Professional Documents
Culture Documents
P
owinniśmy zacząć od przygo-
Nagrywanie
W opisanej metodzie nagrywamy
utwór metodą kolejnych podejść
i w następującej kolejności: perku-
sja, bas, gitara, klawisze, instrumenty
dodatkowe. Wokal warto nagrać tuż po
gitarach, dzięki czemu unikniemy zmę-
czenia wokalisty i realizatora, co nie Do nagrywania mo- zdecydujemy się nagrać bas oddzielnie, Instrumenty klawiszowe, przeszka-
pozostaje bez wpływu na jakość nagra- emy wykorzysta to nagrywamy go na następną ścieżkę dzajki itp. nagrywamy na sam koniec.
w peni funkcjonal-
nego materiału. Zawsze jest lepiej, gdy ne demo wietnego w sekwencerze. Basista podczas nagry- Klawisze możemy nagrać przez mik-
najważniejsze partie nagrywane są programu Reaper, wania będzie słyszał perkusję w swoich ser, bezpośrednio przez kartę muzycz-
z tzw. „świeżym uchem”. Nagrywanie który bez opat mo- słuchawkach. ną lub wręcz przez wejście MIDI w kar-
na pobra ze stro-
wokali na sam koniec wielogodzinnej ny www.reaper.fm.
Gdy nagramy bas, wówczas przycho- cie dźwiękowej (wówczas odpowiednie
sesji, gdy wszyscy są już znużeni i zmę- To funkcjonalne na- dzi pora na gitarę. Jeśli mamy więcej niż barwy dobierzemy już w sekwencerze
czeni sprawia, że wiele szczegółów rzdzie pozwala nie jedną gitarę, to najpierw nagrywamy gi- korzystając z instrumentów wirtual-
tylko na nagrywa-
uchodzi naszej uwadze, a i samo wyko- tarę rytmiczną, a później solową. Każdą nych). Bongosy, dzwonki itp. możemy
nie, edycj i mikso-
nanie jest dalekie od doskonałości. wanie cieek au- z gitar nagrywamy na oddzielne ścieżki. nagrać na dwa mikrofony (jeden nagry-
Nagrywanie perkusji zaczniemy od wnie na
dio, ale równie wa lewą, a drdrugi prawą stronę zestawu),
ustawienia poziomu głośności każdego nagrywaniee i ed eedycj
ycj
c następnie
a naasttępnie rozstawić
pn r je w panoramie
DI, z cze-
cieek MIDI,
z mikrofonów. Niezależnie od ich liczby go moemyy skorzy-
s mikserze.
na mikser rze. Potem możemy wprowa-
musimy tę czynność zrobić na słuch. sta, jeli w naszaszej
naszej dzić lekką ą korekcję
ko z pomocą regulato-
Następną czynnością będzie korekcja, muzyce du rol
rrol rów EQ.
p rt e in-
parti
odgrywaj partie
a ponieważ przy tej metodzie nagrywa- strumentów w eleklektro-
elektro-
nia ingerencja w korekcję na każdym nicznych. Wokal
kanale będzie niemożliwa, to musimy Wokal,
Wokaal, ja
jak już wspomniano wyżej,
tę czynność przeprowadzić dokład- nagrywamy
nagryw wam mikrofonem pojemno-
nie. Na każdym kanale obcinamy lub ściowym
ściow
wym o charakterystyce kar-
podbijamy częstotliwości w taki spo- dioidalnej
dio
oidal lub – w ostateczności
sób, aby uzyskać pożądane brzmienie. – mikrofonem
mik dynamicznym.
Gdy zakończymy korekcję i ustawia- Jeśli
Jeśli używamy mikrofonu
Je
nie poziomów, wówczas możemy zacząć pojemnościowego, musimy
poje
p
nagrywać. Jeśli chcemy nagrać perkusję pamiętać o włączeniu zasila-
pam
p
w jednym i równym tempie, warto włą- nia fantomowego (Phantom)
n
czyć metronom w sekwencerze i podać wm mikserze, ponieważ więk-
go perkusiście do słuchawek. Mikrofon do nagra szość
szzość takich mikrofonów nie
wokalu powinien
Możemy nagrać na jedną ścieżkę posiada
possiad własnego zasilania. Jeśli
by wielkomem-
perkusję z basem. W tym celu podłą- branowym mikrofo- wokalista
wokkalis nagrywa na mikrofo-
czamy do miksera bas i ustawiamy nem pojemnocio- nie dynamicznym,
dyynam to pozostaje nam
jego głośność względem poziomu gło- wym o charakte- tylko pro
proces
roces korekcji. Możemy również
rystyce nerkowej.
śności perkusji. Musimy jednak pamię- Niezbdne podczas nagrać wokal
wo oka bez korekcji, a następ-
tać, aby dokładnie przeprowadzić pro- nagrywania bd: nie wprow
wprowadzić
wad ją po nagraniu. W przy-
ces miksowania oraz korekcji, ponie- solidny statyw oraz padku mimikrofonu
ikro pojemnościowego
tzw. pop-filtr (filtr
waż po nagraniu ingerencja w elementy przeciwpodmu- wykonawca
wykonaw wca p powinien śpiewać w odle-
brzmienia będzie niemożliwa. Jeżeli chowy). głości ok. 10 cm od mikrofonu, starając
124 Estrada
E
Es
strad i Studio • padziernik 2007
się nie zmieniać tego dystansu. Warto 60 do 80 Hz, a jej atak mieści ści
jest zastosować pop-filtr, którego zada- się między 2,5 a 4 kHz. JeśliJ
niem jest wytłumienie zgłosek wybu- prawić głębię
chcemy poprawić g wer-
chowych typu p, b, d itp. Pamiętajmy, bla,, wówczas podb ijamy czę-
podbijamy
aby wokalista przed nagraniem dobrze tliwości 100-250
stotliwości 0 Hz. W celu
się rozgrzał, lecz nie zmęczył. Dzięki ębienia brzmie
pogłębienia enia gitary
brzmienia
temu nagranie pójdzie sprawnie i przy- ycznej możem
elektrycznej możemymy pod-
niesie dobry efekt. co okolice 25
bić nieco 50 Hz.
250
Przy wokalukalu warto odro-
Miksowanie i mastering binę podbić bić częstotl
tliwości
częstotliwości
Jeżeli nie współpracujemy z profesjo- 120 Hz i 5 kHz. Aby y uzy-
nalnym realizatorem dźwięku to pro- skać gładki wokal stosu-
s
ces miksu i masteringu musimy wyko- jemy efekt typu pu de-
-esser,
de-esser,
nać sami. Punktem wyjścia jest wie- który łagodzi głosk
głoski
ki Jeśli gitary w naszym miksie są zbyt
lośladowa sesja, którą stworzyliśmy syczące. oddalone, wówczas as należy
nal je przybli-
podczas nagrań poszczególnych instru- Następną czyn- n- żyć poprzezez podb
podbicie częstotliwości od
mentów. Na początku edytujemy każdą nością będzie 1 do 2 kkHz, zwracając jednocześnie
ze ścieżek, usuwając z nich niechciane nanoszenie efek- uwagę, czy nie wpłynie to niekorzyst-
dźwięki (np. używając funkcji Silence tów na poszcze- nie na wokal. Jeśli chcemy uwypuklić
lub Mute). Głośność zbyt cicho nagra- gólne ścieżki. W odniesieniu
dniesesieniu do perku- Do poczenia na- klik stopy i atak na kotłach oraz wer-
nych ścieżek możemy zwiększyć uży- sji warto zastosować wać bardzo
ardzo małą ilość szego zaimprowizo- blu, wówczas lekko podnosimy poziom
wanego studia i re-
wając funkcji normalizacji (Normalize) pogłosu (reverb) o charakterystyce
kterysty typu yserki bdziemy 8-10 kHz, także zwracając uwagę, czy
tak, aby poziom szczytowy wyniósł room (np. snare room). om). Gitarę
i basową potrzebowali wie- nie spowoduje to niekorzystnych zmian
maksymalnie -1 dB. Należy jednak do warto nieco skompresować
presować za pomocą lu dugich kabli lub, w wokalu. Pozostałe częstotliwości
co jest znacznie lep-
tej czynności podchodzić z dużą ostroż- płytko działającego o kompresora. Gitary szym rozwiza-
warto zostawić w spokoju, a jeśli już
nością, ponieważ automatyczne zwięk- elektryczne zazwyczaj czaj nagrywamy już niem, kabla wielo- chcemy je zmienić, to należy to robić
szanie głośności wszystkich ścieżek z efektami, lecz w celu poprawienia parowego z jednej bardzo delikatnie – zbyt duże zmiany
strony zakoczone-
może w efekcie spowodować utratę brzmienia możemy y dodatkowo zastoso- mogą zepsuć nasz miks.
go tzw. stage bo-
dynamiki całego nagrania. Ważne jest, wać specjalne wtyczki czki przeznaczone do xem, a z drugiej wty- Mastering jest końcowym procesem,
by każda ze ścieżek była jak najlepiej gitar (Guitar Rig, Amplitube itp.) oraz kami, które czymy którego głównym celem jest usunię-
nagrana, tak by nie trzeba było głę- reverb lub delay, w zależności od upodo- z mikserem. Z uwa- cie błędów brzmieniowych, przydźwię-
gi na spory koszt
boko ingerować w jej głośność na pozio- bań gitarzysty. tego typu sprz- ków itp. Pamiętajmy, że dobrze przepro-
mie miksu. Najtrudniejszą ścieżką
cieżką w miksie za- tu bdziemy raczej wadzony miks może nawet wykluczyć
Kolejnym etapem procesu mikso- zwyczaj jest wokal, l, więc gdy nie mamy musieli wypoyczy potrzebę masteringu. Przeprowadzając
go od zaprzyja nio-
wania jest dobór proporcji, czyli wza- głębokiej wiedzy na a temat jego realiza- nej firmy nagonie- mastering warto korzystać również ze
jemnej głośności każdej ze ścieżek. cji powinniśmy zdać się na rozwiąza- niowej. słuchawek, które pomogą nam wykryć
Przełączamy nasz sekwencer na widok nia fabryczne. Szereg wtyczek progra- niuanse brzmieniowe niesłyszalne na
miksera, włączamy odtwarzanie i tłu- mowych służących do masteringu (np. głośnikach. Po zakończeniu masteringu
mikami ustawiamy każdą ze ścieżek PSP Vintage Warmer, Izotope Ozone) należy odsłuchać nasze dzieło na wielu
na odpowiednim poziomie głośności. ma programy przystosowane do obrób- różnych odtwarzaczach oraz przetwor-
Ważne jest, aby każda ze ścieżek była ki wokalu. Sprawdźmy ich działanie nikach (wieża hi-fi, MP3 player, boom-
słyszalna oraz nie zlewała się z innymi w praktyce cały czas pamiętając, że naj- box, kino domowe), dzięki czemu zoba-
(była selektywna). W tym celu możemy ważniejsze w wokalu jest to, by po pro- czymy jak nasz miks brzmi w różnych
posłużyć się panoramą oraz korekcją stu nie przedobrzyć. Na wokalu stosuje- sytuacjach oraz jak będzie odbierany
w kanałach. Jeśli w utworze występują my też, w zależności od potrzeb, subtel- przez innych słuchaczy.
dwie gitary, to warto rozważyć rozłoże- ny efekt pogłos lub delay.
nie ich w panoramie, co da dużo lepszy Ostatnią czynnością będzie korek- Uwagi
efekt brzmieniowy (rozkładanie w pano- cja całego miksu, którą rozpoczniemy Proces nagrywania warto przeprowa-
ramie oznacza, że na jednej z gitar usta- od dolnych częstotliwości. Jeśli chcemy, dzać powoli i bezstresowo; sprzęt usta-
wiamy regulator panoramy skrajnie aby cały miks był nieco bardziej basowy wiamy i stroimy bez pośpiechu. Podczas
w lewo, a na drugiej skrajnie w prawo). i ciepły, to powinniśmy podbić często- nagrywania oraz miksowania warto
Tak samo możemy postąpić z klawi- tliwości w zakresie 60-80 Hz. Musimy robić sobie przerwy, przy tym drugim
szami, chórkami itp., choć przy roz- jednak pamiętać, aby to robić bardzo nawet kilkudniowe, dzięki czemu nasz
kładaniu poszczególnych elementów ostrożnie i cały czas porównując efekt słuch nie będzie zmęczony i będziemy
w panoramie należy zachować umiar, przed korekcją z efektem po korek- mieli świeże spojrzenie na nasz mate-
by uniknąć efektu „rozbicia” nagrania cji. Jeśli o tym zapomnimy, wówczas riał. Skończone nagranie można pod-
na dwa kanały. nasz słuch bardzo szybko przyzwy- dać obróbce dynamicznej mającej na
Teraz zajmiemy się korekcją. Aby czai się do nowego brzmienia i stracimy celu zwiększenie jego głośności. W tym
podbić dół w gitarze basowej należy punkt odniesienia dla naszych poczy- wypadku zalecana jest jednak duża
wzmocnić częstotliwości w zakresie nań. Warto nieco obciąć częstotliwo- ostrożność, gdyż bardzo łatwo można
60-80 Hz. Jeśli chcemy uzyskać meta- ści 500-800 Hz, co powinno korzyst- sprawić, że nasze nagranie, choć głośne
liczne brzmienie, to podbijamy zakres nie wpłynąć na brzmienie stopy i dodać i nasycone, straci najważniejszą cechę
powyżej 3 kHz. Stopa swój dół ma przy niewielkiej głębi całemu miksowi. nagrania demo – czytelność. EiiS