Professional Documents
Culture Documents
Rosja + Prusy państwa, które nie liczyły się w Europie, a powstaje z nich imperium
Rosja Piotra I:
Samodzierżawie okres w Rosji, w którym rządzi się silna ręką (despotyzm- nie ma praw)
PIOTR I
• Od małego nie brał udziału w dziecięcych zabaw, zafascynowany był osiągnięciami
wiedzy i techniki zachodnioeuropejskiej - dzięki niemu Rosja stanie się imperium
decydującym o losach Europy.
• Zaczął podróżować In cognito – nie jako król
1. W Holandii – w stoczni robił okręty
2. Prusy – najemnik w tamtejszej armii
3. Francja – w sprawach administracyjnych
4. Szwecja – wojsko
• Nie mieli portu poza archangielski ( jedynym portem, przy którym trzeba opłynąć
Skandynawię od północy) nie mogli rozwijać przemysłu
• Aby rozwinąć handel król chce wywalczyć dostęp do morza u Szwedów, wynikiem
tego jest Wielka Wojna Północna ( 1700 – 1721)
SZWECJA:
Jakie problemy?
Karol XII król Szwecji okazał się być militarnym geniuszem
na Szwecję mieli najechać August II Mocny i Piotr I sejm polski nie wyraził zgody
na udział w bitwie
armia rosyjska nie miała doświadczenia wojennego
władza byłą potrzebna, by zagościć się w Polsce ( z racji tego, ze 50 lat wcześniej
Karol X Gustaw koronował się na króla Polski) na tron wchodzi Stanisław Leszczyński
elekcja była przeprowadzona pod ścisłym okiem Szwecji
Zbierają się osoby, które chcą przywrócić Augusta II Sasa prowadzi do wojny domowej
rezultat:
• wyniku Wielkiej Wojny Północnej ze Szwecją, w której jest zmiana króla bitwa
pod Połtawą otworzyła Rosji dostęp do Bałtyku ( ziemie zdobyte na Szwedach)
Wojsko 14 rang
Administracja – 14 rang
• Każdy szlachcic pod groźbą utraty majątku, musi służyc państwu w
administracji, flocie lub armii zaczynając od najniższego stopnia
PRUSY:
1525 sekularyzacja Prus ( przyjmują chrześcijaństwo)
Fryderyk Wilhelm :
problem w Austrii :
MARIA TERESA córka zmarłego Austriaka, nie ma problemów wewnętrznych, jednak
Niemcy są przeciwko kobiecie na tronie. Francuzi przyłączają się by zbić Habsburgów
Państwa te zobaczyły zagrożenie ze strony Prus i ze zaczynają być one państwem liczącym
się
Jak udaje się Rosji przekupić szlachtę, co do swojego kandydata na tron Polski?
• Rosja miała swoich magnatów, którzy mieli swoją szlachtę
magnaci są klientami danego kraju ( za pieniądze)
szlachta działa zależnie od danego państwa
Fr P A R Pl
Kto jest inicjatorem : Prusy, które uważają, że Rosja nie radzi sobie z Polską. Prusy
dogadały się z Austria i maja chrapkę na Pomorze Gdańskie – Rosja nie ma wyboru, z
intrygi powstaje rozbiór.
SEJM CZTEROLETNI:
Jak to się zaczęło:
Rosja wdaje się w konflikt z Turcja i Szwecja – świetny moment na rozluźnienie
stosunków z Rosją
o tworzą się 3 stronnictwa
1. utworzenie 100 tys. armii, która miała równoważyć militarną potęgę państw
sąsiedzkich
2. aby doszło do powiększenia armii uchwalono podatek:
z prywatnych dóbr – pierwszy podatek nałożony na
dochody szlachty
z dóbr kościelnych
3. Zniesiono Radę Nieustającą ( symbol rosyjskiej kontroli i nacisku) , sejm przejął ster
rządów w państwie
4. odebranie praw szlachcie hołocie (bezmajętnych) można było ich łatwo przekupić
5. stworzono organy administracji lokalnej komisje cywilno-celne, które miały
zaprowadzić porządek w miastach
6. zniesienie podziału na Litwę i Koronę – Polska staje się państwem jednolitym ( bez
urzędów litewskich)
7. przedstawiciele miast mają możliwość do wypowiadania się na sejmie, jednak nie mogą
głosować
Dlaczego sejm nazwano „Wielkim”?
wobec upływu kadencji sejmu postanowiono, ze dotychczasowi posłowie zachowają
mandaty, a dokooptuje się nowo wybranych. Dzięki podwojonemu składowi sejm uzyskał
nazwę Wielkiego.
Co uchwaliła konstytucja:
1. regulacja sejmu
• liberum veto i wolną elekcję
• zniesienie instrukcji sejmikowych ( posłowie są wybierani poprzez lokalny
sejmik, ale maja wolny mandat poselstw)
• sejm ma być parlamentarny – jak się zjedzie to ma siedzieć do końca
2. monarchia ma być dziedziczna
3. umocnienie władzy
• król stoi na czele ma inicjatywę ustawodawczą- „Król z narodem, naród z królem”
• sejm ustala prawa
• decyzja króla musi mieć poparcie rządu i odpowiedniego ministra
Rosja po zakończeniu wojny z Turcją mogła wziąć się za interwencję w Polsce – musieli
mieć pretekst:
• kilku magnatów przybyło do Petersburga, by błagać Katarzynę II o interwencje i
stłumienie polskich reform głosili, ze ich konfederacja ma bronić ojczyzny przed
narzuconą tyranią Stanisława Poniatowskiego
armia rosyjska wkracza do Polski, Polacy staja się bezsilni, król aby uratować chociaż
część stworzonych reform przystępuje do konfederacji
Kościuszko decyduje się na powstanie chłopskie, którzy to za udział w wojnie chcą dostać
wolność, bądź jakąś własność.
4 kwietnia 1794 rok – zwycięska bitwa Kościuszki pod Racławicami przeciwko armii
rosyjskiej
na teren Polski wkroczyły dwa korpusy rosyjskie – bitwa pod Maciejowicami miała
uchronić armię rosyjską od połączenia, ale Tadeusz Kościuszko poniósł klęskę
wojska wkroczyły do Warszawy i Pragi kładąc kres powstaniu
FRANCJA
Społeczeństwo francuskie
duchowieństwo
szlachta stan trzeci
cieszyli się przywilejami, nie płacili czym są: WSZYTSKIM
podatków, obejmowali wysokie stanowiska, kiim są w polityce: NICZYM
cieszyli się przywilejami przywilejami kościele czego żądają : aby stać się KIMŚ
Na czym polegało rozejście się stanu prawnego i faktycznego we Francji w drugiej połowie
XVIII?
o 97% społeczeństwa ( stan III) utrzymywało 3 %( arystokracja +
duchowieństwo). Elita stanu III jest często na poziomie wyższym od
arystokracji, a nie mają praw
o Francja jest społecznie bardzo rozwinięta, zaś zacofana politycznie
( istnieje prawo z XIII wieku)
o
Po co Ludwik zwołuje STANY GENERALNE ? rozpoczęły obrady majem 1789 roku
STANY GENERALNE: ( błąd króla w spotkaniu ludu ze szlachta i połączenie ich sił
przeciwko królowi)
połączenie się reprezentantów trzech stanów
stan III chce reform, król nie zgadza się na nie, co prowadzi
do Zgromadzenia Narodowego, gdzie przedstawiciele trzech stanów siedzą, do póki nie
uchwala Konstytucji.
Przełom:
` 1.. Zgromadzenie Narodowe prowadzi obrady w Wersalu – lud Paryża
opowiada się za nimi
a. Paryżanie formują milicję Gwardię Narodową ( gen. Józef La
Fayette)
b. milicja potrzebuje broni, dlatego ruszał do arsenału, który znajduje się w
bastylii, która pełniła wówczas funkcję więzienia Zdobycie Bastylii 14 lipca 1789 rok
2. Wielka Trwoga
a. Chłopi idą na chłopskie powstania, w tym momencie król czuje, z emusi
ustapić.
ZMIANY REWOLUCJI:
1. kalendarz od 1792 roku
2. tradycyjny podział regionów, utworzono departamenty
3. kult istoty rozumnej
4. kształtowanie świadomości praw człowieka
5. odcięcie się od tradycji królów
Robespierre chciał oskarżyć tych, którzy wzbogacili się na rewolucji (tzn. bagno=
dorobkowicze)
okazuje się, ze takich dorobkowiczów jest bardzo dużo parlament poświęca
Robespierra i skazuje go na śmierć
Co robi z Włochami?
WOJNY NAPOLEONA
EGIPT ( I próba zniszczenia Anglii)
to osłabi znacznie wpływy Wielkiej Brytanii na Morzu Śródziemnym i na Bliskim
Wschodzie
z początku udaje się Napoleonowi zająć Egipt ( bitwa pod piramidami) – rabują, jednak na
morzu Bonaparte ma za mała flotę, by pokonać HORATIO NELSONA – dowódcę floty
angielskiej = bitwa 1798 rok na Morzu Północnym
1. wygrywał bitwy
2. robił referendum – społeczeństwo musiało się zgodzic na rządy Napoleona, jednak tak
go kochało i ufało mu, ze zawsze się zgadzało
3. stworzył nowe prawo
o znosi pozostałości prawa średniowiecznego
o znosi prawo rewolucyjne
o pisze prawo od nowa uzyskując zgodę społeczeństwa ( równość wobec prawa i
wolności osobistej)
polityka zewnętrzna Napoleona:
1. przerabia republiki siostrzane na monarchie, gdzie obsadza swoja rodzinę
2. kariery od chłopa do króla
Dokonał zamachu stanu po powrocie z Egiptu ( obala istniejący rząd i sam sięga po
władzę) = 1799 rok
1. Konsultat – 3 konsuli ( Napoleon inicjatywa ustawodawcza, władza
wykonawcza + dwóch nieliczących się)
2. w 1804 roku został ogłoszony Kodeks Cywilny Napoleona ( uznawał
równość wobec prawa, cywilne śluby i rozwody, równouprawnienie
wyznań)
3. 1804 ogłosił się cesarzem Francuzów – formalnie Francja pozostawała
republiką, ale rządzona przez dziedzicznego władcę)
Legiony Polskie ( 1796)
Po co powstają:
aby wlaczyć dla Napoleona
skad się biorą Polacy we Włoszech:
a. szlachta, która wyjechała po rozbiorze i starała się zaciągnąć u Napoleona
b. ludzie wciągnięci pod przymusem do armii austriackiej – Napoleon postanawia
zrobić z nich armię
kim są:
pierwszą nowoczesną poslka armią, gdzie stosunki są przyjacielskie ( a w armii są
oficerowie, szlachta, chłopi- zołnierze) rozwija się edukacja
BITWY LEGIONÓW:
istnieje
Haiti zależne odmieszkańców
powstanie skuteczne, bo Polacydezerterują Francji
Hiszpania zdradza Napoleona , który wepchnął na tron Hiszpanii swojego brata, co
zaczerpniecie
decyduje wzorówdo starcia doszło
o wybuchu. na rządzi tamSomosierra
przełęczy ambasador –Francji,
odznaczyła się tutaj
francuskich ( władca Saksonii - lojalny
szarża polska znowu Polacy potyczkują się z tymi, którzy walczą o swoja
niepodległość sojusznik Napoleona) póki nie
chłopi dostaja wolność osobistą przejmie władzy car Aleksander I
KSIĘSTWO WARSZAWSKIE – na ziemiach ziemiach Prus z II i III rozbioru, w
mogą
pełni podac od
zależne szlachcia do sądu
Napoleona, Polska
AleksanderI nie walczy
zgadza w nazwę
się na systemiePolska
Napoleona
próbują znieść feudalizm
utrzymuje armię francuska i
+ -
włoską
\
PROBLEM : ile można dać chłopom żeby nie obrazić szlachty
WOJNA RZECZPOSPOLITEJ
1809 r – Wojna z Austrią
Wojska austryjackie podchodzą pod W-wa, w drodze napotykają Polaków, którzy
stawiają solidny opór. Książę J. Poniatowski, gł. Dowodzący armii polskiej, oddaje
W-wa armią wroga i rusza na południe żeby odbić Lubelszczyznę. Napoleon wygrywa
wojnę z Austrią i wyrzuca ich z Polski. Rzeczposlita zyskuje tereny zabrane przez
Austrię w czasie 3 rozbioru.
UPADEK
Napoleon wyrusza na Moskwę. W czasie drogi nie napotyka nikogo, nie wie co się dzieje.
Przez cała drogę armie rosyjskie paliły wszystko co Napoleon mógł napotkać, toczy kilka
nieistotnych bitew, dociera pod Moskwę.
Im bardziej oddalał się od Polski tym więcej musiał zostawiać swoich żołnierzy na szlakach
(którzy nie zawsze byli mu wierni ) Na obrzeżach miasta dochodzi do bitwy z Rosjanami,
Bitwa pod Bordino. Napoleon dostaje po tyłku, ale zwycięża. Dochodzi do płonącej Moskwy.
Tylko w Rosji można było wykorzystać tą taktykę :
• ogromna przestrzeń
• mieli Cara który robil co chciał i lud się go słuchał
Wielka Armia ogłasza odwrót. Nadeszła zima, dochodzi do dezercji niekiedy do kanibalizmu.
Do księstwa W-wa dochodzi 28 tys żołnierzy. Rosjanie kroczą ku W-wie. Dochodzi do wojny
pod Lipskiem (ginie ks. Poniatowski), wszyscy odwracają się od Nap. i przegrywa.
W Paryżu musi skapitulować, nie zabijają go bo zostałbym mecznnikiem, zsyłają go na Elbe.
Na tron powracają Burbonowie.
Skubany powraca i zaczyna skupiać wokół siebie żołnierzy, którzy mają mu się sprzeciw
stawić. L XVIII ucieka z Paryża, Napoleon chce rokować z innymi mocarstwami ale oni się
na to nie godzą.
1814 r Bitwa pod Waterloo – armia francuska zostaje rozbita, Napoleona zsyłają na wyspę
św. Heleny. Ludwik XVIII powraca do Francji
1815 Rok – KONGRRES WIEDENSKI