WYZNACZANIE PRZEMIESZCZEŃ - kratownica 1 – obciążenie siłami – 18.03.

09

OBLICZENIE PRZEMIESZCZEŃ W KRATOWNICY PŁASKIEJ

1 DANE WYJŚCIOWE DO OBLICZEŃ
F =50,00kN
1
Dana jest kratownica jak na rysunku. 1 2
Zaprojektować wstępnie
przekroje prętów i obliczyć
zaznaczone przemieszczenia.

3,00m
W obliczeniach potraktować
2
dane wartości obciążenia siłami jako
charakterystyczne, przyjąć średni
współczynnik obciążenia γ f = 1.2 , F =10,00kN
2
3 4
EA34
wytrzymałość obliczeniową stali ks =
f d = 215MPa i współczynnik 8m
sprężystości podłużnej E = 205GPa . 1 α=45 ο
4,00m 4,00m
2 SZUKANE
Szukane są przemieszczenia:
 N1 ⋅ N F  S1 ⋅ S F  N2 ⋅NF  S2 ⋅SF
∆ 1F = ∑  ⋅ L  + ∑ s s , ∆ 2 F = ∑  ⋅ L  + ∑ s s
p  EA p s ks p  EA p s ks
Jak widać z powyższych wzorów, aby obliczyć szukane przemieszczenia należy rozwiązać kratownicę
od obciążenia danego F ( N F , S F ),
od obciążenia P1 = 1 przyłożonego w miejscu i kierunku 1 ( N 1 , S 1 )
oraz od obciążenia P2 = 1 przyłożonego w miejscu i kierunku 2 ( N 2 , S 2 ).

3 ROZWIĄZANIE KRATOWNICY OD OBCIĄŻENIA DANEGO (F).

F1=50,00kN
H1 1 2
sinα=0.7071
β x
V1 cosα=0.7071
3,00m

sinβ=0.6000
y F2=10,00kN 3 β 4
cosβ =0.8000

4,00m 4,00m
R4 α

3.1 WYZNACZENIE REAKCJI PODPÓR

∑ M 1 = − R4 ⋅ cos α ⋅ 8m − R4 ⋅ sin α ⋅ 3m + F1 ⋅ 4m − F2 ⋅ 3m = 0 ⇒
− R4 ⋅ 0.7071 ⋅ 8m − R4 ⋅ 0.7071 ⋅ 3m + 50kN ⋅ 4m − 10kN ⋅ 3m = 0 ⇒ R4 = 21.856kN ,
R4 ⋅ sin α = 15.455kN , R4 ⋅ cos α = 15.455kN
∑X = H 1 + F2 + R4 ⋅ sin α = 0 ⇒ H 1 + 10kN + 15.455kN = 0 ⇒ H 1 = −25.455kN .
∑ Y = −V 1 + F1 − R4 ⋅ cos α = 0 ⇒ − V1 + 50kN − 15.455kN = 0 ⇒ V1 = 34.545kN .

http://www.iil.pwr.wroc.pl/zukowski 1
WYZNACZANIE PRZEMIESZCZEŃ - kratownica 1 – obciążenie siłami – 18.03.09

3.2 OBLICZENIE WARTOŚCI SIŁ OSIOWYCH Z RÓWNAŃ RÓWNOWAGI WĘZŁÓW I

KONTROLA RÓWNAŃ RÓWNOWAGI

Siła w więzi sprężystej S sF = − R4 = −21.856kN

Węzeł 1
1 N12 x
∑Y = −H 1 + N 13 ⋅ sin β = 0 ⇒
H1 − 34.545kN + N13 ⋅ 0.6 = 0 ⇒ N13 = 57.576kN ,
N
V1 13 ∑ X = V1 + N12 + N13 ⋅ cos β = 0 ⇒
y
− 25.455kN + N12 + 57.576kN ⋅ 0.8 = 0 ⇒ N12 = −20.606kN .
Węzeł 2
F1=50,00kN ∑ X = − N12 + N 24 ⋅ cos β = 0 ⇒
N12 2 x 20.606kN + N 24 ⋅ 0.8 = 0 ⇒ N 24 = −25.758kN ,
N ∑ Y = N 23 + N 24 ⋅ sin β + F1 = 0 ⇒
N23

24
N 23 − 25.758kN ⋅ 0.6 + 50kN = 0 ⇒ N 23 = −34.545kN .
y

Węzeł 3
N ∑ X = − N13 ⋅ cos β + N 34 + F2 = 0 ⇒
N23

13
− 57.576kN ⋅ 0.8 + N 34 + 10kN = 0 ⇒ N 34 = 36.061kN ,
F2=10,00kN N 34 x ∑ Y = − N13 ⋅ sin β − N 23 = (− 57.576 ⋅ 0.6 + 34.545)kN = 0 (kontrola)
3

Węzeł 4
N ∑ X = −N 34 − N 24 ⋅ cos β − S s ⋅ sin α =
(kontrola),
= (− 36.061 + 25.758 ⋅ 0.8 + 15.455)kN = 0
24

N34
4 x ∑Y = −N 24 ⋅ sin β + S s ⋅ cos α =
(kontrola).
= (+ 25.758 ⋅ 0.6 − 15.455)kN = 0
Ss y
F1=50,00kN
1 -20,606kN 2
3.3 ZESTAWIENIE WYNIKÓW F
H 1 = -25,455kN
-34,545kN

-2
V 1F =34,545kN

ROZWIĄZANIA 57 5.
,5 75
7 6k 8 kN
N
Uwaga:
F2=10,00kN 36,061kN
Wszystkim wielkościom z tego rozwiązania 4
3
przypisujemy indeks górny F, gdyż zostały SFs =-21,856kN
wywołane obciążeniem oznaczonym NF
symbolem F. R4F=21,856kN

2 x
4 ROZWIĄZANIE KRATOWNICY OD H1 β sin α =0.7071
OBCIĄŻENIA P1 = 1. cos α =0.7071
3,00m

V1
W celu wyznaczenia przesunięcia węzła 3 (w
sin β =0.6000
temacie kierunek nr 1 zaznaczony linią
przerywaną) niezbędne jest rozwiązanie y 3 β 4 cos β =0.8000
P1=1
kratownicy od obciążenia siłą jednostkową 4,00m 4,00m
przyłożoną w miejscu i kierunku szukanego R4 α
przemieszczenia.
http://www.iil.pwr.wroc.pl/zukowski 2
WYZNACZANIE PRZEMIESZCZEŃ - kratownica 1 – obciążenie siłami – 18.03.09

4.1 WYZNACZENIE REAKCJI PODPÓR.

∑ M 1 = − R4 ⋅ cos α ⋅ 8m − R4 ⋅ sin α ⋅ 3m + P1 ⋅ 4m = 0 ⇒
− R4 ⋅ 0.7071 ⋅ 8m − R4 ⋅ 0.7071 ⋅ 3m + 1 ⋅ 4m = 0 ⇒ R4 = 0.514 ,
R4 ⋅ sin α = 0.3635 , R4 ⋅ cos α = 0.3635
∑X = H 1 + R4 ⋅ sin α = 0 ⇒ H 1 + 0.3635 = 0 ⇒ H 1 = −0.364 .
∑ Y = −V 1 + F1 − R4 ⋅ cos α = 0 ⇒ − V1 + 1 − 0.3635 = 0 ⇒ V1 = 0.636 .

4.2 OBLICZENIE WARTOŚCI SIŁ OSIOWYCH Z RÓWNAŃ RÓWNOWAGI WĘZŁÓW I

KONTROLA RÓWNAŃ RÓWNOWAGI
Siła w więzi sprężystej S s1 = − R4 = −0.514
Węzeł 1

1 N12 x
∑ Y = −V1 + N13 ⋅ sin β = 0 ⇒
H1 − 0.636 + N13 ⋅ 0.6 = 0 ⇒ N13 = 1.061 ,
V1
y
N
1 ∑ X = H 1 + N12 + N13 ⋅ cos β = 0 ⇒
3
− 0.364 + N12 + 1.061 ⋅ 0.8 = 0 ⇒ N12 = −0.485 .
Węzeł 2
N12 2 x ∑ X = − N12 + N 24 ⋅ cos β = 0 ⇒
N 0.485 + N 24 ⋅ 0.8 = 0 ⇒ N 24 = −0.606 ,
N23

24
∑ Y = N 23 + N 24 ⋅ sin β = 0 ⇒
y
N 23 − 0.606 ⋅ 0.6 = 0 ⇒ N 23 = 0.364 .
Węzeł 3
N ∑ X = − N13 ⋅ cos β + N 34 = 0 ⇒
N23

13
− 1.061 ⋅ 0.8 + N 34 = 0 ⇒ N 34 = 0.848 ,
N34 x ∑ Y = − N13 ⋅ sin β − N 23 + P1 = −1.061 ⋅ 0.6 − 0.364 + 1 = 0 (kontrola)
3
P1=1
y

Węzeł 4
N
24 ∑ X = −N 34− N 24 ⋅ cos β − S s ⋅ sin α = − 0.848 + 0.606 ⋅ 0.8 + 0.3635 = 0
(kontrola),
4 x ∑ Y = − N 24 ⋅ sin β + S s ⋅ cosα = −0.606 ⋅ 0.6 − 0.3635 = 0 (kontrola).
N34
Ss y

4.3 ZESTAWIENIE WYNIKÓW ROZWIĄZANIA

1 -0,485 2
Uwaga: 1
H 1 =-0,364
Wszystkim wielkościom z tego rozwiązania -0
0,364
V 11 =0,636

1, ,6
przypisujemy indeks górny 1, gdyż zostały 06 06
1
wywołane obciążeniem oznaczonym numerem 1.
3 0,848 4
P1=1 S1s = -0.514
N1
R41 =0,514

http://www.iil.pwr.wroc.pl/zukowski 3
WYZNACZANIE PRZEMIESZCZEŃ - kratownica 1 – obciążenie siłami – 18.03.09

5 ROZWIĄZANIE KRATOWNICY OD OBCIĄŻENIA P2 = 1.

W celu wyznaczenia kąta obrotu 0,20/m
pręta 2-4 (w temacie kierunek nr 2 1 2 90.0° x sin α =0.7071
zaznaczony łukiem z linii przerywanej) H 1 β cos α =0.7071
sin β =0.6

3,00m
niezbędne jest rozwiązanie kratownicy V1
od obciążenia jednostkowym momentem cos β =0.8
90.0°
reprezentowanym tu parą sił y β 0,20/m
prostopadłych do tego pręta i 3 4
przyłożonych do węzłów stanowiących 4,00m 4,00m
końce tego pręta. Wartość każdej z sił R4 α
jest równa momentowi jednostkowemu
podzielonemu przez długość tego pręta 1 /(5m) = 0.2 / m .
5.1 WYZNACZENIE REAKCJI PODPÓR
∑ M 1 = − R4 ⋅ cos α ⋅ 8m − R4 ⋅ sin α ⋅ 3m + P2 = 0 ⇒
− R4 ⋅ 0.7071 ⋅ 8m − R4 ⋅ 0.7071 ⋅ 3m + 1 = 0 ⇒ R4 = 0.129 / m ,
R4 ⋅ sin α = 0.0912 / m , R4 ⋅ cos α = 0.0912 / m
∑X = H 1 + R4 ⋅ sin α = 0 ⇒ H 1 + 0.0912 / m = 0 ⇒ H 1 = −0.0912 / m .
∑ Y = −V 1 − R4 ⋅ cos α = 0 ⇒ − V1 − 0.0912 / m = 0 ⇒ V1 = −0.0912 / m.

5.2 OBLICZENIE WARTOŚCI SIŁ OSIOWYCH Z RÓWNAŃ RÓWNOWAGI WĘZŁÓW I

KONTROLA RÓWNAŃ RÓWNOWAGI
Siła w więzi sprężystej S s2 = − R4 = −0.129 / m
Węzeł 1
N 1
∑ Y = −V1 + N13 ⋅ sin β = 0
12 x
⇒
H1 + 0.0912 / m + N13 ⋅ 0.6 = 0 ⇒ N13 = −0.152 / m ,
N
V1 13 ∑X = H 1 + N 12 + N 13 ⋅ cos β = 0 ⇒
y
− 0.0912 + N12 − 0.152 / m ⋅ 0.8 = 0 ⇒ N12 = 0.212 / m .
Węzeł 2
N12 2
0,20/m
x
∑ X = − N12 + N 24 ⋅ cos β + P2 / 5m ⋅ sin β = 0 ⇒
N − 0.212 / m + N 24 ⋅ 0.8 + 0.2 / m ⋅ 0.6 = 0 ⇒ N 24 = 0.115 / m ,
N23

24
∑ Y = N 23 + N 24 ⋅ sin β − P 2 / 5m ⋅ cos β = 0 ⇒
y N 23 + 0.115 ⋅ 0.6 − 0.2 / m ⋅ 0.8 = 0 ⇒ N 23 = 0.091 / m .
Węzeł 3
N ∑ X = − N13 ⋅ cos β + N 34 = 0 ⇒
N23

13
+ 0.152 ⋅ 0.8 + N 34 = 0 ⇒ N 34 = −0.121 ,
N34 x
3
y ∑ Y = − N13 ⋅ sin β − N 23 = +0.152 ⋅ 0.6 − 0.091 = 0 (kontrola)

Węzeł 4
N
24
∑ X = −N 34 − N 24 ⋅ cos β − S s ⋅ sin α − 0.2 / m ⋅ sin β =
(kontrola),
0,20/m = +0.121 / m − 0.115 ⋅ 0.8 + 0.0912 / m − 0.2 / m ⋅ 0.6 = 0
x
N34
4 ∑Y = −N 24 ⋅ sin β + S s ⋅ cos α + 0.2 / m ⋅ cos β =
(kontrola).
Ss y = −0.115 / m ⋅ 0.6 − 0.0912 / m + 0.2 / m ⋅ 0.8 = 0

http://www.iil.pwr.wroc.pl/zukowski 4
WYZNACZANIE PRZEMIESZCZEŃ - kratownica 1 – obciążenie siłami – 18.03.09

5.3 ZESTAWIENIE WYNIKÓW ROZWIĄZANIA

2 0,20/m
Uwaga: H 1 =-0,091/m 1 0
- .212/m 2
Wszystkim wielkościom z tego

0.091/m
-0 0.

V 12= - 0,091/m
rozwiązania przypisujemy indeks .1 11
52 5
górny 2, gdyż zostały wywołane /m /m
obciążeniem oznaczonym numerem 2
3 -0.121/m 0,20/m
4
N2 Ss2 = -0.129/m

R42 =0,129/m

6 PROJEKTOWANIE WSTĘPNE PRZEKROJÓW PRĘTÓW

1 A1 2
Przyjęto 2 grupy prętów jak na szkicu obok

Pręty 1-2 i 2-4 A2 A1

A2
Obydwa pręty są ściskane. Wartość największej siły
ściskającej wynosi 25.758 kN. 3 A2 4
Przyjęto wstępnie współczynnik wyboczeniowy
ϕ = 0.65 .
Potrzebne pole przekroju
max N ⋅ γ f 25.758kN ⋅ 1.2
A≥ = = 0.0002211m 2 = 2.211cm 2
fd ⋅ϕ 2
215000kN / m ⋅ 0.65
Przyjęto rurę Φ 26.9 x 3.2 ⇒ A1 = 2.38cm 2 > 2.211cm 2
EA1 = 205000000kN / m 2 ⋅ 0.000238m 2 = 48790kN
Pręty 1-3, 2-3 i 3-4
Pręty 1-3 i 3-4 są rozciągane. Maksymalna wartość siły rozciągającej wynosi 57.576 kN.
Potrzebne pole przekroju
max N ⋅ γ f 57.576kN ⋅ 1.2
A≥ = = 0.0003214m 2 = 3.214cm 2
fd 2
215000kN / m
Pręt 2-3 jest ściskany. Wartość siły ściskającej wynosi 34.545 kN.
Przyjęto wstępnie współczynnik wyboczeniowy ϕ = 0.65 .
Potrzebne pole przekroju
max N ⋅ γ f 34.545kN ⋅ 1.2
A≥ = = 0.0002966m 2 = 2.966cm 2
fd ⋅ϕ 2
215000kN / m ⋅ 0.65
Przyjęto rurę Φ 31.8 x 4 ⇒ A2 = 3.49cm 2 > 3.214cm 2 > 2.966cm 2
EA2 = 205000000kN / m 2 ⋅ 0.000349m 2 = 71545kN
Sztywność więzi sprężystej
EA34 EA2 71545kN kN
Sztywność więzi sprężystej wynosi ks = = = = 8943
8m 8m 8m m

http://www.iil.pwr.wroc.pl/zukowski 5
WYZNACZANIE PRZEMIESZCZEŃ - kratownica 1 – obciążenie siłami – 18.03.09

7 OBLICZENIE SZUKANYCH PRZEMIESZCZEŃ.

Przemieszczenia obliczono w tabeli poniżej na podstawie wzorów przedstawionych w punkcie 2.

 N1 ⋅ N F   N2 ⋅ N F 
Oznaczenie ks F 1 2  ⋅L  ⋅ L
EA L N N N  EA   EA 
pręta  p  p
kN m kN/m kN 1 1/m m 1
1 2 3 4 5 6 7 8 9
1-2 48 790 4.00 - -20.606 -0.485 0.212 0.00082 -0.00036
2-4 48 790 5.00 - -25.758 -0.606 0.115 0.00160 -0.00030
1-3 71 545 5.00 - 57.576 1.061 -0.152 0.00427 -0.00061
2-3 71 545 3.00 - -34.545 0.364 0.091 -0.00053 -0.00013
3-4 71 545 4.00 - 36.061 0.848 -0.121 0.00171 -0.00024
 S1 ⋅ S F  S2 ⋅SF 
ks S
F
S
1
S
2    
 k s  k s
Więź sprężysta - - 8 943 -21.856 -0.514 -0.129 0.00126 0.00032
SUMA 0.00913 -0.00133
∆ 1F ∆ 2F
Określenie wymiarów szukanych wielkości
[∆1F ( N )] = [ N ] ⋅ [ N ] ⋅ [ L] = 1 ⋅ kN ⋅ m = m , ] ⋅[N F ] 1 / m ⋅ kN
1 F 2
[∆ 2 F ( N )] = [ N ⋅ [ L] = ⋅m =1
[ EA] kN [ EA] kN
Wartości przemieszczeń wynoszą:
Składowa pionowa przesunięcia węzła nr 3 ∆1F = 0.00913m = 0.913cm
0.00133 ⋅ 180 o
Kąt obrotu pręta 2-4 ∆ 2 F = −0.00133 = −0.00133rad = − = −0.0762 o
π
Minus oznacza, że zwrot szukanego przemieszczenia jest przeciwny niż zwrot założonego obciążenia
jednostkowego.

http://www.iil.pwr.wroc.pl/zukowski 6