TECHNOLOGIA
CD (14)
Warsztaty Magix Samplitude
Am|Track
Krzysztof Maszota
Wchodzący w skład pakietu Analogue
Modelling Suite procesor Am|Track
to bardzo ciekawe narzędzie do
obróbki dźwięku, po które zawsze
będziemy sięgać, gdy zajdzie
potrze­ba nadania ścieżce wyrazi-
stego charakteru brzmieniowego.
R
zecz jest o tyle ciekawa, że wtycz-
ka ta – podobnie jak i cały pa-
kiet Samplitude FX, obejmują-
cy Analogue Modelling Suite, VariVerb
Pro i Vintage Effects Suite – dostępna
jest w wersji VST jako w pełni funkcjo-
nalne demo, w którym restrykcje doty-
czą jedynie braku możliwości zapisywa-
nia, przywoływania i automatyzacji pa-
rametrów oraz braku możliwości pracy
z innym próbkowaniem niż 44,1 kHz.
Mimo tych ograniczeń warto zainsta-
lować cały pakiet, gdyż oferuje on nie-
przeciętne możliwości kształtowania
dźwięku. Plik instalacyjny EXE oraz in-
strukcję obsługi wszystkich wtyczek
Samplitude FX w postaci pliku PDF za-
mieszczamy na naszej płycie DVD w ka-
talogu Artykuły\Warsztat Samplitude.
Am|Track może pracować w dwóch
trybach: Vintage oraz VCA. W trybie
VCA procesor zachowuje się jak współ-
czesny kompresor oparty na układach
VCA, pobierający do detekcji sygnał
z wejścia, dający w rezultacie szero-
kie możliwości obróbki różnych sygna-
łów. W trybie Vintage kompresor posia-
da mniejszą ilość parametrów do regu-
lacji i nie jest tak precyzyjny jak w trybie
VCA, nadając jednocześnie obrabiane-
mu sygnałowi swój specyficzny charak-
ter. Głębokość kompresji, podobnie, jak
w starszych urządzeniach, nie jest wy-
padkową ustawień nachylenia krzywej
kompresji i progu zadziałania, ale wy-
nikiem sprzężenia zwrotnego wzmac-
niacza, które, w zależności od głęboko-
ści wysterowania, może oferować efekt
brzmieniowy od delikatnej kompresji, aż
po ekstremalną, pompującą redukcję.
Blok kompresji
Klasyczne parametry kompresorów
omawialiśmy w pierwszej części warsz-
tatów, gdzie przyjrzeliśmy się bliżej
108
nowoczesnym odmianom kompreso-
rów w programie Samplitude. Aktualnie
omówimy zastosowanie nietypowych
parametrów procesora Am|Track pracu-
jącego w trybie Vintage.
Drive – tym regulatorem ustalamy
stopień wzmocnienia w pętli sprzężenia
zwrotnego, czyli siłę sygnału, który wy-
licza obwód detekcji. Ponadto parametr
Ratio, czyli nachylenia kompresji, jest
w tym trybie zmienny i regulowany we-
wnętrznie wraz z siłą sygnału, dlatego
przy mniejszej kompresji nachylenie jest
łagodniejsze, a przy większej bardziej
ekstremalne.
Attack oraz Release – wspominam
o nich, gdyż parametry te funkcjonu-
ją odmiennie od typowych parametrów
tego typu w trybie VCA. Poza regula-
cją czasów zadziałania oraz zaprzesta-
nia działania kompresora po detekcji
określają one także przedział czasowy
w oknie detektora. Dlatego kontrola pro-
cesu ustawiania czasów w tym trybie
może być mniej precyzyjna, ale bardziej
łagodna i wyróżniająca się specyficz-
nym charakterem niż w trybie VCA.
Po wciśnięciu przycisku EXPERT do
dyspozycji otrzymujemy dodatkowe ele-
menty regulacyjne.
Look Ahead (ahead) – funkcja ta po-
woduje, iż sygnał na wejściu obwo-
du wykonawczego kompresora jest
DVD\Artykuły
Stylizowany na urzą- opóźniony w stosunku do sygnału, któ-
dzenie analogowe ry wchodzi na obwód detekcji, ­dzięki
AmTrack z pakietu
Analogue Modelling czemu możemy ustawić szybsze cza-
Suite to kombina- sy zadziałania kompresora i będzie on
cja symulacji ana- sobie swobodniej radził z ich wyegze-
logowego kompre-
sora oraz saturacji kwowaniem w stosunku do sygnału
taśmy analogowej. pojawiającego się na wejściu, gdyż bę-
Dedykowany jest ra- dzie już przygotowany na „przyjęcie”
czej do zastosowań
na indywidualne śla-
tego sygnału. Wartość ta wyskalowana
dy lub grupy śladów, jest w milisekundach. Dla instrumen-
niż całe miksy. tów o charakterze perkusyjnym zaleca
się stosowanie krótkich opóźnień, nato-
miast przy dłuższych czasach nie nale-
ży się przejmować opóźnieniami wzglę-
dem innych sygnałów w projekcie, gdyż
Samplitude automatycznie kompensuje
te opóźnienia i precyzyjnie dopasowuje
do siebie wszystkie ślady.
Detector HP Filter (det.hp) – filtr
górnoprzepustowy ­umiejscowiony
przed obwodem detekcji kompreso-
ra. Powoduje on, że pasmo poniżej
ustawionej częstotliwości z przedzia-
łu 50–500 Hz nie będą docierać do de-
tektora i kompresor nie będzie na nie
reagował. Jest to szczególnie pomocne
przy sygnałach złożonych, które mają
Po kliknięciu przy- zarówno niskie, jak i wysokie często-
cisku EXPERT uzy-
skujemy dostęp do tliwości. Najniższe tony mają zazwy-
„ukrytych” funk- czaj najwięcej energii, zatem powodu-
cji sekcji korekcji ją zadziałanie kompresora dużo częściej
oraz bloku symula-
cji brzmienia taśmy niż wysokie, co wpływa na modula-
analogowej. cję tych ostatnich. W ekstremalnych
Estrada i Studio • styczeń 2008
przypadkach może się to zakończyć nie Dwa tryby pracy
zawsze pożądanym efektem pompowa- kompresora zasto-
sowane w proceso-
nia, dlatego w takich przypadkach filtr rze Am|Track: VCA
ten będzie nieodzownym narzędziem. (ilustracja górna)
Auto Makeup Gain (auto makeup) oraz Vintage. Jak
widać na schema-
– umożliwia automatyczne zwiększenie tach, tryb VCA jest
poziomu sygnału wyjściowego, mają- dość prosty i przej-
ce na celu kompensację tłumienia wpro- rzysty, jeśli cho-
dzi o implementa-
wadzanego przez kompresor. Jeśli chce- cję – blok redukcji
my uzyskać klasyczny tryb kompresji, sygnału jest stero-
np. do obróbki obwiedni werbla, to po- wany za pośrednic-
twem detektora ob-
winniśmy tę funkcję wyłączyć. Opcja wiedni/komparato-
ta może natomiast skutecznie wyrów- ra, który natomiast
nać głośność linii wokalnej, oszczędza- jest sterowany od-
powiednio ukształ-
jąc nam późniejszej pracy z automatyką
towanym sygna-
w fazie miksu. łem z wejścia audio.
Adaptive Release (adapt. release) W trybie Vintage
– aktywuje działanie funkcji Release (układ z tzw. detek-
cją feed‑back) ma-
(czas zaprzestania działania kom- my do czynienia
presji) w trybie półautomatycznym. z nieco inną struk-
W zależności od poziomu sygnału na turą, w tym wypad-
ku wzorowaną na
wejściu kompresora wybrany czas takich klasycznych
zaprzestania będzie mniej lub bar- urządzeniach jak
dziej wydłużany. Tryb ten wpływa UREI 1176. Blok re-
gulacji poziomu sy-
na dźwięk szczególnie mocno w try- gnału bazujący na
bie Vintage, gdyż oddziałuje na pę- tranzystorze FET
tlę sprzężenia zwrotnego. Dla przy- był tam sterowa-
ny z prostego de-
kładu, jeśli aktywujemy tryb Adaptive tektora, który otrzy-
Release w przypadku wokalu lub bar- mywał sygnał nie
dziej złożonego materiału, wówczas z wejścia, ale z wyj-
ścia kompresora.
sygnał będzie kompresowany w spo-
Przed wynalezie-
sób, który można określić jako bardziej niem układu VCA ta- 100% przepuszcza tylko sygnał po kom- 50–300 Hz dla niskich tonów i w zakre-
naturalny i muzyczny. kie właśnie rozwią- presji, natomiast obniżenie tej warto- sie 1,18–7,18 kHz dla wysokich.
Capacity – reguluje głębokość wpły- zanie zapewniało ści np. do 50% powoduje, że na wyjściu Bias – wyższe ustawienia tego regula-
odpowiednią stabil-
wu funkcji Adaptive Release na funk- ność pracy całego usłyszymy połowę sygnału przed i poło- tora odpowiadają wyższemu poziomowi
cję zaprzestania działania. Im wyż- układu, a jedno- wę po kompresji. zapisu na wirtualnej taśmie, w związku
szą wartość wybierzemy, tym mniejszy cześnie umożliwia- z czym saturacja taśmy nastąpi szybciej;
ło uzyskanie tak ce-
wpływ Adaptive Release, co może wpły- nionej obecnie „mu- Blok symulacji nasycenia wyraźniej także będą ograniczane trans-
wać na większą zawartość transjen- zycznej” kompresji, taśmy analogowej jenty. Przy skręcaniu tego regulatora
tów w sygnale wyjściowym. Dla przy- łagodniejszej niż Jak wspomniano na wstępie, Am|Track w lewą stronę saturacja nastąpi później,
w przypadku VCA.
kładu jeśli kompresujemy wokal, który W układach tego to nie tylko kompresor, ale też moduł poziom sygnału będzie niższy, a także
jest głównym elementem aranżacji, to typu nie było jed- pozwalający na modelowanie efektu na- wystąpi mniej redukcji transjentów.
dobrze jest ustawić Release na niewiel- nak możliwości re- sycenia uzyskiwanego w czasach analo- Tape Mix – potencjometr dostęp-
gulacji parametrów
kie wartości, np. 80–100 ms i wysoką czasowych, które
gowego zapisu na taśmie magnetycznej. ny w sekcji Expert umożliwiający usta-
wartość Capacity (regulowaną w zakre- w znacznej mierze Mamy tu do dyspozycji trzy regulato- wienie proporcji pomiędzy sygnałem po
sie 1–100%). zależały od sygnału ry podstawowe oraz trzy regulatory do- sekcji saturacji i przed nią. W przypad-
wejściowego.
Comp Mix – regulator pozwalają- stępne w sekcji Expert. ku mocnej saturacji odczuwalne może
cy ustawić proporcję między sygnałem Level – reguluje w zakresie od –12 do stać się gubienie transjentów i nagranie
po kompresji a sygnałem wyjściowym +24 dB poziom na wejściu tego bloku. traci nieco „powietrza”. Jeśli nie chce-
na wyjściu procesora (tryb równoległy). Im wyższy, tym większy wpływ tej sek- my zmieniać sposobu saturacji, a jedy-
Dynamiczna obróbka sygnału w try- cji na charakter brzmienia oraz na jego nie pragniemy odzyskać nieco orygi-
bie równoległym to dość często w stu- głośność. nalnego brzmienia, to tym potencjome-
dio stosowane rozwiązanie. Dodanie do EQ Low/Hi – określa odpowiedź czę- trem domiksowujemy z odpowiednim
sygnału poddanego kompresji tego sa- stotliwościową układu, czyli wpływa poziomem sygnał przed układem Tape
mego sygnału przed kompresją pozwa- na charakter brzmienia na jego wyjściu. Simulation.
la zachować transjenty i ogólny balans Nawet w położeniu neutralnym tego po- Na końcu bloku kompresji mamy jesz-
nagrania, które mogą na etapie kom- tencjometru układ wnosi swoją kolory- cze do dyspozycji miękki ogranicznik
presji ulec zbytnim dewiacjom. Dobór stykę do brzmienia. Należy go stosować (Soft Clip), który „pilnuje” poziomu sy-
proporcji pomiędzy sygnałami przed głównie do kreowania bliższych naszym gnału na wyjściu. W połączeniu z sekcją
i po kompresji może okazać się w wie- oczekiwaniom efektów, które dodatko- automatycznej kontroli poziomu i sekcją
lu przypadkach najlepszym sposo- wo możemy kontrolować w oknie sek- saturacji jest to ostatni element zapory
bem na uzyskanie dobrego brzmienia. cji Expert poprzez regulację parame- dla kontrolowanych na etapie kompresji
Potencjometr ustawiony na wartość trów Lo Freq oraz Hi Freq w zakresie szczytów sygnałów. EiS

Estrada i Studio • styczeń 2008 109