Professional Documents
Culture Documents
METODA PROJEKTU
Samodzielność uczniów zaczyna się już od wyboru tematu. Jest to jedno z najważniejszych
założeń metody projektów, które w decydujący sposób wpływa na poziom motywacji ucznia i
poczucie odpowiedzialności. Właściwy stopień motywacji i odpowiedzialności zaś jest
gwarantem powodzenia realizacji projektu i wysokiego poziomu efektów. Samodzielność
ucznia dominuje także w pozostałych etapach projektu: zbieranie, selekcja i poszukiwanie
informacji, generowanie i wybór pomysłów rozwiązań, pisemne opracowanie (sprawozdanie),
wykonanie wyrobu (jeśli projekt to przewiduje), wdrożenie i prezentacja. Samodzielność jest
wręcz warunkiem skuteczności uczenia się ucznia. W myśl motta:
• to co usłyszę – zapomnę
• to co zobaczę – zapamiętam
• to co zrobię – będę umieć.
1
Metoda projektów pozwala na kształtowanie u uczniów wielu umiejętności związanych z
podejmowaniem konkretnych działań: od fazy ich planowania i poszukiwania wsparcia, aż po
ich realizację i ocenę, a szczególnie takich umiejętności jak:
2
Kolejne fazy w metodzie projektów
1. Zainicjowanie projektu
Nauczyciel określa w sposób ogólny merytoryczne ramy projektu (np. określając jakiś
obszar tematyczny- może to być dział programowy lub charakter planowanego
przedsięwzięcia), a uczniowie sami w obrębie tych ram wybierają szczegółowe
tematy.
Nauczyciel sam określa pewną pulę tematów, natomiast uczniowie podzieleni na
grupy wybierają sobie jeden spośród nich. Zaletą tego szczegółowego określenia
tematów przez nauczyciela jest to, iż zachowuje on ściślejszą kontrolę nad ich
związkiem z programem, który realizuje. Wadą jest to, że swoboda działania uczniów
jest na tym etapie znacznie ograniczona.
Wszystkie grupy realizują ten sam temat określony przez nauczyciela. Oznacza to, że
uczniowie w ogóle nie uczestniczą w jego formułowaniu- od nich natomiast zależy
forma realizacji.
2. Podział na grupy
3
3. Rozważenie propozycji tematów
Przydział tematu projektu, w celu nadania mu odpowiedniej rangi, powinien być przydzielony
na piśmie w formie tzw. kontraktu. Kontrakt stanowi bowiem zobowiązanie grupy uczniów
do wykonania projektu zgodnie z opisem projektu w określonym terminie, a nauczyciela do
konsultacji i oceny projektu zgodnie z zawartymi w kontrakcie kryteriami oceny.
Przygotowanie kontraktu jest bardzo ważnym zadaniem, którego realizacja należy do
nauczyciela. Kontrakt powinien zawierać wszystkie informacje, które są niezbędne uczniom,
aby mogli wykonać swoją pracę, czyli przygotować i zaprezentować projekt.
5. Realizacja projektu
Projekt powinien być wykonywany samodzielnie, nie powinna być hamowana inwencja i
inicjatywa uczniów. Powinniśmy stworzyć takie warunki, aby częściowo uczniowie wykonali
4
go w ramach godzin lekcyjnych (zainicjowanie projektu, wybór tematu, konsultacje), a w
znacznym stopniu poza lekcjami w ramach pracy domowej.
5
Końcowym efektem projektu powinien być:
6. Prezentacja projektu
Prezentacja jest finalnym etapem pracy uczniów, podczas którego muszą oni zaprezentować
innym własną interpretację swojego tematu. Formę prezentacji powinni wybrać wykonawcy
projektu, ale podstawowe jej ramy należy określić w kontrakcie. Możliwości prezentacji
projektów:
7. Ocena projektów
6
ocena projektu ( wybór tematu i jego ujęcie, realizacja zamierzonych celów, dobór
dodatkowych źródeł informacji, pomysłowość, przedsiębiorczość, dodatkowe
badania),
ocena prezentacji (struktura prezentacji, komunikatywność, wizualizacja,
pomysłowość),
ocena raportu (układ opracowania, wykorzystanie komputera, ilustracje),
ocena przebiegu pracy grupy (terminowość, podział prac w grupie, zaangażowanie).
GRUPA .........................................................
7
Trudności występujące w trakcie realizacji projektu
Uczeń, który nie miał okazji do dostosowania i formułowania problemów, będzie miał spore
trudności z wyborem, a częściej z określeniem swojego tematu.
Jeśli uczeń do tej pory rzadko spotykał się z sytuacjami problemowymi, to nie zna ani etapów
rozwiązywania problemów ani technik. Przede wszystkim jednak nie czuje procesu
rozwiązywania problemów, ma intelekt nie wprawiony w myśleniu logicznym.
Uczeń nie wie, jakich informacji mu potrzeba do realizacji projektu, ani nie potrafi ich
zdobywać. Najwięcej kłopotów może mieć wówczas, gdy trzeba zdobywać informacje przez
ankiety, wywiady, wejście do banku czy fabryk po uzyskanie danych oraz na drodze badań
np. laboratoryjnych.
Stan ten występuje najczęściej wtedy, gdy uczeń zda sobie sprawę z ogromu stojących przed
nim zadań związanych z realizacją projektu, a nie rozplanował jeszcze pracy. Może też
wystąpić w przypadku, gdy uczeń nie docenia swoich możliwości.
Projekt grupowy (realizowany przez więcej niż jedną osobę) wymaga umiejętności
organizacji pracy, podziału zadań, sprawnego porozumiewania się, współpracy rozumienia
procesów grupowych. Brak tych umiejętności powoduje nieporozumienia między członkami
zespołu, brak rytmiczności pracy, nierównomierne obciążenie pracą wszystkich realizujących
projekt czy niewłaściwy podział ról (dwóch liderów).
8
• dobra znajomość procedury projektu
• rozumienie swojej roli w projekcie i dostosowanie stylu pracy do wymogu
samodzielności ucznia
• umiejętności psychologiczne – pozytywny stosunek do siebie i ucznia, umiejętność
budowania zespołów z przypadkowej grupy uczniów, umiejętność motywowania,
komunikacji, empatia, asertywność
• znajomość zagrożeń w pracy nad projektem
Podsumowanie
Problemem wzbudzającym pewne kontrowersje jest, na ile metoda projektów może spełniać
oczekiwania związane z nauczaniem wiedzy (pojęć, faktów) i realizacją obowiązkowego
programu nauczania. Można przyjąć, że wiedza uczniów związana z projektem, który
bezpośrednio realizowali, będzie szersza i bardziej ugruntowana, niż przy stosowaniu
tradycyjnych metod nauczania. Gwarantuje to ilość i różnorodność materiałów, które
wykorzystali, ilość czasu, który im poświęcili i konieczność ustrukturyzowania wiedzy w taki
sposób, aby spełniała ona wymogi końcowej prezentacji. Często dodatkowym atutem jest
fakt, że temat, który realizują uczniowie jest w obszarze ich szczególnych zainteresowań.
Wątpliwości budzi także skuteczność uczenia się na podstawie prezentacji projektów
wykonanych przez innych.
Opracowano na podstawie:
9
10