EMULSJE FARMACEUTYCZNE

Emulsją nazywamy niejednorodny układ dyspersyjny złożony z co

najmniej dwóch nie rozpuszczających się wzajemnie cieczy,
z których jedna jest rozproszona w drugiej w postaci kuleczek o
średnicy 0,1 do 100 μm.

W emulsjach cząstki fazy rozproszonej maja zawsze kształt kulisty! Ciecze tworzące emulsje
nie mieszają się ze sobą i uzyskanie dyspersji(rozproszenia) wymaga nakładu energii –
mieszanie lub wstrząsanie. Zabieg ten zwiększa wielokrotnie powierzchnię kontaktu miedzy
fazami. Powstaje układ o dużej energii. Układ taki jest nietrwały i dochodzi w krótkim czasie
do rozdziału faz! Aby zachować układ rozproszenia potrzebny jest składnik stabilizujący
emulsję, tzw. e m u l g a t o r. W emulsjach farmaceutycznych emulgator jest niezbędny.

Emulsje farmaceutyczne są zawsze emulsjami wodno-olejowymi, tzn. w ich skład zawsze

wchodzi.:
 Faza wodna- woda, roztwór wodny, mieszanina wody z etanolem lub glicerolem
 Faza olejowa- olej roślinny lub mineralny, parafina ciekła lub inna ciecz lipofilowa.

Emulsje farmaceutyczne dzielimy na:

1. emulsje typu olej w wodzie o/w – faza olejowa jest rozproszona w fazie wodnej,
inaczej faza wewnętrzna to olej a faza zewnętrzna to woda.

2. emulsje typu woda w oleju w/o – faza wodna jest rozproszona w fazie olejowej,
inaczej faza wewnętrzna to woda a faza zewnętrzna to olej.

3. emulsje wielokrotne o/w/o lub w/o/w – tu faza rozproszona jest emulsja o/w lub w/o
a faza rozpraszającą jest faza olejowa lub faza wodna, tzn.:
a. o/w/o – emulsja olej w wodzie jest rozproszona w oleju, czyli faza
wewnętrzna to emulsja o/w a faza zewnętrzna to olej.
b. w/o/w – emulsja woda w oleju jest rozproszona w wodzie, czyli faza
wewnętrzna to emulsja w/o a faza zewnętrzna to woda.

SUBSTANCJA LECZNICZA JEST ROZPUSZCZONA W FAZIE WODNEJ LUB FAZIE

OLEJOWEJ W ZALEŻNOŚCI OD JEJ CHARAKTERU CHEMICZNEGO.

EMULGATORY
Emulgatory ułatwiają tworzenie emulsji ponieważ zmniejszają ilość energii potrzebnej do jej
utworzenia, poza tym stabilizują emulsję tzn. zapobiegają rozdziałowi faz.

Emulgatory możemy podzielić na trzy grupy:

1. tenzydy = związki powierzchniowo czynne
2. emulgatory koloidalne- związki wielkocząsteczkowe
3. pyły nierozpuszczalnych ciał stałych.

Największe znaczenie mają związki powierzchniowo czynne.

1
 ZWIĄZKI POWIERZCHNIOWO CZYNNE

Cząsteczki tenzydów mają charakter amfifilowy- tzn. lipofilowo-hydrofilowy. Dlatego też

w układzie składającym się z fazy olejowej i wodnej układają się na granicy faz,
zmniejszając w ten sposób napięcie powierzchniowe (rysunek). „Spinają” dwie fazy
stabilizując emulsję. Mają powinowactwo do obu faz, olejowej i wodnej. Tworzą otoczkę,
która zapobiega kontaktowi pomiędzy kropelkami fazy rozproszonej.

REGUŁA BANCROFTA
Typ emulsji zależy od rodzaju emulgatora, od jego właściwości chemicznych. Według tzw.
reguły Bankrofta fazę zewnętrzną stanowi ta faza, w której lepiej rozpuszcza się
emulgator. Zgodnie z tą reguła stosując emulgatory rozpuszczalne w wodzie np.: mydło
sodowe, potasowe, polisorbat (Tween) można otrzymać emulsje typu o/w (faza zewnętrzna to
woda). Natomiast przy zastosowaniu emulgatorów trudno rozpuszczalnych w wodzie np.:
mydła wapniowego, tenzydu Span powstają emulsje typu w/o (faza zewnętrzna to olej).

LICZBA HLB
Rozpuszczalność emulgatora wynika z jego budowy. Cząsteczka emulgatora zawiera polarne
grupy hydrofilowe oraz niepolarne grupy hydrofobowe. Istnieje pewna równowaga pomiędzy
częścią lipofilową a hydrofilową. Amfifilowy emulgator wykazuje zawsze przewagę
właściwości hydrofilowych lub lipofilowych. Liczbowym ujęciem tej równowagi jest tzw.
liczba HLB (ang. Hydrophilic-Lipophilic Balance). Dowolnie przyjęty zakres skali liczby
HLB mieści się w granicach liczb 1-40. Przewaga grup polarnych zwiększa charakter
hydrofilowy czyli równocześnie też liczbę HLB, natomiast większa liczba grup niepolarnych
zwiększa charakter lipofliowy czyli zmniejsza liczbę HLB.
Emulgatory o liczbie HLB 1-10 maja charakter lipofilowy, natomiast o liczbie HLB 11-20
hydrofilowy.

2
W ZALEŻNOŚCI OD WAROŚCI LICZBY HLB DANY EMULGATOR TWORZY
EMULSJĘ TYPU O/W LUB W/O.

PRZEGLĄD EMULGATORÓW

GRUPA I – EMULGATORY
ANIONOWO CZYNNE

1. MYDŁA – do tej grupy należą

sole sodowe, potasowe i
anionowe wyższych kwasów
tłuszczowych. Emulgatory te
jako rozpuszczalne w wodzie
tworzą emulsje typu o/w. Maja
dość silny odczyn zasadowy i są
nietrwałe w pH poniżej 10. Poza
tym w obecności kationów
wapnia i magnezu dochodzi do
złamania emulsji. Dlatego też za
bardziej wartościowe uważa się
połączenia trietanoloaminy z
kwasami tłuszczowymi. Mają
one odczyn prawie obojętny.
Mydła metali
wielowartościowych (Mg, Ca,
Al, Zn) są emulgatorami w/o. Mydła są stosowane jako emulgatory w emulsjach do
użytku zewnętrznego.

Przykłady:
 palmitynian sodu
 stearynian sodu
 oleinian sodu
 palmitynian wapnia
 stearynian trójetanoloaminy

2. ALKILOSIARCZANY

Są to estry powstałe w wyniku reakcji alkoholi tłuszczowych z kwasem siarkowym.

Tworzą emulsje typu o/w. Najbardziej znany jest laurylosiarczan sodowy. Jest bardzo
szeroko stosowany w kremach i kosmetykach.
3
 H H H H H O
H H H H H H +
H C C C C C O S O Na
C C C C C C
H H H H H O
H H H H H H
cz. lipofilowa cz. hydrofilowa

3. ALKILOSULFONIANY

Ich właściwości są podobne do alkilosulfonianów. Przykładem jest dioktylosulfono-

bursztynian sodu.

4. SOLE KWASÓW TŁUSZCZOWYCH

Są to emulgatory fizjologiczne, ponieważ występują naturalnie w organizmie. Grupa

anionowo czynna ma strukturę steroidu. Są emulgatorami o/w. Jednak w technologii
postaci leku są wykorzystywane jako promotory wchłaniania, tzn. przyspieszają
wchłanianie niektórych substancji leczniczych przez błonę biologiczną. Przykładem jest
glikocholan sodu.

GRUPA II – EMULGATORY KATIONOWO CZYNNE

Tworzą emulsje typu o/w. Należą tu przede wszystkim czwartorzędowe sole amoniowe
z resztą alkilową lub pirydynową. Mają małe znaczenie w technologii farmaceutycznej ze
względu na dużą toksyczność. Są natomiast bardzo szeroko stosowane jako środki
p/bakteryjne. Przykładem jest chlorek benzalkoniowy.

GRUPA III – EMULGATORY AMFOTERYCZNE

W zależności od pH są związkami kationowo czynnymi lub anionowo czynnymi.

Przykłady:
 Żelatyna
 Kazeina
 Lecytyna

Są to emulgatory pochodzenia naturalnego, stosowane wtedy gdy wymagana jest duża

zgodność biologiczna preparatu. Tworzą emulsje o/w.
Najszerzej stosowana jest lecytyna. Otrzymuje się ją z roślin oleistych np.: rzepak, soja
lub z jaj. Za pomocą lecytyny uzyskuje się emulsje typu o/w lub w/o. Używana jest np.
w emulsjach do podania pozajelitowego.

GRUPA IV – EMULGATORY NIEJONOWE

Stanowią największą grupę emulgatorów. Część lipofilową stanowią łańcuchy alkilowe

a część hydrofilową grupy alkoholowe (-OH) lub estrowe (-COO-). W zależności od
liczby HLB tworzą emulsje typu o/w lub w/o.
Zalety:
- nie są wrażliwe na zmiany pH w szerokim zakresie 4 – 9.
- można dodawać do nich elektrolitów.
- można je łączyć z emulgatorami jonowymi.
4
 - są mniej drażniące niż emulgatory jonowe.

1. ALKOHOLE TŁUSZCZOWE

Tworzą emulsje typu w/o ponieważ mają niska liczbę HLB.

Przykłady:
 Alkohol stearylowy
H H H H H H H H H
H H H H H H H H H
H C C C C C C C C C
C C C C C C C C C OH
H H H H H H H H H
H H H H H H H H H
cz. lipofilowa cz. hydrofilowa
 Alkohol cetylowy

 Alkohol cetostearylowy - mieszanina alkoholu cetylowego i stearynowego

2. ALKOHOLE STEROIDOWE

Tworzą emulsje typu w/o. Głównym emulgatorem tej grupy jest cholesterol. Stosuje się
go jako emulgator pomocniczy w mieszaninie z innymi emulgatorami.

3. WOSKI=ESTRY ALKOHOLI TŁUSZCZOWYCH I KWASÓW TŁUSZCZOWYCH

Mają słabe właściwości emulgujące, tworzą emulsje w/o.

 Wosk biały (Cera alba) – wosk pszczeli
 Wosk żółty (Cera flava)
 Olbrot (Cetaceum)
 Lanolina
 Palmitynian cetylowy (ester kwasu palmitynowego i alkoholu cetylowego)

4. ESTRY ALKOHOLI WIELOWODOROTLENOWYCH I KWASÓW

TŁUSZCZOWYCH

W wyniku estryfikacji jednej grupy wodorotlenowej powstają związki powierzchniowo

czynne, fragment lipofilowy to łańcuch alkilowy a fragment hydrofilowy to grupy
hydroksylowe. Tworzą emulsje typu w/o. Alkoholem wielowodorotlenowym jest tu
najczęściej glicerol, czasami glikol propylenowy albo pentaerytrytol. Przykładem jest tu
monostearynian glicerolu.

5
 H H H H H H H H H H
H H H H H H H H
H C O C C C C C C C C C
C C C C C C C C C H
HO C H H H H H H H H H H
O H H H H H H H H
H C OH
H

5. SPAN – estry sorbitanu i wyższych kwasów tłuszczowych.

Są to bardzo popularne emulgatory typu w/o.

6. TWEEN – estry polioksyetylenosorbitanu i wyższych kwasów tłuszczowych

(polisorbaty).

Są to chyba najbardziej popularne niejonowe emulgatory o/w.

7. PEG – estry wyższych kwasów tłuszczowych z glikolami polioksyetylenowymi.

Są emulgatorami typu o/w. W zależności od masy cząsteczkowej PEG są oznakowane

odpowiednią numeracją.

8. estry wyższych alkoholi tłuszczowych z polioksyetylenoglikolami.

W zależności od liczby HLB mogą tworzyć emulsje typu w/o lub o/w. Najpopularniejsze
nazwy handlowe to Brij, Cremophor, Cetomacrogol.

9. glikole polioksyetylenopolioksypropylenowe

Otrzymane przez polimeryzację tlenku etylenu i tlenku propylenu. Tworzą emulsje typu
o/w. Nazwy handlowe to Pluronic i Poloxamer.

GRUPA V – EMULGATORY KOLOIDALNE

Koloidy wielkocząsteczkowe są stosowane jako emulgatory w emulsjach typu o/w.

Działają one ochronnie na utworzoną emulsję, adsorbując się na powierzchni rozproszonej
fazy olejowej (rysunek). Łączeniu się kuleczek oleju zapobiega przede wszystkim grubość
otoczki solwatacyjnej, która powstaje wokół zaadsorbowanych na granicy faz cząstek
koloidalnych.
W preparatyce aptecznej wykorzystuje się najczęściej gumę arabską (Gummi arabicum).
Jest to substancja pochodzenia roślinnego, stanowi stężałą wydzielinę uzyskaną w wyniku
nacięcia pni i gałęzi drzew afrykańskich z gatunku Acacia. Po wysuszeniu tworzy bryłki
przeświecające, łamliwe, o szklistym przełomie. Rozpuszcza się w podwójnej ilości
zimnej wody. Ponieważ guma arabska zawiera enzymy – peroksydazy, tworzy
niezgodności np.: z witamina A, azotanem bizmutowym itp. Peroksydazy powodują
rozkład tych substancji. Tworzy emulsje o/w, ponieważ „zwilża” krople olejów, olejków
eterycznych, wosków, żywic.

6
 1.Emulsje z guma arabska

Guma arabska jest emulgatorem, przy użyciu którego można łatwo sporządzać emulsje
w moździerzu, oraz jednym z nielicznych emulgatorów stosowanych do użytku
wewnętrznego.
Proces emulgowania wymaga sporządzenia najpierw stężonej emulsji ze składników
w określonym stosunku.
W przypadku oleju roślinnego stosunek ten wynosi:

2 : 1 : 1,5
olej guma arabska woda oczyszczona

W przypadku olejków eterycznych stosunek ten wynosi 3:1:2.

!Jeżeli w recepcie nie podano ilości oleju to zawartość oleju w emulsji powinna wynosić
10%.

Metody sporządzania:

Wyliczoną ilość gumy oraz całą ilość oleju miesza się w moździerzu do „zwilżenia” gumy
olejem (patrz rys.), a następnie dodaje się wyliczoną z proporcji ilość wody i energicznie
uciera się składniki do otrzymania jednolitej, gęstej emulsji. Następnie emulsję rozcieńcza się
pozostałą ilością wody i dodaje ewentualnie pozostałe składniki.
!UWAGA Składniki rozpuszczone w wodzie należy rozpuścić w wodzie przed
sporządzeniem emulsji stężonej.
!UWAGA Składniki nierozpuszczalne w wodzie należy umieścić w oddzielnym moździerzu
i ucierać z odpowiednią ilością stężonej emulsji, co prowadzi do zmniejszenia stopnia
rozdrobnienia i uzyskania dobrej zawiesiny w emulsji po rozcieńczeniu wodą.

Emulsje z guma arabska powinny być konserwowane, gdyż guma jest szczególnie wrażliwa
na wzrost pleśni. Poleca się konserwację 0,2 % kwasem benzoesowym, benzoesanem sodu
lub kwasem sorbowym. Można też stosować mieszaninę nipaginy M z nipaginą P.
Emulsje do użytku wewnętrznego powinny być przechowywane w lodówce, a do użytku
zewnętrznego w temp. pokojowej.

2. Emulsje z emulgatorem powstającym podczas sporządzania.

7
Emulgator może powstać w wyniku mieszania fazy olejowej i wodnej. W oleju znajdują się
wolne wyższe kwasy tłuszczowe, a w fazie wodnej kationy, pochodzące np. z wodorotlenku
wapnia, amonu, potasu. W wyniku emulgowania powstaje sól wyższego kwasu tłuszczowego
czyli mydło = emulgator !!!

Spośród olejów roślinnych najwięcej wolnych kwasów tłuszczowych ma olej z oliwek.

Przykład: Linimentum Calcis – mazidło wapienne

Rp.
Aqua Calcis
Lini oleum aa 10,0
Misce fiat emulsio

Woda wapienna to 0,17% roztwór wodorotlenku wapnia. Jony Ca 2+ tworzą sól z wolnymi
kwasami tłuszczowymi z oleju lnianego. Powstaje duża ilość np. oleinianu wapnia oraz
palmitynianu wapnia, które są emulgatorami w/o!

Metoda sporządzania:

Emulsje można wykonać bezpośrednio w butelce: odważyć olej z dodatkiem kwasu

olejowego i wodę wapienną do butelki i energicznie wstrząsać do utworzenia emulsji.
Jeśli w Rp. występują składniki nierozpuszczalne stałe należy emulsje wykonać
w moździerzu. Składniki stałe należy umieścić w moździerzu, dodawać porcjami olej i
ucierać do uzyskania gładkiej zawiesiny olejowej. Następnie dodawać porcjami wodę
wapienną, energicznie ucierając do uzyskania emulsji.
Emulsje z woda wapienną nie wymagają konserwacji ponieważ wysokie pH wody wapiennej
zapobiega rozwojowi bakterii i grzybów. Ponadto często te emulsje zawierają składniki
antyseptyczne (do użytku zewnętrznego). W emulsjach z woda wapienna kwas benzoesowy i
benzoesan sodu są nieaktywne!, ze względu na wysokie pH. Tu poleca się mieszaninę
nipagin.

TRWAŁOŚĆ EMULSJI

Podczas przechowywania emulsji dochodzi do różnych zmian fizykochemicznych, których

szybkość zależy od:
8
 a. zawartości fazy wodnej i olejowej
b. rodzaju oleju
c. ilości i rodzaju emulgatora
d. temperatury

W emulsjach może zachodzić:

a. zjawisko śmietankowania- rozdzielenie dwóch faz, zachodzi gdyż gęstość oleju
jest mniejsza od gęstości wody, faza olejowa zbiera się na górze naczynia. Zjawisko ma
charakter odwracalny, energiczne wstrząsanie przywraca stan rozproszenia.

b. flokulacja – polega na agregacji rozproszonych cząstek. Cząstki w agregatach

nie łączą się jednak w jedną większą, gdyż zachowany jest film emulgatora na granicy faz.
Gwarantuje to odwracalność zjawiska pod wpływem mieszania lub wstrząsania. Emulgatory
jonowe nadają ładunek cząstkom fazy rozproszonej i zjawisko flokulacji w tym przypadku
zachodzi bardzo rzadko.

c. koalescencja – zjawisko nieodwracalne. Jest to łączenie się cząstek tworzących

do tej pory agregatu w jedną cząstkę. Dochodzi do rozdziału faz = złamania emulsji.
Złamanie emulsji może nastąpić np. wtedy gdy do emulsji stabilizowanej emulgatorem
jonowym dodamy elektrolitu, albo gdy zmienimy pH emulsji. Do rozdziału emulsji dochodzi
też czasami po podwyższeniu temperatury, ponieważ po jej podwyższeniu zmniejsza się ilość
emulgatora na granicy faz!.

Zmiany chemiczne w emulsji są związane głównie z obecnością fazy olejowej. Triglicerydy

mogą ulegać hydrolizie tworząc wolne kwasy tłuszczowe. Kwasy tłuszczowe nienasycone
mogą natomiast ulegać jełczeniu tzn. utleniania i rozpadu do aldehydów o krótkich
łańcuchach.
Substancja lecznicza w emulsji także może ulegać rozkładowi, może się utleniać,
hydrolizować, wytrącać np. na skutek zmiany pH (gdy hydrolizują tłuszcze pH zmniejsza się
bo zwiększa się ilość kwasów tłuszczowych).
Emulsje powinny być przechowywane w miejscu chłodnym.

MIKROEMULSJE

Jest to układ o bardzo dużym stopniu rozproszenia. Podczas gdy zwykle w emulsjach
wielkość cząstek fazy rozproszonej mieści się w granicach od 0,1 do 100 μm, tak
w mikroemulsjach wielkość ta wynosi do 100nm. Te emulsje sa przezroczyste,
w przeciwieństwie do emulsji tradycyjnych lub submikronowych. Tworzy się je przez
odpowiedni dobór emulgatorów.

EMULSJE SUBMIKRONOWE

Emulsje podawane dożylnie; wielkość cząstek fazy rozproszonej wynosi poniżej 1 μm.

EMULGATORY KOMPLEKSOWE

Coraz częściej w praktyce korzysta się z tzw. emulgatorów kompleksowych. W skład ich
wchodzą zazwyczaj dwa emulgatory :
emulgator kompleksowy = emulgator o/w + emulgator pomocniczy w/o

RECEPTURA
9
 1.EMULSJE DO UŻYTKU WEWNETRZNEGO
(Emulsiones ad usum internum)

1.
Rp.
Ricini olei 40,0
Gummi arabici plv. 20,0
Menthae piperitae olei gtt.II
Aquae purificatae ad 100,0

Misce fiat emulsio

DS po łyżeczce jednorazowo

Wykonanie: 40,0 oleju rycynowego wymieszać z 20,0 gumy arabskiej, dodać 15,0 wody
(jest zachowany stosunek 2:1:1,5) i ucierać w moździerzu energicznie do otrzymania
jednolitej emulsji o konsystencji kremu. Następnie dodawać pozostałą ilość wody (40,0).
Do gotowej emulsji dodać dwie krople olejku miętowego i zamieszać. Przenieść do
butelki i wydać z opisem „przed użyciem wstrząsnąć”.
………………………………………………………………………………………………

2.
Rp.
Emuls. oleosae 200,0

Misce fiat emulsio

DS 2 razy dziennie łyżkę

Wykonanie: Jest to przykład emulsji do użytku wewnętrznego. Zawartość oleju wynosi 10%!,
zawsze jest tak gdy nie podano ilości oleju w emulsji. Do emulsji należy dodać środki
poprawiające smak i zapach (corrigens): ½ tabl. sacharyny i 2 krople olejku miętowego.

10% z 200,0 leku to 20,0. Tyle więc należy wziąć oleju rzepakowego (Rapae oleum). Należy
zachować proporcję 2:1:1,5, co oznacza, że na 20,0 oleju rzepakowego potrzebujemy 10,0
gumy arabskiej i 15,0 wody oczyszczonej do otrzymania stężonej emulsji. Całą ilość oleju
rzepakowego wymieszać w moździerzu z guma arabską, dodać 15,0 wody i energicznie
ucierać do otrzymania gęstej emulsji. Następnie należy wykonać 155,0 (200,0-20,0-10,0-15,0)
roztworu sacharyny w wodzie (rozpuścić ½ tabl. sacharyny w wodzie oczyszczonej; na wadze
postawić zlewkę, wyratować wagę, włożyć ½ tabl. sacharyny i uzupełnić wodą do 155,0).
Przygotowany roztwór wlewać porcjami, stale mieszając do sporządzonej stężonej emulsji.
Na końcu dodać 2 krople olejku miętowego.
…………………………………………………………………………………………………

3.

10
 Rp.
Benzocaini 1,0
Bismuthi subcarbonici
Magnesi oxidi aa 1,5
Gummi arabici 10,0
Paraffini liq. 20,0
Aquae Calcis 100,0
Menthae pip. olei gtt. II

Misce fiat emulsio et suspensio

Wykonanie: Recepta jest przykładem emulsji i zawiesiny.

Należy sporządzić emulsję parafinową przez roztarcie 20,0 parafiny ciekłej z 10,0 gumy
arabskiej, następnie dodać 15,0 wody wapiennej i ucierać energicznie w moździerzu do
uzyskania stężonej emulsji. W osobnym moździerzu ucierać osobno kolejno dodawane
substancje stałe: 1,0 benzokainy, 1,5 węglanu bizmutu, 1,5 tlenku magnezu. Do roztartych
substancji stałych dodać następnie uprzednio przygotowaną stężoną emulsję, ucierać,
a następnie stopniowo mieszając dodać pozostałą ilość (85,0) wody wapiennej. Dodać
2 krople olejku miętowego i energicznie zamieszać. Przenieść do butelki i wydać z napisem
„przed użyciem zmieszać”.
.......................................................................................................................................................

EMULSJE DO UŻYTKU ZEWNĘTRZNEGO

1.
Mazidło wapienne (Linimentum Calcis; Calcareum)

Rp.
Lini olei
Aquae Calcis aa 10,0

Misce fiat emulsio

DS. do smarowania

Wykonanie: Jest to mazidło wapienne dawniej używane przeciw oparzeniom słonecznym.

Składniki należy odważyć wprost do butelki i silnie zamieszać. Przez zmieszanie powstaje
mydło wapienne, emulgator w/o. Emulsja nie jest trwała. Zawsze przed użyciem należy ją
zmieszać.

wolne kwasy tłuszczowe + jony Ca2+ pochodzące = mydło wapienne

W Lini oleum z Aqua Calcis emulgator w/o
…………………………………………………………………………………………………
2.
Rp.
Rapae olei 18,75
Ammonii hydrici 6,25

Misce fiat emulsio

DS. do nacierania

Wykonanie: podobnie jak Rp. wyżej. Powstaje tu mydło amonowe, emulgator o/w.
…………………………………………………………………………………………………...

11
3.
Rp.
Iodi puri 0,1
Kalii iodidi 1,0
Linomag liq. 10,0
Glyceroli 25,0
Vit. A liq.
Vit. E liq. aa 5 ml
Aquae dest. ad 90,0

Misce fiat emulsio

DS. Do płukania gardła.

Wykonanie: Jodek potasu rozpuścić w 2,0 wody (stosunek jodku do wody 2:1 !!!). W tym
roztworze rozpuścić 0,1 jodu, dodać linomag oraz witaminy A i E i energicznie wymieszać.
Następnie dodać glicerol i stopniowo pozostałą ilość wody. Przelać do butelki. Wydać
z etykietą „przed użyciem zmieszać”.
…………………………………………………………………………………………………...
4.
Rp.
Ephedrini hydrochloridi 0,1
Mentoli 0,2
Vit. A + D3 liq. 2,0
Paraffini liq. 30,0

Misce fiat guttae

DS. krople do nosa

Wykonanie: Składniki lecznicze lipofilowe należy połączyć z rozpuszczalnikiem

lipofilowym, a składniki hydrofilowe z rozpuszczalnikiem hydrofilowym. Lipofilowym
rozpuszczalnikiem jest parafina ciekła, należy więc rozpuścić mentol w parafinie. Natomiast
chlorowodorek efedryny należy rozpuścić w vit. A+D3.
UWAGA! Witaminy A liq. , E liq. i A + D 3 liq. pomimo tego, że należą do grupy witamin
rozpuszczalnych w tłuszczach są solubilizatami wodnymi !!!. Solubilizatorem w tym
przypadku jest polisorbat, co sprawia, że rozpuszczają się w wodzie.
.......................................................................................................................................................
5.
Rp.
Mentoli 0,6
Vit. A liq.
Vit. E liq. aa gtt. XX
Paraffini liq. ad 60,0

Misce fiat emulsio

Wykonanie: Mentol należy rozpuścić w parafinie ciekłej. Następnie dodać po 20 kropli

vit. A i E. Witaminy to roztwór wodny = faza wodna a parafina to faza olejowa. Przed
użyciem zmieszać.

…………………………………………………………………………………………………...

12