasowania,
uwzględniając jedynie wysokość grafiki. Dzia- Rysunek 2. Zastosowanie stałej ASIDO_
łanie to jest identyczne z wywołaniem metody WATERMARK_TILE zaciemnia całkowicie pierwotny
asido::height(). Jej opis (a także pozostałych obraz
3 (a nawet więcej) razy TAK! Dla Asido
Najważniejszymi argumentami przemawiającymi za używaniem Asido są:
• Znaczne możliwości, klasa ta potrafi przycinać, skalować, obracać o zadany kąt obrazki. Nie sprawia
jej problemu dodanie znaku wodnego, zmiana typu grafiki oraz zapis w skali szarości.
• Fakt, iż obsługuje wiele bibliotek graficznych współpracujących z PHP. Są to GD (GD2), Magick
Wand, Image Magick. Dzięki temu Twoje oprogramowanie staje się bardziej niezależne od usług
hostingowych.
• Obsługa grafiki w wielu formatach. Ich rodzaj zależy od użytej biblioteki, jednak wszystkie wspiera-
ją najpopularniejsze, czyli gif, jpeg i png.
• Klasa Asido wspiera projekt migracji oprogramowania do wersji piątej PHP o nazwie GoPHP5. Wią-
że się to z faktem, iż wersja czwarta straci niedługo wsparcie ze strony twórców języka. Choć bieżą-
ca wersja klasy współpracuje dobrze z najnowszą wersją tego języka, dopiero kolejna wersja Asido
ma w pełni wykorzystywać jego obiektowe możliwości.
• Wykorzystanie licencji LGPL, która umożliwia włączenie Asido do zamkniętego oprogramowania.

www.phpsolmag.org 67
 Narzędzia
pulować już istniejącą grafiką. W efekcie jed-
nak najlepiej jest samemu zadbać o odpowied-
nią kontrolę działania klasy. Możesz to zrobić
w sposób podobny do tego przedstawionego
na listingu drugim.
Użyliśmy w nim operatora @ w celu wytłu-
mienia standardowych błędów zwracanych
przez Asido. Zadbaliśmy za to sami o sprawdze-
nie, czy istnieją pliki, którymi będziemy chcieli
się posłużyć. W razie kłopotów rzucony będzie
standardowy wyjątek, który wyświetli jedynie
stosowny komunikat. Nie jest to metoda ideal-
na, ponieważ o ile wcześniej istniał plik, na któ-
ry wskazuje zmienna $destination, nie wykry-
W Sieci
• http://asido.info/ – strona domowa projektu Asido
• http://sourceforge.net/projects/asido/ – strona Asido na SourceForge
• http://www.opensource.org/licenses/lgpl-license.php – tekst licencji LGPL
• http://gophp5.org/ – strona projektu GoPHP5
Tabela 1. Spis najważniejszych metod klasy Asido. Metody oznaczone w opisie gwiazdką (*) mogą wymagać użycia hacka bądź drivera
Wywołanie metody
asido::watermark($image,
'watermark.png', ASIDO _ WATERMARK _
CENTER, ASIDO _ WATERMARK _ SCALABLE _
ENABLED);
asido::resize($image , 500, 500,
ASIDO _ RESIZE _ PROPORTIONAL);
asido::width($image, 500);
asido::height($image, 500);
asido::stretch($image, 450, 550);
asido::fit($image, 450, 550);
asido::frame($image, 200, 300, asido::
color(0, 0, 0));
asido::convert($image, 'image/gif');
asido::crop($image, 0, 10, 200, 300);
asido::copy($image, 'copy.png', 15,
15);
asido::rotate($image, 30, asido::
color(0, 0, 0));
asido::flop($image);
asido::fl ip($image);
asido::greyscale($image);
asido::is _ format _ supported('image/
gif')
68
jemy błędu w działaniu klasy. W celu uwzględ-
nieniu tego efektu możesz usunąć ten plik ręcz-
nie, korzystając z funkcji delete($destination).
Pamiętaj, aby dokonać tego przed wywołaniem
metody $image->save().
Przyszłość Asido
Twórca biblioteki Asido jasno określił ce-
le przyświecające przy rozwijaniu projek-
tu. Główny nacisk ma zostać położony na
poprawę obsługi błędów oraz rozszerzenie
listy obsługiwanych bibliotek graficznych.
Niestety, pomimo tych ambitnych planów
nie został wyznaczony żaden terminarz
Opis
Nanosi w określonym (przez pierwszą stałą) miejscu
znak wodny; dokładny opis w artykule.
Zmienia wymiary grafiki zachowując proporcje; dłuż-
szy bok będzie miał w tym przypadku 500px.
Zmienia proporcjonalnie wymiary grafiki; szerokość
ustawia na 500px.
Zmienia proporcjonalnie wymiary grafiki; wysokość
ustawia na 500px.
Dokładnie dopasowuje grafikę do wskazanej szero-
kości (450px) i wysokości (550px).
Dopasowuje grafikę do zadanej szerokości (450px) i
wysokości (550px) - jedynie gdy jest ona większa. W
przeciwnym razie nie wywołuje żadnego efektu.
Dopasuje grafikę metodą asido::fit() i automatycz-
nie umieszcza ją na tle o zadanej szerokości (200px) i
wysokości (300px), wypełnionego uprzednio zdekla-
rowanym kolorem.
Wymusza konwersję typu grafiki, niezależnie od roz-
szerzenia wskazanego przy tworzeniu obiektu klasy
Asido _ Image.
Wycina z grafiki obszar o zadanej szerokości (200px)
i wysokości (300px), którego lewy górny róg ma
współrzędne (0px, 10px).
Kopiuje na grafikę fragment wskazanego nazwą pli-
ku obrazu (copy.png) umiejscawiając jego lewy gór-
ny róg w punkcie (15px, 15px).
(*) Obraca grafikę o zadany (30 stopni) kąt; tło zosta-
je wypełnione wskazanym (asido::Color(0, 0,
0)) kolorem.
(*) Obraca lustrzanie grafikę w poziomie.
(*) Obraca lustrzanie grafikę w pionie.
(*) Zmienia kolorową grafikę na odcienie szarości.
Sprawdza, czy dany typ MIME jest obsługiwany
przez aktualnie używany driver.
prac. Wynika to z ambitnych planów za-
wodowych autora. Z drugiej jednak strony, po-
mimo tego, że Asido znajduje się w zasadzie w
stanie rozwoju alpha, kod jest na tyle stabilny, że
Rysunek 3. Efekt pracy skryptu z listingu drugiego
Dopuszczalne stałe / Uwagi
ASIDO _ WATERMARK _ TOP _ LEFT,
ASIDO _ WATERMARK _ CENTER, ASIDO _
WATERMARK _ BOTTOM _ RIGHT, etc.
ASIDO_RESIZE_PROPORTIONAL, ASIDO_RESI-
ZE_STRETCH, ASIDO_RESIZE_FIT.
Tożsame z użyciem:
asido::resize($image , 500, 0);
Tożsame z użyciem:
asido::resize($image , 0, 500);
Tożsame z użyciem:
asido::resize($image , 450, 550,
ASIDO _ RESIZE _ STRETCH);
Tożsame z użyciem:
asido::resize($image , 450, 550,
ASIDO _ RESIZE _ FIT);
Trzy kolejne liczby w metodzie
asido::color(0, 0, 0)
odpowiadają składowym koloru zapisanym w
standardzie RGB.
Drugi argument to typ MIME; dostępne stałe:
ASIDO _ MIME _ JPEG, ASIDO _ MIME _ GIF,
ASIDO _ MIME _ PNG.
Wskazany obraz musi mieć typ obsługiwany
przez aktualnie używanego drivera.
Trzy kolejne liczby w metodzie
asido::color(0, 0, 0)
odpowiadają składowym koloru zapisanym w
standardzie RGB.
03/2008
 Asido

nie planuje on znacznych zmian w jego struktu- nak w najbliższym czasie. Niestety, różni- gim powodem jest, wspomniany już wcze-
rze. Warto jeszcze wspomnieć o jednej rzeczy ce pomiędzy poszczególnymi środowiska- śniej, napięty terminarz twórcy. W związku
– twórca rozważa dodanie do Asido funkcji mi graficznymi pod tym względem są spo- z tym, jak zapewnił autor Asido w korespon-
obsługujących napisy. Nie stanie się to jed- re, co wydłuża proces tworzenia kodu. Dru- dencji e-mailowej, nie odrzuci on żadnej po-
mocnej dłoni.
Drivery i hacki Podsumowanie
Główną siłą Asido jest to, że oferuje ono jedno wspólne API (ang. Application Programming In-
terface), niezależnie od środowiska, w jakim samo pracuje. Zostało to osiągnięte poprzez użycie Chociaż Asido z całą pewnością nie jest po-
tzw. driverów. Ich wybór determinuje pracę samej klasy, jednakże wyniki będą zawsze identycz- zbawione wad, wydaje się ono być na obec-
ne. Masz do wyboru szereg driverów: ną chwilę bardzo rozsądnym rozwiąza-
niem. Konkurencyjny pakiet PEAR o na-
• gd – używa GD; do jego użycia wymagane jest załadowane rozszerzenie php_gd.dll (gd.so),
zwie Image_Transform jest ciągle w fazie
co możesz sprawdzić używając funkcji phpinfo(),
• magick _ wand – używa ImageMagick MagickWand API; jest ono polecanym i jednocześnie produkcyjnej i nic nie wskazuje na to, aby
najczęściej stosowanym API tej biblioteki w PHP. Aby go użyć, powinieneś mieć załadowane stan ten miał w najbliższej przyszłości ulec
rozszerzenie php_magickwand.dll (magickwand.so), zmianie. Brak wyraźnej alternatywy, ale
• imagick _ ext – również używa ImageMagick; jest ono starszym API, jednak dalej można je przede wszystkim jednak prostota i wyjąt-
spotkać w paczce PHP. Wymaga rozszerzenia php_imagick.dll (imagick.so) kowa funkcjonalność Asido przemawiają
• imagick _ shell – kolejny driver używający ImageMagick; tym razem dostęp do biblioteki
odbywa się poprzez powłokę systemu (shell). znacząco za jej użyciem. Wybór należy do
Ciebie, ale pamiętaj, że czas poświęcony na
Ponieważ zdarza się, iż wyżej wymienione środowiska nie obsługują natywnie jakiejś operacji, po- zapoznanie się z tą klasą na pewno nie pój-
wstały drivery, które nazywa się hackami. Starają się one nadrobić takie braki, jednak choć oferu- dzie na marne!
ją pełną funkcjonalność, nie są tak szybkie jak rozwiązania dedykowane poszczególnym bibliote-
kom. Z tego względu, o ile nie jest to konieczne, staraj się ich unikać. W Asido możesz użyć nastę-
pujących hacków:
PRZEMYSŁAW BAŃKA
• gd _ hack – rozszerzenie drivera gd ; dodaje możliwość lustrzanego odbicia w pionie i pozio- Przemysław Bańka jest studentem fizyki kompute-
mie, a także zapis w odcieniach szarości, rowej na Uniwersytecie Jagiellońskim. Od dawna
• imagick _ ext _ hack – rozszerzenie drivera imagick _ ext; wprowadza możliwość decy- jest samoukiem, którego pasją jest tworzenie stron
dowania o kolorze tła przy obrocie grafiki o kąt inny niż wielokrotność kąta prostego,
WWW opartych o PHP. Dlatego pragnie dzielić się z
• imagick _ shell _ hack – rozszerzenie drivera imagick _ shell o tej samej funkcjonalno-
ści co powyżej wymieniona. innymi swoją wiedzą i zainteresowaniami.
Kontakt z autorem: przemek.banka@gmail.com

Listing 1. Pierwszy kontakt z Asido

<?php

include('class.asido.php'); // dołączenie klasy

asido::driver('gd'); // wskazanie, której biblioteki graficznej chcemy użyć
$image = asido::image('zrodlo.jpg','nazwa_pliku_wynikowego.png'); // stworzenie obrazu, którym będziemy manipulować
asido::rotate($image, 90); // obrót obrazu o 90 stopni zgodnie z ruchem wskazówek zegara
asido::watermark($image, 'znak_wodny.png'); // dodanie znaku wodnego
$image->save(ASIDO_OVERWRITE_ENABLED); // zapis obrazu z poleceniem nadpisania, o ile byłoby to konieczne?>

Listing 2. Własna obsługa błędów w Asido

<?php
include('class.asido.php'); // dołączenie klasy

asido::driver('gd'); // wskazanie, której biblioteki graficznej chcemy użyć

$source = 'example.png';
$destination = 'temp/result.jpg';
$watermark = 'znak_wodny.png';
try {
if ( !is_readable($source)) throw new Exception('Brak dostępu do pliku źródłowego!');
if ( !is_readable($watermark) ) throw new Exception('Brak dostępu do pliku znaku wodnego!');
$image = @asido::image($source, $destination); // stworzenie obrazu, którym będziemy manipulować
asido::rotate($image, 45, asido::color(0,255,0)); // obrót obrazu o 45 stopni, tło zielone
asido::watermark($image, $watermark, ASIDO_WATERMARK_TOP_LEFT); // dodanie znaku wodnego w gornym lewym rogu
asido::grayscale($image); // zmiana kolorów na odcienie szarości
asido::convert($image, ASIDO_MIME_PNG); // rozmyśliliśmy się i chcemy, aby rezultat zapisano jako plik png zamiast jpg
@$image->save(ASIDO_OVERWRITE_ENABLED); // zapis obrazu z poleceniem nadpisania, o ile byłoby to konieczne
if( !file_exists($destination) ) throw new Exception('Operacja zakończyła się niepowodzeniem!');}
catch (Exception $e) {
echo 'Wystąpił nieoczekiwany błąd: '.$e->getmessage();}?>

www.phpsolmag.org 69
 Testy konsumenckie

Testy konsumenckie
Szablony stron WWW

W najnowszych testach konsumenckich prezentujemy trzy firmy: bbSoft

WebDesign, szablon24.pl i RevolWeb wraz z opiniami ich klientów.
Tematem przewodnim jest tym razem tworzenie szablonów stron WWW.
Patryk Wolanowski - Quinault
Caribu Group – Cleaning
mieszczeń biurowych, kamienic, biur oraz oczysz-
czania pomieszczeń po remontach budowlanych.
Strona internetowa jest ważnym elementem w
strategii marketingowej naszej firmy. Rozpoczyna-
jąc działalność gospodarczą wiedzieliśmy, że pro-
fesjonalna, trafiająca do odbiorcy strona interneto-
wa będzie najlepszą reklamą Caribu Group. Przy-
jęliśmy podejście minimalistyczne. Zależało nam
na tym, by strona była czysta, klarowna i przejrzy-
sta – miała być przecież wizytówką naszej firmy
– firmy sprzątającej. Tak też się stało. Poszukiwa-
nia firmy, która wykonałaby taką witrynę dopro-
wadziły nas do bbSoft. Na spotkaniu z przedstawi-
cielem bbSoft poznaliśmy szczegóły oferty tworze-
nia serwisów internetowych dla firm. Po przesłaniu
wszystkich niezbędnych informacji dotyczących
naszej witryny, konsultacjach z bbSoft co do treści
– strona została wykonana w błyskawicznym tem-
pie. Jesteśmy zadowoleni z usług bbSoft, ogrom-
nym plusem jest roczny darmowy hosting, świetny
efekty codziennej pracy bbSoft i z pełną odpowie-
dzialnością polecam ich jako rzetelną firmę. Z pew-
nością sprosta ona wielu ambitnym zadaniom i bę-
dzie w stanie spełnić oczekiwania najbardziej wy-
magających korporacji. Pracownicy bbSoft to oso-
by energiczne, komunikatywne i łatwo nawiązują-
ce kontakty interpersonalne. Znakomicie potrafią
się dostosować do zaproponowanych rozwiązań i
pracami nad serwisem. Sumienność, duże zaanga-
żowanie i praca nad usługą (systematycznie, a jed-
nocześnie dokładnie) = 100% satysfakcji klienta,
w tym wypadku Caribu Group – Cleaning. Cały
system sprawnie funkcjonuje już od ponad 6 mie-
sięcy. Cieszy nas możliwość dodawania własnych
podstron, referencji, szybki dostęp do panelu ob-
sługi strony internetowej, a także możliwość posia-
dania 3 bezpłatnych kont pocztowych.
W przyszłości planujemy poszerzać wachlarz
naszych usług, mając obok siebie pewnego part-
nera, jakim jest bbSoft już dziś wiemy, że kolejne

F
irma Caribu Group-Cleaning powstała na
początku 2007 roku. Świadczymy usługi
w zakresie kompleksowego sprzątania po-
kontakt, doradztwo oraz 24h pomoc techniczna. etapy prac nad naszą witryną powierzymy profe-
Jako osoba bezpośrednio odpowiedzialna za przed- sjonalistom.
Ocena: 
sięwzięcie miałem okazję na bieżąco obserwować

szampony oraz płyny hamulcowe. W obecnej for-
mie istnieje już od 1996 r. z siedzibą w Skorogosz-
czy. Produkty naszej firmy można znaleźć na tere-
nie całego kraju oraz w państwach Unii Europej-
skiej. Przez ostanie kilka miesięcy wprowadziliśmy
na rynek kilka nowych produktów, miedzy inny-
mi: płyn do chłodnic Glidex Plus, płyn hamulcowy
DOT 4, szampon samochodowy oraz płyn do my-
cia silników i narzędzi. Po przystąpieniu Polski do
Unii Europejskiej pozyskaliśmy nowych klientów,
do których trafia cześć naszych produktów.
Aby sprostać wyzwaniom nowopowstałego
rynku zbytu, postanowiliśmy przebudować na-
szą stronę internetową, umieścić nowe produkty
oraz wzbogacić o nowe wersje językowe. Do firmy
bbSoft trafiliśmy poprzez wyszukiwarkę interneto-
Stanisław Marciniak wą, gdzie z kilku ofert, jakie udało nam się zebrać
oferta firmy bbSoft wydała nam się najbardziej
Chemia-Bomar atrakcyjna. Po pierwszym spotkaniu z przedstawi-
cielem firmy uznaliśmy, że nasz wybór był słuszny.
współpraca przebiegała wzorowo, a przedstawione
nam rozwiązania spełniały nasze wszystkie oczeki-
wania. Uzyskaliśmy dostęp do ponad 200 projek-
tów stron WWW, które mogliśmy zmieniać wedle
własnych potrzeb, a wszystkie nasze propozycje by-
ły wprowadzane w ciągu kilku godzin. Podczas pro-
jektowania naszej strony na bieżąco mogliśmy mo-
nitorować postęp prac. Pracownicy bbSoft udzie-
lali nam wszelkich informacji dotyczących projek-
tu oraz doradzali nam we wszystkich etapach bu-
dowy nowej witryny. Prace nad stroną zostały za-
kończone w określonym wcześniej terminie, a fir-
ma bbSoft udzieliła nam gwarancji na naszą stronę
oraz umożliwiła bezpłatne wnoszenie poprawek
przez pierwsze 3 miesiące. Od momentu ukaza-
nia się strony w wynikach wyszukiwarek interne-
towych, nasza firma odnotowała znaczny wzrost
zainteresowania oferowanymi produktami, co za-
owocowało zwiększoną sprzedażą. Obecnie prze-
projektowanie naszej strony zakończyło się pełnym

F
irma Chemia-Bomar zajmuje się produk-
cją akcesoriów samochodowych takich jak
płyny do chłodnic, płyny do spryskiwaczy,
Na spotkaniu przedstawiono nam profesjonalną sukcesem, a korzyści wynikające ze zmiany są nie
ofertę wykonania nowej strony internetowej, usta- do ocenienia.
Ocena: 
liliśmy również wszystkie warunki. Od początku

70 03/2008

Zygmunt Boczar
Telesystem s.c. WROCŁAW
T
elesystem s.c. WROCŁAW od 1989 r.
prowadzi działalność w zakresie świad-
czenia kompleksowych usług teleko-
Ustosunkowanie
Zbigniew Trawiński
właściciel bbSoft WebDesign, http://www.bbsoft.pl
F
irma bbSoft WebDesign istnieje na rynku
internetowym od 2004 roku. Świadczymy
usługi głównie w zakresie projektowania
i wykonywania stron internetowych, w tym roz-
budowanych serwisów branżowych z bazami pro-
duktowymi oraz dodatkowymi usługami typu re-
jestracja domen oraz usługami hostingu. Każdy z
klientów, który zwróci się do nas, zostaje dokład-
nie wysłuchany; oceniamy wymagania i oczekiwa-
nia dotyczące przyszłej realizacji. Na podstawie za-
branych informacji zostaje sporządzona oferta re-
alizacyjna z pełnym kosztorysem; zazwyczaj rów-
nież świadczymy doradztwo informatyczne, pro-
ponujemy pewne i sprawdzone rozwiązania in-
formatyczne, tak aby przyszła realizacja serwisu
WWW przebiegała płynnie i bez zakłóceń, jedno-
cześnie aby spełniała ustalone standardy sieciowe.
W późniejszej fazie zawsze istnieje możliwość spo-
tkania się z konsultantem i omówienia szczegółów
realizacyjnych osobiście oraz zaczerpnięcia facho-
www.phpsolmag.org
munikacyjnych, a w szczególności projektowa-
nia, kosztorysowania i budowy sieci telekomu-
nikacyjnych światłowodowych oraz moderni-
zacji istniejących sieci przewodowych.
Oferujemy również sprzedaż, montaż oraz
uruchomienie nowoczesnych systemów teleko-
munikacyjnych (central telef. systemów przewo-
dowych, bezprzewodowych itp.), wraz z obsługą
gwarancyjną i pogwarancyjną. Najliczniejszą gru-
pę naszych usługobiorców stanowią małe i średnie
przedsiębiorstwa oraz indywidualni użytkownicy.
Do niedawna reklama i informacje dotyczące
naszej działalności rozpowszechniana była w for-
mie tradycyjnej (katalogi, ulotki, plakaty itp.). Idąc
jednak z postępem czasu i wychodząc naprzeciw
potencjalnym klientom, poszukującym usług oraz
produktów w Internecie, niezbędne stało się dla
nas posiadanie własnej strony internetowej.
Po wielu kontaktach z różnymi firmami zaj-
mującymi się tworzeniem stron, trafiliśmy na
firmę bbSoft WebDesign, która od samego po-
czątku w sposób bardzo profesjonalny zapre-
zentowała swoje usługi.
wej porady przed ostatecznym podjęciem decyzji.
Spotkania osobiste nie są jednak konieczne.
Obsługujemy firmy z całej Polski oraz kra-
jów Unii Europejskiej. Kontaktujemy się z ni-
mi głównie telefonicznie lub za pośrednictwem
poczty elektronicznej. W dzisiejszych czasach
posiadanie strony internetowej nie jest już luksu-
sem. Każda firma powinna posiadać własny ser-
wis, bez względu na to czy jest to typowa strona
informacyjna opisująca własne produkty bądź
usługi, czy też rozbudowany serwis z możliwo-
ścią przeglądania szczegółowej oferty, składania
zamówień, a nawet możliwością płatności karta-
mi kredytowymi bądź przelewami Online.
Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom naszych
przyszłych klientów, zawsze przed podjęciem osta-
tecznych decyzji, przygotowywana jest szczegóło-
wa oferta realizacyjna, zawierająca pełny plan wy-
konania, wymagane systemy skryptowe oraz kosz-
torys wraz z przewidywanym terminem realizacji.
Poprzez takie podejście do klienta, stwarzamy po-
czucie bezpieczeństwa; klient otrzymuje pełen za-
kres informacji bez zbędnego ryzyka i zobowiązań
przed podjęciem decyzji. Po zawarciu umowy re-
alizacyjnej klient koncentruje się jedynie na przy-
gotowaniu materiałów tekstowych oraz zdjęć, któ-
re będą zamieszczone na poszczególnych stronach
serwisu. Dodatkowym elementem serwisu może
być zestaw systemów skryptowych takich jak: sys-
tem do samodzielnej edycji stron bez znajomo-
ści technik programowania, systemy formularzy
bądź zapytań ofertowych, forum, system newsów,
newsletter, kalkulatory wyceny, system prezentacji
produktów w formie galerii zdjęć itp.
W zasadzie nie ma szczególnych ograni-
czeń co do tego, co powinna zawierać stro-
na internetowa. Serwis może być wieloję-
zyczny – możemy go przetłumaczyć na po-
nad 40 języków świata. Na zakończenie re-
Szablony stron WWW
Firma bbSoft WebDesign zaproponowała bar-
dzo krótki termin realizacji przedsięwzięcia. Kon-
takt z firmą podczas trwania realizacji zlecenia na-
wiązywaliśmy wyłącznie za pomocą poczty elek-
tronicznej oraz telefonu, co pozwoliło na zaosz-
czędzenie czasu. Firma bbSoft WebDesign może
poszczycić się profesjonalnym doradztwem oraz
indywidualnym podejściem do każdego klienta,
dzięki temu otrzymaliśmy dokładnie to, co chcie-
liśmy. Ponadto właściciel firmy Pan Zbigniew Tra-
wiński stwarza przemiłą atmosferę, pomimo nie-
ustannego nękania pytaniami ze strony naszych
pracowników . bbSoft to firma godna polecenia,
ze 100% odpowiedzialnością możemy to potwier-
dzić. Zasługuje na ocenę 5 gwiazdek.
Strona internetowa natomiast znacznie po-
szerzyła nasze kontakty biznesowe, co przełoży-
ło się oczywiście na zwiększenie obrotów firmy.
Dała nam również możliwość zaprezentowa-
nia naszych produktów i usług odbiorcom z ca-
łego świata.
Ocena: 
alizacji klient może skorzystać z szeregu do-
datkowych, nieodpłatnych usług, które no-
ta bene są bardzo istotnym elementem cało-
ści. Klient otrzymuje usługę hostingu wraz
z kontami poczty elektronicznej, pośred-
nictwo w żmudnych formalnościach zwią-
zanych z rejestracją domeny oraz zgłoszenie
wykonanego serwisu do 5 najpopularniej-
szych polskich wyszukiwarek internetowych
oraz około 200 katalogów i wyszukiwarek za-
granicznych.
Ważnym elementem współczesnego serwisu
internetowego jest zgodność ze standardami sie-
ciowymi W3C. Wiele stron WWW nie spełnia
tych standardów, przez co wyświetlane są nie-
poprawnie w niektórych przeglądarkach inter-
netowych oraz są źle indeksowane przez wyszu-
kiwarki internetowe. Jest to istotne zwłaszcza w
przypadku serwisów wykonanych w kilku wer-
sjach językowych.
Z punktu widzenia klienta, posiadanie ser-
wisu spełniającego standard W3C to: popraw-
ność składni programistycznej i poprawne wy-
świetlanie się strony w najpopularniejszych
przeglądarkach internetowych oraz poprawna
interpretacja zawartości serwisu przez robo-
ty indeksujące – co ma bezpośredni wpływ na
pozycję w wynikach i ilość potencjalnych klien-
tów, którzy mogą trafić do takiej firmy.
Na przełomie kilku ostatnich lat odnotowu-
jemy ciągły wzrost zainteresowania stronami
internetowymi. Każda firma chce zaistnieć w
sieci, która jest ogromnym medium pozwala-
jącym trafić do potencjalnych odbiorców przez
24 godziny na dobę oraz stwarza nieograniczo-
ne możliwości zaprezentowania własnych pro-
duktów bądź usług. Przyjęło się mówić, iż jeśli
nie można znaleźć czegoś w internecie oznacza
to, że to nie istnieje...
71
 Testy konsumenckie
Mariusz Barczyk
IntegraDesign
W
itam, nazywam się Mariusz Bar-
czyk i pracuję w firmie Integra-
Design. Osobiście zajmuję się
programowaniem w językach sieciowych,
głównie w PHP. Zacznę może trochę para-
doksalnie od mojej wady, gdyż jest ona bar-
dzo ważnym elementem mojej współpracy z
firmą RevolWeb i znajomości z Piotrem Sa-
dowskim. Mam na myśli tutaj mój komplet-
ny brak wyobraźni, nazwijmy to graficznej.
Z pomocą przyszedł mi właśnie Piotr, któ-
rego poznałem przy okazji tworzenia jed-
nego z projektów społecznościowych. Moja
współpraca z Revolweb od samego począt-
Piotr Mazur
Pizzeria Konkret
P
izzeria Konkret to nowa restauracja
w Jeleniej Górze, ulokowana przy
głównej arterii miasta. Jako punkt ga-
stronomiczny w takim miejscu mamy sporą
konkurencję, więc aby się przebić serwujemy
konkretne, sprawdzone dania (co nie zna-
czy, że jest ich mało), które można zdalnie
zamawiać do domu.
Założyliśmy, że większość zysków będzie
pochodziła właśnie z usługi dowożenia na-
72
ku układała się bardzo dobrze. Nigdy nie by-
ło żadnych konfliktów, a problemy jakie nie-
jednokrotnie nas spotykały, udawało nam
się szybko i bezboleśnie rozwiązać. Jestem
zdania, że najważniejszym aspektem dobrej
współpracy jest zdolność skutecznego poro-
zumiewania się – czego Piotrowi można tyl-
ko pozazdrościć.
Myślę, że można teraz przejść do konkre-
tów. Mój wybór padł na Revolweb, jak moż-
na się łatwo domyślić, ze względu na nasze
dobre relacje, ale nie tylko. Samo dogady-
wanie się nie wystarczy do efektywnej pra-
cy, co najwyżej do wspólnego wypadu na pi-
wo. Oferta, jaką przedstawiła mi firma była
po prostu atrakcyjna, ale o tym za moment.
Miałem nie lada problem ze znalezieniem
kogoś, kto wykonałby dla mnie szablon mo-
jej strony. Podejrzewam, że było to spowodo-
wane tym, że nie do końca sam wiedziałem
czego chcę, a jednocześnie wiedziałem, że
musi być to coś wyjątkowego.
Konkurencja po prostu nie trafiała w mo-
je gusta. Przyznam, że nie jestem łatwym
klientem, bo z jednej strony nie potrafię so-
bie wyobrazić jak miałby wyglądać gotowy
produkt, a z drugiej wymagam czegoś kon-
kretnego (stylu, podejścia) co jest trudne do
opisania słowami, przez co sporo projektów
odpadało. Bardzo spodobało mi się podej-
ście firmy Revolweb do mojego zamówienia.
szych potraw, a wiadomo że bardzo pomoc-
na w takim rodzaju usług jest komunikacja
z klientami – m.in. strona internetowa – w
dzisiejszych czasach chyba nawet ważniejsza
niż telefon.
Mam wykształcenie informatyczne,
więc potrafię stworzyć stronę internetową
– potrzebowałem jednak grafiki i projek-
tu HTML.
Niestety nie mam również doświadcze-
nia w tematach użyteczności i marketingu,
a chciałem, żeby po wejściu na moją stronę
klient prawie automatycznie zamawiał piz-
zę lub inne danie.
Muszę przyznać, że zaoszczędziłem sporą
kwotę zamawiając tylko chwytającą klientów
grafikę oraz szablon i samodzielnie składa-
jąc resztę witryny.
Firmę RevolWeb znalazłem przez wyszu-
kiwarkę – zajrzałem na ich stronę i spodoba-
ły mi się zamieszczone tam projekty.
Skontaktowałem się z przedstawicielem i
opisałem dokładnie moje zamówienie – no-
woczesny i kolorowy szablon graficzny stro-
ny restauracji. Po kilku dniach otrzymałem
dwa projekty, z których wybrałem moim
zdaniem ładniejszy.
Po dokonaniu poprawek i po kilku dniach
potrzebnych na przeróbkę grafiki do doku-
mentu HTML – dostałem szablon WWW,
który już niedługo będzie w Internecie wi-
Po wstępnym opisie tego, co bym chciał poka-
zano mi kilka szablonów zbliżonych do mo-
ich wyobrażeń. Spodobał mi się jeden z pro-
jektów, ale zażyczyłem sobie kilku zmian
– koloru tła, położenia menu i boksów oraz
kilku mniejszych szczegółów. Nie było z
tym żadnego problemu. Piotrek raz na kil-
ka dni przesyłał mi obrazek z moją stroną po
zleconych wcześniej poprawkach, a ja żąda-
łem następnych. Takich sesji poprawkowych
nad moją stroną było kilka – w końcu osta-
tecznie zdecydowałem, że to jest to i Piotrek
pociął grafikę do kodu HTML. Otrzymałem
wiec gotowy szablon HTML strony (a wła-
ściwie kilka jego wersji, o różnym układzie
boksów) gotowy do wklejania treści. Jestem
bardzo zadowolony, szczególnie że cena te-
go projektu nie była wysoka. Proszę zoba-
czyć finalne dzieło: www.integradesign.org
Chyląc się ku końcowi, chciałbym dodać,
że to na pewno nie był nasz ostatni wspólny
projekt. Raczej nie będę szukał alternatywy
dla tej firmy, stosując analogie do piłkarskie-
go powiedzenia zwycięskiego składu się nie
zmienia. Trochę to wszystko brzmi jak same
ochy i achy, ale na moje szczęście to szczera
prawda. Spotkanie z Revolweb oceniam na
5 gwiazdek.
Pozdrawiam, Mariusz Barczyk.
Ocena: 
zytówką restauracji KONKRET pod adre-
sem www.konkretniezjesz.pl (zapraszam!).
Pozostaje mi jeszcze dopracować treść, opi-
sy menu i inne szczegóły.
Specjalistą w HTML-u nie jestem, więc
podczas pracy nad szablonem kontaktowa-
łem się kilka razy z RevolWeb z pytaniami
technicznymi dotyczącymi ułożenia treści.
Pomoc była szybka i bezproblemowa – i to
już po dokonaniu płatności!
Dodatkowo bezpłatnie obiecano mi po-
móc we wstępnej promocji strony w Inter-
necie.
Z takimi firmami jak RevolWeb warto
współpracować. Z samego szablonu (czy-
li tego, co w Revolweb zamówiłem) jestem
bardzo zadowolony – jest dokładnie taki, ja-
ki powinien być.
Obsługa dotycząca mojego zlecenia w fir-
mie RevolWeb była bardzo dobra, bez żad-
nych zastrzeżeń. Gdybym miał ponownie
zwrócić się z jakimś zamówieniem do spe-
cjalistów od stron internetowych (lub pro-
jektów graficznych, bo projektują tam rów-
nież ulotki, wizytówki, plakaty itp. – wiem,
że teraz im robię reklamę, ale należy im
się!), to na 100% zadzwoniłbym do Revol-
Web. Bezapelacyjnie pięć gwiazdek na pięć
możliwych.
Ocena: 
03/2008

Katarzyna Hurko
MATAN Nieruchomości
M
am przyjemność przedstawić Państwu
witrynę mojej firmy, która znajduje się
pod adresem www.matan.com.pl.
MATAN Nieruchomości jest relatywnie młodą,
szybko rozwijającą się agencją nieruchomości dzia-
łającą na terenie Wrocławia i miejscowości przyle-
gających. Rynek nieruchomości jest bardzo aktyw-
ny i dynamiczny – ze względu na to, jak również
dlatego, że nasza agencja potrzebuje ciągłego roz-
woju – zdecydowaliśmy się na stworzenie firmo-
wej witryny internetowej, będącej jednoczenie ka-
talogiem wprowadzanych przez nas na rynek ofert
nieruchomości, dostępnych dla każdego. Po wstęp-
nym zapoznaniu się z ofertami dotyczącymi budo-
Ustosunkowanie
Piotr Sadowski
RevolWeb
R
evolWeb to firma zajmująca się pro-
jektowaniem witryn internetowych,
szablonów stron, systemów admini-
stracji, wszelkiej grafiki na potrzeby internetu
oraz różnego rodzaju publikacji. Oferujemy
także szereg pokrewnych usług, jak hosting
lub pozycjonowanie. Z przyjemnością stawia-
my również czoła wyzwaniom i zamówieniom
www.phpsolmag.org
wy takiego serwisu, przedstawionymi przez róże
firmy webmasterskie, zdecydowaliśmy się złożyć
zamówienie w firmie Revolweb.
Firmę polecił nam nasz znajomy, który zamówił
w firmie Piotra Sadowskiego projekt graficzny stro-
ny, i był z niego bardzo zadowolony.
Na skorzystanie z usług firmy Revolweb zde-
cydowaliśmy się ze względu na kilka ważnych dla
nas cech współpracy: firma (z pomocą firm part-
nerskich) zobowiązała się do zadbania o wszystkie
etapy konstrukcji i wdrożenia witryny: stworzenie
wyglądu strony, stworzenie systemu administra-
cyjnego obsługi online, obsługę domen, maili, ho-
sting i promocję (pozycjonowanie). Taki komplek-
sowy pakiet usług jest automatycznie tańszy, co
ograniczyło dodatkowe koszta mojej firmy, zwią-
zane z utrzymaniem strony internetowej. Ponad-
to wszelkie zmiany i poprawki konsultowaliśmy z
jedną, bardzo kompetentną osobą, która była od-
powiedzialna tylko za witrynę MATAN. W związ-
ku z tym kontakt był rzeczowy i bardzo produk-
tywny. Drugim ważnym elementem była moż-
liwość wyboru wyglądu witryny spośród kilku
przedstawionych projektów i gwarantowana moż-
liwość nielimitowanej ilości poprawek, nawet po
zamknięciu etapu projektowania witryny.
Już kilka dni po podpisaniu umowy, przedsta-
wiono nam wstępne projekty strony MATAN.
Wybraliśmy jeden z nich, z pewnymi zastrzeże-
niami poprawek, które zostały zrealizowane bez
żadnego problemu. Zdecydowaliśmy także, że za-
mieścimy animowaną, interaktywną mapkę Wro-
cławia, co ułatwi klientom korzystanie z naszej
niekonwencjonalnym, także tym wymagają-
cym współpracy z wieloma innymi firmami i
organizacjami.
Nasza firma jest relatywnie młoda, ale ma-
my spore doświadczenie – każda osoba pra-
cująca w RevolWeb ma za sobą co najmniej
kilka lat wykonywania różnych zadań w swo-
jej branży, każda prezentuje sobą pewną wie-
dzę i autorytet. To właśnie suma naszych do-
świadczeń dała nam możliwość opracowa-
nia oryginalnej i skutecznej ścieżki prowadze-
nia zleceniodawcy od momentu pierwsze-
go kontaktu do zakończenia projektu (a na-
wet dalej).
Podstawą naszej filozofii kontaktu z klien-
tem jest świadomość tego, że zwykle klient
doskonale wie, czego chce – często jednak
ma kłopoty z wyrażeniem swoich życzeń i su-
gestii, nie znając terminologii ani fachowych
określeń. Naszym zadaniem, na każdym eta-
pie współpracy, jest jak najbardziej ułatwić
zleceniodawcy opis swojego zamówienia.
Opracowaliśmy więc różne wersje specjal-
nych ankiet i formularzy (ciągle udoskonala-
nych), które wyłapują gust i zapotrzebowanie
klienta. Analiza wyników tych formularzy, a
także jak najbardziej dokładne poznanie spe-
cyfiki branży klienta, pozwala nam z dużym
przybliżeniem projektować to, czego Klient
Szablony stron WWW
witryny, a tym samym zachęci ich do korzystania
z naszych usług. Następnie przyszła kolej na opra-
cowanie i stworzenie systemu, dzięki któremu
możemy teraz samodzielnie zarządzać ofertami
na stronie. Tutaj również otrzymaliśmy fachową
pomoc dotyczącą wyboru funkcji i cech, które te-
raz posiada ów system – dzięki temu administra-
cja jest łatwa i szybka, nawet dla laika. Po stworze-
niu systemu, strona zaistniała w Internecie – za-
praszamy na: www.matan.com.pl. Strona stworzo-
na dla nas przez Revolweb spełnia wszystkie wy-
magania, jakie przed nią stawiamy – jest łatwa w
obsłudze, przejrzysta i zawiera cechy ułatwiają-
ce wyszukiwanie ofert. Dzięki stworzeniu witry-
ny udało nam się zdobyć nowych partnerów oraz
znacznie rozszerzyć grono dotychczasowych klien-
tów korzystających z naszych usług.
Uważam, że firma Revolweb Piotra Sadow-
skiego wywiązała się w pełni ze swojego zada-
nia. Konsultacje, projektowanie i prace prze-
biegały bardzo sprawnie – nietrudno zauwa-
żyć duże doświadczenie i profesjonalizm osób
pracujących w tej firmie. Bardzo podoba mi się
również sposób współpracy, podczas spotkań
dzięki pełnej organizacji nie umknął nam ża-
den ważny szczegół dotyczący projektu.
Firma Revolweb zjednała sobie naszą sympatię
i zaufanie. Z całą pewnością mogę powiedzieć, że
realizację kolejnej witryny zleciłbym firmie Revol-
web. Firmie Revolweb daję pięć gwiazdek.
Ocena: 
od nas oczekuje – dzięki temu minimalizu-
jemy ilość późniejszych poprawek, zmniejsza-
my całkowity czas trwania produkcji, zwięk-
szamy zadowolenie zleceniodawcy, a nasze ce-
ny są atrakcyjne.
Kontakt z klientem bardzo ułatwia także de-
dykowanie jednej osoby z RevolWeb do prowa-
dzenia jednego i tylko jednego projektu. Bran-
ża, w której działamy, pozwala nam zetknąć
się z bardzo różnorodnymi klientami. Często
jest tak, że musimy się wiele nauczyć, zanim
zasiądziemy do pracy. Przykładowo zaprojek-
towanie użytecznej, zarówno dla zleceniodaw-
cy, jak i dla gości serwisu, w funkcjonalności
strony www.matan.com.pl, wymagało dokład-
nego zapoznania się z dość specyficzną usłu-
gą na rynku, jaką jest handel nieruchomościa-
mi. Pani Katarzyna Hurko bardzo nam pomo-
gła w stworzeniu tej witryny poprzez precyzyj-
ne uwagi i sugestie, jakich nam udzielała pod-
czas projektowania serwisu. Zresztą nadal pra-
cujemy nad szczegółami strony agencji nieru-
chomości pani Hurko – okazuje się bowiem,
że wiele niedociągnięć wychodzi w praniu,
czyli w fazie użytkowania serwisu. Takich po-
prawek nie jest dużo i są one drobne, ale uwa-
żamy je za ważne.
Podczas współpracy z Panem Mariuszem
Barczykiem reprezentującym IntegraDesign,
73
 Testy konsumenckie
mieliśmy spore ułatwienie. Pan Barczyk bo-
wiem posiadał już stronę swojej firmy przed
współpracą z nami i doskonale wiedział, cze-
go jej brakuje – co uzupełnić, co zmienić, a
co usunąć. Stworzony przez nas od nowa sza-
blon strony www.integradesign.org, w efek-
cie jest bardzo dobrze dopasowany do po-
trzeb gości strony, jednocześnie zachowuje
bardzo atrakcyjną formę, na czym także za-
leżało naszemu klientowi. Współpraca z In-
tegraDesign nie skończyła się na jednym pro-
jekcie – okazało się, że doskonale wychodzi
współpraca Revolweb oraz Integradesign
przy wspólnym projektowaniu witryn i sys-
temów administracyjnych, co z pewnością
w przyszłości zaowocuje wieloma wspólny-
mi projektami.
Tomasz Miś
http://easolution.pl
A
gencja easolution z główną siedzibą w
Rzeszowie działa na rynku interneto-
wym od 2002 roku. Oferujemy przede
wszystkim przeprowadzanie profesjonalnych
kampanii reklamowych w sieci internetowej, pro-
mocji nowych produktów, nowej marki firmy , czy
zmianę strategii przedsiębiorstwa. Od ponad 5 lat
grono naszych klientów ciągle się powiększa. Wy-
konaliśmy ponad 180 profesjonalnych serwisów i
kampanii reklamowych na terenie Polski i poza jej
Jose Antonio Contreras Nieves
http://fislem.eu/
N
asza fundacja współpracuje z fir-
mą Creaciones Virtuales od po-
nad roku.
Między innymi stworzyli dla nas portal,
z którego jesteśmy dumni. Nasz poprzed-
ni usługodawca kazał sobie płacić za każ-
74
Konkretniezjesz.pl było dla nas wyzwaniem
– należało połączyć styl nawiązujący do przy-
jemnych zapachów i smaków serwowanych
przez restaurację dań, z nowoczesną formą
strony WWW. Postawiliśmy na obrazy i ilu-
stracje. Obie zaprezentowane przez nas pro-
pozycje szablonów spotkały się z uznaniem,
a Pan Piotr Mazur wahał się jedynie pomię-
dzy jedną, a drugą propozycją wyglądu. Osta-
tecznie wybrany szablon nie był poddawany
prawie żadnym poprawkom, co pozwoliło za-
kończyć projekt grafiki bardzo szybko. Aktu-
alnie szablon www.konkretniezjesz.pl jest wy-
pełniany treścią – prawdopodobnie w chwi-
li publikacji tego artykułu będzie online. W
opublikowanych na łamach PHP Solutions
wypowiedziach naszych klientów, odczuć
granicami. Długoletnia współpraca z podwyko-
nawcami, producentami, a także mediami pozwo-
liła nam nawiązać szerokie kontakty (także mię-
dzynarodowe), dzięki którym nasze usługi zyskały
na jakości, a ceny pozostały wciąż atrakcyjne.
Nasza agencja reklamowa od dawna poszu-
kiwała partnera, który w szybki i pewny sposób
dostarczyłby nam profesjonalnej grafikę na stro-
ny internetowe naszych klientów. Dzisiaj, kiedy
tak dużo zdolnych projektantów graficznych wy-
jechało za granicę, zdobycie dobrego projektu gra-
ficznego w dobrej cenie jest bardzo trudne. Sza-
blon24.pl razem ze zbiorem ponad 5000 szablo-
nów w całym szeregu kategorii, typów i stylów da-
je nam ogromne możliwości realizowania projek-
tów graficznych dla naszych klientów. Cena sza-
blonów jest również bardzo atrakcyjna. Za goto-
wy wzór szablonu zwykłej lub wykonanej w tech-
nologii Flash strony WWW nie zapłacimy wię-
cej niż 170 złotych. Oczywiście dochodzą potem
koszty adaptacji projektu do potrzeb klienta – do-
danie logotypu, zmiana tekstów i zdjęć na stro-
dą zmianę dokonywaną na stronie. Nie by-
ły to duże pieniądze, ale było to dla nas bar-
dzo uciążliwe. W końcu mieliśmy napraw-
dę dosyć. Każdy kto ma dziś stronę funkcjo-
nalną, łatwą w użyciu, z szerokim wachla-
rzem możliwości, stał kiedyś przed dylema-
tem: kogo wybrać, kto spełni moje oczekiwa-
na, która firma będzie moim partnerem na
długi czas.
Kiedy spotkałem się z reprezentantami
szablon24.pl, wiedziałem od razu, że mi do-
brze doradzą. Nie wiem dlaczego, ale takie
miałem odczucie. Czasami tak jest, że ko-
muś się ufa, a jak się okazało tej firmie mo-
gę zaufać. Takie wrażenie sprawiają jedynie
prawdziwi profesjonaliści. To zapoczątkowa-
ło współpracę, z której naprawdę jesteśmy
szalenie zadowoleni.
Usługi stoją na wysokim poziomie. Mo-
gę się przyznać, że w pełni polegamy na opi-
można duże zadowolenie, co nas – pracowni-
ków Revolweb – bardzo cieszy. Da się zauwa-
żyć, że nasz sposób postępowania i współpra-
cy ze zleceniodawcami daje oczekiwane re-
zultaty. Jednak zdajemy sobie sprawę, że stać
nas na więcej – rynek witryn internetowych
oraz grafiki internetowej jest potężny (i stale
rośnie), ale konkurencja nie śpi. Staramy się
uzyskać u klientów zaufanie i poczucie do-
brze wykonanej roboty, po zakończeniu i od-
daniu projektu.
Z pewnością, w przyszłości dokonamy jesz-
cze wielu zmian i poprawek naszej ścieżki pro-
wadzenia zleceń, która jak sądzimy, jest w du-
żej mierze odpowiedzialna za sprawną realiza-
cję powierzanych zadań.
nie lub dostosowanie do konkretnego systemu
CMS, jednakże dzięki niskiemu kosztowi grafiki,
i tak jesteśmy w stanie zaoferować klientowi bar-
dzo dobrą cenę końcową. Moją uwagę na Szablo-
n24.pl przyciągnęły przede wszystkim korzystne
stawki cenowe, logiczny układ oraz ciekawa szata
graficzna. Również profesjonalne i indywidualne
podejście do klienta, pozwoliło mi nabrać dużego
zaufania do zespołu Szablon24.pl.
Na minus zapisałbym brak możliwości płace-
nia za pomocą standardowych przelewów ban-
kowych. Na plus błyskawiczną realizację zlecenia
– praktycznie w przeciągu 10 minut otrzymałem
szablon złożony z plików źródłowych w formacie
plików Adobe Photoshop (psd) oraz Macrome-
dia Flash (fla). Kilkakrotnie korzystałem z szablo-
nów umieszczonych na Szablon24.pl i na pewno
nasza współpraca będzie dalej trwać. Serwis oce-
niam na 5.
Ocena: 
niach ekspertów szablon24.pl w zakresie in-
ternetu, użyteczności, dostarczanych roz-
wiązań. Są one zawsze użytkowo nienaganne
i nie sprawiają trudności w obsłudze.
Dla nas jako fundacji ważna jest również
cena, która przy jakości produktu jest bar-
dzo przystępna.
Z całą pewnością będziemy dalej polegali
na firmie szablon24.pl. Jest to jedynie moja
opinia, ale jestem pewien, że podobnej opi-
nii są zaprzyjaźnione fundacje i firmy, któ-
rym szablon24.pl poleciliśmy i wiem, że
współpraca układa się bardzo podobnie jak
w naszym przypadku. Wam również pole-
cam tę firmę, zaufajcie im i zostawcie wasze
problemy ze stronami internetowymi w do-
brych rękach.
Ocena: 
03/2008

prof. WWSHE dr Karol Sroka
http://www.wwshe.edu.pl
W
ostatnim okresie Wielkopolska
Wyższa Szkoła Humanistyczno -
Ekonomiczna w Jarocinie rozwi-
ja się bardzo prężnie i z każdym dniem potrze-
bujemy coraz bardziej efektywnych rozwiązań.
Bardzo ważnym elementem jest dla nas strona
internetowa, jako narzędzie komunikacji z na-
szymi studentami, jak również jako nasza wizy-
Ustosunkowanie
Łukasz Łagowski
Szablon24.pl
K
ażdy, kto spotkał się kiedyś ze stro-
ną internetową od kuchni wie, że
jej profesjonalne wytworzenie nie
jest kwestią kilku kliknięć w jakimś pro-
stym, czy nawet zaawansowanym edyto-
rze. Wie również, jak wiele czynników skła-
da się na w pełni profesjonalny image firmy
w Internecie.
www.phpsolmag.org
tówka. Zanim zleciliśmy wykonanie strony po-
święconej zajęciom informatycznym analizo-
waliśmy wiele ofert, ale to właśnie po rozmo-
wie telefonicznej z pracownikiem szablon24.pl
mieliśmy bardzo dobre przeczucia, które po-
twierdziły się w bardzo profesjonalnym przygo-
towaniu propozycji.
Chciałem zwrócić uwagę na profesjonal-
ną, szybką, bezproblemową a zarazem bar-
dzo milą współprace z szablon24.pl. Bar-
dzo ważne były dla nas porady i konsulta-
cje, które pomogły nam samym zdefiniować
nasze prawdziwe potrzeby, w rezultacie cze-
go nasza strona jest teraz bardziej przyjazna
dla czytelników i ma większe możliwości po-
zycjonowania.
To wszystko oznacza, że firma szablon24.pl
ma naprawdę doskonałych fachowców z du-
żym doświadczeniem, znających się na swo-
jej pracy.
Jeśli chodzi o plusy i minusy przyjęte-
go rozwiązania, to jedynym minusem w po-
równaniu z rozwojem strony na zamówienie
Są to takie kwestie jak: grafika strony,
logo, łatwy, stabilny i dający wiele możli-
wości system CMS, być może dodatkowe
oprogramowanie i oczywiście pozycjono-
wanie w wyszukiwarkach. Nie każdy ma
ochotę lub czas na kreowanie swojej stro-
ny od podstaw. Minęły już czasy kiedy kto-
kolwiek znający HTML mógł postawić swo-
ją stronę w dwa dni.
Dziś strona internetowa jest daleko bar-
dziej skomplikowana i nasza firma ma na
celu właśnie ułatwienie kreowania wize-
runku w Internecie.
Szablon24.pl to projekt skierowany do
osób zajmujących się profesjonalnie wytwa-
rzaniem stron internetowych, jak również
do osób nie związanych z ich produkcją.
Poprzez sprzedaż szablonów stron
WWW dajemy ludziom i firmom bogatą i
nowoczesną stronę z naprawdę profesjonal-
nym interfejsem i nowoczesną grafiką.
Wiele razy słyszałem od moich klientów
moja obecna strona jest ładna, ale brakuje jej
tego czegoś.... Zawsze im odpowiadam – roz-
wiązaniem są szablony. I rzeczywiście, dzię-
ki bogactwu i różnorodności klienci mogą
odnaleźć między tysiącami rożnych szablo-
nów to, co najlepiej oddaje ich poczucie gu-
stu i smaku.
Ponieważ sama grafika to nie wszystko i
nie wszyscy umieją sami przygotować sza-
blon na swoją stronę, zajmujemy się rów-
nież dostosowaniem szablonów do syste-
mu CMS – najczęściej jest to CMS Joom-
la! Chodzi tu o pocięcie szablonów dosto-
sowanie ich do szczegółowych wymogów
klienta, zaimplementowanie modułów, a
nierzadko również pomagamy formatować
teksty lub przystosowywać je do odpowied-
Szablony stron WWW
jest na pewno w pewnej mierze mniejsza ela-
styczność zastosowanych rozwiązań.
Jednak z drugiej strony nieporównywal-
nie większym plusem jest proponowane
przez Szablon24.pl rozwiązanie oparte o
CMS Joomla. Tym plusem jest bardzo ko-
rzystna cena.
Dodatkowo bogactwo rożnych bibliotek i
darmowych lub tanich a w pełni profesjonal-
nych rozwiązań daje nam możliwość dalsze-
go rozwoju. Nawet jeśli nie znajdziemy goto-
wych, już przygotowanych rozwiązań, wie-
my, że szablon24.pl może przygotować dla
nas w krótkim czasie w pełni profesjonal-
ne moduły, które będziemy mogli zainsta-
lować w Joomli. Pod tym względem czuje-
my się bezpieczni. Z czystym sercem pole-
cam firmę szablon24.pl, oceniam ja na 5, a
co do współpracy to na pewno skorzystamy
jeszcze nie raz.
Ocena: 
niego pozycjonowania. Można śmiało po-
wiedzieć, że robimy wszystko, aby klient
był dumny ze swojej strony, i aby dowie-
działo się o tym jak najwięcej ludzi dzięki
pozycjonowaniu.
Nasza współpraca z Wielkopolską Wyż-
szą Szkołą Humanistyczno - Ekonomicz-
ną w Jarocinie zaczęła się od telefonu Pa-
na Profesora Karola Sroki, który potrzebo-
wał stworzyć stronę internetową prezentu-
jącą zajęcia z Informatyki.
Jest to klasyczny przykład strony, w któ-
rej należało położyć nacisk na treść. Szyb-
ko znaleźliśmy najlepsze rozwiązanie i w
przeciągu dwóch tygodni uczelnia miała
swój nowy serwis.
Ciekawą współpracą okazało się two-
rzenie serwisu dla FISLEM. Tutaj klient
miał wiele elementów graficznych, które
trzeba było wpleść w serwis. Po znalezie-
niu szablonu pomogliśmy uzyskać pożą-
dany efekt.
Strona prezentuje się czysto a pracowni-
cy z łatwością dodają, czy modyfikują arty-
kuły na stronie.
Jesteśmy bardzo dumni z takich ocen na-
szych klientów, co dodaje nam energii i po-
woduje, że chcemy z każdym dniem posze-
rzać naszą ofertę i ulepszać nasz serwis.
Zanim zdecydujesz się na rozmowę z na-
mi, zapraszamy na naszą stronę i zachęca-
my do wybrania kilku najbardziej Ci od-
powiadających szablonów. Razem na pew-
no uda nam się określić Twoje prawdziwe
potrzeby.
75
 Wywiad
Wywiad z
Danielem
Dryzkiem
Daniel Dryzek – Dyrektor PHP Solutions: Czy trudno było rozwinąć
działalność usług hostingowych oraz jak
Zarządzający Active 24 to się wszystko w Pana przypadku roz-
poczęło?
Polska Daniel Dryzek: 6.12.2000 roku została za-
rejestrowana domena domeny.org, która
1 stycznia 2002 roku dała podstawę funk-
cjonowania firmie Cybernetix.
Pierwsza oferta: 119 zł netto za domenę
com, net lub org wraz z serwerem 20MB
– 10MB na email i 10MB na www. Brak My-
SQL-a. Na początku serwis nie obsługiwał
domen .pl, które miały inne warunki reje-
stracji – nie było wtedy jeszcze programu
partnerskiego NASK i domeny .pl można
było rejestrować tylko u źródła, były też
znacznie wyższe ceny niż obecnie – 200
zł za rozszerzenie .pl i 150 zł netto za do-
menę .com.pl. Na początku w ofercie tyl-
ko jeden serwer, potem oferta została roz-
budowana, by na koniec znów zmaleć do
2 serwerów podstawowych. Od sierpnia
Grupa ACTIVE 24 jest 2005 roku jesteśmy częścią grupy ACTI-
VE 24 – firmy hostingowej operującej w
jedną z największych 15 krajach Europy – obsługujemy blisko
700 000 tys domen dla ponad 300 000
w Europie firm klientów.
Początki działalności na pewno nie by-
oferujących ły łatwe. W 2002 roku panowały zupełnie
inne realia niż obecnie. Ceny łącz inter-
rejestrację domen netowych były horrendalne, profesjonal-
ny sprzęt serwerowy również należał do
i hosting. ACTIVE bardzo drogich. Początki to również zdo-
bywanie doświadczenia – często meto-
24 posiada swoje dą prób i błędów. Gdybym przeniósł się w
czasie do 2002 roku, sporo rzeczy zrobił-
oddziały w 15 bym inaczej.
krajach w Europie, PS: Jak ocenia Pan polski rynek hostingu ?
DD: Polski rynek notuje bardzo prężny roz-
gdzie świadczy wój w ostatnich latach. Nasz rynek jest jed-
nym z najbardziej rozwojowych rynków na
usługi dla 300 000 świecie. Mierzony przyrostem polskich do-
men – 40% w ciągu ostatniego roku, w tym
Klientów i obługuje roku mamy szansę podwoić ilość polskich
domen sprzed roku – to najlepiej świadczy o
700 000 domen dynamice i ogromnych perspektywach tego
rynku – nawet na tle innych zachodnioeuro-
internetowych. pejskich rynków.
76
PS: Czy nie uważa Pan, że jesteśmy nieco
w tyle w stosunku do analogicznych ofert
zagranicznych ?
DD: Wręcz przeciwnie – oferty polskich usłu-
godawców są często znacznie lepsze od za-
granicznych ofert. Rodzime oferty mogą
mieć ewentualnie mniejszą ilość transferu do
wykorzystania (np. w porównaniu z ofertami
z USA) – wynika to jednak, ze znacznie niż-
szych cen łącz internetowych, jednak wraz ze
spadkiem cen łącz w Polsce, ta różnica rów-
nież zaniknie. Jakość obsługi w polskich fir-
mach również oceniam bardzo wysoko. Je-
dyny mankament, jaki dostrzegam na na-
szym rynku domen i hostingu, to wciąż zbyt
mała konkurencja. Na dojrzałych rynkach
klient ma zdecydowanie więcej firm do wy-
boru – w naszym kraju jest może 10 liczących
się firm, z których klient może wybierać.
PS: Jak na obecnym rynku firma próbu-
je sobie radzić z konkurencyjnymi oferta-
mi, ponieważ wiadomo, że firm hostingo-
wych powstaje coraz więcej i kuszą coraz
to korzystniejszymi ofertami?
DD: Był taki czas, że powstawało bardzo du-
żo firm, które świadczyły usługi bardzo tanio,
ale szybko upadały, bo nie mogły zapewnić
odpowiedniej jakości. Teraz liczy się profe-
sjonalna i szybka pomoc techniczna, nieza-
wodne serwery i usługi z nimi związane. Bar-
dzo pomaga doświadczenie i zespół, który
tworzy ACTIVE 24 Polska – tego nie da się
wypracować w miesiąc czy nawet rok – jest
to bardzo duża przewaga konkurencyjna na
rynku. Znaczenie ma też oczywiście marka,
zaufanie klientów. Bardzo dużo osób kupu-
je nasze usługi właśnie z polecenia.
PS: Czy firma Active 24 dysponuje swoimi
serwerami, czy też dzierżawi je za granicą ?
DD: Nasze serwery zawsze były umieszczone w
Polsce, co różni nas od wielu innych firm, które
zaczynały w tanich serwerowniach poza grani-
cami naszego kraju. Obecnie nasze serwery są
kolokowane w Warszawie w firmie ATM S.A. –
spółce giełdowej , która od wielu lat specjalizu-
je się w wysokiej jakości usługach telekomuni-
kacyjnych. Serwerownia, którą wynajmujemy,
03/08

jest jedną z najnowocześniejszych w Polsce. Nie
ustępuje również podobnym serwerowniom w
krajach Europy Zachodniej czy USA.
PS: Firma Active 24 uruchomiło ciekawą
usługę testowania domen. Klient może
sprawdzić opłacalność swojej przyszłej
domeny. Czy uważacie Państwo, że 14 dni
testu pozwolą to stwierdzić? Czy należy
traktować to bardziej jako ciekawostkę?
DD: Jak najbardziej – 14 dni to wystarczający
czas, żeby zbadać atrakcyjność domeny. Przez
2 tygodnie abonent domeny zdąży zareje-
strować domenę i dodać ją na tzw. parking
(NameDrive, Sedo) lub umieścić stronę na ser-
werze i zmierzyć statystyki odwiedzin. Usługa
jest w Polsce bardzo młoda, dlatego wszyst-
kie jej zastosowania nie zostały jeszcze odkry-
te przez klientów. Jestem jednak pewny, że z
czasem jej popularność będzie rosła.
PS: Czy promocja 'dożywotni hosting
dla twojej domeny' nie jest de facto no-
wą usługą owiniętą w plakietkę promo-
cji? Czy to nie konkurencja wymusiła na
Active 24 taki ruch cenowy, by nie zosta-
wać w tyle?
DD: Oczywiście konkurencja działa na nas
stymulująco. Jednak nasza oferta znacznie
się różni od ofert naszej konkurencji. Usłu-
ga jest bardzo korzystna cenowo nie tylko
przez pierwszy okres abonamentowy, ale
również przez kolejne. Przykładowo dome-
na .pl wraz z Dożywotnim Hostingiem o po-
jemności 1000MB na strony www i email to
koszt 49 zł netto za pierwszy rok i 114 zł net-
to za kolejne lata. Różnica w cenie za pierw-
szy i kolejny rok wynika głównie z różnicy ce-
ny domeny .pl, jaką mamy w NASK. Obecnie
rejestracja na pierwszy rok kosztuje nas tylko
10 zł, jednak już kolejne lata to wydatek 60
zł netto. Jeśli ceny przedłużeń domen spad-
ną – również ceny przedłużeń naszych pakie-
www.phpsolmag.org
tów hostingowych, które zawierają domeny,
będą mogły potanieć.
W styczniu wprowadziliśmy natomiast do
naszej oferty promocję hostingu podobną
do promocji innych liderów rynku. Oferuje-
my hosting ACTIVE HOME i ACTIVE BUSINESS
w promocyjnych cenach – za pierwsze 6 mie-
sięcy każdy klient, który nie skorzystał jeszcze
z promocji, może zakupić te serwery za kwoty
odpowiednio 9.90 zł i 19.90 zł netto. Promocja
cieszy się bardzo dużym zainteresowaniem i
na pewno będzie kontynuowana.
PS: Jeśli chodzi o hosting, to oferujecie Pań-
stwo praktycznie dwa pakiety. Czy ten mo-
del oferty się sprawdza? Czy nie planujecie
Państwo bardziej zróżnicować oferty?
DD: Lata doświadczeń pokazały, że klien-
ci lubią jasne i przejrzyste oferty. Zbyt du-
ża ilość pakietów hostingowych nie ułatwia
wyboru. Lepiej zaoferować dwa rodzaje ser-
werów, które spełnią wymagania większości
klientów i zaoferować je dodatkowo w bar-
dzo atrakcyjnej cenie. Model niewielkiej ilo-
ści serwerów sprawdza się, nie otrzymujemy
też zapytań od klientów z prośbami o więk-
sze zróżnicowanie.
PS: Przeglądając ofertę Active 24 i nie
można znaleźć informacji dotyczących
personalizacji hostingu. Obecnie można
wybierać wśród hostingu innych firm i ma
się z góry wybrane ich parametry, a gdyby
klient chciał tylko dostęp do PHP i MySql
? Czy widzi Pan możliwość indywidualne-
go dobrania zestawu usług w hostingu, a
tym samym negocjacji ceny.
DD: Na to pytanie w pewnym stopniu od-
powiedziałem w pytaniu poprzednim. Tech-
nicznie możliwość dowolnego wybierania
Wywiad
poszczególnych składników hostingu dosto-
sowanego do potrzeb oczywiście jest możli-
we. Jednak z punktu widzenia klienta takie
rozwiązanie wcale nie byłoby ekonomiczne.
Taniej jest po prostu sprzedać i utrzymywać
serwery o tych samych parametrach niż ob-
sługiwać kilka lub kilkanaście tysięcy serwe-
rów o zupełnie innych parametrach każdy.
PS: Dlaczego wprowadzono ograniczenie
na domeny obsługiwane wyłącznie przez
Active 24 ?
DD: Główna przyczyna limitowania ilości
domen zewnętrznych, które można podpiąć
pod usługę hostingową to względy tech-
niczne. Kiedy domena nie znajduje się u nas,
mamy mniejsze możliwości konfiguracyjne
– nie możemy też np. zapobiec wygaśnięciu
domeny, jeśli nie zostanie opłacona przez
naszego klienta w firmie, w której utrzymu-
je domenę. W przypadku kiedy zarówno do-
mena, jak i serwer obsługiwane są w naszej
firmie, możemy wziąć pełną odpowiedzial-
ność za działanie usługi klienta, która najczę-
ściej składa się właśnie z serwera wirtualne-
go i domeny. Jeśli domena jest u zewnętrz-
nego providera, to nie zawsze możliwa jest
szybka reakcja i naprawienie problemu (np.
wygasłej bądź źle skonfigurowanej dome-
ny), bo konieczny jest kontakt z działem
technicznym zewnętrznej firmy.
PS: Jak wygląda ochrona antyspamowa w
Active 24?
DD: Korzystamy z wielopoziomowej ochro-
ny antyspamowej, przy zalewie spamem jest
to konieczne. Pierwszą linią obrony są usta-
wienia serwera pocztowego. Sprawdzane
są takie elementy jak poprawność domeny
nadawcy, odpowiednie przedstawienie się
77
 Wywiad
serwera wysyłającego oraz serwery spraw-
dzane są w publicznych czarnych list. Dzię-
ki tym zabezpieczeniom odrzucane dzien-
nie jest ponad 1 mln prób wysłania spamu
na nasze serwery. Po zaakceptowaniu po-
łączenia nadchodzące listy są sprawdzane
przez oprogramowanie antywirusowe, któ-
re zabezpiecza użytkowników przed wirusa-
mi, Bazy wirusów są uaktualniane na bieżąco
kilka razy dziennie. Ostatnim ogniwem łań-
cucha jest sprawdzanie wiadomości filtrami
bayesowskimi. Pozwalają one wyłapać spam
na podstawie cech charakterystycznych, fraz
i wyrazów występujących w spamie. Listy
oznaczone jako spam trafiają do specjalne-
go folderu w katalogu użytkownika.
PS: Od pewnego czasu można rejestrować
domeny z polskimi znakami diakrytycz-
nymi. Jak szerokie jest to zjawisko obser-
wowane z poziomu rejestratora domen?
DD: Domeny z polskimi znakami dia-
krytycznymi są coraz częściej wybierane
78
przez naszych klientów. Przyczyniły się do
tego szczególnie znaczne obniżki cen tych
domen, które rozpoczęły się już w zeszłym
roku. Coraz więcej osób korzystających z
Sieci wpisuje adres z polskimi ogonkami,
dlatego jeśli wszystkim klientom, którzy
rejestrują domeny, które w poprawnej pi-
sowni zawierają również ogonki doradza-
my, aby rejestrowali również wersję IDN,
czyli ze znakami diakrytycznymi. W prze-
ciwnym wypadku część odwiedzających
ich strony może nie trafić na właściwy ser-
wis, a to równa się utracie klientów i przy-
chodów.
PS: Czy w najbliższym czasie firma Active
24 ma zamiar wprowadzić możliwość ho-
stingowania stron napisanych w Ruby On
Rails lub Pythonie?
DD: Python – planowany jest na pierwszy
kwartał 2008.
Ruby - raczej nie, a co najmniej nieszybko.
Jeśli jednak rynek i klienci będą zgłaszali za-
potrzebowanie, to oczywiście dostosujemy
się do ich potrzeb.
Jeden z problemów wprowadzania no-
wych technologii, czy też środowisk do usług
hostingowych to wydajność – jeśli serwe-
ry zaczną obsługiwać wszystkie języki opro-
gramowania, zaczną robić się mało wydajne.
Wymagałoby to partycjonowania serwerów
w zależności od przeznaczenia, co prowadzi
do zmniejszenia efektowności i zwiększenia
ceny dla klienta. Dlatego nigdy nie jest to ła-
twa decyzja, jednak staramy się wychodzić
naprzeciw nowym trendom i potrzebom.
PS: Czym Pana zdaniem hosting Active
24 wyróżnia się wśród innych tego rodza-
ju usług?
DD: ACTIVE 24 to sprawdzona i doceniona
marka na światowym rynku hostingu i obsłu-
gi domen. Kilkaset tysięcy klientów i utrzy-
mywanych domen najlepiej świadczy o ja-
kości naszych usług i przystępnej cenie, któ-
rą zawsze staramy się utrzymywać na możli-
wie najniższym poziomie – nie zapominając
nigdy o jakości, wydajności serwerów i ich
bezpieczeństwie. ACTIVE 24 to również wie-
loletnie doświadczenie całego naszego ze-
społu – obecni i przyszli klienci zawsze mo-
gą liczyć na szybką i fachową pomoc nasze-
go Biura Obsługi Klienta, a w sprawach o naj-
wyższym stopniu skomplikowania pomogą
również nasi administratorzy.
Właśnie fachową i szybką pomocą tech-
niczną chcielibyśmy się zawsze wyróżniać na
tle naszych konkurentów. Szybkie i bezawa-
ryjne serwery to standard w profesjonalnych
usługach hostingowych.
PS: Jakie są plany na przyszłość firmy Ac-
tive 24?
DD: ACTIVE 24 będzie poszerzał swoją ofertę
domen z innych krajów – głównie europej-
skich. Już teraz coraz więcej klientów pyta o
możliwość rejestracji domen francuskich .fr,
niemieckich .de czy hiszpańskich .es.
Ponadto ACTIVE 24 stara się również pro-
mować ideę domen internetowych jako in-
westycji czy też wartościowych aktywów. Do-
meny coraz częściej bowiem stają się przed-
miotem wtórnego handlu. W styczniu 2008
roku w Warszawie odbyła się konferencja Do-
main names secondary market in Poland, któ-
rej głównym organizatorem był NASK – kra-
jowy rejestr domen, natomiast ACTIVE 24
był współorganizatorem tej międzynarodo-
wej konferencji. Spotkała się ona z bardzo do-
brym odbiorem i dużym zainteresowaniem
– w sumie odwiedziło ją ponad 150 osób z
wielu krajów Europy. Nasza firma zawsze bę-
dzie starała się wspierać takie idee i pomagać
w rozwoju rynku domen w Polsce.
PS: Dziękuję za rozmowę
DD: Również bardzo dziękuję!
03/08

PHP i MySQL Księga przykładów jest doskonałą pozycją dla osób, które
chcą nabyć umiejętności tworzenia dynamicznych aplikacji interneto-
wych w języku PHP. Skierowana jest przede wszystkim do osób począt-
kujących, właściwie niemających jeszcze żadnej wiedzy na temat pro-
gramowania w tym języku. Książka rozpoczyna się wprowadzeniem
czytelnika do środowiska PHP – jak pobrać, zainstalować oraz skonfi-
gurować PHP oraz bazę MySQL. Dokładny opis jest bardzo pomocny
i pozwala zaoszczędzić wiele czasu i nerwów młodemu programiście.
Bardzo przydatnymi dla początkujących mogą być informacje, na jakiej
zasadzie działają dynamiczne aplikacje WWW. Książka podzielona jest
na rozdziały, w każdym kolejnym dowiadujemy się o nowych funkcjach
i możliwościach wykorzystania. Całość jest odpowiednio stopniowana,
tak aby każdy mógł zrozumieć kolejne tematy. Na pochwałę zasługuje
bardzo dobry sposób objaśniania listingów oraz ilustracje kodu poprzez
zrzuty ekranu, dzięki którym każdy laik dokładnie zrozumie które po-
lecenie jest odpowiedzialne za jaki efekt. Wszystko napisane jest przy-
Książka pod tytułem Skalowalne witryny internetowe jest kolejną pozy-
cją z serii wydawniczej O'Reilly. Książki tego wydawnictwa zawsze cha-
rakteryzują się wysokim poziomem merytorycznym. Tak też jest i w
tym przypadku. Chęć utrzymania przez autora odpowiedniego pozio-
mu, ogranicza grupę odbiorców do osób, które są w stanie swobodnie
programować oraz posiadają odpowiednie doświadczenie w projekto-
waniu i tworzeniu dynamicznych witryn lub aplikacji internetowych.
Dzięki takiemu podejściu, mamy możliwość poznania tego, czym się
zajmujemy od trochę innej strony, bez konieczności brnięcia po raz set-
ny przez składnię języka. W książce poruszona jest m.in. tematyka i18n,
L10n oraz Unicode. Dowiemy się, dlaczego i na co należy uważać stosu-
jąc UTF-8. Dużo miejsca poświęcono również bezpieczeństwu – wła-
ściwie tematyka ta powtarza się w niemal każdym rozdziale, zarówno
tym poświęconym integralności danych, jak i poczcie elektronicznej. W
książce tej, znajdziemy również oddzielny rozdział poświęcony tematy-
ce wąskiego gardła aplikacji. Wiedza w nim zawarta przyda się z pewno-
ścią każdemu projektantowi, jak i programiście. W jednym z ostatnich
Recenzja
PHP i MySQL Księga przykładów
Autorzy: Ellie Quigley, Marko Gargenta
Wydawnictwo: Helion
ISBN: 978-83-246-1020-4
Ocena: 5
stępnym i łatwym do zrozumienia językiem. Książka poza siedemna-
stoma rozdziałami dotyczącymi bogato przedstawionej składni, możli-
wości oraz przykładów wykorzystania PHP i MySQL, zawiera również
pięć tzw. dodatków. Możemy się z nich dowiedzieć jak stworzyć gale-
rię sztuki z bazą autorów i dzieł, jak wysyłać wiadomość email poprzez
skrypt PHP oraz jak operować funkcjami związanymi z datą i czasem.
Dużym plusem jest poruszanie tematów, na które każdy początkujący
programista na potrzeby sieci powinien zwrócić szczególną uwagę m.in.
bezpieczeństwo aplikacji WWW. Dzięki szczegółowemu przedstawie-
niu wielu zagadnień, pozycja osiągnęła ponad 900 stron. Książka zawie-
ra płytę CD, na której znajdziemy wszystkie przykłady opisywane przez
autora, oczywiście odpowiednio podzielone na rozdziały.
Słowem podsumowania: bardzo dobra pozycja dla osób stawiających
pierwsze kroki w programowaniu dynamicznych witryn interneto-
wych za pomocą języka PHP w oparciu o bazy danych MySQL.
Zrecenzował: Tomasz Kostro
Skalowalne witryny internetowe
Autor: Cal Henderson
Wydawnictwo: Helion
ISBN: 978-83-246-0723-5
Ocena: 5
rozdziałów zostaje nam przedstawione znaczenie skalowalności, dzięki
temu możemy się przekonać, jak często mamy o niej niepełne lub na-
wet mylne pojęcie. Na koniec autor porusza tematykę interfejsów API,
udostępnianych użytkownikom naszego serwisu lub aplikacji. Zwra-
ca on przy tej okazji uwagę na konieczność optymalizacji oraz zabez-
pieczenia również tych kanałów wymiany danych. Cała książka zawie-
ra wiele informacji, których próżno szukać w innych pozycjach oscylu-
jących wokół tej tematyki. Nawet jeżeli znajdziemy podobną, to może-
my być pewni, że informacje zostały przekazane w niej w inny sposób.
Skalowalne witryny internetowe to książką, w której wszystkie informa-
cje mają na celu przedstawienie nam zarówno dobrych, jak złych efek-
tów każdego działania. Autor dołożył starań, abyśmy poznali tajniki
wiedzy, umożliwiające tworzenie bezpiecznych i maksymalnie wydaj-
nych aplikacji. Książka ta niewątpliwie jest warta polecenia, szczególnie
osobom które tworzą aplikacje mające z założenia pracować na ogrom-
nych ilościach danych oraz mają być odwiedzane przez ogromne ilości
użytkowników.
Zrecenzował: Łukasz Skowroński
79
 www.buyitpress.com

Zaprenumeruj swoje ulubione magazyny

i zamów archiwalne numery!

Gwarantujemy:
- preferencyjne ceny
- bezpieczną płatność on-line
- szybką realizację Twojego zamówienia
Bezpieczna prenumerata on-line wszystkich tytułów Wydawnictwa Software!
Zamówienie prenumeraty

Prosimy wypełnić czytelnie i przesłać faksem na numer: (22) 244 24 59 lub listownie na adres: Software-Wydawnictwo Sp. z o.o.,
Bokserska 1, 02-682 Warszawa, e-mail: pren@software.com.pl. Przyjmujemy też zamówienia telefoniczne: (22) 427 36 79

Imię i nazwisko............................................................................................ ID kontrahenta..........................................................................................

Nazwa firmy................................................................................................. Numer NIP firmy.......................................................................................

Dokładny adres....................................................................................................................................................................................................................

Telefon (wraz z numerem kierunkowym)................................................... Faks (wraz z numerem kierunkowym) ....................................................

E-mail (niezbędny do wysłania faktury)............................................................................................................................................................................

automatyczne przedłużenie prenumeraty

Ilość Od numeru Opłata

Tytuł Ilość
numerów
zamawianych
prenumerat
pisma lub
miesiąca
w zł
z VAT
Software Developer’s Journal (1 płyta CD)
– dawniej Software 2.0 12 250/1801
Miesięcznik profesjonalnych programistów
SDJ Extra (od 1 do 4 płyt CD lub DVD)
– dawniej Software 2.0 Extra! 6 150/1352
Numery tematyczne dla programistów

Linux+DVD (2 płyty DVD)

Miesięcznik o systemie Linux
113 199/1791

Linux+Extra! (od 1 do 7 płyt CD lub DVD)

Numery specjalne z najpopularniejszymi dystrybucjami Linuksa
8 232/1982

PHP Solutions (1 płyta CD)

Dwumiesięcznik o zastosowaniach języka PHP
6 135

hakin9 - jak się obronić (1 płyta CD)

Miesięcznik o bezpieczeństwie i hakingu
113 1991/219

.psd (2 płyty CD)

Miesięcznik użytkowników programu Adobe Photoshop
113 199

.psd numery specjalne

(.psd Extra + .psd Starter Kit)
6 140

3DFX
Dwumiesięcznik miłośników grafiki trójwymiarowej
6 140

Suma

Jeżeli chcesz zapłacić kartą kredytową, wejdź na

stronę naszego sklepu internetowego:
1
Cena prenumeraty rocznej dla osób prywatnych
2
Cena prenumeraty rocznej dla osób prenumerujących już Software Developer’s Journal lub Linux+
3
W lipcu i sierpniu ukazuje się jeden wakacyjny numer www.buyitpress.com
 W następnym numerze PHP Solutions 4/2008 (27)

W sprzedaży od czerwca

ROZWIĄZANIA UWAGA! NOWE TESTY KONSUMENCKIE

 Cykliczna optymalizacja MySQL  Outsourceing IT

 Dynamiczne załączanie treści strony

NEWSY
NOWE ARTYKUŁY W DZIAŁACH  eZ publish

 dla początkujących  Xoops

 rozwiązania  Joomla

 kasa dla webmastera  jQuery

I wiele innych artykułów, których nie możesz przeoczyć!

Redakcja zastrzega sobie możliwość zmiany zawartości pisma.