W stanach granicznych nośności (z wyłączeniem zmęczenia) stosuje się wymienione

dalej kombinacje oddziaływań.

1. Trwałe lub przejściowe sytuacje obliczeniowe (kombinacje podstawowe)
Kombinacje oddziaływań powinny umożliwić uchwycenie sytuacji, które mogą
spowodować:
utratę równowagi statycznej konstrukcji – EQU,
zniszczenie konstrukcji – STR,
zmiany stanu podłoża zagrażające nośności konstrukcji – GEO.
2. Wyjątkowe sytuacje obliczeniowe
Kombinacje powinny dotyczyć:
wyłącznie oddziaływania wyjątkowego (pożar, uderzenie).
3. Sejsmiczne sytuacje obliczeniowe

Postępowanie przy ustalaniu podstawowej kombinacji oddziaływań zostanie dokładniej

omówione i zilustrowane na przykładzie stanu granicznego STR.

Zgodnie z normą [PN-EN 1990] kombinacje podstawowe oddziaływań obliczeniowych

można dla stanów granicznych STR i GEO, przyjąć w formie mniej korzystnego z dwóch
poniższych wyrażeń:

∑ γ G, jG k, j "+ " γ P P"+ " γ Q,1ψ0,1Qk,1 "+ " ∑ γ Q,iψ0,iQk,i wzór (6.10a) normy [1990]
j≥1 i >1

∑ ξ jγ G, jG k, j "+ " γ P P"+ " γ Q,1Qk,1 "+ " ∑ γ Q,iψ0,iQk,i wzór (6.10b) normy [1990]
j≥1 i >1

gdzie: Σ – łączny efekt oddziaływań,

"+" – konieczność uwzględnienia kombinacji z innymi oddziaływaniami,
γGj, γP, γQ,1, γQ,i – współczynniki częściowe odpowiednio: dla oddziaływań stałych
j, siły sprężającej albo naprężającej, dominującego oddziaływania zmiennego 1,
towarzyszących oddziaływań zmiennych i,

Gk,j, P, Qk,1, Qk,i – wartości charakterystyczne odpowiednio: oddziaływań stałych j,

siły sprężającej albo naprężającej, dominującego oddziaływania zmiennego 1,
towarzyszących oddziaływań zmiennych i,

ψ0,1, ψ0,i – współczynniki dla wartości kombinacyjnej oddziaływań zmiennych

odpowiednio: dominującego, towarzyszących,

ξ – współczynnik redukcyjny dla niekorzystnych oddziaływań stałych.

Załącznik krajowy do EN 1990 zaleca, aby przy sprawdzaniu stanów STR i GEO wybrać
jako miarodajną mniej korzystną kombinację ze wzorów (6.10a) i (6.10bb).
Dla wymienionych wyrażeń podano w załączniku A normy [1990] tabl. A1.2 (B) do
stanów granicznych STR/GEO, zestawiającą wartości obliczeniowe oddziaływań.
 Tabela 2.1 Wartości obliczeniowe oddziaływań (STR/GEO)

Trwałe i Towarzyszące oddziaływania

Obciążenia stałe Wiodące
przejściowe zmienne
oddziaływanie
sytuacje główne (jeśli
niekorzystne korzystne zmienne pozostałe
obliczeniowe takie występują)
Wzór (2.4) γGj,sup Gkj,sup γGj,inf Gkj,inf γQ,1 Qk,1 - γQ,i ψ0,i Qk,i
Trwałe i Towarzyszące oddziaływania
Obciążenia stałe Wiodące
przejściowe zmienne
oddziaływanie
sytuacje główne (jeśli
niekorzystne korzystne zmienne pozostałe
obliczeniowe takie występują)
Wzór (2.4a) γGj,sup Gkj,sup γGj,inf Gkj,inf - γQ,1 ψ0,1 Qk,1 γQ,i ψ0,i Qk,i
Wzór (2.4b) ξγGj,sup Gkj,sup γGj,inf Gkj,inf γQ,1 Qk,1 - γQ,i ψ0,i Qk,i
Uwaga 1. Oddziaływaniami zmiennymi są te, które uwzględniono w tabl. A1.1 załącznika A normy [49];
dla budynków obciążenia użytkowe, śniegiem, wiatrem i temperaturą (inną niż pożarowa).
Uwaga 2. Zalecane wartości γ i ξ:
γGj,sup = 1,35,
γGj,inf = 1,00,
γQ,1 = 1,50, jeśli niekorzystne (0, jeśli korzystne),
γQ,i = 1,50, jeśli niekorzystne (0, jeśli korzystne),
ξ = 0,85 (tak, aby ξγGj,sup = 0,85·1,35 ≈ 1,15).
Dla oddziaływań wymuszonych γ według Eurokodu 3.
Uwaga 3. Wartości charakterystyczne wszystkich oddziaływań stałych pochodzących z jednego źródła
(np. ciężar własny konstrukcji) mnoży się przez γGj,sup, gdy cały wynikający stąd efekt jest niekorzystny,
przez γGj,inf, gdy cały efekt jest korzystny.
Uwaga 4. W przypadku specyficznych sprawdzań wartości γG i γQ można podzielić na γg i γq oraz
współczynnik γSd uwzględniający niepewność modelu. Wartości γSd mieszczą się najczęściej w przedziale
od 1,05 do 1,15.
 Przykład
Wyznaczenie kombinacji obciążeń i wartości współczynników Odniesienie Odniesienie
do sprawdzenia stanu granicznego nośności (STR) w normie w skrypcie
Dane
Hala jednonawowa ze stropem technicznym podwieszonym do
pasa dolnego wiązara kratowego; lokalizacja: Polska; wysokość
n.p.m. do 1000 m. Zestawienie kombinacji wykonać w przypadku
obciążeń przedstawionych na rys. 2.1.

wp lub ws

s
g

wp

ws

Rys. 2.1. Schemat statyczny układu poprzecznego

i zestawienie obciążeń

Charakterystyczne obciążenia obiektu:

– stałe Gk o wartości g,
– zmienne Qk: użytkowe stropu Qk,q = q, obciążenie śniegiem
Qk,s = s, wiatrem Qk,w = w, parcie Qk,wp = wp, ssanie Qk,ws = ws. tabl. A1.1 tabl. 2.1
normy
Wartości współczynnika ψ0 oddziaływań zmiennych: [1990]
q: ψ0,q = 0,7, s: ψ0,s = 0,5, w: ψ0,w = 0,6.

Wartości współczynników obciążeń: tabl. A1.2 (B) tabl. 2.1

– stałego γG,sup = 1,35, γG,inf = 1,00, normy
– wiodącego i towarzyszącego obciążenia zmiennego: [1990]
jeżeli działanie jest niekorzystne γQ,1 = γQ,i = 1,50,
jeżeli działanie jest korzystne γQ,1 = γQ,i = 0.

Współczynnik redukcyjny niekorzystnych oddziaływań stałych

ξ = 0,85.
wzory
Kombinacje określono dla trwałych i przejściowych sytuacji (6.10a),
obliczeniowych. Wyniki zamieszczono w tabl. 2.2 i opatrzono (6.10b)
komentarzem. normy
[1990]
Tabela 2.2 Przykładowe współczynniki do kombinacji obciążeń hali

Kombinacje Obciążenia stałe Obciążenia zmienne

wzory towarzyszące
Nr niekorzystne korzystne wiodące
w skrypcie główne pozostałe
OBCIĄŻENIA GŁÓWNEGO UKŁADU NOŚNEGO HALI W PŁASZCZYŹNIE UKŁADU
0,75s
H1a 1,35g - - 1,05q
wzór 0,90w
H2a (6.10a) 1,35g - - 1,05q 0,75s
H3a 1,00g - - 0,90ws
0,75s
H1b 1,15g - 1,5q -
0,90w
wzór 1,05q
H2b 1,15g - 1,5s -
(6.10b) 0,90w
1,05q
H3b 1,15g - 1,5w -
0,75s
H4b - 1,00g 1,5w - -
OBCIĄŻENIA PŁATWI
P1a wzór 1,35g - - 0,75s 0,90wp
P2a (6.10a) - 1,00g - 0,90ws
P1b 1,15g - 1,5s - 0,90wp
wzór
P2b 1,15g - 1,5s - -
(6.10b)
P3b - 1,00g 1,5ws - -

Komentarz do tabl. 2.2

1. Tablica zawiera wpisane lub wyliczone wartości współczynników częściowych oraz
praktycznie stosowane symbole rodzajów obciążeń. Zestawiono w niej przykładowo
różne kombinacje obciążeń – bez konkretnych wymiarów obiektu oraz charakteru i
wartości obciążeń, tak więc ocena poszczególnych kombinacji może być jedynie
przybliżona.
2. Kombinacje wynikające ze wzoru (6.10a) nie różnicują wartości obciążeń zmiennych
można co najwyżej nie uwzględniać niektórych obciążeń. Przykładowo w kombinacji
H2a nie występuje obciążenie wiatrem, inaczej niż w H1a. W rezultacie, spośród
kombinacji przedstawionych na podstawie wzoru (6.10a) kombinacja H1a może dać
najniekorzystniejsze obciążenie słupów, H2a – dachu, H3a sprawdza zaś ssące
działanie dla lekkich konstrukcji.
3. Wzór (6.10b) pozwala wyłonić wiodące obciążenia zmienne nieredukowane
współczynnikiem ψ, w przeciwieństwie do wzoru (6.10a). Umożliwia to znalezienie
najniekorzystniejszej wartości obciążenia grawitacyjnego, mimo redukcji wartości
obciążenia stałego współczynnikiem ξ. Poszukiwanie skutków maksymalnego
odciążenia wiatrem układu ramowego konstrukcji wymaga porównania kombinacji
H3b z H4b. Kombinacja H3b daje większe wytężenie słupów parciem wiatru i
obciążeniem grawitacyjnym, natomiast obciążenie ssaniem wiatru na dachu daje
największą wartość w kombinacji H4b, a nie w H3a. Podobnie rozważa się skutki
wiodącego obciążenia zmiennego i obciążenia śniegiem, analizując ewentualnie inne
kombinacje.
4. Płatwie, a także konstrukcyjne elementy pokrycia (np. blacha fałdowa), wymagają
odrębnego zestawiania obciążeń. W przykładowym zestawieniu obciążeń płatwi
uwzględnia się jedynie obciążenia powierzchniowe połaci i ciężar własny na nią
działający. Maksymalne obciążenie grawitacyjne może wystąpić w kombinacji P1a
lub P1b w przypadku parcia wiatru na połać, gdy dach jest stromy. W przeciwnym
razie należało by przyjąć jako mniej korzystne obciążenie przy pogodzie bezwietrznej
(kombinacja P2b). Z kolei najniekorzystniejszy skutek ssania wystąpi w kombinacji
P3b.