Druk nr 164

Warszawa, 2 stycznia 2008 r.

SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja

Pan
Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej

Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia

2 kwietnia 1997 r. i na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu niżej podpisani
posłowie wnoszą projekt ustawy:

- o zmianie ustawy o zawodzie tłumacza

przysięgłego oraz ustawy o funkcjach
konsulów Rzeczypospolitej Polskiej.
Do reprezentowania wnioskodawców w pracach nad projektem ustawy
upoważniamy panią poseł Iwonę Arent.

(-) Waldemar Andzel; (-) Piotr Cybulski; (-) Marzenna Drab; (-) Jan
Dziedziczak; (-) Adam Gawęda; (-) Jerzy Gosiewski; (-) Dariusz
Kaczanowski; (-) Mariusz Kamiński; (-) Sławomir Kłosowski; (-) Leonard
Krasulski; (-) Ewa Malik; (-) Gabriela Masłowska; (-) Jerzy Materna;
(-) Anna Paluch; (-) Marek Polak; (-) Józef Rojek; (-) Edward Siarka;
(-) Piotr Stanke; (-) Marek Suski; (-) Aleksander Marek Szczygło;
(-) Stanisław Szwed; (-) Beata Szydło; (-) Grzegorz Tobiszowski; (-) Teresa
Wargocka; (-) Jadwiga Wiśniewska; (-) Tadeusz Woźniak; (-) Sławomir
Zawiślak; (-) Zbigniew Ziobro.
 Projekt

USTAWA

z dnia

o zmianie ustawy o zawodzie tłumacza przysięgłego oraz ustawy o

funkcjach konsulów Rzeczypospolitej Polskiej

Art. 1. W ustawie z dnia 25 listopada 2004 r. o zawodzie tłumacza

przysięgłego (Dz. U. Nr 273, poz. 2702 oraz z 2006 r. Nr 107, poz. 722)
wprowadza się następujące zmiany:

1) po art. 1 dodaje się art. 1a-1c w brzmieniu:

„Art. 1a. Czynności tłumacza w postępowaniu pro-

wadzonym na podstawie ustawy mogą wy-
konywać osoby fizyczne, zwane dalej „tłu-
maczami przysięgłymi”, wpisane na krajową
listę tłumaczy przysięgłych, zwaną dalej „listą
tłumaczy przysięgłych”.

Art. 1b. W szczególnie uzasadnionych przypadkach,

zwłaszcza gdy powołanie tłumacza przy-
sięgłego jest niemożliwe lub znacznie utrud-
nione, do wykonywania czynności tłumacza
w postępowaniu prowadzonym na podstawie
ustawy może być powołana osoba niewpisana
na listę tłumaczy przysięgłych, o której wia-
domo, że posiada odpowiednią znajomość
danego języka oraz umiejętność tłumaczenia.
Do osoby tej nie stosuje się przepisów
niniejszej ustawy, chyba że przepis szczególny
stanowi inaczej.
 2

Art. 1c. Tytuł zawodowy „tłumacz przysięgły” podlega

ochronie prawnej.”;

2) art. 2 otrzymuje brzmienie:

„Art. 2. 1. Wpis na listę tłumaczy dokonuje się na

wniosek osoby zainteresowanej, która:

1) ma obywatelstwo polskie albo obywa-

telstwo jednego z państw członkowskich
Unii Europejskiej, Konfederacji Szwaj-
carskiej lub państwa członkowskiego
Europejskiego Porozumienia o Wolnym
Handlu (EFTA) – strony umowy o Euro-
pejskim Obszarze Gospodarczym lub, na
zasadach wzajemności, obywatelstwo in-
nego państwa;

2) zna język polski;

3) posiada nieposzlakowaną opinię;

4) ma pełną zdolność do czynności

prawnych;

5) nie była prawomocnie skazana za prze-

stępstwo lub przestępstwo skarbowe;

6) nie jest prowadzone przeciwko niej po-

stępowanie o przestępstwo ścigane
z oskarżenia publicznego lub przestęp-
stwo skarbowe;

7) nie podlega zakazowi wykonywania za-

wodu tłumacza przysięgłego;

8) ukończyła magisterskie studia wyższe lub

równoważne;
 3

9) złożyła z wynikiem pozytywnym egzamin

z umiejętności tłumaczenia z języka
polskiego na język obcy oraz z języka
obcego na język polski, zwany dalej
„egzaminem na tłumacza przysięgłego”.

2. Spełnianie przesłanki, o której mowa w ust. 1

pkt 3 stwierdza się, w szczególności, na
podstawie informacji o kandydacie na tłu-
macza przysięgłego przedstawionych przez
organy Policji.

3. Minister Sprawiedliwości w porozumieniu

z ministrem właściwym do spraw wewnę-
trznych określi, w drodze rozporządzenia,
sposób, tryb oraz zakres uzyskiwania
informacji przez organy Policji o kandydacie
na tłumacza przysięgłego oraz wzór kwe-
stionariusza tej informacji, mając na
względzie obywatelstwo, miejsce zamiesz-
kania, charakter i miejsce pracy kandydata na
tłumacza przysięgłego oraz prawa i wolności
chronione konstytucyjnie.”;

3) w art. 3:

a) ust. 3 i 4 otrzymują brzmienie:

„3. Komisja składa się z 11 członków wyróżniających

się wysokim poziomem wiedzy w zakresie
języków obcych i technik tłumaczeniowych.

4. Minister Sprawiedliwości może wystąpić do

organów uczelni i organizacji zrzeszających
tłumaczy przysięgłych o wskazanie kandydatów
na członków Komisji.”,
 4

b) ust. 7 otrzymuje brzmienie:

„7. Członek Komisji oraz konsultant mogą w każdym

czasie złożyć rezygnację z pełnionej funkcji.”;

4) w art. 6 uchyla się ust. 2;

5) art. 11 otrzymuje brzmienie:

„Art. 11. 1. Minister Sprawiedliwości zawiesza, w dro-

dze decyzji, tłumacza przysięgłego w wyko-
nywaniu czynności tłumacza przysięgłego,
jeżeli:

1) przy wszczęciu lub w toku po-

stępowania o częściowe bądź całko-
wite ubezwłasnowolnienie tłumacza
przysięgłego ustanowiono doradcę
tymczasowego;

2) przeciwko tłumaczowi przysięgłemu

jest prowadzone postępowanie
o umyślne przestępstwo ścigane
z oskarżenia publicznego lub umyślne
przestępstwo skarbowe;

3) tłumacz przysięgły nie zgłosi zmiany

danych objętych wpisem na listę
tłumaczy przysięgłych określonych
w art. 8 ust. 1 w terminie określonym
w art. 8 ust. 2”.

2. Minister Sprawiedliwości może zawiesić,

w drodze decyzji, tłumacza przysięgłego
w czynnościach tłumacza przysięgłego,
jeżeli:
 5

1) wniósł o to sam tłumacz przysięgły

z powodu długotrwałej choroby lub
z innych ważnych przyczyn;

2) przeciwko tłumaczowi przysięgłemu jest

prowadzone postępowanie o nieumyślne
przestępstwo ścigane z oskarżenia
publicznego lub nieumyślne przestęp-
stwo skarbowe;

3) tłumacz przysięgły nie wykonuje czyn-

ności tłumacza przysięgłego przez okres
dłuższy niż 3 lata, licząc od ostatniej
czynności.

3. Zawieszenie, o którym mowa w ust. 1 lub

2 trwa do czasu ustania przyczyny zawie-
szenia jednak nie dłużej niż na okres do
5 lat.

4. W okresie zawieszenia Minister Sprawie-

dliwości może, na uzasadniony wniosek
tłumacza przysięgłego, uchylić decyzję,
o której mowa w ust. 1 lub 2.”;

6) art. 12 otrzymuje brzmienie:

„Art. 12. 1. Minister Sprawiedliwości skreśla tłumacza

przysięgłego z listy tłumaczy przysięgłych
w przypadku:

1) śmierci tłumacza;

2) wniosku tłumacza o skreślenie z listy

tłumaczy przysięgłych;

3) prawomocnego skazania za umyślne

przestępstwo lub umyślne przestęp-
stwo skarbowe;
 6

4) niespełnienia wymogów, o których

mowa w art. 2 ust. 1 pkt 1, 3, 4 i 7;

5) po upływie 5 lat od zawieszenia

z przyczyn określonych w art. 11 ust. 2
pkt 3.

2. Skreślenie z listy tłumaczy przysięgłych

z przyczyn określonych w ust. 1 pkt 3-5
następuje w drodze decyzji.

3. Minister Sprawiedliwości może skreślić,

w drodze decyzji, tłumacza przysięgłego
z listy w razie prawomocnego skazania za
nieumyślne przestępstwo lub nieumyślne
przestępstwo skarbowe oraz w przypadku
trwającego dłużej niż 6 miesięcy zawie-
szenia w wykonywaniu czynności z przy-
czyn określonych w art. 11 ust. 1 pkt 3.”;

7) art. 15 otrzymuje brzmienie:

„Art. 15. Tłumacz przysięgły nie może odmówić wy-

konania tłumaczenia w postępowaniu pro-
wadzonym na podstawie ustawy, na żądanie
sądu, prokuratora, Policji, Prokuratorii Ge-
neralnej oraz organów administracji publicznej,
chyba że zachodzą przyczyny odmowy
wykonania tłumaczenia określone w przepisach
regulujących dane postępowanie albo inne
ważne przyczyny.”;

8) po art. 16 dodaje się art. 16a i 16b w brzmieniu:

„Art. 16a. 1. Tłumaczowi przysięgłemu oraz osobie

wykonującej czynności tłumacza, o której
mowa w art. 1b, dokonującym tłumaczenia
 7

poza miejscem zamieszkania, przysługuje

prawo do zwrotu kosztów podróży, za-
kwaterowania i diety na zasadach okre-
ślonych w przepisach o wysokości oraz
warunkach ustalania należności przysłu-
gujących pracownikowi zatrudnionemu
w państwowej lub samorządowej jednostce
sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej
na obszarze kraju; w razie wezwania w kilku
sprawach na ten sam dzień zwrot kosztów
i diety przyznaje się tylko raz.

2. Tłumaczowi przysięgłemu oraz osobie

wykonującej czynności tłumacza, o której
mowa w art. 1b, wezwanemu przez
podmioty, o których mowa w art. 15,
w przypadku nieskorzystania z jego usług
przysługuje prawo do wynagrodzenia
w wysokości jaka przysługiwałaby tłuma-
czowi przysięgłemu w przypadku skorzy-
stania z jego usług.

Art. 16b. 1. Tłumacz przysięgły oraz osoba, o której

mowa w art. 1b przedkłada wyliczenie
należności za tłumaczenie wykonane na
zlecenie organu określonego w art. 15
i innych należności w terminie 7 dni od dnia
wykonania tłumaczenia, a jeżeli były
wezwane na przesłuchanie lub do udziału
w czynności procesowej prowadzonej przez
organ, który żądał tłumaczenia, w terminie 3
dni od dnia zakończenia tej czynności.

2. Wypłata wynagrodzenia za wykonane

tłumaczenie i innych należności następuje
 8

niezwłocznie po zatwierdzeniu przez organ

prowadzący postępowanie wyliczenia na-
leżności, przedłożonych przez tłumacza
przysięgłego.

3. Jeżeli tłumaczenie zostało wykonane nie-

rzetelnie lub wadliwie, lub z niedającym się
usprawiedliwić opóźnieniem, wynagrodzenie
może ulec stosownemu obniżeniu; w ra-
żących przypadkach można odmówić przy-
znania wynagrodzenia za wykonane tłu-
maczenie.”;

9) w art. 18 ust. 2 otrzymuje brzmienie:

„2. Na wszystkich poświadczonych tłumaczeniach oraz

poświadczonych odpisach pism, które wydaje
tłumacz przysięgły, wymienia się pozycję, pod którą
tłumaczenie lub odpis są odnotowane w repertorium.
Na sporządzonych tłumaczeniach i odpisach pism
należy stwierdzić, czy sporządzono je z oryginału,
kopii czy też tłumaczenia lub odpisu, oraz czy
tłumaczenie lub odpis jest poświadczony i przez
kogo.”;

10) po art. 18 dodaje się art. 18a-18c w brzmieniu:

„Art. 18a. 1. Tłumaczowi przysięgłemu niewypełniające-

mu obowiązków, o których mowa w art. 14,
15, 17 ust. 1 i art. 18 ust. 2 albo
wypełniającemu te zadania lub obowiązki
nienależycie lub nierzetelnie, Minister
Sprawiedliwości, w drodze decyzji, może:

1) udzielić upomnienia;

2) udzielić nagany;
 9

3) pozbawić prawa wykonywania zawodu

tłumacza przysięgłego.

2. Tłumacz przysięgły, któremu wymierzono

karę określoną w ust. 1 pkt 3, może ubiegać
się o ponowne nadanie uprawnień tłumacza
przysięgłego nie wcześniej niż po upływie 2
lat od pozbawienia prawa wykonywania
zawodu tłumacza przysięgłego i ponownym
złożeniu egzaminu, o którym mowa w art. 2
ust. 1 pkt 9.

3. Tłumaczowi przysięgłemu, wobec którego

wydano decyzję określoną w ust. 1, przy-
sługują środki odwoławcze określone
w ustawie z dnia 14 czerwca 1960 r.
– Kodeks postępowania administracyjnego
(Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071, z późn.
zm.1)).

Art. 18b 1. Odpowiedzialność zawodowa tłumacza

przysięgłego ustaje z upływem 3 lat od
czasu popełnienia czynów, o których mowa
w art. 18a ust. 1.

2. Jeżeli w okresie przewidzianym w ust. 1

wszczęto postępowanie w sprawie odpo-
wiedzialności zawodowej tłumacza przy-
sięgłego, karalność czynu ustaje z upływem
2 lat od zakończenia tego okresu.

3. Jeżeli jednak czyn wyczerpuje jednocześnie

znamiona przestępstwa lub przestępstwa
skarbowego, przedawnienie odpowiedzial-
ności zawodowej tłumacza przysięgłego nie
może nastąpić wcześniej niż przedawnienie
 10

przewidziane w przepisach ustawy z dnia

6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U.
Nr 88, poz. 553, z późn. zm.2)) lub ustawy
z dnia 10 września 1999 r. – Kodeks karny
skarbowy (Dz. U. Nr 83, poz. 930, z późn.
zm.3)).

Art. 18c. Właściwy organ zawiadamia Ministra Spra-

wiedliwości o zaistnieniu okoliczności stano-
wiących lub mogących stanowić przesłankę do
zawieszenia albo skreślenia tłumacza z listy
tłumaczy przysięgłych.”;

11) art. 19 otrzymuje brzmienie:

„Art. 19. Tłumacz przysięgły, który uzyskał prawo do

wykonywania zawodu, składa wzór podpisu
oraz odcisk swojej pieczęci Ministrowi
Sprawiedliwości, ministrowi właściwemu do
spraw zagranicznych oraz wojewodzie lub
konsulowi właściwemu ze względu na miejsce
zamieszkania tłumacza przysięgłego.”;

12) art. 20 otrzymuje brzmienie:

„Art. 20. 1. Wojewodowie lub konsulowie, właściwi ze

względu na miejsce zamieszkania tłumacza
przysięgłego sprawują kontrolę nad
działalnością tłumaczy przysięgłych, w za-
kresie:

1) prawidłowości i rzetelności prowadze-

nia repertoriów;

2) pobierania wynagrodzenia określonego

w przepisach, o których mowa w art. 16
ust. 2 lub ust. 3.
 11

2. W ramach sprawowanej kontroli wojewoda

lub konsul może żądać:

1) okazania przez tłumacza przysięgłego

repertorium;

2) udzielenia przez tłumacza przysięgłego

wyjaśnień, w formie pisemnej lub ustnej,
dotyczących wykonywanych czynności,
w tym informacji zawartych w re-
pertorium.

3. Wojewoda lub konsul, w przypadku

stwierdzenia niewykonywania czynności
tłumacza przysięgłego przez okres dłuższy
niż 3 lata, informuje o tym Ministra Spra-
wiedliwości.”;

13) po art. 20 dodaje się art. 20a w brzmieniu:

„Art. 20a. Konsulowie wykonują czynności, o których

mowa w art. 20 w odniesieniu do tłumaczy
przysięgłych wykonujących działalność na
podstawie niniejszej ustawy, jeżeli nie jest to
sprzeczne z prawem państwa przyjmu-
jącego.”;

14) uchyla się rozdział 4.

Art. 2. W ustawie z dnia 13 lutego 1984 r. o funkcjach konsulów

Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2002 r. Nr 215, poz. 1823 oraz z 2004 r.
Nr 173, poz. 1808) po art. 20 dodaje się art. 20a w brzmieniu:

„Art. 20a. Konsul sprawuje kontrolę nad działalnością

tłumaczy przysięgłych zamieszkałych w okręgu
konsularnym, na zasadach określonych w art. 20
i 20a ustawy z dnia 25 listopada 2004 r. o zawodzie
 12

tłumacza przysięgłego (Dz. U. Nr 273, poz. 2702,

z 2006 r. Nr 107, poz. 722 oraz z 2007 r.
Nr…., poz. …).

Art. 3. 1. W sprawach odpowiedzialności zawodowej tłumaczy

przysięgłych, wszczętych przed dniem wejścia w życie ustawy i nie-
zakończonych prawomocnym orzeczeniem, wydanym przez organ właściwy
w myśl przepisów dotychczasowych, stosuje się przepisy dotychczasowe.

2. Komisja Odpowiedzialności Zawodowej, o której mowa

w art. 24 ust. 1 ustawy, wymienionej w art. 1, w jej dotychczasowym brzmieniu,
wykonuje swoje zadania na dotychczasowych zasadach i w dotychczasowym
składzie do czasu zakończenia postępowań w sprawie odpowiedzialności
zawodowej tłumaczy przysięgłych, prowadzonych w dniu wejścia w życie
ustawy.

Art. 4. Ustawa wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.

1)
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2001 r. Nr 49,
poz. 509, z 2002 r. Nr 113, poz. 984, Nr 153, poz. 127 i Nr 169, poz. 1387, z 2003 r. Nr 130,
poz. 1188 i Nr 170, poz. 1660, z 2004 r. Nr 162, poz. 1692 oraz z 2005 r. Nr 64, poz. 565,
Nr 78, poz. 682 i Nr 181, poz. 1524.
2)
Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1997 r. Nr 128, poz. 840,
z 1999 r. Nr 64, poz. 729 i Nr 83, poz. 931, z 2000 r. Nr 48, poz. 548, Nr 93, poz. 1027
 13

i Nr 116, poz. 1216, z 2001 r. Nr 98, poz. 1071, z 2003 r. Nr 111, poz. 1061, Nr 179,
poz. 1750, Nr 199, poz. 1935 i Nr 228, poz. 2255, z 2004 r. Nr 25, poz. 219, Nr 69,
poz. 626, Nr 93, poz. 889 i Nr 243, poz. 2426, z 2005 r. Nr 86, poz. 732, Nr 90, poz. 757,
Nr 132, poz. 1109, Nr 163, poz. 1363, Nr 180, poz. 1493 i Nr 178, poz. 1479 oraz z 2006 r.
Nr 190, poz. 1409 i Nr 218, poz. 1592.
3)
Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2000 r. Nr 60, poz. 703 i Nr 62,
poz. 717, z 2001 r. Nr 11, poz. 82 i Nr 106, poz. 1149, z 2002 r. Nr 41, poz. 365, Nr 74,
poz. 676, Nr 89, poz. 804, Nr 141, poz. 1178 i Nr 213, poz. 1803, z 2003 r. Nr 84, poz. 774,
Nr 137, poz. 1302, Nr 162, poz. 1569, z 2004 r. Nr 29, poz. 257, Nr 68, poz. 623, Nr 93,
poz. 894, Nr 97, poz. 963 i Nr 173, poz. 1808, z 2005 r. Nr 130, poz. 1090, Nr 143,
poz. 1199, Nr 177, poz. 1468 oraz z 2006 r. Nr 79, poz. 546, Nr 104, poz. 708, Nr 191,
poz. 1413 i Nr 225, poz. 1635.

5-13-om
 UZASADNIENIE

Zawód tłumacza przysięgłego pozostaje w ścisłym związku z szeroko pojętym

wymiarem sprawiedliwości. Przedstawiciele tego zawodu powinni się
charakteryzować wysokim poziomem znajomości języka obcego, technik
tłumaczeniowych, wiedzy na temat realiów społecznych, gospodarczych
i prawnych kraju, którego języka są tłumaczami przysięgłymi. Z drugiej strony
tłumacz przysięgły – jako osoba zaufania publicznego – powinien spełniać
także najwyższe standardy moralno-etyczne, gdyż państwo przyznając mu
uprawnienia do sporządzania tłumaczeń poświadczonych gwarantuje
rzetelność i wiarygodność jego pracy. Aby to zapewnić projekt zaostrza
dotychczas obowiązujące kryteria niekaralności wobec kandydatów do zawodu
tłumacza przysięgłego oraz wprowadza wymóg posiadania przez nich
nieposzlakowanej opinii.

Z kolei ponad roczny okres obowiązywania ustawy uwidocznił jej pewne

niedociągnięcia powodujące trudności w praktycznym stosowaniu, które
wymagają skorygowania.

W odniesieniu do pierwszej kwestii wprowadzono zmiany w art. 2 ustawy

określającym wymogi, jakie spełniać musi tłumacz przysięgły. Zamiast do-
tychczasowego wymogu niekaralności za przestępstwo umyślne, przestępstwo
skarbowe lub za nieumyślne przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu obrotu
gospodarczego wprowadzono wymóg całkowitej niekaralności za przestępstwo
lub przestępstwo skarbowe uznając, że w stosunku do osób pełniących tak
ważną, chociaż pomocniczą, rolę w wymiarze sprawiedliwości orzeczenie
jakiegokolwiek prawomocnego wyroku jest dyskwalifikujące. Również fakt
prowadzenia przeciwko kandydatowi na tłumacza przysięgłego postępowania
o przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe
uniemożliwia uzyskanie takiej osobie uprawnień zawodowych. Dodatkowo
w tym samym artykule wprowadzono wymóg posiadania nieposzlakowanej
opinii, zamieszczając upoważnienie dla Ministra Sprawiedliwości do wydania
w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych, rozpo-
rządzenia określającego sposób i tryb oraz zakres uzyskiwania informacji przez
 2

organy Policji o kandydacie na tłumacza przysięgłego oraz wzór kwe-

stionariusza tej informacji. Zakres przekazywanej informacji powinien
uwzględniać możliwości Policji, w szczególności dostęp do międzynarodowych
baz danych, a także ograniczone możliwości działania Policji w odniesieniu do
obywateli państw trzecich oraz osób stale przebywających poza granicami
Rzeczypospolitej Polskiej.

Ponadto w art. 2 poszerzono krąg podmiotów, które mogą uzyskać wpis na listę
tłumaczy przysięgłych o obywateli Konfederacji Szwajcarskiej.

W art. 11 rozszerzono katalog sytuacji, w jakich Minister Sprawiedliwości

zawiesza już ustanowionego tłumacza przysięgłego w wykonywaniu czynności.
Obligatoryjną przyczyną wydania decyzji o zawieszeniu jest fakt ustanowienia
doradcy tymczasowego przy wszczęciu lub w toku postępowania o częściowe
bądź całkowite ubezwłasnowolnienie tłumacza przysięgłego, jak również
prowadzenie przeciwko tłumaczowi przysięgłemu postępowania o umyślne
przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo
skarbowe. Minister Sprawiedliwości zawiesza tłumacza przysięgłego
w czynnościach także, jeżeli ten ostatni nie zgłosi zmiany danych osobowych
podlegających wpisowi na kartę rejestrową listy tłumaczy przysięgłych.

Natomiast fakultatywną przyczyną jest umotywowany wniosek tłumacza

przysięgłego oraz prowadzenie przeciwko niemu postępowania o nieumyślne
przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub nieumyślne przestępstwo
skarbowe. Bez zmian pozostawiono natomiast możliwość zawieszenia tłumacza
przysięgłego w czynnościach w przypadku niewykonywania przez niego
czynności przez okres dłuższy niż 3 lata.

W odniesieniu do sytuacji, w jakich następuje skreślenie tłumacza przysięgłego

z listy, rozszerzono katalog o prawomocne skazanie za umyślne przestępstwo
lub umyślne przestępstwo skarbowe. Minister Sprawiedliwości może także
skreślić tłumacza przysięgłego z listy jeżeli ten, pomimo wcześniejszego
zawieszenia w wykonywaniu czynności z powodu braku zgłoszenia zmiany
danych osobowych podlegających wpisowi na listę tłumaczy przysięgłych, przez
ponad 6 miesięcy w dalszym ciągu nie dopełnia tego obowiązku.
 3

Projekt nadaje Ministrowi Sprawiedliwości szerokie uprawnienia w zakresie

wymierzania kar za naruszanie zasad wykonywania zawodu tłumacza
przysięgłego. Kary te mogą zostać wymierzone w następujących przypadkach:

– gdy tłumacz przysięgły nie wykonuje powierzonych mu zadań ze

szczególną starannością i bezstronnością, zgodnie z zasadami
wynikającymi z przepisów prawa,

– gdy tłumacz przysięgły nie zachowuje w tajemnicy faktów i okoliczności,

z którymi zapoznał się w związku z tłumaczeniem,

– gdy tłumacz przysięgły odmawia bez uzasadnionej przyczyny wykonania

tłumaczenia w postępowaniu prowadzonym na podstawie ustawy, na
żądanie sądu, prokuratora, Policji oraz organów administracji publicznej,

– gdy tłumacz przysięgły nie prowadzi repertorium oraz nie zamieszcza na

poświadczonych pismach pozycji, pod którą są one odnotowywane
w repertorium.

Minister Sprawiedliwości wymierza kary w formie decyzji administracyjnej, która

może być zaskarżana na drodze sądowo-administracyjnej. Katalog kar
obejmuje: upomnienie, naganę oraz odebranie uprawnień zawodowych,
z możliwością ubiegania się o ponowne ich uzyskanie nie wcześniej niż po
upływie 2 lat od pozbawienia uprawnień zawodowych.

Dla zapewnienia możliwości realizacji w praktyce uprawnienia Ministra

Sprawiedliwości do zawieszenia tłumacza przysięgłego w wykonywaniu
czynności tłumacza przysięgłego, skreślenia go z listy tłumaczy przysięgłych
oraz wymierzania kar, w projekcie wprowadzono obowiązek informowania przez
właściwe organy o postępowaniach prowadzonych przeciwko osobom wy-
konującym czynności tłumacza przysięgłego, a także o okolicznościach
wskazujących na nienależyte wykonywanie przez tłumacza czynności tłumacza
przysięgłego (art. 18c).

Konsekwencją nadania Ministrowi Sprawiedliwości szerokich kompetencji

w zakresie zawieszania w czynnościach tłumacza przysięgłego bądź skreślania
tłumacza z listy tłumaczy przysięgłych, jak również wymierzania kar tłumaczom
 4

przysięgłym, jest brak potrzeby istnienia oddzielnej komisji zajmującej się

postępowaniami dyscyplinarnymi tej grupy zawodowej. Dlatego też projekt
przewiduje uchylenie całego rozdziału 4 ustawy „Odpowiedzialność zawodowa
tłumaczy przysięgłych”, w którym określono rolę i zadania Komisji Od-
powiedzialności Zawodowej.

Pozostałe zmiany w ustawie są wynikiem zdobytych doświadczeń w jej

stosowaniu.

W zmienionym art. 2 zniesiono wymóg posiadania przez osoby ubiegające się

o ustanowienie tłumaczem przysięgłym wykształcenia filologicznego (magis-
terskiego lub podyplomowego). Obecnie osoby, które nie ukończyły ww.
studiów nie mogą zostać wpisane na listę tłumaczy przysięgłych, nawet jeżeli
złożą z wynikiem pozytywnym egzamin. Tymczasem istnieje duża liczba osób,
które studiowały za granicą i doskonale znają język obcy. W tej grupie są
osoby, które studiowały prawo, niekiedy zarówno w Rzeczypospolitej Polskiej
jak i za granicą. Liczne są także przypadki repatriantów, którzy w równym
stopniu znają język polski i język kraju pochodzenia. Należy ponadto zauważyć,
że studia podyplomowe w zakresie tłumaczeń oferowane są tylko w zakresie
kilku najbardziej popularnych języków obcych, a w stosunku do większości,
także języków europejskich, ukończenie takich studiów jest niemożliwe.

W art. 3 w odniesieniu do Państwowej Komisji Egzaminacyjnej zniesiono

kadencyjność, dając Ministrowi Sprawiedliwości możliwość doboru odpo-
wiednich członków spośród osób wyróżniających się wysokim poziomem
wiedzy w zakresie języków obcych i technik tłumaczeniowych, jak również
odwoływania ich w każdym czasie. W celu jak najlepszego doboru członków
Komisji, Minister Sprawiedliwości będzie mógł wystąpić do organów uczelni
oraz organizacji zrzeszających tłumaczy z wnioskiem o wskazanie kandydatów
na członków Komisji.

W obecnym brzmieniu ustawy kontrolę nad działalnością tłumaczy sprawują

wojewodowie właściwi ze względu na miejsce zamieszkania tłumacza. Oznacza
to, że tłumacze mieszkający za granicą pozostają poza zasięgiem jakiejkolwiek
kontroli. Projekt przewiduje powierzenie obowiązków kontrolnych w takich
sytuacjach odpowiednim konsulom, o ile nie jest to sprzeczne z prawem
 5

państwa przyjmującego. W tym celu wprowadzono również zmianę ustawy

z dnia 13 lutego 1984 r. o funkcjach konsulów Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U.
z 2002 r. Nr 215, poz. 1823, z późn. zm.) polegającą na dodaniu art. 20a,
w myśl którego konsul sprawuje kontrolę na działalnością tłumaczy przysięgłych
zamieszkałych w okręgu konsularnym, na zasadach określonych w art. 20 i 20a
ustawy z dnia 25 listopada 2004 r. o zawodzie tłumacza przysięgłego.

Ze względu na zmianę modelu odpowiedzialności zawodowej tłumaczy

przysięgłych, konieczne jest wprowadzenie regulacji przejściowych, pozwa-
lających na zakończenie spraw prowadzonych na podstawie dotychczasowych
przepisów, zwłaszcza zawisłych przed sądami apelacyjnymi. Temu celowi służy
zaproponowany przepis art. 3 projektowanej ustawy.

Ustawa spowoduje wzrost wydatków budżetu państwa o ok. 740 000 zł. Co
prawda likwidacja Komisji Odpowiedzialności Zawodowej przyniesie
zmniejszenie wydatków o ok. 40 000 zł to jednak zwiększą się koszty
wynikające ze zwrotu kosztów podróży i noclegów tłumaczy przysięgłych
wykonujących obowiązki poza miejscem zamieszkania. W odniesieniu do
sądów można je oszacować na ok. 65 000 zł, natomiast w odniesieniu do
prokuratury na 15 000 zł.

Ponadto wprowadzona regulacja spowoduje zwiększenie wydatków Policji na

uzyskiwanie informacji o osobach ubiegających się o wpis na listę tłumaczy
przysięgłych. Zakładając, że Policja będzie przeprowadzać
100-150 wywiadów rocznie, ich koszt wyniesie 700 000 zł rocznie, w tym 600
000 zł na uposażenia.

Przedmiotowy projekt ustawy jest zgodny z prawem Unii Europejskiej.

 Warszawa, 14 stycznia 2008 r.

BAS-WAEM-7/08

Pan
Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej

Opinia prawna
dotycząca możliwości uznania przedstawionego poselskiego projektu
ustawy o zmianie ustawy o zawodzie tłumacza przysięgłego oraz ustawy o
funkcjach konsulów Rzeczypospolitej Polskiej (przedstawiciel
wnioskodawców: poseł Iwona Arendt) za projekt ustawy wykonującej
prawo Unii Europejskiej w rozumieniu art. 95a ust. 1 Regulaminu Sejmu

Stosownie do art. 95a ust. 1 Regulaminu Sejmu, projektem ustawy

wykonującym prawo Unii Europejskiej jest projekt ustawy mający na celu
wykonanie prawa Unii Europejskiej.
Przedstawiony poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o zawodzie
tłumacza przysięgłego oraz ustawy o funkcjach konsulów Rzeczypospolitej
Polskiej przewiduje liberalizację zasad dostępu do zawodu tłumacza
przysięgłego, zaostrza kryteria niekaralności wobec kandydatów do zawodu,
zmienia zasady nadzoru Ministra Sprawiedliwości nad osobami wykonującymi
zawód tłumacza przysięgłego.
Zmiana miałaby wejść w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.
Ponieważ opiniowany projekt ustawy nie ma na celu wykonania
jakiegokolwiek aktu prawa Unii Europejskiej, nie ma podstaw, by uznać go, w
trybie art. 95a ust. 3 Regulaminu Sejmu, za projekt ustawy wykonującej prawo
Unii Europejskiej

Opracował: Zespół Prawa Europejskiego

Akceptował: Dyrektor Biura Analiz Sejmowych

Michał Królikowski

Deskryptory Bazy REX: Unia Europejska, tłumacze, konsulowie

 Warszawa, 14 stycznia 2008 r.

BAS-WAEM-8/08

Pan
Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej

Opinia prawna
o zgodności przedstawionego poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy
o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów (przedstawiciel
wnioskodawców: poseł Adam Rogacki) z prawem Unii Europejskiej

Na podstawie art. 34 ust. 9 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca

1992 r. - Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (M.P. z 2002 r. Nr 23, poz. 398, ze zm.)
sporządza się następującą opinię:

I. Przedmiot projektu ustawy

Przedstawiony poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o zastawie
rejestrowym i rejestrze zastawów przewiduje zniesienie ograniczeń
podmiotowych po stronie wierzycieli zabezpieczonych wierzytelności,
uproszczenie zasad określania zabezpieczonej wierzytelności, uproszczenie
postępowania rejestrowego poprzez ograniczenie sądowego badania wniosków o
wpis.

II. Stan prawa Unii Europejskiej w materii objętej projektem

ustawy
Przepis art. 56 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską (TWE)
stanowi, iż zakazane są wszelkie ograniczenia w przepływie kapitału między
Państwami Członkowskimi oraz miedzy Państwami Członkowskimi a
państwami trzecimi. Zakazane są także wszelkie ograniczenia w płatnościach
między Państwami Członkowskimi oraz między Państwami Członkowskimi a
państwami trzecimi.
Doprecyzowaniu przepisu TWE służy dyrektywa Rady z dnia 24 czerwca
1988 r. w sprawie wykonania art. 67 Traktatu (88/361/EWG)1. Dyrektywa w art.
1 ust. 1 stanowi, że Państwa Członkowskie znoszą ograniczenia w zakresie

1
Dz.Urz. L 178 z 8 lipca 1988 r. s. 5-18, Polskie wydanie specjalne Rozdział 10, tom 1, s. 10-23. Należy
równocześnie zwrócić uwagę, że przywołany w tytule dyrektywy przepis posiada numerację obowiązującą w
chwili wydania dyrektywy. Obecnie chodzi o art. 56 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską.
 2

przepływów kapitału, dokonywanych między osobami zamieszkałymi w

Państwach Członkowskich. W celu ułatwienia stosowania dyrektywy przepływy
kapitału klasyfikuje się zgodnie z nomenklaturą, zawartą w Załączniku I.
Załącznik I w punkcie IX – Poręczenia, pozostałe gwarancje i prawa zastawu
wymienia dwa punkty: udzielane przez nierezydentów rezydentom i udzielane
przez rezydentów nierezydentom

III. Analiza przepisów projektu pod kątem ustalonego stanu prawa

Unii Europejskiej
Proponowane zniesienie ograniczeń podmiotowych po stronie wierzycieli
zabezpieczonych wierzytelności niewątpliwie oznacza dalsze zniesienie
ograniczeń w przepływie kapitałów między Państwami Członkowskimi oraz
miedzy Państwami Członkowskimi a państwami trzecimi. W tym zakresie
projekt jest zgodny z art. 56 TWE i art. 1 ust. 1 dyrektywy 88/361/EWG.
Pozostałe kwestie regulowane projektem ustawy nie są objęte zakresem
prawa Unii Europejskiej.

IV. Konkluzje
Przedstawiony poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o zastawie
rejestrowym i rejestrze zastawów jest zgodny z prawem Unii Europejskiej.

Opracował: Zespół Prawa Europejskiego

Akceptował: Dyrektor Biura Analiz Sejmowych

Michał Królikowski

Deskryptory Bazy REX: Unia Europejska, zastaw rejestrowy