Sejm

Rzeczypospolitej Polskiej
Kadencja VI

Sprawozdanie Stenograficzne
z 26 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

w dniu 22 października 2008 r.

(drugi dzień obrad)

Wa r s z a w a
2008
 str.
TREŚĆ
26. posiedzenia Sejmu
(Obrady w dniu 22 października 2008 r.)
str.
Wznowienie posiedzenia
Komunikaty
Sekretarz Poseł Beata Bublewicz . . . . . . . . . 111
Punkt 9. porządku dziennego: Sprawoz-
danie Komisji Administracji i Spraw
Wewnętrznych o poselskim i rządowym
projektach ustaw o zmianie ustawy
o służbie cywilnej oraz o zmianie nie-
których innych ustaw
Poseł Sprawozdawca Waldy Dzikowski . . . . 112
Poseł Stanisław Huskowski . . . . . . . . . . . . . 115
Poseł Mariusz Błaszczak . . . . . . . . . . . . . . . . 116
Poseł Witold Gintowt-Dziewałtowski . . . . . . 118
Poseł Wiesław Woda. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119
Poseł Jan Widacki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121
Poseł Artur Górski. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121
Poseł Jarosław Żaczek . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122
Poseł Henryk Siedlaczek . . . . . . . . . . . . . . . . 122
Poseł Józef Piotr Klim . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122
Poseł Antoni Błądek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123
Poseł Marek Kwitek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123
Poseł Jacek Krupa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123
Poseł Wojciech Ziemniak . . . . . . . . . . . . . . . . 123
Poseł Stanisław Wziątek . . . . . . . . . . . . . . . . 124
Poseł Jan Rzymełka. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 124
Poseł Krzysztof Gadowski . . . . . . . . . . . . . . . 124
Poseł Piotr Polak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125
Podsekretarz Stanu w Kancelarii Prezesa
Rady Ministrów Adam Leszkiewicz . . . . . . . 125
Poseł Waldy Dzikowski . . . . . . . . . . . . . . . . . 128
Punkt 10. porządku dziennego: Sprawoz-
danie Komisji Samorządu Terytorialne-
go i Polityki Regionalnej o rządowym
projekcie ustawy o pracownikach
samorządowych
Poseł Sprawozdawca Halina Rozpondek. . . . .129
Poseł Radosław Witkowski . . . . . . . . . . . . . . 131
Poseł Jerzy Rębek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133
Poseł Witold Gintowt-Dziewałtowski . . . . . . 135
Poseł Leszek Deptuła. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 136
Poseł Anna Paluch . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 138
Poseł Tadeusz Arkit. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 138
Poseł Krzysztof Gadowski . . . . . . . . . . . . . . . 139
Poseł Witold Klepacz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 139
Poseł Henryk Siedlaczek . . . . . . . . . . . . . . . . 140
Poseł Jarosław Pięta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 140
Poseł Marek Kwitek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 140
Poseł Marek Krząkała . . . . . . . . . . . . . . . . . . 141
str.
str.
Poseł Andrzej Szlachta . . . . . . . . . . . . . . . . . 141
Poseł Ryszard Zawadzki . . . . . . . . . . . . . . . . 142
Poseł Antoni Błądek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 142
Poseł Kazimierz Gwiazdowski . . . . . . . . . . . 142
Poseł Jerzy Gosiewski . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143
Poseł Edward Siarka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143
Poseł Agnieszka Hanajczyk. . . . . . . . . . . . . . 144
Poseł Grzegorz Raniewicz . . . . . . . . . . . . . . . 144
Poseł Marzena Machałek. . . . . . . . . . . . . . . . 144
Poseł Lidia Staroń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 144
Poseł Stanisław Wziątek . . . . . . . . . . . . . . . . 145
Poseł Stanisław Ożóg. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145
Poseł Joanna Skrzydlewska . . . . . . . . . . . . . 145
Poseł Stanisław Stec . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 146
Poseł Artur Dunin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 146
Poseł Zdzisław Czucha . . . . . . . . . . . . . . . . . 146
Poseł Piotr Polak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147
Poseł Andrzej Kania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147
Podsekretarz Stanu w Kancelarii Prezesa
Rady Ministrów Adam Leszkiewicz . . . . . . . 147
Poseł Henryk Siedlaczek . . . . . . . . . . . . . . . . 152
Poseł Halina Rozpondek . . . . . . . . . . . . . . . . 152
Punkt 11. porządku dziennego: Sprawoz-
danie Komisji Finansów Publicznych
o poselskim projekcie ustawy zmienia-
jącej ustawę o zmianie ustawy
o rachunkowości
Poseł Sprawozdawca Bożena Szydłowska 153
Poseł Witold Namyślak . . . . . . . . . . . . . . . . . 154
Poseł Izabela Kloc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 154
Poseł Edward Wojtas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 155
Poseł Stanisław Stec . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 156
Poseł Tadeusz Arkit. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 156
Poseł Jerzy Gosiewski . . . . . . . . . . . . . . . . . . 156
Poseł Marzena Machałek. . . . . . . . . . . . . . . . 157
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów
Elżbieta Chojna-Duch . . . . . . . . . . . . . . . . . . 157
Poseł Bożena Szydłowska . . . . . . . . . . . . . . . 158
Punkt 12. porządku dziennego: Sprawoz-
danie Komisji Finansów Publicznych
oraz Komisji Samorządu Terytorialne-
go i Polityki Regionalnej o poselskim
projekcie ustawy zmieniającej ustawę
o zmianie ustawy o dochodach jedno-
stek samorządu terytorialnego oraz
ustawy o uprawnieniach do ulgowych
przejazdów środkami publicznego
transportu zbiorowego
 str.
Poseł Sprawozdawca Danuta Pietraszewska. . . 158
Poseł Piotr Tomański . . . . . . . . . . . . . . . . . . 159
Poseł Stanisław Ożóg. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 159
Sekretarz Stanu w Ministerstwie
Edukacji Narodowej Krystyna Szumilas . . . 160
Poseł Sławomir Kopyciński: . . . . . . . . . . . . . 160
Poseł Leszek Deptuła. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 161
Poseł Anna Paluch . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 162
Poseł Stanisław Ożóg. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 162
Poseł Andrzej Szlachta . . . . . . . . . . . . . . . . . 163
Poseł Jerzy Gosiewski . . . . . . . . . . . . . . . . . . 163
Poseł Maria Nowak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 163
Poseł Sławomir Kopyciński . . . . . . . . . . . . . . 164
Poseł Piotr Polak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 164
Poseł Tomasz Kamiński . . . . . . . . . . . . . . . . 164
Poseł Piotr Tomański . . . . . . . . . . . . . . . . . . 164
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów
Elżbieta Chojna-Duch . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165
Sekretarz Stanu w Ministerstwie
Edukacji Narodowej Krystyna Szumilas . . . 166
Poseł Danuta Pietraszewska . . . . . . . . . . . . . 167
Punkt 13. porządku dziennego: Sprawoz-
danie Komisji Nadzwyczajnej o:
1) rządowym projekcie ustawy o zmianie
ustawy Kodeks spółek handlowych,
2) poselskim projekcie ustawy o zmianie
ustawy Kodeks spółek handlowych
i ustawy o kosztach sądowych w spra-
wach cywilnych
Poseł Sprawozdawca Jerzy Kozdroń. . . . . . . 168
Poseł Stanisław Chmielewski . . . . . . . . . . . . 170
Poseł Marek Ast . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 171
Poseł Stanisław Rydzoń. . . . . . . . . . . . . . . . . 172
Poseł Józef Zych. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 173
Poseł Henryk Siedlaczek . . . . . . . . . . . . . . . . 174
Poseł Marek Kwitek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 174
Poseł Sławomir Kopyciński . . . . . . . . . . . . . . 174
Poseł Marek Matuszewski. . . . . . . . . . . . . . . 174
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Sprawiedliwości Łukasz Rędziniak. . . . . . . . 175
Poseł Jerzy Kozdroń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 176
Punkt 14. porządku dziennego: Sprawoz-
danie Komisji Ochrony Środowiska,
Zasobów Naturalnych i Leśnictwa
o rządowym projekcie ustawy o zmia-
nie ustawy o ustanowieniu programu
wieloletniego „Program dla Odry
– 2006”
Poseł Sprawozdawca Elżbieta Łukacijewska. . . 177
Poseł Henryk Siedlaczek . . . . . . . . . . . . . . . . 177
Poseł Piotr Cybulski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177
Poseł Henryk Gołębiewski . . . . . . . . . . . . . . 178
Poseł Adam Krzyśków . . . . . . . . . . . . . . . . . . 178
Poseł Ryszard Galla . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 179
Poseł Krzysztof Gadowski . . . . . . . . . . . . . . . 179
Poseł Henryk Siedlaczek . . . . . . . . . . . . . . . . 179
Poseł Jerzy Gosiewski . . . . . . . . . . . . . . . . . . 180
Poseł Ryszard Galla . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 180
str.
Poseł Adam Krzyśków . . . . . . . . . . . . . . . . . . 180
Poseł Piotr Cybulski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 180
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Środowiska
Maciej Trzeciak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 181
Punkt 15. porządku dziennego: Sprawoz-
danie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi
o komisyjnym projekcie ustawy o zmia-
nie ustawy o zakładach leczniczych dla
zwierząt
Poseł Sprawozdawca Artur Dunin . . . . . . . . 182
Poseł Zdzisław Czucha . . . . . . . . . . . . . . . . . 183
Poseł Robert Telus. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 183
Poseł Stanisław Kalemba . . . . . . . . . . . . . . . 183
Poseł Leszek Deptuła. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 184
Poseł Zdzisław Czucha . . . . . . . . . . . . . . . . . 184
Poseł Joanna Skrzydlewska . . . . . . . . . . . . . 184
Poseł Jerzy Gosiewski . . . . . . . . . . . . . . . . . . 185
Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa
i Rozwoju Wsi Kazimierz Plocke . . . . . . . . . . . 185
Poseł Artur Dunin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 186
Punkt 16. porządku dziennego: Sprawoz-
danie Komisji Edukacji, Nauki
i Młodzieży o rządowym projekcie usta-
wy o nadaniu nowej nazwy Akademii
Ekonomicznej w Poznaniu
Poseł Sprawozdawca
Agnieszka Kozłowska-Rajewicz . . . . . . . . . . 186
Poseł Bożena Szydłowska . . . . . . . . . . . . . . . 188
Poseł Witold Czarnecki . . . . . . . . . . . . . . . . . 188
Poseł Krystyna Łybacka . . . . . . . . . . . . . . . . 189
Poseł Stanisław Kalemba . . . . . . . . . . . . . . . 190
Poseł Stanisław Stec . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 190
Poseł Agnieszka Kozłowska-Rajewicz . . . . . 190
Punkt 17. porządku dziennego: Sprawoz-
danie Komisji Infrastruktury
o rządowym projekcie ustawy o zmia-
nie ustawy Prawo o ruchu drogowym
Poseł Sprawozdawca Jarosław Żaczek . . . . . 191
Poseł Jacek Krupa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 192
Poseł Jerzy Materna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 192
Poseł Witold Klepacz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 193
Poseł Wiesław Woda. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 193
Poseł Grzegorz Pisalski . . . . . . . . . . . . . . . . . 194
Poseł Anna Paluch . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 194
Poseł Jerzy Gosiewski . . . . . . . . . . . . . . . . . . 195
Poseł Joanna Skrzydlewska . . . . . . . . . . . . . 195
Poseł Jacek Osuch . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 195
Prezes Rządowego Centrum Legislacji
Maciej Berek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 195
Poseł Jarosław Żaczek . . . . . . . . . . . . . . . . . . 197
Punkt 18. porządku dziennego: Sprawoz-
danie Komisji Administracji i Spraw
Wewnętrznych o poselskim projekcie
ustawy o zmianie ustawy o Agencji
Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz
Agencji Wywiadu
Poseł Sprawozdawca Wojciech Wilk . . . . . . . 197
Poseł Grzegorz Raniewicz . . . . . . . . . . . . . . . 198
 str.
Poseł Jarosław Zieliński . . . . . . . . . . . . . . . . 198
Poseł Jarosław Matwiejuk . . . . . . . . . . . . . . 199
Poseł Mirosław Pawlak . . . . . . . . . . . . . . . . . 199
Poseł Jarosław Zieliński . . . . . . . . . . . . . . . . 200
Poseł Piotr Polak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 200
Poseł Jarosław Matwiejuk. . . . . . . . . . . . . . . 200
Poseł Wojciech Wilk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 201
Poseł Jarosław Zieliński . . . . . . . . . . . . . . . . 201
Poseł Wojciech Wilk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 201
Punkt 19. porządku dziennego: Sprawoz-
danie Komisji Zdrowia o rządowym
projekcie ustawy o zapobieganiu oraz
zwalczaniu zakażeń i chorób zakaź-
nych u ludzi
Poseł Sprawozdawca Aleksander Sopliński 201
Poseł Beata Małecka-Libera . . . . . . . . . . . . . 203
Poseł Waldemar Wrona . . . . . . . . . . . . . . . . . 204
Poseł Tomasz Kamiński . . . . . . . . . . . . . . . . 205
Poseł Józef Racki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 205
Poseł Antoni Błądek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 206
Poseł Ewa Wolak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 206
Poseł Waldemar Wrona . . . . . . . . . . . . . . . . . 207
Poseł Jacek Osuch . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 207
Poseł Elżbieta Streker-Dembińska . . . . . . . . 207
Poseł Tomasz Kamiński . . . . . . . . . . . . . . . . 207
Poseł Wojciech Ziemniak . . . . . . . . . . . . . . . . 207
Poseł Marek Kwitek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 208
Poseł Gabriela Masłowska. . . . . . . . . . . . . . . 208
Poseł Piotr Polak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 208
Główny Inspektor Sanitarny
Andrzej Wojtyła . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 208
Poseł Aleksander Sopliński . . . . . . . . . . . . . . 211
Punkt 20. porządku dziennego: Sprawoz-
danie Komisji Sprawiedliwości i Praw
Człowieka oraz Komisji Spraw Zagra-
nicznych o rządowym projekcie ustawy
o ratyfikacji Umowy między Rzecząpo-
spolitą Polską a Królestwem Marokań-
skim o przekazywaniu osób skazanych,
podpisanej w Rabacie dnia 30 czerwca
2008 r.
Poseł Sprawozdawca Wojciech Żukowski . . . .212
Poseł Jacek Żalek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 213
Poseł Jolanta Szymanek-Deresz . . . . . . . . . . 213
Poseł Andrzej Grzyb . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 214
Poseł Dariusz Lipiński: . . . . . . . . . . . . . . . . . 214
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Sprawiedliwości Łukasz Rędziniak. . . . . . . . 214
Punkt 21. porządku dziennego: Sprawoz-
danie Komisji Sprawiedliwości i Praw
Człowieka oraz Komisji Spraw Zagra-
nicznych o rządowym projekcie ustawy
o ratyfikacji Konwencji w sprawie
kontaktów z dziećmi, sporządzonej
w Strasburgu w dniu 15 maja 2003 r.
Poseł Sprawozdawca Beata Bublewicz . . . . . 215
Poseł Jolanta Szymanek-Deresz . . . . . . . . . . 216
Poseł Dariusz Lipiński. . . . . . . . . . . . . . . . . . 216
str.
Poseł Marzena Dorota Wróbel . . . . . . . . . . . 217
Poseł Stanisław Witaszczyk . . . . . . . . . . . . . 218
Poseł Gabriela Masłowska. . . . . . . . . . . . . . . 218
Poseł Ewa Wolak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 219
Poseł Dariusz Lipiński. . . . . . . . . . . . . . . . . . 219
Poseł Jerzy Gosiewski . . . . . . . . . . . . . . . . . 219
Poseł Piotr Cybulski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 220
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Sprawiedliwości Łukasz Rędziniak. . . . . . . . 220
Poseł Marzena Dorota Wróbel . . . . . . . . . . . 221
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Spraw Zagranicznych Andrzej Kremer . . . . . 221
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Sprawiedliwości Łukasz Rędziniak. . . . . . . . 223
Punkt 22. porządku dziennego: Sprawoz-
danie Komisji Ochrony Środowiska,
Zasobów Naturalnych i Leśnictwa oraz
Komisji Spraw Zagranicznych o rzą-
dowym projekcie ustawy o ratyfikacji
Poprawki do Konwencji sporządzonej
w Aarhus dnia 25 czerwca 1998 r. o do-
stępie do informacji, udziale społeczeń-
stwa w podejmowaniu decyzji oraz do-
stępie do sprawiedliwości w sprawach
dotyczących środowiska, przyjętej na
drugim spotkaniu Stron Konwencji w
Ałmaty w dniach 25–27 maja 2005 r.
Poseł Sprawozdawca Piotr Cybulski. . . . . . . 224
Poseł Krzysztof Tyszkiewicz . . . . . . . . . . . . . 224
Poseł Wojciech Żukowski. . . . . . . . . . . . . . . . 225
Poseł Stanisław Wziątek . . . . . . . . . . . . . . . . 225
Poseł Adam Krzyśków . . . . . . . . . . . . . . . . . . 226
Poseł Jerzy Gosiewski . . . . . . . . . . . . . . . . . . 226
Poseł Krzysztof Tyszkiewicz . . . . . . . . . . . . . 226
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Środowiska Maciej Trzeciak . . . . . . . . . . . . . 227
Punkt 23. porządku dziennego: Sprawoz-
danie Komisji Sprawiedliwości
i Praw Człowieka oraz Komisji Spraw
Zagranicznych o rządowym projekcie
ustawy o ratyfikacji Umowy między
Unią Europejską a Republiką Islandii
i Królestwem Norwegii w sprawie pro-
cedury przekazywania osób pomiędzy
państwami członkowskimi Unii Euro-
pejskiej a Islandią i Norwegią, podpisa-
nej w Wiedniu dnia 28 czerwca 2006 r.
Poseł Sprawozdawca Dariusz Lipiński . . . . . 228
Poseł Andrzej Halicki . . . . . . . . . . . . . . . . . . 230
Poseł Iwona Arent . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 230
Poseł Stanisław Witaszczyk . . . . . . . . . . . . . 231
Poseł Marek Wikiński . . . . . . . . . . . . . . . . . . 231
Poseł Dariusz Lipiński. . . . . . . . . . . . . . . . . . 232
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Sprawiedliwości Łukasz Rędziniak. . . . . . . . 232
Punkt 24. porządku dziennego: Pierwsze
czytanie rządowego projektu ustawy
o zmianie ustawy Kodeks spółek han-
 str.
dlowych oraz ustawy o obrocie instru-
mentami finansowymi
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Sprawiedliwości Łukasz Rędziniak. . . . . . . . 232
Poseł Jerzy Kozdroń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 234
Poseł Iwona Arent . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 236
Poseł Marek Wikiński . . . . . . . . . . . . . . . . . . 237
Poseł Józef Zych. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 238
Poseł Gabriela Masłowska. . . . . . . . . . . . . . . 239
Poseł Krystyna Skowrońska . . . . . . . . . . . . . 239
Poseł Marek Wikiński . . . . . . . . . . . . . . . . . . 239
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Sprawiedliwości Łukasz Rędziniak. . . . . . . . 240
Zmiana porządku dziennego
Wicemarszałek Krzysztof Putra . . . . . . . . . . 241
Punkt 26. porządku dziennego: Poprawio-
ne sprawozdanie Komisji Finansów
Publicznych o:
1) rządowym projekcie ustawy o zmia-
nie ustawy o Bankowym Funduszu
Gwarancyjnym oraz o zmianie innych
ustaw,
2) poselskim projekcie ustawy o zmianie
ustawy o Bankowym Funduszu Gwa-
rancyjnym
str.
Poseł Sprawozdawca Sławomir Neumann . . . 241
Poseł Paweł Arndt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 242
Poseł Dariusz Kaczanowski. . . . . . . . . . . . . . 243
Poseł Stanisław Stec . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 243
Poseł Edward Wojtas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 243
Poseł Andrzej Szlachta . . . . . . . . . . . . . . . . . 244
Poseł Dariusz Kaczanowski. . . . . . . . . . . . . . 245
Poseł Krystyna Skowrońska . . . . . . . . . . . . . 245
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów
Katarzyna Zajdel-Kurowska . . . . . . . . . . . . . 245
Oświadczenia
Poseł Anna Paluch . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 246
Poseł Andrzej Szlachta . . . . . . . . . . . . . . . . . 247
Poseł Marek Polak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 248
Poseł Maria Nowak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 248
Poseł Tadeusz Arkit. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 249
Poseł Witold Namyślak . . . . . . . . . . . . . . . . . 250
Poseł Józef Rojek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 251
Poseł Arkady Fiedler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 252
Poseł Waldemar Andzel . . . . . . . . . . . . . . . . . 253
Poseł Tadeusz Woźniak . . . . . . . . . . . . . . . . . 253
Poseł Zdzisław Czucha . . . . . . . . . . . . . . . . . 254
(Przerwa w posiedzeniu)
 (Wznowienie posiedzenia o godz. 9)
(Na posiedzeniu przewodniczą wicemarszałkowie
Sejmu Stefan Niesiołowski, Krzysztof Putra, Jarosław
Kalinowski i Jerzy Szmajdziński)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Wznawiam posiedzenie.
Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję panie
i panów posłów Beatę Bublewicz, Joannę Muchę, Da-
riusza Kaczanowskiego i Krzysztofa Brejzę.
W pierwszej części obrad sekretarzami będą pani
poseł Beata Bublewicz i pan poseł Dariusz Kacza-
nowski.
Protokół i listę mówców prowadzić będą pani po-
seł Beata Bublewicz i pani poseł Joanna Mucha.
Proszę wyznaczonych posłów sekretarzy o zajęcie
miejsc przy stole prezydialnym.
Posłowie sekretarze zajęli już miejsca.
Proszę panią poseł sekretarz o odczytanie komu-
nikatów.
Sekretarz Poseł Beata Bublewicz:
Informuję, że w dniu dzisiejszym odbędą się po-
siedzenia Komisji:
— Ustawodawczej – o godz. 9;
— Sprawiedliwości i Praw Człowieka – o godz.
9.15;
— Etyki Poselskiej – o godz. 9.30;
— Finansów Publicznych – o godz. 9.30;
— do Spraw Służb Specjalnych – o godz. 10;
— Edukacji, Nauki i Młodzieży wspólnie z Komi-
sją Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej
– o godz. 10;
— Finansów Publicznych – o godz. 10;
— Kultury i Środków Przekazu – o godz. 10;
— Śledczej do zbadania sprawy zarzutu nielegal-
nego wywierania wpływu przez członków Rady Mi-
nistrów, Komendanta Głównego Policji, Szefa Cen-
tralnego Biura Antykorupcyjnego oraz Szefa Agencji
Bezpieczeństwa Wewnętrznego na funkcjonariuszy
Policji, Centralnego Biura Antykorupcyjnego oraz
Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, prokurato-
rów i osoby pełniące funkcje w organach wymiaru
sprawiedliwości w celu wymuszenia przekroczenia
uprawnień lub niedopełnienia obowiązków w związ-
ku z postępowaniami karnymi oraz czynnościami
operacyjno-rozpoznawczymi w sprawach z udziałem
lub przeciwko członkom Rady Ministrów, posłom na
Sejm Rzeczypospolitej Polskiej i dziennikarzom,
w okresie od 31 października 2005 r. do 16 listopada
2007 r. – o godz. 10;
— Polityki Społecznej i Rodziny – o godz. 10;
— do Spraw Unii Europejskiej – o godz. 11;
— Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfika-
cjach – o godz. 11.30;
— Infrastruktury – o godz. 12;
— Kultury Fizycznej i Sportu – o godz. 12;
— Rolnictwa i Rozwoju Wsi – o godz. 12;
— do Spraw Służb Specjalnych – o godz. 13;
— do Spraw Unii Europejskiej wspólnie z Komisją
Spraw Zagranicznych – o godz. 13;
— Nadzwyczajnej „Przyjazne Państwo” do spraw
związanych z ograniczaniem biurokracji – o godz. 13;
— Finansów Publicznych – o godz. 13;
— Regulaminowej i Spraw Poselskich – o godz.
13.30;
— Zdrowia – o godz. 14;
— Spraw Zagranicznych – o godz. 14.30;
— Finansów Publicznych – o godz. 15;
— Samorządu Terytorialnego i Polityki Regional-
nej – o godz. 15;
— Skarbu Państwa – o godz. 15;
— Sprawiedliwości i Praw Człowieka wspólnie
z Komisją Gospodarki – o godz. 15;
— Nadzwyczajnej „Przyjazne Państwo” do spraw
związanych z ograniczaniem biurokracji – o godz. 15;
— Administracji i Spraw Wewnętrznych wspólnie
z Komisją Gospodarki – o godz. 16;
— Kultury i Środków Przekazu wspólnie z Komi-
sją Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej
– o godz. 17;
— Mniejszości Narodowych i Etnicznych –
o godz. 17;
— Obrony Narodowej – o godz. 18.
Ponadto informuję: Poseł na Sejm RP Tadeusz
Sławecki, Muzeum Narodowe w Warszawie oraz
Konsulat Generalny Rzeczypospolitej Polskiej w Brze-
ściu serdecznie zapraszają na otwarcie wystawy prac
Napoleona Ordy z okazji 200. rocznicy jego urodzin.
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
112 Projekty ustaw o zmianie ustawy o służbie cywilnej
Sekretarz Poseł Beata Bublewicz
Wystawa została objęta honorowym patronatem mar-
szałka Sejmu RP Bronisława Komorowskiego. Wy-
stawa została otwarta w dniu 22 października, prace
możecie państwo oglądać w holu głównym gmachu
Sejmu RP.
Posiedzenie Parlamentarnego Zespołu do Spraw
Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego odbędzie się w dniu
dzisiejszym w sali nr 243 w budynku B o godz. 10.
Posiedzenie Parlamentarnego Zespołu na Rzecz
Tybetu odbędzie się dziś o godz. 15 w sali nr 105
w starym Domu Poselskim. Gośćmi spotkania będą
byli tybetańscy więźniowie polityczni Gu-Czu-Sum.
Przepraszam bardzo, sprostowanie. Wystawa zo-
stanie otwarta dzisiaj o godz. 11. Dziękuję.
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję bardzo, pani poseł.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 9. po-
rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Admi-
nistracji i Spraw Wewnętrznych o poselskim
i rządowym projektach ustaw o zmianie ustawy
o służbie cywilnej oraz o zmianie niektórych in-
nych ustaw (druki nr 125, 125-A, 595 i 1058).
Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji
pana posła Waldy Dzikowskiego.
Proszę bardzo, panie pośle.
Poseł Sprawozdawca Waldy Dzikowski:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam przyjem-
ność przedstawić sprawozdanie Komisji Administra-
cji i Spraw Wewnętrznych o poselskim i rządowym
projektach ustaw o zmianie ustawy o służbie cywilnej
oraz o zmianie niektórych innych ustaw (druki
nr 125, 125-A i 595).
Chciałbym w sposób precyzyjny przedstawić tok
prac i procedowanie w Komisji Administracji i Spraw
Wewnętrznych oraz w podkomisji nadzwyczajnej, aby
odpowiedzieć na pytanie, dlaczego sprawozdanie ko-
misji jest projektem ustawy o służbie cywilnej, a nie
projektem ustawy o zmianie ustawy o służbie cywil-
nej i niektórych innych ustaw.
Po pierwszym czytaniu Sejm skierował oba pro-
jekty do Komisji Administracji i Spraw Wewnętrz-
nych, która powołała podkomisję nadzwyczajną do
rozpatrzenia tego projektu. Podkomisja nadzwyczaj-
na odbyła 4 posiedzenia i powołała 7 ekspertów, któ-
rzy przedstawili stosowne ekspertyzy. W toku prac
podkomisja ustaliła, że podstawowym drukiem do
procedowania będzie druk rządowy, który jest pro-
jektem ustawy daleko szerszym, jeżeli chodzi o za-
kres materii rozpatrywanego projektu. Na drugim
posiedzeniu podkomisja, po zapoznaniu się z eksper-
tyzami, uznała, że projekt rządowy jest tak głęboki
w swoich zmianach, że proponuje, by potraktować go
jako nowy projekt ustawy o służbie cywilnej, a nie
jedynie jako projekt zmiany ustawy. Podkreślali to
także w swoich ekspertyzach specjaliści, którzy uwa-
żali, że podkomisja powinna rozważyć ten sposób
procedowania.
Dlatego też, w uzgodnieniu ze wszystkimi człon-
kami podkomisji i ekspertami, podkomisja poprosiła,
aby Biuro Legislacyjne przygotowało roboczy, jedno-
lity druk projektu ustawy o służbie cywilnej w ten
sposób, aby do tego roboczego tekstu wprowadzić
zmiany zapisane w druku nr 595, czyli w projekcie
rządowym, pozostawić niezmienione zapisy ustawy
z dnia 24 sierpnia 2006 r.
Podstawowym drukiem, na którym opierała się
w swoich pracach podkomisja, był druk nr 595, druk
rządowy. Procedowaliśmy nad poszczególnymi zmia-
nami. Chciałem podkreślić, że podkomisja wprowa-
dziła ok. 30 zmian oprócz tych, które proponował
rząd i zawierały druki poselskie. Nie będę przedsta-
wiał państwu szczegółowego sprawozdania ani ze
zmian, które proponował w swoim druku rząd, gdyż
było to omawiane w pierwszym czytaniu, ani z za-
pisów, które pozostały w ustawie o służbie cywilnej
z dnia 24 sierpnia 2006 r. Przedstawię tylko pań-
stwu w sposób chronologiczny, jak postępowały
prace podkomisji, czyli przedstawię w syntetycz-
nej formule te ok. 30 zmian. Dotyczy to także 13
zmian, które wniosła komisja do sprawozdania
podkomisji.
Podkomisja w art. 2 ust. 1 skreśliła pkt 5. Ta
zmiana polega na wykreśleniu głównego inspektora
Inspekcji Handlowej z korpusu służby cywilnej ze
względu na to, że ta inspekcja przestaje istnieć z dniem
31 grudnia 2008 r.
Następna zmiana, która została wprowadzona, to
zmiana w art. 4 pkt 3. Zmiana ta polega na przere-
dagowaniu wyrażenia dotyczącego jednego z wymo-
gów stawianych kandydatowi do pracy w służbie
cywilnej, a mianowicie zastępuje się wyrazy „była
karana” wyrazami „nie była skazana prawomocnym
wyrokiem”. Ten zapis jest konsekwentnie stosowany
w innych artykułach projektu ustawy o służbie cy-
wilnej.
W art. 5 nadano nowe brzmienie ust. 2 i dodano
ust. 3. Zmiana polega na wpisaniu odpowiednio wy-
mogu znajomości języka polskiego wobec cudzoziem-
ców ubiegających się o zatrudnienie w służbie cywil-
nej oraz upoważnienia do wydania przez prezesa
Rady Ministrów rozporządzenia określającego rodza-
je dokumentów, jakie cudzoziemiec powinien okazać,
aby ta znajomość została potwierdzona. UKIE po-
twierdza prawidłowość tego zapisu.
Art. 9 nadaje się nowe brzmienie. Zmiana polega
na umożliwieniu występowania do sądu pracy, czyli
sądu powszechnego, osobie, która nie została przyję-
ta do służby cywilnej, tak aby mogła ona dochodzić
swoich praw przed sądem pracy.
W art. 10 ust. 3 dodaje się wyrazy „spośród urzęd-
ników służby cywilnej”. Ta zmiana jest dosyć ważna,
gdyż polega na tym, że szefa służby cywilnej powołu-
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekty ustaw o zmianie ustawy o służbie cywilnej
Poseł Sprawozdawca Waldy Dzikowski
je się spośród urzędników służby cywilnej. Chodzi
o to, aby szef służby cywilnej wywodził się z tego
korpusu profesjonalnych urzędników służby cywil-
nej. W ust. 5 dodaje się wyrazy „spośród urzędników
służby cywilnej”. To jest jakby konsekwencja po-
przedniej zmiany. Mianowicie według ustawy prze-
widuje się powołanie zastępcy szefa służby cywilnej
na czas nieobecności lub choroby szefa służby cywil-
nej, dlatego też konsekwentnie powołuje się go spo-
śród urzędników służby cywilnej.
W art. 15 ust. 2 dodaje się wyrazy „i przedstawia
Radzie Ministrów”. Zmiana ta polega na doprecyzo-
waniu obowiązku przedstawiania przez szefa służby
cywilnej strategii zarządzania zasobami ludzkimi
Radzie Ministrów. W ust. 4 w tymże artykule skreśla
się wyrazy „lub szefa Kancelarii Prezesa Rady Mini-
strów”. Zmiana ta polega na tym, że szef służby cy-
wilnej zwraca się o przeprowadzenie kontroli nie do
szefa kancelarii, a bezpośrednio do prezesa Rady Mi-
nistrów. W ust. 9 i 10 zastępuje się wyrazy „może
określić” wyrazem „określi”. Zmiana ta polega na
wprowadzeniu obligatoryjności co do wydania odpo-
wiednio przez szefa służby cywilnej i prezesa Rady
Ministrów aktów dotyczących etyki, zasad i standar-
dów odnośnie do służby cywilnej.
W art. 19 ust. 2 pkt 1 skreślono odesłanie. Zmiana
polega na wykreśleniu stosownego odesłania, tak aby
Rada Służby Cywilnej mogła wyrażać opinie dotyczą-
ce służby cywilnej w sprawach przedstawianych
przez prezesa Rady Ministrów i szefa służby cywilnej.
Odesłanie jest tam niepotrzebne ze względu na to, że
te wskazania są zawarte w innych odesłaniach.
W ust. 3 pkt 3 zastępuje się wyrazy „stanowisko dy-
rektora generalnego urzędu” wyrazami „wyższe sta-
nowisko w służbie cywilnej”. Zmiana ta polega na
umożliwieniu Radzie Służby Cywilnej skierowania
swojego przedstawiciela do obserwacji procesu nabo-
ru na wszystkie wyższe stanowiska w służbie cywil-
nej, a nie, jak zakładał projekt, tylko na dyrektora
generalnego. W ust. 4 zastępuje się wyrazy „stano-
wisko dyrektora generalnego” wyrazami „wyższe
stanowisko w służbie cywilnej”. Ta zmiana jest kon-
sekwencją poprzedniej zmiany. To samo dotyczy do-
dania ust. 5. To także jest konsekwencją zmiany ust. 3
pkt 3.
W art. 20 ust. 3 zmienia się szyk zdania oraz do-
daje wyrazy „spośród posłów, senatorów”. Zmiana ta
polega na doprecyzowaniu, że odnośnie do 15 człon-
ków Rady Służby Cywilnej w skład grupy, która po-
chodzi z parlamentu, wchodzą reprezentacje wszyst-
kich klubów parlamentarnych. Jest to doprecyzowa-
nie tegoż artykułu.
W art. 24 skreśla się wyrazy „niebędącemu po-
słem lub senatorem”. Zmiana ta polega na umożliwie-
niu wypłacania ryczałtowego wynagrodzenia za po-
siedzenia członkom Rady Służby Cywilnej, także
posłom i senatorom.
113
Art. 27 ust. 3 nadaje się nowe brzmienie. Zmiana
ta polega na przeredagowaniu odesłania w taki spo-
sób, aby do naboru na stanowisko powiatowego
i granicznego lekarza weterynarii miały zastosowa-
nie przepisy rozdz. 3.
W art. 34 i 35 skreśla się ust. 3 i nadaje się nowe
brzmienie ust. 2 i 5. Zmiana ta polega na uzupełnie-
niu katalogu osób, z którymi może być zawarta umo-
wa o pracę na czas określony, oraz rozbudowaniu
definicji osoby podejmującej po raz pierwszy pracę
w służbie cywilnej. Ta zmiana umożliwia zatrudnia-
nie w służbie cywilnej żołnierzy zwolnionych ze służ-
by zawodowej.
Art. 36 nadaje się nowe brzmienie. Zmiana ta po-
lega na wprowadzeniu obowiązkowej służby przygo-
towawczej z możliwością zwolnienia z jej obowiązku
we wskazanych przypadkach. Obligatoryjnie zwalnia
się z tej służby absolwentów Krajowej Szkoły Admi-
nistracji Publicznej.
Art. 37 nadaje się nowe brzmienie i dzieli się go
na dwa artkuły: art. 37 i art. 38. Zmiana ta polega
konsekwentnie na zwolnieniu z obowiązku podlega-
nia pierwszej ocenie absolwentów Krajowej Szkoły
Administracji Publicznej, którzy występują o miano-
wanie. Stosunek pracy przekształca się w tym przy-
padku w mianowanie.
Art. 40 pkt 4 nadaje się nowe brzmienie. Zmiana
ta polega na dopuszczeniu do udziału w postępowa-
niu kwalifikacyjnym osób, które znają jakikolwiek
język obcy. W tym momencie chciałbym wspomnieć
o pracach w komisji. Tutaj nastąpiła zmiana i powró-
ciliśmy do tego zapisu, który proponował rząd, mia-
nowicie aby to były osoby, które znają jeden spośród
języków roboczych Unii Europejskiej. Dotyczy to
również osób znających także języki jakby związane
zarówno z naszym sąsiedztwem, jak i innych krajów
członkowskich Unii Europejskiej. Ta kwestia budziła
sporo emocji.
Art. 54 nadaje się nowe brzmienie. Zmiana ta po-
lega na objęciu otwartym i konkurencyjnym naborem
nie tylko stanowiska dyrektora generalnego – jest to
bardzo duża jakościowa zmiana – ale także stano-
wisk kierującego departamentem, jego zastępców
i równorzędnych zastępców. Jednocześnie dopuszcza
się możliwość obsadzenia stanowiska zastępcy kie-
rującego departamentem lub komórką w drodze
awansu wewnętrznego.
W art. 56 dodaje się ust. 2. Zmiana ta polega na
dodaniu przepisu, zgodnie z którym nabór na wyższe
stanowisko w służbie cywilnej ma charakter konkur-
su. Chodzi nie tylko o to, że nabór jest konkurencyj-
ny i otwarty, ale że ma charakter standardowego
konkursu. Ust. 3 pkt 1 nadaje się nowe brzmienie.
Zmiana ta polega na tym, że zespół przeprowadzają-
cy otwarty i konkurencyjny nabór na stanowisko
dyrektora generalnego urzędu będzie powoływał szef
służby cywilnej, a nie, jak dotąd, szef kancelarii pre-
miera. Również konsekwencją tego zapisu jest ust. 7,
gdzie skreśla się pkt 1. Ta zmiana jest konsekwencją
poprzedniej zmiany. Mianowicie w związku z tym, że
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
114 Projekty ustaw o zmianie ustawy o służbie cywilnej
Poseł Sprawozdawca Waldy Dzikowski
szef służby cywilnej powołuje komisję konkursową,
niepotrzebne jest delegowanie przez niego swojego
przedstawiciela. Dlatego też ten zapis się wykreśla.
Art. 57 nadaje się nowe brzmienie. Ta zmiana jest
konsekwencją poprzednich zapisów. Kandydaci czy
kandydat wybrani przez zespół są przedstawiani od-
powiedniemu kierownikowi urzędu.
W art. 59 proponuje się nowe brzmienie. Zmiana
ta jest konsekwencją zmiany wprowadzanej do po-
przedniego artykułu, tj. art. 56 ust. 3 pkt 1. Podobnie
jest z następnymi zmianami.
W art. 71 w ust. 2 skreśla się pkt 3. Zmiana ta
polega na wykreśleniu jednej z przesłanek rozwiąza-
nia stosunku pracy z urzędnikiem służby cywilnej,
aby zadośćuczynić konstytucyjnej zasadzie domnie-
mania niewinności.
W art. 96 skreśla się ust. 2. Zmiana ta jest konse-
kwencją poprzedniej zmiany.
Zmiany te dotyczą podstawowej części projektu
ustawy o służbie cywilnej. W przepisach przejścio-
wych (art. 9) i dostosowujących (art. 18) dodano prze-
pis i nadano przepisom nowe brzmienie. Zgodnie
z dodanym przepisem, z dniem wejścia ustawy w ży-
cie pracownicy służby cywilnej i urzędnicy służby
cywilnej odpowiednio zatrudnieni i mianowani na
podstawie przepisów ustawy uchylanej stają się pra-
cownikami i urzędnikami służby cywilnej. Przepis
ten jest niezbędny ze względu na to, że będziemy pod
rygorami nowej ustawy i dlatego potrzebne jest ode-
słanie do tej ustawy, a nie, jak poprzednio, do zmiany
ustawy.
W art. 188 w ust. 3 zastępuje się wyrazy „z dniem
przeniesienia członka korpusu służby cywilnej” wy-
razami „w dniu poprzedzającym dzień przeniesienia”.
Chodzi o to, aby nie nakładały się na siebie w jednym
dniu dwa akty z zakresu prawa pracy.
Art. 189 zmieniany jest analogicznie do poprzed-
niego.
Dodawany jest art. 191. Przepis ten zakłada, że
osoby na określonych w nim stanowiskach, które
w dniu wejścia w życie ustawy z dnia 24 sierpnia
2006 r. o państwowym zasobie kadrowym pełniły
obowiązki na tych stanowiskach i weszły do państwo-
wego zasobu kadrowego, a obecnie zajmują wysokie
stanowiska państwowe, będą musiały w ciągu roku
od wejścia w życie ustawy poddać się procedurze na-
boru. Jest to bardzo ważna ustawa. Podkreśla się
otwartość i konkurencyjność tego naboru.
Art. 194. Zmiana jest analogiczna do zmiany
w art. 188 ust. 4.
Dodawany jest art. 199. W dniu wejścia w życie
ustawy pracownicy i nowo mianowani urzędnicy nie
będą mieli ocen okresowych. Będą musieli uzyskać
taką ocenę w ciągu 24 miesięcy.
W art. 201 i 202 zastępuje się wyrazy „do dnia 31
grudnia 2008 r.” wyrazami „do dnia 31 grudnia 2009 r.”.
Zmiana ta polega na wydłużeniu terminu, do które-
go będą obowiązywały stosowne akty wykonawcze,
ze względu na to, że wszystkie dotychczasowe kwestie
związane z istnieniem służby cywilnej zostały uwzględ-
nione w projekcie budżetu na 2009 r. W związku z tym
przedłuża się termin do 31 grudnia 2009 r.
I art. 209 i 210. Nadaje się nowe brzmienie i odpo-
wiednio dodaje się nowy przepis. Zmiana ta polega na
uchyleniu nie tylko ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r.
o państwowym zasobie kadrowym, ale także ustawy
z dnia 24 sierpnia 2006 r. o służbie cywilnej.
Drodzy państwo, przedstawiłem wszystkie zmia-
ny, które wprowadziła podkomisja. Następnie proce-
dowaliśmy na posiedzeniu Komisji Administracji
i Spraw Wewnętrznych. Wniesione zostały poprawki
do projektu ustawy o służbie cywilnej w zakresie
przepisów zmieniających. Poprawki te musiały być
wprowadzone ze względu na to, że w poprzednim
projekcie, który był nowelą ustawy o służbie cywilnej,
zawarte było odniesienie do projektu ustawy o służ-
bie cywilnej z 24 sierpnia 2006 r. W związku z tym,
że jest to nowy projekt ustawy, odniesienie musi być
do ustawy o służbie cywilnej z 2008 r. Dotyczy to
art. 132, art. 130b. Dodaje się nowe brzmienie. Nowe
brzmienie otrzymują także art. 155, art. 168, art. 37,
a także art. 169.
To są wszystkie poprawki doprecyzowujące oraz
poprawki, które mają przede wszystkim odsyłać do
ustawy z 2008 r., która, mam nadzieję, wkrótce bę-
dzie obowiązywać. Wprowadzono także poprawki
w rozdziale końcowym, a mianowicie w art. 210 i art. 211.
Traci moc ustawa z 24 sierpnia 2006 r. o służbie cy-
wilnej, z wyjątkiem art. 6 ust. 2, ze względu na kon-
sekwencje finansowe w ustawie budżetowej. Ustawa
wchodzi w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogło-
szenia.
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! To są wszystkie
poprawki, które zgłosiła podkomisja, jak również Ko-
misja Administracji i Spraw Wewnętrznych. Przy tej
okazji chciałbym serdecznie podziękować ministrowi
i jego współpracownikom za wyjątkowo rzetelną
i profesjonalną pracę, a także Biuru Legislacyjnemu,
jak również wszystkim koleżankom i kolegom.
Mogę powiedzieć, że ten projekt ustawy jest pro-
jektem bardzo dobrym, podkreślającym konstytu-
cyjną rolę służby cywilnej. Dlatego też wnoszę, pa-
nie marszałku, Wysoki Sejmie, w imieniu Komisji
Administracji i Spraw Wewnętrznych o uchwalenie
projektu ustawy o służbie cywilnej. Dziękuję bardzo.
(Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję panu posłowi.
Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po-
rządku dziennego wysłucha 10-minutowych oświad-
czeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń
w imieniu kół.
Otwieram dyskusję.
Głos zabierze pan poseł Stanisław Huskowski,
Platforma Obywatelska.
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekty ustaw o zmianie ustawy o służbie cywilnej
Poseł Stanisław Huskowski:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowne Panie
Posłanki i Szanowni Panowie Posłowie! Mam za-
szczyt zabrać głos w imieniu Klubu Parlamentarne-
go Platforma Obywatelska. Przedmiotem dzisiejszej
debaty jest drugie czytanie rządowego i poselskiego
projektów nowelizacji ustawy o służbie cywilnej. Ko-
misja Administracji i Spraw Wewnętrznych w trakcie
wnikliwych prac nad projektami, a także w trakcie
prac podkomisji powołanej przez komisję, zdecydo-
wała się na przepracowanie ich i przedłożenie Wyso-
kiej Izbie jednolitego tekstu nowej wersji ustawy
o służbie cywilnej.
Na początku, zanim omówię stanowisko klubu
Platformy Obywatelskiej w sprawie wyniku tych
prac, przypomnę przesłanki wprowadzenia projektu
ustawy, którymi kierował się rząd Platformy Obywa-
telskiej i PSL, przedkładając projekt, a także istotę
zmian, jakie wprowadza ta ustawa.
Administracja publiczna jest kośćcem każdego
państwa, ale tylko właściwie zorganizowana, rzetel-
na, fachowa i politycznie neutralna jest w stanie do-
brze wykonywać zadania państwa. Obywatele mają
prawo czuć się bezpiecznie w swoim kraju, oczekiwać
kompetentnego załatwiania ich spraw. Apolityczny
korpus służby cywilnej, odpowiednio umocowany
w strukturach państwa, do którego ma dostęp każdy
obywatel, na równych zasadach, jest zagwarantowany
w konstytucji. Niestety, 2 lata temu rządząca wówczas
koalicja uchwaliła projekty ustaw przeczące, naszym
zdaniem, ale także zdaniem wielu ekspertów, zasadom
zawartym w konstytucji, cofające pracę nad doskona-
leniem służby cywilnej o wiele lat.
Uchwalono wówczas złą ustawę o państwowym
zasobie kadrowym i wyrwano serce ustawie o służbie
cywilnej. Obie te ustawy zostały zaskarżone do Try-
bunału Konstytucyjnego przez Platformę Obywatel-
ską, a także przez Lewicę. Miały one naszym zda-
niem nie tylko wadę niekonstytucyjności, ale też
uzależniały administrację rządową od bieżącej poli-
tyki. Wykluczenie w szczególności dyrektorów gene-
ralnych i dyrektorów departamentów z korpusu służ-
by cywilnej spowodowało, że – jak ktoś powiedział –
wymaganym rygorom podlegali jedynie portierzy,
kierowcy i sprzątaczki. Wyższe stanowiska w służbie
cywilnej powinny przecież być zagwarantowane dla
jej elity, a ta powinna stanowić wzorce do naśladowa-
nia. Co więcej, możliwość zajęcia tych stanowisk win-
na być związana z drogą awansu dla najlepszych
urzędników.
Efekt deprecjacji pozycji urzędnika pod rządami
tych ustaw jest porażający. W 2007 r. liczba osób,
które przystąpiły do postępowania kwalifikacyjnego
w służbie cywilnej, spadła w stosunku do roku po-
przedniego pięciokrotnie. Ludzie źle ocenili zapropo-
nowane drogi awansu, nie chcieli i nadal nie chcą na
nie wstępować.
Proponowany przez rząd Platformy Obywatelskiej
i PSL, poprawiony przez Komisję Administracji
i Spraw Wewnętrznych projekt ma na celu odwróce-
115
nie tej tendencji, przestawienie spraw postawionych
na głowie z powrotem na nogi. Podstawowe założenie
nowelizacji to odtworzenie służby cywilnej, wprowa-
dzenie zmian zapewniających stabilizację personalną
kadr administracyjnych. Projekt ustawy zakłada
więc przede wszystkim uchylenie ustawy o państwo-
wym zasobie kadrowym oraz włączenie stanowisk
dyrektorów generalnych urzędów, dyrektorów depar-
tamentów i równorzędnych komórek organizacyjnych
do korpusu służby cywilnej. Konstytucja bowiem
w art. 153 zawiera pojęcie „korpus”, wskazując tym
samym na jego organizacyjne wyodrębnienie i we-
wnętrzną kategoryzację poszczególnych grup pra-
cowników, co z kolei implikuje konieczność istnienia
stanowisk kierowniczych różnego szczebla czy stopnia
oraz stanowisk wykonawczych. Jest to tym bardziej
istotne, że największa rola w merytorycznym określa-
niu i wykonywaniu zadań państwa jest przypisana
właśnie stanowiskom kierowniczym i na nich spoczy-
wa realna odpowiedzialność za realizację zadań.
Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych
poza przebudową projektu rządowego, włączeniem
części zapisów z projektu poselskiego i utworzeniem
w istocie tekstu jednolitego ustawy, nowej ustawy
o służbie cywilnej, dokonała wielu istotnych popra-
wek, a także zmian o charakterze legislacyjnym.
Poprawki te wymienił i omówił przede mną sprawoz-
dawca komisji, ale chciałbym powiedzieć o tym, jak
Platforma Obywatelska podchodziła do całego tego
procesu na posiedzeniach podkomisji i komisji, do
dyskusji i przedstawianych projektów zmian.
Wiele z tych zmian postulowali eksperci, część
z nich to pomysły posłów obecnych na posiedzeniu
podkomisji, zarówno z koalicji rządzącej, jak i z opo-
zycji, z Prawa i Sprawiedliwości czy z klubu Lewica.
W szczególności dyskutowano o pozycji szefa służby
cywilnej i jego kompetencjach oraz o istocie otwarte-
go i konkurencyjnego naboru na wyższe stanowiska
w służbie cywilnej, o którym jest mowa w ustawie.
Platforma Obywatelska uznała, że postulowane
istotne zmiany w niektórych przypadkach są słuszne.
Chodzi o zmiany wskazywane przez ekspertów, ale
także przez posłów opozycji. W szczególności podko-
misja, w tym posłowie Platformy Obywatelskiej, zde-
cydowała się wzmocnić rolę i pozycję szefa służby
cywilnej. Szef służby cywilnej dostał zatem bardzo
istotną, nową kompetencję, że to on powołuje zespo-
ły dokonujące naboru na stanowiska dyrektorów ge-
neralnych urzędów. Dotychczas, w poprzednim pro-
jekcie, tego uprawnienia nie było. Nie zmienia się
jednak jego usytuowanie w Kancelarii Prezesa Rady
Ministrów, ponieważ uważaliśmy i uważamy, że two-
rzenie nowego urzędu poza kancelarią – byłby to
kolejny urząd – byłoby kosztowne, a w istocie niewie-
le by to zmieniało. Szef służby cywilnej jest powoły-
wany przez premiera i ma silną pozycję, wzmocnioną
jeszcze w wyniku poprawek przyjętych przez podko-
misję i komisję. Ta pozycja wynika m.in. stąd, że
odwołanie szefa służby cywilnej jest niezwykle trud-
ne. Są to enumeratywnie wymienione w ustawie
przesłanki, na które faktycznie zgodzili się wszyscy
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
116 Projekty ustaw o zmianie ustawy o służbie cywilnej
Poseł Stanisław Huskowski
posłowie uczestniczący w pracach podkomisji. Jeżeli
szef służby cywilnej nie popełni, w cudzysłowie, pew-
nego przestępstwa skodyfikowanego w ustawie, wów-
czas może pełnić swoją funkcję przez całe lata.
Również wymagania stawiane kandydatowi na
szefa służby cywilnej zostały w wyniku prac komisji
podniesione. Musi to być urzędnik służby cywilnej,
a nie polityk przywieziony w teczce. Zostało to wpi-
sane do ustawy. Taka była zresztą nasza intencja
przy tworzeniu projektu ustawy, ale została ona
wprost wpisana do ustawy na życzenie właśnie po-
słów Prawa i Sprawiedliwości.
Inną sprawą, o której powiedziałem i która budzi-
ła pewne emocje, jest istota otwartego i konkurencyj-
nego naboru na wyższe stanowiska w służbie cywilnej.
Projekt poselski, który był rozpatrywany jednocześnie
z projektem rządowym, przewidywał konkursy na te
stanowiska. Platforma Obywatelska, o czym była
mowa jeszcze w dyskusji podczas pierwszego czytania,
z pewnym sceptycyzmem odnosiła się do słowa „kon-
kurs”, ponieważ przez ostatnie lata postępowania
konkursowe były albo zupełnie wypaczone – jeszcze
w czasach przed poprzednią koalicją, albo były mar-
twym zapisem – w czasie rządów poprzedniej koalicji.
Niemniej zgodziliśmy się właśnie na życzenie opozycji,
by słowo „konkurs” lub „postępowanie konkursowe”
wpisać do ustawy, żeby szukać kompromisu i szersze-
go poparcia dla całego projektu ustawy.
Szanowni Państwo! Na zakończenie chciałbym
powiedzieć dwie rzeczy. Chciałbym podziękować,
w szczególności panu ministrowi Adamowi Leszkie-
wiczowi, za znakomitą współpracę z podkomisją
i komisją oraz bardzo otwarte podejście do wszelkich
postulatów, zgłaszanych zarówno przez posłów ko-
alicji, jak i opozycji. Chciałbym też podziękować po-
słom, którzy z nami współpracowali: panu posłowi
Arturowi Górskiemu, panu posłowi Błaszczakowi,
panu posłowi Witoldowi Gintowt-Dziewałtowskiemu,
który zresztą nie jest członkiem naszej komisji, ale
przychodził na posiedzenia i bardzo dużo pracował,
oraz Biuru Legislacyjnemu, które wykazało się bar-
dzo wielką pracą.
Ostatnia rzecz. Chciałbym w imieniu klubu przed-
stawić jedenaście poprawek do obecnego projektu
ustawy. Myślę, że wszystkie te poprawki nie budzą
większych emocji. Mają one charakter bardziej legi-
slacyjny, poprawiają niektóre błędy, które przy trans-
ponowaniu czy transformowaniu projektu ustawy
o zmianie ustawy na projekt nowej ustawy po prostu
zostały popełnione. Na szczęście zostały też zauwa-
żone. Przedkładam te poprawki panu marszałkowi.
Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję panu posłowi.
Głos zabierze pan poseł Mariusz Błaszczak, Pra-
wo i Sprawiedliwość.
Poseł Mariusz Błaszczak:
Dziękuję bardzo.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu
Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość przedsta-
wiam nasze uwagi odnośnie do poselskiego i rządo-
wego projektów ustaw o służbie cywilnej oraz o zmia-
nie innych ustaw, druk sprawozdania nr 1058.
Z treści przedłożenia oraz dyskusji wynika jedno-
znacznie, że celem, jaki stawiali sobie autorzy tego
dokumentu, była likwidacja modelu zarządzania ka-
drami polskiej administracji publicznej wprowadzo-
nego w 2006 r. nowelizacją ustawy o służbie cywilnej
i ustawą o państwowym zasobie kadrowym oraz wy-
sokich stanowiskach państwowych.
Najistotniejszą zmianą w sensie systemowym jest
przywrócenie pojęcia wyższych stanowisk w służbie
cywilnej, ale z wprowadzeniem dużo bardziej otwar-
tego – nawet niż w przypadku państwowego zasobu
kadrowego – systemu rekrutacji na te stanowiska,
a zatem bez zagwarantowania spójności modelu ka-
drowego administracji.
Warto w tym miejscu odnieść się do stworzonego
mitu, jakoby ten projekt przywracał służbę cywilną.
Otóż służba cywilna była, jest i mam nadzieję, że
mimo wszystko będzie. Problem nie polega na istnie-
niu bądź nieistnieniu państwowego zasobu kadrowe-
go, ale na kryzysie służby cywilnej spowodowanym
przede wszystkim niekonkurencyjnymi wynagrodze-
niami w administracji rządowej w porównaniu z sek-
torem gospodarczym, także w porównaniu np. z ad-
ministracją samorządową. Wielokrotnie mówiliśmy
o fluktuacji kadr w administracji rządowej. Jedno
z ostatnich posiedzeń Komisji Administracji i Spraw
Wewnętrznych poświęcone było sytuacji kadrowo-
-organizacyjnej wojewódzkich inspektoratów ochro-
ny roślin i nasiennictwa. Ta sytuacja jest bardzo
trudna, rzekłbym wręcz, że tragiczna. Usłyszeliśmy,
że blisko połowa kadry zmieniła miejsce zatrudnie-
nia, odeszła z pracy. Byli to wykształceni, przygoto-
wani urzędnicy. Zresztą mamy do czynienia z takim
procesem, który obserwujemy w administracji, że
w administracji pracują z reguły albo ludzie młodzi
bezpośrednio po studiach, którzy nabywają do-
świadczenia, a po 2–3 latach odchodzą z pracy do
sektora pozaadministracyjnego, albo ludzie zbliża-
jący się już do emerytury. Ludzie w średnim wieku,
przygotowani do pracy, z doświadczeniem odchodzą
ze względu na niekonkurencyjne wynagrodzenia
w administracji rządowej. Jakiekolwiek podwyżki
płac w administracji – nie twierdzę przy tym, że
satysfakcjonujące – zawdzięczamy poprzedniemu
rządowi, który w budżecie na rok obecny zapisał
rezerwę celową w wysokości 0,5 mld zł przeznaczo-
ną właśnie na ten cel. Omawiany projekt do tej klu-
czowej sprawy się nie odnosi. Uważam, że jest to
błąd zasadniczy. Nie wnosi także nic nowego do wy-
magającej zmian dziedziny, jaką jest zarządzanie
polską administracją. Za jednym z ekspertów po-
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekty ustaw o zmianie ustawy o służbie cywilnej
Poseł Mariusz Błaszczak
wtórzę 5 wyzwań, na których opiera się współczesna
idea dobrego rządzenia.
Po pierwsze, dobre rządzenie zakładać powinno
wspólnotę zarządzania sferą publiczną. Polska admi-
nistracja musi nauczyć się współdziałać ze swym
otoczeniem gospodarczym i obywatelskim oraz musi
być zdolna do reagowania i przekształcania impul-
sów przychodzących z otoczenia. Oznacza to koniecz-
ność wypracowania modelu obywatelskiego współad-
ministrowania.
Po drugie, dobre rządzenie oznaczać powinno mo-
dernizację w zakresie instrumentów działania. Naj-
większy nacisk powinno położyć się na wprowadzenie
w życie nowoczesnych technik zarządzania w admi-
nistracji, a więc chodzi o delegowanie uprawnień,
model koordynacji poziomej, płaskie struktury zada-
niowe, instrumenty analizy skutków regulacji, pla-
nowanie strategiczne, zarządzanie przez sieci.
Po trzecie, dobre rządzenie to w większym stop-
niu elastyczny model służby publicznej, gdyż współ-
czesny model rozwoju zawodowego zakłada mobilność
ludzi. Dlatego też administracja nie powinna trwać
przy koncepcji sztywnej służby cywilnej jako koncep-
cji korpusu nieusuwalnych biurokratów na całe życie
zawodowe związanych z jedną strukturą, tworzących
swoistą zamkniętą korporację zawodową. Celem mo-
delu zarządzania kadrami powinna być wysoka ja-
kość, a nie wysoka stabilność i rutyna.
Po czwarte, dobre rządzenie domaga się weryfi-
kacji strukturalnej polskiej administracji.
Po piąte, dobre rządzenie oznacza dążenie do wy-
sokiej jakości instytucji. Wysoka jakość w zakresie
rządzenia określana jest zarówno przez polityczną
jakość urzędów, jak i jakość procesu decyzyjnego.
Jakość polityczna zależy od poziomu legitymizacji,
utożsamiania się obywateli z działaniami państwa,
odpowiedzialności przed obywatelami, racjonalności
oraz realizacji tego, co wspólnota polityczna uznaje
za dobro wspólne. Jakość procesu to kwestia przej-
rzystości działania, zwalczania korupcji, ale także
wdrażania umiejętności zarządzania jakością zna-
nych w świecie biznesu.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Niestety mamy
do czynienia z czymś, co można by nazwać kolejną
akcją propagandową, w której pod pozorem odbudo-
wy służby cywilnej obniża się wymagania oraz otwie-
ra drogę kumoterstwu. Projekt ustawy zakłada ob-
niżenie dotychczasowego poziomu wymagań w sto-
sunku do pracowników służby cywilnej ubiegających
się o mianowanie. Obowiązująca ustawa z 24 sierpnia
2006 r. stawia wymagania uzyskania w postępowa-
niu kwalifikacyjnym wyniku równego 3/5 ogólnego
poziomu wymagań, a więc 60% prawidłowych uzna-
nych odpowiedzi na pytania lub zadania egzamina-
cyjne z każdej części egzaminu. Nowelizowana usta-
wa obniża ten poziom do 1/3 prawidłowych odpowie-
dzi na pytania z każdej części egzaminu, a więc wy-
magany do uzyskania pozytywnego wyniku poziom
wynosi 1/3 z każdej części oraz 3/5 z całości egzami-
117
nu. W stosunku do obowiązujących ustaw jest to
istotne obniżenie wymagań wobec kandydatów ubie-
gających się o mianowanie na urzędników służby
cywilnej. Tak daleko idące obniżenie wymagań wo-
bec kandydatów ubiegających się o mianowanie
w służbie cywilnej nie ma uzasadnienia w związku
z wciąż rosnącymi wymaganiami w stosunku do
urzędników administracji rządowej. Zaproponowany
system naboru prowadzić może do wyboru kandyda-
tów rekomendowanych przez polityków kierujących
urzędami, a więc do doboru związanego z uwarun-
kowaniami i rekomendacjami politycznymi, a nie me-
rytorycznymi. Sugestie takie stają się wysoce praw-
dopodobne w związku z ustawowo gwarantowanym
trybem powoływania zespołu rekrutującego. Trzeba
przyznać, że w wyniku poprawek Lewicy ta sytuacja
uległa poprawie w stosunku do projektu, który został
przedłożony przez rząd, ale niewiele zmienia przyję-
ta poprawka o konkursowym charakterze naboru.
Moim zdaniem to pusta formuła. Niewiele zmienia
także fakt powoływania zespołu przez szefa służby
cywilnej w przypadku naboru na stanowisko dyrek-
tora generalnego. Rzeczywiście pozycja szefa służby
cywilnej w wyniku tych poprawek jest stabilniejsza,
trudniej go odwołać, ale instrumenty, jakimi dyspo-
nuje szef służby cywilnej, wciąż są zbyt skromne.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu
Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość składam
dwa wnioski. Pierwszy wniosek to wniosek o odrzu-
cenie w całości projektu ustawy o zmianie ustawy
o służbie cywilnej oraz o zmianie niektórych innych
ustaw.
Drugi wniosek, mając świadomość tego, że w par-
lamencie istnieje większość, która popiera tę propo-
zycję, jest to wniosek przedkładający poprawki. Te
poprawki zgłaszałem już na posiedzeniu zarówno
podkomisji, jak i komisji. Mam nadzieję na głębszą
refleksję Wysokiej Izby w tej sprawie. Poprawki zmie-
rzają ku temu, aby stworzyć silniejszy mechanizm
poprawy sytuacji finansowej w administracji rządo-
wej. A więc jest to poprawka stanowiąca, iż strategia
zarządzania zasobami ludzkimi w służbie cywilnej
staje się programem wieloletnim, w rozumieniu usta-
wy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych,
przyjmowanym na okresy 5-letnie.
Kolejna poprawka to poprawka zmierzająca do
tego, że szef służby cywilnej będzie dysponował osob-
ną częścią budżetową. To też jest niezwykle istotne
w sytuacji, która jest obecnie. Relacje między szefem
Kancelarii Prezesa Rady Ministrów a szefem służby
cywilnej mogą prowadzić do szeregu nieporozumień
i do dysfunkcjonalności systemu.
Kolejna poprawka to poprawka, która eliminuje
nabór. W miejsce naboru proponujemy wprowadzić
konkurs generalny organizowany przez Krajową
Szkołę Administracji Publicznej.
I ostatnia poprawka to poprawka, która przywra-
ca przepis z 1998 r. umożliwiający pracownikom służ-
by cywilnej – podkreślam: pracownikom, a nie urzęd-
nikom służby cywilnej – piastowanie mandatu rad-
nego. Dziękuję państwu. (Oklaski)
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
118 Projekty ustaw o zmianie ustawy o służbie cywilnej
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję panu posłowi.
Głos zabierze pan poseł Witold Gintowt-Dziewał-
towski, Lewica.
Poseł Witold Gintowt-Dziewałtowski:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Pań-
stwo! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Poselskiego
Lewica przedłożyć nasze stanowisko wobec projektu
ustawy o służbie cywilnej przyjętego przez Komisję
Administracji i Spraw Wewnętrznych (druk nr 1058);
projektu, który jest konsumpcją dwóch projektów:
poselskiego, złożonego jeszcze na początku kadencji
przez klub Lewicy i Demokratów, oraz rządowego.
Pragnę zauważyć, iż praca nad projektem prze-
biegała moim zdaniem w sposób wyjątkowo właści-
wy. Wyczerpaliśmy chyba wszystkie możliwości zna-
lezienia kwestii najistotniejszych i wyszukania roz-
wiązań nie tyle kompromisowych, ile najtrafniej-
szych. Przyznam się również, że z przyjemnością
uczestniczyłem w debatach z panem posłem Błasz-
czakiem, ministrem Błaszczakiem, który niewątpli-
wie przez czas sprawowania swojego urzędu w Kan-
celarii Prezesa Rady Ministrów był w stanie posiąść
krytyczną ocenę, wiedzę na temat zarówno stanu,
jak i dynamiki towarzyszącej funkcjonowaniu służby
cywilnej. W związku z tym dziwię się trochę jego dzi-
siejszemu wystąpieniu. A tym bardziej dziwię się
temu, iż klub Prawa i Sprawiedliwości zapomniał
o tym, że inni pamiętać jednak mogą, co to się stało
24 sierpnia 2006 r., gdy Wysoka Izba uchwalała dwie
ustawy: ustawę o służbie cywilnej i ustawę o pań-
stwowym zasobie kadrowym.
Ja już pomijam skandaliczne warunki, w jakich
to miało miejsce, naruszające wszelkie przepisy re-
gulaminów. Pomijam to, iż pominięto praktycznie
wszystkie opinie eksperckie, opinię Biura Legislacyj-
nego, opinie zainteresowanych korporacji, także opi-
nię publiczną, wyrażaną chociażby przez Stowarzy-
szenie Absolwentów Krajowej Szkoły Administracji
Publicznej.
Jednocześnie doszło, o czym dzisiaj niektórzy sta-
rają się zapomnieć, do złamania najistotniejszych
przepisów konstytucyjnych określających normy two-
rzenia, działania, funkcjonowania służby cywilnej.
Doprowadzono do tego, że nabór nie tylko na wyższe
stanowiska w administracji rządowej, bo służbę cy-
wilną ograniczono, praktycznie rzecz biorąc, tylko do
grona urzędników i pracowników służby cywilnej,
miał charakter upolityczniony tak skrajnie jak nigdy
przedtem i – mam nadzieję – nigdy później. Odstą-
piono od postępowań konkursowych.
Panie ministrze, przecież prawdą jest, iż wówczas
kierownikiem, dyrektorem departamentu mógł zo-
stać człowiek bez żadnych uprawnień kwalifikacyj-
nych. Mało tego, on wkrótce po wejściu w życie tych
ustaw stawał się członkiem państwowego zasobu ka-
drowego. Decydowała znajomość prezesa, decydowa-
ły układy polityczne i partyjne. Przecież, żeby zostać
członkiem korpusu służby cywilnej, wystarczyło
przenieść takiego kogoś z Urzędu Miasta Stołeczne-
go Warszawy albo z Najwyższej Izby Kontroli bez
sprawdzania jego kwalifikacji. Być może panowie coś
takiego czyniliście, ale to nie było transparentne. To
nie było ani oczywiste, ani zrozumiałe. Oczywiście
skutki tego musiały nastąpić.
Po pierwsze, nastąpił dramatyczny spadek zain-
teresowania tych wszystkich... Pańska ocena być
może jest inna, ale moja i nie tylko moja jest właśnie
taka. To jest ocena moja, to jest ocena Rady Służby
Cywilnej czy dzisiaj Rady Służby Publicznej, to jest
również ocena ekspertów, że skutkiem tego, iż naru-
szono autorytet i zasady funkcjonowania służby cy-
wilnej zainteresowanie pracą w służbie cywilnej dra-
matycznie spadło. Przecież również o tym rozmawia-
liśmy na posiedzeniach Rady Służby Publicznej.
Raptem oto pierwszy raz okazało się, że liczba urzęd-
ników służby cywilnej mimo corocznych przyjęć za-
częła maleć. Więcej ludzi odchodziło z administracji
rządowej niż do niej przychodziło. Ja już nie mówię o
kwalifikacjach tych wszystkich, którzy otrzymywali
zatrudnienie w służbie cywilnej.
Panie ministrze, dzisiaj również dobrze wiemy, że
dramatycznie spadła też jakość pracy tychże pracow-
ników korpusu służby cywilnej, korpusu, którego de
facto nie było, bo przecież nie możemy nazywać kor-
pusem służby cywilnej zgromadzenia ludzi ograniczo-
nych tylko do stanowisk podstawowych, bo wyższe
stanowiska w służbie cywilnej zostały zlikwidowane,
stały się stanowiskami do dyspozycji władz partyj-
nych, obsadzano je w drodze zupełnie nieznanych nam
procedur i postępowań. Wszyscy odziedziczyliśmy po
Prawie i Sprawiedliwości szereg stanowisk, które zo-
stały obsadzone na zasadach nieokreślonych, na zasa-
dzie pełnienia obowiązku. Tak jest, tak było.
Prawdą też jest, iż po złożeniu przez mój klub,
wówczas jeszcze Lewicy i Demokratów, projektu
ustawy nowelizującej ustawę z 2006 r. o służbie cy-
wilnej, gdzie zawarliśmy w naszym przekonaniu
główne i pilne kwestie do rozstrzygnięcia... Po pierw-
sze, zaproponowaliśmy włączenie do służby cywilnej
wszystkich wyższych stanowisk, od dyrektora gene-
ralnego zaczynając, poprzez dyrektorów departa-
mentów, zastępców dyrektorów itd. Zaproponowali-
śmy przywrócenie konkursów w postępowaniach
związanych z naborem na te stanowiska. Zapropono-
waliśmy powszechną służbę przygotowawczą i obo-
wiązek kończenia jej egzaminem w każdym przypad-
ku. Przecież służbę przygotowawczą też praktycznie
zlikwidowaliście. Zaproponowaliśmy większe kompe-
tencje Rady Służby Cywilnej jako organu doradczego,
ale także nadzorującego prawidłowość procesów i po-
stępowań we wszystkich działaniach związanych ze
służbą cywilną. Skutkiem tego zaproponowaliśmy
także likwidację państwowego zasobu kadrowego i uchy-
lenie ustawy o państwowym zasobie kadrowym.
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekty ustaw o zmianie ustawy o służbie cywilnej
Poseł Witold Gintowt-Dziewałtowski
Prawdą jest, że liczyliśmy na to, iż nowa koalicja,
szybko uchwalając te zmiany, będzie starała się pod-
porządkować nowym rygorom. Niestety stało się tak,
że Platforma Obywatelska postanowiła skorzystać
z ułatwień, które państwo wykombinowaliście, i po-
sługując się tą samą metodą, wyrzuciła waszych
urzędników, a wprowadziła swoich. Do dzisiaj zresz-
tą mamy cały szereg stanowisk obsadzonych w spo-
sób dziwny.
Takim najbardziej charakterystycznym elemen-
tem jest to, iż generalnym dyrektorem dyrekcji kra-
jowej budowy dróg krajowych i autostrad jest czło-
wiek, który pełni obowiązki. I pytanie, które dziś jest
powtarzane również wśród specjalistów: Czy te umo-
wy, które on podpisuje jako pełniący obowiązki,
a przyznam się, że ja nie znam takiej delegacji praw-
nej, która umożliwiałaby obsadzenie na tym stano-
wisku człowieka w ten sposób, są podpisywane zgod-
nie z prawem, czy te umowy są prawomocne? Już
zgłosiliśmy zapotrzebowanie na odpowiedź na to py-
tanie, ono zostanie skierowane do właściwego mini-
stra, ale takich przypadków jest więcej.
Chwała Bogu, iż w końcu doszło do tego, że i na-
szą ustawę, i projekt rządowy rozpatrzyły podkomi-
sja, komisja, i dzisiaj mamy do czynienia z propozycją
rozwiązań naprawiających to wszystko, co udało się
przez dwa lata zepsuć.
Ja nie zgadzam się z tym, że to jest zły projekt.
W moim przekonaniu jest to projekt bardzo dobry.
Oczywiście on będzie miał swoje wady. Notabene
przygotowaliśmy również cztery, o ile pamiętam, po-
prawki, co do których będziemy namawiali komisję,
żeby pozytywnie je zaopiniowała i żeby Wysoki Sejm
je przyjął. Niemniej w porównaniu do tego stanu,
z którym mieliśmy do czynienia jeszcze do dziś, jest
to bardzo wyraźny postęp.
Oczywiście można mieć obawy, czy konkursy będą
właściwie przeprowadzane, czy do postępowań kon-
kursowych będą zgłaszały się właściwe osoby, czy
szef służby cywilnej, którego ma obsługiwać Kance-
laria Prezesa Rady Ministrów, nie zostanie zmajory-
zowany przez szefa Kancelarii Prezesa Rady Mini-
strów. Czy rzeczywiście nie byłoby lepszym rozwią-
zaniem wyraźne wyodrębnienie budżetu szefa służby
cywilnej i w sposób jednoznaczny określenie metod
i trybu zarządzania przez niego kadrami służby cy-
wilnej? To są pytania, na które prawdopodobnie od-
powiedź uzyskamy niestety dopiero w trakcie stoso-
wania nowych przepisów. Niemniej cały zespół tych
kwestii, które zostały rozstrzygnięte w projekcie
ustawy, w moim przekonaniu idzie w bardzo dobrym
kierunku.
Trochę to może nie w porządku zabrzmi, ale ja też
chciałbym podziękować panu ministrowi Leszkiewi-
czowi za wyjątkowo inny tryb procedowania. Ja bar-
dzo bym sobie życzył, żeby ta metoda, która została
zastosowana w pracach nad ustawą o służbie cywil-
nej od początku do końca, od okresu, który był fazą
119
preparacji, dochodzenia do ostatecznego projektu,
który zjawił się w lasce marszałkowskiej... Otóż przy-
puszczam, że gdyby procedować tak nad każdą usta-
wą, po pierwsze, Sejm w dużo lepszy sposób stano-
wiłby polskie prawo, po drugie, te przepisy, które
w imieniu tych, którzy nad tym pracują, przedkłada-
liby posłowie sprawozdawcy komisji, uzyskiwałyby
dużą lepszą, efektywniejszą akceptację.
Panie Pośle Dzikowski! Tu apel do pana jako
przedstawiciela kierownictwa klubu rządzącego – za-
stanówcie się państwo, czy nie warto byłoby tych
doświadczeń, które zebraliśmy podczas prac nad tą
ustawą, upowszechnić w postępowaniu z innymi
ustawami. Wydaje mi się, że warto byłoby to zrobić.
Proszę państwa, jestem przekonany, że rozwiąza-
nie legislacyjne, które dzisiaj rozpatrujemy, jest roz-
wiązaniem pożytecznym, korzystnym i dla państwa
właściwym. To rozwiązanie utrzymuje również zasa-
dę konstytucyjną, iż służba cywilna ma służyć nie
rządowi aktualnie sprawującemu władzę, co domino-
wało w przekonaniach posłów Prawa i Sprawiedliwo-
ści, ale służba cywilna ma służyć państwu, ma służyć
obywatelom tego państwa. Wydaje się, że ten cel przy
tej ustawie będzie dużo łatwiej osiągnąć.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu
Poselskiego Lewica wnoszę o skierowanie projektu
do dalszych prac legislacyjnych. Wnoszę również
o rozpatrzenie czterech drobnych poprawek, z któ-
rych najważniejszą jest może jedna, a dotyczy ona
upoważnienia Rady Służby Cywilnej do obserwowa-
nia naboru na stanowiska prezesów agencji, kierow-
ników urzędów centralnych administracji rządowej i
przedkładania opinii w sprawie tych procesów zain-
teresowanym ministrom, a także prezesowi Rady
Ministrów. Dziękuję za uwagę. (Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję panu posłowi.
Głos zabierze pan poseł Wiesław Woda, Polskie
Stronnictwo Ludowe.
Poseł Wiesław Woda:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Mini-
strze! Mam zaszczyt w imieniu klubu Polskiego
Stronnictwa Ludowego przedstawić stanowisko do-
tyczące projektu ustawy o służbie cywilnej. Przedsta-
wiony Wysokiej Izbie projekt jest czwartą w ciągu
ostatnich 12 lat próbą kompleksowego unormowania
niełatwej problematyki służby cywilnej. Jest on po-
chodną dwóch propozycji przedłożonych przed grupę
posłów oraz rząd. Mimo znaczących różnic obie te
propozycje są spójne i cechuje je troska o poprawę
organizacji i funkcjonowania polskiej służby cywil-
nej, a tym samym można to ocenić jako wyjście na-
przeciw społecznym oczekiwaniom. I chociaż kano-
nem służby cywilnej winna być jej stabilność, zwłasz-
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
120 Projekty ustaw o zmianie ustawy o służbie cywilnej
Poseł Wiesław Woda
cza stabilność przepisów, a żadna zmiana jej nie
służy, zmiany są jednak niezbędne i pilne, albowiem
obecnie funkcjonujące regulacje prawne niemal cał-
kowicie zahamowały proces tworzenia korpusu pol-
skiej służby cywilnej na oczekiwanym poziomie.
Proponowane zmiany są tak głębokie, że nie moż-
na ich wprowadzać poprzez nowelizację obecnych
przepisów, ale niezbędne jest uchwalenie nowej usta-
wy o służbie cywilnej. Proponuje się, i słusznie, po-
zostawienie rozwiązań, które sprawdziły się w prak-
tyce i są pozytywnie oceniane przez ekspertów,
a zwłaszcza przez członków korpusu służby cywilnej.
Zmiany zmierzają w kilku zasadniczych kierun-
kach. Podstawowym zagadnieniem jest włączenie do
korpusu służby cywilnej wyższych stanowisk pań-
stwowych i objęcie ich regulacją jednej ustawy. Pozy-
tywnie należy zatem ocenić zakładaną likwidację
państwowego zasobu kadrowego, który w praktyce
zupełnie się nie sprawdził. Obsada wyższych stano-
wisk musi mieć charakter konkurencyjny i otwarty,
który zapewni wybór osób spełniających przypisane
danemu stanowisku wymagania. Gdyby poddać ana-
lizie dotychczasowy skład państwowego zasobu ka-
drowego, okazałoby się, że znajdują się w nim osoby
zupełnie przypadkowe, które wysokie stanowiska
obejmowały na kilka tygodni przed wejściem w życie
ustawy z 2006 r. Nie były one objęte żadnym postę-
powaniem sprawdzającym. Nie chcę szerzej o tym
mówić, gdyż należałoby jak najszybciej zapomnieć
o wspomnianych rozwiązaniach. Z drugiej strony nie
sposób się zgodzić z tezą, iż korpus służby cywilnej
można utworzyć bez wyższych stanowisk kierowni-
czych. Zasadny jest także sposób obsadzania tych
stanowisk poprzez konkursy.
Kolejna sprawa to wyodrębnienie centralnego,
wyspecjalizowanego organu administracji publicznej
właściwego w sprawach służby cywilnej, tj. powrót
do stanowiska szefa służby cywilnej. Jest to realiza-
cja konstytucyjnej zasady apolityczności służby cy-
wilnej. Łączenie tego stanowiska ze stanowiskiem
szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów budziło
nasze spore zastrzeżenia. Moim zdaniem pozostaje
jednak pewien niedosyt, jeśli chodzi o wprowadzone
zmiany. Wyodrębniono bowiem organ, ale jego obsłu-
gę pozostawiono w strukturze Kancelarii Prezesa
Rady Ministrów. Wyposażając szefa służby cywilnej
w zakres kompetencji, ale i odpowiedzialności, nale-
żałoby także dać mu pewne instrumenty do realizacji
powierzonych obowiązków, w postaci podległego mu
Urzędu Służby Cywilnej. Samodzielność i podległość
tego urzędu nie spowodowałyby żadnych skutków
finansowych dla budżetu państwa.
Polską służbę cywilną buduje się już 12 lat. Na
pewno wiele osób się dziwi, dlaczego to tak długo
trwa. Tajemnica tkwi w braku jednoznacznych zasad
zapewniających trwałość i stabilność członków kor-
pusu, a zwłaszcza jego elitarnej części, tj. urzędni-
ków. Dopóki kandydaci do korpusu nie będą mieć
zagwarantowanych prawnie mechanizmów pozwala-
jących na systematyczny rozwój ich kariery zawodo-
wej, dopóty nie będą się do tej służby garnąć i nadal
będziemy w tym korpusie obserwować niepokojący
odpływ dobrze przygotowanych kadr.
Przedstawiony projekt częściowo przywraca nie-
które dotychczasowe rozwiązania i proponuje nowe,
które służą tej kluczowej przesłance tworzenia sta-
bilnej i trwałej służby cywilnej. Musimy mieć jednak
świadomość, że coraz bardziej konkurencyjny rynek
pracy będzie w tym zakresie stawiał poprzeczkę co-
raz wyżej i być może obecnie proponowane rozwią-
zania już niedługo okażą się niewystarczające. Ak-
tualne wynagrodzenia w służbie cywilnej nadal
kształtują się na niskim poziomie. Chcąc nadać kor-
pusowi wysoką pozycję społeczną, musimy stworzyć
system motywacyjnego wynagradzania odpowiada-
jącego istocie stabilnego stosunku pracy. Płace mu-
szą być ściśle powiązane z charakterem pracy i wy-
nikać z systemu wartościowania pracy przy użyciu
rzetelnych i obiektywnych kryteriów. Rodzi się więc
pytanie, czy do uchwalonych obecnie przepisów nie
należałoby wprowadzić mechanizmów systemowych,
które mogłyby w przyszłości być uruchamiane bez
potrzeby kolejnych nowelizacji ustawy. Mogłyby one
dotyczyć np. gratyfikacji wynikających ze stażu przy-
należności do korpusu. Dlaczego np. ograniczono
liczbę nagród do stażu 45-letniego? Znam osobę, któ-
ra mogłaby dostać nagrodę jubileuszową w związku
z 50-letnim stażem pracy. Sprawa wymaga dalszej
ewentualnej analizy.
Wracając do zasadniczego wątku, uważam, iż
wprowadzane zmiany są racjonalne, wynikają z do-
tychczasowych doświadczeń i generalnie są w pełni
uzasadnione. Na szczególne uznanie zasługuje przy-
pisanie szefowi służby cywilnej obowiązku przygoto-
wania i przedstawiania Radzie Ministrów projektu
strategii zarządzania zasobami ludzkimi w służbie
cywilnej. Umożliwi to bieżące diagnozowanie tej
służby oraz planowe działania w tym zakresie; oczy-
wiście pod warunkiem profesjonalnego opracowania
tej strategii i konsekwentnego jej wykorzystania, tak
by dokument ten nie był kolejnym martwym opra-
cowaniem.
W projekcie zawarto wiele pozytywnych zmian
w zakresie procedury postępowania kwalifikacyjne-
go. Moje wątpliwości budzi jednak ustalenie, iż każdy
absolwent Krajowej Szkoły Administracji Publicznej
niejako z urzędu uzyskuje mianowanie, nie uczestni-
cząc w postępowaniu kwalifikacyjnym. Takie rozwią-
zanie znacząco różnicuje szanse i nie jest zgodne
z zasadą równego dostępu do mianowania. Ponadto
może to powodować, że pracownicy służby cywilnej
posiadający wysokie kwalifikacje, którzy będą uczest-
niczyć w postępowaniu kwalifikacyjnym i uzyskają
liczbę punktów wyższą od ustalonego minimum, nie
uzyskają mianowania, bo nie pozwoli na to limit
ustalony na dany rok.
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekty ustaw o zmianie ustawy o służbie cywilnej
Poseł Wiesław Woda
Za słuszne należy uznać objęcie obligatoryjną oce-
ną okresową wszystkich członków korpusu służby
cywilnej, a nie tylko urzędników mianowanych.
Są natomiast w projekcie przepisy niedostatecznie
ostre, które mogą utrudnić praktyczne stosowanie
ustawy. Jednym z takich przykładów jest wymóg sta-
wiany osobie ubiegającej się o zatrudnienie w służbie
cywilnej, że musi się ona cieszyć nieposzlakowaną
opinią. Projekt nie precyzuje, co to oznacza i w jaki
sposób, za pomocą jakich kryteriów, będzie to usta-
lane. Innym przykładem jest przesłanka przeniesie-
nia urzędnika w przypadku uzasadnionych potrzeb
urzędu. Taki zapis może być wykorzystywany do na-
ruszania zasady stabilności zatrudnienia.
Generalnie jednak zaproponowane bardzo głębo-
kie zmiany w unormowaniach prawnych dotyczących
służby cywilnej należy ocenić jako pozytywne, spójne
i w pełni zasadne. Praca w komisji, o czym tu już
powiedziano, miała wyjątkowo konstruktywny cha-
rakter, przy pozytywnym i znaczącym udziale posłów
opozycji. Stąd też dla mnie jest nieco zaskakujący
wniosek jednego z klubów o odrzucenie projektu
ustawy na obecnym etapie prac parlamentarnych.
W imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowe-
go wnoszę o skierowanie projektu ustawy do dalszych
prac w parlamencie. Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję panu posłowi.
Głos zabierze pan poseł Jan Widacki, Demokra-
tyczne Koło Poselskie.
Proszę bardzo, panie pośle.
Poseł Jan Widacki:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedłożony
projekt ustawy przyjął w zasadzie wszystkie rozwią-
zania zaproponowane w projekcie posłów nieistnie-
jącego już klubu LiD. Jest udaną kompilacją projek-
tu rządowego i poselskiego. Zasługuje to na szcze-
gólne uznanie, wszak projekt poselski był projektem
posłów opozycyjnych. Przywrócenie służby cywilnej
jest ważnym etapem budowania sprawnego apoli-
tycznego aparatu administracji państwowej. Daje
szanse na odpartyjnienie aparatu urzędniczego, na
dobór kadr według kompetencji i kwalifikacji, a nie
na zasadzie przynależności lub lojalności partyjnej.
Stwarza też szanse na stabilność fachowej admini-
stracji państwowej. Ta stabilność byłaby pewnie
jeszcze większa, gdyby w parze z tym szły odpowied-
nie warunki płacowe, to jednak nie jest kwestia
regulowana w tej ustawie. Przy okazji daje się szan-
sę na to, że państwo nie będzie już definiowane jako
zbiór posad lub traktowane jako łup wojenny zwy-
cięskiej partii.
121
Posłowie Demokratycznego Koła Poselskiego oraz
koła SDPL – Nowa Lewica wielokrotnie przy różnych
okazjach dawali wyraz swoim przekonaniom i poglą-
dom na temat wizji państwa, wyrażali dezaprobatę
dla łopatologicznego upartyjnienia aparatu państwo-
wego. Dlatego też, uważając, że przedłożona ustawa
stanowi ważny krok w dobrym kierunku, będziemy
głosować za skierowaniem projektu do dalszych prac
legislacyjnych. Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję panu posłowi.
Przystępujemy do pytań.
W tej chwili zapisanych jest 14 posłów.
Nie widzę dalszych zgłoszeń.
(Poseł Piotr Polak: Jeszcze ja.)
Proszę bardzo, panie pośle, oczywiście.
W tym momencie zamykam listę pytających.
Ustalam czas na zadanie pytania na 1 minutę.
Jako pierwszy pan poseł Artur Górski, Prawo i Spra-
wiedliwość.
Poseł Artur Górski:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Najpierw mu-
szę z przykrością i żalem stwierdzić, że usłyszeliśmy
tutaj wiele kłamstw i insynuacji niepopartych fakta-
mi odnośnie do funkcjonowania ustawy o państwo-
wym zasobie kadrowym za czasów rządów Prawa
i Sprawiedliwości. To, że panowie nie potraficie wy-
zbyć się takiej zawiści, nienawiści politycznej, jest
naprawdę przykre.
Przejdę teraz do istotnej problematyki. W poszcze-
gólnych krajach Unii Europejskiej rozwiązania doty-
czące jednostek zajmujących się zadaniami z zakresu
służby cywilnej można podzielić na cztery rodzaje.
W Austrii, Danii, Finlandii, Irlandii, Islandii i Por-
tugalii służba cywilna podlega bezpośrednio mini-
sterstwu finansów. Ministerstwo do spraw admini-
stracji zajmuje się tymi sprawami w Grecji, Hiszpa-
nii, na Litwie, w Luksemburgu, Niemczech, Holandii,
na Węgrzech i Słowacji, a także we Francji. Tak zwa-
ne agencje do spraw służby cywilnej stojące niżej
w hierarchii urzędów znajdują się na Słowacji, w Es-
tonii, na Łotwie i w Szwecji. Premier za sprawy służ-
by cywilnej odpowiada bezpośrednio w Czechach,
Wielkiej Brytanii i we Włoszech. (Dzwonek) W Pol-
sce, kiedy uchwalimy tę nową ustawę o służbie cywil-
nej, będzie szef służby cywilnej, ale bez obsługi auto-
nomicznego urzędu, tylko bezpośrednio podległy
premierowi. Jednocześnie Ministerstwo Finansów
będzie planowało budżet służby cywilnej, czyli decy-
dowało o najważniejszych sprawach służby, a do tego
szef służby cywilnej, pozbawiony wielu istotnych
kompetencji, będzie bezkadencyjny, w praktyce do-
żywotni. Wiecie, jak można nazwać twór, który chce-
cie stworzyć?
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
122 Projekty ustaw o zmianie ustawy o służbie cywilnej
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Panie pośle, czas już dawno minął, proszę kończyć.
Poseł Artur Górski:
Ni to pies, ni wydra. Mam teraz pytanie. Będę
wdzięczny, jeśli pan poseł sprawozdawca wskaże
mi na świecie rozwiązania analogiczne do tych,
które proponuje Platforma Obywatelska, bo nie
potrafię znaleźć takich w Europie. Dziękuję bar-
dzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję panu posłowi.
Pan poseł Jarosław Żaczek, Prawo i Sprawiedli-
wość.
Poseł Jarosław Żaczek:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Poprzednia ustawa o służbie cywilnej nie była dosko-
nała, ale zawierała wiele istotnych przepisów, któ-
rych niestety zabrakło w nowej propozycji. Nie wy-
pracowano ich także w trakcie prac komisji. Dlacze-
go, panie ministrze, nie zachowano przepisu o kaden-
cyjności szefa służby cywilnej, tak aby jego kadencja
nie pokrywała się z kadencją Sejmu? Większość or-
ganów państwowych działa w ten sposób i ma okre-
śloną kadencję. Utrzymanie tego przepisu, w moim
przekonaniu, przyczyniłoby się do apolityczności sze-
fa służby cywilnej. Dlaczego odstąpiono od tego roz-
wiązania?
Moje drugie pytanie dotyczy zasadniczego proble-
mu, jaki występuje w służbie cywilnej. Na ile, w oce-
nie pana ministra, przepisy nowej ustawy gwarantu-
ją w przyszłości konkurencyjność wynagrodzeń
w porównaniu z sektorem niepublicznym? Dlaczego,
powołując szefa służby cywilnej, nie przyznaje się
jednocześnie jego urzędowi określonego budżetu?
(Dzwonek) Dlaczego proponowane przepisy pozba-
wiają Sejm kontroli nad jego kształtowaniem oraz
sposobem wydatkowania środków?
Ostatnie pytanie. Proszę, panie ministrze, wytłu-
maczyć słuszność wprowadzenia naboru na wyższe
stanowiska w służbie cywilnej. Czy nie lepszy, bar-
dziej przejrzysty, gwarantujący nabór kandydatów
wyłącznie ze względu na ich merytoryczne przygoto-
wanie, byłby konkurs…
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Już dawno przekroczył pan czas, panie pośle.
Poseł Jarosław Żaczek:
Już kończę, panie marszałku.
…w postaci egzaminu organizowanego przez Kra-
jową Szkołę Administracji Publicznej? Dziękuję bar-
dzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję, panie pośle.
Pan poseł Henryk Siedlaczek, Platforma Obywa-
telska.
Poseł Henryk Siedlaczek:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedstawiony
przez komisję projekt ustawy faktycznie likwiduje
państwowy zasób kadrowy i przywraca oczekiwane
przez samorządy realne funkcje służby publicznej i,
moim zdaniem, zasługuje na poparcie. Rozwiązanie
proponowane przez ustawę jest pożyteczne i właści-
we. W świetle nowelizacji ustawy o służbie cywilnej
osoby podejmujące po raz pierwszy pracę w służbie
cywilnej odbywają służbę przygotowawczą, która ma
trwać nie krócej niż 4 miesiące i kończyć się nie póź-
niej niż z upływem 8 miesięcy od podjęcia pracy przez
pracownika. Chciałbym zauważyć, iż wymóg odbycia
tak długiej służby przygotowawczej raczej nie będzie
zachętą dla młodych ludzi, by pracowali w admini-
stracji publicznej, tym bardziej gdy uwzględnimy
dysproporcję zarobków między biznesem i admini-
stracją czy chociażby problemy, o których mówili
panowie posłowie Woda czy Dziewałtowski. W związ-
ku z tym, czy komisja lub strona rządowa rozważały
możliwość skrócenia czasu służby przygotowawczej
w jeszcze większym stopniu niż proponuje to noweli-
zacja ustawy? Dziękuję.
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję panu posłowi.
Pan poseł Józef Piotr Klim, Platforma Obywa-
telska.
Poseł Józef Piotr Klim:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Mini-
strze! Każda ustawa budżetowa zawiera limit mia-
nowań, również ta obecna na 2009 r. Przypomnę
jednak, że w 2007 r. ten limit wynosił 3 tys. osób,
z tego do egzaminu przystąpiło 718. W 2008 r. ten
limit wynosił 1 tys., do postępowania przystąpiło 887,
czyli była pewna zapaść, jeżeli chodzi o całą procedu-
rę przyjęcia do korpusu służby cywilnej. Natomiast
w 2009 r. w budżecie państwa limit określony jest na
poziomie 1,5 tys. osób.
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekty ustaw o zmianie ustawy o służbie cywilnej
Poseł Józef Piotr Klim
Mam pytanie do pana ministra. Jakie są prze-
słanki do tego, żeby jednak optymistycznie patrzeć
w przyszłość, że w całej procedurze ubiegania się pra-
cowników polskiej administracji państwowej nastąpi
pewne giełdowe odbicie? Wydaje mi się, że możemy
tutaj mówić o pewnym optymizmie. Chciałbym, żeby
pan minister w pokazał, uzasadnił w kilku zdaniach,
że ta ustawa, którą przyjmujemy, jest profesjonalna,
otwarta i przyjazna dla budowania korpusu służby
cywilnej. Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję panu posłowi.
Pan poseł Antoni Błądek, Prawo i Sprawiedli-
wość.
Poseł Antoni Błądek:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Mam pytanie do posła sprawozdawcy. Czy nie nale-
żałoby dopracować pewnych kwestii? Mianowicie
w art. 11 ust. 1 pkt 9 mówi się, że szefem służby cy-
wilnej m.in. może być osoba, która nie jest i w okresie
ostatnich pięciu lat nie była członkiem partii poli-
tycznej. Jak będzie wyglądać weryfikacja, bo trudno
sobie ją wyobrazić? Trudno sobie również wyobrazić
wiarygodność organizacji politycznej, która stwier-
dzi, że dany kandydat był lub nie był członkiem par-
tii w okresie ostatnich pięciu lat. Jest wiele nieści-
słych zapisów typu: nieposzlakowana opinia, ważne
powody. Ponadto w art. 11 ust. 4 jest wymóg posia-
dania tytułu zawodowego magistra lub równorzęd-
nego. Wydaje się, że przywołanie ust. 4 w art. 11 jest
zbędne, bo w jaki sposób dana osoba może przestać
posiadać tytuł zawodowy magistra, skoro taki tytuł
posiadała, podejmując zatrudnienie. Dziękuję bardzo.
(Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję panu posłowi.
Pan poseł Marek Kwitek, Prawo i Sprawiedli-
wość.
Poseł Marek Kwitek:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Celem powołania
służby cywilnej było zapewnienie i wykonywanie
przez urzędników administracji rządowej zadań pań-
stwa w sposób bezstronny i profesjonalny. Istotą służ-
by cywilnej jest zagwarantowanie zawodowego, rze-
telnego, sprawnego, politycznie neutralnego i lojal-
nego obsługiwania zmieniających się ekip rządowych
i działanie w warunkach napięć politycznych. Plat-
123
forma Obywatelska zapewniała, że nie będzie popeł-
niać błędów poprzedników, robić czystek politycznych
w administracji i spółkach państwowych, mieli być
menedżerowie, zawodowi urzędnicy. Cudu nie było,
za to czystka była i jest. W praktyce rozpoczęła się
budowa apolitycznej służby cywilnej. Przedstawiciel
koalicji mógłby powiedzieć: budowa naszej służby
cywilnej.
Mam pytanie. Czy ten projekt ustawy tworzy wa-
runki do kształtowania korpusu służby cywilnej wol-
nej od bezpośrednich politycznych wpływów, szcze-
gólnie w stosunku do osób zatrudnionych na wyso-
kich stanowiskach w administracji rządowej, w której
powinno być rzetelne, bezstronne i politycznie neu-
tralne wykonywanie zadań państwa?
I drugie pytanie: Dlaczego w ustawie zakłada się
obniżenie wymagań w stosunku do mianowanych
urzędników służby cywilnej, podobnie jak w stosun-
ku do pracowników służby cywilnej ubiegających się
o mianowanie? Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję panu posłowi.
Pan poseł Jacek Krupa, Platforma Obywatelska.
Poseł Jacek Krupa:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
Szef służby cywilnej jest kluczową, centralną posta-
cią w systemie służby cywilnej, którego zadaniem
będzie zarządzanie korpusem służby cywilnej. Pod-
stawową funkcją zarządzania, jedną z najważniej-
szych, jest kontrola, w wyniku której powstaje dodat-
nie sprzężenie zwrotne pozwalające na to, żeby kre-
ować innowacje podnoszące jakość zarządzania.
W art. 15 czytamy, że szef służby cywilnej może
zwrócić się do prezesa Rady Ministrów z wnioskiem
o przeprowadzenie kontroli, czyli de facto nie ma on
władczych kompetencji w zakresie jej ustalania. Cho-
dzi mi przede wszystkim o kontrole o charakterze nie
incydentalnym, ale systemowym, po to żeby właśnie
tworzyć to dodatnie sprzężenie zwrotne.
Mam pytanie do pana ministra: Jak praktycznie
będzie wyglądało wypełnianie funkcji kontrolnych
przez szefa służby cywilnej? Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję panu posłowi.
Pan poseł Wojciech Ziemniak, Platforma Obywa-
telska.
Poseł Wojciech Ziemniak:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
W poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o służ-
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
124 Projekty ustaw o zmianie ustawy o służbie cywilnej
Poseł Wojciech Ziemniak
bie cywilnej oraz zmianie niektórych innych ustaw
w art. 4 wymienia się wymagania, jakie musi spełnić
osoba, która chce się ubiegać o zatrudnienie w służbie
cywilnej. Pkt 5 stanowi, że taka osoba ma się cieszyć
nieposzlakowaną opinią. Jest to pojęcie nieostre i uzna-
niowe, o czym zresztą wspomniał poseł Woda w swo-
im wystąpieniu klubowym.
Proszę o udzielenie odpowiedzi na następujecie py-
tania: Jakie cechy musi mieć osoba, która posiada nie-
poszlakowaną opinię, oraz czy są to jakieś szczególne
cechy czy to tylko decyzja uznaniowa? Dziękuję.
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję panu posłowi.
Pan poseł Jan Rzymełka.
Jest pan poseł?
Nie ma.
W takim razie pan poseł Stanisław Wziątek, Lewica.
Poseł Stanisław Wziątek:
Szanowny Panie Marszałku! Panie i Panowie Po-
słowie! Rozwiązania przyjęte w projekcie ustawy idą
rzeczywiście w bardzo dobrym kierunku. Istotą rze-
czy jest tworzenie korpusu urzędników służby cywil-
nej, urzędników, którzy bez względu na zmiany poli-
tyczne będą dobrze realizować politykę państwa,
a nie partii politycznej. To rzeczywiście nowa jakość
po dwóch latach funkcjonowania rządów Prawa i Spra-
wiedliwości. Jest pytanie do pana posła sprawozdaw-
cy: Czy nie warto, panie pośle, iść jeszcze dalej? Czy
nie warto stworzyć innych mechanizmów, które po-
zwoliłyby pokazać rzeczywiste odpolitycznienie i wpływ
na generalne, strategiczne decyzje?
Rada Służby Cywilnej to 15 osób. W jej skład
wchodzą osoby powoływane przez pana premiera,
tj. 8 osób, a 7 osób jest powoływanych przez pana
premiera, ale wskazanych przez siły polityczne, przez
kluby reprezentowane w Sejmie. Czy nie należałoby
tego odwrócić? Czy nie należałoby stworzyć sytuacji,
w której wszystkie siły polityczne tworzą trzon, po to
żeby mogły się tam ścierać poglądy, a nie że członków
powołuje prezes Rady Ministrów, który mimo wszyst-
ko reprezentuje określoną opcję polityczną?
Druga uwaga dotyczy opłaty za postępowania
kwalifikacyjne. Po co ta opłata, która ma wynosić do
wysokości 50% najniższego wynagrodzenia? Otwórz-
my się i bez żadnych opłat przyjmujmy najlepszych
do służby cywilnej. Dziękuję.
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję panu posłowi.
Pan poseł Jan Rzymełka.
Pan poseł ma ważne spotkanie, przepraszam pana
posła.
Pan poseł Jan Rzymełka, Platforma Obywatelska.
Poseł Jan Rzymełka:
Dziękuję, panie marszałku.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym zadać
pytanie, które już w tej Izbie kiedyś padło, a dotyczy-
ło służby cywilnej w kontekście europejskim i byłych
członków parlamentu.
W dojrzałych demokracjach parlamentarzyści,
szczególnie wielokadencyjni, którzy przestają być
parlamentarzystami, mając odpowiednie kierunkowe
wykształcenie, mają szansę pracowania w instytu-
cjach zwanych służbami publicznymi, np. w Niem-
czech czy we Francji. W naszych ustawach mamy
praktycznie tylko taki zapis dotyczący stażu na kie-
rowniczym stanowisku, to wymóg, żeby ewentualnie
być powołanym na wyższe stopnie.
Chciałbym zapytać: Czy ten termin w naszych
ustawach obejmuje również staż parlamentarny? Pan
przewodniczący Dzikowski, który tak bardzo się na
tym zna, być może za kilka lat jako wielki fachowiec
byłby wspaniałym urzędnikiem na najwyższym
szczeblu służby cywilnej, ale ustawa mu nie pozwoli
podjąć tej pracy. Czy myślimy nad tym, aby zawrzeć
w ustawie pewną klauzulę, tak jak to jest w dojrza-
łych demokracjach? Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję panu posłowi.
Pan poseł Krzysztof Gadowski, Platforma Oby-
watelska.
Poseł Krzysztof Gadowski:
Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Pa-
nie Ministrze! Debatujemy dziś niewątpliwie nad
ważnym projektem ustawy, w którym w sposób jed-
noznaczny regulujemy funkcjonowanie służby cywil-
nej w Polsce. Kluczową w nim rolę ma odegrać szef
służby cywilnej. W ustawie w art. 15 oraz art. 56
mamy wyraźnie określone zadania szefa służby cy-
wilnej, nikt nie neguje jego wielkiej odpowiedzialno-
ści. W związku z tym chciałbym, panie ministrze,
zapytać: Czy nie uważa pan, że szef służby cywilnej
powinien mieć wydzielony aparat administracyjny
i dysponować własnych budżetem?
Pytanie do pana posła sprawozdawcy: Panie po-
śle, czy komisja podjęła ten temat? Czy była nad nim
dyskusja? Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję panu posłowi. (Oklaski)
Pan poseł Tomasz Kamiński, Lewica.
Jest pan poseł?
Nie ma pana posła.
W takim razie ostatnie pytanie zadaje pan poseł
Piotr Polak, Prawo i Sprawiedliwość.
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekty ustaw o zmianie ustawy o służbie cywilnej
Poseł Piotr Polak:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Szefem służby cywilnej może zostać osoba powołana
przez pana prezesa Rady Ministrów, ale musi być
urzędnikiem służby cywilnej. Podobnie, żeby być
mianowanym w służbie cywilnej, trzeba być pracow-
nikiem służby cywilnej. Ale żeby zająć wyższe stano-
wisko w służbie cywilnej takiego wymogu już nie ma.
Chodzi konkretnie o art. 53. Podobnie chodzi mi
o znajomość języków obcych.
Szefem służby cywilnej może zostać osoba, która
zna co najmniej jeden język obcy spośród języków
roboczych Unii, przy mianowaniu jest jeszcze inna
możliwość, że oprócz unijnych języków można znać
jeden z innych języków. Kryteria doboru tych języ-
ków są dla mnie co najmniej niezrozumiałe i prosił-
bym o odpowiedź na pytanie: Czym się kierowano,
wybierając akurat te języki, które są tu wymienione,
czyli arabski, chiński, islandzki itd.? Jeśli chodzi
o wyższe stanowisko w służbie cywilnej, to nie ma
wymogu znajomości żadnego języka. Ani unijnego,
ani żadnego. Czym się kierowano, że pominięto tę
znajomość języków? Dziękuję.
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję panu posłowi.
Głos zabierze zastępca szefa Kancelarii Prezesa
Rady Ministrów pan minister Adam Leszkiewicz.
Proszę bardzo, panie ministrze.
Podsekretarz Stanu
w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów
Adam Leszkiewicz:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie i Panowie
Posłowie! Na początku proszę mi pozwolić podzięko-
wać za wszystkie uwagi, które zgłaszane były w trak-
cie prac podkomisji i komisji, które niewątpliwie
wzbogaciły i doskonaliły projekt przygotowany i przy-
jęty przez rząd i przekazany do parlamentu.
Odpowiadając na poszczególne uwagi i pytania
zgłoszone dzisiaj w trakcie debaty, po kolei spróbuję
się do nich odnieść.
Jeśli chodzi o wystąpienie pana posła, pana mini-
stra Błaszczaka, to na początku chciałbym kilka rze-
czy doprecyzować, wyjaśnić, odpowiedzieć na zgło-
szone wątpliwości. Pan poseł Błaszczak mówił o pra-
cownikach wojewódzkich inspektoratów ochrony
roślin i nasiennictwa. Z rezerwy nr 60 w 2008 r. pra-
cownicy tych inspektoratów otrzymali wzrost wyna-
grodzeń o prawie 400 zł. Mówię o dodatkach specjal-
nych i o środkach na skutki wartościowania. Część
tej rezerwy została przeznaczona na wyrównywanie
płac w urzędach, gdzie średnie wynagrodzenia są
najmniejsze.
125
Słusznie pan poseł powiedział, że jest to przykład
dobrej współpracy, kiedy zaproponowana jeszcze
przez poprzedni rząd rezerwa na tego typu cele zo-
stała rozdysponowana w 2008 r. Co więcej chcemy
ten proces kontynuować i na przyszły rok w projekcie
budżetu przysłanym do parlamentu na te cele jest
zaplanowanych 250 mln zł. Tak że ten proces, skie-
rowany także do urzędów, gdzie pensje są najniższe,
będzie kontynuowany.
Mówił pan poseł, a potem to się pojawiło także
w jednym pytaniu, o obniżeniu wymagań w postępo-
waniu kwalifikacyjnym. Pozwolę sobie nie zgodzić się
z tym stwierdzeniem, dlatego że rzeczywiście trochę
porządkujemy pewne sprawy, ale zachowujemy wy-
móg 3/5 z całości egzaminu, to po pierwsze. Po dru-
gie, porządkowanie polega głównie na zrezygnowaniu
z postępowania sprawdzającego kandydata w części
dotyczącej umiejętności kierowniczych, dlatego że
w postępowaniu kwalifikacyjnym sprawdzamy wie-
dzę i umiejętności pracownika służby cywilnej, który
ma zostać pracownikiem mianowanym, a nie kierow-
nikiem określonych zespołów ludzkich w urzędach
administracji rządowej.
Była mowa o kumoterstwie w naborze, do czego
też chciałbym się odnieść, co robić, żeby uniknąć tego
typu działań. Nabór jest rzeczywistością, jest obecny
w administracji publicznej już dłuższy czas – na niż-
szych stanowiskach od 1998 r., w samorządzie tery-
torialnym od 3 lat – i mogliśmy wyciągnąć pewne
wnioski i sprawdzić, jak ten mechanizm funkcjonuje
w praktyce. W naszym przekonaniu funkcjonuje do-
brze, ale żeby uniknąć jakichkolwiek zarzutów i po-
sądzeń o patologię w tym zakresie zawarliśmy w pro-
jekcie, który przedłożyliśmy Wysokiej Izbie, dodat-
kowe rozwiązania, których wcześniej nie było. Np.
skład komisji, która wybiera kandydata, jest publi-
kowany do publicznej wiadomości, ponadto ogłasza
się nazwisko wybranego kandydata. Przypomnę,
że zgodnie z ustawami z 2006 r., które państwo
zmieniliście, nie publikowano informacji o kandy-
dacie, który wygrał nabór. Była to informacja pu-
bliczna, czyli udostępniana na wniosek, zgodnie
z ustawą o dostępie do informacji publicznej. My
będziemy publikować nazwisko kandydata, który
wygrał nabór. Wreszcie wprowadzony został zapis
– chyba na wniosek przedstawicieli klubu Lewicy
– zgodnie z którym kandydaci, którzy ubiegają się,
startują w naborze, mogą zgłaszać roszczenia zwią-
zane z przebiegiem tego procesu do sądu pracy.
Wydaje nam się, że to są tylko niektóre z mechani-
zmów, które pozwalają zabezpieczyć się przed nie-
bezpiecznym zjawiskiem, jakim mogłoby być ku-
moterstwo w naborze.
Jeżeli chodzi o program wieloletni i odrębną część
ustawową, to dyskutowaliśmy o tym już w komisji.
Chciałbym tylko powiedzieć, że rzeczywiście progra-
my wieloletnie wynikają z ustawy o finansach pu-
blicznych, ale w tejże ustawie jest wyraźnie powie-
dziane, że są one związane z realizacją Narodowego
Planu Rozwoju i mogą dotyczyć spraw bezpieczeń-
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
126 Projekty ustaw o zmianie ustawy o służbie cywilnej
Podsekretarz Stanu w Kancelarii
Prezesa Rady Ministrów Adam Leszkiewicz
stwa państwa i obronności. Strategia zarządzania
zasobami ludzkimi przyjmowana przez Radę Mini-
strów nie mieści się w tym katalogu, więc trudno ją
do tego zaliczyć, sprawić, żeby był to program wielo-
letni.
Jeżeli chodzi o odrębną część ustawową, to nie-
stety nasze działania w tym zakresie również deter-
minuje ustawa o finansach publicznych, w której
podaje się zamknięty katalog podmiotów mogących
być dysponentami części budżetowej, są to kierowni-
cy jednostek, natomiast szef służby cywilnej nie jest
kierownikiem urzędu ani żadnej takiej jednostki, bo
nie posiada wyodrębnionego urzędu.
Konkurs generalny, kolejny postulat. Powiedział-
bym, że wydaje nam się, że mechanizm związany
z naborem otwartym i konkurencyjnym w dużej mie-
rze wypełnia intencje, które przyświecają wniosko-
dawcom konkursu generalnego, to znaczy w naborze
wszystko jest otwarte, przejrzyste, komunikowane
publicznie, konkurencyjne, znane są wymagania sta-
wiane kandydatom, jest publiczne sprawdzanie i wy-
łanianie najlepszych kandydatów, jest publiczna in-
formacja o wyborze najlepszych kandydatów, jest
protokół, w którym mają być zawarte informacje
o zasadach i technikach naboru, czyli o sposobie wy-
łaniania kandydata i przeprowadzania naboru, no,
swego rodzaju konkurs. Sami zapisaliśmy to w usta-
wie na posiedzeniu komisji, to wszystko jest znane.
I jest wniosek o to, żeby pracownicy służby cywilnej,
członkowie korpusu mogli pełnić również mandaty
radnych. To jest postulat, który także znany jest rzą-
dowi, zgłaszany głównie przez NSZZ „Solidarność”.
W naszym przekonaniu mogłoby to w jakiejś mierze
stać w sprzeczności z konstytucyjną zasadą wyrażo-
ną w art. 153, że pracownicy korpusu muszą wypeł-
niać swoje zadania jednak w sposób politycznie neu-
tralny.
Jeżeli chodzi o uwagi pana posła Gintowt-Dzie-
wałtowskiego, to oczywiście podzielam opinię doty-
czącą tego, że najbliższe miesiące zweryfikują sporą
część zapisów zawartych w projekcie ustawy. Wtedy
na pewno będziemy o tym dyskutować we właściwej
komisji i wyciągać z tego wnioski.
Wydaje się, że ten najważniejszy postulat – czyli
poprawka do ustawy zgłoszona dzisiaj na sali plenar-
nej, dotycząca obserwowania naborów przez Radę
Służby Publicznej, a w przyszłości Radę Służby Cy-
wilnej, w urzędach centralnych – jest wart rozważe-
nia. Należy się tylko zastanowić, jak to zrobić, dlate-
go że stanowiska kierowników urzędów centralnych
nie są stanowiskami służby cywilnej, a rada zajmuje
się zadaniami związanymi z korpusem. Ale jeżeli
tylko znajdziemy właściwą drogę, to oczywiście jest
to propozycja warta rozważenia i zaakceptowania.
Zarówno w wypowiedzi pana Gintowt-Dziewał-
towskiego, jak i w wypowiedzi pana posła Wody po-
jawił się wątek związany z PZK i z oceną funkcjono-
wania tego mechanizmu, także w kontekście weryfi-
kacji kadr w momencie wejścia w życie ustawy
o PZK w październiku 2006 r. Żeby zobrazować dys-
kusję na ten temat, podam tylko jeden przykład, dla-
tego że tu mówi się o tym, że rzeczywiście tak jest.
Dzisiaj w PZK jest zapisanych, skatalogowanych oko-
ło 8 tys. osób, z tego grupa około 1850 osób weszła do
PZK na zasadzie zajmowania wyższych stanowisk
kierowniczych w momencie wejścia w życie ustawy
w październiku 2006 r. Oceniamy, że około 340–350
osób spośród tej grupy to były osoby, które pełniły
wówczas obowiązki, np. w Kancelarii Prezesa Rady
Ministrów w momencie wejścia ustawy w życie peł-
niły obowiązki 23 osoby na kierowniczych stanowi-
skach dyrektorów i zastępców dyrektorów komórek
organizacyjnych. Wśród nich było 13 dyrektorów ko-
mórek organizacyjnych, czyli departamentów i biur.
Pan poseł Woda pytał, co z mechanizmami moty-
wacyjnymi. Trwa dyskusja na ten temat. W kontek-
ście pisania ustawy, jej procedowania, uzgodnień
międzyresortowych, obecnych prac w komisji sejmo-
wej i w podkomisji raczej opowiadamy się za tym,
żeby przygotować kolejną propozycję związaną z usta-
wą o służbie cywilnej – popartą dokładnymi analiza-
mi – skupioną tylko i wyłącznie na mechanizmach
motywacyjnych. Przemawia za tym chociażby fakt,
że w dzisiaj obowiązującej ustawie mówi się o obliga-
toryjnej wypłacie członkom korpusu służby cywilnej
dodatków specjalnych. Te dodatki są wypłacane od
1 stycznia 2008 r. Nasza ustawa ma wejść w życie
3 miesiące po ogłoszeniu, zakładamy, że to będzie już
rok 2009, w związku z tym te przepisy musiałyby
wchodzić w życie później, np. od 1 stycznia 2010 r. To
daje nam czas na solidne przygotowanie się i prze-
dyskutowanie problemu, który ciągle do państwa
powraca, być może także w komisji administracji,
ciągle przychodzą kolejne grupy pracowników albo
przedstawicieli związków zawodowych działających
w korpusie służby cywilnej z problemami dotyczący-
mi wynagrodzeń. Generalnie chodzi o znalezienie
mechanizmu, który pozwoliłby zastąpić dodatki spe-
cjalne płacone wszystkim nie wiadomo za co premia-
mi, albo mechanizmu umożliwiającego wypłacanie
dodatkowych środków finansowych za efekty pracy.
Wątpliwości dotyczące mianowania absolwentów
KSAP-u od razu, bez przeprowadzania postępowania
kwalifikacyjnego. No, każdy, kto wie, jak wygląda
18-miesięczny kurs w KSAP-ie i jak ciężkie są tam
egzaminy, wie, że zdecydowanie można to porównać
do również bardzo trudnego egzaminu w trakcie po-
stępowania kwalifikacyjnego. W tym przypadku rząd
stoi na stanowisku, że te uprawnienia absolwentom
KSAP-u się należą.
Pan poseł Górski pytał, jak wygląda zajmowa-
nie się służbą cywilną w innych krajach europejskich,
podając konkretne przykłady. Pełna zgoda co do tego,
że jest różnie. Można powiedzieć mniej więcej tak, że
analizowaliśmy 15 przypadków, 15 krajów. Wygląda
to w ten sposób, że jest 6 na 15 takich rozwiązań, że
jest to przy premierze lub – inaczej mówiąc – przy
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekty ustaw o zmianie ustawy o służbie cywilnej
Podsekretarz Stanu w Kancelarii
Prezesa Rady Ministrów Adam Leszkiewicz
kancelariach obsługujących prezesa Rady Ministrów,
w odpowiedniku naszego Ministerstwa Spraw We-
wnętrznych i Administracji – w 5 przypadkach, a w 3
szef służby cywilnej ma specjalny urząd. Jest też
1 rozwiązanie z ministerstwem finansów. Pan poseł
podał przykład Austrii. Zgoda, tam polega to premie-
rowi, ale jak się wczytamy głębiej, to zobaczymy, że
to kancelaria premiera pełni koordynującą rolę
w odniesieniu do administracji rządowej. I tak można
analizować kolejne przypadki.
Pan poseł Żaczek pytał, co z kadencyjnością szefa
służby cywilnej. Odpowiem tak. To oczywiście było
analizowane na posiedzeniu komisji i jesteśmy prze-
konani, że rozwiązania zaproponowane w projekcie
ustawy są lepsze, jeśli spojrzymy na to pod kątem
stabilności, niż kadencyjność, dlatego że kadencyj-
ność jednak oznacza, że w pewnej perspektywie cza-
sowej szef służby cywilnej zakończy pełnienie swoich
funkcji, natomiast my w ustawie podajemy katalog
przypadków, kiedy prezes Rady Ministrów musi,
a kiedy może odwołać szefa służby cywilnej. Jeżeli
może, to zawsze po uzyskaniu akceptacji Rady Służ-
by Publicznej, i to większością 2/3 głosów, a uzasad-
nienie wniosku prezesa Rady Ministrów o akceptację
rady będzie informacją publiczną. Wydaje nam się,
że to rozwiązanie zapewni większą stabilność urzędu
szefa służby cywilnej.
Dlaczego szef nie ma własnego budżetu, już odpo-
wiedziałem. Związane jest to oczywiście z dysponen-
tami części budżetowych, a wynika to z ustawy o fi-
nansach publicznych.
Dlaczego na wyższe stanowiska jest nabór? Wy-
daje nam się, że nabór się sprawdził. Ten mechanizm
obowiązuje w administracji publicznej już od 10 lat,
od 3 w samorządzie, mówiłem już o tym. Otwartość,
konkurencyjność wypełnia normy konstytucyjne,
zgodna jest z rekomendacjami instytucji europej-
skich, w tym Rady Europy, więc chcemy ten mecha-
nizm upowszechnić. Jeśli chodzi o PZK, wydaje nam
się, chociażby w kontekście tego, że bardzo często się
podkreśla, że to jest takie otwarcie dla wszystkich
chętnych młodych ludzi poprzez egzaminy… Na te 8
tys. egzamin zdawało 265 osób. Tyle jest osób po eg-
zaminie w państwowym zasobie kadrowym, nie li-
cząc oczywiście potencjalnych kandydatów typu dok-
torzy itd. Zresztą ze 120-tysięcznego korpusu dokto-
rów do PZK zgłosiło się zaledwie ok. 500 osób.
Pan poseł Siedlaczek, czy można skrócić służbę
przygotowawczą. Zaproponowaliśmy od 4 do 8 mie-
sięcy i nie chcielibyśmy wprowadzać rozwiązań, któ-
re by skracały tę służbę, dlatego że uważamy, iż
służba przygotowawcza jest niezwykle istotnym ele-
mentem wprowadzania nowej osoby do pracy w ad-
ministracji rządowej. Chcemy mieć najlepszych pra-
cowników i urzędników w tej administracji.
Pan poseł Klim, dlaczego zwiększamy limit. Tak,
zaproponowaliśmy zwiększenie limitu na 2009 r. do
127
1500, potem do 2000 i 2500. Skłaniają nas do tego
2 przesłanki. Główna związana jest z rozwiązaniami
zawartymi w naszym projekcie ustawy. Dla urzędni-
ków przewidzieliśmy dodatkowe bonusy, tak można
to nazwać, np. dodatkowy urlop. Budujemy też pozy-
cję prestiżową urzędnika, chociażby przez to, że szef
służby cywilnej może być powołany tylko spośród
urzędników, osoba zastępująca go również. Takie
mechanizmy powinny zachęcać ludzi do budowania
własnych ścieżek kariery. Rok 2008 i pewne kosme-
tyczne zmiany w procedurach związanych z samym
postępowaniem kwalifikacyjnym już przyniosły
wzrost zainteresowania. Do postępowania w tym
roku zgłosiło się już ok. 900 osób, a przeszło je po-
myślnie prawie 600. W roku poprzednim liczba osób,
które przeszły pomyślnie postępowanie, nieznacznie
przekroczyła 200, tak że mamy nadzieję, że będzie
tendencja wzrostowa.
Pan poseł Błądek pytał o weryfikację szefa służby
cywilnej. Pytanie było do pana posła sprawozdawcy,
ale jeśli pan poseł pozwoli, to odpowiem od razu, że
weryfikacja tego, czy on był w partii, czy nie, będzie
dokonywana poprzez składane oświadczenie. Kwe-
stia nieposzlakowanej opinii, podejmowana przez
państwa dosyć często w wypowiedziach, była także
przez nas analizowana na wiele sposobów, dlatego że
praktycy, czyli dyrektorzy generalni – a to samo bę-
dziemy pewnie mówić za chwilę w związku z ustawą
o pracownikach samorządowych – zwracają uwagę
na nieostrość tego sformułowania. Z drugiej strony
mamy opinie ekspertów, którzy sprzeciwiają się li-
kwidacji tego przepisu. Przeważył argument za tym,
że ten przepis o nieposzlakowanej opinii, choć jest
nieostry, będzie pewnym drogowskazem dla osób
pracujących w korpusie służby cywilnej i w gronie
pracowników samorządowych, będzie wyznaczać ja-
kiś standard. To nie jest oczywiście weryfikowane
w sposób zamknięty, to jest uznaniowe, ale wykre-
ślenie tego przepisu – w moim przekonaniu, a komisja
podzieliła ten pogląd – byłoby gorszym rozwiązaniem
niż pozostawienie go.
Pan poseł poddawał w wątpliwość przepis dotyczący
osób, które mogą stracić tytuł magistra. Taka sytuacja
może się zdarzyć, dlatego że mieliśmy takie przypadki,
kiedy fałszowano prace magisterskie i potem odbierane
były tytuły, zresztą nie tylko magistrów.
Pan poseł Kwitek pytał o polityczność wyższych
stanowisk. Jest wyraźny zakaz, nie było go w ustawie
o PZK. Tam w art. 1, jak państwo pamiętacie, był
powtórzony zapis konstytucyjny z art. 153, ale bez
słowa „apolityczność”. Przywracamy to i wyższe sta-
nowiska jednak muszą być apolityczne.
Obniżenie wymagań na mianowanie, już na to
odpowiedziałem.
Jeżeli chodzi o pytanie pana posła Krupy związa-
ne z funkcjami kontrolnymi szefa służby cywilnej, to
chcę przywołać kilka zapisów. Art. 15 ust. 4: szef
służby cywilnej może zwrócić się do prezesa Rady
Ministrów z wnioskiem o przeprowadzenie kontroli.
Pkt 5: szef służby cywilnej może zbierać i wykorzy-
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
128 Projekty ustaw o zmianie ustawy o służbie cywilnej
Podsekretarz Stanu w Kancelarii
Prezesa Rady Ministrów Adam Leszkiewicz
stywać w celu realizacji ustawowych zadań informa-
cje, w tym dane osobowe członków korpusu służby
cywilnej. Art. 17 ust. 3: szef służby cywilnej może
żądać od dyrektora generalnego informacji, doku-
mentów i sprawozdań okresowych w zakresie zadań
wynikających z ustawy. Art. 56 ust. 7: szef służby
cywilnej może skierować swojego przedstawiciela
w celu obserwacji przebiegu procesu naboru przepro-
wadzonego na stanowiska. W przypadku stwierdzenia
nieprawidłowości w przebiegu procesu – to jest ust. 8
– naboru na wyższe stanowiska szef służby niezwłocz-
nie nakazuje usunięcie stwierdzonych nieprawidłowo-
ści lub ponowne przeprowadzenie naboru.
Pan poseł Ziemniak, co z nieposzlakowaną opinią.
To już mówiłem.
Pan poseł Wziątek, opłaty za postępowanie kwa-
lifikacyjne. W związku z prowadzeniem tego zadania
Krajowa Szkoła Administracji Publicznej ponosi
koszty związane z przygotowaniami. Dotacja dla tej
szkoły jest w niezmienionej wysokości od jakiegoś cza-
su, także na rok 2009 będzie to 100% budżetu 2008 r.
Specjalnie nie obniżaliśmy wydatków w KSAP, tylko
samej kancelarii, więc na realizację tego zadania…
Trzeba wynająć salę, trzeba zapłacić wynagrodzenia
osobom, to się odbywa zwykle w sobotę, trzeba opła-
cić osoby, które pilnują wszystkich procedur itd.
Pan poseł Rzymełka, staż parlamentarny. Niestety,
zmartwię pana posła sprawozdawcę, że nie mieści się
to w kryteriach dla kandydatów, w związku z tym bę-
dzie trudno. To znaczy trzeba zaczynać od nowa, czyli
startować w otwartym i konkurencyjnym naborze.
Pan poseł Gadowski, co z urzędem szefa służby
cywilnej. Najkrócej rzecz biorąc, odpowiedziałbym
w ten sposób, bo ta sprawa też była analizowana, że
oczywiście tworzenie nowych urzędów wiąże się
z pewnymi kosztami. Łatwiej niewątpliwie było zli-
kwidować w 2006 r. urząd niż tworzyć go od nowa,
w znanej sytuacji finansowej i budżetu, i wokół nas.
To pierwszy argument.
A drugi, może bardziej merytoryczny, jest taki:
mnie się wydaje, kiedy analizuję działania urzędu
służby cywilnej, w wielu wymiarach i w wielu miej-
scach bardzo cenne, że jednak najważniejsza dla sze-
fa służby cywilnej w odniesieniu do realizacji zadań
w korpusie będzie jego bliska relacja z prezesem Rady
Ministrów. Urząd służby, oddzielny, odrębny, funk-
cjonujący przecież do 2006 r., wcale takiej gwarancji
nie daje.
I ostatnie pytanie pana posła Polaka – wyższe
stanowiska tylko dla urzędników. Takie zapisy już
były. My jesteśmy przekonani, że tu są dwa odrębne
porządki. Czym innym jest postępowanie kwalifika-
cyjne, bo urzędnik służby cywilnej wcale nie musi
być od razu superkandydatem na dobrego dyrektora
czy zastępcę dyrektora biura czy departamentu, tu
są bowiem potrzebne jeszcze inne umiejętności, któ-
re wielu urzędników posiada. Postępowanie kwalifi-
kacyjne bardziej sprawdza jednak wiedzę meryto-
ryczną członka korpusu służby cywilnej niż jego
umiejętności kierowania zespołami ludzkimi.
Dlaczego w odniesieniu do kandydatów na wyższe
stanowiska nie ma wprost zapisanego wymogu zna-
jomości języków obcych? Dzisiaj właściwie domnie-
mywamy, że każda osoba, która podejmuje pracę
i stara się o pracę na wyższych stanowiskach, taką
znajomość języków obcych powinna posiadać dla do-
brej realizacji zadań. Natomiast to będzie definiowa-
ne w wymaganiach formułowanych przy naborze na
dane stanowisko pracy, dlatego że to będzie bardzo
różnie: będą stanowiska, na których będzie wyma-
gana bezwzględnie znajomość języka obcego – na
przykład profil urzędnika, który będzie przygotowy-
wał polską administrację do prezydencji w 2011 r.,
będzie określony w ten sposób, że taka osoba musi
znać doskonale dwa języki robocze Unii Europejskiej,
i będą też stanowiska, na których ta znajomość języ-
ków obcych będzie mniej ważna, bo istotniejsza bę-
dzie znajomość zadań merytorycznych, związana
z realizacją zadań na danym stanowisku.
Jeżeli pan marszałek pozwoli, to chciałbym jesz-
cze raz serdecznie podziękować wszystkim państwu
za współpracę...
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Zwięźle, gdyby pan był uprzejmy.
Podsekretarz Stanu
w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów
Adam Leszkiewicz:
…i podziękować także współpracownikom z Kan-
celarii Prezesa Rady Ministrów. Dziękuję bardzo.
(Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję.
Bardzo mi miło powitać obecną na galerii grupę
dzieci z Łodzi, które uczestniczyły w konkursie „Moja
torba ekologiczna” – chodzi o likwidację foliówek –
pod patronatem pani posłanki, pani prof. Zdzisławy
Janowskiej, przy współudziale przewodniczącego
rady pana Piątkowskiego. Przyjazd jest nagrodą za
udział w konkursie. Serdecznie gratuluję uczestni-
kom. (Oklaski)
Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji
pana Waldy Dzikowskiego.
Poseł Waldy Dzikowski:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Mini-
strze! Pan minister jak zwykle perfekcyjnie wykorzy-
stał czas i, że tak powiem, zwolnił mnie z wielu obo-
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekty ustaw o zmianie ustawy o służbie cywilnej
Poseł Waldy Dzikowski
wiązków związanych z odpowiadaniem na pytania,
tak że z góry dziękuję.
Ale chciałbym kilka rzeczy dopowiedzieć. Otóż
pan poseł Górski pytał mnie wprost, czy znam takie
rozwiązania. Już nie chciałbym się powtarzać, bo
pan minister i pan poseł zechcieli wymienić takie
rozwiązania. Nie ma takiej matrycy, ze względu na
którą należałoby wybrać ten czy inny model. Dobrze
jest, kiedy jest to, że tak powiem, pewna kompilacja
najlepszych rozwiązań, i ja wierzę, że w przyszłości
polskie rozwiązanie będzie najlepsze i będzie kiedyś
wzorcem dla innych rozwiązań, panie pośle.
Kadencyjność szefa służby cywilnej – dyskutowa-
liśmy na ten temat dosyć długo, były różnego rodza-
ju propozycje. Zachowaliśmy zapis taki, jaki był
w projekcie rządowym. Ja dopowiem tak: z natury
rzeczy służba cywilna jest opisana w konstytucji jako
służba apolityczna, zupełnie apolityczna. Kadencyj-
ność zazwyczaj próbujemy wprowadzić lub wprowa-
dziliśmy do stanowisk czysto politycznych. W związ-
ku z tym, jeżeli z jednej strony jest apolityczna, a są
uwarunkowania odwołania szefa służby cywilnej –
„może”, nie „musi”, ale jest podany katalog, jak mó-
wił pan minister – to nie widzę powodów, aby ta ka-
dencyjność została w projekcie zapisana.
Co do służby przygotowawczej to pan minister już
odpowiedział.
Weryfikacja, czy kandydat był członkiem – także
chciałbym powiedzieć, że będzie to oświadczenie woli
danego kandydata.
Czy projekt tworzy apolityczne warunki? Tak,
tworzy warunki apolityczne ze względu na konku-
rencyjność, otwartość, charakter konkursu, komisje,
upublicznienie całych procedur.
Pan poseł Ziemniak, poseł ziemi wielkopolskiej,
bliskiej mi, pytał mnie, co to jest ta nieposzlakowana
opinia. Pan minister zechciał już odpowiedzieć, rze-
czywiście są tu nieostre rozwiązania. Ja powiem tak:
pod względem moralno-etycznym powinien to być
człowiek krystalicznie czysty – i chciałbym powie-
dzieć panu posłowi Ziemniaka, że tak jak on, ale nie
ma go, proszę mu przekazać. (Oklaski)
Pan poseł Wziątek pytał, czy kluby nie powinny
delegować do Rady Służby Cywilnej. Nie było to roz-
patrywane. To rozwiązanie, które obowiązuje do tej
pory, czyli 8 plus 7, czyli 7 parlamentarzystów i 8 eks-
pertów, z kadencją 6 lat, w połowie wymiana, wyda-
je się rozwiązaniem optymalnym. Tam się będą mie-
szały pewne racje polityczne i eksperckie. Ja uważam,
że to rozwiązanie mimo wszystko jest dobre i powin-
no być utrzymane.
Pan poseł Gadowski pyta, czy była dyskusja na
temat administracji szefa służby cywilnej. Tak, żywa,
żywiołowa dyskusja odbywała się w podkomisji i ko-
misji. Argumenty pana ministra i rządu przekonały
zarówno podkomisję, jak i komisję, że istniejący de-
partament służby cywilnej i Departament Prawny
w zupełności wystarczą, aby obsługa szefa służby
129
cywilnej była profesjonalna, i dlatego uznaliśmy, że
to rozwiązanie jest prawidłowe, tym bardziej że rząd
zawsze podkreślał, że będzie, że tak powiem, oszczęd-
ny w wydawaniu pieniędzy publicznych.
Kończy się już nam czas, w takim razie wszyst-
kim państwu dziękuję.
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Bardzo dzięku-
ję za uwagę. (Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Bardzo dziękuję panu posłowi.
Zamykam dyskusję.
W związku z tym, że w czasie drugiego czytania
zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy popraw-
ki, proponuję, aby Sejm skierował ponownie ten pro-
jekt do Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych
w celu przedstawienia sprawozdania.
Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm
propozycję przyjął.
Sprzeciwu nie słyszę.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 10.
porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Sa-
morządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej
o rządowym projekcie ustawy o pracownikach
samorządowych (druki nr 752 i 1117).
Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji
panią poseł Halinę Rozpondek.
Proszę bardzo, pani poseł.
Poseł Sprawozdawca
Halina Rozpondek:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt
w imieniu Komisji Samorządu Terytorialnego i Poli-
tyki Regionalnej przedstawić sprawozdanie komisji
w sprawie rządowego projektu ustawy o pracowni-
kach samorządowych (druki nr 752 i 1117).
Komisja na swym posiedzeniu w dniu 4 września
powołała podkomisję do rozpatrzenia tej ustawy, któ-
rej miałam zaszczyt być przewodniczącą. Podkomisja
spotykała się trzykrotnie, dokładnie omawiając zapi-
sy ustawy, a jej sprawozdanie komisja przyjęła na
posiedzeniu w dniu 9 października.
Przedstawiony projekt rządowy ustawy ma głów-
nie na celu uporządkowanie dotychczasowych prze-
pisów. Został on przygotowany profesjonalnie, z naj-
ważniejszymi załącznikami, obszernym uzasadnie-
niem, za co chciałabym szczególnie podziękować
panu ministrowi i jego współpracownikom.
Projekt ustawy dostosowany jest do aktualnych
przepisów i regulacji prawnych i, co najważniejsze,
zawiera w sobie większość postulatów zgłaszanych
nie tylko przez związki i organizacje samorządowe,
ale także przez samych pracowników samorządo-
wych. Zmieniana kilkanaście razy od 1990 r. ustawa
o pracownikach samorządowych nie może już być
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
130 Projekt ustawy o pracownikach samorządowych
Poseł Sprawozdawca Halina Rozpondek
podstawą do prowadzenia nowoczesnego zarządzania
kadrami w jednostkach samorządu terytorialnego.
Projekt niniejszej ustawy powstał w ramach dzia-
łań mających na celu dokończenia reformy admini-
stracyjnej kraju, zgodnie z uchwałą Rady Ministrów
ze stycznia br. Obok procedowanej obecnie w Sejmie
ustawy o służbie cywilnej oraz propozycji uchylenia
ustawy o państwowym zasobie kadrowym ustawa ma
na celu uporządkowanie przepisów związanych z za-
trudnieniem i zarządzaniem kadrami urzędniczymi
w całej administracji publicznej w Polsce.
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pracownicy
samorządowi to grupa osób, które muszą umieć za-
rządzać poszczególnymi dziedzinami życia lokalnego.
Propozycje zawarte w projekcie ustawy mają na celu
przygotowanie zespołu fachowców zdolnych do efek-
tywnego zarządzania powierzonymi im sprawami.
Stąd w stosunku do obecnie obowiązującej ustawy
rząd zaproponował wiele zmian. Przejdę teraz do ich
omówienia.
W projekcie ustawy określono, na jakiej postawie
są zatrudniani pracownicy samorządowi, czyli na
podstawie wyboru, powołania i umowy o pracę.
Z wyboru oczywiście są: wójt (burmistrz, prezy-
dent), starosta i marszałek oraz wicestarosta i człon-
kowie zarządu powiatu, wicemarszałek i pozostali
członkowie zarządu województwa; z powołania – za-
stępcy wójta (burmistrza, prezydenta) i skarbnicy
gminy, powiatu i województwa, a pozostali pracow-
nicy samorządowi są zatrudniani na podstawie
umowy o pracę.
Zrezygnowano z mianowania jako formy nawią-
zania stosunku pracy, które obecnie stosowane jest
– fakultatywnie, zależnie od zapisów w statutach
– tylko w gminach w dość ograniczonym zakresie.
Pracownicy samorządowi mianowani w myśl projek-
tu ustawy stracą swój status po 31 grudnia 2011 r.
W projekcie ustawy zaproponowano, aby we
wszystkich urzędach samorządowych był zatrudnia-
ny sekretarz – obecnie tylko w gminach i powiatach.
Zmieniono formę jego zatrudnienia – nie będzie on
powoływany jak dotychczas przez radę odpowiedniej
jednostki samorządu terytorialnego na wniosek wój-
ta (burmistrza, prezydenta) i starosty, tylko zatrud-
niany na podstawie umowy o pracę w tych urzędach
przez wójtów (burmistrzów, prezydentów), starostów,
a także przez marszałków województw. Sekretarz ma
sprawować obowiązki administracyjne, kierować or-
ganizacją urzędu, jego kadrami, czyli pełnić funkcję
najwyższego urzędnika zatrudnionego w urzędzie
jednostki samorządu terytorialnego. Ma być apoli-
tyczny, tzn. nie tworzyć partii politycznych i nie przy-
należeć do nich, i dobrze przygotowany do służby
publicznej. Musi mieć określone prawem kompetencje
i zadania oraz zapewniony rozwój zawodowy i stabil-
ność zatrudnienia. Wymaga się od niego co najmniej
czteroletniego stażu pracy na kierowniczym stano-
wisku urzędniczym w jednostkach samorządu tery-
torialnego oraz co najmniej dwuletniego stażu pracy
na stanowisku kierowniczym w sektorze finansów
publicznych.
Zmienią się także podmioty wykonujące czynno-
ści w ramach prawa pracy wobec wójtów (burmi-
strzów, prezydentów), starostów oraz marszałków
województw. Te dotyczące nawiązania i rozwiązania
stosunku pracy wykonają przewodniczący rady gmi-
ny, powiatu lub sejmiku. Wysokość wynagrodzenia
ustali rada gminy powiatu lub sejmik. Natomiast
pozostałe sprawy, czyli m.in. urlopy, delegacje będą
w gestii zastępców lub sekretarza.
Zaproponowano nowe zasady zatrudniania na
kierowniczych stanowiskach urzędniczych, to jest
konieczność legitymowania się trzyletnim doświad-
czeniem w postaci stażu pracy lub prowadzenia dzia-
łalności gospodarczej. Jest to propozycja zdecydowa-
nia trafna, gdyż przysłuży się powstaniu odpowied-
nio wykwalifikowanej kadry. Kolejny plus to możli-
wość wewnętrznego awansowania pracownika, a nie,
jak to było do tej pory, obowiązek przeprowadzenia
konkursu na wakujące stanowisko. W ten sposób
osoby wyróżniające się swoją pracą i doświadczeniem
mogą zostać należycie docenione przez awans. Z awan-
sem wiąże się także przeprowadzanie okresowych
ocen wszystkich pracowników samorządowych. Jeśli
na stanowiskach samorządowych mają być zatrud-
niane osoby merytorycznie przygotowane, to istnieje
potrzeba uzyskania oceny pozytywnej wykonywanej
pracy. Poza tym okresowe oceny mobilizują do dzia-
łania właśnie szczególnie wtedy, kiedy są pozytyw-
ne. Nowa propozycja ustawowa pozostawia przygo-
towanie regulaminu oceny wewnętrznej prezyden-
towi, wójtowi, staroście i marszałkowi. Jest to jak
najbardziej słuszne, albowiem każdy urząd ma swo-
ją specyfikę.
Kolejna zmiana w stosunku do obowiązującej
ustawy dotyczy służby przygotowawczej. Osoby nowo
zatrudnione na stanowiskach urzędniczych będą mu-
siały odbyć służbę przygotowawczą. Trwać ma ona
nie dłużej niż trzy miesiące i kończyć się egzaminem.
W uzasadnionych przypadkach na wniosek kierow-
nika jednostki organizacyjnej można zwolnić pracow-
nika z odbywania służby przygotowawczej, jednak
egzamin musi on zdać pozytywnie.
Nowym zapisem jest także artykuł mówiący
o obowiązku złożenia ślubowania przez pracownika
samorządowego. Ważną sprawą, bardzo podkreśloną
w ustawie, jest podnoszenie kwalifikacji i wiedzy oraz
szkolenia pracowników samorządowych, na które
rada jednostki powinna przeznaczyć odpowiednie
kwoty w planach finansowych.
W projekcie ustawy uregulowano ponadto sprawy
związane z przenoszeniem pracowników samorządo-
wych zatrudnionych na stanowiskach urzędniczych
oraz z czasem pracy i wynagrodzeniami. Dokonano
zmian w przepisach obowiązujących, a także wpro-
wadzono przepisy przejściowe głównie dotyczące pra-
cowników samorządowych, którzy obecnie mają sta-
tus mianowanych. Projekt ustawy zakłada, że jej
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekt ustawy o pracownikach samorządowych
Poseł Sprawozdawca Halina Rozpondek
przepisy wejdą w życie z dniem 1 stycznia 2009 r., tak
aby jak najszybciej te bardzo pożądane zmiany zosta-
ły wprowadzone w praktykę działalności urzędów
samorządowych.
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Podczas prac
podkomisji, w której obok przedstawicieli rządu bra-
li także udział przedstawiciele związków zawodo-
wych, administracji publicznej i pracowników pomo-
cy społecznej, i na posiedzeniu komisji posłowie wpro-
wadzili szereg zmian redakcyjnych i językowych oraz
wykreślili, opierając się na opinii Biura Legislacyjne-
go, za zgodą strony rządowej, kilka zbędnych zapi-
sów. Nie wprowadzono jednak takich merytorycz-
nych poprawek, które zmieniałyby cel i przesłanie
omawianej ustawy. W art. 6 ust. 3 doprecyzowano
pojęcie wyższego wykształcenia, wprowadzając zapis
o wykształceniu wyższym I stopnia, czyli licencjat,
i II stopnia – magisterskie lub równorzędne.
W art. 11 ust. 3, który mówi o możliwości zatrud-
nienia obywateli Unii Europejskiej nieposiadających
obywatelstwa polskiego, dodano zapis: „jeżeli posia-
da znajomość języka polskiego potwierdzoną doku-
mentem określonym w przepisach o służbie cywil-
nej.” W art. 20 usunięto ustęp bardzo szczegółowo
precyzujący czas pracy pracowników samorządo-
wych, uznając, że przepisy Kodeksu pracy na taką
elastyczność pozwalają. W art. 34 dodano zapis o do-
datkowym wynagrodzeniu rocznym, tzw. trzynastej
pensji. A w art. 37 w części dotyczącej regulaminu
wynagrodzenia dotychczasowy ust. 1 podzielono na
dwa ustępy, i tak ust. 1 dotyczy tego, jakie wymaga-
nia pracodawca określi dla pracowników, a ust. 2,
jakie wymagania pracodawca może określić. Ten za-
pis został zmieniony na wniosek strony związkowej.
Odpowiednie regulacje mogą zresztą znaleźć się
w regulaminach pracy jednostek samorządu teryto-
rialnego. W art. 38 wykreślono także zapis o szcze-
gółowej wysokości odprawy dla pracowników pocho-
dzących z wyboru.
W trakcie procedowania ustawy w podkomisji
i komisji zgłoszono poprawkę dotyczącą art. 5 ust. 1,
aby stanowisko sekretarza gminy, starostwa i woje-
wództwa miało charakter fakultatywny, a nie, jak
w propozycji rządowej, obligatoryjny. Poprawka ta
została przyjęta na posiedzeniu podkomisji, nato-
miast Komisja Samorządu Terytorialnego i Polityki
Regionalnej ją odrzuciła.
Podczas omawiania sprawozdania podkomisji na
posiedzeniu komisji samorządu terytorialnego zgło-
szono kilka poprawek, które zostały przez komisję
odrzucone, m.in. do art. 5 ust. 2 dotyczącego warun-
ków, które musi spełniać osoba zatrudniana na sta-
nowisku sekretarza. Proponowano także wykreślenie
w art. 6 ust. 3 pkt 1 dotyczącym warunków zatrud-
nienia pracowników samorządowych na podstawie
umowy o pracę zwrotu „lub wykonywała przez co
najmniej trzy lata działalność gospodarczą”, ale to
131
nie uzyskało akceptacji, a także poprawkę dotyczącą
wejścia w życie ustawy. Wnioskodawcy proponowali,
aby ustawa weszła w życie po upływie kadencji obec-
nego samorządu terytorialnego. Komisja nie wyrazi-
ła aprobaty dla tej poprawki, uznając, że ustawa re-
guluje sprawy pracownicze, a nie ustrojowe.
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Mini-
strze! Reasumując, zdaniem komisji przedstawiony
rządowy projekt ustawy o pracownikach samorządo-
wych jest profesjonalnie i dobrze przygotowany. Sta-
nowi swoisty kodeks pracy dla pracowników samo-
rządowych, który pozwoli na nowoczesne i profesjo-
nalne zarządzanie nie tylko kadrami pracowniczymi,
ale także życiem lokalnym i regionalnym.
Komisja Samorządu Terytorialnego i Polityki Re-
gionalnej wnosi do Wysokiej Izby o przyjęcie sprawoz-
dania i uchwalenie przedłożonej ustawy. Dziękuję.
(Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję pani poseł.
Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po-
rządku dziennego wysłucha 10-minutowych oświad-
czeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń
w imieniu kół.
Otwieram dyskusję.
Głos zabierze pan poseł Radosław Witkowski,
Platforma Obywatelska.
Poseł Radosław Witkowski:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
Platforma Obywatelska postawiła sobie za cel budo-
wę państwa przyjaznego, wolnego od absurdalnych
przepisów i przerostu biurokracji, państwa, które
działa sprawnie i nie przeszkadza obywatelowi w jego
aktywności, ale go wspiera. Czynnikiem, bez którego
nie jest to możliwe, jest sprawnie działający aparat
samorządowy. Aby jednostki samorządu terytorial-
nego funkcjonowały w sposób prawidłowy, trzeba
odpowiednich kadr, które będą w sposób profesjonal-
ny zarządzane, do tego zaś niezbędne jest przejrzyste
i spójne prawo, które reguluje zadania i obowiązki
pracowników samorządowych, zwłaszcza na stano-
wiskach urzędniczych, oraz precyzuje zasady ich
zatrudniania, oceny i wynagradzania. Tymczasem
obecnie zagadnienia te reguluje ustawa o pracowni-
kach samorządowych z 1990 r. Sama w sobie zesta-
rzała się mocno i nie przystaje w wielu punktach do
dzisiejszej rzeczywistości, a wielokrotne nowelizacje
sprawiły, że jawi się ona jako wewnętrznie niespójna.
Można wręcz powiedzieć, że zamiast stanowić efek-
tywne narzędzie, stała się barierą dla efektywnego
zarządzania kadrami w samorządach. Dlatego też
niezbędne stało się przygotowanie daleko idących
zmian i rząd Platformy Obywatelskiej i Polskiego
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
132 Projekt ustawy o pracownikach samorządowych
Poseł Radosław Witkowski
Stronnictwa Ludowego zdecydował się na przedsta-
wienie nowego, kompleksowego projektu.
W toku prac nad projektem, który jest dziś przed-
miotem debaty Wysokiej Izby, uwzględniono postu-
laty wielu ekspertów związanych z samorządem te-
rytorialnym i przeprowadzono szerokie konsultacje
z przedstawicielami jego organizacji. Wprowadzenie
rozwiązań proponowanych przez rząd Donalda Tu-
ska powinno pozwolić odmienić oblicze polskich urzę-
dów i dać szansę na ściągnięcie do pracy w nich ludzi
świetnie wykształconych i z doświadczeniem w in-
nych dziedzinach zawodowej działalności. Nie będę
w tym miejscu przytaczał drobiazgowo wszystkich
zmian, które chcemy wprowadzić tą ustawą, skupię
się jedynie na kwestiach najważniejszych, ale jestem
pewien, że projekt ustawy, który przedkładamy dziś
Wysokiej Izbie, wstrząśnie skostniałymi strukturami
urzędów.
Dzisiaj pracownik samorządowy pracuje zasadni-
czo 5 dni w tygodniu, 8 godzin dziennie – nie mniej
i nie więcej. Po przyjęciu nowelizacji czas pracy bę-
dzie elastyczny, przyjęte normy będą normami śred-
niodobowymi i średniotygodniowymi, a to pozwoli
dostosować czas pracy urzędów do realnych potrzeb
obywateli, nie ograniczając przy tym praw urzędni-
ków samorządowych. Poważnym problemem sektora
administracji publicznej, w tym samorządowej, jest
nieatrakcyjność warunków płacowych w porównaniu
ze sferą pozabudżetową. Jest to zdeterminowane
przez sztywne i odgórne określenie maksymalnych
stawek wynagrodzenia na poszczególnych stanowi-
skach. Sprawia to, że najzdolniejsi i najbardziej wy-
kształceni pracownicy szerokim łukiem omijają in-
stytucje samorządowe. Brak fachowych kadr jest
odczuwalny szczególnie w tych dziedzinach, w któ-
rych na rynku prywatnym panuje obecnie boom. Ta
nowelizacja to zmienia. Rozporządzenie prezesa Rady
Ministrów określać ma jedynie minimalne stawki
wynagrodzenia pracowników na określonych szcze-
blach urzędniczej drabiny. Realną wysokość wyna-
grodzenia, a także premie, określać ma kierownik
danej jednostki. Jest to urzeczywistnienie idei decen-
tralizacji działania samorządu terytorialnego. Nastę-
puje tu również, co warte podkreślenia, wyraźnie
rozdzielenie pracowników zatrudnianych w drodze
otwartego i konkurencyjnego naboru, na podstawie
umowy o pracę, od pozostałych kadr pracujących na
rzecz samorządu terytorialnego, zwłaszcza osób za-
trudnianych na podstawie powołania. Wobec tych
ostatnich rozporządzenie premiera nadal wyznaczać
będzie maksymalny poziom płac. Mówiąc wprost, nie
będzie już przeszkód natury prawnej, by pensja do-
brego fachowca była w administracji samorządowej
równie wysoka, jak w sektorze prywatnym. Jedno-
cześnie zarobki urzędników powoływanych z klucza
partyjnego pozostaną ograniczone do rozsądnych
rozmiarów.
Czynnikiem zniechęcającym ludzi o bogatym
doświadczeniu zawodowym, którzy mogliby być nie-
zwykle cennym nabytkiem dla administracji samo-
rządowej, do podjęcia w niej pracy jest wymóg po-
siadania przynajmniej 2-letniego stażu na stanowi-
skach w administracji przy ubieganiu się o kierow-
nicze stanowiska urzędnicze. Po zmianach wystar-
czy 3-letnie doświadczenie w postaci stażu pracy
bądź – co niezwykle istotne – prowadzenia działal-
ności gospodarczej. Taka regulacja otworzy drogę
do pracy w administracji samorządowej osobom
z doświadczeniem menedżerskim. Ale nie tylko
– otworzy także drogę dla deficytowych specjalno-
ści. I tak, dla przykładu, do tej pory specjalista, któ-
ry prowadził jednoosobową firmę zajmującą się po-
zyskiwaniem funduszy unijnych, nie miał szans na
zatrudnienie w urzędzie, mimo że mógł pochwalić
się dużo lepszymi efektami swojej pracy niż rzesza
urzędników, nie przepracował bowiem odpowiedniej
ilości lat w administracji publicznej. Państwa pol-
skiego, polskich samorządów nie stać na zamykanie
drzwi przed takimi ludźmi. Urzędy potrzebują tych
specjalności, potrzebują architektów, geodetów i lu-
dzi pozyskujących środki unijne. Proponowane roz-
wiązania dają na to szansę.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Niezmiernie waż-
ne dla dobrego funkcjonowania urzędów jest ciągłe
doskonalenie zawodowych umiejętności osób w nich
zatrudnionych. Dotychczas to, czy pracownicy będą
się szkolić i podnosić kwalifikacje, było właściwie ich
prywatną sprawą. Ustawa o służbie cywilnej podno-
szeniu kwalifikacji poświęca cały rozdział, co dowo-
dzi wagi tego zagadnienia. Proponowane przez nas
zmiany nakładają na pracodawcę obowiązek zapew-
nienia środków na szkolenia pracowników. Możemy
mieć więc pewność, że urzędnicy będą się rozwijać
i nie zostaną w tyle za dynamicznie zmieniającą się
rzeczywistością.
Inną ważną regulacją, analogiczną do tej zawartej
w ustawie o służbie cywilnej, którą mogliśmy proce-
dować w pierwszym punkcie dzisiejszego porządku
obrad, jest wymóg odbycia służby przygotowawczej
obligatoryjnie zakończonej egzaminem i zatrudnie-
nia na czas określony osób pierwszy raz podejmują-
cych pracę. Pozwoli to dobrze ocenić przydatność
danej osoby do pracy w samorządzie, a jednocześnie
osoba po raz pierwszy podejmująca pracę w samorzą-
dzie, której umiejętności gwarantują jednak należy-
te wykonywanie obowiązków, może zostać zwolniona
z obowiązku odbycia służby przygotowawczej. Oczy-
wiście pracownik w takim przypadku również będzie
musiał poddać się egzaminowi.
Proponowana ustawa reguluje też w sposób przej-
rzysty status osób zatrudnianych w urzędach jako
doradcy i asystenci. Do tej pory pracowali oni jako
zwykli urzędnicy na stanowiskach inspektorów czy
podinspektorów. Nowe rozwiązania wiążą ich ściśle
z osobą kierownika jednostki, który ich zatrudnił.
Umowa o pracę doradców i asystentów podpisywana
będzie na czas pełnienia funkcji przez ich przełożo-
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekt ustawy o pracownikach samorządowych
Poseł Radosław Witkowski
nego. Z chwilą, gdy on odejdzie, automatycznie od-
chodzić będą także te osoby. Pozwoli to uniknąć wie-
lu problemów natury organizacyjnej i niejasności,
które dzisiaj są, przyznacie państwo, na porządku
dziennym.
Projekt ustawy, który mam dzisiaj przyjemność
omawiać, zakłada też obowiązek zatrudnienia na
wszystkich szczeblach samorządu terytorialnego
apolitycznego sekretarza, który zagwarantuje cią-
głość i jakość pracy urzędu. Wskazuje przy tym moż-
liwe kompetencje bez zamykania katalogu obowiąz-
ków. Jest to ważne rozwiązanie systemowe zmierza-
jące ku profesjonalizacji urzędu. Sekretarz będzie
odpowiednikiem funkcjonariusza służby cywilnej na
szczeblu samorządowym. Powoływany na wzór dy-
rektora generalnego, weźmie na siebie odpowiedzial-
ność za sprawy związane z jakością funkcjonowania
administracji samorządowej oraz organizacją pracy
danego urzędu. Obligatoryjne utworzenie tego sta-
nowiska nie będzie szczególnie dotkliwym obciąże-
niem finansowym dla niewielkich gmin – to było
podnoszone chociażby w pracy nad ustawą w komisji
– gdyż sekretarz, pełniąc powierzone sobie funkcje,
będzie mógł kierować jednocześnie jedną z komórek
organizacyjnych w danym urzędzie.
Planowaną datą wejścia w życie proponowanych
zmian jest 1 stycznia 2009 r. Podniosły się głosy, żeby
odsunąć ten termin do końca obecnej kadencji samo-
rządów. Moim zdaniem nie można jednak łączyć sfe-
ry urzędniczej z polityką. Ustawa ma na celu porząd-
kowanie i usprawnianie pracy urzędów samorządo-
wych, są w niej zawarte przepisy, które regulują ich
wewnętrzne sprawy. Kalendarz polityczny związany
z wyborami samorządowymi nie powinien w żaden
sposób wpływać na warunki pracy urzędów, na sta-
bilność i jakość tej pracy. Dlatego nie ma sensu cze-
kać z wprowadzeniem tak dobrych rozwiązań jeszcze
przez dwa lata.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Podsumowując,
projekt ustawy o pracownikach samorządowych, któ-
ry proponuje rząd Platformy Obywatelskiej i Polskie-
go Stronnictwa Ludowego, porządkuje i ujednolica
przepisy prawa regulujące status pracowników ad-
ministracji samorządowej. Wprowadza też zasadni-
cze zmiany dążące do decentralizacji funkcjonowania
samorządu terytorialnego w Polsce i przekazywania
ważnych kompetencji dotyczących zarządzania zaso-
bami ludzkimi w administracji na niższy szczebel,
tam, gdzie najlepiej znane są bieżące problemy i gdzie
najłatwiej o ich rozwiązanie. Uelastycznia zasady
naboru na stanowiska urzędnicze, sprawia także, że
praca w administracji może stać się atrakcyjna dla
wielu świetnie przygotowanych osób, które do tej
pory ze względu na sztywne ustawowe ograniczenia
nie garnęły się do pracy w samorządach. Mówiąc
krótko, mamy wreszcie szansę na usprawnienie pra-
cy polskich urzędów. Nie zmarnujmy jej. Sprawne
urzędy to sprawne państwo, które pomaga człowie-
133
kowi, a nie utrudnia mu życie. A o to przecież nam
wszystkim chodzi.
Panie Marszałku! W imieniu klubu Platformy
Obywatelskiej rekomenduję przyjęcie projektu usta-
wy o pracownikach samorządowych z 2 poprawkami,
które zgłaszam panu marszałkowi.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Tak jak powiedziałem, klub Platformy Obywatelskiej
będzie popierał projekt ustawy o pracownikach sa-
morządowych. Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję panu posłowi.
Głos zabierze pan poseł Jerzy Rębek, Prawo
i Sprawiedliwość.
Poseł Jerzy Rębek:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu
Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość mam za-
szczyt przedstawić stanowisko w sprawie projektu
ustawy o pracownikach samorządowych (druki
nr 752 i 1117). W założeniu projektodawcy rozwiąza-
nia zaproponowane w projekcie ustawy mają kształ-
tować bardziej elastyczną i racjonalną politykę ka-
drową w administracji jednostek samorządu teryto-
rialnego. Mają również zapewnić profesjonalizm
pracowników samorządowych, a tym samym wyższą
jakość funkcjonowania urzędów. Nowe standardy
zatrudniania i wynagradzania mają dawać możliwo-
ści awansowania i przenoszenia na wolne stanowiska
pracowników zawodowo przygotowanych do pracy
samorządowej. W efekcie ustawa ma sprzyjać ukształ-
towaniu sprawnej i służącej społeczeństwu lokalnej
administracji.
W projekcie ustawy określono, na jakiej podstawie
zatrudniani są pracownicy samorządowi. Zrezygno-
wano jednocześnie z mianowania jako formy nawią-
zania stosunku pracy, stojąc na stanowisku, że żaden
przepis wyższej rangi nie nakazuje uwzględniania
w ustawie o pracownikach samorządowych instytucji
mianowania. Równocześnie wprowadzono przepisy
przejściowe w celu zapewnienia ciągłości w zakresie
uprawnień z gwarancją stabilności stosunku pracy
do roku 2011. Doprecyzowano również przepisy re-
gulujące kwestie związane z nawiązywaniem i roz-
wiązywaniem stosunku pracy. Określono, który pra-
codawca w stosunku do jakich pracowników może te
kompetencje wykonywać. Poprzez zdefiniowanie „wol-
nego stanowiska pracy” umożliwiono zagospodaro-
wanie w pierwszej kolejności własnych kadr. Wpro-
wadzono przepis, który umożliwia przeniesienie na
wyższe stanowisko pracownika wyjątkowo aktywne-
go. Jest to tak zwany awans wewnętrzny. Przewi-
dziano obowiązek zatrudniania na czas określony
oraz służby przygotowawczej osób podejmujących po
raz pierwszy pracę na stanowisku urzędniczym
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
134 Projekt ustawy o pracownikach samorządowych
Poseł Jerzy Rębek
w jednostkach samorządu terytorialnego. Służba
przygotowawcza trwać ma maksymalnie 3 miesiące
i zakończona ma być egzaminem. Nowością jest też
wprowadzenie dla tej kategorii pracowników ślubo-
wania jako elementu podkreślającego rolę urzędnika
samorządowego.
W przedłożonym projekcie na uwagę zasługuje
rozwiązanie dotyczące planowania środków na po-
krycie kosztów szkoleń pracowników samorządo-
wych. Szkolenia są jednym z podstawowych upraw-
nień, a równocześnie elementem ubogacającym wie-
dzę pracownika samorządowego. W kwestii ocen
okresowych pracowników samorządowych przewidu-
je się, że nie mogą być one przeprowadzane częściej
niż co 6 miesięcy. Równocześnie przewidziano, że do
pracowników samorządowych, z którymi stosunek
pracy nawiązano na podstawie powołania, nie będą
miały zastosowania przepisy dotyczące ocen okreso-
wych. Ta kwestia uregulowana jest w ustawach
ustrojowych. W projekcie ustawy przewidziano moż-
liwość wprowadzenia elastycznego czasu pracy pra-
cowników samorządowych. Są to przeciętne dobowe
i tygodniowe normy. Dotychczasowa tygodniowa nor-
ma czterdziestogodzinna nie jest normą przeciętną,
ale jest określona sztywno, co rodzi wątpliwości, czy
praca w godzinach przekraczających tę normę jest
pracą w godzinach nadliczbowych.
Obecny system płacowy w administracji samorzą-
dowej nawiązuje do ustawy o kształtowaniu wyna-
grodzeń w państwowej sferze budżetowej. Opiera się
również na rozporządzeniach wykonawczych w spra-
wie zasad wynagradzania pracowników samorządo-
wych zatrudnianych w jednostkach samorządu tery-
torialnego, a także w ich jednostkach organizacyj-
nych. Uregulowany centralnie system wynagrodzeń
nie spełnia swojej roli. Brak jest w nim szczególnie
funkcji motywacyjnej, niezwykle istotnej przy pozy-
skiwaniu najbardziej wykwalifikowanych kadr. In-
nym istotnym mankamentem obecnej ustawy jest
nadmierna liczba odesłań do innych aktów prawnych
oraz wyłączeń w zakresie stosowania niektórych
przepisów ustawy o pracownikach samorządowych.
Można stwierdzić, iż obecna ustawa jest niespójna
wewnętrznie, a tym samym tworzy bariery utrudnia-
jące sprawne zarządzanie kadrami.
Duże zaś wątpliwości i zastrzeżenia budzi zapis
mówiący o wprowadzeniu obowiązku zatrudniania
sekretarza na wszystkich szczeblach samorządu te-
rytorialnego. Zatrudnianie i zwalnianie sekretarza
przechodzi do kompetencji kierownika jednostki sa-
morządu terytorialnego. W naszym przekonaniu
szczególnie negatywne jest zawężenie katalogu pra-
cowników, którzy mogą ubiegać się o to stanowisko.
Mówi o tym art. 5 ust. 2 omawianego projektu usta-
wy. Zapis o możliwości ubiegania się o stanowisko
sekretarza wyłącznie przez osoby, które posiadają
staż pracy w samorządach, sprzeczny jest z ideą wy-
rażoną choćby w art. 6 ust. 3 tej właśnie ustawy da-
jącym możliwość ubiegania się o kierownicze stano-
wisko w jednostkach samorządu terytorialnego oso-
bom, które posiadają tylko 3-letni staż pracy lub
wykonywali przez co najmniej 3 lata działalność go-
spodarczą. O stanowisko sekretarza nie będą mogli
się ubiegać doskonale wykształceni i doświadczeni
pracownicy administracji publicznej, na przykład
pracownicy ministerstw. Stanowisko sekretarza to
także stanowisko kierownicze, a mogą się w myśl
tego projektu ubiegać o nie wyłącznie osoby, które
mają staż pracy w samorządach. Czy jest to równe
traktowanie wszystkich obywateli? Daje to pytanie
wiele do rozmyślania. Zastrzeżenia budzi również
zapis art. 5 ust. 5, który zabrania sekretarzowi two-
rzenia partii politycznych i przynależności do nich.
W naszej ocenie jest to swego rodzaju fikcja. Równo-
cześnie bowiem projekt daje prawo zatrudniania se-
kretarzy wójtom, burmistrzom, prezydentom miast,
starostom i marszałkom, którzy są politykami. Budzi
to jednoznaczne skojarzenia, iż sekretarz zatrudnio-
ny przez wójta jest zależny politycznie. Powoływanie
sekretarza przez takie gremia, jak rada gminy, rada
powiatu, sejmik województwa zdecydowanie daje
większą szansę na uznanie funkcji sekretarza za
funkcję apolityczną. I to daje prawdziwą stabilizację,
jeśli chodzi o to stanowisko. Dlatego też proponujemy
tu powołanie jako formę zatrudnienia, podobnie jak
w przypadku zastępcy wójta czy skarbnika gminy.
Czy pozycja skarbnika gminy ma być słabszą pozycją
niż sekretarza urzędu? Myślę, że nie. Myślę, że co
najmniej równorzędną. Niejasny jest również status
pracowników zatrudnianych na stanowiskach dorad-
ców i asystentów. Projektodawca nakłada obowiązek
zatrudnienia tych osób w samorządach na czas peł-
nienia funkcji przez kierownika jednostki. A jest to
wcale nie bez znaczenia dla budżetów jednostek sa-
morządu terytorialnego. Zdaję sobie z tego sprawę,
że zapis ust. 2 w art. 6 może budzić wątpliwości. Jed-
ni państwo będą to oceniali jako fakultatywny zapis,
ja twierdzę, że to jest obligatoryjny zapis. I tu są te
rozbieżności. Zapis art. 8 ust. 2 mówiący, kto wyko-
nuje pozostałe czynności z zakresu prawa pracy
w odniesieniu do kierowników jednostek samorządu
terytorialnego, jest dalece niezadowalający. Kwestię
tę będzie można rozwiązać jednak dopiero po nowe-
lizacji Kodeksu pracy, przy czym nie wolno nam zwle-
kać z podjęciem tych działań, ponieważ jest to sprawa
bardzo ważna dla jakości i wiarygodności pracowni-
ków, którzy są kierownikami jednostek samorządu
terytorialnego.
Podsumowując, należy stwierdzić, iż zmiany za-
proponowane w projekcie ustawy w większości przy-
padków zgodne są z oczekiwaniami środowisk sa-
morządowych. Klub Parlamentarny Prawo i Spra-
wiedliwość poprze ten projekt, jednak dla pełnego
konsensusu w tej kwestii oczekujemy, szczególnie
od koalicji, poparcia zgłoszonych poprawek, które
niniejszym składam. Dziękuję bardzo za uwagę.
(Oklaski)
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekt ustawy o pracownikach samorządowych
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję panu posłowi.
Głos zabierze pan poseł Witold Gintowt-Dziewał-
towski, Lewica.
Poseł Witold Gintowt-Dziewałtowski:
Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imie-
niu Klubu Poselskiego Lewica przedkładam nasze
stanowisko do rządowego projektu ustawy o pracow-
nikach samorządowych, przedłożonego Wysokiej Izbie
w druku nr 1117, będącego sprawozdaniem Komisji
Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej.
Szanowni państwo, nad projektem pracowaliśmy
w sposób zbliżony do prac, które odbyliśmy nad pro-
jektem ustawy o służbie cywilnej, i chwała tej meto-
dzie. Wyrazy uznania i szacunku do tych wszystkich,
którzy tę ustawę tworzyli.
Ustawa rzeczywiście była potrzebna chociażby
z tego tylko powodu, że tekst pierwotny z 1990 r.,
wielokrotnie w międzyczasie nowelizowany, w nie-
których miejscach stał się nieco archaiczny, bywały
przepisy wzajemnie ze sobą nie najlepiej korespondu-
jące i stąd praca nad kompletnym przedłożeniem była
wskazana, celowa i uzasadniona. W naszym przeko-
naniu to, co zostało przygotowane w Wysokiej Izbie,
jest przedłożeniem dobrej jakości, powinno dobrze
służyć polskim samorządom i pracownikom tychże
samorządów. Oczywiście mamy pełną świadomość,
iż bardzo ważne będzie przygotowanie i przyjęcie
przez odpowiednie organy administracji centralnej,
administracji rządowej w tym wypadku, stosownych
rozporządzeń wykonawczych. Ja akurat nie jestem
zwolennikiem wszystkich przepisów, które zostały
zaproponowane i załączone do projektu ustawy. My-
ślę, że będziemy na ten temat mieli okazję jeszcze
dyskutować, tym niemniej wydaje się, że kierunki,
które tam zostały zaprezentowane, są również wła-
ściwe, słuszne i celowe.
Nie bardzo zgadzam się z tezą pani poseł sprawoz-
dawcy, że ustawa reguluje tylko kwestie pracownicze.
Nie, pani poseł, w moim przekonaniu jest to również
bardzo ważna ustawa ustrojowa. Tak samo jak usta-
wa o służbie cywilnej stanowi o ustroju, tak samo,
podejmując próbę kompletnego napisania ustawy
o pracownikach samorządowych, zdecydowaliśmy się
również na próbę, może nie do końca doskonałą,
określenia ustroju korpusu pracowników samorzą-
dowych. Tego wprost tak nie nazwaliśmy, wydaje mi
się, że takiej potrzeby też i nie ma, albowiem tak
naprawdę mamy do czynienia z wieluset korpusami,
korpusikami działającymi w różnych urzędach jed-
nostek samorządu terytorialnego, które jednakże,
w naszym przekonaniu słusznie, powinny posługi-
wać się przepisami ogólnymi właściwymi dla wszyst-
kich jednostek samorządów terytorialnych i tego
rodzaju zadanie, zdaje się, w dużym stopniu zostało
spełnione. Co charakterystyczne, konstruując prze-
135
pisy w projekcie ustawy o pracownikach samorządo-
wych, wielokrotnie cofaliśmy się do rozwiązań zasto-
sowanych w ustawie o służbie cywilnej i wiele z tych
przepisów jest jak nie analogicznych, to bardzo po-
dobnych. Co też istotne, przyjmując ten projekt usta-
wy, uznaliśmy, iż to, czego nie regulujemy w tej usta-
wie, pozostawiamy rządom ustaw Kodeks pracy
i Kodeks postępowania administracyjnego. Czyli
w sumie jest to pogodzenie jednak chyba celu głów-
nego, którym było przygotowanie ustawy dla pracow-
ników, ale również określenie ustroju kadr pracow-
niczych samorządów terytorialnych.
Co jest paradoksalne, to – w moim przekonaniu
– o ile ustawa i nawet załączone do niej propozycje
rozporządzeń wykonawczych są rozwiązaniami pre-
cyzyjnymi i w miarę konkretnymi, o tyle, niestety,
i w uzasadnieniu do projektu ustawy, a może nawet
częściej w dzisiejszych wypowiedziach mieliśmy do
czynienia z wieloma kwestiami ze sfery wishful thin-
king – pobożnych życzeń. Mamy świadomość tego, że
życie jest kolorowe, barwne na tyle, że żadna ustawa
nie jest go w stanie opisać. Mamy też świadomość
tego, że życie będzie weryfikowało słuszność i prawi-
dłowość niektórych kontrowersyjnych zapisów.
Projekt, jak już powiedziałem wcześniej, w na-
szym przekonaniu jest przedłożeniem dobrym, jeżeli
nie bardzo dobrym, jednakże, tak jak każdy, jest pew-
nego rodzaju kompromisem, który został przyjęty na
posiedzeniu komisji, ale w stosunku do niektórych
rozwiązań mamy przemyślenia i uwagi, nad którymi,
wydaje się, że jeszcze raz na posiedzeniu komisji, któ-
ra będzie oceniać propozycje poprawek, a takie przed-
łożymy, warto byłoby się zastanowić.
Po pierwsze, wydaje się, że jest rzecz, o której za-
pomnieliśmy. W ustawie wpisaliśmy zakaz pełnienia
funkcji urzędniczych związanych ze stosunkiem pra-
cy pochodzącym z umowy o pracę w odniesieniu do
osób, które będą zatrudnione w jednostkach samo-
rządu terytorialnego – nie mogą one być karane ani
za przestępstwa zwykłe, ani za przestępstwa skarbo-
we. Podobny przepis wcześniej zawarliśmy w ustawie
dotyczącej wójtów, burmistrzów i prezydentów, nato-
miast cały czas poza tym rygorem pozostaje już mała
grupa pracowników samorządowych pochodzących
z wyboru, a mianowicie starostowie, zarządy powia-
tów, marszałkowie i zarządy województw. Zapropo-
nujemy, żeby również pracownikiem samorządowym
zatrudnionym na podstawie wyboru lub powołania
była tylko ta osoba, która nie była skazana za prze-
stępstwo umyślne wyrokiem sądu powszechnego.
Po drugie, wydaje się, że kwestią wciąż jednak
otwartą pozostaje sprawa sekretarza jednostki samo-
rządu terytorialnego. Dzisiaj na ten temat co nieco
powiedziano, ja też pozostaję w przekonaniu, że nie
da się spełnić pobożnego wymogu, żeby sekretarz był
osobą apolityczną. Bo, proszę państwa, jeżeli najważ-
niejszy w gminie, w powiecie i województwie polityk
otrzymuje uprawnienie powołania na stanowisko
osoby, której ufa, którą chciałby widzieć – już nie
mówię o tym, że będzie czasem przymuszany przez
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
136 Projekt ustawy o pracownikach samorządowych
Poseł Witold Gintowt-Dziewałtowski
gremia partyjne, żeby jakiegoś zasłużonego kamrata
obdarzyć funkcją, i to nieważne, czy on się na tym
zna, nie zna, ma spełniać kryteria, aby był – to
w takiej sytuacji w większości przypadków, wprowa-
dzając ten przepis, spowodujemy, że sekretarzami
będą politycy, obawiam się, że trzeciego i czwartego
gatunku, bo oni nie zostaną posłami, nie zostaną
senatorami, nie zostaną wójtami ani starostami, nie
zostaną wybitnymi specjalistami w jakichś branżach,
bo oni będą znali się na polityce, ale za zasługi cho-
ciażby w kampanii wyborczej ten wójt, starosta czy
marszałek będzie czuł się zobowiązany, żeby chłopu
dać to stanowisko, te 10 tys. miesięcznie i mieć przy-
najmniej święty spokój, niech on nawet nic nie robi
w tym urzędzie.
(Poseł Anna Paluch: Zwykle się z panem nie zga-
dzam, ale dzisiaj się zgadzam.)
Aha, dziękuję.
Myślę, że rzeczywiście warto nad tym się zasta-
nowić, tym bardziej że na posiedzeniu naszych pod-
komisji i komisji przedstawiciele związków gmin
wiejskich w sposób bardzo wyraźny zwracali uwagę
na to, że tak naprawdę funkcja i stanowisko sekre-
tarza w małym urzędzie gminy, gdzie zatrudnio-
nych jest 30 pracowników, są zbędne. Wymyśliliśmy
takie rozwiązanie, które może być zastosowane, że
sekretarz będzie np. również geodetą. To po jaką
cholerę się oszukiwać? Przepraszam, że tak brzydko
mówię. To przecież jest udawanie, że nie wiemy,
o co chodzi.
Wprowadzenie propozycji, która w sposób fakul-
tatywny funkcjonuje w ustawie, dając możliwość za-
trudnienia sekretarza, jest rozwiązaniem dużo lep-
szym. Jeżeli mamy ufać samorządom terytorialnym,
czyli samym sobie, bo każdy z nas jest członkiem sa-
morządu terytorialnego, jeżeli mamy ufać osobom,
które zostały wybrane w bezpośrednich wyborach,
dajmy im tę szansę. Poza tym w paru innych przy-
padkach, to już na marginesie, tutaj żadnych popra-
wek nie będzie, jest taka obawa, że określając roz-
wiązania organizacyjne i strukturalne, które widzi-
my i chcemy zastosować, jest to w przepisach naszej
ustawy, tak prawdę mówiąc, komisja poszła lekko po
bandzie, naruszając konstytucyjne, no, naruszając,
może to za dużo powiedziane, ale dotykając konsty-
tucyjnych uprawnień samorządu terytorialnego do
stanowienia o strukturach swoich własnych urzę-
dów. Jest to dosyć wyraźna ingerencja w tę stronę.
Jestem absolutnie przekonany, że sekretarza nie
powinna wybierać rada, organ stanowiący, że po-
winna to być decyzja kierownicza, bo to jest jego
podwładny, do roboty urzędniczej notabene. Tym
niemniej jednak wydaje się, że im bardziej szczegó-
łowe będą regulacje ingerujące w struktury organi-
zacyjne, w sposób zarządzania jednostką samorządu
terytorialnego, tym może to być trudniejsze w wyko-
naniu i budzi to również wątpliwość co do zachowa-
nia zasady suwerenności i niezależności jednostki
samorządu terytorialnego.
I kwestia ostatnia, do której chcemy również wró-
cić, a o niej mówiliśmy, to jest 3-letni staż pracy
w prowadzeniu działalności gospodarczej. Proszę
państwa, 3-letni staż pracy oznacza, że człowiek, któ-
ry skończył studia, bo on musi mieć wyższe wykształ-
cenie, 3 lata pracuje np. jako szewc albo organista
i uzyskuje uprawnienia do bycia urzędnikiem jed-
nostki samorządu terytorialnego. To jest naprawdę
nie to samo, co 3-letnie doświadczenie w prowadzeniu
działalności marketingowej, przygotowaniu propozy-
cji do ubiegania się o fundusze unijne itd. Tego nie
wyodrębniliśmy, natomiast dajemy delegację dla
tych, którzy będą podejmowali decyzje personalne,
kadrowe.
W moim przekonaniu (Dzwonek) tak daleko idące
rozwiązanie jest rozwiązaniem błędnym, może spo-
wodować skutki niepożądane. Na najbliższym posie-
dzeniu komisji samorządu terytorialnego powinni-
śmy zastanowić się, czy rzeczywiście ten zapis powin-
no się pozostawić w obecnym kształcie. Niestety, nie
możemy już wiele zmienić, nie liczę też na to, że Se-
nat wypracuje lepsze rozwiązania niż te, które wy-
myślił Sejm, dlatego zaproponujemy uchylenie aka-
pitu mówiącego o wymogu co najmniej 3-letniego
prowadzenia własnej działalności gospodarczej.
Szanowni państwo, w naszym przekonaniu pro-
jekt jest dobry, uwzględnia nasze najważniejsze pro-
pozycje. W toku prac nad projektem spotkaliśmy się
z chęcią współpracy wszystkich stron, zarówno stro-
ny rządowej, jak i poszczególnych grup posłów.
W związku z tym w imieniu klubu Lewicy wnoszę
o przekazanie projektu do dalszych prac legislacyj-
nych. Mam nadzieję, że wkrótce Wysoka Izba uchwa-
li najlepszy projekt ustawy o pracownikach samorzą-
dowych. Panie marszałku, dziękuję za uwagę.
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję panu posłowi.
Pan poseł Leszek Deptuła, Polskie Stronnictwo
Ludowe.
Poseł Leszek Deptuła:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Szanowni Państwo! Mam zaszczyt i przyjemność
przedstawić stanowisko Klubu Poselskiego Polskie-
go Stronnictwa Ludowego o rządowym projekcie
ustawy o pracownikach samorządowych (druki
nr 752 i 1117).
Po wnikliwej analizie zawartych w propozycji
ustawy zapisów pragnę oświadczyć, że Klub Poselski
Polskiego Stronnictwa Ludowego opowie się w głoso-
waniu za przyjęciem proponowanej ustawy.
Niemniej zanim przejdę do meritum, chciałbym
się odnieść do pewnej nuty, która dała się zauważyć
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekt ustawy o pracownikach samorządowych
Poseł Leszek Deptuła
w wypowiedziach. Otóż można było odnieść wraże-
nie, że do tej pory pracownicy samorządowi działali
na rzecz lokalnych społeczności w sposób ułomny.
Proszę państwa, naprawdę tak nie jest. W ramach
obowiązującego prawa rzesze pracowników admini-
stracji samorządowej bardzo dobrze wykonują swoje
zadania, służąc lokalnym społecznościom. Takim
przykładem jest choćby absorpcja środków Unii Eu-
ropejskiej, w czym przoduje, wdrażany właśnie przez
samorządy, ZPORR.
Oczywiście nigdy nie jest aż tak dobrze, żeby nie
mogło być lepiej. W tej ustawie zmierza się do jeszcze
lepszego funkcjonowania samorządów terytorial-
nych, które są organami bezpośrednio obsługującymi
obywateli.
Dlaczego ta ustawa jest tak ważna dla Polskiego
Stronnictwa Ludowego? Truizmem byłoby twierdzić,
że my, jako ludowcy, nie jesteśmy partią samorządo-
wą. Olbrzymia rzesza radnych wszystkich szczebli,
wójtów, burmistrzów, członków zarządów, marszał-
ków to osoby, które w klapie swoich marynarek noszą
zieloną koniczynkę, i stąd też bardzo istotne dla nas,
ludowców, jest prawidłowe funkcjonowanie admini-
stracji samorządowej.
Ustawa o pracownikach samorządowych, uchwa-
lona przez Sejm 22 marca 1990 r., z powodu co naj-
mniej 20 poprawek, które zostały do tej ustawy wnie-
sione, nie jest wewnętrznie spójna, zawiera wiele
delegacji do innych ustaw, co sprawia, że trudno jest
się w niej orientować. Inicjatywa, aby uchwalić nową
ustawę, jest w naszym przekonaniu bardzo istotna.
Istniejąca ustawa, w obecnym stanie prawnym, bar-
dziej przeszkadza administracji samorządowej, niż
jej pomaga. Dlatego też uważamy za niezbędne wpro-
wadzenie nowej regulacji, która w sposób bardziej
nowoczesny ureguluje zadania i obowiązki pracow-
ników samorządowych, zwłaszcza tych na stanowi-
skach urzędniczych. Ustawa zakłada tworzenie spój-
nego systemu zarządzania zasobami ludzkimi w ad-
ministracji samorządowej, jak również wychodzi
naprzeciw postulatom zgłaszanym przez przedstawi-
cieli organizacji samorządów terytorialnych. Wiele
regulacji, które w korpusie służby cywilnej są na po-
ziomie centralnym, w tej ustawie proponuje się pozo-
stawić do decyzji pracodawcy samorządowego, co
idealnie wpisuje się w politykę koalicyjnego rządu
Platformy Obywatelskiej i Polskiego Stronnictwa
Ludowego, politykę decentralizacji.
Wrócę do kwestii, która była poruszana przez mo-
ich przedmówców, to jest kwestii obligatoryjnego
zatrudniania sekretarzy przez kierowników jedno-
stek samorządu terytorialnego. Dotychczasowa prak-
tyka nie jest jednolita. Znam powiaty i wiele małych
gmin, gdzie nie ma sekretarzy. Trzeba pamiętać rów-
nież, że przekazanie tej kompetencji szefom jedno-
stek samorządu terytorialnego uszczupla funkcje
organów uchwałodawczych, pochodzących z wyboru,
jakimi są rady. Zabieramy tę kompetencję radom,
137
przekładając ją w ręce kierowników jednostek samo-
rządu terytorialnego.
Można byłoby również polemizować w kwestii
apolityczności sekretarza. Tej apolityczności tak bar-
dzo się nie boję, natomiast bardzo boję się tzw. apo-
litycznych fachowców, bo doskonale wiemy, że tzw.
apolityczny fachowiec często jest bardziej wiernym
funkcjonariuszem politycznym niż ci, którzy noszą
w swoich kieszeniach legitymacje partyjne. Niemniej
wprowadzenie tych zapisów zagwarantuje ciągłość
sprawowania władzy poszczególnych jednostek na
szczeblu sekretarzy w czasie następnych kadencji.
(Poseł Anna Paluch: Sam pan nie wierzy w to, co
pan mówi.)
Pani poseł, będzie pani miała możliwość wypo-
wiedzenia swoich myśli i na pewno pani poseł to zro-
bi, natomiast nie ma sensu włączać w to, co mówię,
mojej wiary.
Szanowni państwo, w art. 6 również są dwa zapi-
sy, które na posiedzeniach podkomisji i komisji wzbu-
dzały emocje. Jednym z nich jest zapis o nieposzla-
kowanej opinii. W pełni zgadzam się z panem mini-
strem, że ma być to pewna wskazówka odnośnie do
postępowania pracowników samorządowych. Padają
jednak pytania: Jeżeli jakiś urzędnik zostanie złapa-
ny przez policjanta, kiedy jedzie rowerem bez oświe-
tlenia, czy będzie to rzutować na jego nieposzlakowa-
ną opinię? To bardzo elastyczne stwierdzenie, nie-
mniej wszyscy fachowcy doradzali, abyśmy tę apoli-
tyczność wpisali do ustawy, co w niniejszej propozycji
i przedłożeniu się stało.
Kontrowersje wzbudzał również zapis dotyczący
3-letniej działalności gospodarczej, o czym mówił
też przedstawiciel Lewicy. My również co do tej kwe-
stii mamy pewne wątpliwości, niemniej trzeba po-
wiedzieć, że ten zapis wprowadza możliwość zatrud-
niania w jednostkach samorządu terytorialnego
ludzi z doświadczeniem menadżerskim, ludzi, któ-
rzy mogliby swoją wiedzę wykorzystywać w pracy
samorządowej.
W art. 16 ust. 2 wprowadzono nową kategorię pra-
cowników zatrudnianych na stanowiskach nietypo-
wych dla administracji samorządowej, to jest, proszę
państwa, tzw. doradców i asystentów, z którymi umo-
wa o pracę będzie zawierana na czas pełnienia funk-
cji przez kierownika jednostki samorządu terytorial-
nego. To dzięki tym zapisom możliwe będzie zatrud-
nianie, w charakterze doradcy i asystenta, pracow-
ników, którzy nie są apolityczni. Jest to nowość
w ustawodawstwie. Co do pracowników samorządo-
wych, to myślę, że czas pokaże, czy mieliśmy w tej
kwestii rację.
W projekcie ustawy zrezygnowano z wymogu
2-letniego stażu pracy na stanowiskach w admini-
stracji w stosunku do kandydatów na kierownicze
stanowiska urzędnicze, a wprowadzono zapis doty-
czący wymogu 3-letniego doświadczenia w postaci
stażu pracy czy też, jak już mówiłem wcześniej, pro-
wadzenia działalności gospodarczej.
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
138 Projekt ustawy o pracownikach samorządowych
Poseł Leszek Deptuła
W art. 18 ust. 2 wprowadzono również obowiązek
zatrudniania na czas określony oraz organizacji służ-
by przygotowawczej względem osób po raz pierwszy
podejmujących pracę na urzędniczym stanowisku
w jednostkach samorządu terytorialnego. Zrezygno-
wano z regulacji określającej czas trwania służby
przygotowawczej, przyjęto tylko zapis, że nie może
ona trwać dłużej niż 3 miesiące. Dla kierowników
jednostek samorządu terytorialnego przewidziano
także upoważnienia do wydawania zarządzenia okre-
ślającego szczegółowy sposób przeprowadzania służ-
by przygotowawczej i organizowania w tym zakresie
egzaminu.
Bardzo istotny według nas – a tego nam brako-
wało – jest zapis art. 19 mówiący o możliwości awan-
su wewnętrznego dla pracowników, którzy sumien-
nie pracują, wykonują swoje obowiązki, wykazują
się aktywnością. (Dzwonek) Proszę państwa, to po-
zwala na awansowanie wewnętrzne pracowników,
jest bardzo istotne, jeżeli chodzi o motywowanie po-
szczególnych pracowników administracji samorzą-
dowej.
Szanowni państwo, kończąc już, chciałbym po-
twierdzić, że jest to dobry projekt ustawy, mimo że
rodzą się pewne wątpliwości. Ta ustawa idzie w do-
brym kierunku. Jak już powiedziałem, jest to jeden
z elementów, które prowadzą do decentralizacji
i przekazywania samorządom kompetencji organów
administracji centralnej. To bardzo dobrze wpisuje
się w politykę rządu Platformy Obywatelskiej i Pol-
skiego Stronnictwa Ludowego. Dlatego też, reasu-
mując, chcę powiedzieć, że biorąc pod uwagę wszyst-
kie te okoliczności i zapisy zawarte w projekcie
ustawy, panie marszałku, Klub Poselski Polskiego
Stronnictwa Ludowego opowie się za przyjęciem
proponowanych rozwiązań. Bardzo serdecznie dzię-
kuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję panu posłowi.
Przystępujemy do zadawania pytań.
W tej chwili zapisanych na liście jest 26 osób.
Czy są jeszcze zgłoszenia?
Nie widzę. Zamykam listę.
Ustalam czas zadania pytania na 1 minutę.
Jako pierwsza wystąpi pani posłanka Anna Pa-
luch, Prawo i Sprawiedliwość.
Poseł Anna Paluch:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Moje pytanie do-
tyczy uregulowań zawartych w art. 5 procedowanej
ustawy. Ust. 2 tego artykułu stanowi, że na stanowi-
sku sekretarza gminy, powiatu i województwa może
być zatrudniona osoba posiadająca co najmniej 4-let-
ni staż pracy na stanowisku urzędniczym, w tym co
najmniej 2-letni na kierowniczym stanowisku urzęd-
niczym w urzędach samorządowych lub innych jed-
nostkach sektora finansów publicznych. Dlaczego
ustawa zawęża krąg osób, które mogą się ubiegać
o pracę na tym stanowisku? Sądzę, że w wielu gmi-
nach spowoduje to utrudnienia.
Druga, ważniejsza kwestia dotyczy tego, że usta-
wa de facto obniża status sekretarza gminy, sekre-
tarza powiatu. Dobrze chociaż, że wprowadza sta-
nowisko sekretarza województwa, którego wcześniej
nie było. W dotychczasowych uregulowaniach sekre-
tarz zatrudniany był na podstawie powołania na
wniosek wójta, burmistrza czy starosty. Był gwa-
rantem jakości i ciągłości pracy urzędu. Obecnie
sekretarz, inaczej niż skarbnik, który dalej będzie
zatrudniany na podstawie powołania, pracuje na
podstawie umowy o pracę, jest to zatem stanowisko
urzędnicze. Obawiam się, że niestety procedowana
ustawa nie wprowadzi rozwiązań, które będą sprzy-
jać kształtowaniu bardziej elastycznej i racjonalnej
polityki kadrowej w administracji jednostek samo-
rządu terytorialnego, a przynajmniej w tym zakre-
sie wprowadzi obniżenie statusu urzędnika odpo-
wiedzialnego za funkcjonowanie urzędu, jakim był
do tej pory sekretarz. (Dzwonek)
Już kończę, panie marszałku.
Zatem wbrew deklaracjom pani poseł sprawoz-
dawcy i przedstawicieli klubów koalicyjnych to bę-
dzie urzędnik całkowicie uzależniony i podporządko-
wany politycznemu, działającemu w politycznych
uwarunkowaniach wójtowi i burmistrzowi, prezy-
dentowi czy staroście. Niestety art. 5 ust. 5, którego
przepisy stanowią, że sekretarz nie ma prawa two-
rzenia ani przynależności do partii politycznych,
będzie pełnił rolę...
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Pani poseł...
Poseł Anna Paluch:
...listka figowego. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję bardzo.
Pan poseł Tadeusz Arkit, Platforma Obywa-
telska.
Poseł Tadeusz Arkit:
Dziękuję bardzo.
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
Zanim zadam pytanie, pragnę wyrazić zadowolenie
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekt ustawy o pracownikach samorządowych
Poseł Tadeusz Arkit
– jestem przekonany, że całego środowiska samorzą-
dowców – z zapisów umożliwiających awans we-
wnętrzny poprzez możliwość odstępstwa od koniecz-
ności naboru w sytuacji awansowania pracownika.
Sam jeszcze jako burmistrz Libiąża, także jako poseł
wnioskowałem wielokrotnie o zmianę tych nieżycio-
wych przepisów, będąc świadomym, że otwarty i kon-
kurencyjny nabór na wolne stanowiska urzędnicze
co do zasady jest dobrym rozwiązaniem.
Moje pytanie dotyczy art. 12 projektu ustawy,
w którym pojawia się zapis dotyczący przeniesienia
innego pracownika samorządowego zatrudnionego
na stanowisku urzędniczym. Czy pojęcie „inny pra-
cownik samorządowy” dotyczy pracownika innej
jednostki samorządu terytorialnego? Jeśli tak, to czy
takie przeniesienie wymaga porozumienia szefa jed-
nostki, z której pracownik odchodzi, z szefem jed-
nostki, do której jest przyjmowany?
Drugie pytanie dotyczy tego, że w projekcie usta-
wy pojawiają się nowe stanowiska: asystenta i dorad-
cy. Jakie przepisy będą regulowały wynagrodzenia
tych osób? Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję panu posłowi.
Pan poseł Krzysztof Gadowski, Platforma Oby-
watelska.
Poseł Krzysztof Gadowski:
Dziękuję.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
To ważna ustawa, oczekiwana przez samorządowców
i pracodawców, ale również przez pracowników sa-
morządowych. Wiele poczynionych przez nich propo-
zycji i zapisów – o czym mówiła pani sprawozdawca
komisji – znalazło się w tej ustawie. Moje jednak wąt-
pliwości budzi jedynie zapis np. art. 5 ust. 5, który
stanowi, że sekretarz nie ma prawa tworzenia partii
politycznych ani przynależności do nich. Mówiono
wcześniej o apolityczności tego urzędu. Moje pytanie
do pana ministra dotyczy tego, czy w takiej sytuacji
apolityczny jest również sekretarz, który uczestniczy
w komitecie wyborczym i jest członkiem stowarzy-
szenia tworzącego komitet wyborczy, który np. wy-
grywa wybory samorządowe. Czy on wtedy jest osobą
apolityczną? Czy on w myśl tego przepisu może spra-
wować funkcję sekretarza gminy wybieranego w kon-
tekście dzisiaj omawianego projektu ustawy?
Kolejne, może bardziej konkretne pytanie pocho-
dzi od samorządowców. (Dzwonek) Przecież zapisy
ogólne są znane, samorządowcy są zatroskani tym,
co się tam znajduje, wiele ich uwag zostało przyję-
tych, ale mają wątpliwości co do konkretnych zapi-
sów. Otóż w art. 21 ust. 3, który brzmi: w przypadku
139
przeniesienia pracownika samorządowego zatrudnio-
nego na stanowisku urzędniczym, w tym kierowni-
czym stanowisku urzędniczym, do innej jednostki,
jego akta osobowe wraz z pozostałą dokumentacją
w sprawach związanych ze stosunkiem pracy prze-
kazywane są do jednostki, w której pracownik ma
być zatrudniony.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa pra-
codawca powinien w obecnym zakładzie przechowy-
wać...
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Panie pośle, czas. Proszę kończyć.
Poseł Krzysztof Gadowski:
...dotyczące pracy akta osobowe zarówno byłych,
jak i obecnych pracowników. Co się dzieje w sytuacji,
kiedy te akta zostaną przekazane do innej jednostki,
a ten pracownik straci świadectwo pracy? Na jakiej
podstawie zostaną wówczas wystawione zaświad-
czenia...
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Panie pośle, czas.
Poseł Krzysztof Gadowski:
...o okresie zatrudnieniowym, wymiarze etatu.
W ogóle powstaje pytanie, jak należy rozumieć zapis:
wraz z pozostałą dokumentacją w sprawach związa-
nych ze stosunkiem pracy. Dziękuję bardzo i przepra-
szam. (Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję panu posłowi.
Pan poseł Witold Klepacz, Lewica.
Poseł Witold Klepacz:
Dziękuję bardzo.
Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Usta-
wa wprowadza szereg rozwiązań, które należy ocenić
pozytywnie, ale nie rozwiązuje ona kwestii związa-
nych z uregulowaniem statusu pracowników samo-
rządowych kompleksowo, np. w projekcie ustawy
zamieszczono szczegółowe przepisy odnoszące się do
funkcji sekretarza jednostek samorządowych, nato-
miast uregulowania dotyczące innych pracowników
samorządowych pominięto. W efekcie nadal status
np. powiatowego rzecznika konsumentów, kierowni-
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
140 Projekt ustawy o pracownikach samorządowych
Poseł Witold Klepacz
ka urzędu stanu cywilnego określony jest w innych
ustawach.
Moje pytanie chciałbym skierować do pani spra-
wozdawcy. Czy w trakcie prac nad ustawą nie nale-
żało w sposób kompleksowy uregulować kwestii
związanych ze statusem wszystkich pracowników
samorządowych niezależnie od zadań, które oni re-
alizują, tak aby te sprawy nie były przedmiotem za-
pisów zamieszczanych w różnych ustawach, takich
jak ustawa o samorządzie gminnym, powiatowym
czy też wojewódzkim? Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję panu posłowi.
Pan poseł Henryk Siedlaczek, Platforma Obywa-
telska.
Poseł Henryk Siedlaczek:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jako były staro-
sta raciborski stwierdzam, iż niewątpliwie rządowy
projekt ustawy sprzyja ukształtowaniu sprawnej
i społecznie akceptowanej administracji chociażby
w kontekście niespójnej wewnętrznie i stanowiącej
niejednokrotnie barierę w zarządzaniu kadrami
obecnie obowiązującej ustawy o pracownikach sa-
morządowych.
Wysoka Izbo! W świetle nowelizacji ustawy pra-
cownicy samorządowi będą podlegać regularnym
ocenom ze strony przełożonych. Wydaje mi się jed-
nak, iż specyfika pracy urzędniczej uniemożliwia
wprowadzenie kryterium efektywności jako podsta-
wy oceny. Niemniej nie znaczy to, że nie powinniśmy
dążyć do maksymalnego zobiektywizowania kryte-
riów, które warunkują ocenę pracy pracownika sa-
morządowego.
Chciałbym zapytać, czy na pewno ta forma wy-
wierania presji na pracownika, jaką jest ocenianie
– bo na podstawie doświadczenia samorządowego
znajduję tu znamiona presji – jest najlepszym pomy-
słem na to, aby zmotywować pracowników samorzą-
dowych do lepszej pracy. Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję panu posłowi.
Pan poseł Jarosław Pięta, Platforma Obywa-
telska.
Poseł Jarosław Pięta:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
Z dużym zadowoleniem należy przyjąć ten projekt
ustawy, zmierzający do stworzenia spójnego prawa.
Niezbędność wprowadzenia regulacji wynika choćby
z tego, że materia odnosząca się do pracowników sa-
morządowych uregulowana jest w wielu aktach
prawnych. Mam kilka pytań dotyczących tego pro-
jektu.
Pierwsza sprawa dotyczy art. 5 pkt 2. W mojej
ocenie zawężony został krąg osób uprawnionych, któ-
re mogłyby być sekretarzami, choćby adwokat, radca
prawny. Wydaje się, że to powinno być poszerzone.
Jeśli chodzi o art. 5, w odniesieniu do przynależ-
ności do partii politycznych rodzi się pytanie, czy to
jest ograniczenie, czy też fikcja. Nie będę poruszał
tego zagadnienia, ponieważ było ono już szerzej omó-
wione.
Chciałbym również zwrócić uwagę na art. 6. Mó-
wimy o pracownikach samorządowych, którzy po-
winni być obywatelami polskimi, poza dwoma wyłą-
czeniami. Mam pytanie: Czy tym warunkiem nie
powinna być tylko i wyłącznie znajomość języka pol-
skiego?
Ostatnia kwestia dotyczy art. 36 i wysługi lat.
Tego typu przepisy są zawarte w Kodeksie pracy.
Chodzi o stworzenie przepisów wewnętrznych. Zapis
art. 36 jest w mojej ocenie zbędny. Czy państwo po-
dzielacie tę opinię? (Dzwonek)
Panie marszałku, ostatnia kwestia, chciałbym
dokończyć.
Sprawa ocen okresowych. Myślę, że występuje
duża zgodność co do tego, że powinny one być doko-
nywane, ale mam wątpliwość. Czy to nie jest archa-
izm w stosunku do urzędników? Dziękuję bardzo.
(Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję panu posłowi.
Pan poseł Marek Kwitek, Prawo i Sprawiedli-
wość.
Poseł Marek Kwitek:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam kilka pytań
do rządu.
Pierwsze pytanie. Dlaczego rząd tworzy w pro-
ponowanej ustawie w sposób obligatoryjny stanowi-
sko sekretarza powoływanego przez wójta, burmi-
strza, a nie pozostawia decyzji pracodawcy samorzą-
dowemu?
Pytanie drugie. Czy można wyegzekwować od
wójta, burmistrza utworzenie stanowiska sekre-
tarza?
Sprawa trzecia. Czy będą przeznaczone dodatko-
we środki finansowe na utworzenie nowych stano-
wisk pracy?
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekt ustawy o pracownikach samorządowych
Poseł Marek Kwitek
Czwarte pytanie. Czy po wprowadzeniu tej nowe-
lizacji ustawy system wynagradzania będzie odgry-
wał rolę motywującą i czy zatrudnianie w samorzą-
dzie będzie konkurencyjne wobec dynamicznie roz-
wijającego się sektora gospodarki?
Pytanie piąte. Kto zapewni środki finansowe na
podnoszenie kwalifikacji zawodowych i dokształcanie
się w różnych formach przez pracowników samorzą-
dowych?
I ostatnie pytanie. Wprowadzono nową kategorię
pracowników zatrudnionych na stanowiskach niety-
powych dla administracji samorządowej. Chodzi
o doradców i asystentów, w przypadku których umo-
wa o pracę będzie zawierana na okres pełnienia funk-
cji przez kierownika jednostki. A więc będą to stano-
wiska polityczne. W związku z tym pytam, jaka bę-
dzie rola i jakie będą kompetencje tychże pracowni-
ków gabinetu politycznego? Jak to się ma do neutral-
ności, o której mowa w preambule ustawy? Dziękuję
bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję panu posłowi.
Pani poseł Maria Nowak, Prawo i Sprawiedli-
wość.
Nie ma pani poseł.
W takim razie pan poseł Marek Krząkała, Plat-
forma Obywatelska.
Poseł Marek Krząkała:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
Należy przyjąć z zadowoleniem nowelizację ustawy
o pracownikach samorządowych. Zmiany te są nie-
zwykle ważne w kontekście reformy administracji
publicznej. Niemniej zwracam się do pana ministra
z następującymi pytaniami.
Znikła w przepisach odpowiedzialność dyscypli-
narna urzędników, którzy mogą jedynie uzyskać
upomnienie lub zostać wyrzuceni z pracy. Dlaczego
katalog sankcji, jakie będzie można zastosować wo-
bec urzędnika, został ograniczony? Odpowiedzial-
ność dyscyplinarna jest o tyle narzędziem bezpiecz-
nym i sprawiedliwym, że m.in. pracownik uzyskuje
możliwość obrony, na przykład poprzez skierowanie
sprawy na drogę sądową.
Wrócę do art. 5 projektu ustawy. Jakimi przesłan-
kami kierował się ustawodawca, wprowadzając ten
zapis? Czy obecny status na przykład sekretarza na-
rusza zasady bezpieczeństwa porządku publicznego
i moralności publicznej, o których mowa w art. 31
konstytucji? Naprawdę trudno zabronić komuś jego
preferencji politycznych.
141
Czy art. 40 ust. 2 projektu ustawy nie powinien
być tak sprecyzowany, aby dawał pracodawcom sa-
morządowym więcej swobody, na przykład możli-
wość wprowadzenia równoważnego systemu pracy?
(Dzwonek)
I ostatnie pytanie, jeżeli mogę, panie marszałku.
(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek
Sejmu Krzysztof Putra)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Proszę.
Poseł Marek Krząkała:
W art. 20, 21 i 22 uregulowano kwestię dotyczącą
uprawnień pracowników samorządowych zatrudnio-
nych na podstawie umowy o pracę na stanowiskach
urzędniczych i kierowniczych. Między innymi umoż-
liwiono przeniesienie na inne stanowisko, powierze-
nie wykonywania innych zadań służbowych oraz
przeniesienie w wyniku reorganizacji jednostki. Czy
taka zmiana może doprowadzić do zatrudniania pra-
cowników na stanowiskach urzędniczych i kierowni-
czych urzędniczych z pominięciem stosowania pro-
cedury naboru? Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła An-
drzeja Szlachtę, Prawo i Sprawiedliwość.
Poseł Andrzej Szlachta:
Dziękuję, panie marszałku.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Moje pytanie
dotyczy art. 36, który mówi o dodatkach za wielo-
letnią pracę i nagrodach jubileuszowych dla pracow-
ników na stanowiskach urzędniczych w samorzą-
dach. Pytanie brzmi: Czy takie same zasady dotyczą
stanowisk samorządowych pochodzących z wyboru,
a więc wójta, burmistrza, starosty, czy marszałka?
W art. 38 mówi się wprawdzie o odprawach w przy-
padku wymienionych stanowisk po rozwiązaniu
stosunku pracy, ale nie mówi się o tych nagrodach
i dodatkach.
Kolejne pytanie dotyczy ślubowania. Czy ślubo-
wanie, o którym mowa w art. 17, obejmuje osoby,
które już są zatrudnione, czy tylko dotyczy osób nowo
zatrudnionych?
Ostatnie pytanie dotyczy sekretarza. Była już
o tym mowa. Chodzi o to, że sekretarz nie powinien
uczestniczyć w tworzeniu partii politycznych. Czy to
oznacza, że nie może być członkiem partii, czy nie
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
142 Projekt ustawy o pracownikach samorządowych
Poseł Andrzej Szlachta
może uczestniczyć w zebraniach partyjnych, czy nie
może być sympatykiem? Ten przepis jest niejedno-
znaczny, proszę o wyjaśnienie. (Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Ry-
szarda Zawadzkiego, Platforma Obywatelska.
Poseł Ryszard Zawadzki:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Mam pytania dość szczegółowe, dotyczące poszcze-
gólnych zapisów artykułów.
Czy zapis art. 40 ust. 2 projektu ustawy nie powi-
nien być tak sprecyzowany, aby dawał pracodawcom
samorządowym więcej swobody, na przykład możli-
wość wprowadzenia równoważnego systemu pracy,
o którym stanowi art. 135 Kodeksu pracy? Zgodnie
z komentarzem do Kodeksu pracy wprowadzenie sys-
temu równoważnego czasu pracy może nastąpić
w każdym czasie, w zależności od potrzeb pracodaw-
cy. Wprowadzenie równoważnego systemu organiza-
cji pracy powinno mieć merytoryczne uzasadnienie,
na przykład związane z zapewnieniem świadczenia
usług. Czy nie należałoby zastosować wprost zapisów
o czasie pracy, które są zawarte w art. 29 i 30 ustawy
o pracownikach urzędów państwowych?
Art. 37 ust. 3 brzmi: Wójt, prezydent itd. określi,
w drodze zarządzenia, maksymalne miesięczne wy-
nagrodzenie kierowników i zastępców kierowników
jednostek budżetowych, gospodarstw pomocniczych
czy też zakładów budżetowych. Zgodnie z poprzedni-
mi przepisami prawa prezydent w drodze zarządze-
nia określał jedynie maksymalne miesięczne wyna-
grodzenie kierowników ww. jednostek. Obecnie są
również ujęci w tym zakresie zastępcy kierowników.
Jaki jest cel tego typu zmiany? Serdecznie dziękuję.
(Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Anto-
niego Błądka, Prawo i Sprawiedliwość.
Poseł Antoni Błądek:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Przystąpienie do prac nad nowelizacją ustawy rozbu-
dziło wiele nadziei samorządowców w całej Polsce.
Jednak wiele zapisów nowelizacji ustawy jest dysku-
syjnych, a nawet szkodliwych dla funkcjonowania
samorządów. Chciałbym zapytać stronę rządową
o jedną z podstawowych zmian dotyczących zatrud-
niania sekretarza przez kierownika jednostki. Chodzi
o wójta, starostę, marszałka. Czy proponowane zmia-
ny będą prowadziły do oczekiwanej ciągłości pracy
sekretarza? Wyłączenie rady gminy czy rady powiatu
z decydowania o powołaniu, odebranie radzie kompe-
tencji do powoływania sekretarza jest elementem osła-
biającym znaczenie rady. Pozycja rady gminy przy
rosnących uprawnieniach wójta jest coraz słabsza.
Wydaje się, że zaproponowane rozwiązanie osłabia
również status sekretarzy. Przy takim uregulowaniu
często dochodzić będzie do sytuacji, w której wraz
z odejściem dotychczasowego wójta jego następca za-
trudni na tym stanowisku nową, zaufaną sobie osobę.
(Dzwonek)
Panie marszałku, jeszcze parę sekund.
Odebranie radzie i przewodniczącemu rady upraw-
nień do wykonywania pewnych czynności z zakresu
prawa pracy wobec wójta, zwłaszcza w zakresie wyra-
żania zgody na urlop, może bardzo negatywnie wpły-
nąć na organizację sesji rady oraz komisji rady, na
których powinien być obecny wójt. Bardzo dyskusyjne
staje się pozostawienie poza kontrolą wyjazdów służ-
bowych i delegacji burmistrzów. Wprowadzenie moż-
liwości zatrudniania doradców daje doskonałą okazję
do nagradzania działaczy politycznych. (Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Kazi-
mierza Gwiazdowskiego, Prawo i Sprawiedliwość.
Poseł Kazimierz Gwiazdowski:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
Moje pierwsze pytanie dotyczy problemu związanego
z tym, czy omawiany projekt ustawy dotyczyć będzie
pracowników wojewódzkich i powiatowych jednostek
organizacyjnych będących osobami prawnymi. W przy-
padku samorządu gminnego jest to wyraźnie roz-
strzygnięte w art. 2 pkt 3 projektu ustawy. Natomiast
pkt 1 i 2 art. 2 mówią o wojewódzkich samorządo-
wych jednostkach organizacyjnych oraz o powiato-
wych jednostkach organizacyjnych. Prosiłbym o wy-
jaśnienie, czy np. pracownicy administracji woje-
wódzkich ośrodków ruchu drogowego będą objęci
omawianym projektem ustawy. Nadmieniam, że ich
statusu prawnego nie określają odrębne przepisy
ustawowe czy też stosowne rozporządzenia.
Kolejna sprawa wymagająca omówienia dotyczy
treści art. 8a ust. 2 projektu ustawy. Mam pytanie,
jak wyobrażacie sobie państwo udzielanie np. urlopu
wypoczynkowego przełożonemu przez podwładnego,
a takie rozwiązanie jest zaproponowane w tym prze-
pisie w przypadku relacji między wójtem a sekreta-
rzem gminy. Kto np. będzie stosować wobec wójta
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekt ustawy o pracownikach samorządowych
Poseł Kazimierz Gwiazdowski
karę upomnienia czy też nagany? Czy także sekre-
tarz gminy, a więc jego podwładny?
Moje wątpliwości budzi też treść art. 16 ust. 1
projektu ustawy. (Dzwonek) Mam pytanie, czy i dla-
czego projekt ustawy nie przewiduje zawierania
umów o pracę z pracownikami samorządowymi na
okres próbny zgodnie z art. 25 § 2 Kodeksu pracy.
Kolejną sprawą, którą chciałbym poruszyć, jest
wymóg zawarty w art. 6a ust. 3 pkt 2 omawianego
projektu ustawy. Mówi się o tym, że pracownikiem
samorządowym na kierowniczym stanowisku urzęd-
niczym na podstawie umowy o pracę może być osoba,
która m.in. posiada wykształcenie wyższe pierwsze-
go lub drugiego stopnia w rozumieniu przepisów
o szkolnictwie wyższym. Prosiłbym o wyjaśnienie
pojęcia „wykształcenie wyższe pierwszego lub dru-
giego stopnia”, bowiem w ustawie Prawo o szkolnic-
twie wyższym mówi się jedynie o studiach pierwsze-
go, drugiego lub trzeciego stopnia. Czy są to pojęcia
tożsame? Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Jerze-
go Gosiewskiego, Prawo i Sprawiedliwość.
Przypominam: czas – 1 minuta. Proszę o nieprze-
dłużanie.
Poseł Jerzy Gosiewski:
Dziękuję bardzo.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Projekt ustawy o pracownikach samorządowych
w swych założeniach przewiduje, że dla ciągłości pra-
cy urzędu stanowisko np. sekretarza powinno być
apolityczne. Jeden z najczęściej zgłaszanych postula-
tów zmierzających do doskonalenia systemu zarzą-
dzania kadrami w administracji samorządowej doty-
czy tego, aby podstawowe stanowiska w urzędzie,
w tym funkcja sekretarza, określone były jako gwa-
rant ciągłości i jakości pracy urzędu samorządowego
poprzez stałą umowę o pracę, określenie wymogów
kwalifikacyjnych, wskazanie niektórych zadań oraz
wymóg apolityczności.
Rzeczywiście do projektu ustawy wprowadza się
zakaz tworzenia i uczestniczenia w partiach politycz-
nych oraz obowiązek ślubowania. Jednocześnie usta-
la się, że obowiązek zatrudnienia i zwalniania prze-
nosi się do kompetencji wójta, burmistrza, starosty,
marszałka.
Dokonuje się również zmiany systemu okreso-
wych ocen pracowników, w tym uchyla się rozporzą-
dzenie Rady Ministrów w sprawie ocen kwalifikacyj-
nych z pozostawieniem w ustawie ogólnych założeń
i zasad. (Dzwonek) Najbardziej wątpliwe jest przeka-
143
zanie kompetencji pracodawcy samorządowego doty-
czących wprowadzenia regulacji w sprawie ocen
okresowych.
Panie Ministrze! Jeżeli zatem wszystkie upraw-
nienia wobec sekretarza, dotyczące zatrudnienia,
zwalniania i kryteriów jego oceniania, przekazuje się
pracodawcy, tj. wójtowi, staroście, burmistrzowi czy
marszałkowi, którzy są w większości zależni od par-
tii politycznych, to na jakiej podstawie stwierdzacie
w swym uzasadnieniu, że będą to stanowiska apoli-
tyczne? Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Edwar-
da Siarkę, Prawo i Sprawiedliwość.
Poseł Edward Siarka:
Dziękuję, panie marszałku.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Muszę powie-
dzieć, że z mojej praktyki samorządowej wynika, iż
stanowisko sekretarza jest w każdym urzędzie nie-
zmiernie istotne, i w tej materii chciałbym zadać
pytanie. Właściwie powiedziałbym, że status sekre-
tarza decyduje o jakości pracy wielu urzędów.
Zadam pytanie, które będzie trochę prowokacyj-
ne. W małych jednostkach samorządu terytorialnego
często praktykowane jest takie rozwiązanie, że za-
stępca wójta pełni jednocześnie funkcję sekretarza.
Czy w świetle zapisów art. 4 i 5 proponowanej przez
nas ustawy takie łączenie będzie możliwe, dlatego że
zastępca wójta jest zatrudniony na zasadzie powoła-
nia? (Dzwonek)
Jeszcze jedna krótka kwestia. Mianowicie ważne
jest, kto może zostać sekretarzem. Przypomnę, że nie
tak dawno, bo dwa tygodnie temu, rozmawialiśmy na
temat statusu pracowników urzędu stanu cywilnego.
W tamtym przypadku wprowadziliśmy zapis, że kie-
rownikiem urzędu stanu cywilnego może być osoba,
która posiada wykształcenie wyższe, a do tego jeszcze
prawnicze. Jeżeli bym sobie czegoś życzył, to właśnie
tego, żeby sekretarz miał takie przygotowanie. My-
ślę, że warto by się nad tym zastanowić. Ten zapis
oczywiście jest szeroki i pozwala objąć funkcję sekre-
tarza wielu osobom, ale musimy dokonać jakiegoś
wyboru filozofii. Kim właściwie ma być w urzędzie
sekretarz? Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Bardzo proszę o zabranie głosu panią poseł
Agnieszkę Hanajczyk, Platforma Obywatelska.
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
144 Projekt ustawy o pracownikach samorządowych
Poseł Agnieszka Hanajczyk:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
Ja również powrócę do art. 5 ust. 5. Mianowicie cho-
dzi o bezpartyjność sekretarzy. Na pewno wszyscy
otrzymujemy z samorządów bardzo dużo informacji,
które z dużym prawdopodobieństwem pozwalają
twierdzić, że może to być fikcja. Ponieważ tych pytań
padło już dużo, zapytam o pewną rzecz, która rów-
nież się pojawiała. Czy projektodawca tej ustawy brał
pod uwagę również zakaz przynależności do partii
dla skarbników, ponieważ uważa się, że często skarb-
nik ma bardzo mocną pozycję? Jeżeli stosujemy tutaj
wymóg apolityczności dla sekretarza, to czy podobne
przepisy nie powinny dotyczyć również skarbnika?
Kolejne pytanie dotyczy art. 32 ust. 1. Dlaczego
spośród najwyższego kierownictwa urzędów ocenie
podlegają tylko sekretarze, jeżeli dobrze czytam te
przepisy? Dlaczego w przepisie art. 37 ust. 3 wymie-
nia się gospodarstwa pomocnicze, skoro projekt usta-
wy o finansach publicznych przewiduje ich likwida-
cję? Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo, pani poseł.
Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Grze-
gorza Raniewicza, Platforma Obywatelska.
Poseł Grzegorz Raniewicz:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
Chciałbym tutaj wzmocnić głos mojej przedmówczy-
ni. Skarbnik zdecydowanie odgrywa równie istotną
rolę w strukturach administracji samorządowej, jak
sekretarz. Jeżeli obejmujemy tymi zapisami sekreta-
rza, to dlaczego nie objąć nimi skarbnika? Uważam,
że skarbnik jak najbardziej powinien być również
objęty zapisami dotyczącymi apolityczności.
Natomiast chciałbym jeszcze zadać pytanie panu
ministrowi. Na ile ta ustawa likwiduje problem, któ-
ry już był poruszany na posiedzeniu komisji? Obecnie
mamy taką sytuację, że często pod koniec kadencji
osoby, które pełniły najwyższą funkcję z wyboru,
gromadzą 50 czy 100 dni urlopu. Pod koniec kadencji
korzystają więc z ekwiwalentu za urlop. Nie jest to
może patologia, gdyż jest dopuszczalne prawem, ale
jest to co najmniej nieeleganckie. Na ile ten projekt
w to ingeruje i zakazuje tych praktyk? Dziękuję bar-
dzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Bardzo proszę o zabranie głosu panią poseł Ma-
rzenę Machałek, Prawo i Sprawiedliwość.
Poseł Marzena Machałek:
Dziękuję, panie marszałku.
Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Oczywiście ten
projekt jest bardzo potrzebny i zgadzam się z tym, że
celem projektu ustawy o pracownikach samorządo-
wych przede wszystkim powinna być jakość samo-
rządu, a więc też wykonywanych przez pracowników
usług. Niestety, pewne zapisy budzą moje wątpliwo-
ści. Chodzi o to, że celem ma być otwarty i konkuren-
cyjny nabór, ale uważam, że pewne sprawy są bardzo
niebezpieczne.
Otóż w art. 6 mamy zapis mówiący o tym, że na
stanowisku może być osoba, która ma wykształcenie
średnie. Rozumiem jakby intencje, że można nie zna-
leźć w małych gminach osób z wykształceniem wyż-
szym, ale jednak to wykształcenie wyższe powinno
być wymogiem docelowym. Kolejna sprawa to sprawa
wykształcenia wyższego I stopnia oraz doświadcze-
nia w działalności gospodarczej. Uważam, że do sa-
morządu mogą w takim przypadku trafiać ludzie
przypadkowi tylko dlatego, że się im gdzie indziej nie
powiodło. (Dzwonek) Generalnie zatem w wielu zapi-
sach widzę takie właściwie obniżenie rangi pracow-
ników samorządowych. Tak więc chciałabym zapy-
tać: Czy nie uważacie państwo, że zapis mówiący
o ocenie, która ma się odbywać nie rzadziej niż co
dwa lata, a nie częściej niż co pół roku, może dopro-
wadzić – gdyż co pół roku to może za często – do tzw.
nękania pracownika przez pracodawcę? Mam jeszcze
wiele pytań dotyczących tej ustawy. Natomiast chcia-
łabym na koniec zapytać: W jaki sposób ma być eg-
zekwowana apolityczność pracowników samorządo-
wych, w tym sekretarza? Jak konkretnie? A z drugiej
strony, w jaki sposób – jeszcze jedno pytanie – ma się
odbywać ten wewnętrzny audyt i doskonalenie pra-
cowników samorządowych oraz realizacja zabezpie-
czenia pieniędzy na ten cel? Mówiąc szczerze, mam
jeszcze wiele wątpliwości w tym zakresie. Wydaje mi
się, że do następnego czytania trzeba będzie nad tymi
sprawami popracować. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo, pani poseł.
Bardzo proszę o zabranie głosu panią poseł Lidię
Staroń, Platforma Obywatelska.
Poseł Lidia Staroń:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
Chciałabym też zapytać o tę apolityczność, ale prawie
każdy o to pyta, więc już nie będę tego robić. Może
tylko poruszę kwestię wyłączenia skarbnika, więc
tylko w tym zakresie: Dlaczego sekretarz, a nie też
skarbnik? Zgodnie z art. 6 ust. 3 pracownikiem sa-
morządowym zatrudnionym na podstawie umowy
o pracę na kierowniczym stanowisku urzędniczym
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekt ustawy o pracownikach samorządowych
Poseł Lidia Staroń
może być osoba – i są tu wymienione kryteria – któ-
ra posiada wykształcenie wyższe I lub II stopnia.
Chciałabym zapytać: Co będzie z tymi pracownika-
mi, którzy obecnie takie stanowiska już zajmują,
a tych kryteriów nie spełniają? Czy przewidywany
jest tutaj – to pytanie do posła sprawozdawcy – może
w związku z poprawką, jakiś okres na uzupełnienie
wykształcenia, czy też tych osób te nowe kryteria po
prostu nie obejmą? Chciałabym także zapytać o art. 32
ust. 1. Chodzi mi o ocenę, o te okresowe oceny: Dla-
czego (Dzwonek) z najwyższego kierownictwa urzęd-
ników, którzy tym ocenom podlegają, są tylko sekre-
tarze? Na przykład nie ma zastępcy burmistrza we-
dług tych przepisów. Chciałabym też zapytać w kon-
tekście art. 8 ust. 2 o doprecyzowanie osoby zastępu-
jącej; chodzi o osobę wykonującą wobec wójta, bur-
mistrza czy prezydenta pozostałe czynności z zakre-
su prawa pracy, oczywiście z wyłączeniem nawiązy-
wania i rozwiązywania stosunku pracy. Tego rodza-
ju czynności, wydaje się, powinien wykonywać wy-
znaczony przez niego zastępca lub sekretarz albo też
analogicznie jak w art. 9 i 10 – wyznaczeni członko-
wie zarządu. W tym przypadku mamy te osoby za-
stępujące i chciałabym o doprecyzowanie tego. Dzię-
kuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo, pani poseł.
Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Stani-
sława Wziątka, Lewica.
Poseł Stanisław Wziątek:
Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Nie
ma wątpliwości, że ustawa jest potrzebna. Nie można
jednak zgodzić się z wygłoszoną tezą, że projekt
wstrząśnie skostniałymi strukturami samorządów.
Tak naprawdę wolę zdecydowanie bardziej stabilność
samorządową niż innowacje rządowe, które powodu-
ją, że w każdej kadencji zmienia się struktura orga-
nizacyjna rządu, powstają nowe, a likwidowane są
inne centralne organy i ministerstwa. To pokazuje,
że państwo macie mało wiary w samorządy. Dlaczego
bowiem Platforma Obywatelska, która miała być
taką otwartą na samorządy partią, popierającą sa-
morządowe rozwiązania, nie chce się otworzyć i nie
chce wierzyć, że samorząd wie najlepiej, jakie są jego
potrzeby, i do swoich potrzeb może dostosować najle-
piej strukturę organizacyjną, zwłaszcza jeśli chodzi
o małe środowiska, o małe gminy? (Dzwonek) W związ-
ku z tym pytanie zasadnicze: Dlaczego państwo ob-
ligatoryjnie narzucacie konieczność powoływania
sekretarzy w małych gminach? Dlaczego ten sekre-
tarz ma być powoływany przez wójta, burmistrza
czy prezydenta, a nie przez radę gminy? Przecież
145
sami państwo mówicie, że to ma być swego rodzaju
dyrektor generalny urzędu. Jeśli więc tak – to służba
cywilna, a jeśli służba cywilna – to apolityczność.
Dlaczego?
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Stani-
sława Ożoga, Prawo i Sprawiedliwość.
Poseł Stanisław Ożóg:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Mam wrażenie –szczególnie po wystąpieniu jednego
z posłów reprezentujących kluby, który stworzył
wrażenie, że oto dopiero teraz Platforma daje szan-
sę samorządom – że zachodzi jakieś nieporozumie-
nie. A przecież to proste, każdy o tym wie i widzi,
że to samorząd terytorialny zmienił oblicze wsi,
miasteczek, miast od 1990 r. Dlaczego nie wierzycie
tym samorządom?
Szanowni Państwo! Mam pytanie: Czy na etapie
prac nad tym projektem, na etapie prac w komisji nie
uważano, że tych politycznych stanowisk nawet
w małej gminie tworzy się zbyt dużo? Takim stano-
wiskiem politycznym będzie bowiem sekretarz, a prze-
cież proponuje się doradców, asystentów. Zastępca
wójta, burmistrza, wicestarosta to są stanowiska po-
lityczne. Należałoby moim zdaniem, doświadczonego
samorządowca (Dzwonek) czterech kadencji, zmie-
rzać w kierunku umocnienia pozycji sekretarza,
umocnienia pozycji skarbnika, zadbać o to, aby stwo-
rzyć osłonę dla tych dwóch stanowisk, szczególnie
ważnych w strukturach samorządu, przed błędnymi
decyzjami rady. To powinny być funkcje z wyboru,
a możliwość odwołania należałoby wzmocnić; nie na
podstawie zwykłej większości głosów, ale pójść nawet
w kierunku kwalifikowanej większości głosów człon-
ków rady. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Bardzo proszę o zabranie głosu panią poseł Joan-
nę Skrzydlewską, Platforma Obywatelska.
Poseł Joanna Skrzydlewska:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
W ustawie o pracownikach samorządowych wprowa-
dzono nową kategorię pracowników zatrudnionych
na stanowiskach nietypowych dla administracji sa-
morządowej. Chodzi o stanowiska doradców i asy-
stentów, z którymi umowa o pracę będzie zawierana
na czas pełnienia funkcji przez kierownika jednostki.
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
146 Projekt ustawy o pracownikach samorządowych
Poseł Joanna Skrzydlewska
Cieszę się bardzo, że będzie taki zapis, ponieważ
obecnie bardzo często mamy do czynienia z fikcją, że
np. asystentem prezydenta jest inspektor zatrudnio-
ny w wydziale edukacji. Chciałabym tylko zapytać:
Jakie kwalifikacje zawodowe będą wymagane do wy-
konywania pracy na stanowiskach doradców i asy-
stentów? W jaki sposób te osoby będą wynagradzane,
według której kategorii zaszeregowania? Czy przy-
padkiem nie będziemy mieli takiej sytuacji, że radca
prawny z wyższym wykształceniem, z aplikacją rad-
cowską na początku swojej kariery zawodowej będzie
zarabiał mniej od asystenta? Czy taka sytuacja bę-
dzie mogła mieć miejsce? Chciałabym też zapytać:
Co z rzecznikiem prasowym? Dlaczego państwo do
tej kategorii doradców i asystentów nie dopisali
rzecznika prasowego (Dzwonek), który bardzo często
obecnie jest zatrudniony np. na stanowisku dyrekto-
ra czy wicedyrektora biura prasowego? Te osoby
przecież bardzo często przychodzą i odchodzą z tzw.
nową władzą. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo, pani poseł.
Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Stani-
sława Steca, Lewica.
Poseł Stanisław Stec:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W mojej ocenie
administracja samorządowa dobrze służy społeczeń-
stwu, szczególnie ta z gmin, miast i powiatów, która
jest najbliżej społeczności, która ma najczęstszy kon-
takt ze społeczeństwem. Dziwi mnie w związku
z tym trochę przeregulowanie w tej ustawie. Mam
pytanie do pana posła sprawozdawcy: Czy nie uważa,
że art. 35 i 36 jest zbyt autorytarny w stosunku do
rad gmin, w stosunku do kierownika jednostki, bur-
mistrza? Powinniśmy bowiem określić maksymalne
wynagrodzenie tylko niektórych osób, np. prezyden-
ta, burmistrza czy starosty, nie wchodząc już
w szczegóły, bo odbieramy kompetencje samorzą-
dom, które są samodzielne. Podobnie odnosi się to do
sekretarza. (Dzwonek) Czy w małej gminie rolniczej,
nieraz biednej, musimy narzucać stanowisko sekreta-
rza? W Wielkopolsce w tych małych gminach często
takich stanowisk nie ma albo pełni tę rolę, tak jak mó-
wiono, wicewójt lub inna osoba, ale nie jest to dodatko-
we, specjalnie wyodrębnione stanowisko. Dziękuję.
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Artu-
ra Dunina, Platforma Obywatelska.
Poseł Artur Dunin:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Ja bardzo dziękuję za projekt ustawy. Jestem bardzo
zadowolony, że faktycznie wykazujecie państwo po-
trzebę zmian w ustawach samorządowych, jednak
niestety wrócę do tego art. 5. Wszystkie kluby parla-
mentarne o tym mówią. Ja boję się, że po rozmowie
z kolegami samorządowcami, zwłaszcza właśnie
z urzędów marszałkowskich, okaże się, iż jest to tro-
chę pusty zapis. Jeśli chodzi o tworzenie partii poli-
tycznych, podpisują się wszyscy, ale jeżeli chodzi
o faktyczny zakaz uczestniczenia w partiach politycz-
nych, tego nie za bardzo rozumieją. Dziwię się panu
posłowi Ożógowi, który chyba nie rozumie zapisów
tej ustawy, bo ministerstwo właśnie nie chce wkładać
spraw związanych z polityką do samorządów.
I jeszcze jedna...
(Głos z sali: Jest kadencyjność.)
...sprawa, związana z samą nazwą „sekretarz”.
Taka wielka prośba od kolegów, którzy są dyrektora-
mi departamentów urzędów marszałkowskich, żeby
rozważyć możliwość zamiany nazwy „sekretarz” na
nazwę „dyrektor”. To jest wielka prośba od kolegów
samorządowców. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Zdzi-
sława Czuchę, Platforma Obywatelska.
Poseł Zdzisław Czucha:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Szanowny Pa-
nie Ministrze! Nie podzielam tych wątpliwości, jeże-
li chodzi o upolitycznienie związane z funkcją sekre-
tarza.
Wysoki Sejmie! To kandydat na burmistrza, wój-
ta, prezydenta, startując w wyborach, jest zobowią-
zany podać w swoich materiałach, w swoich ulotkach,
na swoich plakatach przynależność do partii lub apo-
lityczność. Jeżeli należy do partii politycznej, musi
wyraźnie to zaznaczyć. Mieszkańcy wybierają i wie-
dzą, kogo wybierają. Sekretarz jest jego prawą ręką
i myślę, że powinniśmy pozwolić, aby burmistrz,
wójt, prezydent miał prawo wyboru sekretarza, tak
jak uważa, według swojej wizji funkcjonowania urzę-
du, za który odpowiada.
Panie Ministrze! Co legło u podstaw określenia
kryteriów, które musi spełniać kandydat na sekreta-
rza, bo dla mnie stoi to troszeczkę w sprzeczności
z kryteriami dotyczącymi naboru pracowników,
w przypadku których odstąpiono od stażu w samo-
rządzie, otworzono się na inne środowiska, np. na
ludzi z działalności gospodarczej, a w przypadku se-
kretarza ten wymóg pracy w samorządzie jednak
zachowano. Widzę w tym zakresie pewną niespójność
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekt ustawy o pracownikach samorządowych
Poseł Zdzisław Czucha
i prosimy o wyjaśnienie, dlaczego w przypadku se-
kretarza zachowano obowiązek posiadania doświad-
czenia w samorządzie. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Piotra
Polaka, Prawo i Sprawiedliwość.
Poseł Piotr Polak:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Ci, którzy mówią o wychodzeniu naprzeciw oczeki-
waniom samorządów, to nie do końca mówią, sza-
nowni państwo, prawdę. Ot, choćby stanowiska
sekretarzy i skarbników. Są to tak ważne stanowi-
ska w funkcjonowaniu samorządów, że umniejszanie
roli jednego z nich, stanowiska sekretarza, na pewno
nie przyczyni się do stabilizacji pracy urzędu. Skarb-
nik będzie powoływany, ale sekretarz już nie. Bezpo-
średnia podległość sekretarza kierownikowi urzędu
spowoduje, że gdyby szef miał inne zdanie czy gdyby
błędnie interpretował pewne przepisy, to sekretarz,
mimo wewnętrznych wątpliwości, po prostu będzie
bał się z tym nie zgodzić i może nie podpowiedzieć
szefowi słusznych rozwiązań. To jest złe rozwiązanie.
Skarbnik i sekretarz powinni być związani z urzę-
dem administracyjnie, a nie politycznie. Do tej pory
mieli oparcie w radach i takiego niebezpieczeństwa
nie było.
Kolejna uwaga związana jest z obostrzeniami do-
tyczącymi sekretarzy, a związane to jest z wymogiem
stażu pracy w jednostkach samorządowych.
Szanowni Państwo! Tym sposobem eliminujemy
wielu dobrych kandydatów, którzy mogliby pracować
na stanowiskach sekretarzy, chociażby z administra-
cji publicznej. (Dzwonek) Wszak kierownikiem urzę-
du może zostać prowadzący trzy lata działalność
gospodarczą.
I na koniec – panie marszałku, już kończę – kwe-
stia wynagrodzeń wójtów, burmistrzów, prezydentów,
starostów czy marszałków. Siedem razy kwota bazo-
wa. Kwota bazowa na dzień dzisiejszy, w tym momen-
cie wynosi 3100 zł. Myślę, że niepotrzebnie aż tak
wysoko windujemy zarobki szefów, one i tak były do
tej pory bardzo wysokie, korzystają oni z tych maksy-
malnych limitów. Lepiej wykorzystać naszą troskę
o zwykłych pracowników i o osoby pracujące na sta-
nowiskach kierowniczych. Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła An-
drzeja Kanię, Platforma Obywatelska.
147
Poseł Andrzej Kania:
Dziękuję bardzo.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Ja pozwolę sobie zacytować art. 31 procedowanej
ustawy, który brzmi: Na żądanie osoby upoważnionej
do dokonywania czynności w sprawach z zakresu
prawa pracy pracownik samorządowy zatrudniony
na stanowisku urzędniczym, w tym na kierowniczym
stanowisku urzędniczym, jest obowiązany złożyć
oświadczenie o stanie majątkowym. Ust. 2 tego arty-
kułu brzmi: Analizy danych zawartych w oświadcze-
niu dokonuje kierownik jednostki, w której pracow-
nik samorządowy jest zatrudniony.
Wiecie państwo, że od jakiegoś czasu w ogóle
oświadczenia majątkowe budzą dosyć mieszane uczu-
cia, szczególnie w małych społecznościach, w małych
miastach są przedmiotem rozmów, debaty, plotek,
a czasami zainteresowania tych, którzy nie powinni
się tym interesować. Dlatego chciałbym spytać przede
wszystkim o to, co to znaczy, że kierownik jednostki
będzie dokonywał analizy oświadczenia majątkowe-
go. Chciałbym usłyszeć bardzo precyzyjną odpowiedź
na to pytanie.
I druga sprawa. Chciałbym spytać odnośnie do
poruszonej już dzisiaj kwestii sekretarza w gminie,
czy sekretarz jest zwolniony, bo tak doczytałem się
w procedowanej ustawie, ze składania wszelkiego
rodzaju oświadczeń o stanie majątkowym. Dziękuję
bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer-
pana.
Bardzo proszę o zabranie głosu zastępcę szefa
Kancelarii Prezesa Rady Ministrów pana Adama
Leszkiewicza.
Podsekretarz Stanu
w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów
Adam Leszkiewicz:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie i Panowie
Posłowie! Zanim odniosę się do uwag, pytań, które
w dużej mierze są też dalszą dyskusją, za którą też
bardzo dziękuję, z poszczególnymi rozwiązaniami
zawartymi w projekcie, muszę sprostować jedną rzecz
poruszoną przez pana posła Polaka. Mianowicie cho-
dzi o wynagrodzenia wójtów i burmistrzów. Kwota
bazowa to nie jest średnie wynagrodzenie w sektorze
przedsiębiorstw, tylko kwota bazowa jest określona
w ustawie budżetowej i wynosi 1700 zł z hakiem. Sie-
dem razy, siedmiokrotność tej właśnie kwoty bazowej
to maksymalne wynagrodzenie możliwe w samorzą-
dzie. To daje zupełnie inne kwoty.
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
148 Projekt ustawy o pracownikach samorządowych
Podsekretarz Stanu w Kancelarii
Prezesa Rady Ministrów Adam Leszkiewicz
Wysoki Sejmie! Zacznę od uwag, które pojawiły
się w dyskusji klubowej. Pan poseł Rębek wskazał na
kilka elementów, które warto jeszcze rozważyć przed
trzecim czytaniem. Wydaje mi się, że tak, rzeczywi-
ście chyba możemy wrócić czy można by wrócić do
dyskusji na temat fakultatywności zatrudniania do-
radców i asystentów, choć mnie się wydaje, że to nie
jest obligatoryjne. Jest możliwość tworzenia takich
stanowisk, ale uważam, że dla jasności można to za-
pisać w taki sposób, jak brzmi poprawka zgłoszona
przez klub.
Jeżeli chodzi o sekretarza i wymogi, które stawia-
my kandydatom na to stanowisko, związane i ze sta-
żem pracy, i z pełnieniem funkcji kierowniczych, ale
zawsze w obrębie jednostek, czyli zawsze w obrębie
administracji samorządowej, to ja powiedziałbym
tak, że generalnie przy sekretarzu dyskutujemy, jak
to trafnie jeden z posłów zauważył, o pewnej filozofii
tego stanowiska. My byśmy chcieli – i takie było za-
łożenie – by sekretarz był pierwszym urzędnikiem
spośród urzędników w danym urzędzie i by jego rola,
zadania, pozycja, wymogi itd. były budowane trochę
na wzór dyrektora generalnego w korpusie służby
cywilnej.
Nam się wydaje, że osoba, która kandyduje na
sekretarza, to nie może być tylko osoba, która spełnia
najwyższe wymogi pod względem wykształcenia, np.
prawniczego, ale to musi być osoba, która dba o or-
ganizację i jakość pracy urzędu, o procedury, bardzo
często o współpracę z organem stanowiącym. A więc
chcemy, żeby to była osoba przygotowana i znająca
praktykę funkcjonowania urzędów samorządowych,
znająca Kodeks postępowania administracyjnego,
znająca różne niuanse związane z funkcjonowaniem
urzędów samorządowych. Stąd – to jest też odpo-
wiedź na wiele pytań, które padły ze strony innych
pań i panów posłów – wymóg związany z tym, że
kandydat na to stanowisko musi mieć doświadczenie
w pracy właśnie w tego rodzaju urzędach. Chodzi
o to, żeby to nie była osoba, która przychodzi z ze-
wnątrz i przez dłuższy czas uczy się dopiero, czym
jest urząd gminy lub starostwo powiatowe.
Prawdopodobnie – ze względu na to, że są popraw-
ki – wrócimy w komisji do dyskusji na temat apoli-
tyczności sekretarza. Ponieważ budowaliśmy to sta-
nowisko na wzór stanowiska dyrektora generalnego
i tak widzieliśmy tę funkcję, więc też wprowadzili-
śmy podobny zapis, jaki jest w ustawie o służbie cy-
wilnej, dotyczący tego, by sekretarz nie mógł tworzyć
i nie mógł być członkiem partii politycznej. Jeżeli ten
zapis nie jest jasny albo wzbudza wątpliwości, to do
tej dyskusji powrócimy. Jeżeli państwo posłowie
uznacie, że ten przepis jest niepotrzebny, to oczywi-
ście on z art. 5 zniknie.
Zdecydowanie będziemy się przeciwstawiać pro-
pozycjom dotyczącym zmiany w odniesieniu do po-
woływania czy zatrudniania sekretarza. Dzisiaj se-
kretarz jest powoływany przez radę. Państwo mówi-
cie, że to wzmacnia jego stabilność, wzmacnia jego
pozycję. Ja sobie zadaję pytanie, dlaczego dzisiaj se-
kretarz jest powoływany przez radę, i nie znajduję
żadnych przesłanek, żadnych argumentów meryto-
rycznych związanych z katalogiem zadań i rolą, jaką
ma sekretarz. To, że bardzo często – ale nie zawsze
i nie wszędzie – sekretarz współpracuje z radą, to
oznacza, że dba o to, jak projekty uchwał są przeka-
zywane do biur rady, po to żeby potem mogły być
procedowane na sesjach rady czy sejmiku wojewódz-
twa. Ale to nie oznacza, że w związku z tym on musi
być powoływany. On będzie zatrudniany przez kie-
rownika jednostki, bo kierownikiem jednostki jest
wójt, burmistrz i on jest pracownikiem danego urzę-
du. Chciałbym też przypomnieć, że w poprzedniej
kadencji Sejmu, zdaje się, była procedowana – tylko
w związku z zakończeniem tej kadencji nie przeszła
całego procesu legislacyjnego – zgłoszona chyba wła-
śnie przez klub Prawa i Sprawiedliwości propozycja
zamiany powoływania sekretarza na jego zatrudnia-
nie przez kierownika jednostki.
Jeżeli chodzi o propozycje sformułowane przez
klub Lewica, to propozycja dotycząca osób skaza-
nych, które nie mogą być wybierane, oczywiście jest
warta rozważenia.
Co do fakultatywności sekretarza, myślę, że do
tej dyskusji trzeba wrócić i podyskutować meryto-
rycznie. W propozycji rządowej była obligatoryj-
ność, ale jeżeli większość parlamentarna uzna, że
to wymaga jednak zamiany i że być może warto
zacząć od fakultatywności, to do tej dyskusji bę-
dziemy wracać.
Trzyletnia działalność gospodarcza to była pro-
pozycja związana także ze znajomością praktyki
działania urzędów samorządowych. Chodzi tutaj
o dwie rzeczy. Otóż osoby, które prowadzą działal-
ność gospodarczą, nie mają liczonego stażu pracy
w taki sam sposób jak osoby, które mają stosunek
pracy i liczony staż pracy i które mogą obejmować
poszczególne stanowiska w samorządzie. To po
pierwsze. A po drugie, jest bardzo duża grupa specja-
listów np. związanych z geodezją czy architekturą,
czy planowaniem przestrzennym, teraz także z po-
zyskiwaniem środków europejskich, która nie ma
stażu pracy, zajmuje się działalnością gospodarczą,
a byłaby niezwykle potrzebna w urzędach samorzą-
dowych, bo te zadania przynależą również do jedno-
stek samorządu terytorialnego. I to rozwiązanie
miało to ułatwić. Oczywiście nie chodzi o to i nie było
naszą intencją to, żeby każdy prowadzący działalność
gospodarczą, każdy rodzaj działalności, mógł zajmo-
wać każde stanowisko. Dlatego w komisji – i może
warto do tego wrócić – jako element kompromisu była
rozważana taka propozycja, żeby w art. 6 w ust. 3 ten
zapis brzmiał mniej więcej w ten sposób, że chodzi
o osoby, które przez 3 lata wykonywały działalność
gospodarczą związaną z wymaganiami na danym
stanowisku pracy.
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekt ustawy o pracownikach samorządowych
Podsekretarz Stanu w Kancelarii
Prezesa Rady Ministrów Adam Leszkiewicz
Ogólnie państwo często powoływaliście się na śro-
dowiska samorządowe. Dla nas jest niezwykle ważne
słuchanie głosu tych środowisk. Dlatego przed prze-
słaniem projektu ustawy do parlamentu projekt dwu-
krotnie był procedowany w zespole do spraw admini-
stracji Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Teryto-
rialnego i uzyskał pozytywną opinię, był również
przedmiotem obrad Komisji Wspólnej Rządu i Samo-
rządu Terytorialnego i też uzyskał pozytywną opi-
nię, a także zespołu ustrojowego, który tworzą przed-
stawiciele rządu i samorządu terytorialnego, i tam
też uzyskał pozytywną opinię.
Odniosę się do konkretnych pytań.
Pani poseł Paluch pytała o zawężenie, jeśli chodzi
o kandydatów. Na to pytanie już trochę odpowiedzia-
łem. Chodzi nam o to, żeby to byli dobrzy kandydaci,
znający praktykę funkcjonowania urzędów, a nie
żeby to był bardzo otwarty zbiór osób, które oczywi-
ście sekretarzami mogą być, ale jak będą wykonywać
te niezwykle istotne dla funkcjonowania urzędów
i świadczenia usług dla mieszkańców zadania, to
inna sprawa.
Nie wydaje nam się, żebyśmy zmieniając stosunek
pracy sekretarza, obniżali jego pozycję, dlatego że
sekretarz zatrudniany przez wójta czy burmistrza
nie będzie kadencyjny. On będzie miał umowę o pra-
cę na czas nieokreślony i tutaj będą mieć miejsce
reguły gry z Kodeksu pracy. Tylko likwidacja stano-
wiska pracy mogłaby być powodem do zwolnienia
takiej osoby. W naszym przekonaniu właśnie wzmac-
niamy sekretarzy. Ta sprawa także w środowisku
sekretarzy, z którymi często się spotykałem, nie była
jednoznaczna i duża część tego środowiska popierała
proponowaną przez nas zmianę.
Pan poseł Arkit pytał o art. 12, o tego innego pra-
cownika. Tak, to dotyczy pracowników przesuwa-
nych wewnątrz urzędu, a także pomiędzy innymi
urzędami. I oczywiście musi być porozumienie po-
między pracodawcami co do przeniesienia takiego
pracownika.
Jeśli chodzi o wynagrodzenia asystentów i dorad-
ców, one będą regulowane w akcie wykonawczym,
w rozporządzeniu, oraz w regulaminach wewnętrz-
nych jednostek samorządu, urzędów samorządowych.
Tam zostaną określone. Nie chodzi tu o to, żeby to
były jakieś, nie wiem, superpłatne stanowiska, od-
różniające się od innych stanowisk. Nie, tu chodzi
o stworzenie mechanizmu. Bo państwo też pytaliście
o to, skąd w ogóle ten pomysł. To jest pomysł, który
wziął się z korpusu służby cywilnej i z tego, że
w urzędach administracji rządowej także są takie
stanowiska i te rozwiązania się sprawdzają, dlatego
że pozwalają w sposób bardziej przejrzysty oddzielić
sferę polityczną od spraw urzędniczych i administra-
cyjnych.
Pan poseł Gadowski pytał o aktywność społeczną
sekretarza. My oczywiście nie jesteśmy w stanie za-
149
bronić sekretarzowi aktywności społecznej i obywa-
telskiej ani udziału w różnego rodzaju ruchach. Za-
pisaliśmy tylko to, żeby sekretarz w ramach wyko-
nywania swoich zadań i budowania swojej pozycji
i roli w urzędach samorządowych był oddzielony od
polityki rozumianej jako działalność partyjna. Nato-
miast to nie stoi na przeszkodzie temu, że on może
być radnym w innej jednostce samorządu terytorial-
nego. Tak się dzisiaj dzieje. Nie możemy wszystkim
tego zabronić, zabrać tego prawa, dlatego że wtedy
będziemy mieć pewnie kłopot z wyłanianiem kandy-
datów na radnych.
Jeśli chodzi o przekazywanie akt osobowych – art. 21
ust. 3 – to oczywiście samo przeniesienie do innego
urzędu zawsze się odbywa za zgodą pracownika. To
rozwiązanie powiela rozwiązanie, które jest stosowa-
ne w służbie cywilnej. I tutaj nowy pracodawca bę-
dzie dbał o akta osobowe i o ich komplentarność
w teczkach osobowych.
Pan poseł Klepacz pytał, dlaczego nie idziemy da-
lej, żeby zmieniać także wszystkie inne ustawy, któ-
re odnoszą się pośrednio lub bezpośrednio do sfery
pracowników samorządowych. Ta sprawa była dys-
kutowana w Rządowym Centrum Legislacji, w Ko-
misji Prawniczej, i wspólnie uznano, że dla przejrzy-
stości prawa takie rozwiązanie jest lepsze, że my
niektóre ustawy zmieniamy, te najważniejsze, nato-
miast pozostałe przepisy zostają w przepisach odręb-
nych, które dotyczą np. funkcjonowania rzecznika
praw konsumentów.
Pan poseł Siedlaczek pytał o oceny. Oceny pra-
cownicze to rozwiązanie, które w ramach stosowania
modelu new public management przechodzi coraz
częściej do administracji publicznej; upowszechnia-
my je w korpusie służby cywilnej, a także w samorzą-
dzie. Nie jest to zresztą rzecz nowa, bo rozwiązanie
to funkcjonuje już od 3 lat. Zmiana zaproponowana
przez nas w projekcie dotyczy tego, żeby bardziej
zdecentralizować sam proces oceny, jeśli chodzi
o formularze, o kryteria, natomiast nie zmieniamy
nic w istocie dotyczącej wykonywania tych zadań.
Nie zgadzam się także z tezą, że oceny mogą być tyl-
ko i wyłącznie przesłanką do karania pracowników,
dlatego że równie dobrze są one formułowane po to,
żeby były przesłanką do nagradzania dobrych pra-
cowników, i bardzo często tak się dzieje.
Pan poseł Pięta pytał o wymogi dotyczące sekre-
tarza, już o tym mówiłem, o apolityczności sekreta-
rza również; do tej dyskusji będziemy wracać.
Jeżeli chodzi o art. 36, nie jest on zbędny, dlatego
że nie powtarza w całości, w 100% zapisów z Kodek-
su pracy. W Kodeksie pracy jest fakultatywność przy-
znawania niektórych dodatków, np. nagród jubile-
uszowych, a w naszym projekcie rozszerzamy te za-
pisy i wprowadzamy obligatoryjność. W art. 77 Ko-
deksu pracy jest mowa o fakultatywności.
Pan poseł Kwitek – obligatoryjność sekretarza.
Nad tym trzeba jeszcze dyskutować. Chcielibyśmy,
żeby w każdym urzędzie jednostki samorządu tery-
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
150 Projekt ustawy o pracownikach samorządowych
Podsekretarz Stanu w Kancelarii
Prezesa Rady Ministrów Adam Leszkiewicz
torialnego, przy pozostawieniu ustrojowej kierowni-
czej roli wójta, burmistrza, starosty i marszałka wo-
jewództwa, była także osoba na takim stanowisku,
żeby przedmiotem jej szczególnego zainteresowania
i odpowiedzialności była troska o jakość pracy i funk-
cjonowania urzędu, znajomość procedur administra-
cyjnych, dbałość o obsługę mieszkańców. Stąd taka
obligatoryjność. Nie powoduje to dodatkowych skut-
ków finansowych, dlatego że stanowisko to może być
łączone z innym stanowiskiem urzędniczym, np. na-
czelnika wydziału, ponieważ w art. 5 zostało wyraź-
nie określone, że to kierownik jednostki będzie okre-
ślał katalog zadań sekretarza, natomiast wskazali-
śmy w szczególności dwa najbardziej preferowane,
związane z organizacją pracy i jakością pracy danego
urzędu.
Odpowiadam więc też na pytanie o dodatkowe
środki finansowe – takich środków oczywiście nie
będzie. Nikt zresztą ze strony samorządowej w Ko-
misji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego
w ogóle takiej uwagi nie zgłaszał.
Czy system wynagrodzeń będzie motywujący?
Tak, zdecydowanie uważam, że będzie motywujący,
dlatego że projekt ten decentralizuje cały system,
oddaje w ręce kierowników jednostek odpowiedzial-
ność za te sprawy, formułując tylko w akcie wyko-
nawczym minimalne stawki, natomiast w regulami-
nach, które są obligatoryjne, poprawka ta też została
wprowadzona w trakcie procedowania w komisji.
Trzeba będzie określić, jak ten system wynagrodzeń
w każdym urzędzie będzie wyglądał, i dobrze, że
w każdym urzędzie, bo każdy spośród prawie 3 tys.
urzędów samorządowych jest przecież inny, w innej
jednostce, w innej miejscowości itd.
Środki na szkolenia to też nie jest jakieś novum,
dlatego że w korpusie służby cywilnej również mamy
rozwiązanie, że trzeba pokazać środki na wygrodze-
nia, w tym środki na szkolenia. Ma to tylko zachęcić
samorządy do tego, żeby przeznaczać sporą część
środków na podnoszenie kompetencji i wiedzy pra-
cowników. Bo dylemat, czy dać pieniądze na kawałek
rury, czy dać pieniądze na komputer albo na szkole-
nie dla urzędników, jest rozwiązywany w ten sposób,
że zawsze infrastruktura będzie i droższa, ale i chęt-
niej realizowana niż to, co dotyczy kompetencji i wie-
dzy urzędników.
Kompetencje doradców i asystentów, wymogi,
kryteria itd. będą określone w akcie wykonawczym,
który też przecież nie powstanie po kryjomu, tylko
zostanie poddany procedowaniu, będzie w Biuletynie
Informacji Publicznej, będzie też konsultowany z or-
ganizacjami związkowymi zgodnie z ustawą o związ-
kach zawodowych, a także z Komisją Wspólną Rządu
i Samorządu Terytorialnego.
Pan poseł Krząkała – odpowiedzialność dyscypli-
narna. W ustawie, która w tej chwili obowiązuje, była
ona związana głównie z pracownikami mianowany-
mi, bo ustawa ta w ogóle dotyczyła przede wszystkim
pracowników mianowanych, których odsetek w sa-
morządzie był bardzo znikomy. W związku z tym to
likwidujemy i opieramy się na odpowiedzialności,
którą mamy określoną w Kodeksie pracy. Nie znaczy
to wcale, że będzie tego mniej.
Jeśli chodzi o brak przynależności politycznej, nie
stoi to w sprzeczności z konstytucją, bo ten projekt
był procedowany przez Rządowe Centrum Legislacji,
badany pod tym kątem.
Ponieważ było kilka pytań dotyczących równo-
ważnego systemu czasu pracy, uprzejmie informuję,
że może on być wprowadzony i przepisy projektu to
dopuszczają.
Pan poseł Szlachta pytał o art. 36. Dotyczy on
wszystkich. Kwestie dotyczące apolityczności sekre-
tarza wyjaśniałem.
Pan poseł Zawadzki – art. 42 ust. 2. Powtórzę, że
równoważny system czasu pracy może być wprowa-
dzony. Kwestia, o co chodziło w artykule dotyczącym
wynagrodzeń kierowników jednostek. Też o uwolnie-
nie. Propozycja ta była zgłoszona na forum Komisji
Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego i cho-
dziło o to, że dzisiaj kierownicy bardzo dużych i od-
powiedzialnych jednostek, np. zarządów dróg miej-
skich czy wojewódzkich, mieli bardzo ograniczone
pole, jeśli chodzi o wynagrodzenia, dlatego że była
tam określona 4-krotność kwoty bazowej, a więc na
poziomie nie więcej niż 7 tys. zł brutto. Wprowadzi-
liśmy poprawki, które mogą zmienić tę sytuację, bo
gdzie jak gdzie, ale tutaj fachowcy są na pewno bar-
dzo potrzebni.
Pan poseł Błądek – kwestia zatrudnienia sekre-
tarza i tego, czy będzie ciągłość. Tak, będzie ciągłość,
bo sekretarz ma umowę na czas nieokreślony, w związ-
ku z tym nie chodzi o to, żeby go zmieniać. Właśnie
powoływanie przez radę było elementem niestabilno-
ści. Wielu ekspertów twierdzi, że w ogóle powołanie
dzisiaj jest formułą coraz rzadziej spotykaną w kra-
jach europejskich, to po pierwsze. Po drugie, mamy
tu do czynienia właśnie z kadencyjnością, bo przy-
chodzi nowa rada, nowy wójt i mają ogromną łatwość
zmiany osoby na stanowisku sekretarza; wystarczy
jeden wniosek i jedna uchwała rady gminy czy rady
powiatu.
Jeśli chodzi o odebranie kompetencji radzie, oczy-
wiście w jakiejś mierze tak jest, dlatego że to rada
powoływała sekretarza, ale z drugiej strony, gdyby
zapytano, dlaczego go powoływała, wszyscy mieliby-
śmy trudności z odpowiedzią na to pytanie. Inaczej
jest w przypadku skarbnika, który wykonuje szereg
zadań związanych z pracami rady, z procedowaniem
nad projektem budżetu, ze sprawozdaniami budżeto-
wymi, uzyskiwaniem absolutorium itd.
Pan poseł Gwiazdowski pytał, czy dotyczy to rów-
nież pracowników jednostek, które mają osobowość
prawną. W tym wypadku nie zmienia się zakres pod-
miotowy projektu ustawy w stosunku do ustawy,
czyli osób prawnych to nie dotyczy.
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekt ustawy o pracownikach samorządowych
Podsekretarz Stanu w Kancelarii
Prezesa Rady Ministrów Adam Leszkiewicz
Umowa na czas próbny. To funkcjonuje, dlatego
że pierwsza umowa z pracownikiem samorządowym
może być zawarta na minimum 6 miesięcy i to jest
okres próbny, który pozwala ocenić pracownika, a
jeśli ktoś nie będzie się sprawdzał, to mamy 2-tygo-
dniowy kodeksowy okres wypowiedzenia umowy na
czas określony. Najczęściej pierwsza umowa będzie
powiązana także ze służbą przygotowawczą.
Pan poseł Gosiewski – kwestia zatrudnienia se-
kretarza; mówiłem już o stabilności zatrudnienia na
umowę na czas nieokreślony. Warto też zwrócić uwa-
gę na to, że przepisy w projekcie są tak skonstruowa-
ne, że żaden z obecnie pełniących funkcję sekretarzy
nie musi się obawiać, dlatego że niejako automatycz-
nie stanowiska te się przekształcają, jeśli chodzi o
umowy na czas nieokreślony. Przypomnę, że w pro-
cedowanym w poprzedniej kadencji projekcie doty-
czącym sekretarzy było inaczej, kierownik jednostki
miał 3 miesiące na to, żeby dać nową umowę albo jej
nie dać, i to dopiero była generalna wymiana kadr.
Staramy się zrobić to tak, żeby nie był to zamach na
osoby pełniące dzisiaj funkcję sekretarzy.
Pan poseł Siarka. Oczywiście nie jest możliwe łą-
czenie funkcji sekretarza z funkcją zastępcy wójta,
bo są tu dwa sposoby, w jednym wypadku mamy do
czynienia z powołaniem, w drugim – z zatrudnie-
niem. Jeśli chodzi o zatrudnienie zastępcy wójta, jest
to niejako połączone z wójtem, a chodzi przecież wła-
śnie o to, żeby był to urzędnik, a nie polityk.
Kwestia wyższych wymagań dla sekretarza też
pokazuje sprzeczność różnych opinii i pytań z pań-
stwa strony, bo jedni mówią, że stawiamy za wysokie
wymagania, a inni uważają, że za niskie, że trzeba
postawić jeszcze wyższe, bo sekretarz powinien być
najlepszy, mieć największą wiedzę i najlepiej znać
praktykę funkcjonowania.
Pani poseł Hanajczyk zadała pytanie o skarbnika.
W tym zakresie nie było żadnych głosów. Przez chwi-
lę zastanawialiśmy się też na początku, czy nie zmie-
nić stosunku pracy skarbnika na zatrudnienie, na-
tomiast nigdzie nie było uwag i głosów związanych z
budową jego apolityczności.
Dlaczego nie wszyscy podlegają ocenie na tych
wyższych stanowiskach? Dlatego, że wyłączyliśmy z
oceny osoby, które nie mają stosunku pracy związa-
nego z umową o pracę. Są bowiem te stabilne stosun-
ki pracy dla tych osób, które pracują na stanowiskach
urzędniczych, natomiast jeśli chodzi o wszystkie oso-
by powoływane, to oczywiście ich stosunek jest nie-
stabilny, to jest właśnie taki rodzaj kadencyjności.
To oczywiście też nie zwalnia z tego, że przeprowa-
dzana jest bieżąca ocena tego typu stanowisk pracy.
Padło też pytanie o gospodarstwa pomocnicze.
Tak, projekt ustawy o finansach publicznych zakłada
likwidację gospodarstw i zakładów, ale z drugiej stro-
ny, procedujemy w związku z aktualnym stanem
prawnym, a tamten projekt został tydzień temu przy-
151
jęty przez Radę Ministrów, więc pewnie dopiero
wpływa do parlamentu. Prace nad projektem ustawy
o finansach publicznych będą trwały dużo dłużej,
więc odnosimy się do aktualnego stanu prawnego.
Poseł Raniewicz zadał pytanie o urlopy dla osób
pełniących funkcję z wyboru. W tej materii nie ma
żadnych zmian. Prawo do urlopu wynika z Kodeksu
pracy i nic nie zmienialiśmy w tym zakresie.
Pani poseł Machałek mówiła o średnim wykształ-
ceniu na niektórych stanowiskach. Tak, pracownik
samorządowy może mieć średnie wykształcenie, nie
musi być ono wyższe, dlatego że to rozwiązanie funk-
cjonowało do tej pory, to po pierwsze, a po drugie,
mówiąc: pracownik samorządowy, mamy na myśli
także stanowiska związane z obsługą i stanowiska
pomocnicze. Bardzo często są to więc osoby na sta-
nowiskach pomocniczych i tam to wykształcenie
wyższe nie zawsze jest potrzebne.
Weryfikacja apolityczności sekretarza następuje
poprzez składanie stosownych oświadczeń przy za-
trudnianiu.
Pani poseł Staroń pytała o wyższe wykształcenie
wśród sekretarzy. Tak, również dostrzegliśmy ten pro-
blem i zdaje się, że jedna z poprawek, które zgłosił klub
Platformy, dotyczy tego tematu. To trzeba rozpatry-
wać w odniesieniu do zmian, które zostały wprowa-
dzone w roku 2005, gdzie uchwalony został przepis
przejściowy, mówiący o tym, że osoby, które w dniu
wejścia w życie ustawy nie spełniają kryteriów, mogą
zajmować te stanowiska dłużej. Gdyby nie było tej po-
prawki – będzie ona omawiana na posiedzeniu komisji
– spowodowałoby to, że rzeczywiście pod względem
wykształcenia osoby, które nie spełniają wymogu wyż-
szego wykształcenia, w dniu wejścia w życie tej ustawy
– czyli, miejmy nadzieję, 1 stycznia 2009 r. – musiały-
by przestać zajmować te stanowiska.
O ocenie osób powoływanych była już mowa.
Jeśli chodzi o obligatoryjność sekretarza, pytał o
to pan poseł Wziątek, też o tym mówiliśmy. Pan poseł
wspomniał o tym, że sekretarz jest takim jakby dy-
rektorem generalnym. Właśnie dlatego będzie go
zatrudniał kierownik jednostki, oczywiście po wol-
nym, konkurencyjnym i otwartym naborze.
Pan poseł Ożóg, tak to zrozumiałem, mówił o tym,
aby umocnić pozycję sekretarza. Zgadza się to z tymi
intencjami i takie są również zamiary rządu.
Kolejne pytanie zadała pani poseł Skrzydlewska.
Kwalifikacje na wszystkie stanowiska minimalne
będą określone w akcie wykonawczym, w rozporzą-
dzeniu.
Jeżeli chodzi o rzecznika prasowego, ten temat
był analizowany na jakimś etapie procedowania na-
szej ustawy, natomiast zdecydowano, że to jednak
jest stanowisko urzędnicze, a nie polityczne, i posta-
nowiono nie wyodrębniać tej funkcji z korpusu pra-
cowników samorządowych.
Pan poseł Stec mówił o art. 35, 36. Zwłaszcza
art. 35 decentralizuje wynagrodzenia, a więc, tak
to zrozumiałem, jest to również zgodne z intencjami
pana posła.
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
152 Projekt ustawy o pracownikach samorządowych
Podsekretarz Stanu w Kancelarii
Prezesa Rady Ministrów Adam Leszkiewicz
Pan poseł Dunin mówił o pustym zapisie o apoli-
tyczności sekretarza. Wracamy więc do tej dyskusji.
Jeżeli chodzi o sekretarzy w województwie, to ten te-
mat pojawił się gdzieś przez moment, dlatego że w
podkomisji był pan poseł Deptuła, który był marszał-
kiem województwa podkarpackiego, więc zna proble-
matykę. Myślę, że ten temat powinien wrócić, bo po
prostu taka poprawka nie była formalnie zgłoszona.
Były na ten temat dyskusje, były głosy z urzędów mar-
szałkowskich, ale formalnie nikt tego nie zgłosił. Na
etapie rządowym przeważyła teza, żeby ujednolicać
nazewnictwo, choć doskonale wiemy, że w połowie
urzędów marszałkowskich dzisiaj funkcjonują dyrek-
torzy urzędów, mimo iż w akcie wykonawczym takie-
go stanowiska też nie ma. Tak więc trzeba to w ogóle
uporządkować. Jeżeli będzie poprawka, to rozumiem,
że komisja będzie się nad tym zastanawiać.
O kryteriach dotyczących sekretarza już mówi-
łem.
Padło też pytanie pana posła Czuchy, pana posła
Polaka o zawężenie, jeśli chodzi o kandydatów. O tym
też już mówiłem.
Jeśli chodzi o pytanie pana posła Kani, nie, ten
temat, choć znany jest problem analizy formalnej
oświadczeń majątkowych, w ogóle nie był przedmio-
tem analiz w związku z tą ustawą. Myślę, że gdyby
pojawiła się jakaś nowela ustaw ustrojowych, to moż-
na by do tego tematu wrócić, bo jest to rzeczywiście
pojęcie niejasne i rodzi sporo wątpliwości w samorzą-
dach. Natomiast nie było żadnych rządowych planów
dotyczących zwalniania sekretarzy ze składania
oświadczeń majątkowych. Te kwestie będą wygląda-
ły dokładnie tak samo, jak do tej pory, a zmiany, któ-
re widzicie państwo w tym zakresie w projekcie, do-
tyczą wprowadzania w pewne miejsce sekretarza
województwa, którego do tej pory nie było, byli nato-
miast wszyscy inni. Uprzejmie dziękuję. Dziękuję
bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu ministrowi.
Pan poseł Henryk Siedlaczek, Platforma Obywa-
telska, w trybie sprostowania.
Poseł Henryk Siedlaczek:
Panie Marszałku! Szanowny Panie Ministrze!
Szanowni Państwo! Szanowny panie ministrze, z
całym szacunkiem, z pana wypowiedzi wywniosko-
wałem, że z mojej wypowiedzi wynika, iż oceny w
relacji, którą pan tutaj przekazał, mogą być przesłan-
ką do karania pracowników. Jest to zbyt daleko idą-
ca interpretacja mojej wypowiedzi i nigdy takiej filo-
zofii nie tolerowałem. Takie kryterium jest mi obce.
Szanowni państwo, chciałem wywołać, stworzyć
pewną aurę problemu, jaki występuje przy doborze
obiektywnych kryteriów oceny. Pytanie było polemicz-
ne, autentycznie polemiczne i wynikało przede wszyst-
kim z doświadczenia zawodowego. Jeżeli państwo
pozwolicie, zacytuję te dwa zdania: Jednakże wydaje
mi się, iż specyfika pracy urzędniczej uniemożliwia
wprowadzenie kryterium efektywności jako podstawy
oceny. Niemniej nie znaczy to, że nie powinniśmy dą-
żyć do maksymalnego zobiektywizowania kryteriów,
które warunkują ocenę pracy pracownika samorządo-
wego. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję panu posłowi.
Bardzo proszę o zabranie głosu sprawozdawcę
komisji panią poseł Halinę Rozpondek.
Poseł Halina Rozpondek:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Mini-
strze! Oczywiście pan minister właściwie wyczerpał
tematy, jeśli chodzi o odpowiedzi na pytania, które
państwo posłowie postawili. Chcę jednak podzięko-
wać wszystkim tym, którzy wzięli udział w tej dys-
kusji, bo świadczy to o tym, że zainteresowanie pra-
cą samorządów, pracowników samorządowych jest w
tym Sejmie bardzo duże.
Jeszcze raz chcę podkreślić, że rządowy projekt
ustawy o pracownikach samorządowych jest dobrym
i porządkującym projektem. To wynikało też z wie-
lu głosów, które słychać było dzisiaj w tej Izbie.
Emocje wzbudziły tylko niektóre przepisy, głównie
związane z sekretarzem, z jego obligatoryjnością i
apolitycznością.
Chcę tutaj podkreślić i powtórzyć również za pa-
nem ministrem, że sekretarz ma być właśnie dyrek-
torem administracyjnym urzędu, związanym przede
wszystkim z urzędem, mniej z radą, dlatego te głosy
mówiące, że jego umocowanie będzie większe, jeżeli
będzie nadal powoływała go rada, według mnie, są
błędne. Skarbnik bowiem to zupełnie inna sprawa.
Musi on współpracować z radą, musi być powoływany
przez radę, bo jednym, właściwie najważniejszym za-
daniem każdej rady jednostek samorządu terytorial-
nego jest uchwalanie budżetu. Tak więc tutaj powinna
być ta współpraca, a także pewna zależność.
Mówimy o apolityczności, że jest ona niemożliwa,
że zawsze sekretarz będący prawą ręką organiza-
cyjną wójta, burmistrza, starosty, marszałka będzie
polityczny. Otóż, proszę państwa, myślę, że ten za-
pis na wzór zapisów w służbie cywilnej, że sekretarz
ma być w każdym urzędzie jednostki samorządu
terytorialnego dyrektorem generalnym, jest zapi-
sem na przyszłość. Taką mamy dzisiaj sytuację w
Polsce, że właściwie wszystko, także w samorzą-
dach, kojarzy nam się z politycznością. Myślę, że z
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekt ustawy o pracownikach samorządowych
Poseł Halina Rozpondek
czasem, jeżeli szefowie samorządów, a także my, po-
słowie, wypracujemy standard, który będzie świad-
czył o tym, że sekretarz jest tylko i wyłącznie urzęd-
nikiem ds. administracyjnych, organizacyjnych,
znikną wątpliwości związane z apolitycznością.
Uważam, że ten zapis powinien zostać, że z czasem
sytuacja się wyklaruje, w miarę doświadczeń samo-
rządowych.
Chcę też zaznaczyć i podkreślić – jestem samorzą-
dowcem z 15-letnią praktyką, w swojej pracy sejmo-
wej także kontaktuję się z samorządami, głównie
gminnymi – że nieprawdą jest, że małym gminom
narzucamy sekretarza. W zdecydowanej większości
gmin, z którymi współpracuję, są sekretarze i to oni
pełnią czasami większą rolę od zastępców wójtów.
Jeżeli jest mądry wójt, mądry burmistrz, to właśnie
po to powołuje sekretarza, po to jest mu on potrzebny,
aby w tych najważniejszych merytorycznych, organi-
zacyjnych sprawach on go wspomagał. W wielu gmi-
nach, co wydawało mi się nawet dziwne, właśnie jak
gdyby pierwszoplanową rolę odgrywali sekretarze.
To uporządkowanie w ustawie, jak myślę, jest bardzo
istotne, ale na wszystko, proszę państwa, potrzeba
nam czasu. Na pewno od jutra to się nie stanie, ale
jeżeli będziemy o tej ustawie dyskutować za kilka lat,
to myślę, że będziemy mówić o tym spokojnie, podob-
nie jak dzisiaj o ustawie o służbie cywilnej i dyrekto-
rze generalnym urzędu.
Było tu wiele pytań, ale nie będę się do nich usto-
sunkowywać, ponieważ pan minister odpowiedział
już na większość. Chcę tylko odpowiedzieć na pytanie
pani poseł Lidii Staroń, która pytała, jak będzie z
osobami nieposiadającymi dzisiaj wykształcenia
wyższego, a pełniącymi funkcje kierownicze w urzę-
dach jednostek samorządu terytorialnego. Otóż klub
Platformy złożył dzisiaj poprawkę w sprawie tego,
żeby te osoby – dotyczy to głównie małych gmin –mo-
gły dalej pełnić swoje funkcje. Nawet nie określamy
czasu, w którym te osoby muszą je uzupełniać, tylko
będą mogły dalej pełnić swe funkcje. W ustawie z
2006 r. jest też taki zapis, na którym będzie można
się opierać, jeżeli chodzi o sprawę wykształcenia.
Proszę państwa, pracownicy samorządowi – mu-
simy o tym pamiętać – obsługują mieszkańców.
Wczoraj rozmawialiśmy, bardzo emocjonalnie dys-
kutowaliśmy o pracownikach służby zdrowia, że
głównie dotyczy to pacjentów. Tak samo pracownicy
samorządowi obsługują mieszkańców i trzeba im
stworzyć takie warunki. Jasne i czytelne kryteria,
które podniosą jakość tej pracy, służby wobec miesz-
kańców. Chyba wszystkim nam zależy, aby była ona
jak najlepsza.
Proszę państwa, generalnie chciałabym podzię-
kować wszystkim posłom uczestniczącym w pracach
podkomisji i komisji, a także panu ministrowi, współ-
pracownikom i Biuru Legislacyjnemu za pomoc w
procedowaniu nad tą bardzo ważną dla spraw pra-
cowniczych, a także dla życia lokalnego ustawą. Jeśli
153
chodzi o wszystkie poprawki zgłoszone w dzisiejszym
czytaniu, to będą one rozpatrzone na jutrzejszym
posiedzeniu komisji o godz. 10. Dziękuję bardzo.
(Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo, pani poseł.
Zamykam dyskusję.
W związku z tym, że w czasie drugiego czytania
zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy popraw-
ki, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten pro-
jekt do Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki
Regionalnej w celu przedstawienia sprawozdania.
Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm
propozycję przyjął.
Sprzeciwu nie słyszę.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 11.
porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Fi-
nansów Publicznych o poselskim projekcie usta-
wy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o ra-
chunkowości (druki nr 1076 i 1142).
Bardzo proszę o zabranie głosu sprawozdawcę
komisji panią poseł Bożenę Szydłowską.
Poseł Sprawozdawca
Bożena Szydłowska:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Komi-
sji Finansów Publicznych mam przyjemność przed-
stawić sprawozdanie komisji, druk nr 1142, o posel-
skim projekcie ustawy zmieniającej ustawę o zmianie
ustawy o rachunkowości, druk nr 1076.
Komisja Finansów Publicznych na swoim posie-
dzeniu w dniu 15 października 2008 r. rozpatrzyła
przedmiotowy projekt ustawy i przedstawia go Wy-
sokiej Izbie. Proponowana nowela polega na utrzy-
maniu możliwości uzyskania certyfikatu księgowego
bez przystępowania do egzaminu dla osób posiadają-
cych wykształcenie magisterskie lub podyplomowe w
zakresie rachunkowości. Określa też wymogi, jakie
powinna spełniać osoba ubiegająca się o wydanie ta-
kiego certyfikatu. Ustawa oczekiwana jest przez śro-
dowiska akademickie i młodych ludzi kończących
studia.
Zwracam się w imieniu Komisji Finansów Pu-
blicznych do Wysokiej Izby o uchwalenie przedłożo-
nego projektu ustawy. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo, pani poseł.
Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po-
rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad-
czeń w imieniu klubów i kół.
Otwieram dyskusję.
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
154 Projekt ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o rachunkowości
Wicemarszałek Krzysztof Putra
Bardzo proszę pana posła Witolda Namyślaka o
zabranie głosu w imieniu klubu Platforma Obywa-
telska.
Poseł Witold Namyślak:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pani Minister!
Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parla-
mentarnego Platformy Obywatelskiej wobec posel-
skiego projektu zmieniającego ustawę o zmianie
ustawy o rachunkowości z dnia 13 marca 2008 r. w
zakresie wymagań kwalifikacyjnych do usługowego
prowadzenia ksiąg rachunkowych, druki sejmowe nr
1076 i 1142.
Przywracamy możliwość uzyskania certyfikatu
księgowego po spełnieniu określonych warunków bez
konieczności zdawania egzaminu sprawdzającego
kwalifikacje przed komisją powołaną przez ministra
finansów na podstawie ww. ustawy. Osoby, które udo-
kumentują, że posiadają 3-letnią praktykę w księgo-
wości oraz posiadają wykształcenie wyższe magister-
skie uzyskane na jednym z kierunków ekonomicz-
nych o specjalności rachunkowość lub posiadają
wykształcenie wyższe magisterskie lub równorzędne
oraz ukończyły studia podyplomowe w zakresie ra-
chunkowości, będą mogły otrzymać certyfikat w za-
kresie księgowości potwierdzający kwalifikacje do
usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych bez
konieczności zdawania egzaminu. Studia te winny
odbyć się w jednostkach organizacyjnych, uczelniach
uprawnionych, zgodnie z odrębnymi przepisami, do
nadawania stopnia naukowego doktora nauk ekono-
micznych. Egzamin będzie dalej dotyczył jedynie tych
osób, które udokumentują 2-letnią praktykę w księ-
gowości i mają wykształcenie co najmniej średnie. W
tym przypadku do wydania certyfikatu będzie po-
trzebny pozytywny wynik z egzaminu sprawdzające-
go kwalifikacje.
Proponowana zmiana jest korzystna dla osób ubie-
gających się o certyfikat, gdyż w ustawie z dnia 18
marca 2008 r. egzamin sprawdzający kwalifikacje
osób ubiegających się o certyfikat księgowy był obo-
wiązkowy dla wszystkich, bez względu na poziom wy-
kształcenia i staż w księgowości. Ustawa obniży koszt
uzyskania certyfikatu i ułatwi zakładanie firm oso-
bom, które mają przygotowanie i chciałyby zajmować
się usługowym prowadzeniem ksiąg rachunkowych.
Osoby posiadające stosowne kwalifikacje i doświad-
czenie zdobyte w innym trybie nie będą zobowiązane
do uiszczenia opłat egzaminacyjnych, ponoszenia
kosztów przejazdów na egzaminy i innych ewentual-
nych kosztów z tym związanych, gdyż już wcześniej
zdobyły stosowne przygotowanie zawodowe w ramach
programu realizowanego na wyższej uczelni.
Przywrócone zostaną częściowo zapisy zawarte w
rozporządzeniu ministra finansów z 18 lipca 2002 r.
Nie wprowadza się do powyższych propozycji zmian
co do wymogu odbycia praktyki w księgowości. Po-
zostają one w obecnym kształcie zapisanym w usta-
wie. Praktyka jest jednym z warunków przyznania
certyfikatu księgowego.
Projekt nie zawiera przepisów mających na celu
dostosowanie do prawa Unii Europejskiej. Projekt
zakłada, że dla osób z wyższym wykształceniem ła-
twiejszy będzie dostęp do wykonywania usług w pro-
wadzeniu ksiąg rachunkowych i powinien pozytyw-
nie wpłynąć na zwiększenie liczby podmiotów świad-
czących usługi w zakresie księgowości, a tym samym
zwiększy się konkurencyjność firm na rynku.
Klub Platformy Obywatelskiej popiera rozwiąza-
nie i będzie głosował za wprowadzeniem zmian
przedstawionych w uzasadnieniu.
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Proponowana
zmiana w zakresie art. 76b ust. 1 ustawy z dnia 18
marca 2008 r. o zmianie ustawy o rachunkowości i
wprowadzenie jej powoduje konieczność dokonania
zmian porządkujących w rozdziale 8a, dotyczących
usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych, a
zmiana przepisów przejściowych wynika wyłącznie
z konieczności dostosowania ich do brzmienia prze-
pisów wprowadzonych niniejszą nowelizacją i nie
zawiera żadnych merytorycznych zmian w stosunku
do dotychczasowych regulacji.
W związku z powyższym, szanowny panie mar-
szałku, na podstawie art. 36 pkt 4 regulaminu Sejmu
składam w imieniu posłów wnioskodawców następu-
jące poprawki do poselskiego projektu zmieniającego
ustawę o zmianie ustawy o rachunkowości. Dziękuję
bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
(Poseł Bożena Szydłowska: Poprawki w imieniu
PO.)
(Poseł Witold Namyślak: W imieniu klubu Plat-
formy Obywatelskiej i posłów wnioskodawców.)
Jeszcze raz dziękuję panu posłowi.
Bardzo proszę o zabranie głosu panią poseł Iza-
belę Kloc w imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość.
Poseł Izabela Kloc:
Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! W
imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedli-
wość przedstawiam stanowisko wobec sprawozdania
Komisji Finansów Publicznych o projekcie ustawy o
zmianie ustawy zmieniającej ustawę o rachunkowości.
Proponowana zmiana dotyczy uregulowań w za-
kresie wymagań związanych z uzyskaniem certyfi-
katu księgowego potwierdzającego kwalifikacje do
usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych. Pro-
blem ten ma już dość długą historię legislacyjną.
Ustawa z dnia 9 listopada 2000 r. o zmianie ustawy
o rachunkowości nałożyła na ministra finansów
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekt ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o rachunkowości
Poseł Izabela Kloc
obowiązek wydania rozporządzenia dotyczącego
kwalifikacji i wymagań, które uprawniają do usłu-
gowego prowadzenia ksiąg rachunkowych. Takie
rozporządzenie zostało wydane przez ministra w
dniu 18 lipca 2002 r.
Natomiast w ustawie z dnia 18 marca 2008 r.
określono nowe wymogi niezbędne do wydania cer-
tyfikatu księgowego. Były one znacząco odmienne od
tych, które znalazły się w rozporządzeniu ministra.
Przede wszystkim nowe przepisy zobowiązywały
wszystkie osoby chcące prowadzić księgi finansowe
do zdawania egzaminu potwierdzającego ich kwali-
fikacje bez względu na tytuł czy stopień naukowy,
oczywiście z zakresu rachunkowości.
Ogólnie mówiąc, obecna nowelizacja ma dokonać
zmiany zmierzającej do ustawowego uznania wyma-
gań zapisanych w rozporządzeniu ministra. I tutaj
należałoby się zastanowić, czy te wymagania są
sprawiedliwe i zgodne z zasadą uznawalności dyplo-
mów ukończenia studiów wyższych bądź podyplomo-
wych z zakresu rachunkowości. Wydaje się, że są one
dyskryminujące co najmniej z dwóch powodów. Po
pierwsze, projekt ustawy został zgłoszony przez po-
słów Platformy Obywatelskiej, którzy postulowali
zrównanie w prawach i wymaganiach uczelni pu-
blicznych i niepublicznych. Projekt ten jest więc nie-
spójny z jej wcześniejszymi obietnicami wyborczymi.
Podkreślić też należy, że wymóg stawiany w ustawie
zasadniczo różnicuje uczelnie, zakładając z góry, że
niepubliczne szkoły wyższe kształcą na niższym po-
ziomie niż szkoły publiczne. Innymi słowy w myśl
projektu ustawy dyplom magistra rachunkowości
zdobyty na uczelni niepublicznej, która nie ma jed-
nostki organizacyjnej uprawnionej do nadawania
stopnia doktora nauk ekonomicznych, a takich jest
jednak sporo, nie jest dyplomem na tyle wiarygod-
nym, aby uznać kwalifikacje osób chcących prowa-
dzić usługowo księgi rachunkowe.
Projekt ma również inne skutki. Różnicuje ab-
solwentów uczelni publicznych, wyższych szkół za-
wodowych, bowiem proponuje wymóg uzyskania
wyższego wykształcenia magisterskiego ze specjal-
nością: rachunkowość tylko na wydziałach, które
mają prawo nadawania stopnia naukowego doktora
nauk ekonomicznych. Mamy świadomość, że nie
wszystkie wydziały uczelni publicznych, które mają
specjalność: rachunkowość, mają prawo do nadawa-
nia tego stopnia. Mam tutaj na uwadze oczywiście
wyższe szkoły zawodowe, które mają prawo do
kształcenia w trybie studiów magisterskich, a nie
nadają stopni naukowych.
Proponowane przepisy nie dają także szans do-
świadczonym księgowym. Ci nie mogą zdobyć
uprawnień bez konieczności zdawania egzaminu,
również jeśli posiadają wieloletnią praktykę. Z tym
może bym aż tak bardzo nie polemizowała, ale, re-
asumując, nie ma, moim zdaniem, racjonalnego
uzasadnienia dla tego typu ograniczeń w odniesie-
155
niu do absolwentów większości szkół niepaństwo-
wych. Nie można z góry zakładać – tego, co zakłada
się w tym projekcie – że są oni gorzej przygotowani
do wykonywania zawodu od absolwentów szkół pań-
stwowych. Umiejętności jednych i drugich osób zwe-
ryfikuje późniejsza praca z klientem i wykonywanie
zawodu na własny rachunek.
Przychylam się tu też do zdania praktyków, któ-
rzy twierdzą, że egzamin powinien dotyczyć tylko
tych osób, które mają niedużą praktykę w księgowo-
ści i wykształcenie średnie lub wykształcenie wyższe
niekierunkowe. Osobom, które mają wykształcenie
wyższe magisterskie o kierunku ekonomicznym, o
specjalności: rachunkowość, i mają trzyletnią – jak
tutaj zostało zapisane – praktykę w księgowości, cer-
tyfikat powinien być nadawany automatycznie.
Tu jeszcze taka moja dygresja. Wydaje się, że pro-
jekt ten podważa też w pewnym stopniu działalność
i wiarygodność Państwowej Komisji Akredytacyjnej,
a także Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego,
które sprawują nadzór nad prawidłowością nadawa-
nia tytułu magistra. (Dzwonek)
W związku z tym klub Prawa i Sprawiedliwości
zgłosi odpowiednie poprawki, które troszeczkę popra-
wią tę ustawę. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo, pani poseł.
Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Stani-
sława Steca w imieniu klubu Lewica.
(Głos z sali: Nie ma.)
Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Edwarda
Wojtasa w imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Lu-
dowego.
Poseł Edward Wojtas:
Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo!
Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Posel-
skiego Polskiego Stronnictwa Ludowego wobec po-
selskiego projektu ustawy zmieniającej ustawę o
zmianie ustawy o rachunkowości, zawartego w dru-
kach nr 1076 i 1142.
Przedmiotowy projekt ustawy zmierza do zmiany
dotychczasowego art. 76 oraz uchylenia art. 2 ust. 5
i 6. Projekt zmienia brzmienie przepisu dotyczącego
wymogów, jakie powinna spełniać osoba fizyczna
ubiegająca się o certyfikat księgowego. Dotychczaso-
we zapisy w tym zakresie, określone w ustawie o ra-
chunkowości, a właściwie w jej zmianie z dnia 18
marca 2008 r., nakładały na wszystkich zaintereso-
wanych obowiązek zdawania egzaminu sprawdzają-
cego, pomimo spełniania przez nich wymogów w
zakresie doświadczenia, praktyki w księgowości i
odpowiedniego wykształcenia. Projektodawcy propo-
nują zniesienie tego wymogu w odniesieniu do osób
posiadających wyższe wykształcenie kierunkowe
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
156 Projekt ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o rachunkowości
Poseł Edward Wojtas
bądź wyższe wykształcenie i studia podyplomowe z
zakresu rachunkowości przy spełnieniu wymogu
trzyletniej praktyki w księgowości.
Zniesienie wymogu zdawania egzaminu stworzy
większe możliwości świadczenia usług w zakresie
prowadzenia ksiąg rachunkowych. W związku z tym
projekt ustawy poszerzy liczbę podmiotów świadczą-
cych usługi w zakresie księgowości i – co trzeba pod-
kreślić – tym samym będzie miał istotny wpływ na
podniesienie konkurencyjności gospodarki i rozwój
przedsiębiorczości.
Biorąc powyższe pod uwagę, klub Polskiego Stron-
nictwa Ludowego będzie głosował za przyjęciem pro-
ponowanych zmian. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Stani-
sława Steca w imieniu klubu Lewica.
Poseł Stanisław Stec:
Panie marszałku, przepraszam za spóźnienie,
ale trwa posiedzenie Komisji Finansów Publicznych,
na którym rozpatrujemy poprawki do ustaw podat-
kowych.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Lewicy po-
prze projekt ustawy, który daje szanse kandydatom
przygotowanym do usługowego prowadzenia ksiąg
rachunkowych pod względem praktyki i – mam na-
dzieję – pod względem wykształcenia.
Natomiast, pani minister, chciałbym tylko zgłosić
problem występujący w praktyce, że księgi są prowa-
dzone usługowo zupełnie bez żadnych uprawnień i
specjalnie nikt tego nie kontroluje, bo żeby rozpocząć
działalność gospodarczą w tym zakresie, jak pani
wie, nie trzeba się legitymować żadnym dokumen-
tem. Mogę dzisiaj zgłosić w gminie, w przyszłym roku
prawdopodobnie elektronicznie, że mam zamiar pro-
wadzić księgi rachunkowe, nikt mnie nie zapyta, czy
mam uprawnienia, bo z reguły, w praktyce, tego się
nie bada. Reasumując, będziemy głosować za projek-
tem ustawy. Dziękuję za uwagę. (Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Przechodzimy do zadawania pytań.
Zapisało się trzech posłów do zadania pytań. Po
pierwszym wystąpieniu lista zostanie zamknięta.
Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Tade-
usza Arkita, Platforma Obywatelska.
Czas – 1 minuta.
Poseł Tadeusz Arkit:
Dziękuję bardzo.
Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo!
Bardzo krótka kwestia. Istnieją uczelnie, które pro-
wadzą studia podyplomowe z zakresu ekonomii lub
rachunkowości, a nie mają prawa do nadawania ty-
tułu doktora w tym zakresie. W związku z tym, czy
istnieją mechanizmy prawne zobowiązujące do poin-
formowania studenta, jakie będzie miał uprawnienia
po ukończeniu takich studiów, mówiąc wprost, że nie
będzie mógł po takich studiach uzyskać certyfikatu
księgowego? Pytam o to dlatego, gdyż spotkałem się
ze studentami, którzy kończyli konkretne studia kie-
runkowe, i okazywało się, że po tych studiach nie
mogli wykonywać określonych czynności. Wydawało
się, że takie czynności będą mogli wykonywać, będą
mieć pewne uprawnienia. Zatem wydaje mi się, że
powinien ze strony państwa funkcjonować pewien
mechanizm kontrolny, sprawdzający, czy te uczelnie
czasami nie wykorzystują sytuacji, aby przyjąć stu-
dentów, a później się okazuje, że ci absolwenci są za-
wiedzeni. Oczywiście można mówić, że student cza-
sami jest naiwny, gdyż powinien sam sprawdzić, ale
sądzę, że to zjawisko jest na tyle istotne, iż powinno
być objęte kontrolą ze strony państwa. Być może to
pytanie nie do pani minister, a do ministra nauki i
szkolnictwa wyższego. Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Jerzego
Gosiewskiego, Prawo i Sprawiedliwość.
Poseł Jerzy Gosiewski:
Bardzo dziękuję.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister!
Proponowane zmiany są korzystniejsze dla otwiera-
jących działalność rachunkową osób fizycznych, któ-
re bez egzaminu mogą uzyskać certyfikat. Poprawa
dla otwierających biura rachunkowe niekoniecznie
jednocześnie jest poprawą dla innych podmiotów go-
spodarczych, które korzystają z usług biur rachun-
kowych. Przygotowanie teoretyczne na studiach o
różnym poziomie kształcenia niekoniecznie daje gwa-
rancje dobrego przygotowania do praktycznego wy-
konywania zawodu. Praca trwająca 2 czy 3 lata w
rachunkowości w mniejszej firmie, gdzie jest stycz-
ność z wieloma problemami, jest inna niż w firmie,
gdzie w dziale rachunkowości pracownik ma jedynie
wąski wycinek zagadnień i nie zawsze daje to pełne
gwarancje dobrze, bezbłędnie w przyszłości wykony-
wanej pracy usługowej dla podmiotów gospodarczych
korzystających z usług danego biura rachunkowego.
(Dzwonek) Pani minister, jakie dodatkowe zabezpie-
czenia dla podmiotów gospodarczych korzystających
z biur rachunkowych przewiduje rząd, by zminima-
lizować ewentualne straty powodowane przez pomył-
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekt ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o rachunkowości
Poseł Jerzy Gosiewski
ki osób, które otrzymały od ministra odpowiedni
certyfikat, a nie mają pełnej, praktycznej wiedzy w
tej dziedzinie? Bardzo dziękuję.
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Bardzo proszę o zabranie głosu panią poseł Ma-
rzenę Machałek, Prawo i Sprawiedliwość.
Poseł Marzena Machałek:
Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo!
Korzystam z okazji, żeby zapytać o kwestię uregulo-
wania statusu zawodu księgowego w całości, nie tylko
o ten zakres uregulowań, który mamy w dzisiejszej
nowelizacji. Chcę tylko podkreślić, że bardzo istotne
kwestie i braki w tej nowelizacji wyłapała pani poseł
Kloc, całkowicie podzielam opinię co do różnicowania
szkół i jakości wykształcenia; wydaje się, że nie ma to
podstaw formalnych. Druga kwestia, czy są – taką
interpelację skierowałam w związku z zapytaniami, z
jakimi zwracano się do mnie w biurze poselskim – pro-
wadzone prace nad całościowym uregulowaniem sta-
tusu zawodu księgowego, wynikające z międzynaro-
dowych wymagań, czy takie prace trwają, czy pracuje
nad tym tylko Stowarzyszenie Księgowych w Polsce?
Jeśli takie prace trwają, i będziemy je przyjmować
ustawowo, to kiedy to nastąpi, gdyż niektóre uczelnie
(Dzwonek), powołując się na zapowiadane zmiany, już
oferują kierunki kształcenia i może to być zwyczajne,
nie chciałabym używać tego określenia, naciąganie.
Jest duży niepokój wśród księgowych. Oczekują oni
całościowego uregulowania i zwracają uwagę, by te
uregulowania nie szły w kierunku tworzenia nowej
korporacji, a jedynie podniesienia jakości tego zawodu.
Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo, pani poseł.
Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer-
pana.
Bardzo proszę o zabranie głosu podsekretarz sta-
nu w Ministerstwie Finansów panią Elżbietę Chojnę-
-Duch.
Zapraszam panią minister.
Podsekretarz Stanu
w Ministerstwie Finansów
Elżbieta Chojna-Duch:
Dziękuję bardzo.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zgodnie z obecnie
przyjętą ustawą, obowiązującą od 2 maja, nowelizu-
157
jącą ustawę o rachunkowości, uzyskanie certyfikatu
księgowego po 1 stycznia 2009 r. miało być co do za-
sady możliwe wyłącznie po zdaniu, z wynikiem po-
zytywnym, egzaminu. Wyjątek miał stanowić przepis
przejściowy, zgodnie z którym certyfikat księgowy
bez konieczności zdania egzaminu będzie mógł być
wydany osobom, które złożyły wnioski przed dniem
30 czerwca 2010 r. Proponowana dzisiaj nowelizacja
ustawy o rachunkowości przewiduje wprowadzenie
od 1 stycznia 2009 r. rozwiązania polegającego na
utrzymaniu dotychczasowej możliwości uzyskania
certyfikatu księgowego bez konieczności przystępo-
wania do egzaminu dla osób mających wykształcenie
magisterskie lub podyplomowe w zakresie rachunko-
wości. Nie dotyczy to tylko szkół państwowych czy
publicznych, dotyczy wszystkich, którzy mają prawo
nadawania stopni doktora nauk ekonomicznych, ta-
kie szkoły wprawdzie są nieliczne, ale znane.
W projekcie poselskim proponuje się utrzymanie
rozwiązania obowiązującego na gruncie rozporządze-
nia ministra finansów z 18 lipca 2002 r. w sprawie
uprawnień do usługowego prowadzenia ksiąg ra-
chunkowych. Minister finansów, kierunkowo, bo
jeszcze nie ma decyzji, uchwały, stanowiska rządu w
tym zakresie, popiera proponowane w projekcie usta-
wy zmiany w przepisach ustawy o rachunkowości.
Niezbędne oczywiście są przedstawione propozycje
uzupełnienia projektu. Te konkretne propozycje do-
tyczą trybu postępowania przy wydawaniu certyfi-
katów księgowych, działania i składu komisji, a tak-
że modyfikacji odesłań występujących w ustawie oraz
odpowiedniej zmiany przepisów przejściowych, za-
wartych w nowelizowanej ustawie z dnia 18 marca.
Jeśli chodzi o pewne zastrzeżenia, które się poja-
wiły, to przede wszystkim chciałabym podkreślić, że
minister finansów ma również na uwadze to, co pa-
nowie posłowie zauważyli, pan poseł Wojtas i pan
poseł Stec, tzn. jakość rachunkowości prowadzonej
w poszczególnych jednostkach i wprowadzenie me-
chanizmów weryfikujących umiejętności praktyczne
kandydatów na certyfikowanych księgowych. Dlate-
go też, wydając taki certyfikat, wprowadza określone
możliwości weryfikacji uprawnień na podstawie do-
kumentów dostarczanych przez szkoły wyższe i kan-
dydatów kończących te studia. Są również prowadzo-
ne korekty odpowiednich dokumentów i sprawdzanie,
weryfikacja tych dokumentów.
W ustawie zostały wskazane podmioty uprawnione
do uzyskania tych certyfikatów. Są to osoby fizyczne
zatrudniające osoby z uprawnieniami, spółki cywilne
oraz spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, które
zatrudniają osoby z uprawnieniami. Jest to umożli-
wienie rozpoczęcia działalności gospodarczej, które
zakłada ustawa o rachunkowości.
Jeśli chodzi o możliwości uregulowania zawodu
– pytanie dotyczące weryfikacji uregulowania zawo-
du księgowego w całości – pracę nad tym minister
finansów rozpoczął wspólnie z stowarzyszeniem
księgowych, pewne osoby już zostały wydelegowane,
i z pewnością w stosownym czasie, po zakończeniu
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
158 Projekt ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o rachunkowości
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów
Elżbieta Chojna-Duch
tych prac będzie to poddane pod szerszą dyskusję i
na pewno będzie to w jakiś sposób jednoznacznie
określone.
Pan poseł Arkit pytał o weryfikację tych upraw-
nień i informowanie studentów. Wydaje się, że są to
obowiązki władz uczelni, a więc uczelnia powinna
poinformować swoich studentów o takich, a nie in-
nych uprawnieniach bądź braku tych uprawnień po
zakończeniu studiów.
(Poseł Tadeusz Arkit: Nadzór nad uczelniami.)
Stosowny nadzór nad uczelniami pełni minister
nauki i w tym zakresie oczywiście on istnieje. Nato-
miast weryfikacja umiejętności dokonywana jest rów-
nież poprzez konieczność ubezpieczenia, a więc ubez-
pieczenie daje pewną gwarancję, a poza tym każdy,
kto występuje o weryfikację swoich uprawnień, powi-
nien sprawdzić istnienie takiego certyfikatu. A więc
to do osób, które korzystają z usług certyfikowanych
księgowych, należy weryfikacja również certyfikatów
księgowych, dawniej świadectw kwalifikacyjnych.
Oczywiście minister finansów, tak jak już powiedzia-
łam wcześniej, weryfikuje te dokumenty i to jest ta
pierwsza, wstępna kontrola. Jeżeli takie dokumenty
są wydane nierzetelnie, oczywiście każdy może zgłosić
to odpowiednich władz i odbywa się w stosownym try-
bie postępowanie karne. Ale oczywiście tu w tej chwi-
li te kwestie nie są uregulowane w naszym projekcie
ustawy, nie należą one do tej akurat nowelizacji.
Wydaje mi się, że chyba odpowiedziałam na
wszystkie pytania. Dziękuję uprzejmie. (Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo, pani minister.
Bardzo proszę o zabranie głosu sprawozdawcę
komisji panią poseł Bożenę Szydłowską.
Poseł Bożena Szydłowska:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z uwagą wysłu-
chałam wszystkich wystąpień klubowych. Muszę
przyznać, że projekt poselski zmieniający ustawę o
zmianie ustawy o rachunkowości (druk nr 1076) spo-
tkał się z pozytywnym przyjęciem. Myślę, że dzięki
poprawkom, nad którymi się pochylimy na posiedze-
niu Komisji Finansów Publicznych, końcowy efekt
będzie taki, że zadowoli wszystkich posłów i równo-
cześnie środowiska, które oczekują na ten projekt
ustawy. Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo, pani poseł.
Zamykam dyskusję.
W związku z tym, że w czasie drugiego czytania
zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy popraw-
ki, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten pro-
jekt do Komisji Finansów Publicznych w celu przed-
stawienia sprawozdania.
Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm
propozycję przyjął.
Sprzeciwu nie słyszę.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 12.
porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Fi-
nansów Publicznych oraz Komisji Samorządu
Terytorialnego i Polityki Regionalnej o posel-
skim projekcie ustawy zmieniającej ustawę o
zmianie ustawy o dochodach jednostek samorzą-
du terytorialnego oraz ustawy o uprawnieniach
do ulgowych przejazdów środkami publicznego
transportu zbiorowego (druki nr 1042 i 1146).
Bardzo proszę o zabranie głosu sprawozdawcę
komisji panią poseł Danutę Pietraszewską.
Poseł Sprawozdawca
Danuta Pietraszewska:
Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! W
imieniu Komisji Finansów Publicznych oraz Komisji
Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej
mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie o poselskim
projekcie ustawy zmieniającej ustawę o zmianie usta-
wy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego
oraz ustawy o uprawnieniach do ulgowych przejaz-
dów środkami publicznego transportu zbiorowego
(druk nr 1042).
Marszałek Sejmu skierował w dniu 30 września
2008 r. powyższy projekt ustawy do Komisji Finan-
sów Publicznych oraz Komisji Samorządu Terytorial-
nego i Polityki Regionalnej do pierwszego czytania.
Regulacja ma na celu przesunięcie terminu wejścia
w życie przepisu zmniejszającego wysokość rezerwy
oświatowej części subwencji ogólnej z 0,6%, do 0,25%
na 1 stycznia 2012 r.
Utrzymanie wysokości rezerwy oświatowej na
dotychczasowym poziomie, to jest 0,6%, jest koniecz-
ne ze względu na oczekiwaną przez jednostki samo-
rządu terytorialnego pomoc w przypadkach loso-
wych, a także ze względu na korekty błędów staty-
stycznych po zmianie źródeł danych stanowiących o
wysokości subwencji oświatowej, opartych wyłącznie
od 2008 r. na Systemie Informacji Oświatowej. Wzra-
sta również ilość zadań szkolnych i pozaszkolnych w
związku z reformą oświaty. Również nieprzewidy-
walne do końca są koszty odpraw dla nauczycieli od-
chodzących na emeryturę według starego systemu. I
wreszcie ogromna ilość pieniędzy z oświatowej rezer-
wy budżetowej przeznaczona jest na remonty i wypo-
sażenie w sprzęt szkolny i pomoce dydaktyczne no-
wych pomieszczeń do nauki, takich jak pracownie
przedmiotowe, pracownie językowe.
Komisje: Finansów Publicznych oraz Samorządu
Terytorialnego i Polityki Regionalnej, po przeprowa-
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekt ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego
oraz ustawy o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego
Poseł Sprawozdawca Danuta Pietraszewska
dzeniu pierwszego czytania oraz rozpatrzeniu tego
projektu ustawy na posiedzeniu w dniu 15 paździer-
nika 2008 r., wnoszą, aby Wysoki Sejm raczył uchwa-
lić załączony projekt ustawy. Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo, pani poseł.
Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po-
rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad-
czeń i imieniu klubów i kół.
Otwieram dyskusję.
Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Piotra
Tomańskiego w imieniu klubu Platforma Obywatel-
ska.
Poseł Piotr Tomański:
Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo!
Występując w imieniu Klubu Parlamentarnego Plat-
formy Obywatelskiej, mam zaszczyt przestawić sta-
nowisko klubu wobec poselskiego projektu ustawy
zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o dochodach
jednostek samorządu terytorialnego oraz ustawy o
uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami
publicznego transportu zbiorowego, zawartych w
drukach nr 1042 i 1146.
Zgodnie z art. 1 pkt 18 lit. a ustawy z 7 września
2007 r. o zmianie ustawy o dochodach jednostek sa-
morządu terytorialnego oraz ustawy o uprawnieniach
do ulgowych przejazdów środkami publicznego trans-
portu zbiorowego od 1 stycznia 2009 r. zmniejszeniu
z 0,6% do 0,25% ulega wysokość rezerwy części oświa-
towej subwencji ogólnej. Poselski projekt ustawy ma
na celu przesunięcie terminu wejścia w życie wyżej
wymienionej regulacji na dzień 1 stycznia 2012 r.
Podział rezerwy części oświatowej subwencji
ogólnej dokonywany jest zgodnie z kryterium po-
działu przy współudziale, co jest istotne, Zespołu do
Spraw Edukacji, Kultury i Sportu, Komisji Wspólnej
Rządu i Samorządu Terytorialnego. W ramach po-
działu minister finansów, na wniosek właściwego
ministra do spraw oświaty i wychowania, rozdyspo-
nował między poszczególne jednostki samorządu
terytorialnego środki w wysokości 174 mln zł w
2005 r. i 168 mln zł w 2008 r.
Warto byłoby dodać, że ze środków tych dofinan-
sowuje się szereg ważnych zadań, m.in. likwidację
szkód w szkołach i placówkach oświatowych wywoła-
nych zdarzeniami losowymi. To jest bardzo istotne. W
tym roku 17–28% kwoty rezerwy będzie zapewnione
na ten cel. Wyposażenie w sprzęt szkolny i pomoce
dydaktyczne nowych pomieszczeń do nauki to 27–36%.
Na wydatki związane z remontami bieżącymi obiek-
tów oświatowych przewiduje się 17–29%, na odprawy
dla zwalnianych nauczycieli – 8–20%, a na ewentual-
159
ny wzrost zadań edukacyjnych – 4–15%. Oprócz tego
środki i rezerwy części oświatowej subwencji ogólnej
przeznaczone są, jak już tu koleżanka mówiła, pani
poseł sprawozdawca z komisji, na korekty błędów sta-
tystycznych wynikające ze zmiany źródła danych sta-
tystycznych – rozporządzenia Rady Ministrów z 5
września 2006 r. w sprawie programu badań staty-
stycznych statystyki publicznej na rok 2007.
Od 2008 r. do podziału środków pomiędzy jed-
nostki samorządu terytorialnego zamiast sprawoz-
dań statystycznych GUS typu „S” wykorzystywane
są dane Systemu Informacji Oświatowej. W począt-
kowym okresie stosowania danych tego systemu od-
notowano znaczny wzrost liczby błędów statycznych,
od 15,5% w 2005 r. do 20% kwoty rezerwy w 2008 r.
Ponadto od września przyszłego roku planowane jest
zwiększenie zakresu zadań oświatowych realizowa-
nych przez gminy w związku z przygotowywaną re-
formą obniżenia wieku obowiązku szkolnego.
Pragnę dodać, że projektowana zmiana nie spo-
woduje skutków finansowych dla budżetu państwa
ani nie spowoduje dodatkowych skutków finanso-
wych dla jednostek samorządu terytorialnego. Przed-
miot projektowanej ustawy nie jest objęty zakresem
regulacji prawa Unii Europejskiej.
Wysoka Izbo! Wobec powyższego oraz mając na
uwadze opinię środowisk samorządowych uzasadnia-
jących potrzebę utrzymania dotychczasowej wysoko-
ści rezerwy części oświatowej subwencji ogólnej na
poziomie 0,6%, Klub Parlamentarny Platformy Oby-
watelskiej wnosi o przyjęcie poselskiego projektu
ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o do-
chodach jednostek samorządu terytorialnego oraz
ustawy o uprawnieniach do ulgowych przejazdów
środkami publicznego transportu zbiorowego. Dzię-
kuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Stani-
sława Ożoga w imieniu klubu Platformy, przepra-
szam, Prawo i Sprawiedliwość.
Poseł Stanisław Ożóg:
Dziękuję, panie marszałku – Prawo i Sprawiedli-
wość.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister!
Mam zaszczyt przedstawić stanowisko klubu Prawo
i Sprawiedliwość w sprawie poselskiego projektu
ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o do-
chodach jednostek samorządu terytorialnego oraz
ustawy o uprawnieniach do ulgowych przejazdów
środkami publicznego transportu zbiorowego, druk
nr 1042, oraz sprawozdania Komisji Finansów Pu-
blicznych, druk nr 1146.
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekt ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego
160 oraz ustawy o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego
Poseł Stanisław Ożóg
Na czym ma polegać zmiana tej ustawy, wypowia-
dali się o tym precyzyjnie moi przedmówcy, zatem nie
będę tego powtarzał. Natomiast jeśli chodzi o uzasad-
nienie, chciałbym szczególną uwagę Wysokiej Izby
zwrócić na jego fragment: Ponadto w przyszłym roku
od września planowane jest zwiększenie zakresu za-
dań oświatowych realizowanych przez gminy w związ-
ku z przygotowaną reformą obniżenia wieku obowiąz-
ku szkolnego.
Szanowni Państwo! I jeszcze jedno zdanie: Wej-
ście w życie przedmiotowej regulacji nie spowoduje
skutków finansowych dla budżetu państwa ani nie
spowoduje dodatkowych skutków finansowych dla
jednostek samorządu terytorialnego. O co tutaj cho-
dzi? To jest jakieś wielkie nieporozumienie.
Proszę państwa, proponuje się zabrać samorzą-
dom terytorialnym ich część subwencji oświatowych.
Taka jest prawda. Ten zapis jest niezgodny z konsty-
tucją Rzeczypospolitej Polskiej, jest sprzeczny z Eu-
ropejską Kartą Samorządu Terytorialnego, jest
sprzeczny z interesem samorządów terytorialnych,
gdzie na dodatkowe zadania nie przeznacza się na-
leżnych środków finansowych. Taka jest prawda.
Szanowni państwo, z przerażeniem można było
też zaobserwować, zobaczyć, usłyszeć, że wniosko-
dawcy na posiedzeniu połączonych komisji finansów
publicznych i samorządu terytorialnego nie rozróż-
niają podstawowych pojęć, znanych wszystkim w
samorządzie na poziomie rady gminy, rady miasta,
rady powiatu czy sejmiku – subwencja, dotacja. Nie
wiedziano, na czym polegają różnice.
Szanowni państwo, brak jest też opinii Komisji
Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. To nie
jest tak, że dotychczas było dokonane uzgodnienie
tylko na etapie części komisji wspólnej, na etapie ze-
społu. Byłem członkiem, szanowny panie kolego, Ko-
misji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.
To ostatecznie Komisja Wspólna Rządu i Samorządu
Terytorialnego o tym decydowała. Takiej opinii nie
ma. Nadużyciem jest twierdzenie, że jest opinia śro-
dowisk samorządowych.
Jeśli chodzi o projekt tego aktu prawnego, ja mam,
i chyba wszyscy, panie i panowie posłowie, stanowisko
osoby fizycznej pani Elżbiety Stolorz-Krzisz, która,
tak się składa się, jest skarbnikiem województwa ślą-
skiego. Dzisiaj pozwoliłem sobie sprawdzić, jakie jest
stanowisko większości korporacji samorządowych,
tych korporacji samorządowych, które są głównymi
beneficjentami subwencji oświatowych oraz, jak do-
tychczas, każdego roku, rezerwy subwencji oświato-
wej. Zdecydowana większość środowisk samorządo-
wych jest przeciwna zabieraniu im ich pieniędzy.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mając powyższe
na względzie, mając na względzie interes samorządu
terytorialnego, klub Prawa i Sprawiedliwości opowie
się przeciwko proponowanym rozwiązaniom praw-
nym. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
(Poseł Anna Paluch: Tak jest, nie zabierać samo-
rządom.)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Bardzo proszę o zabranie głosu sekretarz stanu
w Ministerstwie Edukacji Narodowej panią Krystynę
Szumilas.
Sekretarz Stanu
w Ministerstwie Edukacji Narodowej
Krystyna Szumilas:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałabym sprosto-
wać oczywiste błędy, które pan poseł przedstawił w trak-
cie swojego wystąpienia, tak aby nie powstał błędny
odbiór tego, co pan poseł tu przed chwilą powiedział.
(Poseł Anna Paluch: To swoją wypowiedź może
pani prostować.)
Otóż ten projekt nie zabiera samorządom subwen-
cji oświatowej. Cała subwencja oświatowa – 33 404
mln zł, o 2,5 mld zł więcej, bez względu na to, jaka
będzie wysokość rezerwy w ramach tej subwencji
oświatowej, trafi do samorządów terytorialnych. Nie
ma takiej możliwości. Pan poseł dobrze o tym wie, że
obecnie rozpatrywany jest w Sejmie budżet na 2009 r.
i pierwszą osobą, która by protestowała przeciwko
zabieraniu samorządom pieniędzy, byłabym ja. I był-
by na pewno przeciwko temu ten rząd. (Oklaski)
(Poseł Anna Paluch: Ale dokłada zadań.)
Proszę państwa, 33 404 mln zł, o 2,5 mld zł więcej
od tego, co było w 2008 r., trafi do samorządów tery-
torialnych bez względu na to, jaka będzie rezerwa w
ramach subwencji oświatowej, bo to dalej jest sub-
wencja oświatowa. Oczywiście o wysokości tej rezer-
wy zadecydują państwo posłowie, ponieważ jest to
projekt poselski.
I jeszcze jedną rzecz chciałabym zdementować.
Proszę państwa, na obniżenie wieku szkolnego poza
tą subwencją oświatową, czyli poza tymi 33 mld zł,
jest rezerwa celowa w wysokości 347 mln zł, która
dodatkowo trafi do budżetu samorządów terytorial-
nych, tam, gdzie dzieci 6-letnie rozpoczną naukę w
szkole podstawowej. I to nie jest zmniejszenie sub-
wencji oświatowej, tylko zwiększenie tej subwencji
dodatkowo o 347 mln zł. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
(Poseł Anna Paluch: Pieniędzy nie zabieracie, ale
zadań dodajecie, co na jedno wychodzi.)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo, pani minister.
Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Sławo-
mira Kopycińskiego w imieniu klubu Lewica.
Poseł Sławomir Kopyciński:
Dziękuję bardzo.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister!
Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Posel-
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekt ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego
oraz ustawy o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego
Poseł Sławomir Kopyciński
skiego Lewicy wobec poselskiego projektu ustawy
zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o dochodach
jednostek samorządu terytorialnego oraz ustawy o
uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami
publicznego transportu zbiorowego, zawartego w
druku sejmowym nr 1042.
Projekt ustawy przesuwa do dnia 1 stycznia 2012
r. moment wejścia w życie art. 1 pkt 18 lit. a noweli-
zowanej ustawy zmniejszającego z 0,6 do 0,25% wy-
sokość rezerwy części oświatowej subwencji ogólnej.
Rezerwa części oświatowej subwencji ogólnej wyko-
rzystywana jest obecnie m.in. na pomoc jednostkom
samorządowym w przypadkach losowych, na odpra-
wy dla zwalnianych nauczycieli, zakup wyposażenia
czy pomocy dydaktycznych. Konieczność przesunię-
cia terminu wejścia w życie przepisu ograniczającego
wysokość rezerwy wynika z planowanego obniżenia
wieku obowiązku szkolnego i idącego za tym zwięk-
szenia zakresu zadań oświatowych, które będą oczy-
wiście realizować gminy. Proces wprowadzania re-
gulacji dotyczącej obniżonego wieku szkolnego jest
co prawda rozłożony na trzy lata, ale wynika z niego
konieczność przeprowadzenia szeregu prac dostoso-
wawczych. Ponadto w związku ze zmianą źródeł in-
formacji statystycznej wykorzystywanych do podzia-
łu pomiędzy jednostki samorządu terytorialnego
subwencji ogólnej odnotowano znaczny wzrost liczby
błędów statystycznych, w związku z czym konieczne
było wykorzystanie środków z rezerwy.
Aczkolwiek sama konieczność utrzymania jeszcze
do 1 stycznia 2012 r. dotychczasowej wysokości re-
zerwy części oświatowej subwencji ogólnej nie budzi
żadnych wątpliwości, przynajmniej po stronie Lewi-
cy, to odniesienia się wymagają okoliczności wskazy-
wane jako uzasadnienie dla nowelizacji ustawy o
zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu
terytorialnego. Konieczność wspierania z rezerwy
części oświatowej subwencji ogólnej procesu obniża-
nia wieku obowiązku szkolnego dowodzi tego, że
znaczna część placówek oświatowych, które mają
podjąć się realizacji nowych zadań, na dzień dzisiej-
szy niestety nie jest do tego gotowa, a dzieci nie mogą
być przecież królikami doświadczalnymi w nieprzy-
gotowanej należycie reformie. Jako drugi powód
utrzymania dotychczasowej wysokości rezerwy wska-
zano dramatyczny wzrost liczby błędów statystycz-
nych związanych z zastąpieniem sprawozdań staty-
stycznych GUS typu „S” przez dane systemu infor-
macji oświatowej. I tu pytanie, które warto by za-
adresować do rządu: Skoro nowy sposób zbierania
danych statystycznych został wprowadzony, to z za-
łożenia powinien on być dużo lepszy i dużo bardziej
sprawny niż ten dotychczasowy. Dlaczego więc w tym
systemie jest tyle błędów?
Z uwagi jednak na bezsprzeczną konieczność za-
bezpieczenia finansowania zadań oświatowych Klub
Poselski Lewicy popiera projekt ustawy zmieniającej
ustawę o dochodach jednostek samorządu terytorial-
161
nego oraz ustawę o uprawnieniach do ulgowych prze-
jazdów środkami transportu publicznego. Dziękuję
bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Leszka
Deptułę w imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Lu-
dowego.
Poseł Leszek Deptuła:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Pań-
stwo Ministrowie! Niniejszym mam zaszczyt i przy-
jemność przedstawić stanowisko Klubu Poselskiego
Polskiego Stronnictwa Ludowego wobec poselskiego
projektu ustawy zmieniającej ustawę o zmianie usta-
wy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego
oraz ustawy o uprawnieniach do ulgowych przejaz-
dów środkami publicznego transportu zbiorowego,
zawartego w druku nr 1042.
Po analizie proponowanych rozwiązań zawartych
w przedmiotowej ustawie Klub Poselski Polskiego
Stronnictwa Ludowego opowie się w głosowaniu za
przyjęciem proponowanych rozwiązań.
Zgodnie z art. 1 pkt 18 lit. a ustawy z dnia 7 wrze-
śnia 2007 r. o zmianie ustawy o dochodach jednostek
samorządu terytorialnego oraz ustawy o uprawnie-
niach do ulgowych przejazdów środkami publicznego
transportu zbiorowego od 1 stycznia 2009 r. zmniej-
szeniu od 0,6 do 0,25% ulega wysokość rezerwy części
oświatowej subwencji ogólnej. Przedstawiony posel-
ski projekt ustawy ma na celu przesunięcie na dzień
1 stycznia 2012 r. terminu wejścia w życie wyżej wy-
mienionej regulacji dotyczącej zmniejszenia wysoko-
ści rezerwy części oświatowej subwencji ogólnej.
Oczywiście można by było tutaj powtarzać, że z 0,6%
rezerwy części oświatowej subwencji ogólnej samo-
rządy finansują wiele bardzo ważnych zadań wła-
snych w gminach. To są przede wszystkim zadania
szkolne, pozaszkolne, pomoc jednostkom w przypad-
kach losowych, wyposażenie w sprzęt czy pomoc dy-
daktyczną, nowe pomieszczenia do nauki czy też
koszty odpraw zwalnianych nauczycieli. Ale, jak już
tu mówili moi poprzednicy, w przyszłym roku, od
września, planowane jest zwiększenie zakresu zadań
oświatowych w związku z przygotowaną reformą co
do obniżenia wieku obowiązku szkolnego. Należy
również dodać, że nastąpiła, jak już tutaj mówił pan
poseł z Lewicy, zmiana źródeł danych statystycznych,
na podstawie których nalicza się podział środków dla
jednostek samorządu terytorialnego z części oświa-
towej subwencji ogólnej. Zamiast sprawozdań sta-
tycznych GUS wykorzystywane są dane systemu
informacji oświatowej. W związku z tym, jak sam
rząd to przyznaje, odnotowano znaczny wzrost liczby
błędów statystycznych.
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekt ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego
162 oraz ustawy o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego
Poseł Leszek Deptuła
Mając te wszystkie przyczynki na względzie,
Klub Poselski Polskiego Stronnictwa Ludowego
uważa, że zwiększenie do 0,6% łącznej kwoty części
oświatowej subwencji ogólnej jest jak najbardziej
uzasadnione. Zmiana ustawy będzie w sposób bez-
pośredni oddziaływać na jednostki samorządu tery-
torialnego wszystkich szczebli – gminy, powiaty,
województwa – dla których jednym ze źródeł docho-
dów jest część oświatowa subwencji ogólnej. Dlatego
też, jak powiedziałem na wstępie, Klub Poselski Pol-
skiego Stronnictwa Ludowego opowie się za przyję-
ciem proponowanej ustawy.
Natomiast chciałbym się tutaj odnieść do alarmi-
stycznego tonu wypowiedzi kolegi posła Stanisława
Ożoga. Myślę, że w tej akurat konkretnej sprawie ten
alarm jest trochę przedwczesny, chociaż rozumiem,
że czasami samorządy terytorialne są obarczane za-
daniami, a pieniędzy na realizację tych zadań nie
przekazuje się w wystarczającym stopniu. Mówię to
jako były marszałek województwa, który też z tym
miał problem. Ale myślę, że w tej kwestii ten alarm
jest przedwczesny. Bardzo serdecznie dziękuję, panie
marszałku. (Oklaski)
(Poseł Anna Paluch: Proszę nie przykładać ręki
do powtórki.)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Przechodzimy do zadawania pytań.
W tej chwili jest zapisanych 9 posłów do zadania
pytania.
Po pierwszym wystąpieniu lista mówców zostanie
zamknięta.
Bardzo proszę o zabranie głosu panią poseł Annę
Paluch, Prawo i Sprawiedliwość.
Czas – 1 minuta.
Poseł Anna Paluch:
Dziękuję bardzo, panie marszałku.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister!
Zgodnie z ustawą z dnia 7 września 2007 r. o zmia-
nie ustawy o dochodach jednostek samorządu tery-
torialnego oraz ustawy o uprawnieniach do ulgo-
wych przejazdów środkami publicznego transportu
zbiorowego od 1 stycznia 2009 r. rezerwa części
oświatowej subwencji ogólnej ma ulec zmniejszeniu
z 0,6% do 0,25%. Rezerwa ta jest, jak tutaj już było
mówione, przeznaczana na pomoc samorządom lo-
kalnym, organom prowadzącym szkoły w przypad-
kach losowych i sytuacjach niespodziewanych, nie-
możliwych do przewidzenia. Stąd moje pytanie:
Dlaczego rząd swój nieprzemyślany, nieprzygotowa-
ny projekt obniżenia wieku szkolnego chce finanso-
wać z tejże rezerwy? Ja się nie przesłyszałam. Nie
kryli tego ani pani poseł sprawozdawca, nawiązując
wyraźnie do kwestii obniżenia wieku szkolnego, ani
panowie przedstawiciele Platformy Obywatelskiej i
Polskiego Stronnictwa Ludowego. Czy rządowi, czy
koalicji rządzącej, rozgłaszającej na prawo i lewo, że
żywi… (Dzwonek)
Już kończę, panie marszałku.
…gorące uczucia i sympatię do samorządów lokal-
nych, jest znana Europejska Karta Samorządu Tery-
torialnego, która wymaga jasno, żeby nowe zadania,
a takim przecież jest realizacja obowiązku szkolnego
przez 6-latków, były nakładane na samorząd po za-
pewnieniu finansowania? I czy, jak już tutaj podno-
szono, rząd dysponuje w tej sprawie opiniami samo-
rządów? Opinie skarbników województwa śląskiego
i zachodniopomorskiego naprawdę nie są wystarcza-
jące. Oczekiwałabym na opinie – i, pozwolę sobie
przypomnieć, tośmy jasno artykułowali w komisji –
Związku Gmin Wiejskich, Związku Miast Polskich,
Związku Powiatów Polskich, Związku Gmin Rzeczy-
pospolitej Polskiej. Bez tych opinii ta ustawa będzie
po prostu miała wady proceduralne. Chyba pani mi-
nister sobie z tego zdaje sprawę. Dziękuję bardzo,
panie marszałku. (Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo, pani poseł.
Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Stani-
sława Ożoga, Prawo i Sprawiedliwość.
Poseł Stanisław Ożóg:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister!
Wyraźnie mówiłem – warto sięgnąć do stenogramu
– o rezerwie subwencji oświatowej, o tych 0,6 czy
0,25, nie o subwencji oświatowej.
Natomiast koledze panu posłowi Deptule chciał-
bym powiedzieć, że warto się wsłuchać w dzisiejsze
wypowiedzi samorządowców po wczorajszych noc-
nych głosowaniach nad pakietem ustaw zdrowot-
nych. Zorientujecie się państwo, jak to odebrali sa-
morządowcy, nawet z Platformy Obywatelskiej. Sta-
ło się niestety regułą, że bardzo trudne projekty
ustaw omijają korporacje samorządowe, komisję
wspólną rządu i samorządu.
Mam krótkie pytanie. Pani minister, wprawdzie
usłyszałam, że są zaplanowane środki finansowe w
projekcie budżetu, ale szukałem ich dokładnie i przy-
znam się, że znalazłem tylko jedną pozycję w rezer-
wie celowej nr 83 poz. 11 na 2009 r. (Dzwonek)
Chwileczkę, panie marszałku, tylko dokończę.
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Proszę.
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekt ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego
oraz ustawy o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego
Poseł Stanisław Ożóg:
To jest 56 722 tys. zł, przy rezerwie celowej, też
nr 83, w poz. 13 w roku 2008 wynoszącej 237 250 tys.
zł na dofinansowanie kosztów wdrażania reformy
oświatowej. Proszę o odpowiedź na pytanie: Czy są
naprawdę zabezpieczone środki finansowe na to do-
datkowe zadanie samorządów? Czy na to jest przewi-
dziana ta rezerwa oświatowa w utrzymanej wysoko-
ści? Dziękuję bardzo i przepraszam za zabranie cza-
su. (Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję panu posłowi.
Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Adama
Rogackiego, Prawo i Sprawiedliwość.
Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła An-
drzeja Szlachtę, Prawo i Sprawiedliwość.
Poseł Andrzej Szlachta:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister!
Celem tej nowelizacji jest przesunięcie na dzień 1
stycznia 2012 r. terminu wejścia w życie zmniejszenia
z 0,6% do 0,25% rezerwy części oświatowej subwencji
ogólnej. Ta zmiana jest pozornie słuszna, ale rodzą
się w związku z uzasadnieniem zamieszczonym w
ustawie pewne wątpliwości co do tego, czy pozosta-
wienie wskaźnika 0,6% wystarczy dla sfinansowania
kosztów wzrostu zadań szkolnych i pozaszkolnych,
pomocy jednostkom samorządowym w przypadkach
losowych, wyposażenia przedszkolnego i zakupu po-
mocy dydaktycznych i innych, zwłaszcza w związku
z planowanym zwiększeniem zakresu zadań oświa-
towych realizowanych przez gminy w wyniku przy-
gotowanej reformy obniżenia wieku obowiązku szkol-
nego. Czy zostały przeprowadzone symulacje finan-
sowe skutków planowanych nowych zadań oświato-
wych? Czy już na tym etapie nie należałoby ustalić
nowego wskaźnika procentowego rezerwy? (Dzwo-
nek) Pani minister wprawdzie powiedziała, że jest to
ujęte w nowej rezerwie, ale czy nie lepiej to skumu-
lować w jednej rezerwie, takiej wypadkowej? I ostat-
nie pytanie, a o tym już była mowa: Dlaczego nie
przeprowadzono konsultacji w omawianym zakresie
z beneficjentami tych zmian, czyli z jednostkami sa-
morządowymi? Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Jerze-
go Gosiewskiego, Prawo i Sprawiedliwość.
163
Poseł Jerzy Gosiewski:
Bardzo dziękuję.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Z
uzasadnienia projektu ustawy wynika, że część śro-
dowisk samorządowych uznaje, że rezerwa części
oświatowej powinna wynosić nadal 0,6% łącznej kwo-
ty części oświatowej subwencji ogólnej. Omawiany
projekt ustawy proponuje przedłużyć obowiązywanie
dotychczasowych przepisów o kolejne 3 lata, akurat
tyle, ile uznaliście, że trwać będą prawdopodobnie
rządy obecnej koalicji.
(Poseł Piotr Tomański: Ale pan wydedukował.)
Panie pośle, pani minister…
(Poseł Piotr Polak: Brawo!)
Panie marszałku, czy mogę?
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Bardzo proszę.
Poseł Jerzy Gosiewski:
Dziękuję bardzo.
Panie pośle, pani minister, dlaczego proponujecie
przesunąć wprowadzenie planowanej zmiany akurat
o 3 lata? Czy nie należałoby w tej sprawie przygoto-
wać trwałych pozytywnych zmian? Ważnym proble-
mem w zakresie subwencji oświatowej jest również
to, ażeby jej wysokość, a przede wszystkim algorytm,
na podstawie którego dokonuje się jej podziału, były
uzależnione do zamożności i ilości ludzi w stosunku
do powierzchni gminy. (Dzwonek)
Pani minister, czy przy nowelizacji ustawy o do-
chodach jednostek samorządu terytorialnego nie po-
winniście zająć się tym problemem, by dać szansę na
odpowiedni, zbliżony do poziomu, jaki można osiągnąć
w gminach odpowiednio zamożnych, poziom oświaty
w gminach biednych? Bardzo dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję panu posłowi.
Bardzo proszę o zabranie głosu panią poseł Marię
Nowak, Prawo i Sprawiedliwość.
Poseł Maria Nowak:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister!
Mam dwa pytania do pani poseł sprawozdawcy. Pani
poseł, dlaczego posłowie projektodawcy tej noweliza-
cji, grupa, którą pani reprezentuje, chcą obarczyć
kosztami reformy, częściowo może, samorządy, bo
jest to wyraźnie napisane w uzasadnieniu? Czytamy,
że ta część subwencji, która ujęta jest w rezerwie,
powinna być zwiększona ze względu na zwiększenie
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekt ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego
164 oraz ustawy o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego
Poseł Maria Nowak
zadań oświatowych realizowanych przez gminy w
związku z przygotowaną reformą obniżenia wieku
obowiązku szkolnego. Czyżbyście nie wierzyli, że to,
co wyliczył rząd w rezerwie, nie wystarczy na wpro-
wadzenie tej reformy? Nie macie zaufania do własnej
pani minister i do własnego rządu? To jest raz.
Zgadza się, że łącznie zsumowana subwencja w
budżecie się nie zmienia, ale zabiera się większą część,
zostawia w Warszawie po to (Dzwonek), żeby w mini-
sterstwie potem można było to dzielić m.in. na zada-
nie, które wcześniej według tych kryteriów w tym się
nie mieściło. Myślę, że umotywowałam moje pytanie,
wykazałam, że ono jest zasadne i że to podważa zaufa-
nie do waszego rządu, waszej pani minister.
I druga sprawa, bardzo krótko już. Dlaczego nie
skonsultowano tego z zainteresowanymi? Czy macie
opinie komisji wspólnej rządu i samorządu, Unii Me-
tropolii Polskich, Unii Miasteczek Polskich itd.,
wszystkich, którzy zasiadają w komisji i dzielą tę re-
zerwę? Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo, pani poseł.
Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Sławo-
mira Kopycińskiego, Lewica.
Poseł Sławomir Kopyciński:
Dziękuję bardzo.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister!
Proponowana nowelizacja będzie miała wpływ na bu-
dżet, uściślając, na część 82 subwencji ogólnej dla jed-
nostek samorządu terytorialnego. W aktualnej wersji,
a pracuje w tej chwili nad tym komisja finansów, ta
rezerwa została zaprojektowana na poziomie 0,25% i
wynosi dokładnie 83 512 tys. Chciałbym zapytać: Czy
w ślad za tą nowelizacją będzie w trakcie prac budże-
towych kierowana przez rząd jakaś autopoprawka,
która by tę sytuację już na etapie drugiego czytania
budżetu uwzględniała? Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję panu posłowi.
Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Piotra
Polaka, Prawo i Sprawiedliwość.
Poseł Piotr Polak:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister!
Potrzeba wzrostu nakładów na oświatę, tak jak i na
ochronę zdrowia jest niekwestionowana. Samorządy
do oświaty dokładają, szczególnie na szczeblach
gminnych, 20%, a nawet więcej na utrzymanie
wszystkich placówek oświatowych, które działają na
ich terenie. Jednak, pani minister, przekładanie tych
pieniędzy w ramach jednego budżetu w tej samej
wielkości niczego nie daje, nie poprawia sytuacji w
oświacie. To, że ta rezerwa jest, to bardzo dobrze.
Ona jest wykorzystywana na celowe zadania, a jest
powiedziane na jakie: na losowe przypadki, na odpra-
wy, na pomoce naukowe, ale nie może być wykorzy-
stywana na reformę oświaty, którą państwo planuje-
cie wprowadzić. Jeśli jest planowana taka poważna
reforma, to na tę reformę powinny być zabezpieczone
dodatkowe środki w budżecie naszego państwa. Dla-
tego pytam panią minister, ile ma kosztować przygo-
towana reforma obniżenia wieku szkolnego w całym
naszym kraju. (Dzwonek) Czy to ktoś policzył? Bo
potrzeby związane z dostosowaniem klas i spełnie-
niem wszystkich warunków związanych z pobytem
6-latków w szkole są ogromne. One na pewno prze-
rastają tę kwotę, o której pani mówiła – 300 mln. Ile
dodatkowych finansowych środków, bo mówimy tyl-
ko o dodatkowych, zabezpiecza rząd na przygotowy-
waną właśnie reformę? Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Toma-
sza Kamińskiego, Lewica.
Poseł Tomasz Kamiński:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pani Minister!
Otóż, jak już poseł występujący w imieniu klubu Le-
wica mówił, popieramy ten projekt i jesteśmy za prze-
sunięciem w czasie zmniejszenia wskaźnika rezerwy
części oświatowej subwencji ogólnej. Natomiast mam
pytanie do pani minister: Na jakiej podstawie i skąd
wynika rok 2012, czyli termin odroczenia? Bo prze-
cież nie dostosujemy przez trzy lata polskiej szkoły
do przyjęcia 6-latków i ten proces będzie trwał. Mam
pytanie: Czy jest to tylko takie doraźne działanie i
czy są prowadzone prace nad nowym projektem usta-
wy, który pozostawi ten wskaźnik 0,6 bądź zwiększy?
Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Piotra
Tomańskiego, Platforma Obywatelska.
Poseł Piotr Tomański:
Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo!
Chciałbym powiedzieć, zanim zadam pytanie, o pew-
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekt ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego
oraz ustawy o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego
Poseł Piotr Tomański
nej ciekawostce, która miała miejsce na wspólnym
posiedzeniu Komisji Samorządu Terytorialnego i Po-
lityki Regionalnej oraz Komisji Finansów, na którym
jeden z posłów PiS, właśnie obecny tu na sali, nie
wymienię nazwiska...
(Poseł Anna Paluch: Prosze się nie krępować.)
...powiedział, że jak najbardziej jest to oczywiste,
że trzeba przesunąć termin wejścia w życie ustawy i
nie ma tak naprawdę żadnych powodów, żeby w ogó-
le o tym dyskutować. Przystąpmy od razu do głoso-
wania. Myślę, że to w protokole z posiedzenia komisji
jest zapisane, można to odtworzyć.
Mam pytanie do pani minister. Chodzi mi o to,
czy te środki będą dostępne właśnie dla samorządów,
które nie radzą sobie do końca z finansowaniem róż-
nego typu przypadków losowych, które wiadomo,
wszystkich mogą dotknąć. Konkretny przykład.
(Dzwonek) Jest hala sportowa wybudowana wysił-
kiem 8 lat pracy, nie ma wyposażenia. Czy samorzą-
dy, które nie radzą sobie, nie mają na to środków i
nie mają skąd ich zdobyć, mogą liczyć właśnie na
środki z tej rezerwy, o której dzisiaj rozmawiamy?
Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Lista posłów zapisanych do dyskusji została wy-
czerpana.
Bardzo proszę o zabranie głosu podsekretarz sta-
nu w Ministerstwie Finansów panią Elżbietę Chojnę-
-Duch.
Zapraszam panią minister.
Podsekretarz Stanu
w Ministerstwie Finansów
Elżbieta Chojna-Duch:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu mi-
nistra finansów chciałabym przedstawić stanowisko
dotyczące projektu nowelizowanej ustawy. Celem
projektowanej nowelizacji jest utrzymanie rezerwy
części oświatowej subwencji ogólnej w wysokości,
jak wiadomo, 0,6% łącznej kwoty tej subwencji. Ze
środków tej rezerwy części oświatowej subwencji
ogólnej będzie dofinansowanych cały szereg różnych
zadań, o których była mowa w trakcie dyskusji,
m.in. wzrost w trakcie roku szkolnego zadań szkol-
nych i pozaszkolnych, pomoc jednostkom samorządu
terytorialnego w przypadkach losowych, wyposaże-
nie w sprzęt szkolny, w pomoce dydaktyczne nowych
pomieszczeń do nauki, remonty bieżące w obiektach
oświatowych, odprawy dla zwalnianych nauczycieli
oraz inne zadania o charakterze jednorazowym nie-
uwzględnione w części oświatowej subwencji ogólnej
w danym roku budżetowym.
165
Przyjęcie tego rozwiązania, polegającego na
utrzymaniu rezerwy części oświatowej subwencji
ogólnej w wysokości 0,6%, uniemożliwi zwiększenie
puli środków finansowych, które jednostki samorzą-
du terytorialnego otrzymują z budżetu państwa w
ramach podziału w drodze algorytmu części oświa-
towej subwencji ogólnej.
Zmiana ustawy w omawianym zakresie w roku
2007 była przedmiotem uzgodnień z Komisją Wspól-
ną Rządu i Samorządu Terytorialnego. W kwestii
wysokości rezerwy części oświatowej subwencji
ogólnej strona samorządowa nie zajęła jednoznacz-
nego stanowiska. Przeciw zmniejszeniu rezerwy
części oświatowej subwencji ogólnej wypowiedziały
się Związek Gmin Wiejskich Rzeczypospolitej Pol-
skiej, Związek Powiatów Polskich. A więc można
uznać, że popierają one proponowaną nowelizację,
natomiast pozostałe organizacje nie wyraziły żad-
nego sprzeciwu. Ponadto chciałam też przypomnieć
panom posłom kwestionującym ten obowiązek kon-
sultacji przez rząd, po pierwsze, że nie jest to projekt
rządowy, a na podstawie art. 8 ustawy o Komisji
Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego obo-
wiązek konsultacji, przygotowanie projektów aktów
prawnych, programów i innych dokumentów rządo-
wych dotyczących problematyki samorządu teryto-
rialnego, i prognoza skutków obowiązuje jedynie w
zakresie właśnie projektów rządowych. Więc oczy-
wiście z pewnością tutaj można uznać, że to stano-
wisko wyrażone w roku 2007 jest tym stanowiskiem
oficjalnym i jednolitym. Można uznać również, że
środowiska samorządowe, korporacje samorządowe
popierają te proponowane rozwiązania, które rów-
nież popiera rząd.
Przedmiotowa regulacja nie spowoduje skutków
finansowych dla budżetu państwa. I tutaj była mowa
o środkach płatności. Już mówiła o tym pani mini-
ster edukacji narodowej, że subwencja ogólna zwięk-
sza się o ponad 2 mld zł, a więc nie zmniejsza się. Jest
to dla samorządu terytorialnego i dla szkół sytuacja
wyjątkowo dobra w roku 2009. (Oklaski)
(Głos z sali: Podwyżki; my o tym wiemy.)
Są również liczne dotacje zamieszczone w rezerwie
celowej 83. Te rezerwy rzeczywiście są liczne, bo i ty-
tuły regulacji płatności są różne. Wymienię chociażby
tutaj rezerwę 62., proponowałabym, żeby na tę rezer-
wę pan poseł zwrócił uwagę, rezerwę 56., rezerwę 722.
Rezerwa 62. to rezerwa na dofinansowanie zadań wy-
nikających z obniżenia wieku szkolnego, taki jest jej
tytuł, natomiast rezerwa 56. to dofinansowanie kosz-
tów wdrożenia reformy. Ta rezerwa 62. to są środki,
które przekazane są na dotacje dla jednostek samo-
rządu, a więc nie w ramach subwencji tylko w ramach
ukierunkowanych płatności na dofinansowanie wy-
datków związanych z wprowadzeniem do systemu
szkolnego dzieci 6-letnich. W ramach tej właśnie do-
tacji sfinansowane będą działania mające na celu za-
pewnienie właściwej opieki nad najmłodszymi ucznia-
mi w czasie realizacji procesu dydaktycznego oraz w
czasie zajęć pozalekcyjnych. Dotyczyć to będzie przede
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekt ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego
166 oraz ustawy o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów
Elżbieta Chojna-Duch
wszystkim przygotowania odpowiedniego zaplecza
kadrowego, technicznego, zwłaszcza doposażenia sal
dydaktycznych i świetlic. Ponadto mamy też inne re-
zerwy, oczywiście związane już z innym tytułem płat-
ności, a więc ze wzrostem uposażenia wynagrodzeń
nauczycieli, o czym wspomni pani minister edukacji
prawdopodobnie szerzej.
A więc w imieniu ministra finansów pozytywnie
opiniujemy poselski projekt ustawy zmieniającej
ustawę o zmianie ustawy o dochodach jednostek sa-
morządu terytorialnego oraz ustawy o uprawnie-
niach do ulgowych przejazdów środkami publicznego
transportu zbiorowego, wskazując jednocześnie, że
przy pracach sejmowych nad tym projektem należy
oczywiście wziąć pod uwagę opinię wszystkich kor-
poracji samorządowych zainteresowanych tym pro-
jektem i na pewno będą one uczestniczyły w pracach,
wyrażając swoje opnie.
Jeśli chodzi natomiast o kwestie dotyczące pytań
zarówno o projekt poselski, jak i stanowisko rządowe,
to jeszcze raz podtrzymuję tę opinię, iż nowelizując
tę ustawę o dochodach jednostek samorządu teryto-
rialnego, zawsze mamy na względzie ustawę konsty-
tucyjną, która zgodnie z zasadą adekwatności określa
wielkość środków finansowych przeznaczanych na
poszczególne zadania. Tak więc środki finansowe nie
mogą zostać zmniejszone, nie mogą zostać przezna-
czone na finansowanie tych zadań w mniejszym za-
kresie. Chodzi również oczywiście o Europejską Kar-
tę Samorządu Terytorialnego, która zawiera podobne
postanowienia. Tak więc zawsze rząd, koalicja ma na
względzie właśnie tę zasadę adekwatności środków
do zadań – tyle środków, ile zadań, a w tym przypad-
ku nawet jeszcze więcej.
Jeśli chodzi algorytm, o który pytał pan poseł Go-
siewski, jak wiadomo, jest on regulowany również
załącznikiem do rozporządzenia. Jest to algorytm,
który przewiduje różne kryteria, ale jednym z nich,
umożliwiającym wzrost części oświatowej subwencji
ogólnej, jest właśnie podniesienie środków dla
uczniów szkół podstawowych i gimnazjum dla dzieci
i młodzieży zlokalizowanych na terenach wiejskich
lub w miastach do 5 tys. mieszkańców. Oczywiście
jest wiele różnych poszerzonych elementów budują-
cych ten algorytm, które właśnie mają na względzie
biedne gminy i te szkoły, które tam funkcjonują.
Jeśli chodzi o szersze prace dotyczące kwestii re-
formy, to powołany został w ramach rządu zespół
strategiczny, który będzie przygotowywał w tej kwe-
stii swoje stanowisko. Jeszcze raz chcę podkreślić, że
kwestie środków dotyczą tutaj techniki płatności, w
żadnym przypadku nie dotyczą zmniejszenia środ-
ków na zadania szkolne czy jakiekolwiek zadanie
edukacyjne. Dziękuję za uwagę. Jeszcze dodatkowo
na pewno pani minister edukacji uzupełni poruszone
przeze mnie kwestie. (Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo, pani minister.
Bardzo proszę o zabranie głosu panią minister
Krystynę Szumilas.
Sekretarz Stanu
w Ministerstwie Edukacji Narodowej
Krystyna Szumilas:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Większość pytań
tak naprawdę nie dotyczyła meritum projektu usta-
wy. Zresztą, tak jak pani minister mówiła, to jest
projekt poselski, więc podlega on jakby innym rygo-
rom i konsultacji, i procedowania. To od parlamentu
zależy, kto będzie opiniował dany projekt. Jeżeli cho-
dzi o opinie samorządów terytorialnych, to one zo-
stały wyrażone w 2007 r. przy okazji zmiany z 0,6%
na 0,25%.
Pytali państwo posłowie, dlaczego przesuwamy
ten termin o 3 lata. Można by zapytać, dlaczego wcze-
śniej rząd PiS-u wprowadził zmianę w taki sposób,
że miała ona wejść w życie dopiero od 1 stycznia 2009 r.
Jeżeli państwo w tej sprawie tak bardzo popieracie
samorządy terytorialne, to dlaczego ta zmiana nie
została stworzona w 2005 r., a w życie wchodzi dopie-
ro od 1 września 2009 r.? Chcę powiedzieć, że w tym
roku rezerwa oświatowa subwencji ogólnej wynosi
0,6% i miała się zmniejszyć. Rozumiem, że projekt
poselski dąży do tego, żeby pozostała na tym samym
poziomie. Myślę, że tutaj państwo posłowie również
odpowiedzą sobie na to pytanie.
Jeżeli chodzi o pytanie pana posła Ożoga, panie
pośle, to są jakby dwa różne pojęcia: rezerwa subwen-
cji oświatowej i rezerwa celowa w budżecie państwa.
Rezerwa subwencji oświatowej jest częścią tej kwoty
subwencji oświatowej, więc jest pieniądzem, który
trafi do samorządów, bez względu na to, czy ten pie-
niądz będzie pochodził z rezerwy tej subwencji, czy
z tej części do podziału. Tak więc tu nic się nie zmie-
nia. Nic nie zmniejszamy. Jeszcze raz powtarzam
bardzo wyraźnie, że kwota subwencji oświatowej dla
samorządów rośnie i bez względu na to, jaka będzie
wysokość rezerwy w ramach tej subwencji oświato-
wej, wszystkie te pieniądze trafią do samorządu te-
rytorialnego.
Natomiast obniżenie wieku szkolnego będzie fi-
nansowane nie z rezerwy subwencji oświatowej. Chce
pan znać stanowisko rządowe, więc odpowiadam na
pytanie zadane tutaj na sali, zgodnie zresztą z projek-
tem ustawy budżetowej, zgodnie również z projektami
przyjętymi wczoraj przez rząd, czyli projektem ustawy
o zmianie ustawy o systemie oświaty, która w najbliż-
szych dniach trafi do Sejmu, i projektem zmiany usta-
wy Karta Nauczyciela. Otóż obniżenie wieku szkolne-
go będzie finansowane z rezerwy nr 62 i chodzi o
kwotę 347 mln zł. Pan poseł Szlachta mówił chyba o
jakichś innych rezerwach, które jakby dodatkowo, wy-
łączając z tego tę kwotę 347 mln zł, wskazał w budże-
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekt ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego
oraz ustawy o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego
Sekretarz Stanu w Ministerstwie
Edukacji Narodowej Krystyna Szumilas
cie jako ewentualne rezerwy, z których możliwe jest
finansowanie obniżenia wieku szkolnego, w tym m.in.
rezerwę przeznaczoną na reformę systemu edukacji.
Jednak ta rezerwa przeznaczona na reformę systemu
edukacji nie jest związana z obniżeniem wieku szkol-
nego, tylko z tym, że w którymś momencie w system
edukacji włączono system egzaminów zewnętrznych i
odtąd potrzebne są jeszcze środki na dokończenie tej
reformy, która została wprowadzona wcześniej.
Natomiast na obniżenie wieku szkolnego przezna-
czono rezerwę celową spoza subwencji oświatowej,
rezerwę na kwotę 347 mln zł. Ta kwota była kalku-
lowana na podstawie liczby dzieci 6-letnich urodzo-
nych w pierwszych czterech miesiącach roku kalen-
darzowego, które to dzieci mogą się znaleźć w syste-
mie, mogą stać się uczniami od 1 września 2009 r.
Chodzi o 116 tys. dzieci. Ta subwencja, kwota 347
mln zł to środki przeznaczone na specjalne doposa-
żenie sal, jeżeli chodzi o pierwsze klasy zreformowa-
nej szkoły, na zwiększenie opieki świetlicowej, tak
aby rodzic nie martwił się o to, co się dzieje z 6-letnim
dzieckiem przed zajęciami szkolnymi i po nich. Chce-
my, aby dzieci w pierwszych klasach miały w szkole
zapewnioną opiekę świetlicową w standardzie przed-
szkolnym – nie w standardzie takiej ogólnej świetlicy,
gdzie są wszystkie dzieci, i starsze, i młodsze – tak
aby małe dziecko w szkole było bezpieczne, a rodzic
miał pewność, że w czasie, kiedy on jest w pracy,
dzieckiem opiekuje się fachowo przygotowany na-
uczyciel. Taka opieka dla dziecka powinna być za-
pewniona bez względu na to, czy chodzi o dziecko
6-letnie, czy dziecko 7-letnie. To chcemy zrobić w ra-
mach tej rezerwy 347 mln zł.
W ramach tej rezerwy przewidziano środki na
dotację celową, która de facto jest jakby tym elemen-
tem subwencji oświatowej związanej ze zwiększeniem
liczby dzieci pojawiających się w szkole. Jednak – żeby
to było jasne – dzieje się to jakby poza subwencją. Tak
więc nie można mieszać tych 2 rodzajów środków.
Chcę tylko jeszcze powiedzieć, że w 2008 r. 0,6%
rezerwy to było ok. 170 mln zł. W 2008 r. do dzisiaj
w ramach tych 170 mln zł na remonty placówek
oświatowych, o których dofinansowanie wystąpiły
samorządy, na likwidację zdarzeń losowych wydano
80 mln zł, na wyposażenie zaś – 46 mln zł. A zatem
przeznaczono prawie 126 mln zł, bez żadnej reformy,
na doposażenie placówek, remonty, zdarzenia loso-
we. To są potrzeby samorządów terytorialnych. Środ-
ki te zostały podzielone zgodnie z kryteriami ustalo-
nymi w zespole ds. edukacji Komisji Wspólnej Rządu
i Samorządu Terytorialnego.
Gdybyście państwo pozostawili – poddaję to pod
rozwagę państwa posłów, jako że państwo będziecie
podejmować decyzje – rezerwę subwencji oświatowej
w wysokości 0,25%, to byłaby to kwota rzędu 83 mln
zł w 2009 r. Oznaczałoby to, że na te zadania, które
już tu wskazałam jako sfinansowane w 2008 r., po
167
prostu nie byłoby pieniędzy w ramach tej rezerwy.
To również pokazuje, że potrzeby samorządów są ta-
kie, że nawet gdybyśmy chcieli w ramach tej rezerwy
sfinansować obniżenie wieku szkolnego, to po prostu
nie byłoby takich środków.
Jeśli chodzi o błędy statystyczne, to przejście z
systemu informacji GUS na system informacji oświa-
towej spowodowało wiele perturbacji po stronie sa-
morządów terytorialnych. Często nie poradziły sobie
one z nowym systemem. Z tytułu błędów statystycz-
nych wystąpiliśmy – na wniosek samorządów – o
33 mln zł w ramach rezerwy celowej, która jest na te
cele przeznaczona w tym roku. Pokazuje to skalę po-
trzeb samorządów terytorialnych.
Myślę, że nie jest uprawniony taki wniosek, że
nagle posłowie koalicji rządzącej chcą sfinansować
obniżenie wieku szkolnego z rezerwy subwencji
oświatowej, bo dotychczasowa praktyka pokazuje, że
takich możliwości w ramach tej rezerwy nie ma. Moż-
na byłoby zadać pytanie, dlaczego poprzedni rząd
zdecydował się na zmniejszenie tej subwencji z 0,6%
do 0,25% i jaki miał pomysł na finansowanie tych
zadań samorządów, które są obecnie finansowane z
rezerwy subwencji ogólnej, ale myślę, że to jest pyta-
nie, na której dzisiaj nie znajdziemy odpowiedzi.
Odpowiem jeszcze na pytanie pana posła Gosiew-
skiego, który bardzo troszczył się – i bardzo dobrze,
że się troszczył – o te biedniejsze gminy. Właśnie
przede wszystkim z subwencji ogólnej, z rezerwy ce-
lowej tej subwencji ogólnej, korzystają gminy wiej-
skie. Zmniejszenie tej subwencji oznacza mniejsze
środki dla gmin wiejskich, dla tych gmin, o które pan
poseł bardzo tu się troszczył. W 2007 r., kiedy był
konsultowany rządowy projekt zmiany wysokości
rezerwy celowej subwencji oświatowej, Związek Gmin
Wiejskich RP jednoznacznie opowiedział się za tym,
aby nie zmniejszać tej subwencji. Nie wszystkie sa-
morządy i nie wszystkie korporacje samorządowe
popierały wtedy stanowisko rządu w tej sprawie.
Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo, pani minister.
Bardzo proszę o zabranie głosu sprawozdawcę
komisji panią poseł Danutę Pietraszewską.
Poseł Danuta Pietraszewska:
Panie Marszałku! Szanowna Pani Minister! Wy-
soka Izbo! Chciałabym serdecznie podziękować pa-
niom minister za wyczerpujące i bardzo jasne przed-
stawienie stanowiska rządu. Pani minister w zasa-
dzie odpowiedziała na wszystkie pytania posłów,
nawet te, które były skierowane bezpośrednio do
mnie. I dziękuję za to. Pozostało jedyne skierowane
do mnie przez panią poseł Nowak pytanie o to, dla-
czego samorządy obarcza się kosztami dodatkowych
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
168 Projekty ustaw o zmianie ustawy Kodeks spółek handlowych
Poseł Danuta Pietraszewska
zadań szkolnych, ale myślę, że to również korespon-
duje z tym, co pani minister tłumaczyła panu posło-
wi Gosiewskiemu.
Chciałabym do tego tylko dodać, że owszem, może
tak będzie, że bogatsze samorządy dostaną z tej re-
zerwy oświatowej nieco mniej i będzie to jakby takie
janosikowe, jak to się mówi u nas, na Śląsku, ale
obowiązuje chyba jakaś zasada solidarności i jeżeli
ktoś ma od kogoś dużo więcej, to może choć trochę
się podzielić. Jeżeli są naprawdę biedne samorządy,
które nie mogą sobie poradzić z zadaniami, to warto
je wesprzeć właśnie w imię zasady solidarności, o
której przecież PiS tak wiele mówi. My również liczy-
my na to, że ta zasada będzie realizowana.
Pani minister wspomniała również o tym, że z tej
rezerwy budżetowej, z tej rezerwy oświatowej – nie
tylko w wysokości 0,6%, ale nawet w wysokości 1%
– korzystały poprzednie rządy. A więc utrzymanie
wysokości tej rezerwy budżetowej daje możliwość
gospodarowania 190 mln zł, bo tyle by ona wynosiła,
gdyby pozostała w dotychczasowej wysokości. Dawa-
łoby to większą gwarancję, że potrafimy wesprzeć
tych, którzy będą bardziej potrzebowali.
Dziękuję serdecznie wszystkim klubom, które
wsparły naszą inicjatywę poselską i proszę Wysoką
Izbę o uchwalenie tej nowelizacji. Dziękuję bardzo.
(Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo, pani poseł.
Zamykam dyskusję.
Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpi-
my w bloku głosowań.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 13.
porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji
Nadzwyczajnej o:
1) rządowym projekcie ustawy o zmianie
ustawy Kodeks spółek handlowych,
2) poselskim projekcie ustawy o zmianie usta-
wy Kodeks spółek handlowych i ustawy o kosz-
tach sądowych w sprawach cywilnych
(druki nr 524, 600 i 1037).
Bardzo proszę o zabranie głosu sprawozdawcę
komisji pana posła Jerzego Kozdronia.
Poseł Sprawozdawca Jerzy Kozdroń:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoki Sej-
mie! W imieniu Komisji Nadzwyczajnej do spraw
zmian w kodyfikacjach mam zaszczyt przedstawić
sprawozdanie o rządowym projekcie ustawy o zmia-
nie ustawy Kodeks spółek handlowych oraz o posel-
skim projekcie ustawy o zmianie ustawy Kodeks
spółek handlowych i ustawy o kosztach sądowych w
sprawach cywilnych.
Oba projekty ustaw – zarówno rządowy, jak i po-
selski, klubu Prawa i Sprawiedliwości – zmierzały w
istocie rzeczy w jednym kierunku: miały za zadanie
usprawnić i ułatwić życiem przedsiębiorcom. To uła-
twienie działalności gospodarczej przedsiębiorstw
polegać miało głównie na tym, że zaproponowano, po
pierwsze, znaczące, drastyczne obniżenie w obu pro-
jektach wysokości minimalnego kapitału zakładowe-
go w odniesieniu do spółek z ograniczoną odpowie-
dzialnością i spółek akcyjnych, po drugie, odforma-
lizowanie wymogów dotyczących zakładania spółek,
zmian umów spółek wszelkiego rodzaju. Dotyczy to
spółek osobowych, jak również spółek kapitałowych.
Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka po prze-
analizowaniu projektów uznała, że oba idą w jednym
kierunku, i wybrała jako bazowy projekt rządowy,
jednak pełnymi garściami czerpała również z rozwią-
zań projektu poselskiego.
Jeżeli chodzi o obniżenie kapitału zakładowego,
to Komisja Nadzwyczajna proponuje tutaj znaczące
obniżenie minimalnego kapitału zakładowego w
przypadku spółek z ograniczoną odpowiedzialnością.
Obowiązujący dotychczas próg minimalny wynosi 50
tys., natomiast proponujemy zejście do kwoty 5 tys.
zł, jako minimalnego kapitału zakładowego, a przy
spółkach akcyjnych z 500 tys. do 100 tys. zł. Jeżeli
chodzi o spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, to
przemawia za tym przede wszystkim zasada, że w
nowoczesnym życiu gospodarczym kapitał zakłado-
wy w tego typu spółkach w istocie rzeczy nie pełni
już funkcji gwarancyjnej. Są inne metody mierzenia
wypłacalności spółki. Ochrona wierzycieli w zależ-
ności od wielkości kapitału zakładowego nijak się ma
do rzeczywistości, do wypłacalności spółki, bo może
być wysoki kapitał zakładowy, a wypłacalność spółki
będzie na poziomie zerowym, albo nawet ujemnym.
Druga rzecz. W istocie rzeczy, jeśli chodzi o spółki
z ograniczoną odpowiedzialnością, mamy czas spółek
z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji. Kie-
dy spółka w organizacji, przed zarejestrowaniem, pro-
wadzi działalność, to wydatkuje najczęściej właśnie
kapitał zakładowy. Z chwilą zarejestrowania spółki
tego kapitału już nie ma, są jakieś urządzenia i inne
rzeczy. Dlatego też stanęliśmy na stanowisku, że to
nie wielkość kapitału zakładowego powinna decydo-
wać o możliwości założenia spółki kapitałowej, stąd
też obniżyliśmy ten próg. Jak wynika z analiz prawno-
-porównawczych, w innych państwach, np. w Wielkiej
Brytanii i w Niemczech, istnieją już spółki z ograni-
czoną odpowiedzialnością bez jakiegokolwiek progu
kapitałowego. Symboliczna jedna marka jest kapita-
łem zakładowym w tych spółkach.
Kolejna sprawa, poza kapitałem zakładowym,
który obniżyliśmy, dotyczy wymogów formalnych.
Chodzi o pewną rzecz. Klub poselski dokonał tutaj
daleko idącego odformalizowania tych wymogów.
Przede wszystkim chodziło o to, żeby zlikwidować
wymóg formy aktu notarialnego przy zakładaniu
spółek osobowych, takich jak partnerskie, komandy-
towe, komandytowo-akcyjne czy też spółki z ograni-
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekty ustaw o zmianie ustawy Kodeks spółek handlowych
Poseł Sprawozdawca Jerzy Kozdroń
czoną odpowiedzialnością. Proponuje się zastąpienie
tego formą pisemną pod rygorem nieważności.
Komisja wykazała się daleko idącą konserwatyw-
nością w podejściu do tego zagadnienia. Uznaliśmy, że
tak rewolucyjnych rozwiązań nie jesteśmy w stanie
zaakceptować. Po prostu przyjęliśmy zasadę, że w
przypadku spółek partnerskich będzie to forma pisem-
na pod rygorem nieważności, gdyż tego typu spółki,
podobnie jak spółki jawne, to w istocie rzeczy spółki
cywilne, które zawierane są pomiędzy osobami wol-
nych zawodów. Tutaj, w przypadku spółek komandy-
towych, nie ma ryzyka fałszerstwa dokumentów za-
wiązywania spółek, jeśli chodzi o wysokość kapitału
posiadanego przez poszczególnych wspólników i za-
kres odpowiedzialności. W związku z tym powiedzie-
liśmy, że w spółkach partnerskich wymóg formy pi-
semnej pod rygorem nieważności wystarczy.
Natomiast jeżeli chodzi o spółki z ograniczoną
odpowiedzialnością, to w tym zakresie, niestety, ko-
misja stanęła na stanowisku, że należy zachować
wymóg formy aktu notarialnego, podobnie jak w
przypadku spółek komandytowo-akcyjnych, które w
naszym porządku prawnym są spółkami osobowymi,
ale we wszystkich innych krajach zachodnich są to
spółki kapitałowe. Udział komandytariuszy oznacza
najczęściej udział różnego rodzaju firm, osób praw-
nych, które wchodzą do spółki komandytowo-akcyj-
nej. Zakres ich odpowiedzialności za zobowiązania
tego rodzaju spółek musi być w sposób precyzyjny
regulowany w formie aktu notarialnego.
Zdaniem komisji słuszny był projekt rządowy, któ-
ry przewidywał w art. 26 i 33 Kodeksu spółek han-
dlowych, a więc w części dotyczącej spółek osobo-
wych, odformalizowanie tych wymogów. Jak państwo
pamiętacie, w art. 26 § 4 jest mowa o tym, że można
przekształcić spółkę cywilną w spółkę jawną, nato-
miast w dalszej części tego paragrafu na wspólników
spółki cywilnej nałożono obowiązek przekształcenia
się w spółkę jawną, jeżeli za dwa poprzednie lata
przychód tej spółki cywilnej wymagał prowadzenia
pełnej księgowości, a więc przychód przekraczał, o ile
dobrze pamiętam, wedle dzisiejszych wymogów, 800
tys. euro rocznie. W związku z tym wspólnicy takiej
spółki cywilnej mieli obowiązek przekształcenia się
w spółkę jawną.
Było to źle przejęte przez przedsiębiorców, to po
pierwsze. Najpopularniejszą formą spółek w Polsce
są spółki cywilne, dlatego też wspólnicy takich spół-
ek z wielkimi oporami, z niezadowoleniem prze-
kształcali się w spółki jawne. Mamy świadomość, że
nie ułatwiało im to życia. Dlatego też postanowiliśmy
wyjść im naprzeciw. Mówimy tak: Zalecamy prze-
kształcenie się w spółkę jawną spółkom cywilnym,
ponieważ jest szereg innych przepisów Kodeksu spół-
ek handlowych, które ułatwiają życie wspólnikom
spółki jawnej. Przede wszystkim chodzi o zasadę od-
powiedzialności, bo w przypadku spółek jawnych
odpowiada się w pierwszym rzędzie z majątku przed-
siębiorstwa, z kapitału spółki. Jeżeli tego kapitału
169
nie starcza, dopiero wtedy sięga się do majątku wspól-
ników. Nie dość tego. Często jest tak, że w spółkach
cywilnych wspólnik odpowiada nie tylko swoim ma-
jątkiem, ale i majątkiem rodzinnym, majątkiem do-
robkowym. Przekształcenie się w spółkę jawną jest
dużo bezpieczniejsze dla wspólników. Jeżeli wspólni-
cy prowadzący przedsiębiorstwo w formie spółki cy-
wilnej nie chcą przekształcenia, to nie będziemy ich
przymuszać. Jeżeli jest im dobrze, to niech działają
w ten sposób dalej.
Kolejna sprawa dotyczy odpowiedzialności wspól-
ników spółki jawnej w sytuacji, kiedy zawiązują oni
spółkę jawną i przystępuje do niej jednoosobowy
przedsiębiorca, który aportem wnosi całe swoje przed-
siębiorstwo. Pozostaje kwestia odpowiedzialności. Czy
spółka jawna ponosi odpowiedzialność za długi sprzed
powstania spółki cywilnej, które zaciągnął ten jedno-
osobowy przedsiębiorca? Tak, ta zasada jest niezmien-
na, natomiast zakres odpowiedzialności pozostałych
wspólników spółki jawnej w dotychczasowym Kodek-
sie spółek handlowych był niczym nieograniczony. My
mówimy tak: Odpowiedzialność pozostałych wspólni-
ków spółki jawnej za zobowiązania ciążące na tym
przedsiębiorstwie powstałe przed powstaniem spółki
jawnej ogranicza się do wartości przedsiębiorstwa
wniesionego do tej spółki.
Pozostałe przepisy, art. 179 i 303, dotyczące zasad
zwrotu dopłat czy wypłaty dywidendy, mają charak-
ter porządkujący. Przewidują, że w uchwałach zgro-
madzenia wspólników należy określać datę wypłaty
dywidendy, a jeżeli zgromadzenie wspólników tego
nie zrobi, datę wypłaty dywidendy w spółkach z ogra-
niczoną odpowiedzialnością określa zarząd, a w spół-
kach akcyjnych rada nadzorcza. Dlaczego to jest ta-
kie istotne? Przede wszystkim ze względów podatko-
wych. Mieliśmy do czynienia z szeregiem orzeczeń
regulujących w tym zakresie, które przyjmowały, że
jeżeli zgromadzenie wspólników nie podjęło tej
uchwały, to już od tej daty naliczano podatek tym,
którzy te dywidendy mieli uzyskać.
Na zakończenie chciałbym powiedzieć tylko jedną
rzecz. W projekcie poselskim była też propozycja
zmiany ustawy o kosztach sądowych w sprawach cy-
wilnych. Chodziło konkretnie o to, żeby obniżyć wy-
sokość odpisów i opłat sądowych w przypadku spraw
związanych z zarejestrowaniem podmiotów w sądzie
rejestrowym. Komisja kodyfikacyjna nie podzieliła
stanowiska posłów wnioskodawców, ponieważ uzna-
liśmy, że dochody państwa są ważne. Nie dość tego,
jak pamiętam jeszcze z okresu V kadencji, zawsze
jakoś się tak składało, że partia opozycyjna wnosiła
o obniżenie opłat sądowych w sytuacji, kiedy nie po-
nosiła odpowiedzialności za wielkość wpływów do
budżetu ani za wielkość dochodów sądowych. I teraz
też tak jest. O ile w V kadencji ten sam projekt w
zakresie dotyczącym obniżenia opłat sądowych był
zgłaszany i wtedy klub Prawa i Sprawiedliwości był
przeciwko obniżeniu, tak teraz sytuacja się odwróci-
ła: klub Platformy Obywatelskiej jest przeciwko ob-
niżeniu, a klub PiS-u wnosi o obniżenie.
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
170 Projekty ustaw o zmianie ustawy Kodeks spółek handlowych
Poseł Sprawozdawca Jerzy Kozdroń
To wszystko. Wnoszę, panie marszałku, o przyję-
cie sprawozdania i uchwalenie ustawy w brzmieniu
zaproponowanym przez komisję. (Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po-
rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad-
czeń w imieniu klubów i kół.
Otwieram dyskusję.
Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Stani-
sława Chmielewskiego w imieniu klubu Platforma
Obywatelska.
Poseł Stanisław Chmielewski:
Dziękuję, panie marszałku.
Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Mam zaszczyt w
imieniu Klubu Parlamentarnego Platforma Obywa-
telska przedstawić stanowisko w sprawie sprawozda-
nia Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kody-
fikacjach o rządowym projekcie ustawy o zmianie
ustawy Kodeks spółek handlowych (druk nr 524)
oraz o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy
Kodeks spółek handlowych i ustawy o kosztach są-
dowych w sprawach cywilnych (druk nr 600).
Nie będzie dla nikogo tajemnicą, ale też Wysokiej
Izby nie będę w tej tajemnicy utrzymywał, że Klub
Parlamentarny Platforma Obywatelska popiera spra-
wozdanie, popiera działania Komisji Nadzwyczajnej
do spraw zmian w kodyfikacjach, jeżeli chodzi o no-
welizację Kodeksu spółek handlowych w zakresie –
można powiedzieć – istotnym, wynikającym z projek-
tu rządowego, ale również w części związanej z pro-
jektem poselskim.
Zabierał przede mną głos sprawozdawca komisji,
który w sposób bardzo szczegółowy przedstawił te-
matykę, którą zajmowała się komisja. Powiem tak:
projekt rządowy to nie nowość, tak jak i projekt po-
selski, można powiedzieć, nie jest nowością. Ta dys-
kusja trwa już od kilka lat, dyskusja na temat tego,
jaką drogą ma pójść, mówiąc tak bardzo kolokwial-
nie, Kodeks spółek handlowych, czy ma on być pra-
wem bardzo formalnym, czy też prawem, które ma
sprzyjać pracodawcom i tym samym sprzyjać wszyst-
kim nam, mieszkańcom Polski. W tym momencie
spotkaliśmy się chyba na tej wspólnej drodze – i do-
brze – realizując te wspólne zamierzenia, realizując
również, co jest istotne, zamierzenia programu go-
spodarczego Platformy Obywatelskiej. Trzeba powie-
dzieć, że doszliśmy do ustaleń, które z całą pewnością
ułatwią w przyszłości prowadzenie działalności go-
spodarczej.
Nie chcę powtarzać tu szczegółowo wszystkich unor-
mowań, natomiast chcę zaakcentować trzy sprawy.
Po pierwsze, zniesienie obowiązku przekształcania
spółek cywilnych w spółki jawne. Słusznie tu już pod-
kreślono, że wprowadzenie tego obowiązku spotkało
się z ogromną krytyką, zastrzeżeniami zarówno ze
strony doktryny prawnej, jak też ze strony bezpośred-
nio osób, które prowadzą działalność gospodarczą.
Oczywiście zniesienie tego obowiązku wcale nie ozna-
cza, że od razu trzeba będzie wszystko odkręcać w
drugą stronę, ale da to szansę wszystkim młodym lu-
dziom, zwłaszcza tym, którzy będą rozpoczynali swo-
ją działalność gospodarczą, a poznali właśnie takie
otwarte rozwiązania, o których mówił pan poseł spra-
wozdawca, w Anglii czy też w innym miejscu w Euro-
pie, które w zasadzie nie stawiają dzisiaj żadnych wy-
mogów, poznali możliwość takiego łatwego rozpoczę-
cia prowadzenia działalności. Dzisiaj też oni, zaczyna-
jąc od działalności jednoosobowej, własnej, po zgroma-
dzeniu pewnego kapitału chcieliby dokonać prze-
kształcenia, ale to jest ich wybór. To musi być ich
wybór, to nie może być przymus. Na pewno to odstą-
pienie od przymusu przekształcania spółki cywilnej,
jak również obniżenie, co jest bardzo ważne, kapitału
zakładowego w spółce już kapitałowej, a więc w spółce
z ograniczoną odpowiedzialnością i w spółce akcyjnej,
pozwoli na swobodny wybór tej formuły. Jestem wiel-
kim zwolennikiem wyborów, a nie nakazów i dlatego
uważam, że jest to bardzo dobre rozwiązanie; tak też
uważa klub Platformy Obywatelskiej.
Myślę, że trzeba zwrócić uwagę na jeszcze jedną
kwestię. Otóż w Kodeksie spółek handlowych wpro-
wadzono stosunkowo niedawno przepis mówiący o
tym, że: kto, będąc członkiem zarządu spółki kapita-
łowej, dopuszcza do tego, że pisma i zamówienia han-
dlowe oraz informacje, o których mowa w art. 206 §
1 i art. 374 § 1, nie zawierają danych określonych w
tych przepisach, albo będąc komplementariuszem
spółki komandytowo-akcyjnej uprawnionym do re-
prezentowania spółki, dopuszcza do tego, że pisma i
zamówienia handlowe oraz informacje, o których
mowa w art. 127 § 5, nie zawierają danych określo-
nych w tym przepisie, podlega karze grzywny. Chciał-
bym podkreślić, że my tę karę grzywny tutaj obniży-
liśmy. Nie odstąpiliśmy całkowicie od takiego swo-
istego karania za pewne niedokładności w prowadze-
niu działalności gospodarczej, ale obniżyliśmy tę karę
o 100% po to także, by doprowadzić do kompatybilno-
ści całego naszego systemu. Mamy już przepisy nor-
mujące spawy dotyczące Krajowego Rejestru Przed-
siębiorców. Jest tam też przepis analogiczny mówiący
o tym, że kara grzywny może być wymierzona – w
oparciu o ten przepis – do 5 tys. zł, natomiast w Ko-
deksie spółek handlowych była mowa o tym, że – do
10 tys. zł. Ta ewidentna rozbieżność powodowała, że
trzeba było się zastanowić nad tym, które rozwiązanie
jest lepsze. (Dzwonek) Wybraliśmy... Panie marszałku,
jeżeli mogę, to jeszcze minutę.
(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek
Sejmu Jarosław Kalinowski)
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekty ustaw o zmianie ustawy Kodeks spółek handlowych
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Proszę bardzo.
Poseł Stanisław Chmielewski:
Wybraliśmy rozwiązanie mówiące o tych 5 tys. zł,
i to też trzeba podkreślić. Odstąpiliśmy od regulowa-
nia w sposób przejściowy, co jest również ważne,
sprawy kapitałów w spółkach z ograniczoną odpowie-
dzialnością i w spółkach akcyjnych; będzie to dzisiaj
sprawa otwarta. Będą spółki z kapitałem bardzo,
bardzo dawnym, będą spółki z kapitałem 50-tysięcz-
nym i będą spółki z kapitałem 5-tysięcznym. Nikt nie
będzie musiał niczego zmieniać. Oby to służyło nam
wszystkim, żeby można było powiedzieć, że ta zmia-
na jest jak najbardziej dobra dla rozwoju przedsię-
biorczości, a w efekcie dla rozwoju, dla zwiększenia
liczby miejsc pracy.
Ze swojej strony powiem tylko tyle, że poparliśmy
– jak mówił pan poseł sprawozdawca – odformalizo-
wanie momentu zawierania umowy spółki partner-
skiej, ale jednocześnie, trzeba powiedzieć, że projekt
poselski poszedł jeszcze dalej, jeżeli chodzi o spółkę
akcyjną, bo chciał obniżenia kapitału do 10 tys. zł.
Przy tym zrozumieniu sytuacji, że dzisiaj kapitał nie
jest podstawową funkcją zabezpieczającą klientów
danej spółki, obniżyliśmy to w trochę mniej drastycz-
ny sposób, ale w sposób znaczący, bo pięciokrotnie.
Reasumując, Wysoki Sejmie, wnoszę o przyjęcie
tego sprawozdania i o uchwalenie ustawy w brzmie-
niu zaproponowanym przez komisję, a więc w takim,
jak to jest w druku nr 1037. Klub Platformy Obywa-
telskiej będzie to sprawozdanie popierał w dalszych
pracach legislacyjnych. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo, panie pośle.
Głos zabierze poseł Marek Ast, Prawo i Sprawie-
dliwość.
Poseł Marek Ast:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawie-
dliwość mam zaszczyt przedstawić stanowisko wobec
rządowego i poselskiego projektów ustaw o zmianie
ustawy Kodeks spółek handlowych (druki nr 524 i
600), rozpatrzonych przez Nadzwyczajną Komisję do
spraw zmian w kodyfikacjach, i oczywiście wobec
sprawozdania komisji (druk nr 1037).
Komisja kodyfikacyjna rozpatrywała obydwa pro-
jekty łącznie. Przedstawione dzisiaj Wysokiej Izbie
sprawozdanie z prac komisji jest kompromisem po-
między propozycjami zgłaszanymi przez posłów
171
wnioskodawców, stronę rządową a zastrzeżeniami
podnoszonymi przez doktrynę prawną.
Zmiany postulowane w Kodeksie spółek handlo-
wych zarówno przez PiS, jak i rząd wywołały szeroką
dyskusję w mediach wśród specjalistów prawa han-
dlowego. Eksperci raczej krytycznie odnosili się do
zaproponowanych rozwiązań zarówno w przedłoże-
niu rządowym, jak i w projekcie poselskim.
Przypomnę, że zmiany zawarte w obydwu projek-
tach zmierzały do obniżenia kapitału zakładowego
spółek prawa handlowego, wprowadzenia rozwiązań
ułatwiających funkcjonowanie spółek, a także ich
zakładanie przez zniesienie obligatoryjnej formy
aktu notarialnego dla spółek partnerskich, spółek z
o.o., komandytowych i komandytowo-akcyjnych – to
była propozycja poselska, jeśli chodzi o zniesienie
obligatoryjnej formy aktu notarialnego – ogranicze-
nia wymogów formalnych dla jednoosobowych spółek
kapitałowych czy zniesienia obowiązku przekształ-
cania spółek cywilnych w spółki jawne.
Szczególnie mocno krytykowane były propozycje
obniżenia kapitału zakładowego oraz zniesienia obo-
wiązkowej formy aktu notarialnego dla spółek prawa
handlowego. Komisja nie podzieliła obaw ekspertów
co do ewentualnych negatywnych skutków obniżenia
wysokości kapitału zakładowego dla spółek z ograni-
czoną odpowiedzialnością do kwoty 5 tys. zł i dla spół-
ek akcyjnych do kwoty 100 tys. zł.
W tym miejscu, panie pośle Chmielewski, drobne
sprostowanie. Klub Parlamentarny PiS, posłowie
wnioskodawcy wnosili o obniżenie kapitału zakłado-
wego jedynie dla spółek z ograniczoną odpowiedzial-
nością, komandytowych, komandytowo-akcyjnych, i
to do kwoty 10 tys. zł. Z kolei propozycja rządowa
dotyczyła obniżenia kapitału akcyjnego dla spółek
akcyjnych z kwoty 500 tys. zł do kwoty 100 tys. zł.
Mieliśmy w tym zakresie pewne wątpliwości, bo w
liczbach bezwzględnych to obniżenie jest rzeczywi-
ście znaczące, ale tak jak powiedziałem, jest pewien
kompromis pomiędzy propozycjami rządowymi a pro-
pozycjami poselskimi. Dlatego akceptujemy tę pro-
pozycję rządową.
Mój klub popiera te zmiany jako korzystne dla
przedsiębiorców, tym bardziej że odzwierciedlają one
ogólną tendencję występującą w Unii Europejskiej.
W większości państw kapitał ten jest jeszcze niższy
od zaproponowanego w obydwu projektach. Pozosta-
wienie przepisów regulujących te kwestie bez zmian
w dłuższym okresie mogłoby doprowadzić do nieko-
rzystnego dla polskiej gospodarki procesu ucieczki
przedsiębiorców poza obszar działania naszego pra-
wa handlowego i zakładania przez nich spółek na
podstawie względniejszych przepisów innych państw
unijnych. Do tego nie można dopuścić. Chcemy, żeby
nasze prawo było konkurencyjne, żeby po prostu pod-
mioty gospodarcze działały na podstawie naszego
prawa handlowego, nie tylko nasze podmioty, ale
również podmioty zagraniczne.
Ponadto obniżenie progu minimalnej wysokości
kapitału zakładowego, w szczególności w przypadku
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
172 Projekty ustaw o zmianie ustawy Kodeks spółek handlowych
Poseł Marek Ast
spółek z o.o., w dłuższej perspektywie czasu z pew-
nością rozszerzy krąg podmiotów, które będą prowa-
dzić działalność gospodarczą w tej formie.
Co do zniesienia obligatoryjnej formy aktu nota-
rialnego, to komisja uwzględniła ten postulat jedynie
w stosunku do spółek partnerskich. Mój klub szanu-
je opinie ekspertów, ale nie podziela ich obaw co do
bezpieczeństwa obrotu prawnego w przypadku zasto-
sowania zwykłej formy pisemnej, również dla spółek
z ograniczoną odpowiedzialnością, komandytowych
i komandytowo-akcyjnych. Nasza propozycja zmie-
rzała bowiem, po pierwsze, do uproszczenia procedu-
ry zakładania tych spółek, po drugie, do obniżenia
kosztów tego aktu. Nie będziemy jednak upierać się,
aby już w tym momencie wprowadzać przepisy zno-
szące wymóg aktu notarialnego dla większości spół-
ek prawa handlowego, tym bardziej że cel obniżenia
kosztów założenia najbardziej popularnej formy spół-
ki, jaką jest spółka z ograniczoną odpowiedzialno-
ścią, zostanie osiągnięty przez obniżenie minimalnej
wysokości kapitału zakładowego.
Wysoka Izbo! Tak jak powiedziałem na wstępie,
przedstawione przez pana posła Jerzego Kozdronia
sprawozdanie jest wyrazem pewnego kompromisu
pomiędzy propozycjami poselskimi PiS a projektem
rządowym. Kompromis ten powinien usatysfakcjo-
nować przedsiębiorców czekających na zmiany w
Kodeksie spółek handlowych. Dlatego mój klub bę-
dzie głosował za przyjęciem wypracowanego przez
komisję projektu zmian ustaw w Kodeksie spółek
handlowych. Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo, panie pośle.
Głos zabierze poseł Stanisław Rydzoń, Lewica.
Bardzo proszę.
Poseł Stanisław Rydzoń:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Mini-
strze! W imieniu Klubu Poselskiego Lewica przedsta-
wiam stanowisko wobec sprawozdania Komisji Nad-
zwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach o rządo-
wym projekcie ustawy o zmianie ustawy Kodeks
spółek handlowych oraz o poselskim projekcie usta-
wy o zmianie ustawy Kodeks spółek handlowych i
ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych
– druki nr 524, 600 oraz 1037.
Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej w głównej
części oparte zostało na rządowym projekcie ustawy
zawartym w druku nr 524. Jedynie poprawka 9., do-
tycząca brzmienia art. 92, została przejęta z projektu
poselskiego z druku nr 600. Dotyczy ona rezygnacji
z formy notarialnej umowy spółki partnerskiej na
rzecz formy pisemnej pod rygorem nieważności.
Autorzy projektu rządowego, proponując wprowa-
dzenie zmian w Kodeksie spółek handlowych, mieli
na uwadze potrzebę ułatwienia przedsiębiorcom pro-
wadzenia działalności gospodarczej w formie spółek
prawa handlowego. By to osiągnąć, zaproponowali
trzynaście zmian w przedmiotowym kodeksie, w tym
m.in. zniesienie w art. 26 § 4 kodeksu obowiązku
przekształcenia spółki cywilnej w spółkę jawną w
przypadku, gdy przychody netto spółki cywilnej w
każdym z dwóch ostatnich lat obrotowych przekro-
czyły kwotę 800 tys. euro. Po wprowadzeniu tej zmia-
ny to nie ustawa, lecz wszyscy wspólnicy spółki cy-
wilnej będą decydować o przekształceniu jej w spółkę
jawną. Uczynią tak, jeśli będą przekonani, że zmiana
ta będzie dla nich korzystna z punktu widzenia eko-
nomicznego oraz formy prowadzenia dokumentacji
rachunkowej. Nasz klub ocenia tę zmianę jako ko-
rzystną dla małych i średnich firm.
Kolejna istotna zmiana dotyczy ograniczenia w
art. 33 K.s.h. odpowiedzialności wspólników spółek
osobowych za zobowiązania przedsiębiorcy jednooso-
bowego w przypadku, gdy przedsiębiorstwo jednooso-
bowego przedsiębiorcy wnoszone jest do spółki oso-
bowej aportem. Po wprowadzeniu tej zmiany odpo-
wiedzialność wspólników będzie ograniczona do
wartości nabytego przedsiębiorstwa według stanu w
chwili wniesienia, a według cen w chwili zaspokoje-
nia wierzyciela. W takiej sytuacji wspólnicy nie będą
odpowiadali za zobowiązania tego przedsiębiorstwa
powstałe przed dniem utworzenia spółki.
Kolejne zmiany korzystne dla przedsiębiorców
dotyczą art. 154 § 1 oraz art. 308, w którym dodano
§ 4. W przepisach tych obniżono wysokości minimal-
nego kapitału zakładowego w spółkach z ograniczoną
odpowiedzialności i w spółkach akcyjnych. W przy-
padku spółki z o.o. ograniczono kapitał zakładowy z
50 tys. zł do 5 tys. zł, zaś w przypadku spółki akcyjnej
z 500 tys. zł do 100 tys. zł. Dotychczasowe kwoty
kapitałów zakładowych zostały ustalone na bardzo
wysokim poziomie, co znacząco utrudniało założenie
spółki i rozpoczęcie działalności.
Nowela przewiduje skreślenie § 2 i 3 w art. 173, a
także § 3 i 4 w art. 303. Dzięki tym zmianom w spra-
wach przekraczających zakres zwykłych czynności
spółki oświadczenie woli wspólnika będzie dokony-
wane w formie pisemnej pod rygorem nieważności,
nie będzie zaś wymagany podpis notarialnie po-
świadczony. Poprawka ta niewątpliwie ułatwi życie
przedsiębiorcom.
Kolejna istotna zmiana dotyczy uchylenia § 2 w
art. 405, tj. obowiązku ogłaszania w Monitorze Są-
dowym i Gospodarczym uchwał podjętych na wal-
nym zgromadzeniu obradującym wprawdzie bez for-
malnego zwołania, lecz w obecności 100% kapitału
akcyjnego i przy braku sprzeciwu. Nadal pozostanie
jednak obowiązek ogłaszania uchwał, które wpisy-
wane są do Krajowego Rejestru Sądowego. Jest to
poprawka ułatwiająca bieżące funkcjonowanie spółek
prawa handlowego.
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekty ustaw o zmianie ustawy Kodeks spółek handlowych
Poseł Stanisław Rydzoń
Wreszcie ostatnia zmiana, dotycząca brzmienia § 1
w art. 595, dotyczy obniżenia sankcji nakładanej na
członków zarządów spółek handlowych w przypadku,
gdy zamówienie handlowe oraz informacje na stro-
nach internetowych spółki, o czym mowa w art. 127
§ 5, art. 206 § 1 i art. 374 Kodeksu spółek handlo-
wych, nie zawierają danych określonych w tych prze-
pisach. Chodzi m.in. o firmę, jej siedzibę i adres,
oznaczenie sądu rejestrowego, NIP i inne dane. Au-
torzy projektu słusznie stwierdzają, że kara w wyso-
kości 10 tys. zł nakładana za to naruszenie prawa
jest zbyt wysoka. Propozycja obniżenia tej sankcji do
5 tys. zł nie spotkała się ze sprzeciwem posłów pod-
komisji czy Komisji Nadzwyczajnej, choć wydaje się,
że kara ta i tak jest nadal za wysoka.
Jak stwierdziłem w trakcie pierwszego czytania,
Klub Poselski Lewica popiera nowelizację Kodeksu
spółek handlowych i będzie głosował za sprawozda-
niem komisji, czyli za przyjęciem projektu ustawy.
Dziękuję uprzejmie. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo, panie pośle.
Głos zabierze poseł Józef Zych.
A tam na galerii proszę nieco ciszej. Dziękuję
bardzo.
Bardzo proszę, panie pośle.
Poseł Józef Zych:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoki Sej-
mie! Komisja Nadzwyczajna do spraw zmian w kody-
fikacjach przedłożyła łączne sprawozdanie z prac nad
dwoma projektami zmian w Kodeksie spółek handlo-
wych, a więc rządowym – druk nr 524, i poselskim
– druk nr 600. Obydwa projekty zawierają elementy
zmian, które zasługiwały na wnikliwe zapoznanie się
z nimi. Uczyniła to Komisja Nadzwyczajna do spraw
zmian w kodyfikacjach. Sprawozdanie komisji jest
wyrazem racjonalnego procedowania i zdaniem Klu-
bu Poselskiego Polskiego Stronnictwa Ludowego za-
sługuje na uwzględnienie. Jak wykazał sprawozdaw-
ca komisji pan poseł Kozdroń, jest to nie tylko wyraz
racjonalnego procedowania, ale był to majstersztyk,
jeśli chodzi o pokazanie trudnych problemów doty-
czących spółek prawa handlowego.
Chciałbym przejść teraz do omówienia propozycji.
Ważny jest proponowany w art. 92 Kodeksu spółek
handlowych zapis, iż umowa spółki partnerskiej po-
winna być zawarta na piśmie pod rygorem nieważ-
ności; zostało to właściwie uzasadnione.
Propozycja zapisu w art. 26 § 4 Kodeksu spółek
handlowych, iż spółka cywilna, o której mowa w art.
860 Kodeksu cywilnego, może być przekształcona w
spółkę jawną, jest rozstrzygnięciem ważnym. Przy-
173
pomnę, że takiej regulacji oczekiwałem już od co naj-
mniej 10 lat, tylko w trochę innym aspekcie, gdyż
brak takiej regulacji powodował komplikacje w spół-
kach cywilnych, jeśli chodzi o podatki, umarzanie i
różnego rodzaju sytuacje. A zatem zasługuje to na
uwzględnienie.
Skoro jesteśmy w gronie prawników specjalistów,
przedstawicieli ministerstwa, chciałbym podnieść
pewną kwestię. W doktrynie wielokrotnie już podno-
szono to, czy nadal musi być tak, że część regulacji
znajduje się w Kodeksie cywilnym, jeśli chodzi o spół-
kę prawa cywilnego, i odnosimy się do spółek prawa
handlowego, czyli w tym momencie przy zmianie mu-
simy korzystać i z jednego, i z drugiego aktu praw-
nego. Jest to więc sprawa przyszłości, ale jednak do
rozważenia. Byłoby to zgodne z zasadami tworzenia
prawa jasnego i zawierania przepisów dotyczących tej
samej materii w jednym akcie prawnym.
Trzeba przy tym przekształceniu zwrócić uwagę
na to, że zupełnie inne są zasady rządzące spółką
cywilną, a zupełnie inne spółką jawną. Dotyczy to
zarówno wnoszenia majątku, różnic własności,
świadczenia usług – inaczej jest w spółce jawnej, a
inaczej w spółce cywilnej – chodzi wreszcie o proble-
my reprezentacji. Całkowicie podzielam poglądy mo-
ich kolegów, szczególnie kolegi Chmielewskiego, a
także wyrażone przed chwilą opinie, że poważne wąt-
pliwości budzi okoliczność, że w spółkach prawa han-
dlowego, szczególnie jeśli chodzi o zamówienia, prze-
widujemy jeszcze sankcje, czyli grzywnę. Przecież o
to powinien dbać odbiorca pisma zamówienia, nie
powinno się ustawowo tego regulować w kodeksie.
Rozumiem, że jeśli chodzi o problemy dotyczące wy-
miany czy dostarczania danych do organów, do sądu
itd., powinno to być spełnione. I wreszcie chcę powie-
dzieć, że kolega Chmielewski tak daleko posunął się
w swojej wizji, którą popieram, żeby znieść tę grzyw-
nę, że powiedział już o 100-procentowym zniesieniu.
Jeśli byłoby ono 100-procentowe, to na dzień dzisiej-
szy byłoby już zero, a pozostaje jednak 5 tys. To na-
stępny problem.
Trzeba również podnieść bardzo istotną sprawę,
że procedowanie w Komisji Nadzwyczajnej wykazało,
jak można porządnie przygotować jeden projekt z
dwóch w pewnych kwestiach prawie przeciwstawnych
projektów, poselskiego i rządowego. To dowód na to,
że projekty, które ostatnio tak szybko wpływają, rów-
nież dotyczące kodeksu, bo co chwila mamy nową no-
welizację, powinny być łączone; to jedna sprawa.
Stąd też Komisja Nadzwyczajna złoży jutro wnio-
sek dotyczący także zmiany regulaminu Sejmu – cho-
dzi o kierowanie wszystkich projektów kodeksów do
Komisji Nadzwyczajnej. Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo, panie marszałku.
Przechodzimy do pytań.
Czas na zadanie pytania – 1 minuta.
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
174 Projekty ustaw o zmianie ustawy Kodeks spółek handlowych
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski
Czy ktoś jeszcze chciałby dopisać się do listy py-
tających?
Nie widzę zgłoszeń.
Zamykam listę.
Jako pierwszy poseł Henryk Siedlaczek, Platfor-
ma Obywatelska.
Bardzo proszę.
Poseł Henryk Siedlaczek:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Celem projektu
długo oczekiwanej ustawy o zmianie ustawy Kodeks
spółek handlowych jest wprowadzenie regulacji, któ-
re ułatwią przedsiębiorcom prowadzenie działalności
gospodarczej, w szczególności w formie spółek z ogra-
niczoną odpowiedzialności i spółek akcyjnych.
Wysoka Izbo! W nowelizacji Kodeksu spółek han-
dlowych obniżono minimalny kapitał zakładowy w
spółce z ograniczoną odpowiedzialnością do 5 tys. zł,
a w spółce akcyjnej – do kwoty 100 tys. Jest to nie-
wątpliwie krok w dobrym kierunku. Uwzględniając
jednak doświadczenia innych państw, takich jak An-
glia czy Francja, powinnyśmy się zastanowić, tak mi
się wydaje, czy nie rozważyć całkowitego odejścia od
ustalania minimalnego kapitału zakładowego?
Chciałbym w związku z tym zadać pytanie. Skoro w
kraju takim jak Anglia stwierdzono, że nie stać ich
na tworzenie bariery przedsiębiorczości w postaci
minimalnego kapitału zakładowego, to czy nas na to
stać? Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Poseł Marek Kwitek, Prawo i Sprawiedliwość.
Poseł Marek Kwitek:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
W projekcie nowelizacji Kodeksu spółek handlowych
komisja zaproponowała obniżenie kapitału zakłado-
wego w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością z
kwoty 50 tys. do kwoty 5 tys. zł, natomiast w spółkach
akcyjnych z kwoty 500 tys. do 100 tys. Propozycja ta,
zwłaszcza w zakresie 10-krotnego obniżenia kapitału
zakładowego w spółkach z o.o., jest zaskakująca z
uwagi na zabezpieczającą funkcję kapitału zakłado-
wego, a także na okoliczność, że zasadniczo spółki
kapitałowe zakładane są w celu prowadzenia średniej
lub dużej działalności gospodarczej. Dla prowadzenia
działalności małej przewiduje się bowiem w Kodeksie
spółek handlowych formę spółki osobowej.
W związku z powyższym proszę o odpowiedź na
następujące pytania: Czy rząd posiada ekspertyzy
prawne, z których wynikałoby, że ustalenie tak sym-
bolicznego pułapu kapitału zakładowego w spółkach
z o.o. nie będzie miało negatywnych konsekwencji dla
wierzycieli tych spółek? I drugie pytanie: Czy rząd
nie dostrzega, że proponowana zmiana ułatwia reje-
strowanie tzw. spółek wydmuszek, z figurantami w
zarządach, które zakładane są przez wspólników tyl-
ko po to, aby zaciągnąć zobowiązanie, a następnie
ogłosić upadłość spółki i uniknąć zwracania należ-
ności? Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję.
Poseł Sławomir Kopyciński, Lewica.
Bardzo proszę.
Poseł Sławomir Kopyciński:
Dziękuję.
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
Projekt nowelizacji ustawy Kodeks spółek handlo-
wych zakłada zniesienie obowiązku przekształcenia
spółki cywilnej w spółkę jawną, w przypadku gdy
spółka ta przekroczy próg przychodów netto spółki
cywilnej, który powoduje powstanie obowiązku pro-
wadzenia ksiąg rachunkowych. Chciałbym zapytać
w związku z tym, czy takie rozwiązanie nie będzie
stanowiło zagrożenia dla pewności obrotu gospodar-
czego bądź dla interesów ewentualnych kontrahen-
tów tych spółek cywilnych, które przecież będą pro-
wadzić działalność w bardzo szerokim wymiarze.
I drugie pytanie. Czy ta nowelizacja nie wymaga-
łaby również jednoczesnej nowelizacji przepisów Ko-
deksu cywilnego, jeśli chodzi o bardziej szczegółowe
uregulowania zasad działalności spółek cywilnych?
Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Poseł Marek Matuszewski, Prawo i Sprawiedli-
wość.
Bardzo proszę.
Poseł Marek Matuszewski:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Spółki cywilne to bardzo dobra i wygodna forma pro-
wadzenia działalności gospodarczej. Można się tylko
cieszyć, że poselski projekt PiS i projekt rządowy do-
prowadzą do wielu ułatwień, zostanie chociażby zli-
kwidowany przymus przekształcenia spółki cywilnej
po przekroczeniu danej kwoty przychodów w spółkę
jawną, a wiązało się to i nadal wiąże z bardzo duży-
mi kosztami.
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekty ustaw o zmianie ustawy Kodeks spółek handlowych
Poseł Marek Matuszewski
Czy rząd przewiduje dalszą nowelizację tej ustawy,
aby przy podpisywaniu np. umów kredytowych spółkę
mógł reprezentować jeden wspólnik spółki, upoważ-
niony przez pozostałych wspólników? W dotychczaso-
wych praktykach banków wszyscy wspólnicy muszą
złożyć osobiście podpis pod umową kredytową, co wią-
że się z uciążliwościami dla wspólników spółek cywil-
nych. Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer-
pana.
Głos zabierze podsekretarz stanu w Ministerstwie
Sprawiedliwości pan Łukasz Rędziniak.
Bardzo proszę, panie ministrze.
Podsekretarz Stanu
w Ministerstwie Sprawiedliwości
Łukasz Rędziniak:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przede wszyst-
kim chciałbym podziękować bardzo panu posłowi
przewodniczącemu Kozdroniowi i wszystkim człon-
kom komisji za bardzo sumienne podejście, jak za-
wsze zresztą, do pracy związanej z tą nowelizacją
kodeksu i za bardzo merytoryczną dyskusję, zarówno
na forum podkomisji, komisji, jak i dzisiaj na forum
Sejmu. Tutaj trzeba na pewno podkreślić to, na co
wskazywał pan poseł Ast, że ten dzisiejszy projekt
stanowi pewnego rodzaju kompromis. Cieszymy się
również, że wszystkie kluby zaakceptowały ten pro-
jekt i że zostały do niego włączone także pewne po-
mysły z projektu poselskiego. Tak jak zauważył bo-
wiem pan przewodniczący Kozdroń, te projekty
w znacznej mierze się pokrywały. Tym niemniej były
pewne elementy rozbieżne. Do rządowego projektu
został np. wprowadzony pomysł zniesienia obligato-
ryjnej formy aktu notarialnego w odniesieniu do spół-
ek partnerskich.
Tutaj chciałbym jeszcze odnieść się do jednej kwe-
stii. W dyskusji poruszono to, że opinie niektórych
ekspertów były przeciwne temu projektowi. Oczywi-
ście, to jest zawsze kwestia bardzo ocenna. Uważam
bowiem, że te opinie są bardzo ciekawe, tylko nieste-
ty należy zauważyć, że obrót gospodarczy toczy się
niezależnie od pewnych założeń teoretycznych czy
zamierzeń odnośnie do czystości prawa. Niestety jest
tak, że Kodeks spółek handlowych czy przepisy doty-
czące obrotu gospodarczego służą przedsiębiorcom,
a nie na odwrót. W związku z tym staramy się dzisiaj
wprowadzić nowelizację, która ułatwi życie przedsię-
biorcom.
Pan marszałek Zych poruszył również w swoim
wystąpieniu taki pomysł de lege ferenda, prawda,
175
dotyczący unifikacji regulacji. Jak słusznie zauważo-
no, mamy dzisiaj ciągle jeszcze przepisy dotyczące
spółki cywilnej w Kodeksie cywilnym, a z drugiej
strony mamy Kodeks spółek handlowych. Jest to na
pewno słuszna uwaga i kwestia do rozważenia dla
Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego.
Odniosę się teraz do pytań zgłoszonych przez pa-
nów posłów. Pierwsze z nich zadał pan poseł Siedla-
czek, jeżeli chodzi w ogóle o koncepcję odejścia od
kapitału zakładowego. Tutaj trzeba jeszcze wyjaśnić
i przypomnieć dwie kwestie. W odniesieniu do spółki
akcyjnej, wiążą nas wymogi prawa europejskiego
mówiące o tym, że ten minimalny kapitał powinien
być jednak zachowany w spółce akcyjnej na poziomie
25 tys. euro. Dlatego schodzimy tak nisko, jak to jest
możliwe, ale pozostajemy w zgodności z tymi regula-
cjami europejskimi.
Po drugie, chciałbym jeszcze przypomnieć i za-
uważyć, że nie wszystkie spółki będą objęte tym ob-
niżeniem, ponieważ pamiętajmy, że mamy spółkę
europejską, gdzie poziom kapitału jest ustalony na
poziomie 120 tys. euro. W chwili obecnej w ramach
rady sprawiedliwości i spraw wewnętrznych prowa-
dzone są również prace nad projektem spółki prywat-
nej europejskiej, Societas Privata Europaea. W tej
chwili trwa także dyskusja na temat wysokości mi-
nimalnego kapitału zakładowego w takiej spółce.
Tutaj zderzają się różnorodne poglądy z różnych kra-
jów, ale jest bardzo możliwe, że ten kapitał będzie
określony na poziomie 10 tys. euro, czyli tak czy in-
aczej niższym niż obecnie obowiązujący zgodnie
z Kodeksem spółek handlowych.
Natomiast jeżeli chodzi o spółki z ograniczoną
odpowiedzialnością, cóż, można by pomyśleć o innej
redukcji, tym niemniej to wymagałoby już o wiele
dalej idącej noweli Kodeksu spółek handlowych po-
przez stworzenie dodatkowych zabezpieczeń. Tutaj
odpowiem też częściowo na pytanie pana posła Kwit-
ka, jeśli chodzi o te 5 tys. zł, czy rząd posiada eksper-
tyzy. Oczywiście, wprowadzając pomysł 5 tys. zł,
przemyśleliśmy to – nie jest to tak rzucone, bo jest
fajna okrągła kwota – zastanawialiśmy się nad tym
bardzo praktycznie, ile pieniędzy potrzebuje na roz-
poczęcie działalności spółka z ograniczoną odpowie-
dzialnością, chociażby na opłaty związane z jej zare-
jestrowaniem w Krajowym Rejestrze Sądowym, na
ogłoszenia o zawiązaniu spółki, na opłatę od rejestra-
cji VAT. Doszliśmy do wniosku na podstawie konkret-
nych wyliczeń, że właśnie 5 tys. z pewnością wystar-
czy na te wszystkie opłaty początkowe, jak również
zapewni możliwość np. pierwszego najmu w odniesie-
niu do mniejszego przedsiębiorcy bądź na jeszcze
inne opłaty w odniesieniu do przedsiębiorcy większe-
go. W związku z tym zostało to w jakiś sposób prze-
myślane.
Padło tu też pytanie pana posła odnośnie do spółek
wydmuszek. Powiem szczerze, to jest tak jak z samo-
chodem. Jak ma być ukradziony, to niezależnie od
alarmu i tak go, przepraszam za określenie, rąbną.
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
176 Projekty ustaw o zmianie ustawy Kodeks spółek handlowych
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Sprawiedliwości Łukasz Rędziniak
Jeżeli chodzi o kapitał zakładowy, te 50 tys. zł, to
przed przestępstwami finansowymi, jeżeli są zamie-
rzone, te dodatkowe 45 tys. zł, ten kapitał specjalnie
nie zapewni ochrony, np. w przypadku próby wyłudze-
nia kredytu. To jest już kwestia umowy kredytowej,
badania przez bank wiarygodności i możliwości kre-
dytowej danego podmiotu. Tak że nie uważamy, żeby
to powodowało powstanie dodatkowych zagrożeń dla
wierzycieli. Pamiętajmy, tak jak tutaj słusznie wspo-
minali o tym panowie posłowie w trakcie dyskusji,
odchodzi się od funkcji gwarancyjnych kapitału. To
inne przepisy regulują w zasadzie bezpieczeństwo
działania spółki, warunki działania takiej osoby praw-
nej oraz tego, jaki powinien być ten kapitał, jeśli cho-
dzi o podjęcie niektórych typów działalności.
Pan poseł Kopyciński zadał pytanie odnośnie do
regulacji dotyczących spółki cywilnej, czy nie można
by tego zmienić. Można by faktycznie pomyśleć
o pewnej zmianie, ale pamiętajmy, to będzie wtedy
zmiana przepisów Kodeksu cywilnego. To już mogła-
by być dalej idąca zmiana. Z drugiej strony, zastana-
wialiśmy się również, czy na dzień dzisiejszy potrzeb-
ne są jakieś zmiany. W niektórych opiniach eksperc-
kich podnoszono, że spółka cywilna to jest takie
monstrum prawne i oczywiście lepiej by było, gdyby
przedsiębiorcy korzystali ze spółek rejestrowych.
Cóż, prywatnie mogę powiedzieć, że oczywiście, są
spółki rejestrowe, jest inna regulacja. Była tutaj
mowa też o odpowiedzialności, która jest inaczej ure-
gulowana. Tym niemniej nie możemy się odwracać
od rzeczywistości, która jest taka, a nie inna, że spół-
ka cywilna stała się w pewnym momencie najpopu-
larniejszą formą prowadzenia działalności gospodar-
czej. W związku z tym uważamy, że dzisiaj to ona jest,
jeżeli chodzi o te przepisy K.c., właściwie uregulowa-
na, ale rzecz jasna, jeżeli będą jakieś pomysły ze stro-
ny środowiska przedsiębiorców, na pewno rząd od-
niesie się do tego pozytywnie.
Pan poseł Matuszewski mówił również o kwe-
stiach dotyczących rozważenia dalszej nowelizacji
Kodeksu cywilnego w związku z tą spółką cywilną.
Tak jak mówię, to jest zawsze kwestia ocenna. Jeże-
li będą jakieś praktyczne pomysły mające na celu
ułatwienie życia przedsiębiorcom, to my mówimy:
czemu nie. Pamiętajmy jednak, że jest to dość deli-
katna materia, ponieważ te zmiany w K.s.h., które
dzisiaj w Wysokiej Izbie omawiamy, dotyczą pewnych
kwestii szczególnych i nie mają charakteru systemo-
wego. To są takie wybrane zagadnienia, które uła-
twiają życie przedsiębiorcom. Natomiast gdybyśmy
mieli przeregulować spółkę cywilną, to jest to zdecy-
dowanie zadanie dla Komisji Kodyfikacyjnej Prawa
Cywilnego, bo trzeba to jednak rozwiązać systemo-
wo. Cały czas zgadzam się z tym, o czym mówił pan
marszałek Zych, że należałoby wtedy może rozważyć
przeniesienie tych przepisów do K.s.h., tak żeby to
było uregulowanie kompleksowe. Dziękuję bardzo.
(Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo, panie ministrze.
Głos zabierze sprawozdawca komisji poseł Jerzy
Kozdroń.
Poseł Jerzy Kozdroń:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Chciałbym
tylko na chwilę zabrać głos, ponieważ pan minister
odpowiedział na szereg pytań kierowanych tutaj
przez posłów do rządu.
Odpowiem może tylko panu posłowi Kopycińskie-
mu, którego już w tej chwili nie ma. Wyrażał on wąt-
pliwości, że zwolnienie z wymogu, z obowiązku prze-
kształcenia spółki cywilnej w spółkę jawną może
mieć wpływ na pewność obrotu prawnego. Nie do-
strzegam tutaj takiego niebezpieczeństwa, ponieważ
zasady odpowiedzialności za zobowiązania spółki
cywilnej i spółki jawnej, w mojej ocenie, jeżeli chodzi
o spółkę cywilną, są bardziej surowe niż w przypad-
ku spółki jawnej. W przypadku spółki jawnej mówi
się: najpierw bierzemy pod uwagę majątek spółki,
a jeżeli go nie wystarczy, to dopiero dobieramy się do
wspólników. Jeśli chodzi o spółkę cywilną, czym ona
jest. To jest zobowiązanie. W istocie rzeczy ona nie
ma podmiotowości. Są tylko osoby, które występują
w związku z tym zobowiązaniem. To one ponoszą
odpowiedzialność, jeśli chodzi o cały ich majątek do-
robkowy oraz majątek małżonków. Dlatego to nie
będzie miało żadnego wpływu na zwolnienie z tego
obowiązku przekształcania czy na pewność obrotu.
I drugie pytanie posła Matuszewskiego, który
pyta, czy można by zrobić tak, żeby jeden członek
spółki cywilnej mógł podpisać umowę kredytową,
żeby to ułatwić. Nie da się tak, właśnie przy tym
kształcie prawnym spółek cywilnych, które nie mają
podmiotowości prawnej, nie ma możliwości zawarcia
przez jednego wspólnika umowy dotyczącej kredytu
na rzecz spółki. Bo w spółkach cywilnych podmiota-
mi są wszyscy wspólnicy i tylko wtedy możemy o tym
mówić, gdy komisja podejmie sugestię pana marszał-
ka Zycha, zresztą słuszną. Od wielu lat są kierowane
apele o to, żeby tak przekształcić spółkę cywilną,
żeby miała zdolność sądową i wekslową. Dzisiaj na
przykład jest taki paradoks, że zdolność podatkową
ma, bo podatek VAT pobieramy od spółki cywilnej,
ale już przymiotu zdolności prawnej, sądowej, proce-
sowej czy wekslowej chociażby, żeby zaciągać zobo-
wiązania, nie ma. Dziękuję serdecznie, to wszystko.
(Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Zamykam dyskusję.
Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpi-
my w bloku głosowań.
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o ustanowieniu programu wieloletniego „Program dla Odry – 2006”
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 14. po-
rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Ochro-
ny Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnic-
twa o rządowym projekcie ustawy o zmianie usta-
wy o ustanowieniu programu wieloletniego „Pro-
gram dla Odry – 2006” (druki nr 751 i 1095).
Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji
panią poseł Elżbietę Łukaciejewską.
Bardzo proszę panią poseł.
Poseł Sprawozdawca
Elżbieta Łukacijewska:
Dziękuję bardzo.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chcę zwrócić
uwagę tylko na jeden fakt, często się to myli: Łuka-
cijewska, panie marszałku, a nie Łukaciejewska.
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Przyrzekam, że więcej się nie pomylę.
Poseł Sprawozdawca
Elżbieta Łukacijewska:
Nie ma sprawy, to się niestety bardzo często zda-
rza z moim nazwiskiem.
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Szanowni
Państwo! Mam zaszczyt w imieniu komisji ochrony
środowiska przedstawić sprawozdanie o projekcie
ustawy o zmianie ustawy o ustanowieniu programu
wieloletniego „Program dla Odry – 2006”, druki nr 751
i 1095.
Wysoka Izbo! Zmiana zawarta w przedłożeniu
rządowym dotyczy przesunięcia terminu, w którym
Rada Ministrów przedstawia Sejmowi roczną infor-
mację o realizacji zadań wynikających z „Programu
dla Odry – 2006”. Do tej pory w ustawie obowiązują-
cy był termin: nie później niż do 31 marca. Z uwagi
na fakt, że pełnomocnik rządu ds. „Programu dla
Odry – 2006” kieruje pod obrady Rady Ministrów
informację zawierającą sprawozdania od jednostek,
które rozliczają się ze środków przyznanych z rezer-
wy celowej budżetu na realizację inwestycji „Progra-
mu dla Odry – 2006”, i te sprawozdania muszą być
zweryfikowane przez Ministerstwo Finansów, zarów-
no Ministerstwo Finansów, jak i rząd zwróciły uwa-
gę, że nie ma możliwości przedstawienia zaktualizo-
wanych i sprawdzonych danych do tego terminu.
Wynika to ze sprawozdawczości i z ustawy o finan-
sach publicznych. W związku z tym jest potrzeba, aby
przedstawić aktualne, sprawdzone dane i skierować
je pod obrady Rady Ministrów i Wysokiej Izby jako
informacje Rady Ministrów. Konieczne jest przesu-
nięcie tego terminu. Propozycja jest taka, żeby ten
termin był nie późniejszy niż 30 czerwca.
177
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wszyscy posłowie
komisji ochrony środowiska potwierdzili, że istnieje
potrzeba przesunięcia tego terminu, byli zgodni
i jednomyślni i przedkładają Wysokiej Izbie propozycję
przyjęcia sprawozdania. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo pani poseł Łukacijewskiej.
Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po-
rządku dziennego wysłucha 3-minutowych oświad-
czeń w imieniu klubów i kół.
Otwieram dyskusję.
Jako pierwszy głos zabierze pan poseł Henryk
Siedlaczek, Platforma Obywatelska.
Bardzo proszę.
Poseł Henryk Siedlaczek:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
Mam niewątpliwy zaszczyt zaprezentować Wysokiej
Izbie stanowisko Klubu Parlamentarnego Platforma
Obywatelska wobec projektu ustawy o zmianie usta-
wy o ustanowieniu programu wieloletniego „Pro-
gram dla Odry – 2006”, druki nr 751 i 1095.
Wysoka Izbo! Zapis ustawy nie budzi wątpliwości,
w związku z powyższym, prezentując stanowisko
mojego klubu, informuję, iż jest zasadna konieczność
zmiany art. 8 ustawy w zakresie terminu przedsta-
wiania przez Radę Ministrów Sejmowi rocznej infor-
macji o realizacji zadań wynikających z „Programu
dla Odry – 2006” z terminu: nie później niż do dnia
31 marca na termin: nie później niż do dnia 30 czerw-
ca. Wprowadzenie tej zmiany do ustawy jest także
konieczne w celu zapewnienia rzetelnej i prawidłowej
sprawozdawczości z realizacji zadań finansowanych
ze środków budżetu państwa. Ostatnia informacja:
przyjęcie projektowanych zmian przedmiotowej usta-
wy nie pociąga za sobą konieczności zmian innych
ustaw.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamen-
tarny Platforma Obywatelska w pełni popiera przed-
łożony projekt ustawy i będzie głosował za jego
uchwaleniem przez Wysoką Izbę. Dziękuję bardzo.
(Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo, panie pośle.
Głos zabierze poseł Piotr Cybulski, Prawo i Spra-
wiedliwość.
Poseł Piotr Cybulski:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parla-
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
178 Projekt ustawy o zmianie ustawy o ustanowieniu programu wieloletniego „Program dla Odry – 2006”
Poseł Piotr Cybulski
mentarnego Prawo i Sprawiedliwość wobec projektu
ustawy o ustanowieniu programu wieloletniego „Pro-
gram dla Odry – 2006”, druk nr 1095.
Pełnomocnik rządu ds. „Programu dla Odry –
2006” od 2003 r. do chwili obecnej przedkłada Radzie
Ministrów roczną informację o realizacji zadań wy-
nikających z programu. Przedmiotowe zestawienie
jest dokumentem kompleksowym, przygotowanym
przez pełnomocnika rządu ds. „Programu dla Odry
– 2006”, zawierającym sprawozdania od jednostek,
które rozliczają się ze środków przyznanych z rezer-
wy celowej budżetu państwa na realizację inwestycji
tego programu. Rada Ministrów przedstawia Sejmo-
wi do dnia 31 marca roczną informację o realizacji
zadań wynikających z programu. Przedmiotowe
dane wpływają do jednostek, zgodnie z ustawą o fi-
nansach publicznych, dopiero w miesiącu kwietniu.
W związku z tym mogą być poddawane weryfikacji
przez Ministerstwo Finansów w miesiącach kwietniu
i maju. Wprowadzenie tej zmiany do ustawy jest tak-
że konieczne w celu zapewnienia rzetelnej i prawidło-
wej sprawozdawczości z realizacji zadań finansowych
ze środków budżetu państwa. Ponadto rząd może
szybciej reagować na opóźnienia w realizacji tego
programu.
W związku z powyższym zasadne jest, aby doko-
nać zmiany art. 8 ustawy w zakresie terminu przed-
stawienia przez Radę Ministrów rocznej informacji
na termin: nie później niż do dnia 30 czerwca.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mój klub będzie
głosował za przyjęciem tego projektu ustawy. Osobi-
ście żałuję – problem ten był konsultowany jeszcze za
czasów poprzedniego rządu – że obecna Rada Mini-
strów zajęła się nim dopiero w maju tego roku, w związ-
ku z czym straciliśmy rok innego podejścia analitycz-
nego do „Programu Odra – 2006”. Dziękuję bardzo.
(Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo, panie pośle.
Poseł Henryk Gołębiewski, klub Lewica.
Poseł Henryk Gołębiewski:
Dziękuję.
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Pani Prezes!
Panie i Panowie Posłowie! W imieniu Klubu Posel-
skiego Lewica mam zaszczyt przedstawić opinię
dotyczącą projektu ustawy o zmianie ustawy o usta-
nowieniu programu wieloletniego „Program dla
Odry – 2006”, druki sejmowe nr 751 i 1095. To jest
bardzo dobra nowelizacja, bowiem przesuwa napię-
ty, obecnie obowiązujący termin, czyli 30 marca
każdego roku. Świadomość terminów, które wyni-
kają z ustawy o finansach publicznych, nasuwa
istotne problemy związane z ich dotrzymaniem, bo-
wiem weryfikacja informacji o finansach publicz-
nych, sprawozdań budżetowych, odbywa się na prze-
łomie kwietnia i maja.
Pragnę również podkreślić, że duże trudności –
związane z obecnie obowiązującym terminem – mamy
również z uzgodnieniami międzyresortowymi, z prze-
syłaniem informacji pełnomocnikowi rządu oraz z obo-
wiązkiem składania przez jednostki sprawozdań
organom nadzorczym.
Pozytywne zmiany zadecydowały o tym, że Klub
Poselski Lewica poprze projekt nowelizacji omawia-
nej ustawy. Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Poseł Adam Krzyśków, Polskie Stronnictwo Lu-
dowe.
Bardzo proszę, panie pośle.
Poseł Adam Krzyśków:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
W imieniu Klubu Poselskiego Polskiego Stronnictwa
Ludowego pragnę przedstawić stanowisko klubu
w sprawie rządowego projektu ustawy o zmianie
ustawy o ustanowieniu programu wieloletniego „Pro-
gram dla Odry – 2006”, zawartego w druku nr 751,
przedstawionego w sprawozdaniu Komisji Ochrony
Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa
z dnia 7 października br.
Wysoka Izbo! Przedłożony projekt ustawy stano-
wi wynik kilkuletnich doświadczeń z realizacji wie-
loletniego programu „Program dla Odry – 2006”, za
którego realizację odpowiada Rada Ministrów. Koor-
dynacją programu zajmuje się pełnomocnik rządu do
spraw programu, najczęściej jest to wojewoda dolno-
śląski. Program obejmuje zlewnię rzeki Odry, a w jego
zakres wchodzi: budowanie sprawnego systemu za-
bezpieczenia przeciwpowodziowego, usuwanie szkód
popowodziowych oraz zrównoważony rozwój obszaru
zlewni. Program jest wielodziedzinowy, przewiduje
aktywność wielu podmiotów publicznych położonych
na obszarze kilku województw.
Głównym źródłem finansowania realizacji tego
programu są środki publiczne, stąd wymóg pełnej,
rzetelnej sprawozdawczości z wydatkowania tych
środków. W latach 2002–2016 w programie przewi-
dziano wydatkowanie ponad 9 mld zł. Dotychczasowy
zapis art. 8 ustawy zobowiązywał Radę Ministrów do
przedstawiania Sejmowi rocznej informacji o reali-
zacji programu w terminie do 31 marca. Zmiana za-
proponowana w projekcie ustawy przewiduje przesu-
nięcie terminu złożenia informacji do dnia 30 czerw-
ca. Propozycja jest zasadna, daje bowiem czas na
rzetelne zebranie informacji od wielu jednostek bu-
dżetowych i ich opracowanie. Stanowi to krok w stro-
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o ustanowieniu programu wieloletniego „Program dla Odry – 2006”
Poseł Adam Krzyśków
nę racjonalizacji działań administracyjnych, bowiem
lepiej jest wykorzystać dane, które raz zostały wpro-
wadzone do systemu, niż mnożyć ilość sprawozdań
opartych na tych samych materiałach źródłowych.
Podsumowując, należy stwierdzić, że proponowa-
na zmiana zasługuje na uznanie, dlatego posłowie
Polskiego Stronnictwa Ludowego będą głosować za
jej przyjęciem. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo, panie pośle.
Głos zabierze poseł Ryszard Galla, poseł niezrze-
szony.
Poseł Ryszard Galla:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
Proponowana zmiana w ustawie o ustanowieniu wie-
loletniego programu „Program dla Odry – 2006” ma
swoje uzasadnienie. Wydaje mi się, że wydłużając
czas do 30 czerwca, tak naprawdę wbrew pozorom go
skracamy, czy też urealniamy. Dowodem niech bę-
dzie fakt, że informację o realizacji zadań „Programu
dla Odry – 2006” za 2007 r. otrzymaliśmy w druku
z 14 sierpnia, tak że wydaje mi się, że urealnienie tej
daty może przyczynić się do tego, że Wysoka Izba
rzeczywiście będzie mogła pochylić się nad tym do-
kumentem nieco wcześniej. Jeśli patrzymy na har-
monogram pracy Sejmu, to ta informacja chyba trafi
pod obrady na przełomie roku 2008–2009. Ta zmiana
rzeczywiście jest konieczna i powinna przyczynić się
do tego, aby sprawozdania trafiały do nas szybciej,
żebyśmy mogli nad nimi debatować.
Panie Marszałku! Korzystając z okazji, chciałbym
podjąć temat realizacji programu. O ile dobrze się
orientuję, to mamy opóźnienie, zarówno jeśli chodzi
o sprawozdania, jak i o realizację tego programu,
który ma już ok. 8 lat. Może się mylę, ale takie mam
informacje. Jest wiele problemów, które występują na
styku prac 8 samorządów, których program dotyczy.
Wiemy, że wiele rozpoczętych inwestycji jest dzisiaj
realizowanych w bardzo wolnym tempie bądź ich re-
alizacja w ogóle została wstrzymana.
W związku z powyższym chciałbym zapropono-
wać panu marszałkowi, Prezydium Sejmu, abyśmy
może spróbowali w najbliższym czasie przeprowadzić
debatę na temat realizacji „Programu dla Odry –
2006”, nie tylko w kontekście danego roku, ale może
w ogóle warto byłoby pochylić się nad sprawami
związanymi z realizacją tego programu od początku,
zgodnie z założeniami, na jakim jesteśmy etapie, któ-
re zadania są zrealizowane, a których realizację, nie
wiem, powinniśmy przyspieszyć. Rokrocznie otrzy-
mujemy raporty z kontroli NIK. Wiem, że niedługo
zostanie także zakończona kontrola Urzędu Kontro-
179
li Skarbowej. Wydaje mi się, że jest to dobry moment,
aby podjąć ten temat właśnie na posiedzeniu plenar-
nym Izby. Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Przechodzimy do zadawania pytań.
Czy ktoś z pań i panów posłów chciałby dopisać
się do listy?
Nie widzę.
Uważam listę za zamkniętą.
Czas na zadanie pytania – 1 minuta.
Jako pierwszy zabierze głos poseł Krzysztof Ga-
dowski, Platforma Obywatelska.
Poseł Krzysztof Gadowski:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Trudno polemizować, jeśli chodzi o zasadność przed-
stawionego dzisiaj projektu ustawy, ale może bardziej
chciałbym omówić sferę realizacji „Programu dla
Odry – 2006”. Otóż w naszym okręgu wyborczym –
mówię w imieniu pana posła Siedlaczka i w swoim
– powinna być realizowana inwestycja pod nazwą:
budowa zbiornika wodnego Racibórz Dolny. Już od
wielu lat występują tam opóźnienia i chciałbym
z tego miejsca zapytać pana ministra: Jakie są powo-
dy opóźnienia realizacji tej inwestycji? Co jest przy-
czyną, że wojewoda do dnia dzisiejszego nie wydał
decyzji zezwalającej na budowę tego zbiornika? Czy
są jakieś przeszkody związane ze wzrostem kosztów,
jeśli chodzi o brak realizacji tej inwestycji, o groźbę
jej nierealizowania ze względu na rosnące co roku
koszty? Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Poseł Henryk Siedlaczek, Platforma Obywatelska.
Poseł Henryk Siedlaczek:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
W związku z napływającymi z różnych środowisk
wnioskami związanymi z realizacją „Programu dla
Odry – 2006” pełnomocnik rządu do spraw programu
podjął decyzję o jego aktualizacji, czego konsekwen-
cją będzie wszczęcie procedury nowelizacyjnej usta-
wy z dnia 6 lipca 2001 r. o ustanowieniu programu
wieloletniego „Program dla Odry – 2006”. To dobrze,
to cieszy i rzeczywiście budzi zaufanie do działań
rządu, do działań pełnomocnika, do działań Krajo-
wego Zarządu Gospodarki Wodnej, mówię to z pełną
odpowiedzialnością. Ale z drugiej strony może pyta-
nie z podobnej serii: Czy dla ułatwienia procesu in-
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
180 Projekt ustawy o zmianie ustawy o ustanowieniu programu wieloletniego „Program dla Odry – 2006”
Poseł Henryk Siedlaczek
westycyjnego podjęto w resorcie prace nad aktuali-
zacją istniejących przepisów prawa, w Prawie geolo-
gicznym i górniczym z dnia 4 lutego 1994 r. z później-
szymi zmianami (Dzwonek), w celu umożliwienia
pozyskiwania gruntów przepuszczalnych ze złoża
kruszyw z przeznaczeniem do wbudowania w zapory
boczne bez konieczności uzyskiwania koncesji na ich
wydobycie? Chodzi o korektę art. 5 ust. 4. I ostatnie
zdanie, panie marszałku. Chodzi też o art. 7 ust. 1
w ustawie o ochronie gruntów rolnych i leśnych z dnia
3 lutego 1995 r., wraz z późniejszymi zmianami.
Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Poseł Jerzy Gosiewski, Prawo i Sprawiedliwość.
Proszę bardzo, panie pośle.
Poseł Jerzy Gosiewski:
Dziękuję bardzo.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Mini-
strze! W ramach konsultacji społecznych projektu
nowelizacji pani pełnomocnik do spraw rzeki Odry
w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Dolno-
śląskiego zgłosiła uwagę, aby przyspieszyć o mie-
siąc termin, w którym Rada Ministrów przedsta-
wia Sejmowi roczną informacje o realizacji zadań
wynikających z programu. Uwaga nie została przy-
jęta – zgodnie z uzasadnieniem – w związku z tym,
że jest to zbyt krótki termin na przygotowanie po-
wyższej informacji.
Panie ministrze, jakie inne przesłanki meryto-
ryczne, oprócz tej krótkiej przedstawionej w uzasad-
nieniu, do swej uwagi przedłożył urząd marszałkow-
ski? Czy przedłużenie terminu przedkładania tej
informacji nie opóźni kolejnej realizacji programu?
I ostatnie pytanie. Czy nie należałoby przygoto-
wywanych analiz, wykorzystywanych później do in-
formacji, przekazywać sukcesywnie do samorządów,
którym są one niezbędne do przygotowania lub ko-
rekty planowanych zadań podczas realizacji progra-
mu? Bardzo dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo, panie pośle.
Poseł Ryszard Galla, bardzo proszę.
Poseł Ryszard Galla:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
Panie ministrze, chciałbym zapytać o pewne kwestie
organizacyjne. Jak wiemy, na dzień dzisiejszy pełno-
mocnikiem rządu do spraw „Programu dla Odry –
2006” jest wojewoda dolnośląski. Czy ministerstwo
przewiduje jakiekolwiek zmiany zasad zarządzania
tym programem, jego koordynacji?
Drugie moje pytanie będzie dotyczyło wojewódz-
twa opolskiego, bo to jest moje województwo. Może
troszeczkę wyjdę poza sferę ustawy, chciałbym zapy-
tać o realizację. Jak wygląda sytuacja jeśli chodzi
o realizację w latach 2008–2009 zadań, które zosta-
ły rozpoczęte, a w tej chwili zaprzestano ich realiza-
cji? Głównie chodzi o gminę Popielów, na terenie
której mają być budowane wały, Dobrzyń Wielki, Bie-
lawa, Kuźnia Raciborska czy też nawet Cisek. Dzię-
kuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Poseł Adam Krzyśków, Polskie Stronnictwo Lu-
dowe.
Poseł Adam Krzyśków:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoki Sej-
mie! Program powstał niejako w odpowiedzi na ka-
tastrofę, na powódź, która nawiedziła Dolny Śląsk.
Było to wstrząsające przeżycie i pojawiła się potrzeba
reakcji na to zdarzenie klęskowe. Nadano mu wysoki
priorytet, bardzo wysoką rangę, zobowiązano Radę
Ministrów do raportowania o realizacji tego projek-
tu. Ale dzisiaj, kiedy przyjmujemy zmianę ustawy,
która ma racjonalizować, przyspieszać, ułatwiać
raportowanie o tym programie, czy nie należałoby
się zastanowić nad innym umiejscowieniem osób
odpowiedzialnych za realizację tego programu? Od
tamtego czasu powstał Krajowy Zarząd Gospodarki
Wodnej. Być może to byłoby bardziej sprawiedliwe,
gdyby Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej sterował
całym tym projektem i koordynował go, niż obcią-
żanie tym Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.
Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Poseł Piotr Cybulski, Prawo i Sprawiedliwość,
Poseł Piotr Cybulski:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Mam pytanie do pana ministra. Panie ministrze,
chcę zapytać o stopień wodny w Malczycach. On jest
budowany od 1997 r. Ta budowa się ciągnie bardzo
długo. Proszę przyjąć moje pytanie nie w sposób taki,
powiedziałbym, że pytam kolokwialnie… Ale czy to
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o ustanowieniu programu wieloletniego „Program dla Odry – 2006”
Poseł Piotr Cybulski
jest jeszcze inwestycja, czy to jest podtrzymywanie
substancji w czasie tej inwestycji? Jaka jest przy-
szłość tego stopnia wodnego? Czy budowa tego stop-
nia, tak ważna dla tego regionu, dla tej rzeki, zosta-
nie przyspieszona? I czy rząd, który pan w tej chwili
reprezentuje, ma jakieś konkretne plany w stosunku
do stopnia wodnego w Malczycach? Dziękuję bardzo.
(Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer-
pana.
Głos zabierze podsekretarz stanu w Ministerstwie
Środowiska pan Maciej Trzeciak.
Bardzo proszę, panie ministrze.
Podsekretarz Stanu
w Ministerstwie Środowiska
Maciej Trzeciak:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Odpowiem na
pytania, które wykraczają poza zakres projektu usta-
wy. Projekt jest dość oczywisty i nie budzi kontrower-
sji, było to obecne w wypowiedziach przedstawicieli
i oświadczeniach klubów parlamentarnych. W taki
sam sposób odbieram to przesłanie. Natomiast pyta-
nia dotyczą bardzo szerokiego zagadnienia, jakim
jest „Program dla Odry – 2006” i generalnie gospo-
darka wodna, w ramach której w różnych regionach
kraju jest prowadzonych wiele inwestycji.
Jedno z pytań dotyczyło zbiornika Racibórz,
ogromnego przedsięwzięcia, ogromnego zadania,
które jest realizowane. Obecnie trwają prace doku-
mentacyjne, formalne, które mają na celu podzielenie
formalne, decyzyjne inwestycji, aby można było wy-
dzielić dokumentację dotyczącą pozwolenia na budo-
wę, tak aby można było to przedsięwzięcie sfinanso-
wać ze środków unijnych, w szczególności z Progra-
mu Operacyjnego „Infrastruktura i środowisko”,
i zmieścić się w czasie, czyli do 2013 r., do którego te
środki można będzie konsumować w ten sposób.
Pragnę wyraźnie podkreślić, iż prace trwają, są
realizowane w terenie przez odpowiednie służby.
I jak tylko będą już konkretne wydzielenia w postaci
pozwoleń na budowę, to wydaje nam się, że ta inwe-
stycja będzie miała szanse na pełną, racjonalną i rze-
czywistą realizację.
Pan poseł Siedlaczek pytał o zamierzenia takiej
zmiany prawa, aby ułatwić prowadzenie przedsię-
wzięć czy prac związanych z robotami np. przy wa-
łach czy przy zagospodarowaniu obszarów dorzecza.
Mogę powiedzieć, że w zakresie zmiany ustawy Pra-
wo geologiczne i górnicze trwają konsultacje we-
wnątrzresortowe oraz analizy. W niedługim czasie
181
podejmiemy pewne decyzje, myślę, że również wycho-
dzące naprzeciw oczekiwań inwestorów. Aczkolwiek
środowisko geologów i organy właściwe tym zarzą-
dzające mają trochę inny pogląd. Pracujemy nad tym
i myślę, że w niedługim czasie przedstawimy odpo-
wiednie rozwiązania.
Jeśli chodzi o grunty orne i leśne, nie mamy tego
zorganizowanego. Warto by było przedłożyć konkret-
ne propozycje, przykłady i myślę, że we współpracy
uda się przygotować odpowiednią zmianę.
Pan poseł Gosiewski pytał o pewną kwestię wy-
nikającą z konsultacji społecznych. Pragnę powie-
dzieć, że to uzasadnienie było jedyne, to jest rzeczy-
wista podstawa. Otóż 30 czerwca wydaje się bardziej
realnym terminem niż 31 maja. Rzeczywiście, ten
miesiąc stanowi różnicę w sprawozdawczości finan-
sowej, budżetowej. Aby uniknąć tego typu sytuacji,
które zdarzały się również w tym roku, że Wysoka
Izba dostała dopiero w sierpniu te informacje, to
zmiana ustawy, która w racjonalny sposób podaje 30
czerwca… Będzie to już rzeczywisty dead line jeśli
chodzi o przedstawienie tego typu informacji.
Pan poseł Galla pytał o umocowanie formalne
pełnomocnika do spraw realizacji programu, którym
jest dzisiaj wojewoda dolnośląski. Nie przewidujemy
żadnych zmian w tej materii. Wojewoda jest przed-
stawicielem rządu w terenie, ale również koordynuje
współpracę samorządów. W związku z tym wydaje
nam się, że to umocowanie jest właściwe i się spraw-
dza. Zatem w tym momencie nie mamy żadnych po-
mysłów na zmianę.
Jeśli chodzi o konkretne pytania o polskie gminy,
to musimy formalnie wystąpić do gmin o przygoto-
wanie odpowiedzi i przedstawimy to na piśmie panu
posłowi.
Pan poseł Krzyśków pyta również o zmianę struk-
turalną koordynowania tego zagadnienia, zarządza-
nia nim. Podczas konstruowania tej ustawy zapadły
takie ustalenia pomiędzy odpowiednimi służbami.
I póki co, nie widzimy potrzeby zmiany. Aczkolwiek
nie wykluczam, że jeśli zaistnieją uzasadnione prze-
słanki, to tego typu decyzję podejmiemy.
Pan poseł Cybulski pyta o stopień wodny Malczyce.
Panie pośle, ta inwestycja cały czas jest realizowana
w różnym stopniu. Ona nie tylko jest konsumowana
poprzez „Program dla Odry – 2006”, ale również toczą
się inne prace współfinansowane przez narodowy fun-
dusz ochrony środowiska. Jest przez nas traktowana
jako inwestycja priorytetowa, także w ramach naszych
możliwości finansowych. W związku z tym wydaje
nam się, że tu należy mówić, iż stopień wodny w Mal-
czycach jest inwestycją w pełni realizowaną. Dziękuję
bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Zamykam dyskusję.
Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpi-
my w bloku głosowań.
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
182 Projekt ustawy o zmianie ustawy o zakładach leczniczych dla zwierząt
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 15.
porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji
Rolnictwa i Rozwoju Wsi o komisyjnym projek-
cie ustawy o zmianie ustawy o zakładach leczni-
czych dla zwierząt (druki nr 1028 i 1114).
Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji
pana posła Artura Dunina.
Bardzo proszę, panie pośle.
Poseł Sprawozdawca Artur Dunin:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
W imieniu Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi mam
zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie sprawozdanie
komisji o komisyjnym projekcie ustawy o zmianie
ustawy o zakładach leczniczych dla zwierząt (druki
nr 1028 i 1114).
Powyższa propozycja modyfikacji dotychczasowe-
go aktu prawnego została wniesiona pod obrady Sej-
mu przez Komisję Nadzwyczajną „Przyjazne Pań-
stwo” do spraw związanych z ograniczaniem biuro-
kracji, która uwzględniła uwagi zgłoszone przez
Krajową Izbę Lekarsko-Weterynaryjną w celu upo-
rządkowania prawa weterynaryjnego.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ustawa z dnia 18
grudnia 2003 r. o zakładach leczniczych dla zwierząt
(Dz. U. z 2004 r. Nr 11, poz. 95) jest drugim po usta-
wie z dnia 21 grudnia 1990 r. o zawodzie lekarza
weterynarii i izbach lekarsko-weterynaryjnych usta-
wowym aktem prawnym regulującym sprawy zwią-
zane z wykonywaniem zawodu lekarza weterynarii.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o zakładach
leczniczych dla zwierząt, zawarty w ww. drukach,
przewiduje objęcie podmiotów prowadzących zakłady
lecznicze przepisami ustawy z dnia 2 lipca 2004 r.
o swobodzie działalności gospodarczej.
Głównym celem proponowanych rozwiązań jest
umożliwienie dotychczasowym podmiotom prowa-
dzącym te zakłady korzystanie z ułatwień prawnych
i ekonomicznych, jakie przewiduje wyżej wspomnia-
na ustawa dla przedsiębiorców.
Dotychczas art. 1 ust. 3 ustawy z dnia 18 grudnia
2003 r. o zakładach leczniczych dla zwierząt unie-
możliwiał podmiotom spełniającym wszystkie prze-
słanki uznanie ich za przedsiębiorców i korzystanie
z przysługujących im na tej podstawie uprawnień.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Uznanie zakładów
leczniczych dla zwierząt za przedsiębiorstwa umożliwi
ich właścicielom dostęp do środków finansowych po-
chodzących z kredytów, pożyczek oraz poręczeń kre-
dytowych. Ponadto będą oni mieli łatwiejszy dostęp
do informacji, szkoleń i doradztwa oraz pomocy insty-
tucji działających na rzecz przedsiębiorców.
Zakłady lecznicze dla zwierząt spełniające wszyst-
kie przesłanki wynikające z ustawy o swobodzie dzia-
łalności gospodarczej będą mogły korzystać z okre-
ślonej pomocy publicznej w odpowiednich progra-
mach wsparcia rozwoju małych i średnich przedsię-
biorstw, w tym także przewidujących aktywizację
działalności gospodarczej na terenach wiejskich.
Wszystkie te udogodnienia w pozytywny sposób
wpłyną na konkurencyjność zakładów leczniczych dla
zwierząt, gdyż uznanie tych podmiotów za przedsię-
biorców umożliwi im m.in. obniżenie opłat ZUS dla
rozpoczynających działalność lub dofinansowanie z fun-
duszy unijnych, co będzie stymulowało ich rozwój.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jedynym dodat-
kowym obciążeniem dla tych podmiotów wynikają-
cych z nowelizacji ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r.
o zakładach leczniczych dla zwierząt jest obowiązek
uzyskania wpisu do ewidencji działalności gospodar-
czej albo Krajowego Rejestru Sądowego przez pod-
mioty prowadzące taką działalność. Rejestracja dzia-
łalności w odpowiednim dla formy prawnej podmiotu
rejestrze – to jest ważna rzecz, jeszcze raz to podkre-
ślę – umożliwi temu zakładowi korzystanie z praw-
nych i ekonomicznych uprawnień przewidzianych dla
przedsiębiorców w ustawie z dnia 2 lipca 2004 r. o swo-
bodzie działalności gospodarczej.
Nowelizacja ta zakłada konieczność uzupełnienia
dokumentacji ewidencyjnej przez podmioty wpisane
do ewidencji zakładów leczniczych dla zwierząt. Pro-
ponowana zmiana ustawy jest kompatybilna z przy-
jętym wcześniej przez Sejm art. 16 ustawy o inspek-
cji weterynaryjnej.
Projektowana zmiana nie będzie mieć wpływu
bezpośredniego na dochody i wydatki budżetu pań-
stwa oraz jednostek samorządu terytorialnego.
Urząd Komitetu Integracji Europejskiej wydał
opinię, iż opiniowana zmiana ustawy nie jest sprzecz-
na z prawem Unii Europejskiej.
Jednocześnie chciałbym państwa poinformować,
że Biuro Legislacyjne do druku nr 1028 wprowadzi-
ło tylko poprawki formalnoprawne.
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
Projektowana nowelizacja ustawy z dnia 18 grudnia
2003 r. o zakładach leczniczych dla zwierząt zawarta
w druku nr 1114 spełnia oczekiwania środowiska
weterynaryjnego i została zaakceptowana przez Mi-
nisterstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Dlatego też
w imieniu Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi jako po-
seł sprawozdawca chciałbym państwa poinformować,
że projekt ustawy o zakładach leczniczych dla zwie-
rząt został przyjęty jednogłośnie. Komisja Rolnictwa
i Rozwoju Wsi rekomenduje pozytywne przyjęcie
zmian do ww. ustawy. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo, panie pośle.
Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po-
rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad-
czeń w imieniu klubów i kół.
Otwieram dyskusję.
Bardzo proszę, głos zabierze poseł Zdzisław Czu-
cha, Platforma Obywatelska.
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o zakładach leczniczych dla zwierząt
Poseł Zdzisław Czucha:
Szanowny Panie Marszałku! Szanowny Panie Mi-
nistrze! Wysoka Izbo! Po precyzyjnym wprowadzeniu
w temat przez pana posła Dunina można by tu już
nie polemizować, bo sprawa jest oczywista, ale, Wy-
soka Izbo, chciałbym powiedzieć, że zmiana ta niby
jest niewielka, a jednak dla środowiska lekarsko-we-
terynaryjnego i klientów, którzy korzystają z usług
zakładów leczniczych dla zwierząt, ma kluczowe
i fundamentalne znaczenie.
Dotychczasowa ustawa, która regulowała kwestie
funkcjonowania zakładów leczniczych dla zwierząt,
ustawa z 18 grudnia 2003 r., wykluczała możliwość
zaliczenia zakładów leczniczych dla zwierząt do pod-
miotów prowadzących działalność gospodarczą. Tak
jak powiedział pan poseł sprawozdawca w imieniu
komisji, dzisiaj trudno dociec, co legło u podstaw, że
podmioty prowadzące zakłady lecznicze dla zwierząt
wyłączono z zakresu szeroko rozumianego pojęcia
przedsiębiorcy. Podmioty te działają na konkurencyj-
nym rynku, spełniają wszelkie wymogi, a jednak nie
mogły korzystać z tych wszystkich dobrodziejstw
zmian w przepisach, które służyły przedsiębiorcom.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Należy uznać tę
zmianę zaproponowaną przez Komisję Nadzwyczajną
„Przyjazne Państwo” za służącą środowisku, które
pracuje na rzecz polskiej wsi, ale też szeroko rozu-
mianej opiece nad zwierzętami.
W imieniu Klubu Parlamentarnego Platformy
Obywatelskiej chciałbym wyrazić zadowolenie z przed-
łożenia tego projektu ustawy. Klub Parlamentarny
Platformy Obywatelskiej poprze projekt tej ustawy.
Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo, panie pośle.
Poseł Robert Telus, Prawo i Sprawiedliwość.
Poseł Robert Telus:
Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Mam
zaszczyt w imieniu klubu poselskiego Prawo i Spra-
wiedliwość przedstawić Wysokiej Izbie stanowisko
mojego klubu wobec projektu ustawy o zmianie usta-
wy o zakładach leczniczych dla zwierząt.
Szanowni Państwo! Omawiany przez nas projekt
ustawy zmienia ustawę z dnia 18 grudnia 2003 r.
o zakładach leczniczych dla zwierząt. Proponowane
zmiany dotyczą przede wszystkim formy prawnej,
w jakiej prowadzone mają być zakłady lecznicze dla
zwierząt. Dotychczasowe rozwiązania prawne wyłą-
czały możliwość stosowania do zakładów leczniczych
ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności
gospodarczej. Z tego też względu podmioty te nie po-
siadały przymiotu przedsiębiorcy, mimo iż prowadzi-
183
ły działalność spełniającą kryteria pozwalające za-
kwalifikować ich do grona przedsiębiorców.
Wprowadzone zmiany, polegające na skreśleniu
zapisu z art. 1 ust. 3 zmienionej ustawy, spowodują,
iż zakłady lecznicze będą mogły posiadać status
przedsiębiorcy. Zobowiązane one zostaną do rejestra-
cji prowadzonej działalności w rejestrze odpowied-
nim dla formy prawnej podmiotu prowadzącego za-
kład. Dzięki temu będzie można stosować do tych
podmiotów wszystkie akty prawne dotyczące prowa-
dzenia działalności gospodarczej. Przedsiębiorcy –
zakłady lecznicze dla zwierząt będą posiadać upraw-
nienia do korzystania z wszystkich atrybutów i udo-
godnień prawnych oraz ekonomicznych przewidzia-
nych dla przedsiębiorców, np. prawo do pomocy pu-
blicznej, dofinansowanie z funduszy europejskich.
Ustawa ta spowoduje, że sytuacja tych zakładów w ob-
rocie gospodarczym zostanie jasno określona i nie
będzie wątpliwości, jak traktować te podmioty.
Istotne jest to, że w projekcie pozostawiono ko-
nieczność spełnienia przez podmioty prowadzące lub
zamierzające prowadzić zakłady lecznicze dla zwie-
rząt wszystkich ustawowych warunków dopuszcza-
jących do prowadzenia tego rodzaju działalności. Ten
rodzaj działalności będzie zaliczony do działalności
regulowanej, dla której prowadzony będzie odrębny
rejestr, na podstawie dotychczas prowadzonej ewi-
dencji zakładów leczniczych dla zwierząt.
Panie Marszałku! Szanowni Państwo! W imieniu
klubu Prawo i Sprawiedliwość chcę państwa poinfor-
mować, że popieramy przedstawiony projekt ustawy
o zmianie ustawy o zakładach leczniczych dla zwie-
rząt. Mój klub Prawo i Sprawiedliwość będzie głosował
za przyjęciem ustawy. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Poseł Tomasz Garbowski.
Nie ma pana posła.
W takim razie poseł Stanisław Kalemba, Polskie
Stronnictwo Ludowe.
Bardzo proszę.
Poseł Stanisław Kalemba:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego
Polskiego Stronnictwa Ludowego przedstawić stano-
wisko dotyczące sprawozdania Komisji Rolnictwa
i Rozwoju Wsi o komisyjnym projekcie ustawy o zmia-
nie ustawy o zakładach leczniczych dla zwierząt.
Pierwotny projekt ustawy, zawarty w druku nr 1028,
został złożony przez Komisję Nadzwyczajną „Przy-
jazne Państwo” i, co jest istotne, w zasadzie uwzględ-
nia on oczekiwania samorządu lekarzy weterynarii.
Najistotniejsza zmiana dotyczy art. 16 ust. 1, który
mówi, że prowadzenie zakładu leczniczego dla zwie-
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
184 Projekt ustawy o zmianie ustawy o zakładach leczniczych dla zwierząt
Poseł Stanisław Kalemba
rząt jest działalnością regulowaną w rozumieniu
przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodar-
czej. Następnie zostały ustalone zasady wpisu do ewi-
dencji. Art. 17 określa, jakie dane mają być uwzględ-
nione, jeżeli chodzi o złożenie wniosku.
Natomiast, tak jak mówili moi przedmówcy, istot-
ne jest to, żeby dać zakładom leczniczym większe
uprawnienia, ułatwienia prawne i ekonomiczne,
przewidziane dla tej grupy, a w szczególności dla mi-
kroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsię-
biorstw, co do korzystania z pomocy. Do tej pory te
prawa były bardzo ograniczone.
Żeby nie przedłużać wypowiedzi i żeby tego nie
powtarzać, chcę powiedzieć, że Klub Poselski Pol-
skiego Stronnictwa Ludowego będzie głosował za
przyjęciem projektu przedstawionego w sprawozda-
niu. Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Przechodzimy do pytań.
Poseł Joanna Skrzydlewska, Platforma Obywa-
telska.
(Głos z sali: Nie ma.)
Poseł Leszek Deptuła, Polskie Stronnictwo Ludowe.
Poseł Leszek Deptuła:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ja mam pytanie
do posła sprawozdawcy, ponieważ to jest projekt
zmiany ustawy zgłoszony przez komisję, to jest sta-
nowisko komisji. Chciałbym zapytać o to, ponieważ
tak zwalczamy biurokrację, a wynika z tego, że le-
karz weterynarii, który zechce dokonać wpisu, musi
złożyć trzy dokumenty, tj.: wniosek o wpis, w którym
będą podane szczegółowo wszystkie elementy nie-
zbędne dla tej ewidencji, zaświadczenie o wpisie do
ewidencji działalności gospodarczej albo wpisie do
Krajowego Rejestru Sądowego. Ponadto jeszcze bę-
dzie musiał złożyć oświadczenie, że zapoznał się
z warunkami i że spełnia warunki wykonywania
działalności gospodarczej. Czy nie można tego zrobić
w ramach jednego dokumentu plus rejestr z wpisu
sądowego czy działalności gospodarczej? Czy w jed-
nym dokumencie nie można zawrzeć powtarzających
się elementów, takich jak dane dotyczące firmy, ad-
resy itd. Mówimy o ograniczeniu biurokracji, a zno-
wu powielamy dokumenty. Przecież można to zrobić
w jednym dokumencie. Wydaje mi się, że troszeczkę
w tej kwestii koledzy przeregulowali.
Natomiast jako lekarz weterynarii popieram pro-
jekt w całej rozciągłości, gdyż wiem, ile mieliśmy
problemów, aby uzyskać jakiekolwiek dotacje ze środ-
ków Unii Europejskiej, z programu „Mikroprzedsię-
biorstwa” czy „Wspieranie przedsiębiorczości”. Ta
ustawa daje takie możliwości. Natomiast nasuwa się
pytanie, czy nie można było tego zrobić w ramach
jednego dokumentu? Znowu sami powodujemy mno-
gość czy powielamy dokumenty w przypadku takiego
prostego przepisu. Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Poseł Zdzisław Czucha, Platforma Obywatelska.
Bardzo proszę.
Poseł Zdzisław Czucha:
Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sza-
nowny Panie Ministrze! Pytanie to zamierzałem
skierować do posła sprawozdawcy, ale korzystając
z obecności pana ministra, kieruję je do pana, być
może pan minister będzie w stanie nam wyjaśnić
dwie kwestie.
Szanowny panie ministrze, art. 16 ustawy o za-
kładach leczniczych dla zwierząt podlega zmianie
i mówi m.in., że za wpis do ewidencji oraz zmianę tego
wpisu okręgowa rada lekarsko-weterynaryjna pobiera
opłatę. Czy szanowny pan minister mógłby nam przy-
bliżyć wysokość tej opłaty? Myślę, że dla startującego
młodego lekarza weterynarii, jako przedsiębiorcy,
wszelkie opłaty są istotne, gdyż wpis do rejestru sądo-
wego, gdyby takowy też był wymagany, w zależności
od formy także będzie kosztowny.
Szanowny panie ministrze, w art. 17 w pkt 6 mówi
się, że organ prowadzący ewidencję w terminie 50 dni
od dnia złożenia wniosku, o którym mowa w ust. 2,
oraz oświadczenia, o którym mowa w ust. 4, po
sprawdzeniu dokumentów, dokonuje stosownego wpi-
su. Czy ten termin 50 dni nie wydaje się terminem
przesadnie odległym? To wydłuża procedurę i myślę,
że należy się zgodzić z wypowiedzią mojego poprzed-
nika, pana posła Deptuły, że troszeczkę chyba tych
dokumentów mamy tu za dużo, ale być może mimo
wszystko nietypowa działalność wymaga takiej for-
my, jakkolwiek wydaje się, że mogłoby to być prost-
sze. Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Poseł Joanna Skrzydlewska, Platforma Obywa-
telska.
Bardzo proszę.
Poseł Joanna Skrzydlewska:
Dziękuję bardzo.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Przedłożony projekt ustawy umożliwia wszystkim
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o zakładach leczniczych dla zwierząt
Poseł Joanna Skrzydlewska
zakładom leczniczym dla zwierząt prowadzenie dzia-
łalności na podstawie przepisów zawartych w usta-
wie z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności
gospodarczej. Wprowadza zatem nową jakość, do-
tychczas bowiem nie było możliwości stosowania
wobec zakładów leczniczych dla zwierząt przepisów
dotyczących wykonywania działalności gospodarczej.
Zmiana ta zasługuje na pełną akceptację.
Mój przedmówca już o to pytał, ale czy pan mini-
ster nie uważa, że proponowany w projekcie ustawy
termin 50 dni na rozpatrzenie przez organ ewiden-
cyjny wniosku o wpis do ewidencji zakładów leczni-
czych dla zwierząt nie wydaje się zbyt długi? Czy nie
jest to sprzeczne z ogólnie uznaną tendencją zmie-
rzającą do skracania czasu i procedury uzyskiwania
pozwoleń na prowadzenie działalności gospodarczej?
Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Poseł Jerzy Gosiewski, Prawo i Sprawiedliwość.
Poseł Jerzy Gosiewski:
Bardzo dziękuję.
Panie Marszałku! Szanowny Panie Ministrze!
Jedno tylko pytanie. Żeby te zakłady lecznicze mogły
korzystać z dobrodziejstw tej ustawy, muszą być za-
rejestrowane w ewidencji działalności gospodarczej
w gminie. W jaki sposób gmina to będzie sprawdzała?
Jak to praktycznie będzie wyglądało?
Chciałbym ponownie zadać pytanie, które już za-
dał mój przedmówca: Czy nie powinniśmy zmniejszyć
biurokracji w tym zakresie, która jest zbyt duża?
Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer-
pana.
Głos zabierze sekretarz stanu w Ministerstwie
Rolnictwa i Rozwoju Wsi pan Kazimierz Plocke.
Bardzo proszę.
Sekretarz Stanu
w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Kazimierz Plocke:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na początku
chciałbym podziękować przedstawicielom klubów
parlamentarnych za poparcie komisyjnego projektu
ustawy o zakładach leczniczych i zawodzie lekarza
185
weterynarii. Jak wszyscy wiemy, jest to przedłożenie
komisyjne. Wobec przedłożenia komisyjnego rząd
wyraził pozytywne stanowisko, uznając, że te roz-
wiązania, które są proponowane w projekcie ustawy,
są oczekiwane przez środowisko i uzgodnione z Kra-
jową Radą Lekarsko-Weterynaryjną.
Natomiast jeśli chodzi o kwestie szczegółowe, któ-
re zostały podniesione przez parlamentarzystów,
zacznę od pytania pana posła Deptuły, który pytał
o kilka istotnych spraw, m.in. o całą procedurę admi-
nistracyjną związaną z wpisem. Rozumiem, że pan
poseł jest członkiem Krajowej Rady Lekarsko-Wete-
rynaryjnej i pewnie brał udział w przygotowywaniu
tego projektu, a więc zna doskonale te mechanizmy
i jest za nie też współodpowiedzialny przed Wysoką
Izbą. Dlatego też wydaje mi się, że to pytanie jest
pytaniem retorycznym. Ja tylko chciałbym zwrócić
uwagę, że to jest jednorazowy akt, a więc tutaj nie
można mówić o jakiejkolwiek biurokracji i czynno-
ściach, które będą permanentnie powtarzane – jed-
norazowy akt dotyczący wpisu do ewidencji działal-
ności gospodarczej czy do ewidencji, którą prowadzić
będzie okręgowa rada lekarsko-weterynaryjna.
A więc, wydaje mi się, kwestia, o którą pan poseł
pytał, nie jest kwestią kontrowersyjną.
Pan poseł Czucha zwrócił uwagę na dwie istotne
kwestie, razem z panią poseł Skrzydlewską. I tak co
do pytania, czy 50 dni to jest długi okres, czy też
krótki. Otóż wyjaśniam, że jest to propozycja, która
została zgłoszona przez środowisko, rząd do tej pro-
pozycji się przychylił. Dlaczego 50 dni? Dlatego że
trzeba rzeczywiście dokonać określonej oceny, czy
dany zakład leczniczy spełnia warunki, których speł-
nienie jest niezbędne do jego zarejestrowania. Wy-
maga to wyjazdu w teren określonej grupy specjali-
stów, którzy dokonają przeglądu i oceny. Oczywiście
są jeszcze konieczne inne dokumenty wydawane
przez organy państwa, które kwalifikują dany zakład
i lekarza weterynarii bądź właściciela takiego zakła-
du, określają, czy spełnia warunki wynikające z prze-
pisów prawa. Stąd też te 50 dni to nie jest przesadny
termin, jest to optymalny termin i w związku z tym
należy to zaakceptować.
I kwestia dotycząca opłat. Otóż chciałbym wyja-
śnić Wysokiej Izbie, że opłaty kształtują się różnie,
w zależności od rodzaju zakładu leczniczego. Przy-
pomnę, że w roku 2004 minister rolnictwa wydał
rozporządzenie w sprawie wysokości opłaty za wpis
do ewidencji zakładów leczniczych dla zwierząt. W § 1
zostały wyszczególnione następujące zakłady leczni-
cze, łącznie z wysokością opłat. Przytoczę: gabinet
weterynaryjny – opłata 300 zł za wpis, przychodnia
weterynaryjna – 300 zł, lecznica weterynaryjna – 600
zł, klinika weterynaryjna – 600 zł i weterynaryjne
laboratorium diagnostyczne – 600 zł. Opłata wynika
z kalkulacji, która została przedstawiona przez Kra-
jową Radę Lekarsko-Weterynaryjną. Do tej pory nie
została ona podważona, nie była kontestowana.
A więc minister rolnictwa, wydając to rozporządzenie
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
186 Projekt ustawy o zmianie ustawy o zakładach leczniczych dla zwierząt
Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa
i Rozwoju Wsi Kazimierz Plocke
4 lata temu, przychylił się do wniosku Krajowej Rady
Lekarsko-Weterynaryjnej.
Kolejna kwestia, zgłoszona przez pana posła Go-
siewskiego. Rzeczywiście mamy tutaj do czynienia
z taką sytuacją, że zakład leczniczy będzie rejestro-
wany ostatecznie w Krajowym Rejestrze Sądowym
– oczywiście wpis dokonywany będzie też na bazie,
myślę, znowelizowanej ustawy o swobodzie działal-
ności gospodarczej, na zasadzie jednego okienka,
a więc w urzędzie gminy bądź w ZUS, bądź w urzę-
dzie skarbowym. I takie są też propozycje. A więc
w jednym z tych wymienionych miejsc będzie można
dokonać zgłoszenia zakładu leczniczego jako firmy,
która będzie działać w myśl ustawy o swobodzie dzia-
łalności gospodarczej. I, wydaje mi się, tutaj będą
uproszczenia i ułatwienia dla wszystkich tych, którzy
działalność gospodarczą będą chcieli podjąć.
Reasumując, stwierdzam, że analizowany projekt
ustawy z pewnością ułatwi życie całemu środowisku
lekarsko-weterynaryjnemu i pozwoli na normalne
funkcjonowanie oraz pozyskiwanie środków finanso-
wych w ramach pomocy publicznej, ułatwi również
dostęp do środków z budżetu Unii Europejskiej.
I wydaje mi się, że będzie też większa możliwość po-
zyskiwania pracowników do realizacji określonych
zadań, a tych jest, jak wiemy, bardzo wiele, tym bar-
dziej że mamy już 10 programów zwalczania chorób
zakaźnych, a 3 kolejne są w drodze – chodzi o choro-
by zakaźne ryb. A więc dużo pracy przed nami, a ten
projekt jest bardzo oczekiwany przez środowisko.
Panie marszałku, to tyle. Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję.
Bardzo proszę, głos zabierze sprawozdawca komi-
sji poseł Artur Dunin.
Poseł Artur Dunin:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
Ja może nie będę już się skupiał na odpowiedziach
na pytania, które panie i panowie posłowie zadawa-
liście, bo to świetnie zrobił pan minister Kazimierz
Plocke. Chciałbym podziękować wszystkim posłom,
posłankom, klubom parlamentarnym za to, że tak
chętnie uczestniczyli w pracach nad tym projektem
zmiany ustawy, bo ten projekt bardzo był oczekiwa-
ny. I dziwię się bardzo, że dopiero teraz ten parla-
ment, ta koalicja, koalicja Platformy Obywatelskiej
i PSL-u, podjęła rękawicę i uczyniła to, co już powin-
no być dawno zrobione. Jeszcze raz bardzo serdecznie
dziękuję w imieniu środowiska…
(Głos z sali: Nieładnie.)
…weterynaryjnego, lekarzy weterynarii. Dzięku-
ję bardzo. (Oklaski)
(Głos z sali: Artur, tak ładnie zacząłeś...)
(Poseł Wojciech Mojzesowicz: Sprawozdawca po-
winien być apolityczny.)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo, panie pośle.
Zamykam dyskusję.
Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpi-
my w bloku głosowań.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 16.
porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji
Edukacji, Nauki i Młodzieży o rządowym projek-
cie ustawy o nadaniu nowej nazwy Akademii
Ekonomicznej w Poznaniu (druki nr 1026 i 1104).
Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji
panią poseł Agnieszkę Kozłowską-Rajewicz.
Poseł Sprawozdawca
Agnieszka Kozłowska-Rajewicz:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister!
Mam zaszczyt przedstawić państwu sprawozdanie
Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży o rządowym
projekcie ustawy o nadaniu nowej nazwy Akademii
Ekonomicznej w Poznaniu zawartym w druku nr 1026.
Zgodnie z treścią projektu ustawy Akademii Ekono-
micznej w Poznaniu nadaje się nazwę Uniwersytet
Ekonomiczny w Poznaniu. Ustawa ma wejść w życie
w 14 dni od dnia uchwalenia.
Ustawa Prawo o szkolnictwie wyższym w art. 255
stanowi, że do 30 czerwca 2010 r. nazwy uczelni zo-
staną dostosowane do wymagań określonych w art.
3 ustawy. Zgodnie z tym artykułem uczelnie mogą
przyjmować następujące nazwy: uniwersytet, uni-
wersytet techniczny, uniwersytet o nazwie uzupeł-
nionej innym przymiotnikiem, politechnika, akade-
mia. Do powstania uniwersytetu przymiotnikowego
potrzeba przynajmniej 6 uprawnień do nadawania
stopnia doktora, w tym co najmniej 4 objętych profi-
lem uczelni. W myśl uzasadnienia do ustawy przed-
stawionego przez resort szkolnictwa wyższego Aka-
demia Ekonomiczna w Poznaniu spełnia ustawowe
kryteria, tj. posiada uprawnienia do nadawania na-
stępujących stopni naukowych doktora: doktor nauk
ekonomicznych w dyscyplinie ekonomia (na wydzia-
le zarządzania), doktor nauk ekonomicznych w dys-
cyplinie nauka o zarządzaniu (na wydziale zarządza-
nia), doktor nauk ekonomicznych w dyscyplinie eko-
nomia (na wydziale ekonomii), doktor nauk ekono-
micznych w dyscyplinie ekonomia (na wydziale in-
formatyki i gospodarki elektronicznej), doktor nauk
ekonomicznych w dyscyplinie ekonomia (na wydzia-
le gospodarki międzynarodowej) oraz doktor nauk
ekonomicznych w dyscyplinie towaroznawstwo (na
wydziale towaroznawstwa). Użyty w proponowanej
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekt ustawy o nadaniu nowej nazwy Akademii Ekonomicznej w Poznaniu
Poseł Sprawozdawca
Agnieszka Kozłowska-Rajewicz
nazwie przymiotnik określający profil uczelni odpo-
wiada dziedzinie nauki oraz dyscyplinom naukowym,
w jakich akademia posiada uprawnienia do nadawa-
nia stopnia naukowego doktora.
Zmiana nazwy uczelni z Akademii Ekonomicznej
na Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu została
poparta wolą senatu uczelni wyrażoną w uchwale nr
37 z dnia 29 lutego 2008 r. Zmianę poparł też Parla-
ment Studencki Akademii Ekonomicznej w Poznaniu
uchwałą z dnia 7 marca 2008 r. Projekt ustawy pod-
legał konsultacjom z partnerami społecznymi. Wy-
mienię tu tylko niektórych z nich: Ogólnopolskie
Porozumienie Związków Zawodowych, NSZZ „Soli-
darność”, Radę Szkolnictwa Wyższego i Nauki ZNP,
Polską Konfederację Pracodawców Prywatnych, Bu-
siness Center Club. Żaden z konsultantów nie zgłosił
zastrzeżeń. Pozytywne opinie w sprawie projektu
wydały także Rada Główna Szkolnictwa Wyższego,
Państwowa Komisja Akredytacyjna, Konferencja
Rektorów Akademickich Szkół Polskich.
Projektowana zmiana nie jest objęta zakresem
prawa Unii Europejskiej, nie ma wpływu na rynek
pracy, konkurencyjność gospodarki ani na sytuację
i rozwój regionalny. Nie spowoduje także dodatko-
wych skutków finansowych dla budżetu państwa ani
jednostek samorządu terytorialnego. Koszty zmiany
pieczęci, tablic i wizytówek szacowane na ok. 121 400 zł
zostaną pokryte ze środków pozostających w dyspo-
zycji uczelni.
Jednocześnie warto podkreślić, co podnoszono
podczas dyskusji w Komisji Edukacji, Nauki i Mło-
dzieży, w której zabrał głos m.in. jego magnificencja
rektor Akademii Ekonomicznej prof. Marian Gory-
nia, że Akademia Ekonomiczna w Poznaniu należy
do najbardziej prestiżowych uczelni ekonomicznych
w kraju, od lat zajmując czołowe miejsce w rankin-
gach ekonomicznych uczelni wyższych organizowa-
nych przez „Wprost”, „Politykę”, „Rzeczpospolitą”.
Ta 5-wydziałowa uczelnia kształci blisko 14 tys. stu-
dentów na 7 różnych kierunkach oraz ma ok. 3 tys.
słuchaczy na studiach podyplomowych i ponad 530
doktorantów. Zatrudnia ponad 500 nauczycieli aka-
demickich, w tym 125 profesorów i ponad 200 ad-
iunktów. Oprócz kilkudziesięciu katedr wypełniają-
cych zadania wydziałów uczelnia może pochwalić się
19 jednostkami między- i pozawydziałowymi, w tym
Centrum Informatycznym czy Centrum Badań nad
Rodziną. Doskonałą organizację uczelni potwierdza-
ją zdobyte liczne certyfikaty jakości.
Kadra Akademii Ekonomicznej cieszy się między-
narodową renomą i realizuje krajowe i międzynaro-
dowe projekty badawcze. Oprócz wsparcia Minister-
stwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego uczelnia potra-
fiła pozyskać na zadania badawcze środki zewnętrz-
ne dzięki konkursom ogłaszanym przez agendy Ko-
misji Europejskiej – są to konkursy przeprowadzane
w ramach projektów ramowych V iVI w ramach Zin-
187
tegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Re-
gionalnego – a także fundusze z Europejskiego Fun-
duszu Społecznego i wielu innych. Zakres tematycz-
ny prac badawczych i rozwojowych jest bardzo szero-
ki. Na uznanie zasługuje zaangażowanie się uczelni
w interdyscyplinarne projekty środowiskowe łączące
kilka przynajmniej dyscyplin: ekonomię, ekologię,
ochronę środowiska, edukację, czyli realizujące ideę
zrównoważonego rozwoju. Te projekty, wdrażane
przy szerokiej współpracy polskich i zagranicznych
uczelni oraz samorządu, pozytywnie wpływają na
integrację i rozwój nie tylko uczelni, ale całego regio-
nu. Przykładem jest projekt „Wielkopolska”, którego
realizację już zakończono i który zdobył uznanie
UNESCO, uzyskując w 1997 r. tytuł projektu dekady
zrównoważonego rozwoju. Tym przyjemniej jest mi
poinformować Wysoki Sejm o tym dokonaniu, które
jest przecież kroplą tylko w morzu dokonań uczelni,
że jako pracownik partnerskiej uczelni, Uniwersyte-
tu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, brałam
udział w tym projekcie jako kierownik Pracowni
Edukacji Ekologicznej na Wydziale Studiów Eduka-
cyjnych UAM.
Wybitne osiągnięcia naukowe uczelni znajdują
odzwierciedlenie nie tylko w licznych badaniach i sku-
tecznym pozyskiwaniu milionów złotych na ich reali-
zację, co, jak wiadomo w środowisku, wymaga wyso-
kiego profesjonalizmu, ale także w fakcie zasiadania
pracowników naukowych uczelni w uznanych pol-
skich i międzynarodowych gremiach eksperckich.
Wybitni akademicy uczelni od lat wybierani są do
składów komitetów Polskiej Akademii Nauk. Warto
podkreślić, że w nowej kadencji, 2007–2010, prof. dr
hab. Józef Orczyk jest przewodniczącym Komitetu
Nauk o Pracy i Polityce Społecznej, a prof. Emil Pa-
nek – przewodniczącym Komitetu Nauk Ekonomicz-
nych. Akademia nadała wiele doktoratów honoris
causa. Wśród uhonorowanych są takie osobistości,
jak Margaret Thatcher i Leszek Balcerowicz.
Uczelnia może pochwalić się także szeroką ofertą
dydaktyczną, obejmującą blisko 40 specjalności.
Kształcenie odbywa się na poziomie studiów pierw-
szego stopnia, drugiego stopnia, trzeciego stopnia.
Są też szkolenia MBA prowadzone we współpracy
z Georgia State University w Atlancie – program
amerykański –z Europejską Wyższą Szkołą Ekono-
miczną w Berlinie – program niemiecki – Uniwersy-
tetem w Rennes – program francuski –oraz z Nottin-
gham Trent University – program angielski. Jest
także 40 programów studiów podyplomowych. Zaję-
cia prowadzone są w trybie stacjonarnym i niestacjo-
narnym. Uczelnia ma przyznane certyfikaty i akre-
dytacje potwierdzające, że poziom kształcenia i badań
naukowych jest zgodny z najwyższymi wymaganymi
standardami.
Uczelnia stawia na internacjonalizację kształce-
nia i badań naukowych. W ofercie dydaktycznej Aka-
demii Ekonomicznej znajdują się anglojęzyczne semi-
naria doktorskie, specjalność prowadzona w języku
angielskim oraz bloki wykładów w językach obcych.
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
188 Projekt ustawy o nadaniu nowej nazwy Akademii Ekonomicznej w Poznaniu
Poseł Sprawozdawca
Agnieszka Kozłowska-Rajewicz
Transfer międzynarodowych wzorców kształcenia
zapewniają programy wymian międzynarodowych
łącznie z prestiżowymi umowami o podwójnych dy-
plomach. Liczne inicjatywy badawcze, dydaktyczne
i ogólnorozwojowe kadry i studentów, perfekcyjny
system komunikacji wewnętrznej i zewnętrznej, wy-
korzystujący najnowsze rozwiązania techniki i biz-
nesu, stawiają tę uczelnię jako wzór do naśladowania,
więc nie dziwi, że Komisja Nauki, Edukacji i Młodzie-
ży, po przeprowadzeniu pierwszego czytania oraz
rozpatrzeniu tego projektu ustawy na posiedzeniu
w dniu 8 października 2008 r., wnosi, aby Wysoki
Sejm uchwalił projekt ustawy z druku nr 1026 bez
poprawek. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo, pani poseł.
Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po-
rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad-
czeń w imieniu klubów i kół.
Otwieram dyskusję.
Pani poseł Bożena Szydłowska, Platforma Oby-
watelska.
Bardzo proszę.
Poseł Bożena Szydłowska:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przypadł mi
w udziale zaszczyt przedstawienia Wysokiej Izbie
stanowiska Klubu Parlamentarnego Platforma Oby-
watelska w sprawie projektu ustawy o nadaniu nowej
nazwy Akademii Ekonomicznej w Poznaniu.
W art. 1 projektu ustawy czytamy, że Akademii
Ekonomicznej w Poznaniu nadaje się nazwę Uniwersy-
tet Ekonomiczny w Poznaniu. Zmiana nazwy zgodnie
z art. 18 ust. 3 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym
została poparta wolą senatu uczelni. Poparł ją również
parlament studencki Akademii Ekonomicznej.
W myśl tej ustawy mamy 6 różnych typów uczel-
ni akademickich. Są to uniwersytety, uniwersytety
techniczne, uniwersytety z innym przymiotnikiem
określającym profil uczelni, politechniki i uczelnie.
Uczelnia może nosić nazwę uniwersytetu, jeżeli jej
jednostki organizacyjne posiadają co najmniej 6 upraw-
nień do nadawania stopnia naukowego doktora. Kry-
teria ta Akademia Ekonomiczna spełniła w lutym br.,
kiedy to otrzymała 6. uprawnienie do doktoryzowa-
nia. Dzięki temu jedna z najstarszych i najbardziej
prestiżowych uczelni ekonomicznych w Polsce, aka-
demia kształcąca blisko 14 tys. studentów, jako jedy-
na w Polsce legitymująca się pełnią praw akademic-
kich w zakresie nauk o ekonomii, zarządzaniu i to-
waroznawstwa, może ubiegać się o nadanie jej za-
szczytnej nazwy uniwersytetu.
Nazwa ta odzwierciedla właściwy potencjał, siłę
naukową oraz prestiż poznańskiej uczelni w Polsce
i za granicami naszego kraju. Akademia Ekonomicz-
na w Poznaniu od wielu lat utrzymuje bliskie kon-
takty z naukowymi ośrodkami w ponad 30 krajach,
m.in. w Chinach, Niemczech, Stanach Zjednoczo-
nych, Tajlandii i Rosji. Uczelnia bierze udział w wie-
lu europejskich projektach badawczych. W ramach
projektu Erasmus co roku kilkuset studentów i kil-
kudziesięciu wykładowców studiuje na ponad 74
uczelniach partnerskich w 22 europejskich krajach.
Jednocześnie poznańska uczelnia przyjmuje ponad
setkę studentów z 30 krajów i 3 kontynentów.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie tylko spełnie-
nie stosownych kryteriów ustawowych, ale przede
wszystkim wysoka ranga dydaktyczna i naukowa
w zupełności uzasadniają zmianę nazwy Akademii
Ekonomicznej w Poznaniu na Uniwersytet Ekono-
miczny w Poznaniu.
Posłowie Platformy Obywatelskiej będą głosowa-
li za przyjęciem proponowanej ustawy. Dziękuję.
(Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Bardzo proszę, poseł Witold Czarnecki, Prawo i Spra-
wiedliwość.
Poseł Witold Czarnecki:
Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo!
Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego
Prawo i Sprawiedliwość przedstawić Wysokiej Izbie
stanowisko w sprawie ustawy o zmianie nazwy Aka-
demii Ekonomicznej w Poznaniu (druk sejmowy
nr 1026).
W takiej chwili, chwili szczególnej, wypada powie-
dzieć chociaż kilka słów o historii tej uczelni. Jej po-
czątek to 1926 r. Wówczas powstaje Wyższa Szkoła
Handlowa w Poznaniu. Później, w 1938 r., szkoła zo-
staje przemianowana na Akademię Handlową, a na-
stępnie, już po wojnie, w 1950 r. otrzymuje nazwę
Wyższej Szkoły Ekonomicznej. W 1964 r. uzyskuje
prawo nadawania stopnia doktora i doktora habilito-
wanego i otrzymuje nazwę Akademii Ekonomicznej
w Poznaniu. Dzisiaj na 5 wydziałach tej akademii
studiuje na wszystkich kierunkach studiów we
wszystkich stopniach prawie 18 tys. studentów, któ-
rzy mogą uzyskać dyplom w ponad 50 specjalno-
ściach. Akademia prowadzi studia pierwszego, dru-
giego i trzeciego stopnia, o czym mówiła koleżanka,
prowadzi studia MBA, studia podyplomowe oraz
stale współpracuje z zagranicznymi ośrodkami aka-
demickimi, a bloki zajęć z wybitnymi specjalistami
z międzynarodowych korporacji czy koncernów po-
wodują, że studenci kończący tę uczelnię są dobrze
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekt ustawy o nadaniu nowej nazwy Akademii Ekonomicznej w Poznaniu
Poseł Witold Czarnecki
przygotowani do współczesnych wymagań globalne-
go rynku.
Obecnie uczelnia zatrudnia 553 nauczycieli aka-
demickich, w tym ponad 125 profesorów i doktorów
habilitowanych. Jako jedyna w Polsce, o czym mówi-
ła już koleżanka, ma prawo doktoryzowania we
wszystkich dyscyplinach w dziedzinie nauk ekono-
micznych. Od wielu lat Akademia Ekonomiczna
w Poznaniu zajmuje w różnych rankingach, o tym
też koleżanka sprawozdawczyni mówiła, czołowe
drugie miejsce, a jej absolwenci zajmują eksponowane
stanowiska w życiu gospodarczym kraju. Wiele do-
brych słów pod adresem akademii powiedziały moje
poprzedniczki, padło wiele wspaniałych określeń.
Podsumowując, nie powtarzając wszystkiego, co zo-
stało powiedziane, Akademia Ekonomiczna w Pozna-
niu spełnia wymagania określone w ustawie Prawo
o szkolnictwie wyższym, by w swojej nazwie używać
wyrazu „uniwersytet”, z przymiotnikiem „ekono-
miczny”. Takie też stanowisko jednomyślnie zajęła
Komisja Edukacji, Nauki i Młodzieży na swym po-
siedzeniu poświęconym tej sprawie. (Dzwonek)
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamen-
tarny Prawo i Sprawiedliwość będzie głosował za
zmianą nazwy „Akademia Ekonomiczna w Pozna-
niu” na nazwę „Uniwersytet Ekonomiczny w Pozna-
niu”. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo, panie pośle
Głos zabierze pani poseł Krystyna Łybacka, ale
zanim poproszę panią poseł, sprostowanie: Sejm
ustalił 3-minutowe oświadczenia w imieniu klubów
i kół i dzwonek, który przed chwilą słyszeliśmy, był
po 3 minutach.
Bardzo proszę.
Poseł Krystyna Łybacka:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Akademia Eko-
nomiczna w Poznaniu, jak powiedzieli przedmówcy,
w pełni czyni zadość formalnym wymogom art. 18
ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym, aby zmienić
nazwę z akademii ekonomicznej na uniwersytet eko-
nomiczny. Jednak nie tylko warunki formalne, także
poziom dokonań, zarówno naukowych, jak i dydak-
tycznych, upoważnia tę uczelnię do tego, by stała się
ona uniwersytetem.
Chciałabym przez moment zająć uwagę Wysokiej
Izby tą uczelnią, ale w zupełnie innym aspekcie, czę-
sto niedocenianym i pomijanym, a w przypadku szkół
wyższych – niezwykle istotnym, albowiem obok dy-
daktyki i badań naukowych uczelnie niewątpliwie
stanowią ogromny czynnik regionotwórczy. Akade-
mia Ekonomiczna w Poznaniu jest wręcz klinicznym
189
przykładem owego regionotwórczego działania. Do
powstania akademii w roku 1926 jako Wyższej Szko-
ły Handlowej tak naprawdę doszło z potrzeby gospo-
darczego rozwoju regionu. Wielkopolanie to naród
bardzo pragmatyczny, swoją walkę z zaborcą prowa-
dzili tak naprawdę poprzez walkę ekonomiczną. Łą-
czyli się w różnego rodzaju korporacje kupieckie,
przemysłowe, bardzo dbali o poziom rolnictwa, go-
spodarki i to był ten oręż, który doprowadził m.in. do
jedynego zwycięskiego powstania wielkopolskiego.
Dlatego Akademia Ekonomiczna, która powstała
w 1926 r. jako Wyższa Szkoła Handlowa, tak napraw-
dę od samego początku dbała o gospodarczy rozwój
Wielkopolski. Kiedy w roku 1938 stała się Akademią
Handlową, pokazała, że nie tylko działa na rzecz re-
gionu, chociażby kształcąc kadry dla usług, handlu,
ale także dba o poziom, bo przecież wówczas uzyska-
ła prawo nadawania stopnia magistra i pozyskała
kadrę naukową, która pozwoliła jej stać się akade-
mią. Uchwalamy tę ustawą w roku jubileuszu, mija
bowiem 70 lat istnienia akademii.
W czasie przemian ustrojowych w latach 90. Wiel-
kopolska stała się ich liderem. Bez Akademii Ekono-
micznej byłoby to niemożliwe. Uczono się poznawania
tak naprawdę nowych zjawisk, takich jak ocenianie
kondycji finansowej, wyznaczanie podstawowych
trendów rozwojowych, badanie rynku, popytu; to jest
zasługa Akademii Ekonomicznej. Więcej, Akademia
Ekonomiczna dbała nie tylko o rozwój Wielkopolski,
ale to dzięki Akademii Ekonomicznej pierwsza wyż-
sza uczelnia, która powstała na Pomorzu Zachodnim,
a zdaje się, że stamtąd gościmy w tej chwili zwiedza-
jących, była oddziałem Akademii Ekonomicznej.
(Dzwonek) Nie powstałby program rozwoju Wielko-
polski, już jako program strategii rozwojowej w urzę-
dzie marszałkowskim, bez udziału pracowników
Akademii Ekonomicznej. Nie powstałby znakomity
program Wielkopolska, o którym mówiła pani poseł
sprawozdawczyni.
Akademia Ekonomiczna w Poznaniu, poza zna-
komitymi osiągnięciami naukowymi i dydaktyczny-
mi, jest niewątpliwie motorem rozwoju gospodarcze-
go Wielkopolski. Dlatego z wielką satysfakcją i rado-
ścią w imieniu klubu Lewicy popieram zmianę nazwy
na „uniwersytet ekonomiczny”, a całej społeczności
akademickiej uczelni w roku jubileuszu, dziękując za
dotychczasowe osiągnięcia, życzę, aby jako pracow-
nicy uniwersytetu wszyscy pracownicy tej uczelni
odczuwali satysfakcję z dokonań i z pracy na rzecz
regionu. Dziękuję, panie marszałku. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Bardzo dziękuję, pani poseł.
Poseł Stanisław Kalemba, Polskie Stronnictwo
Ludowe.
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
190 Projekt ustawy o nadaniu nowej nazwy Akademii Ekonomicznej w Poznaniu
Poseł Stanisław Kalemba:
Panie Marszałku! Panie Posłanki! Panowie Po-
słowie! Pani Minister! Mam zaszczyt i przyjemność
w imieniu Klubu Poselskiego Polskiego Stronnictwa
Ludowego zająć oczywiście pozytywne stanowisko do
sprawozdania Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży
o rządowym projekcie ustawy o nadaniu Akademii
Ekonomicznej w Poznaniu nazwy „Uniwersytet Eko-
nomiczny w Poznaniu”.
Przepis art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r.
Prawo o szkolnictwie wyższym daje uczelniom speł-
niającym wymagania określone w tym przepisie moż-
liwości używania w nazwie określenia „uniwersytet”.
Przedmówcy mówili o tych wymaganiach, m.in. o sze-
ściu uprawnieniach do nadawania stopnia naukowe-
go doktora. Zmiana nazwy uczelni na Uniwersytet
Ekonomiczny w Poznaniu została poparta wolą se-
natu i parlamentu studenckiego tej zasłużonej wyż-
szej uczelni.
Jak mówili przedmówcy, Akademia Ekonomiczna
w Poznaniu powstała jako sól ziemi wielkopolskiej,
jako oddolna inicjatywa samorządów, działaczy go-
spodarczych. Można powiedzieć, że stanowi przedłu-
żenie najdłuższej wojny współczesnej Europy. Po-
wstała w 1926 r. z inicjatywy Izby Przemysłowo-Han-
dlowej w Poznaniu i Kuratorium Oświaty i Wycho-
wania w Poznaniu, warto zwrócić uwagę, jako uczel-
nia prywatna. Uczelnia ta kształciła kadry na potrze-
by gospodarcze i samorządowe Wielkopolski. Dzisiaj,
jak u zarania, odpowiada na wyzwania czasu. Dwa
lata temu uruchomiła na potrzeby integracji europej-
skiej, rozwoju Wielkopolski i całej Polski, dwa unika-
towe wydziały. Pierwszy, jedyny w Polsce, wydział
informatyki i gospodarki elektronicznej i drugi – wy-
dział gospodarki międzynarodowej. Obydwa wydzia-
ły dynamicznie się rozwijają i po dwóch latach uzy-
skały prawo nadawania stopnia doktora nauk ekono-
micznych.
To, co dziś wyróżnia tę uczelnię, to to, że rozwój
następuje głównie siłami wewnętrznymi, siłami
Wielkopolski. Uczelnia świeci przykładem rzetelno-
ści, najwyższej jakości nauki, a przez to ściąga mło-
dzież z całej Polski, kształtuje w niej postawy obywa-
telskie, bardzo kreatywne. Jest uczelnią ekonomicz-
ną tej rangi najbardziej wysuniętą na zachód Polski,
jest polską wizytówką myśli ekonomicznej.
W świadomości społeczeństwa, pracowników, stu-
dentów, władz Wielkopolski i Poznania uczelnia ta
jest od wielu lat uniwersytetem. (Dzwonek) Spełnia
w tym zakresie wymogi kształcenia, badań nauko-
wych i aspiracji młodzieży. Dzisiaj, nadając nową
nazwę: Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu, sank-
cjonujemy ten stan. Jest to działanie, wiekopomna
inwestycja na przyszłość, dla Wielkopolski i całej Pol-
ski. Z tych powodów klub Polskiego Stronnictwa Lu-
dowego poprze w głosowaniu omawiany rządowy
projekt ustawy. Dziękuję.
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo, panie pośle.
Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer-
pana.
Głos zabierze sprawozdawca komisji pani poseł
Agnieszka Kozłowska-Rajewicz.
(Poseł Stanisław Stec: Jedno pytanie.)
Dobrze. Pan poseł Stanisław Stec, Lewica.
Bardzo proszę.
Poseł Stanisław Stec:
Panie marszałku, myślałem, że nie ma przedsta-
wiciela ministerstwa, ale jest.
Ponieważ to będzie już czwarty uniwersytet w Po-
znaniu, w związku z tym mam pytanie do przedsta-
wiciela resortu. Czy nie powinniście się państwo
zastanowić i przenieść siedzibę resortu nauki i szkol-
nictwa wyższego do Poznania? Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Chyba nie ma potrzeby odpowiedzi.
W takim razie głos zabierze sprawozdawca komi-
sji pani poseł Agnieszka Kozłowska-Rajewicz.
Bardzo proszę panią poseł.
Poseł Agnieszka
Kozłowska-Rajewicz:
Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo!
Chciałabym bardzo gorąco podziękować przedstawi-
cielom wszystkich klubów i mojemu poprzednikowi
za więcej niż pozytywne opinie i przychylenie się do
wniosku komisji o nadanie nowej nazwy Akademii
Ekonomicznej w Poznaniu. Szczególnie gorąco dzię-
kuję tym z państwa, którzy zwrócili uwagę na regio-
notwórczą rolę uczelni wyższej, która to rola wyraża
się m.in. w intensywnej współpracy z jednostkami
samorządu terytorialnego. O ile dobra nauka, dobra
dydaktyka, współpraca międzynarodowa to dla uczel-
ni norma, a nawet obowiązek, to taka współpraca
z samorządami i związany z tym, konieczny dla
uczelni pragmatyzm nie są częste. Jest wielką zasłu-
gą Akademii Ekonomicznej, że to robi, a robi to z wiel-
kim pożytkiem dla naszego regionu. Dziękuję bardzo.
(Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Zamykam dyskusję.
Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpi-
my w bloku głosowań.
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo o ruchu drogowym
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 17.
porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji
Infrastruktury o rządowym projekcie ustawy
o zmianie ustawy Prawo o ruchu drogowym
(druki nr 960 i 1122).
Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji
pana posła Jarosława Żaczka.
Bardzo proszę, panie pośle.
Poseł Sprawozdawca
Jarosław Żaczek:
Dziękuję panie marszałku.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
W imieniu Komisji Infrastruktury mam przyjemność
przedstawić sprawozdanie z prac nad rządowym pro-
jektem ustawy o zmianie ustawy Prawo o ruchu dro-
gowym, zawarte w drukach sejmowe nr 960 i 1122.
Projekt ten jest realizacją wyroku Trybunału Kon-
stytucyjnego z dnia 20 lutego 2008 r. Został opraco-
wany przez Rządowe Centrum Legislacji. Z wnio-
skiem w tej sprawie do Trybunału Konstytucyjnego
wystąpił rzecznik praw obywatelskich. W wyroku
trybunał orzekł o niezgodności art. 105 ust. 2 pkt 6
ustawy Prawo o ruchu drogowym z art. 2, art. 32
oraz art. 65 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 Konsty-
tucji Rzeczypospolitej Polski.
Rzecznik praw obywatelskich zwrócił uwagę w swym
wystąpieniu, że w myśl zaskarżonego przepisu in-
struktorem prowadzącym szkolenie osób ubiegają-
cych się o uprawnienie do kierowania pojazdem mo-
gła być tylko osoba, która nie była karana wyrokiem
sądu za przestępstwo lub wykroczenie. Intencją tego
zapisu było oczywiście to, aby instruktorami mogły
być osoby dające gwarancję należytego nauczania,
przestrzegania obowiązujących przepisów w zakresie
ruchu drogowego. Powodowało to jednak sytuację, że
osoba ukarana przez sąd wyrokiem za wykroczenie
przeciwko bezpieczeństwu w ruchu drogowym nie
mogła zostać wpisana na listę instruktorów lub była
z niej wykreślana, natomiast osoba, która za podob-
ny czyn została ukarana grzywną w drodze manda-
tu, mogła zostać wpisana na tę listę. Trybunał Kon-
stytucyjny uznał, że jest to niezgodne z cytowanymi
przeze mnie wcześniej zapisami Konstytucji Rzeczy-
pospolitej Polskiej.
Według zdania rzecznika praw obywatelskich,
potwierdzonego wyrokiem Trybunału Konstytucyj-
nego, zaskarżony przepis ma charakter dyskryminu-
jący i narusza art. 32 konstytucji. W swoim uzasad-
nieniu wskazuje również, że nałożenie grzywny nie
może nastąpić po upływie 30 dni od ujawnienia wy-
kroczenia, tymczasem termin ten jest często ze
względu na przewlekłość w przeprowadzaniu postę-
powania przekraczany. Po przekroczeniu tego termi-
nu organ prowadzący postępowanie ma obowiązek
skierowania do sądu wniosku o ukaranie. Zaskarżo-
191
ny przepis często jest więc pułapką dla obywateli,
którzy muszą ponieść konsekwencje nie tylko swoich
działań, ale często również zaniedbań w wykonywa-
niu obowiązków służbowych poczynionych przez
prowadzących postępowania lub innych obiektyw-
nych trudności. Wiąże się to z poniesieniem wskaza-
nych wcześniej konsekwencji.
W ocenie Trybunału Konstytucyjnego art. 105
ust. 2 pkt 6 Prawa o ruchu drogowym stanowi nad-
mierną ingerencję w wolność wykonywania zawodu.
Ingerencja w postaci tak dolegliwej i obligatoryjnej
sankcji za nawet jednorazowe popełnienie wykrocze-
nia, bez możliwości jakiejkolwiek jej indywidualizacji
przez sąd i dostosowania do stopnia szkodliwości czy-
nu, nie jest konieczna zdaniem trybunału dla osią-
gnięcia zamierzonych w ustawie celów. W konse-
kwencji zaskarżony przepis jest niezgodny z art. 65
ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 konstytucji.
Jednocześnie art. 105 ust. 2 pkt 6 ustawy Prawo
o ruchu drogowym, wprowadzając automatyzm sank-
cji w postaci zakazu wykonywania zawodu, jest nie-
zgodny z art. 2 konstytucji przez to, że narusza za-
sadę proporcjonalności nakazującej władzy publicz-
nej miarkowanie. W projekcie dokonano zmiany art.
105 ust. 2 pkt 6 polegającej na wykreśleniu z pkt. 6
wyrazów „lub wykroczenie”. Tym samym został wy-
pełniony wyrok Trybunału Konstytucyjnego. Trybu-
nał bowiem nie zakwestionował całego przepisu,
tylko jego fragment. Proponuje się więc, aby dotych-
czasową regulację uznaną w określonej części za nie-
konstytucyjną zastąpić wymogiem wskazującym, iż
instruktorem może być osoba, która nie była karana
wyrokiem sądu za przestępstwo przeciwko bezpie-
czeństwu w ruchu drogowym.
W projektowanej ustawie zdecydowano się rów-
nież na nowelizację art. 110 w ust. 1 pkt 5 ustawy
Prawo o ruchu drogowym ze względu na sformuło-
wanie tego przepisu w sposób analogiczny do artyku-
łu wcześniej przytaczanego, a uznanego za niekon-
stytucyjny w części zawierającej zwrot „lub wykro-
czenia”. Rzecznik praw obywatelskich w swoim wy-
stąpieniu do trybunału sygnalizował, że widział
pewną niezgodność, ale nie dokonał formalnego za-
skarżenia. Poruszył również tę kwestię w wystąpie-
niu skierowanym do ministra infrastruktury. Podob-
nie jak w przypadku instruktora, egzaminator uka-
rany wyrokiem sądu za wykroczenie przeciwko bez-
pieczeństwu w ruchu drogowym nie może zostać na
mocy ustawy wpisany do ewidencji egzaminatorów
albo jest wykreślany z tej ewidencji. W przypadku
ukarania w drodze mandatu karnego takich sankcji
nie ma.
W projekcie nie zamieszczono przepisów przejścio-
wych. Projekt uzyskał opinię o zgodności z prawem
Unii Europejskiej. Przedstawiony na posiedzeniu
Komisji Infrastruktury 9 października br. projekt
ustawy został przyjęty jednogłośnie bez poprawek.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Komi-
sji Infrastruktury wnoszę, aby Wysoki Sejm raczył
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
192 Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo o ruchu drogowym
Poseł Sprawozdawca Jarosław Żaczek
uchwalić projekt ustawy zawarty w sprawozdaniu
komisji, druk nr 1122. Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo, panie pośle.
Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po-
rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad-
czeń w imieniu klubów i kół.
Otwieram dyskusję.
Jako pierwszy poseł Jacek Krupa, Platforma Oby-
watelska.
Bardzo proszę.
Poseł Jacek Krupa:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego
Platforma Obywatelska przedstawić stanowisko w spra-
wie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy
Prawo o ruchu drogowym, zawartego w druku nr 960.
Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 20 lutego
2008 r. orzekł o niezgodności art. 105 ust. 2 pkt 6
ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu dro-
gowym w części zawierającej zwrot „lub wykrocze-
nie” z art. 2, art. 32 oraz art. 65 ust. 1 w związku
z art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
Przedmiotowy projekt ustawy stanowi realizację wy-
roku Trybunału Konstytucyjnego, tym samym do-
pełniając obowiązku dostosowania do niego systemu
prawa. Do dnia 5 marca 2008 r., czyli do dnia ogło-
szenia sentencji wyroku Trybunału Konstytucyjne-
go, jednym z warunków wykonywania zawodu in-
struktora, zgodnie z art. 105 ust. 2 pkt 6 ustawy
Prawo o ruchu drogowym, był warunek dotyczący
tego, aby podmiot zainteresowany nie był karany
wyrokiem sądu lub orzeczeniem kolegium do spraw
wykroczeń za przestępstwo lub wykroczenie przeciw-
ko bezpieczeństwu w ruchu drogowym.
Oznaczało to, iż osoba ukarana przez sąd wyro-
kiem za wykroczenie przeciwko bezpieczeństwu
w ruchu drogowym nie mogła być wpisana na listę
albo była skreślona z listy instruktorów prowadzą-
cych szkolenie osób ubiegających się o uprawnienia
do kierowania pojazdem silnikowym lub tramwajem.
Jednocześnie ukaranie za takie samo wykroczenie
w drodze mandatu karnego nie stanowiło przeszkody
do wykonywania zawodu instruktora i nie prowadzi-
ło do wykreślenia zainteresowanego z listy instruk-
torów.
Wskazana regulacja wprowadzała odstępstwo od
zasady równości wyrażonej w art. 32 konstytucji,
która nakazuje jednakowe traktowanie podmiotów
w obrębie jednakowej klasy. Zakwestionowany przez
Trybunał Konstytucyjny art. 105 ust. 2 pkt 6 ustawy
Prawo o ruchu drogowym wymaga zastąpienia no-
wym przepisem w brzmieniu nadanym mu w projek-
towanej ustawie. Proponuje się, aby dotychczasową
regulację uznaną w określonej części za niekonsty-
tucyjną zastąpić wymogiem wskazującym, iż in-
struktorem może być osoba, która nie była karana
wyrokiem sądu za przestępstwo przeciwko bezpie-
czeństwu w ruchu drogowym.
Niniejszym projektem dokonuje się również nowe-
lizacji art. 110 ust. 1 pkt 5 ustawy Prawo o ruchu
drogowym. Zgodnie z nowym brzmieniem pkt 5
w tym artykule egzaminatorem ubiegającego się
o uprawnienie do kierowania pojazdem silnikowym
lub tramwajem może być wyłącznie osoba, która nie
była karana wyrokiem sądu za przestępstwo prze-
ciwko bezpieczeństwu w ruchu drogowym.
Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Platforma
Obywatelska, stojąc na gruncie zasady zgodności
stanowionego i obowiązującego prawa z Konstytucją
Rzeczypospolitej Polskiej, opowie się w głosowaniu
za uchwaleniem przedmiotowej ustawy. Bardzo dzię-
kuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Bardzo proszę, poseł Jerzy Materna, Prawo i Spra-
wiedliwość.
Poseł Jerzy Materna:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego
Prawo i Sprawiedliwość przedstawić stanowisko wo-
bec rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy
Prawo o ruchu drogowym. druki nr 960 i 1122.
Rzecznik praw obywatelskich pismem z dnia 11
czerwca 2007 r. wystąpił z wnioskiem do Trybunału
Konstytucyjnego o stwierdzenie, czy art. 105 ust. 2
pkt 6 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu
drogowym (Dz. U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908, ze zm.)
w części zawierającej zwrot „lub wykroczenie” jest
niezgodny z art. 2, art. 32 i art. 65 ust. 1 w związku
z art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
Trybunał Konstytucyjny wyrokiem z dnia 20 lu-
tego 2008 r. podzielił pogląd rzecznika praw obywa-
telskich, iż wyżej wymieniony artykuł jest niezgodny
z konstytucją. Sprawozdawca wyjaśnił już sentencję
wyroku. Powtórzę tylko, iż orzeczenie Trybunału
Konstytucyjnego stwierdza, że instruktorem prowa-
dzącym szkolenie osób ubiegających się o uprawnie-
nia do kierowania pojazdem może być tylko ten, kto
nie był karany wyrokiem sądu za przestępstwo prze-
ciwko bezpieczeństwu w ruchu drogowym. Tak więc
nowelizowana ustawa taki zapis zawiera.
W projektowanej ustawie zdecydowano się rów-
nież na nowelizację art. 110 ust. 1 pkt 5 ustawy Pra-
wo o ruchu drogowym ze względu na sformułowanie
tego przepisu w sposób analogiczny do art. 105 ust.
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo o ruchu drogowym
Poseł Jerzy Materna
2 pkt 6 wymienionej wyżej ustawy, uznanego za nie-
konstytucyjny w części zawierającej zwrot „lub wy-
kroczenie”. Podobnie jak w przypadku instruktora,
egzaminator ukarany wyrokiem sądu za wykrocze-
nie przeciwko bezpieczeństwu w ruchu drogowym
nie może być wpisany do ewidencji egzaminatorów
albo jest wykreślony z tej ewidencji. Jednocześnie
ukaranie za takie samo wykroczenie w drodze man-
datu karnego nie stanowi przeszkody w wykonywa-
niu zawodu egzaminatora i nie prowadzi do wykre-
ślenia go z ewidencji egzaminatorów.
Powyższe dwie zmiany zaproponowane w projekto-
wanej ustawie wyeliminują niekonstytucyjne zapisy.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamen-
tarny Prawo i Sprawiedliwość popiera w całości pro-
ponowane zmiany przedłożone w sprawozdaniu Ko-
misji Infrastruktury i będzie głosował za ich przyję-
ciem. Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję, panie pośle.
Bardzo proszę, poseł Witold Klepacz, Lewica.
Poseł Witold Klepacz:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Projekt ustawy stanowi realizację wyroku Trybunału
Konstytucyjnego z dnia 20 lutego 2008 r. Zakwestio-
nowany art. 105 ust. 2 pkt 6 ustawy zostanie zastą-
piony nowym przepisem stwierdzającym, iż instruk-
torem może być osoba, która nie była karana wyro-
kiem sądu za przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu
w ruchu drogowym, czyli każde przestępstwo, które
godzi w bezpieczeństwo ruchu drogowego.
Zasadna przez analogię w świetle wyroku Trybu-
nału Konstytucyjnego jest również zmiana art. 110
ust. 1 pkt 5 ustawy Prawo o ruchu drogowym. Arty-
kuł ten określa wymagania stawiane osobom wyko-
nującym albo zamierzającym wykonywać zawód eg-
zaminatora. W ten sposób zarówno instruktor, jak
i egzaminator w przypadku ukarania wyrokiem sądu
nie zostanie wpisany do ewidencji albo zostanie z niej
wykreślony.
To rozwiązanie przybliża nas do celu, jakim jest
zapewnienie wykonywania zawodu instruktora i eg-
zaminatora przez osoby nie tylko o wysokich kwali-
fikacjach zawodowych, ale również dające swoją po-
stawą moralną i etyczną przykład i gwarancję nale-
żytego nauczania i przestrzegania przepisów w za-
kresie ruchu drogowego. Nie należy tego czynnika
nie doceniać w staraniach Wysokiej Izby o poprawę
stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego.
Klub Poselski Lewica udzieli w głosowaniu popar-
cia nowelizacji ustawy. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
193
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Poseł Wiesław Woda, Polskie Stronnictwo Ludowe.
Poseł Wiesław Woda:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Mini-
strze! Ustawa Prawo o ruchu drogowym z 20 czerw-
ca 1997 r. jest jednym z najczęściej zmienianych ak-
tów prawnych. Niedługo będzie to już setna zmiana,
bowiem w Sejmie jest już 15 projektów zmiany tej
ustawy pochodzących z różnych ośrodków, które
mogą wnosić projekty ustaw. Gdy będziemy debato-
wać nad tą setną zmianą, będę o tym głośno i kry-
tycznie mówił, bowiem ta ustawa powinna być, jak
rzadko która, stała, a tylko ewentualne konieczne
korekty winny być dokonywane okresowo.
Omawiany dzisiaj rządowy projekt ustawy z dru-
ku nr 960 jest konsekwencją wyroku Trybunału
Konstytucyjnego z dnia 20 lutego 2008 r. W wyroku
tym Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności
art. 105 oraz art. 110 z art. 2, 32 i 65 Konstytucji
Rzeczypospolitej Polskiej. Do dnia 5 marca 2008 r.,
czyli do dnia ogłoszenia sentencji wyroku Trybunału
Konstytucyjnego, art. 105 i 110 Prawa o ruchu dro-
gowym stwierdzały, że instruktorem i egzaminato-
rem jest osoba, która nie była karana wyrokiem sądu
lub orzeczeniem kolegium do spraw wykroczeń za
przestępstwo lub wykroczenie przeciwko bezpieczeń-
stwu w ruchu drogowym. Oznaczało to, iż osoba uka-
rana przez sąd wyrokiem za wykroczenie przeciwko
bezpieczeństwu w ruchu drogowym nie mogła być
wpisana na listę albo była skreślona z listy instruk-
torów prowadzących szkolenie osób ubiegających się
o uprawnienia do kierowania pojazdami silnikowymi
lub tramwajami.
Jednocześnie ukaranie za takie samo wykrocze-
nie w drodze mandatu karnego nie stanowiło prze-
szkody do wykonywania zawodu instruktora i nie
prowadziło do wykreślenia zainteresowanego z listy
instruktorów. Analogiczne konsekwencje ponosił eg-
zaminator kandydatów na kierowców za wykroczenie
przeciwko bezpieczeństwu w ruchu drogowym, ale
tylko wtedy, gdy był ukarany przez sąd. Ukarany
mandatem za to samo wykroczenie nie tracił upraw-
nień egzaminatora. Najkrócej rzecz ujmując, należa-
ło płacić mandaty, a nie dopuścić do skierowania
sprawy do sądu, gdyż w takiej sytuacji traciło się pra-
wo wykonywania zawodu.
Zauważyć należy, że projektodawca, posługując
się pojęciem przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu
w ruchu drogowym, wskazuje, że wymóg niekaral-
ności wyrokiem sądu nie odnosi się do przestępstw
przeciwko bezpieczeństwu w zakresie innych sposo-
bów poruszania się, na przykład w ruchu wodnym.
Zakwestionowane art. 105 i 110 stanowiły również
nadmierną ingerencję w wolność wykonywania za-
wodu instruktora i egzaminatora.
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
194 Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo o ruchu drogowym
Poseł Wiesław Woda
Jest rzeczą oczywistą, że osoby, o których mówi
projekt ustawy, czyli instruktor i egzaminator, muszą
bezwzględnie stosować się do reguł kodeksu drogo-
wego, ale przecież każdemu może się przydarzyć
przekroczenie prędkości i nie powinno to oznaczać
automatycznego pozbawienia prawa wykonywania
zawodu. Na niekonstytucyjny zapis art. 105 i 110 ko-
deksu drogowego zwrócił również uwagę rzecznik
praw obywatelskich.
W imieniu posłów klubu Polskiego Stronnictwa
Ludowego wnoszę o skierowanie ustawy do dalszych
prac. Moi koledzy posłowie nie będą wnosić do pro-
jektu żadnych uwag i poprawek. Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Poseł Grzegorz Pisalski, SDPL – Nowa Lewica.
Poseł Grzegorz Pisalski:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Posłowie koła
Socjaldemokracji Polskiej będą głosować za przyję-
ciem projektu nowelizacji Prawa o ruchu drogowym.
Stoimy bowiem na stanowisku, że z naszego prawa
należy bezwzględnie rugować przepisy równie nie-
konstytucyjne, co – powiedzmy to sobie jasno – ab-
surdalne.
Można zrozumieć intencje naszych poprzedników,
którzy nowelizowane dziś przepisy uchwalali. Za-
mysł, by przyszłych kierowców czy motorniczych
szkolili ludzie, którzy na co dzień są wzorowymi kie-
rowcami, sam w sobie jest chwalebny. Nie na darmo
jednak mówimy, że dobrymi intencjami jest piekło
wybrukowane. W praktyce okazało się przecież, że
o karierach zawodowych aktualnych i potencjalnych
egzaminatorów czy instruktorów mogło decydować
to, kto ich ukarał za wykroczenie: sąd grodzki, poli-
cjant czy strażnik miejski. Te przepisy faktycznie
pozbawiły też zainteresowanych możliwości odmowy
przyjęcia mandatu karnego nawet wówczas, kiedy
byli przekonani, że policjant się pomylił. Bezpieczniej
przecież było przyznać się do popełnienia wykrocze-
nia i przyjąć mandat niż ryzykować porażkę przed
sądem grodzkim.
Panie Marszałku! Panie Posłanki! Panowie Po-
słowie! Moim zdaniem ta debata dotyczy nie tylko
kodeksu drogowego, lecz ma o wiele szerszy kon-
tekst. Pokazuje, gdzie może zaprowadzić dążenie do
nadmiernego rygoryzmu prawa. Na manowce, Wy-
soka Izbo, poza ramy wyznaczone przez konstytucję
i zdrowy rozsądek. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Przystępujemy do pytań.
Czy ktoś z pań i panów posłów chciałby dopisać
się do listy?
Nie widzę zgłoszeń.
Zamykam listę.
Jako pierwsza pani poseł Anna Paluch, Prawo
i Sprawiedliwość.
Poseł Anna Paluch:
Dziękuję bardzo, panie marszałku.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Nie ulega wątpliwości...
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Czas – 1 minuta. Przepraszam bardzo, ale nie po-
wiedziałem tego.
Bardzo proszę.
Poseł Anna Paluch:
Dziękuję bardzo.
Nie ulega wątpliwości, że Prawo o ruchu drogo-
wym powinno zapewnić wykonywanie zawodu in-
struktora nauki jazdy pojazdami mechanicznymi,
a szczególnie egzaminatora tychże umiejętności,
przez osoby, które swoją postawą dają gwarancję od-
powiedniego nauczania respektowania przepisów
ruchu drogowego. Jednakże trudno się nie zgodzić
z Trybunałem Konstytucyjnym, iż dolegliwość kary
powinna być dostosowana, proporcjonalna do stopnia
szkodliwości czynu, a sądy powinny mieć możliwość
oceny czynu przed wydaniem jakże dotkliwej sankcji
pozbawienia możliwości wykonywania zawodu przez
osoby, których dotyczą regulacje. Mam tu na myśli
art. 105 ust. 2 pkt 6 i art. 110 ust. 1 pkt 5, chociaż
w tym wypadku nie ma wyroku Trybunału Konsty-
tucyjnego.
Stąd moje pytanie: Czy są jakieś dane, panie mi-
nistrze, ilu osób dotknęła ta sankcja? Mam tu na
myśli pozbawienie możliwości wykonywania zawodu
zarówno instruktora nauki jazdy, jak i egzaminatora
tychże umiejętności. Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Poseł Kazimierz Gwiazdowski, Prawo i Sprawie-
dliwość.
Nie widzę.
W takim razie poseł Jerzy Gosiewski, Prawo
i Sprawiedliwość.
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo o ruchu drogowym
Poseł Jerzy Gosiewski:
Bardzo dziękuję.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Proponowany projekt ustawy wykonuje wyrok Try-
bunału Konstytucyjnego, który orzekł o niezgodności
z konstytucją art. 105 ustawy Prawo o ruchu drogo-
wym w części zawierającej zwrot „lub wykroczenie”.
Dotyczy to wykonywania zawodu instruktora.
W związku z tym chciałbym zadać pytanie. Panie
ministrze, ilu instruktorów dotyczył ten problem
rocznie? Czy instruktorzy, którzy z tego tytułu nie
mogli wykonywać zawodu, będą mogli powrócić do
pracy?
Kolejnym problemem, o którym było głośno, głów-
nie w ubiegłych latach, jest nadmierna władza egza-
minatorów w zakresie uprawnień do kierowania
pojazdami. Mała liczba osób zdających egzamin nie
zawsze korelowała ze zbyt słabym przygotowaniem
kandydatów do kierowania pojazdami. Panie mini-
strze, czy rząd przewiduje podjęcie działań, a jeżeli
tak, to jakich, by zarejestrowani egzaminatorzy cie-
szyli się pełnym zaufaniem społecznym, a przede
wszystkim wykonywali swój zawód w sposób rzetelny
i sprawiedliwy? Bardzo dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo, panie pośle.
Głos zabierze pani poseł Joanna Skrzydlewska,
Platforma Obywatelska.
Bardzo proszę.
Poseł Joanna Skrzydlewska:
Dziękuję bardzo.
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
Zmiany zaproponowane w przedłożonym projekcie
ustawy wynikają z obowiązku dostosowania systemu
prawa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Stąd
mam dwa krótkie pytania do pana posła sprawoz-
dawcy. Czy te zmiany są w pełni zgodne z konstytu-
cyjną zasadą równości wobec prawa podmiotów na-
leżących do tej samej kategorii? Mam na myśli in-
struktorów i egzaminatorów nauki jazdy. Czy propo-
nowana zmiana całkowicie realizuje dyspozycje
Trybunału Konstytucyjnego zawarte w wyroku?
Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Pan poseł Jacek Osuch, Prawo i Sprawiedliwość.
Bardzo proszę.
195
Poseł Jacek Osuch:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Propozycja zmia-
ny ustawy Prawo o ruchu drogowym dotyczy egza-
minatorów i instruktorów, którzy według nowego
brzmienia art. 105 i 110 nie będą mogli wykonywać
swego zawodu, jeżeli zostaną ukarani wyrokiem sądu
za przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu drogowe-
mu. Jest to wynikiem orzeczenia Trybunału Konsty-
tucyjnego. Panie ministrze, w związku z tym chciał-
bym zapytać, jakie rozwiązania prawne w tym zakre-
sie obowiązują w krajach Unii Europejskiej, krajach
dawnej piętnastki oraz u naszych najbliższych sąsia-
dów. Czy w tym zakresie obowiązują Polskę umowy
dwu- lub wielostronne z innymi krajami Unii Euro-
pejskiej? Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo, panie pośle.
Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer-
pana.
Głos zabierze prezes Rządowego Centrum Legi-
slacji pan Maciej Berek.
Bardzo proszę.
Prezes Rządowego Centrum Legislacji
Maciej Berek:
Dziękuję bardzo.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Odpowiadając na
pytania, które sformułowali państwo posłowie,
chciałbym w pierwszej kolejności odpowiedzieć na
pytanie pani poseł Anny Paluch i w zasadzie zbieżne
z nim pierwsze z pytań pana posła Jerzego Gosiew-
skiego, dotyczące liczby osób, których dotyczył ten
problem. Chciałbym powiedzieć, że Trybunał Kon-
stytucyjny, oceniając regulację prawną, oceniał ją
w sposób abstrakcyjny. Nie zastanawiał się nad tym,
w stosunku do ilu osób ta dolegliwość w praktyce
zaistniała. Nie miało to znaczenia, jeśli chodzi o stwier-
dzenie, czy ten przepis, który dzisiaj nowelizujemy,
jest konstytucyjny, czy nie. Trybunał oceniał, doko-
nywał tej kontroli w sposób abstrakcyjny.
Trybunał uznał mianowicie – łączy się to z pyta-
niem pani poseł Joanny Skrzydlewskiej – że cecha,
według której wyodrębniono tę grupę osób, czyli in-
struktorów prawa jazdy, jest rzeczywiście szczególna,
bo musi być związana ze szczególnym zaufaniem do
wykonującego taki zawód. Jest to cecha o tyle istotna,
że pozwala skierować do tej grupy osób szczególny
rygor związany z prawem wykonywania zawodu. Jed-
nak dolegliwość związana z tym, że każde wykrocze-
nie, które było związane z orzeczeniem sądu, pozba-
wiało prawa wykonywania tego zawodu, jest nad-
mierna. Trybunał w swoim orzeczeniu ważył dwie
wartości: z jednej strony prawo wykonywania zawo-
du, czyli konstytucyjną wartość, jaką jest swoboda
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
196 Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo o ruchu drogowym
Prezes Rządowego Centrum Legislacji
Maciej Berek
wykonywania zawodu, a z drugiej strony bezpieczeń-
stwo publiczne, które też jest wartością chronioną
prawnie. Z orzeczenia trybunału jednoznacznie wy-
nikało, że do tych szczególnych, wyodrębnionych
osób, wykonujących szczególny zawód, wolno kiero-
wać tego typu ograniczenia, nawet związane z pozba-
wieniem ich prawa wykonywania zawodu, jednak
trzeba te ograniczenia miarkować. Z orzeczenia try-
bunału jednoznacznie wynikało, że o ile przestęp-
stwo jest tą granicą, której nie wolno przekroczyć
osobie chcącej wykonywać taki zawód, o tyle wykro-
czenia nie należałoby jeszcze kwalifikować do tej
kategorii spraw. Dodatkowo – o czym mówił pan po-
seł sprawozdawca – wykroczenia mogą być karane
w postępowaniu mandatowym, a mogą też być kara-
ne w postępowaniu sądowym. Następowało tu zróż-
nicowanie skutków prawnych w zależności od tego,
czy ktoś, mówiąc wprost, przyjął mandat, czy też od-
woływał się do sądu, do czego w świetle konstytucji
ma prawo.
Zmierzając do konkretnej odpowiedzi, chciałbym
powiedzieć, że nie mam informacji, ilu osób dotyczył
ten problem w praktyce. Proszę pamiętać o tym, że
rejestry instruktorów są prowadzone przez staro-
stów, a rejestry egzaminatorów są prowadzone przez
marszałków. W związku z tym nie mam wiedzy na
ten temat, czy jest prowadzona centralna ewidencja.
Jeżeli pan marszałek uzna za stosowne, to możemy
poprosić pana ministra sprawiedliwości o zweryfiko-
wanie, czy tego typu orzeczenia były wyodrębniane,
i wspólnie z ministrem infrastruktury przygotujemy
odpowiedź, którą przekażemy państwu posłom. Na-
tomiast – jak powiedziałem – w toku postępowania
przed trybunałem ta sprawa nie była podnoszona, bo
problem nie był ilościowy, tylko jakościowy.
Jeżeli chodzi o drugie pytanie pana posła Jerzego
Gosiewskiego: Czy jest możliwość przywrócenia oso-
by, która utraciła prawo wykonywania zawodu? Tak,
niewątpliwie tak. Ponieważ ta przesłanka ujemna
zostaje wyeliminowana z porządku prawnego, to
taka osoba jest traktowana w świetle ustawy, po jej
zmianie, w taki sposób, jakby spełniała wymogi usta-
wowe do wykonywania tego zawodu, i nie będzie żad-
nego problemu, żeby ten zawód znów wykonywała.
Nie ma natomiast w tej ustawie mechanizmu auto-
matycznego przywrócenia tych osób, bo nie można
domniemywać z góry, że wszyscy ci – niezależnie od
tego, jakiej liczby osób to dotyczy – którzy utracili to
prawo, mają oczekiwanie nadal, żeby móc wykony-
wać zawód. Proszę pamiętać o tym, że ten przepis
w brzmieniu dziś zmienianym, do dzisiaj obowiązu-
jącym funkcjonuje w ustawie od jej uchwalenia, czy-
li od 1997 r., i jeżeli zważymy na to, że minęło ponad
10 lat, to trudno byłoby z mocy prawa uszczęśliwiać
te osoby prawem wykonywania zawodu, który być
może już ich nie interesuje.
Jeżeli chodzi o działania, które mają na celu zbu-
dowanie należytego zaufania społecznego w odnie-
sieniu do osób, które wykonują ten zawód, to myślę,
że właśnie ta inicjatywa dokładnie temu służy, po-
nieważ ona we właściwy sposób ustanawia te grani-
ce, utrzymując to, co w ustawie funkcjonuje. Wszyst-
kie wymogi, którym powinny odpowiadać osoby,
które chcą wykonywać zawód instruktora, egzami-
natora, odnoszą się zarówno do wykształcenia, do-
świadczenia w kierowaniu pojazdami, orzeczenia
lekarskiego, psychologicznego, jak też do kursów
kwalifikacyjnych i w końcu egzaminów. Tych wymo-
gów formalnych jest bardzo dużo i jeden z nich zwią-
zany z niekaralnością jest w tej chwili korygowany.
Nie ma planów i nie widzę potrzeby, żeby jeszcze do-
datkowo ten przepis w jakiś sposób rozbudowywać,
wprowadzając kolejne ograniczenia.
Pytanie pani poseł Skrzydlewskiej: Czy nie jest
naruszana konstytucyjna zasada równości? W moim
przekonaniu: nie, ze względów, o których mówiłem,
i wydaje mi się, że dość jasno wynika to z orzeczenia
trybunału, który powiedział: tak, ta grupa jest na
tyle specyficzna i wyodrębniona, że można – jak po-
wiedziałem wcześniej – dedykować, kierować pod jej
adresem pewne ograniczenia, ale te ograniczenia
muszą być umiarkowane.
Nie mam niestety informacji, o które pytał pan
poseł Jacek Osuch, na temat porównania regulacji
krajowych z innymi regulacjami krajów europej-
skich, unijnych. Wydaje mi się, że regulacja, która
obowiązuje, Prawo o ruchu drogowym z 1997 r. ani
w tym, ani w innym elemencie istotnie nie odbiega
od europejskich standardów. Jeżeli pan poseł ma
takie życzenie, to oczywiście poprosimy ministra
infrastruktury o przygotowanie stosownych infor-
macji dla pana posła.
Panie marszałku, na koniec przedstawię dwie in-
formacje. Wydaje mi się, że nie ma potrzeby więcej
mówić na temat istoty projektu, bo zarówno pan po-
seł sprawozdawca, jak i państwo posłowie referujący
stanowiska klubów i kół dość dokładnie przedstawi-
li to, co jest istotą projektu. Chciałbym przekazać
Wysokiej Izbie dwie informacje.
Po pierwsze, moja obecność, zaszczyt przemawia-
nia do Wysokiej Izby jako prezesa Rządowego Cen-
trum Legislacji jest pochodną decyzji podjętej przez
rząd, żeby w ramach struktur rządowych powstała
komórka, której zadaniem jest realizowanie, monito-
rowanie orzeczeń trybunału. To jest problem znany
państwu od lat, wielokrotnie także w tej Izbie pod-
noszony przez kolejnych prezesów Trybunału Kon-
stytucyjnego. Niezależnie od tego, że są ośrodki,
które te inicjatywy podejmują – w szczególności Se-
nat wykonuje tu pewną pracę – uznaliśmy, że jest
niezbędne, żeby w strukturach rządowych taka jed-
nostka się zaktywizowała. Tę rolę przyjęło Rządowe
Centrum Legislacji, które powołało w swojej struk-
turze specjalną jednostkę, która się zajmuje monito-
rowaniem orzeczeń i z upoważnienia premiera przy-
gotowuje stosowne projekty uzgodnień w ramach
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo o ruchu drogowym
Prezes Rządowego Centrum Legislacji
Maciej Berek
rządu, wnosi na posiedzenia Rady Ministrów i ma
zaszczyt reprezentować te projekty w toku prac par-
lamentarnych.
I druga informacja. Państwo posłowie mówili tu-
taj o tym, że orzeczenie trybunału było dedykowane
osobom, które wykonują zawód instruktora nauki
jazdy, natomiast inicjatywa ustawodawcza rządu do-
tyczy zarówno osób, które wykonują zawód instruk-
tora, jak i zawód egzaminatora. Podkreślam to, bo
w tym sensie rozumiem taką pozytywną, kreatywną
rolę Rządowego Centrum Legislacji w monitorowa-
niu orzeczeń. Skoro trybunał zakwestionował przepis
w stosunku do jednej z grup zawodowych, a analo-
giczna konstrukcja jest w odniesieniu do drugiej gru-
py zawodowej i była sygnalizacja – jeszcze nie wnio-
sek, ale sygnalizacja – ze strony rzecznika, że bada
ten przepis, ponieważ on jest podobny i prawdopodob-
nie w jego ocenie też niekonstytucyjny, to uznaliśmy,
że nie ma potrzeby czekać na kolejne orzeczenie try-
bunału, którego treść można by było dość łatwo prze-
widzieć. Tak więc właśnie na tym polega odgrywanie
tej pozytywnej roli. Skoro jest jedno orzeczenie try-
bunału, to próbujemy przyjrzeć się systemowi prawa,
czy w jakimś innym miejscu takich oczywistych ko-
rekt nie można nanieść.
W związku z tym, panie marszałku, Wysoka Izbo,
z upoważnienia prezesa Rady Ministrów w imieniu
rządu proszę o przyjęcie projektu ustawy w brzmie-
niu przedłożonym w sprawozdaniu Komisji Infra-
struktury. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Głos zabierze sprawozdawca komisji poseł Jaro-
sław Żaczek, bardzo proszę.
Poseł Jarosław Żaczek:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pan prezes w za-
sadzie odpowiedział na pytania, które były skierowa-
ne do mnie. Mogę tylko powiedzieć, że proponowany
projekt ustawy jest wynikiem wyroku Trybunału
Konstytucyjnego. Wypełnia go w całości. Natomiast
uwzględnia również wszystkie te problemy, które po-
ruszyła pani w swoich pytaniach. Obejmuje w swych
zapisach zarówno instruktorów, jak i egzaminatorów.
Dziękuję panu prezesowi, paniom i panom posłom za
dyskusję i proszę o przyjęcie projektu ustawy. Dzię-
kuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję, panie pośle.
Zamykam dyskusję.
197
Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpi-
my w bloku głosowań.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 18.
porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Ad-
ministracji i Spraw Wewnętrznych o poselskim
projekcie ustawy o zmianie ustawy o Agencji
Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wy-
wiadu (druki nr 263 i 1119).
Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji
pana posła Wojciecha Wilka.
Poseł Sprawozdawca Wojciech Wilk:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Komi-
sji Administracji i Spraw Wewnętrznych chciałbym
przedstawić sprawozdanie o poselskim projekcie
ustawy o zmianie ustawy o Agencji Bezpieczeństwa
Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu (druki nr 263
i 1119).
Przypomnę, że zmiana ta zakłada przyznanie
określonej kategorii funkcjonariuszy Agencji Bez-
pieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu
prawa do ubezpieczenia od następstw nieszczęśli-
wych wypadków zaistniałych w związku z wykony-
waniem zadań służbowych poza granicami kraju,
wskutek których nastąpiło uszkodzenie ciała, roz-
strój zdrowia lub śmierć funkcjonariusza. Projekt,
nad którym debatujemy, wprowadza również zasa-
dę, że w przypadku funkcjonariusza, którego śmierć
nastąpiła w związku ze służbą, każdemu z dzieci
będących na jego utrzymaniu szef właściwej agencji
przyznaje pomoc finansową na kształcenie. Środki
na ten cel powinny być zagwarantowane w budżecie
właściwej agencji.
Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych na
posiedzeniach w dniach 26 marca i 9 października
2008 r. przeprowadziła pierwsze czytanie i dokonała
szczegółowej analizy projektu. Wynikiem tych prac
jest sprawozdanie komisji (druku nr 1119) i wniosek,
by Wysoki Sejm raczył uchwalić projekt ustawy o zmia-
nie ustawy o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego
oraz Agencji Wywiadu.
Chciałbym również dodać, że funkcjonariusze
Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji
Wywiadu należą do grupy służb mundurowych, któ-
rym do tej pory nie przysługiwało prawo do objęcia
przedmiotowym ubezpieczeniem, a na podstawie obo-
wiązujących przepisów prawa przysługuje takie
uprawnienie np. żołnierzom pełniącym służbę poza
granicami państwa czy funkcjonariuszom Biura
Ochrony Rządu. Przyznanie analogicznego prawa
funkcjonariuszom Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrz-
nego i Agencji Wywiadu zdaniem Komisji Admini-
stracji i Spraw Wewnętrznych nie powinno budzić
wątpliwości. Chciałbym również dodać, że projekto-
wana regulacja nie jest objęta prawe Unii Europej-
skiej. Dziękuję bardzo i jeszcze raz proszę Wysoką
Izbę o przyjęcie tej ustawy. (Oklaski)
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
198 Projekt ustawy o zmianie ustawy o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję, panie pośle.
Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po-
rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad-
czeń w imieniu klubów i kół.
Otwieram dyskusję.
Głos zabierze poseł Grzegorz Raniewicz, Platfor-
ma Obywatelska.
Bardzo proszę.
Poseł Grzegorz Raniewicz:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt
w imieniu klubu Platformy Obywatelskiej rekomen-
dować przyjęcie projektu ustawy o zmianie ustawy
o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agen-
cji Wywiadu. Jak już wcześniej wspomniał poseł spra-
wozdawca, zmiana ta jest niezwykle potrzebna, ocze-
kiwana przez funkcjonariuszy i ma zapewnić im
prawo do ubezpieczenia od następstw nieszczęśli-
wych wypadków zaistniałych w związku z wykony-
waniem zadań służbowych. Również niezwykle istot-
ną kwestią jest pomoc finansowa dla dzieci funkcjo-
nariusza, którego śmierć nastąpiła w związku ze
służbą; każdemu z dzieci będących na jego utrzyma-
niu szef właściwej agencji przyznaje pomoc finanso-
wą na kształcenie ze środków przewidzianych na ten
cel w budżecie właściwej agencji. Uważamy, że to
zmiana oczekiwana i potrzebna. Myślę, że nie będzie
budziła żadnych wątpliwości. Klub Platformy Oby-
watelskiej będzie głosował za powyższą nowelizacją.
Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Głos zabierze poseł Jarosław Zieliński, Prawo
i Sprawiedliwość.
Poseł Jarosław Zieliński:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Państwo powin-
no dbać o swoich funkcjonariuszy, stwarzając im jak
najlepsze, najbardziej bezpieczne warunki do wyko-
nywania przez nich zadań, ale wiemy, że nie wszyscy
mogą wykonywać swoje zadania w takich warun-
kach, zdarzają się także warunki niebezpieczne.
O takich dzisiaj myślimy, rozmawiając o projekcie
ustawy, której celem jest zapewnienie opieki państwa
funkcjonariuszom, którzy wykonują swoje zadania
poza granicami kraju, w tym przypadku dwóch służb
specjalnych: Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego
i Agencji Wywiadu, w warunkach, które stanowią
zagrożenie dla życia lub zdrowia funkcjonariuszy
i które niestety często mogą zakończyć się najgor-
szym, czyli śmiercią. W tych przypadkach trzeba
także zająć się świadczeniami dla rodzin, a szczegól-
nie dla dzieci, które pozostają po zmarłych czy zagi-
nionych funkcjonariuszach ponoszących przede
wszystkim właśnie tę najwyższą ofiarę w służbie,
czyli śmierć w warunkach, które okazują się tak bar-
dzo niebezpieczne.
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Już wiele służb,
tak jak pan poseł sprawozdawca powiedział, ma ure-
gulowane kwestie ubezpieczeń związanych właśnie
z takimi warunkami wykonywania służby i innych
świadczeń, które przysługują w warunkach, o któ-
rych rozmawiamy, także w przypadku śmierci funk-
cjonariusza. Ostatnio, bo 18 marca, Sejm przyjął
taką regulację dla Biura Ochrony Rządu. Wcześniej,
jeszcze w poprzedniej kadencji przyjął regulację dla
funkcjonariuszy Policji. Faktem jest, że kwestie te są
uregulowane, jeżeli chodzi o żołnierzy pełniących
służbę za granicą.
My w tym przypadku świadomie zdecydowaliśmy
się na zapis nieco rozszerzający te warunki, o któ-
rych mówimy, w przypadku BOR, a także innych
formacji. Otóż chodzi o zapis, który mówi, że szefo-
wie agencji będą zawierali umowy ubezpieczenia
z funkcjonariuszami, którzy pełnią służbę poza gra-
nicami kraju w państwach, których terytorium
w całości lub w części zostało uznane za strefę dzia-
łań wojennych na podstawie odrębnych przepisów
– i na tym kończy się zapis, jeżeli chodzi o BOR. Tu
dodajemy jeszcze: lub w państwie, na terytorium
którego występują warunki stwarzające bezpośred-
nie zagrożenie dla życia lub zdrowia tego funkcjo-
nariusza. Jest to pewne rozszerzenie, ale podczas
prac podkomisji o tym rozmawialiśmy, komisja jest
tego świadoma. Uczyniliśmy tak, wiedząc, że jest to
pewna różnica w stosunku do zapisów ustawy o Biu-
rze Ochrony Rządu i innych ustaw.
Ja myślę, że warto... Bo ta ustawa rzeczywiście
jest niekontrowersyjna, jeżeli chodzi o jej zapisy. Nie
chcę streszczać całej ustawy, bo i jest ona krótka,
i przedstawił ją poseł sprawozdawca. Druga jej część
dotyczy świadczeń wobec dzieci, pomocy na kształce-
nie dla dzieci pozostających bez opieki ojca, który
zginął w takich warunkach służby, w warunkach
niebezpiecznych.
Wydaje mi się, że na marginesie tej ustawy można
by sformułować – warto będzie w przyszłości się o to
pokusić – następujący wniosek. Otóż wydaje się, że
trzeba te wszystkie kwestie unormować w miarę jed-
nolicie, a najlepiej w ogóle jednolicie, jeżeli się da, bo
być może pewne szczegóły odnośnie do służb specjal-
nych będą z uwagi na specyfikę tych służb inne, tak
może być. To jednak, co da się uregulować jednakowo
dla wszystkich formacji mundurowych i niemundu-
rowych, tych, które są objęte zakresem troski pań-
stwa właśnie za granicą w warunkach wojennych,
w innych warunkach, które stwarzają niebezpieczeń-
stwo dla zdrowia i życia funkcjonariuszy państwo-
wych, trzeba tak uregulować, bo utrzymywanie roz-
bieżności, a one występują także na innych polach,
pomiędzy poszczególnymi służbami może budzić wąt-
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu
Poseł Jarosław Zieliński
pliwości, może budzić kontrowersje. Wydaje się, że
trzeba będzie do tego powrócić.
Nie chcąc już przeciągać tej sprawy ani podważać
proponowanych zapisów, chcę powiedzieć, że mój
Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość opo-
wiada się za tym, by na tym etapie uchwalić tę usta-
wę w tym kształcie. Będziemy głosowali za tą ustawą,
bo ona idzie w dobrym kierunku i obejmuje dwie ko-
lejne ważne służby, których funkcjonariusze częścio-
wo pełnią służbę za granicą w warunkach zagroże-
nia: Agencję Wywiadu i Agencję Bezpieczeństwa
Wewnętrznego, i trzeba takie uregulowania dla tych-
że funkcjonariuszy stworzyć. Moim zdaniem jest to
obowiązek Sejmu, by takie kwestie jak najszybciej
rozstrzygnąć w drodze ustawy. Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Głos zabierze poseł Jarosław Matwiejuk, Lewica.
Poseł Jarosław Matwiejuk:
Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Klub
Lewicy, który mam przyjemność reprezentować,
oczywiście poprze proponowane zmiany, albowiem
zaliczamy zmiany dotyczące ustawy o ABW, czyli
Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, i AW, czyli
Agencji Wywiadu, do rzędu zmian oczywistych. Wręcz
rodzi się pytanie, dlaczego do tej pory nie udało się
uzupełnić tej istotnej luki prawnej polegającej na bra-
ku należytej troski, zabezpieczenia, ubezpieczenia.
Przecież ta ustawa wychodzi naprzeciw oczywistym
oczekiwaniom funkcjonariuszy, którzy w ramach na-
szych różnych zobowiązań międzynarodowych i wy-
konywania interesów Rzeczypospolitej Polskiej peł-
nią służbę, i to odpowiedzialną, w różnych niebez-
piecznych regionach świata.
Nie wnikając i nie przedstawiając całej ustawy, bo
znakomicie uczynił to poseł sprawozdawca, chciał-
bym zwrócić uwagę na to, że nie tylko idzie o ubez-
pieczenie od następstw nieszczęśliwych wypadków
i zdarzeń, co w strefach niebezpiecznych może się
zdarzyć i gdzie takie ryzyko jest większe, ale oczywi-
ście także idzie o zabezpieczenie socjalne dla ich ro-
dzin, dla dzieci. Jest to bardzo ważne, Rzeczpospoli-
ta powinna o tym pamiętać.
Przy okazji, jeszcze raz zapewniając, że klub Le-
wicy poprze te oczywiste zmiany, życzymy funkcjo-
nariuszom, aby te przepisy, które niebawem wejdą
w życie, stały się martwe, ale w tym sensie, żeby nie
było potrzeby ich realnego stosowania, żeby wszyscy
nasi funkcjonariusze wykonujący swoje zadania wra-
cali cało i zdrowo z misji i wykonywali zadania nale-
życie. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
199
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo, panie pośle.
Poseł Mirosław Pawlak, Polskie Stronnictwo
Ludowe.
Poseł Mirosław Pawlak:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt
zaprezentować Wysokiej Izbie stanowisko Klubu Po-
selskiego Polskiego Stronnictwa Ludowego do przed-
łożonego sprawozdania Komisji Administracji i Spraw
Wewnętrznych o poselskim projekcie ustawy o zmia-
nie ustawy o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego
oraz Agencji Wywiadu.
Komisja, której członkiem mam honor być, doko-
nała wnikliwej analizy zawartej materii na swych
dwóch posiedzeniach. W dniu 9 października 2009 r.
zostało przyjęte sprawozdanie z jednoczesnym doda-
niem trzech poprawek. W przepisie art. 851 dodano
uzupełniający art. 85a, który w sposób bardzo czy-
telny określa zasady i formy ubezpieczenia dla funk-
cjonariusza skierowanego do wykonywania zadań
służbowych w państwie, którego terytorium w cało-
ści lub w części zostało uznane za strefę działań wo-
jennych na podstawie odrębnych przepisów, a może
tam nastąpić zagrożenie życia lub zdrowia funkcjo-
nariusza.
W przepisie tym nałożono ponadto obowiązki
na szefów obu agencji – każdego w zakresie swoje-
go działania – do wydawania zarządzeń z zachowa-
niem wymogów dotyczących ochrony informacji
niejawnych.
Zapisano klauzulę, iż zakres i sumę ubezpieczenia
będzie określać umowa zawarta między zakładem
ubezpieczeń a szefem właściwej agencji. Jej maksy-
malną wysokość, jak i wysokość składki przy uwzględ-
nieniu rodzajów zadań służbowych określą szefowie
obu wymienionych służb: Agencji Bezpieczeństwa
Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu.
Na podkreślenie zasługuje fakt doprecyzowania
pomocy finansowej na kształcenie dzieci. Temu celo-
wi służy redakcja przepisu dodanego art. 134e. Trak-
tuje on bowiem o zdarzeniach losowych, które w spo-
sób bezpośredni będą miały wpływ na przyznanie
pomocy finansowej na kształcenie dzieci sierot.
Panie i Panowie Posłowie! O tym, jak ważną dla
naszej ojczyzny służbę pełnią funkcjonariusze Agen-
cji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencji Wywia-
du, nikogo na tej sali przekonywać nie trzeba. Ale też
obowiązkiem państwa jest troska o ich rodziny, naj-
bliższych, a w szczególności o potomstwo, na wypa-
dek śmierci funkcjonariusza, jeśli on sam już nie
będzie mógł się o nie zatroszczyć.
Wychodząc naprzeciw tym koniecznym, ale i ocze-
kiwanym potrzebom Klub Poselski Polskiego Stron-
nictwa Ludowego, po omówieniu przeze mnie uwag
uszczegóławiających i doprecyzowujących materię
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
200 Projekt ustawy o zmianie ustawy o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu
Poseł Mirosław Pawlak
zawartą w druku nr 263, w pełni popiera przedłoże-
nie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych.
Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo, panie pośle.
Przechodzimy do pytań.
Czy ktoś chciałby się dopisać do listy pytających?
Nie widzę zgłoszeń.
Zamykam listę.
Czas – 1 minuta.
Poseł Jarosław Zieliński, Prawo i Sprawiedli-
wość.
Poseł Jarosław Zieliński:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chciałbym za-
pytać o interpretację zapisów art. 134a, o to, jak na-
leży je rozumieć. Pytanie kieruję do posła sprawoz-
dawcy, bo to projekt poselski, i do rządu, którego
przedstawicieli nie dostrzegam.
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Panie pośle, nie ma szefa Agencji Wywiadu, więc
pytanie może pan skierować tylko do sprawozdawcy
komisji.
Poseł Jarosław Zieliński:
Dobrze, kieruję je do sprawozdawcy.
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Wywiad jest z reguły tajny, szefa nie widać.
(Wesołość na sali)
Poseł Jarosław Zieliński:
Jest tu zapis, że szef właściwej agencji przyznaje
pomoc finansową na kształcenie ze środków przezna-
czonych na ten cel w budżecie właściwej agencji. To,
że pomoc pochodzi z tych środków, jest oczywiste, nie
ma co do tego sporów. Tylko jak rozumieć tę pomoc
finansową na kształcenie w kontekście tego, że w ust.
2 tego artykułu zapisujemy rodzaje szkół, których
uczniom pomoc ta przysługuje. Jeżeli jest to pomoc
niezwiązana z opłacaniem kosztów kształcenia sensu
stricto, czyli np. z refundacją kosztów czesnego, to
nasuwa się pytanie, czy nie objąć tym wszystkich
szkół, od początku procesu edukacji, a więc szkół
podstawowych i gimnazjów, bo one zostały pominię-
te. (Dzwonek)
Już kończę, panie marszałku.
Trochę o tym rozmawialiśmy, ale sprawa nie zo-
stała dokładnie wyjaśniona ani podczas posiedzenia
komisji, ani podkomisji, więc może jest okazja, by do
tego powrócić. Bardzo proszę o odpowiedź w takim
zakresie, jaki będzie możliwy. Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję.
Poseł Piotr Polak.
Poseł Piotr Polak:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzisiejszą no-
welizacją ustawy regulujemy pewne sprawy, które
były w jakiś sposób zaniedbane. Dobrze, że ta usta-
wa jest dzisiaj procedowana w Wysokiej Izbie. Nie-
mniej jednak mam wątpliwości, podobnie jak mój
przedmówca.
Moje dwa pytania też będą dotyczyły art. 134a
ust. 2 i 3. Co do ust 2 tego artykułu, mam podobne
pytanie: Dlaczego zawężamy grupę uczniów – czy
dorosłych, którzy się uczą, czy studentów, którzy
mogą skorzystać z tej pomocy? Czym się tutaj kiero-
wano, panie pośle sprawozdawco, że zawęziliśmy tę
grupę tylko do gimnazjum, że nie ma uczniów kształ-
cenia podstawowego czy przedszkolnego, głównie
właśnie tych osób?
W ust. 3 jest zapis, że prezes Rady Ministrów
określi, w drodze rozporządzeń, wysokość pomocy,
uwzględniając poziom kształcenia i rodzaj szkoły.
I tutaj mam pytanie podobne. W pierwotnej wersji
był jeszcze zapis o kosztach. Czym się kierowano, że
koszty ponoszone w związku z tym kształceniem nie
są tu uwzględnione, że uwzględniono tylko poziom
kształcenia i rodzaj szkoły? Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo, panie pośle.
Poseł Jarosław Matwiejuk, Lewica, bardzo proszę.
Dzisiaj mamy dużo Jarosławów.
Poseł Jarosław Matwiejuk:
Dziękuję bardzo, panie marszałku.
Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Py-
tanie do posła sprawozdawcy. Czy posiada pan infor-
macje, ilu funkcjonariuszy ABW i AW w ostatnim
czasie, a może w ostatnim roku, poniosło uszczerbek
na zdrowiu, ilu straciło życie, wykonując trudne mi-
sje i powierzone im zadania? Dziękuję bardzo.
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Sprawozdawca komisji pan poseł Wojciech Wilk.
Bardzo proszę.
Poseł Wojciech Wilk:
Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Odpo-
wiedź rozpoczynam od pytania zadanego na końcu.
Nie mam danych, ilu funkcjonariuszy poniosło śmierć
bądź też uszczerbek na zdrowiu. Mam nadzieję, że
takich funkcjonariuszy było jak najmniej bądź nie
było ich w ogóle. Niemniej jednak takich danych nie
posiadamy. I powiem szczerze, nie wiem, czy nawet
gdybyśmy chcieli takie szczegółowe dane, mogliby-
śmy je posiadać.
Chciałbym teraz odpowiedzieć na dwa pierwsze
pytania. Rzeczywiście zarówno podkomisja, jak i ko-
misja zwróciły uwagę na ten problem, szczególnie na
problem dotyczący ust. 2, który stanowi, że pomoc
finansowa przysługuje uczniom ponadgimnazjalnych
szkół publicznych i niepublicznych o uprawnieniach
szkół publicznych itd.; nie będę cytował całego prze-
pisu. Pytając o to przedstawicieli rządu, uzyskaliśmy
odpowiedź, że jest to rozwiązanie identyczne dla
wszystkich rodzajów służb. A więc także dla funkcjo-
nariuszy Biura Ochrony Rządu, w ustawie, którą
przyjęliśmy niedawno, jak i we wcześniejszych ure-
gulowaniach dotyczących funkcjonariuszy Policji.
Zgodziliśmy się ze stanowiskiem, że na chwilę obecną
przyjmujemy taki zapis, który będzie tę sprawę re-
gulował w taki sposób, jak jest to uregulowane
w przypadku innych służb. Natomiast sprawa ta jest
otwarta, w przyszłości może należy się nad tym za-
stanowić, czy ten problem rozwiązać w taki sposób,
aby również wprost wpisać szkoły podstawowe czy
przedszkola. Nie wiem, czy ta odpowiedź panów sa-
tysfakcjonuje; w każdym razie na chwilę obecną to
tyle. Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję.
W jakim trybie, panie pośle?
(Głos z sali: Jarosław.)
W trybie Jarosława, tak? (Wesołość na sali)
(Poseł Jarosław Zieliński: W trybie sprostowania.)
W trybie sprostowania. Spróbujmy.
Poseł Jarosław Zieliński:
Panie marszałku, w trybie troski o wyjaśnienie;
oczywiście trybu formalnego na to nie znajdę, prze-
cież trzeba odpowiedzieć.
Dyskutujemy dalej nad sprawą, która nie została
do końca wyjaśniona, a wszystkim nam na tym zale-
201
ży. Może byłoby łatwiej, gdybyśmy mogli to zdefi-
niować. To niejako druga część pytania, które za-
dałem już panu posłowi sprawozdawcy: Jaka jest
definicja, czym jest pomoc finansowa na kształce-
nie, co się w niej mieści? Jeśli to wyjaśnimy, będzie
łatwiej. Dziękuję.
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Czy pan poseł Wojciech Wilk czuje się na siłach?
Na siłach się czuje…
Poseł Wojciech Wilk:
Na siłach się czuję, aczkolwiek myślę, że również
ta odpowiedź może nie satysfakcjonować pana posła.
Panie pośle, był pan członkiem podkomisji, pracowa-
liśmy razem również w komisji i wie pan, że akurat
na ten aspekt nie zwróciliśmy uwagi. Nie rozpatry-
waliśmy tego aspektu, żeby sformułować odpowiedź
na pytanie, czym jest pomoc na kształcenie. Niemniej
jednak myślę, że takie pojęcie funkcjonuje, że taka
pomoc przeznaczona na kształcenie jest przyznawa-
na, więc pewnie będzie można się również posiłkować
tym pojęciem, które funkcjonuje również w innych
ustawach. Tyle, jeśli chodzi o moją odpowiedź.
Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:
Dziękuję bardzo.
Zamykam dyskusję.
Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpi-
my w bloku głosowań.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 19.
porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Zdro-
wia o rządowym projekcie ustawy o zapobiega-
niu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych
u ludzi (druki nr 324 i 1120).
Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji
pana posła Aleksandra Soplińskiego.
Bardzo proszę, panie pośle.
Poseł Sprawozdawca
Aleksander Sopliński:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedstawiam
sprawozdanie Komisji Zdrowia o rządowym projek-
cie ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń
i chorób zakaźnych u ludzi, zawartym w druku
nr 324. W celu rozpatrzenia projektu ustawy powo-
łano podkomisję, która 2 października br. rozpa-
trzyła projekt ustawy i przedstawiła sprawozdanie
Komisji Zdrowia. Komisja Zdrowia 9 października
rozpatrzyła projekt ustawy i wnosi do Wysokiej Izby
o jego uchwalenie.
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
202 Projekt ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi
Poseł Sprawozdawca Aleksander Sopliński
Omawiana ustawa ma zastąpić obowiązującą
ustawę z dnia 6 września 2001 r. o chorobach zakaź-
nych. Badania w zakresie epidemiologii chorób za-
kaźnych, zwłaszcza związane z zapobieganiem im
oraz z ich zwalczaniem, powinny sprostać nowym
wyzwaniom. Po kilkudziesięcioletnim okresie popra-
wy epidemiologicznej i związanych z tym osiągnięć
nastąpił okres, w którym pojawiło się wiele nowych
zagrożeń: AIDS, gorączka krwotoczna, ale też gruź-
lica, która po okresie ciszy epidemiologicznej zaczyna
szerzyć się ze wzmożoną aktywnością. Poza tym do-
datkowe zagrożenia epidemiczne wynikają z łatwości
przemieszczania się ludzi po całej Europie i świecie
oraz ocieplenia klimatycznego. Ponadto sytuację
komplikuje szybko narastające zjawisko lekooporno-
ści. Ma to związek nie tylko z szerokim stosowaniem
antybiotyków u ludzi, ale i u zwierząt. Lekooporność
szerzy się drogą łańcucha żywieniowego ze zwierzę-
cia na człowieka. Narastające zagrożenie epidemicz-
ne związane jest też z produkcją i magazynowaniem
w niektórych krajach broni biologicznej, zwłaszcza
zarodników wąglika, które mogą być użyte jako śro-
dek biologicznego terroru.
Przeciwdziałając tym zagrożeniom, rząd przed-
stawił Wysokiej Izbie nową ustawę. Zachowuje ona
wiele z ustawy z 6 września 2001 r. Nowe regulacje
w większym stopniu kładą jednak nacisk na wyżej
wymienione czynniki epidemiczne, a w szczególności
na zakażenia szpitalne i narastający problem leko-
oporności. Poza tym ustawa koordynuje działania
służb sanitarnych i organów administracji publicz-
nej, zwiększa ich odpowiedzialność. Uwzględniono
w niej zmiany w sposobie prowadzenia rejestracji za-
każeń i zachorowań na choroby zakaźne, wynikające
z wdrożonego programu Phare – elektronicznego
nadzoru epidemiologicznego.
Ustawa składa się z 10 rozdziałów. W rozdziale 1:
Przepisy ogólne, w art. 1 określone zostały zasady
i tryb zwalczania chorób zakaźnych. Artykuł ten
określa również zadania administracji publicznej
oraz uprawnienia świadczeniobiorców i osób przeby-
wających na terenie Polski w zakresie zapobiegania.
Art. 2 definiuje 35 określeń użytych w tej ustawie.
Rozdział 2 mówi o badaniach sanitarno-epidemio-
logicznych. Art. 6 tego rozdziału określa, kto podlega
obowiązkowym badaniom sanitarno-epidemiologicz-
nym, art. 7 precyzuje, kto te badania ma przeprowa-
dzić, art. 8 mówi natomiast o kosztach tych badań.
Rozdział 3 mówi o zakażeniach związanych z udzie-
laniem świadczeń zdrowotnych oraz innych czynno-
ści, w trakcie wykonywania których dochodzi do
naruszenia ciągłości tkanek ludzkich. Rozdział ten
mówi m.in. o roli kierowników zakładów opieki zdro-
wotnej i personelu w profilaktyce zakażeń szpital-
nych, ich monitorowaniu i rejestracji lekooporności.
Określa również sposób postępowania w razie wy-
krycia biologicznego czynnika alarmowego. Jest to
jeden z ważniejszych rozdziałów ustawy mówiący
głównie o zakażeniach szpitalnych.
W rozdziale 4 uregulowane są kwestie związane
ze szczepieniami ochronnymi, szczepieniami obo-
wiązkowymi, prowadzeniem dokumentacji szczepień,
prowadzeniem sprawozdań, kosztami zakupu szcze-
pionek, ich przechowywaniem i transportem. Mini-
ster właściwy do spraw zdrowia w rozporządzeniu
określi wykaz zalecanych szczepień ochronnych.
W art. 21 mowa jest o postępowaniu w przypadku
niepożądanych odczynów poszczepiennych.
Rozdział 5 mówi o innych działaniach mających
na celu zapobieganie zakażeniom i chorobom zakaź-
nym. Art. 22 ust. 2 i art. 23 ust. 2 dają ministrowi
zdrowia delegację do wydania rozporządzeń regulu-
jących kwestie wymagań sanitarno-higienicznych,
jeśli chodzi o obiekty produkujące żywność, jak i samą
żywność. Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumen-
tów w swojej opinii zwrócił uwagę, że te uregulowa-
nia są już określone w ustawie o bezpieczeństwie
żywności i żywienia oraz w przepisach dotyczących
higieny w odniesieniu do żywności pochodzenia zwie-
rzęcego. UOKiK nie kwestionuje takiej delegacji dla
ministra właściwego do spraw zdrowia, ale zwraca
uwagę na możliwość powstania kolizji pomiędzy pro-
cedowaną ustawą a przepisami wspólnotowymi.
Rozdział 6 precyzuje zasady, jeśli chodzi o postę-
powanie w przypadku podejrzenia lub rozpoznania
zakażenia lub choroby zakaźnej oraz w przypadku
stwierdzenia zgonu z powodu choroby zakaźnej.
Art. 27 i 29 określają tryb zgłoszenia dodatniego wy-
niku badania w kierunku biologicznych czynników
chorobotwórczych. Zgłoszenie to powinno zawierać
szczegółowe dane osoby, u której stwierdzono dodat-
ni wynik. Obecny na posiedzeniu komisji dyrektor
Krajowego Centrum do Spraw AIDS oraz grupa po-
słów biorących udział w dyskusji opowiadali się za
przywróceniem przepisu zawartego w obecnie obo-
wiązującej ustawie, który mówi o anonimowości ba-
dań w kierunku wykrycia HIV. Strona rządowa była
za utrzymaniem przepisu w projekcie ustawy. W gło-
sowaniu – przy 1 głosie przeciw i 1 osobie wstrzymu-
jącej się od głosu – komisja utrzymała zapis art. 27
i 29. Po głosowaniu w komisji posłowie twierdzili, że
w trakcie dzisiejszej debaty zgłoszą poprawkę przy-
wracającą anonimowość tego badania.
Rozdział 7 mówi o działaniach administracji pu-
blicznej w zakresie zapobiegania i zwalczania zaka-
żeń i chorób zakaźnych, zaś rozdział 8 określa zasa-
dy postępowania w razie stanu zagrożenia epidemicz-
nego i stanu epidemii.
Rozdział 9 mówi o sankcjach karnych dla tych,
którzy są zobowiązani do przestrzegania wymagań
higieniczno-sanitarnych.
Rozdział 10 zawiera przepisy przystosowawcze,
jeśli chodzi o nową ustawę. Zgłoszona w art. 61 po-
prawka dotycząca ustawy o udzielaniu cudzoziemcom
ochrony na terytorium Polski została w trakcie obrad
komisji przyjęta bez głosów sprzeciwu, nikt też nie
wstrzymał się od głosu.
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekt ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi
Poseł Sprawozdawca Aleksander Sopliński
Do projektu ustawy dołączony jest wykaz 59 ro-
dzajów zakażeń i chorób zakaźnych.
Komisja jednogłośnie poparła projekt ustawy. Za
jego przyjęciem głosowało 17 posłów, nie było głosów
sprzeciwu, nikt nie wstrzymał się od głosu.
Wysoka Izbo! Przyjęcie tej ustawy wzmocni i uła-
twi działania służb epidemiologicznych. Przede
wszystkim powinno to doprowadzić do poprawy sy-
tuacji epidemiologicznej w kraju.
Zwracam się do Wysokiej Izby o przyjęcie ustawy
o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób
zakaźnych u ludzi, zawartej w druku nr 1120. Dzię-
kuję. (Oklaski)
(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek
Sejmu Jerzy Szmajdziński)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję panu posłowi.
Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po-
rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad-
czeń w imieniu klubów i kół.
Otwieram dyskusję.
W imieniu klubu Platforma Obywatelska głos za-
bierze pani poseł Beata Małecka-Libera. (Oklaski)
Proszę bardzo.
Poseł Beata Małecka-Libera:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedstawiony
przez rząd w druku nr 324 projekt ustawy o choro-
bach zakaźnych i zakażeniach u ludzi bierze pod
uwagę obecny stan wiedzy w zakresie aktualnych
zagrożeń chorobami zakaźnymi, w tym także szcze-
gólnie niebezpiecznymi. Dlatego wprowadzenie nowej
ustawy w życie ma tak wielkie znaczenie dla ochrony
zdrowia publicznego.
Nowe zagrożenia zdrowotne, globalizacja zwielo-
krotniająca możliwość szybkiego przeniesienia pato-
genów biologicznych z odległych zakątków świata,
zagrożenie bioterroryzmem, a także wdrożenie no-
wych z 2005 r. międzynarodowych przepisów zdro-
wotnych uchwalonych przez Światową Organizację
Zdrowia wymuszają wręcz nowe spojrzenie na pro-
blem zapobiegania i zwalczania chorób zakaźnych.
Należy podkreślić, że w ostatnich latach sytuacja
epidemiologiczna w Polsce i na świecie staje się coraz
trudniejsza ze względu na zwiększające się zagroże-
nia nowymi i powracającymi zakażeniami i choroba-
mi zakaźnymi, przeciw którym nie ma skutecznych
leków ani szczepionek.
Według danych Światowej Organizacji Zdrowia
w dalszym ciągu zakażenia i choroby zakaźne stano-
wią jedną z głównych przyczyn zachorowalności i umie-
ralności na świecie.
203
Obserwuje się narastającą oporność biologicznych
czynników chorobotwórczych, będącą następstwem
nadużywania i nieracjonalnego stosowania antybio-
tyków zarówno w terapii, jak i profilaktyce zakażeń.
Dlatego stało się konieczne wprowadzenie nowych
rozwiązań. Dotychczas obowiązująca ustawa z 6 wrze-
śnia 2001 r., mimo iż stanowiła już wtedy duży po-
stęp w porównaniu z poprzedzającymi ją regulacja-
mi, nie uwzględniała nowych zagrożeń, takich jak
bioterroryzm, epidemia SARS, ptasia grypa itp. Waga
problemu zakażeń jest ogromna i dotyczy wielu
aspektów życia społecznego, a w szczególności me-
dycznych, prawnych i ekonomicznych rozwiązań.
Dlatego też nowa ustawa umożliwia zbudowanie
sprawnego systemu kompleksowego nadzoru nad za-
każeniami i chorobami zakaźnymi. Realizacja prze-
pisów nowej ustawy pozwoli na koordynację działań
służb sanitarnych, organów administracji publicznej
odpowiedzialnych za bezpieczeństwo publiczne oraz
podmiotów realizujących świadczenia zdrowotne,
które mają na celu zapobieganie, wczesne wykrywa-
nie ognisk zachorowań i ograniczanie rozprzestrze-
niania się epidemii. Umożliwi również racjonalizację
i standaryzację diagnostyki laboratoryjnej do celów
nadzoru epidemiologicznego. Ustawa wprowadzi
w szpitalach obowiązek monitorowania zakażeń oraz
stosowania procedur zapobiegających ich występo-
waniu, a także odpowiednie sankcje. Ustawa zakłada
realizację kompleksowego programu nadzoru epide-
miologicznego, obejmującego szerokie badania epide-
miologiczne.
Wysoki Sejmie! Wśród zakażeń i chorób zakaź-
nych istnieją zakażenia szczególnie stygmatyzujące.
Mam na myśli przede wszystkim zakażenia HIV.
Projekt ustawy gwarantuje co prawda dyskrecję
i anonimowość zbierania informacji o chorobach za-
kaźnych, w tym HIV, nakładając na służby sanitarne
i medyczne obowiązek zachowania informacji w ta-
jemnicy. Niemniej jednak w trosce o to, aby osoby
zakażone HIV lub podejrzewające takie zakażenie
miały komfort anonimowości, proponujemy popraw-
kę do projektu ustawy dotyczącą specjalnego postę-
powania w przypadku osoby zakażonej HIV lub po-
dejrzanej o takie zakażanie. Proponowane przez nas
dodatkowe zapisy potwierdzają, że badania w kierun-
ku HIV będą prowadzone tylko na życzenie, z zacho-
waniem poufności badań. Poza oczywistą ochroną
przed stygmatyzacją społeczną skutkiem takiego po-
stępowania może być zwiększenie wykrywalności
w tym zakresie.
Platforma będzie głosowała za przyjęciem projek-
tu ustawy. Równocześnie w imieniu klubu składam
na ręce pana marszałka stosowną poprawkę. Dzię-
kuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
W imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość głos za-
bierze pan poseł Waldemar Wrona.
Proszę uprzejmie.
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
204 Projekt ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi
Poseł Waldemar Wrona:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panowie Mini-
strowie! Mam zaszczyt w imieniu klubu Prawo
i Sprawiedliwość przedstawić stanowisko w sprawie
rządowego projektu ustawy o zapobieganiu oraz
zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, druk
nr 324.
Omawiana ustawa o zapobieganiu oraz zwalcza-
niu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi ma zastąpić
obecnie obowiązującą ustawę z dnia 6 września 2001 r.
o chorobach zakaźnych i zakażeniach. Uznano, iż
wyjściem właściwym z punktu widzenia legislacyj-
nego będzie stworzenie nowej ustawy pozbawionej
wad starej regulacji, z zachowaniem wszystkich jej
walorów, które potwierdziły się w okresie 6 lat jej
obowiązywania. Niewątpliwie przedstawiony projekt
ustawy w większym stopniu niż przepisy wcześniej-
sze kładzie nacisk na problematykę zakażeń, zwłasz-
cza zakażeń szpitalnych. Uwypuklona została w nim
rola szeroko pojętych organów administracji publicz-
nej, a nie wyłącznie służb sanitarnych i służby zdro-
wia w zakresie zwalczania zakażeń i chorób zakaź-
nych oraz zapobiegania im.
W ostatnich latach sytuacja epidemiologiczna
w Polsce i na świecie staje się coraz trudniejsza ze
względu na zwiększające się zagrożenia nowymi
i powracającymi zakażeniami oraz chorobami zakaź-
nymi, przeciw którym nie ma skutecznych leków ani
szczepionek. Ostatnie lata wykazały, jak wielkim po-
tencjalnym zagrożeniem dla zdrowia publicznego są
choroby, szczególnie niebezpieczne i wysoce zakaźne,
które mogą być przeniesione do Polski z odległych
geograficznie regionów świata lub rozprzestrzenione
w drodze aktów terroru z użyciem biologicznych
czynników chorobotwórczych. Według danych Świa-
towej Organizacji Zdrowia w dalszym ciągu zakaże-
nia i choroby zakaźne stanowią jedną z głównych
przyczyn zachorowalności i umieralności na świecie.
Obserwuje się narastającą oporność biologicznych
czynników chorobotwórczych, będącą następstwem
nadużywania i nieracjonalnego stosowania antybio-
tyków zarówno w terapii, jak i w profilaktyce zaka-
żeń. W związku z tym następuje stały wzrost wydat-
ków na leczenie zakażeń, co powoduje zwiększenie
wydatków ponoszonych przez państwo na opiekę
zdrowotną.
W obecnej chwili stało się konieczne wprowadze-
nie nowych rozwiązań systemowych. Ustawa z dnia
6 września 2001 r., mimo iż stanowiła duży postęp
w porównaniu z poprzedzającymi ją regulacjami, za-
wierała wiele częściowo zmodyfikowanych przepisów
ustawy z dnia 13 listopada 1963 r. o zwalczaniu cho-
rób zakaźnych, ponadto nie uwzględniała nowych
zagrożeń takich jak bioterroryzm, epidemia SARS,
ptasia grypa itp. Dla społeczeństwa waga problemu
zakażeń jest ogromna i dotyczy wielu aspektów ży-
cia społecznego, w szczególności medycznych, praw-
nych i ekonomicznych. Dlatego stworzenie sprawne-
go systemu kompleksowego nadzoru nad zakażenia-
mi i chorobami zakaźnymi jest jednym z priorytetów
systemu ochrony zdrowia w Polsce.
W odpowiedzi na narastający i gwałtowny pro-
blem lekooporności oraz trudnych do leczenia zaka-
żeń i chorób zakaźnych zgodnie z decyzjami Komisji
Europejskiej w ostatnich latach zostały powołane
międzynarodowe systemy monitorowania lekoopor-
ności i skuteczności antybiotyków. Ich wprowadzenie
pozwoli w ciągu najbliższych lat uzyskać skuteczne
narzędzie kontroli i nadzoru oraz zwalczania zaka-
żeń i chorób zakaźnych u ludzi, a także dzięki nowo-
czesnemu systemowi rejestracji uzyskać reprezenta-
tywne dane dla całego kraju na temat zakażeń
i chorób zakaźnych. Realizacja przepisów nowej usta-
wy pozwoli na koordynację działań służb sanitar-
nych, szeroko pojmowanych organów administracji
publicznej odpowiedzialnych za bezpieczeństwo pu-
bliczne oraz podmiotów realizujących świadczenia
zdrowotne, mających na celu zapobieganie, wczesne
wykrywanie ognisk zachorowań i ograniczenie roz-
przestrzeniania się epidemii. Umożliwi racjonalizację
i standaryzację diagnostyki laboratoryjnej do celów
nadzoru epidemiologicznego, a także wprowadza jako
obowiązujące w szpitalach monitorowanie zakażeń
i stosowanie procedur zapobiegających ich występo-
waniu. Powinno to sprzyjać ograniczeniu częstości
występowania zakażeń w szpitalach, a tym samym
zmniejszeniu zagrożeń związanych z zakażeniami
zarówno w wymiarze indywidualnym, jak i ogólno-
społecznym. W konsekwencji działania te pozwolą na
zmniejszenie ujemnych skutków finansowych zwią-
zanych z kosztami leczenia zakażeń. Efekty wdroże-
nia przepisów nowej ustawy mogą w przyszłości przy-
czynić się do poprawy poziomu opieki zdrowotnej,
skrócić czas hospitalizacji, zmniejszyć negatywne
skutki społeczne, zdrowotne i finansowe występowa-
nia zakażeń. Projekt ustawy zakłada realizację kom-
pleksowego programu nadzoru epidemiologicznego
obejmującego szerokie badania epidemiologiczne, mo-
nitorowanie zachorowalności i umieralności z powo-
du zakażeń. (Dzwonek) Już kończę, panie marszałku.
Rosnąca świadomość personelu medycznego, społe-
czeństwa oraz organów administracji publicznej od-
powiedzialnych za szeroko pojęte bezpieczeństwo
publiczne stwarza korzystną atmosferę do podejmo-
wania tego typu działań legislacyjnych.
Klub Prawo i Sprawiedliwość wnosi o przyjęcie
ustawy wraz z poprawkami i wyraża nadzieję, iż
w budżecie państwa zostały zagwarantowane środki
na wprowadzenie tego typu ustawy. Dziękuję bardzo,
panie marszałku. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
W imieniu klubu Lewica głos zabierze pan poseł
Tomasz Kamiński.
Proszę bardzo.
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekt ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi
Poseł Tomasz Kamiński:
Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Po-
staram się nie przekroczyć czasu ze względu na
wczorajsze głosowania, członkowie Komisji Zdrowia
brali aktywny udział w debacie… Myślę, że dzisiaj
postaramy się deczko krócej omawiać ten ważny
problem.
Omawiany, zawarty w druku nr 342, projekt usta-
wy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób
zakaźnych u ludzi, wraz z projektami aktów wyko-
nawczych, ma zastąpić obecnie obowiązującą ustawę
z 6 września 2001 r. o chorobach zakaźnych i zaka-
żeniach. Ustawa z 2001 r. jest aktem prawnym, któ-
ry zastąpił obowiązujące przez szereg lat trzy wcze-
śniejsze akty regulujące kwestie związane ze zwal-
czaniem chorób zakaźnych. Należy podkreślić, iż
ustawa z 2001 r. była bardzo odważną inicjatywą le-
gislacyjną, dostosowującą przepisy do zmieniających
się sytuacji w zakresie zwalczania chorób zakaźnych
zarówno w Polsce, jak i na świecie. W obecnej chwili
stało się konieczne wprowadzenie nowych rozwiązań
systemowych, stąd też uznano, iż najlepszą ścieżką
legislacyjną nie będzie znowelizowanie ustawy obo-
wiązującej, tylko przedstawienie Wysokiej Izbie pro-
jektu nowej ustawy, która będzie się kompleksowo
odnosiła do zmieniających się warunków. Omawiany
projekt ustawy zachowuje wszystkie walory ustawy
z 2001 r., lecz obok nich wprowadza wiele nowych
przepisów i uwzględnia nowe zagrożenia, o których
mówili już moi poprzednicy. Chodzi o bioterroryzm,
SARS, ptasią grypę.
Projekt ustawy zakłada realizację kompleksowe-
go programu nadzoru epidemiologicznego obejmują-
cego szerokie badania epidemiologiczne, monitorowa-
nie zachorowalności i umieralności z powodu zaka-
żeń, kompleksową realizację profilaktyki w tym za-
kresie oraz diagnostykę i terapię zakażeń. W oma-
wianym projekcie ustawy uwzględniono zmiany
w sposobie prowadzenia systemu rejestracji zakażeń
i zachorowań wynikające z wdrażanego elektronicz-
nego systemu nadzoru epidemiologicznego. Podkre-
ślić należy zaktualizowanie i uszczegółowienie sze-
regu definicji zawartych w art. 2.
Szanowni państwo, należy podkreślić, że już od
wielu lat trwały próby zebrania w jednym akcie
prawnym kompleksowych zapisów i rozwiązań w za-
kresie zapobiegania i zwalczania chorób zakaźnych.
Wiemy też, ile lat trwały próby stworzenia takiego
aktu prawnego.
W kontekście informacji Światowej Organizacji
Zdrowia o problemie zakażeń i chorób zakaźnych
Klub Poselski Lewicy oczywiście popiera przedkła-
dany projekt ustawy wraz ze złożoną przez panią
poseł bardzo ważną poprawką zapobiegającą dyskry-
minacji osób zarażonych wirusem HIV, co często ma
miejsce. Dziękuję, panie marszałku. (Oklaski)
205
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
W imieniu Polskiego Stronnictwa Ludowego głos
zabierze pan poseł Józef Racki.
Poseł Józef Racki:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
W imieniu Klubu Poselskiego Polskiego Stronnictwa
Ludowego mam zaszczyt zaprezentować stanowisko
wobec rządowego projektu ustawy o zapobieganiu
oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi,
przedłożonego w druku nr 324.
Przedłożony projekt ustawy w większym stopniu
niż wcześniejsze przepisy kładzie nacisk na proble-
matykę zakażeń, zwłaszcza zakażeń szpitalnych.
W ostatnich latach sytuacja epidemiologiczna w Pol-
sce staje się coraz trudniejsza ze wzglądu na zwięk-
szające się zagrożenia nowymi i powracającymi za-
każeniami i chorobami zakaźnymi. Zakażenia i cho-
roby zakaźne stanowią jedną z głównych przyczyn
zachorowalności i umieralności.
Dotychczasowe rozwiązania nie uwzględniały no-
wych zagrożeń, tj.: bioterroryzmu czy epidemii SARS,
ptasiej grypy, itp. W obecnej chwili konieczne stało
się wprowadzenie nowych rozwiązań systemowych.
Decyzją Komisji Europejskiej zostały powołane mię-
dzynarodowe systemy monitorowania lekooporności
i skuteczności antybiotyków. Dzięki nowoczesnemu
systemowi rejestracji uzyskane zostaną dane doty-
czące zakażeń i chorób zakaźnych w całym kraju.
Realizacja przepisów nowej ustawy pozwoli na
koordynację działań służb sanitarnych, szeroko poj-
mowanych organów administracji publicznej odpo-
wiedzialnych za bezpieczeństwo publiczne oraz pod-
miotów realizujących świadczenia zdrowotne, mają-
cych na celu zapobieganie, wczesne wykrywanie
ognisk zachorowań i ograniczenie rozpowszechnia-
nia się epidemii. Wdrożenie przepisów nowej ustawy
przyczyni się do poprawy poziomu opieki zdrowotnej,
skróci czas hospitalizacji, zmniejszy negatywne skut-
ki występowania zakażeń.
Projekt ustawy uwzględnia również zmiany w spo-
sobie prowadzenia systemu rejestracji zakażeń i za-
chorowań. Projektodawca wprowadza nowe definicje
podstawowych pojęć, tworząc kompletny katalog defi-
nicji niezbędnych do zachowania spójności i przejrzy-
stości projektu ustawy. Zakres zastosowania ustawy
został ograniczony do 59 wybranych zakażeń i chorób
zakaźnych. Doprecyzowano podmioty upoważnione do
przeprowadzenia badań do celów sanitarno-epidemio-
logicznych i wydawania do nich orzeczeń. Jednocze-
śnie wskazano, że koszt przeprowadzenia badań obo-
wiązkowych jest finansowany ze środków publicznych.
W szerszym niż dotychczas zakresie są regulowane
obowiązki kierowników zakładów opieki zdrowotnej
oraz pracowników medycznych.
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
206 Projekt ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi
Poseł Józef Racki
Art. 22 projektu ustawy nakłada obowiązek wdro-
żenia procedur przeciwdziałających szerzeniu się
zakażeń i chorób zakaźnych również na posiadaczy,
właścicieli i zarządzających nieruchomościami.
Art. 24 doprecyzowuje sposób współdziałania orga-
nów Państwowej Inspekcji Sanitarnej, MON i MSWiA,
Inspekcji Ochrony Środowiska, Inspekcji Weterynaryj-
nej, ośrodków referencyjnych oraz ośrodków badawczo-
-rozwojowych.
W celu prawidłowej realizacji tej ustawy projek-
todawca przewiduje dokonanie zmian w 9 innych
ustawach. Zdaniem specjalistów zachorowania na
HIV i AIDS wymagają nieco innego uwidocznienia
w rejestrze zgłoszeń lub rozpoznań zakażenia, dlate-
go Klub Poselski Polskiego Stronnictwa Ludowego
zgłasza poprawki do art. 27 i 29. Dziękuję za uwagę.
(Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Koła poselskie nie zamierzają wystąpić w tej de-
bacie.
Zapisali się posłowie do zadawania pytań.
Ponieważ to jest sprawozdanie, umawiamy się, że
czas na zadanie pytania wynosi 1 minutę.
Jako pierwszy wystąpi pan poseł Antoni Błądek,
Prawo i Sprawiedliwość.
Proszę bardzo.
Poseł Antoni Błądek:
Panie Marszałku!
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Proszę kończyć zapisywanie się do głosu, do-
brze?
Kto jeszcze?
Przepraszam, jeszcze sekundkę.
Już wszyscy, tak?
Zamykam listę.
Poseł Antoni Błądek:
Sytuacja epidemiologiczna w Polsce i na świecie
staje się coraz trudniejsza i stwarza duże niebezpie-
czeństwo dla obywateli. W takiej sytuacji wprowa-
dzenie przepisów, które skoordynują prace służb
administracji publicznej i służb sanitarnych, jest po-
żądane. Przedłożony projekt nowelizacji wzbudza
jednak pewne wątpliwości co do skuteczności zapo-
biegania oraz zwalczania zakażeń i chorób zakaź-
nych u ludzi.
Po pierwsze, proszę pana ministra o uzasadnienie
projektowanego ograniczenia liczby chorób zakaź-
nych określonych w załączniku do ustawy. Założe-
niem projektu jest zabezpieczenie przed ewentualny-
mi zagrożeniami, wydaje się więc właściwe, aby
ewentualne znane choroby zakaźne występujące poza
granicami Polski również wpisać do załącznika tej
ustawy.
Po drugie, chciałbym zapytać: W jaki sposób pro-
ponowane zapisy ustawy zagwarantują realizację jej
głównych celów, czyli ograniczenia liczby i skutków
zakażeń wewnątrzszpitalnych oraz zmniejszenia za-
grożenia epidemią chorób zakaźnych. (Dzwonek)
Procedury medyczne w obszarze chorób zakaźnych
są bardzo kosztowne, związane z coraz bardziej
skomplikowanymi badaniami laboratoryjnymi i le-
czeniem. Czy rząd nie obawia się, że sprywatyzowane
szpitale będą likwidować oddziały zakaźne jako kło-
potliwe i nieopłacalne? A jeśli tak, to czy przygotował
na taką okoliczność wariant rozwiązania, jeśli chodzi
o zagwarantowanie obywatelom opieki i leczenie cho-
rób zakaźnych oraz likwidowanie zagrożeń epidemio-
logicznych?
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
Pani poseł Ewa Wolak, Platforma Obywatelska.
Proszę bardzo.
Poseł Ewa Wolak:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
Chciałabym zadać pytanie związane z obowiązkiem
leczenia chorych na gruźlicę, bowiem stanowi ona
nadal bardzo poważny problem zdrowotny w Polsce.
Pomimo dość dobrej i stale poprawiającej się sytuacji
epidemiologicznej w Polsce nasz kraj nadal znajduje
się na siódmym miejscu wśród krajów o najwyższej
zachorowalności na gruźlicę spośród 27 krajów Unii
Europejskiej. Problem leczenia pacjentów chorych na
gruźlicę jest znaczący i w przypadku stwierdzenia
lub podejrzenia zachorowania na gruźlicę pacjent
powinien zostać niezwłocznie skierowany na leczenie
szpitalne. Niestety niektórzy chorzy nie chcą poddać
się leczeniu i żyją w otaczającej ich społeczności,
a przez to narażają na zachorowanie innych.
Panie ministrze, chciałabym zapytać: Czy projekt
omawianej ustawy reguluje tryb egzekwowania obo-
wiązku leczenia szpitalnego chorych na gruźlicę
w okresie prątkowania? Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
Głos ma pan poseł Waldemar Wrona, Prawo
i Sprawiedliwość.
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekt ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi
Poseł Waldemar Wrona:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Mam podobne pytanie jak mój przedmówca. Czy
w związku z przekształceniem szpitali w spółki pra-
wa handlowego nie istnieje ryzyko zamykania od-
działów zakaźnych w związku z bardzo wysokimi
kosztami leczenia, szczególnie leczenia wirusowego
zapalenia wątroby wywołanego przez różnego rodza-
ju patogeny, szczególnie typu B i C? Czy nie obawia-
ją się państwo, iż nastąpi zmniejszenie ilości porad
w poradniach chorób zakaźnych ze względu na bar-
dzo wysokie koszty ich utrzymania i pojawi się moż-
liwość zamykania ich przez menedżerów? Czy rząd
ma program, aby zabezpieczyć szpitale chorób zakaź-
nych przed ewentualną zmianą działalności, żeby te
oddziały nie zostały przekształcone w inne, które
będą przynosiły zysk? Dziękuję bardzo, panie mar-
szałku. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
Pan poseł Jacek Osuch z Prawa i Sprawiedliwości
ma głos.
Proszę.
Poseł Jacek Osuch:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panowie Mini-
strowie! Coraz częściej i na dłużej wyjeżdżamy poza
granice kraju. To dobrze. O ile wyjazdy służbowe do
pracy czy na misje wojskowe są dopuszczone po od-
powiednich szczepieniach, o tyle wyjazdy turystyczne
i tzw. turystyczne nie wymagają szczepień ochron-
nych. W związku z tym mam pytanie. Czy w wykazie
zakażeń i chorób zakaźnych, w przypadku których
podejrzenia lub rozpoznania zakażenia dokonywane
są zgłoszenia, uwzględnione są wszystkie choroby
zakaźne rozpoznane w Polsce? A pytanie to dotyczy
w szczególności chorób zakaźnych, którymi można
się zarazić w krajach Azji i Afryki, a następnie prze-
nieść je do Polski. Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
Pani poseł Elżbieta Streker-Dembińska z klubu
Lewicy zabierze głos.
Poseł Elżbieta Streker-Dembińska:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
Moje pierwsze pytanie dotyczy tego, o czym mówiła
moja poprzedniczka, mianowicie gruźlicy. Gruźlicy
w tym sensie i w tym kierunku, do którego zmie-
207
rzam. Chodzi przede wszystkim o to, czy nie powtó-
rzy się kazus nauczycielki uczącej swoich uczniów,
gdzie później uczniowie musieli zostać poddani ja-
kimś szczególnym badaniom. Czy takie sytuacje już
się nie powtórzą?
A drugie pytanie związane jest z roznoszeniem się
chorób zakaźnych. Różne choroby zakaźne mogą do
nas dotrzeć, docierają przenoszone przez ludzi, ale
i przez zwierzęta. Czy istnieje centralny system in-
formatyczny informacji światowej o tym, jak przeno-
szą się pewne choroby, i na ile jesteśmy w niego wpi-
sani? Czy jesteśmy w stanie szybko zareagować na
pojawiające się zagrożenia?
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
Głos ma pan poseł Tomasz Kamiński z klubu
Lewica.
Poseł Tomasz Kamiński:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panowie Mini-
strowie! Krajowe Centrum ds. AIDS zgłosiło do tego
projektu ustawy wiele swoich uwag, które nie zosta-
ły przyjęte. Jedną z nich jest stwierdzenie, iż w oma-
wianej ustawie brak precyzyjnych przepisów określa-
jących, kto obowiązkowo jest poddawany badaniom
w kierunku HIV. Propozycją krajowego centrum było
również umieszczenie w omawianej ustawie przepi-
su, który obligowałby lekarzy ginekologów i położni-
ków do proponowania dobrowolnego wykonania ba-
dania w kierunku wykrycia wirusów HIV kobietom
planującym ciążę i będącym w ciąży. Dlaczego ten
przepis nie znalazł się w ustawie? Z czego to może
wynikać? Dziękuję.
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję uprzejmie.
Głos ma pan poseł Wojciech Ziemniak, Platforma
Obywatelska.
Poseł Wojciech Ziemniak:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Rządowy projekt ustawy o zapobieganiu oraz zwal-
czaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi wprowa-
dza bardzo ważne unormowania dotyczące zapobie-
gania zakażeniom i chorobom zakaźnym u ludzi, jak
i ich zwalczania. Chciałbym zapytać: Czy w wypadku
masowych zagrożeń epidemiologicznych nasze szpi-
tale są przygotowane do przyjęcia pacjentów i czy
gwarantują odpowiednią izolację od innych ludzi, by
epidemia się nie szerzyła? Dziękuję.
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
208 Projekt ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Poproszę teraz o zabranie głosu pana posła Mar-
ka Kwitka z Prawa i Sprawiedliwości.
Poseł Marek Kwitek:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panowie Mini-
strowie! Mam dwa pytania. Pierwsze. Czy w budżecie
państwa zagwarantowane są środki finansowe na
zwalczanie ewentualnych ognisk ptasiej grupy? Dru-
gie pytanie. Czy Ministerstwo Zdrowia zamierza
w najbliższym czasie rozszerzyć kalendarz szczepień
obowiązkowych przeciwko pneumokokom i meningo-
kokom? Są to bardzo ważne szczepienia, ponieważ
w Polsce coraz częściej pojawiają się ogniska sepsy
spowodowane pneumokokami i meningokokami.
Szczególnie narażone są na nie dzieci uczęszczające
do przedszkoli i szkół. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
Pani poseł Gabriela Masłowska, Prawo i Sprawie-
dliwość, jako ostatnia zada pytanie.
Poseł Gabriela Masłowska:
Nie wiem, czy mi pan poseł nie ukradł pytania
o sepsę, ale dokładnie nie słyszałam, więc powtórzę.
Dlaczego z katalogu chorób zakaźnych została wyeli-
minowana posocznica? Dlaczego? Z jakiego powodu?
Do tej pory była. Czy prywatyzacja szpitali zagwa-
rantuje utrzymanie przygotowanych miejsc na wy-
padek epidemii, tak jak to było do tej pory, co jest
kosztowne, ale bezwzględnie potrzebne? I właściwie
tylko tyle dzisiaj. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
I jeszcze pan poseł Piotr Polak, Prawo i Sprawie-
dliwość.
Proszę bardzo.
Poseł Piotr Polak:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panowie Mini-
strowie! Regulacje projektowanej ustawy przyczynią
się do realizacji polityki zdrowotnej państwa, której
celem jest zapobieganie zakażeniom i chorobom za-
kaźnym u ludzi i ich zwalczanie, w szczególności
przez eliminację zagrożeń epidemiologicznych. W związ-
ku z powyższym projektowana ustawa unormuje
w sposób wyczerpujący kwestie związane z ochroną
zdrowia publicznego.
W związku z tym chciałbym zapytać, czy – hipo-
tetycznie, bo na pewno trudno to będzie określić
– gdyby ta ustawa funkcjonowała wcześniej, nie mie-
libyśmy problemu zakażenia wielu kobiet przez pana
Simona Mola? Ogromny problem, sytuacja pewnie do
końca niewyjaśniona. Ale chciałbym zapytać: Czy nie
doszłoby do takiej skali zakażeń?
I kolejne pytanie, o środki finansowe. Czy w bu-
dżecie na nowy rok ta kwota prawie 700 mln, po-
trzebna do zrealizowania tej ustawy, jest zabezpie-
czona? Ta ustawa miała wejść w życie wcześniej, od
połowy tego roku. Czy pieniądze, które były zabez-
pieczone na ten rok w budżecie państwa, połowa tej
kwoty, o której mówiłem – czyli około 350 mln – bę-
dzie przeznaczona na walkę z chorobami zakaźnymi?
Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer-
pana.
O zabranie głosu proszę głównego inspektora sa-
nitarnego pana Andrzeja Wojtyłę.
Główny Inspektor Sanitarny
Andrzej Wojtyła:
Dziękuję bardzo.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym bar-
dzo serdecznie podziękować Komisji Zdrowia, podko-
misji zdrowia, która była kierowana przez pana posła
Soplińskiego, za wkład pracy, jaki został włożony
w prace nad propozycją rządową. Oczywiście część
poprawek, które państwo nanieśliście, wynikała
z prostej przyczyny – ta ustawa została skierowana
do parlamentu na początku roku i przynajmniej daty
trzeba było zmienić. Bardzo serdecznie dziękujemy
również za inne poprawki, których potrzeba wprowa-
dzenia w trakcie prac ekspertów rządu nie została
dostrzeżona, a posłowie ją dostrzegli. My jak najbar-
dziej z tymi poprawkami się zgadzamy i dziękujemy
za to, że państwo je wnieśli, również konsultując wie-
le z nich z nami.
Chciałbym ustosunkować się do poprawki, którą
w dniu dzisiejszym zgłosili pani poseł Libera, pan
poseł Sopliński – dotyczy to problemu HIV i AIDS.
W trakcie prac nad tą ustawą nasi prawnicy i eksper-
ci uważali, że to, nad czym toczyła się dyskusja
w trakcie prac komisji, czyli anonimowość i dobro-
wolność, jest w tej ustawie zachowane. Bardzo dzię-
kuje za to, że państwo rozszerzyli to, uznając, że
trzeba to umieścić w tej ustawie. My jesteśmy jak
najbardziej za tym, żeby ta ustawa zawierała również
takie zapisy, bo chodziło nam o to, że HIV/AIDS jest
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekt ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi
Główny Inspektor Sanitarny Andrzej Wojtyła
szczególnym przypadkiem i jeżeli jest to konieczne,
to jesteśmy za tym, żeby to umieścić w tej ustawie.
Pani poseł Libera również podniosła problem za-
każeń szpitalnych i niepotrzebnego stosowania anty-
biotyków, zresztą pan poseł Sopliński również o tym
mówił, że stosowanie antybiotyków nie tylko u ludzi,
ale również u zwierząt jest wielkim problemem
w Polsce. Ja chciałbym powiedzieć, że część zapisów,
które umieszczamy w tej ustawie jest już realizowa-
na, ponieważ takie są wymogi Unii Europejskiej. To
po pierwsze. Po drugie, zmieniająca się sytuacja epi-
demiologiczna stwarzała konieczność wprowadzenia
takich rozwiązań – np. program ochrony antybioty-
ków, realizowany przez panią prof. Hryniewicz, jest
od kilku lat wdrażany, mimo że dotychczasowa usta-
wa z 2001 r. takich zapisów nie zawierała. Ta ustawa
je zawiera i jest to tylko wzmocnienie tych działań,
które są prowadzone przez jednostki badawczo-roz-
wojowe zajmujące się tą problematyką w Polsce.
Niewątpliwie to, o czym mówiła pani poseł Libera,
te rozwiązania, które proponujemy, kładą nacisk na
zakażenia szpitalne. Problemem w Polsce jest zgła-
szalność zakażeń szpitalnych. Cztery lata temu ta
zgłaszalność była bardzo niska, około 2 zgłoszeń na
100 tys. pobytów w szpitalu, czyli 2%. Średnia europej-
ska i światowa to jest około 10, mówię o krajach rozwi-
niętych. W tej chwili mamy 5 zgłoszeń na 100 tys. po-
bytów, to jest połowa tego, co jest w krajach rozwi-
niętych. To nie znaczy, że u nas tych zakażeń nie ma,
bo bardzo dobrze by było, gdyby tych zakażeń było
tak mało, ale skoro w innych krajach rozwiniętych
te liczby są wyższe, sądzimy, że rozwiązania, które
tutaj wprowadzamy, polegające na zgłaszalności i na-
kładające takie zadania na kierowników zakładów
opieki zdrowotnej, przyczynią się do zwiększenia licz-
by zgłoszeń tych zakażeń. Również tutaj sankcjonu-
jemy laboratoria referencyjne, które funkcjonują.
Jednak nie zawsze ze względu na to, że dotychczas
nie było przepisów ustawowych, przede wszystkim ze
względu na koszty, te zakażenia szpitalne czy inne
zakażenia są potwierdzane w laboratoriach referen-
cyjnych. A tak powinno być, bo jest bardzo ważne,
ażeby podejmować decyzje w sensie globalnym w za-
kresie dochodzeń epidemiologicznych, w zakresie epi-
demiologii chorób zakaźnych, jak również stosowania
antybiotyków, głównie antybiotyków, i rekomendo-
wania metod leczenia przez poszczególne towarzy-
stwa medyczne, ponieważ w zależności od specjaliza-
cji, ze względu na stopień narażenia na te zakażenia,
ilość tych zakażeń jest różna.
Pan poseł Sopliński mówił o tym, że sytuacja epi-
demiologiczna się zmienia i że to nieprawda, i to jest
fakt, że zakażenia, choroby zakaźne nie są proble-
mem. Rzeczywiście nie możemy porównywać sytuacji
obecnej do sytuacji sprzed czterdziestu czy pięćdzie-
sięciu lat, bo sytuacja jest diametralnie różna, ale
w związku z migracją ludności, przemieszczaniem się
ludności jesteśmy narażeni na takie ryzyko zakażeń,
209
które dotychczas było w warunkach polskich niespo-
tykane i dlatego też my podkreślamy w uzasadnieniu
tej ustawy, że ustawa z 2001 r. była ustawą, która jest
bardzo dobrą ustawą, ale ona nie mogła siedem lat
temu przewidzieć sytuacji epidemiologicznych czy
sytuacji migracji ludności, jakie mają miejsce w tej
chwili. Dlatego też tą ustawą, nie krytykując tamtej,
tylko korzystając z doświadczeń ze stosowania tamtej
ustawy, wprowadzamy pewne korekty.
Pan poseł Kamiński podkreślał, jak ważna była
ta ustawa z 2001 r. Ja chciałbym powiedzieć, że
w uzasadnieniu my to podkreślamy. My wcale nie
mówimy, że teraz robimy bardzo dobrą ustawę, a tam-
ta była zła. Nie, my korygujemy tamtą ustawę, nie
krytykując jej. Ona była bardzo dobrą ustawą, ale
jeśli chodzi o choroby zakaźne, epidemiologię, zwłasz-
cza po otwarciu granic, zwłaszcza po wejściu do Unii
Europejskiej, zwłaszcza kiedy granica naszego kraju
jest wschodnią granicą Unii Europejskiej, kiedy na-
rażenie na choroby zakaźne z kierunku wschodniego
jest zupełnie inne aniżeli z terenów zachodnich, gdzie
to jest wszystko ujednolicone, sytuacja jest diame-
tralnie różna. Również sytuacja w ostatnich latach
zmieniła się ze względu na bioterroryzm, o czym
w tamtych czasach mowy nie było.
Chciałbym też podkreślić, że ta ustawa sankcjo-
nuje punkt, który funkcjonuje w Polsce w Państwo-
wym Zakładzie Higieny, międzynarodowych przepi-
sów zdrowotnych. My w tej chwili realizujemy to, co
jest na świecie i w Unii Europejskiej, jesteśmy w kon-
takcie ze Światową Organizacją Zdrowia, ale ta usta-
wa sankcjonuje istnienie tego punktu. Pani poseł, ja
za chwilę odpowiem również na pytanie dotyczące
tych systemów, z którymi współpracujemy jako in-
spekcja sanitarna i jesteśmy objęci tymi elektronicz-
nymi systemami.
Pan poseł Błądek miał wątpliwości, czy tych cho-
rób, które są w załączniku, nie jest zbyt mało. Otóż
ja chciałbym powiedzieć, że kraje OECD mają 44 ta-
kie choroby, w Niemczech jest tych chorób 20, ale pod
wpływem standardów Unii Europejskiej ten kraj bę-
dzie musiał zwiększyć ilość tych chorób, u nas jest 79
i uważam, że to jest dosyć szeroka lista, która gwa-
rantuje nam bezpieczeństwo. Zresztą tę ustawę przy-
gotowywali wybitni profesjonaliści, profesorowie, na
czele z panem prof. Zielińskim, który jest krajowym
konsultantem do spraw epidemiologii. Najważniejsze
jest – i tutaj chciałbym odpowiedzieć panu posłowi
Błądkowi – wczesne wykrywanie zapadalności na
choroby, bo jak tego momentu nie zauważymy, to po-
tem rozprzestrzenianie się chorób jest bardzo szero-
kie i szybkie.
Pan poseł Wolak mówił o…
(Poseł Ewa Wolak: Pani.)
…pani poseł Wolak, przepraszam bardzo, pani
poseł Wolak dotknęła problemu gruźlicy. Oczywiście
my w tej chwili jesteśmy na średnim poziomie, jeżeli
chodzi o kraje europejskie, a startowaliśmy z bardzo
niskiego poziomu. W tej chwili problemem jest gruź-
lica wielolekooporna. My z tym walczymy, i nie tylko
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
210 Projekt ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi
Główny Inspektor Sanitarny Andrzej Wojtyła
my, bo te kraje, gdzie ludzie przemieszczają się,
zwłaszcza zza wschodniej granicy, z takim problema-
mi mają do czynienia. My w tej chwili mamy dużą
migrację ludności z Azji, z południowej Rosji, jak
również z Ukrainy i ci ludzie przechodzą naszą
wschodnią granicę. Często są przypadki oporne na
leczenie i to nazywamy gruźlicą wielolekooporną.
My mamy z tym problem, monitorujemy ten pro-
blem. Chciałbym powiedzieć, że ustawa dotychczas
obowiązująca, bo tutaj był podnoszony problem, że
niektórzy z tych chorych nie poddają się obowiązko-
wemu leczeniu, mówiła o obowiązku leczenia, nie
narzucając żadnych sankcji. Tutaj mówimy o przy-
musie leczenia i to jest właśnie ta metoda, która ma
spowodować, że będzie można tych ludzi leczyć, aże-
by ten problem gruźlicy wielolekoopornej był to
mniejszym problemem. Oczywiście cały czas będzie-
my mieli, jeżeli chodzi o migracje ludności, takie
sytuacje.
Pan poseł Wrona mówił o oddziałach zakaźnych.
Po 1999 r. występował problem opłacalności funk-
cjonowania oddziałów zakaźnych czy szpitali zakaź-
nych, ponieważ one często musiałyby być opłacane
za gotowość. Obecnie ściśle współpracujemy z Naro-
dowym Funduszem Zdrowia, staramy się o to, ażeby
oddziały zakaźne były oddziałami internistycznymi,
a w razie potrzeby funkcjonowały jako oddziały za-
kaźne. Teraz sieć oddziałów zakaźnych jest wystar-
czająca, jesteśmy przygotowani, mamy plany pande-
miczne na wypadek wystąpienia choroby zakaźnej.
Takie plany były nawet przetrenowane w przypadku
ptasiej grypy i na tle innych krajów nie musimy się
niczego wstydzić. Chciałbym powiedzieć, że w ubie-
głym roku jedna trzecia kraju była zapowietrzona
w związku z ptasią grypą i byliśmy podawani za przy-
kład, jeśli chodzi o działalność naszych służb epide-
miologicznych, w skali Europy. Niedawno, w ubie-
głym tygodniu odbyło się nieformalne spotkanie
ministrów zdrowia Unii Europejskiej i jeżeli chodzi
o gotowość do działań w przypadku epidemii, zosta-
liśmy tam zaliczeni do krajów najlepiej sobie z tym
problemem radzących.
Chciałbym również powiedzieć, że w tej ustawie
mówi się o tak zwanych planach zdrowotnych. To
nie jest tak, że powstaną spółki, zmieni się funkcjo-
nowanie zakładów opieki zdrowotnej i one będą mo-
gły robić, co tylko zechcą. Mówimy tutaj o planach
zdrowotnych, które są przygotowywane regionalnie.
Zawarliśmy również porozumienie z Narodowym
Funduszem Zdrowia i obecnie każda choroba zakaź-
na, za którą płaci Narodowy Fundusz Zdrowia, bę-
dzie musiała u nas być zgłoszona, to znaczy Naro-
dowy Fundusz Zdrowia nie zapłaci za chorobę, któ-
ra nie zostanie zgłoszona inspekcji sanitarnej. Do-
tychczas był z tym problem, gdyż nie było takiego
obowiązku.
Pan poseł Osuch dotknął problemu zawleczenia.
Załącznik nr 1 mówi o takich chorobach, jednak
chciałbym powiedzieć, że nie wszystkie choroby przy-
wleczone do naszego kraju przenoszą się z człowieka
na człowieka ze względu na przykład na brak wekto-
rów czy kleszczy w wypadku gorączki krymsko-kon-
gijskiej. Ktoś, kto tam zachoruje i tutaj przyjdzie, nie
zagraża tu innym ludziom, ponieważ nie ma kto prze-
nieść tej choroby. Z gorączek krwotocznych, bardzo
poważnych chorób, tylko pięć jest takich, które prze-
noszą się z człowieka na człowieka, i pozostałe na tej
liście się nie znalazły, ponieważ one w naszych wa-
runkach, w naszym klimacie takich zagrożeń nie
stwarzają. Tę listę tworzyli eksperci, ja jestem urzęd-
nikiem. Główny Inspektorat Sanitarny czy inspekcja
sanitarna jest od działań operacyjnych, my też mamy
fachowców, ale współpracujemy z ekspertami, bardzo
dobrze nam się współpracuje z instytutami, które
zajmują się tymi problemami. Przede wszystkim ko-
rzystamy z wiedzy profesorów, którzy, jeżeli chodzi
o choroby zakaźne, są cenieni nie tylko w Europie, ale
na świecie. Z wiedzy tych ludzi korzystamy i to…
(Poseł Gabriela Masłowska: Czy macie wykaz
szpitali...)
Pani poseł, zaraz odpowiem.
Pani poseł Streker-Dembińska mówiła o progra-
mach informacyjnych dotyczących chorób zakaźnych.
W tym zakresie nie mamy żadnych kompleksów, je-
żeli chodzi o inne kraje, pod tym względem system
został dostosowany. Wykorzystaliśmy tak zwaną ko-
rzyść zaniedbania, która dotyczy krajów słabo rozwi-
niętych, ponieważ jako kraj, który wchodził do Unii
Europejskiej, skorzystaliśmy ze środków, które da-
wała Unia Europejska, i obecnie mamy nowoczesne
systemy, a inne kraje czasami mają systemy mniej
nowoczesne i nie opłaca się im ich zmieniać. Dlatego
jeżeli chodzi o system międzynarodowych przepisów
zdrowotnych, EWRS, RAS-BICHAT, to jesteśmy na
poziomie europejskim, współpracujemy z eksperta-
mi. Mamy dobre instytuty, których eksperci oceniają
nam ryzyko. Tak że tutaj problemów nie mam.
Pan poseł Kamiński mówił o dyskusji na posie-
dzeniu komisji dotyczącej Krajowego Centrum do
Spraw AIDS. Bardzo dziękuję za poprawkę, która
została zgłoszona, my tę poprawkę dzięki uprzejmo-
ści posłów skonsultowaliśmy z panią dyrektor Ma-
rzec-Bogusławską z Krajowego Centrum do Spraw
AIDS, ten problem został załatwiony w tej ustawie,
ażeby nie szukać tych rozwiązań w innej ustawie,
prawnicy uznali, że również takie rozwiązanie może
u nas funkcjonować.
Pan poseł Ziemniak dotknął problemu masowych
zagrożeń epidemicznych. Taka jest natura działalno-
ści inspekcji sanitarnej, że my nie tylko na bieżąco
działamy, ale również musimy mieć plany, procedury,
które są nastawione na walkę z epidemiami. Ja już
mówiłem o tym, że takim naszym poligonem do-
świadczalnym była ptasia grypa, gdy jedna trzecia
kraju była zapowietrzona, i razem z Inspekcją Wete-
rynaryjną sobie poradziliśmy. Przygotowujemy się
również do Euro 2012. Już przeprowadziliśmy takie
poligony w trakcie ubiegłorocznego zlotu żaglowców
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekt ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi
Główny Inspektor Sanitarny Andrzej Wojtyła
w Szczecinie, z udziałem naszych ekspertów, jak
i ekspertów niemieckich, jak to powinno być zorga-
nizowane, tam przez trzy dni przewinęła się cztero-
milionowa populacja. A jeżeli chodzi o mecze piłkar-
skie na Euro 2012, to liczy się mniej więcej pojemność
stadionu razy pięć czy sześć, czyli to zagrożenie nie
będzie takie duże jak tam. Oprócz tego takie rozwią-
zania wprowadzamy w regionie gorzowskim, gdzie
co roku odbywają się zloty młodzieży, oczywiście ko-
rygując je, gdyż to trzeba dostosować do warunków,
które są w Polsce.
Pan poseł Kwitek i inni posłowie pytali o to, czy
ta ustawa przewiduje środki finansowe. Ta ustawa
zawiera ocenę skutków regulacji i tam wyraźnie jest
wyliczone, ile środków i na jakie cele należy zagwa-
rantować w budżecie państwa, ażeby ona mogła być
wprowadzona. To jest w tych zapisach.
Chciałbym tu poruszyć jeszcze jedną sprawę. Czę-
sto zadawane jest pytanie, dlaczego na liście będącej
załącznikiem do tej ustawy nie znalazła się sepsa.
Otóż sepsa nie jest czynnikiem biologicznym. To jest
zespół objawów chorobowych, które mogą prowadzić
do zapalenia opon mózgowych, inwazyjnej choroby
meningokokowej i innych, wywołanych różnymi
czynnikami biologicznymi. Te czynniki biologiczne
znajdują się w załączniku, na przykład bakteryjne
zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, które może
być wywołane przez meningokoki i może spowodować
sepsę. One tu się znajdują. Tak że nie można było tu
uwzględnić sepsy, ponieważ my nie operujemy obja-
wami chorobowymi, tylko czynnikami biologicznymi,
które te objawy mogą wywołać. Sepsa może być spo-
wodowana przez wiele czynników bakteryjnych, wi-
rusowych, a także, o czym na pewno państwo wiedzą,
zwłaszcza lekarze, przez czynniki, które nie mają
charakteru zakaźnego. Odpowiadam tutaj na pyta-
nie pani poseł Masłowskiej, która pytała o sepsę po-
socznicę. Jej tutaj nie będzie, bo musielibyśmy wy-
mieniać wszystkie choroby, które wywołują poszcze-
gólne czynniki biologiczne.
Pan poseł Polak dotknął problemu Simona Mola.
Chciałbym powiedzieć, że to jest sprawa kryminalna,
a nie sprawa, która dotyczy inspekcji sanitarnej. In-
spekcja sanitarna przeprowadziła dochodzenie epi-
demiologiczne, ale dalszym postępowaniem zajmuje
się prokuratura. Jest tak zawsze w przypadkach,
w których są zaangażowane różne instytucje odpo-
wiadające za bezpieczeństwo zdrowotne, za bezpie-
czeństwo publiczne, w sytuacjach, które wymagają
niestety interwencji innych służb, sądów, prokuratu-
ry. O ile wiem, te instytucje prowadzą te sprawy.
W trakcie mojego wystąpienia usłyszałem pyta-
nie, czy my wiemy, jakie oddziały zakaźne czy szpi-
tale zakaźne funkcjonują. Oczywiście wiemy, współ-
pracujemy z tymi szpitalami zakaźnymi. Ilość szpi-
tali zakaźnych faktycznie od 3 lat nie zmniejsza się
ze względu na to, że w porozumieniu z Narodowym
Funduszem Zdrowia, z dyrektorami tych szpitali
211
uzgodniliśmy, że ażeby one mogły funkcjonować, mu-
szą spełniać rolę szpitali internistycznych, a w razie
potrzeby również mogą być wykorzystane jako szpi-
tale zakaźne. W tej ustawie wprowadzamy zapis, że
minister zdrowia w razie konieczności może wyzna-
czyć dodatkowe szpitale zakaźne, podpisać z nimi
umowy i wtedy, w razie zaistnienia sytuacji epide-
miologicznej, minister zdrowia musi to finansować.
Czyli można zwiększyć ilość tych szpitali w danej
sytuacji epidemiologicznej, jest takie zabezpieczenie
w tej ustawie.
Chciałbym również powiedzieć, bo to się przewi-
jało we wszystkich państwa wystąpieniach, o liście
chorób zakaźnych. Otóż w art. 3 my też się zabezpie-
czamy. Jest to rozwiązanie fakultatywne, fakulta-
tywne upoważnienie dla ministra zdrowia do rozsze-
rzenia listy zakażeń lub chorób zakaźnych objętych
nadzorem. Nie wiemy, czy za rok, za dwa lata nie
pojawi się na świecie coś takiego, co będziemy musie-
li na tę listę wpisać, dlatego też takie upoważnienie
dla ministra zdrowia w tej ustawie jest zawarte na
podstawie doświadczeń 7-letnich z dotychczas obo-
wiązującą ustawą.
Panie marszałku, myślę, że już na wszystkie py-
tania odpowiedziałem. Jeżeli nie, to jestem do dyspo-
zycji. Jeszcze raz chciałbym podziękować, zwłaszcza
posłankom i posłom z sejmowej Komisji Zdrowia
i podkomisji, za pracę nad tą ustawą. Jeżeli chodzi
o zdanie moje i ekspertów, którzy przygotowywali tę
ustawę, jest to ustawa przełomowa. Jeżeli ją uchwa-
limy, będziemy naprawdę w czołówce europejskiej.
Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
O zabranie głosu prosi sprawozdawca komisji pan
poseł Aleksander Sopliński.
Poseł Aleksander Sopliński:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Szanowni
Państwo! Ja również chciałbym bardzo serdecznie
podziękować koleżankom i kolegom posłom za bardzo
aktywne i sprawne procedowanie tejże ustawy. Wła-
ściwie odbyło się tylko jedno posiedzenie podkomisji
i jedno posiedzenie komisji i komisja przyjęła spra-
wozdanie. Dziękuję również panu ministrowi, jak
również całemu zakładowi higieny, a szczególnie
panu prof. Zielińskiemu za tak doskonałe przygoto-
wanie projektu ustawy razem ze wszystkimi załączo-
nymi rozporządzeniami. To bardzo ułatwi wprowa-
dzenie tejże ustawy w życie.
Była tutaj mowa o liście chorób zakaźnych. Pan
minister już powiedział, że ta lista nie jest zamknię-
ta. Zawsze, jeżeli wystąpi jakieś schorzenie zakaźne,
właściwy minister może rozszerzyć tę listę – jest tu-
taj stosowny przepis ustawowy. Natomiast jeżeli cho-
dzi o finansowanie leczenia chorób zakaźnych, to
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
212 Projekt ustawy o ratyfikacji Umowy między RP a Królestwem Marokańskim o przekazywaniu osób skazanych
Poseł Aleksander Sopliński
leczenie każdej choroby zakaźnej finansuje, po zgło-
szeniu, Narodowy Fundusz Zdrowia. Jeżeli wybu-
chłaby jakaś epidemia, to przy urzędzie wojewody
jest zespół kryzysowy, który w każdej chwili może
przekształcić każdy szpital w oddział zakaźny, jeśli
będzie taka potrzeba związana z zagrożeniem epide-
miologicznym.
Tak że wszystkim bardzo serdecznie dziękuję.
Ale chciałbym się zwrócić jeszcze z jednym pyta-
niem do państwa posłów. Mówimy tutaj o ustawie
o zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych. Jest taka
pora roku, kiedy to wzrasta liczba zakażeń. I pytanie:
Czy panie i panowie posłowie zaszczepili się przeciw-
ko grypie? (Oklaski)
(Poseł Gabriela Masłowska: Ja nie.)
Apeluję o zaszczepienie się. To jest błędne stano-
wisko, dlatego że z grypą jest tak, jak z przejściem
na czerwonym świetle – nieraz się uda, a niekiedy
można wpaść pod samochód.
(Poseł Gabriela Masłowska: Nie, nie.)
Dlatego też apeluję jednak o zaszczepienie się
przeciwko grypie. Radzę naprawdę pani poseł, żeby
się pani zaszczepiła. Życzę pani bezpieczeństwa zdro-
wotnego. Dziękuję. (Oklaski)
(Poseł Gabriela Masłowska: Nie przekona mnie
pan. Wolę tradycyjne metody. Tyle lat nie choruję.)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
Zamykam dyskusję.
W związku z tym, że w czasie drugiego czytania
zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy popraw-
ki, proponuję, aby Sejm skierował ten projekt ponow-
nie do Komisji Zdrowia w celu przedstawienia spra-
wozdania.
Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm
propozycję przyjął.
Sprzeciwu nie słyszę.
Dziękuję państwu za udział w tej debacie.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 20. po-
rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Spra-
wiedliwości i Praw Człowieka oraz Komisji Spraw
Zagranicznych o rządowym projekcie ustawy
o ratyfikacji Umowy między Rzecząpospolitą Pol-
ską a Królestwem Marokańskim o przekazywaniu
osób skazanych, podpisanej w Rabacie dnia
30 czerwca 2008 r. (druki nr 1027 i 1108).
O zabranie głosu proszę sprawozdawcę komisji
pana posła Wojciecha Żukowskiego.
Poseł Sprawozdawca
Wojciech Żukowski:
Dziękuję bardzo.
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Mini-
strze! Przypadł mi w udziale obowiązek, ale również
zaszczyt przedstawienia sprawozdania z pracy połą-
czonych Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka
oraz Komisji Spraw Zagranicznych nad projektem
ustawy o ratyfikacji Umowy między Rzecząpospoli-
tą Polską a Królestwem Marokańskim o przekazy-
waniu osób skazanych, podpisanej w Rabacie dnia
30 czerwca 2008 r. (druk nr 1027).
Umowa wypełnia lukę w obowiązujących stosun-
kach między Rzecząpospolitą a Królestwem Maro-
kańskim, ponieważ dotychczas brak było formalno-
prawnej podstawy do przekazywania osób skazanych
celem odbycia kary w państwie ojczystym skazanego.
Dotychczas obowiązująca umowa z 21 maja 1979 r.
nie regulowała kwestii przekazywania osób skaza-
nych z terytorium jednego państwa do drugiego.
Obydwie strony bazowały w trakcie rokowań na tek-
ście Europejskiej konwencji o przekazywaniu osób
skazanych z 1983 r., której Polska jest stroną od
1 marca 1995 r.
Umowa, określając zasady wzajemnego przekazy-
wania skazanych, tworzy formalnoprawne podstawy
do powrotu skazanych obywateli polskich do kraju,
co wydaje się szczególnie istotne z uwagi na możli-
wość skuteczniejszej resocjalizacji. Nie bez znaczenia
dla obywateli polskich jest również opinia o szczegól-
nie trudnych warunkach odbywania kary pozbawie-
nia wolności w Królestwie Marokańskim. Umowa
będzie miała zastosowanie do obywateli jednego pań-
stwa, którzy na terytorium drugiego państwa zosta-
li skazani na karę pozbawienia wolności lub ewentu-
alnie został zastosowany wobec nich środek polega-
jący na pozbawieniu wolności. Zgodnie z art. 2 umo-
wy skazany na terytorium jednej ze stron może być
przekazany na terytorium drugiej strony w celu od-
bycia w tym państwie orzeczonej kary, a państwo
skazania powinno poinformować skazanego o możli-
wości przekazania do własnego państwa w celu od-
bycia kary. Umowa określa również warunki przeka-
zania, przyczyny odmowy, postępowanie w tej spra-
wie i skutki przekazania. I tak wprowadzona została
zasada podwójnej karalności czynu stanowiącego
podstawę skazania oraz zasada zgody skazanego na
przekazanie. Określono minimalny okres kary, jaki
powinien pozostawać skazanemu do odbycia, aby
można było przekazać go do kraju ojczystego. Okres
ten wynosi 9 miesięcy, z tym że w wyjątkowych wy-
padkach strony mogą uzgodnić przekazanie również
wtedy, gdy okres kary pozostałej do odbycia jest krót-
szy niż 9 miesięcy.
Ewentualne przyczyny odmowy podzielono na
obligatoryjne i fakultatywne. Wśród obligatoryjnych
przesłanek wymienia się takie, które stanowiłyby
naruszenie porządku publicznego państwa, suweren-
ności lub bezpieczeństwa. Również za obligatoryjną
przesłankę odmowy uznano przedawnienie. Nato-
miast fakultatywne przesłanki odmowy to mogą być
na przykład nieuregulowane zobowiązania finanso-
we. Ustalono również kwestie proceduralne, zgodnie
z którymi wnioski winny pochodzić od ministra spra-
wiedliwości i być przekazywane ministrowi sprawie-
dliwości drugiej strony. Uregulowano również pro-
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekt ustawy o ratyfikacji Umowy między RP a Królestwem Marokańskim o przekazywaniu osób skazanych
Poseł Sprawozdawca Wojciech Żukowski
blematykę tymczasowego stosowania umowy, uzna-
jąc, że mimo braku ratyfikacji przez strony umowa
będzie mogła być stosowana już od chwili podpisania,
co należy uznać za korzystne dla obywateli polskich
odbywających karę pozbawienia wolności w Maroku.
Takie rozwiązanie wynika z doświadczeń strony ma-
rokańskiej, z dotychczasowej praktyki ratyfikacyjnej
stosowanej przez nią, jako że ta procedura trwa cza-
sami wiele lat. Umowa podlega w Polsce ratyfikacji
w trybie art. 89 ust. 1 pkt 2 i 5 Konstytucji Rzeczy-
pospolitej Polskiej i art. 12 ust. 2 ustawy z dnia
14 kwietnia 2000 r. o umowach międzynarodowych,
dotyczy bowiem wolności, praw i obowiązków obywa-
telskich określonych w art. 41, 42 i 52 konstytucji
oraz uregulowanych w ustawie Kodeks postępowania
karnego.
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Komisja Spra-
wiedliwości i Praw Człowieka oraz Komisja Spraw
Zagranicznych, po przeprowadzeniu pierwszego
czytania oraz po rozpatrzeniu projektu ustawy
z druku nr 1027 na posiedzeniu w dniu 8 paździer-
nika 2008 r., wnoszą o jego uchwalenie bez popra-
wek. Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję panu posłowi.
Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po-
rządku dziennego wysłucha 3-minutowych oświad-
czeń w imieniu klubów i kół.
Otwieram dyskusję.
W imieniu Platformy Obywatelskiej głos zabierze
pan poseł Jacek Żalek.
Poseł Jacek Żalek:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu klubu
Platformy Obywatelskiej mam zaszczyt rekomendo-
wać przyjęcie rządowego projektu ustawy o ratyfiko-
waniu umowy między Rzeczypospolitą Polską a Kró-
lestwem Marokańskim o przekazywaniu osób skaza-
nych, podpisanej w Rabacie dnia 30 czerwca 2008 r.
Projekt tej umowy przewiduje unifikację do tej
pory nieuregulowanych kwestii przekazywania osób
skazanych między Rzeczpospolitą Polską a Króle-
stwem Marokańskim. Oparta jest ona o tekst euro-
pejskiej Konwencji o przekazywaniu osób skazanych,
który określa w sposób cywilizowany z punktu wi-
dzenia Europejczyków zasady wzajemnego przekazy-
wania skazanych. Celowe wydaje się przyjęcie tego
projektu, daje on bowiem szansę resocjalizacji skaza-
nym w Królestwie Marokańskim Polakom w związ-
ku z tym, że sposób, system karania w tamtym kra-
ju odbiega od naszych wyobrażeń. Zatem, jak na
wstępie powiedziałem, w imieniu klubu parlamen-
tarnego rekomenduję przyjęcie tego projektu ustawy.
Dziękuję.
213
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
W imieniu Prawa i Sprawiedliwości pan poseł Zbi-
gniew Wassermann.
(Poseł Jerzy Gosiewski: Proszę przesunąć, panie
marszałku.)
Przesunąć, ale kogo, co przesunąć? A, pana posła.
Dobrze.
Pani poseł Jolanta Szymanek-Deresz w imieniu
klubu Lewica zabierze głos.
Proszę uprzejmie.
Poseł Jolanta Szymanek-Deresz:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Sojusz Lewicy
Demokratycznej opowiada się za wyrażeniem zgody
w ustawie na ratyfikację umowy między Rzeczypo-
spolitą Polską a Królestwem Marokańskim. Choć to
umowa bilateralna, to jej przedmiot nie dotyczy re-
lacji Polski z Królestwem Marokańskim. Odnosi się
ona bowiem do przekazywania osób skazanych. Jest
ta umowa uzupełnieniem pewnego systemu, który
obowiązuje już nie tylko w Europie, ale i poza jej gra-
nicami, systemu stworzonego przez konwencję Rady
Europy, Konwencję o przekazywaniu osób skazanych
z 1983 r., która weszła w życie w 1985 r. Konwencja
ta była otwarta do podpisu zarówno dla państw
członkowskich Rady Europy, jak i dla państw spoza
tego forum. Niestety, Maroko nie przystąpiło do tej
umowy, a więc dzisiaj jest szansa uzupełnienia tej
sieci przez stworzenie możliwości przekazywania
skazanych zarówno między państwami członkami
Rady Europy, jak i innymi krajami. Jest to pierwszy
powód przemawiający za tym, żeby tę umowę ratyfi-
kować, aby była możliwość przekazywania skazanych
między innymi krajami, nie tylko między państwami
członkowskimi.
Drugi powód to wymiar merytoryczny tej umowy.
Przekazanie skazanego ma następować w jego inte-
resie, a więc nie może być pogorszona jego sytuacja
i ma być ułatwiony proces jego resocjalizacji. Reso-
cjalizacja to powrót skazanego do społeczeństwa, bo
mówimy o skazanym na karę pozbawienia wolności.
Tak więc oczywiste wydaje się, że proces powracania
do respektowania standardów społecznych przez ska-
zanego będzie o wiele łatwiejszy, jeżeli będzie odby-
wał się w jego kraju ojczystym.
Równie ważne jest to, że umowa ta nie będzie po-
wodowała dodatkowych wydatków finansowych,
a przede wszystkim nie będzie wymagała dodatko-
wych unormowań prawnych. Tak więc dla zabezpie-
czenia procesu wykonania kary w stosunku do pol-
skiego obywatela pożądana jest ratyfikacja tej umo-
wy. Dziękuję. (Oklaski)
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
214 Projekt ustawy o ratyfikacji Umowy między RP a Królestwem Marokańskim o przekazywaniu osób skazanych
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
W imieniu Polskiego Stronnictwa Ludowego głos
zabierze pan poseł Andrzej Grzyb.
Poseł Andrzej Grzyb:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Pań-
stwo Ministrowie! Umowa, która jest przedmiotem
debaty, a właściwie ustawa o wyrażeniu zgody przez
parlament na ratyfikację umowy o przekazywaniu
osób skazanych, zawarta pomiędzy Rzeczypospolitą
Polską a Królestwem Marokańskim mieści się w ta-
kim typoszeregu umów, które dotyczą sposobu prze-
kazywania osób skazanych, mających oparcie w stan-
dardach europejskiej Konwencji o przekazywaniu
osób skazanych z 1983 r., co podkreślała pani poseł
Szymanek-Deresz. Ta umowa będzie mogła być sto-
sowana już od chwili jej podpisania. Tym sposobem
dzięki wprowadzeniu tejże umowy zostaną usunięte
wszystkie przeszkody formalnoprawne, które utrud-
niają przekazywanie osób skazanych pomiędzy pań-
stwami będącymi stronami umowy. Jest zawarta
dwustronna umowa pomiędzy Królestwem Marokań-
skim a Rzeczypospolitą Polską, ale ta umowa nie
zawiera akurat rozstrzygnięcia w tej kwestii.
Umowa zawiera wszystkie ważne zasady, które
powinny być ustalone, jeżeli chodzi o prawa osoby
skazanej – warunki ewentualnej odmowy czy pono-
szenia kosztów, zaliczenie na poczet kary w państwie
wykonania okresu pozbawienia wolności skazanego
w państwie skazania. Wszystkie te kwestie w umowie
są rozstrzygnięte. Jeszcze raz podkreślam: mieści się
to w standardach europejskich konwencji. Zarazem
ta umowa, ponieważ dotyczy praw i wolności obywa-
telskich, które są określone odpowiednio w art. 41,
42 i 52 konstytucji – te kwestie są rozstrzygane rów-
nież w Kodeksie postępowania karnego – powinna
podlegać ratyfikacji na podstawie ustawy wyrażają-
cej zgodę na to. To jest zgodne z postanowieniami art.
89 ust. 1 pkt 2 i 5 konstytucji.
W związku z tym chciałbym oświadczyć w imie-
niu klubu parlamentarnego Polskiego Stronnictwa
Ludowego, że będziemy popierali ten projekt ustawy
i wypowiemy się w głosowaniu za jego przyjęciem.
Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
W dalszym ciągu nie ma przedstawiciela Prawa i
Sprawiedliwości.
W związku z tym o zadanie pytania proszę pana
posła Dariusza Lipińskiego z Platformy Obywatel-
skiej, który zapisał się do głosu.
Czy ktoś jeszcze chce zadać pytanie? Nie ma chęt-
nych.
Proszę bardzo.
Poseł Dariusz Lipiński:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Umowy o prze-
kazywaniu osób skazanych, zawierane między Rze-
cząpospolitą Polską a innymi państwami, są ważnym
instrumentem opieki państwa polskiego nad swymi
obywatelami, nawet jeśli dotyczą niewielkiej liczby
osób i nawet jeżeli te osoby dopuściły się przestęp-
stwa. Warunki odbywania kary w wielu krajach dra-
stycznie odbiegają od najniższych nawet standardów
obowiązujących w polskich zakładach karnych, dla-
tego proponowaną ustawę należy ocenić pozytywnie.
Mam w związku z tym pytanie: Z iloma krajami,
zwłaszcza pozaeuropejskimi, Rzeczpospolita Polska
podpisała umowy analogiczne do omawianej dzisiaj,
z Królestwem Marokańskim, i ile tego typu umów
jest w trakcie negocjowania lub czeka na ratyfikację?
Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer-
pana.
O zabranie głosu proszę podsekretarza stanu w
Ministerstwie Sprawiedliwości pana Łukasza Rędzi-
niaka.
Podsekretarz Stanu
w Ministerstwie Sprawiedliwości
Łukasz Rędziniak:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Bardzo dziękuję
przedstawicielom wszystkich klubów za poparcie tej
ustawy. Chciałbym jeszcze może jedno, przy okazji
odpowiedzi na pytanie pana posła Lipińskiego, wy-
jaśnić. Królestwo Marokańskie ma naprawdę bardzo
nowoczesny i bardzo sprawny system sądowniczy,
oparty na modelu francuskim, i na pewno taki, któ-
rego nie powinniśmy się obawiać. Jeżeli jednak cho-
dzi o warunki wykonywania kary pozbawienia wol-
ności, faktycznie jest bardzo duża różnica pomiędzy
polskim zakładem karnym a marokańskim. Dlatego
też, co państwo posłowie podnosiliście w debacie,
przyczyny humanitarne i resocjalizacyjne są, rzecz
jasna, bardzo ważne. Należy jeszcze o jednym pamię-
tać. Zauważyliśmy w Ministerstwie Sprawiedliwości,
że polscy obywatele na ogół bardzo źle znoszą pobyt
w zagranicznych zakładach karnych, zwłaszcza tych
pozaeuropejskich. To są kwestie i kulturowe, i ada-
ptacyjne, a przede wszystkim humanitarne, gdyż na
ogół te warunki są o wiele gorsze.
Jeszcze może uzupełnię jedną kwestię, o tym
wspominał pan poseł Lipiński, otóż obrót prawny z
Marokiem w sprawach karnych nie jest mały. Obec-
nie pięciu naszych obywateli znajduje się w zakła-
dach karnych w Maroku, natomiast jeżeli chodzi o
stronę marokańską, to jeden obywatel królestwa Ma-
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekt ustawy o ratyfikacji Konwencji w sprawie kontaktów z dziećmi
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Sprawiedliwości Łukasz Rędziniak
roka odbywa karę pozbawienia wolności w Polsce.
Jesteśmy narodem dość licznym, dość ruchliwym,
natomiast królestwo Maroka jest największym eks-
porterem narkotyków do Unii Europejskiej i wszyscy
nasi obywatele, którzy odbywają kary pozbawienia
wolności, odbywają ją za przemyt narkotyków, są to
kary wieloletnie. Dlatego uważamy, że podpisanie tej
umowy, a następnie jej ratyfikacja, są po prostu ko-
niecznością, żeby przynajmniej w tym zakresie umoż-
liwić naszym obywatelom odbycie kary, ze względów
humanitarnych, w lepszych i kulturowo łatwiejszych
warunkach.
Pan poseł Lipiński zadał pytanie odnośnie do
umów. Przede wszystkim należy wspomnieć o kon-
wencji strasburskiej z 1983 r., której stroną są 63
państwa. Poza tym Rzeczpospolita w chwili obecnej
ma jeszcze 16 umów dwustronnych i nie ukrywam,
że kilka umów negocjujemy. To jest jedna z kwestii,
którą bardzo energicznie zajęliśmy się w Minister-
stwie Sprawiedliwości, zwłaszcza w odniesieniu do
krajów pozaeuropejskich i tych krajów, w których
przebywa dużo naszych rodaków. Akurat Królestwo
Marokańskie jest ciekawym przykładem, bo tury-
stycznie przebywa tam wielu Polaków, a przemyt
narkotyków, niestety, jest dodatkową przyczyną
przyciągającą naszych obywateli.
Mogę powiedzieć ogólnie, informacyjnie, że jeste-
śmy zainteresowani zawarciem podobnych umów z
niektórymi krajami Ameryki Łacińskiej, zwłaszcza
tymi, które nie są stroną konwencji strasburskiej i z
którymi nie mamy podpisanych umów dwustron-
nych, jak również z niektórymi krajami azjatyckimi.
Tutaj oczywiście, to może zabrzmi brutalnie, kieruje
nami przede wszystkim statystyka, wiemy, gdzie nasi
obywatele przebywają w zakładach karnych, np. bar-
dzo dużo polskich obywateli przebywa w zakładach
karnych w Brazylii, to jest pierwsza rzecz. Druga, to
kraje, do których jeździ wielu Polaków ze względów
turystycznych i innych. Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo panu ministrowi.
Zamykam dyskusję.
Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpi-
my w bloku głosowań.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 21.
porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji
Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Komisji
Spraw Zagranicznych o rządowym projekcie
ustawy o ratyfikacji Konwencji w sprawie kon-
taktów z dziećmi, sporządzonej w Strasburgu w
dniu 15 maja 2003 r. (druki nr 895 i 1106).
O zabranie głosu proszę sprawozdawcę komisji
panią poseł Beatę Bublewicz.
215
Poseł Sprawozdawca
Beata Bublewicz:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt
przedstawić Wysokiej Izbie sprawozdanie Komisji
Spraw Zagranicznych o rządowym projekcie ustawy
dotyczącym ratyfikacji Konwencji w sprawie kontak-
tów z dziećmi, sporządzonej w Strasburgu 15 maja
2003 r. (druki nr 895 i 1106). Podczas posiedzenia
komisji nie zgłoszono żadnych uwag, zastrzeżeń bądź
wątpliwości do przedłożonego projektu.
Wysoki Sejmie! Niniejsza konwencja została
opracowana przez Komitet Ekspertów Prawa Ro-
dzinnego w ramach Rady Europy i pod auspicjami
Europejskiego Komitetu Współpracy Prawnej, a na-
stępnie przyjęta przez Komitet Ministrów Rady
Europy w dniu 3 maja 2002 r. Weszła ona w życie
1 września 2005 r. Polska podpisała tę konwencję
24 września 2003 r.
Najważniejszym powodem sporządzenia konwen-
cji stała się konieczność wprowadzenia międzyna-
rodowej regulacji prawnej w celu zapewnienia roz-
wiązań odnoszących się do transgranicznych kon-
taktów z dziećmi. Konieczna staje się także współ-
praca międzynarodowa w celu stworzenia systemu
zabezpieczeń i gwarancji powrotu dziecka po okre-
sie takiego kontaktu. Inicjatywę tę wzmacnia obec-
na sytuacja, będąca skutkiem postępującego proce-
su otwierania granic i związanego z tym nasilenia
migracji, z którą, niestety, wiąże się osłabienie wię-
zi rodzinnych, trwałości instytucji rodziny oraz
brak jej stabilności. Rozpad rodziny zawsze powo-
duje problemy związane z wykonywaniem praw i
obowiązków wobec dzieci, dlatego też istnieje po-
trzeba wzmocnienia mechanizmu zabezpieczenia
więzi i kontaktu dziecka odseparowanego od jedne-
go z rodziców lub rodziny, w szczególności gdy ro-
dzic i dziecko mieszkają w różnych krajach.
Konwencja ta jest instrumentem służącym właśnie
temu celowi. Oczekiwać należy, że stosowanie posta-
nowień konwencji ograniczy liczbę przypadków upro-
wadzeń dzieci przez rodziców i innych członków rodzi-
ny oraz wyeliminuje przypadki odmawiania kontaktów
z dzieckiem. Poza tym konwencja rozszerza katalog
osób potencjalnie uprawnionych do kontaktów z dziec-
kiem, kierując się dobrem dziecka, a zatem zaspokoje-
niem jego potrzeb emocjonalnych. I tak osoby, które
mogą uzasadnić związki wynikające z pokrewieństwa,
np. dziadkowie lub przyrodnie rodzeństwo, czy też
mogą się wykazać faktycznymi relacjami niezwiąza-
nymi z pokrewieństwem, mogą ubiegać się o ustalenie
kontaktu z dzieckiem. Przy tym należy dodać, że kon-
takt rozumiany jest nie tylko jako pobyt lub spotkanie
dziecka z uprawnioną osobą, lecz również jako każda
forma komunikacji i informacji między dzieckiem i
osobami uprawnionymi, np. bezpośrednie porozumie-
wanie się czy utrzymywanie korespondencji.
Przy kontaktach o charakterze transgranicznym
konwencja zobowiązuje państwa do stosowania od-
powiednich środków gwarantujących powrót dziec-
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
216 Projekt ustawy o ratyfikacji Konwencji w sprawie kontaktów z dziećmi
Poseł Sprawozdawca Beata Bublewicz
ka, przewidując efektywne formy współpracy mię-
dzynarodowej, m.in. przez wykorzystanie specjalnie
w tym celu ustanowionych organów centralnych.
Obowiązujące obecnie przepisy ustawy z dnia 25 lu-
tego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz usta-
wy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania
cywilnego nie zapewniają możliwości prawidłowego
wykonywania konwencji. Natomiast przygotowany
projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks rodzinny i
opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw, przyjęty
29 maja 2008 r. przez stały komitet Rady Ministrów,
posiada zapisy w pełni odpowiadające wymogom kon-
wencji i jednocześnie zapewnia jej wykonanie.
Bardzo ważne rozwiązania w pełni odpowiadające
zasadzie wyrażonej w art. 4 konwencji proklamuje
projekt art. 113 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńcze-
go, przyznając niezależnie od przysługującej władzy
rodzicielskiej prawa rodzicom i dzieciom do utrzymy-
wania wzajemnych kontaktów. Projekt wzmacnia do-
datkowo tę zasadę, określając, że kontakty stanowią
nie tylko uprawnienie w ramach stosunków między
rodzicami a dziećmi, ale i ich wzajemny obowiązek.
Zawarty w projekcie nowy przepis art. 5821 K.p.c.
ma za zadanie wzmocnić wykonanie obowiązku
związanego z powrotem dziecka, udzielając sądowi
opiekuńczemu możliwości zobowiązania osoby
uprawnionej do pokrycia kosztów podróży i pobytu
oraz kosztów powrotu, jak również złożenia depo-
zytu pieniężnego na wypadek naruszenia ustalo-
nych warunków kontaktu oraz odebrania przyrze-
czenia określonego zachowania.
Współpraca międzynarodowa w sprawach zagra-
nicznych wykonywana ma być za pośrednictwem
wskazanych przez państwa organów centralnych.
Zakres ich obowiązków określa art. 12 konwencji. Do
obowiązków należy m.in. informowanie, ustalanie
miejsca pobytu dziecka, przyjmowanie i przekazywa-
nie wniosków. Funkcję tę powinno objąć Minister-
stwo Sprawiedliwości.
Wysoka Izbo! Właściwym trybem uchwalenia kon-
wencji, zgodnie z art. 89 ust. 1 pkt 2 i 5 Konstytucji
Rzeczypospolitej Polskiej, jest jej ratyfikacja za uprzed-
nią zgodą wyrażoną w ustawie. Dlatego w imieniu
Komisji Spraw Zagranicznych zwracam się do Wyso-
kiej Izby o poparcie, a tym samym wyrażenie zgody
na ratyfikację w drodze ustawy Konwencji w sprawie
kontaktów z dziećmi, sporządzonej w Strasburgu w
dniu 15 maja 2003 r. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po-
rządku dziennego wysłucha 3-minutowych oświad-
czeń w imieniu klubów i kół.
Otwieram dyskusję.
W wyniku porozumienia międzyklubowego jako
pierwsza głos zabierze pani poseł Jolanta Szymanek-
-Deresz z klubu Lewica.
Poseł Jolanta Szymanek-Deresz:
Dziękuję.
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Ratyfikowa-
nie tej konwencji wymaga dostosowania prawa pol-
skiego do standardów, które zawarte są w tym akcie
prawnym. To jest bardzo pozytywny aspekt tego pro-
cesu ratyfikacyjnego, bowiem okazuje się, że standar-
dy, które obowiązują w polskim prawie, odbiegają od
tych europejskich. A chodzi o dobro dziecka. To jest
eufemistyczne określenie przedmiotu tej konwencji.
Tak naprawdę dotyka ona bardzo poważnego proble-
mu, który przekracza granice kraju, który związany
jest z wartościami, którymi cieszymy się, wartościa-
mi takimi jak swobodny przepływ osób, otwarcie
granic. Te pozytywne zjawiska związane z integracją
europejską, integracją wręcz globalną niosą ze sobą
również takie problemy, które dotychczas występo-
wały tylko na terytorium poszczególnych krajów, ale
z chwilą otwarcia tych granic przenoszą się poza ich
granice. Chodzi o problemy związane z – jak powie-
działam, to eufemistyczne określenie – kontaktami
rodziców z dzieckiem, a tak naprawdę problemy zwią-
zane z uprowadzeniami dzieci. Ta konwencja ma za-
bezpieczyć powrót dziecka do miejsca jego pobytu, ale
ma również gwarantować swobodne prawo dziecka
do kontaktów z obojgiem rodziców. Jest to niezwykle
delikatna materia. W związku z tym instrumenty,
które mają być tutaj zastosowane, też muszą być de-
likatne. Polskie prawo nie przewiduje takich instru-
mentów. Ta konwencja je wprowadza i zobowiązuje
wszystkie kraje, żeby współpracowały ze sobą, żeby
współpracowały organy tych państw przewidziane do
ochrony, do strzeżenia prawidłowości przebiegu kon-
taktów dziecka z rodzicami.
Niezwykle ważne unormowanie, które w polskim
prawie nie występuje, to rozszerzenie katalogu osób,
które mogą się kontaktować z dzieckiem, o te osoby,
które faktycznie mają ten kontakt z dzieckiem, a
więc chodzi tu nie tylko o pokrewieństwo, ale o fak-
tycznie więzi, jakie łączą dziecko z innymi osobami.
Tak więc ze wszech miar przyjęcie tej konwencji do
polskiego ustawodawstwa jest pożądane i o to wnosi
Lewica. Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
W imieniu klubu Platforma Obywatelska głos za-
bierze pan poseł Dariusz Lipiński.
Poseł Dariusz Lipiński:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klu-
bu Parlamentarnego Platformy Obywatelskiej mam
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekt ustawy o ratyfikacji Konwencji w sprawie kontaktów z dziećmi
Poseł Dariusz Lipiński
zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie rządo-
wego projektu ustawy o ratyfikacji Konwencji w
sprawie kontaktów z dziećmi, sporządzonej w Stras-
burgu w dniu 15 maja 2003 r., zawartego w drukach
nr 895 i 1106.
Wysoka Izbo! Procesy takie jak globalizacja i in-
tegracja europejska bez wątpienia sprzyjają z jednej
strony zwiększeniu natężenia migracji międzynaro-
dowych, z drugiej zaś prowadzą do zawierania coraz
większej liczby małżeństw mieszanych narodowo-
ściowo. Oba te trendy należy uznać za generalnie
korzystne dla europejskich społeczeństw. Pobudzają
one rozwój społeczno-gospodarczy, wzbogacają kul-
turę, poszerzają tolerancję dla osób odmiennej rasy i
o odmiennym języku.
Zawsze jednak musimy pamiętać o możliwych
zagrożeniach, jakie mogą wiązać się z migracjami.
Towarzyszy im ryzyko osłabienia więzi w rodzinie,
prowadzące czasem nawet do jej rozpadu. Zdaniem
demografów już teraz w rozłące żyje ok. pół miliona
polskich małżeństw. Co bardziej zasmucające, ci sami
naukowcy szacują, iż ok. 30% emigracyjnych związ-
ków zakończy się rozwodami. Bardzo często pojawia-
ją się wtedy problemy związane z wykonywaniem
praw i obowiązków wobec dzieci. W momencie kiedy
w grę wchodzi jeszcze dodatkowo rozdzielenie rodzi-
ców i dzieci granicami państwowymi, mogą przyda-
rzyć się sytuacje bardzo dramatyczne.
Warto także przypomnieć, że już teraz wiele pol-
skich dzieci mieszka za granicą. Np. podczas gdy w
roku 2003 w Wielkiej Brytanii urodziło się 1400 pol-
skich dzieci, to w roku 2006 już 6600, a w roku 2007
liczbę polskich noworodków szacuje się na ok. 13 tys.
Po 1 maja 2004 r. do szkół w Wielkiej Brytanii zapi-
sano aż 170 tys. dzieci z Polski. Oczywiście większość
z nich wychowuje się w szczęśliwych, kochających
rodzinach, zawsze jednak pojawiają się sytuacje, w
których w sprawy rodzinne musi wkroczyć prawo,
szczególnie w przypadkach uprowadzeń dzieci przez
rodziców lub innych członków rodziny oraz uporczy-
wego odmawiania kontaktów z dzieckiem. Takim
właśnie instrumentem prawnym mającym na celu
wzmocnienie mechanizmu zabezpieczania więzi
dziecka odseparowanego od jednego z rodziców lub
rodziny jest konwencja, nad której ratyfikacją wła-
śnie debatujemy.
Formalnym impulsem do podjęcia prac nad kon-
wencją było zalecenie sformułowane w trakcie III
Konferencji Prawa Rodzinnego, która odbyła się w
Kadyksie w 1995 r., zalecenie skierowane do Rady
Europy i dotyczące rozważenia możliwości poprawy
międzynarodowego instrumentarium prawnego sto-
sowanego w sytuacjach, gdy kontakt z dzieckiem ma
charakter transgraniczny. W szczególności wskazano
na konieczność międzynarodowej współpracy w celu
stworzenia systemu zabezpieczeń i gwarancji doty-
czących powrotu dziecka po okresie takiego kontak-
tu. Wszystko to działo się w kontekście postępujące-
217
go procesu otwierania granic i związanego z tym
nasilenia migracji.
Warto by pewnie wspomnieć o stanowisku Euro-
pejskiego Trybunału Praw Człowieka, które dało
podstawę do rozważenia, czy krąg uprawnionych do
kontaktów z dzieckiem nie powinien ulec rozszerze-
niu o inne osoby, niebędące jego rodzicami, ale myślę,
że nie mamy aż tyle czasu. Nie wchodząc również w
szczegóły treści samej konwencji ani problemów
związanych z dostosowaniem polskiego Kodeksu ro-
dzinnego i opiekuńczego do jej postanowień, pragnę
zwrócić uwagę na jeszcze jeden… (Dzwonek)
Panie marszałku, króciutko, jeśli pan marszałek
pozwoli...
Tak więc pragnę zwrócić uwagę na jeszcze jeden
problem. Mianowicie na krąg państw, które do tej
pory ratyfikowały lub choćby tylko podpisały kon-
wencję. Nie ma wśród nich niestety krajów, które z
polskiego punktu widzenia byłyby najważniejsze,
czyli Wielkiej Brytanii i Niemiec. Wydaje się, że kon-
wencja stanie się efektywnym instrumentem praw-
nym w skali ogólnoeuropejskiej, w momencie kiedy
krąg państw, które ją ratyfikowały, ulegnie znaczą-
cemu powiększeniu. Natomiast to bardzo dobrze, że
Polska już wkrótce stanie się jednym z liderów pro-
cesu ratyfikacyjnego.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Platforma Oby-
watelska popiera ratyfikację konwencji w sprawie
kontaktów z dziećmi. Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
W imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość głos za-
bierze pani poseł Marzena Wróbel.
Poseł Marzena Dorota Wróbel:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Konwencja w
sprawie kontaktów z dziećmi, sporządzona w Stras-
burgu w dniu 15 maja 2003 r., została stworzona po
to, aby zmienić i wzmocnić instrumentarium prawne
stosowane w sytuacjach, gdy kontakt bliskich, nie
tylko rodziców, z dzieckiem ma charakter transgra-
niczny. Stworzono system gwarantujący powrót dzie-
ci do domu po okresie takiego kontaktu. Przepisy
konwencji mają zastosowanie do dzieci, czyli do osób
poniżej 18 roku życia, lub osób, wobec których prze-
pisy krajowe dopuszczają wydawanie orzeczeń o kon-
taktach. Konwencja reguluje zasady orzekania o
kontaktach z dzieckiem, zobowiązuje państwo do
wprowadzania środków prawnych koniecznych do
wydawania orzeczeń, określa osoby uprawnione do
kontaktów. Mogą to być, jak już zaznaczyłam wcze-
śniej, osoby inne niż rodzice. Reguluje to art. 5, do-
tyczący kontaktu między dzieckiem a osobami inny-
mi niż jego rodzice. W artykule tym stwierdza się:
Państwa mogą rozszerzyć to postanowienie w celu
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
218 Projekt ustawy o ratyfikacji Konwencji w sprawie kontaktów z dziećmi
Poseł Marzena Dorota Wróbel
objęcia nim innych osób niż wymieniane w ust. 1,
czyli niż rodzice bądź osoby spokrewnione z dziec-
kiem, a w przypadku takiego rozszerzenia państwa
mogą swobodnie zadecydować, które z form kontak-
tów określonych w art. 2 lit. a będą stosowane. Na-
suwa się pytanie: Czy przepisy te będą dotyczyły
także związków partnerskich składających się z osób
tej samej płci?
Konwencja zaleca zawieranie polubownych poro-
zumień w sprawach kontaktów. Obowiązkiem pań-
stwa, które jest sygnatariuszem konwencji, jest po-
dejmowanie środków zapewniających prawidłowe
wykonanie orzeczeń lub zatwierdzonych porozumień
w sprawie kontaktów. Konwencja określa środki, ja-
kimi państwo może się posługiwać, by wykonać te
wymogi. W przypadku braku powrotu dziecka do
domu po upływie kontaktu za granicą organy pań-
stwa, w którym do tego kontaktu doszło, mają obo-
wiązek podjąć działania w celu powrotu dziecka.
W tym celu wykonują zabezpieczenia ustanowione w
orzeczeniu dotyczącym kontaktu. Nasuwa się pyta-
nie: Czy inne konwencje podpisane przez Rzeczpo-
spolitą Polską nie są wystarczającym zabezpiecze-
niem gwarantującym kontakty rodziców z dziećmi?
Zastanawia nas również fakt, że konwencja ta zosta-
ła ratyfikowana zaledwie przez 5 państw, a 12 państw
są podpisało. Jak słusznie zauważył pan poseł, nie
podpisały jej 2 państwa dla nas szczególnie istotne w
tym kontekście, czyli Wielka Brytania i Niemcy.
Członkowie klubu Prawo i Sprawiedliwość podej-
mą decyzję o sposobie głosowania nad tą konwencją
po uzyskaniu odpowiedzi na wszystkie pytania zada-
ne w trakcie tej debaty. Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
W imieniu Polskiego Stronnictwa Ludowego głos
zabierze pan poseł Stanisław Witaszczyk.
Poseł Stanisław Witaszczyk:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panowie Mini-
strowie! Chciałbym w imieniu Klubu Parlamentar-
nego Polskiego Stronnictwa Ludowego wyrazić nasze
stanowisko wobec projektu ustawy o ratyfikacji Kon-
wencji w sprawie kontaktów z dziećmi, sporządzonej
w Strasburgu 15 maja 2003 r.
Ważnym aspektem dotyczącym podjęcia prac nad
wyżej wymienioną konwencją było zalecenie sformu-
łowane w kwietniu 1995 r. w trakcie trzeciej konfe-
rencji prawa rodzinnego. Skierowano wtedy do Rady
Europy postulat dotyczący potrzeby poprawy sytuacji
prawnej, gdy relacja z dzieckiem ma charakter trans-
graniczny. W trakcie tej konferencji jednoznacznie
wskazano na konieczność międzynarodowej współ-
pracy, której celem byłaby gwarancja powstania sys-
temu zabezpieczeń i pełna gwarancja powrotu dziec-
ka po okresie kontaktu, gdy kontakt ten ma charak-
ter transgraniczny.
Naszym zdaniem, bardzo istotny jest zapis art. 5,
zgodnie z którym prawo do kontaktu może być usta-
nowione na rzecz innych osób niż rodzice, które mają
z dzieckiem bliskie, potwierdzone związki, wynika-
jące z mocy prawa, między innymi takie jak pokre-
wieństwo, z uwzględnieniem wysłuchania i wzięcia
pod uwagę życzeń dziecka.
Istotny jest również zapis wskazujący, że państwo
jest zobowiązane do zabezpieczenia prawidłowego
wykonywania kontaktów oraz zagwarantowania po-
wrotu dziecka lub zapobieżenia jego wywiezieniu, a
w przypadku braku powrotu – podjęcia przez właści-
we organy stosownych, skutecznych działań w tym
kierunku.
Należy nadmienić, że skutki związania Rzeczy-
pospolitej Polskiej konwencją nie spowodują więk-
szych wydatków finansowych.
Mając na względzie nieograniczony przepływ pra-
cowników i fakt osiedlania się osób w państwach
Unii Europejskiej oraz wynikające z tego problemy,
Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowe-
go będzie głosował za uchwaleniem ustawy o ratyfi-
kacji Konwencji w sprawie kontaktów z dziećmi,
sporządzonej w Strasburgu w maju 2003 r. Dziękuję
za uwagę. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
To były wystąpienia w imieniu klubów.
Do zadania pytań zgłosiło się 5 osób.
Czy zgłasza się ktoś jeszcze? Nie ma zgłoszeń.
Czas na zadanie pytania – 1 minuta.
Pierwsza pani poseł Gabriela Masłowska, Prawo
i Sprawiedliwość.
Poseł Gabriela Masłowska:
Dziękuję.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Pań-
stwo Posłowie! Panie Posłanki! Muszę podzielić się
moim odczuciem: jestem bardzo przerażona i zasmu-
cona takim bezkrytycznym podejściem państwa do
tej kwestii. I bardzo mocno, gorąco prosiłabym o po-
ważniejsze rozważenie tej kwestii.
Czy tekst niniejszej Konwencji w sprawie kontak-
tów z dziećmi był tłumaczony z języka niemieckiego
na język polski? W Niemczech używa się fałszywie
pojęcia „dobro dziecka”. Pojęcie to w Niemczech nie
ma żadnej definicji ustawowej. Tak więc niemieckie
jugendamty w imię dobra dziecka zabraniają rozma-
wiać polskim rodzicom ze swoimi dziećmi w języku
polskim i w konsekwencji odbierają rodzicom ich
dzieci. Czy państwo nie znacie tych historii, które
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekt ustawy o ratyfikacji Konwencji w sprawie kontaktów z dziećmi
Poseł Gabriela Masłowska
trafiły do Strasburga? Czy chcemy tego w Polsce? Czy
ten bubel jest nam w Polsce potrzebny?
(Głos z sali: Tu już pani przesadza.)
Niniejsza konwencja używa w języku polskim po-
jęcia „dobro dziecka”. Jest to błąd. Powinno się uży-
wać pojęcia „najlepiej pojęty interes dziecka”. W wer-
sji polskiej Konwencji o prawach dziecka, przyjętej
przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych
w dniu 20 grudnia 1989 r., został użyty poprawnie
termin „najlepiej pojęty interes dziecka”. Czy wobec
tego nie wystarczy nam podpisana już konwencja?
Dziwi ten pośpiech rządu. (Dzwonek)
O tym, że jest to bubel, świadczy choćby następny
zapis, zawarty w art. 2 lit. e konwencji, który mówi:
Organ sądowy oznacza sąd lub organ administracyj-
ny mający równoważne uprawnienia. Czy chce się
wprowadzić w Polsce niemiecki jugendamt jako or-
gan administracyjny mający równoważne uprawnie-
nia? Polsce nie jest potrzebna niniejsza Konwencja w
sprawie kontaktów z dziećmi na pewno tak długo,
jak długo Niemcy nadają ton w Europie. Warto pod-
kreślić, że Niemcy nie ratyfikowały ani nie podpisały
niniejszej konwencji. Do czego spieszy się polski rząd?
Czy chcemy, aby niemieckie sądy definiowały, co
oznacza dobro dziecka w Polsce?
Proszę państwa, kwestia ta była poruszana do-
datkowo. Nie mam już czasu, ale…
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Pani poseł…
Poseł Gabriela Masłowska:
…może uda mi się przekazać moje wątpliwości w
dzisiejszym oświadczeniu. Proszę państwa, jest to spo-
sób na wprowadzenie w Polsce tylnymi drzwiami tak
zwanych związków partnerskich, krótko mówiąc.
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Pani poseł…
Poseł Gabriela Masłowska:
Przepraszam, panie marszałku i dziękuję. (Okla-
ski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
Proszę bardzo, pani poseł Ewa Wolak, Platforma
Obywatelska.
219
Poseł Ewa Wolak:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ja też o problemie,
ale emocje będą trochę mniejsze. Rzeczywiście w me-
diach śledziliśmy problem rozwiedzionego małżeństwa
polsko-niemieckiego. W tym wypadku sąd w Niem-
czech orzekł, że jeden z rodziców ma obowiązek kon-
taktowania się z dzieckiem tylko w języku niemiec-
kim. Czy ta konwencja daje szansę, że taka sytuacja
nie będzie miała miejsca? Panie ministrze, jakie są
zapisane w konwencji gwarancje prawidłowego kon-
taktu między dzieckiem a jego rodzicami? Chciała-
bym jeszcze zapytać, jaka jest skala problemu niele-
galnego wywozu dzieci za granicę naszego kraju i czy
konwencja daje rzeczywiste zabezpieczenie i gwaran-
cje powrotu dziecka lub umożliwia zapobieżenie jego
bezprawnemu wywiezieniu? Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję.
Głos ma pan poseł Dariusz Lipiński, Platforma
Obywatelska.
Poseł Dariusz Lipiński:
Dziękuję bardzo.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Podzielam zaniepokojenie moich przedmówczyń pro-
blemem. Zresztą pytałem o to pana ministra na posie-
dzeniu komisji. Nie podzielam jednak zdania pani
poseł Masłowskiej, że źródłem problemu będzie ta kon-
wencja. Rozumiem, że ta konwencja ma być w przy-
szłości jednym z instrumentów umożliwiających roz-
wiązanie tego problemu. Istotnie Republika Federalna
Niemiec do tej pory ani nie podpisała, ani nie ratyfi-
kowała tej konwencji. Wyjaśnienia pana ministra zło-
żone na posiedzeniu komisji nieco mnie uspokoiły.
Mam nadzieję, że będzie tak również teraz. Natomiast
chciałbym zapytać, czy MSZ ma sygnały dotyczące
podobnych problemów, o jakich tutaj dyskutujemy w
kontekście mieszanych małżeństw polsko-niemiec-
kich. Czy w kontaktach z innymi krajami takie pro-
blemy choćby śladowo się pojawiały? Będę wdzięczny
za wyjaśnienie. Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
Pan poseł Jerzy Gosiewski, Prawo i Sprawiedli-
wość.
Poseł Jerzy Gosiewski:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
W tłumaczeniu tej konwencji na język polski użyte jest
pojęcie „dobro dziecka”. Jest to art. 4 ust. 2 i 3. Angiel-
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
220 Projekt ustawy o ratyfikacji Konwencji w sprawie kontaktów z dziećmi
Poseł Jerzy Gosiewski
ski zwrot „the best interests of child” oznacza w tłu-
maczeniu „najlepiej pojęty interes dziecka”. Różnica
jest istotna, dlatego chciałbym zapytać, czy błąd w
tłumaczeniu tej konwencji na język polski jest przy-
padkowy, czy też nie. Ile państw dotychczas ratyfiko-
wało tę konwencję? Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję.
Pan poseł Piotr Cybulski, Prawo i Sprawiedli-
wość.
Poseł Piotr Cybulski:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Mam pewne pytanie, ponieważ jest to niezwykle de-
likatna materia. Czy strona rządowa zasięgała opinii
specjalistów w każdej dziedzinie, szczególnie w dzie-
dzinie prawa międzynarodowego? Osobiście mam
obawy dotyczące związków partnerskich oraz zwią-
zane z tym, że tak mało państw ratyfikowało tę kon-
wencję. Czy rząd opierał się na opiniach, eksperty-
zach tychże fachowców, o których zapytałem? Dzię-
kuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer-
pana.
O zabranie głosu proszę podsekretarza stanu w
Ministerstwie Sprawiedliwości pana Łukasza Rędzi-
niaka.
Podsekretarz Stanu
w Ministerstwie Sprawiedliwości
Łukasz Rędziniak:
Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Po-
zwolę sobie odpowiedzieć po części na pytania pań
posłanek i panów posłów. Przy odpowiedzi na pozo-
stałą część pytań, które dotyczą działalności służby
zagranicznej, wesprze mnie pan minister Kremer.
Zanim przejdę do odpowiedzi na pytania posłów,
pozwolę sobie odpowiedzieć jeszcze na wątpliwości,
które pani posłanka Wróbel zgłosiła w wystąpieniu
klubowym.
Pierwsza kwestia podniesiona przez panią poseł
dotyczyła krajów, które podpisały konwencję. Faktem
jest, że do dzisiaj, jak pani poseł słusznie zauważyła,
konwencję podpisało dwanaście krajów, ratyfikowało
pięć. Niemniej w tej grupie znajdują się kraje stosun-
kowo ważne dla Polski z punktu widzenia obrotu
prawnego. Bez problemu możemy tutaj wymienić Re-
publikę Czeską i Ukrainę, jak również Belgię, Bułga-
rię i Włochy. W związku z tym potwierdzam, że mamy
praktyczną potrzebę ratyfikowania tej konwencji.
Pani posłanka była łaskawa wspomnieć o związ-
kach partnerskich, podobnie jak pan poseł Cybulski.
Później wypowiem się odnośnie do tych opinii. Jeże-
li chodzi o związki partnerskie, to chciałbym zauwa-
żyć dwie rzeczy. Polski porządek prawny związków
takich nie rozpoznaje i tutaj nie ma żadnej zmiany.
Druga rzecz. Dzisiaj sąd orzeka o zakresie kontaktów
rodzica z dzieckiem – mówimy tutaj o stanie praw-
nym wedle Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego – bez
ratyfikacji tej konwencji. Jestem w stanie wyobrazić
sobie sytuację, że jeden z rodziców biologicznych po-
zostaje w faktycznym związku z osobą tej samej płci.
Sąd orzeknie o kontaktach i to jest po prostu fakt, bo
dzisiaj rodzic biologiczny ma po prostu takie roszcze-
nie zgodnie z przepisami Kodeksu rodzinnego i opie-
kuńczego. Natomiast konwencja wprowadza odno-
śnie do tego pewne dodatkowe reguły prawne. Tutaj
za każdym razem decyduje niezależny sąd. Jakich
kontaktów dotyczy ta konwencja? Dotyczy kontaktów
jednego lub obojga rodziców biologicznych lub osób
posiadających związki rodzinne z dzieckiem. Istnieje
możliwość zawarcia dobrowolnego porozumienia, ale
musi je zatwierdzić sąd. Za każdym razem niezależny
polski sąd bierze pod uwagę warunki i zasady kontak-
tu, jak również przesłanki związane z dobrem dziecka
i związkami rodzinnymi. Sąd może również wziąć pod
uwagę stopień rozwoju i rozeznania dziecka. W związ-
ku z tym wszystko to dzieje się w ramach kontradyk-
toryjnego postępowania sądowego, co adekwatnie
zabezpiecza, moim zdaniem, interesy dziecka.
Odnosząc się do pytań pań posłanek i panów po-
słów, odpowiem częściowo, a potem poproszę pana
ministra Kremera. Pani poseł Masłowska pytała o
definicję organu sądowego. Jeżeli chodzi o polski po-
rządek prawny, pani poseł, to ta definicja związana
jest z konwencją rzymską. Dotyczy to organu sądowe-
go, czyli w każdym przypadku jest mowa o sądzie po-
wszechnym, czyli jest to sąd powszechny Rzeczypo-
spolitej i tutaj żadnej wątpliwości prawnej nie ma.
Zanim odpowiem na pytanie pani poseł Wolak do-
tyczące skali obrotu prawnego, chciałbym poruszyć
jeszcze dwie rzeczy. Było pytanie o gwarancje. Tak jak
wspomniałem, gwarancje są zapisane. Dotyczy to
przede wszystkim tych przesłanek, które sąd bierze
pod uwagę. Chodzi przede wszystkim o dobro dziecka,
związki rodzinne, jak również interes rodziców czy
innych osób posiadających związki rodzinne.
Natomiast jeżeli chodzi o skalę obrotu prawnego
odnośnie do uprowadzeń, to w mediach, niestety, po-
jawiły się pewnego rodzaju mity, że to właśnie polskie
organy pomagają uprowadzać dzieci za granicę. Już
to kiedyś prostowałem publicznie, ale może powtórzę
to jeszcze w Wysokiej Izbie. Obywatele Rzeczypospo-
litej korzystają per saldo zdecydowanie in plus z po-
stanowień konwencji haskiej w sprawie cywilnych
aspektów uprowadzeń dzieci. Jeszcze raz przytoczę
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekt ustawy o ratyfikacji Konwencji w sprawie kontaktów z dziećmi
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Sprawiedliwości Łukasz Rędziniak
statystykę. Jeżeli chodzi o wnioski dotyczące dzieci
uprowadzonych kierowane przez organy i sądy zagra-
niczne do Polski, to w ciągu ostatnich trzech lat za-
notowano 103 takie wnioski, z czego póki co tylko 19
zostało uwzględnionych, a 43 oddalono bądź też cof-
nięto. W związku z tym zauważmy, jaka jest skala:
1/3 pozytywnie, 2/3 negatywnie. Natomiast w drugą
stronę, jeżeli chodzi o wnioski kierowane przez pol-
skie sądy do organów zagranicznych, to w ciągu
ostatnich lat skierowano 152 takie wnioski, czyli pra-
wie o 50% więcej. 61 z nich zostało uwzględnionych,
a 41 oddalono bądź cofnięto. W związku z tym jest
znacząca przewaga przypadków, w których to oby-
watele polscy korzystają z ochrony prawnej i dobro-
dziejstwa tej konwencji.
Pytanie pana posła Gosiewskiego dotyczące poję-
cia „dobro dziecka” chciałbym skomentować tak, że
umów międzynarodowych nie tłumaczy się, podobnie
jak innych umów, w sposób bezpośredni. Istotna jest
tutaj kwestia intencji i zamiarów umawiających się
stron. Zwrot „the best interests of child” akurat
oznacza właśnie „dobro dziecka”. Taki termin wystę-
puje w polskim porządku prawnym. Nie oznacza to
„interesu”, bo „interes”, jeżeli chodzi o określenie
aksjologiczne i jakość normatywną, oznacza na ogół
raczej interes kontraktowy bądź umowny. Natomiast
jeżeli chodzi o pojęcia związane z dobrodziejstwami
przysługującymi dziecku, to mamy do czynienia wła-
śnie z „dobrem dziecka”. Jest to pojęcie występujące
w judykaturze i ustawodawstwie polskim.
Na zakończenie odpowiem jeszcze panu posłowi
Cybulskiemu odnośnie do konsultacji. Panie pośle,
oczywiście były prowadzone konsultacje z organami
jak najbardziej do tego wskazanymi. Chodzi tutaj o
rzecznika praw dziecka, jak również o Komisję Ko-
dyfikacyjną Prawa Cywilnego. Tak jak każda inna
umowa międzynarodowa, konwencja podlega rów-
nież wprowadzeniu do polskiego porządku prawnego.
W tej chwili w Wysokiej Izbie znajduje się projekt
nowelizacji Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, któ-
ry zrealizuje wprowadzenie postanowień tej konwen-
cji do polskiego porządku prawnego. To tyle. Dzięku-
ję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
W trybie sprostowania pani poseł Marzena
Wróbel.
Poseł Marzena Dorota Wróbel:
Panie Ministrze! Odnoszę wrażenie, że nie zosta-
łam zrozumiana. Art. 15 mówi wprost, że my, tzn.
Polska będzie przede wszystkim realizowała orzecze-
221
nia zagraniczne. W art. 15 sformułowano wprost, że
w żadnym wypadku orzeczenie zagraniczne nie może
podlegać ocenie co do jego istoty. I teraz chciałabym
nawiązać w tym kontekście do art. 5. Ja się tak prze-
ślizgnęłam nad tymi związkami rodzinnymi, koncen-
trując się na ust. 2, w którym jest mowa o objęciu
konwencją innych osób niż te, które są wymienione
w ust. 1, czyli rodzice i osoby mające związki rodzin-
ne z dzieckiem. Proszę jednak zwrócić uwagę na de-
finicję sformułowania „związki rodzinne”. To jest
art. 2 lit. d: „»związki rodzinne« oznaczają bliskie
związki, takie jak między dzieckiem a jego dziadkami
lub rodzeństwem, wynikające z mocy prawa lub – i
tutaj podkreślam – z relacji, która de facto ma cha-
rakter rodzinny”. Co to znaczy relacja, która de fac-
to ma charakter rodzinny?
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Pani poseł, to już…
Poseł Marzena Dorota Wróbel:
To nie jest związek krwi. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
O zabranie głosu proszę podsekretarza stanu w
Ministerstwie Spraw Zagranicznych pana Andrzeja
Kremera.
Podsekretarz Stanu
w Ministerstwie Spraw Zagranicznych
Andrzej Kremer:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym
uprzejmie odpowiedzieć na niektóre pytania zadane
przez panie posłanki i panów posłów w dzisiejszej
debacie. Po pierwsze, jeżeli chodzi o kwestie formal-
ne co do tekstów oryginalnych konwencji, a w związ-
ku z tym możliwych tłumaczeń, to chciałbym zwró-
cić uwagę, że konwencja została sporządzona w ję-
zykach oryginalnych angielskim i francuskim. To
jest podstawa sporządzenia następnie tekstu oficjal-
nego polskiego, który został przedłożony Wysokiej
Izbie. W związku z tym domniemanie, że tekst
mógłby być tłumaczony z języka niemieckiego, nie
ma żadnych podstaw, ponieważ Republika Federal-
na Niemiec nie podpisała konwencji, trudno więc
nawet powiedzieć, aby istniał oficjalny tekst kon-
wencji w języku niemieckim.
Odnośnie do kwestii dobra dziecka myślę, że bar-
dzo precyzyjnie wyjaśnił to pan minister Rędziniak.
Jeżeli chodzi o kwestie organów sądowych lub ad-
ministracyjnych, stosowania prawa lub innych poru-
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
222 Projekt ustawy o ratyfikacji Konwencji w sprawie kontaktów z dziećmi
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Spraw Zagranicznych Andrzej Kremer
szanych tutaj zagadnień, to chciałbym przechylić się
czy podziękować panu posłowi Lipińskiemu za uwa-
gę, że konwencja ta może raczej przyczynić się w
przyszłości do wzmocnienia mechanizmów, które
będą mieli rodzice lub też będą miały dzieci. Otóż nie
można tej konwencji rozpatrywać w zupełnym ode-
rwaniu od systemu prawa polskiego wewnętrznego
ani też w oderwaniu od innych przepisów, które re-
gulują w prawie międzynarodowym zagadnienia kon-
taktów między rodzicami a dziećmi. Przypomnę, że
Rzeczpospolita Polska związana jest konwencją ha-
ską z 1980 r. o cywilnych aspektach uprowadzenia
dziecka za granicę, europejską konwencją z 1980 r. o
uznawaniu i wykonywaniu orzeczeń dotyczących pie-
czy nad dzieckiem oraz o przywracaniu pieczy nad
dzieckiem, a w szczególności w stosunkach pomiędzy
państwami Unii Europejskiej, jak też rozporządze-
niem Rady Wspólnot Europejskich nr 2201 z 2003 r.
dotyczącym jurysdykcji oraz uznawania i wykonywa-
nia orzeczeń w sprawach małżeńskich oraz w spra-
wach dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej.
Szereg kwestii, które państwo posłowie podnosili
jako te elementy, które miałyby być wprowadzone do
porządku prawnego polskiego na mocy tej właśnie
konwencji, jest już w polskim porządku prawnym na
podstawie cytowanych przeze mnie przepisów; w
szczególności rozporządzenie Rady Wspólnot Euro-
pejskich jest aktem prawnym obowiązującym w Pol-
sce bezpośrednio, ergo orzeczenia organów sądowych
w sprawach małżeńskich oraz w sprawach dotyczą-
cych odpowiedzialności rodzicielskiej, które zapadły
w którymkolwiek z krajów Unii Europejskiej, są sto-
sowane i uznawane w Polsce bezpośrednio. Ale pro-
szę pamiętać też o tym, że mamy sytuację, w której
raczej obywatele polscy migrują chwilowo za granicę,
raczej więcej obywateli polskich wraz z dziećmi prze-
bywa poza granicami kraju i tam w interesie tych
obywateli jest to, że właśnie państwa Unii Europej-
skiej stosują orzeczenia polskich sądów na tej samej
podstawie prawnej.
Jeżeli chodzi w związku z tym o celowość wpro-
wadzenia tej konwencji do polskiego porządku praw-
nego, to warto zwrócić uwagę na kilka mechanizmów,
które w przyszłości będą wzmacniać pozycję prawną
dziecka i rodziców, w tym także obywateli polskich,
ale tak samo będą wzmacniać pozycję prawną dzieci
wszystkich państw, które ratyfikują konwencję. Jest
to przede wszystkim jasne określenie w art. 4 prawa
uzyskania i utrzymywania ze sobą regularnych kon-
taktów. Na pytanie o to, czy to wzmocni pozycję jed-
nego z rodziców lub dziecka, odpowiadam, że wzmoc-
ni, ponieważ stwarza jasną podstawę roszczenia
prawnego, które rodzic, jeden rodzic lub dziecko w
pewnym wieku będzie mogło wykorzystać w tych
państwach, które będą stronami konwencji czy w
których konwencja wejdzie w pełni w życie.
Jeżeli chodzi o kwestie innych osób czy związków
rodzinnych, to trzeba pamiętać, że mamy do czynie-
nia ze skomplikowanym przypadkiem różnych zda-
rzeń. I można powołać się na przykłady, które przy-
toczyła pani poseł Wróbel, odnośnie do niekorzyst-
nych tendencji w stosunkach rodzinnych, ale trzeba
też pamiętać o tym, żeby dokonać w pełni obiektyw-
nej oceny tego aktu prawnego, bo mamy też sytuacje,
w których właśnie odwołanie się do innych związków
rodzinnych jest korzystne dla dziecka. Z praktyki
konsularnej wiemy, że bardzo często jest tak, iż nie
ma już komu innemu dziecka przekazać niż na przy-
kład dziadkom lub innym osobom, z którymi istnieje
związek rodzinny. Proszę sobie wyobrazić prostą sy-
tuację, z którą konsul Rzeczypospolitej ma w Europie
średnio co parę miesięcy do czynienia. Na autostra-
dzie rozbija się samochód, ginie połowa rodziny, zo-
staje dziecko, które trzeba komuś w Polsce przekazać
– i to często jest brat, siostra, inny członek rodziny
jednego z rodziców, dziadkowie. Tak więc są to prak-
tyczne sytuacje, z którymi spotykamy się w pracy
konsularnej i które trzeba też mieć na myśli, jeżeli
oceniamy wszystkie możliwe zdarzenia.
O tym, że Republika Federalna Niemiec nie raty-
fikowała konwencji, już mówiłem, ale ratyfikują ją
stopniowo inne państwa, w których mamy też liczną
emigrację polską, jest dużo obywateli polskich, a więc
Republika Austrii, Republika Grecka, Republika
Włoska, Portugalia. To są też kraje, w których ist-
nieją dużo skupiska obywateli polskich, których sta-
tus był różny, nim staliśmy się członkiem Unii Euro-
pejskiej, w związku z tym sytuacje rodzinne są też
często skomplikowane. I w ten sposób przechodzę do
odpowiedzi na pytanie pana posła Lipińskiego. Oczy-
wiście najbardziej nagłośnione czy najbardziej znane
są przypadki konfliktów rodzinnych i orzeczeń sądo-
wych na terenie Republiki Federalnej Niemiec, ale
także w innych krajach zdarzają się przypadki orze-
czeń sądowych czy organów administracyjnych – nie
jest to bowiem właściwość wyłącznie prawa we-
wnętrznego Republiki Federalnej Niemiec – w któ-
rych uczestniczą obywatele polscy czy najczęściej
obywatelki Rzeczypospolitej i dzieci, i rzeczywiście
niektóre z tych orzeczeń budzą różne kontrowersje
czy budzą potrzebę wsparcia interesów obywateli
polskich przez służby konsularne, co staramy się czy-
nić. Trzeba mieć też na uwadze fakt, że często te
orzeczenia są wynikiem wieloletnich konfliktów we-
wnątrzrodzinnych i tutaj sytuacja orzeczeń, które są
krytykowane, ponieważ wydał je sąd zagraniczny,
niespecjalnie różni się od strony prawnej od sytuacji
w Polsce, gdzie orzeczenia niezawisłych sądów pol-
skich także są krytykowane przez jedną ze stron,
która nie uzyskała tego interesu, który sobie wyobra-
żała, że byłby dla niej korzystny. Szalenie trudno
rozstrzygnąć tutaj elementy, w których przyczyną
jest orzekanie poza granicami Polski, a inną przyczy-
ną – narastające między stronami sporu emocje czy
wieloletnie zadawnienia prawne. Mamy też przypad-
ki, w których organy prawne różnych krajów, w Pol-
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekt ustawy o ratyfikacji Konwencji w sprawie kontaktów z dziećmi
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Spraw Zagranicznych Andrzej Kremer
sce i poza granicami, wydają sprzeczne ze sobą orze-
czenia, co prowadzi do kolejnych komplikacji. Mogę
tylko zapewnić, że we wszystkich tych przypadkach
służby konsularne we współpracy z Ministerstwem
Sprawiedliwości starają się udzielić jak najdalej idą-
cej pomocy.
Chcę na tle debaty o działaniach na terenie Repu-
bliki Federalnej Niemiec powtórzyć to, o czym już
mówiłem w trakcie posiedzenia komisji, że jest szereg
działań podejmowanych w celu wsparcia obywateli
polskich, którzy mają trudności z uzyskaniem orze-
czeń sądowych lub też którzy nie mogą akceptować
decyzji wydawanych przez niemieckie urzędy do
spraw młodzieży.
Działania te polegają na konsultacjach mini-
sterstw sprawiedliwości, na przekazaniu do Federal-
nego Ministerstwa Sprawiedliwości, a poprzez nie do
landowych ministerstw sprawiedliwości Republiki
Federalnej Niemiec oraz do organów administracji,
jakimi są urzędy do spraw młodzieży, wykazów pol-
skojęzycznych tłumaczy, psychologów, adwokatów i
innych biegłych, z których wiedzy, ale także znajo-
mości języka mogą korzystać organy Republiki Fede-
ralnej Niemiec. Chodzi też o powołanie grupy robo-
czej pomiędzy ministerstwami sprawiedliwości oraz
szereg działań edukacyjnych podejmowanych przez
konsulów dla sędziów i dla urzędników urzędów do
spraw młodzieży, przyczyniających się do zmiany tej
praktyki, jak też wspieranie obywateli polskich w
konkretnych przypadkach.
Chcę w tym miejscu jasno powiedzieć, że w wielu
tych przypadkach udzielona pomoc konsularna do-
prowadziła do zmiany decyzji administracyjnych i do
usunięcia barier, szczególnie bariery polegającej na
niemożności odbywania spotkań w języku polskim
pomiędzy jednym z rodziców a dziećmi.
Jeżeli mamy to na uwadze, to warto też spojrzeć
na art. 10 omawianej konwencji, który mówi o zabez-
pieczeniach i gwarancjach dotyczących kontaktu. Są
to mechanizmy, które mają spowodować, aby ten z
rodziców, który jest bardziej uprzywilejowany w kon-
taktach, nie mógł powstrzymać drugiego z rodziców
od podjęcia kontaktu z dzieckiem. To jest nadzór urzę-
dowy nad tymi kontaktami, to jest kaucja składana
przez osobę, u której dziecko przebywa, o ile przeszka-
dzałoby to drugiemu z rodziców ubiegającemu się o
kontakt z dzieckiem w realizacji tego kontaktu, wresz-
cie nakładanie kar pieniężnych na taką osobę.
Są to mechanizmy, które powodują, iż rząd uznał, że
konwencja, wprawdzie na razie ratyfikowana przez nie-
wielką liczbę państw, ale podpisana już przez 12 krajów,
stopniowo przyczyni się jako pewien element do wzmoc-
nienia ochrony obywateli polskich w krajach członkow-
skich Rady Europy. Dziękuję uprzejmie. (Oklaski)
223
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
Jeszcze pan minister Łukasz Rędziniak.
Podsekretarz Stanu
w Ministerstwie Sprawiedliwości
Łukasz Rędziniak:
Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pozwo-
lę sobie odpowiedzieć na pytanie pani poseł Wróbel. W
ogóle dziękuję za pytanie. Bardzo się cieszę, że toczy
się merytoryczna, szczegółowa debata. Mam nadzieję,
że uda mi się rozwiać wątpliwości pani poseł.
Art. 15 – słuszna uwaga, tryb wykonywania orze-
czeń, ale nigdy nie należy czytać w takich aktach
prawnych poszczególnych artykułów w oderwaniu od
całości. Przede wszystkim zwróćmy uwagę na cele
konwencji. Celem tej konwencji jest określenie ogól-
nych zasad stosowanych przy wydawaniu orzeczeń
dotyczących kontaktu. W tym miejscu przenosimy się
już do art. 2, gdzie kontakt znaczy właśnie kontakt
z rodzicami bądź osobami innymi niż rodzice, ale
zaraz też wyjaśnimy sobie, kim oni są, jak również
ustanowienie stosownych zabezpieczeń i gwarancji
zapewniających prawidłowe wykonywanie takiego
kontaktu. W związku z tym to nie dzieje się w ode-
rwaniu.
Następnie, jeżeli przechodzimy już do samej treści
zasad ogólnych, konwencja zajmuje się przede wszyst-
kim kontaktem między dzieckiem a jego rodzicami,
czyli rodzicami biologicznymi, jak również między
osobami innymi niż rodzice, ale w tym zakresie już
sama konwencja zawiera zastrzeżenie, że takie kon-
takty między nierodzicem a dzieckiem mogą być
ustanowione tylko stosownie do dobra dziecka.
Ust. 2 umożliwia państwom, które ratyfikują kon-
wencję, rozszerzenie tego kręgu osób na inne niż
wymienione w ust. 1. Rzeczpospolita nie dokonała
takiego rozszerzenia, gdyż nowelizacja Kodeksu ro-
dzinnego i opiekuńczego, która znajduje się w Sejmie,
rozszerzenia takiego nie przewiduje.
Teraz przechodzimy już do samego meritum, do
art. 15, do trybu wykonywania orzeczeń. Chciałbym
w tym miejscu jednak zaznaczyć, że zanim przejdzie-
my do trybu wykonywania orzeczeń, to najpierw
musi nastąpić uznanie takiego orzeczenia, bo nie ma
automatyzmu ani mechanizmu. Przede wszystkim
stosujemy zasady Kodeksu postępowania cywilnego.
Art. 14 mówi wyraźnie, że umawiające się państwo
zapewnią w systemie krajowym system uznawania i
wykonywania orzeczeń oraz procedurę. Taka proce-
dura jest zapewniona przez przepisy Kodeksu postę-
powania cywilnego.
W tym miejscu zwracam uwagę na dwie rzeczy.
Orzeczenia będą uznawane w polskim sądzie po-
wszechnym – jeszcze raz mówię – w sądzie powszech-
nym, gdzie jest brane pod uwagę oczywiście dobro
dziecka, ale przede wszystkim obowiązuje klauzula
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekt ustawy o ratyfikacji Poprawki do Konwencji o dostępie do informacji,
224 udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Sprawiedliwości Łukasz Rędziniak
porządku publicznego, tzn. sąd może odmówić kon-
taktów bądź może odmówić zatwierdzenia porozu-
mienia odnośnie do kontaktu, jeżeli zachodzi sprzecz-
ność z porządkiem prawnym Rzeczypospolitej. A jak
sobie już wcześniej wyjaśniliśmy, porządek prawny
Rzeczypospolitej związków partnerskich nie rozpo-
znaje. Mam nadzieję, że wyjaśniłem wątpliwości pani
poseł. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
(Poseł Marzena Dorota Wróbel: Relacji mi pan nie
wyjaśnił.)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
Zamykam dyskusję.
Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpi-
my w bloku głosowań.
Dziękuję panom ministrom, dziękuję państwu.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 22.
porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji
Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych
i Leśnictwa oraz Komisji Spraw Zagranicznych
o rządowym projekcie ustawy o ratyfikacji Po-
prawki do Konwencji sporządzonej w Aarhus
dnia 25 czerwca 1998 r. o dostępie do informacji,
udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji
oraz dostępie do sprawiedliwości w sprawach
dotyczących środowiska, przyjętej na drugim
spotkaniu Stron Konwencji w Ałmaty w dniach
25–27 maja 2005 r. (druki nr 904 i 1068).
Głos zabierze sprawozdawca komisji pan poseł
Piotr Cybulski.
Poseł Sprawozdawca Piotr Cybulski:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie Komisji
Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnic-
twa oraz Komisji Spraw Zagranicznych o rządowym
projekcie ustawy o ratyfikacji Poprawki do Konwen-
cji sporządzonej w Aarhus dnia 25 czerwca 1998 r. o
dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w po-
dejmowaniu decyzji oraz dostępie do sprawiedliwości
w sprawach dotyczących środowiska, przyjętej na
drugim spotkaniu Stron Konwencji w Ałmaty w
dniach 25–27 maja 2005 r. Zawiera się to w drukach
nr 904 i 1068.
Projekt na posiedzeniu obu komisji uzyskał jed-
nogłośnie akceptację ratyfikacji. Przedłożony projekt
ustawy jest zgodny z prawem Unii Europejskiej.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wnoszę w imie-
niu Komisji Spraw Zagranicznych i Komisji Ochro-
ny Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa,
aby Wysoki Sejm uchwalił projekt ustawy z druków
nr 904 i 1068 bez poprawek. Dziękuję bardzo.
(Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo, również za zwięzłość.
Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po-
rządku dziennego wysłucha 3-minutowch oświad-
czeń w imieniu klubów i kół.
Otwieram dyskusję.
W imieniu klubu Platforma Obywatelska głos za-
bierze pan poseł Krzysztof Tyszkiewicz.
Poseł Krzysztof Tyszkiewicz:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Platformy
Obywatelskiej popiera nowelizację przedstawioną w
druku sygnowanym numerem 904, która to noweli-
zacja ma na celu udoskonalenie konwencji z Aarhus
z 1998 r. o dostępie do informacji, udziale społeczeń-
stwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do spra-
wiedliwości w sprawach dotyczących środowiska w
zakresie udziału społeczeństwa przy podejmowaniu
decyzji w sprawie zamierzonego uwolnienia organi-
zmu zmodyfikowanego genetycznie do środowiska w
celach eksperymentalnych oraz wprowadzenia do
obrotu produktów GMO.
Konwencja ta zajmuje szczególną pozycję w pra-
wie międzynarodowym – mniej dotyczy samej ochro-
ny środowiska, bardziej natomiast prawa człowieka
do czystego środowiska i uważana jest jako następ-
na generacja praw człowieka i jako kluczowy ele-
ment realizacji zasady zrównoważonego rozwoju na
naszej planecie. Od 2002 r., czyli od ratyfikowania
konwencji z Aarhus przez Rzeczpospolitą, tekst tego
dokumentu uległ zmianie – przyjęto zmianę w za-
kresie postępowania związanego z organizmami
genetycznie zmodyfikowanymi. Poprawka do kon-
wencji z Aarhus w zakresie postępowania związa-
nego z organizmami genetycznie zmodyfikowanymi
polega na dodaniu do tekstu konwencji z Aarhus art.
6a, który określa szczegółowe zasady udziału społe-
czeństwa w podejmowaniu decyzji o wydaniu pozwo-
lenia na zamierzone uwolnienie organizmów zmo-
dyfikowanych genetycznie do środowiska oraz wpro-
wadzenie ich do obrotu. Zgodnie z tymi przepisami
przed podjęciem decyzji o wydaniu pozwolenia na
zamierzone uwolnienie organizmów zmodyfikowa-
nych genetycznie do środowiska oraz dopuszczenie
ich do obrotu państwa strony konwencji z Aarhus
muszą zapewnić szybkie i skuteczne przekazywanie
informacji oraz zagwarantować udział społeczeń-
stwa w procesie decyzyjnym.
Jak powiedziałem na wstępie, klub Platformy
Obywatelskiej popiera przedmiotową nowelizację.
Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję.
Stanowisko Prawa i Sprawiedliwości przedstawi
pan poseł Wojciech Żukowski.
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekt ustawy o ratyfikacji Poprawki do Konwencji o dostępie do informacji,
udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska
Poseł Wojciech Żukowski:
Dziękuję bardzo, panie marszałku.
Panie i Panowie Posłowie! Panie Ministrze! Mam
zaszczyt przedstawić w imieniu Klubu Parlamentar-
nego Prawo i Sprawiedliwość stanowisko do ustawy
o ratyfikacji poprawki do konwencji sporządzonej w
Aarhus, przyjętej na drugim spotkaniu stron kon-
wencji w Ałmacie w dniach 25–27 maja 2005 r. Jak
już powiedziano, konwencja z Aarhus jest szczególna,
bo zdecydowanie przenosi akcenty z samego środo-
wiska na prawo człowieka do czystego środowiska.
Często jest ona określana jako konwencja następnej
generacji, ponieważ stanowi kluczowy element reali-
zacji zasady zrównoważonego rozwoju rozumianego,
co należy podkreślić, jako rozwój, który zaspokaja
potrzeby obecne, nie zagrażając możliwościom zaspo-
kajania potrzeb przyszłych pokoleń. Należy zwrócić
uwagę, że konwencja reguluje kwestie dostępu do
informacji, udziału w procesach decyzyjnych oraz
dostępu do wymiaru sprawiedliwości, w tym zwal-
niania, co jest bardzo często podkreślane, organizacji
pozarządowych z ponoszenia opłat sądowych w spra-
wach z zakresu objętych konwencją.
Dokument został ratyfikowany w roku 2001 i
złożony w roku 2002. Od tego czasu, jak podkreśla-
no, jego tekst uległ istotnej modyfikacji, ponieważ
w 2005 r. przyjęto zmiany do konwencji z Aarhus w
zakresie postępowania związanego z organizmami
genetycznie zmodyfikowanymi. Zgodnie z poprawką
przepisy krajowe muszą gwarantować udział społe-
czeństwa w sytuacji podejmowania decyzji w spra-
wie zamierzonego uwolnienia organizmu zmodyfi-
kowanego genetycznie do środowiska w celach eks-
perymentalnych oraz wprowadzenia do obrotu
produktów GMO.
Wejście w życie poprawki do konwencji z Aarhus
nie spowoduje, co warto podkreślić, konieczności
zmiany krajowych przepisów dotyczących udziału
społeczeństwa w procesach podejmowania decyzji w
zakresie GMO. Konieczne regulacje prawne dotyczą-
ce udziału społeczeństwa w procesie wydawania de-
cyzji na zamierzone wprowadzenie do środowiska
GMO w celach eksperymentalnych oraz decyzji w
sprawie dopuszczenia do obrotu GMO jako produk-
tów znajdują się już w krajowym obrocie prawnym.
Dotyczy to ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo
ochrony środowiska oraz ustawy z dnia 22 czerwca
2001 r. o organizmach genetycznie zmodyfikowa-
nych. Również przepisy zawarte w Kodeksie postę-
powania administracyjnego określają kwestię udo-
stępniania informacji stronom w związku z toczącym
się postępowaniem.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Właściwe funk-
cjonowanie procesu informacyjnego w zakresie GMO
jest szczególnie istotne ze względu na zagrożenia wy-
nikające z wprowadzenia na polski rynek modyfiko-
wanej żywności. Przypomnę, że w 2006 r. rząd Jaro-
sława Kaczyńskiego przyjął ramowe stanowisko w
sprawie żywności modyfikowanej genetycznie, z któ-
225
rego wynika, że Polska jest krajem wolnym od GMO.
Wprowadzenie modyfikowanych genetycznie roślin
do środowiska może pozbawić Polskę istotnego atutu
producenta żywności o wysokiej jakości biologicznej.
Od 2006 r. Polska zrobiła olbrzymi krok w dziedzinie
produkcji ekologicznej.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Prawa i
Sprawiedliwości będzie głosował za przyjęciem pro-
ponowanego projektu ustawy. Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
W imieniu klubu Lewica głos zabierze pan poseł
Stanisław Wziątek.
Poseł Stanisław Wziątek:
Szanowny Panie Marszałku! Panowie Posłowie!
Panie Ministrze! Pragnę przedstawić stanowisko klu-
bu Lewica wobec procedowanego projektu ustawy.
Polska stała się stroną konwencji poprzez jej ratyfika-
cję w grudniu 2001 r. Od ratyfikacji konwencji do dnia
dzisiejszego treść konwencji rzeczywiście uległa zmia-
nie – przez przyjęcie decyzji, która dotyczyła wydania
pozwoleń na zamierzone uwalnianie organizmów ge-
netycznie zmodyfikowanych do środowiska.
Celem wprowadzonych zmian było wdrożenie sys-
temu bezpieczeństwa biologicznego; warto podkre-
ślić, że chodzi o system bezpieczeństwa. Ten system
to zaostrzone zasady związane z udziałem społeczeń-
stwa w sprawach odnoszących się do zamierzonego
uwolnienia GMO do środowiska. W ostatnich latach
toczyła się szeroka społeczna dyskusja o GMO, odno-
sząca się do wielu aspektów. My także, jako posłowie,
jesteśmy wręcz zalewani wieloma protestami osób,
które są zaniepokojone tym, że na polski rynek trafia
także zmodyfikowana żywność. Społeczeństwo jest
tym poruszone i oczekuje, że będzie uczestniczyć w
procesie podejmowania decyzji. Dlatego uzasadnione
wydaje się wprowadzenie wymogu, aby przed podję-
ciem decyzji o wydaniu pozwolenia na zamierzone
uwolnienie GMO do środowiska oraz o wprowadzeniu
ich do obrotu społeczeństwo było szybko i skutecznie
informowane. Chodzi o to, aby także społeczeństwo
było rzeczywistym podmiotem w procesie podejmo-
wania decyzji.
Strony konwencji będą zobowiązane do udostęp-
nienia społeczeństwu streszczeń wniosków zgłoszo-
nych w celu uzyskania zezwolenia oraz sprawozdań z
ocen monitorowania. Wszystkie państwa ratyfikujące
konwencję nie mogą uznać za poufne informacji doty-
czących ogólnego opisu organizmów zmodyfikowa-
nych, nazw i adresów wnioskodawców, celu uwolnie-
nia, miejsca uwolnienia i planów reagowania na za-
grożenia, jeżeli pojawią się one w środowisku. Tak
naprawdę chodzi tu o pewną filozofię: filozofię otwar-
tości i przejrzystości. Nie tak dawno przecież dostoso-
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekt ustawy o ratyfikacji Poprawki do Konwencji o dostępie do informacji,
226 udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska
Poseł Stanisław Wziątek
wywaliśmy polskie prawo do wymogów Unii Europej-
skiej, do dyrektyw, które zostały wydane w zakresie
udziału społeczeństwa w procesie podejmowania de-
cyzji środowiskowych. Tam bardziej zatem uzasadnio-
ne jest rozwiązanie, które polega na tym, żeby takie
działanie dotyczyło także sytuacji szczególnych, zwią-
zanych z wprowadzeniem na rynek GMO. Przejrzy-
stość podejmowania decyzji, ale także sprawy związa-
ne z szeroko rozumianą ochroną przyrody są podstawą
podejmowania wszelkich decyzji w tym zakresie.
Dlatego klub Lewica poprze projekt ustawy, który
jest zgodny z priorytetami krajowej polityki ochrony
środowiska. Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
W imieniu Polskiego Stronnictwa Ludowego głos
zabierze pan poseł Adam Krzyśków.
Poseł Adam Krzyśków:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoki Sej-
mie! W imieniu Klubu Poselskiego Polskiego Stron-
nictwa Ludowego pragnę przedstawić stanowisko
klubu w sprawie rządowego projektu ustawy o raty-
fikacji Poprawki do Konwencji sporządzonej w Aar-
hus dnia 25 czerwca 1998 r. o dostępie do informacji,
udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz
dostępie do sprawiedliwości w sprawach dotyczących
środowiska, przyjętej na drugim spotkaniu Stron
Konwencji w Ałmaty w dniach 25–27 maja 2005 r.
(druk nr 904), przedstawionego w sprawozdaniu Ko-
misji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i
Leśnictwa z dnia 2 października 2008 r.
Wysoki Sejmie! Troska o otaczające nas środowi-
sko jest podstawową powinnością wszystkich ludzi, a
w sposób szczególny polityków. Rozwój naszej cywili-
zacji nie jest obojętny dla środowiska, stąd też podsta-
wą planowania działań gospodarczych jest posiadanie
wiedzy o możliwych negatywnych skutkach planowa-
nych przedsięwzięć. Wiedza ta powinna być dostępna
całej społeczności, której dotyczy. Stąd doniosłość kon-
wencji z Aarhus stanowiącej fundament obywatelskie-
go społeczeństwa. Musimy wiedzieć, co i w jaki sposób
nam zagraża lub może zagrażać w przyszłości.
Jednym z nowych zagrożeń są organizmy zmody-
fikowane genetycznie. Takich organizmów dotyczy
poprawka przyjęta w Ałmaty, w Kazachstanie, w
dniach 25–27 maja 2005 r. Poprawka określa szcze-
gółowe zasady udziału społeczeństwa w podejmowa-
niu decyzji o wydaniu pozwolenia na zamierzone
uwolnienie organizmów zmodyfikowanych do środo-
wiska oraz wprowadzeniu ich do obrotu. Poprawka
ta znajduje już swoje odbicie w polskim prawodaw-
stwie, w ustawie o organizmach genetycznie zmody-
fikowanych z dnia 22 czerwca 2001 r., w związku z
tym nie będzie wywoływać konieczności wprowadze-
nia dodatkowych zmian. Dlatego, dostrzegając wagę
i znaczenie problemu GMO, posłowie PSL będą gło-
sować za przyjęciem przedłożonego projektu ustawy.
Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
To były wystąpienia w imieniu klubów, koła nie
zgłosiły się.
Do zadania pytań zgłosiło się dwóch posłów.
Ktoś jeszcze?
Zamykam listę.
Czas na zadanie pytania – 1 minuta.
Pan poseł Jerzy Gosiewski, Prawo i Sprawiedli-
wość, proszę bardzo.
Poseł Jerzy Gosiewski:
Dziękuję bardzo.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Poprawka z Ałmaty dotycząca art. 6 konwencji spo-
rządzonej w Aarhus, którą dzisiaj procedujemy, naka-
zuje, aby przed podjęciem decyzji o wydaniu pozwole-
nia na zamierzone uwalnianie organizmów zmodyfi-
kowanych genetyczne do środowiska oraz wprowadze-
niem ich do obrotu zapewniony był udział społeczeń-
stwa. Ratyfikacja jest praktycznie formalnością, albo-
wiem przepisy w tej sprawie zostały wprowadzone do
naszego porządku prawnego. Poprawka sporządzona
w Ałmaty jedynie ogranicza zamierzone uwalnianie
organizmów genetycznie modyfikowanych, które sto-
sowane są w produkcji rolnej, w żywieniu zwierząt
oraz w produktach żywnościowych.
Organizmy GMO stanowią niebezpieczeństwo dla
utrzymania naturalnej w Polsce bioróżnorodności
oraz, a może przede wszystkim, dla zdrowia ludzi. W
związku z tym chciałbym zapytać pana ministra,
jakie dalsze działania zamierza przedsięwziąć rząd
w celu dalszego ograniczenia zamierzonego uwalnia-
nia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej organi-
zmów genetycznie zmodyfikowanych. Dziękuję bar-
dzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
Głos ma pan poseł Krzysztof Tyszkiewicz, Plat-
forma Obywatelska.
Poseł Krzysztof Tyszkiewicz:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Mam kilka pytań. Jakie są konsekwencje dla samo-
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekt ustawy o ratyfikacji Poprawki do Konwencji o dostępie do informacji,
udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska
Poseł Krzysztof Tyszkiewicz
rządu terytorialnego wynikające z przedmiotowej
nowelizacji? Czy założenia dotyczą również jednost-
kowych przypadków uprawy roślin genetycznie mo-
dyfikowanych, czy tylko upraw wielkopowierzchnio-
wych? Jednym słowem, czy każdy obywatel ma prawo
dowiedzieć się, co uprawia sąsiad przed swoim do-
mem? Czy w takim jednostkowym przypadku samo-
rząd również ma obowiązek udzielić informacji na
temat takiego przykładowego, hipotetycznego, zmo-
dyfikowanego genetycznie pomidora w ogródku są-
siada? Czy na takie pytanie samorząd musi również
odpowiedzieć? Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer-
pana.
O zabranie głosu proszę podsekretarza stanu w
Ministerstwie Środowiska pana Macieja Trzeciaka.
Podsekretarz Stanu
w Ministerstwie Środowiska
Maciej Trzeciak:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Oczywiście pyta-
nia dotyczą generalnie kwestii GMO, czyli organi-
zmów genetycznie modyfikowanych. Odpowiadając
bezpośrednio na pytanie pana posła Gosiewskiego,
pragnę powiedzieć, że rząd i Ministerstwo Środowi-
ska podejmują w ostatnim czasie bardzo pilne dzia-
łania – jest to jeden z naszych priorytetów – aby
przygotować projekt ustawy prawo o organizmach
genetycznie zmodyfikowanych. On jest już w zasadzie
przygotowany, jest po konsultacjach społecznych, po
uzgodnieniach międzyresortowych i za chwilę będzie
przedłożony Wysokiej Izbie. Tak naprawdę artykułu-
je on w istocie poglądy rządu, ministra środowiska,
polegające na tym, że jesteśmy bardzo ostrożni, bar-
dzo sceptyczni w odniesieniu do inicjatyw mających
na celu zamierzone uwalnianie organizmów GMO do
środowiska. Uważamy, że jest to dzisiaj proces w du-
żym jeszcze stopniu nierozpoznany i budzący wiele
wątpliwości naukowych, a przede wszystkim społecz-
nych. Mamy też na uwadze aż 16 uchwał sejmików
wojewódzkich, które ogłosiły, deklaratywnie oczywi-
ście, strefy wolne od GMO na terenie swoich woje-
wództw. Ten głos społeczny, ta troska społeczeństwa
jest dla nas bardzo ważna.
Przepisy nowej ustawy są bardzo wyraźne, ale w
zgodzie z prawem Unii Europejskiej, jako odpowie-
dzialny członek Wspólnoty Europejskiej pokazujemy
w nich pewną nową filozofię. Polega ona na tym, że
restrykcyjność dopuszczenia zamierzonego uwal-
niania do środowiska jest uwidoczniona w sposób
wieloraki, przede wszystkim przez to, że każdy, kto
227
będzie chciał złożyć wniosek o zgodę na zamierzone
uwalnianie do środowiska, będzie płacił odpowied-
nią kaucję, będzie udowadniał, że jest odpowiedzial-
nym i wiarygodnym przedsiębiorcą czy rolnikiem,
ale również pokaże możliwości, zapewni, że w pew-
nym momencie, zakładając uprawę GMO, nie pozo-
stawi jej bez kontroli i będzie podejmował określone
działania. Mało tego, wprowadzamy dodatkowe roz-
wiązania polegające na tym, że służby i straże pań-
stwowe, publiczne będą mogły lepiej reagować w
odniesieniu do swoich przepisów, będą sprawniejsze
w wykrywaniu tego typu niedociągnięć, niezgodno-
ści czy nieprawidłowości.
Projekt nowej ustawy będzie niedługo przedłożo-
ny Wysokiej Izbie, ale już teraz pragnę tu bardzo
wyraźnie powiedzieć, że zagwarantowane będą rów-
nież prawa dotyczące udziału społeczeństwa w podej-
mowaniu tych decyzji. One są zawarte również w
obowiązujących ustawach, czy to w Prawie ochrony
środowiska, czy w ustawie o GMO. Jednak w tych
dwóch nowych ustawach, które tak naprawdę będą
dotyczyć tej materii, czyli nowej ustawie o udziale
społeczeństwa w podejmowaniu decyzji środowisko-
wych oraz ustawie prawo o GMO te kwestie, które
również wynikają z poprawki z Ałmaty do konwencji
sporządzonej w Aarhus, będą wyartykułowane w
bardzo widoczny sposób, tak aby nie było żadnych
wątpliwości. Kwestia GMO jest dla nas bardzo ważna
i odnosimy się do tego jako rząd z tym samym scep-
tycyzmem i mamy te same wątpliwości, które wyra-
ża społeczeństwo. W tym względzie ta ustawa będzie
te kwestie konsumować.
W odpowiedzi na pytania pana posła Tyszkiewi-
cza, pragnę powiedzieć, że konsekwencji wynikają-
cych z ustawy dla samorządów nie będzie, ponieważ
decyzje, które są wydawane, pozwolenia na zamie-
rzone uwalnianie do środowiska organizmów GMO
wydaje minister środowiska. Już dzisiaj przed podję-
ciem każdej takiej decyzji, w związku z każdym ta-
kim postępowaniem, które prowadzi, dopuszcza on
udział społeczny zgodnie z postępowaniem admini-
stracyjnym, ale również prowadzi rejestr, tzw. bazy
danych na swoich stronach internetowych, w Biule-
tynie Informacji Publicznej. Te rejestry zawierają
wszystkie informacje, które są istotne dla każdego
mieszkańca, dla każdego sąsiada, który mógłby za-
uważyć pomidora GMO i który mógłby się niepokoić,
czy jego pomidory mogą być zagrożone sąsiednią
uprawą GMO. W tym względzie mają to gwarantować
publicznie dostępne rejestry. W naszej nowej ustawie
będzie jeszcze rozszerzony ten przepis, tak aby te
wszystkie kwestie dotyczące dostępności wiedzy były
również uwzględnione na poziomie samorządu woje-
wództwa. Chcemy, żeby dane z naszych baz były rów-
nież publikowane w biuletynach informacji publicz-
nej sejmików wojewódzkich.
W skrócie to tyle. Myślę, że niedługo odbędzie się
dyskusja o GMO prowadzona w związku ze złożeniem
przez nas naszego nowego projektu prawo o GMO.
Dziękuję. (Oklaski)
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekt ustawy o ratyfikacji Umowy między Unią Europejską a Republiką Islandii i Królestwem Norwegii
228 w sprawie procedury przekazywania osób pomiędzy państwami członkowskimi UE a Islandią i Norwegią
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
Zamykam dyskusję.
Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpi-
my w bloku głosowań.
Dziękuję panu ministrowi i panom posłom, którzy
wzięli udział w tej dyskusji.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 23.
porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji
Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Komisji
Spraw Zagranicznych o rządowym projekcie
ustawy o ratyfikacji Umowy między Unią Euro-
pejską a Republiką Islandii i Królestwem Nor-
wegii w sprawie procedury przekazywania osób
pomiędzy państwami członkowskimi Unii Euro-
pejskiej a Islandią i Norwegią, podpisanej w
Wiedniu dnia 28 czerwca 2006 r. (druki nr 779
i 1105).
Głos zabierze sprawozdawca komisji pan poseł
Dariusz Lipiński.
Poseł Sprawozdawca
Dariusz Lipiński:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Ko-
misji Spraw Zagranicznych oraz Komisji Sprawie-
dliwości i Praw Człowieka mam zaszczyt przedsta-
wić sprawozdanie o rządowym projekcie ustawy o
ratyfikacji Umowy między Unią Europejską a Re-
publiką Islandii i Królestwem Norwegii w sprawie
procedury przekazywania osób pomiędzy państwa-
mi członkowskimi Unii Europejskiej a Islandią i
Norwegią, podpisanej w Wiedniu dnia 28 czerwca
2006 r., druki nr 779 i 1105.
Wysoka Izbo! W stosunkach między Unią Europej-
ską a Islandią i Norwegią istnieje szeroki zakres re-
gulacji związanych z problematyką pomocy prawnej
w sprawach karnych. Zniesienie kontroli granicznych
wewnątrz Wspólnoty Europejskiej, do czego przyczy-
niły się porozumienia z Schengen, wiązało się z ko-
niecznością jednoczesnego zacieśnienia współpracy w
dziedzinie zwalczania międzynarodowej przestępczo-
ści, której wzrost był możliwy w związku z zaprzesta-
niem kontroli na granicach wewnętrznych Unii. Z
uwagi na istnienie od 1957 r. unii paszportowej krajów
nordyckich – w skład której wchodzą także nienależą-
ce do Wspólnoty Europejskiej Islandia i Norwegia – za-
szła potrzeba włączenia tych państw w procesy zwią-
zane ze stosowaniem i dalszym rozwijaniem porozu-
mień z Schengen. W 1996 r. uzyskały one status człon-
ków stowarzyszonych, co pozwoliło wszystkim pań-
stwom nordyckim na przystąpienie do porozumień z
Schengen.
W roku 1999 Rada Unii Europejskiej zawarła z
Republiką Islandii i Królestwem Norwegii umowę
dotyczącą włączenia tych dwóch państw we wprowa-
dzanie w życie, stosowanie i rozwój dorobku Schen-
gen. Weszła ona w życie w dniu 26 czerwca 2000 r.
Kolejny etap w rozwoju europejskich regulacji
prawnych w dziedzinie współpracy w sprawach kar-
nych stanowiła decyzja ramowa Rady z dnia 13
czerwca 2002 r. o europejskim nakazie aresztowania
i procedurach dostarczenia między państwami człon-
kowskimi. Jej efektem było umożliwienie przekazy-
wania osób na podstawie decyzji organów sądowych
państw członkowskich celem wykonania orzeczenia
bądź prowadzenia postępowania przy zachowaniu
kontroli odnoszącej się do badania przesłanek obli-
gatoryjnej lub fakultatywnej odmowy wykonania
europejskiego nakazu aresztowania.
W stosunkach Unii Europejskiej z Islandią i Nor-
wegią zaowocowało to następnie podpisaniem w dniu
28 czerwca 2006 r. umowy między Unią Europejską
a Republiką Islandii i Królestwem Norwegii w spra-
wie procedury przekazywania osób pomiędzy pań-
stwami członkowskimi Unii Europejskiej a Islandią
i Norwegią. To jest właśnie ta umowa, nad której
ratyfikacją aktualnie debatujemy.
Umowa bazuje na rozwiązaniach zawartych w
decyzji ramowej w sprawie europejskiego nakazu
aresztowania, regulując współpracę między organa-
mi sądowymi państw członkowskich Unii Europej-
skiej oraz Republiki Islandii i Królestwa Norwegii w
zakresie usprawnienia przekazywania osób w celu
ścigania lub wykonania orzeczonych kar. Umowa nie
odwołuje się wprost do regulacji decyzji ramowej w
sprawie europejskiego nakazu aresztowania, nie-
mniej wykazuje z nią szereg podobieństw. Umowa
zmierza do zagwarantowania wzajemnego uznawa-
nia orzeczeń o przekazaniu osoby ściganej i wykony-
wania kar pozbawienia wolności lub innych środków
polegających na pozbawieniu wolności. Konsekwen-
cją tego jest znaczne uproszczenie procedur związa-
nych z przekazywaniem osób podejrzanych i skaza-
nych przy jednoczesnym zachowaniu prawa lub moż-
liwości odmowy wykonania nakazu aresztowania.
Nakaz aresztowania, zgodnie z definicją przyjętą
w umowie, oznacza decyzję sądową wydaną przez
państwo w celu aresztowania i przekazania przez
inne państwo osoby wskazanej w nakazie w celu
przeprowadzenia postępowania karnego lub wyko-
nania kary pozbawienia wolności bądź innego środka
polegającego na pozbawieniu wolności. Ma on zasto-
sowanie wobec czynu, który w świetle prawa obowią-
zującego w wydającym nakaz państwie są zagrożone
karą pozbawienia wolności lub innym środkiem, po-
legającym na pozbawieniu wolności o maksymalnym
wymiarze nie krótszym niż 12 miesięcy lub też w
przypadku, gdy zapadł wyrok lub wydano inny śro-
dek polegający na pozbawieniu wolności o wymiarze
nie krótszym niż 4 miesiące.
Umowa określa podstawy wyłączenia stosowania
zasady podwójnej karalności. Umożliwia przekazy-
wanie osób na mocy nakazu aresztowania względem
32 kategorii przestępstw wymienionych w art. 3 ust.
4 umowy, bez potrzeby weryfikacji podwójnej odpo-
wiedzialności karnej za popełniony czyn, jeśli w wy-
dającym nakaz państwie przestępstwa te zagrożone
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekt ustawy o ratyfikacji Umowy między Unią Europejską a Republiką Islandii i Królestwem Norwegii
w sprawie procedury przekazywania osób pomiędzy państwami członkowskimi UE a Islandią i Norwegią
Poseł Sprawozdawca Dariusz Lipiński
są karą pozbawienia wolności lub innym środkiem
polegającym na pozbawieniu wolności o maksymal-
nym wymiarze nie krótszym niż 3 lata i zgodnie z
definicją w prawie państwa wydającego nakaz.
Podstawy do obligatoryjnej odmowy wykonania
nakazu aresztowania definiuje art. 4 umowy. Art. 5
ust. 1 umowy określa przesłanki fakultatywnej od-
mowy wykonania nakazu aresztowania. Państwa
mogą złożyć deklaracje, że będzie możliwa odmowa
wykonania nakazu aresztowania w stosunku do
przestępstw politycznych z wyjątkiem przestępstw
określonych w art. 1 i 2 Europejskiej konwencji o
zwalczaniu terroryzmu.
Z uwagi na obecną treść art. 55 Konstytucji Rze-
czypospolitej Polskiej oraz art. 607p § 1 pkt 6 Kodek-
su postępowania karnego zasadne będzie złożenie
deklaracji przewidzianych w art. 6 ust. 2 i art. 7 ust.
2 umowy, przewidujących możliwość stosowania w
ustawodawstwie krajowym przesłanki odmowy wy-
konania nakazu aresztowania i precyzujących wa-
runki wykonania nakazów aresztowania wobec oby-
wateli Rzeczypospolitej Polskiej.
Organy sądowe właściwe do wydania oraz wyko-
nania nakazu aresztowania określa prawo obowią-
zujące w danym państwie. Na podstawie art. 10 ust.
1 zasadne jest powiadomienie, że organem central-
nym, który może pośredniczyć w przekazywaniu
właściwym polskim prokuratorom europejskich na-
kazów aresztowania wydanych przez organy innych
państw członkowskich oraz innej korespondencji
urzędowej z nimi związanej, jest minister sprawie-
dliwości – prokurator generalny.
Procedura przekazania osób uregulowana zosta-
ła w art. 12–28 umowy. Uruchomienie mechanizmu
przekazania osób następuje wskutek wystąpienia z
nakazem aresztowania przez organ sądowy wydają-
cy nakaz bezpośrednio do organu sądowego wykonu-
jącego nakaz, w sytuacji gdy znane jest miejsce po-
bytu osoby, której nakaz dotyczy. Gdy organ wydają-
cy nakaz nie zna właściwego wykonującego nakaz
organu sądowego, wszczyna niezbędne dochodzenie
w celu uzyskania tych informacji od państwa wyko-
nującego nakaz.
Organ sądowy wykonujący nakaz poddaje z urzędu
ocenie zasadność stosowania aresztowania z punktu
widzenia przepisów krajowych. Osoba, której nakaz
dotyczy, wypowiada się w sprawie przekazania. W
przypadku odmowy wyrażenia zgody na przekazanie
osoba ta ma prawo do przesłuchania przez organ są-
dowy wykonujący nakaz zgodnie z prawem państwa
wykonującego nakaz. Prawo do wyboru kolejności wy-
konania nakazów aresztowania pochodzących z dwóch
lub więcej państw, dotyczących tej samej osoby, podej-
muje wykonujący nakaz organ sądowy po wnikliwym
rozpatrzeniu wszystkich okoliczności.
Organ wykonujący nakaz podejmuje decyzje w
sprawie przekazania w trybie przewidzianym w przy-
padku spraw niecierpiących zwłoki. W przypadku
229
wyrażenia zgody na przekazanie przez osobę, której
dotyczy nakaz, decyzja zapada w terminie 10 dni od
daty wyrażenia zgody. W pozostałych przypadkach
decyzja o wykonaniu nakazu aresztowania powinna
zostać podjęta w terminie 60 dni od aresztowania
osoby, której nakaz dotyczy.
Organ sądowy wykonujący nakaz przesłuchuje oso-
bę, której nakaz dotyczy, w asyście osoby wyznaczonej
zgodnie z prawem państwa sądu wnioskującego. Prze-
słuchanie następuje na podstawie prawa państwa wy-
konującego nakaz i na warunkach określonych w dro-
dze wzajemnego porozumienia między sądowym orga-
nem wydającym i wykonującym nakaz.
Przekazanie osoby, której dotyczy nakaz, nastę-
puje w terminie uzgodnionym pomiędzy zaintereso-
wanymi organami bez zbędnej zwłoki, nie później niż
10 dni od daty wydania pełnomocnej decyzji w spra-
wie wykonania nakazu aresztowania. Z ważnych
przyczyn humanitarnych przekazanie może zostać
wyjątkowo odroczone. Na wniosek organu wydające-
go nakaz lub z własnej inicjatywy organ sądowy pań-
stwa wykonującego może zgodnie z prawem krajo-
wym zająć i przekazać mienie, które zostało uzyska-
ne w wyniku przestępstwa lub stanowi dowód w
sprawie. Wydatki poniesione na terytorium państwa
wykonującego nakaz są ponoszone przez to państwo.
Wszelkie inne wydatki obciążają państwo wydające
nakaz aresztowania.
Jeśli chodzi o praktykę stosowania umowy, to
spory pomiędzy Republiką Islandii lub Królestwem
Norwegii a państwami członkowskimi Unii Euro-
pejskiej, dotyczące interpretacji lub stosowania
umowy, mogą być przekazywane przez stronę sporu
na posiedzeniu przedstawicieli rządów państw
członkowskich Unii Europejskiej oraz Republiki Is-
landii i Królestwa Norwegii w celu rozstrzygnięcia
w terminie 6 miesięcy. W celu zapewnienia jednoli-
tego stosowania interpretacji postanowień umowy
strony zobowiązują się do przeglądu rozwoju orzecz-
nictwa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości
oraz orzecznictwa właściwych sądów w Republice
Islandii i Królestwie Norwegii.
Umowa może zostać wypowiedziana przez strony.
W przypadku jej wypowiedzenia przez Republikę Is-
landii lub Królestwo Norwegii pozostanie ważna
między Unią Europejską a stroną, która jej nie wy-
powiedziała.
W odniesieniu do krajowego porządku prawnego
w Polsce nie przewiduje się innych skutków praw-
nych poza wprowadzeniem przepisu odsyłającego do
odpowiedniego stosowania rozwiązań zawartych w
rozdziale 65a i 65b Kodeksu postępowania karnego
w sprawach nieuregulowanych umową.
Wykonanie przez Rzeczpospolitą Polską postano-
wień umowy nie spowoduje obciążeń Skarbu Pań-
stwa poza zwykłymi kosztami wynikającymi z wyko-
nania nakazu aresztowania.
Europejski nakaz aresztowania jest już wykony-
wany w związku ze zobowiązaniami wynikającymi z
przepisów rozdziału 65a i 65b Kodeksu postępowania
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekt ustawy o ratyfikacji Umowy między Unią Europejską a Republiką Islandii i Królestwem Norwegii
230 w sprawie procedury przekazywania osób pomiędzy państwami członkowskimi UE a Islandią i Norwegią
Poseł Sprawozdawca Dariusz Lipiński
karnego w związku z wykonaniem decyzji ramowej
z dnia 13 czerwca 2002 r. o europejskim nakazie
aresztowania i procedurach wydawania między pań-
stwami członkowskimi.
Wobec nieznacznej skali obrotu z Republiką Is-
landii i Królestwem Norwegii stosowne nakłady zo-
staną pokryte z bieżących środków resortu sprawie-
dliwości.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Określając wa-
runki przystąpienia do Unii Europejskiej, Rzeczpo-
spolita Polska zobowiązała się do przyjęcia do krajo-
wego systemu prawnego konwencji z dziedziny wy-
miaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych.
Ratyfikacja umowy między Unią Europejską a
Republiką Islandii i Królestwem Norwegii w sprawie
procedury przekazywania osób pomiędzy państwami
członkowskimi Unii Europejskiej a Islandią i Norwe-
gią stanowić będzie realizację zobowiązań Rzeczypo-
spolitej Polskiej, wynikających z akcesji do Unii Eu-
ropejskiej.
Podnoszenie standardów współpracy międzyna-
rodowej w obszarze wymiaru sprawiedliwości sprzy-
ja zwiększeniu skuteczności zwalczania przestępczo-
ści transgranicznej oraz wpisuje się w założenia
polskiej polityki zagranicznej.
Komisja Spraw Zagranicznych oraz Komisja Spra-
wiedliwości i Praw Człowieka rekomendują wysokiej
Izbie przyjęcie przedłożonego projektu ustawy bez
poprawek. Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję uprzejmie.
Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po-
rządku dziennego wysłucha 3-minutowych oświad-
czeń w imieniu klubów i kół.
Otwieram dyskusję.
W imieniu Platformy Obywatelskiej głos zabierze
pan poseł Andrzej Halicki.
Proszę bardzo.
Poseł Andrzej Halicki:
Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mamy
przed sobą rządowy projekt ustawy, który wynika z
konieczności przyjęcia procedur zapewniających
przyspieszenie możliwości przekazywania stronom
umowy osób ściganych. Dotyczy to, jak przed chwilą
powiedział poseł sprawozdawca, państw członkow-
skich Unii Europejskiej, Królestwa Norwegii oraz
Republiki Islandii, które nie należą do Unii, ale od
ponad 30 lat są z nią związane regulacjami, konwen-
cjami, między innymi konwencją ze Strasburga o
zwalczaniu terroryzmu, to było w 1977 r. Od tego
czasu nastąpiła dalsza liberalizacja przepisów regu-
lujących zasady ruchu osobowego. Poseł sprawozdaw-
ca wspomniał i słusznie zaakcentował znaczenie
strefy Schengen, do której wstąpiła także Polska.
Te ułatwienia przyczyniły się do zmiany charak-
terystyki przestępczości międzynarodowej, a to po-
woduje konieczność zapewnienia kolejnych instru-
mentów pozwalających na usprawnienie postępowań
karnych. Poseł sprawozdawca wspomniał również o
przyjęciu zasad określanych jako europejski nakaz
aresztowania. Te regulacje prawnie – wiążące rów-
nież Polskę jako członka Unii Europejskiej – powinny
objąć także terytoria Królestwa Norwegii i Republi-
ki Islandii.
Zgodnie z rekomendacjami obu komisji klub Plat-
formy Obywatelskiej w całości popiera przedstawiony
projekt, bez poprawek. Będziemy głosować za jego
przyjęciem. Dziękuję serdecznie. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
W imieniu Prawa i Sprawiedliwości głos zabierze
pani poseł Iwona Arent.
Poseł Iwona Arent:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawie-
dliwość mam zaszczyt przedstawić stanowisko doty-
czące rządowego projektu ustawy o ratyfikacji Umo-
wy między Unią Europejską a Republiką Islandii i
Królestwem Norwegii w sprawie procedury przeka-
zywania osób pomiędzy państwami członkowskimi
Unii Europejskiej a Islandią i Norwegią, podpisanej
w Wiedniu w dniu 28 czerwca 2006 r. (druk nr 779),
oraz nasze stanowisko dotyczące sprawozdania Ko-
misji Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Komisji
Spraw Zagranicznych do tego projektu, zawartego w
druku nr 1105.
Ogólnie mówiąc, omawiany projekt ustawy doty-
czy uregulowań w zakresie problematyki pomocy
prawnej w sprawach karnych w dziedzinie zwalcza-
nia przestępczości międzynarodowej pomiędzy Unią
Europejską a Republiką Islandii i Królestwem Nor-
wegii. W omawianej ustawie wyraża się zgodę na
dokonanie przez prezydenta Rzeczypospolitej Pol-
skiej ratyfikacji Umowy między Unią Europejską a
Republiką Islandii i Królestwem Norwegii w sprawie
procedury przekazywania osób pomiędzy państwami
członkowskimi Unii Europejskiej a Islandią i Norwe-
gią. Celem tej umowy jest uproszczenie przekazywa-
nia osób do celów ścigania lub wykonywania wyro-
ków pomiędzy państwami członkowskimi a Króle-
stwem Norwegii i Republiki Islandii. Oczywiście
osób podejrzanych i skazanych, przy jednoczesnym
zachowaniu prawa do możliwości odmowy wykona-
nia nakazu aresztowania. Nakaz aresztowania ozna-
cza decyzję sądową. Umowa określa podstawy wyłą-
czenia stosowania zasady podwójnej karalności.
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekt ustawy o ratyfikacji Umowy między Unią Europejską a Republiką Islandii i Królestwem Norwegii
w sprawie procedury przekazywania osób pomiędzy państwami członkowskimi UE a Islandią i Norwegią
Poseł Iwona Arent
Określone zostały także podstawy do obligatoryj-
nej odmowy wykonania nakazu aresztowania, między
innymi zakazane jest przekazanie osoby podejrzanej
o popełnienie przestępstwa bez użycia przemocy z
przyczyn politycznych lub gdy jego dokonanie będzie
naruszać wolność i prawa człowieka i obywatela.
Ważnym zapisem jest deklaracja Rzeczypospolitej
Polskiej, że nakaz wydany wobec obywatela polskie-
go może nastąpić jedynie pod warunkiem, że czyn,
którego nakaz dotyczy, został popełniony poza na-
szym krajem i stanowi przestępstwo według prawa
Rzeczypospolitej Polskiej.
Organem sądowym wydającym nakaz jest właści-
wy miejscowo sąd okręgowy. Organami właściwymi
do przyjmowania nakazów są właściwe miejscowo
prokuratury okręgowe. Organem centralnym, który
może pośredniczyć w przekazywaniu nakazów aresz-
towania, jest minister sprawiedliwości prokurator
generalny. Nakaz aresztowania musi spełniać wszyst-
kie wymogi formalne określone w umowie.
Podsumowując, panie marszałku, panie mini-
strze, Wysoka Izbo (Dzwonek), umowa spowoduje
korzystne skutki społeczne wynikające ze zwiększe-
nia skuteczności zwalczania przestępczości transgra-
nicznej przez usprawnienie przekazywania osób ści-
ganych w stosunkach z Islandią i z Norwegią.
W imieniu mojego klubu stwierdzam, że uważamy
powyższą ustawę za słuszną i popieramy ją. Dzięku-
ję. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
W imieniu Polskiego Stronnictwa Ludowego głos
zabierze pan poseł Stanisław Witaszczyk.
Poseł Stanisław Witaszczyk:
Panie Marszałku! Panowie Ministrowie! Szanow-
ni Państwo! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Posel-
skiego Polskiego Stronnictwa Ludowego chciałbym
przedstawić nasze stanowisko odnośnie do projektu
ustawy o ratyfikacji Umowy między Unią Europejską
a Republiką Islandii i Królestwem Norwegii w sprawie
procedury przekazywania osób pomiędzy państwami
członkowskimi Unii Europejskiej a Islandią i Norwe-
gią, podpisanej w Wiedniu 28 czerwca 2006 r.
Mając na względzie ułatwienia w ruchu transgra-
nicznym, które przyczyniają się do szybkich zmian
charakterystyki przestępczości międzynarodowej,
zachodzi, naszym zdaniem, pilna potrzeba dalszego
zacieśniania współpracy w dziedzinie zwalczania
międzynarodowej przestępczości. Rzeczpospolita Pol-
ska, przystępując do Unii Europejskiej, zobowiązała
się do przyjęcia krajowego systemu prawnego kon-
wencji z dziedziny wymiaru sprawiedliwości i spraw
231
wewnętrznych, których nie można oddzielić od osią-
gnięcia celów Traktatu o Unii Europejskiej.
Celem związania się Rzeczypospolitej Polskiej ni-
niejszą umową jest także uproszczenie procedury
przekazywania osób do celów ścigania lub wykony-
wania wyroków pomiędzy państwami. Należy zazna-
czyć, że związanie się umową nie spowoduje większe-
go obciążenia Skarbu Państwa.
Naszym zdaniem należy podkreślić, że czynne
nawiązanie międzynarodowej współpracy prawnej
spowoduje dalsze ugruntowanie dobrego wizerunku
Rzeczypospolitej Polskiej na arenie międzynarodowej
i potwierdzi kontynuację naszych zobowiązań wyni-
kających z akcesji do Unii Europejskiej, jednocześnie
podnosząc standardy współpracy międzynarodowej.
Mając powyższe na względzie, Klub Poselski Pol-
skiego Stronnictwa Ludowego będzie głosował za
przyjęciem ustawy o ratyfikacji Umowy między Unią
Europejską a Republiką Islandii i Królestwem Nor-
wegii w sprawie procedury przekazywania osób po-
między państwami członkowskimi Unii Europejskiej
a Islandią i Norwegią. Dziękuję za uwagę. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję.
W imieniu klubu Lewica głos zabierze pan poseł
Marek Wikiński.
Poseł Marek Wikiński:
Bardzo dziękuję.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Przypadł mi w udziale zaszczyt zaprezentowania
stanowiska Klubu Poselskiego Lewica wobec rządo-
wego projektu ustawy o ratyfikacji Umowy między
Unią Europejską a Republiką Islandii i Królestwem
Norwegii w sprawie procedury przekazywania osób
pomiędzy państwami członkowskimi Unii Europej-
skiej a Islandią i Norwegią, podpisanej w Wiedniu
dnia 28 czerwca 2006 r. Druk pierwotny ma nr 779,
a sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Czło-
wieka oraz Komisji Spraw Zagranicznych jest zawar-
te w druku nr 1105.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Moi przedmówcy
bardzo precyzyjnie, dokładnie omówili dosyć krótki
projekt ustawy, w zasadzie są to tylko dwa artykuły.
Mianowicie w art. 1 chodzi o wyrażenie zgody na
dokonanie przez prezydenta Rzeczypospolitej Pol-
skiej ratyfikacji umowy, o której mowa. W art. 2
stwierdza się, że ustawa wchodzi w życie po upływie
14 dni od dnia ogłoszenia, ale ta kwestia ma szerszy
wymiar, który już przed chwilą został omówiony.
W związku z powyższym w imieniu mojego Klubu
Poselskiego Lewica chcę zadeklarować poparcie i
stwierdzić, że będziemy głosować za omawianym pro-
jektem ustawy. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekt ustawy o ratyfikacji Umowy między Unią Europejską a Republiką Islandii i Królestwem Norwegii
232 w sprawie procedury przekazywania osób pomiędzy państwami członkowskimi UE a Islandią i Norwegią
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję.
To były wystąpienia w imieniu klubów.
Przedstawiciele kół dzisiaj do nas nie przemówią.
Pytanie pragnie zadać pan poseł Dariusz Lipiński.
Proszę bardzo, panie pośle.
Poseł Dariusz Lipiński:
Dziękuję.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Mniej więcej trzy miesiące temu debatowaliśmy w
Wysokiej Izbie o ratyfikacji Porozumienia pomiędzy
Unią Europejską a Republiką Islandii i Królestwem
Norwegii w sprawie stosowania niektórych postano-
wień Konwencji o pomocy prawnej w sprawach kar-
nych pomiędzy państwami członkowskimi Unii Eu-
ropejskiej. Rozumiem, że omawiana dzisiaj umowa
stanowi kolejny krok do pełnego włączenia tych
dwóch państw, Islandii i Norwegii, do europejskiego
systemu współpracy w sprawach karnych.
Chciałbym zapytać pana ministra o powiązania
między tymi dwiema umowami, czyli porozumieniem
w sprawie stosowania niektórych postanowień kon-
wencji o pomocy prawnej w sprawach karnych oraz
umową w sprawie procedury przekazywania osób. W
jaki sposób wzajemnie się one uzupełniają i czy łącz-
nie tworzą już pełen system współpracy w sprawach
karnych między Unią Europejską a Islandią i Nor-
wegią? Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer-
pana.
Głos zabierze podsekretarz stanu w Ministerstwie
Sprawiedliwości pan Łukasz Rędziniak.
Podsekretarz Stanu
w Ministerstwie Sprawiedliwości
Łukasz Rędziniak:
Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sza-
nowny Panie Pośle! Odpowiadam na pytanie: tak,
jak najbardziej, 3 miesiące temu zajmowaliśmy się
niejako pierwszą częścią zagadnień z zakresu prawa
karnego i ta ustawa, z tego, co się orientuję, oczeku-
je już na podpis pana prezydenta.
Rozpatrywany dzisiaj przez nas akt prawny sta-
nowi niejako uzupełnienie, gdyż poprzednia umowa
dotyczyła pomocy sądowej w sprawach karnych i tych
wszystkich innych kwestii, na przykład wniosków
dotyczących świadków czy dowodów, które nie doty-
czą przekazywania skazanych. Jedną rzecz chciał-
bym podkreślić. Norwegia może mniej, Islandia bar-
dziej są krajami odległymi od Polski, ale obrót praw-
ny z nimi wzrasta z przyczyn jak najbardziej prak-
tycznych. Duża ilość naszych rodaków wyjechała do
pracy. W Islandii stanowimy już, z tego, co się orien-
tuję, prawie 5-procentową mniejszość.
Poinformuję może statystycznie, że w 2006 r.
Rzeczpospolita skierowała do Islandii 2 wnioski eks-
tradycyjne, w 2007 r. – 3, a w tym roku już 8. Jeżeli
chodzi o Norwegię, to było odpowiednio 5, 8 i 6. Tak
że liczba wniosków rośnie lawinowo z uwagi na to, że
się pojawiają – było o tym w różnych artykułach w
prasie – poszukiwani przez władze Rzeczypospolitej
obywatele właśnie na Islandii bądź w Norwegii. Po-
dobnie jest z drugiej strony. Dawniej nie otrzymywa-
liśmy prawie w ogóle, zwłaszcza z Islandii, wniosków
o pomoc prawną, a w tym roku dostaliśmy już 2 wnio-
ski ekstradycyjne z Islandii, w zeszłym roku 1. Po-
dobna jest statystyka w przypadku Norwegii – 2, a w
tym roku 1.
Zatem na zakończenie tej wypowiedzi takie uzu-
pełnienie. Z uwagi na to, że są tutaj dwa elementy:
pomoc prawna w zakresie spraw karnych i przekazy-
wanie skazanych, niejako załatwia nam to, brzydko
mówiąc, całościowo kwestię obrotu prawnego w spra-
wach karnych z Królestwem Norwegii i Republiką
Islandii. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:
Dziękuję bardzo.
Zamykam dyskusję.
Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpi-
my w bloku głosowań.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 24.
porządku dziennego: Pierwsze czytanie rządo-
wego projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks
spółek handlowych oraz ustawy o obrocie in-
strumentami finansowymi (druk nr 1130).
Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w
Ministerstwie Sprawiedliwości pana Łukasza Rędzi-
niaka w celu przedstawienia uzasadnienia projektu
ustawy.
Podsekretarz Stanu
w Ministerstwie Sprawiedliwości
Łukasz Rędziniak:
Bardzo dziękuję.
Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pro-
jekt, który mam zaszczyt przedłożyć dzisiaj Wysokiej
Izbie, stanowi implementację do polskiego porządku
prawnego postanowień dyrektywy z dnia 11 lipca 2007
r. w sprawie wykonywania niektórych praw akcjona-
riuszy spółek notowanych na rynku regulowanym.
Mając na względzie ekonomię procesu legislacyj-
nego, przy tej okazji dokonuje się też niewielkiej
zmiany Kodeksu spółek handlowych, która stanowi
implementację innej dyrektywy, z dnia 13 listopada
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks spółek handlowych oraz ustawy o obrocie instrumentami finansowymi
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Sprawiedliwości Łukasz Rędziniak
2007, dotyczącej wymogu sprawozdania niezależnego
biegłego w przypadku łączenia spółek akcyjnych lub
też ich podziału.
U podstaw dyrektywy w sprawie wykonywania
niektórych praw akcjonariuszy spółek notowanych
na rynku regulowanym leży dążenie ustawodawcy
europejskiego do poprawy ładu korporacyjnego pu-
blicznych spółek akcyjnych działających w Unii Eu-
ropejskiej. Dyrektywa zmierza więc do ułatwienia
akcjonariuszom spółek publicznych wykonywania ich
praw korporacyjnych poprzez stworzenie korzystniej-
szych ram prawnych w odniesieniu do aktywnego
uczestniczenia akcjonariuszy w podejmowaniu decy-
zji w spółkach. Pomimo że dyrektywa adresowana
jest do spółek publicznych, a więc takich, których
akcje zostały dopuszczone do obrotu na rynku regu-
lowanym, ustawodawca polski, jak uważamy, powi-
nien niektóre rozwiązania dyrektywy wprowadzić
także w odniesieniu do prywatnych, czyli zamknię-
tych spółek akcyjnych.
Przepisy Kodeksu spółek handlowych o walnym
zgromadzeniu są adresowane zarówno do spółek pry-
watnych, jak i publicznych, dlatego też uważamy, że
tworzenie dualizmu w takim zakresie byłoby zabie-
giem sztucznym i komplikowałoby przepisy Kodeksu
spółek handlowych. Dlatego też zakres podmiotowy
projektu obejmuje publiczne spółki akcyjne oraz – w
mniejszym zakresie – spółki prywatne.
Do przedkładanego Wysokiej Izbie projektu usta-
wy dołączone jest uzasadnienie, które dość wyczer-
pująco przedstawia zarówno kwestie dotyczące spo-
sobu implementacji dyrektywy, jak i proponowane
poszczególne zmiany przepisów Kodeksu spółek han-
dlowych. Dlatego też krótko omówię najważniejsze
sprawy związane z projektem.
Przede wszystkim projekt przewiduje wiele no-
wych reguł natury technicznej, dotyczących organi-
zacji walnych zgromadzeń akcjonariuszy. W odnie-
sieniu do spółek publicznych wprowadza on zasadę
zwoływania walnego zgromadzenia w sposób zapew-
niający skuteczne przekazanie informacji do publicz-
nej wiadomości w całej Unii Europejskiej. W tym celu
projektowany art. 4021 nakłada obowiązek prowa-
dzenia przez spółkę publiczną własnej strony inter-
netowej i ogłaszania informacji o zwołaniu walnego
zgromadzenia na tej stronie, wskazując jednocześnie
termin na dokonanie ogłoszenia, który nie może być
krótszy niż 26 dni przed terminem walnego zgroma-
dzenia. Akcjonariusze mniejszościowi zarówno spół-
ek publicznych, jak i prywatnych uzyskują realne
uprawnienie do wprowadzenia określonych spraw do
porządku obrad walnego zgromadzenia, a także do
zgłaszania projektów uchwał dotyczących spraw
wprowadzonych do porządku obrad walnego zgroma-
dzenia lub spraw, które mają zostać wprowadzone do
porządku obrad.
233
Co więcej, w odniesieniu do spółek publicznych
dyrektywa przewiduje, że udział w walnych zgroma-
dzeniach nie może być zależny od blokowania akcji.
I tu będzie nowela: znosi się więc zasadę zakazu ob-
rotu akcjami przez uczestników walnego zgromadze-
nia do czasu jego zakończenia. Zgodnie z dyrektywą
przewiduje się jednocześnie, że prawo do uczestnic-
twa w walnym zgromadzeniu mają tylko osoby będą-
ce akcjonariuszami spółki na 16 dni przed datą wal-
nego zgromadzenia. Jest to dzień rejestracji uczest-
nictwa w walnym zgromadzeniu. W tym też celu
wprowadza się instytucję zaświadczenia o prawie do
uczestnictwa w walnym zgromadzeniu, w oparciu o
które tworzy się zbiorcze listy osób uprawnionych do
uczestnictwa w zgromadzeniu, które były akcjona-
riuszami na te 16 dni przed datą walnego zgroma-
dzenia.
W nowym art. 4065 projekt umożliwia spółkom
publicznym organizowanie walnych zgromadzeń – to
jest też nowość – przy wykorzystaniu środków komu-
nikacji elektronicznej, w oparciu, rzecz jasna, o po-
stanowienia statutu spółki. W takiej sytuacji udział
akcjonariusza w elektronicznym walnym zgromadze-
niu może podlegać wyłącznie wymogom i ogranicze-
niom, które są niezbędne do identyfikacji akcjonariu-
sza i zapewnienia bezpieczeństwa komunikacji elek-
tronicznej.
Nowy art. 4111 daje spółkom publicznym upraw-
nienie do stworzenia akcjonariuszom możliwości gło-
sowania drogą korespondencyjną. To też jest novum.
W konsekwencji projekt przewiduje wiele szczegóło-
wych rozwiązań, które regulują przebieg takiego
głosowania od strony technicznej. Tutaj w szczegól-
ności chodzi o kwestie formularzy do głosowania,
obliczania kworum, wyników głosowania, terminu
głosowania korespondencyjnego, jawności głosów
oddanych korespondencyjnie.
Projekt wprowadza zakaz ograniczania prawa
akcjonariuszy do ustanawiania pełnomocników na
walnym zgromadzeniu oraz liczby pełnomocników
zarówno w odniesieniu do spółek publicznych, jak i
prywatnych. Jednocześnie jeśli chodzi o zabezpiecze-
nie na wypadek konfliktu interesów w przypadku,
gdy pełnomocnikiem akcjonariusza jest członek za-
rządu bądź pracownik spółki – a taką możliwość
przewiduje dyrektywa – projekt wprowadza wszyst-
kie ujęte w dyrektywie instrumenty, a mianowicie:
ograniczenie pełnomocnictwa wyłącznie do jednego
walnego zgromadzenia, zakaz udzielenia substytucji
przez pełnomocnika, obowiązek ujawnienia przez
takiego pełnomocnika okoliczności wskazujących na
istnienie konfliktu interesów oraz, co również ważne,
obowiązek uzyskania przez pełnomocnika instrukcji
co do sposobu głosowania i głosowania zgodnie z in-
strukcjami.
Zgodnie z dyrektywą projekt zezwala, by pełno-
mocnik umocowany przez kilku akcjonariuszy głoso-
wał odmiennie z akcji każdego z tych akcjonariuszy.
Jednocześnie jeżeli akcjonariusz posiada akcje zapi-
sane na więcej niż jednym rachunku papierów war-
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
234 Projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks spółek handlowych oraz ustawy o obrocie instrumentami finansowymi
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Sprawiedliwości Łukasz Rędziniak
tościowych, może ustanowić oddzielnych pełnomoc-
ników do wykonywania takich częściowych praw z
akcji zapisanych na każdym z rachunków.
Projekt reguluje ponadto obowiązki publikacyjne
spółki dotyczące wyniku głosowań, a także kwestie
dostępu akcjonariuszy do informacji dotyczących
spraw umieszczonych w porządku obrad walnego
zgromadzenia.
Jeżeli chodzi o tę drugą dyrektywę, którą imple-
mentujemy, to są to projektowane nowe artykuły:
art. 5031, 5163 § 3 oraz 5381 i one właśnie stanowią
implementację tej dyrektywy z 2007 r. w odniesieniu
do wymogów sprawozdania niezależnego biegłego w
przypadku łączenia się spółek akcyjnych lub też ich
podziału. Proponowane w związku z tą implementa-
cją zmiany mają na celu uproszczenie procedury łą-
czenia i podziału spółek akcyjnych przez zwolnienie
z obowiązku badania planu połączenia tudzież planu
podziału przez biegłego, ale jeżeli wyrażą na to zgodę
wszyscy akcjonariusze spółek uczestniczących w łą-
czeniu lub w podziale. Utrzymywanie takiego obo-
wiązku jest niecelowe, jeżeli wszyscy akcjonariusze
jako osoby, których interesów ekonomicznych doty-
czy czy dotyka bezpośrednio operacja łączenia czy też
podziału, uznają takie badanie za zbędne. Możliwość
odstąpienia od badania ma znaczenie przede wszyst-
kim w prywatnych spółkach akcyjnych, ponieważ
tam jest na ogół niewielu akcjonariuszy i mogą oni z
tego wymogu zrezygnować. Właśnie w tych spółkach
istnieje realna szansa uzyskania zgody wszystkich
akcjonariuszy na rezygnację z obowiązku badania.
Bez wątpienia proponowane rozwiązanie przyczy-
ni się do zmniejszenia niepotrzebnych obciążeń ad-
ministracyjnych spoczywających na spółkach i zwięk-
szy ich konkurencyjność, dlatego też uprzejmie pro-
szę Wysoką Izbę o przyjęcie tego projektu. Dziękuję
bardzo. (Oklaski)
(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek
Sejmu Krzysztof Putra)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu ministrowi.
Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po-
rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad-
czeń w imieniu klubów i kół.
Otwieram dyskusję.
Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Jerzego
Kozdronia w imieniu klubu Platforma Obywatelska.
Poseł Jerzy Kozdroń:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
Mam zaszczyt w imieniu klubu Platforma Obywatel-
ska przedstawić stanowisko odnośnie do rządowego
projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks spółek
handlowych oraz ustawy o obrocie instrumentami
finansowymi (druk sejmowy nr 1130).
Projektowana ustawa, należałoby powiedzieć na
wstępie, jest implementacją dwóch dyrektyw Parla-
mentu Europejskiego i Rady, pierwszej z 11 lipca
2007 r., a traktującej o sprawie wykonywania niektó-
rych praw przez akcjonariuszy spółek notowanych na
rynku kapitałowym, oraz drugiej dyrektywy Parla-
mentu Europejskiego i Rady z 13 listopada, a doty-
czącej wymogu sporządzania sprawozdań przez nie-
zależnych biegłych w przypadku łączenia spółek – i
tutaj jest odstąpienie od tego wymogu.
Najważniejszą dyrektywą, którą należy implemen-
tować, jest ta dyrektywa z 11 lipca 2007 r., ponieważ
tam jest zakreślony termin wprowadzenia do prawa
krajowego tych wymogów do 31 grudnia 2008 r.
Czego ona w istocie rzeczy dotyczy? Ta dyrekty-
wa, proszę Wysokiego Sejmu, odpowiada na aktual-
ne, dzisiejsze problemy, z jakimi się gospodarka pol-
ska i światowa boryka, a więc na problem niepewno-
ści, braku nadzoru nad rynkami finansowymi zarzą-
dzanymi w większości przez zarządy i organy zarzą-
dzające spółek, w których nie był wykonywany nadzór
właścicielski przez rozproszonych, drobnych akcjo-
nariuszy. Dyrektywa ta w istocie rzeczy zmierza do
tego, żeby tych pasywnych akcjonariuszy dysponują-
cych niewielkimi ilościami akcji skłonić, zachęcić do
uczestniczenia w sprawowaniu nadzoru i w zarządza-
niu spółką. I to jest główny adresat tych przepisów,
które chcemy uchwalić – a więc mały, drobny akcjo-
nariusz, który do tej pory był zniechęcony, pasywny,
ponieważ wychodził z założenia: cóż ja mam do po-
wiedzenia na tym rynku wielkiej firmy, gdzie mam
kilka tych akcji, nikt się ze mną nie będzie liczył?
Dajemy tutaj poprzez zmianę Kodeksu spółek han-
dlowych takie instrumenty tym małym akcjonariu-
szom, dzięki którym w sposób realny będą mogli
wykonywać swoją władzę nad majątkiem, którego w
małej części są właścicielami.
Prawdą jest to, co powiedział pan minister, że ta
dyrektywa jest adresowana głównie do spółek pu-
blicznych, ale ponieważ implementujemy to do Ko-
deksu spółek handlowych, to w części zmiany pro-
ponowane tą dyrektywą wprowadzone zostały do
spółek prywatnych, a więc spółek zamkniętych, po-
nieważ w Polsce jest dużo spółek akcyjnych, które
powstały w wyniku przekształceń własnościowych,
a więc tam, gdzie mamy do czynienia z akcjonaria-
tem pracowniczym, przy dużych przedsiębiorstwach,
które są nienotowane na rynku giełdowym, ale mają
ten prywatny obiekt zamknięty, gdzie właściciele są
określeni i też reprezentują tę niewielką swoją
cząstkę własności w tych przedsiębiorstwach. I dla-
tego też w tym zakresie te przepisy się do nich od-
noszą w części.
Przede wszystkim co tutaj jest zmieniane? Nie
chciałbym tego powtarzać za panem ministrem, któ-
ry tak szczegółowo i precyzyjnie, jak zwykle, to w
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks spółek handlowych oraz ustawy o obrocie instrumentami finansowymi
Poseł Jerzy Kozdroń
swoich sprawozdaniach przedstawia. Chciałbym po-
wiedzieć tak, że do tej pory prawo zwołania walnego
zgromadzenia przysługiwało wedle Kodeksu spółek
handlowych tylko zarządowi oraz w wyjątkowych
sytuacjach radzie nadzorczej, która mogła wnosić do
zarządu o zwołanie nadzwyczajnego zgromadzenia,
a jeśli to nadzwyczajne zgromadzenie nie było zwo-
łane, to wtedy rada nadzorcza przejmowała inicjaty-
wę i mogła je zwoływać, zwłaszcza kiedy był termin
zwołania zwyczajnego walnego zgromadzenia i za-
rząd po prostu był bezczynny, nie zwołał, to wtedy
rada nadzorcza mogła wkraczać w tych kwestiach.
Obecnie to uprawnienie daje się na równi radzie nad-
zorczej i zarządowi. Rada nadzorcza może zwołać z
własnej inicjatywy nadzwyczajne walne zgromadze-
nie, jeżeli uzna taką sytuację za zasadną. Nie dość
tego, przewiduje się możliwość zwołania walnego
zgromadzenia przez akcjonariuszy reprezentujących
co najmniej połowę kapitału zakładowego. To też jest
daleko idące uprawnienie, ponieważ wiemy z prakty-
ki, że zarząd zawsze w jakiś sposób odwlekał termin
zwołania walnego zgromadzenia... (Dzwonek)
Jeszcze minutkę, bo się rozkręciłem dopiero, a tu
się okazuje...
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Ale proszę konkretyzować, panie pośle. Bardzo
proszę.
Poseł Jerzy Kozdroń:
Mogę?
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Bardzo proszę.
(Poseł Marek Wikiński: Proszę, panie marszałku,
odjąć od mojego czasu minutkę.)
Poseł Jerzy Kozdroń:
Wobec tego będę to skracał, bo rzeczywiście się
rozgadałem.
Problem jest taki – przewiduje się możliwość, to,
co powiedział pan minister, daje się akcjonariuszom
mniejszościowym reprezentującym co najmniej 5%
kapitału akcyjnego możliwość żądania zwołania nad-
zwyczajnego walnego zgromadzenia. Jeżeli to żąda-
nie nie zostaje uwzględnione, sprawę przekazuje się
sądowi i sąd rozstrzyga, czy to jest zasadne, rozpa-
truje, czy wniosek w sprawie zwołania nadzwyczaj-
nego zgromadzenia jest zasadny.
235
Druga sprawa. Co prawda, przewiduje się to jako
możliwość, jeżeli to reguluje statut czy regulamin
organizacyjny – możliwość prowadzenia walnego
zgromadzenia w formie elektronicznej, gdzie komu-
nikacja między akcjonariuszami będzie się odbywać
w drodze elektronicznej, gdzie głosowanie będzie
elektroniczne. Przewiduje się możliwość głosowania
korespondencyjnego, kiedy regulamin spółki będzie
tak stanowił. Tak więc nie trzeba będzie osobiście
uczestniczyć w walnym zgromadzeniu. Bo najczęściej
tak było, że ci mali akcjonariusze nie byli w stanie
przyjechać, ponieważ nie było miejsca, żeby uczest-
niczyli w walnym zgromadzeniu, ktoś za nich podej-
mował decyzje.
Następna sprawa – udziela się pełnomocnictwa.
Do tej pory był wyraźny zakaz, ograniczone były
możliwości uczestniczenia w walnym zgromadzeniu
przez pełnomocników. A więc musiało być pełnomoc-
nictwo w formie pisemnej pod rygorem nieważności.
Dzisiaj się mówi: w spółkach publicznych może być
pełnomocnictwo udzielone drogą elektroniczną. Na-
wet na stronie internetowej spółki takie pełnomoc-
nictwo może być przekazane.
(Poseł Marek Wikiński: Ale z podpisem elektro-
nicznym?)
Właśnie nie. Nie musi być z tym certyfikatem.
Druga rzecz. Istnieje możliwość dalszych pełnomoc-
nictw, a więc pełnomocnik może mieć substytuta...
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Panie pośle, ale prosiłbym o konkretyzowanie,
pięć minut minęło, a czasu mamy niewiele.
Poseł Jerzy Kozdroń:
Ja liczyłem, że to będzie dziesięć, panie marszałku.
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Nie, nie, panie pośle, jak przedłużę czas każdemu,
to do rana będziemy obradowali.
Poseł Jerzy Kozdroń:
Dobrze. Już kończę, panie marszałku.
W związku z tym problem jest taki – przepisy,
które są proponowane w tym projekcie mają general-
nie dać prawo mniejszościowym wspólnikom aktyw-
nego uczestniczenia w życiu gospodarczym, żeby
mogli wykonywać faktyczny nadzór nad tymi spół-
kami. I to w mojej ocenie i w ocenie mojego klubu
pozwoli nam uniknąć wszelkiego rodzaju zagrożeń,
gdzie właściciel będzie nadzorował swoją firmę. Dzię-
kuję. (Oklaski)
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
236 Projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks spółek handlowych oraz ustawy o obrocie instrumentami finansowymi
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Przepraszam, że musiałem skracać, panie pośle,
ale Prezydium Sejmu, Sejm tak ustalił, że wystąpie-
nia są 5-minutowe.
Bardzo proszę o zabranie głosu panią poseł Iwonę
Arent w imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość.
Poseł Iwona Arent:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawie-
dliwość mam zaszczyt przedstawić stanowisko doty-
czące rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy
Kodeks spółek handlowych oraz ustawy o obrocie
instrumentami finansowymi.
Na początku należy zaznaczyć, że projekt ten ma
na celu wykonanie prawa Unii Europejskiej. Projekt
ma na celu wdrożenie dyrektywy 2007/36/WE Par-
lamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lipca 2007 r.
w sprawie wykonywania niektórych praw akcjona-
riuszy spółek notowanych na rynku regulowanym, a
przy okazji implementację dyrektywy 2007/63/WE
Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 listopada
2007 r. zmieniającej dyrektywy Rady w odniesieniu
do wymogu sprawozdania niezależnego biegłego w
przypadku łączenia się spółek akcyjnych lub ich po-
działu. Projekt ten wdraża postanowienia unijnej
dyrektywy, która ma ułatwić akcjonariuszom spółek
publicznych wykonywanie praw korporacyjnych i
wzmocnić ochronę drobnych inwestorów. Dyrektywa
wiąże każde państwo członkowskie w zakresie celu,
który powinien zostać osiągnięty. Państwa członkow-
skie mają jednak pozostawioną swobodę co do wybo-
ru form i metod prowadzących do osiągnięcia celów
dyrektywy.
Przyczyną przyjęcia dyrektywy jest dążenie Unii
Europejskiej do poprawy ładu korporacyjnego pu-
blicznych spółek akcyjnych działających w Unii. Ce-
lem dyrektywy jest także ułatwienie akcjonariuszom
spółek publicznych wykonywania praw korporacyj-
nych. Mają być korzystniejsze warunki do aktywne-
go uczestniczenia akcjonariuszy w podejmowaniu
decyzji w spółkach. Dyrektywa ma przede wszystkim
wzmocnić drobnych inwestorów, którzy bardzo czę-
sto są pasywni, a ich pasywność wynika po części z
przeszkód w sferze prawnej i faktycznej. Standardy
są przewidziane dyrektywą w zakresie minimalnym,
a więc przy implementacji przepisów dyrektywy usta-
wodawca polski nie powinien wykraczać poza prze-
widziane w niej minimalne standardy. Dyrektywa
jest adresowana wyłącznie do spółek, których akcje
zostały dopuszczone do obrotu na rynku regulowa-
nym, a więc jeżeli chodzi o Polskę, dotyczy to publicz-
nych spółek akcyjnych. Regulacja w prawie polskim
implementująca dyrektywę dotyczy spółek z siedzibą
statutową na terytorium Polski. Jedynym właści-
wym miejscem implementacji przepisów dyrektywy
jest Kodeks spółek handlowych.
A zatem celem nowelizacji, nad którą debatujemy,
jest – cały czas to podkreślam – wzmocnienie pozycji
drobnych inwestorów, zwłaszcza przez zmianę regu-
lacji dotyczących walnych zgromadzeń. Walne zgro-
madzenia powinny być zwoływane z wystarczającym
wyprzedzeniem i w taki sposób, by akcjonariusze w
całej Unii mieli pełny dostęp do informacji. Oznacza
to, że spółki będą zobowiązane zamieszczać ogłosze-
nia na swoich stronach internetowych oraz za pośred-
nictwem agencji informacyjnych co najmniej 26 dni
przed terminem. Dziś zasadą są ogłoszenia w Moni-
torze Sądowym i Gospodarczym na 3 tygodnie przed
walnym zgromadzeniem. Ten 26-dniowy termin na
zwołanie walnego zgromadzenia wynika z potrzeby
ustalenia kręgu osób uprawnionych do udziału w wal-
nym zgromadzeniu w systemie tzw. record date (dzień
rejestracji). Spółka ma zamieszczać w ogłoszeniu pre-
cyzyjny opis procedur uczestnictwa i głosowania, tak-
że korespondencyjnie lub elektronicznie, bowiem
projekt dopuszcza możliwość uczestnictwa w walnych
zgromadzeniach za pośrednictwem środków elektro-
nicznych. Nowelizacja wprowadza obowiązek prowa-
dzenia przez spółkę publiczną strony internetowej.
Udział elektroniczny w walnym zgromadzeniu obej-
mie transmisję obrad oraz dwustronną komunikację
w czasie rzeczywistym.
Przepisy Kodeksu spółek handlowych w propono-
wanym brzmieniu będą dawać każdemu akcjonariu-
szowi spółki publicznej posiadającemu do 5% akcji
czy kapitału prawo zgłaszania projektów uchwał do-
tyczących spraw objętych porządkiem obrad jeszcze
przed terminem walnego zgromadzenia. Spółki pu-
bliczne będą zobowiązane do niezwłocznego ogłasza-
nia na stronie internetowej projektów zgłoszonych
uchwał. Nowelizacja zakłada też przyznanie autono-
micznego prawa zwołania nadzwyczajnego walnego
zgromadzenia akcjonariuszom reprezentującym co
najmniej połowę kapitału zakładowego lub co naj-
mniej połowę ogółu głosów na walnym zgromadze-
niu. Prawo autonomicznego zwoływania walnego
zgromadzenia przysługiwać też będzie radzie nad-
zorczej, nie będzie to jednak prawo wykorzystywane
dowolnie, w obowiązkach członków rady są bowiem
działania w interesie spółki. (Dzwonek) Wynika z
nich nakaz koordynowania zwoływanych zgroma-
dzeń z zarządem oraz uwzględnienia okoliczności
złożenia wniosku o zwołanie zgromadzenia (Dzwo-
nek) przez mniejszość, tak by uniknąć niepotrzeb-
nych zgromadzeń narażających spółkę i akcjonariu-
szy na zbędne koszty.
Przepraszam, chwileczkę tylko, już kończę.
Projekt przewiduje też, że prawo uczestniczenia
w walnym zgromadzeniu mają tylko osoby będące
akcjonariuszami na 16 dni przed datą walnego zgro-
madzenia. Dzień rejestracji uczestnictwa w walnym
zgromadzeniu ma być jednolity dla uprawnionych z
akcji na okaziciela i akcji imiennych. Nowelizacja
wprowadza instytucję zaświadczenia o prawie do
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks spółek handlowych oraz ustawy o obrocie instrumentami finansowymi
Poseł Iwona Arent
uczestnictwa w walnym zgromadzeniu. Projekt zno-
si także zasadę zakazu obrotu akcjami przez uczest-
ników walnego zgromadzenia do zakończenia walne-
go zgromadzenia. W nowelizacji tej zostaje także
dopuszczona możliwość reprezentowania przez peł-
nomocnika kilku akcjonariuszy oraz udzielania peł-
nomocnictw drogą elektroniczną.
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
Tak jak wspomniałam na początku, Polska jako czło-
nek Unii Europejskiej ma obowiązek implementacji
dyrektywy unijnej do naszego prawa, a także chodzi
o wzmocnienie pozycji drobnych inwestorów akcjo-
nariuszy. W związku z tym Prawo i Sprawiedliwość
wnosi o skierowanie projektu ustawy do dalszych
prac w odpowiedniej komisji. Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo, pani poseł.
Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Marka
Wikińskiego w imieniu klubu Lewica.
Poseł Marek Wikiński:
Dziękuję bardzo.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Moi poprzednicy
nie tylko w sposób bardzo rzeczowy i kompetentny,
ale i elegancki, jak widzieliśmy przed chwilą, przed-
stawili całość projektu ustawy, nie zostawiając mi
wielkiego pola manewru. Dlatego skupię się na kilku
wątkach omawianej ustawy.
Panie Ministrze! Przypadł mi w udziale zaszczyt
zaprezentowania stanowiska Klubu Poselskiego Le-
wica wobec rządowego projektu ustawy o zmianie
ustawy Kodeks spółek handlowych oraz ustawy o
obrocie instrumentami finansowymi. Klub poselski
popiera przedłożony projekt ustawy. Opowiadamy się
za skierowaniem go do dalszych prac w komisjach
sejmowych.
Projektowana regulacja ma na celu stworzenie
korzystnych ram prawnych dla aktywnego uczestni-
czenia akcjonariuszy w podejmowaniu decyzji w spół-
kach oraz ułatwienie transgranicznego wykonywa-
nia uprawnień akcjonariuszy. Proponowane rozwią-
zania spowodują zmniejszenie obciążeń administra-
cyjnych i finansowych przy łączeniu i podziale spółek
kapitałowych, a dodatkowo projekt wprowadza ure-
gulowania korzystne dla przedsiębiorców, które po-
winny przełożyć się na poprawę warunków funkcjo-
nowania i rozwoju spółek.
Panie Ministrze! Chciałbym poruszyć kwestię w
ramach konsultacji społecznych już podnoszoną
przez podmioty, do których rząd skierował omawiany
projekt ustawy. Otóż Krajowy Depozyt Papierów
Wartościowych SA wskazał, że przepisy projektowa-
nych art. 401 § 1 i 4, art. 402 3 § 2 oraz art. 407 § 1
237
przyznają akcjonariuszom spółki publicznej określo-
ne uprawnienia, które mogą być wykonywane w
okresie między dniem zwołania a dniem odbycia wal-
nego zgromadzenia. Są to: prawo żądania umieszcze-
nia określonych spraw w porządku obrad najbliższe-
go walnego zgromadzenia, prawo zgłaszania projek-
tów uchwał dotyczących spraw wprowadzonych lub
proponowanych do tego porządku, prawo żądania
przesłania pocztą formularzy głosowania oraz prawo
żądania przesłania listy akcjonariuszy. Przepisy te
w zaaprobowanym brzmieniu nie wyjaśniają jednak,
w jaki sposób spółka ma ustalać istnienie uprawnień
po stronie osób występujących z jednym ze wskaza-
nych wyżej żądań. Prosiłbym o poinformowanie Wy-
sokiej Izby, czemu ta uwaga nie została w pracach
rządowych uwzględniona.
Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych zgło-
sił też wątpliwość co do potrzeby wprowadzania pro-
jektowanego art. 4063 § 4, podkreślając, że propono-
wane zmiany do ustawy o obrocie instrumentami
finansowymi nie wskazują żadnych dokumentów,
które miałyby być równoznaczne z zaświadczeniem
o prawie uczestnictwa w walnym zgromadzeniu.
Również ta uwaga nie została uwzględniona. Tu też
jest prośba o wyjaśnienie.
Natomiast Związek Banków Polskich wskazał, że
podając dane dotyczące ogólnej ilości głosów na stro-
nie internetowej, spółka publiczna powinna brać pod
uwagę nie tylko akcje, tak jak to zostało zapisane, ale
także wyemitowane obligacje zamienne, kwity depo-
zytowe wystawione w związku z akcjami takiej spół-
ki oraz inne papiery wartościowe, z których wynika
prawo lub obowiązek nabycia akcji spółki publicznej.
Branie pod uwagę tego typu papierów wartościowych
określa art. 88 ustawy o ofercie publicznej m.in. w
kontekście ustalania poziomu zaangażowania w
spółkę, w związku z czym dzięki wprowadzeniu tego
typu zapisu zostanie usunięta asymetria w trakto-
waniu takich samych papierów przez dwie różne
ustawy. Takie samo pytanie. Jeszcze chciałbym się
skupić na ostatnim wątku, na ostatnim artykule
omawianej ustawy, chodzi o terminy wejścia w życie
ustawy. Terminy wejścia w życie proponowanej zmia-
ny są różne dla obu dyrektyw objętych nowelą Ko-
deksu spółek handlowych. W przypadku dyrektywy
2007/63 WE Parlamentu Europejskiego w odniesie-
niu do wymogów sprawozdania niezależnego biegłe-
go w przypadku łączenia spółek akcyjnych lub ich
podziału jest uzasadnione wprowadzenie miesięczne-
go vacatio legis, niezależnie od daty uchwalenia
zmian w Kodeksie spółek handlowych, dyrektywa ta
wprowadza bowiem ułatwienia przy wnoszeniu wkła-
dów niepieniężnych, a więc powinno zastosować się
w tym przypadku vacatio legis uwzględniające fakt,
że zmianie ulega kodeks.
Natomiast w przypadku drugiej dyrektywy vaca-
tio legis i termin wejścia w życie ustawy to jest 3
sierpnia 2009 r., czyli ostatni moment, do którego
dyrektywa wymaga implementacji do prawa polskie-
go. Tu słusznie wnioskodawca proponuje maksymal-
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
238 Projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks spółek handlowych oraz ustawy o obrocie instrumentami finansowymi
Poseł Marek Wikiński
ne vacatio legis, aby przyszłoroczne walne zgroma-
dzenia akcjonariuszy odbyły się na dotychczasowych
zasadach, co daje spółkom publicznym czas, aby przy-
gotować się do tych jakże ważnych przepisów prawa,
szczególnie dla drobnych akcjonariuszy.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jak na wstępie
zapowiedziałem, mój klub opowiada się za skierowa-
niem omawianego projektu ustawy do dalszych prac
w komisjach sejmowych. Dziękuję bardzo za uwagę.
(Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Bardzo proszę o zabranie głosu pana marszałka
Józefa Zycha w imieniu Polskiego Stronnictwa Ludo-
wego.
Poseł Józef Zych:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoki Sej-
mie! Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy Ko-
deks spółek handlowych oraz ustawy o obrocie in-
strumentami finansowymi zasługuje na uwagę, gdyż
wprowadza on do naszego porządku prawnego odno-
szące się do spółek publicznych nowe rozwiązania,
niejako wymuszone z jednej strony dyrektywami
Parlamentu Europejskiego i Rady Europy, a z drugiej
strony – także potrzebami, jakie występują w dzia-
łalności spółek publicznych.
W tym miejscu wypada przypomnieć, że w formie
spółek publicznych działają w Polsce nie tylko pod-
mioty prowadzące przedsięwzięcia na dużą skalę, a
takich jest kilka, ale także spółki średniej wielkości,
zainteresowane pozyskiwaniem funduszy na inwe-
stycje za pośrednictwem publicznego rynku akcji. A
zatem nowelizacja powinna być dostosowana do sy-
tuacji, jaką mamy w Polsce w zakresie działania spół-
ek publicznych. Od tej zasady istnieją jednak wyjątki,
w których dokonywane zmiany powinny dotyczyć
prywatnych spółek akcyjnych. Dotyczy to prawa ak-
cjonariuszy do żądania uzupełnienia porządku obrad
walnego zgromadzenia czy podstaw odmowy przez
zarząd udzielenia akcjonariuszowi informacji.
Należy zgodzić się z projektodawcą, że właściwym
miejscem implementacji przepisów unijnych, o któ-
rych mówi powołana na wstępie dyrektywa, jest Ko-
deks spółek handlowych. Co prawda w uzasadnieniu
można przeczytać, że jest to drobna zmiana, ale oka-
zuje się, że wcale nie jest drobna.
Częste zmiany, i to cząstkowe, Kodeksu spółek han-
dlowych nie służą dobrej legislacji. W dniu dzisiejszym
odbyliśmy drugie czytanie dwóch projektów ustaw o
zmianie Kodeksu spółek handlowych, mówiliśmy także
o tym. Obecny tu pan minister, zresztą wybitny znaw-
ca prawa spółek, zgodził się z tym, że w tym przypadku
powinniśmy trochę inaczej procedować. Jedyną zaletą
takiej ciągłej legislacji jest to, że posłowie mają okazję
pogłębić wiedzę o przepisach regulujących działalność
spółek, co może im się przydać w przyszłości, szczegól-
nie jeśli nie zechcą już być posłami.
Projekt ustawy zakłada, że sposób zwołania wal-
nego zgromadzenia powinien zapewnić skuteczne
przekazanie informacji do publicznej wiadomości.
Podkreślano tu, że chodzi o całą Unię Europejską.
To jest bardzo ważne.
Po przeprowadzeniu obecnej nowelizacji spółki będą
zobowiązane do zamieszczania takiego ogłoszenia na
swojej stronie internetowej, a także za pośrednictwem
agencji informacyjnej. Tu trzeba od razu podkreślić, że
te spółki, które nie mają swoich stron internetowych,
są zobowiązane do ich utworzenia. Trzeba także pod-
kreślić, że wprowadza się nowy termin na zwołanie
walnego zgromadzenia. Będzie on wynosić 26 dni. Je-
żeli się policzy, to się okazuje, że tam różnica pomiędzy
obecnym a przyszłym wynosi ok. 9 dni.
Ważnym uregulowaniem jest także propozycja,
aby ogłoszenie zawierało informację na temat możli-
wości uczestniczenia w zgromadzeniu za pomocą
środków elektronicznych. Jeżeli zatem spółka będzie
przeprowadzać transmisję internetową z walnego
zgromadzenia, powinna o tym fakcie, miejscu, czasie
transmisji poinformować. Ta informacja musi być
zamieszczona w ogłoszeniu o zwołaniu walnego zgro-
madzenia. Ważnym postanowieniem jest zobowiąza-
nie do prowadzenia przez spółkę strony internetowej,
o czym już mówiłem.
Za zasadne należy także uznać zmiany art. 400 i
401 Kodeksu spółek handlowych dotyczące upraw-
nień akcjonariuszy mniejszościowych. Otrzymują oni
prawo do wprowadzenia dodatkowych spraw do po-
rządku obrad walnego zgromadzenia oraz przedsta-
wiania projektów uchwał dotyczących spraw wpro-
wadzanych do porządku obrad walnego zgromadze-
nia lub spraw, które mają zostać wprowadzone do
porządku obrad.
Mówiono tu już o tym, iż ważnym uregulowaniem
jest sprawa dotycząca pełnomocników, chodzi więc o
art. 412 § 2 Kodeksu spółek handlowych. (Dzwonek)
Chciałbym tylko przy okazji podkreślić, że pełnomoc-
nik może głosować odmiennie z akcji każdego akcjo-
nariusza, a także że może być pełnomocnikiem nie
tylko jednego akcjonariusza, ale wielu.
Ponieważ klub Polskiego Stronnictwa Ludowego
uważa, iż dalsze procedowanie nad omawianym pro-
jektem powinno odbywać się na posiedzeniach Komi-
sji Nadzwyczajnej, pozostaje na razie przy tych
wstępnych uwagach. Dziękuję.
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu marszałkowi.
Przechodzimy do zadawania pytań.
Bardzo proszę o zabranie głosu panią poseł Ga-
brielę Masłowską, Prawo i Sprawiedliwość.
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks spółek handlowych oraz ustawy o obrocie instrumentami finansowymi
Poseł Gabriela Masłowska:
Dziękuję, panie marszałku.
Panie ministrze, dlaczego ustawa przewiduje za
dyrektywą, że zarejestrowanie akcjonariusza ma na-
stąpić na 16 dni przed walnym zebraniem? Również
według dyrektywy nie ma wymogu co do tego, że
akcje nie mogą być blokowane, a zatem mogą być
zbyte. Teoretycznie oznacza to, że na walnym zebra-
niu może głosować osoba, która już nie jest akcjona-
riuszem. Wydaje się, że taki zapis musi być – jeśli
wejdzie on w życie – zaskarżony, ponieważ prawo do
głosu na walnym zgromadzeniu może przysługiwać
tylko akcjonariuszom, a nie byłym akcjonariuszom.
Mam pytanie: Do których organów unijnych można
zaskarżyć taki przepis?
Drugie pytanie dotyczy tego, że ustawa odstępuje
od wymagań bezpiecznego podpisu elektronicznego
w przypadku zdalnego głosowania elektronicznego.
Jakie inne narzędzia zapewnia ustawa w celu iden-
tyfikacji akcjonariusza głosującego zdalnie, w przy-
padku gdyby okazało się, że został podmieniony przez
kogoś zupełnie innego? Jeśli okazałoby się, że nastą-
piła taka sytuacja, to czy istnieje w ustawie tryb
unieważniania takich uchwał? Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo, pani poseł.
Bardzo proszę o zabranie głosu panią poseł Kry-
stynę Skowrońską, Platforma Obywatelska.
Nie wyznaczyłem czasu zadania pytania, ale nie
będę już go teraz wyznaczał.
Poseł Krystyna Skowrońska:
Oczywiście, rozumiem, panie marszałku, pora
jest późna. Mam krótkie pytania do pana ministra.
Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Po
pierwsze, wprowadzamy nowe rozwiązanie w tej
ustawie. Dokonujemy zmiany w Kodeksie spółek han-
dlowych. W miejsce dotychczasowego wymogu doty-
czącego 10% kapitału akcyjnego wprowadza się wy-
móg posiadania 5% akcji upoważniających akcjona-
riuszy do zwołania nadzwyczajnego walnego zgroma-
dzenia akcjonariuszy. To jest nowe rozwiązanie.
Chciałabym zapytać pana ministra, czy obniżenie
tego progu jest rozwiązaniem, które jest zapisane
w dyrektywie, a ponadto jakie to może mieć znacze-
nie dla funkcjonowania Kodeksu spółek handlowych.
Czy spodziewa się pan minister, że z tego powodu
będzie zwoływanych więcej nadzwyczajnych walnych
zebrań akcjonariuszy?
Druga sprawa, która z tym się wiąże, dotyczy
m.in. dokonywania zmian. Chodzi mi w tym wypad-
ku o przepisy przejściowe. Kiedy zostanie wprowa-
dzone to rozwiązanie i kiedy będzie mogło odbyć się
pierwsze nadzwyczajne walne zgromadzenie, o które
239
wnosi 5% akcjonariatu? I w przypadku przyjęcia ja-
kich aktów wewnętrznych to nastąpi – określonego
regulaminu, zmiany statutu?
Kolejna sprawa dotyczy zwoływania walnego
zgromadzenia i odbywania go z możliwością głoso-
wania w formie elektronicznej. Tak bardzo mocno
przywiązaliśmy się do tego, że ten bezpieczny certy-
fikat ma chronić dostępu do pewnych procedur. Jaki
rodzaj certyfikatu jest przewidywany i czy potrzebny
jest certyfikat, jeśli chodzi o podpis elektroniczny?
I ostatnia kwestia, ale dotycząca dobrego rozwią-
zania. Przewiduje się termin 26 dni na ogłoszenie
w Internecie. To na pewno jest świetny termin, aby
poinformować akcjonariuszy o terminie zwołania
walnego zgromadzenia zwyczajnego czy nadzwyczaj-
nego. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo pani poseł.
Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Marka
Wikińskiego, Lewica.
Poseł Marek Wikiński:
Dziękuję bardzo.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Omawiana ustawa wprowadza bardzo wiele możli-
wości przekazywania informacji przez spółki publicz-
ne akcjonariuszom. Umożliwia przekazywanie tych
informacji drogą internetową. Żyjemy w takich cza-
sach, kiedy z Internetem dzieją się różne rzeczy. Ha-
kerzy są w stanie wejść na stronę internetową kan-
celarii premiera, ostatnio oczyścili konto prezydenta
Francji. Państwo dostrzegacie problem i w art. 4023
w § 2 zostało zapisane, że jeżeli formularze, o których
mowa w § 1, z przyczyn technicznych nie mogą zostać
udostępnione na stronie internetowej, spółka publicz-
na wskazuje na tej stronie sposób i miejsce uzyskania
formularzy. W takim przypadku spółka publiczna
wysyła formularze nieodpłatnie pocztą każdemu ak-
cjonariuszowi na jego żądanie.
O ile się nie mylę, czasami kłopoty ze stroną in-
ternetową są tak duże, że nie tylko formularzy nie
można ściągnąć z tej strony i wypełnić oraz odesłać,
ale również w ogóle nie ma dostępu do strony inter-
netowej. A więc odnoszę wrażenie, że ten przepis
troszeczkę może utrudnić życie akcjonariuszom, ale
również może, niestety, panie ministrze – nie chcę tu
mówić o sytuacji jakiejś zmowy – doprowadzić do
tego, że część akcjonariuszy będzie wiedziała, kiedy
wejść na stronę internetową, która później będzie na
przykład niedostępna dla innych akcjonariuszy. Ta-
kimi obawami chcę się z panem ministrem podzielić,
żeby rzeczywiście zgodnie z intencjami rządu Rze-
czypospolitej ci najdrobniejsi akcjonariusze mieli
takie same prawa, jak i rekiny polskiej finansjery.
Dziękuję bardzo. (Oklaski)
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
240 Projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks spółek handlowych oraz ustawy o obrocie instrumentami finansowymi
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Bardzo proszę o zabranie głosu podsekretarza
stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości pana Łuka-
sza Rędziniaka.
Panie ministrze, bardzo prosiłbym, aby to było
w miarę krótko, bo pora jest późna.
Podsekretarz Stanu
w Ministerstwie Sprawiedliwości
Łukasz Rędziniak:
Oczywiście, panie marszałku, z pełnym zrozumie-
niem. Postaram się szybko i skrótowo odpowiedzieć
na pytania.
Proszę wybaczyć, że na początku odpowiem po-
słowi Wikińskiemu, dlatego że przedstawiając stano-
wisko klubu, też zadał mi pytania. W związku z tym
udzielę panu posłowi zbiorczej odpowiedzi. Jeżeli cho-
dzi o sprawę identyfikacji, to oczywiście tutaj jest
kwestia aktów niższego rzędu, gdyż Kodeks spółek
handlowych ma określić co do zasady możliwości od-
bywania zgromadzeń drogą elektroniczną, jak rów-
nież uczestnictwa. Natomiast jeżeli chodzi o reguły
szczególne, to tutaj dla uczestników obrotu pozosta-
wiona jest swoboda. Określa to statut spółki, jak
również zarząd. Rzecz jasna, muszą oni zapewnić jak
najlepsze warunki, najbardziej precyzyjne, gdyż pa-
miętajmy o tym, że ryzykują zgłaszanie powództw
o stwierdzenie nieważności uchwał i narażają spółkę
na dodatkowe koszty, jak również niepewność obrotu.
Dla zarządu może to również oznaczać działanie na
niekorzyść spółki.
Dlatego też, jak zresztą słusznie zauważył pan
prof. Romanowski z Komisji Kodyfikacyjnej Prawa
Cywilnego, nie tworzymy tutaj instrukcji obsługi
walnego zgromadzenia. Dzisiaj w obrocie fizycznym,
że tak powiem, tak samo przecież odbywają się walne
zgromadzenia. Nie ma przepisów K.s.h. dotyczących
dokładnie kart do głosowania, rejestracji, systemów.
To wszystko jest uregulowane w praktyce, bo spółka
musi to odpowiednio i precyzyjnie uregulować, prze-
prowadzić, żeby w przyszłości nie narazić się na za-
rzuty i zgłaszanie powództw o stwierdzenie nieważ-
ności uchwał.
Chciałbym zauważyć, że te reguły i nowe przepisy
były konsultowane z wieloma podmiotami, m.in. ze
stowarzyszeniem inwestorów giełdowych, które po-
zytywnie przyjęło projekt, jako nadający się do prak-
tycznego wprowadzenia.
Pozwolę sobie jeszcze odnieść się szybko do tego,
o czym wspominał pan poseł, jak również pan mar-
szałek Zych, czyli że mamy częste zmiany, ale też
vacatio legis. Cóż, w przypadku prawa europejskiego
tych zmian nie unikniemy. Kilkakrotnie to Wysokiej
Izbie tłumaczyłem. Po prostu jesteśmy w Unii, jest
dynamika obrotu, zmiany się zdarzają. Chciałbym
jednak zauważyć pewną nową jakość. Bardzo dzię-
kuję Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego za
sprawne przygotowanie tego projektu. Mamy vacatio
legis do 3 sierpnia 2009 r. W przypadku polskich
ustaw, proszę Wysokiej Izby, jest to niespotykane.
Dajemy czas na spokojne dostosowanie się i możli-
wość przeprowadzenia zmian w statucie czy wprowa-
dzenia regulaminu przez zarząd, tak aby walne zgro-
madzenia od września 2009 r. były już przeprowa-
dzane wedle nowych reguł. Dlatego tutaj jest odpo-
wiedni okres dostosowawczy, chociaż oczywiście, jak
pan marszałek słusznie zauważył, wypadałoby mieć
trochę mniej tych zmian. Jednak jesteśmy do nich
zmuszeni.
Teraz szybko odpowiem na pytania pań i panów
posłów. Pani poseł Masłowska zgłosiła pytanie doty-
czące 16 dni i rejestracji. Zgadzam się, jest to kwestia
dyskusyjna, niemniej wynika to z dyrektywy. Jeżeli
chodzi o cel, to zostało to wprowadzone dla zapew-
nienia pewnej płynności obrotu. Oczywiście jest taka
teoretyczna możliwość, że dokona się rejestracji,
a później sprzeda akcje. Jeżeli chodzi o zaskarżanie,
bo pani poseł także o to pytała, to jest ono możliwe
wyłącznie do sądu polskiego. W Kodeksie spółek han-
dlowych są określone terminy, w tym zakresie te
przepisy się nie zmieniają. Zgadzam się, że jest to
kwestia dyskusyjna, ale po prostu implementujemy
dyrektywę.
Natomiast jeżeli chodzi o podpis elektroniczny,
to mam dwie informacje. Ustawa tak czy inaczej
będzie nowelizowana, bo w chwili obecnej, jeżeli
chodzi o podpis kwalifikowany z certyfikatem, nie
jest on do utrzymania dla potrzeb powszechnego
obrotu. Ten podpis na pewno będzie utrzymany dla
podmiotów, które np. zajmują się obrotem prawnym:
dla notariuszy, komorników, radców prawnych, ad-
wokatów. Natomiast jeżeli chodzi o ogólnie pojętą
ludność, to chciałbym zwrócić uwagę na banki in-
ternetowe i zwykłe, które dzisiaj działają jednak
przy pomocy innych instrumentów, podpisów kwa-
lifikowanych pośrednio, bo są tokeny, karty kodowe,
jest prerejestracja. To wszystko jednak działa i ob-
rót wskazuje, że jest to możliwe. Dlatego, pani poseł,
w przypadku spółek giełdowych będzie podobnie. Na
pewno będą one musiały stworzyć odpowiednią re-
jestrację zapewniającą identyfikację, tak jak to obec-
nie robią banki, bo inaczej same narażają się na
ryzyko ponoszenia kosztów postępowań i użerania
się z akcjonariuszami, którzy będą twierdzili, że byli
niewłaściwie zarejestrowani. Zresztą tak samo jest
dzisiaj w przypadku zebrań fizycznych. Jeśli jest zła
rejestracja lub akcjonariusze uważają, że zostali źle
zarejestrowani w przypadku zgłoszenia się na wal-
ne zgromadzenie, to oskarżą spółki. Jest to normal-
ne i spółki zwracają na to uwagę.
Jeżeli chodzi o pytanie pani poseł Skowrońskiej
dotyczące obniżenia progu 5%, to uważamy, że jest
to jak najbardziej rozsądne. Notabene wynika to
z dyrektywy i jest z kolei nastawione na większą
ochronę akcjonariuszy mniejszościowych. W przy-
padku dużych spółek giełdowych zebranie 10% jest
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks spółek handlowych oraz ustawy o obrocie instrumentami finansowymi
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Sprawiedliwości Łukasz Rędziniak
niemożliwe. W przypadku dużej fluktuacji kapitału
i rozdrobnienia akcjonariatu 10% to jest naprawdę
bardzo wysoki próg, a próg 5% jest jednak niższy.
Jest to krok w kierunku ochrony akcjonariuszy
mniejszościowych. Kiedy będą pierwsze walne
zgromadzenia pod nowym rygorem? Będą możliwe
– tak liczymy, biorąc pod uwagę te terminy – we
wrześniu 2009 r., z tym że w przypadku większości
spółek giełdowych, jeżeli chodzi rok obrotowy, o lata
obrotowe, są to lata kalendarzowe. W związku
z tym będzie to dopiero w roku 2010. Natomiast te
spółki, które mają inny rok, to znaczy nie jest to
rok kalendarzowy, będą to mogły zrobić już od
września 2009 r., a więc nadzwyczajne zgromadze-
nia jak najbardziej od 2009 r. Vacatio legis, co jest
bardzo ważne, da czas na spokojne przetrawienie
przepisów. To jest czasami o wiele ważniejsze, jeśli
chodzi o ten okres dostosowawczy, od tych częstych
zmian, bo – też to zauważamy – czasami w obrocie
prawnym nie wszyscy pełnomocnicy niestety zauwa-
żają zmiany kodeksowe.
Jeszcze było tutaj pytanie pana posła Wikińskie-
go i odniesienie do tych formularzy. Jak podkreśla-
łem poprzednio, to jest kwestia adekwatnej ochrony.
Jeżeli spółki – przepraszam za kolokwializm – sko-
pią tę kwestię bądź źle przygotują, a dzisiaj więk-
szość spółek ma już strony internetowe, nawet
w celach informacyjnych czy relacji inwestorskich,
to będą ponosiły ryzyko. Podobnie jest z zabezpie-
czeniem. Jeżeli chcę przeprowadzić skutecznie wal-
ne zgromadzenie akcjonariuszy, to tak samo dzisiaj
– przepraszam za kolokwializm – w tzw. realu muszę
wynająć odpowiednią salę. Jeżeli to są duże spółki,
to wynajmują hale wystawowe. Mniejsze spółki wy-
najmują sale kongresowe bądź sale w hotelach. Po-
dobnie będzie tutaj z serwerem. Będę musiał się
nastawić na taką, a nie inną możliwość przeprowa-
dzenia walnego. Notabene dzisiaj w realu też istnie-
je problem. Było wiele walnych blokowanych przez
związki zawodowe, pracowników, akcjonariuszy
mniejszościowych, którzy nie wpuszczali ludzi na
salę. Tak więc podobnym przypadkiem może być
blokowanie strony internetowej, bo też jestem w sta-
nie sobie wyobrazić jakiś zmasowany atak hakerski.
Są to jednak raczej przypadki nie do wyobrażenia
i jest to tak, jak podawałem kiedyś przykład z tym
samochodem.
(Poseł Marek Wikiński: Trzeba mieć dużą wy-
obraźnię.)
Oczywiście. Jeżeli mają ten samochód – przepra-
szam za określenie – rąbnąć, to pomimo alarmu
i wszelkich zabezpieczeń zrobią to. Tak więc podob-
nie będzie tutaj. Obowiązkiem spółki jest jednak
adekwatne przygotowanie się do walnego po to, by
akcjonariusz mógł swoje prawa wykonać, w przeciw-
nym razie grozi to odpowiedzialnością. Dziękuję bar-
dzo. (Oklaski)
241
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu ministrowi.
Zamykam dyskusję.
Rada Ministrów uznała projekt tej ustawy za pro-
jekt ustawy wykonującej prawo Unii Europejskiej.
Oznacza to, że do postępowania z tym projektem nie
stosuje się przepisów rozdziału 4 działu II „Postępo-
wanie z projektami kodeksów”.
W związku z tym marszałek Sejmu, po zasięgnię-
ciu opinii Prezydium Sejmu, proponuje, aby Sejm
skierował rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy
Kodeks spółek handlowych oraz ustawy o obrocie
instrumentami finansowymi, zawarty w druku
nr 1130, do Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowie-
ka, z zaleceniem zasięgnięcia opinii Komisji Finan-
sów Publicznych, w celu rozpatrzenia.
Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm
propozycję przyjął.
Sprzeciwu nie słyszę.
Jednocześnie marszałek Sejmu, na podstawie art.
95b regulaminu Sejmu, zaleca komisji przedstawie-
nie sprawozdania do dnia 2 grudnia 2008 r.
Komisja Finansów Publicznych przedłożyła po-
prawione sprawozdanie o projektach ustaw o zmianie
ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym.
Sprawozdanie to zostało paniom i panom posłom
doręczone w druku nr 1195.
W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii
Konwentu Seniorów, marszałek Sejmu podjął decyzję
o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmu-
jący rozpatrzenie tego sprawozdania.
Proponuję, aby w tym przypadku Sejm wyraził
zgodę na zastosowanie art. 51 pkt 3 regulaminu Sej-
mu oraz aby w dyskusji nad dodanym punktem wy-
słuchał 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów
i kół.
Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm
propozycję przyjął.
Sprzeciwu nie słyszę.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 26.
porządku dziennego: Poprawione sprawozdanie
Komisji Finansów Publicznych o:
1) rządowym projekcie ustawy o zmianie
ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym
oraz o zmianie innych ustaw,
2) poselskim projekcie ustawy o zmianie usta-
wy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym
(druki nr 1126, 1127 i 1195).
Bardzo proszę o zabranie głosu sprawozdawcę
komisji pana posła Sławomira Neumanna.
Poseł Sprawozdawca
Sławomir Neumann:
Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo!
Mam zaszczyt w imieniu Komisji Finansów Publicz-
nych przedstawić poprawione sprawozdanie o rządo-
wym projekcie ustawy o zmianie ustawy o Banko-
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
242 Projekty ustaw o zmianie ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym
Poseł Sprawozdawca Sławomir Neumann
wym Funduszu Gwarancyjnym oraz o zmianie in-
nych ustaw.
Komisja na posiedzeniach 21 i 22 października
zajmowała się poprawkami zgłoszonymi do tej usta-
wy w drugim czytaniu. W związku z dyskusją nad
tymi poprawkami i zgłoszonymi kolejnymi autopo-
prawkami do poprawek komisja poprosiła Prezydium
Sejmu o wyznaczenie jeszcze raz terminu drugiego
czytania. Mamy to w tej chwili i mogę przedstawić
w imieniu komisji poprawione sprawozdanie o rządo-
wym projekcie ustawy o zmianie ustawy o Banko-
wym Funduszu Gwarancyjnym.
Komisja proponuje Wysokiej Izbie przyjąć spra-
wozdanie zawarte w druku nr 1195. Chciałbym do-
dać, że opinia Komitetu Integracji Europejskiej do-
tycząca tej ustawy jest pozytywna. Ustawa obejmuje
kilka kluczowych spraw. Najważniejszą, będącą
w ogóle powodem złożenia przez rząd tej ustawy, jest
chęć dostosowania przepisów obowiązujących w Pol-
sce do wymogów Unii Europejskiej.
W międzyczasie w związku z sytuacją na rynkach
międzybankowych, na rynkach finansowych świata
dodano niezmiernie istotny punkt, tzn. gwarancje
dla lokat do 50 tys. euro wraz z delegacją dla rządu
w sprawie możliwości podniesienia tej kwoty w przy-
padku zajścia takich potrzeb.
Drugą istotną zmianą w ustawie jest wprowadze-
nie instytucji pożyczki z budżetu państwa dla Ban-
kowego Funduszu Gwarancyjnego w przypadkach
skrajnych. Została także wprowadzona w tej ustawie
informacja, zapis o tym, że Narodowy Bank Polski
przestaje być płatnikiem składek do Bankowego Fun-
duszu Gwarancyjnego. Jest to zalecenie związane
także z prawem unijnym.
Istotną informacją w związku z pracami i z po-
przednim czytaniem na sali sejmowej tej ustawy była
informacja dotycząca gwarancji dla lokat w kwocie
50 tys. euro. Chodzi o wątpliwości, które wtedy były,
czy lokaty gwarantowane dla osoby w różnych ban-
kach są tylko do kwoty 50 tys. euro, czy także do
kwoty 50 tys. euro niezależnie od liczby banków. Dzi-
siaj już wiemy, że gwarantowane są lokaty do 50 tys.
euro w każdym banku, jeżeli taka lokata została zło-
żona, oczywiście w każdym innym banku, nie w od-
dziale banku. Jest to informacja niezmiernie istotna
dla osób, które składają swoje oszczędności w ban-
kach. To właśnie dywersyfikacja lokat daje pełną
gwarancję także w przypadku wyższych kwot. Wa-
runek podstawy jest oczywiście taki, żeby to były
lokaty w różnych bankach.
Komisja po długiej dyskusji przyjęła trzy zgłoszo-
ne poprawki, dwóch poprawek nie przyjęła. Popraw-
ki te głównie dotyczyły składu rady Bankowego Fun-
duszu Gwarancyjnego. Po długich konsultacjach
wyszły one naprzeciw wnioskom Narodowego Banku
Polskiego oraz Związku Banków Polskich.
Mam nadzieję, że Wysoki Sejm raczy przyjąć za-
proponowane w druku nr 1195 sprawozdanie komisji
i przyjąć szybko ustawę, bo na to czekają depozytariu-
sze, szczególnie na gwarancję dotyczącą 50 tys. euro.
Panie marszałku, dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po-
rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad-
czeń w imieniu klubów i kół.
Otwieram dyskusję.
Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Pawła
Arndta w imieniu klubu Platformy Obywatelskiej.
Przepraszam, jestem zmęczony, więc trudno mi
wymówić nazwisko.
Poseł Paweł Arndt:
Też jestem zmęczony, panie marszałku.
Panie Marszałku! Pani Minister! Pani Poseł! Pa-
nowie Posłowie! W imieniu klubu Platformy Obywa-
telskiej chciałbym przedstawić opinię o projekcie
ustawy zmieniającej ustawę o Bankowym Funduszu
Gwarancyjnym, zawartym w druku nr 1195.
Wysoka Izbo! Po raz kolejny zajmujemy się tym
tematem. Ustawa wywołała sporo emocji, ale myliłby
się ten, kto sądziłby, że tak jest z powodu gwarancji
dla depozytów bankowych. Najwięcej emocji wzbu-
dziła sprawa powołania rady funduszu oraz przewod-
niczącego rady. Uważamy, że ośmioosobowa rada
z trzema miejscami dla Ministerstwa Finansów, dwo-
ma dla Narodowego Banku Polskiego, dwoma dla
Związku Banków Polskich i jednym dla Komisji Nad-
zoru Finansowego jest rozwiązaniem do zaakcepto-
wania przez wszystkich uczestników dotychczasowe-
go sporu, podobnie jak wybór przewodniczącego rady
przez ministra finansów.
Najważniejszym elementem ustawy w trudnej sytu-
acji kryzysu światowego jest oczywiście ustalenie gwa-
rantowanej kwoty depozytów bankowych na 50 tys.
euro. Decyzja ta powinna w znacznej mierze wzmocnić
zaufanie deponentów do systemu finansowego.
Projekt ustawy ma przede wszystkim dostosować
ustawę o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym do
wymogów prawa europejskiego. Istotnym elementem
jest likwidacja partycypacji Narodowego Banku Pol-
skiego w finansowaniu Bankowego Funduszu Gwa-
rancyjnego.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Platforma Oby-
watelska opowiada się za przyjęciem projektu usta-
wy, który m.in. daje gwarancje dla depozytów ban-
kowych w kwocie 50 tys. euro. Dziękuję bardzo za
uwagę. (Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Dariu-
sza Kaczanowskiego, Prawo i Sprawiedliwość.
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekty ustaw o zmianie ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym
Poseł Dariusz Kaczanowski:
Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo!
Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego
Prawo i Sprawiedliwość przedstawić stanowisko do
poprawionego sprawozdania dotyczącego projektu
ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym. O tym,
jak intensywne oraz zaskakujące były prace nad tym
projektem, niech świadczy fakt, że po raz drugi
przedstawiam stanowisko klubu do tego projektu.
Takie procedowanie spowodowane było tym, że stro-
na rządowa, przedstawiając ten projekt, zamieściła
w nim zmiany, które wywołały zarówno w klubie
Platformy Obywatelskiej, jak i w klubie Prawa i Spra-
wiedliwości wiele wątpliwości, a tym samym popra-
wek, które z kolei były przedmiotem i powodem dal-
szych opóźnień prac w komisji.
Przypomnę, że projekt został przygotowany w związ-
ku z koniecznością ostatecznego dostosowania usta-
wy do wymogów prawa europejskiego, jak również,
a właściwie przede wszystkim, z postulatem wzmoc-
nienia głównego zakresu działalności Bankowego
Funduszu Gwarancyjnego związanego z systemem
ochrony środków deponentów.
Wzmocnienie gwarantowania depozytów nie bu-
dziło żadnych wątpliwości i zastrzeżeń. Poprawka
zgłoszona przez posłów Lewicy, a później autopo-
prawka pana posła Steca, podwyższająca środki gwa-
rantowane w 100% do równowartości w złotych 50
tys. euro, zyskała aprobatę wszystkich klubów.
Propozycje rządu, niewynikające z implementacji
prawa unijnego, a zmierzające do osłabienia roli Na-
rodowego Banku Polskiego w Radzie Bankowego
Funduszu Gwarancyjnego, poprzez zmniejszenie licz-
by jego członków, wywołały natomiast wiele emocji.
Innym zapisem ograniczającym rolę Narodowego
Banku Polskiego jest zmiana mówiąca o powołaniu
i odwołaniu przewodniczącego rady funduszu, która
pozwala tylko na zasięgnięcie opinii prezesa Narodo-
wego Banku Polskiego, a nie, jak było pierwotnie, na
uzgodniony wniosek. W kontekście tego, że praktycz-
ny nadzór nad działalnością Bankowego Funduszu
Gwarancyjnego sprawuje Rada BFG, jest to bardzo
wymowne.
Co do intencji strony rządowej, nie pozostawia
złudzeń dzisiejsza wypowiedź pani minister na po-
siedzeniu Komisji Finansów Publicznych, która
stwierdziła, iż jest to zgodne z tendencjami panują-
cymi obecnie na świecie. Chciałbym bardzo mocno
podkreślić, że takie działania są nie tylko sprzeczne
z trendami światowymi zmierzającymi do odchodze-
nia od samoregulacji rynku finansowego, ale i zabu-
rzają przejrzystość funkcjonowania instytucji pań-
stwowych. Dowodem na to są reakcje rządów państw,
które dotknął kryzys finansowy.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Prawo i Spra-
wiedliwość w toku prac nad złożonym projektem
zgłosił poprawki, które zmierzały już nawet nie do
wzmocnienia roli instytucji państwowych, ale do za-
chowania ich pozycji. Niestety nasze poprawki nie
243
zyskały aprobaty koalicji rządzącej. W związku z tym,
że Prawo i Sprawiedliwość w pełni popiera zmiany,
które mają na celu ochronę środków deponentów,
a tym samym zapewnienie ich o stabilności naszego
systemu bankowego, klub Prawo i Sprawiedliwość
nie będzie zgłaszał w drugim czytaniu żadnych po-
prawek.
Biorąc pod uwagę to, że ten aspekt jest w tej chwi-
li najważniejszy, klub Prawo i Sprawiedliwość reko-
menduje przyjęcie tego projektu. Dziękuję bardzo.
(Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Stani-
sława Steca, klub Lewica.
Poseł Stanisław Stec:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Bardzo chciał-
bym podziękować najpierw przedstawicielom klubu
PO i Prawa i Sprawiedliwości, że już w tak zwanym
poprawionym drugim czytaniu nie składają popra-
wek do tego projektu. W związku z tym apeluję do
pana marszałka, jeżeli nie będzie złożonych popra-
wek, a prawdopodobnie nie będzie, żebyśmy jednak
głosowali jutro ten projekt ustawy, bo oczekują na
niego deponenci. Najważniejsze jest to, żeby dać sy-
gnał deponentom w polskich bankach, że ich środki
są zagwarantowane do 50 tys. euro. Natomiast w prak-
tyce okaże się, czy rada powinna być 8-osobowa, czy
11-osobowa. Do tego możemy później wrócić i doko-
nać analizy i oceny. Ale najważniejsze na dzień dzi-
siejszy, żebyśmy ten projekt uchwalili. Mam nadzieję,
że również Senat nie wniesie do tego projektu popra-
wek i że jeszcze w październiku będzie on złożony do
podpisu pana prezydenta, bo to jest naprawdę bardzo
oczekiwane rozwiązanie.
Mój klub Lewicy będzie głosował za przyjęciem
zmiany ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyj-
nym. Dziękuję za uwagę. (Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Bardzo proszę pana posła Edwarda Wojtasa
o zabranie głosu w imieniu Polskiego Stronnictwa
Ludowego.
Poseł Edward Wojtas:
Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo!
Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Posel-
skiego Polskiego Stronnictwa Ludowego w sprawie
rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o Ban-
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
244 Projekty ustaw o zmianie ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym
Poseł Edward Wojtas
kowym Funduszu Gwarancyjnym oraz o zmianie
innych ustaw, zawartego w druku nr 1126, oraz po-
selskiego projektu, zawartego w druku nr 1127,
a także sprawozdania Komisji Finansów Publicz-
nych, druk nr 1195.
Przedmiotowy projekt ustawy zmierza do dosto-
sowania ustawy do prawa wspólnotowego zgodnie
z dyrektywą nr 94/19/WE Parlamentu Europejskie-
go i Rady Europy z 30 maja 1994 r.
Bankowy Fundusz Gwarancyjny, którego celem
jest wzmacnianie wiarygodności banków oraz stabil-
ności polskiego systemu bankowego, to instytucja,
która przez 12 lat funkcjonowania bardzo dobrze wy-
pełniła swoją rolę. Projekt zgodnie z wymogami unij-
nymi przewiduje między innymi wyłączenie Narodo-
wego Banku Polskiego z bezpośredniego współfinan-
sowania Bankowego Funduszu Gwarancyjnego i prze-
widuje stworzenie możliwości udzielania przez bank
centralny krótkoterminowych kredytów. Zgodnie
z proponowanymi zmianami fundusz ma być finan-
sowany wyłącznie przez banki.
Przedmiotowy projekt ustawy wprowadza szereg
istotny zmian w celu lepszego dostosowania systemu
gwarancji wkładów do potrzeb sektora bankowego
i interesów depozytariuszy. Jak wspominali moi
przedmówcy, szczególnie ważną poprawką jest zwięk-
szenie do poziomu 50 tys. euro gwarancji wkładów,
z możliwością jej podniesienia przez Radę Ministrów.
Zmiany dotyczą także zasad naliczania maksymal-
nego poziomu opłaty rocznej przy założeniu, że po-
tencjalna maksymalna wartość zobowiązania banku
nie może być wyższa od dotychczasowej.
Zgodnie z ustawą zadaniem BFG jest nie tylko
gwarantowanie depozytów, ale także ochrona po-
średnia zgromadzonych depozytów poprzez działania
pomocowe, które mają zapobiegać upadłościom ban-
ków. Pomoc taką mogą otrzymać banki zagrożone
niewypłacalnością, podejmujące samodzielne działa-
nia naprawcze, a także banki przejmujące te, o któ-
rych mówiłem wcześniej, co w obecnej niepewnej
sytuacji na rynkach finansowych jest sprawą o szcze-
gólnym znaczeniu.
Bankowy Fundusz Gwarancyjny, udzielając pomo-
cy, ma obowiązek kontroli prawidłowości wykorzysta-
nia udzielonej pomocy, w szczególności monitorowania
realizacji działań naprawczych. Działalność pomoco-
wa nie może być celem samoistnym, lecz przyczyniać
się do eliminowania zagrożeń upadłością.
Odnosząc się do szczegółowych zmian, należy
zwrócić uwagę, iż znaczna ich część ma charakter
doprecyzowujący. Warto zwrócić uwagę na niektóre
istotne zmiany szczegółowe. I tak w art. 1 pkt 5 lit. d
projektu określa się podmiot uprawniony do wyda-
nia rozporządzenia określającego formę organiza-
cyjno-prawną, zasady i tryb obrotu przez fundusz
wierzytelnościami, które wymienione są w ust. 2
pkt 1a. W projekcie przewidziano także delegację dla
Rady Ministrów do wydania rozporządzenia okre-
ślającego dodatkowe działania funduszu w zakresie
udzielania pomocy podmiotom objętym systemem
gwarantowania oraz ich tryb wykonania.
Projekt rozszerza także katalog zadań funduszu,
wprowadzając obowiązek przedstawienia ministrowi
właściwemu do spraw instytucji finansowej przez radę
funduszu kwartalnych sprawozdań z działalności fun-
duszu. Ma to przede wszystkim służyć rzetelnemu
sprawowaniu nadzoru przez ministra finansów.
Istotną zmianą, która wywołała duże spory
w czasie procedowania nad ustawą, była sprawa li-
czebności rady i reprezentacji poszczególnych pod-
miotów uprawnionych. Myślę, że ta sprawa w tej
chwili nie budzi już kontrowersji i ośmioosobowa
rada powinna w sposób prawidłowy wypełniać swo-
je zadania.
Szanowne Pani Posłanki! Panowie Posłowie! Po-
dzielam również pogląd wyrażony w wypowiedziach
moich przedmówców dotyczących pozostałych zmian.
Uznajemy je za w pełni zasadne. Klub Poselski Pol-
skiego Stronnictwa Ludowego będzie głosował za
uchwaleniem ustawy. Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Przechodzimy do zadawania pytań.
Czas – 1 minuta.
Bardzo proszę, pan poseł Andrzej Szlachta, Prawo
i Sprawiedliwość.
Poseł Andrzej Szlachta:
Dziękuję.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister!
Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość na dzi-
siejszym posiedzeniu Komisji Finansów Publicznych
zgłosił między innymi poprawkę dotyczącą składu
rady funduszu. Zaproponowaliśmy, aby składała się
ona z przewodniczącego i dziesięciu członków: z trzech
powołanych przez ministra finansów, trzech przez
prezesa Narodowego Banku Polskiego, trzech przez
Związek Banków Polskich, jednego przez Komisję
Nadzoru Finansowego. Ponieważ omawiany projekt
jest projektem rządowym, chciałbym zapytać panią
minister: Dlaczego rząd nie poparł tego składu? We-
dług nas taki skład zapewniłby silną reprezentację
wszystkich podmiotów zainteresowanych Bankowym
Funduszem Gwarancyjnym. Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Dariu-
sza Kaczanowskiego, Prawo i Sprawiedliwość.
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Projekty ustaw o zmianie ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym
Poseł Dariusz Kaczanowski:
Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo!
Mamy okazję obserwować w świecie reakcję rządów
na objawy kryzysu finansowego. Klasyczną reakcją
jest wzmacnianie roli instytucji państwowych w sys-
temie bankowym. Proszę mi odpowiedzieć: Jakimi
przesłankami merytorycznymi kierował się rząd,
jeśli chodzi o proponowanie zmian w ustawie o Ban-
kowym Funduszu Gwarancyjnym, zmian dotyczą-
cych ograniczenia roli instytucji państwowych? Dzię-
kuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Bardzo proszę o zabranie głosu panią poseł Kry-
stynę Skowrońską, Platforma Obywatelska.
Poseł Krystyna Skowrońska:
Szanowny Panie Marszałku! Pani Minister! Pa-
nie i Panowie Posłowie! Jeśli chodzi o komunikat
dotyczący procedowania nad tą nowelizacją ustawy
o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, który jest
dzisiaj najważniejszy, to chciałabym zapytać pana
posła sprawozdawcę: Czy również podziela pan po-
gląd, że podwyższamy gwarancję depozytów? To jest
najważniejsza rzecz. Gwarancje depozytów do wyso-
kości 50 tysięcy euro będą w wysokości 100%, to jest
rzecz pierwsza.
I druga rzecz. Jeżeli mówimy o organach Banko-
wego Funduszu Gwarancyjnego, to powinny one za-
pewniać prawidłowe funkcjonowanie funduszu. Czy
pan sprawozdawca nie uważa, że identyczną rolę jak
trzech przedstawicieli wypełni dwóch przedstawicieli
określonej instytucji, na przykład Związku Banków
Polskich, Narodowego Banku Polskiego, a ciało mniej-
sze, w tym przypadku np. ośmioosobowe zamiast je-
denastoosobowego, będzie zdecydowanie sprawniej
funkcjonowało, mając takie same zadania? Dziękuję
bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo, pani poseł.
Na tym lista posłów zapisanych do głosu została
wyczerpana.
Bardzo proszę o zabranie głosu panią Katarzynę
Zajdel-Kurowską, podsekretarza stanu w Minister-
stwie Finansów.
Bardzo proszę, pani minister.
Podsekretarz Stanu
w Ministerstwie Finansów
Katarzyna Zajdel-Kurowska:
Dobry wieczór.
(Poseł Sławomir Neumann: My również panią
witamy.)
245
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dobry wieczór, dobry wieczór.
Podsekretarz Stanu
w Ministerstwie Finansów
Katarzyna Zajdel-Kurowska:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na początku
chciałabym bardzo podziękować za niezgłoszenie po-
prawek na tym etapie, abyśmy mogli przyśpieszyć
pracę nad tym projektem ustawy, który jest bardzo
ważny z punktu widzenia gwarancji wszystkich de-
pozytów w systemie bankowym objętym nadzorem.
Przy tej okazji, ponieważ pojawiła się taka wątpli-
wość na poprzednim posiedzeniu podczas drugiego
czytania, kiedy rozmawialiśmy, czy te depozyty ob-
jęte są jako roszczeniem kwotą 50 tys. euro w stosun-
ku tylko do jednej osoby, czy te gwarancje dotyczą
jednego banku, chciałabym jakby sprostować, może
nie tyle sprostować co wytłumaczyć i jeszcze raz to
podkreślić, żeby nie było już żadnych wątpliwości:
gwarancja 50 tys. euro to pełna gwarancja, bez
udziału własnego, czyli w 100%, w każdym banku,
czyli jeżeli dany deponent posiada depozyty w dzie-
sięciu bankach, to w tych dziesięciu bankach na
wszystkich jego rachunkach gwarancja obejmuje 50
tys. euro. Czyli można powiedzieć, że to nie jest gwa-
rancja rzędu 50 tys. euro, de facto to jest pełna gwa-
rancja, bo jeżeli mamy tę możliwość, że obejmuje to
wszystkie nasze depozyty w każdym banku objętym
Bankowym Funduszem Gwarancyjnym, to faktycz-
nie jest to pełna gwarancja. Ale żeby dać taką moż-
liwość Radzie Ministrów, gdyby zaszła potrzeba
zwiększenia tej kwoty minimalnej gwarancji np. z kwo-
ty 50 tys. euro, która jest kwotą konsensusową, przy-
jętą na posiedzeniu ministrów finansów Unii Euro-
pejskiej dwa tygodnie temu, to przedłożenie rządowe
również autopoprawką daje Radzie Ministrów taką
możliwość poprzez wydanie rozporządzenia podnie-
sienia tej kwoty. Tak więc nasze depozyty są bez-
pieczne, są w pełni gwarantowane i można powie-
dzieć, że to jest dużo więcej niż 50 tys.
Aby zapewnić finansowanie Bankowemu Fundu-
szowi Gwarancyjnemu, żeby nie było to tylko obcią-
żenie dla banków, wprowadziliśmy również w auto-
poprawce możliwość zasilenia Bankowego Funduszu
Gwarancyjnego poprzez pożyczkę z budżetu pań-
stwa. I to jest też bardzo ważne, że w sytuacji, kiedy
zaszłaby taka konieczność, kiedy zostałyby urucho-
mione i wyczerpane środki z Bankowego Funduszu
Gwarancyjnego, które obecnie wynoszą około 5 mld
zł, można będzie zasilić ten fundusz pożyczką z bu-
dżetu państwa.
Rola Bankowego Funduszu Gwarancyjnego jest
ogromna, tutaj dużo już na ten temat mówiliśmy,
jeśli chodzi o to, żeby te emocje gasić, aby ten psycho-
logiczny efekt w jakiś sposób łagodzić, w chwili obec-
nej dużo emocji wzbudziła kwestia rady. Jakie były
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
246 Projekty ustaw o zmianie ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym. Oświadczenia poselskie
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów
Katarzyna Zajdel-Kurowska
intencje tworzenia tej ustawy? Intencje były takie,
aby po prostu zmniejszyć liczbę członków rady, a nie
instytucji, dlatego że, muszę powiedzieć, w przedło-
żeniu rządowym zwiększyła się liczba instytucji pań-
stwowych, które mają swoją reprezentację w radzie,
ponieważ w poprzedniej ustawie o Bankowym Fun-
duszu Gwarancyjnym mieliśmy tylko trzech przed-
stawicieli w radzie, czyli Narodowy Bank Polski,
Ministerstwo Finansów i Związek Banków Polskich,
a w tym przedłożeniu rządowym mamy jeszcze Ko-
misję Nadzoru Finansowego. Zatem liczba instytucji
się zwiększyła i tym samym nie zgadzam się z tezą
postawioną przez pana posła, że jest to ograniczenie
roli instytucji państwowych, wręcz odwrotnie, uwa-
żam, że jest to wzmocnienie. A to, że dyskutowali-
śmy o liczbie członków, którzy będą reprezentować
daną instytucję, to już jest kwestia odrębna. Wiado-
mo, że każdy chce mieć zawsze więcej niż mniej. Na-
tomiast taka tendencja jest również przy innych
ustawach, przy innych tego typu dyskusjach odno-
śnie do składu rad nadzorczych. Celem rządu jest,
aby zmniejszać tę reprezentację w ten sposób, żeby
daną instytucję reprezentowała jedna osoba. Podob-
ne zmiany dokonane zostały w Radzie Nadzorczej
Giełdy Papierów Wartościowych. Również w Komisji
Nadzoru Finansowego jest po jednej osobie z każdej
instytucji. Zatem nie widzieliśmy potrzeby, aby w Ban-
kowym Funduszu Gwarancyjnym były na przykład
po trzy osoby reprezentujące tę samą instytucję. Tak
że to była podstawa przyjętej argumentacji czy linii,
która wskazywała na taką, a nie inną liczbę człon-
ków, a nie na ograniczenie roli instytucji państwowej.
Wręcz odwrotnie, wzmacniamy to poprzez dodanie
Komisji Nadzoru Finansowego. Co więcej, obecnie
trzeba powiedzieć, że rola ministra finansów szcze-
gólnie jest istotna w sytuacji, kiedy trzeba by było
uruchomić środki publiczne, czyli zasilić Bankowy
Fundusz Gwarancyjny, kiedy te gwarancje rzeczywi-
ście trzeba by było wypłacić. Natomiast takiej potrze-
by obecnie nie widzimy, ale dobrze jest mieć taki
instrument, że w sytuacji gdyby tych środków brakło,
od razu można uruchomić środki z budżetu państwa.
Zatem rola ministra finansów w tym przypadku jest
szczególna.
Tak że jeszcze raz chciałabym państwu serdecz-
nie podziękować za tak szybkie procedowanie nad
tym wnioskiem i liczę, że ten projekt jak najszybciej
wejdzie w życie. Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo, pani minister.
Zamykam dyskusję.
Pan poseł sprawozdawca jeszcze?
(Poseł Sławomir Neumann: Nie, zamykamy.)
Bardzo dziękuję panu posłowi.
(Poseł Krystyna Skowrońska: Innym razem pan
dostanie dodatkowy czas.)
Oczywiście, że tak.
Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpi-
my w bloku głosowań.
Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie punktów
porządku dziennego zaplanowanych na dzień 22 paź-
dziernika bieżącego roku.
Informuję, że zgłosili się posłowie w celu wygło-
szenia oświadczeń poselskich.
Czy ktoś z pań i panów posłów pragnie jeszcze
wygłosić oświadczenie?
Pan poseł dopisuje się jeszcze do listy, tak? Bardzo
proszę.
Listę posłów zgłoszonych do oświadczeń uważam
zatem za zamkniętą.
Bardzo proszę o zabranie głosu panią poseł Annę
Paluch, Prawo i Sprawiedliwość.
Poseł Anna Paluch:
Dziękuję bardzo, panie marszałku.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W dniach od 1 do
12 grudnia 2008 r. w Poznaniu będzie miała miejsce
XIV Sesja Konferencji Stron Ramowej Konwencji
Narodów Zjednoczonych w Sprawie Zmian Klimatu.
Zgodnie z decyzją podjętą na posiedzeniu Rady Mi-
nistrów w dniu 29 listopada 2006 r. profesor Jan
Szyszko, minister środowiska w rządzie premiera
Jarosława Kaczyńskiego, przekazał sekretarzowi
wykonawczemu Ramowej Konwencji Narodów Zjed-
noczonych w Sprawie Zmian Klimatu oficjalne zgło-
szenie kandydatury Rzeczypospolitej Polskiej jako
gospodarza XIV Sesji Konferencji Stron Narodów
Zjednoczonych w Sprawie Zmian Klimatu wraz z IV
sesją spotkania stron protokołu z Kioto. Polska pro-
pozycja organizacji konferencji została przyjęta i oto
ok. 8 tysięcy delegatów ze 190 państw – stron kon-
wencji spotka się w naszym kraju.
COP XIV jest najbardziej prestiżowym na świecie
forum dyskusji o wyzwaniach, jakie niosą zmiany
klimatyczne. Dla Polski jest pierwszą tej rangi kon-
ferencją organizowaną w naszym kraju. Uczestnicy
konferencji to politycy – ministrowie środowiska lub
zmian klimatu, przedstawiciele organizacji pozarzą-
dowych, instytucji badawczych, ekologicznych, przed-
siębiorcy, przedstawiciele mediów.
Od czasu podpisania protokołu z Kioto – porozu-
mienia światowego o redukcji emisji gazów cieplar-
nianych – w czasie regularnych spotkań stron tego
protokołu są prowadzone negocjacje o szczegółach
jego realizacji.
Pragnę w dzisiejszym oświadczeniu wyrazić moje
oczekiwanie, że rząd premiera Donalda Tuska wyko-
rzysta szansę, jaką daje spotkanie w Poznaniu, w ak-
tywny sposób dążąc do przyjęcia takich rozwiązań,
które będą korzystne dla Polski, także tych wypra-
cowanych przez poprzedni rząd. Pragnę podkreślić,
że od dnia wejścia do Unii Europejskiej Polska może
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Oświadczenia poselskie
Poseł Anna Paluch
współdecydować o stanowisku, jakie w istotnych dla
nas sprawach zajmują instytucje unijne, również wo-
bec problemów globalnego ocieplenia. A zatem bardzo
istotne dla polskiej gospodarki problemy redukcji
emisji, zobowiązań krajów – stron oraz stosowanych
dla osiągnięcia redukcji instrumentów prawnych
i finansowych powinny być rozwiązywane przy ak-
tywnym udziale Polski. Rząd Rzeczypospolitej Pol-
skiej winien proponować rozwiązania uwzględniają-
ce nasze atuty, m.in. bioróżnorodność, dużą redukcję
emisji zanieczyszczeń, jaka miała miejsce na przeło-
mie lat 80. i 90., posiadanie dużych powierzchni drze-
wostanów w dobrej kondycji, mogących pełnić funk-
cję pochłaniaczy dwutlenku węgla.
Wyrażam nadzieję, że polski rząd sprosta wyzwa-
niom modernizacyjnym polskiej gospodarki, jakie
niesie wypełnianie postanowień konwencji klima-
tycznej, konieczność oszczędzania energii, racjonali-
zacji jej zużycia, rozwijania przyjaznych dla środowi-
ska źródeł energii odnawialnej. Dziękuję bardzo.
(Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo, pani poseł.
Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła An-
drzeja Szlachtę, Prawo i Sprawiedliwość.
Poseł Andrzej Szlachta:
Dziękuję.
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W dniu 16 paź-
dziernika br. przeżywaliśmy w skupieniu, w stanie
głębokiej refleksji i z niemałym wzruszeniem 30.
rocznicę pontyfikatu papieża Polaka Jana Pawła II.
Nauka naszego umiłowanego Ojca Świętego pozosta-
je nadal żywa i aktualna. Jednym z owoców tego
pięknego, twórczego i doniosłego pontyfikatu jest
Fundacja „Dzieło Nowego Tysiąclecia”, która wiąże
się ściśle z obchodzonymi w październiku, począwszy
od 2001 r., dniami papieskimi.
Dzień Papieski obchodzony jest w niedzielę po-
przedzającą rocznicę wyboru Karola Wojtyły na sto-
licę Piotrową. Obchody te przebiegają w czterech
wymiarach: intelektualnym, duchowym, artystycz-
nym i charytatywnym. Każdemu z tych wymiarów
odpowiadają poszczególne wydarzenia składające się
na cały przebieg Dnia Papieskiego. Głównym orga-
nizatorem Dnia Papieskiego jest Fundacja „Dzieło
Nowego Tysiąclecia” powołana przez Konferencję
Episkopatu Polski w 2000 r. jako organizacja, której
działalność ma upamiętnić pontyfikat Jana Pawła II
przez promowanie nauczania papieża i wspieranie
określonych przedsięwzięć społecznych, głównie w dzie-
dzinie edukacji i kultury. Zadanie to jest realizowane
m.in. poprzez przyznawanie nagród Totus, prowa-
247
dzenie programu stypendialnego dla niezamożnej,
uzdolnionej młodzieży ze wsi i małych miast oraz
organizowanie konkursów dla młodzieży akademic-
kiej we współpracy z wyższymi uczelniami.
Podczas obchodów Dnia Papieskiego w całej Pol-
sce organizowanych jest kilkadziesiąt seminariów
naukowych i paneli dyskusyjnych, których tematem
jest nauczanie Jana Pawła II. Dzień Papieski jest
dniem duchowej łączności z Ojcem Świętym i modli-
twy w jego intencji. W wigilię Dnia Papieskiego na
Zamku Królewskim w Warszawie fundacja wręcza
jedną z najbardziej prestiżowych nagród w Kościele
katolickim, nagrodę Totus. Mają również miejsce
duże wydarzenia artystyczne zarówno o zasięgu lo-
kalnym, jak i ogólnopolskim. Zwieńczeniem jest kon-
cert papieski na placu Zamkowym w Warszawie.
Odpowiedzią na wezwanie Ojca Świętego do solidar-
ności z ubogimi jest organizowana tego dnia publicz-
na zbiórka pieniędzy pod hasłem „Dzielmy się miło-
ścią”. Bierze w niej udział blisko 100 tys. wolontariu-
szy, ministrantów, harcerzy, młodzieży i dorosłych.
Zebrane w ten sposób środki przeznaczone są na fun-
dusz stypendialny. Zasady programu stypendialnego
zostały przygotowane z koordynatorami diecezjalny-
mi fundacji. Ksiądz koordynator jest przedstawicie-
lem fundacji na terenie diecezji. Stypendium jest
przyznawane na okres 10 miesięcy, okres trwania
roku szkolnego, lub okres krótszy. Na podstawie po-
rozumienia fundacji ze szkołą szkoła wyłania kandy-
datów do stypendium z grona swoich uczniów. Dla
docenienia dorobku i skutecznego promowania osób
oraz instytucji, których działalność w sposób wybit-
ny przyczyniła się do podkreślenia wartości człowie-
ka, fundacja corocznie przyznaje wspomniane presti-
żowe nagrody Totus w 4 kategoriach. W 2002 r.
w obchody Dnia Papieskiego w szczególny sposób
włączyły się tzw. miasta papieskie. Były to 53 miasta,
które odwiedził Ojciec Święty Jan Paweł II w Polsce.
W czerwcu 2002 r. w siedzibie sekretariatu episkopa-
tu Polski prezydenci i burmistrzowie tych miast pod-
pisali deklarację włączania się corocznie w obchody
Dnia Papieskiego. Miałem honor być jednym z tych
prezydentów, którzy podpisali tę szczególną deklara-
cję, apel miast. Została ona wręczona Ojcu Świętemu
w naszej obecności podczas pielgrzymki Jana Pawła
II do Polski 18 sierpnia 2002 r. na krakowskich Bło-
niach. Miasta te pragnęły podkreślić swoją więź
z osobą papieża Polaka oraz wdzięczność dla niego,
włączając się w obchody corocznego Dnia Papie-
skiego.
VIII Dzień Papieski, który odbył się w tym roku
12 października, upłynął pod hasłem „Jan Paweł II
– wychowawca młodych”. W okresie od 10 do 16 paź-
dziernika wolontariusze w całym kraju zbierali pie-
niądze na fundusz stypendialny Fundacji „Dzieło
Nowego Tysiąclecia”. (Dzwonek)
Jeszcze chwileczkę, panie marszałku.
Dzięki hojności Polaków z funduszu tego skorzy-
sta do końca roku ponad 2 tys. uzdolnionych młodych
ludzi.
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
248 Oświadczenia poselskie
Poseł Andrzej Szlachta
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pragnę tym
oświadczeniem przekazać wszystkim darczyńcom,
wolontariuszom i społecznikom fundacji serdeczne
podziękowania za to piękne, żywe dzieło poświęcone
Janowi Pawłowi II. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Marka
Polaka, Prawo i Sprawiedliwość.
Poseł Marek Polak:
Dziękuję bardzo.
Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Moty-
wem do wygłoszenia tego oświadczenia jest przygo-
towany projekt przyszłorocznego budżetu, w którym
pomimo szumnych obietnic zarówno ze strony rządu,
jak i posłów Platformy Obywatelskiej poziom środ-
ków na program finansowania budowy zbiornika
wodnego w Świnnej Porębie z planowanych 235 mln
zł, do których, przypomnę, obliguje przyjęta przez
Wysoką Izbę ustawa z dnia 4 marca 2005 r., obniżo-
no do kwoty 115 mln zł. Wzbudza to uzasadniony
niepokój zarówno społeczności lokalnej, jak i władz
samorządowych wszystkich szczebli, które nie mogą
właściwie funkcjonować z uwagi na to, że w olbrzy-
miej strefie zalewowej od kilkudziesięciu lat zamro-
żone są możliwości inwestowania w infrastrukturę
i remonty, co zdecydowanie obniżyło poziom i kom-
fort życia mieszkańców oraz zablokowało wszelkie
możliwości podejmowania własnej inicjatywy.
Na terenie przyszłego zbiornika dawno już zlikwi-
dowano istniejące tam zakłady produkcyjne i usłu-
gowe, pozbawiając mieszkającą tam ludność miejsc
pracy. Bodźcem do poprawy sytuacji i rozwoju gospo-
darczego przyległych gmin i regionu może być jedy-
nie napełnienie zbiornika wodą i rozwój sektora
usług turystycznych. Niezwykle istotne jest też stra-
tegiczne znaczenie tej inwestycji dla ochrony przed
powodzią województw małopolskiego i śląskiego wraz
z Krakowem, gdzie zagrożenie powodziowe oceniane
jest przez rzeczoznawców jako bardzo wysokie. Pod-
stawowym problemem powodującym ciągłą zwłokę
w ukończeniu realizowanego od ponad 20 lat przed-
sięwzięcia jest nierytmiczne i niezgodne z harmono-
gramem finansowanie prac. Mając powyższe na uwa-
dze, w ten oto sposób pragnę zwrócić się do pań
i panów posłów koalicji rządzącej o poparcie przygo-
towywanych przez posłów klubu Prawo i Sprawiedli-
wość poprawek do przyszłorocznego projektu budże-
tu w trosce o dobro społeczne, a szczególnie miesz-
kańców, którzy obdarzyli nas wszystkich zaufaniem.
Dziękuję państwu za uwagę. (Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Bardzo proszę o zabranie głosu panią poseł Marię
Nowak, Prawo i Sprawiedliwość.
Poseł Maria Nowak:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Równo 100 lat
temu, w październiku 1908 r., w moim rodzinnym
Chorzowie dokonano poświęcenia budynku szkoły,
która jest mi szczególnie bliska. Mówię o niej jednak
nie tylko z tego powodu. Zajmuję uwagę Wysokiej
Izby także dlatego, że losy i historia tej placówki są
prostym odzwierciedleniem skomplikowanych losów
i historii Śląska.
Otwarcie szkoły nastąpiło w czasach, kiedy Śląsk
był najdalej na wschód wysuniętą, dynamicznie roz-
wijającą się częścią cesarsko-królewskich Prus. Bu-
downiczymi placówki byli ludzie z miejscowej kopal-
ni i huty. Początkowo miała 7 klas, a dziewczęta
uczyły się dodatkowo gotowania i miały zajęcia
z gimnastyki. W czasie I wojny światowej zabrano
nauczycieli do armii. Kiedy nastała niepodległa
Rzeczpospolita Polska, Chorzów pozostał poza jej
granicami. Dopiero III powstanie śląskie i plebiscyt
zdecydowały o dalszych, już polskich losach miasta
i szkoły. W czasie tych wydarzeń placówka była szta-
bem i kwaterą powstańców, a w okresie plebiscytu
zajmowały ją wojska francuskie. Jednak lekcje, choć
skrócone, nadal się odbywały.
We wrześniu 1922 r. rok szkolny w polskiej już
szkole rozpoczęło aż 537 uczniów w 9 klasach. Naj-
mniejsza liczyła wtedy 46 uczniów, a największa – aż
80. Było tylko dwóch nauczycieli, bo większość na-
uczycieli wyjechała do Niemiec. Początki były więc
trudne, ale już w dwa lata później szkoła miała
9 nauczycieli. Sporo dobrego działo się na terenie
szkoły w okresie międzywojennym. Przybyli nowi
nauczyciele, do ósmych klas wprowadzono naukę ste-
nografii i pisania na maszynie, organizowano wy-
cieczki krajoznawcze w pobliskie Beskidy, bardzo
celebrowane były obchody świąt państwowych i ko-
ścielnych. Odnowiony został budynek szkoły. Nie
zapomniano też o najbiedniejszych uczniach. Pro-
boszcz miejscowej parafii Marii Magdaleny powołał
komitet ratunkowy, który wydawał w szkole bezpłat-
ne obiady. Sejm Śląski uchwalił pomoc finansową dla
uczniów, dzięki której 200 uczniów codziennie dosta-
wało bułkę i mleko.
II wojna światowa oznaczała dla szkoły powrót
niemieckich porządków. Już od grudnia 1939 r. dzie-
ci uczęszczały na kurs języka niemieckiego, ponieważ
większość mieszkających w Chorzowie dzieci nie zna-
ła tego języka. Rok szkolny rozpoczął się dopiero
w maju 1940 r. Placówka została przekształcona
z koedukacyjnej w męską. Kronika z lat wojny nagle
się urywa, ponieważ wyrwano z niej kilka kart.
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Oświadczenia poselskie
Poseł Maria Nowak
Po wojnie szkoła, ponownie polska, rozwijała się
tak, jak i dziesiątki innych szkół miasta. Zmieniła
patrona szkoły z Marii Skłodowskiej-Curie na bliż-
szych jej historii powstańców śląskich.
11 października br. jubileuszowe uroczystości
w Szkole Podstawowej nr 24 w Chorzowie rozpoczęły
się od mszy świętej w kościele pod wezwaniem św.
Marii Magdaleny. Później pochodem goście, absol-
wenci i uczniowie udali się do pobliskiego Starocho-
rzowskiego Domu Kultury, by w końcu po południu
uczestniczyć we wspomnieniowych spotkaniach już
na terenie szkoły. Szkoła w czasie tych uroczystości
otrzymała od władz miasta Medal św. Floriana, pa-
trona Chorzowa. Byłam gościem tej uroczystości i tu
pozwolę sobie na kilka słów osobistej refleksji.
Absolwentem tej szkoły jest beatyfikowany przez
Ojca Świętego Jana Pawła II błogosławiony ojciec
Ludwik Mzyk, zamordowany przez gestapo w forcie
w Poznaniu. Do niej przez 8 lat uczęszczał także bi-
skup pomocniczy archidiecezji katowickiej Józef Kup-
ny, ukończył ją także obecny eurodeputowany prof.
Jerzy Buzek, premier Polski. Ja także byłam uczen-
nicą tej szkoły, a potem uczyłam w niej matematyki
w klasach ósmych.
Więzy panujące w mojej rodzinie są przykładem
szczególnych więzów, jakie mogą wytworzyć się w tej
specyficznej dzielnicy, jaką jest Chorzów Stary. Szko-
łę podstawową nr 24 ukończyła moja mama, potem
ja sama, następnie moi dwaj synowie, a obecnie
w murach tej szkoły rozpoczęły naukę moje wnuki.
To nasze przywiązanie trwające od czterech pokoleń
nie jest jakimś wyjątkiem, bo takich przykładów
mogę podać więcej. (Dzwonek) Świadczy to nie tylko
o poziomie szkoły, ale także o sile tradycji i uczucia
do swojej małej ojczyzny żywionego przez mieszkań-
ców Chorzowa Starego.
Okolicznościowe przemówienia podkreślały wła-
śnie te elementy obecne w życiu szkoły jubilatki:
trwałość i przywiązanie. W części artystycznej wy-
stąpiły dzieci z zespołu Mali Starochorzowianie, był
humor z zeszytów szkolnych i wice po śląsku.
Szkoła o pięknie odnowionej elewacji jest jednym
z najładniejszych budynków usytuowanych w pobliżu
historycznego placu św. Jana w Chorzowie Starym.
Banalne jest twierdzenie, że panuje w niej rodzinna
atmosfera. Nauczyciele znają po imieniu każdego
z 236 uczniów, nie ma tam więc mowy o powszechnej
w innych wielkich szkołach anonimowości. Rodzice
starają się być w bliskim kontakcie ze szkołą, co
zresztą ułatwiają częste spotkania, imprezy okolicz-
nościowe, występy uczniowskich zespołów. Mogę po-
wiedzieć, że ta moja szkoła jest szkołą z klasą, która
za motto swojej działalności wybrała sobie hasło „Nie
dla szkoły, lecz dla życia uczymy się”.
Z tego miejsca chcę podziękować wszystkim, któ-
rzy się do tego przyczynili i życzyć całej wspólnocie
szkolnej, aby dalej się rozwijała i realizowała swoją
249
misję tak wychowawczą, jak i edukacyjną. Dziękuję
bardzo.
Dziękuję za przedłużenie czasu. (Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo, pani poseł.
Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Tade-
usza Arkita, Platforma Obywatelska.
Poseł Tadeusz Arkit:
Dziękuję bardzo.
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pragnę wygło-
sić oświadczenie dotyczące obchodów zbliżającego się
Święta Niepodległości, na przykładzie mojej gminy
Libiąż.
Święto Niepodległości jest dla Polaków najważ-
niejszym świętem państwowym, zatem obchodzimy
je bardzo uroczyście. Warto jednak pokusić się o po-
równanie, jak obchodzone są święta państwowe
w innych krajach i u nas. Można zauważyć, że w in-
nych państwach w tym dniu dominują elementy
wspólnej zabawy, radości, wielkiego państwowego
festynu, budujące poczucie dumy z przynależności do
narodowej wspólnoty. W Polsce Święto Niepodległo-
ści najczęściej ogranicza się do uroczystych ceremo-
nii, akademii, oddania hołdu ofiarom walki o niepod-
ległość. Jest zrozumiałe, że nasza trudna, czasami
bolesna historia pisana krwią wielu Polaków ciągle
wywiera swoje piętno, odciska się w naszej mental-
ności. Objawia się to również m.in. podczas obchodów
Święta Niepodległości. Pamięć o naszej trudnej hi-
storii musi być pielęgnowana, abyśmy budowali
w świadomości współczesnych potrzebę codziennej
troski o wolność, niepodległość, demokrację – to jest
oczywiste. Jednak ta nasza trudna historia nie po-
winna być powodem tylko do smutku, jest to równie
powód do dumy. Wydaje się, że obchody Święta Nie-
podległości powinny nabrać wymiaru bardziej rado-
snego. Mamy powód, aby w ten dzień szczególnie
cieszyć się z tego, że żyjemy w wolnej Polsce.
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Dobry przykład
takiego świętowania daje moja gmina Libiąż położo-
na w woj. małopolskim. Podczas Święta Niepodległo-
ści odbyło się moje pierwsze spotkaniem z mieszkań-
cami gminy. Działo się to 10 lat temu, kiedy zostałem
wybrany na burmistrza tej 23-tysięcznej gminy Li-
biąż. Wcześniej jako mieszkaniec często odczuwałem
niedosyt, uczestnicząc w obchodach Święta Niepod-
ległości lub też oglądając telewizyjną transmisję
z obchodów państwowych. Postanowiłem więc wspól-
nie z moimi współpracownikami spróbować znaleźć
nową formułę obchodów Święta Niepodległości, for-
mułę, w której nudne akademie zostaną zastąpione
autentycznym radosnym spotkaniem mieszkańców
obchodzących święto państwowe. Tak powstała for-
muła biesiady patriotycznej, którą organizują od 10
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
250 Oświadczenia poselskie
Poseł Tadeusz Arkit
lat samorząd lokalny wspólnie z wieloma aktywnymi
mieszkańcami.
Święto Niepodległości w Libiążu obchodzone jest
w dwóch częściach. Część dopołudniowa to uroczysta
msza święta w intencji ojczyzny zakończona prze-
marszem uczestników na cmentarz i złożeniem wień-
ców i kwiatów na grobie nieznanego żołnierza. Część
popołudniowa to biesiada patriotyczna, która zaczy-
na się od odśpiewania hymnu państwowego, z życze-
niami dla mieszkańców od burmistrza, wręczeniem
stypendiów uczniom. Następnie przechodzi to we
wspólną zabawę, wspólne śpiewanie pieśni przepla-
tane licznymi konkursami. Jest to część „na wesoło”.
Od wielu lat biesiada kończy się zabawą taneczną.
Biesiada odbywa się w hali sportowej i w ostatnich
latach gromadzi pełną halę, ok. 1200–1300 osób.
W organizacji obchodów święta, których koordy-
natorem jest Libiąskie Centrum Kultury, biorą udział
koła gospodyń wiejskich, ochotnicze straże pożarne,
liczne stowarzyszenia, orkiestra górnicza Kopalni
„Janina”. Należy podkreślić, że nie byłoby tej biesia-
dy, gdyby nie chór Canticum Canticorum z jego dy-
rygentem Piotrem Ciułą na czele.
Wszystkie aktywne środowiska mają wpływ na
kształt organizowanej biesiady. Tradycją stało się, że
co roku gospodarzem biesiady jest konkretne środo-
wisko. Raz była to biesiada ludowa – wtedy koła go-
spodyń wiejskich, innym razem biesiada strażacka,
a jeszcze innym biesiada górnicza. Uczestnicy przy-
chodzą w strojach galowych. Dodaje to dodatkowego
splendoru i kolorytu biesiadzie. Dzisiaj mieszkańcy
nie wyobrażają sobie obchodów Święta Niepodległo-
ści w Libiążu bez biesiady patriotycznej.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wkrótce po raz
kolejny w wolnej Polsce będziemy obchodzić 90. rocz-
nicę odzyskania niepodległości. Bogactwo kulturowe,
różnorodność obyczajów, tradycji to wielki skarb na-
szego narodu. Przytoczyłem przykład Libiąża, mojej
małej ojczyzny, w przekonaniu, że warto takie posta-
wy promować.
Wiele mówi się o wychowaniu w duchu patrioty-
zmu. Sądzę jednak, że nadal za mało się robi w tej
kwestii. Dowodem na to, że można skutecznie zachę-
cać i wydobywać do czynu obywatelski potencjał, że
można i należy szukać patriotyzmu codziennie, jest
libiąski przykład. Wszystkim, którzy angażują się
w organizację obchodów Święta Niepodległości w Li-
biążu, serdecznie dziękuję.
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Niech zatem
90. rocznica odzyskania niepodległości, której obcho-
dy się zbliżają, będzie kolejnym świętem narodowym,
które pozwoli nam wszystkim budować poczucie pań-
stwowości, odpowiedzialności za wspólnotę narodo-
wą, patriotyczne postawy. Życzę tego wszystkim
mieszkańcom Rzeczypospolitej, a w szczególności
przekazuję serdeczne pozdrowienia z okazji tego
święta na ręce burmistrza Libiąża pana Jacka Latko
dla wszystkich mieszkańców gminy Libiąż, z nadzie-
ją na kolejne spotkanie na X Jubileuszowej Biesiadzie
Patriotycznej. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Witolda
Namyślaka, Platforma Obywatelska.
Poseł Witold Namyślak:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W ubiegłym
roku minęła 15. rocznica powstania Związku Repre-
sjonowanych Politycznie Żołnierzy Górników. Z ini-
cjatywy okręgowego zarządu i członków związku
z powiatu lęborskiego w Kościele Najświętszego Ser-
ca Pana Jezusa w Lęborku 4 listopada 2007 r. zosta-
ła odsłonięta tablica pamiątkowa o następującej tre-
ści: „W hołdzie represjonowanym politycznie żołnie-
rzom górnikom, którzy przymusowo pracowali i ginęli
w kopalniach węgla kamiennego, rud uranu i w kamie-
niołomach w latach 1949–1959, Okręgowy Zarząd
w Słupsku.”
Młode pokolenia, a także i część społeczeństwa
wie o ich losie zbyt mało. Na mocy ściśle tajnych de-
kretów ówczesnych władz w latach 1949–1959 do
przymusowej katorżniczej pracy w ramach tzw. za-
stępczej służby wojskowej w batalionach pracy głów-
nie w kopalniach węgla, kamieniołomach i zakładach
wydobywania uranu wcielano tzw. obcych klasowo
i obciążonych politycznie. Do batalionów żołnierzy
górników wcielano najmłodsze roczniki uczestników
walki podziemnej, żołnierzy formacji wojskowych na
Zachodzie, także synów wywłaszczonych posiadaczy
ziemskich, synów kupców, właścicieli prywatnych
firm, a także z rodzin chłopskich uznanych za ku-
łackie i przeciwnych kolektywizacji, osoby w opinii
organów bezpieczeństwa wrogo ustosunkowane do
ówczesnej rzeczywistości, a także posiadające i kon-
taktujące się z rodziną, która pozostała na Zacho-
dzie, ofiary politycznych procesów oraz związane
z Kościołem.
Pracując po kilkanaście godzin na dobę, zwykle
przez 7 dni w tygodniu, zakwaterowani byli często
w dawnych obozach jenieckich, często pod namiota-
mi. Izolowani od społeczeństwa, pozbawieni byli
praktycznie kontaktów z rodzinami. Pracując na naj-
trudniejszych odcinkach, tam, gdzie cywile odmawia-
li pracy, stanowili tanią, a właściwie darmową siłę
roboczą. Potrącano im za wyżywienie, zakwaterowa-
nie i wynagrodzenie dla kadry. Kierowano ich do
najcięższej, morderczej wręcz pracy. Ludzie ci, oprócz
ciężkiej pracy, przechodzili także szkolenie wojskowe
bez karabinu. Zdawali sobie sprawę z sankcji kar-
nych, gdyby nie zastosowali się do otrzymanych roz-
kazów. Taka resocjalizacja miała skutecznie wyleczyć
młodych z wszelkich działań antyustrojowych.
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Oświadczenia poselskie
Poseł Witold Namyślak
Służba i praca w batalionach objęta była tajemni-
cą wojskową. Uznani przez Urząd Bezpieczeństwa za
element niepewny politycznie, młodzi ludzie trafiali
na 2, a nawet 3 lata do przymusowej pracy w ciężkich,
niebezpiecznych warunkach. Nie ma dokładnych da-
nych, ale szacuje się, że co najmniej 1000 żołnierzy
górników zginęło podczas wykonywania pracy, a kil-
ka tysięcy utraciło zdrowie. Katorżnicza praca
w kopalniach uranu, węgla kamiennego oraz kamie-
niołomach trwała nieraz po 16, a nawet 20 godzin
na dobę. Żołnierzy ze służby zastępczej, podobnie
jak więźniów, kierowano w najgorsze i najniebez-
pieczniejsze miejsca kopalni. Praca odbywała się
w pozycji pochylonej, często leżącej, w źle wentylo-
wanych korytarzach o bardzo niskiej wysokości.
W takich warunkach często dochodziło do wypad-
ków, ich liczba była tuszowana, a pogrzeby odbywa-
ły się w ukryciu.
Ofiary tej morderczej dekady nie są policzone.
Dziś nie da się odtworzyć całościowo danych. Jako
jedyne pewne źródło pozostaje ludzka pamięć. Temat
przez 40 lat był ukrywany przed społeczeństwem.
Wrócił na fali naprawiania krzywd, ale utonął w po-
wodzi rozliczeń, jako jeden z wielu. Dopiero w latach
90. zaistniały w Polsce warunki do ujawnienia wielu
tzw. białych plam najnowszej, powojennej historii
kraju. Pojawiły się pierwsze publikacje o losach ty-
sięcy młodych Polaków represjonowanych przez ów-
czesne władze, o batalionach pracy i żołnierzach
górnikach.
Skazani bez wyroku utracili najlepsze lata swoje-
go życia, a niejeden z nich życie lub zdrowie. Dlatego
dziś ci, którzy żyją, starają się upowszechnić wiedzę
i pamięć o tamtych czasach, o losach swoich kolegów,
którzy zginęli w pracy lub po prostu nie doczekali
zmian w Polsce. Skupieni w związku starają się do-
kumentować informacje i dane dotyczące tamtych
tragicznych czasów i wydarzeń oraz upamiętnić tę
szczególną formację wojskową.
W 50. rocznicę powołania batalionów pracy na
cmentarzu wojskowym na warszawskich Powązkach
odsłonięty został symboliczny pomnik poświęcony
pamięci ofiar zbrodniczego procederu na żołnierzach
górnikach. Tablicą w Oświęcimiu upamiętniono I Ba-
talion Górniczy, powstały pamiątki i tablice w po-
szczególnych gminach naszego kraju. Co roku żyjący
żołnierze górnicy i członkowie rodzin ofiar tej zbrodni
spotykają się podczas pielgrzymki na Jasną Górę.
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Już za kilka
dni, 26 października, ponownie spotkają się represjo-
nowani politycznie żołnierze górnicy z powiatu lębor-
skiego skupieni w Związku Represjonowanych Żoł-
nierzy Górników wraz z zaproszonymi gośćmi, by
ponownie przypomnieć i zachować w pamięci tamten
tragiczny dla nich i dla naszego kraju okres. Dzięku-
ję bardzo. (Oklaski)
251
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Ma-
riusza Grada.
Nie widzę.
Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Józefa
Rojka, Prawo i Sprawiedliwość.
Poseł Józef Rojek:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W listopadzie
1918 r., po 123 latach niewoli rodziła się niepodległa
Polska. Jako poseł ziemi tarnowskiej chciałbym pod-
kreślić, że pierwszym polskim miastem, które zosta-
ło wyzwolone spod okupacji zaborców, był właśnie
Tarnów.
Dnia 30 października 1918 r. rada miejska jedno-
głośnie uchwaliła, że „Tarnów oddaje się poleceniom
rządu warszawskiego i że organowi rządowemu utwo-
rzonemu przez Radę Regencyjną da posłuch”. Nato-
miast następnego dnia dowodzeni przez legionowych
oficerów członkowie Polskiej Organizacji Wojskowej
zmusili austriackich żołnierzy do oddania broni,
a urzędników do złożenia przysięgi na wierność nie-
podległej Rzeczypospolitej. O godz. 14.00 w wyzwo-
lonym Tarnowie przed budynkiem koszar przedefilo-
wali żołnierze pierwszej polskiej załogi miasta.
Tamte listopadowe dni 1918 r. były dopiero począt-
kiem trudnej i krwawej drogi umacniania naszej nie-
podległości. Na granicy zachodniej trwały walki
o przyłączenie Górnego Śląska, a od wschodu przyszła
nawała bolszewicka. W 1920 r., dzięki powodzeniu
polskiej kontrofensywy spod Warszawy, ocalona zosta-
ła dopiero co odzyskana niepodległość i Europa.
Przed 90 laty Polacy postawili wszystko na jedną
kartę, na budowę niepodległego państwa. Tworzono
je prawie od podstaw, trzeba było zbudować polską
administrację, wojsko, policję, szkolnictwo, wprowa-
dzić nowy pieniądz. Ponadto przystąpiono do odbu-
dowy fabryk zniszczonych wskutek wojny i rabunko-
wej gospodarki okupantów. Powodzeniem zakończy-
ło się połączenie pozostawionych przez zaborców
różnych sieci transportu drogowego i kolejowego.
Lata dwudziestolecia międzywojennego, „20 lat urlo-
pu w naszych dziejach”, zostały przez rządzących
znakomicie wykorzystane. II Rzeczpospolita obroni-
ła niepodległość, rozbudowała gospodarkę i zyskała
znaczącą pozycję na arenie międzynarodowej.
W tegorocznych obchodach rocznicy odzyskania
niepodległości w Tarnowie weźmie udział prezydent
Lech Kaczyński, polityk, który wiele energii poświęcił
na przywracanie zbiorowej pamięci Polaków o czasa-
mi celowo zapomnianych przez ostatnie dwudziesto-
lecia albo niedostatecznie wyeksponowanych wyda-
rzeniach z przeszłości i ich bohaterach. To dzięki jego
decyzjom między innymi powstało planowane od daw-
na Muzeum Powstania Warszawskiego i wreszcie uho-
norowano żołnierzy tzw. drugiej konspiracji. Jestem
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
252 Oświadczenia poselskie
Poseł Józef Rojek
przekonany, że obecność prezydenta w Tarnowie i in-
nych miejscach ważnych dla odzyskania niepodległo-
ści zwróci po raz kolejny uwagę Polaków na rolę pa-
mięci i znaczenie patriotyzmu.
W miejscach uroczystych obchodów Narodowego
Święta Niepodległości my, parlamentarzyści, oraz
lokalni politycy swoją postawą i zachowaniem także
będziemy dawać świadectwo o naszym stosunku do
ojczystej historii i jej bohaterów, o tym, co najważ-
niejsze – patriotyzmie i pamięci.
Dlatego chciałbym zaapelować: zróbmy w miarę
możliwości jak najwięcej, aby zakończyły się – oczy-
wiście tam, gdzie się zdarzały – te spory o miejsce
w kolejce do składania wiązanek przed pomnikami
i grobami nieznanego żołnierza i żeby rozwiązano
albo nie tworzono jakichś dziwnych honorowych ko-
mitetów obchodów, w których znajdują miejsce wy-
brani koniunkturalnie politycy, a brak jest osób,
które na to bardziej zasługują. Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Arka-
dego Fiedlera, Platforma Obywatelska.
Poseł Arkady Fiedler:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W dniu 6 paź-
dziernika tego roku w Muzeum Wojska Polskiego
w Warszawie otwarto wystawę poświęconą genera-
łowi Witoldowi Urbanowiczowi, dowódcy słynnego
Dywizjonu 303 broniącego nieba Anglii podczas gło-
śnej bitwy o Brytanię 1940 r. We wrześniu i paździer-
niku tego roku to właśnie polscy myśliwcy, szczegól-
nie z Dywizjonu 303, najczęściej byli na ustach za-
chwyconych nimi Brytyjczyków. O bohaterstwie i od-
wadze Polaków brytyjska prasa pisała codziennie
słowami pełnymi entuzjazmu, wynosząc ich męstwo
i niezwykłą skuteczność w zwalczaniu powietrznego
wroga. Szanowali ich Anglicy, uwielbiały Angielki.
Wśród polskich asów przestworzy tak dzielnie spisu-
jących się w bitwie o Anglię Witold Urbanowicz bez-
sprzecznie był najlepszym z najlepszych. Jako myśli-
wiec, jako dowódca i jako opiekun oraz kolega. W książ-
ce „Dywizjon 303”, będącej dziś lekturą szkolną
w klasach gimnazjalnych, Arkady Fiedler tak cha-
rakteryzuje Urbanowicza: Kto go znał osobiście, sta-
wał przed jakąś zagadką. Nie sposób było ująć Urba-
nowicza w utarte kanony. Wyrywał się z ludzkiego
doświadczenia. Wszystko u niego było jak u innych
myśliwców, mocna postawa i energiczna twarz, i czy-
ste oko, a jednak wyczuwało się, że to jeszcze nie
wszystko. Wyczuwało się coś zgoła nowego, jakiś nie-
napotkany dotychczas rys ludzki, bez przeszłości, bez
porównań. A potem nagle przychodziło jakby olśnie-
nie – metal. Tak, było to wyraźnie upersonifikowa-
niem metalu. To nerwowa stal. Błysk w jego jasnych
oczach, dosadny dźwięk jego słów, rześkość jego ru-
chów – to jakby aluminium, lekkie a mocne, które
przybierając duszę i ciało, stworzyć musiało właśnie
taki, a nie inny wyraz życia. Nie dziw, że Urbanowicz
i samolot stanowili tak zgraną ze sobą spójnię.
Przed wojną, od jesieni 1936 r. do 1 września 1939 r.,
Urbanowicz szkolił podchorążych w Dęblinie, a kiedy
wybuchła wojna, zdołał wyprowadzić z Polski do
Francji oddział 50 podchorążych, pokonując po drodze
ogromne trudności i niebezpieczeństwa. Był areszto-
wany przez Sowietów, ale wyrwał się z niewoli, by
w końcu znaleźć się w Anglii w najtrudniejszym dla
niej okresie i u boku Anglików walczyć z niemieckimi
lotnikami. W sumie zestrzelił 17 maszyn wroga.
Tam w górze, w powietrzu zaciekły i nieprzejed-
nany wobec hitlerowskich najeźdźców, na ziemi,
podobnie jak inni polscy lotnicy, był Urbanowicz
człowiekiem wesołym, pogodnym, skorym do żar-
tów i figli, jednym słowem – normalnym, młodym
32-letnim mężczyzną. W Londynie przyjaźnił się
z moim ojcem, autorem „Dywizjonu 303”, oraz z moją
mamą. Często odwiedzał mych rodziców w ich lon-
dyńskim mieszkanku. Mieli tam oni bardzo nie-
sfornego kocura, który pewnego dnia, kiedy u ro-
dziców akurat gościł Urbanowicz, schował się pod
szafą i za nic nie chciał stamtąd wyleźć. Obaj pa-
nowie gorliwie a daremnie próbowali kota spod
szafy wyciągnąć. Słynny lotnik myśliwiec, kawaler
orderu Virtuti Militari i sławny już wtedy pisarz
podróżnik jak mali chłopcy, na kolanach, z głowa-
mi pod kredensem, a tylną częścią ciała mocno
wyeksponowaną tworzyli widok przekomiczny, a moja
mama, jak mi to po latach relacjonowała, ze śmie-
chu zalewała się łzami.
Po zakończonej bitwie o Anglię Witold Urbanowicz
zdaje dowództwo w Dywizjonie 303 i w latach 1941–
–1942 z rozkazu gen. Sikorskiego jako bohater wojen-
ny wchodzi w skład polskiej misji wojskowej mającej
werbować do walki z wrogiem polskich ochotników
w Kanadzie i USA. W 1943 r. znowu walczy, tym ra-
zem w Chinach przeciw Japończykom, w amerykań-
skich eskadrach „Latających Tygrysów”. Ratuje życie
swego dowódcy, zmiatając z ogona jego samolotu dwa
atakujące go japońskie myśliwce, za co otrzymuje ame-
rykańskie odznaczenie The Air Medal.
Po wojnie, zdemobilizowany w 1947 r., przyjmuje
amerykańskie obywatelstwo w 1949 r. Pracuje dla
amerykańskich linii lotniczych w dziale marketingu
i w lotniczym przemyśle w dziale kontroli jakości.
I nadal walczy. Współpracując z amerykańskim kontr-
wywiadem, wyłapuje rosyjskich szpiegów w USA.
W wolnej Polsce w latach 1991–1996 był 4-krotnie.
W roku 1995 prezydent Rzeczypospolitej Polskiej
Lech Wałęsa awansuje płk. Urbanowicza do stopnia
gen. brygady.
Witold Urbanowicz, słynny as lotnictwa myśliw-
skiego, umiera 17 sierpnia 1996 r. w Nowym Jorku.
Miał 88 lat.
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Oświadczenia poselskie
Poseł Arkady Fiedler
Był wzorem niepoddającego się nigdy zwycięzcy.
Podobno na kadłubie jego bojowego samolotu widniał
napis: We do not beg for freedom, we fight for fre-
edom – My nie żebrzemy o wolność, my walczymy
o wolność. Dziękuję za uwagę. (Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Nie widzę pana posła Kazimierza Gwiazdowskiego.
Pojawił się pan poseł Waldemar Andzel, Prawo
i Sprawiedliwość.
Bardzo proszę, panie pośle.
Poseł Waldemar Andzel:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 23 października
1956 r. w stolicy Węgier – Budapeszcie rozpoczęły się
zamieszki, które w ciągu kilku dni przerodziły się
w masowe demonstracje, a następnie w krwawą rewo-
lucję, o której wciąż tak niewiele wiemy. W 1956 r.
Węgry, podobnie jak Polska, od 10 lat były rządzone
przez komunistów i znajdowały się w strefie wpływów
Związku Radzieckiego. Sytuacja gospodarcza była zła,
co budziło powszechne niezadowolenie społeczeństwa.
22 października studenci Uniwersytetu Technicznego
w Budapeszcie wystosowali oświadczenie, w którym
żądali przywrócenia swobód obywatelskich, zniesienia
cenzury, powrotu do systemu wielopartyjnego oraz
uniezależnienia Węgier od ZSRR.
23 października zorganizowano przemarsz, który
początkowo miał być wyrazem poparcia dla żądań
poznańskich robotników, lecz szybko przekształcił
się w zbiorową manifestację, do której dołączali ko-
lejni cywile. Część z nich przeszła pod siedzibę radia,
zaczęto szturmować budynek, lecz stamtąd otworzo-
no ogień do demonstrantów. Zamieszki trwały także
pod parlamentem. Domagano się wolności dla ludu
i suwerenności dla kraju.
Już nazajutrz na terytorium Węgier wkroczyły
radzieckie wojska mające ustabilizować sytuację. Zgi-
nęło wiele osób, szczęśliwie jednak zamieszki zaczę-
ły słabnąć po zmianach personalnych na wysokich
stanowiskach państwowych. Była to jednak cisza
przed burzą, gdyż sowieci, mimo że wycofali wojsko
i czołgi kilkanaście kilometrów za miasto, przygoto-
wywali się do zbrojnego ataku. 1 listopada nowo wy-
brany premier Węgier Imre Nagy ogłasza wystąpie-
nie Węgier z Układu Warszawskiego i zwraca się do
ONZ z prośbą o zagwarantowanie neutralności Wę-
gier. W tym samym czasie Chruszczow podejmuje
decyzję o zbrojnej interwencji w imię zachowania
ładu komunistycznego.
4 listopada o świcie wznowiono interwencję wojsk
radzieckich. Na teren Węgier zostało wysłanych 58
tys. żołnierzy oraz czołgi. Wynik tej operacji był wła-
253
ściwie z góry przesądzony, gdyż powstańcy byli gorzej
zorganizowani i uzbrojeni. Należy też pamiętać, że
armia węgierska praktycznie pozostała bierna wobec
zaistniałej sytuacji z powodu aresztowania ministra
obrony narodowej i niezdecydowanej postawy dowód-
ców. Żołnierze rosyjscy opanowali główne budynki
w stolicy, rozbrojono ponad 38 tys. osób, żołnierzy
i cywilów. W walkach zginęło 2,5 tys. osób, areszto-
wano lub internowano ok. 20 tys., a 200 tys. osób
uciekło za granicę, głównie do Jugosławii i Austrii.
Walki trwały do 10 listopada. Węgrzy próbowali or-
ganizować partyzantkę, lecz już 7 listopada do Buda-
pesztu przybywa Janos Kadar, który ustanawia nowy
ład i przejmuje władzę. Rząd ten zostaje oficjalnie
uznany przez państwa zachodnie.
Tej krwawej masakrze, która wydarzyła się 52
lata temu, można było zapobiec, jednak państwa za-
chodnie postanowiły nie interweniować, jako że nie
uważały Węgrów za potencjalnego sojusznika woj-
skowego. Świat zajęty był konfliktem w Zatoce Per-
skiej. Poza zabitymi i rannymi podczas interwencji
były także ofiary po zakończeniu walk, mianowicie
osądzono i skazano za zdradę m.in. postępowego
Imre Nagya. Łącznie stracono ok. 230 osób.
Zasadniczo różne rezultaty przyniosły wydarze-
nia polskiego i węgierskiego października 1956 r.
Wypadki węgierskie po raz pierwszy jednak tak bez-
względnie udowodniły istnienie radzieckiej strefy
wpływów oraz unaoczniły, że jest to sankcjonowane
przez Zachód, który nie kwapił się z pomocą powstań-
com węgierskim. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Jacka
Osucha, Prawo i Sprawiedliwość.
Czekamy, panie pośle…
(Głos z sali: Nie ma.)
Pana posła nie widać.
Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Tade-
usza Woźniaka, Prawo i Sprawiedliwość.
Poseł Tadeusz Woźniak:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! 25 lat temu, 22
października 1983 r., a więc dokładnie w piątą rocz-
nicę inauguracji wielkiego pontyfikatu Ojca Święte-
go Jana Pawła II, w Watykanie ogłoszony został nie-
zwykle ważny dokument, Karta Praw Rodziny,
przedłożona przez Stolicę Apostolską wszystkim lu-
dziom, instytucjom i władzom, zainteresowanym
misją rodziny w świecie współczesnym.
O tym wyjątkowym przedłożeniu stanowiącym
swoistą konstytucję rodziny wiele już powiedziano,
wiele napisano, a jednak najprościej charakteryzuje
ją wprowadzenie zamieszczone w „L’Osservatore Ro-
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
254 Oświadczenia poselskie
Poseł Tadeusz Woźniak
mano” nr 10, wersja polska, z października 1983 r.
Czytamy w nim m.in.:
Karta Praw Rodziny powstała na życzenie wyra-
żone przez Synod Biskupów, który odbywał się w Rzy-
mie w 1980 r. i był poświęcony zadaniom chrześci-
jańckiej rodziny we współczesnym świecie. Jego
Świątobliwość papież Jan Paweł II w adhortacji apo-
stolskiej „Familiaris Consortio” podjął życzenie sy-
nodu i zobowiązał Stolicę Apostolską do opracowania
Karty Praw Rodziny po to, aby mogła być ona przed-
łożona zainteresowanym środowiskom i władzom.
Ważne jest właściwe zrozumienie natury i stylu
Karty Praw Rodziny. Dokument ten nie stanowi wy-
kładu teologii dogmatycznej czy moralnej na temat
małżeństwa i rodziny, chociaż wyraża myśl Kościoła
w tej dziedzinie. Nie jest także kodeksem postępowa-
nia przeznaczonym dla zainteresowanych osób czy
instytucji. Również nie jest to zwykła deklaracja teo-
retycznych zasad dotyczących rodziny. Celem karty
jest przedstawienie wszystkim współczesnym chrze-
ścijanom i niechrześcijanom ujęcia na tyle pełnego
i uporządkowanego, na ile to było możliwe, podsta-
wowych praw właściwych owej naturalnej i powszech-
nej społeczności, jaką jest rodzina.
Przedstawione w karcie prawa są wyrażone ze
świadomością, kim jest człowiek i czym są wspólne
wartości całego rodzaju ludzkiego. Prawa w niej za-
warte wypływają z prawa, które zostało wpisane
przez Stwórcę w serce każdego człowieka. Społeczeń-
stwo jest powołane do obrony tych praw przed jakim-
kolwiek ich naruszeniem oraz do poszanowania ich
i szerzenia tego, co się składa na ich integralną treść.
Przedstawione w karcie prawa winny być rozpatry-
wane zgodnie ze specyficznym charakterem karty.
W niektórych wypadkach są to normy ściśle wiążące
prawnie, w innych – postulaty i zasady odnoszące się
do prawodawstwa, jakie winno być tworzone, i do
rozwoju polityki rodzinnej. Zawsze są profetycznym
wezwaniem na rzecz instytucji rodziny, wymagającej
szacunku oraz ochrony przed wszelkiego rodzaju
uzurpacją. Prawie wszystkie zawarte w niej zasady
można znaleźć w innych dokumentach, zarówno
Kościoła, jak i wspólnoty międzynarodowej. Celem
Karty Praw Rodziny jest dostarczenie lepszego i bar-
dziej precyzyjnego ich opracowania oraz zebranie
ich w organiczną, uporządkowaną i usystematyzo-
waną całość.
Kartę Praw Rodziny przestawiła Stolica Apostol-
ska jako centralna i najwyższa instytucja władzy
Kościoła katolickiego. Dokument ten został uboga-
cony bardzo wieloma uwagami i sugestiami, stano-
wiącymi owoc szerokich konsultacji przeprowadzo-
nych wśród członków Konferencji Episkopatów całe-
go Kościoła, jak również pośród znawców tej dziedzi-
ny reprezentujących różne kultury.
Karta Praw Rodziny skierowana jest przede
wszystkim do rządów. Potwierdzając dla dobra spo-
łeczeństwa powszechną świadomość podstawowych
praw rodziny, karta dostarcza tym wszystkim, którzy
dzielą odpowiedzialność za wspólne dobro, model
i punkt odniesienia do opracowania ustawodawstwa
i polityki rodzinnej oraz ukierunkowuje programy
działania.
Równocześnie Stolica Apostolska przedłożyła do-
kument międzynarodowym organizacjom rządowym,
które z racji swych kompetencji oraz ze względu na
działalność podejmowaną w celu obrony i popierania
praw człowieka nie mogą nie dostrzegać łamania
podstawowych praw rodziny, czy godzić się na ich
łamanie.
Oczywiście karta skierowana jest także do sa-
mych rodzin. Jej celem jest umocnienie w nich świa-
domości niezastąpionej roli i miejsca, jakie zajmuje
rodzina. Pragnie ona zachęcić rodziny do łączenia się
między sobą dla obrony i umacniania swych praw.
Jest dla rodzin zachętą do wypełniania ich zadań,
tak by w dzisiejszym świecie rola rodziny była coraz
wyraźniej ceniona i uznawana.
Wreszcie karta zwraca cię do wszystkich męż-
czyzn i kobiet, aby mając na uwadze obecne i przyszłe
dobro ludzkości, uczynili wszystko dla zapewnienia
ochrony praw rodziny i umocnienia tej instytucji.
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W 25. rocznicę
ogłoszenia Karty Praw Rodziny z ogromną satysfak-
cją pragnę poinformować Wysoką Izbę, że w dniu 16
października br. – w 30. rocznicę wyboru Ojca Świę-
tego Jana Pawła II – 92 posłów i senatorów Rzeczy-
pospolitej Polskiej utworzyło Parlamentarny Zespół
na rzecz Katolickiej Nauki Społecznej. Karta Praw
Rodziny będzie przez nas studiowana i promowana
jako jedno z podstawowych dzieł społecznego naucza-
nia Kościoła katolickiego. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Głos zabierze pan poseł Zdzisław Czucha, Platfor-
ma Obywatelska.
Bardzo proszę, panie pośle.
Poseł Zdzisław Czucha:
Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rok
2008 obchodzimy jako rok niepodległości. 90 lat temu
walka o niepodległość i przynależność Pomorza do
Polski wkraczała w decydującą fazę. Klęska wojenna
Niemiec i związana z nią niemiecka rewolucja listo-
padowa 1918 r. zapoczątkowały nowy rozdział w dzie-
jach Pomorza, którego ostatnie wersy obwieściły
światu niepodległość Polski z dostępem do morza.
Zanim jednak nadeszła ta od dawna oczekiwana
chwila, musiały minąć burzliwe lata 1918–1920. Już
w pierwszych miesiącach po zakończeniu działań
wojennych zaczęły powstawać na Pomorzu rady ro-
botnicze, żołnierskie i chłopskie. Przede wszystkim
jednak powstały polskie rady ludowe, parafialne i po-
 26. posiedzenie Sejmu w dniu 22 października 2008 r.
Oświadczenia poselskie
Poseł Zdzisław Czucha
wiatowe, które podporządkowały się Naczelnej Ra-
dzie Ludowej w Poznaniu.
Powstające na Pomorzu rady ludowe kładły na-
cisk na dokumentowanie polskości Kaszubów i Po-
morza nad Wisłą. Ich zebrania przepełnione były
patriotyzmem i trwogą o los Pomorza. Przykładem
niech będzie tutaj treść uchwały w sprawie przyna-
leżności Kaszub do Polski podjętej przez Powiatową
Radę Ludową w Kościerzynie dnia 12 kwietnia 1919 r.
Zebrani na kościerskim rynku Kaszubi obwieszczali
wszem i wobec:
My, Kaszubi miasta kaszubskiego Kościerzyny
i okolic, na zebraniu Towarzystwa Ludowego w licz-
bie 1000 osób, uroczyście głosimy całemu światu cy-
wilizowanemu, że nasi przodkowie, dziadowie, ojco-
wie, jak i my całym sercem jesteśmy Polakami z krwi
i kości.
Nasza ziemia kaszubska jest polską ziemią, chyba
że Brandenburgia nie jest niemiecka! Nasza mowa
kaszubska jest polską mową, chyba że Niemcy mó-
wiący plattdeutsch nie są Niemcami. Jesteśmy i zo-
staniemy Polakami, jak nasi bracia w Wielkopolsce,
Królestwie, Galicji, Śląsku, Mazurach. Żaden histo-
ryk, żaden polityk niemiecki, żaden socjalista i żaden
hakatysta nie wyrwie nam naszego serca kaszub-
skiego – polskiego. Wara Niemcom, gdyby chcieli nas,
nasze matki, nasze żony, nasze dziatki liczyć do ple-
mienia innego, obcego. Wara jeszcze raz. My, Kaszu-
bi jesteśmy, zostaniemy na naszej ziemi Polakami!
Nie zginiemy! Bo nigdy do zguby nie przyjdą Kaszu-
by. Rady ludowe aktywnie włączały się również
w prace obradującej od 18 stycznia 1919 r. paryskiej
konferencji pokojowej, wysyłając stosowne proklama-
cje i petycje do Wersalu. Z ramienia rad ludowych do
Wersalu wysłani zostali również Antoni Abraham
oraz urodzony we Wielu niedaleko Kościerzyny To-
masz Rogala. Przekonywali tam najwybitniejszych
mężów stanu o polskości Kaszub i Pomorza, a tym
samym o konieczności włączenia ich w granice pań-
stwa polskiego.
Kaszubi oprócz pokojowych działań gotowi byli
walczyć z bronią w ręku o przyłączenie Pomorza do
państwa polskiego. W tym celu zawiązano w 1918 r.
Organizację Wojskową Pomorza. Po decyzji Naczelnej
Rady Ludowej w Poznaniu o rezygnacji z powstania
na Pomorzu wielu członków Organizacji Wojskowej
Pomorza wzięło udział w powstaniu wielkopolskim.
(Przerwa w posiedzeniu o godz. 23 min 18)
255
Ostatecznie uczestnicy konferencji pokojowej
w Wersalu, podpisując 28 czerwca 1919 r. traktat po-
kojowy, zdecydowali, iż większość ziem polskiego
Pomorza z Kaszubami należy do Polski, kończąc tym
samym okres niepewności co do kształtu granicy
polsko-niemieckiej.
Na mocy traktatu Polska otrzymała wschodnie
Pomorze bez Gdańska i znaczną część Wielkopolski,
a na Warmii, Mazurach i Górnym Śląsku zapowie-
dziano plebiscyty. Gdańsk ustanowiono wolnym mia-
stem. Jednak dopiero ratyfikowanie traktatu przez
Niemcy w dniu 10 stycznia 1920 r. umożliwiło fak-
tyczną realizację tych postanowień.
Po upływie 7 dni od ratyfikacji zaczęło się przej-
mowanie przyznanych Polsce ziem pomorskich przez
wojska polskie. Inkorporacji dokonały oddziały Fron-
tu Pomorskiego dowodzone przez gen. Józefa Hallera.
Do dnia 31 stycznia 1920 r. wojska polskie dotarły do
południowej granicy Wolnego Miasta Gdańska oraz
do zachodniej granicy z Niemcami. Kulminacyjnym
momentem przejęcia była uroczystość w Pucku
10 lutego 1920 r. zakończona symbolicznymi zaślubi-
nami Polski z Bałtykiem. Zaślubiny odbyły się przez
symboliczne wrzucenie pierścienia do morza.
Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na
pamiątkę uroczystości zaślubin dokonano poświęce-
nia i wbicia w morze słupa z wyrytym od strony mo-
rza orłem Jagiellonów, a od strony lądu napisem:
Roku pańskiego 1920, 10 lutego Wojsko Polskie z gen.
Józefem Hallerem na czele objęło w wieczyste posia-
danie polskie morze. Delegacja sejmu polskiego rzu-
ciła w fale morskie wieniec z napisem na szarfie:
Robotnicy polscy witają polskie morze.
Te historyczne wydarzenia uwieńczono uroczy-
stym podpisaniem dokumentu zaślubin Polski z mo-
rzem przez najwyższe osobistości z gen. Józefem
Hallerem i ministrem Stanisławem Wojciechowskim
na czele. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie.
Zarządzam przerwę w posiedzeniu do jutra, to jest
23 października 2008 r., do godz. 9.
Rozpoczynamy posiedzenie jutro od głosowań.
Dobranoc państwu.
(Głos z sali: Dobranoc.)