Strategia

Rozwoju
Miasta Kielce
2007-2020

1
 Strategia
Rozwoju
Miasta Kielce
2007-2020

2
 Strategia
SPIS TREŚCI
Rozwoju
1. Słowo od autorów ..........................................................................................5 Miasta Kielce
2. Diagnoza w sferze społecznej .......................................................................9 2007-2020
3. Diagnoza w sferze gospodarczej..................................................................14
4. Diagnoza w sferze przestrzenno-ekologicznej.............................................17
5. Kielce w oczach mieszkańców – wyniki ankiet...........................................23
5.1. Analiza wyników badania ankietowego mieszkańców miasta Kielce......23
5.2. Analiza wyników badania ankietowego przedsiębiorców
w mieście Kielce...............................................................................................24
6. Analizy benchmarkingowe...........................................................................27
6.1. Wprowadzenie ..........................................................................................27
6.2. Atrakcyjność inwestycyjna ......................................................................28
6.3. Potencjał finansowy..................................................................................33
6.4. Potencjał intelektualny..............................................................................37
6.5. Potencjał społeczny...................................................................................41
6.6. Potencjał kulturalny
i rekreacyjny......................................................................................................42
6.8. Potencjał środowiskowy............................................................................47
6.9. Infrastruktura komunalna..........................................................................49
6.10. Transport i komunikacja..........................................................................50
6.11. Usługi informacyjne................................................................................53
Analiza SWOT................................................................................................56
8. Scenariusze rozwoju ....................................................................................62
9. Cele realizacyjne oraz ich uzasadnienie.......................................................66
Sfera społeczna................................................................................................67
9.1.1. Kielce jako centrum wspierające rozwój funkcji uzdrowiskowej regionu
68
9.1.2. Poprawa warunków życia
w mieście poprzez rozwój funkcji sportowych ................................................69
9.1.3. Uniwersytet...........................................................................................70
9.1.4. Umocnienie pozycji Kielc poprzez rozwój funkcji kulturalnych
– festiwale........................................................................................................71
9.1.5. Działania promocyjne...........................................................................72
9.1. Sfera gospodarcza.....................................................................................76
9.2.1. Targi i turystyka biznesowa oraz współpraca gospodarcza
w ramach KOM jako ważne elementy służące rozwojowi kieleckiej gospodarki
77
9.2.2. Park naukowo-technologiczny oraz inne mechanizmy sprzyjające
rozwojowi kieleckich przedsiębiorstw..............................................................81
3
 Strategia 9.2. Sfera przestrzenno - ekologiczna..............................................................89
Rozwoju 9.3.1. Kielecki Obszar Metropolitalny............................................................90
Miasta Kielce 9.3.2. Geopark i turystyka geologiczna...........................................................92
2007-2020 9.3.3. Sieć MAN w Kielcach...........................................................................92
9.3.4. Lotnisko..................................................................................................94
9.3.5. Śródmiejska Przestrzeń Publiczna........................................................97
10. Wdrażanie i zarządzanie.............................................................................99
10.1. System wdrażania....................................................................................99
10.2. Monitorowanie i ocena............................................................................99
10.3. Ewaluacja i aktualizacja........................................................................100
101

4
 Strategia
klimat gospodarczy, który przyczynia się Rozwoju
1. Słowo od autorów do powstawania nowych pomysłów,
Miasta Kielce
rodzajów działalności oraz przyśpiesza
dyfuzję nowych idei i doświadczeń. 2007-2020
Oznacza to, że duże miasta będą pełniły
rolę kół zamachowych przyszłych
gospodarek.
Postępujące procesy globalizacyjne,
charakterystyczne dla początku XXI wieku, W odniesieniu do Kielc nasuwa się pytanie:
wskazują nowe trendy w rozwoju państw, czy Kielce, mając dwieście tysięcy
regionów i miast. Jednocześnie wielu mieszkańców, mogą predysponować do
specjalistów zwraca uwagę na rosnące pełnienia roli ośrodka metropolitalnego?
znaczenie obszarów metropolitalnych oraz Czy Kielce są dużym miastem?
miast jako ośrodków, które odgrywają Z perspektywy takich miast jak: Londyn,
niezaprzeczalnie ważną rolę na scenie Berlin, Paryż czy nawet Praga trudno
globalnej ekonomii oraz są kluczowe nazwać Kielce dużym ośrodkiem. Nawet
w tworzeniu dobrobytu całego porównanie Kielc do polskich metropolii
społeczeństwa. takich jak Warszawa, Kraków, Poznań czy
Wrocław pokazuje, że Kielce należą do
Miasta są nie tylko motorami napędu klasy średnich miast. Takie
gospodarek ale również obszarami zaszeregowanie skutkuje tym, że Kielce
zwiększonego wsparcia i rozwoju borykają się
innowacyjności. Są to ośrodki, w których z typowymi dla średnich miast
kumulują się tak niezbędne dla rozwoju problemami, takimi jak niedoinwestowanie
gospodarki czynniki gospodarko-, kulturo- podstawowej infrastruktury technicznej,
oraz ideotwórcze. Miasta postrzegane są konieczność rewitalizacji zdegradowanych
jako inkubatory kreatywności i innowacji, i marginalizowanych tkanek miasta,
wylęgarnie nowych pomysłów i wizji postępujące zubożenie społeczeństwa.
rozwoju, ponieważ to właśnie na obszarach
miejskich i metropolitalnych występują Miasto Kielce należy postrzegać w tym
największe możliwości wymiany wypadku nie przez pryzmat jego liczby
doświadczeń i kreowania nowych idei. mieszkańców ale przez pryzmat roli jaką
miasto pełni w regionie oraz w kraju.
Pełniąc wiele tak różnorodnych funkcji oraz Z perspektywy mieszkańców województwa
oferując tak szerokie możliwości rozwoju, świętokrzyskiego znaczenie Kielc jest
samorealizacji, kreowania nowych wizji, niezaprzeczalne – jako stolica
miasta przyciągają do swych granic coraz województwa skupiają one funkcje
większe rzesze ludzi – jednostek administracyjne, gospodarcze, edukacyjne
ambitnych, przedsiębiorczych oraz kulturowe regionu. Co więcej, Kielce
i kreatywnych, które poszukują możliwości są jego niewątpliwie najmocniejszym
dalszego rozwoju. Szacuje się, że do roku motorem rozwoju, gdyż przyciągają
2030 około 60 % ludności będzie żyło największych inwestorów oraz dają
w dużych miastach. Oznacza to, że zatrudnienie największej liczbie osób.
w dużych ośrodkach i obszarach
metropolitalnych zostanie skumulowany W skali kraju postrzeganie Kielc jest już
znaczy potencjał intelektualny, który zgoła inne niż w skali regionu. Przez lata
powinien i musi zostać wykorzystany do miasto było stolicą jednego z mniej
kreowania innowacji i dynamicznego zamożnych wśród 49 województw (wg.
rozwoju społeczno-gospodarczego. Poprzedniego podziału administracyjnego).
Do miast napływają osoby zatrudnione Kojarzyło się z tradycyjnym przemysłem
w dziedzinach gospodarki opartej na opartym o zasoby naturalne Gór
wiedzy, a firmy z branż wysokich Świętokrzyskich. Wprawdzie Kielce po
technologii reformie administracyjnej kraju zostały
i zaawansowanych usług zakładają swą jedną
działalność w sercach lub na peryferiach z 16 stolic województw, co zdecydowanie
dużych miast. Tak skoncentrowana podniosło ich prestiż, jednakże zarówno
specyficzna działalność kreuje unikatowy wyobrażenia na temat obszaru

5
 Strategia województwa świętokrzyskiego, jak i dane technologii komunikacyjnych oraz szybkich
Rozwoju makroekonomiczne nie różnią
diametralnie od postrzegania byłego
się środków transportu nie istnieją granice,
a porównania do takich miast jak
Miasta Kielcekieleckiego. Wciąż jest to jeden z gorzej Monachium, Eindhoven, Brno czy Tuluza
2007-2020rozwiniętych
charakteryzujący
regionów
się wysoką
Polski,
stopą
stają się możliwe. Aspiracją autorów
niniejszego opracowania było wskazanie
bezrobocia, małym zaangażowaniem miejsca Kielc na mapie Polski oraz
przemysłów wysokiej technologii a dla wskazanie takich kierunków i wizji rozwoju
wielu kojarzący się z marazmem i aby Kielce mogły zaistnieć również na
bezsilnością. Słabą kondycję województwa mapie Europy oraz świata.
potwierdzają wskaźniki
makroekonomiczne. Dla przykładu obecnie Nowe możliwości rozwoju obszarów
PKB województwa świętokrzyskiego wynosi metropolitalnych i miast, pojawiły się po
ok. 35 % średniej dla poszerzonej Unii, a akcesji Polski do Unii Europejskiej, gdyż do
dla przykładu PKB najsilniejszego ich dyspozycji zostały oddane nowe
województwa mazowieckiego w roku 2003 narzędzia służące podnoszeniu
wyniosło 70 % średniej UE dla 25 krajów. konkurencyjności i wzmacnianiu pozycji
Dla pokonania r koku bieżącym PKB w stosunku do innych ośrodków. Już
jednego z województw ościennych- w pierwszych dwóch latach Polska
śląskiego wyniosło 51,2% średniej unijnej. w ramach programów i działań
finansowanych z funduszy strukturalnych
Analizując obecną pozycję strategiczną otrzymała szerokie strumienie pieniężne,
miasta Kielce, fakt iż Kielce stanowią jedną które zostały przeznaczone na
z 16 stolic województw ma istotne wyrównywanie różnic w rozwoju
znaczenie, gdyż bez rangi stolicy społecznym i gospodarczym
województwa Kielce stanowiłyby jedno poszczególnych regionów.
z kilkudziesięciu przeciętnych polskich
miast, takich jak Radom, Bielsko-Biała, Również Kielce zebrały wartościowe
Gliwice, Rybnik, którym większość doświadczenia w pozyskiwaniu funduszy
mieszkańców Polski nie potrafi przypisać unijnych. Miasto pozyskało z Unii
czy to województwa, w którym dane Europejskiej środki przeznaczone na m.in.
miasto jest położone czy też renowację i przebudowę głównego
charakterystycznej dla miasta cechy. deptaka – ul. Sienkiewicza, budowę hali
sportowej
Posiadanie statusu stolicy regionu daje i stadionu piłkarskiego. Doświadczenia te
miastu przewagę, ponieważ jest ono pozwolą na bardziej efektywne
rozpoznawalne wśród innych miast, nie pozyskiwanie oraz wykorzystanie środków
zostało również zapomniane tak jak inne przeznaczonych dla Polski w przyszłych
byłe miasta wojewódzkie, które mają teraz okresach programowania.
status powiatów grodzkich.
Rozpoznawalność związana z pełnieniem Nie ulega wątpliwości, że nowy okres
funkcji administracyjnych dla regionu to programowania w Unii Europejskiej, czyli
jednak za mało dla osiągnięcia aspiracji lata 2007-2020, to dla Kielc ogromna
gospodarczych i kulturowych mieszkańców szansa. Łączna wielkość zaangażowanych
miasta. Wprawdzie miasto pełni funkcje środków w realizację priorytetów i działań
centrum gospodarczego, edukacyjnego przewidzianych w Narodowych
oraz kulturowego regionu, jednakże nie Strategicznych Ramach Odniesienia
można stawiać go na równi z takimi w latach 2007-2020 wyniesie ok. 85,6 mld
ośrodkami gospodarczymi jak Poznań i euro. Jest to ponad 2,5-krotnie więcej niż
Wrocław, edukacyjnymi jak Warszawa czy w pierwszym okresie programowania.
kulturalnymi jak Kraków. Nie oznacza to Co więcej, województwo świętokrzyskie,
bynajmniej, że Kielce nie powinny mieć a w tym również Kielce, właśnie ze
aspiracji aby konkurować z tymi względu na słabe wskaźniki
ośrodkami. Przeciwnie, miasto musi makroekonomiczne, będą jednym z
budować swoje przewagi konkurencyjne w głównych beneficjentów tych środków. W
stosunku do innych ośrodków w regionie związku z tym
ale także w przygotowywanych dokumentach
w stosunku do innych miast Polski, Europy strategicznych należy położyć szczególny
a nawet świata. W dobie nowoczesnych nacisk na konieczność wykorzystania
6
szans płynących z wykorzystania rozwiniętych ośrodków również nie Strategia
przeznaczonych dla kraju i regionu wystarcza, gdyż jest procesem wtórnym,
środków unijnych. Ich skuteczne bazującym na znanych
Rozwoju
wykorzystanie wymaga spełnienia dwóch i sprawdzonych rozwiązaniach. Natomiast Miasta Kielce
warunków: przewagi konkurencyjne mogą być
tworzone jedynie w oparciu o rozwiązania 2007-2020
Po pierwsze, konieczna jest jasno innowacyjne, często pionierskie w danej
sprecyzowana strategia rozwoju miasta, dziedzinie.
w której konkretnie określone zostaną cele
Takie postrzeganie rozwoju miasta,
i zadania, których realizacja będzie rozumiane jako realizacja projektów
współfinansowana z funduszy Unii innowacyjnych rodzi pytanie: na czyich
Europejskiej. Cele te muszą być barkach powinien spocząć ciężar
odzwierciedleniem pomysłu władz odpowiedzialności za rozwój miasta?
i mieszkańców miasta na to jakim Z jednej strony miasta skupiają ogromny
miejscem do życia, pracy i nauki, a także potencjał intelektualny, a więc
rozwoju kulturalnego, będą Kielce w roku niewątpliwie za ich rozwój odpowiedzialni
2020. To pozwoli na wykorzystanie tych są mieszkańcy, natomiast rolą
środków, tak aby poprzez efekt synergii zarządzających jest zgodna
oddziaływania funduszy krajowych i z ideą Adama Smitha rola „nocnego
unijnych stać się „lokomotywą” rozwoju stróża” czyli dbanie jedynie o ład i
regionu oraz prawdziwym miastem porządek bez ingerencji w kierunki
europejskim a nie być jedynie jednym z zachodzących zmian. Z drugiej strony,
wielu relatywnie małych miast Europy. doświadczenia dużych miast, które
Prezentowana strategia ma aspiracje osiągnęły sukces w ciągu ostatnich lat,
wskazywać te pomysły i te projekty, które pokazują że miasta potrzebują liderów,
nie tylko będą sprzyjać dalszemu którzy będą brać na siebie kreowanie
rozwojowi Kielc ale przede wszystkim nowych pomysłów oraz wyznaczanie
pozwolą na ich rozkwit, zarówno nowych trendów w rozwoju. Chcąc
gospodarczy, społeczny jak osiągnąć sukces, Kielce nie powinny
i kulturalny. Po drugie, należy koniecznie bazować jedynie na skupionych w mieście
opracować skuteczny system zarządzania intelektualistach i wizjonerach, ale
procesem sięgania po środki unijne. kreować liderów-zarządzających, którzy
Należy odpowiedzieć na pytanie: jak poprowadzą miasto ku przyszłości.
należy się przygotować do procesu
aplikacji o środki unijne, tak aby W przypadku Kielc jednym z liderów jest
zmaksymalizować szanse na uzyskanie Prezydent Miasta wraz
dofinansowania? z otaczającymi go ludźmi, gdyż jako osoba
posiadająca szerokie uprawnienia
Aspiracje Kielc do bycia miastem administracyjne jest w stanie zrealizować
europejskim oznaczają konieczność innowacyjne pomysły. Wiele przykładów
realizacji wizji Unii Europejskiej, takich jak pokazuje, że liderami mogą być również
zwiększanie konkurencyjności gospodarki, charakterystyczne dla danych miast
budowa społeczeństwa opartego na osobowości. Dla przykładu bardzo
wiedzy, czy wykorzystanie potencjału pozytywnie na wizerunek miasta wpływa
endogenicznego regionu ale również powiązanie z prężnie działającym
wymuszają odpowiedzi na nowe wyzwania przedsiębiorcą-człowiekiem sukcesu (Jan
i pojawiające nowe trendy w rozwoju Kulczyk w Poznaniu) czy też politykiem
miast. Konieczna jest skuteczna (Kazimierz Marcinkiewicz w Gorzowie
odpowiedź na procesy globalizacyjne, Wielkopolskim). Odpowiedzialność za
pojawiające nowe tendencje, takiej jak rozwój miasta ponoszą również instytucje
opływ młodych wykształconych osób do skupiające potencjał naukowy,
innych krajów: Anglii, Irlandii, Szwecji. intelektualny oraz kulturalny miasta, gdyż
Rozwiązywanie bieżących problemów oraz są one inkubatorem nowych pomysłów
próba zapobiegania wystąpieniu kolejnych oraz idei.
to stanowczo za mało, aby skutecznie
rozwijać miasto. Wyrównywanie różnic w Takie podejście do zarządzania miastem,
rozwoju społecznym i gospodarczym w bazujące na konieczności wyłonienia lidera
stosunku do większych, bardziej bądź liderów zmian sprawia, że konieczne
7
 Strategia jest poszukiwanie innowacyjnych
Rozwoju pomysłów
w
na rozwój i skuteczną promocję
mieście
Miasta Kielcei u wszystkich interesariuszy. Już samo
2007-2020sprostanie zmianom
makroekonomicznym jest
w otoczeniu
bardzo trudne,
natomiast wyznaczenie optymalnego
kierunku rozwoju odpowiadającego
wyzwaniom przyszłości jest zadaniem
wymagającym niesamowitej charyzmy
oraz często odwagi. Nowocześni
zarządzający powinni być jak faraonowie
czy władcy imperiów, powinni realizować
swoje wizje
i marzenia. Bo czy bez marzeń i wizji
powstałby Wielki Mur czy też Latarnia
Morska w Aleksandrii? Przyszłość należy
do marzycieli-wizjonerów, którzy mają
odwagę zmieniać świat. Osoby rozsądne
dopasowują się do otaczającej
rzeczywistości, osoby nierozsądne
dostosowują rzeczywistość do siebie, ale
cały postęp należy do ludzi nierozsądnych.

Pragnieniem autorów niniejszej strategii

jest przedstawienie takiego dokumentu,
który będzie kopalnią pomysłów i wizji
nowego miasta Kielce – miasta
europejskiego, obecnego na arenie
krajowej
i międzynarodowej. Chcielibyśmy aby
dokument ten był inspiracją do dalszego
poszukiwania nowych rozwiązań,
pomysłów i idei. Naszym zamierzeniem
jest kreowanie nowej, lepszej
rzeczywistości i taki ma być ten dokument
– wizjonerski, bez słupków, diagramów
oraz wskazań, które ulice wymagają
remontu. Strategia ta jest nieszablonowa,
sięga w przyszłość bez oglądania się
wstecz i zbędnej zadumy nad przeszłością.

Zespół autorów strategii

Warszawa, dnia 13.11.2006 r.

8
 wszystkich gminach ościennych Kielc Strategia
2. Diagnoza w sferze tworzących Kielecki Obszar Metropolitarny
Rozwoju
społecznej odnotowywane jest dodatnie saldo
migracji, zjawisko ujemnego salda migracji Miasta Kielce
w samym mieście nie wydaje się tak
niepokojące. 2007-2020
W naturalny sposób gminy sąsiadujące
pełnią funkcje sypialniane wobec Kielc,
stając się miejscem zamieszkania ludności
Cechą charakterystyczną sytuacji opuszczającej Kielce. Jest to tendencja
demograficznej Kielc jest ubytek stanu typowa dla dużych miast we wszystkich
liczebnego ludności miasta, który został rozwiniętych państwach. W 2005 roku
zapoczątkowany w roku 2001 i trwa nadal. w stosunku do roku poprzedniego
Składa się na to ujemny przyrost naturalny najwięcej mieszkańców przybyło w gminie
oraz ujemne saldo migracji. Jeżeli jednak Morawica
weźmiemy pod uwagę fakt, iż we i Miedziana Góra.

Wykres 1 Zmiany liczby ludności w latach 1999-2004

213 469
214 000

213 000
212 763

212 000
211 729 211 810

211 000
210 639
210 000

209 000
209 455
208 000

207 000
1999 2000 2001 2002 2003 2004

L udność

Źródło: Bank Danych Regionalnych, www.stat.gov.pl (06.06.2006r.)

Procesy demograficzne związane z ruchem
naturalnym ludności, takie jak: zawieranie
małżeństw, urodzenia, zgony i migracje
wpłynęły na zmiany liczby ludności
i struktury ludności według wieku.
Zasadnicze zmiany, jakie dokonały się
w strukturze ludności, są związane
z przemianami, jakie nastąpiły w sferze
społeczno-ekonomicznej. Z jednej strony,
wzrósł poziom wykształcenia
społeczeństwa, a z drugiej, w następstwie
przemian własnościowych i sytuacji na
runku pracy zmieniła się struktura ludności
i gospodarstw domowych według grup
społeczno-ekonomicznych.
Na skutek zmian w poziomie urodzeń oraz
wydłużania się długości życia nastąpiły
zmiany w strukturze ludności według
wieku. Zmniejszyła się liczba dzieci w
wieku 0-14 lat natomiast zwiększyła się
grupa osób w wieku 55-64 lata. Zmiany te
są związane z obniżającą się skłonnością
do zawierania małżeństw, co przejawia się
9
 Strategia przesuwaniem decyzji matrymonialnych negatywnie oddziałują na plany
Rozwoju w czasie oraz wzrastającej skłonności do
pozostawania w stanie panieńskim
promałżeńskie.

Miasta Kielcei kawalerskim. Wynika to z przemian Skutkiem powyższego jest zjawisko tzw.
społeczno-ekonomicznych jakie dokonują
2007-2020 się w całym kraju. Aby założyć rodzinę,
„depresji urodzeniowej”. Ostatnie lata
charakteryzują się spadkiem liczby
trzeba mieć zawód i pracę. Poprzedzone urodzeń, obniża się dzietność kobiet
jest to wydłużającym się okresem niemal
pobierania nauki. Lata 90. przyniosły we wszystkich grupach wiekowych.
„rewolucję” edukacyjną wyrażającą się
wzrostem wskaźników skolaryzacji
młodzieży na poziomie średnim i wyższym. Kolejnym przejawem zachodzących
Wydłużonemu okresowi kontynuowania w Kielcach zmian demograficznych jest
nauki towarzyszy na ogół odkładanie wydłużanie się przeciętnej długości życia.
realizacji planów matrymonialnych. Przy jednocześnie malejącym
Odłożenie tej decyzji wynika także z współczynniku dzietności powoduje to
utrudnionych warunków życia części wzrost liczby
młodych osób. Bezrobocie, rozszerzanie i udziału osób starszych w ogólnej liczbie
się sfery ubóstwa, wysokie ceny mieszkań ludności, a więc proces starzenia się
kieleckiej populacji.

Wykres 2 Struktura wiekowa ludności w latach 1999-2004

100%
13,2% 13,8% 14,2% 14,5% 14,9% 15,3%
80%

60%
64,4% 65,0% 65,7% 66,3% 66,9% 67,1%
40%

20%
22,4% 21,2% 20,1% 19,2% 18,3% 17,6%
0%
1999 2000 2001 2002 2003 2004

wiek przedprodukcyjn y wiek produkcyjny w iek poprodukcyjn y

Źródło: Bank Danych Regionalnych, www.stat.gov.pl (06.06.2006r.)

Wymienione powyżej zjawiska będą miały naturalny a spadek dzietności oraz dłuższe
swoje skutki na liczebność trwanie życia ludzkiego spowodują dalszy
i strukturę ludności w przyszłości, co ma proces starzenia się ludności. Oczekuje się
także konsekwencje społeczno- również, że w związku z otwarciem granic,
ekonomiczne wpływające na rozwój miasta należy spodziewać się większego odpływu
i na warunki życia przyszłych pokoleń. ludności z Polski, przewyższającego
znacznie wielkość napływu.
Wzrośnie obciążenie demograficzne
(rozumiane jako udział osób Prognozowane zmiany będą miały swoje
utrzymywanych na 100 osób pracujących), skutki społeczno-ekonomiczne. Mniejsza
będzie się pogłębiał ujemny przyrost liczebność młodych roczników oznacza

10
mniejszy „napór” na szkolnictwo, podtrzymywania aktywności zawodowej i Strategia
a następnie na rynek pracy. Może to społecznej. Wzrost liczby osób starszych
skutkować koniecznością zamykania szkół spowoduje zwiększenie obciążenia
Rozwoju
oraz zagrożeniem bezrobociem wśród systemów zabezpieczenia społecznego, Miasta Kielce
nauczycieli. pomocy społecznej oraz świadczeń
zdrowotnych. Można oczekiwać, że 2007-2020
Starzenie się ludności Kielc wiąże się zwiększy się zapotrzebowanie na usługi
z koniecznością prowadzenia odpowiedniej opiekuńcze, gdyż malejąca liczba członków
polityki w zakresie kształcenia rodziny oraz coraz mniejszy zakres
ustawicznego, aktywizującej osoby w powiązań rodzinnych przerzuca obowiązek
wieku niemobilnym i starsze do opieki nad ludźmi starszymi z rodziny na
miasto.

Wykres 3 Pracujący oraz bezrobotni w latach 1999-2004

90 000
78 023
80 000
71 644 70 126
70 000 65 804 65 103

60 000 66 002
50 000

40 000

30 000 30 341
16 621 17 292 16 566 16 727
20 000 14 432

10 000

0
199 9 200 0 200 1 20 02 20 03 20 04

pracujący bezrobotni

Źródło: Bank Danych Regionalnych, www.stat.gov.pl (06.06.2006r.)

Gospodarkę Kielc charakteryzuje wykształconych usługach rynkowych,

tendencja do ograniczenia popytu na z bardzo dużym zatrudnieniem
pracę. Nie we wszystkich sektorach w tzw. „budżetówce”, czyli usługach
tendencja ta jest wyraźna. Z jednej strony nierynkowych.
powstają bowiem nowoczesne gałęzie
gospodarki o bardzo wysokiej Rewersem stopy zatrudnienia, jest stopa
produktywności, a z drugiej nadal obecne bezrobocia, która w Kielcach w roku 2005
są gałęzie i działy tradycyjne, oparte w wyniosła 14,40 %. Mimo, iż jest to wartość
znacznej mierze na pracy fizycznej niższa niż średnia w kraju czy
człowieka. Kielecki rynek pracy różni nie województwie, nie napawa ona
tylko charakter pracy ale optymizmem, gdyż pozostaje relatywnie
i wynagrodzenia, które stają się bardziej wysoka w stosunku do innych
zróżnicowane pomiędzy sektorem konkurencyjnych miast, gdzie stopa
nowoczesnym i tradycyjnym. bezrobocia przyjmuje wartość
W Kielcach przeważa rynek tradycyjny – jednocyfrową. Kieleckich bezrobotnych
oparty na przestarzałym przemyśle, słabo charakteryzuje przede wszystkim młody

11
 Strategia wiek (najliczniejsza grupa to osoby 25-34 poszukiwaniu wyższego wykształcenia
Rozwoju roku życia, czyli również absolwenci szkół
wyższych), średnie zawodowe lub
wyjeżdżają
do innych ośrodków i najczęściej już nie
Miasta Kielcezasadnicze zawodowe wykształcenie oraz wracają. Istniejący rynek pracy wskazuje
2007-2020relatywnie długi okres pozostawania bez
pracy (ponad 30 % bezrobotnych nie ma
na rosnące
pracowników o
zapotrzebowanie na
interdyscyplinarnych
pracy dłużej niż kwalifikacjach. Ograniczenia rozwoju
24 miesiące). uczelni, wynikające głównie z problemów
finansowych, szczupłości bazy materialnej
Trudną sytuację na rynku pracy i jej dekapitalizacji mogą przyczynić się do
rozładowują w pewnym stopniu migracje spadku rangi miasta jako ośrodka
zarobkowe. Migracja zarobkowa kieruje się naukowego. Zadaniem miasta w celu
do większych ośrodków w Polce takich jak przeciwdziałaniu tym zagrożeniom może
Warszawa czy Kraków oraz coraz częściej być wspieranie, inicjowanie i
do innych krajów, takich jak Wielka koordynowanie działań wspierających
Brytania, Irlandia, Szwecja. W ciągu kielecką naukę, szczególnie tych
ostatnich miesięcy wyjeżdżali głównie ludzi przedsięwzięć, które wiążą naukę z
młodzi, poszukujący szybkiego zarobku i gospodarką.
możliwości nauki języka obcego,
stanowiący niewątpliwy cenny zasób Narastające zjawisko niedostosowania
miasta. Innym niepokojącym faktem, jest kształcenia do rynku pracy jest w bardzo
spadek liczby osób przyjeżdżających do małym stopniu rekompensowane przez
Kielc kształcenie w systemie pozaszkolnym.
w poszukiwaniu pracy, świadczy Zakłady pracy bardzo rzadko finansują
to o spadku roli miasta jako ośrodka kształcenie swych pracowników,
oferującego atrakcyjne zatrudnienie a kształcenie bezrobotnych i zagrożonych
i rozwój. bezrobociem w ramach instytucji rynku
pracy często napotyka barierę środków.
Cechą charakterystyczną kieleckiego Władze miasta Kielce podejmują
rynku pracy jest również niedostosowanie różnorodne działania, mające na celu
w strukturze kwalifikacji. Wprawdzie podniesienie kwalifikacji osób
w latach 90. nastąpił zwrot bezrobotnych
w kształceniu wyższym, znaczenie wzrosła i pracujących, jest ich jednak ciągle za
liczba studentów ale jednocześnie ujawniły mało i nie są odpowiednio promowane.
się problemy ze zróżnicowaniem
warunków kształcenia, z jego jakością oraz Należy się spodziewać, że wraz
dostosowaniem do rynku pracy. z postępującym procesem starzenia się
Zróżnicowanie warunków kształcenia społeczeństwa będzie wzrastać
rozpoczyna się od najmłodszych lat na zapotrzebowanie na usługi medyczne.
skutek niedostatecznej dostępności Obraz kieleckiej służby zdrowia nie
edukacji przedszkolnej. W Kielcach odbiega znacznie od innych miast,
istniejąca liczba miejsc w przedszkolach spowodowane jest to usytuowaniem w
i żłobkach nie stanowi problemu, a jedynie systemie służby zdrowia samorządów
jakość opieki w tych jednostkach, gdyż terytorialnych, które pełnią rolę organów
wzrastają oczekiwania rodziców związane założycielskich dla około 85% placówek
z usługami opiekuńczo-wychowawczymi. ochrony zdrowia
w Polsce. Funkcja ta oznacza
Szkolnictwo wyższe w Kielcach również odpowiedzialność za powstanie i likwidację
napotyka na trudności w dostosowywaniu placówki oraz za jej rozwój majątkowy.
swoich programów i organizacji pracy Ponadto samorządom przypisano
do zmieniających się potrzeb rynku pracy. odpowiedzialność za realizację potrzeb
Mimo iż na terenie miasta istnieje aż zdrowotnych swych społeczności,
14 uczelni wyższych, które w roku co jest zadaniem nadmiernym do ich
2004 skupiały ponad 65 tys. studentów, możliwości, ze względu na braki
to jednak ogólna ocena kształcenia w tych odpowiednich kadr oraz środków
placówkach nie należy do najwyższych. finansowych. W związku z tym
Efektem tego jest tracenie najbardziej prywatyzacja miejskich placówek opieki
ambitnych, przedsiębiorczych i medycznej może być szansą na
kreatywnych obywateli Kielc, którzy w poprawienie jakości usług. Wprawdzie

12
miasto wyróżnia się pozytywnie pod  wydłużanie się przeciętnej długości Strategia
względem nasycenia wykwalifikowaną
kadrą medyczną, to jednak w związku
życia; Rozwoju
 malejący współczynnik dzietności;
z ciągłą słabą opłacalnością tego zawodu Miasta Kielce
oraz możliwością wyjazdów zarobkowych  wzrost udziału osób starszych
do innych krajów europejskich, sytuacja ta w ogólnej liczbie ludności; 2007-2020
w niedługim czasie może ulec zmianie.  gospodarka charakteryzująca się
Dzięki działaniom profilaktycznym ograniczaniem popytu na pracę;
podejmowanym przez miasto spada liczba  przewaga rynku tradycyjnego,
zachorowań na większość chorób. opartego na przestarzałych
Problemem jest natomiast brak technologiach przemysłowych;
kompleksowej opieki w szkołach
 wysoka stopa bezrobocia;
podstawowych i średnich.
 wśród bezrobotnych duży odsetek
Problemem sfery społecznej Kielc nadal ludzi młodych oraz długo
pozostaje przestępczość. Charakter Kielc, pozostających bez pracy;
ich wielkość, rola ośrodka gospodarczego  duża przestępczość w mieście;
i kulturalnego w regionie powodują, że jest
to miasto szczególnie zagrożone
przestępczością, co potwierdza fakt,
iż w roku 2004 około 32 % wszystkich
stwierdzonych przestępstw w
województwie świętokrzyskim miało
miejsce właśnie
w Kielcach. Zagrożenie przestępczością
mierzone jako liczba stwierdzonych
przestępstw rosło do roku 2003 aby
w latach kolejnych zanotować niewielki
spadek. Wciąż relatywnie wysoka liczba
przestępstw jest wynikiem wysokiego
poziomu bezrobocia, zubożenia znacznej
części społeczeństwa, kryzysu rodziny oraz
konsumpcyjnego stylu życia kreowanego
przez media. O ile sytuacja w Kielcach nie
wygląda gorzej niż w innych miastach,
to problem pogłębia fakt, że miasto od lat
kojarzone jest z przestępczością
i niebezpieczeństwem. Walka
z negatywnymi stereotypami
i uprzedzeniami powinna być jednym
z głównych wyzwań stojących przed
miastem. Ciągły wizerunek Kielc jako
miasta niebezpiecznego wymaga
zdecydowanego przeciwdziałania zarówno
ze strony instytucjonalnej jak i przez
większe zaangażowanie społeczeństwa.

Najważniejsze fakty

 malejąca liczba ludności

spowodowana ujemnym przyrostem
naturalnym oraz ujemnym saldem
migracji;
 widoczne zmiany w strukturze
wiekowej ludności – starzenie się
społeczeństwa;

13
 Kielc przez sektor usług rynkowych.
3. Diagnoza w sferze Wprawdzie w Kielcach jest 17 % ogółu
gospodarczej przedsiębiorstw związanych z sektorem
obsługi nieruchomości i firm, co należy
ocenić pozytywnie, gdyż właśnie firmy z
sektora usług dla przedsiębiorczości
zostały wskazane jako jeden z filarów
gospodarki opartej na wiedzy, jednakże
nadal bardzo duże zatrudnienie utrzymuje
Jako były ośrodek Staropolskiego Okręgu sektor publiczny, czyli takie działy jak
Przemysłowego a następnie Centralnego administracja, edukacja, ochrona zdrowia,
Okręgu Przemysłowego Kielce uznawane bezpieczeństwo publiczne, który nie stanie
były niegdyś za prężnie działający ośrodek się nigdy kołem zamachowym kieleckiej
przemysłowo-gospodarczy. Biorąc pod gospodarki. Do atutów inwestycyjnych
uwagę ówczesne uwarunkowania, Kielce, miasta wymienianych w materiałach
choć posiadają bogate tradycje promocyjnych należą: tradycje
gospodarcze, trudno nazwać potentatem przemysłowe, duży potencjał młodej
gospodarczym czy lokomotywą rozwoju. dobrze wykształconej kadry, szerokie
Wprawdzie skupiają one prawie 30 % zaplecze techniczno-naukowe, rozwinięta
wszystkich przedsiębiorstw działających w sieć banków i instytucji finansowych oraz
regionie jednakże województwo inne. Niestety żaden z powyżej
świętokrzyskie nie należy do wymienionych „walorów” nie stanowi
najprężniejszych pod względem liczby przewagi konkurencyjnej miasta ani też
działających przedsiębiorstw, czy stopnia nie świadczy o jego unikatowym klimacie
ich innowacyjności. gospodarczym. Oczywiście, bardzo
pozytywnie należy ocenić liczne inicjatywy
Również pod względem wskaźnika podejmowane przez miasto na rzecz
przedsiębiorczości, liczonego jako liczba przyciągnięcia inwestycji
przedsiębiorstw na 1 000 mieszkańców, do Kielc, jednakże miasto to nie oferuje
Kielce plasują się na szarym końcu nic, czego nie posiadałyby inne, być może
polskich miast. Wprawdzie liczba lepiej skomunikowane czy rozwinięte
przedsiębiorstw miasta. Chociaż w mieście, w porównaniu
w ciągu ostatnich 5 lat wzrosła o około do regionu, operuje dość wysoka liczba
30 %, jednakże wciąż nasycenie przedsiębiorstw, to jednak nie obserwuje
podmiotami gospodarczymi pozostaje na się znaczącego napływu kapitału
niezadowalającym poziomie. Aż 95 % krajowego
wszystkich podmiotów operujących i zagranicznego do sfery pozahandlowej.
w Kielcach to przedsiębiorstwa małe,
zatrudniające do 9 osób, marginalny jest Jedną z możliwości rozwoju Kielc jest
udział przedsiębiorstw zatrudniających rozwój w oparciu o usługi targowo-
powyżej 250 osób. Analiza struktury konferencyjno-szkoleniowe. Nowoczesny
przedsiębiorstw wg sekcji PKD pokazuje, obiekt
że wciąż dominującą grupą firm są targowo-wystawniczy już teraz odgrywa
podmioty handlowe, charakteryzujące się bardzo ważną rolę w rozwoju
wprawdzie wysoką elastycznością na gospodarczym miasta. Targi Kielce,
rynku, jednakże nie będące motorami, czyniące z Kielc wicelidera (zaraz po
które mogą napędzać gospodarkę miasta i Poznaniu) ośrodków targowych w Polsce
regionu. Wysoki jest także udział pod względem powierzchni
przedsiębiorstw z branży budownictwa wystawienniczej netto, organizują rocznie
oraz przetwórstwa przemysłowego. W około 30 różnych ekspozycji branżowych,
Kielcach dominują branże produkcji nisko- goszczą ponad
przetworzonej, nie będące siłą napędową 3 tysiące wystawców oraz około 100
rozwoju miasta. Kielecki przemysł nadal w tysięcy zwiedzający. Targi pełnią rolę
znacznym stopniu bazuje na wydobyciu miastotwórczą, podnosząc zdecydowanie
minerałów, w jakie zasobny jest cały atrakcyjność ekonomiczną ośrodka,
region. W mieście działają firmy stanowią również centrum wymiany myśli
reprezentujących przemysł metalurgiczny, technologicznej oraz doświadczeń. Mogą
maszynowy i precyzyjny, brak jest jednak być siłą napędową dla lokalnego biznesu:
znaczących firm high-tech, co wpływa na hoteli, gastronomii, instytucji kulturalno-
osłabienie instytucji naukowo-badawczych rozrywkowych. Imprezy targowe mają
oraz ich współpracy z przemysłem. ogromny wpływ na postrzeganie miasta,
Sytuacja ta jest poważnym zagrożeniem, jego pozytywny wizerunek. Rozwój targów
gdyż w najbliższych dziesięcioleciach i miasta są wzajemnie skorelowane, gdyż
rozwój gospodarki będą napędzać sektory rozwój wystawiennictwa jest szansą na
nowoczesnych technologii. Brak nowych generowanie dodatkowych dochodów dla
inwestycji w tych branżach może sektora usług. Dodatkowo targi są
skutkować dalszym osłabianiem pozycji elementem, który skupia osoby
Kielc wśród innych miast. Bardzo o podobnych zainteresowaniach, co jest
negatywnie należy ocenić możliwość wspaniałą bazą dla organizowania imprez
kształtowania koniunktury gospodarczej tematycznych dla tych osób
np. kulturalnych, sportowych, turystycznym nie tylko rangi regionalnej
gospodarczych. Niestety mimo posiadania ale i krajowej a następnie
tak potężnego potencjału, Kielce nie są międzynarodowej oraz centrum obsługi
postrzegane w kraju jako miasto targowe. ruchu turystycznego. Za wiodące należy
Skojarzenie z tą funkcją przychodzi uznać w Kielcach następujące formy
nielicznym i to nie na pierwszym miejscu. turystyki: przyrodniczą, związaną z
Dzieje się tak pomimo tego, że miasto bliskością Gór Świętokrzyskich (szansa na
Kielce bierze udział jako wystawca w wielu stanie się „oknem na Góry
wydarzeniach służących promocji miasta. Świętokrzyskie”), kulturową, biznesową
Problemem dla rozwoju funkcji targowej (związaną z Targami) oraz sportowo-
może być słaba oferta noclegowo- rekreacyjną. Oferta Kielc w sferze sportu
gastronomiczna. Niedostateczna jest liczba i rekreacji jest bardzo bogata, w związku
hoteli o średnim, najwyższym standardzie, z tym, że w ciągu ostatnich lat miasto
baza gastronomiczna jest dość uboga i położyło bardzo duży nacisk na budowę
mało zróżnicowana a oferta „życia i modernizację bazy sportowo-
nocnego” nieporównywalnie słabsza niż w rekreacyjnej. Zróżnicowanie możliwości
innych większych ośrodkach. uprawiania sportu w Kielcach stanowi
niewątpliwy atut tego miasta. Baza
Trendem lansowanym przez większe sportowa obejmująca: hale sportowe,
ośrodki jest rozwój w oparciu o kulturę. baseny, sale treningowe, stadiony, boiska i
Miasta, europejskie, dostrzegając korty jest świetną podstawą do
znaczenie kultury dla rozwoju zarówno zaoferowania imprez
społecznego jak i widowisk sportowo-rekreacyjnych
i gospodarczego, tworzą szeroką ofertę o wysokim standardzie. Rosnąca
kulturalną propagującą miasto oraz świadomość społeczeństwa w zakresie
zwiększającą jego atrakcyjność potrzeby prowadzenia aktywnego stylu
i konkurencyjność. Należy podkreślić, że życia oraz wzmożone zainteresowanie
również Kielce posiadają bazę do rozwoju turystyką sportową, rodzi zapotrzebowanie
w oparciu o „przemysł kulturowy”. na dobrze zorganizowane imprezy. Miasto
W Kielcach funkcjonują instytucje podejmuje już pewne kroki w kierunku
kulturalne o ponadmiejskim zasięgu wykształcenia sportowo-rekreacyjnych
oddziaływania. Jednym z takich miejsc jest produktów turystycznych. Główne
Amfiteatr Kadzielnia, zlokalizowany w działania skupiają się na przywróceniu
byłym kamieniołomie, posiadający 5 050 świetności Parkowi Wypoczynku i Kultury
miejsc na widowni. Wprawdzie w Kielcach „Stadion-Ogród”,
organizowanych jest wiele imprez na terenie którego znajduje się stadion
cyklicznych, to jednak żadna z nich nie lekkoatletyczny, hala sportowa, stok
stała się ogólnopolską wizytówką miasta. narciarski oraz terenowe ścieżki rowerowe.
Powodem jest przede wszystkim słaba W pobliżu Parku znajduje się nowoczesny
oprawa medialna. Należy także pamiętać, stadion piłkarski spełniający wymogi
iż w ciągu ostatnich lat zmieniły się Światowej Federacji Piłkarskiej FIFA.
wymagania widzów i słuchaczy, którzy Ludność zamieszkała miasto i okolice
obecnie przywiązują większą wagę do korzystać może także z szerokiej gamy
jakości prezentowanego repertuaru aktywności sportowo-rekreacyjnej. Ciągle
i wysokiego poziomu artystycznego. Życie rozbudowywana sieć ścieżek widokowo-
kulturalne miasta ożywiają trzy teatry, trzy rowerowych, kompleks lasów iglastych
kina oraz aktywna działalność centrów oferujący warunki do uprawiania atletyki
i domów kultury, które prezentują ambitny terenowej, biegów, narciarstwa
repertuar, promują nowe rodzaje czy kolarstwa, sześć stoków narciarskich
aktywności oraz ciągle rozszerzają swoją w Kielcach i najbliższej okolicy trzeba
ofertę programową. Odbywające się ocenić bardzo pozytywnie, gdyż baza ta
każdego roku masowe imprezy kulturalne umożliwia mieszkańcom i gościom
skupiają mieszkańców miasta oraz aktywny wypoczynek.
przyciągają turystów z regionu. Pomimo
jednak, Szansą dla Kielc są przede wszystkim
że oferta miasta w zakresie imprez imprezy sportowo-rekreacyjne
kulturalnych oraz oferty rozrywkowej organizowane na bardzo wysokim
wydaje się być bogata, to jednak trudno poziomie. Bazą do nowoczesnych,
jest mówić o konkretnym symbolu prestiżowych imprez może być również
(zdarzeniu, miejscu, imprezie), będącym lotnisko sportowo-rekreacyjne w Masłowie.
identyfikatorem miasta, umożliwiającym W dobie rosnącego zainteresowania
utożsamianie się mieszkańców ze swoim zawodami szybowcowymi, piknikami
miastem oraz umożliwiającym związanymi z pokazami lotniczymi,
mieszkańcom kraju i zagranicy łatwe tworzeniem się gospodarstw
kojarzenie Kielc jako miejsca agroturystycznych możliwe jest
kulturotwórczego. wypromowanie imprezy, która skupiałaby
wielbicieli awiacji z całego kraju a także
Ze względu na uwarunkowania Europy.
zewnętrzne, a także przestrzenno-
ekologiczne Niewątpliwym atutem Kielc jest również
i ekonomiczne „przemysł turystyczny” ma możliwość pełnienia przez miasto roli
szansę stać się jedną z funkcji „bramy do Gór”.
miastotwórczych Kielc. Miasto ma bardzo
dużą szansę, aby stać się ośrodkiem
Zarówno rozwój gospodarczy oparty w regionie skupione jest na
o funkcje targowe, jak i nowocześnie obszarze Kielc;
pojmowane przemysły kulturowy
i turystyczny są największą szansą
 niezadowalające nasycenie
budowania silnej pozycji Kielc na rynku podmiotami gospodarczymi
krajowym i międzynarodowym. w mieście, mimo wzrastającej
Nieszablonowe rozwiązania, innowacyjne w ciągu ostatnich pięciu lat liczby
projekty i pionierskie inicjatywy są jedyną przedsiębiorstw;
możliwością uchronienia gospodarki Kielc  aż 95 % wszystkich podmiotów
od dalszego marazmu, którą obecnie operujących w Kielcach
charakteryzuje „peryferyjne” położenie to przedsiębiorstwa małe
z komunikacyjnego punktu widzenia, (do 9 osób zatrudnienia),
zlokalizowane w mieście tradycyjne
gałęzie gospodarki, których  marginalny udział przedsiębiorstw
restrukturyzacja będzie prowadzić do zatrudniających powyżej 250
większego bezrobocia, wysokie zużycie osób;
majątku trwałego, wywołujące konieczność  dominacja branż produkcji nisko-
ciągłych modernizacji przetworzonej; wydobycie
a opóźniających innowacyjne rozwiązania. minerałów - główną gałęzią
Podążanie za nowoczesnymi trendami kieleckiego przemysłu;
lansowanymi w wysokorozwiniętych
gospodarkach, takimi jak: informatyzacja,  atuty inwestycyjne miasta to
dynamiczny rozwój technologii m.in.: tradycje przemysłowe,
i serwicyzacja usług są jedynym duży potencjał młodej dobrze
rozwiązaniem, który w sposób wykształconej kadry, szerokie
kompleksowy może rozwiązać problemy zaplecze techniczno-naukowe,
nurtujące miasto, gdyż tylko one mają rozwinięta sieć banków i instytucji
najszersze spektrum oddziaływania na finansowych;
całą gospodarkę.
 brak znaczącego napływu
kapitału krajowego i
zagranicznego do sfery
pozahandlowej;
Najważniejsze fakty  bogata baza do rozwoju Kielc
w oparciu o „przemysł
kulturowy”, „turystyczny” i
 prawie 30 % wszystkich funkcje targowe.
przedsiębiorstw działających
 w połączeniu z uwarunkowaniami
4. Diagnoza w wewnętrznymi tworzą możliwości
sferze dla rozwoju miasta w sferze
przestrzenno-ekologicznej,
przestrzenno- społecznej i gospodarczej.

ekologicznej Położenie Kielc powoduje, że nie

mogą one naturalnie czerpać
korzyści z bliskości czy to
tradycyjnych rynków europejskich
czy też nowopowstałych rynków
wschodnich.
Kielce z racji swojego centralnego
położenia względem pozostałych Barierą w rozwoju współpracy
dużych ośrodków miejskich, międzynarodowej Kielc z innymi
znajdują się pod wpływem silnych miastami Europy jest słaba
uwarunkowań zewnętrznych, dostępność komunikacyjna
zarówno krajowych jak miasta niewynikająca bynajmniej
i międzynarodowych. Składają się z gęstości sieci transportowej,
na to różnorodne czynniki o która w obrębie miasta jest
zmiennej intensywności wystarczająca, ale ze złego stanu
oddziaływania, które technicznego tej sieci.

Źródło: Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad

17
 W układzie krajowym położenie Kielc rzeka Silnica. Dominują nad nimi
należy uznać za dogodne, gdyż leży u charakterystyczne wzgórza Telegrafu, góry
zbiegu ważnych szlaków komunikacyjnych, Wierzejskiej, Pierścienicy oraz Karczówki.
głównie dróg wojewódzkich prowadzących Zaniechane kamieniołomy Ślichowice,
do dużych aglomeracji miejskich takich Wietrznia, Kadzielnia oraz Biesak-Białogon
jak: Warszawa (181 km), Kraków (114 km), z zachowanymi unikatowymi odsłonięciami
Łódź (139 km), Katowice (156 km). Kielc budowy geologicznej wyznaczają
nie można z pewnością nazwać ważnym unikatowy szlak krajobrazowy
węzłem transportowych kraju, gdyż leżą o dużej roli edukacyjno–poznawczej
one pomiędzy dwoma korytarzami i dużych walorach estetycznych.
infrastruktury transportowej relacji Korzystnie wśród innych miast wyróżnia
wschód-zachód (drogi międzynarodowe A2 Kielce wysoki udział terenów zielonych w
i A4) oraz na wschód od korytarza relacji strukturze użytkowania gruntów. Około 2,3
północ-południe (planowana autostrada tys. ha, czyli ponad 20% ogólnej
A1), jednakże ich położenie należy uznać powierzchni miasta stanowią lasy, których
za korzystne. W przyszłości w pobliżu Kielc bogactwo występujących siedlisk
ma przebiegać odcinek planowanej trasy i drzewostanów sprawiło, że prawie całość
europejskiej E46, która będzie łączyć powierzchni lasów w obrębie miasta Kielce
regiony UE w pasie wschód-zachód objęta została obszarową ochroną prawną.
Europy. Pod względem środowiska naturalnego
Kielce należy zaliczyć do najkorzystniej
Należy jednak zwrócić uwagę na zły stan położonych miast w kraju. Są one
techniczny dróg łączących Kielce z resztą idealnym przykładem sprzężenia
kraju. krajobrazu kulturowego
z naturalnym, co stanowi jeden
z głównych atutów decydujących o jakości
Wewnętrzną sieć drogową Kielc tworzą życia mieszkańców Kielc, jak również jest
dwa prostopadłe ciągi komunikacyjne w szansą na dalszy rozwój centrum ruchu
linii wschód-zachód oraz północ-południe, turystycznego w regionie świętokrzyskim.
co znacznie usprawnia poruszanie się
pojazdów zmotoryzowanych w obszarze
miasta. W granicach miasta znajdują się jednak
obszary zagrożenia ekologicznego, które
niejednokrotnie charakteryzują się
W układzie administracyjnym Kielce pełnią przekroczeniem norm jakości. Dotyczą one
rolę stolicy województwa świętokrzyskiego zanieczyszczenia powietrza, hałasu,
oraz są siedzibą władz powiatowych. Jako degradacji gleby i zanieczyszczenia wód
stolica województwa świętokrzyskiego powierzchniowych. Ważnym źródłem
Kielce pełnią funkcję centrum zanieczyszczeń jest przemysł,
administracyjnego oraz odgrywają rolę zlokalizowany od strony przeważających
ważnego ośrodka gospodarczego, kierunków wiatrów, co doprowadza do
edukacyjnego i kulturalnego regionu. sytuacji,
Miasto Kielce to również centrum w której tereny zabudowy miejskiej
Kieleckiego Obszaru Metropolitalnego, znajdują się w paśmie przepływu
skupiającego gminy: Kielce, Chęciny, najbardziej zanieczyszczonych mas
Daleszyce, Górno, Masłów, Miedziana powietrza.
Góra, Morawica, Piekoszów, Sitkówka
Nowiny, Strawczyn, Zagnańsk.
Konsekwencją rozwoju miasta jest presja
na środowisko przyrodnicze, która jest
Walory środowiska naturalnego Kielc znaczna i wykazuje tendencję wzrostową.
stanowią ogromny potencjał rozwojowy W ciągu ostatnich dziesięcioleci wiele
miasta, gdyż środowisko przyrodnicze przedsięwzięć będących skutkiem
oprócz funkcji ekologicznej, rekreacyjnej gwałtownych procesów urbanizacyjnych
i estetycznej w powiązaniu z funkcją zaowocowało częściową degradacją
turystyczną stanowi bardzo istotny czynnik krajobrazu wewnętrznego miasta. W
podnoszący atrakcyjność osiedleńczą oraz wyniku tych procesów została częściowo
inwestycyjną miasta. Miasto Kielce zakłócona logika
charakteryzuje się wyjątkowym i hierarchia układu miejskiego. Utrzymanie
położeniem na siedmiu wzgórzach, w i podniesienie atrakcyjności miasta,
centrum szerokiej kotliny, której osią jest opartej na niewątpliwych walorach

18
przyrodniczych wymaga przeciwdziałania z przebiegającymi na kierunku wschód-
tym tendencjom, jak również wymaga zachód pasmami wzgórz:
ochrony, Szydłówkowskich, Kadzielniańskich oraz
a w niektórych przypadkach odtworzenia Dymińsko-Posłowickich.
unikatowych walorów miasta.
Zdecydowanym atutem Kielc jest Intensywny rozkwit miasta po drugiej
położenie w obszarze Gór Świętokrzyskich wojnie światowej, ze szczególnie
o wysokich walorach przyrodniczych. intensywnymi procesami urbanistycznymi
Opracowany przez miasto Program obserwowanymi w latach 70 i 80 ubiegłego
Ochrony Środowiska dla miasta Kielce wieku, przyczynił się do powstania
wyznacza kierunki powadzenia polityki w Kielcach wielu obiektów
władz miejskich architektonicznych o wątpliwych walorach
w zakresie ochrony środowiska. Stąd też estetycznych, często zupełnie
na terenie miasta preferuje się lokalizację niepasujących do otoczenia i
inwestycji proekologicznych. Oznacza to degradujących przestrzeń miasta. Dawne
z jednej strony odejście od inicjatyw obszary podmiejskie, przedmieścia oraz
mających na celu przyciągnięcie inwestycji enklawy produkcyjne znalazły się we
przemysłowych do miasta, a z drugiej wnętrzu układu urbanistycznego. Obszary
strony konieczność stworzenia systemu te z reguły wymagają działań
ekozarządzania w układzie miasto-obszar rehabilitacyjnych, bądź rewaloryzacyjnych,
metropolitalny-województwo. będąc atrakcyjnymi rezerwami
terenowymi dla wprowadzania nowych
W aspekcie funkcjonowania kieleckiego inwestycji. Są to obszary najczęściej o
obszaru metropolitalnego najważniejsze zróżnicowanej formie użytkowania,
znaczenie mają powiązania przestrzenne, generalnie z przewagą funkcji usługowych
funkcje usługowe realizowane na rzecz metropolitalnych (obszar śródmiejski) oraz
gmin ościennych oraz migracje ludności tereny o funkcjach ogólnomiejskich
w układzie wieś - miasto. Postępujący a także przemysłowo-składowych,
rozwój motoryzacji oraz coraz bardziej położone poza strefą śródmiejską.
widoczne trendy opuszczania centrów Charakteryzują się dysharmonią struktury
miast na rzecz życia na spokojniejszych przestrzennej, często nielogicznością lub
terenach gmin ościennych moją wpływ na degradacją układu kompozycyjnego i
kształtowanie się powiązań przestrzennych funkcjonalnego, wadliwym
poprzez „rozlewanie się” sieci osadniczej funkcjonowaniem pod względem
oraz rozbudowę infrastruktury technicznej, dostępności komunikacyjnej i technicznej,
w tym transportowej. brakiem przestrzeni publicznych
oraz terenów rekreacyjnych. Skutecznym
Jak wspomniano wcześniej Kielce narzędziem odnowy zdegradowanej tkanki
w naturalny sposób łączą walory miejskiej oraz sięgania po fundusze unijne
przyrodnicze z tkanką miejską. Struktura w kolejnych perspektywach
funkcjonalno-przestrzenna miasta jest programowania jest opracowany przez
czytelna, co należy uznać za atut, miasto Lokalny Program Rewitalizacji
charakteryzuje się mniej więcej Obszarów Miejskich, Poprzemysłowych i
równomiernym i symetrycznym Powojskowych w mieście Kielce.
rozłożeniem tkanki miejskiej w układzie
krzyżowym na kierunku wschód-zachód i W Kielcach brak jest kompleksowego
północ-południe. Tereny mieszkaniowe systemu działań mających na celu
rozłożone są mniej więcej symetrycznie na poprawę jakości przestrzeni miejskiej w
północnym, wschodnim, zachodnim i układzie metropolitalnym, dbałości o
południowym krańcu miasta. Obszary estetykę miasta oraz kreowania wizerunku
większych zakładów przemysłowych miasta jako atrakcyjnego przyrodniczo a
zlokalizowane zarazem nowoczesnego i funkcjonalnego.
są głównie wzdłuż linii kolejowych Obecnie obowiązujący dokument pt.
(Kraków-Warszawa oraz Kielce- „Studium uwarunkowań i kierunków
Częstochowa). Natomiast obszary zielone i zagospodarowania przestrzennego Miasta
rekreacyjne związane są głównie z Kielce” z 2000 roku nie stanowi podstawy
przebiegającymi do podejmowania decyzji
w kierunku północ-południe dolinami rzek administracyjnych dotyczących podziału
Bobrzy, Silnicy i Lubrzanki oraz nieruchomości, lokalizacji nowych

19
 inwestycji oraz wydawania zezwoleń na Ceny mieszkań w Kielcach są
budowę, które byłyby zgodne z koncepcją zdecydowanie niższe niż w innych dużych
tworzenia nowoczesnego i pięknego miastach kraju. Przeciętna cena
miasta. Dla sprawnego zarządzania mieszkania na rynku pierwotnym oscyluje
przestrzenią miejską niezbędna jest około 3 100 zł, natomiast na rynku
aktualizacja tego dokumentu, tak aby stał wtórnym 2 700 zł. Wprawdzie w całym
się on kompleksowym i pełnym kraju obserwuje się wzmożone
dokumentem planistycznym. zainteresowanie zakupem mieszkań, co
wpływa istotnie na ich cenę,
Zebranie, informatyzacja oraz sprawny a w niektórych miastach jak Kraków czy
system aktualizacji danych jest Warszawa spowodowało istną ekspansję
niezbędnym narzędziem do uproszczenia cenową, jednakże w Kielcach
procesów decyzyjnych, usprawnienia postrzeganych obecnie jako mało
organizacji pracy oraz podniesienia jakości atrakcyjne miasto
zarządzania miastem. Spójny system do osiedlenia się oraz aktywności
pozwoli nie tylko sprawnie administrować gospodarczej nie przewiduje się aż tak
posiadanymi gruntami, ale również może istotnego wzrostu cen.
służyć jako narzędzie zbudowania oferty
dla inwestorów oraz mieszkańców. Miejska sieć wodociągowa w roku
2004 liczyła 305,4 km długości
Zasoby mieszkaniowe Kielc opierają się i zaopatrywała w wodę ponad
głównie o mieszkania spółdzielcze. 95% mieszkańców miasta. System
Wmieście funkcjonuje 16 spółdzielni, które wodociągowy zasilany jest z komunalnych
łącznie posiadają prawie 40 tysięcy ujęć wody Białogon, Zagnańsk, Dyminy
oraz 7 studni głębinowych zlokalizowanych
na terenie samych Kielc. Zabudowane
tereny położone poza obszarem
42,13% miejskiego systemu wodociągowego
52,79%
zaopatrywane są w wodę
z ujęć lokalnych lub ze studni kopanych.
System zaopatrywania w wodę należy
2,92% 2,16% uznać za dobry, choć infrastruktura
spółdzielcze komunalne zakładowe prywatne wodociągowa w niektórych miejscach jest
już znacznie zużyta i wymaga wymiany. W
systemie zaopatrywania w wodę ważnym
mieszkań. zagadnieniem jest potrzeba ochrony
jakości wód podziemnych na obszarach
zasilania ujęć wody, gdyż prowadzone
na tych terenach badania wykazały
istnienie wielu ognisk zanieczyszczeń,
W ciągu ostatnich lat spada znacznie które
liczba oddanych do użytku mieszkań, co w znacznym stopniu zagrażają jakości wód
jest efektem procesów zarówno podziemnych i powierzchniowych.
demograficznych: takich jak późniejsze Największa ich koncentracja występuje na
zawieranie małżeństw czy wzmożony terenie miasta oraz zakładów
odpływ ludzi z miasta, jak również przemysłowych.
społecznych, takich jak niskie dochody
ludności. Największy spadek zanotowano Kielce posiadają kanalizację typu
w liczbie oddanych mieszkań rozdzielczego tj. system kanalizacji
indywidualnych oraz spółdzielczych. sanitarnej odprowadzający ścieki bytowo-
Wprawdzie wzrosła liczba oddanych do gospodarcze i przemysłowe oraz system
użytku mieszkań przeznaczonych na kanalizacji deszczowej, zbierający
sprzedaż lub wynajem, jednakże jest to i odprowadzający w sposób zorganizowany
związane z obserwowanym ostatnio wody opadowe. W roku 2004 łączna
trendem, lansującym postrzeganie długość czynnej sieci kanalizacyjnej w
mieszkań jako inwestycji o wysokiej stopie Kielcach wyniosła 288 km, natomiast
zwrotu. odsetek ludności objętej systemem
kanalizacyjnym wyniósł 87 %. Ścieki ze
400
skanalizowanych terenów miasta
339 373

20
350

300 259
250
235
200 166 178
142 173
150 145
162
100
96 36
50

0
2001r. 2002r. 2003r. 2004r.

spółdzielcze indywidualne przeznaczone na sprzedaż lub wynajem

odprowadzane ciepła oraz rozszerzanie rynku ciepła
są grawitacyjnie, systemem kanałów z jednej strony, a także optymalizacja
i kolektorów, do oczyszczalni ścieków pracy systemów wraz z dostosowywaniem
komunalnych i przemysłowych, których ich do coraz ostrzejszych norm
obecna przepustowość jest zadowalająca ekologicznych
i nie wykazuje zagrożeń. z drugiej.

Nadal nierozwiązany jest problem Stopień gazyfikacji miasta szacowany jest

gospodarowania odpadami, w tym na około 70%. W roku 2005 odbiorcami
zwłaszcza segregacji i odzysku surowców gazu w ponad 98% były gospodarstwa
wtórnych. Obecny sposób domowe, w strukturze sprzedaży stanowiły
zagospodarowania odpadów powstających one jedynie około 64 %, pozostałą część
na terenie Kielc to przede wszystkim odbierał przemysł i odbiorcy
składowanie. Odpady komunalne stałe instytucjonalni. Dalsze działania w zakresie
oraz odpady inne niż niebezpieczne gazownictwa powinny objąć jedynie rozwój
wytwarzane przez jednostki organizacyjne systemu o obszary południowe i zachodnie
wywożone są na składowisko w Promniku miasta.
położone w odległości 25 km od centrum
miasta. Ponieważ eksploatowana obecnie Pozytywnie należy ocenić możliwości
część składowiska o pow. 5,4 ha dostępu do nowoczesnych technologii
wyczerpała już możliwości bezpiecznego informacyjnych w mieście. O ile zasięg
przyjmowania odpadów, konieczna jest jej telefonii bezprzewodowej oraz stacjonarnej
rekultywacja i odgazowanie, a także na terenie całego kraju jest zbliżony,
niezwłoczna realizacja planowanej budowy to możliwości dostępu do Internetu
nowej kwatery składowiska. różnicują znacznie poszczególne regiony.
W mieście funkcjonuje sieć MSK KIELMAN,
Miasto Kielce zaopatrywane jest w energię bazująca głównie na technologii
elektryczną przez Zakłady Energetyczne GigabitEthernet i FastEthernet. Obecnie
Okręgu Radomsko–Kieleckiego S.A. sieć światłowodowa obejmuje główne
z siedzibą w Skarżysku Kamiennej. jednostki administracyjne, szpitale oraz
Eksploatacją infrastruktury szkoły. Wprawdzie Kielce posiadają bardzo
elektroenergetycznej zajmuje się Zakład sprzyjające możliwości rozwoju sieci
Wysokich Napięć Skarżysko Kamienna. dostępowej oraz usług opartych
Całkowita długość linii wysokiego napięcia o wykorzystanie Internetu, to jednak
na terenie miasta wynosi około 51 km i wykorzystanie tego potencjału jest
jest w stanie zadowalającym. Zaopatrzenie niezadowalające. Dostęp do Internetu
miasta w energię elektryczną pochodzi w województwie świętokrzyskim mierzony
z dwóch źródeł: stacji GPZ Radkowice i Indeksem Penetracji Internetu1 jest
GPZ Piaski. Jest to zaopatrzenie obecnie najniższy w Polsce i wynosi 47%.
wystarczające, ponieważ zainstalowane Na tle województwa pozycja Kielc
transformatory posiadają rezerwy kształtuje się dość dobrze, na tle całego
zasilania, które mogą być wykorzystywane kraju wymaga jednak interwencji.
do podłączenia nowych odbiorców z terenu Konieczna jest rozbudowa istniejącej już
miasta Kielce bądź zwiększenia poboru sieci, w celu objęcia nią wszystkich szkół
mocy obecnych odbiorców. oraz instytucji podlegających administracji
publicznej. Kolejnym etapem powinno być
Na terenie miasta występuje kilka rozwijanie usług publicznych on-line.
niezależnych systemów ciepłowniczych,
które charakteryzują się dobrze Najważniejsze fakty
rozwiniętym układem sieciowym, co
pozwala na pokrycie aż 70% potrzeb
grzewczych miasta. Mimo tego każdy z  położenie z dala od głównych
elementów systemu posiada dość znaczne międzynarodowych szlaków
rezerwy przesyłowe, które należy transportowych;
wykorzystać do zapewnienia optymalnej
pracy układów dystrybucyjnych i źródeł
ciepła. Ważnym elementem dalszego 1
IPI – iloraz % użytkowników Internetu w województwie
funkcjonowania systemów ciepłowniczych
do procentu mieszkańców tego województwa wobec
jest więc pozyskiwanie nowych odbiorców ogólnej liczby ludności Polski

21
  rozbudowana sieć wewnętrzna
dróg;
 zły stan techniczny dróg
krajowych łączących Kielce
z innymi ośrodkami miejskimi;
 położenie u zbiegu ważnych
krajowych szlaków
komunikacyjnych pomiędzy
dwoma korytarzami infrastruktury
transportowej relacji wschód-
zachód oraz na wschód od
korytarza relacji północ-południe;
 atrakcyjne położenie
przyrodnicze;
 wysoki udział terenów zielonych
w ogólnej powierzchni miasta;
 zdegradowana struktura tkanki
miejskiej;
 brak kompleksowego systemu
działań mających na celu
poprawę jakości przestrzeni
miejskiej w układzie
metropolitalnym, dbałości o
estetykę miasta oraz kreowania
wizerunku miasta jako
atrakcyjnego przyrodniczo
a zarazem nowoczesnego
i funkcjonalnego;
 brak sprawnego systemu
aktualizacji danych, niezbędnego
narzędzia do uproszczenia
procesów decyzyjnych,
usprawnienia organizacji pracy
oraz podniesienia jakości
zarządzania miastem;
 niskie ceny mieszkań korzystnie
wpływające na możliwość
osiedlania się;
 rozbudowana sieć wodociągowa
i kanalizacyjna, wysoki stopień
gazyfikacji i elektryfikacji miasta;
 najniższy w Polsce, mierzony
Indeksem Penetracji Internetu
(IPI), dostęp do Internetu.

22
 Najwięcej z nich (37%) uznało, że
5. Kielce w oczach w ciągu ostatnich 5 lat jakość życia
mieszkańców – w Kielcach uległa poprawie. Jednocześnie
jednak blisko 30% spośród 100
wyniki ankiet respondentów stwierdziło, że jakość życia
w ich mieście uległa pogorszeniu.

Mieszkańcy Kielc za najbardziej uciążliwy

element świadczący o jakości życia uznali
wysokie bezrobocie. Jest to o tyle istotny
czynnik, iż rzutuje lub może rzutować na
5.1. Analiza wyników wszystkie sfery życia zbiorowego,
badania ograniczając rozwój miasta. Bezrobocie,
ankietowego a w jego konsekwencji brak środków
mieszkańców miasta finansowych, przekłada się bowiem
na spadek popytu na oferowane w mieście
Kielce dobra i usługi, co z kolei negatywnie
wpływa na rozwój gospodarczy miasta i
regionu. Duże bezrobocie w Kielcach
pociąga za sobą także pogorszenie
standardu życia mieszkańców przymusowo
pozostających bez pracy. Powodować
Aby ustalić, czy Kielce zapewniają może to izolację społeczną, ograniczenie
mieszkańcom przyjazne warunki życia lub zaniechanie uczestnictwa w życiu
i gospodarowania, oraz czy kieleckie kulturalnym
środowisko życia sprzyja budowaniu i politycznym. Skutkiem bezrobocia,
w mieście społeczeństwa obywatelskiego niekorzystnym dla miasta, jest także
i informacyjnego, a także by ocenić Kielce wzrost przestępczości i pogłębiający
pod względem atrakcyjności jako miejsca się niedostatek, co w konsekwencji
zamieszkania, w lipcu i sierpniu 2006 roku doprowadza do nasilenia się zjawisk
przeprowadzone zostały badania niepożądanych (jak np. alkoholizm,
ankietowe, których respondentami byli przestępczość, itp.). Potwierdzają to
mieszkańcy miasta. W badaniu również wyniki ankiety, gdyż respondenci
ankietowym udział wzięło 100 jako drugi z negatywnych aspektów
respondentów - mieszkańców miasta warunkujących jakość ich życia wymienili
Kielce. Wśród biorących udział poziom bezpieczeństwa osobistego. Jest to
w badaniu 54% stanowiły kobiety. Wśród czynnik w kluczowy sposób wpływający na
ankietowanych największy odsetek (67%) codzienne życie ludzi, a także na rozwój
stanowiły osoby w przedziale wiekowym społeczny i ekonomiczny miast.
18-50 lat, 27% respondentów przekroczyło Bezpieczeństwo publiczne jest jednym
50 rok życia, zaś 6% nie ukończyło jeszcze z czynników branym pod uwagę przez
18 lat. Wykształcenie średnie posiadało potencjalnych inwestorów podejmujących
41% respondentów, 32% legitymowało się decyzje o miejscu lokalizacji inwestycji.
wykształceniem wyższym, zaś 19% Bezpieczeństwo publiczne ma także
ukończyło studia licencjackie. Niewielki bardzo duże znaczenie dla rozwoju
procent (6%) respondentów posiadało turystyki
wykształcenie zawodowe, zaś 2% w danym regionie. Mieszkańcy miasta
podstawowe. Pod względem statusu na wskazali, iż rozwój Kielc powinien
rynku pracy respondenci przedstawiają się przebiegać w oparciu o turystykę. To z
następująco: 36% pozostaje kolei wymaga zapewnienie takiego
zatrudnionych, 34% jest w trakcie nauki, poziomu bezpieczeństwa, by turyści
16% pracuje na własny rachunek, zaś 14% chętnie odwiedzali stolicę województwa
to bezrobotni. świętokrzyskiego. Wypracowanie
Spośród biorących udział kulturalnej czy też sportowej marki w
w badaniu 64% mieszka w Kielcach postaci cyklicznie organizowanych,
powyżej 10 lat, 18% mieszka w mieście od prestiżowych imprez oraz spotkań
5 do 10 lat, 10% od roku do 5 lat, zaś hobbystów może okazać się trudne, jeżeli
krócej niż rok mieszka w Kielcach 8% Kielce będą postrzegane jako miasto
respondentów. niebezpieczne.
Niezadowolenie wśród większości
mieszkańców biorących udział w badaniu
 wysokie bezrobocie jako
ankietowym budzi również poziom usług najbardziej uciążliwy element
kulturalnych oraz związanych z rekreacją świadczący o jakości życia
i wypoczynkiem. W Kielcach zdaniem mieszkańców Kielc;
organizowanych jest wiele imprez  poziom bezpieczeństwa
cyklicznych (na szczególną uwagę osobistego respondenci jako drugi
zasługuje tu Harcerski Festiwal Kultury według respondentów z
Młodzieży Szkolnej), jednak zauważana negatywnych aspektów
jest zbyt słaba oprawa medialna tych warunkujących jakość ich życia;
wydarzeń. Wiele trudności przysparza
dotarcie do informacji  mieszkańcy miasta wskazali, iż
o odbywających się lub planowanych rozwój Kielc powinien przebiegać
wydarzeniach kulturalnych w mieście. w oparciu o turystykę;
Większość respondentów uznała  niezadowolenie wśród większości
natomiast, że czynnikiem pozytywnie mieszkańców budzi poziom usług
wpływającym na jakość życia w mieście są kulturalnych oraz związanych
zasoby środowiska naturalnego, terenów z rekreacją i wypoczynkiem;
zielonych, łąk i rzek, w oparciu o które
planować można dalszy rozwój Kielc.  większość respondentów uznała
za czynnik pozytywnie
Zadowolenie mieszkańców budzi poziom wpływający na jakość życia w
kształcenia w szkołach kieleckich. Dla Kielc mieście zasoby środowiska
jest to istotny czynnik warunkujący rozwój naturalnego;
ekonomiczny, zwłaszcza w sytuacji gdy  zadowolenie mieszkańców budzi
współczesna gospodarka oparta jest w poziom kształcenia w szkołach
coraz większym stopniu na wiedzy. Duża kieleckich;
konkurencja, stały rozwój technologii
informatycznych, postępujący proces  73% mieszkańców biorących
globalizacji oraz możliwość przepływu udział w badaniu uznała, że
zasobów ludzkich w obrębie Unii, miastu potrzebny jest program
powodują, że to właśnie osoby ożywienia społecznego
wykształcone i gospodarczego w postaci
o wysokich kwalifikacjach będą stanowiły strategii rozwoju;
o rozwoju poszczególnych miast i krajów.  mieszkańcy zwracają uwagę na
konieczność zapobiegania
Większość mieszkańców biorących udział odpływowi z miasta ludzi młodych
w badaniu (73%) uznała, że miastu i dobrze wykształconych.
potrzebny jest program ożywienia
społecznego i gospodarczego w postaci
strategii rozwoju. Zdaniem respondentów
w wyniku jej wcielania w życie, poprawie 5.2. Analiza wyników
ulec powinno przede wszystkim badania
bezpieczeństwo osobiste, zwiększenie ankietowego
liczby miejsc pracy oraz rozszerzenie bazy przedsiębiorców
turystycznej. Mieszkańcy zwrócili również
uwagę na konieczność zapobiegania w mieście Kielce
odpływowi z miasta ludzi młodych i dobrze
wykształconych. Bez tego Kielcom trudno
będzie wkroczyć na ścieżkę trwałego
i zrównoważonego rozwoju.

Celem analizy wyników badania

Wnioski
 37% respondentów uznało, że
w ciągu ostatnich 5 lat jakość
życia w Kielcach uległa poprawie;
ankietowego przeprowadzonego wśród 60
przedsiębiorców. Są to przedsiębiorcy
prowadzący na terenie Kielc działalność
jednoosobową (40%), spółkę cywilną
(20%) oraz Sp. z o.o., S.A (40%). Ponad
połowa z nich (60%), zatrudnia w swojej
firmie od 2 do 5 osób, 25% ankietowanych wymiany doświadczeń, spostrzeżeń
zatrudnia od 6 do 10 osób, jedną osobę i informacji o planowanych działaniach.
zatrudnia 10% badanych, zaś od 11 do 20 Na podstawie zdobytych w ten sposób
osób zatrudnia 5% respondentów. Ze informacji miasto może planować
względu na rodzaj prowadzonej np. rodzaje szkoleń dla bezrobotnych.
działalności gospodarczej, respondenci Dobre kontakty obu stron to także obsługa
przedstawiają się następująco: 41,6% przedsiębiorców w Urzędzie Miasta.
przedsiębiorców prowadzi działalność Urzędnicy powinni wychodzić naprzeciw
usługową, 30% zajmuje się handlem, potrzebom i oczekiwaniom
13,3% budownictwem, 10% transportem, przedsiębiorców. I wydaje się, że tak
zaś 5% produkcją. rzeczywiście jest.
Jak wskazują wyniki ankiety główne wysiłki Z analizy badania ankietowego wyłania się
władz są kierowane na działania doraźne pozytywny obraz Urzędu Miasta Kielce.
i sporadyczne i nie przyczyniają się do Blisko połowa respondentów wyraziła
rozwoju przedsiębiorczości w mieście. swoje zadowolenie z obsługi
Jedynie 13% ankietowanych uznało, administracyjnej,
że władze miasta stworzyły klimat lokalny a tylko nieliczni ocenili ją jako złą.
korzystny dla rozwoju przedsiębiorczości.
Ważnym dla rozwoju gospodarczego
Przedsiębiorczość to przede wszystkim działaniem władz miasta jest promocja
skłonność do podejmowania inicjatyw, lokalnej przedsiębiorczości. Są to działania
dynamizm, pomysłowość, umiejętność sprzyjające nie tylko rozwojowi aktywności
podejmowania decyzji i ryzyka, a także gospodarczej, ale także powodujące,
umiejętność sprawnego zarządzania. Tak że miasto i region stają się rozpoznawalne.
rozumiany przedsiębiorca wymaga Promocyjna działalność władz miasta
ciągłego dokształcania w postaci różnego Kielce, wg. operujących tu
rodzaju kursów i szkoleń, które, w ramach przedsiębiorców, nie jest zadowalająca.
pomocy, organizować powinno miasto. Wprawdzie władze miasta organizują targi
Tymczasem aż 40% ankietowanych i wystawy promujące lokalną
przedsiębiorców uznało, że miasto nie przedsiębiorczość,
organizuje żadnych szkoleń ani doradztwa. a nawet propagują przedsiębiorczość
Natomiast w lokalnych mediach, jednak, zdaniem
8% uznało, że nie wie o takich inicjatywach przedsiębiorców, są to działania
władz lokalnych. niewystarczające. Analiza odpowiedzi
respondentów wskazywać może,
Do tworzenia klimatu sprzyjającego iż działalność ta ma charakter
przedsiębiorczości niezbędne jest sporadyczny, na skutek czego
utrzymywanie dobrych kontaktów władz przedsiębiorcy
z przedsiębiorcami. Dobrym rozwiązaniem są niedoinformowani o planowanych
wydają się być cykliczne spotkania obu i realizowanych inicjatywach władz
stron. W Kielcach, jak wnioskować można samorządowych. Zaniedbywanie tego
na podstawie wyników badania rodzaju działalności może się także
ankietowego przedsiębiorców, spotkania przekładać na mniejszą liczbę
takie organizowane są zbyt rzadko, by odwiedzających miasto turystów, brak
mogły przynosić pożądane rezultaty, nowych inwestorów.
natomiast blisko połowa respondentów
uznała, Na lokalne życie gospodarcze miasto
że spotkania takie nie są w ogóle oddziaływuje również poprzez politykę
organizowane. Sytuacja taka utrudnia, finansową, na którą składają się m.in.
a nawet uniemożliwia, stworzenie lokalne podatki, czynsze i ceny usług
atmosfery partnerstwa. Włączanie komunalnych. Niezwykle istotne dla
przedsiębiorców rozwoju przedsiębiorczości jest to,
w dyskusje na temat kierunków rozwoju by polityka finansowa cechowała się
miasta, czy planowanych inwestycji stabilnością. Pozytywnie na ten temat
powoduje, że czują się oni partnerami wyrażają się funkcjonujący w Kielcach
miasta, a to skutkować może ich chęcią przedsiębiorcy. Większość respondentów
do np. współfinansowania pewnych uznała, że w przeciągu ostatnich lat nie
elementów infrastruktury. Podczas takich wystąpiły nagłe zmiany stawek.
spotkań obie strony mają także możliwość Klarowność i stabilność polityki finansowej
sprzyja nowym inwestycjom a także
rozwojowi przedsiębiorczości, choćby ze
 zdaniem większości
względu na fakt, iż przedsiębiorcy łatwiej respondentów w Kielcach istnieje
jest podjąć decyzję o nowych wystarczająca liczba i lokalnych
inwestycjach. Równie duże znaczenie ma instytucji finansowych, a ich
działalność lokalnych instytucji oferta jest satysfakcjonująca;
finansowych świadczących usługi na rzecz  polityka finansowa władz miasta
przedsiębiorców. W Kielcach, jak jest pozytywnie oceniana przez
stwierdziła większość respondentów, przedsiębiorców;
istnieje wystarczająca liczba takich
instytucji, a ich oferta jest  zdecydowana większość
satysfakcjonująca. respondentów uznała, iż miasto
ma szansę na dynamiczny rozwój.
Pozytywnie należy ocenić fakt,
że zdecydowana większość respondentów
uznała, iż miasto ma szansę na
dynamiczny rozwój. Wynik ten świadczy o
panujących wśród przedsiębiorcach
pozytywnych nastrojach, pomimo słabej
oceny Kielc jako miejsca prowadzenia
działalności gospodarczej. Respondenci
wychodzą również z założenia, że przy
stworzeniu odpowiedniego systemu
edukacji dzieci
i młodzieży, a także przeznaczeniu
odpowiednich środków na dodatkowe
narzędzia wspierania przedsiębiorczości
w Kielcach mogą powstać warunki
sprzyjające dynamicznemu rozwojowi
miasta.

Wnioski

 jedynie 13% ankietowanych

uznało, że władze miasta
stworzyły klimat lokalny
korzystny dla rozwoju
przedsiębiorczości;
 aż 40% ankietowanych
przedsiębiorców uznało, że
miasto nie organizuje żadnych
szkoleń ani doradztwa;
 zbyt rzadko organizowane są
cykliczne spotkania
przedsiębiorców z władzami
miasta Kielce;
 blisko połowa respondentów
wyraziła swoje zadowolenie
z obsługi administracyjnej, jaką
zapewnia Urząd Miasta Kielce;
 ,według operujących w Kielcach
przedsiębiorców promocyjna
działalność władz miasta nie jest
zadowalająca;
 powinny naśladować Kielce. Chodziło przy
6. Analizy tym o wskazanie najważniejszych
benchmarkingowe determinant rozwoju miasta i wyznaczenie
poprzeczki, którą Kielce muszą podnieść
jeszcze wyżej, jeśli chcą budować swoje
przewagi konkurencyjne. Kraków został
dodatkowo wybrany do porównania jako
miasto tradycyjnie utożsamiane z funkcją
kulturalną, a więc funkcją, od której
6.1. Wprowadzenie rozwoju w dużym stopniu zależy
zrównoważony i trwały rozwój Kielc.
Poznań natomiast, z racji organizowanych
tam Targów Poznańskich, jest głównym
konkurentem Kielc, jeżeli chodzi o rozwój
funkcji targowych miasta.
Obecnej pozycji Kielc oraz przyszłości
miasta nie można postrzegać wyłącznie Porównanie Kielc do mniejszych miast
w kontekście roli, jaką miasto to pełni wojewódzkich, Rzeszowa i Olsztyna,
w województwie świętokrzyskim. stworzyło nieco inny punkt odniesienia.
Potrzebne jest szersze spojrzenie i Pozwoliło nakreślić pozycję Kielc w grupie
ukazanie sytuacji Kielc na tle innych miast o dużych aspiracjach ale
polskich miast. Ograniczenie analizy niekoniecznie posiadających możliwości
wyłącznie do obszaru województwa rozwoju odpowiadające potencjałowi
świętokrzyskiego mogłoby bowiem metropolii. Zwłaszcza, że aspiracje i cele,
doprowadzić do zatarcia rzeczywistego jakie stawiają sobie te miasta, są w wielu
obrazu. Ukazałoby zapewne Kielce jako płaszczyznach podobne do kierunków
lidera wśród miast regionu – miasto uznanych za priorytetowe przez Kielce.
skupiające w naturalny sposób wszystkie Dotyczy to w szczególności dążeń
funkcje przypisywane stolicy Olsztyna, by stać się miastem
województwa, a więc pełniące rolę metropolitalnym.
centrum administracyjnego,
gospodarczego, edukacyjnego oraz
Z kolei dzięki wzbogaceniu analizy o
kulturalnego.
Radom i ośrodki lokalne, takie jak
Nie pozwoliłoby natomiast uwypuklić
Ostrowiec Świętokrzyski i Sandomierz,
wszystkich problemów, z jakimi borykają
uwydatniono przewagę Kielc jako stolicy
się Kielce, oraz słabości, jakie miasto musi
województwa
pokonać zarówno w sferze gospodarczej,
i miasta o zasięgu oddziaływania
jak i społecznej czy infrastrukturalnej.
przekraczającym obszar województwa.

W grupie miast, jakie wybrano do analizy

Analizie poddano kondycję finansową
porównawczej, znalazły się: Kraków,
miast oraz ich atrakcyjność inwestycyjną,
Poznań, Łódź, Rzeszów, Olsztyn,
jako że czynniki te w znacznym stopniu
Sandomierz, Ostrowiec Świętokrzyski
determinują możliwości rozwoju ośrodków
i Radom. Od razu widać, że miasta te
miejskich. Również w sferze społecznej
różnią się zarówno, jeśli chodzi o ich
oraz kulturalno-rekreacyjnej poszukiwano
obecne postrzeganie w Polsce i na świecie,
szans i zagrożeń stojących przed miastami
jak
wybranymi do porównania, w
i potencjał rozwojowy przypisywany
szczególności zaś przed Kielcami.
każdemu z nich. Dzięki temu miasta
W rozważaniach uwzględniono ponadto
te stworzyły swoistą paletę barw, na której
potencjał środowiskowy i stan
w kolejnych punktach analizy umieszczane
infrastruktury jako źródło potencjalnych
zostały także Kielce.
przewag konkurencyjnych miast.

Uwzględnienie w analizie takich miast jak

Kraków, Poznań czy Łódź, a więc miast
metropolitalnych i dosyć prężnie
się rozwijających stworzyło podstawy
do nakreślenia wzorca, jaki w wielu sferach
życia społeczno-gospodarczo-kulturalnego
 6.2. Atrakcyjność
inwestycyjna

Atrakcyjność inwestycyjna miasta

określona jako zdolność skłonienia
inwestorów
do wyboru miasta jako miejsca lokalizacji
inwestycji2 jest pojęciem syntetycznym,
na które składa się wiele elementów
wpływających na decyzje inwestorów oraz
przedsiębiorców, czyli tzw. czynników
lokalizacji. W zależności od rodzaju
działalności gospodarczej (np. w zależności
czy jest to działalność przemysłowa,
usługowa, zaawansowana technologicznie
czy też nie), branży i sposobu
funkcjonowania poszczególnych
przedsiębiorstw preferowane są różne
czynniki lokalizacji. Trudno jest tym
samym zidentyfikować uniwersalne
czynniki lokalizacji.

Atrakcyjność województwa
a atrakcyjność miasta

Ponieważ atrakcyjność inwestycyjna

miasta w dużym stopniu zdeterminowana
jest oceną atrakcyjności inwestycyjnej,
jaką potencjalni i istniejący inwestorzy
przypisują całemu regionowi bądź
podregionowi, w jakim miasto jest
położone, celowe jest rozważenie również
atrakcyjności inwestycyjnej województwa
świętokrzyskiego i pozostałych
województw, w których położone są miasta
wybrane
do porównania, a więc województw:
wielkopolskiego (Poznań), małopolskiego
(Kraków), warmińsko-mazurskiego
(Olsztyn), podkarpackiego (Rzeszów),
mazowieckiego (Radom) oraz łódzkiego
(Łódź). Podstawę porównania stanowią
wyniki prac Instytutu Badań nad
Gospodarką Rynkową3.

2
Porównaj: T. Kalinowski (red.), Atrakcyjność
inwestycyjna województw i podregionów Polski 2005,
Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową, s. 9
3
T. Kalinowski (red.), Atrakcyjność inwestycyjna
województw i podregionów Polski 2005, Instytut Badań
nad Gospodarką Rynkową
 Tabela 1 Ocena województwa świętokrzyskiego w poszczególnych
kategoriach świadczących o atrakcyjności inwestycyjnej

Czynnik Składowe elementy oceny Klasa

Zasoby i koszty pracy  ocena zasobów pracy pod kątem ich C
wielkości, jakości i kosztów pracy
 stopień dostępnych przygotowania ofert
inwestycyjnych
Aktywność wobec
inwestorów  zaangażowanie zagraniczne województw w E
działalność informacyjno – promocyjną
wobec inwestorów
 gęstość pozamiejskiej infrastruktury
drogowej
Dostępność transportowa  dostępność do granicy zachodniej D
 dostępność do Warszawy
 ranga portu lotniczego
 liczba potencjalnych konsumentów
Chłonność rynku zbytu indywidualnych oraz instytucjonalnych E
 siła nabywcza potencjalnych konsumentów
 gęstość instytucji otoczenia biznesu
 poziom rozwoju sfery badawczo –
Poziom rozwoju
rozwojowej
infrastruktury E
gospodarczej  możliwość inwestowania w SSE
 intensywność działalności targowo –
wystawienniczej

Poziom rozwoju
infrastruktury społecznej
Poziom bezpieczeństwa
powszechnego
 intensywność działalności kulturalnej
C
 poziom rozwoju infrastruktury turystycznej
i towarzyszącej
 poziom przestępczości (w tym kryminalnej)
B
 wykrywalność przestępstw

Źródło: opracowanie własne na podstawie: T. Kalinowski (red.), Atrakcyjność inwestycyjna

województw i podregionów Polski 2005, Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową

Analiza danych zawartych w powyższej inwestycyjnej zbudowanego w oparciu

tabeli prowadzi do wniosku, iż o wymienione w tabeli grupy wskaźników
województwo świętokrzyskie pod cząstkowych województwo świętokrzyskie
względem atrakcyjności inwestycyjnej zaliczone jest do regionów o najniższej
prezentuje się niekorzystnie. Wśród ocen (klasa E) atrakcyjności inwestycyjnej, obok
poszczególnych czynników składających województwa lubelskiego i podlaskiego.
się na łączną ocenę atrakcyjności Słabą stroną województwa jest bardzo
inwestycyjnej województwa mała chłonność rynku zbytu. Wprawdzie
świętokrzyskiego, przeważają oceny uzyskane oceny dotyczą województwa
niskie. W żadnym obszarze województwo świętokrzyskiego, jednak złe postrzeganie
nie uzyskało klasy A (bardzo dobra przez inwestorów regionu wpływa również
sytuacja), natomiast trzem z nich pośrednio na niekorzystne postrzeganie
przyporządkowano klasę E (najtrudniejsza stolicy województwa – Kielc. Władze Kielc,
sytuacja). chcąc tworzyć świętokrzyski obszar
metropolitalny, muszą wpływać także na
Niepokojący jest fakt, iż pod względem rozwój całego regionu. Działania służące
syntetycznego wskaźnika atrakcyjności
jedynie stolicy województwa nie pozwolą ośrodki rozwoju, które mogą wpływać i
osiągnąć pełnego sukcesu. rzeczywiście wpływają na społeczny,
gospodarczy
Należy przy tym dodać, że województwa, i kulturalny rozwój województwa. Dlatego
w których położone są pozostałe miasta tak ważne jest, by miasta, zwłaszcza zaś
uwzględnione w analizie posiadają wyższe te, które – tak jak Kielce – mają aspiracje,
oceny atrakcyjności inwestycyjnej: by stać się miastami rozpoznawanymi
województwa mazowieckie i małopolskie w Europie, budowały swoje przewagi
posiadają klasę A, wielkopolskie i łódzkie konkurencyjne oraz podnosiły swą
zostały zaliczone do klasy B, natomiast atrakcyjność inwestycyjną. Na
województwa podkarpackie i warmińsko – atrakcyjność tą w dużym stopniu wpływać
mazurskie do klasy D. mogą działania podejmowane przez
władze miasta w celu przyciągnięcia
kapitału inwestycyjnego z zewnątrz oraz
Podkreślenia wymaga przy tym fakt, że stworzenia dogodnych warunków
w poszczególnych województwach to prowadzenia działalności gospodarczej
właśnie miasta stanowią najprężniejsze przez lokalnych przedsiębiorców.

Wykres 4 Oceny cząstkowe miast w rankingu miast „Wprost”

– listopad 2005

30

25

20
punkty

15

10

0
Poznań Kraków Olsztyn Kielce Łódź Rzeszów Radom

praca i zarobki infrastruktura

Źródło: opracowanie własne na podstawie: Tygodnik „Wprost”, nr 1198, 2005

Atrakcyjność inwestycyjna porównywanych miast – należy do miast

średnio atrakcyjnych pod względem
i potencjał rozwojowy Kielc
inwestycyjnym. Zamieszczona na wykresie
kategoria
„praca i zarobki” jest o tyle istotna,
iż wskazuje na poziom rozwoju
Powyższy wykres zdaje się potwierdzać gospodarczego miasta. Punktuje bowiem
tezę, iż Kielce – także w gronie niską stopę bezrobocia i przedsiębiorczość
(aktywność gospodarczą) mieszkańców, Bardziej wyrównany poziom wybrane
które z kolei w dużym stopniu zależą miasta reprezentują w kategorii
od tego, czy w mieście istnieją sprzyjające „infrastruktura”. Przykładowo Kielce i
warunki dla prowadzenia działalności Radom uzyskały
gospodarczej. Spośród miast 9 punktów, Poznań i Kraków 10 punktów,
uwzględnionych w rankingu oraz natomiast Łódź i Rzeszów po 11 punktów.
w niniejszym opracowaniu, Kielce Kategoria „infrastruktura” uwzględnia
z dziesięcioma punktami zajmują m.in. liczbę kilometrów ulic i dróg
pośrednią pozycję. Najlepiej wypada na 1000 mieszkańców, co pośrednio
Poznań wskazuje na atrakcyjność terenów
(26 punktów), najgorzej zaś Radom inwestycyjnych w mieście pod względem
(5 punktów). dostępności komunikacyjnej.

Wykres 5 Wskaźnik przedsiębiorczości w Kielcach i w wybranych

miastach w 2004 roku

180

150

120

90

60

30

0
ów

om
i
ów

e
rz

dź
yn
ań

lc
ys
ie

Łó
zn

zt
sz

ie
k

ad
m
ra

rz
ls
ze

K
Po

R
do

k
K

O
R

to
n

ię
Sa

w
Ś
c
ie
w
ro
st
O

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Banku Danych Regionalnych GUS,

www.stat.gov.pl

O gospodarczej pozycji Kielc, poziomie ośrodków ponadregionalnych, czyli miast,

rozwoju gospodarczego miasta, jego
potencje rozwojowym oraz atrakcyjności
inwestycyjnej Kielc na tle innych miast
świadczy chociażby wskaźnik
przedsiębiorczości. Niepokojący jest fakt,
że Kielce, pod względem liczby firm
przypadających na 1000 mieszkańców,
znajdują się na ostatnim miejscu w grupie
porównywanych miast. Pomimo iż Kielce -
jako stolica województwa – pretendują do
roli centrum gospodarczego, większa
aktywność gospodarcza charakteryzuje
mieszkańców Sandomierza i Ostrowca
Świętokrzyskiego. W zestawieniu przodują
Poznań i Kraków. Obecna sytuacja Kielc
pozwala jedynie zaliczyć je do grona
których zasięg rzeczywisty lub potencjalny
przekracza granice województwa lub które
obsługują obszar dużego województwa4.
Tymczasem Poznań, Kraków i Łódź, jako
miasta co najmniej półmilionowe
o zróżnicowanych funkcjach, należą już do
grupy metropolii. Natomiast Rzeszów
i Olsztyn zalicza się do ośrodków
regionalnych, których zasięg nie
przekracza obszaru jednego województwa.
To, że porównywane miasta należą do
różnych kategorii ośrodków miejskich,
4
Bohdan Jałowiecki, „Uwarunkowania i szanse rozwoju
polskich metropolii” (ekspertyza)
tłumaczy w dużym stopniu rozbieżności  liczba osób pracujących
występujące w ocenie, jaka przypisywana na 1000 mieszkańców,
jest tym miastom w poszczególnych
rankingach i zestawieniach. Wyjaśnia  nakłady inwestycyjne
również dysproporcje rozwojowe, jakie przedsiębiorstw
obserwujemy, porównując ich sytuację i gmin na mieszańca,
gospodarczą oraz analizując klimat dla
prowadzenia działalności gospodarczej.  liczbę podmiotów
Wiąże się to chociażby z faktem, gospodarczych
że potencjał techniczny, ekonomiczny, na 10000 mieszkańców,
społeczny i kulturalny oraz jakość
świadczonych usług (m.in. dla sektora  kilkuletnie saldo
biznesu) i zasoby kapitałowo-techniczne są migracji,
nieporównywalnie większe w miastach
metropolitalnych lub potencjalnych  przeciętne
metropoliach niż w pozostałych miastach. wynagrodzenia w gospodarce
Obserwacja trendów, jakie występowały narodowej w stosunku
z Polsce w okresie transformacji, pokazuje do wynagrodzenia w Warszawie,
też, że metropolie rozwijają się szybciej niż Miastem o najlepszych perspektywach
województwa, do których należą. Spośród rozwoju jest Poznań (drugie, po Warszawie
porównywanych miast dotyczy to miejsce w grupie metropolii). Kolejne
zwłaszcza Krakowa i Poznania5. Dodatkowo pozycje zajmują odpowiednio Kraków
nasilają się w ostatnich latach zjawiska (trzecie miejsce w grupie metropolii) i Łódź
globalizacji gospodarki sprzyjające (ostatnie miejsce w grupie metropolii,
procesom metropolizacji. Wynika to szóste bądź siódme w zależności od tego,
głównie z postępu technologicznego oraz czy jako metropolia traktowana jest cała
rosnącego znaczenia, jakie w rozwoju aglomeracja katowicka). W grupie
gospodarczym odgrywa nauka. Należy ośrodków ponadregionalnych (Katowice,
przy tym podkreślić, że znaczenie Szczecin, Lublin, Kielce, Bydgoszcz,
gospodarcze i dalszy rozwój ekonomiczny Białystok) Kielce, ze względu na
miast metropolitalnych, ale także innych przypisaną rangę, zajmują czwarte
miast, zależy w dużym stopniu od ich miejsce. Jednak pozycja Kielc zbliżona jest
powiązania z siecią miast europejskich. do pozycji Lublina, który uzyskał wyższą
Wobec tego również na pozycję Kielc, w rangę, i Bydgoszczy. Kielce, jak wynika z
kontekście celów stawianych przed omawianych badań, miały wyższe niż
miastem, należy patrzeć bardziej globalnie przeciętnie dochody gmin oraz większą
i zwracać szczególną uwagę na inicjatywy liczbę pracujących. W kategorii ośrodków
„otwierające miasto na świat”. regionalnych (Opole, Rzeszów, Olsztyn,
Zielona Góra, Gorzów, Toruń) Rzeszów z
Jeżeli chodzi o potencjał rozwojowy drugą pozycją oraz Olsztyn
porównywanych miast określony na z trzecią należą do grupy silniejszych
podstawie analizy takich czynników jak6: miast.

 wartość dodana brutto Kielce, jeżeli chcą być zaliczane do grupy

(tys. zł) na mieszkańca (zmienna miast – liderów (takich jak Poznań czy
uwzględniona tylko dla metropolii), Kraków) przyciągających kolejnych
inwestorów krajowych i zagranicznych,
 wartość brutto środków muszą kreować swój rozwój w oparciu
trwałych o innowacje i kreatywne rozwiązania oraz
w przedsiębiorstwach na mieszkańca, wykorzystywać posiadany potencjał
finansowy, kulturowy, rekreacyjno-
 dochody gmin ma turystyczny, a także potencjał związany
mieszkańca, z pozycją Targów Kielce.

Atrakcyjność inwestycyjna
5
Bohdan Jałowiecki, „Uwarunkowania i szanse rozwoju Kielc i województwa
polskich metropolii” (ekspertyza)
6 świętokrzyskiego – wnioski
Bohdan Jałowiecki, „Uwarunkowania i szanse rozwoju
polskich metropolii” (ekspertyza)
 wszechstronnej analizy nie tylko sytuacji
 województwo
danego podmiotu, ale także otoczenia, w
świętokrzyskie pod względem jakim działa. Fakt, iż analiza ratingowa
atrakcyjności inwestycyjnej prezentuje znacznie wykracza zakresem poza
się niekorzystnie; tradycyjną analizę finansową, stanowi
o tym, iż rating jest ważnym elementem
 województwa, w których uwzględnianym przez inwestorów przy
podejmowaniu decyzji inwestycyjnych.
położone są pozostałe miasta
Głównym zadaniem ratingu miasta jest
uwzględnione
poinformowanie obecnych i przyszłych
w analizie posiadają wyższe oceny
inwestorów o jego wiarygodności
atrakcyjności inwestycyjnej;
i wypłacalności. Miasto, które posiada
ocenę wiarygodności kredytowej, ma
 Kielce należą do miast łatwiejszy
średnio atrakcyjnych pod względem i szerszy dostęp do rynków finansowych,
inwestycyjnym; przez co może pozyskać kapitał
zewnętrzny na korzystniejszych
warunkach. Dodatkową korzyścią jest
 Kielce, pod względem towarzyszący nadaniu ratingu efekt
liczby firm przypadających na 1000 marketingowy związany z walorem
mieszkańców, znajdują się na promocyjnym ratingu.
ostatnim miejscu
w grupie porównywanych miast; Spośród porównywanych miast rating
międzynarodowy mają Poznań (rating
nadany przez Moody’s Investors Service),
 obecna sytuacja Kielc Kraków i Łódź (w tych dwóch ostatnich
pozwala zaliczyć je do grona ośrodków rating nadany został przez
ponadregionalnych, a nie do grupy Standard&Poor’s Ratings Services). Kielce i
metropolii; Olsztyn posiadają rating krajowy.

6.3. Potencjał finansowy W czerwcu 2006 roku agencja Fitch ratings

potwierdziła długoterminową ocenę
ratingową Kielc na poziomie A – (pol)7
z perspektywą stabilną. Krajowy rating na
Najlepszym kryterium oceny i porównania poziomie "A" oznacza wysoką
sytuacji finansowej miast jest rating wiarygodność kredytową w porównaniu do
nadany miastu przez niezależną, innych podmiotów, jednak zmiany w
wyspecjalizowaną instytucję. Wiele miast otoczeniu lub warunkach gospodarczych
polskich posiada rating międzynarodowy mogą wpłynąć na zdolność podmiotu do
(nadany przez agencję Moody’s Investors terminowej spłaty jego zobowiązań
Service, Fitch Ratings lub agencję finansowych w większym stopniu, niż w
Standard&Poor’s Ratings Services) bądź przypadku zobowiązań finansowych
rating krajowy nadany przez agencję Fitch zakwalifikowanych do wyższej kategorii.
Ratings (Fitch Polska S.A.). Mankamentem
uzyskania ratingu krajowego jest to, że nie Rating Kielc odzwierciedla stabilne
ma i zadawalające wyniki operacyjne miasta.
on zastosowania na rynkach Bierze również pod uwagę rosnące wydatki
międzynarodowych. na edukację oraz wysokie zobowiązania
służby zdrowia. Stabilna perspektywa
Rating to opinia, która określa ratingu wynika z oczekiwań, że miasto
wiarygodność kredytową ocenianego utrzyma w przyszłości satysfakcjonujące
podmiotu (w tym wypadku miasta) i wyniki operacyjne, będzie kontrolować
wyraża najczęściej ogólną zdolność swoje wydatki. Pozytywnie na rating Kielc
podmiotu do wywiązywania się z jego wpłynęły stabilne i zadawalające wyniki
zobowiązań. Opinia taka może dotyczyć operacyjne, niskie zadłużenie miasta oraz
również konkretnej emisji zobowiązania 7
W krajowym ratingu długoterminowym istnieje jeszcze
lub programu finansowego. Nadany rating możliwość uzyskania wyższej oceny AA lub najwyższej
jest wynikiem przeprowadzenia AAA. Znak „+”/”-„ przy ocenie służy wskazaniu różnic
w ramach jednej kategorii ratingowej.
zmiany wprowadzone w 2004 roku Ustawą ocenę ratingową Kielc miały z kolei
wysokie zobowiązania służby zdrowia oraz
o dochodach jednostek samorządu rosnący udział miasta w finansowaniu
terytorialnego. Negatywny wpływ na oświaty.

Tabela 2 Wybrane dane będące podstawą oceny ratingowej Kielc

na koniec na koniec
Wybrane dane
2004 roku 2003 roku

Dochody operacyjne (mln zł) 431,6 388,7

Zadłużenie (mln zł) 12,0 14,6

Bilans operacyjny/dochody operacyjne (%) 9,4 11,1

Obsługa długu/Dochody bieżące (%) 3,7 7,1

Zadłużenie/Bilans bieżący (lata) 0,3 0,4

Bilans operacyjny/Odsetki zapłacone (%) 24,4 17,9

Wydatki kapitałowe/Wydatki ogółem (%) 10,1 11,7

Nadwyżka(Deficyt) przed obsługą

1,7 4,6
zadłużenia/Dochody ogółem (bez nowego
zadłużenia) (%)
Bilans bieżący/Wydatki kapitałowe (%) 87,1 82,7

Źródło: Polska Aktualizacja ratingu Miasta Kielce, lipiec 2005, Fitch Ratings

Rating krajowy nadany przez Fitch Ratings ze stabilnej na pozytywną odzwierciedla

posiada również Olsztyn. Jak wynika poprawę sytuacji finansowej Olsztyna oraz
z Polskiej Aktualizacji ratingu Miasta oczekiwanie analityków Fitach ratings,
Olsztyn z marca 2006 roku, miasto to że polityka w tym zakresie będzie przez
posiada niższą ocenę ratingową niż Kielce. miasto kontynuowana.
Jest to ocena BBB(pol) z perspektywą
pozytywną. Należy podkreślić, że ocena Spośród pozostałych miast poddanych
BBB oznacza pogorszenie zdolności analizie oraz posiadających rating
kredytowej Olsztyna, jako że poprzednio międzynarodowy, najwyższą ocenę
nadany rating długoterminowy miasta posiada Poznań. W dniu 7 kwietnia 2006
plasował roku agencja Moody’s Investors Service
je w kategorii A- (pol). Z drugiej jednak podwyższyła ocenę ratingową Poznania do
strony zmiana perspektywy ratingu poziomu A3 z prognozą stabilną.
Poprzednia ocena Poznania (Baa1) była dla rozwoju Poznania inwestycji
również oceną infrastrukturalnych.
z prognozą stabilną. Ocena A3 z prognozą
stabilną oznacza, że miasto posiada Kraków posiada rating międzynarodowy
bardzo wysoką zdolność do wywiązywania na niższym poziomie niż Poznań. W 2005
się roku agencja ratingowa Standard&Poor’s
z zaciągniętych zobowiązań finansowych utrzymała długoterminowy rating miasta
oraz, że – zgodnie z przewidywaniami na poziomie BBB+ z perspektywą stabilną.
Moody’s Investors Service – wiarygodność Ocena ta dotyczy zarówno zobowiązań
finansowa Poznania nie powinna ulec zaciąganych w walutach obcych jak
zmianie. Agencja pozytywnie oceniła i w PLN. Rating Krakowa odzwierciedla
zarządzanie budżetem miasta, bezpieczny zaangażowanie władz miasta w realizację
poziom zadłużenia oraz korzystne dla długoterminowej polityki finansowej, a
budżetu miasta zmiany wprowadzone także jest konsekwencją szybko
w źródłach dochodów budżetowych. rozwijającej się
Wysoko ocenione zostało zaangażowanie i silnie zdywersyfikowanej gospodarki
władz miasta w ograniczanie wzrostu miasta.
wydatków bieżących, co pozwoliło na
większą elastyczność przy finansowaniu
inwestycji rozwojowych. Analitycy agencji Łódź posiada rating nadany przez agencję
Moody’s podkreślili determinację władz Standard&Poor’s na poziomie
Poznania BBB- z prognozą pozytywną. Zmiana
w realizacji ambitnego planu rozwoju prognozy ze stabilnej na pozytywną, jaka
miasta i gospodarki oraz pozyskanie miała miejsce 28 października 2005 roku,
środków unijnych na realizację ważnych była skutkiem poprawy wyników
finansowych budżetu Łodzi.

Tabela 3 Oceny ratingowe posiadane przez porównywane miasta

Miasto Ocena ratingowa Rodzaj ratingu

Poznań A3 z prognozą stabilną międzynarodowy
Kraków BBB + z perspektywą stabilną międzynarodowy
Łódź BBB - z prognozą pozytywną międzynarodowy
Rzeszów brak -
Olsztyn BBB(pol) z perspektywą pozytywną krajowy
Sandomierz brak -
Ostrowiec
brak
Świętokrzyski
Radom brak -
Kielce A – (pol) z perspektywą stabilną krajowy
Źródło: Zestawienie własne na podstawie stron internetowych poszczególnych miast

Poznań, Kraków i Łódź, a więc miasta, Kielce należą do wyższej kategorii

które w analizowanej grupie należą do ratingowej. Może to wskazywać na słabszy
miast najsilniejszych pod względem standing finansowy tych miast. Mają one
gospodarczym, posiadają ranking również utrudniony dostęp do
międzynarodowy. Świadczy to o stabilności międzynarodowych rynków finansowych.
finansowej tych miast. Olsztyn i Kielce Pozostałe miasta nie posiadają ani
mają krajowe oceny ratingowe, przy czym
krajowej, ani międzynarodowej, oceny poddanych analizie jest zróżnicowane.
ratingowej. Zależy ono m.in. od potencjału
rozwojowego miasta oraz od możliwości
Jak to już zostało podkreślone wysokość pozyskania źródeł finansowania
przyznanej oceny ratingowej ma istotny planowanych inwestycji. W poniższej tabeli
wpływ na dostępność do rynków zawarte
kapitałowych i możliwość pozyskania są dane dotyczące nakładów
tańszego kapitału. Posiadanie oceny inwestycyjnych przewidzianych na rok
ratingowej w ogóle, w szczególności zaś 2006 w wieloletnich programach
wysokiej oceny ratingowej, pomaga inwestycyjnych porównywanych miast.
dotrzeć do nowych i tanich (bądź Wielkość planowanych nakładów wskazuje
stosunkowo tanich) źródeł finansowania na potrzeby inwestycyjne tych miast oraz
realizowanych inwestycji. jest wyznacznikiem ich przyszłej pozycji
oraz roli, jaką będą odgrywać na polu
gospodarczym.
Zgłaszane zapotrzebowanie na kapitał
inwestycyjny poszczególnych miast

Tabela 4 Planowane na 2006 rok nakłady inwestycyjne w

wybranych miastach

Nakłady na 1
Miasto Nakłady (zł) Uwagi
mieszkańca
245 803 100 440,51
Poznań - razem łączne nakłady na wnioskowane
225 598 300 -
zadania inwestycyjne (WPI)
zadania o wartości poniżej 500 tys.
20 204 800 -
zł
437 247 300 577,28 -
Kraków -
razem razem wydatki na inwestycje
282 616 000 -
strategiczne (WPI)
razem wydatki na inwestycje
154 631 300 -
programowe (WPI)
na podstawie zmian WPI oraz
zmian w wykazie zadań
Kielce 155 666 737 377,07
inwestycyjnych przewidzianych do
realizacji w 2006 roku
Łódź brak danych - -
na podstawie Uchwały Nr
XXV/116/2004 Rady Miasta
Rzeszowa z dnia 22 czerwca 2004
Rzeszów 4 614 000 29,02
r.
w sprawie uchwalenia Wieloletnich
Programów Inwestycyjnych
inwestycje planowane (w tym
Olsztyn 145 812 683 838,73 także zakupy inwestycyjne
i Programy inwestycyjne)
wydatki inwestycyjne na okres
Sandomierz 11 293 200 446,18 roku budżetowego
(na podstawie WPI)

Ostrowiec
brak danych - -
Świętokrzyski
 zmiana z dnia 27.03.2006 uchwały
596,82 z dnia 22 września 2003 w sprawie
Radom 135 844 600
uchwalenia wieloletniego
programu inwestycyjnego

Źródło: Zestawienie własne na podstawie stron internetowych poszczególnych miast

Największe nakłady inwestycyjne 6.4. Potencjał

przewidziane są w planach inwestycyjnych
intelektualny
Krakowa, co wskazuje na troskę władz
miasta o rozwój stolicy województwa
małopolskiego. Stosunkowo dużo środków
na inwestycje przeznacza się w Poznaniu –
mieście, które już obecnie dynamicznie się Istnienie w Kielcach społeczeństwa
rozwija. Na tle analizowanych miast kreatywnego, wykształconego i otwartego
sytuacja Kielc nie przedstawia się na świat, tworzącego gospodarkę opartą
najgorzej. Kielce na inwestycje w 2006 na wiedzy i innowacyjności w dużym
roku przeznaczyły wprawdzie znacznie stopniu warunkuje rozwój miasta.
mniej środków niż Kraków i Poznań, ale
więcej niż pozostałe miasta uwzględnione Określając atrakcyjność Kielc pod
w analizie. Jest to o tyle istotne, że kolejne względem poziomu kształcenia szkół
inwestycje są niezbędne dla rozwoju średnich, posłużyć się można
miasta, podnoszenia jego ogólnopolskim rankingiem szkół średnich z
konkurencyjności oraz przyciągnięcia roku 2006.8 Podstawowym kryterium
nowych inwestorów, czy też turystów. uwzględnionym
w rankingu są sukcesy odnoszone przez
uczniów poszczególnych szkół w finałach
Potencjał finansowy Kielc – III ogólnopolskiego etapu olimpiad
wnioski przedmiotowych. Spośród szkół
znajdujących się w miastach wybranych
do porównania, w pierwszej 10-tce
 krajowy rating na poziomie znalazły się:
"A" oznacza wysoką
wiarygodność kredytową Kielc;
 I LO im. Mikołaja
Kopernika w Łodzi
 rating Kielc odzwierciedla stabilne (3 miejsce w rankingu),

i zadawalające wyniki operacyjne  V LO im. Augusta

miasta; Witkowskiego
w Krakowie (6 miejsce w rankingu),

 nie posiadając ratingu  VI LO im. Jana

międzynarodowego, Kielce mają Kochanowskiego
utrudniony dostęp do w Radomiu (9 miejsce w rankingu).
międzynarodowych rynków
finansowych; Miejsce 17 zajęła szkoła średnia z
Rzeszowa (LO im. Jana Pawła II ss.
Prezentek),
 Kielce, ze względu na wysokość 28 z Poznania (II LO im. Generałowej
nakładów przewidzianych J. Zamojskiej i Heleny Modrzejewskiej), zaś
w planach inwestycyjnych miasta Kielce zajęły jedną z dalszych pozycji
z przeznaczeniem na inwestycje (I LO im. Stefana Żeromskiego, 44 miejsce
niezbędne dla rozwoju miasta w rankingu). Uczniowie z liceum w
wypadają stosunkowo dobrze na Kielcach zdobyli tytuł laureata lub finalisty
tle porównywanych miast. w 8 olimpiadach, co w porównaniu
15 olimpiadami LO w Łodzi i 13 w
8
Ranking opracowany wspólnie przez redakcje
„Perspektyw” i „Rzeczpospolitej”.
Krakowie pozostaje na dość średnim Poznańską a Świętokrzyską widać w
poziomie. Kielce wypadają dość ocenie osiągnięć naukowych kadry, jakości
niekorzystnie pod względem liczby wydziałów, pracy naukowej, jakości
laureatów i finalistów - 2 laureatów oraz 13 programów nauczania i weryfikacji wiedzy.
finalistów w stosunku
do 16 laureatów i 25 finalistów z Łodzi oraz Ranking szkół niepaństwowych
20 laureatów i 41 finalistów z Krakowa. zdominowały szkoły łódzkie i poznańskie,
chociaż uczelnie z Kielc także znalazły się
W rozwoju miast bardzo istotną rolę na wysokich pozycjach (2 uczelnie
odgrywają również szkoły wyższe. Na w pierwszej 10-tce).
terenie Kielc znajdują się 2 wyższe
uczelnie państwowe (Akademia Aby miasto mogło być obszarem rozwoju
Świętokrzyska oraz Politechnika innowacyjności, musi przeznaczać znaczne
Świętokrzyska) i 12 wyższych uczelni środki na badania i rozwój. Jak wynika
niepaństwowych. Kielce nie mają jednak z raportu opracowanego przez
rangi ośrodka naukowego. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego
Na konkurencyjność Kielc negatywnie „Stan nauki
wpływa brak uniwersytetu. Miasta takie jak i techniki w Polsce” pod względem
Kraków, Poznań, Łódź, Olsztyn czy nakładów na badania i rozwój dominuje
Rzeszów posiadają natomiast województwo mazowieckie, które skupia
uniwersytety, ponad
co wpływa pozytywnie na ich atrakcyjność, 50% ogólnej liczby jednostek naukowych.
a fakt, iż uniwersytety te posiadają dobrą W województwie tym, jak wynika z
renomę oraz zajmują czołowe pozycje raportu, wydatki na badania i rozwój były
w rankingach ogólnopolskich (Uniwersytet 30 razy wyższe od nakładów w
Jagielloński 2 miejsce, Uniwersytet zajmującym ostatnie miejsce (wśród
im. A. Mickiewicza w Poznaniu 3 miejsce, wszystkich województw) województwie
Uniwersytet Łódzki 6 miejsce) jeszcze świętokrzyskim. Fakt ten jest bardzo
bardziej przewagę tych miast nad Kielcami niepokojący. Kielce powinny bowiem
pogłębia. Warto wobec tego rozważyć właśnie w działalności badawczo-
kwestię nadania Akademii Świętokrzyskiej rozwojowej upatrywać szansy dalszego
statusu uniwersytetu. rozwoju miasta.

W rankingu szkół wyższych z 2006 roku9 Działalność badawczo-naukowa przekłada

Akademia Świętokrzyska zajęła w kategorii się także na liczbę udzielonych patentów.
państwowych uczelni pedagogicznych Kwestię tę należy rozpatrywać w ujęciu
3 miejsce. Uzyskała ona 88 punktów na wojewódzkim, ponieważ działalność
100 możliwych (Akademia w Krakowie naukowa wpływa na rozwój i
89,75 punktów). Wśród państwowych innowacyjność nie tylko danego miasta,
uczelni technicznych Politechnika ale także całego regionu. Poniższa tabela
Świętokrzyska na 22 wymienione przedstawia liczbę patentów udzielonych
w rankingu uczelnie zajmuje 13 miejsce, w 2004 roku
co nie jest zbyt dobrym wynikiem. w podziale na województwa, w których
Uzyskała ona w rankingu 82,5 punktów na znajdują się wybrane do porównania
100 możliwych, natomiast przodujące miasta. Województwo świętokrzyskie
uczelnie uzyskały odpowiednio: wypada w tym porównaniu niezbyt
Politechnika Poznańska 90,75, AGH w korzystnie, co po raz kolejny skłania do
Krakowie refleksji nad pytaniem, czy Kielce jako
90,5, Politechnika Łódzka 89,5, zaś stolica województwa mają szansę stać
Politechnika Krakowska 86,5 punktów. Są się inkubatorem kreatywności i innowacji.
to dość duże różnice, które wynikają ze
słabszej od w/w uczelni oceny Politechniki
Świętokrzyskiej w obszarach zaplecza
intelektualnego uczelni, procesu
kształcenia, szans kariery zawodowej
absolwentów oraz warunków socjalnych.
Największą różnicę między Politechniką

9
Ranking opublikowany przez redakcję „Wprost”.
 Tabela 5 Wzory użytkowe krajowe według województw w roku
2004

WYNALAZKI WZORY UŻYTKOWE

Województwo
Udzielone
Udzielone
Zgłoszone Zgłoszone prawa
patenty
ochronne
Łódzkie 157 61 38 47

Małopolskie 202 70 84 104

Podkarpackie 65 16 18 34

Wielkopolskie 222 43 54 82

Świętokrzyskie 31 9 15 12

Źródło: Dane Urzędu Patentowego RP

Uczelnie kieleckie, wzmacniając swoją prowadziły wymianę studentów oraz

konkurencyjność, większą wagę powinny
przywiązywać do współpracy z innymi
szkołami za granicą. Współpraca
ta umożliwia wymianę doświadczeń i
wiedzy pomiędzy kadrami i studentami
poszczególnych uczelni, co niewątpliwie
podnosi ich prestiż i poziom kształcenia.
Wpływa także na zwiększenie liczby
dokonań naukowych oraz potencjał
intelektualny danego regionu. W wymianę nauczycieli, jak i studentów,
programie Socrates-Erasmus
propagującym
i ułatwiającym wymianę studentów między
uczelniami krajów Wspólnoty Europejskiej
w roku 2004/2005 wzięło udział 6 uczelni
wyższych z Kielc, z czego 4 (Politechnika
Świętokrzyska, Akademia Świętokrzyska,
Wyższa Szkoła Administracji Publicznej,
Wyższa Szkoła Technik Komputerowych)
nauczycieli, a także organizację wymiany,
zaś tylko 2 (Akademia Świętokrzyska,
Wyższa Szkoła Ekonomii i Administracji)
wprowadziły ECTS (Europejski System
Transferu Punktów ułatwiający zaliczenie
okresu studiów odbytego w uczelni
partnerskiej). W programie wzięło udział
nieporównywalnie więcej uczelni z
Krakowa (14), prowadziły one zarówno
zajmowały się także organizacją wymiany,
jednak zaledwie 2 uczelnie krakowskie
wprowadziły ECTC. W programie udział
wzięło także 10 uczelni łódzkich, 17
poznańskich, 5 radomskich
i 3 rzeszowskie. Poniższy wykres
przedstawia liczbę zrealizowanych
wyjazdów studentów ze wszystkich uczelni
wyższych w poszczególnych miastach.
 Wykres 6 Zrealizowane wyjazdy studentów w ramach programu
Socrates-Erasmus

Źródło:www.socrates.com.pl

W roku 2004/2005 na uczelniach  Stowarzyszeniu pn. Rada

kieleckich zrealizowano 3 wyjazdy kadry Rzeczników Patentowych Szkół
(po 1 z Akademii Świętokrzyskiej, Wyższych
Politechniki Świętokrzyskiej i Wyższej (57 członków, w tym 3 pracowników
Szkoły Administracji Publicznej). W tym naukowych);
samym czasie na uczelniach krakowskich
zorganizowanych zostało 165 wyjazdów  Towarzystwie Przyjaciół
nauczycieli, z czego na UJ 65 wyjazdów, Muzeum Wsi Kieleckiej (27 członków,
zaś Politechnice Krakowskiej 11. Uczelnie w tym
łódzkie zorganizowały 119 wyjazdów, 3 pracowników naukowych).
zaś poznańskie 94.
Dla porównania, w Poznaniu działalność
Potencjał intelektualny regionu i miasta prowadzi 35 tego typu organizacji
to także ludzie nauki, którzy zakładają naukowych, w Krakowie 46, zaś w Łodzi
różnego rodzaju zrzeszenia i związki w 21, co w oczywisty sposób przekłada się
celu wspierania rozwoju badań naukowych na potencjał intelektualny w/w regionów,
a także propagowanie i rozwój nauki
i rozpowszechniania wiedzy. w omawianych miastach.
Są to towarzystwa i stowarzyszenia
specjalistyczne i zawodowe, naukowo-
techniczne oraz fundacje prowadzące lub
wspierające działalność naukową. Jak
wynika z informatora nauki polskiej
w Kielcach tego typu społeczny ruch
naukowy realizowany jest
w 3 funkcjonujących tu organizacjach
naukowych:

 Kieleckim Towarzystwie
Naukowym (464 członków)
posiadającym 10 sekcji naukowych,
prowadzącym działalność naukowo-
badawczą, popularyzującą wyniki
badań oraz szerzącą wiedzę
o regionie;
6.5. Potencjał społeczny która uwzględnia przeciętne dochody
mieszkańca, liczbę podmiotów
gospodarczych na 1000 mieszkańców,
a także stopę bezrobocia w mieście. Pod
tym względem na 1 miejscu uplasował
Działania w zakresie dbałości o wysoką
się Poznań (3 miejsce wśród wszystkich
jakość życia mieszkańców są ważne dla
miast ujętych w rankingu), uzyskując, na
miasta, gdyż wpływają na jego lepsze
30 możliwych, 26 punktów. Kolejnym
postrzeganie jako miejsca zamieszkania,
miastem jest Kraków (22 punktów),
podjęcia nauki czy też pracy. Nie ulega
Olsztyn (18 punktów). Kielce zaś otrzymały
również wątpliwości, że zadowolona
zaledwie 10 punktów, wyprzedzając
ludność, która ma możliwość zaspokojenia
jedynie Łódź, która uzyskała 8 punktów.
swoich podstawowych potrzeb życiowych,
Na powyższe oceny wpłynął m.in. poziom
tworzy grupę bardziej efektywnych
przeciętnego wynagrodzenia brutto w
pracowników, jest bardziej kreatywna
mieście, które
i otwarta na innowacje.
w Poznaniu w roku 2004 wyniosło
2 615, 90 zł i było najwyższe ze wszystkich
Według danych GUS za rok 2004 Kraków porównywanych miast. Mieszkańcy
jako jedyny z porównywanych miast Olsztyna zarabiali o 138,56 zł mniej niż
odnotował dodatnie saldo migracji. Poznaniacy, zaś zarobki w Krakowie były
Najszybciej mieszkańców tracą Radom, niższe od tych w Poznaniu o 152,64 zł.
Kielce, Łódź, a także Poznań. Sytuacja Średnie zarobki w Kielcach wynosiły
ta może być spowodowana poszukiwaniem 2 320,83 zł. i były jednymi z niższych
w innych miastach pracy, a także wśród porównywanych miast. Z jednej
przenoszeniem się ludności na obszary strony obniża to koszty pracy kieleckich
wiejskie. Aby zdefiniować przyczyny przedsiębiorców, z drugiej natomiast
ujemnego salda migracji w w/w miastach, niesie ryzyko wykluczenia społecznego
a także porównać jakość życia w tych większej grupy ludzi, co z całą pewnością
ośrodkach, posłużyć się można wynikami nie stwarza dogodnych warunków do
rankingu „Wyścig miast”.10 W rankingu osiągnięcia trwałego i zrównoważonego
tym pod uwagę wzięte zostały przede rozwoju.
wszystkim średnie wysokości
wynagrodzenia, aktywność biznesowa
Ważnym problemem hamującym rozwój
ludzi, wskaźnik bezrobocia i koszty życia
Kielc jest bezrobocie. Według danych GUS
w mieście. Mniej punktowane były warunki
za rok 2004 najwyższą stopę bezrobocia
mieszkaniowe, poziom bezpieczeństwa,
rejestrowanego w grupie porównywanych
infrastruktura miejska i oferta w dziedzinie
miast odnotowano w Radomiu (28,20%),
rozrywki i estetyki miasta. Na 4 miejscu
następnie w Łodzi (18,40%) i Kielcach
w tym ogólnopolskim rankingu, a jako
(15,70%). Najniższa stopa bezrobocia
pierwsze z porównywanych miast, znalazł
charakteryzowała Poznań (6,70%), Kraków
się Poznań uzyskując 84 punktów.
(7,50%) oraz Rzeszów (9,40%). W
Wyprzedził on znajdujący się na 5 miejscu
oczywisty sposób wysokie bezrobocie
Olsztyn (83 punkty) oraz Kraków
przekłada się na zmniejszone wydatki
(79 punktów). Dopiero na 10 miejscu
gospodarstw domowych w miastach, a w
znalazł się Rzeszów (71 punktów), zaś na
konsekwencji na ich wolniejszy rozwój. W
12 Kielce uzyskując 69 punktów. Dwa
szczególności problem ten może dotyczyć
ostatnie miejsca w rankingu, 19 i 20,
Kielc.
uzyskały odpowiednio Radom (54 punkty)
oraz Łódź (48 punktów). Ocena Kielc jest
zbyt niska, by Kielce mogły zaistnieć na
mapie Polski jako miasto zapewniające
swoim mieszkańcom wysoką jakość życia.

Kielce niekorzystnie przedstawiają

się zwłaszcza w kategorii „praca i zarobki”,

10
Ranking „Wyścig miast” opublikowany został przez
redakcję tygodnika „Wprost” 20 listopada 2005 roku.
6.6. Potencjał kulturalny Fermata. Kielecka prapremiera
rejestrowana była przez TVP, a z koncertu
i rekreacyjny nagrane zostaną płyt DVD oraz CD.
Kolejny koncert „Psałterza wrześniowego”
prawdopodobnie odbędzie się w Kielcach
w maju 2007 roku w amfiteatrze na
Niezwykle istotna dla rozwoju Kielc jest Kadzielni.
działalność kulturalna. Kielce powinny
podjąć starania, aby pełnić rolę środowiska
Do stworzenia charakterystycznej dla
kulturotwórczego. Organizowanie w
miasta marki kulturalnej potencjał
mieście ważnych, ogólnopolskich
i istniejące zaplecze znakomicie
wydarzeń kulturalnych podniosłoby
wykorzystały miasta takie jak Łódź
atrakcyjność
i Kraków. Pierwsze z nich w oparciu
i konkurencyjność miasta Kielce. Masowe
o istniejącą szkołę filmową stworzyło
imprezy przyciągnęłyby również turystów.
festiwal filmowy, który cieszy się bardzo
dużą popularnością. To cykliczne
Kielce mają szansę wyróżnienia się na polu wydarzenie sprawiło, że miasto stało się
kulturalnym na tle innych miast polskich. rozpoznawalne i kojarzone z tą właśnie
Mogą to czynić zarówno poprzez imprezą. Kraków zaś wykorzystał fakt, iż
udoskonalanie istniejącej już oferty, jak jest zarówno miastem turystycznym, jak
i wzbogacenie jej o nowe wydarzenie i ośrodkiem akademickim. Siłą Krakowa
kulturalne, które stałoby się wizytówką jest także umiejętność promowania
miasta, jego swoistym znakiem firmowym. wytworzonych już marek kulturalnych,
kojarzonych z tym miastem. Kulturalną
Pomimo bogatego, w porównaniu z innymi wizytówką Krakowa jest Festiwal Kultury
miastami, zaplecza, Kielce nie przyciągają Żydowskiej, organizowany w mieście już
ani swoją ofertą sportową, ani kulturalną. 14 lat. Przykładem może być także znana
Rozwój działalności kulturowej i sportowej wszystkim i kojarzona z Krakowem Piwnica
w mieście Kielce pozwoliłby mu pod Baranami.
tymczasem na zdobycie w tej sferze
przewagi konkurencyjnej i zaistnienie Także Poznań wypromował swoją markę,
pośród liczących się miast Polski i Europy. jaką jest organizowany w roku 2006 po raz
Możliwości Kielc w tym zakresie 16, poznański festiwal Malta. Osiągnął
są niezaprzeczalne. Miasto może stworzyć on rangę jednego z największych
bogatą ofertę turystyczno-sportową wydarzeń kulturalnych Środkowej Europy.
bazując na ukształtowaniu terenu, które Jest
sprzyja rozwojowi sportów to festiwal teatralny, który pozwolił
samochodowych, rowerowych, czy też zaistnieć miastu na kulturalnej mapie nie
paralotnictwa. Może także wykorzystać tylko Polski, lecz także Europy.
znajdujący się na jego terenie
najnowocześniejszy stadion piłkarski w
W Kielcach organizowana jest 33 edycja
Polsce oraz potencjał związany
festiwalu harcerskiego. Trudno jednak
z działalnością kieleckiego teatru tańca.
powiedzieć o nim, by przyciągał szeroką
Elementem promującym miasto jest także
publiczność z taką siłą jak poznańska
cykl oratoriów zainicjowanych przez
Malta, czy krakowski festiwal Kultury
prezydenta miasta Kielce Wojciecha
Żydowskiej. Celem festiwalu jest bowiem
Lubawskiego w wykonaniu Piotra Rubika.
podnoszenie umiejętności, wymiana
Wydane przez tego artystę dzieła
doświadczeń oraz integracja młodzieży
muzyczne „Świętokrzyska Golgota” oraz
propagującej ideę harcerstwa, z całej
„Tu es Petrus” odniosły sukces, podobnie
Polski. Szansą dla miasta jest kielecki
jak ostatnia część „Tryptyku
festiwal tańca. Kielce zaczynają wprawdzie
Świętokrzyskiego”, której
być już z nim kojarzone, jednak nie stał się
w hali przy ul. Bocznej oraz na pobliskim
on jeszcze wizytówką miasta. Festiwal ten
stadionie lekkoatletycznym wysłuchało
może pomóc miastu budować jego
kilka tysięcy osób. Wykonawcami
przewagę konkurencyjną i promować się
oratoriów są: Orkiestra Symfoniczna
również poza granicami Polski. Już teraz
Filharmonii Świętokrzyskiej, Chór Instytutu
przyciąga on wielu widzów z całej Polski i
Edukacji Muzycznej Akademii
staje się jednym z ważniejszych i
Świętokrzyskiej oraz Chór Kameralny
głośniejszych ogólnopolskich wydarzeń
kulturalnych. Istotna dla rozwoju tego
festiwalu jest jego promocja i reklama,
która obecnie nie trafia do zbyt szerokiego
grona potencjalnych odbiorców. Ponadto
od czterech lat odbywa się w Kielcach
Festiwal Jazzowy „Memorial to Miles”
Muzyczne Listy do Davis’a,
w których uczestniczą międzynarodowej
sławy artyści jazzowi z Niemiec, Francji,
Stanów Zjednoczonych i in. Gospodarzem
festiwalu jest Kieleckie Centrum Kultury.
Dla rozwoju miasta i regionu bardzo
istotne jest opracowanie spójnej i
kompleksowej strategii tworzenia produktu
w sektorze kultury. Imprezy kulturalne
powinny być bowiem elementem szerszej
strategii mającej na celu wzmocnienie
pozycji Kielc jako ośrodka kulturalnego.
W porównaniu z innymi miastami Kielce
pod względem promocji wypadają
niekorzystnie. Bez problemu można
odnaleźć informacje, czy to w Internecie,
czy też prasie ogólnopolskiej, o organizuje także wiele międzynarodowych,
wydarzeniach kulturalnych w stolicy,
Krakowie czy Poznaniu. Więcej kłopotu i
trudu trzeba zadać sobie, by odnaleźć te
informacje
w odniesieniu do Łodzi i Kielc. Świadczy to
o słabej promocji wydarzeń kulturalnych
odbywających się w tych dwóch miastach,
co zdecydowanie nie sprzyja rozwojowi
„przemysłu kulturalnego”.
Miasto Kielce powinno także planować
swój rozwój tak, by zapewnić różnego
rodzaju atrakcje turystom i biznesmenom
odwiedzającym Targi Kielce. Istotne jest
przy tym również życie nocne w mieście,
gdyż nocujący w Kielcach przyjezdni
oczekują, iż także po całym dniu spotkań
biznesowych, w przypadku zaś turystów po
całym dniu zwiedzania, będą mieli
możliwość atrakcyjnego spędzenia czasu
wolnego w restauracji, kinie czy teatrze.
Redakcja „Men's Health”, biorąc pod
uwagę liczbę pubów i klubów na
1000 mieszkańców, cyklicznych imprez
(również na 1000 mieszkańców), średnią
cenę 1 km w taksówce w taryfie nocnej,
a także liczbę foteli kinowych
przypadających na 1000 mieszkańców,
opublikowała ranking najbardziej
rozrywkowych miast. Nie dziwi tu pozycja
Krakowa, który zajął 3 miejsce w rankingu,
natomiast pierwsze wśród miast
uwzględnionych w porównaniu z Kielcami.
Pod względem nocnego życia wysoką
pozycję zajęły także Kielce. Miasto zajęło 5
miejsce w rankingu (2 wśród miast
wybranych do porównania). Daleko za
Kielcami znalazła się Łódź (11 miejsce)
oraz Poznań
(15 miejsce). Wyniki rankingu nie do końca
pokrywają się z odczuciami gości
odwiedzających miasto, jako że wielu
turystów i biznesmenów przebywających
w Kielcach narzeka na brak atrakcyjnych
form rozrywki wieczornej. Wskazuje to na
potrzebę odpowiednich działań w tym
kierunku.
Miasto Kielce ma niewątpliwie możliwość
stworzenia bogatej oferty sportowej
i rekreacyjnej w oparciu o infrastrukturę
sportową oraz walory środowiska
naturalnego. W odróżnieniu od innych
miast, Kielce nie wypracowały jednak do
tej pory swojej marki. Poznań słynie z toru
regatowego Malta. Znajduje się tam
również sztuczny stok narciarski czynny
cały rok oraz tor saneczkowy. Poznań
prestiżowych imprez sportowych. Są to
m.in. Mistrzostwa Europy Weteranów
w lekkiej atletyce, Mistrzostwa Europy
juniorów do lat 19 w piłce nożnej,
Mistrzostwa juniorów do lat
20 w szermierce. Na torze regatowym
„Malta” zobaczyć można najlepszych
kajakarzy i wioślarzy, odbywają się tu
także Międzynarodowe Zawody Konne
CSIO. Jedną z większych i bardziej
rozpoznawalnych poznańskich imprez
sportowych jest także Porsche
Open- impreza tenisowa. W tym roku
odbędzie się tu również dwumecz ligi
światowej w piłce siatkowej mężczyzn,
a także studenci z całego globu
uczestniczyć będą w Akademickich
Mistrzostwach Świata w futsalu. Kielecka
oferta wypada na tym tle dość przeciętnie.
Godne wymienienia są tu zawody w
skokach spadochronowych oraz cyklicznie
organizowane, w tym roku po raz IV,
Mistrzostwa Wspinaczki Sportowej.
Podobnie jak w przypadku imprez
kulturalnych, brakuje odpowiedniej
promocji wspomnianych wydarzeń.
Kielce w swoim planie rozwoju powinny
uwzględnić także atut w postaci otwartego
1 kwietnia 2006 r. stadionu piłkarskiego.
Jest to najnowocześniejszy obiekt tego
typu w Polsce, co stwarza Kielcom
możliwość promowania i organizowania
prestiżowych wydarzeń sportowych.
Wykorzystując walory naturalne, miasto
ma możliwość stworzenia całorocznego
stoku narciarskiego, czy też rozwoju
sportów samochodowych, rowerowych
oraz wszelkich form turystyki aktywnej, w
tym m.in. szybownictwa w oparciu o
lotnisko sportowo-rekreacyjne w
Masłowie. Szansą dla Kielc jest również
rozwój sportów wodnych w oparciu o tor
kajakowy Cedynia, ośrodki szkolenia
żeglarskiego Zalew Kielce, Cedzona oraz
ośrodki windsurfingowe (Chańcza). Na
rozwój turystyki rekreacyjnej w Kielcach
pozytywnie wpłynąłby również fakt
stworzenia Wielkoobszarowego Systemu
Szlaków Rowerowych łączących Kielce z
Sandomierzem i Ostrowcem
Świętokrzyskim. Wsparcia wymaga
również rozwój turystyki sakralnej,
zwłaszcza opartej o Europejski Szlak
Cysterski, Świętokrzyski Szlak Cysterski
oraz Klasztor Święty Krzyż na Łyścu.

Istotne jest tu jednak stworzenie

regionalnej strategii w zakresie rozwoju
turystyki z Kielcami jako bramą do Gór
Świętokrzyskich.

Szeroka baza rekreacyjna,

wykorzystywana do organizowania imprez
sportowych na wysokim poziomie,
połączona z szeroką ofertą kulturalną
może znacznie zwiększyć zainteresowanie
miastem ze strony nie tylko turystów, ale
także klientów biznesowych,
i sprawić, że ludzie nie będą z Kielc
uciekać, ale do nich przyjeżdżać.
Potencjał intelektualny,
społeczny i kulturalno
rekreacyjny – wnioski
 Tabela 6 Przykłady innych miast – wzorce dla Kielc w sferze
społecznej

Potencjał Potencjał kulturalny i

Miasto Potencjał społeczny
intelektualny rekreacyjny

⇒ Posiada uniwersytet ⇒ Wysoka ocena jakości ⇒ Różnorodna oferta

oraz status miasta życia w ogólnopolskich kulturalna.
uniwersyteckiego rankingach Wydarzenia i imprezy
⇒ Wysokie zarobki kulturalne posiadają
⇒ Wysokie lokaty wysoką rangę
uczelni wyższych ⇒ Bardzo niska ⇒ Posiada markową,
w ogólnopolskich stopa bezrobocia prestiżową imprezę
rankingach (7,5%) kulturalną
Kraków ⇒ Największa liczba ⇒ Bardzo dobra
udzielonych patentów promocja wydarzeń
⇒ Intensywna kulturalnych
i sportowych
współpraca uczelni
wyższych ⇒ Bardzo
z placówkami atrakcyjne
zagranicznymi i różnorodne formy
rozrywki wieczornej
⇒ Bardzo wysoka ocena ⇒ Wysoka ranga
⇒ Posiada uniwersytet jakości życia w wydarzeń
oraz status miasta ogólnopolskich kulturalnych
uniwersyteckiego rankingach ⇒ Posiada markową,
⇒ Wysokie lokaty ⇒ Najwyższe
prestiżową imprezę
kulturalną i sportową
w ogólnopolskich wśród porównywanych
rankingach uczelni
wyższych
miast zarobki ⇒ Dobra
Poznań ⇒ Najniższa stopa promocja wydarzeń
⇒ Relatywnie wysoka bezrobocia (6,7%) kulturalnych
liczba udzielonych i sportowych
patentów

⇒ Intensywna ⇒ Bardzo
atrakcyjne
współpraca uczelni i różnorodne formy
z placówkami rozrywki wieczornej
zagranicznymi
⇒ Wysoka ocena jakości
życia w ogólnopolskich
Olsztyn ⇒ Posiada uniwersytet
rankingach
⇒ Wysokie zarobki
⇒ Brak uniwersytetu, ⇒ Niska ocena jakości ⇒ Niska ranga oferty
słabe postrzeganie życia w ogólnopolskich kulturalnej
jako miasta rankingach
akademickiego ⇒ Bardzo niskie zarobki ⇒ Brak
⇒ Relatywnie niższe ⇒ Wysoka stopa markowej imprezy
lokaty w bezrobocia (15,7%) kulturalnej
ogólnopolskich i sportowej
Kielce rankingach uczelni
wyższych
⇒ Bardzo słaba
promocja wydarzeń
⇒ Najniższe wydatki na kulturalnych
badania i rozwój i sportowych
⇒ Mała liczba ⇒ Brak atrakcyjnych
udzielonych patentów form rozrywki
wieczornej
⇒ ⇒ Posiada markową,
Posiada uniwersytet
⇒ Najniższa prestiżową imprezę
⇒ Wysokie lokaty ocena jakości życia kulturalną
w ogólnopolskich ⇒ Najniższe wśród ⇒ Atrakcyjne formy
rankingach uczelni porównywanych miast rozrywki wieczornej
wyższych zarobki
Łódź
⇒ Duża współpraca ⇒ Bardzo wysoka stopa ⇒ Promocja
uczelni z placówkami bezrobocia (18,4%) wydarzeń
zagranicznymi kulturalnych
i sportowych
pozostaje na
przeciętnym poziomie
⇒ Bardzo niska ocena
jakości życia
Radom ⇒ Najwyższa wśród
porównywanych miast
stopa bezrobocia
(28,20%)
⇒ Posiada uniwersytet ⇒ Niska ocena jakości
życia w ogólnopolskich
Rzeszów rankingach
⇒ Niska stopa bezrobocia
(9,4%)
6.8. Potencjał środowiskowy
Zasoby przyrodnicze są bardzo ważnym
elementem rozwoju i źródłem wzrostu
konkurencyjności danego obszaru.
Trwały rozwój związany z ochroną
środowiska przyrodniczego jest przy tym
jednym z kluczowych priorytetów
w politykach Unii Europejskiej. Dlatego też
dąży się w coraz większym stopniu
do ochrony zasobów naturalnych, tworząc
na przykład parki i rezerwaty przyrody,
które stanowią jednocześnie miejsce
wypoczynku. Ochrona środowiska to także
dążenia do redukcji ilości produkowanych
odpadów, promowanie odnawialnych
źródeł energii oraz przyjaznych środowisku
środków transportu.
W Polsce wyróżnić można jedynie
7 na 16 regionów o bogatych i unikalnych
zasobach środowiska naturalnego, które
uznane zostały za obszary wysokiej szansy
dla rozwoju turystyki. Obok Kielc dwa
spośród porównywanych miast znalazły się
Mogą przyczyniać się do rozwijania funkcji
turystycznych oraz stanowić zachętę
do osiedlania się.
w obszarze stref szczególnie atrakcyjnych
przyrodniczo.
Otoczenie Kielc wyróżnia w skali krajowej
bardzo duże zróżnicowanie warunków
naturalnych, bogactwo flory i fauny oraz
dobry stan środowiska przyrodniczego.
Jest to teren o szczególnych walorach
przyrodniczych i klimatycznych
(obszary chronionego krajobrazu stanowią
66% ogólnej powierzchni województwa).
Zlokalizowane są tu liczne parki narodowe
i krajobrazowe, duże kompleksy leśne,
atrakcyjne zbiorniki wodne. Jest to także
bogaty teren pod względem zasobów wód
mineralnych - 3 miejsce w Polsce.
Tak różnorodne walory środowiska
naturalnego zdecydowanie stawiają Kielce
w ścisłej czołówce miejsc atrakcyjnych pod
względem przyrodniczym.
Tabela 7 Obszary prawnie chronione w porównywanych miastach

Miasto

Świętokrzysk
Rodzaj

Sandomierz

Ostrowiec
Rzeszów
obszaru

Kraków

Olsztyn

Poznań
Radom

Kielce
jedn.

Łódź
prawnie

i
chronionego

Ogółem ha 1686 4893,2 6,9 0 8,1 0 4333 501,8 56

Rezerwaty
ha 79,7 48,3 0 0 8,1 0 58,9 14,8 56
przyrody
Parki
krajobrazowe ha 1676 4778,8 0 0 0 0 2450 0 0
razem
Parki
krajobrazowe
rezerwaty
ha 69,9 57,7 0 0 0 0 39,7 0 0
i pozostałe
formy ochrony
przyrody
Obszary
chronionego ha 0 0 0 0 0 0 1863 487 0
krajobrazu
Pomniki przyrody
Ogółem szt 266 197 7 5 27 2 52 17 28
Wprowadzone
uchwałą rady szt 24 54 0 0 0 0 40 0 0
gminy

Źródło: GUS

Najsilniejszym konkurentem wśród żadne

porównywanych miast jest Kraków położny
w pasie kotlin z Bramą Krakowską
i częścią wyżynną (Jura Krakowsko-
Czestochowska). Kraków to bezsprzecznie
najsilniejsza polska marka turystyczna
i najbardziej rozpoznawalna za granicą
polska stolica kulturalna.
Kolejnym regionem o odmiennych, lecz
równe bogatych cechach środowiska
przyrodniczego jest obszar Warmii i Mazur
ze stolicą w Olsztynie, który należy
do kompleksu „Zielonych Płuc Polski”. Jest
to region czysty ekologicznie o walorach
uzdrowiskowych. Charakteryzują go duże
kompleksy leśne, 2000 jezior, parki
krajobrazowe i rezerwaty przyrody, oraz
liczne zabytki architektoniczne.
z porównywanych miast nie ma silnej
pozycji lidera w dziedzinie obszaru
szczególnie atrakcyjnego pod względem
przyrodniczym. Dlatego też Kielce, jako
stolica regionu świętokrzyskiego, z uwagi
na dużą różnorodność fauny i flory oraz
unikalną w skali kraju i świata atrakcyjność
przyrodniczą tego obszaru, mogą dążyć
do uzyskania takiej pozycji. Tym samym
Kielce mogłyby się stać polską stolicą
turystyki rekreacyjno-wypoczynkowej
bazującej na walorach środowiska
naturalnego.

Pod względem ogólnej powierzchni

obszarów chronionych Kielce mogą
konkurować jedynie z Krakowem. Jednakże
6.9. Infrastruktura Równie dobrze prowadzona jest
gospodarka odpadami na terenie Radomia.
komunalna
Odpowiedzialne za składowanie
i przetwarzanie odpadów PPHU Radkom
jako pierwsze w Polsce wprowadziło
system wykorzystania gazów
Infrastruktura techniczna miast jest pochodzących
podstawowym czynnikiem świadczącym z odpadów do wytwarzania energii i ciepła.
o atrakcyjności danego obszaru. Ważna W 2007 roku natomiast w obszarze
jest przy tym jakość i dostępność urządzeń administracyjnym przedsiębiorstwa ma
infrastruktury technicznej oraz ich wpływ także znaleźć się zakład utylizacji odpadów
na środowisko naturalne. dla miasta Radomia.

W kontekście atrakcyjności inwestycyjnej Kielce, na tle porównywanych miast,

miast, głównie w obszarze lokalizacji przedstawiają się dobrze pod względem
przedsiębiorstw produkcyjnych gospodarki odpadami. Przedsiębiorstwo
i usługowych, ważne jest istnienie na Gospodarki Odpadami Sp. z o.o. w
terenie miasta obiektów składowania Kielcach prowadzi efektywną politykę.
i utylizacji odpadów. Realizuje usługi z zakresu gospodarowania
odpadami oraz produkcji energii
Pod względem zagospodarowania elektrycznej i cieplnej z odnawialnych
odpadów, wśród porównywanych miast, źródeł energii.
przoduje Kraków. Potwierdzeniem jakości O efektywności działania świadczą
polityki prowadzonej przez Miejskie uzyskane przez przedsiębiorstwo
Przedsiębiorstwo Oczyszczania Sp. z o.o. certyfikaty w zakresie zintegrowanego
w Krakowie jest Certyfikat Systemu Jakości systemu zarządzania ISO 9001 oraz
nadany przez Polskie Centrum Badań 14001.
i Certyfikacji S.A. oraz Ekolaur w kategorii
Gospodarka Odpadami, Rekultywacja Ważnym w nowoczesnej gospodarce
Terenów Zdegradowanych, nadany przez informacyjnej czynnikiem lokalizacji,
Polską Izbę Ekologii. Kraków jest będącym jednocześnie elementem
wyposażony w nowoczesne składowisko infrastruktury technicznej, jest dostępność
odpadów, zakład segregacji odpadów oraz energetyczna oraz cena energii
kompostownię odpadów zielonych, które elektrycznej. Należy przy tym pamiętać, że
spełniają wszystkie dyrektywy Unii wysokie ceny energii to tym samym
Europejskiej w tym zakresie. wysokie koszty działalności
przedsiębiorstw
oraz utrzymania gospodarstw domowych.

Tabela 8 Stawki abonamentowe za obrót energią elektryczną

w badanych miastach według grup taryfowych11
Miasto
Cena (zł/MWh) - opłata abonamentowa za miesiąc
dla dużych dla małych przedsiębiorstw dla gospodarstw
przedsiębiorstw (B21) (C 21) domowych (G11)
Kraków 65,87 9,3 0,97
Sandomierz 91,01 21,6 1,57
Poznań brak danych o stawkach abonamentowych
Olsztyn brak danych
Ostrowiec
146,68 28,71 1,61
Świętokrzyski
Kielce 146,68 28,71 1,61
Łódź 17,9 9,31 0,62
Radom 146,68 28,71 1,61
Rzeszów 91,01 21,6 1,57

11
Rejonowy Zakład Energetyczny w Kielcach oraz Rejonowe Zakłady Energetyczne w Radomiu i Ostrowcu Świętokrzyskim
mają taką samą stawkę za energię elektryczną, ponieważ należą do tej samej sieci - Zakładów Energetycznych Okręgu
Radomsko – Kieleckiego S.A. z siedzibą w Skarżysku Kamiennej.
Źródło: Opracowanie własne na podstawie taryf ustalonych przez poszczególne zakłady
energetyczne

Z tabeli wynika wyraźnie, że najniższe autostrada A2. Poznań położony jest także
stawki za ceny energii zarówno dla na trasie ważnych międzynarodowych i
przedsiębiorstw jak i odbiorców krajowych węzłów kolejowych
indywidualnych, są oferowane w Łodzi. obsługiwanych przez ekspresowe
Rozbieżność w cenach na rynku energii połączenia kolejowe, dzięki którym
jest podyktowana potrzebą dostosowania dotarcie do Warszawy zajmuje
elektroenergetyki do wymagań z zakresu od 2 do 3 godzin. W obszarze
ochrony środowiska przyrodniczego, a administracyjnym miasta znajduje się
także kosztów wdrażania dyrektyw także lotnisko Ławica obsługujące zarówno
unijnych. loty krajowe, jak i połączenia
międzynarodowe, głównie tanich
przewoźników prywatnych. Lotnisko
6.10. Transport i komunikacja obsługuje zarówno loty pasażerskie jak i
towarowe.

Równie dobrze wyposażonym miastem

Infrastruktura transportu stanowi czynnik
w infrastrukturę komunikacyjną jest
rozwoju handlu i usług oraz innych gałęzi
Kraków. Świadczy o tym przede wszystkim
gospodarki, które mają istotne znaczenie
dostępność autostrady A4,
dla wzrostu gospodarczego miasta. Brak
międzynarodowe lotnisko w Balicach oraz
sprawnej sieci transportu stanowi barierę
szybkie połączenia kolejowe z wybranymi
w rozwoju handlu i współpracy
miastami Polski. Dzięki ekspresowym
wewnątrzregionalnej, międzyregionalnej
połączeniom kolejowym z Warszawą,
czy zagranicznej oraz mobilności
dojazd z Krakowa do stolicy zajmuje 2
obywateli,
godziny 45 minut.
co tym samym wpływa na spadek
konkurencyjności miasta.
Kielce mimo swojego strategicznego
położenia nie zostały objęte główną
O atrakcyjności miasta świadczy zatem
krajową siecią transportową. Żadna z
bliskość autostrady, lotniska czy szybka
istniejących
kolej. Jednakże, jak wynika z komunikatów
i planowanych autostrad nie przebiega
i analiz Europejskiej Agencji Środowiska
w okolicy Kielc. Miasto oddalone od ruchu
(EEA), powinno ograniczać się w miarę
tranzytowego nie jest narażone na
możliwości transport drogowy z uwagi na
negatywne skutki zarówno dla środowiska
negatywne oddziaływanie na środowisko
przyrodniczego jak i człowieka. Transport
przyrodnicze. W układach urbanistycznych
jest bowiem obok sektorów
powinien dominować transport rowerowy,
energetycznego, komunalno-bytowego
szynowy oraz ruch pieszy.
oraz przemysłowego, jednym z głównych
źródeł zanieczyszczeń powietrza.
Spośród wybranych do analizy Transport stanowi także duże źródło
porównawczej miast najlepiej hałasu. Brak bliskości autostrady czy też
wyposażonymi w infrastrukturę dróg szybkiego ruchu w dobrym stanie
transportową są Poznań technicznym może przyczynić się
i Kraków. z ekonomicznego punktu widzenia do
wzrostu kosztów eksploatacji pojazdów
Przez Poznań przebiegają ważne poruszających się po drogach o niższym
międzynarodowe i krajowe szlaki standardzie, a ponadto na skutek
komunikacyjne, między innymi szlak Paryż obniżenia atrakcyjności inwestycyjnej
– Rotterdam – Berlin - Warszawa – miasta spowodować spadek
Moskwa, droga krajowa nr 11 łącząca zainteresowania Kielcami ze strony
Polskę południową z północną oraz potencjalnych inwestorów, w szczególności
inwestorów zagranicznych.
 Tabela 9 Docelowy układ autostrad

S6/S7 (Gdańsk) - Toruń - Łódź — Piotrków Trybunalski — Częstochowa — Gliwice —

A1
Gorzyczki — granica państwa (Ostrawa)
(Berlin) granica państwa — Świecko — Poznań — Łódź — Warszawa — Biała
A2
Podlaska — Kukuryki — granica państwa (Mińsk)
(Drezno) granica państwa — Jędrzychowice — Krzyżowa — Legnica — Wrocław —
A4 Opole — Gliwice — Katowice — Kraków — Tarnów — Rzeszów — Korczowa —
granica państwa (Lwów)
A6 (Berlin) granica państwa — Kołbaskowo — Szczecin (S3 — węzeł „Rzęśnica”)
A8 autostradowa obwodnica Wrocławia na odcinku A4 — Psie Pole
A18 (Berlin) granica państwa — Olszyna — A4 (Krzyżowa)

Źródło: Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad

Przez miasto przebiegają natomiast drogi krajowe i międzynarodowe. W przyszłości w pobliżu

Kielc ponadto biec odcinek planowanej trasy europejskiej E46 o charakterze pośrednim
łączącej wschód z zachodem Europy.
Źródło: Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad

Dla zobrazowania dostępności zestawiono dane dotyczące szybkości

komunikacyjnej Kielc na tle przejazdu za pomocą transportu
porównywanych miast oraz ich kolejowego.
skomunikowania ze stolicą kraju

Tabela 10 Czas podróży odbywanych za pomocą połączeń

bezpośrednich wybranych miast z Warszawą

Długość trasy
Miasto Czas podróży Rodzaj pociągu
przejazdu (km)
Kraków 2h 53 min 292 express
Sandomierz 5h 3 min 243 pośpieszny
Poznań 3h 306 express
Olsztyn 3h 42 min 233 pośpieszny
Ostrowiec Świętokrzyski 3h 45min 191 pośpieszny
Kielce 3h 55 min 188 pośpieszny
Łódź 2h 133 pośpieszny
Radom 1h 44min 103 pośpieszny
Rzeszów 7h 16 min 450 pośpieszny

Źródło: Opracowanie własne na podstawie internetowego rozkładu jazdy PKP

Z zestawionych w tabeli danych wynika, tworzą spójny system POL – 34/622 i

iż czas przejazdu z Kielc do Warszawy jest
stosunkowo długi, biorąc pod uwagę
odległość dzielącą oba miasta. Znacznie
krócej podróżuje się do stolicy z Krakowa
czy Poznania, mimo, iż dystans
do pokonania jest znacznie dłuższy. Kielce
powinny dążyć do zmian w tym zakresie.
Z uwagi na walory przyrodnicze regionu
świętokrzyskiego powinno się jednocześnie
dążyć do rozbudowy infrastruktury
kolejowej, jako przyjaznego środowisku
przyrodniczemu środka transportu.
Mieszkańcy Kielc czynią także starania
o utworzenie w mieście krajowego
i międzynarodowego lotniska, które jako
ważny element infrastruktury znacząco
wpłynie na wzrost konkurencyjności
miasta.
funkcjonują na terenie 21 polskich miast.
Kielce plasują się pod tym względem w
czołówce badanych miast, zaś sieć lokalna
KIELMAN jest jedną z najszybszych, jeśli
chodzi o transfer
i przetwarzanie danych, ponieważ jej
przepustowość wyjściowa wynosi 10 GB.
Właścicielem sieci jest Politechnika
Świętokrzyska, która udostępnia usługi
sieciowe instytucjom edukacyjnym,
jednostkom administracji samorządowej,
służby zdrowia, firmom komercyjnym
i lokalnym operatorom.
Miejska sieć komputerowa KIELMAN należy
do dużej ogólnokrajowej sieci optycznej
PIONIER dysponując łączami rezerwowymi
do Telekomunikacji Polskiej S.A. i NASK.
Z sieci KIELMAN korzystają obecnie:

6.11. Usługi informacyjne  Politechnika

Świętokrzyska,

 Akademia Świętokrzyska
Ważnym wyznacznikiem rozwoju miasta  Centrum Laserowych
w dobie gospodarki informacyjnej jest Technologii Metali Politechniki
także zakres świadczonych usług Świętokrzyskiej PAN,
informatycznych. Istotna jest przy tym
dostępność sieci światłowodowych,  Wyższe Seminarium
szybkość transferu oraz cena Duchowne Diecezji Kieleckiej,
świadczonych usług. O konkurencyjności
 Urząd Miejski w Kielcach,
miasta w tym zakresie świadczą miejskie
sieci internetowe MAN, które oprócz sieci  Świętokrzyskie Centrum
światłowodowej posiadają także serwery Kardiologii,
sieciowe, serwery baz danych, serwery
obliczeniowe oraz archiwizatory. Sieci MAN  Klienci komercyjni.

Tabela 11 Zestawienie miejskich sieci komputerowych należących

do sieci MAN
Miasto Nazwa sieci
Kraków Miejska Sieć Komputerowa w Krakowie
Sandomierz brak
Poznań POZMAN
Olsztyn OLMAN
Ostrowiec Świętokrzyski brak
Kielce KIELMAN
Łódź LODMAN
Radom RAMAN
Rzeszów RMSK

Źródło: Opracowanie własne

W dobie społeczeństwa informacyjnego Computerworld. Tytuł ten jest

ważny jest także zakres usług przyznawany podmiotom w związku z
internetowych świadczonych przez miasto. zastosowaniem
Dlatego też kilka spośród badanych miast w prowadzonej przez nie polityce
wprowadziło lub aktualnie wprowadza nowoczesnych rozwiązań
„e-portale”, dzięki którym możliwa jest technologicznych, które wpłynęły na
realizacja spraw urzędowych przez poprawę ich konkurencyjności oraz wzrost
Internet. W Poznaniu można już dziś zadowolenia klientów. Laureatami
zarejestrować firmę przez Internet, nagrody, spośród dotychczas badanych
niedługo zostanie wprowadzony miast, w kategorii Administracja
elektroniczny podpis, wykluczający Państwowa były:
potrzebę odwiedzania urzędu. Sprawne
załatwianie spraw urzędowych związanych  Urząd Miasta Poznań –
chociażby z samą rejestracją Lider Informatyki 2004,
przedsiębiorstwa to połowa sukcesu
na drodze przyciągania dużych  Urząd Miasta Łodzi –
inwestorów, zwłaszcza zagranicznych, Finalista Konkursu 2004, 2001, 2000,
którzy często
z uwagi na niejasne przepisy i długie  Urząd Miasta Krakowa –
oczekiwanie na realizację spraw Lider Informatyki 1999,
administracyjnych, decydują się na
 Urząd Miasta Krakowa –
lokalizację swojej działalności w bardziej
Finalista 1998 oraz 1997.
przyjaznym dla biznesu środowisku.
Prestiżowym w tym zakresie jest tytuł
„Lider Informatyki” nadawany przez firmę
Potencjał przestrzenno-środowiskowy – wnioski

Tabela 12 Przykłady innych miast – wzorce dla Kielc

Potencjał Infrastruktura Transport i Usługi

Miasto
środowiskowy komunalna komunikacja informacyjne
⇒ ⇒
Największa
powierzchnia ⇒Kompleksowy Bliskość
autostrady ⇒ Ty
obszarów system gospodarki ⇒ Międzynarodow tuł Lidera
chronionych odpadami e lotnisko Informatyki dla
⇒ Jura Krakowsko- (składowanie, Urzędu Miasta
⇒ Szybkie
Częstochowska segregacja,
połączenia
utylizacja,
kolejowe
Kraków kompostowa-nie)
⇒ Niskie stawki
abonamentowe za
obrót energią
elektryczną,
zwłaszcza dla
małych
przedsiębiorstw
⇒ Bliskość
autostrady ⇒ Wysoka
⇒ Ekspresow informaty-
e połączenia zacja Urzędu
kolejowe Miasta
⇒ Lotnisko ⇒ System
międzynarodowe rejestracji
Poznań działalności
przez
Internet

⇒ Tytuł Lidera
Informatyki
dla Urzędu
Miasta
⇒ Stolica polskich ⇒ Lotnisko
Olsztyn
jezior regionalne
⇒ Szybka
⇒ Zróżnicowanie miejska sieć
Kielce przyrodnicze internetowa
⇒ Góry
Świętokrzyskie
⇒ Niskie stawki ⇒ Lotnisko ⇒ Wysoka
abonamentowe międzynarodowe informaty-
Łódź za obrót energią ⇒ Szybkie zacja Urzędu
elektryczną dla połączenia Miasta
przedsiębiorstw kolejowe
⇒ Wykorzysta
nie gazów
pochodzących
Radom
z odpadów do
wytwarzania
energii i ciepła
Analiza SWOT

Analizę SWOT, podobnie jak część

diagnostyczną Strategii oraz analizy
benchmarkingowe, przeprowadzono
w trzech obszarach problemowych:

 sferze społecznej,

 sferze gospodarczej,

 sferze przestrzenno-
ekologicznej.
 SFERA SPOŁECZNA

SILNE STRONY SŁABE STRONY SZANSE ZAGROŻENIA

 wysokie bezrobocie;  stworzenie skutecznego systemu  pesymistyczne prognozy
 Kielce – ośrodek skupiający
zarządzania procesem sięgania po demograficzne związane m.in.
potencjał intelektualny  duży odsetek zatrudnionych środki unijne; ze zmniejszająca się liczbą
regionu; w sektorze publicznym w
 wykorzystanie potencjału ludności miasta;
stosunku do ogółu pracujących;
 dobrze rozwinięta baza turystycznego regionu;
 odpływ z Kielc ludzi młodych
rekreacyjno-sportowa  wysoki odsetek ludzi młodych
 podjęcie działań na rzecz aktywizacji i wykształconych;
(m.in. nowoczesny stadion wśród bezrobotnych;
ludności, w tym osób w wieku
piłkarski);  wysoki odsetek wśród niemobilnym i bezrobotnych;  starzejące się społeczeństwo
bezrobotnych osób długotrwale i związane z tym wzrastające
 polityka władz miasta
pozostających bez pracy;  utworzenie w Kielcach uczelni wyższej obciążenie demograficzne;
nakierowana na wszech- o randze uniwersytetu;
stronny i zrównoważony  niski wskaźnik przedsiębiorczości;
rozwój;  słaba promocja wydarzeń  dynamizacja współpracy naukowej
 sprawnie działająca i kulturalnych oraz walorów kieleckich uczelni i jednostek
przyjazna administracja; turystyczno-rekreacyjnych miasta; naukowo-badawczych z
 niski standard obiektów odpowiednikami z krajów UE;
 jedna z najwyższych w kraju oświatowych;
dynamika inwestycji  zmiana wizerunku miasta Kielce
w infrastrukturę techniczną  niskie poczucie bezpieczeństwa poprzez wdrożenie programu
i druga pozycja wśród miast publicznego i wizerunek Kielc jako „Bezpieczne Kielce”;
wojewódzkich jeśli chodzi miasta niebezpiecznego;
o jakość kapitału ludzkiego;  stworzenie nowych inicjatyw
 funkcjonujący wizerunek miasta sportowych i kulturalnych
 posiadanie Strategii Promocji Kielce jako miasta angażujących młodzież i służących jej
niebezpiecznego, o dużej edukacji oraz rozwojowi;
przestępczości.
 brak uniwersytetu;  tworzenie dogodnych warunków do
osiedlania się w KOM;
 mała aktywność studentów  stworzenie strategii rozwiązywania
przekładająca się na słaby rozwój problemów społecznych;
życia studenckiego;
 SFERA GOSPODARCZA

SILNE STRONY SŁABE STRONY SZANSE ZAGROŻENIA

 silna pozycja Targów Kielce na  pogłębiająca się niekorzystna
rynku targowym w Polsce;
 przewaga w gospodarce kieleckiej  wykorzystanie ugruntowanej
struktura gospodarcza oraz
tradycyjnych gałęzi przemysłu i silnej pozycji Targów Kielce;
duży potencjał młodej i dobrze niewdrażanie rozwiązań
 i branż produkcji nisko-  zdynamizowanie ruchu
wykształconej kadry; gospodarki opartej na wiedzy;
przetworzonej; targowego, co pozwoli na
 szerokie zaplecze techniczne;
 niski stopień innowacyjności
zwiększenie przewagi  odpływ wykwalifikowanej kadry
 rozwinięta sieć banków i instytucji konkurencyjnej Kielc; (migracja zarobkowa);
kieleckich przedsiębiorstw,
finansowych; niewielka ilość firm sektora high-  rosnący popyt na usługi  niezwiązanie Kielc i regionu
 dobrze rozwijający się sektor usług tech; targowo-konferencyjno- w ciągu kolejnych kilkunastu lat
i handlu;  słaba promocja miasta i inicjatyw szkoleniowe; z krajową siecią autostrad i/lub
 sieć instytucji okołobiznesowych gospodarczych w nim dróg ekspresowych, szlakami
wspierających przedsiębiorców; podejmowanych;  rosnący popyt na nowocześnie kolejowymi, czy też z ruchem
pojmowane produkty przemysłu lotniczych przewozów
 bogate zasoby surowców  niski wskaźnik przedsiębiorczości;
kulturowego i turystycznego; pasażerskich i towarowych;
mineralnych;  niskie nakłady na badania i
rozwój;  stworzenie marki, produktu  rosnąca konkurencja na rynku
 dobry standing finansowy budżetu jednoznacznie kojarzącego się usług targowych dla Targów
miasta i posiadanie przez miasto  niewykorzystany potencjał jeżeli z Kielcami Kielce ze strony istniejących
wysokiej krajowej oceny chodzi o współpracę władz miasta i nowych ośrodków targowych;
ratingowej; z instytucjami wspierającymi  współpraca nauki i biznesu dla
przedsiębiorców; realizacji badań
przedkonkurencyjnych
 mała powierzchnia uzbrojonych i przedwdrożeniowych celem
terenów przeznaczonych pod skuteczniejszego wykorzystanie
inwestycje w mieście; środków strukturalnych;
 stosunkowo małą liczba
inwestorów zagranicznych;
 wykorzystanie potencjału
Politechniki Świętokrzyskiej
m.in. do utworzenia parku
naukowo-technologicznego;
 uzyskanie przez Kielce ratingu
międzynarodowego;
 zwiększenie dostępności
komunikacyjnej miasta, m.in.
poprzez budowę lotniska;

 obecność Polski w UE i związane

z tym nowe impulsy

prorozwojowe, a także dostęp
kieleckich przedsiębiorców do
środków unijnych;
 wykorzystanie potencjału
turystycznego Gór
Świętokrzyskich;

 stworzenie nowych produktów

usług będących odpowiedzią na
postępujące procesy
demograficzne (usługi dla osób
starszych);
 pełne wykorzystanie oferty
inwestycyjnej miasta;
 wykorzystanie potencjału
terenów inwestycyjnych gmin
skupionych w ramach KOM;
 możliwość poszerzenia
Starachowickiej Specjalnej
Strefy Ekonomicznej na obszar
KOM;

 ściślejsza współpraca z Polską

Agencją Handlu i Inwestycji;

 wykorzystanie
zidentyfikowanego potencjału
Kielc w zakresie uruchomienia
centrum nowoczesnych usług
(BPO);
 SFERA PRZESTRZENNO – EKOLOGICZNA

SILNE STRONY SŁABE STRONY SZANSE ZAGROŻENIA

 walory przyrodnicze miasta oraz  mniejsza dostępność
położenie w paśmie Gór
 istniejące obszary zagrożenia  rozwój miasta jako centrum
komunikacyjna miasta
ekologicznego w granicach metropolitalnego regionu
Świętokrzyskich; spowodowana brakiem lotniska
administracyjnych miasta; w powiązaniu z rozwojem
walory kulturowe miasta w regionalnego;

 częściowo nieaktualne studium pozostałych jednostek obszaru
postaci zabytków metropolitalnego;  pomijanie regionu w
uwarunkowań i kierunków
architektonicznych; dokumentach strategicznych
zagospodarowania
przestrzennego miasta;
 potencjał wynikający kraju dotyczących transportu;
 dogodne położenie Kielc z wykorzystania walorów  zbyt wolne tempo
w układzie krajowym w obszarze przyrodniczych Kielc
oddziaływania głównych szlaków
 zespół uwarunkowań przygotowywania miejscowych
o charakterze geograficznym i województwa; planów zagospodarowania
transportowych;
i geologicznym oraz duża ilość  rozszerzenie wykorzystania przestrzennego;
 czytelna struktura funkcjonalno- obszarów chronionych internetowej sieci światłowodowej
przestrzenna miasta; utrudniających rozwój MSK KIELMAN;  rozwijanie komunikacji publicznej
przestrzenny miasta; wyłącznie w oparciu
 posiadanie przez miasto  sieć rzeczna umożliwiająca
o komunikację autobusową;
budowę zapór pozytywnie
Lokalnego Programu Rewitalizacji  nasilające się zjawisko
wpływająca na aspekt
Obszarów Miejskich, suburbanizacji skutkujące  dalsze zmniejszanie się estetyki
Poprzemysłowych turystyczny miasta; przestrzeni miejskiej związane
degradacją krajobrazu
i Powojskowych; i środowiska;  kompleksowe uregulowanie z postępującym procesem
gospodarki wodnej w ramach „żywiołowego rozprzestrzeniania
 posiadanie przez miasto  częściowa degradacja krajobrazu
projektów „Wodociągów się miast” (urban sprawl)12;
Programu Ochrony Środowiska; wewnętrznego miasta;
Kieleckich”;
 zły stan infrastruktury drogowej;
 dobra jakość wody na terenie
 nieskanalizowana część miasta;
 dążenie do koncentracji
miasta; poszczególnych funkcji miasta
(targowej, przemysłowej,

12
zjawisko określane również jako „rozlewanie się miast” – to narastający problem aglomeracji miejskich w Polsce i na świecie; jest to proces polegający na rozrastaniu się terenów miejskich w efekcie zabudowy przedmieść,
lokowania tam hipermarketów i centrów handlowych, stacji benzynowych itp.; w kolejnym etapie proces „niekontrolowanego rozprzestrzeniania się miast” – na skutek przeniesienia się ciężaru inwestycji mieszkaniowych,
handlowych, instytucjonalnych i usługowych na przedmieścia – prowadzi zazwyczaj do odpływu ludności z centrów miast i ich degradacji; W zaprezentowanej w maju 2001 w Izbie Reprezentantów ustawie "Urban Sprawl and Smart
Growth Study Act" rozprzestrzenienie miast definiuje się jako "każdą zmianę w sposobie użytkowania przestrzeni poza terenem centralnym miasta, która prowadzi do częściowego rozproszenia budownictwa mieszkaniowego lub
handlowego oraz jest nią każda zmiana, która wiąże się z utratą otwartej przestrzeni, gospodarstw rolnych, przyrody ożywionej, wartości przyrodniczych, krajobrazowych, kulturowych i rekreacyjnych, lub która może skutkować
podwyższonymi wydatkami publicznymi na infrastrukturę, instytucje publiczne lub transport i zmniejsza chęć inwestowania w starych centrach i przedmieściach miejskich";
 usługowej, sportowej)
w wybranych jego dzielnicach;
 modernizacja ciągów komunikacji
kołowej oraz sieci kolejowej;
 docelowe uporządkowanie koryta
rzeki Silnicy;
 przyspieszeniu rozwoju
8. Scenariusze ekonomicznego i społecznego;
rozwoju
4. rozwijać się będzie drobna
i średnia przedsiębiorczość
w różnych działach i gałęziach;

Dynamiczny rozwój miasta Kielce zależny 5. w kraju realizowana będzie

jest od wielu czynników mających polityka rynku pracy dążąca do
charakter zarówno wewnętrzny, jak i większego zaangażowania
zewnętrzny. Dlatego też konieczne jest zasobów ludzkich na rynku pracy
wyszczególnienie i sprecyzowanie oraz ograniczenia zjawiska
kierunków rozwoju emigracji siły roboczej;
w przypadku wystąpienia konkretnych
okoliczności w otoczeniu społeczno-
gospodarczym miasta. Prognozowane 6. dążeniem kraju będzie rozwój
czynniki przyporządkowane zostaną gospodarki opartej na wiedzy,
sytuacji ogólnogospodarczej, otoczenia a także uczestnictwo w tworzeniu
bliskiego (konkurencyjnego), oraz sytuacji światowej wartości dodanej;
wewnętrznej miasta. Efektem będzie
wyszczególnienie i dokładna analiza 7. wzrośnie znaczenie turystyki
możliwych scenariuszy rozwoju miasta. i rekreacji w tworzeniu PKB;
rozwijać się będą nowe formy
Scenariusz optymistyczny turystyki (turystyka weekendowa,
turystyka biznesowa i inne);
W niniejszym scenariuszu wskazuje się na
możliwość intensyfikacji rozwoju dzięki 8. większe środki unijne
wystąpieniu bardzo sprzyjających przeznaczone zostaną na rozwój
warunków rozwojowych, zarówno obszarów metropolitalnych;
zewnętrznych, jak i wewnętrznych.
Scenariusz optymistyczny zakłada, że
miasto w sposób efektywny wykorzysta 9. wzrosną dochody ludności, co
istniejące i pojawiające się szanse, bazując przełoży się na zwiększenie
na swoich mocnych stronach określonych wydatków na wszelkie usługi,
w analizie SWOT. w tym również usługi turystyczne;

Założenia scenariusza
optymistycznego
10. rozwojowi turystyki sprzyjać będą
inwestycje w zakresie bazy
noclegowej i gastronomicznej
1. restrukturyzować się będą stare realizowane również w Kielcach;
i nierentowne działy gospodarki,
natomiast nowe będą się rozwijać
coraz szybciej;
11. dzięki efektywnemu
wykorzystaniu środków unijnych,
nastąpi poprawa ładu
2. nastąpi szybka i pomyślna przestrzennego
integracja Polski z gospodarką i wizerunku miast polskich, w tym
światową; Kielc;

3. nastąpi ożywienie 12. prowadzona będzie intensywna

międzynarodowej wymiany promocja miasta Kielce;
gospodarczej, co sprzyjać będzie
 13. władze Kielc dążyć będą do Targowe Kielce” oraz rozwojowi
funkcji targowej, a także rozwijającej
rozwoju transportu i dostępności
się funkcji badawczo-rozwojowej,
komunikacyjnej miasta;
intensywnemu rozwojowi uczelni
kieleckich, stają się miejscem
14. nastąpi rozwój technologii międzynarodowych seminariów
informatycznych oraz wzrośnie i konferencji tematycznych,
ich wykorzystanie w zakresie
świadczenia różnego rodzaju
usług za pośrednictwem
 Kielce dzięki dobremu klimatowi
Internetu; gospodarczemu i szerokiemu wsparciu
doradczo-finansowemu dla mikro,
małych i średnich przedsiębiorstw,
Flagowe rezultaty realizacji scenariusza przy aktywnym udziale władz
optymistycznego są następujące: samorządowych, stają się miejscem
wzrostu poziomu przedsiębiorczości
wśród mieszkańców, co z kolei, przy
 Kielce i Kielecki Obszar
rosnącej roli Kielc jako ośrodka
Metropolitalny tworzą spójną
akademickiego oraz zintensyfikowaniu
przestrzenną
współpracy kieleckich uczelni
i komunikacyjną całość
z partnerami na granicą, przyciąga do
charakteryzującą się znaczącym
miasta studentów z kraju i zagranicy,
wzrostem ruchu turystycznego oraz
wzrostem udziału przedsiębiorstw
najnowocześniejszych technologii,  Kielce są miejscem atrakcyjnym
do życia i spędzania wolnego czasu
 Kielce rozwijają kolejne funkcje dzięki wykorzystaniu doskonałych
metropolitarne, walorów środowiska naturalnego,
stworzeniu licznych atrakcji
turystycznych, wykreowaniu
 Kielce są skomunikowane i atrakcyjnych architektonicznie
otwarte na globalną gospodarkę dzięki centrów działalności kulturalnej i
funkcjonującemu lotnisku rozrywkowej
regionalnemu, przy którym na bazie i elementów drobnej infrastruktury
parku technologicznego, we sportowej,
współpracy
z kieleckimi uczelniami, tworzą się
klastry przedsiębiorstw  Kielce, dzięki zastosowaniu
innowacyjnych, najnowocześniejszych technologii
i uczynieniu z szerokopasmowej sieci
szkieletowej KIELMAN integralnej
 Targi Kielce obejmują rolę lidera części infrastruktury miasta
na rynku targowym w Polsce dzięki i gmin tworzących Kielecki Obszar
organizowaniu nowych przedsięwzięć Metropolitarny, stają się krajowym
targowych wysokiej klasy oraz liderem w dostarczaniu
podniesieniu standardu i jakości powszechnego, przystępnego,
imprez już istniejących, wysokiej jakości szerokopasmowego
dostępu do Internetu dla obywateli,
instytucji publicznych i biznesu.
 Województwo świętokrzyskie i
Kielce stają się rozpoznawalną marką
turystyczną, a same Kielce stają się Scenariusz pesymistyczny
rozpoznawalną marką sportowo-
kulturalną dzięki realizacji szeregu Scenariusz pesymistyczny zakłada, że
imprez sportowo-kulturalnych zarówno w otoczeniu zewnętrznym, jak
o zasięgu międzynarodowym, i wewnętrznym występować będą
niekorzystne czynniki spowalniające, lub
uniemożliwiające rozwój poszczególnych
 Kielce, dzięki realizacji inicjatywy funkcji miasta.
utworzenia klastra usługowego „Grono
Założenia scenariusza również proces informatyzacji służb
pesymistycznego publicznych i otoczenia biznesowego. Przy
ograniczonym transferze środków unijnych
bardzo istotna staje się umiejętność jak
1. niewłaściwa polityka rządu najefektywniejszego ich pozyskiwania
zaowocuje spowolnieniem i wykorzystania. Niezbędne stają się zatem
gospodarczym i brakiem wszelkie zabiegi władz mające na celu
dynamicznego wzrostu, a także zoptymalizowanie wiedzy lokalnych
relatywnym pogorszeniem się przedsiębiorców na temat możliwości
perspektyw dla gospodarki; pozyskiwania środków unijnych. Należy
podjąć działania mające na celu
wydzielenie atrakcyjnych terenów
2. niekorzystna dla Polski
inwestycyjnych oraz odpowiednie ich
koniunktura na rynkach
uzbrojenie. Dużą rolę odgrywać tu będzie
międzynarodowych, brak środków
Kielecki Obszar Metropolitalny, który ze
na wsparcie rozwoju lokalnego
względu na brak możliwości Kielc do
powodować będą pogłębianie się
tworzenia nowych terenów pod inwestycje,
zróżnicowania regionalnego;
powinien oferować grunty. W gestii Kielc
byłyby działania promocyjne mające na
3. pogorszy się wykorzystanie celu przyciągnięcie do regionu nowych
funduszy pomocowych UE; inwestorów. Wzrostowi konkurencyjności
regionu pod względem gospodarczym w
tej sytuacji służyć będzie również rozwój
4. Kielce tracić będą kolejne rzesze instytucji z otoczenia biznesu, rozwój
wykształconych mieszkańców, doradztwa gospodarczego
którzy, stając się coraz bardziej a także m.in. obniżenie podatków
mobilni, częściej będą poszukiwać lokalnych, niskie czynsze za wynajem
pracy w innych miastach powierzchni biurowej, czy też usługi
europejskich; komunalne. Ważne jest również stworzenie
odpowiedniej infrastruktury technicznej.
Coraz częściej jest to bowiem czynnik
5. sytuacja w kraju skutkować wpływający na decyzje inwestycyjne.
będzie upadkiem przedsiębiorstw Należy podjąć działania zwiększające
bądź znacznym spowolnieniem tempo modernizacji przedsiębiorstw, co
tempa powstawania nowych zwiększy ich konkurencyjność. Bez tych
podmiotów; działań potencjalni inwestorzy, zarówno
krajowi, jak i zagraniczni poszukiwać będą
możliwości rozwojowych poza terenem
6. pogłębiać się będą niekorzystne województwa
procesy demograficzne; i miasta.

7. brak mechanizmów Przy realizacji scenariusza

zwiększających efektywność pesymistycznego sytuacja
w dziedzinie edukacji i badań ogólnospołeczna
naukowych spowoduje i ogólnogospodarcza stanie się
ograniczenie rozwoju kapitału dodatkowym zagrożeniem dla gospodarki
ludzkiego i innowacyjności miasta Kielce. Jednak przy odpowiednim
gospodarki, co utrudni zarządzaniu można wykorzystać ją w
rozwiązanie problemu bezrobocia; celach wspierania zatrudnienia. Polityka
społeczna
W obliczu tak niekorzystnej sytuacji i prorodzinna w swoim założeniu wspierać
zewnętrznej, władze lokalne powinny ma bowiem politykę zatrudnienia. Jest to
we własnym zakresie podjąć wzmożone związane z faktem, iż jednym z czynników
działania naprawcze, wykazując się prowadzących do wykluczenia
inicjatywą i przedsiębiorczością. Korzystne społecznego jest bezrobocie. Władze
będzie tu wprowadzenie systemów miasta mogą zatem wykorzystać tą
motywujących do samodzielności sytuację do podejmowania działań
i kreatywności kadry administracji. aktywizujących społeczeństwo, m.in.
Konieczny dla rozwoju gospodarki jest poprzez rozwój doradztwa rynku pracy czy
dostosowanie kierunków kształcenia do 2. w Kielcach motorem rozwoju
wymogów rynku. Starzenie się
gospodarczego będą małe i
społeczeństwa wymuszać będzie
średnie przedsiębiorstwa
natomiast konieczność budowania
tworzące większość miejsc pracy
kompleksowego systemu wsparcia dla
i przynoszące największe
osób starszych.
dochody dla budżetu gminy;

Stagnacja w sferze rynkowej, niekorzystne

zmiany demograficzne, zły stan 3. przy pełnym i skutecznym
infrastruktury drogowej i kolejowej oraz wykorzystaniu środków unijnych
mało skuteczne działania promocyjne w celu wzrostu inwestycji w MŚP
pogłębią negatywny wizerunek zarówno zaobserwować będzie można
kraju, jak i regionu. Władze miasta systematyczny spadek poziomu
powinny podjąć tu działania bezrobocia i poprawę warunków
perspektywiczne, mające na celu życia ludności;
pokonanie barier infrastrukturalnych oraz
jak najefektywniejsze wykorzystanie szans
jakie daje miastu położenie geograficzne. 4. istotną rolę pełnić będzie również
Miasto może również podjąć działania Kielecki Obszar Metropolitalny;
zwiększające dostępność komunikacyjną i
transportową, jak również przeprowadzić
aktywną działalność marketingową i
5. w gospodarce coraz bardziej
wzrastać będzie chęć budowania
promocyjną. Skutkować to będzie
przewagi konkurencyjnej a także
zwiększającym się zainteresowaniem
zapotrzebowanie na projekty
miastem oraz wzrostem jego
różnego rodzaju doradztwa,
konkurencyjności i atrakcyjności. Ważna
rozwoju sektora usług, zakupu
jest również rozbudowa infrastruktury
nowych technologii czy też
turystycznej pozwalającej na zwiększenie
działalności badawczo-
zainteresowania miastem zarówno
rozwojowej;
przedsiębiorców, jak i turystów.
W wyniku niekorzystnych uwarunkowań
zewnętrznych istotne jest, aby władze 6. zwiększona konkurencja wymusi
w sposób maksymalny wykorzystały także większe wydatki na
szanse i mocne strony wynikające z marketing, promocję i szkolenie
położenia miasta, istniejących zasobów personelu;
kulturowych
i zgromadzonego potencjału usługowego
i intelektualnego. 7. ważnym czynnikiem zmian
ekonomicznych i społecznych
Scenariusz pesymistyczny oznaczałby brak staną się nowoczesne technologie
osiągnięcia rezultatów przypisanych do informatyczne; dla Kielc ważna
scenariusza optymistycznego. stanie się informatyzacja służb
publicznych i otoczenia
biznesowego;
Scenariusz umiarkowany

Scenariusz umiarkowany jest wypadkową 8. wystąpi złagodzenie negatywnych

scenariusza rozwoju optymistycznego trendów demograficznych;
i pesymistycznego. stopniowo ograniczane będzie
zjawisko migracji zarobkowej
Założenia scenariusza ludzi młodych i dobrze
umiarkowanego wykształconych.;

1. nastąpi stały, umiarkowany Rezultaty realizacji scenariusza

wzrost gospodarczy z małymi umiarkowanego są następujące:
podokresami stagnacji
gospodarczej;  Kielce i Kielecki Obszar
Metropolitalny tworzą spójną
 przestrzenną całość charakteryzującą wzrostu poziomu przedsiębiorczości
się wzrostem ruchu turystycznego, wśród mieszkańców,

 Targi Kielce zajmują jak  Kielce są miejscem atrakcyjnym

dotychczas do życia i spędzania wolnego czasu
2 pozycję w obsłudze ruchu dzięki stworzeniu licznych atrakcji
targowego w Polsce, turystycznych, wykreowaniu
atrakcyjnych architektonicznie
 Kielce dzięki dobremu klimatowi centrów działalności kulturalnej i
gospodarczemu i szerokiemu wsparciu rozrywkowej
doradczo-finansowemu dla mikro, i elementów drobnej infrastruktury
małych i średnich przedsiębiorstw, sportowej.
przy aktywnym udziale władz
samorządowych, stają się miejscem

aż rozwiązanie problemów miasta oraz

9. Cele realizacyjne innowacyjne pomysły przyjdą z zewnątrz.
oraz ich Miasto samo poszukuje skutecznych
metod do umacniania swej pozycji na
uzasadnienie mapie Polski i Europy.

Osiągnięcie każdej wizji zależy od

Oczywistym faktem jest, że z założenia
realizowany będzie scenariusz
optymistyczny przy ofensywnej postawie
samorządu i administracji Kielc. Liderzy
miejscy będą z determinacją realizować
wizję swojego miasta, którą można
sformułować w następujący sposób:
Wizja
Kielce – ambitne miasto liderów.
Już obecnie Kielce robią bardzo dużo, aby
mogły być uznane za miasto liderów.
Podejmowane są liczne inicjatywy
i działania budujące przewagi
konkurencyjne Kielc. Powstał w mieście
nowoczesny stadion piłkarski,
wyremontowano główną ulicę Kielc,
podjęto pierwsze kroki w kierunku budowy
w mieście lotniska, a także pierwsze
starania o utworzenie kieleckiego parku
naukowo-technologicznego i założenia w
Kielcach geoparku. Kielce, chcąc być
liderem wśród innych miast europejskich
oraz stworzyć dogodne warunki dla
działalności lokalnych liderów, nie czekają
determinacji i profesjonalizmu osób, które
będą realizowały działania zmieniające
kielecką rzeczywistość. Praca
samorządowa w swojej istocie ma
charakter misyjny, stąd też ważne jest
określenie zakresu powinności każdego
interesariusza strategii ujętej w misji.
Misja
Tworzenie warunków do rozwoju
poprzez profesjonalną obsługę oraz
wspieranie inicjatyw ambitnych i
kreatywnych.
Liderzy i przedstawiciele administracji
samorządowej będą musieli wykorzystać
wszelkie dostępne środki do realizacji
postawionych celów, a skoro cel uświęca
środki, istotne staje się jak najbardziej
precyzyjne określenie celów rozwoju.
Zgodnie z przyjętą metodologią
opracowania strategii, cele określono dla
trzech sfer:
 społecznej,
 gospodarczej,
 przestrzenno-ekologicznej.
Sfera społeczna

Cel strategiczny

Stworzenie mieszkańcom Kielc atrakcyjnych warunków do zdrowego życia, rozwoju

i pracy w bezpiecznym, atrakcyjnym
i otwartym na świat mieście kultury, edukacji, turystyki i sportu

Cele operacyjne
Cel 1  Doskonalenie kompleksowego systemu opieki
Poprawa nad dziećmi oraz osobami starszymi jako odpowiedź na istniejące
warunków procesy demograficzne;
życia w
mieście
 Rozbudowa drobnej infrastruktury sportowej służącej
Cele kierunkowe

mieszkańcom miasta, np. w postaci boisk dla dzieci, basenów, a

także efektywniejsze wykorzystanie istniejących już obiektów;
Cel 2
Podniesienie
atrakcyjności  Utworzenie na bazie istniejącej Akademii Świętokrzyskiej
Kielc jako uczelni
ośrodka o statusie uniwersytetu;
nauki i
edukacji
 Modernizacja bazy dydaktycznej i socjalnej kieleckich szkół;

Cel 3  Wykreowanie imprezy kulturalnej o zasięgu

Umocnienie międzynarodowym;
pozycji Kielc
jako prężnie  Stworzenie spójnego, wielokanałowego
rozwijającego systemu informacji o ofercie kulturalnej, sportowej i turystycznej
się centrum Kielc i KOM w mediach o zasięgu krajowym i międzynarodowym;
rozrywki i  Wykreowanie marki Kielc jako miejsca
rekreacji spotkań i wypoczynku oraz wydarzeń, sportowych i kulturalnych o
zasięgu krajowym i międzynarodowym;
Wysoka jakość życia mieszkańców jak
również działania mające na celu stałą jej
poprawę muszą być istotnym elementem
strategii rozwoju Kielc. Szeroko
pojmowany poziom jakości życia obejmuje
zarówno stan środowiska naturalnego, jak
i bogactwo mieszkańców, ich zdrowie,
bezpieczeństwo czy dostęp do edukacji,
kultury i sportu.
Należy więc dążyć do podniesienia
atrakcyjności miasta Kielce w strukturze
regionalnej Polski i Europy jako obszaru
sprzyjającego życiu ludzi i rozwojowi
gospodarki oraz do budowy wewnętrznej
spójności regionu.
Przeprowadzona analiza SWOT, analiza
części diagnostycznej, jak również
konsultacje społeczne, prowadzą do
wniosku, że realizację tak postawionych
celów umożliwią działania opisane
poniżej.
9.1.1. Kielce jako centrum
wspierające rozwój funkcji
uzdrowiskowej regionu
Rozwój funkcji uzdrowiskowych umożliwi
udoskonalenie kompleksowego systemu
opieki, a także pozwoli na dostosowanie go
do potrzeb społeczeństwa warunkowanych
pogłębiającymi się zmianami
demograficznymi. Z rozwojem tej funkcji
wiąże się także ogromny potencjał rozwoju
regionu. Walory uzdrowiskowe
województwa dostarczają Kielcom nowego
instrumentu w walce z bezrobociem, a
także mogą stać się czynnikiem rozwoju
lokalnej gospodarki. Atutem regionu jest
fakt, iż posiada on bogate walory
przyrodnicze i klimatyczne. Znajdują się tu
liczne parki krajobrazowe
i narodowe, duże kompleksy leśne
i zbiorniki wodne, jest on także bogaty
w zasoby wód mineralnych. Takie
środowisko naturalne sprzyja rozwojowi
uzdrowisk i turystyki sanatoryjnej. Region
posiada zatem zaplecze do rozwoju usług
sanatoryjnych, zarówno pod względem
infrastruktury, jak i walorów naturalnych.
Dlatego też przy odpowiednim wsparciu
władz lokalnych lecznictwo uzdrowiskowe
może stać się ważnym elementem rozwoju
zarówno samych Kielc, jak i gmin
uzdrowiskowych, a także umożliwi
dostosowanie się do zachodzących
procesów demograficznych.
Rozwój funkcji uzdrowiskowej umożliwi
również realizację celu operacyjnego
„wykreowanie marki Kielc jako miejsca
spotkań i wypoczynku oraz wydarzeń
sportowych i kulturalnych o zasięgu
krajowym i międzynarodowym”. Turystyka
uzdrowiskowa może stać się produktem
markowym województwa świętokrzyskiego
skierowanym na rynki zagraniczne. W
ciągu ostatnich lat zauważalny jest w
Europie postępujący regres lecznictwa
sanatoryjnego. Znacznie obniżył się
poziom usług w Niemczech, a malejące
zainteresowanie uzdrowiskami zauważa
się we Francji. Aby uczynić polskie kurorty
atrakcyjnymi i konkurencyjnymi dla
zagranicznych turystów, należy
wykorzystać potencjał ludzki i materialny
w postaci wszelkiej towarzyszącej
uzdrowiskom infrastruktury turystycznej,
sportowej
i rekreacyjnej. Dużą rolę w województwie
świętokrzyskim mogą odgrywać w tym
zakresie Kielce.
Coraz większą popularnością cieszą się
uzdrowiska, w których odbywają się nie
tylko zabiegi lecznicze, ale również
relaksacyjne, czy upiększające. Dlatego
czynnikiem przyciągającym kuracjuszy
będzie niewątpliwie połączenie tradycyjnej
kuracji uzdrowiskowej z nowymi usługami,
takimi jak zabiegi odnowy biologicznej,
zajęcia poprawiające kondycję fizyczną,
czy też farmy urody. Umożliwi to
wykreowanie marki Kielc jako miejsca
wypoczynku.
Rozwój funkcji uzdrowiskowych może
przyczynić się również do rozwoju życia
kulturalnego. Obecnie bowiem lecznictwu
uzdrowiskowemu towarzyszy zbyt niski
poziom usług czasu wolnego, gdy
tymczasem poziom oferty kulturalnej
może być istotnym czynnikiem
przyciągającym kuracjuszy do danego
miejsca. Nie wystarczy zatem dbać
wyłącznie o rozwój miejscowości
uzdrowiskowych, ale także ich otoczenia.
Kielce mogłyby tu pełnić funkcje ośrodka
turystyki i rekreacji wyposażonego
zarówno w bazę hotelową, jak
i gastronomiczną, a także w infrastrukturę
rekreacyjną i turystyczną. Miasto może
być centrum sportowym i kulturalnym
organizującym dla kuracjuszy różnego
rodzaju przedsięwzięcia.
Wykorzystując atrakcyjne położenie Kielc,
można stworzyć tu dla kuracjuszy „ścieżki
zdrowia”, które byłyby atrakcyjnymi
szlakami pieszymi, czy też rowerowymi.
Ważne jest tu jednak stworzenie systemu
komunikacji umożliwiającego dojazd z
Kielc do uzdrowisk. Niewątpliwie w rozwoju
funkcji uzdrowiskowej pomocna byłaby
również budowa lotniska, które dla
kuracjuszy przyjeżdżających z zagranicy
stanowiłoby ważny atut Kielc, jeżeli chodzi
o wybór miejsca pobytu.
Aby zapewnić konkurencyjność uzdrowisk,
należy nieustannie dbać o poziom
leczenia, a także doskonalić
funkcjonalność
i estetykę obiektów, co leży w gestii
samych uzdrowisk. Aby pobudzać rozwój
lokalny, muszą one także opracować
atrakcyjne
i konkurencyjne produkty, dostosowane do
wymogów klientów, np. połączenie
zabiegów leczniczych z pielęgnacyjnymi
i relaksacyjnymi. Dla rozwoju uzdrowisk
ważne jest również uzyskanie przez nie
atestów świadczących o wysokiej jakości
usług leczniczych oferowanych w danym
uzdrowisku, m.in. ISO, HAACP. Niezbędne
są kursy językowe personelu w celu
zniwelowania barier językowych
i podniesienia tym samym standardu
obsługi gości z zagranicy.
Można rozważyć również rozwój w Kielcach
branż związanych z lecznictwem,
np. rozlewnictwo i butelkowanie wody
mineralnej.
Do promowania uzdrowiskowej funkcji
kielecczyzny i uzyskania dodatkowych
efektów synergii Kielce mogą wykorzystać
uznanie, jakim cieszą się Targi Kielce.
Można by bowiem organizować w Kielcach
targi lecznicze lub targi dotyczące coraz
popularniejszej medycyny naturalnej, a
przy tej okazji promować walory
przyrodnicze Kielc i regionu oraz jego
funkcji uzdrowiskowej, realizując poprzez
to cel strategiczny, jakim jest: „Stworzenie
mieszkańcom Kielc atrakcyjnych
warunków do zdrowego życia, rozwoju
i pracy w bezpiecznym, atrakcyjnym i
otwartym na świat mieście kultury,
edukacji, turystyki i sportu”.
Każde z powyższych działań poparte być
powinno szeroką promocją mającą na celu
wykreowanie wizerunku Kielc jako centrum
zdrowia, rekreacji, rozrywki i kultury.
9.1.2. Poprawa warunków życia
w mieście poprzez rozwój funkcji
sportowych
Do rozwoju Kielc wykorzystać należy
istniejącą tu infrastrukturę sportową.
Miasto posiada najnowocześniejszy stadion
piłkarski w Polsce, który ma szansę stać
się sportową wizytówką miasta. W tym
celu konieczne jest prowadzenie działań
promocyjnych zakrojonych na szeroką
skalę oraz uczestnictwo we wszelkiego
rodzaju prestiżowych imprezach
sportowych
o wymiarze nie tylko krajowym. Działania
te umożliwią realizację celu operacyjnego:
„stworzenie spójnego, wielokanałowego
systemu informacji o ofercie kulturalnej,
sportowej i turystycznej Kielc i KOM
w mediach o zasięgu krajowym
i międzynarodowym” oraz „rozbudowa
drobnej infrastruktury sportowej służącej
mieszkańcom miasta, np. w postaci boisk
dla dzieci, basenów, a także
efektywniejsze wykorzystanie istniejących
już obiektów”.
Pozytywną inicjatywą w tym zakresie było
zgłoszenie miasta do organizacji
piłkarskich mistrzostw Europy w 2012
roku. Pomimo iż obiekt spełniał postawione
kryteria, miasto zostało odrzucone, a jako
jedną z przyczyn odmownej decyzji
wymieniano brak lotniska, zatem
niedogodną infrastrukturę transportową
oraz niedostateczną infrastrukturę
dodatkową umożliwiającą organizację
przedsięwzięcia na tak dużą skalę.
Pozytywnie należy jednak ocenić fakt
zaangażowania miasta, które poprzez sam
fakt uczestniczenia w eliminacjach,
promowało posiadaną przez siebie
infrastrukturę sportową. Przykładem dla
Kielc może być Wrocław, który w 2002
roku przegrał walkę o Expo, klęskę jednak
przeobraził w sukces. Dzięki staraniom o studenci stanowiliby kilkutysięczną
Expo miasto przestało być anonimowe, społeczność oddziaływującą na organizm
zaintrygowało zagranicznych turystów. miejski
Wówczas, w oparciu o zainteresowanie w zakresie życia społecznego i
oraz niepowtarzalny klimat miasta kulturalnego. Ich obecność wymusiłaby
powstało hasło promocyjne „Wrocław- także rozwój życia nocnego w mieście.
miasto spotkań”. W efekcie w zeszłym Obecnie w Kielcach przeważają studenci
roku Wrocław odwiedziło o 40% więcej studiów w trybie wieczorowym i zaocznym,
Brytyjczyków niż w roku 2004. Podobnie którzy nie mieszkają na stałe w mieście
Kielce dzięki udziałowi w różnego rodzaju nie przyczyniając się tym samym do
inicjatywach sportowych promować tworzenia życia i klimatu studenckiego w
powinny miasto, a z istniejącej tu najno- mieście. Wraz z powstaniem uniwersytetu
wocześniejszej infrastruktury utworzyć rosłaby liczba studentów studiów
swoją wizytówkę rozpoznawalną również dziennych, którzy kreowaliby rozwój
poza granicami kraju. Aktualnie w Kielcach kulturalny miasta. Studenci, którzy
nie odbywa się żadna prestiżowa spędzają tutaj kilka lat życia, odgrywają
i rozpoznawalna impreza sportowa. istotną rolę związaną z promocją i
Organizowane są co prawda zawody kształtowaniem wizerunku miasta. Dlatego
w skokach spadochronowych oraz istotny jest rozwój oferty skierowanej do
cyklicznie organizowane, w tym roku po studentów, sprawiającej, iż życie
raz IV, Mistrzostwa Wspinaczki Sportowej. studenckie stałoby się bardziej atrakcyjne.
Brakuje jednak odpowiedniej promocji
i nagłośnienia tych wydarzeń. Kielce z Działanie uniwersytetu to również
uwagi na ukształtowanie terenu mają podnoszenie poziomu intelektualnego
możliwość organizowania rajdów miasta. Lepiej wykształceni mieszkańcy
samochodowych. Impreza ta, z udziałem stają się atrakcyjniejsi dla potencjalnych
znanych kierowców rajdowych, miałaby pracodawców.
szansę na stałe wpisać się w życie miasta.
W oparciu o walory naturalne, miasto ma
także możliwość stworzenia całorocznego Realizacja celu operacyjnego „utworzenie
stoku narciarskiego, czy też rozwoju na bazie istniejącej Akademii
sportów rowerowych oraz wszelkich form Świętokrzyskiej uczelni o statusie
turystyki aktywnej. uniwersytetu” podniosłaby również prestiż
i konkurencyjność miasta. Znacznie
zwiększyłoby to również jego rolę w
Aby przedsięwzięcia te miały szansę procesie tworzenia innowacji. Rola
powodzenia, należy także zapewnić uniwersytetu jest szczególna z uwagi na
przyjeżdżającym na nie turystom różnego fakt prowadzonej przez niego działalności
rodzaju rozrywkę. Miasto musi żyć również dydaktycznej
nocą, przedstawiać bogatą ofertę pubów, i pracy naukowej połączonej
restauracji i klubów nocnych. z badaniami w zakresie innowacji
technologicznych. Przekłada się to na duży
9.1.3. Uniwersytet wkład w rozwój konkurencyjności
gospodarki. Daje to szansę na współpracę
uniwersytetu z gospodarką i transfer
innowacyjnej wiedzy z uniwersytetu do
Zaszczytne miano miasta sfery przedsiębiorczości na szczeblu
uniwersyteckiego to nobilitacja dla miasta, zarówno regionalnym, jak i krajowym. Do
a zarazem ogromna szansa. Uniwersytet tej pory dotacja, którą uczelnie
oddziaływuje bowiem na miasto otrzymywały od państwa, była uzależniona
wieloaspektowo. Jego obecność łączy się z głównie od liczby pracowników naukowych
funkcjonowaniem na danym obszarze i studentów. Od stycznia 2007 r. zmienią
środowiska naukowego się kryteria podziału. Pod uwagę będą
i tworzeniem nowych ośrodków wiedzy. brane w znacznie większym niż dotychczas
Tworzy się również bardzo specyficzne stopniu m.in. liczba uprawnień do
i ogromnie opiniotwórcze środowisko. nadawania tytułu doktora i habilitowania,
Trzeci aspekt - i wcale nie najmniej ważny liczba projektów badawczych
- to oddziaływanie bieżącego życia uczelni realizowanych przez uczelnię, liczba
na życie miasta. Przede wszystkim w zagranicznych pracowników naukowych
obszarze kultury. Przyjeżdżający do Kielc prowadzących zajęcia, liczba studentów
zagranicznych i polskich, którzy 9.1.4. Umocnienie pozycji Kielc
wyjeżdżają na wymiany oraz liczba poprzez rozwój funkcji
zdobytych grantów z funduszy kulturalnych
europejskich. Coraz bardziej istotna
– festiwale
stawać się będzie jakość badań
naukowych
i procesu kształcenia, co zaostrzy
konkurencję pomiędzy ośrodkami
akademickimi. Jednym ze sposobów stymulowania
rozwoju Kielc w oparciu o posiadane przez
nie zaplecze jest rozwój funkcji
Powstanie w Kielcach uniwersytetu pozwoli
kulturalnych. Musi to być jednak kapitał
na dostosowanie się do nadchodzących
nie naśladowczej, a twórczej adaptacji
zmian. Obecnie planowane jest
kultury i sztuki do społeczeństwa wiedzy.
przekształcenie Akademii Świętokrzyskiej
w uniwersytet. Aby było to jednak
możliwe, uczelnia ta musi spełniać wymogi Zdolność do wytwarzania kapitału
prawne określone w ustawie o szkolnictwie społecznego zależy w dużej mierze
wyższym, która określa warunki tworzenia od kapitału kulturowego, od postaw i norm
uczelni czy też prowadzenia studiów oraz podtrzymywanych przez lokalną kulturę.
minimalne wymogi kadrowe dla uzyskania Kultura może być czynnikiem
uprawnień do kształcenia na danym pobudzającym lub hamującym rozwój.
poziomie. Dużą rolę w procesie uznawania Dobrym przykładem wykorzystania kultury
uczelni wyższych odgrywa Państwowa dla rozwoju jest miasto Wrocław. Jest to
Komisja Akredytacyjna, która opracowuje rzadki w Polsce przypadek miasta, które
zasady postępowania przy zrozumiało, że dziś do inwestorów
przeprowadzaniu procedur oceniających. przemawia nie tylko tania siła robocza.
Akademia Świętokrzyska uzyskała od PKA Przede wszystkim należy pokazać im, że
pozytywną ocenę 28 kierunków. To dana lokalizacja jest dla nich miejscem
największą uczelnią pedagogiczną w atrakcyjnym – pełnym koloru,
Polsce skupiającą 28 tys. studentów i różnorodności. Wrocław jednym
zatrudniającą 1200 pracowników z komponentów swojego rozwoju uczynił
naukowych. Posiada również uprawnienia kulturę, poprzez którą ściąga do miasta
do nadawania stopnia naukowego doktora kolejne festiwale, a także inwestorów.
na trzech kierunkach. W tym zakresie Widzowie zaskakiwani są tu oryginalnością
istnieje jedyna przeszkoda na drodze pomysłów i wykorzystaniem naturalnej
przekształcenia Akademii przestrzeni. Również Kielce dzięki
w uniwersytet. Ustawa określa bowiem, iż przeprowadzonym i planowanym
uczelnia musi posiadać takie uprawnienia inwestycjom mającym na celu
na sześciu kierunkach. W celu sprostania rozbudowanie infrastruktury turystycznej
tym wymogom utworzony został komitet mają możliwość wykorzystania
honorowy ds. powstania uniwersytetu. zmieniającej się przestrzeni do rozwoju
Rozpoczął on działania mające na celu inicjatyw kulturalnych. Szansą dla miasta
zasilenie kadry naukowej Akademii, jest stworzenie prestiżowego wydarzenia
a w październiku 2006 roku złożył wniosek kulturalnego będącego marką Kielc
o wydanie pozwolenia do nadawania o zasięgu międzynarodowym. Ważne jest,
stopni naukowych doktora na kolejnych aby miasto wypracowało jeden cykliczny
trzech kierunkach: geografii, pedagogice festiwal, który nieomylnie kojarzyć się
oraz biologii. W przypadku pozytywnego będzie wszystkim z tym właśnie miejscem.
rozpatrzenia wniosku, uczelnia spełniałaby Przy kreowaniu tegoż wydarzenia należy
wszystkie wymogi formalne niezbędne do wziąć pod uwagę, iż publiczność staje się
utworzenia uniwersytetu. W planach coraz bardziej wymagająca. Dlatego też
uczelni jest również budowa do roku 2012 imprezy te przyciągać muszą
nowego kampusu, co zapewniłoby warunki innowacyjnością, świeżością pomysłów
do przyjęcia większej liczby studentów. oraz wysokim poziomem. Przede
wszystkim muszą jednak widza inspirować,
zaskakiwać i zachwycać. Dobrym punktem
wyjścia dla stworzenia markowej imprezy
wydaje się być kielecki Festiwal Tańca.
W tym roku odbyła się już VI jego edycja.
Jest to wydarzenie znane pewnej grupie
odbiorców oraz coraz bardziej sukcesu niezbędna jest jednak szeroka
rozpoznawalne na terenie kraju. Do promocja oraz odpowiednia skala
pełnego rozkwitu brakuje jednak przedsięwzięcia. Niezbędne są dobrze
odpowiedniej oprawy oraz promocji. zorganizowane kampanie reklamowe.
Zwiększeniu rangi tego wydarzenia Promocji przedsięwzięcia i podniesieniu
pomogłaby zwiększona współpraca z jego prestiżu służyć będzie również
wybitnymi instruktorami zaproszenie recenzentów wpływowych
z zagranicy, którzy prowadziliby zajęcia gazet
i naukę różnych stylów tańca. Festiwal i magazynów kulturalnych nie tylko z
należy także wzbogacić o widowiskowe Polski ale i zagranicy. Przykładem daje
pokazy teatrów tańca (m.in. teatru Wrocław, który sukces „Giocondy”
kieleckiego) oraz grup tanecznych nie zawdzięcza przeprowadzonej z
tylko z kraju, ale także z zagranicy. Rangę kilkumiesięcznym wyprzedzeniem
festiwalu podniosłaby także obecność kampanii reklamowej obejmującej się m.in.
festiwalowych gwiazd. Oprawę festiwalu informacje zamieszczone w niemieckich
doskonale uzupełniałyby pokazy teatrów folderach oraz promocja przedsięwzięcia
ulicznych. Jest to sztuka, która poprzez podczas targów turystycznych w Berlinie.
użycie różnorodnych środków ma przede Promocja Festiwalu za granicą wiąże się
wszystkim bawić. Aktorzy dysponują tu jak wiadomo z wysokimi nakładami
umiejętnościami baletowymi, finansowymi. Jednak dzięki zaproszeniu na
gimnastycznymi czy wręcz cyrkowymi, Festiwal zagranicznych dziennikarzy,
a wszystko wzbogacają efekty wizualne Kielce miałyby szansę zaistnieć na łamach
i słuchowe. Widowiskom towarzyszą zagranicznych gazet i programów
akrobacje, taniec, muzyka i efekty telewizyjnych. Jest to jedna z
pirotechniczne, przez co stają się one efektywniejszych i tańszych form promocji.
atrakcyjne nie tylko dla miłośników sztuki Bardziej bowiem od zmasowanych i
alternatywnej. Przykładem, jak doskonale kosztownych kampanii liczy się oryginalny
radzą sobie tego typu przedsięwzięcia, jest pomysł.
Kraków oraz Poznań. Festiwal teatrów
ulicznych w Krakowie co roku przyciąga
rzesze widzów. Gości on znakomite teatry
polskie, jednak przede wszystkim
zagraniczne. Zapraszane są tu czołowe 9.1.5. Działania promocyjne
grupy, takie jak Izotopie z Francji, Jango
Ewards- USA, Adesa z Ghany.
Fantastyczna scenografia sprawia, że
festiwal ten przeradza się w niesamowite Kielce powinny stać się marką. Zarówno
show. Forma festiwalu przyciąga nie tylko Polacy, jak i obcokrajowcy powinni
fanów teatru niekonwencjonalnego, ale poznawać to miasto przez pryzmat jego
również tych, którzy spragnieni są żywej i kultury, produktów, oferowanych usług,
spontanicznej zabawy. Szacuje się, że sportu, sztuki i odpowiednio
festiwal przyciąga kilkadziesiąt tysięcy wykorzystanych walorów przyrodniczych.
osób. Festiwal teatrów ulicznych odniósł Z właściwie wysyłanych komunikatów
także sukces w Poznaniu, gdzie co roku na powinien stworzyć się wizerunek miasta,
poznańską Maltę przyjeżdżają widzowie z który teraz daleki jest od pożądanego.
Polski i zagranicy.
Istotnym jest fakt, iż miasto posiada
Dla sztuki alternatywnej, jaką jest teatr strategię promocji. Jednak działania
uliczny, wykorzystującej wielkie podejmowane w celu wypromowania Kielc
przedsięwzięcia techniczne, nie bez są nadal zbyt mało widoczne. W ostatnim
znaczenia jest również naturalna stuleciu komunikacja zyskała wymiar
przestrzeń i otoczenie miejsca. Kielecka globalny. Daje to miastu wiele możliwości
Kadzielnia, dzięki kontrastowi z bogatą intensyfikacji promowania swoich walorów
morfologią otoczenia, zapewniłaby za pomocą nowych technologii
niepowtarzalną i nowoczesnych technik marketingowych.
i naturalną scenografię widowisk.
Atrakcyjne formy skalne dodawałyby Aby podnieść wizerunek Kielc, wszelkie
wyrazu przestrzennego i podkreślały działania należy zapoczątkować od
wyjątkowość miejsca. Do odniesienia określenia komunikatów, które wysłane
w kraj lub za granicę stworzą wiarygodny
i spójny wizerunek podnoszący
międzynarodową konkurencyjność miasta.
Przy tworzeniu wizerunku nie można
dopuścić, by kształtował się on w oparciu
o przypadkowe, niepełne, lub co gorsza
fałszywe stwierdzenia i informacje,
co w przypadku Kielc już się stało.
Przykładem tego może być powstałe na
bazie przypadkowych i błędnych informacji
oraz negatywnych stereotypów określenie,
sugerujące jego odbiorcom, iż jest to
miasto peryferyjne i zaściankowe, co
znacznie osłabia pozycję Kielc na tle
innych miast. Dlatego też należy podjąć
działania naprawcze wizerunku miasta.
Promocja dla Kielc jest zatem ważna także
ze względu na konieczność zmiany
sposobu widzenia
i imagu miasta oraz oferowanych przez nie
usług, które tracą popularność wśród
klientów. Wizerunek miasta kształtuje
wiedza o nim. Dlatego też należy
rozpowszechniać informacje o Kielcach,
tworząc tym samym pozytywny obraz
miejsca. Skutkować to będzie niewątpliwie
zwiększeniem się liczby odwiedzających
Kielce oraz rozpoznających produkty
i usługi wytwarzane na terenie miasta
i regionu.
Jeżeli chodzi o promocję Kielc poza
granicami kraju, istotne jest by stworzyć
jak najbardziej pozytywny wizerunek
miasta szczególnie wśród środowisk
opiniotwórczych. Zagraniczne media
powinny stać się kluczowymi adresatami
komunikatów promocyjnych z uwagi na
fakt, iż to one w dalszej kolejności
rozpowszechniają je wśród szerszych
kręgów społecznych. Pomocne tu jest
wspomniane wcześniej zapraszanie
i zachęcanie zagranicznych dziennikarzy
do udziału w różnego rodzaju
wydarzeniach odbywających się na terenie
Kielc.
Nie wymaga to dużych nakładów
finansowych, zaś jest gwarancją
zaistnienia miasta na łamach
zagranicznych pism. Pozycjonowaniu Kielc
sprzyjać będzie również stworzenie hasła
reklamowego, które wyrażać będzie
charakter miasta.
Promocja Kielc powinna spełniać swoje
trzy podstawowe funkcje: informować
odbiorców o proponowanym „produkcie”,
nakłaniać do jego „kupna” oraz
nieprzerwanie przypominać o jego
istnieniu. Właściwe powiązanie promocji z
całym układem walorów miasta, pozwoli
zatem uwypuklić jego silne strony oraz
pozyskać klientów na różnego rodzaju
produkty, jakimi m.in. są targi, rozwijająca
się oferta kulturalna czy sportowa.
Promocja miasta ma między innymi
doprowadzić do tego, aby osoby objęte jej
oddziaływaniem miały jakąś styczność z
oferowanymi towarami, usługami lub
ideami, co w przyszłości może z nich
uczynić klientów albo zwolenników. Nie
wystarczy zatem jednorazowa akcja
promocyjna. Konieczne jest systematyczne
podtrzymywanie popularności danego
towaru lub usługi. Przy promowaniu
cyklicznych wydarzeń kulturalnych czy też
sportowych, istotne jest, by informacja
o nich pojawiała się z wyprzedzeniem.
Pozwoli to przypomnieć potencjalnym
klientom tych usług o ich istnieniu, jak
również wzbudzić ich zainteresowanie.
Działania promocyjne, aby były skuteczne,
muszą dotrzeć do jak największej liczby
odbiorców. Obecnie duże możliwości
stwarza Internet. Ważne jest, aby zarówno
miasto posiadało przyjazną, przejrzystą
i atrakcyjną stronę zawierającą informację
o wszystkich odbywających się
wydarzeniach, jak i by informacja taka
pojawiła się na innych tematycznych
stronach. Obecnie trudno jest bowiem
wyszukać w Internecie wiadomości na
temat wydarzeń kulturalnych czy
sportowych odbywających się i
planowanych na terenie Kielc.
Promocja miasta to nie tylko pokazywanie
go w innych miastach, czy na
zagranicznych targach. Ważne jest także
budowanie tożsamości mieszkańców Kielc.
Mieszkańcy bowiem są tu najważniejsi.
Jeżeli spełnione zostaną ich potrzeby i
aspiracje, ich obecność w Kielcach nie
będzie dziełem przypadku, a wyboru.
 Tabela 6 Wskazanie działań dla osiągnięcia celów w sferze społecznej
Cel
Cel 1
Poprawa warunków życia w mieście
Cel 2
Podniesienie atrakcyjności Kielc jako
ośrodka nauki i edukacji
Cel 3
Umocnienie pozycji Kielc jako prężnie
rozwijającego się centrum rozrywki i
rekreacji
Propozycja możliwych działań
 rozwój funkcji uzdrowiskowej
o połączenie tradycyjnej kuracji
uzdrowiskowej z nowymi
usługami, np. zabiegi odnowy
biologicznej, czy farmy urody;
o wykorzystanie potencjału
w postaci wszelkiej
towarzyszącej uzdrowiskom
infrastruktury turystycznej,
sportowej i rekreacyjnej;
o stworzenie dla kuracjuszy
atrakcyjnej oferty spędzania
czasu wolnego;
o uzyskanie przez uzdrowiska
atestów świadczących
o wysokiej jakości usług
leczniczych;
o stworzenie atrakcyjnych
szlaków pieszych oraz
rowerowych;
o rozwój branż związanych
z lecznictwem;
 stworzenie systemu komunikacji
zwiększającego dostępność Kielc;
 wykorzystanie i rozwój infrastruktury
sportowej służącej mieszkańcom miasta.
o budowa boisk,
basenów
i zwiększenie ich dostępności;
 utworzenie uniwersytetu;
 rozwój życia nocnego oraz zapewnienie
atrakcyjnych form spędzania czasu
wolnego;
 rozwój środowiska technicznego
w oparciu o potencjał Politechniki
Świętokrzyskiej;
 rozwój funkcji kulturalnych i sportowych;
 lepsze zagospodarowanie i
wykorzystanie Parku Miejskiego w
Kielcach
 rozbudowa infrastruktury turystycznej;
 stworzenie prestiżowej, markowej
imprezy kulturowej i sportowej o zasięgu
 międzynarodowym;
 szeroka promocja kreowanych marek;
 podejmowanie działań promocyjnych
mających na celu stworzenie
pozytywnego wizerunku miasta;
9.1. Sfera gospodarcza

Cel strategiczny

Rozwinięcie w Kielcach i Kieleckim Obszarze Metropolitarnym

sektorów gospodarki opartej na wiedzy i nowoczesnych
technologiach komunikacyjnych oraz rozwinięcie
kompleksowego systemu wsparcia dla małych i średnich
przedsiębiorstw

Cele operacyjne
 Stworzenie parku naukowo-
technologicznego;
Cel 1
Dostarczenie lokalnym  Stworzenie mechanizmów
Cele kierunkowe

przedsiębiorcom narzędzi finansowych

służących ich rozwojowi i
budowie gospodarki opartej na
wiedzy
Cel 2
Pobudzenie rozwoju kieleckiej
gospodarki dzięki wykorzystaniu
istniejącego potencjału i przewag
konkurencyjnych miasta
i infrastrukturalnych dla
inkubowania nowych
przedsiębiorstw, zwłaszcza
w sektorach innowacyjnych
technologii;
 Rozwinięcie współpracy
gospodarczej
w ramach Kieleckiego
Obszaru Metropolitarnego;
 Wspieranie działań mających
na celu rozwój nowych imprez
targowych organizowanych
przy zachowaniu najwyższych
standardów obsługi klienta
i z wykorzystaniem zdobyczy
nowoczesnych technologii
informacyjnych;
Kielce, z racji bycia stolicą województwa, infrastruktury okołotargowej i lokalnej
są w naturalny sposób pretendowane do przedsiębiorczości. W celu obsługi samych
pełnienia roli motoru gospodarczego targów, jak również odwiedzających je
rozwoju regionu i kraju. Realizacja celów osób, powstają nowe hotele, punkty
zdefiniowanych w sferze gospodarczej gastronomiczne i lokale rozrywkowe,
przybliży Kielce do osiągnięcia wizji miasta prowadzone są nowe inwestycje
jako centrum innowacji i handlu. Jak infrastrukturalne w mieście. Wpływa to
wynika z części diagnostycznej a także pozytywnie na wizerunek Kielc wśród
z przeprowadzonej analizy SWOT oraz inwestorów oraz przekłada się na
konsultacji społecznych osiągnięciu tych atrakcyjność inwestycyjną miasta. Dzięki
celów sprzyjać będzie realizacja szeregu Targom Kielce rozwija się tzw. turystyka
działań we wskazanych poniżej obszarach. biznesowa w regionie, a odwiedzający
targi biznesmeni i wystawcy generują
dodatkowe przychody lokalnych
9.2.1. Targi i turystyka przedsiębiorców, wydając na kupowane
dobra i usługi więcej pieniędzy niż
biznesowa oraz współpraca przeciętni turyści. Pod warunkiem
gospodarcza jednakże że miasto zaoferuje im
w ramach KOM jako ważne atrakcyjną rozrywkę i możliwość
elementy służące rozwojowi wydawania pieniędzy. Kielce muszą się
kieleckiej gospodarki więc rozwijać razem z Targami, aby nie
zmarnować tkwiącego w nich potencjału.

Targi stanowią centra innowacji

Jedną z istotnych przewag i upowszechniania najnowszych zdobyczy
konkurencyjnych Kielc i – być może technicznych i technologicznych. Są
jeszcze niedostatecznie wypromowaną – miejscem, gdzie rodzą się nowe pomysły
marką miasta są Targi Kielce. Z rynkiem i inspiracje przedsiębiorców. W Kielcach
targowym wiąże się duży potencjał stanowią tym samym bazę dla
rozwojowy Kielc. Targi Kielce niewątpliwie powstawania firm z sektora innowacyjnych
mogą odegrać rolę ważnego stymulatora technologii.
rozwoju gospodarki Kielc. Zwłaszcza, iż
targi, w szczególności targi europejskie, W ciągu ostatnich kilkunastu lat rynek
znajdują się obecnie targowy w Polsce przeszedł istotne
w stanie transformacji. Ciągle zmuszone zmiany. Spośród licznych organizatorów
są odpowiadać na wyzwania nowoczesnej, na rynku utrzymali się tylko najlepsi i
zinformatyzowanej gospodarki. I to właśnie najbardziej profesjonalni. Nie do
postęp techniczny, m.in. rozwój nowych pomyślenia jest dziś sytuacja, częsta na
technologii komunikacyjnych, zadecyduje początku lat dziewięćdziesiątych, że
o tym, jak będą wyglądać targi międzynarodowe targi organizowane są w
w przyszłości. Również Kielce, chcąc auli szkolnej. Nawet jeżeli nie wszystkie
zapewnić sobie silną pozycję na mapie targi spełniają zachodnioeuropejskie
miast europejskich, powinny postawić na standardy, organizatorzy zapewniają
innowacyjne rozwiązania, wysokie wysoką jakość obsługi klientów, ciągle
technologie, a także reagować na impulsy poszerzając zakres świadczonych usług.
płynące z otoczenia, by w optymalny Targi przestały być miejscem
sposób wykorzystywać szanse, jakie bezpośredniej sprzedaży i spontanicznego
wynikają dla miasta z silnej pozycji Targów podpisywania umów. Przez firmy są
Kielce na polskim rynku targowym. natomiast traktowane jako nowy
instrument promocji sprzedaży i swoista
Targi Kielce już teraz pozytywnie wpływają platforma marketingu bezpośredniego.
na kielecką gospodarkę. Działalność W ostatnim czasie obserwuje się rosnące
Targów i rozwój funkcji targowych miasta zainteresowanie targami
Kielce kreuje bowiem istotną wartość specjalistycznymi, którym coraz częściej
dodaną. W pewnym sensie organizowanie towarzyszą seminaria, spotkania
targów dyskusyjne, prezentacje i pokazy. Na
i wystaw stało się samodzielnym polskich targach przybywa zaś klientów
„przemysłem”, tworzącym nowe miejsca profesjonalnych. Przewiduje się,
pracy oraz stymulującym rozwój że tendencja ta utrzyma się w najbliższych
latach. Dzisiaj targi to nie tylko wystawa zajęta przez wystawców wyniosła
i prezentacja przedsiębiorstw, ale tzw. 85 068 m2. 14
„targi plus”, których program wzbogacany
jest
o szereg imprez towarzyszących, takich
jak koncerty, konkursy, happeningi, czy
specjalne wystawy. Wzrasta też
zagraniczna aktywność organizatorów
tragów.

Statystyki wskazują na dynamiczny rozwój

rynku targowego w Polsce w ostatnich Wykres 7
latach. Powierzchnia targowa netto
wzrosła w 2005 roku o 12,4% w stosunku Najwięksi organizatorzy targów w Polsce w 2005 roku ze
do roku poprzedniego i wyniosła 525 100 względu na liczbę zwiedzających
m2.
W roku 2004 odnotowano z kolei wzrost
o 6,6% w porównaniu do roku 2003. Liczba
zwiedzających wzrosła w 2005 roku o
24,5% osiągając 918 304, natomiast
ogólna liczba wystawców o 8% do 27 630,
przy czym liczba wystawców krajowych
wzrosła
MT
o 7,3% a wystawców zagranicznych Poznańskie;
o 11,4%. 34,29%
pozostali; Targi Kielce;
20,34% 22,63%
Targi Kielce pod względem powierzchni
targowej netto, liczby wystawców ogółem
oraz liczby zwiedzających zajmowały w
2005 roku pozycję wicelidera po
Międzynarodowych Targach Poznańskich
Interservis, Targi w MT Łódzkie;
z odpowiednio 16,85%, 14,56% i 22,63% Łódź; 5,85% Krakowie; 9,49%
udziałem w rynku. Obroty spółki Targi 7,40%
Kielce w 2005 roku wyniosły ponad 27 mln
złotych, co oznaczało wzrost o 25%
w stosunku do obrotów wygenerowanych
w roku poprzednim13. Rozwój kieleckiej
spółki targowej, która początkowo
dysponowała jedynie zdewastowanymi
pomieszczeniami po magazynach Źródło: Polska Korporacja Tragowa
upadłego Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa
Handlu Wewnętrznego, zaskoczył chyba
nawet inicjatorów jej powstania. W 1994
roku, a więc dwa lata po formalnym
utworzeniu,
Centrum Targowego Kielce (poprzednia
nazwa spółki) zorganizowało 5 wystaw,
które w sumie zajęły 7 647 m2 powierzchni
wystawowej. W wystawach tych
uczestniczyło 474 wystawców, w tym 23
zagranicznych. W roku 2005 Targi Kielce
zorganizowały 30 wystaw, w których udział
wzięło 3 819 wystawców (w tym 967
zagranicznych), zaś łączna powierzchnia

13
Dane na podstawie informacji Polskiej Korporacji
14
Targowej. Kielecki Przegląd Targowy, nr I (64), maj 2006, str. 14.
Polska usiłuje odkroić dla siebie jak może warto przy tym przeanalizować
największy kawałek tortu, jakim jest przykłady innych ośrodków targowych.
światowy rynek targowy. Jednak pomimo
licznych sukcesów polskich firm Przykładowo Hamburg Messe realizują
organizujących targi nasz rynek pozostaje koncepcję „Rozwijające się Miasto
rynkiem niedużym w skali światowej. Hamburg”, zgodnie z którą program
Spośród 3 200 000 wystawców, jacy targów koncentruje się na branżach
uczestniczyli w 2004 roku w targach na determinujących gospodarkę miasta, a
świecie, zaledwie 0,80% uczestniczyło więc przemysł morski, lotniczy, media,
w targach w Polsce. Natomiast technikę medyczną, naukę i badania,
zwiedzający w Polsce stanowili w 2004 nowe energie oraz branżę hotelarską i
roku zaledwie 0,26% ogółu zwiedzających gastronomiczną.
na targach światowych15.
Idąc w tym kierunku Kielce mogłyby
Daleko nam do Niemiec, które są organizować targi sprzyjające rozwojowi
największym europejskim rynkiem „przemysłu wolnego czasu”, czyli
targowym z 24 silnymi centrami w szczególności przemysłu kulturalnego
targowymi o powierzchni targowej netto i sportowego. Mogłyby to być np. targi
wynoszącej sportowe i mody sportowej oraz targi
w 2005 roku około 6 300 000 m . Z drugiej 2
przyciągające hobbystów wszelkiej maści.
jednak strony polskie centra Organizacja targów połączonych
wystawiennicze wykazują większą z tematycznymi imprezami
aktywność niż centra niemieckie i w Polsce towarzyszącymi sprzyjałaby zmianie
organizowanych jest więcej międzyna- wizerunku miasta
rodowych targów niż w Niemczech. W i postrzegania go jako ośrodka sportowo-
2005 roku w rekreacyjnego. Pozwoliłoby to
Polsce Tabela 7
także na realizację celu
zorganizowano Największe centra wystawiennicze
kierunkowego, jakim jest:
192 targi, na świecie
„Pobudzenie rozwoju kieleckiej
podczas gdy w Centrum Powierzchnia
gospodarki dzięki
Niemczech 142 wystawiennic wystawiennicza
wykorzystaniu istniejącego
. ze brutto (m 2
)
potencjału i przewag
Hanower 495 265 konkurencyjnych miasta”.
Mediolan 348 000
Źródło: „Targi
Frankfurt 324 023
W lutym 2007 roku w Pradze już
na tle zjawisk Kolonia 286 000
ekonomicznych i po raz 31. organizowane będą
Duesseldorf 252 214
społecznych propagujące zdrowy styl życia
początku XXI wieku” - Prezentacja ze Zwyczajnego Międzynarodowe Targi Sportowe
Walnego Zgromadzenia Polskiej Korporacji Targowej z 20
marca 2006 r., na podstawie danych z raportu AUMA i Mody Sportowej SPORT PRAGUE.
(2005) Przy okazji targów promowane są czeskie
miejscowości uzdrowiskowe, kąpiele
Nawet największe polskie centrum i zabiegi rehabilitacyjne. Targom podczas
wystawiennicze w Poznaniu znalazło się ubiegłych edycji towarzyszyły pokazy
dopiero na 29 miejscu w rankingu fitness, maratony, spinning czy
szeregującym światowe centra prezentacje mody sportowej. Praga
wystawiennicze wg powierzchni brutto. najwyraźniej idealnie dopasowała ofertę
targów do oczekiwań klientów, skoro w
2006 roku w targach SPORT PRAGUE
Światowe przedsiębiorstwa targowe
uczestniczyło 326 wystawców z siedmiu
przyjmują różne strategie działania
krajów, w tym z Polski, a liczba
i w różnych czynnikach upatrują szansy na
zwiedzających wyniosła aż 38 100 osób.
sukces. Urząd Miasta Kielce powinien
Potwierdza to tezę, że w ostatnim czasie
bardzo starannie rozważyć możliwe drogi
panuje moda na zdrowy styl życia oraz
rozwoju Targów Kielce i wspierać
rośnie zainteresowanie nowymi
inicjatywy służące trwałemu i
dyscyplinami sportu, a także aktywną
zrównoważonemu rozwojowi miasta. Być
formą wypoczynku. Trend ten mogłyby
wykorzystać także Kielce, które przy okazji
15
Obliczenia własne na podstawie danych Polskiej
organizacji targów mogłyby promować
Korporacji Targowej. walory turystyczne i uzdrowiskowe regionu
a także bazę sportowo-rekreacyjną miasta. Orle Gniazdo w Szczyrku. W miarę jednak
Dobrym pomysłem wydaje się rozwoju targów pojawił się problem braku
uwzględnienie w ofercie targów mody miejsca i konieczność poszukiwania dla
narciarskiej, czemu mogłaby towarzyszyć targów bardziej profesjonalnego
promocja stoków świętokrzyskich. Ponadto i przyszłościowego obiektu. Wybór padł na
pokazom mody związanej ze sportami Kielce ze względu na to, iż obiekt Targów
lekkoatletycznymi mogłyby towarzyszyć Kielce spełnił wszystkie oczekiwania
imprezy sportowo-rekreacyjne na terenie organizatorów oraz m.in. ze względu na
nowoczesnego stadionu piłkarskiego w atrakcje turystyczne regionu, co stwarza
Kielcach. odwiedzającym okazję przyjazdu nie tylko
na targi ale też w celach rekreacyjnych.
W dniach, w których odbywałyby się targi Kolejna edycja Targów Sportowych
sportowe i mody sportowej, w mieście SUMMIT w Kielcach odbyła się w sierpniu
mogłoby zostać zorganizowane 2006 roku. Impreza ma spore grono
wydarzenie na kształt Run Warsaw – stałych klientów oraz zwiększającą się
sponsorowanego przez firmę Nike 5- liczbę nowych.
kilometrowego biegu ulicami Warszawy. Dla organizatora, firmy Summit S.A., jej
Na miesiąc przed biegiem Run Warsaw powodzenie to istotny argument za
osoby chcące popracować nad swoją kontynuowaniem inicjatywy właśnie
kondycją w Kielcach. Stawarza to istotną bazę do
i wystartować w Run Warsaw mogły rozwoju targów sportowych i mody
spotkać się z profesjonalnymi trenerami na sportowej w Kielcach i szansę, której
tzw. Ścieżkach Biegowych Nike. Akcji miasto nie powinno zmarnować.
towarzyszyła szeroka kampania
marketingowa. Wszystko to służyło nie Dużą szansą dla rozwoju gospodarczego
tylko promocji zdrowego stylu życia i Kielc, związaną m.in. z rozwojem funkcji
reklamie firmy Nike, ale miało także targowej miasta, jest rosnąca liczba osób
pozytywny wpływ na wizerunek Warszawy odwiedzających region świętokrzyski
jako miasta ludzi aktywnych i dbających o w ramach turystyki biznesowej. Turystyka
swoje zdrowie. biznesowa cieszy się coraz większym
zainteresowaniem wśród zagranicznych
W Kielcach organizacja tego typu turystów odwiedzających Polskę. Rośnie
wydarzenia z udziałem strategicznego rzesza ludzi, którzy przy okazji wyjazdu na
sponsora łącznie z targami mody konferencje, kongresy, targi i wystawy, czy
sportowej pozwoliłaby uzyskać efekt też spotkania w interesach zwiedzają nasz
synergii w postaci zwiększonego kraj. W 2005 roku segment turystyki
zainteresowania obiema imprezami, związanej z przyjazdami w interesach
promocji Kielc jako miasta oferującego i służbowymi miał największy (27%) udział
atrakcyjne formy aktywnego wypoczynku, w ogólnej liczbie zagranicznych osób
a być może stałoby się też podstawą do fizycznych przyjeżdżających do Polski,
wypracowania nowej marki miasta. podczas gdy udział osób przyjeżdżających
w celach czysto turystycznych
i wypoczynkowych wyniósł 25%16. Należy
Tragom w zakresie sportów paralotniczych przy tym dodać, iż turystyka biznesowa
oraz towarzyszącym im targom postrzegana jest na świecie jako
odpowiedniej mody sportowej mogłyby najbardziej dochodowa część ogółu
w Kielcach towarzyszyć imprezy na działalności turystycznej. Szacuje się, że
lotnisku sportowo-rekreacyjnym w turysta biznesowy w miejscu swojego
Masłowie. pobytu wydaje pięciokrotnie więcej niż
turysta udający się prywatnie na
Istotny jest fakt, iż droga do organizowania wypoczynek czy zwiedzanie. Kielce
targów sportowych w Kielcach została już powinny wykorzystać swe położenie
przetarta. W lutym 2006 roku w Kielcach w paśmie Gór Świętokrzyskich oraz szansę
odbyła się pierwsza w tym mieście, wynikającą z perspektyw rozwoju turystyki
ale kolejna w ogóle, edycja Targów biznesowej w mieście. Perspektywy te są
Sportowych SUMMIT. Po raz pierwszy tym bardziej realne, że rośnie znaczenie
zostały one zorganizowane w Karpaczu Targów Kielce jako organizatora imprez
w 1999 roku, następnie zostały
16
przeniesione do kompleksu hotelowego Instytut Turystyki, Cele, motywy i formy przyjazdów do
Polski w 2005 roku
targowych w Polsce. Ponadto turystyka zgodnych z trendami występującymi w
biznesowa nie podlega wahaniom gospodarkach wysoko rozwiniętych.
sezonowym, gdyż kongresy czy podróże
w interesach odbywają się niezależnie od Park technologiczny definiuje się jako
pory roku. zespół wyodrębnionych nieruchomości
wraz z infrastrukturą techniczną,
W Kielcach dostrzeżono już potrzebę utworzony w celu dokonywania przepływu
podjęcia zintegrowanych działań w celu wiedzy i technologii pomiędzy jednostkami
opracowania i wdrożenia programu naukowymi a przedsiębiorcami oraz
kompleksowej obsługi turysty oferujący przedsiębiorcom,
biznesowego. Konieczne jest podniesienie wykorzystującym nowoczesne technologie,
standardów w obszarze świadczenia usług usługi w zakresie doradztwa w tworzeniu
w zakresie organizacji oraz obsługi targów, i rozwoju przedsiębiorstw, transferu
kongresów i wystaw w Kielcach. Ważną technologii oraz przekształcania wyników
rolę może tu odegrać utworzenie i rozwój badań naukowych i prac rozwojowych
klastra usługowego pod nazwą „Grono w innowacje technologiczne, a także
Targowe Kielce”. Pierwsze kroki w tym stwarzający tym przedsiębiorcom
kierunku już podjęto, a koordynatorem możliwość prowadzenia działalności
działań w okresie rozwoju inicjatywy gospodarczej przez korzystanie z
klastrowej zostało Miasto Kielce. nieruchomości i infrastruktury technicznej
na zasadach umownych.
9.2.2. Park naukowo-
technologiczny oraz inne Współpraca pomiędzy jednostkami
mechanizmy sprzyjające naukowymi lub badawczymi
a przedsiębiorcami kieleckimi umożliwi
rozwojowi kieleckich
dyfuzję innowacji oraz przyczyni się do
przedsiębiorstw osiągnięcia rezultatów często
niedostępnych dla pojedynczych
podmiotów ze względu na ograniczenia
wynikające z braku wymaganych nakładów
W Kielcach - mieście wojewódzkim kapitałowych lub wiedzy specjalistycznej.
odgrywającym tak ważną funkcję Stworzy ponadto dogodne warunki do
w pobudzaniu rozwoju gospodarczego wypracowania i upowszechnienia nowych
regionu nie działa obecnie żaden ośrodek rozwiązań. Omawiana inicjatywa
innowacji i przedsiębiorczości. Tymczasem przyniesie więc znaczącą wartość dodaną
istnienie takiej instytucji poprzez nie tylko miastu ale i całemu regionowi,
wspieranie wiedzy i innowacji oraz wnosząc do niego nową jakość. Park
transferu technologii a także lokalnej naukowo-technologiczny to idealne
przedsiębiorczości niewątpliwie narzędzie służące aktywizacji społeczności
sprzyjałoby rozwojowi miasta i budowaniu lokalnej i zapewniające pomoc w realizacji
jego przewag konkurencyjnych w stosunku biznesowych planów ludności.
do innych miast. Wpłynęłoby również
pozytywnie na wizerunek miasta Istotny jest fakt, iż parki technologiczne
w oczach istniejących i potencjalnych w okresie programowania 2004 – 2006
inwestorów. Pozwoliłoby ponadto osiągnąć mogły ubiegać się o wsparcie finansowe
cel strategiczny sformułowany w niniejszej z funduszy Unii Europejskiej. Środki unijne
strategii w sferze gospodarczej poprzez na tego typu inicjatywy będą dostępne
realizację celu kierunkowego: również w okresie finansowym
„Dostarczenie lokalnym przedsiębiorcom 2007 – 2013 w ramach Programu
narzędzi służących ich rozwojowi i budowie Operacyjnego „Innowacyjna Gospodarka”.
gospodarki opartej na wiedzy”. Kielce mogłyby wykorzystać tę szansę do
rozbudowy utworzonego parku
Rolę takiego akceleratora innowacyjności technologicznego.
mógłby w Kielcach odegrać park naukowo-
technologiczny. Taka inicjatywa Zalety funkcjonowania inicjatyw
wzmocniłaby struktury rynkowe regionu proinnowacyjnych, w tym w szczególności
świętokrzyskiego oraz służyłaby utrwaleniu parków technologicznych, dostrzegło wiele
zachowań ekonomicznych i społecznych polskich miast. W sierpniu 2006 roku
rozwiniętą działalność operacyjną  nowopowstały ośrodek
prowadziło 9 parków technologicznych innowacji
w różnych miastach. W fazie rozruchu i przedsiębiorczości ubiegał się
znajdowało się 10 kolejnych, natomiast o zewnętrzne środki w postaci
w fazie przygotowania dodatkowe 4 parki. dostępnych funduszy unijnych oraz
Specjaliści przewidują, że w kolejnych środków krajowych;
latach liczba nowych ośrodków tego typu
będzie wzrastać przy jednoczesnej  park technologiczny w
profesjonalizacji ich działalności. stosunkowo krótkim czasie (2 – 4 lat)
osiągnął poziom dochodów własnych
umożliwiający samofinansowanie
Nie ma uniwersalnego wzorca
działalności statutowej;
funkcjonowania parków technologicznych.
Przykładowo Park Naukowo-  dla inicjatywy
Technologiczny Politechniki Koszalińskiej utworzenia i zarządzania parkiem
oferuje pomieszczenia na wynajem pod pozyskać ludzi kreatywnych,
działalność gospodarczą po atrakcyjnych zaangażowanych i z determinacją
cenach, wyposażenie w telefon i stały dążących do wyznaczonych celów;
dostęp do Internetu, a ponadto możliwość
korzystania z nowoczesnych urządzeń i  utworzony park nawiązał
aparatury Politechniki Koszalińskiej. W
sierpniu 2006 w ramach Parku w Centrum i kontynuował współpracę z lokalnymi
Inteligentnych Aplikacji i Inżynierskich i krajowymi instytucjami o zbliżonym
Zastosowań Komputerów prowadzą profilu działalności w celu wymiany
działalność 3 firmy, w Centrum doświadczeń np. w czasie specjalnie
Budownictwa 1 firma oraz kolejna w w tym celu organizowanych
Centrum Automatyki i Robotyki. konferencji i szkoleń;

 kielecki park naukowo-

Chociaż nie ma uniwersalnego modelu technologiczny w obliczu nasilającej
funkcjonowania gwarantującego sukces, się konkurencji
dotychczasowe doświadczenia parków w sektorze szkoleniowo-doradczym
technologicznych w Polsce wskazują, że ustawicznie podnosił poziom
aby inicjatywa założenia w Kielcach parku świadczonych usług, szukał nowych
naukowo-technologicznego zakończyła się partnerów oraz uwzględniał rachunek
pełnym sukcesem, konieczne jest ekonomiczny działalności.
spełnienie szeregu warunków.
Pierwszym krokiem do sukcesu było
Istotne jest przede wszystkim zapewnienie dostrzeżenie przez władze Kielc oraz
odpowiedniego lokalnego klimatu dla tego środowisko lokalne potrzeby utworzenia
typu przedsięwzięć poprzez m.in. parku technologicznego stanowiącego
zaangażowanie władz samorządowych szansę budowy w województwie
i zaoferowanie przez nie pomocy świętokrzyskim nowych struktur
finansowej i technicznej nowoutworzonej gospodarczych opartych na wiedzy, przy
instytucji. Taka pomoc mogłaby objąć w wykorzystaniu posiadanych zasobów
szczególności dotacje celowe, użyczenia i kapitału ludzkiego. Taki krok uczyniła już
lub przekazanie mienia czy pokrycie Gmina Kielce, zgłaszając w Ministerstwie
kosztów operacyjnych, zwłaszcza w Rozwoju Regionalnego do Planu
początkowym okresie działalności. Inwestycyjnego Programu Operacyjnego
Rozwój Polski Wschodniej projekt o nazwie
„Kielecki Park Naukowo-Technologiczny”.
Ważne jest ponadto, by:

Budowaniu w Kielcach gospodarki

 tworzony park naukowo- innowacyjnej, opartej na wiedzy, a więc
technologiczny od samego początku, realizacji celu strategicznego
czyli od fazy projektowania, był sformułowanego w sferze gospodarczej
profesjonalnie przygotowany do służyć będzie zwłaszcza współpraca
dalszej działalności, m.in. poprzez z jednostkami naukowo-badawczymi
opracowanie solidnego biznesplanu, w zakresie nowoczesnych dziedzin nauki
który mógłby być okresowo takich jak elektrotechnika, automatyka,
uaktualniany;
informatyka, informatyka stosowana, regionie, takich jak m.in.: struktura
technologie laserowe i plazmowe. gospodarcza, dochody ludności, poziom
rozwoju instytucji otoczenia biznesu,
Utworzenie parku naukowo- aktywność samorządów, obecność
technologicznego w Kielcach stanowić wykwalifikowanych pracowników.
będzie przyczynek do rozwoju sieci
współpracy i partnerstwa wielu różnych Mieszkańcy województwa
podmiotów (przedsiębiorców, ośrodków świętokrzyskiego, obok mieszkańców
naukowych, instytucji wspierania biznesu województwa podkarpackiego, lubelskiego,
i innych) w zakresie dynamizacji rozwoju podlaskiego i warmińsko-mazurskiego,
gospodarczego miasta. Owocna może należą do grupy osób najmniej
okazać się współpraca z Politechniką przedsiębiorczych
Świętokrzyską, Świętokrzyskim Centrum w porównaniu do mieszkańców
Innowacji i Transferu Technologii, Wyższą pozostałych polskich województw. W 2004
Szkołą Technik Komputerowych roku województwo świętokrzyskie, pod
i Telekomunikacji oraz Centrum Usług względem liczby MSP przypadającej na
Satelitarnych „TP SAT” w Psarach, które 100 mieszkańców, zajęło trzynaste
jest europejskim liderem w zakresie miejsce. Wprawdzie w samych Kielcach
świadczenia usług łączności satelitarnej, a współczynnik przedsiębiorczości jest
25 – letnia tradycja sprawia, że Centrum wyższy od współczynnika wyliczonego dla
plasuje się w czołówce firm światowych całego województwa, jednak również jest
działających w sektorze usług łączności on niezadowalający i świadczy o małej
satelitarnej. Centrum Usług Satelitarnych przedsiębiorczości ludności kieleckiej.
„TP SAT” zapewnia realizację wysokiej Natomiast potrzeba troski władz miasta
jakości łączności w ramach systemów Kielce o rozwój małych i średnich firm
satelitarnych, zarówno o zasięgu powinna być tym większa, że – podobnie
globalnym, jak i regionalnym. jak w innych województwach - są one
głównym pracodawcą w regionie,
W wyniku działalności parku zatrudniając (2004 rok) blisko 50% ogółu
technologicznego w Kielcach kształtować zatrudnionych. Małe i średnie
się będzie społeczeństwo obywatelskie, przedsiębiorstwa są tym samym motorem
innowacyjne i przedsiębiorcze, co rozwoju lokalnej gospodarki.
niewątpliwie podniesie jakość zasobów
ludzkich miasta. Park technologiczny, Sektor MSP w województwie
będąc lokalnym centrum nowoczesności świętokrzyskim charakteryzuje
oddziaływującym na całą gospodarkę, niekorzystna specjalizacja branżowa.
pozwoli rozwijać w Kielcach i Kieleckim Przeważają bowiem MSP powiązane z
Obszarze Metropolitarnym sektory usługami publicznymi (administracja
gospodarki opartej na wiedzy publiczna, edukacja, ochrona zdrowia)
i nowoczesnych technologiach oraz wynikające z zasobów naturalnych
komunikacyjnych, co przełoży się na regionu (górnictwo, budownictwo). Poza
realizację celów zdefiniowanych w sferze tym wiele firm zajmuje się dostarczaniem
gospodarczej. mediów.

Park naukowo-technologiczny stworzy W województwie świętokrzyskim małe

również istotną infrastrukturę wsparcia i średnie podmioty miały, w porównaniu do
sprzyjającą zakładaniu nowych innych województw, największe znaczenie
przedsiębiorstw, w tym firm z sektora MSP, dla inwestycji w regionie. W 2004 roku
co z kolei przełoży się na poprawę sytuacji udział sektora MSP w regionalnych
na kieleckim rynku pracy. Pozwoli to nakładach inwestycyjnych wyniósł około
budować, a następnie zwiększać, przewagi 34%. Sektor mikroprzedsiębiorstw
konkurencyjne Kielc jako silnego ośrodka przyczynił się do nakładów inwestycyjnych
gospodarczego. województwa w 25%, natomiast średnie
przedsiębiorstwa w około 10%.
Potencjał rozwoju sektora MSP w Kielcach W województwie świętokrzyskim
i w całym województwie świętokrzyskim w 2004 roku odnotowano najwyższe
jest wypadkową wielu czynników w Polsce nakłady inwestycyjne
składających się na klimat inwestycyjny w przypadające na jednego pracującego w
grupie małych przedsiębiorstw
prywatnych. Było to 6,7 tys. zł. W sektorze
średnich firm prywatnych województwa
świętokrzyskiego na jednego pracującego
przypadło w tym samym okresie 8,9 tys.
zł, co było wynikiem dobrym, aczkolwiek
stosunkowo słabym na tle średnich
przedsiębiorstw funkcjonujących w
pozostałych województwach. Przykładowo
prywatne średnie firmy z Mazowsza
zainwestowały 18,6 tys. zł na pracującego,
co było najlepszym wynikiem w kraju.
Tabela 8 Działalność innowacyjna i badawczo-rozwojowa MSP
w regionach
Odsetek firm, Odsetek firm, Nakłady na Nakłady na B+R
które które wdrożyły innowacje firm firm
prowadziły innowacje w innowacyjnych innowacyjnych
działalność latach w 2004 r. w 2004 r.
B+R 2002-2004 (tys. zł) (tys. zł)
mał średnie małe średnie małe średnie małe średnie
e
dolnośląskie 9 14 16 35 1692 228 80 84
kujawsko- 6 13 17 36 1572 895 38 2
pomorskie
lubelskie 6 14 19 46 1312 238 75 12

lubuskie 3 10 11 33 1541 740 36 7

łódzkie 2 16 15 39 1604 278 163 6

małopolskie 7 16 23 43 1828 249 44 4

mazowieckie 5 17 16 44 2416 492 154 43

opolskie 6 14 17 41 1041 473 28 14

podkarpackie 5 15 21 41 1071 198 65 19

podlaskie 4 13 13 32 1148 213 40 9

pomorskie 12 14 16 39 1295 612 60 27

śląskie 8 16 23 49 1616 295 75 21

świętokrzyskie 3 17 20 44 1298 248 40 2

warmińsko- 3 17 20 43 772 312 26 2
mazurskie
wielkopolskie 2 9 13 35 1368 515 86 22
zachodniopo- 3 13 15 29 1260 309 25 4
morskie
Polska 5 14 17 40 1570 384 80 23
Źródło: PARP, Raport o stanie sektora MSP w Polsce w latach 2004 – 2005, Warszawa, 2005
W województwie świętokrzyskim, podobnie są zwłaszcza firmy innowacyjne i
jak w skali całego kraju, w gronie firm nakierowane na nowoczesne technologie.
wprowadzających innowacje mniej jest Dzięki ich rozwojowi gospodarka kielecka
firm z sektora małych i średnich ma szansę przeobrazić się w gospodarkę
przedsiębiorstw niż przedsiębiorstw nowoczesną, opartą na wiedzy i bardziej
dużych. Sektor MSP konkurencyjną. Ważne jest również
w Polsce ma nieduży potencjał wsparcie sektora usług i handlu, który już
innowacyjny i jeszcze mniejszy potencjał teraz dynamicznie się rozwija, dając
badawczy. istotny impuls rozwojowy kieleckiej
Na tym tle, jeżeli chodzi o odsetek firm gospodarce.
które prowadziły działalność B+R lub
wdrożyły innowacje, województwo Nie chodzi tu przy tym o podjęcie działań
świętokrzyskie nie wypada najgorzej, leżących w gestii władz centralnych, takich
aczkolwiek zdecydowanie słabiej wypadają jak budowa makroekonomicznego
firmy małe. Przedsiębiorstwa fundamentu funkcjonowania przedsię-
świętokrzyskie prezentują się jednak w biorczości czy stworzenie dogodnych
gorszym świetle, gdy weźmiemy pod warunków prawnych prowadzenia
uwagę kwotę nakładów na innowacje oraz działalności gospodarczej (w tym m.in.
badania i rozwój przypadającą na jedno stabilnych i jasnych przepisów
przedsiębiorstwo innowacyjne. Pod tym podatkowych). Na szczeblu lokalnym
względem województwo świętokrzyskie w pozostaje wiele do zrobienia. Władze Kielc
każdej kategorii wypada poniżej średniej mogą w szczególności wspierać potencjał
krajowej. rozwojowy przedsiębiorczości, zwłaszcza
zaś potencjał sektora MSP, w mieście
Jako że nie można opierać wzrostu poprzez:
gospodarczego wyłącznie na rozwoju
dużych firm i budować gospodarki opartej  ograniczanie do
na wiedzy bez inwestycji w działalność niezbędnego minimum barier
badawczo-rozwojową oraz bez wdrażania formalno-administracyjnych
innowacji, władze Kielc, chcąc doprowadzić utrudniających zakładanie
miasto do rozkwitu, nie mogą w swej i prowadzenie działalności
polityce zapomnieć o stwarzaniu klimatu gospodarczej;
sprzyjającego funkcjonowaniu w Kielcach
małych i średnich przedsiębiorstw oraz  budowanie administracji
pominąć działań wspierających aktywność przyjaznej przedsiębiorcy (co władzom
innowacyjną i badawczą rozwojową tych Kielc
firm. w dużym zakresie się już udało, o
czym świadczą wyniki ankiety
Aby osiągnąć pełny sukces na polu przeprowadzone wśród kieleckich
gospodarczym, Kielce muszą zatem przedsiębiorców) i zwiększania
wzbogacić paletę mechanizmów dla profesjo-nalizmu pracowników
inkubowania nowych przedsiębiorstw, administracji miasta;
w tym zwłaszcza firm innowacyjnych,
 promowanie postaw
o dodatkowe narzędzia wsparcia
przedsiębiorczych, szczególnie wśród
infrastrukturalnego uzupełniane szeroką
młodzieży;
ofertą pomocy finansowej. Istotne jest
wsparcie dla sektora małych i średnich  polepszenie informacji o
przedsiębiorstw, gdyż to właśnie one warunkach inwestowania w mieście i
stanowią podstawę rozwoju wszystkich regionie;
współczesnych gospodarek europejskich
i zapewniają im wzrost. W Polsce MSP  utworzenie w urzędzie
stanowią 99,5% wszystkich miasta komórki do zintegrowanej
zarejestrowanych firm, zapewniają około obsługi inwestorów
67% miejsc pracy i wytwarzają około i przedsiębiorców;
48,6% PKB . Jak wynika z badań
europejskich, to właśnie firmy z sektora  wsparcie oraz
MSP, które szybko się rozwijają, dają nawiązanie bliższej
największy wzrost zatrudnienia w współpracy z instytucjami
gospodarce i wzrost PKB. Motorem rozwoju wspierającymi przedsiębiorczość;
  udostępnianie kolejnych w ramach programów operacyjnych
działek gruntu (oraz nieruchomości funduszy europejskich, dzięki np.
lokalowych) pod inwestycje i dla celów wdrożeniu sprawnego systemu
prowadzenia działalności monitoringu funkcjonowania
gospodarczej oraz pomoc inwestorom instrumentów wsparcia, co pomogłoby
prywatnym w uzbrojeniu terenu w identyfikacji barier utrudniających
inwestycyjnego; przedsiębiorcom dostęp do środków
wsparcia, w tym funduszy unijnych;
 poprawa stanu
infrastruktury  utworzenie centrów
na terenie miasta i infrastruktury wsparcia dla firm z sektora MSP przy
dostępowej do miasta; ubieganiu się o środki pomocowe;

 podnoszenie jakości  utworzenie oraz

kapitału ludzkiego, co może zostać wsparcie rozwoju parku naukowo-
osiągnięte m.in. technologicznego
w wyniku organizowania różnego w Kielcach;
rodzaju szkoleń dokształcających dla
samych przedsiębiorców lub, np. we  promocję walorów
współpracy z urzędem pracy, dla inwestycyjnych Kielc za granicą, co
bezrobotnych, którzy są ma na celu nie tylko zachęcenie
zainteresowani prowadzeniem zagranicznych inwestorów do
działalności na własny rachunek, a lokowania środków w Kielcach, ale
także w wyniku stymulowania innych także pozyskanie potencjalnych
form kształcenia ustawicznego; zagranicznych partnerów dla polskich
przedsiębiorców.
 zwiększenie
efektywności wykorzystania środków
 Tabela 9 Wskazanie działań dla osiągnięcia celów w sferze gospodarczej
Cel Propozycja możliwych działań
 utworzenie w Kielcach parku naukowo-
technologicznego
 zapewnienie pomocy finansowej
i technicznej nowoutworzonej instytucji;
 wspieranie potencjału rozwojowego
Cel 1 przedsiębiorczości, zwłaszcza zaś
Dostarczenie lokalnym przedsiębiorcom potencjału sektora MSP, w mieście;
narzędzi służących ich rozwojowi
i budowie gospodarki opartej na wiedzy  tworzenie warunków integracji osób
niepełnosprawnych poprzez promocję
zatrudnienia osób niepełnosprawnych
i odpowiednie wsparcie (m.in. system
zachęt podatkowych, szklenia
przyuczające osoby niepełnosprawne do
wykonywania zawodu);
 organizowanie targów sprzyjających
rozwojowi „przemysłu wolnego czasu”
(w szczególności przemysłu kulturalnego
i sportowego);
 organizacja imprez tematycznie
powiązanych z targami, np. wydarzenia
Cel 2 na kształt Run Warsaw;
Pobudzenie rozwoju kieleckiej gospodarki
dzięki wykorzystaniu istniejącego
 wykorzystanie położenia miasta
potencjału i przewag konkurencyjnych w paśmie Gór Świętokrzyskich oraz
miasta szansy wynikającej z perspektyw
rozwoju turystyki biznesowej w regionie
poprzez m.in. zapewnienie turyście
biznesowemu atrakcyjnych form
rozrywki i wypoczynku oraz
infrastruktury noclegowej;
 rozwój klastra usługowego „Grono
Targowe Kielce”;
9.2. Sfera przestrzenno -
ekologiczna
Działania miasta w sferze przestrzenno-
ekologicznej powinny koncentrować się 9.3.1. Kielecki Obszar
przede wszystkim na poprawie Metropolitalny
dostępności komunikacyjnej Kielc oraz
dbałości o zasoby naturalne oraz
budowaniu na ich bazie wartości dodanej
płynącej z możliwości rozwoju nowych
Cel strategiczny

Powiązanie miasta Kielce i pozostałych gmin Kieleckiego Obszaru Metropolitalnego

w spójną komunikacyjnie i funkcjonalnie całość z zachowaniem walorów
środowiskowych
i urbanistycznych
Cele kierunkowe

Cele operacyjne
Cel 1
Poprawa warunków  Stworzenie jednolitego systemu informacji
gospodarowania oraz przestrzennej dla Kieleckiego Obszaru
życia w Kielcach Metropolitalnego zawierającego informacje
i Kieleckim Obszarze o obszarach inwestycyjnych;
Metropolitarnym poprzez
stworzenie spójnego
 Stworzenie warunków do rozwoju
programu obsługi e-usług bazujących na technologii
informacyjno- szerokopasmowego dostępu do Internetu
administracyjnej ludności (e-government, e-health,
i inwestorów e-learning, e-working);
Cel 2
Zwiększenie atrakcyjności  Wpisanie Geoparku do Europejskiej Sieci
turystycznej Kielc Geoparkow i rozwój turystyki
i Kieleckiego Obszaru w oparciu o jego zasoby;
Metropolitalnego przy
wykorzystaniu walorów
 Wdrożenie w życie koncepcji budowy ścieżek
środowiskowych rowerowych obejmujących swym zasięgiem tereny
i urbanistycznych Kieleckiego Obszaru Metropolitalnego;
Cel 3
Poprawa stanu  Zakończenie procesu kanalizowania całości obszaru
przestrzeni miejskiej oraz miasta Kielce;
podniesienie jakości życia
 Poprawa jakości życia mieszkańców miasta i wzrost
w mieście poprzez atrakcyjności miasta dla rozwoju społeczno-
rewitalizację oraz gospodarczego dzięki działaniom
działania w zakresie w zakresie ochrony zasobów wód podziemnych;
gospodarki wodno-  Kontynuacja rewitalizacji obszarów miejskich;
ściekowej
 Budowa lotniska regionalnego
i włączenie go do ogólnopolskiej sieci transportowej
Cel 4
drogowej i kolejowej;
Zwiększenie dostępności
komunikacyjnej miasta  Przygotowanie i wdrożenie kompleksowej koncepcji
rozwoju transportu w ramach Kieleckiego Obszaru
Metropolitalnego;
sektorów gospodarki.
Wszystkie działania podejmowane w sferze Coraz częściej podkreśla się, że rozkwit
przestrzenno-ekologicznej powinny być obszarów metropolitalnych jest warunkiem
prowadzone zgodnie z konstytucyjną koniecznym rozwiązywania problemów
zasadą zrównoważonego rozwoju. spójności społecznej i terytorialnej, które
powstają w europejskich miastach
i regionach, a tym samym w obszarach  funkcja miasta jako
metropolitalnych. Obszary metropolitalne, centrum handlowego i usługowego
stanowiąc główne ośrodki kształcenia, regionu,
badań, innowacji oraz rozwoju wysokich
technologii i przedsiębiorczości,  rozwinięte sektory
odgrywają kluczową rolę w rozwoju całego wzrostu: usług finansowych, medialny
kraju oraz regionów europejskich. i usług poligraficznych

 centrum kulturalne
Korzyści wynikające z kształtowania regionu,
obszaru metropolitalnego to przede
wszystkim: koordynacja polityki  rozwinięte usługi z
przestrzennej, utworzenie spójnego zakresu wysokospecjalistycznych
i sprawnego układu komunikacyjnego służb medycznych (Świętokrzyskie
i transportowego, podejmowanie Centrum Onkologii),
wspólnych przedsięwzięć
infrastrukturalnych, równomierny rozwój  rozwijająca się
funkcji przemysłowych, osadniczych, współpraca międzynarodowa miasta,
turystycznych, rekreacyjnych, inicjowanie  rozwinięte usługi na
i realizacja dużych projektów o zasięgu rzecz inwestorów
regionalnym z wykorzystaniem środków i przedsiębiorców (Centrum Obsługi
unijnych, a także promowanie Inwestora - partnera Polskiej Agencji
regionalnych produktów na forum Informacji i Inwestycji Zagranicznych),
krajowym
i międzynarodowym.  instytucje i jednostki
wspierające biznes,
Kielce, traktowane w „Zaktualizowanej
Koncepcji Przestrzennego  dobrze rozwinięta baza
Zagospodarowania Kraju” jako rozwijający obiektów sportowych o znaczeniu
się dopiero ośrodek miejski mają jednak regionalnym i ponadregionalnym,
podstawy do stworzenia
w niedalekiej przyszłości, wraz  atrakcyjność położenia
z otaczającymi je gminami, jednego geograficznego i walorów
z obszarów metropolitalnych kraju. krajobrazowych, w tym krajobrazu
Podpisana w tym celu przez Prezydenta kulturowego Śródmieścia Miasta,
Miasta Kielce oraz Burmistrzów i Wójtów Współpraca w ramach Kieleckiego Obszaru
gmin sąsiadujących z Kielcami „Deklaracja Metropolitarnego powinna służyć zatem
współpracy na rzecz Kieleckiego Obszaru nie tylko pozyskaniu nowych inwestorów
Metropolitalnego” posłuży dalszemu oraz środków z funduszy unijnych. Ważne
rozwojowi miasta w tym kierunku. są inicjatywy wspierające rozwój zaplecza
naukowo-badawczego oraz zasobów
Przesłankami dla rozwoju funkcji ludzkich, a także mechanizmy pomocy dla
metropolitalnej Kielc są: innowacyjnych przedsiębiorstw.
Współpraca w ramach Kieleckiego Obszaru
 silne centrum Metropolitarnego mogłaby uwzględniać
administracyjne miasta, funkcjonowanie w Kielcach parku
naukowo-technologicznego oraz rozwój
 rozbudowana sieć ośrodków wystawienniczych i
komunikacyjna dróg oraz kolei, a kongresowych
także położenie na skrzyżowaniu w oparciu o zaplecze w postaci Targów
projektowanych tras ekspresowych, Kielce.

 dynamiczny rozwój
Zwłaszcza Kielce jako centralne miasto
szkolnictwa wyższego,
Kieleckiego Obszaru Metropolitarnego
 dynamicznie rozwijający powinny zabiegać o dalszy rozwój funkcji
się ośrodek targowy, świadczących o metropolitarnym
charakterze miasta. Siła metropolii
w przypadku Kielc powinna tkwić
w zasobach wykształconej kadry,
wykorzystaniu szerokiego zaplecza Kielc
naukowo-badawczego, wspartych w sieć Europejskich Geoparków byłoby
działaniami na rzecz budowania istotnym czynnikiem podnoszącym prestiż
niezbędnej infrastruktury technicznej miasta, a także możliwość współpracy
służącej rozwojowi całego obszaru międzynarodowej i wymiany doświadczeń
metropolitarnego, a przez to w tej dziedzinie. Geopark stanowiłby
przyczyniających się do wzrostu miejsce szczególnie ważne dla rozwijania
gospodarczego tego obszaru oraz kraju. ekologicznej funkcji miasta poprzez
promowanie działań z zakresu ochrony
9.3.2. Geopark i turystyka środowiska oraz w oparciu
o to zagadnienie zasad zrównoważonego
geologiczna rozwoju.

Wpisanie kieleckiego Geoparku do sieci

Europejskich Geoparków oraz jego
Kielce posiadają przewagę konkurencyjną
odpowiednia promocja przyczyni się do
w postaci geologicznego ukształtowania
powstania nowego produktu Kielc i
powierzchni ziemi. Znajdują się tu parki
otaczającego go regionu, tj. geoturystyki.
geologiczne, które stanowią dużą wartość
turystyczną tego regionu. Stwarzają one
szansę na przetrwanie regionalnych Inna formą działań proekologicznych
wartości dziedzictwa geologicznego miasta jest inicjatywa utworzenia
i zapewniają niepowtarzalne krajobrazy. nowoczesnego ogrodu botanicznego w
Geoparki obok swoich walorów Kielcach, który powstałby dzięki
ekologicznych dają możliwość rozwoju współpracy władz miasta ze światem
kształcenia akademickiego w tym nauki,
kierunku. tj. Akademią Świętokrzyską. Ogród
W Bocheńcu znajduje się baza wydziału botaniczny stwarzałby możliwość bliskiego
geologii Uniwersytetu Warszawskiego. obcowania z przyrodą i poznawania jej bez
Powstanie sieci podobnych ośrodków na potrzeby odbywania odległych
terenie Kielc oraz otaczającym go i często kosztownych podróży, na które nie
obszarze stwarza szanse stworzenia na mogą pozwolić sobie wszyscy mieszkańcy
tym terenie swoistego ośrodka nauk o miasta. Ogrody botaniczne w XXI wieku
Ziemi. Ośrodek przyciągałby studentów, pełnią też istotną rolę jako centra ochrony
naukowców różnorodności biologicznej flory, czyli tzw.
i pasjonatów poprzez dostarczanie banki genów roślinnych.
tematycznych programów i
profesjonalnych narzędzi dla edukacji Ogród botaniczny w Kielcach w połączeniu
geologicznej. z Geoparkiem wzbogaci ofertę
atrakcyjnego sposobu spędzenia wolnego
Ochrona przyrody nieożywionej stała się czasu mieszkańcom miasta oraz
w ostatnim czasie przedmiotem odwiedzającym je turystom. Odpowiednio
zainteresowania międzynarodowego. zaprojektowany ogród umożliwia ponadto
Inicjatywa tworzenia Geoparku została organizowanie na jego terenie różnego
podjęta przez UNESCO w 1997 r., rodzaju wydarzeń artystyczno-kulturalnych
natomiast w czerwcu 2002 r. UNESCO i edukacyjnych. Pamiętać należy również o
zadeklarowało wsparcie i podjęcie tym, iż ogród botaniczny będzie ważną
współpracy z państwami w powoływaniu placówką dydaktyczną dla kieleckich
geoparków. Stwarza to więc dodatkową uczelni, zwłaszcza zaś dla Akademii
szansę dla Kielc. Podkreślenia wymaga Świętokrzyskiej.
fakt, iż na świecie geoparki odgrywają
dużą rolę w tworzeniu nowych miejsc
pracy oraz rozwoju gospodarczym regionu.
9.3.3. Sieć MAN w Kielcach
W Europie powstają tzw. Europejskie
Geoparki, które charakteryzują się
szczególnym znaczeniem naukowym,
rzadko spotykanymi walorami Działania z zakresu rozbudowy miejskiej
estetycznymi oraz edukacyjnymi. Wpisanie sieci światłowodowej mogą w znaczny
sposób przyczynić się do wzrostu jakości
życia w Kielcach a także do wprowadzenie
e-usług, które z kolei są szczególnie ważne

z punktu widzenia rozwoju działalności

gospodarczej.
Mimo poprawiającej się dostępności
Internetu wciąż niewielki jest udział
zarówno gospodarstw domowych jak
i przedsiębiorstw posiadających
szerokopasmowy dostęp do sieci
(w roku 2005 odpowiednio: 16% oraz 43
%).

Obecnie w regionie świętokrzyskim

podwyższony popyt na szerokopasmowy
dostęp do Internetu obserwuje się głównie
ze strony sektora biznesowego, ośrodków
administracji lokalnej (urzędy), placówek
edukacyjnych oraz ośrodków naukowych.

Dostęp do Internetu w województwie

świętokrzyskim mierzony Indeksem
Penetracji Internetu (IPI - Iloraz %
użytkowników Internetu w województwie
do procentu mieszkańców tego Źródło: http://www.man.kielce.pl
województwa wobec ogólnej liczby 1. Politechnika Świętokrzyska; 2 - Centrum
ludności kraju) jest obecnie najniższy w Laserowych Technologii Metali, 3 - Akademia
Polsce i wynosi 47%. Świętokrzyska - Wydział Matematyczno-
Przyrodniczy, 4 - Węzeł Naukowej
Akademickiej Sieci Komputerowej, 5 - Urząd
Miasto Kielce podejmuje działania mające Miejski
na celu rozwój społeczeństwa 6 - Akademia Świętokrzyska - Wydział
informacyjnego poprzez uczestnictwo Humanistyczny, 7 - Akademia Świętokrzyska -
w projekcie „SRSK - Świętokrzyska Instytut Historii, 8 - Wyższe Seminarium
Regionalna Sieć Komputerowa, rozbudowa Duchowne Diecezji Kieleckiej, 9 - Akademia
MSK KIELMAN” realizowanego Świętokrzyska - Instytut Chemii
w ramach Europejskiego Funduszu 10 - Zespół Szkół Plastycznych, 11 - Zespół
Rozwoju Regionalnego, którego Szkół Ponadpodstawowych nr 2,
beneficjentem jest Politechnika 12 - Zespół Szkół Elektrycznych
Świętokrzyska w Kielcach. Projekt 13 - Oddział zakaźny Wojewódzkiego Szpitala
integruje trzy projekty pod hasłem Zespolonego, 14 - Instytut Kształcenia
Medycznego AŚ, 15 - Szpital Miejski Św.
"e-świętokrzyskie" i jest ściśle powiązany
Aleksandra, 16 - ZEORK
z projektami "e-świętokrzyskie - budowa
17 - Urząd Marszałkowski, Urząd Wojewódzki i
sieci radiowej" oraz "e-świętokrzyskie -
Starostwo Powiatowe, 18 - WSEIA –
rozbudowa infrastruktury informatycznej", Karczówkowska, 19 - WSEIA - Karczówkowska
wspólnie z nimi stanowiąc kompleksowe 20 - WSEIA – Jagiellońska, 21 - Świętokrzyskie
rozwiązanie informatyzacji Województwa Centrum Onkologii, 22 - Świętokrzyskie
Świętokrzyskiego. Projekt zakłada Centrum Kardiologii
wykorzystanie oraz rozbudowę istniejącej
teleinformatycznej infrastruktury
Politechniki Świętokrzyskiej (sieci MSK
KIELMAN). W planach jest również realizacja zadań
zawartych w programie e-świętokrzyskie
zakładających dalszą rozbudowę sieci
Obecny układ sieci został zamieszczony na zarówno na terenie miasta (wszystkie
mapie obok. szkoły ponadpodstawowe oraz instytucje
podległe Urzędowi Miasta), jak i poza nim
(Ostrowiec, Końskie, Staszów). Zakłada się
ponadto uruchomienie tzw. Hot Spotów z
darmowym bezprzewodowym dostępem
do Internetu 9.3.4. Lotnisko
w najatrakcyjniejszych punktach miasta.

Dalsze działania polegające na rozbudowie Na rynek przewozów lotniczych u progu

sieci szkieletowej nie powinny kończyć się XXI wieku w dużym stopniu wpływają
tylko na podłączaniu do niej kolejnych ogólne trendy gospodarki światowej,
instytucji i jednostek. Celem nadrzędnym przede wszystkim procesy globalizacji. Z
powinno być natomiast stworzenie drugiej jednak strony część zjawisk na tym
internetowej platformy usług rynku jest specyficzna wyłącznie dla gałęzi
administracyjnych. Wszelkie podejmowane transportu lotniczego.
działania powinny prowadzić do wzrostu
efektywności pracowników urzędów W dobie gospodarki opartej na wiedzy
i innych jednostek publicznych (np. i nowoczesnych technologiach transport
poprzez wdrożenie elektronicznego lotniczy wraz z Internetem określany jest
systemu obiegu dokumentów), jak również mianem filaru, podstawy czy wręcz
ułatwiania klientom współpracy z tymi infrastruktury globalizacji. Porty lotnicze są
jednostkami (np. poprzez możliwość bowiem katalizatorami wzrostu
wypełniania lub przesyłania formularzy on- ogólnokrajowego i regionalnego.
line). Należy zatem stworzyć warunki dla Odgrywają znaczącą rolę w rozwoju
rozwoju sektora usług bazujących na gospodarczym regionu i kraju w wyniku,
technologii szerokopasmowego dostępu do między innymi, kreowania nowych miejsc
internetu pracy, zwiększania mobilności ludności
(e-government, e-health, e-lerning, i atrakcyjności regionu dla inwestorów,
e-working). którzy za sprawą lotniska uzyskują
łatwiejszy dostęp do światowych rynków.
Szerokopasmowa sieć szkieletowa stanie Porty lotnicze często określane są mianem
się integralną częścią infrastruktury miasta wizytówki kraju, jako że dla wielu
oraz okolicznych gmin. Dzięki podróżnych stanowią pierwszy kontakt
zastosowaniu najnowocześniejszych z danym państwem. Nowoczesny
technologii, sieć charakteryzować się i wygodny port lotniczy, powiązany
będzie możliwością łatwej i szybkiej dogodnymi połączeniami z krajem
rozbudowy, bezpieczeństwem danych, i ze światem jest warunkiem rozwoju
efektywnością kosztową oraz inwestycji i wyboru danego kraju i miasta
skalowalnością do indywidualnych potrzeb jako miejsca lokalizacji firmy, filii czy
oraz przyszłych wymagań jej przedstawicielstwa, szczególnie dla
użytkowników. Sieć będzie w pełni przedsiębiorstw międzynarodowych, które
kompatybilna z istniejącymi oraz dużą wagę przywiązują do połączeń
planowanymi regionalnymi oraz krajowymi lotniczych. Ponadto porty lotnicze,
sieciami szybkiego dostępu do Internetu. podobnie jak inne elementy infrastruktury
transportowej, należą do obiektów
Rozbudowa miejskiej sieci światłowodowej gospodarczych, w których zwiększona
oprócz poprawy atrakcyjności, a tym podaż kreuje dodatkowy popyt dzięki
samym konkurencyjności miasta w sferze pobudzeniu aktywności społecznej i
przestrzennej, będzie miała pozytywny gospodarczej.
wpływ na wzrost innowacyjności
gospodarki miejskiej oraz kształtowanie się Gospodarcze znaczenie portów lotniczych
społeczeństwa informacyjnego i wynika z wpływu transportu lotniczego na
podnoszenie jakości kapitału ludzkiego stan rozwoju gospodarczego regionu
Kielc. poprzez powstawanie nowych miejsc
pracy, kreowanie dochodów i
Należy przy tym stworzyć warunki dla ekonomicznej wartości dodanej, produkcji i
rozwoju sektora usług bazujących na wpływów podatkowych (z podatku
technologii szerokopasmowego dostępu do dochodowego, podatku od nieruchomości,
Internetu (e-government, e-health, podatku VAT, opłat skarbowych, celnych
e-lerning, e-working). itp.) w wyniku prowadzenia działalności
gospodarczej związanej z transportem
lotniczym
i lokalizacją portu lotniczego. Port lotniczy potrzebną i stwarzającą wielkie szanse
wpływa na gospodarkę poprzez efekty rozwojowe dla miasta i regionu.
bezpośrednie, pośrednie i indukowane. Przyszłe spodziewane korzyści społeczno-
gospodarcze dla miasta Kielce
Istnienie dużego, łatwo dostępnego i dla regionu świętokrzyskiego związane
i oferującego wiele dogodnych połączeń z budową regionalnego portu lotniczego
portu lotniczego stanowi niewątpliwie można próbować określić poprzez wpływ
jeden z ważniejszych czynników tego portu na konkurencyjność miasta
decydujących i jego regionu z uwzględnieniem
o przewadze konkurencyjnej danego mechanizmu wpływu bezpośredniego,
miasta czy regionu. Podobną rolę spełnia pośredniego, indukowanego
port regionalny dysponujący połączeniami i stymulowanego.
z portem węzłowym, a poprzez niego
niemal z całym światem. Przez wpływ bezpośredni portu rozumie się
zatrudnienie oraz przychody powiązane
Podstawowe uwarunkowania wewnętrzne z działalnością podmiotów funkcjonujących
województwa świętokrzyskiego w zakresie w obrębie infrastruktury portu lotniczego,
transportu dalekiego zasięgu, a w tym takich jak: operator portu lotniczego,
transportu lotniczego, wynikają przedstawicielstwa przewoźników
z aktualnego stanu oraz perspektyw lotniczych, agencje handlingowe,
społeczno-gospodarczego rozwoju miasta inwestycje kontrolne – straż graniczna,
Kielce i regionu. Na ile zatem podnoszone urząd celny, policja, firmy cateringowe,
w literaturze teoretyczne aspekty wpływu przewozowe, logistyczne i kurierskie.
infrastruktury transportu lotniczego na
konkurencyjność przestrzeni sprawdzą się Wpływ pośredni to zatrudnienie oraz
w przypadku inwestycji – budowy przychody generowane w obrębie
regionalnego – w założeniach – portu łańcucha dostawców towarów i usług
lotniczego dla Kielc w założonej lokalizacji takich jak placówki handlowe,
Grabowiec gm. Chmielnik i Obice przedstawicielstwa banków, firmy
gm. Morawica? sprzątające, parkingowe czy wydatki
pasażerów.
Wybrana przez miasto Kielce lokalizacja
nowego lotniska na granicy wspomnianych Wpływ indukowany to z kolei zatrudnienie
gmin została pozytywnie oceniona przez oraz przychody generowane w obrębie
BSiPL Polconsult Sp. z o. o. Odległość gospodarki danego obszaru przez wydatki
potencjalnego miejsca lokalizacji lotniska osób zatrudnionych bezpośrednio w porcie
wynosi 20 km na południe od Kielc bądź osób zatrudnionych w instytucjach
z dogodnym dojazdem drogami świadczących usługi dla portu lotniczego.
73 i 766 oraz bliskością trasy kolejowej.
Odległość lokalizacji od miasta została Wpływ stymulowany to zatrudnienie oraz
uznana za optymalną, gdyż z jednej strony przychody generowane w obrębie
nie jest zbyt duża, a jednocześnie ok. 20 gospodarki danego obszaru, w związku
km gwarantuje, że nie nastąpią kolizje z wpływem portu lotniczego na wzrost
funkcji rozbudowującego się miasta oraz aktywów oraz efektywności podmiotów
funkcjonującego portu lotniczego. Z gospodarczych znajdujących się w zasięgu
drugiej jednak strony sytuacja w Kielcach portu lotniczego – inwestycje
jest bezpośrednie, rozwój i stymulacja ruchu
i w przyszłości będzie dość trudna. Jako że turystycznego.
typowa wielkość rynku ciążącego portu W tym przypadku porty lotnicze
lotniczego (tzw. catchmant area) to okrąg funkcjonują jako centra podwyższonej
o promieniu 100 – 150 km, miasto i region aktywności ekonomicznej i odgrywają
znajdują się w zasięgu rynków ciążących kluczową rolę przy:
aż do 5 portów lotniczych, w tym Okęcia.
Oznaczać to będzie silną konkurencję
na rynku przewozów lotniczych.  podejmowaniu decyzji o
lokalizacji inwestycji na terenie
Niewątpliwie regionalny port lotniczy dla regionu przez przedsiębiorstwa spoza
Kielc jest inwestycją ze wszech miar regionu lub kraju,
  wspieraniu rozwoju wielkości zatrudnienia w porcie i w
lokalnych przedsiębiorstw poprzez obszarze egzogenicznym wokół niego oraz
umożliwienie im ekspansji lub oddalenia portów lotniczych od
osiągnięciu efektów skali, aglomeracji miejskich.

 poprawie Regionotwórcza rola regionalnego portu

konkurencyjności podmiotów lotniczego Kielce przełoży się na
lokalnych z racji łatwiejszego dostępu umocnienie pozycji Kielc w rywalizacji z
do klientów i dostawców oraz innymi miastami, a na pewno pozwoli
świadczonych przez port usług wyjść przed szereg takich miast jak
przewozowych . 17
Rzeszów i Lublin – a więc miast o zasięgu
Wpływ transportu lotniczego na ograniczonym do swoich województw.
konkurencyjność przestrzeni (kraju, Drugi aspekt wpływu regionalnego portu
regionu, miasta) można sprowadzić do lotniczego Kielce na konkurencyjność
trzech zasadniczych elementów: miasta i regionu
to szeroko rozumiana rola portu lotniczego
 regionotwórczej roli jako czynnika lokalizacji produkcji,
transportu lotniczego, realizująca się poprzez mechanizm wpływu
stymulowanego. W tym aspekcie nowy
 roli transportu lotniczego port lotniczy na pewno przyczyni się
jako czynnika lokalizacji produkcji, zarówno do przyciągnięcia do miasta i
regionu nowych inwestorów, jak i umocni
 miastotwórczej roli portu pozycję konkurencyjną już funkcjonujących
lotniczego. firm.
Regionotwórcza rola transportu lotniczego
jako czynnika podnoszenia Szczególnie podatnymi na transport
konkurencyjności przestrzeni sprowadza lotniczy, a tym samym na lokalizacyjną
się do zwiększenia zasięgu oddziaływania funkcję portu lotniczego, są przemysły:
ośrodka centralnego i wymiarów jego elektroniczny, elektromaszynowy,
regionu węzłowego. Lotnisko byłoby więc częściowo chemiczny (wysoko rozwinięta
dla Kielc dodatkowym atutem w chemia odczynników), przemysł części
budowaniu kieleckiego obszaru samochodowych, narzędzi. Wokół
metropolitalnego największych portów lotniczych powstają
z ośrodkiem centralnym w Kielcach. z reguły uprzemysłowione strefy
przemysłów wysokich technologii. W
Drugi aspekt oddziaływania transportu przypadku Kielc wpływ ten może jednak
lotniczego i jego infrastruktury być ograniczony strukturą produkcji
na konkurencyjność przestrzeni opiera się przemysłu, gdzie zauważa się przewagę
na roli transportu lotniczego jako czynnika przemysłu materiałów budowlanych i
lokalizacji produkcji. Stworzenie produktów
dogodniejszych warunków rozwoju o stosunkowo niskim poziomie
przemysłu na obszarze, w przestrzeni technologicznym. Te przemysły i ich
(miasto, region) jest oczywistym produkty są mało atrakcyjne dla
czynnikiem przyspieszenia jego rozwoju transportu lotniczego, same też tego
oraz wzrostu jego konkurencyjności. transportu nie potrzebują. Z drugiej jednak
Rozwój techniczny transportu lotniczego, strony Kielce zyskają szansę na
tj. wzrost ładowności i prędkości przyciągnięcie firm innowacyjnych,
samolotów, obniżenie stawek frachtowych, wykorzystujących nowo-czesne
stał się czynnikiem oddziałującym na technologie, co w oczywisty sposób
lokalizację, tempo wzrostu i kierunki przełoży się na budowanie w mieście
rozwoju wielu gałęzi przemysłu. społeczeństwa i gospodarki opartej na
wiedzy.
Mechanizm wpływu infrastruktury
transportu lotniczego na konkurencyjność Dostęp do transportu lotniczego ma
przestrzeni to także miastotwórcza rola niebagatelne znaczenie w aktywizacji
portów lotniczych. Rola ta jest pochodną ruchu turystycznego. Dotyczy to zwłaszcza
regionów o słabiej rozwiniętej
17
Ekonomiczny wpływ Portu Lotniczego Poznań-Ławica
infrastrukturze drogowej i kolejowej, czyli
na rozwój miasta i regionu. Poznań 2005, str. 18. również regionu świętokrzyskiego.
Turystyka, możliwa dzięki funkcjonowaniu wielkości związane z tym ruchem pozwoliły
transportu lotniczego, i wydatki ponoszone na prognozę wyjściowej liczby pasażerów
przez turystów w regionie stanowią kolejny w wysokości około 86 tys. pasażerów
element aktywizujący gospodarkę rocznie w roku 2010. W roku 2025
i przyczyniający się do rozwoju prognoza wynosi 200 tys. w wariancie
regionalnego. bardziej pesymistycznym oraz 360 tys.
w wariancie bardziej optymistycznym.
Kolejny element wpływu nowego portu
lotniczego dla Kielc na region Szacuje się, że w latach 2008 – 2025
to miastotwórcza rola tego portu. teoretyczna siła oddziaływania portu
Zlokalizowanie i funkcjonowanie portu kieleckiego na region zawierałaby się
w wybranej już lokalizacji z całą pewnością w przedziale od 8,5 mln zł rocznie
spowoduje wzrost atrakcyjności w początkowym przedziale tego okresu do
otaczających obszarów również dla 265 mln zł rocznie w jego końcowej fazie.
budownictwa mieszkaniowego. Należy tu zastrzec, że powyższe wyliczenia
W pierwszym rzędzie decyzje korzyści wynikających dla miasta i regionu
o zamieszkaniu w pobliżu portu podejmie są niemożliwe do zweryfikowania ze
zapewne część pracowników portu oraz względu na to, że powstają ewentualnie u
pracowników firm ściśle z portem wielu podmiotów gospodarczych, w długim
współpracujących. Można zatem okresie czasu i nigdy nie ma pewności, że
spodziewać się nasilenia procesów jakieś zjawisko zostało wywołane
urbanizacyjnych wokół nowego portu funkcjonowaniem portu. Należy jednak
lotniczego Kielc oraz napływu na te tereny podkreślić, że miastotwórcze
ludności z zewnątrz. i regionotwórcze oddziaływanie portu
powinno znacznie zdynamizować rozwój
Istnienie portu lotniczego – łatwo nowoczesnych gałęzi gospodarki, rozwój
dostępnego i oferującego wiele dogodnych turystyki i ruchu targowego.
połączeń – stanowi jeden z ważniejszych
czynników decydujących o przewadze Fakt, że województwo świętokrzyskie
konkurencyjnej regionu czy miasta. Dostęp określone jest jako peryferyjne, o niskiej
do transportu lotniczego jest również dostępności komunikacyjnej, wynika
jednym z ważniejszych kryteriów z długofalowego, wielusetletniego
decydujących o jakości życia w danym kształtowania się aglomeracji
regionie, jest też warunkiem rozwoju wielkomiejskich w Polsce pod wpływem
inwestycji i wyboru miejsca lokalizacji czynników transportowych, politycznych
produkcji. Zwłaszcza organizatorzy Targów i gospodarczych. Województwo to znalazło
Kielce zgłaszają postulaty budowy się poza siecią podstawowych kanałów
w Kielcach lotniska, co zdynamizowałoby komunikacyjnych kraju. Takie
rozwój targów i pozwoliło podnieść rangę uwarunkowania powodują, że rozwój
kieleckich imprez targowo- transportu lotniczego w tym województwie
wystawienniczych w wyniku zwiększenia, może być jedną z kilku, a może jedyną
zarówno wśród wystawców jak szansą na skomunikowanie województwa
i zwiedzających, biznesmenów i ludności i wpięcie go w międzynarodowy, globalny
z zagranicy. układ przepływu dóbr, kapitałów i zasobów
ludzkich.
Przyszły ruch lotniczy w mieście Kielce
oraz w regionie generowany będzie w
oparciu głównie o turystykę, zarówno
przyjazdową jak i wyjazdową. Ze względu
na niewątpliwe atuty przyrodnicze oraz
klimatyczne ruch lotniczy może rozwijać
się również w oparciu o ruch związany z 9.3.5. Śródmiejska Przestrzeń
uzdrowiskami mieszczącymi się w Publiczna
regionie. Wpływ na przyszły popyt na
usługi lotnicze będzie miała również
turystyka biznesowa związaną z ruchem Ważnym elementem miasta jest jego
targowym. Istotne znaczenie będzie miała centrum, które przede wszystkim powinno
również nasilająca się tendencja do być wizytówką miasta, ale także miejscem
migracji zarobkowych. Obserwowane koncentracji życia społecznego.
Najbardziej reprezentatywną jest dzisiaj
w Kielcach ulica Sienkiewicza. Jednakże
dążeniem władz miasta powinno być
zagospodarowanie innych ulic Śródmieścia

i uczynienie z nich atrakcyjnego miejsca

dla spędzania czasu wolnego zarówno
przez mieszkańców, jak i odwiedzających
miasto turystów.

Odpowiednie zagospodarowanie centrum

miasta, rewitalizacja zabytkowych ulic
i obiektów z przeznaczeniem na
działalność handlowo-usługową, w tym
przede wszystkim na funkcje rozrywkowe
oraz bazę hotelowo-restauracyjną znacznie
poprawi jakość życia w Kielcach. Ponadto
przyczyni się to do integracji lokalnej
społeczności, która będzie mogła spotykać
się
w nowoczesnym i bezpiecznym
Śródmieściu.

Istotna jest zatem nie tylko realizacja

zadań przewidzianych w Lokalnym
Programie Rewitalizacji Obszarów
Miejskich, Poprzemysłowych i
Powojskowych, ale także podejmowanie
dodatkowych zadań w tym zakresie.

Tabela 10 Wskazanie działań dla osiągnięcia celów w sferze

przestrzenno-ekologicznej
Cel
Cel 1
Poprawa warunków gospodarowania
oraz życia w Kielcach i Kieleckim
Obszarze Metropolitarnym poprzez
stworzenie spójnego programu
obsługi informacyjno-administracyjnej
ludności
i inwestorów
Cel 2
Zwiększenie atrakcyjności
turystycznej Kielc i Kieleckiego
Obszaru Metropolitalnego przy
wykorzystaniu walorów
środowiskowych i urbanistycznych
Cel 3
Poprawa stanu przestrzeni miejskiej
oraz podniesienie jakości życia
w mieście poprzez rewitalizację oraz
Propozycja możliwych działań
 wzmocnienie współpracy na rzecz
Kieleckiego Obszaru
Metropolitalnego;
 wprowadzenie e-usług
w instytucjach i jednostkach
publicznych;
 stworzenie ogólnodostępnych
punktów do Internetu a najbardziej
atrakcyjnych miejscach miasta;
 wpisanie kieleckiego Geoparku
do sieci Europejskich Geoparków
 utworzenie na terenie Kielc ośrodka
nauk o Ziemi;
 budowa nowoczesnego ogrodu
botanicznego;
 budowa międzynarodowego
lotniska;
 budowa lotniska
międzynarodowego;
 działania w zakresie gospodarki
 rewitalizacja zabytkowego
Śródmieścia;
wodno-ściekowej
 całkowite skanalizowanie miasta;

Cel 4
 budowa międzynarodowego
lotniska;
Zwiększenie dostępności
komunikacyjnej miasta  poprawa stanu technicznego dróg
szybkiego ruchu;
 W skład zespołu wejdzie Prezydent
Miasta Kielce, kluczowi pracownicy
Urzędu Miasta, specjaliści
z poszczególnych dziedzin oraz osoby
ze środowiska biznesu. Zespół ten
będzie współpracował z władzami
samorządowymi, jednak będzie
10. Wdrażanie jednostką funkcjonującą samodzielnie,
tzn. w oderwaniu od struktury
i zarządzanie państwowej i samorządowej w
Kielcach.

 Zespół wdrażający strategię powinien

dbać o to, by działania w ramach
realizacji strategii były każdorazowo
ujmowane w wieloletnich programach
10.1.System wdrażania inwestycyjnych miasta Kielce.

 Istotna rola w procesie realizacji

niniejszej strategii przypadnie Radzie
Miasta. Jej zadaniem w razie takiej
 Strategia rozwoju Kielc to dokument konieczności będzie uchwalenie
określający kierunki rozwoju miasta (we współpracy z zespołem
w perspektywie długofalowej. wdrażającym), dokumentów
Osiągnięcie założonych w strategii szczegółowych (polityk i programów
celów realizacyjnych, a przez to operacyjnych), służących realizacji
uczynienie z Kielc nowoczesnego, strategii. Ważne jest przy tym,
otwartego na świat centrum kultury by synchronizować perspektywę
i sportu oraz innowacji i handlu czasową tych dokumentów z okresami
zostanie zapewnione przez zespół programowania Unii Europejskiej.
świadomych działań składających się Pozwoli to w najbardziej optymalny
na cykl zarządzania realizacją strategii sposób wykorzystać fundusze unijne
obejmujący takie etapy jak: do budowania przewag
konkurencyjnych miasta Kielce.
o wdrażanie,
o monitorowanie i ewaluacja,
o aktualizowanie.
10.2. Monitorowanie i
ocena
 W celu efektywnego i sprawnego
wdrożenia Strategii oraz osiągnięcia
założonych w niej celów utworzony
zostanie specjalny zespół wdrażający
strategię. Będzie on odpowiedzialny
 System monitorowania strategii
opierać się będzie o okresową ocenę.
za zarządzanie, a zarazem
Proponuje się, aby bieżąca ocena
koordynowanie i kontrolę
realizacji dokonywana była w okresie
prawidłowości przebiegu wszelkich
kwartalnym na specjalnie w tym celu
zadań służących realizacji strategii.
organizowanych spotkaniach zespołu
Będzie on również odpowiedzialny za
wdrażającego strategię.
ewaluację każdego projektu.
 Oprócz modyfikacji poszczególnych  Materiały uzyskane w procesie
elementów projektów w trakcie ich uspołeczniania realizacji strategii będą
realizacji możliwe będzie na bieżąco analizowane przez zespół
uwzględnienie nowych, dodatkowych wdrażający strategię i uwzględnione
projektów, które będą wpisywać się w w jej ewaluacji oraz przy
wyznaczone cele operacyjne i wprowadzaniu ewentualnych zmian.
strategiczne.

 Wprowadzenie systemu monitoringu

(oraz powiązanego z nim systemu 10.3.Ewaluacja
ewaluacji) pozwoli wyeliminować i aktualizacja
w dużym stopniu problem
dezaktualizacji założeń i celów
strategii wynikający ze zmieniających
się warunków funkcjonowania
 Integralnym elementem cyklu
podmiotów realizujących
zarządzania realizacją strategii jest jej
poszczególne projekty, zmian
ewaluacja. Ma ona na celu m.in.:
prawodawstwa oraz innych warunków
i okoliczności mogących wpłynąć na o sprawdzenie skuteczności
zasadność podejmowanych działań. działań,

 Wprawdzie odpowiedzialność o promowanie osiągniętych

za realizację Strategii Rozwoju Miasta sukcesów,
Kielce 2007 - 2020 spoczywa na
o zapobieganie niepowodzeniom
władzach miasta, jednak z uwagi na
fakt, iż osiągnięcie wielu spośród przy realizacji poszczególnych
założonych w niej celów zależy od projektów.
podmiotów i instytucji prywatnych,
konieczne jest współdziałanie w tym
 Ocena realizacji projektów w ramach
zakresie wszystkich zainteresowanych strategii polegać będzie na ich
stron, w tym zwłaszcza mieszkańców ewaluacji okresowej i ewaluacji ex
miasta, przedsiębiorców, instytucji post. Ewaluacja będzie dokonywana
okołobiznesowych i środowiska pod kątem realizacji strategii na
naukowego. Wobec powyższego poziomie celów poszczególnych
uspołecznienie procesów związanych projektów i celów strategicznych
z realizacją strategii jest jednym określonych
z kluczowych czynników sukcesu w dokumencie.
miasta w tym zakresie.  Ewentualne zmiany w zapisach
 Uspołecznieniu procesu realizacji strategii, wynikające z procesu
strategii służyć mogą m.in. takie monitorowania i ewaluacji jej
inicjatywy jak: wdrażania, mogą być dokonywane na
bieżąco w matrycach logicznych
o cykliczne spotkania, na których poszczególnych projektów. Natomiast
dyskutowane byłyby zagadnienia zasadnicze zmiany dotyczące celów
związane z realizacją strategii, strategicznych i priorytetowych
kierunków rozwoju miasta Kielce
o okresowo przeprowadzane wśród mogą być wprowadzone uchwałą
mieszkańców miasta i innych Rady Miasta na wniosek zespołu
podmiotów ankiety, wdrażającego strategię.
o strona internetowa umożliwiająca
 Plan wdrażania i zarządzania
zamieszczenie opinii na temat realizacją niniejszej strategii zapewni
realizacji strategii, a także praktyczny mechanizm, który
pobranie lub/i wypełnienie ankiet zagwarantuje, że podejmowane w
dotyczących procesu realizacji, ramach strategii działania i inicjatywy
o artykuły dotykające problematyki odpowiadać będą celom realizacyjnym
realizacji strategii rozwoju miasta strategii oraz potrzebom Kielc i ich
Kielce zamieszczane mieszkańców, będą wykonalne -
systematycznie w prasie lokalnej. pozwolą na wykorzystanie mocnych
 stron Kielc oraz szans stojących przed
miastem,
a także będą trwałe, a więc zlikwidują
słabe strony Kielc oraz pozwolą
uniknąć zagrożeń zidentyfikowanych
w analizie SWOT miasta.

 Zakłada się, ze w wyniku wdrożenia

strategii osiągnięty zostanie
scenariusz optymistyczny rozwoju
miasta Kielce.