Sejm

Rzeczypospolitej Polskiej
Kadencja VI

Sprawozdanie Stenograficzne
z 74 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

w dniu 22 września 2010 r.

(pierwszy dzień obrad)

Wa r s z a w a
2010
 str.
TREŚĆ
74. posiedzenia Sejmu
(Obrady w dniu 22 września 2010 r.)
str.
Otwarcie posiedzenia
Zmiana porządku dziennego
Marszałek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
Komunikaty
Sekretarz Poseł Mariusz Kamiński . . . . . . . . . 5
Punkt 1. porządku dziennego: Sprawozda-
nie Komisji Finansów Publicznych
o rządowym projekcie ustawy o zmia-
nie ustawy o podatku dochodowym
od osób fizycznych, ustawy o podatku
dochodowym od osób prawnych oraz
ustawy o zryczałtowanym podatku do-
chodowym od niektórych przychodów
osiąganych przez osoby fizyczne
Poseł Sprawozdawca Renata Zaremba . . . . . . . 5
Poseł Krystyna Skowrońska . . . . . . . . . . . . . . . 6
Poseł Krzysztof Popiołek . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
Poseł Stanisław Stec . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
Poseł Jan Łopata . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
Poseł Mirosław Pawlak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów
Maciej Grabowski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
Punkt 2. porządku dziennego: Sprawozda-
nie Komisji Finansów Publicznych
o rządowym projekcie ustawy o zmia-
nie ustawy o podatku od towarów
i usług
Poseł Sprawozdawca Bożena Szydłowska . . . . 8
Poseł Izabela Leszczyna . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8
Poseł Henryk Kowalczyk. . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
Poseł Sławomir Kopyciński . . . . . . . . . . . . . . . . 9
Poseł Andrzej Pałys . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
Poseł Stanisław Stec . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
Poseł Mirosław Pawlak . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów
Maciej Grabowski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
Poseł Bożena Szydłowska . . . . . . . . . . . . . . . . 12
Punkt 3. porządku dziennego: Sprawozda-
nie Komisji Finansów Publicznych oraz
Komisji Samorządu Terytorialnego
i Polityki Regionalnej o poselskim pro-
jekcie ustawy o zmianie ustawy
o podatkach i opłatach lokalnych
Poseł Sprawozdawca Stanisław Stec . . . . . . . 12
Poseł Andrzej Orzechowski . . . . . . . . . . . . . . . 13
Poseł Krzysztof Jurgiel . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
Poseł Sławomir Kopyciński . . . . . . . . . . . . . . . 14
Poseł Wiesław Rygiel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
str.
str.
Poseł Jan Warzecha . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
Poseł Piotr Stanke . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
Poseł Mirosław Pawlak . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
Poseł Wojciech Kossakowski . . . . . . . . . . . . . . 16
Poseł Jerzy Gosiewski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów
Maciej Grabowski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
Poseł Stanisław Stec . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
Punkt 4. porządku dziennego: Sprawozda-
nie Komisji Nadzwyczajnej
o poselskim projekcie ustawy o zmianie
ustawy Kodeks pracy i zmianie ustawy
o dniach wolnych od pracy
Poseł Sprawozdawca Jerzy Kozdroń. . . . . . . . 18
Poseł Izabela Katarzyna Mrzygłocka . . . . . . . 19
Poseł Stanisław Szwed . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20
Poseł Sylwester Pawłowski . . . . . . . . . . . . . . . 21
Poseł Franciszek Jerzy Stefaniuk. . . . . . . . . . 22
Poseł Marek Borowski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
Poseł Piotr Stanke . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
Poseł Jerzy Gosiewski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
Poseł Stanisław Szwed . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
Poseł Ireneusz Raś. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
Poseł Jacek Krupa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
Poseł Sylwester Pawłowski . . . . . . . . . . . . . . . 25
Poseł Franciszek Jerzy Stefaniuk. . . . . . . . . . 25
Poseł Andrzej Biernat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25
Poseł Marek Borowski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25
Poseł Jerzy Kozdroń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
Punkt 5. porządku dziennego: Sprawoz-
danie Komisji Sprawiedliwości i Praw
Człowieka o przedstawionym przez
prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej
projekcie ustawy o zmianie ustawy
o ochronie danych osobowych
Poseł Sprawozdawca Krzysztof Maciejewski. . . . 27
Poseł Bożena Szydłowska . . . . . . . . . . . . . . . . 28
Poseł Monika Ryniak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28
Poseł Stanisław Rydzoń. . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
Poseł Stanisław Olas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30
Poseł Monika Ryniak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30
Poseł Kazimierz Gwiazdowski . . . . . . . . . . . . 31
Poseł Krzysztof Maciejewski . . . . . . . . . . . . . . 31
Punkt 6. porządku dziennego: Sprawoz-
danie Komisji Gospodarki o rządowym
projekcie ustawy o rezerwach strate-
gicznych
Poseł Sprawozdawca Artur Gierada . . . . . . . . 31
 str.
Poseł Piotr Cieśliński. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
Poseł Adam Rogacki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
Poseł Elżbieta Streker-Dembińska . . . . . . . . . 34
Poseł Jan Kamiński . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34
Poseł Mirosław Pawlak . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
Poseł Kazimierz Gwiazdowski . . . . . . . . . . . . 35
Poseł Jan Kamiński . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
Poseł Andrzej Sztorc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36
Poseł Adam Gawęda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36
Poseł Adam Rogacki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki
Dariusz Bogdan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36
Poseł Adam Rogacki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37
Poseł Adam Gawęda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki
Dariusz Bogdan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38
Poseł Artur Gierada. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38
Punkt 7. porządku dziennego: Sprawoz-
danie Komisji Zdrowia o rządowym
projekcie ustawy o zmianie ustawy
o świadczeniach opieki zdrowotnej
finansowanych ze środków publicznych
oraz ustawy o świadczeniu pieniężnym
i uprawnieniach przysługujących
cywilnym niewidomym ofiarom działań
wojennych
Poseł Sprawozdawca Jarosław Katulski. . . . . 38
Poseł Janina Okrągły. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39
Poseł Krzysztof Tołwiński. . . . . . . . . . . . . . . . 40
Poseł Elżbieta Streker-Dembińska . . . . . . . . . 41
Poseł Aleksander Sopliński . . . . . . . . . . . . . . . 41
Poseł Mirosław Pawlak . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42
Poseł Wojciech Kossakowski . . . . . . . . . . . . . . 43
Poseł Tadeusz Naguszewski . . . . . . . . . . . . . . 43
Poseł Elżbieta Streker-Dembińska . . . . . . . . . 43
Poseł Tadeusz Tomaszewski . . . . . . . . . . . . . . 43
Poseł Stanisław Stec . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia
Cezary Rzemek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44
Poseł Jarosław Katulski . . . . . . . . . . . . . . . . . 45
Punkt 8. porządku dziennego: Pierwsze
czytanie poselskiego projektu ustawy
o zmianie ustawy o rehabilitacji zawo-
dowej i społecznej oraz zatrudnianiu
osób niepełnosprawnych oraz niektó-
rych innych ustaw
Poseł Marek Plura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46
Poseł Janina Okrągły. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48
Poseł Zbysław Owczarski . . . . . . . . . . . . . . . . 49
Poseł Tadeusz Tomaszewski . . . . . . . . . . . . . . 51
Poseł Mieczysław Kasprzak . . . . . . . . . . . . . . 52
Poseł Jan Filip Libicki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53
Poseł Izabella Sierakowska . . . . . . . . . . . . . . . 53
Poseł Jan Warzecha . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54
Poseł Piotr Stanke . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54
Poseł Henryk Siedlaczek . . . . . . . . . . . . . . . . . 55
Poseł Wojciech Szczęsny Zarzycki. . . . . . . . . . 55
Poseł Mirosław Pawlak . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55
str.
Poseł Kazimierz Smoliński . . . . . . . . . . . . . . . 56
Poseł Anna Paluch . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56
Poseł Wojciech Kossakowski . . . . . . . . . . . . . . 56
Poseł Jerzy Gosiewski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56
Poseł Zbysław Owczarski . . . . . . . . . . . . . . . . 57
Poseł Kazimierz Gwiazdowski . . . . . . . . . . . . 57
Poseł Stanisław Stec . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57
Poseł Jan Kulas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58
Poseł Andrzej Bętkowski . . . . . . . . . . . . . . . . . 58
Poseł Józef Rojek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58
Poseł Marian Starownik . . . . . . . . . . . . . . . . . 58
Poseł Tadeusz Woźniak . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59
Poseł Tadeusz Tomaszewski . . . . . . . . . . . . . . 59
Poseł Jarosław Stolarczyk . . . . . . . . . . . . . . . . 60
Poseł Jan Filip Libicki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60
Poseł Krzysztof Michałkiewicz . . . . . . . . . . . . 60
Poseł Sławomir Piechota . . . . . . . . . . . . . . . . . 60
Poseł Romuald Ajchler . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61
Poseł Anna Sobecka. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61
Sekretarz Stanu w Ministerstwie Pracy
i Polityki Społecznej Jarosław Duda . . . . . . . 62
Poseł Marek Plura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64
Punkt 9. porządku dziennego: Pierwsze
czytanie senackiego projektu ustawy
o zmianie ustawy o świadczeniu
pieniężnym przysługującym osobom
deportowanym do pracy przymusowej
oraz osadzonym w obozach pracy przez
III Rzeszę i Związek Socjalistycznych
Republik Radzieckich oraz niektórych
innych ustaw
Senator Stanisław Gogacz. . . . . . . . . . . . . . . . 67
Poseł Andrzej Czuma. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68
Poseł Tadeusz Tomaszewski . . . . . . . . . . . . . . 69
Poseł Waldemar Andzel . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69
Poseł Piotr Walkowski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70
Poseł Lucjan Karasiewicz . . . . . . . . . . . . . . . . 70
Poseł Wojciech Szczęsny Zarzycki. . . . . . . . . . 71
Poseł Tadeusz Tomaszewski . . . . . . . . . . . . . . 72
Poseł Anna Bańkowska . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72
Poseł Romuald Ajchler . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72
Poseł Piotr Polak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73
Poseł Franciszek Jerzy Stefaniuk. . . . . . . . . . 73
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Pracy
i Polityki Społecznej Marek Bucior. . . . . . . . . 74
Senator Stanisław Gogacz. . . . . . . . . . . . . . . . 75
Punkt 10. porządku dziennego: Sprawoz-
danie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi
o poselskim projekcie ustawy o zmianie
ustawy o ochronie prawnej odmian
roślin
Poseł Sprawozdawca Józef Piotr Klim . . . . . . 75
Poseł Mirosław Koźlakiewicz . . . . . . . . . . . . . 76
Poseł Jarosław Żaczek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77
Poseł Romuald Ajchler . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78
Poseł Stanisław Kalemba . . . . . . . . . . . . . . . . 79
Poseł Piotr Stanke . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79
Poseł Wojciech Kossakowski . . . . . . . . . . . . . . 80
 str.
Poseł Romuald Ajchler . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80
Poseł Piotr Polak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80
Poseł Stanisław Kalemba . . . . . . . . . . . . . . . . 81
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa
i Rozwoju Wsi Artur Ławniczak . . . . . . . . . . . 81
Poseł Józef Piotr Klim . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82
Punkt 11. porządku dziennego: Sprawoz-
danie Komisji Polityki Społecznej
i Rodziny o poselskich projektach
ustaw o zmianie ustawy o minimalnym
wynagrodzeniu za pracę
Poseł Sprawozdawca Witold Kochan . . . . . . . 82
Poseł Ewa Drozd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83
Poseł Barbara Bartuś . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84
Poseł Anna Bańkowska . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85
Poseł Mieczysław Kasprzak . . . . . . . . . . . . . . 87
Poseł Marek Borowski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87
Poseł Elżbieta Rafalska . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89
Poseł Barbara Bartuś . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89
Poseł Tadeusz Woźniak . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89
Poseł Jan Kulas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90
Poseł Stanisław Szwed . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91
Poseł Waldemar Andzel . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91
Poseł Ewa Drozd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91
Poseł Andrzej Szlachta . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92
Poseł Anna Bańkowska . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Pracy
i Polityki Społecznej Radosław Mleczko. . . . . 92
Poseł Marek Borowski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95
Poseł Barbara Bartuś . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96
Poseł Ewa Drozd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97
Poseł Witold Kochan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97
Zmiana porządku dziennego
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska . . . . . . . . . 97
Punkt 12. porządku dziennego: Przedsta-
wiona przez ministra edukacji narodo-
wej „Informacja ministra właściwego
do spraw oświaty i wychowania o stanie
przygotowań organów prowadzących
do objęcia obowiązkiem szkolnym
dzieci sześcioletnich” wraz ze stanowi-
skiem Komisji Edukacji, Nauki
i Młodzieży
Sekretarz Stanu w Ministerstwie
Edukacji Narodowej Krystyna Szumilas . . . . 98
Poseł Domicela Kopaczewska . . . . . . . . . . . . 100
Poseł Artur Ostrowski . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102
Poseł Renata Butryn . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102
Poseł Sławomir Kłosowski . . . . . . . . . . . . . . 104
Poseł Artur Ostrowski . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106
Poseł Wiesław Rygiel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107
str.
Poseł Henryk Gołębiewski . . . . . . . . . . . . . . 109
Poseł Bożena Kotkowska. . . . . . . . . . . . . . . . 110
Poseł Sławomir Kłosowski . . . . . . . . . . . . . . 110
Poseł Marzena Machałek. . . . . . . . . . . . . . . . 110
Poseł Aleksander Chłopek. . . . . . . . . . . . . . . 111
Poseł Kazimierz Moskal . . . . . . . . . . . . . . . . 111
Poseł Zbigniew Dolata . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112
Poseł Tadeusz Woźniak . . . . . . . . . . . . . . . . . 112
Poseł Jadwiga Wiśniewska . . . . . . . . . . . . . . 113
Poseł Bartłomiej Dorywalski. . . . . . . . . . . . . 114
Poseł Renata Butryn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 114
Poseł Jan Kulas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 114
Poseł Mirosława Masłowska . . . . . . . . . . . . . 114
Poseł Piotr Polak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115
Poseł Zbysław Owczarski . . . . . . . . . . . . . . . 115
Sekretarz Stanu w Ministerstwie Edukacji
Narodowej Krystyna Szumilas . . . . . . . . . . . 115
Poseł Sławomir Kłosowski . . . . . . . . . . . . . . 118
Sekretarz Stanu w Ministerstwie Edukacji
Narodowej Krystyna Szumilas . . . . . . . . . . . 119
Punkt 13. porządku dziennego: Sprawoz-
danie Komisji do Spraw Unii Europej-
skiej o stanowisku Senatu w sprawie
ustawy o współpracy Rady Ministrów
z Sejmem i Senatem w sprawach zwią-
zanych z członkostwem Rzeczypospoli-
tej Polskiej w Unii Europejskiej
Poseł Sprawozdawca Stanisław Rakoczy . . . .119
Poseł Jan Walenty Tomaka . . . . . . . . . . . . . . 122
Poseł Karol Karski. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122
Poseł Tadeusz Iwiński . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122
Poseł Stanisław Rakoczy . . . . . . . . . . . . . . . . 123
Poseł Karol Karski. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123
Poseł Stanisław Rakoczy . . . . . . . . . . . . . . . . 124
Oświadczenia
Poseł Mirosława Masłowska . . . . . . . . . . . . . 124
Poseł Jan Warzecha . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125
Poseł Bartłomiej Dorywalski. . . . . . . . . . . . . 126
Poseł Krzysztof Tołwiński. . . . . . . . . . . . . . . 126
Poseł Piotr Polak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127
Poseł Kazimierz Moskal . . . . . . . . . . . . . . . . 128
(Przerwa w posiedzeniu)
Załącznik nr 1 – Teksty wystąpień niewygło-
szonych
Poseł Kazimierz Gwiazdowski . . . . . . . . . . . . . 1
Poseł Wojciech Kossakowski . . . . . . . . . . . . . . . 1
Poseł Mirosław Pawlak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2
Poseł Zbigniew Chmielowiec . . . . . . . . . . . . . . . 2
Poseł Józef Rojek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
Poseł Andrzej Szlachta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
 (Początek posiedzenia o godz. 9 min 02)
(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu
Grzegorz Schetyna oraz wicemarszałkowie Jerzy
Wenderlich, Stefan Niesiołowski, Ewa Kierzkowska
i Marek Kuchciński)
Marszałek:
Otwieram posiedzenie. Witam po przerwie.
Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję panią
poseł Katarzynę Matusik-Lipiec oraz panów posłów
Mariusza Kamińskiego, Piotra Walkowskiego i Krzysz-
tofa Matyjaszczyka.
W pierwszej części obrad sekretarzami będą pani
poseł Katarzyna Matusik-Lipiec i pan poseł Mariusz
Kamiński.
Protokół i listę mówców prowadzić będą pani po-
seł Katarzyna Matusik-Lipiec i pan poseł Piotr Wal-
kowski.
Proszę wyznaczonych posłów sekretarzy o zajęcie
miejsc przy stole prezydialnym.
Protokół 73. posiedzenia Sejmu uważam za przy-
jęty wobec niewniesienia zastrzeżeń.
Rada Ministrów przedłożyła projekt ustawy o wspie-
raniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.
Projekt ten został paniom i panom posłom dorę-
czony w druku nr 3378.
W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii
Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnie-
niu porządku dziennego o punkt obejmujący pierwsze
czytanie tego projektu.
Proponuję, aby w tym przypadku Sejm wyraził
zgodę na zastosowanie art. 37 ust. 4 regulaminu
Sejmu.
Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm
propozycję przyjął.
Sprzeciwu nie słyszę.
Prezydium Sejmu, po zasięgnięciu opinii Konwen-
tu Seniorów, przedłożyło wniosek w sprawie wyboru
uzupełniającego do składu osobowego Komisji Śled-
czej od zbadania prawidłowości działań organów ad-
ministracji rządowej w sprawie postępowań karnych
związanych z uprowadzeniem i zabójstwem Krzysz-
tofa Olewnika.
Wniosek ten został paniom i panom posłom dorę-
czony w druku nr 3385.
W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii
Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnie-
niu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpa-
trzenie tego wniosku.
Po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów podją-
łem decyzję o skreśleniu z porządku dziennego bie-
żącego posiedzenia dotychczasowego punktu 18.,
tj.: Sprawozdanie Komisji Śledczej do zbadania spra-
wy przebiegu procesu legislacyjnego ustaw nowelizu-
jących ustawę z dnia 29 lipca 1992 r. o grach i zakła-
dach wzajemnych i wydanych na ich podstawie prze-
pisów wykonawczych w zakresie dotyczącym gier na
automatach o niskich wygranych i wideoloterii oraz
do zbadania legalności działania organów administra-
cji rządowej badających ten proces (druk nr 3336).
Informuję, że zwróciłem się do prokuratora gene-
ralnego z prośbą o ponowne rozważenie możliwości
wyrażenia zgody na publiczne ujawnienie informacji
zawartych w jednym z załączników sprawozdania
Komisji Śledczej. Zgoda prokuratora pozwoli na roz-
patrzenie sprawozdania zgodnie z zasadą jawności
postępowania Sejmu wyrażoną w art. 113 konstytu-
cji oraz w art. 172 ust. 1 regulaminu Sejmu.
Prezydium Sejmu proponuje, aby Sejm wysłuchał:
— 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów
i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół w dysku-
sjach: nad informacją ministra właściwego do spraw
oświaty i wychowania o stanie przygotowań organów
prowadzących do objęcia obowiązkiem szkolnym
dzieci sześcioletnich oraz w pierwszych czytaniach
projektów ustaw: o zawodach pielęgniarki i położnej,
o samorządzie pielęgniarek i położnych, o wspieraniu
rodziny i systemie pieczy zastępczej,
— 3-minutowych oświadczeń w imieniu klubów
i kół w dyskusji nad sprawozdaniem komisji o sta-
nowisku Senatu w sprawie ustawy o ewidencji lud-
ności.
Prezydium Sejmu proponuje jednocześnie, aby
Sejm wysłuchał 5-minutowych oświadczeń w imieniu
klubów i kół w dyskusjach nad pozostałymi punkta-
mi porządku dziennego.
Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm
propozycję przyjął.
Sprzeciwu nie słyszę.
Za chwilę rozpatrzymy sprawozdanie komisji
o projekcie ustawy o zmianie ustawy o podatku do-
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
4 Porządek dzienny
Marszałek
chodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku
dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zry-
czałtowanym podatku dochodowym od niektórych
przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.
Następnie rozpatrzymy sprawozdania komisji
o projektach ustaw:
— o zmianie ustawy o podatku od towarów
i usług,
— o zmianie ustawy o podatkach i opłatach lokal-
nych,
— o zmianie ustawy Kodeks pracy i zmianie usta-
wy o dniach wolnych od pracy,
— o zmianie ustawy o ochronie danych osobo-
wych,
— o rezerwach strategicznych,
— o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdro-
wotnej finansowanych ze środków publicznych oraz
ustawy o świadczeniu pieniężnym i uprawnieniach
przysługujących cywilnym niewidomym ofiarom
działań wojennych.
W dalszej kolejności przeprowadzimy pierwsze
czytania projektów ustaw:
— o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej
i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnospraw-
nych oraz niektórych innych ustaw,
— o zmianie ustawy o świadczeniu pieniężnym
przysługującym osobom deportowanym do pracy
przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez
III Rzeszę i Związek Socjalistycznych Republik Ra-
dzieckich oraz niektórych innych ustaw.
Następnie rozpatrzymy sprawozdania komisji
o projektach ustaw:
— o zmianie ustawy o ochronie prawnej odmian
roślin,
— o zmianie ustawy o minimalnym wynagrodze-
niu za pracę.
Kolejnym punktem będzie przedstawiona przez
ministra edukacji narodowej informacja ministra
właściwego do spraw oświaty i wychowania o stanie
przygotowań organów prowadzących do objęcia obo-
wiązkiem szkolnym dzieci sześcioletnich.
Ostatnim planowanym dzisiaj punktem będzie
sprawozdanie komisji o stanowisku Senatu w sprawie
ustawy o współpracy Rady Ministrów z Sejmem i Se-
natem w sprawach związanych z członkostwem Rze-
czypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej.
Jutro rano rozpatrzymy pytania w sprawach bie-
żących oraz informację bieżącą.
Informuję, że Konwent Seniorów przyjął propozy-
cję Prezydium Sejmu rozpatrzenia na bieżącym po-
siedzeniu informacji w sprawie wynegocjowanej przez
wicepremiera Waldemara Pawlaka polsko-rosyjskiej
umowy gazowej, o której przedstawienie wnosił Klub
Parlamentarny PiS.
Po rozpatrzeniu informacji bieżącej przeprowa-
dzimy pierwsze czytania projektów ustaw:
— o działalności spółdzielni mieszkaniowych,
— o zmianie ustaw w zakresie ochrony dóbr oso-
bistych przed rozpowszechnianiem zawierających
nieprawdziwe informacje materiałów wyborczych
i materiałów dotyczących referendum.
Następnie rozpatrzymy sprawozdanie komisji
o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o ewidencji
ludności.
Kolejnymi planowanymi punktami porządku
dziennego będą sprawozdania komisji o stanowiskach
Senatu w sprawie ustaw:
— o zmianie ustawy o rybactwie śródlądowym,
— o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomo-
ściami,
— o zmianie ustawy o rzecznikach patento-
wych,
— o zmianie ustawy o Rzeczniku Praw Dziecka
oraz niektórych innych ustaw,
— o zmianie ustawy o cenach oraz ustawy o kon-
troli skarbowej,
— o zmianie ustawy Ordynacja podatkowa oraz
ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatni-
ków i płatników.
W dalszej kolejności wysłuchamy informacji mi-
nistra na temat realizacji zadań wynikających z usta-
wy o ustanowieniu programu wieloletniego „Program
ochrony brzegów morskich” w 2009 r. wraz z harmo-
nogramem realizacji ustawy o ustanowieniu progra-
mu wieloletniego „Program ochrony brzegów mor-
skich” na 2010 r.
Następnie przeprowadzimy pierwsze czytanie
rządowego projektu ustawy o wspieraniu rodziny
i systemie pieczy zastępczej.
Planowane jest rozpatrzenie tego projektu łącznie
z poselskim projektem ustawy o formach opieki nad
dziećmi w wieku do 5 lat.
Ostatnim planowanym jutro punktem będzie
pierwsze czytanie projektu ustawy o opiece nad
dziećmi w wieku do lat 3.
W piątek rano rozpatrzymy projekt uchwały
w sprawie uczczenia pamięci Marii Konopnickiej,
a następnie przeprowadzimy głosowania.
W bloku głosowań dokonamy wyboru uzupełnia-
jącego do składu osobowego Komisji Śledczej do
zbadania prawidłowości działań organów admini-
stracji rządowej w sprawie postępowań karnych
związanych z uprowadzeniem i zabójstwem Krzysz-
tofa Olewnika.
W bloku głosowań planowane jest również prze-
prowadzenie trzeciego czytania projektu ustawy
o zmianie ustawy o Inspekcji Ochrony Środowiska
oraz ustawy o działach administracji rządowej.
Po głosowaniu przeprowadzimy pierwsze czyta-
nia projektów ustaw:
— o zawodach pielęgniarki i położnej,
— o samorządzie pielęgniarek i położnych.
Informuję, że Senat przyjął bez poprawek ustawy:
— o zmianie ustawy o szczególnych zasadach od-
budowy, remontów i rozbiórek obiektów budowlanych
zniszczonych lub uszkodzonych w wyniku działań
żywiołu oraz niektórych innych ustaw,
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Porządek dzienny
Marszałek
— o zmianie ustawy o Centralnym Biurze Anty-
korupcyjnym oraz ustawy o sporcie,
— zmieniającą ustawę o zmianie ustawy o Insty-
tucie Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni
przeciwko Narodowi Polskiemu oraz ustawy o ujaw-
nianiu informacji o dokumentach organów bezpie-
czeństwa państwa z lat 1944–1990 oraz treści tych
dokumentów,
— o zmianie ustawy o Funduszu Rozwoju Inwestycji
Komunalnych,
— o zmianie ustawy Prawo zamówień publicznych
oraz ustawy Przepisy wprowadzające ustawę o finan-
sach publicznych,
— o nadaniu nowej nazwy Akademii Ekonomicznej
im. Karola Adamieckiego w Katowicach,
— o zmianie ustawy o pracownikach urzędów pań-
stwowych,
— o zmianie ustawy o wykonywaniu mandatu posła
i senatora,
— o ratyfikacji Protokołu Poprawek z dnia 14 kwiet-
nia 2005 r. do Konwencji o Międzynarodowej Orga-
nizacji Hydrograficznej, sporządzonej w Monako dnia
3 maja 1967 r.,
— o ratyfikacji Protokołu między Rzecząpospolitą
Polską a Królestwem Danii o zmianie Konwencji
między Rzecząpospolitą Polską a Królestwem Danii
w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i za-
pobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakre-
sie podatków od dochodu i majątku, sporządzonej
w Warszawie dnia 6 grudnia 2001 roku, podpisanego
w Warszawie dnia 7 grudnia 2009 roku,
— o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach
związanych z usuwaniem skutków powodzi z maja
i czerwca 2010 r. oraz ustawy o wspieraniu rozwoju
obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskie-
go Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów
Wiejskich.
Proszę posła sekretarza o odczytanie komuni-
katów.
Sekretarz Poseł Mariusz Kamiński:
Informuję, iż w dniu dzisiejszym odbędą się posie-
dzenia Komisji:
— Etyki Poselskiej – godz. 9.30,
— Finansów Publicznych – godz. 9.30,
— Gospodarki – godz. 9.30,
— Śledczej do zbadania sprawy zarzutu nielegal-
nego wywierania wpływu (…) – godz. 9.30,
— Edukacji, Nauki i Młodzieży wspólnie z Komi-
sją Polityki Społecznej i Rodziny – godz. 10,
— Skarbu Państwa – godz. 10,
— do Spraw Unii Europejskiej – godz. 11,
— Sprawiedliwości i Praw Człowieka – godz. 11,
— Polityki Społecznej i Rodziny – godz. 12,
— Infrastruktury wspólnie z Komisją Samorządu
Terytorialnego i Polityki Regionalnej – godz. 13,
5
— Obrony Narodowej wspólnie z Komisją Admi-
nistracji i Spraw Wewnętrznych – godz. 13,
— Ustawodawczej – godz. 13,
— Regulaminowej i Spraw Poselskich – godz.
13.30,
— Mniejszości Narodowych i Etnicznych – godz. 14,
— Samorządu Terytorialnego i Polityki Regional-
nej – godz. 14,
— Administracji i Spraw Wewnętrznych wspólnie
z Komisją Spraw Zagranicznych – godz. 15,
— Rolnictwa i Rozwoju Wsi – godz. 15,
— Edukacji, Nauki i Młodzieży wspólnie z Komi-
sją Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki – godz.
15.15,
— do Spraw Kontroli Państwowej – godz. 15.30,
— Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych
i Leśnictwa – godz. 15.30,
— Finansów Publicznych – godz. 16,
— Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfika-
cjach – godz. 16.
Posiedzenie Parlamentarnego Zespołu do spraw
Młodzieży i Studentów „Następne Pokolenie” odbę-
dzie się w dniu dzisiejszym o godz. 11 w sali nr 23
w budynku G.
Marszałek Sejmu oraz Europejskie Centrum So-
lidarności serdecznie zapraszają panie i panów po-
słów na wystawę pod tytułem „Solidarność – pokojo-
wa rewolucja. 30. rocznica Sierpnia ’80”, która zosta-
nie otwarta w dniu dzisiejszym o godz. 11 na parterze
w holu głównym. Dziękuję.
Marszałek:
Dziękuję bardzo.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 1. po-
rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Fi-
nansów Publicznych o rządowym projekcie usta-
wy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od
osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym
od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowa-
nym podatku dochodowym od niektórych przy-
chodów osiąganych przez osoby fizyczne (druki
nr 2897 i 3324).
Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji
panią poseł Renatę Zarembę. (Gwar na sali)
Proszę o podjęcie decyzji, czy zostają państwo
i uczestniczą w debacie, czy opuszczają salę. Zwracam
się także do posła Tomczykiewicza. Dziękuję.
Może dam państwu minutę na podjęcie decyzji.
(Gwar na sali)
Poseł Sprawozdawca
Renata Zaremba:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Komi-
sji Finansów Publicznych przedstawiam stanowisko
w sprawie rządowego projektu ustawy o zmianie
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych
6 oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
Poseł Sprawozdawca Renata Zaremba
ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,
ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych
oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym
od niektórych przychodów osiąganych przez osoby
fizyczne (druki nr 2897 i 3324).
Komisja Finansów Publicznych na posiedzeniu
w dniu 5 sierpnia 2010 r. przyjęła projekt ustawy pre-
zentowany w ww. drukach. Treść projektu odnosi się
do Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług, skrót
PKWiU. Projekt zakłada zmiany w: ustawie z dnia
26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fi-
zycznych, ustawie z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku
dochodowym od osób prawnych oraz ustawie z dnia
20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku do-
chodowym od niektórych przychodów osiąganych
przez osoby fizyczne.
Komisja zapoznała się z projektem i przyjęła uza-
sadnienie strony rządowej, iż w dniu 31 grudnia 2010 r.
brak będzie podstawy prawnej do odwoływania się
do przepisów podatkowych klasyfikacji PKWiU,
określonej w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia
18 marca 1997 r. Przyjęty przez komisję rządowy
projekt przyporządkuje nowe symbole i nazwy ugru-
powań PKWiU do nowej klasyfikacji z 2008 r. bez me-
rytorycznej zmiany przepisów podatkowych, a więc nie
wpłynie na status prawnopodatkowy podatników.
Biuro Legislacyjne zgłosiło do ustawy poprawki
redakcyjne, które zostały jednogłośnie przyjęte. Na-
tomiast zgłoszona poprawka poselska została wyco-
fana, ponieważ wykraczała poza zakres przedstawio-
nego przez rząd projektu ustawy i mogła być uznana
za niekonstytucyjną.
Za przyjęciem projektu ustawy głosowało 21 po-
słów, nikt nie był przeciw, 2 osoby wstrzymały się od
głosu.
Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2011 r.
Do końca 2010 r. w kwestii podatków dochodowych
obowiązuje klasyfikacja PKWiU z 1997 r. Ustawa jest
zgodna z prawem Unii Europejskiej.
W imieniu komisji rekomenduję Wysokiej Izbie
przyjęcie ww. projektu ustawy. Dziękuję. (Oklaski)
(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek
Sejmu Jerzy Wenderlich)
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo pani poseł Renacie Zarembie.
Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po-
rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad-
czeń w imieniu klubów i kół.
Otwieram dyskusję.
W imieniu klubu Platformy Obywatelskiej głos
zabierze pani poseł Krystyna Skowrońska.
Poseł Krystyna Skowrońska:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt
w imieniu Klubu Parlamentarnego Platformy Oby-
watelskiej przedstawić stanowisko w sprawie projek-
tu nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od
osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od
osób prawnych, a także ustawy o zryczałtowanym
podatku dochodowym od niektórych przychodów
osiąganych przez osoby fizyczne.
Celem przedłożenia, jak mówiła pani poseł spra-
wozdawca, jest zmiana Polskiej Klasyfikacji Wyro-
bów i Usług w związku z wejściem w życie nowego
rozporządzenia prezesa Rady Ministrów z dnia 1 stycz-
nia 2009 r. Z dniem 31 grudnia 2010 r. kończy się
okres obowiązywania dotychczasowej klasyfikacji.
Zgodnie z przedłożonym rozporządzeniem prezesa
Rady Ministrów, aby w dalszym ciągu można było
bezpiecznie kontynuować proces przedkładania spra-
wozdań podatkowych, zmienia się klasyfikacja w tym
zakresie. To jest dostosowanie, ta ustawa ma dosto-
sować klasyfikację wyrobów i usług do nowych, obo-
wiązujących systemów. Rozwiązanie to zawarte jest
w jednym projekcie nowelizacji, ponieważ dotyczy
tego samego zakresu zagadnień.
Ponadto chciałabym poinformować Wysoką Izbę,
że nie powoduje to żadnej zmiany prawnopodatkowej
dla podmiotów, które prowadzą działalność gospo-
darczą, a dotyczy ich to rozwiązanie. W zakresie
przedłożonego projektu nowelizacji wypowiadały się
ww. podmioty i nie wnosiły do niego żadnych uwag.
Wejście tej nowelizacji z dniem 1 stycznia 2011 r. spo-
woduje, iż będziemy mieli ciągłość prawną w zakresie
rozwiązań podatkowych.
Chciałabym poinformować panie i panów posłów,
że klub Platformy Obywatelskiej poprze przedłożony
projekt ustawy. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo pani poseł Krystynie Skowroń-
skiej.
O zabranie głosu w imieniu Prawa i Sprawiedli-
wości proszę pana posła Krzysztofa Popiołka.
Poseł Krzysztof Popiołek:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawie-
dliwość przedstawiam opinię do sprawozdania Komi-
sji Finansów Publicznych, druk nr 3324, o rządowym
projekcie ustawy o zmianie ustawy o podatku docho-
dowym od osób fizycznych, ustawy o podatku docho-
dowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałto-
wanym podatku dochodowym od niektórych przycho-
dów osiąganych przez osoby fizyczne, pierwotny druk
nr 2897.
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych
oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
Poseł Krzysztof Popiołek
Celem projektu jest dostosowanie przepisów ustaw
podatkowych do nowej klasyfikacji PKWiU z 2008 r.,
gdyż poprzednia klasyfikacja PKWiU z 1997 r. obo-
wiązuje do końca bieżącego roku. Podczas prac
w Komisji Finansów Publicznych uporządkowano
treść pierwotnie przedłożonego projektu.
Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość nie
wnosi uwag do przedłożonego sprawozdania. Dzięku-
ję bardzo.
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo panu posłowi Popiołkowi.
O zabranie głosu w imieniu klubu Lewica proszę
pana posła Stanisława Steca.
Poseł Stanisław Stec:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Klub Lewicy
poprze projekt ustawy, gdyż zmierza on do dostoso-
wania ustaw podatkowych do nowej klasyfikacji to-
warów i usług.
Wykorzystując obecność pana ministra, chciał-
bym zapytać: Czy w tym roku będą jeszcze zmiany
ustaw podatkowych – mam na myśli CIT i PIT –
szczególnie zmierzające do tego, aby luki w tych usta-
wach nie były wykorzystywane do zaniżania wpływów,
co ma miejsce i znajduje odzwierciedlenie w realizacji
dochodów budżetowych za pierwsze półrocze? Dzię-
kuję za uwagę.
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo panu posłowi Stecowi.
O zabranie głosu w imieniu klubu PSL proszę
pana posła Jana Łopatę.
Poseł Jan Łopata:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Pragnę przedstawić stanowisko Klubu Poselskiego
Polskiego Stronnictwa Ludowego wobec sprawozda-
nia Komisji Finansów Publicznych o rządowym pro-
jekcie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodo-
wym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodo-
wym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowa-
nym podatku dochodowym od niektórych przychodów
osiąganych przez osoby fizyczne.
Sprawozdanie to zostało przed chwilą zaprezen-
towane i jak wynika z niego, a także dyskusji, które
prowadziliśmy 29 kwietnia tego roku podczas obrad
plenarnych, jest to ustawa z katalogu tych niebudzą-
cych kontrowersji. Ma ona charakter raczej technicz-
ny, dlatego że we wszystkich przypadkach zmiany
wynikają z konieczności dostosowania przepisów
tych ustaw do obowiązującej od 1 stycznia 2009 r.
7
Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług i dotyczą tylko
tych przepisów, które się do niej odnoszą.
W obecnym stanie prawnym nowelizowane prze-
pisy odnoszą się do Polskiej Klasyfikacji Wyrobów
i Usług z 1997 r., które do celów podatkowych obo-
wiązują do 2010 r. Właśnie z uwagi na to, że przepisy
nowelizowanych ustaw odwołują się do polskiej kla-
syfikacji z 1997 r., która została zastąpiona tą z 2008 r.,
istnieje konieczność dokonania zmiany w ustawach
w zakresie, w jakim odnoszą się one do Polskiej Kla-
syfikacji Wyrobów i Usług.
W trakcie prac komisji zgłoszono poprawki o cha-
rakterze legislacyjnym. Komisja wyraziła akceptację
i znalazły się one w przedstawionym sprawozdaniu,
które mój klub – i całą ustawę – poprze w głosowaniu.
Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo.
Warto zauważyć, że nikt z przemawiających po-
słów nie wykorzystał 5 minut, co świadczy najpraw-
dopodobniej o fenomenalnie przygotowanym spra-
wozdaniu Komisji Finansów Publicznych. Pogratu-
lować!
Szanowne Posłanki i Szanowni Posłowie! Do za-
dania pytania zgłosił się pan poseł Mirosław Pawlak
z PSL.
Poseł Mirosław Pawlak:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Mini-
strze! Mam takie pytanie: Czy po wprowadzeniu
procedowanych w dniu dzisiejszym zmian nadal obo-
wiązywać będzie karta podatkowa?
Pytanie drugie. Na pierwszy rzut oka można oce-
nić, iż proponowane zmiany to tylko kosmetyka do-
tycząca zmian nazwy wynikających z Polskiej Kla-
syfikacji Wyrobów i Usług z 2008 r. Moje pytanie
zatem brzmi: Czy wejście w życie nowych przepisów
nie wpłynie niekorzystnie na zmianę statusu praw-
nopodatkowego podatników? Dziękuję.
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo panu posłowi Pawlakowi.
Jako że były pytania do pana ministra, proszę
o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie
Finansów pana ministra Macieja Grabowskiego.
Podsekretarz Stanu
w Ministerstwie Finansów
Maciej Grabowski:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Może zacznę od
podziękowań za pozytywne ustosunkowanie się do
tego projektu.
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
8 Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów
Maciej Grabowski
Jeśli chodzi o pierwsze pytanie pana posła Paw-
laka, dotyczące karty podatkowej, to nic się nie zmie-
ni. Oczywiście, jeżeli ustawa wejdzie w życie, to sy-
tuacja tzw. kartowiczów zupełnie się nie zmieni.
Również odpowiedź na drugie pytanie wydaje się
oczywista. W moim głębokim przekonaniu, jeżeli ta
ustawa wejdzie w życie, nie wpłynie niekorzystnie na
sytuację podatników.
Było jeszcze pytanie pana posła Steca, czy rząd
zamierza złożyć nowe propozycje legislacyjne doty-
czące uszczelnienia systemu podatkowego. Rzeczy-
wiście jesteśmy obecnie w takiej sytuacji, że rząd
przyjął założenia do zmiany ustawy o podatkach do-
chodowych, i mam nadzieję, że w najbliższym czasie
taka propozycja legislacyjna wpłynie do parlamentu.
Przewiduje ona m.in. regulacje dotyczące opodatko-
wania spółek osobowych. W moim przekonaniu ta
sfera jest niedoprecyzowana i przepisy są niejedno-
znaczne, więc jakby antycypując przyszłe zdarzenia,
kieruję taki komentarz do pana posła Steca w związ-
ku z jego pytaniem. Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo, panie ministrze.
Zamykam dyskusję.
Jako że nie zgłoszono poprawek, do trzeciego czy-
tania projektu ustawy przystąpimy w bloku głoso-
wań.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 2. po-
rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Fi-
nansów Publicznych o rządowym projekcie usta-
wy o zmianie ustawy o podatku od towarów
i usług (druki nr 3205 i 3325).
Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji
panią poseł Bożenę Szydłowską.
Poseł Sprawozdawca
Bożena Szydłowska:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Komisja Finan-
sów Publicznych na swoich posiedzeniach w dniach
4 i 5 sierpnia 2010 r. omówiła przedmiotowy pro-
jekt ustawy. Sprawozdanie komisji przedstawiliśmy
w druku nr 3325.
Zmiany zawarte w projekcie ustawy o zmianie
ustawy o podatku od towarów i usług dotyczą stoso-
wania przepisów ustawy o podatku od towarów
i usług, wykorzystujących odwołania do klasyfikacji
statystycznej.
Celem zmian zaproponowanych w projekcie jest
przede wszystkim uwzględnienie w przepisach usta-
wy o podatku od towarów i usług oraz w załączni-
kach do tej ustawy nomenklatury oraz symboli sta-
tystycznych Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług
z 2008 r. Zmiana pozwoli podatnikom podatku VAT
na prowadzenie jednolitych zasad ewidencji zarówno
na potrzeby podatku od towarów i usług, jak i w do-
kumentacji statystycznej.
W projekcie ustawy proponuje się jako zasadę
odejście od identyfikowania towarów i usług za po-
mocą klasyfikacji statystycznych. Wprowadza się
przy tym zasadę, że przy identyfikacji towarów oraz
określaniu zakresu świadczonych usług będą stoso-
wane klasyfikacje statyczne, jeżeli przepisy o podat-
ku od towarów i usług w tym zakresie powołują sym-
bole statystyczne. Tak jak powiedziałam, zasadni-
czym elementem przedłożenia rządowego jest odejście
od klasyfikacji statystycznych, szczególnie przy iden-
tyfikacji usług zwolnionych, oraz dostosowanie roz-
wiązań krajowych do przepisów dyrektywy Rady
2006/112/WE.
W trakcie prac komisji zgłoszono 14 poprawek
merytorycznych, 1 poprawkę legislacyjną. 4 popraw-
ki zostały odrzucone.
Komisja rekomenduje Wysokiej Izbie projekt usta-
wy z przedłożenia rządowego do dalszego procedowa-
nia. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo, pani poseł.
Otwieram dyskusję w tym punkcie.
Jako pierwsza zabierze głos pani poseł Izabela
Leszczyna w imieniu Platformy Obywatelskiej.
Poseł Izabela Leszczyna:
Dziękuję bardzo.
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klu-
bu Parlamentarnego Platforma Obywatelska mam
przyjemność przedstawić stanowisko dotyczące spra-
wozdania Komisji Finansów Publicznych o rządo-
wym projekcie ustawy o zmianie ustawy o podatku
od towarów i usług (druk nr 3205).
Jak powiedziała pani poseł sprawozdawca Bożena
Szydłowska, celem zmian zaproponowanych w pro-
jekcie jest przede wszystkim uwzględnienie w prze-
pisach ustawy o podatku od towarów i usług oraz
załącznikach do tej ustawy nomenklatury oraz sym-
boli statystycznych Polskiej Klasyfikacji Wyrobów
i Usług z 2008 r. Zmiana pozwoli podatnikom podat-
ku VAT na prowadzenie jednolitych zasad ewidencji
zarówno na potrzeby podatku VAT, jak i w dokumen-
tacji statystycznej.
Klub Platformy Obywatelskiej popiera projekt
ustawy z druku nr 3205 i jednocześnie, zgodnie z art.
45 regulaminu Sejmu, zgłasza 5 poprawek, które po-
zwolę sobie złożyć na ręce pana marszałka. Dziękuję
bardzo. (Oklaski)
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo.
Pięć poprawek znalazło się w bezpiecznym depozy-
cie. Dalej będziemy nad nimi oczywiście procedować.
Teraz o zabranie głosu proszę pana posła Henry-
ka Kowalczyka w imieniu klubu Prawo i Sprawiedli-
wość.
Poseł Henryk Kowalczyk:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
W imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość mam za-
szczyt przedstawić stanowisko odnośnie do rządowe-
go projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od
towarów i usług (druk nr 3205) i sprawozdania Ko-
misji Finansów Publicznych (druk nr 3325).
Zgodnie z uzasadnieniem celem zaproponowanych
zmian w projekcie jest przede wszystkim uwzględnie-
nie w przepisach ustawy o podatku od towarów
i usług oraz w załącznikach do tej ustawy nomenkla-
tury oraz symboli statystycznych Polskiej Klasyfika-
cji Wyrobów i Usług z 2008 r. Mimo to okazało się,
że zmiany były dalej idące, m.in. w pierwotnym pro-
jekcie zniesiono dotychczasowe zwolnienia usług edu-
kacyjnych, szczególnie mogło to doprowadzić do
znacznego obciążenia usług związanych z nauką ję-
zyków obcych. Na szczęście w trakcie prac Komisji
Finansów Publicznych te szkodliwe zapisy zostały
naprawione, stąd ten projekt jest już w obecnej chwi-
li w miarę przyzwoity.
Chciałbym jednak zwrócić uwagę – na posiedze-
niu komisji również zwracałem na to uwagę – na
brak logiki w postępowaniu rządu, jeśli chodzi o pro-
cedurę legislacyjną. Pytam: Jaki ma sens uchwalanie
tej ustawy, która ma wejść w życie 1 stycznia 2011 r.,
jeśli rząd już zapowiada zmianę ustawy o podatku od
towarów i usług – zmianę niezwykle istotną, bo
zwiększającą stawki VAT na wiele artykułów, zwykle
o 1%? Czy to rozdrabnianie jest potrzebne, czy ma to
być tylko realizacja ofensywy legislacyjnej, żeby było
przegłosowanych więcej projektów ustaw? A może –
chciałbym, żeby tak było – rząd wycofa się ze zwięk-
szenia stawek podatku VAT, gdyż uzna, że znacznie
lepsze jest rozwiązanie proponowane przez Prawo
i Sprawiedliwość, czyli wprowadzenie podatku ban-
kowego zamiast zwiększania stawki VAT i sięgania
do kieszeni podatników?
Rozumiemy obecną, trudną sytuację rządu, bo
zadłużenie narasta w tempie dramatycznym. Jeszcze
nie minęły 3 lata rządów Platformy Obywatelskiej,
a już zadłużenie zbliża się do granicy progu konsty-
tucyjnego. Średni przyrost zadłużenia finansów pu-
blicznych to 100 mld zł rocznie. Takiego rekordowego
zadłużenia nie było nawet w słynnej epoce Gierka,
ale ta trudna sytuacja nie może być rozwiązywana
wyłącznie poprzez podnoszenie stawki VAT, a nawet
jest to ostatnia rzecz, którą należy robić. Powinniśmy
rozpocząć od oszczędności, których, jak na razie, nie
9
widać, bo np. za rok 2009 wydatki w sferze budżeto-
wej zwiększyły się o 10%, mimo że rząd deklarował
znaczne oszczędności. Gdzie są więc oszczędności,
skoro wydatki rosną o ok. 10%? Ale w związku z tym,
że stosunek rządu do proponowanego przez Prawo
i Sprawiedliwość podatku bankowego nie był tak bar-
dzo jednoznacznie negatywny, a nawet zapowiadano,
że jest wart rozważenia, mamy nadzieję, że do pod-
niesienia stawek podatku VAT nie dojdzie, dlatego
też w tej sytuacji klub Prawo i Sprawiedliwość poprze
ten projekt jako ostatni etap zmiany podatku VAT na
rok 2010. Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
O zabranie głosu proszę pana posła Sławomira
Kopycińskiego z Klubu Poselskiego Lewica.
Poseł Sławomir Kopyciński:
Dziękuję bardzo.
Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie
Ministrze! Na dzisiejszym posiedzeniu mam zaszczyt
zaprezentować stanowisko Klubu Poselskiego Lewi-
ca w sprawie sprawozdania Komisji Finansów Pu-
blicznych o rządowym projekcie ustawy o zmianie
ustawy o podatku od towarów i usług zawartym w dru-
ku sejmowym nr 3205.
Głównym celem projektu jest doprowadzenie do
uzgodnienia stosowanej w ustawie o podatku od to-
warów i usług oraz w załącznikach do tejże ustawy
nomenklatury i symboli statystycznych pochodzą-
cych z poprzednio obowiązującej Polskiej Klasyfika-
cji Wyrobów i Usług z odpowiednią dla niej nomen-
klaturą i symbolami statystycznymi obecnie obowią-
zującej Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług z 2008 r.
Dzięki tej regulacji podatnicy tego podatku będą mo-
gli prowadzić jednolitą ewidencję w zakresie klasyfi-
kacji statystycznej zarówno na potrzeby opodatkowa-
nia podatkiem VAT, jak i sprawozdań statystycznych,
rachunkowości, ewidencji oraz dokumentacji. Przy-
niesie to znaczące uproszczenie w zakresie prowadze-
nia dokumentacji podatkowej, rachunkowej i staty-
stycznej oraz zmniejszy związane z tym koszty pono-
szone przez podatników.
Ponadto projekt zawiera zmiany mające na celu
dostosowanie zakresu usług zwolnionych od podatku
od towarów i usług do regulacji wynikających z wy-
mogów dyrektywy Unii Europejskiej 2006/112. Pro-
jekt wprowadza również jako zasadę odejście od iden-
tyfikacji poszczególnych rodzajów towarów i usług za
pomocą klasyfikacji statystycznych. Będą one miały
zastosowanie wyłącznie wtedy, gdy dla określenia
rodzajów towaru lub zakresu świadczonych usług
przepisy ustawy o podatku od towarów i usług przy-
woływać będą odpowiednie symbole statystyczne.
Pozwoli to na identyfikowanie usług i towarów na
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
10 Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług
Poseł Sławomir Kopyciński
potrzeby ustawy o podatku od towarów i usług, do-
prowadzi do zgodności z odpowiednimi regulacjami
dyrektywy Unii Europejskiej. Dotychczas bowiem
przy zastosowaniu klasyfikacji statystycznych zda-
rzały się różnice w sposobie rozumienia poszczegól-
nych usług na gruncie ustawy i dyrektywy.
Przeprowadzenie tych zmian jest zasadne. Z jed-
nej strony konieczne jest bowiem dostosowanie za-
wartych w ustawie symboli statystycznych i nomen-
klatury do aktualnie stosowanej w Polsce klasyfika-
cji, z drugiej zaś strony Polska zobowiązana jest do
ścisłego dostosowania swoich regulacji wewnętrz-
nych do prawa unijnego. Wreszcie te zmiany ułatwią
podatnikom podatku od towarów i usług realizację
ich obowiązków związanych z prowadzeniem rachun-
kowości i ewidencji podatkowej, dlatego też Klub
Poselski Lewica wyraża swoje poparcie dla zmian
zawartych w projekcie ustawy o zmianie ustawy od
towarów i usług, ale składa jedną drobną poprawkę,
licząc na jej poparcie, dotyczącą wyrobów ciastkar-
skich i ciast świeżych, którą ośmielę się przekazać
marszałkowi Sejmu. Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo, panie pośle.
Oto znowu w bezpiecznym depozycie jest to, co
pan zgłosił.
O zabranie głosu proszę pana posła Andrzeja Pa-
łysa z PSL-u, który jest już absolutnie gotowy do
tego, żeby rozpocząć swoje wystąpienie.
Poseł Andrzej Pałys:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klu-
bu Poselskiego Polskiego Stronnictwa Ludowego
pragnę przedstawić nasze stanowisko wobec spra-
wozdania komisji o rządowym projekcie ustawy
o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług
(druk nr 3325).
Celem tych zmian jest przede wszystkim uwzględ-
nienie w przepisach o podatku od towarów i usług
klasyfikacji obecnie obowiązującej w Polskiej Klasy-
fikacji Wyrobów i Usług z 2008 r. Zmiana ta pozwoli
podatnikom na stosowanie jednolitych zasad ewiden-
cji zarówno na potrzeby podatku od towarów i usług,
jak i w dokumentacji statystycznej. Ponadto w pro-
jekcie wprowadza się zmiany mające na celu zapew-
nienie w szerszym zakresie wypełnienia wymogów
dyrektywy z 2006 r. Chodzi o dostosowanie zakresu
usług zwolnionych od podatku. W projekcie ustawy
jako zasadę proponuje się odejście od identyfikowania
towarów i usług za pomocą klasyfikacji statystycznej.
Wprowadza się jednak zasadę, że przy identyfikacji
towarów oraz określaniu zakresu świadczonych
usług będą stosowane klasyfikacje statystyczne, je-
żeli przepisy o podatku od towarów i usług w tym
zakresie powołują symbole statystyczne.
Dyskusja na posiedzeniu Komisji Finansów Pu-
blicznych była duża. W wyniku naszej pracy wpro-
wadziliśmy liczne poprawki do projektu proponowa-
nego przez rząd. Projekt, który dziś omawiamy, już
od roku jest zamieszczony na stronach internetowych
Ministerstwa Finansów i zostały do niego sformuło-
wane różne uwagi. Projekt ustawy był przedmiotem
uzgodnień międzyresortowych oraz konsultacji z or-
ganizacjami przedstawicielskimi podatników oraz
organizacji społeczno-zawodowych. Uwzględniliśmy
więc także część zgłaszanych uwag. W pracach komi-
sji uczestniczyli m.in. ekspert Konfederacji Praco-
dawców Polskich, doradca do spraw prawnych Zarzą-
du Izby Zarządzających Funduszami i Aktywami,
członek Krajowej Rady Doradców Podatkowych, do-
radca prawny Konferencji Przedsiębiorstw Finanso-
wych w Polsce. Wszyscy zgodziliśmy się na wypraco-
wane wspólnie rozwiązania. Uwzględniliśmy m.in.
sugestie Związku Banków Polskich w sprawie opo-
datkowania, faktoringu i doprecyzowania prawa zby-
wania praw nabytych w związku z niewywiązywa-
niem się kredytobiorcy lub pożyczkobiorcy z obowiąz-
ku spłaty kredytu lub pożyczki pieniężnej. Poprawka,
by ubezpieczenie na cudzy rachunek było zwolnione
od opodatkowania, wynika z postulatów towarzystw
ubezpieczeniowych, a także z orzecznictwa Europej-
skiego Trybunału Sprawiedliwości.
W toku prac komisji wprowadziliśmy także inne
istotne poprawki, np. dotyczącą usunięcia niezgod-
ności z dyrektywą unijną w zakresie przepisów prze-
ciwpożarowych. Towary, które są przeznaczone na
cele ochrony przeciwpożarowej, zawarte są w pozy-
cjach od 120... Nieważne, są one oprocentowane
7-procentowym podatkiem VAT. W odniesieniu do
tych pozycji ustawa nie powołuje symboli statystycz-
nych, zatem w tym przypadku nie będzie żadnych
zmian.
W załączniku nr 3 do ustawy, w którym zawarte
są towary opodatkowane stawką 7%, wprowadzone
są dwie pozycje – pozycja 17: nasiona drzew i krze-
wów leśnych oraz pozycja 50: gotowa karma dla zwie-
rząt domowych. W tej zmianie ważne jest ułatwienie
dla podatników. Podatnik uzyska prawo do skorygo-
wania podatku należnego bez konieczności potwier-
dzania korekty faktury u odbiorcy. Będzie to duże
ułatwienie. Jest to zmiana oczekiwana przez podat-
ników. Inna istotna poprawka zmierza do usunięcia
ewentualnych wątpliwości interpretacyjnych doty-
czących usług hotelowych. Wprowadziliśmy także
szereg poprawek doprecyzowujących.
Reasumując, projekt ustawy o zmianie ustawy
o podatku od towarów i usług pozwoli podatnikom
na prowadzenie jednolitej ewidencji w zakresie sto-
sowanej klasyfikacji statystycznej dla towarów i usług
zarówno na potrzeby podatku od towarów i usług,
jak i w statystyce, rachunkowości, ewidencji i doku-
mentacji. Przyczyni się to do ułatwienia rozliczeń
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług
Poseł Andrzej Pałys
i może spowodować obniżenie kosztów korzystania
np. z usług księgowych.
Wobec tego Klub Poselski Polskiego Stronnictwa
Ludowego poprze ten projekt ustawy. Dziękuję bar-
dzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Szanowni państwo, pod nieobecność pana posła
Gosiewskiego pojawią się nam nowi liderzy, jeśli cho-
dzi o liczbę wypowiedzi, bo oto po raz kolejny zapra-
szam do zadania pytania pana posła Stanisława Ste-
ca z klubu Lewica.
Poseł Stanisław Stec:
Panie marszałku, tu nie chodzi o liderowanie, tyl-
ko o problem.
Panie ministrze, w ustawie, o której mówimy,
w załączniku nr 3 w pozycji 32 jest zapis, że stawką
7-procentową objęte są wyroby ciastkarskie świeże.
Czy pan byłby uprzejmy zdefiniować: Co mam rozu-
mieć przez wyrób ciastkarski świeży?
Obecnie jest to bardzo nadużywane, gdyż są nowe
technologie i wytwórcy wszystko zaliczają do świe-
żych i nie płacą 22% VAT-u, tylko 7%, mimo że jest
to ciastko, które może być oddane do konsumpcji po
trzech, czterech miesiącach. Czy to też jest świeże
ciastko? Dziękuję.
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
I także kolejny raz dzisiaj pan poseł Mirosław
Pawlak z PSL-u.
Poseł Mirosław Pawlak:
Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pa-
nie Ministrze! Czy projektowany zapis art. 43 ust. 1
pkt 23 ustawy nie będzie skutkować zbyt szerokim
zakresem zwolnienia, niezgodnym z prawem Unii
Europejskiej? Zwolnienie VAT podlega ograniczeniu
podmiotowemu. Czy w sprawach nauki i edukacji nie
należałoby doprecyzować przepisu poprzez wskaza-
nie kręgu podmiotów, które są uprawnione do korzy-
stania z przedmiotowego zwolnienia? I ostatnie py-
tanie: Czy wobec wskazanych przeze mnie powyż-
szych zastrzeżeń nie należałoby przepracować i do-
precyzować art. 43 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku
od towarów i usług w odniesieniu do usług z zakresu
kształcenia zawodowego? Dziękuję.
11
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo.
Na tym wyczerpaliśmy listę posłów zapisanych do
zadania pytania.
O odniesienie się do kwestii, które zostały tu po-
ruszone, uprzejmie proszę podsekretarza stanu
w Ministerstwie Finansów pana Macieja Grabow-
skiego.
Panie ministrze, uprzejmie proszę.
Podsekretarz Stanu
w Ministerstwie Finansów
Maciej Grabowski:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dziękuję za tę
dyskusję i za te głosy.
Jeśli chodzi o problem podniesiony przez pana
posła Stanisława Steca i obecny zapis w projekcie
zmiany ustawy o podatku od towarów i usług w za-
łączniku trzecim: ciasteczka świeże, to rzeczywiście
tam jest wskazana definicja wprost z klasyfikacji
GUS-owskiej. Już po posiedzeniu komisji ten problem
został do nas przesłany, problem, który pan poseł
zechciał przedstawić. Faktycznie wydaje się, że jeśli
chodzi o potrzeby tego podatku, klasyfikacja GUS-
-owska jest tutaj niedostatecznie precyzyjna. Powie-
działbym tak: problem rzeczywiście jest. On nie zo-
stał przez nas wychwycony na etapie prac rządowych,
natomiast mam nadzieję, że jeszcze w procesie legi-
slacyjnym uda się go w jakiś sposób rozwiązać.
W odniesieniu do pytania pana posła Pawlaka
dotyczącego zwolnień – pamiętam dyskusję na posie-
dzeniu komisji, wtedy rzeczywiście podnosiliśmy
problem zgodności z dyrektywą proponowanych
przez posłów zmian do przedłożenia rządowego. Jeśli
chodzi o przedłożenie rządowe, to w zakresie przepi-
sów, które pan poseł tu przytaczał, głównie związa-
nych z usługami edukacyjnymi, z przekwalifikowa-
niem, sądzę – jestem przekonany – że przedłożenie
rządowe było zgodne z zapisami dyrektywy. W tej
chwili takiej pewności nie mam; taka była zresztą
moja opinia wygłoszona w czasie prac komisji. Rozu-
miem, że obecnie komisja być może dysponuje opinia-
mi dotyczącymi problemu zgodności nowo przegłoso-
wanych przepisów, więc pewnie będzie szansa, żeby
na jej posiedzeniu zapoznać się z nimi i jeszcze raz
to przedyskutować.
Natomiast jeśli chodzi o wątpliwości czy pytania
pana posła Kowalczyka, chciałbym przypomnieć, że
projekt, nad którym dyskutujemy w drugim czyta-
niu, został złożony przez rząd w marcu, czyli 6 mie-
sięcy temu. Przyjęto go właściwie w czasie jednego
posiedzenia komisji, nie było większych zastrzeżeń.
Przypuszczam, że obecnie kształt tego projektu jest
rzeczywiście lepszy niż w przedłożeniu, natomiast
projekt nie wymagał nadzwyczajnie długich dyskusji.
My jako strona rządowa oczywiście nie mamy wpły-
wu na czas procedowania nad projektami.
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
12 Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów
Maciej Grabowski
Następna nowelizacja tej ustawy będzie przedło-
żona łącznie z ustawą budżetową i ustawą okołobu-
dżetową, a więc będzie procedowana w ramach prac
nad ustawą budżetową na rok 2011. Zwykle w czasie
prac nad ustawami budżetowymi przedkładane są
pewne zmiany w ustawach podatkowych, więc w związ-
ku z tym chyba nie będzie jakiejś nadzwyczajnej sy-
tuacji. Ustawy budżetowa i okołobudżetowa jeszcze
nie wpłynęły do parlamentu. Uważam, że łączenie
tych dwóch ustaw byłoby niezasadne, jest to jednak
zupełnie inna materia. Ustawa, nad którą dyskutu-
jemy dzisiaj, ma w dużym zakresie przede wszystkim
wymiar techniczny, natomiast rozumiem, że dysku-
sja nad budżetem i na przykład nad stawkami podat-
ku od towarów i usług ma wymiar polityczny, więc
wydaje się, że łączenie tych dwóch projektów nie mia-
łoby uzasadnienia. Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo panu ministrowi.
O odniesienie się do plonu tej debaty uprzejmie
proszę sprawozdawczynię komisji panią poseł Bożenę
Szydłowską.
Poseł Bożena Szydłowska:
Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie!
W imieniu Komisji Finansów Publicznych dziękuję
za wniesione poprawki i uwagi, dziękuję też za do-
tychczasową pracę w komisji.
W trakcie drugiego czytania wniesiono sześć po-
prawek. Dwie z nich to poprawki legislacyjne, a czte-
ry to dosyć ważne, tak mi się wydaje, poprawki me-
rytoryczne, które będą przedmiotem obrad na kolej-
nym posiedzeniu Komisji Finansów Publicznych.
Dziękuję za dotychczasową pracę i dziękuję za uwagę.
(Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo, pani poseł.
Dziękuję wszystkim posłom za uczestnictwo w tej
debacie.
Dziękuję pani poseł sprawozdawcy i panu mini-
strowi za odniesienie się do wszystkich kwestii, któ-
re zostały tu zaprezentowane.
Zamykam dyskusję.
W związku z tym, że w czasie drugiego czytania
zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy popraw-
ki, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten pro-
jekt do Komisji Finansów Publicznych w celu przed-
stawienia sprawozdania.
Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Wy-
soki Sejm tę propozycję przyjął.
Rozglądam się uważnie, sprzeciwu nie ma, więc
propozycja została przyjęta.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 3. po-
rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Fi-
nansów Publicznych oraz Komisji Samorządu
Terytorialnego i Polityki Regionalnej o posel-
skim projekcie ustawy o zmianie ustawy o po-
datkach i opłatach lokalnych (druki nr 2876
i 3275).
Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji
pana posła Stanisława Steca.
Poseł Sprawozdawca Stanisław Stec:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt
w imieniu Komisji Finansów Publicznych oraz Ko-
misji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regional-
nej przedstawić sprawozdanie o poselskim projekcie
ustawy o zmianie ustawy o podatkach i opłatach lo-
kalnych.
Celem tego projektu ustawy jest doprecyzowanie
przepisów związanych z preferencyjnym opodatko-
waniem podatkiem od nieruchomości jednostek pro-
wadzących działalność w zakresie udzielania świad-
czeń zdrowotnych. Jeśli chodzi o ten problem, zosta-
ło to zrealizowane w zmianie ustawy w 2004 r., nie-
mniej w wyniku decyzji sądów administracyjnych,
które stwierdziły, że zapis jest nieprecyzyjny, ulgowe
opodatkowanie zawężono praktycznie w odniesieniu
do gabinetów lekarskich, a nie taka była intencja
zmiany ustawy.
W związku z tym w imieniu grupy posłów przed-
łożyłem projekt zmiany doprecyzowującej te przepisy.
Sejm odbył pierwsze czytanie, skierował projekt usta-
wy do Komisji Finansów Publicznych oraz Komisji
Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej.
Połączone komisje powołały podkomisję pod prze-
wodnictwem pana posła Andrzeja Orzechowskiego.
Podkomisja przyjęła rozwiązanie, które połączone
komisje zaakceptowały w pełni, nie zmieniając treści
jej sprawozdania.
Komisja Finansów Publicznych oraz Komisja Sa-
morządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej uwa-
żają, że przedłożony projekt eliminuje niejasności.
Z dniem 1 stycznia 2011 r. obiekty związane z prowa-
dzeniem działalności gospodarczej w zakresie udzie-
lania świadczeń zdrowotnych będą płacić podatek od
nieruchomości w wysokości 4,27 zł od 1 m2 powierzch-
ni użytkowej.
Ponieważ jest to doprecyzowanie prawa, które nie
skutkuje finansowo ani w budżecie państwa, ani
w budżetach samorządu terytorialnego, wnoszę
w imieniu połączonych komisji o przyjęcie tego pro-
jektu ustawy. Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po-
rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad-
czeń w imieniu klubów i kół.
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich
Otwieram dyskusję.
Jako pierwszy w imieniu Klubu Parlamentarnego
Platforma Obywatelska głos zabierze pan poseł An-
drzej Orzechowski.
Uprzejmie proszę, panie pośle.
Poseł Andrzej Orzechowski:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parla-
mentarnego Platforma Obywatelska do projektu
ustawy o zmianie ustawy o podatkach i opłatach lo-
kalnych (druk nr 2876).
Na wstępie trzeba przyznać, że projekt, chociaż
krótki, spowodował trochę wątpliwości i kontrower-
sji, do tego stopnia, że rozpatrując go, podkomisja
nadzwyczajna poprosiła o opinię w sprawie ewentu-
alnego naruszenia konstytucyjnej zasady adekwat-
ności. O co chodzi? Otóż sprawa dotyczy zakresu
stosowania preferencyjnych stawek podatku od nie-
ruchomości przy działalności związanej z udziela-
niem świadczeń zdrowotnych. W pierwotnie uchwa-
lonej ustawie w 2004 r. wolą ustawodawcy było, aby
preferencyjne stawki podatku od nieruchomości sto-
sować nie tylko w odniesieniu do powierzchni gabi-
netów medycznych czy sal operacyjnych, ale także do
pomieszczeń bezpośrednio związanych z wykonywa-
niem świadczeń leczniczych. Wchodzą tutaj w grę
takie pomieszczenia, jak baza noclegowa, stołówka,
kuchnia, recepcja.
W trakcie stosowania prawa orzecznictwo sądowe
poszło w kierunku zawężenia stosowania preferen-
cyjnej stawki podatku wyłącznie do gabinetów stric-
te medycznych. Na tym tle powstało wiele wątpliwo-
ści, szczególnie pomiędzy gminami uzdrowiskowymi
a szpitalami uzdrowiskowymi, ponieważ, szczerze
mówiąc, jest to przekładanie środków finansowych
między tymi podmiotami i wymaga jakiegoś salomo-
nowego, mądrego rozstrzygnięcia.
Projekt omawianej dzisiaj poselskiej nowelizacji
precyzyjnie zmierza do przywrócenia pierwotnej woli
Sejmu i możliwości stosowania preferencyjnej stawki
podatku także w przypadku pomieszczeń bezpośred-
nio związanych ze świadczeniem usług leczniczych.
Nie ulega wątpliwości, że usługi lecznicze są finan-
sowane ze środków publicznych. Moim zdaniem, zda-
niem naszego klubu, preferencyjna stawka podatku
będzie miała zastosowanie i powinna mieć zastoso-
wanie w przypadku pomieszczeń, w których realizo-
wane są świadczenia lecznicze i świadczenia towa-
rzyszące w rozumieniu ustawy o świadczeniach opie-
ki zdrowotnej finansowanych ze środków publicz-
nych. Te świadczenia towarzyszące, według tej usta-
wy, to m.in. zakwaterowanie i wyżywienie w zakła-
dzie opieki zdrowotnej oraz usługi transportu sani-
tarnego.
13
Zaznaczam, że nie jest wolą ustawodawcy, aby
stawki preferencyjne podatku stosować w przypadku
pomieszczeń, w których realizowane są inne usługi,
jak np. spa, medycyna estetyczna, kosmetologia,
a więc takie usługi, które nie wiążą się z procesem
leczenia, a są jedynie jego uzupełnieniem. W zamó-
wionej ekspertyzie specjalista stwierdza, że zasada
adekwatności w omawianym projekcie wraz z po-
prawką jest respektowana, bowiem parlament chce
zmienić przepisy tak, aby były precyzyjne i aby sądy
nie interpretowały ich zawężająco. Projekt wraz
z wniesioną w trakcie prac komisji poprawką zmierza
do przywrócenia znaczenia, jakie ustawodawca chciał
nadać tym przepisom pierwotnie. Dlatego Klub Par-
lamentarny Platforma Obywatelska opowiada się za
przyjęciem omawianej ustawy. Dziękuję bardzo.
(Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Proszę pana posła Krzysztofa Jurgiela o zabranie
głosu w imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość.
Poseł Krzysztof Jurgiel:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu
Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość chciałbym
przedstawić opinię w sprawie sprawozdania Komisji
Finansów Publicznych oraz Komisji Samorządu Te-
rytorialnego i Polityki Regionalnej o poselskim pro-
jekcie ustawy o zmianie ustawy o podatkach i opła-
tach lokalnych.
Klub parlamentarny popiera projekt zmiany usta-
wy o podatkach i opłatach lokalnych przedstawiony
przez komisję, a więc ustalenie preferencyjnej stawki
podatku od nieruchomości dla budynków zajmowa-
nych przez samodzielne publiczne zakłady opieki
zdrowotnej w celu prowadzenia działalności gospo-
darczej w zakresie świadczenia usług medycznych,
podzielając argumenty, które były tutaj przedstawio-
ne w wystąpieniu pana posła sprawozdawcy.
Jednocześnie chcielibyśmy zwrócić uwagę, że przez
ostatnie trzy lata samorządy były i nadal są obciąża-
ne zadaniami bez przeznaczenia na to odpowiednich
środków finansowych. Przykładem jest objęcie obo-
wiązkiem szkolnym sześciolatków bez zapewnienia
środków finansowych na remonty i nowe inwestycje
związane z zapewnieniem odpowiednich warunków
dla uczniów.
Następny przykład, który pokazuje, że rząd nie
dba o to, aby samorządy miały zdolność finansową.
Chodzi o sprawę powodzi. Samorządy w tym wypad-
ku zostały pozostawione same sobie. Rząd nie kwapi
się, aby przed zimą pomóc ludziom, którzy mieszkają
w tych gminach, a za których w tak trudnej sytuacji
odpowiedzialność ponoszą częściowo samorządy.
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
14 Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych
Poseł Krzysztof Jurgiel
Chciałbym też zadać pytanie skierowane do rzą-
du. Jaki jest obecnie stan finansów naszych samorzą-
dów, na ile samorządy w Polsce są zadłużone i w ja-
kim kierunku, zdaniem rządu, zmierzają finanse
publiczne w samorządach? Czy samorządy będą się
dalej zadłużały? Czy rząd przewiduje jakieś zmiany
w ustawie o finansowaniu samorządów, które umoż-
liwią lepszą realizację zadań, a także zapewnia środ-
ki na wkład własny przy wykorzystaniu pieniędzy
unijnych? Pytanie do rządu wynika z opinii, którą
rząd przedstawił do powyższego projektu poselskie-
go, w której zwraca uwagę, że brak informacji o wpły-
wie zmian na budżety gminne, ponieważ wejście
projektu w życie spowoduje uszczuplenie wpływów
z podatku od nieruchomości ze względu na rozszerze-
nie preferencji podatkowych w stosunku do obecnie
obowiązujących. Klub parlamentarny, tak jak powie-
działem na wstępie, będzie głosował za przyjęciem
powyższej ustawy. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Proszę o zabranie głosu pana posła Sławomira
Kopycińskiego z Klubu Poselskiego Lewica.
Poseł Sławomir Kopyciński:
Dziękuję bardzo.
Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze!
Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko
Klubu Poselskiego Lewica wobec poselskiego projek-
tu ustawy o zmianie ustawy o podatkach i opłatach
lokalnych, zawartego w druku sejmowym nr 2876.
Projekt zgłoszony przez posłów Klubu Poselskie-
go Lewica ma na celu doprecyzowanie zapisów usta-
wy o podatkach i opłatach lokalnych, dotyczących
zasad preferencyjnego opodatkowania podatkiem od
nieruchomości dla budynków zajmowanych na pro-
wadzenie działalności w zakresie usług medycznych.
Warto przypomnieć, że preferencje te wprowadzono
ustawą z dnia 30 października 2002 r., która w swym
założeniu miała na celu umożliwienie stosowania
obniżonej stawki podatku od nieruchomości w przy-
padku budynków zajmowanych przez szpitale i sana-
toria. Na skutek niefortunnego sposobu sformułowa-
nia treści przepisu praktyka orzecznicza organów
podatkowych i sądów administracyjnych wypaczyła
intencje ustawodawcy. Ograniczają one bowiem moż-
liwość stosowania preferencyjnych stawek podatku
od nieruchomości wyłącznie do pomieszczeń w szpi-
talach i sanatoriach, w których udziela się świadczeń
zdrowotnych. Inne pomieszczenia zajmowane przez
wymienione placówki służby zdrowia, choć są nie-
zbędne dla funkcjonowania całości, są opodatkowane
podatkiem od nieruchomości na zasadach ogólnych,
a więc o wiele wyższym.
Posłowie Lewicy, składając do laski marszałkow-
skiej projekt ustawy o zmianie ustawy o podatkach
i opłatach lokalnych, zamierzali i zamierzają napra-
wić to niedopatrzenie ustawodawcy i umożliwić za-
stosowanie preferencyjnych zasad opodatkowania do
całości powierzchni budynków zajmowanych przez
podmioty udzielające świadczeń zdrowotnych. Warto
dodać, że jest to dość duży koszt dla tych instytucji.
To rozwiązanie zmniejszy znacząco koszty funkcjo-
nowania szpitali, sanatoriów i innych podmiotów
udzielających świadczeń medycznych. Należy zwrócić
uwagę na fakt, że płatności z tytułu podatku od nie-
ruchomości stanowią znaczącą pozycję w budżetach
placówek służby zdrowia. Z tych względów propono-
wana w projekcie ustawy zmiana pozytywnie wpły-
nie na ich sytuację finansową.
Klub Poselski Lewica wyraża przekonanie, że
wprowadzenie postulowanych zmian jest zasadne
i celowe, dlatego też poprze projekt ustawy o zmianie
ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, zawarty
w sprawozdaniu Komisji Finansów Publicznych oraz
Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regio-
nalnej. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję, panie pośle.
Głos zabierze pan poseł Wiesław Rygiel, Polskie
Stronnictwo Ludowe.
Poseł Wiesław Rygiel:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przypadł mi
w udziale zaszczyt przedstawienia stanowiska Klubu
Poselskiego Polskiego Stronnictwa Ludowego wobec
przedłożonego poselskiego projektu ustawy o zmia-
nie ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach
i opłatach lokalnych, druk nr 2876.
Proponowana zmiana przepisów zmierza do
umożliwienia zaliczenia powierzchni budynków za-
jętych na działalność gospodarczą związaną z udzie-
leniem świadczeń zdrowotnych do powierzchni pod-
legających ograniczonej stawce podatkowej. Zgodnie
z propozycją Komisji Finansów Publicznych oraz Ko-
misji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regional-
nej art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. d przedmiotowej ustawy
otrzymuje brzmienie: zajętych na prowadzenie dzia-
łalności w zakresie udzielania świadczeń zdrowot-
nych, w tym przez szpitale i sanatoria – 4,27 zł od
1 m2 powierzchni użytkowej.
Zgodnie z intencją autorów zmiana przepisu ma
umożliwić stosowanie stawki podatkowej ograniczo-
nej kwotowo nie tylko do pomieszczeń bezpośrednio,
jak to się stosuje obecnie, ale i pośrednio zajętych na
wykonywanie świadczeń zdrowotnych (zgodnie z nową
propozycją). Sama idea tej zmiany wydaje się słusz-
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych
Poseł Wiesław Rygiel
na, gdyż umożliwia ograniczenie wzrostu obciążeń
podatkowych placówek opieki zdrowotnej. Niestety
przepisy w proponowanym brzmieniu powodują kon-
sekwencje, których nie sposób zaakceptować.
Jakie to konsekwencje? W uzasadnieniu do pro-
jektu nie przedstawiono informacji o wpływie nowej
regulacji na budżety gmin. Tymczasem bezsporny
jest fakt, że ograniczenie górnego progu podatku dla
powierzchni administracyjnych, socjalnych i innych
spowoduje zmniejszenie wpływów do budżetów gmin.
Słusznie naszym zdaniem w stanowisku rządu wska-
zano na niezgodność treści proponowanej zmiany
przepisów z art. 34 i 36 ust. 6 Regulaminu Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej, gdyż w uzasadnieniu nie
wskazano źródła finansowania. Warto podkreślić, że
uszczuplenie możliwości finansowych gmin może po-
wodować zwiększone trudności z równoważeniem ich
budżetu, a tym samym z realizacją zadań własnych
i absorpcją środków unijnych. Może też uruchamiać
proces zwiększania obciążeń podatkowych dla in-
nych podmiotów w celu zrekompensowania utraco-
nych dochodów. Sygnalizują te zagrożenia w sposób
szczególny tzw. gminy uzdrowiskowe.
Przed chwilą kolega poseł mówił o znaczącym
zmniejszeniu kosztów dla placówek opieki zdrowot-
nej. To znaczące zmniejszenie kosztów to jest równo-
cześnie znaczące zmniejszenie wpływów do budżetów
gmin. Na to nie możemy się zgodzić.
Proponowana zmiana nie uwzględnia naszym
zdaniem również dotychczasowego orzecznictwa są-
dów administracyjnych. Zgodnie z nim tylko po-
mieszczenia zajęte na działalność bezpośrednio zwią-
zaną ze świadczeniem usług zdrowotnych podlegają
preferencyjnym stawkom podatkowym. Tym samym,
jak podkreśla to również strona rządowa – tu się
z nią absolutnie zgadzamy – „samo wymienienie
w przepisie szpitali i sanatoriów jako budynków,
w których stosuje się stawkę, nie wpłynie na rozsze-
rzenie zakresu jej stosowania o powierzchnie, które
obecnie nie są nią objęte (czyli bazę noclegową, sto-
łówki” itd.). Zaproponowane brzmienie przepisu po-
woduje tym samym co najmniej poważne wątpliwości
interpretacyjne i wcale nie precyzuje zapisów dotych-
czasowych. Jesteśmy przekonani, że w przypadku
wejścia w życie tych przepisów sądy znowu o tym
zaświadczą.
Warto postawić również pytanie, czy powierzchnie
objęte preferencyjną stawką nie będą następnie wyko-
rzystywane na działalność komercyjną. Mamy sygna-
ły, że część takich powierzchni sanatoria wykorzystu-
ją na tę działalność. Wątpliwości budzi także to, czy
interpretacja nowego przepisu umożliwi stosowanie
preferencji podatkowych np. dla zakładów opiekuńczo-
-leczniczych, hospicjów czy przychodni.
Reasumując, pragnę stwierdzić, że pomimo pew-
nych słusznych racji projektodawcy, bo idea jest
słuszna, proponowany przepis zawiera zbyt wiele błę-
dów i niejasności interpretacyjnych, w szczególności
15
zaś spowoduje znaczące zmniejszenie wpływów do
budżetów gmin, które i tak znajdują się w bardzo
trudnej sytuacji finansowej. W związku z tym i z tego
powodu Klub Poselski Polskiego Stronnictwa Ludo-
wego będzie głosował przeciwko jego przyjęciu.
Dziękuję.
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo.
To były wystąpienia w imieniu klubów.
Zgłosili się również posłowie do zadania pytania,
mam na liście 5 osób.
Czy ktoś z państwa chciałby jeszcze zadać pytanie
w tym punkcie?
Nie. Zamykam listę.
Zważywszy na to, że widzę pana posła Gosiew-
skiego, a on lubi mówić długo, może na wszelki wy-
padek tę jedną minutę trzeba tutaj ogłosić, żebyśmy
nie mieli niespodzianek.
Jako pierwszego o zabranie głosu proszę pana
posła Jana Warzechę, Prawo i Sprawiedliwość.
Poseł Jan Warzecha:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W pełni podzie-
lam te wątpliwości, które przedstawił tu przed chwi-
leczką pan poseł Wiesław Rygiel. Również uważam,
że projektowane zmiany mające na celu zmniejszenie
podatku od nieruchomości, od budynków zajętych
na działalność w zakresie udzielania świadczeń
zdrowotnych, są słuszne. Co do tego nie ma wątpli-
wości, jednak jako samorządowiec również wyra-
żam wątpliwości, czy proponowane zmiany znowu
nie uderzą w samorząd i nie zmniejszą wpływów
z tytułu podatku do budżetu gmin. Chciałbym za-
pytać: Czy i jak rząd zamierza zrekompensować sa-
morządowcom zmniejszenie wpływów z tego tytułu?
Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo.
O zabranie głosu proszę pana posła Piotra Stanke
z Prawa i Sprawiedliwości.
Uprzejmie proszę, panie pośle.
Poseł Piotr Stanke:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Panowie Wnioskodawcy! Te pytania pewnie będą
monotematyczne, bo dotyczą w zasadzie tego, jakie
będą uszczuplenia dla gmin. Abstrahując od pojawia-
jącego się zarzutu formalnego naruszenia zasady
adekwatności wyrażonej w art. 167 konstytucji, w pre-
zentowanym projekcie zmian ustawy o podatkach i opła-
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
16 Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych
Poseł Piotr Stanke
tach lokalnych nie wskazano wpływu przepisu na
budżety gminne. Można oczywiście przyjąć, że liczba
podmiotów, których dotyczy proponowane rozwiąza-
nie, w skali kraju jest niewielka, ale trzeba rozważyć
konsekwencje na poziomie jednostki samorządu te-
rytorialnego, która ponosi ostateczne konsekwencje
tej zmiany. Stąd moje pytanie: Czy projektodawcy
znają skalę uszczuplenia dochodów gmin z podatku
od nieruchomości ze względu na rozszerzenie prefe-
rencji podatkowych? Czy gminy, na terenie których
znajduje się wiele podmiotów prowadzących działal-
ność gospodarczą w zakresie udzielania świadczeń
zdrowotnych, nie odczują zmniejszenia wpływów?
Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo, panie pośle.
O zabranie głosu proszę pana posła Mirosława
Pawlaka z Klubu Poselskiego Polskiego Stronnictwa
Ludowego.
Poseł Mirosław Pawlak:
Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pa-
nie Ministrze! Panie Pośle Sprawozdawco! Na wstę-
pie pozwalam sobie ponowić pytanie do pana posła
sprawozdawcy: Na jakiej podstawie w uzasadnieniu
w druku nr 2876 widnieje zapis o zgodności projektu
z prawem Unii Europejskiej, skoro opinia prawna
BAS jednoznacznie przesądza, iż przedmiot projektu
nie jest tym prawem regulowany? Co zatem posłowie
wnioskodawcy chcieli przez to uzyskać?
Panie drugie: Czy wprowadzenie nowych rozwią-
zań nie stworzy przywileju podatkowego przy zasto-
sowaniu rozszerzonej interpretacji art. 5?
I ostatnie pytanie. Od czasu wniesienia projektu
ustawy do laski marszałkowskiej minęło już prawie
10 miesięcy. Czy pan poseł sprawozdawca może zapre-
zentować przynajmniej kilka stanowisk rad gmin do-
tyczących procedowanej materii? Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo, panie pośle.
O zabranie głosu proszę pana posła Wojciecha
Kossakowskiego, Prawo i Sprawiedliwość.
Poseł Wojciech Kossakowski:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Tak jak wspomi-
nałem przy pierwszym czytaniu tego projektu, pre-
zentowany pogląd ma racjonalne uzasadnienie. Nie
tylko pomieszczenia bezpośrednio zajęte na udziela-
nie świadczeń zdrowotnych, ale również te, które są
niezbędne do prowadzenia tego typu działalności,
powinny być opodatkowane preferencyjną stawką.
Pierwotna wersja nowelizacji miała troszeczkę inny
zapis, budził wtedy wątpliwość zakres preferencji
podmiotowych objętych proponowanym przepisem.
Obecna forma wydaje się bardziej właściwa.
Warto może nadmienić też, że w wielu krajach
Unii Europejskiej szpitale są po prostu zwalniane
z obowiązku płacenia podatku od nieruchomości.
Tymczasem niektóre samorządy podniosły krzyk, że
to niesprawiedliwe, że odbiera im się część należnych
dochodów podatkowych. Pragnę jednak zauważyć, że
dotychczas szpitale są jeszcze publiczne. Oczywiście
w obecnej sytuacji nie wiadomo, jak długo uda nam
się taki status tych placówek obronić. Nie wiem, czy
komisje lub podkomisja pracująca nad tym projektem
dokonały przeglądu, jakie to są kwoty w skali całego
roku dla danego szpitala. Może łatwiej byłoby wtedy
uświadomić sobie potrzebę dokonania tej zmiany.
I druga kwestia. Chciałbym się dowiedzieć, jakich
głównych płaszczyzn dotyczyły rozbieżności w opi-
niach uzyskanych od organizacji samorządowych.
Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
O zabranie głosu proszę pana posła Jerzego Go-
siewskiego, PiS.
I oto zaczynamy walkę z czasem, panie pośle.
Poseł Jerzy Gosiewski:
Bardzo dziękuję, panie marszałku. I nie musi pan
się obawiać, zmieszczę się w limicie.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Pośle Spra-
wozdawco! W stosunku do pierwotnego projektu
w projekcie zawartym w sprawozdaniu Komisji Fi-
nansów Publicznych oraz Komisji Samorządu Tery-
torialnego i Polityki Regionalnej została zwiększona
z 4,16 do 4,27 zł od 1 m2 powierzchni użytkowej opła-
ta związana z prowadzeniem działalności gospodar-
czej w zakresie świadczeń zdrowotnych. Panie pośle
sprawozdawco, z czego różnica ta wynika?
Drugie pytanie. Czy nie należałoby ustalić jednej
stawki przedmiotowych opłat w wysokości uzależnio-
nej od inflacji, tak by nie było konieczności ciągłych
ustawowych zmian? Bardzo dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję.
Rzeczywiście dyscyplina czasu olbrzymia.
Szanowni państwo, a teraz do tych kwestii, które
zostały podniesione, odniesie się podsekretarz stanu
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich
w Ministerstwie Finansów pan minister Maciej Gra-
bowski, którego uprzejmie proszę o zabranie głosu.
Podsekretarz Stanu
w Ministerstwie Finansów
Maciej Grabowski:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Większość pytań
była skierowana do posła sprawozdawcy, więc nie
zajmę państwu dużo czasu.
Chciałbym tylko przypomnieć genezę tego zapisu,
bo tego do końca nie usłyszałem w czasie dyskusji.
Kiedy wprowadzono to zwolnienie – zwolnienie, któ-
re, jak jeden z posłów to nazwał, zostało zawężone
w drodze orzecznictwa sądów administracyjnych –
wprowadzono równocześnie niejako rekompensatę
dla gmin. To jest chyba sprawa zasadnicza, zresztą
ona się powtarzała w dyskusji. Rekompensata polega
na tym, że gminy uzdrowiskowe uzyskały możliwość
wprowadzenia opłaty miejscowej w podwójnej wyso-
kości. Potem ta opłata została nazwana opłatą uzdro-
wiskową i ona jest dwukrotnością opłaty miejscowej.
32 gminy uzdrowiskowe, które mają taki status
w Polsce, uzyskują z tego tytułu ok. 40 mln zł. To jest
ta niejako rekompensata, którą gminy już uzyskały
w momencie wprowadzenia tego zwolnienia. Zwolnie-
nie było wprowadzone z intencją szerszą niż ta, któ-
ra ostatecznie jest uwzględniana przez organy podat-
kowe, w tym momencie gminy, i w orzecznictwie
zostało ono zawężone. Stąd nie wydaje mi się, żeby
w tej chwili gminom uzdrowiskowym należała się
jakaś nadzwyczajna rekompensata. Rząd w każdym
razie absolutnie nie przewiduje jakiejkolwiek rekom-
pensaty dla gmin uzdrowiskowych, jeżeli ten projekt
zostałby przyjęty
Jeśli mogę, to jeszcze odniosę się do kwestii braku
precyzji. Wydaje się, że ten zapis, który obecnie jest
proponowany, jest precyzyjny i nie będzie problemów
interpretacyjnych, które również w czasie dyskusji były
podnoszone. Dziękuję bardzo za uwagę. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo, panie ministrze.
O zabranie głosu proszę sprawozdawcę komisji
pana posła Stanisława Steca.
Uprzejmie proszę, panie pośle.
Poseł Stanisław Stec:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chciałbym naj-
pierw podziękować przedstawicielom klubów Platfor-
my oraz Prawa i Sprawiedliwości za pozytywne usto-
sunkowanie się do przedłożonego projektu, gdyż
w pełni chciałbym potwierdzić to, co był uprzejmy
17
powiedzieć pan minister. Otóż w postaci podwyższo-
nej o 100% opłaty uzdrowiskowej gminy miały pełną
rekompensatę mniejszego obciążenia podatkiem od
nieruchomości. A jeżeli później na podstawie nie-
szczęsnego wyroku sądu administracyjnego niektóre
– bo nie wszystkie – gminy uzdrowiskowe zawęziły
preferencję podatkową, to na tym skorzystały dodat-
kowo, bo opłata uzdrowiskowa była na dotychczaso-
wym, już wyższym poziomie i podatek od nierucho-
mości został podwyższony. A więc mówienie o tym,
że to będzie dodatkowe obciążenie gmin, jest oparte
na niewłaściwych przesłankach.
Nieporozumieniem również nazwę stwierdzenie
przedstawiciela Klubu Poselskiego PSL, że projekt
zawiera zbyt wiele błędów. Projekt naprawdę zawiera
jedno zdanie i jest wynikiem konsultacji przeprowa-
dzonych przez podkomisję z Ministerstwem Finan-
sów, z samorządami uzdrowisk, szpitali oraz zapo-
znania się z opiniami niektórych gmin, jak również
z opinią sądu administracyjnego wynikającą z jego
orzeczenia. W związku z tym przykro mi, ale nie po-
dzielę zdania, że projekt zawiera zbyt wiele błędów.
Muszę powiedzieć, że nie jest to rozszerzenie prefe-
rencji podatkowych. Jest to przywrócenie tych prefe-
rencji, które zostały uchwalone poprzednio, ale
w wyniku stosowania zostały zawężone.
Pan poseł Mirosław Pawlak zadał pytanie doty-
czące tego, że w uzasadnieniu było zastrzeżone, iż
projekt jest zgodny z prawem Unii Europejskiej,
a w opinii BAS-u jest powiedziane, że Unia Europej-
ska tego nie reguluje. To stwierdzenie wynikało
z faktu… Można powiedzieć tak: projekt nie jest nie-
zgodny, taka była intencja.
Jeśli chodzi o to, że tak długo projekt był rozpatry-
wany, faktem jest, że i Komisja Finansów Publicznych,
i Komisja Samorządu Terytorialnego i Polityki Regio-
nalnej nawet przed skierowaniem go do podkomisji
zasięgały opinii zainteresowanych gmin i zaintereso-
wanych samorządów, uzdrowisk i szpitali. Później
skierowały go do podkomisji i oczywiście były opinie
negatywne, szczególnie niektórych gmin uzdrowisko-
wych. Niemniej po analizie projektu i podkomisja, i po-
łączone komisje postanowiły tak, jak jest w sprawoz-
daniu. W związku z tym uważam, że projekt jest zgod-
ny z konstytucją i jest zgodny z tym, co proponowała
linia orzecznicza sądu administracyjnego.
Natomiast jeżeli chodzi o zmiany stawek górnych,
które są określone w ustawie, to określa je w rozpo-
rządzeniu minister finansów, gdyż one są co roku
korygowane o poziom zmian cen towarów i usług.
Wysoki Sejmie, panie marszałku, dziękuję za
uwagę. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję serdecznie.
Szanowni państwo, zamykam dyskusję.
Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpi-
my w bloku głosowań, bo poprawki do tego projektu
nie zostały zgłoszone.
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
18 Projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks pracy i zmianie ustawy o dniach wolnych od pracy
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich
Skorzystam z okazji, aby podziękować tym wszyst-
kim, którzy zabierali głos w debacie. Dziękuję ser-
decznie również panu posłowi Stanisławowi Stecowi
za przedstawienie sprawozdania i oczywiście trady-
cyjnie dziękuję panu ministrowi Maciejowi Grabow-
skiemu. Dziękuję, panie ministrze.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 4. po-
rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Nad-
zwyczajnej o poselskim projekcie ustawy o zmia-
nie ustawy Kodeks pracy i zmianie ustawy
o dniach wolnych od pracy (druki nr 2992 i 3208).
Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji
pana posła Jerzego Kozdronia.
Uprzejmie proszę, panie pośle.
Poseł Sprawozdawca Jerzy Kozdroń:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam niewąt-
pliwą przyjemność przedstawić Wysokiemu Sejmowi
sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian
w kodyfikacjach o poselskim projekcie ustawy o zmia-
nie ustawy Kodeks pracy i zmianie ustawy o dniach
wolnych od pracy.
Komisja Nadzwyczajna do spraw zmian w kody-
fikacjach po dogłębnej analizie przedłożonego projek-
tu wnosi, ażeby Sejm raczył uchwalić przedstawioną
w projekcie ustawę. Gwoli prawdy trzeba jednocze-
śnie powiedzieć, że do projektu zawartego w sprawoz-
daniu został zgłoszony wniosek mniejszości, prosimy
zatem, żeby Wysoki Sejm go rozpatrzył.
O co chodzi w przedłożonym projekcie ustawy?
Mówi się bowiem, że jest to zmiana Kodeksu pracy
i ustawy o dniach wolnych od pracy. Otóż projekto-
dawcy wnoszą o przywrócenie Święta Trzech Króli.
Ten dzień będzie dniem wolnym od pracy, w związku
z tym projektodawcy przedstawili projekt obejmujący
nie tylko zmianę ustawy o dniach wolnych od pracy,
ale również zmianę przepisów Kodeksu pracy pole-
gającą na tym, żeby to święto, które w istocie rzeczy
obniża o kolejne 8 godzin wymiar czasu pracy w okre-
sie rozliczeniowym, nie obniżało tego wymiaru czasu
pracy. Dotyczy to art. 130 § 2 Kodeksu pracy. Jak
wiemy, w Polsce obowiązuje 8-godzinny dzień pracy
i 40-godzinny wymiar czasu pracy w okresie tygo-
dniowym, w ujęciu 5-dniowym.
Projektodawcom chodziło o to, ażeby z tego tytu-
łu, w przypadku gdy to święto będzie przypadać
w dni wolne od pracy, umownie nazywane wolnymi
sobotami, nie następowało obniżenie wymiaru czasu
pracy w okresie rozliczeniowym. Chodziło o to, żeby
ten dodatkowy dzień wolny pochłaniał święto, które
będzie ustanowione – mam nadzieję – w ustawie
o przywróceniu Święta Trzech Króli. W związku
z tym zaproponowano zmianę § 2 w art. 130 Kodek-
su pracy. Dotychczas przyjmowano, że każde święto
przypadające w okresie rozliczeniowym, z wyjątkiem
niedziel, obniża wymiar czasu pracy o 8 godzin
w okresie rozliczeniowym, natomiast teraz dodano,
że tylko przypadające w sobotę i w niedzielę, czyli
projektodawcy zakładali, że wolne soboty są z natury
dniami wolnymi od pracy.
Już podczas pierwszego czytania, a następnie na
posiedzeniu komisji pojawiły się wątpliwości konsty-
tucyjne, ponieważ, jak wiemy, ustawodawca nic nie
mówi o wolnych sobotach. Mówi o dniach wolnych od
pracy, przy czym czas pracy jest elastyczny i w odnie-
sieniu do niektórych pracowników dni wolne od pra-
cy przypadają w sobotę, w odniesieniu do innych –
w poniedziałek, a w odniesieniu do jeszcze innych –
w środku tygodnia. W związku z tym część pracow-
ników byłaby pokrzywdzona, bo jeżeli na przykład
Święto Trzech Króli bądź jakieś inne święto przypa-
dałoby w sobotę, która jest dniem wolnym od pracy,
to wówczas nie byłby obniżony wymiar czasu pracy
o 8 godzin, ale jeżeli to święto przypadałoby na przy-
kład we wtorek, a pracownikowi przysługują dni
wolne w sobotę, to już ten wtorek obniżałby miesięcz-
ny wymiar czasu pracy pracownika. Wiem, że zain-
teresowani są tym głównie urzędnicy, ludzie otrzy-
mujący jako wynagrodzenie pensję. Natomiast ludzie
pracy najemni, którzy pracują według stawki godzi-
nowej, nie są zainteresowani takim rozwiązaniem,
ponieważ tracą miesięcznie 8 roboczogodzin, czyli
równowartość jednej dniówki. W tej sytuacji wątpli-
wości konstytucyjne co do niezachowania zasady
równości były uzasadnione.
Postawiony został również zarzut naruszenia art.
9 konstytucji, który mówi, że państwo polskie prze-
strzega umów międzynarodowych. Sytuacja jest
taka, że ze Stolicą Apostolską został zawarty konkor-
dat, w którym enumeratywnie wymieniono święta
będące dniami wolnymi od pracy, natomiast nie wy-
mieniono tam Święta Trzech Króli. Zarzucano, że
skoro wprowadza się zmianę ustawą, to niejako pod-
waża się konkordat. Druga sprawa dotyczy sprzecz-
ności z ustawą zwykłą, jaką jest ustawa o stosunku
państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej
Polskiej, w której zostały wymienione święta katolic-
kie, przy czym zawarte tam rozwiązania nie są roz-
wiązaniami ostatecznymi. Ustawodawca postanowił
– umawiające się strony – że katalog tych świąt może
być poszerzony, ale po uzgodnieniu z drugą stroną,
czyli Konferencją Episkopatu Polski czy też w tym
wypadku nuncjaturą apostolską. Komisja Nadzwy-
czajna do spraw zmian w kodyfikacjach poczyniła
takie kroki. Zwróciliśmy się do Konferencji Episko-
patu Polski. Sekretarz generalny odpowiedział, że
przychyla się do zmiany w tym zakresie i do posze-
rzenia katalogu świąt ustalonych jako dni wolne od
pracy o Święto Trzech Króli.
Następny zarzut, jaki padł w czasie dyskusji
w komisji kodyfikacyjnej w odniesieniu do tej zmiany
ustawowej, dotyczył tego, że wprowadza się zapis
ograniczający możliwość dodatkowego wykorzysta-
nia dnia wolnego od pracy, ponieważ jeśli święto
przypada w dzień wolny od pracy, to w istocie rzeczy
przysługuje tylko jeden dzień wolny od pracy i pra-
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks pracy i zmianie ustawy o dniach wolnych od pracy
Poseł Sprawozdawca Jerzy Kozdroń
cownik traci – jak już mówiłem wcześniej – bonus
w postaci dodatkowego dnia wolnego od pracy. Mó-
wiono, że chodzi o ochronę praw nabytych, że pra-
cownik straci prawa nabyte, które przysługiwały mu
do tej pory, zgodnie z tym, co wynikało z kalendarza.
Otóż na ten temat wypowiadali się eksperci – wyni-
ka to również expressis verbis z konstytucji, bodajże
z art. 67 – że to jest regulacja ustawowa. Sejm, usta-
wodawca, określa normy czasu pracy i okresy rozli-
czeniowe. W tej sytuacji zarzut co do naruszenia
praw socjalnych, bo tak trzeba by to nazwać, jest chy-
biony.
Ostatni z zarzutów dotyczył naruszenia zasad
wolności wyznania i rozdziału Kościoła od państwa,
tego, że państwo, wprowadzając dodatkowe święto,
niejako zmusza obywateli do świętowania tego dnia,
a w kraju są też obywatele innych wyznań, dla któ-
rych ten dzień nie jest dniem świątecznym. W ocenie
komisji i w ocenie ekspertów zarzut ten o tyle jest
nieuzasadniony, że nie mówimy, iż tego dnia wszyscy
obywatele mają nakaz świętowania i uczestniczenia
w obrządkach religijnych. Nie, to jest dzień wolny od
pracy. W tym dniu każdy obywatel będzie robił to, co
jest zgodne z jego wolą. Tego dnia chrześcijanie ka-
toliccy pójdą do świątyń i będą uczestniczyć w ob-
rządkach liturgicznych, natomiast pozostali będą
wykonywać prace domowe, odpoczywać, czyli nie ma
nakazu świętowania i w tym zakresie przepisy o wol-
ności sumienia i wyznania są nienaruszone. Niemniej
jednak, tak jak już wcześniej powiedziałem, zasygna-
lizowałem, Komisja Nadzwyczajna do spraw zmian
w kodyfikacjach zauważyła niekonsekwencję i groźbę
naruszenia tego przepisu w zakresie równości trak-
towania obywateli. Dlatego § 2 w zakresie dotyczą-
cym sobót – jeżeli święta przypadają w soboty i nie-
dziele, to się nie odlicza – pozostawiliśmy w posta-
ci niezmienionej. Dodaliśmy jedynie § 21, jako wyjątek
od zasady, który brzmi: Jeżeli zgodnie z przyjętym
rozkładem czasu pracy święto przypada w dniu wol-
nym od pracy, wynikającym z rozkładu czasu pracy
w przeciętnie 5-dniowym tygodniu pracy, to nie ob-
niża ono wymiaru czasu pracy. Jeżeli następuje ta
kumulacja i dnia wolnego, i święta, to nie dajemy
bonifikaty w postaci jeszcze dodatkowo następnego
8-godzinnego wolnego dnia. Tak to przyjęliśmy.
Z drugiej strony jednocześnie komisja uznała za
celowe zmienić nie tylko ustawę o dniach wolnych
od pracy, ale dokonać zmiany w ustawie z 17 maja
1989 r. o stosunku państwa do Kościoła katolickie-
go w Rzeczypospolitej Polskiej, ponieważ projekto-
dawcy widocznie zapomnieli, że tam właśnie, jak już
powiedziałem wcześniej, enumeratywnie wymienio-
ne są wszystkie święta będące dniami wolnymi od
pracy. W pkt 1a wprowadziliśmy tam dzień 6 stycz-
nia jako Święto Trzech Króli. Wnosimy też o to, żeby
ustawa weszła w życie z dniem 1 stycznia 2011 r. To
wszystko. Dziękuję serdecznie panu marszałkowi.
(Oklaski)
19
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo, panie pośle.
Szanowni państwo, rozpoczynamy wystąpienia
w imieniu klubów.
Otwieram dyskusję.
Jako pierwsza w imieniu klubu Platforma Oby-
watelska głos zabierze pani poseł Izabela Katarzyna
Mrzygłocka.
Poseł Izabela Katarzyna Mrzygłocka:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu
Parlamentarnego Platforma Obywatelska mam za-
szczyt przedstawić opinię o projekcie zmian w Kodek-
sie pracy oraz w ustawie o dniach wolnych od pracy,
zawartych w druku sejmowym nr 3208.
Wysoka Izbo! Omawiane dziś sprawozdanie Ko-
misji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach
dotyczy dwóch zagadnień związanych z dniami wol-
nymi od pracy. Po pierwsze, jeśli rozwiązania wejdą
w życie, to 6 stycznia, czyli Święto Trzech Króli, sta-
nie się dniem ustawowo wolnym od pracy. Dyskusja
nad tą propozycją odbywała się na tej sali wielokrot-
nie. Przypomnę, że działo się tak między innymi za
sprawą projektów obywatelskich. Oznacza to, że ist-
nieje bardzo duża grupa Polaków, którzy podpisując
się pod takim projektem, niejako domagali się od nas,
parlamentarzystów, umożliwienia im spokojnego
świętowania Objawienia Pańskiego, tym bardziej że
6 stycznia był dniem wolnym od pracy do 1960 r.
W dyskusji dotyczącej Święta Trzech Króli poja-
wiały się różne argumenty. Bezsprzecznie jest to
bardzo ważne święto, jedno z najstarszych w chrze-
ścijaństwie. Część osób tłumaczyła, że nie jesteśmy
państwem wyznaniowym, a co za tym idzie nie ma
żadnego odgórnego nakazu celebrowania świąt wy-
nikających z jakiejkolwiek religii. To prawda, ale chcę
podkreślić, że jesteśmy krajem, gdzie o najważniej-
szych sprawach dotyczących funkcjonowania pań-
stwa decyduje większość. Zdaniem Klubu Parlamen-
tarnego Platforma Obywatelska, skoro w sprawie
ustanowienia Święta Trzech Króli dniem wolnym
pozytywnie wypowiedzieli się obywatele oraz naj-
większe kluby parlamentarne, to należy tę inicjatywę
potraktować z należną powagą.
Jeśli chodzi o argumenty ekonomiczne związane
z wprowadzeniem kolejnego dnia ustawowo wolnego
od pracy, to oczywiście nie można ich w dyskusji po-
minąć. Dla wielu osób, również praktykujących kato-
lików, ten problem stanowił poważną wątpliwość przy
decydowaniu, czy taki pomysł poprzeć. Dodatkowy
dzień wolny oznacza zmniejszenie dochodów części
przedsiębiorstw. To bardzo istotny argument, szcze-
gólnie w obecnej sytuacji, kiedy wciąż odczuwamy
skutki globalnego kryzysu ekonomicznego. Platforma
Obywatelska, przygotowując projekt zmian w przepi-
sach, którego wynikiem jest omawiane dzisiaj spra-
wozdanie, zaproponowała rozsądny kompromis.
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
20 Projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks pracy i zmianie ustawy o dniach wolnych od pracy
Poseł Izabela Katarzyna Mrzygłocka
Druga część omawianego projektu likwiduje obo-
wiązek zapewnienia pracownikowi dodatkowego
dnia wolnego w przypadku, kiedy święto przypada
w inny dzień wolny od pracy. Taki przepis obowiązu-
je obecnie. Jak już tłumaczyłam podczas pierwszego
czytania projektu, prowadzi to do sytuacji absurdal-
nych. Przypomnę, że tegoroczny 1 Maja dla dużej
liczby pracowników, przede wszystkim urzędników,
oznaczał dzień wolny także we wtorek, 4 maja. Zda-
niem Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatel-
ska trudno znaleźć logiczne uzasadnienie takiego
stanu rzeczy.
Wysoka Izbo! Swoje opinie o zaproponowanych
rozwiązaniach przedstawili partnerzy społeczni re-
prezentujący zarówno przedsiębiorców, jak i pracow-
ników. Wskazano argumenty za i przeciw. Wskazane
argumenty i zastrzeżenia legislatorów zostały szcze-
gółowo omówione podczas posiedzeń Komisji Nad-
zwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach, w któ-
rych miałam zaszczyt uczestniczyć. Pomimo pewnych
rozbieżności udało nam się wypracować możliwie jak
najlepsze rozwiązanie. Przypomnę, że intencją wnio-
skodawców, czyli Platformy Obywatelskiej, było
wprowadzenie zmian w obowiązujących przepisach
zgodnie z oczekiwaniami społecznymi. Według naszej
opinii tak się stało. Podkreślam bowiem, co wynika
z uzasadnienia projektu, że odzyskanie przez pra-
cowników wolnego od pracy Święta Trzech Króli
przy jednoczesnym wprowadzeniu pozostałych zapi-
sów sprawi, że w ciągu najbliższych 10 lat będziemy
mieć do czynienia w sumie tylko z jednym dodatko-
wym dniem wolnym od pracy w porównaniu z obec-
nie obowiązującym prawem. Dlatego Platforma Oby-
watelska będzie głosowała za przyjęciem omawiane-
go dziś sprawozdania opisanego w druku sejmowym
nr 3208. Dziękuję.
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo, pani poseł.
O zabranie głosu proszę pana posła Stanisława
Szweda, Prawo i Sprawiedliwość.
Poseł Stanisław Szwed:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu
Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość przedsta-
wiam stanowisko wobec poselskiego projektu ustawy
o zmianie ustawy Kodeks pracy i zmianie ustawy
o dniach wolnych od pracy.
Dla mojego klubu najważniejszą zmianą jest
wprowadzenie w ustawie o dniach wolnych od pracy
6 stycznia, czyli Święta Trzech Króli, jako dnia wol-
nego od pracy. Jeszcze raz należy podkreślić, że de-
terminacja inicjatyw obywatelskich poparta ponad
dwoma milionami podpisów zmusiła posłów Platfor-
my Obywatelskiej i Polskiego Stronnictwa Ludowego
do zmiany wcześniejszych decyzji, gdy ich głosami
dwukrotnie odrzucano obywatelskie projekty przy-
wrócenia Święta Trzech Króli, jak również dwa pro-
jekty mojego klubu w tej samej sprawie. Jeszcze raz
z tego miejsca wyrazy uznania i gorące podziękowa-
nia dla prezydenta Łodzi Jerzego Kropiwnickiego
i wszystkich obywateli, którzy poparli swoimi podpi-
sami przywrócenie Święta Trzech Króli jako dnia
wolnego od pracy.
Święta Trzech Króli nigdy nie udało się wymazać
z serc Polaków, a zwyczaj oznaczenia drzwi mieszkań
znakiem KMB, Kacper, Melchior, Baltazar, przetrwał
do dnia dzisiejszego i jest najlepszym potwierdze-
niem, że Polacy mają głęboko w sercach święto, któ-
re przetrwało na przestrzeni całych dziejów naszego
państwa i dopiero w 1960 r. Władysław Gomułka je
zlikwidował. Nie będziemy też wyjątkami wśród
państw europejskich. W 9 państwach Święto Obja-
wienia Pańskiego jest dniem wolnym od pracy, w tym
w dwóch krajach protestanckich, w Finlandii i Szwe-
cji. Nie potwierdzą się też zapewne zarzuty przeciw-
ników przywrócenia Święta Trzech Króli, że ta zmia-
na spowoduje miliardy strat czy zwolnienia z pracy.
Przypomnę, że gdy wprowadzaliśmy zakaz handlu
w 12 dni świątecznych też byliśmy straszeni, a nic
takiego nie nastąpiło, nie dochodziło do zwolnień
z pracy, nie upadały wielkie sieci handlowe. Więk-
szość społeczeństwa z zadowoleniem przyjęła to roz-
wiązanie, szczególnie dziesiątki tysięcy kobiet pracu-
jących w święta w sklepach. Teraz też ten jakże waż-
ny czas mogą poświęcić rodzinie.
Żałuję, że klub Platformy Obywatelskiej połączył
tę nowelizację ze zmianą w Kodeksie pracy, w której
zabiera się pracownikom dzień wolny za świąteczną
sobotę. Co gorsza, zaproponowane rozwiązanie może
doprowadzić do sytuacji, w której niekiedy pracownik
będzie musiał odpracować ten dzień. Podobne wąt-
pliwości miało Ministerstwo Pracy i Polityki Społecz-
nej, jednak koalicja rządowa nie wzięła tych wątpli-
wości pod uwagę.
Przytoczę tylko fragmenty pisma pani minister
Jolanty Fedak, skierowanego do pana przewodniczą-
cego Jerzego Kozdronia: Uzależnienie wymiaru cza-
su pracy w danym okresie rozliczeniowym od tego,
czy święto przypadnie w sobotę czy też od poniedział-
ku do piątku, oznacza odpracowanie świąt przypada-
jących w soboty. W konsekwencji taka regulacja pro-
wadzi także do wartościowania świąt z punktu wi-
dzenia ich wpływu na wymiar czasu pracy. W uza-
sadnieniu do wyżej powołanego wyroku Trybunału
Konstytucyjnego przytoczę opinię rzecznika praw
obywatelskich, zgodnie z którą święto z powodu ko-
nieczności jego odpracowania traci swój charakter.
I do poprawki, którą przyjmowaliśmy na posiedze-
niu komisji: Odnośnie do poprawki do art. 1 projektu
ustawy, zawartego w druku sejmowym, jestem zda-
nia, że nie usuwa ona wątpliwości związanych z pro-
jektowaną zmianą art. 130 § 2 Kodeksu pracy. W kon-
sekwencji tej poprawki wymiar czasu pracy czy licz-
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks pracy i zmianie ustawy o dniach wolnych od pracy
Poseł Stanisław Szwed
ba godzin do przepracowania w danym okresie rozli-
czeniowym mogłyby być dla poszczególnych pracow-
ników różne. Wymiar ten byłby wyższy dla pracow-
nika, którego rozkład czasu pracy przewiduje, iż
dzień wolny od pracy z tytułu przeciętnego pięcio-
dniowego tygodnia pracy przypada w święto. Taki
pracownik odpracowywałby zatem święto.
W związku z tymi wątpliwościami zgłosiliśmy na
posiedzeniu komisji poprawkę w celu skreślenia
zmiany w Kodeksie pracy. Poprawka nie uzyskała
poparcia większości, w związku z tym stała się wnio-
skiem mniejszości, nad którym Wysoka Izba będzie
głosować. Uważamy, że kwestie regulujące czas pra-
cy powinny być rozstrzygane pomiędzy partnerami
społecznymi na forum Komisji Trójstronnej, a póź-
niej rozstrzygnięcia, po uzgodnieniach, powinny być
kierowane do Wysokiej Izby. Mam świadomość tego,
że kwestie związane z czasem pracy budzą różne wąt-
pliwości, ale łączenie ich z nowelizacją dotyczącą dnia
wolnego od pracy, jakim jest Święto Trzech Króli, nie
jest dobrym rozwiązaniem.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Prawo
i Sprawiedliwość będzie głosował za wnioskiem
mniejszości skreślającym zmianę w Kodeksie pracy,
jak również za przyjęciem zmiany dotyczącej wpro-
wadzenia Święta Trzech Króli jako dnia wolnego od
pracy. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo.
O zabranie głosu proszę pana posła Sylwestra
Pawłowskiego z Klubu Poselskiego Lewica.
Poseł Sylwester Pawłowski:
Szanowny Panie Marszałku! Panie i Panowie Po-
słowie! W imieniu Klubu Poselskiego Lewica mam
zaszczyt przedstawić stanowisko wobec projektu
ustawy o zmianie ustawy Kodeks pracy i zmianie
ustawy o dniach wolnych od pracy. Prace w podko-
misji i w komisji nie dały odpowiedzi naszemu klu-
bowi na pytanie: Cóż takiego się stało, że Platforma
Obywatelska zmieniła zdanie i z przeciwnika wno-
szonych przez komitet obywatelski dwukrotnie roz-
wiązań dotyczących Święta Trzech Króli stała się
nagle nie tylko gorącym orędownikiem, ale i inicja-
torem wprowadzenia tego święta?
Poseł sprawozdawca, przedstawiając tok prac
w podkomisji i w komisji, zwrócił uwagę na linię spo-
ru. Decyzja i ostateczne stanowisko komisji są kwe-
stią przyjęcia jednej z możliwych interpretacji dla
poszczególnych zapisów. Przyjęcie odmiennego sta-
nowiska byłoby zgodne z interpretacją innych eks-
pertów. Zatem ta propozycja ma wyłącznie aspekt
polityczny, bo merytoryczne uzasadnienie jest dobre
dla odmiennych rozwiązań. Komisja zdecydowała się
21
na jedno. Ten projekt należy rozpatrywać zdaniem
mojego klubu w kilku płaszczyznach. Pierwsza płasz-
czyzna to relacja państwo – Kościół. Zdaniem posłów
Sojuszu Lewicy Demokratycznej relacje pomiędzy
Stolicą Apostolską a Rzecząpospolitą Polską uregu-
lowane w konkordacie są w pełni wystarczające.
I respekt dla tego konkordatu, dla umowy między-
państwowej powinien być nadrzędnym wyznaczni-
kiem stanowiska komisji. Uważamy, że zarówno
konstytucja, jak i konkordat jasno określają relacje
na linii państwo – Kościół i regulacje tego typu, któ-
re dzisiaj omawiamy, są zabiegiem niekoniecznym.
Po drugie, projekt dotyczy ważnego aspektu społecz-
nego. Przypomnę, że dla większości posłów w parla-
mencie kwestia wolnych sobót i dni wolnych od pracy
była sztandarowym przedsięwzięciem, sztandaro-
wym hasłem, regulującym relacje pomiędzy pań-
stwem, pracodawcami i pracownikami. Te zdobycze,
zawarte w Kodeksie pracy, nie mogą być naszym zda-
niem przedmiotem dyskusji poza zainteresowanymi
stronami. I dzisiaj wprowadzanie zapisu, który
uszczupla możliwości, jakie daje Kodeks pracy, uzna-
jemy za rzecz niedobrą, niewłaściwą. Nie tędy bo-
wiem droga do zmian w przepisach Kodeksu pracy.
Oczywiście ustawodawca można pozwolić sobie na
wszystko, ale są pewne normy, które ustawodawcę
obowiązują. Naszym zdaniem te normy nie zostały
zachowane.
Jest też kolejna płaszczyzna dotycząca prawa
i wolności obywatelskich. Co prawda poseł sprawoz-
dawca stwierdził, że nie ma obowiązku uczestnicze-
nia w nabożeństwach w dniu 6 stycznia. Niemniej
jednak kiedy Lewica dwukrotnie zgłaszała projekt
ustawy polegający na dodaniu jednego dnia wolnego
od pracy dla wszystkich Polaków – do wykorzystania
w zależności od indywidualnych potrzeb – na to zgo-
dy w parlamencie nie było. Dzisiaj zaś mówi się, że
nie mamy obowiązku uczestniczenia. Tak, nie mamy.
W niedziele i święta też nikt nie ma obowiązku
uczestniczenia w nabożeństwach. Ale czy komuś
przychodzi do głowy, żeby środę uczynić kolejną nie-
dzielą? Ponieważ tego obowiązku uczestniczenia nie
ma, to uważamy, że również nie ma obowiązku, żeby
każdemu Polakowi przydzielać dzień wolny od pracy
akurat 6 stycznia.
I wreszcie ostatnia kwestia dotycząca aspektu
wolności, zdobyczy socjalnych. Otóż naszym zdaniem
nie można poprzeć projektu, który nie znajduje ak-
ceptacji związków zawodowych, związków zawodo-
wych stojących na straży prawa przysługującego
pracownikom. (Dzwonek) W związku z tym opowia-
damy się za wniesioną przez mniejszość propozycją
skreślenia art. 1 w projektowanych zmianach. Uwa-
żamy bowiem, że nie można kosztem ludzi świata
pracy dokonywać zmian, odbierając im możliwość
zachowania dotychczasowych przywilejów zawartych
w Kodeksie pracy. Od przyjęcia tego wniosku mniej-
szości uzależniamy nasze ostateczne stanowisko,
wyrażając dzisiaj negatywną opinię co do projektu.
Dziękuję, panie marszałku, za uwagę. (Oklaski)
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
22 Projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks pracy i zmianie ustawy o dniach wolnych od pracy
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo, panie pośle
O zabranie głosu proszę pana posła Franciszka
Jerzego Stefaniuka z klubu PSL.
Poseł Franciszek Jerzy Stefaniuk:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Bazując na ostat-
nich słowach mego przedmówcy, chciałbym powie-
dzieć, że klub Polskiego Stronnictwa Ludowego
wyraża opinię pozytywną co do projektu. Pozwolę
sobie przypomnieć, że już po raz trzeci debatujemy
na temat wprowadzenia Święta Trzech Króli. Pierw-
sze dwie debaty odbywały się z inicjatywy i woli
społeczeństwa. Były to projekty obywatelskie, z któ-
rymi ktoś mógł się zgadzać lub nie, ale podpisy po-
parcia dla tych projektów świadczyły o woli potężnej
rzeszy społeczeństwa, a z wolą społeczną zawsze
trzeba się liczyć. Ten obecny projekt wychodzi na-
przeciw oczekiwaniom, tak jakby poszukuje drogi
środka. Mam przed sobą dwie opinie: opinię OPZZ
i opinię konfederacji pracodawców Lewiatan. Obie
są oczywiście negatywne, tylko jakby sobie zaprze-
czają, ponieważ OPZZ nie może zaaprobować kolej-
nego ograniczenia praw pracowniczych, które pole-
ga na zniesieniu obowiązku zapewnienia pracowni-
kowi dnia wolnego za święto przypadające w sobotę.
Z kolei Lewiatan uważa, że w obecnych warunkach
nie możemy pozwolić sobie na ograniczenie czasu
i zmniejszenie konkurencyjności naszej gospodarki.
Są również zastrzeżenia do tego, że nie będzie han-
dlu, jeśli wprowadzi się Święto Trzech Króli. Chciał-
bym powiedzieć, że obrót w gospodarce nie zależy
od handlu, tylko od konsumpcji, a nie sądzę, żeby
w związku z tym, że wprowadza się święto, społe-
czeństwo przestało konsumować, a nawet, zgodnie
z naszą tradycją, w okresach świątecznych wzrasta
konsumpcja i wzrasta zapotrzebowanie na rynku.
To też trzeba wziąć pod uwagę.
Myślę, że kwestia za lub przeciw nie zależy od
jakichś uzasadnień ekonomiczno-gospodarczych, tyl-
ko po prostu od woli i od poglądów, również od świa-
topoglądu pewnych grup społecznych czy obywateli.
Jeżeli bowiem często zasłaniamy się jakimiś kwestia-
mi straty czasu, to zwróćmy uwagę, jak dotknęła nas
powódź, jak dotykają nas różnego typu klęski, jak
stajemy w obliczu tej siły, ile traci się czasu, ile traci
się mienia itd. Jesteśmy często bezsilni wobec takiej
sytuacji.
Dlatego też apelowałbym o spokój wobec tej spra-
wy. Jeżeli część obywateli chce usankcjonowania,
wprowadzenia Święta Trzech Króli, powinniśmy
wyjść naprzeciw, znaleźć drogę, tak jak jest to w usta-
wie, i po prostu skończyć wszelką dyskusję na ten
temat. A już tak mówiąc: do trzech razy sztuka, to
jest to trzeci projekt ustawy – uchwalmy ją. Dziękuję
za uwagę. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję panu posłowi.
O zabranie głosu w imieniu koła SDPL proszę
pana posła Marka Borowskiego.
Poseł Marek Borowski:
Dziękuję bardzo, panie marszałku.
Proszę państwa, w tej sprawie jedni chcą się przy-
podobać społeczeństwu, inni kościołowi, ale ktoś
wreszcie musi powiedzieć prawdę. Otóż po prostu nie
stać nas na dodatkowe święto. Wszystko zaczęło się
od inicjatywy Jerzego Kropiwnickiego. Platforma
Obywatelska, która wie, że nie stać nas na takie
święto, chce jednak jakoś wyjść cało z tej potyczki
z kościołem, który oczywiście jest zainteresowany
takim świętem, w związku z czym Platforma przed-
stawia projekt, który, proszę państwa, jest projektem,
o którym można powiedzieć, że zawiera rozwiązania
popularnie określane jako „lewą ręką za prawe ucho”.
Otóż to, co można było zrobić, to wprowadzić jedno
święto, a zlikwidować inne święto, ale tego oczywi-
ście zrobić nie możemy, więc mamy takiego potworka
legislacyjnego, którego nam tutaj przedstawiono.
Przestudiowałem stenogramy z posiedzeń komi-
sji. Proszę państwa, chciałbym państwu zacytować
pewne fragmenty, które będą stanowiły podstawę
negatywnego stanowiska w tej kwestii, bez względu
na poprawki, jakie zostaną przyjęte. Chcę to jasno
powiedzieć.
Otóż mówi przedstawiciel Ministerstwa Spraw
Wewnętrznych i Administracji: Chciałbym również
przypomnieć, że art. 27 konkordatu brzmi w sposób
następujący…
Wiemy, jak brzmi. O konkordacie mówiono, że
trzeba uzgodnić ze Stolicą Apostolską zmiany kon-
kordatu w tej sprawie.
Nie mam tej opinii – powiada – o której pan prze-
wodniczący wspominał. Rodzi się we mnie li tylko
wątpliwość tego typu, czy Konferencja Episkopatu
Polski została upoważniona przez Stolicę Apostolską
do prowadzenia tego typu negocjacji i czy przypad-
kiem nie trzeba wystąpić do Stolicy Apostolskiej.
Przewodniczący pan poseł Jerzy Kozdroń odpo-
wiada, że z tego, co on wie, jest pismo z Episkopatu
Polski i z niego wynika, że sekretarz generalny Epi-
skopatu Polski działa również jako przedstawiciel
Stolicy Apostolskiej. Na to przedstawiciel MSWiA
powiada: Jeśli ksiądz biskup Budzik powołuje się na
pełnomocnictwo od nuncjusza apostolskiego, to po-
zostaje mi tylko wyrazić nadzieję, że on takim doku-
mentem dysponuje. Przewodniczący: Ja nie podejrze-
wam, żeby nie dysponował. Zastępca dyrektora de-
partamentu wyznań religijnych: Przyznaję szczerze,
że ja takiego dokumentu nie widziałem. Nie widzia-
łem też tego stanowiska. Podtrzymuję wciąż swój
wniosek o przeprowadzenie konsultacji również z in-
nymi kościołami.
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks pracy i zmianie ustawy o dniach wolnych od pracy
Poseł Marek Borowski
Tego wszystkiego nie zrobiono. Wszystko to jest
na wiarę, proszę państwa. To nie może być akcepto-
wane. Ja rozumiem, że w tym przypadku chodzi
o wiarę, ale nie o tę.
I druga sprawa, która jest równie poważna, jeśli
nie poważniejsza. Poseł Marian Filar pyta: Szukam
jakiegoś pewnika i chciałbym spytać, czy tym pew-
nikiem aby nie jest to, że ktoś za to ekstraordynaryj-
ne wolne, jakkolwiek się będzie ono nazywało, będzie
musiał zapłacić. Jeśli tak, to kto? Pracodawca czy
może państwo? Błagam państwa, żebym wrócił do
jako takiej równowagi. Proszę o odpowiedź na pyta-
nie: Czy chodzi o Kacpra, Melchiora i Baltazara, czy
chodzi o Józka, który ma zapłacić swoim pracowni-
kom? Przewodniczący pan poseł Jerzy Kozdroń:
Spróbuję może podpowiedzieć. Józek straci na tym,
bo jeśli on jest wynagradzany na stawkę godzinową,
to on w konsekwencji straci. A kto zyska? Urzędnik,
który jest na pensji. Poseł Marian Filar: To jesteśmy
w domu. Już wiemy, o co chodzi. Chodzi o to, że ktoś
nie dostanie forsy. Przewodniczący poseł Jerzy Koz-
droń: Nie, chodzi o to, że urzędnik dostanie forsę,
a robotnik nie dostanie.
Tak jest, proszę państwa, ci, którzy są wynagra-
dzani godzinowo, już tego zwyczajnie nie odrobią.
Każde dodatkowe święto po prostu odbiera im pie-
niądze. W związku z tym chcę powiedzieć, że w tej
kwestii stajemy zarówno po stronie konkordatu, za
którym nie głosowaliśmy, ale który został wprowa-
dzony i trzeba go przestrzegać, jak i po stronie robot-
ników, którzy na tym święcie stracą. A wszelkiego
rodzaju gesty, które ta ustawa reprezentuje, są nam
po prostu obce. Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo panu posłowi Markowi Borow-
skiemu.
Do zadania pytania w tym punkcie zapisało się
7 posłów.
Czy ktoś z państwa chciałby jeszcze wzbogacić tę
listę?
Nie widzę, więc zamykam listę posłów zapisanych
do zadania pytania.
Pierwszego o zabranie głosu proszę pana posła
Piotra Stanke z Prawa i Sprawiedliwości.
Poseł Piotr Stanke:
Dziękuję.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jak twierdzą po-
litycy Platformy Obywatelskiej, tak naprawdę chcie-
li oni, żeby Święto Trzech Króli było dniem wolnym
od pracy, ale przede wszystkim chcą brać pod uwagę
argumenty ekonomiczne. Wyrażają nadzieję, że uda-
ło im się, jak to określają, połączyć potrzeby świato-
poglądowe z ekonomią.
23
Pragnę przypomnieć, że jesteśmy tutaj z woli su-
werena, narodu. Idąc dalej tym tokiem myślenia,
należy przywołać obywatelski projekt ustawy o przy-
wróceniu dnia wolnego od pracy w Święto Trzech
Króli, pod którym podpisało się 2 mln obywateli.
Zabierałem już głos w tej sprawie. Mówiłem wte-
dy, że ogromna liczba zebranych podpisów osób po-
pierających ten pomysł niewątpliwie świadczy o spo-
łecznej potrzebie jego realizacji. Jest to wyraz chrze-
ścijańskiego dążenia do godnego obchodzenia jedne-
go z najstarszych i najważniejszych świąt w kościele
oraz pragnienia zachowania szczególnie podniosłego
charakteru tego dnia. Dzisiaj przywracamy dzień
wolny, ale tak zmieniamy Kodeks pracy w art. 1 no-
welizacji, że pod kątem dni wolnych od pracy w nie-
których latach pracownicy stracą jeden dzień w sto-
sunku do obecnej sytuacji. Wydaje się jasne, że nie
taka jest wola obywateli, którzy wcześniej licznie po-
parli tę inicjatywę.
Pragnę zatem zapytać projektodawców: Jakie
cele pozaekonomiczne przemawiają za proponowa-
nym rozwiązaniem i na czym ma polegać połączenie
potrzeb światopoglądowych z ekonomią? Dziękuję
bardzo.
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
O zabranie głosu proszę panią posłankę Annę Pa-
luch z Prawa i Sprawiedliwości.
Nie ma pani poseł.
A więc niezmordowany pan poseł Jerzy Gosiew-
ski, Prawo i Sprawiedliwość.
Poseł Jerzy Gosiewski:
Bardzo serdecznie dziękuję panu marszałkowi
za uznanie. Sądzę, że i tym razem podołam obowiąz-
kom i będę mówił o bardzo ważnych rzeczach dla
Polaków.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zdecydowana
większość naszych obywateli uważa, że przywrócenie
święta trzech krzyży w Polsce jest rzeczą naturalną.
(Poseł Jerzy Kozdroń: Krzyży?)
(Poseł Marek Borowski: Jednego krzyża.)
Przepraszam, Święta Trzech Króli.
Naszym, parlamentarzystów obowiązkiem jest tę
wolę uszanować. Koalicja rządowa nie ma więc moż-
liwości unikania tego problemu. Proponuje się usta-
nowienie Święta Trzech Króli dniem wolnym od
pracy, ale jednocześnie odbiera się pracownikom ich
dotychczasowe uprawnienia.
(Poseł Andrzej Biernat: Dzień święty święcić.)
Tak, pomimo że pan poseł sprawozdawca tak
umiejętnie i przekonująco gestykuluje, to po prostu
wprowadza obywateli w błąd.
(Poseł Jerzy Kozdroń: Niech pan to wykaże.)
Pytanie do pana posła sprawozdawcy: Jakich ar-
gumentów używali wnioskodawcy, proponując po-
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
24 Projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks pracy i zmianie ustawy o dniach wolnych od pracy
Poseł Jerzy Gosiewski
nowne wprowadzenie Polaków w błąd, i czy ten wasz
wniosek wspiera również rząd? Czy rząd i wy zdajecie
sobie sprawę, że odbieracie pracownikom ich wywal-
czone wcześniej uprawnienia? Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo panu posłowi Gosiewskiemu.
O zabranie głosu proszę pana posła Stanisława
Szweda z Prawa i Sprawiedliwości.
Poseł Stanisław Szwed:
Dziękuję.
Panie Marszałku! Mam pytanie do strony rządo-
wej. Nie wiem, czy pan minister Kołodziejczyk repre-
zentuje ministerstwo w tej sprawie. Kiedyś reprezen-
tował, ale teraz chyba już tak nie jest. Może się
mylę.
Cały czas drążę ten sam temat. Prowadziłem
z panem przewodniczącym polemikę na posiedzeniu
komisji i znam jego zdanie, jego pogląd, że ta zmiana
w Kodeksie pracy nie dotknie pracowników. Z opinii
ministerstwa wynika jednak, że w różnych sytu-
acjach może dojść do tego, że pracownik będzie mu-
siał odpracować święto. Stąd w dalszym ciągu zada-
ję stronie rządowej pytanie: Czy rząd podtrzymuje
swoje stanowisko, które zostało zawarte w piśmie do
pana przewodniczącego Jerzego Kozdronia, podpisa-
nym przez minister Fedak, czy nie? Jaka jest sytu-
acja pod tym względem?
Podtrzymuję to pytanie do strony rządowej, bo
uważam, że takie połączenie, umieszczenie rozwią-
zań w jednej nowelizacji – chodzi o zmianę w Kodek-
sie pracy i przywrócenie Święta Trzech Króli – jest
złe. Dlatego mam pytanie: Kto ma w tym sporze ra-
cję? Czy rację ma ministerstwo, czy mają ją przedsta-
wiciele obecnej koalicji rządowej pracujący w Komisji
Nadzwyczajnej? Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo panu posłowi Szwedowi.
O zabranie głosu proszę pana posła Ireneusza Ra-
sia, Platforma Obywatelska.
Poseł Ireneusz Raś:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Moje pytanie
do pana posła sprawozdawcy zostało w pewnym stop-
niu sprowokowane tą debatą. Wydaje mi się, że więk-
szość osób, które tu zabierały głos i reprezentowały
swoje stronnictwa polityczne w tej Izbie, nie przeczy-
tała uzasadnienia ani projektu ustawy. W istocie jest
duża różnica między projektami obywatelskimi.
Projekt Platformy Obywatelskiej został zgłoszony
w wyniku zgromadzenia wielu podpisów, na które
się państwo powołujecie, natomiast ten projekt jest
inny. Platforma, biorąc pod uwagę argumenty na-
tury ekonomicznej, to, że nie było nas stać na to,
żeby wprowadzić dodatkowy dzień wolny od pracy,
zaproponowała rozwiązanie, nad którym dzisiaj de-
batujemy. Jeżeli nie wprowadzimy tego rozwiąza-
nia, propozycja dotycząca dnia wolnego od pracy
w dniu 6 stycznia pewnie nie uzyska w tej Izbie
większości. Parlamentarzyści Prawa i Sprawiedli-
wości, panie pośle Szwed, głosując nad swoim wnio-
skiem mniejszości, musicie mieć świadomość, że nie
sprzyjacie podjęciu finalnej decyzji ani wnioskowi
dwóch milionów Polaków, którzy złożyli podpisy pod
projektem obywatelskim.
Chciałabym też zaznaczyć, że elementy ekono-
miczne, o których mówił pan marszałek Borowski,
są trochę oderwane od rzeczywistości. Jako repre-
zentant południowej Polski chcę powiedzieć, że dzię-
ki tej decyzji polska gospodarka, która tam opiera
się głównie na turystyce, zyska. Panie marszałku,
to nie urzędnik będzie zyskiwał szóstego, pracując
na wyciągu narciarskim w Bukowinie Tatrzańskiej,
Białce Tatrzańskiej czy w Szklarskiej Porębie, za-
rabiał będzie właśnie ten robotnik. Dziękuję bardzo.
(Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję panu posłowi Rasiowi.
O zabranie głosu proszę pana posła Jacka Krupę,
Platforma Obywatelska.
Poseł Jacek Krupa:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projekt ustawy
jest oczywiście wynikiem pewnego kompromisu, któ-
rego bardzo usilnie poszukiwaliśmy podczas poprzed-
nich dyskusji dotyczących między innymi projektu
obywatelskiego, który był zero-jedynkowy: albo
Święto Trzech Króli, albo nic. Znaleźliśmy rozwią-
zanie, które polega na likwidacji irracjonalnego, zu-
pełnie idiotycznego przepisu, który daje wolny dzień
za wolny dzień. Dam państwu przykład. 1 stycznia
2011 r. przypada w sobotę, a więc żaden z Polaków
nie ma jeszcze wtedy przepracowanego ani jednego
dnia, natomiast z tego tytułu uzyskuje prawo do do-
datkowego dnia wolnego, który najczęściej będzie
odbierany w poniedziałek. Przecież absurdem jest to,
że za to, że 1 stycznia przypada w sobotę, w ponie-
działek ludziom przysługuje dzień wolny od pracy.
Ten przepis jest szkodliwy. Niezależnie od tej inicja-
tywy związanej ze Świętem Trzech Króli, z którym
to pomysłem Platforma się zgadzała, tylko szukała
rozwiązania, kompromisu, tak żeby nie szkodzić go-
spodarce, ten przepis wcześniej czy później i tak mu-
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks pracy i zmianie ustawy o dniach wolnych od pracy
Poseł Jacek Krupa
siałby ulec likwidacji, ponieważ jest szkodliwy dla
gospodarki, dla przedsiębiorstw, jak również w szer-
szym wymiarze – dla pracowników.
W związku z tym mam pytanie do pana sprawoz-
dawcy: Czy pan podziela moją opinię? Dziękuję.
(Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
O zabranie głosu proszę pana posła Sylwestra
Pawłowskiego, Lewica.
Poseł Sylwester Pawłowski:
Szanowny Panie Marszałku! Panie i Panowie Po-
słowie! Platforma realizuje znane powiedzenie: panu
Bogu świeczkę, a diabłu ogarek. Nie można stawiać
na szali z jednej strony inicjatywy obywatelskiej,
a z drugiej strony – faktu pozbawiania obywateli
przywilejów pracowniczych.
Moje pytania kieruję do strony rządowej i są one
następujące. Po pierwsze, od momentu zgłoszenia
projektu nie ma stanowiska rządu w tej sprawie. Dla-
czego rząd unika określenia jasnego stanowiska co
do tego projektu? Po drugie, chciałbym zapytać, czy
na szczeblu Ministerstwa Spraw Zagranicznych pro-
wadzone są jakiekolwiek rozmowy dotyczące zapisów
konkordatowych w tym obszarze. Czy w ślad za na-
szymi działaniami, propozycjami – o ile zostaną one
przez Wysoką Izbę przyjęte – pójdą również zmiany
w zapisie konkordatu? Wreszcie po trzecie: Czy te
stanowiska, które były prezentowane na posiedze-
niach komisji i podkomisji przez ministra polityki
społecznej oraz ministra spraw wewnętrznych i ad-
ministracji, są spójne? W moim przekonaniu są one
rozbieżne. Dziękuję, panie marszałku. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo panu posłowi Pawłowskiemu.
O zabranie głosu proszę pana posła Franciszka
Jerzego Stefaniuka z Klubu Poselskiego Polskiego
Stronnictwa Ludowego.
Poseł Franciszek Jerzy Stefaniuk:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W związku ze
złożonymi pytaniami, z, można powiedzieć, niepew-
nością dotyczącą zakwestionowania opinii Episkopa-
tu Polski, a także w odniesieniu do wątpliwości, czy
formalne uzgodnienia istnieją w formie pisemnej,
chciałbym zadać pytanie panu posłowi sprawozdaw-
cy: Czy może zaistnieć taka sytuacja, że obawy po-
25
twierdzą się, propozycja dotycząca Święta Trzech
Króli zostanie przyjęta, a Stolica Apostolska sprze-
ciwi się realizacji tej ustawy?
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo panu posłowi Stefaniukowi.
O zabranie głosu proszę pana posła Andrzeja
Biernata, Platforma Obywatelska.
Poseł Andrzej Biernat:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jeden z moich
poprzedników mówił, że to święto jest jednym z naj-
starszych. Jest to najstarsze święto liturgiczne, star-
sze niż Boże Narodzenie, o czym wszyscy zapomina-
my. Mam pytanie do posła sprawozdawcy: Czy w związ-
ku z tym, że wprowadzamy tę ustawę, zmieni się
liczba dni wolnych od pracy? Natomiast do wszyst-
kich oponentów tej ustawy mam pytanie: Czy dzień
święty należy święcić, czy też dzień święty należy
święcić, w zastępstwie, w inny dzień?
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
O zabranie głosu proszę pana posła Marka Borow-
skiego, SDPL.
Poseł Marek Borowski:
Panie marszałku, prosiłbym przede wszystkim
o to, ażeby w tej sprawie przedstawione zostało sta-
nowisko rządu, ze szczególnym uwzględnieniem sta-
nowiska Ministerstwa Finansów.
Proszę państwa, ta sytuacja jest trochę niepoważ-
na. Za pomocą tego projektu wprowadza się dzień
wolny. Nie chodzi tu o byle jaki projekt, mówimy
o projekcie, który wymaga stanowiska zarówno rzą-
du, jak i Ministerstwa Finansów. My tu dyskutujemy,
pan poseł Raś powiada, że wprowadzenie tego roz-
wiązania przyczyni się do wzrostu liczby przyjazdów
turystycznych na południe Polski. Stanie się tak, pod
warunkiem że będzie śnieg, panie pośle. Trzeba by
jeszcze przyjąć ustawę gwarantującą, że w tym czasie
będzie padać śnieg.
(Poseł Ireneusz Raś: Są armatki, panie pośle, już
od 10 lat.)
Tak jest, armatki są, dobrze, czyli pan poseł Raś
po prostu wystąpił tutaj jako lobbysta określonej,
wąskiej grupy. Natomiast ja nie występuję jako lob-
bysta żadnej grupy, tylko stwierdzam, że wszyscy
robotnicy w całej Polsce, którzy pracując, nie obsłu-
gują wyciągów narciarskich i mają stawki godzinowe,
na tym stracą. Tak się jakoś, panie pośle, składa. Czy
jest jakiś sposób rekompensaty? Nie ma, to po pierw-
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
26 Projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks pracy i zmianie ustawy o dniach wolnych od pracy
Poseł Marek Borowski
sze. Po drugie, straty ekonomiczne. Ciągłe opowia-
danie o tym, że można wprowadzać kolejne wolne
dni, które nie spowodują żadnych strat, to absurd.
W gruncie rzeczy, panie pośle Raś, trzeba takich
dni wprowadzić jeszcze więcej, to ludzie będą czę-
ściej wyjeżdżać, a i branża turystyczna rozkwitnie.
Pytanie tylko, za co będą jeździć, jeżeli nie będą
zarabiać.
Konkludując, nie chcę się spierać, czy to przynosi
straty ekonomiczne, czy nie. Chcę, żeby rząd zwyczaj-
nie wziął za to odpowiedzialność. Niech minister fi-
nansów, że tak powiem, nie chowa się, tylko niech
jasno powie, że nie ma sprawy, to nie są żadne istot-
ne straty, nie ma o czym mówić.
Co do waszej propozycji, żeby odbierać dni wolne
za określone święta, które przypadną w dni wolne,
to tego nie da się odrobić. Czym innym jest całkowi-
te zamknięcie zakładu, a czym innym jest, że tak
powiem, odbieranie tego dnia na raty. Więc, moim
zdaniem, bez stanowiska Ministerstwa Finansów nie
można głosować nad tą ustawą, poseł musi mieć tego
świadomość i społeczeństwo musi mieć tego świado-
mość, a to, co my tutaj uprawiamy, to jakaś fikcja.
Stąd mam takie pytanie: Czy jest stanowisko rzą-
du, czy jest stanowisko ministra finansów? Ja o ni-
czym takim nie słyszałem. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję panu posłowi Borowskiemu.
Jeśli państwo pozwolicie, skorzystam z prawa do
zadania pytania, choć to będzie trudne, bo rząd umy-
wa ręce i nie chce włączać się w opiniowanie tej spra-
wy. To dziwne.
Myślę, że postulat pana marszałka Borowskiego
nie jest możliwy do spełnienia ze względu na to, że
ze strony rządu nie ma chętnych, którzy chcieliby tak
normalnie sobie o tym porozmawiać. Boję się, że sami
państwo dajecie powód do tego, żeby mówić, że to nie
jest przeprowadzane w racjonalny sposób. Miał tu
być przedstawiciel Ministerstwa Pracy i Polityki Spo-
łecznej, podsekretarz stanu pan minister Radosław
Mleczko. Czy jest pan minister? Nie ma. To świadczy
o tym, że rząd chciałby być i za, i przeciw, ale tak
można sobie retorycznie rozprawiać w przestrzeni
debaty publicznej, kiedy jest się Lechem Wałęsą. Kie-
dy jest się w rządzie, to chyba nie bardzo wypada.
Kontynuując moją wypowiedź, nie na zasadzie
prowadzenia obrad jako marszałek, tylko mojego pra-
wa do zabrania głosu – skoro nie ma komu zadawać
pytań, bo rząd jest na jakiejś wewnętrznej emigracji
czy jeszcze Bóg wie, z jakiego powodu nie ma tutaj
uprawnionego przedstawiciela – powiem, że rzeczy-
wiście są to chyba takie wyścigi w ramach akcji: ko-
lęda, którą zainicjowała Platforma Obywatelska.
Chodzi o wyścigi, kto zasłuży na większą sympatię
czy aprobatę hierarchów kościelnych. W konsekwen-
cji duchowieństwo będzie bardziej łaskawe albo dla
PiS-u, albo dla Platformy Obywatelskiej. Myślę, że
tam, gdzie świętość, tam nie warto stosować polityki
i o tym chciałbym jako poseł Sojuszu Lewicy Demo-
kratycznej przypomnieć Platformie Obywatelskiej.
To wszystko jest dziwne i dwuznaczne, te konsulta-
cje, kolejny raz Platforma Obywatelska, która wybra-
na została do tego, żeby rządzić, chodzi do ducho-
wieństwa, konsultuje projekty ustaw. Albo niech
Platforma Obywatelska rządzi, albo niech zapropo-
nuje w najbliższych wyborach, że to duchowieństwo
będzie rządzić, a Platforma będzie tylko instrumen-
tem, który się z duchowieństwem porozumiewa, kon-
sultuje i przynosi gotowe projekty.
Sam sobie dziękuję za udzielenie głosu – to oczy-
wiście był średni żart.
Szanowni państwo, teraz proszę uprzejmie spra-
wozdawcę komisji pana posła Jerzego Kozdronia,
który stoi na posterunku od początku do końca,
w przeciwieństwie do przedstawicieli rządu.
Uprzejmie proszę pana posła o zabranie głosu.
Poseł Jerzy Kozdroń:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Dyskusja i od-
powiedzi na zadawane pytania jest o tyle trudna, że
to są pytania ideologiczne albo pytania polityczne.
Mamy taką sytuację, że z jednej strony mamy posłów
PiS-u, którzy jednocześnie mówią, że święto jest po-
trzebne, tak, ale nie wolno pozbawiać nas prawa do
wypoczynku i zabierać nam jednego dnia roboczego.
Chodzi o to, że posłowie PiS-u uważają, że przyzna-
nie święta – tak, ale przy jednoznacznym skróceniu
czasu pracy o dalsze 8 godzin. Z kolei posłowie Lewi-
cy, nie mówię o panu marszałku, z wyjątkiem pana
marszałka…
(Poseł Marek Borowski: Ja jestem z Lewicy.)
Wiem, mówię o posłach Lewicy z tym wyjątkiem.
Tak jak ten wprowadzony art. 130. Mówią, że są
przeciwni temu świętu, nie chcą go wprowadzić do
ustawy, ale jeżeli już, to pracownik nie może na tym
stracić. W związku z tym trzeba dać mu bonus
w postaci dodatkowych 8 godzin pracy wolnych od
obowiązku świadczenia pracy.
My opowiadamy się za pośrednim rozwiązaniem.
Skoro społeczeństwo oczekuje świąt, to damy święto.
Jest Święto Trzech Króli, proszę uprzejmie. Ale jed-
nocześnie nawiązujemy do 129 art. Kodeksu pracy,
w którym mówi się o 40-godzinnym i o 5-dniowym
tygodniu pracy. Jeżeli święto przypada w środku ty-
godnia, to w tej sytuacji te dwa dni robocze powinny
wystarczyć. Jeżeli w środku tygodnia, będzie to dzień
wolny od pracy z tytułu 5-dniowego tygodnia pracy.
Tutaj chodzi tylko o to, żeby nie było tego dodatko-
wego bonusu, o którym mówił pan poseł. Raz, że
kumulują się te dwa dni wolne, dzień wolny od pracy
i święto. Pracownik nie może niejako skonsumować
w jednym dniu tych dwóch świąt, dlatego trzeba mu
dać dodatkowy dzień. To jest jakieś nieporozumienie.
My mówimy: nie możesz dostać dodatkowego dnia
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks pracy i zmianie ustawy o dniach wolnych od pracy
Poseł Jerzy Kozdroń
wolnego od pracy. Dlatego taka będzie zasada. To nie
dotyczy tylko Święta Trzech Króli. Proszę państwa,
musimy zrozumieć, że ten przepis nie dotyczy tylko
tego święta, ale również wszystkich innych dni świą-
tecznych przypadających w tygodniu, poczynając od
poniedziałku. Pracownik będzie miał zagwaranto-
wane dwa dni wolne w tygodniu, czy w tym dniu bę-
dzie jednocześnie przypadało święto i dodatkowy
dzień wolny od pracy, czy niedziela, to dwa dni
w tygodniu każdy będzie miał wolne.
Kolejna sprawa. Pan marszałek Stefaniuk pytał
mnie, czy to było konsultowane. Rzeczywiście było
konsultowane z sekretarzem generalnym Konferen-
cji Episkopatu Polski. Jest to poważny człowiek, bi-
skup, który jest jednocześnie przewodniczącym Ko-
ścielnej Komisji Konkordatowej. To nie jest tak, że
on reprezentuje, tylko uczestniczy jako sekretarz ge-
neralny konferencji – jest przewodniczącym – w roz-
mowach z rządem z ramienia Kościoła i niewątpliwie
ma kompetencje do działania w tym zakresie.
Chciałbym zwrócić uwagę na jeszcze jedną rzecz.
Zarówno w ustawie o stosunku państwa do Kościoła
katolickiego, jak i w umowie międzynarodowej, jaką
jest konkordat ze Stolicą Apostolską, te święta są
zagwarantowane. Tam jest podana minimalna liczba
świąt. Strony przewidują możliwość rozszerzenia
tego katalogu. Niezasadne jest podnoszenie zarzutu
naruszania prawa międzynarodowego czy złamania
tej ustawy, że w związku z tym będziemy działali
wbrew konkordatowi. Ten minimalny zakres, jeśli
chodzi o święta, został przyjęty. W konkordacie prze-
widuje się, że można poszerzyć wykaz wymienionych
tam świąt katolickich, które mają być dniami wolny-
mi od pracy, dlatego jakiekolwiek aneksowanie czy
zmiana konkordatu nie są w tym przypadku koniecz-
ne. Mówi się tam, że może to nastąpić w wyniku
uzgodnienia tego ze stroną rządową.
Jeżeli chodzi o stanowisko rządu, panie pośle, to
chciałbym powiedzieć, że pierwsze stanowisko pani
minister Fedak wyrażone na piśmie, o którym pan
poseł Szwed był łaskaw mówić w sposób krytyczny,
dotyczyło pierwotnej wersji projektu. Przecież doda-
jąc ten § 21, zmieniliśmy to w sposób diametralny. Nie
ma tam, jak pan pamięta, zapisu, że: jeżeli w okresie
rozliczeniowym święto przypada w sobotę lub nie-
dzielę. Taki był projekt. Sobotę wyrzuciliśmy i obo-
wiązuje to, co było do tej pory. Jeżeli więc święto
przypada w dniu wolnym od pracy wynikającym
z rozkładu czasu pracy, to w tym momencie nie ma
podwójnego święta, podwójnych dni wolnych od pra-
cy. I to wszystko. To jest oczywiste.
Nie będę natomiast ustosunkowywał się do tych
wypowiedzi ideowych, politycznych, bo ani nie jest to
moja, sprawozdawcy, rola, ani nie czuję się do tego
powołany. Nie mam do tego siły. (Oklaski)
27
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo panu posłowi Kozdroniowi, spra-
wozdawcy komisji.
Pytam raz jeszcze, czy jest może przedstawiciel
rządu, który chciałby wyrazić stanowisko w tej
sprawie?
Podnosili te kwestie posłowie, między innymi pan
marszałek Marek Borowski.
Milczenie jest złotem, ale w tym przypadku pada-
ją pytania ze strony posłów, a nikt z przedstawicieli
rządu nie chce bądź nie potrafi na nie udzielić odpo-
wiedzi.
Zamykam dyskusję.
Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpi-
my w bloku głosowań.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 5. po-
rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Spra-
wiedliwości i Praw Człowieka o przedstawionym
przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej pro-
jekcie ustawy o zmianie ustawy o ochronie da-
nych osobowych (druki nr 488 i 3223).
Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji
pana posła Krzysztofa Maciejewskiego.
Panie pośle, proszę uprzejmie.
Poseł Sprawozdawca
Krzysztof Maciejewski:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przypadł mi za-
szczyt przedstawienia Wysokiej Izbie sprawozdania
Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka (druk
nr 3223) z prac nad przedstawionym przez prezyden-
ta Rzeczypospolitej projektem ustawy o zmianie usta-
wy o ochronie danych osobowych (druk nr 488).
Na wstępie pragnę powiedzieć, że omawiany dzi-
siaj projekt ma dosyć bogatą historię, gdyż do Komi-
sji Sprawiedliwości i Praw Człowieka został skiero-
wany już 6 maja 2008 r., a jego pierwsze czytanie
odbyło się 12 czerwca 2008 r. Komisja Sprawiedliwo-
ści i Praw Człowieka podjęła wtedy uchwałę o prze-
prowadzeniu wysłuchania publicznego. Zostało ono
przeprowadzone 9 lipca 2008 r.
W czasie posiedzenia Komisji Sprawiedliwości
i Praw Człowieka w dniu 22 października 2008 r.
skierowano ten projekt do podkomisji nadzwyczajnej,
której miałem przyjemność przewodniczyć. Prace
nad tym projektem trwały aż do 18 marca br. Spra-
wozdanie z powyższych prac podkomisji nadzwyczaj-
nej zostało rozpatrzone w czasie posiedzenia Komisji
Sprawiedliwości i Praw Człowieka w dniu 20 maja
2010 r. Komisja wnosi, aby Wysoki Sejm raczył
uchwalić załączony projekt ustawy.
Wysoka Izbo! W wysłuchaniu publicznym, a tak-
że w pracach nad projektem ustawy, które odbywały
się w czasie posiedzeń podkomisji oraz komisji, brali
udział przedstawiciele rządu, a także przedstawicie-
le wielu instytucji publicznych i organizacji pozarzą-
dowych. Byli to m.in. przedstawiciele Kancelarii
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
28 Projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie danych osobowych
Poseł Sprawozdawca Krzysztof Maciejewski
Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Ministerstwa
Spraw Wewnętrznych i Administracji, Ministerstwa
Sprawiedliwości, Związku Banków Polskich, Stowa-
rzyszenia Administratorów Bezpieczeństwa Infor-
macji, Polskiej Izby Ubezpieczeń, Stowarzyszenia
Marketingu Bezpośredniego, Polskiej Konfederacji
Pracodawców Prywatnych Lewiatan i wielu innych,
których, przepraszam, nie jestem w stanie w tej chwi-
li wymienić.
W czasie prac nad tym projektem ustawy komisja
miała do dyspozycji opinie napisane przez większość
wymienionych przeze mnie organizacji, a także opi-
nię Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Admini-
stracji oraz Ministerstwa Sprawiedliwości. Dwie
opinie przedstawił również rząd.
Wysoka Izbo! Przedłożone rozwiązanie jest ko-
lejnym etapem wprowadzania pewnych regulacji
w GIODO. Opinie, o których wspomniałem, wzboga-
ciły merytoryczną część dyskusji nad omawianym
projektem ustawy.
Chciałbym serdecznie podziękować wszystkim
posłom za pracę nad powyższym projektem, zapro-
szonym gościom – za udział w dyskusji, która miała
miejsce na posiedzeniu Komisji Sprawiedliwości
i Praw Człowieka.
W imieniu tej komisji proszę o przyjęcie niniejsze-
go sprawozdania. Pozwolę sobie dodać, iż sprawozda-
nie to zostało przez komisję przyjęte jednogłośnie.
Dziękuję za uwagę.
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo panu posłowi sprawozdawcy.
Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po-
rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad-
czeń w imieniu klubów i kół.
Otwieram dyskusję.
O zabranie głosu jako pierwszą poproszę panią
poseł Bożenę Szydłowską z Klubu Parlamentarnego
Platforma Obywatelska.
Uprzejmie proszę, pani poseł.
Poseł Bożena Szydłowska:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jak wspomniał
pan poseł sprawozdawca, projekt ten ma bogatą hi-
storię. Został złożony jeszcze przez śp. prezydenta
Lecha Kaczyńskiego. Powołana przez komisję spra-
wiedliwości komisja nadzwyczajna pracowała nad
tym projektem bardzo długo, bo od 2008 r.
Przyjęte zmiany są wynikiem konsensusu uwzględ-
niającego stanowiska różnych opcji politycznych i, co
ważne, partnerów społecznych. Doprecyzowano
w nim m.in. kwestie dotyczące zakresu kompetencji
generalnego inspektora ochrony danych osobowych,
przebiegu kontroli prowadzonych przez urząd, prze-
słanek odmowy ujawnienia danych osobowych przez
administratora.
Podobnie jak komisja sprawiedliwości rekomen-
duje przyjęcie tego projektu z wprowadzonymi zmia-
nami, tak również Platforma Obywatelska popiera
ten projekt w całej rozciągłości. Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo, pani poseł.
O zabranie głosu proszę panią poseł Monikę Ry-
niak z klubu Prawo i Sprawiedliwość.
Poseł Monika Ryniak:
Dziękuję bardzo.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu
Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość mam za-
szczyt przedstawić stanowisko klubu wobec projektu
ustawy o zmianie ustawy o ochronie danych osobo-
wych (druki nr 488 i 3223).
Obowiązująca dzisiaj ustawa ma 13 lat. To ustawa
z 1993 r. Przez ten czas wiele się zmieniło, pojawiła
się więc naturalna potrzeba zwiększenia skuteczno-
ści ochrony danych osobowych.
Projekt, któremu poświęcona jest dzisiejsza deba-
ta, koncentruje się wokół czterech zagadnień. Pierw-
sze to doprecyzowanie art. 7 pkt 1, gdzie dodaje się
zgodę osoby na przetwarzanie jej danych osobowych.
Zgodę tę może ona odwołać w każdej chwili.
Drugie zagadnienie to uporządkowanie zadań
GIODO, chodzi o zakres kontroli dokonywanej przez
inspektorów oraz określenie obowiązków podmiotu
kontrolowanego.
Trzecie zagadnienie dotyczy tego, że aby mieć ła-
twiejszy dostęp do generalnego inspektora ochrony
danych osobowych, pozwala się na tworzenie tereno-
wych biur generalnego inspektora, jeśli oczywiście
jest taka potrzeba.
Czwarte zagadnienie to wyposażenie GIODO
w uprawnienia, którymi od dawna dysponuje rzecz-
nik praw obywatelskich, rzecznik praw dziecka,
rzecznik ubezpieczeniowy, a mianowicie w prawo do
występowania do właściwych organów z wnioskiem
o zmianę przepisów prawa czy podjęcie inicjatywy
ustawodawczej, a także kierowania wystąpień do
określonych organów państwowych i samorządo-
wych oraz innych podmiotów niepublicznych.
Mój klub nie wnosi sprzeciwu wobec przedstawio-
nych propozycji zmian i w jego imieniu oświadczam,
że będziemy głosować za przyjęciem tej nowelizacji.
Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo, pani poseł.
O zabranie głosu proszę pana posła Stanisława
Rydzonia z Klubu Poselskiego Lewica.
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie danych osobowych
Poseł Stanisław Rydzoń:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Mini-
strze! W imieniu Klubu Poselskiego Lewica przedsta-
wiam stanowisko wobec sprawozdania Komisji Spra-
wiedliwości i Praw Człowieka o przedstawionym
przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projekcie
ustawy o zmianie ustawy o ochronie danych osobo-
wych, druki nr 488 i 3223.
Prezydencki projekt ustawy zawarty jest w druku
nr 488. Jest to bardzo niski numer druku, co świad-
czy o tym, że projekt złożony został bardzo dawno,
jak już tu była o tym mowa, trzy lata temu. Począt-
kowo nie podjęto nad nim pracy, gdyż został nega-
tywnie zaopiniowany przez Radę Ministrów, która
nawet wnioskowała w swojej opinii o jego odrzucenie.
Jednakże Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowie-
ka, uznając potrzebę nowelizacji ustawy z 29 sierpnia
1997 r. o ochronie danych osobowych – która obowią-
zuje w tej chwili od 13 lat, wówczas było to prawie
10 lat – oraz istotę zastrzeżeń rządu, postanowiła
podjąć prace nad tym projektem. Powołano stosowną
podkomisję, która dostosowała projekt do wymagań
umów międzynarodowych oraz uwzględniła uwagi
i zastrzeżenia rządu. Była tu mowa o wysłuchaniu
publicznym. Chcę powiedzieć, że byłem autorem
wniosku o to wysłuchanie, byłem również członkiem
podkomisji, która przez ten okres zajmowała się tym
zagadnieniem.
Wydaje się, że projekt ustawy zawarty w sprawoz-
daniu komisji jest dobrą propozycją, o czym świadczy
m.in. kolejna opinia rządu, tym razem pozytywna,
oraz wypowiedzi posłów w dniu dzisiejszym. W takiej
sytuacji nasz klub także pozytywnie ocenia projekt
ustawy zawarty w sprawozdaniu komisji.
Z uwagi na to, że projekt prezydencki został zna-
cząco zmieniony w trakcie prac w podkomisji i komi-
sji, w dalszej części ustosunkuję się do oceny zapisów
przyjętych w sprawozdaniu, a nie do zapisów pierwot-
nych, usuniętych z projektu.
Sprawozdanie składa się z pięciu części regulują-
cych. Po pierwsze, chodzi o nowe zadania dla GIODO.
Będę używał tutaj takiego skrótu, jeśli chodzi o ge-
neralnego inspektora ochrony danych osobowych.
Zwracam się tu do osób, które może nie wiedzą, co
oznacza ten skrót. Te nowe zadania dla GIODO mają
zapewnić wykonanie przez zobowiązanych obowiąz-
ków o charakterze niepieniężnym wynikających
z decyzji administracyjnych poprzez stosowanie środ-
ków egzekucyjnych przewidzianych w przypadku
egzekucji administracyjnej. Po drugie, mam na myśli
zmiany w delegacji udzielonej prezydentowi Rzeczy-
pospolitej Polskiej do nadawania w drodze rozporzą-
dzenia statutu biura GIODO. Po trzecie, uprawnienia
administratora w zakresie odmowy udzielenia infor-
macji. Po czwarte, penalizację udaremnień lub utrud-
nień kontroli w zakresie ochrony danych osobowych,
prowadzonych przez osobę upoważnioną. O tej pena-
lizacji powiem za chwilę. Po piąte, chodzi o upoważ-
nienie GIODO do działania jako organ egzekucyjny
29
w zakresie egzekucji administracyjnej obowiązków
o charakterze niepieniężnym.
Ustalając w art. 12 projektu ustawy nowe zadania
dla GIODO, komisja nie przyjęła propozycji rządu, by
wykreślić wyraz „w szczególności” i stworzyć enume-
ratywny wykaz zadań inspektora. Dzięki temu zada-
nia wymienione w pkt 1–7 w art. 12 mogą zostać
poszerzone o nowe, o ile będą wynikać z kontekstu
i ducha ustawy oraz będą służyć zapewnieniu ochro-
ny danych osobowych. Jak już stwierdziłem, te
uprawnienia będą mogły być po prostu poszerzone.
Należy dodać, że jeśli chodzi o ten wykaz, nowym
zadaniem wymienionym w pkt 3 art. 12 jest prawo
GIODO do zapewnienia wykonania przez zobowią-
zanych obowiązków o charakterze niepieniężnym
wynikających z jego decyzji.
Innym nowym uprawnieniem GIODO jest wypo-
sażenie go w prawo do kierowania do organów, pod-
miotów, jednostek oraz osób fizycznych wystąpień
zmierzających do skuteczniejszej ochrony danych
osobowych.
Nowością jest również prawo do występowania
do właściwych organów z wnioskami o podjęcie ini-
cjatywy ustawodawczej w sprawach dotyczących
danych osobowych. W tym momencie przypominam
sobie spotkanie sprzed kilku lat w sali kolumnowej
– prawdopodobnie było wtedy pierwsze czytanie
– gdzie była dyskusja na temat możliwości występo-
wania z inicjatywą ustawodawczą. Oczywiście kon-
stytucja nie zapewnia GIODO takich uprawnień, ale
te zapisy, które w tej chwili zostały zamieszczone,
znacząco ułatwią pracę GIODO w przyszłości z tego
względu, że będzie umocowanie ustawowe do wystę-
powania do innych organów o zmianę przepisów,
z inicjatywą ustawodawczą. Uważam, że to jest cen-
na poprawka.
Należy wreszcie wspomnieć o dodanym po art. 54
nowym art. 54a, który znacząco ułatwi pracę służ-
bom GIODO. (Dzwonek) Przepis ten stwierdza
w szczególności, że każdy, kto udaremnia lub utrud-
nia GIODO wykonywanie czynności kontrolnej, pod-
lega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo
pozbawienia wolności do lat dwóch. Dotychczas takie
przeszkadzanie w kontroli nie było karane.
Na zakończenie trzeba jeszcze przypomnieć, że
art. 24 dyrektywy 95/46/WE nie wskazuje, jakie
środki karne mają przyjąć państwa członkowskie,
stąd także w prawie polskim obowiązuje pewna swo-
boda w tym zakresie. Ustalając zasady ochrony da-
nych osobowych, przyjęto 8 pozakodeksowych – my-
ślę o Kodeksie karnym – typów czynów zabronionych,
z których każdy ma charakter występku ściganego
z urzędu, czyli z oskarżenia publicznego. Zawarty
w art. 54a występek jest więc dziewiątym przestęp-
stwem sankcjonowanym w ustawie, chodzi o to prze-
szkadzanie.
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Mini-
strze! Klub Poselski Lewica, stwierdzając potrzebę
podjęcia inicjatywy ustawodawczej dotyczącej wzmoc-
nienia ochrony danych osobowych oraz aprobując
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
30 Projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie danych osobowych
Poseł Stanisław Rydzoń
działania Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka,
będzie głosował za przyjęciem projektu ustawy. Dzię-
kuję uprzejmie. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo, panie pośle.
O zabranie głosu w imieniu klubu PSL proszę
pana posła Stanisława Olasa.
Poseł Stanisław Olas:
Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie
Ministrze! Z upoważnienia posłów Polskiego Stron-
nictwa Ludowego mam zaszczyt przedstawić stano-
wisko klubu w sprawie projektu ustawy o zmianie
ustawy o ochronie danych osobowych przedstawio-
nego przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.
Tak jak podkreślił w swoim sprawozdaniu poseł
sprawozdawca, projekt ustawy był szeroko dyskuto-
wany na posiedzeniu Komisji Sprawiedliwości i Praw
Człowieka – której jestem członkiem – ostatnio
w lipcu bieżącego roku.
Należy zaznaczyć, że omawiany projekt ustawy
zmienia ustawę z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępo-
waniu egzekucyjnym w administracji, ustawę z dnia
24 maja 2000 r. o Krajowym Rejestrze Karnym oraz
ustawę z 6 lipca 2001 r. o gromadzeniu, przetwarza-
niu i przekazywaniu informacji kryminalnych.
Trzeba podkreślić, że nowy projekt ustawy szcze-
gółowo wymienia zadania generalnego inspektora,
do których należy m.in. kontrola zgodności przetwa-
rzania danych z przepisami o ochronie danych oso-
bowych, a także wydawanie decyzji administracyj-
nych i rozpatrywanie skarg w sprawach wykonania
przepisów o ochronie danych osobowych. Ponadto
do obowiązków generalnego inspektora należy pro-
wadzenie rejestru zbiorów, udzielanie informacji,
opiniowanie projektów ustaw i rozporządzeń, uczest-
niczenie w pracach międzynarodowych organizacji
i instytucji, a także wykonanie obowiązków o cha-
rakterze niepieniężnym przez stosowanie środków
egzekucyjnych przewidzianych w ustawie z dnia
17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym
w administracji.
Nowa ustawa wprowadza też zapis, że w uzasad-
nionych przypadkach generalny inspektor może wy-
konywać swoje zadania przy pomocy jednostek za-
miejscowych swojego biura.
Statut biura nadaje w drodze rozporządzenia pre-
zydent Rzeczypospolitej.
Ważnym uprawnieniem generalnego inspektora
jest także możliwość kierowania do organów pań-
stwowych, organów samorządu, podmiotów niepu-
blicznych oraz osób fizycznych i prawnych wystąpień
zmierzających do zapewnienia skuteczności ochrony
danych osobowych. Ważnym uprawnieniem inspek-
tora jest występowanie do właściwych organów o pod-
jęcie inicjatyw ustawodawczych lub wydanie nowych
aktów prawnych.
Ustawa określa prawa oraz nakłada obowiązki na
administratora danych osobowych, przewiduje też
sankcje dla tych, którzy udaremniają wykonywanie
czynności kontrolnych. Ustawa nakłada na ministra
sprawiedliwości obowiązek wydania zasad w celu
przetwarzania danych do celów statystycznych oraz
do badań naukowych.
Należy podkreślić, że projekt ustawy nie jest
sprzeczny z prawem Unii Europejskiej.
Szanowny Panie Marszałku! Klub Poselski Pol-
skiego Stronnictwa Ludowego będzie głosował za
przyjęciem ustawy. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo panu posłowi Olasowi za zabra-
nie głosu.
Lista mówców występujących w imieniu klubów
została wyczerpana.
Do zadania pytania zgłosili się pani poseł Monika
Ryniak i pan poseł Kazimierz Gwiazdowski.
Chciałbym zapytać, czy ktoś z państwa chce jesz-
cze zadać pytanie.
Nie widzę, nie słyszę.
Zamykam więc listę.
Czas na zadanie pytania – 1 minuta.
Pani poseł Monika Ryniak, Prawo i Sprawiedli-
wość.
Poseł Monika Ryniak:
Dziękuję.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do
pana posła sprawozdawcy. W celu skuteczniejszego
egzekwowania przestrzegania prawa dotyczącego
danych osobowych w propozycji prezydenckiej został
wprowadzony cały rozdział 7a, dotyczący właściwie
rozszerzenia uprawnień generalnego inspektora i wy-
posażający go w prawo nakładania w drodze decyzji
administracyjnej kar pieniężnych na podmioty, które
nie wykonały decyzji, np. jeśli chodzi o nakaz przy-
wrócenia stanu zgodnego z prawem lub odmowę re-
jestracji zbioru. Wysokość kar została określona na
1000–100 tys. euro. Takie rozwiązania istnieją w wie-
lu krajach europejskich: w Niemczech, we Francji,
w Austrii, Hiszpanii czy Grecji. Wymaga tego rów-
nież prawo unijne, ale nie narzuca środków, którymi
ten cel ma być osiągnięty.
Chciałabym zapytać pana posła: Co się stało, że
cały ten rozdział został usunięty? Dziękuję bardzo.
(Oklaski)
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie danych osobowych
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo, pani poseł.
O zabranie głosu proszę pana posła Kazimierza
Gwiazdowskiego z Prawa i Sprawiedliwości.
Poseł Kazimierz Gwiazdowski:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam pytanie
związane z dodawanym do ustawy o ochronie danych
osobowych art. 19a. Przepis ten przewiduje w ust. 3
obowiązek ustosunkowania się przez podmioty wy-
mienione w tym przepisie do wystąpienia lub wnio-
sku generalnego inspektora ochrony danych osobo-
wych w terminie 30 dni od jego otrzymania.
Czy generalny inspektor danych osobowych bę-
dzie miał możliwość wyegzekwowania tego obowiąz-
ku w razie jego niewypełnienia przez obowiązany
podmiot i czy podmiotowi temu za naruszenie tego
obowiązku będą groziły jakiekolwiek kary? Dziękuję
bardzo.
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo panu posłowi Gwiazdowskiemu.
O zabranie głosu proszę sprawozdawcę komisji
pana posła Krzysztofa Maciejewskiego.
Uprzejmie proszę, panie pośle.
Poseł Krzysztof Maciejewski:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dziękuję bardzo
za to pytanie, bo pani poseł poruszyła sprawę, której
poświęcono najwięcej czasu w dyskusji podczas prac
podkomisji, a nawet wysłuchania publicznego, gdy
przeznaczono na ten temat, powiedzmy, 4/5 czasu
ogólnego. Rzeczywiście budził on najwięcej kontro-
wersji, ale podczas prac wszyscy pamiętali o jednej
rzeczy, mianowicie że filozofia ochrony danych oso-
bowych oznacza przede wszystkim prawo do wolności
osobistej oraz prawo do bezpieczeństwa.
Sądzę, że to, co osiągnęliśmy, sprawozdanie, o któ-
rym dzisiaj dyskutujemy, jest wynikiem dobrej woli
polegającej na tym, że wszyscy szliśmy na pewne
ustępstwa. Chyba każdy z nas, przez cały czas pracu-
jąc nad tym projektem, myślał o wspaniałych słowach
pani prof. Lipowicz, które pozwolę sobie przytoczyć,
że godność człowieka jako naczelna wartość państwa
prawa leży u podstaw ochrony danych osobowych. Na-
ruszenie prawa do intymności i prywatności to inge-
rencja w psychikę, która może być trwalszą i boleśniej-
szą dyskryminacją niż fizyczne tortury.
Widocznie zapisy umieszczone w projekcie w ar-
tykule wspomnianym przez panią poseł powodowały
to, że nie byliśmy jeszcze w pełni przygotowani do
przyjęcia tych ustaw. To wcale nie znaczy, że o nich
zapomniano, tym bardziej że przecież konwencja
Rady Europy nr 108 w art. 10 mówi nam – pozwolę
go sobie przytoczyć – że każda ze stron zobowiązuje
31
się do wprowadzenia odpowiednich sankcji i odszko-
dowań w przypadku naruszeń przepisów wewnętrz-
nych wprowadzających w życie podstawowe zasady
ochrony danych. W art. 24 dyrektywy Parlamentu
Europejskiego nr 95/46 państwa członkowskie
przyjmują odpowiednie środki w celu zapewnienia
pełnej realizacji postanowień niniejszej dyrektywy
oraz w szczególności określą sankcje, jakie należy
nałożyć w przypadku naruszenia postanowień przy-
jętych na podstawie dyrektywy. To świadczy o tym,
że nie wolno nam o tym zapomnieć. Ten temat zo-
stał po prostu odłożony na później, natomiast wynik
pracy i porozumień przedstawicieli wszystkich opcji
politycznych i organizacji pozarządowych biorących
udział w pracach spowodował to, że nawet zmieniła
się opinia Rady Ministrów. W końcowej części opinii,
którą mam przed sobą, pochodzącej z dnia 7 stycz-
nia 2010 r., rząd pozytywnie opiniuje przedłożony
projekt ustawy o zmianie ustawy o ochrony danych
osobowych oraz ustawy o postępowaniu egzekucyj-
nym w administracji. To znaczy, mimo że są tu też
uwagi, które braliśmy pod uwagę, iż rząd przychyl-
nie spojrzał na naszą pracę. Myślę, że to wystarczy.
Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo panu posłowi sprawozdawcy za tak
precyzyjne odniesienie się do plonu naszej debaty.
Zamykam dyskusję.
Jako że nie zgłoszono poprawek, do trzeciego
czytania projektu ustawy przystąpimy w bloku gło-
sowań.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 6. po-
rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Gospo-
darki o rządowym projekcie ustawy o rezerwach
strategicznych (druki nr 3140, 3140-A i 3326).
Uprzejmie proszę o zabranie głosu sprawozdawcę
komisji pana posła Artruda… przepraszam bardzo,
pana posła Artura Gieradę.
Poseł Sprawozdawca Artur Gierada:
Dziękuję bardzo, panie marszałku. Artrud to też
bardzo ładne imię.
Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W imieniu Komisji
Gospodarki mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie
z prac nad rządowym projektem ustawy o rezerwach
strategicznych wraz z autopoprawką.
W dniu 24 czerwca 2010 r. w czasie pierwszego
czytania Sejm skierował projekt do rozpatrzenia do
Komisji Gospodarki. Komisja w dniu 7 lipca 2010 r.
powołała podkomisję nadzwyczajną do rozpatrzenia
projektu, która obradowała w dniach 7 i 23 lipca br.
Chciałbym zwrócić uwagę, że jest to niezmiernie
ważna dla naszego kraju ustawa upraszczająca do tej
pory obowiązujące prawo. Zamiast dwóch rezerw:
mobilizacyjnej i gospodarczej, będzie jedna strate-
giczna. Zmiana ta skupi odpowiedzialność za system
rezerw w jednej instytucji. Minister gospodarki bę-
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
32 Projekt ustawy o rezerwach strategicznych
Poseł Sprawozdawca Artur Gierada
dzie miał prawo tworzenia, udostępniania i likwida-
cji tych rezerw. Do tej pory system tworzenia rezerw
był nieczytelny i skomplikowany.
Kolejną istotną zmianą, która wynika z propono-
wanej autopoprawki, jest umożliwienie, by przecho-
wywane rezerwy nie musiały być własnością Skarbu
Państwa. Dzięki temu budżet nie będzie obciążony
kosztami przechowywania odpowiednich środków,
np. specjalistycznych urządzeń, i nie będzie z tego
względu ponosił dodatkowych kosztów. Program re-
zerw strategicznych będzie opracowany na 5 lat
i przyjmowany przez Radę Ministrów w drodze
uchwały. Przewiduje się również, że program może
być corocznie aktualizowany w związku ze zmianą
okoliczności. Mogą to być przeróżne okoliczności, od
klęsk żywiołowych, różnego rodzaju nadzwyczajnych
sytuacji gospodarczych lub innych czynników, które
będą powodowały czy wskazywały na to, że plan ten
musi być zmieniony.
Agencja Rezerw Materiałowych, jak dotychczas,
ma obowiązek zakupu asortymentu i przechowywa-
nia nowo utworzonych rezerw. Agencja może prze-
chowywać rezerwy samodzielnie albo – jak już
wspomniałem wcześniej – oddać je na przechowanie
za wynagrodzeniem, na podstawie umowy przecho-
wania, innym podmiotom. Przechowawca ponosi
odpowiedzialność za stan oddanych mu na przecho-
wanie rezerw i jest obowiązany do ochrony maga-
zynów, w których je przechowuje.
W sytuacjach zagrożenia, kryzysu czy klęsk ży-
wiołowych minister właściwy do spraw gospodarki
będzie je niezwłocznie, nieodpłatnie udostępniał
z urzędu lub na wniosek organu. Bardzo ważnym
elementem ustawy jest również zapis art. 18 ustawy,
dokładnie ust. 2 pkt 3, który w sytuacjach kryzyso-
wych wychodzi naprzeciw rolnikom. Działania zwią-
zane z zaspokojeniem potrzeb żywnościowych oby-
wateli należy rozumieć szerzej niż do tej pory, chodzi
o to, by zapewnić ciągłość produkcji rolnej poprzez
dostarczenie im materiału siewnego czy pasz dla
zwierząt.
W rozdziale 5 ustawy określono zasady likwidacji
rezerw strategicznych. Rezerwy będą likwidowane
w przypadku stwierdzenia przez agencję braku ich
przydatności, po decyzji ministra gospodarki. Likwi-
dowane rezerwy strategiczne będą podlegały sprze-
daży na giełdzie towarowej albo w drodze przetargu
w rozumieniu Kodeksu cywilnego, według przejrzy-
stej procedury, co zdecydowanie poprawi transpa-
rentność zarządzania tymi rezerwami czy też być
może w tym przypadku pozbywania się ich.
Projekt ustawy nad którym dzisiaj obradujemy,
z pewnością unowocześnia i wprowadza w naszym
kraju przejrzysty schemat tworzenia rezerw strate-
gicznych i gospodarowania nimi. Pozwala on na od-
biurokratyzowanie procedur zarówno tworzenia, jak
i likwidacji oraz udostępniania rezerw. Proces two-
rzenia rezerw przekształca w bardziej elastyczny
i dynamiczny, co pozwoli na ich utrzymanie adekwat-
ne do potencjału zagrożenia. Projekt ustawy po
wprowadzeniu do systemu prawnego zwiększy szero-
ko rozumiane bezpieczeństwo naszego kraju.
Komisja w dniu 4 sierpnia 2010 r. rozpatrzyła
sprawozdanie podkomisji nadzwyczajnej. Komisja
przyjęła autopoprawkę i trzy poprawki zgłoszone
w czasie prac podkomisji. Warto dodać, że komisja
przyjęła wszelkie poprawki jednogłośnie. Z tego miej-
sca bardzo chciałbym podziękować wszystkim po-
słom – zarówno z podkomisji, jak i z Komisji Gospo-
darki – za bardzo wnikliwe i rzetelne zapoznanie się
z projektem ustawy. Warto także podkreślić, że ten
projekt jest bardzo skomplikowany i mocno zmienia
dotychczasowy system zarządzania i w ogóle tworze-
nia rezerw strategicznych.
Wielkie ukłony, jeśli chodzi o Ministerstwo Go-
spodarki, bo musimy sobie zdawać sprawę z tego, że
ten projekt w dużej mierze centralizuje zarządzanie.
W związku z tym bardzo dużo kompetencji było za-
bieranych innym resortom właśnie na rzecz Mini-
sterstwa Gospodarki, co, jak wiadomo, budziło róż-
nego rodzaju kontrowersje. O tym, jak duży był za-
kres tych prac, niech świadczy liczba uwag, które
były zgłoszone do tego projektu, bo było ich 337, na
ponad 90 stronach. Panie ministrze, bardzo duże
ukłony i podziękowania również ze strony wszystkich
posłów z Komisji Gospodarki, bo rozwialiście te wąt-
pliwości głównie w międzyresortowych konsulta-
cjach, uwzględniając w dużym stopniu również opinie
strony społecznej. Nam ułatwiło to prace, a musimy
zdawać sobie sprawę z tego, że jest to jedna z waż-
niejszych ustaw, jakie były w tej kadencji, do tej pory
w Komisji Gospodarki. Uważam, że obok rezerwy,
obok tej ustawy, ustawa o swobodzie działalności
– można ją rzeczywiście porównać do tej ustawy…
Dlatego tym bardziej miło mi było prowadzić prace
podkomisji, która obradowała nad tym projektem.
W imieniu Komisji Gospodarki bardzo gorąco pro-
szę o przyjęcie tego sprawozdania właśnie z prac nad
ustawą o rezerwach strategicznych wraz z autopo-
prawkami. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek
Sejmu Stefan Niesiołowski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję panu posłowi.
Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po-
rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad-
czeń w imieniu klubów i kół.
Otwieram dyskusję.
Głos zabierze pan poseł Piotr Cieśliński, Platfor-
ma Obywatelska.
Poseł Piotr Cieśliński:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
W imieniu Klubu Parlamentarnego Platforma Oby-
watelska pragnę przedstawić stanowisko klubu w spra-
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Projekt ustawy o rezerwach strategicznych
Poseł Piotr Cieśliński
wie rządowego projektu ustawy o rezerwach strategicz-
nych (druki nr 3140, 3140-A i 3326).
Regulacje prawne dotyczące rezerw państwowych
zawarte są obecnie w ustawie z dnia 30 maja 1996 r.
Materia zawarta w tym akcie prawnym ma strate-
giczne znaczenie dla kwestii szeroko rozumianego
bezpieczeństwa państwa. Od czasu uchwalenia wyżej
wymienionej ustawy otoczenie, w którym funkcjonu-
jemy jako państwo, uległo zasadniczym zmianom,
które determinują konieczność przeformułowania
dotychczasowych regulacji prawnych.
Taki też cel stawia sobie wniesiony pod obrady Sej-
mu projekt ustawy o rezerwach strategicznych. Odno-
sząc się do proponowanych w projekcie rozwiązań,
warto zwrócić uwagę, że przede wszystkim uwzględ-
niają one zmianę modelu funkcjonowania gospodarki
z centralnie sterowanej na rynkową w obszarze Unii
Europejskiej.
Kierując się potrzebą, a wręcz koniecznością
uproszczenia procedur, których zwięzłość zawsze sta-
nowi o skuteczności ich praktycznego zastosowania,
projekt wprowadza w miejsce dotychczasowych dwóch
rodzajów rezerw – mobilizacyjnych i gospodarczych
– jeden rodzaj rezerw, definiując je jako rezerwy stra-
tegiczne. Takie rozwiązanie przyczyni się do zwięk-
szenia przejrzystości systemu rezerw oraz uprości fi-
nansowanie zadań w tym zakresie. Nietypowe, acz-
kolwiek z uwagi na zakładane cele ustawy konieczne,
jest rozwiązanie polegające na wyłączeniu możliwości
zastosowania do decyzji wydawanych przez ministra
właściwego do spraw gospodarki w zakresie rezerw
strategicznych przepisów ustawy z dnia 14 czerwca
1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego. Cho-
dzi tu m.in. o brak możliwości odwoływania się od
decyzji podejmowanych w sytuacjach kryzysowych,
kiedy to spowolnienie procesu decyzyjnego mogłoby
zniweczyć działania zapobiegające zagrożeniom.
Warto też odnieść się do autopoprawki wniesionej
w proponowanym projekcie ustawy. Zmiany w niej
zawarte dopuszczają możliwość tworzenia i utrzymy-
wania rezerw strategicznych niebędących własnością
Skarbu Państwa. Na podstawie odrębnych umów
w procesie tworzenia rezerw strategicznych będą mo-
gły brać udział przedsiębiorstwa i podmioty dyspo-
nujące możliwościami w tym zakresie. Takie rozwią-
zanie pozwoli na obniżenie kosztów oraz poszerzy
wachlarz możliwych wariantów realizacji decyzji
o utworzeniu rezerw strategicznych.
W związku z powyższym Klub Parlamentarny
Platforma Obywatelska Rzeczypospolitej Polskiej wno-
si o przyjęcie projektu ustawy wraz z wszystkimi
poprawkami. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję panu posłowi.
Pan poseł Adam Rogacki, Prawo i Sprawiedli-
wość.
33
Poseł Adam Rogacki:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu
Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość ustosun-
kuję się do projektu zawartego w druku nr 3326
o rządowym projekcie ustawy o rezerwach strategicz-
nych wraz ze złożoną autopoprawką.
Bieżący rok uzmysławia nam rolę rezerw strate-
gicznych w czasie pokoju. Mieliśmy w tym roku trzy
powodzie, gdzie trzeba było sięgać do tych rezerw.
W tej chwili nadal nie mamy zabezpieczenia, jeśli
chodzi o dostawę gazu, więc być może i tam trzeba
będzie sięgnąć do rezerw.
Projekt, który był procedowany podczas prac ko-
misji, zawiera daleko idące zmiany dotychczasowego
systemu zabezpieczenia rezerw strategicznych. W pro-
jekcie ustawy przewidziano nowy sposób tworzenia
rezerw strategicznych. Ich asortyment i ilości mają
być określone w rządowym programie rezerw strate-
gicznych. Do jego opracowania i przedkładania Ra-
dzie Ministrów zobowiązano ministra gospodarki.
W projekcie ustawy przewidziano nowy sposób two-
rzenia rezerw. Projektodawca zrezygnował m.in.
z dotychczasowego, funkcjonującego na podstawie
ustawy z 1996 r., podziału rezerw strategicznych.
Według nowej ustawy nie będzie już rozróżnienia
rezerw gospodarczych i mobilizacyjnych. W ustawie
zrezygnowano również z wydzielania stanów zastrze-
żonych dla tzw. resortów siłowych.
Wedle zapisów ustawy to Ministerstwo Gospodar-
ki będzie miało obowiązek przygotowania rządowego
projektu rezerw strategicznych, a program przygoto-
wany we współpracy z innymi resortami będzie ak-
ceptowany przez Radę Ministrów. Działania te będą
wykonywane przez ministra gospodarki i podległą
mu Agencję Rezerw Materiałowych. Przyjęcie pro-
gramu przez Radę Ministrów oznaczać będzie jedno-
cześnie decyzję o przeznaczeniu na ten cel odpowied-
nich środków budżetowych, liczonych na kolejne lata
obowiązywania programu.
Rozdział 4 procedowanej ustawy określa zasady
udostępniania rezerw strategicznych w sytuacji za-
grożeń, kryzysu czy klęski żywiołowej. Minister wła-
ściwy do spraw gospodarki będzie je niezwłocznie
i nieodpłatnie udostępniał z urzędu lub na wniosek
organu. Procedura udostępniania rezerw została
uregulowana w ustawie, wskazano minimalną za-
wartość wniosku o udostępnienie i decyzji w tej spra-
wie, określono obowiązki agencji w zakresie organi-
zowania i udostępnienia rezerw strategicznych oraz
zadania podmiotu, któremu będą one wydane.
W przypadku ministra właściwego do spraw rol-
nictwa lub ministra właściwego do spraw rynków
rolnych ich zadania związane z zaspokojeniem po-
trzeb żywnościowych obywateli należy rozumieć sze-
roko, również w aspekcie zapewnienia ciągłości pro-
dukcji rolnej. Oznacza to, że w sytuacji kryzysowej
i przy wystąpieniu różnego rodzaju zagrożeń na
wniosek tych organów będzie możliwe udostępnienie
rezerw strategicznych nie tylko w celu dostarczenia
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
34 Projekt ustawy o rezerwach strategicznych
Poseł Adam Rogacki
żywności obywatelom, ale też w celu utrzymania pro-
dukcji rolnej, na przykład na materiały siewne czy
paszę dla zwierząt.
Do przedłożonego pierwotnie projektu przedsta-
wiciel resortu gospodarki złożył autopoprawkę dają-
cą możliwość utrzymywania rezerw strategicznych,
które nie będą własnością Skarbu Państwa, na pod-
stawie stosownych umów. Tego typu rezerwy miały-
by być w razie potrzeby zakupione bądź wynajęte na
rzecz Skarbu Państwa. Celem tego rozwiązania jest
obniżenie kosztów tworzenia i utrzymania rezerw,
a podmioty, które będą przechowywały rezerwy stra-
tegiczne stanowiące ich własność, będą podlegały
kontroli prezesa agencji rezerw. Ta propozycja uzy-
skała uznanie członków Komisji Gospodarki, co od-
zwierciedla nowe brzmienie art. 6 projektu zawarte-
go w druku nr 3326.
W ustawie określono także zasady likwidowania
rezerw. Zgodnie z projektem minister gospodarki
będzie mógł te rezerwy likwidować w przypadku
stwierdzenia ich nieprzydatności. Likwidowane re-
zerwy mają być sprzedawane na giełdzie towarowej
albo w drodze przetargu na podstawie Kodeksu cy-
wilnego.
Prawo i Sprawiedliwość ma świadomość powagi
tematu i znaczenia strategicznych rezerw dla bezpie-
czeństwa państwa. Efektywność przyjmowanych
przez Sejm regulacji ocenia się jednak dopiero pod-
czas stosowania ustawy. W tym przypadku myślę, że
wszyscy, jak jesteśmy w tej Izbie, chcielibyśmy, żeby
tę efektywność sprawdzać jak najrzadziej, ale w tym
przypadku dajemy carte blanche rządowi. Będziemy
popierać tę ustawę. Przychylamy się do proponowa-
nych rozwiązań z nadzieją, że gdy dojdzie do sytuacji
kryzysowej, nasz kraj będzie do niej należycie przy-
gotowany.
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję panu posłowi.
Pani posłanka Elżbieta Streker-Dembińska,
Lewica.
Poseł Elżbieta Streker-Dembińska:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
Prace nad ustawą dotyczącą rezerw strategicznych
w naszym parlamencie dobiegają końca i zgadzam się
z panem posłem sprawozdawcą naszej komisji, że jest
to jedna z ważniejszych ustaw, którymi Komisja Go-
spodarki zajmowała się w tej kadencji. Ustawa o tyle
ważna, że ten rok dał nam dowody, jak często będzie-
my musieli niestety sięgać również do zapisów takiej
ustawy. Ustawa o tyle ważna, że przyjmując zasadę
wolności, liberalizmu, jednak w pewnych sprawach
dotyczących bezpieczeństwa obywateli, odpowiedzial-
ności za ich poczucie bezpieczeństwa pewne działa-
nia muszą być scentralizowane. Dobrze się stało, że
to właśnie minister gospodarki jednoosobowo odpo-
wiada za cały ten proces i za koordynację prac przy
tworzeniu programu rezerw strategicznych.
Bardzo dobrze również się stało, że mogliśmy nad
tymi ustawami pracować, z jednej strony, meryto-
rycznie, ale, z drugiej strony, mając świadomość, jak
wiele sytuacji kryzysowych i jak wiele ryzyk czeka
nas każdego dnia. Ten rok przyniósł nam dowody na
to, że zagrożenie niosą nie tylko opady śniegu, powo-
dzie, osuwiska, ale cała masa innych ryzyk powodu-
ją, że może nie wszyscy nasi obywatele, ale duża ich
część może czuć się zagrożona i dlatego tak ważne są
rezerwy strategiczne. Przychylam się tu również do
opinii mojego przedmówcy, który mówił: Obyśmy
z takich rezerw korzystali jak najrzadziej. To już,
niestety, nie zawsze od nas zależy, ale obyśmy do ta-
kich sytuacji przygotowani byli jak najlepiej.
W toku prac komisji, tak jak powiedziałam, dość
zgodnie opiniowaliśmy wszystkie wnioski, nie było
wielkich kontrowersji, jedyna uwaga dotyczyła wła-
śnie obciążenia Skarbu Państwa, jeśli chodzi o zobo-
wiązania odnośnie do gromadzenia rezerw, które nie
są własnością Skarbu Państwa. Po osiągnięciu poro-
zumienia, zgody w tej sprawie, jesteśmy oczywiście
jako Klub Poselski Lewica za przyjęciem tego projek-
tu. Mamy pełną świadomość, że jest to projekt bardzo
ważny. Będziemy bardzo uważnie przyglądać się jego
realizacji. Mam nadzieję, że program, który powsta-
nie w Ministerstwie Gospodarki, rzeczywiście będzie
uwzględniał wszelkiego rodzaju ryzyka, które mogą
nas, oby nie, ale mogą nas czekać. Dziękuję serdecz-
nie. (Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję, pani poseł.
Pan poseł Jan Kamiński, Polskie Stronnictwo
Ludowe.
Poseł Jan Kamiński:
Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze!
Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Poselskiego Polskie-
go Stronnictwa Ludowego mam zaszczyt przedstawić
nasze stanowisko wobec projektu ustawy o rezer-
wach strategicznych. Myślę, że moi przedmówcy bar-
dzo szczegółowo, głównie poseł sprawozdawca, przed-
stawili założenia całego projektu ustawy, niemniej
jednak chciałbym przyłączyć się do tych uwag i po-
przeć to stanowisko.
Ta ustawa, należy stwierdzić, jest ustawą bardzo
ważną i myślę, że porządkującą w naszym kraju re-
zerwy strategiczne, które głównie, jak zauważyliśmy
w ostatnim czasie, wynikają może nie tyle z zagroże-
nia zewnętrznego, które by mogło dotknąć nasz kraj,
ale – pokazała to właśnie tegoroczna powódź – szcze-
gólnie są to zagrożenia wewnętrzne i dotyczą kata-
klizmów, które nawiedzają nasz kraj, i te rezerwy
w wielu przypadkach są bardzo potrzebne.
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Projekt ustawy o rezerwach strategicznych
Poseł Jan Kamiński
Rzeczą niezmiernie ważną, o czym moja przed-
mówczyni przed chwilą mówiła, jest też to, że jest to
skoordynowane i skupione praktycznie w jednych
rękach, mam tu na myśli ministra gospodarki, który
będzie koordynował wszystkie działania, a zarazem
będzie za nie odpowiadał i podejmował decyzje, jeśli
będzie potrzeba ich szybkiego podjęcia.
Myślę, że będziemy również jako klub Polskiego
Stronnictwa Ludowego bardzo mocno wspierać mi-
nisterstwo i ministra gospodarki w jak najszybszym
wdrożeniu tej ustawy, a szczególnie w jej realizacji.
Obyśmy musieli jak najrzadziej sięgać do tych rezerw,
szczególnie tych, które wynikają z zagrożenia ludzi,
oby nie musieli oni z tych rezerw korzystać.
Bardzo dziękuję również panu ministrowi i mini-
strowi gospodarki za udział w pracach, które były
bardzo mocno skoordynowane, w komisji, w podko-
misji. Dzięki temu właśnie, pomimo tylu uwag, jakie
dotyczyły tej ustawy, te prace przebiegały bardzo
sprawnie i ten projekt możemy dzisiaj po raz kolejny
przedstawiać w Sejmie i w niedługim czasie zostanie
on poddany pod głosowanie.
Chcę stwierdzić, że Klub Poselski Polskiego
Stronnictwa Ludowego będzie głosował za przyję-
ciem tej ustawy. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Przechodzimy do pytań.
Jest zapisanych 5 osób.
Czy są jeszcze chętni?
Zamykam listę.
Ustalam czas pytania na 1 minutę.
Pan poseł Mirosław Pawlak, Polskie Stronnictwo
Ludowe.
Poseł Mirosław Pawlak:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze!
W jakich konkretnych sytuacjach może nastąpić znie-
sienie obowiązku utrzymywania danych asortymen-
tów rezerw strategicznych poprzez likwidację tych
rezerw? Proszę o kilka konkretnych przykładów.
Prezes agencji, zgodnie z zapisem art. 16 ust. 2
pkt 8, może przeprowadzić kontrolę u przechowawcy.
Proszę o wyjaśnienie niebagatelnej zresztą kwestii,
co będzie w przypadku protokolarnego stwierdzenia
poważnych niedociągnięć czy wręcz ubytków w mie-
niu Skarbu Państwa. Jakie wówczas będą podejmo-
wane kroki i jakie działania może podjąć minister
właściwy do spraw gospodarki?
Kolejne pytanie. W art. 37 ust. 2 pkt 5 i 6 mówi
się, że przychodami agencji są odpowiednio m.in. da-
rowizny i przychody z innych tytułów. Jakie są to
konkretnie źródła i od kogo mogą pochodzić?
35
Ostatnie pytanie. (Dzwonek) Jaka jest rola woje-
wodów w tworzeniu rezerw mobilizacyjnych? Dzię-
kuję.
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję panu posłowi.
Pan poseł Kazimierz Gwiazdowski, Prawo i Spra-
wiedliwość.
Poseł Kazimierz Gwiazdowski:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam pytania
dotyczące zasad naboru kandydatów na wolne stano-
wiska pracy w Agencji Rezerw Materiałowych. Kto
będzie ustalał wymagania, które muszą spełniać pra-
cownicy agencji? W przypadku prezesa agencji oraz
jego zastępców wymagania te znajdują się w art. 30
omawianego projektu ustawy. Co z pozostałymi pra-
cownikami agencji? Kolejne pytanie dotyczy pracow-
ników obsługi i pracowników na stanowiskach po-
mocniczych, czyli sekretarek, archiwistów, sprząta-
czek oraz kierowców. Czy przewiduje się zatrudnienie
takich osób w agencjach? Jeżeli tak, to czy kandyda-
ci ubiegający się o zatrudnienie na tych stanowiskach
również będą wyłaniani w drodze naboru, o którym
mowa w art. 32 projektu ustawy, podobnie jak kan-
dydaci na stanowiska urzędnicze? Czy osoby, które
nie zostaną zatrudnione, po przeprowadzeniu naboru
będą mogły w jakikolwiek sposób odwołać się od nie-
korzystnej dla nich decyzji? Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję panu posłowi.
Jeszcze raz pan poseł Jan Kamiński, Polskie
Stronnictwo Ludowe.
Poseł Jan Kamiński:
Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze!
Wysoka Izbo! Panie ministrze, do pana chciałbym
skierować dwa pytania, które nasuwają mi się po wy-
słuchaniu moich przedmówców. Po pierwsze, kto bę-
dzie mógł tworzyć rezerwy, a kto wnosił o ich utwo-
rzenie? Gdyby pan minister zechciał odpowiedzieć na
to pytanie. I drugie pytanie: Jaka jest rola ministra
gospodarki w procesie tworzenia, udostępniania i li-
kwidacji rezerw? Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję panu posłowi.
Pan poseł Andrzej Sztorc, Polskie Stronnictwo
Ludowe.
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
36 Projekt ustawy o rezerwach strategicznych
Poseł Andrzej Sztorc:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
Chciałbym zadać trzy krótkie pytania. Wprawdzie
niektóre wątki pojawiły się przed momentem, ale
chciałbym otrzymać całościowe odpowiedzi odnośnie
do tych problemów.
Panie ministrze, po pierwsze, jaka jest i jaka bę-
dzie rola Agencji Rezerw Materiałowych w procesie
tworzenia, udostępniania, jak również likwidacji re-
zerw? Drugie pytanie: Jak będą finansowane rezer-
wy, również całościowo, z jakich środków? I trzecie
pytanie: Jaki asortyment może być przechowywany
jako rezerwy? Dziękuję bardzo.
(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek
Sejmu Ewa Kierzkowska)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję uprzejmie.
Pytanie zadaje pan poseł Adam Gawęda, Prawo
i Sprawiedliwość.
Bardzo proszę.
Poseł Adam Gawęda:
Dziękuję.
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Wspierając w pełnej rozciągłości rządowy projekt
ustawy o rezerwach strategicznych, wierzę, że jego
zapisy nie będą musiały być wykorzystywane. Jed-
nak wiemy, że w projekcie ustawy określa się bardzo
ważne kwestie dotyczące tworzenia rezerw na wypa-
dek zagrożenia bezpieczeństwa i obronności państwa,
bezpieczeństwa porządku i zdrowia publicznego oraz
wystąpienia klęski żywiołowej lub sytuacji kryzyso-
wej w celu wsparcia realizacji zadań w zakresie bez-
pieczeństwa i obrony państwa, służących zaspokoje-
niu podstawowych potrzeb obywateli. Pamiętając
o szczególnie dramatycznych w tym roku sytuacjach
w wielu regionach Polski, zwłaszcza na południu,
również na południowym wschodzie, związanych
z powodziami, z osunięciami, również ze zniszczenia-
mi infrastruktury komunikacyjnej, drogowej i wie-
loma innymi bardzo poważnymi uszkodzeniami,
mam pytania dotyczące wydawania decyzji (Dzwo-
nek) przez ministra właściwego do spraw gospodarki.
Otóż podejmuje on decyzję o nieodpłatnym lub od-
płatnym przekazaniu tych rezerw na rzecz jednostek
organizacyjnych czy też przedsiębiorców. Mam pyta-
nie: Jakie będą kryteria podjęcia decyzji o odpłatnym
lub nieodpłatnym udostępnieniu tych rezerw? Czy
zapisy ustawy są w tym zakresie wystarczająco do-
precyzowane? Dziękuję.
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję panu posłowi.
Głos ma pan poseł Adam Rogacki, Prawo i Spra-
wiedliwość.
Bardzo proszę, panie pośle.
Poseł Adam Rogacki:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Mam pytanie w związku z rozpoczętymi pracami nad
budżetem na 2011 r. Wiemy, że wiele rezerw zostało
wykorzystanych z racji tych wydarzeń, tragedii po-
wodzi w roku 2010. Stąd moje konkretne pytanie.
Czy pana zdaniem te kwoty, które przeznaczono na
zabezpieczenie rezerw materiałowych w 2011 r., są
wystarczające, by je odtworzyć, zapewnić na wypa-
dek takich nieszczęść w przyszłości? (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję uprzejmie panu posłowi.
Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer-
pana.
Głos zabierze podsekretarz stanu w Ministerstwie
Gospodarki pan Dariusz Bogdan.
Bardzo proszę, panie ministrze.
Podsekretarz Stanu
w Ministerstwie Gospodarki
Dariusz Bogdan:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Na początku
chciałbym bardzo, bardzo serdecznie podziękować
wszystkim państwu. To jest ustawa, która zyskała
poparcie wszystkich klubów parlamentarnych, wszyst-
kich posłów, dlatego że ma charakter systemowy. To
nie jest ustawa o charakterze czysto politycznym.
Ona porządkuje sprawy rezerw państwowych. Wiele
lat temu pracowałem w rezerwach państwowych
i dostrzegałem ogromną potrzebę prowadzenia ana-
lizy ryzyka, aby tworzone plany opierały się na tej
analizie. Wydaje się to bardzo ważne. Dlatego bardzo
serdecznie dziękuję panu posłowi Gieradzie za to, że
bardzo wysoko ocenił tę ustawę. Powiedział, że jest
to ustawa równa – także jeżeli chodzi o wagę – usta-
wie o swobodzie działalności gospodarczej. Mnie-
mam, że dokładnie tak jest.
Panu posłowi Rogackiemu chciałbym powiedzieć,
że jest w błędzie, ponieważ podczas ostatniej powodzi
rezerwy państwowe były użyte i to wielokrotnie. To,
że państwo o tym nie wiedzą, dowodzi, że nie zawsze
mówi się o tym, co jest ważne. A ważne jest, żeby
działać. Chciałbym powiedzieć, że bardzo często ta-
kie rzeczy, jak środki do dezynfekcji, łóżka, woda,
konserwy, pościel, koce, a nawet maszyny robocze
jako pierwsze docierały do miejsc, gdzie były najbar-
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Projekt ustawy o rezerwach strategicznych
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Gospodarki Dariusz Bogdan
dziej potrzebne. W związku z tym chciałbym tylko
i wyłącznie sprostować i powiedzieć, że w tegorocznej
powodzi w bardzo wielu miejscach w Polsce rezerwy
państwowe zostały użyte.
Tak po kolei chciałbym odpowiedzieć na pytania
panów posłów. Pan poseł Pawlak zadał pytanie, jakie
będą konsekwencje, jeśli kontrola zarządzona przez
prezesa Agencji Rezerw Materiałowych stwierdzi
niedobory. Na przechowywanie rezerw państwowych
są zawierane umowy cywilnoprawne, które w treści
zawierają odpowiednie kary umowne, związane
z wyegzekwowaniem stanu przechowywania. To po
pierwsze. Drugie pytanie brzmiało: Jaka jest rola
wojewodów w procesie tworzenia rezerw mobilizacyj-
nych? I to jest, jak uważam, jedna z rzeczy niezwykle
ważnych w przypadku tej ustawy. Mianowicie nie ma
już różnych rodzajów rezerw, są tylko i wyłącznie
rezerwy strategiczne. Rezerwy gospodarcze i mobi-
lizacyjne były w poprzedniej ustawie, w związku
z tym rola jest żadna, ponieważ rezerw mobilizacyj-
nych nie ma.
Pan poseł Gwiazdowski pytał, kto decyduje o za-
sadach naboru. To jest jednoznaczne, o zasadach
przyjęcia pracowników do Agencji Rezerw Materia-
łowych decyduje prezes agencji.
Pan poseł Gawęda pytał, kto decyduje o odpłat-
nym bądź też nieodpłatnym przekazywaniu rezerw.
To jest ten case, który dotyczy przedsiębiorców. Będą
o tym decydowały przede wszystkim przypadki, za-
pisy definicji pomocy publicznej.
Następne pytania zadał pan poseł Kamiński. Py-
tał, kto będzie mógł tworzyć rezerwy, a kto wniosko-
wać o ich utworzenie. Rezerwy państwowe to również
jest, jak sądzę, bardzo istotna sprawa. Jeżeli chodzi
o nową ustawę, to tworzy je minister gospodarki
z interesariuszami czy wnioskującymi o utworzenie
tych rezerw na bazie. To jest również bardzo dobre
nowe rozwiązanie, o którym już mówiłem – analiza
ryzyka. Może wnioskować minister obrony narodo-
wej, spraw wewnętrznych i administracji, minister
rolnictwa, sprawiedliwości, infrastruktury, zdrowia
i szef Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego.
Pan poseł Kamiński pytał również o to, jaka jest
rola ministra w procesie tworzenia, udostępniania
i likwidacji rezerw. Rezerwy strategiczne tworzy
i likwiduje minister gospodarki w drodze decyzji co
do zasady zgodnie z ustaleniami programu przyjmo-
wanego przez Radę Ministrów raz na pięć lat.
Pan poseł Sztorc pytał, jaka jest rola Agencji Re-
zerw Materiałowych w procesie tworzenia, udostęp-
nienia i likwidacji rezerw. Agencja Rezerw Materia-
łowych jest instrumentem wykonawczym, odpowiada
za zakup asortymentu, sprzedaż zlikwidowanych re-
zerw, zorganizowanie całego procesu udostępniania
rezerw państwowych.
Pan poseł pytał też, w jaki sposób będą finanso-
wane rezerwy. Ustawa precyzuje to bardzo precyzyj-
37
nie. Są dwie dotacje: dotacja celowa przeznaczona na
zakup asortymentu, który może być przechowywany
w zakresie rezerw, i dotacja podmiotowa, która jest
przeznaczona na finansowanie bieżącej działalności
agencji. Jeśli chodzi o pytanie, jaki asortyment może
być przechowywany jako rezerwy, odpowiedź jest
dosyć prosta. To przede wszystkim asortyment, któ-
ry niejako wyjdzie w ramach wykonywanej analizy
ryzyka. Ustawa precyzuje, jakie są kategorie tego
asortymentu. Pozwolę sobie przytoczyć: surowce,
materiały, urządzenia, maszyny, konstrukcje wia-
duktów, mostów, elementy infrastruktury krytycz-
nej, produkty naftowe, produkty rolne i rolno-spo-
żywcze, środki spożywcze i ich składniki, wyroby
medyczne, produkty lecznicze, produkty lecznicze
weterynaryjne oraz substancje czynne.
Bardzo serdecznie dziękuję wszystkim państwu
za tak sprawną pracę nad tą ustawą. Naprawdę jest
to bardzo ważna ustawa w naszym kraju, która sys-
tematyzuje wiele zagadnień i pozwala stworzyć poje-
dynczy model odpowiedzialności i możliwości wyda-
wania rezerw państwowych. Serdecznie dziękuję.
(Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję uprzejmie panu ministrowi.
W celu sprostowania zgłosił się pan poseł Adam
Rogacki.
Bardzo proszę.
Poseł Adam Rogacki:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pierwszy raz ko-
rzystam z instytucji sprostowania, ale zostałem źle
zrozumiany i chciałbym to sprostować.
Pan minister stwierdził… Nie mówiłem, że rezer-
wy te nie były wykorzystywane, ale mówiłem, że
mam świadomość, że były wykorzystywane, i z racji
tego wynikało moje pytanie, czy zostały one uzupeł-
nione i czy w budżecie na 2011 r. zostały zabezpieczo-
ne kwoty, tak by je odtworzyć i uzupełnić. Na to py-
tanie nie uzyskałem odpowiedzi. Natomiast w swoim
wystąpieniu absolutnie nie twierdziłem, że z nich nie
korzystano.
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
I również w celu sprostowania zgłosił się pan po-
seł Adam Gawęda, Prawo i Sprawiedliwość.
Bardzo proszę.
Poseł Adam Gawęda:
Dziękuję, pani marszałek.
Panie ministrze, rozumiem intencję – nie zadałem
pytania, kto taką decyzję podejmuje, bo w art. 20 jest
regulacja, że taką decyzję podejmuje minister wła-
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
38 Projekt ustawy o rezerwach strategicznych
Poseł Adam Gawęda
ściwy do spraw gospodarki, a wykonuje ją agencja.
Natomiast pytałem tylko o kryteria nieodpłatnego
lub odpłatnego przekazania asortymentów będących
rezerwami. Chodziło tylko o to. Bardzo dziękuję.
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję uprzejmie.
Bardzo proszę, pan minister Dariusz Bogdan.
Podsekretarz Stanu
w Ministerstwie Gospodarki
Dariusz Bogdan:
Pani Marszałek! Szanowni Państwo! Bardzo
przepraszam, że źle zrozumiałem. Odpowiadam więc,
że odtworzenie rezerw, które zostały wydane w tym
roku, planujemy maksymalnie do roku 2012, ale rów-
nież i w tym roku będziemy odtwarzali. Natomiast
stan, który chcielibyśmy osiągnąć, żeby wyrównać
to, co wydaliśmy, przewidujemy w roku 2012.
Jeżeli chodzi o same kryteria, zostaną one jasno
określone, natomiast będą miały tam zastosowanie
kryteria związane z możliwością uznania rezerw,
które są wydane, jako pomoc publiczna, czy też nie,
dlatego że są to rezerwy. To taki byt, który jest prze-
znaczony przede wszystkim dla przedsiębiorców, stąd
zostaną tu zastosowane kryteria pomocy publicznej.
Bardzo dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję uprzejmie panu ministrowi.
Głos zabierze sprawozdawca komisji pan poseł
Artur Gierada.
Bardzo proszę, panie pośle.
Poseł Artur Gierada:
Dziękuję bardzo.
Pani Marszałek! Panie Ministrze! Szanowni Pań-
stwo! Rzeczywiście większość pytań była skierowana
do pana ministra, zresztą odpowiedział na nie bardzo
szczegółowo. Ja chciałbym tylko dodać – zwracam się
szczególnie do posłów, którzy pytali o przychody
agencji – że nie możemy mówić, że agencja jest bardzo
kosztowna. Ważne jest choćby to, że od 2006 r. nie
otrzymała na swoją działalność dotacji podmiotowej,
bo raczej kierowane są tylko pieniądze na dotacje
celowe.
Wiele pytań padało też ze strony posłów, którzy
nie są w Ministerstwie Gospodarki. Rozumiem te
pytania. Jeśli chodzi o pytania, w których zawarte
były choćby prośby o to, żeby przedstawić zakres rze-
czy, które w tym momencie mogą być materiałami
w rezerwach strategicznych, to muszę państwu po-
wiedzieć, że ten zakres jest naprawdę bardzo wielki.
Podczas tych prac śledziłem to i wszelkie konsultacje,
jakie ministerstwa przeprowadzały między sobą.
Najbardziej zadziwiające było dla mnie to, że kiedy
myślałem o pewnych rzeczach, które będą wątpliwe
dla resortów i być może nie wszystkie resorty będą
się zgadzały na ich przechowywanie, to na pierwszy
rzut oka nasuwały mi się choćby Ministerstwo Zdro-
wia i leki, szczepionki, które, jak wiemy, muszą być
przechowywane w odpowiednich warunkach. Ale
okazało się, że tam w zakres wchodziły takie rzeczy,
jak np. sprzęt specjalistyczny i rozkładane mosty
zwodzone różnego rodzaju, i Ministerstwo Infra-
struktury nie chciało się zgodzić, żeby było to do
dyspozycji np. Ministerstwa Gospodarki. Dlatego
podkreślam, że ten zakres jest naprawdę bardzo duży
i nie da się wymienić tej liczby niejako z głowy czy
nawet w tym momencie z góry ją określić.
Myślę, że bardzo ważne, także pod względem
oszczędności, jeśli mówimy o etatach – jeden z posłów
pytał, jakie jest zatrudnienie w agencji, i o kwestie,
które jasno powinny wynikać również z Kodeksu
pracy – jest to, że ten resort, minister gospodarki,
czy agencja będą mieli możliwość znaleźć podmiot,
który będzie te rzeczy przechowywał. To również
zdecydowanie będzie pod względem ekonomicznym
plusem dla nas i dla budżetu państwa. Nie mam żad-
nych wątpliwości, że jest to naprawdę bardzo dobre
rozwiązanie, które wynika z autopoprawki.
Chciałbym państwu raz jeszcze podziękować za
rzetelną pracę. Bez rozróżniania na kwestie i opcje
polityczne widoczne jest to, że wszyscy podeszliśmy
do tej ustawy bardzo poważnie, za co jeszcze raz dzię-
kuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję uprzejmie panu posłowi.
Zamykam dyskusję.
Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpi-
my w bloku głosowań.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 7. po-
rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Zdro-
wia o rządowym projekcie ustawy o zmianie
ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej fi-
nansowanych ze środków publicznych oraz usta-
wy o świadczeniu pieniężnym i uprawnieniach
przysługujących cywilnym niewidomym ofiarom
działań wojennych (druki nr 3015 i 3319).
Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji
pana posła Jarosława Katulskiego.
Bardzo proszę, panie pośle.
Poseł Sprawozdawca
Jarosław Katulski:
Bardzo dziękuję.
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Mam wielką przyjemność złożyć w imieniu Komisji
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych
oraz ustawy o świadczeniu pieniężnym i uprawnieniach przysługujących cywilnym niewidomym ofiarom działań wojennych
Poseł Sprawozdawca Jarosław Katulski
Zdrowia sprawozdanie o rządowym projekcie ustawy
o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej
finansowanych ze środków publicznych oraz ustawy
o świadczeniu pieniężnym i uprawnieniach przysłu-
gujących cywilnym niewidomym ofiarom działań
wojennych, zgodnie z drukiem nr 3319.
Wysoka Izbo! Przedmiotem tejże ustawy są wła-
ściwie dwa zagadnienia. Pierwsze dotyczy rozsze-
rzenia katalogu osób, które są uprawnione do tego,
żeby korzystać z bezpłatnych leków, środków orto-
pedycznych oraz środków pomocniczych, o cywilne
niewidome ofiary działań wojennych. Drugim ob-
szarem zagadnień jest zmiana sposobu kontrakto-
wania tzw. nocnej pomocy lekarskiej. Dotychczas
było tak, że świadczeniobiorca podpisujący deklara-
cję uczestniczenia w danym ośrodku podstawowej
opieki zdrowotnej automatycznie przypisany był
również do tegoż ośrodka, jeśli chodzi o korzystanie
z nocnej pomocy lekarskiej. Ta nowelizacja zmienia
tę zasadę i umożliwia kontraktowanie przez Naro-
dowy Fundusz Zdrowia, niezależnie od deklaracji
świadczeniobiorcy czyli pacjenta, leczenia poza go-
dzinami normalnej ordynacji przez innych świad-
czeniodawców. Mogą to być stacje pogotowia ratun-
kowego, szpitale i inni lekarze, którzy wykonują
swój zawód na danym obszarze.
Muszę powiedzieć, że w toku prac podkomisji i ko-
misji pojawiały się wątpliwości, czy jest to dobre roz-
wiązanie. Nikt nie miał wątpliwości co do rozszerzenia
katalogu osób uprawnionych do bezpłatnych leków,
ale jeśli chodzi o zmianę sposobu funkcjonowania noc-
nej pomocy lekarskiej, były wątpliwości, które skupia-
ły się właściwie na dwóch obszarach. Po pierwsze,
chodziło o to, czy zasadne jest takie niejako rozerwa-
nie więzi lekarza z pacjentem, zmiana z dotychczaso-
wego systemu 24-godzinnej opieki, podzielenie tego na
okres normalnej ordynacji czasowej i godzin nocnych,
a także świątecznych. Po drugie, pojawiały się głosy,
że może dobrze byłoby zrealizować to w ten sposób,
żeby wprost wpisać to do zadań ustawy o Państwo-
wym Ratownictwie Medycznym, czyli obdarzyć tymi
zadaniami pomoc doraźną. Takie poglądy nie uzyska-
ły jednak większości w komisji. Stanowisko komisji
zostało państwu przedstawione w druku, który pre-
zentuję. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję uprzejmie panu posłowi.
Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po-
rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad-
czeń w imieniu klubów i kół.
Otwieram dyskusję.
Głos zabierze pani posłanka Janina Okrągły,
Platforma Obywatelska.
Bardzo proszę.
39
Poseł Janina Okrągły:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Mam zaszczyt przedstawić stanowisko klubu Platfor-
ma Obywatelska dotyczące projektu ustawy o zmianie
ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finanso-
wanych ze środków publicznych oraz ustawy o świad-
czeniu pieniężnym i uprawnieniach przysługujących
cywilnym niewidomym ofiarom działań wojennych
(druki nr 3015 i 3319).
Projekt przedstawionej ustawy wprowadza dwa
rodzaje zmian: po pierwsze, rozszerza uprawnienia
cywilnych niewidomych ofiar działań wojennych
w zakresie dostępu do bezpłatnych leków, i, po dru-
gie, wprowadza czytelny model organizacji świadczeń
w ramach nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej.
Co do punktu 1, to uprawnienia w zakresie zaopa-
trzenia w leki określa aktualnie art. 45 ustawy
o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze
środków publicznych z dnia 27 sierpnia 2004 r. To
jest Dziennik Ustaw nr 164, poz. 1027. Cywilnym
niewidomym ofiarom działań wojennych tak jak in-
walidom wojskowym przysługuje bezpłatne zaopa-
trzenie w leki objęte wykazami leków podstawowych
i uzupełniających do wysokości limitu ceny.
Projekt ustawy wprowadza uprawnienie dla tej
grupy osób do otrzymywania bezpłatnie leków ozna-
czonych symbolem Rp i Rpz, dopuszczonych do obro-
tu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz le-
ków sprowadzanych w ramach procedur importu
docelowego. Następuje więc zrównanie uprawnień
w tym zakresie tej grupy osób z uprawnieniami in-
walidów wojennych, i jest to zdecydowanie właściwe,
ponieważ one tak jak inwalidzi wojenni doznały
uszczerbku na zdrowiu w wyniku działań wojennych,
ale nie w związku ze służbą wojskową, tak jak inwa-
lidzi wojskowi.
Zmiana druga proponowana w ustawie ma na celu
poprawę organizacji świadczeń opieki zdrowotnej
w dni wolne od pracy i święta. Zdefiniowana została
nocna i świąteczna opieka zdrowotna jako świadcze-
nie z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej udzie-
lane przez świadczeniodawców poza godzinami pracy
określonymi w umowach o udzielanie świadczeń pod-
stawowej opieki zdrowotnej, a w szczególności w dni
wolne od pracy i święta, w przypadku nagłego zacho-
rowania lub nagłego pogorszenia stanu zdrowia
świadczeniobiorcy, które nie jest stanem nagłym.
Proponuje się zmiany w sposobie udzielania tego
typu świadczeń przez zmianę ich kontraktowania
– z procedury wnioskowania o zawarcie umowy na
zawieranie umów po przeprowadzeniu postępowania
w trybie konkursu ofert i rokowań. Wojewódzki od-
dział funduszu będzie zawierał osobno umowę na ten
rodzaj świadczeń. Jednocześnie w opiece nocnej i świą-
tecznej listy aktywne świadczeniobiorców zadeklaro-
wanych do lekarza, pielęgniarki czy położnej podsta-
wowej opieki zdrowotnej nie będą podstawą do rozli-
czania umów w tym zakresie.
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych
40 oraz ustawy o świadczeniu pieniężnym i uprawnieniach przysługujących cywilnym niewidomym ofiarom działań wojennych
Poseł Janina Okrągły
Powyższa zmiana ma usprawnić organizację, po-
prawić jakość udzielanych świadczeń i zwiększyć ich
dostępność dla pacjentów poprzez zwiększenie kon-
kurencyjności świadczeniodawców.
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu
Parlamentarnego Platforma Obywatelska proszę
o przyjęcie sprawozdania Komisji Zdrowia i przyjęcie
przedstawionego projektu ustawy o zmianie ustawy
o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze
środków publicznych oraz ustawy o świadczeniu pie-
niężnym i uprawnieniach przysługujących cywilnym
niewidomym ofiarom działań wojennych zawartych
w drukach nr 3015 i 3319. Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję uprzejmie, pani poseł.
W imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość głos za-
bierze pan poseł Krzysztof Tołwiński.
Bardzo proszę.
Poseł Krzysztof Tołwiński:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Przedstawiony
rządowy projekt w formule jednej ustawy zblokował
dwa zagadnienia praktycznie od siebie niezależne,
z czym zgodzili się przedstawiciele resortu, jak i obec-
nej koalicji.
Trudno doszukać się merytorycznego logicznego
związku w połączeniu zwiększenia dostępu do leków
refundowanych cywilnym niewidomym ofiarom woj-
ny z zasadniczą zmianą systemu realizacji świad-
czeń zdrowotnych w ramach nocnej świątecznej
opieki zdrowotnej. Pierwszy aspekt, odnoszący się
do środowiska niewidomych ofiar wojny, dotyczy
200–250 osób, drugi – kilkudziesięciu milionów pod-
opiecznych podlegających systemowi publicznych
świadczeń zdrowotnych.
Jesteśmy zgodni co do tego, iż obecnie funkcjonu-
jące rozwiązania w zakresie NPL są dysfunkcyjne,
powodują przerzucanie kosztów szczególnie na pogo-
towie i przyszpitalne SOR-y. Raporty NFZ zresztą
stwierdzają brak wywiązywania się przez obecnych
świadczeniodawców wyłonionych na podstawie umów
z ich realizacji, a konsekwencje tego obecnie ponosi
pacjent. I do tego miejsca się zgadzamy. Należy to
zmienić, za czym oczywiście też optujemy, ale czy
przedstawione propozycje eliminują dotychczasowe
niekorzystne rozwiązania?
Po pierwsze, w systemie udzielanych świadczeń
wydzielimy nową kategorię: nocnej świątecznej opie-
ki zdrowotnej, co bezpowrotnie określi zakres czaso-
wy – od godz. 18 do rana w dni wolne, świąteczne,
i wyłączy pacjenta spod opieki lekarza rodzinnego,
przekazując go innemu świadczeniodawcy. Będzie to
zatem następny partner na rynku udzielanych świad-
czeń zdrowotnych. Rodzi się więc pytanie w tej kon-
figuracji, czy będzie to autentyczny świadczeniodaw-
ca, czy tylko podmiot gospodarczy, który zainkasuje
środki. Nasze obawy, iż skończy się to na przysłowio-
wym wystawieniu recepty i telefonicznym powiado-
mieniu pogotowia, raczej są zasadne, czyli to, co
obecnie jest patologią, będzie dalej do potęgi obciążać
pogotowie i SOR-y. Wyrzucimy bezpowrotnie publicz-
ne środki.
Brak wydzielenia odrębnego kontraktowania
w puli środków w planie finansowym Narodowego
Funduszu Zdrowia a pozostawienie tego przy POZ
rodzi zagrożenie drenowaniem w przyszłości budże-
tu POZ. Zresztą w świetle zapisów z uzasadnienia
regulacja nie będzie miała wpływu na sytuację fi-
nansową NFZ, ponieważ świadczenie nocnej i świą-
tecznej pomocy będzie kontraktowane w ramach
POZ, czyli z góry widzimy, że jeśli nawet zwiększy
się dotychczasowe finansowanie tych świadczeń,
będzie to z puli POZ, przed czym oczywiście prze-
strzegamy POZ.
Teraz wielkość finansowania tego nie jest znana,
zgodnie z wypowiedzią pana ministra, ale dyskutu-
jemy w tym momencie nie o wielkości, lecz sposobie
finansowania, które w opinii resortu nie powinno,
jeśli chodzi o wielkość, odbiegać znacząco od obecne-
go. Moim zdaniem, jest to brak określenia skutków
finansowych.
Państwo demontujecie ostatecznie instytucję le-
karza rodzinnego. Chyba z tym, że zmieniamy mo-
del POZ, wszyscy się zgadzamy. Nasuwa się uwaga
na podstawie tej ustawy, iż system ochrony zdrowia
jest reformowany okazjonalnie, natomiast sytuacja
wymaga głębszej reformy całego systemu organiza-
cyjnego i finansowego Narodowego Funduszu Zdro-
wia, który wiemy, w jak fatalnej jest sytuacji. Po
wprowadzeniu jednak tej ustawy przewidujemy cha-
os informacyjno-organizacyjny, co oczywiście odbije
się na pacjentach, pogarszając, moim zdaniem, i do-
stępność, i jakość świadczeń, a przecież nie jest to
jej celem. Wprost przeciwnie, mieliśmy zwalczyć te
patologie.
Rozwiązanie, które w tej sytuacji wydaje się kom-
promisowe, a które proponowałem, czyli przypisanie
tego tradycyjnemu beneficjentowi roszczeń pacjen-
tów, czyli pogotowiu ratunkowemu – przy okazji za-
siliłoby się ratownictwo medyczne sensownymi środ-
kami – nie zostało przez państwa zaakceptowane.
Jakkolwiek by było, dyrektorzy pogotowia, jak sy-
gnalizują, po przyjęciu tego typu ustawodawstwa
oczywiście poniosą tego konsekwencje, także SOR-y
przyszpitalne.
Jesteśmy za całym tym aspektem związanym
z cywilnymi niewidomymi ofiarami wojny. W tym
momencie apeluję, odnosząc się do takiego ustawo-
dawstwa, które jest fortelowe, które wykorzystując
problemy środowiska niewidomych cywilnych ofiar
wojny, wprowadza głębsze rozwiązania systemowe,
jak państwo zresztą sami widzicie, bo jest to niemo-
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych
oraz ustawy o świadczeniu pieniężnym i uprawnieniach przysługujących cywilnym niewidomym ofiarom działań wojennych
Poseł Krzysztof Tołwiński
ralne, nieetyczne, ale biorąc pod uwagę ostatnie wy-
darzenia dotyczące państwa opcji na Krakowskim
Przedmieściu, w ogóle odstępuję od posądzania o ta-
kie wartości.
Wskazujemy wyraźnie na zagrożenia wynikające
z tej ustawy, na to, co te różne wasze fortele powodu-
ją, ale powtarzam…
(Poseł Jan Kulas: Jakie fortele?)
…że jesteśmy w stanie, biorąc pod uwagę…
Panie pośle, będzie pan miał czas.
…jednak patologie, które są obecnie, poprzeć te
rozwiązania, ale będziemy je monitorować. Pokaza-
liśmy państwu zagrożenia, będziemy państwa z tego
rozliczać. Dziękuję.
(Poseł Jan Kulas: Ale zgodnie z prawdą.)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję uprzejmie panu posłowi.
W imieniu klubu Lewica głos zabierze pani po-
słanka Elżbieta Streker-Dembińska.
Bardzo proszę, pani poseł.
Poseł Elżbieta Streker-Dembińska:
Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
Muszę powiedzieć tak. Przy całej sympatii i szacun-
ku dla posłów członków Komisji Zdrowia muszę pod-
sumować całą tę operację jednym stwierdzeniem: co
ma piernik do wiatraka.
Po raz kolejny, szanowni państwo, w jedną usta-
wę wklejacie dwie zupełnie inne rzeczy. Nie wyobra-
żam sobie posła lewicy, który głosowałby przeciwko
temu projektowi, jeśli zapisano tam, że 200 cywil-
nych ofiar działań wojennych, 200 osób niewido-
mych będzie mogło korzystać z bezpłatnych leków.
Oczywiście my będziemy za tą ustawą, nie wyobra-
żam sobie innego rozwiązania, natomiast ten fortel,
o którym mówił mój przedmówca, i ten zabieg,
z którym mamy tu do czynienia – a widzę, że w przy-
gotowaniu są kolejne tego typu propozycje – budzą
po prostu zażenowanie.
To, o czym mówiliśmy na wstępie, a więc ten
pierwszy zakres zmian dotyczący pomocy doraźnej
– można streścić to krótko, mianowicie mamy do czy-
nienia z końcem idei lekarza rodzinnego, lekarza
podstawowej opieki zdrowotnej. To miał być lekarz,
który będzie się nami zajmował, nie tylko swoim pa-
cjentem, ale i jego rodziną, będzie promował, będzie
się opiekował, zabiegał o wszystkie te usługi zdrowot-
ne, które są nam należne. I nie mogę się tutaj pozbyć
wrażenia, że swego rodzaju pakt o nieagresji, który
podpisała Platforma Obywatelska z Porozumieniem
Zielonogórskim przed wyborami parlamentarnymi,
dzisiaj nabrał właśnie pełnego wymiaru. A więc le-
41
karze rodzinni, co do których w ustawie zapisano, że
mają pacjentem się zajmować, którzy realizowali
w większości również nocną i świąteczną pomoc po-
przez podpisywanie umów bądź w grupach lekar-
skich, bądź ze szpitalami lub innymi podmiotami
i kierowali swoich pacjentów na tę tzw. pomoc doraź-
ną – oczywiście nazywamy to tutaj inaczej, jest to
nocna i świąteczna pomoc – dzisiaj są z tego zwolnie-
ni. Dzisiaj już wpisujemy do ustawy zmianę systemo-
wą, a mianowicie podpisywanie kontraktów na tego
typu usługę. I tu z moim przedmówcą również nie
mogę się zgodzić, z opinią, że to pogotowia ratunko-
we mają na mocy ustawy to robić. Przede wszystkim
wróćmy do definicji – czy mówimy o pogotowiach ra-
tunkowych, czy mówimy o ratownictwie medycznym,
bo i to jest przedefiniowane. W związku z tym, skoro
ratownictwo, to na pewno nie doraźna pomoc. A więc
pytań jest tu cała masa. W gruzach legła instytucja
lekarza rodzinnego.
Myślę, że kolejne zapowiadane zmiany systemowe
w jakiś sposób albo to uporządkują, albo nazwą rze-
czy po imieniu, bo tylko w tym widzę przyszłość dla
całego systemowego rozwiązania. Ale również prze-
ciwko temu nie będziemy głosować. Będziemy głoso-
wać za prawem pacjenta, bo jeżeli zdarzają się takie
sytuacje, że lekarz rodzinny nie wywiązuje się ze
swojego zadania, nie podpisał umowy na doraźną
i świąteczną pomoc, nie opiekuje się swoim pacjen-
tem, to państwo, to minister musi również przejąć
odpowiedzialność za tego pacjenta. Ja wielokrotnie
z tej mównicy mówiłam, że za bezpieczeństwo zdro-
wotne odpowiada państwo – za organizację systemu
odpowiada minister. W związku z tym obywatel musi
się czuć bezpiecznie i tę doraźną pomoc nocną czy
świąteczną musi otrzymać. Że to będzie trudne, że
znowu mamy kłopot, bo kto będzie płatnikiem, kto
będzie wykonawcą, kto będzie wypisywał recepty?
To jest cała masa drobnych problemów, z którymi nie
pierwszy raz i nie ostatni na pewno lekarze sobie
poradzą. Jest jednak smutno, jeśli polityce podlegają
tak ważne rzeczy i tak ważne rozstrzygnięcia, które
powinny się rozgrywać w zupełnie innej sferze – w sfe-
rze merytorycznego podejścia do pacjenta, na zasa-
dzie uczciwości wobec niego i chęci zabezpieczenia
jego praw. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję uprzejmie, pani poseł.
W imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowe-
go głos zabierze pan poseł Aleksander Sopliński.
Bardzo proszę.
Poseł Aleksander Sopliński:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
W imieniu Klubu Poselskiego Polskiego Stronnictwa
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych
42 oraz ustawy o świadczeniu pieniężnym i uprawnieniach przysługujących cywilnym niewidomym ofiarom działań wojennych
Poseł Aleksander Sopliński
Ludowego przedstawiam opinię dotyczącą projektu
rządowego o zmianie ustawy o świadczeniach opieki
zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych
oraz ustawy o świadczeniu pieniężnym i uprawnie-
niach przysługujących cywilnym niewidomym ofia-
rom działań wojennych, zawartego w druku nr 3015.
Projekt rozszerza uprawnienia cywilnych ofiar
wojny do bezpłatnych leków objętych wykazem leków
podstawowych i uzupełniających. Poza tym daje pra-
wo do bezpłatnych wyrobów medycznych, szczególnie
ortopedycznych, oraz korzystania z ambulatoryjnych
środków specjalistycznych finansowanych ze środ-
ków publicznych bez wymagania skierowania. Zmia-
na ta była bardzo długo oczekiwana przez tę grupę
poszkodowanych, dlatego też klub parlamentarny
poprze tę zmianę.
Druga bardzo ważna zmiana określa zasady do-
stępu do świadczeń lekarskich poza godzinami pracy
lekarzy rodzinnych. Chciałbym tutaj Wysokiej Izbie
przypomnieć, że fundamentem systemu w zakresie
świadczeń podstawowej opieki zdrowotnej finanso-
wanych ze środków publicznych miał być – podkre-
ślam, miał być – lekarz rodzinny. Według tych zało-
żeń to lekarz rodzinny miał zajmować się pacjentem
od narodzin aż do śmierci, miał zajmować się lecze-
niem dzieci, prowadzić ciążę fizjologiczną, zajmować
się profilaktyką, kierować na badania dodatkowe we-
dług specjalnie opracowanego wykazu (opracowano
specjalną listę). Poza tym, zgodnie z art. 55 ustawy
z 22 sierpnia 2004 r., powinien zabezpieczyć świad-
czenia zadeklarowanym pacjentom w ramach kon-
traktu poza godzinami pracy, tj. od godz. 18 do
godz. 8 rano dnia następnego oraz w święta i dni
wolne od pracy. Ale, jak pokazały kontrole Narodo-
wego Funduszu Zdrowia, a przede wszystkim skargi
pacjentów, warunki kontraktu nie były w pełni re-
alizowane. Pacjent w razie zachorowania poza godzi-
nami przyjęć i nieprzyjęty również w godzinach pra-
cy lekarza, bo lekarz po prostu nie był w stanie przy-
jąć wszystkich, był pozbawiony opieki. Co pacjenci
robili? Kierowali się głównie do szpitala, na szpitalne
oddziały ratunkowe. Szpitalne oddziały ratunkowe
były i są oblegane przez pacjentów, tak że nie mogą
pełnić właściwej roli, do jakiej zostały powołane,
tj. do realizacji procedur ratowniczych. To wszystko
pokazuje, że obecnie lekarz rodzinny to bardzo kru-
chy fundament systemu podstawowej opieki zdrowot-
nej. Zresztą coraz częściej używamy określenia,
chciałbym zwrócić na to uwagę, lekarz pierwszego
kontaktu, a nie lekarz rodzinny.
Reforma podstawowej opieki zdrowotnej zatoczy-
ła olbrzymie koło i właściwie wróciliśmy do funkcji,
jaką spełniał dawniej lekarz rejonowy. Ten lekarz
rodzinny w obecnym systemie niczym nie będzie się
różnił od lekarza rejonowego. To wszystko daje do
myślenia i każe zająć się poważnie podstawową opie-
ką zdrowotną. Cały czas ukierunkowujemy projekty
ustaw na lecznictwo szpitalne, a tymczasem pacjenci
z podstawowej opieki, którzy powinni być obsługiwa-
ni w POZ-ach, są kierowani do najbardziej koszto-
chłonnego systemu opieki zdrowotnej, jakim są szpi-
tale. Szpitale cierpią na zadłużenie, na nadwykona-
nia, natomiast gros pacjentów powinno być obsługi-
wane w POZ-ie i w poradnictwie specjalistycznym.
W związku z powyższym, aby świadczenia lekar-
skie i pielęgniarskie były dostępne, rząd (Dzwonek)
wprowadził poprawkę do ustawy, o której tutaj była
mowa. My uważamy, że zmiana ta poprawi w sposób
znaczący dostęp pacjenta do podstawowej opieki
zdrowotnej i w znacznym stopniu odciąży szpitalne
oddziały ratunkowe. Dlatego też Polskie Stronnictwo
Ludowe będzie głosowało za przyjęciem tych zmian,
z uwagą, że najwyższy czas zająć się lecznictwem
w podstawowej opiece zdrowotnej. Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję uprzejmie panu posłowi.
Do zadania pytań zapisało się 5 pań i panów
posłów.
Czy ktoś z państwa chce się jeszcze zapisać do
zadania pytania?
Nie widzę.
Zamykam listę.
Czas na zadanie pytania – 1 minuta.
Jako pierwszy głos ma pan poseł Mirosław Paw-
lak, Polskie Stronnictwo Ludowe.
Poseł Mirosław Pawlak:
Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panie Mini-
strze! Intencja ustawodawcza zasługuje ze wszech
miar na pochwałę i akceptację Wysokiej Izby, jed-
nakże środowisko, którego regulacja będzie doty-
czyć, pyta na spotkaniach poselskich o konkretne
różnice między stanem obecnym a jego sytuacją po
przyjęciu nowelizacji. Dlatego proszę o kilka kon-
kretnych przykładów.
Pytanie kolejne: Jak niniejsza regulacja będzie się
miała do niepublicznych ZOZ-ów?
I ostatnie pytanie: Na jakiej podstawie oraz czy
w ogóle cywilnym niewidomym ofiarom działań wo-
jennych będą mogły udzielać pomocy na opisanych
zasadach szpitale wojskowe i resortu spraw wewnętrz-
nych i administracji? Dziękuję.
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję panu posłowi.
Głos ma pan poseł Wojciech Kossakowski, Prawo
i Sprawiedliwość.
Bardzo proszę.
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych
oraz ustawy o świadczeniu pieniężnym i uprawnieniach przysługujących cywilnym niewidomym ofiarom działań wojennych
Poseł Wojciech Kossakowski:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Projekt przewidu-
je rozszerzenie uprawnień w zakresie dostępu do
bezpłatnych leków oraz leków nieposiadających po-
zwolenia na dopuszczenie do obrotu na terytorium
Polski. Druga kwestia dotyczy określenia, że świad-
czenia pomocy doraźnej są świadczeniami z zakresu
podstawowej opieki zdrowotnej udzielanymi przez
świadczeniodawców poza godzinami pracy, określa-
nymi w umowach o udzielanie świadczeń podstawo-
wej opieki zdrowotnej.
Chciałbym poruszyć dwie kwestie odnośnie do tej
materii. Po pierwsze, czy nie obawiacie się państwo
dezorganizacji całego systemu, bo – jak rozumiem
– przyjmując tę nowelizację, godzimy się na rozpoczę-
cie procesu likwidacji instytucji lekarza domowego?
I druga sprawa dotyczy osób niewidomych w zakre-
sie, w jakim porusza to nowela. Kto oprócz wdów
będzie objęty proponowaną zmianą? Dziękuję.
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję panu posłowi.
Głos ma pan poseł Tadeusz Naguszewski, Plat-
forma Obywatelska.
Bardzo proszę.
Poseł Tadeusz Naguszewski:
Dziękuję.
Pani Marszałek! Panie Ministrze! Szanowni Pań-
stwo! Oczywiście ten projekt jak najbardziej jest
oczekiwany przez środowisko, o którym tutaj mówi-
my. Nie wiem, czy poseł sprawozdawca chciałby się
odnieść do kwestii dotyczącej tego, czy ten projekt
nie łamie systemu pracy lekarza rodzinnego obowią-
zującego do tej pory. Już o tym była tutaj też mowa,
ale chciałbym, żeby to w miarę jasno i czytelnie
przedstawić. Bardzo dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję panu posłowi.
Głos ma pani posłanka Elżbieta Streker-Dembiń-
ska, Lewica.
Poseł Elżbieta Streker-Dembińska:
Pani Marszałek! Mam jedno pytanie, które bę-
dzie niejako kontynuacją, również uzupełnieniem
mojej wypowiedzi. Mianowicie nocną, świąteczną
pomoc kwalifikuje się jako podstawową opiekę zdro-
wotną, w związku z tym na posiedzeniu komisji była
o tym mowa, że to z tej puli pieniędzy, z podstawo-
43
wej opieki zdrowotnej, będzie kontraktowane to
świadczenie.
Jaki to jest poziom finansowy, o jaką ilość środ-
ków uszczuplimy kontrakty lekarzy podstawowej
opieki zdrowotnej? Jaki to jest procent, jaka to ilość,
jak państwo to szacujecie? Dziękuję.
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję, pani poseł.
Głos ma pan poseł Tadeusz Tomaszewski, Le-
wica.
Poseł Tadeusz Tomaszewski:
Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Szanowni Przed-
stawiciele Rządu! Z informacji osób, także tych, któ-
rzy odwiedzają nasze biura poselskie, wynika, że
jednym z najsłabszych ogniw publicznej służby zdro-
wia jest dostęp do lekarzy specjalistów. Na początku
reformy lekarz podstawowej opieki zdrowotnej mu-
siał się rozliczać z tej części, którą otrzymywał na
skierowania do specjalistów na badania laboratoryj-
ne. Później włączono tę całą część do ogólnej stawki
kapitacyjnej i nie ma tych rozliczeń, stąd wielu oby-
wateli uznaje, że lekarze podstawowej opieki zdro-
wotnej oszczędzają poprzez brak możliwości kierowa-
nia tych osób.
Kolejna kwestia to możliwość dostępu do specja-
listów. Bardzo często jest to np. 6, 7, 8 miesięcy, jeże-
li chodzi o możliwość odbycia wizyty u kardiologów
w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia. Czy w tej
sprawie planowane są jakieś zmiany?
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję uprzejmie.
Głos ma pan poseł Stanisław Stec, Lewica.
Bardzo proszę, panie pośle.
Poseł Stanisław Stec:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pani Marsza-
łek! Panie Ministrze! Główny ciężar opieki zdrowot-
nej spoczywa na szpitalach i one otrzymują środki
z Narodowego Funduszu Zdrowia za zrealizowane
procedury. Kiedy te zasady finansowania dotyczyć
będą również podstawowej opieki zdrowotnej, tzn. le-
karzy rodzinnych i wszystkich specjalistów, tak żeby
wynagrodzenie otrzymywali oni za liczbę przyjętych
pacjentów, czyli nie za liczbę domniemanych pacjen-
tów zapisanych do danego lekarza, tylko za liczbę zre-
alizowanych usług, bo to dopiero może poprawić sytu-
ację w służbie zdrowia? Dziękuję. (Oklaski)
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych
44 oraz ustawy o świadczeniu pieniężnym i uprawnieniach przysługujących cywilnym niewidomym ofiarom działań wojennych
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję panu posłowi.
Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer-
pana.
Poproszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w
Ministerstwie Zdrowia pana Cezarego Rzemka.
Bardzo proszę.
Podsekretarz Stanu
w Ministerstwie Zdrowia
Cezary Rzemek:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Dziękuję za zain-
teresowanie tą jakże ważną ustawą z dwóch powo-
dów. Nigdy nie słyszałem, żeby ktoś negował same
uprawnienia dodatkowe przysługujące cywilnym i
niewidomym ofiarom działań wojennych. Kwota, jaka
najprawdopodobniej obciąży Narodowy Fundusz
Zdrowia z tytułu dodatkowych wydatków na leki, i
tylko na leki, a nie na świadczenia związane z opieką
stacjonarną albo ambulatoryjną, będzie na poziomie
ok. 1 mln zł.
Jeżeli mogę, chciałbym wspomnieć, ponieważ było
to tutaj poruszane wcześniej ze strony akurat opozy-
cji, o samym systemie finansowania i o tym, co to
zmieni, że będzie to niedobre dla pacjenta. Chciał-
bym państwu uświadomić, że dzisiaj lekarz podsta-
wowej opieki zdrowotnej przekazuje deklaracje,
wskazuje podmiot, który będzie udzielał nocnej po-
mocy świadczeniobiorcy. Jest to wybór lekarza, nie
samego pacjenta, i nie jest to związane z jakością ze
strony Narodowego Funduszu Zdrowia, który mógł-
by to monitorować. Po takim przekazaniu Narodowy
Fundusz Zdrowia otrzymuje tylko informację i zawie-
ra umowę z konkretnym świadczeniodawcą, który
będzie tych świadczeń udzielał. I tutaj chciałbym po-
wiedzieć, że 60% świadczeniodawców to nie są leka-
rze POZ, czyli de facto przekazują to innym podmio-
tom. Tak jak słyszeliśmy, w dużej ilości przypadków
jest to pogotowie z danego terytorium, obszaru, na
jakim lekarz działa. Natomiast przypisanie tych
świadczeń tylko pogotowiu spowodowałoby zmniej-
szenie dostępności, naszym zdaniem, oraz pogorsze-
nie jakości. Tylko zdrowa konkurencja, czyli konku-
rencja poprzez kontraktowanie, spowoduje podnie-
sienie jakości usług dla pacjenta, ponieważ jeżeli
pacjentowi nie będzie odpowiadał podmiot, może
zwrócić się do Narodowego Funduszu Zdrowia, któ-
ry przeprowadzi kontrolę, a następnie mogą być roz-
wiązane umowy albo zastosowane inne restrykcje
finansowe, jak również będzie on mógł wtedy zwró-
cić się z prośbą, sugerując kontrolę, a Narodowy
Fundusz Zdrowia ewentualnie zmniejszy liczbę pa-
cjentów ze względu na chociażby liczbę lekarzy ich
obsługujących, rozpisze dodatkowy konkurs i prze-
każe to w inne miejsce. Tak że ta zmiana będzie
powodowała zdrową konkurencję pomiędzy świad-
czeniodawcami, a co za tym idzie, zarówno polepsze-
nie warunków udzielanych świadczeń, jak również
samej opieki nad pacjentem.
W zadawanych pytaniach przewijała się sprawa o
miejsce usytuowania w Narodowym Funduszu Zdro-
wia. Obecnie proponujemy, tak jak państwo widzą,
podstawową opiekę zdrowotną, ale dzisiaj te same
świadczenia są właśnie tam udzielane, więc nie ma
żadnej dodatkowej zmiany w harmonogramie, w
świadczeniach podstawowej opieki zdrowotnej i leka-
rze rodzinni nie powinni czuć się zagrożeni, ponie-
waż ta kwota nie będzie wyższa od tej, jaka do tej
pory była wydatkowana.
Natomiast jeżeli chodzi o propozycję, że być może
należy płacić tak jak w specjalistyce – za pacjenta, to
pewnie dopiero wtedy wszyscy byśmy się zdziwili – to,
o czym mówiłem na posiedzeniu komisji – ile osób
jest przyjmowanych. Wyobraźcie sobie państwo, że
jeżeli przychodzi sezon grypowy – być może niektó-
rym liczby nic nie powiedzą – lekarz, który pracuje
od godz. 8, przyjmuje nie do godz. 15 czy 16, tylko
dłużej, ponieważ, wiadomo, ten sezon jest długi i za-
chorowalność jest duża, i potrafi przyjąć ok. 90 osób.
Być może nie widzimy tego na co dzień, ale mamy
dostęp do opieki zdrowotnej, lekarze na pewno się
starają. Czy w sposób zadowalający wszystkich? Na
pewno nie. Zresztą nigdy nikogo nie zadowoli się cał-
kowicie. Z tego powodu trafiają się przypadki, w któ-
rych pacjent bez wiedzy lekarza kieruje się do SOR-u
albo do innego podmiotu, czekając po godz. 18. Dla-
tego zmiana tego systemu umożliwi kontraktowanie
świadczeń, po pierwsze, w miejscach, które są dobrze
zabezpieczone, ponieważ Narodowy Fundusz Zdro-
wia przed podpisaniem kontraktu sprawdzi ten pod-
miot, po drugie, będzie możliwe również usytuowanie
przy SOR-ach, izbach przyjęć, o których była wcze-
śniej mowa, a które są obciążone. Co za tym idzie, te
szpitale – bo izby przyjęć i SOR-y są przy szpitalach
– dostaną dodatkowy zastrzyk gotówki za to de facto,
co, jak państwo sugerują, już robią. Będą to więc do-
datkowe pieniądze do rozdysponowania przez dyrek-
torów, przez te podmioty.
Jeżeli chodzi o zmianę dotyczącą liczby osób le-
czonych w szpitalach, na pewno leczenie szpitalne
jako rodzaj usług wyodrębniony w narodowym fun-
duszu jest najbardziej kosztochłonne. Jak spojrzymy
na plan finansowy Narodowego Funduszu Zdrowia,
okaże się, że jest to największa wartość. To jest oczy-
wiste, bo tam są najdroższe procedury. Proszę też
zwrócić uwagę na to, co się dzieje na stronach mini-
sterstwa – tam można dowiedzieć się, jakie są zmia-
ny legislacyjne, jak również znaleźć rozporządzenia.
Próbujemy unowocześnić podejście w zakresie pod-
stawowej opieki zdrowotnej – na stronach Minister-
stwa Zdrowia jest to rozporządzenie – jak również
mogą państwo zobaczyć, jakie ustawy niedługo wpły-
ną do Sejmu, a jakie są w trakcie konsultacji społecz-
nych i jak ten system się zmieni.
Czy będzie to idealny system? Oczywiście nie,
prace będą kontynuowane. Wreszcie jednak ktoś zro-
bił pierwszy krok. Pani minister podjęła ważną de-
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych
oraz ustawy o świadczeniu pieniężnym i uprawnieniach przysługujących cywilnym niewidomym ofiarom działań wojennych
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Zdrowia Cezary Rzemek
cyzję o rozpoczęciu tych działań i dzięki temu mamy
ponad 13 ustaw. W tej chwili rozporządzeń jest 8, ale
zaraz będą kolejne. One zmieniają system. Niestety
będziemy musieli poczekać, żeby ten system zadzia-
łał, a wtedy zobaczymy, jaki przyniesie to efekt. Za-
pewniam państwa, że dzisiaj przedstawione rozwią-
zania przysłużą się zarówno pacjentowi, jak i tym
podmiotom, które rzeczywiście będą rywalizować
między sobą, w tym, domyślam się, również szpita-
lom. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję uprzejmie panu ministrowi.
Głos ma pan poseł Jarosław Katulski, sprawoz-
dawca komisji.
Bardzo proszę.
Poseł Jarosław Katulski:
Dziękuję bardzo.
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Na początku
chciałbym powiedzieć, że w czasie prac komisji uni-
kaliśmy wszelkich dyskusji politycznych i skupiali-
śmy się tylko i wyłącznie na rozwiązaniu merytorycz-
nym tego problemu, który tutaj był najbardziej sze-
roko omawiany, czyli rozwiązaniu kłopotu związane-
go z nocną pomocą lekarską. Ale, panie pośle Tołwiń-
ski, to pan tutaj zupełnie niepotrzebnie wygłosił jakąś
deklarację polityczną i muszę powiedzieć, że łączenie
ochrony zdrowia z drewnianym krzyżem czasami
może się komuś źle kojarzyć. (Oklaski)
Krótko tylko odpowiem może na najważniejsze
pytania, bo na ich część już odpowiedział pan mini-
ster i wydaje mi się, że posłowie zrozumieli, w czym
jest problem.
Rzecz z nocną pomocą lekarską jest taka, że już
dzisiaj 60% świadczeniodawców nocnej pomocy le-
karskiej nie udziela samodzielnie, tylko podpisuje
umowy z innymi świadczeniodawcami bądź też wprost
zleca wykonanie tych świadczeń w stosunku do swoich
podopiecznych szpitalom, niepublicznym zakładom
opieki zdrowotnej, stacjom pogotowia ratunkowego.
Takie pytanie zadał pan poseł Naguszewski, w związ-
ku z tym odpowiadam. Nie złamiemy systemu lekarza
rodzinnego, ponieważ ten system dzisiaj już nie funk-
cjonuje. On jest zapisany, ale tak naprawdę go nie ma.
W związku z powyższym my tylko i wyłącznie sank-
cjonujemy to, co już dzisiaj się odbywa. Wydaje się, że
stwarzamy lepsze możliwości pacjentom, gdyż dzisiaj
Narodowy Fundusz Zdrowia będzie mógł niezależnie
zakontraktować świadczenia z zakresu podstawowej
opieki zdrowotnej i niezależnie z zakresu nocnej po-
mocy lekarskiej. Być może te rozwiązania będą lep-
sze, sprawniejsze, przyjaźniejsze dla pacjentów. Nie
45
ma żadnych obaw, że nastąpi jakieś zachwianie, jeśli
chodzi o finansowanie, ponieważ pula środków jest
dokładnie taka sama. Ona dzisiaj jest wydzielona ze
środków, którymi dysponuje podstawowa opieka
zdrowotna, i dokładnie te same pieniądze Narodowy
Fundusz Zdrowia będzie przeznaczał na inny sposób
kontraktowania tych świadczeń.
Nie ma oczywiście żadnego związku, czy te świad-
czenia są udzielane przez SPZOZ-y czy przez NZOZ-y,
bo takie pytanie tu się też pojawiło. Świadczeniobior-
cy ubezpieczeni w systemie Narodowego Funduszu
Zdrowia korzystają ze wszystkich świadczeń nieza-
leżnie od struktury własnościowej podmiotu, który
tych świadczeń udziela.
Czy szpitale wojskowe – takie pytanie padło –
będą mogły udzielać świadczeń osobom niewido-
mym? Oczywiście, że tak. Jeśli szpital wojskowy czy
każdy inny funkcjonuje w systemie, ma zawartą
umowę, to udziela świadczeń. Natomiast muszę
zwrócić uwagę na to, iż nowelizacja ustawy, o której
dzisiaj mówimy, nie dotyczy udzielania świadczeń w
szpitalach. Ona dotyczy bezpłatnych leków, środków
pomocniczych i zaopatrzenia ortopedycznego dla cy-
wilnych niewidomych ofiar wojny. W związku z po-
wyższym wydaje mi się, że rozwiewam już wszystkie
wątpliwości w tym zakresie.
Jeszcze ostatnie pytanie – jeśli chodzi o kierowa-
nia do specjalistów. To nie jest tak, iż występuje ja-
kiekolwiek ograniczenie po stronie POZ w kierowa-
niu do lekarzy specjalistów, ponieważ lekarz POZ nie
płaci za to skierowanie ani za wizytę u specjalisty.
Wręcz przeciwnie, to co obserwujemy – co być może
jest też częściowo powodem tego, że są wydłużone
kolejki do lekarzy specjalistów – wynika z tego, iż
lekarze POZ, przynajmniej niektórzy, nieładnie po-
wiem, wypychają pacjentów do specjalistów po to, aby
się ich pozbyć, że tak się wyrażę, z zakresu swojego
zainteresowania i nie wydawać więcej pieniędzy cho-
ciażby na diagnostykę laboratoryjną czy rentgenow-
ską. Ten problem zatem zupełnie nie ma związku z
omawianą dzisiaj nowelizacją.
Ostatnia rzecz, na którą tylko chciałbym zwrócić
uwagę – pojawiają się pytania, czy w ten sposób
usprawnimy system, czy pacjent będzie miał łatwiej,
jeśli chodzi o dostępność do lekarzy po godzinach
normalnego urzędowania. Trzeba zauważyć, że noc-
na pomoc lekarska z nazwy – ona w tej chwili zmienia
swoją nazwę – to będzie nocne i świąteczne świadcze-
nie zdrowotne, ponieważ ono nie dotyczy tylko pomo-
cy udzielanej przez lekarzy. Te świadczenia są udzie-
lane również przez pielęgniarki i położne, w związku
z powyższym jest to właściwie cały zakres świadczeń
zdrowotnych, ambulatoryjnych.
System, którego zmianę teraz proponujemy, być
może będzie sprawniejszy, w każdym razie mamy
nadzieję i przekonanie, że będzie lepiej. Natomiast
każda reforma systemu ochrony zdrowia, już kończę,
musi być nieustannie monitorowana i prowadzona w
sposób ciągły. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
46 Projekt ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję panu posłowi.
Zamykam dyskusję.
Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpi-
my w bloku głosowań.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 8. po-
rządku dziennego: Pierwsze czytanie poselskie-
go projektu ustawy o zmianie ustawy o rehabili-
tacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu
osób niepełnosprawnych oraz niektórych innych
ustaw (druk nr 3292).
Proszę o zabranie głosu pana posła Marka Plurę w
celu przedstawienia uzasadnienia projektu ustawy.
W międzyczasie witam serdecznie naszych gości
– kobiety z kół gospodyń wiejskich z gminy Moszcze-
nica, a wśród nich trzech panów. Witamy serdecznie
państwa. (Oklaski) Witamy też przedstawicieli po-
wiatu piotrkowskiego pana Dariusza Magaczewskie-
go i panią Annę Mizgalską-Dąbrowską i dziękujemy
pięknie za gościniec dożynkowy. Wszystkiego dobre-
go. (Oklaski)
Bardzo proszę, panie pośle.
Poseł Marek Plura:
Bardzo dziękuję.
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie i Panowie
Posłowie! Mili Goście! W imieniu grupy posłów wnio-
skodawców pragnę przedstawić projekt ustawy o
zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej
oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz nie-
których innych ustaw, zawarty w druku sejmowym
nr 3292.
W nowelizacji, którą przedstawiam, proponujemy
wprowadzenie przepisów mających zapewnić
uwzględnienie wyzwań związanych z aktualną sytu-
acją gospodarczą, stabilizacją finansową systemu
pomocy osobom niepełnosprawnym, spójnością ma-
terii ustawowej w tym zakresie, a także z obowiąz-
kiem dostosowania krajowych regulacji prawnych do
zaleceń Komisji Wspólnot Europejskich, zwłaszcza
zaleceń z dnia 3 października 2008 r. w sprawie ak-
tywnej integracji osób wykluczonych z rynku pracy.
Równocześnie należy, i to czynimy tym aktem, wpro-
wadzić zmiany niezbędne z uwagi na pojawiające się
trudności w stosowaniu niektórych przepisów usta-
wy. Ta część przedstawianego przeze mnie projektu
wynika z wielu różnych i szerokich konsultacji spo-
łecznych, zarówno ze środowiskami reprezentujący-
mi pracodawców zatrudniających osoby niepełno-
sprawne, jak i ze środowiskami organizacji pozarzą-
dowych i instytucji samorządowych. Są to bowiem
trzy obszary, które są podstawowymi obszarami re-
alizacji tejże ustawy. Zasadne jest także doprecyzo-
wanie, i to niniejszym projektem czynimy, w zakresie
możliwych trudności interpretacyjnych, które wyni-
kały z dotychczasowego korzystania z ustawy o re-
habilitacji zawodowej i zatrudnianiu.
Tym, co jawi się w perspektywie niniejszego pro-
jektu, jest zmiana obecnej sytuacji, kondycji finanso-
wej Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Nie-
pełnosprawnych. Analiza wykonania planu finanso-
wego tegoż funduszu za pierwsze półrocze bieżącego
roku potwierdziła zarysowane, uwidocznione już na
początku roku ubiegłego długookresowe tendencje w
zakresie zmian w strukturze i wielkości wydatków
oraz przychodów PFRON. Stały wzrost zatrudnienia
osób niepełnosprawnych, zarówno na chronionym, jak
i na otwartym rynku pracy, skutkuje z jednej strony
rosnącym z miesiąca na miesiąc poziomem wydatko-
wania środków funduszu na wsparcie pracodawców,
którzy zatrudniają osoby niepełnosprawne, z drugiej
strony powoduje zmniejszenie przychodów z tytułu
wpłat obowiązkowych, do których zobowiązani są pra-
codawcy zatrudniający więcej niż 25 pracowników, a
jednocześnie niezatrudniający co najmniej 6% pracow-
ników niepełnosprawnych. W efekcie coraz większą
część przychodów funduszu stanowią wydatki sztyw-
ne, to znaczy te, do których fundusz jest zobligowany
rzeczoną ustawą, szczególnie w zakresie wspierania
pracodawców. „Wspierania” w systemie SODiR, czy-
li takiego, że w każdym miesiącu przekazuje się środ-
ki z funduszu na rzecz pracodawców.
Jednocześnie obserwujemy stałe zmniejszenie po-
ziomu finansowania zadań fakultatywnych. Ich fa-
kultatywność przy blisko 20-letniej działalności Pań-
stwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełno-
sprawnych stała się w naszym systemie niemal sta-
łym wsparciem, takim, do którego nie tylko przyzwy-
czaiły się struktury instytucji samorządowych czy
organizacje pozarządowe, ale stałym wsparciem, na
którym opiera się realna pomoc osobom niepełno-
sprawnym w zdobywaniu coraz lepszych kwalifikacji,
w zdobywaniu coraz szerszych umiejętności społecz-
nych i zawodowych, a także w pozyskiwaniu odpo-
wiedniego wsparcia, które umożliwia nabywanie
niezbędnego zaopatrzenia ortopedycznego i w środki
pomocnicze.
Skompensowanie malejących przychodów z tytu-
łu wpłat obowiązkowych od pracodawców wydaje się
mało prawdopodobne z uwagi na tendencję wzrostu
zatrudnienia osób niepełnosprawnych, o której mó-
wiłem. Mało prawdopodobne, ponieważ obserwując
przyczyny tej tendencji, można wskazać trzy zasad-
nicze fakty, które spowodowały wzrost zainteresowa-
nia zatrudnianiem osób niepełnosprawnych wśród
pracodawców. Jednym z nich jest zmniejszenie trud-
ności biurokratycznych w pozyskiwaniu tego typu
dotacji z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób
Niepełnosprawnych. Kolejnym jest wzrost świadomo-
ści wśród pracodawców co do tego, w jaki sposób za-
trudniać osoby niepełnosprawne, tak aby osoby te,
jako wydajni w odpowiednich warunkach pracowni-
cy, przywiązani do firmy, mogły budować zespół
wspierający rozwój danego przedsiębiorstwa. Trze-
cim – być może najmocniejszym spośród tych trzech
zasadniczych impulsów – powodem wzrostu zatrud-
nienia osób niepełnosprawnych są trudności finan-
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych
Poseł Marek Plura
sowo-gospodarcze, które przeżywają przedsiębiorcy
i które skłoniły do poszukiwania oszczędności rów-
nież w tym obszarze, który dotyczył przekazywania
obligatoryjnych środków na Państwowy Fundusz
Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Tak więc mo-
żemy przypuszczać, że obecne tendencje wzrostowe
w zatrudnieniu osób niepełnosprawnych nie powinny
ulec zmniejszeniu.
Zaniechanie inicjatyw, które zmieniłyby obecny
system prawny, taki, jaki jest zapisany w ustawie o
rehabilitacji zawodowej i społecznej, mogłoby skut-
kować dramatycznym zmniejszeniem finansowania
zadań fakultatywnych, bardzo ważnych dla życia i
aktywności osób niepełnosprawnych w Polsce, ale
także wręcz brakiem środków na realizację niektó-
rych zadań obligatoryjnych spoza obszaru bezpośred-
nio związanego ze wspieraniem pracodawców zatrud-
niających osoby niepełnosprawne. Do zadań tych
należy m.in. wspieranie finansowe organizatorów
warsztatów terapii zajęciowej czy zakładów aktyw-
ności zawodowej. Instytucje te, oprócz terapeutycz-
nego przygotowywania osób niepełnosprawnych do
pełnienia ról zawodowych, pełnią także bardzo istot-
ną rolę w zapewnieniu odpowiedniej opieki tym oso-
bom, rehabilitacji zarówno fizycznej, jak i społecznej.
Są także dla nich miejscem oparcia społecznego, za-
pewniającym społeczne więzi na poziomie adekwat-
nym do ich potrzeb i możliwości. Stąd też zasadnicza
część prezentowanego przeze mnie projektu odnosi
się do kwestii uregulowania w sposób nowy, adekwat-
ny do nowej sytuacji, obszaru wspierania osób nie-
pełnosprawnych na rynku pracy.
Dlatego też bardzo ważnym aspektem tego pro-
jektu jest fakt, iż stanowi on, w rozumieniu posłów
wnioskodawców, początek nowego etapu współpracy
państwa i pracodawców zatrudniających osoby nie-
pełnosprawne.
Dotychczas, w obecnym systemie prawnym, Pol-
ska należy do krajów, które w sposób bardzo mocny
wspierają tego typu pracodawców, zwłaszcza wspie-
rają finansowo, oferując nie tylko bezpośrednie co-
miesięczne wsparcie w ramach wspomnianego prze-
ze mnie systemu dofinansowań, ale także szereg ulg
podatkowych i zwolnień z różnego rodzaju opłat. Do-
tyczy to w szczególności zakładów pracy chronionej.
Taki stan nie jest spotykany w wielu innych krajach
Unii Europejskiej i w innych krajach na świecie. Nie-
mniej jednak zarówno tam, jak i u nas możemy ob-
serwować stałą tendencję wzrostu zatrudnienia osób
niepełnosprawnych. Hojny do tej pory dla pracodaw-
ców system wsparcia służył przede wszystkim temu,
aby został osiągnięty w stosunku do tych pracodaw-
ców efekt zachęty do podjęcia próby zatrudnienia
osób niepełnosprawnych, ponieważ przesłanką na-
szego systemu nie jest wyłącznie rekompensata strat,
jakie może ponieść pracodawca na przykład w związ-
ku z mniejszą wydajnością niepełnosprawnego pra-
cownika w pracy, ani jedynie rekompensata dodatko-
47
wych kosztów związanych z zatrudnieniem osoby
niepełnosprawnej, ale jest również przywołany prze-
ze mnie efekt zachęty. Obecny poziom zatrudnienia
osób niepełnosprawnych pozwala nam przyjąć zało-
żenie, iż w znacznym stopniu ten efekt zachęty został
osiągnięty. Warto zwrócić uwagę na dane szczegóło-
we, które opisują rynek pracy osób niepełnospraw-
nych, a zwłaszcza na tendencje wzrostowe, o których
wspomniałem.
W roku 2009, po wprowadzeniu zmian w sposobie
wsparcia pracodawców zatrudniających osoby niepeł-
nosprawne, nastąpił dynamiczny wzrost liczby pra-
cowników niepełnosprawnych, których wynagrodze-
nia były i są subsydiowane ze środków PFRON. Za-
trudnienie wzrosło z ponad 190 tys. etatów osób
niepełnosprawnych, liczby szacowanej na grudzień
2008 r., do ponad 230 tys. tego typu etatów w grud-
niu 2009 r., czyli po roku, a więc ta tendencja wzro-
stowa, bardzo wyraźna i mocna, utrzymuje się rów-
nież w roku bieżącym. Możemy z dumą stwierdzić,
że dzięki temu na rynku pracy odnalazło swoje miej-
sce blisko 60 tys. nowych pracowników, którzy legi-
tymują się orzeczeniami o niepełnosprawności. Jest
to przyrost o blisko 1/4 w stosunku do tej liczby osób
niepełnosprawnych pracujących, jaką szacowaliśmy
w roku 2007. Jednakże system wsparcia pracodaw-
ców, którzy zatrudniają osoby niepełnosprawne, sys-
tem, który zaowocował tym sukcesem, o którym
mówimy, jest systemem bardzo delikatnym i wrażli-
wym na radykalne zmiany. Dlatego też wnioskodaw-
cy w swoim projekcie proponują rozłożenie tych
zmian odnoszących się do wspierania pracodawców,
zwłaszcza finansowego, na okres 3 lat, począwszy od
stycznia 2011 r., a kończąc na styczniu 2013 r.
Kolejnym ważnym elementem pozwalającym na
łagodne przystosowanie się pracodawców do propo-
nowanego przez nas systemu wsparcia jest rozłożenie
jego elementów na kilka rat następujących po sobie.
Do najważniejszych elementów w tym obszarze zmian,
na które trzeba zwrócić uwagę, należy zmniejszenie
obszaru dofinansowania dla pracodawców zatrudnia-
jących osoby niepełnosprawne, które są emerytami.
Proponujemy, aby to wsparcie dotyczyło wyłącznie
tych pracowników, którzy, będąc emerytami, są jed-
nocześnie osobami o znacznym stopniu niepełno-
sprawności. Proponujemy także w roku 2012 częścio-
we zmniejszenie środków wspierających pracodawców
zatrudniających osoby o umiarkowanym i lekkim
stopniu niepełnosprawności, z jednoczesnym zwięk-
szeniem możliwości otrzymywania środków finanso-
wych wspierających pracodawców zatrudniających
osoby o znacznym stopniu niepełnosprawności.
Do istotnych zmian proponowanych przez wnio-
skodawców należy także przesunięcie środków, które
pozyskują obecnie zakłady pracy chronionej z odli-
czeń podatkowych, na zakładowy fundusz rehabili-
tacji. Obecnie 90% tych środków pozostaje na ra-
chunku wspomnianego przeze mnie zakładowego
funduszu rehabilitacji. Proponujemy, aby połowa
tych środków trafiała bezpośrednio do Państwowego
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
48 Projekt ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych
Poseł Marek Plura
Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Za
tą przesłanką przemawia także fakt, jaki stwierdzi-
liśmy, a mianowicie iż na rachunkach zakładowych
funduszy rehabilitacji często występują kumulacje
środków nie w pełni wykorzystanych i niemożliwych
do wykorzystania w sposób płynny na realne potrze-
by niepełnosprawnych pracowników, choć temu ma
służyć i temu służy ten fundusz zakładowy.
Następna zmiana, jaką proponujemy, która umoż-
liwi zasadnicze wsparcie finansowe dla PFRON, do-
tyczy likwidacji obecnie istniejącej możliwości
zmniejszania wpłat na rzecz Państwowego Funduszu
Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych przez te in-
stytucje, firmy, przedsiębiorstwa, które korzystają z
usług lub zakupują towary w zakładach pracy chro-
nionej. System, który funkcjonuje obecnie, oprócz
tego, że jest dużym obciążeniem dla PFRON zmniej-
szającym wpłaty na fundusz, jest trudny do zweryfi-
kowania i do dokonania prawidłowej oceny tego, czy
rzeczywiście te wpłaty, nawet w istniejącym systemie
prawnym, są należne.
Zmiany, które zostały przedstawione w prezento-
wanym przeze mnie projekcie, odpowiadają także
postulatom, jakie docierały do projektodawców ze
środowiska pracodawców zatrudniających osoby nie-
pełnosprawne. Między innymi pojawiły się zapisy
doprecyzowujące okres, od jakiego niepełnosprawny
pracownik nabywa specjalne przywileje pracownicze,
jak również czas, od którego pracodawca może korzy-
stać z należnego mu wsparcia. Do tej pory pojawiały
się trudności interpretacyjne, które próbujemy zni-
welować dzięki rozwiązaniom zaproponowanym w
prezentowanym przeze mnie projekcie.
Ważna zmiana obejmuje także mocniejsze zwią-
zanie skrócenia czasu pracy niepełnosprawnego pra-
cownika z oceną dokonywaną przez lekarza medycy-
ny pracy dotyczącą konieczności takiego skrócenia
czasu pracy.
Projekt zawiera również wiele uregulowań istot-
nych dla działalności zakładów aktywności zawodo-
wej i innych podmiotów, które wzbogacają rynek pra-
cy osób niepełnosprawnych. Jednym z ważnych punk-
tów niniejszego projektu jest także przywrócenie
osobowości prawnej Państwowego Funduszu Rehabi-
litacji Osób Niepełnosprawnych, którą projektodawcy,
wnioskodawcy uznają za istotny element tworzenia,
budowania polityki zatrudnienia osób niepełnospraw-
nych w przyszłości. Uważamy bowiem, że utrata oso-
bowości prawnej przez państwowy fundusz rehabili-
tacji utrudni wykorzystanie tego funduszu jako
sprawnego narzędzia w kreowaniu polityki budującej
zarówno rynek pracy osób niepełnosprawnych, jak i
jego rolę we wspieraniu innych obszarów aktywności
społecznej osób niepełnosprawnych w Polsce.
Raz jeszcze pragnę podkreślić, że prezentowany
przeze mnie w imieniu wnioskodawców projekt był
szeroko konsultowany zarówno z organizacjami pra-
codawców, jak i – w sposób szczególny – z organiza-
cjami pozarządowymi, które z dużym trudem i suk-
cesem tworzą podwaliny rynku pracy osób niepełno-
sprawnych, czyli przygotowują osoby niepełnospraw-
ne do odgrywania ról zawodowych i społecznych.
W związku z tym wnoszę, aby projekt skierowano
do dalszych prac legislacyjnych w Komisji Polityki
Społecznej i Rodziny. Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję uprzejmie panu posłowi.
Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po-
rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad-
czeń w imieniu klubów i kół.
Otwieram dyskusję.
W imieniu klubu Platforma Obywatelska głos za-
bierze pani posłanka Janina Okrągły.
Bardzo proszę.
Poseł Janina Okrągły:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt
przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego
Platforma Obywatelska wobec poselskiego projektu
ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i
społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnospraw-
nych oraz niektórych innych ustaw (druk nr 3292).
Przedstawiona nowelizacja ustawy z dnia 27
sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej
oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych proponu-
je wprowadzenie zapisów, które mają zapewnić
uwzględnienie wyzwań związanych z aktualną sytu-
acją gospodarczą kraju oraz stabilizację finansową
systemu pomocy osobom niepełnosprawnym. Ko-
nieczność podjęcia tej nowelizacji wynika z potrzeby
nowego doregulowania finansów Państwowego Fun-
duszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych i
uwzględnienia zjawisk społecznych i gospodarczych,
jakie zaszły w ciągu ostatnich lat, zwłaszcza w ciągu
ostatnich dwóch lat. Duży, skokowy wzrost zatrud-
nienia osób niepełnosprawnych w ostatnich dwóch
latach o ok. 30%, czyli o 60 tys. osób, spowodował, że
PFRON nie ma obecnie środków wystarczających na
realizację wielu zadań ustawowych wynikających z
ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej. A prze-
cież PFRON oprócz realizacji zadań obligatoryjnych,
jak np. zatrudnienie osób niepełnosprawnych w for-
mie dofinansowań, powinien wspierać indywidualne
osoby niepełnosprawne, oraz zadania realizowane
przez organizacje pozarządowe i samorządy. Wspól-
nym mianownikiem wszystkich tych działań jest
wsparcie osób niepełnosprawnych.
Dlatego też w proponowanej ustawie znajdują się
zapisy, które ustalają nowe regulacje tego obszaru
społeczno-gospodarczego i proponują taki kompro-
mis, który pozwoli zrealizować szeroki zakres dzia-
łań na rzecz osób niepełnosprawnych, odpowiednie
wsparcie każdego z elementów systemu rehabilitacji
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych
Poseł Janina Okrągły
tak, aby osiągnięte już bardzo dobre efekty nie zo-
stały zniweczone.
Chciałabym przedstawić niektóre proponowane
zmiany. W ramach proponowanych zmian planuje się
zmianę wysokości dofinansowania do wynagrodzeń
pracowników niepełnosprawnych. Planuje się zwięk-
szenie kwoty dofinansowania w przypadku zatrud-
niania osób ze schorzeniami szczególnie utrudniają-
cymi wejście na rynek pracy, natomiast systematycz-
ne, powolne obniżanie dofinansowania do zatrudnia-
nia osób ze stopniem lekkim i umiarkowanym nie-
pełnosprawności, czyli tej grupy osób, która sobie
zdecydowanie lepiej radzi na rynku pracy. Zmiany te
mają wejść w życie stopniowo, począwszy od 1 stycz-
nia 2012 r. Jest więc to czas wystarczająco długi, aby
pracodawcy mogli stabilnie i elastycznie dostosować
się do zmienionej sytuacji. Z dofinansowania wyna-
grodzeń proponuje się wykluczyć pracowników zali-
czanych do umiarkowanego lub lekkiego stopnia
niepełnosprawności, którzy mają ustalone prawo do
emerytury, co było postulatem zgłaszanym przez
środowiska pozarządowe.
Przedstawiony projekt zawiera też zmiany doty-
czące zakładów pracy chronionej. Proponuje się
zwiększenie wskaźnika zatrudnienia osób niepełno-
sprawnych z 40 do 50% jako jednego z warunków
uzyskania statusu zakładu pracy chronionej. Ponad-
to proponuje się zniesienie zwolnień podatkowych
tych zakładów w zakresie podatku od nieruchomości,
leśnego, rolnego i od czynności cywilnoprawnych.
Spowoduje to zwiększenie bieżących wpływów do
gmin w miejsce rekompensat wypłacanych przez
PFRON. Zwolnienia podatkowe zostają utrzymane
dla zakładów aktywności zawodowej.
Projekt ustawy zmienia też sposób rozliczania
przez zakłady pracy chronionej środków uzyskanych
z tytułu zwolnień podatkowych w podatku dochodo-
wym od osób fizycznych. Kwoty uzyskiwane ze zwol-
nień z podatku dochodowego PIT-4 w 50% zasilą
zakładowy fundusz rehabilitacji osób niepełnospraw-
nych, a pozostałe 50% zostanie odprowadzone do
PFRON-u.
Propozycje dotyczące odstąpienia od zwolnień po-
datkowych i zwiększenia wpłat na PFRON są dzia-
łaniem racjonalizującym wydatkowanie pieniędzy
publicznych. Dotychczas 90% środków z tego tytułu
jest przekazywanych na zakładowy fundusz rehabi-
litacji. A środki te mogą być wykorzystywane przez
zakłady na cele objęte rygorami pomocy de minimis.
Powoduje to, że środki gromadzone na zakładowym
funduszu nie zawsze w pełni mogą być wykorzystane.
Rozwiązania te ograniczają powstawanie trudnych
do wykorzystania nadwyżek i kierują część pieniędzy
na realizację innych zadań istotnych dla osób niepeł-
nosprawnych.
Istotną zmianą będzie też nowe uregulowanie ulg
możliwych do uzyskania we wpłatach na PFRON
przez przedsiębiorców z tytułu zakupu produktów i
49
usług od pracodawców, którzy zatrudniają osoby nie-
pełnosprawne. Warunkiem ulgi będzie zatrudnienie
przez sprzedającego towar lub usługę co najmniej
30% osób zaliczonych do znacznego stopnia niepeł-
nosprawności ruchowej lub osób niewidomych, psy-
chicznie chorych lub upośledzonych umysłowo ze
znaczną bądź umiarkowaną niepełnosprawnością.
Nowelizacja podejmuje również uregulowania w
zakresie ograniczenia czasu pracy osoby niepełno-
sprawnej z dużym stopniem niesprawności oraz wa-
runkowe ograniczenia czasu pracy w przypadku osób
z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności.
(Dzwonek) Projekt ustawy przewiduje również… Już
kończę. Projekt ustawy przewiduje również ułatwie-
nia w zakresie nabywania statusu zakładu pracy
chronionej oraz zakładu aktywności zawodowej w
przypadku przekształceń.
W podsumowaniu należy zatem podkreślić, że do
najważniejszych zmian kierunkowych przedstawia-
nego projektu ustawy należy zaliczyć: zbilansowanie
finansów PFRON i zmianę ich struktury, umożliwia-
jące realizację zadań przewidzianych w ustawie o
rehabilitacji na poziomie faktycznego i realnego za-
potrzebowania, z uwzględnieniem wszystkich obsza-
rów wsparcia osób niepełnosprawnych; wprowadze-
nie rozwiązań, które mają na celu doregulowanie
kwestii mogących budzić wątpliwości interpretacyj-
ne; wprowadzenie rozwiązań wspierających szczegól-
nie osoby zaliczone do osób ze znacznym stopniem
niepełnosprawności.
Przedstawiany projekt jest kompromisem, który
pozwoli zrealizować szeroki zakres działań na rzecz
osób niepełnosprawnych, zapewni odpowiednie
wsparcie dla każdego elementu systemu rehabilitacji
– indywidualnych osób, organizacji pozarządowych i
instytucji działających na rzecz osób niepełnospraw-
nych oraz pracodawców.
Klub Platforma Obywatelska popiera przedsta-
wiony poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o
rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnia-
niu osób niepełnosprawnych oraz niektórych innych
ustaw (druk nr 3292) i proponuje przekazać go do
dalszego procedowania w Komisji Polityki Społecznej
i Rodziny. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję, pani poseł.
W imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość głos za-
bierze pan poseł Zbysław Owczarski.
Bardzo proszę, panie pośle.
Poseł Zbysław Owczarski:
Szanowna Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! W
imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedli-
wość mam zaszczyt przedstawić stanowisko w spra-
wie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
50 Projekt ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych
Poseł Zbysław Owczarski
rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnia-
niu osób niepełnosprawnych oraz niektórych innych
ustaw (druk nr 3292).
Przyczyna skierowania do Wysokiej Izby tego pro-
jektu ustawy głównie przez posłów rządzącej koalicji
PO–PSL zawarta jest w pierwszym zdaniu jego uza-
sadnienia: chodzi o konieczność podjęcia natychmia-
stowych działań, które zapobiegną utracie płynności
finansowej Państwowego Funduszu Rehabilitacji
Osób Niepełnosprawnych od 2011 r., a mówiąc wprost
– kryzys finansów państwa.
Zanim przejdę do omówienia proponowanych
zmian, pozwolę sobie na pewną dygresję.
Według rządowej propagandy do 10 czerwca 2009 r.,
a więc do dnia wyborów do Parlamentu Europejskie-
go, Polska była zieloną wyspą na czerwonej mapie
Europy dotkniętej kryzysem. Już dzień po wyborach
rządzący zaczęli mówić o kryzysie w Polsce i o wyni-
kającej z tego faktu konieczności walki z nim. Gdy
rozpoczęła się kampania prezydencka, znowu skoń-
czył się kryzys, a Polskę rządzący ponownie zaczęli
pokazywać jako oazę dobrobytu ekonomicznego na
tle Europy. Po 4 lipca 2010 r. na nowo w Polsce zaczął
się kryzys, czego dowodem jest przedmiotowy projekt
ustawy przedłożony Wysokiej Izbie 20 lipca br. W
sprawie konieczności podjęcia działań mających na
celu utrzymanie poziomu wsparcia finansowego dla
osób niepełnosprawnych posłowie Prawa i Sprawie-
dliwości monitowali już w 2009 r. Niestety propozycje
i uwagi kierowane z naszej strony nie znajdowały
żadnego oddźwięku u rządzących, bo przecież nie
było kryzysu, a my rzekomo straszyliśmy nim Pola-
ków. Dziś koszty kryzysu posłowie PO i PSL przerzu-
cają w pierwszej kolejności na najsłabszych, bo niepeł-
nosprawnych. Zapewne autorzy tego projektu powie-
dzą, że to racjonalizacja wydatków. Jeśliby nawet za-
łożyć, że taka jest intencja, to dlaczego nie zrobiono
tego dwa, a w zasadzie prawie trzy lata temu?
Wysoki Sejmie! Przejdę teraz do omówienia pro-
pozycji zmian. W art. 2 pkt 1 najniższe wynagrodze-
nie zamraża się na poziomie minimalnego wynagro-
dzenia za pracę obowiązującego w grudniu 2009 r. W
perspektywie kilku lat doprowadzi to do realnego
zmniejszenia wysokości miesięcznego dofinansowa-
nia przysługującego pracodawcom zatrudniającym
osoby niepełnosprawne. W konsekwencji skutkiem
tego działania będzie zamrażanie czy wręcz obniża-
nie wynagrodzeń niepełnosprawnych pracowników.
Proponujemy wykreślenie tej zmiany.
W art. 15 wprowadza się ograniczenie dobowego
czasu pracy pracownikom ze znacznym stopniem
niepełnosprawności do 7 godzin, a w ciągu tygodnia
do 35 godzin. Do tej pory osoby z umiarkowanym
stopniem niepełnosprawności były objęte tym samym
ograniczeniem. Prawo do normalnego czasu pracy
mogły uzyskiwać tylko indywidualnie, za zgodą leka-
rza przeprowadzającego badania profilaktyczne lub
sprawującego opiekę nad osobą niepełnosprawną. Pro-
ponujemy pozostawienie treści art. 15 bez zmian.
Z kolei zmiana art. 22 wprowadza modyfikację
zasad obejmujących zwolnienia z wpłat na PFRON z
tytułu niezatrudnienia wymaganej liczby pracowni-
ków niepełnosprawnych. Wpłaty te ulegają obniżeniu
w zamian za zakup usług od pracodawcy, który za-
trudnia 30% pracowników będących osobami niepeł-
nosprawnymi zaliczonych do znacznego lub umiar-
kowanego stopnia niepełnosprawności, z pewnymi
wyszczególnionymi schorzeniami, jednakże wśród
tych osób nie ma niepełnosprawnych o preferowa-
nych przez projektodawców schorzeniach, np. niewi-
domych, niesłyszących czy epileptyków. Naszym zda-
niem należy uzupełnić ten katalog o te osoby.
W art. 25a wprowadza się ust. 1a, który dotyczy
zmian w refundowaniu składki emerytalnej i rento-
wej pracowników oraz osób prowadzących działal-
ność gospodarczą i rolniczą. Pozostawiono refundo-
wanie kwoty składki dla osób ze znacznym stopniem
niepełnosprawności, obniżono natomiast umiarko-
wanie niepełnosprawnym ze 100% do 60% i lekko
niepełnosprawnym do 30%.
Osoby niepełnosprawne prowadzące własną dzia-
łalność nie powinny być dotknięte zmianami oszczęd-
nościowymi, gdyż biorą na siebie pełną odpowiedzial-
ność za swoje zatrudnienie. Proponujemy zatem nie
zmieniać obecnie obowiązujących rozwiązań.
Duże kontrowersje budzi też art. 26a ust. 1a, który
pozbawia dofinansowania pracowników zaliczanych
do umiarkowanego lub lekkiego stopnia niepełno-
sprawności, którzy mają ustalone prawo do emerytu-
ry. Zarówno niektóre związki zawodowe, jak i organi-
zacje pracodawców negatywie ustosunkowują się do
tych propozycji. Należy jednak dodać, że większość
organizacji pozarządowych – w zasadzie wszystkie, o
których wiem i które wypowiadały się w tej sprawie
– popiera to rozwiązanie, kierując się głównie troską
o prowadzone przez siebie zakłady aktywności zawo-
dowej i warsztaty terapii zajęciowej. (Dzwonek)
Pani marszałek, proszę jeszcze o pół minuty.
W tym przypadku motywacja jest taka: jeżeli
utrzyma się poziom dofinansowania pracowników
niepełnosprawnych, np. w zakładach pracy chronio-
nej, to zabraknie środków na prowadzenie ZAZ-ów
czy WTZ-ów.
Wątpliwości budzi też treść art. 26b ust. 2a, który
stanowi o dopłatach dla niepełnosprawnych pracow-
ników zatrudnionych w wymiarze czasu pracy prze-
kraczającym ogółem pełny wymiar czasu pracy. Jest
to sformułowanie nieprecyzyjne. Jeżeli w art. 15
ogranicza się lub uzależnia się od decyzji lekarza czas
pracy – skrócony czy za zgodą na pełny etat – i jest
to ochrona pracownika, to nie powinno się dopusz-
czać do legalnego wspierania pracy w wymiarze
większym niż pełny. Zapis ustawowy powinien jed-
noznacznie określić, że wsparcie pracodawcy w for-
mie dofinansowania wynagrodzenia osoby niepełno-
sprawnej może dotyczyć zatrudnienia na nie więcej
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych
Poseł Zbysław Owczarski
niż pełnym etacie. Niejasne sformułowania mogą być
przyczyną poważnej patologii.
Z kolei w art. 26c ust. 3 wydłuża się termin prze-
kazania miesięcznego dofinansowania z 14 do 30 dni,
co może zachwiać płynnością finansową części zakła-
dów zatrudniających osoby niepełnosprawne. Zwra-
camy się z wnioskiem o rezygnację z tej zmiany.
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Panie pośle, dziękuję panu uprzejmie.
Poseł Zbysław Owczarski:
Już kończę, pani marszałek.
Reasumując, należy zauważyć, że tempo prac nad
nowelizacją tej ustawy nie sprzyja właściwej i mery-
torycznej pracy nad nią. Wydaje się, że dyktowane
jest to w głównej mierze presją bieżących potrzeb
budżetowych. Brakuje tu niestety myślenia długofa-
lowego i spojrzenia na problem w szerszej perspekty-
wie. Nie wiemy też, jak przeprowadzone zmiany
wpłyną na zatrudnienie osób niepełnosprawnych na
rynku pracy. Dziękuję za uwagę. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję panu posłowi.
Głos ma pan poseł Tadeusz Tomaszewski, klub
Lewica.
Bardzo proszę, panie pośle.
Poseł Tadeusz Tomaszewski:
Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Szanowny Panie
Ministrze! Podejmujemy dzisiaj debatę nad bardzo
ważną kwestią, o której tutaj w Wysokiej Izbie 23
listopada 2007 r. w swoim exposé pan premier powie-
dział tak: Chciałbym państwu powiedzieć, że zale-
głości tu naprawdę są przygnębiające. Mamy w Pol-
sce dwukrotnie niższą aktywność zawodową osób
niepełnosprawnych niż średnia w Europie. To jest
znak hańby. To jest wstyd. Musimy z tym problemem
uporać się jak najszybciej.
I podjęliśmy tę próbę. Przecież to projekt rządowy
w grudniu 2008 r. ustanowił te zasady, nie projekt
opozycji. Czyżby nagle, jak mówią dane z marca tego
roku, 252 tys. osób zatrudnionych niepełnospraw-
nych... Czy wskaźnik aktywności zawodowej w Pol-
sce, który jest podawany przez GUS, jest zbliżony do
tych europejskich danych? Stopa bezrobocia osób
niepełnosprawnych w wieku produkcyjnym – 12,8%,
pełnosprawnych – 8,2%. Jeśli chodzi właśnie o osoby
51
niepełnosprawne, wskaźnik zatrudnienia wynosi
21,4%, więc do Europy jeszcze nam daleko.
Co ze słowami premiera? Czyżby jednak dopadał
nas ten odkładający się kryzys ekonomiczny? Dopada
nas, dlatego że – to w uzasadnieniu mnie boli, nie
umiecie państwo tego powiedzieć – państwo systema-
tycznie, co roku zmniejsza dotację budżetową na
Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełno-
sprawnych, a jeśli zmniejsza, to ogranicza możliwości
prowadzenia różnych programów rehabilitacji spo-
łecznej. Nie twórzmy atmosfery, gdzie jedna strona
społeczna, bardzo ważna, sektor organizacji pozarzą-
dowych osób niepełnosprawnych, będzie występować
przeciwko drugiej stronie, bardzo istotnemu partne-
rowi społecznemu, jakim są pracodawcy osób niepeł-
nosprawnych. Myślę, że nie tędy droga.
Podobało mi się, że pan poseł wnioskodawca po-
wiedział o tym, iż jedni, czyli sektor NGOs, przygo-
towują ludzi niepełnosprawnych do pełnienia ról
społecznych, do podjęcia zatrudnienia. Nie jedni
przeciwko drugim.
Myślę, że ten projekt niestety nie daje sektorowi
gwarancji poprawy sytuacji. Ta zaproponowana kon-
cepcja zmian, jak nawet w opinii mówi ktoś, kto ją
przygotował, zakłada, że to osoby niepełnosprawne
poniosą koszty ratowania finansów PFRON przy jed-
noczesnym zmniejszaniu i tak już niewielkiego zaan-
gażowania budżetu państwa w system wspierania
rehabilitacji społecznej i zawodowej osób niepełno-
sprawnych. Słowa eksperta, niekoniecznie polityka
opozycji.
W związku z tym klub Sojuszu Lewicy Demokra-
tycznej mówi tak. To jest ważny problem, my nie je-
steśmy tymi, którzy nie dostrzegają potrzeby wpro-
wadzenia pewnych zmian, jeśli chodzi o wspieranie
zatrudnienia osób niepełnosprawnych. Dostrzegamy
to, ale nie możemy robić tego na łapu-capu. Musi to
być robione również z udziałem właśnie pracodaw-
ców, organizacji pozarządowych, muszą być też wy-
liczenia, bo wyliczeń skutków społecznych tejże no-
welizacji wnioskodawcy nie podali, bo to nie jest tak
łatwo podać. W związku z powyższym rząd, skoro
popiera te rozwiązania, musi podać nam skutki spo-
łeczne, jakie będą dla rynku pracy osób niepełno-
sprawnych.
Szanowni Państwo! Od 1997 r. ukształtowany
jest system funkcjonowania zakładów pracy chronio-
nej. Co teraz projektodawcy mówią? Do widzenia,
wszystkie ulgi dla ZPCh-ów, jeśli chodzi o podatek
od nieruchomości, podatek leśny, od gruntów. To, co
z samorządami – skreślamy. Podnosimy liczbę osób,
żeby uzyskać ten status, z 40% do 50%. Dalej: jeśli
chodzi o środki, które pochodzą z podatku dochodo-
wego od osób fizycznych, to teraz było tak, że 10%
oddawało się na fundusz, a 90% na zakładowy fun-
dusz rehabilitacyjny. Teraz będzie 50% do 50%, tak?
Podnosimy również te cechy, wartości podmiotu,
który sprzedaje usługi i za które są zwolnienia z
PFRON, jeśli chodzi o osoby o znacznym stopniu
niepełnosprawności z 10% do 30%, czyli żeby ZPCh-y
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
52 Projekt ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych
Poseł Tadeusz Tomaszewski
to miały, to muszą mieć te 30%. A więc zakłady pra-
cy chronionej… Dlaczego jest to tak ważne? Nie bro-
nię 2 tys. z haczykiem istniejących podmiotów, tylko
bronię 190 tys. osób zatrudnionych w zakładach pra-
cy chronionej. Te ponad 2 tys. podmiotów zatrudnia
190 tys. osób z tych właśnie, jak mówią dane z mar-
ca, 252 tys. (Dzwonek)
Skoro w związku z powyższym, jeśli chodzi o oso-
by z lekkim stopniem niepełnosprawności i z kolej-
nym stopniem niepełnosprawności, stanowi to w
strukturze zatrudnienia osób niepełnosprawnych
92%, to my przecież te regulacje kierujemy tam. Dla-
czego więc wnioskodawcy... Wnioskodawcy, jak pań-
stwo policzycie, jak to wyliczył ekspert, chcą osiągnąć
oszczędności w wydatkach wynoszące blisko 2 mld
zł, oczywiście nie w jednym roku, ale w przeciągu
tego czasu, kiedy ustawa będzie wdrażana.
Chcemy pracować, bo rehabilitacja społeczna wy-
maga również przede wszystkim większego udziału
państwa. Państwo wycofuje się...
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję, panie pośle.
Poseł Tadeusz Tomaszewski:
...nie stwarza takiej możliwości, dlatego też bę-
dziemy pracować nad tym projektem, szukając kom-
promisowego rozwiązania, zakładającego nie prefe-
rowanie jednych kosztem drugich, tylko większe
zaangażowanie ze strony państwa. Chodzi o system
wspierania rehabilitacji społecznej i zawodowej osób
niepełnosprawnych. Dziękuję.
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Głos ma pan poseł Mieczysław Kasprzak w imie-
niu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego.
Bardzo proszę.
Poseł Mieczysław Kasprzak:
Dziękuję bardzo.
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Otóż oczywiście temat, który przyszło nam dzisiaj
omawiać, jest bardzo trudny i wrażliwy. Materia
ustawy jest trudna, samą ustawę kilkakrotnie zmie-
niano, ostatnio nowelizowana była w 1997 r. Czeka-
my na nową ustawę i wprowadzenie kompleksowych
rozwiązań.
Sytuacja, która powstała w zakresie wsparcia
osób niepełnosprawnych, ogólnie mówiąc, jest na dziś
niepokojąca. Docierają do nas prośby różnych środo-
wisk – w ostatnim okresie one się nasiliły – o racjo-
nalne zachowania w tym zakresie. Otóż poziom środ-
ków zasilających Państwowy Fundusz Rehabilitacji
Osób Niepełnosprawnych obniżył się z powodu tego,
że wzrosło zatrudnienie osób niepełnosprawnych.
Ten system jest tak skonstruowany, że jeżeli ktoś
zatrudnia osobę niepełnosprawną, to nie ponosi do-
datkowych opłat, które są przekazywane na zasilanie
– niektórzy nazywają to karą – i nie płaci tej kary na
rzecz funduszu rehabilitacji zawodowej, tak więc
działa to w obie strony. Z jednej strony więcej wyda-
jemy, wspierając pracodawców, ale z drugiej strony
mamy mniejsze wpływy. Stąd nastąpiło znaczne
zmniejszenie, między innymi z tego tytułu, środków
państwowego funduszu rehabilitacji zawodowej.
Ten temat jest bardzo ważny, dlatego że dotyczy
bardzo delikatnej materii. W poniedziałek byłem
akurat na otwarciu Zakładu Aktywizacji Zawodowej
w Oleszycach, który powstał z inicjatywy Koła Pol-
skiego Stowarzyszenia na Rzecz Osób z Upośledze-
niem Umysłowym w Jarosławiu. Jest tam w sumie
zatrudnionych 16 osób – piękna sprawa. Ludzie, któ-
rzy w tamtym małomiasteczkowym środowisku nig-
dy nie znaleźliby pracy, robią coś ciekawego. Takich
przykładów moglibyśmy podawać dziesiątki. Ci lu-
dzie czują się potrzebni, docenieni. Na otwarcie przy-
szły rodziny, ponieważ z tego tytułu oczywiście zor-
ganizowano wielką fetę, była wielka radość. Nie
chodzi o zarobek ani o wydajność, te osoby po prostu
wyjadą z domu, zaczną pracować. Zakłady aktywiza-
cji zawodowej czy WTZ doskonale spełniają tę rolę.
Przez lata pracowano nad tym, doskonalono te formy
i dzisiaj trudno byłoby powiedzieć, że system jest do-
bry, ale nie mamy pieniędzy, tak więc trzeba mody-
fikować te wszystkie zasady, oczywiście racjonalnie,
nie robiąc nikomu krzywdy.
Jest różnica między osobą z lekkim stopniem
upośledzenia, która na pierwszy rzut oka może wy-
dawać się zupełnie sprawna, a osobą z rzeczywiście
znacznym stopniem upośledzenia, co widać. Czasa-
mi nikt nie daje wiary, że taka osoba może jeszcze
pracować i wykonywać jakąś działalność zawodową
czy społeczną.
Dlatego też uważam, że należy pilnie procedować
nad tym projektem. Polskie Stronnictwo Ludowe włą-
czy się w prace, tak aby te rozwiązania zostały
uwzględnione już w projekcie budżetu na przyszły rok.
Plany dotyczące przyszłego roku, które powstały na
podstawie odpowiednich dochodów i rozwiązań, są
przerażające. Wiele działań musiałoby zostać prak-
tycznie zaniechanych. To naprawdę byłaby tragedia
dla tych ludzi, dla stowarzyszeń, organizacji samo...
(Głos z sali: Pozarządowych.)
Tak, przepraszam, pozarządowych. Myślę jednak
tutaj również o samorządach, bo także one już w bie-
żącym roku doznały znacznego uszczerbku, jeżeli
chodzi o zasilanie w środki, dzięki którym realizowa-
ły przypisane im zadania. Tak więc myślę, że jest to
ważne, przy czym pomijam już kwestie dotyczące
emocji, może występowania jakichś błędów, niedopa-
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych
Poseł Mieczysław Kasprzak
trzeń, bo do mnie też docierają różne osoby i mówią,
na jakich zasadach odbywało się zatrudnianie.
Myślę, że wyjaśnimy to sobie podczas prac komisji
i podkomisji. Trzeba będzie robić wszystko, aby
ustrzec się przed występowaniem takich zjawisk w
przyszłości. Na przykład nie wiem, czy prawdą jest
to – nie zdążyłem sprawdzić, ale dotarła do mnie taka
informacja – że osoba zatrudniona w zakładzie pracy
chronionej brała urlop bezpłatny i zatrudniała się w
następnym zakładzie. Korzystał na tym zarówno
pierwszy, jak i drugi zakład. (Dzwonek) Nie wiem,
czy jest to prawda, ale w ubiegłym tygodniu odebra-
łem taki sygnał, więc tego typu sytuacji może być
więcej. Trzeba nad tym – już kończę, pani marszałek
– popracować solidnie, ale i szybko, i pilnie, tak aby
projekt mógł wejść w życie od przyszłego roku. Dzię-
kuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję uprzejmie panu posłowi.
Głos ma pan poseł Jan Filip Libicki w imieniu
koła Polska Plus.
Bardzo proszę, panie pośle.
Poseł Jan Filip Libicki:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Debatujemy dzisiaj nad projektem zawartym w dru-
ku nr 3292, czyli kolejną nowelizacją ustawy o reha-
bilitacji i zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.
Przede wszystkim chciałbym zaapelować o – wielo-
krotnie apelowałem o to do pana ministra z tego
miejsca – podjęcie działań, tak abyśmy wreszcie do-
czekali się całościowego dokumentu, bo ja na pewno
nie pamiętam, a pan minister być może też nie pa-
mięta, która to już jest nowelizacja tejże ustawy. Tak
więc chciałbym prosić o spowodowanie tego, żebyśmy
mogli pracować nad całościowym dokumentem tego
typu, bo podobno prace trwają, jak słyszymy. Chciał-
bym się dowiedzieć, na jakim etapie znajdują się te
prace. To po pierwsze.
Po drugie, chcę powiedzieć, że projekt nowelizacji
tej ustawy wywołuje różnoraki odzew. Otrzymujemy
wiele maili, wiele głosów sprzeciwu, ale jest też i tak,
że organizacje pozarządowe, stowarzyszenia, koalicje
organizacji pozarządowych zwracają się do nas z proś-
bą o to, aby ten projekt poprzeć. Musimy to oczywiście
zrobić z rozwagą, tak żeby nikomu, komu nie powin-
no się to zdarzyć, nie stała się żadna krzywda.
Chciałbym zwrócić uwagę na jedną, bardzo istot-
ną w moim przekonaniu kwestię. Państwowy Fun-
dusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych nie jest
tylko instytucją, która powinna działać na rzecz za-
trudnienia. Oczywiście w dużej mierze tak jest, ale
w tej sytuacji, jaka jest obecnie, która jest związana
53
z tym, że wzrost poziomu zatrudnienia osób niepeł-
nosprawnych wiąże się z większym dofinansowa-
niem, nie ma środków dla organizacji pozarządowych
ani na programy celowe. Jeżeli osoba niepełnospraw-
na w jakikolwiek sposób poza pracą styka się z fun-
duszem, to dzieje się to właśnie poprzez programy
celowe, co wiąże się z tym, że może złożyć wnioski
dotyczące wózka, dofinansowania pojazdu, kompute-
ra, przystosowania samochodu do tego, aby osoba
niepełnosprawna mogła ten pojazd prowadzić, oraz
różnych innych spraw. Dzisiaj wskutek tego, że lwia
część środków jest przeznaczana na dofinansowanie
zatrudnienia, tych programów celowych nie ma, dla-
tego też uważam, że jeśli ta nowelizacja umożliwi
chociaż w jakimś stopniu finansowanie takich pro-
gramów, to należy jej dokonać.
Kolejną istotną kwestię stanowi pytanie o to – i o
tym zawsze była mowa podczas dyskusji nad różnymi
nowelizacjami i, jak rozumiem, koalicja rządowa i
pan minister dochodzą też do tego wniosku – czy aby
nie jest wątpliwy sens dofinansowywania wynagro-
dzeń osób, które uzyskały już prawa emerytalne. W
moim przekonaniu, w dużej mierze jest to źródło wy-
cieku tych środków i dobrze, że jest ono likwidowane.
Przypomnę tylko, że parę lat temu – gwoli sprawie-
dliwości dziejowej warto to powiedzieć – świętej pa-
mięci pan minister Wypych mówił, że tutaj może być
problem. I dobrze, że po tym czasie, na który wska-
zywał pan Wypych, pan minister rzeczywiście podej-
muje działania, aby zatamować strumień wycieku
środków na dofinansowanie zatrudnienia. W moim
przekonaniu jest to konieczne. Nie chcę tego rozwijać,
ale podsumowując, mogę powiedzieć, że zatamowanie
tego wycieku przez dofinansowanie do zatrudnienia
osób z prawami emerytalnymi – tak, więcej progra-
mów celowych – tak. Jeśli ta nowelizacja ma do tego
prowadzić, to należy ją uchwalić. Natomiast podczas
prac w podkomisji warto zastanowić się nad tym, co
zrobić, aby złagodzić wszystkie negatywne skutki, o
których mówią organizacje pozarządowe, które do nas
w różny sposób docierają i nas alarmują. Generalnie
tyle. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję uprzejmie panu posłowi.
Bardzo proszę panią posłankę Izabellę Sierakow-
ską o zabranie głosu w imieniu koła Socjaldemokra-
cji Polskiej.
Bardzo proszę.
Poseł Izabella Sierakowska:
Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Na
pewno nowelizacja tej ustawy jest potrzebna i myślę,
że dobrze się stało, że pod koniec roku, tuż przed
uchwaleniem budżetu, zajmujemy się tym proble-
mem. Tak jak podpowiedział pan poseł Libicki, w
ostatnich dniach miały miejsce wizyty przedstawi-
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
54 Projekt ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych
Poseł Izabella Sierakowska
cieli najróżniejszych stowarzyszeń, które działają na
rzecz ludzi niepełnosprawnych. Myślę, że państwo
spotykaliście się z nimi, na pewno rozmawialiście z
uczestnikami zajęć terapeutycznych, na pewno sły-
szeliście wzruszające wyznania, że tylko dzięki temu,
że ktoś jest właśnie w takim stowarzyszeniu, że
uczestniczy w warsztatach, może żyć normalnie,
może spotykać się z ludźmi, może przygotowywać się
do dorosłego życia. Wdzięczni są również rodzice tych
dzieci. Przez jakiś czas te zajęcia prowadzą specjali-
ści, dzięki czemu rodzice mogą podjąć pracę zawodo-
wą albo zająć się czymś innym.
Przerażenie budzi to, że pieniędzy na terapię jest
coraz mniej. Ma rację kolega, który powiedział, że
państwo jest zbyt słabo zaangażowane. Państwo
musi się w to włączyć. Mniejsze środki na Państwo-
wy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych,
to także mniejsza pomoc dla tych wszystkich, którzy
naszej pomocy potrzebują. W końcu doskonale pań-
stwo wiecie, że ponad 5 mln ludzi w naszym kraju to
osoby niepełnosprawne, tak że ta pomoc jest nie-
zbędna. Organizacje apelują o zabezpieczenie środ-
ków finansowych na ciągłą rehabilitację dzieci i
młodzieży. Jeżeli tych pieniędzy nie będzie, to nasi
podopieczni będą skazani na samotność w domu,
izolację i bezczynność, a kadra terapeutyczna na
zwolnienia. Mam więc nadzieje, że ta mądra i cenna
inicjatywa zostanie przez nas szybko przyjęta. To
ostatni dzwonek.
Nie będę czytać uzasadnienia, dlatego że pań-
stwo przede mną przedstawili już wszystkie argu-
menty za i przeciw. Liczę tylko na to, że podejdziemy
do tego bardzo rozsądnie. Co jest ważne, ta inicjaty-
wa została skonsultowana z wieloma organizacjami.
Myślę, że to jest jedna z pierwszych inicjatyw posel-
skich, w przypadku których, jeśli chodzi o propono-
wane zmiany, społeczeństwo rzeczywiście miało swój
udział. Przedstawiciele wszelkich stowarzyszeń
twierdzą, że te zmiany są dla nich korzystne. Nie-
wielkie są też zastrzeżenia pracodawców. Myślę, że
oni po prostu czują, że wykorzystywanie ich możli-
wości często sprawia, że jest mniej pieniędzy na za-
spokajanie innych potrzeb ludzi niepełnosprawnych.
Sądzę więc, że podczas prac w komisji – o co wnio-
skuję w imieniu mojego koła – te wszystkie niepra-
widłowości zostaną usunięte. Popieramy projekt
ustawy. Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję uprzejmie, pani poseł.
Do zadania pytań zapisało się 23 pań i panów po-
słów.
Czy jeszcze ktoś z państwa chce się zapisać do
zadania pytania?
Pani poseł Sobecka, bardzo proszę.
Zamykam listę.
Wyznaczam czas na zadanie pytania na 1 minutę.
Jako pierwszy głos ma pan poseł Jan Warzecha,
Prawo i Sprawiedliwość.
Poseł Jan Warzecha:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W projekcie usta-
wy do art. 26b dodaje się ust. 2a, który reguluje spo-
sób dofinansowania pracodawcy zatrudniającego
osobę niepełnosprawną, która jest zatrudniona w
wymiarze czasu pracy przekraczającym ogólny wy-
miar czasu pracy. Wydaje się, że taka regulacja jest
niespójna z przepisami art. 15 tej ustawy, które okre-
ślają czas pracy osób niepełnosprawnych oraz wpro-
wadzają zakaz ich pracy w godzinach nadliczbowych.
Czy takie rozwiązanie nie będzie prowadzić do praw-
nie usankcjonowanego wspierania pracy osób niepeł-
nosprawnych, większego niż w pełnym wymiarze
czasu pracy? Następne pytanie. Czy przez kierowanie
mniejszych środków do PFRON-u, przez szukanie
oszczędności, łatanie dziury budżetowej rząd nie
krzywdzi organizacji pozarządowych prowadzących
zarówno warsztaty terapii zajęciowej, jak i zakłady
aktywizacji zawodowej, a przez to pośrednio niepeł-
nosprawnych? Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję panu posłowi.
Głos ma pan poseł Piotr Stanke, Prawo i Sprawie-
dliwość.
Bardzo proszę.
Poseł Piotr Stanke:
Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze!
Zaproponowana w projekcie zmiana zakłada, że to
osoby niepełnosprawne poniosą koszty ratowania
finansów PFRON przy jednoczesnym zmniejszeniu i
tak już niewielkiego zaangażowania budżetu pań-
stwa w system wspierania rehabilitacji społecznej i
zawodowej oraz zatrudniania tych osób. Najbardziej
niepokojąca i kluczowa z punktu widzenia takich
podmiotów, jak na przykład spółdzielnie inwalidów,
jest zmiana dotycząca obniżenia dofinansowania do
wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych w
stopniu umiarkowanym i lekkim.
Jako przykład chciałbym tu przywołać Spółdziel-
nię Inwalidów im. Hieronima Derdowskiego w Choj-
nicach. Ten zakład pracy chronionej działa od ponad
50 lat i obecnie zatrudnia ok. 200 osób, w tym 95%
to osoby niepełnosprawne. Natomiast zgodnie z za-
proponowaną nowelizacją zmniejszono by dofinanso-
wanie do wynagrodzenia 150 osobom. Nietrudno
zatem dowieść, że tego typu rozwiązania w krótkim
czasie mogą doprowadzić do likwidacji spółdzielni.
Konsekwencje materialne, a nade wszystko społecz-
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych
Poseł Piotr Stanke
ne takiego kroku będą szczególnie dotkliwe zwłasz-
cza dla osób, które dzięki pracy mogły godnie żyć i
rozwijać swoje umiejętności. (Dzwonek)
W świetle głównych założeń tego projektu chciał-
bym spytać wnioskodawców, czy bardziej sprawiedli-
we i uzasadnione społecznie nie byłoby rozwiązanie
polegające chociażby na zróżnicowaniu stopnia dofi-
nansowania wynagrodzenia osoby niepełnosprawnej
ze względu na wskaźnik liczby takich osób zatrud-
nionych u danego przedsiębiorcy. Dziękuję bardzo.
(Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję.
Głos ma pan poseł Henryk Siedlaczek, Platforma
Obywatelska.
Bardzo proszę, panie pośle.
Poseł Henryk Siedlaczek:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Nie ulega wątpliwości, iż temat dzisiejszej dyskusji
dotyczy bardzo wrażliwej kwestii. Ustawa o rehabi-
litacji osób niepełnosprawnych jest ustawą trudną,
jednakże jej nowelizacja jest niezwykle potrzebna.
Dotyka ona delikatnej i niejednokrotnie osobistej ma-
terii, chociażby w kontekście aktywizacji zawodowej,
jak i efektów zatrudnienia osób niepełnosprawnych
dla nich samych.
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Nowelizacja usta-
wy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrud-
nianiu osób niepełnosprawnych wprowadza zmiany
we wskaźnikach dofinansowania do wynagrodzeń
zatrudnionych osób niepełnosprawnych przez zmo-
dyfikowanie wskaźników niezbędnych do ustalenia
kwoty bazowej dofinansowania do wynagrodzeń osób
niepełnosprawnych z uwzględnieniem rodzaju i stop-
ni niepełnosprawności, oczywiście przy jednocze-
snym obniżeniu ogólnej kwoty wypłacanego dofinan-
sowania. (Dzwonek) Wiem, że konieczne jest szukanie
oszczędności, jednakże chciałbym się dowiedzieć, czy
zmiany te w konsekwencji nie będą skutkowały
zmniejszeniem zatrudnienia osób niepełnosprawnych
na rynku pracy. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję.
Głos ma pan poseł Wojciech Szczęsny Zarzycki,
Prawo i Sprawiedliwość.
Bardzo proszę, panie pośle.
55
Poseł Wojciech Szczęsny Zarzycki:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Państwo powinno wspierać osoby niepełnosprawne,
ale jak pokazało życie, nie zawsze beneficjentami tej
pomocy są osoby najbardziej pokrzywdzone przez los.
Dlaczego w dostępie do środków preferuje się firmy
ochroniarskie? Ile firm sprzątających i ochroniar-
skich korzysta z dofinansowania ze środków PFRON
i jaka jest liczba pracujących w tych firmach emery-
tów? Jaki jest procentowy udział środków PFRON
na dofinansowanie miejsc pracy w porównaniu z na-
kładami na rehabilitację osób niepełnosprawnych?
Jakie stanowisko wobec proponowanych w ustawie
zmian zajmują stowarzyszenia osób niepełnospraw-
nych, które na co dzień zajmują się rehabilitacją i
opieką nad osobami niepełnosprawnymi? Ile spół-
dzielni pracy inwalidów w Polsce korzysta z dofinan-
sowania ze środków PFRON-u? Jaki jest odsetek
osób niepełnosprawnych wśród pracowników admi-
nistracji publicznej? Wydaje się, że są opory przed
zatrudnianiem w tych urzędach osób niepełnospraw-
nych. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję uprzejmie panu posłowi.
Głos ma pan poseł Mirosław Pawlak, Polskie
Stronnictwo Ludowe.
Bardzo proszę, panie pośle.
Poseł Mirosław Pawlak:
Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze!
Czy używając w uzasadnieniu do projektu ustawy
stwierdzenia: które zapobiegną utracie płynności fi-
nansowej od 2011 r., posłowie wnioskodawcy mieli na
myśli utratę płynności finansowej państwa, czy czę-
ści dofinansowującej zatrudnienie osób niepełno-
sprawnych? Skoro coraz większą część przychodów
PFRON stanowią wydatki sztywne, co powoduje
zmniejszenie poziomu finansowania zadań fakulta-
tywnych, to jaka jest najbardziej racjonalna forma
skompensowania malejących przychodów?
Pytanie trzecie: Dlaczego są trudności w uzyska-
niu od Państwowej Inspekcji Pracy opinii w przed-
miocie dostosowania przez pracodawcę stanowiska
pracy do potrzeb osoby niepełnosprawnej?
Ostatnie pytanie: Na czym polegać ma zmiana
rodzaju rachunku bankowego ZFRON i jak po jej
ewentualnej materializacji dokonywane będą trans-
akcje finansowe? Dziękuję.
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję panu posłowi.
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
56 Projekt ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska
Głos ma pan poseł Kazimierz Smoliński, Prawo
i Sprawiedliwość.
Bardzo proszę.
Poseł Kazimierz Smoliński:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Rehabilitacja za-
wodowa i społeczna osób niepełnosprawnych to za-
gadnienie, które od dłuższego czasu, od wielu lat,
niepokoi to środowisko. Obecna ustawa czy projekt
ustawy o zmianie ustawy absolutnie tego problemu
nie rozwiązuje. Mamy dwa zagadnienia. Z jednej stro-
ny – zatrudnianie osób niepełnosprawnych, z drugiej
strony – całą sferę społeczną realizowaną przez róż-
nego rodzaju organizacje pozarządowe i samorząd.
Jak rząd zamierza zrównoważyć wydatki, żeby z
jednej strony nie dochodziło do likwidacji miejsc pra-
cy, jeżeli zmniejszy się dopłaty, a z drugiej strony – do
likwidacji wielu organizacji pozarządowych, w miej-
sce których przez wiele lat nie powstaną nowe? Wia-
domo, że łatwo jest zlikwidować miejsce pracy, ale
odtworzenie miejsca pracy jest bardzo trudne. Jesz-
cze trudniej będzie odtworzyć organizacje pozarzą-
dowe, które na skutek braku finansowania przez
samorządy będą likwidowane. Jest to ogromne spo-
łeczne zagrożenie. Czy jest gwarancja utrzymania
wydatków z PFRON-u, która zapewni finansowanie
jednej i drugiej sfery? Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję panu posłowi.
Głos ma pani posłanka Anna Paluch, Prawo i
Sprawiedliwość.
Bardzo proszę.
Poseł Anna Paluch:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Organizacje poza-
rządowe stanowią tę część tkanki społecznej, bez któ-
rej żadna władza publiczna nie może się obejść – ani
rządowa, ani samorządowa. W moim okręgu na Pod-
halu, skąd pochodzę, od ok. 15 lat działa Polskie Sto-
warzyszenie na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysło-
wym. Nie ma organizacji, która by lepiej, mądrzej
wychodziła naprzeciw temu wielkiemu problemowi
społecznemu przez takie przedsięwzięcia, jak warszta-
ty terapii zajęciowej, zakłady aktywizacji zawodowej.
Proszę wejść w położenie tych rodzin, w których
starsi rodzice wychowują niepełnosprawne dzieci. Te
dzieci są już pełnoletnie, mają po 20, 30, 40 lat. Kto
się nimi zajmie, kiedy umrą ich rodzice?
Usamodzielnianie osób niepełnosprawnych, żeby
przy minimalnej pomocy społecznej poradzili sobie
sami, to coś, czego żadna administracja publiczna nie
zrobi. Zatem podobnie jak mój przedmówca zadaję
pytanie: Jeżeli się zmniejszy środki dla tych organi-
zacji, kto zastąpi tę tkankę społeczną, która bez
wsparcia władzy publicznej obumrze? Z drugiej stro-
ny trudno nie zrozumieć przedsiębiorców, którzy nie
chcą odprowadzać składek na PFRON.
Mam jedno krótkie pytanie: Czy osoby w najtrud-
niejszej sytuacji życiowej, najbiedniejsze, koniecznie
muszą ponosić ciężary trudności budżetowych pań-
stwa? Czy nie da się, że tak powiem, na przykład w
tym Bizancjum, Euro 2012, spółce Skarbu Państwa,
której efektywności nie możemy jakoś zauważyć, szu-
kać środków publicznych?
Panie ministrze, to nie jest populizm. Premier
tutaj, z tej mównicy, przed prawie trzema laty obiecał
nam, że najbiedniejsi nie będą ponosili ciężaru kry-
zysu, że będzie o nich dbał. Co z tymi obietnicami?
(Oklaski)
(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek
Sejmu Marek Kuchciński)
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję, pani poseł.
Proszę pana posła Wojciecha Kossakowskiego.
Następny będzie pan poseł Jerzy Gosiewski.
Poseł Wojciech Kossakowski:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedłożona no-
welizacja zakłada dość radykalne zmiany o charak-
terze systemowym. Rozumiem, że jest to dopiero
pierwsze czytanie tego projektu i że w czasie prac
komisji i podkomisji może on ulec znaczącym zmia-
nom. Jednak postulowałbym, aby raczej skupić się
na zasadach dywersyfikacji źródeł pozyskiwania
środków finansowych na zabezpieczenie realizacji
zadań PFRON. Niezrozumiałe jest także, w jakim
celu zakłady pracy chronionej mają dokonywać pod-
wyższonych wpłat na PFRON, by potem otrzymywać
je z powrotem w ramach systemu obsługi dofinanso-
wań i refundacji. Oczywiście pytań jest znacznie
więcej. Mam nadzieję, że padną w dalszym toku prac
nad tą ustawą. Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Teraz proszę pana posła Jerzego Gosiewskiego.
Poseł Jerzy Gosiewski:
Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie
Ministrze! Dwa lata temu Państwowy Fundusz Re-
habilitacji Osób Niepełnosprawnych otrzymał kolejne
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych
Poseł Jerzy Gosiewski
zadania, a nie przydzielono mu na ten cel odpowied-
nich środków. To prawda. Spowodowało to dzisiejsze
zagrożenie utraty płynności finansowej. To też praw-
da. Rząd skutecznie niszczy instytucję służącą oso-
bom niepełnosprawnym. Prawdą jest, że należy pod-
jąć niezwłoczne działania, aby ratować warsztaty
terapeutyczne. Jednocześnie nie wolno odbierać środ-
ków dla zakładów zatrudniających osoby niepełno-
sprawne. W tym miejscu rodzi się wiele pytań.
Panie ministrze, dlaczego dwa lata temu rząd,
zlecając dodatkowe zadania dla PFRON-u, nie prze-
kazał na ich realizację odpowiednich środków? Dla-
czego w swoim postępowaniu doprowadził do desta-
bilizacji instytucji pomagającej osobom niepełno-
sprawnym? (Dzwonek)
Panie pośle sprawozdawco, dlaczego poprzez wpro-
wadzenie dodatkowego ust. 1a w art. 26a proponujecie
odebranie miesięcznego dofinansowania niepełno-
sprawnym, pozostawiając jednocześnie poprawę zdro-
wym emerytom? Dlaczego zmianą w art. 28 ust. 1 pkt 1
lit. a planujecie zwiększyć kryteria, a zatem zmniej-
szyć uprawnienia pracodawcom zatrudniającym oso-
by niepełnosprawne? Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Teraz proszę pana posła Zbysława Owczarskiego.
Poseł Zbysław Owczarski:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym od-
nieść się do uzasadnionych obaw organizacji pozarzą-
dowych dotyczących groźby ograniczenia możliwości
dofinansowania przez PFRON prowadzenia warsz-
tatów terapii zajęciowej czy zakładów aktywności
zawodowej, ale jednocześnie chciałbym też powie-
dzieć, że gdyby taka sytuacja nastąpiła, byłyby to
nielegalne działania ze strony rządu, ponieważ aktu-
alny stan prawny gwarantuje tym organizacjom do-
finansowanie do tych jednostek na poziomie 90%,
jeśli chodzi o bieżące funkcjonowanie.
Mam pytanie do posła wnioskodawcy: Czy był
przeprowadzony jakiś audyt, jakieś badania mówiące
o skutkach społecznych wprowadzenia noweli tej
ustawy, a konkretnie, jaki będzie to miało wpływ na
poziom zatrudnienia osób niepełnosprawnych na
rynku pracy? Pytam o konkretne badania. Czy były
one przeprowadzone? Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Teraz poproszę pana posła Kazimierza Gwiaz-
dowskiego.
57
Poseł Kazimierz Gwiazdowski:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W związku z
omawianym projektem ustawy chciałbym zadać py-
tanie dotyczące zmienionego art. 15 ustawy o reha-
bilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu
osób niepełnosprawnych. Ustęp 2 tego przepisu w
zaproponowanym brzmieniu stanowi, że czas pracy
osoby niepełnosprawnej zaliczonej do znacznego stop-
nia niepełnosprawności nie może przekraczać 7 go-
dzin na dobę i 35 godzin tygodniowo.
Prosiłbym o wyjaśnienie, w jaki sposób pracodaw-
ca mógłby zatrudnić taką osobę w zakładzie pracy o
ruchu ciągłym, a więc w pracy zmianowej, oczywiście
z uwzględnieniem zakazów, o których mowa w art.
15 ust. 3 zmienianej ustawy. Czy nie byłoby możliwe
zastosowanie w ustawie takich rozwiązań, jak w
przypadku osób zaliczonych do umiarkowanego stop-
nia niepełnosprawności, co z pewnością wpłynęłoby
na zwiększenie możliwości zatrudniania takich osób?
Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Głos zabierze pan poseł Stanisław Stec, klub Le-
wica.
Poseł Stanisław Stec:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam pytanie
do przedstawiciela wnioskodawców. Oszczędzanie na
niepełnosprawnych jest trudne do przyjęcia i w związ-
ku z tym pytanie jest proste. Czy w oparciu o tę usta-
wę zmniejszy się dofinansowanie zakładów terapii
zajęciowej, warsztatów aktywności zawodowej, reha-
bilitacji osób niepełnosprawnych oraz czy pogorszy
się sytuacja zakładów pracy chronionej, szczególnie
gdy zakładamy likwidację ulg podatkowych?
Mam też jedno pytanie do pana ministra. Rozma-
wiałem już telefonicznie w tej sprawie odnośnie do
braku możliwości dofinansowania osób, które w cza-
sie pracy uzyskały status osoby niepełnosprawnej.
Można zrozumieć, że od momentu zastosowania tej
interpretacji nie było już tego dofinansowania, ale
nie można działać wstecz i żądać zwrotu wypłacone-
go dofinansowania, bo to jest po prostu niegodne.
Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Teraz głos zabierze pan poseł Jan Kulas, klub
Platforma Obywatelska.
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
58 Projekt ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych
Poseł Jan Kulas:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoki Sej-
mie! Rozmawiamy dzisiaj o jednej z ważniejszych
inicjatyw, o rehabilitacji zawodowej i społecznej, o
tym, jak utrzymać dotychczasowy poziom i jak roz-
winąć, chciałoby się powiedzieć, rehabilitację spo-
łeczną i zawodową. Te kwestie wymagają oczywiście
pochylenia się nad nimi, wspólnej pracy wszystkich
stron w Sejmie, szukania pewnego porozumienia,
powiedziałbym, pewnej zgody. Przecież wszyscy chce-
my tak naprawdę pomóc osobom niepełnosprawnym.
Te problemy konsultowałem u siebie w Tczewie, w
warsztatach terapii zajęciowej, rozmawiałem z rad-
nymi i starostami powiatu tczewskiego, podobnie jak
w Gdańsku z prezydentem Pawłem Adamowiczem
na dużym spotkaniu z organizacjami pozarządowy-
mi. Rzeczywiście jest istotny problem. Z jednej strony
należałoby utrzymać poziom finansowania, żeby ro-
sło zatrudnienie w zakładach pracy chronionej, ale
w niebezpieczny sposób obniżyło się finansowanie
organizacji pozarządowych i samorządu terytorial-
nego. Niektórzy mówcy tutaj o tym zapominali. To
także samorząd terytorialny. Jesteśmy w takiej kon-
kretnej sytuacji finansowej, budżetowej i trzeba szu-
kać rzeczywiście umiaru, kompromisu. Jeśli chodzi
o dzisiejszy projekt ustawy, to jest zadanie, które stoi
przed nami. (Dzwonek)
Panie ministrze, moje pierwsze pytanie kieruję do
pana jako ministra, który jest doskonałym fachow-
cem i zna doskonale te problemy. Na ile jest możliwe
w obecnych realiach politycznych i społecznych osią-
gnięcie pewnego porozumienia, ugody w związku z
tym projektem ustawy, pewnego kompromisu, jeżeli
chodzi o podział środków na organizacje społeczne,
samorząd terytorialny i pracodawców?
Do przedstawiciela wnioskodawców mam pytanie
o konsultacje społeczne. Czy możemy być pewni, że
konsultacje społeczne będą stałe, rzetelne i konse-
kwentnie prowadzone? Dziękuję za uwagę. (Oklaski)
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Głos zabierze poseł Andrzej Bętkowski, klub Pra-
wo i Sprawiedliwość.
Poseł Andrzej Bętkowski:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Pośle
Wnioskodawco! Odnosząc się do omawianego projek-
tu ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodo-
wej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełno-
sprawnych, chcę zwrócić uwagę na kwestię rzetelne-
go i sprawiedliwego rozdziału tych środków – mają-
cych służyć wspieraniu osób niepełnosprawnych – z
zasobów Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób
Niepełnosprawnych.
Doceniając zamysł umożliwiający uzyskanie
wsparcia finansowego przez osoby niepełnosprawne,
które nie otrzymały dotychczas bezzwrotnej pomocy,
chcę zapytać, dlaczego w nowelizowanym art. 12a
ust. 1 ustalono jedynie limit maksymalnych środków
na podjęcie działalności gospodarczej, rolniczej albo
na wniesienie wkładu do spółdzielni socjalnej, nie
ustalając jednocześnie limitu minimalnego. Moim
zdaniem taki zapis może krzywdzić część osób nie-
pełnosprawnych, w szczególności zamieszkujących
biedniejsze powiaty, jeśli przyznanie powyższych
środków oraz ich wysokość uzależnia się jedynie od
swobodnego uznania starosty. Dziękuję za uwagę.
(Oklaski)
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
O zabranie głosu proszę pana posła Józefa Rojka
z Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.
Poseł Józef Rojek:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Mini-
strze! To jest na pewno trudny temat, ale patrząc na
tekst tego projektu ustawy, trzeba powiedzieć, że w
tym kształcie on jest zły. Dlaczego? Zaraz powiem.
Dlatego – o czym powiedział już poseł z Lewicy – że
przeciwstawia jedną grupę ludzi, którzy są dotknięci,
drugiej grupie. Tak to jest. Tak naprawdę wydaje mi
się jednak, że rządowi chodzi o to, żeby poszukać
środków w budżecie. Jeśli już sięgacie do osób niepeł-
nosprawnych z szukaniem tych środków, to musi być
tragicznie, panie ministrze. Mam do pana pytanie.
Czy pan dostał nakaz od pana premiera, żeby tych
środków szukać?
Drugie pytanie. Czy może pan minister, może
rząd ma koncepcję? Skoro PFRON sobie z tym nie
radzi – już nie będę powtarzał tych problemów, które
zostały tutaj poruszone – to może macie państwo ja-
kieś inne rozwiązanie systemowe, o którym my nie
wiemy, a chcemy się dowiedzieć na tej sali? Dziękuję
bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
O zabranie głosu proszę pana posła Mariana Sta-
rownika z klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego.
Poseł Marian Starownik:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chcę powiedzieć,
że przyjmuję z dużym zadowoleniem, że wnioskodaw-
cy zauważyli problem, gdyż przyjęcie tej ustawy jest
niezwykle ważne, konieczne i, w moim przekonaniu,
ratujące tę trudną sytuację, w jakiej znalazł się
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych
Poseł Marian Starownik
PFRON, a przede wszystkim osoby niepełnosprawne.
Trzeba bowiem przyznać, że w tej chwili zgodnie z
założeniami na 2011 r., jeśli chodzi o środki, które
mają otrzymać samorządy powiatowe – bo te zadania
są realizowane głównie przez samorządy powiatowe
i organizacje pozarządowe, chodzi szczególnie o pro-
wadzenie warsztatów terapii zajęciowej, zakup sprzę-
tu rehabilitacyjnego, środków pomocy, udział niepeł-
nosprawnych w turnusach rehabilitacyjnych czy też
bariery architektoniczne – tych pieniędzy ma być
mniej na 2011 r. o około 100 mln w porównaniu z
rokiem 2010. Na pierwszej linii staną samorządy po-
wiatowe. Jak dalej mają prowadzić politykę finanso-
wą, żeby rozwiązać te problemy, z którymi się do tej
pory borykały? (Dzwonek)
Nie chciałbym dzisiaj diagnozować, natomiast
chciałbym zapytać, jaką formę rehabilitacji społecz-
nej i zawodowej w 2011 r. rząd będzie preferował, a
jaką nakaże, żeby ograniczyć, żeby jakoś ten rok 2011
przetrwać i uchwalić taką ustawę, która pozwoli nam
diagnozować, ale też w pełnym tego słowa znaczeniu
zabezpieczać interesy osób niepełnosprawnych w
przyszłości. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję panu posłowi.
Proszę o zabranie głosu posła Tadeusza Woźniaka
z Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.
Poseł Tadeusz Woźniak:
Bardzo dziękuję.
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chciałbym za-
pytać pana posła wnioskodawcę o powody napisania
tego projektu ustawy. Czy państwo byliście powodo-
wani troską o budżet państwa, czy troską o poprawę
sytuacji osób niepełnosprawnych? To do końca nie
jest jasne. Państwo piszecie w uzasadnieniu, cytuję,
że nowelizacja ustawy o rehabilitacji zawodowej i
społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnospraw-
nych spowodowana jest koniecznością podjęcia na-
tychmiastowych działań, które zapobiegną utracie
płynności finansowej od 2011 r. To dramatyczne zda-
nie, od którego zaczynacie. Tylko co ratujecie? Czy
ratujecie budżet państwa, czy tych niepełnospraw-
nych, którzy korzystają ze środków z Państwowego
Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych?
Proszę państwa, z tej trybuny padały już takie okre-
ślenia, że organizacje pozarządowe zwracają się do
nas, posłów. Tak, do mnie też się zwracano. Ludzie
się boją, że polityka obecnego rządu może rzeczywi-
ście doprowadzić do tego, że nie będzie środków na
aktywizowanie zawodowe i w ogóle na aktywizowa-
nie osób niepełnosprawnych. (Dzwonek)
Jeśli chodzi o warsztaty terapii zajęciowej, jest lęk
o to, że nie będzie odpowiednich środków, które mają
59
otrzymać samorządy, a z kolei te nie przekażą tych
10% dokładanych, trzeba będzie zamykać warsztaty
terapii zajęciowej, zakłady aktywizacji zawodowej.
Byłem w „Niezabudce”, byłem w „Stokrotce” – ludzie
naprawdę obawiają się tego.
Moje pytania są następujące: Ile osób niepełno-
sprawnych z orzeczoną niepełnosprawnością w wy-
niku wejścia tej ustawy w życie straci pracę? Czy
wnioskodawcy są w stanie zagwarantować, że warsz-
taty terapii zajęciowej ani inne zakłady aktywizacji
zawodowej nie będą zlikwidowane ze względu na
brak środków w Państwowym Funduszu Rehabili-
tacji Osób Niepełnosprawnych? Dziękuję bardzo.
(Oklaski)
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję.
Poproszę teraz pana Tadeusza Tomaszewskiego
z Klubu Poselskiego Lewica.
Proszę bardzo.
Poseł Tadeusz Tomaszewski:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Szanowny Pa-
nie Ministrze! Mam trzy pytania. Po pierwsze, jakie
środki finansowe są zaplanowane dla samorządów w
projekcie planu finansowego na przyszły rok? Jak to
się ma do wykonania planu z obecnego roku, bo w
tym roku są one o wiele niższe niż w poprzednim?
Po drugie, w jaki sposób w planie finansowym
PFRON przeznacza się środki na rehabilitację spo-
łeczną, m.in. na realizację programów zatwierdza-
nych przez radę nadzorczą, i te będące w dyspozycji
oddziałów wojewódzkich PFRON? Czy państwo
uwzględniliście ewentualnie skutki nowelizacji tej
ustawy, czy nie? Czy sytuacja się poprawi?
Na koniec jeszcze jedno pytanie. Dzisiaj przed roz-
poczęciem debaty Klub Poselski Lewicy odwiedziła
jedna z osób twierdzących, że państwo w sposób sys-
temowy wyklucza osoby, które nabywają praw eme-
rytalnych, z pomocy publicznej, z udziału w środkach
m.in. europejskich. Chciałbym zadać pytanie: Z ja-
kich praw może korzystać osoba niepełnosprawna
(Dzwonek), która nabywa praw emerytalnych? Ona
jest osobą niepełnosprawną, a system pomocy pu-
blicznej, o którym dzisiaj rozmawiamy, adresowany
jest również do osób niepełnosprawnych. Czy nie wy-
stępuje tu zagrożenie wykluczeniem z powodu osią-
gnięcia wieku emerytalnego? Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję panu posłowi.
Teraz poproszę pana posła Jarosława Stolarczyka
z Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska.
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
60 Projekt ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych
Poseł Jarosław Stolarczyk:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
Biorąc pod uwagę fakt, że jest to pierwsze czytanie
poselskiego projektu ustawy, chciałbym zasugerować
Komisji Polityki Społecznej i Rodziny, aby przeana-
lizowała, czy nie lepszym rozwiązaniem byłoby jed-
nak nie likwidowanie dotychczasowych ulg, tylko
zastanowienie się nad zwiększeniem wpływów do
PFRON z tytułu obowiązkowej składki od pracodaw-
ców, którzy jeszcze nie są zobowiązani do zatrudnia-
nia osób niepełnosprawnych. Obecnie zakłady za-
trudniające poniżej 25 pracowników nie są objęte
takim obowiązkiem. Celem tej propozycji jest mobi-
lizacja wszystkich pracodawców do zatrudniania
osób niepełnosprawnych, a nie odbieranie wsparcia
tym, którzy już ich zatrudniają. Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję panu posłowi.
Teraz głos zabierze pan poseł Jan Filip Libicki,
Koło Poselskie Polska Plus.
Proszę bardzo.
Poseł Jan Filip Libicki:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Mam do pana dwa pytania. Po pierwsze, powtórzę to,
od czego zaczynałem swoje wystąpienie: Kiedy wresz-
cie doczekamy się nowej, systemowej ustawy? Bardzo
bym chciał nie musieć tutaj stawać i mówić już po raz
czterdziesty… W zeszłej kadencji to była czterdziesta
któraś nowelizacja, pewnie dobijamy już do pięćdzie-
siątki. Chciałbym mówić o całościowym dokumencie,
który pan przedstawi, i wierzę, że pan to zrobi. To
jest pierwsze pytanie: Kiedy to się stanie?
Druga sprawa jest następująca. Argument, który
się pojawia, dotyczy tego, że ta zmiana ma służyć
m.in. temu, aby programy celowe pojawiły się w szer-
szym zakresie. Gorąco popieram uruchamianie pro-
gramów celowych, bo to jest realna pomoc. Chciał-
bym zapytać, jakie one będą. Mamy takie przykłady,
jeden z mojego rodzinnego miasta Poznania, gdzie w
poniedziałek otworzyliśmy stadion. (Dzwonek) W
ogóle jest cały problem opieki nad niepełnosprawny-
mi kibicami, którzy za dwa lata przyjadą oglądać w
Polsce Euro 2012. Im się należy pomoc, im się należy
asystent. Pytanie jest takie: Czy nie warto by takie-
go programu uruchomić? Pytanie kolejne dotyczy
instytucji asystenta osoby niepełnosprawnej w ogóle.
Czy myślicie państwo nad tym, aby uruchomić pro-
gramy, o jakich mówię? Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję panu posłowi.
Teraz proszę pana posła Krzysztofa Michałkiewi-
cza z klubu Prawo i Sprawiedliwość.
Poseł Krzysztof Michałkiewicz:
Dziękuję, panie marszałku.
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie i Pano-
wie Posłowie! Mam pytania do pana ministra. Two-
rząc ustawę o rehabilitacji i zatrudnianiu osób nie-
pełnosprawnych, zdawano sobie sprawę, że wzrost
zatrudnienia osób niepełnosprawnych będzie się wią-
zał z tym, że wydatki funduszu będą większe, a
składki od pracodawców mniejsze. Jako gwarancje,
że jednak zadania PFRON będą realizowane, w usta-
wę i mechanizm tworzenia funduszu wpisano dotacje
z budżetu państwa.
Chciałbym zapytać pana ministra, czy tworząc
projekt budżetu na ten rok, zaplanował dotację z bu-
dżetu gwarantującą realizację zadań, które nakłada
ustawa o PFRON. Byłbym także ciekaw, jak wyso-
kość tych dotacji ma się do dotacji z budżetów z po-
przednich lat.
I ostatnie pytanie: Jeżeli dotacja z budżetu nie
gwarantuje stabilizacji funduszu PFRON, to dlacze-
go ministerstwo nie przygotowało własnej noweliza-
cji ustawy (Dzwonek), tylko posłowie muszą zastana-
wiać się, czy nie trzeba znowelizować ustawy, tak aby
zadania PFRON były realizowane? Dziękuję bardzo.
(Oklaski)
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję bardzo.
Teraz głos zabierze pan poseł Sławomir Piechota
z Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska.
Proszę.
Poseł Sławomir Piechota:
Dziękuję.
Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Myślę, że
wielu pytań nie byłoby, gdyby pytający naprawdę prze-
czytali projekt ustawy. Zresztą jak patrzę po sali, to
widzę, że wielu z tych, którzy zadali pytania, spokojnie
tę salę opuściło. Rozumiem więc, że na pytania…
(Głos z sali: Nie chcieli usłyszeć odpowiedzi. )
Nie wszyscy, absolutnie nie wszyscy, panie po-
śle.
Projekt jasno wskazuje, że w Polsce cały czas
przybywa warsztatów terapii zajęciowej, zakładów
aktywności zawodowej i bardzo wzrosła liczba za-
trudnionych osób niepełnosprawnych: z niecałych
200 tys. do ponad 250 tys. Wzrost o ponad jedną
czwartą. To są fakty.
W moim przekonaniu nie ma innego wyjścia niż
w ramach istniejącego zasobu finansowego znaleźć
możliwość realizacji wszystkich zadań, które wyma-
gają wsparcia. Nie ma tu oszczędności, tylko w ra-
mach tych samych pieniędzy. Wołanie o dodatkowe
pieniądze jest bardzo efektowne, powiedziałbym na-
wet efekciarskie, tylko nie przynosi żadnego pożytku.
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych
Poseł Sławomir Piechota
(Dzwonek) Z tych pieniędzy musimy sfinansować za-
dania wynikające z ustawy. W moim przekonaniu nie
ma wątpliwości, że skoro na rynku pracy przy tych
mechanizmach tak wzrosło zatrudnienie, a grozi
brak środków dla samorządów i organizacji pozarzą-
dowych realizujących zadania publiczne, to trzeba
zmniejszyć środki, które idą na dofinansowanie za-
trudnienia, tak żeby zapewnić dofinansowanie samo-
rządom i organizacjom pozarządowym.
Mam do pana ministra, a także do przedstawicie-
la wnioskodawców pytanie podobne do tego, które
zadał pan poseł Jan Kulas, utrzymane w tym duchu.
Mam wrażenie, że fundamentem tego sporu jest brak
woli szukania kompromisu i porozumienia między
różnymi podmiotami realizującymi de facto ten sam
cel, czyli wspieranie aktywności osób niepełnospraw-
nych. Każdy pilnuje wyłącznie własnego kawałka i
chce go dla siebie wyrwać. Jak zbudować mechanizm
dialogu społecznego, by organizacje pozarządowe,
samorządy i pracodawcy znajdowali porozumienie na
zasadzie kompromisu? Oczywiście pracodawcy są
bardzo ważni, bo po co całe kształcenie i przygoto-
wanie do aktywności, jeżeli potem nie ma pracodaw-
cy, który jest chętny zatrudnić? Pracodawca zatrud-
ni jednak dopiero człowieka, który przeszedł cały
proces przygotowania, usprawniania, motywacji i
edukacji. Jak zatem zbudować sprawny mechanizm,
żeby głosy nie były wewnętrznie sprzeczne? Z jednej
strony mówimy: nie odbierajmy pracodawcom, a z
drugiej: dajmy samorządom i organizacjom pozarzą-
dowym. Jak zbudować trwały systemowy mecha-
nizm? Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Teraz proszę pana posła Romualda Ajchlera z
Klubu Poselskiego Lewica.
Proszę bardzo.
Poseł Romuald Ajchler:
Dziękuję bardzo.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Właściwie wyda-
wałoby się, że dorobiliśmy się pewnego modelu dofi-
nansowywania zatrudnienia osób niepełnospraw-
nych. Dorobiliśmy się wielu innych rzeczy w tej dzie-
dzinie. Myślę tu o różnego rodzaju warsztatach, za-
jęciach. Obok mojego biura poselskiego we Wronkach
jest właśnie jeden z takich warsztatów. Tam obser-
wuję na bieżąco pracę tych ludzi, ich ogromny wysi-
łek podejmowany na rzecz osób niepełnosprawnych.
Organizuje się szereg zawodów sportowych, olimpiad
itd. Można by wymieniać, ale w ciągu tej jednej mi-
nuty nie jestem w stanie tego zrobić. I teraz, czytając
w uzasadnieniu projektu, że ta ustawa ma przeciw-
61
działać utracie płynności finansowej w 2011 r. (Dzwo-
nek), obawiam się, czy z tego powodu to, czego do tej
pory dorobiliśmy się, nie zostanie utracone być może
na wiele, wiele lat.
Moje pytania są następujące. Jedno pytanie mam
do wnioskodawców, a drugie do pana ministra. Panie
ministrze, mówię tak w cudzysłowie, że to jest pro-
jekt poselski. Jest to projekt, który ma przyczynić się
do uniknięcia tej biurokratycznej machiny. Rozu-
miem, że to jest pilne. Panie ministrze, była tu kryty-
ka, chciałbym się jednak dowiedzieć, jaki jest stosunek
rządu do tegoż projektu ustawy. Co rząd może zrobić
w tej sprawie, aby nie dopuścić do zapaści finansowej,
o której autorzy piszą, iż grozi nam w 2011 r.? Nie
chodzi o to, żeby zabierać pieniądze, ale zastanowić
się, jak można oszczędzić. Czy koniecznie trzeba
oszczędzać na osobach niepełnosprawnych? Mamy
ich około 5 milionów. Powinniśmy zrobić wszystko,
aby ta grupa nie straciła dotychczasowego dorobku.
Pytanie do wnioskodawców. Proszę powiedzieć,
czy jedynym waszym argumentem było ratowanie
finansów publicznych? Czy nie warto było pomyśleć
o tym, w jaki sposób wspomóc ten fundusz? Nie było
takiej możliwości, aby te 2 mld zł wygospodarować
w inny, być może oszczędniejszy sposób na rzecz 5
milionów osób, które z nich korzystają? Dziękuję bar-
dzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Ostatnią osobą zapisaną na listę zadających py-
tanie jest pani poseł Anna Sobecka z klubu Prawo i
Sprawiedliwość.
Proszę.
Poseł Anna Sobecka:
Dziękuję.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mówi się, że mi-
tem jest, iż osoby z lekkim stopniem niepełnospraw-
ności rzeczywiście potrzebują takiego rodzaju wspar-
cia, jakie otrzymują zatrudniający ich pracodawcy.
Wsparcie finansowe PFRON w zryczałtowanej formie
kierowane jest do pracodawcy, a nie do osoby niepeł-
nosprawnej. Bez niezwłocznej nowelizacji i znacznego
obniżenia dofinansowań dla pracodawców do wyna-
grodzeń pracowników z lekkim stopniem niepełno-
sprawności, a także zmian zasad podziału środków
pochodzących z innych ulg od roku 2011 nie zostaną
pokryte zobowiązania PFRON wobec organizacji po-
zarządowych prowadzących rehabilitację zawodową i
społeczną osób ze znaczną i umiarkowaną niepełno-
sprawnością. (Dzwonek) Nie zostaną pokryte również
zobowiązania PFRON wobec samorządów. Zostanie
poważnie zagrożona realizacja zobowiązań ustawo-
wych wobec istniejących warsztatów terapii zajęcio-
wej i zakładów aktywności zawodowej, obejmujących
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
62 Projekt ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych
Poseł Anna Sobecka
wsparciem kilkadziesiąt tysięcy głęboko niepełno-
sprawnych, należących głównie do grupy osób ze
szczególnymi trudnościami w aktywizacji, wejściu na
rynek pracy i utrzymaniu się na nim.
Toteż moje pytanie jest oczywiste. Czy rząd weź-
mie pod uwagę dobro osób niepełnosprawnych i za-
pewni takie finansowanie PFRON, aby nie zabrakło
środków na rehabilitację? Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję bardzo, pani poseł.
Poprosimy teraz pana ministra. Proszę bardzo,
pan minister Jarosław Duda, sekretarz stanu w Mi-
nisterstwie Pracy i Polityki Społecznej.
Proszę pana ministra o zabranie głosu.
A, przepraszam. Czy pan poseł wnioskodawca
również będzie chciał zabrać głos, tak? Dobrze.
Proszę bardzo pana ministra.
Sekretarz Stanu w Ministerstwie
Pracy i Polityki Społecznej
Jarosław Duda:
Szanowny Panie Marszałku! Panie i Panowie Po-
słowie! Rozpocznę od tego, że pełnomocnik rządu –
taką funkcję mam zaszczyt pełnić – pozytywnie oce-
nia przedłożony projekt poselski, ponieważ zapewni
on stabilność finansową Państwowego Funduszu Re-
habilitacji Osób Niepełnosprawnych.
Szanowni państwo, nie spotkalibyśmy się dziś
tutaj, gdyby nie sukces, a nie, jak większość z pań-
stwa mówi, kryzys. Chciałbym, żebyście to państwo
mieli przed oczyma. Spotykamy się tutaj dlatego, że
nigdy nikomu w historii ustawy o rehabilitacji nie
udało się stworzyć dodatkowo 60 tys. miejsc pracy w
systemie obsługi dofinansowań dla pracodawców za-
trudniających osoby niepełnosprawne. Nie ma, panie
pośle, lepszej rehabilitacji niż poprzez pracę. Pań-
stwowy fundusz rehabilitacji został stworzony po to,
żeby aktywizować niepełnosprawnych Polaków wła-
śnie poprzez pracę i dlatego – nie tak, jak mówił pan
poseł Tomaszewski, którego niestety nie ma – to nie
kryzys spowodował tę nowelizację, tylko ten suk-
ces.
(Poseł Krzysztof Michałkiewicz: A co z dotacją bu-
dżetową?)
Szanowni państwo, już odpowiem. Wprawdzie
pan tego pytania nie zadawał, ale wyłowiłem je, więc
za chwilę panu odpowiem. Szanowni państwo, mamy
taką oto sytuację. System jest tak skonstruowany, że
polega z jednej strony na dotacji budżetowej, która
jest – i tu odpowiadam panu posłowi Michałkiewiczo-
wi – na takim samym poziomie, na jakim była w
tamtym roku, a nawet jest to odrobinę więcej; z dru-
giej strony jest zbudowany z kar za niezatrudnianie
– państwo o tym doskonale wiecie – osób niepełno-
sprawnych. Podkreślam raz jeszcze, w planach bu-
dżetowych dotacja jest na poziomie ubiegłego roku.
Proszę państwa, jeśli 60 tys. osób jest dodatkowo za-
trudnionych, to wpłaty są mniejsze.
(Poseł Tadeusz Woźniak: To trzeba to rekompen-
sować.)
Wpłaty są mniejsze. Oczywiście, łatwo mówić:
trzeba rekompensować. Gdyby pan tutaj stał, to po-
wiedziałby pan, żeby minister finansów z pana rządu
dał dodatkowe pieniądze. Tak jest. Ale ja powiem w
ten sposób: mamy taką, a nie inną sytuację, mamy
sukces.
Istnieje też konieczność nowelizacji, żeby zapew-
nić obsługę wszystkich zadań ustawowych. Rolą Pań-
stwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełno-
sprawnych nie jest tylko i wyłącznie dofinansowanie
zadań związanych z zatrudnieniem, ale także to, o
czym była tutaj mowa, a mianowicie szerokie wspar-
cie innych podmiotów, które działają na rzecz osób z
niepełnosprawnością w Polsce. Są to głównie samo-
rządy, które mają swoje zadania, i organizacje poza-
rządowe. Szanowni państwo, organizacje pozarządo-
we w Polsce to również pracodawcy. To podmioty,
które zatrudniają kilkadziesiąt tysięcy osób. To są
pracodawcy.
Po co jest ta nowelizacja przygotowana w projek-
cie poselskim? Po to, żeby w przyszłym roku nie mieć
obawy, że nie zrealizujemy jakichś zadań, które są
zapisane w ustawie. Powiem w ten sposób: kiedy w
2008 r. przetoczyła się przez polski parlament i Ko-
misję Polityki Społecznej i Rodziny bardzo gwałtow-
na dyskusja podczas wprowadzania nowelizacji spo-
wodowanej wydaniem przez Komisję Europejską
rozporządzenia nr 800, zwanego GBER, dotyczącego
pomocy publicznej, wówczas wielu z państwa również
krzyczało, że to jest katastrofa. To jest katastrofa –
krzyczeliście państwo i mówiliście, że nastąpią gwał-
towne zwolnienia, że wiele tysięcy osób straci pracę
i że będziemy mieć klęskę. Pokazaliśmy – to są udo-
kumentowane dane – że przybyło w SOD 60 tys. no-
wych miejsc pracy.
Szanowni Państwo! Po co? Nie ma problemu, pa-
nie pośle Owczarski. Zaraz panu odpowiem. Problem
polega na tym, że doszliśmy do takiego momentu, że
trzeba racjonalizować dofinansowanie dla pracodaw-
ców zatrudniających osoby niepełnosprawne, ponie-
waż musimy wypełnić wszystkie zadania, a głównie
dotyczące organizacji pozarządowych jako naszych
najważniejszych partnerów. Kiedy mieliśmy w budże-
cie określoną ilość pieniędzy, mówiliśmy w ten spo-
sób: możemy dofinansować pracodawcę i osobę z
niepełnosprawnością w lekkim, umiarkowanym i
znacznym stopniu na takim, czyli wysokim, pozio-
mie. Polska jest jedynym krajem na świecie, który w
ten sposób dofinansowuje lekki stopień niepełno-
sprawności, czyli, mówiąc wprost, od zatrudnienia aż
do emerytury. Nie przez dwa lata, nie przez pięć, tyl-
ko od samego początku. Pracodawcy przyzwyczaili
się do tego. A ja chciałbym zapytać państwa: Czy pra-
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych
Sekretarz Stanu w Ministerstwie Pracy
i Polityki Społecznej Jarosław Duda
ca niepełnosprawnego nic nie kosztuje? Czy on nic
nie wnosi? Czy trzeba dawać pełną kwotę, a może
jeszcze z górką? Czy on jest tylko i wyłącznie osobą,
która ma przyjść do pracy i nic nie wykonuje? Prze-
cież to jest niehumanitarne. Osoby z niepełnospraw-
nością znakomicie, rzetelnie pracują, wykonują bar-
dzo precyzyjne prace w wielu dyscyplinach, w wielu
dziedzinach. My jesteśmy jako państwo zobowiązani,
żeby zrekompensować być może nieco obniżoną wy-
dajność, ale nikt mi nie powie, że to jest wydajność
zerowa, bo to by było przecież niehumanitarne i ab-
surdalne. Dlatego mówimy: dofinansujemy zatrud-
nienie osób z lekkim i umiarkowanym stopniem nie-
pełnosprawności, ale w nieco mniejszym procencie,
a tak naprawdę skoncentrujemy się na dofinansowa-
niu osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności,
ponieważ są to osoby, które potrzebują szczególnego
wsparcia, ze sprzężonymi niepełnosprawnościami,
czyli osoby głuche, niewidome, z epilepsją, ze wszyst-
kimi najbardziej trudnymi schorzeniami muszą do-
stać od nas największe wsparcie i na tym się koncen-
trujemy.
Mówiąc wprost, ta nowelizacja ma spowodować
powrót do stanu finansowania z roku 2009, który był
bezpieczny, stabilny dla wszystkich naszych partne-
rów, po to, żeby nie było obawy zarówno po stronie
pracodawców, jak i szczególnie po stronie samorządów
i organizacji pozarządowych. W Polsce wiele środo-
wisk, państwo czytacie o tym też w prasie, twierdzi,
że na przykład trzeba w ogóle znieść dofinansowanie
w wypadku osób z lekkim stopniem niepełnosprawno-
ści. My mówimy – nie, to nie jest ten moment i nie jest
ten czas. Trzeba stopniowo przechodzić do takiego
stanu, który umożliwi również pracodawcom przygo-
towanie się do tego i jednak zatrudnianie osób z lek-
kim stopniem niepełnosprawności.
Ta nowelizacja, którą witam jako pełnomocnik z
uznaniem i oczywiście nie będę mówił, że w jakiś
sposób się do niej nie włączyliśmy, bo przecież wyko-
rzystano przygotowywane przez nas dane, analizy i
inne nasze informacje w tym zakresie. Dlatego
chciałbym powiedzieć państwu, że podjęliśmy wspól-
nie taką ścieżkę, która będzie najbardziej bezpieczna
i najmniej dotkliwa dla organizacji pracodawców czy
dla samych zakładów pracy chronionej zarówno na
otwartym, jak i chronionym rynku pracy. To, co cie-
szy, to że wzrasta zatrudnienie na otwartym rynku
pracy, że w Polsce osoby z niepełnosprawnością znaj-
dują miejsca pracy nie tylko w enklawach, w zakła-
dach pracy chronionej, ale również tam, gdzie więk-
szość to osoby tak zwane sprawne. To jest dobry
prognostyk.
Będziemy w sposób konsekwentny i stabilny fi-
nansować wszystkie obszary. Pełnomocnik rządu do
spraw osób niepełnosprawnych jest po to, żeby zrów-
noważyć to wsparcie. Nie możemy spowodować, żeby
organizacje pozarządowe, żeby samorządy miały po-
63
czucie, że zostały same albo że nie będą realizować
zadań z tak zwanej szeroko pojętej rehabilitacji spo-
łecznej, chociaż doskonale państwo wiecie, że reha-
bilitacja społeczna jest szerszym pojęciem niż reha-
bilitacja zawodowa, bo w ramach rehabilitacji spo-
łecznej jest również rehabilitacja zawodowa.
Przez ostatnie dwa i pół roku udało się stworzyć
bardzo wiele – jeśli ktoś z państwa ma taką potrzebę,
dostarczę szczegółowych danych – warsztatów terapii
zajęciowej, zakładów aktywności zawodowej, wszyst-
kich innych wsparć. Przeprowadziliśmy wiele akcji
promocyjnych dotyczących zatrudniania i mamy
efekt. Przyszedł czas, żeby powiedzieć: nasz budżet
wygląda tak jak wygląda, ja oczywiście starałem się
o większy budżet dotacyjny, natomiast możliwości są
na tym poziomie, na jakim są. To, co się udało, to
dotacje nie mniejsze niż w roku ubiegłym.
(Poseł Tadeusz Woźniaki: WTZ-y ucierpią, czy nie
ucierpią?)
Już odpowiadam.
Szanowni Państwo! Po to właśnie robimy tę no-
welizację, żeby nie ucierpiały żadne zadania, czyli
WTZ-y, ZAZ-y, żeby były środki na programy celowe
Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepeł-
nosprawnych, o czym mówił pan poseł Libicki, żeby
stworzyć taki program dla wolontariuszy działają-
cych na rzecz osób z niepełnosprawnością, by na
przykład dostali określone wsparcie. Szukamy środ-
ków, żeby obsłużyć wszystkie zadania, ale nie dra-
stycznym kosztem, żeby kogoś wyeliminować, tylko
po to, żeby zbilansować się. I to jest cel tej noweliza-
cji. Jestem spokojny, proszę państwa, że nie będzie w
Polsce spadku zatrudnienia, bo ten poziom, który
dzisiaj już jest, jeśli chodzi o dofinansowanie dla pra-
codawców i osób niepełnosprawnych, jest wystarcza-
jący. Każdy pracodawca chciałby, żeby mu zrekom-
pensować nie 75% kosztów płacy tylko 100% albo
może jeszcze więcej. Proszę państwa, poprzez te dzia-
łania musimy pokazać, że praca osoby niepełno-
sprawnej jest istotna i ważna, i jest tam określony
wkład. To nie jest tylko i wyłącznie pobyt w danym
zakładzie. Przecież taki pracownik dzięki swojej ak-
tywności też wnosi na rzecz pracodawcy określone
korzyści.
Kończąc, chciałbym powiedzieć, że proponowane
długie vacatio legis, jeśli chodzi o niektóre zapisy,
daje pracodawcom poczucie bezpieczeństwa i czas na
przygotowanie, a jednocześnie uspakaja, bo taka jest
moja przede wszystkim tutaj główna idea czy prze-
słanie, żeby nasi najbardziej sprawdzeni partnerzy,
jeżeli chodzi o rehabilitację społeczną, pracodawcy,
organizacje pozarządowe i samorządy miały możli-
wość bezpiecznego funkcjonowania w roku 2011. Ta
nowelizacja po to jest przygotowywana i gorąco pań-
stwa proszę o poparcie tych zapisów, oczywiście po
być może niezbędnych poprawkach podczas prac pod-
komisji i komisji, ponieważ tylko ten sposób da nam
możliwość dalszego wspierania, tak jak pan słusznie
powiedział, pięciomilionowej w Polsce rzeszy osób z
niepełnosprawnością. Dziękuję za uwagę. (Oklaski)
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
64 Projekt ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję bardzo, panie ministrze.
Teraz jeszcze w imieniu posłów wnioskodawców
pan poseł Marek Plura.
Proszę.
Poseł Marek Plura:
Bardzo dziękuję.
Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Wysoka
Izbo! Postaram się możliwie precyzyjnie odpowie-
dzieć na zadane mi pytania, ale na wstępie pozwolę
sobie odnieść się do wystąpień klubowych.
Chciałbym wszystkim klubom bardzo podzięko-
wać za jednoznaczne wyrażenie woli dalszej pracy
nad tym projektem. Pragnę podziękować także za
zrozumienie, iż ten projekt możemy uznać za pilny
do procedowania w parlamencie ze względu na jego
wagę i charakter społeczny.
Chciałbym także nawiązać do tego, o czym przed
chwilą powiedział pan minister Jarosław Duda. Sy-
tuacja, której ten projekt dotyczy, de facto jest sytu-
acją takiego sukcesu w zatrudnieniu, jakiego od daw-
na oczekiwaliśmy. W czasie, kiedy tego sukcesu, tego
postępu, tej stałej, trwałej, mam nadzieję, dynamiki
zatrudniania osób niepełnosprawnych nie było, kiedy
ten rynek pracy przeżywał swoistą zapaść, Państwo-
wy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych,
stosując wysoki poziom wsparcia dla pracodawców,
działał tak jak lekarz aplikujący kosztowne, bardzo
silne lekarstwo. Dzisiaj możemy przejść na terapię
łagodniejszą, pozwalającą także na to, by fundusz
dalej pełnił swoją rolę pomocniczą poprzez wspiera-
nie zadań niebędących bezpośrednio w obszarze kwe-
stii zatrudnienia osób niepełnosprawnych. Projekt
powstał właśnie po to, aby było to nadal możliwe, aby
było to możliwe w sposób bardziej skuteczny. Przy
czym przychylam się jednocześnie i osobiście, i repre-
zentując wnioskodawców do tego, iż Państwowy Fun-
dusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych nie może
być de facto, i w duchu prawa nie jest, jedynym źró-
dłem wsparcia osób niepełnosprawnych, jedynym
źródłem budżetowym czy finansowym. Wiele zjawisk,
które przeżywamy w kontekście życia niepełnospraw-
nego Polaka, to zjawiska dokładnie takie same, jak
każdego innego mieszkańca, obywatela naszego kra-
ju. Stąd często dziwię się, że organizatorzy życia kul-
turalnego, sportowego osób niepełnosprawnych chęt-
niej sięgają po środki leżące w obszarze budżetu
PFRON niż poszczególnych innych resortów czy też
budżetów samorządu terytorialnego. Być może dla-
tego, że w ciągu wielu lat działalności funduszu, nie
tak pełnej sukcesów w dziedzinie zatrudnienia, jakie
mamy obecnie przed oczami, przyzwyczajono się do
tego, że PFRON to tak naprawdę lekarstwo na całe
zło w obszarze wspierania aktywności osób niepełno-
sprawnych. Być może dlatego, co wciąż przyjmuję z
głębokim rozczarowaniem, tak trudne i mało efek-
tywne są rozmowy różnych środowisk społecznych z
Ministerstwem Zdrowia i Narodowym Funduszem
Zdrowia co do zwiększenia wsparcia ze strony budże-
tu NFZ w zakresie zaopatrzenia ortopedycznego, w
zakresie zaopatrzenia w środki pomocnicze. Tutaj
rzeczywiście ja osobiście widzę wiele obszarów do
wzmożonej aktywności w celu odbarczenia państwo-
wego funduszu rehabilitacji i uwolnienia go od roli
filaru, jeżeli chodzi o zaopatrzenie ortopedyczne osób
niepełnosprawnych. Bez wsparcia PFRON tak na-
prawdę ten obszar ległby w gruzach. I aby tak się nie
stało, grupa posłów podpisanych pod projektem, nad
którym się dzisiaj pochylamy, proponuje te wszystkie
rozwiązania, jakie przedkładałem i jakie także, jak
odczytuję z państwa posłów zapytań, państwo wni-
kliwie rozważyliście. Dlatego też chciałbym przejść
do odpowiedzi na poszczególne pytania.
Pan poseł Jan Warzecha zapytuje, czy nie obawia-
my się nacisku ze strony pracodawców na pracowni-
ków, aby wypracowywali więcej godzin nadliczbo-
wych, aby więcej pracowali. To pytanie odnosi się do
odpowiedniego paragrafu proponowanej ustawy
zmieniającej. Nie mamy takich obaw. Wręcz przeciw-
nie, ta zmiana będzie odpowiedzią także na postula-
ty niepełnosprawnych pracowników, którzy, czując
się na siłach i mając zdolności do podejmowania do-
datkowej pracy, musieli jej szukać u innego praco-
dawcy, co rzeczywiście było dużym utrudnieniem dla
nich w życiu. Pan poseł także zapytuje, czy brak za-
angażowania ze strony państwa – rozumiem, że do-
tyczy to kwestii zwiększenia dotacji budżetowej dla
PFRON – nie wpłynie na działalność organizacji po-
zarządowych. Podobnie jak pan minister chciałbym
podkreślić, że właśnie ten projekt jest rodzajem swo-
istej gwarancji, że tak się nie stanie. Mam nadzieję,
że ta odpowiedź przyczyni się do wsparcia tego pro-
jektu w ostatecznym głosowaniu przez pana posła.
Pan poseł Piotr Stanke zwracał uwagę na wartość
mocniejszego, niż to przewiduje projekt, wspierania
finansowego pracodawców, którzy w znacznym stop-
niu zatrudniają osoby niepełnosprawne w ramach
załogi pracowniczej. Jest to dobry temat do pracy w
komisji polityki społecznej. Mam nadzieję, że on tak-
że znajdzie tam swoje miejsce, choć w tym miejscu, w
ramach odpowiedzi na to konkretne pytanie, chciał-
bym też zaznaczyć, że duża kondensacja pracowników
niepełnosprawnych to także duża kondensacja wspar-
cia ze strony PFRON dla pracodawcy, który tego typu
działalność prowadzi. Oczywiście cała rzecz w utrzy-
maniu odpowiedniej równowagi pomiędzy wysokością
dotacji a wydajnością pracy tychże pracowników, bo,
tak jak podkreślił to przed chwilą pan minister Jaro-
sław Duda, naprawdę nieuczciwe byłoby założenie, że
niepełnosprawny pracownik to ktoś, kto nie przynosi
dochodów firmie, ktoś, kogo praca jest jedynie przed-
miotem fikcji i dofinansowania. Naprawdę możemy z
dumą mówić o tym, że wiele osób niepełnosprawnych
stanowi wręcz filar działalności przedsiębiorstw, w
których pracuje, dzięki kwalifikacjom, a także zaan-
gażowaniu w pracę i lojalności. Stąd w wielu krajach
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych
Poseł Marek Plura
Europy Zachodniej rola wsparcia ze strony państwa
pracodawców zatrudniających osoby niepełnospraw-
ne polega na wyrównywaniu realnie ponoszonych
kosztów, a nie wyrównywaniu hipotetycznej straty
wynikającej z hipotetycznie niższej wydajności nie-
pełnosprawnego pracownika.
Pan poseł Henryk Siedlaczek zapytuje, czy nie oba-
wiamy się, iż zmniejszenie dofinansowania dla praco-
dawców zatrudniających osoby niepełnosprawne
zmniejszy liczbę pracujących osób niepełnosprawnych,
co także w wielu innych pytaniach było przedmiotem
wyrażania opinii. Tutaj trudno o precyzyjne analizy,
trudno o stworzenie warunków, które by dawały 100-
-procentową pewność wystąpienia jakiegokolwiek ze
zjawisk, zarówno zmniejszania liczby zatrudnionych
jak i ich zwiększania. Intencją wprowadzenia tych
zmian nie jest oczywiście zmniejszenie liczby pracują-
cych osób niepełnosprawnych w Polsce i obawy o taki
stan rozwiewamy w ten sposób, iż informujemy, że na
podstawie obserwacji dynamiki wzrostu zatrudnienia
niepełnosprawnych Polaków należy i można podkre-
ślić, że następuje ona przede wszystkim na otwartym
rynku pracy i wiąże się zwłaszcza z tym, iż coraz wię-
cej firm nie chce płacić karnych składek na rzecz pań-
stwowego funduszu rehabilitacji – to jest ich głównym
motywatorem – a w grupie tych, które po raz pierwszy
decydują się na zatrudnienie niepełnosprawnych pra-
cowników, motywacja polegająca na otrzymywaniu
wsparcia ze strony PFRON pełni rolę drugoplanową
i często jest wtórnym odkryciem po podjęciu decyzji o
ich zatrudnieniu. Nasz projekt nie przewiduje likwi-
dacji obowiązku wpłaty na rzecz PFRON od praco-
dawców, którzy nie spełniają obowiązku zatrudnienia
dostatecznej liczby osób niepełnosprawnych, tak więc
nie obawiamy się, że ten główny motywator wzrostu
zatrudnienia zniknie, a zatem małe mamy też obawy
o to, iż dramatycznie zmniejszy się liczba pracujących
osób niepełnosprawnych.
Do tego pytania nawiązuje także pytanie pana
posła Zbysława Owczarskiego. Ono konkretnie doty-
czy także tego, czy tworząc ten projekt, przeprowa-
dziliśmy specyficzne badania prognostyczne skutków
regulacji, jakie on wnosi, zwłaszcza czy przeprowa-
dzaliśmy takie badania w obszarze przewidywań co
do stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych w
Polsce. Może odpowiem w ten sposób, że przesłanki
pozwalające nam na przyjęcie takiego a nie innego
projektu wynikają przede wszystkim z analizy dyna-
miki wzrostu zatrudnienia osób niepełnosprawnych
opartej o dane, jakie pozyskaliśmy w państwowym
funduszu rehabilitacji na przestrzeni roku 2009 i
pierwszej połowy roku 2010.
Pan poseł Zarzycki zadał wiele bardzo precyzyj-
nych pytań, stąd też pozwolę sobie przygotować dla
pana posła odpowiedź na piśmie, bo nie jestem w sta-
nie teraz dokładnie na nie odpowiedzieć, a pytania
są warte precyzyjnej odpowiedzi i analizy.
65
Pan poseł Mirosław Pawlak podnosi kwestię ra-
chunku bankowego. Rozumiem, że to pytanie tak
naprawdę dotyczy rachunku bankowego ZFRON, a
nie PFRON, czyli zakładowego funduszu rehabilita-
cji. Wprowadzamy uregulowanie, które wedle wnio-
skodawców pozwoli na lepszą kontrolę tego, na co
środki zakładowego funduszu rehabilitacji są prze-
znaczane. Należy też podkreślić, czego nie zrobiłem
przy prezentacji niniejszego projektu, iż w zakłado-
wym funduszu rehabilitacji, a raczej w zakładowych
funduszach rehabilitacji, następuje kumulacja środ-
ków – szacunkowo można przyjąć, że w skali kraju
jest to ok. 1 mld zł – których zakłady pracy chronio-
nej nie są w stanie wydatkować na potrzeby niepeł-
nosprawnych pracowników. Stąd też nasz projekt
przewiduje zmiany w sposobie przekazywania środ-
ków z ulg podatkowych tychże zakładów na państwo-
wy fundusz rehabilitacji.
Pan poseł Smoliński zapytuje, jak rząd zamierza
przeciwdziałać likwidacji miejsc pracy i likwidacji,
tak to zrozumiałem, organizacji społecznych. To
oczywiście pytanie przede wszystkim do rządu, na
które pan minister, jak rozumiem, odpowiedział, na-
tomiast przy okazji pragnę podkreślić, że ten projekt
ma także dać możliwość przeprowadzenia w roku
przyszłym, w roku 2012, szerokiej debaty społecznej
co do przyszłości systemu rehabilitacji społecznej i za-
wodowej w Polsce, co do przyszłości systemu wspiera-
nia aktywnego życia osób niepełnosprawnych. Ma
zapewnić gwarancje finansowe dla tych wszystkich
działań, które są najbardziej efektywne i najbardziej
potrzebne, tak aby ta debata mogła przebiegać nie tyl-
ko w sposób spokojny, ale przede wszystkim owocny.
Pani poseł Anna Paluch pyta, czy zmniejszą się
środki na działalność organizacji pozarządowych.
Mam nadzieję, że pani poseł wesprze prezentowany
przeze mnie projekt, dzięki któremu środki na dzia-
łalność organizacji pozarządowych nie będą zmniej-
szone – wręcz będziemy mogli mówić o zwiększeniu
wsparcia dla tych organizacji w stosunku do roku
bieżącego.
Pan poseł Kossakowski pyta, dlaczego postuluje-
my w naszym projekcie zwiększenie wpłat od zakła-
dów pracy chronionej na państwowy fundusz rehabi-
litacji przy jednoczesnym jakby pozyskiwaniu zwro-
tu tych pieniędzy poprzez system dofinansowań do
zatrudnienia osób niepełnosprawnych. Różnica
przede wszystkim polega na tym, że według naszego
projektu wpłaty, które płyną do państwowego fundu-
szu rehabilitacji od pracodawców będących zakłada-
mi pracy chronionej, to wpłaty zmniejszające jedynie
zakładowy fundusz rehabilitacji, o którym wspo-
mniałem, że często jest nadmierny, trudny do efek-
tywnego wydatkowania, natomiast środki, które
pozyskują zarówno pracodawcy będący zakładami
pracy chronionej, jak i inni pracodawcy zatrudniają-
cy osoby niepełnosprawne, tak naprawdę nie podle-
gają żadnym uwarunkowaniom co do ich wydatko-
wania, są po prostu dotacją dla tych pracodawców ze
strony państwowego funduszu rehabilitacji.
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
66 Projekt ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych
Poseł Marek Plura
Pan poseł Jerzy Gosiewski również zadał precy-
zyjne pytania, postaram się obszerniej odpowiedzieć
na nie na piśmie. Chciałbym jednak zwrócić uwagę
na fakt, że postulowany w projekcie wzrost pułapu
zatrudnienia osób niepełnosprawnych, powyżej któ-
rego zakład pracy może uzyskać status zakładu pra-
cy chronionej, nie będzie ingerował w status obecnie
istniejących zakładów, ponieważ większość z nich
znacznie przekracza 50-procentowy pułap zatrudnie-
nia osób niepełnosprawnych, a jednocześnie ustale-
nie tej „poprzeczki” na tym poziomie odpowiada
standardom europejskim.
Pan poseł Stanisław Stec, jak i wielu jego przed-
mówców, wyraził obawy o przyszłość finansową
wsparcia warsztatów terapii zajęciowej, zakładów
aktywności zawodowej i zakładów pracy chronionej.
Uważamy, że nasz projekt pozwala spokojniej patrzeć
na kwestię przyszłości zwłaszcza tych dwóch pierw-
szych elementów rehabilitacji społecznej, zaś to, co
zmienia zasady wsparcia zakładów pracy chronionej,
jest wynikiem wielu różnych dyskusji ze środowiska-
mi organizatorów pracy właśnie zakładów pracy
chronionej. Uważamy, że ponieważ te zmiany są roz-
łożone w okresie praktycznie 3 lat, nie spowoduje to
dużego zachwiania możliwości działania tych zakła-
dów, a zatem nie spowoduje znacznego zwalniania
niepełnosprawnych pracowników. Zmiany te nie są
nagłe, nie są dynamiczne i pozwolą zapewne na to,
aby firmy mniej rentowne mogły poprawić warunki
swojej rentowności, co oznacza również, że mogłyby
przygotować się do tego, aby w mniejszym stopniu
swoje istnienie opierać na zasilaniu z budżetu pań-
stwowego.
Pan poseł Jan Kulas i pan poseł Sławomir Piecho-
ta podnosili kwestię wartości dialogu społecznego,
tego, aby różne środowiska obejmujące swoim dzia-
łaniem i wsparciem aktywność osób niepełnospraw-
nych mogły kształtować politykę społeczną w tym
zakresie. Ja mam nadzieję, że do takich sytuacji bę-
dzie dochodziło coraz częściej, w pewien sposób spon-
tanicznie, ale też w zgodzie z prawem, zwłaszcza na
poziomie działalności samorządowej, bo warto także
w tym miejscu podkreślić, że w odpowiednich obsza-
rach życia osób niepełnosprawnych odpowiedzialność
za jakość życia, jakość opieki w sensie wsparcia so-
cjalnego, za jakość możliwości, jakie daje rynek pra-
cy, ponoszą różne szczeble działalności samorządo-
wej. Takim szczeblem, który tych kompetencji posia-
da najwięcej i który najskuteczniej już teraz może
budować ten obszar dialogu, jest zapewne powiat,
ponieważ władze powiatu z dużą dowolnością mogą
dysponować również tymi środkami, które pochodzą
z państwowego funduszu rehabilitacji. Wnioskodaw-
cy, twórcy projektu, który dziś omawiamy, przyjmu-
jąc taką optykę tego zagadnienia, dzięki proponowa-
nym zmianom wyrażają nadzieję, że właśnie te środ-
ki będą zabezpieczone dla władz samorządowych,
zwłaszcza na poziomie powiatu, w ilości dostatecznej,
również pozwalającej na to, aby skutecznie kształto-
wać politykę wsparcia osób niepełnosprawnych
w różnych obszarach.
Pan poseł Rojek zadał pytanie do rządu.
Pan poseł Starownik również pyta, jak sobie po-
radzi samorząd. Myślę, że poradzi sobie dobrze, tak
jak radził sobie do tej pory, zwłaszcza tam, gdzie
środki państwowego funduszu rehabilitacji, które
samorząd otrzymuje, są traktowane zgodnie z ich
definicją, czyli jako wsparcie, a nie zabezpieczenie
wszystkich działań, które służą aktywizacji osób nie-
pełnosprawnych. Wszędzie tam, gdzie samorząd nie
poczuwa się jedynie do roli bycia końcówką systemu,
organem do wydawania środków PFRON, mamy do
czynienia z dużym sukcesem każdej osoby niepełno-
sprawnej, sukcesem w coraz bardziej aktywnym
i samodzielnym życiu. Sukces ten niemal w 100%
pojawia się wtedy, kiedy samorząd dobrze współpra-
cuje z organizacjami pozarządowymi, i również ob-
szar ich działania pragniemy mocniej wesprzeć na-
szym projektem.
Pan poseł Tomaszewski również zadał pytanie do
rządu, podobnie jak pan poseł Libicki.
Pan poseł Stolarczyk proponuje obniżenie progu
liczby pracowników zatrudnionych w przedsiębior-
stwach, obniżenie, które spowodowałoby objęcie tym
większego katalogu podmiotów ewentualnie, poten-
cjalnie zobowiązanych do wpłat na PFRON. Myślę, że
ta uwaga będzie miała szansę również pojawić się
w toku dalszych prac nad tym projektem.
Pan poseł Ajchler zapytuje mnie, czy przy tworze-
niu tego projektu przyświecała nam idea ratowania
finansów PFRON. Zdecydowanie mogę powiedzieć,
że nie. Ideą tego projektu jest przede wszystkim
zmiana regulacji, która odpowiada realnym zmia-
nom na rynku pracy. I tak jak to powiedziałem na
wstępie, ten projekt rozpocząć ma zdaniem jego twór-
ców nowy etap, stanowić nową jakość w wydatkowa-
niu środków z PFRON i w obszarze działania praco-
dawców, dla których – tak uważamy – przewidywany
już wcześniej, wtedy kiedy powstawała ustawa o re-
habilitacji i zatrudnieniu, oczekiwany przez nas po-
ziom zachęty był odpowiedni.
Mam nadzieję, że możliwie precyzyjnie odpowie-
działem na zadane mi pytania. Jeżeli tak nie jest,
oczywiście jestem gotów do dalszych odpowiedzi pań-
stwu posłom. Serdecznie jeszcze raz wszystkim dzię-
kuję za zaangażowanie w pracę nad tym projektem na
etapie pierwszego czytania i mam nadzieję, że jeśli
chodzi o dalsze losy tego projektu to w krótkim czasie
znajdzie on swój finał w pracach Sejmu i Senatu. Dzię-
kuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Zamykam dyskusję*).
*) Teksty wystąpień niewygłoszonych – w za-
łączniku nr 1.
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniu pieniężnym przysługującym osobom deportowanym
do pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę i Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich
Wicemarszałek Marek Kuchciński
Marszałek Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezy-
dium Sejmu, proponuje, aby Sejm skierował poselski
projekt ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji za-
wodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepeł-
nosprawnych oraz niektórych innych ustaw, zawarty
w druku nr 3292, do Komisji Polityki Społecznej
i Rodziny w celu rozpatrzenia.
Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm
propozycję przyjął.
Sprzeciwu nie słyszę.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 9. po-
rządku dziennego: Pierwsze czytanie senackie-
go projektu ustawy o zmianie ustawy o świad-
czeniu pieniężnym przysługującym osobom de-
portowanym do pracy przymusowej oraz osadzo-
nym w obozach pracy przez III Rzeszę i Związek
Socjalistycznych Republik Radzieckich oraz nie-
których innych ustaw (druk nr 3304).
Przedstawicielem wnioskodawców jest pan sena-
tor Stanisław Gogacz.
Proszę pana senatora o zabranie głosu w celu
przedstawienia uzasadnienia projektu ustawy.
Proszę bardzo.
Senator Stanisław Gogacz:
Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Mam
honor zaprezentowania inicjatywy senackiej. Projek-
towana ustawa stanowi wykonanie obowiązku dosto-
sowania systemu prawa do wyroku Trybunału Kon-
stytucyjnego z dnia 16 grudnia 2009 r. stwierdzają-
cego niezgodność przepisu art. 2 pkt 2 ustawy z dnia
31 maja 1996 r. o świadczeniu pieniężnym przysłu-
gującym osobom deportowanym do pracy przymuso-
wej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę
i Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich. Ta
niezgodność jest z art. 32 ust. 1 Konstytucji Rzeczy-
pospolitej Polskiej.
Poddany kontroli Trybunału Konstytucyjnego
przepis wskazuje, że represją w rozumieniu ustawy
jest deportacja, tj. wywiezienie, do pracy przymuso-
wej na okres co najmniej 6 miesięcy z terytorium
państwa polskiego, w jego granicach sprzed dnia
1 września 1939 r., na terytorium: po pierwsze, III
Rzeszy i terenów przez nią okupowanych w okresie
wojny w latach 1939–1945 i, po drugie, na terytorium
Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich
i terenów przez niego okupowanych w okresie od dnia
17 września 1939 r. do dnia 5 lutego 1946 r. oraz po
tym okresie do końca 1948 r. z terytorium państwa
polskiego w jego obecnych granicach.
Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego regulacja
ta jest niezgodna z konstytucyjną zasadą równości
przez to, że uzależnia prawo do świadczenia depor-
tacyjnego od miejsca zamieszkania przed deportacją,
tj. wywiezieniem, oraz miejsca deportacji, tj. wywie-
zienia, i wykonywania pracy przymusowej, a pomija
67
przesłankę deportacji do pracy przymusowej w gra-
nicach przedwojennego państwa polskiego.
Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego ogólnie
słuszny cel zaskarżonej ustawy, tj. symboliczne za-
dośćuczynienie dla osób wywiezionych do pracy przy-
musowej, został wypaczony przez niepełne określenie
kategorii osób uprawnionych do świadczenia depor-
tacyjnego przewidzianego w art. 2 pkt 2 przedmioto-
wej ustawy. Z przepisu tego wynika, że beneficjenta-
mi świadczeń mogą być wyłącznie osoby wywiezione
z terytorium państwa polskiego, i to zdefiniowanego
na dwa różne sposoby: w granicach przedwojennych
lub powojennych na terytorium Związku Radzieckie-
go, III Rzeszy lub terenów przez nie okupowanych.
W taki sposób do rangi warunku uzyskania świad-
czenia podniesione zostało przekroczenie granicy
państwa polskiego. W konsekwencji wykluczono moż-
liwość przyznania świadczeń deportacyjnych osobom
deportowanym do pracy przymusowej w ramach te-
rytorium państwa polskiego.
W opinii Trybunału Konstytucyjnego tak sformu-
łowane, bardzo rygorystyczne przesłanki dostępu do
świadczeń deportacyjnych w istotny sposób naruszają
zasadę równości. Kryterium przekroczenia granic
państwowych nie jest adekwatne do celu ustawy, któ-
rym było symboliczne zadośćuczynienie za pracę przy-
musową świadczoną na rzecz okupantów w szczegól-
nie trudnych warunkach spowodowanych oderwaniem
od dotychczasowego otoczenia. Powoduje to arbitralne
zróżnicowanie prawa do świadczenia deportacyjnego.
Osoby wywiezione do pracy przymusowej są bowiem
dzielone na dalsze dwie kategorie, w zależności od
tego, czy miejsce ich zamieszkania i miejsce wywiezie-
nia dzieliła granica państwa polskiego, czy też nie.
Tym samym warunkiem koniecznym w wypadku
osób uprawnionych do świadczenia deportacyjnego
jest nie tylko szczególna dolegliwość represji, lecz tak-
że sztuczne w istocie kryterium geograficzne.
Trybunał Konstytucyjny wskazał, iż interwencja
ustawodawcza powinna zostać podjęta w możliwie
najkrótszym terminie z uwagi na wiek i sytuację oso-
bistą ofiar represji, zwłaszcza że świadczenie depor-
tacyjne jest świadczeniem osobistym i nie podlega
dziedziczeniu. W celu wykonania orzeczenia Trybu-
nału Konstytucyjnego proponuje się, aby zmiana
przepisów ustawy polegała na rozszerzeniu zakresu
podmiotowego osób uprawnionych do otrzymywania
świadczenia pieniężnego przysługującego osobom
deportowanym do pracy przymusowej o krąg osób
przesiedlonych do pracy przymusowej w ramach te-
rytorium państwa polskiego poza dotychczasowe
miejsce zamieszkania na okres co najmniej 6 miesię-
cy, gdy towarzyszyła temu rozłąka z rodziną, z oso-
bami bliskimi.
Co do tego, jak wielka jest to liczba osób, skoro
mówimy o zwiększeniu zakresu podmiotowego, chciał-
bym przywołać pismo, jakie otrzymaliśmy od p.o.
kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób
Represjonowanych Jana Stanisława Ciechanowskie-
go, datowane na 22 kwietnia 2010 r., w którym czy-
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniu pieniężnym przysługującym osobom deportowanym
68 do pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę i Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich
Senator Stanisław Gogacz
tamy: Do urzędu wpłynęło do dnia dzisiejszego ok.
2500 wniosków o przyznanie świadczenia, jednak
kierownik urzędu za zasadne uznał tylko ok. 700
z nich. Przesłanką decyzji odmownych było głównie
świadczenie przez stronę pracy w miejscu zamiesz-
kania, a więc nie występował element wywiezienia.
Czyli 2500 wniosków złożono, a jedynie 700 z nich
zostało zakwalifikowanych.
Jeżeli chodzi o wielkość tego świadczenia, to
chciałbym tu przywołać również analizy, jakimi dys-
ponuję, z których wynika, że świadczenie przysługu-
je wyłącznie osobom, które nie mają ustalonego pra-
wa do dodatku – cytuję: kombatanckiego, określone-
go w przepisach o kombatantach oraz niektórych
osobach będących ofiarami represji wojennych i okre-
su powojennego, oraz za tajne nauczanie, przysługu-
jące na podstawie odrębnych przepisów. Wysokość
podstawowego świadczenia jest uzależniona od dłu-
gości okresu trwania represji, wykonywania przez
osobę uprawnioną pracy przymusowej. Obecnie za
każdy pełen miesiąc trwania pracy uprawniony
otrzymuje 8,68 zł, nie więcej jednak niż łącznie za
12 miesięcy trwania pracy, tj. w sumie 173,10 zł,
i kwota ta nie podlega waloryzacji. Chciałbym w związ-
ku z tym zaproponować, ażeby przedmiotowa ustawa
otrzymała następujące brzmienie: W ustawie z dnia
31 maja 1996 r. o świadczeniu pieniężnym przysłu-
gującym osobom deportowanym do pracy przymuso-
wej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę
i Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich
wprowadza się następujące zmiany – i tu jest propo-
zycja, aby, po pierwsze, tytuł ustawy otrzymał
brzmienie (chodzi o to, żeby to nie było słowo depor-
tacja, a wywiezienie, w związku z tym że chcemy
uciec od kryterium, jakim jest granica): O świadcze-
niu pieniężnym przysługującym osobom wywiezio-
nym do pracy przymusowej oraz osadzonym w obo-
zach pracy przez III Rzeszę i Związek Socjalistycz-
nych Republik Radzieckich. Pkt 2 – w art. 2 pkt 2
otrzymuje brzmienie – właśnie to jest ten punkt, któ-
rego dotyczy wyrok Trybunału Konstytucyjnego –
„świadczenie pracy przymusowej na rzecz III Rzeszy
i Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich
w warunkach wywiezienia poza dotychczasowe miej-
sce zamieszkania przez okres co najmniej 6 miesięcy:
a) z terytorium państwa polskiego, w jego granicach
sprzed dnia 1 września 1939 r., na terytorium: III
Rzeszy i terenów przez nią okupowanych w okresie
wojny w latach 1939–1945, Związku Socjalistycznych
Republik Radzieckich i terenów przez niego okupo-
wanych w okresie od dnia 17 września 1939 r. do dnia
5 lutego 1946 r. oraz po tym okresie do końca 1948 r.
z terytorium państwa polskiego w jego obecnych gra-
nicach”. I właśnie ten dodany zapis będący jakby
istotą, jeżeli chodzi o poszerzenie zakresu podmioto-
wego, którego dotyczy ustawa, czyli pkt b): „w latach
1939–1945 w granicach przedwojennego państwa
polskiego, któremu towarzyszyła rozłąka z osobami
bliskimi”.
W związku z przedstawioną propozycją inicjatywy
ustawodawczej bardzo proszę Wysoki Sejm o podjęcie
prac legislacyjnych. Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję bardzo panu senatorowi.
Wysoki Sejmie! Sejm ustalił, że w dyskusji nad
tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minu-
towych oświadczeń w imieniu klubów i kół.
Otwieram dyskusję.
Przedstawiciele czterech klubów zgłosili się do
wystąpień.
Pierwszy będzie pan poseł Andrzej Czuma, Klub
Parlamentarny Platforma Obywatelska.
Proszę bardzo, panie ministrze.
Poseł Andrzej Czuma:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie będę powta-
rzał opisu proponowanej nowelizacji, chciałbym tylko
podkreślić, że klub Platformy Obywatelskiej, w któ-
rego imieniu mam zaszczyt występować, podziela
rozumowanie Trybunału Konstytucyjnego oraz prze-
konanie Senatu Rzeczypospolitej Polskiej.
Powiem tylko zwięźle, że projekt ten powstał
z konieczności wykonania orzeczenia Trybunału
Konstytucyjnego z 16 grudnia 2009 r. i zmiana prze-
pisów polega na rozszerzeniu zakresu podmiotowego
o ten krąg osób prześladowanych i wywożonych do
prac przymusowych przez Związek Sowiecki i nie-
miecką, hitlerowską Rzeszę, które były wywożone
z terytorium Polski na terytorium Polski, ale już
owładnięte przez władze okupacyjne, jeśli dobrze ro-
zumiem ducha tych zmian.
Koniecznie trzeba to jak najszybciej zrobić i nasz
klub dołoży wszelkich starań i będzie razem z inicja-
torem tej ustawy gotów do jak najszybszego procedo-
wania, tak aby ze względu na wiek osób uprawnio-
nych ustawa została uchwalona jak najszybciej. Bar-
dzo dziękuję.
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Teraz głos zabierze pan poseł Waldemar Andzel,
przedstawiciel Klubu Parlamentarnego Prawo i Spra-
wiedliwość.
Czy jest pan poseł?
Nie ma.
W takim razie czy jest pan poseł Tadeusz Toma-
szewski?
Proszę pana posła Tadeusza Tomaszewskiego
z Klubu Poselskiego Lewica.
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniu pieniężnym przysługującym osobom deportowanym
do pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę i Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich
Poseł Tadeusz Tomaszewski:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Szanowny Pa-
nie Ministrze! Dzisiejsza nowelizacja ustawy o świad-
czeniach pieniężnych przysługujących osobom depor-
towanym do pracy przymusowej jest konsekwencją
orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego w tej spra-
wie. Inicjatywa Senatu została poprzedzona inicjaty-
wą Klubu Poselskiego Lewica. Taki projekt ustawy
złożony został do marszałka Sejmu, marszałek Sejmu
skierował jednak ten projekt ustawy do komisji poli-
tyki społecznej. Mam nadzieję, że uzgodnienie doty-
czące tego, co miało miejsce w czasie spotkania Pre-
zydium Sejmu i Konwentu Seniorów: iż będziemy
w komisji pracować łącznie nad tymi dwoma projek-
tami, będzie miało swój finał.
Sojusz Lewicy Demokratycznej opowiada się za
przyjęciem tej ustawy, ponieważ brak tej ustawy
w znacznym stopniu powoduje pewne kłopoty inter-
pretacyjne. Wiele osób starszych, które zgłasza się do
naszych biur poselskich, uważa, iż kierownik Urzędu
do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych
w sposób nieuzasadniony odmawia im przyznania
tych świadczeń. Dlatego w czasie debaty musimy so-
bie jasno i precyzyjnie wyjaśnić właśnie ten tok po-
stępowania i całą definicję dotyczącą świadczeń pie-
niężnych przyznanych osobom, którym będzie to
przysługiwać, i osobom wywiezionym do pracy przy-
musowej również na terytorium naszego kraju, bo
tego dotyczy orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego,
jeżeli towarzyszyła temu rozłąka z bliskimi. Ale po-
wstaje wiele pytań. Czy to wywiezienie i rozłąka
z bliskimi to jest 30 km czy 50 km? Według informa-
cji osób, które przychodzą do biura, utarło się, że
kierownik urzędu do spraw kombatantów przyjął, iż
to musi być 50 km. Wymaga to więc precyzyjnego
wyjaśnienia i zapisów, które nie będą powodowały, iż
osoby w podeszłym wieku po prostu biegają od insty-
tucji do instytucji i często są narażone na kłopoty, na
problemy. Z drugiej strony, można powiedzieć, wyra-
żają później swoje niezadowolenie dotyczące funkcjo-
nowania organów państwa, odwołują się również do
sądów. Prawo do sądu oczywiście każdy ma, ale naj-
lepiej by było, żeby nasze prawo było tak precyzyjne,
żeby nie budziło wątpliwości również tych, którzy
starają się o te świadczenia. To jest oczywiście, jak
wszyscy wspomnieliśmy, konsekwencja orzeczenia
Trybunału Konstytucyjnego, niemniej jednak pro-
blem osób pokrzywdzonych, krótko mówiąc, w wyniku
działań okupantów w czasie II wojny światowej jest
dość szeroki.
W Sejmie znajduje się również projekt Klubu Po-
selskiego Lewica dotyczący małoletnich ofiar wojny,
znajdują się także inne projekty dotyczące środowi-
ska kombatanckiego złożone przez prezydenta Rze-
czypospolitej czy przez posłów z innych klubów po-
selskich.
Muszę powiedzieć, że w tej sprawie przedstawicie-
le rządu zaniechali jakichkolwiek działań, gdyż na
pewnym etapie, kiedy prace nad poselskim projektem
69
o świadczeniach pieniężnych dla małoletnich ofiar
wojny toczyły się w podkomisji, obecny tu pan mini-
ster Bucior informował nas, iż trwają prace w rządzie
na temat nowego prawa kombatanckiego. Trwały do
pewnego czasu, a potem ustały. W związku z powyż-
szym trzeba zapytać: Co się stało? Czyżby środowi-
ska kombatanckiego już nie było? Czy kryzys finan-
sowy wymiótł wszystkie pomysły, które tam zostały
zapisane, czy ewentualnie się pojawią?
To jest bardzo istotne, ponieważ wszyscy wiemy,
że w tym środowisku każda godzina to jest po prostu
czas, który działa na niekorzyść, czas, kiedy ci ludzie
czują się podwójnie pokrzywdzeni. Nade wszystko
uważają, iż teraz czują się pokrzywdzeni przez wolne,
demokratyczne państwo – bo o nich nie pamięta, bo
o nich zapomina. Tak to pojmują, tak swoją gorycz
przedstawiają również na naszych spotkaniach czy
w biurach poselskich. Mówią, że na wszystko inne
starczy, tylko dla nich – dla tych, którzy także wal-
czyli czy doznali krzywd w czasie działań okupantów
podczas II wojny światowej – teraz nie ma ani czasu,
ani środków finansowych.
Stąd uprzejma prośba do pana ministra, aby chciał
również dzisiaj, w czasie tej debaty oświadczyć, czy
prowadzone są jakiekolwiek prace na temat noweliza-
cji ustawy prawa kombatanckiego czy nowego prawa
kombatanckiego, czy ustawy, która dotyczy osób re-
presjonowanych, czy nie. Czy dzisiaj sytuacja finanso-
wa państwa pozwala na to, aby do końca kadencji
wprowadzić jakiekolwiek nowe rozwiązania poza tymi,
o których dzisiaj rozmawiamy, a dotyczące wykonania
orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego?
Klub Poselski Lewica popiera projekt (Dzwonek)
zgłoszony przez Senat i chcielibyśmy, aby na ten te-
mat i na temat projektu, który wcześniej zgłosiliśmy
w pracach, było łączne sprawozdanie. Dziękujemy.
(Oklaski)
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Głos zabierze pan poseł Waldemar Andzel repre-
zentujący Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedli-
wość.
Poseł Waldemar Andzel:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt
w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawie-
dliwość przedstawić stanowisko dotyczące senackie-
go projektu ustawy o zmianie ustawy o świadczeniu
pieniężnym przysługującym osobom deportowanym
do pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach
pracy przez III Rzeszę i Związek Socjalistycznych
Republik Radzieckich oraz niektórych innych
ustaw.
Przestawiony przez Senat Rzeczypospolitej Pol-
skiej projekt ustawy jest niezbędny dla wykonania
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniu pieniężnym przysługującym osobom deportowanym
70 do pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę i Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich
Poseł Waldemar Andzel
orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z dnia 16
grudnia 2009 r., w którym stwierdzono niezgodność
przepisu art. 2 pkt 2 ustawy z dnia 31 maja 1996 r.
W opinii trybunału niektóre zapisy obowiązującej
ustawy w sposób znaczący naruszały przepisy kon-
stytucyjnej zasady równości. Chodzi głównie o uza-
leżnienie otrzymania prawa do świadczenia deporta-
cyjnego od miejsca zamieszkania przed deportacją
oraz miejsca deportacji i wykonywania pracy przy-
musowej, z pominięciem w zupełności przesłanki
deportacji do pracy przymusowej w granicach przed-
wojennego państwa polskiego. Pominięcie to godziło
przez lata obowiązywania ustawy we wszystkich,
którym od dnia publikacji wyroku trybunału nadano
– jak się okazało należne – prawo do uzyskiwania
odpowiedniego świadczenia. Niezbędne jest więc jak
najszybsze rozszerzenie zakresu podmiotowego osób
uprawnionych do otrzymywania świadczenia pienięż-
nego przysługującego osobom deportowanym do pra-
cy przymusowej w granicach przedwojennego pań-
stwa polskiego, co uczyni wejście w życie procedowa-
nej ustawy.
Mam także pytanie do pana ministra o to, o co tu
już pytano: Czy będziemy mieli do końca tej kadencji
parlamentu jakiekolwiek zmiany na korzyść środo-
wiska ogólnie kombatanckiego i osób represjonowa-
nych w powojennej Polsce? Takie projekty w podko-
misjach są zgłoszone przez klub Prawo i Sprawiedli-
wość. Do tej pory nie mogą one ujrzeć światła dzien-
nego, nie są rozpatrywane. Ministerstwo nie przed-
stawia żadnego projektu. Takie projekty zgłosił i klub
Prawo i Sprawiedliwość, i śp. pan prezydent Lech
Kaczyński. To projekty ustaw bardzo ważnych dla
środowiska kombatanckiego, które do dnia dzisiej-
szego nie mogą wejść w życie. A to środowisko, jak
wszyscy wiemy, to osoby w coraz bardziej podeszłym
wieku. Tych osób jest coraz mniej, a one bardzo ocze-
kują na określone zapisy. Chodzi nie tylko o zapisy
finansowe, ale także o zapisy, które honorowałyby te
osoby czy mogłyby na przykład dotyczyć odpowied-
niego pochówku osób, które miały olbrzymi wkład
w niepodległość naszej ojczyzny.
W związku z tym, że zapisy ustawy dotyczą osób
będących w podeszłym wieku, znajdujących się często
w trudnej sytuacji życiowej, Klub Parlamentarny
Prawo i Sprawiedliwość popiera przedstawiony przez
Senat RP projekt ustawy. Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
W imieniu Klubu Poselskiego Polskiego Stron-
nictwa Ludowego głos zabierze pan poseł Piotr Wal-
kowski.
Proszę bardzo.
Poseł Piotr Walkowski:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Panie Senatorze! Myślę, że to rzeczywiście dobrze, iż
Senat przesłał nam projekt ustawy. Myślę też, że
w bardzo szybkim tempie przystąpimy do uregulo-
wania i zatwierdzenia tego, co słusznie należy się
pominiętej grupie osób, które w okresie represji sto-
sowanych przez III Rzeszę i Związek Socjalistycz-
nych Republik Radzieckich wykonywały pracę przy-
musową.
Podobnie jak koledze Tadeuszowi, mnie również
brakuje takiego dopięcia, określenia, co to znaczy
praca poza domem, rozłąka z rodziną. Sądzę, że
w trakcie prac komisyjnych będziemy musieli to
uszczegółowić, żeby zasady były czyste, klarowne.
Chodzi o osoby, które, jak już powiedziano, mają
70–80 lat i więcej, bo okres, do którego ma to zasto-
sowanie, to jest okres maksymalnie do 1948 r. Z tego
wynika więc, że nie można dawać nadziei, żeby po-
tem nie okazało się, po zebraniu odpowiednich doku-
mentów, że nie będzie im przysługiwało świadczenie
pieniężne.
Z tego też względu, tak jak powiedziałem, należy
przystąpić w szybkim trybie do legislacji w odniesie-
niu do tego projektu ustawy. Polskie Stronnictwo
Ludowe jest za przyjętym kierunkiem i w pełni po-
piera zasady i kierunki działań proponowane w pro-
jekcie ustawy. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Wysoki Sejmie, jeszcze zgłosił się przedstawiciel
Koła Parlamentarnego Polska Plus pan poseł Lucjan
Karasiewicz.
Proszę bardzo.
Poseł Lucjan Karasiewicz:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Zajmujemy się dzisiaj nowelizacją zawartą w druku
nr 3304 – projektem ustawy o zmianie ustawy o świad-
czeniu pieniężnym przysługującym osobom deporto-
wanym do pracy przymusowej oraz osadzonym w obo-
zach pracy przez III Rzeszę i Związek Socjalistycz-
nych Republik Radzieckich oraz niektórych innych
ustaw. Jak czytam w uzasadnieniu, jest to wykonanie
wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Generalnie je-
śli chodzi o środowiska kombatanckie, osoby, które
w jakiś sposób były tym dotknięte – albo ich rodziny,
najbliżsi, czyli ojcowie, dziadkowie, albo oni sami
jeszcze żyją, jeszcze pamiętają te dotkliwe wydarze-
nia – jest to ustawa bardzo oczekiwana i bardzo do-
brze, że dzisiaj z inicjatywy Senatu Sejm się nią zaj-
muje. Mam nadzieję, że zostanie ona szybko wprowa-
dzona w życie.
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniu pieniężnym przysługującym osobom deportowanym
do pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę i Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich
Poseł Lucjan Karasiewicz
Do zmian i ich konieczności i zasadności, jak my-
ślę, wielu moich przedmówców już się odnosiło. Wie-
le środowisk, zanim zaskarżone artykuły trafiły do
Trybunału Konstytucyjnego, również podkreślało,
że one są źle skonstruowane i szkodzą dobrze pojętej
sprawiedliwości wobec tych osób. Trybunał Konsty-
tucyjny przychylił się do tego, że są to zapisy niekon-
stytucyjne.
Chciałbym jednak odnieść się do kwestii funkcjo-
nowania tych przepisów już po wyroku Trybunału
Konstytucyjnego, a jeszcze przed wejściem w życie tej
nowelizacji, do spraw z życia codziennego, które tra-
fiły do mojego biura poselskiego. Otóż urząd do spraw
kombatantów pomimo korzystnego orzeczenia Try-
bunału Konstytucyjnego szuka innych uzasadnień,
żeby tym osobom nie przyznawać świadczeń. Jeśli
wcześniej te osoby składały podanie, to otrzymywały
uzasadnienie, że im się to nie należy, z powołaniem
się na artykuł, który został przez Trybunał Konsty-
tucyjny uchylony. Te osoby przeczytały wyrok, pisa-
ły ponownie do urzędu kombatantów wniosek o przy-
znanie świadczeń i dostawały odpowiedź, która uza-
sadniana była już innymi kryteriami niż to, które we
wcześniejszych swoich decyzjach urząd przedstawiał
jako kryterium niemożliwości. Najpierw te osoby
miały decyzję, która jako uzasadnienie podawała ten
artykuł, który dzisiaj zmieniamy, wskazany przez
Trybunał Konstytucyjny, potem złożyły ponowny
wniosek i dostały odmowę na podstawie innych kry-
teriów. I teraz jest pytanie, czy my w ogóle jako Pol-
ska, jako kraj chcemy tym osobom oddać należną im
sprawiedliwość, czy pomimo korzystnych wyroków
Trybunału Konstytucyjnego będziemy jednak szu-
kać takich rozwiązań, które tym osobom nie służą.
Podam przykład osoby, która była deportowana.
W kolejnej decyzji, wydanej już w czerwcu tego roku,
urząd pisze, że nie został spełniony warunek dobro-
wolności. Osoba ta ma decyzję z Instytutu Pamięci
Narodowej, w której stwierdza się, że osoby zostały
deportowane, jest wymieniona ta osoba, jej rodzina.
Pisze się tam, że rodzina mieszkała we wsi Cieszowa,
byli to nauczyciele, jeden z rodziców był dyrektorem,
został wcielony do armii polskiej, a matka z dziećmi
po wybuchu wojny była zmuszona – to pisze IPN:
zmuszona – do opuszczenia mieszkania. W wyniku
segregacji pojechała ona do swojej rodziny. Urząd do
spraw kombatantów w uzasadnieniu, które jej prze-
syła, pisze, że odmawia przyznania świadczenia ze
względu na to, iż nastąpiło dobrowolne opuszczenie
miejscowości, iż rodzina dobrowolnie wyjechała.
A zatem jest pytanie, jak będziemy to interpreto-
wać i jak te zapisy będą funkcjonować w życiu, bo
może się okazać, że pomimo dobrej woli zarówno Se-
natu, jak i Sejmu, w ogóle polskiego parlamentu, tak
naprawdę te osoby, które wcześniej otrzymały decy-
zję odmowną Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób
Represjonowanych, nadal nie uzyskają pomocy. A więc
jest prośba, aby nad tym się pochylić, nie wyciągać
71
teczek i dokumentów, które już zostały zgromadzone,
lecz rozpatrywać wnioski niejako od początku.
W uzasadnieniu przesłanym do osoby, która do mnie
się zgłosiła, de facto było napisane prawie to samo,
co napisano w poprzednich latach. To oczywiście ni-
czemu nie służy. Jeżeli dzisiaj mówimy, że chcemy
naprawiać, że chcemy przywrócić szanse tym oso-
bom, które otrzymały decyzję odmowną, to tak na-
prawdę nie do końca to jest prawda, bo większość
z tych osób już złożyła wnioski o ponowne rozpatrze-
nie. Nie wiem, jak to wygląda na podstawie danych
statystycznych, ale akurat te osoby, z którymi mia-
łem kontakt, ponownie otrzymują decyzje odmowne.
Pojawia się problem, co mają zrobić osoby, które już
otrzymały prawomocną decyzję odmowną, i czy
w ogóle mają jakieś szanse na zadośćuczynienie.
Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Proszę państwa, w dalszym ciągu dyskusji będzie-
my słuchać posłów, którzy zapisali się do zadania
pytań. Zgłosiło się siedmioro posłów.
Ustalam czas dyskusji…
(Poseł Romuald Ajchler: Dwie minuty.)
(Głos z sali: Trzy minuty.)
(Poseł Romuald Ajchler: To jest ważna sprawa.)
Ważna sprawa, tak? Dobrze.
Dwie minuty.
W takim razie będę miał prośbę do pana ministra,
żeby odpowiadać na pytania lapidarnie.
Pierwszy zada pytanie pan poseł Wojciech Szczę-
sny Zarzycki z klubu Prawo i Sprawiedliwość.
Poseł Wojciech Szczęsny Zarzycki:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Panie Senatorze! W latach 90. angażowałem się
w sprawy związane z pomocą finansową ze środków
Fundacji Polsko-Niemieckie Pojednanie oraz uchwa-
leniem ustawy, której nowelizację dziś przygotowu-
jemy. W swoim wystąpieniu sejmowym w dniu
29 maja 1996 r. zwróciłem uwagę na te niedoskona-
łości ustawy, które 14 lat później potwierdził Trybu-
nał Konstytucyjny. Mówiłem o braku szczegółowego
określenia deportacji oraz o możliwości dowolnego
interpretowania zapisów ustawy. Mówiłem wtedy, że
ustawa ta skonfliktuje sąsiadów, a nawet rodziny, bo
70% żyjących poszkodowanych nie będzie mogło
otrzymać takiego świadczenia. Często trudno było
udokumentować deportacje, bo dokumenty zaginęły
lub zostały zniszczone w czasie działań wojennych
lub celowo zniszczone przez zachodniego lub wschod-
niego okupanta. Niestety, większość posłów uznała
wtedy, że nie miałem racji. Dzisiejsza nowelizacja
ustawy obejmuje tylko nielicznych. Zdecydowana
większość odeszła już na zawsze. Odeszli z poczuciem
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniu pieniężnym przysługującym osobom deportowanym
72 do pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę i Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich
Poseł Wojciech Szczęsny Zarzycki
wielkiej, podwójnej krzywdy: nie uzyskali pomocy
z Fundacji Polsko-Niemieckie Pojednanie i należnych
świadczeń z tytułu tej ustawy. Mam pytanie: Czy
zgłaszający projekt zmian mają przybliżoną wiedzę
o liczbie osób, których obejmie jeszcze ta nowelizacja?
Myślę także o tych, którzy nie złożyli wniosków, gdyż
nie było takiego rozstrzygnięcia prawnego, jakie nie-
sie ta nowelizacja. I jak ci, którzy będą mogli skorzy-
stać z tej nowelizacji, dowiedzą się o takiej możliwo-
ści, żeby mogli złożyć, jak sądzę, ponownie wniosek?
Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Teraz proszę pana posła Tadeusza Tomaszewskie-
go z Klubu Poselskiego Lewica.
Poseł Tadeusz Tomaszewski:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! W czasie de-
baty na ten temat na forum Klubu Poselskiego Le-
wica jeden z kolegów zadał pytanie, które pozwolę
sobie przedstawić, ponieważ nie mógł dzisiaj uczest-
niczyć w debacie. Czy ta nowelizacja, to orzeczenie
Trybunału Konstytucyjnego, będzie dotyczyć rów-
nież następującej sytuacji, którą przedstawię?
W pierwszych latach okupacji hitlerowskiej nastąpi-
ło wysiedlenie kilkuset rodzin z Beskidu Żywieckie-
go, z Żywiecczyzny. Pozostawione gospodarstwa zo-
stały następnie zasiedlone przez Niemców, natomiast
wysiedlonych w większości przewieziono w rejon
Działdowa. Kilkakrotnie ubiegali się oni o jakiekol-
wiek świadczenia z tego powodu, jednak do tej pory
zawsze odmawiano im przyznania tych świadczeń
czy dodatków pieniężnych do świadczeń emerytalno-
-rentowych. Czy w takim przypadku – oczywiście to
będzie wymagało stosownego uzasadnienia – jest
wystarczająca przesłanka, żeby można było się sta-
rać, w świetle orzeczenia Trybunału Konstytucyjne-
go, o stosowne świadczenie? Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Rozumiem, że pan poseł sformułował pytanie do
rządu.
(Poseł Tadeusz Tomaszewski: Tak, do rządu.)
Dobrze, dziękuję bardzo.
Teraz proszę panią poseł Annę Bańkowską z Klu-
bu Poselskiego Lewica.
Poseł Anna Bańkowska:
Dziękuję bardzo.
Mam dwa pytania. Pierwsze pytanie kieruję do
rządu, ponieważ bardzo mi zależy na tym, żeby
wreszcie rozwiać niejasności. Zastanawiam się, dla-
czego rząd w związku z orzeczeniem Trybunału Kon-
stytucyjnego sam nie wyszedł z inicjatywą, żeby za-
pobiec tej udręce, jaka dotyka bardzo szerokie rzesze
bardzo już sędziwych ludzi. Sytuacja ta jest o tyle
dziwna, że szef urzędu w sposób zupełnie dobrowolny
interpretuje to, co wydarzyło się w czasie wojny
z daną osobą. Otrzymałam na przykład kopie listów,
w których szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób
Represjonowanych zakłada nieprawdę w oświadcze-
niu osoby deportowanej, iż przez pół roku nie miała
okazji odwiedzić rodziców, w sytuacji gdy odległość
od miejsca zamieszkania rodziców wynosiła 30–
–40 km. To są sprawy, które muszą budzić sprzeciw.
Dlatego, powiem szczerze, oczekiwałam – jako że pra-
wie wszyscy pisaliśmy wnioski do urzędu i do resor-
tu w imieniu tych ludzi, obijaliśmy się o ścianę – że
rząd sam wreszcie zapobiegnie takiej eskalacji nieja-
sności. To po pierwsze.
Po drugie, uważam, panie marszałku, że ta de-
bata jest przykładem lekceważenia przez Sejm ini-
cjatyw opozycji. Otóż klub Lewica już dawno, bo
pół roku temu, zgłosił projekt, który miał wyjść
naprzeciw temu, o czym mówiłam, zadając pierw-
sze pytanie. W oparciu o orzeczenie Trybunału
Konstytucyjnego zawarta tam była na przykład
doprecyzowana definicja deportacji. Projekt klubu
Lewica do dziś nie doczekał się pierwszego czyta-
nia (Dzwonek), a był oparty na myśli podobnej do
myśli senackiej. W związku z tym pytam, panie
marszałku, czy teraz to się zmieni i czy wreszcie
inicjatywy klubów opozycyjnych będą tak samo
sprawiedliwie traktowane, jeśli chodzi o czas roz-
patrywania i podejście do nich, jak inicjatywy, któ-
re dotyczą większości parlamentarnej i rządowej.
Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję bardzo, pani poseł.
W tej ostatniej sprawie postaram się pomóc w uzy-
skaniu pozytywnej odpowiedzi na pani uwagi i pyta-
nie. Prosiłbym jednocześnie, aby przedstawiciel klu-
bu Lewica poruszył te sprawy na posiedzeniu Kon-
wentu Seniorów, bo wydaje się, że następują jakieś
pozytywne zmiany.
Proszę bardzo, pan poseł Romuald Ajchler z Klu-
bu Poselskiego Lewica.
Poseł Romuald Ajchler:
Dziękuję bardzo.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Dobrze się stało, że Trybunał Konstytucyjny uznał
w 2009 r. – podjął stosowną uchwałę – że osoby de-
portowane do pracy przymusowej także na terenie
ziem polskich mogą uzyskać świadczenie pieniężne.
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniu pieniężnym przysługującym osobom deportowanym
do pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę i Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich
Poseł Romuald Ajchler
Zresztą zabiegali o to nie tylko ci, którzy zostali po-
krzywdzeni, ale także ci, którzy zajmują się tym pro-
blemem. Moich wystąpień do Urzędu do Spraw Kom-
batantów i Osób Represjonowanych od 1993 r. będzie
chyba kilkaset, a może nawet i około tysiąca, wska-
zujących na problem, o którym tu dzisiaj mówimy.
Wysoka Izbo, panie marszałku, mam jedną prośbę
do kolegów, którzy będą nad tą ustawą pracować:
musicie odpowiedzieć, co to znaczy wyrwanie kogoś
ze środowiska, bo to jest jedyny argument, którym
posługuje się Urząd do Spraw Kombatantów i Osób
Represjonowanych, podejmując decyzję negatywną.
Stwierdza – jednym zdaniem – że osoba, która była
deportowana na przykład na odległość 30–40 km, nie
została wyrwana ze środowiska. Z tym nie można się
zgodzić. Trzeba opracować definicję, aby nie było tak,
że urzędnik – jak jest do tej pory –decyduje o tym, czy
10-letnie dziecko przewiezione, panie ministrze, w cza-
sie drugiej wojny światowej, przepraszam, deportowa-
ne z Warthegau do GG otrzymuje decyzję negatywną,
stwierdzającą, że nie było deportacji. A dlaczego nie
było? Dostaje brat, bo w ankiecie personalnej miał
napisane, że był deportowany do GG, ale siostra tego
nie napisała, występując o dowód w latach 50., więc jej
już odmówiono przyznania tego świadczenia. Dowo-
dem jest to, że matka zmarła w Generalnej Guberni.
Nie obchodzi to urzędnika, decyzja jest negatywna
i można iść do sądu.
Wysoki Sejmie! Przecież jest tak, że urząd do
spraw kombatantów, pisząc do sądu – a mam kilka
takich spraw, które moje biuro prawne pomaga tym
ludziom załatwiać – wnosi do wysokiego sądu, aby
rozprawa odbyła się w trybie uproszczonym, to zna-
czy bez możliwości przesłuchania osoby poszkodowa-
nej. (Dzwonek) Dopiero na wniosek tejże osoby może
się odbyć sprawa jawna. Ci ludzie nie zawsze o tym
wiedzą, nie zawsze się odwołują do sądu.
Przepraszam, panie marszałku, że przedłużam.
Najistotniejszą sprawą, jeśli chcemy pomóc tej
grupie społecznej, jest to, aby opracować definicję,
czyli określić, co znaczy „wyrwanie z własnego śro-
dowiska”. Urzędnik nie może określać, czy dziecko
i cała rodzina przesiedlona 10 km byli wyrwani, czy
nie, czy mogło chodzić pieszo w odwiedziny, czy nie
mogło. To nie jest rola urzędnika.
Jeszcze jedna kwestia. Urząd musi wziąć pod
uwagę fakt, że dzisiaj dokumentów nie ma, bo np.
zostały spalone itp. Nie ma ich też w kościołach,
w archiwach, przez co ta osoba ma ponosić konse-
kwencje. Zwracam się do was, także w imieniu tych,
którzy przychodzą do mojego biura, abyście państwo
na to zwrócili szczególną uwagę i pomogli ludziom
w tej sprawie. Pani poseł Bańkowska mówiła o dzie-
ciach wojny. To jest, panie ministrze, grupa ok. 70
tys. ludzi. Powinno być wstydem tej Izby, że ta spra-
wa nie została jeszcze do tej pory załatwiona. Dzię-
kuję bardzo.
73
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję panu posłowi.
Teraz proszę o zabranie głosu pana posła Piotra
Polaka z Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawie-
dliwość.
Poseł Piotr Polak:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Moje pytanie dotyczy przypadku szczególnego, z któ-
rym zetknąłem się w biurze poselskim. Chodzi mi
o osobę, która, będąc dzieckiem, została wraz z ro-
dziną deportowana z terenów polskich na tereny
Związku Radzieckiego. Ma udokumentowany pobyt
w tamtym miejscu. Rodzice zmarli, to dziecko prze-
żyło tam gehennę. Już jako dorosły człowiek ta osoba
wróciła po wojnie do Polski ze zrujnowanym zdro-
wiem i trwałym uszczerbkiem na zdrowiu. Z tego
tytułu nie otrzymała nigdy żadnej rekompensaty.
Czy taka osoba może liczyć na jakieś jednorazowe
świadczenie pieniężne, bo do tej pory takowego nie
otrzymała?
Pytanie o pracę przymusową, już niezwiązane
z tematem tej ustawy. Chodzi mi o pracę przymusową
w brygadach „Służba Polsce”. Czy na stosowne
świadczenia pieniężne mogą liczyć wszyscy junacy
pracujący w tych brygadach? Jak wiadomo, są usta-
wowe ograniczenia. Tych osób też jest coraz mniej.
Myślę, że dobrze by było, gdyby wszystkie osoby, któ-
re pracowały nie ze swojej woli w tych brygadach,
mogły na stosowne świadczenia liczyć. Dziękuję.
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Ostatnim posłem będzie pan marszałek Franci-
szek Jerzy Stefaniuk z Klubu Poselskiego Polskiego
Stronnictwa Ludowego.
Poseł Franciszek Jerzy Stefaniuk:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jest takie powie-
dzenie, że pomoc przyszła zbyt późno, jak podkreślił
poseł Zarzycki. Pochodzę z okolic Białej Podlaskiej.
Jest tam związek sybiraków. Na początku lat 90. tych
sybiraków nie mieściła duża sala konferencyjna urzę-
du wojewódzkiego. Teraz przyjeżdża kilka osób.
Mamy doświadczenie, że kiedy uruchomiono graty-
fikacje, które rozdzielała Fundacja Polsko-Niemiec-
kie Pojednanie, to zgłaszały się do nas rodziny tych,
których to obejmowało, ale nie dożyli tego dnia. Wie-
my, że wielu zmarło, w tej chwili jest wysoka umie-
ralność ze względu na wiek. Wiemy, że wielu odeszło
w tym roku.
Prosiłbym o definitywną odpowiedź na pytanie,
co odpowiedzieć tym rodzinom, które będą się zgła-
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniu pieniężnym przysługującym osobom deportowanym
74 do pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę i Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich
Poseł Franciszek Jerzy Stefaniuk
szały, bo na pewno będą. Jeśli się ogłosi, że należy się
jakaś rekompensata, to wtedy po prostu się ożywiają.
Zostaje współmałżonek, który nie był deportowany,
ale będzie się po prostu o to pytał. Proszę o defini-
tywne stwierdzenie. Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Proszę państwa, były pytania do pana ministra,
więc proszę o zabranie głosu pana ministra Marka
Buciora, podsekretarza stanu w Ministerstwie Pracy
i Polityki Społecznej. Potem, jeżeli będzie taka wola,
poproszę pana senatora Gogacza, ale nie przypomi-
nam sobie, żeby były pytania kierowane bezpośred-
nio do wnioskodawców.
Proszę bardzo.
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Pracy i Polityki Społecznej
Marek Bucior:
Panie Marszałku! Panie Senatorze! Panie i Pano-
wie Posłowie! Moją odpowiedź zacznę może od pyta-
nia pani poseł Bańkowskiej, bo właściwie to pytanie
stanowi punkt wyjścia do przedstawienia stanowiska
rządu w tej sprawie.
Pani poseł pyta, dlaczego rząd nie przedstawił
projektu ustawy. Rząd przedstawił projekt ustawy.
Projekt ustawy został odpowiednio przygotowany
przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej i skie-
rowany pod obrady komitetu stałego Rady Ministrów,
tak że mam nadzieję, że to jest kwestia miesiąca
i w tym czasie oczywiście Rada Ministrów przyjmie
przedłożenie zainicjowane przez ministerstwo.
Dlaczego sięgam do przedłożenia rządowego? Po-
nieważ różni się ono w stosunku do praktyki, którą
stosuje Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Repre-
sjonowanych, a także różni się od projektu senackie-
go. Projekt senacki w naszym odczuciu właściwie
powiela tę praktykę, którą zaproponował urząd do
spraw kombatantów. Wraz z wprowadzeniem nowej
definicji idzie on jeszcze dalej. Po pierwsze, likwiduje
pojęcie deportacji. Po przyjrzeniu się temu projekto-
wi uważamy, że jest on niewłaściwy z tego względu,
iż likwiduje to pojęcie. Odwołania do tego pojęcia
znajdują się w szeregu innych aktów prawnych,
a więc nie jest to właściwe rozwiązanie. Po drugie,
uważamy za niewłaściwe wprowadzenie tego dodat-
kowego obostrzenia w postaci rozłąki z osobami bli-
skimi, przy czym to obostrzenie jest całkowicie nie-
ostre. Nie wiemy, co to miałoby faktycznie oznaczać,
stąd też następuje szereg pytań dotyczących tego za-
gadnienia, a wręcz postulatów, aby jasno sprecyzo-
wać pojęcie „rozłąka z osobami bliskimi”.
W związku z tym należałoby sięgnąć przede
wszystkim do wyroku Trybunału Konstytucyjnego
i zastanowić się, co właściwie Trybunał Konstytucyj-
ny postuluje. Trybunał Konstytucyjny na pewno
orzekł, że art. 2 ust. 2 ustawy o świadczeniach jest
tutaj niezgodny z art. 32 ust. 1 konstytucji w tym
zakresie, w którym wprowadza się de facto kryte-
rium geograficzne. Obowiązująca ustawa wprowadza
de facto kryterium geograficzne, mówiące o tym, że
nie jest deportacją przemieszczenie do pracy przymu-
sowej w ramach terytorium przedwojennego państwa
polskiego. Następnie Trybunał Konstytucyjny wska-
zuje szereg innych elementów. Trybunał Konstytu-
cyjny nie ma natomiast zastrzeżeń co do samej zasa-
dy, aby świadczenia otrzymywały tylko te osoby,
wobec których obowiązek pracy przymusowej pod-
czas II wojny światowej i tuż po jej zakończeniu przy-
bierał szczególnie dotkliwą formę, tzn. był połączony
z wysiedleniem – czyli tu mamy to wysiedlenie – przy-
musową zmianą miejsca pobytu i wyrwaniem z do-
tychczasowego środowiska. Tylko jest pytanie: Co to
znaczy wyrwanie? Czy wyrwanie faktycznie oznacza
to, co zaproponowali senatorowie, a więc rozłąkę z
osobami bliskimi? A jeżeli wraz z tą osobą bliską
nastąpi wyrwanie z dotychczasowego środowiska?
Czy tym dotychczasowym środowiskiem nie jest jakiś
region czy miejscowość, w której się mieszka i w któ-
rej są też inne osoby bliskie? Takie pytania zadawa-
ło sobie również ministerstwo i tu ministerstwo róż-
ni się w podejściu od urzędu do spraw kombatantów.
Nie zgadzamy się z tym poglądem, że ma nastąpić
rozłąka i jeszcze w jakiś sposób wykazana ta rozłą-
ka z osobami bliskimi. W związku z tym w naszym
projekcie, który – jak mówię – został skierowany pod
obrady komitetu stałego Rady Ministrów, proponuje-
my z takiej przesłanki zrezygnować i mówimy wprost,
że tu chodzi o deportację, czyli wywiezienie do pracy
przymusowej na okres co najmniej sześciu miesięcy
w granicach terytorium państwa polskiego sprzed
1 września 1939 r. lub z tego terytorium na teryto-
rium... i tu następują te terytoria, które są obecnie
wskazane w ustawie. Myślę zatem, że to jest ta zasad-
nicza, podstawowa różnica. Może się to przyczynić do
tego, że unikniemy tej dobrowolności decyzji urzędni-
ka, o której mówił pan poseł Ajchler, tej zbyt dużej
swobody.
(Poseł Anna Bańkowska: To jest w projekcie.)
To mogę się tylko cieszyć, bo to oznacza, że bę-
dziemy mieli kolejny trzeci projekt. Uważam, że po-
winny się te projekty, sądząc po przebiegu dyskusji,
spotkać w odpowiedniej komisji i doprowadzić do roz-
wiązania tego problemu. Oczywiście nie odpowiem
na pytania indywidualne. Nie odpowiem chociażby
na pytanie: Czy samo wysiedlenie? Nie samo wysie-
dlenie, wysiedlenie połączone z pracą przymusową.
Jeżeli zatem nie wiem, czy wraz z tym wysiedleniem
nastąpiła praca przymusowa, nie jestem w stanie
w ogóle odpowiedzieć na tego typu pytanie. W spra-
wach indywidualnych postaram się skontaktować
z panem posłem Polakiem i uzgodnimy to wszystko.
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniu pieniężnym przysługującym osobom deportowanym
do pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę i Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Pracy i Polityki Społecznej Marek Bucior
Tak więc mamy zastrzeżenia co do projektu senac-
kiego.
(Poseł Anna Bańkowska: Czyli co, odrzucamy ten
projekt?)
Przedstawimy własny projekt, w którym będzie-
my rugować tę dobrowolność urzędniczą. Dziękuję
bardzo.
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję bardzo panu ministrowi.
Rzeczywiście warto, żeby ta różnica zdań między
ministrem pracy a urzędem do spraw kombatantów
została wyjaśniona, bo dotyczy ona ludzi, można po-
wiedzieć, będących w potrzebie.
W imieniu wnioskodawców chciałby jeszcze za-
brać głos pan senator Gogacz.
Panie senatorze, proszę bardzo.
Senator Stanisław Gogacz:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym, już
naprawdę kończąc, podziękować przede wszystkim
za pozytywne ustosunkowanie się do inicjatywy se-
nackiej. Przy okazji chciałbym zwrócić uwagę na to,
że my też bardzo długo dyskutowaliśmy nad próbą
zdefiniowania rozłąki z rodziną, rozłąki z bliskimi.
Być może, kiedy już państwo zdecydujecie o skiero-
waniu tego projektu ustawy do dalszych prac, warto
byłoby przez analogię sięgnąć do innych ustaw,
w których występuje termin rozłąki z rodziną. Zdaje
się, że taki termin występuje w Kodeksie pracy,
w ustawie o służbie żołnierzy zawodowych czy też
w ustawie gospodarczej. Pojawia się tam ten termin
i być może warto byłoby skorzystać czy też przeana-
lizować taką definicję.
Cieszę się bardzo, że przy okazji tej ustawy się-
gnęliście państwo również do całej masy problemów,
które wiążą się z tym, że państwo polskie nie wycho-
dzi naprzeciw oczekiwaniom środowiska kombatanc-
kiego. Cieszę się bardzo z przywołanej ustawy o ma-
łoletnich ofiarach drugiej wojny światowej, jako że
taka inicjatywa w Senacie Rzeczypospolitej Polskiej
pojawiła się już dziesięć lat temu, dziesięć albo jede-
naście lat temu, jak mówi pani poseł. Prace nad tą
ustawą ustały wtedy na etapie prac komisji sejmowej.
Uważam, że 70 dzieci wojny nadal czeka na takie
rozwiązanie ustawowe i jeżeli można byłoby to sku-
mulować, to byłbym bardzo zadowolony.
Nie wiem, czy mam mówić o tym, bo już odpowia-
dałem na pytanie dotyczące liczby osób, które mogły-
by być beneficjentami tej nowelizacji. Przywoływa-
łem tu dokument, jakim jest pismo kierownika Urzę-
du do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych,
w którym stwierdził, że otrzymał 2500 próśb. Na 700
próśb odpowiedział pozytywnie, jeżeli chodzi o świad-
czenia za pracę przymusową poprzez deportację. Na-
75
tomiast w przypadku pozostałych, czyli 1800, odpo-
wiedział negatywnie w związku z tym, że nie speł-
niały tego kryterium wywiezienia za granicę. To tyle.
Chciałbym podziękować za debatę. Dziękuję, panie
marszałku. Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję bardzo panu senatorowi.
Proszę państwa, zamykam dyskusję*).
Marszałek Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezy-
dium Sejmu, proponuje, aby Sejm skierował senacki
projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniu pie-
niężnym przysługującym osobom deportowanym do
pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy
przez III Rzeszę i Związek Socjalistycznych Republik
Radzieckich oraz niektórych innych ustaw, zawarty
w druku nr 3304, do Komisji Polityki Społecznej
i Rodziny w celu rozpatrzenia.
Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm
propozycję przyjął.
Sprzeciwu nie słyszę.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 10.
porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji
Rolnictwa i Rozwoju Wsi o poselskim projekcie
ustawy o zmianie ustawy o ochronie prawnej
odmian roślin (druki nr 2742 i 3180).
Sprawozdawcą komisji jest pan poseł Józef Piotr
Klima.
Proszę pana posła o zabranie głosu.
(Poseł Mieczysław Kasprzak: Pan poseł Klim.)
Klim, przepraszam.
Poseł Sprawozdawca
Józef Piotr Klim:
Panie Marszałku! Wysoko Sejmie! Panie Mini-
strze! Mam przyjemność w imieniu Komisji Rolnic-
twa i Rozwoju Wsi przedstawić sprawozdanie komisji
o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy
o ochronie prawnej odmian roślin (druk nr 3180).
Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi po przeprowa-
dzeniu pierwszego czytania oraz rozpatrzeniu tego
projektu ustawy na posiedzeniu w dniu 24 czerwca
2010 r. wnosi, aby szanowna Izba raczyła odrzucić
projekt ustawy.
Projekt ten do laski marszałkowskiej został skie-
rowany przez grupę posłów Klubu Parlamentarnego
Prawo i Sprawiedliwość i istotą zmiany jest zapis art.
23 ust. 3. Mówi on o tym, iż posiadacz gruntów rol-
nych o powierzchni do 25 ha może używać materiału
ze zbioru odmiany chronionej wyłącznym prawem,
będącej odmianą roślin, jako materiału siewnego bez
konieczności uiszczania opłaty na rzecz hodowcy.
Ustawa w zasadniczym stopniu została zdefiniowana
w roku 2003, wtedy kiedy bezpośrednie dopłaty bu-
*) Teksty wystąpień niewygłoszonych – w za-
łączniku nr 1.
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
76 Projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie prawnej odmian roślin
Poseł Sprawozdawca Józef Piotr Klim
dżetowe zostały zablokowane i zaistniała koniecz-
ność utworzenia nowego systemu finansowania ho-
dowli, finansowania podmiotów i firm nasiennych.
Chodziło wtedy o to, ażeby z jednej strony było duże
wsparcie dla rolników, ponieważ dobry materiał
siewny to – jak oceniają eksperci – o 50% większe
plony. A więc rolnicy powinni być zainteresowani
jak najlepszym materiałem siewnym. Z drugiej stro-
ny musi być również uwzględniony interes hodow-
ców. Myśl naukowa, myśl intelektualna powinna
podlegać ochronie prawnej, a jednocześnie powinna
się wpisywać w działalność gospodarczą przynoszą-
cą zyski.
Ustawodawcy już w 2003 r. podkreślili, że gospo-
darstwa drobne, gospodarstwa do 5 ha są zwolnione
z tych opłat. W kilka lat później ten areał został
zwiększony do 10 ha. Następnie już w roku 2009 po-
jawił się projekt ustawy zwiększający areał do 100
ha. Dzisiaj mamy projekt ustawy, który mówi o 25
ha. Dlaczego nad tym dyskutujemy? Ponieważ
w 2009 r. problem powrócił niczym bumerang, wtedy
kiedy podmioty nasienne zaczęły egzekwować owe
opłaty. Może wydać się to trochę dziwne, ale przez
sześć lat była cisza, jeżeli chodzi o tę kwestię. Wobec
tych tasiemcowych kwestionariuszy, które rolnicy
muszą wypełniać, i wobec pierwszych pozwów sądo-
wych wśród rolników naprawdę zaczęło się pewne
zamieszanie, które w trakcie dyskusji w komisji rol-
nictwa też było, że tak powiem, przedstawiane.
W związku z tym projekt ustawy jest projektem bar-
dzo cząstkowym. W trakcie dyskusji na posiedzeniu
komisji zostały przedstawione bardzo różne racje za
i przeciw. Myślę, że te racje będą prezentowane
w wystąpieniach klubowych.
Chciałbym tylko zwrócić uwagę na fakt, iż wnio-
skodawcy twierdzą, że warto te najmniejsze gospo-
darstwa zwalniać z tych opłat, ponieważ ich sytuacja
ekonomiczna nie jest najlepsza, i że podobne rozwią-
zania funkcjonują w Unii Europejskiej, chociaż może
nie do końca, bo tam jest rozpiętość od 5 ha do 25 ha,
a we Francji w ogóle nie ma wyjątków. Z kolei inne
osoby, które były przeciwko takiemu wyjątkowemu
rozwiązaniu, stwierdzały, że w tym zakresie potrzeb-
ny jest nowy system, nowa jakość, że potrzebne jest
komplementarne ujęcie tego problemu i że nawet
wtedy, kiedy w ustawie próbujemy określać pewną
część gospodarstw rolnych jako tzw. gospodarstwa
drobne, nie mamy takiego dokładnego określenia, co
to znaczy drobne gospodarstwo. Mamy w konstytucji
określenie dotyczące gospodarstwa rodzinnego, ale
niestety nie mamy określenia dotyczącego drobnego
gospodarstwa. Dlatego warto się z tym problemem
zmierzyć. Ponadto rząd zapowiadał w trakcie posie-
dzenia komisji, że ma gotowy projekt ustawy, który
jest tylko w konsultacjach społecznych.
Po tej dyskusji i po tych zapowiedziach rządowych
komisja zmierzała w tym kierunku, żeby jednak ten
projekt odrzucić w pierwszym czytaniu. Komisja wie-
lokrotnie podkreślała, że problem jest bardzo ważny,
że warto wprowadzić taką ustawę, która jest komple-
mentarna, która jest nowoczesna, która jest przejrzy-
sta i która jest przyjazna dla rolników również
w sensie formalnym, logistycznym, i że te opłaty nie
muszą być takie duże i mogą być rozłożone na wszyst-
kich rolników, maksymalnie, jak to będzie możliwe.
Tekstu tej nowej ustawy jeszcze nie znamy. Wią-
żemy z tym pewne nadzieje. To jest ważne zadanie
resortu, ponieważ w naszym rolnictwie wymiana
materiału siewnego jest gdzieś na poziomie 8–8,3%.
To jest bardzo mało, bo w całej Unii Europejskiej jest
to 50%. W związku z tym są naprawdę wielkie zanie-
dbania w tym względzie i jest w tym momencie do
wykonania istotne zadanie resortu, ażeby zapropo-
nować projekt takiej ustawy, która umożliwiałaby
maksymalizację wymiany materiału siewnego.
Komisja po zakończeniu dyskusji 17 głosami za
przy 7 głosach przeciw przyjęła wniosek o odrzucenie
projektu ustawy w pierwszym czytaniu, wyrażając
absolutnie nadzieję na bardzo szybkie wprowadzenie
owej nowej ustawy przez resort rolnictwa. Mam na-
dzieję, że również w tej sprawie padną na tej sali de-
klaracje pana ministra. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Wysoki Sejmie! Sejm postanowił, że w dyskusji
nad tym punktem porządku dziennego wysłucha
5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.
Otwieram dyskusję.
Przypominam jednocześnie, że zgodnie z art. 46
ust. 1 regulaminu Sejmu debata nad tym sprawozda-
niem odbywa się bez prawa zgłaszania poprawek
i wniosków, a to w związku z tym, że komisja zgłosi-
ła wniosek o odrzucenie projektu ustawy.
Proszę, zgłosili się panowie posłowie.
W imieniu klubu Platformy Obywatelskiej głos
zabierze pan poseł Mirosław Koźlakiewicz.
Proszę bardzo, panie pośle.
Poseł Mirosław Koźlakiewicz:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
W zasadzie stanowisko klubu Platformy Obywatel-
skiej jest zbieżne ze stanowiskiem komisji rolnictwa,
o czym przed chwilą mówił pan poseł sprawozdawca,
pan poseł Klim.
Oczywiście my jako klub Platformy Obywatelskiej
też zgadzamy się z tym, że jest to problem niebywale
ważki i trzeba się z nim w jakiś sposób zmierzyć.
Natomiast, co tu dużo mówić, od momentu, kiedy
obowiązuje ustawa z 26 czerwca 2003 r. rolnicy nie
mają spokoju, bo bez przerwy są nękani wszelkimi
pismami z tychże instytucji konkretnych hodowców,
w których hodowcy odmian roślin domagają się re-
spektowania prawa, czyli po prostu domagają się
opłat za korzystanie z materiału siewnego. Jest to
zrozumiałe. W końcu jeśli chodzi o wartość intelek-
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie prawnej odmian roślin
Poseł Mirosław Koźlakiewicz
tualną czy własność intelektualną, dotyczy ona wie-
lu sfer, tak samo dotyczy sfery rolnictwa. Ktoś, kto
pracuje nad wyprodukowaniem właściwego kwalifi-
katu materiału siewnego, ponosi jakieś koszty, jak
również jest to ogromny wkład intelektualny, dlatego
domaga się, żeby za korzystanie z tego materiału
wnosić opłaty.
Ustawa ta, co już było powiedziane, nie nakłada
obowiązku uiszczania opłat na drobnych gospodarzy.
Drobnych to akurat nie chodzi o posturę gospodarza,
ale chodzi o areał, jakim on dysponuje. W tym przy-
padku jest to 10 ha. Wtedy ci rolnicy są zwolnieni
z wszelkich opłat na rzecz hodowców. Z kolei rolnicy,
którzy mają więcej niż 10 ha, nieustannie podnoszą
ten problem, że oni są tu w gorszej sytuacji, są dys-
kryminowani, że zwłaszcza w tym roku sytuacja jest
trudna, bo były powodzie, w ubiegłym roku susze,
ponieśli bardzo wysokie nakłady, jeśli chodzi o środ-
ki produkcji. Z tego też powodu domagają się, ażeby
byli oni z tego obowiązku zwolnieni. Dlatego też
pierwsza próba zmierzenia się z tym problemem po-
legała właśnie na tym, o czym było powiedziane, żeby
zwolnić gospodarstwa, które dysponują areałem
100 ha, jednakże w wyniku prac nad tym projektem
Sejm w grudniu 2009 r. odrzucił takie rozwiązanie.
Ponownie powrócono do tego problemu. Tym ra-
zem proponuje się w projekcie ustawy z druku nr
2742 zwolnienie z opłat za używanie własnego mate-
riału siewnego tych rolników, którzy posiadają go-
spodarstwo o powierzchni do 25 ha gruntów ornych.
Wynika to prawdopodobnie również z tego, że jest
inne kryterium, które odnosi się do drobnego rolnika
u nas w Polsce, gdzie przyjmuje się właśnie te 10 ha,
a w Unii Europejskiej jest przyjęte kryterium normy
produkcyjnej, która odpowiada gdzieś mniej więcej
25–28 ha w polskich realiach.
To rozwiązanie niestety nie znalazło poparcia
komisji, chociaż wielu posłów wypowiadało się za jego
wprowadzeniem, jednak fragmentaryczność tego
rozwiązania nie uzyskała poparcia większości posłów
na posiedzeniu komisji.
Podobne stanowisko zajął również rząd, który
uznał, że jest to rozwiązanie cząstkowe, trzeba po-
wrócić do tego problemu w sposób już bardziej do-
głębny i rozwiązać go w ten sposób, ażeby nie było
różnic między naszym prawodawstwem a prawodaw-
stwem unijnym. Na tym etapie rząd nie poparł tego
projektu, komisja również go nie poparła i klub Plat-
formy stoi na podobnym stanowisku. Wrócimy do
tego problemu wtedy, kiedy uznamy, że należy go
rozwiązać całościowo. Dziękuję za uwagę. (Oklaski)
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję panu posłowi.
Proszę teraz o zabranie głosu pana posła Jarosła-
wa Żaczka reprezentującego klub Prawa i Sprawie-
dliwości.
77
Poseł Jarosław Żaczek:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parla-
mentarnego Prawo i Sprawiedliwość w sprawie po-
selskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o ochro-
nie prawnej odmian roślin, druk nr 2742.
Projektowana zmiana dotyczy przepisu art. 23
ust. 3 ustawy z dnia 26 czerwca 2003 r. o ochronie
prawnej odmian roślin. Wnioskodawca, czyli grupa
posłów Prawa i Sprawiedliwości, proponuje, aby od
wejścia w życie przedmiotowej nowelizacji posiadacz
gruntów rolnych o powierzchni do 25 ha mógł uży-
wać materiału ze zbioru odmiany chronionej wyłącz-
nym prawem jako materiału siewnego bez koniecz-
ności uiszczania opłaty na rzecz hodowcy. Na dzień
dzisiejszy ta granica areału, o której mowa w przy-
toczonym artykule nowelizowanej ustawy, wynosi
zaledwie 10 ha.
W zeszłym roku proponowaliśmy, aby ta granica
została podniesiona do 100 ha, argumentując to tym,
że pozwoli to zaoszczędzić polskim rolnikom pokaźne
środki finansowe, które mogłyby być przeznaczone
na inne potrzeby. Według nas ta zmiana jest szcze-
gólnie potrzebna w dobie kryzysu gospodarczego,
który jest przecież tak dotkliwie odczuwalny na pol-
skiej wsi.
Powyższa argumentacja w dalszym ciągu zacho-
wuje swą pełną aktualność. W obecnej niezwykle
trudnej sytuacji rolników polskich każda ulga w po-
staci obniżenia kosztów produkcji jest niezwykle po-
trzebna. Taką ulgą jest według nas zwolnienie rolni-
ków, którzy gospodarują na areale większym niż
10 ha, z obowiązku wniesienia opłat za wykorzysta-
nie własnego materiału siewnego. Nasze poparcie dla
projektowanej ustawy wynika także z tego, że popie-
rają ją organizacje rolnicze.
W toku dyskusji przeprowadzonej w ramach
pierwszego czytania ponownie usłyszeliśmy od przed-
stawicieli ministerstwa rolnictwa sprzeciw wobec
projektowanych zmian i argumentację, że będą mia-
ły one negatywne skutki dla polskiego nasiennictwa.
Z takim stanowiskiem nasz klub się nie zgadza. Po-
nownie podkreślamy, że nawet gdyby wejście w życie
projektowanej regulacji prawnej obniżyło przychody
spółek hodowlano-nasiennych, to jednak w takich
sytuacjach zawsze należy mierzyć wartości, które
kładzie się na szali. Czy zatem większą wartość sta-
nowi pomoc przeznaczona dla setek tysięcy rolników
przeżywających ogromne trudności ekonomiczne, czy
też większą wartością jest ochrona wysokości docho-
dów spółek hodowlano-nasiennych? Przy całym sza-
cunku i uznaniu dla polskiego nasiennictwa, przy
ogromnym uznaniu dla działalności tego sektora pol-
skiego rolnictwa z całą stanowczością stwierdzamy
jednak, że w tym momencie trzeba wspomagać rol-
ników indywidualnych w każdy możliwy sposób.
Pragnę podkreślić również, że jeśli chodzi o pro-
jektowaną regulację prawną, wyszliśmy jako wnio-
skodawcy naprzeciw postulatom Rady Ministrów
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
78 Projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie prawnej odmian roślin
Poseł Jarosław Żaczek
w przedstawionym stanowisku rządu dotyczącym
naszego poprzedniego projektu ustawy w tej sprawie.
Nie mamy wątpliwości, że zwolnienie z opłat rolni-
ków, których gospodarstwa nie przekraczają wielko-
ści 25 ha gruntów ornych, jest działaniem w rozsąd-
nych granicach i nie narusza uzasadnionych intere-
sów hodowcy, który swe przychody uzyskuje przede
wszystkim od posiadaczy gospodarstw dużych i bar-
dzo dużych. Tym samym projektowana zmiana jest
zgodna z prawodawstwem Unii Europejskiej oraz
z międzynarodową konwencją o ochronie nowych od-
mian roślin.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamen-
tarny Prawo i Sprawiedliwość będzie głosował za
odrzuceniem wniosku komisji o odrzucenie projektu
ustawy. Proszę również inne kluby o takie głosowa-
nie. Projektu ustawy kompleksowej, o której mówił
pan poseł sprawozdawca, nie ma i ciągle nie wiemy,
kiedy będzie, więc przyjmijmy gotowe i dobre rozwią-
zanie. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Teraz w imieniu Klubu Poselskiego Lewica głos
zabierze pan poseł Romuald Ajchler.
Poseł Romuald Ajchler:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt
w imieniu klubu Lewica, w imieniu klubu Sojuszu
Lewicy Demokratycznej, przedstawić stanowisko do-
tyczące sprawozdania Komisji Rolnictwa i Rozwoju
Wsi zawartego w druku nr 3180. Nie będę omawiał
szczegółów zapisanych w projekcie ustawy, chociaż
zbyt wiele ich nie ma, mówili już o tym przedmówcy.
Chciałbym jednak Wysokiej Izbie i panu ministrowi
zwrócić uwagę na jeden ważny aspekt.
Otóż wydawałoby się, że projekt ustawy idzie
w dobrym kierunku, panie pośle Żaczek, dlatego że
odciąży to w pewnym sensie – jak powiedział pan
i na co wskazywało wielu mówców – inwestowanie
środków w zakup czegoś, jeśli można to wyproduko-
wać we własnym gospodarstwie. Bo mówimy tu o ta-
kiej procedurze. Pozostaje jednak pewne ale. Właści-
wie na tym etapie miałem problem, bo chciałem po-
przeć państwa projekt ustawy, ba, byłem zresztą
bardzo zadowolony, że minister zapowiedział, że pój-
dzie dalej, w kierunku zwolnienia gospodarstw nawet
do 100 ha. Ale jest pytanie, na które w tej Izbie trze-
ba udzielić odpowiedzi.
Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Jeżeli będzie tak,
że wprowadzając projekt ustawy, zwolnicie gospodar-
stwa 100-hektarowe i rolnik będzie mógł reproduko-
wać sobie nasiona z odmian chronionych we własnym
gospodarstwie, to pójdziecie w złym kierunku. Prze-
strzegam przed tym. Pozostaje bowiem niewielka
liczba gospodarstw, szacuję to w granicach 8–9%,
które będą musiały ponieść konsekwencje tej hodow-
li i tego zwolnienia, bo hodowcy odmian podniosą
w sposób zwyczajny opłaty i zrzucą ten ciężar na
tych, którzy z mocy ustawy będą musieli te opłaty
pokryć.
Z taką filozofią się nie zgadzam. Ciągle mówię, iż
każdy podmiot, obojętnie, czy pracuje w rolnictwie,
czy w innej dziedzinie gospodarki, powinien mieć
równe szanse i równe możliwości rozwojowe. Nie
można jednego zwalniać, po to aby drugi pokrywał
te koszty za niego. W konsekwencji może się to odbić
na jednym: na tym, o czym powiedział pan poseł
sprawozdawca, na ilości stosowanego materiału kwa-
lifikowanego w rolnictwie. Innymi słowy, jesteśmy
na szarym końcu, jeżeli chodzi o wymianę nasion.
A o tym, jaka jest siła i potrzeba rozwoju hodowli
w Polsce, wiedzą rolnicy, którzy od lat stosują, sieją
materiał kwalifikowany, materiał elitarny; to obojęt-
ne, w jaki sposób w tej chwili to określimy. Przecież
tam na dzień dobry wydajność jednostkowa sektora
jest o 20–30% większa. Jest tylko jeden kłopot: kosz-
ty materiału siewnego. I powstaje pytanie, czy rolni-
ka stać na to, aby w momencie, kiedy to potrzebne,
wyłożył takie czy inne środki. Próba, poprzez którą
chcemy w pewnym sensie odciążyć rolników z pono-
szenia opłat, idzie w złym kierunku, robi krzywdę
samym rolnikom.
Wysoka Izbo! Na początku byłem gorącym zwolen-
nikiem państwa ustawy. Ale wiedziałem, że jeżeli po-
przemy ten projekt, jeśli opinię tę podzielą jeszcze
niektórzy posłowie z koalicji i nie daj Boże projekt ten
by przeszedł, to jednocześnie kosztami rolników, któ-
rych zwolnimy, mówię o gruntach do 25 ha, obciążymy
rolników pozostałych, a będzie ich wtedy już bardzo
niewielka liczba. Bo przecież np. Małopolska – 5 ha
czy 5,5 ha średnio w gospodarstwie, cała ściana
wschodnia to z reguły małe gospodarstwa. Te zwolni-
my. Ale dodatkowe koszty, poza ochroną środowiska,
poza wieloma innymi kosztami które już ponoszą bar-
dziej zorganizowane gospodarstwa, powyżej 100 ha,
będziemy obciążać dodatkowym podatkiem. Na to
zgody Sojuszu Lewicy nie ma. (Dzwonek)
Nie zgodzimy się również, panie ministrze, na tym
etapie dyskusji, jeżeli będziecie państwo chcieli zwięk-
szyć liczbę gospodarstw i zrealizować to zwolnienie na
poziomie określonym w projekcie ustawy, który był
w 2009 r., myślę tu o 100 ha. Bo będzie to przerzucanie
kosztów na inne podmioty, które prowadzą rachunko-
wość, do których łatwiej jest dotrzeć, łatwiej wysłać
kontrolę, łatwiej wyegzekwować środki.
Już kończę, panie marszałku.
Bo proszę sobie wyobrazić, że jeśli chodzi o efek-
tywność pozyskania 30, 40 czy 50 zł z małego gospo-
darstwa, trzeba brać pod uwagę dotarcie do tego
gospodarstwa, korespondencję, pisma, sprawy sądo-
we. Lepiej dotrzeć do 300- czy 400-hektarowego,
gdzie efektywność jest zdecydowanie większa, Tam
uzyskuje się kwoty rzędu 4, 5 czy 10 tys. zł, a tutaj
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie prawnej odmian roślin
Poseł Romuald Ajchler
30–40 zł, więc hodowca niekiedy już sam zaniecha
dochodzenia tych środków. Ale czy na tym ma pole-
gać nasza praca? Nie. Uważam, że każdy z rolników
w Polsce jest rolnikiem świadomym i wie o tym, że
zastosowanie materiału siewnego, lepsze efekty, to
także efekt pracy hodowców, którzy zajmują się ho-
dowlą nowych odmian.
Reasumując. Klub Sojuszu Lewicy Demokratycz-
nej będzie głosował za odrzuceniem projektu ustawy
w pierwszym czytaniu, a jeżeli rząd przedstawi po-
mysły, zgodnie z którymi miałoby się przenieść kosz-
ty na inne gospodarstwa, zwalniając niektóre, rów-
nież do tego odniesiemy się krytycznie. Dziękuję
serdecznie. (Oklaski)
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję panu posłowi.
Ostatnie oświadczenie klubowe wygłosi pan poseł
Stanisław Kalemba w imieniu Polskiego Stronnictwa
Ludowego.
Poseł Stanisław Kalemba:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedstawiam
stanowisko Klubu Poselskiego Polskiego Stronnic-
twa Ludowego odnoszące się do projektu poselskiego
i sprawozdania dotyczącego nowelizacji ustawy o zmia-
nie ustawy o ochronie prawnej roślin, przy czym mó-
wimy tu o roślinach uprawnych.
Temat, którego dotyczy ustawa, jest trudny, bo
jako posłowie zajmujący się szczególnie rolnictwem
zarówno powinniśmy i musimy mieć na względzie
dochody rolników, bo służymy gospodarstwom, jak
i powinniśmy zadbać o rozwój polskiej hodowli, szcze-
gólnie w kontekście otwarcia się na jednolity rynek
Unii Europejskiej. Polska hodowla ma naprawdę zna-
komity dorobek, szczególnie jeżeli chodzi o szereg
gatunków. Powinniśmy starannie chronić te odmia-
ny, bo nie zastąpią ich żadne inne, nawet te kupowa-
ne na rynku Unii Europejskiej. Nie będzie istniała
hodowla, na której nam zależy, bez funkcjonowania
gospodarstw rolnych i nie będzie gospodarstw rol-
nych bez stosowania naprawdę dobrego materiału
kwalifikowanego. Przyjmując ten kanon za podstawę
wystąpienia, a także biorąc pod uwagę zgłoszenie
tego projektu w takim trybie i czas prac, które trwa-
ły właściwie jedno posiedzenie, klub parlamentarny
Polskiego Stronnictwa Ludowego słusznie nie poprze
tego sprawozdania.
Tu zwracamy się szczególnie do ministerstwa rol-
nictwa, do pana ministra o kompleksowe podejście
do zmian niezbędnych do wprowadzenia w tej usta-
wie. Uważam, że szczególnie warto zadbać o to, żeby
w tym katalogu dotyczącym zwolnienia z opłat ho-
79
dowlanych, w którym dzisiaj jest zawartych osiem
odmian roślin uprawnych – a mówimy chociażby
o produkcji roślin wysokobiałkowych, sprawie GMO
– na pewno uwzględniono rośliny strączkowe, motyl-
kowe, łubin, groch siewny, bobik itd. Należy rozsze-
rzyć ten katalog. Trzeba się natomiast zgodzić z jed-
nym: przez cały czas w Polsce wykorzystanie mate-
riału kwalifikowanego jest bardzo słabe, co przeszka-
dza i hodowli, i właściwej efektywności gospodarstw
rolnych.
Warto jednak przypomnieć, że dzisiaj gospodar-
stwa korzystają z dopłat do materiału kwalifikowa-
nego udzielanych przez Agencję Rynku Rolnego.
Podam przykład Wielkopolski, gdzie za ubiegły rok
rolnicy otrzymali dofinansowanie do materiału kwa-
lifikowanego w wysokości 12,5 mln zł, czyli można
powiedzieć, że mechanizmy, jeżeli odzyska się te
środki, też są, jak uważam, nie do końca wykorzysty-
wane. Skorzystały z tego w Wielkopolsce w ubiegłym
roku 10 873 gospodarstwa o powierzchni 102 601 ha,
czyli dofinansowanie z tej puli przypadające na jedno
gospodarstwo, które z niego skorzystało, wynosi po-
nad 1100 zł. Warto o tym wiedzieć. Wiem, że w róż-
nych częściach kraju jest ono różnie wykorzystywa-
ne. W Wielkopolsce ten mechanizm jest dosyć po-
wszechny, a Agencja Rynku Rolnego dosyć poważnie
zajmuje się także późniejszymi sprawdzaniami, kon-
trolami itd.
Trzeba też zwrócić uwagę na to, czy areał upraw-
niający do zwolnienia z opłat hodowlanych ma być
jednakowy dla wszystkich upraw, bo 10–25 ha upra-
wy zbóż czy rzepaku i 10 ha uprawy ziemniaków
stanowią dwie zupełnie inne kwestie. Tak więc słusz-
nie zajmujemy stanowisko prezentowane wcześniej.
Ministerstwo przedstawi nowy projekt, gdzie podej-
dzie do omawianego tematu kompleksowo. Tym bar-
dziej uważamy, że na tym etapie nie warto szkodzić
hodowcom, od których finansów zależy dalszy rozwój
hodowli. Rolnicy mają natomiast pewien mechanizm,
o którym wspomniałem, z którego mogą korzystać.
Dziękuję uprzejmie. (Oklaski)
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Proszę państwa, do zadania pytań zgłosiło się
pięciu posłów.
Ustalam czas na zadanie pytania na jedną minutę.
Pierwszy zabierze głos pan poseł Piotr Stanke
z Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość,
proszę bardzo.
Poseł Piotr Stanke:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Mini-
strze! Proponowane w projekcie rozwiązanie miało
szansę wyjść naprzeciw oczekiwaniom wielu rolni-
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
80 Projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie prawnej odmian roślin
Poseł Piotr Stanke
ków, którzy ze względu na niesprzyjające uprawie
warunki atmosferyczne i nawiedzające wiele regio-
nów kraju kataklizmy powodzi szukają wszelkich
możliwych oszczędności. Jest to dla nich bardzo waż-
ne w perspektywie najbliższego czasu. Z opinii Rady
Ministrów oraz samego Ministerstwa Rolnictwa i Roz-
woju Wsi wynika, iż nie popierają one zaproponowa-
nych zmian w przedłożonym kształcie. Brak jest
jednak propozycji alternatywnych. Słyszymy tylko,
że ministerstwo będzie konsultowało kompleksowy
projekt związany z tym tematem, tymczasem polski
rolnik boryka się z kolejnymi trudnościami i czeka
na rozwiązania legislacyjne, które przyczynią się do
poprawy jego sytuacji pod tym względem.
Pytam zatem pana ministra i proszę o konkretną
odpowiedź: Kiedy rząd przedstawi projekt ustawy
o tak zwanym odstępstwie rolnym? Jaki czas jest
potrzebny do zakończenia prac na tym etapie? Dzię-
kuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję panu posłowi.
Teraz proszę pana posła Wojciecha Kossakowskiego
z Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.
Poseł Wojciech Kossakowski:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z żalem przyjmu-
ję do wiadomości stanowisko komisji dotyczące od-
rzucenia tej nowelizacji. Projektowana regulacja
zakładała zwolnienie rolników posiadających gospo-
darstwa rolne o powierzchni do 25 ha z opłat za uży-
wanie materiału siewnego. Zaproponowana wielkość
jak najbardziej mieści się w granicach zdrowego roz-
sądku i nie narusza interesów hodowców, którzy
przecież uzyskują dochód głównie z dużych gospo-
darstw. Niestety, zdecydowaliście państwo inaczej.
Szkoda, szczególnie jeżeli weźmie się pod uwagę cho-
ciażby ostatnie powodzie. Rolnicy mogliby przezna-
czyć te środki właśnie na usuwanie skutków tego
nieszczęścia.
Nie przedłużając, chciałbym zapytać o dwie kwe-
stie. Wiem, że w ministerstwie rolnictwa jest opra-
cowywany od jakiegoś czasu projekt rządowy, który
rzekomo w sposób kompleksowy ma rozwiązać te
wszystkie problemy. Kiedy zatem możemy się spo-
dziewać efektów tych prac? Myślę, że nastał już
czas, aby przewartościowaniu uległ cały system,
który, niestety, zdezaktualizował się i zaczyna
szwankować. Może należałoby zastanowić się nad
innymi źródłami finansowania tak zwanych pod-
miotów działających w zakresie postępu biologicz-
nego. Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję bardzo.
Czy jest pan poseł Jerzy Gosiewski?
Nie ma.
Proszę pana posła Romualda Ajchlera z klubu
Lewica.
Poseł Romuald Ajchler:
Dziękuję bardzo.
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Mini-
strze! Nad tym projektem ustawy, o którym dzisiaj
jest mowa, debatowaliśmy w czerwcu. Na posiedzeniu
komisji rolnictwa zapowiedział pan, że rząd pracuje.
Dzisiaj jest już prawie, nie uwzględniając tych paru
dni września, październik, więc chciałbym się dowie-
dzieć, czy prace nad tym projektem trwają, a jeśli tak,
to w jakim kierunku zmierzają. Ilu hektarów będzie
dotyczyło zwolnienie z opłat? W jaki sposób – to też
jest pytanie, które, można powiedzieć, wyprzedzam
– są prowadzone prace, których efekt zrekompenso-
wałby hodowcom utracony dochód? Jak rozumiem,
prace resortu zmierzają do tego, aby nie obciążać
utraconymi dochodami tych, którzy będą zobowiąza-
ni płacić. Tak więc bardzo bym prosił, panie mini-
strze, aby tak się stało. Jeżeli natomiast efekty prac
będą inne, to de facto ile procent gospodarstw w Pol-
sce będzie ponosiło koszty związane z opłatami za
korzystanie z odmian chronionych? Dziękuję bardzo.
(Oklaski)
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Proszę pana posła Piotra Polaka z klubu Prawo i
Sprawiedliwość.
Poseł Piotr Polak:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Choć można przy-
jąć, że przedstawiona nowelizacja jest propozycją
cząstkową, nie obejmuje bowiem wszystkich roślin,
choćby strączkowych, to jednak proponowane rozwią-
zanie dotyczące zbóż, rzepaku czy ziemniaków jest
przez rolników oczekiwane. Interes hodowców z bran-
ży nasiennej jest niewątpliwie ważny, ale kryzys, jaki
w ostatnich latach dotknął producentów zbóż, dopro-
wadził do głębokiej nieopłacalności tej produkcji. Na
przykład rolnicy w ubiegłym roku otrzymywali za wy-
produkowane ziarno 200 zł za tonę, wszyscy o tym
wiemy. Każda ulga w postaci obniżenia kosztów pro-
dukcji jest niezwykle ważna, a proponowana ustawa
pozwoli obniżyć te koszty choć w małym stopniu. Pa-
nie ministrze, czy ta ustawa była konsultowana z or-
ganizacjami związkowymi, szczególnie chodzi mi
o samorząd, o izby rolnicze?
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie prawnej odmian roślin
Poseł Piotr Polak
Na ostatnim posiedzeniu izby rolniczej w powiecie
poddębickim ten temat był podnoszony i omawiany,
budził też wiele emocji oraz, muszę powiedzieć, że
zdziwienie delegatów. Rolnicy, którzy mają gospodar-
stwa powyżej 10 ha, nie mogą liczyć na pomoc nasze-
go rządu w sprawie zwolnień z tych opłat. Dziękuję.
(Oklaski)
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję bardzo.
Ostatnie pytanie zada pan poseł Stanisław Ka-
lemba z klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego.
Poseł Stanisław Kalemba:
Dziękuję, panie marszałku.
Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Pytanie jest na-
stępujące: Jaka jest skala opłat hodowlanych, ścią-
ganych od rolników według dotychczasowych przepi-
sów, a jaka jest skala czy wartość dopłat do materia-
łu kwalifikowanego w Polsce? Wtedy będziemy wie-
dzieli, jakie to są proporcje.
Druga sprawa. Czy same procedury, chodzi mi
o przepisy wykonawcze, dotyczące tych konfliktowych
nieraz sytuacji związanych z przesyłaniem korespon-
dencji do rolników odnośnie do opłat itd., czy nie na-
leżałoby tego w jakiś sposób uprościć? Ponadto jak pan
minister ocenia stan hodowli roślin uprawnych w Pol-
sce? To jest bardzo ważne w okresie wielkich przemian
i niesamowitej konkurencji. (Dzwonek)
I ostatnie pytanie. Będzie o tym mowa w piątek.
Jakie jest stanowisko pana ministra co do sposobu
przekształcenia Centralnego Ośrodka Badania Od-
mian Roślin Uprawnych w Słupi Wielkiej w agencję
wykonawczą rządu? Dziękuję.
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Proszę państwa, lista posłów zapisanych do głosu
została wyczerpana.
W tym punkcie porządku rząd reprezentuje pan
minister Artur Ławniczak, do niego były kierowa-
ne pytania. Naliczyłem chyba dziewięć pytań, jeśli
byłby pan uprzejmy na nie odpowiedzieć, to proszę
bardzo.
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Artur Ławniczak:
Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Bar-
dzo dziękuję za merytoryczną debatę. Przede wszyst-
kim koncentrujemy się na dwóch aspektach, po
81
pierwsze, aby rolnicy nie ponosili niepotrzebnych ob-
ciążeń, kosztów, a po drugie, aby znaleźć dobre roz-
wiązanie dla polskiej hodowli, aby nie zniszczyć wie-
loletniego dorobku pracy polskich naukowców z dzie-
dziny hodowli, której naprawdę nie musimy się wsty-
dzić. Kiedy dyskutujemy choćby o GMO, to gdyby
polska hodowla miałaby z różnych powodów upaść,
to natychmiast w zdecydowany sposób zareagowali-
by operatorzy, którzy mogą zaoferować nasiona ge-
netycznie modyfikowane. Dlatego tym bardziej trze-
ba znaleźć takie rozwiązanie, które będzie chroniło
i rolników, i polską hodowlę.
Chciałbym przekazać państwu kilka informacji.
W ramach programu dopłat do materiału siewnego
do 17 września wypłacono już 71 mln zł. Z wielką
satysfakcją chcę przekazać Wysokiej Izbie informa-
cję, że w niektórych grupach udział materiału
siewnego stanowi już 12%, pomiędzy 11 i 12%. Kil-
ka lat temu startowaliśmy z pułapu 3%. Tutaj skła-
dam podziękowania poprzedniemu rządowi za uru-
chomienie tego dobrego i potrzebnego programu.
Widać bardzo duży postęp, z trzech czy z kilku
procent na 12. Chcemy, aby zdecydowanie, do po-
nad 20%, zwiększył się udział rolników korzysta-
jących z bardzo dobrego materiału siewnego. Je-
stem przekonany, że w najbliższym czasie uda nam
się to osiągnąć. Oczywiście nie stanie się to w cią-
gu miesiąca czy dwóch, to zależy od poszczególnych
grup produkcyjnych, ale ta skala, te 71 630 tys. ha,
które są objęte dopłatami, to naprawdę bardzo po-
cieszająca liczba.
Jeśli chodzi o projekt, który został złożony, o to,
dlaczego stanowisko wobec niego jest negatywne, to
tak jak powiedziałem, musimy znaleźć rozwiązanie,
które zaakceptują i rolnicy, i hodowcy. Jesteśmy po
konsultacjach i wiemy, że trzeba włączyć do tej usta-
wy wszystkie rośliny, które promujemy, nasze polskie
białko, które zaczyna być coraz bardziej powszechne,
czyli łubiny, bobiki czy peluszki.
Chciałbym też przekazać informację, że planowa-
no 180 tys. ha polskiej produkcji, a zostało zasianych
chyba grubo ponad 270 tys. Widać, że jest zapotrze-
bowanie, że nie musimy płacić zagranicznym koncer-
nom za importowaną soję modyfikowaną genetycz-
nie. Zgodnie z projektem opłatę, którą rolnicy musie-
liby wnosić, nakładalibyśmy z automatu niezależnie
od powierzchni. Dlatego do projektu musi być włą-
czona, dodana cała grupa upraw, tak aby wykorzy-
stanie polskiego białka było na zdecydowanie wyż-
szym poziomie.
Kolejna ważna kwestia dotyczy uprawy ziemnia-
ka, rośliny, która dla naszych producentów ma bar-
dzo duże znaczenie. Chcę zadeklarować, że w tym
tygodniu przekażemy na zewnątrz rządowy projekt,
myślę, że będzie on dla państwa dostępny. Będzie on
uwzględniał między innymi te czynniki, o których
mówiliśmy, czyli grupę nowych roślin, grupę nowych
upraw i oczywiście będzie uwzględniał to, o czym
mówił pan poseł Ajchler. Sądzę, że dzisiaj zapadnie
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
82 Projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie prawnej odmian roślin
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Rolnictwa i Rozwoju Wsi Artur Ławniczak
decyzja, jeśli chodzi o programy wieloletnie wspiera-
jące polską hodowlę, o wysokości tych środków. I to
będzie również kluczowy argument co do tego, jaka
to powinna być wysokość, jaki powinien być pułap,
jeśli chodzi o hektary. Jeśli zabezpieczymy środki
budżetowe na postęp, na prace hodowlane w odpo-
wiedniej wysokości, to będziemy chcieli obciążać jak
najmniejszą grupę rolników, żeby nie było takiej sy-
tuacji, że koncentrujemy się tylko na jednej grupie
choćby tych największych gospodarstw. Ta analiza
zostanie wykonana po podjęciu decyzji co do środków
na prace hodowlane, które faktycznie zostaną prze-
kazane. Środki są zabezpieczone w ramach programu
wieloletniego.
Nie jestem w stanie powiedzieć, ile akurat będzie
środków na prace z zakresu hodowli, ale łącznie na
rok przyszły będzie to około 44 mln zł. Myślę, że to
będzie duże zabezpieczenie.
(Poseł Romuald Ajchler: Jaki procent gospo-
darstw będzie ponosiło tego skutki?)
Ile dokładnie procent gospodarstw? Myślę, że
wstępnie nie więcej niż 3,5% gospodarstw. Ale proszę
wierzyć, że chcemy tak skonstruować tę ustawę, aby
nie dotykać, nie wyciskać tych opłat tylko z jednej
grupy. W tym tygodniu projekt wyjdzie z resortu rol-
nictwa, dlatego prosiliśmy przedstawicieli Wysokiej
Izby, aby w tym momencie jednak odrzucić projekt,
o którym rozmawiamy, żeby po uwzględnieniu, skon-
sultowaniu wszystkich uwag wszedł pod obrady pro-
jekt rządowy. Myślę, że tam ta kwestia zostanie sze-
rzej omówiona. Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję bardzo panu ministrowi.
Ostatnim mówcą przed zamknięciem dyskusji
będzie sprawozdawca komisji pan poseł Józef Piotr
Klim.
Poseł Józef Piotr Klim:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Miałem nie za-
bierać głosu, ale chciałbym poruszyć jeszcze jedną
kwestię, chciałbym żeby to tu wybrzmiało. Otóż wy-
sokość opłat to jedno, ale chodzi o to, żeby mecha-
nizm tych opłat był jasny i przejrzysty dla rolników.
Otrzymują oni kilkunastostronicowe kwestionariu-
sze, gdzie w tle jest odpowiedzialność sądowa. Wy-
pełnienie ich nie jest takie proste i oczywiste. Mam
więc prośbę i apel – jest to również apel rolników,
wynika to też z wypowiedzi posłów – żeby ten me-
chanizm był jasny, prosty i czytelny dla każdego rol-
nika. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Zamykam dyskusję.
Do głosowania nad wnioskiem komisji o odrzuce-
nie projektu ustawy przystąpimy w bloku głosowań.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 11. po-
rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polity-
ki Społecznej i Rodziny o poselskich projektach
ustaw o zmianie ustawy o minimalnym wynagro-
dzeniu za pracę (druki nr 1292, 1422 i 2355).
O zabranie głosu proszę sprawozdawcę komisji
pana posła Witolda Kochana.
Poseł Sprawozdawca Witold Kochan:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie sprawoz-
danie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny dotyczą-
ce dwóch poselskich projektów ustaw o zmianie usta-
wy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę zawar-
tych w drukach nr 1292, 1422 i 2355.
Oba projekty, zarówno ten złożony przez posłów
Lewicy, jak i złożony przez posłów Prawa i Sprawie-
dliwości, przewidują ustawowe określenie wysokości
minimalnego wynagrodzenia za pracę na poziomie
połowy wysokości przeciętnego wynagrodzenia brut-
to w gospodarce narodowej ogłoszonego przez preze-
sa GUS w Monitorze Polskim.
W uzasadnieniu obu projektów podniesiono, że
obecna wysokość minimalnego wynagrodzenia jest
zbyt niska, by zapewnić pracownikom i ich rodzinom
godziwy poziom życia. Grupa posłów Lewicy, uzasad-
niając swój projekt, podała także argument, że mini-
malne wynagrodzenie w naszym kraju jest relatyw-
nie niższe niż w innych państwach. Zwiększenie
wynagrodzenia minimalnego poprawić ma, zdaniem
autorów projektów, sytuację tych grup społecznych,
które dzisiaj są w najtrudniejszym położeniu.
Projekt złożony przez grupę posłów Prawa i Spra-
wiedliwości zakłada przede wszystkim nowelizację
art. 5 ustawy. Proponowana zmiana przewiduje, że
wysokość minimalnego wynagrodzenia nie może być
niższa od połowy przeciętnego wynagrodzenia w I kwar-
tale roku, w którym odbywają się negocjacje w Ko-
misji Trójstronnej.
Według propozycji zawartej w projekcie posłów
Lewicy minimalne wynagrodzenie za pracę w dniu
1 stycznia danego roku również nie może być niższe
od połowy wysokości przeciętnego wynagrodzenia.
W obu projektach zawarte zostały rozwiązania
przejściowe dotyczące wysokości płacy minimalnej
w pierwszym roku ewentualnego wejścia w życie oby-
dwu ustaw. Według projektu złożonego przez grupę
posłów Prawa i Sprawiedliwości minimalne wyna-
grodzenie w tym pierwszym roku przejściowym mia-
ło wynosić 1340 zł, natomiast projekt złożony przez
grupę posłów Lewicy przewiduje, że wysokość płacy
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Projekty ustaw o zmianie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę
Poseł Sprawozdawca Witold Kochan
minimalnej w tymże samym roku wynieść miała 45%
przeciętnego wynagrodzenia.
W opinii projektodawców proponowane zmiany
mają stanowić formę przeciwdziałania zjawisku bie-
dy i stanowić pomoc dla najuboższych.
Tymczasem w trakcie prac Komisji Polityki Spo-
łecznej i Rodziny zgłoszono do projektów szereg uwag
wskazujących, że skutek wprowadzenia zmian w nich
zawartych może okazać się odwrotny do zamierzone-
go. Wskutek nowelizacji może nastąpić wzrost bezro-
bocia, gdyż dla części pracodawców istotne podniesie-
nie wysokości minimalnego wynagrodzenia stanowić
może barierę nie do pokonania. Zwrócono również
uwagę na fakt, że projekty zostały złożone w czasie
powszechnie znanych ogólnoświatowych problemów
gospodarczych, mogą zatem negatywnie wpłynąć na
sytuację ekonomiczną i gospodarkę kraju.
Podniesiono także, że takie ustawowe uregulowa-
nie wysokości minimalnego wynagrodzenia oznacza
poważne ograniczenie dialogu społecznego w Komisji
Trójstronnej, a to właśnie w tej komisji zapadały
uzgodnienia co do wysokości minimalnego wynagro-
dzenia, wypracowane wspólnie z partnerami społecz-
nymi, tj. ze związkami zawodowymi i organizacjami
pracodawców.
Wskazywano również, że projektowane noweliza-
cje praktycznie rozmontowują ten mechanizm dialo-
gu społecznego, nie proponując praktycznie niczego
w zamian, a przecież to właśnie dzięki dialogowi
w komisji wysokość płacy minimalnej może być do-
stosowana zarówno do sytuacji ekonomicznej kraju,
jak i do możliwości pracodawców.
W komisji zwracano również uwagę na geogra-
ficzne dysproporcje w wysokości zarobków. Są w na-
szym kraju regiony, gdzie to minimalne wynagrodze-
nie jest dużym obciążeniem dla pracodawców, w in-
nych zaś jest ono kwotą znikomą. W efekcie tego tak
radykalne podniesienie wysokości płacy minimalnej
w stosunku do obecnie obowiązującej może paradok-
salnie okazać się przyczyną wzrostu bezrobocia w tych
rejonach kraju, gdzie jest ono i tak wyższe od prze-
ciętnej.
Przedstawiciel rządu polemizował na posiedzeniu
również z zawartymi w uzasadnieniach obu projek-
tów tezami, jakoby w Polsce wysokość płacy mini-
malnej była niższa niż w innych krajach Unii Euro-
pejskiej. Według przytoczonych przez przedstawicie-
la resortu pracy danych w Unii występuje duża roz-
piętość pomiędzy wysokością minimalnej płacy –
waha się ona od nieco ponad 30% do ponad 53,6%
przeciętnej płacy w danym kraju. Zatem zdaniem
rządu wysokość płacy minimalnej w Polsce nie od-
biega od uregulowań obowiązujących w pozostałych
krajach Unii Europejskiej.
Komisja Polityki Społecznej i Rodziny omawiała
projekty ustaw na dwóch posiedzeniach: w dniu 12
lutego i 23 września 2009 r. 23 września 2009 r. roz-
83
patrywała wniosek podkomisji do spraw rynku pracy
i postanowiła odrzucić obydwa projekty.
W imieniu komisji wnoszę o odrzucenie przez Wy-
soką Izbę projektów ustaw zawartych w drukach
nr 1292 i 1422. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po-
rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad-
czeń w imieniu klubów i kół.
Otwieram dyskusję.
Przypominam, że podobnie jak w punkcie po-
przednim, zgodnie z art. 46 ust. 1 regulaminu Sejmu
nad sprawozdaniem komisji przeprowadza się debatę
bez prawa zgłaszania poprawek i wniosków.
W wystąpieniach w imieniu klubów w pierwszej
kolejności głos zabierze pani poseł Ewa Drozd z Klu-
bu Parlamentarnego Platforma Obywatelska.
Poseł Ewa Drozd:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu
Parlamentarnego Platforma Obywatelska mam przy-
jemność przedstawić stanowisko w sprawie posel-
skich projektów ustaw o zmianie ustawy o minimal-
nym wynagrodzeniu za pracę.
Przedkładane projekty dotyczą zmiany obecnie
funkcjonującej ustawy o minimalnym wynagrodze-
niu za pracę z dnia 10 października 2002 r. Według
wnioskodawców zawarte tam rozwiązania nie gwa-
rantują wynagrodzenia, które jest w stanie zapewnić
pracownikom i ich rodzinom godziwy poziom wyna-
grodzenia pozwalający na zaspokojenie podstawo-
wych potrzeb życiowych, co ma wpływ na wysoki
poziom ubóstwa. Zwracają również uwagę na fakt, że
osoby te nie korzystają ze wzrostu gospodarczego
i rosnącej wydajności pracy. Warto zaznaczyć, że te
projekty ustaw zostały złożone w 2008 r.
Zdaniem wnioskodawców z uwagi na zawarty
w ustawie mechanizm ustalania wysokości minimal-
nego wynagrodzenia zakładający trudny do osiągnię-
cia konsensus wszystkich stron Trójstronnej Komisji
do Spraw Społeczno-Gospodarczych konsekwencją
jest ustalenie wysokości minimalnego wynagrodze-
nia przez Radę Ministrów.
Projekty ustaw przewidują ustawowe zagwaran-
towanie wysokości płacy minimalnej na poziomie nie
niższym od połowy wysokości przeciętnego wynagro-
dzenia brutto w gospodarce narodowej i ustalenie
w 2008 r. wysokości minimalnego wynagrodzenia
w taki sposób, aby w dniu 1 stycznia 2009 r. nie była
ona niższa od 45% wysokości przeciętnego wynagro-
dzenia w gospodarce narodowej w I kwartale 2008 r.
Wnioskodawcy uważają, że takie rozwiązanie ko-
rzystnie wpłynie na sytuację na rynku pracy. Roz-
wiązania zaproponowane przez wnioskodawców
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
84 Projekty ustaw o zmianie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę
Poseł Ewa Drozd
w przedłożonych projektach nie są możliwe do reali-
zacji, ponieważ powstały one w zupełnie innym cza-
sie i nie odnoszą się do obecnej sytuacji ekonomicznej
w naszym kraju i do zmian na rynku pracy.
Warto przypomnieć i rozwiać wątpliwości wnio-
skodawców, że obowiązująca ustawa o minimalnym
wynagrodzeniu po raz pierwszy w historii jej obowią-
zywania zadziałała w pełni w 2009 r. Dzięki bardzo
precyzyjnym mechanizmom ustalania minimalnego
wynagradzania w toku dialogu społecznego, na fo-
rum zespołu do spraw budżetu Komisji Trójstronnej
zapadły wspólne z partnerami społecznymi – związ-
kami zawodowymi i pracodawcami – uzgodnienia co
do minimalnego wynagrodzenia. Jest to dowód na
to, że mechanizm zaczął skutecznie funkcjonować.
Duże znaczenie ma również to, że strony, ustala-
jąc wysokość minimalnego wynagrodzenia, zadekla-
rowały jednocześnie podjęcie prac nad systemowymi
rozwiązaniami dotyczącymi wynagrodzeń, w tym
także nad wynagrodzeniem minimalnym. Nie jest
bowiem tak, że liczy się tylko matematyka i wyłącz-
nie wyliczenie wynagrodzenia minimalnego w sto-
sunku do wynagrodzenia przeciętnego. Czy ustalenie
42%, 47% czy 50% rozstrzygnie problemy społeczne
i będziemy pewni, że wszystko jest w porządku? Chy-
ba tak nie jest. W ramach tego zespołu należy doko-
nać głębokich analiz, zrobić porównania z Unią Eu-
ropejską, wziąć pod uwagę zróżnicowania geograficz-
ne i społeczne, bo dla jednych minimalne wynagro-
dzenie w wysokości 32%, 40% przeciętnego wynagro-
dzenia to bardzo dużo, a dla innych nie.
Takie deklaracje i praca nad rozwojem w przyszło-
ści tych mechanizmów pozwalają mieć nadzieję, że
podwyższenie wysokości minimalnego wynagrodze-
nia do poziomu połowy przeciętnego wynagrodzenia
będzie mogło następować stopniowo i w drodze roz-
poczętego dialogu społecznego, co jest możliwe w ra-
mach prawnych stworzonych przez obowiązującą
ustawę. Mechanizm ustalania wysokości minimal-
nego wynagrodzenia wprowadzony obowiązującą
ustawą jest wystarczająco elastyczny, ponieważ okre-
śla tylko minimalne gwarancje wzrostu tego wyna-
grodzenia. W warunkach ustabilizowanej sytuacji
gospodarczej i na rynku pracy, a także dobrej kondy-
cji finansowej państwa pozwala na ustalenie wyso-
kości wynagrodzenia minimalnego na odpowiednio
wyższym poziomie w drodze dialogu społecznego,
ponieważ ustawa nie wyznacza górnej granicy wzro-
stu minimalnego wynagrodzenia.
Biorąc pod uwagę powyższe argumenty, to wzrost
minimalnego wynagrodzenia powinien być wyważo-
ny, aby nie powodował implikacji dla rynku pracy
i konkurencyjności gospodarki, a także nadmiernych
skutków dla budżetu państwa. Nie należy określać
sztywnych reguł i sztywnych norm. Nie należy za-
kładać sobie gorsetu, z którego później będziemy
musieli się uwalniać. Nie należy rozmontowywać re-
gulacji prawnych, które po dość długim czasie, ale
doprowadziły do skutecznego uzgodnienia z partnera-
mi społecznymi minimalnego wynagrodzenia i dają
nam możliwość podnoszenia go w kolejnych latach.
Mając na uwadze przedstawione argumenty, za-
łożone cele społeczne projektów nie zostaną osiągnię-
te, a wejście ich w życie byłoby niekorzystne z punk-
tu widzenia gospodarczego, który jest jedyną drogą
do poprawy zamożności społeczeństwa. Wobec tego
Klub Parlamentarny Platforma Obywatelska będzie
głosował za odrzuceniem tych projektów. Dziękuję.
(Oklaski)
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję bardzo, pani poseł.
Oświadczenie w imieniu klubu Prawo i Sprawie-
dliwość wygłosi pani poseł Barbara Bartuś.
Proszę bardzo, pani poseł.
Poseł Barbara Bartuś:
Dziękuję.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu
Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość pragnę
odnieść się do sprawozdania Komisji Polityki Spo-
łecznej i Rodziny, zawartego w druku nr 2355, a do-
tyczącego wniosku tejże komisji o odrzucenie dwóch
poselskich projektów ustaw o zmianie ustawy o mi-
nimalnym wynagrodzeniu za pracę.
Projekty te należące do Lewicy i do mojego klubu
Prawo i Sprawiedliwość wprowadzają mechanizm
uzależnienia wysokości minimalnego wynagrodze-
nia za pracę od przeciętnego wynagrodzenia brutto
w gospodarce narodowej. Docelowo, według naszej
propozycji sformalizowanej w projekcie ustawy, mi-
nimalne wynagrodzenie ma być ustalone na poziomie
nie niższym niż połowa przeciętnego wynagrodzenia.
Zgodne to jest m.in. ze strategią lizbońską.
Chciałabym tutaj powiedzieć, że wbrew temu, co
mówili pan poseł sprawozdawca i pani poseł, my nie
proponujemy sztywnego, ustawowego ustalenia tego
minimalnego wynagrodzenia. Nie chcemy odchodzić
od dialogu, natomiast chcemy wskazać, że ten dialog
z Komisją Trójstronną ma docelowo rozpoczynać się
od kwoty 50% średniego wynagrodzenia. Niestety,
jak ten dialog wygląda i na ile ta słabsza strona może
liczyć, możemy się też przekonać przy okazji walory-
zacji emerytur i rent, gdzie też ustawa wskazuje mi-
nimum, od którego wychodzą negocjacje. Niestety
w ostatnich 2 latach zawsze ta waloryzacja pozosta-
wała na minimum. Chcemy więc tutaj wprowadzić
zapis, aby to minimum to było właśnie 50% średnie-
go wynagrodzenia.
Powyższe rozwiązanie czyniłoby też zadość ocze-
kiwaniom kierowanym do prezesa Rady Ministrów
poprzedniej kadencji Sejmu, wyrażonym w dezydera-
cie połączonych Komisji Polityki Społecznej oraz Ko-
misji Pracy w sprawie minimalnego wynagrodzenia
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Projekty ustaw o zmianie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę
Poseł Barbara Bartuś
za pracę, uchwalonym na posiedzeniu w dniu 7 grud-
nia 2006 r.
Pragnę też dodać, że w maju 2007 r. rozpoczął
pracę międzyresortowy zespół do spraw opracowania
koncepcji podwyższenia wysokości minimalnego wy-
nagrodzenia za pracę utworzony na podstawie zarzą-
dzenia pana premiera Jarosława Kaczyńskiego. Za-
daniem zespołu było przygotowanie koncepcji stop-
niowego podwyższania wysokości minimalnego wy-
nagrodzenia za pracę do poziomu 50% przeciętnego
wynagrodzenia. Ówczesna sekretarz stanu w Mini-
sterstwie Pracy i Polityki Społecznej wskazała rok
2010 jako docelowy na dojście do tego wynikającego
ze standardów europejskich poziomu 50%. Niestety
Prawo i Sprawiedliwość nie rządzi już od trzech lat i
mamy sytuację, jaką mamy.
W dniu 13 marca ubiegłego roku obecny premier
pan Donald Tusk złożył obietnicę przedstawienia
ścieżki dojścia minimalnego wynagrodzenia do po-
ziomu 50% przeciętnego wynagrodzenia. Dotychczas
z tego zobowiązania, jak i zresztą z wielu innych, nie
wywiązał się. Do dnia dzisiejszego, wbrew porozu-
mieniu między pracodawcami a związkami zawodo-
wym, które było podstawą pakietu działań antykry-
zysowych oraz deklaracji premiera z marca 2009 r.,
rząd nie przedstawił partnerom społecznym ścieżki
dojścia minimalnego wynagrodzenia do poziomu 50%
przeciętnego wynagrodzenia.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projekt posłów
Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość za-
warty w druku nr 1422 był złożony na początku paź-
dziernika 2008 r., a więc jeśli minęłoby jeszcze kilka
dni, moglibyśmy obchodzić jubileusz dwóch lat leża-
kowania projektu w zamrażarce.
Do dnia dzisiejszego nie rozpoczęliśmy tak napraw-
dę dyskusji na temat tego, jak wprowadzić ten mecha-
nizm dojścia do 50% średniej płacy, tylko słyszymy, że
Platforma nazywająca się Obywatelską wnosi o odrzu-
cenie projektów, o zamknięcie tematu.
Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Od wyso-
kości płacy minimalnej zależą inne rodzaje świad-
czeń kalkulowanych na jej podstawie. Jest to np.
dodatek za pracę w porze nocnej, który wynosi 20%
stawki godzinowej liczonej od wynagrodzenia mini-
malnego. Podwyżka płacy minimalnej jest istotna
również dla osób rozpoczynających pracę, gdyż
w pierwszym roku zatrudnienia ich wynagrodzenie
musi stanowić co najmniej 80% płacy minimalnej.
Płaca minimalna to instrument do zabezpieczenia
bytu zatrudnionych wszędzie tam, gdzie wśród praco-
dawców panuje tendencja do oszczędzania na pracow-
nikach poprzez zaniżanie ich wynagrodzeń do pozio-
mu niepozwalającego zatrudnionym na zaspokojenie
podstawowych potrzeb. (Dzwonek) Stanowienie płacy
minimalnej na właściwym poziomie powinno służyć
wyeliminowaniu z rynku przedsiębiorstw, dla których
wyzysk pracowników jest jedyną możliwą drogą do
osiągnięcia sukcesu ekonomicznego.
85
Niestety w naszym państwie nie dyskutujemy też
na temat wynagrodzenia godziwego. Zaniedbania
w tych kwestiach powodują sytuację, że w społeczeń-
stwie pogłębia się rozwarstwienie. Mamy ludzi bar-
dzo bogatych i ludzi bardzo biednych żyjących na
skraju ubóstwa. Brakuje nam klasy średniej.
Polska, ratyfikując Europejską Kartę Społeczną
i podpisując zrewidowaną Europejską Kartę Społecz-
ną, nie przyjęła też art. 4 ust. 1 zobowiązującego do
uznania prawa pracowników do takiego wynagrodze-
nia, które zapewni im i ich rodzinom godziwy poziom
życia. W dokumentach Rady Europy zapisano, że
prawo do godziwego wynagrodzenia oznacza możli-
wość zaspokojenia podstawowych potrzeb ekonomicz-
nych, społecznych i kulturalnych pracowników i ich
rodzin.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! O konieczności pod-
wyższenia płacy minimalnej w naszym kraju do pozio-
mu 50% średniego wynagrodzenia mówi też głośno
związek pracowników „Solidarność”. Ja sama otrzyma-
łam pismo od Biura Oddziału nr 1 Zarządu Regionu
Małopolska NSZZ „Solidarność” z prośbą o podjęcie
skutecznych działań w tym zakresie.
(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek
Sejmu Ewa Kierzkowska)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję, pani poseł.
Poseł Barbara Bartuś:
Pani marszałek, już kończę.
Te ustawy są Polakom potrzebne, szczególnie te-
raz, gdy w takim tempie rosną ceny i różne opłaty.
Mój klub, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedli-
wość, będzie głosował przeciw wnioskowi komisji
o odrzucenie wymienionych projektów. Dziękuję.
(Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję uprzejmie, pani poseł.
W imieniu klubu Lewica głos zabierze pani po-
słanka Anna Bańkowska.
Bardzo proszę.
Poseł Anna Bańkowska:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Klub Lewica zde-
cydował się wnieść 5 września 2008 r. projekt nowe-
lizacji ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pra-
cę. 23 września 2009 r. rozpatrywała go Komisja
Polityki Społecznej i Rodziny. Dzisiaj mijają ponad
dwa lata i dopiero teraz Sejm zajmuje się tym projek-
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
86 Projekty ustaw o zmianie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę
Poseł Anna Bańkowska
tem. Taki sam los spotkał projekt Prawa i Sprawie-
dliwości.
O czym to świadczy? Otóż w moim przekonaniu
i w przekonaniu klubu Lewica świadczy to o tym, że
rząd, że większość sejmowa, że marszałek Komorow-
ski skutecznie blokowali inicjatywy posłów opozycji.
Inaczej tego nazwać nie można. Czego państwo się
baliście? Czy atmosfery wokół tego problemu przed
wyborami, które są już za nami, czy czegoś innego?
Nie wiem czego. W każdym razie ktoś z Platformy
może zadać pytanie, po co chcemy nowelizować usta-
wę, kiedy w dzisiejszej ustawie jest zagwarantowany
sposób podwyższania minimalnego wynagrodzenia,
jest reguła, która mówi, że to minimalne wynagro-
dzenie rokrocznie powinno wzrastać najmniej o in-
flację i o 2/3 wskaźnika prognozowanego realnego
przyrostu produktu krajowego brutto.
Otóż mimo tego – chcę to podkreślić – celem
ustawy o minimalnym wynagrodzeniu i rozwiązań,
które później weszły w życie, było doprowadzenie do
tego, żeby minimalne wynagrodzenie jak najszyb-
ciej osiągnęło poziom najmniej 50% przeciętnego
wynagrodzenia. Powiem szczerze, że to nie są tylko
nasze wymysły, ale są to rekomendacje Międzyna-
rodowej Organizacji Pracy, Europejskiej Karty Spo-
łecznej itd., itd. Moja przedmówczyni już o tym mó-
wiła, więc ze względu na ograniczony czas nie będę
się powtarzać.
Mimo tych regulacji doszliśmy wreszcie do pozio-
mu 40% z małym kawałeczkiem, doszliśmy do tego,
że relacja minimalnego wynagrodzenia do przecięt-
nego to jest 41,9%. Czy to można uznać za satysfak-
cjonujące? Otóż nie. Chcę w tym miejscu popolemi-
zować sekundę z panią poseł Drozd. Dlaczego nie?
Według pani dla ludzi, których pani uważa za skraj-
nie biednych i nienasyconych finansowo, ten poziom
minimalnego wynagrodzenia, jak to pani określiła,
to bardzo dużo. Nie wiem, na jakim świecie pani żyje.
Czy pani wie i czy Wysoka Izba wie, że minimalne
wynagrodzenie wynosi w bieżącym roku 1317 zł, tzn.
że za miesiąc pracy obywatel otrzymuje 940 zł na
rękę? Jest to zbliżone do minimum socjalnego. To jest
naprawdę niedużo więcej niż zasiłek dla bezrobot-
nych. A zatem czy my tym poziomem minimalnego
wynagrodzenia zachęcamy ludzi do jawnego zatrud-
niania, czy wpychamy ich w tzw. szarą strefę? Myślę,
że właśnie to drugie.
Dlatego Lewica w 2008 r., kiedy nikt nie myślał
o kryzysie, kiedy w ogóle przez myśl światowym eko-
nomistom w marcu 2008 r. nie przeszło to zjawisko,
zdecydowała się zaproponować... Otóż co takiego?
Zdecydowaliśmy się zaproponować, żeby w kolejnym
roku, czyli w 2009 r., to minimalne wynagrodzenie
wynosiło nie mniej niż 45% przeciętnego wynagro-
dzenia, a w kolejnym roku i w latach następnych nie
mniej niż 50%. Gra idzie o niewielkie pieniądze, ale
dla wielu znaczące, bo jak się ma tak mało, to każdy
grosz wtedy się liczy.
Gdybyście państwo nie opierali się naszemu po-
mysłowi, gdybyście w 2008 r. podeszli do sprawy me-
rytorycznie, to w ogóle przed wieściami o kryzysie
mielibyśmy te kwestie rozwiązane w sposób sprawie-
dliwszy, bowiem mówimy nie o marginalnym proble-
mie. W 2002 r. byłam z posłem sprawozdawcą, że tak
powiem, głównym twórcą ustawy o minimalnym wy-
nagrodzeniu. Wtedy liczba osób pobierających mini-
malne wynagrodzenie oscylowała wokół 200 tys.
Wiecie ile dzisiaj osób pobiera takie wynagrodzenie?
Ponad 700 tys. (Dzwonek) Utrzymanie za 940 zł ro-
dziny, a nawet tylko samego siebie, bardzo często jest
po prostu niemożliwe. Mamy do czynienia z ubó-
stwem, z wykluczeniem społecznym wśród ludzi,
którzy uczciwie pracując, dostają tylko tyle, ile rząd
im wyznaczy.
I ostatnia kwestia. Proszę państwa, pani poseł
mówi, że mamy elastyczny sposób dochodzenia do
właściwego poziomu, że dialog w tym zakresie jest
skuteczny. Pan poseł Kochan też o tym wspominał.
Otóż, proszę państwa, co my mamy w tym roku, na
dzisiaj? Partnerzy społeczni w tej chwili kłócą się
z rządem o 8 zł, o ile dobrze wiem. OPZZ i w ogóle
partnerzy uznali, że granicą niekorzystnego ich zda-
niem kompromisu byłoby pozostawienie płacy mini-
malnej na przyszły rok wyliczonej wg wskaźnika
z 2010 r., czyli 41,9%. To oznaczałoby, że minimalne
wynagrodzenie musiałoby wynosić 1408 zł. Rząd
przyszedł na posiedzenie Komisji Trójstronnej z kwo-
tą 1386 zł i powiedział: nie więcej niż 1400 zł.
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję uprzejmie.
Poseł Anna Bańkowska:
Strony się rozeszły i dzisiaj nie wiemy, jakie bę-
dzie minimalne wynagrodzenie w ramach tzw. sku-
tecznego dialogu społecznego, czyli dalej walki part-
nerów społecznych z rządem.
Dlatego jestem przekonana, że w tej Izbie powin-
niśmy zawrzeć konsensus i postarać się odrzucić
sprawozdanie komisji. W imieniu klubu Lewica wy-
rażam nadzieję, że będzie nas na to stać i nie odrzu-
cimy tego projektu. Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję uprzejmie, pani poseł.
W imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowe-
go głos zabierze pan poseł Mieczysław Kasprzak.
Bardzo proszę.
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Projekty ustaw o zmianie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę
Poseł Mieczysław Kasprzak:
Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie
Ministrze! Zabierając głos w imieniu Klubu Posel-
skiego Polskiego Stronnictwa Ludowego w temacie
dwóch ustaw dotyczących minimalnego wynagrodze-
nia za pracę, chcę powiedzieć, że jest to bardzo waż-
na, niezmiernie ważna rzecz. Poprzednicy bardzo
szeroko omówili ten temat. Jest długa historia i są
długie obietnice dochodzenia do tych 50% minimal-
nego wynagrodzenia w stosunku do przeciętnej pła-
cy. W tej Izbie bardzo często wracamy do tego tema-
tu. Z kolei sama historia i długość pracy nad tymi
dwoma projektami świadczą o tym, że jest to sprawa
dość trudna.
Wracamy do tego tematu dość często, bo jest to
bardzo ważne dla wielu pracowników, wielu obywa-
teli naszego kraju, dlatego że ludzie żyjący z pracy
rąk mają rzeczywiście problemy z utrzymaniem swo-
ich rodzin, a poza tym już od dłuższego czasu rozjeż-
dża nam się bieda z bogactwem. To jest problem. Do
tej pory nie znaleziono sposobu, aby przeciwstawić
się temu. To zjawisko nasila się od szeregu lat.
Dlatego myślę, że z jednej strony istotne jest to, iż
dyskutujemy na tej sali o tych problemach, bo przy
okazji wychodzą inne sprawy, a z drugiej strony ta
dyskusja pokazuje nam, jak trudny jest to problem,
bo tu mamy i pracodawców, i pracowników, więc nie
może być tutaj jakichś gwałtownych ruchów, dlatego
że to by mogło niekiedy zaszkodzić pracodawcom czy
w ogóle przedsiębiorcom, natomiast płacić za pracę
trzeba i to płacić w miarę dobrze. Dlatego też chciał-
bym w imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludo-
wego powiedzieć, że zaproponujemy inne rozwiąza-
nie, inne podejście do tego tematu, tak aby wszystkie
elementy, o których tutaj dzisiaj była mowa, zostały
uwzględnione, ale żeby była pewna swoboda, żeby nie
było narzucania z góry, że to ma być tyle a tyle, że to
ma być 50%, a nie mniej. Chcemy powiązać mini-
malne wynagrodzenie z produktem krajowym brut-
to, ze wzrostem PKB, a zatem jeżeli wzrasta pro-
dukt krajowy brutto, to wzrasta najniższe wynagro-
dzenie za pracę. Tak więc już mamy tutaj trzy ele-
menty, bo dodajemy ten trzeci– PKB. Jak by to
mniej więcej się przedstawiało? Jeżeli wzrost PKB
jest większy niż 3%, to o 1% rośnie najniższe wyna-
grodzenie, oczywiście procentowo, czyli jeżeli teraz
mamy 41,9, to o 1% to wzrasta, a jeżeli to jest więcej
niż 6%, bo takie wskaźniki nie tak dawno mieliśmy,
to jest to wzrost o 2% rocznie, jeżeli zaś jest to
wzrost w granicach od 0 do 3%, to wtedy zmniejsza-
my – czyli nie ma tak, że wywindowaliśmy to sobie
i już – przeciętnie ten wskaźnik o 1%. Widzimy tutaj
też pewne zabezpieczenia, czyli 2 progi, 50% i 40%,
i jeżeli poziom najniższego wynagrodzenia osiągnął-
by 50%, to pomimo wzrostu, dobrego wzrostu go-
spodarczego już nie wzrasta ten wskaźnik. Podobnie
jest w przypadku 40%. Jeżeli miałoby to spaść po-
niżej 40%, to wtedy jest blokada. Poruszamy się
tutaj w granicach 40–50%...
87
(Poseł Anna Bańkowska: Nie może być więcej…)
Taki projekt przedstawimy w najbliższym czasie,
dlatego proponujemy, pani marszałek, aby skoro pra-
cowaliśmy 2 lata nad tym, to pracować dalej i uwzględ-
nić wszystkie propozycje, które tutaj padają – one
są w pewien sposób słuszne – bo problem trzeba roz-
wiązać. A my swoje propozycje przedstawimy. Nie
dzisiaj. Pan marszałek powiedział, że nie można
zgłaszać poprawek, więc ja tych poprawek nie zgło-
szę, ale w formie oddzielnego projektu przedłożymy
nasze propozycje (Dzwonek) w najbliższym czasie,
i do tego się zobowiązuję, pani marszałek. Dziękuję
bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję bardzo panu posłowi, również za prze-
strzeganie limitu czasowego.
W imieniu klubu Socjaldemokracja Polska głos
zabierze pan poseł Marek Borowski.
Bardzo proszę, panie marszałku.
(Poseł Anna Bańkowska: Jak nie można zgłaszać
poprawek…)
Poseł Marek Borowski:
Dziękuję, pani marszałek. Będę również prosił
o pewną przychylność ze względu na wagę tematu,
jeśli chodzi o czas wystąpienia...
(Poseł Jan Kulas: Groźnie.)
...i zacznę właściwie od ostatnich słów pana posła
Kasprzaka, bo pan poseł Kasprzak nieco, powiedział-
bym, ezopowo się wypowiedział w końcówce, ale chcę
to rozumieć w ten sposób, że klub Polskiego Stron-
nictwa Ludowego będzie głosował przeciwko wnio-
skom o odrzucenie.
(Głos z sali: Tak, tak.)
Czy to tak? Dobrze to rozumiem. O właśnie, bo
chciałem się o to zwrócić do PSL, ale już nie muszę,
nie dlatego że te ustawy są dobre, bo dzisiaj w ogóle
się nie da ich zastosować, one mają inne daty, są
zresztą sprzeczne ze sobą, więc trzeba coś wybrać,
nadto propozycja dość gwałtownej podwyżki płac mi-
nimalnych jest zdecydowanie zbyt radykalna, nato-
miast chodzi o to, żeby jednak podjąć wreszcie ten
trud, o czym także pani poseł Drozd mówiła, a to
wymaga pewnych analiz i podejścia pozytywnego do
tej sprawy. Przez 2 lata można było wiele zrobić. Bar-
dzo żałuję, że zmarnowano ten okres tak naprawdę,
a można było wypracować jakąś koncepcję stopnio-
wego dochodzenia do tego. Dlatego te projekty powin-
ny wrócić do komisji i razem ze związkowcami,
z pracodawcami trzeba z powagą nad tym usiąść,
określić jakiś termin docelowy dojścia do tych 50%
i spróbować wdrożyć pewien mechanizm – czy to bę-
dzie ten, o którym mówił pan poseł Kasprzak, czy
inny, podobny, to ja w tej chwili w to nie wnikam,
ważne, żeby był on skuteczny. A teraz, po pierwsze,
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
88 Projekty ustaw o zmianie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę
Poseł Marek Borowski
czy w ogóle płaca minimalna jest potrzebna? Po
pierwsze, mamy to w konstytucji, a po drugie, wszyst-
kie kraje europejskie praktycznie to mają, są w tej
sprawie odpowiednie zalecenia organizacji między-
narodowych, więc rozumiem, że na ten temat nie ma
dyskusji. Po drugie, czy ona powinna być wyższa niż
obecnie? Jednak, jak dzisiaj sobie oglądałem tabelę
odzwierciedlającą to w krajach Unii Europejskiej, to
widziałem, że my jesteśmy tam na dole. Nie mówię,
że jesteśmy ostatni, bo np. Wielka Brytania ma mniej,
ale chyba tylko kilka krajów ma niższy wskaźnik od
nas. To po drugie. Po trzecie, chcę powiedzieć, że ten
przepis, który obecnie jest w ustawie i mówi, że płaca
minimalna powinna rosnąć o wskaźnik inflacji plus
2/3 przyrostu realnego PKB, ładnie wygląda, ale...
(Głos z sali: Ale nic...)
...stosując go, nie dojdziemy do 50%. Chcę to jasno
powiedzieć. Ja sobie tutaj zrobiłem wyliczenia, bazu-
jąc na roku 2005, bo w roku 2005 wprowadzono tę
zasadę, czyli w roku 2005 Sejm doszedł do wniosku,
że trzeba wprowadzić mechanizm, który nas dopro-
wadzi do 50%. Tam jest tak napisane zresztą, że sto-
suje się go, dopóki nie osiągnie się 50%. Otóż w tym
okresie, uwzględniam rok 2011, bo mamy już plany
w tym względzie, więc zakładam, że płaca minimal-
na będzie wynosiła 1408 zł – mam nadzieję, że się nie
pomylę – jeżeli przyjmiemy takie dane, to okaże się,
że gdybyśmy się trzymali co roku zasady: inflacja
plus 2/3 wzrostu PKB, to otrzymalibyśmy wzrost
płacy minimalnej nominalny o prawie 36%, nato-
miast faktycznie w tym okresie płaca minimalna
wzrosła nominalnie o 57%, czyli można powiedzieć,
że te decyzje, które były podejmowane wspólnie,
przez rząd, związki zawodowe, pracodawców, w grun-
cie rzeczy wychodziły ponad ustalenia tej ustawy. No
i w efekcie, o ile w roku 2006 ten wskaźnik do płacy
średniej wynosił 36,3, o tyle jeżeli będzie wynosiła
1408 zł ta płaca, która jest założona w projekcie bu-
dżetu, to będzie to 41,9, czyli mamy około 5,5 punk-
tu przez 6 lat, i brakuje nam jeszcze 8 punktów do
50. Jeżeli więc mamy się tak posuwać, to zajmie to
jeszcze jakieś 10 lat.
(Głos z sali: Nie, tak.....)
Mnie się wydaje, że to jest za długo. Powiem krót-
ko, że to jest za długo. Ten okres powinien być krót-
szy, on nie może trwać rok, dwa, to jest jasne, ale nie
może trwać 10. To musi być jakaś realna perspekty-
wa i wobec tego to wymagałoby to trochę innego me-
chanizmu. W tej chwili jest już sporo danych. Zga-
dzam się również, że jest problem z regionami u nas
i że rzeczywiście ta sama płaca minimalna (Dzwo-
nek) – nie chcę wymieniać w tej chwili regionów, bo
mogę kogoś skrzywdzić, ale wiemy, że mamy spore
różnice w przeciętnych płacach – w regionie o niskich
zarobkach może oznaczać pewien problem dla praco-
dawców i może spychać w szarą strefę. Ta sprawa
była już kiedyś podejmowana jeszcze za wicepremie-
ra Hausnera. Były próby różnicowania płacy mini-
malnej. Może trzeba również do tego wrócić. I wresz-
cie, na koniec, może rozwiązanie, wiem o tym, bar-
dziej skomplikowane, ale jednak stosowane w róż-
nych krajach, na przykład w Stanach Zjednoczonych,
gdzie zdając sobie sprawę, że podwyższanie płacy mi-
nimalnej oznacza dla części pracodawców problemy
z kosztami, zastosowano tzw. podatek negatywny,
czyli jeżeli podejmiesz pracę z niską płacą i płacisz
jakiś podatek oczywiście od tego, bo każdy płaci, to
otrzymujesz zwrot tego podatku. Oczywiście to ob-
ciąża budżet państwa. Jest kwestia wyliczenia, na
ile, natomiast nie obciąża pracodawcy...
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję, panie pośle.
Poseł Marek Borowski:
...dlatego że on startuje z niższą stawką. 974 zł to
kwota, którą tutaj pani poseł Bańkowska wyliczyła
jako netto, ale kwota, którą faktycznie dostaje się do
ręki, może być w tym momencie wyższa. Z tym jest
różnie oczywiście, ale wyższa. Czyli w ten sposób
pracownik uzyskuje nieco większe pieniądze – nie
poprzez wzrost płacy brutto, która obciąża koszty,
ale poprzez zwrot podatku.
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję uprzejmie, panie pośle.
Poseł Marek Borowski:
A więc to też jest do rozważenia. Mamy jeszcze,
proszę państwa, rok przed sobą i byłoby dobrze, gdy-
by Sejm jednak zakończył tę kadencję pozytywnie
w tym względzie, czego sobie i państwu życzę. Dzię-
kuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Do zadania pytań zapisało się ośmioro pań posła-
nek i panów posłów.
Czy ktoś z państwa chce się jeszcze zapisać do
zadania pytania?
Nie. Zamykam listę.
Czas na zadanie pytania to jedna minuta.
Głos ma pani posłanka Elżbieta Rafalska, Prawo
i Sprawiedliwość.
Bardzo proszę.
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Projekty ustaw o zmianie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę
Poseł Elżbieta Rafalska:
Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
Panie ministrze, kieruję do pana pytanie. Czy zna
pan skalę ubóstwa w Polsce, ale nie ubóstwa osób
niepracujących czy emerytów, tylko skalę ubóstwa
pracujących w Polsce? Otóż w tej niechlubnej staty-
styce jesteśmy w Unii Europejskiej na trzecim miej-
scu od końca. A więc Polacy pracują i mimo tego, że
pracują, cierpią ubóstwo.
I pan poseł Kochan, i przedmówca przed chwilecz-
ką mówili o tym, że jeżeli chodzi o wysokość tego
minimalnego wynagrodzenia, nie jesteśmy wcale na
końcu, ale plasujemy się w niskich czy średnich sta-
nach, że te 40% przeciętnego wynagrodzenia to może
nie jest najmniej w Europie. Ale, proszę państwa,
o jednej rzeczy zapominamy – mamy w Polsce naj-
wyższe koszty stałego utrzymania, najwięcej w Eu-
ropie płacimy z tytułu czynszu, struktura wydatków
zupełnie jest niekorzystna dla Polaków. Stąd tę ten-
dencję i tę sytuację trzeba zmienić. (Oklaski)
Panie ministrze, jaki rząd ma pomysł na to, żeby
minimalne wynagrodzenie wzrastało i żeby utrzy-
mać ten proporcjonalny wzrost? Bo nie wystarczy
tylko skrytykować i odrzucić te pomysły. I czy rząd
zdaje sobie sprawę z tego, że jeśli proponuje mini-
malne wynagrodzenie na tym poziomie, młodzi Po-
lacy po prostu nie będą chcieli podejmować pracy
i będą wyjeżdżali za zarobkami za granicę? Dzięku-
ję. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję uprzejmie, pani poseł.
Głos ma pani posłanka Barbara Bartuś, Prawo
i Sprawiedliwość.
Bardzo proszę.
Poseł Barbara Bartuś:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
W sprawie dochodzenia do wysokości minimalnego
wynagrodzenia na poziomie co najmniej 50% średniej
płacy mam wrażenie, że jest dwugłos w Platformie
Obywatelskiej. Na początku 2009 r. rząd przedstawił
negatywne stanowisko co do naszych projektów, co
do propozycji podwyższania minimalnego wynagro-
dzenia do poziomu tych 50%, a następnie miesiąc
później, w marcu, premier obiecuje stronie społecz-
nej, że będzie proponował ścieżkę dojścia do tych
50%. Później znowu długo, długo nic się nie dzieje,
a dziś Platforma Obywatelska, której przewodniczą-
cym jest pan premier Donald Tusk, ostro krytykuje
ideę powiązania minimalnego wynagrodzenia ze
średnią płacą i dojścia do tego minimalnego wyna-
grodzenia w wysokości co najmniej 50% średniej pła-
cy. (Dzwonek) Mało tego, dziś w wystąpieniach i klu-
bowym, i pana posła sprawozdawcy wyrażano o wie-
89
le większą troskę o przedsiębiorców, czyli o tę stronę
mocniejszą, niż o to, aby pracownik, który pracuje na
pełnym etacie, miał na życie i nie musiał korzystać
z pomocy społecznej.
A więc mam pytanie do pana ministra: Jakie jest
stanowisko rządu na dzień dzisiejszy i czy rząd po-
dejmuje jakiekolwiek prace właśnie nad doprowadze-
niem do tych standardów europejskich, prace zmie-
rzające do uzyskania wysokości minimalnego wyna-
grodzenia...
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję uprzejmie.
Poseł Barbara Bartuś:
...przynajmniej na poziomie 50%? I takie pytanie:
Czy rząd nad tym pracuje, czy te obiecanki pana pre-
miera z ubiegłego roku to były właśnie tylko takie
obiecanki? Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Głos ma pan poseł Tadeusz Woźniak, Prawo
i Sprawiedliwość.
Bardzo proszę.
Poseł Tadeusz Woźniak:
Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Zmiany zapropo-
nowane w projektach ustaw wspierają dążenie do
wypełnienia przez Polskę standardów unijnych
w kwestii wynagrodzenia minimalnego. Według da-
nych Eurostatu minimalne wynagrodzenie w 2007 r.
w Polsce wynosiło 351 euro, podczas gdy w analogicz-
nym okresie w Irlandii np. 1403 euro, w Wielkiej
Brytanii 1361 euro, w Grecji 668 euro, w Słowenii
522 euro. Z kolei według badań Komisji Europejskiej
minimalne wynagrodzenie za 2005 r. podawane jako
procent średniego miesięcznego wynagrodzenia w Ir-
landii stanowiło 50%, w Słowenii 44,1%. Konwencja
nr 131 Międzynarodowej Organizacji Pracy z 1970 r.
w sprawie płacy minimalnej twierdzi, że powinna
ona wynosić 50% płacy przeciętnej. Art. 4 ust. 1 Eu-
ropejskiej Karty Społecznej dotyczy wynagrodzenia
godziwego – według komitetu niezależnych eksper-
tów Rady Europy powinno ono stanowić 68% prze-
ciętnego wynagrodzenia.
Dotychczasowe badania przeprowadzone m.in.
przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej nie
potwierdziły negatywnego wpływu decyzji o podnie-
sieniu minimalnego wynagrodzenia na inflację i po-
ziom zatrudnienia czy wzrost bezrobocia. (Dzwonek)
Nie można także utrwalać niesprawiedliwej struktu-
ry wynagrodzeń funkcjonującej w Polsce i hamować
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
90 Projekty ustaw o zmianie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę

Poseł Tadeusz Woźniak Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:

procesu bogacenia się wszystkich obywateli. Reakcją
na spadek koniunktury dla przedsiębiorstw nie mogą
być w pierwszej kolejności oszczędności na pracow-
nikach, a w szczególności na tych najmniej zarabia-
jących.
Panie pośle, dziękuję panu uprzejmie. Dajmy
szansę i możliwość zadania pytania...
Poseł Tadeusz Woźniak:

Ostatnie zdanie, bardzo proszę.

Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:

Dziękuję. Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:

...innym posłom zapisanym...

Poseł Tadeusz Woźniak:

Już, już, pani marszałek, jeszcze chwilkę, bardzo

proszę.
Wobec powyższego zaproponowane w omawia-
nych projektach rozwiązania są szansą na gruntow-
ne zmiany w kształtowaniu wysokości minimalnego
wynagrodzenia.
Poseł Tadeusz Woźniak:
Zwracam również uwagę państwa – ostatnie zda-
nie, pani marszałek, bardzo proszę – na dorobek ka-
tolickiej nauki społecznej w kwestii płacy, w tym
także minimalnej płacy, płacy godziwej, płacy spra-
wiedliwej itd.

Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:

Dziękuję, panie pośle. Dziękuję, panie pośle.

Poseł Tadeusz Woźniak: Poseł Tadeusz Woźniak:

Pytanie jeszcze. Bo miałem jeszcze kilka słów po- Jest to niezwykle ważne i ciekawe zjawisko...
wiedzieć, ale już...

Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:

Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Panie pośle, panie pośle, czynię to z wielką przy-
Coś podobnego... krością, ale muszę panu wyłączyć mikrofon. (Okla-
ski) Mówił pan więcej niż 2,5 minuty. Przykro mi, że
pan nadużywa mojego...
Poseł Tadeusz Woźniak: (Głos z sali: Cierpliwości.)
Bardzo proszę, głos ma pan poseł Jan Kulas, Plat-
...przechodzę do pytania. Interesuje mnie jedna forma Obywatelska.
Bardzo proszę, panie pośle.
rzecz. Dlaczego Platforma Obywatelska działa w in-
teresie jedynie wybranej grupy naszych rodaków, tej
najbogatszej, i jaki jest powód takiej niechęci do naj- Poseł Jan Kulas:
słabszych i najbiedniejszych...
Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoki Sej-
mie! Ja popieram stanowisko mojego Klubu Parla-
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: mentarnego PO, że trzeba docelowo dojść do pozio-
mu płacy minimalnej wynoszącej 50% przeciętnego
Dziękuję. wynagrodzenia, z poszanowaniem realiów budżeto-
wych, z określeniem katalogu i, szczególnie, poro-
zumienia między pracodawcami, przedsiębiorcami
Poseł Tadeusz Woźniak: i pracownikami, bo tu głównie problem jest tak na-
prawdę ulokowany.
...właśnie tych, którzy potrzebują szczególnej tro- Prawo i Sprawiedliwość, rok 2007, jak to napraw-
ski ze strony rządzących Polską? dę było? Minimalne wynagrodzenie wynosiło 936 zł
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Projekty ustaw o zmianie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę
Poseł Jan Kulas
i stanowiło 34,8% przeciętnego wynagrodzenia. Tak
było za rządów PiS-u w 2007 r., takie są po prostu
fakty.
Panie ministrze, w zeszłym roku minimalne wy-
nagrodzenie też wzrosło, za naszych rządów ono
przekroczyło 1317 zł i dalej oczywiście powinno ro-
snąć, a w zeszłym roku wzrosło nawet o 150 zł.
Co do pytań, pierwsze pytanie: Czy jest możliwy
kompromis między pracodawcami, przedsiębiorcami
a pracownikami i oczywiście rządem, o co jestem spo-
kojniejszy, w ramach Komisji Trójstronnej co do tego
dojścia do wskaźnika 50% minimalnego wynagrodze-
nia? I, po drugie, jaki jest szacowany wzrost płacy
minimalnej w najbliższym roku, 2011? Czy można
już podać dokładną kwotę? Dziękuję za uwagę.
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję panu posłowi.
Pytanie zadaje pan poseł Stanisław Szwed, Prawo
i Sprawiedliwość.
Bardzo proszę, panie pośle.
Poseł Stanisław Szwed:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! To może, panie
ministrze, na początek pan odpowie panu posłowi
– o ile za czasów rządu PiS-u została podniesiona
płaca minimalna i czy to nie rząd PiS-u doprowa-
dził do sytuacji, że 40% średniej krajowej wynosiła
płaca minimalna. (Oklaski) Myślę, że pan poseł ma
złe dane.
Ale zapytam o coś innego, o ścieżkę dochodzenia
do 50%. Jaką rząd ma propozycję? No i zupełnie
kuriozalna sytuacja z płacą minimalną na przyszły
rok. Dochodzi do porozumienia pracodawców i związ-
ków zawodowych na forum Komisji Trójstronnej,
przy akceptacji pani minister Fedak – pierwsza pro-
pozycja to było 1386 zł, w porozumieniu ustalono,
że 1406 zł. No i czego się dowiadujemy? Że decyzji
nie ma, że rząd nie honoruje porozumienia, które
zostało zawarte pomiędzy stroną społeczną, czyli
partnerami, związkami zawodowymi i pracodawca-
mi przy wsparciu przewodniczącego Komisji Trój-
stronnej, którym jest premier Pawlak. Jakie jest
ostateczne stanowisko rządu, jeśli chodzi o płacę
minimalną w przyszłym roku? Dziękuję bardzo.
(Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję panu posłowi.
Pytanie zadaje pan poseł Waldemar Andzel, Pra-
wo i Sprawiedliwość.
Bardzo proszę.
91
Poseł Waldemar Andzel:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chciałbym powie-
dzieć, że rząd Prawa i Sprawiedliwości podniósł mi-
nimalne wynagrodzenie o prawie 200 zł, pomimo
protestów tak znaczącej organizacji, jak Polska Kon-
federacja Pracodawców Prywatnych Lewiatan. Przed-
stawiony przez Prawo i Sprawiedliwość projekt usta-
wy o zmianie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu
za pracę jest bardzo ważny dla wielu grup społecz-
nych oraz dla gospodarki. Projekt ten pomoże pra-
cownikom, rodzinom oraz gospodarce kraju.
Czy rząd planuje wprowadzenie w przyszłości roz-
wiązań proponowanych przez PiS – dojście do mini-
malnego wynagrodzenia w wysokości połowy prze-
ciętnego wynagrodzenia? Proszę powiedzieć, w któ-
rych krajach to rozwiązanie już obowiązuje i czy ich
gospodarki funkcjonują dobrze, czy są bankrutami.
Czy opinia Polskiej Konfederacji Pracodawców Pry-
watnych Lewiatan jest wiążąca dla rządu? Czy rząd
ma świadomość, że nie wprowadzając tych rozwią-
zań, pogłębia w Polsce dysproporcje społeczne i finan-
sowe? Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję panu posłowi.
Pytanie zadaje pani posłanka Ewa Drozd, Plat-
forma Obywatelska.
Bardzo proszę.
Poseł Ewa Drozd:
Dziękuję, pani marszałek.
Pozwoli pani, że na początku tak krótko sprostu-
ję, bo nie zrozumiałyśmy się z panią poseł Bańkow-
ską. Naprawdę w trakcie swojej wypowiedzi nawet
nie pomyślałam o tym, że minimalne wynagrodzenie
to jest dużo, bo sama nazwa mówi, że jest ono mini-
malne. Ujęłam to w kontekście geograficznym – w jed-
nym regionie dla niektórych jest to dużo, dla niektó-
rych nie. Pochodzę z takiego regionu, gdzie wynagro-
dzenia są wysokie, bo jest KGHM, i to minimalne
wynagrodzenie faktycznie jest małe, ale są regiony,
gdzie dla niektórych jest ono wysokie. Tak że nie zro-
zumiałyśmy się, pani poseł. W życiu nie użyłabym
takiego stwierdzenia, że minimalne wynagrodzenie
to jest dużo.
(Poseł Anna Bańkowska: Tak to zabrzmiało, na-
prawdę.)
Być może tak, ale to sprostowałam. Myślę, że pan
poseł mnie zrozumiał, bo zacytował dokładnie moją
wypowiedź.
Mam pytanie do wnioskodawców: Czy nie uważa-
cie państwo, że jeżeli tak gwałtownie podniesiemy
minimalne wynagrodzenie, to wpłynie to na ograni-
czenie zatrudnienia, bo nie tylko koszty (Dzwonek)
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
92 Projekty ustaw o zmianie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę
Poseł Ewa Drozd
poniesie budżet państwa, ale również pracodawcy nie
będą tworzyć nowych miejsc pracy, i czy to nie posze-
rzy sfery ubóstwa? Mam takie pytanie. Dziękuję.
(Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję, pani poseł.
Głos ma pan poseł Andrzej Szlachta, Prawo
i Sprawiedliwość.
Bardzo proszę.
Poseł Andrzej Szlachta:
Pani Minister! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Pani Marszałek! Dlaczego rząd wyraża negatywne
stanowisko wobec poselskich projektów ustawy
o zmianie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za
pracę? Czy według rządu obecny poziom minimal-
nego wynagrodzenia wystarcza na utrzymanie ro-
dziny, zwłaszcza wówczas gdy pracuje tylko jedna
osoba? Czy pan minister może precyzyjne ustalić,
ile rodzin w Polsce jest obecnie utrzymywanych
przez jednego członka rodziny, którego wynagrodze-
nie jest na poziomie wynagrodzenia minimalnego?
Czy rząd wobec dezaprobaty w stosunku do projek-
tów opozycji przewiduje własną nowelizację ustawy
z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wy-
nagrodzeniu za pracę? Na jakim etapie są prace
rządu nad systemowym rozwiązaniem dotyczącym
wynagrodzeń, w tym nad minimalnym wynagro-
dzeniem za pracę? Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję panu posłowi.
Głos ma pani posłanka Anna Bańkowska, Le-
wica.
Bardzo proszę, pani poseł.
Poseł Anna Bańkowska:
Dziękuję bardzo, pani marszałek.
Proszę państwa, w moim przekonaniu są trzy pro-
blemy, jeśli chodzi o określenie tego, co z minimal-
nym wynagrodzeniem się wiąże. Dobrze jest, jeśli
mamy wysoki wskaźnik minimalnego wynagrodze-
nia w stosunku do przeciętnego, ale wcale to nie
oznacza, jeśli porównujemy to między krajami, że
tam, gdzie jest 50-procentowa relacja, to żyje się za-
wsze lepiej niż gdzieś, gdzie jest 30-procentowa. Nie,
bo ani za 50, ani za 100 w różnych krajach tego sa-
mego nie kupimy. Tak że ważne jest, ile za minimal-
ne wynagrodzenie można kupić. U nas nie da się żyć
tak uczciwie od początku do końca, i to jest problem.
Kolejna sprawa dotyczy tego, jakie tempo przyrostu
mamy. Proszę państwa, niech się nie spiera PiS
z Platformą, bo mam dane statystyczne za te lata
i różnie to u was (Dzwonek) – mówię: przepraszam,
bo m.in. tu była wymiana poglądów – bywało. W nie-
których latach za czasów PiS-u szybciej rosło prze-
ciętne wynagrodzenie – mówię o kwocie i siłą rzeczy
procentach – co powodowało różne relacje wynagro-
dzenia przeciętnego do minimalnego, i za Platformy
też, bo np. w tym roku…
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję.
Poseł Anna Bańkowska:
Już, pani marszałek, trochę danych nam się
przyda.
…minimalne wynagrodzenie będzie wyższe od
ubiegłorocznego o 41 zł, a przeciętne tylko o 44 zł.
Co to oznacza? Wskaźnik mógł się zwiększyć, dlate-
go że przeciętne wynagrodzenie bardzo mało wzro-
sło i dlatego…
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Pani poseł, dziękuję bardzo uprzejmie.
Wyręczyła pani trochę pana ministra.
Poseł Anna Bańkowska:
Dobrze.
Mam pytanie, panie ministrze: Czy można prosić
o podanie nam relacji minimum socjalnego do prze-
ciętnego wynagrodzenia?
Przepraszam, pani marszałek. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer-
pana.
Głos zabierze podsekretarz stanu w Ministerstwie
Pracy i Polityki Społecznej pan Radosław Mleczko.
Bardzo proszę, panie ministrze.
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Pracy i Polityki Społecznej
Radosław Mleczko:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowni Pań-
stwo! Zanim ustosunkuję się do szczegółowych py-
tań, które państwo zadali, przedstawię kilka uwag
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Projekty ustaw o zmianie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Pracy
i Polityki Społecznej Radosław Mleczko
o charakterze ogólnym, informacji, które być może
będą istotne również w odpowiedzi na nie. To nie jest
debata o 8 zł ani kłótnia o 8 zł, to nie jest debata
o 6 zł, 4 zł czy 386. To jest debata ustrojowa tak na-
prawdę, tzn. o rozstrzygnięciach dotyczących tego,
jaki sposób i jaki mechanizm uważamy za najistotniej-
szy dla kształtowania minimalnego wynagrodzenia.
Państwo w swoich wypowiedziach wskazali na
wiele niebezpieczeństw, które związane są z ustale-
niem sztywnego mechanizmu dochodzenia do 50%
wynagrodzenia. Pan premier Borowski wskazywał
na diagnozowane jeszcze za prof. Hausnera niebez-
pieczeństwo związane z dużym zróżnicowaniem re-
gionalnym w Polsce i z tym, że to, co dla kogoś znaczy
1386 zł zaproponowane przez rząd na przyszły rok
w jednym z regionów Polski, znaczy coś zupełnie in-
nego w innym miejscu. W związku z tym staranność
naszych wyliczeń, kalkulacji wynika z troski nie tyl-
ko o pracodawcę, ale również o pracownika. Ponie-
waż zdajemy sobie sprawę, że płaca minimalna
z punktu widzenia ustrojowego, z punktu widzenia
mechanizmu powinna być kształtowana na takiej
wysokości, która zachęca pracodawców i pracowni-
ków w regionach i w branżach, gdzie płaca jest naj-
tańsza, do tego, żeby zawierać legalne umowy o pra-
cę. Rola związków zawodowych i pracodawców w dia-
logu na szczeblu centralnym, ale również w regionach
i w ramach branż jest podstawowa dla określenia
tego, co powinno być powyżej płacy minimalnej wła-
śnie w ten sposób określanej.
Bardzo często, kiedy dyskutujemy o płacy mini-
malnej, patrzymy na Północ, na Zachód i zastanawia-
my się, jak to jest, że w krajach skandynawskich
płaca minimalna jest zbliżona do średniego wynagro-
dzenia. Jeśli patrzymy na Północ, na Niemcy, na Au-
strię, to pamiętajmy, że minimalne wynagrodzenie
nie jest tam ustawowo regulowane. To związki zawo-
dowe i pracodawcy w poszczególnych branżach i re-
gionach, jeśli taka jest konieczność, ustalają zróżni-
cowane minimalne wynagrodzenie. Kiedy mówimy
o Unii Europejskiej i podajemy te przykłady, to zapo-
minamy, że zaledwie w 20 krajach w jakiś sposób
ustawowo uregulowane jest minimalne wynagrodze-
nie, a mówienie o tym, że istnieje mechanizm, w któ-
rym ma ono osiągać magiczne 50%, jest niezgodne
z danymi, którymi dysponujemy. Jeżeli chodzi o takie
mechanizmy w krajach Unii Europejskiej, nawet jeśli
w rezultacie w Luksemburgu w pewnym momencie
czy na Malcie, czyli w gospodarkach trudno – pań-
stwo się zgodzą – porównywalnych do tak zróżnico-
wanej gospodarki, jak polska gospodarka, minimalne
wynagrodzenie kształtowane było na poziomie 50%,
to był to pewien etap, to nie ustawa decydowała
o tym, że to ma być 50%, to nie dogmat decydował
o tym, że mamy zmierzać w takim kierunku. Dlatego
rząd dotychczas podkreślał, że najlepszym mechani-
zmem elastycznego reagowania w każdym roku przy
93
planowaniu każdego budżetu jest dialog z partnera-
mi społecznymi. Pan marszałek Borowski powiedział,
iż zmarnowaliśmy dwa lata. Myślę, że nie. Właśnie
w tych minionych dwóch latach dwukrotnie uzgod-
niliśmy z partnerami wysokość minimalnego wyna-
grodzenia. Wykorzystaliśmy ustawę, którą państwo
przygotowywali, a którą pani poseł Bieńkowska kil-
ka lat temu rekomendowała Wysokiej Izbie.
(Poseł Marek Borowski: Bańkowska.)
Bańkowska, przepraszam bardzo.
Być może również te emocje i to przejęzyczenie
wynika z tego, jak dużą wagę przywiązujemy do kwe-
stii minimalnego wynagrodzenia, zdając sobie spra-
wę z tego, jaki koszt społeczny również w przypadku
tych osób, które otrzymują minimalne wynagrodze-
nie w jakimś regionie, przez wypchnięcie ich do sza-
rej strefy, przez obniżenie wymiaru czasu pracy może
wystąpić, jeśli to minimalne wynagrodzenie będzie
rosło zbyt szybko. Stąd nasza wdzięczność wobec
partnerów społecznych za to, że poprzednio dwukrot-
nie uzgodniliśmy minimalne wynagrodzenie, i za coś
jeszcze więcej. Mówią państwo o kłótni partnerów
społecznych z rządem na temat 8 złotych. Nie ma
takiej kłótni. Jest kolejna decyzja Komisji Trójstron-
nej o przesunięciu terminu podjęcia ostatecznej de-
cyzji. Tak, to prawda, iż rząd, Rada Ministrów przy-
jęła wynagrodzenie 1386 zł jako wynagrodzenie
minimalne na 2011 r. To wynika z ustawy, z naszych
kalkulacji, z sytuacji gospodarczej i z tego, jak Rada
Ministrów uznała, że to minimalne wynagrodzenie
powinno funkcjonować.
Oczywiście to wola dialogu ze strony zarówno
partnerów społecznych, jak i ze strony rządu w Ko-
misji Trójstronnej spowodowała, iż termin, który
upłynął już dwa miesiące temu, na wskazanie tego
minimalnego wynagrodzenia albo poprzez obwiesz-
czenie, jeżeli dochodzi do porozumienia między part-
nerami społecznymi, albo poprzez rozporządzenie,
jeżeli nie ma tego uzgodnienia… Prawdopodobnie
w przyszłym tygodniu zapadnie ostateczna decyzja.
Tak, padły takie propozycje. Padały propozycje ze
strony partnerów społecznych, związków zawodo-
wych: 1500, 1600, jeszcze inne. W toku tej debaty
partnerzy uzgodnili pewne stanowisko, natomiast
nie zostało ono uzgodnione uchwałą Komisji Trój-
stronnej. Była to robocza wersja i pewna propozycja,
którą Komisja Trójstronna poprzez swojego przewod-
niczącego, jeśli uzna to za stosowne, może rekomen-
dować Radzie Ministrów, a Rada Ministrów – to jest
również odpowiedź na jedno z państwa pytań – może
się do tej propozycji ostatecznie odnieść i ewentualnie
zmienić przyjęte stanowisko dotyczące 1386 zł. Pan
premier Tusk mówił o tym po posiedzeniu Rady Mi-
nistrów w ubiegłym tygodniu, bardzo precyzyjnie
mówił o konsultacjach między ministrem finansów,
ministrem gospodarki i ministrem pracy, którzy
mają przedstawić skutki finansowe ewentualnej
zmiany decyzji odnośnie do dotychczasowej propozy-
cji rządu, minimalnego wynagrodzenia w wysokości
1386 zł.
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
94 Projekty ustaw o zmianie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Pracy
i Polityki Społecznej Radosław Mleczko
(Poseł Stanisław Szwed: 1406 zł jest podpisane
przez partnerów społecznych.)
Panie pośle, odpowiem: nieznana jest mi uchwała
Komisji Trójstronnej, która przyjmowałaby taką pro-
pozycję. Partnerzy społeczni, o ile mi wiadomo,
w trybie roboczym uzgodnili pewne stanowiska, na-
tomiast – i to potwierdzam –naturalne jest, że reko-
mendacja dotycząca takiej czy innej wysokości mini-
malnego wynagrodzenia na przyszły rok będzie
przedmiotem obrad Rady Ministrów, co, jak sądzę,
nastąpi w przyszłym tygodniu.
Odwoływanie się do przykładów Unii Europej-
skiej, jak zawsze potrzebne, jak zawsze na miejscu,
nie może być jednak obciążone nie do końca spraw-
dzonymi danymi. Jeśli państwo mówią o standardach
europejskich – to pytanie szczególnie ze strony po-
słów Prawa i Sprawiedliwości – dążeniu do tych stan-
dardów, to chciałbym powiedzieć, że w większości
krajów europejskich standardy relacji między mini-
malnym wynagrodzeniem a średnim wynagrodze-
niem są znacznie niższe niż w Polsce. Musimy jeszcze
pamiętać o jednej rzeczy – jakie dane porównujemy.
Otóż porównujemy minimalne wynagrodzenie z prze-
ciętnym wynagrodzeniem w gospodarce narodowej.
Jak państwo prawdopodobnie wiedzą, to przeciętne
wynagrodzenie w danych GUS-u obejmuje jeszcze
kilka dodatkowych składników. To nie jest tylko to
przeciętne wynagrodzenie, tak jak minimalne wyna-
grodzenie, i nic więcej. Minimalne wynagrodzenie
jest to kwota, która została przyjęta rozporządze-
niem lub na mocy porozumienia, natomiast te dodat-
kowe składniki to są nagrody jubileuszowe, odprawy
pieniężne przysługujące pracownikom w związku
z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdol-
ności do pracy, wynagrodzenie za pracę w godzinach
nadliczbowych, dodatkowe wynagrodzenie roczne
dla pracowników jednostek sfery budżetowej. To są
dodatkowe składniki przeciętnego wynagrodzenia
o pracę. Kiedy zatem państwo mówią o 41% w odnie-
sieniu do przeciętnego wynagrodzenia, to proszę pa-
miętać o tym, że mówią państwo o 41% co do wyna-
grodzenia przeciętnego z tymi dodatkowymi skład-
nikami. Gdybyśmy porównywali zbiory porównywal-
ne tak naprawdę i te składniki dodatkowe odjęli od
przeciętnego wynagrodzenia, to wówczas te 41% od-
powiednio rośnie. Zwróciliśmy się do GUS-u z proś-
bą, żeby oszacował te kwoty, ale niestety jeszcze ta-
kimi analizami nie dysponujemy. W każdym razie
wydaje się, że powinno się porównywać to, co jest
porównywalne. Wtedy może się okazać, iż to jest jesz-
cze więcej niż 41% czy 42%, które w istocie kolejnym
rządom… Bowiem to w ostatnich latach, między
2005 a 2008, 2009, 2010, dokonała się progresja
z tych 800 zł – z pułapu, z którego, jeśli pamiętam,
startowaliśmy w 2003 r.– do 1386 zł.
Wróćmy jeszcze na moment do przykładów unij-
nych: Hiszpania 36%, Irlandia 38%, Portugalia 39%.
Nie chcę w tej chwili – myślę, iż to nie jest miejsce
i czas na to, aby te dane zestawiać. Możemy te dane
porównać. Chciałbym również powiedzieć, że w ze-
spole do spraw budżetu Komisji Trójstronnej w czasie
debaty i dyskusji umówiliśmy się odnośnie do mini-
malnego wynagrodzenia. Moim zdaniem była to de-
bata bardzo konstruktywna, prowadząca nas w stro-
nę ciekawych rozwiązań. Dyskusja o ustroju, o au-
tentycznym wpływie minimalnego wynagrodzenia
na wszystkie elementy gospodarki, na stanowiska
pracy, na pracodawców i na to, w jaki sposób kształ-
tować konkurencyjną gospodarkę. Umówiliśmy się,
że dokonamy rewizji czy przeglądu tych analiz, które
prowadzone były w poprzednich latach, a które doty-
czyły minimalnego wynagrodzenia, porównawczych
dokumentów związanych z kształtowaniem mini-
malnego wynagrodzenia w Unii Europejskiej i że
spotkamy się na przełomie października i listopada,
aby te dokumenty zanalizować, abstrahując od tego,
jaka teraz będzie ostateczna decyzja dotycząca mini-
malnego wynagrodzenia. Bardzo chętnie podzielę się
z państwem rezultatami tej analizy, tak żebyśmy
wszyscy mogli mieć twarde dane dotyczące tego co
z czym porównujemy i w jaki sposób w związku z tym
będziemy mogli wyciągać wnioski odnośnie do decy-
zji dotyczących minimalnego wynagrodzenia.
Przechodząc do pytań szczegółowych, jeśli w czę-
ści ogólnej odpowiedzi nie udało mi się na nie odpo-
wiedzieć. Przepraszam, muszę je jeszcze odnaleźć.
Pani poseł Rafalska pytała o skalę ubóstwa osób
pracujących i jaki rząd ma pomysł na wzrost dotyczą-
cy minimalnego wynagrodzenia. Może zacznę od dru-
giego pytania. Odpowiedziałbym tak: dopóki rząd nie
ma lepszego pomysłu niż obecnie obowiązująca usta-
wa, dopóki partnerzy społeczni nie mają lepszej pro-
pozycji na racjonalne podwyższanie minimalnego
wynagrodzenia tak, żeby dynamizowało, to uważam,
że poza obecnie obowiązującą ustawą jako elastyczną
ustawą określającą minimum i dającą możliwość
wzrostu w drodze dialogu i w drodze negocjacji w tej
chwili nie mamy lepszego pomysłu. Padają różne pro-
pozycje, które są analizowane. Wiem, że przewodni-
czący Komisji Trójstronnej przedstawił również jakiś
projekt podczas prac prezydium Komisji Trójstron-
nej. Zachęcamy partnerów społecznych. Tę obietnicę
dotyczącą analizy możliwości ścieżki dojścia do 50%
przeciętnego wynagrodzenia jak najbardziej spełnia-
my. Po prostu pracujemy nad tym, tylko że póki co
nie ma lepszej koncepcji. Pomysł polegający na tym,
że ustalimy, iż w przyszłym roku jeszcze 5%, w na-
stępnym jeszcze 6%, a w następnym 12% nie wydaje
nam się przekonujący.
(Poseł Anna Bańkowska: Zatrudnić pana posła
Kasprzaka.)
Z dużą uwagą wysłuchałem wystąpienia pana po-
sła Kasprzaka. Koncepcja, jak rozumiem, innego
związania wzrostu płacy minimalnej z produktem
krajowym brutto. Chętnie posłuchamy szczegółów,
zapraszamy do debaty, przyjmujemy wszelkie racjo-
nalne propozycje.
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Projekty ustaw o zmianie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Pracy
i Polityki Społecznej Radosław Mleczko
Skala ubóstwa. Oczywiście, że tak. To jest tak
zwany working poor, czyli to, co jest w tej chwili
przedmiotem debaty również na forum unijnym.
Tak zwana strategia 2020 kryterium dotyczące ubó-
stwa traktuje jako jedno z podstawowych. Wśród
tych pięciu kryteriów jest oczywiście wzrost zatrud-
nienia do 75%, są również wszystkie kwestie doty-
czące ograniczenia ubóstwa w Unii Europejskiej.
W związku z tym odbyła się także debata dotycząca
narzędzi, tego, w jaki sposób możemy to badać. Pol-
ska odgrywała tutaj dosyć istotną rolę. I rzeczywi-
ście tak jest, że z punktu widzenia naszych doświad-
czeń i obserwacji liczba osób ubogich, a pracujących
w Polsce na tle krajów Unii Europejskiej jest źró-
dłem naszego niepokoju. Podzielam tutaj niepokój
pani poseł. Jest to bardzo poważne wyzwanie. Mu-
simy we wszystkich politykach rynku pracy o tym
wyzwaniu pamiętać.
Pani Barbara Bartuś pytała, jakie jest stanowisko
rządu na temat 50%, o standardy Unii Europejskiej
i o to, czy rząd pracuje. Odpowiedziałem już w części
ogólnej i odpowiadam: Tak, rząd pracuje. Jeżeli bę-
dzie lepszy pomysł, nie tyle dogmatyczny, ile racjo-
nalny, to bardzo chętnie będziemy go rozważać.
Pan poseł Tadeusz Woźniak nawiązywał ponow-
nie do standardów unijnych i pytał, dlaczego rząd
działa w imieniu tylko zamożnych. Nie podzielam tej
opinii pana posła, a mam w swoich kompetencjach
zarówno kwestie dotyczące dialogu społecznego, jak
i właśnie spotkania z partnerami i kwestie unijne,
Wydaje się, że rząd w każdej sytuacji stara się nie
traktować partnerów społecznych jako stron konflik-
tu, tylko jako partnerów w pełnym tego słowa zna-
czeniu, z którymi ustalamy bardzo wiele rzeczy,
w tym minimalne wynagrodzenie, co dwukrotnie
udało się w poprzednich latach.
Pan poseł Stanisław Szwed mówił ponownie
o ścieżce dochodzenia i pytał, jakie jest stanowisko
rządu na 2011 r. Myślę, że odpowiedziałem na to py-
tanie, panie pośle.
(Poseł Stanisław Szwed: Pan minister się jakoś
wymigał.)
Odpowiedziałem tak precyzyjnie, jak mogę. Po
prostu stanowisko komisji i wszystko, co zostało po-
wiedziane…
(Poseł Stanisław Szwed: Formalnie tak.)
Pan poseł Waldemar Andzel mówił o innych kra-
jach, pytał, jak tam jest. Odpowiadam: według na-
szych analiz, według naszej wiedzy nie ma krajów,
które regulują w sposób ustawowy konieczność doj-
ścia do 50% wynagrodzenia. Mało tego, niemal nie
ma w Unii Europejskiej takich krajów, które mają
50% przeciętnego wynagrodzenia. Jeśli jako konse-
kwencja ustalenia minimalnego wynagrodzenia jest
to w okolicach 50%, to wymieniałem te kraje, gdzie
się to zdarzyło w ostatnich latach: Luksemburg, Mal-
95
ta. Natomiast w innych krajach, nawet we Francji,
w której ten wskaźnik jest stosunkowo wysoki, nie
kształtuje się on na poziomie 50% przeciętnego wy-
nagrodzenia.
Pan poseł Andrzej Szlachta pytał, dlaczego były
negatywne stanowiska i na jakim etapie pracy rządu.
Znów wydaje mi się, że ta część odpowiedzi jest już
wyczerpująca.
Pani poseł Bańkowska poruszyła jeszcze kwestię,
co można kupić za minimalne wynagrodzenie. Tu
wróciłbym do…
(Poseł Anna Bańkowska: Jaki jest procent mini-
mum socjalnego…)
Tak, tak. Pani poseł, nie chciałbym znów odwo-
ływać się do statystyki, bo jeśli chodzi o wysokość
minimalnego wynagrodzenia i o to, co można za
nie kupić, jaka jest moc nabywcza minimalnego
wynagrodzenia na tle krajów unijnych, ta statysty-
ka jest znana i ona jest dla Polski korzystna na tle
innych….
(Poseł Anna Bańkowska: A minimum socjalne?)
Chwileczkę, sięgnę do danych. Pani poseł, Polska,
jeśli chodzi właśnie o ten wskaźnik dotyczący mocy
nabywczej, czyli ten standard siły nabywczej, nazy-
wając rzecz fachowo, jest według danych Unii Euro-
pejskiej na pierwszym miejscu wśród nowych krajów
członkowskich. Oczywiście jesteśmy w tej grupie kla-
syfikowani, ale ten standard siły nabywczej jest naj-
wyższy.
Jeśli chodzi o pozostałe pytania, odpowiem na
piśmie. Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję uprzejmie.
(Poseł Marek Borowski: Ja w sprawie sprosto-
wania.)
Panie marszałku, nie bardzo rozumiem, co pan
chce prostować.
Poseł Marek Borowski:
Zaraz powiem, to się wyjaśni.
Pan minister odniósł się do mojej wypowiedzi,
w której mówiłem o zmarnowanych dwóch latach,
i zakwestionował to, stwierdzając, że przez te dwa
lata jednak ze związkami zawodowymi i z pracodaw-
cami podejmowano decyzje. A więc chcę sprostować,
że ja nie odnosiłem się do tego, że rząd współpracuje
ze związkami i z pracodawcami, tylko odnosiłem się
do wypowiedzi pani poseł Drozd, która stwierdziła,
że potrzebne są głębokie analizy, że trzeba tę sprawę
gruntownie przemyśleć i dopiero na takiej podstawie
wyciągać wnioski, i stwierdziłem, że były dwa lata
na to, żeby to uczynić, i szkoda, że tego nie uczynio-
no. Co innego gdyby rzeczywiście pracowano inten-
sywnie, spotkania komisji odbywały się często i po
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
96 Projekty ustaw o zmianie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę
Poseł Marek Borowski
dwóch latach stwierdzono by, że niestety te projekty
się nie nadają, a innego pomysłu nie mamy. No ale
zdaje się, że dopiero po roku odbyło się pierwsze po-
siedzenie komisji. To jest jedna sprawa.
Druga sprawa. Jeżeli chodzi o ten wskaźnik pro-
centowy, siłę nabywczą itd., to chcę powiedzieć, że
bardzo dużo zależy właśnie od tego, jaka jest siła
nabywcza w ogóle płac. U nas na przykład często
podkreślano, kiedy mowa była o emeryturach, panie
ministrze, że polscy emeryci nie powinni narzekać,
dlatego że wskaźnik przeciętnej emerytury do prze-
ciętnej płacy jest wyższy niż w krajach wysoko roz-
winiętych. Rzeczywiście był wyższy, bo nawet sięgał
kiedyś sześćdziesięciu paru procent. Teraz jest niż-
szy, ale tak było. W związku z tym o co chodzi? O to
chodzi, że przy naszym standardzie cywilizacyjnym
minimum niezbędne do utrzymania się nie odbiega
aż tak bardzo od minimum niezbędnego do utrzyma-
nia się w krajach wysoko rozwiniętych. (Dzwonek)
W związku z tym, niestety, mimo że płace są co do
siły nabywczej dwu-, trzykrotnie niższe, to emerytu-
ry nie mogą być dwu-, trzykrotnie niższe, bo po pro-
stu nie byłoby kompletnie za co żyć. I w związku
z tym te różnice są mniejsze.
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję uprzejmie.
Poseł Marek Borowski:
Podobnie jeżeli chodzi o kwestię płacy minimalnej.
Chcę jeszcze powiedzieć, że gdyby trzymać się
tego wskaźnika, który jest w ustawie, to mielibyśmy
w przyszłym roku stosunek 36%, czyli tyle, ile było
w 2006 r.
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Panie marszałku, dziękuję bardzo uprzejmie.
Poseł Marek Borowski:
Nic by się nie zmieniło. Stąd postulat, żeby tro-
szeczkę tę zasadę zmienić.
Pan minister kiwa głową. No nie, bo tak by było.
Możemy się spotkać i to omówić. Dziękuję.
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Panie pośle, dziękuję bardzo.
Na podstawie art. 187 regulaminu Sejmu udzie-
lam głosu przedstawicielowi wnioskodawców pani
posłance Barbarze Bartuś.
Bardzo proszę, pani poseł.
Poseł Barbara Bartuś:
Dziękuję.
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani poseł Drozd
z Platformy Obywatelskiej w pytaniu do wniosko-
dawców podniosła zastrzeżenia…
(Poseł Ewa Drozd: Watpliwości, pani poseł.)
…wątpliwości dotyczące tego, że podnoszenie pła-
cy minimalnej wpłynie na zwiększenie bezrobocia,
na to, że pracodawcy będą zwalniać swoich pracow-
ników. Jest to takie zastrzeżenie, którym pracodaw-
cy straszą, bo przekaz z ich opinii, załączonych mię-
dzy innymi do tych projektów, jest jasny. Pracodawcy
mówią nam: Jeżeli będziecie podwyższać minimalne
wynagrodzenie, to my będziemy zwalniać pracowni-
ków. Ja jestem jednak przekonana, że to jest próba
zastraszenia, a nie realna groźba, ponieważ płaca
minimalna jest za normalnie wykonywaną pracę.
Pracodawcy, przedsiębiorstwa, jeżeli chcą produko-
wać, chcą istnieć, muszą mieć pracowników. Jest
tylko kwestia, ile dadzą tym pracownikom zarobić.
W sytuacji, którą mamy szczególnie teraz, w trud-
nym okresie, kiedy bezrobocie się zwiększa, praco-
dawcy mają łatwość pozyskiwania pracownika, który
przyjdzie za każdą kwotę, więc jakiś poziom mini-
malnego wynagrodzenia właśnie szczególnie w takiej
sytuacji jest bardzo ważny. Odpowiadam pani poseł:
Nie obawiamy się tego, że przedsiębiorcy będą zwal-
niać pracowników. Jedynie chodzi o to, że przedsię-
biorcy, których nie do końca można nawet nazwać
nieuczciwymi przedsiębiorcami, nieuczciwi praco-
dawcy, bo tak właściwie należałoby nazywać tych,
którzy mają możliwość płacenia pracownikowi wię-
cej, dają to minimalne wynagrodzenie, aby szybciej
samemu się dorobić, bo tak jest. Mówiłam zresztą
o tym w wystąpieniu klubowym, że zaczynamy mieć
za duże rozwarstwienie, jest klasa coraz bardziej bo-
gata i klasa coraz bardziej biedna. Jeszcze raz powta-
rzam: płaca minimalne jest za normalną, pełnowar-
tościową pracę.
Chciałabym też przypomnieć, że są odstępstwa od
konieczności wypłacania płacy minimalnej. Dotyczy
to między innymi pracowników, którzy po raz pierw-
szy podejmują pracę. Wiemy wszyscy, że można za-
płacić pracownikowi tylko 80% stawki. Można z tym
polemizować, ale to jest sytuacja, w której zakłada-
my, że pracownik, który wchodzi na rynek pracy,
jeszcze nie jest pracownikiem pełnowartościowym,
nie ma doświadczenia i jego praca może być słabiej
wykonywana. Jeżeli natomiast pracownik pracuje
cały miesiąc i wykonuje pracę dla pracodawcy, to pła-
ca, którą otrzyma, powinna być taką płacą, która
będzie wystarczająca przynajmniej na zaspokojenie
jego potrzeb. Nie możemy dopuścić do tego, żeby
kosztem pracowników dorabiali się przedsiębiorcy.
(Poseł Renata Butryn: To jest jakiś atak na przed-
siębiorców.)
Nie mam nic przeciwko temu, żeby przedsiębiorcy
się dorabiali, jednakże musimy zachować równowagę
i dlatego cały czas mówimy o minimalnym wynagro-
dzeniu.
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Projekty ustaw o zmianie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę
Poseł Barbara Bartuś
Chciałabym też powiedzieć, że wyższa płaca mi-
nimalna oznacza wyższe podatki wpływające do bu-
dżetu państwa, mniejszą kwotę wypłacanych przez
państwo zasiłków socjalnych, a w efekcie, w przyszło-
ści, wyższe emerytury dla tych pracowników, którzy
będą mieli wyższą płacę minimalną, a pracowników,
którzy otrzymują płacę minimalną – jak już słyszeli-
śmy – jest bardzo, bardzo wielu. Wydaje mi się, że
liczba pracowników otrzymujących płacę minimalną
nie do końca wynika z tego, że ci pracownicy tak
słabo wykonują swoją pracę. Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję, pani poseł.
Rozumiem, że pani posłanka Ewa Drozd zgłasza
się w trybie sprostowania.
Bardzo proszę.
Poseł Ewa Drozd:
Pani Marszałek! W związku z tym, że zostałam
wywołana do tablicy…
(Poseł Barbara Bartuś: Przecież odpowiadałam
pani poseł.)
Nie, nie, pani poseł. Zapytałam, czy tak gwałtow-
ny wzrost – bo 5-procentowy wzrost jest sporym
wzrostem dla pracodawców – nie spowoduje ograni-
czenia zatrudnienia i czy nie spowoduje tego, że nie
będą tworzone nowe miejsca pracy. Uważam bowiem,
że interesy i pracowników, i pracodawców doskonale
będą reprezentowane właśnie w Komisji Trójstron-
nej, o której mówili i pan minister, i pozostali posło-
wie. Tak że nie do końca dobrze się zrozumieliśmy.
Dziękuję.
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję, pani poseł.
Głos zabierze sprawozdawca komisji pan poseł
Witold Kochan.
Bardzo proszę, panie pośle.
Poseł Witold Kochan:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Przede wszystkim chciałbym bardzo serdecznie po-
dziękować za ciekawą i, mam nadzieję, twórczą de-
batę. Po drugie, dosłownie w dwóch, trzech zdaniach
chciałbym odnieść się do kilku wątków, które zosta-
ły poruszone w toku tej debaty.
Otóż chciałbym potwierdzić, że to głębokie roz-
warstwienie między najuboższymi i najbogatszymi
w Polsce jest jednym z największych wyzwań, jakie
97
przed nami stoją. Podobnie jak wielu moich przed-
mówców nie mam przed sobą precyzyjnych wyników
badań, ale jak wiem, ta rozpiętość od 5–6 lat kom-
pletnie się nie zmieniła. Ona na pewno się nie po-
większa, bez względu na to, co przedstawiciele jednej
czy drugiej partii politycznej mówili.
Po drugie, proszę państwa, na pewno państwo
się zgodzicie, że piekielnie trudno jest w tej chwili
zamykać te rozwarte nożyce w warunkach takiego,
a nie innego otoczenia ekonomicznego, w warun-
kach kryzysu gospodarczego. O wiele łatwiej było te
nożyce, mówiąc kolokwialnie, zamykać czy też zmniej-
szać tę dysproporcję w czasach znakomitej koniunk-
tury gospodarczej, a taka była w latach 2003–2008.
Nie ma na sali pani poseł Bańkowskiej, ale pan mi-
nister wspomniał o tym, że pierwsza kwota najniż-
szego wynagrodzenia – stanowiąca punkt wyjścia
– w roku 2003 była dość mała, symboliczna, to było
niespełna 34% czy 35% ówczesnego przeciętnego
wynagrodzenia.
Padało wiele pytań, poruszono szereg kwestii dość
demagogicznych. Na przykład w jednej z wypowiedzi
padło stwierdzenie, że to w interesie najbogatszej
grupy i mieszkańców blokowany jest wzrost najniż-
szego wynagrodzenia. Gdybym chciał przyjąć podob-
ną tonację, to pytałbym, w czyim interesie w 2007 r.,
kiedy wzrost PKB wynosił 6,7%, w ogóle nie zwalo-
ryzowano rent i emerytur. Nie podejrzewałem wtedy
koleżanek i kolegów z PiS o złe intencje. Na pewno
decydowały względy budżetowe, to, co w tej chwili
jest naszym największym problemem, a nie ma wzro-
stu PKB powyżej 6%.
Chciałbym po prostu zaapelować o trochę mniej
demagogii i o trochę więcej rzeczowej dyskusji. Pod-
wyższenie minimalnego wynagrodzenia jest niezbęd-
ne, jest bardzo ważne i na pewno należy je planować,
ale czy w perspektywie roku, dwóch lat jest tak zna-
czące i czy jesteśmy w stanie temu sprostać? Oba-
wiam się, że nie. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję uprzejmie panu posłowi.
Zamykam dyskusję*).
Do głosowania nad wnioskami komisji o odrzuce-
nie projektów ustaw przystąpimy w bloku głosowań.
Komisja do Spraw Unii Europejskiej przedłożyła
sprawozdanie o stanowisku Senatu w sprawie ustawy
o współpracy Rady Ministrów z Sejmem i Senatem
w sprawach związanych z członkostwem Rzeczypo-
spolitej Polskiej w Unii Europejskiej.
Sprawozdanie to zostało paniom i panom posłom
doręczone w druku nr 3357.
W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii
Konwentu Seniorów, marszałek Sejmu podjął decyzję
*) Teksty wystąpień niewygłoszonych – w za-
łączniku nr 1.
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Informacja ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania o stanie przygotowań organów prowadzących
98 do objęcia obowiązkiem szkolnym dzieci sześcioletnich
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska
o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmu-
jący rozpatrzenie tego sprawozdania.
Proponuję, aby w tym wypadku Sejm wyraził zgo-
dę na zastosowanie art. 54 ust. 5 regulaminu Sejmu
oraz aby w dyskusji nad tym punktem wysłuchał
3-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.
Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że
Sejm propozycję przyjął.
Sprzeciwu nie słyszę.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 12. po-
rządku dziennego: Przedstawiona przez mini-
stra edukacji narodowej „Informacja ministra
właściwego do spraw oświaty i wychowania o sta-
nie przygotowań organów prowadzących do ob-
jęcia obowiązkiem szkolnym dzieci sześciolet-
nich” (druk nr 3214) wraz ze stanowiskiem Komi-
sji Edukacji, Nauki i Młodzieży (druk nr 3264).
Proszę sekretarza stanu w Ministerstwie Eduka-
cji Narodowej panią Krystynę Szumilas o zabranie
głosu w celu przedstawienia informacji.
Bardzo proszę, pani minister.
Sekretarz Stanu
w Ministerstwie Edukacji Narodowej
Krystyna Szumilas:
Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Zgodnie z zobo-
wiązaniem przyjętym przez ministra edukacji na-
rodowej, a uchwalonym przez państwa posłów w usta-
wie o systemie oświaty, minister edukacji przedsta-
wia informację o przygotowaniach organów prowa-
dzących do objęcia obowiązkiem szkolnym dzieci
6-letnich.
Zgodnie z ustawą o systemie oświaty od 1 wrze-
śnia 2012 r. wszystkie dzieci 6-letnie będą miały obo-
wiązek nauki w szkole podstawowej. Natomiast od
1 września 2011 r. dzieci 5-letnie będą miały obowią-
zek rocznego przygotowania przedszkolnego. Obni-
żenie wieku szkolnego zostało rozłożone na 3 lata.
Obecnie od 1 września 2009 r. dzieci 5-letnie mają
prawo do wychowania przedszkolnego.
Obniżenie wieku szkolnego musi być poprzedzone
upowszechnieniem wychowania przedszkolnego. Wa-
runkiem rozpoczęcia nauki przez dziecko 6-letnie
jest roczne przygotowanie przedszkolne. I właśnie
upowszechnienie wychowania przedszkolnego było
jednym z priorytetów ministra edukacji narodowej
w roku szkolnym 2009/2010. W informacji pisemnej
przedstawionej państwu posłom są zawarte dane
o liczbie dzieci objętych wychowaniem przedszkolnym.
Pozwolę sobie przytoczyć najbardziej istotne dane.
Otóż w ciągu 2 lat, czyli od września 2007 r. do
września 2009 r. – informacja dotyczy września 2009 r.,
roku szkolnego 2009/2010; nie mamy jeszcze infor-
macji statystycznych dotyczących roku szkolnego
2010/2011, ponieważ do końca września dyrektorzy
szkół i przedszkoli, zgodnie z ustawą o systemie in-
formacji oświatowej, przedstawią dane statystyczne,
tak więc będę podawała dane w stosunku do roku
szkolnego 2009/2010 – liczba dzieci objętych wycho-
waniem przedszkolnym wzrosła z 47,3% do 59,7%.
Mówię tutaj o dzieciach w przedziale wieku 3–5 lat,
bo jeżeli chodzi o sześciolatki, to zgodnie z obowiązu-
jącym prawem mają obowiązek rocznego przygoto-
wania przedszkolnego, a więc tam liczba dzieci obję-
tych wychowaniem przedszkolnym w naturalny spo-
sób jest dużo, dużo większa. Najbardziej wzrosła
liczba dzieci objętych wychowaniem przedszkolnym
w grupie dzieci pięcioletnich, tj. o 17%. Rzeczywiście
jest to wzrost największy w ciągu ostatnich lat.
Objęcie dziecka pięcioletniego rocznym przygo-
towaniem przedszkolnym nie spowodowało zmniej-
szenia liczby miejsc w przedszkolach dla dzieci
młodszych, dla dzieci czteroletnich i trzyletnich.
Wręcz przeciwnie, w tych grupach wiekowych liczba
dzieci objętych wychowaniem przedszkolnym od
września 2007 r. do września 2009 r. również rosła.
W grupie czterolatków ten przyrost wynosił 11%,
a w grupie trzylatków – 10%. Obecnie wychowaniem
przedszkolnym objętych jest 45,7% dzieci trzylet-
nich i 59,4% dzieci czteroletnich. Bardzo istotne jest
to, że wzrasta liczba dzieci objętych wychowaniem
przedszkolnym we wszystkich grupach wiekowych
i że wzrost liczby dzieci pięcioletnich objętych wy-
chowaniem przedszkolnym nie dokonał się kosztem
dzieci młodszych.
Jeżeli popatrzymy na dane dotyczące wzrostu
liczby dzieci objętych wychowaniem przedszkolnym
w różnych typach samorządu terytorialnego, to w cią-
gu tych ostatnich dwóch lat najszybciej wskaźnik
wychowania przedszkolnego rósł w gminach wiej-
skich, i to jest bardzo dobra informacja. Ten wzrost
wynosił tam w ciągu ostatniego roku 10%. Im więk-
sze miasto, tym mniejszy wzrost, ale jest to związane
z tym, że w dużych miastach procent dzieci objętych
wychowaniem przedszkolnym jest znacznie większy
niż w gminach wiejskich.
Do wzrostu liczby dzieci objętych wychowaniem
przedszkolnym przyczyniły się również wprowadzo-
ne przez państwa posłów inne formy wychowania
przedszkolnego, ale również to, że samorządy racjo-
nalnie wykorzystują sieć istniejących szkół podsta-
wowych w związku z niżem demograficznym. Otóż
w ciągu ostatnich lat liczba uczniów klas I–VI, czyli
uczniów szkoły podstawowej, maleje, co powoduje, że
zwalniają się sale lekcyjne w budynkach szkół pod-
stawowych. Bardzo pozytywnym zjawiskiem jest to,
że przy szkołach podstawowych powstają przedszko-
la i oddziały przedszkolne dostosowane do potrzeb
dzieci młodszych. To powoduje, że właśnie przede
wszystkim na terenach wiejskich jest możliwe zwięk-
szenie liczby miejsc opieki przedszkolnej.
Jeżeli chodzi o liczbę dzieci sześcioletnich, a wła-
ściwie procent rodziców, którzy skorzystali z możli-
wości wcześniejszego posłania dziecka do szkoły, to
w roku szkolnym 2009/2010 liczba uczniów sześcio-
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Informacja ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania o stanie przygotowań organów prowadzących
do objęcia obowiązkiem szkolnym dzieci sześcioletnich
Sekretarz Stanu w Ministerstwie
Edukacji Narodowej Krystyna Szumilas
letnich w klasach pierwszych wynosiła 14 853, czyli
4,3% wszystkich dzieci sześcioletnich. Największy
odsetek dzieci sześcioletnich uczących się w szko-
le podstawowej w poprzednim roku szkolnym był
w województwie mazowieckim, 6,6%, a najmniejszy
– w województwie lubuskim. Dokładne informacje
o liczbie dzieci 6-letnich objętych obowiązkiem szkol-
nym w roku szkolnym 2010/2011 będą znane po prze-
kazaniu przez dyrektorów szkół informacji w syste-
mie informacji oświatowej. Dyrektorzy podają stan
na 30 września, zgodnie z ustawą o systemie o infor-
macji oświatowej, już dzisiaj wiemy jednak o tym, że
rośnie liczba dzieci 6-letnich rozpoczynających naukę
w szkole.
Jeżeli chodzi o wsparcie finansowe dla jednostek
samorządu terytorialnego, związane z przygotowa-
niem szkół do obniżenia wieku szkolnego, są różne
mechanizmy wbudowane w system prawny. Jednym
z nich jest mechanizm, który powoduje wzrost sub-
wencji oświatowej z tytułu uczestnictwa dziecka
6-letniego w edukacji szkolnej. Jak państwo posłowie
wiedzą, prowadzenie wychowania przedszkolnego
jest zadaniem własnym gminy, a więc dziecko 6-let-
nie w przedszkolu jest finansowane z dochodów wła-
snych gminy. Natomiast dziecko 6-letnie w szkole
podstawowej jest już uczniem objętym subwencją
oświatową. Oczywiście subwencja oświatowa rów-
nież jest dochodem gminy, ale zwiększa ona dochody
własne jednostek samorządu terytorialnego. W roku
2009 z tytułu wzrostu subwencji oświatowej na
uczniów 6-letnich przekazano jednostkom samorzą-
du terytorialnego ponad 30 mln zł, z czego ok. 13 mln
otrzymały gminy wiejskie. W roku 2010 w ramach
części oświatowej subwencji ogólnej na edukację
szkolną dzieci 6-letnich jednostki samorządu teryto-
rialnego otrzymają ponad 100 mln zł, z czego ok.
42 mln to środki dla gmin wiejskich.
Innym mechanizmem finansowym wspierającym
samorządy w przygotowaniu szkół do obniżenia wie-
ku szkolnego jest program „Radosna szkoła”. W ra-
mach tego programu w roku 2009 ponad 5 tys. szkół
otrzymało wsparcie finansowe na utworzenie i wy-
posażenie sal lekcyjnych na potrzeby dziecka 6-let-
niego, tzw. wewnętrznych sal zabaw. W tym roku
taką pomoc otrzyma 5700 szkół podstawowych, co
razem daje liczbę ponad 10 700 szkół podstawowych.
W Polsce mamy niecałe 14 tys. szkół podstawowych,
a więc procent szkół korzystających z tego programu
jest znaczny.
W roku 2010 są i będą dofinansowywane place
zabaw, powstanie ich ok. 1300. Program „Radosna
szkoła” zwraca uwagę na bardzo ważny aspekt na-
uczania małego dziecka, o czym dzisiaj zresztą roz-
mawialiśmy na posiedzeniu połączonych komisji
edukacji i komisji sportu. Otóż bardzo istotnym, waż-
nym elementem w nauczaniu małego dziecka jest
ruch. To znaczy małe dziecko uczy się przede wszyst-
99
kim przez zabawę i dla rozwoju jego funkcji związa-
nych z przyswajaniem wiedzy ważny jest ruch, ćwi-
czenia fizyczne, zabawa. Małe dziecko potrzebuje
takich metod kształcenia, które są zgodne z jego spo-
sobem uczenia się, a właśnie zabawa jest taką meto-
dą najskuteczniejszą w kształceniu najmłodszych
dzieci. Dlatego też w podstawie programowej i w pro-
gramie „Radosna szkoła” zwraca się szczególną uwa-
gę na ten aspekt kształcenia małych dzieci. Nie wy-
starczy wyremontowanie szkół, nie wystarczy obni-
żenie umywalek, nie wystarczy wydzielenie specjal-
nej strefy dla młodszych dzieci w szkole. Ważne jest,
żeby te młodsze dzieci w szkole były uczone metoda-
mi, które przynoszą najlepszy efekt, a właśnie taką
metodą jest wykorzystanie ruchu, wykorzystanie ele-
mentu zabawy. W programie i w nowej podstawie
programowej zwraca się na to szczególną uwagę.
W informacji przedstawionej państwu posłom jest
również informacja dotycząca monitorowania wdra-
żania nowej podstawy programowej. Z tej informacji
również wynika, że nauczyciele zapoznali się z nową
podstawą programową i wdrażali nową podstawę
programową w edukacji najmłodszych dzieci.
Innym instrumentem finansowym pomagającym
samorządom w sprostaniu wyzwaniom związanym
z obniżeniem wieku szkolnego było również wykorzy-
stanie środków z rezerwy celowej części oświatowej
subwencji ogólnej w roku 2009. Jest to również kon-
tynuowane w roku 2010. W roku 2009 w szkołach
podstawowych, bo tam odbywa się edukacja sześcio-
latków, oddano do użytku 901 pomieszczeń do nauki
oraz 112 sal gimnastycznych. Na doposażenie tych
sal z rezerwy subwencji oświatowej przekazano gmi-
nom 12,8 mln zł, z czego gminy wiejskie otrzymały
6,6 mln zł. Również w ramach rezerwy części oświa-
towej subwencji ogólnej przekazano środki na remon-
ty budynków szkół podstawowych. Na remonty 805
budynków szkół podstawowych przekazano gminom
kwotę 50,2 mln zł, z czego gminy wiejskie otrzymały
23,8 mln zł. W tym roku uruchamiany jest również
nowy program pozwalający szkołom podstawowym
lepiej przygotować się do przyjęcia dzieci 6-letnich.
To jest program realizowany w ramach środków unij-
nych „Indywidualizacja procesu nauczania i wycho-
wania uczniów klas 1–3”. 150 mln euro, co stanowi
ponad 630 mln zł, zostaje przesuniętych z projektów
systemowych, realizowanych przez Ministerstwo Edu-
kacji Narodowej, do urzędów marszałkowskich z prze-
znaczeniem na ten program. Program jest tak zapla-
nowany, że środki z tego programu mogą uzyskać
wszystkie szkoły podstawowe. Nie jest to program
realizowany metodą konkursową. Metoda konkurso-
wa powoduje, że te najaktywniejsze szkoły mogą uzy-
skać środki. Jest to, tak ja powiedziałam, projekt
systemowy. Warunkiem uzyskania środków przez
szkołę jest spełnienie tzw. kryteriów dostępu, a kry-
teria dostępu są określone zgodnie z realizacją nowej
podstawy programowej. Szkoła musi zbadać potrzeby
uczniów, zdiagnozować ich braki i na podstawie tej
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Informacja ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania o stanie przygotowań organów prowadzących
100 do objęcia obowiązkiem szkolnym dzieci sześcioletnich
Sekretarz Stanu w Ministerstwie
Edukacji Narodowej Krystyna Szumilas
diagnozy przygotować zajęcia, przygotować sposób
postępowania, sposób pomocy tym zdiagnozowanym
uczniom.
Po spełnieniu właśnie warunku związanego z dia-
gnozą i przygotowaniem planu postępowania uczniów
szkoła może otrzymać środki na dodatkowe zajęcia,
np. na zajęcia dla dzieci ze specyficznymi trudnościa-
mi w czytaniu i pisaniu, na zajęcia dla dzieci, u któ-
rych występuje zagrożenie ryzykiem dysleksji, na
zajęcia dla dzieci z trudnościami w uczeniu się mate-
matyki, na zajęcia logopedyczne, na specjalistyczne
zajęcia terapeutyczne, na zajęcia rozwijające zainte-
resowania uczniów, bo przecież uczeń, który ma
szczególne uzdolnienia, wymaga również szczególne-
go programu rozwijającego te uzdolnienia. W ramach
programu szkoły mogą uzyskać również środki na
doposażenie bazy dydaktycznej szkoły.
Podsumowując, chciałabym państwu posłom przed-
stawić, przekazać informację, która dotyczy wszystkich
działań ministra edukacji związanych z przygotowa-
niem szkół do obniżenia wieku szkolnego, z pomocą
jednostkom samorządów terytorialnych. Są to działa-
nia w obszarze upowszechnienia wychowania przed-
szkolnego, w obszarze wprowadzenia nowej podstawy
programowej, kształcenia, szczególnie kształcenia dzie-
ci najmłodszych.
Elementem tego systemowego podejścia jest rów-
nież zmiana rozporządzenia dotyczącego kwalifikacji
nauczycieli. Jak państwo posłowie wiedzą, rozporzą-
dzenie o kwalifikacjach mówi o tym, że nauczyciele
pracujący z dziećmi w przedszkolach mogą pracować
z dziećmi w szkole podstawowej, a nauczyciele pra-
cujący w szkole podstawowej mają kwalifikacje do
pracy z dziećmi w przedszkolach. Samorządy korzy-
stają z programu „Radosna szkoła”, rozpoczęła się
realizacja programu dotyczącego indywidualizacji
procesu kształcenia i mamy sygnały, że samorządy
i szkoły są bardzo zainteresowane tym programem.
Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję, pani minister.
Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji
panią posłankę Domicelę Kopaczewską.
Bardzo proszę, pani poseł.
Poseł Domicela Kopaczewska:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Komisja Edukacji,
Nauki i Młodzieży na posiedzeniu w dniu 21 lipca
rozpatrzyła informację ministra edukacji narodowej
o stanie przygotowań organów prowadzących do ob-
jęcia obowiązkiem szkolnym dzieci 6-letnich.
Informacja ministra edukacji narodowej jest wy-
nikiem zapisów w ustawie o systemie oświaty przy-
jętych w ubiegłym roku, kiedy Wysoki Sejm przyjmo-
wał zmiany w ustawie obniżające wiek obowiązku
szkolnego. Minister edukacji narodowej, przedsta-
wiając informację, uwzględnił działania, które moż-
na pokrótce wyszczególnić w dwóch obszarach.
Pierwszy z nich nazwałabym merytoryczno-meto-
dycznym, a drugi – finansowo-organizacyjnym. Je-
żeli chodzi o ten pierwszy obszar, minister szeroko
informuje o działaniach związanych z upowszechnie-
niem wychowania przedszkolnego jako podstawy
dobrego przygotowania dzieci 6-letnich do rozpoczę-
cia nauki w szkole. Mówi o upowszechnieniu wycho-
wania przedszkolnego także w stosunku do dzieci 3-,
4-, i 5-letnich. Przedstawia również najistotniejszą
informację, dotyczącą mianowicie realizacji nowej
podstawy programowej wychowania przedszkolnego
i podstawy programowej szkolnictwa ogólnego, oraz
informację o sposobie monitorowania tych podstaw
programowych. Minister informuje także o zmianach
w sposobie nauczania w pierwszej klasie szkoły pod-
stawowej oraz zmianach w wymaganiach kwalifika-
cyjnych nauczycieli. Drugi obszar zagadnień dotyczy
wsparcia finansowego organów prowadzących w przy-
gotowaniu do obniżenia wieku szkolnego, w tym roli
programów rządowych, to jest środków przekazywa-
nych organom prowadzącym między innymi z rezer-
wy 06 rządowego projektu dotyczącego wspierania
w latach 2009–2014 organów prowadzących w zapew-
nieniu bezpiecznych warunków nauki, wychowania
i opieki w klasach I–III szkół podstawowych, czyli
programu „Radosna szkoła”, i realizowanego od lat
rządowego programu „Wyprawka szkolna” oraz pro-
gramu wspierania uczniów w młodszym wieku szkol-
nym „Indywidualizacja procesu nauczania i wycho-
wania uczniów klas I–III”.
Wysoki Sejmie! Zapewnienie lepszego startu edu-
kacyjnego dzieciom poprzez rozszerzenie dostępu do
edukacji przedszkolnej i wcześniejszego rozpoczęcia
edukacji jest działaniem, którego realizacja decyduje
o wyrównywaniu szans edukacyjnych. Informacja
ministra edukacji narodowej przedstawia sposoby,
w jaki stworzone prawo i programy rządowe wpływa-
ją na przygotowanie organów prowadzących do obni-
żenia wieku spełniania obowiązku szkolnego.
Z punktu widzenia wyrównywania szans eduka-
cyjnych ważny jest moment rozpoczęcia edukacji,
a także wysoka jakość usług edukacyjnych na każ-
dym etapie kształcenia, to znaczy metody kształcenia
dostosowane do wieku dziecka, wczesne wykrywanie
i rozwijanie uzdolnień, a także szybkie niwelowanie
deficytów rozwojowych.
Ustawa z marca 2009 r. o systemie oświaty – o czym
mówiła już pani minister – w 2012 r. wprowadza obo-
wiązek szkolny dla dzieci 6-letnich. W okresie 3-let-
nim, poprzedzającym ten obowiązek, decyzje o roz-
poczęciu edukacji w wieku 6 lat podejmują rodzic
i dyrektor szkoły. Warunkiem przyjęcia dziecka
6-letniego do szkoły jest objęcie go wcześniej wycho-
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Informacja ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania o stanie przygotowań organów prowadzących
do objęcia obowiązkiem szkolnym dzieci sześcioletnich
Poseł Domicela Kopaczewska
waniem przedszkolnym lub opinia poradni psycholo-
giczno-pedagogicznej. Ponadto nowelizacja ustawy
wprowadziła prawo dziecka 5-letniego do rocznego
przygotowania przedszkolnego w przedszkolach od
września 2009 r. i obowiązek rocznego przygotowa-
nia od września 2011 r., a także obowiązek realizacji
całej podstawy programowej wychowania przedszkol-
nego w zespołach wychowania przedszkolnego i punk-
tach przedszkolnych, co gwarantuje odpowiedni po-
ziom wychowania przedszkolnego.
Rozłożenie procesu na 3 lata daje organom pro-
wadzącym czas na przygotowanie szkół do po-
wszechnego objęcia obowiązkiem szkolnym wszyst-
kich 6-latków. Zmiany w obowiązującym prawie,
dofinansowanie zadań realizowanych w ramach
przyjętych programów rządowych, środki z Europej-
skiego Funduszu Społecznego dają szansę na zmianę
warunków i metod kształcenia w szkole najmłod-
szych dzieci. Działania mające na celu zwiększenie
liczby dzieci korzystających z wychowania przed-
szkolnego spowodowały w ostatnich latach systema-
tyczny jej wzrost. W ciągu dwóch latach przełamana
została niekorzystna tendencja związana z przyro-
stem liczby dzieci w wieku od 3 do 5 lat, objętych
wychowaniem przedszkolnym. W latach 2008 i 2009
przyrost odsetka dzieci w tym przedziale wiekowym
uczęszczających do różnego typu przedszkoli wyniósł
odpowiednio 5,4% w 2009 wobec 3,5 i 2,8 w latach
2006 i 2007. W ostatnich dwóch latach największy
wzrost liczby przedszkolaków zanotowano w grupie
dzieci pięcioletnich, obecnie ponad 74% wobec 51
w 2005 r. Utrzymanie dynamiki wzrostu w grupie
dzieci pięcioletnich powinno doprowadzić do objęcia
w 2011 r. wychowaniem przedszkolnym wszystkich
dzieci w tej grupie wiekowej.
Korzystnym zjawiskiem jest również wzrost licz-
by dzieci pięcioletnich objętych wychowaniem przed-
szkolnym na terenach wiejskich. Wzrost upowszech-
nienia wychowania przedszkolnego wśród pięciolat-
ków nie został osiągnięty kosztem innych grup
wiekowych. Zwiększa się również procent trzy-
i czterolatków uczestniczących w wychowaniu przed-
szkolnym.
Wprowadzenie do systemu innych form wycho-
wania przedszkolnego rozszerzyło katalog miejsc
realizacji wychowania przedszkolnego. Zwiększa się
również liczba funkcjonujących w kraju przedszko-
li publicznych i niepublicznych. Rozwój i tworzenie
nowych miejsc wychowania przedszkolnego przez
organy prowadzące i inne podmioty wspierane jest
z Europejskiego Funduszu Społecznego. Finanso-
wane są między innymi projekty dotyczące tworze-
nia nowych przedszkoli i wspierające istniejące
przedszkola.
Nowa podstawa programowa wychowania przed-
szkolnego daje szanse na to, żeby przedszkole stało
się miejscem, w którym przeprowadza się analizę
101
potrzeb i zdolności każdego dziecka, a jej wyniki wy-
korzystuje się do planowania zajęć edukacyjnych.
Z początkiem roku poprzedzającego rozpoczęcie
przez dziecko nauki w szkole nauczyciel zobowiązany
jest do przeprowadzenia analizy gotowości dziecka
do podjęcia nauki w szkole. W obowiązującej podsta-
wie programowej wychowania przedszkolnego zwra-
ca się szczególną uwagę na zachowanie prawidłowych
proporcji między czasem przeznaczonym na naukę,
swobodną zabawą oraz czasem spędzonym w budyn-
ku i na powietrzu.
W roku szkolnym 2009/2010 Ministerstwo Edu-
kacji monitorowało stopień realizacji zaleceń zawar-
tych w podstawie programowej wychowania przed-
szkolnego. Wyniki tych badań dają wiedzę, w jakich
obszarach należy wzmocnić czy zaktywizować dzia-
łania. Również systematyczny spadek liczby uczniów
szkół podstawowych zmusza organy prowadzące, sa-
morządy, do dokonania zmian w sieci szkolnej. Obni-
żenie wieku szkolnego daje szanse na ograniczanie
negatywnych skutków dotyczących potrzeb modyfi-
kowania w przyszłości sieci szkolnej i wykorzystania
dotychczasowej infrastruktury szkolnej, dostosowa-
nia jej do potrzeb młodszych dzieci.
W większości szkół podstawowych funkcjonowały
i nadal funkcjonują oddziały przedszkolne. Liczba
szkół prowadzących oddziały przedszkolne wzrasta
i wynosi obecnie około 60% wszystkich szkół. Liczba
oddziałów przedszkolnych i liczba dzieci w oddziałach
przedszkolnych rośnie zarówno w miastach, jak i na
wsiach.
W roku szkolnym 2009/2010 w klasach pierw-
szych uczyło się 4,3% wszystkich sześciolatków. Pani
minister w swojej wypowiedzi wspomniała o tych
obszarach, gdzie ten procent jest największy, i tych,
w których jest najmniejszy. Najwięcej dzieci sześcio-
letnich uczy się w miastach na prawach powiatu.
Na edukację dzieci sześcioletnich jednostki samo-
rządu terytorialnego otrzymują subwencję oświato-
wą. W 2009 r. kwota ta wynosiła ponad 30 mln zł,
z czego 13 mln przekazano gminom wiejskim. Pod-
stawa programowa dla pierwszego etapu kształcenia
uwzględnia występowanie różnic w dojrzałości dzie-
ci rozpoczynających edukację szkolną. Obowiązkiem
nauczyciela jest więc indywidualizacja procesu na-
uczania, dostosowanie metod pracy i wymagań do
możliwości i potrzeb poszczególnych uczniów. Zgod-
nie z zaleceniami określonymi w podstawie progra-
mowej obowiązkiem nauczyciela jest zadbanie o ada-
ptację dzieci do warunków szkolnych, a w szczegól-
ności o ich poczucie bezpieczeństwa, na co wielokrot-
nie zwracali uwagę rodzice. Ze względu na obniżenie
wieku szkolnego wprowadzono zmiany dotyczące
kwalifikacji nauczycieli, o czym mówiła już pani mi-
nister, więc nie będę tego wymieniać.
W 2009 r. Ministerstwo Edukacji Narodowej pro-
wadziło badania ankietowe, które pozwoliły uzyskać
wstępną informację na temat realizacji podstawy
programowej, w tym w zakresie edukacji wczesnosz-
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Informacja ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania o stanie przygotowań organów prowadzących
102 do objęcia obowiązkiem szkolnym dzieci sześcioletnich
Poseł Domicela Kopaczewska
kolnej. Kuratorzy oświaty przeprowadzili diagnozę
stanu opieki świetlicowej oraz możliwości wykorzy-
stania bazy do przyjęcia dzieci sześcioletnich.
Nauczyciele klas I–III uczestniczący w różnorod-
nych formach doskonalenia zawodowego w zakresie
problematyki wychowawczej i opiekuńczej, wczesne-
go wspomagania rozwoju dziecka, a także w obszarze
edukacji specjalnej, wykorzystywali tę wiedzę i na-
byte umiejętności w pracy z uczniami. Przygotowa-
nie nauczycieli do projektowanych zmian było moż-
liwe dzięki wykorzystaniu środków unijnych.
Z rezerwy 0,6%, o czym również mówiła pani mi-
nister, dofinansowano zadania z zakresu wyposaże-
nia w sprzęt szkolny i pomoce dydaktyczne nowo
wybudowanych obiektów oraz nowo modernizowa-
nych lub adaptowanych, dofinansowano też wydatki
związane z remontami bieżącymi.
Rządowy program wspierania w zapewnieniu
bezpiecznych warunków nauki, wychowania i opie-
ki w klasach I–III „Radosna szkoła”, o tym mówiła
pani minister, zakładał wyposażenie szkół w place
zabaw. W ramach tego programu w roku 2009 wspar-
cie otrzymało 30% wszystkich uprawnionych szkół.
Oznacza to, że ze szkolnych miejsc zabaw korzystają
szkoły, do których uczestniczyło 60% sześciolatków.
(Głos z sali: Uczęszczało.)
Uczęszczało, dziękuję bardzo.
Z informacji przedstawionej przez ministra edu-
kacji wynika, że podejmowane były szczegółowe dzia-
łania, zarówno jeśli chodzi o zakres merytoryczny,
jak i metodyczny, finansowy i organizacyjny, dając
priorytet działaniom służącym zapewnieniu właści-
wych warunków mających na celu wprowadzenie
sześciolatków do realizacji obowiązku szkolnego.
Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Na posiedzeniu
21 lipca 2010 r. Komisja Edukacji, Nauki i Młodzieży
przyjęła informację ministra edukacji narodowej
i wnosi o przyjęcie jej przez Sejm. Dziękuję bardzo.
(Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję, pani poseł.
(Poseł Artur Ostrowski: Pani marszałek, w kwe-
stii formalnej.)
W kwestii formalnej pan poseł Artur Ostrowski,
Lewica.
Bardzo proszę, panie pośle.
Poseł Artur Ostrowski:
Pani Marszałek! Pani Minister! Chciałbym uzy-
skać odpowiedź na pytanie: Czy było to wystąpienie
w imieniu klubu Platformy Obywatelskiej, czy spra-
wozdanie Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży?
Odniosłem wrażenie, że było to wystąpienie
w imieniu klubu Platformy Obywatelskiej.
Czy pani marszałek może to rozstrzygnąć?
(Poseł Jan Kulas: To nie jest wniosek formalny.)
Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję uprzejmie panu posłowi.
Rzeczywiście było to raczej pytanie, a nie wniosek
formalny.
Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po-
rządku dziennego wysłucha 10-minutowych oświad-
czeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń
w imieniu kół.
Otwieram dyskusję.
(Poseł Artur Ostrowski: Niech się pan nie dener-
wuje.)
W imieniu klubu Platforma Obywatelska głos za-
bierze pani posłanka Renata Butryn.
(Poseł Jan Kulas: Ja się nie denerwuję, po prostu
znam regulamin.)
(Poseł Artur Ostrowski: Od robienia uwag jest
pani marszałek.)
(Poseł Jan Kulas: Posłowie też.)
Poseł Renata Butryn:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Minister!
W imieniu Klubu Parlamentarnego Platforma Oby-
watelska mam zaszczyt zaprezentować stanowisko
w sprawie informacji ministra właściwego do spraw
oświaty i wychowania o stanie przygotowań organów
prowadzących do objęcia obowiązkiem szkolnym dzie-
ci sześcioletnich.
Do przedkładania tej informacji co roku minister-
stwo zostało zobowiązane w momencie wejścia w życie
nowelizacji ustawy o systemie oświaty. Wnioskowa-
liśmy wtedy o to na obradach komisji. Na początku
pragnę zauważyć, że ministerstwo wywiązało się
z tego zobowiązania na czas.
Jeśli chodzi właśnie o tę nowelizację, pamiętamy,
że zgodnie z nią wprowadzono obowiązek szkolny
dla dzieci sześcioletnich od 2012 r. Nowelizacja usta-
wy zawierająca m.in. ten przepis była odpowiedzią
na wiele problemów, o których mówiło się sporo
w latach poprzednich, za poprzednich rządów. Były
opracowywane raporty, ale nie podejmowano kon-
kretnych decyzji.
Od lat było przecież wiadomo, że Polska w zakre-
sie upowszechniania wychowania przedszkolnego,
ilości przedszkoli w kraju ma jeden z najniższych
wskaźników w Europie. Wiadomo też było, że postęp
cywilizacyjny sprawia, iż wiele państw, obserwując
rozwój sześcioletnich i pięcioletnich dzieci, zdecydo-
wało się na obniżenie wieku szkolnego do sześciu,
a nawet do pięciu lat.
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Informacja ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania o stanie przygotowań organów prowadzących
do objęcia obowiązkiem szkolnym dzieci sześcioletnich
Poseł Renata Butryn
W opinii znanych psychologów i pedagogów upo-
wszechnianie wychowania przedszkolnego wśród
dzieci od trzech do pięciu lat to bardzo skuteczny
sposób wyrównywania szans edukacyjnych i walki
z ubóstwem. Badania naukowe dowodzą, że brak od-
powiedniej liczby miejsc w przedszkolach, szczególnie
w małych miejscowościach i na wsiach, jest jednym
z poważniejszych czynników pogłębiających ubóstwo.
Wyrównanie szans edukacyjnych na wczesnym eta-
pie życia to w dłuższej perspektywie większe praw-
dopodobieństwo lepszego odnajdywania się przez
dzieci i młodzież na późniejszych etapach edukacyj-
nych, a w dorosłym życiu na rynkach pracy. Dzieci,
które pozostają w domach przy bezrobotnych rodzi-
cach, często powielają ich wzorce zachowań, a uczest-
nicząc od najmłodszych lat w życiu społeczności, ró-
wieśników, są w stanie później aktywnie kreować
własne wzorce zachowań i skutecznie przełamują
biedę i bierność.
Ministerstwo Edukacji Narodowej świadome wy-
zwań związanych z edukacją najmłodszych podjęło
szereg sensownych działań, które dają już pozytywne
efekty. Pozostałe będzie można ocenić w dłuższej per-
spektywie czasu i sądzę, że będą to oczywiście bardzo
pozytywne rezultaty.
W informacji pani minister podkreśla przede
wszystkim, że obowiązek szkolny dla dzieci w wieku
lat sześciu ustawa z 19 marca 2009 r. wprowadza od
1 września 2012 r. W okresie tzw. przejściowym, trzy-
letnim, decyzję o uczęszczaniu dziecka w tym wieku
do szkoły podejmują rodzice i dyrektor szkoły. Jasno
też zostały sprecyzowane warunki przyjęcia takiego
dziecka do szkoły, co jest bardzo ważne. Przede
wszystkim dziecko w roku poprzedzającym ma być
objęte wychowaniem przedszkolnym, a jeżeli nie było,
to wymagana jest opinia poradni psychologiczno-pe-
dagogicznej stwierdzająca osiągnięcie przez dziecko
dojrzałości szkolnej. Bardzo poważnie potraktowano
więc przyjmowanie sześciolatków do szkół, do klas
pierwszych.
Należy również podkreślić, że obecnie na mocy
ustawy dziecko pięcioletnie ma prawo do rocznego
przygotowania przedszkolnego, a od 1 września 2011 r.
obowiązek takiego przygotowania. Wobec tego dziec-
ko sześcioletnie, które będzie uczęszczało do szkoły,
będzie łatwiej adaptowało się do warunków szkol-
nych i będzie miało za sobą diagnozę, która będzie
mówiła o tym, czy nadaje się ono do wypełniania obo-
wiązków szkolnych, czy nie.
Rozłożenie tego procesu w czasie, jeśli chodzi
o przyjęcie sześciolatków do szkoły i objęcie pięciolat-
ków obowiązkowym wychowaniem przedszkolnym,
sprawiło, że samorządy, organy prowadzące mają
czas na bardzo dobre przygotowanie się do wprowa-
dzenia zmian, tych, które będzie nakładać na nich
już obowiązkowo ustawa.
Ministerstwo podjęło też szereg działań zmierza-
jących do skutecznego przeprowadzenia zmian edu-
103
kacyjnych. Program tych działań został przyjęty na
podstawie dokumentów rządowych, m.in. na podsta-
wie „Strategii rozwoju edukacji na lata 2007–2013”
i „Strategii rozwoju kraju 2007–2015”, jest to więc
przemyślane i oparte na szeregu dokumentów prze-
dyskutowanych przez różnych specjalistów.
Program edukacyjny, jego różne elementy, dofi-
nansowany jest z budżetu państwa i ze środków Eu-
ropejskiego Funduszu Społecznego. Wymiernym
efektem działań jest to, że w ostatnich dwóch latach
wzrosła liczba dzieci w wieku od 3 do 5 lat w przed-
szkolach, szczególnie na wsi, o czym mówiła pani
minister i co podkreślała, i za to należy pochwalić.
Ta dynamika wzrostu jest wykazana na podstawie
danych z konkretnych lat. Dużą dynamikę wzrostu
liczby przedszkolaków zanotowano w grupie dzieci
5-letnich. Obecnie, jak pani minister mówiła, 74,8%
tych dzieci jest objętych wychowaniem przedszkol-
nym. Dla porównania w roku 2005 – 51,8%, w 2007 r.
– 57,8%. Tak więc na przestrzeni lat 2005–2007 to
było 6%, a na przestrzeni ostatnich dwóch lat – ponad
20%. Jest to imponujący wzrost, a jest to również
wynik świadomości rodziców, bo paradoksalnie dys-
kusja, bardzo ostra, dotycząca wysyłania dzieci,
6-latków, do przedszkoli spowodowała wzrost świa-
domości rodziców, czym jest wychowanie przedszkol-
ne i jakie to są szanse dla dzieci. I to jest ten pozy-
tywny skutek bardzo niekiedy niekulturalnej dysku-
sji, tak to ujmę. Czasem takie dyskusje mają taki
skutek. Jest to także efektem tego, że wiele samorzą-
dów podjęło wyzwanie i przygotowało naprawdę
świetne placówki i świetną ofertę edukacyjną. Ponad-
to wzrosła też świadomość tego, że dziecko, które
idzie do przedszkola, nawiązuje łatwiej kontakty spo-
łeczne, jest bardziej uspołecznione, i to procentuje
przez całe życie. O tym rodzice wiedzą, są informo-
wani. Prowadzi się z nimi spotkania, na których
otrzymują komplet informacji o rozwoju swojego
dziecka i szans edukacyjnych, co też jest w jakiś spo-
sób monitorowane i stymulowane przez minister-
stwo. Są specjalne programy, dotacje. I za ten kieru-
nek zmian także należałoby pochwalić. Oczywiście
ten proces się rozwija, co jest możliwe dzięki uporząd-
kowaniu przepisów dotyczących organizowania np.
innych form wychowania przedszkolnego, bo wiado-
mo, że wiele samorządów nie mogłoby sobie pozwolić
na wybudowanie nowego przedszkola, ale dużo z nich
mogło sobie pozwolić na to, aby przystosować istnie-
jące budynki dzięki wsparciu z różnych programów.
Te przepisy wprowadziły możliwość budowania no-
wych miejsc przedszkolnych w ramach istniejącej
infrastruktury i powoływania nowych oddziałów
przedszkolnych. Należy podkreślić, że w każdym
z tych miejsc, gdzie uczęszczają dzieci w wieku przed-
szkolnym, obowiązuje realizacja całej podstawy pro-
gramowej – i jest to kontrolowane, jest to przestrze-
gane, jest to wymóg bardzo mocno artykułowany
przez władze oświatowe w terenie – te same standar-
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Informacja ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania o stanie przygotowań organów prowadzących
104 do objęcia obowiązkiem szkolnym dzieci sześcioletnich
Poseł Renata Butryn
dy dotyczące zatrudniania nauczycieli, którzy muszą
posiadać pełne kwalifikacje wymagane do pracy
w przedszkolu, czyli bez względu na to, jaka jest to
forma wychowania przedszkolnego, obowiązują te
same standardy w zakresie realizacji podstawy pro-
gramowej i przygotowania nauczycieli. To jest bar-
dzo ważne i dbałość o ten element jest godna uwagi
i pochwały.
Oczywiście resort założył również szczególną
dbałość o jakość i skuteczność przygotowania dzieci
do nauki w szkole, w związku z tym przygotowano
nową podstawę programową oraz nową ofertę, jeśli
chodzi o doposażenie sal lekcyjnych czy sal, można
powiedzieć, zabaw. Dlaczego takiego stwierdzenia
użyłam? Ponieważ przebudowuje się i w ofercie dla
nauczycieli, ofercie kwalifikacyjnej, i w ofercie pod-
ręcznikowej, i w ofercie poradników metodycznych,
i na stronach internetowych ministerstwa filozofię
nauczania. Pamiętamy burzliwą dyskusję wokół tego,
jak ta sala w szkole będzie wyglądać. Było tu wiele
zastrzeżeń i wzbudziło to pewien rodzaj nieufności
wśród rodziców, że będzie to klasa z ławkami i że
dzieci będą miały skrócone dzieciństwo chociażby
przez taką formę przygotowania sal. Oczywiście sale,
które mamy w szkołach, a miałam okazję je zobaczyć,
zaprzeczają takim obiegowym wyobrażeniom. Są to
sale naprawdę pięknie wyposażone. Jest tam wdra-
żana nowa filozofia uczenia, gdzie zwraca się uwagę
na nauczanie poprzez zabawę, w sposób naturalny,
poprzez wykorzystanie naturalnych umiejętności,
predyspozycji i zainteresowań dzieci. Oczywiście bar-
dzo ważne jest to, o czym mówiła pani minister, że
przede wszystkim zwraca się uwagę na indywidualne
potrzeby dziecka. I tego też wymaga, takiego podej-
ścia do dziecka, diagnoza właśnie przedszkolna
i szkolna. (Dzwonek) Ważne jest też to, co zostało
zrobione dla środowiska nauczycielskiego...
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję uprzejmie, pani poseł.
Poseł Renata Butryn:
...mianowicie to...
Ja jeszcze tylko dwa zdania.
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję uprzejmie, pani poseł.
Poseł Renata Butryn:
To może tylko powiem tak: klub Platformy Oby-
watelskiej pozytywnie ocenia informację minister-
stwa edukacji. Uważamy, że ministerstwo dokłada
wszelkich starań, aby proces objęcia dzieci 6-letnich
obowiązkiem szkolnym przebiegał prawidłowo, był
skuteczny, aby szkoła była przyjazna dla 6-latków,
bezpieczna, radosna, a w odniesieniu do rodziców
budowała zaufanie i dawała im i ich dzieciom poczu-
cie bezpieczeństwa.
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję.
Poseł Renata Butryn:
Życzę tylko, aby proces edukacyjny okazał się sku-
teczny i wyrównywał szanse, tak jak to zakładamy,
edukacyjne. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Głos ma pan poseł Sławomir Kłosowski, Prawo
i Sprawiedliwość.
Bardzo proszę, panie pośle.
Poseł Sławomir Kłosowski:
Dziękuję pani marszałek.
Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Już na wstępie
powiem, że bardzo się cieszę, iż Platforma Obywatel-
ska takie peany wygłasza pod adresem naszego roz-
wiązania, czyli alternatywnych form wychowania
przedszkolnego. Kto by o tym pomyślał? W 2005 r.
głosowaliśmy nad tym wspólnie, rzeczywiście Plat-
forma głosowała za tym pomysłem, i dzięki temu ten
odsetek dzieci objętych wychowaniem przedszkolnym
tak zdecydowanie wzrósł, ale nie wiedziałem, że Plat-
forma dzisiaj właściwie całą debatę poświęconą zu-
pełnie innemu tematowi, przygotowaniom szkół pod
kątem potrzeb sześciolatków w związku z innym roz-
wiązaniem Platformy Obywatelskiej, właściwie tylko
i wyłącznie temu poświęci. No cóż, jeżeli nie ma suk-
cesów „w temacie”, to mówi się po prostu nie na te-
mat. Taka jest rzeczywistość, przerażająca, bo prze-
rażająca. Oczywiście była tutaj propaganda sukcesu.
W tej chwili postaram się o kilka faktów, a fakty są
tutaj już zdecydowanie gorsze, przede wszystkim dla
tych dzieci 6-letnich.
(Poseł Jan Kulas: Poseł się nie zmieści w czasie.)
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu
Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość przedsta-
wiam stanowisko w sprawie informacji ministra edu-
kacji o stanie przygotowań organów prowadzących
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Informacja ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania o stanie przygotowań organów prowadzących
do objęcia obowiązkiem szkolnym dzieci sześcioletnich
Poseł Sławomir Kłosowski
do objęcia obowiązkiem szkolnym dzieci 6-letnich
(druki nr 3214 i 3264).
Wysoka Izbo! Ustawa z dnia 19 marca 2009 r.
o zmianie ustawy o systemie oświaty wprowadza
z dniem 1 września 2012 r. obowiązek szkolny dla
dzieci 6-letnich, a do tego momentu pozostawia de-
cyzję o wcześniejszym rozpoczęciu edukacji dziecka
w wieku 6 lat rodzicom i dyrektorom szkół. Zgodnie
z ustawą warunkiem przyjęcia dziecka do szkoły w
tym okresie jest wcześniejsze objęcie dziecka wycho-
waniem przedszkolnym. Ustawa wprowadza także
obowiązek rocznego przygotowania przedszkolnego
dla dzieci 5-letnich od 1 września 2011 r. W roku
bieżącym jest to prawo rodzica, a obowiązek gminy.
Szanowni Państwo! Klub Parlamentarny Prawo
i Sprawiedliwość od początku prac legislacyjnych
zwracał uwagę rządowi, ministerstwu i większości
parlamentarnej, że tak gruntowną zmianę systemo-
wą polegającą na obniżeniu wieku szkolnego należy
przeprowadzić w zgodzie ze środowiskiem rodziców
i nauczycieli, a nie wbrew nim. Dla jej wprowadzenia
należy zabezpieczyć z budżetu państwa wystarczają-
ce środki, aby przygotować odpowiednio bazę szkolną
na ewentualne przyjęcie dzieci 6-letnich, a od 1 wrze-
śnia 2011 r. nawet 5-latków do oddziałów przedszkol-
nych w szkołach. Z inicjatywy posłów mojego klubu
parlamentarnego doszło do zwołania nadzwyczajne-
go, niesławnego nadzwyczajnego posiedzenia Komisji
Edukacji, Nauki i Młodzieży, na którym obecni byli
rodzice ze społecznego ruchu „Ratuj Maluchy”. Mie-
liśmy dyskutować, przypominam, o decyzji rządu i
poziomie przygotowania tej operacji. Posiedzenie ko-
misji zakończyło się niestety skandalem...
(Poseł Renata Butryn: Właśnie.)
...ale przynajmniej spowodowało jedno – że osta-
tecznie ministerstwo edukacji, unikając do momentu
zwołania posiedzenia tej komisji jakichkolwiek roz-
mów z rodzicami, podjęło je w końcu, jednak bez
obecności posłów z komisji.
Przy wprowadzeniu decyzji rządu ewidentnie za-
brakło dialogu społecznego i chęci porozumienia z
rodzicami i opozycją. Jedynym osiągnięciem opozycji
i środowiska rodziców wypracowanym w sejmowych
komisjach było przesunięcie terminu wprowadzenia
zmian na wrzesień 2012 r. A więc to, czym państwo
się teraz chwalicie, że było 3 lata pewnego dystansu,
to zasługa nie wasza, tylko nasza, opozycji i rodziców.
Patrząc na to dziś, z perspektywy czasu i biorąc pod
uwagę przygotowanie bazy szkół, można powiedzieć,
że całe szczęście, że przesunięto to o 3 lata. Zapytacie
państwo, dlaczego. Oto fakty, krzyczące stwierdzenia
z artykułów prasowych z ostatnich tygodni: reforma
oświatowa ma opłakane skutki, ciężar przygotowa-
nia szkół spoczął na samorządach, samorządom za-
braknie na wrześniowe podwyżki, czas rozbić skar-
bonkę – czyli rozpoczynamy rok szkolny, brak miejsc
w stołecznych żłobkach i przedszkolach, przerwane
dzieciństwo, niski odsetek 6-latków w szkołach. To
105
tylko wydawnictwa centralne, w lokalnych można
przeczytać niejednokrotnie o wiele bardziej dosadne,
pełne oburzenia i rozgoryczenia opinie rodziców
i samorządowców. O czym? O tym, że ich dzieci w
klasach pierwszych są królikami doświadczalnymi,
a zadłużone samorządy nie mają za co dostosować
szkół do potrzeb 6-latków. Tymczasem ministerstwo
w swojej informacji twierdzi, że wszystko jest OK,
wszystko toczy się zgodnie z planem i nie ma żadnych
zagrożeń. Tyle założenia rządu. A jakie są fakty?
Rząd, projektując wprowadzenie zmian, zobowią-
zał się do finansowego wsparcia jednostek samorządu
terytorialnego w dostosowaniu obiektów szkolnych
do potrzeb dzieci 6-letnich. Zobowiązał się, obiecał,
zagwarantował, więc teraz powinien po prostu dać.
Nie obiecywać znowu, nie uciekać się do kreatywnej
księgowości, tak jak to ma miejsce w materiale infor-
macyjnym rządu, tylko dać. Nie tłumaczyć się kry-
zysem, bo ten kryzys dotyka też samorządów teryto-
rialnych. Jest też drugie wyjście: wycofać się z nie-
przemyślanej i nieprzygotowanej reformy. Proszę
państwa, przecież nikt o zdrowych zmysłach nie zgo-
dzi się na pogorszenie warunków 6-latkom. Nikt nie
powinien zabierać ich z miejsca o lepszych warun-
kach, a tak w tej chwili jest w przedszkolach, do miej-
sca o warunkach gorszych, czyli do nieprzygotowa-
nych szkół.
(Poseł Renata Butryn: Wręcz przeciwnie.)
Chwilę wcześniej wspominałem o kreatywnej
księgowości w informacji rządu. Dlaczego? Oto odpo-
wiedź: trudno bowiem inaczej określić próby zakwa-
lifikowania przez MEN w tym materiale większości
wydatków jako tych, które dotyczą omawianej spra-
wy. Pierwsza kwestia. Jeżeli w informacji rządu czy-
tamy, że rząd na wsparcie jednostek samorządu te-
rytorialnego przeznacza środki z rezerwy oświatowej
subwencji ogólnej, czyli z tzw. rezerwy 0,6, to wszyscy
wiemy, że odbywa się to rokrocznie, bez względu na
to, czy jest obniżenie, czy nie, w związku z tym sale
trzeba po prostu budować, szkoły remontować, reago-
wać na nadzwyczajne zdarzenia, takie jak powódź,
huragan itd. To żadna zasługa, pani minister, po pro-
stu trzeba to dawać. Wiemy z innych źródeł, że środ-
ków z rezerwy 0,6 na podstawowe potrzeby i tak
brakuje. Dalej: „Radosna szkoła” – to pomoce dydak-
tyczne i place zabaw, tak jest napisane w programie.
Cóż można mówić o radosnej szkole, jeśli sanitariaty
w szkole są dla 6-latków za wysokie, z kranów leci
zimna woda, a do szatni strach wejść? Wyprawka
szkolna – następne rzekome źródło, jeśli chodzi o fi-
nansowanie – to po prostu wyprawka szkolna dla
dzieci, kwota i tak za niska, biorąc pod uwagę coraz
bardziej drożejące podręczniki czy przybory szkolne
i zapowiedzi, że od 1 stycznia 2011 r. nastąpi 7-pro-
centowa podwyżka VAT.
Indywidualizacja programu nauczania była za-
wsze – patrzę na panią poseł Kopaczewską – i za-
wsze na nią brakowało pieniędzy. Czym tu się chwa-
lić, nie wiem.
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Informacja ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania o stanie przygotowań organów prowadzących
106 do objęcia obowiązkiem szkolnym dzieci sześcioletnich
Poseł Sławomir Kłosowski
Wobec powyższego na nic zda się kreatywna księ-
gowość, próba kumulowania wydatków nieprzezna-
czonych na ten cel czy zaklinanie rzeczywistości
przez rząd. Sytuacja jest katastrofalna. Mam wraże-
nie, że rząd od początku wiedział, że będzie się starał
przerzucić skutki finansowania tej reformy na samo-
rządy i rodziców. Bo czym innym można tłumaczyć
ubiegłoroczną broszurę MEN, w której pani minister
namawia rodziców architektów do prac dostosowu-
jących obiekty szkolne we własnym zakresie?
Konkludując, rząd nie przygotował tej reformy
koncepcyjnie i finansowo.
(Poseł Renata Butryn: Bardzo koncepcyjnie.)
Jeżeli w przyszłym budżecie nie zapisze na ten cel
pokaźnych środków finansowych, to 1 września 2012
r. zakończy się to katastrofą i niepokojami społecz-
nymi, gdyż żaden rodzic nie zgodzi się na pogorszenie
warunków edukacji jego dziecka.
Na tym nie koniec. Na nic zdadzą się próby nie-
formalnego skłaniania rodziców uczniów do zapisy-
wania dzieci do klas pierwszych ze względu na róż-
nicę w podstawie programowej 6-latków w szkole
podstawowej i w przedszkolu. Obecnie wiemy o tym,
że podstawa programowa różnicuje 6-latki w szko-
łach podstawowych, które już mają podstawy naucza-
nia czytania i pisania, i w przedszkolach, gdzie nie
są one tego nauczane. To powoduje (Dzwonek), że
bardzo wielu rodziców skarży się. Zresztą ta sprawa
była również u rzecznika praw obywatelskich, który
się nią zajmował.
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję, panie pośle.
Poseł Sławomir Kłosowski:
Konkludując, szanowni państwo, reforma doty-
cząca zarówno obniżenia wieku szkolnego, jak i przy-
gotowania obiektów szkolnych jest na poziomie ka-
tastrofalnym.
(Poseł Renata Butryn: Bardzo dobra reforma.)
Jeżeli rząd nie przeznaczy na te sprawy poważ-
nych środków finansowych, to nie powinien ważyć
się na to, żeby krzywdzić dzieci 6-letnie, zabierając
im dobre warunki edukacyjne w przedszkolach kosz-
tem złych w szkołach. Dziękuję. (Oklaski)
(Poseł Jan Kulas: Kiepskie wystąpienie, nieme-
rytoryczne.)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
W imieniu klubu Lewica oświadczenie wygłosi
pan poseł Artur Ostrowski.
Bardzo proszę.
Poseł Artur Ostrowski:
Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoki Sejmie!
Ustawowy obowiązek przedstawienia przez ministra
informacji o stanie przygotowań organów prowadzą-
cych do objęcia obowiązkiem szkolnym dzieci 6-let-
nich został zapisany w ustawie na wniosek klubu
Lewica i dzisiaj po raz pierwszy z tą informacją jeste-
śmy zapoznawani.
Przedstawiona informacja zawierała wiele da-
nych, lecz lektura tego dokumentu nie napawa opty-
mizmem. W roku szkolnym 2009/2010 z prawa do
wcześniejszego rozpoczęcia nauki w szkole skorzy-
stało tylko 4,3% wszystkich dzieci 6-letnich w Polsce
– to niewiele.
Należy zaznaczyć, że na każde dziecko 6-letnie w
systemie szkolnym samorządy otrzymują subwencję
oświatową. To jest dobry kierunek. Mimo wszystko
jednak samorządy zostały pozostawione same sobie,
jeśli chodzi o przygotowanie szkół na potrzeby dzieci
6-letnich. Objęcie obowiązkiem szkolnym 6-latków to
jest jednak bardzo kosztowny i skomplikowany pro-
ces, ponieważ powinno się zapewnić środki na obo-
wiązkową zerówkę dla 5-latków, której koszty powin-
ny być pokryte, naszym zdaniem, z budżetu państwa,
następnie środki na dostosowanie budynków, wypo-
sażenie, pomoce i zabawki dla tych dzieci, na utrzy-
manie świetlic, na dodatkowe etaty dla nauczycieli,
na posiłki dla dzieci, na poszerzenie dostępu do po-
radni psychologiczno-pedagogicznych, zwiększenie
liczby etatów pedagogów w szkołach. Środki powinny
być na program szkoleń dla nauczycieli, na stworzenie
dobrych warunków dożywiania najmłodszych dzieci,
na wsparcie przedszkoli, opracowanie takiego syste-
mu, który zwalnia rodziców z opłat, finansowanie
zespołów przedszkolno-żłobkowych, na kampanię in-
formacyjną i system monitoringu całego skompliko-
wanego procesu obniżania wieku szkolnego. Na to
pieniądze muszą się znaleźć.
(Poseł Renata Butryn: I są.)
Klub Lewica był za obniżeniem wieku szkolnego.
Plany reformy były ambitne, ale tutaj jest argument,
który stawia rząd – z powodu kryzysu gospodarcze-
go nie wszystko zostało wdrożone. O ile bogatsze
gminy potrafiły sobie z tym dać radę, to biedniejsze
mają duże kłopoty, szczególnie finansowe. Minister-
stwo nie uruchomiło wraz z centralnymi placówka-
mi doskonalenia nauczycieli programu doskonalenia
nauczycieli w pracy z 6-letnimi dziećmi. Dyrektorzy
i nauczyciele zostali, naszym zdaniem, pozostawie-
ni sami sobie z tymi problemami. Co jest konieczne?
Konieczne jest zwiększenie liczby trzy- i czterolet-
nich dzieci, które będą objęte wychowaniem przed-
szkolnym. To z kolei wymaga zmiany systemu fi-
nansowania i stworzenia możliwości całkowitego
zwalniania rodziców z opłat. Warto też umożliwić
przedszkolom przyjmowanie młodszych dzieci i two-
rzenie zespołów przedszkolno-żłobkowych. Wszyst-
kie te działania wymagają jednak zmiany sposobu
finansowania oświaty i włączenia kosztów prowa-
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Informacja ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania o stanie przygotowań organów prowadzących
do objęcia obowiązkiem szkolnym dzieci sześcioletnich
Poseł Artur Ostrowski
dzenia edukacji najmłodszych dzieci do systemu
subwencji oświatowej.
Tu moja prośba, aby poprzeć projekt Związku Na-
uczycielstwa Polskiego, który jest inicjatywą obywa-
telską, objęcia dzieci w wieku przedszkolnym sub-
wencją oświatową.
Obniżenie wieku szkolnego to nie tylko zmiana
prawa, ale rzetelne przygotowanie, szeroka informa-
cja kierowana do całego społeczeństwa. Trzeba za-
planować system monitorowania nowych rozwiązań
i wprowadzania ewentualnych korekt. O ile sprawy
organizacyjne i finansowe są monitorowane przez
gminy oraz przez ministerstwo – mamy na ten temat
dane, które są zawarte w tym materiale – o tyle me-
tody nauczania oraz zapewnienia bezpieczeństwa
dzieciom naszym zdaniem nie są monitorowane i
korygowane.
Przykład podawany przez panią minister – pro-
gram „Radosna szkoła”. Ogłoszony w ubiegłym roku
rządowy program „Radosna szkoła” miał pomóc gmi-
nom i szkołom w stworzeniu jak najlepszych warun-
ków nauki dla najmłodszych dzieci w związku z ob-
niżeniem wieku szkolnego. Natomiast ministerstwo
chce, by place zabaw przy szkołach były w kolorach:
pomarańczowym i niebieskim. Już nie będę komen-
tował, dlaczego akurat te dwa wyjątkowe kolory.
Mnie one również się podobają, ale w tej sprawie to
nie ma akurat znaczenia. Ten wymóg może koszto-
wać podatników prawie 0,5 mld zł. Dlaczego? Coraz
więcej gmin wycofuje się z udziału w rządowym pro-
gramie „Radosna szkoła”, ponieważ wolą na własną
rękę budować dzieciom place zabaw niż płacić produ-
centom wygórowane stawki, a potem być kontrolo-
wanymi przez Ministerstwo Edukacji Narodowej lub
Centralne Biuro Antykorupcyjne. Odchodzą od tego
z uwagi na to, że przyjęto tylko dwa kolory: poma-
rańczowy i niebieski. Część z nich jako powód poda-
ło zbyt wysoką cenę zaproponowaną przez wykonaw-
ców, a wszystko to przez wymóg Ministerstwa Edu-
kacji Narodowej, które nakazało, by nawierzchnia
placów była w kolorze pomarańczowym i niebieskim,
a to, jak się okazuje, są jedne z najdroższych kolorów
na rynku. Teraz to wyjaśnię. 1 m2 nawierzchni, któ-
rą preferuje ministerstwo, kosztuje średnio 150 zł,
przepraszam, czerwonobrązowy, czyli jakiś neutralny
– chociaż akurat czerwony jest kolorem, który mi
bardzo odpowiada – natomiast kolory pomarańczowy
i niebieski to już jest koszt 250 zł za 1 m2. W związku
z tym budowa średniej wielkości placu zabaw jest
droższa o ponad 30 tys. tylko dlatego, że takie są
wymogi Ministerstwa Edukacji Narodowej. Ma zo-
stać wybudowanych 14 tys. takich radosnych szkół,
takich placów zabaw. Jeśli przyjmiemy kwotę 30 tys.,
jaką trzeba zapłacić za te wyjątkowe dwa kolory, to
w skali Polski daje nam to blisko 0,5 mld zł więcej
niż mogłyby wydać samorządy, gdyby w tym wypad-
ku korzystały z innych kolorów.
107
Pytam się pani minister: Dlaczego tak jest i czy
nie można od tego odstąpić? Czy nie można zapropo-
nować innego rozwiązania, które dla samorządów
będzie korzystniejsze i tańsze, z którego samorządy
będą mogły skorzystać? Te 500 mln zł można by było
wtedy wykorzystać na budowę nowych przedszkoli i
żłobków w Polsce. Ile przedszkoli i żłobków można
wybudować za 500 mln? Na pewno bardzo wiele.
(Oklaski)
Największym problemem organizacyjnym dla
gmin będzie rok szkolny 2011/2012 i rok szkolny
2012/2013. W roku 2011/2012 wszystkie dzieci pię-
cioletnie będą miały obowiązek rocznego przygoto-
wania przedszkolnego i wszystkie samorządy muszą
się przygotować do tego, aby nikomu się nie stała
krzywda. Rok 2012/2013 będzie rokiem wyjątkowym,
ponieważ wszystkie dzieci sześcioletnie w Polsce
będą objęte już wtedy obowiązkiem szkolnym.
Klub Lewica głosował za obniżeniem wieku szkol-
nego. Wprowadziliśmy szereg zapisów, między inny-
mi ten o przejściowym okresie wprowadzania tej
reformy. Informacje zawarte w sprawozdaniu nie na-
pawają jednak, jak powiedziałem, optymizmem, w
związku z czym klub Lewica wstrzyma się od głosu
w głosowaniu nad przyjęciem tego sprawozdania.
Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję panu posłowi.
Stanowisko klubu Polskiego Stronnictwa Ludo-
wego przedstawi pan poseł Wiesław Rygiel.
Bardzo proszę, panie pośle.
Poseł Wiesław Rygiel:
Pani Marszałek! Panie Ministrze! Pani Minister!
Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Poselskiego Polskie-
go Stronnictwa Ludowego mam zaszczyt przedstawić
opinię na temat „Informacji ministra właściwego do
spraw oświaty i wychowania o stanie przygotowań
organów prowadzących do objęcia obowiązkiem
szkolnym dzieci sześcioletnich”, zaprezentowanej w
drukach nr 3214 i 3264.
Przedstawiona informacja obrazuje sytuację w
organach prowadzących, które zgodnie z przyjętym
programem realizują założenia szeregu dokumen-
tów rządowych, między innymi takich jak „Strategia
rozwoju edukacji na lata 2007–2013”, „Strategia roz-
woju kraju 2007–2015”, a także i innych, potwier-
dzonym w nowelizacji ustawy o zmianie ustawy o
systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych
ustaw. Ukazuje również, w jaki sposób obowiązujące
prawo wpływa na działalność organów prowadzą-
cych w tym zakresie.
Zgodnie z obowiązującym stanem prawnym wpro-
wadzonym w drodze ustawy z dnia 19 marca 2009 r.
o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Informacja ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania o stanie przygotowań organów prowadzących
108 do objęcia obowiązkiem szkolnym dzieci sześcioletnich
Poseł Wiesław Rygiel
niektórych ustaw wprowadza się od 1 września 2012 r.
obowiązek szkolny dla dzieci sześcioletnich. Niewąt-
pliwie idea wcześniejszego rozpoczęcia edukacji i sta-
łego podnoszenia jej poziomu jest ze wszech miar
słuszna. Są kraje europejskie, w których naukę roz-
poczynają już czterolatki, są takie, gdzie rozpoczyna-
ją ją pięciolatki, a wiele krajów europejskich wyprze-
dziło nas i obowiązek rozpoczynania nauki dotyczy
sześciolatków. Bezsporne jest to, że dla umożliwienia
podobnych warunków edukacji i wychowania polskie
dzieci również powinny rozpoczynać naukę w podob-
nym wieku, i tu nie ma o czym dyskutować. Jedno-
cześnie jednak uważamy, że specyfika kształcenia
coraz młodszych dzieci wymaga również bardzo sta-
rannego przygotowania szkoły, zarówno pod wzglę-
dem bazy, jak i kadry. Z tym wciąż nie jest jeszcze
najlepiej. Ale dobrym rozwiązaniem jest wprowadze-
nie obowiązku rozpoczynania edukacji od września
2012 r. – obowiązku – bo daje to możliwość poprawie-
nia w szkołach warunków do przyjęcia całej popula-
cji sześciolatków.
Przedstawiona informacja pani minister przybli-
ża również sytuację w zakresie wychowania przed-
szkolnego w grupie dzieci od 3 do 5 lat. Warto pod-
kreślić, że warunkiem przyjęcia sześciolatka do szko-
ły, o ile nie posiada pozytywnej opinii poradni psy-
chologiczno-pedagogicznej, jest wcześniejsze uczest-
nictwo w wychowaniu przedszkolnym, o czym tu
zresztą była mowa. Dotyczy to dzieci, które oczywi-
ście nie uczestniczyły w wychowaniu przedszkolnym.
Ponadto dnia 1 września 2011 r. dotychczasowe pra-
wo do wychowania przedszkolnego zamieni się w
obowiązek.
W naszej opinii przedstawione tempo wzrostu
liczby dzieci objętych wychowaniem przedszkolnym
w ciągu 5 lat – mówimy o ostatnim okresie 5 lat – z
57,1% w roku 2005/2006 do 67,3% w roku 2009/2010,
wskazuje na fakt, że znaczna część dzieci – jest to
blisko 30% – długo jeszcze niestety nie będzie korzy-
stać z dobrodziejstwa wyrównywania szans eduka-
cyjnych, jeżeli ustalimy, że kwestia objęcia wychowa-
niem przedszkolnym wprost proporcjonalnie decydu-
je o tym, czy dzieci uzyskają duże szanse na rozwój
osobowy. Postęp jest zauważalny, ale niestety wciąż
powolny. Niepokoi również fakt, że tzw. wskaźnik
powszechności wychowania przedszkolnego na tere-
nie wsi wciąż wynosi tylko 40,4%, pomimo postępu,
o którym tu mówiłem, wynoszącego odpowiednio w
miastach liczących poniżej 50 tys. mieszkańców –
60%, w miastach liczących od 50 tys. do 250 tys.
mieszkańców – 71,5%, a w największych miastach –
83,8%. Porównanie największych miast do wsi jest
druzgocące: 83,8% do 40,4%.
Nasuwa się jednoznaczny wniosek, że obecny sys-
tem stymulowania rozwoju wychowania przedszkol-
nego, stosowany przez rząd, jednak nie wystarczy dla
zwiększenia szans edukacyjnych dzieci i młodzieży z
terenu wsi w porównaniu z dziećmi zwłaszcza z te-
renów wielkomiejskich. Dobrze byłoby, aby rząd za-
stosował jeszcze efektywniejsze instrumenty niwelo-
wania aż tak dużych dysproporcji. Zapewne również
słabe finansowo gminy wiejskie nie będą w stanie bez
większego wsparcia z zewnątrz istotnie zmniejszyć
tych dysproporcji. Być może pozytywne efekty przy-
niesie rozporządzenie ministra edukacji narodowej
w sprawie rodzajów innych form wychowania przed-
szkolnego, warunków tworzenia i organizowania
tych form oraz sposobu ich działania. Tzw. inne for-
my są, wydaje się, dobrym pomysłem z uwagi na niż-
sze koszty organizacyjne, z jednoczesnym obowiąz-
kiem realizacji całej podstawy programowej.
Pozytywnie oceniamy również fakt, że tylko w
minionym roku przybyło na terenie całego kraju łącz-
nie blisko 700 publicznych i niepublicznych punktów
przedszkolnych oraz zespołów wychowania przed-
szkolnego. Niepokoi jednak to, o czym mówiliśmy:
kondycja finansowa zwłaszcza wielu wiejskich gmin,
dla których prowadzenie przedszkoli stanowi prze-
cież zadanie własne i wiąże się z wysokimi nakłada-
mi budżetowymi. Czas dopiero pokaże, naszym zda-
niem, czy wsparcie na przykład z Europejskiego
Funduszu Społecznego, z priorytetu 9 programu ope-
racyjnego, okaże się wystarczające.
Bardzo istotnym elementem jest również zmiana
podstawy programowej. Jest zrozumiałe, że naczel-
nym zadaniem jest odpowiednie przygotowanie dzie-
ci do nauki w szkole w ramach wychowania przed-
szkolnego. Z przedstawionej informacji wynika, że
Ministerstwo Edukacji Narodowej pozytywnie ocenia
stopień realizacji zaleceń zawartych w podstawie pro-
gramowej w przedszkolach, oddziałach przedszkol-
nych, szkołach podstawowych oraz innych formach
wychowania przedszkolnego. Nieco zastanawiające
jest jednak to, że diagnoza ministerialna – przynajm-
niej wynika to z tego materiału – opiera się głównie
na deklaracjach dyrektorów placówek, które stano-
wią swoistą samoocenę stopnia realizacji. Nie kwe-
stionując oczywiście pełnej wiarygodności danych
zebranych w taki sposób, uważamy, że taka metody-
ka powinna zostać uzupełniona o oceny zewnętrzne.
Dopiero suma tych ocen da naprawdę wiarygodny
obraz sytuacji.
Szkoły podstawowe. Bardzo dobrze się stało, że w
trudnym momencie wiążącym się z koniecznością
modyfikacji sieci szkół związanych z niżem demogra-
ficznym wprowadzamy obniżenie wieku szkolnego.
To rzeczywiście ogranicza proces modyfikacji sieci
szkolnej i jej zubożenie. W większości szkół podsta-
wowych funkcjonowały i nadal funkcjonują oddziały
przedszkolne. W części budynków szkolnych są pro-
wadzone zespoły szkolno-przedszkolne. Obrazuje tę
sytuację wzrost liczby dzieci 5-letnich i młodszych w
roku szkolnym 2008/2009 w porównaniu do roku
2009/2010. Szanowni państwo, w roku szkolnym
2008/2009 – 39 tys., a już w kolejnym roku – 64 tys.
Jest to wzrost, przynajmniej tak wynika z danych,
bardzo radykalny.
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Informacja ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania o stanie przygotowań organów prowadzących
do objęcia obowiązkiem szkolnym dzieci sześcioletnich
Poseł Wiesław Rygiel
Wsparcie finansowe organów prowadzących przy-
gotowanie do obniżenia wieku szkolnego. Trzeba
pozytywnie ocenić to, że istnieje system spójnego
wspierania procesu obniżania wieku szkolnego. Środ-
ki, o których tutaj wspominano, pochodzące z 0,6-
-procentowej rezerwy części oświatowej subwencji
ogólnej na rok 2009 są naprawdę dużymi środkami.
Dzięki tej subwencji gminy zarówno miejskie, jak i
wiejskie otrzymały spore środki finansowe, łącznie 9
mln zł. Bardzo pozytywnie oceniamy to dofinanso-
wanie, chociaż informacja o liczbie oddanych sal gim-
nastycznych, podawana jednocześnie z tą informacją,
trochę wprowadza dezinformację, gdyż środki te słu-
żą do doposażania, a nie do budowy i do remontu,
tych sal, a więc budowanie odbywało się za inne środ-
ki finansowe.
Na uwagę zasługuje również fakt, że złożono aż
8900 wniosków na kwotę ponad 128 mln, jeżeli cho-
dzi o kolejny program dofinansowania „Radosna
szkoła”. To pozytywny fakt wskazujący na dużą de-
terminację beneficjentów. W ramach pierwszej edycji
programu „Radosna szkoła” wsparcie finansowe
otrzymało blisko 5 tys. szkół podstawowych, co sta-
nowi 36% wszystkich uprawnionych. Pozytywnie
należy ocenić – tu ukłony w stronę rządu za tym
razem bardzo świadomą i naszym zdaniem dobrą
politykę – że aż 80% uczestniczących w programie
szkół znajduje się na terenie wsi. Świadoma polityka
państwa – tak byśmy określili w tym punkcie wspo-
mniany fakt.
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Rządowe progra-
my pomocowe, jeśli chodzi o szkolną wyprawkę, po-
moc w zakupie podręczników po spełnieniu kryte-
riów dochodowych, to może drobny, aczkolwiek istot-
ny element wspierania. Program dotyczący wspiera-
nia uczniów w młodszym wieku szkolnym oraz indy-
widualizacji procesu nauczania i wychowania uczniów
klas I–III to łącznie kwota 625 mln zł, więc też nie-
bagatelna.
Szanowni Państwo! Przedstawiona przez mini-
stra właściwego do spraw oświaty i wychowania in-
formacja zdaniem klubu Polskiego Stronnictwa Lu-
dowego potwierdza wysiłki rządu podejmowane na
rzecz doskonalenia jakości kształcenia oraz wyrów-
nywania różnic w poziomie nauczania. Rzeczywiście
w tej trudnej sytuacji budżetowej, w jakiej się znaj-
dujemy, te wysiłki są zauważalne i przynoszą efekty,
natomiast szereg uwag, które przedstawiliśmy, powi-
nien spowodować refleksję i korekty postępowania w
kolejnych latach.
Konkludując, pragnę podkreślić, że klub Polskie-
go Stronnictwa Ludowego docenia wysiłki rządu.
Pomimo pewnych uwag będzie głosował za przyję-
ciem przedmiotowej informacji. Dziękuję za uwagę.
(Oklaski)
109
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję panu posłowi.
Do zadania pytań zapisało się 16 pań i panów po-
słów.
Czy ktoś z państwa chciałby się jeszcze zapisać do
zadania pytania?
Nie widzę.
Zamykam listę.
Czas na zadanie pytania – 1 minuta.
Jako pierwszy głos ma pan poseł Henryk Gołę-
biewski, Lewica.
Bardzo proszę, panie pośle.
Poseł Henryk Gołębiewski:
Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo!
Pani minister, czy stanowisko zaprezentowane wczo-
raj podczas finału kongresu Związku Gmin Wiej-
skich, gdzie dominował niepokój związany z proble-
mem finansowym, jeśli chodzi o sferę przygotowania
placówek oświatowych, jest tym, które pani podziela,
czy też nie przyjmuje pani przesłanek, które padły w
tym stwierdzeniu?
Pani minister, cieszymy się ze wzrostu opieki
przedszkolnej, ale ze smutkiem odebrałem stwierdze-
nie pani minister – nie wiem, czy dobrze usłyszałem
– że zwolnione klasy w szkołach racjonalnie wyko-
rzystywane są do tworzenia przedszkoli. Pani mini-
ster, przedszkole, szkoła podstawowa, gimnazjum – to
nie jest właściwa forma współdziałania. (Dzwonek)
Dzisiaj rano rzecznik praw dziecka wypowiadał się,
że gwałtownie likwidowane są piaskownice dla dzie-
ci. W związku z tym chciałbym wywołać pewien nie-
pokój. Prosiłbym o odpowiedź na pytanie, czy uza-
sadnione są niepokoje przedstawione przez samorzą-
dowców...
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję.
Poseł Henryk Gołębiewski:
...czy też mamy być przekonani, że za 2 lata będzie
to rzeczywiście przygotowane.
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję panu posłowi.
Poseł Henryk Gołębiewski:
Jeszcze jedno. Pani minister, może nie pomarań-
czowo-niebieskie...
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Informacja ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania o stanie przygotowań organów prowadzących
110 do objęcia obowiązkiem szkolnym dzieci sześcioletnich
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Panie pośle, dziękuję.
Poseł Henryk Gołębiewski:
...ale piękny kolor zielony, który uspokaja wzrok...
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję za promocję koloru zielonego.
Poseł Henryk Gołębiewski:
...byłby właściwym wyborem. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję uprzejmie panu posłowi.
Głos ma pani posłanka Bożena Kotkowska, klub
Lewica.
Bardzo proszę.
Poseł Bożena Kotkowska:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Minister!
Chciałabym zapytać, czy wskaźnik 4,3% uczniów 6-
-letnich posłanych przez rodziców do szkół w roku
2009/2010 uważa pani za swój sukces, czy sromotną
klęskę podjętych przez panią działań. Czy reformy
wprowadzone wbrew rodzicom po prostu są działa-
niem obywatelskim, czy też nie?
Kolejna sprawa: Czy zapewniła pani minister, jak
nas tutaj pani minister zapewniała, odpowiednie
środki finansowe dla samorządów, aby mogły one
przygotować klasy dla dzieci 6-letnich? Czy są to wy-
starczające pieniądze? Te 150 mln zł, które były w
budżecie, o ile pamiętam, zaplanowane w tym roku,
to zbyt mało na to zadanie, a przede wszystkim zo-
stały przeznaczone na „Radosną szkołę”. Tak więc
zupełnie nie realizuje się tego, o czym pani minister
mówiła. (Dzwonek) Czy w tegorocznym budżecie pla-
nuje pani jakieś środki finansowe...
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję uprzejmie.
Poseł Bożena Kotkowska:
...na realizację właśnie tego zadania? I ostatnia
kwestia: Czy pani minister zna jakiś kraj w Unii Eu-
ropejskiej...
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję, pani poseł.
Poseł Bożena Kotkowska:
...który w fazie kryzysu – już kończę, pani mar-
szałek – przeprowadza kosztowne reformy? Dziękuję.
(Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Głos ma pan poseł Sławomir Kłosowski, Prawo i
Sprawiedliwość.
Bardzo proszę.
Poseł Sławomir Kłosowski:
Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Naszym zdaniem
sytuacja, jeżeli chodzi o przygotowanie tych obiek-
tów, jest zła, mówiłem o tym. Zdaniem posłów koali-
cji rzekomo jest dobra. Na pewno załatwieniem tej
sprawy byłoby wprowadzenie przez ministerstwo
edukacji jakiś obiektywnych kryteriów. Myślę tutaj
o ewentualnym rozporządzeniu o standardach edu-
kacyjnych, standardach bazy edukacyjnej. Wówczas
nie byłoby już tutaj polemik. W tej chwili bowiem
wielu samorządowców, koalicja twierdzi, że zakup
dywanu do sali lekcyjnej jest jednoznaczny z dosto-
sowaniem obiektu szkolnego do potrzeb 6-latków. Na
pewno tak nie jest. W związku z tym pytanie: Czy
ministerstwo edukacji zamierza wydać rozporządze-
nie o standardach edukacyjnych, standardach obiek-
tów oświatowych? I drugie pytanie, które już tutaj
padło: Ile rząd zamierza przeznaczyć, traktując –
chciałbym, żeby tak było – poważnie samorządy te-
rytorialne, w przyszłorocznym budżecie, rok 2011,
środków na dostosowanie obiektów szkolnych do po-
trzeb sześciolatków? Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję panu posłowi.
Pytanie zadaje pani posłanka Anna Zalewska,
Prawo i Sprawiedliwość.
Bardzo proszę.
(Głos z sali: Nie ma.)
Zatem pani posłanka Marzena Machałek, Prawo
i Sprawiedliwość.
Bardzo proszę, pani poseł
Poseł Marzena Machałek:
Pani marszałek, dziękuję za głos.
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Informacja ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania o stanie przygotowań organów prowadzących
do objęcia obowiązkiem szkolnym dzieci sześcioletnich
Poseł Marzena Machałek
Pani Minister! No właśnie... Znowu dzisiaj przed-
stawia pani informację, która w zasadzie nie dotyczy
tematu. Dlatego też przypomnę, pani minister, że
ostrzegaliśmy, gdyż ta reforma nie miała prawa się
udać. Nie miała prawa się udać, bo była nieprzygo-
towana, bo była wprowadzona na siłę, bo nie liczono
się z opinią nauczycieli ani rodziców. I to sprawoz-
danie albo jego brak dokładnie o tym świadczy. W
zasadzie ani w tym sprawozdaniu, ani w tym, co mó-
wiły moje koleżanki posłanki, nie było żadnego od-
niesienia do tego, jak przygotowane są szkoły do
reformy związanej z wprowadzeniem 6-latków do
szkół. Szkoły są po prostu nieprzygotowane. Zadam
kilka retorycznych pytań, na które znam odpowie-
dzi. Dlaczego pani żongluje cyframi? Dlaczego pani
subwencję, którą szkoły i tak dostałyby na uczniów
pierwszych klas (Dzwonek), traktuje jako proces fi-
nansowania reformy sześciolatków? Proszę powie-
dzieć: Dlaczego rodzice pani minister nie uwierzyli
i w zasadzie w zdecydowanej większości nie wysłali
sześciolatków do szkół?
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję uprzejmie.
Poseł Marzena Machałek:
I pytanie ostatnie: Kiedy pani minister złoży sto-
sowne, zgodne z ustawą, sprawozdanie na temat?
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję uprzejmie.
Poseł Marzena Machałek:
Bo to, co dzisiaj jest, to kompromitacja. Dziękuję
bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Głos ma pan poseł Aleksander Chłopek, Prawo
i Sprawiedliwość.
Bardzo proszę.
Poseł Aleksander Chłopek:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Minister! Mi-
nuta to rzeczywiście za mało, żeby sformułować ja-
kiekolwiek pytanie poza jakimś sformułowaniem
ogólnym. Ale spróbuję zacząć od cytatu pani mini-
111
ster. Pani minister była łaskawa powiedzieć, że w
życiu dziecka ważny jest ruch. Potrzebuje ono takich
metod kształcenia, które są zgodne z jego potrzeba-
mi, a więc zabawa, ruch to aspekt kształcenia bardzo
ważny. Pani minister, dzisiaj odbyło się posiedzenie
komisji edukacji, na którym była mowa o wychowa-
niu fizycznym w szkołach. W połowie szkół po prostu
nie ma sal gimnastycznych, a młodzież potrzebuje
ruchu. Dlaczego – moje pytanie jest w gruncie rzeczy
też pytaniem retorycznym – nie skoncentrujecie swo-
jego wysiłku na tych sprawach, które rzeczywiście
tego wymagają? Chodzi o niezwykłe pochylenie się
nad problemami dzieci ze szkoły podstawowej i szko-
ły średniej, o to, aby korzystały one z odpowiednich
sal i ruchu. Nie należy dręczyć dzieci 5- i 6-letnich
obowiązkami administracyjnymi, tym, że muszą cho-
dzić do sal na zajęcia odbywające się w warunkach
powodujących taką samą udrękę, jak w przypadku
starszych dzieci na lekcjach wychowania fizycznego.
Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję panu posłowi.
Pytanie zadaje pan poseł Kazimierz Moskal, Pra-
wo i Sprawiedliwość.
Poseł Kazimierz Moskal:
Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Za-
pewne należy zgodzić się, że wyrównywanie szans
przede wszystkim wiąże się z upowszechnieniem wy-
chowania przedszkolnego. Z wypowiedzi różnych
przedstawicieli rządu i Platformy wynika, że wycho-
wanie przedszkolne stanowi ogromny sukces. Mam
pytanie do pani minister: Czyj jest ten sukces?
Chciałbym, żeby wyraźnie powiedziano, kto finansu-
je wychowanie przedszkolne. Miałbym także prośbę
o rozróżnienie pewnych podstawowych kwestii. Co
to jest szkoła? Co to jest obowiązek szkolny, zerówka,
roczne przygotowanie? Czy i w jakiej kwocie jest
przez budżet państwa finansowane wychowanie
przedszkolne 3-, 4- czy 5-latków? Jest ponad 8400
przedszkoli, a oddziałów przedszkolnych ponad 9140.
W jakim stopniu utrzymanie tych przedszkoli finan-
sują samorządy gminne, a w jakim finansuje je pań-
stwo? (Dzwonek)
Mam także pytanie odnośnie do Programu Ope-
racyjnego „Kapitał ludzki”. Jest tam zastosowana
metoda konkursowa.
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję, panie pośle.
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Informacja ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania o stanie przygotowań organów prowadzących
112 do objęcia obowiązkiem szkolnym dzieci sześcioletnich

Poseł Kazimierz Moskal: Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:

Ile gmin skorzystało z priorytetu 9, poddziałania Dziękuję uprzejmie panu posłowi.

9.11, a ile nie skorzystało? Jeżeli chodzi o „Radosną
szkołę”, ile gmin otrzymało środki? Według jakich
kryteriów? Czy pani minister wydała takie zalece- Poseł Zbigniew Dolata:
nie…
Czy dążą oni do tego, żeby pogorszyć sytuację
swoich dzieci?
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: Jeżeli chodzi o samorządy, to kto wyrówna szanse
w tych miejscach, gdzie samorządy nie będą w stanie
Dziękuję, panie pośle.
tego zrobić?

Poseł Kazimierz Moskal:

Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
…żeby kolory były – o czym już tutaj mówiono – po-
marańczowo-niebieskie? Dziękuję bardzo. (Oklaski) Dziękuję uprzejmie panu posłowi.

Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: Poseł Zbigniew Dolata:

Dziękuję uprzejmie. Już, pani marszałek. Ostatnie zdanie.

Głos ma pan poseł Zbigniew Dolata, Prawo i Spra- Kto wyrówna szanse tych dzieci, które mają to
wiedliwość. nieszczęście, że uczą się na terenach, gdzie samorzą-
dy są zbyt biedne, żeby przygotować szkoły do…

Poseł Zbigniew Dolata:

Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Już
rok jest prowadzony eksperyment na żywym ciele, Panie pośle, dziękuję panu bardzo.
które stanowią polskie dzieci i polscy rodzice. Warto
wyciągnąć stosowne wnioski z tego, co ministerstwo
i większość, która dzisiaj rządzi Polską, zafundowała Poseł Zbigniew Dolata:
polskim dzieciom. Chodzi o operację, którą chyba
najlepiej zdefiniował minister Boni, który nie używał …obniżenia wieku szkolnego? Jest to bardzo
takich pięknych słów jak te, które padały z tej trybu- istotne. Czy pani minister weźmie to na swoje sumie-
ny, że to dla dobra dzieci, w celu wyrównywania nie? Dziękuję. (Oklaski)
szans, tylko powiedział wprost, że chodzi o ratowanie
systemu emerytalnego, o to, żeby wydłużyć okres, w
którym Polacy będą pracowali i płacili składki. To Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
stanowi istotę działań ministerstwa, a ich koszty po-
noszą dzieci, ich rodzice i samorządy. (Dzwonek) Ro- Głos ma pan poseł Tadeusz Woźniak, Prawo i
dzice, niestety, mają ogromny kłopot z tym, żeby Sprawiedliwość.
dotrzeć do świadomości rządzących. Można by użyć
Bardzo proszę, panie pośle.
tej retoryki, która była już tutaj używana, pani mi-
nister, i powiedzieć: Zaledwie 4%…
Poseł Tadeusz Woźniak:
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! W jakimś sensie
Dziękuję. będę nawiązywał do wypowiedzi mojego poprzedni-
ka, który poruszył temat, na który i ja chciałem rów-
nież zwrócić uwagę.
Poseł Zbigniew Dolata:

…dzieci skorzystało z tego dobrodziejstwa. Czy Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:

to znaczy, że tylko 4% rodziców ma świadomość, co
jest dobre dla ich dzieci? A co w przypadku pozosta- Panie pośle, bardzo proszę, niech pan zacznie od
łych? pytania. Dziękuję. (Oklaski)
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Informacja ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania o stanie przygotowań organów prowadzących
do objęcia obowiązkiem szkolnym dzieci sześcioletnich
Poseł Tadeusz Woźniak:
Tak, już przechodzę do pytania.
Dziękuję za oklaski, panie pośle.
Pani minister, proszę powiedzieć jasno i wyraź-
nie, czy prawdą jest, iż wdrożenie w życie ustawy
o zmianie ustawy o systemie oświaty sprawi, że dzie-
ci rozpoczynające naukę w wieku 6 lat trafią, jako
osoby dorosłe, na rynek pracy o rok wcześniej i jako
osoby pracujące, płacące składki będą na tym rynku
funkcjonowały o rok dłużej? Czy zadaniem Minister-
stwa Edukacji Narodowej jest jak najlepsze wykształ-
cenie, wyedukowanie polskiego społeczeństwa, czy
też jak najszybsze wypuszczenie na rynek pracy ta-
niej siły roboczej? To są, jak myślę, bardzo istotne
pytania.
I pytanie ostatnie. (Dzwonek) Pani minister, czy
byłaby pani łaskawa wyjaśnić ten przedziwny kazus
nierównego traktowania dzieci 6-letnich, które cho-
dzą do przedszkola, i tych, które uczęszczają do szkół,
gdzie podstawy programowe…
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję bardzo.
Poseł Tadeusz Woźniak:
…są różne. To dezintegruje…
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję uprzejmie, panie pośle.
Poseł Tadeusz Woźniak:
…społeczeństwo, wprowadza zamieszanie wśród
rodziców i nauczycieli. Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Głos ma pani posłanka Jadwiga Wiśniewska, Pra-
wo i Sprawiedliwość.
Zapraszam, pani poseł.
Poseł Jadwiga Wiśniewska:
Dziękuję bardzo.
(Poseł Jan Kulas: Może ktoś zmieści się w wyzna-
czonym czasie.)
Pewnie pan się zmieści.
Szanowna Pani Marszałek! Pani Minister! Wyso-
ka Izbo! Tytuły prasowe: „Rodzice sześciolatków w
pułapce”, „Szkoły mimo zapewnień dyrektorów wciąż
113
nieprzygotowane na przyjęcie sześciolatków”, „Za 2
lata nie będzie miejsc na przyjęcie do pierwszych klas
dwóch roczników uczniów”, „Sześciolatki, które nie
idą do szkół, wciąż nie mogą się uczyć czytać i pisać”.
Czy przedstawiciele Ministerstwa Edukacji Narodo-
wej czytają chociaż codzienną prasę? Przeglądając
przygotowane przez panią sprawozdanie, mam co do
tego bardzo dużo wątpliwości.
Pani minister, obniżenie wieku przedszkolnego to
jedna wielka klapa. Pani minister Hall obiecywała z
tej mównicy – przepraszam, ale pani tego nie demen-
towała – 340 mln zł. Ile z tego zostało? Wpychacie
szkołom, samorządom przedsięwzięcie, które nazywa
się „Radosna szkoła”, czyli partyjne pomarańczowo-
-niebieskie place zabaw. Otóż chcę pani powiedzieć,
że samorząd częstochowski nie chce waszych pienię-
dzy na te radosne place zabaw, bo za własne pienią-
dze zrobi tyle samo placów zabaw, nie musząc dopła-
cać do tego, co państwo proponujecie.
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję, pani poseł.
Poseł Jadwiga Wiśniewska:
(Poseł Jan Kulas: Czas minął.)
Tak więc podsumowując, należy powiedzieć, że
ta cała tak zwana reforma jest kolejną kompromi-
tacją…
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję bardzo.
Poseł Jadwiga Wiśniewska:
...tego rządu. A pani opowieści zapowiadające
wprowadzenie reformy można by porównać z Cop-
perfieldem, tylko że jemu wychodzi, a wam nie. Dzię-
kuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję bardzo, pani poseł.
Życzyłabym wszystkim posłom zadającym pyta-
nie, aby zostali na sali obrad i poczekali na odpo-
wiedź pani minister.
Pytanie zadaje pan poseł Bartłomiej Dorywalski,
Prawo i Sprawiedliwość.
Bardzo proszę.
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Informacja ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania o stanie przygotowań organów prowadzących
114 do objęcia obowiązkiem szkolnym dzieci sześcioletnich
Poseł Bartłomiej Dorywalski:
Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Nie
do przyjęcia są zapisy zawarte w tej informacji, gdzie
czytamy: W momencie wprowadzenia obowiązku
szkolnego w wieku 6 lat edukacja sześciolatków w
szkole będzie finansowana z subwencji oświatowej.
Dzięki takiemu rozwiązaniu gminy jako organy pro-
wadzące uzyskają wolne środki, które będą mogły
wykorzystać na tworzenie nowych miejsc wychowa-
nia przedszkolnego dla dzieci w wieku 3 do 5 lat.
Skoro obowiązek szkolny w odniesieniu do sze-
ściolatków obowiązywać będzie dopiero od 1 wrze-
śnia 2012 r., skąd w 2011 r. gminy mają wziąć środki
na wykonanie nowego obowiązku odbycia rocznego
przygotowania przedszkolnego w przedszkolu dzieci
5-letnich? Idąc dalej, jakie środki w projekcie budże-
tu państwa na 2011 r. zaplanowane zostaną dla gmin
na realizację nowego zadania, jakim jest obowiązek
objęcia dzieci 5-letnich wychowaniem przedszkolnym
od dnia 1 września 2011 r.?
Szanowna pani minister, jeszcze pięć miesięcy
temu pełniłem funkcję burmistrza, byłem organem
prowadzącym, i z tej zupełnie innej perspektywy
muszę powiedzieć, że stan przygotowania samorzą-
dów jest po prostu dramatyczny. Ale jak widać,
punkt patrzenia zależy od punktu siedzenia. Dzię-
kuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję panu posłowi.
Pytanie zadaje pani posłanka Renata Butryn,
Platforma Obywatelska.
Bardzo proszę, pani poseł.
Poseł Renata Butryn:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Minister!
Przede wszystkim pozwolę sobie odnaleźć wypowie-
dzi posłów PiS-u, którzy opowiadali się za obniże-
niem wieku szkolnego. Zapamiętałam to, ale jeszcze
sprawdzę, żeby móc podać konkretne nazwiska. To
po pierwsze.
Po drugie, te 4% to już jest przeszłość, ponieważ
na przykładzie mojego miasta mogę stwierdzić, że do
klas pierwszych sześciolatki poszły we wszystkich
szkołach podstawowych, a wcześniej tylko do jednej,
więc na pewno zmienił się ten procent, jeśli chodzi o
dzieci 6-letnie w szkole.
Chciałabym zadać pytanie dotyczące opieki świe-
tlicowej, bo system opieki świetlicowej budzi niepo-
kój rodziców. Kończą się zajęcia dla sześciolatków i
co później? Dziecko w tym wieku wymaga bardzo
specyficznej opieki, a ze sprawozdania wynika, że
kuratoria zdają sprawozdanie na podstawie narzę-
dzi wypracowanych przez nie same, nie narzędzi
ogólnych.
Chciałabym zapytać: Czy w ministerstwie prowa-
dzone są prace nad tym, w jaki sposób monitorowana
będzie opieka świetlicowa, którą objęte są te najmłod-
sze dzieci? Czy są zalecenia odnośnie do standardów
tej opieki? Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję uprzejmie.
Pytanie zadaje pan poseł Jan Kulas, Platforma
Obywatelska.
Bardzo proszę.
(Poseł Karol Karski: 1 minuta.)
Poseł Jan Kulas:
Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoki Sejmie!
Jeżeli chcemy sprawować nasze obowiązki w duchu
rzetelności i sumienności, a wielu z nas chce, to tak
naprawdę wszyscy powinniśmy popierać reformę do-
tyczącą sześciolatków, bo leży to w interesie nowo-
czesnego społeczeństwa. Jeśli posłowie z PiS-u tego
nie rozumieją, to szkoda. Ta propaganda klęski, któ-
rą uprawiają dzisiaj posłowie z PiS-u, przekracza
granice rozsądku i przyzwoitości, a często kultury
osobistej. Słyszeliśmy to.
Powtórzę przynajmniej te podstawowe informa-
cje, że w minionym roku szkolnym przybyły 432
przedszkola, 722 oddziały przedszkolne w szkołach
podstawowych, do subwencji oświatowej dołożono w
tym roku ponad 100 mln zł na edukację sześciolat-
ków, „Radosna szkoła” – 150 mln zł.
Pani minister, pytanie jest jedno. Jeśli chodzi re-
formę edukacji, najważniejsze, obok rządu oczywi-
ście, są samorządy terytorialne. Jak w kontekście tej
reformy układa się współpraca z samorządami lokal-
nymi? Dziękuję za uwagę.
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję panu posłowi.
Głos ma pani posłanka Mirosława Masłowska,
Prawo i Sprawiedliwość.
Bardzo proszę.
Poseł Mirosława Masłowska:
Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Świętej
pamięci prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Lech
Kaczyński bardzo sceptycznie podchodził do szybkie-
go wyprowadzenia z przedszkoli sześciolatków i
wprowadzenia ich do szkół, dlatego że nie jest to rze-
czą obojętną dla rozwoju fizycznego i psychicznego
dziecka.
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Informacja ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania o stanie przygotowań organów prowadzących
do objęcia obowiązkiem szkolnym dzieci sześcioletnich
Poseł Mirosława Masłowska
Dzisiaj, w czasie tak ważnej debaty, nie ma pani
minister Hall, która tak zachęcała nas do tych sze-
ściolatków. Dziwię się, że jej nie ma.
Mam pytanie. Czy faktycznie w szkołach zostały
spełnione wymagania sanitarno-higieniczne i tech-
niczne?
Jedno z najważniejszych chyba pytań, które mia-
łam zadać, zadała już pani posłanka, z czego bardzo
się cieszę. To pytanie odnośnie do tych 8 godzin, które
dziecko mające pracujących rodziców spędza w szkole.
W przedszkolu miało opiekę. A czy teraz ma tę opiekę?
Nie, tej opieki nie ma. Rzucone jest do świetlicy, w
której jest dużo starszych dzieci, gdzie jest nie tylko
niebezpiecznie, ale nie są stworzone żadne warunki.
Nagle i po diable. Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję uprzejmie, pani poseł.
Głos ma pan poseł Piotr Polak, Prawo i Sprawie-
dliwość.
Poseł Piotr Polak:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Nowelizacja w
marcu ub.r. ustawy o zmianie ustawy o systemie
oświaty doprowadziła do paradoksalnej sytuacji, w
której pani minister i rząd chcą wcześniej posłać
dzieci do szkoły, a rodzice nie chcą. I to nie dlatego,
że dzieci nie dadzą sobie rady, tylko z troski o warun-
ki, w jakich nasze dzieci mają się uczyć w tym okresie
wiekowym, który bodajże jest dla ich rozwoju najważ-
niejszy.
Pani minister szczyci się tym, że posyłając 6-let-
nie dzieci do szkół, dogoniliśmy Europę. Jeśli chodzi
o tę statystykę pewnie tak, tylko kiedy dogonimy Eu-
ropę w kwestii dostępności przedszkoli dla naszych
dzieci? Jesteśmy na skandalicznym, ostatnim miej-
scu w Europie, z wynikiem poniżej 60%, nie mówiąc
już o terenach wiejskich, gdzie co drugie dziecko z
przedszkola odsyłane jest z kwitkiem.
Jaki program wsparcia, pani minister, w zakresie
budowy nowych przedszkoli przygotował resort i
rząd Platformy Obywatelskiej?
Jeszcze jedno pytanie dotyczące innego tematu:
Kiedy resort przyjrzy się systemowi gimnazjalnemu,
który – wiedzą o tym wszyscy – pozostawia, oględnie
mówiąc, wiele do życzenia? Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję panu posłowi.
Głos ma pan poseł Zbysław Owczarski, Prawo i
Sprawiedliwość.
Bardzo proszę, panie pośle.
115
Poseł Zbysław Owczarski:
Dziękuję bardzo.
Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Pani Minister!
Jaka reforma, takie sprawozdanie i taka informacja.
Mnie osobiście, tak prywatnie nawet trochę byłoby
żal, jeśli chodzi o podpisanie się pod tą informacją,
ponieważ jako były dyrektor szkoły, wieloletni pra-
cownik administracji samorządowej zajmujący się
właśnie tymi problemami, które tutaj są też m.in.
poruszane, miałbym dużą trudność, żeby wypisać np.
w rozdziale V tej informacji finansowanie reformy,
mam na myśli cztery źródła, które tak na dobrą spra-
wę – o czym mówił pan minister Kłosowski – summa
summarum wynoszą zero, bo one nijak się mają do
samej reformy. Może warto wspomnieć o tych 40 mln
zł z „Radosnej szkoły”. Jednak w tym przypadku – o
czym była mowa, wspominał o tym kolega z Lewicy
– najbardziej cieszą się przede wszystkim wykonaw-
cy, którzy zamiast 120 zł podnieśli cenę na 200 zł za
metr kwadratowy tej nawierzchni. Wykorzystano
przecież szansę i sztywny, niezrozumiały program.
(Dzwonek)
Moje pytanie dotyczy kwestii, którą poruszył też
kolega z Lewicy, odnośnie do tego tematu poboczne-
go, który się tu przewijał, czyli także finansowania
czy upowszechniania wychowania przedszkolnego.
Czy resort edukacji, pani minister Hall, dopóki jest
ministrem, bierze pod uwagę subwencjonowanie
dzieci w przedszkolach? Według mnie...
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję uprzejmie, panie pośle.
Poseł Zbysław Owczarski:
Już kończę, pani marszałek.
...jest to bowiem jedyny sposób, by zapewnić stałe,
pewne źródło finansowania i utrzymywania przed-
szkoli przez samorząd terytorialny. Dziękuję bardzo.
(Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję panu posłowi.
Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer-
pana.
Proszę o zabranie głosu sekretarz stanu w Mini-
sterstwie Edukacji Narodowej panią Krystynę Szu-
milas.
Sekretarz Stanu
w Ministerstwie Edukacji Narodowej
Krystyna Szumilas:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Jeżeli chodzi
o wprowadzenie obniżenia wieku szkolnego i akcep-
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Informacja ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania o stanie przygotowań organów prowadzących
116 do objęcia obowiązkiem szkolnym dzieci sześcioletnich
Sekretarz Stanu w Ministerstwie Edukacji
Narodowej Krystyna Szumilas
tację tego pomysłu, to, proszę państwa, najlepszą
akceptacją tego pomysłu jest decyzja rodziców o wy-
słaniu sześcioletnich dzieci do szkół. Rodzice takie
decyzje podejmują mimo tego, że dyskusja wokół tego
tematu była rzeczywiście w ubiegłym roku bardzo,
bardzo gorąca.
Rodzice coraz częściej i coraz chętniej wysyłają
swoje sześcioletnie dzieci do szkoły. To nie są jakieś
zawody sportowe, tutaj nie chodzi o wynik, ale o ak-
ceptację rodzica dziecka sześcioletniego obniżenia
wieku szkolnego. Rodzice takie decyzje podejmują i
coraz więcej dzieci w wieku 6 lat rozpoczyna eduka-
cję szkolną. Jak tutaj pani poseł wspomniała, w więk-
szości z tych 14 tys. szkół podstawowych sześcioletnie
dzieci są już uczniami.
(Poseł Tadeusz Woźniak: Pojedyncze.)
Nawet jeżeli to jest pojedyncze dziecko, to rodzic
zaufał tej szkole, poszedł, sprawdził i wysłał do niej
swoje sześcioletnie dziecko. Proszę państwa, żaden
nakaz ministra edukacji, żadne sprawozdanie nie jest
w stanie zbudować zaufania rodzica bez jego wizyty
w szkole. Po to jest ten trzyletni okres przejściowy,
żeby rodzice mogli zobaczyć i przekonać się do tego,
że polska szkoła jest przygotowana na przyjęcie ich
sześcioletniego dziecka. Najlepszą gwarancją akcep-
tacji reformy są właśnie te decyzje rodziców.
W związku z tym, ponieważ rodzice coraz częściej
akceptują obniżenie wieku szkolnego, nie zamierza-
my – i tu odpowiadam na pytanie pana posła Kłosow-
skiego – wycofać się z zaplanowanej reformy obniże-
nia wieku szkolnego.
Chciałabym też odnieść się do zarzutu kreatywnej
księgowości i odpowiedzieć i panu posłowi Kłosow-
skiemu, i panu posłowi Dorywalskiemu, który był
burmistrzem i, jak rozumiem, doskonale zna finanse
samorządu terytorialnego. Otóż, proszę państwa,
dziecko 6-letnie w przedszkolu jest utrzymywane z
dochodów własnych samorządu terytorialnego. Gdy-
by nie obniżenie wieku szkolnego, samorząd teryto-
rialny musiałby tworzyć miejsca wychowania przed-
szkolnego dla czterech roczników: dzieci 3-letnich,
4-letnich, 5-letnich i 6-letnich. Obniżenie wieku
szkolnego powoduje, iż samorząd terytorialny musi
zorganizować opiekę przedszkolną dla trzech roczni-
ków: dzieci 3-letnich, 4-letnich i 5-letnich. Jest rze-
czywiście tak, jak zostało napisane w informacji.
Dziecko 6-letnie w szkole objęte jest subwencją oświa-
tową, a środki, które samorząd musiałby przeznaczyć
na obowiązkowe przygotowanie dziecka 6-letniego do
nauki w szkole, mogą być wykorzystane na obowiąz-
kowe przygotowanie dziecka 5-letniego do edukacji
szkolnej. Już dzisiaj z tego tytułu, że w roku szkol-
nym 2009/2010 w szkołach podstawowych było 4,3%
dzieci 6-letnich, do samorządów, na których obszarze
dzieci 6-letnie były uczniami w szkołach, trafiło 130
mln zł. W 2009 r. było 30 mln zł, a w 2010 – 100 mln
zł. I gdyby nie to, że dzieci 6-letnie znalazły się w
systemie szkolnym, samorządy prowadzące szkoły
podstawowe tych środków by nie otrzymały. I nadal
funkcjonuje to tak, że dziecko 6-letnie w szkole jest
objęte subwencją oświatową. Zastanawiamy się nad
tym, przygotowujemy pewne rozwiązania, które mają
ułatwić samorządom upowszechnianie wychowania
przedszkolnego. Rozwiązania te pokazaliśmy też w
planie konsolidacji finansów publicznych.
Panu posłowi Ostrowskiemu chciałabym zwrócić
uwagę na to, że działania dotyczące zapewnienia bez-
pieczeństwa dzieciom w systemie szkolnym, ale i w
ogóle pomocy, jeśli chodzi o sferę związaną z doży-
wianiem, ze świetlicą, z zabawkami, są realizowane
w tym programie. Przez rząd jest dofinansowywane
i dożywianie, i funkcjonowanie świetlic. Mam tu na
myśli chociażby tworzenie nowych świetlic na tere-
nach wiejskich, program ministra rozwoju regional-
nego, zabawki – to program „Radosna szkoła”. Te
zadania są realizowane. Oczywiście trzeba czasu na
to, żeby zapewnić zaspokojenie wszystkich potrzeb
szkół i samorządów, ale nie można powiedzieć, że np.
sprawa dożywiania w szkole nie jest dodatkowo
wspierana przez rząd.
Prowadzimy monitoring obniżenia wieku szkol-
nego. Prowadzimy też monitoring wprowadzania
nowej podstawy programowej. Nadzór pedagogiczny
działający na podstawie nowego rozporządzenia do-
tyczącego sprawowania nadzoru pedagogicznego
prowadzi jednolite badania w szkołach na terenie
kraju, według jednolitych narzędzi.
Chciałabym tu odpowiedzieć na pytanie pani poseł.
Dane zawarte w informacji, zostało to tam zapisane,
dotyczące opieki świetlicowej pochodziły z badania
przeprowadzonego w roku szkolnym 2008/2009, po-
przedzającym rok obniżenia wieku szkolnego. Wtedy
funkcjonowało stare rozporządzenie o nadzorze peda-
gogicznym i to stare rozporządzenie skutkowało tym,
że każdy kurator kontrolował i monitorował to na swój
własny sposób, wobec tego nie można było wyciągnąć
z tych informacji wniosków na poziomie kraju. W tej
chwili te narzędzia są jednakowe we wszystkich ku-
ratoriach oświaty. Zresztą dzisiaj państwo na posie-
dzeniu komisji edukacji mieli również okazję zapoznać
się z raportem ministra z monitorowania alternatyw-
nych form wychowania przedszkolnego. Tam już zo-
stał zastosowany nowy system. Tak że monitorujemy
i obniżenie wieku szkolnego, i wprowadzanie nowej
podstawy programowej. Jeszcze odpowiadając na py-
tania pana posła Ostrowskiego, chciałabym zwrócić
uwagę na to, o czym mówiliśmy przy okazji sprawoz-
dania z wykonania budżetu państwa za rok 2009, że
w ramach działań ministerstwa edukacji wspierali-
śmy nauczycieli w przygotowaniu się do zmiany zwią-
zanej z nową podstawą programową, do zmiany zwią-
zanej z obniżeniem wieku szkolnego. Realizujemy
projekt unijny dotyczący wdrażania podstawy pro-
gramowej i w ramach tego projektu prowadzimy
szkolenia dla nauczycieli, przygotowujemy materiały.
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Informacja ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania o stanie przygotowań organów prowadzących
do objęcia obowiązkiem szkolnym dzieci sześcioletnich
Sekretarz Stanu w Ministerstwie Edukacji
Narodowej Krystyna Szumilas
Z tych materiałów nauczyciele korzystają, na
szkolenia również przyjeżdżają. W roku 2009, o ile
pamiętam, bo w tej chwili nie mam danych przy so-
bie, na szkolenia nauczycieli w ramach środków unij-
nych zostały wydane z poziomu centralnego 23 mln
zł. Pan poseł Gołębiewski pytał o wykorzystanie wol-
nych sal w szkołach. Otóż, panie pośle, być może tego
nie powiedziałam, ale przede wszystkim, i taki jest
sposób myślenia w Ministerstwie Edukacji Narodo-
wej, preferujemy zespoły szkolno-przedszkolne, tzn.
jeżeli w szkole podstawowej jest możliwość wykorzy-
stania sal lekcyjnych, które stoją puste z powodu
niżu demograficznego, na przedszkola, na organizo-
wanie zajęć przedszkolnych, to taki kierunek uzna-
jemy za jak najbardziej właściwy i jest on jak najbar-
dziej akceptowany przez ministra edukacji narodo-
wej. Współdziałanie, współorganizowanie przedszko-
la i szkoły w jednym organizmie daje efekt dodany
i dla przedszkola, i dla szkoły podstawowej. Przed-
szkola mogą korzystać ze specjalistów zatrudnionych
w szkołach. W małym przedszkolu trudniej zatrudnić
pedagoga, trudniej zatrudnić psychologa, bo przed-
szkola są na ogół dwu-, trzyoddziałowe. Natomiast
jeżeli przedszkole jest w zespole szkolno-przedszkol-
nym, to i dla przedszkolaków, i dla uczniów klas 1–3
i klas 4–6 można zatrudnić na pełnym etacie peda-
goga, psychologa, który wykonuje swoją pracę na
rzecz i przedszkolaków, i uczniów klas 1–3...
(Poseł Artur Ostrowski: Gimnazjum też.)
(Poseł Henryk Gołębiewski: Jeszcze liceum.)
Przepraszam, nie mówiłam o preferowaniu zespo-
łów szkoły podstawowej i gimnazjum. Takie są, panie
pośle, ale w którymś momencie pozwolono na orga-
nizowanie zespołów szkoły podstawowej i gimna-
zjum. Jak państwo sobie przypominacie prace nad
ustawą o systemie oświaty, to odciążając kuratora
oświaty od biurokratycznych zadań, zwolniliśmy go
z obowiązku opiniowania łączenia szkół w zespoły.
Jedynym momentem, w którym kurator, i to minister
edukacji zaproponował, taką opinię wydaje, jest po-
łączenie szkoły podstawowej z gimnazjum, bo jednak
tam, gdzie warunki lokalowe na to pozwalają, te dwie
szkoły powinny funkcjonować odrębnie. I nie prefe-
rujemy tutaj powstawania takich zespołów przed-
szkolno-szkolnych czy szkoły podstawowej i gimna-
zjum. Mówiłam o tych przypadkach, kiedy przed-
szkola powstają przy szkołach podstawowych. I taki
kierunek, uważam, jest korzystny i dla funkcjonowa-
nia dziecka w szkole, i dla funkcjonowania dziecka
w przedszkolu.
Co do piaskownic, to wiadomo, że jesteśmy za
tym, żeby stwarzać jak najwięcej okazji do ruchu, do
zabawy małemu dziecku. Popieram tutaj wniosek
rzecznika praw dziecka mówiący o tym, że może trze-
ba się przyjrzeć przepisom, bo ta likwidacja piaskow-
nic wynika jakby z innych kłopotów, a nie z tego, że
117
rząd czy minister edukacji jest przeciwko piaskowni-
com. To nie my decydujemy.
(Poseł Henryk Gołębiewski: Z braku środków na
systematyczny zakup piachu.)
Pan rzecznik praw dziecka mówił coś o przepisach
związanych z dostępnością tych piaskownic.
Pani poseł Kotkowska i pani poseł Wiśniewska
podnosiły problem finansowy. Pani poseł Wiśniewska
powiedziała wprost o tym, że rząd, wprowadzając
reformę, proponował 340 mln na dostosowanie szkół
do obniżenia wieku szkolnego. Chciałabym powie-
dzieć, że w programie rządowym „Radosna szkoła”
w 2009 r. było na to 50 mln, w 2010 r. 150 mln,
w 2011 r. będzie 150 mln, czyli tak naprawdę w ciągu
tych trzech lat do samorządów trafi 350 mln z budże-
tu państwa, już nie mówię o innych środkach.
Być może rzeczywiście tak było, że indywidualiza-
cja procesu kształcenia była zapisana w przepisach
prawa. Pan poseł Kłosowski o tym mówił, ale pan po-
seł Kłosowski powiedział również, że nigdy na indy-
widualizację procesu kształcenia nie było pieniędzy.
(Poseł Sławomir Kłosowski: Nie, nie wystarczało.)
Nie wystarczało pieniędzy. Teraz, dlatego wła-
śnie, że nigdy nie wystarczało pieniędzy, zapropono-
waliśmy program „Indywidualizacja procesu kształ-
cenia” i dlatego te 650 mln trafi do szkół podstawo-
wych. Mało tego, minister edukacji narodowej ze
środków systemowych również przekazał 5,5 mln
urzędom marszałkowskim na obsługę programu, tak
żeby można było ten program na poziomie urzędu
marszałkowskiego realizować.
Jeden z panów posłów zadał pytanie, ile samorzą-
dów skorzystało ze środków unijnych, i podniósł pro-
blem tego, że jeżeli to są projekty konkursowe, to
rzeczywiście w takich konkursach wygrywają najlep-
si i nie do wszystkich samorządów środki trafiają.
Przedstawiając program „Indywidualizacja procesu
kształcenia” zwróciłam uwagę na to, że to nie jest
projekt konkursowy, a projekt systemowy, co ozna-
cza, że każda szkoła podstawowa te środki może do-
stać. I tak ten program został właśnie skonstruowa-
ny, żeby każda szkoła mogła po te środki sięgnąć po
spełnieniu kryteriów dostępu, tzn. zdiagnozowaniu
uczniów i przygotowaniu planu działania. Tak że
mając właśnie na uwadze to, że w ramach projektów
konkursowych trudno niektórym szkołom pozyskać
środki, tak przygotowywaliśmy ten program, żeby
każda szkoła mogła z tych środków skorzystać.
Przedstawiając informację ministra edukacji,
bardzo serdecznie dziękuję państwu...
(Poseł Artur Ostrowski: „Pomarańczowa szkoła”
jeszcze, pani minister.)
A, „Radosna szkoła”…
(Poseł Artur Ostrowski: Pomarańczowa.)
…pomarańczowa szkoła…
Jednym z zadań program rządowego „Radosna
szkoła” jest przede wszystkim zapewnienie bezpie-
czeństwa dzieci, stąd nawierzchnie, ale również wy-
różnienie tych placów zabaw jako placów związanych
z reformą systemu edukacji, stąd również określone
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Informacja ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania o stanie przygotowań organów prowadzących
118 do objęcia obowiązkiem szkolnym dzieci sześcioletnich
Sekretarz Stanu w Ministerstwie Edukacji
Narodowej Krystyna Szumilas
kolory, które przy wykonywaniu tych placów obowią-
zują. I nie zauważyliśmy tego, tzn. wynika tak z in-
formacji uzyskanych od dyrektorów szkół. General-
nie jeżeli chodzi o place zabaw w roku 2010, to sytu-
acja była taka, że dyrektorzy szkół, planując budowę
małego czy dużego placu zabaw, kalkulowali, że na
stworzenie tego placu potrzebna będzie mniejsza
kwota, niż to wynikało z kalkulacji w ramach pro-
gramu Ministerstwa Edukacji Narodowej, natomiast
w trakcie realizacji okazywało się, że wyliczenia były
niedoszacowane i dlatego w nowelizacji programu
„Radosna szkoła”, tam, gdzie place zabaw były nie-
doszacowane, tzn. dyrektor szkoły wystąpił czy sa-
morząd o mniejszą kwotę, niż wynika to z programu,
dyrektorzy szkół mogą wystąpić o uzupełnienie tych
środków.
(Poseł Artur Ostrowski: A można wybrać inny
kolor?)
Inny kolor jest dopuszczalny, to będzie w noweli-
zacji tego rozporządzenia, w szkołach, które podlega-
ją ochronie konserwatora zabytków, bo tam nie może
być innych kolorów poza zielonym ze względu na
ochronę zabytków…
(Poseł Artur Ostrowski: Środowiska. Tylko zielo-
ny, pomarańczowy, niebieski.)
…na przepisy dotyczące ochrony zabytków, kon-
serwatora zabytków. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję, pani minister.
Do sprostowania zgłosił się pan poseł Sławomir
Kłosowski, Prawo i Sprawiedliwość.
Bardzo proszę, panie pośle, w trybie sprostowania.
Poseł Sławomir Kłosowski:
Dziękuję bardzo.
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Minister! My-
ślałem, że w jednej tylko, ale pani minister w dwóch
kwestiach mnie po prostu nie zrozumiała, dlatego
jest to niezbędne. Będę starał się bardzo krótko.
Pierwsza kwestia to jest to, o czym pani minister
mówiła, jeżeli chodzi o dzieci 6-letnie. Twierdziła
pani, że rząd niejako odciążył samorządy w tym kon-
tekście od łożenia na dzieci 6-letnie z racji tego, że
one będą objęte subwencję oświatową. Tego nie uwa-
żałem za problem. Tak się dzieje, tylko jest kwestia
zasadnicza, że to dotyczy wyłącznie 4% dzieciaczków
– to pierwsza sprawa. Druga sprawa. Jeżeli pani mi-
nister słyszy opinię środowiska dyrektorskiego i sa-
morządowego, to bardzo często...
(Poseł Jan Kulas: Pani marszałek, to nie jest
zgodne z regulaminem.)
...a właściwie nagminnie bywa tak, że jednostki
samorządu terytorialnego zobowiązują, wręcz przy-
muszają dyrektorów, ażeby oni zapisywali, czy wy-
magali tego od rodziców uczniów w przedszkolach,
te dzieci do szkół po to właśnie, żeby były objęte sub-
wencją oświatową. Natomiast to jest rzeczywiste
pogarszanie warunków edukacji tych dzieci, a nie ich
polepszanie.
I kolejna kwestia. Już w przyszłym roku, a wła-
ściwie już w tym – w 2010, mamy prawo rodziców do
wychowania przedszkolnego dzieci 5-letnich, a obo-
wiązek organu prowadzącego, w tym wypadku samo-
rządu. W przyszłym roku będzie to obligo dla dwóch
stron. W związku z tym, co wówczas? Wówczas nie
będzie tu już żadnej pomocy, a wydatki samorządów
będą na ten cel horrendalne.
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję uprzejmie.
Poseł Sławomir Kłosowski:
I druga kwestia, w której zostałem ewidentnie…
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
To już czwarta, panie pośle…
Poseł Sławomir Kłosowski:
Nie, druga kwestia. Czwarte może zdanie, ale
druga kwestia, w której zostałem źle zrozumiany.
Pani minister raczyła zauważyć, iż stwierdziłem,
że na indywidualizację procesu nauczania nie było
przewidzianych środków. To nie są moje słowa.
Stwierdziłem, że jeżeli chodzi o indywidualizację pro-
cesu nauczania, to środki od wielu już lat nie wystar-
czają samorządom terytorialnym na realizację tego
zadania. Pani minister raczyła stwierdzić, że jest
przewidziane 650 mln zł, ale tego i tak jest za mało,
bo sama pani minister kilkakrotnie twierdziła, że
w roku bieżącym…
(Poseł Jan Kulas: Pani marszałek, to jest polemi-
ka. To jest wbrew regulaminowi.)
Ale, panie pośle, proszę się uspokoić.
(Poseł Jan Kulas: To nie jest sprostowanie.)
Niech pan zachowuje przynajmniej podstawy kul-
tury. Nie pan tutaj decyduje o regulaminie. Proszę
nie przeszkadzać.
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Panowie, przywołuję do porządku.
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Informacja ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania o stanie przygotowań organów prowadzących
do objęcia obowiązkiem szkolnym dzieci sześcioletnich
Poseł Sławomir Kłosowski:
Sama pani minister stwierdziła, że to tylko 4%
dzieci. W związku z tym, jeżeli wliczymy do tego in-
dywidualizację, jest to bardzo mało. W związku z tym
tych środków może po prostu nie wystarczyć.
I już tradycyjnie zauważam, że pani minister nie
odpowiedziała na ani jedno moje pytanie.
(Poseł Jan Kulas: To jest nadużycie regulaminu.)
Pierwsze – przypomnę, bo może w końcu docze-
kam się odpowiedzi – brzmiało: Ile rząd zamierza
przeznaczyć? Drugie: Czy rząd wprowadzi standardy
edukacyjne, które skończą awanturę między nami
i ciągłe zarzuty i krzyki pana posła do mnie?
(Poseł Jan Kulas: Bo my znamy regulamin.)
Standardy określiłyby jednolitość wyposażenia
bazy szkolnej. Nie byłoby kwestii tego…
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję, pani pośle.
Poseł Sławomir Kłosowski:
…czy ten czerwony dywan to już jest przygotowa-
nie obiektu, czy nie.
(Poseł Jan Kulas: Pani marszałek, tak nie wolno.)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Panie pośle, dziękuję uprzejmie.
Poseł Sławomir Kłosowski:
Dziękuję bardzo. Przepraszam.
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Bardzo proszę, pani minister.
Sekretarz Stanu
w Ministerstwie Edukacji Narodowej
Krystyna Szumilas:
Panie pośle, na pytanie dotyczące tego, ile rząd
przeznaczy, odpowiedziałam, bo powiedziałam: 50
mln zł w 2009 r., 150 mln zł w 2010 r. i 150 mln zł
w roku 2011...
(Poseł Sławomir Kłosowski: Na „Radosną szkołę”.)
...z budżetu państwa na wspomożenie samorzą-
dów w zakresie obniżenia wieku szkolnego. Jeżeli
chodzi o indywidualizację, to szkoły dostaną środki
bez względu na liczbę 6-latków uczęszczających do
szkoły. Te 650 mln zł to pierwszy taki zastrzyk finan-
119
sowy na konkretny cel związany z indywidualizacją
procesu kształcenia.
(Poseł Sławomir Kłosowski: Na standardy.)
Jeżeli zaś chodzi o standardy, to inaczej musi być
wyposażona duża miejska szkoła, a inaczej mała
wiejska. Wizytowałam szkoły podstawowe, w których
są 6-latki i w których 6-latków nie ma, widziałam
wiele szkół w Polsce i z zadowoleniem stwierdzam, że
sale lekcyjne, w których uczą się małe dzieci, nie tyl-
ko 6-latki, zmieniają się. Jest tam dywanik, są za-
bawki, a dzieci są bardzo…
(Poseł Jan Kulas: Posłowie PiS do szkoły.)
…bardzo zadowolone z tego, że mogą korzystać
z wyposażonych sal. Oczywiście, panie pośle, zawsze
można więcej. Róbmy wszystko, żeby było więcej, ale
doceńmy też to, co już się zdarzyło. Dziękuję bardzo.
(Głos z sali: Panie Janku, pan nie był chyba nawet
w przedszkolu.)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję, pani minister.
Zamykam dyskusję*).
Komisja Edukacji, Nauki i Młodzieży wnosi o przy-
jęcie informacji.
Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że
Sejm wniosek komisji przyjął.
(Poseł Karol Karski: Sprzeciw.)
W związku ze zgłoszonym sprzeciwem do głosowa-
nia nad informacją przystąpimy w bloku głosowań.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 13.
porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji do
Spraw Unii Europejskiej o stanowisku Senatu
w sprawie ustawy o współpracy Rady Ministrów
z Sejmem i Senatem w sprawach związanych
z członkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii
Europejskiej (druki nr 3339 i 3357).
Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji
pana posła Stanisława Rakoczego.
Bardzo proszę, panie pośle.
Poseł Sprawozdawca
Stanisław Rakoczy:
Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie!
Mam zaszczyt w imieniu Komisji do Spraw Unii Eu-
ropejskiej przedstawić sprawozdanie o stanowisku
Senatu w sprawie ustawy o współpracy Rady Mini-
strów z Sejmem i Senatem w sprawach związanych
z członkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Eu-
ropejskiej, zawartym w druku nr 3339.
Marszałek Sejmu zgodnie z art. 54 ust. 1 regula-
minu Sejmu skierował w dniu 18 sierpnia br. uchwa-
łę Senatu w powyższej sprawie do Komisji do Spraw
Unii Europejskiej w celu rozpatrzenia.
*) Teksty wystąpień niewygłoszonych – w za-
łączniku nr 1.
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o współpracy Rady Ministrów z Sejmem i Senatem w sprawach związanych
120 z członkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej
Poseł Sprawozdawca Stanisław Rakoczy
Komisja do Spraw Unii Europejskiej po rozpatrze-
niu powyższej uchwały na posiedzeniu w dniu dzisiej-
szym wnosi do Wysokiej Izby o przyjęcie poprawek 1.,
9. i 10. z 13 zgłoszonych i odrzucenie pozostałych.
Szanowna Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Na
dzisiejszym posiedzeniu Komisja do Spraw Unii Eu-
ropejskiej przyjęła w sumie 3 z 13 poprawek zapro-
ponowanych przez Senat do ustawy o współpracy
Rady Ministrów z Sejmem i Senatem w sprawach
związanych z członkostwem Rzeczypospolitej Pol-
skiej w Unii Europejskiej.
Poprawka 1. polega na dodaniu nowego art. 7a.
Poprawka zmierza do poszerzenia zakresu kontroli
parlamentarnej na akty inne niż przewidziane
w art. 7 ustawy kooperacyjnej i objęcia nią praktycz-
nie wszystkich projektów aktów prawnych Unii Eu-
ropejskiej. Przy tym kontrola ta w stosunku do pro-
jektów aktów innych niż przewidziane w art. 7 nie
odbywałaby się w sposób powszechny i automatycz-
ny. Mechanizm przewidziany w art. 7a polegałby na
tym, że Rada Ministrów miałaby wprawdzie infor-
mować o wszystkich projektach aktów prawnych
nieprzekazanych bezpośrednio przez organy Unii,
lecz kontrola projektów stanowisk rządu w odnie-
sieniu do projektów wymienionych w tym przepisie
byłaby dokonywana wybiórczo, na żądanie organów
właściwych na podstawie regulaminów Sejmu i Se-
natu. Przepis nie budzi zastrzeżeń konstytucyjnych,
jak również nie jest niezgodny z prawem Unii Eu-
ropejskiej.
Komisja opowiada się za przyjęciem tej poprawki.
Zmiany proponowane przez Senat w poprawkach
2., 3. i 4. mają charakter techniczny. Powiązania
funkcjonalne spowodowały, że komisja rozpatrzyła je
łącznie.
Poprawka z pkt 2, dotycząca art. 11, jest w ocenie
komisji zbędna z legislacyjnego punktu widzenia.
Konstrukcja przyjęta przez Sejm zakłada autonomię
izb w zakresie wyboru organu, który przedstawiać
będzie Radzie Ministrów opinię, o której mowa w art. 11.
Wyrażenie „organ właściwy na podstawie regulami-
nu Sejmu/Senatu” pozwala izbom na określenie w ich
regulaminach, czy podmiotem upoważnionym do
wydania opinii jest izba in pleno, czy też jeden z jej
organów. Proponowane przez Senat rozwiązanie
może ponadto rodzić wątpliwości w zakresie wykład-
ni, czy Radzie Ministrów nie przysługuje swoboda
w zakresie wyboru podmiotu upoważnionego do wy-
dania opinii.
Poprawka z pkt 3 modyfikuje art. 12 i jest konse-
kwencją zmian do art. 11.
Poprawka z pkt 4 przewiduje zmianę zakresu
przedmiotowego art. 12. Konstrukcja tego przepisu
w wersji przyjętej przez Sejm opiera się na modelu
dotychczas obowiązującym. Treść art. 12 ust. 1
w brzmieniu przyjętym przez Sejm zakłada, że jeże-
li organ właściwy na podstawie regulaminu Sejmu
wydał opinię w sprawie, o której mowa w art. 7 ust. 4,
art. 9 ust. 2, art. 10 ust. 1 lub art. 11 ust. 1 i 2, po-
winna ona stanowić podstawę stanowiska Rzeczypo-
spolitej Polskiej. Zgodnie z ust. 2, w przypadku gdy
stanowisko opracowane przez Radę Ministrów nie
uwzględnia opinii organu właściwego na podstawie
regulaminu Sejmu, członek Rady Ministrów ma obo-
wiązek niezwłocznie wyjaśnić temu organowi przy-
czyny rozbieżności. Senat proponuje, by Rada Mini-
strów zobowiązana była uwzględnić w pracach nad
stanowiskiem zarówno opinię organu właściwego na
podstawie regulaminu Sejmu, jak również opinię Se-
natu. Sankcją za niedochowanie tego obowiązku po-
zostałby wymóg wyjaśnienia przyczyn rozbieżności
na forum organu, którego opinia nie została uwzględ-
niona.
W ocenie komisji propozycja Senatu nakłada na
Radę Ministrów obowiązek uwzględnienia w stano-
wisku Rzeczypospolitej Polskiej opinii dwóch orga-
nów. W sytuacji gdy opinie te byłyby rozbieżne, obo-
wiązek ten nie mógłby być zrealizowany.
Komisja opowiada się za odrzuceniem poprawek
z pkt 2, 3 i 4, modyfikujących brzmienie art. 11 i 12.
Poprawka nr 5 zmienia brzmienie art. 13 i 14
ustawy. Propozycja Senatu zasadniczo modyfikuje
tryb ustalania stanowiska Rzeczypospolitej Polskiej
w sprawie projektów aktów prawnych Unii Europej-
skiej, o których mowa w tych przepisach. Stanowisko
Rzeczypospolitej w tych sprawach określać ma Rada
Ministrów po zasięgnięciu opinii Sejmu i Senatu.
W sytuacji gdy stanowisko Rzeczypospolitej przed-
stawione Radzie Europejskiej lub Radzie nie uwzględ-
nia opinii Sejmu lub Senatu, właściwy przedstawiciel
Rady Ministrów ma obowiązek wyjaśnić izbom przy-
czyny rozbieżności.
W ocenie komisji proponowana przez Senat pro-
cedura jest nieadekwatna do istoty aktów prawnych
Unii Europejskiej, o których mowa w art. 13 i 14.
Przyjęte przez Sejm rozwiązanie oparte zostało na
założeniu, że wymienione w nich akty prowadzą do
zmiany zakresu obowiązywania traktatów oraz wią-
żą się z przekazaniem Unii Europejskiej kompetencji
organów władzy państwowej, w rozumieniu art. 90
konstytucji. Jednocześnie skuteczność prawna tych
aktów, zgodnie z traktatem z Lizbony, nie jest uza-
leżniona od przeprowadzenia przez państwa człon-
kowskie procedury ratyfikacyjnej. Przyjęty przez
Sejm model nawiązuje do art. 25 ustawy o umowach
międzynarodowych, który przewiduje, że decyzję
o zmianie zakresu obowiązywania umowy między-
narodowej, o której mowa w art. 89 i 90 konstytucji,
podejmuje prezydent, na wniosek Rady Ministrów, za
zgodą wyrażoną w ustawie przez Sejm i Senat. Pro-
cedura ta jest ekwiwalentem procedury ratyfikacyj-
nej w odniesieniu do takich zmian zakresu obowią-
zywania umowy międzynarodowej, które zmieniają
zakres zobowiązań polskiego państwa, a nie polegają
na zawarciu nowej umowy międzynarodowej. W trak-
cie prac nad projektem ustawy większość wypowia-
dających się w tej sprawie ekspertów oceniła rozpatry-
waną przez Sejm konstrukcję za zgodną z konstytucją.
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o współpracy Rady Ministrów z Sejmem i Senatem w sprawach związanych
z członkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej
Poseł Sprawozdawca Stanisław Rakoczy
Komisja opowiada się za odrzuceniem poprawki Sena-
tu do art. 13 i art. 14 ustawy.
Poprawka 6. była rozpatrywana łącznie z popraw-
ką 11. Propozycja Senatu zmierza do zastąpienia,
przyjętej przez Sejm, konstrukcji zakładającej zmia-
nę ustawy o umowach międzynarodowych ogólnym
odesłaniem zawartym w ustawie kooperacyjnej.
Przedmiotem poprawki jest procedura ratyfikacji
tych aktów Unii Europejskiej, które zgodnie z pra-
wem Unii Europejskiej podlegają ratyfikacji. Przyję-
ta przez Sejm zmiana ustawy o umowach międzyna-
rodowych rozprasza ewentualne wątpliwości, które
w obecnym stanie prawnym mogą wiązać się z kwe-
stią możliwości odniesienia procedury ratyfikacyjnej
do aktów przyjmowanych przez organy Unii Europej-
skiej. W obecnym stanie prawnym ustawa o umowach
międzynarodowych przewiduje, że ratyfikacji podle-
gają wyłącznie umowy międzynarodowe, nie zaś,
mające taki charakter, akty prawa Unii Europejskiej.
Konstrukcja przyjęta przez Sejm w rozpatrywanej
dziś ustawie pozwala na odniesienie przepisów usta-
wy o umowach międzynarodowych do aktów prawa
Unii Europejskiej wymagających ratyfikacji. W oce-
nie komisji wariant przyjęty w uchwalonej przez
Sejm ustawie z legislacyjnego punktu widzenia jest
znacznie bardziej precyzyjny niż rozwiązanie zapro-
ponowane przez Senat. Komisja opowiada się za od-
rzuceniem poprawek 6. i 11.
Poprawki 7. i 8. były rozpatrywane przez komisję
łącznie ze względu na ich powiązania funkcjonalne.
Propozycja Senatu dotyczy art. 15 ust. 2 i 3 ustawy.
Senat proponuje, aby opinia Sejmu i Senatu o ko-
nieczności zwołania konwentu, o którym mowa
w art. 48 ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej, była
wiążąca dla Rady Ministrów w procedurze ustalania
w tej sprawie stanowiska Rzeczypospolitej Polskiej.
Zdaniem komisji poprawki te mogą rodzić wątpliwo-
ści konstytucyjne, ponieważ ingerują w sferę kompe-
tencji Rady Ministrów związanych z prowadzeniem
polityki zagranicznej (art. 146 ust. 1 i ust. 4 pkt 9
i 10 konstytucji). Wątpliwości konstytucyjne budzi
również konstrukcja ustanawiająca, nieznane do-
tychczas polskiemu systemowi prawnemu, uchwały
Sejmu i Senatu wiążące dla Rady Ministrów. Komisja
opowiada się za odrzuceniem poprawek 7. i 8.
Poprawka 9. zmierza do skreślenia ust. 3 w art. 16
ustawy. Art. 16 dotyczy współpracy rządu z Sejmem
i Senatem w sprawach dotyczących skarg do Trybu-
nału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Senat pro-
ponuje skreślenie przepisu nakazującego informowa-
nie marszałków izb o istotnych zdarzeniach w postę-
powaniu przed Trybunałem Sprawiedliwości. Senat
argumentuje, że nie jest to materia ustawowa, lecz
jest to kwestia umowy z pełnomocnikiem. Komisja
opowiada się za przyjęciem tej poprawki.
Poprawka 10. zmierza do umocnienia kontroli
parlamentarnej nad wykonywaniem prawa unijnego
przez Radę Ministrów. Senat proponuje dodanie ust. 4.
121
w art. 17, na mocy którego rząd musiałby co najmniej
raz na pół roku przedstawiać stosowną informację.
Komisja opowiada się za przyjęciem tej poprawki.
Poprawka 12. obejmuje skreślenie pkt 4 w art. 22
oraz zmianę pkt 5 w art. 22 ustawy. Zmiana pkt 5
w art. 22 polega na nadaniu nowego brzmienia art. 22a
ustawy o umowach międzynarodowych, a także do-
daniu nowego art. 22b w tej ustawie. W ocenie komi-
sji zmiana brzmienia art. 22a ustawy o umowach
międzynarodowych została oparta na błędnym od-
czytaniu przez Senat art. 50 ust. 2 Traktatu o Unii
Europejskiej. Zgodnie z tym przepisem państwo
członkowskie notyfikuje Radzie Europejskiej swój
zamiar wystąpienia z Unii po podjęciu decyzji o wy-
stąpieniu. Akt notyfikacji jest czynnością techniczną,
która mieści się w sferze konstytucyjnych kompeten-
cji Rady Ministrów związanych z prowadzeniem po-
lityki zagranicznej.
Rozwiązanie przyjęte przez Sejm w uchwalonej
ustawie przewiduje, że wystąpienie z Unii Europej-
skiej dokonujące się w trybie art. 50 Traktatu o Unii
Europejskiej oraz art. 22a ustawy o umowach mię-
dzynarodowych jest formą wypowiedzenia umowy
międzynarodowej, o którym mowa w art. 133 ust.
1 pkt 1 oraz art. 89 ust. 1 konstytucji. Taki jest sens
art. 22 pkt 4 zakładającego zmianę brzmienia art. 22
ust. 2 ustawy o umowach międzynarodowych.
Propozycja Senatu zakładająca skreślenie pkt 4
w art. 22 rozpatrywanej ustawy powoduje, że art. 22
ustawy o umowach międzynarodowych obowiązywać
będzie w dotychczasowym brzmieniu. Art. 22 ustawy
o umowach międzynarodowych określa m.in. proce-
durę wypowiedzenia umowy międzynarodowej, o któ-
rej mowa w art. 90 konstytucji. Przyjęcie propozycji
Senatu rodziłoby wątpliwości co do relacji, w jakiej
pozostać ma akt wypowiedzenia umowy międzyna-
rodowej do wystąpienia z Unii, o którym mowa w art.
50 Traktatu o Unii Europejskiej.
Propozycja Senatu zawarta w art. 22b jest zbież-
na z rozwiązaniem przyjętym przez Sejm w art. 22a
ust. 5 i 6 ustawy. Wyodrębnienie tych przepisów
w samodzielną jednostkę redakcyjną podyktowane
było, jak należy sądzić, względami redakcyjnymi.
Komisja opowiada się za odrzuceniem poprawki Se-
natu z pkt 12.
Zmiana przewidziana w poprawce nr 13 ma cha-
rakter techniczny. Zapewnia wejście w życie ustawy
z początkiem nowego roku, co zostało skojarzone
z nową prezydencją. Ustawa w wersji uchwalonej
przez Sejm ustala trzymiesięczne vacatio legis.
Względy legislacyjne przemawiają za nieusztywnia-
niem daty wejścia w życie ustawy w sytuacji, gdy nie
jest znany ostateczny termin jej podpisania. Dylemat
zaistniałby bowiem wówczas, gdyby podpisanie usta-
wy miało nastąpić po 1 stycznia 2011 r. Komisja opo-
wiada się za przyjęciem tej poprawki. Dziękuję bar-
dzo za uwagę.
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o współpracy Rady Ministrów z Sejmem i Senatem w sprawach związanych
122 z członkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję uprzejmie panu posłowi.
Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po-
rządku dziennego wysłucha 3-minutowych oświad-
czeń w imieniu klubów i kół.
Otwieram dyskusję.
Głos zabierze pan poseł Jan Tomaka, Platforma
Obywatelska.
Bardzo proszę, panie pośle. (Oklaski)
Poseł Jan Walenty Tomaka:
Pani Marszałek! Panie Ministrze! Mam zaszczyt
przedstawić stanowisko klubu Platforma Obywatel-
ska wobec sprawozdania Komisji Infrastruktury
o uchwale Senatu RP w sprawie ustawy o współpra-
cy Rady Ministrów z Sejmem i Senatem w sprawach
związanych z członkostwem Rzeczypospolitej Pol-
skiej w Unii Europejskiej, druk nr 3339.
(Poseł Karol Karski: Komisja do Spraw Unii Eu-
ropejskiej, a nie Komisja Infrastruktury.)
Senat wniósł 13 poprawek. Komisja Infrastruk-
tury odrzuciła 10 z nich, akceptując pozostałe
3. Trzeba podkreślić, że głosowanie nad poprawkami
w komisji było wyjątkowo zgodne. Wszystkie kluby
głosowały niemal jednogłośnie. Posłowie Platformy
Obywatelskiej będą głosować zgodnie ze stanowi-
skiem komisji z wyjątkiem poprawki nr 5. Dziękuję
za uwagę.
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję panu posłowi.
W imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość głos za-
bierze pan poseł Karol Karski.
Bardzo proszę.
Poseł Karol Karski:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Klub Parlamentar-
ny Prawo i Sprawiedliwość będzie głosował zgodnie
z rekomendacjami przedstawionymi przez komisję.
Ta ustawa nie jest ustawą idealną, natomiast w tej
chwili debatujemy jedynie o poprawkach Senatu.
Ogólnie rzecz ujmując, Senat zaproponował kilka
zmian, które tak naprawdę mają wzmacniać pozycję
Senatu. Obudowano te propozycje innymi dodatko-
wymi zmianami.
Z poprawek zaproponowanych przez Senat najważ-
niejsze są trzy. 5. poprawka dotyczy procedury prze-
niesienia suwerennych kompetencji państwa na po-
ziom ponadnarodowy. Komisja słusznie uznała, iż
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej określa szcze-
gólny tryb przeniesienia tych kompetencji i należy
zachować tutaj procedurę ustawową. Taka sama pro-
cedura została także zastosowana np. w Niemczech.
Przed chwilą dowiedzieliśmy się, że Klub Parla-
mentarny Platformy Obywatelskiej zmienił zdanie.
Jak widać, dobro Polski nie leży mu na sercu, w związ-
ku z czym decyduje się na rozwiązania, które nawet
powodują wątpliwości konstytucyjne. Poprawka nr 6
przewiduje szczególne regulacje, które miałyby za-
stąpić obecnie obowiązujące regulacje wynikające
wprost z ustawy o umowach międzynarodowych.
Okazuje się, że ustawa o umowach międzynarodo-
wych jest aktem prawnym skonstruowanym w spo-
sób tak ogólny, a zarazem odnoszący się do wszyst-
kich kategorii organizacji międzynarodowych, że
może być aktem właściwym również w tych spra-
wach, tym bardziej że po wejściu w życie traktatu z
Lizbony nie budzi już żadnych wątpliwości to, czym
jest Unia Europejska – jest ona organizacją między-
narodową i stosuje się do niej również te przepisy.
Poprawka 12. odnosi się do wystąpienia z Unii Euro-
pejskiej. Intencją Senatu było tutaj osiągnięcie cze-
goś, co w zasadzie było intencją wszystkich, aby wy-
stąpienie z Unii Europejskiej było tak samo trudne
jak i wejście do Unii. Okazuje się jednak, że nasza
konstytucja w art. 120 stanowi, iż ustawy są przyj-
mowane zwykłą większością głosów, chyba że kon-
stytucja stanowi inaczej, i dla tej szczególnej ustawy
nie ustanawia jakiejś szczególnej większości. Senat
próbował obejść przepisy konstytucyjne, wprowadza-
jąc nową kategorię aktów wiążących (Dzwonek) rząd
– już konkluduję – czyli uchwał Sejmu o szczególnym
charakterze ustawowym. Wydaje się, iż tak ważna
kompetencja powinna być jednak realizowana w spo-
sób niebudzący wątpliwości konstytucyjnych, i dla-
tego wydaje się, że w przyszłości będzie konieczne
przy wprowadzaniu jakże potrzebnego rozdziału
konstytucyjnego dotyczącego spraw europejskich
również uregulowanie tej kwestii. Dziękuję bardzo.
(Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję panu posłowi.
W imieniu klubu Lewica głos zabierze pan poseł
Tadeusz Iwiński.
Bardzo proszę, panie pośle.
Poseł Tadeusz Iwiński:
Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Wydaje się, że
jesteśmy na ostatniej prostej tego swoistego marato-
nu legislacyjnego, który nieuchronnie musiał się roz-
począć po ratyfikacji traktatu z Lizbony i w którym
uczestniczą wszystkie państwa członkowskie, ponie-
waż wprowadzał on nowe rozwiązania, które wzmac-
niają rolę parlamentów narodowych, w naszym przy-
padku obu izb, Sejmu i Senatu. Ustawa, która po
wielomiesięcznych dyskusjach została przyjęta 5
sierpnia, ta, nad którą tego roku debatujemy, była
i jest spójna, obejmowała 24 artykuły. I poprawki Se-
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o współpracy Rady Ministrów z Sejmem i Senatem w sprawach związanych
z członkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej
Poseł Tadeusz Iwiński
natu, szczerze mówiąc, w dużej mierze – jak tu już
wspomniano – miały charakter, bo było ich nadzwy-
czaj dużo, 13, rozszerzający uprawnienia Senatu.
Otóż część senatorów zdaje się zapominać o tym, że
zgodnie z art. 95 konstytucji rząd odpowiada tylko
przed Sejmem, że to Sejm kontroluje rząd, a nie Se-
nat, chociaż w przypadku kwestii odnoszących się do
relacji z Unią Europejską Senat ma także właściwą
rolę do spełnienia. Jeżeli chodzi o tę dzisiejszą bardzo
długą dyskusję, to pragnę tylko przypomnieć, że cho-
dzi o posiedzenie Komisji do Spraw Unii Europej-
skiej, bo przedstawiciel PO mówił tu o Komisji Infra-
struktury i może dlatego jego klub zmienił zdanie,
zresztą jeżeli chodzi o ważną poprawkę, którą jeden
z profesorów prawa uznał wprost za niekonstytucyj-
ną. Chodzi tu o tę poprawkę 5. i myślę, że powinna
ona zostać jednak odrzucona. Klub Poselski Lewicy
zdecydowanie popiera zatem stanowisko przyjęte
w istocie jednogłośnie dzisiaj, to znaczy zaaprobowa-
nie trzech poprawek: 1., 9. i 10., a odrzucenie pozo-
stałych. Wierzymy, że ta ustawa zostanie tak szybko,
jak to możliwe, podpisana przez prezydenta, ale także
dla precyzji opowiadamy się za utrzymaniem klasycz-
nego rozwiązania polegającego na tym, że ustawa
wchodzi w życie po trzech miesiącach od momentu jej
ogłoszenia, żeby było to vacatio legis, bo teoretycznie
mogłoby się zdarzyć, że byłaby ona szalenie gwałtow-
nie ratyfikowana. Tak więc lepiej jest uczynić to
w stosownym czasie, a nie jest wykluczone, że być
może faktycznie zbiegnie się to niemalże z datą 1 stycz-
nia, czyli z czasem, kiedy Węgry przejmą przewodnic-
two Unii Europejskiej. (Dzwonek)
Chciałbym zakończyć moje wystąpienie stwier-
dzeniem, że nie wiem, czy ta praca była ciężka, ale
na pewno była długa, stosownie do słów Antoine’a de
Saint-Exupéry: Im cięższa praca, w której się spa-
lasz, tym więcej daje ci radości.
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję uprzejmie.
Poseł Tadeusz Iwiński:
Nie spaliliśmy się w tej pracy, a to, czy da nam
radość, zobaczymy dopiero, gdy znajdzie się ona na
kolejnym etapie i gdy obie Izby parlamentu będą mo-
gły odnosić się bardzo szybko i szczegółowo do pro-
jektów aktów ustawodawczych. Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
W imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowe-
go głos zabierze pan poseł Stanisław Rakoczy, bardzo
proszę.
123
Poseł Stanisław Rakoczy:
Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie!
Mam zaszczyt zabrać głos w imieniu klubu parla-
mentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego w spra-
wie omawianych dzisiaj poprawek Senatu, zgłoszo-
nych do ustawy kooperacyjnej. Klub Polskiego Stron-
nictwa Ludowego będzie głosował zgodnie z rekomen-
dacją komisji. Szczegółowe uzasadnienie poprawek
zgłaszałem, referując je jako poseł sprawozdawca.
Ponieważ wcześniej tego nie uczyniłem, chciał-
bym podziękować wszystkim członkom komisji za
dzisiejsze znakomite zachowanie na posiedzeniu ko-
misji, merytoryczną dyskusję i naprawdę bardzo rze-
telne podejście do sprawy.
Wiem, że ta ustawa może mieć kilka wad, ale my-
ślę, że na obecne warunki jest ona najlepszą z możli-
wych, jaką udało się nam wspólnie wypracować.
Jeszcze raz dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję uprzejmie panu posłowi.
Do zadania pytania zapisał się pan poseł Karol
Karski, Prawo i Sprawiedliwość.
Panie pośle, ma pan jedną minutę na zadanie py-
tania.
Zamykam listę.
Bardzo proszę.
Poseł Karol Karski:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chciałbym zadać
pytanie panu posłowi sprawozdawcy Rakoczemu.
Znaczna część materii, którą pierwotnie zamierzali-
śmy umieścić w tej ustawie, została uznana za taką,
która mogłaby zostać zawarta w regulaminie Sejmu.
Znaczna część proponowanych regulacji w związku
z tym została odłożona do późniejszego uregulowania
w tym akcie prawa wewnętrznego Sejmu, który na
podstawie konstytucji ma wpływ również na obo-
wiązki rządu wobec Sejmu.
W związku z tym chciałbym zapytać pana posła
sprawozdawcy, który jest zarazem przewodniczącym
Komisji do Spraw Unii Europejskiej: Czy są planowa-
ne prace nad nowelizacją regulaminu Sejmu? Czy
przewiduje pan, że moglibyśmy je zakończyć do czasu
wejścia w życie tej ustawy, czyli po trzech miesiącach
od publikacji w Dzienniku Ustaw, to znaczy mniej
więcej około 1 stycznia? Czy wtedy będziemy mogli
już korzystać z nowego regulaminu Sejmu, umożli-
wiającego stosowanie przepisów, o których w tej
chwili dyskutujemy? Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję panu posłowi.
Na pytanie odpowie sprawozdawca komisji pan
poseł Stanisław Rakoczy, bardzo proszę.
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
124 Oświadczenia poselskie
Poseł Stanisław Rakoczy:
Pani Marszałek! Panie Pośle! Po zakończeniu do-
brej, solidnej pracy dzisiaj na posiedzeniu komisji
nastąpiło gwałtowne rozprężenie i po prostu w ogól-
nym rozgardiaszu musiał pan niedosłyszeć – bo mó-
wiłem o tym – że na jutrzejszym posiedzeniu prezy-
dium komisji chcę rekomendować powołanie podko-
misji w celu opracowania projektu zmian w regula-
minie Sejmu wiążących się wprost z ustawą. Myślę,
a wręcz jestem przekonany, że podczas następnego
posiedzenia Sejmu, na pierwszym posiedzeniu komi-
sji uda się powołać podkomisję i rozpocząć jej prace.
Plan jest dokładnie taki, żeby przed wejściem
w życie ustawy, czyli przed zakończeniem 3-miesięcz-
nego vacatio legis, te zmiany w regulaminie już zo-
stały przyjęte. Dziękuję.
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję panu posłowi.
Zamykam dyskusję*).
Do głosowania nad uchwałą Senatu przystąpimy
w bloku głosowań.
Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie punktów
porządku dziennego zaplanowanych na dzień 22
września br.
Informuję, że zgłosili się posłowie do wygłoszenia
oświadczeń poselskich.
Czy ktoś z pań i panów posłów pragnie jeszcze
zapisać się do wygłoszenia oświadczenia?
Nikt się nie zgłasza, listę posłów zgłoszonych do
oświadczeń uważam zatem za zamkniętą.
Głos ma pani posłanka Mirosława Masłowska,
Prawo i Sprawiedliwość.
Bardzo proszę, pani poseł.
Poseł Mirosława Masłowska:
Szanowna Pani Marszałek! Współczuję, że jest
tak późno, że to wszystko się tak wydłużyło i faktycz-
nie w tej chwili jest pani najdłużej pracującym mar-
szałkiem.
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Razem damy radę, pani poseł.
Poseł Mirosława Masłowska:
Szanowni Państwo! Dzisiaj otwarto wystawę po-
święconą „Solidarności”, wobec tego cofnijmy się
pamięcią do dnia 30 sierpnia 2010 r., kiedy to premier
*) Teksty wystąpień niewygłoszonych – w za-
łączniku nr 1.
Donald Tusk na uroczystościach rocznicowych
w Gdyni podczas swojego wystąpienia pytał, co się
stało z dziewięcioma milionami członków „Solidar-
ności”. Odpowiadam na to pytanie. Ludźmi „Solidar-
ności” byli nie tylko członkowie komitetów strajko-
wych i osoby internowane, ale także olbrzymia rzesza
pracowników różnych zakładów pracy, zaczynając od
robotników, poprzez chłopów, inteligencję. Braliśmy
czynny udział w kolportażu prasy, ulotek, potocznie
zwanych bibułą, oraz zakazanych książek paryskiej
„Kultury”, tzw. uniwersytetu latającego. Przechowy-
waliśmy je w biurkach, tapczanach, pod podłogą. Nie
tylko ich rozprowadzanie, ale nawet posiadanie gro-
ziło nam poważnymi konsekwencjami. Przynosiliśmy
jedzenie zamkniętym za bramą stoczni w Szczecinie,
w Gdańsku, w Gdyni, konspiracyjnie opatrywaliśmy
rannych w zamieszkach ulicznych z 1970 r. Lekarze,
pielęgniarki, sanitariusze, salowe, to duża część
z tych dziewięciu milionów. Dziś część z nich jest już
niestety świętej pamięci, część na nędznych emery-
turach, a pozostali musieli wyjechać w poszukiwaniu
pracy za granicę. Wśród tych dziewięciu milionów
byli profesorowie, pracownicy nauki, aktorzy, piosen-
karze, ludzie kultury i sztuki, którzy dawali koncer-
ty w kościołach, dodając ludziom otuchy i odwagi.
Tych dziewięć milionów członków „Solidarności”
wspomagali księża, wspaniali, odważni kapłani, któ-
rzy z narażeniem życia odprawiali patriotyczne msze
w strajkujących zakładach pracy, a w kościołach da-
wali schronienie protestującym ludziom z ulicy. Wie-
lu z nich straciło życie w niewyjaśnionych do dnia
dzisiejszego okolicznościach. Pośród tych dziewięciu
milionów są wreszcie pracownicy wielu zakładów
pracy.
Nie można tu nie odnieść się do wystąpienia pre-
zydenta Komorowskiego, który w Szczecinie porów-
nał dźwigi stoczniowe do amerykańskiej Statui Wol-
ności. To był olbrzymi nietakt. W Szczecinie możemy
mówić o martwych dźwigach, przypominających
o likwidacji stoczni i utracie pracy przez wiele tysię-
cy stoczniowców oraz pracowników firm kooperują-
cych ze stocznią. Rodziny stoczniowców zmamione
przez pana Tuska i jego rząd odprawami dzisiaj znaj-
dują się na skraju ubóstwa.
Wśród tych dziewięciu milionów w Szczecinie są
również pracownicy innych dużych, upadłych zakładów
przemysłowych, takich jak: Załom, Wiskord, papiernia
Skolwin, huta w Szczecinie, częściowo port. Jako kolej-
ni do wyrzucenia na bruk szykują się pracownicy Za-
kładów Chemicznych Police SA i jedynej, która jeszcze
została, stoczni remontowej Gryfia. Nie tylko w Szcze-
cinie, ale również w innych miastach Polski upadł prze-
mysł i bardzo wielu robotników wylądowało na ulicy.
To jest zagubione przez pana Tuska dziewięć milionów
ludzi z „Solidarności” sprzed 30 lat.
Panie Tusk, „Solidarność” była tam, gdzie byli
ludzie, pracownicy, zakłady pracy. Rządy Platformy
Obywatelskiej doprowadziły do likwidacji zakładów
pracy i nadużyciem z pana strony jest mówienie
o tym, że związek zawodowy nie ma prawa używać
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Oświadczenia poselskie
Poseł Mirosława Masłowska
loga „Solidarności” – mój głos jest głosem obrony
przed jego zawłaszczeniem. To nie premier Jarosław
Kaczyński, mówiąc prawdę, dzieli społeczeństwo, to
zakłamana Platforma Obywatelska, mająca za nic
rzeczywiste problemy zwykłych ludzi, skutecznie po-
dzieliła Polaków.
Jeszcze nie wszystkie dinozaury wyginęły, cho-
ciaż w ramach miłości chcieliście tę watahę wyrżnąć.
Kierowaliście te słowa do członków Prawa i Sprawie-
dliwości. Ja i wiele znanych mi osób należymy do tych
dinozaurów. Nie byliśmy internowani, co nie ozna-
cza, że nie jesteśmy ludźmi „Solidarności”. Pierw-
szym, najważniejszym postulatem „Solidarności”, co
widać dzisiaj na jednej z plansz wystawy, było po-
wstanie wolnych, niezależnych związków zawodo-
wych pracowników, niezależnych od rządu i niezależ-
nych od partii, działających w obronie praw pracow-
niczych. (Dzwonek)
Niezależnie od tego, czy na czele stał pan Wałęsa,
czy – jak obecnie – przewodniczącym związku „Soli-
darności” jest pan Śniadek, nikt nie miał i nie ma
moralnego prawa odbierać logo „Solidarności” związ-
kowi zawodowemu, nawet jeżeli jest premierem, mi-
nistrem czy zasłużonym ongiś działaczem związku.
Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję uprzejmie, pani poseł.
Głos ma pan poseł Jan Warzecha, Prawo i Spra-
wiedliwość.
Bardzo proszę.
Poseł Jan Warzecha:
Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Pragnę wygłosić
oświadczenie o Zespole Pieśni i Tańca Igloopolanie.
Nasze małe Mazowsze, mówią mieszkańcy Dębicy
o miejskim zespole, a grupa istnieje już 32 lata i cią-
gle zadziwia swoimi występami widzów w kraju i za
granicą. Podczas ich występów dla Polonii w oczach
widzów wielokrotnie pojawiały się łzy, dziękowano
im za piękny pokaz polskiego folkloru i kultury na-
rodowej. Dzięki wam możemy być dumni, że jesteśmy
Polakami – słyszeli członkowie zespołu.
Zespół Igloopolanie powstał w 1978 r. W Dębicy
działało wtedy kilka zespołów ludowych. Dzięki de-
terminacji członków zespołu nie doszło do jego roz-
wiązania w trudnych dla kultury czasach. Dzisiaj są
renomowaną grupą działającą w strukturach Miej-
skiego Ośrodka Kultury w Dębicy.
Zespół kultywuje rodzimy folklor i narodowe tra-
dycje. Dysponuje imponującą garderobą, pięknymi
strojami ludowymi, których autentyczne wzory, bar-
wy, bogactwo i różnorodność budzą zachwyt widzów.
125
Na koncertach Igloopolanie prezentują bardzo
wysoki poziom artystyczny. Najlepszym tego świa-
dectwem są wysokie lokaty na festiwalach i konkur-
sach folklorystycznych. Porównanie wykonywanych
przez nich tańców, naszych narodowych tańców: obe-
rków, skocznych polek, ognistych szlacheckich ma-
zurów czy dostojnych polonezów, z tańcami innych
narodów wypada zdecydowanie na korzyść Igloopo-
lan z Dębicy.
Zespół ma za sobą setki występów, od kameral-
nych w niewielkich salkach, do wielkich występów
stadionowych. Wszędzie spotykał się z bardzo do-
brym i ciepłym przyjęciem. Uświetniał swoją sztuką,
tańcem i śpiewem uroczystości patriotyczne i kościel-
ne. Igloopolanie mają za sobą nagrania telewizyjne
i radiowe. Śmiało można powiedzieć, że od lat są
wspaniałym ambasadorem narodowej kultury, który
rozsławia Polskę i Dębicę daleko poza granicami kra-
ju, zespół koncertował bowiem we Francji, Belgii,
Turcji, Słowacji i Holandii, oklaskiwali go widzowie
na Ukrainie, na Węgrzech, we Włoszech, w Rosji,
w Niemczech, w Szwecji, na Korsyce i w Sardynii.
Sukcesy Igloopolan to zasługa ludzi, dla których
narodowy taniec i śpiew były pasją. Pierwszym cho-
reografem zespołu był Kazimierz Górczak. Po nim
zespół przejęła Bożena Niżańska, bez wątpienia naj-
wybitniejszy choreograf na Rzeszowszczyźnie, która
współpracowała między innymi z Mirą Zimińską-Sy-
getyńską, zajmując się zespołem Mazowsze. Obecnie
zespołem kieruje Romuald Kalinowski – był on zresz-
tą asystentem profesor Bożeny Niżańskiej – który
prowadzi też Polonijne Studium Tańca kształcące
tancerzy z Europy i Stanów Zjednoczonych. Wielkie
zasługi w sukcesach Igloopolan mają również An-
drzej Jakubowski, kierownik muzyczny, Zdzisław
Worek, kierownik zespołu, Stanisław Wiktor, kierow-
nik kapeli, który wraz z Zenonem Piękosiem jest też
akompaniatorem. Kostiumami opiekuje się Krystyna
Wiktor.
W ciągu 32 lat istnienia miejskiego Zespołu Pieśni
i Tańca Igloopolanie przez jego szeregi przewinęło się
kilkuset tancerzy i śpiewaków. O ich kunszcie może
świadczyć fakt, że z dębickiego zespołu Igloopolanie
trafili do takich zespołów, jak Mazowsze i Śląsk.
Obecnie Igloopolanie to wielka trzypokoleniowa ro-
dzina. Najstarsi, tworzący pierwszy historyczny ze-
spół, spotykają się nadal i ćwiczą w ekipie byłych
tancerzy. Jest to grupa licząca przeszło 20 osób. Jest
też zespół reprezentacyjny liczący 24 osoby oraz
Mali Igloopolanie – ponad 100 dzieci w wieku od
6 do 12 lat marzy, aby kiedyś zastąpić swoich star-
szych kolegów w reprezentacji zespołu. Spotykają
się wszyscy nie tylko na koncertach jubileuszowych.
Łączą ich wspólne pasje, zamiłowania i przede
wszystkim troska o to, aby nie zanikły narodowe,
ludowe tradycje.
Ostatnio Igloopolanie byli na 36. Międzynarodo-
wym Festiwalu Folklorystycznym w Bonheiden w Bel-
gii. Festiwal odbywa się pod patronatem Międzyna-
rodowej Rady Stowarzyszeń Folklorystycznych, Fe-
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
126 Oświadczenia poselskie
Poseł Jan Warzecha
stiwali i Sztuki Ludowej, bardzo prestiżowego stowa-
rzyszenia miłośników folkloru i kultury ludowej. Na
tym festiwalu razem z Igloopolanami występowały
zespoły z Chin, Tajlandii, Ghany, Paragwaju i Belgii.
Także ten występ zakończył się dla dębickiego zespo-
łu wielkim sukcesem i uznaniem publiczności oraz
międzynarodowego jury. Również lokalna prasa po-
święciła sporo miejsca polskiemu zespołowi, zachwy-
cając się jego kunsztem i urodą tancerek.
Miejski Zespół Pieśni i Tańca Igloopolanie ćwiczy
w Domu Kultury Mors Miejskiego Ośrodka Kultury
w Dębicy.
Wierzę głęboko, że dzięki takim zespołom ocalimy
dla przyszłych pokoleń naszą narodową tradycję i kul-
turę ludową, z której bogactwa jesteśmy znani na ca-
łym świecie. Dla Dębicy zespół jest wspaniałą wizy-
tówką. Dla dzieci i młodzieży w nim ćwiczącej – szko-
łą przyjaźni i pasją, która częstokroć decyduje o jako-
ści naszego życia. Dobrze, że kolejne władze samorzą-
dowe miasta wspierają działalność takich grup arty-
stycznych. Jest to wyraz dobrze pojętej troski o zada-
nia z zakresu kultury. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję panu posłowi.
Oświadczenie wygłosi pan poseł Krzysztof Ga-
dowski, Platforma Obywatelska.
Nie ma pana posła.
Głos ma pan poseł Bartłomiej Dorywalski, Prawo
i Sprawiedliwość.
Bardzo proszę.
Poseł Bartłomiej Dorywalski:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W dniu 18 wrze-
śnia 2010 r. obchodzono 45-lecie istnienia Zespołu
Szkół Ponadgimnazjalnych nr 2 we Włoszczowie.
W tym dniu również odbył się pierwszy zjazd absol-
wentów i pracowników szkoły. Jako uczestnik tych
obchodów chciałbym przybliżyć informacje o szkole,
która dumnie nosi imię swojego patrona hetmana
Stefana Czarnieckiego.
Tradycja szkolnego kształcenia rolniczego na zie-
mi włoszczowskiej sięga już blisko 90 lat, bowiem 18
czerwca 1922 r. miała miejsce uroczysta inauguracja
działalności Ludowej Szkoły Rolniczej Męskiej
w Rożnicy, dawny powiat włoszczowski. Jak wynika
z zachowanej dokumentacji, była to uroczystość zor-
ganizowana z wielkim rozmachem i niezwykle ważna
dla miejscowych władz powiatowych. Lata 30. dla
szkoły to problemy z niską frekwencją uczniów oraz
stosunkowo duże koszty utrzymania, jednak szkoła
przetrwała do 1939 r.
Początki historii szkoły we Włoszczowie sięgają
roku 1964. W tym roku utworzono Dwuletnią Szko-
łę Rolniczą. Zajęcia odbywały się w pomieszczeniach
należących do Szkoły Podstawowej nr 1. W roku 1968
szkołę przekształcono w Zasadniczą Szkołę Rolniczą.
W 1975 r., po likwidacji powiatu, szkoła zajęła budy-
nek powiatowej rady, gdzie mieści się do dnia dzisiej-
szego. Również w 1975 r., wychodząc naprzeciw ocze-
kiwaniom młodzieży, stworzono szkołę średnią, a mia-
nowicie 3-letnie Technikum Rolnicze. Należy również
wspomnieć, że w ramach Zespołu Szkół Rolniczych,
który został powołany w 1977 r., funkcjonowały szko-
ły filialne w Łopusznej i Końskich.
Dzisiejszy Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych to
sukcesor i kontynuator tradycji poprzednich szkół.
Mury tej szkoły opuścili uczniowie, którzy w doro-
słym życiu okazali się wspaniałymi samorządowca-
mi, działaczami, urzędnikami, stróżami prawa. Jest
to liczna grupa ludzi, ponad 4 tys. absolwentów, któ-
ra ma na swoim koncie wiele sukcesów.
Szkoła pielęgnuje wartości historyczne, organizu-
je bądź współorganizuje liczne uroczystości patrio-
tyczne. Wystarczy wspomnieć o odsłonięciu tablicy
epitafijnej policjantów z powiatu włoszczowskiego
pomordowanych w Katyniu przez NKWD, czy posa-
dzeniu dębów pamięci poświęconych ofiarom kata-
strofy lotniczej pod Smoleńskiem. Szkoła była współ-
organizatorem konkursu „Golgota Wschodu”, który
w roku 2010 miał rangę wojewódzką. Uczniowie pie-
lęgnują pamięć o patronie szkoły, wielkim rodaku
hetmanie Stefanie Czarnieckim.
Chcę wyrazić moje uznanie dla ważnej roli, jaką
pełniła i pełni ta szkoła dla młodzieży z powiatu
włoszczowskiego. Następuje rozwój placówki, po-
wstają nowe kierunki kształcenia, poziom nauczania
wzrasta, a jest to zadanie szczególnie ważne w świe-
tle naszego członkostwa w Unii Europejskiej oraz
wciąż nowych wyzwań, jakie z niego wynikają dla
Polski. Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję panu posłowi.
Oświadczenie wygłosi pan poseł Krzysztof Toł-
wiński, Prawo i Sprawiedliwość.
Bardzo proszę, panie pośle.
Poseł Krzysztof Tołwiński:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Oświadczenie do-
tyczyć będzie bardzo wrażliwej kwestii obrony języ-
ka polskiego na dawnych ziemiach Rzeczypospolitej.
Używanie języka ojczystego przez mniejszość polską
na Litwie jest bezwzględnie zwalczane i karane
przez litewską inspekcję języka państwowego. Do-
tkliwe grzywny nakładane są na przedsiębiorców
i samorządowców stosujących dwujęzyczne, tj. litew-
skie i polskie, tablice informacyjne w regionie pod-
wileńskim, w którym Polacy przecież stanowią 80%
mieszkańców. Tym samym litewski urząd łamie za-
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
Oświadczenia poselskie
Poseł Krzysztof Tołwiński
równo prawo międzynarodowe, jak też dwustronny
traktat polsko-litewski. Litwa przecież od 2004 r.
jest członkiem Unii Europejskiej, mimo to nadal
łamie prawo międzynarodowe, w tym Konwencję
ramową o ochronie mniejszości narodowych, art. 10
i 11, którą Sejm Republiki Litewskiej ratyfikował
jeszcze w 2000 r.
W większości krajów Unii na obszarach zwarcie
zamieszkanych przez mniejszości narodowe, zwykle
10–20%, powszechnie stosuje się dwu-, a niekiedy
nawet trzyjęzyczne tablice informacyjne. Dobrym
tego przykładem jest Podlasie, gdzie nasi Litwini
w powiecie sejneńskim korzystają z praw, które tutaj
cytuję. Natomiast Litwa łamie również zapisy trak-
tatu polsko-litewskiego o przyjaznych stosunkach
i dobrosąsiedzkiej współpracy z 1994 r.
Mniejszość polska na Litwie, licząca w rejonie wi-
leńskim ponad 60%, a solecznickim – 80% mieszkań-
ców, jest pozbawiona fundamentalnego prawa do
stosowania ojczystego języka polskiego jako przecież
pomocniczego obok urzędowego języka litewskiego,
którego nie kwestionujemy. Mamy wiele przykładów
karania przedstawicieli polskiej mniejszości narodo-
wej na Litwie – grzywny dotykające przedsiębiorców
np. stosujących dwujęzyczne tablice informacyjne
z nazwami kursów na mikrobusach. Związek Pola-
ków na Litwie oraz Waldemar Tomaszewski, poseł
do Parlamentu Europejskiego, przewodniczący Akcji
Wyborczej Polaków na Litwie, zorganizowali zbiórkę
pieniężną wśród wszystkich ludzi dobrej woli, by zre-
kompensować karanym przez urząd litewski ponie-
sione straty.
Jest potrzeba wsparcia z naszej strony i podjęcia
działań rządu polskiego, Ministerstwa Spraw Za-
granicznych, by tej sprawy nie przeciągać, aby na
wszelkich forach oraz zdecydowanymi działaniami
dyplomatycznymi wyegzekwować należne prawa
wiernym synom Rzeczypospolitej. To nie Polacy
opuścili Rzeczpospolitą, to Rzeczypospolita ich opu-
ściła, z różnych zresztą przyczyn. Winniśmy im dzi-
siaj zatem nasze wsparcie – ciągle wiernym ojczyź-
nie naszym rodakom.
Stąd z gmachu polskiego parlamentu za zaszczyt,
ale i za obowiązek, uważam wygłoszenie tego oświad-
czenia. Mam nadzieję, iż ten głos zmobilizuje nas do
działania. Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję panu, panie pośle. To było bardzo ważne
oświadczenie.
Głos ma pan poseł Piotr Polak, Prawo i Sprawie-
dliwość.
Bardzo proszę, panie pośle.
127
Poseł Piotr Polak:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Sierpień to w Pol-
sce miesiąc, w którym z wszystkich zakątków kraju
różnymi drogami pielgrzymują pątnicy, aby po często
kilkunastodniowym wysiłku pieszo dojść do tronu
Matki Boskiej Częstochowskiej. Częstochowa i jasno-
górski klasztor w te sierpniowe dni stają się najważ-
niejszymi miejscami w Polsce dla tysięcy Polaków.
Tradycja pielgrzymowania przed oblicze Czarnej
Madonny w naszej ojczyźnie sięga już kilku wieków.
Tutaj Polacy zawsze znajdowali oparcie w trudnych
dla narodu chwilach, tutaj klękały i klękają przed
Matką Bożą tysiące naszych rodaków, aby dziękować
i prosić w różnych intencjach.
Mówiąc o tej pięknej pielgrzymkowej tradycji, nie
sposób nie wspomnieć w tym roku o pątnikach, któ-
rzy pieszo idą na Jasną Górę z Sieradza, miasta
o długiej, bo sięgającej 900 lat, historii. Najstarsze
źródła archiwalne dowodzą, że pierwsza piesza piel-
grzymka mieszkańców tego miasta do Matki Boskiej
Częstochowskiej odbyła się w 1610 r. Według tychże
źródeł jest to najstarsza piesza pielgrzymka do Czę-
stochowy. W ten sposób w tym roku obchodziliśmy
piękny jubileusz 400-lecia pielgrzymki sieradzkiej.
Na pielgrzymi szlak pątnicy wyruszają z prastarej
sieradzkiej fary zawsze po uroczystej mszy świętej.
Przez długie lata trasa pielgrzymki wiodła przez Zło-
czew, Wieluń i Kłobuck i choć do naszych czasów nie
przetrwały dokładne przekazy z pielgrzymek XVII,
XVIII i XIX-wiecznych, to te z okresu międzywojen-
nego w XX w. są już udokumentowane.
I tak nawet zbliżający się tragiczny wrzesień 1939 r.
nie przestraszył sieradzkich pielgrzymów, którzy jak
co roku wyruszyli w drogę ku Jasnej Górze. W okre-
sie okupacji hitlerowskiej oficjalnych pielgrzymek nie
organizowano, ale sieradzanie i tak pielgrzymowali
w sposób nieformalny. Podobnie było w trudnym
okresie stalinowskim.
Najliczniejsze pielgrzymki miały miejsce w latach
osiemdziesiątych. W 1981 r. zmieniono wieloletnią
trasę i od tego czasu sieradzanie maszerują przez
Burzenin i Działoszyn. Rekordowa liczba pątników,
około 2 tys., udała się na Jasną Górę w roku 1983.
Tegoroczna 400. pielgrzymka zgromadziła prawie
800 pątników. To w porównaniu z ostatnimi latami
znaczący wzrost. W tym roku hasłem przewodnim
były słowa „Bądźmy świadkami miłości”. Pątnicy
wyruszyli na trasę z krzyżem, chlebem i sztandarem
miasta Sieradza w niedzielny poranek po uroczystej
mszy świętej odprawionej przez wikariusza biskupie-
go ks. prałata Mariana Bronikowskiego, proboszcza
parafii Wszystkich Świętych. Początek zawsze ma
miejsce w dniu 22 sierpnia, a przebieg prawie 120-
-kilometrowej trasy jest tak zaplanowany, aby do celu
dojść po trzech dniach i w dniu 26 sierpnia uczcić
uroczystość Najświętszej Marii Panny Częstochow-
skiej. Cechą charakterystyczną pielgrzymki sieradz-
 74. posiedzenie Sejmu w dniu 22 września 2010 r.
128 Oświadczenia poselskie
Poseł Piotr Polak
kiej jest to, że zawsze jej uczestnicy wracają do do-
mów również pieszo.
Mówiąc o historii sieradzkich pielgrzymek, należy
podkreślić ich wyjątkowo uroczysty charakter oraz
przywiązanie do tradycji regionalnej. Rokrocznie
przed Częstochową rozwija się asysta w regionalnych
strojach sieradzkich. Przez długie lata wyróżnikiem
i ozdobą pielgrzymek były towarzyszące im wozy
konne. Po ośmiu latach przerwy jeden taki wóz też
towarzyszył pielgrzymom w roku bieżącym. Po jed-
nodniowym świętowaniu w dniu 26 sierpnia nastąpił
powrót do domów i to znów, jak wcześniej mówiłem,
na nogach. 29 sierpnia w strugach deszczu zmęczo-
nych, ale szczęśliwych pielgrzymów witały tłumy
sieradzan przed kościołem Wszystkich Świętych. Na
uroczyste powitanie przybył biskup włocławski Aloj-
zy Mering. Tysiące kwiatów, dźwięki dzwonów i or-
kiestry dętej sieradzkiej straży pożarnej nadały
powitaniu jubileuszowej 400. pielgrzymki sieradz-
kiej odświętny i uroczysty charakter. Gratuluję or-
ganizatorom. Gratuluję wytrwałości uczestnikom
pielgrzymki, o której długo będziemy pamiętać.
Z okazji doniosłej rocznicy w domu katolickim przy
parafii Wszystkich Świętych w Sieradzu została zor-
ganizowana wystawa okolicznościowa pokazująca
piękne dziedzictwo i historię czterech wieków piel-
grzymowania z Sieradza na Jasną Górę. Dziękuję.
(Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję uprzejmie panu posłowi.
Głos ma pan poseł Kazimierz Moskal, Prawo
i Sprawiedliwość.
Bardzo proszę, panie pośle.
(Przerwa w posiedzeniu o godz. 21 min 40)
Poseł Kazimierz Moskal:
Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Moje
dzisiejsze oświadczenie będzie bardzo krótkie. Jest
to prośba i protest – prośba do pani marszałek,
a protest przeciwko zachowaniom ministrów, którzy
nie udzielają odpowiedzi. Jeżeli poseł ma pewne wąt-
pliwości, jeżeli chce dowiedzieć się wszystkiego
w sprawie tego, czy rzeczywiście te wielkie sukcesy
i osiągnięcia tego rządu są faktem, prawdą, i zadaje
pytania, na które nie uzyskuje odpowiedzi, to trudno
powiedzieć, że tak powinno być. Kiedy chciałem m.in.
ten problem zgłosić pani marszałek, pani marszałek
mi nie udzieliła głosu. Mam prośbę do pani marsza-
łek, żeby na przyszłość, jeżeli minister nie odpowie
na pytanie, zobowiązać go do udzielenia odpowiedzi.
Sprawa dotyczyła prostej rzeczy, mianowicie wycho-
wania przedszkolnego. Co jest ważne, istotne – tutaj
mówi się o wielkich sukcesach, wielkich osiągnię-
ciach rządu koalicyjnego, natomiast wydaje mi się,
a chyba prawidłowo myślę, że jest to sukces samorzą-
du. Kiedy pytam, jakie środki samorząd przeznaczył
na utrzymanie przedszkoli, wychowanie przedszkol-
ne, a jakie rząd, odpowiedzi nie ma, bo odpowiedź jest
prosta i wiadoma. I dlatego też, pani marszałek, bar-
dzo proszę skierować prośbę do pani minister, która
nie udzieliła odpowiedzi, żeby ta odpowiedź była
przekazana na piśmie. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję panu posłowi.
Przekażemy taką prośbę pani minister.
Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie*).
Zarządzam przerwę w posiedzeniu do jutra, tj. 23
września 2010 r, do godz. 9.
*) Teksty wystąpień niewygłoszonych – w za-
łączniku nr 1.

Teksty wystąpień niewygłoszonych
Pierwsze czytanie senackiego projektu
ustawy o zmianie ustawy o świadczeniu pie-
niężnym przysługującym osobom deportowa-
nym do pracy przymusowej oraz osadzonym
w obozach pracy przez III Rzeszę i Związek
Socjalistycznych Republik Radzieckich oraz
niektórych innych ustaw
– punkt 9. porządku dziennego
Poseł Kazimierz Gwiazdowski (Klub Par-
lamentarny Prawo i Sprawiedliwość)
Proponowany art. 2 pkt 2 lit. b ustawy o świad-
czeniu pieniężnym przysługującym osobom depor-
towanym do pracy przymusowej oraz osadzonym
w obozach pracy przez III Rzeszę i Związek Socjali-
stycznych Republik Radzieckich mówi, że represją
jest m.in. świadczenie pracy przymusowej na rzecz
III Rzeszy i ZSRR w warunkach wywiezienia poza
dotychczasowe miejsce zamieszkania przez okres co
najmniej 6 miesięcy w latach 1939–1945 w granicach
przedwojennego państwa polskiego, któremu towa-
rzyszyła rozłąka z bliskimi. Jeżeli represjonowany
został wywieziony poza miejsce zamieszkania wraz
z innymi członkami rodziny, to czy otrzyma on
świadczenia wynikające z nowelizowanej ustawy,
a jeżeli nie, to czym jego praca przymusowa różniła
się od pracy osoby, która została wywieziona sama,
bez członków najbliższej rodziny? Drugie pytanie
dotyczy osób represjonowanych wywożonych do pra-
cy przymusowej z terytorium państwa polskiego
w jego granicach sprzed l września 1939 r., a kon-
kretnie z tzw. Kresów Wschodnich, na terytorium
ZSRR po 5 lutego 1946 r. Czy osoby takie otrzymają
świadczenia przewidziane zmienianą ustawą, a jeże-
li nie to dlaczego?
Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej
i Rodziny o poselskich projektach ustaw o zmia-
nie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za
pracę
– punkt 11. porządku dziennego
Poseł Wojciech Kossakowski (Klub Parlamen-
tarny Prawo i Sprawiedliwość)
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Komisja zaopi-
niowała odrzucenie projektów ustaw zgłoszonych
Załącznik nr 1
przez posłów dwóch klubów o minimalnym wyna-
grodzeniu za pracę. To jeden z bardziej drażliwych
tematów ostatnich dni. Oczywiście wszyscy wiemy,
że rząd pracuje nad swoim projektem w tej materii,
ale niestety to, co w nim proponuje, jest jedną wielką
huśtawką niepewności.
Argumenty dotyczące tego, że zbyt szybki wzrost
płacy minimalnej w mniej zamożnych regionach
może przyczynić się do wzrostu zatrudnienia w sza-
rej strefie, były wysuwane zawsze przy próbie pod-
wyższenia tej kwoty i prawdopodobnie będą wysu-
wane także w przyszłości. Wielu analityków podkre-
śla, że brak działań zmierzających do podwyższenia
obecnej kwoty płacy minimalnej spowoduje pogłę-
bienie, i tak już dużej, różnicy pomiędzy najlepiej
i najgorzej zarabiającymi, oczywiście kosztem tych
ostatnich.
A zatem mamy tu ten jakże ważny wymiar mo-
ralny tego działania. Gdy nałożymy na to zapowia-
dane podwyżki podatków pośrednich VAT, a co za
tym idzie poszybowanie cen w sklepach, sytuacja bę-
dzie naprawdę poważna. Dlatego jeszcze raz podkre-
ślam: zbyt lekką ręką projekty te zostały przekreślo-
ne na rzecz tak naprawdę nie wiadomo czego.
Przedstawiona przez ministra edukacji na-
rodowej „Informacja ministra właściwego do
spraw oświaty i wychowania o stanie przygo-
towań organów prowadzących do objęcia obo-
wiązkiem szkolnym dzieci sześcioletnich”
(druk nr 3214) wraz ze stanowiskiem Komisji
Edukacji, Nauki i Młodzieży
– punkt 12. porządku dziennego
Poseł Wojciech Kossakowski (Klub Parlamen-
tarny Prawo i Sprawiedliwość)
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam dwa pyta-
nia odnośnie do omawianej materii.
Po pierwsze, jak wygląda sytuacja na obszarach
popowodziowych w zakresie powrotu do normalności
placówek szkolnych?
I druga kwestia, którą uparcie drążę za każdym
razem jako poseł, ale przede wszystkim jako rodzic.
Coraz częściej słyszymy o przemocy w szkołach mię-
dzy uczniami. Mam tu na myśli takie zjawiska, jak:
poniżanie, wyłudzanie pieniędzy, przemoc psychicz-
ną ze strony rówieśników. Czy prowadzony jest mo-
2
nitoring tego zjawiska oraz jakie działania zostały
podjęte, aby ta sytuacja nie dotknęła wysyłanych do
szkół 6-latków? Ten temat budzi wiele obaw, a MEN
jest zobowiązane do zwrócenia szczególnej uwagi na
to, jak ta sprawa się rozwija. Pamiętajmy, że dziecko
najsłabsze, bezbronne może być szczególnie narażone
na przemoc ze strony starszych kolegów.
Poseł Mirosław Pawlak (Klub Poselski Pol-
skiego Stronnictwa Ludowego)
Z materiału przedłożonego Sejmowi wynika, iż na
przestrzeni lat 2008–2009 zwiększyła się dynamika
wzrostu liczby dzieci w wieku 3–5 lat, objętych wy-
chowaniem przedszkolnym. Proszę o wskazanie, jak
procentowo kształtuje się ten proces w dużych mia-
stach i na wsi. Czy zdarzają się sytuacje, że rodzice
mają trudności w umieszczeniu dziecka w przedszko-
lu? Jeśli tak, to jakie? W jakim zakresie zapewniona
jest opieka medyczna w przedszkolach? Jak kształ-
tują się subwencje oświatowe na edukację sześciolet-
nich uczniów, ze szczególnym uwzględnieniem tere-
nów wiejskich i typowo rolniczych?
Sprawozdanie Komisji do Spraw Unii Euro-
pejskie o stanowisku Senatu w sprawie ustawy
o współpracy Rady Ministrów z Sejmem i Se-
natem w sprawach związanych z członkostwem
Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej
– punkt 13. porządku dziennego.
Poseł Mirosław Pawlak (Klub Poselski Pol-
skiego Stronnictwa Ludowego)
Jakie jest stanowisko rządu w kwestii pozbawie-
nia obu Izb parlamentu dostępu do wiedzy o takich
aktach, jak decyzje będące aktami wykonawczymi,
ale dotyczące spraw o dużej doniosłości? Czy sprawy
mające charakter i wymiar transgraniczny czy też
dotyczące zwiększenia uprawnień Prokuratury Eu-
ropejskiej do ścigania poważnych przestępstw – wo-
bec braku zapisów ustawowych – nie osłabią znacze-
nia kontroli parlamentarnej?
Oświadczenie poselskie
Poseł Zbigniew Chmielowiec (Klub Parlamen-
tarny Prawo i Sprawiedliwość)
Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Tra-
dycją już się stało, że po żniwach polska wieś podczas
dożynek dziękuje Bogu i ludziom za plony i całorocz-
ne trudy pracy, podejmowane przez rolników.
Ten rok miał znaczenie szczególne. Część naszej
Ojczyzny dotknięta została klęską powodzi, nato-
miast w innych miejscach Polski plony były dużo
uboższe niż w ubiegłych latach. Pomimo to wiele sa-
morządów podjęło się trudu wyrażenia podziękowa-
nia spracowanym rękom polskiego rolnika, organi-
zując dożynki. Jedną z takich gmin była podkarpac-
ka gmina Raniżów, znajdująca się w powiecie kolbu-
szowskim.
W ostatnią niedzielę wakacji 29 sierpnia 2010 r.
Raniżów stał się stolicą rolniczego święta – gminnych
dożynek. Ta tradycyjna impreza, sięgająca korzenia-
mi XIX wieku, adaptowana do współczesnych warun-
ków, przyciąga corocznie rzesze rolników i osób pra-
cujących na rzecz rolnictwa. Uroczystości rozpoczęły
się mszą św. dziękczynną, odprawioną w kościele pa-
rafialnym w Raniżowie. Starostowie dożynek, zespo-
ły wieńcowe, rolnicy i zaproszeni goście zgromadzili
się w świątyni, by podziękować Panu Bogu za to
wszystko, co udało się wyprodukować na polach. Pro-
boszcz raniżowski ks. Henryk Smaroń poświęcił
chleb przyniesiony przez starostów oraz piękne wień-
ce dożynkowe – symbole zebranych plonów ziemi.
Po mszy św. wszyscy w barwnym korowodzie na
czele z kapelą Raniżowianie udali się na stadion
sportowy, gdzie odbyła się zasadnicza część dożyn-
kowej uroczystości. Starostowie dożynkowi, pani
Danuta Pikor z Zielonki i pan Stanisław Rodzeń
z Posuch, wręczając chleb wójtowi, prosili go, by po-
dzielił ten dar równo i sprawiedliwie, aby nikomu go
nie zabrakło. Ten zapewnił, że dołoży wszelkich sta-
rań, aby tak się stało.
Symbole zebranych plonów, czyli wyjątkowo pięk-
ne wieńce dożynkowe, zostały ośpiewane przez ze-
społy wieńcowe. W przyśpiewkach tych zawarto wie-
le życzeń pod adresem władz gminnych, pochwalono
za dotychczasową działalność, wytknięto niedocią-
gnięcia. Wieńce zaś otrzymały osoby, które swą pra-
cą zasłużyły na to szczególne wyróżnienie od danego
sołectwa. Tradycją stało się już, że starostowie doży-
nek (wyróżniający się rolnicy) otrzymują je ze swoich
miejscowości. W ten sposób symbolicznie przekazy-
wane są jakby dla wszystkich rolników z gminy.
Wieniec z Zielonki otrzymała starościna Danuta
Pikor, wieniec z Posuch trafił do starosty Stanisława
Rodzenia. Sołectwo Raniżów przygotowało dwa
wieńce, z których jeden miałem przyjemność sam
otrzymać, drugi trafił do rąk pani Haliny Indyk. So-
łectwo Wola Raniżowska swój okazały wieniec w kształ-
cie orła ofiarowało przewodniczącemu rady gminy
Danielowi Fili. Sołectwo Poręby Wolskie przekazało
symboliczne plony dla radnego rady powiatu Mieczy-
sława Burka. Sołectwo Mazury tradycyjnie już repre-
zentował Zespół Obrzędowy Mazurzanie, który uwił
dwa okazałe wieńce. Jeden przekazał dla wójta Jana
Niemczyka, drugi dla starosty kolbuszowskiego Jó-
zefa Kardysia.
Organizatorzy gminnych dożynek dołożyli sta-
rań, aby impreza ta stała się świętem rolników. Stąd
też władze gminy doceniły obecność ich przedstawi-
cieli – starostów dożynkowych z poprzednich 20 lat,
czyli od czasu powstania nowych samorządów gmin-
nych – poprzez uhonorowanie specjalnymi dyploma-
mi, upominkami i zaproszeniem na bankiet. Oni to

reprezentowali w poprzednich latach rolniczą spo-
łeczność, byli swoistymi przodownikami, a obecnie
w większości prowadzą jeszcze dobrze prosperujące
gospodarstwa rodzinne.
Po zakończeniu korowodu wieńcowego nastąpiła
część artystyczna. Przed licznie zgromadzoną pu-
blicznością wystąpili: Wolanie z Woli Raniżowskiej,
którzy pokazali polkę country i tango, Zespół Pieśni
i Tańca Lesiaki z Raniżowa w suicie tańców rze-
szowskich i zespół Grančan z Granč-Petrovców ze
Słowacji.
Od 1996 r. stałym punktem dożynek raniżowskich
jest wystawa płodów rolnych, organizowana przez do-
radcę terenowego PODR Krystynę Kościółek.
Z okazji jubileuszu 20-lecia samorządu gminnego
ukazał się okolicznościowy folder pt. „Raniżowskie
Dożynki 1990–2010”, w którym przedstawiono miej-
sca i okoliczności powstania tych imprez w gminie
Raniżów oraz ówczesnych starostów, wójtów i rad-
nych. Dożynki tradycyjnie zakończyły się zabawą
taneczną, która trwała do późnych godzin nocnych.
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pragnę podzię-
kować władzom gminnym oraz tym wszystkim, któ-
rzy przyczynili się do zorganizowania święta plonów
w gminie Raniżów. Do rolników natomiast, dziękując
im za trud codziennej pracy, kieruję słowa ojca świę-
tego Jana Pawła II: Oddajcie hołd spracowanym rę-
kom polskiego rolnika. Tym rękom, które w trudnej,
ciężkiej ziemi wydobywały chleb dla kraju, w chwi-
lach zagrożenia były gotowe tej ziemi strzec i bronić.
Dziękuję.
Poseł Józef Rojek (Klub Parlamentarny Prawo
i Sprawiedliwość)
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Rodzice, na-
uczyciele i lekarze od lat alarmują w sprawie za cięż-
kich tornistrów dzieci rozpoczynających naukę w pol-
skich szkołach. Przeprowadzane co jakiś czas waże-
nie plecaków naszych pociech przynosi niejedno-
krotnie przerażające wyniki – rekordziści dźwigali
tornistry o wadze sięgającej nawet połowy masy ich
ciała. Jaki to miało wpływ na zdrowie tych uczniów,
nie trzeba tłumaczyć. W wyniku nowelizacji rozpo-
rządzenia ministra edukacji narodowej w sprawie
bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicz-
nych szkołach od 1 września ub. r. szkoły muszą
zapewnić uczniom możliwość pozostawienia pod-
ręczników i przyborów szkolnych. Tym samym zo-
stały one zobowiązane do przygotowania specjalnych
szafek i pomieszczeń.
Jeśli państwo myślicie, że po wejściu w życie tego
rozporządzenia jak za dotknięciem czarodziejskiej
różdżki dzieci przestały wykrzywiać sobie kręgosłu-
py ciężkimi tornistrami, to się bardzo mylicie. Wła-
śnie rozpoczął się kolejny rok szkolny i tak jak przez
ostatnie lata, tak i teraz widzę na ulicach malców
uginających się pod ciężarem swoich tornistrów. Pro-
blem ciężkich tornistrów pozostał i pozostanie nadal,
3
nawet wtedy, gdy już wszystkie szkoły przygotują dla
swoich uczniów specjalne pomieszczenia lub szafki
na plecaki, bo nie w braku szafek był problem i bar-
dzo się dziwię, że ministerstwo dostrzegło tylko ten
aspekt sprawy. Przecież uczniowie z reguły nie zo-
stawiają podręczników i ćwiczeń w szkole, lecz przy-
noszą je do domu po to, żeby odrobić zadania.
Od lat słyszę, że jedno z rozwiązań tego problemu
to dwa zestawy podręczników dla ucznia, z czego
przynajmniej jeden powinna ufundować szkoła.
Druga sprawa to technika oprawy podręcznika. Dla-
czego ćwiczenia, a może nawet podręczniki nie mają
luźnych i bindowanych kartek, które w miarę potrze-
by uczeń wypina i nosi je zamiast całego zeszytu czy
książki? I wreszcie dlaczego u nas podręczniki, któ-
re zazwyczaj służą tylko jeden rok, często drukuje
się na bardzo dobrym, grubym papierze? Przecież to
oczywiste, że w ten sposób podręczniki małych
uczniów robią się po prostu za ciężkie. Wspomniane
rozporządzenie o szafkach i dodatkowych pomiesz-
czeniach w każdej szkole to kolejny przykład, jak
rząd próbuje przerzucić problem na kogoś innego za-
miast samemu skutecznie go rozwiązać.
Poseł Andrzej Szlachta (Klub Parlamentarny
Prawo i Sprawiedliwość)
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! 14 września
tego roku odbyła się w kościele pw. Matki Bożej Sa-
letyńskiej w Rzeszowie uroczystość odsłonięcia po-
mnika błogosławionego księdza Jerzego Popiełuszki.
Jest to pierwszy pomnik księdza Popiełuszki odsło-
nięty w Polsce po wyniesieniu go na ołtarze. Przed-
stawia dramatyczną wizję błogosławionego: postać
spętana jest sznurem i obciążona kamieniami. Pod
postacią księdza wykonaną z brązu widnieje napis,
cytat z kazania: Bądźmy silni miłością, modląc się
za braci błądzących, nie potępiając nikogo, ale pięt-
nując i demaskując zło. W tle zarysowana jest linia
wody. Autorem pomnika jest znany rzeszowski rzeź-
biarz Krzysztof Brzuzan.
Proboszcz parafii kościoła saletynów Henryk
Przeździecki uważa, że ten kościół to dobre miejsce
na pomnik księdza Jerzego Popiełuszki, ponieważ
jest on sanktuarium ludzi pracy związanym z „Soli-
darnością”. Mimo że postać księdza Popiełuszki jest
przedstawiona dramatycznie, to jego twarz jest ła-
godna. Krytyk sztuki Magdalena Rabizo-Birek uwa-
ża, że sztuka sakralna w dawnych wiekach także
zawierała elementy drastyczne. W przedstawieniach
kultowych podkreślane są atrybuty męczeństwa,
a błogosławiony ksiądz Jerzy Popiełuszko był mę-
czennikiem. Artysta podejmujący się projektu pomni-
ka zmierzał do pokazania wymiaru męczeństwa,
które stało się ważnym czynnikiem beatyfikacji. Dra-
matyczny wydźwięk pomnika pomaga zrozumieć, że
cierpienie ma sankcję boską, wieloetapowa męczar-
nia jest w duchu Chrystusa.
4
W uroczystościach odsłonięcia pomnika wzięły
udział setki wiernych: działacze „Solidarności” z prze-
wodniczącym Zarządu Regionu Rzeszowskiego Woj-
ciechem Buczakiem, poczty sztandarowe „Solidarno-
ści”, młodzież szkolna, siostra i brat księdza Jerzego
Popiełuszki, ksiądz prowincjał Władysław Pasiut,
wieloletni proboszcz tej parafii, który wygłosił pory-
wające kazanie, liczni księża oraz wierni z Rzeszowa
i okolic. Mszy świętej przewodniczył Kazimierz Gór-
ny, biskup rzeszowski. Miałem honor i satysfakcję
brać udział w tej wzruszającej uroczystości wraz
z posłami i senatorami Prawa i Sprawiedliwości jako
wieloletni członek tej społeczności parafialnej i były
prezydent Rzeszowa.
Znamienne jest to, że władze komunistyczne
w 1952 r. zajęły część starego budynku kościoła,
w którym mieścił się również dom zakonny. 25 lat
trwała walka o klasztor. Dramatyczny był rok 1964,
kiedy władze komunistyczne zajęły parcelę pod bu-
dowę nowego kościoła i pod osłoną milicji rozpoczęto
tam budowę bloku. Determinacja i odwaga mieszkań-
ców doprowadziła do zatrzymania budowy. W 1977 r.
zwrócono budynek domu zakonnego wraz z parcelą
prawowitym właścicielom. 2 maja 1980 r. rozpoczęła
się budowa nowego kościoła. 18 grudnia 1983 r.
ksiądz biskup Ignacy Tokarczuk poświęcił nowy ko-
ściół saletynów, przy którym powstał teraz pomnik
księdza Jerzego Popiełuszki.