Sejm

Rzeczypospolitej Polskiej
Kadencja VI

Sprawozdanie Stenograficzne
z 40 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

w dniu 22 kwietnia 2009 r.

(drugi dzień obrad)

Wa r s z a w a
2009
 str.
TREŚĆ
40. posiedzenia Sejmu
(Obrady w dniu 22 kwietnia 2009 r.)
str.
Wznowienie posiedzenia
Komunikaty
Sekretarz Poseł Jacek Pilch . . . . . . . . . . . . . . 87
Zmiana porządku dziennego
Wicemarszałek Krzysztof Putra . . . . . . . . . . . 87
Punkt 9. porządku dziennego: Pierwsze
czytanie poselskiego projektu ustawy
o zadaniach publicznych w dziedzinie
usług medialnych
Poseł Iwona Śledzińska-Katarasińska . . . . . . 88
Poseł Urszula Augustyn . . . . . . . . . . . . . . . . . 92
Poseł Elżbieta Kruk. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94
Poseł Jerzy Wenderlich . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96
Poseł Elżbieta Kruk. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98
Poseł Tadeusz Sławecki. . . . . . . . . . . . . . . . . . 98
Poseł Jarosław Sellin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100
Poseł Jerzy Wenderlich . . . . . . . . . . . . . . . . . 102
Poseł Andrzej Celiński. . . . . . . . . . . . . . . . . . 102
Poseł Ryszard Galla . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103
Sekretarz Stanu w Ministerstwie
Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Piotr Żuchowski. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104
Poseł Marek Borowski . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105
Poseł Krystyna Grabicka. . . . . . . . . . . . . . . . 105
Poseł Anna Sobecka. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106
Poseł Tomasz Piotr Nowak . . . . . . . . . . . . . . 106
Poseł Andrzej Bętkowski . . . . . . . . . . . . . . . . 107
Poseł Tadeusz Naguszewski . . . . . . . . . . . . . 107
Poseł Artur Górski. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107
Poseł Jarosław Rusiecki . . . . . . . . . . . . . . . . 108
Poseł Krzysztof Lipiec . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108
Poseł Andrzej Walkowiak . . . . . . . . . . . . . . . 109
Poseł Mirosław Pawlak . . . . . . . . . . . . . . . . . 109
Poseł Czesław Hoc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109
Poseł Tadeusz Arkit. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110
Poseł Witold Kochan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110
Poseł Stanisław Wziątek . . . . . . . . . . . . . . . . 110
Poseł Henryk Siedlaczek . . . . . . . . . . . . . . . . 111
Poseł Michał Szczerba . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111
Poseł Jan Kulas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112
Poseł Zenon Durka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112
Poseł Wiesław Woda. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112
Poseł Ryszard Galla . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113
Poseł Stanisław Stec . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113
Poseł Sławomir Kopyciński . . . . . . . . . . . . . . 113
Poseł Romuald Ajchler . . . . . . . . . . . . . . . . . 114
Poseł Małgorzata Kidawa-Błońska . . . . . . . . 114
Poseł Andrzej Halicki . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115
str.
str.
Poseł Jacek Bogucki. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115
Poseł Magdalena Gąsior-Marek . . . . . . . . . . 116
Poseł Grzegorz Raniewicz . . . . . . . . . . . . . . . 116
Poseł Stanisław Pięta . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116
Poseł Robert Kołakowski. . . . . . . . . . . . . . . . 117
Poseł Elżbieta Streker-Dembińska . . . . . . . . 117
Poseł Krystyna Skowrońska . . . . . . . . . . . . . 117
Poseł Edward Wojtas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118
Poseł Stanisław Pięta . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118
Poseł Stanisław Kalemba . . . . . . . . . . . . . . . 119
Poseł Michał Wojtkiewicz . . . . . . . . . . . . . . . 119
Poseł Krystyna Skowrońska . . . . . . . . . . . . . 120
Poseł Marek Matuszewski. . . . . . . . . . . . . . . 120
Poseł Marzena Machałek. . . . . . . . . . . . . . . . 120
Poseł Monika Wielichowska . . . . . . . . . . . . . 121
Poseł Piotr Polak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121
Poseł Piotr Babinetz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122
Poseł Michał Stuligrosz . . . . . . . . . . . . . . . . . 123
Poseł Krzysztof Brejza. . . . . . . . . . . . . . . . . . 123
Poseł Jan Kochanowski . . . . . . . . . . . . . . . . . 124
Poseł Maria Nowak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 124
Sekretarz Stanu w Ministerstwie
Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Piotr Żuchowski. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 124
Przewodniczący Krajowej Rady
Radiofonii i Telewizji Witold Kołodziejski. . . .125
Poseł Iwona Śledzińska-Katarasińska . . . . . 127
Zmiana porządku dziennego
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski . . . . . . 130
Punkt 10. porządku dziennego: Sprawoz-
danie Komisji Sprawiedliwości
i Praw Człowieka oraz Komisji Spraw
Zagranicznych o wniosku Prezydenta
Rzeczypospolitej Polskiej o ponowne
rozpatrzenie ustawy z dnia 23 paździer-
nika 2008 r. o ratyfikacji Konwencji
w sprawie kontaktów z dziećmi, sporzą-
dzonej w Strasburgu w dniu
15 maja 2003 r.
Podsekretarz Stanu w Kancelarii
Prezydenta RP Andrzej Duda . . . . . . . . . . . . 131
Poseł Wojciech Wilk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132
Poseł Dariusz Lipiński. . . . . . . . . . . . . . . . . . 133
Poseł Marzena Dorota Wróbel . . . . . . . . . . . 135
Poseł Stanisław Witaszczyk . . . . . . . . . . . . . 136
Poseł Mirosław Pawlak . . . . . . . . . . . . . . . . . 137
Poseł Lech Kołakowski . . . . . . . . . . . . . . . . . 137
Poseł Elżbieta Streker-Dembińska . . . . . . . . 137
 str.
Poseł Krzysztof Brejza. . . . . . . . . . . . . . . . . . 137
Poseł Marzena Dorota Wróbel . . . . . . . . . . . 137
Poseł Kazimierz Gołojuch . . . . . . . . . . . . . . . 138
Poseł Grzegorz Raniewicz . . . . . . . . . . . . . . . 138
Poseł Sławomir Kopyciński . . . . . . . . . . . . . . 138
Poseł Krzysztof Lipiec . . . . . . . . . . . . . . . . . . 138
Poseł Dariusz Lipiński. . . . . . . . . . . . . . . . . . 139
Poseł Stanisław Witaszczyk . . . . . . . . . . . . . 139
Poseł Maria Zuba . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 139
Poseł Tadeusz Arkit. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 140
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Sprawiedliwości Igor Dzialuk . . . . . . . . . . . . 140
Podsekretarz Stanu w Kancelarii
Prezydenta RP Andrzej Duda . . . . . . . . . . . . 144
Poseł Wojciech Wilk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 146
Punkt 11. porządku dziennego: Sprawoz-
danie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi
o rządowym projekcie ustawy
o funduszach promocji produktów rol-
no-spożywczych
Poseł Sprawozdawca Mirosław Maliszewski . . . 147
Poseł Józef Piotr Klim . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149
Poseł Kazimierz Gołojuch . . . . . . . . . . . . . . . 150
Poseł Stanisław Stec . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150
Poseł Mirosław Maliszewski . . . . . . . . . . . . . 151
Poseł Marek Kwitek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 152
Poseł Jerzy Rębek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 152
Poseł Michał Szczerba . . . . . . . . . . . . . . . . . . 153
Poseł Sławomir Kopyciński . . . . . . . . . . . . . . 153
Poseł Kazimierz Gołojuch . . . . . . . . . . . . . . . 153
Poseł Wojciech Pomajda. . . . . . . . . . . . . . . . . 153
Poseł Krzysztof Brejza. . . . . . . . . . . . . . . . . . 154
Poseł Artur Dunin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 154
Poseł Romuald Ajchler . . . . . . . . . . . . . . . . . 154
Poseł Maria Zuba . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 155
Poseł Mirosław Maliszewski . . . . . . . . . . . . . 155
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Artur Ławniczak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 155
Poseł Mirosław Maliszewski . . . . . . . . . . . . . 157
Punkt 12. porządku dziennego: Sprawoz-
danie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi
o rządowym projekcie ustawy o zmia-
nie ustawy o Agencji Rynku Rolnego
i organizacji niektórych rynków rol-
nych
Poseł Sprawozdawca Michał Szczerba . . . . . 157
Poseł Mariusz Grad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 159
Poseł Jacek Bogucki. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 160
Poseł Wojciech Pomajda. . . . . . . . . . . . . . . . . 161
Poseł Stanisław Kalemba . . . . . . . . . . . . . . . 162
Poseł Marek Kwitek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 163
Poseł Mirosław Pawlak . . . . . . . . . . . . . . . . . 163
Poseł Stanisław Stec . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 164
Poseł Romuald Ajchler . . . . . . . . . . . . . . . . . 164
Poseł Sławomir Kopyciński . . . . . . . . . . . . . . 164
Poseł Zbigniew Babalski . . . . . . . . . . . . . . . . 165
str.
Poseł Artur Dunin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165
Poseł Maria Zuba . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165
Poseł Mariusz Grad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165
Poseł Kazimierz Gołojuch . . . . . . . . . . . . . . . 166
Poseł Mirosław Maliszewski . . . . . . . . . . . . . 166
Poseł Wojciech Pomajda. . . . . . . . . . . . . . . . . 166
Poseł Kazimierz Gwiazdowski . . . . . . . . . . . 166
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Artur Ławniczak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 167
Poseł Michał Szczerba . . . . . . . . . . . . . . . . . . 168
Punkt 13. porządku dziennego: Spra-
wozdanie Komisji Infrastruktury oraz
Komisji Samorządu Terytorialnego
i Polityki Regionalnej o stanowisku
Senatu w sprawie ustawy o zmianie
ustawy Prawo budowlane oraz niektó-
rych innych ustaw
Poseł Sprawozdawca Aldona Młyńczak . . . . 168
Poseł Andrzej Kania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 170
Poseł Andrzej Adamczyk . . . . . . . . . . . . . . . . 171
Poseł Wiesław Andrzej Szczepański . . . . . . . 171
Poseł Józef Racki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 172
Poseł Anna Paluch . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 173
Poseł Lech Kołakowski . . . . . . . . . . . . . . . . . 173
Poseł Maria Zuba . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 173
Poseł Sławomir Kopyciński . . . . . . . . . . . . . . 173
Poseł Tadeusz Arkit. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 174
Poseł Andrzej Adamczyk . . . . . . . . . . . . . . . . 174
Poseł Wiesław Andrzej Szczepański . . . . . . . 174
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Infrastruktury Olgierd Dziekoński. . . . . . . . 174
Poseł Aldona Młyńczak . . . . . . . . . . . . . . . . . 176
Punkt 14. porządku dziennego: Sprawoz-
danie Komisji Skarbu Państwa
o rządowym projekcie ustawy o inwe-
stycjach w zakresie terminalu regazyfi-
kacyjnego skroplonego gazu ziemnego
w Świnoujściu
Poseł Sprawozdawca Sławomir Nitras . . . . . 176
Poseł Renata Zaremba. . . . . . . . . . . . . . . . . . 178
Poseł Edward Czesak. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 179
Poseł Stanisław Wziątek . . . . . . . . . . . . . . . . 180
Poseł Józef Racki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 180
Poseł Józef Rojek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 181
Poseł Konstanty Oświęcimski . . . . . . . . . . . . 182
Poseł Edward Czesak. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 182
Poseł Andrzej Szlachta . . . . . . . . . . . . . . . . . 182
Poseł Tadeusz Arkit. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 183
Poseł Elżbieta Streker-Dembińska . . . . . . . . 183
Poseł Włodzimierz Karpiński . . . . . . . . . . . . 183
Poseł Stanisław Wziątek . . . . . . . . . . . . . . . . 184
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Skarbu Państwa Zdzisław Gawlik . . . . . . . . 184
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Skarbu Państwa Krzysztof Żuk . . . . . . . . . . 185
Poseł Sławomir Nitras. . . . . . . . . . . . . . . . . . 186
 str.
Punkt 15. porządku dziennego: Sprawoz-
danie Komisji Zdrowia o pilnym rządo-
wym projekcie ustawy Przepisy wpro-
wadzające ustawę o prawach pacjenta
i Rzeczniku Praw Pacjenta, ustawę o
akredytacji w ochronie zdrowia i ustawę
o konsultantach w ochronie zdrowia
Poseł Sprawozdawca Andrzej Orzechowski . . 187
Poseł Beata Małecka-Libera . . . . . . . . . . . . . 188
Poseł Waldemar Wrona . . . . . . . . . . . . . . . . . 189
Poseł Elżbieta Streker-Dembińska . . . . . . . . 190
Poseł Aleksander Sopliński . . . . . . . . . . . . . . 191
Poseł Lech Kołakowski . . . . . . . . . . . . . . . . . 191
Poseł Mirosław Pawlak . . . . . . . . . . . . . . . . . 191
Poseł Andrzej Szlachta . . . . . . . . . . . . . . . . . 192
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia
Marek Haber . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 192
Poseł Andrzej Orzechowski . . . . . . . . . . . . . . 193
Punkt 17. porządku dziennego: Sprawoz-
danie Komisji Infrastruktury o pilnym
rządowym projekcie ustawy o zmianie
ustawy o autostradach płatnych oraz
o Krajowym Funduszu Drogowym oraz
o zmianie niektórych innych ustaw
Poseł Sprawozdawca Stanisław Żmijan . . . . 194
Poseł Jacek Krupa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 195
Poseł Bogusław Kowalski . . . . . . . . . . . . . . . 196
Poseł Wiesław Andrzej Szczepański . . . . . . . 196
str.
Poseł Józef Racki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 197
Poseł Marek Kwitek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 198
Poseł Marek Polak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 198
Poseł Beata Szydło . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 199
Poseł Andrzej Szlachta . . . . . . . . . . . . . . . . . 199
Poseł Witold Kochan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 199
Poseł Edward Czesak . . . . . . . . . . . . . . . . . . 200
Poseł Andrzej Adamczyk . . . . . . . . . . . . . . . . 200
Poseł Anna Sobecka. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 200
Poseł Maria Nowak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 200
Poseł Krzysztof Tchórzewski . . . . . . . . . . . . 200
Poseł Bogusław Kowalski . . . . . . . . . . . . . . . 201
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Infrastruktury Radosław Stępień . . . . . . . . . 201
Poseł Stanisław Żmijan . . . . . . . . . . . . . . . . . 203
Poseł Bogusław Kowalski . . . . . . . . . . . . . . . 204
Oświadczenia
Poseł Maria Nowak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 204
Poseł Henryk Siedlaczek . . . . . . . . . . . . . . . . 205
Poseł Tadeusz Wita . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 206
Poseł Andrzej Szlachta . . . . . . . . . . . . . . . . . 206
Poseł Beata Szydło. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 207
Poseł Artur Dunin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 207
Poseł Waldemar Andzel . . . . . . . . . . . . . . . . . 208
Poseł Jan Rzymełka. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 209
Poseł Tadeusz Sławecki. . . . . . . . . . . . . . . . . 209
Poseł Ryszard Zawadzki . . . . . . . . . . . . . . . . 210
(Przerwa w posiedzeniu)
 (Wznowienie posiedzenia o godz. 9 min 01)
(Na posiedzeniu przewodniczą wicemarszałkowie
Sejmu Krzysztof Putra, Jarosław Kalinowski, Stefan
Niesiołowski i Jerzy Szmajdziński)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Wznawiam posiedzenie.
Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję panów
posłów: Jacka Pilcha, Michała Marcinkiewicza, Ce-
zarego Tomczyka i Łukasza Zbonikowskiego.
W pierwszej części obrad sekretarzami będą pano-
wie posłowie: Jacek Pilch i Michał Marcinkiewicz.
Protokół i listę mówców prowadzić będą panowie po-
słowie: Michał Marcinkiewicz i Łukasz Zbonikowski.
Proszę wyznaczonych posłów sekretarzy o zajęcie
miejsc przy stole prezydialnym.
Proszę posła sekretarza o odczytanie komuni-
katów.
Sekretarz Poseł Jacek Pilch:
Informuję, że w dniu dzisiejszym odbędą się po-
siedzenia Komisji:
— Sprawiedliwości i Praw Człowieka – o godz. 9.15;
— Do Spraw Unii Europejskiej – o godz. 9.30;
— Śledczej do zbadania sprawy zarzutu nielegal-
nego wywierania wpływu przez członków Rady Mi-
nistrów, Komendanta Głównego Policji, Szefa CBA
oraz Szefa ABW na funkcjonariuszy Policji, CBA oraz
ABW, prokuratorów i osoby pełniące funkcje w orga-
nach wymiaru sprawiedliwości w celu wymuszenia
przekroczenia uprawnień lub niedopełnienia obo-
wiązków w związku z postępowaniami karnymi oraz
czynnościami operacyjno-rozpoznawczymi w spra-
wach z udziałem lub przeciwko członkom Rady Mi-
nistrów, posłom na Sejm RP i dziennikarzom, w okre-
sie od 31 października 2005 r. do 16 listopada 2007 r.
– o godz. 9.30;
— Etyki Poselskiej – o godz. 10;
— Finansów Publicznych – o godz. 10;
— Obrony Narodowej – o godz. 10;
— Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych
i Leśnictwa – o godz. 10;
— Do Spraw Unii Europejskiej – o godz. 10;
— Nadzwyczajnej „Przyjazne Państwo” do spraw
związanych z ograniczaniem biurokracji – o godz. 11;
— Polityki Społecznej i Rodziny wspólnie z Komi-
sją Rolnictwa i Rozwoju Wsi – o godz. 11;
— Do Spraw Służb Specjalnych – o godz. 12;
— Infrastruktury – o godz. 12;
— Rolnictwa i Rozwoju Wsi – o godz. 12;
— Spraw Zagranicznych – o godz. 12.15;
— Edukacji, Nauki i Młodzieży – o godz. 12.30;
— Nadzwyczajnej „Przyjazne Państwo” do spraw
związanych z ograniczaniem biurokracji – o godz.
12.30;
— Do Spraw Służb Specjalnych – o godz. 13;
— Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki – o godz.
13;
— Regulaminowej i Spraw Poselskich – o godz.
13.30;
— Infrastruktury wspólnie z Komisją Ochrony
Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa –
o godz. 14;
— Ustawodawczej – o godz. 14;
— Nadzwyczajnej „Przyjazne Państwo” do spraw
związanych z ograniczaniem biurokracji – o godz. 14.30;
— Administracji i Spraw Wewnętrznych – o godz.
15;
— Skarbu Państwa – o godz. 15;
— Do Spraw Kontroli Państwowej – o godz. 17;
— Infrastruktury – o godz. 17.
Parlamentarna Grupa Kobiet zaprasza na uroczy-
ste otwarcie wystawy „Kobiety w parlamencie” o godz.
12.30 w holu głównym.
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo.
Właściwa komisja przedłożyła sprawozdanie o pil-
nym projekcie ustawy Przepisy wprowadzające usta-
wę o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta,
ustawę o akredytacji w ochronie zdrowia i ustawę
o konsultantach w ochronie zdrowia.
Sprawozdanie to zostało paniom i panom posłom
doręczone w druku nr 1877.
Na podstawie art. 74 regulaminu Sejmu marsza-
łek Sejmu podjął decyzję o uzupełnieniu porządku
dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego
sprawozdania.
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
88 Projekt ustawy o zadaniach publicznych w dziedzinie usług medialnych
Wicemarszałek Krzysztof Putra
Proponuję, aby w dyskusji nad tym punktem Sejm
wysłuchał 5-minutowych oświadczeń w imieniu klu-
bów i kół.
Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm
propozycję przyjął.
Sprzeciwu nie słyszę.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 9. po-
rządku dziennego: Pierwsze czytanie poselskie-
go projektu ustawy o zadaniach publicznych
w dziedzinie usług medialnych (druk nr 1847).
Bardzo proszę o zabranie głosu panią poseł Iwonę
Śledzińską-Katarasińską w celu przedstawienia uza-
sadnienia projektu ustawy.
Poseł Iwona Śledzińska-Katarasińska:
Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie!
A właściwie powinnam powiedzieć: szanowni widzo-
wie i słuchacze, rozpoczynamy bowiem debatę do
nich adresowaną i podjętą w ich interesie. (Oklaski)
(Głos z sali: Brawo!)
(Głos z sali: No to proszę uprzejmie.)
Po raz drugi w tej kadencji grupa posłów przed-
kłada Wysokiej Izbie projekt ustawy modyfikującej
w bardzo określonym zakresie reguły obowiązujące
w polskim modelu funkcjonowania mediów audiowi-
zualnych. Chcę podkreślić, że mowa o dwóch zupeł-
nie odmiennych projektach. Pierwszy, zawetowany
przez pana prezydenta, zakładał trzyetapową refor-
mę rynku medialnego, był próbą rozpoczęcia jej od
góry, od Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, która
ponosi pełną i wyłączną odpowiedzialność za funk-
cjonowanie wszystkich – powtarzam: wszystkich, nie
tylko publicznych – nadawców radiowych i telewizyj-
nych. Po 15 latach istnienia instytucja ta przestała
odgrywać jakąkolwiek pozytywną rolę, a jej perso-
nalne i strukturalne „udoskonalenie” z grudnia 2005 r.
w wykonaniu koalicji Prawo i Sprawiedliwość–Liga
Polskich Rodzin–Samoobrona odebrało krajowej ra-
dzie resztki autorytetu i skuteczności. Jedyną kotwi-
cą utrzymującą ten bezproduktywny twór na po-
wierzchni życia publicznego jest zapis w konstytucji.
Dopóki on istnieje, innymi słowy, dopóki stosowna
większość parlamentarna nie zechce zmienić konsty-
tucji – klubowi Platformy Obywatelskiej brakuje do
tej operacji 100 głosów – dopóty musimy tolerować
istnienie owej rady. Można ją co najwyżej cywilizo-
wać. Próbowaliśmy tego wówczas, nie udało się. Pró-
bujemy znów.
Obecny projekt kwestię krajowej rady traktuje
w jakimś sensie drugoplanowo i jest kompilacją tego,
co miało się zdarzyć w drugim etapie reformy, z ele-
mentami pierwszego projektu. Jest też efektem po-
rozumienia szerszego gremium. Już nie dwa koali-
cyjne, ale trzy kluby: Platformy Obywatelskiej, Soju-
szu Lewicy Demokratycznej i Polskiego Stronnictwa
Ludowego podpisały się pod propozycją zawartą
w druku nr 1847, którą mam zaszczyt rekomendować
Wysokiej Izbie. Mam nadzieję, że tym razem zdecydo-
wana większość parlamentarna przerwie proces de-
grengolady konstytucyjnego organu państwa i wyrwie
media publiczne z rąk… No właśnie, z czyich rąk?
Partii, która praktycznie nie istnieje, ale zdołała umie-
ścić w telewizji publicznej na dobrze płatnych stano-
wiskach resztki swego stanu posiadania, ambicjone-
rów, a może i teologów złej sprawy.
Z przyjemnością uzyskałabym odpowiedź na te
pytania od klubu Prawo i Sprawiedliwość, bo to, co
się w tej chwili dzieje w mediach publicznych, to efekt
waszej, drodzy państwo, polityki medialnej.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wierzę, że nie
spełni się porzekadło: do trzech razy sztuka, bo dal-
szego eksperymentowania na mediach publicznych
– a to stało się problemem nr 1 na rynku medialnym
w ciągu ostatnich dwóch lat – ani media, ani pracu-
jący w nich dziennikarze, ani obywatele płacący abo-
nament bądź go niepłacący nie przeżyją. Nikt z nas
tu siedzących i z tych, którzy nam zaufali, oddając
na nas swój głos, nie zasłużył na marnowanie pu-
blicznych pieniędzy na zaspokajanie partyjnych i biz-
nesowych zachcianek układu, który zagnieździł się
w radiu i telewizji, co gorsza, podobno ostatnio pod
bacznym okiem formacji politycznej, która walkę
z układami wypisała na swoich sztandarach.
Panie i Panowie Posłowie! W debacie, jaka się to-
czyła przed naszą dzisiejszą, pojawiły się ostatnio
pytania, które – prawdę powiedziawszy – trochę mnie
dziwią, ale skoro są pytania, powinny być odpowie-
dzi. Są takie pytania jak to: Po co w ogóle ta ustawa?
I drugie, bardzo modne: Kto ją napisał? Nie widzę
specjalnie dużo dobrej woli, jeśli chodzi o przenosze-
nie dyskusji na tę płaszczyznę, ale tym bardziej
z ogromną satysfakcją, jako przedstawiciel wniosko-
dawców spróbuję wyjaśnić te dwie kwestie osobom,
które się nimi martwią.
Projekt ustawy powstał po to, by zwolnić obywa-
teli z płacenia abonamentu i równocześnie uchronić
media publiczne od upadku i całkowitej komercjali-
zacji. (Oklaski) Projekt ustawy powstał po to, by od-
mieniana przez wszystkie przypadki misja nadawców
publicznych nie była misją papierową, tylko rzeczy-
wiście, żeby media publiczne różniły się od komercyj-
nych o wiele większą porcją kultury, edukacji, nauki
i by w mediach publicznych toczyła się debata pu-
bliczna, by media publiczne promowały społeczeń-
stwo obywatelskie. Jednam słowem, by media pu-
bliczne nie miały czysto biznesowego, komercyjnego
charakteru. (Oklaski)
Ten efekt chcemy uzyskać poprzez wprowadzenie
nowego instrumentu licencji programowych, który
pozwoli połączyć publiczne pieniądze z publicznymi
oczekiwaniami. W tej chwili to są dwie odrębne kate-
gorie. Nie wiemy, na co idą publiczne pieniądze. Nota-
bene w związku z tym w Trybunale w Strasburgu jest
złożona skarga, bo nie można pieniędzy wydawać tak
sobie, jak się chce, na tańce na lodzie bądź na wodzie,
tylko trzeba spełniać ściśle określone role.
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
Projekt ustawy o zadaniach publicznych w dziedzinie usług medialnych
Poseł Iwona Śledzińska-Katarasińska
Powinna to być więc pomoc publiczna, ale nie
w formie daniny od obywateli, powinna to być misja,
ale jasno określona, podejmowana na zasadzie umo-
wy dwóch stron: nadawcy i krajowej rady. By tak się
jednak stało, ustawa musi odseparować od wolnych
niezależnych mediów czynnych polityków. Ma wpro-
wadzić jasne, przejrzyste reguły powoływania gre-
miów kierowniczych: od Krajowej Rady Radiofonii
i Telewizji poczynając, na zarządach i radach nadzor-
czych publicznych spółek medialnych kończąc.
Dochodzę tu do wątpliwości związanych z kwestą
drugą, czyli autorstwem projektu. Naczytałam się dzi-
siaj bardzo dużo różnych opinii na ten temat i nasłu-
chałam się pytań typu: Kto za tym stoi? Chcę więc
powiedzieć jasno w imieniu wszystkich wnioskodaw-
ców, że przede wszystkim jest lista posłów, którzy się
pod tym projektem podpisali. (Oklaski) Oczywiście
nawet najlepsze gremium poselskie, zwłaszcza tak
liczne, nie jest tak genialne, żeby usiąść i napisać usta-
wę. Ustawa składa się jakby z trzech elementów.
Pierwszy dotyczy zadań publicznych, licencji pro-
gramowych, nowych definicji podmiotów funkcjonu-
jących na rynku mediów audiowizualnych i sposobu
kontrolowania wydawania publicznych pieniędzy. To
były zręby ustawy przygotowywanej pod patronatem
ministra kultury i dziedzictwa narodowego przez
zespół ekspercki całkowicie niezależny, wolny od ja-
kichkolwiek afiliacji z obecnymi w Izbie klubami
partyjnymi.
Ten zespół przygotowywał część, którą można by
nazwać tytułem tej ustawy: o zadaniach publicz-
nych w dziedzinie usług medialnych. Nie ma szans
realizowania tych zadań przy obecnym kształcie
gremiów kierowniczych, wobec czego do projektu,
w przepisach przejściowych i końcowych, Platforma
Obywatelska przeniosła część rozwiązań z ustawy,
która została zawetowana przez pana prezydenta.
Chodzi o rozwiązania, które mówią – przypomnę –
o tym, że Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji, ciało
konstytucyjne, musi się cieszyć autorytetem i zaufa-
niem, czyli musi to być gremium odpowiednich osób,
to nie może być przechowalnia czy zamrażarka dla
polityków. Nie jest to miejsce synekury dla znajo-
mych, tylko mają być tam ludzie, którzy rzeczywi-
ście swoją wiedzą, doświadczeniem i autorytetem
gwarantują zapewnienie interesu publicznego w ra-
diofonii i telewizji.
Aby takich ludzi mogli wybrać Sejm, Senat i pre-
zydent, proponujemy uzyskanie przez kandydatów co
najmniej dwu rekomendacji wyższych uczelni akade-
mickich bądź łącznie ogólnopolskich stowarzyszeń
twórczych, w tym dziennikarskich. Powtarzam to już
któryś miesiąc z rzędu, bo mówiłam o tym także
w zawiązku z poprzednia ustawą. To instytucje
udzielające rekomendacji biorą odpowiedzialność za
tych ludzi. Fakt, że będą oni wybierani przez Sejm,
Senat i prezydenta, czyli gremia polityczne, nie ozna-
cza polityzacji sposobu wyboru. Wszędzie tego typu
89
gremia są przez kogoś wybierane. (Oklaski) A my
mamy parlament i prezydenta wolnej, niepodległej
Polski. Tu nie ma okupanta. Tu nie ma reżimu. Tu
jest demokratyczne państwo prawa. (Oklaski)
Tak wybrana Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji
otrzymuje ustawowy obowiązek wybrania w otwar-
tych, jawnych konkursach członków rad nadzorczych
publicznych spółek. Ktoś mi mówi: A do tej pory też
tak było. No to pytam: Proszę mi powiedzieć –
o, siedzi była przewodnicząca krajowej rady – gdzie
były te konkursy. Bo ja słyszałam, że to był konkurs
między notesikami członków Krajowej Rady Radio-
fonii i Telewizji.
(Głos z sali: Brawo.)
(Głos z sali: Teraz będzie nie inaczej – między
członkami PO.) (Wesołość na sali)
Nie wiem, jakieś fluidy po tej sali fruwają, gada-
tliwość się uzewnętrznia.
Rady nadzorcze, także w konkursach, mają wy-
bierać zarządy. Nie ma bardziej demokratycznej pro-
cedury. Nie ma i nie będzie. O tym, że ktoś wymyśli
jakieś perpetuum mobile, naprawdę zapomnijmy. Nie
ma. Wszędzie te procedury tak wyglądają. Tylko nie
spada takie odium na te ciała, bo być może nigdzie
nie ma takiej krajowej rady, jaką my teraz mamy,
i nie ma takiego prezesa telewizji publicznej, jakiego
my mamy.
Jak mówiłam, w tej części było to przeniesienie
poprzedniego projektu Platformy. Potem, skoro mia-
ło się tu podpisać tylu posłów – a żałuję bardzo, że
nie ma podpisów jeszcze jednego klubu – oczywiście
przed zgłoszeniem tego projektu należało z tymi, sie-
dzącymi tutaj, posłami w różnych kwestiach się po-
rozumieć. I nastąpiło takie porozumienie. Z paru
przepisów, które były pierwotnie w projekcie zespołu
ekspertów, gremium poselskie – bo to ono przecież
bierze odpowiedzialność za ten projekt – zrezygno-
wało, pewne rzeczy zostały zmodyfikowane, pewne
artykuły… Był, powiedzmy, art. 6, a teraz jest art. 16.
One nie zginęły, są, tylko jest może trochę inny układ
tej ustawy. Tacy są autorzy. I naprawdę myślę, że szko-
da czasu, aby w kółko zadawać to samo pytanie, bo tu
nie ma żadnych tajemnic. Zresztą nigdy nie było.
Odnosząc się jeszcze do spraw generalnych zwią-
zanych z projektem, chcę powiedzieć o drugim nie-
porozumieniu – bo kwestię autorstwa uważam za
totalne nieporozumienie – jakie towarzyszyło dys-
kusji przed debatą parlamentarną. Otóż wszyscy
o projekcie z druku nr 1847 mówią w skrócie: usta-
wa medialna, co wprowadza opinię publiczną w błąd.
Ludzie sądzą, że jest to ustawa zastępująca funkcjo-
nującą do tej pory ustawę o radiofonii i telewizji.
Otóż ona tamtego obowiązującego aktu nie zastę-
puje, ona go uzupełnia. Wszystkie przepisy, poza
regulującymi sposób wyboru Krajowej Rady Radio-
fonii i Telewizji i strukturę władz zarządczych spół-
ek mediów publicznych – bo wprowadzamy katego-
rię zarządów jednoosobowych – pozostają. I napraw-
dę rozpętanie…
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
90 Projekt ustawy o zadaniach publicznych w dziedzinie usług medialnych
Poseł Iwona Śledzińska-Katarasińska
Czasem nie rozumiałam pytań, jakie ktoś mi sta-
wiał. Dzwoni do mnie dziennikarz z gazety, której co
prawda nie czytam, ale jest ona podobno w pewnych
kręgach opiniotwórcza, i mówi tak: Dlaczego zlikwi-
dowaliście nadawcę społecznego? Pytam: Kto? No
wy. Mówię: Ale gdzie? No, w tej ustawie. W tej waszej
jest nadawca pożytku publicznego i on musi płacić
50% opłaty koncesyjnej. Ja na to: To jest nowa kate-
goria, szanowna pani redaktor. Jak to nowa? Mówię:
No nowa. W ustawie o radiofonii i telewizji jest
nadawca społeczny, który jak nie płacił, tak nie płaci,
i działa, i ma się dobrze, i rozwija się, jak wszyscy
wiemy, więc nie rozumiem pytania. Jeżeli osoba
związana w jakimś sensie ideowo z nadawcą społecz-
nym nie wie, że nie uległo to żadnej zmianie, to kto
ma wiedzieć?
Powtarzam raz jeszcze: wszystkie zasady obowią-
zujące polski rynek audiowizualny pozostają: i pro-
dukcja europejska, i produkcja polska, i ograniczenia
reklamowe, i nakaz szanowania wartości chrześci-
jańskich, i transmisje sportowe, i reklamy. To wszyst-
ko jest, nikt tego nie zmienia. Ale rozbudowaliśmy
system egzekwowania misji publicznej. Być może by-
łoby to dla kogoś czytelniejsze, gdyby to wepchnąć
w tamtą ustawę, ale zespół ekspertów zaproponował
taką formułę, uznając, że w ten sposób doceniamy
wagę takiego podejścia, że jeżeli zrobimy odrębną
ustawę, to każdy będzie wiedział, że polskie media,
polska telewizja i polskie radio, w pierwszej kolejności
publiczne, ale w jakimś zakresie także komercyjne,
mają dbać o wykonywanie zadań publicznych. I te
zadania w art. 3 są bardzo jasno sformułowane.
I tu też są nieporozumienia, bo wiele osób i śro-
dowisk chciałoby, żeby tu wpisywać wręcz programy,
audycje. To jest przedmiotowe potraktowanie zadań.
W każdym z tych punktów mieści się cała paleta ga-
tunków – żeby była jasność – form, tematów i proble-
mów. Chodzi tylko o to, żeby nadawcy, którzy chcą
korzystać także z pomocy publicznej, wiedzieli, że ich
podstawowym obowiązkiem jest wspieranie budowy
społeczeństwa obywatelskiego oraz kultury demo-
kratycznej, inspirowanie debaty publicznej w kluczo-
wych kwestiach społecznych, promowanie postaw
propaństwowych, sprzyjanie tożsamości narodowej,
wspieranie edukacji na wszystkich poziomach kształ-
cenia, upowszechnianie kultury języka polskiego
i dbałość o nią, ukazywanie bogactwa tradycji oraz
współczesnej kultury polskiej, europejskiej i świato-
wej, promowanie dorobku nauki polskiej i światowej
i rozwój różnorodnych form polskiej twórczości au-
diowizualnej.
Nie wymieniłam wszystkich punktów, bo pierwot-
ny katalog uległ pewnemu rozszerzeniu. Nie wiem,
bo przecież przed nami jeszcze praca, czy będzie da-
lej rozszerzany, czy zawężany. Chciałam zwrócić
uwagę na te elementy, o których nigdy w ten sposób,
w kategorii zadań – nie tego, że zrobię, jak mi się
chce, tylko zadań – nie było mowy.
W art. 10 mamy określoną licencję programową,
przy czym oczywiście od przyszłej krajowej rady moż-
na oczekiwać rozporządzenia, które ustawowy kata-
log wzbogaci czy skonkretyzuje. Chcę zwrócić uwagę
na pkt 5 w ust. 2 art. 10, ponieważ prędzej spodzie-
wałabym się końca świata niż tego, że pkt 5 zostanie
zaatakowany przez środowiska twórców, naprawdę.
Mówią tak: Jak można ingerować i pisać o porze dnia
pierwotnej emisji audycji finansowanej przez krajową
radę ze środków funduszu? To jest ograniczanie wol-
ności słowa, to jest cenzura. Jest tak dlatego, że do
tej pory programy, o których mowa w zadaniach, były
obecne w telewizji publicznej, tylko nie wiem, kto je
oglądał, bo one się zaczynały gdzieś tak o godz. 0
i kończyły o godz. 3 nad ranem. Nie wiem, może jeśli
ktoś ma lekką pracę i pracuje na nocną zmianę i może
sobie wyłączyć telewizor, to może je oglądać. Chociaż
akurat nie jestem pewna, czy to był typ programu,
który odpowiada ludziom pracującym na nocnej zmia-
nie, bo oni by raczej chcieli czegoś, co ich rozbawia,
pobudza i ożywia, a nie czegoś, co zmusza do refleksji.
Właśnie dlatego znalazł się tu taki punkt. Nie jest
wyznaczone, jaka to ma być pora, ale rozumiem, że
jeżeli nadawca będzie się starał o licencję programową
na cykl teatru telewizji, to on, zabiegając o to, ma na-
pisać krajowej radzie, że będzie emitował spektakle
o godz. 20, i po to jest ten zapis. (Oklaski)
Przechodzimy do najtrudniejszego zagadnienia,
czyli finansowania zadań. Jak powiedziałam, abona-
mentu dalej utrzymać się nie da, nie dlatego, że ktoś
ma jakieś fanaberie, tylko dlatego, że 2/3 polskich
rodzin korzysta z przekazu bądź za pośrednictwem
telewizji kablowej, bądź satelitarnej. Obie, jedna
i druga, formy przekazu są płatne. Chcę też powie-
dzieć, że część osób korzysta z takiego, a nie innego
przekazu, ponieważ nadawca publiczny w latach pro-
sperity nie pomyślał o tym, że ludzie przestają odbie-
rać programy telewizji publicznej, bo poniszczyły się
anteny na dachach wieżowców, bo nie ma żadnego
innego systemu dotarcia do tych programów, bo za-
sięgi są nie takie, jak trzeba, a przypominam, że te-
lewizja publiczna była bardzo bogatą firmą. Jeśli
pojawiła się szansa, że można zapłacić jakieś niewiel-
kie pieniądze i telewizja kablowa dostarczy do domu
programy publiczne, to oczywiście większość rodzin
z tego korzysta. Takim rodzinom i osobom bardzo
trudno wytłumaczyć, że mają jeszcze poza wszystkim
płacić za to, że mają odbiornik.
Słyszałam ostatnio od bardzo ważnego profesora
– nazwiska nie wymienię – który publicznie powie-
dział, że on abonamentu nie płaci. Na jego miejscu
nie przyznawałabym się do tego, bo myślę, że jednak
wszyscy będący w tej Izbie płacą, bo przypominam,
że prawo jest prawem. Ten profesor powiedział tak:
Jak mam płacić za odbiornik, sześć razy? Mam sześć
odbiorników. Oczywiście był to żart, niemniej nie da
się już ludzi do tego abonamentu przywiązać i trzeba
sobie z tego zdawać sprawę. (Oklaski)
Płacą jeszcze nasi dziadkowie, rodzice, bo oni kiedyś
zarejestrowali odbiornik, mają książeczkę i płacą.
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
Projekt ustawy o zadaniach publicznych w dziedzinie usług medialnych
Poseł Iwona Śledzińska-Katarasińska
(Głos z sali: Nie ma książeczek.)
Wszyscy ludzie, ci, którzy mieli książeczki, dosta-
li to w innej formie, więc póki co wiem, co mówię.
(Poseł Krystyna Skowrońska: Karteczki są.)
(Poseł Jerzy Feliks Fedorowicz: Ja jestem tym
dziadkiem, który płaci.)
Młodym, którzy się wyprowadzili, słuchają radia
w samochodzie, częściej siedzą w Internecie niż przed
odbiornikiem telewizyjnym, w ogóle do głowy nie
przyszło, że mają coś rejestrować. Jak czegoś nie re-
jestrują, to nie płacą. Abonament stał się najbardziej
niesprawiedliwą daniną publiczną, do jakiej zmusza
się Polaków. (Oklaski) Płacą najubożsi, a całe grupy
nie płacą, bo nawet nie wiedzą, że miałyby płacić.
Jeśli więc nie ma abonamentu i doceniamy rolę i wagę
mediów publicznych – czego dowodem jest ustawa – to
trzeba znaleźć inną formę finansowania.
Po wielu przymiarkach… Przypomnę, że były
różne pomysły, np. taki, nie miał on jednak formy
projektu, żeby zapisać w ustawie medialnej, że jakiś
określony procent z budżetów trzech, może czterech
ministerstw: kultury, edukacji, nauki i spraw zagra-
nicznych będzie służył funduszowi misji publicznej.
Wówczas strasznie ten projekt oprotestowano, do
dzisiaj nie rozumiem dlaczego, bo przecież ministro-
wie by się zmieniali, rządy by się zmieniały, a ustawa
by została i czy minister chciałby, czy nie, to musiał-
by to przekazywać. Ale to już jest passé, to było, już
tego nie ma.
Zespół ekspertów zaproponował… (Gwar na sali)
Proszę mnie nie rozpraszać, panie pośle Fedoro-
wicz, pana głos przebiłby się pewnie przez La Scalę,
a co dopiero tę salę.
(Poseł Jerzy Feliks Fedorowicz: Chciałem powie-
dzieć, że jest pani świetnie przygotowana.)
Zespół ekspertów zaproponował specyficzne fi-
nansowanie z budżetu, tzn. żeby fundusz zadań pu-
blicznych czy misji publicznej był wyposażony w pie-
niądze, które mogłyby być w budżecie, ale w nim nie
zostały, tylko przeszłyby do funduszu. To miały być
wpływy równe podatkowi VAT od usług reklamo-
wych nadawców audiowizualnych. Muszę powiedzieć,
że to nie był zły pomysł. Patrzę głęboko w oczy mo-
jemu przewodniczącemu, bo on się zna na finansach,
a ja nie. To nie był zły pomysł, bo to był pomysł pa-
rametrycznego zasilania funduszu.
Znów: bez względu na to, czy rząd się zmieni, czy
nie, działalność reklamowa jest, ten rynek reklamo-
wy nam się rozrasta i – najpierw trzeba by przekonać
do tego ministra finansów – można byłoby transfero-
wać pieniądze. Byłby to pewny system finansowania,
zasilania. Zaczęliśmy pracować nad tą ustawą jednak
w fazie kryzysu, rynek reklamowy zaczął się kurczyć,
więc rozumiem obawy kolegów, którzy powiedzieli:
Nie, nie, słuchajcie, jak nie będzie rynku reklamowe-
go, to nie będzie pieniędzy. Trzeba zapisać, że skoro
krajowa rada do tej pory występuje, powiedzmy, o 15
mln zł z budżetu państwa, to teraz wystąpi o 815 mln
91
zł, przy czym za 15 mln zł będzie sobie żyła i działa-
ła, a tych 800 mln zł będzie miała na wydzielonym
rachunku Funduszu Zadań Publicznych. Ta koncep-
cja ostatecznie zwyciężyła. Czy tak zostanie? Może
tak, myślę, że tak, bo za dużo osób się na nią zgodzi-
ło. Niemniej przypomniałam inne formy, bo chcę po-
wiedzieć, że każda próba oznacza, że dysponentem
pieniędzy na realizację zadań publicznych jest Kra-
jowa Rada Radiofonii i Telewizji. Jak teraz dyspo-
nuje pieniędzmi z abonamentu, tak po przyjęciu tej
ustawy ma dysponować pieniędzmi z funduszu.
Tyle tylko, że już przekazując te pieniądze, ona
będzie miała w ręku umowę z nadawcą i powie tak:
To ty, nadawco publiczny kochany, masz taki świet-
ny program, rewelacyjny – on się nazywa kanał
Kultura – to ty mi tu występujesz o licencję pro-
gramową na cały kanał Kultura, ja już cię tam nie
rozliczam, jakie to są pieniądze. To ile ty wydajesz
na ten kanał? Aha, trzydzieści milionów – proszę
bardzo, mamy umowę dwuletnią, dostajesz licencję
programową na dwa lata dla kanału Kultura. Wy-
mieniłam to nie bez powodu, bo oczywiście przez
myśl mi nie przeszło, że ktoś sobie wyobraził, że na
mocy tej ustawy nie będzie kanału Kultura. Zwra-
cam uwagę, że w obecnie obowiązującej ustawie nie
ma żadnego kanału, a w telewizji jest Kultura,
Sport, Historia, nie wiem, co tam jeszcze – miała
być Rozrywka, ale na szczęście już tej rozrywki na
antenach naziemnych jest wystarczająco dużo,
więc tej Rozrywki nie ma.
Jak można wpisywać nazwy kanałów? To potem,
gdyby się chciało coś dodać, trzeba zmieniać ustawę?
Tu jest mowa o zadaniu, które się nazywa „produkcja
programów wyspecjalizowanych”. To są kanały. Może
ich być nie pięć, tylko dwadzieścia, pod warunkiem
że oczywiście się znajdą pieniądze. (Oklaski) Tak że
to tak mają wyglądać te licencje. Oczywiście to może
być licencja dla całego kanału, to może być licencja
dla cyklu dokumentalnego, to może być licencja wręcz
dla byle cyklicznie powtarzających się programów
i nadawca przez dwa lata ma pewność, on i odbiorca
– i dlatego powiedziałam, że ja tutaj do widzów i słu-
chaczy przemawiam – mają pewność, że przez dwa
lata takie programy będą, niezależnie od tego, że coś
się komuś odwidzi. A programów, które się przyjmą,
nie ma chyba powodu eliminować.
Tak więc ma wyglądać finansowanie w ścisłym
powiązaniu z tymi licencjami, a zgodnie z regułami
obowiązującymi cały rynek Unii Europejskiej tak
wydawane pieniądze muszą być bardzo, ale to bardzo
precyzyjnie rozliczane i udokumentowane i muszą
być to znów jasne i jawne rozliczenia, by właściwie
skontrolować realizację tych licencji, niezależnie od
kontroli wewnętrznej, od ogólnych funkcji kontrol-
nych Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, która nie
tylko licencje kontroluje, ale ona cały rynek medialny
zgodnie z tą ustawą, o której już mówiłam, że nie
przepadła, czyli o radiofonii i telewizji, musi kontro-
lować. Ale szczególnie dla tych zadań publicznych
przydaliśmy w tym projekcie krajowej radzie radę
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
92 Projekt ustawy o zadaniach publicznych w dziedzinie usług medialnych
Poseł Iwona Śledzińska-Katarasińska
programową. Powołuje ją Krajowa Rada Radiofonii
i Telewizji – i tu przykra wiadomość dla Wysokiej
Izby: skończyło się delegowanie do tej krajowej rady
przedstawicieli ugrupowań parlamentarnych. Skoń-
czyło się! (Oklaski) Bo są ugrupowania, które potra-
fią posłać fachowca, a są ugrupowania, które potrafią
posłać męża pani wiceprezydent – różnie bywa – któ-
ry zajmuje się na co dzień cukiernictwem. No bywa.
Nie będzie więc tej pokusy, także w moim klubie. Nie
będzie. Członków rady programowej będą zgłaszać
organizacje pozarządowe, pewno znów ogólnokrajo-
we, pewno znów z wielkim naciskiem na te kultural-
ne, i trzy resorty – w 15-osobowej radzie trzy miejsca
niejako nie dla osób, ale dla instytucji są zarezerwo-
wane: dla osoby skierowanej przez ministra kultury
i dziedzictwa narodowego, ministra edukacji i mini-
stra nauki. Jeśli te trzy segmenty pełnią najważniej-
szą rolę w wykazie zadań publicznych nadawców, to
jakby naturalne jest, że musi być jakaś łączność po-
między programami a polityką, jaką te resorty pro-
wadzą, choćby po to, by w tych programach można
było bezpiecznie i bez obaw tę politykę krytykować,
nie chodzi o chwalców.
Ta rada programowa przygotowywałaby opinie,
tak zwany audyt programowy, a taka opinia nega-
tywna w ostateczności – powtarzam: w ostateczności
– mogłaby nawet być podstawą cofnięcia rekomenda-
cji zarządowi, bo nie ma większej zbrodni niż marno-
wanie publicznych pieniędzy. I to w tym projekcie jest
bardzo wyraźnie zaznaczone. Oczywiście, Wysoka
Izbo, ja tu mogę o tym, jak każdy wie, w nieskończo-
ność mówić, mogłabym tu bardzo długo jeszcze prze-
mawiać, ale ponieważ z doświadczeń wcześniejszych
wiem, że zostanę zasypana gradem pytań, chcę sobie
te szczegóły zostawić na potem, bo to nieładnie, kie-
dy człowiek pyta, a przedstawiciel wnioskodawców
nie odpowiada albo mówi: już mówiłam. No więc ja
tutaj zostawiłam sporo spraw, na które bardzo chęt-
nie odpowiem. Chcę tylko na zakończenie w imieniu
autorów tego projektu, czyli posłów pod nim podpi-
sanych, powiedzieć tak: Będziemy nad tym projek-
tem pracować, mam nadzieję, że zostanie skierowany
do komisji. Komisja pewno powoła podkomisję. Bę-
dziemy pracować rzetelnie, ale nie obiecuję, że długo,
bo im więcej czasu upływa od pojawienia się tych idei,
to tym więcej jakichś przekłamań pojawia się w obie-
gu publicznym. A ja myślę, że nikt z nas nie chciałby,
by ten projekt został jak gdyby z góry zaszufladko-
wany, by przystawiono mu stempel – to się już zresz-
tą stało – i by się potem okazało, że nie można tego
projektu uchwalić. On jest konieczny, naprawdę ko-
nieczny. Będziemy więc pracować, będziemy praco-
wać, jak sądzę, bardzo rzetelnie, ale będziemy praco-
wać także, jak sądzę, mając w pamięci taką bardzo
prostą maksymę, że bywa, iż lepsze jest wrogiem do-
brego. My chcemy dobrej ustawy. Dziękuję za uwagę.
(Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo, pani poseł.
Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po-
rządku dziennego wysłucha 10-minutowych oświad-
czeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń
w imieniu kół.
Otwieram dyskusję.
Bardzo proszę o zabranie głosu panią poseł Ur-
szulę Augustyn w imieniu klubu Platforma Obywa-
telska.
Poseł Urszula Augustyn:
Dziękuję bardzo.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Posłanki!
Panowie Posłowie! Właściwie to każdy z nas czyta
prasę, pewnie się więc zgodzi z twierdzeniem, od któ-
rego chciałabym to wystąpienie rozpocząć, że prak-
tycznie w każdym tygodniu, a nawet kilka razy
w tygodniu, kiedy bierze się do ręki gazetę, to w każ-
dej chyba gazecie można przeczytać sporo rewelacji
na temat świata mediów – mediów publicznych oczy-
wiście. Niestety, to nie są informacje o zaangażowa-
niu dziennikarzy w kreowanie lepszego świata, wy-
chowanie młodzieży, w kształtowanie opinii publicz-
nej. Takie informacje mało kogo dzisiaj interesują.
Czytamy raczej o tym, kto kogo w publicznym radio
zwymyślał, znieważył, kto komu w publicznych me-
diach wypłacił horrendalną gażę, czytamy o batalio-
nie partyjnych znajomków zatrudnianych codziennie
na nowych stanowiskach. To obecnie w zasadzie jest
tzw. ład medialny, wprowadzony jeszcze przez po-
przedników wraz z ich słynnymi koalicjantami i nie
tylko utrwalony do dziś, ale całkiem nieźle się rozwi-
jający. Co do tego, że ostatnio prezesi robią postępy
w swoich wyczynach, pewnie także nikt na tej sali,
a myślę, że także i z widzów, z odbiorców nie ma
wątpliwości. Wystarczyła jedna noc, trochę targów
i zadziałało. I dzieje się tak do dzisiaj. Tyle tylko, że
po pewnym czasie wymknęło się spod kontroli, bo-
wiem tzw. koalicyjne przystawki nie mogą już poszu-
mieć w Sejmie, to w związku z tym odbijają sobie
tam, gdzie jeszcze rządzą, czyli w mediach – w me-
diach publicznych.
Mówię o tym z przykrością. Mówię o tym ku prze-
strodze wszystkich, bo kiedy tworzy się prawo, to
trzeba umieć popatrzeć w przyszłość i trzeba umieć
działać systemowo. Tak, by zmieniające się koalicje
polityczne nie chwiały takimi instytucjami, jak me-
dia publiczne, co, niestety, przychodzi nam właśnie
obserwować i przeżywać.
Tym bardziej, Wysoka Izbo, cieszę się, że dzisiaj
mogę odnieść się w imieniu Klubu Parlamentarnego
Platforma Obywatelska do projektu, który jest wyni-
kiem kompromisu działań kilku klubów. Wokół du-
żych, ważnych projektów trzeba szukać porozumie-
nia, trzeba umieć uszanować poglądy swoich partne-
rów, nawet jeżeli początkowo wydaje się, że one są
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
Projekt ustawy o zadaniach publicznych w dziedzinie usług medialnych
Poseł Urszula Augustyn
rozbieżne. Ale wtedy zawsze jest możliwość dyskuto-
wania, wtedy zawsze jest możliwość mądrego, mery-
torycznego argumentowania tak, żeby można było
doprowadzić do uzyskania konsensusu.
To jest już drugie podejście w tej kadencji do usta-
wy medialnej. Ponad rok temu przy próbie poprzed-
niej rozlegały się oburzone głosy posłów PiS-u, że to
zamach na wolne, świetnie zorganizowane media.
Mam nadzieję, że doświadczenie minionego roku nie
pozwoli dziś posłom opozycji na takie reakcje. Nawet
mniej zorientowani odbiorcy widzą, jak „świetnie
zorganizowane” są media publiczne. Pomijam już
kwestie personalne. Ale gdyby, proszę państwa, dzi-
siaj przeprowadzić na widzach takie doświadczenie,
żeby emitować programy telewizyjne bez logo po-
szczególnych stacji, to się obawiam, że większość
widzów nie odróżniłaby stacji publicznych od stacji
komercyjnych. Chyba że po układach treści serwisów
informacyjnych. Przy poprzedniej próbie przeprowa-
dzenia ustawy medialnej najgłośniej posłowie PiS-u
domagali się dyskusji o misji publicznych środków
przekazu. To gdzie jest ta misja, czym się różnią
obecnie media, które misję mają realizować, od ko-
mercyjnych, które misji realizować nie muszą? Oba-
wiam się, że się niczym różnią. Może trochę lepiej jest
w stacjach radiowych, ale też nie do końca.
W przedkładanym projekcie ustawy proponujemy
dyskusję o misji. Proponujemy także konkretne spo-
soby jej realizowania na antenach mediów publicz-
nych i za publiczne pieniądze. Otóż stacje będą mogły
ubiegać się o licencje programowe, które określą wy-
kaz zadań powierzanych dostawcy usług medialnych
w ramach poszczególnych programów oraz innych
usług medialnych z jednoczesnym przyznaniem przez
Krajową Radę Radiofonii i Telewizji środków z Fun-
duszu Zadań Publicznych na realizację tych zadań.
Projekt ustawy przewiduje także wprowadzenie
kontroli wykonywania licencji programowych przez
nadawcę, któremu przyznano taką licencję. Kontrole
będą przeprowadzali wyspecjalizowani, upoważnieni
pracownicy krajowej rady, czyli wynika z tego, że
wszystko w porządku. Jednocześnie wprowadzenie
możliwości udzielania licencji programowej w drodze
konkursu również nadawcom niepublicznym przy-
czyni się do rozwoju rynku medialnego. Dobra kon-
kurencja jeszcze nikomu na złe nie wyszła, nikomu
nie zaszkodziła, powinna tylko powodować powsta-
wanie coraz lepszych programów, coraz lepszych pro-
jektów, których odbiorcami powinni być widzowie.
Projekt proponowanej przez nas nowelizacji usta-
wy przewiduje utworzenie Rady Programowej będą-
cej organem opiniodawczym Krajowej Rady Radiofo-
nii i Telewizji, do której zadań należeć będzie głównie
ocena poziomu i jakości programów nadawców, opi-
niowanie programów lub audycji finansowanych ze
środków Funduszu Zadań Publicznych, a także wy-
rażanie opinii w sprawie udzielania absolutorium
programowego. Obecnie działają rady programowe,
93
ale wszyscy doskonale wiemy, że one są zbyt rozbu-
dowane i właściwie nie spełniają oczekiwań. Mimo
że wiemy, że są potrzebne, one po prostu nie mają
instrumentów do skutecznego działania. Utrzymy-
wanie więc takich tworów, takich instytucji tylko po
to, żeby były, chyba nie ma najmniejszego sensu.
W związku z tym proponujemy, aby je zlikwidować,
natomiast utworzyć jedną radę programową przy
krajowej radzie. Zdajemy sobie przecież sprawę z tego,
że potrzebni są doradcy – kontrolerzy programów
odpowiedzialni za zawartość anteny. Ale to nie ozna-
cza jednocześnie, że ustawodawca chce dyktować
stacjom, jak ma wyglądać ich oferta programowa. Nic
podobnego. Co prawda już we wstępnej dyskusji, kie-
dy spotkaliśmy się z przedstawicielami środowisk
twórczych, które opiniowały projekt nowelizacji usta-
wy, usłyszeliśmy zarzut, że ktoś nie przeczytał ani
jednego słowa w projekcie na temat kanału TVP Kul-
tura i w związku z tym uznał, że ten kanał został
wykreślony, zlikwidowany. Ale to jest bzdura. Nie tak
należy czytać ustawę. Przez ostatnie lata przyzwy-
czailiśmy się co prawda do tego, że wszystko regulu-
je się ustawą, ale to jest błąd. To jest złe podejście.
Media publiczne mają być niezależne i twórcze, mają
być samorządne. One same potrafią kreować taką
ofertę, jaka będzie dobrze odbierana przez widzów,
przed odbiorców. Taką ofertę, na którą jest zapotrze-
bowanie. Taką ofertę, która powinna być zapropono-
wana na przykład dzięki temu, że będzie realizowana
misja. Media będą kreowały kolejne kanały, kolejne
propozycje programowe. Tak to ma wyglądać. Nie
będziemy tego zapisywali szczegółowo.
Projekt ustawy proponuje wprowadzenie zasad-
niczych zmian dotyczących finansowania zadań pu-
blicznych w dziedzinie usług medialnych. Obecny
system, oparty na opłacie abonamentowej, którą
uiszczają posiadacze odbiorników radiowych lub te-
lewizyjnych, nie sprawdził się, jest nieskuteczny.
O tym dyskutujemy od dawien dawna, wszyscy do-
brze wiemy, że on jest nieskuteczny, nikt nie ma ja-
kiegoś pomysłu na to, żeby skuteczniej pieniądze
z abonamentu mogły wpływać do kasy telewizji.
Przepisy ustawy, na podstawie których pobierana
jest ta opłata, są także przedmiotem wniosku rzecz-
nika praw obywatelskich do Trybunału Konstytucyj-
nego o stwierdzenie ich niezgodności z konstytucją.
Zarzuty rzecznika dotyczą kształtu systemu poboru
i egzekucji opłat, który jest generalnie nieefektywny,
a to jednocześnie prowadzi do całkowitego zaprzecze-
nia zasadzie powszechności, sprawiedliwości i rów-
ności ponoszenia ciężarów publicznych. Platforma
Obywatelska ponad rok temu zapowiadała zniesienie
abonamentu, jako niesprawiedliwie pobieranego po-
datku. Na jego miejsce chcemy utworzyć nowy system
publicznego finansowania mediów publicznych.
Model takiego finansowania w różnych krajach
na świecie jest bardzo różny. Telewizja publiczna
oraz radio publiczne w różnych krajach są zasilane
albo właśnie przez abonament, ale porządnie i sku-
tecznie ściągany, skutecznie egzekwowany, albo
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
94 Projekt ustawy o zadaniach publicznych w dziedzinie usług medialnych
Poseł Urszula Augustyn
przez środki finansowe przeznaczone na ich działa-
nie, które pochodzą bezpośrednio z budżetu państwa,
czyli także z podatków podatników, ale w inny sposób
kierowane. Zgodnie z tym projektem krajowa rada
otrzymywać będzie z budżetu państwa środki finan-
sowe na realizację zadań wynikających z projektu
ustawy. Środki te krajowa rada będzie gromadziła na
specjalnym, wyodrębnionym rachunku bankowym
– Funduszu Zadań Publicznych. Ważne jest to, by
publiczne pieniądze wydawane były rozważnie i by
media umiały się z nich rozliczyć. Dziś opinia publicz-
na nie wie, z jakich funduszy opłacani są astrono-
micznymi kwotami wybrani dziennikarze i nie wie,
dlaczego właśnie ci i właśnie tylko wybrani. Żeby
mediom publicznym w Polsce przywrócić ten publicz-
ny status, trzeba wprowadzić wysokie standardy i spra-
wić, by znów były instytucją zaufania publicznego.
Jak tu ufać instytucji, w której zatrudniono pół skła-
du Zarządu Ligi Polskich Rodzin?
Dlatego proponowana ustawa przewiduje istotne
zmiany w samej Krajowej Radzie Radiofonii i Tele-
wizji. Zmiany te będą dotyczyły liczby członków kra-
jowej rady, sposobu ich powoływania, a także będą
się odnosiły do wymagań, jakie powinni spełniać
kandydaci na członków krajowej rady, o czym sporo
mówiła moja przedmówczyni. Krajowa rada według
nowych, proponowanych przepisów liczyłaby 7 człon-
ków, z których 3 powoływanych byłoby przez Sejm,
2 – przez Senat i 2 – przez prezydenta. Osoby te by-
łyby powoływane spośród kandydatów wyróżniają-
cych się odpowiednimi kwalifikacjami, wiedzą i do-
świadczeniem, a także posiadających rekomendacje
renomowanych uczelni lub ogólnokrajowych stowa-
rzyszeń twórców i dziennikarzy. Projektowana usta-
wa wprowadza także rotacyjność kadencji członków
krajowej rady.
Jedną z bardzo istotnych zmian, o których też
trzeba powiedzieć i która też jest warta tego, żeby-
śmy się naprawdę głęboko nad tym zastanowili i rze-
czowo to przedyskutowali, jest zmiana struktury
organizacyjnej publicznej radiofonii i telewizji. Re-
gionalną telewizję publiczną (Dzwonek) ma stanowić
16 spółek telewizyjnych, które zostaną utworzone –
już kończę, panie marszałku – na bazie obecnych
terenowych oddziałów Telewizji Polskiej SA. Oczy-
wiście jest do tego potrzebny odpowiedni czas, tego
nie da się zrobić z dnia na dzień, tego nie da się zrobić
w krótkim czasie, toteż trzeba pomyśleć o jakimś
okresie przejściowym, ale to ma być czas na prze-
kształcenie, na racjonalizację, na uporządkowanie
tego, co dzieje się w mediach regionalnych. Taki czas
naprawdę jest bardzo potrzebny. Zmiana ta powinna
przyczynić się do znacznie efektywniejszego wykony-
wania zadań składających się na realizację misji pu-
blicznej w mediach regionalnych, ale także do spraw-
niejszego zarządzania podmiotami tworzącymi tele-
wizję publiczną. Wprowadzenie jednoosobowych za-
rządów przyczyni się do usprawnienia procesu zarzą-
dzania spółkami radiowymi i telewizyjnymi, a także,
co bardzo istotne, uczyni przejrzystymi zasady odpo-
wiedzialności za zarządzanie tymi spółkami. Odpo-
wiedzialność – to naprawdę jest ta wartość, na której
ogromnie nam zależy.
Są, szanowni państwo, zarzuty, że ten projekt jest
niedoskonały. Żeby był doskonały, to trzeba nad nim
pracować. Wysłuchaliśmy opinii środowisk związa-
nych z mediami. Chcemy słuchać ekspertów, posłów,
pracować nad tym projektem w komisji. Byle tylko
nie skończyło się tak jak przy pierwszym podejściu,
kiedy pracowaliśmy przez wiele godzin, z zaangażo-
waniem ekspertów zgłoszonych przez posłów, przez
wszystkie partie polityczne, ze wszystkich stron sce-
ny politycznej, i nagle okazało się, że nawet tak do-
pracowany projekt trafił do kosza.
Mam nadzieję, że wszyscy już dojrzeli do tego, że
nie wolno nam lekceważyć widzów, odbiorców, którzy
wyrażają brak zaufania do mediów publicznych i pro-
testują przeciwko temu, co się w nich dzieje, na przy-
kład uchylając się od płacenia abonamentu. Nikt
przecież nie wyrzuca ciężko zarobionych pieniędzy
do worka, w którym nie wiadomo, co z tymi pieniędz-
mi się dzieje.
W imieniu klubu Platforma Obywatelska, panie
marszałku, wnoszę o skierowanie projektu do dal-
szych prac w komisji. Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo, pani poseł.
Bardzo proszę o zabranie głosu panią poseł Elżbie-
tę Kruk w imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość.
Poseł Elżbieta Kruk:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ponieważ pani
przewodnicząca Katarasińska skierowała do mnie
konkretne pytanie na temat konkursów w mediach
publicznych, odpowiem na nie od razu, cytując pań-
stwu treść art. 47 zawartego w druku nr 1847 pro-
jektu ustawy o zadaniach publicznych w dziedzinie
usług medialnych, ciesząc się jednocześnie, że pani
przewodnicząca poinformowała, iż używa tego same-
go druku, którego używam ja i którego używają
wszyscy eksperci medialni, prawnicy i strona spo-
łeczna w debacie publicznej, w której mowa jest o tym
druku. Czytam: Z dniem wejścia w życie ustawy wy-
gasają mandaty członków zarządów i rad nadzor-
czych spółek publicznej radiofonii i telewizji, powoła-
nych na podstawie dotychczasowych przepisów, z tym
że członkowie tych organów pełnią swe dotychczaso-
we funkcje do czasu powołania nowych organów spół-
ki. I ust. 2: Krajowa rada w terminie dwóch miesięcy
od dnia wejścia w życie ustawy powoła nowe składy
rad nadzorczych, a także zarządy spółek publicznej
radiofonii i telewizji. Kropka, koniec artykułu. Na
kadencję czteroletnią. Żadne rady nadzorcze, żad-
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
Projekt ustawy o zadaniach publicznych w dziedzinie usług medialnych
Poseł Elżbieta Kruk
nych konkursów. Krajowa rada powołuje na cztero-
letnie kadencje nowe składy rad nadzorczych i zarzą-
dy spółek publicznych. To są te konkursy, to jest ta
otwartość, to jest właśnie droga, którą mają zastąpić
(Oklaski) niepolityczni przedstawiciele parlamentu
w krajowej radzie i radach nadzorczych. Kogo mają
zastąpić i kto ma zastąpić – łatwo się domyśleć.
Wysoka Izbo, nikt dziś nie neguje potrzeby wpro-
wadzenia zmian w zakresie funkcjonowania rynku
mediów elektronicznych. Oczekuje się jednak od
ustawodawcy przygotowania kompleksowej reformy
wprowadzającej nowy ład medialny, której celem by-
łaby poprawa funkcjonowania publicznej radiofonii
i telewizji, dostosowanie regulacji rynkowych do po-
stępu technologicznego i umożliwienie przeprowa-
dzenia skutecznie cyfryzacji telewizji naziemnej.
Przedłożony projekt ustawy nie realizuje żadnego
z powyższych oczekiwań. Mało tego, wnioskodawcy
w ogóle nie wykazują zrozumienia, dlaczego tego
typu regulacje są potrzebne. Pani przewodnicząca
Katarasińska zastanawia się, czego przedstawiciele
strony społecznej od niej chcą, czepiając się o jakąś
cyfryzację. Otóż, proszę państwa, Polska jest naj-
mniej zaangażowanym w tym procesie państwem
w Unii Europejskiej. Doczekaliśmy się już upomnie-
nia od Komisji Europejskiej. Gdzie propozycje roz-
wiązań, aby z tym problemem się uporać? To nie jest
co innego. Ład medialny to jest rynek medialny i re-
gulacje go dotyczące muszą regulować spójnie dzia-
łanie rynku, działanie na nim mediów publicznych
i bardzo trudny, skomplikowany proces przejścia
z nadawania analogowego na cyfrowe.
Przedłożony projekt ustawy nie tylko nie realizu-
je żadnego z powyższych oczekiwań, ale nie realizuje
też deklarowanych i wskazanych w uzasadnieniu
celów nowelizacji, o których tak pięknie mówiły pa-
nie posłanki, które mnie poprzedzały. Cytowany
przeze mnie celowo na początku art. 47 pokazał, jak
dalekie od prawdy były oba te wystąpienia.
Ja i my wszyscy też śledzimy debatę publiczną,
która toczy się w mediach. Śledzimy debaty nad nową
propozycją ustawy medialnej złożoną przez Platfor-
mę Obywatelską i SLD, którą wspiera PSL – debaty
prowadzone na spotkaniach organizowanych przez
różne stowarzyszenia, jak choćby Konferencję Me-
diów Polskich, jak choćby debatę w ostatni poniedzia-
łek w Fundacji Batorego, jak choćby konsultacje
społeczne, które miały miejsce w tamtym tygodniu
w Sejmie. I nie mogę wyjść z podziwu. Czy przedsta-
wiciele wnioskodawców nie zauważyli uwag, które
zostały zgłoszone do tej ustawy, nie zauważyli jedno-
myślnej oceny i krytycznego podejścia do tego roz-
wiązania? Przecież my, poza wystąpieniami przed-
stawicieli różnych środowisk twórców, środowisk
dziennikarskich, przedstawicieli mediów, dostaliśmy
kilka ekspertyz prawnych, opinii ekspertów medial-
nych. Celowo zacytuję fragmenty tych opinii, tak aby
nie usłyszeć potem od przedstawicieli wnioskodaw-
95
ców, że to jest tylko i wyłącznie polityczne spojrzenie
Prawa i Sprawiedliwości.
Ostra krytyka projektu ustawy medialnej poru-
szała między innymi takie aspekty jak niekonstytu-
cyjność i w takim zakresie projekt ustawy krytyko-
wano. Krajowa Izba Producentów Audiowizualnych
– reprezentował ją pan prezes Maciej Strzembosz,
który przedłożył i przedstawił w trakcie konsultacji
społecznych opinię prawną wskazującą jedenaście
wątpliwości konstytucyjnych w sprawie tego projek-
tu, który dziś omawiamy. Stowarzyszenie Wolnego
Słowa – reprezentował je nie kto inny jak były prezes
telewizji publicznej Jan Dworak, blisko związany
z Platformą Obywatelską, który zaapelował o to, aby
odłożyć prace nad tym projektem i przystąpić do wy-
pracowywania w konsensusie nowej ustawy medial-
nej. Krytykowano wszystko. Środki na utrzymanie
mediów publicznych, o których pani przedstawiciel
wnioskodawców mówiła, że zapewnią im stabilność
i niezależność – zbyt małe, dzielone, nieokreślone
i niezagwarantowane w ustawie, w jakiej wysokości
media publiczne je uzyskają. Co roku minister finan-
sów określi kwotę środków przeznaczonych na reali-
zację misji publicznej i ta kwota będzie uchwalana
przez parlament w ramach ustawy budżetowej – co
roku kilkuset polityków będzie próbowało mieć
wpływ na wysokość środków przeznaczonych na mi-
sję publiczną. Ile dostaną media, tego nie wie nikt.
Kwota podana w uzasadnieniu, 600–800 mln, nie
wystarczy na funkcjonowanie trzydziestu pięciu
spółek medialnych, które zostaną utworzone, gdyby
wszedł w życie projekt przedłożony przez Platformę
Obywatelską i SLD.
Podnoszono kwestię uzależnienia telewizji pu-
blicznej, Polskiego Radia od układu, od układu poli-
tycznego rządowo-parlamentarnego, a finansowanie
z budżetu, którego wysokość corocznie ustalać będzie
Sejm, uznano za uzależniające media publiczne od
władzy. Krytykowano, że projekt likwiduje kulturo-
twórczą rolę mediów publicznych, skazuje te media
na zagładę, że rewolucyjnie zmienia misję mediów
publicznych. Pani przewodnicząca Śledzińska-Kata-
rasińska zaznaczyła, że zmieniły się zapisy dzisiaj
obowiązującej ustawy o radiofonii i telewizji w zakre-
sie regulacji dotyczących misji publicznej. Powiedzia-
ła też, że się rozszerzył ich zakres. Gdzie w takim
razie jest ust. 2 art. 21 ustawy o radiofonii i telewizji,
uchylony tym projektem, który stanowi, że programy
publicznej radiofonii i telewizji powinny kierować się
odpowiedzialnością za słowo i dbać o dobre imię ra-
diofonii publicznej, rzetelnie ukazywać całą różno-
rodność wydarzeń i zjawisk w kraju i za granicą,
sprzyjać swobodnemu kształtowaniu się poglądów
obywateli oraz formowaniu się opinii publicznej,
umożliwiać obywatelom i ich organizacjom uczestni-
czenie w życiu publicznym poprzez prezentowanie
zróżnicowanych poglądów i stanowisk oraz wykony-
wanie prawa do kontroli i krytyki społecznej, służyć
rozwojowi kultury, nauki i oświaty, ze szczególnym
uwzględnieniem polskiego dorobki intelektualnego
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
96 Projekt ustawy o zadaniach publicznych w dziedzinie usług medialnych
Poseł Elżbieta Kruk
(Dzwonek) i artystycznego – stąd obawa o kulturę –
respektować chrześcijański system wartości, za pod-
stawę przyjmując uniwersalne zasady etyki, służyć
umacnianiu rodziny, służyć kształtowaniu postaw
prozdrowotnych, zwalczaniu patologii społecznych.
Gdyby wszedł w życie projekt złożony przez Platfor-
mę Obywatelską i SLD, to to już nie będzie misja
publiczna. Misją publiczną będzie przeciwdziałanie
dyskryminacji ze względu na rasę, narodowość, wy-
znanie, płeć i orientację seksualną. Żeby śmieszniej
było, taką misję publiczną mogą realizować tylko
spółki Skarbu Państwa, bo nadawcy prywatni już
nie, dlatego że oni mają uprawnienie do realizacji
misji w ramach środków z funduszu na zadania pu-
bliczne tylko w ograniczonym zakresie. Dlaczego nie
mogą w zakresie przeciwdziałania dyskryminacji? To
pytanie stawiam i oczekuję odpowiedzi.
Takich kwiatków w ustawie jest wiele. 10 minut
to zbyt krótko, żeby ustosunkować się do sposobu,
w jaki pani przewodnicząca Katarasińska przedsta-
wiła ten projekt ustawy, niezgodnie z tym, co otrzy-
maliśmy w druku nr 1847. To projekt skrytykowany
jednogłośnie przez wszystkich przedstawicieli strony
społecznej w konsultacjach społecznych, projekt, któ-
rego – nawet nie ma co się może skupiać na szczegó-
łowych zapisach – podstawową konsekwencją będzie
likwidacja mediów publicznych. Dziś zgodnie z tym
projektem, gdyby wszedł w życie, medialne spółki
Skarbu Państwa przekształcają się w hybrydy pań-
stwowo-komercyjne nie zobowiązane do realizacji
żadnej misji w całości swojego programu. Będą one
zobowiązane do realizacji misji tylko w ramach tych
środków, które dostaną, jeśli te środki w ogóle będą,
z funduszu na zadania publiczne. A czy będą? Czy
na pewno uda się przeprowadzić ten pomysł i uzy-
skać zgodę na tego typu finansowanie mediów pu-
blicznych w Komisji Europejskiej? Minister kultury
w poniedziałek podczas debaty w Fundacji im. Ba-
torego zgłosił poważne wątpliwości co do ustawy,
o której pani przewodnicząca Katarasińska mówiła,
że była opracowywana w ministerstwie kultury
przez grupę ekspertów, na której czele stał profesor
Tadeusz Kowalski.
Na koniec, panie marszałku, jeszcze zacytuję
pana profesora Kowalskiego, głośno w mediach od-
żegnującego się od przedstawionego projektu, nad
którym dziś debatujemy. Pan profesor Tadeusz Ko-
walski mówi: Nie wiem, kto jest autorem wersji, któ-
ra przybrała postać druku sejmowego. Na pewno
punktem wyjścia był nasz projekt, który przygoto-
waliśmy jako eksperci. Ale ten druk sejmowy przy-
pomina kurpiowskie wycinanki: Ktoś pracowicie
powycinał kolejne paragrafy. Coś wyciął, coś dołożył
– chaos i zamieszanie. To już nie są „lub czasopisma”,
a można się obawiać. Pani przewodnicząca, pani do-
skonale wie, skąd były pytania o to, kto był autorem
tej ustawy. W mediach nie kto inny jak Robert Kwiat-
kowski, słynny bohater afery Rywina, przyznawał
się publicznie, że wraz z SLD pracuje nad projektem
tej ustawy, a premier Schetyna ujawnił nam szczerze,
dlaczego nie udało wam się obronić poprzedniej usta-
wy i zostało podtrzymane weto – bo nie zgodziliście
się oddać kilku oddziałów telewizji publicznej SLD.
Co dziś oddaliście SLD za to, że zgodziło się poprzeć
tę ustawę? Co się stało, że pracujecie dziś nad ładem
medialnym z Robertem Kwiatkowskim i Włodzimie-
rzem Cimoszewiczem, których nie tak dawno w ra-
mach prac komisji śledczej parlamentu odsądzaliście
od czci i wiary? Te pytania stawiam i oczekuję odpo-
wiedzi, pani przewodnicząca. Pan Robert Kwiatkow-
ski oficjalnie w mediach przyznawał się do pracy nad
tą ustawą. Czy jest to prawda?
W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Spra-
wiedliwość, uznając, że projekt tej ustawy nie nadaje
się do dalszych prac parlamentarnych, a także w od-
powiedzi na apele strony społecznej, aby nie podej-
mować pracy nad tą ustawą, składam wniosek o od-
rzucenie tej ustawy w całości w pierwszym czytaniu.
Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo, pani poseł.
Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Jerzego
Wenderlicha w imieniu klubu Lewica.
Poseł Jerzy Wenderlich:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Hulaj dusza,
piekła nie ma. Skoro pani posłanka Kruk o ponad
sześć minut mogła przekroczyć czas swojego wystą-
pienia, jaki jestem szczęśliwy i z jakim olbrzymim
komfortem przystępuję do swojego. Myślę, że pani
posłanka Kruk obraziła tu wiele osób, kiedy uznała,
że coś, co jest porównane do kurpiowskich wycina-
nek, jest czymś fatalnym. Jeśli ten projekt zostanie
przekuty w ustawę i podobny będzie do kurpiowskich
wycinanek, to myślę, że to będzie znamię jego war-
tości i jakości. A przy okazji i pana premiera Włodzi-
mierza Cimoszewicza pani znieważyła z tej trybuny,
ale to już mniejsza o to.
(Poseł Elżbieta Kruk: Za chwilę przeproszę.)
Szanowni państwo, debata o mediach nigdy nie
była lirycznym pianissimo. Zawsze była to burza,
zawsze był to olbrzymi tygiel, zawsze były to dąsy,
fochy, kaprysy, podejrzenia, zarzuty. I w takiej tona-
cji żeśmy rozmawiali, a kiedy przestawało się rozma-
wiać o mediach, to kurz bitewny i tak zawsze wokół
tej sprawy w tym obszarze się unosił. Ze zdziwieniem
wysłuchuję dziś recenzji tego projektu uzdrowicieli,
którzy przez kilka ostatnich lat, jak okazało się, nie-
mal zakopywali do grobu media publiczne. Dziś za-
czynają myśleć o tych mediach publicznych jak o ja-
kiejś pięknej, pachnącej róży i mówią, co powinniśmy
zrobić, żeby ona nadal pięknie pachniała, żeby jej
płatki były świeże. No, na miłość Boską, to wy tym
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
Projekt ustawy o zadaniach publicznych w dziedzinie usług medialnych
Poseł Jerzy Wenderlich
wartościom, tej przysłowiowej róży nadaliście nie
zapachu, ale fetoru i odoru, więc dziś naprawdę nie-
wiele trzeba, żeby było lepiej, ale „niewiele” nas nie
satysfakcjonuje. Chcemy ten świat zaprojektować
zręcznie i mądrze i lepiej, bardziej uczciwie, bo kiedy
dziś wiecie co zrobić z mediami, żeby były piękne, to
zapytam, dlaczego nie wiedzieliście co z nimi zrobić,
kiedy deptaliście tę strukturę, która przecież była nie
najgorsza, a upadła. Kiedy w mediach był dostatek
autorytetów, uwielbianych, szanowanych, admirowa-
nych przez telewidzów, radiosłuchaczy, dlaczego nie
wiedzieliście przez ostatnie lata, jak te autorytety
chronić, jak je szanować? Kiedy w mediach publicz-
nych pojawiła się zapaść moralna, to was nie raziło.
Dziś razi was to, że ma być lepiej, że ma być inaczej.
Pamiętamy te karteczki podawane panu prezesowi
Jarosławowi Kaczyńskiemu. Na szczęście fotorepor-
terzy wychwycili z tych karteczek nazwiska i te na-
zwiska zostały spalone, ale tak funkcjonowaliście
w świecie mediów, jak na prywatnym medialnym fol-
warku. Skończy się to. Czy będzie od razu genialnie?
Myślę, że nie, ale trzeba się starać odmienić ten nie-
dobry świat.
Żeby Platformie nie było zbyt przyjemnie, to może
teraz dwa słowa na temat naszych relacji. Ten projekt
jest odpowiedzią na projekt Platformy Obywatelskiej
sprzed roku. Tutaj, z tej trybuny, padały jeszcze ja-
kieś wyrazy tęsknoty za tamtym projektem. Nie tę-
sknijcie już za tamtym projektem, bo on pachniał
jednak jakąś chętką polityczną, jakąś pokusą poli-
tyczną. Całe szczęście, że udało nam się Platformę
Obywatelską przekonać, że rzeczywiście nie należy
już myśleć o mediach politycznie, i myślę, że dziś za
sprawą Sojuszu Lewicy Demokratycznej Platforma
Obywatelska czuje się bardziej komfortowo. Oto sie-
dzi przed nami PO wyzbyte z politycznych chęci
wpływania na media publiczne. (Oklaski) To jest
płaszczyzna, w oparciu o którą rzeczywiście możemy
się porozumiewać. Powstał nowy projekt, uznaliśmy,
że to jest projekt ciekawy, pojawiła się olbrzymia
płaszczyzna dialogu.
W tym dialogu rozmawialiśmy po partnersku,
zgłosiliśmy swoje propozycje, m.in. tak sztandarową,
jak licencja programowa. Nie warto już przypominać,
dociekać, dlaczego Platforma Obywatelska nie chcia-
ła się wcześniej na tę licencję programową zgodzić,
bo to jest wartość sama w sobie. Jeśli jej nie było, to
wówczas było to niesprawiedliwe wobec mediów ko-
mercyjnych. Dziś wreszcie media komercyjne docze-
kały się sprawiedliwości. Będzie licencja programo-
wa, będziemy wiedzieli, na co te pieniądze budżetowe
będą przekazywane i jak będą wydawane. Niech
część komercyjna ściga się z częścią komercyjną, ale
to, co misyjne, rzeczywiście musi być oddzielone, in-
aczej finansowane.
Kolejna ważna dla nas rzecz to oddziały regional-
ne. Uważamy, że jest to rezerwuar kulturowy i ba-
dawczy, i naukowy, i społeczny, nieoświetlony, niewy-
97
korzystany. Dlatego zgłosiliśmy ten projekt wydzie-
lenia telewizji regionalnych jako samodzielnych
spółek. Może rzeczywiście nie należy tego robić od
razu. Tu zgadzamy się z Platformą Obywatelską.
Może trzeba dać jakieś dłuższe vacatio legis, może
półroczne, może roczne, przygotować dobry grunt,
żeby nie były to byty wymyślone, bez troski za nie,
tylko z jakąś troską, prognozą i wyobraźnią.
Bardzo zależało nam na uzyskaniu niezależnego
finansowania. Myślę, że ten ciężar rzeczywiście trze-
ba zdjąć z obywateli. Trzeba to potraktować jako
obowiązek państwa, podobnie jak łożenie na oświatę,
na szkolnictwo. Tutaj mieliśmy sporo pomysłów, cho-
ciażby taki, żeby te płacone pieniądze odpisywać od
podatku, ale uważamy, że będzie sprawiedliwiej, jeśli
Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji będzie wniosko-
wać o pieniądze budżetowe na utrzymanie tych me-
diów i tam będą one sprawiedliwie dzielone. Ktoś
mówi, że będzie polityczna możliwość wpływania.
Raczej chyba nie, bo z drugiej strony pojawiają się
zarzuty, że Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji bę-
dzie dyktatorem wobec budżetu. Jeśli będzie dykta-
torem, to znaczy, że ani Ministerstwo Finansów, ani
rząd nie będą mogły wpływać na wielkość tych środ-
ków, tylko będą jakby kwitariuszem, a decyzje będą
mądre i pani przewodnicząca Elżbieta Kruk też się
w nie wpisze sprawiedliwie. Będzie to podejmowanie
decyzji ponad politycznymi podziałami, wyposażanie
i wywianowywanie tych mediów publicznych we wła-
ściwe środki.
Gdy idzie o szczegóły, to przyjdzie czas na tę roz-
mowę, myślę, w komisji. Uważamy, że licencja jest
zapisana zbyt restrykcyjnie. Pani przewodnicząca
broniła tego pkt 5 w art. 10. My uważamy, że jednak
można z niego zrezygnować, bo jeśli będzie taki za-
pis, że będzie można wcześniej ustalić porę dnia pier-
wotnej emisji audycji, to na miłość boską po co pan
poseł Kazimierz Kutz ma już dziś wiedzieć, co będzie
za 4 lata oglądał w telewizji na Sylwestra. Nie róbmy
aż tak sztywnych zapisów i dajmy tutaj dowolność
tym, którzy tymi mediami będą kierować. Jak mó-
wię, to jest do pracy w komisji.
Uważam, że w art. 4 nie można ograniczać praw
komercyjnym nadawcom, którzy w jakiejś części będą
mieli prawo do korzystania z tych pieniędzy na pro-
gramy misyjne, i nie można wyłączać ich z tego, żeby
za te pieniądze mogli tworzyć audycje, które propa-
gują integrację europejską, które propagują prawa
człowieka. Jest to również detal do rozstrzygnięcia.
Pamiętać trzeba również o tym, co albo ze złej
woli, albo z braku wyobraźni nie zostało zapisane czy
wyłączone, wykreślone, z obecnego ustawodawstwa.
Wolę twierdzić, że jest to niedopatrzenie oparte na
braku wyobraźni, tak będzie, myślę, zdrowiej, łatwiej
i przyjemniej. Mianowicie chodzi mi o 1,5% na kine-
matografię. Trzeba się o to upomnieć, trzeba to wpi-
sać. Dzięki tym środkom kinematografia rzeczywi-
ście rozwija się fantastycznie.
W tej ustawie jest też trochę zapisów dętych, któ-
re nie wiadomo, jak egzekwować. Słusznie przedsta-
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
98 Projekt ustawy o zadaniach publicznych w dziedzinie usług medialnych
Poseł Jerzy Wenderlich
wiciele PEN Clubu zwracali uwagę na to, jak nadać
egzekucję takiemu zapisowi: promowanie postaw
propaństwowych, sprzyjanie tożsamości narodowej.
Oczywiście jest to rzecz ważna, ale kiedy byśmy za-
pytali, gdzie egzekucja, to może odpowiedzi już tak
łatwo byśmy nie znaleźli. (Dzwonek)
Szanowni Państwo! Długo by mówić, czas mija,
choć nie przekroczę tego, który wykorzystała pani
przewodnicząca Elżbieta Kruk. Zostało mi jeszcze
6 minut.
(Poseł Zbigniew Babalski: Ale śmieszne.)
Wiem, że pana bardzo łatwo rozśmieszyć, tak że
jak pan mówi: ale śmieszne, to naprawdę, wie pan,
łatwo mi to przyszło.
Szanowni Państwo! Nie można lekceważyć tych
wszystkich zarzutów, jeśli padają ze strony twórców.
Odnosiłem wrażenie, że nad tymi zarzutami, uwaga-
mi, pretensjami, pani przewodnicząca za łatwo chcia-
łaby przejść do porządku dziennego. Podobnie nie
można wyrzekać, że ktoś czegoś nie zrozumiał, a po-
winien przeczytać. Jak nie zrozumiał, to nie jego
wina. Musimy bardziej to wszystko tłumaczyć, żeby
ustawa była czytelna.
Świat medialny jest kontrowersyjny. Ta ustawa
jest półfabrykatem, czyli produktem wstępnie obro-
bionym, i musimy mu nadać kształt brylanciku, oby
brylantu. Wierzę, że to jest możliwe. Oczywiście ta
ustawa narusza interesy, tworzy jakiś niepewny byt.
To wszystko też trzeba wyjaśnić, bo media publiczne
muszą być opisane prawem tak, by nie zdarzały się
sytuacje, by nie zdarzały się moralne powody, żeby
udziału, występu czy pokazywania swojej twórczości
w mediach publicznych odmawiały autorytety, cho-
ciażby takie jak wybitny reżyser Krzysztof Krauze.
Nie można dopuścić do tego, żeby nie pokój, a wojna
była główną tonacją działalności i funkcjonowania
mediów publicznych. Nie można dopuścić do tego,
żeby w mediach publicznych dominowały fantazje
partyjne, a nie poczucie dbałości o telewidzów i ra-
diosłuchaczy.
Są tacy, którzy mówią, że to wszystko, co jest
oczekiwane, czyli że te media można w lepszy sposób
uporządkować, to nadzieja na wyrost, nadzieja bez-
podstawna. Uważam jednak, że nadzieję mieć trzeba,
bo – jak powiedział Norwid – gdyby nie było nadziei,
gdzieżby przyszłość była. Tylko wyznawcy Norwida
mogą mieć do mnie pretensję, że do opisywania tak
marnej rzeczywistości, jak stan mediów publicznych,
nadużywam tego wielkiego nazwiska. Dziękuję.
(Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Uprzejmie pana informuję, panie pośle, że rów-
nież przekroczył pan czas o 2,5 minuty, lecz debatu-
jemy nad ważną ustawą i marszałek, przypominam,
zgodnie z regulaminem może ten czas przedłużyć,
tak więc panu również został on przedłużony.
(Poseł Jerzy Wenderlich: Dziękuję bardzo.)
Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Tade-
usza...
(Poseł Elżbieta Kruk: W trybie sprostowania.)
W trybie sprostowania? Bardzo proszę, pani poseł
Elżbieta Kruk.
Poseł Elżbieta Kruk:
Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W try-
bie sprostowania. Oczywiście nie wycinanki chciała-
bym sprostować, bo jestem przekonana o tym, że
wszyscy poza posłem Wenderlichem zrozumieli.
Chciałabym przeprosić pana premiera Włodzimierza
Cimoszewicza. Oczywiście chciałam wspomnieć nie-
sławną działalność sekretarza Czarzastego. Dzięku-
ję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo, pani poseł.
Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Tade-
usza Sławeckiego w imieniu klubu Polskiego Stron-
nictwa Ludowego.
Poseł Tadeusz Sławecki:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Postaram się nie korzystać z uprawnień pana mar-
szałka, aczkolwiek temat czy materia jest rzeczywi-
ście bardzo złożona.
W encyklopedii staropolskiej pod hasłem „koń”
można było przeczytać: koń, jaki jest, każdy widzi.
Media, misja, jakie są, każdy widzi. Nie będę się tutaj
nad tym rozwodził, bo wszystko, cokolwiek powie-
działbym, jest i prawdą, i kłamstwem. Są programy
również w telewizji publicznej pod hasłem: Łączcie
się w głupocie i bawcie się wesoło, ale są programy
bardzo ambitne, chociażby Teatr Telewizji „O prawo
głosu”, i za to w imieniu Polskiego Stronnictwa Lu-
dowego dziękuję twórcom telewizji polskiej. Są wspa-
niałe audycje radiowe, reportaże, ale są również bar-
dzo daleko odbiegające od tych, jakich byśmy sobie
życzyli w mediach, określone audycje.
Jeśli przyjrzymy się programowi telewizyjnemu
z każdego dnia, to niewiele jest programów, które
określilibyśmy mianem programów misyjnych. Nie
wiem, z czego to wynika. Z niechęci? Z braku środ-
ków? A może po prostu z tego, że przez wiele lat ani
kolejne rządy, ani Krajowa Rada Radiofonii i Telewi-
zji nie zadbały o pewne wysublimowane gusta odbior-
ców? Pani poseł, w Krajowej Radzie Radiofonii i Te-
lewizji tak naprawdę – jak analizuję, a jestem już
kilka lat tutaj – jedynie prof. Goban-Klas usiłował
zająć się edukacją medialną społeczeństwa, edukacją
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
Projekt ustawy o zadaniach publicznych w dziedzinie usług medialnych
Poseł Tadeusz Sławecki
medialną. Natomiast dzisiaj mamy pretensję o to, że
jest oglądalność miernych programów? Nie miejmy
o to pretensji, bo takiego widza sobie wychowaliśmy,
mówiąc, że to, co jest złe, to jest piękne. Najpierw
musimy rozpocząć prace nad tym, aby widzowie
chcieli oglądać ambitne programy. I, Bogu dzięki,
oglądają. Ostatnio, gdy przygotowywałem się do dzi-
siejszego wystąpienia, uświadomiłem sobie, że wzro-
sła oglądalność kanału TVP Kultura, słuchalność
Programu Drugiego Polskiego Radia, a więc są pew-
ne symptomy świadczące o tym, że ludzie chcą do-
brych programów na wysokim poziomie. Naszym
zadaniem jest te programy im zapewnić przede
wszystkim w telewizji publicznej, ale tutaj dajemy
szansę innym rozgłośniom i innym stacjom telewi-
zyjnym. Już słyszę jak, prawda, Radio Zet gra Lipiń-
skiego czy Chopina. Ale, daj Boże zdrowie, żeby gra-
ło i tę misję publiczną również realizowało.
Kolejna sprawa. Nie ma posiedzenia Sejmu, na
którym nie podejmowalibyśmy jakiejś uchwały upa-
miętniającej twórczość, życie wspaniałych naszych
Polaków. Był Słowacki, ostatnio był Krasiński. Jedy-
nie Polskie Radio pokusiło się o przypomnienie nie-
emitowanej przez kilkanaście lat „Nie-Boskiej kome-
dii”. I co właściwie wynika z tych naszych uchwał
sejmowych? Rozumiem, że w tej chwili, jeśli ta usta-
wa przejdzie w takiej wersji, to również – a często
pomysłodawcą takich uchwał jest minister kultury
– minister kultury zadba o to, aby w ramach środków
na misję publiczną realizowano również i te kwestie.
Jeśli rok 2010 będzie Rokiem Fryderyka Chopina, to
nie tylko chodzi o to, żeby wyasygnować określoną
sumę pieniędzy w ministerstwie kultury, ale również
chodzi o to, żeby ten Chopin był w mediach i publicz-
nych, i niepublicznych. A może warto spróbować
i zobaczyć, kto zrobi to lepiej?
Teraz przechodzę do kwestii finansowania, bo
oczywiście sprawa jak zwykle rozbija się o pieniądze.
Były różne pomysły. Polskie Stronnictwo Ludowe
długo tkwiło przy pomyśle abonamentu. Uważaliśmy,
że jeśli nie ma lepszego rozwiązania, to ten spraw-
dzony w wielu krajach europejskich pomysł jest po-
mysłem dobrym. Skoro jednak niektórzy politycy
zaczęli robić oko, tak jak do piwa bezalkoholowego,
to doprowadziliśmy do tego, do czego doprowadzili-
śmy, że tych pieniędzy z abonamentu wpłynęło
o wiele mniej, że – jak powiedziałem – jedynie najlep-
szymi płatnikami są emeryci, renciści i rolnicy. Po
prostu tych pieniędzy brakuje. Pomysły? Pomysłów
było wiele. Kolega Wenderlich mówił tutaj o swoim
pomyśle. Mieliśmy pomysł, aby pobierać pieniądze
przy opłacie energii elektrycznej. Też wcale to nie był
taki zły pomysł. Dzisiaj decydujemy się na finanso-
wanie z budżetu państwa. Tylko że nie mogą być to
kwoty niższe od zakładanych wpływów z abonamen-
tu. To po pierwsze. Po drugie, muszą być to kwoty,
które... Średnio w Europie w przypadku misji pu-
blicznej przypada około 100 euro na jednego miesz-
99
kańca. U nas, przy tych założeniach, które tutaj są,
jest to kwota 15 zł. Mam wątpliwości, co oczywiście
nie oznacza, że jestem przeciwny pewnym rozwiąza-
niom, ale te wątpliwości są. A co będzie, jeśli rząd
powie, że trzeba zaoszczędzić 17 mld zł? Czy również
z tej kwoty będziemy coś ciąć? A jeśli już są kontrak-
ty? Jest to moim zdaniem bardzo ryzykowna forma
finansowania, niemniej jednak już najwyższy czas,
abyśmy ostatecznie znaleźli formułę finansowania
mediów publicznych.
Teraz kwestia polityki. Oczywiście każda władza,
każdy Sejm próbuje gdzieś tam swoje kartofle upiec
przy tym ognisku. Niektórzy robią to w bardziej za-
woalowany sposób, inni w mniej. Proszę państwa,
mam tutaj zalecenia, które Sejm dawał Krajowej Ra-
dzie Radiofonii i Telewizji w czasie, gdy debatowali-
śmy nad sprawozdaniami. Zawsze były to uwagi
typu: wzywa się krajową radę do przeciwstawiania
się wszelkim projektom ograniczającym rolę oddzia-
łów terenowych Telewizji Polskiej; zarzuca się upar-
tyjnienie mediów publicznych, brak pluralizmu, ide-
ologię na rynku mediów publicznych itd. Pojawiało
się to prawie w każdym sprawozdaniu. I co mamy?
Mamy prawie to samo, tylko że sytuacja jest jeszcze
ciekawsza. Mamy sytuację, która nie przyśniła się
nawet w najczarniejszych snach posłowi Kurskiemu,
a on lubi, prawda, mówić, o tym, co się dzieje nocą,
a działo się tu, na tej sali sejmowej, też wiele nocą,
no mysz zjadła kota. I pojawił się straszny problem,
bo mysz zjadła kota i dzisiaj nie wiadomo, co z tym
zrobić. Byłem niedawno w jednym z ośrodków tele-
wizyjnych, dziennikarze PiS-owscy podchodzą i mó-
wią – znaczy, może nie PiS-owscy, ale sympatyzujący
z PiS, bo dziennikarze są niezależni – mówią: róbcie
coś, róbcie coś, bo dzieje...
(Poseł Czesław Hoc: Czy są PSL-owscy dzienni-
karze?)
PSL, niestety, wycięto w pień, spokojnie. Ale mamy
swoich dziennikarzy. Mamy swoich dziennikarzy.
(Głos z sali: Sprawdzimy.)
(Głos z sali: Ooo!)
Panie marszałku, niech się pan o swoich dzienni-
karzy martwi.
Następnie, proszę państwa, kwestia dotarcia do
widza. Oczywiście nie jestem przeciwny temu, żeby
media komercyjne nie mogły przystąpić do tego ka-
wałka tortu, ale pamiętajmy o tym, że największy
zasięg mają Jedynka, Dwójka, TVP Info i tzw. kraj
za miastem przede wszystkim te programy ogląda.
Oczywiście, co ciekawe, jeszcze Polsat ma niezły za-
sięg, bo jak czytałem w różnych sprawozdaniach np.
na temat biedy, to mówią, że oglądają Polsat. Nie ro-
bię kryptoreklamy. A więc należałoby się zastanowić,
co z tym fantem zrobić.
Kolejna sprawa: konia z rzędem temu, kto pokaże
w mediach komercyjnych chociażby jeden program
dla rolników, a media publiczne aż 4% albo tylko 4%
swojego czasu poświęcają dla widzów, których jest
40%. Coś tutaj jest nie tak. A jeśli chodzi o Polskie
Radio, to – chyba się nie mylę – nawet nie ma Redak-
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
100 Projekt ustawy o zadaniach publicznych w dziedzinie usług medialnych
Poseł Tadeusz Sławecki
cji Rolnej. Należałoby więc też, skoro mówimy o tej
misji, pamiętać o ludziach, którzy najsolidniej płacą.
Dla nich często jest to jedyne źródło informacji.
(Dzwonek)
Już kończy się czas, ale skoro pan marszałek był
uprzejmy moim przedmówcom przedłużyć, to i ja bym
prosił.
Chciałbym przede wszystkim zapytać pana mini-
stra Orzechowskiego, jak kwestia stosunku minister-
stwa ma się do wypowiedzi pana Bogdana Zdrojew-
skiego. Mam akurat dokładny stenogram z wypowie-
dzi w Fundacji Batorego, gdzie – cytuję – po pierwsze,
zwrócił uwagę, że w założeniach do ustawy propono-
wano finansowanie telewizji publicznej z funduszu
misyjnego pochodzącego z podatku VAT. Minister
odniósł się również krytycznie do zmian wprowadzo-
nych w sposobie i terminach udzielania licencji etc.,
etc. Nie będę tego rozwijał.
Kończąc, chciałbym powiedzieć, że media publicz-
ne pełnią funkcję kulturotwórczą, a nie kronikarską.
To media mają, skoro właśnie mówimy o misji, wpły-
wać na gusta odbiorców, dlatego nie powinno się tyl-
ko zniżać i patrzeć na oglądalność.
Na koniec odpowiem, bo pytano mnie, jaki jest
stosunek PSL do kwestii TVP Info czy ośrodków re-
gionalnych. Ja myślę, że najlepszą wypowiedzią jest
wypowiedź ojca chrzestnego. Tak na marginesie ktoś
tutaj mówił, że pan prof. Kowalski odcina się od tej
ustawy. Nie, on dzisiaj rano wyraźnie powiedział:
czuję się ojcem chrzestnym, ale powiedział tak: nie
należy spieszyć się z przekształceniem mediów regio-
nalnych. Obecna propozycja w ustawie jest wielce
ryzykowna. Niech ta wypowiedź pana prof. Kowal-
skiego będzie również stanowiskiem Polskiego Stron-
nictwa Ludowego.
Wierzę, że stać nas na prawo nowe, nowoczesne,
innowacyjne i nowatorskie. Stać nas na to, żeby za-
fundować sposób finansowania mediów, który zosta-
nie również notyfikowany przez Unię Europejską, bo
o tym też pamiętajmy, żeby nie było tak jak ze stocz-
niami.
Wnoszę o skierowanie projektu do dalszych prac
w komisjach. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Jarosła-
wa Sellina w imieniu Koła Poselskiego Polska XXI.
Poseł Jarosław Sellin:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie Prze-
wodniczący Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji!
Jeśli ma się 5–8 minut, to oczywiście można poruszyć
tylko 2–3 zagadnienia, ale postaram się poruszyć
zagadnienia najbardziej kluczowe, jak sądzę, w kon-
tekście projektu ustawy, którą dzisiaj omawiamy.
Najpierw jednak uwaga polityczna. Formułuję ją
po raz kolejny, ale moim zdaniem w tej kadencji Sej-
mu na tym polega zasadniczy problem, że po raz dru-
gi rozpatrujemy niedobry, nieprzemyślany projekt
ustawy medialnej, a wynika to z tego, że w głównej
partii rządzącej, Platformie Obywatelskiej, sprawa
przyszłości mediów publicznych po prostu nie jest
dogadana.
Mamy trzy tendencje w waszej partii. Jedna, któ-
ra jest publicznie eksplikowana w konkretnych wy-
powiedziach, zakłada, że media publiczne w ogóle nie
są potrzebne, najlepiej niech wszystkie media będą
prywatne. Druga tendencja mówi: niech już są te me-
dia publiczne, ale niech nie będą takie potężne, niech
mają swoje jakieś takie niszowe miejsce, niech będą
nieco bardziej zmarginalizowane. I trzecia tendencja,
z którą ja się zgadzam, mówi, że jednak nie, że są
ważnymi instytucjami dla jakości debaty publicznej
i kultury narodowej i powinny być poważnym gra-
czem na rynku medialnym w Polsce. Takie trzy ten-
dencje dostrzegam w głównej partii rządzącej. Moim
zdaniem z tego wynika to, że nie dostajemy jakichś
spójnych propozycji w sprawie przyszłości mediów
publicznych.
Tylko przypomnę, że w sprawie np. ustawy sprzed
roku, którą omawialiśmy, były nawet publiczne wy-
powiedzi dystansujące się wobec tamtej ustawy i pre-
miera Donalda Tuska, i wicepremiera Grzegorza
Schetyny, i ministra Bogdana Zdrojewskiego, a jak
słyszymy, w sprawie tej ustawy też minister kultury
Bogdan Zdrojewski demonstruje pewien dystans.
Wydaje mi się, że w projekcie, który dzisiaj rozpa-
trujemy, wygrywa tendencja druga, czyli niech są te
media publiczne, ale niech nie będą takie potężne,
niech będą niszowe, a nawet zmarginalizowane.
Dwie kwestie zasadnicze, które trzeba poruszyć.
Wiadomo, że od lat chorobą mediów publicznych jest
problem upartyjnienia władz mediów publicznych.
Do skrajności tę chorobę doprowadziły moim zda-
niem rządy ludzi związanych z SLD w latach 1998–
–2004, ale nie poradził sobie z tym również PiS. Wi-
dzimy fatalne konsekwencje, zwłaszcza złych decyzji
personalnych z lat 2006–2008, choćby dzisiaj, w dzi-
siejszej sytuacji mediów publicznych.
Jaka jest recepta w rozpatrywanym dzisiaj pro-
jekcie Platformy Obywatelskiej, SLD i PSL? Otóż
receptą jest systemowe uzależnienie tych mediów od
rządu i koalicji rządowej, dlatego że propozycja no-
wego sposobu finansowania przez budżet państwa,
czyli minister finansów zgłasza projekt, a koalicja
rządowa go przegłosowuje, oznacza, że jeśli te media
publiczne będą grzeczne wobec rządu, wobec koalicji
rządowej, dostaną więcej pieniędzy, a jeśli będą nie-
grzeczne, będą patrzyły władzy na ręce, będą kry-
tyczne, będą, nie daj Bóg, wykrywały jakieś afery,
dostaną tych pieniędzy mniej. Jest to bardzo prosty
bat i ludzie mediów, dziennikarze znakomicie rozu-
mieją, jakie mogą być konsekwencje takiego albo
innego ich działania.
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
Projekt ustawy o zadaniach publicznych w dziedzinie usług medialnych
Poseł Jarosław Sellin
Pytanie, kto to wymyślił, dlatego że w projekcie
pierwotnym, opracowanym w ministerstwie kultury
przez prof. Kowalskiego – miałem nadzieję, że Plat-
forma ten pomysł podtrzyma – był bardzo dobry
pomysł na finansowanie mediów publicznych, po-
mysł zakładający, że Fundusz Zadań Publicznych,
z którego te media publiczne są finansowane, będzie
zasilany z podatku VAT od reklam radiowych i te-
lewizyjnych.
To był pomysł, który oznaczał, że ten fundusz
byłby solidny, progresywny, z roku na rok tych pie-
niędzy byłoby więcej, bo reklamy jednak rozwijają się
nawet w dobie kryzysu. Starczyłoby i na media pu-
bliczne jako podmioty, i na granty dla mediów pry-
watnych, a także ten mechanizm całkowicie unieza-
leżniałby finansowanie mediów publiczny od widzi-
misię polityków.
Mam więc pytanie: Dlaczego wyrzuciliście ten
dobry pomysł do kosza? Kto wam podpowiedział taki
fatalny mechanizm finansowania mediów publicz-
nych, który oznacza całkowite uzależnienie tych me-
diów od rządu i koalicji rządowej?
Kolejny dowód na to, że Platforma Obywatelska
porusza się w sprawach medialnych od ściany do ścia-
ny, to kwestia liczby mediów publicznych. Mediów
publicznych od 17 lat mamy 19, o czym często się
zapomina, bo to jest telewizja publiczna, radio pu-
bliczne, ale też 17 spółek regionalnych. W poprzed-
nich projektach Platformy Obywatelskiej zakładało
się zwężenie tej liczby do 3, a dzisiaj mamy propozy-
cję, żeby tych mediów było 35 – od 3 do 35 – bo osob-
ne spółki regionalne telewizji publicznej, których jest
16, oznaczają, że do 19 dodajemy 16 i jest wedle tego
projektu 35 mediów publicznych w Polsce.
To oczywiście skończy się następująco: jeżeli takie
pieniądze, które deklaruje się w uzasadnieniu, mają
być przeznaczone na media publiczne (Dzwonek), to
spółki regionalne telewizji za rok, dwa lata od wejścia
tych przepisów w życie ogłoszą bankructwo. Jak spół-
ki telewizji regionalnej będą ogłaszać bankructwo,
to oczywiście pojawią się marszałkowie regionów
i powiedzą: nie, nie, my nie możemy dopuścić do tego,
żeby tak ważna instytucja jak telewizja regionalna
upadła, proszę nam ją oddać. Być może w tym pro-
jekcie o to chodzi, żeby na drugim etapie oddać te
media marszałkom województw. Należy sobie w związ-
ku z tym postawić pytanie, czy te media będą wolne
od władzy, czy będą mogły władzy patrzeć na ręce,
choćby władzy regionalnej, w sytuacji, kiedy będą
one własnością marszałków województw.
Trzy pytania szczegółowe i już kończę. Pierwsze:
Komu przeszkadzała konieczność respektowania
chrześcijańskiego systemu wartości w mediach pu-
blicznych w dotychczas obowiązującej ustawie? Chęt-
nie byśmy usłyszeli, myślę, że opinia publiczna chęt-
nie by usłyszała, komu to przeszkadzało, dlaczego
zapis, który obowiązuje w polskiej ustawie od 17 lat,
ma być z tej ustawy wyrzucony.
101
Drugie pytanie: Dlaczego w tej propozycji ustawy
nie ma listy programów, do których tworzenia zobo-
wiązane jest Polskie Radio? Nie ma takiej listy. Za-
wsze była, a w tej ustawie nie ma. Czy za tym kryje
się jakiś pomysł prywatyzacji, nie wiem, Jedynki,
Dwójki, Trójki, może Radia Euro?
Trzecie pytanie dotyczy tego, dlaczego z kolei jest
tam zawarta lista programów, do których produko-
wania zobowiązana jest telewizja publiczna. Uwzględ-
niono tam 2 kanały tematyczne, bo przecież TVP
Polonia i TVP Info są kanałami tematycznymi. Jeśli
je już tam uwzględniono, to dlaczego nie wzięto pod
uwagę bardzo cennego dorobku ostatnich lat i nie
dopisano do listy TVP Kultury i TVP Historii? Jest
to ważne zwłaszcza w kontekście przyszłej cyfryzacji
mediów elektronicznych, bo dobrze byłoby mieć gwa-
rancję, że te media po prostu przetrwają do czasu
wprowadzenia cyfryzacji i że znajdą się tam, w prze-
strzeni cyfrowej.
Panie marszałku, pani przewodnicząca, moja
konkluzja odnosząca się do polityki jest następująca.
Doprowadziliście właściwie do tego, że to SLD jest
języczkiem u wagi, jeżeli chodzi o sprawę przyszłości
mediów.
(Głos z sali: Brawo!)
Tak, lewica otrzyma więcej od was albo od wła-
ściwie postkomunistów bądź wszechpolaków, którzy
dzisiaj razem rządzą mediami publicznymi. Dzisiaj
doszło do takiej sytuacji. Naprawdę, nie bądźcie na-
iwni. Premier Schetyna już w grudniu ujawnił
w wywiadzie, na czym polegają te rozmowy. Doradca
SLD Robert Kwiatkowski w jednym ze studiów tele-
wizyjnych też powiedział, jak wyglądają te rozmowy,
o co w nich chodzi. Tak więc w gruncie rzeczy to się
skończy tak, że ustawa zostanie albo nie zostanie
przegłosowana, w zależności od tego, kto da więcej
konkretnemu środowisku politycznemu. Jedyne wyj-
ście z tej patowej sytuacji…
(Poseł Stanisław Wziątek: Co nam daje Farfał?)
…w której żyjemy od wielu lat, sytuacji związanej
ze złym ustrojem mediów publicznych, stanowi to, co
podpowiada wam Jan Dworak, który jest przecież
życzliwy wam i waszemu politycznemu środowisku,
czyli praca konsensualna ze wszystkimi, również
z PiS. Jeżeli któryś z waszych liderów mówi, że z gra-
barzami mediów publicznych rozmawiać nie będzie-
cie, to w tej sytuacji pytam się, kim był prezes tele-
wizji publicznej, z którym teraz rozmawiacie, pełnią-
cy swą funkcję w latach 1998–2004. Dziękuję bardzo.
(Oklaski)
(Poseł Jerzy Wenderlich: W sprawie formalnej,
panie marszałku.)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
(Poseł Jerzy Wenderlich: W sprawie formalnej,
jeśli można.)
Bardzo proszę, panie pośle.
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
102 Projekt ustawy o zadaniach publicznych w dziedzinie usług medialnych
Poseł Jerzy Wenderlich:
Szanowny Panie Marszałku! Uprzejmie prosił-
bym, żeby pan marszałek reagował, kiedy niektórzy
posłowie, tak jak pan poseł Jarosław Sellin, przed-
stawiają opinii publicznej Sejm jako bazar, targ, gdzie
jedna partia może dać drugiej coś za coś. Uprzejmie
proszę o reakcję. (Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Uważam, że pan poseł Jarosław Sellin utrzymał
swoją wypowiedź w granicach tego, co zawiera regu-
lamin Wysokiej Izby. Marszałek nie jest od tego, żeby
ograniczać wypowiedzi posłów Rzeczypospolitej.
Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła An-
drzeja Celińskiego w imieniu koła SDPL – Nowa
Lewica.
Poseł Andrzej Celiński:
Dziękuję, panie marszałku.
Miałem przywilej wysłuchać przed swoim wystą-
pieniem wielu wypowiedzi. Chcę powiedzieć, że wy-
stąpienia zarówno pani przedstawicielki wniosko-
dawców, jak i przedstawiciela klubu SLD powodują,
że mam wrażenie, iż omawiamy zupełnie inny pro-
jekt regulacji prawnej aniżeli ten, o którym państwo
mówicie.
Być może nic w tym dziwnego, skoro nie zauwa-
żyliście, że w swoim projekcie, w art. 31, który powo-
łuje się na fundamentalną dla ładu medialnego
w Polsce ustawę o telewizji i radiofonii, odwołujecie
się do ustawy, której w ogóle nie ma. Powinniście
nawiązać do ustawy z 29 grudnia 1992 r., a nie do
nieistniejącej ustawy z 23 grudnia 1993 r. Jeżeli do
tego momentu nie zauważyliście tak podstawowej
sprawy, to nic dziwnego, że opowiadacie państwu
i publiczności o projekcie zupełnie innym aniżeli ten,
który został spisany na papierze.
W rzeczywistości przed poważnym Sejmem i po-
ważnymi klubami parlamentarnymi stawia się pod-
stawowe w kwestii ładu medialnego pytanie, czy ta
ustawa poprawia sytuację mediów publicznych w Pol-
sce, czy ją pogarsza. Następne pytanie, które można
postawić, dotyczy tego, czy chce się zwiększyć rolę
mediów publicznych w Polsce, czy przeciwnie – chce
się ją zmniejszyć. Otóż odpowiedź na to nie jest wca-
le oczywista. Słuchając wypowiedzi premiera Tuska,
kiedy jeszcze nie był premierem, na miesiąc przed
powołaniem rządu, można było zauważyć jego brak
wiary w możliwość stworzenia w Polsce rzeczywiście
publicznego charakteru mediów państwowych. Z ca-
łym szacunkiem dla panów ministra Orzechowskiego
i generalnego dyrektora ministerstwa kultury chcę
powiedzieć, że jeżeli ani minister kultury, ani w ogó-
le rząd nie biorą udziału w takiej debacie, co więcej,
jeżeli te wszystkie projekty powstawały poza rządem,
to być może jest to bardzo istotny znak, który trzeba
wziąć pod uwagę.
Tak więc, krótko mówiąc, można zauważyć, że
chcecie zmniejszyć, a nie zwiększyć dochody publicz-
nego radia i publicznej telewizji. To, co proponujecie
w zakresie środków publicznych, w rzeczywistości
radykalnie zmniejsza dochody telewizji publicznej
i radia publicznego. Poza tym ten projekt prowadzi
do zmniejszenia dochodów z rynku poprzez nadanie
pewnej struktury organizacyjnej zwłaszcza telewizji
polskiej, poprzez powołanie kolejnych usamodzielnio-
nych spółek, których wartość jako reklamodawców
zmniejszy się, a koszta się zwiększą. Zwiększacie uza-
leżnienie od czynnika politycznego poprzez mecha-
nizm kreowania organów, ale przede wszystkim po-
przez podporządkowanie corocznego finansowania
mediów publicznych doraźnemu czynnikowi politycz-
nemu. Tak jest jeszcze gorzej, bo jeżeli chcecie –
a chcecie w ramach tej ustawy – podporządkować
media regionalne, telewizje regionalne, jako odrębne
spółki, tym mechanizmom, to należy zdać sobie spra-
wę z tego, że w rzeczywistości z powodu takiego me-
chanizmu finansowania mediami publicznymi, tele-
wizją publiczną w Poznaniu, Katowicach, Wrocławiu,
Opolu, Olsztynie, Gdańsku, wszędzie będą rządzić
marszałkowie. Zapytajcie siebie uczciwie, czy ich
wpływ na upartyjnienie będzie mniejszy, czy większy,
niż jest obecnie – w zależności od koalicji, które rzą-
dzą w poszczególnych województwach. Zapytajcie
siebie uczciwie. Na dodatek przez licencję programo-
wą – jest to doprawdy fantastyczny pomysł – w per-
spektywie 2-letniej spowodujecie jeszcze to, że w grun-
cie rzeczy te szczeliny, przez które polityka partyjna
będzie się wam wpychać do ładu medialnego, będą
dużo większe, aniżeli są dzisiaj. (Dzwonek)
Chwileczkę. Sekundę jeszcze, panie marszałku.
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Proszę kontynuować.
Poseł Andrzej Celiński:
Otóż mam pytanie, zwłaszcza do lewicy, do SLD:
Po co to wam? Dwa lata, rok temu można było to
zmienić. W zeszłym roku prezydent zawetował usta-
wę medialną. Powiedzieliście, że odrzucacie takie
rozwiązanie, co miało prowadzić do szybkiego roz-
wiązania problemu telewizji publicznej. Odwołaliście
się przy tym do tego, że zostanie napisana lepsza
ustawa. Czy ta ustawa jest lepsza od poprzedniej?
Proszę powiedzieć, w czym.
(Poseł Stanisław Wziątek: Jest licencja progra-
mowa.)
W tym roku obchodzimy 20-lecie odzyskania wol-
ności przez Polaków. Mamy wolny, demokratyczny
kraj, w którym telewizją polską rządzi neofaszysta.
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
Projekt ustawy o zadaniach publicznych w dziedzinie usług medialnych
Poseł Andrzej Celiński
Czy to nie jest wstyd? Czy rząd oraz koalicja rządzą-
ca, a także SLD nie ponoszą za to odpowiedzialności?
Można było to załatwić rok temu. Chodzi przecież
o ten wielki wstyd, ten wrzód na tyłku, który wszyscy
mamy. Polską telewizją publiczną rządzi neofaszysta.
Nie widzicie tego? Co więcej trzeba wam powiedzieć?
Nawiasem mówiąc, można stwierdzić, że ta sytu-
acja jest spowodowana przez was, przez Prawo i Spra-
wiedliwość. Mam dobrą radę, a w zasadzie dwie rady
dla was, dla autorów. Pierwsza rada. Rozumiem, że
nie w Polsce i nie z takimi politykami, jak wy. Jeżeli
chcecie mieć telewizję publiczną i radio publiczne, to
zacznijcie od przyszłego roku budżetowego tworzyć
endowment pod taką wielką instytucję kultury, jako
że ona jest potrzebna, bo w tym szybko zmieniającym
się świecie komercyjne rozgłośnie podążające za pie-
niądzem, formatujące program, tabloidyzujące pro-
gram, nie dają Polakom umiejętności czytania zna-
ków czasu. A świat się zmienia jak nigdy wcześniej,
jest nieobliczalny i nieprzewidywalny jak nigdy wcze-
śniej, dynamiczny jak nigdy wcześniej. Potrzeba ta-
kiej największej instytucji kultury, jaką jest telewizja
publiczna, i trochę mniejszych, jakimi są radia pu-
bliczne. Tego nie zrobicie, bo wy zawsze macie
w oczach wybory związane z następną kadencją.
I żaden projekt, który ma przed sobą perspektywę
15–20 lat, w poprzednim Sejmie nie przeszedł i w tym
Sejmie, i w następnym Sejmie nie przejdzie, bo z ta-
kimi politykami takie rzeczy nie przechodzą. Nie
potraficie bowiem myśleć w kategoriach Polski, my-
ślicie w kategoriach partii politycznej, swojej partii
politycznej.
Druga rada. Skorzystajcie z takiego finansowa-
nia, które nie zostanie już na wstępie odrzucone
przez Komisję Europejską, bo to, co proponujecie,
powoduje w trzech punktach kolizję z prawem euro-
pejskim, a musicie notyfikować tę ustawę w Komisji
Europejskiej. W gruncie rzeczy niczego nie zmienia-
cie. Czasem myślę, że chcecie Farfała na szefa tele-
wizji. Wygodnie wam jest z Farfałem jako szefem
telewizji.
(Poseł Stanisław Pięta: Oczywiście, że tak.)
Jeżeli chcecie go zmienić, to porozumcie się z nimi
– oni też podobno nie chcą Farfała – i nie przyjmijcie
w Sejmie, Senacie, i pan prezydent niech nie przyj-
mie, sprawozdania Krajowej Rady Radiofonii i Tele-
wizji. Za moment będzie okazja. Pokażcie, jakie są
wasze rzeczywiste intencje, a nie twórzcie takiego
prawa, które warte jest śmietnika. Mówię w imieniu
dwóch kół, jestem upoważniony do tego, żeby to po-
wiedzieć. Oczywiście, że ten projekt ustawy należa-
łoby wyrzucić do kosza, jak mówią posłowie PiS.
(Poseł Marzena Machałek: Tak, tak.)
Tak, pani poseł, ale niestety to wy ten bałagan
spowodowaliście. I ze względów etycznych my w tym
głosowaniu nie będziemy brać udziału, bo nie chcemy
powodować sytuacji, w której, z waszymi twarzami,
z waszymi głosami, będziemy się podpisywać pod
103
tym całym bałaganem, który jest dzisiaj, wynikają-
cym z waszej aktywności, a nie z naszej. Dziękuję
bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Na tym zakończyliśmy wystąpienia w imieniu
klubów i kół.
Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Ry-
szarda Gallę, niezrzeszonego.
Poseł Ryszard Galla:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Omawiany pro-
jekt ustawy o zadaniach publicznych w dziedzinie
usług medialnych, powiedziałbym, miał w założeniu
ograniczyć wpływ polityków na telewizję publiczną,
jednak zapisy, które się pojawiły, nie do końca są wy-
pełnieniem tej misji. Powiedziałbym wręcz, że sys-
tem finansowania i wyboru KRRiT powoduje, że
chyba jeszcze bardziej następuje upolitycznienie.
Chciałbym, panie marszałku, skoncentrować się
w swoim wystąpieniu na kilku istotnych kwestiach
dotyczących mediów regionalnych. Myślę, że rola me-
diów regionalnych w budowie społeczeństwa obywa-
telskiego i mocnych regionów jest bardzo ważna.
Stąd też wydaje mi się, że szczególnie istotne jest
ustawowe określenie warunków udzielania licencji
programowych. Dzisiaj ustawodawca zakłada, że to
jest zadanie, które będzie uszczegółowione na pozio-
mie rozporządzenia KRRiT. Wydaje mi się, że rzeczy-
wiście powinny być jasne, czytelne zasady, szczegól-
nie w tych kwestiach, które dotyczą wielkości środ-
ków na realizację misji.
Ważna jest także kwestia nieograniczania samo-
dzielności regionalnych ośrodków poprzez narzuca-
nie godzin emisji audycji czy też struktury gatun-
kowej programów, finansowania z funduszu. Wąt-
pliwości budzi też rezygnacja z powoływania rad
programowych na poziomie regionalnym. Projekt
ustawy zakłada jedną radę programową liczącą 15
członków, która między innymi będzie oceniała pro-
gramy, udzielając pewnego absolutorium, a co za
tym idzie, umożliwiając dalsze ubieganie się o licen-
cje programowe. Wydaje mi się, że tworzymy bardzo
poważną grupę osób, które będą decydowały w na-
stępnych latach o udzielaniu licencji ośrodkom tele-
wizyjnym lub radiowym. W składzie rady są także
przedstawiciele ministerstw. Chciałbym zwrócić
uwagę, że dwie ustawy: ustawa o telewizji i radiofo-
nii oraz ustawa o mniejszościach narodowych i et-
nicznych, zapewniają obecność w mediach publicz-
nych mniejszości narodowych. Myślę, że warto by-
łoby zastanowić się nad uwzględnieniem, jeśli już
jest rada programowa na poziomie krajowym, także
przedstawiciela właściwego ministra ds. mniejszości
narodowych i etnicznych.
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
104 Projekt ustawy o zadaniach publicznych w dziedzinie usług medialnych
Poseł Ryszard Galla
Projekt ustawy umożliwia mediom regionalnym
uzyskiwanie środków w ramach licencji, ale wiemy,
że wielkość tych środków nie będzie odpowiednia,
biorąc pod uwagę budżet, jaki jest potrzebny do funk-
cjonowania mediów regionalnych. Pozostała część
ma być gromadzona poprzez usługi odpłatne, w tym
także reklamy. Wiemy, że szczególnie małe ośrodki,
takie jak ośrodki telewizyjne w Opolu czy też w woj.
lubuskim, warmińsko-mazurskim, będą miały istot-
ne problemy z zamknięciem finansowania takiego
podmiotu. Słyszałem opinie, że w takim razie co naj-
mniej 10 większych podmiotów utrzyma się, a reszta
będzie wchodziła w skład tych 10. Szanowni państwo,
jest 16 województw. W woj. opolskim utworzyliśmy
nawet przed laty stowarzyszenie, które zabiegało
o to, aby powstała na Opolszczyźnie telewizja regio-
nalna. Mamy tę telewizję, a dzisiaj obawiamy się, że
może ona po prostu zniknąć. Bardzo ważne jest
utrzymanie i ochrona mediów regionalnych jako in-
stytucji o ogromnym znaczeniu dla rozwoju demokra-
cji i społecznej spójności w regionie. Dlatego też wno-
szę o to, aby w trakcie prac nad omawianą ustawą
uwzględnić wszystkie wnioski, które będą miały na
celu wzmocnienie roli mediów regionalnych. Dzięku-
ję. (Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Teraz głos zabierze sekretarz stanu w Minister-
stwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego pan Piotr
Żuchowski.
Bardzo proszę, panie ministrze.
Sekretarz Stanu w Ministerstwie
Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Piotr Żuchowski:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Trwają bardzo
intensywne prace mające na celu przygotowanie głę-
bokiej, merytorycznej analizy rządu dotyczącej
przedłożonego projektu ustawy. To właśnie owa tro-
ska o dobre prawo dla polskich mediów, a nie dystan-
sowanie się od tego projektu, jest powodem, że mini-
ster Zdrojewski włącza się tak intensywnie i wnikli-
wie w dyskusję nad tym projektem. Proszę państwa,
chciałbym przypomnieć pewien moment, który jest
niesłychanie istotny dla tej debaty. Z jednej strony
mamy do czynienia z ustawą porządkującą polski
świat medialny, czyli ustawą z 1992 r., a z drugiej
strony do 19 grudnia br., czyli w ciągu 8 miesięcy,
jesteśmy zobligowani jako państwo unijne do imple-
mentacji dyrektywy 207/65/WE, czyli tzw. dyrekty-
wy o audiowizualnych usługach medialnych. Dyrek-
tywa ta w sposób zasadniczy ukonstytuuje rzeczywi-
stość medialną w Polsce, zmieni tę rzeczywistość.
Debatując nad przedłożonym projektem ustawy, tę
przestrzeń czasową musimy uwzględniać.
Istotna zmiana, jaką wprowadza się w czytanej
dzisiaj ustawie, polega na odejściu od niewydolnego
i anachronicznego systemu abonamentowego na
rzecz finansowania zadań publicznych w dziedzinie
usług medialnych z wyodrębnionego rachunku Kra-
jowej Rady Radiofonii i Telewizji, zwanego Fundu-
szem Zadań Publicznych. Nie ma wątpliwości, iż taki
system będzie musiał uzyskać notyfikację Komisji
Europejskiej, i to notyfikację na poziomie zafunkcjo-
nowania systemu, czyli notyfikację ustawową, a póź-
niej każdego roku trzeba będzie notyfikować kwoty
przeznaczane z budżetu państwa na Fundusz Zadań
Publicznych. Mówiąc wprost, musi istnieć klarowna
korelacja czasowa pomiędzy uchwalaniem budżetu
państwa i określaniem kwot dla Funduszu Zadań
Publicznych, notyfikowaniem tych kwot i następnie
rozdysponowywaniem tych kwot poprzez procedurę
licencji programowych.
W czytanej dzisiaj ustawie wprowadza się katalog
zdań publicznych, a jednocześnie odwołuje się do de-
finicji misji publicznej, zawartej w ustawie o radiofo-
nii i telewizji. Taka sytuacja każe zwrócić szczególną
uwagę na spójność definicji misji publicznej. Ta spój-
ność wymagana jest przez Komisję Europejską na
etapie notyfikacji. Generalnie, terminologicznie i de-
finicyjnie przedkładana dzisiaj ustawa wymaga do-
precyzowania i uściślenia w kilku punktach.
Jeszcze jedna sprawa niesłuchanie istotna dla mi-
nistra kultury i dziedzictwa narodowego, wiążąca się
z przekształceniami w spółkach mediów publicznych,
w tym mediów regionalnych. Archiwa publicznych
mediów są istotnym dobrem ogólnonarodowym. Mi-
nister kultury i dziedzictwa narodowego rozpoczął
prace nad systemowym rozwiązaniem tego problemu
na bazie państwowych wydawnictw audiowizualnych
i przekształceniem ich w Narodowy Instytut Audio-
wizualny. Dlatego sprawą niezwykłej wagi jest mądre
zagospodarowanie archiwów przekształcanych spół-
ek publicznych.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! To głęboka tro-
ska o trudne i skomplikowane prawo medialne będzie
decydowała, że rząd włączy się w dyskusję nad przed-
kładanym projektem ustawy bardzo potrzebnej pol-
skim mediom. Głęboko wierzymy, że otwarta debata
ten ważny, istotny projekt dla kształtu polskich me-
diów uczyni skutecznym i poprawi obecną sytuację.
Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu ministrowi.
Przystępujemy do zadawania pytań.
W tej chwili mam zapisanych do głosu prawie
pięćdziesięciu posłów, więc prosiłbym bardzo, żeby
pytania były bardzo zwięzłe. Temat jest skompliko-
wany, wyznaczono czas do 2 minut, ale prosiłbym,
jeśli jest taka możliwość, żeby nie wykorzystywać
tego limitu.
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
Projekt ustawy o zadaniach publicznych w dziedzinie usług medialnych
Wicemarszałek Krzysztof Putra
Pierwszy prosił o głos, ponieważ idzie na posie-
dzenie komisji sejmowej, pan marszałek Marek Bo-
rowski, SDPL–Nowa Lewica.
Bardzo proszę, panie marszałku.
Poseł Marek Borowski:
Dziękuję bardzo, panie marszałku. Dziękuję ko-
leżankom, które przede mną zapisały się do głosu.
Mam oczywiście pytanie do pani poseł Śledziń-
skiej-Katarasińskiej, ale tak naprawdę do wszystkich
autorów, pani poseł jest reprezentantem trzech klu-
bów i wielu posłów, którzy podpisali się pod tym pro-
jektem. Otóż niewątpliwie do załatwienia były dwie
sprawy. Jedna sprawa, można powiedzieć: bieżąca,
pilna, to jest uporządkowanie spraw personalnych
w telewizji i radiu, przede wszystkim w telewizji. Dru-
ga sprawa to nadanie mediom publicznym charakteru
rzeczywiście mediów publicznych, które sprawują mi-
sję publiczną. W tej pierwszej kwestii mogę tylko po-
wiedzieć, że sprawa była do załatwienia rok temu,
a ci, którzy przyczynili się do tego, że nie została za-
łatwiona rok temu, niech dzisiaj się wstydzą, bo ta
sprawa nie będzie szybko załatwiona, nie łudźmy się,
nawet po przyjęciu tej ustawy. Będziemy świadkami
tej żenującej sytuacji, która ma miejsce w telewizji,
w mniejszym stopniu w radiu, jeszcze dłuższy czas.
Jeśli chodzi o kwestię misji publicznej, to, proszę
państwa, misję publiczną trzeba sprawować za pie-
niądze. Telewizja publiczna musi się komercjalizo-
wać, jeżeli większość środków niezbędnych do jej
funkcjonowania pochodzi z reklam. Tak jest dzisiaj,
koszty wynoszą ponad 2 mld zł, można je oczywiście
trochę zmniejszyć, może są trochę rozdęte, niemniej
jednak jeśli telewizji będzie przypadało 500 mln zł,
to zdecydowana większość będzie musiała pochodzić
z reklam. Jeżeli większość musi pochodzić z reklam,
to w tzw. prime time, czyli w najlepszym czasie oglą-
dalności, będziemy niestety musieli mieć programy,
przy których reklamodawcy będą chcieli dawać re-
klamy, czyli będą to programy, o których mówił pan
poseł Sławecki, łączmy się w głupocie i bawmy się
wesoło. (Dzwonek) Zasadnicze pytanie brzmi: Jak
można było podpisać się pod projektem, wypuścić ten
projekt i poddać go dzisiaj pod debatę, jeśli ten punkt
nie został zrealizowany? Nie ma nic o kwotach,
w uzasadnieniu mówi się o kwocie 600–800 mln, ale
w ustawie nic się nie mówi o kwotach, nie ma żad-
nego algorytmu. Musi być algorytm, który unieza-
leżnia tę telewizję od wpływów politycznych, i musi
to być odpowiednia kwota, to nie może być kwota
600–800 mln zł.
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Panie marszałku...
105
Poseł Marek Borowski:
Za tym musi pójść pewne ograniczenie reklam
w telewizji publicznej. Pewne, nie mówię: zlikwido-
wanie, ale pewne ograniczenie reklam, jak to jest
w wielu innych krajach. Moje pytanie do pani poseł:
Dlaczego tak się stało, co spowodowało, że wniosko-
dawcy nie doszli do porozumienia w tej kwestii?
Już zupełnie na zakończenie, panie marszałku,
taka melancholijna uwaga: mówimy o tym, że chce-
my, żeby telewizja publiczna nadawała programy
misyjne, poważne w sensie edukacyjnym, po prostu
uczące ludzi, ale, proszę państwa, sami wychowuje-
my tego widza w określony sposób, dyskusje tablo-
idalne, które prowadzimy, ta „Nie-Boska komedia”,
której brakowało panu posłowi Sławeckiemu w radiu,
dzieje się na tej sali nierzadko. Takie dyskusje
o małpkach czy wywalony język w spocie to jest wła-
śnie wychowanie widza, którego uczymy, że polityka
jest rzeczą zabawną, kabaretową. Wobec tego co jest
poważne, jeśli polityka jest kabaretem? Dziękuję.
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu marszałkowi.
Zamykam listę.
Bardzo proszę o zabranie głosu panią poseł Kry-
stynę Grabicką, Prawo i Sprawiedliwość.
Poseł Krystyna Grabicka:
Dziękuję, panie marszałku.
Wysoka Izbo! Pani Poseł! W art. 2 projektu mamy
słowniczek pojęciowy. W pkt 10 tego artykułu mamy
definicję nadawcy niepublicznego, chodzi o nadawcę
społecznego i nadawcę pożytku publicznego. W pkt
11 mamy definicję nadawcy pożytku publicznego, ale
nie ma już definicji nadawcy społecznego. Czy zatem
projekt utrzymuje status nadawcy społecznego, włą-
czając go w struktury mediów niepublicznych? Pani
poseł wspomniała o tym dość enigmatycznie.
(Poseł Iwona Śledzińska-Katarasińska: Bardzo
dokładnie.)
Czy projekt znosi tzw. nadawcę społecznego? – by-
łoby bardzo niedobrze, gdyby tak. Status tego nadaw-
cy obecnie przysługuje głównie rozgłośniom związa-
nym z Kościołem katolickim, w tym również Radiu
Maryja. Ustawa z dnia 29 grudnia 1992 r. dokładnie
określa, że nadawcą społecznym jest nadawca, który
między innymi upowszechnia działalność wycho-
wawczą, edukacyjną, charytatywną i który respek-
tował chrześcijański system wartości. Jeśli projekt
znosi nadawcę społecznego, to pytam: dlaczego ko-
alicja chce zlikwidować katolickie media, dyskrymi-
nując katolików w Polsce, dając w zamian koncesję
mediom, które w swoich pasmach promują Platformę
Obywatelską? Drugie pytanie: Czy Platforma Oby-
watelska uważa, że panaceum na wszystkie bolączki
w Polsce jest tworzenie spółek w szpitalach, mediach
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
106 Projekt ustawy o zadaniach publicznych w dziedzinie usług medialnych
Poseł Krystyna Grabicka
etc. W tym przypadku ustawa likwiduje ośrodki regio-
nalne, tworząc w ich miejsce spółki, nie wiadomo, ja-
kie, bo ustawa tego nie określa, wyrzuca z telewizji
regionalnych na bruk wszystkich pracowników w cią-
gu 6 miesięcy od wpisania spółki do KRS-u. Część
pracowników spółka może zatrudnić ponownie. Chcia-
łabym zapytać, według jakich kryteriów będzie się
odbywać ich ewentualne ponowne zatrudnianie. Czy
będzie tak tylko wtedy, jeśli będą należeć do Platfor-
my, PSL, czy do Lewicy? (Dzwonek)
Już ostatnie pytanie, panie marszałku.
Czy budżet państwa stać na wyasygnowanie 600–
–800 mln zł na finansowanie telewizji publicznej, czy
też chodzi o zupełną likwidację mediów publicznych
i udzielanie koncesji tylko mediom przychylnym Plat-
formie Obywatelskiej? Dziękuję. (Oklaski)
(Poseł Kazimierz Kutz: Jakaś głupota…)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo, pani poseł.
Bardzo proszę o zabranie głosu panią poseł Annę
Sobecką, Prawo i Sprawiedliwość.
Poseł Anna Sobecka:
Dziękuję.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Czy państwo
z koalicji Platformy Obywatelskiej i PSL, wzmocnie-
ni przez posłów z SLD, naprawdę nie zdają sobie spra-
wy z tego, jak bardzo ten projekt ustawy o zadaniach
publicznych w dziedzinie usług medialnych jest nie-
bezpieczny? Dlaczego państwa uwaga nie koncentru-
je się na umiejętności budowania instytucji publicz-
nych? Bo ten projekt to absolutna kapitulacja w za-
kresie budowania takich instytucji. W ogóle rezygnu-
je się z instytucji mediów publicznych, a stawia na
realizację zadań, jakby sama instytucja, która to re-
alizuje, nie była żadną wartością.
Polska telewizja ma odzwierciedlać życie polskie-
go społeczeństwa i polską kulturę, a nie służyć nowej
ideologii. Dlaczego zatem w zapisie: promowanie po-
staw propaństwowych, sprzyjanie tożsamości naro-
dowej, brakuje określenia, o jakie państwo chodzi?
Nie ma zapisu, że chodzi tu o państwo polskie, a jest
to ważne z punktu widzenia integracji europejskiej
na zasadach traktatu lizbońskiego i nasilających się
tendencji roszczeniowych w stosunku do Polski ze
strony organizacji i obywateli innych państw. Dlacze-
go brakuje również dookreślenia, o jaki naród chodzi,
gdy czytamy, że media publiczne mają sprzyjać toż-
samości narodowej? Pytamy więc: Jaki naród ma
budować nowe media?
I jeszcze jedna uwaga – jest ich oczywiście wiele,
ale ze względu na czas to najważniejsza kwestia.
(Dzwonek) Chodzi o prawa człowieka, które w projek-
cie zostały zmodyfikowane, albowiem w Powszechnej
Deklaracji Praw Człowieka z roku 1948, uznanej za
fundamentalny dokument w dziedzinie cywilizacji,
nic nie mówi się o tym, aby chronić orientację seksu-
alną, mówi się natomiast o ochronie rodziny. Jakie
więc prawa człowieka chcą promować autorzy projek-
tu nowej ustawy medialnej? Bo nie jest to ani Po-
wszechna Deklaracja Praw Człowieka, ani Dekalog.
A zatem co to jest? Dziękuję państwu. (Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo, pani poseł.
Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Toma-
sza Piotra Nowaka, Platforma Obywatelska.
Poseł Tomasz Piotr Nowak:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
Wszyscy zastanawiają się w tej chwili nad kwotą
wpływającą z abonamentu i nad alternatywą, jaką
są pieniądze, które będą bezpośrednio przekazywane
z budżetu państwa. Musimy sobie odpowiedzieć na
zasadnicze, fundamentalne pytanie: Do czego chce-
my wykorzystać pieniądze publiczne? Czy te pienią-
dze chcemy wykorzystać do finansowania misji, czy
do zwrotu kosztów utrzymania tejże telewizji? To
fundamentalne pytanie, za którym nasuwają się na-
stępne. Misja, ale jaka? Publiczność odpowiada, nie
płacąc abonamentu, że nie wie, co jest misją, jaka jest
misja telewizji publicznej. W związku z tym jeśli da-
jemy pieniądze na misję, to musimy sobie odpowie-
dzieć, na jaką misję, jakie będą konkretne propozycje
danych stacji telewizyjnych, jak ta misja będzie re-
alizowana konkretnie w programie. Czyli dajemy
pieniądze i musimy sobie odpowiedzieć, za co dajemy
te pieniądze.
W związku z tym pytanie do pani poseł wniosko-
dawcy: Jak będzie weryfikowana owa misja? Jak będą
weryfikowane wnioski w pierwszym etapie, czyli po
złożeniu ich przez spółki telewizji publicznej, do 31
października? Jak będzie weryfikowana ta lista i jak
będą przyznawane potencjalnym beneficjentom okre-
ślone pieniądze? I jak następnie będziemy weryfiko-
wać na etapie wykonawstwa to, co się dzieje z tymi
pieniędzmi przekazanymi przez nas telewizji publicz-
nej? I wreszcie jak będzie wyglądało sprawozdanie
i weryfikacja sprawozdania po realizacji tejże misji?
(Dzwonek) I na zakończenie pytanie o region, bardzo
ważne. O spółkach regionalnych mówimy z troską,
wszyscy bowiem jesteśmy z jakichś regionów i wszyscy
mówimy jedno: Mamy za mało regionu w telewizji re-
gionalnej. Co zrobić? Na to musimy sobie odpowie-
dzieć. Dając licencje programowe, musimy odpowie-
dzieć, jak spowodować to, żeby regionalne telewizje
i regionalne ośrodki prezentowały region, żeby były
silne. Myślę, że o tym będziemy rozmawiać w trakcie
debaty medialnej, która, jak sądzę, będzie powszechną
debatą na tej sali. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek
Sejmu Jarosław Kalinowski)
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
Projekt ustawy o zadaniach publicznych w dziedzinie usług medialnych
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Poseł Andrzej Bętkowski, Prawo i Sprawiedli-
wość.
Poseł Andrzej Bętkowski:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Poseł Spra-
wozdawco! Panie Ministrze! Mam następujące pyta-
nia. Czemu w tym projekcie ustawy o zadaniach pu-
blicznych w dziedzinie usług medialnych nastąpiła
zmiana sposobu podejmowania decyzji w Krajowej
Radzie Radiofonii i Telewizji – z 2/3 na bezwzględną
większość głosów? Czyżby twórcy takiego rozwiąza-
nia stawiali szybkość podejmowania uchwał przez
organ ponad ich dogłębne przemyślenie i autorytet
takich decyzji?
Drugie pytanie. Dlaczego przy założeniu funkcjo-
nowania 16 regionalnych spółek telewizji publicznej,
stosownie do liczby województw, przewidziano aż
17 spółek radiowych?
Pytanie trzecie. Czemu od hucznych deklaracji
z 2007 r. w sprawie zniesienia abonamentu za posia-
danie odbiornika radiowego lub telewizyjnego do
skonstruowania powyższego projektu i do wejścia
w życie proponowanych zmian, a planowane są one
na 1 stycznia 2010 r., mija aż tyle czasu? Kto w związ-
ku z tym zapłaci za dwuletnie zamieszanie spowodo-
wane wezwaniem przez Platformę Obywatelską do
nieuiszczania do abonamentu radiowo-telewizyjne-
go? Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo, panie pośle.
Poseł Tadeusz Naguszewski, Platforma Obywa-
telska.
Poseł Tadeusz Naguszewski:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam dwa pyta-
nia. Pierwsze dotyczy art. 10 ust. 3. Zgodnie z tym
zapisem na uchwałę krajowej rady o przyznaniu li-
cencji programowej przysługuje skarga do sądu ad-
ministracyjnego. Chciałbym zapytać, w jakim termi-
nie należy złożyć taką skargę, czy należy ją skierować
bezpośrednio do sądu, czy za pośrednictwem krajo-
wej rady i czy krajowa rada po zapoznaniu się treścią
skargi może zmienić swoją uchwałę w ramach samo-
kontroli.
Drugie pytanie dotyczy art. 11 ust. 1. Wniosko-
dawca projektu ustawy wskazał w tym artykule, że
licencja programowa dla nadawcy publicznego jest
przyznawana przez krajową radę na wniosek zainte-
resowanego podmiotu, który powinien być złożony
najpóźniej do 31 października. W ustawie jednak nie
107
wskazano, w jakim terminie krajowa rada jest zobo-
wiązana do rozpatrzenia wniosku nadawcy publicz-
nego i wydania stosownej uchwały w zakresie przy-
znania tej licencji programowej. Nasuwa się pytanie,
czy termin końcowy rozpatrzenia przedmiotowego
wniosku nie powinien być wskazany w ustawie. Moim
zdaniem z pewnością przyczyniłoby się to do przy-
spieszenia postępowania. Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo, panie pośle.
Poseł Marek Polak, Prawo i Sprawiedliwość.
Nieobecny.
W takim razie poseł Artur Górski, Prawo i Spra-
wiedliwość.
Poseł Artur Górski:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pragnę zwrócić
uwagę na art. 4 projektu ustawy o zadaniach publicz-
nych w dziedzinie usług medialnych. To artykuł klu-
czowy dla tego projektu, gdyż wprowadza możliwość
powierzenia przez Krajową Radę Radiofonii i Telewi-
zji nadawcom niepublicznym realizacji zadań publicz-
nych. Ustawodawca chce powierzyć wykonywanie
zadań publicznych mediom niepublicznym tylko po to,
aby umożliwić przekazywanie tym mediom środków
publicznych, które aktualnie przeznaczone są wyłącz-
nie dla mediów publicznych, czyli zakłada się, że me-
dia publiczne otrzymają mniej tych środków. Wprowa-
dzenie tego rodzaju zapisu jest jawnym nadużyciem,
gdyż pozwoli na legalne wyprowadzenie pieniędzy pu-
blicznych do prywatnych kieszeni właścicieli mediów
niepublicznych.
Czy ten artykuł nie jest przypadkiem formą spła-
ty długu przez partię rządzącą za jawne popieranie
jej przez media niepubliczne? Czy takie praktyki nie
prowadzą z czasem do całkowitej marginalizacji me-
diów publicznych? (Oklaski)
(Poseł Stanisław Pięta: Brawo!)
Druga kwestia. W art. 31 ust. 9 projekt ustawy
przewiduje konsekwencje dla zarządów spółek pu-
blicznych w przypadku nieuzyskania absolutorium
programowego z wykonaniem funkcji programowej.
Dlaczego zatem, skoro media niepubliczne także
będą wykonywały zadania publiczne na podstawie
licencji programowej, brak jest jakichkolwiek sankcji
dla nadawców niepublicznych, gdyby niewłaściwie
wykonywały one licencję programową?
I ostatnia kwestia. Dlaczego w art. 3, w którym
jest mowa o wypełnieniu misji publicznej przez media
publiczne, nie ma słowa o upowszechnianiu wartości
chrześcijańskich? Przecież prawie 90% Polaków to
zdeklarowani katolicy. Dlaczego zatem ten projekt
otwiera furtkę do zwalczania w mediach publicznych
wartości chrześcijańskich, tak drogich wielu Pola-
kom? Będę wdzięczny za odpowiedź na te pytania.
Dziękuję.
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
108 Projekt ustawy o zadaniach publicznych w dziedzinie usług medialnych
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo, panie pośle.
Poseł Jarosław Rusiecki, Prawo i Sprawiedli-
wość.
Bardzo proszę.
Poseł Jarosław Rusiecki:
Dziękuję, panie marszałku.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Usłyszeliśmy
z ust pana ministra o wielkiej trosce rządu o właści-
wą pracę nad całym kompleksem zagadnień związa-
nych z mediami publicznymi.
Pytam rząd Rzeczypospolitej Polskiej: Dlaczego
przez te półtora roku nie powstał projekt rządowy,
a zdecydowaliście się państwo na nieco łatwiejszą
drogę, troszeczkę puszczając oko do publiczności,
żeby skierować projekt poselski? Warto powiedzieć,
że pomimo wspaniałego wystąpienia pani przewod-
niczącej, zachwytu nad tym projektem, w czasie
ostatniego posiedzenia komisji, podkreślam, żaden
z przedstawicieli związków twórczych nie wyraził się
pozytywnie o tym projekcie.
Mówicie państwo, że chcecie odpartyjnienia i od-
politycznienia mediów publicznych. To dlaczego de-
cydujecie się na finansowanie budżetowe, które jest
najbardziej polityczne?
Szanowni Pastwo! Jeśli chodzi o ośrodki regional-
ne, to z dnia na dzień wielu dziennikarzy ośrodków
telewizyjnych może znaleźć się na bruku. Oczywi-
ście, może być zatrudnionych, ale na jakich zasadach?
Po uważaniu czy dlatego, że mają jakąś legitymację
partyjną?
Jeszcze w sprawie finansowania: Co ze wspania-
łymi orkiestrami, co z zespołami artystycznymi? Nic
się nie mówi na ten temat.
Na koniec zacytuję opinię, która została przedło-
żona przez jednego z przedstawicieli rad nadzorczych
radiofonii publicznej. Potrzebne są media publiczne
i potrzebne jest publicznym mediom pozarządowe
finansowanie. Niczego lepszego od abonamentu nie
wymyślono. Pozostaje zapewnić jego ściągalność. Nie
zmienia się kodeksu drogowego dlatego, że ludzie
łamią przepisy drogowe, ale wzmacnia kontrolę.
W Wielkanoc zatrzymano ponad 3 tysiące pijanych
kierowców. Czy dlatego ktoś podjął inicjatywę zmia-
ny prawa i zezwolenia na prowadzenie pod wpływem
alkoholu? Ale dlaczego nieprzestrzeganie prawa i nie-
płacenie abonamentu ma być pretekstem do znisz-
czenia mediów publicznych? Chyba że chodzi o to, aby
państwo prawa w wydaniu Platformy Obywatelskiej
miało twarz lidera…
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Panie pośle, czas minął.
Poseł Jarosław Rusiecki:
…zasiadającego w pierwszych rzędach sejmowych
ław pana Palikota. Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Poseł Krzysztof Lipiec, Prawo i Sprawiedliwość.
Poseł Krzysztof Lipiec:
Dziękuję bardzo.
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! To ważna de-
bata, bowiem rozważamy sprawy, które dotyczą
dorobku wielu pokoleń Polaków, a z całą pewnością
takim dobrem są publiczne radio i publiczna tele-
wizja.
W tak krótkim czasie trudno dotknąć wszystkich
problemów. Generalnie dla mnie najistotniejsze jest
w tym wszystkim to, że za pomocą tej ustawy, która
– mam nadzieję – przepadnie w procesie legislacyj-
nym, stwarzacie państwo wielki nieład prawny w sfe-
rze medialnej. Chcecie bowiem jakby tylnymi drzwia-
mi wprowadzić do obrotu prawnego nową ustawę,
która swoje uwarunkowania ma również w Konstytu-
cji Rzeczypospolitej Polskiej. To jest bardzo dziwna
sytuacja, tym bardziej że – jak było już wspominane
– jest to inicjatywa poselska, nie rządowa, czyli rząd
nie chce wziąć za to odpowiedzialności.
Chciałbym wyrazić swoją troskę przede wszyst-
kim o media regionalne, z którymi chyba wszyscy
politycy są bardzo związani. Z całą pewnością tak
jest również w województwie świętokrzyskim, gdzie
od kilkunastu lat w formule spółki akcyjnej wspania-
le działa Radio Kielce. Niedawno po wielu bojach
udało nam się doprowadzić do powstania oddziału
telewizji publicznej. Jestem przekonany co do tego,
że ustawodawstwo, które państwo proponujecie, do-
prowadzi do znacznej marginalizacji mediów regio-
nalnych, szczególnie jeśli chodzi o telewizję, w kon-
tekście przekształcenia oddziałów telewizji regional-
nej w spółki.
Wiemy, jaka wielka trwa batalia o publiczne
środki. Oczywiście kontestuję tę formę pozyskiwa-
nia środków na media publiczne. Telewizje regional-
ne borykają się z dużymi problemami. Jaką państwo
dajecie gwarancję, że rzeczywiście po wejściu w ży-
cie tej ustawy telewizje regionalne utrzymają się na
rynku?
Mam również duże obawy o rozgłośnie regional-
ne, które do tej pory funkcjonowały dzięki abona-
mentowi, a w tej chwili, po likwidacji abonamentu
i w obliczu dziwnych procedur, kiedy media regio-
nalne staną do pozyskiwania środków z funduszu
publicznego…
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
Projekt ustawy o zadaniach publicznych w dziedzinie usług medialnych
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Panie pośle!
Poseł Krzysztof Lipiec:
…to spowoduje to, że odetniecie państwo…
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Szanowny panie pośle!
Poseł Krzysztof Lipiec:
…zasilanie finansowe tych ważnych jednostek.
Bardzo dziękuję.
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Poseł Andrzej Walkowiak, Polska XXI.
Poseł Andrzej Walkowiak:
Dziękuję bardzo.
Panie Marszałku! Panowie Ministrowie! Wysoka
Izbo! Z dyskusji zarówno dzisiejszej, jak i tej, która
odbyła się w ubiegłym tygodniu w ramach konsulta-
cji społecznych, wynika jedno, że proces wdrażania
tej ustawy w życie nie będzie błyskawiczny, a wręcz
przeciwnie, będzie długi, burzliwy i nie wiadomo,
czym się skończy. Produkt, jak powiedział pan poseł
Wenderlich, a więc przedstawiciel trzeciego elemen-
tu, który przystąpił do gry, jest właściwie półproduk-
tem, jest bardzo wadliwy i wymaga jeszcze wiele
pracy, żeby wyszło z tego cokolwiek, a nie wiadomo,
co wyjdzie.
W związku z tym chciałbym zapytać o sprawę do-
tyczącą nie tego, co będzie po ewentualnych uchwa-
leniu tego projektu, tylko co się będzie działo z me-
diami publicznymi przed jego uchwaleniem, a więc
pewnie wiele miesięcy.
W ostatnich miesiącach na tej sali wielokrotnie
czy kilkakrotnie debatowaliśmy o pogarszającej się
sytuacji finansowej mediów publicznych i wręcz o dra-
matycznej sytuacji radiofonii publicznej. Dzisiaj na
tej sali po raz kolejny przedstawiciele Platformy Oby-
watelskiej dyskredytowali obowiązek prawny, czyli
abonament, obowiązujący w Polsce podatek.
Pani poseł Augustyn mówiła, że jest to podatek
niesprawiedliwy, pani przewodnicząca Katarasińska
mówiła o tym z nonszalancją, że właściwie teraz już
tylko babcie i dziadkowie go płacą. Możemy się więc
spodziewać takiej sytuacji, że będzie to proces kolej-
109
nej zapaści, kolejnego pogorszenia sytuacji ekono-
micznej mediów publicznych.
W związku z tym pytam: Czy jeżeli tak się będzie
działo, a prawdopodobieństwo tego jest ogromne,
pani przewodnicząca Katarasińska wystąpi z inicja-
tywą poselską do rządu, aby z budżetu wesprzeć me-
dia publiczne i pomóc im w tym okresie przejścio-
wym, bo sytuacja rzeczywiście jest w tej chwili już
dramatyczna? Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Poseł Mirosław Pawlak, Polskie Stronnictwo Lu-
dowe.
Poseł Mirosław Pawlak:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Mini-
strze! Mam pytania do pani Śledzińskiej-Katara-
sińskiej.
(Głos z sali: Pani poseł.)
Pani poseł.
W przedłożonym projekcie ustawy nie wskazano
nadawcy niepublicznego, na którym ciążyłby z mocy
prawa obowiązek emisji komunikatów państwowych
o sytuacjach kryzysowych i stanach nadzwyczajnych.
Czy przewiduje się taką możliwość?
Proszę także o wskazanie konkretnych różnic
w rozliczaniu finansowym nadawców i dostawców
usług medialnych w dotychczasowym stanie praw-
nym w korelacji ze stanem projektowanym. Dzięku-
ję bardzo.
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Poseł Czesław Hoc, Prawo i Sprawiedliwość.
Poseł Czesław Hoc:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
Najpierw komentarz do słów pana posła Wenderlicha.
Przywołał pan poseł piękną postać: poetę, filozofa,
patriotę, ale przede wszystkim chrześcijanina Cy-
priana Kamila Norwida, który postrzegał ojczyznę,
Polskę, jako kraj uświęcony tradycją zwyczajów, sza-
cunku dla chleba, bocianiego gniazda i imienia Chry-
stusa w pozdrowieniu. Jestem pewien, panie pośle,
że poeta nie życzyłby sobie, by cytowano go w kon-
tekście tej ustawy medialnej, która nie odnosi się do
wartości chrześcijańskich, ochrony rodziny, w której
nie ma zapisu o patriotyzmie, ustawy z prymatem
ideologii i prymatem praw rynku, z dyktatem po-
prawności politycznej, z pozorowanym dialogiem,
z chaosem medialnym wszelkiej materii pomiesza-
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
110 Projekt ustawy o zadaniach publicznych w dziedzinie usług medialnych
Poseł Czesław Hoc
nia, jakby powiedział Jan Onufry Zagłoba herbu
Wczele. Poeta na pewno nie byłby za mediami partyj-
nymi, politycznymi, do czego prowadzi ta ustawa.
Jeszcze jedno, panie pośle Wenderlich odwołujący
się do miłości boskiej: w tym wymiarze nie ma rów-
nocześnie tak i nie.
Wracając do ustawy i pytań. Tworzy się fundusz
misji publicznej. Pięknie brzmi słowo „misja”, bo to
dalekosiężne zamierzenia i szlachetne aspiracje,
działania, które nie są nastawione na zysk, a mają
zawsze służyć wspólnemu dobru, pro publico bono
i podejmowane są w imię uniwersalnych zasad etyki.
Co zaś mamy w tym projekcie ustawy? Tam nie ma
misji, tam jest dymisja, a więc rezygnacja z wartości
ponadrynkowych na rzecz praw rynku, rezygnacja
z ładu medialnego na rzecz chaosu, i to celowego,
z góry zmierzonego, wycofanie się z polskiego patrio-
tyzmu na rzecz enigmatycznego, ogólnego sformuło-
wania o promowaniu postaw propaństwowych, od-
stąpienie wreszcie od respektowania chrześcijańskie-
go systemu wartości i umacniania rodziny na rzecz
m.in. przeciwdziałania rzekomej dyskryminacji ze
względu na orientację seksualną.
(Poseł Stanisław Pięta: Ta ustawa to wstyd.)
Pytanie zasadnicze powtórzę za przedstawicielem
wnioskodawców: Kto za tym stoi? Dla którego pań-
stwa, nawet nie europejskiego, ale światowego ten
projekt ustawy był pisany? Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Poseł Tadeusz Arkit, Platforma Obywatelska.
Poseł Tadeusz Arkit:
Dziękuję bardzo.
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Pani Poseł!
Wysoka Izbo! Aktualna sytuacja w mediach publicz-
nych jest powodem do wstydu z wielu względów. Na-
wet jeżeli pominiemy sprawy personalne, to i tak
stan publicznych mediów wymaga działań napraw-
czych, pilnych działań naprawczych. Nie można za-
pomnieć o tym, że w dużej części sytuacja ta to spa-
dek po rządzie Jarosława Kaczyńskiego. To w pew-
nym sensie odpowiedź na pytanie mojego przedmów-
cy, kto stoi za obecną sytuacją.
Mam pytania: Ponieważ proponowany fundusz
misji publicznej zakłada finansowanie go z budżetu
państwa, w jaki sposób będzie ustalana wysokość
finansowania w corocznej ustawie budżetowej? Czy
przewidywany jest algorytm, być może określenie
procentu wysokości tego finansowania liczonego od
PKB, aby zobiektywizować poziom finansowania i spo-
wodować, że media publiczne będą miały w miarę
pewne zapewnienie finansowania i wysokości tego
finansowania?
Drugie pytanie: Jak wygląda sytuacja związana
z finansowaniem przechodzenia z systemu analogo-
wego na cyfrowy? Czy to zadanie także ma być fi-
nansowane z funduszu misji publicznej? Dziękuję
bardzo.
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Poseł Witold Kochan, Platforma Obywatelska.
Poseł Witold Kochan:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z uzasadnienia
projektu ustawy wynika, że jej uchwalenie ma m.in.
służyć pełniejszej realizacji celu, który określa się
mianem misji publicznej mediów. Misja ta polega na
dostarczaniu informacji, udostępnianiu dóbr kultury
i sztuki, ułatwianiu korzystania z oświaty i dorobku
nauki, upowszechnianiu edukacji obywatelskiej, do-
starczaniu rozrywki oraz popieraniu krajowej twór-
czości audiowizualnej. O tym, jakie są zadania me-
diów publicznych, mówi art. 3.
Jednak od wielu lat w telewizji publicznej, i to pod
wieloma zarządami, misja ta wykonywana jest w spo-
sób karykaturalny. Programy ambitne, mające dużą
wartość edukacyjną, kulturalną, były i są emitowane
w porze nocnej, często po północy, kiedy zdecydowa-
na większość telewidzów po prostu śpi, natomiast
w porze tzw. największej oglądalności, czyli w godzi-
nach popołudniowych i wieczornych, emitowane były
i są najczęściej programy nastawione niemal wyłącz-
nie na komercję, takie, które nie mają nic wspólnego
z misją telewizji publicznej. Nie negując prawa tele-
wizji publicznej do troski o tzw. oglądalność, chciał-
bym zapytać: Czy te mechanizmy, które zwarte są
w projekcie, wystarczająco chronią telewidzów przed
takimi właśnie zjawiskami, o jakich mówiłem?
Drugie pytanie. Niepokój budzi zwłaszcza sytu-
acja finansowa i organizacyjna ośrodków regional-
nych telewizji. Czy zmiany proponowane w projekcie
ustawy nie spowodują dalszej ich degradacji? Dzię-
kuję bardzo.
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Poseł Stanisław Wziątek, Lewica.
Poseł Stanisław Wziątek:
Szanowny Panie Marszałku! Panie i Panowie Po-
słowie! Panie Ministrze! W tym całym jest ambaras,
żeby czworo chciało naraz.
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
Projekt ustawy o zadaniach publicznych w dziedzinie usług medialnych
Poseł Stanisław Wziątek
(Poseł Wiesław Woda: Dwoje.)
Wiemy, że w tej chwili chce troje. Niestety, czwar-
ty partner, Prawo i Sprawiedliwość, wyraźnie dy-
stansuje się od tego projektu. Nie można nie zauwa-
żyć, z jakich powodów to robi. Oczywiste dla nas jest
to, że państwo nie chcecie przyznać się do porażki,
która wynika z waszej filozofii opartej na bardzo ni-
skich standardach jakościowych i personalnych, bo
standard prezesa Telewizji Polskiej pana Farfała jest
nieakceptowalny, w żaden sposób nie może funkcjo-
nować w cywilizowanym świecie. Nie można zaak-
ceptować człowieka, który twierdzi, cytuję: czarnuch
nic nie potrafi. To kompromitujące. Nie można także
zaakceptować takiej wizji mediów, którą wy realizo-
waliście. Nie można działać w taki sposób, że w ciągu
jednej nocy zmienia się całą ustawę i wymiata tych
wszystkich, którzy zaangażowali całe swoje zawodo-
we życie w działalność medialną. To są standardy, za
którymi nie chcecie się opowiadać.
Prowadzimy debatę, wsłuchujemy się w głos wszyst-
kich tych, którzy chcą coś do tej ustawy wnieść, na-
wet jeżeli są to uwagi krytyczne.
Chciałbym zwrócić się do pani przewodniczącej
Śledzińskiej-Katarsińskiej. Pani przewodnicząca,
bardzo dużo emocji budzi sposób finansowania me-
diów publicznych. W związku z tym chciałbym za-
pytać: Czy brak zapisu w projekcie ustawy o wyso-
kości środków na wszystkie usługi medialne i na
finansowanie zadań medialnych jest jednoznaczny
z tym, że będzie przyjęta ta wielkość, która podana
jest w uzasadnieniu, wielkość przykładowa? (Dzwo-
nek) Będzie to finansowanie oparte na budżecie, na
wyliczeniach Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji
i w związku z tym mamy gwarancję, że to Wysoki
Sejm podejmie decyzję w tej sprawie. Nie będzie za-
tem zagrożenia, że zabraknie środków na funkcjo-
nowanie mediów publicznych w zakresie realizacji
zadań publicznych. Dziękuję.
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Poseł Henryk Siedlaczek, Platforma Obywatelska.
Poseł Henryk Siedlaczek:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W projekcie usta-
wy proponuje się, by rada programowa składająca się
z piętnastu członków była w przeważającej mierze
wybierana przez krajową radę spośród kandydatów
legitymujących się dorobkiem i doświadczeniem w sfe-
rze kultury lub usług medialnych, posiadających co
najmniej dwie rekomendacje organizacji pozarządo-
wych o zasięgu ogólnokrajowym lub krajowym, rów-
nież krajowych zrzeszeń organizacji pozarządowych.
111
Oczywiście popieram postulat, by rada programowa
była swoistym strażnikiem pluralizmu w mediach,
lecz z drugiej strony osobiście obawiam się, że ten
sposób wyboru może spotkać się z dużą krytyką. Nie
mamy tu bowiem do czynienia z sytuacją do końca
jednoznaczną, jak mi się wydaje, w której odpowie-
dzialność za nominowane osoby bierze minister wła-
ściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa, który,
w moim przekonaniu – powtarzam: w moim przeko-
naniu – powinien grać tu decydującą rolę. W związku
z powyższym chciałbym zapytać, czy nie lepiej byłoby
zmienić sposób wyboru członka rady programowej
tak, by w większym stopniu uwzględnić rolę ministra
kultury i dziedzictwa narodowego.
Na koniec pytam o region. Szanowni państwo,
tematyki regionalnej w ośrodkach regionalnych jest
dzisiaj w zasadzie niewiele. Pomijam stacje komer-
cyjne i jakość ich produkcji. Dlatego pojawia się py-
tanie, moim zdaniem bardzo trudne: Jak spowodo-
wać, by ośrodki regionalne nie tylko lepiej ekspono-
wały bieżące problemy regionalne, lecz swoją misją
obejmowały szeroko pojętą kulturę, sztukę i wyda-
rzenia z nimi związane w regionie?
I na koniec chcę dodać, szanowna pani przewod-
nicząca, że nie ulega wątpliwości, iż dzisiejsza sytu-
acja i stan mediów publicznych wymaga stanowczych
działań naprawczych. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Poseł Michał Szczerba, Platforma Obywatelska.
Bardzo proszę.
Poseł Michał Szczerba:
Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanow-
na Pani Wnioskodawco! Panie Ministrze! W związku
z omawianym projektem ustawy o zadaniach publicz-
nych w dziedzinie usług medialnych chciałbym zadać
jedno pytanie dotyczące wypełniania misji publicznej
przez Telewizję Polską.
Istnienie suwerennej i niepodległej Białorusi oraz
wsparcie rozwoju białoruskiego społeczeństwa oby-
watelskiego pozostaje długofalowym priorytetem
polskiej polityki zagranicznej i było także wspierane
przez Telewizję Polską, m.in. poprzez transmisję co-
rocznego koncertu „Solidarni z Białorusią” organi-
zowanego w Warszawie. W tym roku decyzją Telewi-
zji Polskiej SA odmówiono transmisji koncertu, mo-
tywując to działaniami oszczędnościowymi, pomimo
że koncert był współfinansowany przez Urząd Miasta
Stołecznego Warszawy. Koncert „Solidarni z Biało-
rusią” to inicjatywa obywatelska, promująca takie
wartości, jak wolność, demokracja oraz prawa czło-
wieka, a zarazem wysokiej jakości wydarzenie arty-
styczno-kulturalne.
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
112 Projekt ustawy o zadaniach publicznych w dziedzinie usług medialnych
Poseł Michał Szczerba
Moje pytanie do pani poseł ma na celu upewnienie
się, czy proponowane w rozdziale 2 przepisy dotyczą-
ce zadań publicznych uwzględniają także misję pu-
bliczną w odniesieniu do programów dotyczących
rozwoju społeczeństwa obywatelskiego na Białorusi
i czy proponowane w rozdziale 4 licencje programowe
mogą obejmować także coroczne programy cykliczne,
jak koncert „Solidarni z Białorusią” w Warszawie.
Czy tego typu zapisy umożliwią wykluczenie uzna-
niowych decyzji władz telewizji publicznej, jakie mia-
ły miejsce w tym roku? Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Poseł Jan Kulas, Platforma Obywatelska.
Poseł Jan Kulas:
Panie Marszałku! Szanowni Przedstawiciele Rzą-
du! Pani Poseł! Wysoki Sejmie! Zastanawiałem się,
czy są rzecznicy, orędownicy, którzy bronią obecnego
stanu rzeczy w Krajowej Radzie Radiofonii i Telewi-
zji, w telewizji publicznej. Czy są tacy orędownicy?
Jakie mają tak naprawdę argumenty? Kto stoi
w obronie tego, powiedziałbym generalnie, trudnego,
złego stanu rzeczy? Kto tak naprawdę broni tej sytu-
acji? Z jakich wychodzi przesłanek? Myślę, że warto
to wyraźnie nazwać, pani poseł, po imieniu. Jest to
debata publiczna i rzeczywiście na to trzeba wyraź-
nie odpowiedzieć.
Przechodzę do pytań, które interesują mnie także
jako posła pomorskiego. w Ostatnich kilku latach
bardzo często rozmawialiśmy o telewizji regionalnej
również w samorządzie wojewódzkim. Słaliśmy wie-
le stanowisk i opinii, także naszego sejmiku, nie tyl-
ko poszczególnych klubów czy grup radnych. I w ostat-
nich latach w zasadzie nie było żadnej reakcji, żadnej
odpowiedzi.
Myślę, pani poseł, Wysoki Sejmie, że odbudowa
autentycznej telewizji regionalnej to wielka szansa.
Oczywiście naprawienie stanu rzeczy w skali kraju
to jedna sprawa, ale chodzi mi o odbudowanie tele-
wizji regionalnej. Czytamy w art. 31 w lit. d: regio-
nalną telewizję publiczną tworzy 16 telewizyjnych
spółek zawiązanych w celu tworzenia i rozpowszech-
niania lokalnych, regionalnych i ponadregionalnych
programów telewizyjnych.
Jakie działania należy podjąć obok działań usta-
wowych, może inne, aby telewizja regionalna była
autentyczna, informowała, promowała rozwój regio-
nu we wszystkich aspektach: społecznym, gospodar-
czym, kulturalnym i innych? Jakie należy podjąć
działania, żeby telewizja regionalna, spółki regional-
ne były w jakimś sensie samodzielne finansowo? Bo
bariera finansowa niejednokrotnie się pojawiała
w tych dyskusjach. Jak to sprawdzić, żeby wzmocnić
finanse telewizji regionalnych?
Drugie pytanie, również do pani poseł. Myślę, że
rada programowa, osoby, które cieszą się autorytetem,
uznaniem, mogą zmienić obecny stan rzeczy. A jak
było dotychczas? Dziękuję za uwagę. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Poseł Zenon Durka, Platforma Obywatelska.
Bardzo proszę.
Poseł Zenon Durka:
Dziękuję bardzo.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Mam pytanie do strony rządowej. Czy osoby, które
nie płacą abonamentu lub nie uregulowały starych
opłat, będą nadal wzywane do zapłaty? Czy przewi-
duje się w tym względzie bardziej rygorystyczny tryb?
Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Poseł Wiesław Woda, Polskie Stronnictwo Lu-
dowe.
Poseł Wiesław Woda:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoki Sej-
mie! Wypowiedzi niektórych przedstawicieli Prawa
i Sprawiedliwości świadczą o tym, że chcecie państwo
za wszelką cenę bronić istniejącego stanu rzeczy
w mediach. A ten stan rzeczy wynika w dużej mierze
z ustawy jednej nocy. Pamiętamy doskonale tryb pra-
cy. Są oczywiście tego konsekwencje. W związku
z tym pytam przewodniczącego Krajowej Rady Radio-
fonii i Telewizji: Jakie były wpływy z abonamentu na
przestrzeni ostatnich 5 lat? Jaki jest stopień ich reali-
zacji? Jaka jest ich ściągalność? To po pierwsze.
Po drugie, który organ państwowy jest odpowie-
dzialny za ten bałagan kadrowo-organizacyjny w me-
diach publicznych? Mam tu na myśli stanowiska, na
których są osoby pełniące obowiązki. Jakie w konse-
kwencji będą odprawy dla tych osób? Bo wiemy, iż
koszty odpraw w mediach publicznych są po prostu
ogromne, a jest to publiczny grosz. Jako płatnik mam
prawo widzieć, dlaczego tak się dzieje.
I wreszcie uważam, że usamodzielnienie ośrod-
ków regionalnych daje szansę prezentacji problemów
poszczególnych regionów. Nie każdy się interesuje
tym, kto się kłóci w Sejmie, a wielu jest takich, którzy
chcieliby wiedzieć, co się dzieje w ich mieście, w re-
gionie itd.
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
Projekt ustawy o zadaniach publicznych w dziedzinie usług medialnych
Poseł Wiesław Woda
Dlaczego jest tak mało programów pokazujących
rzetelną prawdę historyczną? Polską rzetelną praw-
dę historyczną. Zdarzyło się – i muszę to powiedzieć
z satysfakcją – iż Teatr Telewizji w 1 programie te-
lewizji pokazał program zatytułowany „O prawo
głosu”, poświęcony Stanisławowi Mikołajczykowi.
I muszę powiedzieć, iż takich programów chcieliby-
śmy widzieć więcej, więcej móc oglądać. Dziękuję.
(Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Poseł Ryszard Galla.
Poseł Ryszard Galla:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym zadać
pytanie jako przedstawiciel Komisji Mniejszości Na-
rodowych i Etnicznych.
Wiemy, że dwie ustawy: ustawa o radiofonii i te-
lewizji oraz ustawa o mniejszościach narodowych
i etnicznych dają pewne prawa mniejszościom naro-
dowym w Polsce do korzystania z mediów publicz-
nych. Omawiana ustawa mówi o mniejszościach, ale
– zgodnie z art. 3 pkt 7 – o mniejszościach etnicznych.
Myślę, że to jest pewne niedomówienie, brakuje tutaj
mniejszości narodowych.
Natomiast chciałbym zapytać, czy zgodnie z tą
ustawą mniejszości narodowe będą miały uznanie
w mediach publicznych, będą mogły wpływać na te
programy. Czy organizacje mniejszości narodowych,
które nie tylko emitują programy, ale także je przy-
gotowują, będą mogły ubiegać się o licencję? Dzięku-
ję. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo, panie pośle.
Poseł Stanisław Stec, Lewica.
Poseł Stanisław Stec:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Wykorzystam
obecność przewodniczących Krajowej Rady Radio-
fonii i Telewizji i pierwsze pytanie zadam o dostęp-
ność do programu 3 mieszkańców północnej Wiel-
kopolski.
Od kilku lat piszę interpelacje i otrzymuję odpo-
wiedzi albo od krajowej rady, albo od ministra skarbu
państwa, że zarząd telewizji czyni i podejmuje dzia-
łania, ale nadal bez efektów. Mieszkańcy Piły i okolic
113
północnej Wielkopolski praktycznie nie mogą oglądać
Trójki. Co robi w tej sprawie krajowa rada, aby tym,
którzy przecież płacą również abonament, zapewnić
równe warunki korzystania?
Drugie pytanie, do pani poseł reprezentującej
wnioskodawców. Czy pani jest przekonana, że ośrod-
ki regionalne w formie spółek będą w stanie zapew-
nić sobie gwarancje finansowe dobrego funkcjonowa-
nia i obsługi mieszkańców regionu? Jest to najważ-
niejsze w kontekście tego, aby mogły działać. Czy ta
ustawa daje zabezpieczenie finansowe?
I kolejne pytanie do pani poseł: Czy w ramach
misji dostęp do transmisji będą mieli również w tele-
wizji publicznej kibice sportowi? Bo obecnie w pro-
gramie pierwszym i drugim nie można oglądać me-
czów play off (Dzwonek) siatkówki, koszykówki, a to
jest piękny sport. Nie tylko piłką nożną żyje polski
kibic. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Poseł Sławomir Kopyciński, Lewica.
Poseł Sławomir Kopyciński:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W uzasadnieniu
projektu ustawy mowa jest o tym, że do czasu jej wej-
ścia w życie abonament radiowo-telewizyjny będzie
pobierany na dotychczasowych zasadach, a w przy-
padku stwierdzenia zaległości będzie on ściągany
w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym
w administracji. Ja w 2007 r. wystosowałem do mi-
nistra infrastruktury zapytanie poselskie w sprawie
właśnie tych zaległości w opłacaniu abonamentu.
W odpowiedzi pan minister wskazał, że ze względu
na błędy w treści ustawy o opłatach abonamento-
wych ściąganie zaległości w opłacaniu abonamentu
radiowo-telewizyjnego w trybie postępowania egze-
kucyjnego jest niemożliwe i że ten zapis w ustawie
jest po prostu zapisem martwym. Dlatego chciałbym
zapytać, czy w chwili obecnej zostały w nowym pro-
jekcie te błędy legislacyjne usunięte. Chodzi mi tu
o te błędy w ustawie o opłatach abonamentowych,
które potwierdził pan minister, a których usunięcie
umożliwiłoby ściąganie tego zaległego abonamentu.
I chciałbym zapytać jeszcze o to, jaką kwotę zaległe-
go abonamentu ściągnięto w tym trybie, powiedzmy,
od 2007 r., bo wiem, że za 2006 r. ściągnięto zero.
Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo, panie pośle.
Poseł Romuald Ajchler, Lewica.
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
114 Projekt ustawy o zadaniach publicznych w dziedzinie usług medialnych

Poseł Romuald Ajchler: Poseł Romuald Ajchler:

Dziękuję bardzo, panie marszałku. Już kończę, panie marszałku, już kończę.
Na samym początku, Wysoka Izbo, chciałbym za- Mam pytanie…
reklamować znaczek, który mam przypięty do klapy,
i hasło na nim wypisane: „Nie ma grania bez Pozna-
nia”. Chodzi o Euro 2012. Bardzo byłbym zadowolo- Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
ny, gdyby telewizja publiczna mogła Euro 2012 trans-
mitować również z Poznania. Dedykuję ten znaczek ...bardzo proszę…
panu ministrowi Drzewieckiemu. Panie ministrze,
niech pan nie kombinuje, jeśli chodzi o Euro 2012
i Poznań, bo zbyt dużo mieszkańcom Wielkopolski
Poseł Romuald Ajchler:
i Poznania żeście obiecali.
…do pani poseł. Czy w ślad za powołaniem spółek
Ale wracam do tematu. Ja dzisiaj nie dziwię się,
regionalnych pójdą także środki finansowe, które
że PiS tę ustawę krytykuje. Zresztą znam podtekst, wzmocnią te spółki, i czy wówczas będą te spółki mo-
pani poseł, i panie wie, zresztą bez słów, o co w tym gły liczyć…
wszystkim chodzi. Zresztą bardzo wnikliwie przysłu-
chałem się wystąpieniu pana posła Hoca odnośnie do
także telewizji i radia publicznego, którymi od czasu Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
do czasu pan poseł Hoc, a zna pan poseł podtekst
mojego wystąpienia, się interesuje. Nie dziwię się, bo Panie pośle…
jesteśmy w trakcie pierwszego czytania tegoż projek-
tu ustawy i każda uwaga, która jest kierowana pod
adresem wnioskodawców, przypuszczam, pani poseł, Poseł Romuald Ajchler:
będzie w komisji wnikliwie rozpatrzona, i na to liczę.
Niemniej wracam do telewizji regionalnej, bo to jest …na większą ilość…
aspekt, który często się podnosi. Jestem za tym, żeby
media, w tym media regionalne, były silne, bo to one
przede wszystkim informują lokalną społeczność o wy- Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
darzeniach, jakie w danym rejonie mają miejsce. Ale
niepokoi fakt, iż od dziesięciu lat te telewizje regio- …już minuta po czasie.
nalne nie w pełnym tego słowa znaczeniu odgrywają
swoją określoną rolę. (Dzwonek) Nie może być tak, że
program nadawany na przykład z województwa lu- Poseł Romuald Ajchler:
buskiego jest emitowany w Wielkopolsce i np. Mię-
…czasu antenowego dla regionów? Dziękuję bar-
dzychód, Sieraków, Kwilcz są objęte tym programem,
dzo, panie marszałku. (Oklaski)
a nie dociera do nich program regionalny emitowany
przez telewizję poznańską. Pisanie interpelacji do
przewodniczącego krajowej rady… Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:

Pani poseł Małgorzata Kidawa-Błońska, Platfor-

Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Panie pośle…
Poseł Romuald Ajchler:
Już kończę, panie marszałku.
...jest już, panie przewodniczący, nudne – a przede
wszystkim wasze odpowiedzi, bo od dziesięciu lat są
niemal takie same. W związku z powyższym pytanie
do panie poseł…
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Panie pośle…
ma Obywatelska.
Poseł Małgorzata Kidawa-Błońska:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Bardzo się cieszę
z tej dzisiejszej dyskusji, bo mam takie wrażenie, że
wszyscy zdaliśmy sobie sprawę z wartości mediów
publicznych, ale także z tego, że media publiczne to
także bardzo duża odpowiedzialność. A ponieważ są
publiczne, to my wszyscy za nie odpowiadamy. I cie-
szę się z tego zapisu, który mówi o rekomendacjach
dla przyszłych członków Krajowej Rady Radiofonii
i Telewizji, bo ta odpowiedzialność, co jest bardzo
ważne, spadnie także na stowarzyszenia twórcze, na
uczelnie rekomendujące te osoby, bo tak naprawdę
nie możemy wszystkiego krytykować, jeżeli dając re-
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
Projekt ustawy o zadaniach publicznych w dziedzinie usług medialnych
Poseł Małgorzata Kidawa-Błońska
komendację ludziom, nie bierzemy za nich odpowie-
dzialności. Dlatego ten zapis mnie bardzo cieszy.
Zmartwiłam się tylko tym, że nie zauważyłam w tej
ustawie zapisu dotyczącego jednej bardzo wielkiej
wartości, które posiadają media publiczne, to jest
archiwów. Zarówno radio, jak i telewizja posiadają
wspaniałe archiwa, archiwa dotyczące nie tylko za-
pisów przedstawień, spektakli, kina czy, szerzej, kul-
tury, ale także dokumentujące historię naszego kra-
ju. Uważam, że powinniśmy to w jakiś sposób zabez-
pieczyć, żeby one były nie tylko chronione, ale także
dostępne dla nas, bo nie mogą być zamknięte, nie
może być tak, że nie mamy do nich dostępu, nie mo-
żemy z tego korzystać, bo to jest wielka wartość. I mam
nadzieję, że będzie taka szansa, żebyśmy się nad tym
pochylili, bo te archiwa nie mogą umknąć naszej
uwadze. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo, pani poseł.
Poseł Andrzej Halicki, Platforma Obywatelska.
Poseł Andrzej Halicki:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie Pośle
Ajchler! O, uciekł mi pan; przed chwilą gdzieś tutaj
siedział. Ja się dziwię, że posłowie PiS krytykują tę
ustawę, dlatego że tak naprawdę dla was jest to ostat-
nia szansa, żeby zdjąć z siebie brzemię odpowiedzial-
ności, bo w końcu macie sumienie, za ten stan me-
diów publicznych, który jest obecnie. A więc…
(Poseł Jerzy Feliks Fedorowicz: Po prostu hańba.)
…może wyciągniecie też z tego stanu rzeczy tro-
chę wniosków i trochę bardziej konstruktywnie po-
dejdziecie do tego. Zresztą mówiła o tym również
poseł Kruk między wierszami.
Natomiast pani poseł sprawozdawca powiedziała
jedno ważne zdanie: Nie powinno być zbrodni bez-
karnej. Marnowanie środków publicznych to jedna
z najcięższych zbrodni. Przecież są odpowiedzialni
za tę zbrodnię. To krajowa rada, to zarządy spółek
mediów publicznych. A więc czy chcecie państwo bez-
karności wobec zbrodni? Wyciągnijcie konsekwencje.
Zresztą mamy pomnik tej bezkarności w postaci
szklanej wieży na Woronicza. Każdy dzień trwania
tego chaosu i tego marnotrawienia dzisiaj, zwłaszcza
w dobie gospodarczych problemów Europy i świata,
to przyczynek do tego, żeby ta zbrodnia była dalej
bezkarna.
I poseł Wenderlich; on teraz je ciastko, a ja chciał-
bym, żeby też usłyszał, żeby nie było za słodko. To
nie jest skuteczność Jamesa Bonda, że w tej ustawie
znalazły się zapisy dotyczące licencji, bo to jest takie
słabe alibi dla państwa z SLD, żeby mówić o tym, że
jest zupełnie nowa jakość. Przecież wy macie również
115
krew na rękach, jeżeli chodzi o tę zbrodnię właśnie
z zeszłego roku. To wy doprowadziliście, we współ-
udziale z prezydentem, który zawetował, z PiS, do
tego, by jeszcze przez rok ta zbrodnia na mediach
trwała.
I pytanie do ministra, bo czas na pytanie. Pani
poseł Kruk powiedziała tutaj, z tej mównicy, iż mi-
nister odniósł się w którejś z debat również w taki
sposób wskazujący na wątpliwość co do celu tej usta-
wy. (Dzwonek) Jeżeli więc celem, o którym mówicie
przecież głośno, jest zmiana między innymi krajowej
rady, czyli tego odpowiedzialnego za zbrodnie, to ja
chciałbym zapytać ministra, czy zgadza się, czy też
wątpi, jeśli chodzi o cel – że krajowa rada powinna
być ciałem partyjnym, tak jak jest dziś, czy bezpar-
tyjnym, złożonym z fachowców, jak, mam nadzieję,
to będzie w najbliższej przyszłości. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Poseł Jacek Bogucki, Prawo i Sprawiedliwość.
Poseł Jacek Bogucki:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytania do
posła sprawozdawcy. Czytałem uzasadnienie, czyta-
łem tę ustawę i nie sposób znaleźć tam zapisów
o apolityczności finansowania. Gdzie są zapisy, które
pozwalają na to, aby finansowanie było lepsze, aby
finansowanie z budżetu było finansowaniem apoli-
tycznym? Przecież przyznawać je będzie polityczny
parlament, a proponować przyznanie tych kwot bę-
dzie polityczny rząd.
Jak rząd oprze się pokusie wykorzystywania
mediów do propagandy, po prostu do typowej pro-
pagandy, takiej jaka była w najgorszych czasach
stalinizmu?
Pani poseł sprawozdawca...
(Poseł Krystyna Skowrońska: Za PiS-u było tak
samo.)
...nie bardzo umiała powiedzieć, kto formułował
poszczególne zapisy tej ustawy. Ja sobie zadałem trud
i poszukałem troszkę w historii. Jest taki zapis na
przykład, że tworzy się radę programową przy krajo-
wej radzie, która ma być organem opiniodawczym
krajowej rady. I bardzo podobny zapis znalazłem
w jednym z dokumentów kiedyś w Polsce ustanowio-
nych, ale pewnie pochodzących z zewnątrz, bo ten
zapis brzmiał: „Przy Komitecie działa rada progra-
mowa i rada techniczna jako organy doradcze i opi-
niodawcze w zakresie działań Komitetu”. To jest
zapis z dekretu z dnia 2 sierpnia 1951 r. o utworzeniu
i zakresie działania Komitetu do Spraw Radiofonii,
słynnego potem Radiokomitetu. Więcej zapisów po-
wtarza się, więc ja rozumiem, że pani poseł trudno
było się przyznać, że autorem tych zapisów pewnie
były służby Józefa Stalina, a podpisał ten zapis Bo-
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
116 Projekt ustawy o zadaniach publicznych w dziedzinie usług medialnych
Poseł Jacek Bogucki
lesław Bierut. Rozumiem, że Lewicy takie zapisy
odpowiadają. Dlatego pytam...
(Poseł Urszula Augustyn: Jednak głupota powin-
na mieć jakieś ograniczenia.)
...ponownie, skąd tego typu pomysły, dlaczego są
pomysły tak niszczące polskie radio, polską telewizję,
polskie media publiczne. Dziękuję. (Oklaski)
(Poseł Stanisław Pięta: Brawo! Brawo!)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Pani poseł Magdalena Gąsior-Marek, Platforma
Obywatelska.
Poseł Magdalena Gąsior-Marek:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Media publiczne
to instytucja zaufania publicznego. Niezależność
i autonomia to fundament misji publicznej. Telewizja
regionalna ma zasadnicze znaczenie dla rozwoju i kształ-
towania społeczeństwa obywatelskiego. Dlatego pra-
gnę zapytać, czy zmiany w ustawie nie doprowadzą
do marginalizacji regionalnych spółek telewizyjnych
i radiowych. Czy zostanie utrzymany ich misyjny
charakter oraz w jaki sposób lokalne społeczności
będą miały wpływ na linię programową? Dziękuję.
(Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Pan poseł Grzegorz Raniewicz, Platforma Obywa-
telska.
Poseł Grzegorz Raniewicz:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
W ustawie jest bardzo istotna zmiana ograniczająca
zarządy spółek telewizji i radia poprzez likwidację
wieloosobowych zarządów, wprowadzenie jednooso-
bowych, poprzez zmniejszenie ilości członków rad.
Jest to niezwykle cenne, istotne, gdyż wyznacza pe-
wien kierunek, że telewizja przestaje już być terenem
dzielenia łupów politycznych, staje się miejscem pra-
cy. Czy mógłbym uzyskać informację, jakie oszczęd-
ności finansowe w związku z tymi ograniczeniami
zostaną osiągnięte?
Drugie pytanie dotyczy abonamentu. Czy zosta-
nie wyjaśniona sytuacja prawna osób, które nie pła-
ciły abonamentu, czy może rozważa się wprowadze-
nie abolicji dla tych, którzy nie płacili tego abona-
mentu? Chodzi o to, żeby te osoby wiedziały, jaka jest
ich sytuacja prawna. Wiemy, że praktycznie ściągal-
ność abonamentów, które nie zostały zapłacone, nie
funkcjonuje, więc trzeba by było tę sytuację wyjaśnić
i rozwiązać. Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Poseł Andrzej Nowakowski.
Nieobecny.
W takim razie poseł Stanisław Pięta.
Poseł Stanisław Pięta:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie dość, że
w szkole przeszkadza wam Słowacki, Mickiewicz
i Sienkiewicz, nie dość, że usuwacie historię ze szkół
ponadgimnazjalnych...
(Poseł Krystyna Skowrońska: Proszę nie kła-
mać.)
...to dzisiaj chcecie forsować ustawę, która jest
szkodliwa nie tylko dla polskiej telewizji – ta ustawa
jest szkodliwa dla Polski.
(Poseł Urszula Augustyn: Dlaczego?)
(Głos z sali: Dla IV RP.)
Szanowni Państwo! O co tam chodzi? Mówicie
o społeczeństwie obywatelskim, mówicie o wielu róż-
nych wartościach, o integracji europejskiej, o prze-
ciwdziałaniu dyskryminacji ze względu na orientację
seksualną, a nie ma ani jednego słowa o chrześcijań-
skich wartościach...
(Poseł Urszula Augustyn: Trzeba się nauczyć
czytać.)
...o chrześcijańskiej tożsamości naszego narodu,...
(Poseł Urszula Augustyn: Niech pan przeczyta
ustawę.)
...o chrześcijańskich korzeniach. Powinniście się
wstydzić.
Proszę państwa, można byłoby pytać o to, dlacze-
go kompromitujecie się taką ustawą, dlaczego szko-
dzicie Polsce...
(Poseł Krystyna Skowrońska: Pan się nie kompro-
mituje na tej trybunie?)
Ostatnio środowiska homoseksualne wybrały
pana Donalda Tuska i pana posła Olejniczaka jako
tych najbardziej przystojnych. (Poruszenie na sali)
(Poseł Krystyna Skowrońska: Zazdrości pan?)
Czy wy nie posuwacie się za daleko w składaniu
wyrazów wdzięczności dla tych dżentelmenów? Dzię-
kuję. (Wesołość na sali, oklaski)
(Poseł Krystyna Skowrońska: Oj, panie pośle.)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Poseł Robert Kołakowski, Prawo i Sprawiedli-
wość.
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
Projekt ustawy o zadaniach publicznych w dziedzinie usług medialnych
Poseł Robert Kołakowski:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Debatujemy
dzisiaj nad projektem ustawy, która tak w rzeczywi-
stości ma jeden cel: podporządkowanie mediów Plat-
formie Obywatelskiej. Bo chyba nikt nie ma złudzeń
co do tego, że PSL czy Lewica będą tutaj tylko narzę-
dziem do tego celu.
Niekonstytucyjna, aż 11 wątpliwości konstytucyj-
nych; uzależni TVP i Polskie Radio od układu rządo-
wo-parlamentarnego; zlikwiduje kulturotwórczą rolę
mediów i doprowadzi te media do zagłady; pomija tak
ważne problemy, jak cyfryzacja czy dostęp do archi-
wów – to opinie środowisk twórczych i dziennikar-
skich o rozpatrywanej ustawie. Były prezes TVP Jan
Dworak uważa, że budżetowy sposób finansowania
mediów uzależnia je od władzy. Szefujący zespołowi
ekspertów przy ministrze kultury prof. Tadeusz Ko-
walski publicznie odciął się od tego projektu, od tej
wersji, która jest obecnie. Wreszcie poważne wątpli-
wości co do projektu ustawy zgłosił również minister
kultury. Ma on zastrzeżenia co do sposobu finanso-
wania mediów, do przepisów dotyczących przyznawa-
nia licencji programowych oraz do samej konstrukcji
władz mediów publicznych. Zatem debatujemy nad
projektem ustawy, która jest niebezpiecznym bublem
i ma jedynie pomóc Platformie zawłaszczyć media.
Stąd mam pytanie do wnioskodawców: Czy zada-
niem parlamentu według państwa jest tworzenie
ustaw, które mają być jedynie instrumentem do
zmian personalnych, do niszczenia mediów publicz-
nych, będących przecież w cywilizowanym świecie
ważnym elementem ładu demokratycznego?
Wiemy, że dzisiaj w Polsce obowiązuje jedynie
słuszna droga (Dzwonek), a media publiczne byłyby
dla Platformy ważnym narzędziem do dalszego upra-
wiania propagandy sukcesu. Ale może warto byłoby,
proszę państwa, zastanowić się nad tym, czy nie trze-
ba napisać nowej ustawy, takiej, która uwzględni
opinię środowisk, które na mediach się znają. Dzię-
kuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Pani poseł Elżbieta Streker-Dembińska, Lewica.
Poseł Elżbieta Streker-Dembińska:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Szanowni
Państwo! Dzisiaj kilka bardzo ważnych kwestii przy-
szło mi na myśl w Sejmie, gdy wsłuchiwałam się
w państwa głosy. Może najpierw parę słów dotyczą-
cych wypowiedzi pana posła Halickiego.
Panie pośle, to, że w ubiegłym roku nie głosowa-
liśmy za waszą ustawą, to być może uchroniliśmy
państwa od tego, żeby wam nikt nie powiedział, że
również macie krew na rękach za kolejną nieudaną
117
ustawę. Myślę, że dzisiaj nie ma powodu do tego, aby-
śmy sobie wzajemnie pokazywali, kto ma krew na
rękach, a jest powód do tego, aby wreszcie uchwalić
dobrą ustawę.
Mam konkretne pytanie dotyczące licencji pro-
gramowej. W art. 10 ustawy wskazuje się m. in. ko-
nieczność ustalenia struktury gatunkowej programu.
Jest to mało precyzyjne sformułowanie. Ja to pytanie
kieruję głównie do pani poseł sprawozdawcy. Jest to
dość mało precyzyjne określenie: struktura gatunko-
wa programu. Czy chodzi tu o rodzaje, czy o jakość?
Raczej należałoby to, myślę, doprecyzować w pracach
komisji.
Kolejna sugestia. Czy w licencji nie powinno zna-
leźć się również określenie warunków czy wymagań
dotyczących osób niepełnosprawnych? Chodzi głów-
nie o programy kierowane do osób słabosłyszących.
Chciałabym, żebyście państwo również zastano-
wili się nad tzw. kampaniami społecznymi. Jest to
w pewnym sensie również zadanie publiczne. A myślę
o kampaniach społecznych realizowanych przez te-
lewizję publiczną, głównie w zakresie promocji zdro-
wia, ale również zapobiegania przemocy i wielu in-
nych społecznych zadań.
Dzisiaj, proszę państwa, była już mowa o tej pla-
kietce, kiedy ją przypinałam, nie wczytałam się do
końca w jej treść i byłam przekonana, że „nie ma
grania bez Poznania” dotyczy telewizji regionalnej.
(Dzwonek) Tak też można to czytać. Telewizje regio-
nalne muszą być silne, a skoro zostaną przekształco-
ne w spółki, z pewnością trzeba zadbać o to, aby nie
groziła im niekontrolowana upadłość.
I pamiętajmy jeszcze o jednej rzeczy. Siłą telewi-
zji publicznej jest przede wszystkim jej dostępność
– oferta powinna być atrakcyjna – i to w dużej mierze
determinuje oglądalność. Pamiętajmy, że siłą telewi-
dza i radiosłuchacza jest pilot w ręku. I myśląc o te-
lewizji publicznej, nie zapominajmy o tym, że to od-
biorca będzie weryfikował nasze decyzje. Dziękuję.
(Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Pani poseł Krystyna Skowrońska, Platforma
Obywatelska.
Poseł Krystyna Skowrońska:
Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chcia-
łabym, żebyśmy wszyscy, zastanawiając się i debatu-
jąc nad tą ustawą, wyobrazili sobie różnych ludzi
siedzących przed telewizorem: starszego człowieka,
który płaci abonament i ogląda różne rzeczy w tele-
wizji, ale naprawdę tej misji nie ma, młodego człowie-
ka albo, tak jak powiedział pan poseł Stec, kibica,
a nie ma meczu, kogoś w regionie, a tam nie ma moż-
liwości odbierania telewizji regionalnej. Czyli mamy
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
118 Projekt ustawy o zadaniach publicznych w dziedzinie usług medialnych
Poseł Krystyna Skowrońska
definicję, jesteśmy, za nasze pieniądze, oszukiwani.
Nikt nie realizuje tego, do czego został powołany.
Dlatego chcielibyśmy to zmienić i pani przewodniczą-
ca Katarasińska przedstawiła informacje o tym, jak
będziemy to robić.
I jeszcze jedno. My siedzimy tutaj, a do sprawoz-
dania finansowego za rok ubiegły nie mamy dostępu.
Dlaczego? Bo rada nadzorcza w spółce, która jest
spółką publiczną, udostępniła to, w tajemnicy, mini-
strowi skarbu państwa.
Tego państwo bronicie? I to, że są przekręty, róż-
ne rzeczy, o których nie możemy tutaj mówić...
(Poseł Michał Wojtkiewicz: Ale nie mówcie, że są
przekręty.)
...nie możemy powiedzieć. Mamy takie wątpliwo-
ści. Bo jeżeli ktokolwiek próbuje zakrywać sytuację
czystą...
(Poseł Stanisław Pięta: Tak, czystą!)
Czystą? Jakby było czysto, toby tego nie zamknię-
to, nie powiedziano by, że to tajemnica spółki.
Wara panu posłowi Pięcie, który zazdrości róż-
nym osobom, że ich wybierają czy dobrze oceniają...
(Poseł Marzena Machałek: Ale bardzo meryto-
ryczne wystąpienie.)
....Skowrońskiej i państwu posłom również.
Chciałabym powiedzieć, że chodzi o realizację mi-
sji za pieniądze (Dzwonek), które zostaną przekazane
z budżetu, skontrolowane, według jasnych zasad.
A dzisiaj, z mojej kieszeni, z kieszeni pani poseł, je-
żeli pani zapłaciła, mamy to, że informacja jest żad-
na, dobre kontrakty dla niektórych i tyle. Tak to
wygląda. Starszy człowiek przed telewizorem, za
swoje pieniądze, jest zdenerwowany, kibic przed tele-
wizorem, za swoje pieniądze, jest zdenerwowany...
(Poseł Marzena Machałek: I poseł jest zdenerwo-
wany.)
Ja tak. Jeśli panią, za pani pieniądze, nie intere-
suje, czy jest wszystko dobrze, to pani sprawa. Mnie
to interesuje, ja bym chciała tej zmiany.
Pani przewodnicząca, poproszę o odpowiedź.
(Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Poseł Edward Wojtas, Polskie Stronnictwo Lu-
dowe.
Poseł Edward Wojtas:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Nawiążę najpierw do wypowiedzi pana posła Koła-
kowskiego. Otóż chcę powiedzieć, że PSL nigdy nie
był i nie będzie narzędziem w ręku żadnego ugrupo-
wania. Zawsze staramy się mieć swoje zdanie i bę-
dziemy głosować za takimi rozwiązaniami, które
uważamy za słuszne.
Pytanie do przedstawicieli Krajowej Rady Radio-
fonii i Telewizji: Jak długo krajowa rada będzie tole-
rować rozpowszechnianie przez Telewizję Polską
nieprawdziwych informacji? Chociażby o tym, że par-
tia, która używa nielegalnie nazwy... Mam tu na my-
śli PSL-Piast. Nie ma takiej partii, Sąd Najwyższy
określił w sposób jednoznaczny, że nie wolno tego
używać, zawłaszczać przez inne ugrupowanie. Jest
jeden PSL i bardzo bym prosił, żeby zwrócić na to
szczególną uwagę. Bo z odpowiedzi pana przewodni-
czącego, jaką otrzymaliśmy na nasze wystąpienie,
wynika, że działania, które rada podjęła, nie przy-
niosły niestety spodziewanego efektu.
Co do kwestii ustawy, co do potrzeby dokonania
zmian, myślę, że zdecydowana większość jest zgodna
– tak dalej być nie może. Przepisy dotyczące funkcjo-
nowania mediów powinny się zmienić.
Co do kwestii finansowania, myślę, że warto by
było rozważyć ustalenie poziomu finansowania z za-
stosowaniem wskaźnika stosownego udziału w bu-
dżecie i nie byłoby zarzutu, że ta czy inna ekipa bę-
dzie tu manipulować i zawłaszczać prawo niezależ-
ności mediów.
Mam pytanie do projektodawców. Czy projekto-
dawcy nie obawiają się, że Komisja Europejska od-
mówi notyfikacji? (Dzwonek) Czy nie byłoby właściwe
wprowadzenie okresu przejściowego, ażeby zapewnić
ciągłość finansowania mediów publicznych?
I ostatnie pytanie: Czy nie uważacie państwo
wnioskodawcy, że należy jednak jednoznacznie ująć
potrzebę pełnienia kulturotwórczej roli mediów pu-
blicznych w ramach tych zadań, które wymienia się
w ustawie? Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Poseł Stanisław Pięta, w trybie sprostowania.
Poseł Stanisław Pięta:
Panie marszałku, bardzo dziękuję.
Pani poseł Skowrońska była uprzejma przypi-
sać mi tu jakieś uczucie zazdrości. Zapewniam pa-
nią poseł, że pani poseł jest w głębokim błędzie. Ja
po prostu, szanowni państwo, tylko widzę, że usta-
wa jest pisana...
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Panie pośle...
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
Projekt ustawy o zadaniach publicznych w dziedzinie usług medialnych
Poseł Stanisław Pięta:
...pod ITI.
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Panie pośle Pięta, halo...
Poseł Stanisław Pięta:
Po prostu jesteście partią ITI. (Poruszenie na
sali)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Panie pośle, to miało być sprostowanie.
(Poseł Krystyna Skowrońska: Przekroczył...)
Poseł Stanisław Pięta:
Właśnie skończyłem.
(Poseł Urszula Augustyn: Nie rozumie, co to
jest.)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
To nie było sprostowanie, nadużył pan regulami-
nowej formuły. Będę uważał na przyszłość.
(Poseł Krystyna Skowrońska: Zawsze naduży-
wa...)
Dziękuję bardzo.
Poseł Stanisław Kalemba, Polskie Stronnictwo
Ludowe.
Poseł Stanisław Kalemba:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Najpierw pozy-
tywne stanowisko, jeżeli chodzi o projekt, a dotyczy
to regionalnej radiofonii. Jest zaproponowanych sie-
demnaście spółek, w tym m.in. dla Koszalina, dla
tego regionu. Były dyskusje. Uważam, że dobrze się
stało i tego trzeba pilnować. Tam jest jeden z naj-
piękniejszych obiektów w kraju, są wspaniałe stu-
dia, między innymi studio Czesława Niemena. War-
to, aby na ziemi koszalińskiej, jak nie mają woje-
wództwa, był przynajmniej ten ośrodek. Warto tego
pilnować.
Mam drugie pytanie. Pani poseł wnioskodawco,
czy nie warto byłoby w tej ustawie zapisać zakazu
wypłat odszkodowań w ramach kontraktów mene-
dżerskich? Chodzi o ludzi na wysokich stanowiskach,
którzy w przypadku przerwania pracy dostają bardzo
wysokie odszkodowania. Mimo że gaże wynoszą może
119
dziesiątki tysięcy złotych, to jeszcze wtedy, gdy się
przerywa pracę, jest milion czy nawet więcej. Czy nie
warto byłoby wprowadzić takiego zakazu, nie tylko
w tej instytucji? Chodzi o to, żeby wszyscy byli na
jednakowych zasadach, tak jak hutnik, górnik, ro-
botnik w zakładach Hipolita Cegielskiego, żeby za-
kazać tego procederu, bo to też są środki.
Następne pytanie. Czy nie warto jednak w ra-
mach strategii decentralizacji państwa zadbać o to,
żeby wzmocnić ośrodki regionalne i telewizji, i Pol-
skiego Radia? Te środowiska na to zasługują. Czy nie
warto się zastanowić nad zmianą funkcjonowania,
nad przekształceniem w spółki, nad przesunięciem
tego w czasie, aby dobrze to dostosować? I czy nie
warto byłoby w jakiś sposób ustalić, jaki procent bu-
dżetu idzie na ośrodki regionalne, i tego się trzymać
w całej strategii (Dzwonek), żeby nie tylko Warszawa,
ale i regiony, o których tyle mówimy, również zostały
docenione? Dziękuję.
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Poseł Michał Wojtkiewicz, Prawo i Sprawiedli-
wość.
Poseł Michał Wojtkiewicz:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani poseł Skow-
rońska mówiła o licznych przekrętach w TVP. Jeżeli
pani posiada taką wiedzę, to proszę podać to do pro-
kuratury i nie rzucać tutaj takimi obelgami.
Druga sprawa. Chodzi o liczne wątpliwości co do
możliwości utrzymania TVP już po reformie, w no-
wym układzie. Są liczne wątpliwości co do możliwo-
ści tego utrzymania. Czy pani poseł przewodnicząca
robiła symulacje dotyczące możliwości utrzymania
tych ośrodków? Pomocnicze pytanie: Czy pani poseł
przewodnicząca wie, ile wynosi budżet TVP Info
i w jakiej wysokości w tej chwili dotowane są ośrod-
ki regionalne?
I trzecia dosyć istotna sprawa. Wiele się tu mówi-
ło na temat misji. Chciałbym zapytać: Jaka to misja
ma być, skoro usuwa się z tej ustawy wartości chrze-
ścijańskie? 90% Polaków to są katolicy. Czy to będą
te wartości, które Palikot ze swoimi akcesoriami pro-
muje? Dziękuję bardzo. (Oklaski)
(Głos z sali: Brawo.)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Pani poseł Skowrońska w trybie sprostowania.
(Poseł Urszula Augustyn: Niech pan przeczyta
ustawę...)
(Poseł Stanisław Pięta: No, pani poseł, wstyd.)
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
120 Projekt ustawy o zadaniach publicznych w dziedzinie usług medialnych
Poseł Krystyna Skowrońska:
Szanowny Panie Marszałku! Mój przedmówca,
przytaczając moją wypowiedź, błędnie ją zrozumiał.
Chciałabym panu posłowi wyjaśnić. W sytuacji gdy
od lat sprawozdanie finansowe było jawne i posłowie
mogli się z tym sprawozdaniem zapoznać, czy w panu
nie rodzi się wątpliwość, że gdyby sytuacja była czy-
sta i czytelna, to sprawozdanie to wzorem lat po-
przednich byłoby jawne? I tak właśnie zinterpreto-
wałam tę sytuację. Prawdopodobnie pan to inaczej
zrozumiał i chciałam to panu uprzejmie wyjaśnić.
Dziękuję bardzo.
(Poseł Marzena Machałek: To nie jest sprostowa-
nie, to interpretacja.)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Głos zabierze poseł Marek Matuszewski, Prawo
i Sprawiedliwość.
Poseł Marek Matuszewski:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Przy omawia-
niu tegoż projektu nie możemy pominąć ostrej kry-
tyki zapisów proponowanej ustawy ze strony środo-
wisk twórczych i dziennikarskich. Podczas konsulta-
cji społecznych środowiska te wytoczyły wobec pro-
jektu nowej ustawy medialnej wiele bardzo ciężkich
zarzutów. Jednym z nich jest utworzenie w miejsce
abonamentu radiowo-telewizyjnego Funduszu Zadań
Publicznych, który finansowany byłby z budżetu.
W takim przypadku działalność mediów publicznych
uzależniona będzie jedynie od dobrej woli koalicji
rządowej. Nazwę „media publiczne” można będzie
wtedy zastąpić nazwą „media rządowe”, bo to wła-
śnie od rządu istnienie mediów będzie uzależnione.
W uzasadnieniu możemy przeczytać, iż Rada Europy
w swojej deklaracji dotyczącej gwarancji niezależno-
ści mediów publicznych zaleciła krajom członkow-
skim Unii Europejskiej wprowadzenie prawnych,
politycznych, finansowych i technicznych gwarancji,
które zapewnią rzeczywistą niezależność i instytu-
cjonalną autonomię nadawców publicznych, tak aby
wykluczyć wszelkie ryzyko politycznego lub ekono-
micznego podporządkowania i uzależnienia. Jak ta
deklaracja ma się do finansowania mediów z budżetu,
który tworzą rządzące partie polityczne?
Co z ośrodkami regionalnymi? Jak będzie wyglą-
dało ich finansowanie? Tam jest potencjał, są ludzie,
jest sprzęt. W jaki sposób ustawodawca zamierza po-
wstrzymać marginalizację tych ośrodków? Co z TVP
Info? Dlaczego nie działa tak jak kanały informacyj-
ne komercyjne? A przez to oddajemy im rynek, bo
obecnie to jest prowizorka. W TVP Info nakłada się
często na programy regionalne transmisje z obrad
Sejmu lub się je przerywa. Nie ma profesjonalizmu.
Nie wiem, czy w tej chwili jest transmisja, czy nie,
kto decyduje o tym, czy pokazać kolejną nudną kon-
ferencję kogoś z rządu, czy pokazać ważny punkt…
(Poseł Krystyna Skowrońska: Ale PiS też poka-
zują.)
…obrad Sejmu, którym interesują się Polacy,
pani poseł. Powinien powstać specjalistyczny kanał
telewizji publicznej, który transmituje całe obrady
Sejmu, aby obywatele mogli kontrolować, oceniać
swoich posłów. (Dzwonek) Tak jest w wielu krajach,
na przykład we Włoszech, we Francji. Dlaczego
zgłaszający projekt ustawy nie zajęli się tymi kwe-
stiami, tak ważnymi dla obywateli? Dziękuję uprzej-
mie. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo, panie pośle.
Pani poseł Marzena Machałek, Prawo i Sprawie-
dliwość.
Poseł Marzena Machałek:
Panie Marszałku! Szanowna Wysoka Izbo! Zacznę
od tego, że pani przewodnicząca upiera się przy tym,
że wartości chrześcijańskie nie są wykreślane. Po-
wiem, że został w całości wykreślony ust. 2 art. 21,
w którym zapisane jest, że programy publicznej ra-
diofonii i telewizji powinny respektować chrześcijań-
ski system wartości, za podstawę przyjmując uniwer-
salne zasady etyki, służyć umacnianiu rodziny, słu-
żyć kształtowaniu postaw prozdrowotnych, służyć
zwalczaniu patologii społecznych. Tenże ust. 2 art. 21
został wykreślony. To uprzejmie wyjaśniam. I bardzo
bym prosiła posłów Platformy, żeby nie krzyczeli w trak-
cie wystąpień posłów Prawa i Sprawiedliwości. Moż-
na oczywiście wypowiedzieć się z trybuny.
Jeden z posłów Platformy Obywatelskiej dziwił
się, że posłowie mojego ugrupowania krytykują tę
ustawę. Czyżby zapomniał, że to przedłożenie zosta-
ło totalnie skrytykowane przez przedstawicieli stro-
ny społecznej? To należy wziąć pod uwagę, jeżeli już
nie chcecie brać pod uwagę naszych głosów. Na czym
ta krytyka polegała, co krytykowano i dlaczego nie
bierzecie tego pod uwagę? Chodzi o następujące spra-
wy. Przede wszystkim trzeba sobie uświadomić, że
jeśli projekt w tym kształcie wejdzie w życie, to tak
naprawdę zostaną zlikwidowane media publiczne.
Nie tylko ograniczone, ale zlikwidowane. W sumie
specjalnie chyba tego nie ukrywacie, bo tytuł ustawy:
o zadaniach publicznych w dziedzinie usług medial-
nych w zasadzie wskazuje kierunek. Będziemy mieli
usługi medialne, zadania zlecone właśnie rządu, wy-
konywane za pieniądze budżetowe. W jakim kształcie
będą one uchwalane? Ano co roku w ustawie budże-
towej, w zależności od większości, jaka w tym mo-
mencie się ukształtuje. A więc, niezależnie od tego,
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
Projekt ustawy o zadaniach publicznych w dziedzinie usług medialnych
Poseł Marzena Machałek
jak byśmy na to patrzyli, jest to upolitycznienie me-
diów, jest to tak naprawdę ich likwidacja.
Ponadto (Dzwonek) jeżeli już odejdziemy od ta-
kiej ogólnej konstatacji, która jest absolutnie uza-
sadniona, że ten projekt uderza w media publiczne,
a tak naprawdę doprowadzi do ich likwidacji w tym
kształcie, to są poszczególne segmenty tej ustawy,
które fatalnie wpłyną na funkcjonowanie mediów.
Mówimy o ośrodkach regionalnych, które zostaną
zlikwidowane, mówimy o ograniczeniu roli Polskie-
go Radia, bardzo istotnego, bardzo kulturotwórcze-
go. To jest to wszystko, do czego doprowadzacie.
Zarzucacie nam, że w nas nie ma troski. Wy tutaj
wykazujecie się cynizmem, bo udajecie troskę o me-
dia publiczne, a tak naprawdę, mówiąc o zupełnie
innym projekcie, wprowadzacie projekt szkodliwy.
To jest kolejny szkodliwy...
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Pani poseł, czas minął.
Poseł Marzena Machałek:
...antypaństwowy projekt. Pytam: Dlaczego to
robicie? Chociaż jest to pytanie retoryczne. Dziękuję
bardzo.
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję.
Pani poseł Monika Wielichowska, Platforma Oby-
watelska.
Poseł Monika Wielichowska:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
Procedowana uchwała idzie w parze z tym, że media
publiczne mają szansę w końcu odzyskać publiczne
zaufanie. Idzie także w parze z oczekiwaniami wy-
rażonymi w deklaracji Rady Europy, która mówi
o gwarancji niezależności mediów publicznych, która
zleciła krajom członkowskim, a my takim krajem je-
steśmy, wprowadzenie wszelkich gwarancji, które
zapewnią rzeczywistą niezależność i autonomię nadaw-
ców publicznych. W jakim celu? W celu wyelimino-
wania politycznego przede wszystkim, ale też ekono-
micznego podporządkowania i uzależnienia.
W tej chwili telewizja publiczna spełnia polityczną
misję i proszę jej nie mylić z publiczną misją. Poka-
zuje skrzywiony obraz rzeczywistości, czego odbiorcy
nie akceptują, wyrażając to chociażby nie uiszczając
abonamentowych opłat. A dlaczego nie płacą? Bo, jak
powiedziała pani poseł Skowrońska, kibic nie obejrzy
121
meczu w telewizji, widz telewizji regionalnej nie obej-
rzy wydarzeń z regionu, ale może za to obejrzeć pro-
gram, który popularyzuje, propaguje łyżwiarstwo,
np. taniec na lodzie.
Pani poseł wnioskodawca szczegółowo omówiła
w swoim wystąpieniu projekt. Mówiła o wprowadze-
niu instytucji licencji programowej. Jednak choć od-
powiedź padła już dzisiaj z tej mównicy, odnoszę
wrażenie, że do niektórych, a raczej większości po-
słów Prawa i Sprawiedliwości żadne fakty, żadna
prawda ani, co najistotniejsze, oczekiwania odbior-
ców nie docierają.
Zatem pytam panią poseł sprawozdawcę raz jesz-
cze, choć odpowiedziała pani dzisiaj na to pytanie:
Czy wprowadzona instytucja licencji programowej
w końcu połączy publiczne finanse z oczekiwaniami
publicznymi, z oczekiwaniami odbiorców, ludzi, któ-
rzy do tej pory płacą bądź nie chcą płacić tego abo-
namentu? Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Poseł Tadeusz Wita.
Nie ma?
Poseł Piotr Polak.
Poseł Piotr Polak:
Panie Marszałku! Panie Przewodniczący Krajo-
wej Rady Radiofonii i Telewizji! Panie Ministrze!
Wysoka Izbo! Dzisiejszą debatą powracamy do tema-
tu, który był już przez Wysoką Izbę, przez nas, rok
temu podejmowany.
Czy wnioskodawcy przedkładający tamten i dzi-
siejszy projekt wyciągnęli wnioski z poprzedniej de-
baty? W moim przekonaniu nie. Bo tak jak poprzed-
ni projekt dzisiejszy jest bardzo mocno krytykowany
przez środowiska twórcze, a w zasadzie z tymi śro-
dowiskami w ogóle nie był konsultowany.
Dzisiejszy projekt tak jak poprzedni jest instru-
mentem służącym politykom głównie do zmian per-
sonalnych we władzach mediów publicznych, a chaos
i zamieszanie związane z nową ustawą są tak duże,
że minister kultury tego rządu sam ma duże wątpli-
wości co do proponowanych zapisów.
Pani Przewodnicząca! Nowy ład medialny nie
może się rodzić w takich okolicznościach. Rok temu
napisała pani ustawę, złą ustawę, która na szczęście
wolą Wysokiej Izby trafiła do kosza. Kolejną ustawę,
o co apelował pan premier, miało przygotować mini-
sterstwo kultury. Pewnie i tę ustawę przygotowało,
tylko państwa targi polityczne, państwa dogadywa-
nie się partyjne doprowadziło do takich zmian w tej
ustawie, że projekt jest niejasny, nieprzejrzysty, budzi
wiele wątpliwości i tak do końca to my nie wiemy, czy
jest on popierany przez rząd, czy nie.
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
122 Projekt ustawy o zadaniach publicznych w dziedzinie usług medialnych
Poseł Piotr Polak
Dlatego dziś mamy tak wiele pytań, które stawia-
my. Czy ten projekt ustawy nie doprowadzi do upad-
ku mediów publicznych w Polsce, bo co można zrobić
za 600 czy 800 mln w nim przewidzianych? Dziś bu-
dżet wszystkich publicznych mediów wynosi co naj-
mniej 2 razy tyle. Czy gdyby przepisy, o których dzi-
siaj mówimy, weszły – proszę o uwagę – w życie, po-
wstałyby współfinansowane (Dzwonek) przez telewi-
zję publiczną wielkie dzieła naszej filmoteki narodo-
wej, o księdzu Jerzym Popiełuszce, o Katyniu, czy
film „Nil”, który dzisiaj na zaproszenie pana posła
Fedorowicza i Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej
będziemy oglądać wspólnie o godz. 19?
Jaka, pani przewodnicząca, w końcu przyszłość
jest przed mediami regionalnymi? Po co 36 spółek?
Po co takie rozdrobnienie? Gdy inni się łączą i wzmac-
niają swoją pozycję, my odwrotnie, chcemy świado-
mie media regionalne osłabić. Pan minister w tym
temacie się wypowiedział i jego zdaniem pozostanie
kilka najsilniejszych…
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Panie pośle, czas minął.
Poseł Piotr Polak:
Już kończę, panie marszałku. Przepraszam.
…mediów publicznych. Czy o to chodzi projekto-
dawcom, żeby pozostało tylko kilka ośrodków regio-
nalnych?
I ostatnia sprawa, niezapłacony abonament. To
państwo namawiali, żeby tego abonamentu…
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Panie pośle!
Poseł Piotr Polak:
Już kończę.
…nie płacić.
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Ale już pół minuty temu pan kończył.
Poseł Piotr Polak:
Jakie konsekwencje, pani przewodnicząca, ponio-
są ci, którzy…
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo, panie pośle.
Poseł Piotr Polak:
…do tej pory nie płacili abonamentu? A wiadomo,
jakie mogą grozić im…
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo, panie pośle. Czas minął.
Poseł Piotr Polak:
…kwoty do zapłaty wraz z odsetkami.
Przepraszam, panie marszałku, i dziękuję.
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Czas minął. Dziękuję.
Pan poseł Piotr Babinetz, Prawo i Sprawiedli-
wość.
Poseł Piotr Babinetz:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Nie dziwi, że przedstawiciel SLD czuł się komforto-
wo, przystępując do debaty, wszak to postkomuniści
mają być beneficjentem nowej ustawy przede wszyst-
kim. Po pierwsze, zapewne będzie to wiele stanowisk
kierowniczych, szczególnie w spółkach regionalnych,
po drugie, zamiast prawdy – myślę o programach
telewizji publicznej głównie z czasów Bronisława
Wildsteina, niekoniecznie o tym, co mamy obecnie,
oraz całościowo o Polskim Radiu i radiowych spół-
kach lokalnych – zamiast np. programów, teatrów
telewizji o polskim antykomunistycznym podziemiu
niepodległościowym, zamiast nich będzie głównie, by
może, ideologiczne propagowanie integracji europej-
skiej, jak zapisano w projekcie ustawy o usługach
medialnych.
Natomiast mam pytanie do pani poseł przedsta-
wiciela wnioskodawców: Dlaczego chcecie państwo
osłabić media publiczne, zaryzykować upadek regio-
nalnych, lokalnych mediów publicznych? Dlaczego
dążycie państwo de facto do ograniczenia dostępu
Polaków do informacji o lokalnych problemach, o co-
dziennym życiu w poszczególnych województwach
czy regionach Polski?
Bo czego należy się spodziewać? Po pierwsze, na-
stąpi faktyczne zmniejszenie środków na finansowa-
nie mediów publicznych, co w pierwszym rzędzie
uderzy w regionalne spółki radiowe i telewizyjne,
a i tak ograniczone są środki budżetowe przyznawa-
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
Projekt ustawy o zadaniach publicznych w dziedzinie usług medialnych
Poseł Piotr Babinetz
ne za pośrednictwem Funduszu Zadań Publicznych
i w pewnej części trafią one do mediów komercyjnych,
a nie do publicznych. Po drugie, to wydzielenie od-
działów regionalnych telewizji i utworzenie 16 spółek
telewizyjnych, co zapewne zwiększy koszty ich funk-
cjonowania. Może to powodować upadek w konkuren-
cji z mediami komercyjnymi. Efektem będą zwolnie-
nia pracowników. Ponadto lokalne media publiczne
będą zmuszone do rywalizacji na polu komercyjnym
i zmniejszania ilości programów edukacyjnych, kul-
turalnych czy przedstawiających codzienne życie lo-
kalnych społeczności. Pewne jest także ograniczenie
ilości nadawanych lokalnych programów – to było
nawet w tezach ministerialnych – znów ze stratą dla
mieszkańców lokalnych społeczności i dla odbiorców.
I wreszcie, likwidacja rad programowych regional-
nych mediów publicznych to wyraźny sygnał lekce-
ważenia lokalnych mediów i aspiracji lokalnych spo-
łeczności.
Na koniec pytanie już retoryczne: Czy regionalne
media publiczne przeżyją obecną szeroką koalicję
PO–PSL–SLD? Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję.
Poseł Michał Stuligrosz, Platforma Obywatelska.
Poseł Michał Stuligrosz:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Najpierw słowa
podziękowania dla pana ministra za deklarację, któ-
rą złożył nam kilka minut temu odnośnie do insty-
tutu sztuki audiowizualnej, do którego to zostanie
dołączone archiwum Polskiego Radia i Telewizji Pol-
skiej. Ten bezcenny zasób polskiej kultury, groma-
dzony przez wiele dziesiątków lat, po wielu latach
dyskusji, również na tej sali, wreszcie znajduje godne
miejsce, aby pełnić swoją doniosłą misję w sprawach
propagowania polskiej kultury.
Ale pytanie moje kieruję również do autorów tej
ustawy. Otóż w świetle art. 3 w pkt 6 jednym z pod-
stawowych zadań związanych z publicznością Pol-
skiego Radia i Telewizji Polskiej jest ukazywanie
bogactwa tradycji oraz współczesnej kultury polskiej,
kultury europejskiej i światowej. To zadanie oprócz
wielu innych spełniają dwie ważne instytucje w tej
chwili przyporządkowane, jeśli chodzi o źródła finan-
sowania, Polskiemu Radiu. Myślę o Wielkiej Orkie-
strze Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach
i o polskiej Orkiestrze Kameralnej w Poznaniu. Te
dwa, niezwykle zasłużone dla polskiej kultury ośrod-
ki miały jak dotąd trwałe źródło finansowania z abo-
namentu.
Chciałbym, aby jeszcze raz z tego miejsca potwier-
dzić, że te dwie instytucje, tak zasłużone dla polskiej
123
kultury, mogą nie obawiać się żadnych konsekwencji
związanych ze zmianami źródła finansowania. To
ważna deklaracja, aby te dwie instytucje, jak i inne
finansowane jak dotychczas z tego źródła mogły po-
czuć się pewnie i w dalszym ciągu miały okazję do
nakreślania dalekosiężnych planów artystycznych na
najbliższe lata.
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Poseł Krzysztof Brejza.
Bardzo proszę.
Poseł Krzysztof Brejza:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
Projekt ustawy zawarty w druku sejmowym nr 1847
jest ważnym krokiem w kierunku odpolitycznienia
mediów publicznych. Jest reakcją na postępujące od
pewnego czasu zawłaszczanie publicznych nadawców
przez siły polityczne. Uchwalenie tejże ustawy po-
zwoli skierować działalność publicznych środków
masowego przekazu na cele, którym te publiczne
środki przekazu powinny służyć, w szczególności po-
zwoli na faktyczne realizowanie misji publicznej po-
przez wykonywanie zadań, o których mowa w art. 3
projektu.
Bardzo ważne jest również to, że wnioskodawcy
dostrzegają potrzebę stworzenia specjalnych mecha-
nizmów zapewniających możliwość współpracy ze
społecznościami lokalnymi czy jednostkami nauko-
wymi. Rozwiązania te służyć będą promowaniu dy-
namicznie rozwijających się programów tworzonych
przez społeczności lokalne, szkolne, akademickie.
Odnośnie do przedmiotowego projektu ustawy
mam pytanie dotyczące art. 25 przewidującego moż-
liwość kontroli wykonywania licencji programowej.
Mianowicie czy kontrola wykonywania licencji będzie
obejmowała prawidłowość wykorzystania środków
z funduszu tylko w aspekcie rachunkowo-finanso-
wym, czy może w ramach tejże kontroli będzie moż-
liwość dokonania oceny merytorycznej treści finan-
sowanego programu?
Drugie pytanie: Czy przy udzielaniu licencji pro-
gramowej będzie można brać pod uwagę zapisy sta-
tutu lub innego aktu założycielskiego nadawcy nie-
publicznego, aby zweryfikować, czy zapisy te nie
stoją w sprzeczności z misją publiczną i zadaniami
publicznymi realizowanymi w drodze ustawy? Dzię-
kuję serdecznie. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Poseł Jan Kochanowski.
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
124 Projekt ustawy o zadaniach publicznych w dziedzinie usług medialnych
Poseł Jan Kochanowski:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Sam podpisałem się pod tą ustawą, dlatego też z du-
żym zażenowaniem słucham wystąpień posłów Pra-
wa i Sprawiedliwości. Chciałbym panią poseł spra-
wozdawcę zapytać, kto zmienił ustawę o Krajowej
Radzie Radiofonii i Telewizji razem z Samoobroną
i Ligą Polskich Rodzin. Kto doprowadził do sytuacji,
w jakiej aktualnie znajduje się Telewizja Polska? Kto
odpowiada za sytuację kadrową i finansową tej tele-
wizji? Panie posłanki i panowie posłowie z PiS, jeże-
li tak się martwicie mediami publicznymi, to spró-
bujcie odpowiedzieć, kto za to odpowiada i jak do tego
doszło.
Drugie pytanie do pani poseł. Skoro ta sytuacja
już trwa i minął rok, od kiedy odrzuciliśmy tamtą
ustawę, a prostym mechanizmem rozszerzenia Kra-
jowej Rady Radiofonii i Telewizji można było uzdro-
wić tę sytuację i pracować dłużej nad tą ustawą, to
czemu Platforma tego nie zrobiła? Dlaczego tego nie
zrobiła? Czekamy. Dzisiaj posłowie Prawa i Sprawie-
dliwości rzeczywiście wiele zarzucają, a sami nic nie
wnoszą do tej ustawy, bo tak to wygląda.
Mówiąc o sytuacji w polskiej telewizji, chciałbym
zwrócić uwagę, że ofiarami takiego stanu rzeczy pa-
dają ośrodki regionalne, niestety. Dzisiaj są w najgor-
szej kondycji finansowej: brak wyposażenia w sprzęt,
mało środków, wstrzymane inwestycje. Takiej sytu-
acji nie można dłużej tolerować. Spółki regionalne,
pani poseł, to są spółki, w których większościowy
udział ma Skarb Państwa. Działają one na normal-
nych zasadach, tak jak mogą działać wszystkie spół-
ki. (Dzwonek)
Jeszcze jedno pytanie. Mówię tu o rozgłośniach
regionalnych Polskiego Radia, które funkcjonują
i są już jakby utrwalone. Jednak w ramach tych
rozgłośni funkcjonują oddziały miejskie rozgłośni
radiowych. Mają one bardzo dużą słuchalność. Są
obawy, czy w ramach regionalnych spółek te oddzia-
ły nie znikną po prostu z pola widzenia. Rozumiem,
że to jest później sprawa tej spółki, natomiast dzisiaj
istnieją obawy.
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Czas minął, panie pośle.
Poseł Jan Kochanowski:
Czy ustawodawca zapewni funkcjonowanie rów-
nież tych oddziałów? Dziękuję bardzo, panie mar-
szałku.
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję.
Pani poseł Maria Nowak, Prawo i Sprawiedli-
wość.
Poseł Maria Nowak:
Dziękuję.
Panie Marszałku! Panie Ministrze! W swym obec-
nym kształcie projekt zmierza prostą drogą w kie-
runku likwidacji mediów publicznych. Chce im nadać
postać państwowych mediów komercyjnych, bo jego
ideą jest priorytet rynku przy jednoczesnym ograni-
czeniu sektora publicznego. W konsekwencji znikną
takie pojęcia, jak „misja” i „media publiczne”.
Dlatego pytam: Gdzie w projekcie mówi się o umac-
nianiu rodziny, o zwalczaniu patologii społecznych,
o programach edukacyjnych dla środowisk polonij-
nych za granicą? Gdzie są odniesienia do wartości
chrześcijańskich, odpowiedzialności za słowo, rzetel-
ności w ukazywaniu wydarzeń, zasadach etyki? Nie
ma tu nawet miejsca na słowo patriotyzm, ponieważ
dla projektu najważniejsze są prawa rynku.
Projekt przewiduje nadanie nadzwyczajnych upraw-
nień Krajowej Radzie Radiofonii i Telewizji i powo-
łanie równie nadzwyczajnej Rady Programowej.
W efekcie piętnastu panów z Warszawy będzie decy-
dować o kształcie programów wszystkich regional-
nych stacji telewizyjnych i rozgłośni radiowych. W War-
szawie będą zapadać decyzje, jaki program ma nada-
wać np. rozgłośnia w Katowicach. Stąd kolejne pyta-
nia. Jaka jest przewidywana rola dla ośrodków regio-
nalnych, ponieważ stacje i ośrodki regionalne to
niezbywalne dobro lokalnej społeczności, które musi
zachować swoją niezależność?
Jeszcze dwie ostatnie sprawy dotyczące finansów.
Po likwidacji abonamentu media publiczne mają dys-
ponować kwotą, jak się przewiduje, 700–800 mln zł.
Już dziś wiadomo, że jest to suma daleko niewystar-
czająca. Otóż jak zamierza się zwiększyć tę kwotę
i z jakich środków? Jak finansowane będą media pu-
bliczne do roku 2010 w świetle właśnie tej nowej,
dzisiaj omawianej ustawy? Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję, pani poseł.
Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer-
pana.
Głos zabierze sekretarz stanu w Ministerstwie
Kultury i Dziedzictwa Narodowego pan Piotr Żu-
chowski.
Sekretarz Stanu w Ministerstwie
Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Piotr Żuchowski:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Do ministra kul-
tury i dziedzictwa narodowego wprost były zadane
dwa pytania.
Pierwsze pytanie zadał pan poseł Andrzej Halic-
ki. Pytał, czy minister kultury popiera takie ukształ-
towanie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, że jest
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
Projekt ustawy o zadaniach publicznych w dziedzinie usług medialnych
Sekretarz Stanu w Ministerstwie Kultury
i Dziedzictwa Narodowego Piotr Żuchowski
ona reprezentacją polityczną, czy też popiera takie
ukształtowanie, jakie jest zaproponowane w czytanej
dzisiaj ustawie o zadaniach publicznych w dziedzinie
usług medialnych, gdzie członkowie Krajowej Rady
Radiofonii i Telewizji pochodzą z rekomendacji apo-
litycznej. Oczywiście minister kultury w pełni popie-
ra takie rozwiązanie, które jest proponowane w czy-
tanej dzisiaj ustawie.
Drugie pytanie. Pan poseł Jarosław Rusiecki py-
tał, dlaczego nie powstał projekt rządowy. Odpowiedź
jest krótka. Chciałbym tu wnieść absolutne i zdecy-
dowane dementi, ponieważ były przywoływane słowa
pana ministra Bogdana Zdrojewskiego, które były
wypowiedziane w Fundacji Batorego w zeszły ponie-
działek w obronie bardzo wielu słów krytycznych
wobec przedkładanej ustawy. Założenia i kierunek
zaproponowany w przedłożonej ustawie są w pełni
popierane przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa
Narodowego. Jak powiedziałem w moim wystąpie-
niu, nasze uwagi mają tylko i wyłącznie taki cel, by
ta ustawa była jak najbardziej spójna w sensie praw-
nym i jak najbardziej poukładana w sensie pewnych
logicznych zdarzeń. Absolutnie dementuję tu pewną
argumentację, bo to po prostu nie jest prawda. Dzię-
kuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję, panie ministrze.
O zabranie głosu proszę przewodniczącego Kra-
jowej Rady Radiofonii i Telewizji pana Witolda Koło-
dziejskiego.
Przewodniczący
Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji
Witold Kołodziejski:
Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pod-
czas dzisiejszej debaty było kilka pytań skierowanych
bezpośrednio do mnie, więc postaram się na nie od-
powiedzieć.
Jeśli chodzi o pytanie pana posła Wody o wpływy
abonamentowe na przestrzeni ostatnich pięciu lat, to
kształtowały się one na poziomie ok. 900 mln zł, tj.
za lata 2004–2005, rok 2006 – 887 mln zł, rok 2007
– 884 mln zł i rok 2008 – 726 mln zł, o czym tutaj
niejednokrotnie mówiłem. Od połowy roku nastąpił
radykalny spadek opłat abonamentowych. Przy oka-
zji chciałbym oświadczyć po raz kolejny, że nie jest
prawdą, jakoby to emeryci i renciści płacili w głównej
mierze abonament i utrzymywali w ten sposób media
publiczne. 20% osób wśród płatników abonamentu
to właśnie grupa osób starszych. Jeśli chodzi o sta-
tystyki, to osoby starsze zdecydowanie wybierają
media publiczne jako te media, które najczęściej oglą-
125
dają. To jest również w naszym sprawozdaniu, infor-
macji przedłożonej Wysokiej Izbie.
Z kolei jeśli mówimy o przyszłości ośrodków re-
gionalnych – kilkakrotnie powtórzyły się tutaj pyta-
nia o zasięg ośrodków regionalnych – to polepszenie
sytuacji związanej z dotarciem do widzów w regio-
nach, w których dzisiaj tego dotarcia nie ma, wiąże
się z planami uruchomienia multipleksu telewizji
publicznej. To jest w planach trzeciego multipleksu,
który ma być specjalnie pod tym kątem – w tej chwi-
li jest zaplanowany – uruchomiony dla telewizji pu-
blicznej, i tam ta regionalizacja będzie dokonana
zgodnie z obecnym podziałem administracyjnym Pol-
ski, wtedy też nie będzie problemu. Nie jest to by-
najmniej odległa przyszłość, ponieważ równolegle ze
startem pierwszego multipleksu ma startować rów-
nież trzeci multipleks telewizji publicznej. Sytuacja
więc stopniowo powinna się poprawiać, ale tu jest
problem związany m.in. z zapisami tej proponowanej
dzisiaj ustawy, a właściwie z brakiem tych zapisów.
Jeśli chodzi o obecnie omawianą ustawę, to są
w niej trzy punkty krytyczne, jeden zaś dotyczy m.in.
zmiany struktury telewizji publicznej i wyodrębnie-
nia ośrodków regionalnych. Nie ma w tej ustawie
słowa o planach, o wizji telewizji publicznej w przy-
szłości, a wiadomo, że dzisiaj żaden nadawca nie
może się ograniczyć do jednego czy dwóch progra-
mów, tylko tworzy pewien pakiet jako ofertę uzupeł-
niającą, i taki pakiet miałby się znaleźć na multiplek-
sie. Dzisiaj mówimy o Programie 1, 2 i osobnych
spółkach regionalnych. Rzeczywiście nie ma tam ta-
kich kanałów, jak TVP Kultura czy TVP Historia,
które znakomicie mogłyby tę ofertę misyjną uzupeł-
niać. One dzisiaj ją uzupełniają, o czym świadczy
oglądalność kanału TVP Kultura i rosnąca oglądal-
ność kanału TVP Historia. Natomiast w przyszłości,
przy takiej konstrukcji finansowania mediów pu-
blicznych, nie będzie dostatecznej motywacji finan-
sowej, żeby takie kanały nadawca publiczny utrzy-
mywał, bo nie jest to wpisane w jego misyjne zadania.
To jest, że tak powiem, błąd systemowy podejścia,
które nie uwzględnia takich rozwiązań.
Jeśli chodzi o funkcjonowanie pasma wspólnego,
bo oczywiście nie ma takiego tworu prawnego jak
TVP Info, jest to pasmo wspólne ośrodków regional-
nych. Niemniej jednak to pasmo wspólne pozwoliło
nadawcy publicznemu stworzyć kanał informacyjny,
który się cieszy bardzo dobrą oglądalnością, a także
– niezależnie od tego, kto jest przy władzy, kto pełni
funkcję prezesa mediów publicznych – zaufaniem
widzów. Po wejściu jednak proponowanych zapisów
w życie ten kanał informacyjny znika, przynajmniej
znika z naziemnej transmisji, dlatego że nie ma dla
niego miejsca, częstotliwości naziemnej; krótko mó-
wiąc, od razu 40% społeczeństwa pozbawiamy moż-
liwości odbioru tego programu, licząc, że ten kanał
byłby nadal tworzony przez telewizję publiczną i zna-
lazłby się we wszystkich platformach kablowych
i satelitarnych. Ale tu pojawia się kolejny problem,
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
126 Projekt ustawy o zadaniach publicznych w dziedzinie usług medialnych
Przewodniczący Krajowej Rady
Radiofonii i Telewizji Witold Kołodziejski
gdyż jest duża wątpliwość co do możliwości finanso-
wych udźwignięcia w tym momencie kanału infor-
macyjnego telewizji publicznej tylko na platformie
kablowej i satelitarnej, co widać chociażby po bardzo
konsekwentnych i mozolnych próbach budowy takie-
go programu przez Polsat. Wymaga to wielu lat du-
żych nakładów. TVN24, który dzisiaj zdobył jakąś
pozycję na rynku, był tworzony przez wiele, wiele lat.
Gdybyśmy zatem chcieli, żeby od przyszłego roku ta
ustawa weszła w życie, to od początku powinniśmy
starać się budować kanał informacyjny telewizji pu-
blicznej, ale w ustawie nie ma na to środków, bo sub-
sydiujemy z budżetu państwa określone zadania i
określone audycje, a nie programy, więc ciężko sobie
to wyobrazić.
Jeśli chodzi o transmisje sportowe, to, jak rozu-
miem, była w pewnym sensie promocja inicjatywy
poznańskiej „Nie ma grania bez Poznania”, ale cho-
dziło również o sprawę, która dotyczy ustawy i oma-
wianego dzisiaj zagadnienia, czyli zapewnienia w
telewizji publicznej dostępu do bezpłatnych transmi-
sji sportowych z ważnych wydarzeń sportowych. Z
tym widzę też duże problemy po wejściu ustawy w
życie, ponieważ z zadań misyjnych zniknął zapis o
transmisjach sportowych. Krótko mówiąc, traktuje
się ten – być może słusznie z pewnego punktu widze-
nia – rodzaj audycji jako audycje komercyjne, na któ-
rych się zarabia. Tyle tylko, pamiętajmy, że na tych
audycjach zarabia się nie na reklamie, bo reklama
jest tam mocno ograniczona, tylko na sprzedaży w
kanałach kodowanych płatnych. Krótko mówiąc, je-
żeli wycofujemy to z zadań subsydiowanych z budże-
tu, to skazujemy ten segment rynku telewizyjnego
na transmisje płatne, kodowane, co nie powinno
przyświecać chyba twórcom nowelizacji ustawy.
Proszę państwa, jeżeli chodzi o... Nie będę się już
ustosunkowywał do wypowiedzi pana posła Halic-
kiego o pomniku zbrodni na Woronicza. Przecież
wiadomo, że to nie jest pomnik ani budynek tworzo-
ny przez prezesa Urbańskiego, a tym bardziej obec-
nego prezesa, tylko jeszcze przez Kwiatkowskiego i
Dworaka, ale uważam, że nic w tym złego, by telewi-
zja miała dobry budynek. Możemy się zastanawiać
nad estetyką budynku, ale telewizja jako spółka, któ-
ra nie jest wyłącznie obarczona zadaniami wynika-
jącymi z prostej interpretacji faktu, że jest to spółka
prawa handlowego, czyli nie tylko ma, a przede
wszystkim wcale nie ma pomnażać pieniędzy, lecz
nieść jakąś wartość dodaną i wkład w polską kulturę,
również musi budować swoją infrastrukturę.
Proszę państwa, chciałbym jeszcze nawiązać do
wypowiedzi pani poseł, pani przewodniczącej Skow-
rońskiej, która zaczęła swoją wypowiedź od tego,
żebyśmy wyobrazili sobie człowieka siedzącego przed
telewizorem i to, jaką ma ofertę, co możemy mu za-
proponować. Otóż nie wystarczy sobie usiąść i wy-
obrazić, gdyż trzeba się oprzeć na głosach specjali-
stów, ekspertów, ludzi, którzy są w stanie i mają
aparat do tego, żeby badać pewne procesy i planować
te procesy. Otóż cała reakcja środowisk kultury,
twórców, która tutaj była niejednokrotnie przytacza-
na, związana jest z wielkim niepokojem tych środo-
wisk – przecież to nie jest głos polityczny w tej dys-
kusji – że przy obecnym kształcie ustawy, bez bardzo
radykalnych i poważnych zmian, istnienie jednej z
najważniejszych instytucji kultury, jaką jest telewi-
zja publiczna, jest mocno zagrożone. Przypomnijmy,
że telewizja publiczna jest największym mecenasem,
jeśli chodzi o produkcję filmową w Polsce. Jest prak-
tycznie jedynym współproducentem ważnych wyda-
rzeń kulturalnych, tych wydarzeń niekomercyjnych.
Przy tym systemie finansowania i przy braku insty-
tucjonalnego finansowania spółki, jaką jest telewizja
publiczna, wiele z tych zadań odpada. Nie będę już
tu przytaczał przykładu orkiestr radiowych, bo rze-
czywiście nie mają one racji istnienia i znikają po
wprowadzeniu tej ustawy w życie, ale znacznie więcej
konsekwencji się z tym wiąże.
Zasadniczą kwestią, na którą zwróciłbym jeszcze
uwagę, odpowiadając na pytania o finansowanie i
troskę np. o ośrodki regionalne telewizji publicznej, jest
to, że w poprzednich latach telewizja publiczna, łącznie
ze środkami przeznaczonymi z abonamentu, wydawa-
ła minimum 350 mln zł na ośrodki regionalne. Mówię
„minimum”, dlatego że tam są zależności bardziej
powiązane. Ośrodki regionalne produkowały rów-
nież na zamówienie anten ogólnopolskich programy,
z których się utrzymywały. Było to większe źródło
dochodu niż emitowane tam reklamy. Krótko mó-
wiąc, 350 mln zł to jest kwota, którą powinniśmy
widzieć i analizować w rozważaniach na temat finan-
sowania ośrodków regionalnych. 350 mln zł – od
trzech do czterech godzin emisji regionalnej dziennie,
wcale nie pasmo chociażby 12-godzinne, bo o takich
pomysłach również słyszałem. Przy rozdzieleniu tego
na 16 odrębnych spółek te koszty niewątpliwie wzro-
sną. 400 mln zł to jest to, co krajowa rada przezna-
czała na radio: na duże radio ogólnopolskie i na spół-
ki regionalne.
Jeżeli weźmiemy to i zsumujemy, jeżeli porówna-
my sumy proponowane w uzasadnieniu do ustawy,
czyli 600–800 mln zł, odejmiemy od tego koszty ob-
sługi, które powinny być nieznaczne, ale jeszcze do-
datkowo trzeba liczyć 10%, wyjdzie nam, że z czegoś
musimy zrezygnować: albo z radia, albo z telewizji
ogólnopolskiej, albo z telewizji regionalnej. Krótko
mówiąc, w tej ustawie nie ma analizy ekonomicznej,
nie ma analizy finansowej skutków ustawy.
Gdyby oczywiście znalazł się pomysł, uważam, że
niezbędny, na określenie parametru budżetowego, na
jakim poziomie musi być to finansowanie, najlepiej
po prostu w stosunku do produktu krajowego brutto
czy też, nie wiem, jako procent całości budżetu, w
każdym razie parametr wpisany na stałe, wydaje mi
się to zresztą niezbędne, żeby było to notyfikowane
przez Komisję Europejską, to wtedy trzeba usiąść i
policzyć, ile pieniędzy... Bo krajowa rada tego nie zrobi.
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
Projekt ustawy o zadaniach publicznych w dziedzinie usług medialnych
Przewodniczący Krajowej Rady
Radiofonii i Telewizji Witold Kołodziejski
Krajowa rada, mając do dyspozycji takie, a nie inne
środki, powie: mogę podzielić po równo, a o resztę
niech się martwią prezesi. A więc bardzo solidna ana-
liza finansowa – zresztą służę oczywiście danymi,
porównaniami z innymi krajami europejskimi – po-
zwoli pracować nad tą ustawą i szczerze powiedzieć,
jakich mediów publicznych po wejściu w życie tej
ustawy możemy się spodziewać.
Ja powiem tylko tyle, że oczywiście moglibyśmy i
powinniśmy się starać stworzyć takie media publicz-
ne, które będą silne, które będą nawet w całości po-
zbawione reklam, ale na to musimy znaleźć pienią-
dze, bo to, jak to jest zrobione w Wielkiej Brytanii z
BBC, czy to, jak to proponuje prezydent Sarkozy we
Francji, zawsze wiąże się z kosztami. Myślę, że war-
to jednak taką dyskusję podjąć. Dziękuję bardzo.
(Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Głos zabierze przedstawiciel wnioskodawców pani
poseł Iwona Śledzińska-Katarasińska.
Bardzo proszę.
Poseł Iwona Śledzińska-Katarasińska:
Dziękuję bardzo.
Panie Marszałku! Bardzo żałuję, że przeważająca
część pytających wyszła, ponieważ właściwie chcia-
łabym odpowiedzieć wizualnie, gdyż słowa, jak wi-
dzę, niewiele przynoszą, bo po moim uzasadnieniu,
w którym większość tych kwestii wyjaśniałam, py-
tania na okrągło były dokładnie takie same.
A więc wizualnie to wygląda tak. Są dwie ustawy.
Jest ustawa o radiofonii i telewizji, uchwalona w
grudniu 1992 r. Ona obowiązuje i nikt jej nie zmienił.
Ta ustawa, żeby wrócić do mediów publicznych, kon-
struuje media publiczne w postaci spółek Skarbu
Państwa podległych kodeksowi handlowemu z nie-
licznymi wyjątkami, bo to nie jest taka sama spółka
jak ta, która produkuje sznurowadła.
Dlatego że to jest taka spółka i dlatego że nasze
media publiczne są uczestnikiem równego rynku
medialnego, to uczestniczą w podziale rynku rekla-
mowego i są na tym rynku podmiotem dominują-
cym. Telewizja ma 3 ogólnopolskie programy plus
jeszcze jakieś kanały, radio ma 4 te programy. Mamy
jeszcze 17 spółek regionalnych i na rynku reklamo-
wym te publiczne media zabierają więcej niż połowę
wpływów.
Dlatego było nas stać na lekkie uzupełnienie fi-
nansowania pieniędzmi publicznymi do tej pory w
postaci abonamentu. W telewizji pieniądze z abona-
mentu to 20% tego, co telewizja wydaje na swój pro-
127
gram. Przepraszam za tę łopatologię, bo sądzę, że
akurat mówię do osób, które pewnie wiedzą o tym.
Nie wiedziały tego te, które pytały i które wyszły.
Zastąpienie abonamentu pieniędzmi z budżetu
odnosi się tylko do tego kawałeczka, który należało-
by opłacić z pieniędzy publicznych. Całe pieniądze z
reklam zostają, a nawet być może mogą być większe.
Dlatego nie utrzymujemy instytucji, bo jeśli to są
spółki, to muszą się utrzymać, ale gorzej – do tej pory
z tego abonamentu rzeczywiście bardziej utrzymy-
waliśmy instytucję.
Ta druga ustawa, która ma wejść w życie, mówi
tak: nie trzeba utrzymywać instytucji, skoro jest to
najpotężniejsza instytucja na rynku reklamowym, bo
to jest ogromna spółka. Żeby jednak ta spółka robiła
coś innego niż inne spółki medialne, musi dostać tro-
chę pomocy publicznej i w tej ustawie jest to trochę
pomocy publicznej na określone programy. Jeśli ktoś
tego jeszcze nie pojmie, to ja już nie mogę tego lepiej
wytłumaczyć.
(Poseł Jan Kulas: Są nieobecni.)
Nieobecni może sobie przeczytają, ale tak to jesz-
cze by zobaczyli.
Pytań było strasznie dużo. Ja tylko zacznę od ta-
kiej uwagi do tego, co przed chwilą mówił pan prze-
wodniczący Kołodziejski. Zawsze byłam dobra z ra-
chunków. Mówi, że tych wpływów było osiemset ileś
milionów, a teraz mi mówi, że 400 mln zł idzie na
radio, a 350 mln zł na oddziały regionalne. To ja ro-
zumiem, że ta biedna duża telewizja w ogóle już nie
dostanie pieniędzy z abonamentu, bo tu już mam 750
mln zł. Nie chcę się kłócić. Chcę tylko powiedzieć, że
jeśli te same pieniądze będą wydawane na tym sa-
mym poziomie na programy, to będzie można reali-
zować misję, jeśli będą wydawane na instytucję, to
będą tak furlone, jak są furlone do tej pory, i słusznie
powiedziała pani poseł Skowrońska w jednym z py-
tań, że w dodatku jeszcze nikt nie może się dowie-
dzieć, jak ta gospodarka finansowa tam wygląda.
Może gmach na Woronicza to nie jest pomnik zbrod-
ni, ale jest to coś takiego, na co ja nie wiem, czy Roc-
kefeller, czy inny Rothschild by sobie pozwolił, a na-
sza telewizja publiczna sobie pozwoliła, ponieważ
absolutnie nikt jej nie kontroluje.
Wracam konkretnie przynajmniej do niektórych
pytań, bo rozumiem, że na 50 pytań to ja chyba, na-
wet biorąc pod uwagę to, że na parę odpowiedzieli
pan minister i pan przewodniczący, nie będę odpo-
wiadała, zwłaszcza że znaczna część albo opiera się
na niezrozumieniu, albo czegoś tu ktoś nie wie.
Tak dalece nie wie, że nawet w wystąpieniu klu-
bowym pani przewodniczącej Elżbiety Kruk pojawia
się zarzut – straszna, niesłychana zbrodnia – że mó-
wimy tutaj o konkursach, a przecież jest dokładnie
powiedziane, iż art. 47 tej ustawy mówi, że to krajo-
wa rada powołuje zarządy i rady nadzorcze w ciągu
2 miesięcy.
Według mnie ustawę czyta się po kolei, nie od
końca do początku, tylko od początku do końca. I jest
tak w tej ustawie: najpierw jest zmieniany przez nas
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
128 Projekt ustawy o zadaniach publicznych w dziedzinie usług medialnych
Poseł Iwona Śledzińska-Katarasińska
art. 27, w którym to mówi się o tym, że krajowa rada
powołuje rady nadzorcze w drodze konkursów i te
rady nadzorcze – jest potem taki zapis – także w dro-
dze konkursów powołują zarządy. To jest norma ogól-
na. Potem jest art. 43, o którym pani poseł zapo-
mniała, który mówi, że pierwsze zarządy regional-
nych spółek powoła w drodze konkursu krajowa rada.
Chodzi o to, że te pierwsze zarządy nie będą powoły-
wane w drodze konkursu przez rady nadzorcze, one
będą miały radę, tylko że odnosi się to do krajowej
rady. Po prostu chodzi o przyspieszenie tego procesu.
Art. 47 określa, że ta krajowa rada ma powołać w
ciągu 2 miesięcy w drodze konkursów zarówno rady
nadzorcze, jak i zarządy regionalne, bo tego dotyczy
ten zapis. Czy jest to logiczne? Jest. Brakuje tu jakie-
goś konkursu? Powiedziałabym, że jest ich nadmiar.
Tak to jest, jeśli ktoś troszeczkę nie doczyta.
Tak naprawdę oczywiście bardzo dziękuję wszyst-
kim dyskutantom i pytającym. Po pierwsze, jeżeli
chodzi o taką debatę, to na etapie pierwszego czyta-
nia ustawa nigdy nie jest skończona ani doskonała.
Taka jest prawda. Przecież mówimy, że chcemy nad
nią pracować. Po drugie, jeżeli ktoś autentycznie
pyta – oczywiście przy założeniu, że to nie wynika z
tego, że ktoś napisał te pytania, tu wszyscy wycho-
dzą, mają karteczki, na których coś jest napisane na
maszynie, czyli gdzieś ktoś na zewnątrz Sejmu pisze
te pytania, co jest bardzo niedobre – to zwraca auto-
rom ustawy uwagę, że może coś jest nieprecyzyjnie
sformułowane. Nawet to, o czym już mówiłam, kla-
syczny tego przykład, świadczy o tym, że trzeba bar-
dzo dobrze znać ustawę, jej przepisy, żeby nie dać się
nabrać z powodu nieprecyzyjności jakiegoś przepisu.
Oczywiście, jeśli tylko się uda, będziemy starali się
je doprecyzować.
Jeżeli chodzi o wystąpienie w imieniu klubu posła
Wenderlicha, to powiem, że nie chciałabym się sprze-
czać. Mam taki obyczaj, że jak się z kimś pod czymś
podpisuję, to biorę za to, co podpisałam, odpowie-
dzialność. Chciałam tylko uspokoić klub SLD, że
chyba nikt nie ma zamiaru lekceważyć twórców, jeśli
oczywiście mówimy o interesach twórczych, a nie
biznesowych. Natomiast jeśli zaczynamy mówić o
interesach biznesowych, to tego też nikt nie lekcewa-
ży, ponieważ pieniądze są bardzo ważne, ale trzeba
się już temu wtedy przyglądać. Jeżeli jakieś środowi-
sko rozpaczliwie broni status quo w Telewizji Pol-
skiej, a skądinąd wiadomo, że to środowisko w tej
chwili ma tam jakieś niebotyczne kontrakty na
straszne pieniądze, ma tam zarabiać i zarabia bez
przerwy, to nie wiem, czy wtedy krytykę tej ustawy
podpowiada troska o polską kulturę, czy też o zawar-
tość własnego portfela. Przecież jeżeli ten układ się
zawali, to tych pieniędzy już nie będzie. Tak to jest.
Nikt nie lekceważy twórców, komisja także na pewno
nie będzie ich lekceważyła, parlament też nie.
Chciałabym jeszcze tylko poruszyć pewną kwe-
stię. Te licencje stanowią taki powód do dumy dla
pana posła. Otóż licencje wymyślił – nie pamiętam
już, w którym roku, chyba w dziewięćdziesiątym któ-
rymś – pan poseł, to znaczy wówczas przewodniczą-
cy, a przynajmniej członek krajowej rady Juliusz
Braun. One już raz miały być wprowadzone, miały
już wejść do ustawodawstwa. Według mnie pan Ju-
liusz Braun nigdy nie był członkiem SLD. Jeżeli już
był w stosunku do kogokolwiek bliżej czy jeżeli miał
z kimś jakiekolwiek kontakty, to raczej chodzi o przy-
najmniej niektórych ludzi z Platformy Obywatelskiej.
Tak więc mogę powiedzieć, że pomysł dotyczący tych
licencji jest autorstwa zbiorowego. To bardzo dobrze.
Nie martwię się tym, że mamy zbiorowe pomysły,
tylko nie można udawać, że wymyśliło się coś, co zo-
stało dawno wymyślone, a teraz przyszła pora, żeby
to zastosować.
Pan poseł Sellin, którego zdanie bardzo sobie za-
wsze cenię, zadał takie pytanie: Kto podpowiedział
autorom tego projektu to, aby uzależnić media od
rządu? Otóż gdyby za pomocą tego projektu media
publiczne zostały uzależnione od rządu, to powie-
działabym, że podpowiedział to pan poseł Jarosław
Sellin, autor ustawy z roku 2005. To wtedy uzależ-
niono media od rządu. Skończyło się to fatalnie, bo
rząd się rozpadł, partie przestały istnieć, a ten układ
medialny pozostał. Oczywiście nikt nie podpowiadał,
takiego uzależnienia nie ma, a koncepcja Platformy
Obywatelskiej nigdy nie polegała na tym, aby na ryn-
ku istniały tylko trzy podmioty. Też nie wiem, skąd
się wzięły takie niedomówienia. Nie będę się jednak
tego czepiać. Pan poseł Sellin zwrócił uwagę na przy-
kład na bardzo ważną kwestię. Otóż rzeczywiście w
tej części, która została napisana przez ekspertów,
ma miejsce pewna niekonsekwencja. W odniesieniu
do telewizji – nie wiadomo, po co – wymienia się pro-
gramy, a w odniesieniu do radia – nie. Otóż uważam,
że o wiele bezpieczniejsze dla funkcjonowania me-
diów jest niewymienianie, bo one mają wtedy o wiele
większą możliwość i mobilność, jeżeli chodzi o odpo-
wiadanie na wyzwania rynku czy chwili. Jeżeli wy-
mienimy te programy, to potem może zaraz powstać
wielki kłopot. Na razie jest jednak tak.
Wypowiedź pana posła Celińskiego jak zwykle
była pełna gwałtownego krytycyzmu, ale oczywiście
też zapisałam uwagi zawarte w jego wystąpieniu.
Pan poseł Ryszard Galla, niezrzeszony, jak rozu-
miem, nie chciał, aby te licencje określały godziny.
Będę tego trochę broniła, bo rozumiem, z czego się
to wzięło, nie będę jednak umierać za punkty tej pro-
pozycji, za to, że musi to być tak określone. Nie to
nie, aczkolwiek byłoby dobrze, gdyby zostało określo-
ne to, że programy misyjne, na które udziela się li-
cencji, powinny być jednak emitowane o jakichś przy-
zwoitych godzinach, a nie o 6 rano bądź o 3 w nocy.
Warto byłoby się o to pokusić, ale może nie aż tak
precyzyjnie. Należy przy tym zaznaczyć, że o udzie-
lenie licencji występuje nadawca i to właściwie on
powinien w tym wniosku o licencję zaznaczyć, że pro-
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
Projekt ustawy o zadaniach publicznych w dziedzinie usług medialnych
Poseł Iwona Śledzińska-Katarasińska
si o udzielenie licencji na dany program, który odbę-
dzie się w danym czasie. Nie ma się o co sprzeczać.
Jeżeli chodzi o te wszystkie problemy dotyczące
finansów i tego, że jest mało środków, starałam się
wytłumaczyć to na przykładach ustaw. Chciałabym
się odnieść do wypowiedzi pana marszałka Marka
Borowskiego – może nie będę już wracać do wypo-
wiedzi innych mówców – bo myślę, że była dość cha-
rakterystyczna. Otóż pan marszałek pytał, dlaczego,
jeżeli mówimy, że zależy nam na misji, nie zapewni-
my jej właściwego wsparcia finansowego. Otóż po-
wtórzę dokładnie to, co powiedziałam. Być może – nie
wiem, kiedy, w jak odległej perspektywie to się sta-
nie, i wcale nie znaczy to, że nie mamy zacząć o tym
myśleć – zmienimy sposób funkcjonowania mediów
publicznych w Polsce. Odejdziemy od tej koncepcji
spółek prawa handlowego, udziału w reklamach i
uznamy, że nasze media publiczne nie będą nadawa-
ły reklam lub będą je nadawały w bardzo ograniczo-
nym zakresie, ponieważ będziemy wtedy mieli jakieś
inne, szersze zasoby finansowania. Tylko że wtedy
media będą takie, że telewizja nie będzie miała trzech
kanałów czy programów ogólnopolskich i paru wy-
specjalizowanych kanałów, radio nie będzie miało
czterech programów radiowych, paru orkiestr, w jego
ramach nie będzie działało 16 czy 17 spółek regional-
nych, nie będzie także, nie daj Boże, spółek telewizji
regionalnych. Oznaczałoby to bowiem, że ta instytu-
cja – ten rachunek jest liczony bardzo lekko i doko-
nany tak w pierwszej chwili, być może nawet zaniżo-
ny – kosztowałaby mniej więcej trzy razy tyle, niż
wynosi cały budżet Ministerstwa Kultury i Dziedzic-
twa Narodowego. To nie są jedyne instytucje kultu-
rotwórcze. Chciałabym, żebyśmy jednak o tym pa-
miętali. Owszem telewizja i radio są ważnymi insty-
tucjami kulturotwórczymi, ale nie jedynymi. Sam
fakt, że telewizja dysponuje 2 mld zł, czyli taką sumą,
jaką dysponuje minister kultury, pokazuje, że te pro-
porcje są trochę zachwiane.
Jeśli mówimy o wsparciu finansowym misji, to
chciałabym powiedzieć, że nie chodzi tylko o pienią-
dze. Nadawca publiczny nie płaci za koncesję. Ma on
pierwszeństwo w uzyskaniu częstotliwości. Nadawcę
publicznego trzeba wprowadzać do sieci kablowych,
musi się on znaleźć na platformach cyfrowych. I po
prostu wszystko to dostaje. Nadawca publiczny odzie-
dziczył majątek, grunty. Po prostu on jest.
(Głos z sali: Za friko.)
Odziedziczył, oczywiście. To także jest wsparcie
finansowe nadawcy publicznego. Jest różnica między
pieniędzmi, które musi wydawać nadawca komercyj-
ny, i pieniędzmi, które musi wydawać nadawca pu-
bliczny. Ale powtarzam, osobiście nie wykluczam
tego. Taki kierunek można zaobserwować obecnie we
Francji i w Hiszpanii: ograniczanie reklam, czynie-
nie tej sfery sferą bardziej publiczną. Jednak, jak
mówię, nie wiem, kiedy nas będzie…
129
(Poseł Elżbieta Kruk: Ale we Francji jest 6 progra-
mów telewizji publicznej.)
We Francji jest prezydent Sarkozy, a u nas nasz
prezydent inaczej się nazywa, więc uważam, że to nie
jest argument.
(Głos z sali: Niestety.)
No właśnie.
(Głos z sali: Albo na szczęście.)
No, trzeba się zdecydować. W tej sytuacji na pew-
no dzisiaj takiej reformy przeprowadzać nie będzie-
my, co nie znaczy, że nie należy o niej myśleć. I dobrze
byłoby, gdyby wszyscy młodsi koledzy w parlamencie
w tym kierunku zaczęli się orientować.
Pani poseł Sobecka powiedziała, że ten projekt
jest niebezpieczny, i zapytała, dlaczego nie budujemy
instytucji, tylko tworzymy programy. Właśnie to po-
wiedziałam. W sytuacji, jaka jest, wspieranie insty-
tucji oznacza, bo tak teraz jest, że idą na to publiczne
pieniądze. My instytucje wspieramy – i instytucje nie
są takie słabe, wręcz przeciwnie – a nie możemy od
tych instytucji uzyskać produktu, na którym by nam
zależało. A więc na razie próbujemy wspierać pro-
dukt, może przyjdzie pora na instytucje.
Padło stwierdzenie, że nie są poruszane sprawy
rodziny, kwestie praw człowieka. Jeśli nawet w tym
katalogu zadań publicznych jest mowa o prawach
człowieka, to chcę powiedzieć – nie jest to akurat mój
pomysł, ale to znaczy, że jest to wszystko, co zawar-
te jest w konwencji, którą podpisaliśmy – że to nie
jest puste hasło, tylko odnosi się do przyjętych kon-
wencji i do tego, czego dotyczą prawa człowieka, czy-
li także na przykład do ochrony rodziny i różnych
tego typu kwestii.
Inny pakiet pytań, na które chciałabym odpowie-
dzieć. Pan poseł Andrzej Bętkowski z PiS zapytał,
czemu nastąpiła zmiana trybu podejmowania decyzji
w Krajowej Radzie Radiofonii i Telewizji, polegająca
na zastąpieniu wymogu 2/3 większością. Powiem
tak: wymóg 2/3 obowiązywał od 2005 r. Przedtem
była stosowana zasada większości, i jakoś się udawa-
ło. Wystarczyło, że zmieniliśmy to na wymóg 2/3 i
maluczko brakowało, a musielibyśmy postawić pana
przewodniczącego Kołodziejskiego przed Trybuna-
łem Stanu w związku z nieprzedstawieniem corocz-
nego sprawozdania KRRiT i wobec tego niewykona-
niem ustawy.
Okazuje się, że są sytuacje, w których te 2/3 stają
się barierą, która uniemożliwia działanie. Teraz pan
przewodniczący – nie jest to tajemnicą, przeczytałam
o tym w gazecie, mnie co prawda powiedział, ale nie
powiedział w konfidencji, podał to także do gazety –
nie jest w stanie, choć powinien, bo mija termin, po-
wołać nowych rad nadzorczych mediów publicznych,
bo po prostu nie można spełnić wymogu 2/3. Nie moż-
na uzyskać 2/3 głosów osób, które by się zgodziły. Dla-
tego odpowiadam panu posłowi z PiS, że w Sejmie jest
większość i nie są to aż tego typu decyzje – naprawdę,
od tego nie zależy przyszłość Polski – żeby trzeba było
wobec nich stosować jakieś obwarowania rangi kon-
stytucyjnej. Dlatego tak zaproponowaliśmy.
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
130 Projekt ustawy o zadaniach publicznych w dziedzinie usług medialnych
Poseł Iwona Śledzińska-Katarasińska
Było bardzo wiele pytań. Pomijam uwagi mówią-
ce o likwidacji mediów publicznych i tak dalej. Ja
uważam, że tak nie jest, ktoś uważa, że tak jest. Może
jest to likwidacja mediów publicznych w sensie per-
sonalnym. Tak, z tymi chcemy się pożegnać, to praw-
da. Natomiast nie dotyczy to oczywiście instytucji w
obecnej postaci.
Zaniepokoiło mnie to, że pojawiła się pewna fala
od strony lewej do prawej, przez środek, niestety, czy-
li także dotyczy to mojego klubu. Wychodzili posłowie
– chyba pisała im to ta sama kancelaria – i pytali, czy
ten projekt usamodzielnienia ośrodków regionalnych
telewizji nie będzie oznaczał marginalizacji progra-
mów regionalnych. Otóż jeśli jest oddział całkowicie
zależny od centrali, która mu wydziela pieniądze,
wyznacza czas i mówi: w tym momencie musisz prze-
rwać, bo tu wchodzi reklama, tutaj kończysz, i która
mu ucina programy w trakcie, daje półtorej godziny
albo najwyżej dwie, to chyba te programy regionalne
są wystarczająco zmarginalizowane, bo nie wiem, jak
jeszcze bardziej można je zmarginalizować.
Doświadczenie uczy, że ten proces postępuje już
od czasów, nie wiem jakich, w każdym razie tak robił
Robert Kwiatkowski, tak robił Jan Dworak, tak ro-
bił Bronisław Wildstein, tak robił Andrzej Urbański
i tak robi Piotr Farfał, po prostu taka jest metoda.
Nie chcę się już cofać do tego, co było wcześniej. Po
to, żeby były szanse na rozwój programów regional-
nych, chcieliśmy dać tym ośrodkom usamodzielnie-
nie. Będą mieli nad sobą tylko pana w postaci swoich
umiejętności zagospodarowania tego programu. Za-
razem mają możliwości łączenia się, ale nie od War-
szawy, nie z góry, tylko na zasadzie inicjatyw oddol-
nych, wspólnego produkowania programów. Różne
mogą być możliwości. Być może jest to rewolucja tak
trudna, że rzeczywiście należałoby, zresztą takie
były głosy, pierwszy padł ze strony Platformy Oby-
watelskiej…
(Poseł Jan Kulas: Głosy troski.)
…żeby przypisać temu procesowi dłuższe vacatio
legis, żeby mógł okrzepnąć ten nowy zarząd, by mo-
gły okrzepnąć nowe władze dużej spółki. Zobaczymy,
tylko żebyśmy się nie przejechali, bo nagle się okaże,
że przyjdą jacyś, którzy będą chcieli dokładnie tak
samo mieć to pod sobą. Ale nie ma żadnych prze-
szkód. Jest tylko jeden problem, o którym chcę jasno
powiedzieć. Nie ma równocześnie w tym kształcie, w
jakim jest TVP Info, programów regionalnych. To
jest na tych samych częstotliwościach. Mówił o tym
pan przewodniczący. To są jednak mniej więcej te
same pieniądze, to jest ten sam czas, więc albo znaj-
dziemy dla TVP Info jakąś inną formułę, albo pro-
gramy regionalne padną ofiarą TVP Info. Nie prze-
sądzam tego. To w tej Wysokiej Izbie…
(Głos z sali: Będziemy o tym dyskutować.)
Tak, będziemy na ten temat dyskutować.
I trzecia kategoria pytań, które, jak mówię, bar-
dzo dokładnie zapisałam. Było parę pytań, powie-
działabym, o charakterze technicznym, dotyczących
licencji, terminów, kontroli. Proszę państwa, to mnie
przekonało, że w trakcie pracy trzeba będzie jeszcze
rzecz wyjaśnić z prawnikami. Powiem szczerze, że to
jest właśnie zapis ekspercki. I ponieważ ktoś z tego
zespołu eksperckiego, jak sądzę, będzie musiał pra-
cować z komisją, to być może także te pytania prze-
każemy i powtórzymy, bo mnie się może coś wyda-
wać, ale może to nie być takie oczywiste. To tyle na
temat ośrodków regionalnych.
Padły też pytania, które trochę mnie zmartwiły.
Pytano na przykład o Biełsat, o koncert dla Białoru-
si, o tego typu działania. Świadczy to o tym, że ist-
nieje wyobrażenie, iż napiszemy ustawę, w której od
A do Z zaprogramujemy nadawców publicznych.
(Głos z sali: Dlaczego nie?)
Otóż na pewno nie jest to intencją przynajmniej
jednego z tych klubów, mogę dać głowę, że nie jest
intencją Platformy Obywatelskiej, aby pisać w usta-
wie ramówkę, aby krępować ręce zarządom, radzie
programowej, krajowej radzie i wszystkim świętym
dziennikarzom, bo nie po to jesteśmy. To ma być
ustawa, która ma dać im ramy, w których mogą się
poruszać, ale mamy system, a tego nie było do tej
pory, kontroli. Dlaczego rady nadzorcze są teraz tak
bezkarne i robią, co chcą, w nosie mają właściciela,
czyli ministra skarbu, parlament, wszystkich? Dla-
tego, że są one nieodwoływalne. Otóż, niestety, jest
to, okazuje się, niedobre dla kondycji mediów publicz-
nych i są tu bardzo jasno określone sytuacje, bo nie
w każdej sytuacji, kiedy rada nadzorcza może być od-
wołana. Czyli mamy system, dajemy generalne ramy,
czego oczekujemy, dajemy system zrealizowania tego,
czego oczekujemy, i kontroli, ale to jest rola ustawo-
dawcy. Ramówek pisać nie będziemy. Dziękuję za uwa-
gę i dziękuję wszystkim obecnym. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję, pani poseł.
Zamykam dyskusję.
W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie pro-
jektu ustawy w pierwszym czytaniu.
Do głosowania nad tym wnioskiem przystąpimy
w bloku głosowań.
Wysoka Izbo! Komisja Skarbu Państwa przedło-
żyła sprawozdanie o projekcie ustawy o inwestycjach
w zakresie terminalu regazyfikacyjnego skroplonego
gazu ziemnego w Świnoujściu.
Sprawozdanie to zostało paniom i panom posłom
doręczone w druku nr 1880.
W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii
Konwentu Seniorów, marszałek Sejmu podjął decyzję
o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmu-
jący rozpatrzenie tego sprawozdania.
Proponuję, aby w tym przypadku Sejm wyraził
zgodę na zastosowanie art. 51 pkt 3 regulaminu Sejmu
oraz aby w dyskusji nad dodanym punktem wysłuchał
5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
Wniosek Prezydenta RP o ponowne rozpatrzenie ustawy o ratyfikacji Konwencji w sprawie kontaktów z dziećmi
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski
Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm
propozycję przyjął.
Sprzeciwu nie słyszę.
Ponadto Komisja Infrastruktury przedłożyła
sprawozdanie o pilnym projekcie ustawy o zmianie
ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym
Funduszu Drogowym oraz o zmianie niektórych in-
nych ustaw.
Sprawozdanie to zostało paniom i panom posłom
doręczone w druku nr 1903.
Na podstawie art. 74 regulaminu Sejmu marsza-
łek Sejmu podjął decyzję o uzupełnieniu porządku
dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego
sprawozdania.
Proponuję, aby w dyskusji nad tym punktem Sejm
wysłuchał 5-minutowych oświadczeń w imieniu klu-
bów i kół.
Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm
propozycję przyjął.
Sprzeciwu nie słyszę.
Wysoka Izbo! Informuję, że punkt: Sprawozdanie
Komisji Finansów Publicznych o rządowym projekcie
ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu wpro-
wadzaniu do obrotu finansowego wartości majątko-
wych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnio-
nych źródeł oraz o przeciwdziałaniu finansowaniu
terroryzmu oraz o zmianie niektórych innych ustaw,
nie zostanie rozpatrzony w dniu dzisiejszym.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 10.
porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji
Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Komisji
Spraw Zagranicznych o wniosku Prezydenta
Rzeczypospolitej Polskiej o ponowne rozpatrze-
nie ustawy z dnia 23 października 2008 r. o ra-
tyfikacji Konwencji w sprawie kontaktów z
dziećmi, sporządzonej w Strasburgu w dniu 15
maja 2003 r. (druki nr 1442 i 1491).
Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w
Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej
pana Andrzeja Dudę w celu przedstawienia uzasad-
nienia wniosku o ponowne rozpatrzenie ustawy.
Bardzo proszę, panie ministrze.
Podsekretarz Stanu
w Kancelarii Prezydenta RP
Andrzej Duda:
Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sza-
nowni Panowie Ministrowie! W imieniu prezydenta
Rzeczypospolitej Polskiej Lecha Kaczyńskiego przed-
stawię motywy leżące u podstaw decyzji pana prezy-
denta odmawiającej podpisania uchwalonej przez
Sejm w dniu 23 października 2008 r. ustawy o raty-
fikacji Konwencji w sprawie kontaktów z dziećmi,
sporządzonej w Strasburgu w dniu 15 maja 2003 r.
W ustawie, o której mowa, wyraża się zgodę na
ratyfikację Konwencji w sprawie kontaktów z dzieć-
131
mi. Konwencja dotyczy takich kontaktów z dziećmi,
które mają charakter transgraniczny. Wprowadzenie
do polskiego porządku prawnego regulacji zawartych
w konwencji budzi jednak, zdaniem prezydenta Rze-
czypospolitej, obawę co do możliwości rzeczywistej
realizacji dobra dzieci i prawa rodziców do zgodnych
z ich przekonaniami zasad wychowania dzieci.
Istotną kwestią zawartą w konwencji jest powie-
rzenie sądom krajowym prawa rozstrzygania o cha-
rakterze transgranicznych kontaktów z dziećmi.
Zgodnie z art. 15 konwencji organ sądowy państwa
strony konwencji, w którym orzeczenie sądu ma być
wykonane, nie może dokonywać merytorycznej oceny
orzeczenia wydanego w innym państwie stronie kon-
wencji. Oznacza to na przykład brak możliwości za-
kwestionowania kontaktu z rodzicem lub opiekunem,
nawet gdy z posiadanej przez sąd krajowy wiedzy
wynika możliwość naruszenia, w wyniku takiego
kontaktu, dobra dziecka, jeżeli na ten kontakt zezwo-
liło lub nakazało go orzeczenie sądu zagranicznego.
Tymczasem nakaz ochrony dobra dziecka stano-
wi fundamentalną i nadrzędną zasadę polskiego
prawa rodzinnego. Tej zasadzie powinny być podpo-
rządkowane wszystkie regulacje w sferze stosunków
między rodzicami (opiekunami) i dziećmi, a oma-
wiana konwencja, w przekonaniu pana prezydenta,
tego nie gwarantuje. Konwencja nie przewiduje
składania do jej postanowień żadnych zastrzeżeń.
W konsekwencji państwa, które mają stosować roz-
wiązania konwencji, nie mogłyby ich w określonych
sytuacjach realizować w zgodzie z obowiązującymi
w nich systemami wartości i tradycjami związany-
mi z wychowywaniem dzieci.
Ratyfikowana umowa międzynarodowa, a taką
jest omawiana Konwencja w sprawie kontaktów z
dziećmi, ma pierwszeństwo przed prawem krajowym,
jeżeli nie da się tego prawa pogodzić z konwencją,
mowa o tym art. 91 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospo-
litej. Zdaniem prezydenta Rzeczypospolitej, obok
pozytywnych skutków zastosowania regulacji zawar-
tych w konwencji mogą wystąpić także efekty nieko-
rzystne dla istotnych więzi rodzinnych, w szczegól-
ności dla transgranicznych kontaktów z dziećmi.
Obowiązkiem ustawodawcy jest dążenie do za-
pewnienia stabilności istniejących rozwiązań doty-
czących relacji rodzinnych, a interes dzieci wymusza
określone rozstrzygnięcia ze strony organów władzy
publicznej. Zwrócił na to uwagę Trybunał Konsty-
tucyjny w wyroku z dnia 12 listopada 2002 r., pod-
niósł bowiem, że taki kształt regulacji jest uzasad-
niony koniecznością respektowania niezwykle istot-
nej, w ramach norm dotyczących stanu cywilnego,
zasady bezpieczeństwa i pewności prawa. Wartości
te mają szczególnie istotne znaczenie dla stabilizacji
więzi rodzinnych, które nie mogą być podważane w
sposób dowolny w jakimkolwiek postępowaniu i w
jakimkolwiek czasie.
Warto nadmienić, że konwencja jest otwarta do
podpisu już od 6 lat, a dotychczas podpisało ją 11
państw członkowskich Rady Europy. Ratyfikacji do-
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
132 Wniosek Prezydenta RP o ponowne rozpatrzenie ustawy o ratyfikacji Konwencji w sprawie kontaktów z dziećmi
Podsekretarz Stanu w Kancelarii
Prezydenta RP Andrzej Duda
konało zaledwie 5 państw, na ogólną liczbę 47 państw
członkowskich. Ratyfikacji dokonały Albania, Cze-
chy, San Marino, Rumunia i Ukraina. W tej sytuacji
pan prezydent nie jest zwolennikiem szybkiej i, bio-
rąc pod uwagę liczbę państw sygnatariuszy konwen-
cji, de facto odosobnionej ratyfikacji, co z resztą wy-
daje się niedopuszczalne w świetle naszych zobowią-
zań wynikających z członkostwa w Unii Europejskiej.
Standardy przewidziane w konwencji nie są bowiem
obecnie wiążące w państwach Unii i z tego względu
nie jest możliwe określenie rzeczywistych skutków
jej wejścia w życie, w tym wpływu na sytuację dzieci.
Ponadto nie sposób zauważyć kontekstu międzyna-
rodowego ewentualnej ratyfikacji konwencji przez
Rzeczpospolitą w obecnej sytuacji. Konwencja wkra-
cza bowiem w zakres działania trzeciego filaru Unii
Europejskiej, a więc tak zwanej współpracy policyj-
no-sądowej.
Obecnie trwają prace w Komisji Europejskiej
zmierzające do przystąpienia Wspólnoty do Konwen-
cji Rady Europy. Komisja Europejska przedłożyła już
Radzie projekt postanowienia o związaniu się przez
Wspólnotę Konwencją Rady Europy w sprawie kon-
taktów z dziećmi. Projekt ten obecnie jest konsulto-
wany w Komisji Prawa Cywilnego. Zmierza on do
podpisania konwencji przez Wspólnotę w zakresie, w
jakim akt ten obejmuje kompetencje wspólnotowe. W
pozostałym zakresie państwa członkowskie, po przy-
stąpieniu Wspólnoty do konwencji, będą mogły w
ramach własnych kompetencji związać się jej posta-
nowieniami.
Uważamy, że konwencja wchodzi w zakres nor-
matywny art. 61 lit. c w związku z art. 65 Traktatu
o utworzeniu Wspólnoty Europejskiej, co potwierdza
także kompetencja Wspólnoty, o której mowa w art.
300 ust. 2 tegoż traktatu.
Jeżeli Rada podejmie decyzję, a będzie to decyzja
jednomyślna, o związaniu się Wspólnoty postanowie-
niami konwencji, nie będzie w takiej sytuacji przeszkód,
które wynikałyby z prawa wspólnotowego, dla autono-
micznej decyzji o ewentualnym przystąpieniu poszcze-
gólnych krajów członkowskich do konwencji.
Naszym zdaniem istnieją jednak zasadnicze wąt-
pliwości co do charakteru umowy, na podstawie któ-
rej Wspólnota powinna się związać konwencją, ponie-
waż w gruncie rzeczy nie wiadomo, jaki dokładnie
będzie charakter wspomnianej umowy mieszanej. Co
więcej, nie sposób ustalić na podstawie art. 300 Trak-
tatu o utworzeniu Wspólnot Europejskich kolejności
ratyfikowania konwencji, ponieważ przepis ten usta-
la jedynie procedurę zawarcia umowy po stronie
Wspólnoty.
Należy zauważyć, że zachodzi wobec tego istotne
zagrożenie, iż Rzeczpospolita narazi się na zarzut
naruszenia zasady lojalnej współpracy państw człon-
kowskich, zawartej w art. 10 traktatu, kiedy bez
uzgodnienia i niedochowania wskazanej w tym przy-
padku kolejności dokonałaby w oderwaniu od decyzji
na poziomie Rady ratyfikacji konwencji.
Wydaje się, że zaprezentowane przez nas stano-
wisko podziela również minister spraw zagranicz-
nych pan Radosław Sikorski, który w swoim piśmie
do marszałka Sejmu z dnia 10 marca 2009 r. – które
pan marszałek przesłał panu prezydentowi – konklu-
dując, podkreśla, że właściwy akt ratyfikacji Kon-
wencji w sprawie kontaktów z dziećmi, w celu uchro-
nienia się przed ewentualnym zarzutem naruszenia
prawa europejskiego, powinien nastąpić dopiero po
zapadnięciu decyzji Rady Unii Europejskiej.
Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W
imieniu pana prezydenta wyrażam przekonanie, że
Wysoka Izba podzieli przedstawione zastrzeżenia
dotyczące regulacji zawartych w Konwencji w spra-
wie kontaktów z dziećmi, sporządzonej w Strasburgu
w dniu 15 maja 2003 r., ponownie rozpatrzy ten pro-
jekt i nie przyjmie zakwestionowanej przez pana pre-
zydenta ustawy.
Przyjęcie tej ustawy w opinii pana prezydenta jest
w obecnej chwili pochopne; nie ma potrzeby jej
uchwalania. Powinniśmy w tej kwestii zaczekać na
to, jaki będzie dalszy rozwój sytuacji, przede wszyst-
kim w Unii Europejskiej, i jak będzie wyglądał proces
przyjmowania tej konwencji w zakresie od art. 14 do
art. 16 przez Wspólnotę. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo, panie ministrze.
Proszę o zabranie głosu pana posła Wojciecha Wil-
ka w celu przedstawienia sprawozdania komisji.
Poseł Wojciech Wilk:
Panie Marszałku! Panowie Ministrowie! Wysoka
Izbo! Chciałbym przedstawić sprawozdanie Komisji
Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Komisji
Spraw Zagranicznych o wniosku Prezydenta Rzeczy-
pospolitej Polskiej o ponowne rozpatrzenie ustawy z
dnia 23 października 2008 r. o ratyfikacji Konwencji
w sprawie kontaktów z dziećmi, sporządzonej w
Strasburgu w dniu 15 maja 2003 r. (druk nr 1442).
Przypomnę, że konwencja ta jest aktem prawnym
regulującym zagadnienia związane z transgranicz-
nym kontaktami z dziećmi i jej celem jest zapewnie-
nie skuteczności egzekucji tych kontaktów.
Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz
Komisja Spraw Zagranicznych rozpatrzyły wniosek
pana prezydenta na posiedzeniach w dniach 18 grud-
nia 2008 r. i 8 stycznia 2009 r. i wnoszą, aby Wysoki
Sejm ponownie uchwalił ustawę o ratyfikacji Kon-
wencji w sprawie kontaktów z dziećmi, w dotychcza-
sowym brzmieniu.
Panie Marszałku! Panowie Ministrowie! Wysoka
Izbo! Połączone komisje na dwóch posiedzeniach
bardzo szczegółowo rozpatrzyły wniosek pana pre-
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
Wniosek Prezydenta RP o ponowne rozpatrzenie ustawy o ratyfikacji Konwencji w sprawie kontaktów z dziećmi
Poseł Wojciech Wilk
zydenta. W ich pracach obok przedstawicieli Mini-
sterstwa Spraw Zagranicznych, Ministerstwa Spra-
wiedliwości i Kancelarii Prezydenta RP uczestni-
czyli reprezentanci Helsińskiej Fundacji Praw Czło-
wieka, przewodniczący Krajowej Rady Kuratorów i
przedstawiciele Krajowego Stowarzyszenia Zawodo-
wych Kuratorów Sądowych.
Przypomnę, że pan prezydent, odmawiając pod-
pisania uchwalonej przez Sejm w dniu 23 paździer-
nika 2008 r. ustawy o ratyfikacji Konwencji w spra-
wie kontaktów z dziećmi, zwrócił uwagę, że – cytuję
tu fragment uzasadnienia wniosku – wprowadzenie
do polskiego porządku prawnego zawartych w kon-
wencji regulacji może zagrozić dobru rodziny i prawu
rodziców do wychowania dzieci zgodnie z własnymi
przekonaniami.
Pogląd ten nie znalazł uznania u większości po-
słów połączonych komisji, aczkolwiek na posiedze-
niach komisji odbyła się długa, rzeczowa dyskusja,
ścierały się w niej poglądy popierające potrzebę raty-
fikacji przez Polskę konwencji, nad którą debatujemy,
i głosy jej przeciwne.
Dużo kontrowersji wśród niektórych posłów,
członków połączonych komisji, wzbudził art. 15 kon-
wencji dotyczący trybu wykonywania orzeczeń doty-
czących kontaktów transgranicznych, w szczególno-
ści sformułowanie, że orzeczenie zagraniczne nie
może podlegać ocenie co do jego istoty; ocenie doko-
nywanej przez polski sąd.
W tym zakresie połączone komisje wysłuchały
wyjaśnień pana Łukasza Rędziniaka, podsekretarza
stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości, który zwró-
cił uwagę, że przepisu tego nie można czytać czy sto-
sować w oderwaniu od pozostałych przepisów kon-
wencji oraz przepisów polskiego prawa, chociażby
Kodeksu postępowania cywilnego.
Większość członków połączonych komisji, co zna-
lazło swój wyraz w głosowaniu, zgodziła się z poglą-
dem, że przyjęcie art. 15 w brzmieniu zaproponowa-
nym w konwencji nie oznacza wyzbycia się możliwo-
ści zakwestionowania realizacji kontaktu pomiędzy
rodzicem a dzieckiem, a polski sąd będzie miał prawo
badać, czy orzeczenie zagraniczne jest zgodne z po-
rządkiem prawnym Rzeczypospolitej. Pozostanie w
mocy przepis art. 1146 § 1 pkt 7 Kodeksu postępowa-
nia cywilnego – zgodność z porządkiem prawnym
Rzeczypospolitej.
Zdecydowane poparcie dla ustawy o ratyfikacji
konwencji, o której dzisiaj mówimy, na posiedzeniu
połączonych komisji wyraził przedstawiciel Helsiń-
skiej Fundacji Praw Człowieka pan Adam Bodnar.
Zwrócił uwagę na fakt, że w Polsce rodzice nie mają
skutecznych instrumentów, które pozwalałyby im na
zapewnienie kontaktu z dziećmi. W takiej sytuacji
zdaniem fundacji konwencja powinna być ratyfiko-
wana, tym bardziej że coraz częściej mamy do czy-
nienia z problemem kontaktów transgranicznych
rodziców z dziećmi, a wprowadzenie do porządku
133
prawnego instrumentów, które zwiększają możliwość
egzekucji kontaktów rodziców z dziećmi, jest pożą-
dane i wskazane.
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
Problemem poruszanym na posiedzeniu połączonych
komisji była również kwestia niepodpisania konwencji
przez Niemcy. Pan minister Duda wyraził pogląd, że
Niemcy nie podpisały konwencji, ponieważ nie osią-
gnięto decyzji Rady Europejskiej, która by zezwoliła
krajom członkowskim na jej podpisanie. Wątpliwości
te wyjaśniał reprezentujący rząd pan minister Rędzi-
niak, którego zdaniem okoliczności, na które powoły-
wali się i powołują przedstawiciele Kancelarii Prezy-
denta, już nie zachodzą, zostały rozstrzygnięte w 2007 r.
Panie Marszałku! Panowie Ministrowie! Wysoka
Izbo! Konwencja, o której mówimy, reguluje bardzo
ważne zagadnienie. Tak naprawdę dotyczy dobra
dziecka, dlatego też, jak już mówiłem, dyskusja na
posiedzeniach komisji była być może długa, ale bar-
dzo rzeczowa. Po przeanalizowaniu wniosku pana
prezydenta i zapisów konwencji połączone komisje,
Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Ko-
misja Spraw Zagranicznych, wnoszą o ponowne
uchwalenie ustawy o ratyfikacji konwencji, w brzmie-
niu dotychczasowym. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję, panie pośle.
Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po-
rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad-
czeń w imieniu klubów i kół.
Otwieram dyskusję.
Jako pierwszy poseł Dariusz Lipiński, Platforma
Obywatelska.
Poseł Dariusz Lipiński:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt
przedstawić stanowisko klubu Platformy Obywatel-
skiej w sprawie wniosku Prezydenta Rzeczypospolitej
Polskiej o ponowne rozpatrzenie ustawy z dnia 23
października 2008 r. o ratyfikacji Konwencji w spra-
wie kontaktów z dziećmi, sporządzonej w Strasburgu
w dniu 15 maja 2003 r.
Mamy dziś do czynienia z sytuacją wyjątkową. Po
raz pierwszy od 1989 r. głowa państwa odmówiła
podpisania ustawy upoważniającej do ratyfikacji
umowy międzynarodowej. Jest to sytuacja nie tylko
wyjątkowa, ale i dziwaczna, gdyż prezydent dysponu-
je skuteczniejszym od weta narzędziem blokowania
przystąpienia do konwencji, której nie aprobuje. Pod-
pisanie ustawy i podpisanie dokumentu ratyfikacyj-
nego są bowiem rozdzielone. Nawet bez wetowania
ustawy lub po odrzuceniu weta przez Sejm prezydent
może dowolnie długo odkładać złożenie podpisu pod
dokumentem ratyfikującym, gdyż nie wiążą go w tym
względzie żadne terminy. Mechanizm ten znamy
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
134 Wniosek Prezydenta RP o ponowne rozpatrzenie ustawy o ratyfikacji Konwencji w sprawie kontaktów z dziećmi
Poseł Dariusz Lipiński
zresztą z długich dziejów podpisywania, a raczej nie-
podpisywania traktatu z Lizbony. Poza gołosłownym
stwierdzeniem, iż przyjęcie konwencji zagrozić może
dobru rodziny i prawu rodziców do wychowania dzie-
ci zgodnie z własnymi przekonaniami, w uzasadnie-
niu weta nie ma właściwie konkretów, z którymi
można by polemizować. Trudno przecież uznać za
poważny argument, iż konwencję dotychczas ratyfi-
kowało zaledwie kilka państw. Ile bowiem państw
powinno ratyfikować umowę międzynarodową wcze-
śniej niż Polska, żeby mógł uczynić to także jej pre-
zydent? Pięć to za mało, a więc dziesięć, piętnaście,
a może dwadzieścia trzy? Też nie. Tyle właśnie
państw ratyfikowało dotychczas wspominany już
traktat z Lizbony i nie miało to wpływu na decyzję
pana prezydenta. Gdyby argumentację ilościową sto-
sować konsekwentnie w każdym przypadku, to żadna
wymagająca ratyfikacji umowa międzynarodowa nig-
dy nie weszłaby w życie, nikt bowiem nie chciałby jej
ratyfikować jako pierwszy.
Zastrzeżenia pana prezydenta wzbudził również
art. 15 konwencji, zgodnie z którym organ sądowy
umawiającego się państwa, w którym ma być wyko-
nane orzeczenie, nie może dokonywać oceny orzecze-
nia co do jego istoty. Zdaniem prezydenta oznacza to
brak możliwości zakwestionowania realizacji kontak-
tu nawet wówczas, gdy z posiadanej przez sąd wiedzy
wynika możliwość naruszenia dobra dziecka wsku-
tek wykonania orzeczenia. Ten argument też się
broni. Wykonalność orzeczenia sądu zagranicznego
podlega ocenie zgodności z podstawowymi zasadami
porządku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej. W ra-
zie ich naruszenia polski sąd powszechny będzie
mógł odmówić kontaktu.
Obawy pana prezydenta wzbudza również art. 25,
czyli zakaz dokonywania zastrzeżeń do postanowień
konwencji. Jego zdaniem z tego powodu państwa,
które mają stosować jej rozwiązania, nie mogą zwią-
zać sposobu jej stosowania z obowiązującym w nich
systemem wartości i tradycji związanych z wychowy-
waniem dziecka. Argument ten wynika chyba z nie-
zbyt uważnej lektury konwencji. Strony konwencji
mają bowiem inne instrumenty, żeby dostosować
praktykę działania konwencji do krajowej specyfiki,
np. na podstawie art. 10 mogą swobodnie określić
stosowane kategorie zabezpieczeń i gwarancji doty-
czących kontaktów z dzieckiem. Z kolei na podstawie
art. 15, już wspominałem o tym, sąd krajowy może
w zasadzie w każdym czasie określić lub dostosować
warunki wykonania orzeczenia dotyczącego kontak-
tu, jak również związane z nim zabezpieczenia lub
gwarancje, jeżeli jest to konieczne, aby umożliwić
realizację kontaktu.
Obawy pana prezydenta są więc nieuzasadnione.
Natomiast nieprzyjęcie konwencji może okazać się
szkodliwe dla sporej grupy polskich obywateli, jeżeli
chodzi o ich problemy z takimi instytucjami, jak np.
osławione jugendamty – niemieckie urzędy do spraw
młodzieży. Przypomnijmy, że chodzi o przypadki,
kiedy po rozwodzie mieszanego małżeństwa Polakom
odbierane jest prawo do opieki nad dziećmi, ich kon-
takty z dziećmi są ograniczone, a rozmowy w czasie
nielicznych spotkań mogą toczyć się wyłącznie w ję-
zyku niemieckim. Dla tych osób konwencja, po przy-
stąpieniu do niej obu krajów, mogłaby być pomocnym
instrumentem prawnym w dochodzeniu ich praw,
zawiera bowiem explicite zapisy chroniące dobro
dziecka i tego z rodziców, które w konflikcie poroz-
wodowym jest stroną słabszą. Art. 4 uznaje wprost,
że dziecko i rodzice mają prawo uzyskania i utrzy-
mania ze sobą regularnych kontaktów, a ogranicze-
nie lub wykluczenie takich kontaktów możliwe jest
tylko wtedy, gdy jest to niezbędne dla dobra dziec-
ka.
Zaniepokojenie wetem wyraziła Helsińska Fun-
dacja Praw Człowieka, o czym wspomniał pan poseł
sprawozdawca. W piśmie skierowanym do pana pre-
zydenta czytamy m.in.: Konwencja dotyczy funda-
mentalnego prawa dziecka do wychowania i kontak-
towania się z obojgiem rodziców, a także z innymi
osobami bliskimi, np. dziadkami, niezależnie od tego,
gdzie przebywają i jakiej są narodowości. Zdaniem
autorów listu konwencja przewiduje takie rozwiąza-
nia prawne, które dawałyby większe gwarancje na
realizację praw dziecka do kontaktów z obojgiem ro-
dziców wówczas, gdy mieszka ono tylko z jednym z
nich. Podkreślają też, iż: ważne jest, aby wszystkie
państwa Europy przystąpiły do konwencji i zrozu-
miały, iż tylko w takim współdziałaniu mogą zabez-
pieczyć prawa swoich obywateli małoletnich i doro-
słych – koniec cytatu.
Konwencje Rady Europy zmierzają do ustalenia
wspólnych standardów prawnych w państwach człon-
kowskich. W naturalny sposób służą ochronie praw
słabszych: mniejszości, migrantów, ofiar wszelkiego
rodzaju przemocy itd. Zawetowana przez pana pre-
zydenta konwencja także jest instrumentem pomocy
słabszym, dzieciom i temu z rozwiedzionych rodzi-
ców, któremu utrudnia się kontakt z dzieckiem.
(Dzwonek)
Podsumowując, panie marszałku, pragnę zauwa-
żyć, że konwencja dotyczy przede wszystkim spraw
proceduralnych związanych z umożliwieniem dziec-
ku kontaktu z rodzicem i trzeba mnóstwo złej woli,
aby doszukiwać się w niej ataku na system wartości
i tradycji związanych z wychowywaniem dziecka czy
też niekorzystnych skutków dla więzi rodzinnych.
Odnoszę wrażenie, że konwencja została potrakto-
wana instrumentalnie, dla schlebiania gustom naj-
twardszego antyeuropejskiego elektoratu Prawa i
Sprawiedliwości i pana prezydenta, ze szkodą dla
interesów dzieci i rodziców.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Posłowie Platfor-
my Obywatelskiej będą głosowali za odrzuceniem
weta i ponownym uchwaleniem ustawy. Dziękuję.
(Oklaski)
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
Wniosek Prezydenta RP o ponowne rozpatrzenie ustawy o ratyfikacji Konwencji w sprawie kontaktów z dziećmi
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję, panie pośle.
Głos zabierze pani poseł Marzena Dorota Wróbel,
Prawo i Sprawiedliwość.
Bardzo proszę.
Poseł Marzena Dorota Wróbel:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt
przedstawić stanowisko klubu Prawa i Sprawiedli-
wości dotyczące wniosku Prezydenta Rzeczypospoli-
tej Polskiej pana Lecha Kaczyńskiego o ponowne
rozpatrzenie przez Sejm ustawy o ratyfikacji Kon-
wencji w sprawie kontaktów z dziećmi, sporządzonej
w Strasburgu w dniu 15 maja 2003 r. Konwencja ta
reguluje kwestie kontaktów z dziećmi, w szczególny
sposób ma mieć zastosowanie do kontaktów o cha-
rakterze transgranicznym.
Pan prezydent odmówił podpisania wyżej wymie-
nionej ustawy, uzasadniając ten fakt następującymi
względami, pozwolę sobie zacytować: Wprowadzenie
do polskiego porządku prawnego regulacji zawartych
w konwencji zagrozić może dobru rodziny i prawu
rodziców do wychowywania dzieci zgodnie z własny-
mi przekonaniami. Pan prezydent podkreślił, że obo-
wiązkiem ustawodawcy jest dążenie do zapewnienia
stabilności istniejących stosunków rodzinnych, która
wspomaga prawidłowy rozwój małoletnich dzieci.
Uwagę pana prezydenta zwrócił również fakt, że
od momentu otwarcia konwencji do podpisu, tj. od 15
maja 2003 r., ratyfikowało ją zaledwie pięć państw:
Republika Albanii, Republika Czeska, Rumunia, Re-
publika San Marino i Ukraina. W tym kontekście
pan prezydent uznał, że można mieć wątpliwości co
do jej skuteczności w zakresie faktycznej ochrony
adresatów konwencji, którymi są dzieci pozbawione
kontaktów z rodzicami.
Pan prezydent zwrócił również uwagę na zakres
powierzenia sądom rozstrzygania o charakterze kon-
taktów transgranicznych z dzieckiem. Na podstawie
art. 15 konwencji organ sądowy umawiającego się
państwa, w którym ma być wykonane orzeczenie do-
tyczące kontaktu transgranicznego wydane w innym
umawiającym się państwie, nie może dokonywać oce-
ny orzeczenia zagranicznego co do jego istoty. Ozna-
cza to brak możliwości zakwestionowania realizacji
kontaktu nawet wówczas, gdy z posiadanej przez sąd
polski wiedzy wynika możliwość naruszenia dobra
dziecka wskutek wykonania orzeczenia. Taka jest
prawda, panie pośle, na temat tej konwencji.
Obawy pana prezydenta budzi również zakaz do-
konywania jakichkolwiek zastrzeżeń do postanowień
konwencji. To są twarde zapisy. Proszę je przeczytać.
Pan prezydent przypominał, iż po związaniu się
przez Polskę zapisami konwencji, to konwencja bę-
dzie miała pierwszeństwo przed innym prawem kra-
jowym, a istnieją wątpliwości co do praktyki stoso-
135
wania jej przepisów w kontekście ochrony interesu
nadrzędnego, jakim jest dobro dziecka.
Odmowa podpisania przez pana prezydenta usta-
wy o ratyfikacji konwencji wzbudziła bardzo ostrą
dyskusję na połączonym posiedzeniu komisji spra-
wiedliwości i spraw zagranicznych. Prawo i Sprawie-
dliwość zwróciło uwagę zwłaszcza na treść art. 5 ust.
1 konwencji, zacytuję: Stosownie do dobra dziecka
mogą być ustanowione kontakty między dzieckiem i
osobami innymi niż jego rodzice mającymi rodzinne
związki z dzieckiem. Czym są te rodzinne związki z
dzieckiem? Panie pośle, proszę to dokładnie przeczy-
tać. W jaki sposób konwencja je definiuje? Są to bli-
skie związki, takie jak między dzieckiem a jego
dziadkami lub rodzeństwem, wynikające z mocy pra-
wa – tu jest wszystko w porządku, i teraz: lub z rela-
cji, która de facto ma charakter rodzinny. Co to za
relacja, która de facto ma charakter rodzinny? Pro-
szę uczciwie odpowiedzieć na to pytanie, bo ja na
żadnym z posiedzeń komisji takiej odpowiedzi nie
uzyskałam. Posłużę się przykładem, który jest dra-
styczny, ale jaskrawy. Czy za taką relację pomiędzy
dzieckiem a osobą, która jest z nim de facto w sto-
sunku rodzinnym, można będzie uznać kontakt z
nowym partnerem lub partnerką jednego z rodziców,
nawet wówczas, gdy będzie to osoba tej samej płci?
Na to pytanie na żadnym z posiedzeń komisji nie
uzyskałam odpowiedzi.
Proszę nie kiwać głową. Państwo nie jesteście w
stanie albo nie chcecie na to pytanie odpowiedzieć.
Gdyby zagraniczny sąd orzekł o takim kontakcie
dziecka, sąd polski mógłby jedynie określić lub do-
stosować warunki wykonania tego postanowienia.
Panie pośle, kłania się art. 15. Przypominam, że w
żadnym wypadku orzeczenie to nie może podlegać
ocenie co do jego istoty. Zgodność z porządkiem praw-
nym Polski będzie rozpatrywana tylko i wyłącznie w
zakresie formy kontaktów i ewentualnych zabezpie-
czeń tychże kontaktów. (Dzwonek)
Przepraszam, panie marszałku, czy mogę konty-
nuować? Już kończę w zasadzie.
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Proszę zmierzać do konkluzji, pani poseł.
Poseł Marzena Dorota Wróbel:
Kolejnym zagadnieniem, które zostało podniesio-
ne przez posłów PiS, jest brak jednoznacznych prze-
pisów wykonawczych w prawie polskim regulujących
powrót dziecka do rodzica po upływie kontaktu
transgranicznego. W trakcie dyskusji posłowie Pra-
wa i Sprawiedliwości zadawali pytania, czy podpisa-
nie powyższej konwencji w jakikolwiek sposób roz-
wiąże dramatyczną sytuację dzieci wywodzących się
z rozbitych małżeństw polsko-niemieckich. Niemcy
co prawda nie ratyfikowały jeszcze tej konwencji, ale
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
136 Wniosek Prezydenta RP o ponowne rozpatrzenie ustawy o ratyfikacji Konwencji w sprawie kontaktów z dziećmi
Poseł Marzena Dorota Wróbel
teoretycznie mogą to zrobić. Powszechnie wiadomo,
że w przypadku tego typu spraw sądy niemieckie
uprzywilejowują niemieckiego rodzica, a jugendamty
ograniczają prawo do kontaktu z dziećmi i uniemoż-
liwiają realizację prawa do posługiwania się w tych
kontaktach językiem polskim. Powstaje pytanie, czy
w przypadku ratyfikacji tej konwencji przez obydwa
państwa polskie sądy będą musiały przyjmować orze-
czenia sądów niemieckich co do istoty. Do tej pory ten
wyjątkowo bolesny problem nie został rozwiązany
przez polski rząd, a z zapisów konwencji wynika, że
tak – że będą musiały respektować orzeczenia sądów
co do istoty. Można domniemywać, że przyjęcie kon-
wencji nie tylko nie rozwiąże tej sprawy, ale może ją
jeszcze dodatkowo skomplikować.
W związku z powyższym Klub Parlamentarny
Prawo i Sprawiedliwość będzie głosował za utrzyma-
niem weta pana prezydenta. Uważamy, że przyjęcie
przez Polskę ww. konwencji nie będzie korzystne z
perspektywy najlepiej pojętego interesu dziecka.
Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Głos zabierze pani poseł Jolanta Szymanek-De-
resz, klub Lewica.
(Poseł Zbigniew Babalski: Nie ma.)
Nie ma?
(Głos z sali: Na komisji.)
W takim razie poseł Stanisław Witaszczyk, Pol-
skie Stronnictwo Ludowe.
Bardzo proszę.
Poseł Stanisław Witaszczyk:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
W imieniu Klubu Poselskiego Polskiego Stronnictwa
Ludowego chciałbym odnieść się do wniosku pana
prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej o ponowne roz-
patrzenie ustawy z dnia 23 października 2008 r. o
ratyfikacji Konwencji w sprawie kontaktów z dzieć-
mi, sporządzonej w Strasburgu 15 maja 2003 r.
Konwencja powyższa została opracowana w ra-
mach Rady Europy przez Komitet Ekspertów Prawa
Rodzinnego działający pod auspicjami Europejskiego
Komitetu Współpracy Prawnej i przyjęta przez Ko-
mitet Ministrów Rady Europy w dniu 3 maja 2003 r.
w Strasburgu. Związanie się Rzeczypospolitej Pol-
skiej omawianą konwencją wydaje się potrzebne w
dobie swobodnej migracji ludzi, wolności podejmowa-
nia zatrudnienia i osiedlania się w państwach człon-
kowskich Unii Europejskiej. Zjawisku temu towarzy-
szy jednak pewne ryzyko dotyczące w szczególności
osłabienia więzi rodzinnych oraz trwałości instytucji
rodziny. Dotyczy to zwłaszcza ludzi mających dzieci,
do których odnosi się przedmiotowa konwencja.
Warto tu przypomnieć kilka najistotniejszych
uregulowań zawartych w konwencji. Najważniejszym
z nich jest prawo do kontaktu rodziców z dzieckiem
i dziecka z rodzicami, co często sprowadza się do za-
bezpieczenia powrotu dziecka po okresie tego kon-
taktu. Problem ten rozwiązano w konwencji, zobo-
wiązując państwa do stosownych działań, wprowa-
dzono również wspólne standardy dotyczące kontak-
tów z dziećmi, a także uregulowano zasady współ-
pracy między sądami i organami właściwymi w
sprawach kontaktów z nimi. Chociaż konwencja jako
formę ustanowienia kontaktów z dzieckiem preferu-
je zawieranie polubownych porozumień, to jednak w
razie konieczności wydawania orzeczeń zobowiązuje
państwa do wprowadzenia środków prawnych ko-
niecznych do ich wykonywania. Współpraca pomię-
dzy uprawionymi organami w poszczególnych pań-
stwach prowadzona jest przy udziale ustanowionych
w każdym państwie organów centralnych, których
zadania zostały ściśle określone. Dotyczy to zwłasz-
cza egzekwowania wydawanych w poszczególnych
państwach orzeczeń.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mając na uwadze
bardzo złożoną i delikatną materię, z jaką mamy tu-
taj do czynienia, i coraz liczniejsze, niekiedy bardzo
bolesne doświadczenia na linii kontaktów rodzice –
dziecko, fakt, że tylko niewielka liczba państw zde-
cydowała się na ratyfikację konwencji, co wskazuje
tutaj w swoim wystąpieniu pan prezydent, Polskie
Stronnictwo Ludowe widzi pilną potrzebę podjęcia
działań idących w kierunku możliwie szybkiego i
skutecznego rozwiązania tego coraz większego pro-
blemu m.in. w rozmowach dwustronnych i na forum
międzynarodowym. Mam tu na myśli m.in. wykorzy-
stanie naszych eurodeputowanych w Brukseli. W
pierwszej kolejności z uwagi na liczbę zawieranych
małżeństw i wynikających stąd problemów należy
podjąć rozmowy z naszym zachodnim sąsiadem,
Niemcami.
Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego, mając na
uwadze wszystkie za i przeciw, opowiada się za raty-
fikacją Konwencji w sprawie kontaktów z dziećmi,
sporządzonej w Strasburgu w dniu 15 maja 2003 r.
Dziękuję za uwagę. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję, panie pośle.
Przechodzimy do pytań.
Czy ktoś z pań i panów posłów chciałby jeszcze się
dopisać? Proszę to uczynić niezwłocznie.
Więcej zgłoszeń nie ma.
Zamykam listę.
Czas na zadanie pytania – 1 minuta.
Jako pierwszy poseł Mirosław Pawlak, Polskie
Stronnictwo Ludowe.
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
Wniosek Prezydenta RP o ponowne rozpatrzenie ustawy o ratyfikacji Konwencji w sprawie kontaktów z dziećmi
Poseł Mirosław Pawlak:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie i Panie Mini-
strze! Ja mam pytania do pana posła sprawozdawcy.
Czym obie połączone komisje sejmowe kierowały
się, nie uwzględniając uwag i zastrzeżeń prezydenta
Rzeczypospolitej Polskiej do procedowanej ustawy? I
pytanie drugie. W jakim stopniu oraz czy w ogóle
ewentualne uwzględnienie uwag pana prezydenta
mogłoby stać się szkodliwe dla Polski lub polskiej
racji stanu? Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję.
Poseł Tadeusz Arkit.
Nieobecny.
Poseł Lech Kołakowski, Prawo i Sprawiedli-
wość.
Poseł Lech Kołakowski:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panowie Ministro-
wie! Przepisy konwencji mają mieć zastosowanie do
wszelkich kontaktów z dzieckiem, w szczególny jed-
nak sposób do kontaktów o charakterze transgranicz-
nym. Rozstrzyganie o charakterze tych kontaktów ma
być powierzone sądom. Zgodnie z art. 15 konwencji
organ sądowy umawiającego się państwa, w którym
ma być wykonane orzeczenie dotyczące kontaktu
transgranicznego wydane w innym umawiającym się
państwie, nie może dokonywać oceny orzeczenia za-
granicznego co do istoty. Oznacza to brak możliwości
zakwestionowania realizacji kontaktu nawet wówczas,
gdy z posiadanej przez sąd wiedzy wynika, że istnieje
możliwość naruszenia dobra dziecka wskutek wyko-
nania orzeczenia. Po związaniu Rzeczypospolitej Pol-
skiej Konwencją w sprawie kontaktów z dziećmi bę-
dzie ona miała pierwszeństwo przed prawem krajo-
wym (Dzwonek), jeżeli nie da się tego prawa pogodzić
z konwencją (art. 90 ust. 2 konstytucji).
Panie marszałku, pytanie jeszcze.
Jak rząd zamierza pogodzić obowiązujące w Pol-
sce prawo z tymi artykułami konwencji, które nie są
zgodne z naszym prawem oraz sprzeciwiają się uzna-
nym w Polsce wartościom – ochronie dobra rodziny?
Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję.
Poseł Elżbieta Streker-Dembińska, klub Lewica.
Poseł Elżbieta Streker-Dembińska:
Panie Marszałku! Panowie Ministrowie! Wysoka
Izbo! Ten dokument, który mam w ręku, nie dotyczy
tej konwencji, on dotyczy konwencji haskiej, a jest
137
wynikiem również wielu sytuacji, z którymi mamy
do czynienia. Polskie społeczeństwo migruje, młodzi
ludzie popełniają większe lub mniejsze błędy, czasami
chcą wrócić do kraju, przywieźć ze sobą dzieci, napo-
tykają problemy. Tu również, przy tej konwencji ha-
skiej, rozstrzyga o tym sąd. Niestety nie zawsze sądy
szczegółowo i właściwie badają stan faktyczny,
krzywdzą przy tym i rodziców i dzieci.
Dzisiaj rozmawiamy o kolejnej konwencji, która
ma umożliwić kontakty z najbliższymi. Mam takie
pytanie w związku z tym, że gdy tu dyskutowaliśmy,
wielokrotnie mówiono, że niewiele krajów podpisało
tę konwencję. Czy pan poseł sprawozdawca może po-
dać, jakie są tego przyczyny, jakie są argumenty
państw, które nie podpisały konwencji? (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Poseł Krzysztof Brejza, Platforma Obywatelska.
Poseł Krzysztof Brejza:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
Problem kontaktów z dziećmi nabiera na sile w przy-
padku, gdy rodzice są obywatelami różnych państw i
mieszkają często wiele kilometrów od siebie. Brak kon-
kretnych ustaleń dotyczących kontaktów rodziców z
dzieckiem może prowadzić do pasywnej postawy ro-
dzica wychowującego dziecko w zakresie kontaktów z
drugim rodzicem. W efekcie może nastąpić całkowite
zerwanie więzi z rodzicem niewychowującym dziecko,
co z pewnością nie służy dobru tego dziecka.
W związku z tym mam pytanie do pana ministra:
W przypadku jakich państw występują najczęściej
problemy w kontaktach obywateli Polski ze swoimi
dziećmi? Drugie pytanie. Jakie inne, równoległe kro-
ki oprócz ratyfikacji konwencji można, w ocenie pana
ministra, podjąć w celu skonkretyzowania prawa
obywatela Polski do kontaktów z dzieckiem mieszka-
jącym z drugim rodzicem poza granicami naszego
kraju? Dziękuję serdecznie.
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Pani poseł Marzena Dorota Wróbel, Prawo i Spra-
wiedliwość.
Poseł Marzena Dorota Wróbel:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
Mam w zasadzie pytanie i do pana marszałka, i do
pana ministra.
Mam na szczęście taki zwyczaj, że sprawdzam
opinie prawne zanim przystąpię do wygłoszenia swo-
jej wypowiedzi. Dzisiaj poszłam do BAS i poprosiłam
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
138 Wniosek Prezydenta RP o ponowne rozpatrzenie ustawy o ratyfikacji Konwencji w sprawie kontaktów z dziećmi
Poseł Marzena Dorota Wróbel
jeszcze raz o wszystkie opinie prawne, które dotyczą
tejże konwencji. I otrzymałam opinię, której nie zna-
łam, bo nie została nam ona udostępniona. Jest to
opinia prawna dotycząca możliwości ratyfikacji Kon-
wencji w sprawie kontaktów z dziećmi w świetle
przedstawionego stanowiska federalnego minister-
stwa sprawiedliwości RFN.
Przeczytam tylko końcową klauzulę: W świetle
prac prowadzonych w ramach Rady Unii Europejskiej
można stwierdzić, że nie ma przeszkód dla ratyfikacji
konwencji przez Polskę (Dzwonek), jednak złożenie
dokumentu ratyfikacyjnego, dokonane po przyjęciu
decyzji przez Radę, wymagać będzie stosownego
oświadczenia co do zakresu związania się konwencją.
Wcześniejsze związanie się konwencją, czyli złożenie
dokumentu ratyfikacyjnego, może potencjalnie nara-
zić Polskę na zarzut naruszenia art. 10 Traktatu usta-
nawiającego Wspólnotę Europejską.
Chciałabym zapytać, panie marszałku, dlaczego
ta opinia nie została udostępniona posłom i nie zo-
stało po raz kolejny zwołane wspólne posiedzenie
dwóch Komisji: Sprawiedliwości i Praw Człowieka
oraz Spraw Zagranicznych. Przecież my powinni-
śmy tę opinię znać, a jej nie znamy. Ona może za-
sadniczo wpłynąć na przykład na stanowisko moich
kolegów z Platformy Obywatelskiej i PSL, mam
taką nadzieję.
Panie ministrze, to jest również pytanie do pana,
dlaczego pan, bo zakładam, że pan znał tę opinię…
aha, pan też nie znał. Proszę państwa, mamy zatem
przedziwną sytuację, że posłowie i ministerstwo nie
znają opinii, która jest, w mojej ocenie, zasadnicza.
Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo, pani poseł.
Poseł Kazimierz Gołojuch, Prawo i Sprawiedli-
wość.
Poseł Kazimierz Gołojuch:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do
pana ministra Andrzeja Dudy, podsekretarza stanu
w Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.
Jak pan ocenia zapisy omawianej dzisiaj Konwencji
w sprawie kontaktów z dziećmi w porównaniu z kon-
wencją haską czy europejską konwencją z 20 maja
1980 r. o uznawaniu i wykonywaniu pieczy nad dziec-
kiem? Które z tych rozwiązań są lepsze i lepiej zabez-
pieczają prawa dziecka? Dziękuję.
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję, panie pośle.
Poseł Grzegorz Raniewicz, Platforma Obywatelska.
Poseł Grzegorz Raniewicz:
Panie Marszałku! Panowie Ministrowie! Wysoka
Izbo! Co kilka miesięcy, czasami nawet częściej wy-
buchają medialne afery związane z ograniczaniem
praw rodziców pochodzenia polskiego w kontaktach
z dziećmi, w kontaktach transgranicznych. Jest to
niewątpliwie najbardziej bolesna sytuacja, kiedy ko-
chający rodzic, który chce uczestniczyć w wychowy-
waniu dziecka, kocha to dziecko, ma ograniczone,
czasami całkowicie, prawo do kontaktu z nim. Być
może konwencja nie jest idealnym rozwiązaniem,
jednak jeżeli prezydent ją wetuje, nie chce podpisać,
to pragnę zapytać, jakie są inne propozycje ze strony
kancelarii prezydenta, ze strony prezydenta, by po-
móc tym rodzicom. Czy jest konstruktywna propozy-
cja ze strony prezydenta? Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Poseł Sławomir Kopyciński, Lewica.
Poseł Sławomir Kopyciński:
Dziękuję bardzo.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Pan prezydent w uzasadnieniu wniosku o ponowne
rozpatrzenie ustawy o wyrażeniu zgody na ratyfika-
cję konwencji wskazuje na dobro dziecka, jakiemu
mógłby zagrozić obowiązek realizowania orzeczenia
o kontaktach rodzica z dziećmi bez badania go co do
istoty przez organ państwa, które ma realizować tego
typu orzeczenie. Przyjmując ten wniosek za logiczny,
trzeba by uznać, że tego typu rozwiązanie powinno
funkcjonować w dwie strony. Czy zatem według pana
prezydenta orzeczenia zapewniające naszym obywa-
telom, Polkom i Polakom, kontakt z ich własnymi
dziećmi, wydane przez polskie sądy, również powin-
ny być badane, a co za tym idzie, co łatwo przewi-
dzieć, kwestionowane przez obce sądy czy państwa,
które ratyfikują tę konwencję? Dziękuję.
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Poseł Krzysztof Lipiec zabierze głos, klub Prawo
i Sprawiedliwość.
Poseł Krzysztof Lipiec:
Dziękuję bardzo.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Problem mał-
żeństw transgranicznych i ewentualnie powstające
później problemy związane z rozwodami i sytuacją
polskich dzieci są opisywane bardzo często, znamy te
historie. Chcę tutaj przedstawić problem, z którym
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
Wniosek Prezydenta RP o ponowne rozpatrzenie ustawy o ratyfikacji Konwencji w sprawie kontaktów z dziećmi
Poseł Krzysztof Lipiec
się spotkałem jako poseł. W moim mieście złożyła
interwencję matka Polka, która we Włoszech zawar-
ła związek małżeński, na skutek trudnej sytuacji,
wręcz gehenny – to wszystko opisuje mi w liście, któ-
ry mam tutaj – wyjechała z dzieckiem, które ma rów-
nież obywatelstwo polskie, do Polski. To był oczywi-
ście wyjazd uzgodniony z mężem. Po kilku miesią-
cach do polskiego sądu powszechnego, dokładnie w
Starachowicach, trafia pozew męża, ojca dziecka, o
wydanie dziecka. Sąd w Starachowicach w oparciu o
konwencję haską oddalił powództwo, rozstrzygnięcie
było korzystne dla matki i dziecka. Na skutek apela-
cji sąd okręgowy ten wyrok zmienił i nakazał wyda-
nie dziecka ojcu, który w ogóle nie miał z nim żadne-
go kontaktu. I gdzie tutaj jest sprawiedliwość?
Chciałbym zapytać, czy konwencja, która została
zawetowana – mówiąc kolokwialnie – posłużyłaby
rozwiązaniu tego problemu? W moim przekonaniu są
lepsze, bardziej skuteczne rozwiązania, jak chociażby
wspomniana tutaj konwencja haska. Czy warto w
takiej sytuacji, kiedy mamy już doświadczenia i sta-
jemy przed nowymi, ryzykownymi… Do końca roz-
strzygnięcia zawarte w przedmiotowej konwencji nie
są nam znane. Czy warto w takiej sytuacji psuć sys-
tem, który na dzień dzisiejszy w miarę sprawnie,
wydawałoby się, zabezpiecza interes polskich dzieci?
Co więcej, nie wiem, czy nie warto by było zastanowić
się przede wszystkim nad regulacjami w polskim
prawie krajowym. Bo we wspomnianym tutaj liście
matka pisze: Obydwie z córeczką mamy obywatel-
stwo polskie, powinniśmy być chronione przez nasze
państwo. W kontekście rozstrzygnięcia, które przy-
toczyłem, mamy do czynienia ze skandalem w wy-
miarze sprawiedliwości. Z tą interwencją zwrócę się
do ministra sprawiedliwości w odrębnym piśmie, w
którym podam wszystkie dane. Dziękuję bardzo.
(Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Poseł Dariusz Lipiński, Platforma Obywatelska.
Poseł Dariusz Lipiński:
Dziękuję, panie marszałku.
Mam krótkie pytanie do pana ministra Dudy. Pan
minister stwierdził, że ratyfikując konwencję, Rzecz-
pospolita Polska – nie wiem, czy dokładnie zanoto-
wałem – narazi się na zarzut naruszenia zasady so-
lidarności europejskiej czy naruszenia art. 10 Trak-
tatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską. Mam
więc pytanie, na które proszę odpowiedzieć ewange-
licznie: tak lub nie. Czy panu ministrowi wiadomo
coś o tym, jakoby formułowano takie zarzuty pod
adresem Republiki Czeskiej lub Rumunii, czyli
139
państw, które przeprowadziły do końca całą proce-
durę ratyfikacyjną, a jednocześnie są członkami Unii
Europejskiej? Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Poseł Stanisław Witaszczyk, Polskie Stronnictwo
Ludowe.
Poseł Stanisław Witaszczyk:
Panie Marszałku! Mam pytanie do pana ministra.
Chciałbym zapytać: Jakie działania podejmie mini-
sterstwo, rząd, aby uwagi, które zgłosił pan prezy-
dent, nie potwierdziły się w życiu? Chodzi o to, żeby-
śmy uprzedzili niekorzystne sytuacje.
Chciałbym również zapytać: Ile jest takich przy-
padków od 2003 r. narastająco, czy to jest problem,
który staje się coraz większy? Szczególnie chodzi mi
o małżeństwa mieszane, a więc przeważnie to dotyczy
matki Polki i męża, który jest spoza naszego kraju.
Chciałbym także zadać pytanie, jakie działania
chce podjąć rząd, aby przyspieszyć ratyfikację tej
konwencji przez pozostałe państwa. Mam na myśli
przede wszystkim naszych zachodnich sąsiadów,
gdzie ten problem jest największy. Dziękuję bardzo.
(Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Pani poseł Maria Zuba, Prawo i Sprawiedliwość.
Poseł Maria Zuba:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panowie Mini-
strowie! W kontekście wypowiedzi pana posła Lecha
Kołakowskiego, pani poseł Marzeny Wróbel i pana
posła Krzysztofa Lipca moja stanowi kontynuację
tych obaw. W związku z tym chciałabym zadać py-
tanie.
W art. 15 dotyczącym trybu wykonywania orze-
czeń dotyczących kontaktów transgranicznych wy-
raźny jest zapis mówiący, że w żadnym wypadku
orzeczenie zagraniczne nie może podlegać ocenie co
do jego istoty. Również w art. 25 zatytułowanym „Za-
strzeżenia” jest zapis mówiący: w stosunku do niniej-
szej konwencji nie można składać żadnych zastrze-
żeń. Mam zatem pytanie: W oparciu o jakie ustawo-
dawstwo, jakie prawo polskie (Dzwonek) takie zapisy
zostały ujęte w tej konwencji? Ponadto proszę o
przedstawienie skutków wynikających z zarzutu na-
ruszenia art. 10 traktatu Wspólnot Europejskich,
artykułu dotyczącego zasady lojalności. Dziękuję
bardzo. (Oklaski)
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
140 Wniosek Prezydenta RP o ponowne rozpatrzenie ustawy o ratyfikacji Konwencji w sprawie kontaktów z dziećmi
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Poseł Tadeusz Arkit, Platforma Obywatelska.
Poseł Tadeusz Arkit:
Dziękuję bardzo.
Panie Marszałku! Panowie Ministrowie! Wysoka
Izbo! Przepisy konwencji będą miały zastosowanie
do wszelkich kontaktów z dzieckiem, w szczególny
jednak sposób odnoszą się do kontaktów o charakte-
rze transgranicznym. Związanie się konwencją po-
zwoli na podniesienie standardów prawa wewnętrz-
nego w zakresie omawianej problematyki i ułatwienie
oraz zabezpieczenie wykonania tych standardów w
ramach stosunków prawnych mających charakter
międzynarodowy. Kluczowym problemem związa-
nym z wykonywaniem uprawnień do kontaktów z
dzieckiem jest w praktyce zabezpieczenie powrotu
dziecka po okresie tego kontaktu i konwencja rozwią-
zuje ten problem, zobowiązując państwa do stosowa-
nia odpowiednich środków gwarantujących powrót
dziecka oraz przedstawiając ich możliwy katalog.
Ratyfikacja konwencji generalnie jest korzystna.
Pozwolę sobie odnieść się do fragmentu uzasad-
nienia z wniosku pana prezydenta. Jak wynika z uza-
sadnienia projektu ustawy – pisze pan prezydent
–konwencję ratyfikowało zaledwie kilka państw: Re-
publika Albanii, Republika Czeska, Rumunia, Repu-
blika San Marino i Ukraina. Nie dostrzegam argu-
mentu przemawiającego za szybką i – biorąc pod
uwagę liczbę państw członków Rady Europy – odosob-
nioną ratyfikację. Tak pisze pan prezydent. (Dzwonek)
W przypadku ratyfikacji traktatu lizbońskiego
argumenty są zgoła inne. Czekamy na jedno pań-
stwo, pomimo że większość już traktat ratyfikowała.
Pan prezydent raz uważa, że za mało państw ratyfi-
kowała akt międzynarodowy, a innym razem, że wy-
starczy, że jedno państwo nie ratyfikowało traktatu
międzynarodowego, i to też jest przeszkoda. Dobrze
byłoby się zdecydować. Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer-
pana.
Głos zabierze podsekretarz stanu w Ministerstwie
Sprawiedliwości pan Igor Dzialuk.
Bardzo proszę pana ministra o zabranie głosu.
Podsekretarz Stanu
w Ministerstwie Sprawiedliwości
Igor Dzialuk:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W czasie dyskusji
do przedstawicieli rządu został skierowany szereg
ważkich pytań, na które postaram się odpowiedzieć.
Na początek jednak przeproszę za sygnał, który
wysłałem pani posłance Wróbel, z którego wywnio-
skowała, jakobym nie znał treści opinii Biura Analiz
Sejmowych. Tu nastąpiło nieporozumienie co do
daty. Stanowiska to ma datę 11 lutego.
(Poseł Marzena Dorota Wróbel: To ja mam pyta-
nie.)
Pani poseł powiedziała: 17 lutego, co – jak ustali-
łem – jest datą przekazania tej opinii, to mnie zmy-
liło. Znam treść tej opinii. Chodzi o 11 lutego, a 17
lutego to data przekazania. Jestem w posiadaniu tej
opinii i znam jej treść, którą odbieram jako pozytyw-
ną, jeśli chodzi o wniosek z przedłożenia rządowego,
dopuszczającą uchwalenie ustawy upoważniającej do
ratyfikacji konwencji o kontaktach z dzieckiem, ale
o tym powiem w swoim czasie, jeśli można.
Tak że nawiązując do wystąpienia pani posłan-
ki…
(Głos z sali: No widzi pan. Jak zadawałam pytanie
do mikrofonu, mówił pan, że nie zna tej opinii. W
związku z tym chciałabym zadać pytanie.)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Panie ministrze, bardzo proszę.
Podsekretarz Stanu
w Ministerstwie Sprawiedliwości
Igor Dzialuk:
Tak, tylko nawiązuję do wystąpienia pani posłan-
ki Wróbel, stąd zawiesiłem głos, jeśli można.
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dobrze, proszę słuchać pana ministra, bo do pani
mówi.
(Poseł Marzena Dorota Wróbel: Ale ja nie mogłam
panu ministrowi zadać pytania.)
Regulamin jest regulaminem, naprawdę.
(Poseł Marzena Dorota Wróbel: Ale pan mini-
ster…)
Proszę na miejsce, pani poseł.
(Poseł Marzena Dorota Wróbel: W związku z tym
powinnam…)
Podsekretarz Stanu
w Ministerstwie Sprawiedliwości
Igor Dzialuk:
Nawiązując do wystąpienia pani posłanki Wróbel
w imieniu klubu, chciałbym zwrócić w szczególności
uwagę na art. 5 konwencji, który w ust. 1 stanowi, iż
stosownie do dobra dziecka mogą być ustanowione
kontakty pomiędzy dzieckiem i osobami innymi niż
jego rodzice, mającymi rodzinne związki z dzieckiem.
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
Wniosek Prezydenta RP o ponowne rozpatrzenie ustawy o ratyfikacji Konwencji w sprawie kontaktów z dziećmi
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Sprawiedliwości Igor Dzialuk
Jest to prawo słabsze niż prawo przyznane w art. 4
rodzicom dziecka, gdzie wprost mówi się o prawie
rodziców do styczności, do kontaktów z dzieckiem.
Niemniej jednak art. 5 ust. 1 ogranicza to prawo do
osób innych niż rodzice, jednakże mających rodzinne
związki z dzieckiem. W przypadku ponownego na-
wiązania związku małżeńskiego przez rodzica dziec-
ka z osobą inną, trzecią nie nawiązuje się stosunek
rodzinny pomiędzy małżonkiem rodzica a dzieckiem.
Co prawda, ust. 2 art. 5 pozwala państwom na roz-
szerzenie powyższego postanowienia, czyli ujętego w
ust. 1, w celu objęcia nim innych osób niż wymienio-
ne w ust. 1, ale w przypadku takiego rozszerzenia
państwo mogą swobodnie decydować, które z form
kontaktów określonych w art. 2 pkt a będą stosowa-
ne, jednakże nie przewiduje się, aby takie rozszerze-
nie mogło w Polsce nastąpić.
(Poseł Marzena Dorota Wróbel: Proszę powiedzieć,
co to jest relacja o charakterze rodzinnym, proszę nie
uciekać od pytania. Jak zdefiniowana została relacja
o charakterze rodzinnym?)
Konwencja nie definiuje tego pojęcia, mówi o
związku rodzinnym z dzieckiem. Nie nawiązuje się
stosunek rodzinny, tak że dziecko pochodzące ze
związku o charakterze nieformalnym, ale z przyczyn
biologicznych o mieszanym charakterze, będzie mia-
ło, na podstawie art. 5, prawo do styczności z oboj-
giem naturalnych rodziców. Mówimy tu o klasycz-
nym konkubinacie...
(Poseł Marzena Dorota Wróbel: Ale nie tylko.)
Natomiast... No nie, ze związku partnerskiego
osób tej samej płci nie może pochodzić dziecko. Na-
tomiast, jeżeli dojdzie do...
(Poseł Marzena Dorota Wróbel: Nie rozumie pan
zapisów konwencji.)
(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek
Sejmu Stefan Niesiołowski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Przepraszam pana, ale dla mnie to jest...
Sekundę, panie ministrze, niech pan kontynu-
uje.
Proszę nie prowadzić bez przerwy dyskusji. Nie
reaguję, ale jak pani po każdym zdaniu komentuje,
to wybaczy pani, ale proszę nie przeszkadzać.
Proszę kontynuować, panie ministrze.
Podsekretarz Stanu
w Ministerstwie Sprawiedliwości
Igor Dzialuk:
W takim razie powtórzę, że nie nawiązuje się sto-
sunek rodzinny pomiędzy kolejnym partnerem czy
141
kolejnym małżonkiem rodzica a dzieckiem. Jak się
wydaje, ostrze krytyki zarówno w wystąpieniu klu-
bowym w imieniu Prawa i Sprawiedliwości, jak i w
pytaniach dotyczy w szczególności artykułów od 14
do 16 konwencji, które to przepisy, jak wynika cho-
ciażby z uzasadnienia przedstawionego przez rząd,
są właśnie tymi przepisami, których stosowanie bę-
dzie wyłączone poprzez stosowanie w to miejsce prze-
pisów prawa wspólnotowego, a więc w szczególności
art. 41 rozporządzenia Rady, tzw. rozporządzenia
Bruksela 2 bis, dotyczącego jurysdykcji oraz uznawa-
nia i wykonywania orzeczeń w sprawach małżeńskich
oraz w sprawach dotyczących odpowiedzialności ro-
dzicielskiej. Jest to rozporządzenie, które zostało
przyjęte w 2003 r. i jest już rozporządzeniem obowią-
zującym Polskę w stosunkach wewnątrzunijnych z
państwami członkowskimi Unii Europejskiej. Rozpo-
rządzenie to, w rzeczonym art. 41, wprowadza już, i
jest to zasada obowiązująca, uznawanie i wykonywa-
nie orzeczeń dotyczących kontaktów z dzieckiem bez
procedury formalnej.
Jednocześnie chcę także zwrócić uwagę na zawar-
te w uzasadnieniu wniosku rządowego, to jest ostat-
nia część tegoż wniosku, stwierdzenie dotyczące try-
bu związania się konwencją, w którym wnioskodaw-
ca wyraźnie wyraża pogląd o tym, iż dopełnienie
procedury ratyfikacyjnej, mówię z pamięci, ponieważ
właśnie ten fragment gdzieś mi umknął w dokumen-
tach, może nastąpić w części dotyczącej właściwości
wspólnot po przyjęciu przez Radę Unii Europejskiej
upoważnienia dla państw członkowskich do związa-
nia się tą konwencją. W tej części rzeczywiście dla
związania się konwencją jest wymagane upoważnie-
nie ze strony Rady Unii Europejskiej. Sama konwen-
cja natomiast w art. 20 ust. 3 przewiduje stosowanie
przepisów Unii Europejskiej, przepisów Wspólnoty
Europejskiej w miejsce przepisów konwencyjnych w
stosunkach pomiędzy tymi państwami.
Jak się zatem wydaje, krytyka dotycząca art.
14–16 jest krytyką o tyle nietrafną, że przepisy te i
tak w stosunkach z państwami członkowskimi Unii
Europejskiej są zastąpione, czy będą zastąpione po
wejściu w życie przepisu rozporządzenia Bruksela 2
bis lub innego rozporządzenia, które w miejsce Bruk-
seli 2 bis może zostanie przyjęte.
Pani posłanka Streker-Dembińska, ale także i
później były odniesienia do konwencji haskiej...,
chciałbym wskazać w odpowiedzi na pytania doty-
czące konwencji haskiej, że jednym z argumentów
przemawiających za przyjęciem konwencji strasbur-
skiej, o której dzisiaj debatujemy, jest przekonanie
rządu, że konwencja ta może przyczynić się do ogra-
niczenia przypadków uprowadzenia dzieci na skutek
satysfakcjonującego rodziców i opiekunów dzieci pra-
wa do kontaktów i rzeczywistego wykonania kontak-
tów. Konwencja haska rzeczywiście umożliwia ure-
gulowanie kontaktów z dzieckiem, jednakże jej sto-
sowanie następuje w momencie, kiedy dochodzi już
do eskalacji konfliktu pomiędzy rodzicami, konfliktu,
który wyraża się w dramatycznym geście uprowadze-
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
142 Wniosek Prezydenta RP o ponowne rozpatrzenie ustawy o ratyfikacji Konwencji w sprawie kontaktów z dziećmi
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Sprawiedliwości Igor Dzialuk
nia dziecka za granicę. Przy czym za uprowadzenie
dziecka za granicę rozumie się także przetrzymanie
czy zatrzymanie dziecka po okresie bezpośredniej
styczności.
Konwencja strasburska, będąca przedmiotem ni-
niejszej dyskusji, poprzez precyzyjne – jest to pierw-
sza tak precyzyjna regulacja prawnomiędzynarodo-
wa – uregulowanie zasad kontaktów, uprawnienia
do kontaktów, a także sposobu i trybu wykonywania
prawa do bezpośredniego kontaktu z dzieckiem po-
winna zatem przyczynić się do polubownego rozwią-
zywania sporów pomiędzy rodzicami i powinna przez
to przyczynić się do ograniczenia w dalszej perspek-
tywie czasu przypadków uprowadzeń dzieci za gra-
nicę.
Co prawda pytanie zostało skierowane do posła
sprawozdawcy, pytanie dotyczące tego, jakie są przy-
czyny nieratyfikowania konwencji przez większą
liczbę państw członkowskich Rady Europy, postaram
się zwrócić uwagę na pewne aspekty, nie odpowiada-
jąc wprost na to pytanie.
Nie wiem, jakie są przyczyny nieratyfikowania
przez inne państwa tej konwencji, zwrócę uwagę jed-
nak na dwa aspekty. Pierwszy to taki, że konwencje
Rady Europy są klasycznymi konwencjami prawa
międzynarodowego publicznego i państwa nie mają
obowiązku, nie mają przymusu wiązania się ich po-
stanowieniami, co oznacza, że proces wiązania się
zazwyczaj jest dłuższy niż w przypadku takich kon-
wencji czy takich aktów prawa międzynarodowego,
gdzie istnieje zobowiązanie do szybkiego ich ratyfi-
kowania czy też wdrożenia.
Zwracam uwagę, że przystąpienia do tej konwen-
cji następują między rokiem 2005 a 2009, znaczy,
wejście w życie nastąpi 1 czerwca 2009 r. Ratyfikacja
ostatnia, czy ostatnie przystąpienie ze strony Chor-
wacji miało miejsce w lutym 2009 r., nie jest zatem
uzasadniona teza, jakoby ta konwencja uzyskała nie-
wielką liczbę ratyfikacji na początku swojego obowią-
zywania, a potem nie nastąpiły dalsze przystąpienia.
Rzeczywiście, spośród państw członkowskich Unii
Europejskiej ratyfikowały tę konwencję dwa pań-
stwa: Czechy i Rumunia, co jednak istotne, obydwa
uczyniły to już w warunkach członkostwa w Unii
Europejskiej. Nie są znane nam, a takie pytanie za-
daliśmy, jakiekolwiek reakcje formalne Komisji Eu-
ropejskiej, w szczególności nie mamy żadnych sygna-
łów o tym, aby rozważane było wszczęcie postępowa-
nia przeciwko tym państwom o naruszenie kompe-
tencji Wspólnot.
Proszę wszelako zwrócić uwagę, że wyrażone w
uzasadnieniu wniosku stanowisko rządu wyraźnie
rozgranicza dwa elementy. Podkreśla, iż nie ma prze-
szkód formalnych, aby dopełnić procedurę upoważ-
nienia pana prezydenta do ratyfikacji tej umowy
międzynarodowej, wszelako wskazuje także – i tu
powracam do tego, o czym mówiłem już wcześniej –
na to, iż w zakresie unijnym dopełnienie tej procedu-
ry może nastąpić dopiero po decyzji Rady Unii Euro-
pejskiej.
Jestem w posiadaniu dokumentu wspólnotowego
Komitetu Prawa Cywilnego z czerwca 2008 r., który
wskazuje, że w dalszym ciągu trwają prace nad wy-
daniem dokumentu związanego z upoważnieniem
tak Wspólnoty, jak i państw członkowskich do raty-
fikacji konwencji. Pierwszy projekt w tym względzie
został przedstawiony w roku 2003. Przez 5 lat prace
nad nim były zablokowane na skutek sporu pomiędzy
Hiszpanią a Wielką Brytanią odnośnie do Gibralta-
ru. Od roku 2008, za prezydencji słoweńskiej a na-
stępnie za prezydencji czeskiej w pierwszej połowie
tego roku prace zostały ponownie podjęte. Na razie
nie ma konkluzji, a więc przynajmniej na razie przy-
jęcie ustawy upoważniającej prezydenta do ratyfika-
cji konwencji będzie miało li tylko charakter upoważ-
niający prezydenta, natomiast niezobowiązujący go
do dokonania ratyfikacji przed decyzją Rady Unii
Europejskiej dotyczącej autoryzacji do ratyfikacji.
Pan poseł Brejza pyta o problemy, czy też pyta o
to, w przypadku jakich państw są największe proble-
my związane z wykonywaniem prawa do kontaktów.
Intuicyjnie zapewne wszyscy zdajemy sobie sprawę,
że takim państwem będą w pierwszej kolejności
Niemcy, ale to jest uzasadnione w szczególności fi-
zyczną bliskością państw i dużą liczbą małżeństw
mieszanych, małżeństw osób pochodzących z obu
państw. Nie dysponuję tutaj szczegółowymi danymi
dotyczącymi problemów związanych z kontaktami
transgranicznymi z dziećmi. Szybka konsultacja z
panią sędzią, która zajmuje się tymi kwestiami, daje
mi podstawę do poinformowania państwa, że proble-
my dotyczą wielu państw, nie tylko Niemiec, jednak-
że liczba ta największa jest w przypadku Niemiec, co
da się wytłumaczyć wyżej wspomnianymi okoliczno-
ściami. Przy czym na marginesie chcę zwrócić uwa-
gę, iż najbardziej nagłośnione przypadki w stosun-
kach polsko-niemieckich dotyczące sporów na pod-
stawie uprowadzeń dzieci za granicę wymykały się
konwencji haskiej. Konwencja haska ze względu na
stałe miejsce zamieszkania obojga rodziców na tere-
nie Republiki Federalnej Niemiec nie mogła mieć w
tych sprawach zastosowania, niezależnie od obywa-
telstwa akurat matki dziecka w tym konkretnym
przypadku. Gdyby istniała w tym czasie regulacja
podobna do konwencji stanowiącej przedmiot debaty
w dniu dzisiejszym, być może problem ten mógłby
zostać załatwiony wcześniej i w sposób bardziej sa-
tysfakcjonujący zainteresowane osoby.
Opinia Biura Analiz Sejmowych, do której nawią-
zywała pani posłanka Wróbel w swoim pytaniu, jak
powiedziałem, jest opinią, którą odczytuję jako gene-
ralnie pozytywną dla wnioskodawców i w pełni zgod-
ną ze stanowiskiem zawartym w uzasadnieniu wnio-
sku przedstawionego przez rząd.
Pan poseł Raniewicz pyta o konstruktywne pro-
pozycje dotyczące poprawy sytuacji rodziców, których
prawa są naruszane przez organy państw obcych.
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
Wniosek Prezydenta RP o ponowne rozpatrzenie ustawy o ratyfikacji Konwencji w sprawie kontaktów z dziećmi
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Sprawiedliwości Igor Dzialuk
Tutaj podejmowane są dwojakiego rodzaju działania.
Po pierwsze, w trybie opieki konsularnej na obywa-
telami polskimi zamieszkałymi za granicą. W ostat-
nim czasie ze względu na powtarzające się problemy
w stosunkach polsko-niemieckich podjęliśmy także
inicjatywę ustanowienia polsko-niemieckiej grupy do
spraw mediacji rodzinnych. To jest inicjatywa wzo-
rowana na podobnej grupie funkcjonującej w stosun-
kach francusko-niemieckich, która zdaniem zarówno
Francji, jak i Niemiec przyczyniła się do ułatwienia
rozpoznawania sporów na tle konwencji haskiej. W
tej chwili jesteśmy po wstępnych rozmowach, zostały
wytypowane organizacje pozarządowe na terenie
Polski i na terenie Republiki Federalnej Niemiec,
którym zamierzamy powierzyć to zadanie. Jesteśmy
na etapie rozwiązywania pewnego problemu, o któ-
rym dżentelmeni nie rozmawiają, a który wszelako
utrudnia tego typu działania, mianowicie problemu
sfinansowania tej działalności.
Należy zgodzić się z panem posłem Kopycińskim,
że konwencja ustanawia bardzo istotny mechanizm
wzajemności, co oznacza, że także rodzice polscy po-
zbawieni kontaktu z dzieckiem będą korzystali z tego
uproszczonego trybu dochodzenia swoich praw bez-
pośredniej styczności z dziećmi w sytuacji, kiedy to
rodzice spoza Polski sprawują bezpośrednią pieczę
nad dzieckiem, i z tego punktu widzenia Polska po-
winna być zainteresowana uznawaniem orzeczeń
polskich sądów dotyczących kontaktów za granicą.
Oczywiście oczekujemy na przedstawienie przez
pana posła Lipca informacji dotyczącej sprawy, o któ-
rej mówił, a która dotyczyła Starachowic. Ja rozu-
miem, że była to sprawa na tle konwencji haskiej. Nie
wiem, czy ta sprawa była prowadzona za pośrednic-
twem organu centralnego, jakim jest Ministerstwo
Sprawiedliwości, czy też bezpośrednio, ale myślę, że
w trybie nadzoru administracyjnego nad działalno-
ścią sądów sprawę tę da się załatwić. Pewnym pro-
blemem, który wszelako widzę w wypowiedzi pana
posła, było nawiązanie czy odwołanie do obywatel-
stwa polskiego, jakie posiada dziecko. Najprawdopo-
dobniej dziecko posiada także obywatelstwo drugiego
państwa i w tej sytuacji jest konflikt gwarantowania
opieki z jednej strony przez państwo polskie, a z dru-
giej strony gwarantowania takiej samej opieki przez
państwo obywatelstwa drugiego z rodziców.
Jaka jest czy będzie skala problemu? – pyta pan
poseł Witaszczyk. Skalę problemu możemy oceniać
poprzez pryzmat stale wzrastającej liczby małżeństw
mieszanych oraz spraw na tle konwencji haskiej, któ-
rych liczba wynosi w tej chwili mniej więcej 120 rocz-
nie, co jest wzrostem ilościowym ponadtrzykrotnym
w ciągu ostatnich 3 lat, więc jest to problem, który
nabrzmiewa i który rośnie.
I jeszcze pytania pani posłanki Zuby, które zagi-
nęły mi gdzieś tutaj. Jedno dotyczyło skutków naru-
szenia zasady lojalności i zasady wynikającej z art.
143
10 traktatu o Wspólnotach Europejskich. Ja rozu-
miem, że do tego naruszenia nie dojdzie, ponieważ
Polska nie dokona ratyfikacji tego aktu wbrew upo-
ważnieniu Wspólnoty, tak więc uchwalenie ustawy
upoważniającej prezydenta wywoła taki skutek, że
złożenie dokumentu ratyfikacyjnego w zależności od
wypracowanej w ramach Unii Europejskiej horyzon-
talnej zasady czy horyzontalnego podejścia do wszyst-
kich umów mieszanych, a tu należy przyznać, że nie
jest to w tej chwili jeszcze do końca jasne, nastąpi
zgodnie z tymi zasadami horyzontalnymi. W tej chwi-
li mogę tylko powiedzieć, że w dyskusjach pomiędzy
państwami członkowskimi zbliża się raczej przełom
polegający na tym, że państwa, które nie życzą sobie
ratyfikowania umowy w części pozawspólnotowej
będą miały taką możliwość, ale decyzji w tym wzglę-
dzie nie ma. Jak sądzę, wnioskodawca także zwracał
uwagę na takie skutki, wskazując sposób, jak nie na-
ruszyć prawa wspólnotowego.
Skutki z art. 10, to już tak dla jasności, mogą
oznaczać w szczególności pozbawienie prawa głosu w
Radzie oraz w najdalej idących przypadkach zawie-
szenie członkostwa. Wszelako te środki nigdy nie
były stosowane, wobec czego, biorąc pod uwagę tak-
że i ostrożne podejście wnioskodawcy, wydaje się, że
rozważanie potencjalnych skutków z art. 10 jest w
tym wypadku przedwczesne.
Wydaje mi się, że to odpowiada na zadane pyta-
nia. W przekonaniu wnioskodawcy konwencja wnosi
określoną wartość dodaną poprzez precyzyjne do-
określenie prawa do kontaktów oraz zasad ich wyko-
nania i jako taka powinna przyczynić się do poprawy
gwarancji kontaktów rodziców z dzieckiem, wobec
czego przychylam się do wniosku przedstawionego
przez pana posła sprawozdawcę o ponowne uchwale-
nie ustawy przez Wysoką Izbę. Dziękuję bardzo.
(Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję bardzo panu ministrowi.
(Poseł Marzena Dorota Wróbel: Panie marszałku,
chciałabym jeszcze sprecyzować swoją wypowiedź.)
Nie, nie ma takiej możliwości. Nie ma takiego try-
bu jak precyzowanie swojej wypowiedzi w tym miej-
scu debaty.
(Poseł Marzena Dorota Wróbel: Chciałabym spro-
stować swoją wypowiedź.)
Ale nie ma takiej możliwości.
(Poseł Marzena Dorota Wróbel: Jest taka możli-
wość.)
Nie, proszę pani. Nie, pani poseł.
(Poseł Marzena Dorota Wróbel: Proszę się do mnie
zwracać: pani poseł.)
Pani poseł. Poprawiłem się, przepraszam. Nie,
pani poseł.
(Poseł Marzena Dorota Wróbel: Panie marszał-
ku...)
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
144 Wniosek Prezydenta RP o ponowne rozpatrzenie ustawy o ratyfikacji Konwencji w sprawie kontaktów z dziećmi
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski
Głos zabierze podsekretarz stanu w Kancelarii
Prezydenta RP pan Andrzej Duda.
Proszę bardzo, panie ministrze.
Pani poseł, nie ma takiej możliwości w regulami-
nie. W tym momencie nie ma polemiki.
(Poseł Marzena Dorota Wróbel: To nie jest polemi-
ka, tylko sprostowanie.)
Pani poseł, odpowiedziałem pani: nie.
Dziękuję bardzo.
Proszę bardzo, panie ministrze.
(Poseł Marzena Dorota Wróbel: To jest wbrew re-
gulaminowi.)
Dobrze.
Podsekretarz Stanu
w Kancelarii Prezydenta RP
Andrzej Duda:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panowie Mini-
strowie! Zostało skierowanych pod moim adresem,
jako przedstawiciela pana prezydenta, kilka pytań.
Pierwsze dotyczyło kwestii, jak rozumiem, jak sytu-
acja ewentualnej możliwości może nie tyle podważa-
nia, co nieuwzględnienia wydanych orzeczeń jest
możliwa w tej konwencji, o której mówimy, oraz w
konwencji haskiej i innych konwencjach. Mam przed
sobą akurat konwencję haską i mogę powiedzieć, że
są tu zawarte przepisy, których w konwencji o kon-
taktach z dziećmi nie ma, a mianowicie jest np. art.
23 w rozdziale IV pt. „Uznawanie i wykonywanie
orzeczeń”. Art. 23 ust. 2 mówi o sytuacjach, w któ-
rych możliwa jest odmowa uznania, m.in. są tu dwie
takie bardzo symptomatyczne sytuacje, a mianowi-
cie: po pierwsze, na wniosek każdej osoby podnoszą-
cej zarzut, że środek narusza jej odpowiedzialność
rodzicielską, jeżeli środek został podjęty z wyjątkiem
przypadków niecierpiących zwłoki, ale bez umożli-
wienia tej osobie jej wsłuchania, to jest raz, i druga
sytuacja, jeżeli uznanie jest oczywiście sprzeczne z
porządkiem publicznym państwa wezwanego, przy
czym uwzględnić należy dobro dziecka.
Jeżeli porównamy to z art. 15 Konwencji o kon-
taktach z dziećmi, który to artykuł był dzisiaj już
wielokrotnie przywoływany, jest tu wyraźnie powie-
dziane, że państwo umawiające się może przy uzna-
waniu lub stwierdzeniu wykonalności orzeczenia
albo w każdym późniejszym czasie jedynie określić
lub dostosować warunki jego wykonania, jak również
związane z nim zabezpieczenia i gwarancje, jeżeli jest
to konieczne, aby umożliwić realizację kontaktu, pod
warunkiem jednak, że zasadnicze elementy orzecze-
nia są zachowane i że wzięto pod uwagę w szczegól-
ności zmiany okoliczności i uzgodnienia dokonane
przez osoby zainteresowane. I jest tu jeszcze jedno
zdanie, bardzo mocne w swojej wymowie, że w żad-
nym wypadku orzeczenie zagraniczne nie może pod-
legać ocenie co do jego istoty. Jest podobny zapis w
konwencji haskiej w art. 27, ale on jest jednak inaczej
sformułowany: z zastrzeżeniem koniecznego badania
w celu stosowania artykułów poprzedzających, organ
państwa wezwanego nie dokonuje merytorycznego
badania podjętego środka”.
Tak więc są tam pewne zastrzeżenia, które mogą
spowodować to, że np. dojdzie do odmowy uznania
orzeczenia. W tym przypadku nie wydaje się to moż-
liwe. I w tym kontekście pojawia się problem dobra
dziecka, a mianowicie jak to pojęcie będzie interpre-
towane.
Wydaje się, że jednak mimo wszystko, choćby bio-
rąc pod uwagę przywoływane dzisiaj relacje między-
narodowe, w jakich Polacy mają problemy na tle
orzeczeń wydanych przez sądy innych krajów, a ści-
ślej mówiąc jednego kraju, pojęcie dobra dziecka
może być inaczej interpretowane w innym kraju, niż
ma to miejsce w Polsce.
Wydaje się, że, biorąc pod uwagę treść Konwencji
o kontaktach z dziećmi, jakakolwiek weryfikacja do-
konywana przez polski sąd w tym zakresie po prostu
nie będzie dopuszczalna, dlatego że sama konwencja
już jak gdyby na wstępie zakłada, i na to też warto
zwrócić uwagę, to jest art. 5 ust. 1, on się rozpoczyna
następującym sformułowaniem, że: Zgodnie z do-
brem dziecka mogą być ustanowione kontakty mię-
dzy dzieckiem i osobami innymi niż jego rodzice,
mającymi rodzinne związki z dzieckiem. Tak więc
już z góry jak gdyby zakłada się, że ustanowienie tych
kontaktów przez sąd nastąpiło zgodnie z dobrem
dziecka. Taki wniosek wyprowadzam z lektury tego
przepisu, który przed momentem przytoczyłem. A
zatem jeżeli takie orzeczenie przychodzi jako orze-
czenie z góry, z założenia wydane zgodnie z dobrem
dziecka, to nie widzę możliwości, aby polski sąd mógł
to zweryfikować, stwierdzając, że jednak w opinii
polskiego sądu, biorąc pod uwagę rozumienie pojęcia
dobra dziecka w systemie prawa polskiego, dobro
dziecka nie jest realizowane. Nie wydaje mi się, żeby
istniała taka możliwość i jest to problem, którego
dotyka pan prezydent w uzasadnieniu swojego wnio-
sku skierowanego do Wysokiej Izby.
Problem dobra dziecka, jako pewnego sformuło-
wania, które może być różnie rozumiane w różnych
krajach, jest niezwykle istotny i delikatny.
Kolejne pytanie dotyczyło tego, czy w efekcie kon-
wencja może przynieść zysk naszym obywatelom w
sytuacji, kiedy to polski sąd wyda takie orzeczenie o
kontaktach z dziećmi. Powiem, tak, oczywiście, że
może przynieść. Jeżeli takie orzeczenie zostanie
uznane przez sąd innego kraju, to może to Polakowi
czy Polce ułatwić kontakty z dzieckiem, które znaj-
duje się za granicą. Tylko że problem polega na tym
– i pan prezydent wyraźnie to podkreśla – że są tu
pewne obawy, ponieważ ta konwencja zawiera w so-
bie aspekty dodatnie, ale też i ujemne. Oczywiście
ona ma swoje pozytywne strony, ale ma też strony
negatywne, a z mojego doświadczenia wynika, że
jeśli chodzi o problemy np. w relacjach polsko-nie-
mieckich na tym tle, w relacjach Polaków, którzy
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
Wniosek Prezydenta RP o ponowne rozpatrzenie ustawy o ratyfikacji Konwencji w sprawie kontaktów z dziećmi
Podsekretarz Stanu w Kancelarii
Prezydenta RP Andrzej Duda
zawarli małżeństwa z obywatelami Niemiec i mają
z nimi dzieci, następnie doszło do rozpadu mał-
żeństw i teraz jest problem z realizacją kontaktów z
dziećmi, częściej jednak dochodzi do sytuacji, w któ-
rej to Polacy czują się skrzywdzeni orzeczeniami
sądów niemieckich i postępowaniem prowadzonym
przez te instytucje, tzw. jugendamty, niż odwrotnie.
Takie są akurat moje doświadczenia w tym zakresie.
Miałem okazję wielokrotnie spotkać się z rodzicami,
którzy są zrozpaczeni swoją sytuacją wywołaną dzia-
łaniem sądów niemieckich i działaniami jugendam-
tów. Powiem, że jest to duża grupa i że te działania
budzą wiele wątpliwości co do tego, jak rozumie się
pojęcie dobra dziecka w prawie polskim czy z polskie-
go punktu widzenia. To jest kolejne pytanie. A więc
są plusy, ale są też minusy. Oczywiście plusy są, ale
niestety są poważne obawy co do tego, jak to będzie
funkcjonowało.
Następna kwestia. Pan poseł Lipiński pytał, czy
Czechy i Rumunia też naruszyły art. 10 traktatu.
Tak, trzeba tak powiedzieć. Jeżeli bowiem dokonały
ratyfikacji tej konwencji w całości i złożyły dokumen-
ty ratyfikacyjne – co wieńczy proces ratyfikacyjny –
już po ich przystąpieniu do Unii Europejskiej, kiedy
już były członkami Unii Europejskiej, to trzeba po-
wiedzieć, że dokonały tego naruszenia.
Weźmy pod uwagę, jaka jest sytuacja, i powtórz-
my to jeszcze raz. Proszę państwa, cały czas mówimy,
że ta konwencja jest niezwykle potrzebna, państwo
powtarzacie, przede wszystkim przedstawiciele Plat-
formy Obywatelskiej kilkakrotnie powtarzali, że ta
konwencja jest potrzebna, aby Polacy mogli realizo-
wać swoje prawa do kontaktów z dziećmi, że jest to
niezwykle pozytywny w tym aspekcie instrument itd.
Ale popatrzmy, jaka jest rzeczywistość. Rzeczywi-
stość jest taka, że ratyfikowały to Albania, Rumunia,
San Marino, Ukraina, Czechy i Chorwacja. Czy to są
kraje, gdzie liczba małżeństw mieszanych, w których
stronami są Polacy czy Polki, i liczba dzieci pocho-
dzących z takich małżeństw to jest duży odsetek w
porównaniu z tym, jaki mamy w relacjach z innymi
krajami? Przecież wszyscy państwo zasiadający w
Wysokiej Izbie doskonale wiedzą, w jakich krajach
jest największa polska imigracja. To są Niemcy, to
jest Wielka Brytania, to jest w tej chwili Irlandia, to
jest Francja. To są te kraje, do których Polacy wyjeż-
dżali za chlebem, i tam jest obecnie najwięcej Pola-
ków. Jeżeli gdzieś relacje międzynarodowe w zakresie
kontaktów z dziećmi powstają w przeważającej czę-
ści, to właśnie dotyczy to tych krajów, do których
dużo Polaków wyjeżdżało. Nie sądzę, aby można było
powiedzieć, że którykolwiek z krajów, które do tej
pory tę konwencję ratyfikowały, był właśnie takim
krajem, gdzie mieszka duża polska społeczność czy
gdzie są wyjazdy pobytowe (myślę o dłuższych poby-
tach, nie tylko wakacyjnych, jak na przykład do
Chorwacji, gdzie bardzo wielu naszych rodaków jeź-
145
dzi), by był to kierunek tak bardzo popularny w sen-
sie imigracyjnym. Wydaje mi się, że nie.
Szanowni państwo, dlaczego pozostałe kraje bę-
dące członkami Unii Europejskiej do tej pory w więk-
szości nawet nie podpisały tej konwencji, a jak wi-
dzimy, nie ratyfikowało jej żadne z państw poza
Rumunią i Czechami? Otóż właśnie dlatego, że jest
problem wynikający z nałożenia się postanowień tej
konwencji na zagadnienia o charakterze wspólnoto-
wym. Dlatego państwa europejskie wstrzymały się
od ratyfikacji tej konwencji. To jest jedna rzecz. A
poza tym trzeba powiedzieć jeszcze drugą rzecz.
Mianowicie z informacji, które posiadam, wynika,
że w tej chwili na etapie prac Rady, gdzie rozważa
się przygotowanie decyzji dotyczącej przystąpienia
do tej konwencji, wiele państw zgłasza poważne wąt-
pliwości merytoryczne co do jej treści, czyli po prostu
państwa nie chcą się zgodzić na przyjęcie konwencji
o takiej treści.
I teraz jest pytanie następujące: W takim ukła-
dzie, skoro taka jest sytuacja, czy już dzisiaj na tym
etapie – poza tym, co Polska już zrobiła, a mianowicie
rzeczywiście podpisała tę konwencję, otwartą do pod-
pisania w 2003 r. – powinniśmy wykonywać dalsze
kroki, z których każdy faktycznie oznacza akceptację
tych postanowień w takiej postaci, w jakiej one są?
To jest znak zapytania, który na pewno należałoby
postawić. Kiedy bowiem pracowaliśmy w komisji, pan
minister Rędziniak podkreślał, że jeżeli dokonamy
przynajmniej częściowo tej procedury ratyfikacyjnej,
to będzie to jak gdyby sygnał dla Unii Europejskiej
do tego, że należy dokonać tej ratyfikacji wspólnoto-
wej, a w efekcie pozostałej części ratyfikacji przez
poszczególne państwa członkowskie, bo taka jest w
tej chwili sytuacja.
Proszę państwa, tu znów można zadać odwrotne
pytanie, które już stawiałem: Czy to będzie dobrze
dla nas, jeżeli byłaby praca nad jakimś nowym in-
strumentem dotyczącym tego zagadnienia, bo pań-
stwa unijne nie będą się chciały wszystkie zgodzić z
treścią tej konwencji? Czy to będzie dobrze dla nas,
że my dzisiaj na pewne postanowienia się zgadzamy
i głośno o tym mówimy, że się zgadzamy i że jesteśmy
gotowi do zakończenia procedury ratyfikacyjnej?
Chciałbym to jeszcze raz z całą mocą powtórzyć. W
sposób jednoznaczny to wynika też z pisma, które
pan marszałek Bronisław Komorowski przekazał
panu prezydentowi, a jest to pismo pana ministra
Sikorskiego. Pan minister Sikorski napisał wyraź-
nie: ponieważ właściwy akt ratyfikacji konwencji w
sprawie kontaktów z dziećmi w celu uchronienia się
przed ewentualnym zarzutem naruszenia prawa eu-
ropejskiego nastąpić powinien dopiero po zapadnię-
ciu decyzji Rady Unii Europejskiej. Jest takie wyraź-
ne sformułowanie. A zatem sam pan minister Sikor-
ski przyznaje, że dzisiaj, przed uzyskaniem w tym
zakresie decyzji Rady, która musi zostać podjęta jed-
nomyślnie, niedopuszczalne jest ze strony polskiej
dokonanie pełnej procedury ratyfikacyjnej z uwagi
na treść art. 10, o którym wspominałem.
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
146 Wniosek Prezydenta RP o ponowne rozpatrzenie ustawy o ratyfikacji Konwencji w sprawie kontaktów z dziećmi
Podsekretarz Stanu w Kancelarii
Prezydenta RP Andrzej Duda
I teraz, proszę państwa, znów trzeba zadać pyta-
nie: Czy w takim razie rzeczywiście powinniśmy się
tak spieszyć? Czy celowe jest – to przede wszystkim
podważa pan prezydent, składając do Wysokiej Izby
wniosek o ponowne rozpatrzenie tej ustawy, pan pre-
zydent podważa jej celowość – abyśmy już dzisiaj do-
konywali na tej drodze kolejnych kroków ratyfikacyj-
nych? Bo oczywiście ratyfikacja zakończy się dopiero
złożeniem aktu ratyfikacji. A do tego, jak widać, jest
bardzo daleko. Może nawet się okazać, że w ogóle do
tego nie dojdzie, że Wspólnoty Europejskie nie będą
w stanie podjąć tutaj jednomyślnej decyzji, a zatem
przystąpić do tej konwencji. I to jest problem.
Proszę państwa, mając na uwadze te wszystkie
zagadnienia, które przed momentem omówiłem,
chciałbym w imieniu pana prezydenta prosić szanow-
ne panie posłanki i panów posłów o nieuchwalanie
ponownie ustawy skierowanej do państwa przez pana
prezydenta do ponownego rozpoznania. Dziękuję bar-
dzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję, panie ministrze.
Jako ostatni głos zabierze sprawozdawca komisji
pan poseł Wojciech Wilk.
Proszę bardzo, panie pośle.
Poseł Wojciech Wilk:
Panie Marszałku! Panowie Ministrowie! Wysoka
Izbo! Odpowiem bardzo krótko na pytania skierowa-
ne do mnie jako do posła sprawozdawcy. Na część
tych pytań odpowiedział już pan minister.
Pierwsze pytanie, jakie padło, było to pytanie
pana posła Pawlaka: Co spowodowało, że komisja nie
uwzględniła uwag pana prezydenta? Czy gdyby te
uwagi były uwzględnione, to ta konwencja byłaby
lepsza, czy też byłaby gorsza? Powiem, że komisja
bardzo długo, na dwóch posiedzeniach, szczegółowo
to rozpatrywała, ale przypomnę, że rozpatrywała
wniosek pana prezydenta dotyczący ustawy upoważ-
niającej do ratyfikowania konwencji. Przedmiotem
naszych obrad w żadnym razie nie była sama kon-
wencja. A więc komisja miała dwa wyjścia – albo
uznać uwagi pana prezydenta i przychylić się do jego
wniosku o nieuchwalenie ponowne tejże ustawy, albo
zaproponować Wysokiemu Sejmowi, aby tę ustawę
ponownie uchwalić w brzmieniu pierwotnym, w
brzmieniu zaproponowanym. Większość posłów w
komisji uznała, że jest to dobra ustawa, że ta konwen-
cja przede wszystkim będzie służyć kontaktom trans-
granicznym dzieci i rodziców, i postanowiła Wysokiej
Izbie zaproponować takie właśnie rozwiązanie, aby
tę ustawę uchwalić ponownie w brzmieniu dotych-
czasowym.
Dlaczego tak mało państw tę konwencję ratyfiko-
wało? Myślę, że nikt nie zna stuprocentowej odpowie-
dzi na to pytanie. Tak jak już pan minister mówił,
sześć państw ją ratyfikowało, kolejnych jedenaście
podpisało. Można się zastanawiać, czy jest to dużo,
czy jest to mało. Raczej jest to mało. Myślę jednak,
że nie powinno to powstrzymywać Polski od tego, tak
aby nie mogła wyrazić swojego stanowiska, a jeżeli
uzna, że jest to konwencja dobra, aby nie można było
jej ratyfikować, tym bardziej że tak jak mówił już pan
minister, musimy tutaj odróżnić moment samej raty-
fikacji od momentu złożenia dokumentu ratyfikacyj-
nego, więc jest czas na to, aby po prostu poczekać na
rozstrzygnięcie tego na forum Unii Europejskiej. I
trzecie było pytanie kierowane do pana ministra, ale
ja pokrótce chciałbym na nie odpowiedzieć, ponieważ
jestem posłem sprawozdawcą, a pani poseł pytała o
kontakty między dzieckiem a osobami innymi niż ro-
dzice mającymi z dzieckiem rodzinne związki. To py-
tanie padało na forum komisji i na to pytanie udzielał
odpowiedzi pan minister Rędziniak. Ja oczywiście nie
będę tego cytował, choć jestem w posiadaniu protoko-
łu.
(Poseł Marzena Dorota Wróbel: Ale bardzo proszę.
Proszę cytować.)
Powiem tylko, że, najkrócej rzecz ujmując, odpo-
wiedź na to pytanie daje orzecznictwo Europejskiego
Trybunału Praw Człowieka. W szczególności są tutaj
dwa ustalenia i z nich wynika, że w pierwszej kolej-
ności chodzi o krąg dziadków, w dalszej kolejności
chodzi o związki z wujostwem bądź też rodzicami
zastępczymi. Pani poseł również pytała o de facto
związki rodzinne, o to sformułowanie, i należy odpo-
wiedzieć na to pytanie. Rzeczywiście związki part-
nerskie nie są rozpoznawane przez polski porządek
prawny, natomiast jeżeli chodzi o konkubinaty, gdzie
obydwoje rodzice wychowują dziecko, to ich to jak
najbardziej dotyczy, z tym że trzeba zaznaczyć, że
chodzi tutaj o to, aby osoby te miały kontakt z dziec-
kiem i chciały ten kontakt utrzymywać, a nie jest
tak, że orzeczenie sądu będzie ustanawiać nowy kon-
takt z nowymi rodzicami.
(Poseł Marzena Dorota Wróbel: Ale dotyczy, panie
pośle.)
Myślę, że to jest to najważniejsze sformułowanie:
jest to kontakt z dotychczasowymi rodzicami czy też
z rodzicami zastępczymi.
(Poseł Marzena Dorota Wróbel: Wystarczy miesiąc
takiego kontaktu, żeby było orzeczenie sądu, czyli
dotyczy, panie pośle, i proszę to przyznać.)
Dziękuję bardzo, panie marszałku. Dziękuję pań-
stwu. (Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Zamykam dyskusję.
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
Projekt ustawy o funduszach promocji produktów rolno-spożywczych
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski
Do głosowania w tej sprawie przystąpimy w bloku
głosowań.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 11.
porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji
Rolnictwa i Rozwoju Wsi o rządowym projekcie
ustawy o funduszach promocji produktów rolno-
-spożywczych (druki nr 1806 i 1875).
Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji
pana posła Mirosława Maliszewskiego.
Proszę bardzo, panie pośle.
Poseł Sprawozdawca
Mirosław Maliszewski:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
Mam zaszczyt w imieniu Komisji Rolnictwa i Rozwo-
ju Wsi przedstawić sprawozdanie komisji o rządowym
projekcie ustawy o funduszach promocji produktów
rolno-spożywczych. Projekt jest zawarty w druku nr
1806, a sprawozdanie, które przedstawiam, jest za-
warte w druku nr 1875.
Podstawowym, głównym celem omawianego pro-
jektu jest utworzenie tak zwanych funduszy promocji
artykułów, produktów rolno-spożywczych. Ustawa ta
reguluje ich tworzenie, określa ich zadania i zasady
finansowania, a także funkcjonowania. Proponuje się
w niej utworzenie funduszy dla poszczególnych arty-
kułów, tak jak to wynika z rynków rolnych, a więc
funduszu promocji mleka, mięsa wieprzowego, mięsa
wołowego, mięsa końskiego, mięsa owczego, ziarna
zbóż i przetworów zbożowych, owoców i warzyw, mię-
sa drobiowego i ryb. Fundusze będą realizowały za-
sadnicze cele. Wymienię te cele na przykładzie jed-
nego z nich, nie omawiając poszczególnych funduszy,
na podstawie Funduszu Promocji Owoców i Warzyw.
Otóż będzie mógł on wspierać działania mające na
celu informowanie o jakości i cechach, w tym zale-
tach, owoców i warzyw oraz ich przetworów, działa-
nia mające na celu promocję spożycia owoców i wa-
rzyw oraz ich przetworów, co szczególnie istotne,
przez dzieci i młodzież, udział w wystawach i targach
związanych z produkcją owoców lub warzyw oraz ich
przetworów, badania rynkowe dotyczące spożycia
owoców lub warzyw oraz ich przetworów, badania
naukowe i prace rozwojowe mające na celu poprawę
jakości przetworów, produktów świeżych, a także
prowadzące do wzrostu ich spożycia, szkolenia pro-
ducentów i przetwórców owoców i warzyw, a także
działalność krajowych organizacji branżowych zaj-
mujących się tą problematyką. Fundusze będą gro-
madziły środki finansowe, a te środki będą pochodzi-
ły z wpłat, które będą miały charakter parafiskalny,
a więc będą wpłatami obowiązkowymi. W przypadku
poszczególnych funduszy, a więc poszczególnych ryn-
ków rolnych, będzie to wynosiło 0,1% wartości fak-
turowej netto produktów będących w obrocie, z wy-
jątkiem funduszu promocji mleka, gdzie stawka bę-
147
dzie wynosiła 0,1 gr od każdego kupionego kilograma
mleka będącego w obrocie.
Szanowni państwo, do naliczania, pobierania i
przekazywania wpłat na poszczególne fundusze –
przypomnę, że jest ich 9 – będą zobowiązane określo-
ne podmioty. I tak w przypadku funduszy związa-
nych z mięsem będą to przedsiębiorcy prowadzący
działalność gospodarczą w zakresie uboju zwierząt,
a także ci, którzy prowadzą działalność gospodarczą
w zakresie wywozu poza terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej żywych zwierząt, a więc ich eksportu. To
dotyczy funduszy związanych z mięsem. W przypad-
ku Funduszu Promocji Ziarna Zbóż i Przetworów
Zbożowych będą to podmioty prowadzące działalność
w zakresie przetwarzania zbóż na cele konsumpcyj-
ne, a więc nie wszystkich zbóż, tylko tych, które prze-
znaczone są na cele konsumpcyjne, nie na cele kon-
sumpcyjne dla zwierząt, tylko dla ludzi. W przypadku
Funduszu Promocji Owoców i Warzyw będą to pod-
mioty zajmujące się skupem owoców lub warzyw od
rolników, producentów, od innych podmiotów w celu
ich przetworzenia lub odsprzedaży, a także sami wy-
twarzający owoce i warzywa. Podobnie w przypadku
Funduszu Promocji Ryb będą obowiązani do nalicza-
nia, pobierania i odprowadzania składek ci, którzy
skupują ryby od podmiotów w celu ich przetworzenia
lub odsprzedaży, a także ci, którzy prowadzą działal-
ność w zakresie połowu ryb, zarówno ryb pochodzą-
cych z wód śródlądowych jak i ryb morskich. Podmio-
ty te będą naliczały i pobierały składki, tak jak wspo-
mniałem, i będą zobowiązane w terminie 14 dni od
daty wystawienia faktury do rozliczenia i przekaza-
nia tych środków, co będą w formie pisemnej potwier-
dzały odpowiednim instytucjom.
Funduszami promocji będzie – trudno powiedzieć:
zarządzał, raczej nie zarządzał, tylko dysponował –
dysponował prezes Agencji Rynku Rolnego, wykonu-
jąc w tym zakresie zadania, które w niniejszej usta-
wie nakładamy na Agencję Rynku Rolnego. Prezes
agencji będzie dysponował środkami funduszy na
podstawie uchwał komisji zrządzających – za chwilę
o tych komisjach krótko powiem – będzie zapewniał
obsługę prawną i techniczno-biurową tym fundu-
szom, będzie sporządzał sprawozdania z wykonania
planu finansowego, będzie wreszcie ustalał wysokość
wpłat w przypadku Funduszu Promocji Mleka i Prze-
tworów Mlecznych.
Chcę jednocześnie powiedzieć, że w ustawie okre-
ślamy jako Wysoka Izba maksymalną wysokość fun-
duszy, która będzie przekazana prezesowi Agencji
Rynku Rolnego na tęże obsługę. Będzie to maksy-
malnie 3,5% w skali roku. Tak więc te środki będą
pochodziły nie z budżetu, nie będziemy ich przyjmo-
wać w ramach budżetu, ale ze środków zebranych
przez fundusze promocji. Będą one gromadzone na
wyodrębnionym rachunku w agencji, oddzielnym dla
każdego z funduszy promocji, więc nie będzie to jeden
wspólny rachunek, tylko oddzielny dla każdego z 9
funduszy.
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
148 Projekt ustawy o funduszach promocji produktów rolno-spożywczych
Poseł Sprawozdawca Mirosław Maliszewski
Co będzie dochodami tych funduszy? Wspomnia-
ne przeze mnie składki, odsetki bankowe od środków
zgromadzonych na rachunku bankowym każdego
funduszu. Ustawa przewiduje także możliwość doko-
nywania darowizn i zapisów na rzecz poszczególnych
funduszy. Gospodarka finansowa każdego z funduszy
będzie prowadzona według zasad gospodarowania
środkami finansowymi danego funduszu promocji w
ramach planu finansowego danego funduszu. Środki
funduszy służące realizacji ich celów mogą zostać
także przeznaczone na finansowanie lub współfinan-
sowanie programów promocyjnych i informacyjnych,
współfinansowanie programów promocyjnych i infor-
macyjnych kwalifikujących się do uzyskania na ich
realizację wsparcia ze środków Unii Europejskiej, a
przede wszystkim na te działania, o których mówi-
łem na początku, przedstawiając sprawozdanie. To
bardzo istotne, że podmioty wykorzystujące środki
poszczególnych funduszy promocji będą zobowiązane
stosować konkurencyjne procedury wyboru wyko-
nawców realizowanych działań, działań, które dość
szczegółowo przed chwilą omówiłem.
Jest bardzo istotne, aby kontrolę nad działalno-
ścią poszczególnych funduszy pełniły organy społecz-
ne, a więc żeby to nie był prezes Agencji Rynku Rol-
nego ani minister rolnictwa, ale żeby kontrolę w
zakresie wydatkowania środków, a w zasadzie celo-
wości ich wydatkowania, podejmowali przede wszyst-
kim ci, którzy wpłacają na te fundusze. Została więc
zaproponowana wersja utworzenia komisji zarządza-
jących oddzielnych dla każdego z tych funduszy. W
skład tych komisji zarządzających będzie wchodziło
9 przedstawicieli: 4 szeroko rozumianych przetwór-
ców produktów rolnych właściwych dla danego fun-
duszu, 4 przedstawicieli ogólnopolskich organizacji
rolników i przedstawiciel Krajowej Rady Izb Rolni-
czych. Widzimy więc, że w przypadku funduszy nie
jest tak, że rolnicy, którzy są bezpośrednio benefi-
cjentami korzyści z utworzenia funduszy, będą po-
zbawieni oddziaływania na ich kształt i przeznacze-
nie środków, a raczej będą współdecydentami, być
może nawet większościowymi.
Członków tych funduszy, w oparciu o kryteria,
które przed chwilą przedstawiłem, będzie powoływał
minister właściwy do spraw rynków rolnych, ale wy-
łącznie spośród kandydatów zgłoszonych przez po-
szczególne organizacje mające charakter ogólnokra-
jowy. Ich kadencja będzie trwała 4 lata, licząc od daty
powołania.
Do zadań komisji zarządzających należy repre-
zentowanie interesów poszczególnych branż, tak jak
to wynika z nazwy i celu poszczególnych funduszy,
ale tylko w zakresie zarządzania funduszem promo-
cji właściwym dla danej branży. Ten problem był
tematem rozmów i polemiki na posiedzeniu podko-
misji i komisji. Chodziło o to, aby komisje zarządza-
jące funduszami nie uzurpowały sobie prawa repre-
zentowania danej branży czy danego związku zawo-
dowego, ale aby ich działalność dotyczyła tylko za-
rządzania funduszami i efektem ich działalności.
Wreszcie komisje zarządzające będą ustalały za-
sady gospodarowania środkami finansowymi danego
funduszu promocji. Nie będzie tu ingerencji ze-
wnętrznej. Tylko i wyłącznie komisja zarządzająca
dla poszczególnego funduszu, składająca się z 9 osób,
będzie decydowała, na co zostaną przekazane środki.
Komisje będą ustalały plan finansowy danego fun-
duszu promocji, raz w roku sporządzały sprawozda-
nie z realizacji tego planu i uchwalały regulamin
danej komisji, co pozwoli im sprawnie funkcjonować,
jak gdyby rozpocząć pracę. Myślę, że będzie się to
odbywało na pierwszym posiedzeniu danej komisji
zarządzającej.
Panie i Panowie Posłowie! To jest zupełnie nowa
materia, ale niniejszy projekt dotyczy także zmiany
w dwóch innych ustawach, mianowicie w ustawie o
Agencji Rynku Rolnego i organizacji niektórych
rynków rolnych, w zakresie omawianej przeze mnie
roli prezesa agencji w sprawie administrowania po-
szczególnymi funduszami, a także w ustawie o or-
ganizacji rynku mleka, jako że do tej pory funkcjo-
nował Fundusz Promocji Mleczarstwa, a niniejszą
ustawą zmieniamy nieco zasady jego funkcjonowa-
nia. Istniała więc potrzeba dokonania zmian w tych
dwóch ustawach.
Jest bardzo ambitny plan, aby ustawa, którą dzi-
siaj omawiamy, weszła w życie 1 lipca. Tak jest zapi-
sane w art. 20, w ostatnim artykule, co pozwoliłoby
od połowy tego roku gromadzić środki na rachun-
kach bankowych poszczególnych funduszy, a w przy-
szłym roku nawet już je wydatkować, na co czekają i
rolnicy, i przetwórcy operujący na poszczególnych
rynkach.
W celu rozpatrzenia projektu była powołana pod-
komisja nadzwyczajna, która przygotowała sprawoz-
danie. Było ono później przedmiotem prac w ramach
całej komisji. W czasie prac wniesiono kilkanaście
poprawek. Część z nich, albo większość, tak trzeba
powiedzieć, uzyskała akceptację. Wynikały one
przede wszystkim z potrzeb poszczególnych branż,
które chciały wykazać swoją niezależność i pokazać
swoją odrębność od innych. Podstawowa poprawka
była taka, że oddzieliliśmy fundusz promocji poszcze-
gólnych mięs, a więc wołowego, końskiego, owczego,
tworząc oddzielne fundusze.
Sprawozdanie było przyjęte jednogłośnie przez
Komisję Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Opinia Urzędu
Komitetu Integracji Europejskiej jest także pozytyw-
na. Zacytuję: projekt ustawy będący przedmiotem
przedłożonego sprawozdania jest zgodny z prawem
Unii Europejskiej.
W imieniu Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi pro-
szę Wysoki Sejm o uchwalenie projektu według
przedstawionego przeze mnie przed chwilą sprawoz-
dania. Bardzo dziękuję. (Oklaski)
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
Projekt ustawy o funduszach promocji produktów rolno-spożywczych
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję panu posłowi.
Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po-
rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad-
czeń w imieniu klubów i kół.
Otwieram dyskusję.
Głos zabierze pan poseł Józef Klim, Platforma
Obywatelska.
Poseł Józef Piotr Klim:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klu-
bu Parlamentarnego Platforma Obywatelska przed-
stawiam stanowisko wobec ustawy o funduszach
promocji produktów rolno-spożywczych.
Otóż 3,5 roku temu do stołu rozmów zasiadło kil-
kadziesiąt organizacji, podmiotów gospodarczych,
stowarzyszeń, żeby rozpocząć prace nad ustawą. Było
to, w mojej ocenie, duże wyzwanie i dopiero dzisiaj
rząd Donalda Tuska i Waldemara Pawlaka przedsta-
wia Wysokiej Izbie projekt ustawy. Całość ustawy
i poszczególne poprawki przedstawił poseł sprawoz-
dawca, ale na kilka istotnych elementów merytorycz-
nych warto zwrócić uwagę.
Co dobrego ma przynieść ta ustawa? Otóż, po
pierwsze, ma wspierać konkurencyjność polskich
produktów w Unii Europejskiej i na rynkach poza-
unijnych. Ma tworzyć pewne stałe powiązania han-
dlowe, umacniać pozycję polskich produktów na
tych rynkach, ale też poszukiwać nowych rynków
zbytu. Ma wspierać krajowych producentów, popra-
wiać jakość polskich produktów, co dla nas, konsu-
mentów, też jest bardzo istotne. Ma również przy-
czyniać się do konsolidacji branż, żeby były one
coraz mocniejsze w rywalizacji na rynkach euro-
pejskich. Ponadto pozwoli również uzyskiwać do-
datkowe pieniądze, dodatkowe środki z Unii Euro-
pejskiej, poprzez uczestnictwo tych branż w róż-
nych programach europejskich. Wszystko to ma
tak naprawdę służyć wzrostowi produkcji i spoży-
cia w polskim sektorze rolno-spożywczym. Ustawa
ma budować pozytywny wizerunek marki handlo-
wej „polska żywność”.
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Twórcy tej
ustawy zdecydowali się, aby środki finansowe nie
pochodziły z budżetu państwa, lecz ze składek po-
szczególnych branż, których produkty będą objęte
wsparciem. Jest to dobre rozwiązanie, gdyż korzysta-
nie ze wsparcia bezpośrednio z budżetu mogłoby być
kwestionowane ze strony Unii Europejskiej, jako tzw.
pomoc publiczna. Wydaje mi się, że ta propozycja jest
bezpieczna.
Ustawa określa procentowy lub kwotowy odpis na
poszczególne fundusze promocyjne, których jest 9. Prak-
tycznie każda branża ma swój fundusz. Wszystkie
fundusze dysponują razem kwotą ok. 30 mln zł. Jest
to oczywiście pokaźna kwota. Jest ona mniejsza niż
149
w innych krajach Unii Europejskiej, ale na początek
dobre i tyle.
Warto podkreślić, że fundusze promocyjne mogą
powiększać środki finansowe nawet do 120 mln zł,
kiedy będą korzystać z programów Unii Europejskiej.
Podkreślam to jeszcze raz, bo temu celowi również
służy wspomniana ustawa.
Do zarządzania poszczególnymi funduszami pro-
mocji będą powołane 9-osobowe komisje zarządzają-
ce: 4 przetwórców, 4 producentów i 1 przedstawiciel
izb rolniczych. Wydaje mi się, że jest to oczywiście
istota tego projektu, że to branże mają decydować
o przeznaczeniu środków finansowych.
Jeszcze raz podkreślam, że komisje zarządzające
działają społecznie, żebyśmy wszyscy wiedzieli, że
będą obracać swoimi pieniędzmi, działając społecz-
nie. Wydatkowanie tych środków będzie natomiast
leżało w gestii prezesa Agencji Rynku Rolnego, który
na te działania techniczno-biurowe będzie otrzymy-
wać 3,5-procentowy odpis. Jednak prezes agencji jest
tu ustawiony w pewnej roli służebnej, wykonawczej
w stosunku do poszczególnych branż.
W wydawaniu środków finansowych nie będzie
żadnej wolnej amerykanki, ponieważ ustawa mówi
wyraźnie, na co możemy przeznaczać te pieniądze.
Podam tylko kilka przykładów. Otóż te pieniądze
można przeznaczać na działania informacyjne o ja-
kości, cechach, walorach i zaletach produktów rolni-
czych. Oczywiście można je przeznaczać na promocję
spożycia poszczególnych produktów, na organizację
targów, wystaw, na badania naukowe. Jeżeli chodzi
o te działania, mamy oczywiście dosyć szeroką pale-
tę, ale bardzo ściśle określoną.
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Ta ustawa,
w mojej ocenie, jest pewnym przełomem w promocji,
reklamie i marketingu polskiej żywności. Może to
być – i myślę, że będzie – sukces polskiego rolnictwa,
polskiego rządu i polskiego parlamentu. (Oklaski)
Ustawa ma wejść w życie z dniem 1 lipca 2009 r., ale
realnie to dopiero rok 2010 będzie pierwszym rokiem,
w którym marka „Polska żywność” pojawi się z ta-
kim mocnym uderzeniem promocyjnym na świato-
wych rynkach, czyli również, mam nadzieję, na świa-
towych stołach. Jeszcze raz chciałbym podkreślić
dużą rolę poszczególnych branż i strategiczne myśle-
nie o powiększaniu własnej produkcji, ale też chciał-
bym zwrócić uwagę na elastyczność (Dzwonek) stro-
ny rządowej w stosunku do pewnych propozycji bran-
żowych.
Stwierdzam, że jest to bardzo dobra ustawa i wo-
bec powyższego klub Platformy będzie ją w pełni
popierać. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję panu posłowi.
Pan poseł Kazimierz Gołojuch, Prawo i Sprawie-
dliwość.
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
150 Projekt ustawy o funduszach promocji produktów rolno-spożywczych
Poseł Kazimierz Gołojuch:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawie-
dliwość mam zaszczyt przedstawić stanowisko klubu
wobec przedłożonego sprawozdania Komisji Rolnic-
twa i Rozwoju Wsi o rządowym projekcie ustawy
o funduszach promocji produktów rolno-spożywczych
(druki 1806 i 1875).
Projektowana ustawa o funduszach promocji pro-
duktów rolno-spożywczych tworzy fundusze promocji
produktów rolno-spożywczych oraz określa ich zada-
nia, zasady finansowania, organizację i funkcjono-
wanie. Zasadniczym celem utworzenia funduszy
promocji jest uruchomienie działań mających na celu
stworzenie mechanizmu zapewniającego wzrost
sprzedaży polskich produktów rolnych, zdobycie
trwałych rynków zbytu, poprawę jakości produkowa-
nych wyrobów oraz integrację branżową poszczegól-
nych grup producentów.
Chciałbym jednak zaznaczyć, że omawiana usta-
wa jest rozpatrywana zbyt późno, gdyż nie pozwoliła
na wykorzystanie dużych szans eksportowych w przy-
padku produktów rolnych, i tak na przykład ceny
mięsa drobiowego w Niemczech były prawie o 30%
wyższe niż w Polsce, a nasi producenci drobiu szuka-
li rynków zbytu. Pomoc rządu i ministerstwa okaza-
ła się tutaj nieskuteczna. Skoro niewiele rząd robi dla
promocji polskich produktów rolnych, to ustawa
przynajmniej pozwala na prowadzenie tej promocji
na koszt producentów i przetwórców. Mimo deklaro-
wanych przez rząd szerokich konsultacji branżowych
związki rolnicze zgłosiły wiele uwag do projektu tej
ustawy. Jedną z nich była propozycja rozdzielenia
Funduszu Promocji Mięsa Wołowego, Końskiego
i Owczego na trzy oddzielne fundusze. Wniosek, któ-
ry rozdziela fundusz, został zaakceptowany przez
Komisję Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Natomiast w kon-
sekwencji jest konieczne zróżnicowanie składek na
te fundusze. Wychodząc naprzeciw postulatom związ-
ków branżowych, zgłaszam w imieniu Klubu Parla-
mentarnego Prawo i Sprawiedliwość poprawkę z tym
związaną. W tej poprawce proponujemy, żeby w art. 3
ust. 2 otrzymał następujące brzmienie: Wpłaty na
fundusze promocji, o których mowa w art. 2 ust. 1
pkt 2–9, są naliczane od wartości następujących rze-
czy ruchomych, będących przedmiotem czynności
podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów
i usług. I tak, bydło żywe w wysokości 0,2% wartości
w cenie netto, konie żywe w wysokości 0,4% wartości
w cenie netto, owce żywe w wysokości 0,6% wartości
w cenie netto. W przypadku pozostałych towarów,
czyli świń żywych, zboża, owoców i warzyw, drobiu
żywego i ryb, wpłaty są naliczane w wysokości, tak
jak stanowi ustawa, 0,1% wartości w cenie netto.
Kolejna poprawka, którą zgłaszam w imieniu Klu-
bu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość, doty-
czy sposobu powoływania członków komitetów za-
rządzających. Wniosek nasz dotyczy precyzyjnego
upoważnienia ministra rolnictwa i rozwoju wsi do
powoływania tych komitetów z pełnym poszanowa-
niem decyzji branżowych związków rolniczych, które
będą wybierać swoich przedstawicieli.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Poprawki te skła-
dam na piśmie w imieniu Klubu Parlamentarnego
Prawo i Sprawiedliwość. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję panu posłowi.
Głos zabierze pan poseł Stanisław Stec, Lewica.
Poseł Stanisław Stec:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Mini-
strze! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko klubu
Lewica wobec sprawozdania Komisji Rolnictwa i Roz-
woju Wsi o rządowym projekcie ustawy o funduszach
promocji produktów rolno-spożywczych.
Podkreślenia wymaga, że komisja rolnictwa bar-
dzo sprawnie zajęła się problemem w pierwszym czy-
taniu projektu ustawy, w pracy podkomisji i później
w przyjęciu sprawozdania. Jest to projekt ustawy,
który zostanie rozpatrzony praktycznie na dwóch
posiedzeniach Sejmu. Ma on duże znacznie w przy-
padku promocji produktów rolno-spożywczych –
chciałbym tu zaznaczyć: polskich produktów rolnych
– i organizacji targów, które przyczyniałyby się do
spożycia tych produktów. Te targi to nie tylko Pola-
gra, gdyż takie targi powinny być organizowane
w poszczególnych województwach czy powiatach.
Ostatnio byłem na takich targach w powiecie czarn-
kowskim. Było bardzo dużo ludzi, którzy interesowa-
li się tym, co produkują polscy rolnicy. Warto więc
wspierać organizacje targów. Będzie na to około 30
mln zł. Myślę, że na początek jest to pewna kwota,
ale w zależności od doświadczeń, jakie będą wynika-
ły z realizacji tej ustawy, trzeba będzie w przyszłości
tę kwotę zwiększać, bo będzie to procentować w kon-
sumpcji. Musimy przekonywać naszych rodaków
o tym, że polska żywność jest najlepsza; idąc do ma-
łego sklepu czy do marketu powinniśmy się intereso-
wać tym, kto jest producentem mięsa, przetworów
zbożowych, owoców, warzyw czy ryb, i kupować
w pierwszej kolejności polskie produkty, gdyż w na-
szym kraju zużywa się mniej nawozów, mniej środ-
ków ochrony roślin niż w krajach zachodnich, w związ-
ku z tym wytwarzanie produktów rolno-spożywczych
jest bardziej ekologiczne i te produkty są zdrowsze
dla ludności. Przykład powinny dawać również urzę-
dy państwowe i organy samorządowe. Nie powinno
być tak, że np. w urzędzie częstuje się kawą, ale do
tej kawy proponuje się mleczko czy śmietankę pro-
dukcji niemieckiej, a nie polskiej. Na to trzeba po
prostu ciągle zwracać uwagę. Jeżeli się jedzie np. do
krajów zachodnich, to tam autentycznie promują
swoją produkcję i bardzo na to zwracają uwagę.
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
Projekt ustawy o funduszach promocji produktów rolno-spożywczych
Poseł Stanisław Stec
Chciałbym również podkreślić, że trzeba wyko-
rzystać w tej promocji warunki, jakie są w przypadku
sprzedaży eksportowej polskich produktów rolnych,
żeby nie było tak jak w zeszłym roku, że wskutek
kursu euro czy dolara nie opłacało się eksportować,
gdyż w przeliczeniu ponosiło się straty. W roku bie-
żących wartość złotówki w stosunku do tych walut
znacznie osłabła i dlatego eksport produktów żyw-
nościowych jest opłacalny. W związku z tym ta pro-
mocja powinna być skierowana właśnie na zewnątrz,
aby produkty rolne eksportować w większym zakre-
sie, niż to było w roku 2008. Mój klub opowiada się
za przyjęciem projektu ustawy. Mam nadzieję, że
jeszcze na tym posiedzeniu Sejmu, bo jutro rano,
przyjmiemy poprawki. Tak więc mam nadzieję, panie
marszałku, że w bloku głosowań wieczorem zdążymy
przyjąć tę ustawę. Senat może nie wykorzysta 21 dni
i na początku maja przyjęlibyśmy ewentualnie po-
prawki Senatu tak, by ta ustawa faktycznie weszła
w życie (Dzwonek) z dniem 1 lipca 2009 r., bo trzeba
trochę poczekać na podpis prezydenta. Dziękuję za
uwagę. (Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Pan poseł Mirosław Maliszewski, Polskie Stron-
nictwo Ludowe.
Poseł Mirosław Maliszewski:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
Chciałbym przedstawić stanowisko klubu Polskiego
Stronnictwa Ludowego w sprawie projektu ustawy
o funduszach promocji produktów rolno-spożywczych.
Oczywiście jest ono pozytywne, jako że Polskie
Stronnictwo Ludowe jest uczestnikiem rządu koali-
cyjnego, który ten projekt przedstawił i przygotował.
Myślę, że akurat nikogo z nas posłów zajmujących się
problematyką rolną nie trzeba przekonywać do wa-
lorów polskiej żywności. Jest ona zdecydowanie lep-
szej jakości niż ta importowana czy produkowana
w innych krajach. Wynika to z tradycji uprawy, z umie-
jętności polskich rolników, z mniejszego niż w innych
krajach zużycia nawozów czy środków ochrony ro-
ślin, a więc niekorzystnych pozostałości w produk-
tach rolno-spożywczych.
Wiemy o tym my, wiedzą posłowie pracujący
w Wysokiej Izbie, niestety nie wie o tym całe polskie
społeczeństwo. Dlatego zdarza się, że wybiera ono
produkt tańszy, importowany z innych krajów, bar-
dzo często niskiej jakości, a nieraz nawet pochodzący
spoza Europy, zawierający jakieś substancje, które
mogą być szkodliwe. Jeszcze mniej o walorach pol-
skich produktów wiedzą konsumenci za granicą, bo-
gaci konsumenci w krajach starej Unii Europejskiej,
151
w innych krajach Unii Europejskiej, a także ci, któ-
rzy znajdują się na naszych tradycyjnych rynkach
zbytu, a więc np. na rynkach wschodnich.
Dlatego jest bardzo istotne, o co zabiegało całe
środowisko rolnicze w Polsce, aby można było uzy-
skać środki na prowadzenie akcji promującej, akcji
marketingowej mającej na celu przekonanie konsu-
mentów w kraju, w Unii, a także poza jej granicami
do kupowania doskonałej jakości polskiej żywności.
Niestety taka akcja promocyjna kosztuje dużo pienię-
dzy. Nie było na nią stać ani samych rolników, ani
podmiotów, które operują na tym rynku, a zwłaszcza
brakowało mechanizmu, aby jakąś składkę, nawet
dobrowolną, przekazywać na określony rachunek, by
później móc wydatkować te środki na tego typu dzia-
łania.
Dodatkowo w ramach instrumentów Unii Euro-
pejskiej, które dzisiaj są dostępne także dla polskich
firm, jest możliwość uzyskania wsparcia właśnie
tego typu działania, ale jest warunek posiadania
zabezpieczenia finansowego, czyli tzw. udziału wła-
snego, co niejednokrotnie albo prawie zawsze było
barierą nie do pokonania, o czym świadczy jak do
tej pory mała aktywność Polski w wykorzystaniu
tych środków.
Dlatego utworzenie tych funduszy, wielce celowe,
będzie stanowiło ten wkład własny i komisje zarzą-
dzające poszczególnymi funduszami nie tylko będą
mogły wydatkować środki bezpośrednio zdobyte
z tytułu składek, ale także będą mogły wnosić to jako
wkład własny, wielokrotnie pomnażając, w oparciu
o budżet Unii Europejskiej i pieniądze pochodzące
z Brukseli.
Myślę, że znacząco przyczyni się to do poprawy
konkurencyjności polskich produktów na różnych
rynkach i te wyniki w eksporcie, które dzisiaj na nie-
których rynkach mamy rewelacyjne... Trzeba tu pod-
kreślić zwłaszcza otwarcie rynku wschodniego, który
jest dla nas coraz bardziej dostępny. Nawet dzisiaj
w Sejmie mieliśmy spotkanie w ramach grupy polsko-
-rosyjskiej z deputowanym ze strony Rosji, który miał
dużą świadomość i wiedzę na temat jakości polskich
produktów, ale powiedział, że niecałe społeczeństwo
rosyjskie ma taką wiedzę. Instrumenty, które dzisiaj
przyjmujemy, pozwolą w taką wiedzę zaopatrzyć kon-
sumentów także na rynku rosyjskim.
Bardzo istotne jest to, że mieliśmy pilotaż w tym
zakresie. Od kilku lat funkcjonuje Fundusz Promocji
Mleczarstwa. W tym miejscu głęboki ukłon dla tych,
którzy kiedyś w Wysokiej Izbie ten fundusz przyjęli,
dla tych, którzy go wymyślili – myślę o branży mle-
czarskiej – bo on dobitnie pokazuje innym środowi-
skom, producentom rolnym w innych dziedzinach, że
warto zbierać drobne pieniądze, składać je, aby póź-
niej móc dysponować dużą kwotą.
Istotne jest w tym projekcie to, że rolnicy, jak to
często bywa, nie zostali pozbawieni możliwości wpły-
wu, na co środki będą wydatkowane, i tak de facto
to oni będą decydować razem z powiązanym z nimi
przetwórstwem, w którym kierunku będą szły akcje
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
152 Projekt ustawy o funduszach promocji produktów rolno-spożywczych
Poseł Mirosław Maliszewski
promocyjne. Zresztą to nie będą tylko akcje promo-
cyjne, bo to będą także badania naukowe potwier-
dzające jakość polskich produktów.
Sprawność tego mechanizmu polega na tym, że
obciążenia dla poszczególnych podmiotów są stosun-
kowo niewielkie, bo to jest 0,1% od wartości fakturo-
wej czy 0,1 gr od 1 kg mleka, a więc nawet dla duże-
go producenta rolnego obciążenie nie stanowi jakiejś
bariery, natomiast te kilkadziesiąt milionów złotych,
bo przy sprawności tego systemu to ponad 20 mln zł
czy ponad 30 mln zł, może spowodować, że rzeczywi-
ście będziemy dysponowali dość dużą kwotą.
Składając gratulacje resortowi za przeprowadze-
nie konsultacji społecznych z organizacjami branżo-
wymi w ramach rządu, przypomnę, że pod koniec
ubiegłej kadencji my jako klub Polskiego Stronnictwa
Ludowego wzorem Funduszu Promocji Mleczarstwa
przygotowaliśmy Fundusz Promocji Owoców i Wa-
rzyw. Niestety nie został on rozpatrzony przez Wy-
soką Izbę z powodu skrócenia kadencji Sejmu, ale
szedł w podobnym kierunku jak fundusz wpisany
dzisiaj do grupy funduszy w ramach tej ustawy.
Chcę powiedzieć, że jako Polskie Stronnictwo Lu-
dowe oczywiście mocno i gorąco popieramy ten pro-
jekt, nie wnosząc poprawek i jeszcze raz gratulując
resortowi rolnictwa skuteczności w przeprowadzeniu
konsultacji, zarówno tych związkowych, jak i tych na
szczeblu rządowym. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję panu posłowi.
Przystępujemy do pytań.
Jest zapisanych 12 osób.
Czy są dalsze zgłoszenia?
Nie widzę. Zamykam listę.
Ustalam czas pytania na 1 minutę.
Pierwszy pan poseł Marek Kwitek, Prawo i Spra-
wiedliwość.
(Poseł Stanisław Kalemba: Przez minutę pan po-
seł nie zdąży dojść.)
To niech trochę przyspieszy.
(Poseł Sławomir Kopyciński: A czas leci.)
Nie, nie, nie, czas nie biegnie.
Poseł Marek Kwitek:
Pan marszałek mnie zaskoczył.
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Mini-
strze! Utworzenie funduszy promocji artykułów rol-
no-spożywczych jest bardzo ważne dla polskiego
rolnictwa. Ustawa ta stwarza możliwość działań
zmierzających do zwiększenia sprzedaży polskich
produktów rolno-spożywczych na rynek zagraniczny.
Poprzez zwiększony popyt na produkty rolno-spo-
żywcze może zwiększyć się produkcja oraz konkuren-
cyjność polskiego sektora rolnego.
Niestety ta ustawa jest spóźniona. Problemy pol-
skiego rolnictwa, zwłaszcza trudności ze znalezie-
niem rynków zbytu dla bardzo dobrej polskiej żyw-
ności, były przecież widoczne o wiele wcześniej.
Wzrost sprzedaży polskich produktów rolnych i trwa-
łe zdobycie konkurencyjnych rynków zbytu powinny
być priorytetem w polityce rolnej państwa. Państwa
członkowskie wspierają finansowo sprzedaż produk-
tów rolnych swoich producentów.
Mam kilka pytań. Jakie działania podjął w ostat-
nim roku rząd polski, które miałyby na celu wspie-
ranie krajowych producentów rolnych? Od kiedy
Niemcy, Austria, Irlandia prowadzą działania pomo-
cowe polegające na gromadzeniu środków finanso-
wych poszczególnych branż, których produkty objęte
są wsparciem finansowym? Co stało na przeszkodzie,
by takie działania promocyjne zostały podjęte przez
polski rząd? I jeszcze ostatnie pytanie: Czy zostanie
powołany zespół koordynujący działania poszczegól-
nych branż funduszy? Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję panu posłowi.
Pani posłanka Anna Paluch, Prawo i Sprawiedli-
wość.
Nie ma.
To w takim razie pan poseł Jerzy Rębek, Prawo
i Sprawiedliwość.
Poseł Jerzy Rębek:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Jak wynika
z uzasadnienia projektu omawianej ustawy, głównym
celem utworzenia funduszu promocji jest wzrost spo-
życia i promocji produktów rolno-spożywczych.
W ramach realizacji tego celu projektowana ustawa
wyznacza szereg działań, które będą finansowane ze
środków funduszu, jednak bardzo mało uwagi poświę-
cono tu promocji polskich produktów rolno-spożyw-
czych, szczególnie na rynkach pozaeuropejskich. Czy
nie należałoby skoncentrować naszej uwagi na promo-
cji produktów na tych właśnie rynkach, właśnie poza-
europejskich? Poddaję w wątpliwość to, czy aby nawet
najlepsza promocja wpłynie znacząco na wzrost spo-
życia produktów rolno-spożywczych w kraju.
Według mnie bardzo interesująca propozycja zo-
stała zgłoszona przez Polską Federację Producentów
Żywności. Dotyczy ona tworzenia dobrowolnych fun-
duszy przez organizacje przemysłu. Fundusze takie
byłyby alternatywnymi funduszami, tworzonymi
przez grupy zainteresowanych firm w celu realizacji
konkretnych projektów promocyjnych prowadzonych
w Polsce, w Unii Europejskiej, a szczególnie w pań-
stwach trzecich. Czy nie warto również rozważyć
wsparcia dla tych kierunków działań? Dziękuję bar-
dzo. (Oklaski)
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
Projekt ustawy o funduszach promocji produktów rolno-spożywczych
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję panu posłowi.
Pan poseł Michał Szczerba, Platforma Obywatelska.
Poseł Michał Szczerba:
Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie
Ministrze! Zadaniem parlamentarzystów jest kon-
struowanie przepisów prawnych w taki sposób, aby
zagwarantować wysoki poziom ochrony konsumenta
i swobodny dostęp konsumenta do wiarygodnej in-
formacji. Jako poseł pracujący nad ustawą o fundu-
szach promocji produktów rolno-spożywczych wyra-
żam zadowolenie, że dwa wymienione przeze mnie
cele udało się osiągnąć w partnerskiej współpracy
z polską branżą żywnościową. Znając system ochrony
konsumentów oraz skuteczne funkcjonowanie fun-
duszy promocji w Austrii, Niemczech czy Irlandii,
wiem, jak ta ustawa jest potrzebna.
Bardzo ważne dla wszystkich konsumentów jest
także zakładane wspieranie z funduszy promocji ba-
dań naukowych i prac rozwojowych mających na celu
poprawę jakości produktów, stąd też wynikają pyta-
nia do pana ministra.
Czy w opinii pana ministra będzie możliwa współ-
praca poszczególnych funduszy promocji z jednost-
kami badawczo-rozwojowymi podległymi Minister-
stwu Rolnictwa i Rozwoju Wsi w celu realizacji
wspólnych programów związanych z poprawą jakości
produktów? Bardzo dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Pan poseł Sławomir Kopyciński, Lewica.
Poseł Sławomir Kopyciński:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Zgodnie z projektem ustawy opłaty na rzecz fundu-
szu pobierane mają być od podmiotów zbywających
towar, ale to przetwórcy są zobowiązani do ich nali-
czania, pobierania, przekazywania. Są od tego dwa
wyjątki: Fundusz Promocji Ryb i bardziej mnie inte-
resujący Fundusz Promocji Owoców i Warzyw. W tym
przypadku obowiązujące uregulowania są nieco inne
i zobowiązują również producentów, którzy mają
wprowadzać do sprzedaży wytworzone przez siebie
towary, do naliczania i przekazywania opłat.
Chciałbym zapytać, czy wobec dość dużego roz-
proszenia i z reguły bardzo małego obszaru wprowa-
dzania przez rybaków, a zwłaszcza przez producen-
tów warzyw i owoców do obrotu wytworzonych przez
siebie surowców te regulacje istotnie będą zapewniać
skuteczny pobór opłat, które określa się w ustawie.
Czy tak naprawdę nowe regulacje, których wprowa-
153
dzenie proponujemy, nie staną się martwe? Chodzi
o regulacje, z których w żaden sposób nie będzie moż-
na się wywiązać, zwłaszcza odnosi się to do osób,
które podlegają tej ustawie, do producentów owoców
i warzyw. Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję panu posłowi.
Pan poseł Kazimierz Gołojuch, Prawo i Sprawie-
dliwość.
Poseł Kazimierz Gołojuch:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Polska jest pro-
ducentem bardzo dobrej i zdrowej żywności, którą
należy promować w kraju i za granicą. W ramach
wspólnej polityki rolnej i działania: Wsparcie działań
promocyjnych i informacyjnych na rynkach wybra-
nych produktów rolnych istnieje możliwość pozyski-
wania środków pochodzących z budżetu Unii Euro-
pejskiej.
Moje pytania są następujące. Po pierwsze, na jakie
środki z Unii Europejskiej może liczyć Polska, wno-
sząc wkład własny pochodzący z funduszy promocji?
Po drugie, czy wysokość środków europejskich jest
uzależniona od zgromadzonych pieniędzy w ramach
poszczególnych funduszy promocji? Po trzecie, czy ta-
kie wsparcie jest planowane ze strony Unii Europej-
skiej i czy będzie funkcjonować w ramach wspólnej
polityki rolnej po roku 2013? Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję panu posłowi.
Pan poseł Wojciech Pomajda, Lewica.
Poseł Wojciech Pomajda:
Dziękuję.
Panie Marszałku! Panie Panowie Posłowie! Panie
Ministrze! Ta ustawa na pewno jest potrzebna. Mo-
żemy dyskutować, czy prace nad nią mogły zacząć się
wcześniej, czy ten czas jest odpowiedni, ale należy
stwierdzić, że to dobrze, że ona w ogóle jest. Mam
tylko taką wątpliwość dotyczącą tego, że ona nie ma
chyba jednak charakteru przełomowego. Jej realiza-
cja z pewnością pomoże w zrozumieniu pewnych me-
chanizmów. Tak naprawdę przede wszystkim okaże
się, czy środki, o których tutaj mówimy, czyli 30 mln
zł, są wystarczające. Sądzę, że nie.
Chciałbym wobec tego zapytać pana ministra, jak
państwo zamierzacie promować te rodzaje produkcji
czy te kierunki, które naprawdę wymagają promocji.
Nie sądzę, żeby aż tak wielkiej promocji wymagał
rynek wieprzowiny czy wołowiny, natomiast dużej
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
154 Projekt ustawy o funduszach promocji produktów rolno-spożywczych
Poseł Wojciech Pomajda
promocji, a przeznaczone na to środki są niewielkie,
wymaga na przykład rynek produkcji mięsa jagnię-
cego. To na pewno jest asortyment, który powinien
częściej pojawiać się na naszych półkach sklepowych.
Producenci, owczarze funkcjonują praktycznie tylko
na rynkach zagranicznych. (Dzwonek) Eksport jest
realizowany w okresie świąt wielkanocnych i tylko
w jednym kierunku – do Włoch. To jest ten jedyny
okres, kiedy owczarze osiągają dochody. Chodzi tak-
że o kwestię promocji jagnięciny na naszym rynku
wewnętrznym.
Również producenci mleka upominają się o zwięk-
szenie spożycia mleka i produktów mleczarskich przez
nasze społeczeństwo, bo to też będzie generowało do-
datkowe dochody i utrzymywało cenę na właściwym
poziomie. Dziękuję, panie marszałku. (Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję panu posłowi.
Pan poseł Krzysztof Brejza, Platforma Obywatelska.
Poseł Krzysztof Brejza:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
Omawiana ustawa służy wspieraniu konkurencyjno-
ści polskich producentów rolnych, zwłaszcza na ryn-
ku wspólnotowym. Daje też szansę na zdobywanie
przez polskich producentów nowych rynków zbytu
produktów sektora rolniczego. Na omawiany projekt
ustawy od wielu lat oczekiwali przedsiębiorcy branży
żywnościowej w związku ze szczególnym znaczeniem
dla krajowych producentów rynku wspólnotowego,
rynku państw Unii Europejskiej.
Pragnę prosić pana ministra o odpowiedzi na na-
stępujące pytania. Czy projektodawcy analizowali
funkcjonowanie podobnych funduszy w państwach
Unii Europejskiej? Które z modeli funduszy wyko-
rzystano w toku prac nad omawianą ustawą? Dzię-
kuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję panu posłowi.
Pan poseł Artur Dunin, Platforma Obywatelska.
Poseł Artur Dunin:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
Bardzo się cieszę, że ta ustawa ujrzała światło dzien-
ne, że procedujemy nad nią na posiedzeniu plenar-
nym, bo reklama jest dźwignią handlu, a promocja
to połowa sukcesu. Tak właśnie widzę tę ustawę. Ża-
łuję bardzo, że kolega poseł Marek Kwitek powie-
dział, że jest ona spóźniona. Mieliście państwo trochę
więcej czasu niż my, więc powinniście być zadowole-
ni z tego, że rząd Platformy Obywatelskiej i PSL tak
pracuje i że przygotował tę ustawę.
Mam dwa pytania. Zaszła zmiana w stosunku do
propozycji rządu, która dotyczyła siedmiu funduszy.
Dziś debatujemy nad dziewięcioma funduszami celo-
wymi. Czy ta liczba jest wystarczająca? Czy minister-
stwo przychyla się do propozycji, aby rozdzielić te
fundusze mięsne na oddzielne jednostki? Takie jest
pierwsze pytanie.
Drugie pytanie dotyczy tego, czy udało się prze-
konać organizacje społeczno-zawodowe do koncepcji
składu komisji, które będą zarządzały tymi fundu-
szami. Wiem, że było tutaj dużo rozbieżności. Dzię-
kuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję panu posłowi.
Pan poseł Romuald Ajchler, Lewica.
Poseł Romuald Ajchler:
Dziękuję.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Występuję tutaj
dzisiaj w podwójnej roli, dlatego że w pierwszej kolej-
ności cały dzień promuję Poznań jako miasto Mi-
strzostw Europy w Piłce Nożnej Euro 2012, apeluję
o to, żeby te mistrzostwa się tam też odbyły. Tan apel
kieruję do pana ministra Drzewieckiego.
Jednocześnie jestem gorącym zwolennikiem tej
ustawy, chociaż mam poważne obawy, czy wysokość
środków, czyli 30 mln zł, przewidzianych na jej zre-
alizowanie rozwiąże występujący problem. Otóż dla-
czego? Dlatego że wiem o tym, że od wysokości środ-
ków, które zgromadzimy w ramach własnych fundu-
szy, jest uzależniona również wysokość środków eu-
ropejskich. W związku z powyższym, jeżeli chcemy,
aby przepisy tej ustawy nie były martwe, należy zor-
ganizować jak największą ilość środków. Dlatego
popieram ten pomysł PiS (Dzwonek), który de facto
spowoduje podniesienie wysokości zgromadzonych
środków. Byłaby to kwota ok. 60 mln zł.
Już kończę, panie marszałku.
Panie ministrze, nie jest dla mnie zrozumiałe to,
dlaczego Włosi mogą złożyć program na kwotę ok. 30
mln euro, natomiast Polska, polskie firmy tylko na
kwotę 8702 tys. euro. Czy wysokość zgromadzonych
środków ma wpływ na wysokość pozyskanych środ-
ków z Unii Europejskiej? Czy państwo bierzecie rów-
nież to pod uwagę? Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję panu posłowi.
Pani posłanka Maria Zuba, Prawo i Sprawiedliwość.
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
Projekt ustawy o funduszach promocji produktów rolno-spożywczych
Poseł Maria Zuba:
Dziękuję bardzo.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Rolnicy z województwa świętokrzyskiego po bardzo
trudnym 2008 r., który był deficytowy w zakresie
rolnictwa, i to we wszystkich sektorach, niecierpliwie
oczekują tej ustawy, niemniej jednak w przedłożo-
nych przez państwa Wysokiej Izbie opracowaniach
wyraźnie można zauważyć ożywioną dyskusję na te-
mat tego, kto ma się znaleźć w komisjach zarządza-
jących środkami przeznaczonymi na promocję pol-
skich produktów rolno-spożywczych. Nie jest to naj-
lepszy sygnał dotyczący stabilności i efektywności
działań, jakie mają być prowadzone za pośrednic-
twem tworzonych funduszy.
Jakie mechanizmy zostaną zatem zastosowane
celem najbardziej racjonalnego wykorzystania środ-
ków gromadzonych w ramach funduszy promocji?
Czy w pierwszym okresie funkcjonowania funduszy
konkretne i kluczowe przedsięwzięcia w zakresie pro-
mocji produktów rolno-spożywczych nie powinny być
prowadzone przez zinstytucjonowane formy działa-
nia (Dzwonek), ponieważ ta ustawa tak naprawdę
tylko zakreśla pewne obszary, natomiast nie kon-
kretyzuje przedsięwzięć, również w tym obszarze,
o którym mówił mój przedmówca. Mam pytanie
związane z tym, że dysproporcje dotyczące środków
kierowanych na promocję i działania informacyjne
w krajach Unii Europejskiej i w Polsce są duże: we
Francji jest to 24 mln euro, we Włoszech – ponad
12 mln euro, w Niemczech – 5 mln euro, tymczasem
w Polsce – niespełna 2 mln euro. Czy nie powinniśmy
nadać temu pierwszemu okresowi funkcjonowania
funduszy kształtu bardziej instytucjonalnego? Dzię-
kuję bardzo.
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję bardzo, pani poseł.
Pytanie zada pan poseł Mirosław Maliszewski,
Polskie Stronnictwo Ludowe.
Poseł Mirosław Maliszewski:
Panie Marszałku! Nie będę zadawał pytania po-
słowi sprawozdawcy, ale skieruję pytanie do pana
ministra. Wynika ono z moich doświadczeń z po-
przedniej kadencji, kiedy jako poseł reprezentujący
wnioskodawców projektu ustawy o funduszu promo-
cji owoców i warzyw musiałem bronić tego projektu
przed Komisją Ustawodawczą w zakresie zgodności
z prawem europejskim. Spór dotyczył tego, że w tam-
tym projekcie zapisaliśmy, że składką na fundusz
promocji będą objęte wszystkie owoce i warzywa bę-
dące w obrocie, a więc także pochodzące z importu.
Ich udział jest niemały. Komisja Ustawodawcza to
zakwestionowała, argumentując, że w przypadku
155
zużycia środków zgromadzonych na rachunku fun-
duszu trzeba by promować także spożycie produktów
pochodzących spoza naszego kraju.
W tej ustawie mówi się o produktach pochodzą-
cych z Polski. Jest wyraźny zapis mówiący o tym, że
podmioty są zwolnione z odprowadzania składek,
jeżeli dotyczy to obrotu wewnątrzwspólnotowego. Co
się jednak stanie w przypadku, gdy będzie chodziło
(Dzwonek) o import nie z innego kraju europejskiego,
ale spoza Unii Europejskiej? Jak ustawa albo potem
rozporządzenie będą zabezpieczać przed nieprawidło-
wościami i czy, odwrotnie, niektóre podmioty wystę-
pujące na rynku nie będą chciały uciec przed płace-
niem składki, przedstawiając faktury stwierdzające,
że dany produkt pochodzi z importu spoza Wspólno-
ty albo importu w ramach Wspólnoty, a nie z obrotu
krajowego? Czy te zabezpieczenia są wystarczające?
Bardzo dziękuję.
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer-
pana.
Głos zabierze podsekretarz stanu w Minister-
stwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi pan minister Artur
Ławniczak.
Proszę bardzo.
Podsekretarz Stanu
w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Artur Ławniczak:
Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Na
wstępie chciałbym gorąco podziękować przedstawi-
cielom wszystkich klubów parlamentarnych za taką
merytoryczną, twardą dyskusję. Przemawiała przez
przedstawicieli wszystkich klubów troska o polską
produkcję, o to, co wytwarzają nasi rolnicy, nasz
przemysł rolno-spożywczy.
(Poseł Romuald Ajchler: I o piłkę nożną.)
O piłkę nożną również. Myślę, że zwiększone spo-
życie jest sposobem na kryzys. Zdecydowanie chcemy
wzmacniać pozycję naszych polskich produktów,
konsekwentnie, krok po kroku. Pierwszym takim
krokiem była ustawa o jakości handlowej artykułów
rolno-spożywczych, w której precyzujemy, co jest
prawdziwym produktem, ile powinno być prawdzi-
wego soku w soku, ile masła w maśle. Ta ustawa
o funduszach promocji produktów rolno-spożywczych
była bardzo długo oczekiwana przez nas wszystkich,
szczególnie przez rolników przetwórców. Warto pod-
kreślić, że po raz pierwszy od kilku lat i producenci,
i przetwórcy porozumieli się. To nas bardzo cieszy,
że ten wspólny polski interes został zaprezentowany
w formie ustawy.
Odpowiadając szczegółowo na pytania, chcę po-
wiedzieć, że to sami przedstawiciele organizacji
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
156 Projekt ustawy o funduszach promocji produktów rolno-spożywczych
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Rolnictwa i Rozwoju Wsi Artur Ławniczak
związkowych, branżowych, przetwórczych wybierają
skład komitetów. Minister rolnictwa tylko i wyłącz-
nie dopełnia formalności, bo jest to na wniosek tych
organizacji, a minister tylko wręcza akt powołania,
aby to sformalizować. Sam wybór, jak również zarzą-
dzanie funduszami i to, na co te środki mają być prze-
znaczone, na jakie akcje promocyjne, jakie wydarze-
nia, jakie kierunki i których krajów ma to dotyczyć
oraz w jaki sposób ma to być realizowane, jest w ge-
stii przedstawicieli komitetów zarządzających. Myślę,
że to jest wartość dodana. Rząd zrezygnował z obec-
ności przedstawiciela resortu rolnictwa, żeby nieza-
leżnie od tego, kto pełni funkcje resortowe, sama
branża decydowała o tym, w jaki sposób chce zaist-
nieć. Po raz pierwszy, myślę, branże będą miały moż-
liwość szybkiej reakcji na pewne działania rynkowe,
medialne. To komitet w ciągu kilku dni może podjąć
decyzję, że akurat w danym momencie wykupi taką
czy inną reklamę.
Myślę, że dużą wartością jest przejrzystość tej
ustawy. Jest to naprawdę bardzo przejrzysty system.
Technika, logistyka jest opracowana przez Agencję
Rynku Rolnego w tym celu, aby cała dokumentacja
była zebrana, zgromadzona w jednym miejscu, aby
była pełna przejrzystość w zarządzaniu. Myślę, że
system, który funkcjonuje w zakresie funduszy pro-
mocji mleka, jest sprawdzony. Tym torem poszliśmy.
Nie powinno być w tym zakresie żadnych problemów.
Warto podkreślić, że prezes Agencji Rynku Rolnego
zapewnia tylko i wyłącznie techniczną obsługę,
w żaden sposób nie wpływa na to, gdzie i jak są wy-
korzystywane te fundusze. To jest rola komitetów
zarządzających.
Czy narzędzia zabezpieczają dzisiaj przed impor-
towanymi produktami? Analizowaliśmy to. Wydaje
nam się, że jest to zabezpieczone w sposób praktycz-
ny. Jeśli będą inne sygnały, to będziemy szybko re-
agowali w formie rozporządzenia czy ewentualnie
zmiany ustawowej. Na dzień dzisiejszy nie widzimy
takiej potrzeby, po analizach nie ma tego rodzaju sy-
gnałów. Na pewno trzeba podkreślić to, że fundusze
promocji, choć można mówić, że to i dużo, i mało pie-
niędzy, stanowią wkład do wszystkich programów
europejskich. Liczymy na to, że ten wkład będzie sta-
nowił minimum 20%. Do tej pory bardzo trudno było
się zjednoczyć branży i składać wspólnie duże pro-
jekty, bo nie było stosownego narzędzia. Teraz bę-
dziemy mieli narzędzia i sądzę, że branże będą to
bardzo dobrze wykorzystywały.
Funduszy jest 9. Wstępna propozycja dotyczyła
7 funduszy. Po wysłuchaniu argumentów producen-
tów owiec, koni doszliśmy do wniosku, że warto jed-
nak zwiększyć liczbę funduszy, skoro to pomoże
branży i wzmocni pozycję choćby producentów ja-
gnięciny. Pomimo to, iż wpływy nie będą ogromne,
na pewno skonsoliduje to branże wewnątrz i spowo-
duje, że będzie im łatwiej dotrzeć do tych krajów czy
w te regiony, gdzie jest zapotrzebowanie na takie
mięso. Dodam, że od przyszłego roku w ramach tych
90 mln zł, które zostały pozyskane przez polski rząd
w zakresie przeglądu WPR, planujemy przeznaczać co
roku około 1 mln zł na wsparcie produkcji owczarskiej
w kilku regionach. Dotyczy to również Podkarpacia,
Małopolski, Świętokrzyskiego, Dolnośląskiego. Trwa-
ją analizy, czy ewentualnie objąć tym działaniem inne
województwa. Chcemy rekompensować tę bardzo
trudną produkcję, która, niestety, w ostatnich latach
zdecydowanie się zmniejszyła, wspierając wprost pro-
dukcję każdej sztuki niezależnie od liczby hektarów
ziemi. To powinno zahamować spadek produkcji,
a może nawet spowodować rozwój tej produkcji.
Odbyły się bardzo szerokie konsultacje z przed-
stawicielami związków producentów owiec. Myślę, że
ta propozycja będzie dobrze wspierana, jak również
wspierana będzie produkcja mleka w tych regionach,
gdzie została ona obniżona, gdzie widać ucieczkę na-
szych rolników od takiej produkcji. W krótkim ter-
minie, w ciągu 2 tygodni, zostanie przedstawiona
paniom i panom posłom stosowna propozycja. Kie-
rownictwo przyjęło wstępnie założenia, pozostały już
ostatnie szlify, i z przyjemnością przedstawimy, jak
to wygląda.
Posiłkowaliśmy się przy konstrukcji tej ustawy
założeniami dotyczącymi 2 funduszy: austriackiego
i niemieckiego, choć trzeba dodać, że tam składki na
poszczególne fundusze i na promocję są zdecydowa-
nie wyższe. Nie chcieliśmy tego robić w pierwszym
roku, być może po analizie, po pierwszych doświad-
czeniach spokojnie trzeba się będzie temu przyjrzeć.
Byłoby to też obciążenie dla branży. Spokojnie pocze-
kajmy, jak to będzie wyglądało. Bardzo ważna będzie
tutaj współpraca wszystkich jednostek badawczo-roz-
wojowych. Są przewidziane mechanizmy takiej
współpracy. Jest w ustawie specjalny zapis gwaran-
tujący. Mamy też taki niedosyt, że ta współpraca jest
jeszcze zbyt słaba, bo to konsument decyduje, jaki
produkt chce kupować, i widać jeszcze zbyt powolną
reakcję naszych jednostek badawczo-rozwojowych na
zapotrzebowanie konsumentów, a to musi iść w pa-
rze: nauka, wdrożenie, zakupienie materiału hodow-
lanego i później szybkie wejście w obrót produkcyjny.
To jest proces i na pewno oczekiwania producentów
będą mogły być lepiej zaspokajane dzięki tej ustawie,
taka możliwość jest przewidziana.
Jeśli chodzi o fundusze promocji ryb, owoców i wa-
rzyw, faktycznie, jeśli chodzi o owoce i warzywa, to
tych podmiotów skupujących jest bardzo, bardzo
dużo. Zobaczymy, jaka będzie skuteczność, ale liczy-
my, że uda się to wprowadzić w życie. Plusem tej
ustawy jest to, że można w okresach kwartalnych
przekazywać tę składkę, czyli nie za każdą fakturę,
spokojnie zbierać na rachunku i co kwartał przeka-
zywać, to powinno ułatwić. Bardzo niedoceniana
u nas produkcja ryb, myślę, że też będzie miała szan-
sę mocniej zaistnieć. Tworzymy na nowo lokalne
grupy działania dla rybaków. Produkcja śródlądowa
jest spora. Mało konsumentów ma świadomość, że
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
Projekt ustawy o funduszach promocji produktów rolno-spożywczych
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Rolnictwa i Rozwoju Wsi Artur Ławniczak
produkcja ryb wprowadzi spore źródło zasilania na-
szej gospodarki. Mogę tylko dodać, że wykorzystali-
śmy praktycznie 96% środków na SPO Ryby w ra-
mach 2426 i teraz dynamicznie rusza wykorzystanie
środków z PROW 2007–2013.
Jeśli chodzi o to, jakie działania podjął rząd. Było
wiele działań konkretnych, skutecznych. Przypomnę,
że otworzyliśmy wiele nowych rynków, do tej pory
niewykorzystywanych przez Polskę, choćby w eks-
porcie mięsa wieprzowego, choćby w eksporcie pro-
duktów roślinnych, mamy tutaj na myśli jabłka. In-
formacja dla pań i panów posłów, że od końca listo-
pada do końca marca z polskiego rynku wyjechało
ponad 700 tys. ton jabłek i myślę, że to będzie dobry
zaczyn, aby w latach następnych również ta produk-
cja była wzmocniona. Mięso wieprzowe na rynek ro-
syjski. Mamy bardzo pozytywne sygnały z rynku
białoruskiego, liczymy, że w krótkim czasie na ten
rynek wejdziemy. Przypomnę, dopłaty eksportowe do
produkcji mlecznej. Zaczyna ta machina działać
i myślę, że na następnych posiedzeniach nie będzie
już wypowiedzi pań i panów posłów, że są narzekania
ze strony rolników, że ta produkcja jest nieopłacalna.
Liczę na to, iż będziemy słyszeli, że w końcu, jak od
kilkunastu lat była nieopłacalna, tak teraz będzie
opłacalna, a fundusze promocji w sposób zdecydowa-
ny przyczynią się do tego, aby realnie tych pieniąż-
ków do polskiej gospodarki wpływało więcej.
Jeszcze raz mogę tylko zachęcić panie, panów po-
słów do zwiększonego spożycia polskich produktów,
bo to sposób na kryzys.
(Poseł Michał Szczerba: Na przykład jabłka są
bardzo dobre.)
Jabłka są bardzo dobre, szczególnie w różnej for-
mie. Nie możemy się wstydzić naszych najlepszych
produktów i warto to robić w sposób odpowiedzialny.
(Poseł Maria Zuba: Tylko za tanie.)
(Poseł Jacek Bogucki: I tylko przetworzone.)
Przetworzone również, zdecydowanie przetworzo-
ne, bo to wartość dodana dla naszej gospodarki, do
czego gorąco zachęcam. Dziękuję, panie marszałku.
(Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję bardzo, panie ministrze.
Głos zabierze sprawozdawca komisji pan poseł
Mirosław Maliszewski.
Proszę bardzo, panie pośle.
Poseł Mirosław Maliszewski:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
Nie było do mnie pytań jako do posła sprawozdawcy,
157
co może świadczyć o tym, że sprawozdanie było
w miarę poprawnie przedstawione.
W tym miejscu chciałbym bardzo gorąco podzię-
kować tym wszystkim, którzy pracowali w podkomi-
sji nadzwyczajnej zajmującej się tym projektem, w ko-
misji, tym, którzy wnosili poprawki, rządowi, a zwłasz-
cza tym posłom, którzy w imieniu klubów zadeklaro-
wali poparcie w jutrzejszym głosowaniu, mam na-
dzieję, nad tym projektem.
W moim odczuciu jest to jeden z ważniejszych pro-
jektów dotyczących rolnictwa, przyjętych – jeżeli zo-
stanie przyjęty, myślę, że tak – w ostatnim czasie.
Tworzy on zupełnie nowy mechanizm, który będzie
pozwalał promować i być może zwiększać, wszyscy
mamy taką nadzieję, dochodowość w rolnictwie, me-
chanizm, który jest zgodny z przepisami Unii Euro-
pejskiej, bo różne pomysły, które mieliśmy, były albo
niezgodne, albo niedopuszczane przez Unię Europej-
ską. Ten jest zgodny i miejmy wszyscy świadomość,
ci, którzy zajmują się sprawami rolniczymi, że wyko-
naliśmy kawał dobrej roboty. Myślę, że polscy rolnicy
będą nam za to wdzięczni. A ja jestem wdzięczny
tym, którzy pracowali nad tym projektem. Dziękuję
bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Zamykam dyskusję.
W związku z tym, że w czasie drugiego czytania
zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy popraw-
ki, proponuję, aby Sejm skierował ponownie ten pro-
jekt do Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi w celu
przedstawienia sprawozdania.
Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm
propozycję przyjął.
Sprzeciwu nie słyszę.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 12.
porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji
Rolnictwa i Rozwoju Wsi o rządowym projekcie
ustawy o zmianie ustawy o Agencji Rynku Rol-
nego i organizacji niektórych rynków rolnych
(druki nr 1808 i 1839).
Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji
pana posła Michała Szczerbę.
Poseł Sprawozdawca Michał Szczerba:
Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie
Ministrze! Mam zaszczyt w imieniu Komisji Rolnic-
twa i Rozwoju Wsi przedstawić sprawozdanie o rzą-
dowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o Agencji
Rynku Rolnego i organizacji niektórych rynków rol-
nych. Sprawozdanie zawarte jest w druku nr 1839.
Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi po przeprowa-
dzeniu pierwszego czytania i rozpatrzeniu projektu
ustawy na posiedzeniu w dniu 1 kwietnia wnosi, aby
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
158 Projekt ustawy o zmianie ustawy o Agencji Rynku Rolnego i organizacji niektórych rynków rolnych
Poseł Sprawozdawca Michał Szczerba
Wysoki Sejm raczył uchwalić przedstawiony projekt
ustawy.
Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi, pracując nad
rządowym projektem ustawy, stanęła przed dużym
wyzwaniem i podczas pracy komisji wprowadziła
dużo zmian do przedłożenia rządowego. Agencja
Rynku Rolnego jest bowiem jedną z dwóch agencji
płatniczych administrujących mechanizmami wspól-
nej polityki rolnej. W przedstawionej nowelizacji,
obok zmian dostosowujących nasze przepisy do pra-
wa Unii Europejskiej oraz ustanawiających nowe
regulacje dotyczące funkcjonowania Agencji Rynku
Rolnego, wprowadzamy nowe przepisy umożliwiające
wdrożenie nowych rozwiązań dotyczących rynków
rolnych.
I tak przyjęliśmy jednogłośnie nową formę wypła-
ty płatności dla plantatorów skrobi ziemniaczanej,
tj. płatność niezwiązaną z produkcją. Przepisy odno-
śnie do płatności dotychczasowej związanej z produk-
cją pozostają w niezmienionej formie, z wyjątkiem
usunięcia warunku posiadania we wniosku o wypła-
tę płatności oświadczenia producenta skrobi, że za-
płacił on cenę nie niższą niż cena minimalna za do-
starczone ziemniaki.
Funkcjonujący przepis w praktyce uniemożliwiał
wcześniej wypłatę płatności uzupełniającej producen-
towi rolnemu, który nie ze swojej winy nie otrzymał
od producenta skrobi zapłaty za ziemniaki, np. z ta-
kiego powodu, że zakład był w upadłości. Konse-
kwencją usunięcia przedmiotowego zapisu było wpro-
wadzenie przepisu przejściowego, zgodnie z którym
rolnicy będą mogli ubiegać się o przyznanie płatności
za ziemniaki skrobiowe wyprodukowane w roku go-
spodarczym 2008/2009 pomimo braku oświadczenia
producenta skrobi o zapłacie za te ziemniaki.
Kolejne przepisy dotyczące rynku skrobi odnoszą
się do nowej formy przyznawania płatności, tj. nie-
związanej z produkcją tzw. płatności historycznej.
Zgodnie z projektem ustawy do uzyskania tej płat-
ności będzie uprawniona osoba fizyczna, osoba
prawna albo jednostka organizacyjna nieposiadają-
ca osobowości prawnej, która uzyskała płatność
uzupełniającą na ziemniaki skrobiowe dostarczone
producentowi skrobi ziemniaczanej na podstawie
umowy kontraktacji zawartej w roku gospodarczym
2007/2008. Projekt ustawy reguluje sposób ubiega-
nia się o płatność, warunki uzyskania tej płatności
oraz sposób jej wypłaty.
Biorąc pod uwagę kalendarz prac nad projektem
ustawy, komisja określiła nowe terminy składania
wniosków o przyznanie płatności niezwiązanej za rok
gospodarczy 2008/2009, tj. od dnia 1 lipca 2009 r. do
dnia 31 sierpnia 2009 r., zamiast od dnia 1 kwietnia
2009 r. do dnia 31 maja 2009 r.
Ponadto, mając na uwadze szybką wypłatę środ-
ków finansowych, plantatorom został skrócony okres
składania wniosków o przyznanie prawa do płatności
z 45 dni do 30 dni. Komisja zaproponowała również
wprowadzenie przepisu dotyczącego terminu składa-
nia wniosków o przyznanie płatności za rok 2009/
2010, co również wynika z aktualnego etapu prac nad
projektem ustawy, a po jej wejściu w życie – z możli-
wości technicznych i administracyjnych Agencji Ryn-
ku Rolnego. W projektowanej ustawie przyjęto bo-
wiem jako zasadę termin składania wniosków o wy-
płatę płatności niezwiązanej od dnia 15 marca do
dnia 15 maja.
Biorąc pod uwagę fakt, że w bieżącym roku nie
jest możliwe zrealizowanie powyższych terminów,
zaproponowano, aby za rok gospodarczy 2009/2010
wnioski o przyznanie płatności niezwiązanych były
składane w terminie od dnia 1 września 2009 r. do
dnia 30 września 2009 r. Przy określeniu nowego
terminu przyjęto, że każdy z beneficejntów będzie już
wpisany do rejestru i zostaną przyznane decyzje o na-
byciu prawa do płatności niezwiązanej, określające
ilość referencyjną.
Jednocześnie prace związane z przyjmowaniem
wniosku o przyznanie płatności za rok gospodarczy
2008/2009 zostaną zakończone, zatem będzie można
rozpocząć procedurę przyjmowania wniosków za rok
2009/2010.
Staram się bardzo szczegółowo przedstawić Wy-
sokiej Izbie zmiany, które wprowadziliśmy podczas
posiedzenia komisji, stąd tak dużo informacji.
Kontrole spełniania warunków do przyznania
jednolitej płatności obszarowej zostałyby wtedy prze-
prowadzone jesienią 2009 r. i wypłata płatności mo-
głaby nastąpić zgodnie z przepisami Unii Europej-
skiej od dnia 1 grudnia.
Jednocześnie dodano delegację do wydania przez
Radę Ministrów rozporządzenia, w którym zostanie
określona wysokość środków finansowych przezna-
czonych na płatności niezwiązane za rok gospodarczy
2008/2009.
Ponadto Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi zapro-
ponowała, aby we wniosku o nabycie praw do płatno-
ści niezwiązanej usunąć wymóg wpisu rachunku
bankowego wnioskodawcy. Należy bowiem zauważyć,
że rejestr jest jawny, tak więc zbędne jest umieszcza-
nie w nim informacji o numerze rachunku bankowe-
go wnioskodawcy, zwłaszcza że podmiot ten musi już
być wcześniej wpisany do Centralnego Rejestru
Przedsiębiorców, w którym to znajduje się jego numer
rachunku bankowego.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym za-
znaczyć, że poza kwestią płatności uzupełniających
na rynku skrobi ziemniaczanej projekt ustawy prze-
widuje również określenie zasad realizacji „Krajowe-
go programu restrukturyzacji przemysłu cukrowni-
czego”, którego celem jest wspieranie zmiany profilu
produkcji rolnej na inny niż uprawa buraków cukro-
wych oraz poprawa konkurencyjności przedsię-
biorstw prowadzących działalność na terenie gmin
dotkniętych procesem restrukturyzacji przemysłu
cukrowniczego.
Ponadto projekt ustawy przewiduje ustanowienie
przepisów odnośnie do dopłat do materiału siewnego
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o Agencji Rynku Rolnego i organizacji niektórych rynków rolnych
Poseł Sprawozdawca Michał Szczerba
kategorii: elitarny lub kwalifikowany, dla producen-
tów rolnych, którzy w 2008 r. ponieśli szkodę w upra-
wach spowodowaną przez suszę, która dotknęła ich
gospodarstwa.
Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi wprowadziła
zmianę do proponowanego zapisu odnośnie do nada-
nia Agencji Rynku Rolnego nowych kompetencji
w zakresie działań promocyjnych. Stąd też jest po-
wiązanie między ustawą o funduszach promocji pro-
duktów rolno-spożywczych, o której przed chwilą
dyskutowaliśmy, z ustawą nowelizującą ustawę o Agen-
cji Rynku Rolnego. Zgodnie z proponowanym przez
komisję zapisem agencja będzie prowadzić działania
promocyjne i informacyjne mające na celu promowa-
nie produktów rolnych i żywnościowych, metod ich
produkcji, a także systemów jakości produktów rol-
nych i żywnościowych, z wyłączeniem działań infor-
macyjnych i promocyjnych dotyczących rolnictwa i go-
spodarki żywnościowej, realizowanych przez mini-
stra właściwego do spraw rolnictwa, rynków rolnych,
rybołówstwa lub rozwoju wsi. Proponowane brzmie-
nie ma na celu uniknięcie nakładania się zadań
w zakresie prowadzenia działań promocyjnych i in-
formacyjnych przez ministra oraz Agencję Rynku
Rolnego. Minister rolnictwa i rozwoju wsi, tak jak
dotychczas, będzie realizował działania promocyjne
i informacyjne dotyczące rolnictwa i gospodarki żyw-
nościowej, natomiast Agencja Rynku Rolnego będzie
prowadziła działania promocyjne i informacyjne
w zakresie produktów rolnych i żywnościowych. Taki
podział zadań zapewni komplementarność prowadzo-
nych działań. Powierzenie Agencji Rynku Rolnego
zadań w zakresie promocji produktów rolnych i żyw-
nościowych nie doprowadzi do powielania przedsię-
wzięć realizowanych przez ministra i agencję.
Ostatnią zmianą wprowadzoną na posiedzeniu
Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi było uchylenie za-
pisu, że wysokość wynagrodzenia prezesa Agencji
Rynku Rolnego ustala prezes Rady Ministrów. Tutaj
mieliśmy szczegółowe uzasadnienie resortu. Należy
zauważyć, że zgodnie z art. 6 ustawy z dnia 3 marca
2000 r. o wynagradzaniu osób kierujących niektóry-
mi podmiotami prawnymi organem właściwym do
ustalania wynagrodzenia miesięcznego prezesów
agencji państwowych jest organ, który utworzył lub
nadzoruje dany podmiot. Nadzór nad Agencją Rynku
Rolnego sprawuje minister właściwy do spraw ryn-
ków rolnych, stąd zapis ten jest uzasadniony.
Biorąc pod uwagę przywołane przepisy oraz to, że
elementem sprawowania nadzoru jest również kształ-
towanie wynagrodzeń w nadzorowanym podmiocie,
należy uznać, że nie zachodzi konieczność zmiany
w przedmiotowej kwestii, zwłaszcza że stanowiłoby
to niczym szczególnie nieuzasadniony wyłom w za-
sadzie ustalonej w ustawie o wynagradzaniu osób
kierujących niektórymi podmiotami prawnymi.
Konsekwencją tej zmiany była również koniecz-
ność uchylenia art. 6 projektowanej ustawy. Przepis
159
ten był bowiem przepisem dostosowującym, obligu-
jącym prezesa Rady Ministrów do ustalenia w termi-
nie miesiąca od dnia wejścia w życie ustawy wysoko-
ści wynagrodzenia prezesa Agencji Rynku Rolnego.
Chciałbym poinformować Wysoką Izbę, że na pod-
stawie projektowanej ustawy stosunki pracy dyrek-
torów oddziałów terenowych Agencji Rynku Rolnego
i ich zastępców nawiązane na mocy dotychczasowych
przepisów staną się stosunkami pracy na podstawie
powołania z dniem wejścia w życie ustawy. Zmiana
ta dotyczy dyrektorów 16 oddziałów terenowych
agencji. Będzie ona obowiązywała po upływie 14 dni
od dnia ogłoszenia ustawy.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zmiana ustawy
w wersji proponowanej przez komisję jest bardzo
istotna. Wprowadza wszelkie możliwe na dzień dzi-
siejszy rozwiązania w ramach polskiego i unijnego
prawa oraz możliwe formy wsparcia działania Agen-
cji Rynku Rolnego na różnych rynkach.
Dlatego też z przyjemnością w imieniu Komisji
Rolnictwa i Rozwoju Wsi wnoszę o uchwalenie przez
Wysoką Izbę ustawy o zmianie ustawy o Agencji Ryn-
ku Rolnego i organizacji niektórych rynków rolnych.
Jednocześnie bardzo dziękuję wszystkim klubom
parlamentarnym. Dziękuję panu ministrowi i współ-
pracownikom za bardzo szybką pracę nad tą usta-
wą. Jak wiemy, wszystkim nam zależy na tym, aby
ustawa o funduszach promocji produktów rolno-spo-
żywczych oraz ustawa nowelizująca ustawę o Agen-
cji Rynku Rolnego i organizacji niektórych rynków
rolnych weszły w życie w jednym terminie. Stąd też
bardzo proszę o konstruktywną debatę nad przed-
stawionym projektem ustawy. Bardzo dziękuję.
(Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po-
rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad-
czeń w imieniu klubów i kół.
Otwieram dyskusję.
Głos zabierze pan poseł Mariusz Grad, Platforma
Obywatelska.
Poseł Mariusz Grad:
Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze!
Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić w imieniu
klubu Platformy Obywatelskiej stanowisko klubu
dotyczące projektu ustawy o zmianie ustawy o Agen-
cji Rynku Rolnego i organizacji niektórych rynków
rolnych.
Omawiana na dzisiejszym posiedzeniu ustawa
wprowadza zmiany w ustawie z dnia 11 marca 2004 r.
o Agencji Rynku Rolnego i organizacji niektórych
rynków rolnych. Zmiany zostały przygotowane m.in.
w celu poprawy gospodarki finansowej agencji, do-
stosowania poszczególnych rynków do aktualnych
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
160 Projekt ustawy o zmianie ustawy o Agencji Rynku Rolnego i organizacji niektórych rynków rolnych
Poseł Mariusz Grad
przepisów wspólnotowych oraz w celu ustanowienia
podstawy prawnej do wypłaty części krajowych płat-
ności uzupełniających dla producentów ziemniaków
skrobiowych w formie płatności niezwiązanych z pro-
dukacją.
W ustawie został doprecyzowany status prawny
agencji przez wskazanie, że jest ona państwową oso-
bą prawną, analogicznie jak Agencja Restrukturyza-
cji i Modernizacji Rolnictwa. Ustawa reguluje rów-
nież zasady wynagradzania prezesa agencji. Powyż-
sza zmiana prowadzi do ujednolicenia zasad ustala-
nia wynagrodzeń prezesów obu agencji płatniczych.
W wyniku wdrożenia tej ustawy agencja będzie
jednostką prowadzącą działania promocyjne i infor-
macyjne dotyczące produktów żywnościowych, co
powinno przyczynić się do rozwiązania problemów ze
zbytem produktów rolnych. Funkcje, jakie spełnia
promocja oraz informacje o produktach będą posze-
rzeniem istniejących już na wolnym rynku mechani-
zmów. Dlatego też wspieranie działań promocyjnych
na rzecz produktów rolnych przez instytucje pań-
stwowe staje się coraz ważniejszą aktywnością
w drodze do stabilizacji rynków.
Ustawa daje możliwość realizacji przez Agencję
Rynku Rolnego programów krajowych mających na
celu pomoc państwa określonym podmiotom, m.in.
prowadzącym działalność związaną z produkcją,
przetwórstwem lub obrotem produktami rybołów-
stwa. Ustawa reguluje również sprawy dotyczące
odzyskania kwot nienależnie lub nadmiernie pobra-
nych środków krajowych przeznaczonych na realiza-
cję wspólnej polityki rolnej.
W ramach zmian dotyczących rynku cukru za-
wartych w art. 31 minister właściwy do spraw ryn-
ków rolnych przyznaje kwoty produkcyjne cukru
i izoglukozy wyłącznie zatwierdzonym przez prezesa
Agencji Rynku Rolnego producentom cukru i produ-
centom izoglukozy. Ustawa określa również zasady
realizacji „Krajowego programu restrukturyzacji
przemysłu cukrowniczego”, którego celem jest wspie-
ranie zmiany profilu produkcji rolnej na inny niż
uprawa buraka cukrowego oraz poprawa konkuren-
cyjności przedsiębiorstw prowadzących działalność
na terenach gmin dotkniętych procesem restruktu-
ryzacji przemysłu cukrowniczego. W ustawie zostali
wskazani beneficjenci, którzy mogą korzystać ze
środków na ww. działania.
Natomiast zmiany w zakresie płatności uzupeł-
niających dla plantatorów ziemniaków skrobiowych
zawarte w ustawie spowodowane są koniecznością
odłączenia od produkcji części płatności uzupełnia-
jących dla producentów ziemniaków skrobiowych, co
wynika z przedstawionych przez Komisję Europejską
wytycznych w sprawie krajowych uzupełniających
płatności bezpośrednich w nowych krajach członkow-
skich. Ustawa będzie oddziaływała również na pro-
ducentów wina z winorośli uprawianej na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej oraz na producentów ma-
teriału siewnego.
Jest to ważna ustawa mająca na celu przede
wszystkim dostosowanie obecnego prawa krajowego
do prawa Unii Europejskiej, dlatego w imieniu klubu
Platformy Obywatelskiej na ręce pana marszałka
składam do powyższej ustawy dwie poprawki, które
pozwolą w pełni dostosować tę ustawę do prawa
wspólnotowego. Pierwsza poprawka dotyczy zmiany
w art. 1 pkt 1 – zastąpienia odwołania do rozporzą-
dzenia Rady (WE) nr 1728 z 2003 r. odwołaniem do
rozporządzenia Rady (WE) nr 73 z 2009 r. Druga
poprawka dotyczy zmiany brzmienia ust. 2 w art. 40c
ustawy o Agencji Rynku Rolnego poprzez wprowa-
dzenie odwołania odpowiadającego nowemu brzmie-
niu tytułu rozporządzenia Komisji Europejskiej
nr 796 z 2004 r.
Przedkładam wniosek w celu rozpatrzenia tych
poprawek przez Komisję Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz
przez Wysoką Izbę. Jednocześnie informuję Wysoką
Izbę, że klub Platformy Obywatelskiej poprze tę usta-
wę po uwzględnieniu w niej zgłoszonych poprawek.
Dziękuję bardzo, panie marszałku. (Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Bardzo dziękuję panu posłowi.
Dziękuję za poprawki.
Pan poseł Jacek Bogucki, Prawo i Sprawiedliwość.
Proszę bardzo.
Poseł Jacek Bogucki:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt
w imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość przedstawić
stanowisko do rządowego projektu ustawy o zmianie
ustawy o Agencji Rynku Rolnego i organizacji nie-
których rynków rolnych.
Ustawa wprowadza zmiany dostosowujące do pra-
wa wspólnotowego. Dotyczy rynku ziemniaków skro-
biowych, rynku cukru, rynku wina. Większość z tych
zmian to zmiany pozytywne, które powinny być ocze-
kiwane i wprowadzone. Przede wszystkim jeśli cho-
dzi o rynek ziemniaków skrobiowych prawo unijne
pozwoliło na to, aby zostały wprowadzone zmiany
korzystne dla rolników. Są to zmiany merytoryczne.
Była już o tym mowa, więc nie będę się powtarzał.
Te zmiany klub Prawa i Sprawiedliwości popiera.
Oprócz rozwiązań merytorycznych zgodnych z pra-
wem unijnym rząd chce wprowadzić zmiany kadro-
we. Chcecie zmienić stosunek pracy dyrektorów od-
działów regionalnych i ich zastępców z umowy o pra-
cę na powołanie. Czym różni się stosunek pracy z po-
wołania od stosunku pracy wynikającego z umowy
o pracę? Jest zdecydowanie mniej trwały i różni się
brakiem ochrony w zakresie prawa pracy. Jakie ma-
cie powody, by pogorszyć sytuację prawną tej grupy
pracowników nie tylko w przyszłości, ale też działa-
jąc prawem wstecz, naruszając prawa nabyte?
O tym, że źle działo się polityce kadrowej Agencji
Rynku Rolnego w ubiegłym roku, pisała prasa. Były
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o Agencji Rynku Rolnego i organizacji niektórych rynków rolnych
Poseł Jacek Bogucki
przypadki załatwiania pracy na telefon, były zarzuty
nieuzasadnionych wydatków, fatalnej polityki kadro-
wej, nepotyzmu, mobbingu.
W ubiegłym roku rząd Platformy Obywatelskiej
i PSL-u dokonał zmian kadrowych na tych stanowi-
skach. Dyrektorów oddziałów regionalnych i ich za-
stępców zmieniliście na swoich, na działaczy PSL-u,
Platformy. Do tych zmian już doszło, ale chcecie do
końca upolitycznić te stanowiska.
(Poseł Mirosław Pawlak: Z PiS-u nie byli polityczni.)
Chcecie je do końca upolitycznić i wprowadzić
zmiany, które naruszają konstytucję.
Niedawno uchwalaliśmy zmiany w ustawie o Agen-
cji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa – iden-
tyczne zapisy, identyczne zmiany, identyczny kierunek
zmian i też łamanie konstytucji. W tej sprawie wypo-
wiadało się Biuro Analiz Sejmowych, ale w podobnych
sprawach wypowiadał się także Trybunał Konstytu-
cyjny, który zdecydowanie twierdził, że prawo nie po-
winno działać wstecz, a jeśli działa wstecz, jeśli jest
konieczność naruszenia praw nabytych, to powinno
się to odbywać z odpowiednim wyprzedzeniem, aby
dostosować się do proponowanych zmian. Nigdy nie
powinno to dotykać tych, którzy na tych zmianach
mogą stracić, raczej powinien być to zapis, który mówi
o nowym zatrudnianiu, nowych stanowiskach.
Niedawno zmienialiśmy ustawę o samorządzie
terytorialnym, według której nie dokonuje się już
powołania na stanowiska sekretarzy wielkich miast,
województw, powiatów, gmin, ale zatrudnia się ich
na podstawie umowy o pracę. Padała wtedy z waszej
strony zupełnie przeciwna argumentacja: że powoła-
nie jest formą archaiczną, przeniesioną z minionych
czasów formą zatrudniania, stosowaną coraz rzadziej
i tylko wobec najwyższych stanowisk państwowych,
funkcji zupełnie samodzielnych. Nie kwestionujemy
więc stosowania formy powołania w stosunku do pre-
zesa agencji i jego zastępców, ale dyrektor oddziału
regionalnego, zdaniem Prawa i Sprawiedliwości, po-
winien być dobrym urzędnikiem, dobrym fachowcem,
a nie politykiem.
Dlatego proponować będziemy w tej ustawie dwie
zmiany, które złożę. (Dzwonek) Jedna zmiana, dalej
idąca, polega na wykreśleniu tych zapisów, a druga
zmiana – w przypadku gdyby nie było zgody, tak jak
na posiedzeniu komisji rolnictwa, do wykreślenia
w całości zapisów – wprowadza trzymiesięczne vaca-
tio legis. Mam nadzieję, że przynajmniej jeden z tych
zapisów w imię przyzwoitości zostanie uchwalony.
Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Pan poseł Wojciech Pomajda, Lewica.
161
Poseł Wojciech Pomajda:
Dziękuję.
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie i Pano-
wie Posłowie! Mam przyjemność przedstawić stano-
wisko Klubu Poselskiego Lewicy o rządowym projek-
cie ustawy o zmianie ustawy o Agencji Rynku Rolne-
go i organizacji niektórych rynków rolnych.
Właściwie moi przedmówcy w znacznym stopniu
poinformowali Wysoką Izbę, czego dotyczy ustawa.
Ona faktycznie ogranicza się do kilku ważnych ele-
mentów i ma charakter porządkująco-wdrożeniowy.
Co jakiś czas mamy do czynienia z takimi ustawami
w kontekście funkcjonowania Agencji Restruktury-
zacji i Modernizacji Rolnictwa i właśnie Agencji Ryn-
ku Rolnego, które uaktualniają przepisy w stosunku
do zmieniających się regulacji wywodzących się z Unii
Europejskiej. Także odpowiadają one na potrzeby i moż-
liwości, które powinniśmy wdrażać, wykorzystując
pełne instrumentarium funkcjonowania w ramach
wspólnej polityki rolnej, aby jak największa część
środków, zarówno tych unijnych, jak i środków pły-
nących z pomocy krajowej, trafiała do naszych pro-
ducentów.
Oczywiście klub Lewicy popiera tę ustawę w peł-
nym kształcie i na pewno będziemy głosowali za nią.
Chciałbym jednak zwrócić uwagę na całokształt
funkcjonowania Agencji Rynku Rolnego. Mówimy
o tych instytucjach, zarówno o tej agencji, jak i o Agen-
cji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, jak
dzieje się coś złego. Nie będę mówił dzisiaj o siostrza-
nej agencji, również agencji płatniczej, ale chciałbym
kilka słów powiedzieć o Agencji Rynku Rolnego,
z którą za chwilę wspólnie pewnie będziemy celebro-
wali, w większym lub mniejszym stopniu, funkcjono-
wanie naszego rolnictwa w Unii Europejskiej, 5-lecie
funkcjonowania w ramach wspólnej polityki rolnej.
Trzeba przyznać, że działania tej agencji można ocenić
pozytywnie. Nie było wielkich wydarzeń, odtrąbia-
nych sukcesów, ale też nie było większych wpadek,
panie ministrze, panie prezesie, i to jako przedstawi-
ciel opozycji muszę dzisiaj przyznać i docenić, że agen-
cja jest bardzo dobrze postrzegana wśród rolników,
którym ma służyć i bardzo pozytywnie przez nich
oceniana. Nie chodzi o nasze oceny, polityków, ale cho-
dzi przede wszystkim o obiektywną ocenę rolników,
która do nas też płynie.
Nowe działania, które zostały wprowadzone, na
pewno będą korzystne.
Wróciłbym jeszcze na chwilę do promocji, do nad-
zoru nad funduszami promocyjnymi przez agencję,
dlatego że w ostatnich tygodniach uczestniczyłem
w rozmowach, spotkaniach z przedstawicielami
branży mięsnej. Chciałbym zwrócić uwagę, bo wcze-
śniej nie miałem takiej możliwości, panu ministrowi
na to, że wobec naszych producentów stosowany jest
w tej chwili czarny PR w różnych krajach Unii Euro-
pejskiej. Pokazuje się też w mediach elektronicznych,
w prasie w różnych krajach bardzo złe funkcjonowa-
nie naszego rolnictwa, podważane są też standardy
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
162 Projekt ustawy o zmianie ustawy o Agencji Rynku Rolnego i organizacji niektórych rynków rolnych
Poseł Wojciech Pomajda
produkcji naszego żywca wieprzowego, żywca woło-
wego. To jest nieprawda oczywiście, bo spełniamy
wszystkie normy tak jak inne państwa Unii Europej-
skiej, ale ten PR jest niestety stosowany, bo nasi pro-
ducenci dosyć mocno weszli na rynki zagraniczne.
Zwróciłbym uwagę, aby przy wykorzystaniu tych
funduszy, oczywiście poszczególne związki branżowe
robią, co mogą, ale też powinny zostać podjęte dzia-
łania o charakterze osłonowym przez nasze służby
dyplomatyczne, przez ministerstwo rolnictwa, aby
takie informacje nie trafiały, bo one są po prostu
oszczerstwami, są kłamliwe i szkodzą naszej branży,
całemu sektorowi rolno-spożywczemu.
Mamy do czynienia też w ostatnich dniach z inne-
go rodzaju promocją, bo część naszego społeczeństwa
odkryła na nowo, że istnieje coś takiego jak małpki.
Szukamy na półkach tych małpek. Może, panie mar-
szałku, poprosilibyśmy pana posła Palikota, aby na-
stępny happening zorganizował np. ze szklanką mle-
ka, np. szklanka mleka dla pana prezydenta, to wtedy
nasze społeczeństwo więcej spożywałoby artykułów
mleczarskich, to pewnie jest jakiś pomysł.
Chciałbym też, panie marszałku, Wysoka Izbo,
zwrócić uwagę na jedną rzecz, że (Dzwonek) funkcjo-
nowanie Agencji Rynku Rolnego to zarówno budżet
operacyjny, ale także budżet na działania, które
agencja musi realizować. Budżet, który agencja po-
winna mieć zapewniony w sposób satysfakcjonujący
dla beneficjentów tych wszystkich działań. Dochodzą
do nas sygnały, i to apel do pana ministra, ale przez
pana ministra tak naprawdę do resortu finansów,
o to, żeby zabezpieczyć, zwiększyć ilość środków wła-
śnie na program „Szklanka mleka”, bo to jest bardzo
istotne dla młodzieży w szkołach, dla najmłodszego
pokolenia. Brakuje także środków na plantacje wie-
loletnie, na dopłaty do tych plantacji. Sądzę, że bę-
dziemy mieli do czynienia też z brakiem środków na
dopłaty do materiału siewnego. Apelujemy z naszej
Izby do resortu finansów, aby troszeczkę łaskawiej
patrzył i wspierał działania Agencji Rynku Rolnego,
aby tych środków nie brakowało.
Jeszcze raz, konkludując, podkreślam, że klub
Lewicy poprze przedłożenie rządowe. Dziękuję, panie
marszałku. (Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Pan poseł Stanisław Kalemba, Polskie Stronnic-
two Ludowe.
Poseł Stanisław Kalemba:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego
Polskiego Stronnictwa Ludowego zająć stanowisko
wobec omawianego sprawozdania Komisji Rolnictwa
i Rozwoju Wsi o rządowym projekcie nowelizacji usta-
wy o Agencji Rynku Rolnego i organizacji niektórych
rynków rolnych.
Projektowana ustawa ma na celu dostosowanie
przepisów krajowych, dotyczących wielu rynków rol-
nych, do aktualnie obowiązującego prawa wspólno-
towego. Ustawa będzie oddziaływała na producentów
ziemniaków skrobiowych, cukru, izoglukozy, wina,
materiału siewnego, rolników działających na oma-
wianych rynkach, podmioty m.in. działające na ryn-
ku rybnym i podmioty wykonujące działania w ra-
mach wspólnej polityki rolnej, w tym szczególnie
Agencji Rynku Rolnego. W ustawie jednoznacznie
określono w art. 2 ust. 1, że Agencja Rynku Rolnego
jest państwową osobą prawną, czyli zastosowano
analogiczne rozwiązanie jak w Agencji Restruktury-
zacji i Modernizacji Rolnictwa. Pozwoli to lepiej wy-
korzystać środki budżetowe i nie będzie agencja zo-
bowiązana do zwracania budżetowi państwa niewy-
korzystanych do 31 grudnia środków budżetowych.
Pozwoli to na bardziej płynne finansowanie zadań
i zabezpieczenie środków na realizację.
Bardzo istotne zapisy są w art. 11 ust. 2 i 3. Usta-
nawiają agencję jako prowadzącą działania promo-
cyjne i informacyjne dotyczące produktów żywno-
ściowych. Właśnie i poprzednio omawiana ustawa
o promocji przecież będzie głównie realizowana przez
Agencję Rynku Rolnego. Jest to działanie bardzo
oczekiwane przez producentów rolnych, jak i prze-
twórców. Sądzę, że także przez konsumentów bardzo
dobrej i docenianej na rynkach europejskich polskiej
żywności.
Bardzo ważny jest nowy zapis o realizacji progra-
mów krajowych mających na celu pomoc określonym
podmiotom prowadzącym działalność związaną z pro-
dukcją, przetwórstwem lub obrotem produktami ry-
bołówstwa. Art. 13 doprecyzowuje gospodarkę finan-
sową w zakresie pobranych środków krajowych prze-
znaczonych na realizację wspólnej polityki rolnej,
w tym w zakresie materiału siewnego kategorii eli-
tarny lub kwalifikowany w ramach krajowego wspar-
cia, umożliwia to wykonanie czynności sprawdzają-
cych przed przyznaniem środków finansowych w trak-
cie rozpatrywania wniosków.
Jeżeli chodzi o proponowane zmiany dotyczące
rynku cukru, w tym zakresie jest dużo regulacji. Mi-
nister właściwy do spraw rynków rolnych przyznaje
kwoty produkcyjne cukru i izoglukozy wyłącznie za-
twierdzonym przez prezesa Agencji Rynku Rolnego
producentom skrobi i producentom izoglukozy. War-
to zwrócić uwagę, że przepisy wspólnotowe pozwala-
ją na cofnięcie zatwierdzenia m.in. producentowi
cukru w przypadku niespełniania warunków, a tutaj
też proponuje się przywrócenie tych warunków – są
m.in. określone zasady tego. Warto podkreślić, że
wzmacnia to pozycję plantatorów dostarczających
buraki cukrowe do producenta cukru.
Dodanie art. 34a–34k oraz art. 2 ma na celu okre-
ślenie zasad realizacji „Krajowego programu restruk-
turyzacji przemysłu cukrowniczego”. Jego celem jest
wspieranie zmiany profilu produkcji rolnej na inny
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o Agencji Rynku Rolnego i organizacji niektórych rynków rolnych
Poseł Stanisław Kalemba
niż uprawa buraka cukrowego oraz poprawa konku-
rencyjności przedsiębiorstw prowadzących działal-
ność na terenach gmin dotkniętych procesem re-
strukturyzacji przemysłu cukrowniczego.
Drugi obszar, który jest tu znacząco uregulowany,
dotyczy plantatorów ziemniaków skrobiowych. Tu
następuje oddzielenie płatności związanych z produk-
cją od płatności uzupełniających – ta znana granica
60%. Ustawa określa, jakie zasady tutaj obowiązują;
warto podkreślić, że w odniesieniu do niezwiązanych
z produkcją części płatności projekt ustawy zakłada
wypłatę tych płatności w formule „na gospodarstwo”,
a więc dotychczasowym producentom. (Dzwonek)
Kończąc moje wystąpienie w imieniu klubu,
chciałbym panu marszałkowi przekazać dwie po-
prawki dotyczące rynku cukru. Pierwsza mówi o tym,
że Agencja Rynku Rolnego powinna, naszym zda-
niem, wyrazić zgodę na zawarcie umowy między
dwoma producentami cukru dotyczącej wyproduko-
wania cukru przez jednego z tych producentów
w ramach kwoty produkcyjnej. Druga poprawka do-
precyzowuje relacje producent cukru – plantator,
sprawę umów kontraktacyjnych; też chodzi o to, żeby
lepiej zabezpieczyć interesy plantatorów.
Jeśli pan marszałek pozwoli...
Sprawy kadrowe są zawsze bolesne, ale ja powiem
o konkretnym przypadku, nie na poziomie krajowym…
(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek
Sejmu Jerzy Szmajdziński)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Ale, panie pośle, czas minął.
Poseł Stanisław Kalemba:
Już kończę; to jest bardzo ważne.
...nie na poziomie krajowym czy wojewódzkim. Za
czasów poprzedniego rządu jednemu z kierowników
agencji powiatowych postawiono warunek: albo wy-
stąpisz z tamtej partii i staniesz się członkiem naszej
partii, wtedy będziesz kierownikiem, albo cię zwol-
nimy. Nie wyraził zgody i zwolnili go ze stanowiska
kierownika.
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Czyli konsekwentnie.
Poseł Stanisław Kalemba:
Proszę zobaczyć – poziom powiatowy. Dziękuję
bardzo. (Oklaski)
163
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Konsekwencja jest najważniejsza. Dobrze.
Proszę państwa, to były wystąpienia w imieniu
klubów.
Koła nie będą przedstawiały swojego stanowiska.
Przechodzimy do pytań.
Zgłosiło się 13 osób.
Proponuję 1,5 min na zadanie pytania w tej sytu-
acji społeczno-politycznej.
Pan poseł Marek Kwitek, Prawo i Sprawiedliwość,
ma głos, a listę pytających zamykam.
Poseł Marek Kwitek:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wprowadzenie
zmian w art. 11 ustawy o Agencji Rynku Rolnego
i organizacji niektórych rynków rolnych ma na celu
ustanowienie agencji jednostką prowadzącą działa-
nia promocyjne i informacyjne dotyczące produktów
żywnościowych. Proponowana regulacja wzmacnia
działania promocyjne. Jest to krok we właściwym
kierunku, gdyż w Polsce są bardzo duże problemy ze
zbytem produktów rolnych. Jest to o tyle zaskakują-
ce, że ceny tych produktów są bardzo niskie, a często
ich jakość jest wysoka. Wynika to głównie z różnych
regulacji i mechanizmów wsparcia wytwarzania po-
szczególnych grup produktów, wypracowania sposo-
bów stymulowania właściwej proporcji popytu i po-
daży przez państwa Unii Europejskiej. Działania
rządu w ostatnim okresie mające na celu wspieranie
promocji produktów rolnych są mało widoczne.
Pytania: Czy agencja jest przygotowana do tej,
tak ważnej, roli? Czy ma opracowany konkretny ka-
talog efektywnych działań informacyjno-promocyj-
nych? Jakie są przyczyny tak ogromnych różnic w fi-
nansowaniu programów informacyjnych i promocyj-
nych realizowanych w ramach wspólnej polityki
rolnej zaakceptowanej w 2008 r., a dotyczącej pro-
duktów rolnych na rynku wewnętrznym? Niemcy
otrzymują wsparcie w wysokości 25 mln euro, Fran-
cja 13, Włochy 5, a Polska tylko 2 mln. Podobnie rzecz
się ma także w przypadku działań (Dzwonek) w pań-
stwach trzecich. Czy jest opracowany program dzia-
łań promocyjnych mających na celu budowę pozytyw-
nego wizerunku marki „Polska”? Dziękuję bardzo.
(Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Głos ma pan poseł Mirosław Pawlak, Polskie
Stronnictwo Ludowe.
Proszę bardzo.
Poseł Mirosław Pawlak:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Mini-
strze! Panie Prezesie! Czy intencją rządu jest całko-
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
164 Projekt ustawy o zmianie ustawy o Agencji Rynku Rolnego i organizacji niektórych rynków rolnych
Poseł Mirosław Pawlak
wite uniezależnienie, poprzez zapisy niniejszego pro-
jektu, Agencji Rynku Rolnego od ministra rolnictwa
i rozwoju wsi? Pytanie drugie: W jakim zakresie po-
przez projektowany przepis art. 11 ust. 1 pkt 4d
Agencja Rynku Rolnego będzie miała możliwość re-
alizacji programów krajowych i z jakich obszarów?
I ostatnie pytanie. Rząd proponuje uchylenie przepi-
sów odnoszących się do dopłat z tytułu wykorzysty-
wania oliwy z oliwek. W jakiej mierze odbije się ten
fakt na rynku polskim w porównaniu ze stanem
obecnym? Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
Pan poseł Stanisław Stec z klubu Lewica.
Proszę bardzo.
Poseł Stanisław Stec:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Mini-
strze! Mam kilka pytań. Między innymi w art. 8 jest
zapis, że agencja prowadzi rachunkowość zgodnie
z odrębnymi przepisami – czyli, rozumiem, ustawy
o rachunkowości – jeżeli przepisy ustawy nie stano-
wią inaczej. Czy moglibyście państwo wskazać, jakie
przepisy ustawy stanowią inaczej?
Drugie pytanie dotyczy art. 11 odnośnie do pro-
mocji. Czy oprócz tych funduszy, o których mówili-
śmy w poprzednim punkcie, agencja będzie miała
własne środki na promowanie produktów rolnych
i żywnościowych? W tym artykule również mówi się,
że agencja realizuje programy krajowe, które mają
wspomóc przetwórstwo i obrót produktami rolnymi.
Ja bardzo proszę o wskazanie tych programów. One
są naprawdę potrzebne, ale czy istnieją?
I ostatnie pytanie. W art. 5 mówi się, że wnioski
o przyznanie płatności niezwiązanej, o której mowa
w art. 37a, należy składać w ciągu miesiąca, czyli od
1 do 30 września. Czy to nie jest termin za krótki?
Czy nie powinny tutaj być przynajmniej dwa miesią-
ce, tak jak to się mówi w art. 4? Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
Pan poseł Romuald Ajchler z klubu Lewica ma głos.
Poseł Romuald Ajchler:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W dalszym ciągu
promuję Euro 2012, aby odbyło się w Poznaniu, i do
pana ministra Drzewieckiego zwracam się z prośbą,
aby tej obietnicy, którą złożył, dotrzymał.
Ale wracam do ustawy, panie ministrze, nad któ-
rą przed chwilą debatowaliśmy, mianowicie do rzą-
dowego projektu ustawy o funduszach promocji pro-
duktów rolno-spożywczych i do art. 11 obecnie oma-
wianej ustawy. Oczywiście te dwie ustawy ze sobą
ściśle się łączą. W art. 5 ustawy o promocji przewi-
dziano do 3,5% rocznych wpływów na poszczególne
fundusze promocji – chodzi o wysokość kosztów, jakie
agencja poniesie. Oczywiście państwo zakładaliście,
że uzyskane środki wynosić będą ok. 30 mln zł, ale
po ewentualnie przyjętych poprawkach te środki
w sposób zdecydowany się zwiększą, będą one wyno-
siły – jeżeli poprawki zgłoszone podczas tej debaty
zostaną przyjęte – ponad 60 albo ok. 60 mln zł,
a uwzględniając również środki unijne, będzie to do-
syć znacząca kwota. Proszę powiedzieć mi, od czego
będzie to zależało i kto będzie (Dzwonek) decydował
o tych procentach, o których przed chwilą wspomnia-
łem – jaka to będzie wielkość, która będzie miała
zastosowanie bezpośrednio w praktyce. Dziękuję
bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję.
Pan poseł Sławomir Kopyciński z klubu Lewica
zabierze głos.
Poseł Sławomir Kopyciński:
Dziękuję bardzo.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Nowelizując ustawę o Agencji Rynku Rolnego, dokła-
damy agencji nowych zadań – między innymi zadanie
polegające na prowadzeniu działań promocyjnych, in-
formacyjnych, mających na celu promowanie produk-
tów rolnych i żywnościowych, metod ich produkcji,
a także systemów jakości produktów rolnych i żywno-
ściowych. Jednocześnie pracujemy dziś nad ustawą
o funduszach promocji produktów rolno-spożywczych.
Tak naprawdę omawialiśmy to jako punkt poprzedni.
Ja chciałbym się zapytać, bo prześledziłem dwie usta-
wy, czy przypadkiem nie zachodzi tutaj dublowanie
działalności Agencji Rynku Rolnego i działalności fun-
duszy promocji produktów rolno-spożywczych. To
pierwsze pytanie.
I pytanie drugie. Agencja Rynku Rolnego jest fir-
mą stosunkowo małą, zatrudniającą mało pracowni-
ków, a na której spoczywa jednak wiele zadań. Ja
wiem coś o tym, bo przez dwa lata w Agencji Rynku
Rolnego pracowałem, do czasu kiedy do władzy do-
szło Prawo i Sprawiedliwość i za tę pracę mi tam
podziękowało. Ale nie o to tu chodzi. Chciałbym za-
pytać, czy w związku z tym, że dołożono zadań Agen-
cji Rynku Rolnego, ministerstwo przewiduje również
stworzenie dodatkowych etatów w tejże instytucji,
która w sposób należyty mogłaby się z tych nowych
obowiązków na nią nałożonych w sposób właściwy
wywiązać. Dziękuję bardzo.(Oklaski)
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o Agencji Rynku Rolnego i organizacji niektórych rynków rolnych
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję.
Pan poseł Zbigniew Babalski, Prawo i Sprawie-
dliwość.
Proszę bardzo.
Poseł Zbigniew Babalski:
Dziękuję.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Pytania, które zadam, może są do znudzenia już po-
wtarzane przeze mnie, ale ja szukam pewnego po-
twierdzenia. Mianowicie, po pierwsze, w regionie
warmińsko-mazurskim znajduje się około 40 gmin,
to jest 1/3 całości, na których terenie była zakontrak-
towana uprawa buraka cukrowego, a w ramach ogra-
niczeń produkcji cukru prawa do zakupu produktów
z terenu tych gmin zostały przez zakłady produkcyj-
ne odebrane. A więc jest pytanie: Jakie działania
przewiduje rząd w stosunku do producentów, którzy
mieli zakontraktowaną uprawę buraka cukrowego
i muszą zmienić profil produkcji rolnej? Czy wystar-
czy środków finansowych na program restruktury-
zacji cukrowej?
Druga sprawa też niezwykle ważna: zakład prze-
mysłu ziemniaczanego w Iławie jako jedyny w Polsce
nie realizował wypłat należności za dostarczone
ziemniaki. Na posiedzeniu komisji dowiedziałem się,
że od pewnego czasu te płatności są realizowane.
W jakiej sytuacji znaleźli się plantatorzy skupieni wo-
kół iławskiej ziemniaczanki, nie muszę mówić. Pyta-
nie: Czy zmiana ustawy wpłynie na poprawę sytuacji
odnośnie do płatności dla plantatorów ziemniaka?
Dziękuję bardzo, panie marszałku. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
Pan poseł Artur Dunin, Platforma Obywatelska.
Poseł Artur Dunin:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Kolejna ustawa bardzo ważna dla rolnictwa, dla
agencji, która, tak jak to powiedzieli posłowie, nawet
posłowie z opozycji, dobrze pracuje. Żeby nie przedłu-
żać, po prostu trzy pytania do pana ministra.
Czy zmiany zaproponowane w ustawie, przyznają-
ce agencji status państwowej osoby prawnej, faktycz-
nie sprawią, że poprawi się w znaczny sposób gospo-
darka finansowa agencji? To jest pierwsze pytanie.
Czy zmiany dotyczące promocji wraz z omawianą,
jak tu koledzy zauważyli, wcześniej ustawą sprawią,
że agencja dla dobra branży rolniczej będzie miała
większe możliwości promocji polskich produktów rol-
nych (Polskie znaczy lepsze)?
165
I ostatnie pytanie: Czy dzięki tym zmianom, jak-
by dającym większe możliwości agencji, nie warto
powierzyć jej dodatkowych zadań, które równie do-
brze by spełniała? Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
Pani poseł Maria Zuba, Prawo i Sprawiedliwość.
Poseł Maria Zuba:
Dziękuję, panie marszałku.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
W dodanych art. 34a–34k zostały ustalone zasady
realizacji „Krajowego programu restrukturyzacji
przemysłu cukrowniczego”. Ufam, że te przepisy rów-
nież dobrze będą służyć rolnikom, plantatorom do-
starczającym buraki do cukrowni „Włostów” w po-
wiecie ostrowieckim w województwie świętokrzy-
skim. W programie głównie chodzi o to, aby rolnicy,
plantatorzy i producenci buraków cukrowych mogli
skorzystać ze wsparcia ze środków Unii Europejskiej
na zmianę charakteru działalności swojego gospo-
darstwa rolnego. Na ten cel Polska otrzymała 34 mln
euro. W jakim procencie te środki zabezpieczą potrze-
by polskich rolników?
Rząd zaproponował, aby z otrzymanej kwoty rol-
nik 30% przeznaczył na modernizację gospodarstwa,
a 70% na zwiększenie wartości dodanej gospodar-
stwa. Rolnicy chcieliby, żeby ta propozycja była od-
wrotna. Czy pan minister potwierdza obawy rolni-
ków, że proporcja 30 do 70, zaproponowana przez
rząd, nie zagwarantuje zakładanego efektu? Dzięku-
ję bardzo.(Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję.
Pan poseł Mariusz Grad, Platforma Obywatelska.
Proszę bardzo.
Poseł Mariusz Grad:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Chciałbym również zapytać pana ministra o „Krajo-
wy program restrukturyzacji przemysłu cukrowni-
czego”, a dokładnie chodzi mi o wyłączone oddziały
z produkcji cukru w ramach Krajowej Spółki Cukro-
wej. Wiemy, że część z tych oddziałów zamierza po-
stawić na produkcję biopaliw, energii elektrycznej,
cieplnej, wytwarzanej z produktów rolnych i biomasy
w ramach odnawialnych źródeł energii. Moje pytanie
więc jest następujące: Jakie wsparcie mogą otrzymać
takie oddziały z Agencji Rynku Rolnego i ewentual-
nie kiedy zostaną uruchomione środki na takie
przedsięwzięcia? Dziękuję bardzo.(Oklaski)
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
166 Projekt ustawy o zmianie ustawy o Agencji Rynku Rolnego i organizacji niektórych rynków rolnych
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję.
Pan poseł Kazimierz Gołojuch, Prawo i Sprawie-
dliwość.
Poseł Kazimierz Gołojuch:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Ja jeszcze powrócę do spraw zatrudnienia. Do tej
pory dyrektorzy oddziałów terenowych i zastępcy
byli zatrudnieni na umowę o pracę i na podstawie
art. 6 omawianej ustawy stosunki pracy dyrektorów
oddziałów terenowych Agencji Rynku Rolnego i ich
zastępców na mocy dotychczasowych przepisów stają
się stosunkami pracy na podstawie powołania
z dniem wejścia w życie ustawy. W tej kadencji – było
to tutaj już wspomniane – jest to drugi taki przypa-
dek, że zmiana ustawy umożliwia zmiany kadrowe.
Pierwszy raz takie możliwości zostały zawarte w usta-
wie o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rol-
nictwa. Nadmieniam, że w ustawie o ARiMR według
Biura Analiz Sejmu było to naruszenie konstytucji.
Jeżeli wiemy, że tak jest, to dlaczego rząd łamie Kon-
stytucję Rzeczypospolitej Polskiej, która gwarantuje
prawa nabyte, i po co to robi? Proponowane zapisy
naruszają bowiem prawa pracownicze. Po co zmie-
niać coś, jeżeli wcześniej dobrze funkcjonowało? Dzię-
kuję.(Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję.
Pan poseł Mirosław Maliszewski, Polskie Stron-
nictwo Ludowe.
Poseł Mirosław Maliszewski:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
Moje pytanie będzie dotyczyło omawianej ustawy,
a więc ustawy o Agencji Rynku Rolnego, ale także
poprzedniej, o funduszach promocji produktów rolno-
-spożywczych. Mianowicie na dzień dzisiejszy Agen-
cja Rynku Rolnego realizuje program „Szklanka
mleka w każdej szkole” bądź podobnie się nazywają-
cy. Mieliśmy niedawno informację, że zainteresowa-
nie ze strony polskich mleczarni i innych podmiotów
występujących na rynku mogących realizować ten
program czy uczestniczyć w jego realizacji jest sto-
sunkowo niewielkie, co jest niezrozumiałe dla nas
zajmujących się rolnictwem, zważywszy na trudną
sytuację i niskie ceny w skupie mleka. Pytanie moje
dotyczy tego, jak dzisiaj wygląda realizacja tego pro-
gramu, czy on rzeczywiście napotyka tego typu pro-
blemy, czy już jest sprawnie realizowany.
I pytanie drugie, dotyczące innego mechanizmu,
który lada dzień powinien stać się także zadaniem
Agencji Rynku Rolnego – mówię o programie unij-
nym tym razem, nie krajowym, ale unijnym, który
powinniśmy także w Polsce szybko wdrożyć, miano-
wicie o programie „Owoce w szkole”, który mógłby
zdecydowanie poprawić sytuację polskich ogrodni-
ków i polskich sadowników. Chwała panu ministrowi
za te ciepłe słowa, które wypowiadał w sprawie tego
rynku kilkanaście minut temu. Pytanie moje dotyczy
tego, jak wygląda dzisiaj wdrożenie tego programu
w resorcie rolnictwa, zwłaszcza w Agencji Rynku
Rolnego, czyli jaki jest etap wprowadzania przepisów
europejskich do krajowych w tym zakresie. Bardzo
dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję.
Pan poseł Wojciech Pomajda.
Poseł Wojciech Pomajda:
Dziękuję.
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
Wprawdzie już zabierałem głos, ale jeszcze chciałbym
podnieść dwie kwestie. Projekt tej ustawy zakłada
również zmianę jakby finansowania Agencji – z do-
tacji celowej na dotację podmiotową. Moje pytanie
zmierza do tego, czy w związku z tym budżet agencji
będzie skonstruowany tak, że inaczej będą kierowa-
ne środki na realizację zadań, które agencja wyko-
nuje, a inaczej będzie realizowany budżet operacyjny
agencji, czy tu będzie zróżnicowanie, czy całość do-
tacji podmiotowej będzie skierowana zarówno na
koszty operacyjne, jak i całą działalność? To dotyczy
funduszy pomocy krajowej, jak i innych działań, któ-
re agencja ma wdrażać.
I drugie pytanie, na które nie bardzo, przyznam
się szczerze, nie mogłem doczytać się odpowiedzi ani
w projekcie ustawy, ani w uzasadnieniu: Jakie skut-
ki będą miały dla producentów wina, dla winiarstwa,
zmiany, które ta ustawa zakłada? Wiem, że one są
wynikiem zmiany przepisów Unii Europejskiej. Jaki
skutek właściwie będzie miało to wdrożenie dla na-
szych producentów wina? Czy też nic tak naprawdę
dla nich się nie zmienia? Szczerze mówiąc, mam tu
pewien dylemat. Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję.
Jako ostatni pan poseł Kazimierz Gwiazdowski,
Prawo i Sprawiedliwość.
Poseł Kazimierz Gwiazdowski:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Chciałbym zapytać pana ministra, jakie będą wymo-
gi kwalifikacyjne w stosunku do powoływanych dy-
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o Agencji Rynku Rolnego i organizacji niektórych rynków rolnych
Poseł Kazimierz Gwiazdowski
rektorów oddziałów terenowych i ich zastępców i kto
jest uprawniony do ich ustalania? Czy nie należałoby
podobnie jak w przypadku prezesa agencji ustalić
takie wymogi w drodze przepisów rangi ustawowej?
Jakie były przyczyny tak niekorzystnych dla Polski
regulacji dotyczących wsparcia upraw winorośli? Pol-
scy plantatorzy nie będą mogli skorzystać ze środków
Unii Europejskiej w ramach wspólnej organizacji
rynku win. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer-
pana.
O zabranie głosu proszę podsekretarza stanu
w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi pana Ar-
tura Ławniczaka.
Podsekretarz Stanu
w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Artur Ławniczak:
Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Wie-
le pytań zadano dotyczących ustawy. Chciałbym po-
wiedzieć, że zależy nam równocześnie na tym, aby
ustawa o funduszach promocji Agencji Rynku Rolne-
go weszła w życie. Wiele elementów jest spójnych,
nowe zadania dotyczące promocji, zaangażowania,
konsolidacji tych wszystkich działań, aby były w jed-
nym miejscu. Wiadomo, co robimy. I od razu wyja-
śnię, w żaden sposób te działania się nie wykluczają,
ale uzupełniają. Do tej pory, myślę, że brakowało ta-
kiej koordynacji. Agencja ma bardzo dobry zespół
specjalistów, ekspertów, którzy już realizują wiele
ciekawych akcji promocyjnych. Ustawa musi jakby
dać delegację dla prezesa, dla zespołu, ponieważ cho-
dzi o to, aby koordynować te działania i aby wiedzieć,
że pewne działania zostały już podjęte w tym obsza-
rze, że warto to uzupełniać innymi, które nie były
narzędziami wykorzystywanymi. Myślę, że to pozwo-
li praktycznie lepiej nam zaistnieć. W żaden sposób
nie wyklucza to działań, które będą realizowane
przez komitety, czy związanych z decyzjami, które
będą podejmowane. Agencja bardziej ma promować
działania, nazwijmy to, na poziomie rządowym. Może
odwrotnie, rząd będzie uzupełniał te działania czy te
kierunki, które same branże sobie wytyczą. Nie ma
tu konfliktu interesów, natomiast przy zmianie for-
muły prawnej pozwoli to na poprawę płynności finan-
sowej samej agencji, będzie to podobnie funkcjono-
wało jak w agencji modernizacji, chyba będzie łatwiej
prezesowi. Zmiana tej formuły będzie chyba zdecy-
dowanie korzystna. Takie przynajmniej oceny są
prezentowane w Agencji Restrukturyzacji i Moder-
167
nizacji Rolnictwa. Myślę, że podobnym torem idziemy
w przypadku Agencji Rynku Rolnego.
Jeśli chodzi o przepisy dotyczące producentów
wina, to mechanizm karczowania w Unii Europej-
skiej został wycofany i w zasadzie ta zmiana dotyczy
tylko i wyłącznie wykreślenia tego mechanizmu.
W żaden sposób polscy producenci nie odczują tego, bo
nie jesteśmy w strefie, która może z tego korzystać.
Jeśli chodzi o szklankę mleka, to w zeszłym roku
wydaliśmy ponad 100 mln zł łącznie na akcję promo-
cyjną, w tym roku jest przewidziane ok. 120 mln zł.
Myślę, że bardzo szybko będziemy reagowali na te
drobne, małe postoje, ale teraz na bieżąco, już od
przyszłego tygodnia powinna ta machina działać bez
problemów.
Bardzo ważny program – to również zmiana czy
delegacja ustawowa mówiąca o specjalnych, dodatko-
wych zadaniach – dotyczy choćby owoców i warzyw.
W tym roku planujemy wystartować 1 września,
wczoraj kierownictwo przyjęło program, wysyłamy
to do szerokich konsultacji społecznych i do 31 maja
chcemy przedstawić już całą strategię Komisji Euro-
pejskiej. To bardzo szeroka gama produktów, które
mogą być używane, owoce świeże, owoce suszone,
soki. Cała paleta naszych produktów – 9 mln z Ko-
misji Europejskiej, 3 mln wkład własny, wkład kra-
jowy w euro, tak że myślę, że to spore pieniążki na
2.09, 2.10. Zachęcamy grupy producentów rolnych,
przetwórców, aby już obecnie dogadywali się, organi-
zowali sobie tę całą logistykę, aby dobrze zaistnieć
w wielu szkołach, w wielu podmiotach, bo bez tej
współpracy nie da się tego zrobić.
Nie mówiliśmy o tym, ale bardzo ważne zadanie,
które wykonuje Agencja Rynku Rolnego, to pomoc
żywnościowa dla ludności najuboższej. To będzie spo-
ra kwota, również od przyszłego roku, w tym roku
już kontraktowana, ogromna kwota pomocy dla osób,
które nie osiągają zbyt wielkich dochodów. Rząd
może w każdej chwili dzięki tej zmianie zlecić dodat-
kowe zadania. Myślimy tu szczególnie o pomocy kra-
jowej czy nowych wyzwaniach, które mogą być reali-
zowane, jeśli będzie taka potrzeba.
Jeśli chodzi o bardzo ważne działanie – pomoc na
restrukturyzację, to jest to spora kwota 34 mln euro.
Faktycznie wstępnie jest to podzielone: 20 mln dla
podmiotów, głównie cukrowni, i ok. 10 mln euro dla
rolników. Jeśli będzie taka sytuacja, że przetwórnie
nie wykorzystają tego na czas – chodzi głównie o pro-
dukcję biogazu, biopaliw – to te środki będą automa-
tycznie przesunięte na rzecz rolników. Od razu ogło-
simy dodatkowy nabór, aby korzystali z tego rolnicy
producenci. Te środki na pewno nie przepadną. Jeśli
nie będzie dużego zainteresowania – choć mamy sy-
gnały, że jest spore zainteresowanie – nie widzimy tu
zagrożeń. Jeśli chodzi o wielkość wsparcia, to w przy-
padku inwestycji jest to 50% dofinansowania, a w przy-
padku maszyn i urządzeń – 40%, biorąc pod uwagę
całość projektu programu.
Jeśli chodzi o Iławę, ale również o innych produ-
centów, ta zmiana w odniesieniu do płatności skro-
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
168 Projekt ustawy o zmianie ustawy o Agencji Rynku Rolnego i organizacji niektórych rynków rolnych
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Rolnictwa i Rozwoju Wsi Artur Ławniczak
biowej pozwoli w końcu na to, że płatność otrzymają
wszyscy rolnicy, niezależnie od tego, czy zakład za-
płaci, czy nie, choć oczywiście idealnie by było, gdyby
zakład to wypłacił, ale teraz nie ma to żadnego
związku, bo to blokowało wielu rolników, którzy
przekazali swoje produkty i jeszcze byli dodatkowo
karani brakiem dopłaty. Ta właśnie zmiana powodu-
je, że płatność otrzymają również ci, którzy wcześniej
to dostarczyli. Myślę, że to bardzo pozytywna i ocze-
kiwana zmiana.
Jeśli chodzi o koszty administracji, zarządzania
dotyczące funduszy promocji, przewidujemy, że mak-
symalnie wyniosą one do 3,5%. To będzie określone
szczegółowo w rozporządzeniu, będą szerokie konsul-
tacje społeczne i liczymy również na głos przedstawi-
cieli branż. Myślę, że do tej pory to funkcjonowało
bardzo sprawnie. Mówimy o wkładzie krajowym.
Agencja w przypadku funduszu promocji mleczar-
stwa też dobrze sobie radzi, nie przekracza na pewno
3,5%. Jeśli będzie – a mamy nadzieję, że tak się sta-
nie – dużo tych projektów, dużo tych programów, to
uważamy, że koszty zarządzania są rzeczą wtórną.
Ważne, żeby wartość dodana tych projektów, efekty
były. Warto o to walczyć. Nie było uwag, była pełna
zgoda. Nawet przedstawiciele Funduszu Promocji
Mleczarstwa stwierdzili, że w przypadku niektórych
działań te koszty powinny być wyższe. Sami propo-
nowali, ale nie było na to zgody.
Jeśli chodzi o to, jaki nabór będzie prowadzony na
dyrektorów, zastępców – oczywiście nabór publiczny.
W Biuletynie Informacji Publicznej pełna informacja
będzie przekazywana w sposób transparentny. Po-
wołanie też jest stosunkiem pracy i tyle. Myślę, że
nikomu nic złego się nie przydarzy i że troska o tych
szesnastu dyrektorów nie powinna zajmować aż tyle
czasu Wysokiej Izbie. Zdarzyło się nie tak dużo, jak
się mówi, ale nic złego nie powinno się dziać. Ta de-
cyzja żadnego wpływu merytorycznego na funkcjo-
nowanie agencji, jak sądzę, nie ma.
Jeśli chodzi o termin do 30 września na przyzna-
wanie płatności niezwiązanych z produkcją, to jest
chyba wystarczająca ilość czasu, informacje są prze-
kazywane na roboczo. Nie mieliśmy sygnałów, że są
zagrożenia, że coś złego będzie się działo.
Oczywiście Agencja Rynku Rolnego ma również
środki własne na promocję, na pewne działania zwią-
zane z promocją produktów rolno-spożywczych, ale
też i tego, co na co dzień robi. Agencja w zasadzie
kilka dużych programów już realizowała. Pierwsze
doświadczenia są, myślę, bardzo pozytywne i widać
potrzebę intensyfikacji tych działań. W zasadzie te
wszystkie zmiany, które zostały zaproponowane, po-
zwolą agencji działać intensywniej, efektywniej. Na
pewno nie przewidujemy zatrudniania nowych osób.
Stawiamy na efektywność, a nie na ilość. Przede
wszystkim jakość i efektywność ma decydować o pra-
cy agencji. Dziękuję, panie marszałku. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo panu ministrowi.
Czy pan poseł sprawozdawca komisji...
Bardzo proszę, pan poseł Michał Szczerba.
Poseł Michał Szczerba:
Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie
Ministrze! Bardzo krótko. To jest bardzo ważna usta-
wa. Jak mówię, ona jest w pakiecie z ustawą o fun-
duszach promocji produktów rolno-spożywczych.
Zostały zgłoszone poprawki przez trzy kluby par-
lamentarne. Te poprawki zostaną rozpatrzone przez
Komisję Rolnictwa i Rozwoju Wsi na jutrzejszym po-
rannym posiedzeniu.
Uważam, że w wystąpieniu pana ministra Ław-
niczaka zostały rozwiane wszystkie wątpliwości,
które zgłaszali przedstawiciele klubów. Stąd też bar-
dzo dziękuję za pracę nad tą ustawą i dziękuję za
uwagę. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Zamykam dyskusję.
W związku z tym, że w czasie drugiego czytania
zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy popraw-
ki, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten pro-
jekt do Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi w celu
przedstawienia sprawozdania.
Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm
propozycję przyjął.
Sprzeciwu nie słyszę.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 13.
porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji In-
frastruktury oraz Komisji Samorządu Teryto-
rialnego i Polityki Regionalnej o stanowisku
Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy Pra-
wo budowlane oraz niektórych innych ustaw
(druki nr 1767 i 1842).
O zabranie głosu proszę sprawozdawcę komisji
panią poseł Aldonę Młyńczak.
Poseł Sprawozdawca
Aldona Młyńczak:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt
przedstawić sprawozdanie Komisji Infrastruktury
oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki
Regionalnej, zawarte w druku nr 1842, o stanowisku
Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy Prawo
budowlane oraz niektórych innych ustaw, po rozpa-
trzeniu poprawek senackich przyjętych przez Senat
na 28. posiedzeniu w dniu 5 marca 2009 r. i przed-
stawionych w druku nr 1767.
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy Prawo budowlane
Poseł Sprawozdawca Aldona Młyńczak
Senat po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm
ustawy wprowadził do jej tekstu 51 poprawek, które
zostały rozpatrzone i zaopiniowane na posiedzeniu
połączonych komisji w dniu 1 kwietnia bieżącego
roku. Wśród poprawek przedłożonych przez Senat RP
około 30 ma charakter doprecyzowujący, kilka doty-
czy oddziaływania inwestycji na środowisko, gdzie
przy podejmowaniu stanowiska wiążąca była opinia
UKIE. Pozostałe to poprawki to merytoryczne.
Połączone komisje przyjęły pakiet poprawek re-
dakcyjnych i doprecyzowujących poszczególne arty-
kuły, zgłoszonych przez Senat. Są to następujące
poprawki: nr 1 – dotycząca jednoznacznego potwier-
dzenia, iż decyzja o lokalizacji celu publicznego mie-
ści się pod pojęciem zgody urbanistycznej, nr 35 –
zmiana doprecyzowująca i potrzebna w stosunku do
nieistotnych odstępstw, aby były traktowane inaczej
niż odstępstwa istotne, nr 36 – poprawka doprecyzo-
wująca restrykcje dotyczące odpowiedzialności zawo-
dowej w budownictwie, zawarte w art. 100 ustawy,
oraz poprawki redakcyjne nr 3, 13, 15, 34 i 38–47.
Połączone komisje przyjęły również poprawki me-
rytoryczne i dostosowujące, takie jak poprawka
nr 2, gdzie następuje dostosowanie art. 9 ust. 3 doty-
czącego odstępstw od przepisów techniczno-budow-
lanych do art. 39 ust. 1, co daje możliwość prowadze-
nia robót budowlanych przy obiekcie wpisanym do
rejestru zabytków, po uzyskaniu zgody właściwego
wojewódzkiego konserwatora zabytków.
Poprawka nr 4 dotyczy złagodzenia wymagań
przy opracowaniu projektu budowlanego, który ma
nie naruszać zgody urbanistycznej. Do tej pory funk-
cjonowało określenie, iż ma być zgodny ze zgodą
urbanistyczną.
Poprawka nr 5 – wyraz „niedopuszczalna” zastę-
puje się wyrazem „istotna”, co daje konsekwencje
w zakresie art. 26 dotyczącego uprawnień inspektora
nadzoru budowlanego, który może zażądać wstrzy-
mania robót budowlanych, jeśli spowodowałoby to
istotną niezgodność z projektem budowlanym. Do-
tychczas było to wtedy, kiedy byłaby to niezgodność
niedopuszczalna.
Przyjęcie poprawki nr 7 zwalnia z obowiązku
zgłaszania budowy altan i obiektów gospodarczych
na działkach w rodzinnych ogrodach działkowych
o powierzchni zabudowy do 25 m2 w miastach i 35 m2
poza granicami miast oraz do wysokości do 5 m przy
dachach stromych i 4 m przy dachach płaskich.
Poprawka nr 9 dotyczy procedury zgłaszania
w art. 30 i doprecyzowuje obowiązki inwestora polega-
jące na dostarczeniu poza innymi dokumentami rów-
nież zgody urbanistycznej przy zgłoszeniu budowy.
Przyjęcie poprawki nr 14 spowoduje skreślenie
upoważnienia dla ministra do wydania rozporządze-
nia w sprawie kwalifikacji i kryteriów, jakie powinny
spełniać osoby lub jednostki organizacyjne wydające
opinie w przypadku wniosku o rejestrację obiektów
169
budowlanych, których wykonanie lub użytkowanie
posiada niesprawdzone rozwiązania techniczne.
Poprawki nr 18 i 31 mają na celu dostosowanie
nowelizacji do obowiązujących obecnie przepisów
prawa budowlanego i wprowadzenie formy elektro-
nicznej przy rejestracji budów, podobnie jak to w tej
chwili ma miejsce przy rejestrze wniosków i decyzji
o pozwoleniu na budowę, gdzie również mamy formę
elektroniczną.
Poprawki nr 19 i 20, które, podobnie jak poprzed-
nie, powinny być rozpatrywane łącznie, zmniejszają
ilość dokumentów w obiegu, znosi się bowiem obo-
wiązek powiadamiania organu o planowanym termi-
nie rozpoczęcia robót, przesyłania do nadzoru bu-
dowlanego oświadczeń uczestników budowy (kierow-
nika budowy itd.), a także zawiadamiania o zmianie
kierownika budowy, inspektora nadzoru czy projek-
tanta sprawującego nadzór autorski.
Poprawka 25. doprecyzowuje skuteczność wnosze-
nia przez właściwy organ sprzeciwu wobec zawiado-
mienia o zakończeniu budowy – jest to data nadania
decyzji w polskiej placówce pocztowej.
Poprawka 33. doprecyzowuje procedurę dotyczącą
rozszerzenia zakresu działania powiatowego inspek-
tora nadzoru budowlanego na więcej niż jeden powiat
– będzie to możliwe do przeprowadzenia przez woje-
wodę po uzgodnieniu ze starostami lub też po po-
wtórnym negatywnym wyniku kontroli bez koniecz-
ności tych uzgodnień.
I wreszcie poprawka 49., która ma na celu wydłu-
żenie terminu składania wniosków o potwierdzenie
legalności obiektu wybudowanego z naruszeniem
prawa z 31 grudnia 2009 r. na 31 grudnia 2010 r.
Łącznie komisje przyjęły 30 poprawek zgłoszo-
nych przez Senat i przed chwilą omówionych.
Komisje odrzuciły pozostałe poprawki w ilości 21,
które również krótko przedstawię.
Poprawki: 6., 8. i 11. oraz połączoną z nimi po-
prawkę nr 48, dotyczące zagadnień wpływu inwesty-
cji na środowisko, jako niezgodne z postanowieniami
dyrektywy 85/337/EWG, czyli niezgodne z prawem
europejskim, na podstawie negatywnej opinii Urzędu
Komitetu Integracji Europejskiej zostały przez połą-
czone komisje odrzucone.
Odrzucona została także poprawka nr 10, aby
uniknąć wprowadzania inwestora w błąd, gdyż zapi-
sy proponowane w poprawce, że do projektu nie po-
winny być dołączone opinie, mogłyby sugerować, że
takie opinie nie są wymagane w ogóle, co wobec bra-
ku zmian w przepisach szczególnych nie jest prawdą.
Odrzucona została także poprawka 12., aby organ
administracji budowlanej, widząc stan potencjalnego
zagrożenia, czyli że budowa może spowodować zagro-
żenie dla bezpieczeństwa ludzi lub mienia, mógł re-
agować w formie wniesienia sprzeciwu wobec zgło-
szenia.
Komisje odrzuciły poprawkę 16., w której propo-
nowano całkowite uchylenie obowiązku dodatkowej
informacji i obowiązków określonych w decyzji o re-
jestracji budowy, choćby w odniesieniu do terminu
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
170 Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy Prawo budowlane
Poseł Sprawozdawca Aldona Młyńczak
rozbiórki obiektów tymczasowych, zabezpieczenia
terenu budowy etc., ze względu na skutki społeczne
i estetyczne, które byłyby nie do przewidzenia, kiedy
nie można byłoby skutecznie zlikwidować zaplecza
budowy, czy też budynków, które powinny być roze-
brane po wybudowaniu nowych.
Odrzucenie poprawki 17. spowodowane było za-
strzeżeniami dotyczącymi daleko idących odstępstw
uznanych za nieistotne, jak choćby wprowadzenie
tolerancji dotyczącej rozmiaru obiektów w granicach
2% czy zmiana zamierzonego sposobu użytkowania
części obiektu.
Połączone komisje rekomendują odrzucenie po-
prawki 21., którą należy rozpatrywać łącznie z po-
prawkami nr 22–24, 26–30, 32 i 37. Poprawka ta
wprowadzała w ust. 3 i 4 nowe warunki legalizacji,
w wyniku czego wystarczyłoby zgłoszenie do reje-
stru, a nie wpisanie, jak proponował Sejm, co skut-
kowałoby tym, iż ewentualny sprzeciw z powodu
niezgodności z miejscowym planem zagospodarowa-
nia przestrzennego byłby nieskuteczny czy wręcz
bezprzedmiotowy. Poprawka senacka wprowadzała
również ryczałtową karę w wysokości 50 tys. zł za
każdą samowolę zamiast opłaty legalizacyjnej zróż-
nicowanej w zależności od funkcji i wielkości obiektu.
Orzeczona kara podlegałaby ściągnięciu, a nie było-
by jak dotychczas, kiedy niezapłacenie jej w terminie
powoduje rozbiórkę. W procedurze administracyjnej
uczestniczyłyby organy zarówno nadzoru budowla-
nego, jak i administracji budowlanej, a nie jak do tej
pory tylko nadzoru budowlanego, a więc nastąpiłoby
podwojenie tej procedury. Ponadto kara miałaby być
nakładana w decyzji o pozwoleniu na wznowienie
robót, która to decyzja byłaby wydawana wyłącznie
w przypadku niezakończenia budowy. Oprócz tego
brzmienie ust. 6 jest sprzeczne z proponowanym
przez Senat art. 59 ust. 1, który przewiduje nakłada-
nie kary w drodze postanowienia. Odrzucenie tej
poprawki przez połączone komisje oznacza koniecz-
ność pozostawienia przepisów określających sposób
i tryb naliczania oraz ściągania opłaty legalizacyjnej,
jak również załącznika do ustaw, czyli odrzucenia
poprawek wyżej wymienionych.
Komisje rekomendują również odrzucenie popra-
wek senackich nr 50 i 51. Poprawka nr 50 dotyczy
zmiany w kwestii abolicji samowoli budowlanych.
W wersji sejmowej dotyczyła ona wyłącznie obiektów,
których budowa została zakończona przed 1 stycznia
1995 r. Propozycja senacka wprowadza dodatkowe
obowiązki nakładane na właściciela obiektów, w tym
opłatę legalizacyjną obliczaną od wartości obiektu,
nie określając przy tym sposobu jej naliczania. Po-
nadto w poprawce nie wprowadzono zastrzeżenia
dotyczącego postępowań wszczętych ani też postępo-
wań zakończonych, co oznaczałoby, iż do wszystkich
samowoli budowlanych ta poprawka miałaby zasto-
sowanie.
Z kolei poprawka 51. odnosi się do skrócenia va-
catio legis o połowę, z 6 do 3 miesięcy, co może i by-
łoby możliwe, ale dobre przygotowanie administra-
cji publicznej do wprowadzenia w życie i stosowania
nowych procedur wymaga czasu, więc okres 6-mie-
sięczny wydaje się okresem bezpieczniejszym dla
obywateli.
Reasumując, w imieniu połączonych Komisji In-
frastruktury oraz Komisji Samorządu Terytorialne-
go i Polityki Regionalnej wnoszę, aby Wysoki Sejm
raczył przyjąć 30 poprawek Senatu i odrzucić 21.
Dziękuję za uwagę. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po-
rządku dziennego wysłucha 3-minutowych oświad-
czeń w imieniu klubów i kół.
Otwieram dyskusję.
W imieniu Platformy Obywatelskiej opinię przed-
stawi pan poseł Andrzej Kania.
Proszę bardzo.
Poseł Andrzej Kania:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Rozpatrujemy punkt porządku obrad dotyczący sta-
nowiska Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy
Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw
(druki nr 1767 i 1842).
Jak już powiedziano, Senat zaproponował i wpro-
wadził do projektu ustawy przyjętego przez Sejm 51
poprawek. Marszałek Sejmu zgodnie z art. 54 ust. 1
regulaminu Sejmu skierował uchwałę Senatu w tej
sprawie do Komisji Infrastruktury oraz Komisji Sa-
morządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej
w celu rozpatrzenia. Wiemy wszyscy, że kiedy zaczę-
ły się prace nad zmianą ustawy o zmianie ustawy
Prawo budowlanego oraz niektórych innych ustaw,
zaczęły się także kontrowersje i spory. Ale jest to
i normalne, i twórcze, ponieważ tak jak wszyscy tu
jesteśmy, zdajemy sobie sprawę, że Prawo budowla-
ne oraz niektóre inne ustawy bezwzględnie należa-
ło znowelizować. Obecnie obowiązujące Prawo bu-
dowlane nie przystaje do dzisiejszych czasów, wy-
magań, ale i oczekiwań wielu środowisk. Dlatego
dobrze się stało, że prawo to nowelizujemy, a jego
proces legislacyjny dobiega końca. Kolejny więc raz
powtórzę z tego miejsca, że zmiany przewidziane
w rozpatrywanym projekcie ustawy mają m.in. na
celu: po pierwsze, uproszczenie lub likwidację pro-
cedur administracyjnych przy jednoczesnym zapew-
nieniu odpowiedniego nadzoru i kontroli w zakresie
procesu inwestycyjnego; po drugie, konkretne wska-
zanie rodzajów budów, do wykonania których nie
będzie wymagane ich zgłoszenie, oraz przedstawie-
nie wykazu budów, które nie wymagają sporządze-
nia projektu budowlanego; po trzecie, obciążenie
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy Prawo budowlane
Poseł Andrzej Kania
większą odpowiedzialnością uczestników procesu
inwestycyjnego, a szczególnie inwestora i projektan-
ta; po czwarte, przyspieszenie rozpoczęcia robót
budowlanych; po piąte, zniesienie konieczności uzy-
skania pozwolenia na użytkowanie. Obecnie mimo
wyznaczenia w ustawie terminu 21 dni okres ocze-
kiwania na decyzję znacznie się wydłuża i jest jedną
ze zbędnych uciążliwości wynikających z przepisów
Prawa budowlanego.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przechodząc do
rozpatrywanych poprawek, jakie zaproponował Se-
nat do projektu procedowanej ustawy, informuję, że
Klub Parlamentarny Platformy Obywatelskiej, bio-
rąc pod uwagę merytoryczną dyskusję na wspólnym
posiedzeniu dwóch komisji, to znaczy Komisji Infra-
struktury i Komisji Samorządu Terytorialnego i Po-
lityki Regionalnej, popiera te poprawki Senatu, które
zostały rekomendowane przez te komisje, i będzie
głosował za ich przyjęciem. Tak więc Klub Parlamen-
tarny Platformy Obywatelskiej spośród 51 poprawek
przedstawionych przez Senat popiera poprawki o nu-
merach: 1–5, 7, 9, 13–15, 18–20, 25, 31, 33–36, 38–47
i 49 i będzie głosował za ich przyjęciem.
Przy pozostałych poprawkach Klub Parlamentar-
ny Platformy Obywatelskiej będzie głosował przeciw.
Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
Pan poseł Andrzej Adamczyk przedstawi stano-
wisko klubu Prawo i Sprawiedliwość.
Poseł Andrzej Adamczyk:
Dziękuję.
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie i Pano-
wie Posłowie! W imieniu Klubu Parlamentarnego
Prawo i Sprawiedliwość mam zaszczyt i wielką przy-
jemność odnieść się do zawartości sprawozdania Ko-
misji Infrastruktury oraz Komisji Samorządu Tery-
torialnego i Polityki Regionalnej o stanowisku Sena-
tu w sprawie ustawy o zmianie ustawy Prawo budow-
lane oraz niektórych innych ustaw.
Nie mogę nie powiedzieć tego, co zostało powie-
dziane na wspólnym posiedzeniu Komisji Infrastruk-
tury i Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki
Regionalnej. Otóż Senat swoimi poprawkami demo-
luje polskie Prawo budowlane. Na to nie może być
absolutnie żadnej zgody. Owszem, wśród tych 51 po-
prawek jest kilka czy kilkanaście takich, które są
poprawkami redakcyjnymi. Natomiast te poprawki,
które demolują polskie Prawo budowlane, stwarzają
możliwości korupcjogenne, możliwości nadużyć, na-
szym zdaniem absolutnie powinny być przez Wysoką
Izbę odrzucone.
171
Wielokrotnie powtarza się tezę, że zmiany te przy-
spieszają proces inwestycyjny w Polsce. Z absolutną
odpowiedzialnością twierdzimy, że nie przyspieszają
procesu inwestycyjnego. Zmiany zawarte w noweli-
zacji ustawy Prawo budowlane z 12 lutego w wielu
przypadkach w ogóle opóźnią ten proces, czego do-
świadczymy niebawem, podobnie jak w przypadku
ustaw środowiskowych, ale to czas pokaże i środowi-
sko inwestycyjne oceni, zwłaszcza tych, którzy byli
apologetami tych zmian.
Jeśli chodzi o propozycję Senatu, to Wysoka Izba,
zdaniem klubu Prawo i Sprawiedliwość, absolutnie
nie może się zgodzić na propozycję senatora Misiaka
i jego kolegów, która pod znakiem zapytania stawia
w ogóle zasadność obowiązywania w Polsce prawa.
(Poseł Sławomir Nitras: Daj sobie spokój, kolego.)
Tak, panie pośle, to m.in. pański kolega, senator
Misiak, proponował chociażby te poprawki, na mocy
których zostanie usunięta konieczność dostarczenia
w dokumentacji budowlanej uzgodnień chociażby ze
strażą pożarną. W pana okręgu wyborczym doszło
do poważnego pożaru. Teraz proszę sobie wyobrazić,
że zostanie sporządzona dokumentacja techniczna
bez uzgodnień pożarowych.
(Poseł Sławomir Nitras: Czyżby Misiak podpalił?)
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Otóż Klub Par-
lamentarny Prawo i Sprawiedliwość proponuje, aby
odrzucić wszystkie poprawki, które mają negatywną
rekomendację połączonych komisji, oraz poprawki
13., 14., 19., 20. i 31., które takiej rekomendacji nie
posiadają. Uznajemy, że chociażby wykreślenie obo-
wiązku prowadzenia rejestru budów przez organy
architektoniczno-budowlane jest absolutnym niepo-
rozumieniem. (Dzwonek) Uważamy, że wykreślenie
obowiązku informowania o zmianie kierownika bu-
dowy lub inspektora nadzoru budowlanego jest abso-
lutnym nieporozumieniem i stwarza możliwości do
absolutnych nadużyć. Uważamy, że wprowadzenie
w Polsce nowych technologii bez koniecznych ocen
eksperckich doprowadzi do sytuacji podobnej, jak
w Katowicach, jak w przypadku katastrofy hali kato-
wickiej, gdzie konstrukcja z południowej Europy była
tak naprawdę przyczyną katastrofy, o czym wiemy.
Stąd, Wysoka Izbo, jak powiedziałem na wstępie,
wnosimy o nieuchwalanie poprawek posiadających
pozytywną akceptację Komisji Infrastruktury, które
zostały wymienione. Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
Pan poseł Wiesław Andrzej Szczepański z klubu
Lewica.
Poseł Wiesław Andrzej Szczepański:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
W imieniu Klubu Poselskiego Lewica mam zaszczyt
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
172 Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy Prawo budowlane
Poseł Wiesław Andrzej Szczepański
przedstawić Wysokiej Izbie nasze stanowisko wobec
uchwały Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy
Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw, dru-
ki nr 1767 i 1842.
Nim pojawił się w Sejmie projekt ustawy komisji
„Przyjazne Państwo”, od wielu miesięcy trwały pro-
fesjonalne, bardzo wysoko oceniane przez środowi-
sko zawodowe prace nad rządowym projektem no-
welizacji Prawa budowlanego. Odbyło się kilkana-
ście specjalistycznych konferencji, zgłoszono ponad
1000 poprawek. Dalsze doskonalenie Prawa budow-
lanego mogło odbyć się w Sejmie, w komisji „Przy-
jazne Państwo” bądź podczas obrad plenarnych, ale
wtedy potrzebne byłyby argumenty. Stało się ina-
czej, rząd schował gotową ustawę do szuflady i nadał
nadzwyczajny priorytet polityczny rewolucyjnym
uproszczeniom. Dochodzą słuchy, że po uchwaleniu
prowizorki wyjmie z szuflady swój projekt pełnej
nowelizacji Prawa budowlanego i wniesie go pod
obrady Sejmu.
Zgłoszone w czasie prac parlamentarnych popraw-
ki do projektu wzbudziły ostre ataki jego autorów.
Niestety, Senat zdominowany przez PO wprowadził
do ustawy 51 poprawek, które w znacznej części po-
głębiły krytyczne opinie ekspertów i prawników.
Chciałbym tu zaznaczyć, że tylko dzięki kompromi-
sowi pani poseł sprawozdawcy i przewodniczącego
Komisji Infrastruktury nie wyszedł kolejny bubel
prawny, który zamiast pomagać inwestorom, jeszcze
bardziej utrudniałby życie.
Mój klub zagłosuje za przyjęciem 26 poprawek
Senatu oraz przeciw 25. W większości głosowań bę-
dziemy zgodni ze stanowiskiem połączonych komi-
sji. Inaczej niż one proponują zagłosujemy przy po-
prawce 14. Uważamy, że przepis, który zobowiązuje
ministra właściwego do spraw budownictwa do wy-
dania rozporządzenia, w którym określone zostaną
kwalifikacje i kryteria, jakie winny spełniać osoby
fizyczne lub jednostki organizacyjne uprawnione do
sporządzania specjalistycznych opinii do nowych,
niesprawdzonych technologii i rozwiązań, powinny
pozostać w ustawie. Opowiemy się również za od-
rzuceniem poprawek 19., 20. i 34. Wiążą się one
z nakazem informowania właściwego organu i pro-
jektanta sprawującego nadzór o zamierzonym ter-
minie rozpoczęcia robót oraz zmianie kierownika
budowy, inspektora nadzoru oraz projektanta. Gdy-
by przyjąć te poprawki, to wystarczającym źródłem
informacji byłby tylko dziennik budowy i tablica
informacyjna na placu budowy. Myślimy, że to za
mało. Opowiadamy się za 6-miesięcznym terminem
wejścia w życie ustawy. Liczymy, że ten okres po-
zwoli na dogłębną analizę przez rząd i środowisko
budowlane tego, co można jeszcze poprawić, aby
w trybie pilnym zostało to przez parlament zrobio-
ne. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
Pan poseł Józef Racki przedstawi stanowisko Pol-
skiego Stronnictwa Ludowego.
Poseł Józef Racki:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
W imieniu Klubu Poselskiego Polskiego Stronnictwa
Ludowego mam zaszczyt przedstawić stanowisko
wobec stanowiska Senatu w sprawie ustawy o zmia-
nie ustawy Prawo budowlane oraz niektórych innych
ustaw, zawartego w druku nr 1842.
Senat zaproponował dokonanie 51 poprawek. Ko-
misja Infrastruktury oraz Komisja Samorządu Te-
rytorialnego i Polityki Regionalnej, po dogłębnej
analizie całości ustawy oraz jej spójności z artykuła-
mi, w których nie dokonano zmian, postanowiły
przyjąć 31 poprawek. Znaczna część tych poprawek
ma charakter redakcyjny, doprecyzowuje obowiązki
inwestora i administracji samorządowej w stosowa-
niu ustawy.
Poprawka w art. 29 ust. 1 ma na celu zwolnienie
z obowiązku zgłaszania budowy altan i obiektów go-
spodarczych na działkach w rodzinnych ogrodach
działkowych o powierzchni zabudowy do 25 m2
w miastach i do 35 m2 poza granicami miast oraz
wysokości do 5 m przy dachach stromych i do 4 m
przy dachach płaskich.
Zmiana w art. 38 określa organ właściwy do pro-
wadzenia rejestru budów, sposób jego prowadzenia
oraz wzajemne relacje między organem wyższego i niż-
szego stopnia w zakresie przekazywania danych.
Zmiana w art. 82b określa zadania administracji
architektoniczno-budowlanej w stosunku do nadzoru
budowlanego.
Zmiana w art. 93 dotyczy sankcji za naruszenie
Prawa budowlanego. Na podstawie tej ustawy karane
będzie wykonywanie robót budowlanych w sposób
istotnie odbiegający od ostemplowanego projektu.
Mając na uwadze stanowisko połączonych komi-
sji, Klub Poselski Polskiego Stronnictwa Ludowego
będzie głosował za przyjęciem przedłożonego spra-
wozdania, zawartego w druku nr 1842. Dziękuję za
uwagę. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
To były wystąpienia w imieniu klubów.
Koła postanowiły nie zapoznawać nas ze swoją
opinią, ale są chętni do postawienia pytań, 7 osób.
Czy ktoś jeszcze chciałby się czegoś dowiedzieć od
posła sprawozdawcy lub ministra?
Nie ma chętnych.
Zamykam listę.
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy Prawo budowlane
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński
Ponieważ jest to już etap senacki, pytania będą
1-minutowe, takie dynamiczne.
Pani poseł Anna Paluch, Prawo i Sprawiedliwość,
jako pierwsza.
Poseł Anna Paluch:
Dziękuję bardzo, panie marszałku.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Poseł! Panie
Ministrze! Z Sejmu wyszła zła ustawa. Dlaczego więc
Senat zdecydował się złożyć poprawki, z których
większość była tak zła, że nawet koalicyjna więk-
szość je odrzuciła? Chciałabym zwrócić uwagę, że
przestrzeń to dobro wspólne, dlatego jedynymi regu-
latorami gospodarki przestrzennej nie mogą być tyl-
ko prawo własności, mechanizmy rynkowe i kodeksy
cywilne. Spowoduje to niepowetowane straty. Uwa-
żamy również, że zmiany, na którymi procedowano,
nie przysłużą się pewności obrotu gospodarczego.
W swoim pytaniu chciałabym się skoncentrować
na poprawkach 19. i 20. Dlaczego państwo obstajecie
przy tym, żeby pozbawić organy nadzoru budowla-
nego jasnego dopływu informacji o toczących się
budowach? Przecież wiadomo, że organy są obciążo-
ne pracą, niedoinwestowane. Samorządy powiatowe
z ciężkim trudem współuczestniczą w ich utrzyma-
niu. (Dzwonek)
Już kończę, panie marszałku.
Dlaczego nakładając dodatkowe obowiązki na or-
gany nadzoru budowlanego, utrudniacie im jeszcze
życie? Bez wątpienia fakt, że nie będą miały infor-
macji, o których już tu mówili posłowie, moi przed-
mówcy, spowoduje, że będą miały ogromnie utrud-
nione zadanie, jeśli chodzi o ściganie ewentualnego
przekraczania prawa. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
Pan poseł Lech Kołakowski, Prawo i Sprawiedli-
wość.
Poseł Lech Kołakowski:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projekt zmiany
ustawy w art. 1 pkt 17 wprowadza zasadę, iż budowa
altan i obiektów gospodarczych na działkach, w ro-
dzinnych ogródkach działkowych – o powierzchni
zabudowy do 25 m2 w miastach i do 35 m2 poza gra-
nicami miast oraz wysokości do 5 m przy dachach
stromych i do 4 m przy dachach płaskich – nie wy-
maga zgłoszenia. W opinii izby przeznaczenie takich
obiektów oraz ich niewielkie rozmiary uzasadniają
odstąpienie od wymogu rejestracji. Jednocześnie
Prawo budowlane nakazuje zgłaszanie prowadzonych
173
prac remontowo-budowlanych w mieszkaniach loka-
torskich pozostających w zasobach spółdzielni miesz-
kaniowych. Jest to uciążliwe dla mieszkańców jesz-
cze bardziej niż konieczność rejestracji wszystkich
prac budowlanych. Pytanie: Czy możliwe jest ujedno-
licenie prawa, które pozwoli na wykonywanie prac
budowlanych w mieszkaniach bez konieczności zgła-
szania ich w spółdzielniach mieszkaniowych? Dzię-
kuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
Pani poseł Maria Zuba, Prawo i Sprawiedliwość.
Poseł Maria Zuba:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Chciałabym zwrócić uwagę na poprawkę nr 4, która
jest dla mnie bardzo ważna dlatego, że Senat widzi
tutaj konieczność przestrzegania uwarunkowań
urbanistycznych. Przejeżdżając przez polskie miasta
i miasteczka, dostrzegamy wielki chaos urbanistycz-
ny i myślę, że wprowadzenie tej poprawki pozwoli na
zmianę wyglądu naszych miast. Niemniej jednak
mamy świadomość tego, jaka jest jakość planów za-
gospodarowania przestrzennego w wielu gminach.
Okazuje się, że stanowisko urbanistów jest lekcewa-
żone zarówno w procesie opracowywania projektów
budowlanych, jak też w procesie opracowywania i przyj-
mowania planów zagospodarowania przestrzennego
miast i wsi. W związku z tym mam pytanie (Dzwo-
nek), które chciałabym skierować do przedstawiciela
rządu: Co rząd zamierza zrobić, aby bardziej prze-
strzegano stanowiska urbanistów, aby wzmocnić po-
zycję i głos urbanistów na etapie opracowywania
projektów budowlanych, a także projektów miejsco-
wego planu zagospodarowania przestrzennego? Dzię-
kuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
Pan poseł Sławomir Kopyciński z klubu Lewica.
Poseł Sławomir Kopyciński:
Dziękuję bardzo.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Chciałbym zapytać o 12. poprawkę Senatu. W po-
prawce tej proponuje się zniesienie możliwości wnie-
sienia przez właściwy organ, w drodze decyzji, sprze-
ciwu wobec budowy, jeżeli zaistnieją przesłanki, że
budowa ta spowoduje zagrożenie dla bezpieczeństwa
ludzi lub mienia. Chciałbym zapytać w związku
z tym: Dlaczego według Senatu bezpieczeństwo ludz-
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
174 Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy Prawo budowlane
Poseł Sławomir Kopyciński
kie, ludzkie życie jest mniej ważne niż szybkość pro-
cesu inwestycyjnego? Chciałbym zapytać: Czy sena-
torowie, którzy podpisali się pod tą poprawką, nie
pamiętają o wielu katastrofach budowlanych, do któ-
rych doszło niestety w Polsce w ostatnich latach i do
których po przyjęciu tej poprawki w dalszym ciągu
pewnie będzie dochodzić? Chciałbym też wiedzieć:
Kto z imienia i nazwiska spośród senatorów pod tą
12. poprawką – uważam, że skandaliczną – się pod-
pisał? Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję.
Pan poseł Tadeusz Arkit, Platforma Obywatelska.
Poseł Tadeusz Arkit:
Dziękuję bardzo.
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
Z informacji dotyczących poprawek senackich można
wywnioskować, że spora część tych poprawek jest
niezgodna z prawem Unii Europejskiej. I krótkie py-
tanie: Czy jedną z konsekwencji przyjęcia tych popra-
wek mogłoby być zablokowanie środków z funduszy
unijnych na współfinansowanie inwestycji infra-
strukturalnych w przypadku skierowania skargi do
Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich?
Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję.
Pan poseł Andrzej Adamczyk, Prawo i Sprawie-
dliwość.
Poseł Andrzej Adamczyk:
Dziękuję bardzo.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przewidując
ograniczoną ilość czasu, zapisałem się do pytań. Kie-
ruję w związku z tym pytanie związane właśnie
z tymi poprawkami do pani poseł sprawozdawcy:
Pani poseł, czy nie byłoby właściwe, ażeby skreślić
wyraz „istotnie” w związku z tym, że odrzuciliśmy
poprawkę dotyczącą zakresu nieistotnego odstęp-
stwa, w przypadku tych kuriozalnych 2%? Ta po-
prawka bowiem wiązała się właśnie z tymi kuriozal-
nymi 2%. I kolejne pytanie do pani poseł sprawoz-
dawcy: Pani poseł, czy nie uważa pani, że zmiana
kierownika budowy, inspektora nadzoru, inspektora
nadzoru inwestorskiego powinna być jednak każdo-
razowo zgłoszono do właściwego nadzoru budowla-
nego? Przecież to nie przyspiesza procesu inwesty-
cyjnego. Któryś z panów posłów, moich przedmówców
pytał o to, kto zgłosił poprawkę 12. Mam notatki do-
tyczące każdej z tych poprawek. Posłowie: Misiak
(Dzwonek), Bisztyga, Abgarowicz, panie pośle. Dzię-
kuję. (Oklaski)
(Poseł Sławomir Nitras: Senatorowie.)
(Poseł Anna Paluch: Słynna „trójka”.)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Ho, ho, ho!
Pan poseł Wiesław Andrzej Szczepański.
Poseł Wiesław Andrzej Szczepański:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Kończymy dzisiaj prace nad Prawem budowlanym,
jutro lub pojutrze głosowanie. Mam pytanie: Czy
w świetle tego, co zostało przyjęte lub zostanie przy-
jęte, widzi pan potrzebę już dzisiaj jakiejkolwiek
zmiany w Prawie budowlanym? Kiedy należy spo-
dziewać się ewentualnie projektu rządowego, który
był przygotowywany i zapowiadany – jakoby już
trafił pod obrady Rady Ministrów – że trafi do par-
lamentu? Czy nie uważa pan w świetle ostatnich
wydarzeń i kontroli zarówno budynków socjalnych,
jak też hoteli, że istnieje jednak potrzeba zgłaszania
inspektorowi nadzoru każdorazowej zmiany, bo jest
to niezbędne przy budowie tych obiektów? I pytanie
ostatnie: Czy może pan powiedzieć, jakie będą kosz-
ty, jakie będą braki finansowe, jeśli chodzi o nadzór
budowlany, po przyjęciu tej nowelizacji? Na jaką
kwotę jest w tej chwili według pana niedoszacowane
finansowanie nadzoru budowlanego na wszystkich
szczeblach? Myślę tu o szczeblu krajowym, woje-
wódzkim i powiatowym.
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
To było ostatnie wystąpienie.
Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer-
pana.
O zabranie głosu proszę więc podsekretarza stanu
w Ministerstwie Infrastruktury pana Olgierda Dzie-
końskiego.
A później pani poseł sprawozdawca, jeśli zechce.
Nie chce?
Podsekretarz Stanu
w Ministerstwie Infrastruktury
Olgierd Dziekoński:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W związku
z zadanymi pytaniami, które dotyczyły w sposób szcze-
gólny kwestii Ministerstwa Infrastruktury i naszego
stanowiska w tej sprawie, chciałbym zwrócić uwagę
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy Prawo budowlane
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Infrastruktury Olgierd Dziekoński
na pytanie pana posła Arkita, na które oczywiście
odpowie pani poseł sprawozdawca dodatkowo, ale
wydaje się, że odpowiedź na to pytanie jest już zawar-
ta w opinii Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej,
która jest dołączona do materiałów, którymi panie
i panowie posłowie dysponujecie.
Jeżeli chodzi o pytanie pani poseł Zuby dotyczące
lekceważenia roli urbanistów w procesie zagospoda-
rowania przestrzennego czy też pytanie, co rząd zro-
bi, aby lepiej przestrzegać głosu urbanistów w przy-
padku przedsięwzięć związanych z procesami inwe-
stycyjnymi, chciałbym wyraźnie zaznaczyć, że głos
urbanistów w znaczącym stopniu jest i może być
uwzględniany w działaniach prowadzonych przez
samorząd terytorialny, bo to przecież samorząd te-
rytorialny – wójt, burmistrz, prezydent – sporządza
miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego
i odpowiada za politykę przestrzenną gminy. O tej
odpowiedzialności za jakość ładu przestrzennego,
zgodnie z ustawą o samorządzie gminnym, mówi się
w art. 7 ust. 2 pkt 1, wskazując, że gmina jest w zna-
czącym stopniu odpowiedzialna za ład przestrzenny.
Pragnę również zwrócić uwagę na to, że bardzo czę-
sto w różnych dyskusjach jest nadawana Prawu bu-
dowlanemu pewna szczególna właściwość związana
z kształtowaniem jakości zagospodarowania prze-
strzennego. Otóż nic bardziej mylnego, szanowna
pani poseł i państwo posłowie. Kwestie zagospodaro-
wania przestrzennego mają miejsce czy też odzwier-
ciedlają kwestie jakościowe w procesie określonym
przez prawo, przez ustawę o planowaniu i zagospo-
darowaniu przestrzennym, czyli w jakości sporządza-
nych miejscowych planów zagospodarowania bądź
też w rzetelności wydawanych decyzji o warunkach
zabudowy i decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji
celu publicznego. W procesie budowlanym organ ar-
chitektoniczno-budowlany administracji publicznej
nie ma żadnych kompetencji w obecnym porządku
prawnym, jeśli chodzi o dokonywanie oceny jakościo-
wej związanej z kształtem i jakością projektu budow-
lanego. Powiem nawet więcej – nie ma żadnej możli-
wości dokonania oceny dotyczącej rozwiązań tech-
nicznych, chyba że rozwiązania te zagrażają zdrowiu
i życiu, o czym zresztą pani poseł sprawozdawca już
mówiła.
Tak więc wydaje się, że kwestia wzmocnienia ja-
kości zagospodarowania przestrzennego, a tym sa-
mym szanowania głosu urbanistów, powinna być
rozstrzygana na etapie ustawy o planowaniu i zago-
spodarowaniu przestrzennym i w tym też zakresie
przedłożenie rządowe, o którym już mówiłem wcze-
śniej, a które w tej chwili uzyskało pozytywną opinię
Komisji Europejskiej co do swoich rozwiązań, zakła-
da wzmocnienie możliwości oddziaływania komisji
urbanistyczno-architektonicznych, jak też określa
w procedurach, w jakim zakresie kwestia kontroli
jakości może i powinna być przestrzegana.
175
Odpowiadając na pytanie pana posła Szczepań-
skiego dotyczące ewentualnych koniecznych zmian
w Prawie budowlanym, chciałbym wspomnieć o zmia-
nie, która chociażby tydzień temu była wzmiankowa-
na przez środowisko osób posiadających uprawnie-
nia do projektowania i prowadzenia robót budowla-
nych w dziedzinie kolejowej, tzw. robót kolejowych.
Proszę zwrócić uwagę, że jest to kwestia, która nie
została uwzględniona. Jest to niewielka zmiana, ale
wymaga pewnego usprawnienia w samym Prawie
budowlanym.
Tak więc wydaje się, że Prawo budowlane jest
taką materią, która będzie podlegała jeszcze różnym
zmianom, i nie jest to tak, że zmiany tego projektu
zostaną raz na zawsze zakończone. Zresztą wskazu-
je na to również doświadczenie wielu krajów europej-
skich, w których projekty ustaw dotyczące właśnie
sfery zagospodarowania przestrzennego czy też Pra-
wa budowlanego podlegają jednak tym zmianom,
wynikającym ze zmiany polityki, zmiany technologii,
zmiany procedur organizacyjnych. Tak więc można
by powiedzieć, że te zmiany są nieuniknione.
Z kolei kwestia bezpieczeństwa, która jest tak
istotna w sferze Prawa budowlanego w odniesieniu
do tragicznego pożaru w Kamieniu Pomorskim, jest
w tej chwili przedmiotem przygotowywanej noweli-
zacji i muszę w tym miejscu poinformować panie
i panów posłów, że ta nowelizacja dotyczy nie materii
Prawa budowlanego czy dotyczy w mniejszym stop-
niu materii Prawa budowlanego, a w większym stop-
niu materii ustawy o ewidencji gruntów i budynków,
bo przecież chodzi o to, aby zidentyfikować te obiek-
ty budowlane, stwierdzić, gdzie one są i czy posiada-
ją one książkę obiektu budowlanego, a także czy
w ramach tej książki są prowadzone przeglądy, o któ-
rych mówimy. Brak bazy informacyjnej, brak reje-
stru w tej sprawie, brak odniesienia tych czynności
do systemu informacji o terenie, systemu informacji
przestrzennej jest chyba właśnie jednym z braków
w zakresie skutecznego i całościowego traktowania
procesu bezpieczeństwa.
Jeżeli chodzi o projekt rządowy, jak już wspo-
mniałem, jest on po uzyskaniu pozytywnej opinii
Komisji Europejskiej i w tej chwili będzie przedkła-
dany do Komitetu Stałego Rady Ministrów, a następ-
nie pod obrady Rady Ministrów.
Jeżeli z kolei chodzi o koszty, które są związane
z funkcjonowaniem nadzoru budowlanego, były one
podawane już w trakcie procedowania nad projek-
tem. O ile dobrze pamiętam, połączone komisje przy-
jęły również dezyderat czy też stanowisko w tej spra-
wie, aby w ewentualnych zmianach budżetu państwa,
jeżeli ten projekt wszedłby w życie, koszty te były
uwzględnianie poprzez zapewnienie odpowiednich
środków zarówno powiatowym inspektorom nadzoru
budowlanego, jak i wojewódzkim inspektorom nad-
zoru budowlanego, którzy z racji tego projektu będą
mieli więcej pracy związanej z wzmocnieniem ich
odpowiedzialności. To tyle, jeżeli chodzi o skrótowe
odpowiedzi na pytania. Dziękuję bardzo.
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
176 Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy Prawo budowlane
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo panu ministrowi.
Pani poseł sprawozdawca?
Przewiduję zapoznanie nas ze swoim stanowi-
skiem.
Tak, pani poseł Aldona Młyńczak ma głos.
Poseł Aldona Młyńczak:
Dziękuję, panie marszałku.
Pan minister odpowiedział na większość pytań.
Chciałabym jeszcze doprecyzować odpowiedź w kwe-
stii poprawek dotyczących ochrony środowiska. Po-
nieważ w prasie była informacja, że tych poprawek
jest bardzo dużo, to chciałabym tylko poinformować,
że są to trzy poprawki, a czwartą, która jest z nimi
połączona, przy przyjęciu czy też odrzuceniu należy
rozpatrywać łącznie, czyli łącznie cztery.
Dwie z nich dotyczą kwestii oddziaływania inwe-
stycji na środowisko, a więc Senat chciał uprościć
procedurę poprzez to, że zamieścił tylko jedną dy-
rektywę dotyczącą Natury 2000, a nie zamieścił tej
drugiej dyrektywy, która mówi o oddziaływaniu in-
westycji na środowisko. W związku z tym poprawki
te uzyskały negatywną opinię UKIE, a także Mini-
sterstwa Rozwoju Regionalnego i Ministerstwa Śro-
dowiska.
Pozostała poprawka, czyli poprawka nr 8, dotyczy
montażu urządzeń na obiektach budowlanych, jeśli
nie podwyższają obiektu budowlanego o więcej niż
3 m. W tym przypadku również istnieje pewna wąt-
pliwość i sprzeczność dotycząca dyrektywy i właśnie
wpływu inwestycji na środowisko. W związku z tym
ta poprawka też została zaopiniowana negatywnie.
Jeśli zaś chodzi o kwestię dotyczącą poprawek
nr 19 i nr 20, a więc przekazywania informacji doty-
czącej zmiany kierownika budowy, projektanta czy
też inwestora, inspektora nadzoru inwestorskiego,
wydaje się, że akurat te informacje nie są kluczowe
i przy upraszczaniu procedur możemy je pominąć.
Wracając do całości ustawy, chciałabym przede
wszystkim podziękować za pracę członkom Komisji
Infrastruktury oraz Komisji Samorządu Terytorial-
nego i Polityki Regionalnej, jako że ta praca napraw-
dę trwała przez wiele miesięcy i żeby uzyskać taki
konsensus, który uzyskaliśmy, trzeba było dobrej
woli z każdej strony. Dlatego też pewne rzeczy mu-
siały zostać odpuszczone i przez każdą z grup – przez
grupy zawodowe zarówno budowlańców, jak i inwe-
storów, jak i administracji – po prostu musiały być
zniwelowane, aby ustawa otrzymała taki kształt, jaki
otrzymała, czyli żeby ten proces inwestycyjny przy-
śpieszyć i udoskonalić. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
Zamykam dyskusję.
Do głosowania nad uchwałą Senatu przystąpimy
w bloku głosowań.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 14.
porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji
Skarbu Państwa o rządowym projekcie ustawy
o inwestycjach w zakresie terminalu regazyfika-
cyjnego skroplonego gazu ziemnego w Świnouj-
ściu (druki nr 1835 i 1880).
O zabranie głosu proszę sprawozdawcę komisji
pana posła Sławomira Nitrasa.
Poseł Sprawozdawca Sławomir Nitras:
Dziękuję, panie marszałku.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panowie Mini-
strowie! Mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie
Komisji Skarbu Państwa o rządowym projekcie usta-
wy o inwestycjach w zakresie terminalu regazyfika-
cyjnego skroplonego gazu ziemnego w Świnoujściu,
druk nr 1835.
Szanowni Państwo! To ustawa, na którą, myślę,
wszyscy czekaliśmy. Tylko przypomnę, że Rada Mi-
nistrów zobowiązała ministra skarbu państwa do
przygotowania tej specjalnej regulacji, a tak napraw-
dę ta regulacja służy temu, żeby na przełomie lat
2013 i 2014 doprowadzić do powstania w Polsce ter-
minalu właśnie skroplonego gazu celem...
(Głos z sali: Regazyfikacji.)
Regazyfikacji tego gazu, oczywiście.
Zasadniczym celem procesu regazyfikacji jest dy-
wersyfikacja dostaw źródeł gazu do Polski. Zresztą
dyskusja na temat dywersyfikacji źródeł dostaw, sa-
mej budowy terminalu toczyła się w Polsce od lat
i trzeba uczciwie powiedzieć, że chyba nie ma doku-
mentu strategicznego tworzonego choćby przez Mi-
nisterstwo Gospodarki, który nie zakładałby tego.
Podjęto decyzję o tym, że ten terminal będzie budo-
wany i – tak jak powiedziałem – z wielką radością
witamy fakt, iż jest przygotowana specjalna ustawa,
podobna do innych ustaw, jak np. do ustawy drogo-
wej, która ma za zadanie przede wszystkim uspraw-
nić, przyspieszyć i uprościć wszelkie procedury zwią-
zane z realizacją tej inwestycji, co z kolei bezpośred-
nio dotyczy realizacji interesów państwa czy zapew-
nienia jego bezpieczeństwa w zakresie źródeł dostaw
gazu czy źródeł dostaw energii. Warto zauważyć, że
ustawa określa enumeratywnie zadania, które w ra-
mach tej ustawy mają być realizowane i których pro-
ces uproszczenia i przyspieszenia ma dotyczyć.
Mówiąc o czterech zasadniczych czy kluczowych
inwestycjach, pozwolę je sobie wymienić. Chodzi o bu-
dowę terminalu do odbioru gazu skroplonego na pol-
skim wybrzeżu, bezpośrednie połączenie gazocią-
giem ze złożami skandynawskimi, rozbudowę syste-
mu przesyłowego gazu i zwiększenie pojemności czyn-
nych podziemnych magazynów gazu.
Musimy mieć świadomość, że zarówno w poprzed-
nim roku, jak i na początku tego roku miał miejsce
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
Projekt ustawy o inwestycjach w zakresie terminalu regazyfikacyjnego skroplonego gazu ziemnego w Świnoujściu
Poseł Sprawozdawca Sławomir Nitras
kolejny kryzys w dostawach gazu. Mam nadzieję, że
panowie posłowie zgodzą się ze mną, że te zdarzenia,
kryzys, który wybuchł przede wszystkim pomiędzy
Ukrainą i Rosją, nie tylko w Polsce, ale i w całej Eu-
ropie doprowadził do takiej sytuacji, że dostawy gazu
były zagrożone, nie były realizowane przez nitki ga-
zociągu. Byliśmy w o tyle trudniejszej sytuacji niż np.
kraje zachodniej Europy, że nie mieliśmy pewnych
możliwości. Kraje zachodniej Europy właśnie z po-
wodu tego, że istnieją tam gazoporty i że kraje te
mają bezpośredni dostęp do złóż norweskich, były
w stanie uzupełnić straty w bilansie, korzystając
z tamtych źródeł. My nie mieliśmy takich możliwości.
Myślę, że to stanowi wystarczający powód, bowiem
wszystko wskazuje na to, że taki kryzys w perspek-
tywie czasu może się nieraz powtórzyć.
Mówiąc o dywersyfikacji źródeł dostaw, często
dokonywaliśmy ich podziału. Była taka klasyfikacja,
która powstała na podstawie tego, że niektóre źródła
dostaw uważano za niepewne z powodów politycz-
nych. Mówiło się na przykład o Kaukazie czy obsza-
rze Morza Kaspijskiego jako o takich niebezpiecznych
i niestabilnych z politycznego punktu widzenia ob-
szarach. Dzisiaj musimy powiedzieć, że to rosyjskie
źródło dostaw i transfer przez Ukrainę też należało-
by uznać niestety za niestabilne z powodów politycz-
nych. Stanowi to dodatkowy powód, dla którego tę
ustawę należy witać z radością.
Ustawa poza samym gazoportem czy terminalem
dotyczy również niezbędnych inwestycji infrastruk-
turalnych, które są konieczne, ażeby ten gaz wpro-
wadzić do systemu, czyli infrastruktury, magazynów
podziemnych oraz gazociągów, które pozwolą, aby
gazoport czy terminale stały się częściami systemu.
Te kwestie oczywiście też zostały poruszone w usta-
wie. Należy również wspomnieć o tym, że jeżeli cho-
dzi o wykorzystanie środków europejskich na reali-
zację wszystkich inwestycji w zakresie budowy ter-
minala, dzięki tej ustawie zostanie ono również
ułatwione. Tworząc tę ustawę i jej przepisy, rząd po-
sługiwał się przykładami pochodzącymi z państw
europejskich, które przyjęły podobne rozwiązania
i które w ten sposób realizowały inwestycje w zakre-
sie poprawy bezpieczeństwa energetycznego. Jak
wspomniałem wcześniej, również w polskim systemie
prawnym są analogiczne przykłady. Chodzi na przy-
kład o fundusz drogowy czy kolejowy, w ramach któ-
rych przyjęto tego typu rozwiązania, które określono
w tej ustawie, rozwiązania dotyczące chociażby wy-
właszczeń.
Ustawa określa, że Operator Gazociągów Przesy-
łowych Gaz-System SA będzie spółką koordynującą
działania wszystkich instytucji, które będą realizo-
wały proces. Przypomnę, że tych instytucji jest kilka,
bo chodzi między innymi o Zarząd Morskich Portów
Szczecin i Świnoujście, urząd morski. Spółka Gaz-
-System będzie koordynowała wszelkie inwestycje
i będzie miała mocą ustawy prawo dostępu do wszel-
177
kich informacji, żądania wszelkich informacji zwią-
zanych z realizacją inwestycji.
Trzeba wspomnieć, że ustawa wprowadza przepi-
sy, które powodują, że o lokalizacji przesądzać będzie
decyzja lokalizacyjna, a nie miejscowy plan zagospo-
darowania przestrzennego. Oczywiście stanowi to
ograniczenie kompetencji samorządów oraz pewną
ingerencję w ich kompetencje, ale, po pierwsze, nie
jest to pierwszy tego typu przykład, a po drugie, co
bardzo ważne, Trybunał Konstytucyjny zajął w tej
sprawie stanowisko i stwierdził, że takie rozwiązanie
jest zgodne z konstytucją, nie narusza jej, że interes
państwa, który jest nadrzędny, w pewnych przypad-
kach pozwala ograniczyć kompetencje samorządu
terytorialnego, tak więc tutaj nie istnieje jakiekol-
wiek ryzyko uznania tej ustawy za niezgodną z kon-
stytucją.
Co ważne, ustawa reguluje również kwestie finan-
sowania inwestycji. Jeśli chodzi o inwestycje realizo-
wane przez urząd morski, czyli tak naprawdę element
administracji państwa, zakłada się, że ta inwestycja
będzie finansowana z budżetu państwa w ramach
wieloletniego programu inwestycyjnego, a na etapie
realizacji – przez spółki, które będą uczestniczyć
w tym przedsięwzięciu. Zakłada się, że realizacja tej
inwestycji będzie finansowana ze środków własnych
inwestorów, pozyskanych na rynkach finansowych,
środków dostępnych i pochodzących z budżetu Unii
Europejskiej, jak również z innych źródeł. Warto,
a wręcz należy, wspomnieć, że budżet państwa oczy-
wiście będzie ponosił koszty realizacji tej inwestycji.
Rząd przygotuje program dotyczący finansowania
realizacji tej inwestycji. Dobrze mówię, panie mini-
strze, prawda?
Warto zwrócić uwagę na fakt, że ustawa ustana-
wia, jak już powiedziałem, przyspieszone tryby wy-
właszczeń, jak również tryby przekazywania nieru-
chomości znajdujących się w zasobie Skarbu Pań-
stwa decyzjami wojewody, jednocześnie zezwalając
na rozwiązanie za odszkodowaniem, wypowiedzenie
umowy dzierżawy, jeżeli takie umowy dzierżawy
istnieją.
W trakcie obrad komisji wniesiono kilka czysto
legislacyjnych autopoprawek dotyczących między in-
nymi tego, że pomylono nazwę jednej ze spółek, nie-
precyzyjnie ją zapisano. W ustawie wprowadzono też
jedną poprawkę, w art. 42, którą można by nazwać
w pewnym sensie merytoryczną, ze względu na to,
że dostosowywała ona przepisy omawianej ustawy do
obecnych przepisów, pozwolicie państwo, że zacytuję,
ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku
i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie śro-
dowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko.
Chodziło o to, żeby przepisy ustaw były spójne.
Ustawa jest zgodna z prawem europejskim i ko-
misja wnosi do Wysokiej Izby o jej uchwalenie. Myślę,
że czas uchwalenia tej ustawy też nie jest bez znacze-
nia. Rządowi zależy na tym, żeby ustawa weszła
w życie 12 maja br. Komisja przychyliła się do tego
stanowiska mimo pewnych oporów ze strony posłów
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
178 Projekt ustawy o inwestycjach w zakresie terminalu regazyfikacyjnego skroplonego gazu ziemnego w Świnoujściu
Poseł Sprawozdawca Sławomir Nitras
Prawa i Sprawiedliwości, którzy chcieli opóźnić re-
alizację tej inwestycji. Nie wiem, z jakich powodów.
Ważne jest to, żeby ta ustawa weszła w życie jak
najszybciej. Chodzi o przetargi, realizacja tej inwe-
stycji czeka na uchwalenie tej ustawy. Myślę, że
w interesie nas wszystkich jest to, żeby ta ustawa
została uchwalona przez Sejm jeszcze na tym posie-
dzeniu i żeby mogła zostać podpisana przez pana
prezydenta rzeczywiście przed 12 maja br. Bardzo
dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po-
rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad-
czeń w imieniu klubów i kół.
W związku z tym przystępujemy do debaty o re-
gazyfikacji w dywersyfikacji.
Jako pierwsza wystąpi pani poseł Zaremba, która
przedstawi stanowisko Platformy Obywatelskiej,
proszę bardzo.
Poseł Renata Zaremba:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panowie Mini-
strowie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Platfor-
ma Obywatelska przedstawiam stanowisko w spra-
wie rządowego projektu ustawy o inwestycjach w za-
kresie terminalu regazyfikacyjnego skroplonego
gazu ziemnego w Świnoujściu (druk nr 1835).
Aktualna sytuacja, jak również niedawne proble-
my związane z dostawami gazu z kierunku wschod-
niego wymagają podejmowania przez rząd odpowie-
dzialnych decyzji. Sytuacja związana z przerwaniem
dostaw gazu przez Ukrainę nie tylko do Polski, ale
i do innych krajów europejskich pokazała realne za-
grożenie bezpieczeństwa energetycznego zarówno
dla Polski, jak i dla krajów Unii Europejskiej. Może-
my wyobrazić sobie dzisiaj, jakie skutki dla prawidło-
wego funkcjonowania gospodarki mogłoby spowodo-
wać przerwanie dostaw gazu. Dlatego też rząd Do-
nalda Tuska podjął działania, które wzmocnią bez-
pieczeństwo energetyczne Polski. Działania te nie
tylko wpisują się w kierunki działań rządu na rzecz
bezpieczeństwa energetycznego kraju w obszarach
gazu ziemnego i energetyki jądrowej, ale znalazły też
odzwierciedlenie w ustawie umożliwiającej wybudo-
wanie najpóźniej na przełomie lat 2013/2014 termi-
nalu skroplonego gazu ziemnego w Świnoujściu.
Nikt nie powinien mieć wątpliwości, po wielu de-
klaracjach, strategiach przyjmowanych przez po-
przednie rządy, że dzisiaj jest czas na działanie i przy-
jęcie szczególnych regulacji w zakresie terminalu
LNG. Potrzebne jest natychmiastowe przyspieszenie
i usprawnienie wszystkich procesów mających na
celu planowanie, przygotowanie, realizację finanso-
wania inwestycji. Oddanie do użytku terminalu skro-
plonego gazu w Świnoujściu uniezależni rynek kra-
jowy od ryzyka negatywnych skutków wstrzymania
dostaw z importu. Ustawa zakłada budowę terminu
LNG wraz z powiązanymi z nim inwestycjami w za-
kresie budowy niezbędnej infrastruktury do przesy-
łu gazu ziemnego. Z uwagi na bezpieczeństwo ener-
getyczne państwa i znaczenie tych inwestycji dla
gospodarki krajowej w ustawie wprowadzono zapisy
mające na celu ułatwienia proceduralne i instytucjo-
nalne, aby tę ważną inwestycję zrealizować szybko
i sprawnie. Stąd też wprowadzono ustawowe określe-
nie i odpowiedzialność konkretnych podmiotów re-
alizujących inwestycje w zakresie terminalu oraz
inwestycje towarzyszące.
Ustawa wskazuje również koordynatora realizacji
inwestycji, co pozwoli na zharmonizowanie działań
wszystkich wymienionych w ustawie podmiotów, tak
aby terminal został wybudowany do końca 2013 r.
Nadzór nad realizacją inwestycji będzie wykonywał
minister właściwy do spraw skarbu państwa. Przed-
miotowa ustawa i zawarte w niej przepisy sprawią,
że budowa terminalu LNG w Świnoujściu stanie się
realną inwestycją, przedsięwzięciem możliwym do
wykonania w krótkim czasie i pozwalającym na uzy-
skanie dywersyfikacji źródeł gazu, budując tym sa-
mym bezpieczeństwo energetyczne Polski. Zakończo-
na inwestycja powinna zabezpieczyć około 50% cał-
kowitego zużycia gazu w Polsce.
Podejmując decyzję o poparciu projektu ustawy,
należy uwzględnić także to, jak pozytywnie nowe
prawo wpłynie na rozwój całego zachodniego Wybrze-
ża, a także całego kraju. To ogromna szansa dla re-
gionu w pozyskaniu najnowszych technologii, szcze-
gólnie w ramach projektów związanych z infrastruk-
turą gazociągową, portową i magazynową. Powstanie
prawie 1000 km gazociągów obejmujących wiele re-
gionów Polski. To ogromne przedsięwzięcie budow-
lane poprawi sytuację na rynku pracy, uaktywni
różne branże gospodarki, pobudzi sektor prywatny,
co powinno wpłynąć na ożywienie koniunktury go-
spodarczej. Mamy nadzieję, że uruchomienie tej in-
westycji wzmocni również naszych przedsiębiorców
i wpłynie na konkurencyjność polskiej gospodarki.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przygotowana
ustawa ma zasadniczy cel – poprawę bezpieczeństwa
energetycznego kraju, a to oznacza, że nie czas na
polityczne spory i wyciąganie tematów zastępczych,
które mogłyby wpłynąć na przesunięcie terminu
przyjęcia ustawy. Klub Platformy Obywatelskiej bę-
dzie głosował za przyjęciem przedmiotowej ustawy.
A tymczasem w imieniu klubu chciałabym złożyć na
ręce pana marszałka poprawkę do przedmiotowej
ustawy, o treści: w art. 42 skreśla się pkt 9. Dziękuję.
(Oklaski)
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
Projekt ustawy o inwestycjach w zakresie terminalu regazyfikacyjnego skroplonego gazu ziemnego w Świnoujściu
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
Stanowisko klubu Prawo i Sprawiedliwość przed-
stawi pan poseł Edward Czesak.
Poseł Edward Czesak:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawie-
dliwość przedstawiam stanowisko wobec rządowego
projektu ustawy o inwestycjach w zakresie termina-
lu regazyfikacyjnego skroplonego gazu ziemnego
w Świnoujściu, druk nr 1835, oraz sprawozdania
Komisji Skarbu Państwa przedstawionego w druku
nr 1880.
Projekt ten ma służyć terminowej realizacji inwe-
stycji, która w strategii państwa ma w znaczący spo-
sób poprawić bezpieczeństwo energetyczne. Prezen-
towany przez stronę rządową na posiedzeniu Komisji
Skarbu Państwa w dniu 21 kwietnia 2009 r. projekt
omawiany był w ekspresowym tempie, co w odczuciu
części członków komisji wzbudzało zastanowienie
i pytanie, dlaczego taki pośpiech.
Decyzja o budowie wraz z lokalizacją terminalu
gazowego w Świnoujściu została podjęta w grudniu
2006 r. To rząd premiera Jarosława Kaczyńskiego
podjął tę ważną z punktu widzenia bezpieczeństwa
energetycznego kraju decyzję. W ramach prac przy-
gotowujących rozpoczęcie inwestycji zrealizowano
już na przestrzeni lat 2006/2009 wiele zadań.
(Poseł Michał Marcinkiewicz: Trzy.)
Bardzo dziękuję, że reagujecie tak żywiołowo.
Dlatego zwracamy uwagę na fakt, że przygoto-
wanie tego projektu przez rząd jest spóźnione i stąd
być może ten pośpiech. Pan poseł sprawozdawca
myli się w swojej ocenie, że posłowie Prawa i Spra-
wiedliwości chcą opóźnić pracę nad tą ustawą. Wręcz
przeciwnie.
(Poseł Sławomir Nitras: Byłem na posiedzeniu
komisji.)
Wręcz przeciwnie, panie pośle.
Tym chyba należy tłumaczyć odrzucenie wniosku
klubu PiS o powołanie podkomisji nadzwyczajnej,
która mogłaby szczegółowo i wnikliwie przepracować
ten obszerny projekt, tym bardziej że projekt zawiera
szereg zmian skutkujących odstępstwem od istotnych
uregulowań prawnych zawartych w innych usta-
wach. Oczywiście mamy świadomość aktualnej sytu-
acji w zakresie dostaw gazu i występujących w tym
obszarze trudności, jak również osiągnięcia celu, ja-
kim jest zrealizowanie tej inwestycji w planowanym
terminie: na przełomie lat 2013 i 2014.
Projekt ustawy uwzględnia potrzebę budowy rów-
nież pozostałej infrastruktury, w tym w szczególno-
ści sieci przesyłowych o odpowiedniej przepustowo-
ści, jak również podziemnych magazynów, co należy
179
ocenić pozytywnie, biorąc pod uwagę dotychczasowe
bariery utrudniające sprawną realizację inwestycji
liniowych.
Proponowane przez rząd zapisy uwzględniają
przede wszystkim regulacje usprawniające postępo-
wania administracyjne. W wielu regulacjach propo-
nowanych w projekcie rządowym dokonuje się porów-
nań z regulacjami specustaw drogowych i innych.
I tu nasuwa się pytanie, czy rząd nie powinien kom-
pleksowo uwzględnić tych potrzeb w ustawodaw-
stwie, które umożliwiłoby w całym kraju sprawną
realizację inwestycji infrastrukturalnych, w szcze-
gólności liniowych.
Szczegółowe zapisy zawarte w ustawie, dotyczące
tego, kto, w jakim zakresie będzie realizował dany
projekt, w oparciu o jakie procedury, nie do końca są
przekonujące. W materiałach brak jest analiz, które
pokazywałyby, w jaki sposób będzie budowany rynek
gazu, o czym mówią dyrektywy unijne, kto będzie
odbiorcą głównym, w jaki sposób budowa gazoportu
jest skorelowana z systemem i czy jest założony jakiś
harmonogram realizacji tej budowy.
W kwestii finansowania tych inwestycji wskazano
źródła, podano też liczbę kilometrów budowanych
gazociągów, lecz tak naprawdę nie przedstawiono
kompleksowego uzasadnienia potrzeb w tym zakre-
sie. Te nasze wątpliwości i pytania wynikają właśnie
z tempa prac podczas posiedzenia Komisji Skarbu
Państwa oraz troski o gigantyczne publiczne pienią-
dze, jakie pochłonie ten projekt.
I tu nasuwa się pytanie do pana ministra, czy za
terminem, który został określony w ustawie na 12 maja
2009 r. i tak zdecydowanie był przez pana ministra
podtrzymywany, kryją się jakieś inne względy. Wnio-
sek członków komisji o zmianę tego zapisu został
większością głosów koalicji odrzucony, mimo że Biu-
ro Legislacyjne zdecydowanie popierało proponowa-
ną zmianę na dzień wejścia w życie ustawy w chwili
uchwalenia.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ustawa zakłada
w istotny sposób usprawnienie procesu realizacji tej
jakże ważnej i strategicznej inwestycji z punktu wi-
dzenia kraju, przyspieszenie wszelkich procedur
związanych z przygotowaniem i realizacją projektu
oraz uporządkowanie spraw własności gruntów. Klub
Prawo i Sprawiedliwość mimo zadanych pytań i pew-
nych wątpliwości poprze projekt w przekonaniu, że
zrealizowanie tych strategicznych inwestycji przy-
spieszy zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego
kraju. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
Stanowisko klubu Lewica przedstawi pan poseł
Stanisław Wziątek.
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
180 Projekt ustawy o inwestycjach w zakresie terminalu regazyfikacyjnego skroplonego gazu ziemnego w Świnoujściu
Poseł Stanisław Wziątek:
Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Pa-
nie Ministrze! Mam honor, ale i wielką przyjemność,
w imieniu mojego klubu przedstawić stanowisko wo-
bec procedowanego projektu ustawy.
Zanim przejdę do rzeczy, chciałbym powiedzieć,
panowie posłowie, że teraz nie czas obrzucać się
oskarżeniami, bo sprawa bezpieczeństwa energetycz-
nego jest polską racją stanu. W takich kwestiach
musimy mówić jednym głosem, musimy mówić wy-
raźnie, że to wszystko, co wiąże się z naszym intere-
sem państwowym, interesem narodowym, powinno
być dla nas najważniejszym celem. O tym, że stwier-
dzenie, iż budowa terminalu gazowego w Świnoujściu
jest jednym z elementów systemu bezpieczeństwa
energetycznego państwa, jest truizmem nie muszę
nikogo w tej Izbie przekonywać. Ważne oczywiście
byłoby to, abyśmy rozmawiali o całościowym syste-
mie bezpieczeństwa energetycznego, który ujmuje
także inne źródła energii. Dobrze byłoby, abyśmy
poznali wszystkie aspekty odnoszące się do wykorzy-
stania węgla i perspektywy. To ma dla Polski znacze-
nie szczególne. Wykorzystanie energii odnawialnej,
wiatrowej, energii ziemi, biomasa, biogaz – to wszyst-
ko stanowi o naszym bezpieczeństwie. W tej chwili,
być może w jakiejś małej części, ale mamy określone
nie tylko zobowiązania europejskie, ale i swoje wła-
sne potrzeby w tej sprawie, dlatego dobrze byłoby
mówić o całości.
Teraz mamy specjalną ustawę i jako taką, o spe-
cjalnym znaczeniu, ze specjalnych powodów powin-
niśmy szczególnie szybko, ale skutecznie i prawidło-
wo legislacyjnie procedować. Niewątpliwie bardzo
ważne jest, że mamy w tej chwili to przyspieszenie.
Być może jest ono związane z zagrożeniem bezpie-
czeństwa w zakresie dostaw gazu, do którego doszło
na początku tego roku, nieważne nawet, jakie są
powody. Ważne jest to, że mamy ten projekt, że
mamy konkretne propozycje i możemy się do tego
odnosić i że te propozycje wreszcie przyspieszą pro-
ces inwestycyjny.
Istotne jest jednak to, żeby spoglądać na całość
komplementarnie. Chcielibyśmy, żeby tak było. Mimo
zapewnień pana ministra na posiedzeniu Komisji
Skarbu Państwa, mam takie poczucie, że niestety
jest to projekt niekomplementarny, chociaż ujmuje
niektóre inwestycje sieciowe, które są poza samym
gazoportem, chociaż ujmuje niektóre inwestycje do-
tyczące realizacji i budowy magazynów, ale nie obej-
muje, panie ministrze, tego, co jest ważne nie tylko
dla tego środowiska, ale dla skutecznego wykorzy-
stania terminalu. Nie przewiduje realizacji dróg do-
jazdowych z drogi S3 do terminalu. Nie realizuje
potrzeby niezwykle istotnej i właściwie najważniej-
szej, na tę kwestię nie chciał pan wczoraj odpowie-
dzieć, budowy stałego połączenia pomiędzy wyspami
Uznam i Wolin, a to jest sprawa strategiczna. Nie da
się realizować tak znaczącego przedsięwzięcia bez
sprawnego komunikacyjnego połączenia.
Panie ministrze, to jest sprawa dla nas, dla tego
środowiska, ale także dla skuteczności działań tak
bardzo ważna, że w dniu dzisiejszym pozwalam sobie
złożyć poprawkę w tej kwestii. Ta poprawka dotyczy
budowy stałego połączenia, a wręcz tunelu. Druga
poprawka będzie dotyczyła kwestii dróg dojazdowych
z drogi S3. Trzecia poprawka wiąże się ze sprawą
równego traktowania inwestorów, co pan także był
łaskaw wczoraj zauważyć. Jeżeli to, nad czym proce-
dujemy w tej chwili, jest projektem specjalnym i je-
żeli on się odnosi do konkretnej inwestycji, to trzeba
uwzględnić także konkretne uwarunkowania, które
tam istnieją. Te uwarunkowania przewidują, że po-
między partnerami w realizacji tej inwestycji nastą-
piło już porozumienie, pomiędzy Zarządem Morskich
Portów Szczecin i Świnoujście i Gaz-Systemem na-
stąpiło pewne porozumienie w zakresie wykorzysta-
nia gruntów. Ustawa upraszcza wiele procedur, to
dobrze. Ustawa daje możliwość szybkiego wywłasz-
czenia. Dlaczego chcemy wywłaszczać z terenów
gruntowych partnera, który jest także inwestorem?
(Dzwonek) Na mocy tego wywłaszczenia dojdzie do
sytuacji, w której ten poważny partner inwestycyjny
straci ogromne środki finansowe, które nie będą uzu-
pełniały budżetu tej inwestycji.
Mam jeszcze wiele innych kwestii, które są uwa-
gami, ale te trzy zasadnicze pozwalam sobie przed-
stawić Wysokiej Izbie jako najistotniejsze i proszę
panie i panów posłów o to, aby przyjąć te poprawki,
bo one mają ogromne znaczenie dla Świnoujścia
i dla bezpieczeństwa energetycznego naszego kraju.
Dziękuję.
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
Stanowisko Polskiego Stronnictwa Ludowego...
(Oklaski)
Są oklaski, zapisaliśmy.
Stanowisko Polskiego Stronnictwa Ludowego przed-
stawi pan poseł Józef Racki.
Poseł Józef Racki:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Mini-
strze! W imieniu Klubu Poselskiego Polskiego Stron-
nictwa Ludowego mam zaszczyt złożyć oświadczenie
w sprawie rządowego projektu ustawy o inwestycjach
w zakresie terminalu regazyfikacyjnego skroplonego
gazu ziemnego w Świnoujściu (druk nr 1835).
Komisja Skarbu Państwa na posiedzeniu 21 kwiet-
nia br. rozpatrzyła przedłożony projekt i z niewielkimi
poprawkami rekomenduje go Wysokiemu Sejmowi.
Projekt ustawy wprowadza instytucjonalne i pro-
ceduralne ułatwienia. Projekt ze względu na epizo-
dyczny charakter ustawy wskazuje konkretne przed-
sięwzięcia oraz realizujące je podmioty. Jak wynika
z uzasadnienia, inwestycje objęte projektowaną re-
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
Projekt ustawy o inwestycjach w zakresie terminalu regazyfikacyjnego skroplonego gazu ziemnego w Świnoujściu
Poseł Józef Racki
gulacją są już realizowane przez podmioty wskazane
w art. 2 oraz art. 38. Ze względu na to, że inwestycja
wymaga skoordynowania działań kilku podmiotów,
projekt ustawy przewiduje, iż realizację inwestycji
będzie koordynowała spółka Operator Gazociągów
Przesyłowych Gaz-System SA. W ramach koordyna-
cji inwestycji spółka będzie sporządzała harmono-
gram realizacji.
Projekt ustawy zakłada wprowadzenie szczegól-
nych zasad lokalizacji inwestycji w zakresie termina-
lu. Lokalizacja inwestycji terminalu ustalona będzie
na mocy decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji, a nie,
jak obecnie, na podstawie decyzji o ustaleniu lokali-
zacji celu publicznego lub na podstawie miejscowego
planu zagospodarowania przestrzennego.
Projekt wyłącza stosowanie przepisów o planowa-
niu i zagospodarowaniu przestrzennym. Decyzje lo-
kalizacyjne będzie wydawał wojewoda odrębnie dla
każdego województwa. Artykuł 6 zawiera szczegóło-
wy katalog dokumentów, informacji, które inwestor
będzie zobowiązany dołączyć do wniosku o wydanie
decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji w zakresie
terminalu. Artykuł 6 ust. 3 projektu nakazuje wyda-
nie opinii przez właściwy organ zamiast, jak dotych-
czas, uzgodnień ustalonych odrębnymi przepisami.
W celu przyspieszenia procedury wydawania de-
cyzji lokalizacyjnej zapisano, że opinie będą wydawa-
ne w terminie nie dłuższym niż 14 dni. Niewydanie
opinii w tym terminie będzie traktowane jako brak
zastrzeżeń do wniosku o wydanie decyzji o ustaleniu
lokalizacji. Projekt ustawy przewiduje, iż z dniem
doręczenia decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji
w zakresie terminalu nieruchomości stanowiące wła-
sność Skarbu Państwa i jednostki samorządu tery-
torialnego nie będą mogły być przedmiotem obrotu
w rozumieniu przepisów o gospodarce nieruchomo-
ściami. W art. 10 zakłada się włączenie postępowania
podziałowego do postępowania lokalizacyjnego. De-
cyzja o ustaleniu lokalizacji staje się zarazem decyzją
o zatwierdzeniu załączonego do wniosku projektu
podziału.
W projekcie ustawy wprowadza się, iż pozwolenia
na budowę będzie wydawał wojewoda. Projekt usta-
wy zakłada również ułatwienia w nabywaniu nieru-
chomości. Artykuł 23 szczegółowo reguluje sposób
ustalenia odszkodowań z tytułu utraty praw do nie-
ruchomości, tj. ustalenie wartości nieruchomości
według stanu nieruchomości w dniu wydania decyzji
o ustaleniu wysokości odszkodowania. Wysokość od-
szkodowania będzie ustalona na podstawie operatu
szacunkowego sporządzonego przez rzeczoznawcę
majątkowego i powinna dać właścicielom bądź użyt-
kownikowi wieczystemu możliwość odtworzenia
analogicznego stanu, jaki był przed pozbawieniem
praw do nieruchomości. Jeżeli właściciel lub użyt-
kownik wieczysty nieruchomości wyda nierucho-
mość lub wyda nieruchomość i opróżni lokal, zapro-
ponowano, aby ustaloną wysokość odszkodowania
181
powiększyć o 5% oraz o kwotę 10 tys., w przypadku
gdy decyzja dotyczy nieruchomości zabudowanej
budynkiem mieszkalnym. Ustawa reguluje też moż-
liwość zajęcia przez inwestora terenu w czasie reali-
zacji inwestycji.
Mając na uwadze stanowisko rządu w zakresie
pilnej potrzeby zróżnicowania nie tylko kierunków
dostaw gazu, ale także dywersyfikacji i źródeł tych
dostaw, Klub Poselski Polskiego Stronnictwa Ludo-
wego po zapoznaniu się ze zgłoszonymi poprawkami
podejmie decyzję w sprawie głosowania. Dziękuję za
uwagę. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
Były to wystąpienia w imieniu klubów.
Koła postanowiły nie przedstawiać swojej opinii.
Myślę, że poprawka dotycząca budowy stałego
połączenia wysp Uznam i Wolin jest ewentualnie do-
datkowym bonusem, który warto rozpatrzyć przy
okazji tej inwestycji, bo o tej sprawie mówimy dłużej
niż o regazyfikacji w dywersyfikacji. (Oklaski)
Proszę państwa, do pytań zapisało się 8 osób.
Czy ktoś jeszcze pragnie zadać pytanie? Nikt nie
pragnie.
Zamykam listę.
Ustalam czas na zadanie pytania na 1 minutę, bo
chodzi już o sprawozdanie.
Pan poseł Józef Rojek, Prawo i Sprawiedliwość,
proszę bardzo.
Poseł Józef Rojek:
Panie Marszałku! Panowie Ministrowie! Panie
i Panowie Posłowie! Jako poseł z południa bardzo się
cieszę, że ta inwestycja będzie realizowana w okręgu
wyborczym pana posła sprawozdawcy. Autentycznie
się cieszę.
(Poseł Sławomir Nitras: Na południu morza nie
ma.)
Ale nasuwa mi się pytanie. Dlaczego ten projekt
trafił na salę sejmową tak późno? Przecież to 500 dni
rządu pana premiera Donalda Tuska…
(Poseł Michał Marcinkiewicz: 700 dni Kaczyń-
skiego.)
Z drugiej strony nasuwa mi się także pytanie,
skąd taki pośpiech w procedowaniu nad tą ustawą,
albowiem ujrzała ona światło dzienne wczoraj, 15 mi-
nut przed posiedzeniem komisji, mimo różnych uwag
pań posłanek, panów posłów, ale również i legislatorów.
Dlaczego tak się dzieje? To moje pierwsze pytanie.
Drugie. Panie ministrze, czy to prawda, o czym
powiedział pan poseł sprawozdawca, że to rząd bę-
dzie przygotowywał program finansowania tej inwe-
stycji? (Dzwonek)
I pytanie trzecie, które dotyczy art. 44 tej ustawy.
Ustawa wchodzi w życie z dniem 12 maja. Drodzy
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
182 Projekt ustawy o inwestycjach w zakresie terminalu regazyfikacyjnego skroplonego gazu ziemnego w Świnoujściu
Poseł Józef Rojek
państwo, czy na 13 maja macie już odpowiednie do-
kumenty dla zainteresowanych, łącznie z pozwole-
niem na budowę, żeby tego dnia to rozpocząć? I czy
firmy stoją za drzwiami?
(Poseł Sławomir Nitras: Tak.)
Panie pośle sprawozdawco, przecież pan doskona-
le wie…
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Panie pośle…
Poseł Józef Rojek:
…że jest cała procedura legislacyjna, jest jeszcze
Senat, pan prezydent…
(Poseł Sławomir Nitras: I tego się boimy.)
Tutaj ograniczenie czasowe nie ma sensu. Dzię-
kuję, panie marszałku. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo, panie pośle.
Chodzi o to, aby demony się nie budziły. (Oklaski)
I żebyśmy przypadkiem tutaj, na tę salę tych demo-
nów nie sprowadzili.
Pan poseł Konstanty Oświęcimski, Platforma
Obywatelska, proszę bardzo.
Poseł Konstanty Oświęcimski:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
W wypowiedziach kolegów z Prawa i Sprawiedliwości
jest pewien dysonans…
(Poseł Józef Rojek: Dopiero był jeden.)
…ponieważ raz mówi się, że jest za wolno, a in-
nym razem – że za szybko. Zdecydujcie się w końcu,
jak będzie najlepiej. Bo sądzę, optymalny wariant był
taki, że 3 lata temu trzeba było podjąć tę specustawę
i wtedy cały splendor dla budowy gazoportu spadłby
na Prawo i Sprawiedliwość, a tak, to być może za-
zdrościcie, że to Platforma za parę lat skończy budo-
wę i w końcu zdywersyfikuje dostawy energii, gazu,
co nie udało się nikomu od 15 lat.
Mam pytanie do pana ministra, jeżeli chodzi
o inwestycje towarzyszące. W art. 38 wymienia się
wiele inwestycji towarzyszących. Chodzi mi o zakres
czasowy. Czy będą one realizowane równolegle z bu-
dową terminalu, czy też będą rozłożone w jakiejś
czasoprzestrzeni?
Z drugiej strony cieszy mnie, że w art. 38 w pkt 2
w lit. h jest umieszczony w końcu zapis o budowie
gazociągu bałtyckiego; też po 15 latach. Po raz pierw-
szy w historii polskiego ustawodawstwa zostało to
tak wyraźnie zapisane. Czy to oznacza, że już zapa-
dła konkretna decyzja i przystąpimy w końcu do ko-
lejnej dywersyfikacji, jeśli chodzi o kierunek północ-
ny? Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
Pan poseł Edward Czesak, Prawo i Sprawiedli-
wość.
Poseł Edward Czesak:
Panie ministrze, mam takie pytanie. Czy rząd
posiada naprawdę rzetelne wyliczenia systemowe
wskazujące na przewidywaną wielkość popytu na gaz
ziemny, z uwzględnieniem różnych alternatyw, za-
równo jeśli chodzi o dostawy gazu w innych sposób,
jak i o substytucję gazu z innymi nośnikami – np. ener-
gia elektryczna, węgiel, odnawialne źródła energii?
Nie chodzi mi tu o ogólnikową odpowiedź, że rząd ma
wyliczenia do projektu polityki energetycznej, gdyż
są one zbyt ogólne i pod nie żaden bank nie da pie-
niędzy na finansowanie projektów. Tu muszą być
naprawdę solidne biznesplany, jeśli chodzi o popyt na
gaz przez odbiorców krajowych. Pytam, gdzie są ta-
kie plany i kto je przygotowuje – PGNiG czy Gaz-
-System, a może wprost minister skarbu.
Mam też kolejne pytanie do rządu. Dlaczego
wciąż psuje system prawa, wdrażając coraz to nowe
specustawy? Dlaczego nie uruchomi się poważnego
ośrodka planowania strategicznego, w którym na
podstawie długookresowych perspektyw rozwoju
kraju i jego określonych obszarów, dziedzin, nie
przygotowuje się rozwiązań systemowych, zharmo-
nizowanych? Wiadomo bowiem od dawna, że inwe-
stycje infrastrukturalne są piętą achillesową Polski,
głównie ze względu na błędy i wady prawne. Dzię-
kuję bardzo. (Oklaski)
(Poseł Renata Zaremba: Niewydolność poprzed-
nich rządów.)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
Pan poseł Andrzej Szlachta, Prawo i Sprawiedli-
wość.
Poseł Andrzej Szlachta:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Plany dywersyfikacji dostaw gazu do Polski były
przygotowane przez poprzedni rząd już w 2006 r.,
a więc 3 lata temu. W sierpniu 2008 r. obecny rząd
uchwałą Rady Ministrów podkreślił znaczenie ter-
minalu skroplonego gazu ziemnego i powierzył reali-
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
Projekt ustawy o inwestycjach w zakresie terminalu regazyfikacyjnego skroplonego gazu ziemnego w Świnoujściu
Poseł Andrzej Szlachta
zację tej ważnej inwestycji w zakresie budowy termi-
nalu spółce polskiej, LNG spółka z o.o. Po wielu mie-
siącach powstał wreszcie projekt omawianej ustawy
opracowany z wykorzystaniem doświadczeń Wielkiej
Brytanii, Irlandii Północnej i Republiki Federalnej
Niemiec. Wybudowany terminal ma zapewnić uzy-
skanie gazu w ilości ok. 50% całkowitego zużycia
gazu w Polsce.
Przechodzę do pytań. Jaki jest szacunkowy koszt
budowy terminalu? Jaki jest szacunkowy koszt bu-
dowy inwestycji towarzyszących? Jaka jest planowa-
na wysokość środków budżetu samorządów na zada-
nia inwestycyjne mające na celu powiązanie lokalnej
infrastruktury urbanistyczno-funkcjonalnej z inwe-
stycją główną i inwestycjami towarzyszącymi? Czy
samorządy są przygotowane finansowo do takich na-
kładów inwestycyjnych? Które samorządy będą bra-
ły udział w tym przedsięwzięciu? Dziękuję bardzo.
(Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
Pan poseł Tadeusz Arkit, Platforma Obywatelska.
Poseł Tadeusz Arkit:
Dziękuję bardzo.
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
Nie ulega wątpliwości, że oddanie do użytku termi-
nalu gazowego w Świnoujściu w sposób zasadniczy
wpłynie na zapewnienie bezpieczeństwa energetycz-
nego państwa w sektorze gazowym, albowiem unie-
zależni rynek krajowy od ryzyka negatywnych skut-
ków wstrzymania dostaw gazu przez praktycznie
jednego dostawcę gazu z importu. Można rządowi
pogratulować tempa dotychczasowych prac i życzyć,
aby inwestycja przebiegała w takim tempie. Jeśli chce
12 maja zacząć działać konkretnie – kieruję to do
kolegów z PiS – to proszę się nie martwić, dlaczego
tak szybko. Po prostu nie ma już czasu i trzeba nad-
robić te stracone wcześniej 2 lata.
Mam pytanie. Czy inwestycje wskazane w projek-
cie wpisują się także we wspólnotowe cele strategicz-
ne planu naprawy gospodarczej, wyrażone w komu-
nikacie do Rady Europejskiej pn. „Europejski plan
naprawy gospodarczej” z dnia 26 listopada 2008 r.,
wśród których wymieniono wspieranie bezpieczeń-
stwa energetycznego? Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję.
Pani poseł Elżbieta Streker-Dembińska z klubu
Lewica.
183
Poseł Elżbieta Streker-Dembińska:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
Moje pytanie zmierza również w kierunku, o którym
pan mówił. Słyszeliśmy przed chwilą, że ustawa
ograniczy jednak pewne zadania samorządu teryto-
rialnego, szczególnie jeśli chodzi o plan zagospoda-
rowania przestrzennego. Moje pytanie zmierza jed-
nak w takim kierunku: Jaka jest rola i zadania oraz
zaangażowanie lokalnego i regionalnego samorządu?
Mam tu na myśli również kontekst dotyczący szans
powodzenia, jeśli chodzi o połączenie wysp jako in-
westycję towarzyszącą.
I pytanie zasadnicze. Rząd zajmuje się inżynierią
finansową całego przedsięwzięcia. Jaki udział pro-
centowy będą miały środki Unii Europejskiej w re-
alizacji tego zadania? (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
Pan poseł Włodzimierz Karpiński, Platforma
Obywatelska.
Poseł Włodzimierz Karpiński:
Panowie Marszałkowie! Wysoka Izbo! Panie Mi-
nistrze! Dość gadania, czas do dzieła. Za rządów le-
wicy cofnięto nas ze ścieżki dywersyfikacji dostaw
gazu, w tym bezpieczeństwa energetycznego.
Panie pośle Szlachta, za rządów premiera Mar-
cinkiewicza i premiera Kaczyńskiego podjęto dwie
uchwały mówiące o tym, że jest taka potrzeba – dziec-
ko o tym wie, że jest potrzeba – i nic więcej. (Okla-
ski) Natomiast dzisiaj ponad wszelką wątpliwość
możemy szybko rozpoczynać realizację. Bezpieczeń-
stwo energetyczne to dywersyfikacja źródeł, dywer-
syfikacja dostaw, połączenia międzysystemowe z in-
nymi systemami i rozbudowa mocy magazynowych.
Zaczynamy od tego, że będziemy mogli zdywersyfi-
kować dostawy.
Moje pytanie do ministra: Czy oprócz budowy
tego terminalu, chwalebnej infrastruktury towarzy-
szącej, jest gaz, który ma tam dopływać? (Dzwonek)
Czy są zabezpieczone jego dostawy i z jakich kierun-
ków? Dziękuję bardzo. (Oklaski)
(Poseł Stanisław Wziątek: Są podpisane porozu-
mienia.)
(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek
Sejmu Jarosław Kalinowski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Poseł Stanisław Wziątek, Lewica.
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
184 Projekt ustawy o inwestycjach w zakresie terminalu regazyfikacyjnego skroplonego gazu ziemnego w Świnoujściu
Poseł Stanisław Wziątek:
Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Pa-
nie Ministrze! Wczoraj na posiedzeniu komisji pan
minister był łaskaw powiedzieć, że jeszcze nie do
końca ustalone jest to, co dotyczy sposobu finanso-
wania przedsięwzięcia. Gdyby pan minister zechciał
rozwinąć ten temat i powiedział, co jest jeszcze sła-
bością. Mówię o tym z troską, nie jest to zarzut, bo
zdaję sobie sprawę z tego, że jest to niezwykle pilna
sprawa.
Mam także propozycję, panie ministrze, sugeruję,
żeby jeśli nie na etapie procedowania sejmowego, to
na etapie pracy w Senacie wprowadzić zapis, który
będzie zmieniał termin wejścia w życie ustawy, bo
mamy pełną świadomość, że termin 12 maja nie jest
w żaden sposób możliwy do dotrzymania. W związku
z tym wprowadzenie poprawki przez Senat, żeby było
to z dniem ogłoszenia, będzie najbardziej jasne i kla-
rowne. (Dzwonek)
Trzeci problem dotyczy samorządu lokalnego.
Panie ministrze, dla sprawności działania tej inwe-
stycji ważne jest wejście do zespołu koordynującego
przedstawiciela samorządu, prezydenta. To nic, że on
jest z lewicy...
(Poseł Sławomir Nitras: Z której lewicy?)
...nieważne, że nie jest to Platforma Obywatelska.
To jest człowiek, który będzie wspierał realizację tej
inwestycji, bo to jest nasz wspólny cel.
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer-
pana.
Głos zabierze podsekretarz stanu w Ministerstwie
Skarbu Państwa pan Zdzisław Gawlik.
Bardzo proszę, panie ministrze.
Podsekretarz Stanu
w Ministerstwie Skarbu Państwa
Zdzisław Gawlik:
Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Jeżeli pan
marszałek pozwoli, to na niektóre z tych pytań od-
powiedziałbym ja, a ponieważ jest obecny również
pan minister Żuk, który zajmuje się kwestiami gazo-
wymi, to w kwestiach szczegółowych dotyczących
spraw związanych z finansowaniem tej inwestycji czy
innymi szczegółowymi rozwiązaniami, jeżeli pan
marszałek pozwoli, wypowie się pan minister Żuk.
Jeżeli chodzi o wątpliwości, które były podnoszo-
ne w czasie dyskusji, to najważniejszą cechą wspólną
wystąpień, jak dało się zauważyć, było to, że w zasa-
dzie wszyscy występujący w imieniu klubów zauwa-
żyli zasadność realizacji tej inwestycji. Nie budzi to
wątpliwości i w zasadzie wszyscy obecni na sali uzna-
li, że projektowana ustawa, nad którą dyskutujemy,
jest dobrym narzędziem, które pomoże zrealizować
tę inwestycję.
Być może zaproponowane przez rząd tempo prac
nad ustawą i nad realizacją tej inwestycji jest dla nie-
których zbyt szybkie. Wspominano tutaj rok 2006 –
nie da się ukryć, historia wskazuje, że to wtedy po-
jawiły się pewne decyzje w przedmiocie budowy ter-
minalu. Nie wydaje się to być jednak sposób godny
naśladowania, bo pojawia się pytanie, co po tych pro-
pozycjach i pracach rozpoczętych w 2006 r. zostało.
Po pierwsze, nie ma kontraktu na dostawy gazu
LNG. Po drugie, nie ma projektu budowlanego. Jeże-
li okres dwóch lat był zbyt krótki, żeby podjąć w tym
zakresie pewne działania, to jeżeli pracowalibyśmy
w takim tempie, te 15 lat, o których była mowa
w państwa wypowiedziach z tej trybuny, na pewno
byłoby okresem zbyt krótkim na realizację tej inwe-
stycji. Po trzecie, źle przygotowane studium wyko-
nalności. To właśnie przede wszystkim ten element,
ten aspekt jest powodem podjęcia starań rządu w celu
przygotowania pewnych narzędzi, co pozwoli zreali-
zować tę ustawę w terminie.
To są powody, dlaczego akurat ta ustawa i takie
tempo prac. Pojawia się pytanie, dlaczego 12 maja
2009 r., aczkolwiek zastanawiając się, wsłuchując się
w głosy podnoszone tutaj, wcale bym się przy tym
12 maja nie upierał. Jeżeli pojawi się propozycja, że
dniem wejścia w życie tej ustawy będzie dzień opu-
blikowania ustawy, niech tak będzie. Znam taki me-
chanizm, nastawienie, że czasem miłość jednego
człowieka do drugiego, tzw. wielkie serce, sprawia,
że projekt z jednej kancelarii do drugiej będzie prze-
mieszczał się mniej więcej od godz. 10 do godz. 16,
a że akurat może się to zdarzyć 24 grudnia 2009 r., to
problem będzie taki, że ustawa zamiast wejść
w życie 1 stycznia, bo taki był zamiar, może wejść
w życie dopiero 6. dnia roku następnego, co oczywi-
ście powoduje określone komplikacje. Tak więc wsłu-
chując się w te wystąpienia, uznałem, że art. 44 moż-
na zmienić stosownie do oczekiwań posłów.
Odpowiadając na pytanie, dlaczego akurat poja-
wiła się data 12 maja – żeby nie było wątpliwości,
powód wprowadzenia owej daty wynikał z pewnego
wyliczenia terminów, kiedy ten projekt powinien
być zrealizowany. Z tego wyliczenia wynikało, że
dobrze i optymalnie byłoby, gdyby wnioski o wyda-
nie pozwoleń budowlanych zostały złożone w dniu
12 maja 2009 r., stąd ta data. Innych przyczyn nie
było, ale skoro tyle wątpliwości wokół tej daty się
pojawia, możemy się zgodzić się, że akurat w zakre-
sie tego przepisu należy pewnie zaproponować nieco
inne rozwiązanie.
Jeżeli chodzi o inne podnoszone głosy, to oczywi-
ście jestem za tym, żeby budować drogi, budować
tunele. Tego typu inwestycje trzeba realizować. Na-
leży jednak pamiętać, że ustawa ta dedykowana jest
określonej inwestycji. Żeby móc objąć tą ustawą inne
inwestycje, o których tutaj wspomniano, i życzenia,
które się pojawiały, żeby inne inwestycje były reali-
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
Projekt ustawy o inwestycjach w zakresie terminalu regazyfikacyjnego skroplonego gazu ziemnego w Świnoujściu
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Skarbu Państwa Zdzisław Gawlik
zowane, to potrzebne jest rozbudowanie tej ustawy
lub jej zmiana.
Powtarzam po raz kolejny: nic nie stoi na prze-
szkodzie, żeby, jeżeli jest potrzeba realizacji tylu in-
westycji, tego typu projekty legislacyjne pojawiały
się. Jeśli wszyscy uznamy, że realizacja tego typu
projektów jest zasadna, to nikt nie będzie przeciwko
temu, żeby takie akty prawne tworzyć.
Podnoszono także kwestie dotyczące nienależyte-
go odszkodowania z tytułu pozbawienia prawa do
użytkowania wieczystego. Proszę pamiętać, że war-
tość użytkowania wieczystego jest szacowana w mo-
mencie ustalenia opłaty z tytułu użytkowania wie-
czystego, czyli użytkownik wieczysty wie, jaką war-
tość ma dla niego użytkowanie wieczyste. Dochodzi-
my tutaj do swoistej schizofrenii, bo jeżeli liczysz
opłatę do użytkowania wieczystego, to jest dobrze,
a jeżeli dochodzi do tego, że jesteś pozbawiany użyt-
kowania wieczystego, to jest źle, bo dostajesz za mało,
czyli w jakiś sposób oszukujesz właściciela – Skarb
Państwa czy gminę. Skoro ustalamy opłaty z tytułu
użytkowania wieczystego, tutaj trzeba podjąć jakąś
mądrą decyzję: albo oszukiwałeś wtedy, albo oszuku-
jesz dzisiaj. W którymś momencie coś było nie tak.
Ponadto należy jeszcze pamiętać o jednym, proszę
zauważyć, że jest to inwestycja realizowana z pienię-
dzy skarbowych. Oczekiwanie, żeby wprowadzać ja-
kieś ekstrarozwiązania dla podmiotów powiązanych,
które uczestniczą w tym przedsięwzięciu, dodatko-
wych rekompensat z tytułu wywłaszczanych nieru-
chomości użytkowania wieczystego, to w zasadzie do-
prowadzanie do sytuacji, że państwo ma zapłacić ko-
muś więcej, żeby ten ktoś mógł wydać te pieniądze,
przeznaczyć na realizację tej inwestycji. Wszystko to
są pieniądze skarbowe. Tego typu propozycje to prze-
kładanie pieniędzy z jednej kieszeni do drugiej. Myślę,
że przekładanie, tzw. zasada jednej kieszeni z 1989 r.,
została już w zasadzie zapomniana.
Jeżeli chodzi o inne szczegółowe kwestie, to jeżeli
pan marszałek pozwoli, odpowiedzi udzieli pan mi-
nister Żuk. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Głos zabierze podsekretarz stanu w Ministerstwie
Skarbu Państwa pan Krzysztof Żuk.
Podsekretarz Stanu
w Ministerstwie Skarbu Państwa
Krzysztof Żuk:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Kilka pytań do-
tyczyło aspektów finansowych, przede wszystkim to,
do którego chciałem się też odnieść: powiązanie bu-
185
dowy terminalu z systemem interkolektorów pod
nazwą Baltic Pipe i Skanled dostarczających gaz
z kierunku norweskiego.
Pan poseł Czesak sformułował pytanie, czy rząd
podjął decyzje w tym zakresie. Rząd oczywiście reko-
menduje takie rozwiązania, natomiast są to projekty
z udziałem Danii, Niemiec, Norwegii, właściwie pro-
jekty międzynarodowe, z możliwością dofinansowania
ze środków funduszy europejskich. W tej sprawie toczą
się stosowne konsultacje, uzgodnienia. Również firmy,
które będą to realizować, realizują dzisiaj określone
procedury uzgodnień. To, co jest ważne, w przypadku
tego interkolektora pod nazwą Baltic Pipe realizowa-
na jest procedura Open Season przez naszą spółkę
infrastrukturalną Gaz-System. A zatem można po-
wiedzieć, jesteśmy w trakcie realizacji procedury,
która zdefiniuje opłacalność takiego przedsięwzięcia
i oczywiście możliwość zawarcia stosownych umów
przez nasze spółki gazowe.
Jeśli spojrzymy na bilans gazu – pytanie pana
posła Czesaka – oczywiście, że my go mamy i szcze-
gółowe analizy w tym zakresie spółka PGNiG przy
udziale również ministra skarbu państwa i ministra
gospodarki taki bilans miała okazję prezentować.
Jesteśmy na etapie różnych szacunków. Nie jest to
tak, że podejmujemy decyzję czy uczestniczymy
w projekcie realizacji terminala bez rozpoznania
przyszłych potrzeb polskiej gospodarki. Mówię tu
zwłaszcza o energetyce. Ponieważ pan poseł Czesak
również się wypowiadał ponownie w kontekście póź-
nego terminu procedowania tej ustawy, to tylko
wspomnę o tym, iż w ubiegłym roku zastaliśmy sy-
tuację, w której nagle się okazało, że jest problem
Natury 2000, a nie było raportu oddziaływania na
środowisko, były kłopoty z realizacją dokumentacji
projektowej przez firmę, która została wyłoniona
w procesie przetargu jeszcze w 2007 r. Efektem tego
jest możliwość realizacji tej budowy dopiero w tym
roku, w momencie, w którym dokumentacja pod po-
zwolenie na budowę będzie w maju oddana, o czym
już pan minister Gawlik wspominał.
Pan poseł Szlachta pytał o szacunkowy koszt bu-
dowy terminala i inwestycji towarzyszących. My
oczywiście te koszty mamy, ale to są właśnie koszty
szacunkowe. Zleciliśmy dodatkowo jeszcze analizy
i w maju będziemy mieli szczegółowy kosztorys po-
kazujący, ile będzie to polską gospodarkę kosztowało.
Wchodząc w aspekt finansowania budowy terminalu,
powiem tak, oprócz ogólnych zapisów w ustawie, bo
one muszą mieć taki charakter, mamy oczywiście
źródło budżetowe i Wysoka Izba przeznaczała już
środki na budowę falochronu i praktycznie w wielo-
letnim programie rządowym te środki będą zabez-
pieczane na inwestycje towarzyszące, tak by zgodnie
z przyjętym harmonogramem infrastruktura towa-
rzysząca była wykonana jeszcze przed wybudowa-
niem terminala.
Jeśli chodzi o sam terminal, w pewnym zakresie
już dzisiaj mamy pewność co do udziału środków
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
186 Projekt ustawy o inwestycjach w zakresie terminalu regazyfikacyjnego skroplonego gazu ziemnego w Świnoujściu
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Skarbu Państwa Krzysztof Żuk
unijnych. Jest też możliwość finansowania z Progra-
mu Operacyjnego „Infrastruktura i środowisko”, ale
też są zabezpieczone środki przez firmę Gaz-System,
która będzie te inwestycje realizować. Model finan-
sowania zostanie przedstawiony w kilku wariantach
w nieodległym czasie przez zarząd spółki Gaz-Sys-
tem. W związku z powyższym nie dostrzegalibyśmy
dzisiaj jakiegoś realnego zagrożenia w realizacji ter-
minala. Wydaje się, że jesteśmy w stanie w niedługim
czasie pokazać gwarancje, właściwie to może za dużo
powiedziane, ale pokazać te źródła finansowania,
które 2014 r. uczynią realnym. Zresztą musimy to
zrobić ze względu na prowadzone postępowanie wy-
łaniające wykonawców terminalu.
Pan poseł Karpiński słusznie zapytał, czy są za-
bezpieczone dostawy. To jest rzecz, na którą rząd
zwrócił uwagę. Wydaje się, że to jest spory sukces
działań rządu w roku ubiegłym. Po dosyć długim
okresie negocjacyjnym mamy w tej chwili podpisaną
umowę ramową. Pomijając oczywiście to, co zostało
podane w komunikacie dotyczącym dostaw gazu ka-
tarskiego, definiujemy sobie również inne źródła fi-
nansowania. W związku z powyższym rok 2014 wpi-
sany w projekt ustawy pozwala nam osiągnąć dwie
rzeczy. Z jednej strony dywersyfikację źródeł zaopa-
trzenia w gaz, z drugiej strony dywersyfikację kie-
runku. Modelem, do którego zmierzamy, oczywiście
w pewnym uproszczeniu, jest przyjęcie, że jedna trze-
cia gazu będzie dostarczana z kierunku azjatyckiego,
jedna trzecia z kierunku zachodnio-północnego i jed-
na trzecia… przepraszam, jeszcze jest dostawa gazu
krajowego. Czyli jedna trzecia – gaz z kierunku
wschodniego i jedna trzecia z dostaw krajowych i po-
została część z dostaw z pozostałych kierunków. Czy
ta dywersyfikacja będzie faktem? Wydaje się, że dzi-
siaj wszyscy pod tego typu strategią jesteśmy w sta-
nie się podpisać.
Pan poseł Wziątek wspomniał o potrzebie uzupeł-
nienia komitetu sterującego o samorządy. Powiem
tak, jesteśmy oczywiście wdzięczni samorządom za
współpracę na dotychczasowym etapie, zwłaszcza
przebudowania raportów dotyczących oddziaływania
na środowisko i koordynacji działań na Pomorzu Za-
chodnim. Korzystamy z deklaracji składanych przez
samorządy i nie widzimy powodu, by tej współpracy
nie było. Natomiast działa rada konsultacyjna przy
wojewodzie i ona się koncentruje na sprawach regio-
nalnych. Minister skarbu państwa na tym etapie nie
tworzy, nie poszerza komitetu sterującego, ale może-
my wyrazić deklarację, wolę współpracy ze wszystki-
mi przedstawicielami samorządów województwa
pomorskiego. Z mojej strony tyle uzupełnienia w sto-
sunku do wypowiedzi pana ministra Gawlika. Dzię-
kuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Zrobimy techniczną przerwę w dobrej sprawie,
czyli ogłaszam przerwę...
(Głos z sali: A ile?)
Tyle, ile będzie trzeba.
(Poseł Sławomir Nitras: Ale ja mogę odpowia-
dać?)
Tak.
Bardzo proszę, sprawozdawca komisji pan poseł
Sławomir Nitras. A jeżeli pan będzie za krótko mó-
wił, to wtedy zrobię przerwę techniczną.
Poseł Sławomir Nitras:
Dziękuję, panie marszałku.
Ja chciałem tylko uzupełnić, to, co było do mnie.
Tych pytań do mnie nie było zbyt wiele, ale chciał-
bym odpowiedzieć szczególnie panu posłowi Wziąt-
kowi. Chciałem też coś przypomnieć. Oczywiście to
prawda, że rząd Jarosława Kaczyńskiego postanowił
o lokalizacji gazoportu, nawet w Świnoujściu posta-
nowił, nie tylko, że zdecydował o tym, że będzie ga-
zoport. Ale ja przypomnę panom taką dyskusję, panu
posłowi Wziątkowi chciałem przypomnieć, ale nieste-
ty go nie ma, wielki spór w rządzie Prawa i Sprawie-
dliwości i Ligi Polskich Rodzin, i przypomnę pana
ministra Wiecheckiego, który wtedy opowiadał się za
budową wielkiego falochronu na 6 stanowisk statko-
wych, i sprzeciw pana prezesa Kaczyńskiego, premie-
ra Kaczyńskiego, i decyzję o tym, że będziemy budo-
wać tylko jedno stanowisko LNG potrzebne dla por-
tu. Jaka jest różnica? Różnica jest taka, że tak na-
prawdę dzisiaj budujemy tą ustawą nowy port w Świ-
noujściu. To nie jest port tylko i wyłącznie na potrze-
by gazoportu, ale to jest nowy port, zewnętrzny port,
budowany na systemie wysp, który będzie również
portem handlowym, będą stanowiska dla statków
ro-ro i będzie to ogromna inwestycja z punktu widze-
nia rozwoju portu. Nie chcę tego górnolotnie porów-
nywać do Gdyni, ale de facto z punktu widzenia ze-
społu portów Szczecin i Świnoujście państwo polskie
inwestycją realizowaną przez urząd morski buduje
nowy port, port zewnętrzny, port, do którego wejście
będzie dużo łatwiejsze niż do portu Świnoujście i rów-
nież do portu w Gdyni.
Dlaczego o tym mówię? Dlatego, że jest dosyć na-
turalną tendencją taka tendencja posłów lokalnych,
ale jak zauważył pan poseł Rojek, też jestem z tego
okręgu wyborczego, do tego, żeby przy okazji róż-
nych inwestycji próbować zrobić coś jeszcze, różne
drogi dojazdowe, tunele, mosty, lotniska, w zależno-
ści od tego, co jest, jak jest tunel, to lotnisko, jak nie
ma lotniska i tunelu, to chociażby tunel. Problem
polega na tym, że nam się rzeczywiście udało przy
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
Projekt ustawy o inwestycjach w zakresie terminalu regazyfikacyjnego skroplonego gazu ziemnego w Świnoujściu
Poseł Sławomir Nitras
realizacji tej inwestycji, to jest ogromny sukces za-
chodniopomorskich parlamentarzystów również, ale
i kwestia przychylności rządu, zbudować nowy port.
I wszyscy ci, którzy mówią, to jeszcze zbudujmy tu-
nel, niestety wykazują taką tendencję, że jak będzie
tunel, to chociaż jeszcze lotnisko temu Świnoujściu
zbudujmy. Ja naprawdę jestem zwolennikiem budowy
tunelu, tylko ten tunel nie ma nic wspólnego z reali-
zacją inwestycji gazoportu. Naprawdę gazu nie bę-
dzie woziło się tunelem, nie ma takich planów. Nie
będzie się woziło tunelem, tym bardziej że ten port
jest już po stronie polskiej, a nie po stronie niemiec-
kiej, czyli nie jest na wyspie.
(Poseł Jan Kochanowski: To nie ten tunel.)
A, to inny tunel. Pan poseł Wziątek nie doprecy-
zował, że chodzi o jeszcze inny tunel.
Przypomnę też, że ten tunel jest wpisany i że my
dzisiaj staramy się realizować to, co obiecał kiedyś
na statku pan prezes Kaczyński, pan premier Ka-
czyński – że zbuduje tunel, tylko pieniędzy na niego
nie znalazł. I dzisiaj rząd cały czas podtrzymuje in-
tencję budowy tunelu, tylko on kosztuje 1,5 mld zł
i problem polega na tym, że nie ma w tej chwili skąd
1,5 mld zł wziąć. Budżet państwa przewiduje 0,5 mld
i szuka pieniędzy na realizację całego tunelu. Ale
zgódźmy się – nie możemy być zachłanni jako posło-
wie zachodniopomorscy i uważać, że każdą inwesty-
cję w woj. zachodniopomorskim przeprowadzimy
przy okazji realizacji projektu gazoportu. Naprawdę,
jako ogromny zwolennik tego tunelu chciałbym, że-
byśmy mieli świadomość, że trzeba zachować pewien
umiar w tych swoich oczekiwaniach.
Panie marszałku, już?
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Jeszcze odrobinę.
Poseł Sławomir Nitras:
Chciałbym odpowiedzieć panu posłowi Rojkowi.
Tak, to jest prawda – ustawa bardzo wyraźnie mówi
o tym, że powstanie rządowy program, który bardzo
szczegółowo określi źródła i sposoby finansowania tej
inwestycji zarówno przez spółki, jak i przez admini-
strację państwa. Tak że, panie pośle, jest to wszystko
w ustawie zapisane.
I jeszcze jedna uwaga, panie pośle.
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Panie pośle, poprawka już przyjęta.
187
Poseł Sławomir Nitras:
Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Zamykam dyskusję.
W związku z tym, że w czasie drugiego czytania
zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy popraw-
ki, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten pro-
jekt do Komisji Skarbu Państwa w celu przedstawie-
nia sprawozdania.
Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm
propozycję przyjął.
Sprzeciwu nie słyszę.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 15. po-
rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Zdro-
wia o pilnym rządowym projekcie ustawy Prze-
pisy wprowadzające ustawę o prawach pacjenta
i Rzeczniku Praw Pacjenta, ustawę o akredytacji
w ochronie zdrowia i ustawę o konsultantach
w ochronie zdrowia (druki nr 1729 i 1877).
Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji
pana posła Andrzeja Orzechowskiego.
Bardzo proszę, panie pośle.
Poseł Sprawozdawca
Andrzej Orzechowski:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie Posłan-
ki! Panowie Posłowie! Mam zaszczyt przedstawić
sprawozdanie Komisji Zdrowia o pilnym rządowym
projekcie ustawy Przepisy wprowadzające ustawę
o prawach pacjenta i rzeczniku praw pacjenta, ustawę
o akredytacji w ochronie zdrowia i ustawę o konsul-
tantach w ochronie zdrowia (druki nr 1729 i 1877).
Chciałbym przypomnieć, że pierwsze czytanie tej
ustawy odbyło się w Komisji Zdrowia 11 marca 2009 r.
Projektowana ustawa ma na celu wprowadzenie
w życie uchwalonych przez Sejm trzech ustaw: o pra-
wach pacjenta i rzeczniku praw pacjenta, o akredy-
tacji w ochronie zdrowia i o konsultantach w ochro-
nie zdrowia. Projekt zakłada wprowadzenie odpo-
wiednich zmian do tych trzech ustaw ze względu na
to, że ustawy w swej treści odsyłały do zawetowanych
przez prezydenta ustaw o zakładach opieki zdrowot-
nej oraz ustawy Przepisy wprowadzające ustawy z za-
kresu ochrony zdrowia. Mam tutaj na myśli cały pa-
kiet ustaw zdrowotnych, z których trzy zostały pod-
pisane przez pana prezydenta, a trzy niestety nie
zostały podpisane i weto nie zostało odrzucone. W pro-
jekcie zaproponowano także normy dostosowujące
dotyczące Biura Praw Pacjenta, dokumentacji me-
dycznej sporządzonej i udostępnionej przed dniem
wejścia w życie ustawy, powołania rady akredytacyj-
nej, dalszych możliwości wykonywania zadań przez
konsultantów krajowych i wojewódzkich powołanych
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
Projekt ustawy Przepisy wprowadzające ustawę o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta,
188 ustawę o akredytacji w ochronie zdrowia i ustawę o konsultantach w ochronie zdrowia
Poseł Sprawozdawca Andrzej Orzechowski
na podstawie dotychczasowych przepisów, umożli-
wienia potwierdzenia przyznanych dotychczas certy-
fikatów akredytacyjnych i kontynuowania trwają-
cych procesów akredytacji w ramach Programu Ope-
racyjnego „Kapitał ludzki”, utrzymania w mocy ak-
tów wykonawczych do dnia 1 stycznia 2011 r.
Przed szczegółowym rozpatrywaniem tego pro-
jektu ustawy w komisji pojawiła się wątpliwość, czy
można nowelizować ustawę przed jej opublikowa-
niem. Dlatego komisyjne czytanie tego projektu usta-
wy odbyło się dopiero 20 kwietnia, czyli przed dwoma
dniami. W tzw. międzyczasie trzy wcześniej uchwa-
lone ustawy zostały ogłoszone w Dzienniku Ustaw
Nr 52 z 31 marca tego roku.
Podczas szczegółowego rozpatrywania projektu
w trakcie prac Komisji Zdrowia zgłoszono poprawki
dotyczące zmiany tytułu ustawy oraz poprawki do-
tyczące art. 1, art. 5 zmiana 2. i 3., art. 12, 13, 14, 17
i 19. Po tych zmianach tytuł proponowany przez Ko-
misję Zdrowia brzmi: Przepisy wprowadzające usta-
wę o prawach pacjenta i rzeczniku praw pacjenta,
ustawę o akredytacji w ochronie zdrowia oraz ustawę
o konsultantach w ochronie zdrowia. Pozostałe po-
prawki miały charakter doprecyzowujący, pozwalają
lepiej zrozumieć i stosować ustawę.
Poprawki w art. 1 i 19 mają na celu wcześniejsze
wejście w życie, to znaczy wejście w życie z dniem
ogłoszenia, przepisów dotyczących ustanowienia
rzecznika praw pacjenta i jego powołania. Poprawki
w art. 5 mają na celu nadanie innego brzmienia zmie-
nianym przepisom (chodzi o art. 32 ust. 2 i ust. 6 oraz
art. 34 ust. 3): zastąpienie wyrazów „zgoda sądu
opiekuńczego” wyrazami „zezwolenie sądu opiekuń-
czego”. Poprawki w art. 12, 13 i 14 mają na celu ujed-
nolicenie terminologii i zapewnienie ciągłości dzia-
łania w okresie przejściowym. Poprawka w art. 17
wypełnia lukę w zakresie odesłania do przepisu sta-
nowiącego upoważnienie ustawowe do określenia
wysokości wynagrodzenia konsultantów.
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Zarówno zmia-
na tytułu, jak i wszystkie poprawki zostały przez
komisję przyjęte. Komisja Zdrowia rekomenduje
uchwalenie ustawy wraz z przyjętymi poprawkami
zgodnie z drukiem nr 1877. Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo, panie pośle.
Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po-
rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad-
czeń w imieniu klubów i kół.
Otwieram dyskusję.
Jako pierwsza pani poseł Beata Małecka-Libera,
Platforma Obywatelska.
Bardzo proszę.
Poseł Beata Małecka-Libera:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
Mam przyjemność przedstawić stanowisko klubu
Platformy Obywatelskiej dotyczące projektu ustawy
Przepisy wprowadzające ustawę o prawach pacjenta
i rzeczniku praw pacjenta, ustawę o akredytacji
i ustawę o konsultantach w ochronie zdrowia (druki
nr 1729 i 1877).
Jest to projekt pilny z tego względu, że ustawy
zdrowotne, nad którymi debatowaliśmy w zeszłym
roku, tylko częściowo zostały poparte przez prezy-
denta – tylko trzy ustawy zostały podpisane, nato-
miast trzy pozostałe niestety nie. Cały pakiet ustaw
zdrowotnych dokonywał dość rewolucyjnych i fun-
damentalnych zmian w ochronie zdrowia. Mówili-
śmy wtedy o przekształceniach szpitali w spółki
oraz możliwości finansowania tychże przekształceń.
Niestety te zmiany podstawowe, organizacyjne nie
zostały uchwalone, natomiast pan prezydent podpi-
sał trzy z tych ustaw, mianowicie ustawę o akredy-
tacji, o konsultantach oraz o prawach pacjenta. Jed-
nakże tak zostało zbudowane procedowanie i legi-
slacja tego zdrowotnego pakietu ustaw, że ustawą
spinająca i wprowadzającą w życie wszystkie pozo-
stałe ustawy była właśnie ustawa wprowadzająca
również zawetowana przez pana prezydenta. Teraz
aby móc wprowadzić w życie trzy pozostałe ustawy
zdrowotne, te, które wymieniłam, potrzebny jest
nowy projekt ustawy, który pozwala na wejście
w życie właśnie tych ustaw. Reguluje on bowiem
zarówno czas i tryb wprowadzenia tych trzech
ustaw, jak i dokonuje zmian legislacyjnych w pozo-
stałych, innych ustawach, które są związane z usta-
wami zdrowotnymi.
Oczywiście te trzy ustawy, które zostały zaweto-
wane, były istotne i podstawowe, fundamentalne, te
natomiast są tylko i wyłącznie ustawami, które do-
konują pewnych zmian organizacyjnych, jednakże są
one potrzebne i oczekiwane w środowisku medycz-
nym, szczególnie jeśli chodzi o ustawę akredytacyjną,
w której również mówimy o podnoszeniu jakości
usług. Ustawa o konsultantach określa cele i zadania
konsultantów zarówno krajowych, jak i wojewódz-
kich, a jedna z ważniejszych nowych ustaw, nowa
ustawa o prawach pacjenta spina to w jedną całość
i wprowadza nową instytucję – instytucję rzecznika
praw pacjenta.
Tak więc te ustawy, oczywiście zgodne z naszym
programem, z naszą linią zmian, jakich proponujemy
dokonać w ochronie zdrowia, aby mogły wejść w ży-
cie, wymagają właśnie nowej ustawy wprowadzającej
i ta ustawa, nad którą dzisiaj procedujemy, ma za
zadanie umożliwienie wejścia w życie tychże ustaw.
Rozwiewa ona także różne wątpliwości interpreta-
cyjne, prawne, dotyczące przepisów obowiązujących
z mocy innych ustaw, kiedy nie wiadomo, czy obowią-
zują z mocy nowych czy starych ustaw.
Tak więc, reasumując, nie wydaje mi się, aby usta-
wa ta budziła jakiekolwiek kontrowersje, z tego wzglę-
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
Projekt ustawy Przepisy wprowadzające ustawę o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta,
ustawę o akredytacji w ochronie zdrowia i ustawę o konsultantach w ochronie zdrowia
Poseł Beata Małecka-Libera
du, że wszystkie strony, zarówno strona koalicyjna
jak i opozycyjna, zgadzały się na wprowadzenie tych
trzech ustaw zdrowotnych, a więc aby ona mogła
wejść w życie, niezbędna jest również ustawa wpro-
wadzająca. Mam nadzieję, że nie będzie tutaj żadne-
go sporu. Platforma Obywatelska rekomenduje cał-
kowite poparcie dla tej ustawy i będzie głosowała za
nią. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo pani poseł.
Głos zabierze Waldemar Wrona, Prawo i Sprawie-
dliwość.
Poseł Waldemar Wrona:
Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie
Ministrze! Mam zaszczyt zaprezentować stanowi-
sko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedli-
wość w sprawie projektu ustawy Przepisy wprowa-
dzające ustawę o prawach pacjenta, rzeczniku praw
pacjenta, ustawę o akredytacji w ochronie zdrowia
i ustawę o konsultantach w ochronie zdrowia (dru-
ki nr 1729 i 1877).
Ustawa jako określająca zasady wejścia w życie
ustaw o prawach pacjenta i o rzeczniku praw pacjenta,
o akredytacji w ochronie zdrowia, o konsultantach
w ochronie zdrowia i w związku z tym zmieniająca
przepisy innych ustaw będzie miała szeroki zakres
oddziaływania podmiotowego, tj. wpłynie na świad-
czeniodawców (zakłady opieki zdrowotnej, praktyki
lekarskie i pielęgniarskie), pacjentów, grupy zawodo-
we lekarzy, pielęgniarek, położnych, diagnostów labo-
ratoryjnych, medyczne towarzystwa naukowe, uczel-
nie medyczne, konsultantów krajowych i wojewódz-
kich w poszczególnych dziedzinach medycyny oraz
podmioty tworzące zakłady opieki zdrowotnej.
Projekt został skierowany do uzgodnień między-
resortowych oraz konsultacji społecznych celem za-
opiniowania proponowanych rozwiązań, między in-
nymi do samorządów zawodów medycznych, repre-
zentatywnych związków zawodowych, związków pra-
codawców ochrony zdrowia, przedstawicieli podmio-
tów tworzących zakłady opieki zdrowotnej, w tym
związków jednostek samorządu terytorialnego oraz
do konsultantów krajowych, do organizacji reprezen-
tujących pacjentów, a także do Konferencji Episko-
patu Polski i Polskiej Rady Ekumenicznej.
Większość podmiotów opiniujących projekt pozy-
tywnie wypowiedziała się co do podjętej inicjatywy
przygotowania ustawy wprowadzającej. W ramach
konsultacji społecznych uwagi do projektu zgłosiły
NSZZ „Solidarność”, Naczelna Rada Pielęgniarek
i Położnych, Naczelna Rada Aptekarska, Ogólnopol-
skie Porozumienie Związków Zawodowych OPZZ,
189
Federacja Związków Zawodowych Pracowników
Ochrony Zdrowia i Pomocy Społecznej oraz Federacja
Związków Pracodawców Zakładów Opieki Zdrowot-
nej. Spośród tych uwag uwzględniona została uwaga
Federacji Związków Pracodawców Zakładów Opieki
Zdrowotnej dotycząca zawierania umów cywilno-
prawnych na dodatkową opiekę pielęgnacyjną. Zastą-
piono wyrażenie „członek rodziny” zawarte w art. 4
pkt 3 wyrażeniem „osoba bliska” w rozumieniu usta-
wy o prawach pacjenta i o rzeczniku praw pacjenta.
Pozostałe uwagi w większości były bezprzedmiotowe
lub wykraczały poza zakres projektowanej ustawy
i odnosiły się do rozwiązań prawnych przyjętych
przez Sejm w ustawach z dnia 6 listopada 2008 r.,
które projektowana ustawa ma wprowadzać. Jednak
ze względu na odrzucenie przez komisję niektórych
postulatów związków zawodowych w imieniu Klubu
Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość chciałbym
złożyć na ręce pana marszałka poprawkę do tej usta-
wy. Poprawka do projektu ustawy Przepisy wprowa-
dzające ustawę o prawach pacjenta i o rzeczniku praw
pacjenta polega na tym, że w art. 8 po pkt 4 dodaje
się pkt 4a w brzmieniu:
4a a) w art. 59 ust. 1 skreśla się pkt 2,
b) w art. 64:
— w ust. 2 skreśla się wyrazy „albo organizatora
strajku”;
— w ust. 3 skreśla się wyrazy „albo organizator
strajku”,
— w ust. 5 skreśla się wyrazy „albo organizatorze
strajku”,
c) w art. 68 skreśla się wyrazy „albo organizatora
strajku”.
Poprawka dotyczy wprowadzenia do art. 8 projek-
tu przepisu powodującego wykreślenie art. 59 ust. 1
pkt 2 (wraz z konsekwencjami w dalszych artyku-
łach) przepisów, które dają rzecznikowi praw pacjen-
ta możliwość nałożenia na organizatora strajku zor-
ganizowanego wbrew przepisom ustawy o rozwiązy-
waniu sporów zbiorowych kary pieniężnej do wyso-
kości 500 tys. zł. Kara dotyczy naruszenia praw pa-
cjenta w zakładzie opieki zdrowotnej, przy czym
naruszenie przepisów regulujących spory zbiorowe
ma zostać uprzednio stwierdzone prawomocnym wy-
rokiem sądu. W ocenie wnioskodawcy przepis zezwa-
lający organowi administracji państwowej, tj. rzecz-
nikowi praw pacjenta, na takie działanie może unie-
możliwić w konkretnych przypadkach realizację
prawa organizacji związków zawodowych do organi-
zacji strajku lub innych form protestu, co stanowi
naruszenie przepisów art. 59 ust. 3 Konstytucji RP
oraz art. 1 ust. 1 i 2 ustawy o związkach zawodowych,
gwarantujących obronę praw pracowniczych i orga-
nizację protestów w celu tej obrony, a także nadaje
możliwość uznania za naruszenie praw pacjenta na-
ruszenia przepisów stricte porządkowych regulują-
cych procedury przygotowywania strajku. Podobna
sytuacja, jak donosi „Gazeta Wyborcza”, wydanie
łódzkie z dnia 20 bieżącego miesiąca, ma miejsce
obecnie w szpitalu im. Barlickiego w Łodzi, doprowa-
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
Projekt ustawy Przepisy wprowadzające ustawę o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta,
190 ustawę o akredytacji w ochronie zdrowia i ustawę o konsultantach w ochronie zdrowia
Poseł Waldemar Wrona
dzając do uznania (Dzwonek) – już kończę – przez
dyrektora szpitala akcji strajkowej w ubiegłym roku
za powodującą naruszenie zasad funkcjonowania pla-
cówki i możliwości leczenia pacjentów, a w konse-
kwencji do wypowiedzenia pracy działaczom jednego
ze związków zawodowych, organizatorkom strajku.
Wnioskodawca uznaje ponadto, że wobec wniesie-
nia przez projektodawcę merytorycznych zmian do
treści art. 8 pkt 2–5 projektu również niniejsza zmia-
na może zostać wniesiona. Zmiany proponowane
przez projektodawcę – rząd Rzeczypospolitej Polskiej
– w art. 8 pkt. 2–5 nie dotyczą bowiem przepisów
porządkujących, ale merytorycznych, m.in. wymie-
niających poszczególne prawa pacjenta oraz regulu-
jących koszty realizacji tych praw.
Stanowisko Prawa i Sprawiedliwości wobec tej
ustawy będzie zależało od posiedzenia Komisji Zdro-
wia i ewentualnego przyjęcia lub odrzucenia popra-
wek zgłoszonych przez klub Prawa i Sprawiedliwości.
Dziękuję, panie marszałku. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Pani poseł Elżbieta Streker-Dembińska, Lewica.
Poseł Elżbieta Streker-Dembińska:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
W imieniu klubu Lewica prezentuję stanowisko do-
tyczące ustawy Przepisy wprowadzające ustawę
o prawach pacjenta i rzeczniku praw pacjenta, o akre-
dytacji w ochronie zdrowia, o konsultantach w ochro-
nie zdrowia.
Technika legislacyjna przyjęta przy pakiecie
ustaw zdrowotnych przewidywała wówczas jedną
megaustawę, czyli ustawę wprowadzającą dla wszyst-
kich pięciu ustaw, dzisiaj jest znowu podobna techni-
ka: jedna ustawa wprowadzająca dla trzech ustaw.
Myślę, że clou całego sporu tkwi nie w samych
przepisach wprowadzających, bo one określają termi-
ny, zasady, zakres obowiązywania dotychczasowych
przepisów, regulują i normują w dużej mierze również
te zagadnienia, które mogłyby powodować różne in-
terpretacje dotyczące obowiązywania starej lub no-
wej ustawy. Tak więc nie w tej ustawie tkwi problem.
I jeśli chodzi o poprawki zgłoszone czy omawiane
w czasie prac komisji, nie było tu większych wątpli-
wości. Myślę, że nie powinno wywoływać wielkiego
zdziwienia to, że popieramy ustawę wprowadzającą
ustawy podstawowe, które poparliśmy w głosowaniu,
ani też nie powinno budzić zastrzeżeń. Niemniej jed-
nak korzystając z tej okazji, pragnę przypomnieć, że
wielokrotnie mieliśmy zastrzeżenia co do samych
ustaw, czyli tych trzech wymienionych przeze mnie.
Mimo że klub Lewica wyraził aprobatę dla tych
ustaw, uznając słuszność ich wprowadzenia w życie,
to jednak one również powodowały wiele naszych
pytań, zastrzeżeń i kontrowersji.
Jedna z ważnych kwestii – to zostało już powie-
dziane – te trzy ustawy nie dokonują jakiegoś wiel-
kiego przełomu, jeśli chodzi o rozwiązania w orga-
nizacji opieki zdrowotnej czy o poprawę jej funkcjo-
nowania. Wspólną ich cechą jest to, że są pewną
kompilacją istniejących czy zapisanych już przepi-
sów w różnych ustawach. Sprowadza się te zapisy
do jednego dokumentu, być może słusznie, aby ten
dokument był lepiej rozumiany i żeby się go łatwiej
czytało. Dobrze by było jednak, żebyśmy pamiętali
o bardzo ważnej sprawie. Mianowicie przy zbieraniu
tych przepisów, mimo że starano się tworzyć ustawy
w sposób jasny i czytelny, przy okazji stworzono sy-
tuację, gdzie naruszono jednak pewne uprawnienia
i przygotowano zapisy, z którymi w dalszym ciągu
się nie zgadzamy.
Zapis, o którym mówił mój przedmówca, był
zgłaszany wielokrotnie na posiedzeniach podkomisji
i komisji, jednak cały czas stoimy na stanowisku, że
wpisanie do ustawy o rzeczniku praw pacjenta roz-
wiązań dotyczących rozwiązywania sporów zbioro-
wych jest ogromną pomyłką, ponieważ trudno zna-
leźć uzasadnienie, aby równolegle w systemie praw-
nym funkcjonowały przepisy rozstrzygające te same
kwestie. Chodzi tu o rozwiązywanie sporów zbioro-
wych, o danie upoważnienia rzecznikowi praw pa-
cjenta do karania za organizację strajków i akcji
protestacyjnych. Nie tędy droga. Zgłaszaliśmy te po-
prawki, ulegając opinii Biura Legislacyjnego, które
wskazywało, że one wychodzą poza materię ustawy
wprowadzającej. Nie zgłaszamy dzisiaj na piśmie ta-
kiej poprawki, ale całym sercem będziemy ją popierać
we wszystkich następnych możliwych nowelizacjach
tej ustawy.
Wskazywaliśmy również na posiedzeniach podko-
misji i komisji na to, myślę, że dzisiaj warto to przy-
pomnieć, że ustawa o akredytacji w ochronie zdrowia
zawiera bardzo zachowawczy system akredytacji pla-
cówek. Ten system jest realizowany przez Centrum
Monitorowania Jakości w Ochronie Zdrowia w Kra-
kowie. System ten nie wprowadza żadnych nowocze-
snych, innowacyjnych rozwiązań akredytacyjnych.
On obowiązuje od połowy lat dziewięćdziesiątych.
W tym systemie nic się nie zmieniło. Konserwuje on
nieprzystający do wymagań XXI wieku system akre-
dytacyjny, nie gwarantuje stałego doskonalenia jako-
ści usług, jak również zawęża zakres oceny usług.
Świat również w dziedzinie akredytacji poszedł bar-
dzo do przodu, czego, zdaje się, autorzy tej ustawy nie
zauważyli.
Obecnie stan jest następujący. (Dzwonek) Trzy
ustawy zostały opublikowane w Dzienniku Ustaw.
Mogą one budzić poważne kłopoty interpretacyjne.
Stąd mój klub Lewica poprzez przedłożony projekt
ustawy, przy czym podkreślam, że będziemy w dal-
szym ciągu optować za rozwiązaniami, które uwzględ-
nią nasze zastrzeżenia. Mam nadzieję, że w kolejnych
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
Projekt ustawy Przepisy wprowadzające ustawę o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta,
ustawę o akredytacji w ochronie zdrowia i ustawę o konsultantach w ochronie zdrowia
Poseł Elżbieta Streker-Dembińska
nowelizacjach tych przepisów nasze uwagi zostaną
przyjęte i zaakceptowane. Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Poseł Aleksander Sopliński, Polskie Stronnictwo
Ludowe.
Poseł Aleksander Sopliński:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
W imieniu Klubu Poselskiego Polskiego Stronnictwa
Ludowego przedstawiam opinię dotyczącą ustawy
Przepisy wprowadzające ustawę o prawach pacjenta
i rzeczniku praw pacjenta, ustawę o akredytacji
w ochronie zdrowia oraz ustawę o konsultantach
w ochronie zdrowia. Są to ustawy, które nie zostały
zawetowane przez pana prezydenta. Przypominam
Wysokiej Izbie, że została zawetowana ustawa, ko-
ronna, podstawowa, o zakładach opieki zdrowotnej,
jak również ustawa o pracownikach zakładów opieki
zdrowotnej.
Ustawa przepisy wprowadzające została uchwalo-
na przez Wysoką Izbę w pakiecie tych ustaw. W związ-
ku z tym, żeby wprowadzić ustawę przepisy wprowa-
dzające, które w większości odnosiły się do ustawy
o zakładach opieki zdrowotnej, zaistniała koniecz-
ność nowelizacji tej ustawy i tak, żeby te zmiany mo-
gły być dostosowane do obecnie obowiązującej usta-
wy z 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowot-
nej. To są zmiany w większości czy często redakcyjne,
porządkujące, dostosowawcze, one dostosowują te
ustawy do obowiązujących aktów prawnych. Dotyczy
to wielu ustaw, m.in. ustawy o ochronie zdrowia psy-
chicznego, gdzie wprowadza się zmianę art. 10d, że
rzecznicy praw pacjenta w szpitalach psychiatrycz-
nych będą pracownikami Biura Rzecznika Praw Pa-
cjenta. Następne zmiany dotyczą ustaw: o zawodach
pielęgniarki i położonej, o zawodach lekarza, lekarza
dentysty, o diagnostyce laboratoryjnej i o rzeczniku
praw pacjenta, o zapobieganiu oraz zwalczaniu zaka-
żeń i chorób zakaźnych.
Zmiany i przepisy wprowadzające z zakresu ochro-
ny zdrowia są konieczne, żeby wprowadzić te właśnie
niezawetowane ustawy. W projektowanej ustawie
wprowadza się niezbędne normy dostosowywujące
dotyczące m.in. Biura Praw Pacjenta, które z dniem
wejścia w życie ustawy o prawach pacjenta i rzeczni-
ku praw pacjenta będzie Biurem Rzecznika Praw
Pacjenta, oraz powołania Rady Akredytacyjnej, któ-
ra ma opracować standardy akredytacyjne. Zastana-
wiające jest tylko to, to pytanie do pana ministra, czy
Rada Akredytacyjna, ośrodek akredytacyjny opracu-
je w terminie sześciu miesięcy od wejścia w życie
ustawy, czy zdąży opracować, standardy akredyta-
191
cyjne. To jest właśnie niepokojące, że okres sześciu
miesięcy to jest może bardzo krótki czas. Wiadomo,
pełna akredytacja, jeżeli dojdzie do tego, obowiązuje
przez trzy lata.
Kończąc, chcę powiedzieć, że klub Polskiego Stron-
nictwa Ludowego będzie głosował za przyjęciem pro-
jektu ustawy. Najwyższy czas, żeby ustawy, nad któ-
rymi pracowaliśmy cały ubiegły rok, weszły w życie
i żeby funkcjonowały. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Przechodzimy do pytań.
Czas na zadanie pytania – jedna minuta.
Poseł Lech Kołakowski.
Poseł Lech Kołakowski:
Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie
Ministrze! Art. 4 projektowanej ustawy zakłada, iż
w ustawie z dnia 5 lipca 1996 r. o zawodach pielę-
gniarki i położnej w art. 27a ust. 2 zostanie wpro-
wadzona następująca zmiana: Pielęgniarka, położo-
na może wykonywać w zakładzie opieki zdrowotnej
dodatkową opiekę pielęgnacyjną, o której mowa
w art. 34 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o pra-
wach pacjenta i rzeczniku praw pacjenta na podsta-
wie umowy cywilnoprawnej zawartej z pacjentem,
osobą bliską, o której mowa w art. 3 pkt 2 wyżej
wymienionej ustawy.
Panie ministrze, w wielu szpitalach w kraju nie
prowadzi się praktyki dodatkowej opieki pielęgniar-
skiej mimo wyraźnego zapotrzebowania pacjentów
na tego typu usługę. (Dzwonek) Pytanie: W czyjej
kompetencji będzie udzielenie zgody pielęgniarce
i położnej na wykonywanie dodatkowej opieki poza
godzinami swojej pracy etatowej, na podstawie za-
trudnienia, w ramach umowy cywilnoprawnej? Dzię-
kuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Poseł Mirosław Pawlak.
Poseł Mirosław Pawlak:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Mini-
strze! W przypadku uchwalenia przez Wysoką Izbę
niniejszego projektu niektóre problemy mają szansę
zniknąć. Proszę zatem o szczegółowe doprecyzowanie
statusu konsultantów krajowych i wojewódzkich.
Pytanie drugie: Czy nastąpi zmiana ośrodka
akredytacyjnego w stosunku do stanu obecnego?
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
Projekt ustawy Przepisy wprowadzające ustawę o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta,
192 ustawę o akredytacji w ochronie zdrowia i ustawę o konsultantach w ochronie zdrowia
Poseł Mirosław Pawlak
I pytanie trzecie: Czy brak zezwolenia sądu opie-
kuńczego uniemożliwia bądź wstrzymuje podjęcie
konkretnych działań? Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Poseł Andrzej Szlachta, Prawo i Sprawiedliwość.
Poseł Andrzej Szlachta:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Omawiany projekt ustawy został skierowany do kon-
sultacji społecznych celem zaopiniowania propono-
wanych rozwiązań. Uwagi do projektu zgłosiły mię-
dzy innymi NSZZ „Solidarność”, Naczelna Rada
Pielęgniarek i Położnych, Naczelna Rada Aptekar-
ska, OPZZ i inne. Rząd nie uwzględnił większości
zgłoszonych uwag. Jakie były powody odrzucenia
uwag podmiotów społecznych? Jakich propozycji
zgłoszonych przez NSZZ „Solidarność” rząd nie uwzględ-
nił? W uzasadnieniu projektu ustawy podano, że
uwzględniona została tylko uwaga federacji związ-
ków pracowników zakładów opieki zdrowotnej doty-
cząca zawierania umów cywilnoprawnych na dodat-
kową opiekę pielęgnacyjną.
Prognozując dodatkowe dochody dla budżetu pań-
stwa związane z wejściem w życie omawianej ustawy,
pochodzące z tytułu opłat za przeprowadzenie proce-
sów akredytacji wnoszonych przez podmiot udziela-
jący świadczeń zdrowotnych, założono rocznie 30 wnio-
sków (Dzwonek), a średnią wysokość opłaty oszaco-
wano na 23 tys. zł. Na podstawie jakich danych przy-
jęto te liczby? Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer-
pana.
Głos zabierze podsekretarz stanu w Ministerstwie
Zdrowia pan Marek Haber.
Bardzo proszę.
Podsekretarz Stanu
w Ministerstwie Zdrowia
Marek Haber:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ustawa, o której
dzisiaj mówimy, jest ustawą czysto techniczną. Jest
ustawą, która ma na celu wprowadzenie w życie
trzech ustaw, o których mówiliśmy, o których dysku-
towaliśmy w ubiegłym roku: ustawy o prawach pa-
cjenta i rzeczniku praw pacjenta, ustawy o akredy-
tacji w ochronie zdrowia i ustawy o konsultantach.
Zapisy, które znajdują się w tej ustawie, są zapisami,
jak wspomniałem, technicznymi, które mają dopro-
wadzić do tego, że podpisane ustawy zaistnieją
w porządku prawnym. W związku z tym dyskusja
i zmiany, które były uwzględniane podczas konsulta-
cji, podczas prac komisji, skupiały się dokładnie na
tym wątku, na tej części zagadnienia, a więc dotyczy-
ły spraw pozwalających na to, aby ustawy, które zo-
stały uchwalone i podpisane, mogły wejść w życie
w sposób łagodny, aby mogły zaistnieć w obowiązu-
jącym porządku prawnym w sposób płynny i łagodny,
aby były zgodne z obowiązującym porządkiem praw-
nym, a więc tym, który jest zapisany między innymi
w ustawie o zakładach opieki zdrowotnej i w innych
ustawach. W związku z tym, z racji tego sposobu pa-
trzenia na tę ustawę, poprawki, które dotyczyły
zmian merytorycznych, między innymi wspomnianej
ustawy o prawach pacjenta i rzeczniku praw pacjen-
ta, nie zostały uwzględnione, ponieważ dotyczyły one
części merytorycznej, zapisów merytorycznych usta-
wy, która dopiero co została uchwalona i podpisana
przez pana prezydenta.
Kwestie spraw szczegółowych, które w pytaniach
państwa posłów się pojawiły.
Zaczynając od sprawy ustawy akredytacyjnej i stan-
dardów akredytacyjnych, które mają obowiązywać,
mają wejść w życie w ciągu 6 miesięcy, pragnę za-
uważyć, że kwestia akredytacji, przyznawania cer-
tyfikatów akredytacyjnych, kwestia standardów
akredytacyjnych – to jest proces, który istnieje od
kilku lat. Działania zmierzające do wprowadzenia
nowych standardów akredytacyjnych są prowadzo-
ne już od kilkunastu miesięcy i jesteśmy przygoto-
wani do tego, aby te nowe standardy akredytacyjne
w okresie 6 miesięcy wprowadzić. One praktycznie
istnieją, w tej chwili jest tylko i wyłącznie problem
techniczny wprowadzenia zapisów ustawy akredy-
tacyjnej w życie i wprowadzenia tychże standardów
akredytacyjnych jako obowiązujących i tych, które
będą stosowane.
Sprawa dodatkowej opieki pielęgnacyjnej i tego,
co jest zawarte w ustawie wprowadzającej w tym za-
kresie. Ustawa wprowadzająca, jak wspomniałem,
reguluje tylko i wyłącznie kwestie techniczne. Prawo
do dodatkowej opieki pielęgnacyjnej było zapisane
w ustawie o zakładach opieki zdrowotnej, ono zosta-
ło zapisane w ustawie o prawach pacjenta. Jest mowa
o dodatkowej opiece pielęgnacyjnej, która jest świad-
czona albo przez osoby bliskie, albo przez osobę, któ-
rą wyznacza rodzina czy pacjent, i jest ona świadczo-
na na podstawie umowy cywilnej zawartej pomiędzy
pacjentem czy rodziną pacjenta a osobą – w tym wy-
padku mówimy o pielęgniarce, o położnej, o praktyce
– która będzie tę opiekę sprawowała. Szpital czy za-
kład opieki zdrowotnej jest instytucją, która ma do-
prowadzić do umożliwienia świadczenia tej opieki.
Nie jest stroną, która podpisuje tę umowę cywilną.
Oczywiście należy myśleć o tym, pamiętać o tym, że
szpital, zakład opieki zdrowotnej jako szczególna
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
Projekt ustawy Przepisy wprowadzające ustawę o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta,
ustawę o akredytacji w ochronie zdrowia i ustawę o konsultantach w ochronie zdrowia
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Zdrowia Marek Haber
instytucja powinien funkcjonować w oparciu o okre-
ślone zasady, regulamin organizacyjny, który każdy
zakład opieki zdrowotnej powinien posiadać. W tym
regulaminie organizacyjnym powinny również zna-
leźć się zapisy mówiące o tym, na jakich zasadach
osoba bliska czy pielęgniarka i położna, o której w tej
chwili mówimy, może tę dodatkową opiekę pielęgna-
cyjną świadczyć. Natomiast jest to kwestia realizacji
prawa, które jest zapisane, a nie specjalnego wyra-
żania zgody na to, czy może to być zrobione, czy też
nie. Podkreślam, mówimy o pewnych...
(Poseł Lech Kołakowski: Konieczne jest udzielenie
zgody czy nie?)
Niekonieczne jest udzielenie zgody, bo ta zgoda
jest zapisana w ustawie, pacjent ma prawo do takiej
dodatkowej opieki. W związku z tym tutaj dyskusja
jest bezprzedmiotowa. To, o czym możemy rozma-
wiać, to zasady udzielania tej opieki. Ponieważ na
oddział szpitalny nie powinny wchodzić osoby po-
stronne, które nie mają upoważnienia, więc możemy
tylko rozmawiać, dyskutować o kwestiach organi-
zacyjnych. Chodzi o zasady wstępu tych osób, które
zostaną wskazane przez osobę, pacjenta czy też ro-
dzinę.
Jeśli przejdziemy do pozostałych dodatkowych
pytań szczegółowych, to również wspieram się tą za-
sadą, o której powiedziałem, czyli że nie zmieniamy
w ustawie wprowadzającej merytorycznej części
ustaw, pewne rzeczy doprecyzowujemy. To dotyczy
również takich kwestii jak definicja czy doprecyzo-
wanie pojęcia sądu opiekuńczego, to dotyczy również
kwestii konsultantów. Status konsultantów jest taki
jak w chwili obecnej, a więc ustawa o zakładach opie-
ki zdrowotnej taką instytucję przewidziała, przenie-
śliśmy tę instytucję do ustawy o konsultantach i
doprecyzowaliśmy oraz uporządkowaliśmy zagadnie-
nia związane z funkcją i rolą konsultanta.
Konsultanta krajowego powołuje minister zdro-
wia zgodnie z określoną procedurą.
Ustawa wprowadzająca nie zmienia zapisów usta-
wy o konsultantach, tylko i wyłącznie doprecyzowu-
je słownik, doprecyzowuje pojęcia i ustala zasady jej
wejścia w życie, a więc m.in. ma doprowadzić do tego,
aby nie było białej plamy, aby nie było jakiegoś okre-
su bez pracy konsultantów. Ci, którzy w tej chwili są
konsultantami, zgodnie z ustawą wprowadzającą
będą kontynuowali swoją działalność po wejściu w
życie ustawy wprowadzającej.
Jeśli chodzi o status ośrodka akredytacyjnego,
który w chwili obecnej funkcjonuje, to przypomnę, że
Centrum Monitorowania Jakości nie jest do końca
umocowane ustawowo w czynnościach, które podej-
muje. To m.in. było powodem tego, że staraliśmy się
uwzględnić wszystkie sprawy związane z akredytacją
w odrębnej ustawie, uregulować je. Ośrodek akredy-
tacyjny zostanie powołany po wejściu w życie ustawy
akredytacyjnej. To, czy to będzie Centrum Monito-
193
rowania Jakości, obecnie trudno wyrokować. Nie-
mniej jednak należy brać pod uwagę to, że jest to
właściwie jedyny ośrodek akredytacyjny zajmujący
się jakością w ochronie zdrowia, który w chwili obec-
nej na terenie kraju funkcjonuje. Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Głos zabierze sprawozdawca komisji poseł An-
drzej Orzechowski.
Poseł Andrzej Orzechowski:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Cieszę się, że re-
gulowanie problematyki, którą dzisiaj omawiamy,
dobiega szczęśliwego finału. Uchwalając, mam na-
dzieję, tę ustawę, postawimy kropkę nad „i”. Proce-
dowanie nad 3 ustawami, które ta ustawa wprowa-
dzająca ma wdrożyć, trwa od marca poprzedniego
roku. To już dłużej niż rok.
Odnosząc się do złożonej poprawki dotyczącej
większej odpowiedzialności przy strajkowaniu w ta-
kim wrażliwym obszarze jak ochrona zdrowia,
chciałbym powiedzieć, że ten temat był omawiany
wielokrotnie podczas prac Komisji Zdrowia i sprawa
ta została rozstrzygnięta w sposób merytoryczny już
przy uchwalaniu pierwotnej ustawy o prawach pa-
cjenta i o rzeczniku praw pacjenta. I wydaje się, że
wracanie do tego w trakcie prac nad ustawą wprowa-
dzającą to wykraczanie poza zakres tej ustawy.
Mam nadzieję, że w tym tygodniu ustawa wpro-
wadzająca zostanie uchwalona i że Prawo i Sprawie-
dliwość też przekona się do tego, że jest potrzebne
wdrożenie tych trzech ustaw poprzez jej uchwalenie.
Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Zamykam dyskusję.
W związku z tym, że w czasie drugiego czytania
zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy popraw-
kę, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten pro-
jekt do Komisji Zdrowia w celu przedstawienia spra-
wozdania.
Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm
propozycję przyjął. Sprzeciwu nie słyszę.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 17.
porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji In-
frastruktury o pilnym rządowym projekcie usta-
wy o zmianie ustawy o autostradach płatnych
oraz o Krajowym Funduszu Drogowym oraz o
zmianie niektórych innych ustaw (druki nr 1828
i 1903).
Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji
pana posła Stanisława Żmijana.
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
194 Projekt ustawy o zmianie ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym
Poseł Sprawozdawca Stanisław Żmijan:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Ko-
misji Infrastruktury mam zaszczyt przedłożyć Wy-
sokiej Izbie sprawozdanie z prac komisji nad pilnym
rządowym projektem ustawy o zmianie ustawy o au-
tostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu
Drogowym oraz o zmianie niektórych innych ustaw
(druki sejmowe nr 1828 i 1903).
Panie i Panowie Posłowie! Pierwsze czytanie ww.
projektu ustawy zostało przeprowadzone w Komisji
Infrastruktury dnia 2 kwietnia 2009 r. W trakcie
pierwszego czytania komisja powołała podkomisję
nadzwyczajną i skierowała do niej przedłożenie rzą-
dowe do dalszego procedowania. W następstwie po-
siedzeń podkomisji w dniach 2 i 16 kwietnia 2009 r.
zostało przygotowane sprawozdanie z prac nad przed-
miotowym projektem ustawy. Sprawozdanie podko-
misji zostało z kolei rozpatrzone przez Komisję In-
frastruktury w dniu 21 kwietnia i przyjęte z popraw-
kami w kształcie zawartym w druku nr 1903.
Wysoki Sejmie! Aktualnie w Polsce realizowany
jest „Program budowy dróg krajowych na lata 2008–
–2012”. Program opiewa na kwotę 121 mld zł. Reali-
zacja tego programu jest możliwa pod warunkiem
zapewnienia pełnego finansowania zadań inwesty-
cyjnych w każdym roku realizacji. Finansowanie
wydatków w zakresie realizacji programu odbywa się
w zasadniczej mierze poprzez środki finansowe, po
pierwsze, z budżetu państwa, zawarte w części 39
ustawy budżetowej, będącej w dyspozycji ministra
właściwego do spraw transportu, środki pochodzące
z wpływów z podatku akcyzowego od paliw silniko-
wych oraz środki finansowe uruchamiane z rezerw
celowych budżetu państwa. Po drugie, środki z bu-
dżetu Unii Europejskiej postawione do naszej dyspo-
zycji w ramach perspektywy finansowej 2007–2013.
Po trzecie, środki z Krajowego Funduszu Drogowego
pochodzące z wpływów z opłaty paliwowej oraz za-
ciągniętych kredytów i wyemitowanych obligacji.
Podstawę do wydatkowania środków z Krajowego
Funduszu Drogowego stanowi program rzeczowo-
-finansowy przyjmowany w drodze rozporządzenia
Rady Ministrów w cyklu jednorocznym. W ten sposób
został nałożony gorset utrudniający elastyczne wy-
datkowanie środków na realizację zadań inwestycyj-
nych. Elastyczne wydatkowanie środków finanso-
wych ma kapitalne znaczenie w kontekście skutecz-
nego przyjmowania środków unijnych, a tym samym
łagodzenia skutków spowolnienia gospodarczego,
będącego efektem kryzysu gospodarczego. Poza tym
finansowanie tak poważnych zadań inwestycyjnych
z rezerw celowych budżetu państwa ma sens w czasie
koniunktury gospodarczej, a nie w czasie kryzysu,
kiedy przychody budżetu państwa źle się realizują.
Zaproponowany w projekcie ustawy nowy model
finansowania budowy dróg krajowych ma na celu
koncentrację wszystkich środków przeznaczonych
na inwestycje drogowe w ramach Krajowego Fundu-
szu Drogowego. Model oparty jest na następujących
założeniach:
Po pierwsze, niezbędne środki finansowe w po-
szczególnych latach będą efektem montażu finanso-
wego dokonywanego przez Bank Gospodarstwa Kra-
jowego w oparciu o środki Krajowego Funduszu
Drogowego pochodzące z budżetu państwa, z budże-
tu Unii Europejskiej i z opłaty paliwowej, ale także z
kredytów i pożyczek oraz emisji obligacji zagwaran-
towanych przez Skarb Państwa.
Po drugie, z Krajowego Funduszu Drogowego
będą finansowane zadania w zakresie budowy i prze-
budowy dróg krajowych, natomiast prace przygoto-
wawcze, remonty, utrzymanie i ochrona tych dróg
będą finansowane z budżetu państwa.
Wysoki Sejmie! Komisja Infrastruktury w zasad-
niczej mierze poparła regulacje prawne zawarte w
projekcie ustawy, wnosząc jednak pewne korekty.
Otóż, po pierwsze, komisja w sprawozdaniu zawarła
możliwość finansowania z Krajowego Funduszu Dro-
gowego także wykupu nieruchomości pod drogi, cze-
go nie przewidywał projekt rządowy.
Po drugie, komisja w sprawozdaniu znosi ograni-
czenia co do wielkości finansowania zadań drogo-
wych przez Bank Gospodarstwa Krajowego ze środ-
ków własnych. Rząd proponował, aby kwota finanso-
wania pomostowego nie przekroczyła 50% przycho-
dów funduszu z tytułu opłaty paliwowej w roku po-
przednim, zaś koszty tego finansowania nie mogą być
wyższe niż rentowność bonów skarbowych emitowa-
nych przez Skarb Państwa.
Po trzecie, w celu uniknięcia nadmiernej biuro-
kracji komisja zajęła stanowisko, aby porozumienie,
które zawiera minister właściwy do spraw transpor-
tu z Bankiem Gospodarstwa Krajowego, dotyczące
gospodarowania, czyli wydawania środków z Krajo-
wego Funduszu Drogowego na budowę dróg, nie mu-
siało być uzgadniane z ministrem właściwym do
spraw finansów publicznych i ministrem właściwym
do spraw rozwoju regionalnego.
Po czwarte, Bank Gospodarstwa Krajowego wy-
odrębnia w swoim planie finansowym plan finanso-
wy funduszu, który to plan przedkłada do uzgodnie-
nia, nie później niż do 15 października roku poprze-
dzającego rok, w którym ma obowiązywać ten plan,
ministrowi właściwemu do spraw transportu, mini-
strowi właściwemu do spraw finansów publicznych
oraz do zaopiniowania ministrowi właściwemu do
spraw rozwoju regionalnego, a nie do uzgodnienia,
jak proponował rząd, tym bardziej że po każdym
kwartale Bank Gospodarstwa Krajowego składa in-
formacje z wykonania planu finansowego ministrom
wcześniej wymienionym.
Ponadto komisja stoi na stanowisku, aby nie do-
konywać zmian w ustawie o finansowaniu infra-
struktury transportu lądowego i w ten sposób zacho-
wać możliwość, co prawda nie obligatoryjnie, budowy
i przebudowy dróg z budżetu państwa. Mogą bowiem
wystąpić sytuacje wymagające wykonania inwestycji
drogowej z powodów, z przyczyn nadzwyczajnych.
Pozostałe poprawki wprowadzone przez komisję mają
charakter legislacyjny, porządkujący i redakcyjny.
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym
Poseł Sprawozdawca Stanisław Żmijan
Nie mają wpływu na meritum rozwiązań prawnych
zawartych w projekcie ustawy.
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Wnoszę w imie-
niu Komisji Infrastruktury, aby Wysoki Sejm raczył
uchwalić ustawę o zmianie ustawy o autostradach
płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym
oraz o zmianie niektórych innych ustaw w kształcie
sprawozdania komisji, zawartego w druku nr 1903.
Dziękuję za uwagę. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję, panie pośle.
Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po-
rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad-
czeń w imieniu klubów i kół.
Otwieram dyskusję.
Poseł Jacek Krupa, bardzo proszę.
Poseł Jacek Krupa:
Panie Marszałku! Pani Minister! Panie Mini-
strze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Klubu
Parlamentarnego Platforma Obywatelska przedsta-
wić stanowisko w sprawie sprawozdania Komisji In-
frastruktury o pilnym rządowym projekcie ustawy o
zmianie ustawy o autostradach płatnych oraz o Kra-
jowym Funduszu Drogowym oraz o zmianie niektó-
rych innych ustaw (druk nr 1903). „Program budowy
dróg krajowych na lata 2008–2012” przewiduje wy-
datkowanie kwoty 121 mld zł, które to środki w ak-
tualnym stanie prawnym mogą pochodzić z budżetu
państwa, środków z Unii Europejskiej wpływających
do budżetu państwa, środków Krajowego Funduszu
Drogowego oraz budżetów samorządów terytorial-
nych i sektora prywatnego. Z dotychczasowych do-
świadczeń w zakresie finansowania inwestycji dro-
gowych wynika, iż z bardziej elastycznym i efektyw-
nym dostępem do środków finansowych mamy do
czynienia w przypadku korzystania ze środków zgro-
madzonych na rachunku Krajowego Funduszu Dro-
gowego. Korzystanie w pełnym zakresie ze środków
budżetu państwa usztywnia i wydłuża wydatkowa-
nie środków przeznaczonych na realizację zadań in-
westycyjnych. Podstawę wydatkowania środków z
Krajowego Funduszu Drogowego w aktualnym sta-
nie prawnym stanowi program rzeczowo-finansowy
dla inwestycji drogowych realizowanych z wykorzy-
staniem środków Krajowego Funduszu Drogowego,
przyjmowany w drodze rozporządzenia przez Radę
Ministrów. Ten planistyczny dokument jest mało ela-
styczny i ogranicza efektywne zarządzanie środkami
zgromadzonymi na rachunku funduszu.
Proponowany w projekcie ustawy mechanizm
finansowania inwestycji drogowych za pośrednic-
twem Krajowego Funduszu Drogowego z jednej stro-
195
ny pozwoli kontynuować realizację programu, z dru-
giej natomiast przyczyni się do efektywniejszego
wykorzystania środków publicznych. Jednocześnie
przejęcie przez fundusz zadań realizowanych ze
środków budżetu Unii Europejskiej, w tym zadań
objętych Programem Operacyjnym „Infrastruktura
i środowisko” oraz Programem Operacyjnym „Roz-
wój Polski Wschodniej”, wyeliminuje konieczność
zapewnienia przewidywanych dotychczas na ten cel
środków z rezerwy celowej (część 83 budżetu pań-
stwa), tj. ok. 8 mld zł, oraz zapewnienia przewidy-
wanych w ramach części 39 budżetu środków w wy-
sokości 1,7 mld zł.
W celu finansowania zadań inwestycyjnych ujętych
w planie funduszu Bank Gospodarstwa Krajowego
będzie mógł zaciągać kredyty i pożyczki oraz emito-
wać obligacje w kraju i za granicą. Kredyty i pożyczki
oraz emisja obligacji będą mogły być gwarantowane
przez Skarb Państwa. Takie rozwiązanie pozwoli na
utrzymanie tempa inwestycji infrastrukturalnych po-
mimo spowolnienia gospodarczego będącego następ-
stwem kryzysu światowego w gospodarce.
Finansowanie zadań będzie odbywało się na pod-
stawie wyodrębnionego w planie finansowym Banku
Gospodarstwa Krajowego planu finansowego Krajo-
wego Funduszu Drogowego. Projekt tego planu do 30
października roku poprzedzającego jego obowiązywa-
nie musi być uzgodniony przez ministra właściwego
do spraw transportu i ministra finansów oraz zaopi-
niowany przez ministra właściwego do spraw rozwoju
regionalnego. Takie rozwiązanie wydaje się bardziej
elastyczne od przyjmowanego przez Radę Ministrów
w formie rozporządzenia planu rzeczowo-finansowego
i będzie sprzyjało bardziej efektywnemu zarządzaniu
środkami zgromadzony w funduszu.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamen-
tarny Platforma Obywatelska popiera zaproponowa-
ne w projekcie rozwiązania merytoryczne i prawne
głównie dlatego, że mają one na celu wprowadzenie
elastycznego modelu finansowania dróg krajowych
przy jednoczesnym zapewnieniu efektywnego wyko-
rzystania w programie środków finansowych z bu-
dżetu Unii Europejskiej przewidzianych na realizację
inwestycji w zakresie dróg o najwyższym standar-
dzie, a także koncentracji w ramach Krajowego Fun-
duszu Drogowego wszystkich środków przeznaczo-
nych na inwestycje drogowe.
Jednocześnie pragnę złożyć na ręce pana mar-
szałka poprawki mające na celu zachowanie spójności
przepisów regulujących kwestie gromadzenia i wy-
datkowania środków Krajowego Funduszu Drogowe-
go. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Głos zabierze poseł Bogusław Kowalski, Prawo i
Sprawiedliwość.
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
196 Projekt ustawy o zmianie ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym
Poseł Bogusław Kowalski:
Panie Marszałku! Państwo Ministrowie! Wysoki
Sejmie! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu
Parlamentarnego PiS w sprawie propozycji noweliza-
cji ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym
Funduszu Drogowym, zawartej w druku nr 1828.
Nowelizacja ta przewiduje stworzenie dodatko-
wych możliwości dla Krajowego Funduszu Drogowe-
go pozyskiwania środków z rynku finansowego po-
przez zaciąganie pożyczek i możliwość emisji obliga-
cji infrastrukturalnych.
Stworzenie tego dodatkowego instrumentu w
pierwotnej wersji projektu było obarczone dwoma
istotnymi błędami. Pierwszy dotyczył nadmiernej
procedury biurokratycznej związanej z propozycją
uzgadniania planu finansowego Krajowego Fundu-
szu Drogowego nie tylko z ministrem, ale również z
ministrem rozwoju regionalnego. Ta wada została w
trakcie prac w podkomisji i komisji usunięta. Klub
Prawa i Sprawiedliwości proponował te zmiany i te
zmiany zostały przyjęte.
Druga bardzo istotna wada polegała na tym, że
próbowano wprowadzić sztywne rozgraniczenie źró-
deł finansowania przygotowania inwestycji i realizo-
wania inwestycji. Przygotowanie miało być finanso-
wane bezpośrednio z budżetu, a realizacja wyłącznie
z Krajowego Funduszu Drogowego. To również uda-
ło się w trakcie prac w podkomisji i komisji zmienić.
Jest możliwość, żeby np. wykupy gruntu nadal były
finansowane i z budżetu, i z Krajowego Funduszu
Drogowego.
Tak więc w tych szczegółowych sprawach można
powiedzieć, że projekt został poprawiony i ma opty-
malny kształt. Poprawki zaproponowane w sprawoz-
daniu komisji w pełni to konsumują.
Ciągle natomiast pozostaje nierozwiana obawa i
jest zasadnicze, generalne pytanie, dlaczego rząd de-
cyduje się na ten sposób finansowania dróg, sposób
według opinii ekspertów o wiele droższy, ponieważ
emisja obligacji i obsługa obligacji przez Bank Gospo-
darstwa Krajowego będą kosztowały dużo więcej niż
emisja takich samych obligacji czy innych papierów
bezpośrednio przez ministra finansów i finansowanie
z budżetu państwa. A więc dokonujemy pewnego
sztucznego zabiegu, który podatnika dodatkowo
kosztuje. Ten zabieg pozwala na pokazanie tego, że
w ramach budżetu państwa, w rezerwach celowych,
z których miały być współfinansowane inwestycje
drogowe, gromadzimy oszczędności wynoszące ok. 8
mld zł i zastępujemy to emisją obligacji z Krajowego
Funduszu Drogowego. W czasie prac, które były pro-
wadzone na posiedzeniach komisji i podkomisji, nie
usłyszeliśmy przekonujących i jednoznacznych argu-
mentów świadczących o tym, że uzasadnione jest to,
iż trzeba ponieść ten dodatkowy koszt, tak żeby coś
osiągnąć. Powstaje tylko pytanie, co. Nie ma tutaj,
na sali, ministra finansów, więc pewnie dzisiaj też
nie usłyszymy tej odpowiedzi, ale klub Prawo i Spra-
wiedliwość ma w tym zakresie bardzo istotną wątpli-
wość dotyczącą celowości tego rozwiązania. Gdyby
dodatkowe instrumenty przeznaczone dla Krajowego
Funduszu Drogowego rzeczywiście wzbogacały wo-
lumen środków dostępnych, jeżeli chodzi o finanso-
wanie inwestycji drogowych, to rzeczywiście stano-
wiłoby to bardzo cenne rozwiązanie, natomiast tutaj
mamy do czynienia z jakąś operacją polegającą na
tym, że wyjmujemy z jednej kieszeni, do drugiej
wkładamy, a przy okazji jeszcze dodatkowo za tę ope-
rację musi płacić podatnik ze środków publicznych.
Tak więc powstaje pytanie, po co to wszystko. Te
wątpliwości w trakcie prac nie zostały rozwiane i nie
usłyszeliśmy jednoznacznej odpowiedzi. Liczymy, że
w trakcie dalszych dyskusji nad tym projektem mi-
nister finansów udzieli w tym zakresie jednoznacznej
odpowiedzi. Źle by się stało, gdyby program tak waż-
ny dla przyszłości Polski, dla kondycji polskiej gospo-
darki, w ogóle dla pewnego podejścia państwowego,
jakie stanowi krajowy program budowy dróg ekspre-
sowych i autostrad, był poddawany jakimś bieżącym
zabiegom politycznym, jakiejś bieżącej grze politycz-
nej, która tak naprawdę nie jest tego warta.
Do tej pory wydawało się nam, że jesteśmy w sta-
nie osiągnąć pewien kompromis, pewne minimum
porozumienia w kwestii potrzeby realizacji tego pro-
gramu ponad podziałami politycznymi. Tymczasem
rząd w niebezpieczny sposób wprowadza pewien in-
strument gry politycznej, który, jak powiedziałem,
jest szkodliwy dla finansów publicznych. (Dzwonek)
Liczę, że uzyskamy wiarygodną odpowiedź ze strony
ministerstwa finansów na pytanie, czemu ten zabieg
w rzeczywistości ma służyć. W zależności od treści
tej odpowiedzi podejmiemy ostateczną decyzję doty-
czącą tego, jak zachowamy się podczas głosowania.
Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Poseł Wiesław Andrzej Szczepański, Lewica.
Poseł Wiesław Andrzej Szczepański:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Państwo Mini-
strowie! W imieniu Klubu Poselskiego Lewica mam
zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie nasze stanowi-
sko w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy o
autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu
Drogowym oraz o zmianie niektórych innych ustaw
(druki nr 1828 i 1903).
Do tego, jak ważne są w Polsce sprawy dotyczące
budowy dróg krajowych i autostrad, zwłaszcza w
świetle zbliżającego się Euro 2012, nie muszę nikogo
na tej sali przekonywać. Bez politycznych sporów
projekt ten w dniu 16 kwietnia br. rozpatrzyła pod-
komisja sejmowa, a w dniu wczorajszym Komisja
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym
Poseł Wiesław Andrzej Szczepański
Infrastruktury przyjęła jednogłośnie sprawozdanie
z niewielkimi zmianami. Ustawa ma na celu wpro-
wadzenie elastycznego modelu finansowania budowy
dróg krajowych przy jednoczesnym zapewnieniu
efektywnego wykorzystania w ramach programu
środków finansowych z budżetu Unii Europejskiej
przewidzianych na realizację inwestycji w zakresie
dróg o najwyższym standardzie, a także koncentracji
w ramach Krajowego Funduszu Drogowego wszyst-
kich środków przeznaczonych na inwestycje drogowe.
Projekt zakłada, że zadania programów operacyj-
nych finansowane będą za pośrednictwem Krajowego
Funduszu Drogowego, w szczególności z długu wy-
generowanego przez Bank Gospodarstwa Krajowego
oraz dotacji z budżetu państwa, w tym również z re-
fundacji z budżetu Unii Europejskiej. Posłowie dopu-
ścili również możliwość finansowania z Krajowego
Funduszu Drogowego wykupu nieruchomości pod
budowę dróg oraz finansowanie między innymi re-
montów i ochrony tych dróg przez Generalną Dyrek-
cję Dróg Krajowych i Autostrad.
Przyjęte rozwiązania wymagają pozyskania w
bieżącym roku kwoty prawie 10 mld zł na finansowa-
nie budowy dróg krajowych, w tym realizację zadań
unijnych objętych programem budowy dróg. Propo-
nowany mechanizm finansowania inwestycji drogo-
wych za pośrednictwem Krajowego Funduszu Dro-
gowego z jednej strony pozwoli kontynuować realiza-
cję programu, z drugiej – przyczyni się do efektyw-
niejszego wykorzystania środków publicznych. Przy-
jęcie przez Krajowy Fundusz Drogowy zadań reali-
zowanych ze środków budżetu Unii Europejskiej
wyeliminuje ponadto konieczność zapewnienia prze-
widywanych dotychczas na ten cel środków z rezerwy
celowej. W przypadku czasowego braku środków w
Krajowym Funduszu Drogowym przewidziano moż-
liwość finansowania pomostowego. Będzie istniała
możliwość zasilania funduszu ze środków własnych
Banku Gospodarstwa Krajowego. Zniesiono ograni-
czenia limitowe, a więc pożyczka może stanowić do
czasu zasilenia Krajowego Funduszu Drogowego ze
środków budżetowych całą wartość niedoboru. Za-
pewni to płynność finansową inwestycji.
Doprecyzowano w ustawie, że koszty budowy i
eksploatacji elektronicznego poboru będą finansowa-
ne z Krajowego Funduszu Drogowego. Uzupełniono
przepis art. 39b ustawy o autostradach płatnych oraz
Krajowym Funduszu Drogowym, określający pocho-
dzenie środków finansowych KFD, o wskazanie no-
wych źródeł finansowania, tj. dotacji z budżetu pań-
stwa. Myślę tu zarówno o środkach pochodzących z
budżetu Unii Europejskiej, jak i o innych środkach
budżetowych. Na rzecz funduszu Bank Gospodar-
stwa Krajowego będzie mógł zaciągać pożyczki, kre-
dyty, emitować obligacje z przeznaczeniem na finan-
sowanie robót drogowych w ramach programu rzą-
dowego budowy dróg.
197
Uproszczeniu uległ system zatwierdzania planu
finansowego. Będzie on wyodrębniony w BGK. Pod-
legać będzie uzgodnieniu z ministrem transportu i
ministrem finansów, a minister rozwoju regionalne-
go będzie go tylko opiniował. Te wszystkie ułatwienia
w zakresie koncentracji środków na budowę dróg w
jednym miejscu, mam nadzieję, pozwolą przyśpieszyć
proces finansowania i budowy dróg, czego rządowi i
sobie życzymy, głosując za tą ustawą. Dziękuję bar-
dzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję, panie pośle.
Poseł Józef Racki, Polskie Stronnictwo Ludowe.
Poseł Józef Racki:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze!
Pani Minister! W imieniu Klubu Poselskiego Polskie-
go Stronnictwa Ludowego mam zaszczyt przedstawić
oświadczenie w sprawie rządowego projektu ustawy o
zmianie ustawy o autostradach płatnych oraz o Kra-
jowym Funduszu Drogowym oraz o zmianie niektó-
rych innych ustaw, zwartego w druku nr 1820.
„Program budowy dróg krajowych na lata 2008–
–2012” opiewa na kwotę 121 mld zł. Realizacja pro-
gramu jest możliwa pod warunkiem zapewnienia
pełnego finansowania zadań inwestycyjnych w każ-
dym roku jego realizacji. Finansowanie powinno na-
stępować w ujęciu wieloletnim. Modyfikacja dotych-
czasowego sposobu finansowania inwestycji w zakre-
sie dróg krajowych wymaga dokonania zmian w
przepisach ustawy o autostradach płatnych oraz o
Krajowym Funduszu Drogowym, ustawy o drogach
publicznych, ustawy o organizacji i funkcjonowaniu
funduszy emerytalnych, ustawy o transporcie drogo-
wym, ustawy o finansowaniu infrastruktury trans-
portu lądowego oraz ustawy o drogowych spółkach
specjalnego przeznaczenia.
Proponowane zmiany mają na celu wprowadzenie
elastycznego modelu finansowania dróg krajowych.
Proponowane mechanizmy finansowania inwestycji
drogowych z Krajowego Funduszu Drogowego po-
zwolą kontynuować realizację programu i przyczynią
się do efektywniejszego wykorzystania środków pu-
blicznych. Przejęcie przez Krajowy Fundusz Drogo-
wy zadań realizowanych ze środków budżetu Unii
Europejskiej wyeliminuje konieczność zapewnienia
przewidywanych dotychczas na ten cel środków z
rezerwy celowej.
Zmiana w art. 39a ma na celu wskazanie jedno-
znacznie, iż koszty wdrożenia, budowy i eksploatacji
systemu elektronicznego poboru opłat elektronicz-
nych mogą być finansowane także ze środków Kra-
jowego Funduszu Drogowego. Zmiany w art. 39a oraz
w ustawie o drogach publicznych dopuszczają reali-
zację systemu opłat elektronicznych na zasadach
partnerstwa publiczno-prywatnego.
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
198 Projekt ustawy o zmianie ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym
Poseł Józef Racki
W przepisie art. 39b zaproponowano, aby Krajowy
Fundusz Drogowy otrzymywał dotacje z budżetu
państwa. Dotacje te składałyby się zarówno ze środ-
ków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej, jak
i z innych środków budżetu przeznaczonych na inwe-
stycje nieprzewidujące współfinansowania ze środ-
ków unijnych.
Zmiany zaproponowane w art. 39c wychodzą na-
przeciw oczekiwaniom resortu finansów. I tak, w celu
zasilenia funduszu minister skarbu państwa może w
imieniu Skarbu Państwa przekazać nieodpłatnie mi-
nistrowi transportu akcje i udziały w spółkach sta-
nowiących własność Skarbu Państwa.
Przepis art. 39f wskazuje cele, na które mogą być
przeznaczane środki Krajowego Funduszu Drogo-
wego, w tym na usługi doradcze związane z budową
lub przebudową dróg krajowych, a w tym autostrad
płatnych. Ze środków funduszu będzie można doko-
nać spłat kredytów i pożyczek wraz z odsetkami i
pokryć inne koszty obsługi kredytów i pożyczek, a
także koszty emisji i wykupu obligacji. W dodanym
ust. 6 w art. 39f przewidziano możliwość tzw. finan-
sowania pomostowego. Jest to możliwość zasilenia
funduszu ze środków własnych Banku Gospodar-
stwa Krajowego.
Zmiana ustawy o drogach publicznych przewidu-
je możliwość wyboru przez generalnego dyrektora
dróg krajowych i autostrad operatora budowy lub
eksploatacji systemu elektronicznego poboru opłat.
Zmiana ustawy o organizacji i funkcjonowaniu fun-
duszy emerytalnych polega na jednoznacznym wy-
kazaniu obligacji emitowanych przez Bank Gospo-
darstwa Krajowego w katalogu lokat, w które może
lokować swoje aktywa każdy fundusz emerytalny
oraz powszechne towarzystwo emerytalne.
Obligacje Banku Gospodarstwa Krajowego, emi-
towane na rzecz Krajowego Funduszu Drogowego,
będą należały do bezpiecznych papierów wartościo-
wych, dlatego należy dopisać je do katalogu lokat. W
art. 9 zagwarantowano możliwość finansowania wy-
łącznie w roku 2009 ze środków Krajowego Fundu-
szu Drogowego wszystkich wydatków w zakresie
dróg krajowych, a zatem nie tylko wydatków związa-
nych z budową bądź przebudową dróg krajowych, ale
także prac przygotowawczych, pozyskiwania nieru-
chomości, remontu, utrzymania i ochrony dróg.
(Dzwonek)
Mając na uwadze pilną potrzebę rozwoju sieci
dróg…
Już kończę.
…a w szczególności rozwoju autostrad i dróg kra-
jowych stanowiących najważniejszy priorytet rządu,
Klub Poselski Polskiego Stronnictwa Ludowego bę-
dzie głosował za przyjęciem przedłożonego sprawoz-
dania z nadzieją, że podobny tryb zastosowany będzie
również na drogach kolejowych. Dziękuję za uwagę.
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję, panie pośle.
Przechodzimy do pytań.
Czy ktoś jeszcze chciałby się dopisać do listy? Nie
widzę zgłoszeń.
Zamykam listę.
Czas na zadanie pytania – 1 minuta.
Poseł Marek Kwitek, Prawo i Sprawiedliwość.
(Oklaski)
To jeszcze dla posła Rackiego te oklaski, tak?
Bardzo proszę.
Poseł Marek Kwitek:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Zaproponowa-
ne zmiany mają stworzyć spójny system finansowa-
nia budowy i przebudowy dróg krajowych. Środki na
inwestycje mają pochodzić z Krajowego Funduszu
Drogowego, który ma wyłącznie zajmować się finan-
sowaniem budowy i przebudowy dróg krajowych.
Będzie można na ten cel zaciągać kredyty, pożyczki,
emitować obligacje, z tym że środki finansowe na ten
cel powinny być pewne, a nie wirtualne.
Mam kilka pytań. Czy KFD będzie w stanie re-
alizować zadania, do których wykonywania nie był
przygotowany? Czy nie doprowadzi to do decyzyjnego
bałaganu? Jaki jest realny termin zaciągnięcia kre-
dytów, emisji obligacji? Kiedy te środki zostaną uru-
chomione? Jakie są główne opóźnienia w inwesty-
cjach drogowych i z czego one wynikają? Jakie są
obecne plany rządu wydatkowania środków na budo-
wę i przebudowę dróg na rok 2009? Jaka kwota na
ten cel była wydatkowana w 2008 r.? (Dzwonek) Czy
rząd przewiduje możliwość dania zaliczek na inwe-
stycje dla firm budowlanych? Zaliczka może zmniej-
szyć koszty realizacji inwestycji, może również wspie-
rać rynek wykonawców. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Poseł Anna Paluch. Nie widzę.
W takim razie poseł Marek Polak.
Poseł Marek Polak:
Dziękuję bardzo.
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie i Pano-
wie Posłowie! Osobiście myślę, że najwyższy czas, aby
inwestycje w zakresie budowy dróg krajowych i au-
tostrad nabrały właściwego tempa, a przeznaczone
na ten cel środki zostały w pełni wykorzystane,
szczególnie te, które pochodzą z Unii Europejskiej.
Nikogo też nie trzeba przekonywać, jak ogromne zna-
czenie ma utrzymanie właściwego tempa realizacji
tych inwestycji w czasie kryzysu gospodarczego. Wła-
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym
Poseł Marek Polak
ściwe i elastyczne finansowanie to rzeczywiście waż-
ny element tego przedsięwzięcia, ale istnieją również
inne okoliczności zwalniające proces budowy dróg,
jak na przykład procesy społeczne. Jako przykład
podam miasto Wadowice, które wstrzymuje realiza-
cję niezwykle ważnej dla tego regionu budowy drogi
ekspresowej pod nazwą Beskidzka Droga Integracyj-
na. Pomimo zabezpieczonych na ten cel środków fi-
nansowych powstałe tam dwa komitety protestacyj-
ne nie przyjmują żadnego z kilkunastu przedstawio-
nych przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i
Autostrad (Dzwonek) rozwiązań i, co najważniejsze,
przy pełnym poparciu władz samorządowych. Pyta-
nie do rządu: Jak rząd widzi możliwość rozwiązywa-
nia tego rodzaju problemów? Co zamierza zrobić w
przypadku niewypracowania płaszczyzny porozu-
mienia we wspomnianych Wadowicach? Z uwagi na
wagę tematu, ponieważ jestem posłem z Andrycho-
wa, miasta leżącego w pow. wadowickim, bardzo pro-
szę, o ile to możliwe, o pisemną odpowiedź. Dziękuję
państwu za uwagę. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Poseł Beata Szydło.
Poseł Beata Szydło:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoki Sej-
mie! Chciałabym zapytać o następującą kwestię. W
uzasadnieniu do projektu ustawy czytamy przede
wszystkim, że projekt ten ma doprowadzić do uela-
stycznienia realizacji i finansowania inwestycji dro-
gowych.
Moje pytanie jest takie: Czy rzeczywiście chodzi
o to, żeby przyspieszyć inwestycje drogowe i umożli-
wić ich lepszą realizację, czy też być może chodzi o
zabieg korygowania budżetu na rok bieżący? Jakie
jest stanowisko Ministerstwa Finansów i jaka jest
sugestia ministra finansów co do tych rozwiązań? W
ustawie budżetowej na 2009 r. jest zapisana kwota
gwarancji Skarbu Państwa dla funduszy. W uzasad-
nieniu państwo piszecie, że to wystarczy. Natomiast
wiemy doskonale, że stan budżetu na rok bieżący jest
w tej chwili niejasny. (Dzwonek) W związku z tym na
jakiej podstawie pojawiła się informacja, że te zabez-
pieczenia są wystarczające?
Chcę też jeszcze zapytać, czy jeżeli ta ustawa wej-
dzie w życie, zostaną w związku z tym rzeczywiście
przyspieszone te programy inwestycyjne i w krajo-
wym programie budowy dróg ekspresowych i auto-
strad będzie realizowane zadanie budowy drogi eks-
presowej S1 w woj. małopolskim. Dziękuję bardzo.
(Oklaski)
199
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Poseł Andrzej Szlachta, Prawo i Sprawiedliwość.
Poseł Andrzej Szlachta:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Kieruję dwa pytania do pana ministra. Dlaczego
wprowadzono zmianę w art. 39a ustawy o autostra-
dach płatnych, polegającą na uchyleniu pkt 3, której
skutkiem jest finansowanie m.in. pozyskiwania nie-
ruchomości pod drogi krajowe wyłącznie ze środków
budżetu państwa, a nie, jak dotychczas, także ze
środków Krajowego Funduszu Drogowego? Co prze-
mawiało za takim rozwiązaniem?
W art. 13hd ust. 2 ustawy o drogach publicznych
przewiduje się możliwość wyboru przez generalnego
dyrektora dróg krajowych i autostrad operatora bu-
dowy lub eksploatacji systemu elektronicznego pobo-
ru opłat w kilku trybach – w trybie ustawy Prawo
zamówień publicznych, ustawy o partnerstwie pu-
bliczno-prywatnym, ustawy o koncesji na roboty bu-
dowlane lub usługi, a także ustawy o autostradach
płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym.
Czy poszerzenie asortymentu trybu wyboru operato-
ra nie stwarza dowolności doboru przesłanek decy-
dujących o rozstrzygnięciu dotyczącym jego wyboru?
Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Poseł Witold Kochan, Platforma Obywatelska.
Poseł Witold Kochan:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
W obecnym stanie prawnym podstawę wydatkowa-
nia środków z Krajowego Funduszu Drogowego sta-
nowi program rzeczowo-finansowy dla inwestycji
drogowych, przyjmowany w drodze rozporządzenia
Rady Ministrów. Z dotychczasowych doświadczeń,
była o tym dzisiaj mowa, wynika, że bardziej efek-
tywnym i elastycznym instrumentem jest korzysta-
nie ze środków gromadzonych na rachunku Krajo-
wego Funduszu Drogowego. Projekt omawianej usta-
wy w art. 39n określa m.in. strukturę planu finan-
sowego funduszu oraz ustala zasady uzgadniania i
opiniowania tego planu.
Mam w związku z tym następujące pytanie: W
jakim trybie i w ogóle w jaki sposób będzie można ten
plan zmienić w ciągu roku? Czy w takim wypadku
będzie obowiązywał wymóg ponownego uzgadniania
i opiniowania przez ministrów branżowych wymie-
nionych w projekcie ustawy? Dziękuję bardzo.
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
200 Projekt ustawy o zmianie ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Poseł Edward Czesak, Prawo i Sprawiedliwość.
Poseł Edward Czesak:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
W kontekście projektu ustawy, która dzisiaj jest pro-
cedowana, chciałbym zadać pytanie, czy zapisy tej
ustawy umożliwią sprawne realizowanie tych inwe-
stycji, jeśli chodzi o realizację głównych ciągów ko-
munikacyjnych. Mam na myśli głównie autostradę
A4 na odcinku Kraków – Tarnów. Z moich informacji
wynika, że jest problem z przygotowaniem inwestycji
związanych ze skomunikowaniem tej autostrady z
drogami lokalnymi, samorządowymi.
Moje pytanie jest następujące: Czy przyjęcie tej
ustawy spowoduje, że te procedury będzie można
sprawniej przygotować, a inwestycje sprawniej zre-
alizować, bo wiemy, jak wiele czasu zabierają proce-
dury, tym bardziej, jeśli nie ma finansowania, a taka
(Dzwonek) informacja z krakowskiego oddziału Ge-
neralnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad do nas
dotarła. Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Poseł Andrzej Adamczyk, Prawo i Sprawiedli-
wość.
Poseł Andrzej Adamczyk:
Dziękuję.
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie i Pano-
wie Posłowie! Nowe zasady finansowania inwestycji
drogowych poprzez tworzenie szerszej bazy Krajowe-
go Funduszu Drogowego zasilanego obligacjami to
także koszty.
Panie ministrze, proszę o informację, jaka jest
różnica w kosztach obsługi emisji obligacji. Wiado-
mym jest, że obligacje Skarbu Państwa emitowane w
normalnym trybie i obligacje emitowane przez Kra-
jowy Fundusz Drogowy będą miały różne koszty ob-
sługi. Jaka jest pewność, że obligacje zostaną zbyte?
Co w sytuacji, jeżeli nie zostaną zbyte? Które inwe-
stycje drogowe państwo skreślicie? Jesteśmy już
praktycznie w połowie roku inwestycyjnego.
Czy z tych funduszy zostanie sfinansowana reali-
zacja drogi krajowej S7 między granicą woj. święto-
krzyskiego a Krakowem? Czy zdążymy sfinansować
to z tych funduszy, czy inwestycja ta (Dzwonek), jak
niektórzy mówią, w wyniku osobistych decyzji pre-
miera Tuska została raz na zawsze skreślona z pro-
gramu drogowego? Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Poseł Anna Sobecka.
Poseł Anna Sobecka:
Dziękuję.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na mocy zapro-
ponowanych przez rząd zmian dotyczących Banku
Gospodarstwa Krajowego bank ten będzie mógł emi-
tować obligacje na rzecz Krajowego Funduszu Dro-
gowego. Czy rząd planuje sprzedaż tych obligacji
jeszcze w 2009 r. i na jaką kwotę? Czy będą to obli-
gacje krótkoterminowe, czy też długoterminowe? W
jaki sposób będą spłacane – z dochodów Krajowego
Funduszu Drogowego, czy też z innych dochodów
budżetu państwa? Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Poseł Maria Nowak.
Poseł Maria Nowak:
Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie!
Omawiany projekt mówi o środkach na inwestycje
dotyczące budowy dróg krajowych, które będą pocho-
dzić z Krajowego Funduszu Drogowego, ale także o
funduszach, które pozwolą na realizację harmono-
gramu projektów drogowych związanych z organiza-
cją Euro 2012. Stąd mam bardzo konkretne pytanie
do pana ministra. Zadawałam je także na piśmie, ale
mam nadzieję, że nastąpiła jakaś pozytywna zmiana
w tym kierunku. Chodzi mi o drogę DK79. Jest to
nowy ślad drogi od Katowic do Bytomia, która jest
niezbędna, jeżeli – a ciągle wierzę, że tak będzie – na
Stadionie Śląskim będą rozgrywane mistrzostwa.
Tutaj napisane jest, że system ten nie będzie obejmo-
wał miast na prawach powiatu. Ta droga ma koszto-
wać ponad 200 mln. Chorzów sam, jako miasto na
prawach powiatu (Dzwonek), tego nie zrealizuje. Dla-
tego bardzo proszę o odpowiedź na piśmie: Czy w
wyniku tego projektu ustawy droga ta znajdzie się w
harmonogramie? Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Poseł Krzysztof Tchórzewski.
Poseł Krzysztof Tchórzewski:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Państwo Mini-
strowie! Do tej pory wystarczało środków finanso-
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym
Poseł Krzysztof Tchórzewski
wych na budowę dróg krajowych. W ubiegłym roku
możliwości finansowe były wyższe o 6 mld zł od wy-
korzystanych. Dlatego mam pytanie: Dlaczego do
dzisiaj, mimo zakończenia wszystkich spraw formal-
nych z pozwoleniem na budowę włącznie, co miało
miejsce w pierwszym półroczu ubiegłego roku, mimo
że upłynęło od tego czasu 10 miesięcy, nie rozpoczęła
się budowa 22-kilometrowego odcinka autostrady A2,
który do czasu pełnej realizacji tej autostrady na
wschód od Warszawy ma być obwodnicą Mińska Ma-
zowieckiego?
Deklaracje związane właśnie z budową tego od-
cinka autostrady były potwierdzone i wszystko wska-
zywało na to, że z początkiem tego roku realizacja
powinna mieć miejsce. Jeżeli będziemy mieli tego
typu sytuację w innych inwestycjach, to problemy z
Euro 2012 mogą być poważne, bo zakończenie spraw
formalnych (Dzwonek) to prawie rok, a rozpoczęcia
realizacji nie ma. Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Poseł Bogusław Kowalski, Prawo i Sprawiedli-
wość.
Poseł Bogusław Kowalski:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Państwo Mini-
strowie! Tryb pilny tej nowelizacji wskazuje, że jest
ona robiona pod wpływem potrzeb chwili, a nie jest
przemyślaną, systemową zmianą. Niemniej jednak
skoro już rząd się zdecydował pójść w tym kierunku
i zastosować to rozwiązanie, rodzi się podstawowe
pytanie, dlaczego ma ono dotyczyć tylko Krajowego
Funduszu Drogowego. Czy nie powinniśmy tego jed-
nak wprowadzić jako rozwiązania właśnie systemo-
wego, a więc np. obejmującego również Fundusz Ko-
lejowy. Stąd moje pytanie, czy rząd przewiduje na-
stępne działania w tym kierunku, aby uczynić z tego
stałe, systemowe źródło finansowania, tak aby te za-
pewnienia o porządkowaniu źródeł finansowania
rzeczywiście miały podstawę? Dziękuję bardzo.
(Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer-
pana.
Głos zabierze podsekretarz stanu w Ministerstwie
Infrastruktury pan Radosław Stępień.
201
Podsekretarz Stanu
w Ministerstwie Infrastruktury
Radosław Stępień:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie i Panowie
Posłowie! Z pytań przedłożonych przez państwa wy-
nika olbrzymie zainteresowanie tą ustawą. Ona ma
kapitalne znaczenie dla systemu finansowania dróg.
Żeby rozwiać niektóre wątpliwości, trzeba zacząć od
tego, że ta ustawa dotyczy finansowania, a więc nie
dotyczy ona żadnych zmian o charakterze rzeczo-
wym. To jest model finansowy, nie model rzeczowy,
w związku z czym łączenie tych dwóch rzeczy nie do
końca powinno mieć miejsce.
Jeżeli chodzi o terminy, o kredyty, obligacje i to,
co nazywamy finansowaniem pomostowym, otóż te
trzy podstawowe rzeczy, oczywiście czwarta jest jesz-
cze dotacja państwa, będą uruchamiane w następu-
jącej kolejności. Pierwsze są finansowania pomosto-
we, dlatego że Bank Gospodarstwa Krajowego, który
będzie obsługiwał system, najwcześniej jest gotowy
z tymi pieniędzmi. One też mają być gotowe w mo-
mencie rozpoczynania startu systemu tak, aby ase-
kurowały jego stabilność. Dalej, jeżeli chodzi o kre-
dyty, tutaj myślimy głównie o Europejskim Banku
Inwestycyjnym, o kwocie ok. 10 mld zł, z czego 7 mld
w 2009 r. Obligacje mogą się pojawić do kwoty przy-
jętej dzisiaj jako pułap 5 mld zł. Wszystkie te działa-
nia de facto w fazie przygotowawczej zostały urucho-
mione. A więc to nie jest tak, że resort infrastruktu-
ry, Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych, Minister-
stwo Finansów i Bank Gospodarstwa Krajowego
czekają na uchwalenie tej ustawy z przygotowaniami
koncepcyjnymi. Przygotowania koncepcyjne i wstęp-
ne prace negocjacyjne w tej chwili trwają. Mamy w
tej chwili misję EBI w Polsce. Misja EBI przypatruje
się naszemu przygotowaniu do realizacji inwestycji.
Pierwsze negocjacje 29 kwietnia. Chcemy być jak
najwcześniej gotowi, o ile Wysoka Izba udzieli zgody
na ten model finansowania.
Proszę państwa, kilka słów na temat problemów
społecznych, które, co prawda, nie mają związku z tą
ustawą. Myślę, że praktyka działalności generalnej
dyrekcji i Ministerstwa Infrastruktury, ale przede
wszystkim generalnej dyrekcji jako ciała operacyjne-
go, pokazuje, że w ostatnim czasie mieliśmy do czy-
nienia z wieloma negocjacjami bardzo trudnymi spo-
łecznie, a jednocześnie udanymi. Te negocjacje doty-
czą zarówno właścicieli nieruchomości, którzy uwa-
żają, że ich interes został naruszony, jak też i całych
społeczności. To, o czym mówimy, czyli o Beskidzkiej
Drodze Integracyjnej, jest na etapie przygotowań, w
związku z czym trwają rozmowy. W związku z tym
trwają również dyskusje nad planami, trwają spotka-
nia. A nie ma chyba takiego przebiegu dużej drogi,
który by w tej fazie nie niósł ze sobą rozbieżnych
stanowisk i polaryzacji tych stanowisk. Jest to efekt
dopuszczenia opinii publicznej i realizacji jej słuszne-
go prawa do wypowiadania się co do przebiegu dróg
i my to prawo będziemy szanować. Oczywiście zrobi-
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
202 Projekt ustawy o zmianie ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Infrastruktury Radosław Stępień
my wszystko, żeby na etapie przygotowań nie zosta-
ły te inwestycje wstrzymane. Tego typu negocjacje
przynoszą dosyć wymierne efekty i takie negocjacje
o charakterze bardzo trudnym, majątkowym, np. w
sprawie ogrodów Hosera, tego, co dziś dzieje się wo-
kół Warszawy, negocjacje z niektórymi społeczno-
ściami pokazują, że generalna dyrekcja dróg krajo-
wych jest coraz sprawniejsza w prezentowaniu, prze-
konywaniu i ustalaniu tych stanowisk. Oczywistą
jest rzeczą, że wszyscy chcą mieć drogi, ale nikt pod
własnymi oknami.
Proszę państwa, kilka słów w odpowiedzi na kon-
kretne pytania, które państwo zadaliście. A4: Kra-
ków – Tarnów, dojazdy, łączniki – proszę państwa, to
jest odwieczny problem włączania się dróg lokalnych
w autostrady, w węzły autostradowe, w przyszłości w
dużej skali pojawi się ten sam problem na węzłach
dróg szybkiego ruchu. Pierwsza rzecz, trzeba zdefi-
niować kompetencje generalnej dyrekcji i resortu w
tym zakresie. Nie możemy przejąć nadzoru nad
wszystkimi drogami i nie możemy przejąć zarządza-
nia wszystkimi drogami. Węzły, ich lokalizacja, ich
umieszczenie, ich kształt są proponowane na tyle
wcześniej, że można przeprowadzić dosyć zaawanso-
wane konsultacje społeczne. Wiemy, że jest taka
praktyka, żeby w tym momencie zgłaszać jak naj-
większą ilość dojazdów i w jak największym zakresie
skłaniać generalną dyrekcję do tego, żeby pokrywała
koszty tych dojazdów, nawet poza odcinkiem, za któ-
ry ponosi odpowiedzialność, wyprowadzając tego
typu drogę z węzła. Proszę państwa, z oczywistych
względów, systemowych – ponieważ nie jesteśmy
zarządcami tej drogi, i finansowych – ponieważ nie
posiadamy na to środków, nie możemy zaspokoić
wszystkich potrzeb w zakresie doprowadzenia do-
jazdów, natomiast tym, co możemy zrobić, na co
mamy wpływ i co staramy się robić, to jest to, żeby
w jak najbardziej racjonalny sposób te węzły były
projektowane i żeby odpowiadały one społeczno-
ściom lokalnym. Niemniej jednak, jak pokazało to
kilka ostatnich przykładów, przebieg dróg lokalnych
i doprowadzenie dróg lokalnych w ogóle nie należy
tak naprawdę do Generalnej Dyrekcji Dróg Krajo-
wych i Autostrad.
Proszę państwa, jeżeli chodzi o S1, bo tutaj padło
pytanie o S1 w Małopolsce – o ile mi wiadomo, nie ma
S1 w Małopolsce – jeżeli chodzi o S1: Pyrzowice –
Podwarpie, przetarg jest gotowy do ogłoszenia i my-
ślę, że w najbliższym czasie zostanie ogłoszony.
Obligacje, kilka takich rzeczy związanych z tymi
wątpliwościami dotyczącymi obligacji – tak jak po-
wiedziałem, pewien pułap obligacji został wyznaczo-
ny. Niewątpliwie koszt tych obligacji czy warunki,
na jakich one będą emitowane, muszą być na tyle
atrakcyjne, żeby rynek je przyjął. W naszym rozu-
mieniu obligacje infrastrukturalne – tak je nazywa-
my – to nie jest występowanie do rynku z jakąś
prośbą, tylko jest to propozycja bardzo dobrej loka-
ty pieniężnej. Dzięki temu możemy zainteresować
te podmioty, które mają zdolności lokacyjne swoich
środków, do tego, żeby lokowały je w obligacjach,
które mają związek z finansowaniem dróg. Obliga-
cje mają o tyle istotne znaczenie, że o ile kredyt jest
przeznaczony na konkretne zadania, zarówno w tej
swojej fazie negocjacyjnej – czyli pokazujemy zada-
nie i zdobywamy na to pieniądze – jak i w fazie roz-
liczeniowej, o tyle obligacje mają dla nas ten walor,
że są środkami, które mogą być wydatkowane w
sposób znacznie bardziej elastyczny i dopasowane
do tego, w jakiej fazie aktualnie znajduje się reali-
zacja programu. Potencjał emisji obligacji w tej
chwili jest uzgadniany z ministrem finansów i z
Bankiem Gospodarstwa Krajowego.
Kwestia koordynacji. Monitorujemy przygotowa-
nie Banku Gospodarstwa Krajowego do obsługi tego
systemu. Rzeczywiście on ma kluczowe znaczenie.
Jedno z pytań dotyczyło tego, czy Krajowy Fundusz
Drogowy przeznaczony do obsługi innych przepły-
wów, jeżeli chodzi o wielkość środków pieniężnych,
będzie w stanie obsłużyć to, co proponujemy. Jeste-
śmy przekonani, że tak, jesteśmy przekonani, że
Bank Gospodarstwa Krajowego również dołoży
wszelkich starań, żeby taką emisję i taki obrót Kra-
jowego Funduszu Drogowego obsłużyć. Bardzo istot-
ną rzeczą jest również to, że będziemy dysponować
gwarancjami Skarbu Państwa w pozyskiwaniu tych
środków, co powinno w istotny sposób obniżyć kosz-
ty ich pozyskiwania.
Wybór operatora elektronicznego systemu pobo-
ru, możliwość elastycznego wyboru trybu. Nie bar-
dzo, może inaczej, z pewnością nie chciałbym rozu-
mieć tego pytania jako zarzut, że jest tyle możliwych
trybów. To bardzo dobrze, że istnieją elastyczne na-
rzędzia w dokonywaniu takiego wyboru. Powinniśmy
traktować te przepisy, które pojawiają się w kilku
ustawach, jako zestaw dostępnych narzędzi do reali-
zacji określonego zadania. Wszystkie te przepisy są
przepisami ustaw obowiązujących. Sądzę, że najlep-
szą rzeczą będzie to, jeżeli da się możliwość skorzy-
stania z nich w procesie wyłaniania.
Uchylenie pkt 3 w art. 39a – wykup nieruchomo-
ści. Proszę państwa, trzeba przyjąć pewną konse-
kwencję, taką strukturalną, organizacyjną, w tym
– nie wrzucanie wszystkich zadań do Krajowego Fun-
duszu Drogowego. Przyjęto podczas rozmów również
z ministrem finansów, że KFD będzie zajmował się
budową, będzie się zajmował inwestycjami, nato-
miast jeśli chodzi o pewne kwestie związane na przy-
kład z przygotowywaniem i wykupami, to będzie to
finansowane z budżetu państwa.
Zmiana planu finansowego w ciągu roku. Plan
finansowy z jednej strony jest narzędziem dosyć ela-
stycznym, ponieważ podlegać on będzie według
przedłożenia rządowego uzgodnieniu między trzema
resortami, zgodnie z postulatami, i uzgodnieniom
dwuresortowym przy zaopiniowaniu. Którakolwiek
z tych funkcji będzie realizowana, to myślę, że to
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Infrastruktury Radosław Stępień
uzgodnienie nie jest aż tak usztywniającą ten instru-
ment procedurą, aby nie można było dokonywać
zmian. Dla wyjaśnienia proceduralnego zmiany w
planie finansowym w ciągu roku będą przebiegać
zgodnie z tym trybem, w jakim on powstaje. I tu nie
ma chyba sensu tworzenia jakiejś nowej, odrębnej
procedury.
Proszę państwa, obwodnica Mińska Mazowiec-
kiego – roboty są nie rozpoczęte, ponieważ postępo-
wanie przetargowe się jeszcze nie zakończyło. Zakoń-
czony jest pierwszy etap przetargu, drugi etap prze-
targu w tej chwili jest w toku.
Co do S7 granica, jeżeli dobrze pamiętam, chodzi
o granicę województwa świętokrzyskiego i Kraków,
jest obecnie w trakcie opracowywania. Myślimy, że
w listopadzie br. uzyskamy zezwolenie na realizację
inwestycji drogowej i planujemy, że w roku następ-
nym w styczniu ogłosimy przetarg.
Myślę, że są to odpowiedzi chyba na wszystkie
pytania, te, które były kierowane do nas, i te, na któ-
re możemy odpowiedzieć. Wiem, że niektóre z nich
były kierowane bezpośrednio do resortu finansów.
Proszę państwa, popierając stanowisko rządu,
chciałbym powiedzieć, że ta ustawa rzeczywiście w
dosyć istotny sposób rozszerzy spektrum możliwości
finansowania dróg, umożliwi przede wszystkim do-
stęp do rynku zewnętrznego i – co jest również rzeczą
istotną – nie zrywa ona więzi z budżetem w zakresie
finansowania. Tutaj funkcja asekuracyjna budżetu
zdaniem strony rządowej została zachowana w spo-
sób adekwatny. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Głos zabierze sprawozdawca komisji poseł Stani-
sław Żmijan.
Poseł Stanisław Żmijan:
Dziękuję.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Prace nad pro-
jektem trwają i będą trwały, bowiem zostały zgło-
szone poprawki w czasie dzisiejszej debaty. W zasa-
dzie przy takich okazjach czy w takim momencie
poseł sprawozdawca ma dobrą okazję do złożenia
podziękowań za dotychczasowe zaangażowanie i
poparcie przez poszczególne kluby tego rozwiązania
prawnego. I w zasadzie dzisiaj z całą przyjemnością
to czynię.
Niemniej jednak zmobilizował mnie pan poseł
Bogusław Kowalski swoją sugestią, jakoby ten pro-
jekt zawierał elementy polityczne. Myślę, że my aku-
rat, patrząc sobie w oczy, możemy powiedzieć, panie
pośle, bo pracujemy już kilka kadencji wspólnie w
203
Komisji Infrastruktury, mając również w pamięci to,
że był pan także po drugiej stronie, piastując urząd
ministra, że ten czas pozwolił nam uświadomić sobie,
iż infrastruktura jako całość nie ma barwy politycz-
nej. Powiem więcej: w trakcie pracy nad tą ustawą w
podkomisji i w komisji, której miałem okazję i za-
szczyt przewodniczyć, widziałem zaangażowanie i
chęć pracy i tam nie dało się wyczuć tych elementów
politycznych. Zatem ze zdziwieniem przyjmuję te sło-
wa. Na dowód tego powiem, że program budowy dróg
i autostrad, o którym mówimy, a który został przy-
gotowany przez poprzedni rząd – czyli rząd z zaple-
czem politycznym, którego częścią jest pan poseł
Kowalski – obecny rząd przyjął w całości, nie tracił
ani jednego dnia na jego korektę, poprawę itd., przy-
jął go jako swój, nasz, bo to prawda, że podstawową
sieć krajową w Polsce mamy uzgodnioną od lat i tutaj
zmian wielkich nie potrzeba dokonywać. Trzeba rze-
czywiście wysiłku, konsolidacji sił do jego sfinanso-
wania. Jeżeli pojawia się taki projekt, to właśnie z
troski o to, żeby w określonym tempie ten program
realizować. To nie są bowiem środki wirtualne. Były
takie sugestie w padających pytaniach. Środki wir-
tualne pojawiły się w pozycji: Rezerwy celowe w cza-
sie dekoniunktury gospodarczej. Kiedy mogą się po-
jawić środki w rezerwach? Kiedy się doskonale reali-
zują przychody. Kiedy mamy kryzys, to trudno, tutaj
pojawi się właśnie pojęcie wirtualnych środków na
finansowanie tak poważnego bądź co bądź programu
budowy autostrad i dróg krajowych w Polsce.
A zatem trzeba mieć na względzie to, że nie jest
to propozycja ani za późna, ani nieistotna. Jest to
propozycja na czas i bardzo poważna. Po prostu jest
to koncepcja wypracowania dobrego instrumentu,
który da gwarancje i możliwości finansowania, ale i
realizacji tego programu w określonym tempie, bo-
wiem czas jest tutaj dla nas wszystkich ważny, ponie-
waż w gruncie rzeczy chodzi także o przyjęcie potęż-
nych środków finansowych, które mamy postawione
do dyspozycji z Unii Europejskiej.
Mając na względzie to, że będziemy kontynuować
prace nad tym, wyrażam przekonanie i nadzieję, że
wspólnie dopracujemy się dobrego projektu, który
rzeczywiście pozwoli ten program z odpowiednią
dynamiką realizować. I mam nadzieję, że te elemen-
ty polityczne, które tutaj się pojawiły, nie zakłócą
tego procesu. Bardzo dziękuję, panie marszałku.
(Oklaski)
(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek
Sejmu Krzysztof Putra)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
W trybie sprostowania – pan poseł Kowalski.
Bardzo proszę.
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
204 Oświadczenia poselskie
Poseł Bogusław Kowalski:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Zabieram głos
w trybie sprostowania, bo pan poseł Żmijan nie do
końca właściwie odczytał moją wypowiedź. Nie mó-
wiłem, że w trakcie prac Komisji Infrastruktury po-
jawiły się jakieś elementy polityczne, ich nie było, to
była czysta merytoryka. Słowa uznania pod adresem
pana przewodniczącego, który tym kierował. W ra-
mach tej legislacji zrobiliśmy już bardzo dużo, żeby
to udoskonalić i pewnie, jeżeli będzie trzeba, jeszcze
bardziej udoskonalimy. A moje pytanie dotyczyło de-
cyzji, która jest poza tą legislacją, tego, dlaczego się
ona w tym momencie pojawiła. Jednak skreślenie z
budżetu 8 mld zł przeznaczonych na rezerwy celowe
jest decyzją polityczną. Skoro tworzymy instrument
w postaci obligacji, na które i tak będziemy musieli
otrzymać gwarancje Skarbu Państwa, czyli one będą
obciążały budżet państwa, a skreślamy rezerwy, to
jest pytanie, po co to robimy, czy to nie jest puste
działanie, co nie znaczy, że chodzi o wyposażenie
Krajowego Funduszu Drogowego. Moje pytanie, na
które nie otrzymałem odpowiedzi od pana ministra
Stępnia, dotyczyło tego, czy jest też w planie rządu
poszerzenie tego instrumentarium na inne fundusze,
takie jak Fundusz Kolejowy, bo wydawałoby się to
bardzo racjonalnym krokiem. Tak że, panie pośle,
jeżeli zostałem źle zrozumiany, to prostuję. Ja nie
odczytywałem w pańskim zaangażowaniu elemen-
tów politycznych, natomiast widzę je trochę szerzej
w działaniu poza komisją. Dziękuję bardzo.
(Poseł Stanisław Żmijan: Robimy próbę z krajo-
wym funduszem.)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Zamykam dyskusję.
W związku z tym, że w czasie drugiego czytania
zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy popraw-
ki, proponuję, aby Sejm skierował ten projekt ponow-
nie do Komisji Infrastruktury w celu przedstawienia
sprawozdania.
Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, iż Sejm
propozycję przyjął. Sprzeciwu nie słyszę.
Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie punktów
porządku dziennego zaplanowanych na dzień 22
kwietnia br.
Informuję, że zgłosili się posłowie w celu wygło-
szenia oświadczeń poselskich.
Czy ktoś z pań i panów posłów pragnie wygłosić
oświadczenie? Lista jest jeszcze otwarta.
Nikt się nie zgłasza.
Listę posłów zgłoszonych do oświadczeń uważam
zatem za zamkniętą.
Bardzo proszę o zabranie głosu panią poseł Marię
Nowak, Prawo i Sprawiedliwość.
Poseł Maria Nowak:
Dziękuję bardzo.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Oświadczenie,
które chcę dzisiaj wygłosić, dotyczy dwóch progra-
mów MEN, o których ostatnio donosiły media. Spra-
wa pierwsza. Otóż Ministerstwo Edukacji Narodowej
zachęca w spocie reklamowym rodziców, aby posyła-
li swoje dzieci do przedszkoli. Spot został nakręcony
na zasadzie kontrastów. W pierwszej części w ponu-
rej, chłodnej scenerii przedstawiany jest świat dziec-
ka w czasie, gdy jest ono pod opieką rodziców, jako
świat szary, smutny. Obraz zupełnie się zmienia, gdy
dziecko wchodzi do przedszkola – pojawia się radość,
zadowolenie przedszkolaków, jest wiele kolorów, pa-
nuje klimat prawdziwej sielanki. Widać wyraźnie, że
obraz świata dziecka, gdy znajduje się ono poza
przedszkolem, został mocno przejaskrawiony. Uwa-
żam, że rodzice nie zasłużyli na to, by wypełnianie
przez nich roli rodzicielskiej było tak surowo, ale i
przede wszystkim niesprawiedliwie oceniane i pu-
blicznie przedstawiane.
Przekaz obrazu nasuwa się oczywisty – to resort
wie lepiej od rodziców, co dobre dla ich dzieci. Nasuwa
się pytanie czy może uwaga: Czy takimi działaniami
chcemy wrócić do czasów, kiedy to państwo i władza
wiedziały zawsze, co lepsze jest dla obywateli, wie-
działy, co jest lepsze dla dzieci i młodzieży.
Nie mogę również zgodzić się z oceną MEN aktu-
alnej sytuacji w polskich przedszkolach. Wyemitowa-
nie spotu jasno dowodzi, że w ocenie resortu w pol-
skich przedszkolach czekają wolne miejsca na dzieci.
A jest dokładnie odwrotnie. Trudno dziś znaleźć w
Polsce gminę, w której miejsce w przedszkolu nie by-
łoby na wagę złota. Warto podkreślić, że w opinii
wielu pedagogów, w wyniku realizowanej reformy
oświaty i nieplanowania w tym roku wzrostu liczby
przedszkoli, od września dostęp do przedszkoli będzie
jeszcze mniejszy. Jak do tych przedstawionych re-
aliów ma się spot reklamowy emitowany obecnie za
niemałe publiczne pieniądze? Można zapytać, jaki
jest cel tego spotu i po co go realizować. Mogę powie-
dzieć, jaki efekt już ten spot osiągnął. Otóż jedynie
zdenerwował sporą grupę rodziców.
Po pierwsze, zdenerwował tych, którzy chcą wy-
słać dziecko do przedszkola, ale nie potrafią znaleźć
wolnego miejsca, a dotyczy to głównie miast. Są tak-
że przypadki, dotyczy to zwłaszcza wsi, że w pobliżu
miejsca zamieszkania dziecka nie ma w ogóle przed-
szkoli. Wiemy doskonale, że są całe białe plamy na
mapie Polski, gdzie przedszkoli po prostu nie ma.
Denerwuje to także tych rodziców, którzy znajdują
czas dla swoich dzieci, które zostają pod opieką jed-
nego z rodziców, otoczone troską i miłością. Rodzice
ci mają warunki, by realizować razem z dzieckiem
program edukacji przedszkolnej przez wspólną zaba-
wę. Chociaż te dzieci, właśnie 3-, 4-, 5-letnie, nie
chodzą do przedszkola, to na pewno nie są ani zanie-
dbywane, ani opuszczone. Pokazanie takiej sytuacji
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
Oświadczenia poselskie
Poseł Maria Nowak
w skali zerojedynkowej jest niewłaściwe i nieobiek-
tywne, na pewno niesłuszne.
Chciałabym się jeszcze odnieść do drugiej infor-
macji medialnej. Otóż przeczytałam ostatnio, że
MEN zamierza wprowadzić do szkół jedynie elektro-
niczną wersję podręczników i pomocy naukowych.
Żyjemy w czasach, kiedy dzieci i młodzież coraz rza-
dziej sięgają po książki. Podejrzewam, że dla wielu
uczniów kontakt z książką ogranicza się, niestety,
jedynie do czasu spędzonego w szkole. Podręczniki
to dla nich jedyne książki, które w ciągu całego roku
mają w ręce, i to jest główny problem w nauczaniu
polskiej młodzieży. Obumiera potrzeba czytania ksią-
żek. Myślę, że to jest problem, z którym przede
wszystkim powinien się zmierzyć resort edukacji na-
rodowej. Jak zachęcić młodzież do czytania książek?
Jakie podjąć działania, aby czytanie było dla dzieci i
młodzieży pasją, jedną z form wypoczynku, aby ubo-
gacało i rozwijało wyobraźnię? Widzę poważne za-
grożenie, gdyby uczniowie korzystali jedynie z tzw.
e-podręczników. (Dzwonek)
Panie marszałku, już kończę, dosłownie jedno
zdanie.
Rozumiem potrzebę stałego rozwoju i, co się z tym
wiąże, konieczność informatyzacji nauki i edukacji.
Powinna ona jednak być uzupełnieniem w procesie
nauczania, e-podręcznik nie może wyeliminować
podręcznika książkowego, może go jedynie uzupeł-
nić. Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo, pani poseł.
Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Hen-
ryka Siedlaczka, Platforma Obywatelska.
Poseł Henryk Siedlaczek:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z wielkim zanie-
pokojeniem przyjąłem informację, jakoby nasz rząd
w ramach poszukiwania oszczędności podjął decyzję
o odsunięciu w czasie wejścia w życie przygotowanej
w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej ustawy
o wsparciu rodziny i systemie pieczy zastępczej nad
dzieckiem.
Proponowane w założeniach do ustawy rozwiąza-
nia dawały nadzieję na efektywną pomoc dzieciom i
rodzinom wykluczonym, stwarzając tym samym
szansę na pozostanie dzieci w środowisku lokalnym,
bez konieczności umieszczania ich w stosownych pla-
cówkach. Ta kompleksowa ustawa umożliwiłaby po-
wstanie po raz pierwszy realnych form bezpośred-
niej, wszechstronnej pomocy rodzinie w kryzysie.
Wyciągając wnioski z dotychczasowych doświadczeń,
twórcy ustawy zaproponowali mechanizmy wsparcia
205
i rozwoju rodzinnej opieki zastępczej oraz stopniowe
ograniczenie form opieki instytucjonalnej.
Obecnie funkcjonujący system pomocy społecznej
jest drogi, mało efektywny i wymaga zasadniczych
zmian, co jest oczywiste. Ogranicza się on bowiem
do biernych form pomocy, m.in. takich jak przyzna-
wanie zasiłków, co raczej pogłębia i utrwala dysfunk-
cję dzieci i rodzin korzystających z pomocy, niż po-
maga im wydobyć się z obszaru wykluczenia społecz-
nego. Ogłoszona w 1999 r. reforma systemu opieki
nad dzieckiem i rodziną nie powiodła się i pomimo
niżu demograficznego liczba dzieci kierowanych do
opieki poza rodziną stale rośnie. Rodzinna opieka
zastępcza, która miała być skuteczną alternatywą
dla domów dziecka, nie rozwija się m.in. dlatego, iż
napotyka wiele trudności. W związku z tym taki
stan rzeczy generuje bardzo niekorzystne skutki
społeczne i ekonomiczne. Ugruntowuje się margina-
lizacja wielu polskich rodzin. Wychowuje się pokole-
nie „wyuczonej bezradności”, zasilające szeregi
klientów pomocy społecznej. Pogłębiają się dysfunk-
cje dzieci wychowywanych w patogennych domach
dziecka. Problemy te dotykają z reguły najsłabszych
rodzin, które nie znają i nie potrafią bronić swoich
praw. Masowe kierowanie dzieci do placówek bez
udzielenia fachowej pomocy ich rodzinom jest też
niezgodne z prawem, standardami europejskimi,
strategią Unii Europejskiej i zaleceniami Komitetu
Ministrów Rady Europy.
Jest raczej pewne, że niewielkie i wyłącznie do-
raźne oszczędności finansowe uzyskane z odroczenia
wejścia w życie niniejszej ustawy będą skutkować
znacznie większymi kosztami społecznymi i finanso-
wymi, które dzieci i rodziny, państwo i obywatele
będą musieli ponosić przez wiele lat. Środki na wdro-
żenie tej ustawy można znaleźć chociażby w fundu-
szach europejskich (szkolenie kadr, programy pilota-
żowe) oraz na przykład upraszczając niepotrzebną i
kosztowną procedurę przyznawania zasiłków przez
pomoc społeczną.
W związku z tym, mając na uwadze dobro rodziny
i jej wsparcie, oświadczam, że podjęcie prac nad przy-
jęciem projektowanej ustawy o wsparciu rodziny i
systemie pieczy zastępczej nad dzieckiem jest nie-
zbędne i nie powinno być opóźniane z jakichkolwiek
przyczyn. Ogłoszenie przez Sejm Rzeczypospolitej
Polskiej roku 2009 Rokiem Rodzinnej Opieki Zastęp-
czej to niewątpliwie zobowiązanie dla polityków do
stworzenia takich rozwiązań systemowych, by rodzi-
ny w kryzysie znajdowały pomoc i wsparcie na pozio-
mie lokalnym, a w uzasadnionych sytuacjach dzieci
trafiały do rodzinnych form pieczy zastępczej. Dzię-
kuję bardzo.
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Tade-
usza Witę, niezrzeszonego.
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
206 Oświadczenia poselskie
Poseł Tadeusz Wita:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Moje wystąpienie
dzisiejsze jest reakcją na wczorajszą informację o
udziale Rzeczypospolitej Polskiej w pracach Unii Eu-
ropejskiej podczas prezydencji francuskiej.
Chciałem wczoraj zabrać głos, ale nie wystarczy-
ło już na to czasu, dlatego pozwolę sobie dzisiaj wy-
głosić oświadczenie, w którym chciałbym się zdy-
stansować od wielu głosów, większości głosów, jakie
wczoraj padły z tej trybuny. Osobiście jestem głęboko
rozczarowany prezydencją francuską i w ogóle posta-
wą Unii Europejskiej nie tylko w czasie prezydencji
francuskiej, ale w ogóle w ostatnich latach. Unia Eu-
ropejska zamknęła się na problemy światowe. Przej-
muje się tylko własnymi problemami, kryzysem eko-
nomicznym, którego nie potrafi we właściwy sposób
zdiagnozować, bo kryzys bankowy i gospodarczy to
tylko odzwierciedlenie wielkiego kryzysu moralnego,
jaki przechodzi cały świat. Unia Europejska ledwo
kątem oka dostrzega biedne kraje, całe obszary Azji,
Afryki, Europy, gdzie nędza i głód są chlebem po-
wszednim od wielu lat. Unia Europejska symbolicz-
nie daje z tego, co jej od czasu do czasu zbywa. Jeśli
chodzi o prezydencję francuską, ja sam też wiązałem
z nią wielkie nadzieje.
Miałem przyjemność jako delegat do Rady Euro-
py poznać francuskiego senatora, który obiecywał
mi wiele jako bliski znajomy i przyjaciel prezydenta
Sarkozy’ego, którego znał od dzieciństwa, i zapew-
niał mnie, jak wspaniały i wielki to jest człowiek i
jak wielki z niego będzie polityk. Tymczasem oka-
zało się, że ani nie potrafił właściwie zareagować na
konflikt w Gruzji, ani nie potrafił opowiedzieć się
za prawami człowieka w Chinach, wprost przeciw-
nie – dla dobrych kontraktów ekonomicznych za-
pewniał Chińczyków, że Tajwan powinien być ich
integralną częścią.
I taki to prezydent, który w wielu miejscach się
skompromitował, był wczoraj z tej mównicy chwalo-
ny, prezydencja francuska była chwalona, a prawda
jest taka, że były to kolejne zmarnowane miesiące
Unii Europejskiej, która skupia się tylko i wyłącznie
na własnych problemach, która nie potrafi myśleć do
przodu, której naprawdę brakuje męża stanu wielkie-
go formatu, który potrafiłby wytyczyć kierunki ku
przyszłości.
Z tego to względu chciałbym w moim króciutkim
oświadczeniu wygłosić z mównicy sejmowej wielkie
rozczarowanie tak dla tego, co dzieje się w Unii Eu-
ropejskiej, jak i dla przewodnictwa francuskiego.
Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła An-
drzeja Szlachtę, Prawo i Sprawiedliwość.
Poseł Andrzej Szlachta:
Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Swo-
je dzisiejsze oświadczenie chcę poświęcić ofiarom
zbrodni katyńskiej. Sejm RP ustawą z 14 listopada
2007 r. ustanowił z inicjatywy Federacji Rodzin Ka-
tyńskich dzień 13 kwietnia Dniem Pamięci Ofiar
Zbrodni Katyńskiej.
Miałem honor wziąć udział 19 kwietnia br. w ob-
chodach tego święta w Nisku na Podkarpaciu, gdzie
w kościele pw. św. Józefa odbyły się religijne i patrio-
tyczne uroczystości. Księża, parlamentarzyści, samo-
rządowcy, kombatanci, służby mundurowe, młodzież
oraz zebrani wierni modlili się za ofiary tej okrutnej
zbrodni oraz składali wieńce i kwiaty pod piękną ta-
blicą katyńską.
W zniewolonej Polsce nie wolno było przez dzie-
siątki lat wypowiadać się na temat zbrodni katyń-
skiej. Lata zniewolenia komunistycznego nauczyły
członków rodzin katyńskich pokory i cierpliwości.
Jednocześnie wzmocniły wiarę, że prawda zwycięży,
że ofiara życia najbliższych nie zostanie zapomniana,
wymazana z pamięci. Od czasu zrywu „Solidarności”
Polacy coraz głośniej i pewniej zaczęli przypominać
te tragiczne dzieje polskich oficerów.
Po agresji sowieckiej na Polskę 17 września 1939
r. w ręce sowieckie dostało się łącznie z ludźmi aresz-
towanymi zimą 1939 r. i 1940 r. ok. 250 tys. polskich
kombatantów, w tym ok. 15 tys. oficerów. Umieszczo-
no ich w trzech wydzielonych obozach: w Kozielsku,
Starobielsku oraz na wyspie Iłowaja koło Ostaszko-
wa. Do marca 1940 r. liczba jeńców osiągnęła ok. 15
tys. osób.
Wiosną 1940 r. rozpoczęło się wywożenie jeńców
w nieznanym kierunku w grupach od 60 do 250
osób. Spośród 14,5 tys. osób 14 tys. przepadło bez
śladu. Jedynie 448 więźniów przekazano do miejsco-
wości Pawliszczew Bor koło Kaługi, następnie do
Griazowca. Ci więźniowie ocaleli. Pozostali zostali
zamordowani przez wykwalifikowane ekipy morder-
ców NKWD przed wykopanym dołem strzałem w tył
głowy.
Zgodnie z dekretem Stalina z 5 marca 1940 r.
NKWD rozstrzelało wiosną tego roku ok. 22 tys. pol-
skich obywateli, w tym 15 tys. oficerów, podoficerów,
funkcjonariuszy straży granicznej i służby więzien-
nej.
Najwyżsi decydenci Związku Sowieckiego, elimi-
nując fizycznie polskich oficerów, chcieli pogrzebać
na zawsze ideę wolnej Rzeczypospolitej. Mimo tych
okrutnych zbrodni, tej Golgoty Wschodu, Polska nie
zginęła. Corocznie w połowie kwietnia czcimy pamięć
ofiar zbrodni katyńskiej, paląc znicze i składając
kwiaty na pomnikach, symbolicznych grobach, które
znajdują się w większości polskich miast, w tym w
moim rodzinnym mieście Rzeszowie. Dziękuję za
uwagę. (Oklaski)
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
Oświadczenia poselskie
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Bardzo proszę o zabranie głosu panią poseł Beatę
Szydło, Prawo i Sprawiedliwość.
Poseł Beata Szydło:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałabym dzi-
siaj w swoim oświadczeniu powiedzieć o dwóch kwe-
stiach. Pierwsza z nich związana jest z informacjami
prasowymi, które pojawiły się na temat tego, co wy-
darzyło się ostatnio w Państwowym Muzeum Au-
schwitz-Birkenau, które jest położone w granicach
administracyjnych miasta Oświęcimia. Z informacji
medialnych można było dowiedzieć się, że na terenie
tej placówki muzealnej jest prowadzony program re-
socjalizacji dla byłych terrorystów irlandzkich – do-
kładnie 3 kwietnia takie osoby przebywały na terenie
muzeum – który ma być kontynuowany. Zapowiada-
nych jest 50 nowych grup, które będą w ten sposób
właśnie, poprzez naukę historii w tym strasznym
miejscu, przechodziły program resocjalizacji.
Problem polega na tym, że z informacji, które były
przekazywane, wynika, że nikt w Polsce nie wiedział
o tym, że taki program jest realizowany na terenie
muzeum Auschwitz-Birkenau.
Oświęcim jest miastem, które przede wszystkim
chce uczyć i edukować w ramach pokoju i tolerancji.
Na terenie miasta istnieje bardzo dużo instytucji,
placówek, stowarzyszeń, które takie programy reali-
zują. To miasto naznaczone swoją straszną historią
do dzisiaj niesie to brzemię swojej niezawinionej prze-
szłości. Mieszkańcy miasta są bardzo wyczuleni na
różnego rodzaju oznaki nietolerancji, ale również na
to, jak o tym mieście się mówi i w jakim kontekście
się je postrzega.
Realizacja takiego programu resocjalizacji dla
byłych terrorystów, jeżeli rzeczywiście ten fakt miał
miejsce, w moim przekonaniu powinna być monito-
rowana przez nasz rząd i powinny być o tym poinfor-
mowane zarówno władze lokalne, jak i przede wszyst-
kim władze państwowe oraz dyrekcja muzeum, po-
nieważ można – i tak to odbierają mieszkańcy – oba-
wiać się, czy rzeczywiście pobyt takich osób nie
niesie ze sobą niebezpieczeństwa.
W związku z tym apeluję do rządu, ażeby zainte-
resował się tą sprawą, a przede wszystkim, żeby od-
powiedział na pytanie, czy wiedział o tym, że taki
program będzie realizowany na terenie muzeum Au-
schwitz-Birkenau. Jeżeli natomiast zgodzi się na jego
kontynuację, to żeby naprawdę zwrócić szczególną
uwagę na wszelkie środki bezpieczeństwa.
Jest to ważne również w kontekście tego, co mia-
ło miejsce w dniu dzisiejszym, jeżeli chodzi o muzeum
Auschwitz. Wczoraj odbył się tradycyjnie już, jak co
roku, Marsz Żywych. Niestety znowu, kolejny raz
pojawiają się w mediach zachodnich doniesienia o
polskich obozach zagłady. Warto też, ażeby rząd po-
207
wiedział takim procederom zdecydowanie: nie, aby
Ministerstwo Spraw Zagranicznych zareagowało.
Jestem z Oświęcimia i powiem, że bardzo często
pyta się nas, ludzi tam mieszkających: Jak wy tam
możecie mieszkać? Nawet wielu ludziom w Polsce to
miasto kojarzy się z muzeum Auschwitz, a muzeum
Auschwitz jest miejscem pamięci wyjątkowym, któ-
rego trzeba strzec. Jednak wokół tego muzeum jest
miasto, w którym żyją i mieszkają ludzie, którzy chcą
czuć się tak samo bezpiecznie jak wszyscy inni miesz-
kający w naszym kraju.
Kolejna sprawa, o której chciałabym powiedzieć
na zakończenie, która wymaga komentarza w dniu
dzisiejszym, dotyczy tego, co dzieje się od dłuższego
czasu wokół Uniwersytetu Jagiellońskiego. Co praw-
da dzisiaj Senat wycofał się z bardzo złego i kontro-
wersyjnego pomysłu pani minister nauki i szkolnic-
twa wyższego, by odebrać pieniądze przyznane wcze-
śniej przez Sejm uniwersytetowi na rozbudowę kam-
pusu, ale to jest już kolejna rozgrywka, która toczy się,
niestety, wokół Uniwersytetu Jagiellońskiego. Naj-
pierw miała być przeprowadzona kontrola, teraz są
stosowane środki finansowe. Wydaje mi się, że trzeba
zaprotestować i zwrócić na to uwagę po to, żeby wresz-
cie przestać, ponieważ zarówno ranga Uniwersytetu
Jagiellońskiego, jak i to miejsce, a co za tym idzie rów-
nież i cała polska nauka, wymagają naprawdę więcej
powagi. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo, pani poseł.
Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Artura
Dunina, Platforma Obywatelska.
Poseł Artur Dunin:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzisiejsze oświad-
czenie będzie w miarę krótkie, ale bardzo stanowcze.
Chciałbym bardzo stanowczo zaprotestować przeciw
temu, co robią pismaki z pisemka zgierskiego, ponie-
waż ci ludzie po prostu w żywe oczy kłamią. Platfor-
ma Obywatelska nigdy nie zapomniała o swoich zo-
bowiązaniach podjętych w czasie wyborów. Minister-
stwo i pan minister Grabarczyk, który dowodzi tym
ministerstwem, nie zapomnieli o drodze S14, biegną-
cej z Emilii przez Zgierz do Łodzi. Jest to bardzo
ważna obwodnica aglomeracji Łódzkiej. Ta droga po-
wstanie, ale, szanowni państwo, panowie posłowie z
PiS, nie zapominajcie o tym, że wy mieliście swój czas
i nic praktycznie nie zrobiliście, a poseł, o którym
myślę, nie przyłożył ręki do tego, aby przybliżyć się
do realizacji tej drogi.
Chcę powiedzieć, że jestem na bieżąco w kontakcie
i z generalną dyrekcją, i z ministerstwem, i z panem
ministrem Grabarczykiem. W tej chwili trwają prace
weryfikacyjne dotyczące i raportu ochrony środowi-
ska, i przebiegu trasy. Jest szansa na to, aby przetarg
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
208 Oświadczenia poselskie
Poseł Artur Dunin
został zorganizowany w 2011 r., i jest szansa na to,
jeżeli wszystko dobrze pójdzie, a mam taką wielką
nadzieję, by na przełomie lat 2013 i 2014 powstała
droga S14, biegnąca przez Zgierz. Takie zapewnienie
składaliśmy wcześniej, że jesteśmy tą drogą zaintere-
sowani, bo faktycznie przejechać przez Zgierz jest
bardzo ciężko. Dla mieszkańców Zgierza, którzy
mieszkają przy drodze krajowej przyległej A1, na-
prawdę jest to bardzo uciążliwe, dlatego zrobimy
wszystko, aby droga S14 powstała. I nie przeszkadzaj-
cie nam, lecz tylko pomagajcie. Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Bardzo proszę pana posła Waldemara Andzela,
Prawo i Sprawiedliwość, lidera, jeśli chodzi o liczbę
wygłoszonych oświadczeń.
Poseł Waldemar Andzel:
Dziękuję bardzo.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W 2009 r. obcho-
dzimy 70. rocznicę śmierci Wojciecha Korfantego.
Dlatego też Sejmik Województwa Śląskiego postano-
wił ogłosić rok 2009 rokiem Wojciecha Korfantego w
woj. śląskim, a także pan prezydent Rzeczypospolitej
Polskiej objął patronatem honorowym rok Wojciecha
Korfantego.
Wojciech Korfanty urodził się 20 kwietnia 1873 r.
w osadzie Sadzawka, obecnie Siemianowice Śląskie,
w rodzinie robotniczej. Jego ojciec Józef był górni-
kiem Kopalni Fanny. Z domu wyniósł wychowanie w
poszanowaniu dla ciężkiej i uczciwej pracy oraz umi-
łowanie dla kultury polskiej, które zawdzięczał mat-
ce Karolinie. Działalność patriotyczną rozwinął pod-
czas swoich studiów na Politechnice w Charlotten-
burgu, gdzie należał do polskich organizacji akade-
mickich. W tym okresie miał styczność z ideologią
Ligi Narodowej, a także poznał program polskich
socjalistów. Gdy w 1896 r. przeniósł się na Wydział
Prawny i Ekonomiczny Uniwersytetu Wrocławskie-
go, działał aktywnie w tajnym, związanym z endecją,
Związku Młodzieży Polskiej Zet i w Towarzystwie
Akademików Górnoślązaków. Korfantego pociągały
wówczas hasła katolickie i narodowe endecji, jakże
aktualne, gdy patrzy się na sytuację ludności polskiej
mieszkającej w zaborze pruskim. W 1901 r. przystąpił
do Ligi Narodowej, w ramach której od początku roz-
winął aktywną działalność na terenie Górnego Ślą-
ska. Wojciech Korfanty był przeciwnikiem polityki
umiarkowanej, ugodowej, prowadzonej na tym tere-
nie przez ugrupowania współpracujące z partią nie-
mieckich katolików Centrum.
W latach 1903–1912 i w 1918 r. był posłem w Re-
ichstagu oraz pruskim Landtagu (1903–1918). Dnia
25 października 1918 r. wystąpił w Reichstagu z gło-
śnym żądaniem przyłączenia do państwa polskiego
wszystkich ziem polskich zabranych po zaborze pru-
skim (Prusy Królewskie, Gdańsk, Wielkopolska,
część Prus Książęcych oraz Śląsk Górny i Średni).
Po pierwszej wojnie światowej wszedł m.in. w skład
Komisariatu Naczelnej Rady Ludowej w Poznaniu.
W styczniu 1920 r. został mianowany przez polski
rząd komisarzem plebiscytowym na Górnym Śląsku.
Kierował całością przygotowań organizacyjnych, pro-
pagandowych i politycznych.
Był przeciwnikiem polityki faktów dokonanych
i rozstrzygnięć zbrojnych, przez co sprawując funk-
cję faktycznego dyktatora trzeciego powstania ślą-
skiego, po pierwszych sukcesach militarnych dał
rozkaz wstrzymania działań zbrojnych i czekania
na decyzję mocarstw Ententy. W latach 1922–1930
był posłem na Sejm związanym z Chrześcijańską
Demokracją. Od października do grudnia 1923 r.
był wicepremierem w rządzie Wincentego Witosa i
jego doradcą z ramienia Chrześcijańskiej Demokra-
cji. Od 1924 r. został wydawcą dzienników „Rzecz-
pospolita” i „Polonia”.
Był zdecydowanym przeciwnikiem Józefa Piłsud-
skiego. Po zwycięstwie sanacji stał się obiektem ata-
ków z jej strony. W 1930 r. został aresztowany i wraz
z posłami Centrolewicy osadzony w twierdzy brze-
skiej. Od kwietnia 1935 r. był na emigracji w Czecho-
słowacji. W 1936 r. wraz z Ignacym Paderewskim,
Józefem Hallerem i Wincentym Witosem brał udział
w rozmowach politycznych tzw. Frontu Morges. Był
jednym z organizatorów i pierwszym prezesem Stron-
nictwa Pracy powstałego w 1937 r. w wyniku połą-
czenia Chadecji i Narodowej Partii Robotniczej.
Po aneksji przez Niemcy wyjechał z Czechosłowa-
cji do Francji, lecz w obliczu groźby wybuchu wojny
potajemnie wrócił do kraju. Został tam aresztowany
na podstawie sankcji prokuratorskiej w kwietniu
1939 r. Po trzech miesiącach został zwolniony z po-
wodu ciężkiej choroby. Wkrótce po wyjściu z więzie-
nia zmarł, było to 17 sierpnia 1939 r.
Wojciecha Korfantego cechował trzeźwy, reali-
stycznych pogląd na problem niemiecki. Ostrzegał
przed hasłami nacjonalistycznymi, które tak potwor-
nie zaowocowały w czasie drugiej wojny światowej.
Korfanty to jedna z najwybitniejszych postaci w dzie-
jach najnowszych Górnego Śląska. Był to polityk,
którego działalność wpłynęła w wielkim stopniu na
dwudziestowieczne losy tej ziemi. Równocześnie jed-
nak nie ograniczał się do problemów Śląska. (Dzwo-
nek) Był indywidualnością w skali całej II Rzeczy-
pospolitej.
Niech Rok Wojciecha Korfantego przywróci zbio-
rowej pamięci potomnych jego osobę, działalność i
dokonania, które na wieki zadecydowały o przyszło-
ści Śląska, a tym samym Rzeczypospolitej Polskiej.
Dziękuję bardzo. (Oklaski)
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
Oświadczenia poselskie
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Jana
Rzymełkę, Platforma Obywatelska.
Poseł Jan Rzymełka:
Dziękuję, panie marszałku.
Panie Marszałku! Dziękuję, że mogę tu wygłosić
oświadczenie. Wracam prosto, biegiem, z projekcji
filmu Ryszarda Bugajskiego „Generał Nil”, a po jego
obejrzeniu naprawdę trudno przemawiać w tej Izbie.
Podobnie jak mój przedmówca, pan poseł Andzel,
chciałbym powiedzieć o Wojciechu Korfantym, bo jest
to mój kultowy bohater, tym bardziej że są związki
rodzinne – mam tu na myśli księdza Jana Rzymełkę,
członka Polskiego Komitetu Plebiscytowego i dorad-
cę Korfantego.
Nie będę mówił ogólnie o Korfantym, bo w więk-
szości się z tym zgadzam, ale uzupełnię dwie, trzy
sprawy, które warto wyprostować. Pan poseł powie-
dział, że w Landtagu i w Reichstagu Korfanty mówił
o przyłączeniu do przyszłej Polski terenów pod zabo-
rami i wymienił Górny Śląsk. Trzeba ten mit obalić.
Górny Śląsk – Oberschlesien – nigdy nie był pod za-
borami. Polska utraciła Górny Śląsk dużo wcześniej,
w procesie historycznym. Wszystkie inne ziemie były
pod różnymi zaborami, natomiast Górny Śląsk nie
był, tym bardziej jego wschodnia część.
Warto, mówiąc o Korfantym, wskazać, jak silne
były niesnaski pomiędzy korfanciarzami a sanacją,
Grażyńskim. W relacjach z Piłsudskim też były tar-
cia. Wojciech Korfanty mówił wyraźnie, że jedna
piędź ziemi Górnego Śląska jest cenniejsza niż hek-
tary i akry ziemi na wschodzie – a taka była wizja
piłsudczyków. Mówił tak, dlatego że potencjał ludzki,
technologiczny, wydobywczy, metalurgiczny, hutni-
czy, górniczy był jednym z najnowocześniejszych w
Europie i dzięki temu Polska miała konia napędowe-
go gospodarki. Niesnaski były silne do tego stopnia,
że bardzo znany jest obraz, kiedy to Korfanty, który
przyprowadził Górny Śląsk do Polski, nie mógł być
na weselu swojego syna, bo musiał czekać na decyzję
Grażyńskiego przez kilka dni na moście w Cieszynie
i nie otrzymał zgody, żeby wjechać do Polski. Było
tam więc wiele smutnych takich relacji.
Natomiast chcę nawiązać do Korfantego, który
działał na terenie Reichstagu i Landtagu jako poseł
ze Śląska, albowiem kilka tygodni temu Polsko-Nie-
miecka Grupa Parlamentarna, polskich posłów, mia-
ła okazję być goszczona w Bundestagu. Zwiedziliśmy
bardzo ważną wystawę: „Wir Berliner” – „My, ber-
lińczycy”, która pokazała – dzięki prof. Trabie – w
jaki sposób dwa narody, polski i niemiecki, współpra-
cowały przez wieki. Dowiedziałem się tam o szoku-
jących rzeczach, które do tej pory nie były nam zna-
ne. Np. o tym, że teren Reichstagu, na którym w tej
chwili stoi parlament, Bundestag, należał kiedyś do
209
polskiej szlachty, polskich książąt; tak samo wiele
terenów, na których są wielkie gmachy użyteczności
publicznej, było we władaniu szlachty wielkopolskiej
czy śląskiej. Bo to było normalne, że kupowało się
działki na tamtym terenie. Warto wskazać, że prze-
mów o korzeniach polskich posłów do Landtagu i
Bundestagu byłoby ponad 130. I warto by było ich
wysłuchać, przekonać się, jak płomienne były mowy
dotyczące działalności. Pokazane tam też zostały
fragmenty tego, jak pewną grę z Piłsudskim po uwol-
nieniu z Magdeburga zagrali Niemcy. Piłsudski to
wykorzystał. Niepodległa Polska jest w pewnym sen-
sie efektem zakulisowych działań dyplomacji nie-
mieckiej, dyplomata który pokazał, że Piłsudskiego
warto wypuścić właśnie w tym momencie i przysłać
do Warszawy, później został ambasadorem w Polsce.
Takie to były gorące czasy.
Wojciech Korfanty to naprawdę wielka postać,
którą należy pokazać. Był Europejczykiem, rozu-
miał istotę gospodarki niemieckiej i istotę działań
gospodarczych, ekonomicznych Europy. Jego wiedza
mogła być bardzo przydatna, niestety nie została
wykorzystana.
Z opowiadań rodziców wiem, że jego pogrzeb, któ-
ry odbył się kilka dni przed wybuchem drugiej wojny
światowej, był największą manifestacją polską na
Górnym Śląsku. Zgromadził kilkadziesiąt tysięcy
ludzi, którzy wierzyli, że dzięki właśnie Korfantemu
Górny Śląsk został Polsce przekazany i to Górny
Śląsk, który był propolski. Dlatego warto o nim pa-
miętać. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Tade-
usza Sławeckiego, Polskie Stronnictwo Ludowe.
Poseł Tadeusz Sławecki:
Dziękuję bardzo.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 12 kwietnia 2009 r.
minęła okrągła 500 rocznica od chwili, gdy Zygmunt
I zwany Starym nadał miejscowości Czemierniki pra-
wa miasta. Nazwa Czemierniki prawdopodobnie po-
chodzi od nazwy trującej rośliny ciemiernik.
Lokalizacja wsi Czemierniki przypada na lata
1253–1325. Wtedy to wzniesiono kościół rzymskoka-
tolicki pod wezwaniem Świętego Stanisława, mę-
czennika, oraz założono parafię w archidiakonacie
lubelskim w ziemi sandomierskiej. Wieś była w po-
siadaniu rodu rycerskiego Dembińskich vel Dębiń-
skich herbu Rawicz.
Złoty okres Czemiernik to wiek XVI, gdy stały się
one własnością rodu Firlejów. Mikołaj Firlej, herbu
Lewart, hetman wielki koronny, kasztelan krakow-
ski, za zasługi wojenne pod Smoleńskiem uzyskał od
Zygmunta I Starego przywilej przenoszący w 1509 r.,
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
210 Oświadczenia poselskie
Poseł Tadeusz Sławecki
jak już mówiłem, Czemierniki na prawo miejskie
magdeburskie.
Najwspanialszy okres rozwoju Czemiernik przy-
pada na czasy Henryka Firleja, 1574–1626, biskupa
płockiego, później arcybiskupa gnieźnieńskiego i pry-
masa Polski. Cieszący się dużymi wpływami w Rze-
czypospolitej, likwiduje zbór kalwiński, który w po-
łowie XVI w. założył ówczesny właściciel Czemiernik
Jan Firlej, i zakłada misję jezuitów. Jednocześnie,
przy pomocy sprowadzonych architektów i budowni-
czych, tworzy tu swoją rezydencję.
W latach 1603–1612 zostaje wzniesiony murowa-
ny kościół pod wezwaniem Świętego Stanisława Bi-
skupa i budynek misjonarii, siedziba misji jezuickiej,
oraz arcydzieło sztuki późnorenesansowej w Polsce,
jedyne w swoim rodzaju takie założenie mieszkalne
w Polsce, willa włoska wraz z zespołem fortyfikacji
bastionów, tzw. palazzo forteca.
Przy pomocy specjalistów z Flandrii założono
ogrody, które uchodziły wówczas za najpiękniejsze w
Polsce. Miasto otrzymuje również nowy herb, na nie-
bieskim tle Madonna w złotej koronie, zielonej szacie
i białym płaszczu, stojąca na półksiężycu. Jest to
herb Czemiernik również dzisiaj.
Inwestycje poczynione przez Henryka Firleja i
wzrost znaczenia miasta awansowały je do jedynej
prywatnej rezydencji tego dostojnika. Szymon Staro-
wolski stawiał Czemierniki w rzędzie najpiękniej-
szych miast Lubelszczyzny. W swoim „Opisaniu Kró-
lestwa Polskiego za Zygmunta III” tak pisał: Już zaś
przewyższa je miasto Czemiernice dla piękności
ogrodów i wspaniałego pałacu, od wielkiego niegdyś
męża Henryka Firleja arcybiskupa gnieźnieńskiego
wystawionego”.
Prestiż czemiernickiej rezydencji Henryka Firleja
podniósł pobyt w niej w okresie od października 1625
do stycznia 1626 króla Zygmunta III Wazy wraz z
rodziną i dworem. Rodzina królewska schroniła się
tutaj przed panującą w Krakowie zarazą. Wydarzenie
to upamiętnia tablica z napisem łacińskim, wmuro-
wana na drzwiach frontowych pałacu.
W 1719 r. miasto przechodzi w ręce Stefana Hu-
mięckiego, herbu Junosza, wojewody podolskiego.
Kolejnym właścicielem Czemiernik zostaje Stani-
sław Małachowski, marszałek Sejmu Czteroletnie-
go, a od 1890 r. stają się one własnością Urszuli
córki Konstancji i Dominika Radziwiłłów. Po śmier-
ci Michała Radziwiłła i jego żony Aleksandry ze
Steckich właścicielem Czemiernik zostaje gen. Win-
centy Krasiński, adiutant Kościuszki i Napoleona.
Formalnym jednak właścicielem był jego syn, autor
„Nieboskiej komedii”, Zygmunt Krasiński, którego
pamięć czcił Sejm nie tak dawno. Majątkiem zarzą-
dzał wówczas Józef Kotarbiński, dziadek jednego z
najwybitniejszych filozofów polskich Tadeusza Ko-
tarbińskiego. Wtedy też został przeprowadzony re-
mont pałacu. O tym wydarzeniu informuje napis na
tablicy, umieszczony we wschodniej elewacji, „Firlej
postawił, Czas zrujnował, Wincenty hrabia Krasiń-
ski restaurował, pod zarządem Józefa Kotarbińskie-
go, rok 1852”.
Osada Czemierniki ze względu na swoje wartości
historyczno-kulturowe, m.in. niemal niezmieniony
układ przestrzenny miasta i unikatową architekturę,
została wpisana do rejestru zabytków woj. lubelskie-
go. Z miastem, jeśli chodzi o współczesną historię,
związanych było wiele osób, m.in. prof. Feliks Sku-
biszewski, pierwszy rektor Akademii Medycznej w
Lublinie, ksiądz prałat Jan Podemniak, kapłan ka-
tolicki, który jako pierwszy kapłan dostał medal
Sprawiedliwy wśród Narodów Świata za ratowanie
Żydów, poetka Marianna Bocian, urodzona na Pod-
lasiu w Bełczącu, mieszkająca we Wrocławiu, harc-
mistrz Stefan Lisowski, który z grupą harcerzy zo-
stał rozstrzelany przez gestapo, i wielu, wielu innych
wybitnych czemierniczan.
Jako prezes Czemiernickiego Towarzystwa Re-
gionalnego zapraszam wszystkich do odwiedzenia
tej jakże ciekawej miejscowości i uczestnictwa w
wielu obchodach jubileuszowych. Dziękuję bardzo.
(Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Ry-
szarda Zawadzkiego, Platforma Obywatelska.
Poseł Ryszard Zawadzki:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ok. 1300 uczniów
z całego kraju ze 140 szkół kształcących techników
budownictwa wzięło udział w XXII edycji Olimpiady
Wiedzy i Umiejętności Budowlanych. Rywalizowali
w eliminacjach szkolnych, reprezentowali swoje szko-
ły w finałach okręgowych, a 81 najlepszych z 48 szkół
spotkało się w dniach 2–4 kwietnia 2009 r. w Wodzi-
sławiu Śląskim w finale centralnym. Na wniosek
komitetu głównego olimpiady organizatorem finału
był Zespół Szkół Technicznych w Wodzisławiu Ślą-
skim wsparty przez starostwo powiatowe.
Spotkanie najlepszych uczniów techników budow-
nictwa stało się okazją do wzajemnego poznania się
oraz uzmysłowienia sobie, w jakiej kondycji jest szkol-
nictwo zawodowe w branży budowlanej. Olimpiada
ma na celu rozwijanie wśród młodzieży zaintereso-
wania budownictwem oraz pogłębianie jej wiedzy i
umiejętności budowlanych, lepsze przygotowanie
uczniów do podejmowania dalszego kształcenia na
kierunkach budownictwa szkół wyższych, wyrobie-
nie umiejętności samodzielnego zdobywania wiedzy,
zapoznanie z najnowszymi rozwiązaniami konstruk-
cyjnymi i technologicznymi w dziedzinie budownic-
twa, zachęcanie młodzieży do rozwijania swoich
uzdolnień i stworzenie jej warunków szlachetnego
współzawodnictwa, doskonalenie form i metod twór-
 40. posiedzenie Sejmu w dniu 22 kwietnia 2009 r.
Oświadczenia poselskie
Poseł Ryszard Zawadzki
czej pracy nauczycieli z młodzieżą oraz tworzenie
płaszczyzny współzawodnictwa między szkołami.
Patronat naukowy nad olimpiadą od lat sprawują
wydziały budownictwa Politechniki Warszawskiej i
politechniki gliwickiej. Dzięki pasji, wytrwałości i
odporności na trudy oraz wielkiemu zaangażowaniu
członków komitetu głównego olimpiady już 22 lata
jest ona z powodzeniem organizowana.
Stała się ona swego rodzaju drożdżami, olbrzymią
motywacją do podnoszenia jakości nauczania przed-
miotów zawodowych. Wymagania wobec uczestników
olimpiady są bardzo wysokie. Uczniowie muszą wy-
kazać się ponadprogramową wiedzą interdyscypli-
narną z zakresu matematyki, fizyki, mechaniki bu-
dowli, technologii i materiałoznawstwa, projektowa-
nia, kosztorysowania, nowości technicznych i przede
wszystkim logicznego myślenia. Wszyscy laureaci i
finaliści zawodów centralnych otrzymują w nagrodę
indeks na uczelnię techniczną bez postępowania
kwalifikacyjnego, a liczni sponsorzy dbają o zapew-
nienie cennych nagród rzeczowych.
Patronat honorowy nad organizacją XXII edycji
olimpiady objęła pani wicemarszałek Senatu Krysty-
na Bochenek, eurodeputowany prof. Jerzy Buzek,
senator RP prof. Antoni Motyczka, poseł na Sejm RP
Ryszard Zawadzki, starosta wodzisławski Jerzy Ro-
sół, dyrektor Zespołu Szkół Technicznych w Wodzi-
sławiu Czesław Pieczka. Nad całością organizacji
olimpiady bardzo sprawnie czuwała wicedyrektor
Zespołu Szkół Technicznych w Wodzisławiu pani Te-
resa Dragon. Organizatorzy zapewnili uczestnikom
oraz ich opiekunom sprawną organizację finałów
oraz liczne imprezy towarzyszące, np. wyjazd do
zamku w Pszczynie czy też atrakcyjny przejazd od-
cinkiem autostrady A1, który jest w budowie.
Wyniki olimpiady zostały ogłoszone uroczyście w
obecności przedstawicieli trzech ministerstw: Mini-
(Przerwa w posiedzeniu o godz. 21 min 55)
211
sterstwa Infrastruktury, MEN i Ministerstwa Roz-
woju Regionalnego. Gospodarze finałów, wieloletni
zwycięzcy poprzednich finałów i tym razem byli bez-
konkurencyjni, bowiem pierwsze miejsce zajął Mar-
cin Pypeć, drugie – Bartłomiej Chołyński, trzecie –
Dawid Karliczek. Wszyscy byli przygotowani przez
zespół nauczycieli na czele z panem Tomaszem War-
dengą, laureatem konkursu „Złoty kaganek” dla
najlepszego nauczyciela w kategorii „Kosa”. Radość
zwycięzców była tym większa, że uczniowie tej szko-
ły zdobyli również puchar ministra infrastruktury
dla najlepszej szkoły.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu komi-
tetu honorowego XXII olimpiady chciałbym złożyć
gratulacje wszystkim finalistom i laureatom olimpia-
dy za wybitne osiągnięcia i wysoki poziom wiedzy,
nauczycielom za wyjątkowe umiejętności pracy z
uczniami uzdolnionymi oraz organizatorom za zna-
komite przygotowanie olimpiady i jej atmosfery.
W imieniu komitetu honorowego, komitetu głów-
nego olimpiady, wszystkich szkół budowlanych w
Polsce i uczniów finalistów pragnę poprzeć stanowi-
sko ministra infrastruktury skierowane do Mini-
sterstwa Edukacji Narodowej w sprawie zwolnienia
z egzaminu z przygotowania zawodowego w części
praktycznej wszystkich finalistów i laureatów tej
olimpiady jako najlepszych w zawodzie technik bu-
downictwa i przyznać im ten tytuł na podstawie
stosownego zaświadczenia komitetu głównego. Dzię-
kuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie.
Zarządzam przerwę w posiedzeniu do jutra, tj. 23
kwietnia 2009 r., do godz. 9.