@mw® materiałoznawstwo str.

Właściwości mechaniczne drewna 1

Do właściwości mechanicznych, decydujących o technicznej wartości drewna jako
materiału budowlanego, należą: wytrzymałość na ściskanie, rozciąganie, zginanie i ścinanie oraz
twardość i ścieralność.
Wytrzymałość drewna zależy od jego rodzaju, kierunku działania siły w stosunku do
włókien oraz wilgotności drewna.
Wytrzymałość na ściskanie i rozciąganie. Największą wytrzymałość na ściskanie (40 ÷ 60
MPa) wykazuje drewno, jeżeli siła działa równolegle do włókien, najmniejszą zaś, jeżeli działa ona
w kierunku promienia przekroju i wynosi 10 ÷ 30% wytrzymałości określanej równolegle do
włókien.
Wytrzymałość na rozciąganie wzdłuż włókien drewna jest 2 ÷ 3 razy większa niż wytrzymałość na
ściskanie; wytrzymałość ta zmniejsza się wraz ze wzrostem odchylenia siły od tego kierunku.
Największą wytrzymałość na ściskanie równą 35 MPa wykazuje drewno grabowe, jeżeli
siła drewna działa równolegle do włókien (PN-79/D-04102), najmniejszą zaś, jeżeli działa ona w
kierunku promienia przekroju (jest to około 3% wytrzymałości określanej równolegle do włókien).
Wytrzymałość drewna na rozciąganie wzdłuż włókien (PN-81/D-04107) wynosi 50 ÷ 120%
wytrzymałości na ściskanie. Wytrzymałość ta zmniejsza się wraz ze wzrostem odchylenia siły od
tego kierunku i wynosi 2 ÷ 17%.
Wytrzymałość na zginanie (PN-EN 338:2004). Określa się ją zginając próbną beleczkę
prostopadle do włókien. Większą wytrzymałość na zginanie mają przeważnie drewna o dużej
wytrzymałości na ściskanie, liczby te jednak różnią się między sobą. Wytrzymałość na zginanie
odgrywa zasadniczą rolę w pracy większości elementów budynku i deskowań.
Wytrzymałość na ścinanie. Wytrzymałość na ścinanie wzdłuż włókien wynosi 12 ÷ 25%
wytrzymałości na ściskanie wzdłuż włókien. Cechy wytrzymałościowe różnych rodzajów drewna
stosowanego w budownictwie podano w tabeli 1.
Wytrzymałość drewna na ścinanie wzdłuż włókien (PN-79/D-04105) wynosi 12 ÷ 25%
wytrzymałości na ściskanie wzdłuż włókien.

Tabela 1. Cechy wytrzymałościowe drewna

Oznaczenie
Cecha
[MPa] K 39 K 33 K 27 K 21
Zginanie Rkm 39 33 27 24
Rozciąganie równoległe Rkt 26 23 20 14
Rozciąganie prostopadłe Rkt 90º 0,75 0,75 0,75 0,75
Ściskanie równoległe Rkc 28 24 20 17
Ściskanie prostopadłe Rkc 90º 7 7 7 7
Ścinanie równoległe Rkv 3 3 3 3
Ścinanie prostopadłe Rkv 90º 1,5 1,5 1,5 1,5
Moduł sprężystości Ek 9000 8000 7000 6000

1
Informacje podręcznikowe wg Edwarda Szymańskiego w „Materiałoznawstwo budowlane” z 1999 r.
oraz „Materiały budowlane” z 2003 r. tego samego autora.
Str. 2 Właściwości mechaniczne drewna

W tabeli 1. są podane klasy drewna budowlanego. Klasą drewna nazywa się wytrzymałość na
zginanie (w MPa). Z danych liczbowych tabeli wynika, że drewno wykazuje najwyższą
wytrzymałość na zginanie w danej klasie, mniejszą na ściskanie w kierunku równoległym do
włókien; wartości naprężeń niszczących są małe gdy siły działają prostopadle do włókien.
Cechy wytrzymałościowe oraz właściwości sprężyste różnych rodzajów drewna
stosowanego w budownictwie podano w tabeli 2. (wg PN-EN 338:2004).

Tabela 2. Klasy wytrzymałości drewna konstrukcyjnego (wg PN-EN 338:2004)

Właściwości Klasy gatunków iglastych Klasy gatunków liściastych
wytrzymałościowe
[MPa] C14 C16 C18 C20 C22 C24 C27 C30 C35 C40 C45 C50 D30 D35 D40 D50 D60 D70

Zginanie 14, 16, 18, 20, 22, 24, 27, 30, 35, 40, 45, 50, 30, 35, 40, 50, 60, 70,0
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Rozciąganie
8,0 10 11 12 13 14 16 18 21 24 27 30 18 21 24 30 36 42
wzdłuż włókien

Rozciąganie w
0,4 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,4 0,6 0,6 0,6 0,6 0,6 0,6 0,6 0,6 0,6 0,6 0,6
poprzek włókien

Ściskanie wzdłuż
16 17 18 19 20 21 22 23 25 26 27 29 23 25 26 29 32 34
włókien

Ściskanie w 10,
2,0 2,2 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 2,8 2,9 3,1 3,2 8,0 8,4 8,8 9,7 13,5
poprzek włókien 5

Ścinanie 1,7 1,8 2,0 2,2 2,4 2,5 2,8 3,0 3,4 3,8 3,8 3,8 3,0 3,4 3,8 4,6 5,3 6,0

Średni moduł
sprężystości
wzdłuż włókien 7 8 9 9,5 10 11 12 12 13 14 15 16 10 10 11 14 17 20
·103
Średni moduł
sprężystości w 0,2 0,2 0,3 0,3 0,3 0,3 0,4 0,4 0,4 0,4 0,5 0,5 0,6 0,6 0,7 0,9 1,1
poprzek włókien 1,33
3 7 0 2 3 7 0 3 3 7 0 3 4 9 5 3 3
·103

Twardość. W porównaniu z wartościami parametrów wytrzymałościowych drewno

odznacza się dość małą twardością. Twardość jest oznaczana w sposób statyczny, który polega na
wciskaniu kulki stalowej o przekroju 1 cm2 na głębokość promienia, tj. 5,64 mm. Twardość drewna
iglastego wynosi 30 ÷ 40 MPa, a drewna liściastego (buk, jesion, dąb, grab) 65 ÷ 90 MPa.
Ścieralność. Zwykle drewna odporniejsze na ścieranie są jednocześnie drewnami twardymi.
Cecha ta jest bardzo istotna podczas wyboru rodzaju drewna na nawierzchnię podłogi.

Data utworzenia 08.01.2006 07:24:00 Data ostatniego wydruku 2005-12-16 06:09:00 PM