Władza lokalna w Republice Białoruś

Źródła
Podstawę prawną funkcjonowania organów samorządu terytorialnego w RB stanowią:
• Konstytucja RB z 15 marca 1994
• Ustawa o administracji terenowej i samorządzie terytorialnym
• Ustawa o podziale administracyjno-terytorialnym RB
• Ustawa o zebraniach krajowych i terenowych
• Zarządzenie prezydenta RB w sprawie przeprowadzenia reformy organów
administracji terenowej i samorządu terytorialnego

Administracje w terenie wykonują różne organy, które w istotny sposób różnią się sposobem
powoływania, stopnia samodzielności, kompetencji, powiązań i stosunków z władzą
centralną. Niezbędne jest dokonanie rozróżnienia pomiędzy pojęciami „administracja
terenowa” i „samorząd terytorialny”. Administracja terenowa to rodzaj organów
powoływanych przez centrum, natomiast drugi rodzaj organów to organy samorządu
terytorialnego wybierane przez ludność danego terenu.
Czyli przez administrację terenową należy rozumieć działalność administracyjną w danej
jednostce administracyjnej wykonywaną przez władzę centralną, samorząd terytorialny
stanowi zaś działalność samej ludności jednostki podziału terytorialnego- wspólnoty
terytorialnej i jej wybieralnych organów.

Samorząd terytorialny realizowany jest przez ludność za pośrednictwem organów

przedstawicielskich i wykonawczych samorządu terytorialnego, organów samorządu
społecznego mieszkańców oraz w sposób bezpośredni.

Jednostkami podziału terytorialno- administracyjnego RB są obwody, jest ich 6, a właściwie 7

ponieważ Mińsk, który jest zarazem stolicą obwodu mińskiego i de facto tworzy oddzielny
obwód podzielony na 9 rejonów miejskich (dzielnic). 6 obwodów dzieli się na 118 rejonów,
które z kolei dzielą się na gminy miejskie i wiejskie.

Podstawowym ogniwem samorządu terytorialnego są Rady delegatów tj. organy

przedstawicielskie na terenie odpowiednich jednostek administracyjnych.
Jednolity system terenowych rad delegatów tworzą rady gminne, osiedlowe, miejskie,
rejonowe i obwodowe.

W Białorusi wprowadzono 3 stopnie rad: podstawowy, bazowy i obwodowy.

Klasyfikacja rad według stopni pozwala na ustawowe bardziej czytelne określenie uprawnień.
Stopień podstawowy obejmuje rady gminne, osiedlowe i miejskie w miastach podległych
rejonom, stopień bazowy – rady rejonowe i miejskie w miastach podlegających obwodom
oraz stopień obwodowy – rady obwodowe. Rada miejska w Mińsku posiada uprawnienia rady
bazowej i obwodowej. Podstawową formą działalności rady jest sesja. Rady same określają
swoją strukturę i powołują swoje organy, wybierają przewodniczącego prezydium
prowadzące działalność rady. Rady mogą ze sobą współpracować i przekazywać sobie środki
na wspólne przedsięwzięcia. Rada ustala budżet.
Rady wybierane są na okres 4 lat, kadencja kończy się z otwarciem pierwszej sesji nowej
rady. Nadzór nad systemem rad sprawuje Parlament (i prokuratura).
O ile rady występują w charakterze terenowego organu prawodawczego i podstawowego
organu samorządu terytorialnego to podstawowym organem administracji terenowej są
komitety wykonawcze. Istnieją 3 typy komitetów podstawowy bazowy i obwodowy,
analogicznie do rada delegatów.
Są one powoływane, działają w granicach jednostki administracyjnej, są niższym ogniwem
systemu organów administracji państwowej.
Komitety wykonawcze odpowiadają przed radą w sprawach objętych kompetencjami rady,
np. wykonanie budżetu, zarządzanie mieniem komunalnym, ochrona porządku publicznego.
Nadzór na komitetami wykonawczymi sprawuje Rząd ( prokuratura)

Do form demokracji bezpośredniej należą:

• Referendum – o jego przeprowadzeniu decyduje Rada, żądanie przeprowadzenia
referendum musi podpisać przynajmniej 10% mieszkańców danej jednostki, próg
ważności referendum to tylko 25% - minimalny standard w polityce
międzynarodowej.
• Inicjatywa obywatelska – wymaga poparcia określonej części mieszkańców jednostki
( w zależności od ustaleń ustaw i statutów- 10, 15, 25 %), powinna zawierać
uzasadnienie proponowanego rozstrzygnięcia i źródło środków jego realizacji, jest
rozpatrywana przez Radę
• Posiedzenia rad i ich organów/komisji są jawne, istnieje możliwość uczestniczenia w
posiedzeniach, składania indywidualnych pytań, podnoszenia ważnych dla lokalnej
społeczności kwestii