Professional Documents
Culture Documents
Proces cięcia
2. Rodzaje cięcia
Cięcie na nożycach:
Operacje rozdzielenia materiału za pomocą nożyc stosuje się w produkcji blach i taśm oraz
przy kształtowaniu wyrobów w produkcji jednostkowej, względem małoseryjnej
Cięcie na wykrojnikach:
Ze względu na koszty wykonania wykrojników cięcie z wykorzystaniem tych przyrządów
stosowane jest tylko do produkcji seryjnej wyrobów. Są one przystosowane do pracy na
prasach mechanicznych i hydraulicznych.
Podstawowe operacje cięcia za pomocą wykrojników to:
• Odkształceń sprężystych
• Odkształceń sprężysto-plastycznych
• Plastycznego płynięcia
• Pękania
• Całkowitego oddzielenia wyciętego przedmiotu od blachy.
c. Faza odkształceń sprężystych: siły wywierane na blachę prze krawędzie tnące stempla i
matrycy są względem siebie przesunięte, a powstały na skutek tego moment zginający
powoduje wstępne wybrzuszenie blachy.
d. Faza odkształceń sprężysto-plastycznych: obszar uplastyczniony występuje jedynie w
miejscu największej koncentracji naprężeń, a więc w bezpośrednim sąsiedztwie krawędzi
tnących stempla i płyty tnącej. W miarę wzrostu nacisku granica obszaru
uplastycznionego przesuwa się w głąb materiału, przy jednoczesnym wgniataniu się
krawędzi tnących w materiał.
e. Faza plastycznego płynięcia: Charakteryzuje się plastycznym płynięciem materiału w
otoczeniu powierzchni ścinania. W strefie odkształceń plastycznych materiał umacnia się.
W miarę wzrostu umacniania się materiału wzrastają również naprężenia tnące
występujące na powierzchni ścinania. W pewnym Momocie naprężenia te osiągają
wartość krytyczną, niezbędną do naruszenia spójności materiału.
f. Faza pękania: Pierwsze pęknięcia pojawiają się w miejscach gdzie materiał jest
najbardziej odkształcony, a więc w pobliżu krawędzi tnących stempla i matrycy.
Przy odpowiednim luzie, między stemplem a matrycą, pęknięcia rozchodzące się od
obu krawędzi spotykają się ze sobą tworząc wspólną powierzchnię pęknięcia o zarysie
zbliżonym do litery „s”(Chwila w której następuje pęknięcie zależy od rodzaju materiały.
np. w materiałach miękkich i plastycznych w końcowym etapie fazy a w materiałach
twardych w na początku etapu fazy pękania.
g. Faza całkowitego oddzielenia wyciętego przedmiotu od blachy: wycinany przedmiot
zostaje oddzielony odpadu.
4. Siła cięcia – WZÓR
2. Wykrojnik + rys.
3. Wykrojka
a) Wykrawanie jednozabiegowe:
W tym przypadku każde cięcie będzie wykonywane jako wydzielona operacja
prowadzona za pomocą oddzielnego przyrządu pracującego na wyodrębnionym stanowisku. Z
tego powodu wykrojniki jednozabiegowe mają prostą konstrukcję a koszt ich wykonania jest
niski
b) Wykrawanie wielozabiegowe:
W tym przypadku łączy się kilka zabiegów kształtowania w jedną operację
wielozabiegową realizowaną za pomocą jednego złożonego przyrządu. Gdy zabiegi
kształtowania polegają na cięciu mówimy o wykrojnikach wielozabiegowych. Takie
przyrządy są oczywiście droższe, ale pozwalają na znaczne zwiększenie wydajności w
porównaniu do produkcji prowadzonej za pomocą wykrojników jednozabiegowych.
5. Rodzaje wykrojników
Pw = kR t S = kR t g ∑l