Co roku roku w ciągu dziesięciu dni świętego dla muzułmanów
miesiąca Muharram, na ulicach irańskich miast rozwija się ogromne i wspaniałe dzieło – Aszura,rocznica męczeńskiej śmierci Imama Hussaina. Szyickie miasta – świątynie – Kum i Meszhed – całkowicie zamieniają się w te dni w istny teatr pod odkrytym niebiem.
W Iranie rozwinął się nurt Islamu – szyizm, który stanowi zaledwie
10% muzułmanów ziemi. Istotą szyizmu jest idea duchowej arystokracji, czyli ostatecznie idea ofiarności. Aszura to kulminacja światowej tajemnicy, mig śmierci wszechświata i jego odrodzenie od nowa, w nowym wymiarze.
Początkowe znaczenie Aszury, to udział wierzących w męczeńskiej
śmierci Imama Hussaina – wnuka Proroka Islamu Muhammada; czas tej śmierci, to właśnie dziesiąty dzień miesiąca Muharram. Należy pamiętać, że szyizm uznaje tylko dwunastu potomków (imamów) Muhammada z linii prostej, zgodnie z prawem narodzin i wychowania w rodzinie Proroka otrzymawszych duchową i socjalną władzę nad ummą, muzułmańską społecznością.
Hussain był trzecim imamem (po swoim ojcu i starszym bracie) i
czwartym przywódcą muzułmanów – w każdym bądź razie, tak uważają szyici. Kiedy Prorokowi doniesiono radosną wieść o narodzinach wnuka, przyszedł on do noworodka i przeczytał mu na ucho azan (wezwanie na modlitwę) oraz inne modlitwy. Zgodnie z wolą Allaha dał chłopcu imię Hussain.
Po śmierci Imama Ali, władzę nad muzułmańskim światem przechwycił
uzurpator Muawija, a później jego syn Jazid. Hussain odmówił uznania ich za przywódców muzułmanów i złożyć im przysięgę na wierność, mówiąc że będzie podążać tylko za Świętym Quranem i przekazami Proroka.
Hussain znajdował się na piegrzymce w Mekce kiedy Jazid wydał
rozkaz zabicia go. Przewidując swoją męczeńską śmierć i chcąc zapobiec profanacji Kaaby, Imam, dzień przed odbyciem pielgrzymki zmuszony był opuścić święte miasto i udał się w stronę Kufy. Wcześniej, Hussain prowadził rozmowy z wodzami kufijskich plemion, a ci obiecali pomoc w walce przeciwko Jazidowi.
Z Husseinem w drogę udało się osiemnastu mężczyzn z rodu Proroka i
pięćdziesięciu czterech zwolenników. Bojąc się pozostawić w Mekce swoje rodziny, zmuszeni byli wziąć ze sobą kobiety i dzieci, między innymi półrocznego syna Imama. Gdy doszli do pustyni Karbali, koń Hussaina zatrzymał się i żadna siła nie mogła go zmusić iść dalej. Imam zrozumiał, że właśnie ta sucha, wypalona ziemia jest ziemią jego męczeństwa. Siódmego dnia Muharram, w obozie Imama zakończyła się woda i ludzie zaczęli cierpieć z pragnienia. W tym czasie, Jazid przystąpił do rozmów z mieszkańcami Kufy, a ci zawarli z nim sojusz, odmawiając okazać pomoc Hussainowi. Wojska Jazida okrążyły równinę i zaproponowali Imamowi poddanie się i uznanie władzy kalifa oraz złożenie mu przysięgi. Hussain odmówił. 10 Muharram zebrał swoich towarzyszy i oświadczył, że zwalnia ich z wszystkich przysiąg wierności i puszcza ich. Jednakże nikt z jego zwolenników nie opuścił obozu, choć wszyscy doskonale rozumieli, że nie unikną śmierci. Wtedy Hussain wykrzyknął: „Z woli Allaha prowadzimy świętą wojnę i Bóg wynagrodzi nas za męczeństwo!” Zgodnie z narracją, widząc że jego sześciomiesięczny syn umiera z pragnienia, Hussain oddał go Alemu Asgar i polecił mu pójść do żołnierzy kalifa i poprosić o trochę wody dla niemowlęcia. Na rozkaz Jazida dziecku podano truciznę od której dziecko zmarło.
tych wydarzeń, Humajd ben Muslim opowiada: „Przysięgam na Allaha, nigdy nie widziałem takiej stanowczości. Zabici zostali synowie Hussaina i cała jego rodzina, jego towarzysze, a on był takim odważnym jak zawsze, nie pozwolił sobie na spadek ducha i poddanie się”. Ciało Imama prawie zniknęło pod ogromną ilością wystrzelonych w niego strzał. W końcu wrogowie rzucili się na niego i dali radę go zabić. Ciało Imama wdeptane zostało w ziemię kopytami ich koni. Naliczono na jego ciele 29 ran kłutych i 27 ran ciętych. Legenda mówi, że nawet odcięta głowa Imama nie przestawała sławić imię Boga i nic nie było jej w stanie zmusić do milczenia.
W tym krwawym starciu, zabici zostali wszyscy jego zwolennicy z
wyjątkiem dwóch osób; kobiety i dzieci zostały wzięci do niewoli, między innymi siostra Hussaina – Zejnab. Humajd Ben Muslim świadczy: „Przysięgam na Allaha, nie widziałem ani jednej z jego żon, córek, albo kobiet z jego rodziny, z których nie byłaby zdarta odzież i z którą obeszli by się z szacunkiem!”
Śmierć Hussaina i jego zwolenników, która stała się symbolem
męczeństwa za wiarę, walki z niesprawiedliwością, uciskiem i tyranią, rozbiła Islam na dwa główne nurty – sunnicki i szyicki. We wczesnej historii Islamu, szyitami (w dosłownym tłumaczeniu „zwolennikami”) nazywano zwolenników Imama Ali, zięcia Proroka Muhammada a czwartego kalifa (duchowego przewodnika) muzułmanów (czwarty kalif wg sunnitów – przyp. tłum.). Po zabójstwie Ali i wybraniu Muawji na kalifa nasiliły się konfrontacje pomiędzy sunnitami i szyitami, a utrwaliły się po wydarzeniach Aszury.
Dla szyitów, Hussain jest wojownikiem i męczennikiem za wiarę. Po
pierwsze jest Imamem – potomkiem Proroka, człowiekiem obdarzonym bożą łaską. W szyiźmie, Imamowie to prawdziwi przewodnicy muzułmanów, wzorce wiary, wiecznie chroniący i tłumaczący wiedzę koraniczną. Imamowie mogą przewidzieć przyszłość, przyjmują wszystko co zostaje im zesłane z bezgraniczną wiarą i pokorą. Pierwszym z takich Imamów był Imam Ali, wybitny bohater, rażący wrogów Islamu, swoim zadziwiającym, obusiecznym mieczem Zulfikarem. Z Alego, boża łaska przeszła na dwóch jego synów i córki Proroka Fatimy – Hasana i Hussaina, którzy to od urodzenia przeznaczeni byli stać się przywódcami muzułmanów. Śmierć Imamów (wszyscy Imamowie z wyjątkiem ostatniego, Mahdi, zmarli śmiercią gwałtowną), wzbogaciło szyizm o pojęcie męczeństwa za wiarę, a motyw cierpienia stał się nieodzowną częścią żałobnych rytuałów. Szyici zaczęli obchodzić dni Aszury za czasów szacha Ismaila Sefevida, który wprowadził szyizm w Iranie. Na dworze szacha, pierwszych dziesięć dni muharram ogłaszanych było jako żałoba, odprawiano szczególne ceremonie, na których zbierało się wielu ludzi. Sam Abbas Sefevid, najbardziej wpływowy i silny szach rządzący Iranem przez 50 lat, w dzień Aszury zakładał czarną odzież, smarował twarz na ciemno i brał udział w religijnych procesjach.
Należy też powiedzieć, że miesiąc Muharram – początek księżycowego
roku – w ciągu którego pierwszych dziesięciu dni rozgrywała się historia męczeństwa Hussaina, uważany był na Bliskim Wschodzie za święty, na długo przed tym wydarzeniem. Z Aszurą (dosłowne tłumaczenie „dziesiąty” - dzisiątym dniem Muharrama związanych jest wiele legend i podań. Według niektórych z nich, tego dnia stworzone było niebo, ziemia, anioły i pierwszy człowiek – Adam. Tego dnia miał zobaczyć ziemię po potopie Noe, urodził się prorok Ibrahim, po długiej rozłące spotkali się Jakub i Jusuf, z woli Allaha rozstąpiły się przed Musą wody morza Czerwonego, ratując go od Faraona, wniebowstąpił prorok Isa. Koniec świata również będzie w dzień Aszury.
Ale wróćmy do naszych czasów...We współczesnym Iranie, Aszura jest
religijnym, kulminacyjnym wydarzeniem roku, jakie po Islamskiej rewolucji 1979r nabrało szczególnego sensu i znaczenia. Pierwszych dziesięć dni miesiąca szyici poświęcają na opłakiwani męczeńskiej śmierci Hussaina, a w ciągu całego miesiąca odbywają się różne religijne obrzędy, które w wielu miastach, zwłaszcza w Kumie i Meszhedzie, zamieniają się w religijne misteria, z fabułą rozgrywającą się przez kilka dni.
procesje. Biorą w nich udział mężczyźni, którzy w takt rytmicznych uderzeń bębnów biją się po plecach łańcuchami. Setki łańcuchów, jednocześnie wzlatują, by za chwilę opaść na plecy. Procesje te obrazują skruchę i żal mieszkańców Kufy, którzy odwrócili się od Imama, zdradzili go. Kobiety stoją wzdłuż drogi, niektóre płaczą okryte czadorami, niektóre biją się w pierś. Wszyscy ubrani na czarno, najbardziej religijni będą nosić żałobę przez 40 dni.
Stopniowo rozwijają się wydarzenia Aszury: to historia córki
Hussaina – Zejnab, w poniżeniu dostawionej do Jazida do Damaszku, która nie przestawała przepowiadać prawdziwej wiary, to tragiczna wieść o małżeństwie, zawartym przed samą bitwą z Kasimem, synem drugiego Imama a jego kuzynką. Mówi się o Abbasie, przyrodnym bracie Hussaina, który starał się przynieść do obozu wodę: tracąc obie ręce niósł bukłak z wodą w zębach...
Na ulicach irańskich miast, w dni Aszury można zobaczyć wojenny
taniec, kiedy kilkuset mężczyzn, biorąc się za ręce, na środku ulicy wymachując w jednym rytmie szablami, ostrza których wygrawerowane są arabskimi napisami; nocą tworzą się procesje z pochodniami. Cudownie i strasznie! Podobne misteria urządzane były setki lat temu na ulicach miast Europy, ale tylko Wschód może być wiecznie – młodym i rozwijać się nie tracąc jednocześnie starożytnej wielkości. Tłumaczenie: Omm Hussain źródło: http://farhang-alshia.narod.ru/ashura_hist.html