You are on page 1of 8

Prof. Krzysztof Jemielniak k.jemielniak@wip.pw.edu.

pl
http://www.cim.pw.edu.pl/kjemiel Regulamin przedmiotu „Obróbka Skrawaniem”
ST 149, tel. 234 8656

1. Przedmiot składa się z dwóch jednostek dydaktycznych – wykładu i


laboratorium, obu zaliczanych w trakcie zajęć.

Obróbka 2. Każda z nich oceniana jest punktowo w skali 0-50,


3. Zaliczenie z wykładu odbędzie się na ostatnim wykładzie. W trakcie

Skrawaniem wykładów będą krótkie sprawdziany, wynik których będzie wchodził do


dorobku punktowego studenta, nie podwyższając progu.
4. Do zaliczenia przedmiotu potrzebne jest zdobycie min. 25 punktów w
Część 1 ramach każdej z tych jednostek

Pojęcia podstawowe 5. Ocena z przedmiotu jest jedna, według kryteriów:


• 0- 49 2
• 50-59 3
• 60-69 3,5
• 70-79 4
• 80-89 4,5
• 90-100 5
Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji, Instytut Technologii Maszyn Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji, Instytut Technologii Maszyn

Plan wykładu Strona www


http://www.cim.pw.edu.pl/obskra/
1. Pojęcia podstawowe
2. Geometria ostrza
3. Materiały narzędziowe
4. Proces tworzenie się wióra
5. Siły, moc i ciepło w procesie
skrawania
6. Drgania w procesie
skrawania
7. Zużycie i trwałość ostrza,
dobór warunków skrawania
8. Zaliczenie

Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji, Instytut Technologii Maszyn Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji, Instytut Technologii Maszyn

Obróbka skrawaniem Obróbka skrawaniem

Celem obróbki skrawaniem jest nadanie


przedmiotowi obrabianemu żądanego
kształtu, wymiarów i właściwości warstwy
wierzchniej przez usunięcie materiału.
Skrawanie polega na usuwaniu z przedmiotu obrabianego
cienkiej warstwy materiału, która zamieniana jest na wiór
przez klinowo ukształtowane otrze
Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji, Instytut Technologii Maszyn Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji, Instytut Technologii Maszyn

1
Dawno temu, w „przodującym ustroju”... ... i dziś

Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji, Instytut Technologii Maszyn Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji, Instytut Technologii Maszyn

Zalety obróbki skrawaniem Przykład – obróbka z pełnego materiału


• możliwość wytwarzania szerokiego spektrum kształtów przy
stosunkowo niewielkich zmianach narzędzi, i oprzyrządowania
materiał obrabiany:
• wyższa dokładność obróbki niż możliwa do uzyskania dzięki Al6061T6
odlewaniu lub kuciu, frezowanie i wiercenie
Zalety w stosunku do odlewu:
• możliwość uzyskania zadanej charakterystyki warstwy wierzchniej • krótszy czas wdrożenia
lub określonej kierunkowości śladów obróbki na wybranych lub 3 kg nowego modelu
• większa elastyczność na
wszystkich powierzchniach przedmiotu obrobionego zmiany konstrukcyjne
• lepsza jakość wyrobu
• przedmiot obrabiany może mieć wewnętrzne i zewnętrzne 58 kg
kształty nieosiągalne przy pomocy innych techniki wytwarzania

• umożliwia obróbkę wykańczającą części po obróbce termicznej

• często obróbka skrawaniem jest najbardziej ekonomicznym


sposobem wytwarzania
Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji, Instytut Technologii Maszyn Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji, Instytut Technologii Maszyn

Wady obróbki skrawaniem Sposoby obróbki skrawaniem

• nieuchronne marnowanie (przerabianie na wióry) Określone przez kinematykę


obrabiarki, narzędzia i
części materiału
przedmiotu obrabianego:
• zwykle więcej czasu zajmuje kształtowanie • toczenie,
przedmiotu przy pomocy obróbki skrawaniem niż
• wiercenie,
przez odlewanie czy kucie
• frezowanie,
• przy niewłaściwie dobranych warunkach skrawania,
• dłutowanie,
może powodować niekorzystne zmiany właściwości
warstwy wierzchniej • przeciąganie,
• szlifowanie
• skrawanie jest zasadniczo energo- i kapitało- oraz
pracochłonne • i inne.

Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji, Instytut Technologii Maszyn Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji, Instytut Technologii Maszyn

2
Udział sposobów obróbki Odmiany obróbki skrawaniem – toczenie

w czasie obróbki w liczbie operacji

Toczenie Wytaczanie Toczenie


wzdłużne czołowe

Toczenie
gwintów
Toczenie rowków i
Toczenie przecinanie
kształtowe

Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji, Instytut Technologii Maszyn Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji, Instytut Technologii Maszyn

Odmiany obróbki skrawaniem – frezowanie Rodzaje obróbki skrawaniem


Dotyczy fazy procesu produkcyjnego lub dokładności wymiarowo - kształtowej

Obróbka wstępna (skórowanie)


ma na celu usunięcie zewnętrznej warstwy materiału
odlewu, odkuwki itp.

Obróbka kształtująca nadaje przedmiotowi


żądany kształt

Czołowe

Walcowo-
czołowe Wgłębne

Obróbka wykańczająca zapewnia uzyskanie


ostatecznych wymiarów i właściwości warstwy
... i wiele innych wierzchniej
Planetarne
Zbliżonym podział: obróbka zgrubna, średnio dokładna i bardzo dokładną.
Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji, Instytut Technologii Maszyn Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji, Instytut Technologii Maszyn

Skrawanie nieswobodne, swobodne i Obróbka punktowa


swobodne ortogonalne

Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji, Instytut Technologii Maszyn Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji, Instytut Technologii Maszyn

3
Obróbka kształtowa Obróbka obwiedniowa

Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji, Instytut Technologii Maszyn Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji, Instytut Technologii Maszyn

Narzędzia skrawające Elementy przedmioty obrabianego i narzędzia


Przedmiot Powierzchnia skrawania
Narzędzie skrawające ma jednoznacznie obrabiany (przejściowa)

zdefiniowaną geometrię i jednoznacznie Warstwa skrawana Powierzchnia obrobiona

określoną liczbę ostrzy.


naddatek na obróbkę
wiór

Narzędzia mogą być lub wieloostrzowe


jednoostrzowe Powierzchnia
obrabiana

Część robocza

Narzędzie
Część chwytowa

Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji, Instytut Technologii Maszyn Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji, Instytut Technologii Maszyn

Krawędzie skrawające i powierzchnie części roboczej Krawędzie skrawające narzędzia na


narzędzia przykładzie noża tokarskiego

Główna krawędź skrawająca


Powierzchnia
natarcia Aγ

Powierzchnia
Pomocnicza krawędź
przyłożenia Aα
skrawająca
OSTRZE
Pomocnicza
powierzchnia
przyłożenia A’α
Naroże

Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji, Instytut Technologii Maszyn Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji, Instytut Technologii Maszyn

4
Warunki skrawania Parametry skrawania
Sposób obróbki
Parametry skrawania
vc
Geometria ostrza
Narzędzie Kinematyczne parametry skrawania:
f wielkości charakteryzujące prędkości ruchów
narzędzia i przedmiotu obrabianego
Materiał obrabiany
Skład
chemiczny
Przewodność
cieplna
Materiał ostrza
Właściwości
mechaniczne wtrącenia
Warunki skrawania
Całokształt czynników
wpływających
Stan
materiału
Utwardzenie na proces obróbki

Struktura

Czynnik ludzki Geometryczne parametry skrawania: ae


Obrabiarka wielkości charakteryzujące wielkość fz
Mocowanie ap
przedmiotu Chłodzenie naddatku i wymiary warstwy skrawanej

Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji, Instytut Technologii Maszyn Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji, Instytut Technologii Maszyn

Kinematyczne parametry skrawania Ruch główny


Usunięcie naddatku na obróbkę wymaga złożenia dwóch ruchów: prędkość skrawania vc [m/min]
1. głównego
2. posuwowego wiercenie
prędkość obrotowa n [obr/min]

toczenie
poprzeczne
πDn 2Ln
vc = –––– vc = ––––
1000 1000

1000vc
n= –––––
toczenie wzdłużne
πD
frezowanie walcowe
frezowanie czołowe

Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji, Instytut Technologii Maszyn Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji, Instytut Technologii Maszyn

Ruch główny Ruch główny – frezy kuliste i z płytkami


okrągłymi

π De n
vc =
1000

O procesie skrawania nie decyduje prędkość


obrotowa n, lecz prędkość skrawania vc!

Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji, Instytut Technologii Maszyn Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji, Instytut Technologii Maszyn

5
Prędkość skrawania frezem walcowo- Ruch posuwowy
czołowym i kulistym - przykład Vf [mm/min] – prędkość posuwu
f
f [mm/obr] - posuw

Vf
vf n

vf = f n
vf

Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji, Instytut Technologii Maszyn Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji, Instytut Technologii Maszyn

Posuw na ostrze Prędkości ruchu głównego i posuwowego na


f przykładzie freza walcowego
fz

fz

v f sin ϕ sinϕ
tg η= =
fz vf vc +v f cosϕ vc
fz +cosϕ
vf
v
fz =f z = f v f = n z fz W przypadku, gdy ruch główny jest prostopadły do posuwowego
v
tg η= f
nz (np. toczenie, wiercenie), zależność ta upraszcza się do: vc

Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji, Instytut Technologii Maszyn Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji, Instytut Technologii Maszyn

Geometryczne parametry skrawania Grubość i szerokość warstwy skrawanej


h – grubość warstwy skrawanej
Rzeczywiste pole przekroju
porzecznego warstwy skrawanej
b – szerokość warstwy skrawanej
Pole resztkowe
ap – głębokość skrawania
f – posuw
fz – posuw na ostrze

AD κr – kąt przystawienia
ap

AD – nominalne pole przekroju poprzecznego


D
b

warstwy skrawanej AD=apfz

ap – głębokość
bD – nominalna szerokość warstwy
skrawanej h = fz ⋅sinκ r
skrawania f = fz hD – nominalna grubość warstwy skrawanej

f – posuw
hD = AD/bD
ap
fz – posuw na ostrze
b=
sinκ r
fz=f/z
z – liczba ostrzy

Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji, Instytut Technologii Maszyn Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji, Instytut Technologii Maszyn

6
Znaczenie grubości i szerokości warstwy Grubość WS przy skrawaniu narożem
skrawanej W obróbce bierze udział tylko zaokrąglona część krawędzi
f skrawającej

b2 f A D a p fz
hD = =
bD bD
ap bD ap
x
ap b1 x 2 = rε − (rε − ap ) = 2aprε − ap
ap 2
bD = a p + x 2
2 2 2


bD = 2rε ap ap
h1 h2 fz hD = fz
2rε

AD = f ap = h b Niech rε=1.6mm, ap=0.2mm, fz=0.1mm/obr


0.025mm!
Ile wynosi nominalna grubość warstwy skrawanej?

Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji, Instytut Technologii Maszyn Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji, Instytut Technologii Maszyn

Grubość i szerokość warstwy skrawanej przy Głębokość skrawania, szerokość frezowania


wierceniu, powiercaniu i rozwiercaniu ap – głębokość skrawania
ae – szerokość frezowania

Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji, Instytut Technologii Maszyn Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji, Instytut Technologii Maszyn

Głębokość skrawania, szerokość frezowania Głębokość skrawania, szerokość frezowania

ć

ok
e r n ia
sz
– owa
a e ez
fr

ap – szerokość frezowania

ia
an
r aw
sk
o ść
ok ć
ęb oś
gł ok
ęb ania
ap – szerokość frezowania ae


– aw
a p skr

ae – głębokość skrawania
ap – zawsze wzdłuż osi freza
ae – zawsze prostopadle do osi freza

Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji, Instytut Technologii Maszyn Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji, Instytut Technologii Maszyn

7
Grubość warstwy skrawanej przy frezowaniu Grubość warstwy skrawanej przy frezowaniu
fz
fz

fz

b=ap
h=fz

fz=hmax

ae
fz

fz h
m

Przy frezowaniu grubość warstwy skrawanej jest zmienna!

Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji, Instytut Technologii Maszyn Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji, Instytut Technologii Maszyn

Grubość warstwy skrawanej przy frezowaniu Grubość warstwy skrawanej przy frezowaniu
fz 1. ae symetryczne 2. ae =D
fz fz
hm=Aϕ/lϕ Aϕ=fz ae ϕ1 ae1 fz

ϕ1 ae1 ϕϕ lϕ
2 ae
ae2 ae
ϕ lϕ = ϕ D/2 Aϕ
ae
ϕ2 lϕ ae
ae2

2fz ae hm =
2a e fz
hm=–––––   2a   2a   hm =
a e fz
ϕD D arcsin  e1  + arcsin  e 2   a  2 fz
Aϕ   D   D  D arcsin e  hm =
D π
ϕ= ϕ1+ϕ2 = arcsin(2ae1/D)+arcsin(2ae2/D)
3. walcowo-czołowe 4. Walcowe (ae<0.1D)

2f z a e
hm = fz hm =
2a e fz
  2a e1   2a  π  2a 
D  + arcsin  e − 1 ae
D arcsin   + arcsin  e 2  2  D  hm = fz
 D   D  D
fz
 ae
ae

Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji, Instytut Technologii Maszyn Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji, Instytut Technologii Maszyn

Jakieś pytania?

Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji, Instytut Technologii Maszyn

You might also like