You are on page 1of 105

Sejm

Rzeczypospolitej Polskiej
Kadencja VI

Sprawozdanie Stenograficzne
z 84 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

w dniu 2 lutego 2011 r.


(drugi dzień obrad)

Wa r s z a w a
2011
str. str.

TREŚĆ

84. posiedzenia Sejmu


(Obrady w dniu 2 lutego 2011 r.)
str. str.

Wznowienie posiedzenia o zmianie ustawy Kodeks cywilny


Komunikaty oraz niektórych innych ustaw
Sekretarz Poseł Michał Marcinkiewicz . . . . . 79 Poseł Sprawozdawca Jerzy Kozdroń. . . . . . . 103
Zmiana porządku dziennego Poseł Witold Pahl. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105
Wicemarszałek Marek Kuchciński . . . . . . . . . 79 Poseł Marek Ast . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106
Punkt 10. porządku dziennego: Pierwsze Poseł Stanisław Rydzoń. . . . . . . . . . . . . . . . . 106
czytanie poselskiego projektu ustawy Poseł Józef Zych. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107
o fundacjach politycznych Poseł Henryk Siedlaczek . . . . . . . . . . . . . . . . 107
Poseł Agnieszka Pomaska . . . . . . . . . . . . . . . . 80 Poseł Andrzej Orzechowski . . . . . . . . . . . . . . 108
Poseł Cezary Tomczyk. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82 Poseł Jerzy Gosiewski . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108
Poseł Andrzej Mikołaj Dera. . . . . . . . . . . . . . . 83 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Poseł Witold Gintowt-Dziewałtowski . . . . . . . 85 Sprawiedliwości Zbigniew Wrona . . . . . . . . . 108
Poseł Eugeniusz Kłopotek. . . . . . . . . . . . . . . . 87 Poseł Jerzy Kozdroń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109
Poseł Jacek Pilch . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89 Punkt 12. porządku dziennego: Sprawoz-
Poseł Henryk Siedlaczek . . . . . . . . . . . . . . . . . 89 danie Komisji Polityki Społecznej
Poseł Radosław Witkowski . . . . . . . . . . . . . . . 89 i Rodziny o rządowym projekcie ustawy
Poseł Artur Gierada. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90 o zmianie ustawy o systemie ubez-
Poseł Piotr Cieśliński. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90 pieczeń społecznych oraz niektórych
Poseł Michał Marcinkiewicz . . . . . . . . . . . . . . 90 innych ustaw
Poseł Maciej Orzechowski . . . . . . . . . . . . . . . . 91 Poseł Sprawozdawca Norbert Raba . . . . . . . 110
Poseł Krzysztof Brejza. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91 Poseł Jerzy Ziętek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111
Poseł Marek Krząkała . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91 Poseł Halina Olendzka . . . . . . . . . . . . . . . . . 112
Poseł Agnieszka Kozłowska-Rajewicz . . . . . . 91 Poseł Anna Bańkowska . . . . . . . . . . . . . . . . . 113
Poseł Antoni Błądek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92 Poseł Franciszek Jerzy Stefaniuk. . . . . . . . . 114
Poseł Robert Kropiwnicki . . . . . . . . . . . . . . . . 92 Poseł Andrzej Szlachta . . . . . . . . . . . . . . . . . 115
Poseł Kazimierz Gwiazdowski . . . . . . . . . . . . 93 Poseł Stanisław Stec . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115
Poseł Stanisław Pięta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93 Poseł Jerzy Gosiewski . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115
Poseł Jerzy Gosiewski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93 Poseł Anna Bańkowska . . . . . . . . . . . . . . . . . 115
Poseł Agnieszka Pomaska . . . . . . . . . . . . . . . . 94 Poseł Tadeusz Tomaszewski . . . . . . . . . . . . . 116
Poseł Stanisław Pięta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Pracy
Poseł Beata Mazurek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94 i Polityki Społecznej Marek Bucior. . . . . . . . 116
Poseł Andrzej Mikołaj Dera. . . . . . . . . . . . . . . 95 Minister Pracy i Polityki Społecznej
Poseł Elżbieta Rafalska . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95 Jolanta Fedak. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117
Poseł Marek Suski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95 Punkt 35. porządku dziennego: Sprawoz-
Poseł Marzenna Drab . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96 danie Komisji Nadzwyczajnej
Poseł Mirosława Masłowska . . . . . . . . . . . . . . 96 o poselskim projekcie ustawy o zmianie
Poseł Kazimierz Moskal . . . . . . . . . . . . . . . . . 97 ustawy Kodeks wyborczy oraz ustawy
Poseł Jan Kulas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97 Przepisy wprowadzające ustawę Ko-
Poseł Krzysztof Tyszkiewicz . . . . . . . . . . . . . . 97 deks wyborczy
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Poseł Sprawozdawca Marek Wójcik . . . . . . . 118
Sprawiedliwości Zbigniew Wrona . . . . . . . . . . 98 Poseł Adam Żyliński . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119
Poseł Agnieszka Pomaska . . . . . . . . . . . . . . . . 99 Poseł Marek Ast . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119
Poseł Witold Gintowt-Dziewałtowski . . . . . . 102 Poseł Jan Kochanowski . . . . . . . . . . . . . . . . . 120
Poseł Kazimierz Moskal . . . . . . . . . . . . . . . . 102 Poseł Eugeniusz Kłopotek. . . . . . . . . . . . . . . 121
Poseł Agnieszka Pomaska . . . . . . . . . . . . . . . 102 Poseł Andrzej Walkowiak . . . . . . . . . . . . . . . 122
Punkt 11. porządku dziennego: Sprawoz- Poseł Marek Ast . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122
danie Komisji Nadzwyczajnej o rządo- Poseł Tadeusz Tomaszewski . . . . . . . . . . . . . 122
wym oraz senackim projektach ustaw Poseł Beata Mazurek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123
str. str.

Poseł Andrzej Mikołaj Dera. . . . . . . . . . . . . . 123 skutki (Protokół V), sporządzonego


Poseł Jerzy Gosiewski . . . . . . . . . . . . . . . . . . 124 w Genewie dnia 28 listopada 2003 r.
Poseł Andrzej Szlachta . . . . . . . . . . . . . . . . . 124 Poseł Sprawozdawca Dariusz Seliga. . . . . . . 134
Poseł Jarosław Matwiejuk. . . . . . . . . . . . . . . 124 Poseł Artur Gierada. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 134
Poseł Jacek Bogucki. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 124 Poseł Dariusz Seliga . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 135
Poseł Stanisław Ożóg. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125 Poseł Bartosz Arłukowicz . . . . . . . . . . . . . . . 135
Poseł Karol Karski. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125 Poseł Stanisław Witaszczyk . . . . . . . . . . . . . 136
Poseł Romuald Ajchler . . . . . . . . . . . . . . . . . 125 Poseł Izabella Sierakowska . . . . . . . . . . . . . . 136
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Poseł Dariusz Seliga . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137
Spraw Wewnętrznych i Administracji Zmiana porządku dziennego
Zbigniew Sosnowski. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126 Wicemarszałek Jerzy Wenderlich . . . . . . . . . 137
Poseł Marek Wójcik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126 Punkt 16. porządku dziennego: Przedsta-
Punkt 13. porządku dziennego: Sprawoz- wiona przez ministra spraw wewnętrz-
danie Komisji Obrony Narodowej o nych i administracji informacja o reali-
rządowym projekcie ustawy o zmianie zacji w 2009 r. „Programu modernizacji
ustawy o urzędzie Ministra Obrony Policji, Straży Granicznej, Państwowej
Narodowej oraz ustawy o przebudowie Straży Pożarnej i Biura Ochrony Rządu
i modernizacji technicznej oraz finan- w latach 2007–2011” wraz ze stanowi-
sowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospoli- skiem Komisji Administracji i Spraw
tej Polskiej Wewnętrznych
Poseł Sprawozdawca Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Mieczysław Marcin Łuczak . . . . . . . . . . . . . . 128 Spraw Wewnętrznych i Administracji
Poseł Czesław Mroczek . . . . . . . . . . . . . . . . . 128 Adam Rapacki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137
Poseł Marek Opioła . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129 Poseł Sprawozdawca Janusz Dzięcioł. . . . . . 138
Poseł Jarosław Matwiejuk. . . . . . . . . . . . . . . 129 Poseł Paweł Orłowski . . . . . . . . . . . . . . . . . . 139
Poseł Stanisława Prządka . . . . . . . . . . . . . . . 140
Poseł Mieczysław Marcin Łuczak . . . . . . . . . 129
Poseł Jarosław Zieliński . . . . . . . . . . . . . . . . 141
Poseł Andrzej Szlachta . . . . . . . . . . . . . . . . . 129
Poseł Andrzej Sztorc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 144
Poseł Jarosław Matwiejuk. . . . . . . . . . . . . . . 130
Poseł Stanisław Stec . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145
Poseł Jerzy Gosiewski . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130
Poseł Andrzej Szlachta . . . . . . . . . . . . . . . . . 145
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Poseł Krystyna Skowrońska . . . . . . . . . . . . . 146
Obrony Narodowej Zbigniew Włosowicz . . . 130
Poseł Jerzy Gosiewski . . . . . . . . . . . . . . . . . 146
Poseł Mieczysław Marcin Łuczak . . . . . . . . . 131
Poseł Marek Rząsa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 146
Punkt 15. porządku dziennego: Sprawoz- Poseł Jarosław Zieliński . . . . . . . . . . . . . . . . 147
danie Komisji Finansów Publicznych Poseł Jan Warzecha . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147
oraz Komisji Spraw Zagranicznych o Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
rządowym projekcie ustawy o ratyfika- Spraw Wewnętrznych i Administracji
cji sporządzonego w Paryżu dnia Adam Rapacki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 148
27 maja 2010 r. Protokołu zmieniają- Poseł Jarosław Zieliński . . . . . . . . . . . . . . . . 150
cego Konwencję o wzajemnej pomocy Poseł Jerzy Gosiewski . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151
administracyjnej w sprawach podatko- Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
wych, sporządzoną w Strasburgu dnia Spraw Wewnętrznych i Administracji
25 stycznia 1988 r. Adam Rapacki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151
Poseł Sprawozdawca Stanisław Witaszczyk . . 131 Poseł Janusz Dzięcioł . . . . . . . . . . . . . . . . . . 152
Poseł Maciej Orzechowski . . . . . . . . . . . . . . . 132 Punkt 17. porządku dziennego: Sprawoz-
Poseł Dariusz Kaczanowski. . . . . . . . . . . . . . 132 danie Komisji Regulaminowej i Spraw
Poseł Bartosz Arłukowicz . . . . . . . . . . . . . . . 132 Poselskich o poselskim projekcie
Poseł Stanisław Witaszczyk . . . . . . . . . . . . . 133 uchwały w sprawie zmiany Regulaminu
Punkt 14. porządku dziennego: Sprawoz- Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej
danie Komisji Spraw Zagranicznych Poseł Sprawozdawca Jerzy Budnik. . . . . . . . 152
oraz Komisji Obrony Narodowej o rzą- Poseł Wojciech Wilk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 153
dowym projekcie ustawy o ratyfikacji Poseł Ryszard Terlecki . . . . . . . . . . . . . . . . . 153
Protokołu o wybuchowych pozostało- Poseł Wacław Martyniuk. . . . . . . . . . . . . . . . 154
ściach wojennych do Konwencji o za- Poseł Andrzej Sztorc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 154
kazie lub ograniczeniu użycia pewnych Poseł Jerzy Budnik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 155
broni konwencjonalnych, które mogą Punkt 18. porządku dziennego: Sprawoz-
być uważane za powodujące nadmierne danie Komisji Regulaminowej i Spraw
cierpienia lub mające niekontrolowane Poselskich w sprawie wniosku powoda
str. str.

Macieja Szczyrka z dnia 31 marca 2010 r. Poseł Wiesław Rygiel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 168


uzupełnionego w dniu 24 czerwca 2010 r. Poseł Romuald Ajchler . . . . . . . . . . . . . . . . . 168
o wyrażenie zgody przez Sejm na pocią- Poseł Jadwiga Wiśniewska . . . . . . . . . . . . . . 168
gnięcie do odpowiedzialności cywilnej Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów
posła Sławomira Kopycińskiego Maciej Grabowski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 169
Poseł Sprawozdawca Wacław Martyniuk . . . .155 Poseł Krystyna Skowrońska . . . . . . . . . . . . . 170
Poseł Sławomir Kopyciński . . . . . . . . . . . . . 156 Oświadczenia
Punkt 19. porządku dziennego: Sprawoz-
Poseł Romuald Ajchler . . . . . . . . . . . . . . . . . 171
danie Komisji Finansów Publicznych o:
Poseł Krzysztof Lipiec . . . . . . . . . . . . . . . . . 171
1) rządowym projekcie ustawy o zmianie
Poseł Tadeusz Tomaszewski . . . . . . . . . . . . . 172
ustawy o podatku od towarów i usług
oraz ustawy Prawo o miarach, (Przerwa w posiedzeniu)
2) komisyjnym projekcie ustawy o zmianie
ustawy o podatku od towarów i usług Załącznik nr 1 – Teksty wystąpień niewygło-
Poseł Sprawozdawca Krystyna Skowrońska . . . 159 szonych
Poseł Radosław Witkowski . . . . . . . . . . . . . . 162 Poseł Andrzej Bętkowski . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
Poseł Marzenna Drab . . . . . . . . . . . . . . . . . . 163 Poseł Jerzy Rębek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
Poseł Stanisław Stec . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 164
Poseł Piotr Stanke . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
Poseł Wiesław Rygiel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165
Poseł Tomasz Mirosław Dudziński . . . . . . . 166 Poseł Andrzej Szlachta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
Poseł Krzysztof Tyszkiewicz . . . . . . . . . . . . . 166 Poseł Piotr Stanke . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2
Poseł Piotr Cieśliński. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 167 Poseł Jan Kulas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2
Poseł Elżbieta Rafalska . . . . . . . . . . . . . . . . . 167 Poseł Andrzej Szlachta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
Poseł Marzenna Drab . . . . . . . . . . . . . . . . . . 167 Poseł Jan Warzecha . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
(Wznowienie posiedzenia o godz. 9)

(Na posiedzeniu przewodniczą wicemarszałkowie — Śledczej do zbadania sprawy zarzutu nielegal-


Sejmu Marek Kuchciński, Ewa Kierzkowska, Jerzy nego wywierania wpływu przez członków Rady Mi-
Wenderlich i Stefan Niesiołowski) nistrów, Komendanta Głównego Policji, szefa Cen-
tralnego Biura Antykorupcyjnego oraz szefa Agencji
Bezpieczeństwa Wewnętrznego na funkcjonariuszy
Wicemarszałek Marek Kuchciński: Policji, Centralnego Biura Antykorupcyjnego oraz
Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, prokurato-
Wznawiam posiedzenie. rów i osoby pełniące funkcje w organach wymiaru
Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję panią sprawiedliwości w celu wymuszenia przekroczenia
poseł Beatę Bublewicz oraz panów posłów Michała uprawnień lub niedopełnienia obowiązków w związ-
Marcinkiewicza, Krzysztofa Brejzę i Artura Ostrow- ku z postępowaniami karnymi oraz czynnościami
skiego. operacyjno-rozpoznawczymi w sprawach z udziałem
W pierwszej części obrad sekretarzami będą pa- lub przeciwko członkom Rady Ministrów, posłom na
nowie posłowie Michał Marcinkiewicz i Krzysztof Sejm Rzeczypospolitej Polskiej i dziennikarzom (…)
Brejza. – godz. 13,
Protokół i listę mówców prowadzić będą panowie — Samorządu Terytorialnego i Polityki Regional-
posłowie Michał Marcinkiewicz i Artur Ostrowski. nej – godz. 14,
Proszę wyznaczonych posłów sekretarzy o zajęcie — Skarbu Państwa – godz. 15,
miejsc przy stole prezydialnym.
— do Spraw Kontroli Państwowej – godz. 15.15,
Proszę pana posła sekretarza o odczytanie komu-
— Kultury i Środków Przekazu – godz. 15.30,
nikatów.
— Polityki Społecznej i Rodziny – godz. 16,
— Obrony Narodowej – godz. 16.30,
— Infrastruktury – godz. 17,
Sekretarz Poseł Michał Marcinkiewicz:
— Administracji i Spraw Wewnętrznych wspólnie
Informuję, że w dniu dzisiejszym odbędą się po- z Komisją Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki –
siedzenia Komisji: godz. 18.15,
— Etyki Poselskiej – godz. 9.30, — Spraw Zagranicznych – godz. 19.
— Finansów Publicznych – godz. 9.30, Dziękuję.
— Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii
– godz. 9.30,
— Kultury i Środków Przekazu – godz. 9.30, Wicemarszałek Marek Kuchciński:
— Gospodarki – godz. 10,
— Infrastruktury – godz. 10, Dziękuję bardzo.
— Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki – godz. 10, Komisja Regulaminowa i Spraw Poselskich przed-
— Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw łożyła sprawozdanie o projekcie uchwały w sprawie
o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz zmiany Regulaminu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.
projektów ustaw z nimi związanych – godz. 11, Sprawozdanie to zostało paniom i panom posłom
— do Spraw Unii Europejskiej – godz. 12, doręczone w druku nr 3815.
— Obrony Narodowej – godz. 12, W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii
— Finansów Publicznych wspólnie z Komisją Sa- Konwentu Seniorów, marszałek Sejmu podjął decyzję
morządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej – o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmu-
godz. 12.30, jący rozpatrzenie tego sprawozdania.
— Nadzwyczajnej „Przyjazne Państwo” do spraw Proponuję, aby w tym przypadku Sejm wyraził
związanych z ograniczaniem biurokracji – godz. zgodę na zastosowanie art. 51 pkt 3 regulaminu Sej-
12.30, mu oraz aby w dyskusji nad dodanym punktem wy-
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
80 Projekt ustawy o fundacjach politycznych

Wicemarszałek Marek Kuchciński wie, funkcjonują w wielu krajach europejskich, ale


nie tylko te doświadczenia europejskie przemawiają
słuchał 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów za tym, żeby tę ustawę przyjąć i zmienić formułę
i kół. funkcjonowania funduszu eksperckiego.
Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm Innymi argumentami za tym, żeby zmienić tę for-
propozycje przyjął. mułę, są chociażby większe możliwości angażowania
Sprzeciwu nie słyszę. do współpracy niezależnych ekspertów, uczelni czy
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 10. organizacji pozarządowych. Wielu ekspertów ze zro-
porządku dziennego: Pierwsze czytanie posel- zumiałych względów obawia się obecnie współpracy
skiego projektu ustawy o fundacjach politycz- stricte z partiami politycznymi. Proponowana regu-
nych (druk nr 3760). lacja sprawiłaby, że ta współpraca byłaby na pewno
Proszę o zabranie głosu panią poseł Agnieszkę łatwiejsza, a niezależni naukowcy czy niezależne in-
Pomaskę w celu przedstawienia uzasadnienia projek- stytuty badawcze byłyby bardziej otwarte na współ-
tu ustawy. pracę chociażby z fundacjami politycznymi przy two-
rzeniu prawa.
Po drugie, możliwość realizowania przez fundacje
Poseł Agnieszka Pomaska: polityczne znacznie szerszych celów niż cele fundu-
szu eksperckiego. Fundacje polityczne nie muszą,
Dziękuję. a wręcz nie powinny ograniczać swojej roli do mery-
Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! torycznego wspierania działań partii politycznych.
W imieniu wnioskodawców mam zaszczyt przedsta- Ich działalność powinna obejmować także inne sfery,
wić projekt ustawy o fundacjach politycznych. takie jak: promowanie demokratycznych wartości
Kiedy w 1997 r. ustawodawca zdecydował o wpro- w kraju i za granicą, przyznawanie stypendiów i gran-
wadzeniu budżetowego zasilania działalności partii tów na rzecz badaczy i organizacji pozarządowych
politycznych, miało to posłużyć m.in. zapewnieniu czy współpraca z krajowymi i zagranicznymi organi-
środków finansowych na prowadzenie przez partie zacjami pozarządowymi lub podobnymi organizacja-
poważnych prac badawczych i analitycznych, cho- mi funkcjonującymi w Europie.
ciażby przy formułowaniu programów politycznych. Po trzecie, rozwiązanie to powinno dać możliwość
Partie, dzięki uzyskaniu dostępu do znaczących środ- prowadzenia przez fundacje politycznej działalności
ków publicznych, miały poświęcać więcej uwagi me- we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność.
rytorycznemu przygotowywaniu projektów ustaw Obecnie fundusz ekspercki to jedynie wyodrębniona
czy postulatów programowych. W tym celu do ustawy kwota pieniężna, ale wyodrębniona w ramach dzia-
o partiach politycznych wprowadzono obowiązek łalności partii politycznej, a nie podmiot prawa, któ-
utworzenia przez partie polityczne otrzymujące sub- ry mógłby prowadzić samodzielną działalność. To też
wencje z budżetu państwa tzw. funduszu eksperckie- jest duża bariera w wydawaniu środków w ramach
go. Środki finansowe gromadzone w ramach tego funduszu eksperckiego.
funduszu mogą być wykorzystywane na finansowa- Podstawowe zasady działania fundacji, według
nie ekspertyz prawnych, politycznych, socjologicz- proponowanego projektu i wnioskodawców, powinny
nych czy społeczno-ekonomicznych oraz na finanso- wyglądać następująco.
wanie działalności wydawniczo-edukacyjnej. Partia Po pierwsze, fundację polityczną może ustanowić
polityczna, która otrzymuje taką subwencję, może tylko partia polityczna, zarówno otrzymująca sub-
obecnie przeznaczać od 5% do 15% tej subwencji na wencję z budżetu państwa, jak i partia polityczna jej
fundusz ekspercki. nieotrzymująca.
Niestety zarówno sama regulacja dotycząca fun- Po drugie, fundacja polityczna stanowi podmiot
duszu eksperckiego, jak i praktyka jego funkcjono- prawa niezależny od partii politycznej, która ją usta-
wania pokazały, że nie funkcjonuje on dobrze. Funk- nowiła. Oczywiście, żeby fundacja nie była zwykłą
cjonowanie funduszu eksperckiego jest oceniane fundacją, ale fundacją polityczną, w ustawie zagwa-
krytycznie. Dotyczy to wszystkich partii politycznych rantowany jest wpływ partii-fundatora zarówno na
w Polsce finansowanych z budżetu państwa. Pojawia- skład organów fundacji, jak i na jej byt prawny.
ją się też głosy o konieczności zwiększenia obligato- Po trzecie, fundacja polityczna działa w oparciu
ryjnego zaangażowania środków pochodzących z bu- o przepisy ustawy i statutu, który musi zachowywać
dżetu państwa na działalność ekspercką, która na zgodność z przepisami ustawy, czyli fundacja nie może
dzień dzisiejszy powinna być po stronie funduszu w statucie przewiedzieć celów sprzecznych z celami
eksperckiego. Zapowiedź zwiększenia środków miała fundacji politycznych określonymi ustawą.
umożliwić ustawa z dnia 24 kwietnia 2009 r. o zmia- Po czwarte, fundacja nie może prowadzić działal-
nie ustawy o partiach politycznych. Niestety w związ- ności gospodarczej, chociaż wydaje się, że w ramach
ku ze skierowaniem ustawy nakazującej zwiększenie działalności statutowej powinna mieć możliwość pro-
tego procenta do 15% do Trybunału Konstytucyjnego wadzenia działalności odpłatnej, oczywiście w ogra-
i jego wyrokiem propozycja ta ostatecznie nie weszła niczonym zakresie. My w tej ustawie ograniczamy to
w życie. Rozwiązania, które są proponowane w usta- do 10% budżetu fundacji.
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
Projekt ustawy o fundacjach politycznych 81

Poseł Agnieszka Pomaska wyborach, czyli parlamentarnych, samorządowych,


ale także prezydenckich.
Po piąte, podstawowym źródłem dochodu fundacji Projektodawcy wyrażają nadzieję, że uregulowa-
ustanowionych przez partię polityczną otrzymującą nie dotyczące kampanii wyborczych wraz z otwar-
subwencję z budżetu państwa jest ściśle określona ciem możliwości tworzenia fundacji politycznych
część tej subwencji. W przypadku partii nieotrzymu- w perspektywie kilku lat doprowadzi do radykalnej
jących subwencji ustanowione przez nie fundacje poprawy jakości życia politycznego w Polsce, podnie-
powinny zostać wyposażone przez fundatora w fun- sienia merytorycznej wartości debaty publicznej
dusz założycielski. i umocnienia demokratycznej kultury politycznej.
Po szóste, relacje z partią fundatorem zostały ure- Nie są to oczywiście działania wystarczające do osią-
gulowane tak, by zabezpieczyć przed ukrytym finan- gnięcia tych celów, ale na poziomie legislacyjnym
sowaniem działalności partii ze środków fundacji, optymalne i niezbędne.
a jednocześnie umożliwić partii fundatorowi zlecanie Jeszcze kilka słów o tym, w jaki sposób w ustawie
fundacji nieodpłatnego wykonywania prac analitycz- uregulowane są między innymi relacje pomiędzy fun-
nych i badawczych. dacją a organizacjami pozarządowymi, bo być może
W sferze bieżącego zarządzania fundacją wskaza- to budzi państwa wątpliwość. Działalność fundacji
no także na konieczność powołania oprócz zarządu politycznych będzie polegała między innymi na
także rady fundacji, czyli wewnętrznego organu nad- współpracy z organizacjami pozarządowymi. Funda-
zoru zobowiązanego do uchwalania kodeksu etycz- cje polityczne nie mają konkurować z organizacjami
nego wiążącego pracowników i członków organów pozarządowymi, ale mają być uzupełnieniem ich do-
fundacji. W ten sposób usankcjonowano by ład kor- tychczasowej działalności, na przykład przez realizo-
poracyjny fundacji politycznych, który wydaje się wanie wspólnych projektów, chociażby akcji profre-
wymagany w przypadku podmiotów, które korzysta- kwencyjnych. Zaangażowanie partii politycznych
ją ze środków publicznych. przy takich akcjach wydaje się niezbędne. Fundacje
Państwową Komisję Wyborczą umocowano do polityczne będą mogły pełnić rolę grantodawców, czy-
pełnienia roli zewnętrznego organu nadzoru nad li na przykład organizować konkursy grantowe dla
działalnością fundacji politycznych. PKW jest wypo- organizacji pozarządowych na sfinansowanie projek-
tów zgodnych z celami statutowymi fundacji. Fun-
sażona w szerokie kompetencje, by móc sprawować
dacje polityczne nie będą mogły ubiegać się o status
kontrolę analogicznie do tego, jak jest ona sprawowa-
organizacji pożytku publicznego, czyli w tym sensie
na nad działalnością partii politycznych, a tym sa-
również nie będą konkurencją dla organizacji poza-
mym nad właściwym wydawaniem środków publicz-
rządowych.
nych przeznaczonych dla tych partii politycznych.
Jak wyglądają w ustawie relacje fundacji ze śro-
I takie rozwiązanie proponujemy w przypadku fun-
dowiskami naukowymi? Fundacje będą mogły w ra-
dacji politycznych.
mach realizacji swoich celów statutowych współpra-
W rozdziale projektu pod tytułem: Zmiany w prze- cować z uczelniami i samodzielnymi badaczami.
pisach obowiązujących, wprowadzono szereg rozwią- Będzie to polegało przede wszystkim na budowaniu
zań dostosowujących system prawny do pojawienia konsorcjów badawczych w celu realizacji wspólnych
się tej nowej, nieistniejącej do tej pory w polskim sys- projektów. Fundacje będą mogły udzielać grantów
temie prawnym instytucji. Wprowadzono między czy dotacji środowiskom naukowym lub indywidual-
innymi niezbędne klauzule dotyczące przepisów an- nym badaczom. Takie dotacje będą mogły być rów-
tykorupcyjnych, podatkowych, usunięto również z usta- nież udzielane uczelniom, oczywiście na realizację
wy o partiach politycznych instytucję funduszu eks- projektów zgodnych z celami statutowymi fundacji.
perckiego, ponieważ ta nowa formuła fundacji poli- Naukowcy będą również zapraszani do aktywnego
tycznej ma zastąpić ten fundusz. Dlatego nie ma już udziału w konferencjach, seminariach czy szkole-
konieczności, aby umieszczać fundusz ekspercki niach. Jak wspominałam na początku, obecnie jest
w ustawie o partiach politycznych. bariera, jak się wydaje, nie do pokonania. Środowiska
Komplementarne wobec koncepcji powołania fun- naukowe nie chcą angażować się wprost w działal-
dacji politycznych jest też inne rozwiązanie propono- ność partii politycznych. Wyodrębnienie tych środ-
wane w projekcie, odnoszące się do zakazu reklamy ków, danie osobowości prawnej fundacjom politycz-
telewizyjnej, radiowej i wielkoformatowej, zarówno nym mogłoby ułatwić taką współpracę i na pewno
jeśli chodzi o partie polityczne, jak i komitety wybor- byłoby to z korzyścią dla obu stron.
cze. Chcę podkreślić, że ten zapis nie dotyczy tylko Jak wyglądają relacje pomiędzy fundacją a partią
konkretnych wyborów, nie tylko tych najbliższych, fundatorem? Według ustawy partia jako fundator
lecz działalności partii politycznych w ogóle. Chodzi będzie mogła kontrolować prawidłowość działania
o to, żeby ogromne środki publiczne nie były wyda- fundacji poprzez członków rady fundacji powoływa-
wane na 30-sekundowe spoty reklamowe, które do nych i odwoływanych przez partię fundatora. Partia
debaty publicznej absolutnie nic nie wnoszą. Przepi- fundator będzie mogła nieodpłatnie korzystać z eks-
sy odnoszą się zarówno do partii politycznych w ogó- pertyz i analiz sporządzonych przez fundacje, na
le, jak i do komitetów wyborczych we wszystkich przykład w trakcie procesu legislacyjnego. Wprowa-
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
82 Projekt ustawy o fundacjach politycznych

Poseł Agnieszka Pomaska Jako pierwszego zapraszam pana posła Cezarego


Tomczyka z Klubu Parlamentarnego Platforma Oby-
dzono również zabezpieczenie przed ewentualnymi watelska.
nieprawidłowościami, czyli zakaz udzielania partii
fundatorowi darowizn, pożyczek, gwarancji czy po-
ręczeń. Poseł Cezary Tomczyk:
Panie i Panowie Posłowie! Pragnę podkreślić, że
ta ustawa została przygotowana przy współudziale Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzisiaj debatuje-
organizacji pozarządowych. 7 kwietnia 2010 r. odby- my nad ustawą wyjątkowo dobrą, ale też wyjątkowo
liśmy spotkanie konsultacyjne po uprzednim wysła- ciekawą. Po pierwsze, już na etapie jej tworzenia do
niu projektu do blisko 30 organizacji pozarządowych konsultacji zostały zaproszone wszystkie kluby par-
zainteresowanych tą ustawą. Wysłaliśmy projekt lamentarne, o czym zresztą wspomniała pani poseł.
ustawy – jeszcze nie projekt, nawet niezłożony u mar- W trakcie prac nad projektem ustawy została rów-
szałka Sejmu, propozycję projektu ustawy – do orga- nież zaakceptowana duża część uwag, m.in. Instytu-
nizacji pozarządowych. Zorganizowaliśmy spotkanie tu Spraw Publicznych czy Fundacji im. Stefana Ba-
konsultacyjne, na którym przedstawiliśmy założenia torego.
ustawy i później poprosiliśmy organizacje pozarzą- Po drugie, ustawa dotyka materii wyjątkowej,
dowe, żeby przesłały swoje uwagi do projektu. Część ponieważ traktuje o profesjonalizacji polityki, a wszyst-
tych uwag została już uwzględniona przed jego zło- kim nam zależy na tym, aby ten proces postępował.
żeniem, część będziemy chcieli wprowadzić na etapie Wyborcy co 4 lata pośrednio decydują o wysokości
prac w komisji. Nawet nie część, lecz rzekłabym, że subwencji wyborczych dla poszczególnych partii po-
większość. litycznych, ale według CBOS, tylko 66% Polaków ma
W związku z tym chciałabym serdecznie podzię- świadomość, skąd pochodzą pieniądze na finansowa-
kować organizacjom pozarządowym, które zaanga- nie partii. Otóż pochodzą one z budżetu państwa,
żowały się w proces przygotowywania tej ustawy i jej dlatego muszą być uważnie wydawane. W tej chwili
recenzowania. Jest to dla nas niezmiernie ważne. bardzo dużą część subwencji wszystkie partie poli-
Takie uwagi wpłynęły między innymi z Instytutu tyczne wydają na kampanie wyborcze. Czas, aby to
Spraw Publicznych, z Instytutu Sobieskiego, z Fun- zmienić, po to aby poprawić jakość z jednej strony
dacji Rozwoju Demokracji Lokalnej, z Instytutu Pra- polskiego prawodawstwa, a z drugiej – polskiego ży-
wa i Społeczeństwa, Fundacji im. Stefana Batorego cia publicznego. Wnioskodawcy proponują zatem, aby
i z Forum Darczyńców. Chciałabym z tego miejsca 25%, czyli ¼, subwencji przekazać obligatoryjnie na
jeszcze raz serdecznie podziękować za przygotowanie utworzenie fundacji politycznych, na wzór takich,
tych wniosków i poprawek do ustawy. które istnieją w znacznej części krajów Europy Środ-
Chciałabym również podziękować posłom, którzy kowej i Zachodniej, takich jak Niemcy, Hiszpania czy
pomagali przygotowywać tę ustawę. Chcę podkreślić, Węgry.
że to nie jest projekt klubu Platformy Obywatelskiej, Do tej pory partie miały obowiązek tworzenia
to jest projekt poselski i do pracy nad jego przygoto- funduszu eksperckiego, na który musi być przezna-
waniem zaproszone zostały wszystkie kluby politycz- czane 5–15% subwencji, jednak forma ta się nie
ne. Co więcej, ten projekt jeszcze na etapie konsulta- sprawdziła. Potrzebna jest instytucjonalizacja eks-
cji przed złożeniem u marszałka Sejmu został wysła- perckiego zaplecza partii politycznych, tak żeby par-
ny do wszystkich partii politycznych, które otrzymu- tie mogły usprawniać swoje działanie nie w sferze
ją subwencje z budżetu państwa. Pod projektem marketingu politycznego, ale dbania o dobre prawo,
podpisali się posłowie Platformy Obywatelskiej i Pol- nie tylko zamawiać ekspertyzy, jak to jest teraz, ale
skiego Stronnictwa Ludowego. też prowadzić prace badawcze. Fundacje potrzebują
Chciałabym też podziękować klubowi Lewicy, osobowości prawnej, aby móc prowadzić szkolenia.
który wyraził zainteresowanie pracą nad projektem Tak jak mówiłem wcześniej, projekty badawcze czy
i, nie da się ukryć, na pewno poprawieniem projektu też akcje zachęcające do udziału w wyborach. Tak
podczas prac komisji. Dziękuję bardzo. Jestem czy inaczej potrzebne jest rozwiązanie całościowe.
otwarta na państwa pytania i liczę na ciekawą dys- Polskim partiom potrzebne są tzw. think tanki,
kusję. (Oklaski) aby jakość polskiej polityki była wyższa, aby partia,
która rządzi albo obejmuje władzę, za każdym razem,
jak to się u nas mówi, miała szuflady pełne projektów
Wicemarszałek Marek Kuchciński: ustaw gotowych do wcielenia w życie. W tej chwili
debata publiczna w przypadku znacznej części opo-
Dziękuję, pani poseł. zycji bazuje na ogromnych emocjach, a te zarówno
Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- w polityce, jak i życiu to sprawa naturalna. Gorzej,
rządku dziennego wysłucha 10-minutowych oświad- jeśli celem samym w sobie staje się wywołanie skraj-
czeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń nych emocji. Platforma Obywatelska proponuje
w imieniu kół. usprawnienie systemu i danie partiom narzędzi, by
Otwieram dyskusję. lepiej organizowały swoją działalność. Naprawdę
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
Projekt ustawy o fundacjach politycznych 83

Poseł Cezary Tomczyk zwolić sobie na tego typu działalność. Zastanówmy


się na przykład, co do polskiej myśli politycznej wnio-
wspólnie możemy zmienić polską politykę i ta ustawa sły spoty PiS. Czy dzięki nim Polacy będą np. więcej
daje taką szansę. zarabiać albo czy łatwiejszy będzie dostęp do lekarza
Wczoraj któryś z posłów Prawa i Sprawiedliwości specjalisty? No raczej nie. Taka kampania nie wpły-
w jednym z wywiadów telewizyjnych przyznał, że wa na podniesienie poziomu wiedzy o partiach i spły-
eksperci rzadko chcą ujawniać fakt współpracy z par- ca życie polityczne. Taka jest prawda. Nie zachęca do
tią. Okej, tak jest, ale nasuwają się przynajmniej dwa tego, żeby zajrzeć do programu partii. Najwyższa
wnioski. Po pierwsze, doprowadźmy do sytuacji, kie- pora, przyszedł chyba taki moment, żeby istniejący
dy praca dla partii politycznej nie będzie obciachem, stan rzeczy po prostu zmienić.
tylko realną możliwością wpływania na kraj, a po Wczoraj rzecznik Prawa i Sprawiedliwości powie-
drugie, stwórzmy instytucje w dużej mierze niezależ- dział z kolei, że podobne rozwiązania są charaktery-
ne, które pomogą partii w realizacji planów zawar- styczne dla krajów Dalekiego Wschodu. To też cieka-
tych w naszych programach wyborczych. wy argument. Zachęcam jednak do bardziej wnikli-
Podam przykład. Wczoraj odbyło się pierwsze czy- wego wertowania atlasu, ponieważ Francja, gdzie
tanie projektu ustawy autorstwa PJN odnoszącego zakazane jest emitowanie płatnych spotów wybor-
się do zakazu emisji płatnych spotów w telewizji czych, a powierzchnia reklamowa bannerów nie może
i w radiu, zawierającego, z tego, co pamiętam, trzy przekroczyć 2 m2, leży w Europie Zachodniej. Podob-
albo cztery artykuły, a także – o czym dowiedzieliśmy nie zresztą jak Hiszpania czy Niemcy, gdzie już od
się na posiedzeniu komisji ds. kodeksu wyborczego wielu lat świetnie działają fundacje polityczne, nie
– szereg błędów legislacyjnych, które oczywiście będą wspominając już o Węgrzech.
usuwane w toku dalszych prac. Platforma Obywatel- W związku z tym, proszę państwa, stoimy przed
ska już od roku przygotowywała projekt ustawy wyborem pomiędzy ekspertyzami a spotami telewi-
o fundacjach politycznych, nad którym dzisiaj deba- zyjnymi, pomiędzy pracą ekspertów a wydawaniem
tujemy i który m.in. zakazuje emitowania płatnych milionów złotych na transmisje, pomiędzy rzetelną
spotów telewizyjnych i radiowych. Te zapisy, o niebo pracą a biciem politycznej piany. W imieniu klubu
lepsze i bardziej precyzyjne, znajdują się w naszej Platformy Obywatelskiej wnoszę o skierowanie pro-
ustawie. Jej założenia były znane, w związku z czym jektu ustawy do dalszych prac w odpowiednich komi-
PJN przygotował swój projekt. Rezultat jest taki, że sjach sejmowych. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
zawiera on masę błędów, ale pokazuje tylko to, że
partia polityczna jest w stanie wykorzystać eksper-
tów, zamówić ekspertyzy, przygotować dobry cało- Wicemarszałek Marek Kuchciński:
ściowy projekt z szeregiem analiz, podczas gdy PJN
zaprezentował projekt, który mógłby być napisany Dziękuję.
w 30 minut w Hawełce. Jest to jakiś sposób, ale nie- Głos zabierze teraz poseł Andrzej Mikołaj Dera
koniecznie dobry i w związku z tym zastanawiam z klubu Prawo i Sprawiedliwość.
się, czy PJN oznacza to, że Polska jest Najważniej-
sza, czy to, że plagiat jest najważniejszy. Wczoraj
również posłowie Prawa i Sprawiedliwości mówili, Poseł Andrzej Mikołaj Dera:
że PJN kopiuje pomysły Prawa i Sprawiedliwości,
oby też dobre. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu
(Poseł Arkadiusz Mularczyk: Popatrz, co robi wasz Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość mam za-
rząd.) szczyt przedstawić nasze stanowisko wobec projektu
Wczoraj ze strony partii opozycyjnych padały naj- ustawy o fundacjach politycznych.
rozmaitsze argumenty. Pierwszy z nich brzmiał Swoje wystąpienie zacznę od paru fundamental-
mniej więcej tak, że Platforma najpierw o 50% obcię- nych pytań. Czy dzisiaj partiom politycznym zabra-
ła subwencje dla partii politycznych, a teraz chce nia się zakładania fundacji, czy utrudnia się to? Od-
zabrać kolejne pieniądze na kampanijną działalność. powiedź jest jasna: nie. Czy istnieją w Polsce funda-
Rzeczywiście, obcięliśmy subwencje, to fakt, to po- cje, które mogą działać w oparciu o obowiązujące
stulat Platformy jeszcze z 2001 r., jesteśmy w tym prawo? Oczywiście, że istnieją. Nasuwa się podsta-
konsekwentni, a teraz chcemy, aby taki sam procent wowe pytanie: O co chodzi w tym projekcie ustawy?
subwencji był przeznaczony na badania i ekspertyzy Jest ona nawet zatytułowana: o fundacjach politycz-
i żeby robiły to wszystkie partie. Mało tego, projekt nych. Odpowiedź na to pytanie znajdujemy po do-
zakłada także, o czym już wspomniałem, że dzięki kładnej analizie tego, co jest zawarte w projekcie.
likwidacji płatnych spotów telewizyjnych i radiowych Szanowni Państwo! Zawsze jest tak, że jeżeli nie
miliony złotych, które do tej pory były na nie wyda- wiadomo, o co chodzi, to chodzi o pieniądze.
wane, będą mogły być przeznaczane na coś pożytecz- (Poseł Cezary Tomczyk: Pieniądze, które chcecie
nego. Równość, jeśli chodzi o konkurencję, zostanie wydać na kampanię.)
taka sama, a nawet się zwiększy, ponieważ małe par- Szanowni państwo, ten tekst tak naprawdę wska-
tie nie mają milionowych subwencji i nie mogą po- zuje na to, jaka jest intencja projektodawców. Otóż
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
84 Projekt ustawy o fundacjach politycznych

Poseł Andrzej Mikołaj Dera o podatku dochodowym od osób prawnych, które


mają gwarantować na podstawie stosunku prawnego
próbuje się obejść istniejący system finansowania nieodpłatne świadczenie usług przez fundację poli-
partii politycznych – system opierający się na przej- tyczną swojemu fundatorowi, czyli partii politycznej,
rzystości, transparentności – poprzez to, że już bez która daną fundację stworzyła, a zarazem brak opo-
żadnych zahamowań, bez żadnych ograniczeń, które datkowania tego typu usług w wypadku ustalenia,
istnieją w polskim systemie prawnym, będzie można że świadczenie danych usług na rzecz fundatora sta-
wpłacać na fundacje polityczne. Będą mogły wpłacać nowi jeden z celów statutowych stworzonej przez
osoby prawne, podmioty zagraniczne czy osoby pry- niego fundacji politycznej. Projektowana ustawa
watne. Nie ma ograniczeń, nie ma zastrzeżeń, wszyst- w wypadku uchwalenia jej przez parlament utrudni
ko można robić. W świetle tego nareszcie zrozumia- realizację jednej z kluczowych zasad ustawy o par-
łem, dlaczego ostatnimi czasy Platforma Obywatel- tiach politycznych, którą jest zasada jawności źródeł
ska za główny punkt przyjęła ograniczanie dotacji finansowania partii politycznych. Jest to opinia
z budżetu państwa. Tu jest odpowiedź – one są już pierwszego prezesa Sądu Najwyższego.
niepotrzebne. Wystarczy powołać fundację politycz- Jeżeli chodzi o prokuraturę, o której państwo mó-
ną, uprzywilejować ją w systemie prawnym, zlikwi- wicie, że wreszcie jest niezależna, posłuchajmy, co
dować wszelkie istniejące dzisiaj w systemie praw- prokurator ma do powiedzenia o państwa projekcie:
nym zakazy i oto mamy raj, w którym nie ma opo- Analiza treści projektu prowadzi do wniosku, iż po-
datkowania, zakazów i ograniczeń, w którym można wołanie fundacji politycznych w proponowanym
robić wszystko. Piękna sprawa, szanowni państwo, kształcie nie zapewni realizacji celów ustawy, a fak-
ale myślę, że w tym parlamencie – mam taką nadzie- tycznie będzie stanowiło dodatkowy, niepodlegający
ję – nie będzie przyzwolenia na to, co proponujecie. kontroli i ograniczeniom sposób finansowania partii
Oczywiście można mówić, że to są wymysły polity- politycznych. Uregulowania proponowane w projek-
ków, w szczególności partii opozycyjnych, bo skoro są cie wpisują się bowiem w system prawny finansowa-
w opozycji, to muszą się nie zgadzać. Szanowni pań- nia partii politycznych. Wskazać w tym miejscu na-
stwo, odsyłam do opinii instytucji, co do których leży, iż Konstytucja Rzeczypospolitej w art. 11 ust. 2
w żaden sposób nie można powiedzieć, że one są uwi- gwarantuje jawność finansowania partii politycz-
kłane w bieżącą walkę polityczną czy stanowią opozy- nych, natomiast projektowana regulacja odnosi się
cję, czy mają do tego jakiś stosunek polityczny. W do- jedynie do jawności źródeł finansowania fundacji.
starczonych posłom materiałach znajdują się bardzo Mając na uwadze, iż fundację polityczną zgodnie
ważne opinie dwóch instytucji, których niezawisłości, z projektowanymi regulacjami będzie mogła założyć
sądzę, nikt nie będzie kwestionował, a w szczególności jedynie partia polityczna, która będzie miała wpływ
Platforma Obywatelska. Myślę tu o Sądzie Najwyż- na skład organów fundacji oraz byt prawny fundacji,
szym i o prokuratorze generalnym. Postaram się krót- należy stwierdzić, iż nie będzie ona stanowiła nieza-
ko zacytować to, co znajduje się w tych opiniach. leżnego podmiotu prawnego. Wątpliwości budzą prze-
Jeżeli chodzi o opinię Sądu Najwyższego, zna- pisy ustawy dotyczące działalności gospodarczej fun-
mienne jest to, że w samym projekcie w art. 48 kon- dacji. Przepis, zgodnie z którym fundacja nie może
statuje się fakt, iż niektóre z funkcjonujących w Pol- prowadzić działalności gospodarczej, w konfrontacji
sce partii politycznych już stworzyły odpowiednie z przepisami dotyczącymi odpłatnej działalności fun-
fundacje, a więc z uwzględnieniem istniejących regu- dacji prowadzi do uprzywilejowanej pozycji fundacji
lacji prawnych, przy czym nie proponuje się prze- politycznych w stosunku do innych fundacji oraz in-
kształcenia owych partyjnych fundacji w fundacje nych podmiotów prowadzących działalność gospo-
polityczne w rozumieniu opiniowanego projektu, co darczą. Powyższe może budzić wątpliwości co do
czyni niezrozumiałym zakaz tworzenia przez partie zgodności z konstytucyjną zasadą równości wobec
polityczne innych fundacji niż fundacje polityczne, prawa. Należy bowiem zwrócić uwagę, iż proponowa-
a zarazem dopuszczalność tworzenia tylko jednej ne rozwiązania nie przewidują unormowań, które
fundacji politycznej przez każdą z partii politycznej. zawiera ustawa o partiach politycznych, określają-
Jest to poruszone w art. 2 ust. 2, w art. 48 tego pro- cych łączną sumę wpłat dokonywanych przez osoby
jektu. Ten ostatni wprowadza zmianę w ustawie o par- fizyczne na rzecz partii politycznych.
tiach politycznych. I tu jest najistotniejszy fragment Szanowni państwo, to są druzgocące opinie naj-
tej opinii: Trudno nie dostrzec, że proponowana re- wyższych organów mających strzec samorządności
gulacja stanowi próbę obejścia istniejących ograni- w naszym kraju. Szanowni państwo, ten projekt to
czeń prawnych w zakresie finansowania partii poli- jest niebywały bubel prawny. Tak jak powiedziałem
tycznych, w tym ze źródeł zagranicznych, a także ze na wstępie: jak nie wiadomo, o co chodzi, to chodzi
strony jednej osoby fizycznej oraz ze zbiórek publicz- o pieniądze. Próbujecie w taki bezczelny sposób
nych. Wniosek taki jest uzasadniony, jeśli się porów- wprowadzić do polskiego systemu prawnego próbę
na zwłaszcza art. 24 ust. 7 i art. 25 wyżej wymienio- obejścia istniejących rozwiązań prawnych. Dzisiaj już
nej ustawy o partiach politycznych z art. 23 nie mam najmniejszych wątpliwości, dlaczego ogra-
i art. 5 ust. 3 projektowanej ustawy, a także art. 42 niczacie dotacje – bo dotacja wiąże się z jawnością
przyszłej ustawy wprowadzającej zmiany w ustawie i przejrzystością. Zamieniacie to na fundacje politycz-
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
Projekt ustawy o fundacjach politycznych 85

Poseł Andrzej Mikołaj Dera kładam naszą opinię odnośnie do projektu ustawy
o fundacjach politycznych (druk nr 3760).
ne i w ten sposób budujecie sobie bajpas, którym Szanowni państwo, jesienią mamy wybory parla-
chcecie w praktycznie nieograniczony sposób pobie- mentarne. Co kadencja tak się składa, że w pewnym
rać pieniądze i lokować je tam, gdzie będzie to po- momencie jakość prac legislacyjnych pozwala odpo-
trzebne dla jaśnie panującej Platformy Obywatelskiej, wiedzieć na pytanie, czy się już rozpoczęła kampania
ale mam nadzieję, że niedługo panującej, do jesieni. wyborcza, czy wciąż jeszcze czekamy na jej początek.
Mamy demokrację i myślę, że społeczeństwo da wy- Z pewną przykrością stwierdzam, że w ostatnich ty-
raz temu, co państwo robicie. Okłamujecie w każdym godniach jest tak, jakby partia rządząca zauważyła
miejscu, w każdym calu, mówicie piękne słowa, puste potrzebę rozpoczęcia kampanii wyborczej, albowiem
frazesy, a potem przygotowujecie gnioty właśnie ta- pojawia się coraz więcej projektów ustaw, które tak
kie, które mają pokazać wasze intencje, tylko to trze- naprawdę mają niewiele wspólnego z potrzebą racjo-
ba umieć odczytać. Na szczęście jest opozycja w par- nalnego regulowania stanów prawnych w Rzeczypo-
lamencie potrafiąca to zrobić. spolitej, a raczej odwołują się do populizmu, do zupeł-
Szanowni państwo, nawet przedstawiciel Platfor- nie innych oczekiwań. I jednym z tych projektów, jak
my w odniesieniu do ustawy o fundacjach politycznych się wydaje, w tym kształcie jest projekt ustawy o fun-
nie mówi o fundacjach politycznych, bo doskonale wie dacjach politycznych.
– podejrzewam, iż zapoznał się z opiniami... Projekt ustawy został bardzo krytycznie potrak-
(Poseł Arkadiusz Mularczyk: Bo jej nie czytał.) towany przez głównych opiniodawców. Mówię o Są-
...że to jest po prostu bubel prawny. A o czym dzie Najwyższym, Prokuraturze Generalnej, ale tak-
mówi? Mówi o spotach i o tym, iż PJN splagiatował. że o generalnym inspektorze ochrony danych osobo-
Oczywiście, że tak, ale w porozumieniu, szanowni wych, krytycznie o nim wypowiadało się również
państwo. W polityce nic nie dzieje się samo z siebie. Biuro Analiz Sejmowych, z litości pominę imiona
Dla mnie zapisy, które tu się znajdują, i ten pro- i nazwiska marszałków, członków Platformy Obywa-
jekt, który wczoraj rozpatrywaliśmy – dzisiaj będzie telskiej, którzy w projekcie nie zauważyli niczego
drugie czytanie – jest jawnym dowodem kolaboracji złego, w całej rozciągłości poparli projekt i wnieśli
PJN z Platformą Obywatelską. Platforma zdaje sobie o podjęcie prac legislacyjnych.
bowiem sprawę z tego, że ta ustawa nie przejdzie, Projekt budzi szereg wątpliwości. Mój przedmów-
a spoty trzeba już zrobić. Użyła więc swoich koali- ca wspomniał o wątpliwościach konstytucyjnych,
cjantów do tego, żeby wprowadzić te przepisy jako które zostały wyjawione przez opiniodawców. Mówi
osobną ustawę i ją popychają, dopychają kolanem, się o wątpliwościach dotyczących zgodności tego
choć ona rzeczywiście jest skandaliczna, zupełnie przedłożenia z prawem Unii Europejskiej, z innymi
irracjonalna. Ku mojemu zdumieniu akurat przyglą- ustawami obowiązującymi w Polsce. Ale także wiele
dają się temu przychylnym okiem przedstawiciele zastrzeżeń można mieć do projektu pod względem
Polskiego Stronnictwa Ludowego i Sojuszu Lewicy zasad sztuki legislacyjnej, które zastosowano do na-
Demokratycznej. pisania tego przedłożenia.
Szanowni państwo, w jakim kierunku idziemy Pierwsze zasadnicze pytanie: Po co ten projekt
w tej chwili w polityce? powstał i czemu ma służyć? Nie jest prawdą, że pro-
(Poseł Witold Gintowt-Dziewałtowski: Quo vadis?) jekt jest niezbędny, żeby tworzyć fundacje polityczne.
Właśnie, dokąd zmierzamy? (Dzwonek) Czy w kie- Wszystkie określone w art. 4 cele, które wymienia
runku, który proponuje Platforma? To jest kierunek projektodawca, można osiągnąć, wykorzystując obec-
bardzo niebezpieczny dla polskiej demokracji. Dlate- nie obowiązujący stan prawny. Zarówno ustawa
go w imieniu Prawa i Sprawiedliwości, panie mar- o fundacjach, jak i ustawa o partiach politycznych
szałku, wnoszę o odrzucenie tego projektu w pierw- umożliwiają tworzenie fundacji partyjnych, fundacji
szym czytaniu. Dziękuję bardzo. (Oklaski) politycznych. Nie ma żadnej przeszkody ani meryto-
rycznej, ani formalnej, żeby tego rodzaju rozwiązanie
nie mogło być dzisiaj stosowane. Mało tego, autorzy
Wicemarszałek Marek Kuchciński: projektu sami potwierdzają, że są dzisiaj w Polsce
fundacje powołane przez partie polityczne i one dzia-
Dziękuję panu posłowi. łają. Co ciekawe, autorzy w swoim projekcie nie mó-
Głos zabierze pan poseł Witold Gintowt-Dzie- wią, co z tymi fundacjami miałoby być po wejściu
wałtowski, Klub Poselski Sojusz Lewicy Demokra- w życie tej ustawy. Przecież to jest dosyć oczywista
tycznej. sprzeczność, bo zupełnie na innych podstawach
prawnych były tworzone tamte fundacje niż te, które
mają być tworzone. Budzi to zresztą wątpliwość,
Poseł Witold Gintowt-Dziewałtowski: o której wspomniałem, konstytucyjną dotycząca rów-
ności fundacji działających w Polsce, bo oprócz fun-
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu dacji partyjnych wciąż będą działały fundacje powo-
Poselskiego Sojusz Lewicy Demokratycznej przed- łane na podstawie prawa o fundacjach.
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
86 Projekt ustawy o fundacjach politycznych

Poseł Witold Gintowt-Dziewałtowski ne możliwości korzystania ze źródeł zasilania, ale


fundacjom partyjnym państwo chcecie dać prawo do
Kolejna rzecz. Projekt nie likwiduje licznych – to dodatkowych dochodów, prawo do darowizn, prawo
prawda – słabości obecnych funduszy eksperckich. również do korzystania z pieniędzy pochodzących ze
Nie wspomina się w projekcie o nich, jedynie w pro- zbiórek publicznych, prawo do zasilania fundacji pol-
jekcie nowelizacji ustawy o partiach politycznych skich przez darczyńców z zagranicy. Taka możliwość,
uchyla się art. 30, tj. artykuł, który mówi o powoły- zgodnie z waszymi przepisami, będzie istniała. Mało
waniu funduszy eksperckich. Dobrze, proszę pań- tego, przy tym wszystkim wpisujecie państwo jeszcze
stwa, tylko że te fundusze są. Na subkontach w par- jedną zasadę, a mianowicie że oto fundacja będzie
tiach politycznych są całkiem spore niewykorzystane mogła korzystać z prawa do świadczenia swoich usług
pieniądze z tych funduszy. Mamy tworzyć fundacje nieodpłatnie na rzecz fundatora. O przepraszam, tu
polityczne, ale będą przecież pieniądze na funduszach już jest zasilanie partii politycznej w sposób niezu-
eksperckich. (Gwar na sali) Zgodnie z prawem tych pełnie jawny i zgodny również z obowiązującymi
funduszy ma nie być. Co to w takim razie ma być? przepisami ustawy o partiach politycznych, nie wspo-
W jaki sposób partie mają wykorzystywać te pienią- mnę o konstytucji. (Gwar na sali) Czy w takiej sytu-
dze? Czy nadal mają prowadzić działalność na pod- acji nie można byłoby uznać, że po pierwsze, przyda-
stawie przepisów już nieobowiązujących, a przez was jemy fundacjom prawa większe niż dzisiaj mają
uchylanych? Na to pytanie odpowiedzi w tekście i pozostałe fundacje, i partie polityczne, że jest to
ustawy nie ma. model de facto umożliwiający efektowne i efektywne,
Nie ma stosownego odniesienia do praktyki sto- nazwijmy to wprost, pranie pieniędzy, albowiem
sowanej w Europie Zachodniej. To nie jest prawda, zbiórki publiczne będą źródłami niekontrolowalnymi.
że wszystko jest tak jasne i oczywiste, bo państwo Nie mamy szansy stwierdzić, kto dał, ile dał i dlacze-
wspominacie, że są pewne rozwiązania wykorzysty- go. Po drugie, jest to oczywista próba obejścia istnie-
wane w państwach Europy Zachodniej, gdzie partie jących ograniczeń prawnych w finansowaniu partii
powołują, od wielu lat zresztą istniejące, fundacje politycznych. Jest to cytat z opinii Sądu Najwyższego
polityczne, nawet powiedziałbym, że bardziej partyj- potwierdzony również opinią prokuratora generalne-
ne niż polityczne. No tak, tylko że nie ma żadnego go. I w związku z tym, co jest z jawnością źródeł fi-
porównania między przepisami o fundacjach zwy- nansowania fundacji i partii politycznych? W takim
kłych a przepisami o fundacjach politycznych, czy razie dajmy sobie spokój, napiszmy, że rezygnujemy
rzeczywiście w tych państwach dostrzeżono koniecz- z kontrolowania pieniędzy, które wpływają do partii
ność stworzenia osobnego prawa i osobnych przywi- politycznych. Niech sobie radzą, jak chcą, zgodnie
lejów dla fundacji politycznych. z prawami określonymi kiedyś przez Darwina.
(Głos z sali: Są przykłady.) Czemu ewidencję fundacji ma prowadzić Sąd
Z tego, co wiem, to akurat tych różnic tam nie ma, Okręgowy w Warszawie, a nie Krajowy Rejestr Są-
fundacje i te, i te mają podobne uprawnienia. A Więc dowy, tak jak jest to w przypadku wszystkich pozo-
jest pytanie o konstytucję, ale i o prawo Unii Euro- stałych fundacji. Już nie mówię o tym, że to jest nie-
pejskiej. Wciąż nie wiadomo, co jest w takim razie równość względem prawa, ale są również odpowied-
prawdziwym celem przedłożenia. W szczególności nie przepisy Kodeksu postępowania cywilnego, które
piszecie państwo, że fundacja finansowana z budżetu będą obowiązywały w odniesieniu do fundacji. Jakim
państwa, z pieniędzy polskich podatników może dzia- cudem chcemy to pogodzić? Odpowiedzi na to pytanie
łać za granicą Rzeczypospolitej Polskiej. Przepra- nie ma.
szam, to nie są pieniądze Platformy Obywatelskiej. Jakim prawem fundacjom, jak nikomu innemu,
Czy państwo zapytaliście obywatela, który wpłaca przyznajemy prawo dysponowania wrażliwymi dany-
dzisiaj co miesiąc do budżetu swój podatek, czy on mi osobowymi? Ja oczywiście wyczuwam intencję
zgadza się na to, żeby fundacja działała na rzecz za- projektodawcy, ale mimo wszystko zarówno prawo
granicy i za granicą? Czym to wytłumaczycie? Ta- polskie, jak i prawo Unii Europejskiej wyklucza moż-
kiego wytłumaczenia nie ma. W moim przekonaniu liwość swobodnego posługiwania się i upubliczniania
tego rodzaju rozwiązanie jest absolutnie nie do przy- danych osobowych, zwłaszcza tych, które mają cechy
jęcia. Raz pisze się, że fundacja nie może prowadzić wrażliwe. Państwo wymyślacie tutaj inne rozwiąza-
działalności gospodarczej, ale w innym miejscu pi- nia. To jest wątpliwe konstytucyjnie, ale wątpliwe
szecie państwo, że może prowadzić działalność od- również ze względu na przepisy Unii Europejskiej,
płatną. Co to jest? Sąd Najwyższy, prokurator gene- i zwraca zresztą na to uwagę generalny inspektor
ralny nie mają wątpliwości, że tego rodzaju rozwią- ochrony danych osobowych.
zanie tak naprawdę wprowadza możliwość prowadze- Jeżeli państwo chcecie narzucić obowiązki nadzo-
nia działalności gospodarczej przez fundację politycz- ru i kontroli Państwowej Komisji Wyborczej, to nie
ną, co w moim przekonaniu jest absolutnie sprzeczne ma odpowiedzi na pytanie, skąd będą na to pienią-
z ideą, bo fundacja nie tym ma się zajmować. dze. To jest dużo dodatkowej pracy. Wiem, czym zaj-
Fundacja będzie mogła pozyskiwać dochody z róż- muje się dzisiaj Państwowa Komisja Wyborcza. Są na
nych źródeł. To jest, proszę państwa, ciekawa ko- tej sali posłowie, którzy mają tego świadomość. Wie-
niunkcja. W Polsce partie polityczne mają ograniczo- my, że PKW dziś jest przeciążona pracą, również
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
Projekt ustawy o fundacjach politycznych 87

Poseł Witold Gintowt-Dziewałtowski ciężenie istniejących słabości w obecnych uregulowa-


niach dotyczących partii politycznych i źródeł finan-
związaną z tym, że intensywność prac wyborczych sowania ich działalności, a także w zakresie funkcjo-
w Polsce jest niestety relatywnie większa niż u na- nowania funduszu eksperckiego. Proponowana usta-
szych sąsiadów. Państwo dajecie dodatkowe zadanie wa może natomiast realnie utrudnić kontrolę źródeł
PKW, notabene tak naprawdę spoza branży, bo to finansowania partii politycznych, stwarzając zara-
przecież nie ma wiele wspólnego z wyborami, ale ani zem możliwość wspierania ekonomicznego polskich
jednego etatu (Dzwonek), ani jednej złotówki, ani partii politycznych przez cudzoziemców. Z tych przy-
żadnej pomocy. czyn należy poważnie zastanowić się nad założenia-
Panie marszałku, jeszcze momencik. mi projektowanej ustawy o fundacjach politycznych,
Mało tego, chcę zapytać pana marszałka, jakim a tym samym i nad potrzebą jej uchwalenia. Proszę
prawem pan marszałek dopuścił do procedowania państwa, nic dodać, nic ująć. Dziękuję za uwagę.
nad tym projektem? Przecież w regulaminie Sejmu (Oklaski)
jak byk jest napisane, że każdy autor projektu ma
obowiązek przedstawić źródła finansowania, dodat-
kowych dochodów i obciążeń każdej z instytucji, któ- Wicemarszałek Marek Kuchciński:
rej zadania chcemy powierzyć. Nie wierzę w nieświa-
domość kroku, który został poczyniony. Jak można Dziękuję bardzo panu posłowi.
łączyć fundacje polityczne partii politycznych, gdy Wniosek pana posła Gintowt-Dziewałtowskiego
dzisiaj nie ma żadnego przepisu, który umożliwia dotyczący wcześniejszej ustawy o partiach politycz-
łączenie partii politycznych? To jest wykluczone. nych przyjmujemy jako wniosek, który trzeba będzie
Drugą sprawą jest to, iż zasady i kryteria likwi- rozpatrzyć. Myślę, że zrobimy tak, iż marszałek
dacji fundacji politycznych są też bardzo mocno wąt- zwróci się do Kancelarii Prezydenta RP, do prezyden-
pliwe. Chodzi o te, które zostały przez państwa pod- ta Rzeczypospolitej, z prośbą o informację, co dzieje
niesione. się z tą ustawą, bo ona jest w Kancelarii Prezydenta
Proszę państwa, jedno przypomnienie. 24 kwiet- RP, a nie w Sejmie Rzeczypospolitej Polskiej. Infor-
nia 2009 r. została uchwalona ustawa o zmianie usta- muję pana posła, że ten projekt, który obecnie oma-
wy o partiach politycznych autorstwa Sojuszu Lewi- wiamy, był przesłany do Komisji Ustawodawczej,
cy Demokratycznej. To było już prawie dwa lata która uznała, że może być rozpatrywany, stąd dzisiaj
temu. Przeszła ona całą procedurę sejmową, trafiła poświęcamy mu uwagę.
do prezydenta, wówczas Lecha Kaczyńskiego, który Proszę pana posła Eugeniusza Kłopotka z Pol-
zgodnie z przepisami do tego uprawniającymi złożył skiego Stronnictwa Ludowego o wygłoszenie oświad-
do Trybunału Konstytucyjnego zapytanie o zgodność czenia.
z konstytucją przepisów zawartych w tej ustawie.
Trybunał wskazał na nieaktualność jednego z prze-
pisów, notabene niezwiązaną z całą resztą treści Poseł Eugeniusz Kłopotek:
ustawy. To się działo w specyficznym czasie, to był
również czas katastrofy smoleńskiej. Tak się złożyło, Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Od razu na wstę-
że wniosek z trybunału trafił do pełniącego wówczas pie bez ogródek powiem, że to jest zły projekt, to nie
jednocześnie obowiązki marszałka Sejmu i prezyden- jest dobry projekt. W piątek mamy jeszcze jedno po-
ta Rzeczypospolitej Bronisława Komorowskiego. To siedzenie klubu przed głosowaniami i jeszcze raz ten
jest ta ustawa, która została przez Sejm uchwalona, temat będziemy omawiać. Być może takie stanowi-
do tej pory nie została przez prezydenta podpisana sko, które w tej chwili wyrażam w imieniu mojego
i nie została opublikowana, ale w tej ustawie były klubu, może dziwić, bo podpisało się tam również
przepisy mówiące o sposobie tworzenia funduszy eks- kilku moich kolegów, ja też. Tyle tylko, że inna była
perckich, przekazaniu większych środków na ich sytuacja pod koniec sierpnia, na początku września
zasilanie i o innym wykorzystywaniu tych środków ubiegłego roku, a inna jest dzisiaj. Ponadto poszedł
dla dobra partii politycznych, ale także i państwa. sygnał, poszedł przekaz: chcemy uporządkować spra-
Panie marszałku, mam pytanie, co się dzieje z tą wy, które często dzieją się wokół partii politycznych,
ustawą. Próbowałem znaleźć w materiałach sejmo- chociażby związane z tworzeniem fundacji. My, Pol-
wych w Internecie informację, gdzie ta ustawa jest. skie Stronnictwo Ludowe, najlepiej wiemy, co nam
Nie ma takiej informacji. Ta ustawa dawno powinna przyszło przeżywać 10 lat temu, kiedy po decyzjach
być opublikowana, a wcześniej podpisana przez pre- Wysokiej Izby uniemożliwiających prowadzenie dzia-
zydenta. Czy jest to działalność świadoma, czy wyni- łalności gospodarczej na majątku partii politycznych,
ka to z zapomnienia, czy jest jakaś inna przyczyna? bo wprowadzaliśmy wówczas dotowanie, subwencjo-
Proszę o próbę wyjaśnienia. nowanie partii z budżetu państwa, musieliśmy zrobić
Szanowni państwo, na zakończenie sentencja ze coś z majątkiem w postaci nieruchomości zgromadzo-
stanowiska Sądu Najwyższego, z którą się absolutnie nych przez 105 lat działania, którego mieliśmy tro-
zgadzamy. Cytuję: Reasumując, należy stwierdzić, że chę, i utworzyliśmy fundację. Byli tacy, również
projektowana ustawa może nie pozwolić na przezwy- wśród innych partii politycznych, którzy straszyli
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
88 Projekt ustawy o fundacjach politycznych

Poseł Eugeniusz Kłopotek ...co jeszcze jest agitacją wyborczą, a co nie jest
agitacją, tylko kampanią wyborczą.
nas prokuratorem za utworzenie fundacji, której nie- (Poseł Andrzej Mikołaj Dera: To, co robi Platforma,
odpłatnie przekazaliśmy ten majątek, z którego jako będzie dozwolone, a co robi opozycja – zakazane.)
partia polityczna nie mogliśmy już czerpać pożytków. Przyznam się szczerze, kochani, że sprawiacie
Kiedy poszedł przekaz ze słuszną ideą: chcemy upo- nam coraz więcej kłopotów.
rządkować również ten obszar, wiedząc o tym, że (Głos z sali: I to mówi koalicjant?)
rzeczywiście fundusz ekspercki nie bardzo się spraw- Kolejny przykład. W art. 56 odnosimy się do or-
dzał, daliśmy pozytywny sygnał, jednak nie takiego dynacji wyborczej do Sejmu. Przypomnę, że nie dalej
końcowego projektu się spodziewaliśmy. jak przedwczoraj w Dzienniku Ustaw został ogłoszo-
Mało tego, jeśli dołożymy do tego jeszcze to, co się ny Kodeks wyborczy, który kasuje wszystkie te usta-
zdarzyło wczoraj, wtedy mamy kompletny kogel-mo- wy ordynacyjne, o tym też musimy pamiętać. Tutaj
gel. Zaraz dojdę do kilku szczegółów. Otóż zobaczy- również mamy zapis dotyczący art. 180 ust. 1, nie-
my, co dalej, jakie będą losy tego projektu, ale z góry stety tej ordynacji, którą kasował już Kodeks wybor-
zakładam, nawet jeśli będzie zielone światło większo- czy. Chodzi o treść zapisu. Czytamy: Komitety wy-
ści głosujących dla dalszych prac, nie będzie naszej borcze mają prawo prowadzenia agitacji wyborczej
zgody na 25-procentowy odpis dla fundacji. O tym w programach radiowych i telewizyjnych. A wczoraj…
nie ma mowy. Będziemy mogli rozmawiać i nasze (Poseł Agnieszka Pomaska: No nie...)
propozycje będą w tych granicach, w których dzisiaj No tak, pani poseł. A wczoraj było odwrotnie. Ko-
funkcjonuje fundusz ekspercki. To są ogromne pie- mitety wyborcze mają prawo prowadzenia kampanii
niądze. Nie ma się co dziwić, że w sytuacji, kiedy jest wyborczej, ale agitacji wyborczej w radiu i telewizji
taka propozycja, niektórzy mówią wprost, że może to nie wolno będzie prowadzić odpłatnie. Chyba że jesz-
być skok na kasę państwową, że to mogą być całkiem cze się zreflektujecie w trakcie drugiego czytania
niezłe synekury dla swoich. Trudno oprzeć się takim bądź w Senacie. Zobaczymy. Naprawdę mamy w tej
argumentom. chwili miszmasz, kogel-mogel, jeśli chodzi o to, co
Kolejna rzecz. Czy to jednak Państwowa Komisja wolno robić partii politycznej, komitetowi wyborcze-
Wyborcza ma sprawować nadzór, a nie sąd, tak jak mu, a czego robić nie wolno, jeśli chodzi o przedsta-
to jest przy innych fundacjach? Kolejny zarzut, który wianie opinii publicznej, wyborcom swoich progra-
się tutaj pojawia: ta jedna fundacja działałaby na zu- mów, o to, jak ma być prowadzona kampania wybor-
pełnie innych warunkach i byłaby na innych pra- cza. Naprawdę, w tym się połapać już nie da. Nie
wach. Obok tego funkcjonowałyby fundacje działają- chciałbym używać tego słowa, które zostało użyte
ce na podstawie ustawy o fundacjach, według tych w jednym z wywiadów przez przedstawiciela PiS-u,
przepisów. Przyznam się szczerze, że czytając ten ale przyznam się szczerze, aż mnie korci, żeby tego
końcowy projekt w tej wersji, w jakiej on jest, dziwię słowa użyć...
się tym organizacjom pozarządowym, że tak chętnie (Głos z sali: A co powiedział?)
popierały one ten projekt ustawy, te fundacje, łącznie (Głos z sali: Śmiało!)
z Fundacją Batorego, które w naszych pracach nad My stanowimy nasze prawo, przynajmniej w nie-
Kodeksem wyborczym pilnują nas, i to nie powiem których obszarach po… Dopiszcie sobie. Dziękuję za
już, jak. uwagę.
(Głos z sali: Swój swojego zawsze poprze.)
To mnie zastanawia. Do tego trzeba jednak wziąć
pod uwagę opinie wyrażone przez Sąd Najwyższy Wicemarszałek Marek Kuchciński:
i przez prokuratora generalnego. Potwierdzam, że są
one miażdżące. Dziękuję panu posłowi. Rozumiem, że pan poseł,
(Poseł Andrzej Mikołaj Dera: Dokładnie.) mówiąc „wy”, nie mówił o sobie jako współautorze,
Proszę zauważyć, co piszemy w art. 48. Mianowi- współwnioskodawcy tego projektu ustawy.
cie: Partia polityczna nie może prowadzić działalno- Dziękuję panu.
ści polegającej na upowszechnianiu działań i celów (Poseł Eugeniusz Kłopotek: Panie marszałku, nie
programowych partii politycznej w formie odpłat- słyszałem, co pan...)
nych ogłoszeń i reklam w prasie drukowanej. A co Pan poseł, wypowiadając się w imieniu klubu
wczoraj głosami Platformy Obywatelskiej, autorów o projekcie, o projektodawcach tej ustawy, wnioskodaw-
tego projektu, przygotowaliśmy do drugiego czyta- cach mówił „wy”, ale nie „my”...
nia? Mianowicie to, że w prasie można. Mało tego, (Poseł Marek Suski: Ale pan poseł wycofa swój
przygotowaliśmy już w ogóle taki zapis, że zabrania podpis...)
się agitacji wyborczej w radiu, w telewizji, ale kam- …głosując jednocześnie wczoraj za dalszymi pra-
panię wyborczą w radiu, w telewizji można odpłatnie cami nad wczorajszym projektem ustawy. To rzeczy-
prowadzić. Konia z rzędem temu, kto rozróżni, nawet wiście jest ciekawe podejście.
wśród nas, parlamentarzystów... O przedstawienie oświadczenia proszę pana posła
(Poseł Andrzej Mikołaj Dera: Nie ma takiego.) Jacka Pilcha z klubu Polska jest Najważniejsza.
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
Projekt ustawy o fundacjach politycznych 89

Poseł Jacek Pilch: wizny pieniężnej udzielonej w danym okresie przez


jedną osobę fizyczną bądź też tego, w jakiej formie
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projekt ustawy powinna być dokonywana wcześniej wspomniana
o fundacjach politycznych proponuje wprowadzenie wpłata darowizny? Dziękuję bardzo. (Oklaski)
całkowicie nowych rozwiązań zmieniających funk-
cjonowanie partii politycznych. Być może po 20 la-
tach takie zmiany są potrzebne. W innych krajach Wicemarszałek Marek Kuchciński:
europejskich…
(Głos z sali: Jacek, przestań gadać głupoty.) Dziękuję panu posłowi.
(Głos z sali: Zachowaj twarz!) W tej chwili zamykam listę posłów zapisanych do
...funkcjonują fundacje polityczne i nie ma w tym zadania pytania.
nic złego. Nie zagłębiając się w merytoryczną treść O zadanie pytania proszę pana posła Krzysztofa
projektu ustawy, chciałbym powiedzieć, iż – mimo że Tyszkiewicza z klubu Platforma Obywatelska.
widzimy, że budzi ona kontrowersje – uważamy, że (Głos z sali: Nie ma pana posła.)
warto nad nią pracować nadal w komisji. (Wesołość Następny jest pan poseł Radosław Witkowski
na sali, oklaski) z klubu Platforma Obywatelska.
(Poseł Beata Mazurek: Znasz opinię Sądu Najwyż- Proszę bardzo.
szego?)
(Głos z sali: Brawo!)
Dziękuję. Cieszę się, że budzę takie wasze zado- Poseł Radosław Witkowski:
wolenie swoim wystąpieniem.
Na pewno będzie potrzebne wprowadzenie wielu Dziękuję, panie marszałku.
zmian… Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przyznam szcze-
(Głos z sali: Jacuś, przestań gadać banialuki.) rze, że jestem entuzjastą rozwiązań proponowanych
Myślę, że będziemy mogli mówić o konkretach w tym projekcie, bo uważam, że zmuszenie…
podczas pracy w komisji. Uważamy, iż projekt ustawy (Głos z sali: I tak cię na listę nie wpuszczą.)
należy skierować do komisji i dalej tam nad nią pra- ...partii politycznych do przekazywania większej
cować. Dziękuję. (Wesołość na sali) części subwencji na działalność ekspercką być może,
panie pośle Suski, pozwoli wreszcie na stworzenie
fundacji politycznych z prawdziwego zdarzenia. Oka-
Wicemarszałek Marek Kuchciński: zuje się, że te instytucje w życiu politycznym Europy
odgrywają poważną rolę.
Dziękuję panu posłowi. Mam pytanie do pani poseł wnioskodawcy, która
Zakończyliśmy wystąpienia w imieniu klubów. mówiła o pewnej zależności, jaką widziałaby w prze-
Proszę państwa, do zadania pytań zapisało się nikaniu się, a właściwie może nie tyle w przenikaniu
26 posłów. się, ale we współpracy między fundacjami politycz-
Po zadaniu pytania przez pierwszego pana posła nymi a organizacjami pozarządowymi. Z projektu
zamknę listę. ustawy wynika, że fundacje polityczne będą współ-
Jako pierwszy głos zabierze pan poseł Henryk pracowały z organizacjami pozarządowymi, ale na
Siedlaczek z klubu Platforma Obywatelska. pewno nie będą z nimi konkurowały, chociażby przez
Czas na zadanie pytania – 1,5 minuty. zapis uniemożliwiający, żeby fundacje polityczne były
organizacjami pożytku publicznego.
(Głos z sali: Finansowane przez Sobiesiaka i ha-
Poseł Henryk Siedlaczek: zard.)
Pani poseł, w związku z tym mam pytanie. Czy
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Art. 21 ust. 1 wnioskodawcy przewidują możliwość składania przez
projektowanej ustawy zakłada, że fundacja ustano- organizacje społeczne uwag i zastrzeżeń do informa-
wiona przez partię polityczną otrzymującą subwen- cji finansowych przedstawianych przez fundacje po-
cję z budżetu państwa na działalność statutową lityczne? Wydaje się bowiem, że taka forma społecz-
otrzymuje środki w wysokości 25% tejże subwencji. nej kontroli nad wydawaniem publicznych pieniędzy
Ponieważ docierają do nas informacje, że mniejszych byłaby pożądana i właściwa z punktu widzenia bez-
partii na przekazanie takiej sumy fundacjom nie pieczeństwa prowadzenia fundacji politycznych, we-
stać, chciałbym się dowiedzieć, czy zastanawiano się dług projektu ustawy przedstawionego przez wnio-
nad innym rozwiązaniem. Mianowicie chociażby skodawców. (Oklaski)
takim, żeby uzależnić wysokość kwoty przekazywa-
nej na działalność fundacji od wysokości otrzymy-
wanej subwencji. Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Projekt ustawy stanowi również, że fundacja
może pozyskiwać także środki finansowe pochodzące Dziękuję.
z darowizn. Czy w tej kwestii projektodawcy przewi- Pytanie zada pan poseł Artur Gierada z klubu
dują jakieś ograniczenia, np. co do wysokości daro- Platforma Obywatelska.
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
90 Projekt ustawy o fundacjach politycznych

Poseł Artur Gierada: przez partię, której przedstawiciele złożyli ten pro-
jekt ustawy. Tak więc, proszę państwa, prosiłbym
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zanim zadam o zwrócenie na to uwagi i niepowoływanie się na ten
pytanie pani poseł, podzielę się z państwem taką re- fundusz, bo to jednak psuje jakość debaty publicznej,
fleksją. Prawu i Sprawiedliwości trzeba przyznać, że o której także napisano w uzasadnieniu.
postępuje bardzo konsekwentnie i od dawna mówi, (Głos z sali: Takie komentarze, panie marszał-
że jest za finansowaniem partii politycznych, że na- ku...)
wet w dobie kryzysu nie chce ograniczać finansowa- (Poseł Marek Suski: Pan marszałek nauczył się
nia partii politycznych, że jest im potrzebna tuba od Niesiołowskiego.)
propagandowa, a nie pieniądze po to, żeby móc wła- (Głos z sali: To są przecież wasze wzorce.)
śnie realizować cele choćby programowe. (Poruszenie (Poseł Marek Suski: Najlepsze – wasz marszałek.)
na sali) Proszę bardzo, pan poseł Piotr Cieśliński z Plat-
(Głos z sali: Daj spokój.) formy Obywatelskiej.
Prawo i Sprawiedliwość jest uczciwe w tym zakre-
sie. Mnie jednak zadziwiają inne partie polityczne,
które mówią, że są za ograniczaniem pieniędzy, że Poseł Piotr Cieśliński:
możemy mówić o zmianie formy debatowania w na-
szym kraju. A co pokazał dzisiaj poseł Kłopotek? Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do
Okazuje się, że jeszcze w sierpniu dla nich była inna pani poseł wnioskodawczyni: Czy zapisy i rozwiąza-
sytuacja, a dzisiaj jest inna. Słuchałem dzisiaj pana nia zawarte w omawianym projekcie ustawy są iście
posła Kłopotka. Jestem zakłopotany... nowatorskie, czy, tak jak wspomnieli tutaj posłowie
(Głos z sali: Wolność słowa jest potrzebna.) poszczególnych klubów, rzeczywiście mają już zasto-
...bo mówię o swoim koalicjancie. Kiedy jednak sowanie w krajach europejskich?
słyszę, że on się podpisywał pod czymś, a dzisiaj nie (Poseł Beata Mazurek: Na Białorusi.)
wie, pod czym się podpisywał – przypomnę mu, że to Czy jest może właśnie tak, jak wspomniał przed-
nie były założenia do ustawy, ale konkretny projekt stawiciel PiS w jednym z wywiadów, że nadają się one
ustawy, pod którym się podpisał – to trzeba stwier- wyłącznie dla krajów Dalekiego Wschodu?
dzić jedno – to właśnie mnie przekonuje, że fundusz
Bardzo prosiłbym, pani poseł, o rozwianie tych
ekspercki jest potrzebny w naszym kraju, żeby takich
wątpliwości, bo, szczerze powiedziawszy, już zgłupia-
sytuacji nie było i żeby posłowie wiedzieli, co podpi-
łem. Dziękuję.
sują. (Oklaski)
(Poseł Marek Suski: Mówią, że zgłupieli. To praw-
(Poseł Andrzej Mikołaj Dera: Ale ten fundusz ist-
da, trzeba tylko przyklasnąć.)
nieje. Jest w prawie.)
To czemu tak mało pieniędzy na ten fundusz eks-
percki wydajecie, panie pośle?
(Poseł Andrzej Mikołaj Dera: Proszę spytać skarb-
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
nika.)
To jest w takim razie pytanie do pani poseł wnio- Dziękuję bardzo.
skodawcy, dlaczego partie polityczne dzisiaj nie mogą Pytanie zada pan poseł Michał Marcinkiewicz,
wydawać na fundusz ekspercki tyle pieniędzy, ile by klub Platforma Obywatelska.
chciały? Tu przepisy są rzeczywiście bardzo ograni-
czające.
Skąd wzięło się to 25%? Wydaje się, iż jest to dużo Poseł Michał Marcinkiewicz:
w tej skali, ale według mnie 25% subwencji przezna-
czanych przez partie polityczne nie stanowi wystar- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowna Pani
czającej kwoty. Poseł Wnioskodawczyni! Mam dwa krótkie pytania.
Jak wygląda analogiczna sytuacja w innych kra- Pierwsze dotyczy części subwencji przekazywanej na
jach o rozwiniętej demokracji? Ile pieniędzy partie rzecz fundacji politycznych. Czy nie należałoby roz-
polityczne przeznaczają właśnie na tego typu fundu- ważyć możliwości podania tak zwanych widełek kwot
sze? Dziękuję bardzo. przekazywanych na rzecz fundacji politycznych, na
przykład, powiedzmy, od 20 do 30%? Chodzi o to,
żeby umożliwić partiom oszacowanie środków prze-
Wicemarszałek Marek Kuchciński: kazywanych na rzecz fundacji politycznych według
własnych potrzeb. Tak więc jeżeli na przykład partia
Dziękuję bardzo panu posłowi. chciałaby przekazywać więcej, to mogłaby przekazać
Wszystkich państwa posłów, którzy będą teraz 30%, a jeżeli chciałaby mniej, to mogłaby skierować
zadawali pytania, chciałbym prosić o zważenie na tam na przykład 20%, zamiast tej sztywnej, podanej
fakt, że środki z obecnego funduszu eksperckiego, do w ustawie kwoty 25%.
którego odnosi się obowiązująca ustawa, nie są wy- Druga kwestia dotyczy sprawy o bardziej tech-
korzystywane, i to w największym stopniu głównie nicznym charakterze, aczkolwiek takiej, która może
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
Projekt ustawy o fundacjach politycznych 91

Poseł Michał Marcinkiewicz Poseł Krzysztof Brejza:


się wydarzyć, to znaczy emisji ogłoszeń płatnych za- Dziękuję bardzo. Panie Marszałku! Panie Mini-
równo w prasie, jak i w mediach elektronicznych. strze! Wysoka Izbo! Mam dwa naprawdę króciutkie
W hipotetycznej sytuacji, kiedy na przykład w trakcie pytania do pani poseł Agnieszki Pomaskiej.
kampanii wyborczej jeden z komitetów przegra pro- Proszę powiedzieć, czy fundacje polityczne dzia-
ces w trybie wyborczym i sąd nakaże przeproszenie łają na poziomie Unii Europejskiej. Jeśli tak, to na
na łamach prasy czy też na antenie telewizji lub ra- jakich zasadach? Czy na poziomie dużych ugrupowań
dia, zakup ogłoszenia o przeprosinach stanowi rów- europejskich?
nież zakup ogłoszenia w prasie. Tak więc czy nie Drugie pytanie. Jaki jest rezultat konsultacji społecz-
należy wprowadzić wyłączenia dla tego typu przy- nych prowadzonych z organizacjami społecznymi w za-
padków, kiedy wykup ogłoszenia płatnego w prasie kresie możliwości przeznaczania przez fundacje grantów
czy telewizji następuje wskutek wyroku sądu w try- tym organizacjom? Dziękuję bardzo. (Oklaski)
bie wyborczym bądź w trybie cywilnym? Dziękuję.
(Oklaski)
Wicemarszałek Marek Kuchciński:

Wicemarszałek Marek Kuchciński: Dziękuję bardzo.


Teraz głos ma pan poseł Marek Krząkała z Klubu
Dziękuję panu posłowi. Parlamentarnego Platforma Obywatelska.
Pytanie zada pan poseł Maciej Orzechowski z klu-
bu Platforma Obywatelska.
Poseł Marek Krząkała:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przede wszystkim


Poseł Maciej Orzechowski: chciałbym wyrazić zadowolenie z faktu, że wreszcie
doczekaliśmy się ustawy o fundacjach politycznych.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Prawo wymaga Niewątpliwie wpłynie to na jakość dyskursu politycz-
refleksji. Nie można stanowić prawa pomiędzy jed- nego, a wszyscy bardzo tego potrzebujemy.
nym a drugim występem w telewizji, panie pośle. Moje wątpliwości budzi art. 5. Brak w nim propo-
Prawo wymaga przygotowania, które kosztuje, szcze- zycji dotyczącej pułapu wynagrodzeń, które obowią-
gólnie jeśli dysponujemy funduszem eksperckim i chce- zują inne organizacje działające w obszarze działalno-
my dążyć w kierunku stworzenia profesjonalnych ści odpłatnej. Dlaczego wobec stowarzyszeń i fundacji
fundacji politycznych, czyli takich, w których prawo istnieje limit wynagrodzeń, czyli trzykrotność śred-
byłoby przygotowywane, opracowywane i wreszcie niego wynagrodzenia rozliczanego miesięcznie, a wo-
przedkładane partiom, tak abyśmy mieli ekspertyzy, bec organizacji politycznych nie? Będzie to na pewno
opinie, które byłyby nie pisane na kolanie, ale przy- budziło kontrowersje i należałoby to zmienić.
gotowywane dużo wcześniej. Kolejna kwestia odnosi się do art. 23. Obecne za-
Stąd moje pytanie do pani poseł: Czym będzie pisy blokują fundacjom politycznym dostęp do pienię-
różniła się fundacja od funduszu eksperckiego? Ta dzy europejskich, ponieważ nie mieszczą się one
kwestia wielokrotnie przewijała się w dzisiejszych w katalogu przychodów. Moim zdaniem uwzględnie-
wystąpieniach nie tam dotacji z programów wspólnotowych – nie
Wreszcie, jaka intencja przyświeca wnioskodaw- mówię tu o strukturalnych – byłoby jak najbardziej
com? Przypomnę, że w ubiegłej kadencji głosowali- zasadne i należałoby taką możliwość uwzględnić
śmy nad powstaniem Centralnego Biura Antykorup- w projekcie tej ustawy. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
cyjnego. Czy istniały instytucje, które zajmowały się
korupcją i przeciwdziałaniem korupcji? Tak. Czy sku-
tecznie z nią walczyły? Tak. Powstała jednak nowa Wicemarszałek Marek Kuchciński:
instytucja. Bowiem od ludzi, którzy zajmują się daną
instytucją, zależy to, w jaki sposób narzędzia praw- Dziękuję panu posłowi.
ne, które ona otrzyma, będą wykorzystywane: czy Pytanie zada pani poseł Agnieszka Kozłowska-
dla dobra obywateli, czy przeciwko nim. Dziękuję. -Rajewicz, Klub Parlamentarny Platforma Obywa-
(Oklaski) telska.

Wicemarszałek Marek Kuchciński: Poseł Agnieszka Kozłowska-Rajewicz:

Dziękuję bardzo. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Podobnie jak moi


Pytanie zada pan poseł Krzysztof Brejza z Klubu przedmówcy jestem szczęśliwa z powodu tego, że dzi-
Parlamentarnego Platforma Obywatelska. siaj rozmawiamy o tej ustawie. Uważam, że jest ona
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
92 Projekt ustawy o fundacjach politycznych

Poseł Agnieszka Kozłowska-Rajewicz Polskę. Te billboardy wiszą wszędzie do dzisiaj. Ileż


jest w tym obłudy i zakładania.
jedną z ważniejszych ustaw, które podczas tej kadencji (Głos z sali: Do rzeczy!)
wpłynęły do Sejmu, ponieważ propozycje w niej zawar- Pytanie: Czy ten pomysł powstał na skutek podpo-
te stwarzają szanse na nowe otwarcie w polityce. wiedzi PR-owców czy lęku przed pokazaniem wybor-
(Poseł Elżbieta Rafalska: Niech pani nie żartuje.) com w spotach telewizyjnych, w prostym przekazie, że
Ta ustawa pozwala na snucie marzeń o lepszej rządy Platformy Obywatelskiej w tej kadencji ozna-
jakości polityki, ponieważ buduje pomost pomiędzy czają dla Polski stracony czas, utracone nadzieje i nie-
politykami a obywatelami, który jest bardzo potrzeb- powetowane straty? Czy też może chodzi tu o pozyska-
ny. Stwarza ona szanse na większą partycypację, nie wręcz korupcjogennych dochodów z niekontrolo-
współuczestnictwo obywateli w tworzeniu prawa, jak wanych źródeł? Dziękuję. (Oklaski)
również w rządzeniu krajem. Jej wprowadzenie bę-
dzie skutkowało skierowaniem aktywności polityków
na takie formy działalności, które są bardziej spraw- Wicemarszałek Marek Kuchciński:
ne i oczekiwane przez obywateli. Wydaje mi się, że
współpraca polityków i obywateli w ramach wspól- Dziękuję panu posłowi.
nych projektów stanowi lepszą formę przekazywania Zachęcałbym jednak państwa posłów, żeby rów-
swoich idei niż w przypadku reklam telewizyjnych nież w przedstawianiu czy we wstępie do pytania
i spotów o pustych lodówkach. Tak więc bardzo cieszę przede wszystkim trzymać się tematu, czyli projektu
się z tej ustawy. ustawy.
(Poseł Marek Suski: To jest ściema.) (Głos z sali: Brawo, panie marszałku!)
Mam dwa pytania do pani poseł wnioskodawczyni. Informuję państwa posłów, że poseł Andrzej Bęt-
Pierwsze pytanie. Na co mogą być przeznaczane kowski złożył pytanie na piśmie, jest nieobecny.
pieniądze, które wpływają na fundacje? Zgłaszano Pytanie zadaje poseł Tadeusz Tomaszewski, So-
tutaj wątpliwości dotyczące tego, że może to być ko- jusz Lewicy Demokratycznej.
lejny sposób na zabranie pieniędzy partiom politycz- (Głos z sali: Nie ma pana posła.)
nym. Ci, którzy nie chcą poprzeć tej ustawy, obawia- (Głos z sali: Pan poseł jest na posiedzeniu komisji.)
ją się, że pieniądze, które będą kierowane do fundacji, Następny jest pan poseł Robert Kropiwnicki, klub
zostaną bezpowrotnie stracone w odniesieniu do ak- Platforma Obywatelska.
tywności politycznej.
Drugie pytanie. Jakie zabezpieczenia, które za-
pewnią transparentność wydawania pieniędzy, za- Poseł Robert Kropiwnicki:
proponowano w ustawie? Dziękuję. (Oklaski)
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Bardzo się cieszę,
że ten projekt jest, i uważam, że on może nam na-
Wicemarszałek Marek Kuchciński: prawdę pomóc w podnoszeniu jakości debaty publicz-
nej, bo to jest tak naprawdę kluczowe, musimy o tym
Dziękuję, pani poseł. myśleć.
Pytanie zada poseł Andrzej Bętkowski, Prawo Gratuluję płomiennych wystąpień wszystkim,
i Sprawiedliwość. którzy chcą to skrytykować, ale naprawdę chodzi
(Głos z sali: Nie ma.) o to, żebyśmy wspólnie zastanawiali się, jak przezna-
Następny jest pan poseł Antoni Błądek, Prawo czać pieniądze tak, żeby one służyły debacie publicz-
i Sprawiedliwość. nej i jakości tworzonego prawa, a tym samym wize-
runkowi Sejmu, poprawianiu wizerunku Sejmu, bo
to jest dla nas bardzo ważne, myślę, że dla wszyst-
Poseł Antoni Błądek: kich tu zgromadzonych.
Myślę, że w projekcie jest oczywiście kilka kwe-
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Platforma Oby- stii, nad którymi warto by się zastanowić. Chciałbym
watelska, widząc zagrożenie swojego bytu politycz- zapytać panią wnioskodawczynię o dwie sprawy.
nego w nadchodzących wyborach, zdaje sobie już Tam, gdzie są wymienione cele edukacyjne, nie ma
sprawę, że samym PR nie da się utrzymać silnej po- szkoleń, a w następnych artykułach pojawiają się
zycji. Polacy już zrozumieli, że Platforma Obywatel- szkolenia. Czy wśród warsztatów nie powinny się też
ska dla Polski nie zrobiła nic, a jedynie jej szkodzi. pojawić szkolenia, żeby fundacja mogła je realizować?
(Głos z sali: A co ma piernik do wiatraka?) Pytam, bo to jest jednak dość ważny element.
Obietnice wyborcze okazały się obłudne i bez po- Druga sprawa to regranting. W projekcie piszemy
krycia. Kraj pogrąża się w lawinowo rosnącym dłu- też o tym, że fundacja będzie mogła udzielać dotacji
gu. W projekcie zaproponowano wprowadzenie zaka- innym podmiotom. To jest dość istotne, tylko oba-
zu spotów reklamowych, wcześniej – reklam billbo- wiam się, żeby to nie była taka furtka, przez którą
ardowych, chociaż ogromnymi billboardami rekla- partie polityczne będą udzielać dużo dotacji innym
mującymi Platformę Obywatelską oklejono całą podmiotom, bo wtedy będą one już poza kontrolą.
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
Projekt ustawy o fundacjach politycznych 93

Poseł Robert Kropiwnicki uda się zbudować pomost, o którym mówiła tutaj
pani poseł Agnieszka Kozłowska-Rajewicz, między
Czy sprawozdania, które wrócą z organizacji, którym ubecją, kryminalistami a Platformą Obywatelską...
partia będzie udzielała dotacji, będą również w jakiś (Poruszenie na sali, oklaski)
sposób kontrolowane? Myślę, że to też jest ważne (Poseł Agnieszka Kozłowska-Rajewicz: Skandal,
i warto zastanowić się nad tym, żeby one również bezczelność!)
były częścią sprawozdania przekazywanego do PKW. ...bo przecież odbyłoby się to z ewidentną szkodą
Dziękuję bardzo. (Oklaski) dla Platformy Obywatelskiej, partii znanej z rzetel-
ności, prawdomówności i wiarygodności. Dziękuję
uprzejmie. (Oklaski)
Wicemarszałek Marek Kuchciński:

Dziękuję. Wicemarszałek Marek Kuchciński:


Pytanie zadaje pan poseł Kazimierz Gwiazdow-
ski, klub Prawo i Sprawiedliwość. Dziękuję.
Teraz pan poseł Jerzy Gosiewski, Prawo i Spra-
wiedliwość.
Poseł Kazimierz Gwiazdowski: (Poseł Agnieszka Pomaska: Panie marszałku, czy
mogę?)
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W związku (Poseł Waldemar Andzel: Nie ma takiego trybu.)
z omawianym projektem ustawy o fundacjach poli- (Głos z sali: Wniosek formalny.)
tycznych chciałbym zadać pytanie dotyczące zakazu (Głos z sali: W sprawie formalnej można.)
umieszczania stanowiących jednolitą całość plaka- (Głos z sali: Sprostowanie źle zrozumianej wypo-
tów lub haseł wyborczych, których powierzchnia wiedzi.)
przekracza 2 m2, w trakcie różnego rodzaju kampanii Proszę, panie pośle.
wyborczych.
Jakie jest rzeczywiste uzasadnienie tego typu za-
kazów? Dlaczego takiego zakazu nie przewidziano Poseł Jerzy Gosiewski:
w czasie kampanii referendalnych, prowadzonych na
podstawie przepisów ustawy z dnia 14 marca 2003 r. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowna Pani
o referendum ogólnokrajowym oraz ustawy z dnia Poseł! Przedstawiony projekt ustawy nie jest zgodny
15 września 2000 r. o referendum lokalnym? A może z prawem Unii Europejskiej. Projekt budzi również
taki zakaz należy również wprowadzić w trakcie wątpliwości co do zgodności z rynkiem wewnętrznym
kampanii wyborczej kandydatów na sołtysa? Dzięku- w zakresie, w jakim przewiduje pomoc państwa dla
ję bardzo. (Oklaski) fundacji politycznej. Znamienne jest to, że projekt
zgłosili przedstawiciele PO, którzy wielokrotnie prze-
ciwstawiali się wielu innym przedstawianym przez
Wicemarszałek Marek Kuchciński: Prawo i Sprawiedliwość dobrym projektom ustaw,
służącym społeczeństwu polskiemu, argumentując
Dziękuję panu posłowi. swe niebezpieczne wówczas decyzje wątpliwymi bra-
Teraz pytanie zadaje pan poseł Sylwester Paw- kami przystosowania do przepisów Unii Europej-
łowski, Sojusz Lewicy Demokratycznej. skiej.
(Głos z sali: Nie ma pana posła.) Załączone do omawianego projektu pozytywne
Następny jest pan poseł Stanisław Pięta, Prawo opinie pochodzą tylko od dwóch marszałków ściśle
i Sprawiedliwość. związanych z PO. Wszystkie pozostałe opinie są zde-
cydowanie przeciwne kolejnemu godzącemu w demo-
krację pomysłowi PO. Sąd Najwyższy wręcz stwier-
Poseł Stanisław Pięta: dza, iż projekt budzi liczne wątpliwości co do samej
potrzeby uchwalenia tego rodzaju ustawy. Przedsta-
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jest, proszę pań- wiciel PO mówił o biciu politycznej piany. Wydaje mi
stwa, oczywiste, że pewne kręgi biznesowe, zwłasz- się, iż oprócz bicia politycznej piany PO ma prawdo-
cza te wywodzące się ze środowisk postkomunistycz- podobnie jeszcze gorszy zamiar. Z ostatnich sondaży
nych, mają określone preferencje polityczne. Podob- wynika, że sam PR nie wystarczy. Pomimo obietnic
nie ma się sprawa z pensjonariuszami aresztów i za- kolejnych cudów poparcie dla PO spada.
kładów karnych. (Poseł Jan Kulas: Czas minął.)
(Poseł Waldemar Andzel: Którzy głosują na Plat- Pani poseł, czy to powoduje, że projektodawcy
formę.) wybrali wyjątkowo złą drogę (Dzwonek), która może
Krótko mówiąc, chciałbym zapytać wnioskodaw- doprowadzić w przyszłości do tragicznych skutków,
ców, czy nie obawiają się, że wyświadczą niedźwie- głównie dla was, wnioskodawców? Bardzo dziękuję.
dzią przysługę Platformie Obywatelskiej, że właśnie (Oklaski)
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
94 Projekt ustawy o fundacjach politycznych

Wicemarszałek Marek Kuchciński: wałem z troską o to – przecież wyraźnie to mówiłem


– czy tak rzetelna, prawdomówna partia, jaką jest
Dziękuję. Platforma Obywatelska, nie straci w wyniku tego, że
Czy pani poseł Agnieszka Pomaska chciałaby za- będą chcieli ją finansować ludzie z zakładów karnych,
brać głos w sprawie formalnej? ludzie, którzy dorobili się nieuczciwie...
(Poseł Waldemar Andzel: Wycofują ustawę.) (Poseł Agnieszka Pomaska: Zajmijcie się sobą.)
...którzy współpracowali ze służbami specjalnymi,
co pomogło im uzyskać majątek. (Poruszenie na sali)
Poseł Agnieszka Pomaska: Nie rozumiem tego oburzenia. Dziękuję uprzejmie.
(Oklaski)
Panie Marszałku! Wypowiedź pana posła Pięty (Poseł Jan Kulas: To nie jest sprostowanie.)
była skandaliczna. Posłowie, którzy formułują tego
typu wypowiedzi z tej trybuny, powinni trafić do Ko-
misji Etyki Poselskiej, bo to jest poważne miejsce Wicemarszałek Marek Kuchciński:
i powinna tutaj odbywać się poważna debata.
Tego typu skandaliczne wypowiedzi nie powinny Dziękuję.
mieć miejsca i zgłaszam stanowczy protest przeciwko Proszę bardzo, pytanie zada pani poseł Beata Ma-
temu sposobowi debaty publicznej. Ta ustawa jest zurek, klub Prawo i Sprawiedliwość.
dowodem na to, że tego typu rozwiązania są niezbęd-
ne, żeby tego typu posłowie nigdy więcej nie zasiada-
li w tej Izbie. Dziękuję. (Oklaski) Poseł Beata Mazurek:
(Głosy z sali: Ooo!)
(Głos z sali: To jest skandal.) Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przysłuchując się
(Głos z sali: To jest bezczelność.) dzisiejszej debacie na temat tej ustawy, można usły-
szeć wypowiedzi, że ta ustawa to skok na kasę, że to
synekury dla swoich, pralnia brudnych pieniędzy. Po
Wicemarszałek Marek Kuchciński: co więc ten projekt, pani poseł, i czemu ma on służyć?
Do systemu, w którym jest przejrzystość i czytelność,
Proszę państwa, wniosek do Komisji Etyki Posel- wprowadzacie furtkę czy, jak już tu powiedziano,
skiej mogą zgłaszać posłowie. Jeżeli więc taka będzie bajpas, w wyniku czego nie będzie można kontrolo-
państwa wola, to proszę czynić tę powinność.
wać pieniędzy. A więc po co jest ten projekt – pytam
Uprzedzałem i zachęcałem państwa posłów do
jeszcze raz – i czemu ma on służyć? Dlaczego pienią-
tego, żeby prowadzić tę debatę w taki sposób, aby nie
dze w tych fundacjach w żaden sposób nie będą kon-
wpływać wzajemnie na siebie emocjami czy nie uży-
trolowane? Dlaczego dajecie fundacjom możliwość
wać takich słów, które będą jednak świadczyły o ja-
dysponowania danymi wrażliwymi? W uzasadnieniu
kimś średnim poziomie debaty publicznej. Tak więc
projektu napisano między innymi, że jednym z powo-
zwracam państwu uwagę, że w ten sposób tylko wza-
dów jej uchwalenia jest niska jakość tworzonego pra-
jemnie się prowokujecie czy zachęcacie do sporu, do
wa. Natomiast zarówno Sąd Najwyższy, jak i proku-
sprzeczki, a to nie wpływa na meritum sprawy.
rator generalny, a więc fachowcy, nie pozostawili na
(Poseł Stanisław Pięta: Chciałbym sprostować, bo
nim suchej nitki. Po co więc chcecie tworzyć kolejny
wydaje mi się, że pani poseł mnie nie zrozumiała.)
bubel prawny? Wystarczy, pani poseł, posłuchać na-
(Poseł Agnieszka Pomaska: Swoją bezczelność.)
szych sejmowych ekspertów. Przypomnę chociażby
Panie pośle, prosiłbym pana, żeby może w oświad-
ustawę o racjonalizacji. Padały argumenty ze strony
czeniach poselskich wygłosił pan to sprostowanie
opozycji, padały argumenty ze strony fachowców,
(Oklaski), bo wypowiedź pani poseł nie była wnio-
a więc Biura Legislacyjnego, a koalicja ustawę prze-
skiem formalnym. Jeżeli jednak upiera się pan zabrać
głosowała. I co się stało? Prezydent skierował ją do
głos w trybie sprostowania, to prosiłbym przestrze-
gać regulaminu i dotrzymać tego trybu. trybunału. Wystarczy troszkę słuchać i próbować
(Poseł Agnieszka Kozłowska-Rajewicz: Ale ja mam tworzyć rzeczywiście dobre prawo, zamiast wprowa-
prawo do sprostowania swojej wypowiedzi.) dzać gniot w postaci ustawy o fundacjach. Dziękuję.
(Głos z sali: Swojej?) (Oklaski)
Proszę bardzo.

Wicemarszałek Marek Kuchciński:


Poseł Stanisław Pięta:
Dziękuję.
Wysoka Izbo! Wydaje mi się, że pani poseł jakoś Pytanie zadaje pan poseł Andrzej Mikołaj Dera,
opacznie zrozumiała moje wystąpienie, bo występo- Prawo i Sprawiedliwość.
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
Projekt ustawy o fundacjach politycznych 95

Poseł Andrzej Mikołaj Dera: z ekspertyz, za jaką należy uznać opinię Sądu Naj-
wyższego. Zajmowało się tym Biuro Analiz Sejmo-
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W istniejącym wych. Zwracam się do pani poseł Pomaskiej: Co pani
systemie prawnym funkcjonują dzisiaj fundacje, moż- sądzi o opinii, skądinąd niezwykle eksperckiej, bo
na działać, partie polityczne działają, jest fundusz tego chyba nie można podważać, która stwierdza:
ekspercki. Nareszcie usłyszałem tutaj, dlaczego Plat- Trudno nie dostrzec, że proponowana regulacja sta-
forma Obywatelska przygotowuje tak fatalne usta- nowi próbę obejścia istniejących ograniczeń praw-
wy: ponieważ nie umie korzystać z funduszu eksperc- nych w zakresie finansowania partii politycznych,
kiego. Wczoraj dowiedzieliśmy się z mediów, że pań- w tym ze źródeł zagranicznych, a także ze strony
stwo wydaliście dokładnie minimum tego, co zostało jednej osoby fizycznej oraz ze zbiórek publicznych?
zapisane w ustawie, czyli 2 mln zł, i stąd takie buble, To nie jest ocena czy opinia posła Prawa i Sprawie-
tylko nie rozumiem, skąd ta troska o to, aby było dużo dliwości, to jest ekspercka ocena. I dalej, pani poseł:
więcej pieniędzy, niż jest, skoro, przypomnę, jest moż- Przepisy tej ustawy mają gwarantować na podstawie
liwość wykorzystania do 15%, a wy wydajecie 2%. stosunku prawnego nieodpłatne świadczenie usług
(Głos z sali: Bzdura.) przez fundację polityczną swojemu fundatorowi, czy-
(Poseł Waldemar Andzel: Prawda boli.) li partii politycznej, która daną fundację stworzyła,
Potrzebujecie taką ogromną ilość pieniędzy – nie- a zarazem brak opodatkowania tego rodzaju usług
znaczonych, bez kontroli, bez ograniczeń – do tego, w wypadku ustalenia, że świadczenie danych usług
żeby dalej tworzyć takie buble. Jesteście niekonse- na rzecz fundatora stanowi jeden z celów statuto-
kwentni. Macie środki, zatrudnijcie fachowców, a wte- wych stworzonej przez niego fundacji politycznej.
dy – jestem przekonany – takie buble nie będą trafia- Pani poseł, dzisiaj będziemy mieli ustawę VAT-owską
ły do Sejmu. To jest myślenie pozytywne, że chcecie (Dzwonek), która nakłada podatek VAT na odzież
coś dobrze zrobić, ale tu nie o to chodzi, dokładnie niemowlęcą – zapewne panią to interesuje – i na przy-
nie o to chodzi, bo istnieje system funkcjonowania kład na buciki dziecięce, a państwo wprowadzacie
fundacji politycznych, są jasne, przejrzyste przepisy. zwolnienie z opodatkowania fundacji. Chcecie ze-
Najistotniejszą kwestią, jeśli chodzi o tę ustawę, jest wnętrznie i z boku wprowadzić finansowanie partii
to, aby pozyskiwać zewnętrzne źródła finansowania politycznej i w dodatku jeszcze nazywacie to rozwią-
– z zagranicy, z innych źródeł, chociażby ze zbiórek zaniem nowatorskim, refleksyjnym i niezwykle waż-
publicznych – które nie będą podlegały żadnej kon- nym. Proszę odnieść się do tych zarzutów, które są
troli. Nie da się bowiem skontrolować wyniku zbiór- zawarte w opinii Sądu Najwyższego. (Oklaski)
ki publicznej, tego, kto ile wpłacił. A więc co robicie?
Zamącacie tę wodę (Dzwonek), żeby po prostu dobrze
w tym funkcjonować, natomiast afera hazardowa Wicemarszałek Marek Kuchciński:
pokazała, że w tej sprawie, skąd pozyskać i za co oraz
co potem realizować, jesteście mistrzami świata. Dziękuję.
Mam pytanie, panie marszałku – widziałem, że jest Pytanie zadaje poseł Marek Suski, Prawo i Spra-
wiceminister sprawiedliwości – jest opinia prezesa wiedliwość.
Sądu Najwyższego w tej sprawie, jest opinia proku-
ratora generalnego, chciałbym się dowiedzieć, jaka
jest opinia ministra sprawiedliwości, bo od września Poseł Marek Suski:
do stycznia było dosyć dużo czasu, aby taką opinię
sporządzić, chciałbym się dowiedzieć, jaka jest opinia Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałem zadać
rządu bądź ministra sprawiedliwości o tej uchwale. pytanie pani poseł reprezentującej wnioskodawców,
Dziękuję bardzo. (Oklaski) ale po tym, co usłyszałem w wykonaniu pani poseł
po pytaniu pana posła Pięty, myślę, że to po prostu
nie ma sensu. Jest strona rządowa, więc zapytam
Wicemarszałek Marek Kuchciński: przedstawicieli rządu, jaka jest opinia o tym projekcie
ustawy, bo przecież to jest projekt ustawy przygoto-
Dziękuję. wany przez Platformę, rząd też jest rządem Platfor-
Pytanie zada pani poseł Elżbieta Rafalska, Prawo my, więc być może przynajmniej w rządzie jest jakaś
i Sprawiedliwość. refleksja. Otóż sądzę, że ta ustawa może wiązać się
z dotychczasowym mechanizmem kontroli, który na
przykład w przypadku ustawy hazardowej pokazał,
Poseł Elżbieta Rafalska: że ci ludzie, którzy załatwiali sobie coś z kolegami
z klubu, dawali pieniądze na partię polityczną. I to
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wielu wniosko- zostało wykazane, choć oczywiście Platforma próbo-
dawców mówiło z tej mównicy o roli funduszu eks- wała to ukryć. Zostałem nawet ukarany za pytanie
perckiego, o wadze i znaczeniu ekspertyz, o tym, jak w sprawie instrukcji finansowej Platformy Obywa-
państwo cenicie sobie te ekspertyzy, uwzględniacie telskiej. Mam pytanie, czy w związku z tym, kiedy
ekspertyzy. W związku z tym mam przed sobą jedną będzie możliwość zbiórki publicznej, będzie można
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
96 Projekt ustawy o fundacjach politycznych

Poseł Marek Suski rytów, u rencistów. Szukajmy również u siebie. Dzię-


kuję bardzo. (Oklaski)
skontrolować, czy różni ludzie, którzy chcą załatwić
sobie jakieś sprawy z rządem i z większością sejmo-
wą, będą mogli bez ograniczeń dać pieniądze na par- Wicemarszałek Marek Kuchciński:
tię polityczną poprzez zbiórkę publiczną i czy będzie
można to w jakikolwiek sposób kontrolować. (Dzwo- Dziękuję, pani poseł.
nek) Przy dzisiejszym systemie przynajmniej wyszło Pytanie zadaje pani poseł Mirosława Masłowska,
na jaw, że ci ludzie, którzy załatwiali sobie na cmen- Prawo i Sprawiedliwość.
tarzu ustawę, dawali pieniądze na partię polityczną.
Czy po wprowadzeniu tej ustawy będzie jakikolwiek
mechanizm kontrolny, żeby opinia publiczna dowie- Poseł Mirosława Masłowska:
działa się, jak to funkcjonuje, i czy ta ustawa nie jest
właśnie odpowiedzią na aferę hazardową, jak unik- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ileż cynizmu
nąć tego, żeby prawda wyszła na jaw? Dziękuję bar- trzeba mieć w sobie, żeby stworzyć tak korupcjogen-
dzo. (Oklaski) ną ustawę. To trzeba faktycznie nie liczyć się zupeł-
nie z nikim i z niczym.
(Poseł Agnieszka Kozłowska-Rajewicz: Co za bzdura.)
Być może ma to być maszynka do mielenia brud-
Wicemarszałek Marek Kuchciński: nych pieniędzy...
(Poseł Agnieszka Pomaska: Finansowanie partii...)
Dziękuję bardzo.
...o czym przekonaliśmy się chociażby w komisji
Rozumiem, że te wszystkie pytania były skiero-
do spraw...
wane do ministra sprawiedliwości.
(Poseł Marek Suski: Hazardowej.)
Proszę, pani poseł Marzenna Drab, Prawo i Spra-
...hazardowych.
wiedliwość.
Mam dwa pytania.
Art. 5 mówi, że fundacja może odpłatnie i nieod-
płatnie świadczyć swoje usługi. To między innymi
Poseł Marzenna Drab: szkolenia itd. Fantastyczne miejsce, gdzie można te
pieniądze przemielić. Na niczym się nie robi takich
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rozmawiamy interesów jak na szkoleniach. I my o tym wiemy.
dzisiaj o ustawie, która tak naprawdę wprowadzi nie- (Poseł Cezary Tomczyk: Nie określajcie nas swoim
czyste finansowanie dla polityków. Mam kilka pytań. mianem.)
Dlaczego fundacje polityczne mają być inaczej trak- Pytanie, kto. I jakie będą koszty wprowadzenia
towane niż fundacje pożytku publicznego? Dlaczego tej ustawy? Nic na ten temat nie ma.
fundacje mają obowiązek rejestracji w Krajowym Re- (Poseł Agnieszka Pomaska: Proszę przeczytać
jestrze Sądowym, a fundacje polityczne nie będą mu- uzasadnienie.)
siały wypełniać tego obowiązku? Czy to wprost bę- Nie, nie ma.
dzie się przekładało na ochronę fundacji politycznej (Poseł Cezary Tomczyk: Nie przeczytała pani.)
przed kontrolą społeczną, przede wszystkim jeśli cho- Czytałam i wiem. Nie ma.
dzi o niekontrolowany przepływ wielkich pieniędzy Dlaczego to właśnie tylko i wyłącznie Sąd Okrę-
dla polityków, przekazywanie ich czy nawet pranie gowy w Warszawie ma rejestrować te fundacje? Dla-
brudnych pieniędzy przekazywanych na kampanie czego to odbiega od rejestracji chociażby innych fun-
wyborcze? Pani poseł wnioskodawco, mam pytanie dacji? Proszę państwa, wy naprawdę uważacie, że
szczegółowe: W jaki sposób i przez kogo fundacje po- społeczeństwo jest takie (Dzwonek), że nic nie rozu-
lityczne będą kontrolowane i rozliczane, skoro nie mie. Rozumie, rozumie. Rozumie też to, że emeryci
będą musiały rejestrować się w KRS? wpłacają po kilka tysięcy na swoją ukochaną partię,
Proszę wskazać źródło finansowania tego bubla że studenci wpłacają. Wyście nie wyjaśnili, jak to jest
prawnego, bo tak należy nazwać ten projekt – opinie możliwe. Ale teraz nie będziecie musieli wyjaśniać,
wszelkich ekspertów na temat tego projektu są dru- bo ta ustawa proponuje tak nietransparentny ruch
zgocące. pieniędzy, że faktycznie dotychczas nikogo nie stać
Na koniec pytanie, uważam, kluczowe i zasadni- było na to, żeby wprowadzić podobną. Dziękuję.
cze: Jakie jest stanowisko ministra finansów publicz- (Oklaski)
nych w tej sprawie? Myślę tutaj o zwolnieniu z podat-
ku, o zbiórkach publicznych. Czy była konsultacja,
czy wypowiadał się w tej sprawie przede wszystkim Wicemarszałek Marek Kuchciński:
minister finansów? (Dzwonek) Myślę, że z troską tak-
że przychylą się do tego koledzy z PO, którzy się Dziękuję, pani poseł.
wcześniej wypowiadali. Mamy kryzys, szukamy pie- Pytanie zadaje poseł Kazimierz Moskal, Prawo
niędzy. Szukamy pieniędzy u młodych rodziców, u eme- i Sprawiedliwość.
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
Projekt ustawy o fundacjach politycznych 97

Poseł Kazimierz Moskal: gach, którzy niedawno rozbijali się meleksem po Cy-
prze. Warto by to wyjaśnić. (Gwar na sali, oklaski)
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytania do Warto by naprawdę to wyjaśnić. Jest wyrok sądowy.
przedstawicieli rządu i do wnioskodawczyni. (Poseł Waldemar Andzel: To nie na temat.)
Pytania do przedstawicieli rządu. Po pierwsze, Pan poseł Dera powinien wyrok sądowy również
czy dotychczasowe przepisy prawne w jakimkolwiek szanować.
stopniu uniemożliwiały założenie fundacji przez par- (Poseł Marek Suski: To jest oszczerstwo.)
tię polityczną? Po drugie, na ile rząd zgadza się Przechodzę do ustawy. Pani poseł zaproponowała
z opinią Sądu Najwyższego? nam projekt ustawy o fundacjach politycznych. Na
Teraz kieruję pytania do wnioskodawców. Otóż, ten temat mówiło się w ostatnich dwóch latach. Chy-
szanowni państwo, mówicie o tym, że chcecie, żeby ba dobrze się stało, że mamy przed sobą konkretny
ta debata była na wyższym poziomie, demokrację projekt ustawy. Możemy dyskutować, debatować, po-
rozumiecie tak swoiście, że prawo wypowiadania się szukiwać rozwiązań. Mnie się wydaje, że niektórzy
pewnie mają tylko ci, którzy myślą tak jak wy, nato-
posłowie, szczególnie z prawej strony, z PiS-u, nie
miast jeżeli jest głos przeciwny, od razu jest wzburze-
zwrócili uwagi na art. 4 tejże ustawy. Chcę zwrócić
nie i sprzeciw. Dlatego też tak bardzo mnie zabolały
uwagę, że w tym artykule są wymienione cele tej
słowa pani wnioskodawczyni, która występuje po raz
drugi i mówi, że między innymi po to jest ta fundacja, ustawy, a więc działalność informacyjna, edukacyj-
żeby tacy posłowie tutaj nie zasiadali. na, ale także działalność badawcza, naukowa i wy-
(Poseł Agnieszka Pomaska: Tak żeby zrozumieli, dawnicza, organizowanie konferencji, seminariów
kogo wybierają...) i warsztatów, przygotowywanie ekspertyz i analiz –
I to jest prawdziwa wasza intencja, ona z tego wy- o tym akurat mówiono – jak również przyznawanie
nika. Oto chcecie osoby, które inaczej myślą... A mają stypendiów i grantów na rzecz badaczy i organizacji
takie prawo, to nie jest tak, że wszyscy mają myśleć pozarządowych, być może na przykład na aktywiza-
jak wy. cję społeczeństwa obywatelskiego. Takie stypendia
(Poseł Agnieszka Pomaska: Nie, nie. ) są bardzo potrzebne, może z tego wyrośnie z czasem
To jest wasza intencja – wyeliminować tych, któ- fundacja mająca taki cel. Nie bez znaczenia jest tak-
rzy myślą inaczej. Wam się to na pewno nie uda. Na- że współpraca z krajowymi i zagranicznymi organi-
tomiast pytam: Gdzie dalej chcecie zajść? Jakie dal- zacjami pozarządowymi, uczelniami i innymi insty-
sze propozycje będziecie mieli? Czy kolejną propozy- tucjami badawczymi. To ważne, potrzebne cele, któ-
cją może będzie wprowadzenie instytucji cenzora, re trzeba też dofinansować.
który będzie mówił (Dzwonek), kto będzie mógł kan- (Poseł Marek Suski: Przed wami wyższe cele.)
dydować i kto zostanie... Może wyeliminujecie też Jest oczywiście pytanie (Dzwonek): Pani poseł,
społeczeństwo, które będzie wam wtedy niepotrzeb- czy w tej debacie możemy liczyć na prace w komisji,
ne? Czy takie są intencje, pani wnioskodawczyni? na poszukiwanie dalszego kompromisu i konsekwent-
Dziękuję bardzo. (Oklaski) ne prowadzenie konsultacji, dialogu społecznego?
(Poseł Jan Kulas: To nie na ten temat.) Dziękuję za uwagę. (Oklaski)

Wicemarszałek Marek Kuchciński: Wicemarszałek Marek Kuchciński:


Dziękuję panu posłowi. Dziękuję panu posłowi.
To było, że tak powiem, szeroko na temat, panie
Pytanie zadaje pan poseł Krzysztof Tyszkiewicz,
pośle.
Platforma Obywatelska.
(Głos z sali: Jak zwykle w PiS.)
Pan poseł Jan Kulas, Platforma Obywatelska.
Poseł Krzysztof Tyszkiewicz:
Poseł Jan Kulas:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przede wszyst-
Panie Marszałku! Państwo Ministrowie! Wysoki kim pan poseł Pięta przekroczył granice merytorycz-
Sejmie! Pani Poseł! Najpierw może zwrócę się do po- nej debaty, ale wielu posłów PiS wypowiadających się
słów PiS-u. Rozumiem wasze żale i wasze ubolewa- przed chwilą z tej mównicy, mówiąc o korupcjogen-
nie, że już nie będzie billboardów, nie będzie spotów nych zapisach i przedstawiając różnego rodzaju su-
wyborczych. gestie, formułowało równie absurdalne zarzuty, jak-
(Poseł Mirosława Masłowska: Ale wy macie trzy bym zaczął przypominać w tym momencie o FOZZ-ie,
razy więcej.) Telegrafie, panu Pineiro czy o tym, jak pan minister
Ale to nie upoważnia do agresji i do wygłaszania Jasiński umorzył długi Porozumienia Centrum w kil-
mów nie na temat. Panie i panowie posłowie z PiS-u, ka dni po przegranych przez was wyborach.
chyba już zapomnieliście o tych dwóch swoich kole- (Poseł Mirosława Masłowska: To nie jest na temat.)
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
98 Projekt ustawy o fundacjach politycznych

Poseł Krzysztof Tyszkiewicz tyczy. Ale działalność polityczna i działania politycz-


ne mogą być bardzo różnorodne. Można przeznaczać
To jest na temat finansowania partii politycznych, dużo pieniędzy na mniej lub bardziej udane, mniej
bowiem w ten sposób podchodzicie do finansowania lub bardziej dowcipne, mniej lub bardziej mądre spo-
partii politycznych. ty, reklamy, billboardy. Ta ustawa tego też dotyczy,
(Poseł Marek Suski: To wasz minister podpisał.) bo wprowadza zakaz marnotrawienia środków, po-
Natomiast ja chciałbym się odnieść do czegoś, co wiedzmy sobie szczerze, że często ze społecznego
na razie w tej debacie się nie pojawiło, a raczej poja- punktu widzenia jest to po prostu marnotrawienie
wiło się, ale państwo trochę to przykryliście później- środków. Można przeznaczać je na to, ale można też
szą awanturą. Mianowicie chodzi o to, że podważacie środki, którymi dysponują partie polityczne, prze-
funkcjonowanie demokratycznej instytucji, jaką jest znaczać na działalność edukacyjną, badawczą...
PKW. Po raz kolejny w ostatnich miesiącach. Naj- (Poseł Marek Suski: Dyktatura jest tańsza.)
pierw robiliście tak przy okazji wyborów prezydenc- ...informacyjną, na ekspertyzy, analizy. W tej de-
kich, podważając wyniki tych wyborów, a teraz mó- bacie brakowało mi, jeżeli chodzi o wystąpienia po-
wicie, że PKW to jest instytucja, która nie będzie słów Prawa i Sprawiedliwości, rozróżnienia tych
w stanie skontrolować fundacji politycznych, podczas dwóch sfer działalności politycznej. Można finanso-
gdy kontroluje waszą partię, co oznacza, że uważacie, wać bezpośrednią politykę, a można finansować te
że niewystarczająco kontroluje. Państwowa Komisja cele, których dotyczy ta ustawa.
Wyborcza jest demokratyczną instytucją. Podważacie (Poseł Marek Suski: Panie ministrze, proszę nas
jej wiarygodność, atakując tę ustawę, która ma zmie- nie oceniać.)
nić także sposób debatowania. (Dzwonek) Ta debata Myśl, która jest dość czytelna, ale państwo...
również wyglądałaby w Sejmie inaczej, bo musieliby- (Gwar na sali) Państwo o tym mówiliście, nie zauwa-
ście przekazywać swój program podczas debaty, nie żając tego... (Gwar na sali)
mogąc puszczać niezbyt rozsądnych spotów w telewi- (Poseł Marek Suski: Niech pan odpowie na pytania)
zji. Przypomnę tylko kilka słów Jacka Kurskiego, Prezentuję stanowisko rządu, odpowiedź tutaj się
który mówił, że ciemny lud to kupi. Wasze spoty wła- znajdzie.
śnie kupi, jeżeli będziecie na nie wydawać publiczne (Poseł Marek Suski: Ale nie ma odpowiedzi.)
pieniądze. Panie marszałku, czy mogę kontynuować?
Jeszcze tylko zadam pytanie odnośnie do PKW. (Głos z sali: Pan wyszedł z roli, panie ministrze.)
Mam pytanie do pani poseł wnioskodawcy. Byłem pytany...
(Poseł Marek Suski: A więc boicie się prawdy.) (Poseł Marek Suski: Pan nie jest od oceniania
Czy kontrola PKW nad fundacjami będzie taka tego, co mówi opozycja, ale od odpowiadania na py-
sama jak obecnie nad partiami politycznymi? Dzię- tania.)
kuję bardzo. (Oklaski) (Głos z sali: Panie marszałku, proszę interwe-
niować.)
Panie marszałku, proszę o interwencję, bo nie
Wicemarszałek Marek Kuchciński: mogę kontynuować wypowiedzi.
(Głos z sali: Niech pan odpowiada.)
Dziękuję panu posłowi.
Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer-
pana. Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Pozostały wystąpienia przedstawiciela rządu i wnio-
skodawców. Panie ministrze, byłoby dobrze, gdyby pan nie
Teraz głos zabierze podsekretarz stanu w Mini- odnosił się...
sterstwie Sprawiedliwości pan Zbigniew Wrona.

Podsekretarz Stanu
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości
w Ministerstwie Sprawiedliwości Zbigniew Wrona:
Zbigniew Wrona:
Było pytanie, jakie jest stanowisko rządu.
Dziękuję.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Stanowisko rzą-
du jest opracowywane i uzgadniane, formalnie jesz- Wicemarszałek Marek Kuchciński:
cze nie przyjęto stanowiska. Chciałbym zatem wyra-
zić opinię, która prawdopodobnie znajdzie się w tym ...gdyby pan nie oceniał wypowiedzi posłów, bo
stanowisku, ale chciałbym, żeby państwo posłowie wówczas pan spotka się z taką interwencją, z jaką
wiedzieli, że nie ma formalnego dokumentu. pan się spotyka.
Dużo tutaj się mówiło o finansowaniu polityki, bo Proszę kontynuować, a państwa posłów proszę
rzeczywiście ta ustawa w istotnym stopniu tego do- o umożliwienie wypowiedzi przedstawicielowi rządu.
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
Projekt ustawy o fundacjach politycznych 99

Wicemarszałek Marek Kuchciński ale na doprecyzowanie tych zapisów będzie oczywi-


ście czas w trakcie prac komisji.
(Poseł Marek Suski: W zasadzie pan odpowiedział: Było też pytanie o zbiórki publiczne. Przypomi-
nie ma stanowiska rządu.) nam, panie pośle, że jest ustawa o zbiorkach publicz-
Pana posła Suskiego również o to proszę. nych, która reguluje całą procedurę. To nie jest tak,
Proszę bardzo. że każdy może sobie zbierać na co i jak chce. Jest
sprawozdanie...
(Poseł Andrzej Mikołaj Dera: A fundacja może.)
Podsekretarz Stanu ...właśnie tutaj nie ma tej regulacji. Do tego trze-
w Ministerstwie Sprawiedliwości ba będzie powrócić w czasie prac komisji, ponieważ
Zbigniew Wrona: o ile w ustawie o partiach politycznych jest wyraźny
zakaz zbiórek publicznych, tutaj nie ma, aczkolwiek
Otóż ta myśl zawarta w tej ustawie zasługuje na jest przepis określający źródła, z których może pozy-
aprobatę. Rozróżnienie tych dwóch sfer działalności skiwać środki...
politycznej, bezpośredniej działalności politycznej (Głos z sali: A co jest?)
i tej działalności, która polega na edukowaniu, infor- ...ta fundacja. Zasadnicza myśl jest taka, że pozy-
mowaniu, czyli tych celów, o których jest mowa w art. 4 tywne jest rozdzielenie finansowania tych dwóch
tego projektu, to będzie aprobowane, szczegółowe różnych sfer działalności: bezpośredniej działalności
kwestie. Oczywiście nie znaczy to, że podpisałbym politycznej – spotów, reklam i innych działań, o któ-
się pod całą tą ustawą i wszystkimi przepisami. rych nawet czasami szkoda mówić, bo to są działania,
W ramach konsultacji stanowiska rządu zasięga- które nie cieszą się... nic dobrego dla społeczeństwa
my opinii ministra finansów i rzeczywiście można z nich nie wynika, i tych działań, które są pozytyw-
dyskutować nad zakresem, rozmiarami pewnych ne, które są w pewnym sensie pracą organiczną
zwolnień i ulg finansowych, które dotyczą tych fun- w tym zakresie. Dziękuję, Wysoka Izbo. (Oklaski)
dacji politycznych. Oczywiście w toku dalszych prac
musimy się temu dokładnie przyjrzeć i w jakimś stop-
niu ta myśl będzie pewno uwzględniona w stanowi-
sku rządu, bo już mam sygnały z Ministerstwa Fi- Wicemarszałek Marek Kuchciński:
nansów, że trzeba się będzie nad tym zastanowić.
Dziękuję panu ministrowi.
Opinia Sądu Najwyższego, kolejne pytanie. Otóż
Ostatnim mówcą w dyskusji w tym punkcie jest
zgadzamy się w Ministerstwie Sprawiedliwości z wąt-
przedstawiciel wnioskodawców pani poseł Agnieszka
pliwością czy też uwagą Sądu Najwyższego, która
dotyczy Krajowego Rejestru Sądowego. Istotnie, po- Pomaska.
dzielamy wątpliwość, czy celowe jest tak daleko idące Proszę bardzo.
wyodrębnianie sposobu rejestrowania tych fundacji
politycznych, żeby w ogóle nie obejmować ich Krajo-
wym Rejestrem Sądowym. Zgoda, trzeba się będzie Poseł Agnieszka Pomaska:
nad tym zastanowić, bo w moim przekonaniu nie po-
winniśmy czynić tak daleko idącego wyłomu, żeby te Bardzo dziękuję.
fundacje były tworzone poza KRS. Tutaj jest zgoda Panie marszałku, rozumiem, że posłowie zadają
i w tym zakresie zgadzamy się z opinią Sądu Najwyż- pytania i później nie interesują ich odpowiedzi, ale
szego. mimo wszystko zachęcam...
Czy w obecnym stanie prawnym jest możliwe two- (Poseł Andrzej Mikołaj Dera: I tak nic pani nie
rzenie fundacji przez partie polityczne? Oczywiście powie.)
jest, tylko chodzi nam o to, aby ten strumień środków Posłowie z PiS, mimo wszystko zachęcam, żeby
finansowych był szczególnie traktowany, tych środ- tych odpowiedzi wysłuchać, bo postaram się odpo-
ków, którymi partie dysponują, a które chciałyby wiedzieć na każde z zadanych tutaj pytań.
przeznaczyć, bo przecież tu nie ma obowiązku. Jeże- Jeden z zarzutów PiS do tej ustawy był taki, że
li partia woli finansować spoty, reklamy, bezpośred- chodzi o pieniądze. Tak, proszę państwa, chodzi
nią działalność polityczną, niech to robi, ale te partie, o pieniądze. Jednak nie chodzi o państwa prywatne
które dbają o edukację, które dbają o jakość dyskur- pieniądze. Czy ja paniom i panom posłom wyjmuję
su publicznego, mogą wyodrębnić te środki i przeka- na mocy tej ustawy pieniądze z kieszeni? Nie, zmie-
zać je fundacji, która też podlega stosownym ograni- niamy tą ustawą sposób wydawania publicznych pie-
czeniom. W stanowisku rządu będą również wątpli- niędzy. Zmieniamy sposób wydawania środków pol-
wości odnośnie do sformułowania tej tak zwanej skich obywateli.
działalności odpłatnej, z której fundacje polityczne (Poseł Jadwiga Wiśniewska: Niech się pani uspokoi.)
mogą pozyskiwać środki. Stwierdzenie, że nie jest to To nie są państwa prywatne pieniądze, a państwo
działalność gospodarcza, budzi pewne wątpliwości, mówicie, że coś wam zabieramy...
z czysto logicznego i prawniczego punktu widzenia, (Głos z sali: Bo zabieracie.)
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
100 Projekt ustawy o fundacjach politycznych

Poseł Agnieszka Pomaska Chciałabym podkreślić też to, że ten projekt nie był
przygotowywany pod konkretne wybory. Jeśli ta dys-
...że coś zabieramy partiom politycznym. Nie, od- kusja będzie się przedłużała, to dobrze, bo chcemy,
dajemy te pieniądze obywatelom, taka jest intencja żeby ta ustawa wyszła z Sejmu w jak najlepszym
ustawodawcy. Podkreślam: tak, chodzi o pieniądze kształcie, żeby prezydent, podpisując ją, nie miał żad-
obywateli, chodzi o lepsze wydawanie pieniędzy, któ- nych wątpliwości. Chcielibyśmy, żeby uwagi zgłasza-
re należą do nas wszystkich. ne do tego projektu przez poszczególne podmioty czy
Z jednaj strony padł zarzut, że chcemy tą ustawą organizacje pozarządowe znalazły odzwierciedlenie
zamykać usta opozycji, że jesteśmy bogatą partią, że w tej ustawie. Jesteśmy otwarci na dyskusję.
nas stać na tę zmianę wydatkowania środków pu- Poseł Siedlaczek zwracał uwagę na to, że mniej-
blicznych, innych partii nie stać i dlatego wprowa- szych partii nie stać na przekazanie tych środków.
dzamy tę ustawę. Z drugiej strony zarzucacie nam, Nie wskazujemy, jaką konkretnie kwotę partie poli-
że chcemy wprowadzić tę ustawę w życie, gdyż chce- tyczne otrzymujące subwencję z budżetu państwa
my pozyskiwać w sposób nielegalny jakieś środki. To mają przekazywać. Wskazujemy procent. W związku
mamy pieniądze czy nie mamy? Proszę się zdecydo- z tym proporcjonalnie, w zależności od wysokości
wać. Moim zdaniem wszystkie partie polityczne subwencji, jakie partie polityczne otrzymują z budże-
w Polsce powinno stać na takie rozwiązania, powin- tu państwa, każda z partii będzie musiała przezna-
no nas wszystkich stać na takie rozwiązanie, zwłasz- czyć odpowiedni procent. Proponujemy 25%. Wydaje
cza w dobie kryzysu finansowego. się, że jest to system sprawiedliwy.
Teraz konkretnie odniosę się do pytań. Nie ma Poseł Witkowski pytał o możliwość zgłaszania
pana posła Gintowt-Dziewałtowskiego, ale pytał o to, przez organizacje pozarządowe uwag dotyczących
co się stanie – i mówił, że brakuje takiego rozwiąza- funkcjonowania fundacji politycznych czy ich spra-
nia w tej ustawie – z fundacjami, które do tej pory wozdań. To rzeczywiście nie jest zawarte w tym pro-
funkcjonowały przy partiach politycznych. Takie roz- jekcie ustawy. Myślę, że warto to rozważyć na etapie
wiązanie jest zawarte w art. 48 ustawy, więc nie bę- prac w komisjach i taki zapis wprowadzić. Zresztą
dzie konieczności nowelizacji tej ustawy. jedna z organizacji pozarządowych zgłosiła tego typu
Czy proponowane tutaj regulacje istnieją w in- propozycję.
nych krajach europejskich? Tak, istnieją, one różnie Poseł Artur Gierada pytał, dlaczego fundusz eks-
wyglądają w różnych krajach, w zależności od sposo- percki nie jest wystarczającym rozwiązaniem. Nie
bu finansowania partii politycznych, zależnie od jest wystarczającym rozwiązaniem, ponieważ fun-
tego, czy partie polityczne są finansowane z budżetu dusz ekspercki nie posiada osobowości prawnej. To
państwa, czy nie są. Te uregulowania wyglądają róż- tylko wydzielona kwota w ramach działalności danej
nie, ale istnieją. partii politycznej. Wydawanie środków z funduszu
Było też pytanie o to, czy na poziomie europej- eksperckiego jest naprawdę bardzo trudne. Pan mar-
skim istnieją tego typu instytucje. Tak. Powiem wię- szałek też zwrócił uwagę, że nawet wnioskodawcy
cej. Parlament Europejski finansuje taką działalność niewystarczająco wykorzystują ten fundusz. Nie wy-
– może nie wprost think tanków, ale są to głównie korzystujemy tego, dlatego na podstawie własnych
think tanki zrzeszające think tanki z poszczególnych doświadczeń przygotowaliśmy ten projekt. Fundusz
krajów w ramach poszczególnych grup w Parlamen- nie ma osobowości prawnej, nie może nawiązywać
cie Europejskim – i przeznacza rokrocznie środki na współpracy z podobnymi organizacjami, chociażby
ten cel. z tymi, które działają w Europie. Nie jest nawet pew-
Proszę sobie wyobrazić, że Polska jest jednym ne, czy fundusz, organizacja czy instytut obywatel-
z niewielu krajów, które z tych środków nie korzysta- ski, który działa w ramach funduszu eksperckiego,
ją. U nas, w polskim systemie prawnym, nie przewi- może zapłacić za swoją siedzibę. Przelewami i rozli-
duje się funkcjonowania fundacji politycznych, w ogó- czeniami zajmuje się skarbnik partyjny. To nie dzia-
le polska kultura polityczna do tej pory tego nie prze- ła, po prostu nie działa, dlatego warto przyjrzeć się
widywała. W związku z tym polskie partie polityczne rozwiązaniom prawnym, które tutaj, w Sejmie, przyj-
na poziomie europejskim nie korzystają z dodatko- mujemy, warto je usprawnić, jeśli jest taka potrzeba,
wych środków, z których mogłyby korzystać, gdyby a w tym przypadku na pewno tak jest.
ten projekt uchwalono i ustawa weszła w życie. Poseł Marcinkiewicz zapytał, czy wysokość tych
Poseł Kłopotek mówił, że to jest zły projekt i że wpłat powinna być sztywno ustalona na 25%. Moim
wtedy była inna sytuacja. Tak, rzeczywiście ograni- zdaniem można byłoby zastanowić się nad zmianą
czyliśmy finansowanie partii politycznych z budżetu tego. Można byłoby przyjąć, że partia polityczna
państwa. Przypominam jednak, że nie są to prywat- może przeznaczać na działalność fundacji politycz-
ne pieniądze polityków. Nie wyjmujemy pieniędzy nych nie mniej niż 25% środków. Jeśli partia politycz-
z kieszeni posła Kłopotka. Przekazujemy te pienią- na jest zainteresowana większym wspomaganiem
dze we właściwe miejsce. Chcemy, żeby były lepiej tego typu działalności, może to zrobić. Na etapie prac
wydawane. Temu ma to służyć. Co ciekawe, poseł w komisji taką zmianę zaproponujemy.
Kłopotek jest jedną z osób, które podpisały się pod Kolejne pytanie dotyczyło możliwości przeprosin
tym projektem ustawy. Chcę to wyraźnie podkreślić. na podstawie wyroku sądu wydanego w trybie wy-
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
Projekt ustawy o fundacjach politycznych 101

Poseł Agnieszka Pomaska ku pełnej transparentności. Mam nadzieję, że zgodzi-


my się co do tego.
borczym. To także było pytanie posła Marcinkiewi- Pani poseł Drab mówiła, że szukamy oszczędno-
cza. Myślę, że warto zapytać prawników. Chyba nie- ści. Pojawił się zarzut, że ktoś będzie musiał zajmo-
koniecznie ogłoszenie będące sprostowaniem czy wać się działalnością tych fundacji. Ktoś, czyli PKW,
przeprosinami, zamieszczane w wyniku orzeczenia będzie musiał sprawdzać, jak funkcjonują te funda-
sądu wydanego w trybie wyborczym jest reklamą. cje, wygeneruje to koszty. Przypomnę, że mówimy
Z Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji wpłynęła bar- w tym projekcie, że na pewno jakieś koszty będą. To
dzo wartościowa propozycja zmiany zapisu odnoszą- kolejny dowód na to, że niektórzy tej ustawy nie prze-
cego się do zakazu reklamy w telewizji. Propozycja czytali. Takie środki będą musiały być zabezpieczo-
ta dotyczy konkretnej zmiany. Rozważymy jej wpro- ne, ale to na pewno nie będą tak duże środki, jakie
wadzenie, być może wyeliminuje to tego typu proble- otrzymują partie polityczne. I to nie będą tak duże
my. Jeśli nie, trzeba będzie uregulować to w taki środki jak te, których ostatnio partie polityczne zo-
sposób, żeby nie zaburzało to obecnego porządku stały pozbawione. A przypomnę, że byliście prze-
prawnego, żeby sprostowania czy przeprosiny na pod- ciwko tym oszczędnościom, byliście przeciwko zmniej-
stawie orzeczeń w trybie wyborczym mogły być pu- szeniu finansowania partii politycznych z budżetu
blikowane w prasie. państwa, byliście przeciwko obcięciu kilkudziesię-
Padło pytanie, jakie są efekty konsultacji tego ciu czy nawet, w skali kilku lat, kilkuset milionów
projektu ustawy z organizacjami pozarządowymi. złotych. Teraz twierdzicie, że ta ustawa nie mówi
Tak jak powiedziałam na wstępie podczas prezento- o oszczędnościach. Ona mówi o oszczędnościach, ta
wania tego projektu, część wniosków – tych najprost- ustawa dotyczy też oszczędzania publicznych pienię-
szych do wprowadzenia – uwzględniliśmy jeszcze dzy. Każdy, kto przeczytał ten projekt, wie o tym, że
przed wniesieniem tego projektu do marszałka Sej- ta ustawa jest ustawą o oszczędzaniu publicznych
mu. Na etapie prac w komisji zaproponujemy wpro- pieniędzy.
wadzenie kolejnej części wniosków i powiem, że bę- Na pytanie pana posła Kulasa już chyba odpowie-
dzie to zdecydowana większość wniosków organizacji działam. Tak, liczę na konkretne, konstruktywne
pozarządowych. Co więcej, jeśli pojawią się dodatko- wnioski dotyczące tej ustawy na etapie pracy w ko-
we propozycje usprawnienia, ulepszenia tego projek- misji. Myślę, że w przypadku żadnego innego projek-
tu ustawy, jesteśmy otwarci na każdą z nich. Żałuję, tu do tej pory żadni inni wnioskodawcy nie byli tak
że część posłów, posłowie PiS-u, którzy zadawali py- otwarci na uwagi z zewnątrz do projektu, jak ma to
tania, wyszła, ale chciałabym wyrazić otwartość miejsce w tym momencie. Projekt, przypomnę, po raz
również na ich propozycje zmian. Problem polega na pierwszy był konsultowany 7 kwietnia dokładnie
tym, że PiS jako jedyny klub w Sejmie nie wyraził 2010 r. Każdy z posłów mógł się z tym projektem
woli pracy nad tym projektem. Co więcej, niektóre zapoznać i każdy z posłów mógł zgłosić konkretne
pytania, czy niektóre wypowiedzi, które padały dzi- uwagi do tego projektu. Żałuję, że nie wszyscy chcie-
siaj z tej mównicy, wskazują na to, że niektórzy po- li to zrobić, ale myślę, mam taką nadzieję, że niektó-
słowie PiS-u nie zapoznali się w ogóle z tym projek- rzy zmienią zdanie i będą za tym, żeby nad tą ustawą
tem ustawy. Jak możemy nad nim debatować, jeśli dalej pracować.
posłowie się z nim nie zapoznali? Mam prośbę, żeby Odniosę się do jeszcze jednej rzeczy, do uwag, któ-
na przyszłość zadawać pytania w sprawie projektu re są załączone do ustawy, m.in. do uwag Sądu Naj-
wtedy, kiedy przynajmniej raz się go przeczyta. To wyższego czy do opinii prokuratora generalnego. Pro-
nakazywałaby zwykła ludzka przyzwoitość. kurator generalny w tym piśmie zwraca uwagę, że
Poseł Krząkała zgłaszał propozycję czy wątpli- opiniowanie tego projektu nie leży w jego kompeten-
wość dotyczącą tego, iż nie ustalono tu limitu, jeśli cjach. Jestem wdzięczna za te uwagi i jestem wdzięcz-
chodzi o wynagrodzenia pracowników fundacji. Tego na za wszystkie uwagi do tego projektu, ale bądźcie
typu propozycje chyba się nie pojawiły. Warto to roz- uczciwi – wniosków i opinii dotyczących tego projektu
ważyć na dalszym etapie prac nad tym projektem. wpłynęło kilkadziesiąt, nie była to jedna czy dwie opi-
Pojawił się zarzut dotyczący ochrony danych nie. Jeśli przytaczamy z tej mównicy opinie instytucji,
wrażliwych. To również było w załączniku do projek- ale też organizacji pozarządowych, to przytaczajmy
tu ustawy. Tu rzeczywiście jest problem. Poprawimy wszystkie. Proszę zapoznać się z opiniami Instytutu
to. Natomiast z jednej strony posłowie PiS-u mówią, Spraw Publicznych, Fundacji Batorego, z opiniami
że ten projekt jest korupcjogenny, że pieniądze będą organizacji, które na co dzień zajmują się tą problema-
gdzieś uciekały bocznymi torami, a z drugiej strony tyką. Ja nie mówię, że prokurator generalny czy Sąd
jest zarzut, że projekt jest zbyt transparentny, że wy- Najwyższy nie ma prawa zgłaszać tych uwag. Tak,
magamy zbyt wielu danych dotyczących osób, które przyjmuję te uwagi, na pewno każdą z nich wnikliwie
będą pracowały w takiej fundacji, że chcemy zbyt rozpatrzymy, ale bądźmy uczciwi, spójrzmy na projekt
dużo danych pokazywać. No to zdecydujcie się: tak, jako całość i uwzględnijmy wszystkie opinie, które są
czy tak? Albo jest zbyt duża transparentność projek- do tego projektu zgłaszane.
tu ustawy, albo za mała. W którymś kierunku musi- Mam nadzieję, że odpowiedziałam na wszystkie
my pójść. Moim zdaniem powinniśmy pójść w kierun- pytania. Jeśli nie, to chętnie to uzupełnię. Natomiast
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
102 Projekt ustawy o fundacjach politycznych

Poseł Agnieszka Pomaska I tak na marginesie – pani mówiła, że przytacza-


jąc opinie Sądu Najwyższego, prokuratora general-
na koniec chcę podkreślić, że wnioskodawcy są otwar- nego, inspektora ochrony danych osobowych, nie
ci na dalszą dyskusję o konkretnych rozwiązaniach przytaczamy opinii organizacji pozarządowych. Pani
w tym projekcie. I mam nadzieję, że ostateczny pro- poseł, jest pewna różnica pomiędzy najważniejszymi
jekt tej ustawy to będzie kompromis, mądry kompro- organami państwa a stowarzyszeniem hodowli kró-
mis zdecydowanej większości posłów, po to, żeby lika środkowoeuropejskiego. I o tym proszę pamiętać.
debata publiczna w Polsce, także w tej sali, mogła Dziękuję. (Oklaski)
wyglądać lepiej, mogła być bardziej merytoryczna.
Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Wicemarszałek Marek Kuchciński: Dziękuję.
Pan poseł Kazimierz Moskal w trybie sprosto-
Dziękuję bardzo. wania.
W trybie...
(Poseł Witold Gintowt-Dziewałtowski: Sprosto-
wania.) Poseł Kazimierz Moskal:
Panowie posłowie w trybie sprostowania? Nie
wiem, który z panów był pierwszy. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Po pierwsze, za-
(Poseł Witold Gintowt-Dziewałtowski: Nie wiem, dałem pewne pytania związane z wypowiedzią pani
kto pierwszy.) wnioskodawczyni. Może akurat te kwestie nie było
(Poseł Kazimierz Moskal: Proszę bardzo.) zawarte w projekcie ustawy o fundacjach, ale skoro
Pan poseł Gintowt-Dziewałtowski w trybie spro- pani tutaj przytaczała pewne wypowiedzi, sugerując,
stowania. że ta ustawa m.in. ma spowodować to, że część po-
słów nie będzie zasiadała w Sejmie, bo może nie jest
to akurat po waszej linii i myśli, to chciałbym, żeby
Poseł Witold Gintowt-Dziewałtowski: pani wyraźnie jeszcze raz to powtórzyła to, co pani
już mówiła.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W trybie sprosto- I sprawa kolejna. Jestem też posłem Prawa i Spra-
wania. Ja w swojej wypowiedzi mówiłem o potrzebie wiedliwości i zapewniam panią, że przeczytałem pro-
zastanowienia się nad losem fundacji już powoła- jekt tej ustawy. Natomiast pani mówi o pewnym
nych. Mówiłem o tym, albowiem przepisy propono- poziomie debaty publicznej. Ja wiem, że można wszyst-
wane przez panią poseł tak naprawdę nie precyzują, ko przypisać Prawu i Sprawiedliwości, że z tej strony
pod jakimi rządami, jakiej ustawy te fundacje mają są niewłaściwe postawy, a jak tu brzmiała pani wy-
dalej funkcjonować. Pani poseł być może nie zrozu- powiedź w tej debacie publicznej? Mówiła pani
miała mnie i zwróciła uwagę na to, że jest przecież o tym, że nie przeczytaliśmy tej ustawy i że to jest
art. 48. Domyślam się, że w art. 48 chodzi o zmiany nieprzyzwoite. Ja wiem, że to mieści się waszych
dotyczące art. 3b ust. 1 i 2, rozstrzygające przecież. standardach – wy możecie – ale to było bardzo niskie.
Otóż, pani poseł, nieprawda. Art. 3b ust. 1 mówi, że Nie można zarzucać komuś tego, co się samemu robi.
partia polityczna nie może ustanawiać fundacji in- I o to też apeluję. Skoro debatujemy, szanujmy się
nych niż fundacje polityczne, z zastrzeżeniem ust. 2. nawzajem, nie obrzucajmy się inwektywami. Dzięku-
Ust. 2 mówi, że zakaz, o którym mowa w ust. 1, nie ję bardzo. (Oklaski)
wpływa na działalność fundacji ustanowionych przez
partie polityczne przed wejściem w życie ustawy, któ-
rą procedujemy. No, przepraszam, sformułowanie jest Wicemarszałek Marek Kuchciński:
absolutnie niejednoznaczne – absolutnie niejedno-
znaczne. Ja tylko zwrócę uwagę na parę elementów, Dziękuję panu posłowi.
pani poseł. Co zrobić z ludźmi do tej pory zatrudnio- Pani poseł Pomaska, sprostowanie do sprostowa-
nymi w fundacji, jeżeli fundacja ma działać pod rzą- nia, tak? Proszę bardzo.
dami nowej ustawy? A co zrobić z zarządami, radami
nadzorczymi i komisjami rewizyjnymi? Ta ustawa
w ogóle przecież nie przewiduje komisji rewizyjnej. Poseł Agnieszka Pomaska:
A co zrobić z majątkiem fundacji zgromadzonym do
tej pory? Nic na ten temat państwo nie mówicie. To było uzupełnienie pewnych wypowiedzi. Wy-
(Poseł Agnieszka Pomaska: Nie zrozumieliśmy się.) powiedzi pana posła raczej nie skomentuję, bo nie
Pani poseł, to jest abecadło techniki legislacyjnej. bardzo wiem, po co mam powtarzać coś, co już po-
Bardzo proszę z pokorą pochylić głowę i naprawić to, wiedziałam. To znaczy, jeśli już coś powiedziałam, to
co jest źle napisane, a nie dyskutować, wskazując na odpowiedziałam na pytanie, a pan mi każe to powta-
jeszcze bardziej błędne rozwiązania. rzać. To chyba nie ma sensu.
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
Projekt ustawy o fundacjach politycznych 103

Poseł Agnieszka Pomaska Wysoka Izbo! W dyskusji zgłoszono wniosek o od-


rzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu,
Natomiast do pana posła. Jestem trochę zasko- w związku z tym do głosowania nad tym wnioskiem
czona wypowiedzią. Wydaje mi się, jestem przekona- przystąpimy w bloku głosowań.
na, że organizacje pozarządowe są podstawą demo- Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 11.
kratycznego państwa prawa, podstawą funkcjonowa- porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji
nia takiego państwa. Nadzwyczajnej o rządowym oraz senackim pro-
(Poseł Witold Gintowt-Dziewałtowski: Ale nie są jektach ustaw o zmianie ustawy Kodeks cywilny
ekspertami.) oraz niektórych innych ustaw (druki nr 3018, 2116
I uważam, że warto słuchać opinii wszystkich i 3759).
podmiotów funkcjonujących w Polsce, jeśli prawo na O zabranie głosu proszę sprawozdawcę komisji
to pozwala, a na szczęście pozwala. Ja sobie bardzo pana posła Jerzego Kozdronia.
cenię akurat współpracę z organizacjami pozarządo-
wymi i bardzo sobie cenię opinie tych organizacji.
Uważam, że porównanie tych opinii, które zostały Poseł Sprawozdawca Jerzy Kozdroń:
zgłoszone i przesłane przez organizacje pozarządowe,
tj. porównanie tych organizacji do organizacji, jak to Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
pan poseł określił, hodowli królika jest po prostu nie- Mam nadzieję, że dyskusja nad tym sprawozdaniem
stosowne, niegrzeczne i nieeleganckie. Mam nadzie- nie będzie tak emocjonalna jak przy okazji poprzed-
ję, że nie zniechęci to organizacji pozarządowych do niego punktu porządku obrad, gdyż będziemy się
dalszej pracy nad tym projektem. zastanawiać nad spadkami, a więc nad przemijalno-
Natomiast odniosę się już konkretnie do tego za- ścią życia ludzkiego. Chodzi bowiem o to, żeby nie
pisu, bo być może się nie rozumiemy. Ten projekt zostały po nas tylko wspomnienia, ale żeby nasi spad-
trzeba w tym miejscu poprawić, ale konkretnego kobiercy też coś dostali.
wniosku nie usłyszałam – w jaki sposób możemy tę Proszę Wysokiego Sejmu! W imieniu Komisji Nad-
ustawę poprawić, jeśli chodzi o fundacje dotychczas zwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach mam
istniejące, funkcjonujące przy partiach politycznych. przyjemność przedstawić sprawozdanie o rządowym
oraz senackim projektach ustaw o zmianie ustawy
Chcę zwrócić uwagę, że debatujemy nad ustawą o fun-
Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw. Pro-
dacjach politycznych. Fundacje polityczne w dotych-
jekty są zawarte w drukach nr 3018 i 2116.
czasowym systemie prawnym nie istniały, definicja
Na samym wstępie chciałbym powiedzieć, że ko-
fundacji politycznej jest wprowadzana w tej ustawie.
misja przygotowała sprawozdanie, pracowała wnikli-
W związku z tym dotychczasowe fundacje jakoś tam
wie i dociekliwie nad tymi dwoma projektami i wno-
funkcjonują przy partiach politycznych, ale formalnie
si do Wysokiej Izby o uchwalenie przedłożonego pro-
nie są przecież zakładane przez partie polityczne, bo
jektu ustawy zawartego w sprawozdaniu.
w jaki sposób? Czego w istocie rzeczy dotyczyły te dwa projekty,
(Poseł Witold Gintowt-Dziewałtowski: W rejestrze.) jeden senacki, drugi rządowy? Projekt rządowy od-
Ale nie funkcjonują jako element działalności par- nosił się do spadków, a przede wszystkim do testa-
tii politycznej, nie tak funkcjonują. W związku z tym, mentów, do rozporządzania, rozrządzania majątkiem
tak jak mówię, nie bardzo rozumiem ten zarzut. Fun- przez testatora, czyli spadkodawcę, który chce ure-
dacje, które dotychczas istnieją, będą mogły istnieć gulować pewne kwestie za swojego życia i podzielić
nadal. Natomiast tutaj mówimy o tym, że przekazuje- schedę, której się dorobił, między spadkobierców.
my 25% środków, które są w dyspozycji partii politycz- Wprowadza się nową instytucję, nieznaną w przepi-
nych, na podmiot, który będzie się nazywał: fundacja sach Kodeksu cywilnego, a mianowicie instytucję
polityczna, i to będzie nowy byt, z nowymi władzami tzw. zapisu windykacyjnego. W Kodeksie cywilnym,
itd., więc nie bardzo rozumiem te wątpliwości, ale jak w części dotyczącej spadków, istniał zapis, który
mówię, postanowiliśmy je rozwiać, tak że na pewno obecnie traktowany jest jak zapis zwykły. Mamy tu
znajdziemy dobre rozwiązanie. Dziękuję. do czynienia niejako z rozrządzeniem obligacyjnym,
ponieważ mówi się o wartości majątkowej, a zapis
windykacyjny to rozporządzanie pewną ściśle okre-
Wicemarszałek Marek Kuchciński: śloną częścią składową masy spadkowej. Ta regula-
cja, ta propozycja regulacji ustawowej w istotny spo-
Dziękuję, pani poseł. sób wzmacnia wolę testatora, uwzględnia jego suge-
Umówmy się, że to było szeroko rozumiane stie, ponieważ to spadkodawca w zapisie testamen-
sprostowanie w odpowiedzi na sprostowanie pana towym będzie mógł powiedzieć: konkretną rzecz,
posła. oznaczoną co do tożsamości, czy to przedsiębiorstwo,
Zamykam dyskusję*). czy gospodarstwo rolne, zapisuję wskazanej osobie.
Pozostały spadek wartościowy przekazuje innym
*) Teksty wystąpień niewygłoszonych – w za- spadkobiercom testamentowym, ale tę konkretną
łączniku nr 1. rzecz przekazuje zapisobiercy i ta rzecz z chwilą
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
104 Projekty ustaw o zmianie ustawy Kodeks cywilny

Poseł Sprawozdawca Jerzy Kozdroń windykacyjnym. Z przepisów o zapisie windykacyj-


nym wyraźnie wynika, że w sprawach nieuregulowa-
śmierci spadkodawcy wychodzi ze schedy, z masy nych w tym rozdziale odpowiednio stosuje się prze-
spadkowej, jest niejako oddzielna, inaczej traktowa- pisy o zapisie zwyczajnym. Natomiast jakie to wywo-
na. Uwzględniamy więc wolę spadkodawcy, który ła skutki? Przy wprowadzaniu instytucji zapisu
chce, żeby po jego śmierci majątek został zagospoda- windykacyjnego od razu trzeba uregulować pewne
rowany w odpowiedni sposób. sprawy. A więc chodzi o wpływ zapisu windykacyjne-
Z kolei projekt senacki dotyczył darowizny na wy- go na odpowiedzialność zapisobiercy, w tym momen-
padek śmierci, czyli tzw. donatio mortis causa. Cho- cie tak traktujmy to określenie, za długi spadkowe.
dzi o to, że darczyńca może powiedzieć: dostaniesz Do tej pory wynikałoby z tego, że masa spadkowa
tę rzecz, ale po mojej śmierci, darowizna na wypadek pozostaje, to co wynikło z zapisu, z chwilą otwarcia
śmierci, własność tej darowizny przejdzie na ciebie, spadku, czyli z chwilą śmierci spadkodawcy, przecho-
dopiero jak umrę, w tym momencie dzi na zapisobiercę, a za długi odpowiada się z tej
W zasadzie te dwa projekty traktowaliśmy jak pozostałej schedy spadkowej, która może być w isto-
dwa projekty konkurencyjne. Musieliśmy zdecydo- cie rzeczy symboliczna. Dlatego w tych przepisach
wać, który z nich jest w ocenie Komisji Nadzwyczaj- przewidziano solidarną odpowiedzialność spadko-
nej projektem pełniejszym, lepszym, który jednocze- bierców i zapisobierców za długi spadkowe.
śnie dobrze zabezpiecza pewność obrotu prawnego, Trzeba było rozwinąć zapis o instytucji wykonaw-
bo to też nie jest bez znaczenia, pewność obrotu, bo cy testamentu, bo kiedy wprowadzamy zapis windy-
możemy wprowadzić określone instytucje, które ze- kacyjny i przewidujemy, że temu należy przyznać
psują nam cały system prawny i wprowadzą niedo- przykładowo gospodarstwo rolne, temu należy przy-
mówienia. Trzeba mieć na uwadze nie tylko interes znać przedsiębiorstwo, temu papiery wartościowe,
spadkobierców, ale również interes wierzycieli spad- a temu przedmioty oznaczone co do tożsamości, to
kodawcy, trzeba zaspokoić ich słuszne roszczenia do musimy mieć wykonawcę testamentu, tego kto go
masy spadkowej, nie możemy tych wierzycieli skrzyw- wykona, i w testamencie spadkodawca ustanowi wy-
dzić, więc stąd ta pewność obrotu. konawcę testamentu, chyba że będzie miał taką wolę,
W związku z tym Komisja Nadzwyczajna po dłu- że ustanowi tych wykonawców kilku, bo to przecież
giej dyskusji doszła do przekonania, że instytucja może być wyznaczenie do całości spadku, do części,
donatio mortis causa, bardzo przemawiająca do wy- do części składowej. W ten zakres odpowiedzialności
obraźni i słuszna co do idei, jest niedopracowana. Nie wykonawców testamentu za zobowiązania spadkowe
mieliśmy w komisji czasu, żeby siąść i w sposób kom- wchodzi kwestia spłacenia długów, ściągnięcia należ-
pleksowy rozpatrzyć sprawę tej instytucji, ponieważ ności, bieżące zarządzanie masą spadkową, bo wie-
nie mamy takich instrumentów. Doszliśmy więc do my, że w skład spadków mogą wchodzić całe przed-
wniosku, że w tej sytuacji należy to w pracach legi- siębiorstwa, którymi będzie trzeba na bieżąco zarzą-
slacyjnych pominąć i zająć się tym, co nam w sposób dzać, w związku z czym powstaje problem skompli-
kompleksowy i wyczerpujący przedłożył rząd, czyli kowanego mechanizmu zarządzania tą schedą. Jest
instytucją zapisu windykacyjnego. też kwestia reprezentowania na zewnątrz. Przecież
Ponieważ mam świadomość, że czas jest ograni- wykonawca spadku będzie mógł pozywać i być pozy-
czony, a nie chcę tego przegadać, pragnę przedstawić wanym w związku z zarządzaniem masą spadkową.
państwu tylko w zarysie, czego dotyczy zapis windy- Jest też sprawa wynagrodzenia, które mu za to przy-
kacyjny i jakie skutki, zmiany w szeregu innych sługuje w świetle przepisów o zleceniu. Będziemy je
ustaw spowoduje wprowadzenie tej nowej instytucji. tutaj stosować, bo przecież on tego nie będzie czynił
To nie będzie tylko zmiana ustawy Kodeks cywilny, za darmo. Jednocześnie te przepisy przyczyniają się
ale będzie to miało wpływ również na Kodeks postę- do jakiegoś przyspieszenia postępowania spadkowe-
powania cywilnego, na ustawę Prawo o notariacie, go. Mówi się, że zarząd musi być zakończony do chwi-
na ustawę o postępowaniu egzekucyjnym w admini- li dokonania działu spadku, a więc już niejako zakre-
stracji, na ustawę o podatku od spadków i darowizn, śla się termin. Sąd dokonuje działu spadku i z tym
i nawet, proszę państwa, na ustawę o Prawie upadło- momentem zarząd spadkiem musi zostać przez za-
ściowym i naprawczym. Tak wiec żeby uwzględnić tę rządcę zakończony.
instytucję prawa spadkowego, trzeba będzie od razu Następna sprawa, jaka pojawiła się, to wpływ za-
zmienić szereg ustaw po kolei. pisu windykacyjnego na prawo do zachowku, to, czy
Proszę państwa, wprowadzając zapis windykacyj- po dokonaniu zapisu windykacyjnego osoby, które
ny, mówimy, że trzeba rozszerzyć dział III. Wprowa- w normalnych warunkach byłyby dziedzicami usta-
dzamy trzy rozdziały. Do tej pory był rozdział: Zapis wowymi i miałyby prawo do schedy spadkowej w ja-
i polecenie, dzisiaj wprowadzamy rozdział I: Zapis kiejś części przypadającej im, mają prawo oczekiwać
zwykły, rozdział II: Zapis windykacyjny i rozdział III: tego zachowku, czy to ich wyłącza. Projektodawca
Polecenie, czyli rozbudowujemy, aż są trzy rozdziały. przewiduje, że zapisobierca na równi ze spadkobier-
Zapis zwykły jest pojęciem szerszym, ponieważ w za- cami odpowiada wobec uprawnionych do zachowku.
pisie zwykłym będą mieścić się również sytuacje, Tam jest zachowana kolejność. Mówi się, że w pierw-
w których będziemy mieli do czynienia z zapisem szej kolejności odpowiadają ci, którzy najpóźniej
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
Projekty ustaw o zmianie ustawy Kodeks cywilny 105

Poseł Sprawozdawca Jerzy Kozdroń wiedzialności obdarowanego za długi spadkowe,


oczywiście, poza zachowkiem, czy też niemożność
otrzymali spadek, i zapisobierca, który nabywa pra- odwołania darowizny. To jest rzeczywiście problem
wa do zapisu z chwilą otwarcia spadku, w pierwszej łączący się z tym zakresem regulacji prawnej.
kolejności odpowiada za obowiązek zapłacenia za- A więc możliwość szybkiego uzyskania zapisu
chowku, jeżeli spadkobiercy nie mają z czego zapłacić, przez zapisobierców, jak to wynikało z projektu za-
a w następnej kolejności darczyńcy. wartego w sprawozdaniu, jest na pewno dużym atu-
Ja, Wysoki Sejmie, Panie Marszałku, Pani Mar- tem przedłożenia komisji. A kolejnym pozytywnym
szałek, nie miałbym już więcej nic do dodania, bo nie elementem jest wprowadzenie trochę zapomnianej
chciałbym, żeby moje sprawozdanie było przegadane. już instytucji, ale bardzo dzisiaj praktycznej przy tej
Chciałbym tylko na koniec powiedzieć, że projekt złożoności stosunków gospodarczych, wykonawcy
ustawy jest dopracowany i prosimy Wysoką Izbę, testamentu. Ta rola wykonawcy testamentu przy za-
żeby raczyła go uchwalić. (Oklaski)
rządzaniu masą spadkową w przypadku śmierci
spadkodawcy, przy zarządzaniu chociażby częścią,
(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek
Sejmu Ewa Kierzkowska) wydzieloną częścią, tej masy, przedsiębiorstwem, sta-
nowi o możliwości zachowania wartości tego przed-
siębiorstwa, ale także jest jakby dodatkową gwaran-
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: cją bezpieczeństwa zatrudnionych w tym przedsię-
biorstwie pracowników.
Dziękuję uprzejmie panu posłowi. Projekt dookreśla w pewnych przypadkach zasa-
Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- dy dziedziczenia ustawowego, uszczegóławia również
rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad- zasady wykonywania określonego polecenia. Waż-
czeń w imieniu klubów i kół. nym rozwiązaniem porządkującym systematykę pra-
Otwieram dyskusję. wa spadkowego jest przyjęcie, że przysporzenie doko-
Głos zabierze pan poseł Witold Pahl w imieniu nane przez testatora w drodze zapisów windykacyj-
klubu Platforma Obywatelska. nych, mieliśmy z tym do tej pory problem, należy
Bardzo proszę. traktować na równi z darowiznami, czyli przy obli-
czaniu wysokości zachowku, dookreśleniu wartości
darowizn zapis windykacyjny będzie zrównany w tej
Poseł Witold Pahl: chwili w oparciu o obowiązujące przepisy prawa
z darowiznami.
Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Zaproponowane zmiany w Kodeksie cywilnym po-
W imieniu Klubu Parlamentarnego Platforma Oby- wodują pewne implikacje, powodują konieczność
watelska pragnę przedstawić stanowisko dotyczące zmian w szeregu innych ustaw, między innymi w usta-
sprawozdania Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian wie o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców,
w kodyfikacjach o rządowym oraz senackim projek- o egzekucji w administracji, w Prawie o notariacie,
tach ustaw o zmianie ustawy Kodeks cywilny oraz w ustawie o podatku od spadków i darowizn. To
niektórych innych ustaw. wszystko jest w przedłożeniu zawartym w sprawoz-
Na wstępie należy zaznaczyć, mówił zresztą o tym
daniu komisji bardzo jednoznacznie określone, a więc
pan poseł sprawozdawca, że sprawozdanie to zawiera
można uznać, że ta regulacja jest systemowa i nie
jedynie rozwiązania ustawowe poprzednio zawarte
powinno być tutaj luk czy zaniechań ustawowych,
w przedłożeniu rządowym. Tak jak potwierdził to
pan poseł sprawozdawca, to rozwiązanie jest rozwią- które spowodowałyby problemy ze stosowaniem tych-
zaniem systemowym, stanowi również o zgodności że przepisów.
z przyjętym i już obowiązującym w rozwiązaniach Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Proponowane
czy w systematyce kodeksowej ujęciem kwestii sze- rozwiązania stanowią o kształtowaniu przepisów
roko pojętych spraw spadkowych. w sposób przyjazny dla społeczeństwa, cechują się
Dużym atutem tego projektu jest to, iż przedsta- większą skutecznością w zakresie ochrony szeroko
wione rozwiązania są łatwiejsze, jeśli chodzi o stoso- pojętych praw konstytucyjnych, dlatego Klub Par-
wanie, są bardziej przejrzyste, a więc nie dziwi roz- lamentarny Platforma Obywatelska będzie głosował
strzygnięcie komisji co do zawężenia procedowania za przyjęciem przedłożonego projektu. Dziękuję bar-
w tym zakresie. dzo. (Oklaski)
Proponowana instytucja zapisu windykacyjnego
to nie jest instytucja nowa, ona funkcjonuje w wielu
systemach prawnych. Jest to instytucja sprawdzona, Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
a pozytywnym efektem jej funkcjonowania jest to, że
usuwa ona szereg wad związanych chociażby z przed- Dziękuję panu posłowi.
stawioną w przedłożeniu senackim propozycją daro- Proszę o zabranie głosu pana posła Marka Asta
wizny na wypadek śmierci, bo tam mamy brak odpo- w imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość.
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
106 Projekty ustaw o zmianie ustawy Kodeks cywilny

Poseł Marek Ast: W połowie ubiegłego roku do Sejmu wpłynęły dwa


projekty ustaw będące nowymi pomysłami na dzie-
Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! dziczenie. Były to senacki projekt zawarty w druku
W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Spra- nr 2116, regulujący darowizny na wypadek śmierci,
wiedliwość mam zaszczyt przedstawić stanowisko oraz rządowy projekt ustawy, z druku nr 3018, doty-
wobec sprawozdania Komisji Nadzwyczajnej do spraw czący zapisu windykacyjnego. W trakcie prac w pod-
zmian w kodyfikacjach o rządowym oraz senackim komisji, w których uczestniczyłem, rozważano różne
projektach ustaw o zmianie ustawy Kodeks cywilny opcje, także przyjęcie obu propozycji jako równole-
oraz niektórych innych ustaw, druki nr 3018, 2116 głych. Ostatecznie podkomisja zdecydowała, że będą
i 3759. trwać prace nad projektem rządowym. Projekt ten
Komisja zajmowała się dwoma projektami: pro- z niewielkimi poprawkami stanowi omawiane spra-
jektem rządowym, którego głównym przedmiotem wozdanie.
była instytucja zapisu windykacyjnego, i senackim, Projekt ustawy przewiduje wprowadzenie do pra-
który wprowadzał darowiznę na wypadek śmierci. wa spadkowego nowej instytucji zapisu windykacyj-
Jak już pan poseł sprawozdawca raczył zauważyć, nego. Zapis windykacyjny zamieszczony w sporządzo-
w tej konkurencji zwyciężył projekt rządowy jako nym notarialnie testamencie powodować będzie
bardziej wyczerpujący i wprowadzający rozwiązania w chwili śmierci spadkodawcy przejście własności
bardziej jasne, skuteczniejsze w postępowaniu spad- przedmiotu zapisu na obdarowanego bez konieczno-
kowym. Instytucja zapisu windykacyjnego rzeczywi- ści podejmowania dodatkowych działań. Jest to po-
ście chyba lepiej rozwiązuje kwestię objęcia rzeczy wrót do przedwojennych rozwiązań w tej mierze.
będącej przedmiotem zapisu w sytuacji osoby, która Według obowiązujących przepisów jest wprawdzie
jest jego beneficjentem, niż zapis zwykły. W przypad- możliwy zapis rzeczy konkretnej osobie, ale realizacja
ku zapisu zwykłego zobowiązuje się spadkobiercę do jego jest skomplikowana. Wszyscy, który zetknęli się
wykonania określonego świadczenia majątkowego na z drobną wytwórczością, przedsiębiorczością, wiedzą,
rzecz osoby trzeciej. Tutaj mamy niejako automat. Po iż na przykład w przypadku śmierci właściciela pie-
prostu z chwilą otwarcia spadku ten przedmiot, rzecz, karni czy sklepu kontynuacja działalności firmy jest
prawo czy też przedsiębiorstwo niejako z automatu utrudniona, zwłaszcza w przypadku braku zgody na
stają się wyodrębnione z masy spadkowej. Oczywiście płynne przejęcie biznesu przez jednego z członków
niezbędna staje się instytucja wykonawcy testamentu, rodziny spadkodawcy. Wprowadzona zmiana ma wła-
który doprowadzi do tego, aby osoba będąca benefi-
śnie spowodować, że jeszcze za życia spadkodawca
cjentem zapisu mogła wejść w posiadanie tej rzeczy.
może wskazać, że po jego śmierci konkretna osoba
Jeśli chodzi o zmiany, które komisja by wprowa-
nabędzie przedmiot zapisu windykacyjnego z chwilą
dziła do przedłożenia rządowego, to ich praktycznie
otwarcia spadku. Będzie to prawo musiało być udo-
nie było. Poza drobnymi poprawkami redakcyjnymi
wodnione w sądzie.
czy legislacyjnymi dzisiaj w sprawozdaniu zawarty
Oczywiście przedmiotem zapisu może być nie tyl-
jest projekt rządowy. To znaczy, że przedłożenie rzą-
ko wymieniona piekarnia czy sklep, ale także inna
dowe było dobrze przygotowane, nie budziło kontro-
wersji, nie budzi też zastrzeżeń ze strony mojego oznaczona rzecz, jak auto, nieruchomość, gospodar-
klubu. Uważamy, że to rozwiązanie jest korzystne stwo rolne. Może to także być ustanowienie użytko-
dla spadkodawców, dla obywateli, z tego też względu wania lub służebności.
będziemy głosować za przyjęciem tego sprawozdania Należy wymienić jeszcze kilka istotnych danych
i uchwaleniem tej ustawy. Dziękuję bardzo. związanych z wprowadzeniem zapisu windykacyjne-
go. Po pierwsze, zapis windykacyjny będzie niesku-
teczny, jeśli rzecz będąca przedmiotem zapisu nie
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: będzie w chwili otwarcia spadku należeć do spadko-
dawcy. Po drugie, przepisy o powołaniu spadkobiercy,
Dziękuję uprzejmie panu posłowi. przyjęciu i odrzuceniu spadku, o zdolności do dzie-
W imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej dziczenia i o niegodności dziedziczenia będą stosowa-
głos zabierze pan poseł Stanisław Rydzoń. ne odpowiednio. Po trzecie, wprowadzenie do prawa
Bardzo proszę. spadkowego zapisu windykacyjnego nie spowoduje
likwidacji istniejącego już zapisu, zwanego w ustawie
zwykłym. Po czwarte wreszcie, w związku z wpro-
Poseł Stanisław Rydzoń: wadzeniem wymienionego zapisu skorygowano także
instytucję zachowku, czyli uprawnienie najbliższej
Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! rodziny do części spadku, mimo że została wymienio-
W imieniu Klubu Poselskiego Sojuszu Lewicy Demo- na w testamencie czy w zapisie.
kratycznej przedstawiam stanowisko wobec sprawoz- O szczegółach rozwiązania w imieniu klubu mó-
dania komisji o projektach ustaw o zmianie ustawy wiłem 20 maja 2010 r. Należałoby dodać, że dzisiaj
Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw, druki również pan poseł sprawozdawca bardzo szczegółowo
nr 3018, 2116 i 3759. omówił poszczególne zapisy.
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
Projekty ustaw o zmianie ustawy Kodeks cywilny 107

Poseł Stanisław Rydzoń łu wskazuje, że dziedziczą one po połowie spadku,


i to rozstrzygnięcie jest istotne.
Debatowaliśmy nad tym projektem bardzo długo Zarówno pan poseł sprawozdawca, jak i koledzy
i jest on efektem konsensusu. W zasadzie nie było przedmówcy dużo miejsca poświęcili problemowi za-
tutaj zapisów, które byłyby przedmiotem zatargów pisu windykacyjnego. Istotnie, jest to instytucja zna-
czy nad którymi trzeba by było głosować. Projekt na w świecie, ale także niezwykle potrzebna, stąd też
ustawy jest oczekiwany przez obie strony stosunku zamieszczenie w Kodeksie cywilnym, a więc w art. 9811–
dziedziczenia. Jest on dobry i zasługuje na poparcie. –9814 zarówno definicji zapisu windykacyjnego, jak
Dlatego Klub Poselski Sojuszu Lewicy Demokratycz- i jego znaczenia przy spadkobraniu jest bardzo waż-
nej będzie głosował za jego przyjęciem. Dziękuję. ne. Na to właśnie zwraca także uwagę klub Polskie-
go Stronnictwa Ludowego.
Wysoki Sejmie! Pomimo potrzeby dostosowania do
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: zmian przepisów szczegółowych ta nowelizacja Kodek-
su cywilnego stanowi znaczny postęp i uwzględnia
Dziękuję uprzejmie panu posłowi. także trudności praktyczne, które występowały do-
Stanowisko klubu Polskiego Stronnictwa Ludo- tychczas w różnego rodzaju postępowaniach, jeśli cho-
wego przedstawi pan poseł Józef Zych. dzi o spadki. Będzie to zatem mieć istotny wpływ na
Bardzo proszę, panie marszałku. uregulowanie zagadnień zgodnie z interesem spadko-
bierców, a także zabezpieczenie określonych praw in-
nych osób w zakresie spadkobrania.
Poseł Józef Zych: Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego, uznając,
że ta nowelizacja jest zasadna, będzie głosować za jej
Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie!
przyjęciem. Dziękuję. (Oklaski)
Klub Poselski Polskiego Stronnictwa Ludowego z uzna-
niem przyjmuje sprawozdanie Komisji Nadzwyczaj-
nej do spraw zmian w kodyfikacjach o rządowym oraz
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
senackim projektach ustaw o zmianie ustawy Kodeks
cywilny oraz niektórych innych ustaw. Z punktu wi-
Dziękuję uprzejmie.
dzenia interesu gospodarczego oraz obrotów w sferze
Na tym zakończyliśmy oświadczenia w imieniu
przenoszenia własności, w tym realizacji zobowiązań
klubów i kół.
wynikających z uprzednio zawartej umowy zobowią-
Do zadania pytań zapisało się trzech panów
zaniowej, dla przeniesienia wierzytelności w określo-
nych w ustawie przypadkach duże znaczenie będą posłów.
mieć uregulowania zawarte w art. 156 oraz 510 § 2 Czy ktoś jeszcze chce się zapisać do zadania pyta-
Kodeksu cywilnego. Najważniejsze jednak zmiany nia? Nie widzę.
dotyczą spadków, testamentów oraz zapisów windy- Zamykam listę.
kacyjnych. W art. 921 § 1 rozstrzyga się problem, co Czas na zadanie pytania – 1 minuta.
zalicza się do długów spadkowych. Rozstrzygnięcie, Jako pierwszy głos ma pan poseł Henryk Siedla-
iż należą do nich także koszty pogrzebu spadkodaw- czek.
cy w takim zakresie, w jakim pogrzeb ten odpowiada
zwyczajom przyjętym w danym środowisku, ma duże
znaczenie. Przypomnę, że problem kosztów pogrze- Poseł Henryk Siedlaczek:
bów, a zwłaszcza tego, co się do nich zalicza, prze-
szedł w Polsce długą ewolucję, głównie w przepisach Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Moje pytanie będzie
o odpowiedzialności odszkodowawczej i ubezpiecze- dotyczyło rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy
niowej. W początkowym bowiem okresie pomijano Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw, niewąt-
zupełnie problem zwyczaju w danym środowisku, pliwie ustawy oczekiwanej, dobrej i potrzebnej.
kosztów postawienia nagrobku, posługi religijnej, Wysoka Izbo! Art. 926 § 3 Kodeksu cywilnego
a także problem tzw. stypy pogrzebowej. stanowi, iż dziedziczenie ustawowe co do części
Wysoki Sejmie! Należy zwrócić uwagę, iż projekt spadku następuje wtedy, gdy spadkodawca nie po-
uzupełnia także o § 6 treść art. 932 Kodeksu cywil- wołał do tej części spadkobiercy albo gdy którakol-
nego, a więc sprawę regulującą dziedziczenie ustawo- wiek z kilku osób, które powołał do całości spadku,
we małżonka, rodziców, rodzeństwa, zstępnych, ro- nie chce lub nie może być spadkobiercą. Zakładam
dzeństwa spadkodawcy. A zatem w art. 932 Kodeksu więc, iż istnieje możliwość, że osoba, na rzecz której
cywilnego, bo on przecież nie przesądza, w jaki spo- spadkodawca uczynił zapis windykacyjny, zostanie
sób następuje dziedziczenie ustawowe, gdy dochodzą także powołana do dziedziczenia z ustawy. Chciał-
do niego małżonek oraz jeden z rodziców spadkodaw- bym więc zapytać, jak będzie kształtował się jej
cy, a więc to uzupełnienie, aby uniknąć wątpliwości udział w pozostałej części spadku i czy przedmiot,
związanych z dziedziczeniem ustawowym tych osób, którego dotyczy zapis windykacyjny, będzie do niego
o których przed chwilą mówiłem, w § 6 tego artyku- wliczany. Dziękuję bardzo.
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
108 Projekty ustaw o zmianie ustawy Kodeks cywilny

Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: Podsekretarz Stanu


w Ministerstwie Sprawiedliwości
Dziękuję panu posłowi. Zbigniew Wrona:
Głos ma pan poseł Andrzej Orzechowski, Platfor-
ma Obywatelska. Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Przed-
stawione dzisiaj sprawozdanie Komisji Nadzwyczaj-
nej do spraw zmian w kodyfikacjach o rządowym oraz
Poseł Andrzej Orzechowski: senackim projektach ustaw o zmianie ustawy Kodeks
cywilny oraz niektórych innych ustaw było niezwy-
Pani Marszałek! Panie Ministrze! Jako laik w tej kle dokładne. Z tego miejsca chylę czoło przed pa-
materii do tej pory myślałem, że spadkodawca za ży- nem posłem Kozdroniem. Chciałbym również bar-
cia może rozporządzać swoim majątkiem według dzo podziękować całej komisji, która pod kierun-
własnej woli. Ale przekonałem się, że w obecnym sta- kiem pana posła Jerzego Kozdronia pracowała
nie prawnym tak nie jest. Cieszę się bardzo, że po- niezwykle wnikliwie i intensywnie, czego efektem
wstaje taka instytucja jak zapis windykacyjny. Jest jest omawiany projekt. Z przemówień państwa po-
jednak jeszcze inna instytucja: darowizna na wypa- słów wynikało, i my się z tym zgadzamy, że jest to
dek śmierci. Myślałem, że w obecnym stanie praw- potrzebna i dobra regulacja.
nym jest tak, że majątek, rzeczy darowane na rzecz Z satysfakcją stwierdzam, że rozwiązania me-
obdarowanego przez darczyńcę jeszcze za życia nie rytoryczne zawarte w projekcie rządowym zostały
mogą być przedmiotem postępowania spadkowego po w całości przyjęte przez komisję. W toku prac sejmo-
jego śmierci i że spadkobiercy nie mogą domagać się wych wprowadzono do projektu jedynie niewielkie
później zachowku od takiej darowizny. Obecnie jest modyfikacje, które nie wpłyną na stosowanie tej re-
tak, że mogą się domagać, w związku z czym chciał- gulacji w sposób zasadniczy, a tylko poprawiają ją pod
bym zapytać, czy nowe regulacje dotyczące darowi- względem legislacyjnym. Najważniejsze zmiany rzą-
zny na wypadek śmierci powodują, że darowizna nie dowego projektu ustawy polegają na dodaniu do pro-
będzie podlegała zachowkom. Jeśli te regulacje tego jektowanego art. 988 Kodeksu cywilnego nowego § 3
nie przewidują, to czy w przyszłości się przewiduje doprecyzowującego, że do obowiązku wykonawcy te-
się ich przygotowanie? Dziękuję.
stamentu należy też wydanie osobie, na której rzecz
został uczyniony zapis windykacyjny, przedmiotu
tego zapisu. O tym wykonawcy była już mowa, rze-
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
czywiście przedmiotem zapisu może być przedsiębior-
stwo, i to jest bardzo potrzebna regulacja.
Dziękuję panu posłowi.
Kolejna zmiana polega na dodaniu nowego art. 9901,
Głos ma pan poseł Jerzy Gosiewski, Prawo i Spra-
zgodnie z którym spadkobierca może powołać wyko-
wiedliwość.
nawcę testamentu do sprawowania zarządu, jeśli
chodzi o przedmiot zapisu windykacyjnego, do chwi-
Poseł Jerzy Gosiewski: li objęcia we władanie tego przedmiotu przez osobę,
na której rzecz uczyniono zapis windykacyjny. Wresz-
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! cie, jest zmiana proponowana przez komisję, polega-
Moje pytanie będzie dotyczyć proponowanego w art. 981 jąca na wprowadzeniu do projektowanej ustawy prze-
§ 1 Kodeksu cywilnego zapisu windykacyjnego. Py- pisu przejściowego, art. 8, umożliwiającego stosowa-
tanie: Czy wskazane byłoby rozważenie możliwości nie dłuższego, 5-letniego w miejsce obowiązującego
rezygnacji z zastrzeżenia, że zapisem windykacyj- 3-letniego, terminu przedawnienia roszczeń do za-
nym można posłużyć się jedynie w testamencie spo- chowku powstałych przed dniem wejścia w życie
rządzonym w przypadku, gdy sporządzony w innej ustawy i w tym dniu jeszcze nieprzedawnionych.
formie testament będzie zgodny z intencją ustawo- Wszystkie te zmiany mam wielką przyjemność w peł-
dawcy i nie będzie budził wątpliwości dotyczących ni zaakceptować w imieniu rządu.
wskazania przedmiotu zapisu przypadającemu bez- Przyczyną, dla której proponowana przez rząd
pośrednio zapisobiercy? Dziękuję bardzo. (Oklaski) ustawa powinna zostać uchwalona, jest przede wszyst-
kim okoliczność, że w świetle obowiązujących prze-
pisów Kodeksu cywilnego spadkodawca nie może do
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: dzisiaj w sposób wiążący spadkobierców wskazać,
jakie przedmioty mają przypaść po jego śmierci po-
Dziękuję panu posłowi. szczególnym osobom. Jako student prawa nigdy tego
Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer- nie rozumiałem. Zawsze wydawało mi się to jakąś
pana. sztuczną konstrukcją, że spadkodawca nie może
Poproszę o zabranie głosu podsekretarza stanu przeznaczyć konkretnych rzeczy od razu po jego
w Ministerstwie Sprawiedliwości pana Zbigniewa śmierci ze skutkiem przejścia własności na rzecz
Wronę. konkretnej osoby.
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
Projekty ustaw o zmianie ustawy Kodeks cywilny 109

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie W tym zakresie rząd konsekwentnie stanął na takim


Sprawiedliwości Zbigniew Wrona oto stanowisku i tego stanowiska chciałbym konse-
kwentnie bronić, że dla zapisu windykacyjnego po-
Zaletą zapisu windykacyjnego jest jego prostota winna być zachowana tylko forma notarialna, bo jest
i zgodność z wolą testatora. Zapis windykacyjny bę- to jednak czynność pociągająca daleko idące skutki
dzie powodować nabycie przedmiotów zapisu przez i nie powinniśmy mieć żadnych wątpliwości, jaka
zapisobiercę już w chwili śmierci testatora, bez ko- konkretna rzecz została przeznaczona i jakiej kon-
nieczności podejmowania dodatkowych działań. kretnej osobie. Dlatego opowiadam się za utrzyma-
Wskazano również, w art. 9811 § 2, że przedmio- niem przez Wysoką Izbę wyłącznie dopuszczalności
tem zapisu windykacyjnego mogą być: rzecz oznaczo- formy notarialnej.
na co do tożsamości, zbywalne prawo majątkowe, Ostatnia kwestia, kwestia darowizny, która też tu
przedsiębiorstwo lub gospodarstwo rolne, ustanowie- powracała. W pełni zgadzam się ze stanowiskiem
nie na rzecz zapisobiercy użytkowania lub służebno- komisji w tym zakresie, aczkolwiek pragnę jednak
ści. Jest to wyliczenie enumeratywne. Przedmiot przypomnieć Wysokiej Izbie, że w swoim stanowisku
zapisu w chwili otwarcia spadku będzie musiał nale- rząd nie był jakoś generalnie przeciwko instytucji
żeć do spadkodawcy, a gdy zapis polega na ustano- darowizny na wypadek śmierci. Taka była decyzja
wieniu użytkowania lub służebności, to przedmiot komisji. Wiem również, że pan przewodniczący Jerzy
tego prawa powinien należeć do spadku. To też jest Kozdroń też nie był przeciwko w sensie organicznym,
zapisane w tym projekcie ustawy. Proponowane roz- ale rzeczywiście ilość prac legislacyjnych związanych
wiązanie jest szczególnie istotne ze względów spo- z modyfikacją tego projektu byłaby dość znaczna,
łecznych, gdyż pozwala na realizację ważnego celu gdybyśmy chcieli wprowadzić tę instytucję. Nie było
ekonomicznego, jakim jest umożliwienie zaintereso- to jednak przedmiotem projektu rządowego, z tym że
wanym skutecznego rozporządzenia konkretnymi rząd nie sprzeciwiał się w jakiś zasadniczy sposób tej
składnikami majątku na wypadek śmierci. nowej instytucji, gdyby była kiedyś wprowadzana
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Przedłożony w spra- darowizna na wypadek śmierci.
wozdaniu Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Dziękuję za uwagę.
w kodyfikacjach projekt ustawy o zmianie ustawy (Oklaski)
Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw w oce-
nie rządu zasługuje na pełną akceptację i wnoszę
o jego uchwalenie. Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Przechodzę do szczegółowych pytań. Pan poseł
Siedlaczek pytał, czy zapis pomniejsza udział w dzie- Dziękuję uprzejmie panu ministrowi.
dziczeniu ustawowym w sytuacji, kiedy ktoś jest za- Czy pan poseł sprawozdawca zabierze głos? Tak,
pisobiercą, a jednocześnie dochodzi do spadku z usta- zabierze głos.
wy, na podstawie przepisu, o którym pan poseł mó- Bardzo proszę, pan poseł Jerzy Kozdroń, sprawoz-
wił, czyli art. 926 § 3. Otóż nie pomniejsza, bo rzecz dawca komisji.
zapisana nie wchodzi do spadku, po prostu jest wy-
łączenie ze spadku. Tak więc to są dwa odrębne po-
rządki nabycia praw z chwilą śmierci spadkodawcy. Poseł Jerzy Kozdroń:
Można być zapisobiercą windykacyjnym, czyli otrzy-
mać konkretną rzecz, a jednocześnie dojść do części Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Chciałbym z tego
spadku na podstawie ustawy, w sytuacji, o której pan miejsca serdecznie podziękować Ministerstwu Spra-
poseł mówi. To są dwa odrębne porządki i otrzymanie wiedliwości za wspaniałą i twórczą pracę nad tym
tej zapisanej rzeczy czy tego zapisanego prawa ma- projektem.
jątkowego nie wpływa na udział. Wartość spadku Ponieważ pan minister delikatnie powiedział, że
oczywiście się pomniejsza, natomiast udziału tej oso- nie byłem niechętny, muszę się przyznać, że byłem
by w sensie ułamkowym nie pomniejsza się. wielkim zwolennikiem tej instytucji donatio mortis
Pan poseł Orzechowski pytał o zachowek. Otóż causa i z bólem serca musiałem ją, że tak powiem,
w stosunku do zapisobiercy można się zwrócić o za- pominąć w pracach nad tym projektem, gdyż miałem
chowek. Zapisobierca odpowiada z tytułu zachowku świadomość, że intelektualnie nie mamy takiego za-
wobec osób uprawnionych. Tak więc jest w tym za- plecza jak ministerstwo, żebyśmy sami jako komisja
kresie pełna gwarancja, żeby nie omijać przepisów podołali doprecyzowaniu tego projektu, bo projekt
o zachowku poprzez zadysponowanie w drodze zapi- senacki – trzeba to obiektywnie powiedzieć – był nie-
su windykacyjnego. doprecyzowany. Dlatego też, że tak powiem, pominę-
Pan poseł Gosiewski podniósł bardzo ważną kwe- liśmy to. Mieliśmy bowiem świadomość, że nie udźwi-
stię. Chodzi o formę, w jakiej zapis ma być dokonany, gniemy tego problemu albo będziemy to robić przez
bo jak wiadomo, zapis testamentu może być dokona- wiele miesięcy. Z kolei sama instytucja zapisu windy-
ny w kilku formach określonych w Kodeksie cywil- kacyjnego jest tak istotna, tak ważna dla gospodarki,
nym. Jest testament własnoręczny, jest testament ze dla pewności obrotu, że nie wolno zwlekać z jej wpro-
świadkami, jest oczywiście testament notarialny. wadzeniem i jak najszybciej trzeba ją uchwalić.
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
110 Projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych

Poseł Jerzy Kozdroń ze środków publicznych i ustawy o emeryturach po-


mostowych. Wszystkie zmiany mają typowo porząd-
Wracając może jeszcze w uzupełnieniu, bo mam kujący charakter i tak naprawdę nie wnoszą do
świadomość, że pan minister powiedział o tym bardzo wyżej wymienionych ustaw żadnych modyfikacji
precyzyjnie, do art. 926, o który pytał pan Henryk systemowych.
Siedlaczek, do kwestii dziedziczenia części spadku, do Do ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych
tego, kiedy ta sytuacja zachodzi, chcę powiedzieć, że przewiduje się wprowadzenie zmiany, która w bardzo
przecież spadkodawca nie musi rozporządzić całym wąskim zakresie wyeliminuje pewną nierówność wy-
spadkiem, może rozporządzić w części, a jeżeli nie roz- nikającą z wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn.
porządzi w części, to mamy do czynienia z dziedzicze- Uchylono przepis zobowiązujący prezesa Zakładu
niem ustawowym na normalnych zasadach. Ubezpieczeń Społecznych do odwołania ze stanowi-
Trzeba jednak pamiętać jeszcze o jednej sprawie. ska inspektora kontroli, na wniosek głównego in-
Może się okazać, że spadkobierca czy zapisobierca spektora kontroli Zakładu Ubezpieczeń Społecznych,
powie: nie, dziękuję, nie chcę przyjąć tego spadku, osoby mającej już ustalone prawo do emerytury lub
bo jest z tym spadkiem więcej problemów, jest wię- renty.
cej długów, i w określonym terminie odrzuci spa- Kolejna zmiana dotyczy dostosowania obowią-
dek, odrzuci zapis. W tej nowelizacji są też przewi- zującego stanu prawnego do wyroku Trybunału
dziane możliwości, że zapisobierca może odrzucić Konstytucyjnego z dnia 26 maja 2010 r. w zakresie
zapis, nie przyjąć go. Wtedy mamy problem, że to, co przepisów odnoszących się do zwrotu nienależnie
było przedmiotem zapisu, musi z powrotem wejść do opłaconych składek i nieopłaconych składek na
schedy spadkowej, jest przedmiotem dziedziczenia. ubezpieczenie społeczne, których termin dochodze-
Są bowiem nieraz takie spadki, że wszyscy jak naj- nia jeszcze nie upłynął. W ustawie o świadczeniach
chętniej odseparowaliby się od nich, bo pozostają opieki zdrowotnej finansowanych ze środków pu-
w nich tylko wspomnienia i długi, a majątku nie ma. blicznych uwzględnia się konieczność wprowadze-
Dziękuję. (Oklaski) nia zmiany poprzez zrównanie okresu przedawnie-
nia zwrotu nienależnie opłaconych składek na
ubezpieczenie zdrowotne z okresem przedawnienia
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
dotyczącym ubezpieczenia społecznego. W odnie-
sieniu do ubezpieczenia zdrowotnego obecnie obo-
Dziękuję uprzejmie panu posłowi.
wiązuje pięcioletni okres przedawnienia, a w od-
Zamykam dyskusję.
niesieniu do ubezpieczenia społecznego – dziesię-
Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpi-
cioletni. Po nowelizacji w obu przypadkach ten
my w bloku głosowań.
okres będzie wynosił dziesięć lat.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 12.
Zmiany dotyczące ustawy o ubezpieczeniu spo-
porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Po-
łecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób za-
lityki Społecznej i Rodziny o rządowym projek-
wodowych odnoszą się do stworzenia dla ubezpieczo-
cie ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpie-
nego możliwości realizacji świadczeń zdrowotnych
czeń społecznych oraz niektórych innych ustaw
z zakresu stomatologii i szczepień ochronnych we
(druki nr 3753 i 3807).
wszystkich placówkach medycznych, które podpisały
Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji
umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia. W tej
pana posła Norberta Rabę.
chwili według obowiązującej ustawy takie świadcze-
Bardzo proszę.
nia można realizować tylko w tych placówkach, któ-
re podpisały umowę z Zakładem Ubezpieczeń Spo-
Poseł Sprawozdawca Norbert Raba: łecznych. Nowelizacja wprowadza udogodnienie, roz-
szerzenie względem osób, które na przykład uległy
Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! wypadkowi. Teraz nie będą musiały one korzystać
W dniu 19 stycznia 2011 r. Komisja Polityki Społecz- wyłącznie z placówek, z którymi umowę podpisał
nej i Rodziny przeprowadziła i rozpatrzyła na swoim ZUS. Poszkodowani będą mogli korzystać ze wszyst-
posiedzeniu projekt ustawy o rządowym projekcie kich placówek opieki zdrowotnej, które podpisały
ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia.
społecznych oraz niektórych innych ustaw. Mam za- Ostatnia zmiana dotyczy ustawy o emeryturach
szczyt przedstawić państwu sprawozdanie z tego pomostowych i polega na tym, że prezes Rady Mini-
posiedzenia komisji, na którym wyżej wymieniona strów przekazał nadzór w tym zakresie ministrowi
ustawa została przyjęta jednogłośnie, bez dodatko- pracy i polityki społecznej. Według funkcjonującej
wych poprawek. ustawy o emeryturach pomostowych tworzenie rocz-
Przedłożenie rządowe ustawy dotyczy zmiany nych planów finansowych Funduszu Emerytur Po-
czterech ustaw: ustawy o systemie ubezpieczeń spo- mostowych i sprawozdawczość z ich wykonania nadal
łecznych, ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytu- pozostaje w zakresie kompetencji prezesa Rady Mi-
łu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, usta- nistrów, a nie ministra pracy i polityki społecznej,
wy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych stąd też wynika propozycja przeniesienia tych obo-
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych 111

Poseł Sprawozdawca Norbert Raba padku braku zawiadomienia będzie się liczył dzień
opłacenia składek na ubezpieczenia społeczne przez
wiązków do zakresu kompetencji ministra pracy płatnika. Przyjmuje się, że bieg tych terminów będzie
i polityki społecznej. zawieszony w momencie wydania przez ZUS decyzji
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Jak już powiedzia- w sprawie nienależnie pobranych składek od dnia
łem na wstępie, ustawa nie wywoływała żadnych wszczęcia postępowania do dnia uprawomocnienia
kontrowersji czy gwałtownych lub burzliwych dysku- się decyzji. Zawieszenie terminu przedawnienia bę-
sji, takich jak ta, która odbyła się tu dziś rano w związ- dzie następować także w przypadku, gdy wydanie
ku z inną ustawą. Wszystkie kluby i wszyscy posłowie decyzji w sprawie nienależnie opłaconych składek
raczej byli tutaj zgodni. Komisja Polityki Społecznej będzie uzależnione od opinii, którą wyda inny organ
i Rodziny prosi Wysoką Izbę o uchwalenie tej ustawy. lub sąd. Zawieszenie ma trwać do dnia, w którym
Dziękuję bardzo. (Oklaski) decyzja innego organu lub sądu stanie się prawomoc-
na, nie dłużej jednak niż dwa lata.
Ponadto zawieszenie przedawnienia dotyczyłoby
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
również sytuacji związanej ze śmiercią spadkodawcy.
Dziękuję uprzejmie panu posłowi. Obejmowałoby okres od dnia jego śmierci do dnia
uprawomocnienia się postanowienia sądu dotyczące-
Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po-
go nabycia spadku lub zarejestrowania aktu poświad-
rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad-
czenia dziedziczenia. Okres ten nie może jednak
czeń w imieniu klubów i kół.
przekroczyć dwóch lat. Nowelizacja uchyla także
Otwieram dyskusję.
przepis art. 93 ust. 4 pkt 5 ustawy o systemie ubez-
Jako pierwszy głos zabierze pan poseł Jerzy Zię-
pieczeń społecznych, czym jednoznacznie reguluje
tek w imieniu klubu Platforma Obywatelska.
problematykę odwołania inspektora kontroli Zakładu
Bardzo proszę.
Ubezpieczeń Społecznych.
Po drugie, w ustawie o ubezpieczeniach społecz-
Poseł Jerzy Ziętek: nych z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawo-
dowych z dnia 30 października 2002 r. nowelizacja
Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! dokonuje zmian w art. 23 i uchyla art. 23a. Obecny
Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parla- stan prawny dotyczący możliwości realizacji świad-
mentarnego Platforma Obywatelska dotyczące rzą- czeń zdrowotnych tylko w placówkach medycznych
dowego projektu ustawy o zmianie ustawy o systemie wybranych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych
ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych w drodze konkursu ofert powoduje znaczne wydłu-
ustaw (druk nr 3753). żenie oczekiwania przez ubezpieczonych na dostęp
Wysoka Izbo! Projekt przewiduje nowelizację do tych świadczeń. Taka sytuacja naraża ich na nie-
przepisów czterech ustaw. Zmiany te są konieczne bezpieczeństwo wynikające z niepodjęcia właściwego
i wynikają z treści orzeczeń Trybunału Konstytucyj- sposobu leczenia lub wydłuża ten proces, co nie jest
nego z dnia 26 maja 2010 r., orzecznictwa Sądu Naj- korzystne dla ich stanu zdrowia. Zmiany w ustawie
wyższego, dyrektywy Rady Europy z dnia 27 listopa- o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy
da 2000 r. oraz przepisów zakwestionowanych przez pracy i chorób zawodowych dotyczą wprowadzenia
rzecznika praw obywatelskich. możliwości realizacji świadczeń zdrowotnych z za-
Po pierwsze, w ustawie o systemie ubezpieczeń kresu stomatologii i szczepień ochronnych we wszyst-
społecznych z dnia 13 października 1998 r. projekt kich placówkach medycznych, które podpisały umo-
nowelizacji dokonuje zmian w art. 24 i uchyla w art. 93 wę z NFZ. Do tej pory nie było to możliwe. Zapropo-
ust. 4 pkt 5. Pozwoliło to na określenie równoważ- nowane zmiany umożliwiają więc prawidłową reali-
nych zasad ochrony praw majątkowych płatników zację i dostępność świadczeń zdrowotnych.
składek i Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w zakre- Ponadto rozliczanie kosztów świadczeń niepod-
sie dochodzenia roszczeń z tytułu składek ubezpie- legających finansowaniu ze środków Narodowego
czeniowych. Zmiana ta stanowi realizację wyroku Funduszu Zdrowia, a pokrywanych z ubezpieczenia
Trybunału Konstytucyjnego, w którym trybunał wypadkowego następować będzie bezpośrednio mię-
orzekł o niezgodności art. 24 ust. 7 ustawy o systemie dzy ZUS a placówką medyczną, która ich udzieli,
ubezpieczeń społecznych z art. 32 w związku z art. 64 oczywiście na podstawie dokumentu księgowego
ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. wystawionego na Zakład Ubezpieczeń Społecznych
Orzeczenie trybunału spowodowało, że dotych- przez świadczeniodawcę realizującego świadczenia
czasowe terminy przedawnienia dotyczące nienależ- zdrowotne.
nie opłacanych składek nie biegną, a uprawnieni Po trzecie, w ustawie o świadczeniach opieki zdro-
mogą bezterminowo dochodzić swoich roszczeń od wotnej finansowanych ze środków publicznych doko-
ZUS. Zgodnie z nową propozycją nienależnie opłaco- nano zmian polegających na uchyleniu w art. 94
ne składki będą ulegały przedawnieniu po upływie ust. 2. W związku z treścią wyroku Trybunału Kon-
dziesięciu lat, licząc od daty otrzymania zawiadomie- stytucyjnego zaproponowano wprowadzenie regula-
nia o kwocie nienależnie opłaconych składek. W przy- cji, którego skutkiem będzie stosowanie też dziesię-
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
112 Projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych

Poseł Jerzy Ziętek wobec rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy


o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych
cioletniego okresu przedawnienia również w odnie- innych ustaw, druki sejmowe nr 3753 i 3807. Rządo-
sieniu do wzajemnych rozliczeń płatników składek wy projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie ubez-
i Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z tytułu składek pieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw
na ubezpieczenia zdrowotne. przewiduje nowelizację 4 ustaw: ustawy o systemie
Po czwarte, w ustawie o emeryturach pomosto- ubezpieczeń społecznych, ustawy o ubezpieczeniu
wych z dnia 19 grudnia 2008 r. proponuje się wpro- społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób
wadzenie w art. 32 i 33 zmian, które nowelizują za- zawodowych, ustawy o świadczeniach opieki zdro-
sady dotyczące procesu tworzenia rocznych planów wotnej finansowanych ze środków publicznych oraz
finansowych Funduszu Emerytur Pomostowych oraz ustawy o emeryturach pomostowych.
ich sprawozdawczości. W projekcie ustawy z dnia 24 października 1998 r.
Wysoki Sejmie! Zmiany zawarte w projekcie no- o systemie ubezpieczeń społecznych w pierwszej ko-
welizacji ustawy mają charakter typowo porządku- lejności proponuje się zmianę w art. 24 ustawy pole-
jący, nie wywołują skutków finansowych, niemniej gającą na określeniu równoważnych zasad ochrony
jednak chciałbym zgłosić poprawkę dotyczącą art. 1 praw majątkowych płatników składek i Zakładu
pkt 1 lit. d ust. 6b, który otrzymałby brzmienie: Za- Ubezpieczeń Społecznych w zakresie dochodzenia
kład zawiadamia płatnika składek o kwocie niena- roszczeń z tytułu składek ubezpieczeniowych. Pro-
leżnie opłaconych składek, które zgodnie z ust. 6a jektowana zmiana stanowi realizację wyroku Trybu-
mogą być zwrócone, chyba że nie przekraczają wyso- nału Konstytucyjnego z dnia 26 maja 2010 r. W wy-
kości kosztów upomnienia w postępowaniu egzeku- roku tym Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgod-
cyjnym. Zgodnie z aktualnym brzmieniem art. 24 ności art. 24 ust. 7 ustawy o systemie ubezpieczeń
ust. 6b ustawy Zakład Ubezpieczeń Społecznych za- społecznych z art. 32 w związku z art. 64 Konstytu-
wiadamia płatnika składek o nienależnie opłaconych cji Rzeczypospolitej Polskiej w zakresie, w jakim
składkach podlegających zwrotowi dopiero, gdy prze- wprowadza nierówność stron stosunku ubezpiecze-
kroczą one kwotę odpowiednio 5% najniższego wy- niowego w zakresie zwrotu nadpłaconych składek
nagrodzenia. Obecnie wynosi ona 69 zł 30 gr.
i żądania zapłaty nieopłaconych składek.
Zaproponowany w projektowanej ustawie przepis
W opinii Klubu Parlamentarnego Prawo i Spra-
art. 24 ust. 6b, znosząc te ograniczenia, zobowiązuje
wiedliwość proponowane zmiany w zakresie ujedno-
zakład do zawiadomienia płatników składek także
licenia zasad dochodzenia składki należnej na rzecz
o nieznacznych kwotach nadpłat, co nie jest racjonal-
ZUS i składki nadpłaconej przez płatnika należy
ne. Postulowane rozwiązanie stanowi kompromis
uznać za konieczne i uzasadnione. Wejście projektu
pomiędzy ochroną interesów klientów zakładu, któ-
ustawy w życie może pozwolić na zlikwidowanie ist-
rzy mają prawo do uzyskania informacji o nienależ-
niejących dotychczas dysproporcji w prawach stron
nie dokonanych wpłatach z tytułu składek w celu
wydania dalszych dyspozycji co do ich przeznaczenia, stosunku ubezpieczeniowego. Podobnie z uwagi na
a potrzebą racjonalizacji wydatków publicznych. zarzut niekonstytucyjności przesłanki obligatoryjne-
(Dzwonek) go rozwiązania stosunku pracy z kontrolerem ZUS
Pozwolę sobie złożyć taką poprawkę. z powodu osiągnięcia przez niego wieku emerytalne-
Klub Parlamentarny Platforma Obywatelska po- go również zmianę w tym zakresie oceniamy bardzo
zytywnie opiniuje regulacje zawarte w rządowym pozytywnie.
projekcie ustawy o zmianie ustawy o systemie ubez- Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość nie
pieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw ma także zastrzeżeń do zmian w ustawie o ubezpie-
zawarty w druku nr 3753 i będzie głosować za jego czeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy
przyjęciem. i chorób zawodowych, ustawie o świadczeniach opieki
zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych,
a także ustawie o emeryturach pomostowych. W przy-
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: padku proponowanych zmian w ustawie o ubezpiecze-
niu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i cho-
Dziękuję panu posłowi. rób zawodowych podzielamy pogląd projektodawcy, że
Stanowisko klubu Prawo i Sprawiedliwość przed- zmiana w zakresie świadczeniodawcy świadczeń sto-
stawi pani posłanka Halina Olendzka. matologicznych i szczepień ochronnych, którym bę-
Bardzo proszę. dzie każda placówka medyczna, z którą Narodowy
Fundusz Zdrowia ma podpisany kontrakt na świad-
czenia, rozszerzy krąg podmiotów, z których usług
Poseł Halina Olendzka: będą mogli skorzystać ubezpieczeni.
Także zmianę w ustawie o świadczeniach opieki
Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych na-
W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawie- leży uznać za zasadną. Jest ona konsekwencją noweli-
dliwość mam zaszczyt przedstawić stanowisko klubu zacji ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych 113

Poseł Halina Olendzka od wystąpienia posła sprawozdawcy. Wszyscy już wie-


my, o co chodzi w tym projekcie ustawy. W moim
W obszarze proponowanej nowelizacji ustawy o eme- przekonaniu i w przekonaniu mojego klubu ten pro-
ryturach pomostowych zmiana w zakresie przekazy- jekt głównie eliminuje nieścisłości, nierówności i nie-
wania planów finansowych Funduszu Emerytur Po- spójności w prawie, oczywiście w określonym zakre-
mostowych ma charakter porządkujący. Jednakże sie dotyczącym 4 ustaw: o systemie ubezpieczeń
Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość dostrze- społecznych, o ubezpieczeniu społecznym z tytułu
ga zasadność wprowadzenia zasady opiniowania przez wypadków przy pracy, o świadczeniach opieki zdro-
Radę Nadzorczą ZUS wszystkich planów finansowych wotnej i o emeryturach pomostowych.
oraz sprawozdań z wykonania planów finansowych, SLD nie wnosi zasadniczych uwag do tego projek-
które przygotowuje i opracowanie Zarząd Zakładu tu. Zgadzamy się z koncepcją rządu. Uważamy, że
Ubezpieczeń Społecznych. Proponujemy, aby również dobrze się dzieje, iż będą uregulowane w takim sa-
w przypadku dokumentów, o których mowa w art. 33 mym stopniu kwestie dotyczące przedawnienia rosz-
pkt 1 i 2 ustawy o emeryturach pomostowych, wpro- czeń wzajemnych, jak i kwestie należności Zakładu
wadzić obowiązek opiniowania ich przez Radę Nad- Ubezpieczeń Społecznych czy stosunku Zakładu
zorczą ZUS przed przedłożeniem do ministra właści- Ubezpieczeń Społecznych do należności z tytułu
wego do spraw zabezpieczenia społecznego. Przedmio- składek oraz możliwość egzekucji od ZUS ze strony
towa propozycja będzie w pełni korespondowała z ure- płatników nienależnie opłaconych składek. Po okre-
gulowaniami obowiązującymi na gruncie art. 74 ust. 3 sie 10 lat nastąpi przedawnienie wzajemnych rosz-
pkt 4 i 5a ustawy z dnia 24 października 1998 r. czeń zarówno wtedy, kiedy ZUS jest winien płatni-
o systemie ubezpieczeń społecznych. kowi, jak i wtedy, kiedy płatnik jest winien ZUS. To
Drugą zmianę w zakresie wyboru biegłego rewi- bardzo dobrze. Ta sama zasada zostaje wprowadzona
denta opiniujemy pozytywnie. (Dzwonek) do wzajemnych relacji między rozliczeniami Zakładu
Konkludując, Klub Parlamentarny Prawo i Spra- Ubezpieczeń Społecznych z Narodowym Funduszem
wiedliwość pozytywnie ocenia rządowy projekt usta- Zdrowia, co również jest dobre. Okres 10 lat to dobry
wy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecz- termin, w każdym przypadku jednakowy. Porządku-
nych oraz niektórych innych ustaw i opowiada się za
je to sprawy i równocześnie eliminuje nieprawidło-
kontynuacją prac parlamentarnych nad przedmioto-
wości i złą sytuację, jaka zaistniała po wyroku Try-
wym projektem ustawy, oczywiście z uwzględnieniem
bunału Konstytucyjnego.
proponowanych zmian w art. 4 pkt 2 lit. a ustawy co
Pozytywnie odnosimy się do propozycji dotyczącej
do obowiązkowego zaopiniowania przez radę nadzor-
zmiany w ustawie o ubezpieczeniu społecznym z ty-
czą planu finansowego i sprawozdań z wykonania
tułu wypadków przy pracy. To, co proponuje rząd,
planów finansowych Funduszu Emerytur Pomosto-
jest logiczniejsze. Po co utrudniać ludziom, którzy
wych przed ich przedłożeniem do ministra właściwe-
ulegli wypadkowi przy pracy albo których choroba
go do spraw zabezpieczenia społecznego. Pozwolę
sobie tę poprawkę przekazać pani marszałek. Dzię- wiąże się z chorobą zawodową, dostęp do służby sto-
kuję bardzo. (Oklaski) matologicznej i różnego rodzaju szczepień ochron-
nych wtedy, kiedy jest to wyznaczone, stwierdzając:
czekajcie w kolejce, będziecie mieć te usługi świad-
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: czone w instytucjach, które wyłoni ZUS w drodze
konkursu. To rozwiązanie jest logiczne. Równie za-
Dziękuję uprzejmie, pani poseł. sadne jest dokonywanie modyfikacji w ustawie o eme-
Proszę o zabranie głosu panią posłankę Annę ryturach pomostowych. Jest to dobrze zaproponowa-
Bańkowską w imieniu klubu Sojusz Lewicy Demo- ne przez rząd, nie ma sensu włączać prezesa Rady
kratycznej. Ministrów do kwestii, które należą do obowiązków
prezesa ZUS, a leżą w gestii ministra właściwego do
spraw ubezpieczeń społecznych, i tak powinno być.
Poseł Anna Bańkowska: Chciałabym natomiast zwrócić uwagę na taki je-
den pieprzyk, że tak powiem, w tych sprawach. Mia-
Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! nowicie równocześnie w ustawie o systemie ubezpie-
Przypadł mi zaszczyt ustosunkowania się w imieniu czeń społecznych proponuje się wykreślenie art. 93
Sojuszu Lewicy Demokratycznej do projektu ustawy ust. 4 pkt 5. Czego ten artykuł dotyczył? Otóż doty-
zawartego w druku nr 3753 oraz w druku nr 3807 czył on warunków, które musi spełniać prezes Zakła-
zawierającym sprawozdanie komisji i przedstawić du Ubezpieczeń Społecznych wobec pracowników
nasze stanowisko w tej sprawie. Myślę, że nie jest inspekcji kontrolnej w ZUS. Otóż w tej chwili, jeśli
potrzebne, abym wchodziła w meandry tych przepi- chodzi o przepisy dotyczące Zakładu Ubezpieczeń
sów, ponieważ przedstawił je pan poseł sprawozdaw- Społecznych, w ustawie jest wymieniony katalog
ca. Bardziej szczegółowo niż poseł sprawozdawca przesłanek warunkujących odwołanie inspektora
przedstawił ten projekt poseł Ziętek. Rzadko się zda- kontroli. (Dzwonek)
rza, że wystąpienie klubowe jest bardziej wnikliwe Już kończę, pani marszałek.
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
114 Projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych

Poseł Anna Bańkowska PKB, zaś od początku reformy emerytalnej w 1999 r.


do 2010 r. bezpośredni koszt refundacji z budżetu
Przepis ten nakłada obowiązek odwołania ze sta- państwa ubytku składki emerytalnej w Funduszu
nowiska inspektora kontroli m.in. tych kontrolerów, Ubezpieczeń Społecznych wskutek jej przekazania do
którzy nabyli prawo do emerytury lub renty. Oczy- OFE wyniósł 162 mld zł.
wiście, że to jest nierówność, którą rzecznik praw Klub PSL proponuje realizację głównych celów
obywatelskich wydobył na światło dzienne. Wynika projektowanej przez Radę Ministrów ingerencji legi-
to z orzeczeń Sądu Najwyższego i Trybunału Kon- slacyjnej w terminie umożliwiającym jej wejście
stytucyjnego. Chciałabym podkreślić jeden fakt. Otóż w życie z dniem 1 kwietnia 2011 r. Rządowy projekt
wciąż walczymy z pracodawcami, którzy w sposób jest dziś na etapie uzgodnień międzyresortowych
niewłaściwy interpretują przepisy dotyczące emery- i zachodzi obawa niewejścia w życie tego rozwiązania
tur. Mówimy, że nabycie prawa nie oznacza obowiąz- z dniem 1 kwietnia. Ktoś może spytać, dlaczego to
ku zwolnienia się z pracy i przejścia na emeryturę. szybkie działanie jest takie ważne. Po pierwsze, urzę-
Uświadamiamy od lat, że prawo do emerytury nie dy pracy bombardują nas, że nie mają środków na
oznacza konieczności redukcji takiego pracownika, walkę z bezrobociem. Minister finansów, jak już
to jest prawo, de facto ma on wybór. Natomiast w prze- wcześniej wspomniałem, w obecnej sytuacji nie może
pisach dotyczących Zakładu Ubezpieczeń Społecz- tego uczynić ze względu na konieczność ograniczenia
nych jest wpisany, o kuriozum, obowiązek. Jeśli ktoś długu publicznego, który, jak powiedziałem, zbliża
uzyskał prawo do emerytury lub renty, musi być się do drugiego progu ostrożnościowego, określonego
przez prezesa odwołany z funkcji inspektora. Przy- w ustawie o finansach publicznych.
znacie państwo, że to się w głowie nie mieści, dlatego Jeżeli poprawka, którą za chwilę pani marszałek
tym bardziej mówię, że należy te ustawy wprowadzić. przekażę, zostałaby uchwalona, byłoby możliwe od-
Dziękuję. (Oklaski) blokowanie Funduszu Pracy. Są to środki na akty-
wizację zawodową, staże dla absolwentów, szkolenia
młodocianych, prace interwencyjne, roboty publicz-
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: ne, dotacje na rozpoczęcie działalności gospodarczej.
Data wejścia w życie tego rozwiązania jest również
Dziękuję, pani poseł.
istotna ze względu na możliwość zwiększenia wspar-
Stanowisko klubu Polskiego Stronnictwa Ludo-
cia aktywnych form walki z bezrobociem ze środków
wego przedstawi pan poseł Franciszek Jerzy Stefa-
Funduszu Pracy jeszcze przed 1 maja, a więc datą
niuk.
otwarcia rynków pracy Niemiec i Austrii. Wsparcie
Bardzo proszę, panie marszałku.
to jest istotne, ponieważ w przeciwnym razie Polsce
zagraża drenaż naszego rynku pracy z osób wykwa-
Poseł Franciszek Jerzy Stefaniuk: lifikowanych, zwłaszcza młodzieży, która podejmuje
pracę za granicą.
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Prace Wysokiej Wysoka Izbo! Dlaczego takie wyczulenie klubu
Izby nad projektem ustawy o zmianie ustawy o sys- PSL akurat przy tym temacie? Powiem wprost, że
temie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych in- otworzył nam oczy profesor Leszek Balcerowicz, któ-
nych ustaw dotyczą tzw. ustawy porządkującej. Klub ry nie zgadza się z pracami rządowymi zmierzający-
Polskiego Stronnictwa Ludowego popiera zapisy za- mi do zmniejszenia składki do OFE. Leszek Balcero-
warte w niniejszym sprawozdaniu komisji, zresztą wicz wskazał po prostu możliwość pozyskania środ-
były one bardzo obszernie i wnikliwie omówione ków. Powiedział, że można obniżyć wymiar urlopów
przez moich przedmówców. Niemniej jednak aktual- macierzyńskich, rozważyć zabranie becikowego, li-
ny etap pracy nowelizacyjnej przy dobrej woli Wyso- kwidację ulgi rodzinnej, ulgi internetowej, prywaty-
kiej Izby stwarza możliwość i daje szansę ustawowe- zację Orlenu, KGHM. Pytam się, co jeszcze i komu
go usankcjonowania zamierzeń rządowych w kwestii zabierzemy, by OFE dostały środki. Co w przyszłym
zmniejszenia składki do OFE. roku, co w latach następnych? Ktoś powie, Wysoka
Otóż w przygotowywanym przez rząd projekcie Izbo, że może zmieni się koalicja, więc niech ktoś się
ustawy o zmianie niektórych ustaw związanych z funk- martwi. Ja powiem, że finanse państwa i budżet pań-
cjonowaniem systemu ubezpieczeń społecznych za- stwa to nie są sprawy dla koalicji czy dla samego
warty jest zapis zmierzający do zmniejszenia składki Sejmu, to są sprawy dotyczące państwa i przyszłości
do OFE z 7 do 2,3% wynagrodzenia. Konieczność ta całego społeczeństwa.
uzasadniana jest stałym powodowaniem wzrostu po- Chciałbym przekazać pani marszałek tę popraw-
trzeb pożyczkowych państwa i narastaniem długu kę wraz z uzasadnieniem.
publicznego, który zbliża się do drugiego progu
ostrożnościowego, określonego w ustawie o finansach
publicznych na poziomie 55% PKB. Warto wspo- Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
mnieć, że tylko w roku 2010 wysokość składki prze-
kazywanej do OFE wyniosła 22,5 mld zł, to jest 1,6% Dziękuję.
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych 115

Poseł Franciszek Jerzy Stefaniuk: Poseł Stanisław Stec:

Proszę jednak stronę rządową, żeby się do tego Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Pani Minister!
ustosunkowała, ponieważ nasza poprawka wychodzi Pierwsze pytanie jest związane z poprawką, którą
naprzeciw staraniom, które podejmuje Rada Mini- proponuje klub Platformy, między innymi w zakresie
strów. Można po prostu za jednym pociągnięciem zawiadamiania płatnika, że ma nadpłatę. Czy za-
rozwiązać tę kwestię. Rzeczywiście gwarantuje to miast wysyłać zawiadomienie nie lepiej od razu zwró-
stabilność finansów państwa, tę najważniejszą rzecz, cić tę nadpłatę? Będzie mniej kosztów, a płatnik
za którą minister finansów, pan premier i Rada Mi- szybciej otrzyma pieniądze. To jest jedno pytanie.
nistrów odpowiadają. Oczywiście chodzi o obecną Drugie pytanie. Czy resort zmienił zdanie w za-
koalicję, ale sprawy te dotyczą również całego społe- kresie możliwości rozkładania na raty części składki,
którą płaci pracownik, bo dotychczas takiej możliwo-
czeństwa. Dziękuję za uwagę. (Oklaski)
ści nie ma? Umożliwiłoby to płatnikom rozłożenie na
raty całości zobowiązań, a ZUS-owi wyegzekwowanie
tych zobowiązań bez potrzeby likwidacji firmy. (Dzwo-
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: nek) Takie możliwości urzędy skarbowe realizują wo-
bec podatku dochodowego od osób fizycznych, który
Dziękuję uprzejmie. też jest pobierany z listy płac. Dlaczego tutaj resort
Do zadania pytań zgłosiło się czworo posłów. tak uporczywie trzyma się tej zasady? Dziękuję.
Czy ktoś z państwa chciałby się jeszcze zapisać do
zadania pytania?
Nie widzę. Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Zamykam listę.
Dziękuję panu posłowi.
Czas na zadanie pytania – 1 minuta.
Pytanie zada pan poseł Jerzy Gosiewski, Prawo
Jako pierwszy głos ma pan poseł Andrzej Szlach-
i Sprawiedliwość.
ta, Prawo i Sprawiedliwość.

Poseł Jerzy Gosiewski:


Poseł Andrzej Szlachta:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Minister! W omawianym projekcie ustawy, w art. 32 ustawy
W wyniku wejścia w życie wyroku Trybunału Kon- o emeryturach pomostowych, proponuje się, aby mi-
stytucyjnego z dniem 1 czerwca 2010 r. dotychczaso- nister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego
we terminy przedawnienia dotyczące nienależnie wraz z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych uczest-
opłaconych składek nie biegną, a uprawnieni mogą niczył również w procesie tworzenia rocznych planów
finansowych Funduszu Emerytur Pomostowych.
dochodzić swoich roszczeń od Zakładu Ubezpieczeń
W art. 33 tejże ustawy proponuje się, aby wybór bie-
Społecznych. Stąd moje pytanie do pani minister,
głego rewidenta należał do zadań Rady Nadzorczej
właściwie do rządu, dlaczego dopiero po upływie pół
Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
roku od wyroku Trybunału Konstytucyjnego rząd Panie ministrze, czy nie należałoby rozważyć
przygotował projekt ustawy o zmianie ustawy o sys- możliwości, by wybór biegłego rewidenta mającego
temie ubezpieczeń społecznych. zbadać księgi rachunkowe Funduszu Emerytur Po-
Drugie pytanie. Dlaczego rząd nie uwzględnił za- mostowych należał również do zadań ministra wła-
strzeżeń Krajowej Izby Gospodarczej i Komisji Krajo- ściwego do spraw zabezpieczenia społecznego? Dzię-
wej NSZZ „Solidarność” w przedmiocie zmian w usta- kuję bardzo. (Oklaski)
wie z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu
społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
zawodowych w zakresie zasad wyboru podmiotów wy-
konujących świadczenia zdrowotne z zakresu stoma- Dziękuję panu posłowi.
tologii i szczepień ochronnych? Zapis dotyczy ograni- Pani posłanka Anna Bańkowska, Sojusz Lewicy
czenia katalogu placówek jedynie do tych, które mają Demokratycznej, ma głos.
podpisane umowy z Narodowym Funduszem Zdrowia. Bardzo proszę.
Dziękuję bardzo. (Oklaski)

Poseł Anna Bańkowska:


Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję.
Dziękuję panu posłowi. Pani minister, nierówności w przepisach ubezpie-
Głos ma pan poseł Stanisław Stec, Sojusz Lewicy czeniowych jest dużo więcej, chciałabym podnieść
Demokratycznej. tylko niektóre kwestie i zapytać, co rząd na to.
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
116 Projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych

Poseł Anna Bańkowska wielu młodych ludzi odbija się od drzwi urzędów pra-
cy, otrzymuje informację, że tych środków jest bardzo
Otóż mamy próg dochodowy w ustawie o świad- mało.
czeniach rodzinnych wynoszący 504 zł, a przy usta- W związku z powyższym chciałbym zapytać, czy
wie o alimentach – 720 zł. Czyli kiedy wspomagamy istnieje szansa, zdaniem pani minister, zwiększenia
rodzinę, dochód musi być dużo niższy niż wtedy, kie- w ciągu roku środków na aktywne formy w obszarze
dy płacimy za osobę zobowiązaną do alimentacji. staży, zwłaszcza że niestety dane statystyczne doty-
Kolejna sprawa. Świadczenie pielęgnacyjne nale- czące bezrobocia nie są, przynajmniej w prognozie
ży się osobie sprawującej opiekę nad osobą niepełno- rządowej... tak więc ten problem będzie się nasilał.
sprawną, wymagającą pomocą osób drugich, nato- Dlatego też, gdyby pani minister uznała za stosowne
miast jeśli ktoś sprawuje opiekę nad dwojgiem ludzi i miała nowe informacje, będę z góry wdzięczny.
niepełnosprawnych pozostających w związku mał-
żeńskim, świadczenie pielęgnacyjne się nie należy.
Złożyliśmy stosowny projekt, leży on i czeka w komi- Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
sji. (Dzwonek)
Przeliczenie nowej kwoty bazowej w emerytu- Dziękuję uprzejmie panu posłowi.
rach. Ci, co zarabiali kiedyś mniej, nic nie oddawa- Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer-
li ponad to, co mają wliczone do podstawy wymiaru pana.
emerytury na rzecz Funduszu Ubezpieczeń Społecz- Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu
nych. Pracując, mogą sobie przeliczać emeryturę w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej pana
w oparciu o nową kwotę bazową, inni, nie ci, którzy Marka Buciora.
mają ograniczoną podstawę wymiaru do 250% prze- Bardzo proszę.
ciętnego – nie. Można by było mnożyć te przykłady.
Co rząd na to?
Kapitał początkowy. Osoby o krótszym stażu Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
przed 1999 r. niż sześć miesięcy nie mają go. Zbieram Pracy i Polityki Społecznej
w tej chwili podpisy pod tą ustawą. Czy rząd jest go- Marek Bucior:
tów poprzeć te projekty poselskie albo wnieść w tych
kwestiach, o których mówiłam, jakieś inicjatywy? Pani Marszałek! Pani Minister! Panie i Panowie
Posłowie! Przede wszystkim bardzo dziękuję za bar-
dzo sprawne, merytoryczne przedstawienie projek-
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: towanej ustawy, jak również za bardzo sprawne
prace.
Dziękuję uprzejmie, pani poseł. Właściwie przedmiot ustawy został przedłożony,
został omówiony bardzo szczegółowo. Nie będę tego
wszystkiego powtarzał, rozumiem, że jest poparcie
Poseł Anna Bańkowska: wszystkich klubów dla ustawy i za to serdecznie
dziękuję.
Dziękuję. Odnośnie do pytań. Pierwsze pytanie dotyczyło
tego, dlaczego ustawa po wyroku Trybunału Konsty-
tucyjnego z 15 czerwca 2010 r. dopiero dziś jest
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: uchwalana. Dziś jest 2 lutego. Proszę państwa, jeśli
chodzi o tryb uchwalenia ustawy, oznacza to, że musi
Pan poseł Tadeusz Tomaszewski, Sojusz Lewicy zapaść wyrok, musi nastąpić ogłoszenie jego uzasad-
Demokratycznej, zada pytanie. nienia, muszą być prace resortowe, muszą nastąpić
Bardzo proszę. konsultacje społeczne, uzgodnienia międzyresorto-
we. To jest właśnie te pół roku i w tym czasie koń-
czymy praktycznie drugie czytanie. Tak więc to nie
Poseł Tadeusz Tomaszewski: jest wolny tryb, to jest nawet szybki tryb.
Odnośnie do zastrzeżeń dotyczących wypadków
Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Szanowna Pani przy pracy, wyboru stomatologa. Proszę państwa, to
Minister! Korzystam z pani obecności, a wiem, że osoba ubezpieczona, która ulegnie wypadkowi przy
pani zawsze udzieli odpowiedzi na kwestie poza te- pracy, wybierze tego stomatologa. ZUS nie będzie
matyką posiedzenia. wybierał dla niej placówki, a więc już bardziej pozy-
Kwestia dotycząca środków na aktywne formy tywnie nie można podejść do ubezpieczonego, bo to
zwalczania bezrobocia, mówił o tym między innymi jest zagwarantowanie mu pełnej realizacji, pełnej
pan poseł Stefaniuk. Plan finansowy Funduszu Pra- swobody, możliwości zrealizowania oczekiwań, cho-
cy na ten rok w tej sprawie, w tym obszarze, jest ciażby co do wyboru lekarza.
bardzo ubogi. Prawie 70% mniej środków na staże Następna kwestia. Dlaczego środki nie mogą być
Funduszu Pracy powoduje, że w tej chwili bardzo od razu zwrócone, zawiadamia się zainteresowanego
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych 117

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Pracy Minister Pracy i Polityki Społecznej


i Polityki Społecznej Marek Bucior Jolanta Fedak:
i dopiero może dojść do zwrotu. Po pierwsze, te środ- Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Bar-
ki mogą zostać zaliczone na poczet przyszłych skła- dzo serdecznie dziękuję za szybkie i sprawne obrado-
dek. To jest jedna możliwość. Po drugie, jeżeli chce- wanie nad ustawą. Chciałabym odnieść się do popra-
my zwrócić, to musimy znać formę, w jakiej mamy wek, które zgłosiły Platforma Obywatelska, Prawo
zwrócić. Czy mamy wysyłać na adres domowy, a je- i Sprawiedliwość i klub Polskiego Stronnictwa Ludo-
żeli adres zameldowania nie jest adresem zamiesz- wego. Przeanalizujemy je dokładnie pod względem
kania? Różnie może być, więc to jest chyba najlepsze prawnym i legislacyjnym, ale po takim pierwszym
rozwiązanie. oglądzie sprawy wydaje się, że wychodzą one naprze-
Kolejna kwestia, dotycząca wyboru biegłego rewi- ciw postulatom rządu, że są zgodne z naszą polityką.
denta. Dlaczego Rada Nadzorcza ZUS, a nie minister Jasne, że koszty egzekucji nie mogą być wyższe niż
pracy i polityki społecznej? Bo Zakład Ubezpieczeń sama egzekucja.
Społecznych ma Radę Nadzorczą ZUS, która uczest- Sensowna jest również poprawka zgłoszona przez
niczy w konstruowaniu planów finansowych, w każ- panią poseł Olendzką, która dotyczy porządkowania
dym razie je opiniuje, i później dokonuje wyboru bie- systemu przy przechodzeniu z jednego organu do
głego rewidenta, czy to dla planu finansowego Zakła- drugiego, a także tworzenia nowego systemu emery-
du Ubezpieczeń Społecznych czy Funduszu Ubezpie- tur pomostowych.
czeń Społecznych, a więc jest to pełna standaryzacja, Zgodna z polityką rządu jest również poprawka
ujednolicenie. Stąd też poprawkę, którą przed chwilą pana posła Stefaniuka. Faktycznie w przedłożeniu
widziałem, jesteśmy jak najbardziej skłonni przyjąć. rządowym, które w tej chwili jest w fazie konsultacji,
Jesteśmy również skłonni przyjąć poprawkę zgłoszo- zaproponowaliśmy obniżenie czy zmniejszenie skład-
ną przez klub PO, jako strona rządowa popieramy ki do otwartych funduszy emerytalnych z 7 do 2,4%
poprawką klubu Platformy Obywatelskiej, bo dotyczy od wynagrodzeń w okresie dwuletnim, czyli przez
ona zaniechania w każdym wypadku informowania. najbliższe dwa lata, począwszy od uchwalenia usta-
Jeżeli koszty informacji mają być wyższe, to wydaje wy. Rząd zapowiadał, że przygotuje tę ustawę na
się to błędne. 1 kwietnia.
I kolejna grupa pytań dotyczących tych nierów- Na pytanie, które zadał pan poseł Tomaszewski,
ności. Niewątpliwie będziemy chcieli je zlikwidować, a które dotyczy Funduszu Pracy, chciałabym odpo-
ale wszyscy wiemy, że z likwidacją nierówności, pod- wiedzieć w ten sposób. Zdajemy sobie sprawę, że re-
noszeniem progów dochodowych jest tak, jak ze alizacja planu finansowego Funduszu Pracy będzie
świadczeniami rodzinnymi, przecież jeszcze istotniej- bardzo trudna. Związane jest to m.in. z tym, że rząd
sze byłoby podniesienie progu dochodowego przy bardzo dobrze kontroluje wydatki, aby nie przekro-
świadczeniach z pomocy społecznej. Wszystkie te pro- czyć progu 55%. Środki pozyskiwane od przedsiębior-
gi są różne, w przypadku pomocy społecznej jest on ców są uwzględnione w budżecie Funduszu Pracy
jeszcze niższy, przy świadczeniu rodzinnym wynosi i mogą być przeznaczone na aktywne formy walki
504 zł na zdrowe dziecko, a przy alimentach – 720 zł. z bezrobociem, czyli na staże absolwenckie, na dota-
Warto byłoby zlikwidować te różnice, ale żeby tego cje do rozpoczynanej działalności gospodarczej, na
dokonywać, trzeba mieć środki, a środki trzeba po- roboty publiczne bądź prace interwencyjne, czyli na
zyskać. Uczestniczycie państwo w życiu publicznym, te wszystkie najbardziej efektywne formy, odnoszące
wiecie, jakie toczą się dyskusje, słyszycie też inne się zwłaszcza do ludzi młodych. Oczywiście będzie to
propozycje, więc to wszystko jest… Widzimy pewne możliwe po uzyskaniu opinii sejmowej komisji ds.
alternatywy, właściwie dysjunkcje, czyli albo to, albo budżetu i po pozytywnej decyzji ministra finansów
to, pewne wybory, przed którymi staje i Rada Mini- podjętej na wniosek ministra pracy.
strów, i parlament. Trzeba jednak cały czas pamiętać, że priorytetem
Odnośnie do wprowadzenia aktywnych form rządu i, jak sądzę kolejnych rządów również, jest próg
zwalczania bezrobocia i kwestii Funduszu Pracy, to 55% w stosunku do długu publicznego, który nasze
wiem, że za chwilę wypowie się pani minister Fedak państwo może w najbliższym czasie przekroczyć.
i udzieli państwu odpowiedzi. Dziękuję bardzo. Dzisiaj rozmawiamy o poprawce, która umożliwia
(Oklaski) odblokowanie środków z Funduszu Pracy w zapowie-
dzianym terminie przed 1 kwietnia. Więc jeżeli pań-
stwo posłowie będziecie, że tak powiem, sprzyjali
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: uruchomieniu środków z Funduszu Pracy, co jest
możliwe bez zmiany ustawy, również posłowie PiS,
Dziękuję uprzejmie panu ministrowi. ale także posłowie koalicji, wtedy absolutnie będzie
O głos poprosiła pani Jolanta Fedak, minister to możliwe i na pewno zwiększymy środki, zwłaszcza
pracy i polityki społecznej. te przeznaczone na najbardziej aktywne formy zwal-
Bardzo proszę, pani minister. czania bezrobocia.
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
118 Projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks wyborczy oraz ustawy Przepisy wprowadzające ustawę Kodeks wyborczy

Minister Pracy i Polityki Społecznej ne w przepisach wprowadzających ustawę Kodeks


Jolanta Fedak wyborczy. Komisja doszła do wniosku, że takie zmia-
ny są po prostu niepotrzebne, dlatego zrezygnowali-
Jeszcze raz chcę podkreślić, że już samo ograni- śmy z art. 2. Uważamy, że rozwiązania zapropono-
czenie przekazywanej składki będzie miało pozytyw- wane w projekcie ustawy będą mogły być zastosowa-
ny wpływ na bezpieczeństwo i wysokość naszych ne bez potrzeby wprowadzenia zmiany w przepisach
przyszłych emerytur. Ograniczy to koszty transak- wprowadzających, więc zrezygnowaliśmy z art. 2.
cyjne, czyli koszty opłat i prowizji, o 1 mld zł, a także W art. 3, który określa termin wejścia ustawy w ży-
pozwoli rządowi na prowadzenie systematycznej po- cie, komisja nie wprowadziła żadnych zmian.
lityki w sprawie wydatków związanej z potrzebami Jeżeli chodzi o art. 1 ustawy, który zawiera pro-
państwa, a nie z potrzebami otwartych funduszy pozycję merytoryczną związaną z likwidacją spotów
emerytalnych. Dziękuję bardzo. (Oklaski) wyborczych, to taką zmianą najbardziej istotną, któ-
ra, jak myślę, wzbudziła też kontrowersje na posie-
dzeniu komisji, była rezygnacja z zakazu reklamy
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: w prasie. Pierwotny projekt przedłożenia zakładał
zakaz reklamy w prasie drukowanej oraz zakaz roz-
Dziękuję uprzejmie, pani minister. powszechniania płatnych spotów wyborczych w radiu
Zamykam dyskusję. i w telewizji. Komisja uznała, że powinniśmy wyłą-
Ponieważ w czasie drugiego czytania zgłoszono czyć z tego zakazu prasę, w związku z czym projekt
do przedłożonego projektu ustawy poprawki, propo- w tym momencie, w przedłożeniu przygotowanym
nuję, aby Sejm ponownie skierował ten projekt do przez komisję, zakłada, że zabronione będą spoty o cha-
Komisji Polityki Społecznej i Rodziny w celu przed- rakterze agitacji wyborczej w radiu i w telewizji roz-
stawienia sprawozdania. powszechniane odpłatnie.
Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Komisja doprecyzowała też przepisy. Bardzo po-
Sejm propozycję przyjął. mogła nam tutaj Państwowa Komisja Wyborcza, dla-
Sprzeciwu nie słyszę. tego że projekt przygotowany przez wnioskodawców
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 35. niestety nie uwzględniał niezbędnych konsekwencji.
porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Nad- Tych zmian w przepisach było kilka, natomiast były
zwyczajnej o poselskim projekcie ustawy o zmia- one związane tylko z tym właśnie elementem, czyli
nie ustawy Kodeks wyborczy oraz ustawy Prze- likwidacją spotów wyborczych o charakterze agitacji.
pisy wprowadzające ustawę Kodeks wyborczy Komisja doprecyzowała przepis karny, który dotyczy
(druki nr 3813 i 3840). tego, iż odpowiedzialność karną będzie ponosiła rów-
Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji nież osoba, która prowadzi odpłatną agitację wybor-
pana posła Marka Wójcika. czą w radiu i w telewizji. Wiem, że ta sprawa może
budzić kontrowersje, czego przykładem było posie-
dzenie komisji. Proszę pamiętać, że kodeks posługu-
Poseł Sprawozdawca Marek Wójcik: je się swoją terminologią, swoimi definicjami. Kodeks
wyborczy wprowadza nowość w polskim prawie wy-
Dziękuję bardzo. borczym, tj. definicję agitacji wyborczej. Zdajemy
Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! sobie sprawę z tego, że w chwili obecnej urobek prac
Mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie Komisji podkomisji może wywoływać dyskusję – w moim
Nadzwyczajnej do rozpatrzenia niektórych projektów przekonaniu w czasie drugiego czytania taka dysku-
ustaw z zakresu prawa wyborczego o poselskim pro- sja również powinna się odbyć – tenże urobek zakła-
jekcie ustawy o zmianie ustawy Kodeks wyborczy da podział spotów. Są spoty, które mają być emitowa-
oraz ustawy Przepisy wprowadzające ustawę Kodeks ne w czasie nieodpłatnym, tutaj nic się nie zmienia.
wyborczy. W ramach tego czasu można w mediach publicznych
Komisja rozpatrzyła ten projekt ustawy w dniu prowadzić agitację wyborczą. Natomiast te nowe po-
wczorajszym. Ja występuję jako sprawozdawca komi- jęcia, które są stosowane w Kodeksie wyborczym, ta
sji i nie będę w żaden sposób podejmował tu jakiejś definicja agitacji wymusiła na nas zastosowanie ta-
politycznej polemiki, ale projekt rzeczywiście budził kiego podziału: są materiały, które mają charakter
emocje. Część posiedzenia komisji związanego z roz- agitacji wyborczej, i materiały, które nie mają takie-
patrywaniem tego projektu była bardzo emocjonalna. go charakteru.
Nie jest moją rolą relacjonowanie przebiegu tej dys- Myślę, że jest to rozwiązanie warte uwagi. Dopro-
kusji i tak naprawdę chciałbym skupić się na mery- wadziło do tego, że z jednej strony można zrezygno-
torycznych zmianach, które komisja wprowadziła wać z czegoś, co wnioskodawcy chcieli zlikwidować
w projekcie ustawy. – chodzi o niemerytoryczne spoty telewizyjne, które
Otóż rozpatrując projekt ustawy składający się działały na emocje, bardzo często jątrzyły, wzbudza-
z art. 1, art. 2 i art. 3, komisja wprowadziła meryto- ły niepotrzebne emocje w społeczeństwie – a z drugiej
ryczne zmiany, które za chwilę omówię, do art. 1. strony umożliwić emisję grupy spotów o charakterze
Jeżeli chodzi o art. 2, to były to zmiany wprowadza- audycji wyborczych, o charakterze programowym. To
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks wyborczy oraz ustawy Przepisy wprowadzające ustawę Kodeks wyborczy 119

Poseł Sprawozdawca Marek Wójcik cji zakazu odpłatnego prowadzenia agitacji wyborczej
w prasie drukowanej, w tym w szczególności zamiesz-
rozróżnienie jest możliwe, dlatego że Kodeks wybor- czania ogłoszeń i reklam. Podtrzymany został zakaz
czy, tak jak wspomniałem, zawiera definicję agitacji odpłatnej agitacji wyborczej w radiu i w telewizji.
wyborczej. Pozostaje poważny problem związany Platforma Obywatelska popiera sprawozdanie
z tym, w oparciu o jakie kryteria rozróżniać, co jest komisji. Jednakże posiedzenie komisji miało bardzo
treścią programową, a co jest treścią związaną z agi- burzliwy charakter. Spowodowało to trochę zamie-
tacją wyborczą. Myślę, że podczas drugiego czytania szania i ostateczne przegłosowanie sprawozdania
zostanie na ten temat przeprowadzona dyskusja. komisji przyniosło kilka nieścisłości i mało precyzyj-
Przypuszczam, że jeżeli zostaną zgłoszone stosowne nych zapisów. Stąd wnoszę 7 poprawek zgłoszonych
poprawki, dyskusja taka odbędzie się również na po- przez mój klub, które w przejrzysty, niebudzący kon-
siedzeniu komisji. trowersji sposób porządkują główne założenia zmian
Pamiętajmy, jakie jest tempo prac nad tym pro- w ustawie. Oddzielnym zagadnieniem okazał się ter-
jektem. Chcielibyśmy, żeby ustawa weszła w życie min wejścia w życie ustawy. W tym przypadku klub
w takim terminie, by mogła mieć zastosowanie już Platforma Obywatelska zgłasza kolejną poprawkę,
do następnych wyborów parlamentarnych. Taka dys- nadając art. 2 następujące brzmienie: Ustawa wcho-
kusja powinna więc odbywać się nie tylko w ramach dzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
pierwszego czytania na posiedzeniu komisji, ale rów- Dziękuję.
nież podczas posiedzeń Wysokiej Izby. Mam nadzieję, (Poseł Eugeniusz Kłopotek: Bogu niech będą dzię-
że do samego końca będziemy merytorycznie praco- ki, że was oświecił.)
wać nad tym, żeby idea ograniczenia możliwości czy
wręcz likwidacji emisji w radiu i w telewizji nieod-
płatnych spotów wyborczych, którą wsparła zdecy- Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
dowana większość klubów, została jak najpełniej
zrealizowana. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Dziękuję uprzejmie panu posłowi.
W imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość głos za-
bierze pan poseł Marek Ast.
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: Bardzo proszę.

Dziękuję uprzejmie panu posłowi.


Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- Poseł Marek Ast:
rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad-
czeń w imieniu klubów i kół. Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu
Otwieram dyskusję. Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość mam za-
W imieniu klubu Platforma Obywatelska głos za- szczyt przedstawić stanowisko wobec sprawozdania
bierze pan poseł Adam Żyliński. Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia niektórych
projektów ustaw z zakresu prawa wyborczego o po-
selskim projekcie ustawy o zmianie ustawy Kodeks
Poseł Adam Żyliński: wyborczy oraz ustawy Przepisy wprowadzające usta-
wę Kodeks wyborczy (druki nr 3813 i 3840).
Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt Po wczorajszej debacie miałem cichą nadzieję, że
w imieniu Klubu Parlamentarnego Platforma Oby- Wysoka Izba w sposób poważny potraktuje projekt,
watelska przedstawić stanowisko wobec sprawozda- który jest i kontrowersyjny, i wkracza daleko w pra-
nia Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia niektó- wa i wolności obywatelskie. Stało się inaczej. Z po-
rych projektów ustaw z zakresu prawa wyborczego wodów dla mnie zupełnie niezrozumiałych przyję-
(druk nr 3840). liście państwo, mówię tutaj o koalicji rządzącej,
Wczoraj komisja rozpatrywała projekt dotyczący szybki tryb procedowania. Podczas wczorajszego
zmiany ustawy Kodeks wyborczy złożony przez gru- posiedzenia komisji, jak mówił pan poseł Platformy
pę posłów z klubu Polska jest Najważniejsza. Projek- Obywatelskiej, panowała gorąca atmosfera. Liczyli-
towana regulacja zakłada zniesienie możliwości pu- śmy na dyskusję bazującą na rzeczowych argumen-
blikacji płatnych ogłoszeń, audycji wyborczych w pra- tach, liczyliśmy na to, że komisja rzeczywiście po-
sie, rozgłośniach radiowych i stacjach telewizyjnych. chyli się nad tym projektem, bo zawiera on rozwią-
Intencje wnioskodawców zostały szeroko omówione zania praktycznie niedopuszczalne, ograniczające
przez przedstawicieli wszystkich klubów i kół repre- wolność słowa, wolność obrotu gospodarczego. Li-
zentowanych w parlamencie w trakcie dyskusji na czyliśmy na to, że w pracach tej komisji wezmą
sali plenarnej. Zdecydowano o skierowaniu projektu udział przedstawiciele wydawców, przedstawiciele
ustawy do prac w komisji. Nie ma potrzeby tego po- zainteresowanych środowisk – mam na myśli środo-
wtarzać. Na posiedzeniu komisji przegłosowano jed- wiska związane z prasą, radiem, telewizją – i przed-
ną zasadniczą korektę. Jej istota sprowadziła się do stawią swoje stanowiska i opinie w przedmiocie tej
wykreślenia z proponowanej przez klub PJN regula- ustawy. Nic takiego się nie wydarzyło.
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
120 Projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks wyborczy oraz ustawy Przepisy wprowadzające ustawę Kodeks wyborczy

Poseł Marek Ast Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam wrażenie, iż


koalicja rządząca całe bieżące posiedzenie Sejmu pod-
Mamy duże wątpliwości co do konstytucyjności porządkowała tej ustawie.
zapisów w tym projekcie. Nie uzyskaliśmy w trakcie (Poseł Eugeniusz Kłopotek: Zostaw PSL.)
posiedzenia komisji odpowiedzi na ten temat. Nie No, ale...
mamy opinii co do konstytucyjności tego projektu, a (Poseł Eugeniusz Kłopotek: ...to PJN.)
przecież, jak powiedziałem, projekt w sposób oczywi- Mówię, że mam takie wrażenie.
sty ogranicza wolność słowa. Prawdę powiedziawszy Chcę powiedzieć, że jeżeli naprawdę tak bardzo
nie jest wymierzony w Prawo i Sprawiedliwość. Pań- zależało wam na tej ustawie – my ją zresztą po części
stwo spodziewaliście się, że znacznie utrudni on nam popieramy – to trzeba było po prostu dobrze ją zrobić,
prowadzenie kampanii wyborczej chociażby ze wzglę- tak, żeby nie było kontrowersji i nie było uwag co do
du na te osławione spoty, których tak mocno państwo przekazanej tutaj treści.
się obawiacie. Ten projekt jest wymierzony przede Mnie jednak bardziej bulwersuje przebieg posie-
dzenia Komisji Nadzwyczajnej. Po raz pierwszy od
wszystkim w prawa obywatelskie: obywatelskie pra-
początku funkcjonowania tej komisji mieliśmy do
wo do pełnej informacji, informacji o programach
czynienia z sytuacją, która zdarzyła się na wczoraj-
partii, które uczestniczą w wyborach, prawo do rze-
szym posiedzeniu. Nie dość, że nikt nie słuchał gło-
telnej informacji ze strony opozycji o poczynaniach sów opozycji, ale nie brano też pod uwagę opinii eks-
rządu. Tego obywatele, jeżeli te zapisy wejdą w życie, pertów, po trosze nie słuchano również przedstawi-
w trakcie kampanii wyborczej nie usłyszą. cieli Biura Legislacyjnego i próbowano przepychać
Z tego też względu proponujemy poprawki do kolanem to, co najważniejsze. Na dodatek jeszcze to
przedłożenia komisyjnego, tym bardziej, że projekt, posłowie PJN zgłosili projekt ustawy i są wniosko-
który wyszedł z komisji, to zupełnie inny projekt niż dawcami, a po poprawce zgłoszonej przez kolegów z
ten, który został złożony przez wnioskodawców. Za- Platformy Obywatelskiej tamten projekt poszedł do
wiera, tak jak zresztą było tutaj powiedziane, wiele kosza i okazało się, że mamy projekt Platformy Oby-
niespójności. Jedną z nich jest ta, która z jednej stro- watelskiej. I on też jest do kitu.
ny mówi o zakazie prowadzenia agitacji wyborczej w (Poseł Beata Mazurek: Dobrze, dobrze, panie pośle.)
radiu i w telewizji, a z drugiej strony dopuszcza moż- Trzeba coś z tym zrobić.
liwość prowadzenia kampanii wyborczej w radiu i w Przejdę teraz do projektu. Co możemy powiedzieć?
telewizji. Będzie to powodowało trudności interpre- Pytania nasuwają się same. Jeżeli zabraniamy płat-
tacyjne. Tak naprawdę można byłoby powiedzieć, że nej agitacji w telewizji i radiu, to skąd się wzięło to,
ta ustawa niczego nie zakazuje, skoro kampanię wy- że wykreśliliście prasę? Nie wiemy skąd to się wzięło.
borczą w radiu i w telewizji będzie można prowadzić. To jest pierwsze pytanie.
Nie jest tam napisane, że kampanii nie można będzie Po drugie, w tym art. 108 zabraniamy płatnej agi-
prowadzić odpłatnie. W tej sytuacji oczywiście zgła- tacji wyborczej w telewizji i radiu, a w art. 119 mó-
szamy do projektu ustawy poprawki. Najistotniejsza z wimy, że można prowadzić kampanię wyborczą.
nich polega po prostu na skreśleniu całego pkt 1, czy- Przeanalizowałem ten zapis i tam nie jest wyraźnie
li tego, który mówi o zabronieniu prowadzenia odpłat- napisane, czy płatnie, czy niepłatnie, w jaki sposób
itd. Czy to Państwowa Komisja Wyborcza rozstrzy-
nej agitacji wyborczej w radiu i telewizji. Dziękuję
gnie, w którym momencie była agitacja, a w którym
bardzo. (Oklaski)
była kampania? Nie wiemy. Ponadto zapisaliśmy, że
Państwowa Komisja Wyborcza może cofnąć partii
subwencję. Co się stanie w sytuacji, kiedy Państwowa
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: Komisja Wyborcza uzna, że to nie była kampania, a
była agitacja, i cofnie subwencję partii? Co się wtedy
Dziękuję panu posłowi.
stanie? W przypadku tego zapisu można bowiem zro-
Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Kocha- bić wszystko.
nowskiego w imieniu klubu Sojusz Lewicy Demokra- (Poseł Andrzej Mikołaj Dera: Nie będzie opozycji,
tycznej. panie pośle...)
(Poseł Eugeniusz Kłopotek: Agitacja, a potem
kampania.)
Poseł Jan Kochanowski: Można wszystko zrobić. Kto będzie to rozstrzy-
gał?
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w (Poseł Eugeniusz Kłopotek: Marek też się śmieje.)
imieniu Klubu Poselskiego Sojusz Lewicy Demokra- Klub Poselski SLD pod takim projektem, jaki wy-
tycznej wyrazić stanowisko w sprawie sprawozdania szedł z komisji, absolutnie się nie podpisze, chociaż
Komisji Nadzwyczajnej, zawartego w druku nr 3840, jesteśmy przeciw kampanii na spoty za pieniądze
o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy Ko- podatników, bo to jest też troszeczkę przeżytek i nie
deks wyborczy oraz ustawy Przepisy wprowadzające wiem, czy to są pieniądze wydane racjonalnie. Myśli-
ustawę Kodeks wyborczy, druk nr 3813. my tutaj o prezentacji programów wyborczych w
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks wyborczy oraz ustawy Przepisy wprowadzające ustawę Kodeks wyborczy 121

Poseł Jan Kochanowski Poseł Eugeniusz Kłopotek:


trakcie bezpośrednich spotkań z wyborcami itd., nie Inaczej...
mówiąc już o tym, że w tych kampaniach samorzą-
dowych to w ogóle dotarcie do wyborcy bezpośrednio
na ulicy, w zakładzie pracy, w miejscu jest ważniejsze Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
niż, powiedzmy, spoty telewizyjne. Nie może też być
tak, że w tej Izbie będą siedzieli ludzie, którzy po Mówił pan, mówił pan.
prostu mają więcej pieniędzy. Nie może być tak, że
kto ma kasę, ten robi lepsze spoty, nakręca się, ogła-
sza w prasie, jest wybierany, a nigdy się wyborcom Poseł Eugeniusz Kłopotek:
na oczy nie pokazał. Tak też nie może być.
Dlatego też Sojusz Lewicy Demokratycznej zgła- Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
sza poprawki. W poprawce 1. chcemy przywrócić za- Jeszcze 15 minut temu chciałem rozpocząć moje wy-
kaz prowadzenia agitacji w prasie, bo uważamy, że stąpienie od apelu skierowanego do Platformy Oby-
jak zakazujemy, to zakazujmy, a nie robimy to wy- watelskiej i PJN: Koleżanki i koledzy, nie idźcie tą
biórczo: w niektórych mediach można prowadzić taką drogą. Na szczęście w trakcie wystąpienia przedsta-
agitację płatną, w innych nie. To po pierwsze. Znosi- wiciela Platformy Obywatelskiej pojawiła się nadzie-
my ten cały zapis o prowadzeniu kampanii wybor- ja, że być może trochę jednak się zreflektowaliście.
czej, bo jeśli zakazujemy, to zakazujmy, a jeżeli nie, (Głos z sali: My?)
to dajmy możliwość prowadzenia takiej kampanii. Naprawdę, ten projekt w tej wersji jest po prostu
Jeżeli tak będziemy rozumieli ten projekt, to oczywi- nie do przyjęcia. Nawet przy największej naszej ko-
ście klub SLD go poprze. alicyjnej lojalności.
Na koniec powiem tak: mniej kuglowania, a wię- (Poseł Andrzej Mikołaj Dera: Miłości.)
Kolego pośle Marku, sam przyznajesz mi rację, bo
cej troski o to, co uchwalamy. (Dzwonek)
widzę, jak się do mnie śmiejesz. (Wesołość na sali,
Przepraszam, jeszcze sekundę.
oklaski).
Odbyła się dzisiaj dyskusja o fundacjach politycz-
Dobrze, że są te poprawki, że musimy się dzisiaj
nych. Robicie tam furteczkę, żeby można było zbierać
jeszcze pewnie spotkać i spróbować nad nimi popra-
pieniążki na te fundacje polityczne i one prowadziły-
cować. Bardzo dobrze, że przywróciliście 14-dniowy
by bezpłatnie dla partii politycznych kampanie wy- okres wejścia przepisów w życie od dnia ogłoszenia,
borcze. Jeżeli zostawimy zapis dotyczący kampanii a nie, że wchodzą z dniem uchwalenia.
wyborczej, te fundacje będą prowadziły kampanię (Poseł Waldy Dzikowski: Dla ciebie.)
wyborczą za pieniądze zebrane od różnych ludzi. Dziękuję serdecznie, jeśli to było pod moim wpły-
(Oklaski) W związku z powyższym nic nie będziemy wem.
mogli tutaj ograniczyć. To jest kuglowanie i wprowa- (Poseł Waldy Dzikowski: My was kochamy.)
dzanie sobie tylnymi drzwiami lewych pieniędzy. (Poseł Marek Wójcik: To z miłości.)
Dziękuję bardzo. (Oklaski) Bardzo bym się zdziwił, bo ostatnio raczej nie
bardzo chcecie mnie słuchać, a gdybyście słuchali,
pewnie byłoby nam lepiej w koalicji. To tak na mar-
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: ginesie.
Coś jednak nadal budzi nasz niepokój. Chcemy,
Dziękuję panu posłowi. Proszę o poprawki, panie żeby zrozumieli to wyborcy i potencjalni kandydaci,
pośle. ale konia z rzędem temu na tej sali, kto potrafi roz-
różnić, nawet przy naszych zapisach, co jest agitacją,
a co kampanią wyborczą. Powiem wam szczerze – a
Poseł Jan Kochanowski: długo już zasiadam w tej Izbie – że nie bardzo kapu-
ję. Boję się, że o losach partii politycznych rozstrzy-
Przepraszam bardzo. Są tutaj. gać będzie minister Czaplicki z przewodniczącym
Rymarzem, którzy będą decydować, czy dać subwen-
cję, czy jej nie dać, bo ktoś złamał prawo, uważał, że
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: prowadzi kampanię wyborczą, a prowadził agitację
wyborczą.
Dziękuję uprzejmie. Jeśli chodzi o pana wątpliwo- Dlatego zobaczę, bo nie znam do końca wszyst-
ści dotyczące PKW, myślę, że pewnie niebawem roz- kich tych poprawek. Spotkamy się i może da się z tego
strzygnie to Trybunał Konstytucyjny. jeszcze coś uratować. Nie podzielam do końca stano-
Dziękuję uprzejmie. wiska Prawa i Sprawiedliwości, bo jeśli chodzi o samą
Głos zabierze pan poseł Eugeniusz Kłopotek, Pol- ideę, żeby ograniczyć to szaleństwo medialne, to wza-
skie Stronnictwo Ludowe, i pewnie znowu zacznie jemne, co tu dużo mówić, okładanie się tymi macze-
od: A nie mówiłem? tami czy maczugami, to coś jest na rzeczy, tym bar-
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
122 Projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks wyborczy oraz ustawy Przepisy wprowadzające ustawę Kodeks wyborczy

Poseł Eugeniusz Kłopotek konkretne środki i osiągnąć bardzo konkretny i wy-


mierny efektem.
dziej że przywróciliśmy w stosunku do pierwotnego Dlatego aby naprawić sytuację, która miała miej-
projektu, że w prasie będzie ta możliwość. Przynajm- sce na wczorajszym posiedzeniu komisji, naprawić to,
niej poseł odetchnie z ulgą, bo na koniec kadencji co zostało rzeczywiście zepsute, zgłaszamy poprawkę
będzie mógł w prasie zamieścić sprawozdanie ze swo- do art. 1, która przywraca pierwotny, zdecydowany,
jej roboty. A jak to oceni wyborca, to prawdopodobnie czytelny zapis zawarty w druku nr 3813. Wysoka ko-
23 października się przekonamy. misja rozważy ją na posiedzeniu, które zacznie się już
Ponieważ jest sporo poprawek, w imieniu mojego niebawem. Dziękuję bardzo.
klubu nie zgłaszam dodatkowych. One już zostały
zaproponowane i mam nadzieję, że jeszcze da się coś
z tego uratować, czego wam, koleżanki i koledzy z Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
PO i PJN, jak też nam wszystkim życzę – żebyśmy
wyszli z tego wszystkiego z twarzą. I proszę was, Dziękuję uprzejmie panu posłowi.
przestańcie nam sprawiać coraz więcej kłopotów. Do zadania pytań zapisało się dziewięcioro pań
(Wesołość na sali, oklaski) i panów posłów.
Czy ktoś z państwa chciałby się jeszcze zapisać do
zadania pytania?
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: Nie widzę.
Zamykam listę.
Dziękuję panu posłowi. Czas na zadanie pytania wyznaczam na 1 minu-
W imieniu klubu Polska jest Najważniejsza głos tę.
zabierze pan poseł Andrzej Walkowiak. Jako pierwszy głos ma pan poseł Marek Ast, Pra-
Bardzo proszę. wo i Sprawiedliwość.

Poseł Andrzej Walkowiak: Poseł Marek Ast:


Dziękuję bardzo. Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Nad projektem
Pani Marszałek! Szanowny Panie Ministrze! Wy- Kodeksu wyborczego pracowaliśmy wiele miesięcy
soka Izbo! Przychodzę z pomocą panu posłowi Kło- – blisko trzy lata. Wysłuchaliśmy rozmaitych eksper-
potkowi, żeby rozwiać te wszystkie wątpliwości, bo tyz, wysłuchaliśmy rozmaitych środowisk, zleciliśmy
rzeczywiście temu pierwotnemu projektowi zostały rozmaite opinie. Razem uchwaliliśmy Kodeks wybor-
wybite zęby, stworzono jakieś przedziwne furtki, któ- czy, mimo że oczywiście co do niektórych zapisów
re tak naprawdę kompletnie niczego nie rozstrzygają. różniliśmy się. Dzisiaj – parę dni po tym, jak Kodeks
Pozwolę sobie na taką analogię: Platforma przez wie- wyborczy został opublikowany w Dzienniku Ustaw
le lat głosiła ideę, aby znieść dotacje na działalność – wprowadzamy kontrowersyjną zmianę kneblującą
partii politycznych, a jak doszło co do czego i pojawi- usta opozycji, godzącą w wolność słowa.
ła się większość w parlamencie, która była w stanie Moje pytanie do posła sprawozdawcy jest takie:
przeforsować ten zapis, to jakoś nie można było zdo- Jak to się stało, że komisja nie dysponowała żadnymi
być się na ten akt odwagi. ekspertyzami w zakresie konstytucyjności propono-
Tutaj jest podobnie. W naszym pierwotnym pro- wanych rozwiązań, w zakresie stanowiska zaintere-
jekcie jest propozycja, aby zdecydowanie zerwać z sowanych środowisk? Czy teraz, po drugim czytaniu,
tym, co było złe. Jak rozumiem, wszyscy oprócz klu- możemy oczekiwać na tego rodzaju ekspertyzy? Dzię-
bu Prawa i Sprawiedliwości zgadzają się z tym, że kuję. (Oklaski)
agitacja, kampania wyborcza akurat w tych formach
medialnych – czy to w postaci druków wielkonakła-
dowych, czy billboardów, czy spotów radiowo-telewi- Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
zyjnych, czy też reklam prasowych – niekoniecznie
jest najlepszym rozwiązaniem. Jest rozwiązaniem – Dziękuję uprzejmie panu posłowi.
doświadczenie tak wskazuje – złym, bo nieniosącym Głos ma pan poseł Tadeusz Tomaszewski, Sojusz
ze sobą pozytywnych treści, tylko niepotrzebne, czę- Lewicy Demokratycznej.
sto bardzo negatywne emocje. W związku z tym pro-
ponujemy, aby te pochodzące od podatników miliony,
których dysponentem są partie polityczne, przezna- Poseł Tadeusz Tomaszewski:
czyć na przeprowadzenie kampanii, na informowanie
w inny sposób, w sposób dużo bardziej racjonalny, Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Mam pytanie do
który przede wszystkim kandydatom nieznajdującym posła sprawozdawcy. Jeden z przedmówców użył okre-
się na czołowych miejscach list ułatwi kontakt z wy- ślenia, że w czasie prac podkomisji nadzwyczajnej wy-
borcą. Będą mogli bowiem przeznaczyć na to jakieś bito zęby temu pierwotnemu projektowi ustawy.
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks wyborczy oraz ustawy Przepisy wprowadzające ustawę Kodeks wyborczy 123

Poseł Tadeusz Tomaszewski Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:


A więc chciałbym zapytać: Jakie przesłanki meryto- Dziękuję, pani poseł.
ryczne zdecydowały o tym, iż właśnie komisja zdecy- Pytanie zada pan poseł Andrzej Mikołaj Dera,
dowała się na wykreślenie zakazu agitacji w prasie? Prawo i Sprawiedliwość.
Część wprowadzanych zmian zapewne była już Bardzo proszę.
dyskutowana wielokrotnie w wielu gremiach, nie są
one obce opinii publicznej. Mówiono o tym podczas
prowadzenia kampanii samorządowych – w tej chwili Poseł Andrzej Mikołaj Dera:
mamy to jeszcze świeżo w pamięci – kiedy to widać,
jak urzędujący, mając możliwość na przykład promocji Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Najpierw muszę
swojej pracy i swoich firm, po prostu obchodzą przepi- zadać kłam pewnym...
sy dotyczące kampanii i agitacji. Oni cały czas za pie- Czterdzieści sekund już mam, a jeszcze nie zdą-
niądze podatników na wykupionych stronach promu- żyłem wejść. Pani marszałek, proszę o interwencję,
ją się, uznając, że to jest ich prawo, bo urzędują do bo jednak to jest dyskryminacja czasowa.
końca, do następnych wyborów. W związku z powyż-
szym chciałbym zapytać: Czy ten element też był roz-
ważany i czy ta ustawa (Dzwonek) jakby eliminuje tę Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
możliwość promowania się urzędujących w samorzą-
dach, urzędujących po stronie rządowej? (Oklaski) Nie, nie, to był czas pani poseł Beaty Mazurek,
który jeszcze nie został zatrzymany.
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: Bardzo proszę, panie pośle, startujemy od nowa.

Dziękuję panu posłowi.


Głos zabierze pani posłanka Beata Mazurek, Pra- Poseł Andrzej Mikołaj Dera:
wo i Sprawiedliwość.
Bardzo proszę, pani poseł. Rzuciłem okiem i zauważyłem, że coś jest nie tak.
Dziękuję.
To jeszcze raz.
Poseł Beata Mazurek: Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Najpierw trzeba
zadać kłam takim twierdzeniom, które padają z tej
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ta ustawa wkracza mównicy, że oto za publiczne pieniądze będzie można
w prawa i wolności obywatelskie, a jej szybkie proce- robić spoty. Szanowni państwo, spoty mają to do sie-
dowanie nasuwa pytanie, czy ta ustawa jest zgodna bie, że są w kampanii wyborczej, a w kampanii wy-
z konstytucją. PJN ją forsuje, bo tak naprawdę nie borczej to obywatele wpłacają na rzecz danej partii.
ma pieniędzy na tego typu kampanię i jest jej to na W ten sposób tworzy się fundusz wyborczy. Tymcza-
rękę. Zastanawiam się, czy to, że marszałek Schety-
sem państwo próbujecie ograniczyć wydawanie pie-
na tak szybko wprowadził ją do porządku obrad, nie
niędzy na te formy, które są skuteczne. To ja w tym
ma związku z tym, o czym kilka dni temu pisała
momencie zgłaszam Platformie Obywatelskiej taką
prasa, iż się dogadał nie tylko z SLD – że go poprze
oto propozycję: aby zakazała istnienia opozycji, aby
na stanowisko premiera – ale też z PJN-em, bo nie
zakazała jakichkolwiek wypowiedzi publicznych opo-
jest tajemnicą, iż się znają.
Ale, panie sprawozdawco, do pana mam pytania. zycji. Wtedy będziecie mieć spokój i w radio, i w tele-
Chciałabym znać pańską wykładnię na temat tego, wizji, i na spotkaniu więcej niż dwóch osób. Kiedyś
co jest agitacją, a co jest kampanią i kto będzie o tym też tak było, że jak się spotykały trzy osoby, to już
rozstrzygał. To jest ważne dla nas wszystkich, bo jak był spisek, to już było wystąpienie publiczne. Propo-
źle postąpimy, poniesiemy koszty, w niewłaściwy spo- nuję, żebyście nawiązali do tych dobrych wzorców –
sób wydamy pieniądze, to wówczas wiadomo, jakie tam, gdzie dwóch–trzech się spotyka, tam już jest
będą konsekwencje dla ugrupowań politycznych. zagrożenie obalenia istniejącego systemu. To, co pro-
Drugie pytanie: Jeśli zabroniliście płatnej agitacji ponujecie, zmierza w tym kierunku.
w telewizji i radiu, to skąd się wzięło to, że wykreśli- Teraz pytanie do pana sprawozdawcy. (Dzwonek)
liście prasę? Kto ma udziały (Dzwonek) w prasie albo Ponieważ w prasie wolno agitować za pieniądze, a w
kto lobbuje za tym, żeby tej prasy tam nie było? telewizji nie wolno agitować za pieniądze, to proszę
I kolejna rzecz: Dlaczego dzieje się tak, że przy mi wykazać wyższość prasy, wolnej prasy, nad wolną
tego typu ustawie – tak ważnej ustawie – nie ma opi- telewizją, prywatną telewizją? Żeby już nie było naj-
nii BAS-u, nie ma opinii przedstawicieli ekspertów, mniejszych wątpliwości, publiczną zostawmy. Proszę
wydawców? Dlaczego jest to ustawa, której nie towa- mi wyjaśnić, skoro wolno w prasie, a nie wolno w
rzyszą żadne opinie, do których można byłoby się w telewizji, dlaczego, skąd ta wyższość prasy nad tele-
sposób rzeczowy i konkretny odnieść? Dlaczego ku- wizją? Proszę o odpowiedź na to pytanie. Dziękuję
glujecie? (Oklaski) bardzo. (Oklaski)
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
124 Projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks wyborczy oraz ustawy Przepisy wprowadzające ustawę Kodeks wyborczy

Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:

Dziękuję uprzejmie panu posłowi. Dziękuję panu posłowi.


Głos zabierze pan poseł Jerzy Gosiewski, Prawo Pytania zada pan poseł Jarosław Matwiejuk, So-
i Sprawiedliwość. jusz Lewicy Demokratycznej.
Bardzo proszę. Proszę.

Poseł Jerzy Gosiewski: Poseł Jarosław Matwiejuk:

Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wy-
W omawianym projekcie ustawy zmieniającej ustawę soki Sejmie! Kampania wyborcza jest oczywiście
Kodeks wyborczy wnioskodawcy proponują wprowa- istotą demokracji, a dobre prawo regulujące te kwe-
dzenie zakazu prowadzenia odpłatnej agitacji wybor- stie jest bardzo potrzebne, bo dotyczy tak naprawdę,
czej w radiu i telewizji. W pierwotnym projekcie do- jeśli uwzględnimy konsekwencje związane z nieprze-
datkowo zakaz miał obowiązywać również w prasie strzeganiem przepisów, też dotyczących finansów,
drukowanej. Pierwsze pytanie, do pana posła spra- bytu partii politycznych, czyli organizacji społecz-
wozdawcy. Dlaczego i kto przekonał przedstawicieli nych, które w demokratyczny sposób uczestniczą w
koalicji rządowej, że odmówili wnioskodawcom wpro- procedurach wyborczych. W związku z tym mam py-
wadzenia zakazu agitacji wyborczej w prasie druko- tanie, prośbę do pana posła o doprecyzowanie, o wy-
wanej? jaśnienie, jaka jest różnica między agitacją a kampa-
Panie ministrze, jakie straty poniosą instytucje nią. I pytanie drugie: Czy rozważaliście ograniczenie
radia i telewizji z tytułu wprowadzenia zakazu w art. możliwości prowadzenia kampanii wyborczej na por-
108 § 6 ustawy Kodeks wyborczy? Kto będzie rekom- talach internetowych? Dziękuję bardzo. (Oklaski)
pensował straty powstałe z tego tytułu? Czy rząd
akceptuje ten fatalny pomysł wnioskodawców, który
odbiera wyborcom w Polsce możliwość uzyskania Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
prostego i wyraźnego przekazu o programach wybor-
czych? (Dzwonek) Czy proponowane zmiany odbiera- Dziękuję.
jące prawa naszym obywatelom są zgodne z konsty- Głos ma pan poseł Jacek Bogucki, Prawo i Spra-
tucją? Dziękuję bardzo. (Oklaski) wiedliwość.

Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: Poseł Jacek Bogucki:

Głos zabierze pan poseł Andrzej Szlachta, Prawo Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam pytanie do
i Sprawiedliwość. posła sprawozdawcy. Czy naprawdę w Kodeksie wy-
borczym nie ma większych wad niż ta, którą próbu-
jecie naprawić?
Poseł Andrzej Szlachta: (Poseł Marek Wójcik: Nie ma.)
Podam wam przykład. Województwo podlaskie
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W uzasadnieniu do podzielono w wyborach do Senatu w taki sposób, że
omawianego projektu ustawy o zmianie ustawy Ko- w jednym okręgu są 4 powiaty i 200 tys. mieszkań-
deks wyborczy autorzy piszą, że celem nowelizacji nie ców, a w drugim okręgu 10 powiatów, 2 miasta i pół
jest w żadnym przypadku ograniczenie możliwości miliona mieszkańców. Jak się ma do tego norma
komunikowania się komitetów wyborczych z wybor- przedstawicielstwa? Czy nie to w pierwszej kolejności
cami, wręcz przeciwnie, chodzi o wzmocnienie dys- powinno być zmienione, czy nie był to podział poli-
kursu politycznego – co za cynizm – i to właśnie dla- tyczny? I drugie pytanie: Czy nie większym proble-
tego wnioskodawcy proponują zakaz prowadzenia mem jest to, że stanowiska państwowe wykorzysty-
odpłatnej kampanii wyborczej w radiu i telewizji. wane są do prowadzenia kampanii także w mediach?
Jeszcze nie tak dawno podpisane pod projektem usta- I czy na przykład, za moim wzorem – kiedy 5 lat temu
wy posłanki Elżbieta Jakubiak i Joanna Kluzik-Rost- pierwszy raz startowałem w wyborach do Sejmu, to
kowska, będąc w klubie Prawo i Sprawiedliwość, od 1 września wziąłem urlop jako starosta – premier,
pozowały w dużych reklamach wyborczych rozmiesz- ministrowie, którzy będą kandydować, szefowie pań-
czonych na terenie całej Polski. Zadaję więc pytanie stwowych instytucji wezmą urlopy i nie będą w me-
wnioskodawcom: Co się zdarzyło w państwa systemie diach wspomagać kampanii wyborczej? (Dzwonek)
myślowym, że tak skrajnie zmieniliście zdanie? Dzię- Czy to nie są te problemy, które powinniśmy rozwią-
kuję bardzo. (Oklaski) zać w tej ustawie? Dziękuję. (Oklaski)
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks wyborczy oraz ustawy Przepisy wprowadzające ustawę Kodeks wyborczy 125

Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: A, czyli jest już przyspieszenie, momentalne. W


jeden dzień wszystko się stało.
Dziękuję uprzejmie. (Poseł Andrzej Mikołaj Dera: Tak jest.)
Głos zabierze pan poseł Stanisław Ożóg, Prawo i I w związku z tym nagłym przyspieszeniem na-
Sprawiedliwość. chodzi mnie pewna refleksja. Już na tej sali kiedyś
Bardzo proszę. rozważaliśmy taką sprawę, kiedy to przy gazetach
pojawiały się i znikały „i czasopisma”.
(Poseł Andrzej Mikołaj Dera: „Lub”, „lub”, nie
Poseł Stanisław Ożóg: „i”.)
„I czasopisma” pojawiały się i znikały, „lub” albo
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Projekt ustawy „i czasopisma”, „gazety lub czasopisma”. I teraz rów-
wpłynął do laski marszałkowskiej 14 stycznia 2011 r., nież okazuje się, że mamy różne kategorie mediów.
dzisiaj mamy sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej Gdybyście państwo byli uprzejmi wyjaśnić, czyje to
dotyczące tego projektu ustawy. Gratuluję szybkości, są te gazety w tym momencie i jaki interes po prostu
gratuluję skuteczności. Jeśli natomiast chodzi o py- tutaj ma być do załatwienia w tej sytuacji... Bo jeśli
tania dotyczące tego projektu ustawy, to ich nie mam. podchodzimy racjonalnie do tego (Dzwonek) proble-
Ja mam pytania, pani marszałek, do pani. Czy fak- mu, to różnicowanie środków masowego przekazu
tycznie jest to tak ważna propozycja rozwiązania tak wydaje się nieuzasadnione. I słuszne wydaje się tak-
ważnego problemu, skoro zostało nadane takie eks- że pytanie pana posła Matwiejuka o to, co z Interne-
presowe tempo? Przypomnę, że opozycja złożyła, tem. Czy również tutaj zamierzacie państwo wpro-
Sojusz Lewicy Demokratycznej, Prawo i Sprawiedli- wadzać ograniczenia? A może tak dla kandydatów,
wość, jedni kilkanaście, drudzy kilkadziesiąt projek- zwłaszcza posłów opozycji, jakiś knebel przygotować
tów ustaw, w tym kilkadziesiąt z obszaru finansów po prostu? Po co się mają odzywać? No tak po całości,
publicznych. Niektóre czekają w tej zamrażarce mar- panowie. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
szałka (Dzwonek) czy też w komisji, w podkomisji od
2008 r. Czy ważniejszym tematem nie jest kryzys
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
finansów publicznych, reforma ubezpieczeń społecz-
nych, reforma systemu emerytalnego czy bezpieczeń-
Dziękuję panu posłowi. Dziękuję uprzejmie.
stwo powodziowe? Dlaczego tak się dzieje, pani mar-
(Poseł Karol Karski: I oczywiście rezerwuję sobie
szałek, że takie dziwne priorytety zostały postawio- prawo do rozmowy później z panią marszałek.) (We-
ne, jeśli chodzi o debatę w Izbie sejmowej? Dziękuję sołość na sali)
bardzo. (Oklaski) I ostatni poseł zadający pytanie, pan poseł Romu-
ald Ajchler, Sojusz Lewicy Demokratycznej.
Bardzo proszę.
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:

Dziękuję uprzejmie panu posłowi. Odpowiadając Poseł Romuald Ajchler:


na pana pytanie, chcę pana poinformować, że pyta-
nia należy kierować do posła sprawozdawcy bądź do Dziękuję bardzo.
przedstawiciela rządu, a moje osobiste zdanie przed- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ja mam pytanie
stawię panu po zakończeniu prowadzenia przeze do pana posła sprawozdawcy. Otóż podczas pierwsze-
mnie obrad. go czytania, występując z tej mównicy, wnosiłem o
Głos zabierze pan poseł Karol Karski, Prawo to, i zgodził się z tą propozycją pan poseł reprezentu-
i Sprawiedliwość. jący wnioskodawców, aby rozważyć podczas posiedze-
Bardzo proszę. nia komisji ewentualność wydłużenia bezpłatnego
czasu antenowego w trakcie kampanii wyborczej po
to, aby w pewnym sensie zrekompensować to, co do
Poseł Karol Karski: tej pory było płatne. Moje pytanie jest następujące:
Czy padł taki wniosek, czy rozważaliście państwo
Dziękuję bardzo, pani marszałek. Może też będę ewentualnie taką propozycję? Jeżeli nie, to w takim
miał okazję wyjaśnić pewne wątpliwości później. razie jeszcze bym wnosił o to do pana posła. Jest jesz-
Mam pytanie do posła sprawozdawcy. Mamy do cze czas na złożenie ewentualnie takiej poprawki
czynienia z dosyć rzadką, niezwykłą sytuacją, kiedy podczas drugiego czytania i rozpatrzenie tego. Być
to nowelizujemy ustawę, która została znowelizowa- może to ostudziłoby nastroje co niektórych, a przede
na całkiem niedawno i która nie ma jeszcze adresu wszystkim skutkowałoby w sposób pozytywny dla
publikacyjnego, nie znajduje się w Dzienniku partii, bo na dzień dzisiejszy (Dzwonek) ograniczone
Ustaw. zostały środki na partie polityczne, a jednocześnie są
(Poseł Eugeniusz Kłopotek: Od 1 lutego, teraz, od partie, które prawa do tych środków nie mają. Dzię-
1 lutego.) kuję bardzo.
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
126 Projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks wyborczy oraz ustawy Przepisy wprowadzające ustawę Kodeks wyborczy

Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: łem o tym, że takie wątpliwości co do niektórych


regulacji mam.
Dziękuję uprzejmie. Odpowiem na szczegółowe pytania państwa po-
Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer- słów.
pana. Pan poseł Ast zarzucił ograniczenie praw obywa-
Głos zabierze podsekretarz stanu w Ministerstwie telskich. Ja trochę inaczej rozumiem prawo obywa-
Spraw Wewnętrznych i Administracji pan Zbigniew telskie niż w ten sposób, że prawo obywatelskie po-
Sosnowski. lega na tym, że ktoś ma prawo do tego, żeby oglądać
Bardzo proszę, panie ministrze. kogoś innego w spocie telewizyjnym, i to jeszcze w
spocie, który został zakupiony i wyprodukowany oraz
wyemitowany za pieniądze tego, który ogląda. To dla
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie mnie trochę dziwnie wygląda, ale nie chciałbym pro-
Spraw Wewnętrznych i Administracji wadzić tego typu polemiki. Jestem sprawozdawcą
Zbigniew Sosnowski: komisji i do tego chciałbym się ograniczyć.
W drugim wystąpieniu pan poseł Ast pytał o eks-
Szanowna Pani Marszałek! Panie i Panowie Po- pertyzy i opinie. Była przedstawiona opinia Państwo-
słowie! Pragnę zwrócić uwagę, iż projekt, o którym wej Komisji Wyborczej w odniesieniu do tego projek-
dzisiaj dyskutujemy, został szczegółowo omówiony w tu ustawy. Ta opinia Państwowej Komisji Wyborczej
dniu wczorajszym przez wszystkich przedstawicieli dotyczyła art. 1 i istotnie była to opinia bardzo kry-
poszczególnych klubów i kół parlamentarnych, w tyczna. Jeżeli dochodzi do takiej sytuacji, że art. 1,
związku z tym nie będę się do niego odnosił. Przypo- mówiąc opisowo, zajmuje 1/3 strony A4, a opinia tak
mnę tylko, iż w dniu wczorajszym zwróciłem uwagę naprawdę mieści się na czterech stronach A4, to po-
na to, iż w odniesieniu do niniejszego przedłożenia kazuje, że ta opinia rzeczywiście była krytyczna.
Natomiast prawda jest taka, że my staraliśmy się
poselskiego rząd nie przygotował stanowiska. A mó-
właśnie w oparciu o tę opinię Państwowej Komisji
wię to po to, aby się odnieść do pytania, które posta-
Wyborczej przygotować poprawki. To dlatego nastą-
wił pan poseł Gosiewski. Pan poseł pytał mnie, jakie
piły te modyfikacje, uzupełnienia w przepisach kar-
straty poniosą środki masowego przekazu w związku
nych, w innych regulacjach, że dostrzegliśmy pewne
z takim zapisem. Otóż w tej chwili nie mogę odpowie-
argumenty, które znalazły się w opinii Państwowej
dzieć na tak postawione pytanie. Na to pytanie może
Komisji Wyborczej. I to Państwowa Komisja Wybor-
odpowiedzieć Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji. cza jest najważniejszym ciałem, które w tej sprawie
Natomiast pan poseł pytał mnie, czy rząd popiera powinno się wypowiadać. Byli również przedstawi-
takie rozwiązanie. Panie pośle, stwierdzenie, iż rząd ciele strony społecznej, którzy uczestniczyli w pra-
nie przygotował stanowiska, jednoznacznie odpowia- cach nad Kodeksem wyborczym. Oni też mieli prawo
da na tę drugą część pytania. Rząd w tym momencie się wypowiedzieć i ich zdanie również było przez nas
nie bierze na siebie odpowiedzialności, albowiem uwzględniane. Co do opinii zainteresowanych środo-
sprawy, o których dyskutujemy w dniu dzisiejszym, wisk rozumiem, że najbardziej zainteresowanym
są domeną parlamentu. Dziękuję za uwagę. środowiskiem są właśnie partie polityczne. A stano-
wisko partii politycznych, które startują w wyborach,
tak naprawdę znamy, dlatego że zdecydowanie więk-
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: sza część sceny politycznej jest reprezentowana w
parlamencie, więc stanowiska poszczególnych partii
Dziękuję uprzejmie panu ministrowi. politycznych są dla nas jasne już od dnia wczorajsze-
Głos zabierze sprawozdawca komisji pan poseł go, kiedy to nastąpiła prezentacja tych stanowisk
Marek Wójcik. podczas pierwszego czytania. I powiem, że pamiętam
Zapraszam, panie pośle. z pierwszego czytania, iż zdecydowana większość
klubów w tej Izbie opowiedziała się za tą ideą – za
ideą ograniczenia spotów w radiu i w telewizji.
Poseł Marek Wójcik: Pan poseł Tomaszewski pytał o prasę. Nie jestem
autorem poprawki, która doprowadziła do wykreśle-
Dzień dobry. Znaczy, przepraszam... nia prasy drukowanej z projektu ustawy. Natomiast
(Poseł Romuald Ajchler: Dzień dobry panu.) są pytania o wskazanie pewnej różnicy. W moim
Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! przekonaniu jest pewna różnica. Jest bowiem tak,
Dziękuję za dyskusję nad projektem. Rzeczywiście że fundusze wyborcze są głównie zasilane pieniędz-
zostało zgłoszonych dużo poprawek. Jak zaznaczy- mi podatników, pieniędzmi z subwencji wyborczych.
łem w pierwszej części swojego wystąpienia, pracu- Jeżeli chcemy, żeby te pieniądze były wydawane ra-
jemy do końca nad tym projektem. W związku z cjonalnie, to powinniśmy eliminować te formy, te
czym mam nadzieję, że sporo tych poprawek zosta- nośniki, które z jednej strony tak naprawdę są no-
nie uwzględnionych i że te wątpliwości, które poja- śnikami bardzo drogimi, a z drugiej strony przekaz
wiają się na sali, zostaną rozwiane. Sam wspomina- programowy na tych nośnikach jest niewielki. Taka
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks wyborczy oraz ustawy Przepisy wprowadzające ustawę Kodeks wyborczy 127

Poseł Marek Wójcik sji, natomiast nie jestem wnioskodawcą tego projek-
tu ustawy.
była też, rozumiem, intencja dotycząca likwidacji czy Pan poseł Szlachta pytał również o obecność lide-
ograniczenia nośników, ograniczenia wielkości pla- rek PJN na billboardach Prawa i Sprawiedliwości
katów do 2 m2. Przypomnę, że to była propozycja kilka miesięcy temu. Myślę, że państwo wiecie o tym
właśnie lewicy, wsparta przez większą część tej Izby. najwięcej, i sami sobie tak naprawdę wyjaśnijcie oko-
Rozumiem, że wtedy też argumentacja państwa była liczności, jak to się stało, że te panie kiedyś były na
taka, że billboardy czy reklama na nośnikach wiel- billboardach, a teraz mówią o tym, że należy ograni-
koformatowych to jest nieefektywna forma reklamy, czać sposoby prowadzenia kampanii wyborczej.
która w istocie służy marnotrawieniu pieniędzy po- Pan poseł Karski pytał o publikację w Dzienniku
datnika. W związku z czym sądzę, że reklama w Ustaw. Potwierdzam, rzeczywiście kodeks i przepisy
mediach elektronicznych, reklama w telewizji, pro- wprowadzające zostały opublikowane w Dzienniku
dukcja spotów telewizyjnych to jest bardzo drogie Ustaw. Pojawił się zarzut, że Kodeks wyborczy szyb-
przedsięwzięcie i prawdopodobnie tę samą treść pro- ko został opublikowany w Dzienniku Ustaw. Ja mam
gramową, a nawet być może pogłębioną treść pro- kompletnie inne zdanie. Na publikację w Dzienniku
gramową można prezentować po prostu w prasie za Ustaw Kodeks wyborczy czekał kilkanaście dni od
znacznie tańsze pieniądze. Przypomnę, że to są pie- podpisu prezydenta. Tymczasem ustawa o ogłaszaniu
niądze, które pochodzą z subwencji, czyli z kieszeni aktów normatywnych mówi o tym, że akty norma-
podatnika. Uważam więc, że powinniśmy zrobić tywne niezwłocznie ogłasza się w Dzienniku Ustaw.
wszystko, żeby do tej kieszeni podatnika sięgać jak Uważam, że ten czas był czasem wyjątkowo długim.
najrzadziej i żeby te pieniądze, które już są stamtąd Być może można było to uzasadnić objętością kodek-
zabierane, bo taki jest system w Polsce, były prze- su. Kodeks to jest wielkie dzieło, liczy chyba 540 ar-
znaczane rzeczywiście na dyskusję merytoryczną. tykułów. To jest naprawdę obszerna nowelizacja. Być
Tak uważam. Natomiast, tak jak wspomniałem, nie może dlatego było to opóźnienie w publikacji. Nato-
jestem autorem tej poprawki. miast z całą pewnością nie można mówić o tym, że
Pan poseł Tomaszewski pytał również o urzędu- kodeks został potraktowany jakoś szczególnie i że
jących prezydentów. Znam argumenty, które się po- został opublikowany za szybko.
jawiają, związane z tym, że urzędujący prezydenci Pan poseł Ajchler pytał o wydłużenie bezpłatnego
miast i osoby sprawujące funkcje w administracji czasu antenowego. Takiego postulatu rzeczywiście nie
powinni brać urlopy na czas kampanii wyborczej. To było w pierwotnym projekcie ustawy. Był apel do wnio-
stanowisko jest mi bliskie. To jest stanowisko gło- skodawców o to, żeby to wprowadzić. Ja nie jestem
szone przez organizacje pozarządowe. Natomiast wnioskodawcą. Natomiast nie było takiej dyskusji na
projekt ustawy nie przewidywał takich rozwiązań, posiedzeniu komisji, dlatego że pierwotnie projekt tego
w związku z czym, prawdę mówiąc, nie dyskutowa- nie przewidywał. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
liśmy nad tym na posiedzeniu komisji. Jeżeli jednak
któryś z klubów przygotuje taką propozycję w opar-
ciu o te wystąpienia – między innymi Fundacji Ba- Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
torego, z tego co pamiętam – to będziemy nad tym
dyskutować. Dziękuję panu posłowi.
Kolejne pytanie to jest pytanie pani poseł Mazu- Zamykam dyskusję.
rek. Było kilka podobnych pytań. Co to jest agitacja W związku z tym, że w czasie drugiego czytania
wyborcza? Otóż definicja agitacji wyborczej jest w zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy 19 po-
art. 105 § 1 Kodeksu wyborczego i brzmi następują- prawek, proponuję, aby Sejm skierował ponownie ten
co: Agitacją wyborczą jest publiczne nakłanianie lub projekt do Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia
zachęcanie do głosowania w określony sposób lub do niektórych projektów ustaw z zakresu prawa wybor-
głosowania na konkretnego kandydata określonego czego w celu przedstawienia sprawozdania.
komitetu wyborczego. Dla mnie ta definicja jest czy- Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że
telna. Co więcej, ta definicja nie budziła wątpliwości Sejm propozycję przyjął.
na etapie prac nad Kodeksem wyborczym i w zasa- Sprzeciwu nie słyszę.
dzie na wniosek też klubów opozycyjnych została Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 13.
wprowadzona do tego aktu prawnego. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji
Pan poseł Szlachta cytował uzasadnienie. Nie Obrony Narodowej o rządowym projekcie usta-
mam zamiaru odnosić się do uzasadnienia, bo nie wy o zmianie ustawy o urzędzie Ministra Obrony
jestem jego autorem. Jestem sprawozdawcą, nato- Narodowej oraz ustawy o przebudowie i moder-
miast nie jestem wnioskodawcą projektu ustawy. nizacji technicznej oraz finansowaniu Sił Zbroj-
Proszę pytać wnioskodawców projektu ustawy. Wnio- nych Rzeczypospolitej Polskiej (druki nr 3773
skodawca był z klubu Polska jest Najważniejsza. Ten i 3816).
klub w chwili obecnej, z tego co wiem, nie ma swoje- Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji
go przedstawiciela w komisji, w związku z czym przy- pana posła Mieczysława Łuczaka.
padł mi obowiązek prezentowania stanowiska komi- Zapraszam, panie pośle.
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o urzędzie Ministra Obrony Narodowej
128 oraz ustawy o przebudowie i modernizacji technicznej oraz finansowaniu Sił Zbrojnych RP

Poseł Sprawozdawca Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:


Mieczysław Marcin Łuczak:
Dziękuję panu posłowi.
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panowie Ministro- Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po-
wie! Mam zaszczyt w imieniu Komisji Obrony Naro- rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad-
dowej przedstawić sprawozdanie o rządowym projek- czeń w imieniu klubów i kół.
cie ustawy o zmianie ustawy o urzędzie Ministra Otwieram dyskusję.
Obrony Narodowej oraz ustawy o przebudowie i mo- Proszę o zabranie głosu pana posła Czesława
dernizacji technicznej oraz finansowaniu Sił Zbroj- Mroczka w imieniu klubu Platforma Obywatelska.
nych Rzeczypospolitej Polskiej.
Szanowni Państwo! Projekt ustawy o zmianie
ustawy o urzędzie Ministra Obrony Narodowej oraz Poseł Czesław Mroczek:
ustawy o przebudowie i modernizacji technicznej
oraz finansowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Pra-
Polskiej określa podmiot odpowiedzialny za realiza- gnę przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego
cję celów oraz zobowiązań sojuszniczych wynikają- Platforma Obywatelska w sprawie rządowego projek-
cych z uczestnictwa Rzeczypospolitej Polskiej w pro- tu ustawy o zmianie ustawy o urzędzie Ministra
gramie inwestycyjnym Organizacji Traktatu Północ- Obrony Narodowej oraz ustawy o przebudowie i mo-
noatlantyckiego, zwanym dalej programem, którym dernizacji technicznej oraz finansowaniu Sił Zbroj-
jest minister obrony narodowej. nych Rzeczypospolitej Polskiej.
W ramach pomocy finansowej z budżetu progra- Ta ustawa jest skutkiem zmiany przepisów usta-
mu modernizowane lub budowane są od nowa: lotni- wy o finansach publicznych i dotyczy Zakładu Inwe-
ska, infrastruktura telekomunikacyjna, składnice
stycji Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego.
materiałów pędnych i smarów, rurociągi paliwowe,
Mianowicie korzystamy od momentu wejścia do
radarowe urządzenia ostrzegawcze i nawigacyjne, a
NATO ze środków natowskich związanych z przebu-
także instalacje portowe. Ponadto środki pozyskane
dową, modernizacją infrastruktury, bezpieczeń-
z Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego są
stwem. To jest program inwestycji NATO w dziedzi-
wykorzystywane do udoskonalenia systemu dowo-
nie bezpieczeństwa. W celu wykorzystania środków
dzenia i kontroli. Dzięki uczestnictwu w programie
z tego programu powołaliśmy zakład, o którym mó-
– uważanym za jedno z największych osiągnięć Or-
wiłem wcześniej.
ganizacji Traktatu Północnoatlantyckiego – wzrasta
Zgodnie ze zmienioną w tamtym roku ustawą o
poczucie bezpieczeństwa Rzeczypospolitej Polskiej w
finansach publicznych zostały w Polsce zlikwidowane
ramach wspólnej obrony obszaru północnoatlantyc-
zakłady budżetowe i w związku z tym, żeby utrzymać
kiego oraz rośnie prestiż społeczny przebudowanych
realizację tego programu modernizacji ze środków
i modernizowanych polskich Sił Zbrojnych.
natowskich, chcemy utrzymać zakład jako instytucję,
Program inwestycyjny NATO stworzono w celu
zapewnienia wspólnego finansowania projektów in- natomiast musimy zmienić formę prawną tego zakła-
westycyjnych w krajach członkowskich Organizacji du, i korzystamy z formy określonej w nowych prze-
Traktatu Północnoatlantyckiego. Jest on narzędziem pisach ustawy o finansach publicznych. Tą formą
do zaspokojenia potrzeb w zakresie tworzenia zdol- będzie instytucja gospodarki budżetowej, czyli w za-
ności wojskowych, których zapewnienie wykracza sadzie bardzo podobna do poprzednio istniejącej for-
poza narodowe zasoby obronne państw członkow- my zakładu budżetowego. Najkrócej mówiąc, ta usta-
skich Sojuszu, a ponadto służy stabilizacji na teryto- wa umożliwia funkcjonowanie tego zakładu, który
rium krajów członkowskich oraz bezpieczeństwu zajmuje się realizacją programu modernizacji infra-
zbiorowemu sojuszników. struktury technicznej ze środków natowskich, i bę-
Szanowni Państwo! Wysoka Izbo! Przedstawiony dzie to możliwe w przyszłości.
projekt reguluje zasady nadzoru nad planowaniem i W związku z tym wydaje się, tzn. jest to oczywi-
wykorzystywaniem dotacji i jej podziału. Jest to pro- ste, że projekt jest zasadny, wymaga poparcia. Klub
jekt normalizujący i uszczegóławiający. Można okre- Platforma Obywatelska będzie głosował za przyję-
ślić go tak, jak z posłem Matwiejukiem ustaliliśmy, ciem projektu ustawy. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
a mianowicie że jest on krótki, dobry, ale i konieczny.
Wejście w życie projektu nie spowoduje skutków fi-
nansowych dla sektora finansów publicznych. Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
W związku z tym komisja po przeprowadzeniu
pierwszego czytania wnosi, aby Wysoki Sejm Dziękuję panu posłowi.
uchwalić raczył rzeczony projekt. Dziękuję bardzo. Stanowisko klubu Prawo i Sprawiedliwość przed-
(Oklaski) stawi pan poseł Marek Opioła.
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o urzędzie Ministra Obrony Narodowej
oraz ustawy o przebudowie i modernizacji technicznej oraz finansowaniu Sił Zbrojnych RP 129

Poseł Marek Opioła: do tego, że ten program będzie funkcjonował bardzo


dobrze, a minister działał zgodnie z prawem, i to ran-
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! gi ustawowej. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawie-
dliwość mam zaszczyt przedstawić stanowisko wobec
sprawozdania Komisji Obrony Narodowej o rządo- Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
wym projekcie ustawy o zmianie ustawy o urzędzie
Ministra Obrony Narodowej oraz ustawy o przebu- Dziękuję panu posłowi.
dowie i modernizacji technicznej oraz finansowaniu Stanowisko klubu Polskiego Stronnictwa Ludo-
Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. wego przedstawi pan poseł Mieczysław Marcin Łu-
Przed chwilą powiedział to sprawozdawca, a ze czak.
swej strony dodam, że może wydawać się, iż to jest po Proszę, panie pośle.
prostu nowelizacja techniczna. W związku z tym w
naszym przekonaniu umocowanie ustawowe „Progra-
mu inwestycji Organizacji Traktatu Północnoatlan- Poseł Mieczysław Marcin Łuczak:
tyckiego w dziedzinie bezpieczeństwa” spowoduje, że
inwestycje w bezpieczeństwo państwa polskiego i na- Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
szych sojuszników wejdą w nowy wymiar. Mam zaszczyt w imieniu Klubu Poselskiego Polskie-
Mam nadzieję, że w ramach programu będzie moż- go Stronnictwa Ludowego przedstawić stanowisko
liwe dalsze finansowanie infrastruktury natowskiej, dotyczące rządowego projektu ustawy o zmianie
która stanowi o bezpieczeństwie państwa polskiego. ustawy o urzędzie Ministra Obrony Narodowej oraz
W obecnym stanie finansów natowskich przed ustawy o przebudowie i modernizacji technicznej
zakładem inwestycyjnym stoi duże wyzwanie, żeby oraz finansowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej
utrzymać poziom finansowania i realizacji inwestycji Polskiej (druk nr 3773).
w Polsce podobny do poziomu w ubiegłych latach. Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Jak
W związku z tym w imieniu Klubu Parlamentarnego już wskazali moi przedmówcy i jak mówiłem jako
Prawo i Sprawiedliwość wyrażamy poparcie dla zmian poseł sprawozdawca, jest to projekt konieczny do zre-
zaproponowanych w ustawie. Dziękuję. (Oklaski) alizowania, techniczny, który z przyczyn ustawowych
musiał być wprowadzony.
W związku z tym Klub Poselski Polskiego Stron-
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: nictwa Ludowego poprze ten projekt ustawy. Dzięku-
ję bardzo. (Oklaski)
Dziękuję panu posłowi.
W imieniu klubu Sojusz Lewicy Demokratycznej
głos zabierze pan poseł Jarosław Matwiejuk. Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Bardzo proszę.
Dziękuję panu posłowi.
Do zadania pytań zapisało się czterech panów
Poseł Jarosław Matwiejuk: posłów.
Czy ktoś jeszcze chciałby się zapisać do zadania
Szanowna Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panie pytania?
Ministrze! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Nie widzę zgłoszeń.
Klubu Poselskiego Sojusz Lewicy Demokratycznej w Czas na zadanie pytania to 1 minuta.
sprawie sprawozdania Komisji Obrony Narodowej o Jako pierwszy głos ma pan poseł Stanisław Stec,
rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o urzę- Sojusz Lewicy Demokratycznej…
dzie Ministra Obrony Narodowej oraz ustawy o prze- Pytanie zada pan poseł Andrzej Szlachta, Prawo
budowie i modernizacji technicznej oraz finansowa- i Sprawiedliwość.
niu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (druki nr Bardzo proszę.
3773 i 3816).
Klub Poselski Sojusz Lewicy Demokratycznej po-
piera przedłożone sprawozdanie. Będzie głosował za Poseł Andrzej Szlachta:
przyjęciem tego projektu zmiany ustawy, ponieważ
traktuje rozwiązania tam zawarte jako oczywiste, Pani Marszałek! Panowie Ministrowie! Wysoki
wynikające z potrzeby doprecyzowania ustawowej Sejmie! Omawiana ustawa określa podmiot odpowie-
pozycji prawnej i kompetencji, w szczególności kom- dzialny za realizację celów oraz zobowiązań sojusz-
petencji ministra obrony narodowej, związanej z niczych wynikających z uczestnictwa Rzeczypospo-
„Programem inwestycji Organizacji Traktatu Pół- litej Polskiej w programie inwestycji NATO w dzie-
nocnoatlantyckiego w dziedzinie bezpieczeństwa”. dzinie bezpieczeństwa.
Wyrażamy nadzieję na to, że ta nowelizacja, w Wykonując zadania w zakresie podnoszenia nie-
sumie ogólna, ale i bardzo precyzyjna, przyczyni się zbędnych zdolności wojskowych, Polska skorzystała
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o urzędzie Ministra Obrony Narodowej
130 oraz ustawy o przebudowie i modernizacji technicznej oraz finansowaniu Sił Zbrojnych RP

Poseł Andrzej Szlachta wprowadzającej ustawę o finansach publicznych z


2009 r. –jeżeli w tej chwili tworzy się ponownie ten
z tego programu i realizuje również zamierzenia, sam zakład, który się nawet identycznie nazywa?
które swoim zakresem wykraczają poza nasze naro- Dziękuję bardzo. (Oklaski)
dowe potrzeby obronne. W ramach pomocy finanso-
wej z budżetu programu inwestycji NATO w dziedzi-
nie bezpieczeństwa modernizowane są obiekty infra- Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
struktury wojskowej i telekomunikacyjnej.
Stąd moje pytania do panów ministrów: Jakie Dziękuję panu posłowi.
obiekty zostały w ramach tego programu zmoderni- Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer-
zowane lub zrealizowane od podstaw od początku pana.
udziału Polski w tym programie? Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w
Kolejne pytanie. W jakiej wysokości wpłynęły do Ministerstwie Obrony Narodowej pana Zbigniewa
budżetu ministra obrony narodowej środki finanso- Włosowicza.
we z programu NSIP? W jakiej wysokości Polska
wniosła dotychczas coroczne składki finansowe do
funduszu NSIP? Dziękuję bardzo. (Oklaski) Podsekretarz Stanu
w Ministerstwie Obrony Narodowej
Zbigniew Włosowicz:
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chciałbym przede
Dziękuję panu posłowi. wszystkim podziękować za opinie przedstawione
Głos zabierze pan poseł Jarosław Matwiejuk, So- przez przedstawicieli klubów. To ważne słowa, które
jusz Lewicy Demokratycznej. zostały tutaj wypowiedziane. Ta nowelizacja ma rze-
czywiście charakter techniczny. To, że ten projekt
jest krótki, dobry i konieczny, to stwierdzenie faktów.
Poseł Jarosław Matwiejuk: Bardzo dziękujemy za poparcie i konstruktywne my-
śli, które zostały przedstawione w dyskusji.
Szanowna Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panie Jeżeli chodzi o konkretne pytania. Panu posłowi
Ministrze! Mam dwa pytania. Szlachcie, za pozwoleniem pani marszałek, zobowią-
Pytanie pierwsze: Czy ten projekt ustawy nie jest zuję się do przedstawienia pisemnej informacji, po-
trochę spóźniony? Chodzi o to, że chyba byłoby lepiej, nieważ jest tam dużo bardzo precyzyjnych elemen-
gdyby ten projekt ustawy wszedł w życie, podkre- tów. Wszystkie są ważne, więc chcielibyśmy mieć
ślam, z nowym rokiem budżetowym. Takie mam kilka godzin na to, żeby panu posłowi przedstawić to
wrażenie. Chciałbym zapytać o opinię pana ministra tak szybko, jak tylko będzie to możliwe.
w tej sprawie. Pan poseł Matwiejuk pytał, czy tendencja jest
I pytanie drugie. Nie będę pytał konkretnie o to, wzrastająca, czy malejąca. To, co się dzieje z inwesty-
jakie inwestycje są realizowane w tym programie, cjami, z budżetem na inwestycje, jest odbiciem tego,
mam bowiem wrażenie, że debatując w trybie jawnym, co się dzieje w obszarze finansów w ogóle, a przede
nie powinniśmy na ten temat mówić zbyt wiele. Nato- wszystkim w obszarze finansów międzynarodowych.
miast interesuje mnie, czy ten program ma tendencję W tej chwili każdy wydatek jest niezwykle szczegó-
rozwojową, czy jest w nim więcej środków finanso- łowo analizowany. Jest tendencja, żeby pieniądze
wych, jeśli chodzi o realizację, czy jest to skala rosną- wydawać oszczędnie. Na pewno w tej chwili jesteśmy
ca, czy może malejąca. Dziękuję bardzo. (Oklaski) w trochę gorszym stanie, jeśli chodzi o Organizację
Paktu Północnoatlantyckiego, niż jeszcze kilka lat
temu. Ale na razie nie ma powodów do tego, żeby
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: kreślić pesymistyczne, czarne scenariusze, tym bar-
dziej że oczekiwania, które mieliśmy co do Organiza-
Dziękuję panu posłowi. cji Paktu Północnoatlantyckiego, jeżeli chodzi o in-
Głos zabierze pan poseł Jerzy Gosiewski, Prawo westycje, w bardzo dużej części zostały spełnione.
i Sprawiedliwość. Kwestia, czy projekt nie pojawił się za późno, pa-
nie pośle. Może rzeczywiście, gdyby tę ustawę udało
się sfinalizować wcześniej, byłoby to bardziej prawi-
Poseł Jerzy Gosiewski: dłowe, natomiast jest to pewien proces, który spra-
wił, że zostało to trochę rozciągnięte w czasie. Nie
Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie ma jednak żadnych efektów negatywnych tego stanu
Ministrze! Ustosunkowując się do proponowanego rzeczy.
art. 2 ust. 2, prosiłbym o odpowiedź. Jaki był wcze- Jeżeli chodzi o pytanie pana posła Gosiewskiego,
śniej sens likwidacji Zakładu Inwestycji Organizacji to chciałbym jeszcze raz podkreślić to, co we wszyst-
Traktatu Północnoatlantyckiego – mówię o ustawie kich wystąpieniach klubów poselskich zostało dzisiaj
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
Projekt ustawy o ratyfikacji Protokołu zmieniającego Konwencję
o wzajemnej pomocy administracyjnej w sprawach podatkowych 131

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie kowych, sporządzonej w Strasburgu dnia 25 stycznia


Obrony Narodowej Zbigniew Włosowicz 1988 r. dotyczy aktu wielostronnego, którego strona-
mi aktualnie jest 14 krajów, pozwolę sobie na ich
przedstawione: Projekt ustawy, który w tej chwili wymienienie: Dania, Finlandia, Belgia, Azerbejdżan,
rozpatrujemy, jest efektem zmian w systemie finan-
Francja, Islandia, Holandia, Norwegia, Polska, Szwe-
sów publicznych, które zostały dokonane poprzez
cja, Wielka Brytania, Włochy, Stany Zjednoczone i
wejście w życie nowej ustawy o finansach publicz-
Ukraina. Niemcy, Kanada i Hiszpania podpisały kon-
nych. Panie pośle, nie mieliśmy wyjścia, musieliśmy
wencję, ale jeszcze jej nie ratyfikowały. W odpowiedzi
postąpić tak, jak zostało to zaproponowane w projek-
cie ustawy. Dziękuję bardzo, pani marszałek. na apel, który jest rezultatem szczytu G-20 w Lon-
dynie z kwietnia 2009 r., dotyczący możliwie szybkie-
go przyjęcia międzynarodowych standardów wymia-
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska: ny informacji przez wszystkie państwa współpracu-
jące z OECD, Organizacją Współpracy Gospodarczej
Dziękuję uprzejmie panu ministrowi. i Rozwoju, w zakresie wymiany informacji, przejrzy-
Głos zabierze sprawozdawca komisji pan poseł stości, a także w celu umożliwienia krajom rozwija-
Mieczysław Marcin Łuczak. jącym się uzyskania korzyści z międzynarodowej
Bardzo proszę. współpracy w sprawach podatkowych zostały podjęte
działania na rzecz nowelizacji konwencji o wzajemnej
współpracy i pomocy administracyjnej w sprawach
Poseł Mieczysław Marcin Łuczak: podatkowych. Należy nadmienić, że Polska wcześniej
przyjęła standardy w zakresie przejrzystości wymia-
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! ny informacji w sprawach podatkowych, dlatego na-
Chciałbym podziękować wszystkim, którzy uczestni- szym zdaniem nie ma przeszkód do przekazywania
czyli w pracach, szczególnie panu ministrowi i resor- takich informacji innemu państwu, o ile przestrze-
towi za dobrze opracowany projekt, komisji zaś za
gana i realizowana jest podstawowa zasada, jaką jest
sprawnie przeprowadzane prace i posłom sprawozdaw-
zasada wzajemności.
com za dobre zaopiniowanie tego projektu. (Oklaski)
Podkreślić należy, że konwencja obejmuje szeroki
(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek zakres podatków i zawiera przepisy, które gwaran-
Sejmu Jerzy Wenderlich) tują wysoki poziom poufności. Szerokie naszym zda-
niem otwarcie konwencji, w tym dla państw rozwija-
jących się, przyczyni się do ułatwienia dostępu do
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: informacji niezbędnych dla celów podatkowych i po-
zwoli na ograniczenie ilości zawieranych przez nas
Dziękuję bardzo. umów dwustronnych w wyżej wymienionej sprawie.
Zamykam dyskusję. Pozastandardowa wymiana informacji podatkowych
Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpi- na wniosek daje również możliwość wzajemnej pomo-
my w bloku głosowań. cy, przewiduje się m.in. automatyczną wymianę in-
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 15. formacji, o ile zostanie wcześniej zawarte porozumie-
porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Fi- nie w tej sprawie, jednoczesne kontrole podatkowe,
nansów Publicznych oraz Komisji Spraw Zagra- doręczanie dokumentów oraz pomoc w odzyskaniu
nicznych o rządowym projekcie ustawy o ratyfi- należności. Postanowienia protokołu nie są sprzecz-
kacji sporządzonego w Paryżu dnia 27 maja 2010 r. ne z obowiązującym u nas ustawodawstwem ani pra-
Protokołu zmieniającego Konwencję o wzajem- wem Unii Europejskiej i jego wejście w życie nie po-
nej pomocy administracyjnej w sprawach podat- ciągnie za sobą skutków społecznych, gospodarczych,
kowych, sporządzoną w Strasburgu dnia 25
finansowych, jak również politycznych.
stycznia 1988 r. (druki nr 3751 i 3809).
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mając na uwadze
Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji
powyższe, w imieniu Komisji Spraw Zagranicznych
pana posła Stanisława Witaszczyka.
oraz Komisji Finansów Publicznych, które na swym
wspólnym posiedzeniu bez uwag jednogłośnie przy-
Poseł Sprawozdawca jęły projekt ustawy o ratyfikacji sporządzonego w
Stanisław Witaszczyk: Paryżu dnia 27 maja 2010 r. Protokołu zmieniające-
go Konwencję o wzajemnej pomocy administracyjnej
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projekt ustawy o w sprawach podatkowych, sporządzoną w Strasbur-
ratyfikacji sporządzonego w Paryżu dnia 27 maja gu 25 stycznia 1988 r., wnoszę o uchwalenie projektu
2010 r. Protokołu zmieniającego Konwencję o wza- wyżej wymienionej ustawy. Dziękuję za uwagę.
jemnej pomocy administracyjnej w sprawach podat- (Oklaski)
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
Projekt ustawy o ratyfikacji Protokołu zmieniającego Konwencję
132 o wzajemnej pomocy administracyjnej w sprawach podatkowych

Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: kresu szczegółowości danych, które muszą być za-
warte we wniosku o udzielenie informacji.
Dziękuję bardzo. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- Platforma Obywatelska popiera ratyfikację protoko-
rządku dziennego wysłucha 3-minutowych oświad- łu zmieniającego Konwencję o wzajemnej pomocy
czeń w imieniu klubów i kół. administracyjnej w sprawach podatkowych. Jeste-
Otwieram dyskusję. śmy przekonani, że przyczyni się ona do podwyższe-
Jako pierwszy w imieniu Platformy Obywatelskiej nia standardów międzynarodowej współpracy admi-
głos zabierze pan poseł Maciej Orzechowski. nistracyjnej w sprawach podatkowych, a ponadto
szerokie otwarcie konwencji dla wszystkich państw
poszerzy krąg krajów stosujących te standardy i uła-
Poseł Maciej Orzechowski: twi dostęp do informacji niezbędnych dla celów po-
datkowych. Pozwoli to także na ograniczenie ilości
Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie zawieranych przez Polskę umów dwustronnych o wy-
Ministrze! Mam zaszczyt przedstawić w imieniu Klu- mianie informacji w sprawach podatkowych. Dlatego
bu Parlamentarnego Platforma Obywatelska stano- też klub Platformy Obywatelskiej zagłosuje za przed-
wisko w sprawie rządowego projektu ustawy o raty- łożonym projektem ustawy umożliwiającej ratyfika-
fikacji sporządzonego w Paryżu Protokołu zmienia- cję protokołu przez prezydenta RP. Dziękuję bardzo.
jącego Konwencję o wzajemnej pomocy administra- (Oklaski)
cyjnej w sprawach podatkowych, sporządzoną w
Strasburgu 25 stycznia 1988 r.
Konwencja, o której mówił poseł sprawozdawca, Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
o wzajemnej pomocy administracyjnej w sprawach
podatkowych jest efektem prac prowadzonych wspól- Dziękuję bardzo panu posłowi Orzechowskiemu.
nie przez Radę Europy i OECD. Służy ona m.in. we- W imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość głos za-
ryfikacji prawidłowości deklarowanej bazy podatko- bierze pan poseł Dariusz Kaczanowski.
wej poprzez wymianę informacji w sprawach podat-
kowych, a ponadto pozwala na korzystanie z wzajem-
nej pomocy w doręczaniu dokumentów, jak również
Poseł Dariusz Kaczanowski:
w odzyskiwaniu należności z tytułu podatków. Kon-
Dziękuję.
wencja została sporządzona przed przyjęciem mię-
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
dzynarodowych standardów w zakresie przejrzysto-
W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawie-
ści i wymiany informacji, stąd też nie znalazły one
dliwość mam zaszczyt przedstawić stanowisko wobec
odzwierciedlenia w jej pierwotnym tekście. Konwen-
rządowego projektu ustawy o ratyfikacji zawartego
cja nie nakłada na strony obowiązku przekazywania w druku nr 3751.
informacji bankowych, jak również nie reguluje kwe- Klub Prawo i Sprawiedliwość poprze rządowy pro-
stii udzielania informacji, które nie są państwu pro- jekt ustawy o ratyfikacji. Nie będę powtarzał argu-
szonemu potrzebne do własnych celów podatkowych, mentów za nim i tych wszystkich informacji, które
uzależniając przekazywanie tych informacji od usta- zostały przedstawione przez moich przedmówców.
wodawstwa wewnętrznego stron. Natomiast uzgod- Ewidentnie projekt ustawy jest konsekwencją umów
nione na szczeblu międzynarodowym standardy w międzynarodowych, apelu wynikającego ze szczytu
tym zakresie wynikają z art. 26 Modelowej konwen- G-20, i uważamy, że należy go poprzeć. Dziękuję bar-
cji OECD w sprawie podatku od dochodu i majątku i dzo. (Oklaski)
przewidują pełną wymianę informacji dla celów po-
datkowych na wniosek bez względu na krajowy inte-
res podatkowy lub tajemnicę bankową. Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Wysoki Sejmie! W odpowiedzi na apel będący wy-
nikiem szczytu G-20 w Londynie z kwietnia 2009 r. Dziękuję panu posłowi.
podjęte zostały prace nad nowelizacją tej konwencji. O zabranie głosu w imieniu Klubu Poselskiego
Ich efektem jest przedstawiony do ratyfikacji proto- Sojusz Lewicy Demokratycznej proszę pana posła
kół, nad którym właśnie debatujemy. Zmiany zawar- Bartosza Arłukowicza.
te w protokole dotyczą przede wszystkim dwóch kwe-
stii: po pierwsze, dostosowania konwencji do uzgod-
nionych na szczeblu międzynarodowym standardów Poseł Bartosz Arłukowicz:
wymiany informacji i, po drugie, otwarcia konwencji
dla państw, które nie są członkami OECD ani Rady Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu
Europy. Inne proponowane zmiany odnoszą się do Parlamentarnego Sojusz Lewicy Demokratycznej
relacji między zmienioną konwencją a regulacjami chciałbym przedstawić nasze stanowisko w sprawie
prawnymi Unii Europejskiej, a także do kwestii za- ratyfikacji protokołu do konwencji podatkowej.
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
Projekt ustawy o ratyfikacji Protokołu zmieniającego Konwencję
o wzajemnej pomocy administracyjnej w sprawach podatkowych 133

Poseł Bartosz Arłukowicz dotyczy przyjęcia międzynarodowych standardów,


wymiany informacji w sprawach podatkowych, za-
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Odpowiedź na wiera przepisy zapewniające wysoki poziom poufno-
pytanie o powody, dla których konieczne jest zmody- ści – co warto podkreślić.
fikowanie Konwencji o wzajemnej pomocy admini- Istotny jest fakt pozostawienia państwom pewnego
stracyjnej w sprawach podatkowych, przynosi pełna stopnia elastyczności, jeśli chodzi o zasięg i zakres sto-
oficjalna nazwa tego aktu. Mam na myśli określenie sowania konwencji, poprzez możliwość składania za-
daty podpisania konwencji przez ich pierwszych sy- strzeżeń do niektórych jej przepisów. Związanie się
gnatariuszy, a mianowicie 25 stycznia 1988 r. To przez Rzeczpospolitą Polską Protokołem zmieniającym
była zupełnie inna epoka, w ciągu tych 22 lat dia- Konwencję o wzajemnej pomocy administracyjnej w
metralnie zmieniła się mapa polityczna świata, dia- sprawach podatkowych wymaga ratyfikacji za zgodą
metralnie zmieniło się oblicze światowej gospodarki. wyrażoną w ustawie. Jest to konieczne, ponieważ Pol-
W równie istotny sposób zmieniły się także standar- ska już wcześniej przyjęła standardy dotyczące przej-
dy współpracy państw w zakresie pozyskiwania i rzystości i wymiany informacji, co znalazło odzwiercie-
wymiany informacji podatkowych. Mówiąc pół żar- dlenie w przepisach naszego prawa krajowego. Dotyczy
tem, pół serio, jeśli coś się nie zmieniło, to tylko dą- to także wymiany informacji bankowej, co bywa utrud-
żenie państw do uszczelniania swoich własnych sys- nione z powodu rygorystycznie stosowanego ustawo-
temów podatkowych. Truizmem jest twierdzenie, że dawstwa wewnętrznego poszczególnych państw.
prawo, także to międzynarodowe, musi nadążyć za Najważniejsze zmiany zawarte w protokole doty-
życiem i praktyką. Klub SLD stoi na stanowisku, że czą dwóch spraw: dostosowania konwencji do uzgod-
w swoim znowelizowanym brzmieniu Konwencja o nionych na szczeblu międzynarodowym standardów
wzajemnej pomocy administracyjnej w sprawach po- wymiany informacji oraz otwarcia konwencji dla
datkowych będzie spełniać to kryterium aktualno- państw, które nie są dotychczas członkami OECD lub
ści, będzie pożytecznym narzędziem w uszczelnianiu Rady Europy. Przyjęcie przez Polskę przedmiotowe-
systemów podatkowych, a także zwalczaniu oszustw go protokołu wyeliminuje w wielu przypadkach ko-
podatkowych. nieczność podpisywania umów dwustronnych, spra-
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Sojuszu Le- wy uregulowane w konwencji obowiązywać będą
wicy Demokratycznej będzie głosował za upoważnie- wszystkie jej strony. W stosunku do stron konwencji,
niem do ratyfikacji w imieniu Polski Protokołu zmie- które nie wyrażą zgody na związanie się protokołem,
niającego Konwencję o wzajemnej pomocy admini- obowiązywać będą przepisy dotychczasowe. Dodać
stracyjnej w sprawach podatkowych. Dziękuję bar- należy, że wejście w życie protokołu nie spowoduje
dzo. (Oklaski) dla Polski skutków społecznych, gospodarczych, fi-
nansowych czy politycznych.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mając na uwadze
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: powyższe oraz stanowisko obu komisji w imieniu
Klubu Poselskiego Polskiego Stronnictwa Ludowego
Dziękuję bardzo. wnoszę o podjęcie niezwłocznych działań zmierzają-
O zabranie głosu w imieniu Klubu Poselskiego cych do uchwalenia ustawy o ratyfikacji sporządzo-
Polskiego Stronnictwa Ludowego proszę pana posła nego w Paryżu dnia 27 maja 2010 r. Protokołu zmie-
Stanisława Witaszczyka. niającego Konwencję o wzajemnej pomocy admini-
stracyjnej w sprawach podatkowych, sporządzonej w
Strasburgu dnia 25 stycznia 1988 r. Dziękuję za uwa-
Poseł Stanisław Witaszczyk: gę. (Oklaski)

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu


Poselskiego Polskiego Stronnictwa Ludowego chciał- Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
bym przedstawić nasze stanowisko w sprawie projek-
tu ustawy o ratyfikacji sporządzonego w Paryżu dnia Dziękuję bardzo.
27 maja 2010 r. Protokołu zmieniającego Konwencję Czy pan poseł jako sprawozdawca komisji chciał-
o wzajemnej pomocy administracyjnej w sprawach by jeszcze zabrać głos?
podatkowych, sporządzoną w Strasburgu dnia 25 Proszę.
stycznia 1988 r.
Konwencja o wzajemnej pomocy administracyjnej
w sprawach podatkowych jest aktem wielostronnym, Poseł Stanisław Witaszczyk:
której stronami jest obecnie 14 krajów wymienionych
w protokole. Trzy kraje: Kanada, Niemcy i Hiszpa- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Króciutko.
nia, podpisały konwencję, ale nie została ona jeszcze Chciałbym bardzo serdecznie podziękować kolegom
przez nie ratyfikowana. Rzeczpospolita Polska raty- z Komisji Finansów Publicznych oraz Komisji Spraw
fikowała przedmiotową konwencję 15 maja 1997 r. Zagranicznych za merytoryczną dyskusję i niewno-
Weszła ona w życie 1 października 1998 r. Konwencja szenie uwag. Dziękuję bardzo.
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
Projekt ustawy o ratyfikacji Protokołu o wybuchowych pozostałościach wojennych do Konwencji
134 o zakazie lub ograniczeniu użycia pewnych broni konwencjonalnych

Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:

Dziękuję bardzo. Panie pośle, w takim razie bardzo przepraszam.


Zamykam dyskusję. Proszę o zabranie głosu – teraz już pro publico –
Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpi- pana posła Artura Gieradę z Klubu Parlamentarne-
my w bloku głosowań. go Platforma Obywatelska.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 14.
porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji
Spraw Zagranicznych oraz Komisji Obrony Na- Poseł Artur Gierada:
rodowej o rządowym projekcie ustawy o ratyfi-
kacji Protokołu o wybuchowych pozostałościach Dziękuję bardzo, panie marszałku.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w
wojennych do Konwencji o zakazie lub ograni-
imieniu klubu Platformy Obywatelskiej przedstawić
czeniu użycia pewnych broni konwencjonalnych,
konkluzję do rządowego projektu ustawy o ratyfika-
które mogą być uważane za powodujące nad-
cji Protokołu o wybuchowych pozostałościach wojen-
mierne cierpienia lub mające niekontrolowane nych do Konwencji o zakazie lub ograniczeniu użycia
skutki (Protokół V), sporządzonego w Genewie pewnych broni konwencjonalnych, które mogą być
dnia 28 listopada 2003 r. (druki nr 3719 i 3804). uważane za powodujące nadmiernie cierpienia lub
Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji mające niekontrolowane skutki, sporządzonego w
pana posła Dariusza Seligę. Genewie dnia 28 listopada 2003 r.
Konwencja stanowi ważny instrument prawa mię-
dzynarodowego zmierzający do humanitaryzacji kon-
Poseł Sprawozdawca Dariusz Seliga: fliktów zbrojnych i złagodzenia cierpień doświadcza-
nych zarówno przez walczących, jak i przez ludność
Dziękuję. cywilną. Konwencja stanowi zbiór zobowiązań o cha-
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w rakterze ogólnym, natomiast właściwe zakazy lub
imieniu połączonych komisji przedstawić sprawozda- ograniczenia wprowadzane są przez dołączenie do
nie. Sejmowe Komisje Obrony Narodowej oraz Spraw niej protokołów dodatkowych stanowiących jej inte-
Zagranicznych 19 stycznia jednogłośnie przyjęły rzą- gralną część. Tych protokołów mamy pięć. Przyjęcie
dowy projekt ustawy o ratyfikacji Protokołu o wybu- konwencji będzie skutkować w czasie konfliktu zbroj-
chowych pozostałościach wojennych do Konwencji o nego lub okupacji zmniejszeniem liczby ofiar oraz
zakazie lub ograniczeniu użycia pewnych broni kon- ograniczeniem kosztów ich leczenia i rehabilitacji.
wencjonalnych, które mogą być uważane za powodu- Wprowadzone przepisy z pewnością ucywilizują dzia-
jące nadmierne cierpienia lub mające niekontrolowa- łalność militarną w czasie wojny, zwłaszcza zwiększą
ne skutki (Protokół V), sporządzonego w Genewie bezpieczeństwo i komfort społeczności cywilnej.
dnia 28 listopada 2003 r. Zgodnie z jego przepisami Rzeczpospolita Polska od początku aktywnie
Polska zobowiąże się do usunięcia wszelkich niebez- uczestniczyła w pracach nad konwencją, rozwiązania
piecznych pozostałości po konfliktach zbrojnych. wypracowane w ich ramach są ważnym uzupełnie-
Dziękuję bardzo. (Oklaski) niem obecnego systemu międzynarodowego prawa
humanitarnego w zakresie organizacji ryzyka i skut-
ków użycia pewnych rodzajów broni konwencjonal-
nych właśnie dla ludności cywilnej. Ratyfikacja pro-
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
tokołu pozwoli Rzeczypospolitej zaprezentować się
jako państwo konsekwentnie dążące do eliminacji
Dziękuję bardzo.
negatywnych skutków użycia tych rodzajów broni
Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po-
konwencjonalnej, które stanowią największe zagro-
rządku dziennego wysłucha 3-minutowych oświad- żenie dla ludności cywilnej. Gest ten stanie się też
czeń w imieniu klubów i kół. sygnałem dla społeczności międzynarodowej potwier-
Otwieram dyskusję. dzającym znaczenie konwencji i jej protokołów w pol-
Jako pierwszy w imieniu Klubu Parlamentarnego skiej polityce międzynarodowej.
Platforma Obywatelska głos zabierze pan poseł Ar- Ratyfikacja Protokołu V może przyczynić się rów-
tur… Bardzo bym prosił, żeby wcześniej wyświetlać nież do poprawy wizerunku naszego kraju w kontek-
nazwiska. ście aktualnych trendów w globalnej polityce rozbro-
(Poseł Artur Gierada: Gierada.) jeniowej. Rzeczpospolita Polska nie podpisała do tej
Tak, tak. Proszę, ja wiem. pory konwencji o amunicji kasetowej, tzw. konwencji
z Oslo, wprowadzającej całkowity zakaz użycia, po-
siadania, produkcji i przekazywania tego rodzaju
Poseł Artur Gierada: broni. Wiąże się z tym narastająca presja ze strony
państw i stron konwencji z Oslo oraz różnego rodza-
Panie Marszałku! ju organizacje pozarządowych. Myślę, że przyjęcie tej
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
Projekt ustawy o ratyfikacji Protokołu o wybuchowych pozostałościach wojennych do Konwencji
o zakazie lub ograniczeniu użycia pewnych broni konwencjonalnych 135

Poseł Artur Gierada O zabranie głosu w imieniu Klubu Poselskiego


Sojusz Lewicy Demokratycznej proszę pana posła
konwencji uwiarygodni nasz kraj. Dlatego klub Plat- Bartosza Arłukowicza.
formy Obywatelskiej z pewnością będzie głosował za
tą ustawą. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Poseł Bartosz Arłukowicz:
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ta deklaracja dla
nikogo nie będzie zaskoczeniem. Klub Poselski So-
Dziękuję panu posłowi Gieradzie. jusz Lewicy Demokratycznej będzie głosował za upo-
O zabranie głosu w imieniu klubu Prawo i Spra- ważnieniem prezydenta do ratyfikowania w imieniu
wiedliwość proszę pana posła Dariusza Seligę.
Polski protokołu V do Konwencji o zakazie lub ogra-
niczeniu użycia pewnych broni konwencjonalnych,
Poseł Dariusz Seliga: które mogą być uważane za powodujące nadmierne
cierpienia lub mające niekontrolowane skutki.
Dziękuję bardzo. Dla nas, posłów lewicy, przystąpienie Polski do
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu tego porozumienia jest czymś absolutnie oczywistym.
Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość mam za- Skoro konflikty zbrojne wciąż pozostają elementem
szczyt przedstawić poparcie klubu wobec rządowego stosunków międzynarodowych, to należy czynić
projektu ustawy o ratyfikacji Protokołu o wybucho- wszystko w celu ich humanitaryzacji, w celu ochrony
wych pozostałościach wojennych do Konwencji o za- ludności cywilnej.
kazie lub ograniczeniu użycia pewnych broni konwen- Wysoka Izbo! Jeśli mówimy o zapobieganiu nega-
cjonalnych, które mogą być uważane za powodujące tywnym skutkom konfliktów zbrojnych dla ludności
nadmierne cierpienia lub mające niekontrolowane cywilnej, to nie można nie wspomnieć o konwencji
skutki, tzw. Protokołu V. Sam protokół V jest częścią ottawskiej, czyli Konwencji o zakazie użycia, składo-
międzynarodowej Konwencji o zakazie lub ogranicze- wania, produkcji i transferu min przeciwpiechotnych
niu użycia pewnych broni konwencjonalnych, które oraz ich zniszczeniu. Polska podpisała tę konwencję
mogą być uważane za powodujące nadmierne cierpie-
już 4 grudnia 1997 r., a więc w dniu wyłożenia jej do
nia lub mające niekontrolowane skutki. Wszedł w ży-
podpisu, jednak do dzisiaj jej nie ratyfikowała. Oprócz
cie w 2006 r. Podpisało go 71 państw. Zgodnie z jego
zapisami, Polska zobowiąże się do usunięcia wszelkich Polski z pierwotnych sygnatariuszy konwencji ottaw-
niebezpiecznych pozostałości po konfliktach zbroj- skiej nie ratyfikowały jej jeszcze tylko Wyspy Mar-
nych. Koszt wywiązania się z nowych zobowiązań shalla. W praktyce jednak realizujemy większość
według wszelkich danych będzie bliski zeru. Podpisa- postanowień tej konwencji. Po grudniu 1997 r. kolej-
nie tego protokołu ma też poprawić wizerunek Polski ne rządy odwlekały decyzję o ratyfikowaniu konwen-
na arenie międzynarodowej. cji ottawskiej, zaś dwa lata temu obecny rząd uznał,
Jeśli chodzi o konsekwencje wejścia tego protokołu że związanie Polski postanowieniami konwencji moż-
w życie, to nie będzie w związku z tym skutków gospo- liwe będzie dopiero w roku 2012, a więc już w następ-
darczych. Przyjęcie protokołu do polskiego porządku nej kadencji parlamentu.
prawnego nie wywrze bezpośrednich skutków finan- Zwłoka w ratyfikowaniu konwencji ottawskiej ne-
sowych dla budżetu państwa ani budżetów jednostek gatywnie wpływa na wizerunek Polski na arenie
samorządu terytorialnego. Potencjalnie znaczącym międzynarodowej, o czym otwarcie mówił na posie-
obciążeniem finansowym dla budżetu może być reali- dzeniu Komisji Spraw Zagranicznych pan minister
zacja postanowień niemających charakteru obligato- Jacek Najder. Przyznał nawet, że ratyfikacja proto-
ryjnego, w szczególności dotyczących działań pomoco- kołu V jest wielce pożądana właśnie w kontekście
wych, wdrożenia pełnej gamy środków zapobiegaw-
pewnej krytyki Polski za tę niezrozumiałą dla spo-
czych, nowelizacji lub uzupełnienia programów szko-
łeczności międzynarodowej zwłokę.
lenia i instrukcji. Jeśli chodzi o skutki społeczne, to w
przypadku konfliktu zbrojnego lub okupacji stosowa- Jako posłowie klubu SLD, będziemy oczywiście
nie postanowień protokołu V przyczyni się do zmniej- głosowali za poparciem ustawy. Dziękuję bardzo.
szenia liczby ofiar oraz ograniczenia kosztów ich lecze- (Oklaski)
nia i rehabilitacji. Dlatego też Klub Parlamentarny
Prawo i Sprawiedliwość będzie popierać ten projekt
ustawy. Dziękuję, panie marszałku. (Oklaski) Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:

Dziękuję panu posłowi.


Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: O zabranie głosu w imieniu klubu Polskiego
Stronnictwa Ludowego proszę pana posła Stanisława
Dziękuję bardzo. Witaszczyka.
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
Projekt ustawy o ratyfikacji Protokołu o wybuchowych pozostałościach wojennych do Konwencji
136 o zakazie lub ograniczeniu użycia pewnych broni konwencjonalnych

Poseł Stanisław Witaszczyk: Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu klubu


Polskiego Stronnictwa Ludowego wnoszę o podjęcie
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu klubu niezwłocznych działań zmierzających do uchwalenia
Polskiego Stronnictwa Ludowego chciałbym przed- ustawy o ratyfikacji Protokołu o wybuchowych pozo-
stawić nasze stanowisko w sprawie projektu ustawy stałościach wojennych do Konwencji o zakazie lub
o ratyfikacji Protokołu o wybuchowych pozostało- ograniczeniu użycia pewnych broni konwencjonal-
ściach wojennych do Konwencji o zakazie lub ogra- nych, które mogą być uważane za powodujące nad-
niczeniu użycia pewnych broni konwencjonalnych, mierne cierpienia lub mające niekontrolowane skut-
które mogą być uważane za powodujące nadmierne ki (Protokół V), sporządzonego w Genewie dnia 28
cierpienia lub mające niekontrolowane skutki (Pro- listopada 2003 r. Dziękuję za uwagę. (Oklaski)
tokół V), sporządzonego w Genewie dnia 28 listopa-
da 2003 r.
Przedmiotowa konwencja stanowi zbiór zobowią- Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
zań o charakterze ogólnym, natomiast właściwe re-
gulacje szczegółowe wprowadzone są przez dołączone Dziękuję bardzo.
do nich protokoły dodatkowe. Sama konwencja spo- W imieniu koła SDPL głos zabierze pani poseł
rządzona w Genewie 10 października 1980 r. odnosi Izabella Sierakowska.
się do pewnych rodzajów broni konwencjonalnej, któ- Uprzejmie proszę.
re z różnych powodów umożliwiają jedynie częściową
kontrolę użytkownika nad skutkami jej działania.
Może to powodować nadmierne cierpienia ludności, Poseł Izabella Sierakowska:
w tym również cywilnej.
Dziękuję.
Zapisy konwencji z 1980 r. dotyczyły wyłącznie
Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Sza-
konfliktów zbrojnych o charakterze międzynarodo-
nowni Panowie! Rzeczywiście bardzo dobrze, że na-
wym. Od grudnia 2001 r. państwa strony konwencji
stępuje ratyfikacja protokołu V. Tak jak mówiliście
rozszerzyły zakres jej obowiązywania również na
przede mną, panowie posłowie, przyczynia się to po-
konflikty zbrojne niemające charakteru międzyna-
prawy wizerunku Rzeczypospolitej Polskiej w kon-
rodowego.
tekście aktualnych trendów w globalnej polityce roz-
Dodatkową sprawą, którą należało uregulować,
brojeniowej. Niestety, zostaje nam jeszcze dodatkowy
było zmniejszenie zagrożeń dla ludności cywilnej
protokół VI, o którym chciałabym powiedzieć. Cieszę
związanych z wybuchowymi pozostałościami wojen- się, że będzie podpisany protokół V, jednak Polska
nymi, jak niewybuchy i porzucona amunicja wybu- należy do tych krajów, które niestety nie podpisały
chowa. konwencji z Oslo. Prawie wszystkie kraje NATO-
Obowiązki nakładane przez protokół V spoczywa- -wskie, m.in. Wielka Brytania, Niemcy i Francja, ją
ją zarówno na państwach stronach protokołu, jak i podpisały, natomiast w jednym szeregu ze Stanami
innych stronach konfliktu zbrojnego. Postanowienia Zjednoczonymi Ameryki, Rosją i Chinami stanęła
przedmiotowego protokołu podzielone zostały na po- Polska, która tej konwencji nie podpisała.
stanowienia obligatoryjne oraz na takie, których Kilka razy pisałam interpelacje do pana ministra
realizacja uzależniona jest od możliwości danego obrony narodowej w tej sprawie. Uważam, że bomby
państwa. W pierwszym przypadku chodzi głównie o kasetowe to jedna z najbardziej perfidnych broni, któ-
zobowiązanie stron konfliktu zbrojnego po zakończe- rej ofiary to przede wszystkim ludność cywilna. Nie
niu działań do natychmiastowego zabezpieczenia i wiem, czy wiecie państwo, jak to wygląda. To jest po
oznakowania zagrożonego terenu oraz niezwłoczne- prostu bomba, która otwiera się, rozpryskuje i wypada
go oczyszczenia go z pozostałości wojennych. W dru- z niej od kilkudziesięciu do kilkuset małych bombek.
gim przypadku chodzi o udzielenie, w miarę możli- O ile bomby przeciwpiechotne można zlokalizować,
wości, pomocy technicznej, finansowej, rzeczowej lub zebrać, o tyle te małe bomby wyskakujące z bomby
w postaci zasobów ludzkich w celu rozwiązywania kasetowej są bardzo trudne do zlokalizowania.
problemów stwarzanych przez wszelkie pozostałości Kiedyś, jak zaczął się konflikt na Bałkanach, by-
wojenne. Szczegółowo przedstawiony został także łam w Jugosławii i widziałam skutki wybuchu takiej
zakres, w jakim protokół V dotyczy spraw uregulo- bomby kasetowej i bomby grafitowej, tak że jest to
wanych w prawie wewnętrznych. przerażające. Byłoby więc dobrze, gdybyśmy zasta-
Dodać również należy, że na posiedzeniu Komisji nowili się nad tym, aby jak najszybciej podpisać rów-
Spraw Zagranicznych oraz Komisji Obrony Narodo- nież dodatkowy protokół VI.
wej postanowiono pozytywnie zaopiniować projekt Pan minister w odpowiedziach na moje interpe-
ustawy i wnieść do Wysokiej Izby o przyjęcie jej bez lacje twierdził, że polskie bomby kasetowe są bardzo
poprawek. Ratyfikacja V protokołu może przyczynić bezpieczne. To już nie jest ten stary typ, który rze-
się również do poprawy wizerunku Rzeczypospolitej czywiście był trudny do zlokalizowania i nie miał
Polskiej w kontekście aktualnych trendów w global- takich gwarancji, jakie w tej chwili są wymagane
nej polityce rozbrojeniowej. przez producentów. Jaka jednak broń może być bez-
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
Projekt ustawy o ratyfikacji Protokołu o wybuchowych pozostałościach wojennych do Konwencji
o zakazie lub ograniczeniu użycia pewnych broni konwencjonalnych 137

Poseł Izabella Sierakowska Proponuję, aby w tym przypadku Sejm wyraził


zgodę na zastosowanie art. 51 pkt 3 regulaminu Sejmu
pieczna? Jest ona skierowana niestety przeciwko oraz aby w dyskusji nad dodanym punktem wysłuchał
ludności cywilnej. 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.
Pamiętam taką wypowiedź pana ministra Sikor- Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm
skiego – mam nadzieję, że więcej to się nie powtórzy propozycję przyjął.
– który kiedyś powiedział, że dzisiaj bomby kasetowe Sprzeciwu nie słyszę.
nie są tak strasznie uciążliwe. Wtedy rozległ się głos Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 16.
tych wszystkich, którzy występują właśnie przeciwko porządku dziennego: Przedstawiona przez mi-
takiej broni masowej zagłady, zagłady ludności nistra spraw wewnętrznych i administracji in-
przede wszystkim cywilnej, bo oblicza się, że od do- formacja o realizacji w 2009 r. „Programu mo-
brych kilku lat ponad 100 tys. dzieci i nieżołnierzy dernizacji Policji, Straży Granicznej, Państwo-
zginęło z powodu właśnie tego rodzaju broni, bardzo wej Straży Pożarnej i Biura Ochrony Rządu w
niebezpiecznej broni. latach 2007–2011” (druk nr 3024) wraz ze stano-
Tak więc, popierając wniosek, który złożyły obie wiskiem Komisji Administracji i Spraw We-
Komisje: Spraw Zagranicznych i Obrony Narodowej, wnętrznych (druk nr 3322).
mam nadzieję, że w najbliższym czasie dodatkowy Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w
protokół nr VI również będzie ratyfikowany. Dzięku- Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji
ję. (Oklaski) pana Adama Rapackiego w celu przedstawienia in-
formacji.
Uprzejmie proszę pana ministra.
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:

Dziękuję bardzo, pani poseł. Podsekretarz Stanu w Ministerstwie


Czy pan poseł sprawozdawca chciałby zabrać Spraw Wewnętrznych i Administracji
głos? Adam Rapacki:
Uprzejmie proszę, pan poseł Dariusz Seliga.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rok 2009 był
trzecim rokiem realizacji „Programu modernizacji
Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożar-
Poseł Dariusz Seliga:
nej i Biura Ochrony Rządu”, programu, który począt-
kowo był planowany tylko na lata 2007–2009. Pier-
Dziękuję bardzo.
wotnie realizację programu zapisano w tych latach.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie marszałku
Niestety trudna sytuacja gospodarcza kraju spowo-
chciałbym serdecznie podziękować koleżankom i ko-
dowała, że 2 lipca 2009 r. Sejm uchwalił ustawę no-
legom, całej Izbie, że przy tak ważnych sprawach
welizującą ustawę modernizacyjną i w praktyce roz-
związanych z bezpieczeństwem państwa jeszcze raz łożył wydatki, które były planowane na rok 2009, na
pokazujemy, że potrafimy pracować ponad podziała- lata 2010 i 2011. W praktyce ta nowelizacja polegała
mi politycznymi. Jest to bardzo ważne i jest to warte na przeniesieniu wydatków przewidzianych na rok
podkreślenia. Dziękuję bardzo, panie marszałku. 2009. Z kwot przewidzianych początkowo w wysoko-
(Oklaski) ści 2 583 105 tys. zł przeniesiono na rok 2010 kwotę
491 504 tys. zł, a na rok 2011 kwotę 102 mln zł. Tak
więc w roku 2009 do wydatkowania pozostały środki
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: w kwocie 1 989 601 tys. zł.
W praktyce podział tych środków wyglądał nastę-
Dziękuję. pująco. Na Policję w 2009 r. przeznaczono 1 350 680
Zamykam dyskusję. tys. zł. Policja wykonała te wydatki w 99,9%. Na
Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpi- Straż Graniczną planowano wydać 358 431 tys. zł.
my w bloku głosowań. Straż Graniczna wydatkowała w 100% zakładane w
Komisja Finansów Publicznych przedłożyła spra- planie środki. Państwowa Straż Pożarna, która
wozdanie o: rządowym projekcie ustawy o zmianie otrzymała w planie 267 843 tys. zł, wydatkowała
ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy środki w 99,8%. Biuro Ochrony Rządu według planu
Prawo o miarach, komisyjnym projekcie ustawy o miało do dyspozycji 12 647 tys. zł i wydatkowało
zmianie ustawy o podatku od towarów i usług. 99,9%. Tak więc wszystkie 4 służby wydatkowały
Sprawozdanie to zostało paniom i panom posłom środki łącznie w wysokości 99,9%.
doręczone w druku nr 3826. Najważniejsze efekty uzyskane w 2009 r. są na-
W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii stępujące. W Policji zakupiono m.in. 3777 pojazdów,
Konwentu Seniorów, marszałek Sejmu podjął decyzję blisko 7,5 tys. pistoletów 9-milimetrowych, 3400 szt.
o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmu- pałek szturmowych, 3,5 tys. szt. pałek wielofunkcyj-
jący rozpatrzenie tego sprawozdania. nych, zakupiono ponad 4 tys. kamizelek kuloodpor-
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
Informacja o realizacji w 2009 r. „Programu modernizacji Policji, Straży Granicznej,
138 Państwowej Straży Pożarnej i Biura Ochrony Rządu w latach 2007–2011”

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw w tym w Policji ponad 3177, w Straży Granicznej –
Wewnętrznych i Administracji Adam Rapacki 236, a w Państwowej Straży Pożarnej – 528. Na ko-
niec 2009 r. zatrudniono ogółem w ramach programu
nych, tarcz, 30 tys. kompletów umundurowania. 5515 osób, z tego w Policji 4699, w Straży Granicznej
Dokonano też wielu, wielu innych zakupów. Także w – 212, a w Państwowej Straży Pożarnej – 604.
pozostałych formacjach wydatkowano te środki na Realizacja programu modernizacji pozwala na
zakup, również na wyposażenie w zakresie łączności, jakościową poprawę funkcjonowania wszystkich for-
informatyki. macji podległych ministrowi spraw wewnętrznych,
W latach 2007–2009 w ramach planowanych przed- co w wymierny sposób przekłada się na poprawę bez-
sięwzięć w zakresie budowy nowych i modernizacji pieczeństwa w państwie. Warto byłoby tu podkreślić,
użytkowanych obiektów zakończono budowę i zmoder- że w ostatnich latach udaje się utrzymać dobre ten-
nizowano blisko 295 nowych obiektów, z czego w Po- dencje związane ze spadkiem przestępczości i z oceną
licji 112 obiektów, w Straży Granicznej 46 obiektów i poczucia bezpieczeństwa. Warto byłoby też wskazać,
w Państwowej Straży Pożarnej 137 obiektów. że blisko 90% obywateli, mieszkańców Polski, uważa
Środki przeznaczone na ustawę modernizacyjną swoje najbliższe miejsce zamieszkania za bezpieczne.
pozwoliły również na wzmocnienie motywacyjnego Prawie 70% obywateli uważa, że Polska jest krajem
uposażenia wynagrodzeń funkcjonariuszy. I tak bu- bezpiecznym, jak również dobrze ocenia pracę służb
dżet Policji na wzmocnienie motywacyjnego systemu policyjnych. Po kolejnej także ta modernizacja pozwa-
uposażeń w latach 2007–2009 zwiększono o 1 216 113 la na to, żeby wszystkie służby, nie tylko policyjne, ale
tys. zł, co pozwoliło na wzrost mnożnika kwoty ba- również ratownicze, zdecydowanie szybciej niż jeszcze
zowej z poziomu 2,03 do wysokości 2,65. W praktyce kilka lat temu były w stanie podejmować interwencje
pozwoliło to na podniesienie przeciętnego uposażenia i działania. Między innymi to stanowi efekt wprowa-
policjanta brutto wraz z nagrodą roczną z kwoty dzenia właśnie ustawy modernizacyjnej.
2963 zł w 2006 r. do kwoty 4036 zł na koniec roku Żałujemy tylko tego, że w tym roku kończy się
2009, tj. prawie o 36% przez te 3 lata. W 2009 r. prze- proces realizacji ustawy modernizacyjnej. W kierow-
ciętne uposażenie policjanta wzrosło o 333 zł. nictwie Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Admi-
W Straży Granicznej na motywacyjny system płac nistracji doszliśmy do wniosku, że przygotujemy za-
przeznaczono kwotę 204 703 tys. zł, co pozwoliło na łożenia nowej ustawy modernizacyjnej. Będziemy
wzrost mnożnika kwoty bazowej z poziomu 2,05 w zabiegali o przystąpienie do prac nad nią na forum
2006 r. do mnożnika 2,67 w 2009 r. Przełożyło się to rządu, a później na forum parlamentu. Mam nadzie-
na podwyższenie średniej płacy funkcjonariusza ję, iż uda się to przeforsować w ramach rządu, bo
Straży Granicznej z kwoty 2992 zł w 2006 r. do kwo- oznaczałoby to dalszy postęp w tym zakresie, a co za
ty 4067 zł na koniec 2009 r. Wzrost o 35,9%. Średnie tym idzie, rzeczywistą poprawę bezpieczeństwa
uposażenie funkcjonariusza Straży Granicznej w mieszkańców.
2009 r. wzrosło o 333 zł. Panie Marszałku! Dostarczyliśmy Wysokiej Izbie
W Państwowej Straży Pożarnej również przezna- szczegółowe sprawozdanie z realizacji programu, dla-
czono środki na motywacyjny system płac. Przezna- tego zreferowałem je w takim telegraficznym skrócie.
czono na ten cel 428 715 tys. zł, co pozwoliło na wzrost Proszę o przyjęcie sprawozdania z realizacji progra-
mnożnika kwoty bazowej z poziomu 1,86 do wysokości mu. Dziękuję bardzo.
2,59. W praktyce przełożyło się to na wzrost uposaże-
nia brutto z poziomu 2715 zł w 2006 r. do kwoty 3945
zł na koniec 2009 r. Jest to wzrost o 45,3%. Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
W Biurze Ochrony Rządu na wzrost uposażeń,
czyli wzrost motywacyjnego systemu płac, przezna- Dziękuję bardzo, panie ministrze, za tę informa-
czono kwotę 28 310 tys. zł, co pozwoliło na wzrost cję.
mnożnika kwoty bazowej z poziomu 2,13 do wysoko- O zabranie głosu proszę pana posła Janusza Dzię-
ści 2,76. W praktyce przekładało się to na wzrost cioła w celu przedstawienia sprawozdania komisji.
przeciętnego wynagrodzenia funkcjonariuszy Biura
Ochrony Rządu z kwoty 3109 zł w 2006 r. do kwoty
4204 zł na koniec 2009 r., zatem nastąpił tu wzrost o Poseł Sprawozdawca Janusz Dzięcioł:
35,2%. Przeciętne uposażenie funkcjonariusza Biura
Ochrony Rządu w 2009 r. wzrosło o 351 zł. Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sejm
Środki na modernizację pozwoliły również na Rzeczypospolitej V kadencji 12 stycznia 2007 r.
wdrożenie tak zwanego procesu ucywilnienia w służ- uchwalił ustawę o ustanowieniu „Programu moder-
bach podległych ministrowi spraw wewnętrznych. To nizacji Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży
ucywilnienie w praktyce polegało na tym, że na miej- Pożarnej, Biura Ochrony Rządu w latach 2007–2009”.
sca funkcjonariuszy zatrudniono pracowników cy- Sejm VI kadencji 2 lipca 2009 r. uchwalił nowelizację
wilnych. W wyniku tego procesu zastępowania funk- ustawy w kierunku wydłużenia okresu obowiązywa-
cjonariuszy pracownikami cywilnymi w latach 2007– nia programu do końca 2011 r., tak aby została za-
–2009 wygospodarowano łącznie blisko 4 tys. etatów, pewniona pełna realizacja zadań związanych z wy-
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
Informacja o realizacji w 2009 r. „Programu modernizacji Policji, Straży Granicznej,
Państwowej Straży Pożarnej i Biura Ochrony Rządu w latach 2007–2011” 139

Poseł Sprawozdawca Janusz Dzięcioł chodów osobowo-terenowych ze specjalną ochroną.


Kolejne zakupy zaplanowano do realizacji na 2010 i
mianą wyposażenia i sprzętu oraz modernizacją in- 2011 r. Zakupiono nowoczesne uzbrojenie pozwalają-
frastruktury teleinformatycznej, budowlanej, forma- ce na lepsze działania funkcjonariuszy BOR w stre-
cji bezpieczeństwa i porządku publicznego podległych fach objętych działaniami wojennymi. Zakupiono
ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych i analizatory substancji niewiadomego pochodzenia.
administracji. Nowelizacja ustawy nie spowodowała Kontynuowano wymianę radiotelefonów i innego
zmiany kwoty przewidzianej pierwotnie na realizację sprzętu. Zakończono pierwszy etap modernizacji in-
programu. Program jest realizowany przez komen- frastruktury telekomunikacyjnej oraz remont obiek-
dantów głównych Policji, Straży Pożarnej, Straży tu o specjalnym znaczeniu. Wszystkie zadania okre-
Granicznej oraz szefa Biura Ochrony Rządu. Nadzór ślone w planie programu dla BOR w 2009 r. zostały
nad wykonywaniem programu sprawuje minister wykonane.
spraw wewnętrznych i administracji. Jak wynika z przedstawionego sprawozdania, wy-
Szanowny Panie Marszałku! W Policji na realiza- datki przewidziane na wykonanie w 2009 r. „Progra-
cję programu w 2009 r. przeznaczono 1 350 680 tys. mu modernizacji Policji, Straży Granicznej, Państwo-
zł. Plan wydatków w odniesieniu do poszczególnych wej Straży Pożarnej i Biura Ochrony Rządu w latach
przedsięwzięć był kilkakrotnie zmieniany, ale tylko 2007–2011”, zostały zrealizowane na poziomie blisko
po to, aby racjonalnie wykorzystać przyznane środki. stuprocentowym, co oznacza, że zaplanowane przed-
Planowane wydatki zrealizowano na poziomie 1 348 sięwzięcia zostały w 2009 r. w pełni zrealizowane.
914 tys. zł, czyli w 99,9%. Zakup środków transportu Ustawa była nowelizowana w 2009 r. Zmiana ustawy
miał na celu odtworzenie parku transportowego Po- nie spowodowała zmiany kwoty przyznanej pierwotnie
licji na poziomie umożliwiającym jego dalsze unowo- na zadania przeniesione w ramach nowelizacji na lata
cześnianie. Ogółem wartość zakupów środków trans-
2010 i 2011, które zostaną w pełni zrealizowane.
portowych wyniosła 245 991 tys. zł. Opłacono także
Reasumując, panie marszałku, chciałbym powie-
zobowiązania z 2008 r. na kwotę 94 734 tys. zł. W
dzieć, iż marszałek Sejmu po zasięgnięciu opinii Pre-
policyjnym lotnictwie przeprowadzono remonty i mo-
zydium Sejmu skierował 6 maja 2010 r. powyższą in-
dernizację śmigłowców, co w dużej mierze polepszyło
formację do Komisji Administracji i Spraw Wewnętrz-
ich mobilność. W 2009 r. poprawiono stan uzbrojenia
nych w celu rozpatrzenia. Komisja Administracji i
policjantów w broń krótką. Obecnie na wyposażeniu
Spraw Wewnętrznych po jej rozpatrzeniu na posiedze-
policjantów znajduje się 680 771 kompletów nowocze-
snej broni krótkiej. Polepszył się stan posiadania osłon niach 8 lipca 2010 r. oraz 4 sierpnia 2010 r. wnosi, aby
balistycznych, kamizelek kuloodpornych. Wprowadzo- Wysoki Sejm raczył przyjąć informację zawartą w dru-
no ciężkie tarcze ochronne o podwyższonych parame- ku nr 3024. Dziękuję bardzo.
trach. Tak więc jeśli chodzi o Policję, realizacja pro-
gramu w 2009 r. została w pełni wykonana.
W Straży Granicznej na realizację programu w Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
2009 r. przeznaczono 358 431 tys. zł. Realizacja zo-
stała wykonana na poziomie 358 403 tys., czyli w Dziękuję bardzo panu posłowi Januszowi Dzięcio-
100%. Spełniono wszystkie zamierzenia w zakresie łowi za przedstawienie sprawozdania komisji.
zakupów środków transportowych, sprzętu i wypo- Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po-
sażenia specjalnego oraz wszystkie zamierzenia bu- rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad-
dowlane. czeń w imieniu klubów i kół.
W Państwowej Straży Pożarnej na realizację pro- Otwieram dyskusję.
gramu przeznaczono 267 843 tys., zaś wydatki zre- Rozpoczynamy wystąpienia w imieniu klubów.
alizowano na poziomie 267 319 tys. zł, czyli w 99,8%. Pierwszy głos zabierze pan poseł Paweł Orłowski
Zakupiono 75 sztuk samochodów ratowniczo-gaśni- w imieniu Klubu Parlamentarnego Platforma Oby-
czych i samochodów do ratownictwa wysokościowe- watelska, którego zapraszam.
go. Bardzo ważny element modernizacji w Państwo-
wej Straży Pożarnej stanowiły wybudowanie i mo-
dernizacja 22 strażnic, zakup wyposażenia specjal- Poseł Paweł Orłowski:
nego gwarantującego indywidualną ochronę straża-
ków oraz modernizacja sieci lokalnych i węzłów tele- Dziękuję, panie marszałku.
informatycznych. Zrealizowano projekt modernizacji Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoki Sej-
SWD-ST, poprawiając efektywność działania pionu mie! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu
operacyjnego. Parlamentarnego Platforma Obywatelska w sprawie
Na realizację programu w Biurze Ochrony Rządu informacji o realizacji w 2009 r. „Programu moder-
przeznaczono 12 647 tys., zaś wydatki zrealizowano nizacji Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży
na poziomie 12 635 tys., czyli w 99,9%. W związku z Pożarnej i Biura Ochrony Rządu w latach 2007–2011”,
dokonanymi korektami środków finansowych ogra- zawartej w druku nr 3024, wraz ze stanowiskiem
niczono zakup środków transportu do dwóch samo- Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych, oma-
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
Informacja o realizacji w 2009 r. „Programu modernizacji Policji, Straży Granicznej,
140 Państwowej Straży Pożarnej i Biura Ochrony Rządu w latach 2007–2011”

Poseł Paweł Orłowski ocenę informacji przedłożonej przez pana ministra,


w tym miejscu należy zwrócić uwagę na potrzebę
wianym przed chwilą przez pana posła Dzięcioła, przygotowania nowej ustawy, która pozwoliłaby na
zawartym w druku nr 3322. kontynuację realizacji programu modernizacji służb
Jak już wskazywał pan minister i jak wskazywał porządku publicznego. Takie stanowisko prezentuje
pan poseł, rok ubiegły był trzecim rokiem realizacji kierownictwo resortu, takie również stanowisko, po-
programu, który pierwotnie był przewidziany na 3 parte dezyderatem do prezesa Rady Ministrów, pre-
lata: 2007–2009, jednak, jak wiemy, ze względu na zentowała Komisja Administracji i Spraw Wewnętrz-
trudności finansowe trzeba było dokonać zmian, co nych. Powtórzę: trudno nie zgodzić się z takim sta-
stanowi ważny fakt. Program został wydłużony o 2 nowiskiem, warto pracować nad założeniami nowej
lata: 2010–2011. Nie zmieniło to kwoty wydatków, ustawy, ostatecznie przygotować projekt nowej usta-
lecz spowodowało przeniesienie części wydatków na wy i uzależnić moment wejścia jej w życie od sytuacji
lata 2010–2011. To jest ważny fakt z punktu widze- finansowej państwa. Jeśli pojawią się możliwości fi-
nia oceny tej jednorocznej realizacji programu. Kwo- nansowe, będzie można od razu angażować środki, a
ta, jaką zaplanowano na 2009 r., wyniosła 1 989 601 z pewnością będzie to również czytelny, pozytywny
tys. zł, a więc mniej, niż zakładał program moderni- sygnał dla służb podległych ministrowi.
zacji w pierwotnym brzmieniu, nadal jednak kwota Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
ta była znaczna. Podsumowując, w imieniu Klubu Parlamentarnego
Dokonując oceny realizacji programu, należy Platforma Obywatelska mam przyjemność rekomen-
zwrócić uwagę na przedmiot i celowość wydatków dować przyjęcie przez Wysoką Izbę przedstawionej
oraz efektywność wykorzystywania środków przewi- przez ministra spraw wewnętrznych i administracji
dzianych na realizację programu. Aby nie utrzymy- informacji o realizacji w 2009 r. „Programu moder-
wać w niepewności zainteresowanych, chciałbym nizacji Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży
podkreślić, że ocena w obu tych zakresach jest jed- Pożarnej i Biura Ochrony Rządu w latach 2007–2011”,
noznacznie pozytywna i z pewnością można uznać zawartej w druku nr 3024. Dziękuję. (Oklaski)
realizację programu za sukces, także sukces mini-
sterstwa odpowiedzialnego za jego wdrażanie.
W zakresie celowości ministerstwo, wespół z Ko- Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
misją Administracji i Spraw Wewnętrznych, wyraź-
nie wskazuje, że dzięki ustawie modernizacyjnej Dziękuję bardzo panu posłowi.
nastąpiła znacząca poprawa funkcjonowania wszyst- O zabranie głosu w imieniu Klubu Parlamentar-
kich czterech służb podległych ministrowi spraw nego Prawo i Sprawiedliwość proszę pana posła Ja-
wewnętrznych i administracji. Następuje wzrost su- rosława Zielińskiego.
biektywnego poczucia bezpieczeństwa obywateli, Nie widzę pana posła.
podtrzymana jest tendencja spadkowa, jeśli chodzi o Nie jest to najlepsza sytuacja, ale przecież nie bę-
liczbę popełnianych przestępstw. Klub Parlamentar- dziemy ingerować w prace niezależnie, demokratycz-
ny Platforma Obywatelska podziela to stanowisko nie funkcjonujących klubów.
ministerstwa, stanowisko komisji. O zabranie głosu w imieniu Klubu Poselskiego
Pan minister oraz pan poseł sprawozdawca bar- Sojusz Lewicy Demokratycznej proszę panią poseł
dzo rzeczowo i wnikliwie przedstawili zakres wydat- Stanisławę Prządkę.
ków, charakter infrastruktury obejmującej obiekty, Uprzejmie proszę.
sprzęt, wyposażenie. Z pewnością trzeba podkreślić,
że przeznaczone środki przyczyniły się do unowocze-
śnienia wyposażenia i sprzętu, powstrzymania deka- Poseł Stanisława Prządka:
pitalizacji już użytkowanego wyposażenia. Warto raz
jeszcze podkreślić, że środki finansowe na moderni- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
zację poszczególnych służb przeznaczone były nie Mam zaszczyt w imieniu Klubu Poselskiego Sojusz
tylko na remonty, zakup sprzętu, ale również na Lewicy Demokratycznej przedstawić nasze stanowi-
wzmocnienie motywacyjnego systemu uposażeń sko w sprawie informacji ministra spraw wewnętrz-
funkcjonariuszy oraz ucywilnienie formacji. Jedno- nych i administracji o realizacji w 2009 r. „Programu
cześnie rok 2009 był ostatnim rokiem, w którym re- modernizacji Policji, Straży Granicznej, Państwowej
alizowano wzmocnienie motywacyjnego systemu Straży Pożarnej i Biura Ochrony Rządu w latach
uposażeń. Jeśli chodzi o efektywność wydatkowania 2007–2011” (druk nr 3024).
środków, to nie będę przytaczał wydatkowanych Sejm Rzeczypospolitej Polskiej przyjął jednogło-
kwot zaplanowanych w poszczególnych służbach. śnie w 2007 r. ustawę tak zwaną modernizacyjną o
Wystarczy wskazać jedną liczbę: łącznie wszystkie ustanowieniu programu modernizacji służb mundu-
służby wydatkowały 99,9% zaplanowanej kwoty, a rowych w latach 2007–2009. Na wykonanie progra-
więc efektywność jest bardzo wysoka. mu przeznaczono z budżetu państwa w ciągu 3 lat
Rok następny – 2011 r. – będzie ostatnim rokiem kwotę 6 301 058 tys. zł. Nadzór nad realizacją pro-
realizacji programu i dlatego, choć to wykracza poza gramu sprawuje minister spraw wewnętrznych i ad-
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
Informacja o realizacji w 2009 r. „Programu modernizacji Policji, Straży Granicznej,
Państwowej Straży Pożarnej i Biura Ochrony Rządu w latach 2007–2011” 141

Poseł Stanisława Prządka Granicznej należy zaliczyć rozbudowę i utrzymanie


platformy teleinformatycznej, rozbudowę infrastruk-
ministracji. Program ten obejmuje między innymi tury centralnego węzła telekomunikacyjnego i inne
wymianę oraz modernizację wyposażenia i sprzętu, zadania. W Państwowej Straży Pożarnej zakupiono
powstrzymanie dekapitalizacji sprzętu, wyposażenia samochody: 13 sztuk pojazdów ratowniczo-gaśni-
oraz obiektów infrastruktury, a także wzmocnienie czych średnich i 21 sztuk ciężkich, a także pojazdy
motywacyjnych systemów uposażeń funkcjonariuszy ratownictwa wysokościowego. Jeśli chodzi o BOR, to
oraz ucywilnienie formacji poprzez zastąpienie funk- zmieniające się potrzeby i wymagania wynikające z
cjonariuszy pełniących służbę na stanowiskach nie- zagrożeń, jakie niesie współczesna cywilizacja, zosta-
związanych bezpośrednio z podstawowymi zadania- ły w części spełnione w drodze zakupu niezbędnego
mi formacji pracownikami cywilnymi. sprzętu, a także środków transportu.
Wysoka kwota środków finansowych, jaka zosta- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzięki ustawie
ła przeznaczona w ciągu 3 lat na 4 służby munduro- modernizacyjnej nastąpiła znaczna poprawa funkcjo-
we, to jest Policję, Straż Graniczną, Państwową Straż nowania służb podległych ministrowi spraw we-
Pożarną i Biuro Ochrony Rządu, została skierowana wnętrznych i administracji. Komisja Administracji i
na najbardziej potrzebne tym jednostkom zadania, Spraw Wewnętrznych zapoznała się z informacją mi-
między innymi także na budowę nowych i moderni- nistra spraw wewnętrznych i administracji dotyczącą
zację użytkowanych obiektów. Największym benefi- realizacji programu modernizacji służb munduro-
cjentem środków finansowych jest Policja, dla której wych w 2009 r. Komisja w przyjętym jednogłośnie
przeznaczono kwotę około 4,5 mld zł, to jest 71% środ- dezyderacie skierowanym do premiera rządu Rzeczy-
ków przyznanych na program. Na potrzeby moderni- pospolitej Polskiej wyraziła stanowisko, w którym
zacyjne Straży Granicznej i Państwowej Straży Pożar- dostrzega konieczność utworzenia nowego programu
nej zostały przeznaczone środki w wysokości po około modernizacji służb mundurowych, który stanowiłby
14%, natomiast na Biuro Ochrony Rządu – 1,1%. kontynuację działań rozpoczętych w omawianym
W roku 2008 – drugim roku realizacji programu dzisiaj programie. Klub Poselski Sojusz Lewicy De-
– nastąpiło jego załamanie spowodowane między in- mokratycznej uznaje, że stanowisko zaprezentowane
nymi słabym wówczas zaawansowaniem realizacji w tym dezyderacie jest słuszne, będzie wspierał te
programu, ograniczeniami wydatków budżetu pań- działania i będzie głosował za przyjęciem informacji.
stwa, w wyniku czego resort spraw wewnętrznych i Dziękuję bardzo. (Oklaski)
administracji otrzymał zmniejszone zasilenie budże-
tu pozostającego w dyspozycji ministra właściwego
do spraw wewnętrznych i administracji. W grudniu Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
2008 r. nastąpiło przeniesienie zobowiązań tego roku
i sfinansowanie ich budżetem resortu na rok 2009. Dziękuję bardzo, pani poseł.
W tej sytuacji rząd złożył projekt wydłużenia czasu O zabranie głosu w imieniu Klubu Parlamentar-
obowiązywania ustawy na lata 2010–2011. Program nego Prawo i Sprawiedliwość proszę pana posła Ja-
modernizacji służb mundurowych wszedł więc w rok rosława Zielińskiego.
2009 z realnie, podkreślam, realnie zmniejszonymi
kwotami na jego realizację w wyniku zwykłego rolo-
wania kwot i zadań, których realizacja była opóźnio- Poseł Jarosław Zieliński:
na i nie została wsparta dodatkowymi środkami fi-
nansowymi. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Najpierw wyja-
W praktyce nowelizacja ustawy spowodowała prze- śnienie. Byłem przygotowany zgodnie z planem go-
niesienie części wydatków z roku 2009 na rok 2010 i dzinowym, ale trochę się to wszystko przyspieszyło,
2011. Z pierwotnie planowanej kwoty 2 583 105 tys. zł stąd ta zmieniona kolejność i moje przyjście na salę
przeniesiono kwotę 491 504 tys. zł na rok 2010 oraz w tym momencie.
kwotę 102 mln zł na rok 2011. Dlatego też w roku 2009 Zanim odniosę się do sprawozdania, do informacji
wydatkowana kwota środków wynosi 1 989 601 tys. za 2009 r., kilka słów o historii, bo tego nie da się
zł. Poszczególne służby wykorzystały środki finanso- uniknąć. Mianowicie celem uchwalonej przez Sejm z
we przeznaczone na realizację programu w 2009 r. inicjatywy rządu Prawa i Sprawiedliwości ustawy z
niemal w pełnym zakresie. I tak: w Policji zrealizowa- 12 stycznia 2007 r. o ustanowieniu „Programu mo-
no zadania w 99,9%, w Straży Granicznej – w 100%, dernizacji Policji, Straży Granicznej, Państwowej
w Państwowej Straży Pożarnej – w 99,8%, a w Biurze Straży Pożarnej i Biura Ochrony Rządu w latach
Ochrony Rządu – w 99,9%. Łącznie wszystkie służby 2007–2009” było, cytuję, stworzenie warunków do
wydatkowały dobrze zaplanowaną sumę, czyli 99,9% pełnej realizacji ustawowych zadań przez te formacje
planowanych kwot. (Dzwonek) ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego oraz
Jeśli można, panie marszałku, za chwilę kończę. istotna poprawa skuteczności ich działania, warun-
W Policji dokonano zakupu niezbędnego sprzętu kująca zapewnienie bezpieczeństwa państwa oraz
i wyposażenia, środków transportu, broni, a także obywateli. Na realizację programu na trzy lata: 2007,
nowoczesnego umundurowania policjantów służb 2008 i 2009, została zagwarantowana dodatkowa
liniowych. Do najważniejszych przedsięwzięć Straży kwota 6301 mln zł.
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
Informacja o realizacji w 2009 r. „Programu modernizacji Policji, Straży Granicznej,
142 Państwowej Straży Pożarnej i Biura Ochrony Rządu w latach 2007–2011”

Poseł Jarosław Zieliński się zakupi uzbrojenie, które będzie używane przez
ten czas, teraz, czy za dwa lata.
Służby mundurowe długo na taką ustawę czekały. Wysoki Sejmie! Komisja Administracji i Spraw We-
Po raz pierwszy od wielu lat państwo stworzyło moż- wnętrznych rekomenduje przyjęcie informacji ministra
liwość szybkiego unowocześnienia formacji odpowie- spraw wewnętrznych o realizacji programu w 2009 r.
dzialnych za bezpieczeństwo obywateli, zakupu i wy- Odnoszę wrażenie, że takie stanowisko wynika bar-
miany sprzętu transportowego, uzbrojenia, sprzętu dziej z pozytywnej oceny faktu, że ten program jest
i wyposażenia specjalnego, budowy systemów telein- w ogóle jakoś realizowany, że w ogóle istnieje i przyno-
formatycznych, budowy nowych i remontów użytko- si jakieś efekty, bo przecież przynosi, niż z wnikliwej
wanych obiektów, zastąpienia części funkcjonariuszy i szczegółowej analizy jego wdrażania w 2009 r. w kon-
pracownikami cywilnymi, wreszcie znaczącej pod- tekście całości programu, stopnia realizacji jego celów
wyżki wynagrodzeń. W roku 2007 i w pierwszej po- w stosunku do pierwotnych założeń.
łowie 2008 r. program był prawidłowo realizowany Realizacja programu w 2009 r. przedstawiona
i zaczął przynosić pozytywne, wymierne efekty oraz przez ministra spraw wewnętrznych i administracji
umacniające się przekonanie, że nareszcie formacje w druku sejmowym nr 3024 z 28 kwietnia 2010 r.
odpowiedzialne za porządek publiczny i bezpieczeń- budzi co najmniej następujące zastrzeżenia. Po pierw-
stwo Polaków uzyskają instrumenty pozwalające na sze, nie zawiera ona, podobnie jak informacja za 2008 r.,
skuteczność w przeciwdziałaniu współczesnym za-
sprawozdania z działań, do których zobowiązywały
grożeniom, a jest ich wiele.
wyniki kontroli NIK za pierwsze półroczne 2008 r.
Niestety, już w pierwszej połowie 2008 r., a więc
Jakie wnioski wyciągnął z nich minister spraw we-
zaraz po objęciu władzy przez obecną koalicję PO–
wnętrznych i administracji odpowiedzialny, zgodnie
–PSL, pojawiły się poważne problemy z realizacją
z ustawą, za nadzór nad wykonaniem programu?
programu. Najpierw minister spraw wewnętrznych
i administracji nie potrafił wdrożyć należnych i wy- (Dzwonek)
nikających z tego programu podwyżek dla funkcjo- Panie marszałku, 10 minut czy 5, bo miałem 10.
nariuszy. Przypominam protest w postaci akcji „Wi-
delec” z początku 2008 r. Później liczne nawarstwia-
jące się nieprawidłowości spowodowały nawet nega- Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
tywną, wręcz druzgocącą ocenę Najwyższej Izby
Kontroli. Wreszcie pod koniec 2008 r. okazało się, że Proszę mówić, miał pan 5 minut, ale proszę do-
resort spraw wewnętrznych, podobnie jak inne resor- kończyć myśl.
ty, nie otrzymał zasilenia finansowego w pełnej wy-
sokości, wynikającej z ustawy budżetowej na 2008 r.,
mimo że jej przecież nie znowelizowano. Zabrakło Poseł Jarosław Zieliński:
kwoty 837 mln zł, z czego 474,5 mln zł na realizację
programu modernizacji. Nie można tego było jeszcze Była informacja o 10-minutowych wystąpie-
wówczas tłumaczyć kryzysem światowym. Kwota ta niach. Ja mam przygotowane dłuższe, wobec tego je
już nigdy nie została przywrócona, a jedynie część skrócę.
wydatków przewidzianych na następne lata przesu-
nięto na wydłużony okres obowiązywania programu
do roku 2011. Nigdy nie dowiedziałem się, Wysoka Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Izbo, choć stawiałem to pytanie z tej mównicy wielo-
krotnie, także na posiedzeniach komisji, jakie elemen- Nie, nie, przepraszam, panie pośle. Pan każdemu
ty programu nie zostaną w związku z tym wykonane. zarzuca mówienie nieprawdy. Mówi pan teraz, iż po-
Może pan minister zechce o tym powiedzieć dzisiaj, wiedziałem, że jest 10 minut. Przecież nie było pana
choć mówię to bez większej nadziei i przekonania, ale na sali. Mówiłem o 5-minutowych oświadczeniach,
jednak trzeba do końca się tego domagać. tak że proszę może ważyć słowa, że...
Dlatego trzeba zdecydowanie zaprotestować prze-
ciwko wprowadzaniu w błąd Wysokiego Sejmu przez
rząd, przez ministra, który w tym przypadku poka- Poseł Jarosław Zieliński:
zuje przykład tzw. kreatywnej księgowości. Niepraw-
dą jest bowiem to, co nam się wmawia, czyli że kwo- Panie marszałku, upewniałem się w sekretariacie
ta na modernizację, na realizację programu moder- posiedzeń...
nizacji nie została zmieniona. Została ona zmniejszo-
na o 474,5 mln zł, a rozciągnięcie realizacji programu
na dwa kolejne lata spowodowało też to, że efekty Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
programu będą mniejsze. Przecież ma znaczenie to,
czy się podwyżki uruchomi teraz, czy za dwa lata, czy ...próbuję pana na każdym kroku oszukiwać –
się zbuduje system teleinformatyczny oparty na no- a to jeśli chodzi o informację, którą składa pan mini-
woczesnych technologiach teraz, czy za dwa lata, czy ster, a to moimi informacjami.
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
Informacja o realizacji w 2009 r. „Programu modernizacji Policji, Straży Granicznej,
Państwowej Straży Pożarnej i Biura Ochrony Rządu w latach 2007–2011” 143

Poseł Jarosław Zieliński: wniosku o odrzucenie przez Sejm informacji ministra


spraw wewnętrznych i administracji zawartej w dru-
Skończył pan już, panie marszałku? ku nr 3024. Sposób realizacji programu w wielu ob-
Mówię panu, że przed chwilą upewniałem się szarach wypacza bowiem jego pierwotne założenia
w Sekretariacie Posiedzeń Sejmu. Było powiedziane, i prowadzi do zmarnowania części możliwych do uzy-
że 10 minut, więc... skania efektów. Nie przesłania to faktu pozytywnej
oceny samej koncepcji programu, jego jakości wyj-
ściowej i częściowo dobrych, osiągniętych już i osią-
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: ganych, bardzo pożądanych jego rezultatów. Policja
nie jeździ już 20-letnimi polonezami i nie używa po-
Bardzo proszę kontynuować, ale proszę zmierzać chodzących z PRL maszyn do pisania, jak było do
do końca wypowiedzi. niedawna.
Chciałbym jeszcze poinformować, że w związku
z tym, że program ten powinien być kontynuowany,
Poseł Jarosław Zieliński: Klub Parlamentarny Prawa i Sprawiedliwości przy-
gotował projekt nowego programu, który złoży do
Po drugie, nie odnajdujemy w tym dokumencie laski marszałkowskiej jeszcze podczas tego posiedze-
żadnych danych związanych z ograniczeniem progra- nia Sejmu. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
mu na skutek zmniejszenia o 474,5 mln zł, o czym
już mówiłem, kwoty na realizację tego programu.
Po trzecie, brakuje konkretnych informacji, jakie Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
zalecenia formułował minister spraw wewnętrznych
wobec komendantów formacji odpowiedzialnych za Dziękuję, panie pośle.
realizację programu. Nie można chyba poważnie Proszę spojrzeć, przekroczył pan czas. Już słyszę
traktować informacji mówiącej o tym, że pan mini- te opinie, że Jerzy Wenderlich przesadnie sprzyja
ster zobowiązał ich do przestrzegania przepisów Prawu i Sprawiedliwości. Niech tak będzie.
ustawy o zamówieniach publicznych, bo to ich obo-
wiązek wynikający z ustawy.
Po kolejne, nie uzyskujemy informacji, w jaki Poseł Jarosław Zieliński:
sposób perspektywa wspólnego wykorzystania za-
sobów logistycznych i infrastrukturalnych służb
Panie marszałku, pokazuję dokument Sekretaria-
wpłynęła na zmianę struktury i priorytetów pro-
tu Posiedzeń Sejmu, proszę zobaczyć, przecież to nie
gramu, a taka informacja, taka wzmianka się poja-
jest mój wymysł.
wia. Brakuje informacji o pełnym planie przygoto-
wania sprawnego sprzętu transportowego w posta-
ci tak ważnych elementów, jak statki powietrzne czy
jednostki pływające.
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Informacja rządu nie zawiera wyjaśnień dotyczą-
cych zakupu umundurowania policjantów według W którym miejscu to mamy?
nowego wzoru: 30 tys. kompletów, podczas gdy funk-
cjonariuszy mamy prawie 100 tys. Pytanie, kiedy to
zostanie dokończone. Nie... Poseł Jarosław Zieliński:

Panie marszałku, przecież nie wyssałem tego z palca.


Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Proszę kończyć, panie pośle. Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:

Rzeczywiście tak to zapisano, ale była dwukrotna


Poseł Jarosław Zieliński: informacja. Podczas ustalania porządku tego posie-
dzenia pan marszałek Schetyna poinformował o 5-mi-
...odniesiono się... nutowych oświadczeniach, ja poinformowałem dzisiaj.
Już, panie marszałku. Z ważnych powodów, które pan wyjaśnił, nie słyszał
Wobec tego będę zmierzał do zarzutów dotyczą- pan tego komunikatu. Czyli i tak był pan bliższy wy-
cych jakości tego umundurowania, i tak dalej. Można powiadaniu się przez 10 minut niż przez 5 minut.
by tych zastrzeżeń, mam ich przygotowanych więcej,
pokazać znacznie dłuższą listę.
Wobec tego, że czas na to nie pozwala, chciałbym Poseł Jarosław Zieliński:
poinformować, z bólem, niestety, bo ustawa z 2007 r.
to nasze dziecko, że jesteśmy zmuszeni, jako Klub Ale honor pan marszałek mi zwraca, przynajm-
Parlamentarny Prawa i Sprawiedliwości, do złożenia niej częściowo.
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
Informacja o realizacji w 2009 r. „Programu modernizacji Policji, Straży Granicznej,
144 Państwowej Straży Pożarnej i Biura Ochrony Rządu w latach 2007–2011”

Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: nowych siedzib komend Policji, a realizacja tego


przedsięwzięcia zamyka się kwotą 480 080 tys. zł.
Nie zabierałem panu honoru, tak że nie ma powo- Co do uposażenia, to nastąpił nieznaczny wzrost
du, żebym go panu, panie pośle, zwracał. mnożników kwoty bazowej poszczególnych grup
zaszeregowania. Dokonano likwidacji kategoryza-
cji w oddziałach prewencji Policji. W wielu przy-
Poseł Jarosław Zieliński: padkach zastąpiono funkcjonariuszy pracownika-
mi cywilnymi.
Dziękuję. Postęp nastąpił także w Straży Granicznej. Cho-
ciaż nie sposób mówić o skoku cywilizacyjnym, to
jednak jest on widoczny. Ruchy kadrowe są nadal
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: powodowane uszczelnianiem wschodniej granicy.
Oddano kilka nowych obiektów, placów Straży Gra-
Podszedłem z szacunkiem do tego, co pan mówił, nicznej, kontynuowano modernizację już funkcjonu-
dlatego przedłużyłem czas. jących. Wzmocniono motywacyjny system uposażeń
Wracamy do debaty. funkcjonariuszy Straży Granicznej.
O zabranie głosu proszę pana posła Andrzeja Państwowa Straż Pożarna co do finansowania
Sztorca, Polskie Stronnictwo Ludowe. uplasowała się na gorszej pozycji. Zauważa się duże
braki do normatywu. Na budowę i modernizację
obiektów przeznaczono kwotę 66 460 tys. zł. Zauwa-
Poseł Andrzej Sztorc: ża się jednak wzrost uposażenia funkcjonariuszy
pożarnictwa.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W 2009 r. w ramach programu na modernizację
W dniu 12 stycznia 2007 r. Sejm Rzeczypospolitej i poprawę skuteczności funkcjonowania Biura Ochro-
Polskiej V kadencji uchwalił ustawę o ustanowieniu ny Rządu przeznaczono kwotę 12 647 tys. zł, głównie
„Programu modernizacji Policji, Straży Granicznej, na zakup samochodów (2 sztuki), uzbrojenia i wypo-
Państwowej Straży Pożarnej i Biura Ochrony Rządu sażenia specjalnego.
w latach 2007–2009”, który to program znowelizo- Panie i Panowie Posłowie! Oceniając 2009 r. w za-
wana ustawa przedłużyła na lata 2010–2011. kresie realizacji zadań określonych programem, moż-
Założenia i cele programu były bardzo szczytne na by rzec: rok trudny, dużych przemian, ale dający
i pożądane, długo zresztą oczekiwane. Przyjrzyjmy nadzieję. To najogólniejsze podsuwanie. Niestety,
się jednak realiom. O ile założenia programu w po- chociaż nie jest to przedmiotem naszej debaty, gdy
szczególnych formacjach w roku 2009 kształtowany porównamy rok ubiegły do sprawozdawczego, to jest
się nie najgorzej, to już kolejne dwa lata pokazują, że to duży krok do tyłu. Wyzwań przybywa, fala prze-
zrobiono krok do tyłu. W roku 2009 około 67,8% środ- stępczości rośnie, nie maleje, zagrożeń również przy-
ków finansowych przeznaczono na realizację progra- bywa.
mu w Policji, w Straży Granicznej – już niecałe 18%, Reasumując, informację rządu o realizacji progra-
Państwowa Straż Pożarna otrzymała 13,5% środ- mu za rok 2009 można ze spokojem przyjąć, za czym
ków, a Biuro Ochrony Rządu – około 1% całości środ- opowie się klub Polskiego Stronnictwa Ludowego,
ków. To wszystko musi budzić niepokój, albowiem który mam zaszczyt reprezentować w dzisiejszej de-
zadań cały czas przybywa, a nie ubywa. Statystyki bacie. Dziękuję.
są zresztą nieubłagane, pokazują prawdę. Funda-
mentem każdego demokratycznego i cywilizowanego
państwa są Siły Zbrojne i służby publiczne, które za- Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
pewniają ład i porządek wewnętrzny.
Po nowelizacji ustawy w roku 2009 nieco drgnęło. Dziękuję bardzo panu posłowi Sztorcowi.
Dokonano nieznacznych przesunięć w budżecie na O zabranie głosu w imieniu Klubu Parlamentar-
realizację niektórych zadań, jak na przykład zakup nego Polska jest Najważniejsza proszę pana posła
i wymiana sprzętu transportowego, zakup uzbroje- Jacka Pilcha.
nia, budowa nowych obiektów. Jako zadanie wielo- Nie ma pana posła Pilcha.
etapowe przyjęto modernizację umundurowania. Czy pan poseł Mojzesowicz coś wie na ten temat?
Kontynuowano rozbudowę i modernizację kablowej (Poseł Wojciech Mojzesowicz: Nie wiem.)
sieci telekomunikacyjnej, głównie światłowodowej. Słucham?
Dokonano zakupu kolejnych urządzeń szyfrujących (Poseł Stanisław Stec: Nie będziemy go szukać,
SUŁTeIP dla komend miejskich i powiatowych Poli- panie marszałku.)
cji na terenie kraju. Wykonano szczegółową koncep- Nie, nie, nie będziemy szukać, jak słusznie mówi
cję przebudowy budynku Komendy Głównej Policji. pan poseł Stec.
Zakup sprzętu i wyposażenia specjalnego zamknął Szanowni państwo, przystępujemy do pytań.
się kwotą 85 326 tys. zł. W wielu miastach i miejsco- Czy ktoś z państwa chciałby jeszcze zapisać się do
wościach rozpoczęto bądź kontynuowano budowę zadania pytania?
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
Informacja o realizacji w 2009 r. „Programu modernizacji Policji, Straży Granicznej,
Państwowej Straży Pożarnej i Biura Ochrony Rządu w latach 2007–2011” 145

Wicemarszałek Jerzy Wenderlich W związku z tym, kiedy pojawią się pytania – pan
poseł Jarosław Zieliński jest zapisany do zadania py-
Nie widzę, nie słyszę. tania – wydłużę czas zadawania pytania ponad wcze-
Zamykam listę. śniej planowany. Myślałem, aby na zadanie pytania
Jako pierwszy będzie zadawać pytanie pan poseł przeznaczyć półtorej minuty, ale wydłużam ten czas
Stanisław Stec, Sojusz Lewicy Demokratycznej. do dwóch minut.
Ci z państwa, którzy zabierali głos w imieniu klu-
bów, będą mieli możliwość powiedzenia tego, czego
Poseł Stanisław Stec: nie zdążyli, i będą mogli przekroczyć ten czas jeszcze
ponad te dwie minuty, w tym oczywiście pan poseł
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Jarosław Zieliński, który zabierał głos w imieniu klu-
Program modernizacji służb mundurowych: Policji, bu Prawo i Sprawiedliwość. Myślę, że to jest sprawie-
Straży Granicznej, straży pożarnej i Biura Ochrony dliwe rozstrzygnięcie.
Rządu jest bardzo ważny. Szczególnie mam na myśli A więc przystąpiliśmy już do zadawania pytań.
Policję i Państwową Straż Pożarną. Program kończy Czas na zadanie pytania – 2 minuty.
się w 2011 r. Pan minister wspomniał, że jest szansa Kolejną osobą, która będzie zadawać pytanie,
na jego powtórzenie, ale mam pytanie: Dlaczego ta- jest pan poseł Andrzej Szlachta z Prawa i Sprawie-
kie służby mundurowe, jak Policja, Państwowa Straż dliwości.
Pożarna czy Straż Graniczna, są gorzej traktowane Dwie minuty.
od takiej służby mundurowej, jak wojsko? Wojsko ma Patrzę, czy pan poseł zabierał głos. Nie, pan poseł
budżet uzależniony od produktu krajowego brutto, Szlachta nie zabierał głosu w imieniu klubu, czyli
kiedy rośnie PKB, systematycznie wrasta również proszę trzymać się tych dwóch minut i poza nie nie
budżet MON-u. Trzeba, panie ministrze, podobnie wykraczać.
zadbać o służby mundurowe, które zabezpieczają
bezpieczeństwo wewnętrzne, bo dla polskiej społecz-
ności bezpieczeństwo wewnętrzne jest najważniej- Poseł Andrzej Szlachta:
sze. Czy takie próby są podejmowane? Kiedy pan,
panie ministrze, porozmawia z policjantami, z sze- Dobrze. Dziękuję, panie marszałku.
fami komend powiatowych czy posterunków gmin- Wysoka Izbo! Panowie Ministrowie! We wrześniu
nych, na pewno pan usłyszy, że bez samorządów, bez 2009 r., tak jak już powiedziano, weszła w życie ustawa
finansowej pomocy samorządów te służby nie mo- o zmianie ustawy, przygotowanej przez Prawo i Spra-
głyby w pełni wykonywać swoich obowiązków. wiedliwość, o ustanowieniu „Programu modernizacji
W związku z tym naprawdę trzeba zrobić wszystko, Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej
żeby zabezpieczyć środki finansowe na ich działa- i Biura Ochrony Rządu na lata 2007–2011”.
nie. Dziękuję. Proszę państwa, nowelizacja dotyczyła przesunię-
cia części wydatków z 2009 r. na lata następne, co
zapewne wiązało się z kryzysem finansowym i trud-
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: nościami z realizacją budżetu państwa. Na rok 2010
przewidziano 491,5 mln zł, a na rok 2011 – 102 mln.
Przepraszam, proszę o chwilę przerwy. Z tych środków największe kwoty zostały przezna-
Muszę wyjaśnić pewną rzecz z panem posłem Ja- czone dla Policji. W 2009 r. było to blisko 70%. W ra-
rosławem Zielińskim i poinformuję o tym państwa. mach tych środków na budowę nowych i moderniza-
Do scenariusza naszych obrad wkradł się pewien cję użytkowanych przez Policję obiektów przeznaczo-
błąd sprokurowany przez zawsze bardzo sprawnych, no 480 mln zł.
ale i im może się to czasem przydarzyć, pracowników W planach inwestycyjnych Policji w 2009 r. ujęto
Kancelarii Sejmu. Pozwólcie państwo, że wyjaśnię to 115 zamówień inwestycyjnych, z czego w całości sfi-
z panem posłem Jarosławem Zielińskim i zaraz pań- nansowano i zakończono 56 przedsięwzięć. Wśród
stwa o tym poinformuję. wymienionych obiektów nie znalazłem w omawia-
(Chwila przerwy) nym dokumencie żadnego z terytorium wojewódz-
Szanowni państwo, tam gdzie pojawia się błąd, twa podkarpackiego, a znam sytuację, w jakiej znaj-
tam trzeba przeprosić. Pan poseł Jarosław Zieliński duje się Komenda Miejska Policji w wojewódzkim
z Prawa i Sprawiedliwości miał rację. Rzeczywiście, mieście Rzeszowie. Obiekt ten wymaga gruntowne-
jak już powiedziałem, błąd został sprokurowany przez go remontu i kompleksowej modernizacji, może na-
pracowników Kancelarii Sejmu, którzy mimo wcze- wet powinien powstać tam nowy obiekt. Dlatego
śniejszych ustaleń o 10-minutowych oświadczeniach zwracam się do pana ministra z następującymi py-
dla klubów i 5-minutowych dla kół wpisali 5-minu- taniami: Jakie obiekty z województwa podkarpac-
towe oświadczenia w imieniu klubów i kół. W tym kiego są objęte omawianym programem? I drugie
sporze pomiędzy mną a panem posłem Jarosławem pytanie: Kiedy zaplanowana jest modernizacja bu-
Zielińskim rację miał pan poseł. Bardzo pana posła dynku Komendy Miejskiej Policji w Rzeszowie?
przepraszam. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
Informacja o realizacji w 2009 r. „Programu modernizacji Policji, Straży Granicznej,
146 Państwowej Straży Pożarnej i Biura Ochrony Rządu w latach 2007–2011”

Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: – był stan liczbowy pojazdów zużytych i o przestarza-


łej konstrukcji? Jak wyglądała i wygląda sytuacja
Dziękuję bardzo panu posłowi Szlachcie. w tym zakresie w woj. warmińsko-mazurskim? Czy
O zadanie pytania proszę panią poseł Krystynę podczas przydziału i wymiany sprzętu transportowe-
Skowrońską, Platforma Obywatelska. go w Policji, Straży Granicznej i Państwowej Straży
Pożarnej uwzględnia się wielkość terytorialną obsza-
ru i stan dróg, który na przykład na Warmii i Mazu-
Poseł Krystyna Skowrońska: rach jest znacznie gorszy niż na pozostałym obszarze
kraju?
Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Mam Kończąc, chciałbym prosić pana ministra o prze-
pytanie do pana ministra. Przy okazji sprawozdania kazanie wszystkim terenowym funkcjonariuszom
na temat programu modernizacyjnego za rok 2009 Straży Pożarnej, Policji i Straży Granicznej podzięko-
pan minister wskazywał, ile wynosi średnie wyna- wania za to, że właściwie wykonują swą pracę pomimo
grodzenie w poszczególnych służbach i jak ono wzra- wyjątkowo mało sprzyjającej atmosfery tworzonej
stało od roku 2006. Prosiłabym zatem o odpowiedź przez obecny rząd. Bardzo dziękuję. (Oklaski)
na następujące pytanie: Jakie są proporcje pomiędzy
wynagrodzeniem, jakie otrzymują funkcjonariusze
czy to Policji, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Granicznej czy innych służb, o których mówimy,
a innymi dodatkami, które nie są włączane do wyna- Dziękuję bardzo.
grodzenia? Myślę m.in. o dodatku mieszkaniowym O zadanie pytanie proszę pana posła Marka Rzą-
czy przeznaczeniu środków np. na mundur, na doda- sę, Platforma Obywatelska.
tek mundurowy. To jest moje pierwsze pytanie.
Drugi temat, o którym chciałabym wspomnieć,
dotyczy roku 2010, czyli jak kształtują się środki na Poseł Marek Rząsa:
wynagrodzenia dla funkcjonariuszy i, powiedziała-
bym, inne dodatki, jaka to jest kwota. Pewnie przy- Dziękuję bardzo.
łączam się do mojego przedmówcy, niemniej jednak Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
chciałabym, aby zagwarantować środki m.in. dla Dę- Na wstępie chciałbym podziękować panu ministrowi
bicy czy Mielca, aby zakończyć remonty komend po- za realizację tego programu modernizacji mimo pro-
wiatowych Policji. Wtedy bardzo serdecznie pana blemów, mimo kłopotów finansowych w tych ostat-
ministra zaprosimy. Dziękuję. nich latach.
W moim mieście, w Przemyślu, w którym oprócz
Biura Ochrony Rządu działają wszystkie służby wy-
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: mienione w programie modernizacji, te działania
widać gołym okiem i za to dziękuję. Dziękuję również
Dziękuję, pani poseł. za to, że w ramach modernizacji, w ramach tego pro-
O zadanie pytania proszę pana posła Jerzego Go- gramu budowany będzie budynek komendy Policji
siewskiego, Prawo i Sprawiedliwość. w Jedliczu.
Moje pytanie do pana ministra brzmi następują-
co: Czy „Program modernizacji Policji, Straży Gra-
Poseł Jerzy Gosiewski: nicznej, Państwowej Straży Pożarnej i Biura Ochro-
ny Rządu” będzie miał swoją kontynuację, szczegól-
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! nie w zakresie naszych przygotowań do przeprowa-
W przedstawionej informacji o realizacji w 2009 r. dzenia turnieju piłkarskiego Euro 2012? Mam tu na
„Programu modernizacji Policji, Straży Granicznej, myśli przede wszystkim wsparcie i doposażenie Po-
Państwowej Straży Pożarnej, Biura Ochrony Rządu licji oraz Straży Granicznej, bo przede wszystkim te
w latach 2007–2011” na str. 10 stwierdza się, iż na dwie służby, jak sądzę, zetkną się z kibicami, którzy
dzień 31 grudnia 2008 r. Policja użytkowała łącznie będą przyjeżdżać z całej Europy do Polski. Dziękuję
ponad 20 tys. szt. sprzętu transportowego, co stano- uprzejmie. (Oklaski)
wi 91% przyjętych norm wyposażenia. Jednocześnie
podana jest informacja, iż z uwagi na przekroczenie
normatywnego okresu eksploatacji i duży stopień Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
zużycia do wycofania zakwalifikowano blisko 9 tys.
szt. użytkowanych pojazdów. Dziękuję bardzo.
Panie ministrze, czy wszystkie wówczas zakwali- Pytanie zada oraz uzupełni swoją wcześniejszą,
fikowane do wycofania pojazdy zostały w 2009 r. wy- niedokończoną wypowiedź pan poseł Jarosław Zie-
mienione? Jaki w Policji – na dzień 31 grudnia 2009 r. liński, Prawo i Sprawiedliwość.
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
Informacja o realizacji w 2009 r. „Programu modernizacji Policji, Straży Granicznej,
Państwowej Straży Pożarnej i Biura Ochrony Rządu w latach 2007–2011” 147

Poseł Jarosław Zieliński: dajności, pomp do wody brudnej, dużych płaskoden-


nych łodzi służących m.in. do ewakuacji ludności,
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jeśli chodzi o pro- zwierząt i mienia, agregatów prądotwórczych o dużej
gram modernizacji służb mundurowych, to rząd Pra- mocy, jakie ostatnio musieliśmy sprowadzać z zagra-
wa i Sprawiedliwości przygotował wszystko: dobrą nicy, rękawów ratowniczych napełnianych wodą słu-
ustawę, za którą głosowali wszyscy, Platforma też, żących do uszczelniania i podwyższania wałów prze-
realistyczne i precyzyjne plany i dodatkowo zostawił ciwpowodziowych, pakowarek worków na piasek,
potrzebną, wystarczającą kwotę na stole. Rząd PO– zwykłych kamizelek, kół ratunkowych itd. Prosiłbym
–PSL nawet i to potrafił zepsuć, a do tego potrzebne o odpowiedź na te pytania. Jest ich więcej, ale nie
są już szczególne zdolności. To miał być wniosek, któ- mam już czasu, a nie chciałbym przeciągać swojego
rego nie dopowiedziałem, bo nie starczyło mi czasu. wystąpienia.
Chciałbym jeszcze zwrócić uwagę na dwa powody, Panie Marszałku! Errare humanum est – mylić
które wśród tych już wymienionych i tych niewymie- się jest rzeczą ludzką. Dobrze, że wycofał się pan
nionych legły u podstaw wniosku o rozstrzygnięcie z tego, co zostało tutaj w takim napięciu przedsta-
w głosowaniu odrzucenia informacji rządu. Otóż wione. Mam jeszcze jedną prośbę. Proszę, żeby nie
w ramach programu wypaczeniu uległo pierwotne komentował pan trybu pracy naszego klubu. Pilno-
założenie odnoszące się do wzmocnienia motywacyj- wałem czasu. Byłem na sali o godz. 15.15 czy nawet
nego systemu uposażeń funkcjonariuszy. Mówił o 15.10, może o 15.12. Nie było moją winą, że tak się
o tym już raport Najwyższej Izby Kontroli odnoszący stało, po prostu szybciej omówiono wcześniejsze
się do 2008 r., ale zdaje się, że rząd całkowicie zigno- punkty porządku obrad. Proszę w związku z tym nie
komentować, że klub pracuje źle. Klub Prawo i Spra-
rował te uwagi. Świadczy o tym zapis w informacji,
wiedliwość pracuje dobrze i pilnuje swoich obowiąz-
w druku autorstwa ministra spraw wewnętrznych
ków, czego dowodem było moje pojawienie się na sali
i administracji, który dzisiaj rozpatrujemy. Cytuję:
o godz. 15.15 czy nawet trochę wcześniej. (Oklaski)
Około 80% tej kwoty przeznaczone zostało na wzrost
stałych składników uposażenia. Zapis ten znajduje
się na str. 42 tego dokumentu. Gdzie jest tu miejsce
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
na system motywacyjny związany z oceną pracy
funkcjonariuszy, co z natury rzeczy jest ruchome,
Dziękuję bardzo panu posłowi.
a nie raz na zawsze dane? To chyba jakieś nieporo-
O zadanie pytania proszę pana posła Jana Warze-
zumienie. chę, Prawo i Sprawiedliwość.
Inna sprawa, na którą chciałbym zwrócić uwagę,
to zastępowanie funkcjonariuszy pracownikami cy-
wilnymi w formacjach mundurowych. Z tego, co wy- Poseł Jan Warzecha:
nika z tej informacji, jest to realizowane w wymiarze
znacznie mniejszym od założonego. Informacja mi- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
nistra spraw wewnętrznych i administracji nie zawie- Pragnę zapytać: Jakie kwoty w ramach programu
ra wyjaśnienia przyczyn tego zjawiska. Przechodzę modernizacji przeznaczono łącznie na usuwanie
do pytań dotyczących tej ważnej sprawy. Założyliśmy skutków powodzi, huraganów i innych klęsk żywio-
w programie, że tam, gdzie nie są niezbędni funkcjo- łowych oraz walkę z nimi? Czy w 2011 r. wzrosły
nariusze, trzeba zastąpić ich pracownikami cywilny- wydatki na ten cel? O jaki procent wzrosły wydatki
mi, a ten proces napotyka na jakieś opory. Chciałbym na wyposażenie Straży Pożarnej i Policji? Czy planu-
zapytać, na jakie opory i dlaczego. (Dzwonek) je się zakup nowych śmigłowców, amfibii dla Policji
Mam też pytanie dotyczące Straży Pożarnej. Czy i Państwowej Straży Pożarnej m.in. w celu realizacji
sprzęt ratowniczy zakupiony przez Państwową Straż zadań ratowniczych?
Pożarną ze środków przyznanych w ramach ustawy Proszę pana ministra o odpowiedź na pytanie:
modernizacyjnej został przydzielony na podstawie Jak duże środki przeznaczono na remont Powiatowej
analiz wykazujących, gdzie na terenie naszego kraju Komendy Policji w Dębicy? Dziękuję bardzo.
najczęściej występują jakieś zagrożenia? Chodzi tu
o tzw. siatkę zagrożeń, takich jak powodzie, podto-
pienia, pożary dużych kompleksów leśnych, duże Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
opady śniegu, huragany, wichury, silne wiatry, awa-
rie sieci energetycznych i gazowych, zagrożenia che- Dziękuję bardzo.
miczne i biologiczne itp. Gdzie jak gdzie, ale jeśli Wyczerpaliśmy listę posłów zapisanych do zada-
chodzi o straż pożarną, potrzebny jest specjalistycz- nia pytania.
ny sprzęt. To konkretne rzeczy, które mają przeciw- Pan minister Adam Rapacki, podsekretarz stanu
działać skutkom wymienionych przez mnie zagrożeń w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administra-
o charakterze regionalnym lub mającym większy cji, jest w bardzo komfortowej sytuacji, bo jak każdy
zasięg. Zakupy te powinny być poprzedzone analiza- przedstawiciel rządu podczas swoich wypowiedzi nie
mi, badaniami, powinny z nich wynikać, a wiemy, że podlega limitom czasowym.
tak raczej nie jest. Wciąż brakuje pomp wysokiej wy- Panie ministrze, uprzejmie proszę.
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
Informacja o realizacji w 2009 r. „Programu modernizacji Policji, Straży Granicznej,
148 Państwowej Straży Pożarnej i Biura Ochrony Rządu w latach 2007–2011”

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie system płac w wydaniu NIK, uzyskałem odpowiedź:


Spraw Wewnętrznych i Administracji Nie wiem, sami sobie wymyślcie.
Adam Rapacki: Motywacyjny system płac polega, według nas, na
tym, że mamy chętnych do pracy w służbach mundu-
Dziękuję. rowych, dzisiaj na każde miejsce jest dziesięciu albo
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Spróbuję odpo- kilkunastu kandydatów, że jest możliwość rozwoju
wiedzieć na kilka pytań. Może zacznę od pytań pana w przypadku funkcjonariuszy służb mundurowych,
posła Zielińskiego. Odniosę się do pytań w zasadzie a więc zdobywają oni kwalifikacje, umiejętności, do-
takich trochę polityczno-retorycznych, dogmatycz- stają odpowiednio wyższe wynagrodzenie, łącznie
nych, niekoniecznie merytorycznych. z tym, że dzisiaj szefowie służb – a każdy funkcjona-
Jak wygląda planowanie ustawy modernizacyj- riusz może w jakiejś perspektywie zostać tym szefem
nej? W 2008 r. przyszedłem i zobaczyłem, jak została służb – mają naprawdę wysokie wynagrodzenia, my-
skonstruowana ustawa modernizacyjna. Powiem ślę, że na poziomie płacy premiera, a może i jeszcze
szczerze, że była to ustawa dobra, która dawała spo- wyższe. To też jest element motywacyjny. Czasami
re środki i możliwość ucywilizowania służb podle- zastanawiamy się, czy na przykład nie wprowadzić
głych ministrowi spraw wewnętrznych, ale było wie- takiego systemu, o którym tutaj mówią niektórzy
le pomysłów odnośnie do tego, jak te wydatki plano- doktrynerzy, żeby płacić za zrealizowane sprawy
wać. Wynikało to z tego, że szybko wymieniono po- w przypadku chociażby Policji kryminalnej albo
trzeby, a tych potrzeb w służbach mundurowych było wprost uzależnić wynagrodzenie od wyników pracy.
wyjątkowo dużo, stąd na przykład zakupy określonej Powodowałoby to, prowadziło do pewnych patologii.
liczby dużych śmigłowców czy określonej liczby po- Nie chcę dłużej o tym mówić, ale w przypadku jednej
jazdów były często brane tak trochę z sufitu, na za- ze służb płacono bardzo wysokie nagrody za przepro-
sadzie poprawy samego wyposażenia służb mundu- wadzenie operacji specjalnych, tylko że później efekt
rowych. końcowy w sądzie był taki, że te sprawy niestety się
Pierwsza kontrola NIK obejmowała właśnie rok nie broniły, okazywało się, że nie było przestępstwa.
2007 i pierwsze miesiące 2008 r. Główne uwagi kry- Tak więc proste uzależnienie wynagrodzenia od za-
tyczne NIK dotyczyły między innymi tego, że niewła- trzymania jakiegoś przestępcy, złodzieja nie jest naj-
ściwie realizowano proces ucywilniania. Wynikało to lepszym kierunkiem. W większości Policji zachodnio-
z kontroli – jeśli mówimy precyzyjnie – w komendzie
europejskich – myślę, że prawie we wszystkich – nie
stołecznej w roku 2007, kiedy to komendantem głów-
ma takich systemów płac. Po prostu na określonym
nym był jeszcze przedstawiciel desygnowany przez
poziomie, mając określone wymogi, kwalifikacje,
rząd Prawa i Sprawiedliwości. Dzisiaj już tych nie-
umiejętności, egzekwuje się twardo pracę i za to do-
prawidłowości z ucywilnianiem etatów nie ma. Pro-
staje się określone wynagrodzenie. Ten system dzisiaj
ces ten jest realizowany na bieżąco. Być może z tych
funkcjonuje. Mamy również pewne elementy motywa-
cyfr wynika, że nie od razu, nie w styczniu jak gdyby
cyjne, okresowe, adekwatne dodatki do pensji. Płacimy
było pełne zatrudnienie wszystkich pracowników
cywilnych, bo ten proces poszukiwania kandydatów tym, którzy są takimi motorami napędowymi, czyli
na konkretne stanowiska cywilne jest realizowany, tymi aktywniejszymi funkcjonariuszami.
niemniej jednak proces ucywilniania jest realizowa- Stwierdzenie NIK, że system jest niemotywacyj-
ny skutecznie. ny, dotyczyło głównie Policji. Notabene identyczny
Kontrola NIK wykazała również, że nie wszystkie system wynagradzania ma Straż Graniczna, tylko
służby – chodziło tu głównie o Policję – struktury, akurat tam był inny kontroler Najwyższej Izby Kon-
gdzie zajmowano się przetargami, mogły sobie pora- troli i tam tego nie kwestionowano. Ciekawe również
dzić z tym w określonym czasie. Rzeczywiście w tam- jest to, jak ten motywacyjny system płac można by-
tym okresie wiele przetargów nie zostało zrealizowa- łoby wprowadzić w Biurze Ochrony Rządu. Czy cho-
nych. Podam klasyczny przykład, kiedy próbowano dziłoby o to, że osoba ochraniana jest bezpieczna, czy
kupić dużą partię samochodów. Był to przetarg na trzeba byłoby motywować w jakiś szczególny sposób?
około 5–6 tys. aut. Zmowa dostawców samochodów Nie da się w taki prosty sposób przełożyć takiego
spowodowała, że nie mogliśmy w żaden sposób tego działania i od tego uzależnić określonego wynagro-
zrealizować. Dopiero rozbicie tego na poszczególne dzenia.
województwa i realizowanie tych przetargów pozwo- To były te główne kwestie. Jeszcze jedno. Kwestio-
liło na skuteczne tego zrealizowanie. To był ten po- nowana była jeszcze jedna rzecz, wskazano na uchy-
czątkowy okres, kiedy rzeczywiście w pewnym mo- bienie, że w sprawozdaniu za rok 2008 nie wykazali-
mencie były bardzo duże przetargi, duże pieniądze śmy wydatków niewygasających z roku 2007. To też
i trudności w realizacji tych przedsięwzięć. było takie sformułowanie, co do którego można pole-
Kolejna krytyczna uwaga NIK dotyczyła tego, że mizować. My oczywiście te wydatki musieliśmy po-
w całym procesie modernizacji, szczególnie Policji, kryć i sfinansować zakupy w roku 2008, przenieść na
nie wdrożono motywacyjnego systemu płac. Otóż na rok następny. Oczywiście w sprawozdaniu za tamten
moje pytanie, kiedy rozmawiałem również z kontro- rok tego w jakiś szczególny sposób nie uwypuklali-
lerami NIK, na czym ma polegać ten motywacyjny śmy, w tym roku już takich wątpliwości nie ma. Dla
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
Informacja o realizacji w 2009 r. „Programu modernizacji Policji, Straży Granicznej,
Państwowej Straży Pożarnej i Biura Ochrony Rządu w latach 2007–2011” 149

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie o wydatki w budżetach służb podległych ministrowi


Spraw Wewnętrznych i Administracji spraw wewnętrznych, wygląda to tak, że gros tych
Adam Rapacki wydatków stanowią płace i pochodne. W przypadku
Policji płace z pochodnymi i świadczeniami dodatko-
świętego spokoju, żeby wszystkich usatysfakcjono- wymi to jest 90% całego budżetu Policji. W przypad-
wać, uwzględnialiśmy to precyzyjnie. ku kryzysu i trudności finansowych w państwie szu-
Oczywiście sama ustawa jest znakomitym roz- ka się oszczędności w budżecie Policji. Płace muszą
wiązaniem. Już w przypadku poprzedniego sprawoz- być wypłacone, natomiast cięcie w tych wydatkach
dania dziękowałem wszystkim jej twórcom, bo dzięki rzeczowych powoduje, że mamy takie sytuacje, że
niej służby mundurowe są dzisiaj w zdecydowanie często brakowało podstawowego wyposażenia dla
korzystniejszej sytuacji. Przez długie lata były bo- Policji. Będziemy zastanawiali się nad taką koncep-
wiem niedofinansowane, zarówno jeśli chodzi o tzw. cją, aby budżet tych najważniejszych służb mógł być
rzeczówkę, jak i wydatki płacowe. Nie ulega więc uzależniony od PKB, ale nie wiem, czy to się uda
wątpliwości, że ustawa jest dobrym rozwiązaniem, wprowadzić.
aczkolwiek jeszcze lepszym wyjściem z sytuacji było- Rzeczywiście samorządy aktywnie wspierają służ-
by to, aby rzeczywiście urealnić budżety służb po to, by mundurowe. Bardzo wdzięczna jest za to Państwo-
żeby wymiana sprzętu samochodowego, najróżniej- wa Straż Pożarna, ale również Policja. Policja w ubie-
szego wyposażenia odbywała się na bieżąco, a nie głym roku pozyskała od samorządów ok. 65 mln zł
z doskoku co kilka lat, kiedy kolejna ustawa moder- i te środki były przeznaczane głównie na dodatkowe
nizacyjna pozwala nam na to, żebyśmy na bieżąco służby ponadnormatywne oraz na dodatkowe potrze-
nadążali za postępem technicznym. by dla Policji, na takie bieżące funkcjonowanie.
To były te najważniejsze uwagi. W 2009 r. Policja To jest z pozoru, w porównaniu do wielkości ca-
kupiła 30 tys. kompletów umundurowania, w bieżą- łego budżetu, kwota niewielka, ale biorąc pod uwagę,
cym roku następnych 10 tys. Trzeba jednak podkre- że są to środki przeznaczone na wydatki rzeczowe
ślić, że funkcjonariusze wszystkich służb munduro- i dodatkowe służby, to jest to znaczące wsparcie. Bie-
wych otrzymują tzw. ekwiwalent na umundurowanie. żący rok wskazuje, że to wsparcie będzie mniejsze,
W tym przypadku zamiast pobierać te środki i trak- a musimy liczyć się z potrzebą finansowania wszyst-
tować je jako element dodatkowego uposażenia, po- kich formacji z budżetów przewidzianych dla tychże
winno być za nie kupowane sukcesywnie nowe umun- formacji.
durowanie. Dlatego też będziemy Policję umunduro- Kolejne pytanie, posła Szlachty, dotyczyło remon-
wywać stopniowo w nowe rodzaje mundurów, również tu obiektów w województwie podkarpackim. Otóż
w taki sposób, żeby w części pokrywali to funkcjona- w ostatnich latach realizowano kilka obiektów w wo-
riusze z tego ekwiwalentu na umundurowanie. jewództwie podkarpackim. Chodzi tu zarówno o nowe
Czy sprzęt ratowniczy, szczególnie dla Państwo- inwestycje, jak i remonty obiektów. Co do pytań szcze-
wej Straży Pożarnej, kupowany jest w oparciu o ana- gółowych, o konkretne obiekty, spróbujemy udzielić
lizy? Oczywiście, że tak. To kierownictwo służbowe odpowiedzi na piśmie, bo w samej Policji było ponad
poszczególnych służb decyduje o tym, co jest najpil- 120 realizowanych inwestycji i przeprowadzanych
niejsze, najpotrzebniejsze, w jakim zakresie, w jakim remontów, w Państwowej Straży Pożarnej jeszcze
asortymencie. O tym, jaki sprzęt jest kupowany dla więcej, a w Straży Granicznej jeszcze więcej. A więc
Państwowej Straży Pożarnej, jeśli chodzi o ustawę co do tego, gdzie, w którym powiecie i jakie obiekty,
modernizacyjną, decyduje kierownictwo w oparciu to możemy się odnieść precyzyjnie, ale już na piśmie.
o analizy potrzeb. Tutaj również pojawiała się prośba Na pewno pozostaje do spełnienia jeszcze wiele po-
– w związku ze skutkami powodzi – żeby podać, jakie trzeb – i to tylko w samej Policji – aby zagwarantować
środki zostały wydane na zakup sprzętu potrzebny należyte warunki wykonywania zadań. Właściwie
do walki ze skutkami powodzi. Otóż to nie ustawa tylko na same remonty i inwestycje budowlane dla
modernizacyjna dawała jak gdyby tytuł do zakupy- Policji potrzeba byłoby około miliarda złotych, w po-
wania sprzętu związanego z usuwaniem skutków zostałych formacjach te potrzeby są nieco mniejsze,
powodzi. Na usuwanie skutków powodzi był przezna- ale też duże.
czony inny, celowy budżet. Z tego budżetu również Jeśli chodzi o dodatki – pytanie pani poseł Skow-
najważniejsze potrzeby, szczególnie Państwowej rońskiej – to każda ze służb ma w swojej ustawie
Straży Pożarnej, były uzupełniane, w zależności od pragmatycznie określoną liczbę dodatków. One w każ-
potrzeb PSP. dej ze służb nie są jednolite, również co do kwot. Za-
Pan poseł Stec pytał, dlaczego służby są trakto- stanawiamy się, jak w pewnej perspektywie te dodat-
wane trochę gorzej od wojska. Rzeczywiście chcieli- ki ujednolicić i wspólnie ze stroną społeczną być może
byśmy, żeby budżet służb mundurowych był określa- wypracować rozwiązanie, które pozwoliłoby zamiast
ny procentowo do produktu krajowego brutto. To jest tych dodatków wprowadzić pewien element wynagro-
komfortowa sytuacja, bo wtedy można planować wy- dzenia motywacyjnego albo wkomponować te dodat-
datki w sposób systemowy, spokojny, z jakąś perspek- ki w płace. Ale to jest pewna perspektywa i wspólnie
tywą na kilka lat. W praktyce wygląda to tak, że je- ze związkami zawodowymi, ze stroną społeczną mu-
steśmy uzależnieni od podziału budżetu. Jeśli chodzi simy wypracować jakieś dobre rozwiązanie. Dzisiaj
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
Informacja o realizacji w 2009 r. „Programu modernizacji Policji, Straży Granicznej,
150 Państwowej Straży Pożarnej i Biura Ochrony Rządu w latach 2007–2011”

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:


Spraw Wewnętrznych i Administracji
Adam Rapacki Dziękuję bardzo panu ministrowi.
Pan poseł Jarosław Zieliński korzysta z tego, że
pracujemy nad rozwiązaniami w zakresie nowego był wymieniony przez pana ministra.
systemu emerytalnego dla służb mundurowych, to Rozumiem, że chce pan wystąpić w jedynie moż-
jest duże wyzwanie, jak również duża rezerwa poten- liwym trybie – w trybie sprostowania.
cjału oraz środków finansowych. Gdy poradzimy so-
bie z tymi problemami, przejdziemy do rozmów i pro-
cedowania nad tymi dodatkami. Nie ulega wątpliwo- Poseł Jarosław Zieliński:
ści, że gdybyśmy we wszystkich służbach te dodatki,
dodatkowe świadczenia przeliczyli, to byłoby to ok. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rzeczywiście
200–300 zł miesięcznie na każdego funkcjonariusza moje nazwisko zostało przez pana ministra wymie-
więcej. Różnie to się kształtuje w różnych służbach,
nione i to w takim kontekście, że zamiast odpowie-
w niektórych służbach są dodatki, które przysparza-
dzieć na moje konkretne, bardzo rzeczowe i meryto-
ją nam sporo kłopotów, i musimy tę sytuację uporząd-
ryczne pytania, pan minister mnie zwyczajnie zaata-
kować.
kował, przypisując mi intencje demagogiczne – to
Pytanie posła Gosiewskiego dotyczyło floty pojaz-
chyba cytat, takie słowo padło – polityczne i pozame-
dów. Otóż w samej Policji w ciągu trzech lat obowią-
rytoryczne.
zywania ustawy modernizacyjnej wymieniono ponad
Panie ministrze, zadałem cały szereg konkret-
41% wszystkich pojazdów. Samochody różnych ty-
nych pytań i w istocie na żadne z nich pan mi nie
pów, różnych asortymentów były zużyte w różnym
stopniu, stąd potrzeba, by rzeczywiście wycofać zu- odpowiedział, udając, że pan ich nie rozumie, albo
żyte polonezy, zużyte więźniarki i dziesiątki innych pan ich naprawdę nie zrozumiał. Ale nie rozumiejąc
tego typu samochodów. Również może nie tyle pro- tych pytań, pan chyba nie rozumie programu moder-
gram modernizacyjny, ile te wyzwania, które mamy nizacji i, przepraszam, jednak zasad zwykłej, normal-
w najbliższym czasie, a więc przewodnictwo w Unii nej logiki, bo na dwóch przykładach chciałbym poka-
Europejskiej czy przygotowanie do mistrzostw Euro- zać, iż pan rozminął się zupełnie z intencją pytań
py w 2012 r., wymagają dodatkowych nakładów in- i pan ich nie zrozumiał.
westycyjnych. Co do przygotowań do prezydencji, to Po pierwsze, tłumaczy pan jakimiś sprawami ka-
środki przeznaczone na te cele w zasadzie są wydat- drowymi kwestię niewypełnienia zadania, jakim było
kowane i te zakupy pod prezydencję zostały już zre- ucywilnienie niektórych etatów mundurowych. Otóż,
alizowane, natomiast w tej chwili pozostały środki panie ministrze, komendantów wszystkich służb wy-
pozwalające na koncentrację określonych sił, na za- mieniliście zaraz po objęciu władzy, nie czekając na
kwaterowanie funkcjonariuszy, którzy będą zapew- nic. Mówimy o 2009 r. Dane są takie: Policja…
niali zabezpieczenie pod kątem prezydencji. Nato-
miast jeżeli chodzi o Euro, to w budżecie Policji na
rok 2010 udało się pozyskać ponad 120 mln zł, które Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
służą jak gdyby celowemu przygotowaniu służb poli-
cyjnych do Euro 2012. Za te pieniądze m.in. będą Panie pośle, prosiłbym, żeby pan prostował…
wymieniane busy do przewozu osób zatrzymywa-
nych, będą wymieniane środki ochrony osobistej, jest
budowane centrum dowodzenia całą operacją, za te Poseł Jarosław Zieliński:
pieniądze będzie również modernizowana łączność.
A więc tutaj pod kątem przygotowania do mistrzostw A więc prostuję, panie marszałku.
Europy Policja pozyskała pewne środki, niemniej
jednak jako przewodniczący komitetu do spraw bez-
pieczeństwa Euro przygotowuję dla premiera szcze- Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
gółowy raport dotyczący potrzeb finansowych. W nim
pojawiają się konkretne kwoty, które są niezbędne …a nie tłumaczył panu ministrowi rzeczy, które
dla zapewnienia bezpieczeństwa w 2012 r.; być może nie wiążą się ze sprostowaniem.
będzie jeszcze można poszukać ich w 2011 r.
Tyle może tytułem odpowiedzi. Na szczegółowe
pytania odpowiemy na piśmie, bo trudno teraz od- Poseł Jarosław Zieliński:
nieść się do tego, gdzie i jakie obiekty będą remonto-
wane. Potrzeb jest jeszcze dużo. Pragnę podkreślić, A więc sprostowanie, merytoryczne, jest tego
że w zasadzie jest już przygotowana koncepcja nowej typu, że wykonanie za 2009 r.: Policja – 94,8, Straż
ustawy modernizacyjnej i chcemy wystąpić o jej za- Graniczna – 98,7, PSP – 95,1. Jakie są powody?
akceptowanie, o dodatkowe środki, tak aby proces Po drugie, niech pan minister powie, czy nie pod-
modernizacji służb mundurowych mógł przebiegać pisał pan tego, co jest nieprawdą, bo moim zdaniem
dalej. Dziękuję bardzo. podpisał pan, stwierdzając w dokumencie…
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
Informacja o realizacji w 2009 r. „Programu modernizacji Policji, Straży Granicznej,
Państwowej Straży Pożarnej i Biura Ochrony Rządu w latach 2007–2011” 151

Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: Poseł Jerzy Gosiewski:

Ale to nie jest czas na pytania do pana ministra… Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sza-
nowny Panie Ministrze! Chciałbym zapytać: Czy pan
mnie źle zrozumiał, czy pan specjalnie mnie ominął
Poseł Jarosław Zieliński: i odmówił odpowiedzi? Nie pytałem o to, czy były
wymieniane polonezy, bo o tym mówił pan poseł Zie-
Już kończę, panie marszałku. liński – że to było głównym celem programu, którego
pan poseł Zieliński był współautorem – i to jest oczy-
wiste. Skoro omawiamy informację za 2009 r., a na
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: stronie 60 podano stan złego sprzętu na 31 grudnia
2008 r., nie podano natomiast stanu w dniu 31 grud-
…tylko sprostowanie źle zrozumianej, pańskim nia 2009 r., pytałem wyraźnie, czy ta zmiana…
zdaniem, wypowiedzi, panie pośle.
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Poseł Jarosław Zieliński: Panie pośle, ale proszę nie domagać się od pana
ministra kolejnych informacji, tylko sprostować to,
To właśnie zostało źle zrozumiane, bo cytat jest co pańskim zdaniem było źle przedstawione czy źle
taki: Nowelizacja ustawy nie spowodowała zmiany zrozumiane.
kwoty przewidzianej pierwotnie na realizację progra-
mu. Panie ministrze, przecież była zmiana o 474,5
mln. Proszę to potwierdzić, bo pan podpisał się pod
Poseł Jerzy Gosiewski:
nieprawdą. Dziękuję, panie marszałku. (Oklaski)
Czy pan minister źle mnie zrozumiał, czy specjal-
nie odmówił odpowiedzi? Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję.
Pan poseł Gosiewski nie był… Dziękuję.
Czy pan minister chciałby się jeszcze odnieść, czy
już nie?
Poseł Jerzy Gosiewski: (Poseł Wacław Martyniuk: Już wszystko powie-
dział.)
Byłem wymieniony, panie marszałku. Bardzo proszę, pan minister Adam Rapacki.

Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: Podsekretarz Stanu w Ministerstwie


Spraw Wewnętrznych i Administracji
To zwrócę się do pana ministra, bo ja nie dosły- Adam Rapacki:
szałem.
Czy pan minister wymienił pana posła Gosiew- Panie Przewodniczący! Panie Marszałku! Wysoka
skiego? Izbo! Jeżeli chodzi o zakup tych pojazdów, w 2009 r.
Policja zakupiła ich 3777. Te procenty, które w tym
obszernym materiale są wymieniane, odnoszą się do
Poseł Jerzy Gosiewski: poszczególnych lat. W sumie na przestrzeni tych lat
wymieniono tabor samochodowy w znacznym stop-
Wymienił na pewno. niu – tabor nowy, wymieniony stanowi ponad 40%.
(Głos z sali: Wymienił tylko dlatego, że pan poseł Ten tabor jest sukcesywnie wymieniany, w 2011 r.
zadawał pytanie. Bez przesady.) będą kupowane kolejne samochody, chociażby busy,
(Głos z sali: Tak jest, wymienił.) które będą miały również wyposażenie dostosowane
do potrzeb związanych z Euro, aczkolwiek te środki
nie są ujęte w ustawie modernizacyjnej, ale w ustawie
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: budżetowej, pochodzą też z dodatkowego zasilenia
budżetu Policji na cele wymiany. W tych materiałach
Autorytet pana posła Martyniuka przeważa i sko- dosyć szczegółowo jest określony ten procent wymie-
ro pan poseł Gosiewski również tak twierdzi, to na nianych samochodów. Jeżeli trzeba coś uszczegóło-
pewno tak było. wić, to jestem w stanie panu posłowi udzielić takiej
Proszę. Już nie dyskutujmy. informacji na piśmie.
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
152 Projekt uchwały w sprawie zmiany Regulaminu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie infor-


Spraw Wewnętrznych i Administracji macji. Do głosowania nad tym wnioskiem przystąpi-
Adam Rapacki my w bloku głosowań.
Obecność na sali pana posła Budnika czy pana
Natomiast jeśli chodzi o tę kwotę zasadniczą posła Martyniuka podpowiada nam już, jaki będzie
określoną w ustawie modernizacyjnej – pytanie następny punkt porządku.
pana posła Zielińskiego – ta kwota nie była zmie- Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 17.
niana. Faktem jest to, że w 2008 r. Policja nie otrzy- porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Re-
mała zasilenia w budżecie i to spowodowało, że po gulaminowej i Spraw Poselskich o poselskim
prostu wydatkowała mniej niż planowano, ale kwo- projekcie uchwały w sprawie zmiany Regulami-
ta wymieniona w ustawie modernizacyjnej nie zo- nu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (druki nr 3800
stała zmieniona – pozostaje taką, jaka została zapi- i 3815).
sana. Dziękuję bardzo. Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji
pana posła Jerzego Budnika.
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Poseł Sprawozdawca Jerzy Budnik:
Dziękuję bardzo panu ministrowi.
Jeszcze głos chciał zabrać sprawozdawca komisji Dziękuję bardzo.
pan poseł Janusz Dzięcioł. Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt
Uprzejmie proszę. przedstawić w imieniu Komisji Regulaminowej i Spraw
Poselskich sprawozdanie o poselskim projekcie uchwa-
ły w sprawie zmiany Regulaminu Rzeczypospolitej
Poseł Janusz Dzięcioł: Polskiej. Sprawozdanie zawarte jest w druku nr 3815.
Zmiany zaproponowane w omawianym projekcie
Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ja, są następstwem uchwalenia przez Sejm ustawy z dnia
idąc na trybunę, miałem zamiar odczytać dane z tych 18 marca 2010 r. o zmianie ustawy o Instytucie Pa-
wszystkich rubryk, o których pan minister mówił, mięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni prze-
ale zajęłoby to zbyt dużo czasu. Nie chciałbym go ciwko Narodowi Polskiemu oraz ustawy o ujawnianiu
zajmować tutaj ani Wysokiemu Sejmowi, ani panu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa
marszałkowi, chciałbym jednak powiedzieć, że służ- państwa z lat 1944–1990 oraz treści tych dokumen-
by, o których dzisiaj rozmawiamy, to są służby chyba tów. W ustawie tej Kolegium Instytutu Pamięci Na-
najbardziej albo najlepiej kontrolowane w naszym rodowej zastąpiono Radą Instytutu Pamięci Narodo-
kraju, bo oprócz tego, że muszą współpracować i z pro- wej, zmieniono także zasady powoływania członków
kuraturą, i z sądem, i z wieloma innymi instytucja- nowego organu, a także większość potrzebną do po-
mi, na co dzień oceniane są przez nasze społeczeń- woływania i odwoływania prezesa Instytutu Pamię-
stwo. Pan minister dzisiaj wymienił notowania, jakie ci Narodowej. W imię spójności prawa te zmiany
ma Policja, jakie ma straż pożarna. To są służby o naj- muszą znaleźć odzwierciedlenie w regulaminie Sej-
większym zaufaniu społecznym, jakie kiedykolwiek mu, stąd właśnie inicjatywa poselska, nad którą te-
w rankingach moglibyśmy sobie wyobrazić. raz debatujemy.
Szanowny Panie Marszałku! Ja chciałbym z tej Jeżeli chodzi o większość potrzebną przy wyborze
trybuny na ręce pana ministra i pana komendanta prezesa Instytutu Pamięci Narodowej, zdaniem
Policji złożyć wszystkim funkcjonariuszom tych wnioskodawców prezes powinien być wybierany taką
służb serdeczne podziękowania za ich pracę, za to, samą, czyli bezwzględną, większością głosów, jak
jak się starają, żebyśmy czuli się bezpiecznie, żeby- inne osoby powoływane przez Sejm na stanowiska
śmy mogli swobodnie chodzić po ulicach. Ale też po- państwowe, czyli jak prezes Najwyższej Izby Kontro-
przez ich pracę, przez to, jak pokazują się na ulicach li, prezes Narodowego Banku Polskiego, rzecznik
i w miejscu pracy, jest oceniany i rząd, i Sejm, i wszyst- praw obywatelskich, rzecznik praw dziecka, główny
kie instytucje, które pracują na ich rzecz. Jeszcze raz inspektor ochrony danych osobowych, prezes Urzędu
serdecznie panom dziękuję i za sprawozdanie, i za to, Komunikacji Elektronicznej. Bezwzględną większo-
co państwo dla nas robicie. Bardzo dziękuję. Panie ścią głosów są także wybierani członkowie Trybuna-
marszałku, dziękuję bardzo. (Oklaski) łu Stanu, sędziowie Trybunału Konstytucyjnego,
członkowie Rady Polityki Pieniężnej, członkowie
Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, a także posło-
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: wie członkowie Krajowej Rady Sądownictwa oraz
członkowie Krajowej Rady Prokuratury.
Dziękuję bardzo panu posłowi. Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Ko-
Zamykam dyskusję*). misji Regulaminowej i Spraw Poselskich wnoszę
o uchwalenie przez Sejm projektu uchwały w sprawie
*) Teksty wystąpień niewygłoszonych – w za- zmiany Regulaminu Sejmu RP, zawartego w druku
łączniku nr 1. nr 3815. Dziękuję bardzo.
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
Projekt uchwały w sprawie zmiany Regulaminu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej 153

Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:

Dziękuję bardzo panu posłowi sprawozdawcy. Dziękuję bardzo.


Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- O zabranie głosu w imieniu klubu Prawo i Spra-
rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad- wiedliwość proszę pana posła Ryszarda Terleckiego.
czeń w imieniu klubów i kół.
Otwieram dyskusję.
Jako pierwszy głos zabierze w imieniu klubu Plat- Poseł Ryszard Terlecki:
forma Obywatelska pan poseł Wojciech Wilk.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nowelizacja usta-
wy o IPN od początku pomyślana była jako ustawa
poddająca instytut kontroli politycznej ze strony rzą-
Poseł Wojciech Wilk:
dzącej obecnie partii, z drugiej strony jako kolejna
próba zabezpieczenia interesów wpływowego lobby
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu
obrońców niegdysiejszych donosicieli komunistyczne-
Parlamentarnego Platforma Obywatelska chciałbym go aparatu bezpieczeństwa, zarówno PRL-owskiego
przedstawić stanowisko dotyczące projektu uchwały jak i sowieckiego. Ważnym celem tej ustawy było tak-
w sprawie zmiany Regulaminu Sejmu Rzeczypospo- że uniemożliwienie ponownego kierowania instytu-
litej Polskiej. tem, w kolejnej kadencji, przez śp. prezesa prof. Ja-
Proponowana przez wnioskodawców zmiana re- nusza Kurtykę.
gulaminu Sejmu jest konsekwencją uchwalenia przez Ustawa ma wiele wad. Jedną z nich jest podpo-
Wysoką Izbę ustawy z dnia 18 marca 2010 r. o zmia- rządkowanie prezesa IPN nowej radzie, powołanej
nie ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej – Komi- przez sejmową większość. Obawiam się, że tak skon-
sji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu struowane władze IPN podlegać będą rozmaitym
oraz ustawy o ujawnianiu informacji o dokumentach naciskom, narzucającym polityczny punkt widzenia
organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944–1990 na najnowszą historię Polski. Z przykładem takiego
oraz treści tych dokumentów. Wśród proponowanych nacisku mamy do czynienia obecnie, w czasie gdy
zmian regulaminu Sejmu na plan pierwszy wysuwa procedura wyłaniania nowych władz IPN dopiero się
się kwestia sejmowej większości niezbędnej do powo- toczy, właśnie przed Wysoką Izbą.
ływania i odwoływania prezesa Instytutu Pamięci Otóż Sąd Okręgowy w Warszawie, prowadząc po-
stępowanie w sprawie emerytury prof. Karola Mo-
Narodowej. W aktualnym brzmieniu art. 10 ustawy
dzelewskiego, postaci dla historii Polski bardzo waż-
o IPN mówi, że prezesa Instytutu Pamięci powołuje
nej, zwrócił się do IPN o dostarczenie akt pozostają-
i odwołuje Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, za zgodą
cych w jego archiwach. IPN, przestrzegając wszyst-
Senatu, na wniosek Rady Instytutu Pamięci, która kich obowiązujących go procedur, przystąpił do ich
zgłasza kandydata spoza swego grona. Nie ma więc przygotowywania i wydawania. Trzeba tu zwrócić
w tym stanie prawnym tego wymogu większości 3/5 uwagę, że sąd zwrócił się o komplet materiałów do-
głosów, natomiast wymóg taki jest zawarty w aktu- tyczących prof. Modzelewskiego, a nie tylko wyroków
alnie obowiązującym art. 31 regulaminu Sejmu. Stąd sądowych, a więc o komplet akt liczący kilkadziesiąt,
też proponowana zmiana zakłada, że prezes Instytu- ponad 60 tomów akt, w części znajdujących się w in-
tu Pamięci Narodowej powinien być wybierany taką nych oddziałach niż w Warszawie. Przekazywanie
samą, bezwzględną większością głosów, jak na przy- tych akt odbywało się partiami, a sąd był informo-
kład prezes Najwyższej Izby Kontroli, prezes Naro- wany o harmonogramie ich przekazywania. Tymcza-
dowego Banku Polskiego, rzecznik praw obywatel- sem w prasie ukazało się oświadczenie ok. 30 osób,
skich czy główny inspektor ochrony danych osobo- wśród sygnatariuszy był też wicemarszałek Sejmu,
wych. Tak samo są wybierani przewodniczący i człon- zarzucające IPN-owi, że – jak można to rozumieć –
kowie Trybunału Stanu, sędziowie Trybunału Kon- nie potraktował wniosku prof. Modzelewskiego w try-
stytucyjnego, członkowie Rady Polityki Pieniężnej, bie nadzwyczajnym. Warto zauważyć, że rocznie IPN
członkowie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, po- załatwia kilkadziesiąt tysięcy spraw, w tym wnio-
sków o ustalenie wysokości emerytury.
słowie członkowie Krajowej Rady Sądownictwa, po-
Oświadczenie to zostało wykorzystane przez część
słowie członkowie Krajowej Rady Prokuratury. Zmia-
mediów jako pretekst do ataków na IPN, a szczegól-
na taka wydaje się jak najbardziej zasadna, jak naj- nie na jego warszawski oddział, kierowany przez
bardziej pożądana, dlatego też niezbędne jest dosto- prof. Jerzego Eislera, zajmujący się realizacją tego
sowanie art. 31 regulaminu Sejmu do stanu prawne- wniosku. Odnoszę wrażenie, że autorzy ataków są
go z ustawy z marca 2010 r. przekonani, że prof. Modzelewski powinien być trak-
W związku z powyższym chciałbym powiedzieć, towany inaczej niż „zwykli” – oczywiście w cudzysło-
że klub Platformy Obywatelskiej popiera tę zmianę, wiu – czyli mniej znani bohaterowie walki o naszą
popiera zaproponowaną uchwałę i będzie głosował za niepodległość. IPN opierał się tego rodzaju naciskom.
jej przyjęciem. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Należy się jednak obawiać, co się stanie, gdy o jego
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
154 Projekt uchwały w sprawie zmiany Regulaminu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

Poseł Ryszard Terlecki niepotrzebnie czas Wysokiej Izbie nowelizacją regu-


laminu Sejmu, która to nowelizacja regulaminu Sej-
działalności decydować będzie nie nowy prezes, ale mu powinna zostać dokonana w momencie, kiedy
gremium posiadające mandat sejmowej większości uchwala się daną ustawę. My uchwalamy jakąś tam
i dobrane według klucza poglądów zgodnych z poglą- ustawę – przepraszam za słowa „jakąś tam” – która
dami tej większości. skutkuje zmianą w regulaminie Sejmu, i ekstraordy-
Uwagi te kieruję nie tyle pod adresem Wysokiej naryjnie zabieramy czas Wysokiej Izbie, żeby doko-
Izby, która już tę sprawę rozstrzygnęła ze szkodą dla nać tej zmiany. Taka zmiana powinna zostać doko-
IPN, ze szkodą dla polskiej polityki historycznej, ze nana w momencie, kiedy ta ustawa jest procedowana
szkodą dla rzetelności przyszłych badań historycz- w komisjach, jest procedowana w Sejmie. Zwracam
nych, ile raczej do opinii publicznej, która musi mieć się do pana marszałka z takim oto apelem, z taką oto
świadomość, że jedna z najcenniejszych polskich in- prośbą, żeby w taki sposób służby legislacyjne Kan-
stytucji naukowych i edukacyjnych, powołanych już celarii Sejmu nakierować, że jeżeli następuje koniecz-
w okresie niepodległości, może wkrótce stracić wia- ność zmiany regulaminu Sejmu przy procedowaniu
rygodność, na którą przez ostatnie lata pracowała. jakiejś ustawy czy bardzo konkretnej ustawy, to żeby
Dziękuję bardzo. (Oklaski) przy sposobności od razu to robić. Tak w sposób sym-
patyczny zajmujemy czas Wysokiej Izbie, a w czasie
kiedy omawiamy ten temat, który powinien zostać
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: załatwiony przy innej okazji, można było zupełnie co
innego omawiać.
Dziękuję bardzo panu posłowi. Tyle z mojej strony, panie marszałku. Raz jeszcze
W imieniu Klubu Poselskiego Sojusz Lewicy De- mówię, że popieramy te zmiany, bo to jest logika,
mokratycznej głos zabierze pan poseł Wacław Mar- konsekwencja wynikająca z ustawy, która została
tyniuk. poprzednio przyjęta. Dziękuję serdecznie. (Oklaski)
Uprzejmie proszę, panie pośle.

Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:


Poseł Wacław Martyniuk:
Dziękuję bardzo, panie pośle.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na początku Oczywiście ten wniosek, abyśmy…
chciałbym powiedzieć, że Klub Poselski Sojusz Lewi- (Poseł Wacław Martyniuk: Po raz czwarty, panie
cy Demokratycznej popiera zmiany tutaj zaprezento- marszałku.)
wane. Moi przedmówcy, zarówno pan poseł Wilk jak Tylko nie wiem, czy to jest rzecz do przeprowa-
i mój szlachetny przewodniczący komisji pan poseł dzenia, dlatego że regulamin, panie pośle, jest nowe-
Budnik, w sposób precyzyjny i dokładny powiedzieli, lizowany uchwałą.
jaka jest materia tejże ustawy, tak że cokolwiek wię- (Poseł Wacław Martyniuk: Absolutnie tak.)
cej bym na ten temat powiedział, tylko i wyłącznie Tymczasem ustawa nie może nowelizować regu-
powieliłbym to, co oni powiedzieli, w związku z tym laminu.
nie będę tego omawiał. W takim razie raz jeszcze spróbuję zainteresować
Pan poseł Terlecki był uprzejmy powiedzieć tą kwestią... Można by zrobić coś takiego, żeby zbli-
w ogóle o filozofii tejże ustawy. Nasz stosunek do tego żyć nowelizację ustawy do nowelizacji regulaminu,
jako Sojuszu Lewicy Demokratycznej jest precyzyjny, który jest nowelizowany uchwałą.
jasny i znany. Ta instytucja w tym kształcie komplet- (Poseł Wacław Martyniuk: Robiono już takie rzeczy.)
nie nie powinna funkcjonować w polskiej rzeczywi- Ale ustawą nowelizować regulaminu nie możemy,
stości politycznej. Nie jesteśmy tak krwiożerczy – dlatego że regulamin nowelizuje się uchwałą.
przepraszam za słowo „krwiożerczy” – jak były pre- (Poseł Wacław Martyniuk: Są dwie szkoły, regu-
zydent pan Lech Wałęsa, który był uprzejmy zupełnie lamin ma również rangę ustawy.)
niedawno powiedzieć, że to towarzystwo należy roz- Panie pośle, zarysowałem swój pogląd, co wcale
gonić. Mówimy trochę inaczej: że należy Instytut nie znaczy, że słuszny, i pana opinię raz jeszcze prze-
Pamięci Narodowej po prostu zreformować. Raz jesz- każę pod ocenę legislatorów.
cze mówię: w tym kształcie on nie powinien w ogóle Dziękuję bardzo panu posłowi Martyniukowi.
funkcjonować ani w ogóle istnieć. O zabranie głosu proszę pana posła Andrzeja
Ale istota tej rzeczy, bo mówimy o zmianie regu- Sztorca z Klubu Poselskiego Polskiego Stronnictwa
laminu, panie marszałku, jest zupełnie inna. Zwra- Ludowego.
cam się, nie wiem, po raz trzeci albo po raz czwarty,
do marszałka prowadzącego obrady Sejmu z taką oto
sugestią, prośbą, żądaniem, obojętnie jak pan mar- Poseł Andrzej Sztorc:
szałek będzie uprzejmy to, co za chwilę powiem, przy-
jąć. Otóż po raz kolejny, panie marszałku, mamy do Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Omawiany dzi-
czynienia z taką sytuacją, że zajmujemy zupełnie siaj projekt zmian Regulaminu Sejmu Rzeczypospo-
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
Wniosek o wyrażenie zgody na pociągnięcie do odpowiedzialności cywilnej posła Sławomira Kopycińskiego 155

Poseł Andrzej Sztorc Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:


litej Polskiej jest projektem poselskim. Proponowane Dziękuję bardzo panu posłowi sprawozdawcy.
zmiany dotyczą regulaminu Sejmu przyjętego w uchwa- Zamykam dyskusję.
le Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 30 lipca Do trzeciego czytania projektu uchwały przystą-
1992 r., z późniejszymi poprawkami. Zmiany, nad pimy w bloku głosowań.
którymi dyskutujemy, dotyczą Rady Instytutu Pa- Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 18.
mięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni prze- porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Re-
ciwko Narodowi Polskiemu. gulaminowej i Spraw Poselskich w sprawie
Potrzeba uchwalenia proponowanych zmian jest wniosku powoda Macieja Szczyrka z dnia 31
oczywista, wynika ona bowiem z faktu uchwalenia marca 2010 r. uzupełnionego w dniu 24 czerwca
ustawy z dnia 18 marca 2010 r. o zmianie ustawy 2010 r. o wyrażenie zgody przez Sejm na pocią-
o Instytucie Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania gnięcie do odpowiedzialności cywilnej posła
Sławomira Kopycińskiego (druk nr 3700).
Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu oraz ustawy
Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji
o ujawnianiu informacji o dokumentach organów
pana posła Wacława Martyniuka.
bezpieczeństwa państwa z lat 1944–1990. Przyjęte
w ustawie rozwiązania zakładają powołanie Rady
Instytutu Pamięci Narodowej zamiast Kolegium In- Poseł Sprawozdawca
stytutu Pamięci Narodowej, w tym zmianę zasad Wacław Martyniuk:
powoływania członków nowo powstającego organu,
a także nowych zasad powoływania i odwoływania Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Bardzo krótko scha-
prezesa Instytutu Pamięci Narodowej. Chodzi o więk- rakteryzuję to, co działo się podczas obrad komisji.
szość potrzebną do powołania i odwołania prezesa Komisja Regulaminowa i Spraw Poselskich na
IPN. swoim posiedzeniu jednomyślnie odrzuciła wniosek
Proponowana nowelizacja w kontekście wcze- o uchylenie immunitetu panu posłowi Sławomirowi
śniejszych zmian nie budzi zastrzeżeń. Klub Pol- Kopycińskiemu. W naszej ocenie nie było jakichkol-
skiego Stronnictwa Ludowego będzie głosował za wiek podstaw do tego, by uchylić panu posłowi im-
uchwaleniem przedstawionych Wysokiej Izbie munitet.
zmian. Dziękuję. W ogóle jest to sprawa, która zakrawa na lekkie
kuriozum, wniesiono bowiem wniosek o uchylenie
immunitetu panu posłowi Kopycińskiemu wtedy,
kiedy on wykonywał swoje obowiązki poselskie wy-
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: nikające z konstytucji. Pan poseł Sławomir Kopyciń-
ski był uprzejmy zadać pytanie, co jest przecież
Dziękuję bardzo panu posłowi. w katalogu naszych konstytucyjnych uprawnień. To
Pan poseł sprawozdawca Jerzy Budnik. pytanie zostało zadane w odniesieniu do jednego
Uprzejmie proszę. z zakładów pracy, który był własnością Skarbu Pań-
stwa. Zgodnie z zasadami zostało ono opublikowane
zarówno na stronach internetowych Sejmu, jak i na
Poseł Jerzy Budnik: stronach internetowych chyba pana posła, czy też
organizacji, którą on reprezentuje, na normalnej za-
Ja oczywiście nie będę polemizował z panem po- sadzie komunikowania się posła ze swoimi wyborca-
słem Terleckim, bo on sam stwierdził, że skierował mi. Efektem tegoż właśnie zapytania była kontrola
te uwagi krytyczne dotyczące nowelizacji ustawy do w tymże zakładzie pracy. Wykazała ona, iż to, że py-
opinii publicznej, a nie do posła sprawozdawcy. tał pan poseł, było zasadne, w wyniku tej kontroli
Chciałbym podziękować, do tego ograniczę swoje bowiem nastąpiły w tymże zakładzie pracy zmiany.
Prezes tego zakładu pracy poczuł się urażony. Zgod-
wystąpienie, posłom biorącym udział w tej debacie za
nie z art. 105 ust. 1 konstytucji, jeżeli zostaną naru-
poparcie zmian regulaminu Sejmu, które miałem
szone prawa osób trzecich, to wówczas można wystą-
zaszczyt omawiać. Przyjęcie tych zmian pozwoli na pić do Sejmu. Tą drogą poszedł tenże pan prezes.
wywiązanie się przez Sejm z terminów, które zostały Stąd też znaleźliśmy się tutaj, w tym miejscu, i z tym-
narzucone ustawą, do wyboru Rady Instytutu Pa- że właśnie wnioskiem. Ale raz jeszcze powiem, że
mięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni prze- istotą tego było to, iż pan poseł wykonywał swoje
ciwko Narodowi Polskiemu. Sejm ma na to dwa mie- konstytucyjne zadania, robił to zgodnie z prawem,
siące – przypomnę – od 27 stycznia 2011 r., tj. od przedstawiał to opinii publicznej zgodnie z prawem,
terminu, który został określony dla zgłoszenia przez Sejm zgodnie z prawem przedstawił to na forum pu-
zgromadzenie rektorów kandydatów na członków blicum, czyli przedstawił to na swojej stronie inter-
rady, czyli jest czas do 27 marca 2011 r. Mam nadzie- netowej, i za taką działalność nie można zostać po-
ję, że Sejm w tym czasie dokona wyboru członków ciągniętym do odpowiedzialności ani cywilnej, ani
rady instytutu. Dziękuję, panie marszałku. tym bardziej karnej. To ewenement również z innego
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
156 Wniosek o wyrażenie zgody na pociągnięcie do odpowiedzialności cywilnej posła Sławomira Kopycińskiego

Poseł Sprawozdawca Wacław Martyniuk Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:


powodu. Pracuję dość długo w Komisji Regulamino- To swobodna wypowiedź, nielimitowana czasem.
wej i Spraw Poselskich i nie pamiętam, żeby się zda- Proszę.
rzyło, tak jak w przypadku pana posła Kopycińskie-
go, że na posiedzeniu komisji, która rozpatrywała
tenże wniosek, nie pojawił się nikt z tych, którzy Poseł Sławomir Kopyciński:
oskarżali pana posła.
Wszystko, co mówię, proszę Wysokiej Izby, daję Dziękuję bardzo.
pod rozwagę koleżankom i kolegom z Platformy Oby- Szanowny Panie Marszałku! Panie Pośle Spra-
watelskiej, którzy przedstawili projekt zmian w kon- wozdawco! Wysoka Izbo! Jak wskazuje treść wnio-
stytucji, a jednym z elementów tego projektu jest sku, obejmuje on żądanie udzielenia przez Sejm Rze-
zmiana charakteru immunitetu poselskiego. Proszę czypospolitej Polskiej zgody na pociągnięcie mnie do
was o to, żebyście bardzo dokładnie spojrzeli na tę odpowiedzialności cywilnej za treści zawarte w zapy-
kwestię z tego punktu widzenia, biorąc pod uwagę taniu poselskim skierowanym do ministra skarbu
to, o czym za chwilę powie pan poseł Kopyciński, co i opublikowanym jednocześnie na stronie interneto-
ja przedstawiałem, i również to, czego Wysoka Izba wej Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Jak każde za-
była świadkiem choćby w poprzedniej kadencji, kiedy pytanie poselskie, zostało ono również umieszczone
to działania prokuratorów – nie wiem, nie chcę po- na stronie internetowej Sejmu, www.sejm.gov.pl,
wiedzieć, czym motywowane – doprowadziły do tego, przez Kancelarię Sejmu. Powyższa działalność jest
iż również w Wysokiej Izbie głosowaliśmy nad uchy- bowiem działalnością wchodzącą w zakres sprawo-
leniem immunitetu jednej z posłanek, naszych sej- wania mandatu poselskiego.
mowych koleżanek, a potem się okazało, iż prokura-
Prawo składania zapytań poselskich i interpelacji
torzy niejako „wymuszali” zeznania na jej niekorzyść,
poselskich jest uprawnieniem konstytucyjnym okre-
tylko po to, żeby ją aresztować w świetle kamer.
ślonym w art. 115 Konstytucji Rzeczypospolitej Pol-
W trakcie procesu okazało się, że były to wymuszania.
skiej oraz w art. 14 ust. 1 pkt 7 ustawy o wykonywa-
Raz jeszcze zwracam się do koleżanek i kolegów
niu mandatu posła i senatora. Ponadto, co istotne,
z Platformy Obywatelskiej: Bądźcie łaskawi zerknąć
poseł ma obowiązek informować wyborców o swojej
na te zmiany konstytucyjne w tejże właśnie części,
może bowiem się okazać, że jeżeli zostanie to prze- pracy.
prowadzone, to, co jest istotą naszej pracy, czyli nie- Z kolei art. 105 ust. 1 konstytucji wskazuje, że
zależność, ochrona tego, co robimy, co wynika z kon- poseł nie może być pociągnięty do odpowiedzialności
stytucji, może być tylko i wyłącznie papierem i ni- za swoją działalność wchodzącą w zakres sprawowa-
czym więcej. nia mandatu poselskiego ani w czasie jego trwania,
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Komi- ani po jego wygaśnięciu. Za taką działalność poseł
sji Regulaminowej i Spraw Poselskich rekomenduje- odpowiada wyłącznie przed Sejmem, a w przypadku
my Wysokiej Izbie odrzucenie wniosku o uchylenie naruszenia praw osób trzecich może być pociągnięty
immunitetu panu posłowi Sławomirowi Kopycińskie- do odpowiedzialności sądowej tylko za zgodą Sejmu.
mu. Dziękuję serdecznie. (Oklaski) Przepis konstytucyjny znalazł tutaj swoją konkrety-
zację ustawową w przepisach art. 6 i 6a ustawy
o wykonywaniu mandatu posła i senatora. Zgodnie
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: z art. 6 ust. 1 poseł nie może być pociągnięty do od-
powiedzialności za swoją działalność wchodzącą
Dziękuję bardzo panu posłowi sprawozdawcy. w zakres sprawowania mandatu ani w czasie jego
Przypominam, że Sejm zgodnie z art. 133 ust. 6 trwania, ani po jego wygaśnięciu. Za taką działal-
regulaminu Sejmu rozpatruje sprawozdanie komisji, ność poseł lub senator odpowiada tylko przed Sej-
wysłuchując jedynie sprawozdawcy. Prawo do zabra- mem lub Senatem. Art. 6 ust. 2 wskazuje, że działal-
nia głosu przysługuje jednak również posłowi, któ- ność wchodząca w zakres sprawowania mandatu
rego wniosek dotyczy. Nad sprawozdaniem tym nie obejmuje zgłaszanie wniosków, wystąpienia i głoso-
przeprowadza się dyskusji. wania na posiedzeniach Sejmu, Senatu oraz ich or-
Pan poseł Sławomir Kopyciński, którego wniosek ganów, a więc posiedzeniach klubów, kół, zespołów
dotyczy, wyraził wolę zabrania głosu. poselskich, senackich, parlamentarnych, a także dzia-
Proszę uprzejmie o zabranie głosu pana posła Sła- łalność związaną nieodłącznie ze sprawowaniem
womira Kopycińskiego. mandatu.
Czyn, który stanowi przedmiot omawianego
wniosku, dotyczy części mojej działalności objętej
Poseł Sławomir Kopyciński: mandatem poselskim. Wystosowywanie zapytań po-
selskich do ministrów stanowi bowiem konstytucyjne
Dziękuję bardzo. uprawnienie posłów.
Panie marszałku, czy jest limitowany czas wystą- Odnosząc się do meritum wniosku, chcę wskazać
pienia? jego całkowitą bezzasadność. Działałem w tej sprawie
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
Wniosek o wyrażenie zgody na pociągnięcie do odpowiedzialności cywilnej posła Sławomira Kopycińskiego 157

Poseł Sławomir Kopyciński sytuacji ekonomicznej spółek zależnych oraz działań


podjętych przez zarząd w tej sprawie.
w obronie interesu społecznego, pragnąc zweryfiko- Potwierdził się zarzut zasiadania w radzie nad-
wać bardzo niepokojące informacje dotyczące sytu- zorczej spółki Chemarbel sp. z o.o. osoby niespełnia-
acji finansowej jednego z największych zakładów jącej wymagań określonych przepisami rozporządze-
pracy w regionie świętokrzyskim, największego za- nia Rady Ministrów z dnia 7 września 2004 r. w spra-
kładu pracy w Kielcach, który daje utrzymanie wielu wie szkolenia i egzaminów dla kandydatów na człon-
mieszkańcom Kielc i okolicznych miejscowości. Po- ków rad nadzorczych spółek, w których Skarb
nadto jedno z zachowań, w którego wyniku złożono Państwa jest jedynym akcjonariuszem. Podobnie
wniosek o wyrażenie przez Sejm zgody na pociągnię- potwierdził się zarzut prowadzenia przez oddelego-
cie mnie do odpowiedzialności cywilnej, polegało na wanego pracownika ZPUChiAP Chemar SA księgo-
realizacji prawnego obowiązku posła informowania wości Zakładu Tłocznia sp. z o.o. bez wymaganych
wyborców o swojej działalności. Przyznacie państwo, uprawnień. Dodam, że tę sprawę badał również Świę-
że ten zarzut jest zarzutem kuriozalnym. Ustawa tokrzyski Urząd Skarbowy. Dalej, potwierdził się
o wykonywania mandatu posła i senatora nakłada zarzut braku powołania w Zakładzie Tłocznia Che-
na posłów, o czym już mówiłem, obowiązek informo- mar sp. z o.o. komisji rewizyjnej mimo tego, że umo-
wania o swojej działalności. Ten obowiązek wynika wa spółki nakazuje istnienie takiego organu. Po-
wprost ze sprawowania mandatu i w ramach jego twierdził się zarzut przyznania niektórym członkom
m.in. wykonywania nie ja, ale Kancelaria Sejmu zarządów spółek zależnych nagród pomimo niespeł-
umieściła zapytanie poselskie na stronie interneto- nienia warunków określonych przepisami ustawy
wej Sejmu, podobnie jak wszystkie inne zapytania o wynagradzaniu osób kierujących niektórymi pod-
składane przez posłów na Sejm. Jest to źródło po- miotami prawnymi. To samo dotyczy zarzutu przy-
wszechnie dostępne, a za umieszczenie zapytania znania jednemu z członków zarządu spółki zależnej
odpowiedzialności oczywiście nie mogę ponosić. Po- nagrody rocznej mimo nieudzielenia mu absoluto-
seł na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ma prawny rium. W tych dwóch sprawach Ministerstwo Skarbu
obowiązek informować wyborców o podejmowanych Państwa poleciło radzie nadzorczej spółki podjęcie
działaniach i kierowanych do organów państwa wy- stosownych działań w stosunku do osób odpowie-
stąpieniach. Odpowiada temu obowiązkowi określo- dzialnych za przyznanie tych niemałych nagród fi-
ne w art. 61 konstytucji prawo obywateli do uzyski- nansowych w spółce, która, jak mówiłem, nie jest
wania informacji z działalności organów władzy w najlepszej sytuacji finansowej. Potwierdził się
publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne. wreszcie zarzut powołania członków zarządów spółek
W ramach wykonywania tego obowiązku informowa- zależnych z naruszeniem art. 19a w związku z art.
łem opinię publiczną o podejmowanych przez siebie 69a ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji. Tutaj
działaniach wchodzących w zakres sprawowania Ministerstwo Skarbu Państwa wystąpiło o niezwłocz-
przeze mnie mandatu poselskiego. Działania tego ne dostosowanie regulacji w Grupie Kapitałowej Che-
zatem nie można uznać za bezprawne, a tym samym mar do przepisów ustawowych.
za rodzące odpowiedzialność z tytułu naruszenia Dzięki zgłoszeniu zapytania poselskiego niepra-
dóbr osobistych. widłowości, o których mówię, zostały ujawnione. Nie-
Grupa Kapitałowa Chemar SA, której dotyczyło stety, wskazało to również na niedostateczny nadzór
moje zapytanie poselskie, stanowi w 100% własność właścicielski ministra Skarbu Państwa nad spółkami
Skarbu Państwa. Działałem w oparciu o informacje Grupy Kapitałowej Chemar, ale pozwoliło na podjęcie
pochodzące od pracowników wyżej wymienionej gru- działań naprawczych. Dowodem jest odpowiedź se-
py kapitałowej, realizując obowiązek troski o mienie kretarza stanu w Ministerstwie Skarbu Państwa
społeczne. Wbrew twierdzeniu wnioskodawcy, przed- z upoważnienia ministra na zapytanie poselskie zło-
stawionemu w uzasadnieniu pozwu, zarzuty zawarte żone w tej sprawie.
w zapytaniu poselskim do ministra skarbu w sprawie Chcę jeszcze raz stwierdzić, że działałem w obro-
sytuacji w Kieleckich Zakładach Urządzeń Chemicz- nie interesu publicznego i w celu doprowadzenia do
nych i Armatury Przemysłowej Chemar oraz spół- przestrzegania prawa. Dochowałem przy tym wymo-
kach zależnych zrzeszonych właśnie w tej grupie gów staranności, celem zaś zgłoszenia zapytania po-
kapitałowej zostały potwierdzone, a informacje wska- selskiego nie było naruszenie dóbr osobistych powo-
zane przez pracowników okazały się prawdziwe, do- da, ale zweryfikowanie przez właściwy w sprawie
wodząc ewidentnych nadużyć i łamania prawa. organ nadzoru właścicielskiego, jakim jest Minister-
Chciałbym powiedzieć, jakie zarzuty się potwier- stwo Skarbu Państwa, zarzutów zgłaszanych przez
dziły, bo to też jest bardzo niepokojący sygnał dla pracowników grupy kapitałowej wobec osób wcho-
ministra skarbu, który sprawuje nadzór nad tą gru- dzących w skład ówczesnego zarządu. Bo oczywiście
pą. Potwierdził się zarzut strat poniesionych przez zarząd, jak się łatwo domyślić, został po tym zapyta-
niemal wszystkie spółki zależne grupy kapitałowej niu wymieniony.
w pierwszych trzech kwartałach 2009 r. Rada Nad- W treści zapytania wyraźnie wskazałem, że infor-
zorcza ZUCHiAP Chemar w następstwie zapytania macje zawarte w zapytaniu pochodzą od pracowni-
poselskiego została zobowiązana do monitorowania ków spółki. Bardzo wyraźnie to dookreśliłem i kie-
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
158 Wniosek o wyrażenie zgody na pociągnięcie do odpowiedzialności cywilnej posła Sławomira Kopycińskiego

Poseł Sławomir Kopyciński tej zmiany, a nie rzeczywistej poprawy wyniku finan-
sowego, w 2008 r. łączna wartość kosztów zmniejszy-
rując się troską o spółki stanowiące własność Skarbu ła się dokładnie o 5434 tys. zł, a wynik finansowy był
Państwa, domagałem się weryfikacji tych zarzutów. na plusie i wynosił ok. 1,5 mln zł. Tego rodzaju ma-
Zgodnie zresztą z art. 195 ust. 2 w związku z art. 192 nipulowanie danymi zostało określone w zapytaniu
ust. 2 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej. Za- jako kreatywna księgowość. To jest określenie ze
pytanie poselskie powinno właśnie zawierać przed- wszech miar usprawiedliwione, ponieważ zmiany
stawienie stanu faktycznego oraz wynikające z niego przyjętych w firmie zasad księgowości fałszują obraz
pytania. Nie twierdziłem w zapytaniu, że zawieram stanu finansów firmy, dynamikę ich zmian oraz wy-
w jego treści własne osądy czy oceny powoda. Zasad- nik finansowy. Jest na oczywiście dowód, to nie są
ne jest tutaj odwołanie się do istniejącego już orzecz- puste słowa. Jest pismo Rady Nadzorczej Zakładu
nictwa wskazującego, że w sytuacji zwrócenia się do Armatury Chemar z dnia 25 listopada 2009 r.
właściwych organów państwowych o wyjaśnienie za- Nie wiadomo, na jakiej podstawie wnioskodawca
rzutów łamania prawa możliwe jest postawienie za- wskazywał w uzasadnieniu pozwu, że zarzuty zawar-
rzutów, które normalnie powodowałyby odpowie- te w zapytaniu poselskim dotyczące pogorszenia wy-
dzialność za naruszenie dobrego imienia. Jest to ników spółki, zwiększenia wartości zapasów, zmniej-
wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 5 szenia wartości należności krótkoterminowych oraz
kwietnia 2007 r. wzrostu zobowiązań odnoszą się do 2008 r. W zapy-
Należy tu podkreślić, że w przedmiotowej spra- taniu poselskim nie było o tym mowy, nie było takiej
wie nie postawiłem zarzutów. Zrelacjonowałem je- daty. Wnioskodawca sam sobie uzupełnił treść zapy-
dynie te stawiane przez pracowników firmy, którzy tania poselskiego o daty – i to widać, jeżeli sięgnie się
zgłosili się do mnie na dyżur poselski. Nie może być do dokumentów źródłowych – manipulując zarazem
naruszeniem dóbr osobistych opisowe przedstawie- jego treścią, by ukazać dla celów tego postępowania,
nie zarzutów, a nawet ich skomentowanie, jeśli to że wyniki spółki są korzystne, pokazać je w korzyst-
jest niezbędne, aby Ministerstwo Skarbu Państwa nym świetle. Tymczasem powołam się tu na odpo-
mogło ustalić granice stanu faktycznego, jakiego wiedź ministra skarbu, który wskazuje jednoznacz-
dotyczyć winny odpowiedzi na pytania zadane nie, że w roku 2009, a więc w roku, którego dotyczy-
w zapytaniu poselskim. Odnosi się do tego dotyczą- ło zapytanie, wyniki finansowe spółki drastycznie się
cy podobnego stanu faktycznego wyrok Sądu Ape- pogorszyły. Według niezatwierdzonych przez zgro-
lacyjnego w Warszawie, z inną datą, z dnia 8 listo- madzenie wspólników danych na dzień 31 grudnia,
pada 2006 r. podanych przez ministra skarbu państwa, Zakład
Obowiązek kontrolowania władzy wykonawczej, Armatury Chemar sp. z o.o. poniósł straty w wyso-
w tym wypadku jakości nadzoru właścicielskiego kości 417 tys. zł, a po skonsolidowaniu zaś w ramach
i gospodarowania mieniem Skarbu Państwa, wynika grupy kapitałowej ta strata netto wzrosła do kwoty
z samej istoty funkcji posła. Obowiązkiem posła jest, 485 tys. zł. Dowodem jest również opinia biegłego
w przypadku pojawienia się informacji wskazujących rewidenta do sprawozdania finansowego Zakładu
na możliwość wystąpienia nieprawidłowości w zarzą- Armatury Chemar sp. z o.o.
dzie mieniem publicznym, podjęcie niezwłocznych Zobowiązania spółek zależnych wobec tej firmy
działań w celu ich wyjaśnienia. W tym właśnie celu wyniosły na koniec roku 1400 tys. zł, tym samym
wystąpiłem do właściwego rzeczowo organu, czyli zarzut niewłaściwego gospodarowania spółką po-
ministra skarbu państwa, przedstawiając informacje, twierdził się, czego nie da się ukryć. Bezsprzeczne
które powziąłem, i domagając się ich wyjaśnienia. jest bowiem pogorszenie się sytuacji finansowej
Podobnie obowiązkiem posła wynikającym z usta- w czasie pełnienia funkcji prezesa zarządu przez
wy było informowanie o tych działaniach wyborców. wnioskodawcę.
Tym samym działałem zgodnie z prawem, realizując Wreszcie sam wnioskodawca w uzasadnieniu po-
swoje ustawowe obowiązki, dążąc do wyjaśniania zwu przyznaje w piśmie do rady nadzorczej spółki, że
zgłaszanych przez pracowników zarządzanej przez w roku 2008 zmniejszyły się wolne środki na rachun-
powoda spółki zarzutów. Fakt zgłaszania wcześniej kach spółki, potwierdzając przynajmniej w jakiejś
przez pracowników spółki takich zarzutów do rady części zarzut zmniejszenia wysokości środków na
nadzorczej jest okolicznością potwierdzoną przez sa- rachunkach spółki.
mego wnioskodawcę, znajdziecie to państwo w uza- Podsumowując, należy wskazać, że nie może być
sadnieniu pozwu. Należy też wskazać, że wniosko- traktowane jako naruszenie dóbr osobistych dokony-
dawca naruszenia swych dóbr i czci osobistej upatru- wanie rzeczowej krytyki działalności i decyzji gospo-
je w tym, że te same fakty są oceniane przeze mnie darczych osób, którym powierzono dysponowanie
inaczej niż przez niego. I to właśnie sam wniosko- mieniem publicznym.
dawca przyznaje w uzasadnieniu pozwu, który wpły- Z tych względów nie może być uznane za narusze-
nął do Sądu Okręgowego w Kielcach, że faktycznie nie dóbr osobistych wnioskodawcy krytykowanie
zwiększono wartość zapasów i zmniejszono koszty celowości dokonywania, załóżmy, wydatków na re-
spółki w drodze zmiany zasad rachunkowości, czyli monty, zakupy mebli, zakupy samochodów, budowę
operacji o charakterze czysto księgowym. W wyniku parkingu. Nigdy nie kwestionowałem legalności tych
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
Projekty ustaw o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług 159

Poseł Sławomir Kopyciński myśleć tę kwestię. W przyszłości może ona dotyczyć


innych parlamentarzystów. Powinniśmy zastanowić
decyzji gospodarczych. Kwestionowałem jedynie ich się nad ewentualną zmianą ustawy w tym zakresie.
celowość, uznając za bezsensowne oraz niecelowe Bardzo dziękuję. (Oklaski)
szafowanie mieniem publicznym, do czego prawo
mam ja, jak i ma każdy inny obywatel, co stanowi
mój obowiązek jako funkcjonariusza publicznego. Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Twierdzenia zaś wnioskodawcy o bardzo dobrych
wynikach finansowych spółki i nie najgorszych prze- Dziękuję bardzo panu posłowi Sławomirowi Ko-
widywaniach na kolejne miesiące w świetle odpowie- pycińskiemu.
dzi ministra skarbu państwa pozostawię już bez ko- Do głosowania w tej sprawie przystąpimy w bloku
mentarza. głosowań.
Niezasadny jest również zawarty w uzasadnieniu Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 19.
pozwu zarzut niedochowania przeze mnie należytej porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Fi-
staranności. Wskazałem w treści zapytania, że opie- nansów Publicznych o:
ram się na informacjach uzyskanych od pracowników 1) rządowym projekcie ustawy o zmianie
spółki, a zapytanie poselskie stanowiło próbę wery- ustawy o podatku od towarów i usług oraz usta-
fikacji podawanych przez nich informacji. Organem wy Prawo o miarach,
sprawującym nadzór właścicielski w stosunku do 2) komisyjnym projekcie ustawy o zmianie
spółek skarbu państwa jest minister skarbu państwa ustawy o podatku od towarów i usług
i to właśnie do niego zwróciłem się w celu wyjaśnie- (druki nr 3738, 3066 i 3826).
nia tych wszystkich zarzutów. Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji
Jak wskazuje bowiem sam wnioskodawca, w tej panią poseł Krystynę Skowrońską.
sprawie kierowane już były przez pracowników gru-
py wystąpienia do rady nadzorczej, ale wystąpienia
te były całkowicie ignorowane, a jak wskazuje odpo- Poseł Sprawozdawca
wiedź udzielona właśnie przez ministra skarbu, Krystyna Skowrońska:
znaczna część zarzutów, w tym dotyczących łamania
prawa przez osoby działające jako organy spółek, zo- Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Pa-
stała potwierdzona. nie Ministrze! W imieniu Komisji Finansów Publicz-
Z tych względów, widząc kompletny brak zainte- nych mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie jako
resowania organów nadzorczych spółki, zwróciłem poseł sprawozdawca sprawozdanie o rządowym pro-
się do ministra właściwego. Zachowaniu takiemu nie jekcie ustawy o zmianie ustawy o podatku od towa-
da się przypisać znamienia bezprawności, bowiem rów i usług oraz ustawy Prawo o miarach (druk
wykonywałem swoje obowiązki w zakresie zarówno nr 3738), którego pierwsze czytanie odbyło się 4 stycz-
obowiązku sprawowania pieczy nad mieniem publicz- nia 2011 r., oraz o komisyjnym projekcie ustawy o zmia-
nym, jak również prawnego obowiązku informowa- nie ustawy o podatku od towarów i usług (druk nr 3066),
nia wyborców o swej działalności. Działałem w obro- którego pierwsze czytanie odbyło się 11 czerwca 2010 r.
nie interesu społecznego. Sprawozdanie z pracy nad oboma projektami zawar-
W związku z powyższym trzeba uznać, że działa- te jest w druku nr 3826.
łem zgodnie z prawem w zakresie wykonywania swo- Chciałabym przedstawić, jak przebiegała praca
ich prawnych obowiązków jako posła na Sejm Rze- komisji, jakie są najważniejsze rozwiązania zawarte
czypospolitej Polskiej, dochowując przy tym należytej w tym projekcie ustawy oraz, na koniec, jaka jest
staranności. Ochrona prawna przewidziana w prze- opinia ministra spraw zagranicznych w sprawie
pisach art. 23 i art. 24 Kodeksu cywilnego nie przy- przedłożonego sprawozdania, w którym uwzględnio-
sługuje, jeżeli działanie osoby, przeciwko której skie- no opinie o zgodności z prawem Unii Europejskiej.
rowane są roszczenia, nie jest bezprawne. Nie można Chciałabym zatem poinformować, że nad oboma
zatem uznać za bezprawne działania dokonanego projektami, skierowanymi do Komisji Finansów Pu-
w ramach porządku prawnego. W tym zakresie rów- blicznych, procedowano 19 stycznia i 1 lutego 2011 r.
nież jest utrwalone orzecznictwo Sądu Najwyższego. Komisja Finansów Publicznych 19 stycznia powołała
W związku z powyższym wnoszę o odmowę udzie- specjalną podkomisję w celu przygotowania sprawoz-
lenia zgody na pociągnięcie mnie do odpowiedzialno- dania dotyczącego tych obu projektów. Za wiodący
ści cywilnej. komisja przyjęła projekt rządowy zawarty w druku
Na koniec ostatnie zdanie. Nigdy nie przypusz- nr 3738. Najistotniejsze zmiany, które są wprowadza-
czałem, że za to, iż chroniłem, starałem się chronić, ne w projekcie ustawy o zmianie ustawy o podatku
co w pewnym sensie się udało, publiczne mienie, od towarów i usług oraz ustawy Prawo o miarach,
miejsca pracy, których w Kielcach bardzo, bardzo mają na celu dostosowanie przepisów do zmian w pra-
brakuje, wykonując swoje uprawnienia konstytucyj- wie celnym, ułatwienie rozliczeń podatku związane-
ne, będę tu dzisiaj musiał stać przed Sejmem i tłu- go z importem towarów przesyłanych następnie za
maczyć się z tych wszystkich nieprawdziwych i bez- granicę, uwolnienie od ciężaru składania zabezpie-
podstawnych zarzutów. Myślę, że trzeba szerzej prze- czeń przy stosowaniu w imporcie towarów niektórych
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
160 Projekty ustaw o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług

Poseł Sprawozdawca Krystyna Skowrońska gów. W związku z przekazaniem zagadnień technicz-


nych i badania kas rejestrujących do zakresu kompe-
uproszczonych procedur. Stanowi to bardzo duże uła- tencji prezesa Głównego Urzędu Miar oraz w związ-
twienie dla podmiotów prowadzących działalność ku z nadaniem tym czynnościom charakteru odpłat-
gospodarczą. Kolejne zapisy dotyczą eliminacji moż- nego proponuje się również wprowadzenie zmian
liwości nadużyć podatkowych w obrocie niektórymi w ustawie Prawo o miarach.
towarami czy prawami. Chodzi tu na przykład o nowe Chcę powiedzieć o grupie problemów, z jakimi mia-
zasady w zakresie rozliczania podatku przy obrocie ła do czynienia zarówno podkomisja, jak i komisja.
złomem oraz prawami do emisji gazów cieplarnia- Chciałabym poinformować Wysoką Izbę o poszczegól-
nych, czyli o zasadę odwróconego obciążenia VAT nych grupach problemów i o sposobie ich rozwiązania.
przy obrocie złomem i emisjami. VAT odzyskuje na- Jednym z problemów, jakie trzeba było rozwiązać
bywca, a nie sprzedawca. Mamy nadzieję, że w odnie- w trakcie prac nad tym projektem ustawy, była sprawa
sieniu do handlu, obrotu złomem uszczelnienie czy tzw. pakietów medycznych. W tym zakresie, w związ-
wprowadzenie tej procedury spowoduje skutki finan- ku z zaproponowanymi zmianami, rozwiązania, które
sowe na poziomie 200–300 mln zł. Na tyle szacuje się przedstawiamy w sprawozdaniu, powodują, że nie ma
tutaj wyłudzanie podatku VAT. żadnej wątpliwości, iż pakiety medyczne, które zosta-
Wprowadzenie kolejnych zmian ma na celu jedno- ły nabyte przez osoby trzecie, czyli np. przez praco-
znaczne wskazanie podatnika przy czynnościach dawców, nie będą objęte podatkiem VAT. Jest to spra-
wykonywanych przez podatników nieposiadających wa ważna. Przewiduje się wprowadzenie tego rozwią-
siedziby, miejsca zamieszkania lub stałego miejsca zania od 1 stycznia 2011 r. Taką propozycję przedkła-
prowadzenia działalności na terytorium kraju oraz da Wysokiej Izbie komisja.
uproszczenie procedury przejścia przez rolnika ry- Kolejny problem dotyczy outsourcingu. Doskona-
czałtowego na rozliczanie podatku według zasad le zdajemy sobie sprawę, że ze względu na oszczędno-
ogólnych. Zmiany zaproponowane w projekcie ustawy ści albo w związku ze specjalizowaniem się na przy-
mają również na celu dostosowanie definicji używa- kład szpitale, czyli zakłady opieki zdrowotnej, nie
nych na potrzeby podatku od towarów i usług, odno- wykonywały same części usług, jako firmy, lecz zle-
szących się do terytorium kraju państwa członkow- cały ich wykonanie na zewnątrz. Istniała w tym za-
skiego oraz państwa trzeciego w przypadku zawarcia kresie wątpliwość, jaki należy wprowadzić podatek
umów między Rzecząpospolitą Polską a państwami VAT od outsourcingu. Wątpliwości budziło to, że
członkowskimi lub państwami trzecimi dotyczących w tej sytuacji nawet w przypadku outsourcingu zwią-
budowy i utrzymania mostów transgranicznych. zanego z zadaniami wykonywanymi na rzecz pod-
Przedłożony projekt zakłada odstąpienie od za- miotów i na rzecz chorego potrzebne będzie wprowa-
kazu odliczania podatku naliczanego w przypadku dzenie podatku w zakresie stawki podstawowej.
importu usług, gdy zapłata jest dokonywana na Przyjęte zostało rozwiązanie, które przedkładamy
rzecz podmiotów mających siedzibę lub zarząd w tzw. Wysokiemu Sejmowi do przyjęcia, zakładające staw-
rajach podatkowych. Jest to wykonanie wyroku kę zerową w przypadku usług outsourcingowych
Trybunału Sprawiedliwości z 30 czerwca 2010 r. związanych stricte z leczeniem chorego i z tzw. wy-
Rząd, przedkładając ten projekt, uwzględnił w nim konywaniem czynności przy łóżku chorego, a w przy-
również zmianę stanowiącą wykonanie wyroku Try- padku wszelkiego rodzaju usług cateringowych, czy-
bunału Sprawiedliwości z 28 października 2010 r., li związanych z wydawaniem posiłków, bądź usług
w którym stroną była Komisja Europejska, w spra- ochrony – stawkę podstawową. Na przykład na usłu-
wie przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej, orzekają- gi ochrony czy na sprzątanie obowiązywała dotych-
cego o niezgodności z prawem Unii Europejskiej czas stawka 22% jako stawka podstawowa i w dal-
stosowania przez Polskę obniżonej stawki podatku szym ciągu obowiązuje w tym zakresie stawka pod-
VAT w wysokości 7% w odniesieniu do dostaw, im- stawowa, która od 1 stycznia wynosi 23%.
portu i wewnątrzwspólnotowego nabycia odzieży Dotyczy to również wszystkich innych usług out-
i dodatków odzieżowych dla niemowląt oraz obuwia sourcingowych związanych z opieką medyczną, pro-
dziecięcego. filaktyką, zachowaniem, ratowaniem, przywraca-
Jakie jeszcze rozwiązania zaproponował rząd? niem i poprawą zdrowia, świadczonych w ramach
Zaproponował bezgotówkowy zwrot VAT dla podróż- wykonywania zawodów lekarza dentysty, pielęgniar-
nych. Uważamy, że byłaby to zachęta do robienia ki położnej, zawodów medycznych, o których mowa
zakupów w Polsce. Termin przewidziany na wystą- w ustawie o zakładach opieki zdrowotnej, a także
pienie o zwrot VAT od zakupu dokonanego w Polsce psychologa. I w tym zakresie niezależnie od formy
wynosi 2 lata. W projekcie przewiduje się także zmia- prawnej, w jakiej podmiot wykonuje usługi, nieza-
ny dotyczące kas rejestrujących, w tym przesunięcie leżnie od tego, czy jest to osoba fizyczna czy spółka
do zakresu spraw prezesa Głównego Urzędu Miar akcyjna wiadomo będzie, że usługi medyczne są
obowiązku badania spełnienia przez kasy rejestrują- objęte zwolnieniem, czyli stawką zerową, zgodnie
ce kryteriów i warunków technicznych, jakim muszą z obowiązującym art. 132 dyrektywy 112/2006, to
odpowiadać kasy rejestrujące, i obowiązku wydawa- jest dyrektywy VAT-owskiej. Świadczenie usług
nia potwierdzeń dotyczących spełnienia tych wymo- pomocy społecznej, w rozumieniu tych przepisów,
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
Projekty ustaw o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług 161

Poseł Sprawozdawca Krystyna Skowrońska dziecięce, niemowlęce i obuwie dziecięca będzie 1 lip-
ca 2011 r. Wnioskodawcy wskazywali, iż to będzie
jest również po części zwolnione w tym zakresie. Ta dobra data na wprowadzenie takiego rozwiązania,
poprawka została przyjęta i myślę, że w przypadku jako że w wyroku Trybunału Sprawiedliwości mówi
dwóch grup problemów, m.in. związanych z pakieta- się o: niezwłocznej potrzebie dokonania zmian w obo-
mi medycznymi i z outsourcingiem, komisja wprowa- wiązujących przepisach narodowych. W trakcie prac
dziła w ten sposób rozwiązania, które naszym zda- pojawiały się inne propozycje dotyczące terminu,
niem wydają się dobre i nie budzą wątpliwości inter- dłuższego, wprowadzenia stawki podstawowej.
pretacyjnych. W trakcie prac w komisji została w dniu wczoraj-
Chciałabym powiedzieć o jednym z problemów, szym zgłoszona poprawka dotycząca zmiany terminu
z którym zetknęła się komisja zarówno w trakcie wejścia w życie tego rozwiązania, wypełnienia wyroku
pierwszego posiedzenia podkomisji, jak i w dniu Trybunału Sprawiedliwości, aby zamiast daty 1 stycz-
1 lutego, pracując nad tymi projektami i nad spra- nia 2011 r. wprowadzić datę 1 stycznia 2012 r. Popraw-
wozdaniem przygotowanym przez podkomisję. Spra- ka ta zyskała akceptację komisji finansów. Za jej przy-
wa dotyczy m.in. armatorów morskich. W tym zakre- jęciem głosowało 20 posłów, 16 posłów było przeciw,
sie złożono dwie poprawki. Chodziło o to, że armato- żaden poseł nie wstrzymał się od głosu.
rzy morscy mają kłopot, gdyż nie jest wobec nich Wskazałam również, iż przedstawię Wysokiej
stosowana zerowa stawka VAT. W tym zakresie, zda- Izbie opinię o zgodności projektu, którego jestem
niem wyjaśniającego cały problem pana ministra sprawozdawcą, z prawem Unii Europejskiej. Chcia-
Grabowskiego, wskazano w ustawie VAT-owskiej, łabym poinformować panie i panów posłów, że taką
w art. 83 ust. 9 i 9a, że morskie i lądowe środki trans- opinię dostarczyło do komisji finansów Ministerstwo
portu objęte są stawką zerową, więc problem tej gru- Spraw Zagranicznych. Jest to opinia z dnia 2 lutego
py nie dotyczy. Te dwie poprawki nie zostały przyję- 2011 r., jest podana sygnatura akt, dysponujemy nimi
te przez komisję. Jedną złożył pan poseł Rygiel w komisji, ale nie chcę tutaj przywoływać numeru
i w głosowaniu uzyskała ona 10 głosów za, 22 prze- pisma.
ciw, 5 wstrzymujących się. Poprawka złożona przez Natomiast chciałabym przedstawić Wysokiej Izbie
posłów Prawa i Sprawiedliwości mówiła o tym sa- jedynie część tej opinii, w której minister spraw za-
mym problemie. Próbowano znaleźć rozwiązanie, granicznych m.in. pozwala sobie wyrazić opinię, iż
wskazując na pozostałe usługi służące potrzebom projekt ustawy w art. 11 w związku z art. 1 pkt 33
środków transportu morskiego, rybołówstwa mor- zakłada, że obniżona stawka VAT na odzież i dodatki
skiego i statków ratowniczych morskich, o których odzieżowe dla niemowląt oraz obuwie dziecięce obo-
mowa w pkt 1, lub ich ładunkom. W tym przypadku wiązywać będzie do 31 grudnia 2011 r. Minister
za tą poprawką zagłosowało 14 posłów, 22 było prze- w swojej opinii wskazuje tu na niezgodność powyż-
ciw, nikt się nie wstrzymał. Obie poprawki, nie zy- szych przepisów z prawem Unii Europejskiej, która
skując akceptacji komisji, zostały zgłoszone jako została wskazana w wyroku Trybunału Sprawiedli-
wnioski mniejszości, co jest zawarte w sprawozdaniu wości w dniu 28 października 2010 r. obligującym
z prac Komisji Finansów Publicznych. Polskę do dostosowania swoich regulacji do prawa
Ponadto chciałabym powiedzieć o jeszcze jednym unijnego i tym samym zastosowania do przedmioto-
problemie, który na pewno jest istotny. Jak wcześniej wych artykułów stawki podstawowej.
mówiłam, chodzi o realizację wyroku Europejskiego Cytuję dalej z tej opinii: Wyrok Trybunału Spra-
Trybunału Sprawiedliwości w związku z niestosowa- wiedliwości nie zawiera terminu, w którym powin-
niem przez Polskę stawki podstawowej VAT na odzież no nastąpić zaniechanie naruszenia. Jednakże, jak
i dodatki odzieżowe dla niemowląt oraz obuwie dzie- podkreślił Trybunał Sprawiedliwości, w sprawach
cięce. W tym przypadku chciałabym powiedzieć, iż 227 do 230/85 działania w celu zastosowania się do
rządowy projekt przewidywał, co następuje. Po pierw- wyroku muszą być podjęte natychmiast i muszą być
sze, jeżeli mówimy o dacie wejścia w życie, to we zakończone tak szybko, jak jest to możliwe. Tu mini-
wniosku rządu, czyli w tym projekcie, wskazywano ster wskazał w swojej opinii na niezgodność z pra-
1 lutego 2011 r. jako datę wejścia w życie tej ustawy. wem Unii Europejskiej. W pozostałych sprawach
W trakcie prac zostało to poprawione i ustawa będzie stwierdzono, iż projekt jest zgodny z prawem Unii
wchodzić w życie z dniem 1 marca 2011 r., na to się Europejskiej, z zastrzeżeniem uwag, o których mó-
zgodzono. Gdyby problem dotyczył tylko przesunięcia wiłam wcześniej.
daty wejścia ustawy w życie, gdyby nie wprowadzono Pragnę jeszcze zwrócić uwagę czy przekazać Wy-
poprawki mówiącej o terminie, w którym zaczyna sokiej Izbie, że przeprowadzono dość szeroką dysku-
obowiązywać stawka podstawowa na ubranka dla sję dotyczącą sprawy wprowadzenia terminu wejścia
niemowląt i obuwie dziecięce, to wchodziłoby to w życie stawki podstawowej na ubranka czy odzież
w życie w terminie, jaki wskazuje ustawa. W trakcie niemowlęcą i obuwie dziecięce. Zadawano ministrowi
prac zgłoszono kilka poprawek. Ostatecznie podko- szereg pytań, np. jakie formy wsparcia przewiduje
misja wypracowała rozwiązanie, zgodnie z którym rząd albo w jaki sposób zamierza wspierać rodziny,
datą wprowadzenia stawki podstawowej na ubranka gdyż wydatki na ten cel są duże. Wyjaśnienie w tym
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
162 Projekty ustaw o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług

Poseł Sprawozdawca Krystyna Skowrońska nie ograniczeń formalnoprawnych, często postrzega-


nych przez przedsiębiorców jako przeszkody w pro-
zakresie przedłożył minister finansów. Ten temat był wadzeniu działalności gospodarczej, oraz dostosowa-
podnoszony zarówno w podkomisji, jak i w Komisji nie polskiego prawa do wiążącego nas orzecznictwa
Finansów Publicznych. Nie wiem, czy państwo posło- europejskiego. To pierwsze jest priorytetem Platfor-
wie, którzy brali udział w pracach komisji i podkomi- my Obywatelskiej, bowiem każde poluzowanie wię-
sji, byli usatysfakcjonowani, czy nie będą dzisiaj za- zów krępujących inicjatywę Polaków warte jest po-
dawali również takiego pytania. Niemniej jednak parcia. Z takimi rozwiązaniami mamy do czynienia
chciałabym poinformować Wysoką Izbę, że jeśli cho- w tym przypadku. To drugie jest niezbędną koniecz-
dzi o pomoc rządu dla rodzin, których wydatki na ten nością, do dostosowania polskiego prawa do orzecz-
cel są duże, było pytanie o formy wsparcia dla tych nictwa europejskiego zobowiązują nas traktaty mię-
rodzin. Dyskusja była długa, poważna, dotyczyła dzynarodowe.
m.in. stosowania zerowej stawki na usługi, które są W związku ze szczegółowym przedstawieniem
wykonywane w portach. projektu ustawy przez poseł sprawozdawcę panią
Myślę, że jeśli chodzi o pozostałe grupy proble- Krystynę Skowrońską omówię te rozwiązania, które
mów, to zostały one dogłębnie przedyskutowane i roz- zasługują na szczególną uwagę i są warte podkreśle-
wiązane tak, jak oczekiwaliśmy. Przede wszystkim nia w tej Izbie.
chciałabym powiedzieć o pakietach, o outsourcingu, Projekt przewiduje zmiany mające na celu uła-
zagadnieniach, które na początku procedowania nad twienie prowadzenia działalności gospodarczej po-
tą ustawą wywoływały bardzo wiele emocji. przez umożliwienie agencjom celnym reprezentowa-
Chciałabym bardzo serdecznie podziękować pani nia podatników zagranicznych, którzy, dokonując
poseł Marii Zubie, która była przewodniczącą podko- importu w Polsce, wysyłają towar bezpośrednio do
misji, a także paniom, panom posłom, którzy praco- innego państwa członkowskiego. Istotnym uprosz-
wali w podkomisji. Myślę, że wszyscy, pochylając się czeniem dla importerów będzie z pewnością zniesie-
nie obowiązku składania zabezpieczenia kwoty po-
w Komisji Finansów Publicznych nad tymi sprawa-
datku dla podmiotów rozliczających podatek na za-
mi, wypracowaliśmy rozwiązanie, które w dużej mie-
sadach określonych w art. 33a ustawy o VAT. Jest to
rze uszczelnia system zwrotu VAT-u, rozwiewa wąt-
zmiana korzystna dla przedsiębiorców, gdyż uwalnia
pliwości interpretacyjne i sprawia, że przepis jest
ich od ciężaru finansowego związanego ze składa-
jasny, klarowny, dobry do korzystania czy łatwy do
niem zabezpieczenia. Jednocześnie w celu zabezpie-
interpretowania, do stosowania stawek przez podat-
czenia interesu budżetu państwa został wprowadzo-
ników. Mam nadzieję, że pomimo iż w podatku VAT ny obowiązek przedstawienia organowi celnemu do-
zmiany są wprowadzane często i jest ich dużo, to te kumentów potwierdzających rozliczenie kwoty po-
akurat w dużej mierze doprecyzowują przepisy i nie datku należnego z tytułu importu w deklaracji po-
będą źle odbierane przez podatników. Dziękuję bar- datkowej.
dzo. (Oklaski) Wprowadza się również zmiany mające na celu
ułatwienie dokonywania zwrotu podatku VAT po-
(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek dróżnym przez przekazywanie zwrotu na rachunek
Sejmu Stefan Niesiołowski) bankowy. Jest to racjonalna odpowiedź na dokonu-
jący się postęp techniczny i rozwiązanie czyniące
Polskę krajem bardziej przyjaznym dla podróżnych
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: z zagranicy.
Rozwiązaniem, które ma ułatwić życie przedsię-
Dziękuję bardzo, pani poseł. biorcom, jest także propozycja uchylenia w art. 99
Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- ust. 7b pkt 1. Dzięki temu w przypadku zawieszenia
rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad- wykonywania działalności gospodarczej na podsta-
czeń w imieniu klubów i kół. wie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej
Otwieram dyskusję. również podatnicy zarejestrowani jako podatnicy
Głos zabierze pan poseł Radosław Witkowski, VAT UE nie mieli co do zasady obowiązku składania
Platforma Obywatelska. deklaracji podatkowych za okresy rozliczeniowe, któ-
rych to zawieszenie dotyczy. Rozwiązanie to odciąży
podatników z konieczności wysyłania deklaracji po-
Poseł Radosław Witkowski: datkowych, w sytuacji gdy nie dokonali deklaracji
wewnątrzwspólnotowych, a urzędy skarbowe z obo-
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! wiązków związanych z przyjęciem i przechowywa-
Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parla- niem tych deklaracji. Dzięki temu po raz kolejny
mentarnego Platforma Obywatelska wobec ustawy zmniejszymy zbędną biurokrację.
o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ważnym elemen-
ustawy Prawo o miarach (druk nr 3826). tem proponowanych regulacji są także przepisy ma-
Proponowane zmiany w ustawie o podatku od to- jące zapobiegać nadużyciom podatkowym m.in. po-
warów i usług mają dwa podstawowe cele: zmniejsze- przez wyeliminowanie mechanizmów rozliczania
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
Projekty ustaw o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług 163

Poseł Radosław Witkowski może być inaczej. W imieniu Klubu Parlamentarnego


Platforma Obywatelska informuję Wysoką Izbę o po-
VAT wykorzystywanych przez osoby nadużywające parciu dla projektu ustawy przedstawionego w druku
– za pomocą tzw. słupów – prawo do odliczeń podatku nr 3826.
naliczonego, a także wyeliminowania możliwości wy- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W związku z opi-
stawiania pustych faktur w obrocie surowcami wtór- nią ministra spraw zagranicznych, która została
nymi – złomem oraz w handlu uprawnieniami do przedstawiona przez panią poseł Krystynę Skowroń-
emisji gazów cieplarnianych. Zmiana ta polega na ską, składam poprawkę do projektu ustawy o podat-
przesunięciu, w przypadku gdy sprzedawca i nabyw- ku od towarów i usług oraz ustawy Prawo o miarach,
ca są podatnikami, obowiązku podatkowego rozlicze- która zgodnie z opinią ministra spraw zagranicznych
nia podatku od towarów i usług z tytułu dostawy zmienia termin wejścia w życie art. 1 pkt 33 lit. d.
złomu oraz przenoszenia uprawnień do emisji gazów W poprawce tej proponujemy termin wejścia tego za-
cieplarnianych ze sprzedawcy na nabywcę. Jednocze- pisu w życie z dniem 1 lipca 2011 r.
śnie nabywcom i usługobiorcom przysługiwałoby pra- Na zakończenie chciałbym jeszcze pochwalić rząd
wo do odliczenia podatku jako podatku naliczonego za te rozwiązania, które mają, panie ministrze, po-
na ogólnych zasadach, który z tytułu dokonania na magać polskim przedsiębiorcom, a przede wszystkim
ich rzecz dostawy lub świadczenia usług byłby u nich za te, które zabezpieczają interes Skarbu Państwa
podatkiem należnym. Jest to rozwiązanie powszech- przed wyłudzeniami podatku VAT. Dziękuję serdecz-
nie stosowane w innych krajach Unii Europejskiej. nie. (Oklaski)
Praktyczną konsekwencją zmiany dotyczącej rozli-
czania obrotu złomem jest odejście od określania
w sposób szczególny obowiązku podatkowego dla do- Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
staw złomu i stosowania w tym zakresie zasad ogól-
nych. Wprowadzenie tych rozwiązań uszczelnia sys- Dziękuję panu posłowi.
tem, który obniża wpływy do budżetu. Pani posłanka Marzenna Drab, Prawo i Sprawie-
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W czasie prac Ko- dliwość.
misji Finansów zgłoszone zostały także poprawki,
które zostały poparte przez Platformę Obywatelską.
Do najważniejszych należy zwolnienie z podatku VAT Poseł Marzenna Drab:
usług medycznych świadczonych na zasadzie outsour-
cingu, a także pakietów medycznych, o czym szeroko Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
informowała pani poseł sprawozdawca komisji. W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawie-
Drugą istotną częścią projektu są, po pierwsze, dliwość mam zaszczyt przedstawić stanowisko wobec
zmiany uwzględniające rozwiązania przewidziane rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o po-
prawem Unii Europejskiej dotyczące uproszczeń datku od towarów i usług oraz ustawy Prawo o mia-
w rozliczeniu podatku VAT (Dzwonek) przy budowie rach, zawartego w druku sejmowym nr 3738, oraz
i utrzymywaniu mostów kolejowych, po drugie, zmia- komisyjnego projektu ustawy o zmianie ustawy o po-
ny uwzględniające tezy wynikające z orzecznictwa datku od towarów i usług, druk nr 3066.
Trybunału Sprawiedliwości – opodatkowanie stawką Celem przedłożonych projektów ustaw jest wpro-
0% usług transportu lotniczego oraz zniesienie pre- wadzenie ułatwień w prowadzeniu działalności go-
ferencyjnej stawki VAT na odzież i dodatki odzieżowe spodarczej poprzez zniesienie pewnych ograniczeń
dla niemowląt oraz obuwie dziecięce. Wprowadzenie formalnoprawnych wynikających z obecnych uregu-
tego ostatniego rozwiązania jest wymuszone przez lowań postrzeganych przez przedsiębiorców jako
wyrok Trybunału Sprawiedliwości. przeszkody i utrudnienia w jej prowadzeniu. Projekt
Projekt zakłada również wprowadzenie zmian wprowadza ułatwienie dokonywania zwrotu podatku
w ustawie Prawo o miarach. Chodzi o przesunięcie VAT podróżnym przez przekazanie zwrotu na rachu-
obowiązku badania technicznego kas rejestrujących nek bankowy. Umożliwia również agencjom celnym
oraz wydawania potwierdzeń o spełnieniu funkcji, reprezentowanie podatników zagranicznych, którzy
kryteriów i warunków technicznych tych kas na pre- dokonując importu towarów do Polski, wysyłają je
zesa Głównego Urzędu Miar. Zasadne wydaje się bezpośrednio do innego państwa członkowskiego.
powierzenie prezesowi Głównego Urzędu Miar tego Projekt przewiduje także zmiany mające na celu za-
zadnia, ponieważ dotychczasowe rozwiązania pole- pobieżenie nadużyciom, między innymi regulacje do-
gające na przydzieleniu tych kompetencji ministrowi tyczące obrotu złomem oraz uprawnieniami do emisji
finansów były rozwiązaniami tymczasowymi. gazów cieplarnianych. Zakłada również przesuniecie
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projekt ustawy, obowiązku badania technicznego kas rejestrujących
nad którym dzisiaj debatujemy, wprowadza regulacje oraz wydawania potwierdzeń o spełnieniu funkcji,
niezbędne w świetle orzecznictwa europejskiego, ale kryteriów i warunków technicznych tych kas na pre-
stanowi także kolejny krok w kierunku ułatwienia zesa Głównego Urzędu Miar.
życia przedsiębiorcom. Platforma Obywatelska takie Projekt zawiera również zmiany wynikające z de-
działania zawsze popierała, tym razem także nie cyzji Rady 2008/84/WE i orzecznictwa Trybunału
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
164 Projekty ustaw o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług

Poseł Marzenna Drab zgodności prawa polskiego z prawem unijnym, ale


przede wszystkim do zadbania o rozwój polskich por-
Sprawiedliwości dotyczące między innymi opodatko- tów morskich poprzez podniesienie ich atrakcyjności
wania stawką 0% usług transportu lotniczego, odstą- wobec innych europejskich portów, a tym samym
pienia od zakazu odliczania podatku naliczonego od zwiększenie wpływów do budżetu państwa, jest nie
importu usług przy zapłacie dokonywanej na rzecz do przyjęcia przez mój klub, klub Prawo i Sprawie-
podmiotów z tzw. rajów podatkowych oraz zniesienia dliwość.
preferencyjnej stawki VAT w wysokości 7% na odzież Ustawa o podatku od towarów i usług jest najczę-
dla niemowląt oraz obuwie dziecięce do stawki obo- ściej nowelizowaną ustawą. (Dzwonek) Świadczy to
wiązującej 23%. o tworzeniu prawa szybko i byle jak. Wobec negatyw-
W trakcie prowadzonych prac nad przedłożonym nego stanowisko rządu PO–PSL Prawo i Sprawiedli-
projektem, zarówno w podkomisji, jak i w komisji wość zgłosiło wniosek mniejszości usuwający istnie-
budżetu i finansów, najwięcej wątpliwości budziły jącą niezgodność zapisów z dyrektywą Rady w spra-
rozwiązania prawne dotyczące podniesienia podat- wie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej
ku VAT z 8% na 23% na ubranka niemowlęce i obu- w zakresie opodatkowania usług świadczonych na
wie dziecięce oraz stosowania stawki VAT w wyso- rzecz statku w portach. Apeluję do posłów o poparcie
kości 23% na usługi świadczone na rzecz statków naszego wniosku, dającego naszym portom szanse
w portach. na rozwój i zwiększenie konkurencyjności. Od popar-
Wobec obowiązku wykonania wyroku Trybunału cia proponowanej, bardzo ważnej, poprawki uzależ-
Sprawiedliwości Unii Europejskiej w zakresie stoso- niona będzie postawa klubu Prawo i Sprawiedliwość,
wania przez Polskę obniżonej stawki podatku VAT od tego uzależniamy również poparcie przedłożonej
w wysokości 8% na ubranka niemowlęce i obuwie kolejnej nowelizacji ustawy o VAT. Klub Prawo
dziecięce, przyniesie to niewiele znaczący, zdaniem i Sprawiedliwość złożył także poprawkę dotyczącą
Ministerstwa Finansów, wpływ do budżetu państwa wykreślenia w zmianie 25 lit. c pkt 6 i przekazania
ok. 160 mln zł. Ponieważ 15-procentowy wzrost wy- obowiązków i uprawnień w zakresie prowadzenia
datków na te produkty uderzy bezpośrednio w młode serwisu kas rejestrujących przed likwidacją działal-
i wielodzietne rodziny wychowujące dzieci, Prawo ności nowemu podmiotowi. Myślę, że te dwie popraw-
i Sprawiedliwość wnosiło o zaproponowanie przez ki są jakby kluczowe i od tego uzależniamy poparcie
rząd PO–PSL w ramach „niewiele znaczącej, zda- całego projektu, chociaż przyznam, iż wiele spraw
niem rządu, kwoty” – rekompensaty dla tej części dotyczących tej nowelizacji jest słusznych. Natomiast
społeczeństwa. Niestety rząd nie przygotował i nie myślę, że te, o których wspominałam, są wyjątkowo
zaproponował rozwiązań łagodzących ten wysoki ważne dla Polski, dla polskiej gospodarki i polskiego
wzrost kosztów wychowywania dzieci. budżetu. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Zupełnie niezrozumiałe jest negatywne stanowisko
rządu PO–PSL w zakresie zmiany stosowania 23- Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
-procentowej stawki VAT na większość usług porto-
wych w naszych portach na stosowanie zerowej staw- Dziękuję, pani poseł.
ki VAT, podobnie jak stosują ją inne europejskie Pan poseł Stanisław Stec, Sojusz Lewicy Demo-
porty. Podsekretarz stanu w Ministerstwie Infra- kratycznej.
struktury wskazuje w piśmie z dnia 15 grudnia 2010 r.
na niezgodność prawa polskiego z unijnym, pisząc:
Obecnie istnieje niezgodność pomiędzy oryginalnym Poseł Stanisław Stec:
brzmieniem dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia
28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Mini-
podatku od wartości dodanej a polską ustawą o po- strze! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Sojuszu
datku od towarów i usług w zakresie opodatkowania Lewicy Demokratycznej odnośnie do rządowego pro-
usług świadczonych na rzecz statków w portach. Zda- jektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towa-
niem klubu Prawo i Sprawiedliwość, ale również Mi- rów i usług oraz ustawy Prawo o miarach oraz komi-
nisterstwa Infrastruktury, sytuacja ta doprowadza syjnego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku
do naruszenia zasad swobodnej konkurencji polskich od towarów i usług.
portów morskich, ponieważ w innych portach euro- Najlepszym rozwiązaniem w omawianej ustawie
pejskich do usług portowych, objętych art. 148 ww. jest zmiana zasad opodatkowania złomu. Tu, panie
dyrektywy, stosuje się powszechnie stawkę 0%. ministrze, chciałbym podkreślić, że otrzymałem pi-
Efektem tego stanu prawnego jest to, że znako- smo od Izby Przemysłowo-Handlowej Gospodarki
mita większość podmiotów dokonuje odpraw i prze- Złomem, która bardzo popiera to rozwiązanie, akcen-
ładunku towarów w innych europejskich, a przede tując, że takie udane rozwiązania wprowadziły już
wszystkim niemieckich portach. Stanowisko Mini- Niemcy i Czechy, a jedynie Polska i Estonia pozosta-
sterstwa Finansów i niechęć do doprowadzania do wała w tym zakresie w tyle. W związku z tym han-
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
Projekty ustaw o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług 165

Poseł Stanisław Stec Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:


dlarze złomem mogli garnąć się do naszego kraju. Dziękuję panu posłowi. Dziękuję bardzo.
Izba podnosi również ważność daty wejścia tego roz- Pan poseł Wiesław Rygiel, Polskie Stronnictwo
wiązania w życie, chodzi o to, aby ono weszło w życie Ludowe.
jak najszybciej, gdyż według jej szacunku straty bu-
dżetowe z tytułu braku uregulowania wynoszą rocz-
nie od 2 mld do 10 mld. Z tym że izba twierdzi, iż Poseł Wiesław Rygiel:
według szacunku urzędów skarbowych to jest 2 mld,
a według szacunku branży to jest 10 mld. Nawet gdy- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Mini-
by były to 2 mld, to jest to bardzo dużo. Przy okazji, strze! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klu-
panie marszałku, panie ministrze, prosiłbym, żeby bu Poselskiego Polskiego Stronnictwa Ludowego
zastanowić się nad kolejnym problemem – zgłosił go wobec sprawozdania komisji finansów o projekcie
pracodawca z Poznania, który zajmuje się obrotem ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów
odzieżą. Otóż hurtownie po prostu sugerują, aby nie i usług oraz ustawy Prawo o miarach i innych sto-
kupować na fakturę, tylko bez faktury, bo one mają sownych projektów.
takie towary, które są nieudokumentowane. Napraw- Zasadniczym celem projektu ustawy o zmianie
dę trzeba przyjąć kolejne rozwiązanie w zakresie ustawy oraz proponowanych w nim zmian jest znie-
udokumentowania obrotów z hurtowniami, żeby sienie lub zmniejszenie ograniczeń formalnopraw-
ograniczyć szarą strefę, bo w obrocie odzieżą szara nych wynikających z obecnych uregulowań, również
strefa niestety też jest bardzo duża. tzw. barier prawnych. Drugim celem projektu jest
Kolejnym dobrym rozwiązaniem są ułatwienia dostosowanie przepisów do orzecznictwa europejskie-
przy imporcie towarów, które upraszczają tę proce- go i do zmian w prawie celnym. Klub Poselski Pol-
durę, jak również ułatwienie, wnosili o to rolnicy, skiego Stronnictwa Ludowego popiera propozycję
przejścia z zasad dotyczących rolnika ryczałtowego wprowadzenia ułatwień dla przedsiębiorców oraz
na ogólne zasady, ponieważ przy podwyżkach VAT uznaje konieczność uwzględniania wymogów wspól-
coraz więcej rolników winno być zainteresowanych notowych, również w kwestii uszczelnienia przepisów
podatkowych. Wobec tego popieramy projekt ustawy
przejściem na ogólne zasady – wówczas otrzymają
zawarty w sprawozdaniu komisji finansów.
zwrot zapłaconego podatku VAT.
Uważamy za słuszne propozycje rządowe dotyczą-
Podkreślenia wymaga zmiana treści art. 43 pkt 18
ce ułatwień rozliczania podatku związanego z impor-
i 19 w zakresie unormowania zwolnień usług me-
tem towarów przesyłanych następnie za granicę,
dycznych. Myślę, że jest to rozwiązanie oczekiwane,
a także zniesienia obowiązku składania zabezpieczeń
gdyż rozwiązanie przyjęte od 1 stycznia 2011 r. bu-
przez podatników rozliczających podatek z tytułu
dziło wiele wątpliwości. Przeprowadziłem w tym za-
importu towarów bezpośrednio w deklaracji podat-
kresie szereg rozmów ze szpitalami, zakładami opie-
kowej. Za słuszne uważamy także umożliwienie do-
ki zdrowotnej, jak również z tymi, które świadczą konywania zwrotu naliczonego podatku VAT podróż-
opiekę zdrowotną, nie będąc zakładami tej opieki. nym nie tylko w gotówce, ale również w formie bez-
Podkreślały one potrzebę ujednolicenia i wyelimino- gotówkowej, a także uproszczenie procedury przejścia
wania wątpliwości. przez rolnika ryczałtowego na rozliczenie według
Sprawa tych nieszczęsnych ubranek niemowlę- zasad ogólnych czy też uregulowania zaproponowane
cych i obuwia dziecięcego – dziwi mnie opinia mini- w projekcie w zakresie obrotu złomem i inne.
stra, który stwierdza, że wyrok sądu zobowiązał nas W toku prac w Komisji Finansów Publicznych
do natychmiastowego podjęcia decyzji. Nie może par- poparliśmy rozwiązania rządowe. Wprowadziliśmy
lament podejmować decyzji natychmiast, ja się zgo- do projektu głównie poprawki doprecyzowujące. Klub
dzę na działanie niezwłoczne, ale nie na natychmia- Poselski Polskiego Stronnictwa Ludowego popiera
stowe. I tutaj rozwiązanie, które proponujemy, zwrot projekt ustawy zawarty w sprawozdaniu komisji
VAT-u z tytułu podwyżki przy zakupie tych ubranek w druku nr 3826. Aczkolwiek widzimy jeszcze ko-
dla niemowląt i obuwia dziecięcego, jest naszym zda- nieczność wprowadzenia jednej bardzo istotnej zmia-
niem rozwiązaniem słusznym. ny, którą postulowaliśmy już w trakcie obrad podko-
Ponadto w imieniu klubu zgłaszam poprawkę, któ- misji, a następnie Komisji Finansów Publicznych.
ra zobowiąże ministra finansów do ogłoszenia tekstu W imieniu klubu pragnę zgłosić poprawkę do pro-
jednolitego ustawy o podatku od towarów i usług. Jest jektu ustawy. Konieczność jej wprowadzenia wynika
to bardzo potrzebne, panie ministrze, bo tych noweli- z pilnej potrzeby przywrócenia konkurencyjności
zacji ostatnio narobiliśmy bardzo dużo i podatnicy się polskich portów morskich względem portów mor-
gubią, tym bardziej że w Leksie nawet nie ma jeszcze skich w Europie Zachodniej. Obecnie tej konkuren-
jednolitego tekstu. Bardzo proszę Wysoką Izbę o przy- cyjności nie ma. Dzisiaj w sąsiednich Niemczech,
jęcie tej poprawki, bo to ułatwi podatnikom życie od Holandii i innych krajach Unii obowiązuje stawka
1 lipca. Dziękuję za uwagę. (Oklaski) 0% VAT na usługi związane z obrotem portowym lub
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
166 Projekty ustaw o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług

Poseł Wiesław Rygiel krótka uwaga w odniesieniu do pana posła Radosła-


wa Witkowskiego: Owszem, Platforma złożyła po-
zwolnienie z prawem do odliczenia VAT. W polskich prawkę, która wprost zwalnia abonamenty medyczne
portach jest to 23%. Ta rażąca dysproporcja dyskry- z podwyższonej stawki VAT-u, z tym że nastąpiło to
minuje polskie porty morskie i uderza w krajowy w warunkach takich, że musieliśmy do tego Platfor-
sektor usług związanych z obrotem portowym. Po- mę Obywatelską dosyć mocno przekonywać, i dopiero
nosimy jako kraj poważne straty. Według szacunków podkomisja w wyniku kompromisu zaproponowane-
portowców, panie ministrze, blisko 10% ładunków go przez panią przewodniczącą Skowrońską przyjęła
kierują spedytorzy dzisiaj przez porty zagraniczne, to rozwiązanie. I właśnie w ten sposób powinniśmy
inne niż polskie – to ok. 100 tys. kontenerów, tzw. pracować nad ważnymi dla podatników projektami
TEU. Powoduje to między innymi zmniejszenie wpły- ustaw. Dlatego też apeluję do Platformy Obywatel-
wów do Skarbu Państwa o ok. 2,2 mln z tytułu utra- skiej, aby poprawki Prawa i Sprawiedliwości oraz
conego podatku CIT na każde 100 tys. TEU. Ponad- poprawki Polskiego Stronnictwa Ludowego zwalnia-
to powoduje to niższe zatrudnienie o ok. 150 etatów jące usługi portowe przyjąć już w Sejmie, żeby nie
na każde 100 tys. TEU utraconych, bo rozładowywa- trzeba było procedować nad tym w Senacie. Chyba że
nych w innych portach europejskich – jest to ok. chodzi o to, żeby znowu przypisać sobie autorstwo
1,1 mln utraconego podatku PIT rocznie. Powoduje poprawki, która jest korzystna dla polskich podatni-
to też zmniejszenie liczby zawinięć statków szacowa- ków, w tym przypadku dla polskich portów. A więc
ne na ok. 200 zawinięć utraconych, to jest 2,6 mln przyjmijmy te poprawki tutaj. Składamy jako klub
rocznie, panie ministrze. Również tracimy wpływy Polska jest Najważniejsza też poprawkę, aby zapisy
Skarbu Państwa z uwagi na nieodprowadzenie opłat w ustawie były zgodne z art. 3 ustawy o ZOZ, gdzie
celnych od 100 tys. TEU rocznie, panie ministrze, to wśród usług zwolnionych są również inne usługi me-
jest ok. 21 mln zł. Kwota ta zasila obecnie przede dyczne wynikające z procesu leczenia. Tutaj chodzi
wszystkim porty Niemiec i Holandii, a nie nasz bu- na przykład o opiekę paliatywną. Składam tę po-
dżet, nie nasze porty. Łącznie to jest dwadzieścia prawkę w imieniu klubu. Dziękuję bardzo.
kilka milionów złotych, blisko 30 mln zł. Za niedo-
puszczalne uważamy więc dalsze utrzymywanie sta-
nu rzeczy takiego, jaki on jest dziś. Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dlatego klub Polskiego Stronnictwa Ludowego
będzie głosował za przedmiotowym projektem usta- Bardzo dziękuję panu posłowi.
wy, ale jednocześnie proponuje przyjęcie poprawek, W takim razie przechodzimy do pytań.
które dzisiaj przedłożę Wysokiej Izbie. Poprawki Jest 6 osób.
w naszym przekonaniu umożliwią polskim portom Czy są jeszcze chętni?
morskim równą konkurencję z innymi portami Unii Jest 7. osoba – pani posłanka Wiśniewska.
Europejskiej oraz wzrost dochodów budżetu pań- Proszę się zapisać.
stwa, co jest naszym zdaniem bardzo istotne. Dzię- Zamykam listę.
kuję za uwagę. Ustalam czas na 1 minutę.
Pan poseł Krzysztof Tyszkiewicz, Platforma Oby-
watelska.
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:

Dziękuję panu posłowi. Poseł Krzysztof Tyszkiewicz:


Pan poseł Tomasz Dudziński, Polska jest Najważ-
niejsza. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wprowadzenie
w przedmiotowej ustawie poprawki do ustawy Pra-
wo o miarach i obowiązku badania technicznego kas
Poseł Tomasz Mirosław Dudziński: rejestrujących, które to zadania przypisane były
dotychczas ministrowi finansów, powinno stać się
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu klubu wstępem do dyskusji o głębszej reformie Głównego
Polska jest Najważniejsza mam zaszczyt przedstawić Urzędu Miar. Wiem, że nie ma przedstawiciela Mi-
stanowisko naszego klubu w sprawie procedowanej nisterstwa Gospodarki, któremu Główny Urząd
ustawy. Miar podlega, natomiast może za pośrednictwem
Oprócz tego, że ta ustawa zawiera rozwiązania Ministerstwa Finansów będzie można tę dyskusję
korzystne i potrzebne, wymaga ona uzupełnienia. w pewnym sensie rozpocząć, dlatego że w ustawie
Poprawki zarówno klubu Prawo i Sprawiedliwość, mamy przykład wymuszonego przeniesienia zakre-
jak i Polskiego Stronnictwa Ludowego idą w kierun- su obowiązków urzędu. Natomiast gdyby Główny
ku, który popiera także klub Polska jest Najważniej- Urząd Miar stał się instytucją nadzoru nad innymi
sza. To, że można wypracować kompromis, procedu- instytucjami metrologicznymi tak jak w Unii Euro-
jąc nad tą ustawą, widać było w pracach podkomisji pejskiej, gdyby GUM stał się instytucją, agencją
oraz Komisji Finansów Publicznych. Tutaj tylko spoza administracji publicznej, tak jak w Niemczech,
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
Projekty ustaw o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług 167

Poseł Krzysztof Tyszkiewicz komisji, poprawką odroczyć ten termin na 1 stycznia


2012 r., ale będzie on już nieuchronny. Proszę mi po-
Holandii czy Austrii, sam musiałby zabiegać o klien- wiedzieć, czy minister finansów, który mówi, że jest
tów, o producentów urządzeń typu kasy rejestrujące. to tylko wykonanie wyroku Trybunału Sprawiedli-
Teraz ze względu na niemoc, na indolencję Główne- wości, a nie inicjatywa samego Ministerstwa Finan-
go Urzędu Miar producenci uciekają do instytucji sów (Dzwonek) – zyski z tego tytułu mają wynosić
metrologicznych w innych krajach. 160 mln – uwzględnia jakieś formy rekompensaty.
W związku z tym pytanie brzmi: Czy planowana Kolejna rzecz, panie ministrze. Wyrok jest z 21 paź-
jest reforma Głównego Urzędu Miar i przekształcenie dziernika 2010 r. Biorąc pod uwagę tryb opiniowania
go na wzór innych krajów Unii Europejskiej w nieza- tego projektu ustawy, mam pytanie. Proszę mi po-
leżną instytucję metrologiczną? Dziękuję bardzo. wiedzieć, jaki był wynik konsultacji społecznych od-
(Oklaski) nośnie do tego akurat artykułu. Co na to mówili
partnerzy społeczni? Bo wydaje mi się niemożliwe, żeby
państwo zastosowali 30-dniowy tryb opiniowania tej
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: części projektu, patrząc na wyrok i na to, kiedy projekt
ustawy wpłynął do Sejmu. Dziękuję.
Dziękuję panu posłowi.
Pan poseł Piotr Cieśliński, Platforma Obywa-
telska. Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:

Dziękuję, pani poseł.


Poseł Piotr Cieśliński: Pani posłanka Marzenna Drab, Prawo i Sprawie-
dliwość.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Ustawa, nad którą debatujemy, wprowadza również
zmianę w ustawie Prawo o miarach. Praca w Komisji Poseł Marzenna Drab:
Gospodarki pozwoliła mi wyrobić sobie opinię na te-
mat konieczności głębszej reformy Głównego Urzędu Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Miar. W związku z tym chciałbym zadać pytanie: Czy Chciałabym wrócić do tej sprawy zmniejszonej kon-
urząd zamierza zmienić swoją politykę jako jednost- kurencyjności naszych portów w stosunku do innych
ka notyfikowana do dyrektyw Unii Europejskiej na z Unii Europejskiej. W związku z tym mam pytanie:
bardzo proproducencką, ponieważ dotychczasowa Czy ministerstwo ma wolę, żeby wprowadzić teraz,
polityka powoduje, że producenci zwracają się do jed- podczas procedowania w Sejmie, taką zmianę, aby
nostek notyfikowanych w innych krajach Unii Euro- stawka zerowa obowiązywała również w polskich
pejskiej, takich jak Czechy czy Słowacja, przez co portach? To zwiększy naszą konkurencyjność. Poseł
bezpowrotnie tracimy ich oraz możliwość uzyskania z PSL przedstawiał straty, jakie z tego wynikają,
wpływów finansowych z tytułu wydawanych certy- więc myślę, że w poszukiwaniu pieniędzy – takim
fikatów? Dziękuję. (Oklaski) gorączkowym poszukiwaniu, sięganiu do kieszeni
podatników, i to tych najbiedniejszych – jest to wska-
zana zmiana. Bardzo oczekujemy na poparcie, na
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: sygnał, że jesteście państwo gotowi wprowadzić taką
poprawkę. Tym bardziej że jest to państwa, czyli rzą-
Dziękuję panu posłowi. dowy, projekt. (Dzwonek)
Pani posłanka Elżbieta Rafalska, Prawo i Spra- W związku z tym pytanie: Czy jest pan gotowy na
wiedliwość. to już dzisiaj, czy może chodzi o to, żeby wprowadzić
taką zmianę w Senacie i wtedy przyjąć, że to dzięki
Platformie? Ale to obojętne, czy to dzięki Prawu
Poseł Elżbieta Rafalska: i Sprawiedliwości, czy dzięki Platformie. Chodzi o to,
żeby nasze porty były tak samo dostępne i konkuren-
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! cyjne jak pozostałe w Europie Zachodniej. Dziękuję.
Pan wie, bo pan był na posiedzeniach komisji, że naj- (Oklaski)
większe emocje poza owatowaniem i wątpliwościami
związanymi z usługami medycznymi budziła kwestia
wzrostu podatku VAT na odzież niemowlęcą i obuwie Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
dziecięce. Związane jest to z tym, że obciążenia mło-
dej rodziny, rodziny mającej malutkie dzieci, wzro- Dziękuję, pani poseł.
słyby w związku z tym, że stawka VAT z 7% skoczy- Pan poseł Wiesław Rygiel, Polskie Stronnictwo
łaby na 22% i z 8% na 23%. Udało się też tą decyzją Ludowe.
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
168 Projekty ustaw o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług

Poseł Wiesław Rygiel: stwa? Czy macie państwo taki rachunek? Z pewno-
ścią macie, nie wiem, dlatego pytam. To po pierwsze.
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Z wielką przy- Co do tej pory było z opodatkowaniem słynnego zło-
jemnością patrzymy na rozkwit takich portów jak mu? Myślę o sprawie VAT w związku z zasadami
Hamburg i Rotterdam, a z przykrością stwierdzamy, obrotu złomem. Czy w ogóle dochody nie wpływały,
że warunki, jakie stwarza polski, rodzimy fiskus dla bo przecież kiedy się słyszy o 2 mld czy 10 mld, to
naszych nie są takie, jak tam. Zmierzam do następu- kwoty te przerażają? Chciałbym więc wiedzieć, co
jącej kwestii. Otóż jeszcze w listopadzie sejmik za- faktycznie dzieje się w tej sprawie.
chodniopomorski zwrócił się z pytaniem do ministra No i kwestia portów. Tyle już o tym mówiono, pa-
finansów, nakreślając sytuację, jaka jest. Na terenie nie ministrze. Tak bardzo interesuje mnie jedna
Rzeczypospolitej obowiązuje rozwiązanie polegające sprawa, stąd pytanie. Nie wiem, czy macie państwo
na konieczności zapłaty VAT w chwili importu lub rachunki symulacyjne: Czy gdyby obowiązywały ta-
w najlepszym razie do 2 miesięcy zwłoki dla około kie same stawki VAT jak w Unii Europejskiej, to bu-
10% podmiotów. Jest wówczas możliwe odroczenie dżet państwa by stracił czy zyskał? Czy mógłby pan
płatności VAT. Taki stan rzeczy powoduje, że polskie odpowiedzieć na to pytanie? Dziękuję bardzo.
podmioty gospodarcze dokonują odpraw celnych
w zagranicznych portach, co jest oczywiste, bo nie Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
muszą angażować własnych środków finansowych,
jako że obowiązuje tam bezgotówkowy obrót i VAT Dziękuję panu posłowi.
się nie uiszcza. Opisywana praktyka polityki celnej Pani posłanka Jadwiga Wiśniewska, Prawo i Spra-
i podatkowej powoduje, że budżet państwa polskiego wiedliwość.
pozbawiony jest dochodów z ceł, a regiony nadmor-
skie, takie Pomorze Zachodnie, mają gorsze możliwo-
ści konkurencji. (Dzwonek) Poseł Jadwiga Wiśniewska:
Pytania. Czy ministerstwo dokonało analizy utra-
conych wpływów do budżetu państwa z tego tytułu? Dziękuję.
Drugie. Czy w związku z istnieniem dużych różnic Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
interpretacyjnych, jeśli chodzi o VAT – mówiło się W swojej wypowiedzi chciałabym zwrócić uwagę na
o tym, że w Gdyni jest inaczej, w Szczecinie inaczej, problem demograficzny, który dotyka nasz kraj. Sta-
takie są realia, zwracaliśmy na to uwagę komisji jemy się społeczeństwem coraz bardziej się starzeją-
– ministerstwo przewiduje w tym procesie legislacyj- cym, niektórzy wręcz mówią: wymierającym. Polska
nym, w czasie procedowania nad tą ustawą dokona- rodzina potrzebuje wsparcia. Kiedy przyjrzymy się
nie stosownych zmian umożliwiających jednolitość działaniom rządu, nie zauważamy takich, które by
interpretacji i korzystne rozwiązania dla naszych wspierały młode rodziny. Ze smutkiem odnotowuję
portów? Dziękuję. ograniczenie dostępności kredytu w ramach progra-
mu „Rodzina na swoim”, wzrost VAT na żywność
i książki. Za rok będzie obowiązywał wyższy VAT na
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: ubranka i obuwie dziecięce.
Chciałabym więc zapytać: Czy rząd planuje wpro-
Dziękuję panu posłowi. wadzenie jakichś działań, które by wspierały rodzinę
Pan poseł Romuald Ajchler, Sojusz Lewicy Demo- w rozwoju, tak żeby młodzi ludzie mieli dzieci, żeby
kratycznej. odwrócić tę niekorzystną tendencję demograficzną?
Czy rząd planuje systemowe działania na rzecz wspie-
rania rodziny? Czy ministerstwo mogłoby rozważyć,
Poseł Romuald Ajchler: aby 160 mln zł, które wpłyną do budżetu w wyniku
wzrostu VAT, mogło zasilić rodziny wielodzietne, bo
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! tam niestety poziom biedy i wykluczenia jest naj-
Właściwie muszę powiedzieć, że czekałem na to spo- większy? Czy prawdą jest, panie ministrze, że jednak
tkanie i powinienem przede wszystkim zapytać… nie było konsultacji społecznych w ramach prac nad
(Głos z sali: To zapraszam…) tą ustawą? Dziękuję bardzo.
Powinienem zapytać o opodatkowanie działów
specjalnych. Ile to przez upór, przez głupotę urzęd-
ników stracił budżet państwa? Ale przygotowuję so- Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
bie, panie ministrze, specjalną interpelację w tej
sprawie i będę się starał dowiedzieć, ile spraw było Dziękuję, pani poseł.
itd. Jednak w związku z powyższym już to sygnali- Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer-
zuję, bo bardzo by mi zależało na tym, żeby te sprawy pana.
do końca wyjaśnić. Głos zabierze podsekretarz stanu w Ministerstwie
Chciałbym zapytać, mówiąc już o tej ustawie, pa- Finansów pan Maciej Grabowski.
nie ministrze, ile ona niesie ze sobą do budżetu pań- Proszę bardzo, panie ministrze.
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
Projekty ustaw o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług 169

Podsekretarz Stanu ceny, którą płaci podatnik czy w tym przypadku ro-
w Ministerstwie Finansów dzina. O tym jednak trzeba pamiętać.
Maciej Grabowski: Wydaje się, że polityka rządu jest po prostu nasta-
wiona na to, żeby i świadczenia rodzinne, i inne nie-
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dziękuję za py- podatkowe instrumenty, i dostęp do mieszkań – tych
tania i generalnie za staranność procedowania nad instrumentów jest znacznie więcej – były nastawione
ustawą. Mimo wszystko jestem trochę tymi pytania- prorodzinnie. A więc w tym przypadku nie chodzi
mi i stwierdzeniami zdziwiony, bo wydawało mi się, o czystą rekompensatę finansową w tym wąskim za-
że w czasie posiedzenia komisji wiele spraw zostało kresie, tylko chodzi o znacznie szerszą politykę, któ-
wyjaśnionych. Widzę, że one jednak wracają jak bu- ra jest nastawiona również na wspieranie rodzin.
merang i trzeba je po raz kolejny wyjaśniać. Jeśli chodzi o podwyżki VAT na żywność, to
(Poseł Jadwiga Wiśniewska: Wreszcie rzetelnie chciałbym przypomnieć, że decyzja rządu w tym za-
wyjaśnić.) kresie, która zyskała poparcie parlamentu, była taka,
W końcu taka jest również rola rządu, żeby rze- żeby stawkę dla części artykułów żywnościowych,
telnie wyjaśniać wątpliwości, jak podpowiada pani żywności nieprzetworzonej podnieść do 5% ze wzglę-
poseł. Może będę odpowiadał na pytania po kolei du na zakończoną dyrektywę, a dla części żywności
i wrócę do tego wątku. podstawowej, żywności przetworzonej obniżyć wła-
Jeśli chodzi o pytania panów posłów Tyszkiewicza śnie z 7% do 5%. A więc jest to też dowód na to, że
i Cieślińskiego, to pozwolicie, panowie posłowie, że jednak nie wyłącznie fiskalizm decyduje o polityce
przekażę je ministrowi gospodarki, i wówczas, jak podatkowej.
myślę, uzyskamy opinię dotyczącą reformy GUS-u. Najwięcej pytań dotyczyło chyba portów, polityki
Wiem, że ustawa o zmianie ustawy o miarach jest celnej itd. Proszę państwa, przede wszystkim trzeba
szykowana, ale nie znam szczegółów, więc nie chcę sobie jasno powiedzieć, że w polskich portach jako
się w tej chwili na ten temat wypowiadać. zasada jest stosowana stawka zerowa na usługi por-
Jeśli chodzi o pytania dotyczące konsultacji spo- towe. Mówiłem o tym w czasie posiedzenia komisji,
łecznych i rekompensat, to oczywiście projekt ustawy przytaczałem odpowiednie ustępy art. 83. Dzisiaj
był poddany konsultacjom społecznym, również część nawet pozyskałem informację z portu gdańskiego,
dotycząca ubranek niemowlęcych i obuwia dziecięce- która co prawda jest niepełna, ale która wskazuje na
go. Termin 30-dniowy, o którym wspomniała pani to, że stawka towarów na usługi objęte stawką zero-
poseł, dotyczy, o ile mnie pamięć nie myli, konsulta- wą obejmowała prawie 86% obrotu. Powtórzę rów-
cji ze związkami zawodowymi, bo w przypadku in- nież to, z czym spotykałem się dosłownie w ostatnich
nych podmiotów nie ma tego ustawowego terminu. dniach. Wcześniej takich mocnych sygnałów nie
Nie przypominam sobie, żebyśmy otrzymali jakiekol- było. Mianowicie dotarły do mnie informacje, że
wiek opinie w tym zakresie, jeśli chodzi o zmiany w protokołach pokontrolnych, a więc nawet przed
stawki VAT-u na ubranka. Mówię teraz znowu o kon- wydaniem ostatecznej decyzji, znajdują się różnice
sultacjach. Oczywiście były opinie na temat tej usta- interpretacyjne w odniesieniu do stosowania ustawy
wy, ale nie w tym zakresie. Ustawa oczywiście była od towarów i usług do usług portowych świadczonych
wywieszona na stronie BIP, ale też były pisma skie- w Gdańsku i Szczecinie. Minister finansów jest od-
rowane do poszczególnych organizacji i związkowych, powiedzialny między innymi za ustalenie jednolitej
i pracodawców, a także do zainteresowanych podmio- linii interpretacyjnej, jeśli chodzi o przepisy podat-
tów. Nie przypominam sobie, żebyśmy w tym zakre- kowe. Spełniamy ten obowiązek i będziemy go speł-
sie otrzymali jakąkolwiek opinię. niać, tak więc zaręczam państwu, że większość usług
Jeśli chodzi o rekompensaty, to rzeczywiście sza- świadczonych w polskich portach morskich zgodnie
cowaliśmy, przyjmując, że ta ustawa wejdzie w życie z prawem, zgodnie z ustawą o podatku VAT jest ob-
1 lutego – przyjęliśmy taki termin w trakcie proce- jęta zerową stawką. Tu nie ma takiego problemu, że
dowania, potem, jak państwo wiecie, został on sko- tej stawki nie ma, bo ona jest. Są natomiast problemy
rygowany przez komisję – że kwota dodatkowych wynikające ewentualnie z nieznajomości prawa albo
wpływów wyniesie 160 mln zł z tytułu podwyższone- z niewłaściwego stosowania przepisów prawa przez
go VAT właśnie na ubranka i na obuwie. Teraz, jeże- niektórych urzędników skarbowych lub też z tego,
li zostałoby to tak, jak komisja proponuje, tych do- że w różnych portach mogą być różne stany faktycz-
chodów rzecz jasna by nie było, a jeżeli ustawa we- ne. Wówczas według ustaw podatkowych są one ina-
szłaby w życie w połowie roku, to ta kwota byłaby czej traktowane. Tak więc tutaj trzeba być ostrożnym
o połowę niższa itd. w ferowaniu mocnych stwierdzeń. Powtórzę jeszcze
Czy Ministerstwo Finansów przewiduje rekom- raz, iż zgodnie z naszym ustawodawstwem usługi
pensatę wprost? Nie, nie przewidujemy takiej rekom- świadczone na obszarze polskich portów morskich,
pensaty wprost, tak jak, rozumiem, przewidują to polegające na obsłudze morskich i lądowych środków
niektóre projekty ustaw, które wpłynęły, jak słysza- transportu są objęte zerową stawką VAT. Co do tego
łem, do laski marszałkowskiej. Myślę, że kwestia jest nie ma wątpliwości.
szersza. To nie jest kwestia wyłącznie tego, żeby przy Natomiast pojawiła się też taka teza, że polskie
zmianach np. stawek VAT... Bo w końcu VAT, o czym ładunki, ładunki, które trafiają do polskich odbior-
trzeba pamiętać, jest pewną składową ostatecznej ców, nie są odprawiane w polskich portach. Panie
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
170 Projekty ustaw o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie ca w zakresie stawek VAT w poszczególnych krajach


Finansów Maciej Grabowski by występowała.
Wydaje mi się, że odpowiedziałem na wszystkie
pośle, tak się zdarza. Dlaczego? Otóż Hamburg leży pytania, poza dwoma pytaniami, które przekażę mi-
w takiej odległości, że to jest góra 12 godzin, jeśli nistrowi gospodarki z prośbą o bezpośrednią odpo-
chodzi o dostępność transportową, do Poznania czy wiedź na pytania panów posłów. Dziękuję bardzo.
może 14 godzin do Wrocławia. Jeżeli ten sam ładunek (Oklaski)
miałby jechać przez cieśniny duńskie, do Gdańska
czy do Szczecina, podróż tego ładunku trwałaby mi-
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
nimum 48 godzin dłużej, przy założeniu, że zostałby
on bardzo szybko odprawiony w Polsce. Odbiorcy
Dziękuję panu ministrowi.
o tym wiedzą, dlatego odprawiają dany ładunek Głos zabierze sprawozdawca komisji pani posłan-
w Hamburgu, bo po prostu może on w ten sposób ka Krystyna Skowrońska.
szybciej dotrzeć do odbiorców w Polsce. Ze stawką Proszę bardzo, pani poseł.
VAT nie ma to nic wspólnego. I tak, niestety, będzie,
bo Polska jest położona dalej od szlaków żeglugowych
niż Niemcy czy Holandia. Taki jest główny powód. Poseł Krystyna Skowrońska:
Innym powodem jest to – rzeczywiście, wiemy o tym
– że niektóre służby pracują po prostu znacznie Chciałabym podziękować panu ministrowi mię-
sprawniej w niemieckich czy holenderskich portach. dzy innymi za udzielenie odpowiedzi na pytania
Chodzi o polskie służby fitosanitarne, weterynaryjne związane ze stosowaniem stawki zerowej w przy-
itp., które czasami pracują dłużej, wolniej, niż mogło- padku usług portowych. Myślę, panie ministrze, że
by to wynikać z normalnego trybu działalności, albo jeżeli po tej dyskusji i po dyskusji, jaka została prze-
które na przykład nie pracują w weekendy itd. Od- prowadzona w podkomisji i w komisji, pan minister
biorcy często wykorzystują w związku z tym bardziej uważa, że istnieją wątpliwości natury interpretacyj-
sprawne pod tym względem porty niemieckie. nej, to można je wyjaśnić na jutrzejszym spotkaniu
Trzeba sobie natomiast jasno powiedzieć, że Komisji Finansów Publicznych, które odbędzie się
w ostatnich latach, szczególnie w 2010 r., miał miej- w celu rozpatrzenia poprawek, które zostały dzisiaj
sce boom, jeśli chodzi o obrót kontenerów. Obroty złożone. Chcielibyśmy, żeby tym się zainteresować
albo przynajmniej powiedzieć, w jaki sposób resort
w tym zakresie znacznie się zwiększyły. W tej chwili
finansów mógłby, poza zebraniem informacji na te-
nie dysponuję odpowiednimi danymi, ale po prostu
mat wątpliwości interpretacyjnych, spowodować,
o tym wiem. Łatwo można to sprawdzić w każdej sta-
aby podmioty, które stosują te przepisy – a przy-
tystyce. Zresztą gdybyśmy stosowali stawkę podsta-
najmniej prezesi polskich portów – miały taką wy-
wową na usługi portowe, to wtedy być może doszłoby
kładnię, aby można było w tym zakresie, jeżeli to
do takiej sytuacji, o której pan mówił, panie pośle,
stanowisko jest podtrzymane, objaśnić różnym kon-
natomiast w tej chwili tak po prostu nie jest. Nie trahentom, w jaki sposób jest stosowana stawka
szacowaliśmy utraconych dochodów, bo nie wydaje zerowa, w związku z przedstawionymi przez pań-
nam się możliwe, żeby te dochody utracono ze wzglę- stwa posłów wątpliwościami, poprawkami i uzasad-
du na stawkę VAT czy na przepisy VAT-owskie, które nieniem do tych poprawek.
funkcjonują w Polsce. Oczywiście zależy nam na tym, Problem związany ze stosowaniem stawki 0% na
żeby polskie ładunki były odprawiane przez polskie usługi portowe pojawił się już w pracach komisji,
porty, tutaj chyba nie ma między nami sporu, nato- podkomisji i ponownie na drugim posiedzeniu komi-
miast to nie przepisy dotyczące podatku VAT powo- sji finansów rozpatrującej ten projekt, jak również
dują to, że część ładunków, która trafia do polskich w debacie w dniu dzisiejszym, a więc jeżeli poważnie
odbiorców, jest odprawiana przez holenderskie czy traktujemy uwagi państwa posłów w tej sprawie
niemieckie porty. i wzajemnie tę dyskusję, to trzeba znaleźć rozwiąza-
Jeśli chodzi o pytanie pana posła Ajchlera, to wy- nie. Jeżeli resort finansów podtrzymuje, iż to są wąt-
liczyliśmy, że pozytywne skutki wejścia w życie tej pliwości interpretacyjne, to należy zastanowić się,
ustawy można oszacować na 130 mln zł. jak można byłoby te wątpliwości interpretacyjne usu-
Jeżeli chodzi natomiast o stawki VAT stosowane nąć, tak aby podatnicy nie mieli wątpliwości w tym
w portach polskich i w portach Unii Europejskiej, to zakresie.
w tym wypadku dyrektywa mówi wprost, że te usłu- Raz jeszcze chciałabym bardzo serdecznie podzię-
gi zwalnia się w części, w której dotyczą one obsługi kować wszystkim państwu posłom, panu ministrowi,
jednostek pływających i ładunków, w związku z tym bo to jest ustawa niełatwa. Doszliśmy do konsensusu
nie mają znaczenia stawki podstawowe w poszczegól- w bardzo wielu sprawach. W środowisku gospodar-
nych krajach. Natomiast zdarza się oczywiście, że są czym podmiotów, które wykonują te usługi, wątpli-
wykonywane czynności, które są opodatkowane w róż- wości co do stosowania – dobrego stosowania – prze-
nych portach, i wtedy, rzecz jasna, stosuje się stawki pisów zostały rozwiane, poza tymi kwestiami, które
podstawowe. W zależności od stawki podstawowej zostały przedstawione we wnioskach mniejszości,
– u nas wynoszącej 23%, w Danii – 25% itd. – różni- natomiast przepisy zostały tak skonstruowane, aby
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
Oświadczenia poselskie 171

Poseł Krystyna Skowrońska Wszystkim organizatorom bardzo serdecznie gra-


tuluję pomysłu, a złotowianom życzę wszystkiego
służyły gospodarce. Myślę, że będzie czas na to, aby najlepszego z okazji 66. rocznicy powrotu ich ziemi
o tych sprawach czy o grupach problemów porozma- do macierzy. Dziękuję bardzo.
wiać jeszcze w komisji, jak również w Senacie. Ser-
decznie dziękuję państwu posłom za prace nad tym Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
projektem. Panie marszałku, to wszystko, co chcia-
łam powiedzieć. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Dziękuję bardzo panu posłowi.
Pan poseł Krzysztof Lipiec, Prawo i Sprawiedli-
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: wość.

Dziękuję, pani poseł. Poseł Krzysztof Lipiec:


Zamykam dyskusję.
W związku z tym, że w czasie drugiego czytania Dziękuję bardzo.
zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy popraw- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pragnę zwrócić
ki, proponuję, aby Sejm skierował ponownie ten pro- rządzącym uwagę na bardzo istotną społecznie kwe-
jekt do Komisji Finansów Publicznych w celu przed- stię, jaką jest walka z bezrobociem. Otóż u nas za
stawienia sprawozdania. politykę w tej dziedzinie odpowiada minister pracy
Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm i polityki społecznej, natomiast bardzo konkretne
propozycję przyjął. zadania wykonują urzędy pracy, szczególnie powia-
Sprzeciwu nie słyszę. towe urzędy pracy.
Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie punktów Niestety, stało się tak, że rok 2011 będzie rokiem
porządku dziennego zaplanowanych na dzień 2 lute- niesamowicie ciężkim, jeśli chodzi o wywiązanie się
go bieżącego roku. tych urzędów z powinności wobec tych ludzi, których
Informuję, że zgłosili się posłowie w celu wygło- dotknęła tragedia bezrobocia. To w 2011 r., na skutek
szenia oświadczeń poselskich. takiego, a nie innego budżetu przyjętego przez polski
Czy ktoś z pań i panów posłów pragnie jeszcze parlament, do powiatowych urzędów pracy trafi trzy
wygłosić oświadczenie? razy mniej środków finansowych w porównaniu
Nikt się nie zgłasza. z rokiem 2010. To jest rzecz alarmująca, bo docierają
Listę posłów zgłoszonych do oświadczeń uważam do mnie, jako do posła, sygnały właśnie z powiato-
zatem za zamkniętą. wych urzędów pracy, że brakuje pieniędzy. Nie będzie
Proszę o wygłoszenie oświadczenia pana posła Ro- można prowadzić wielu aktywnych form zwalczania
mualda Ajchlera, Sojusz Lewicy Demokratycznej. bezrobocia, nie będzie można aktywizować rynku
pracy. To są dramaty, które wprost będą dotykały
ludzi bezrobotnych. Nie będzie można przeprowadzić
Poseł Romuald Ajchler: prac interwencyjnych, nie będzie można organizować
w takim zakresie, jak w roku poprzednim, staży, nie
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 29 stycznia 2011 r. będzie można dofinansowywać miejsc pracy, nie bę-
w Złotowie miała miejsce inscenizacja walk o wyzwo- dzie można pomagać tym, którzy są pracodawcami,
lenie Złotowa i ziemi powiatu złotowskiego. Wydarze- aby mogli te miejsca pracy organizować.
nie to zostało przygotowane przez Związek Harcer- Pragnę zaapelować przede wszystkim właśnie do
stwa Polskiego, Złotowskie Centrum Aktywności ministra pracy i polityki społecznej, aby zechciał po-
Społecznej, Klub Strzelecki Combat oraz władze sa- czynić rewizję w Funduszu Pracy i dokonać zmiany
morządowe ziemi złotowskiej. planu finansowego. Pozostaje istotne pytanie, czy
Było to wydarzenie bardzo godnie i starannie przypadkiem w tej materii nie będzie potrzebna rów-
przygotowane, bowiem dotyczyło wyzwolenia ziemi nież nowelizacja budżetu. To są sprawy bardzo po-
złotowskiej i jej powrotu do Polski po kilkusetletniej ważne i rządzący, na czele z panem premierem,
niewoli. Było to również przypomnienie przebiegu powinni je wziąć pod uwagę, i to wbrew temu, co
ciężkich walk, jakie miały miejsce w styczniu 1945 r. było zapowiadane między innymi podczas debaty
w rejonie Złotowa i Wału Pomorskiego. Była to także, budżetowej, że rok 2011 będzie rokiem lepszym, je-
a może przede wszystkim wspaniała lekcja historii śli chodzi o rynek pracy. Jednak wszystko wskazuje
kierowana do młodzieży szkolnej i mieszkańców zie- na to, że tak nie będzie. Do mojego biura poselskie-
mi złotowskiej oraz do oficjalnych gości, wśród któ- go przychodzą najczęściej ludzie, którzy proszą
rych był m.in. pan marszałek Jerzy Wenderlich. Pa- o interwencję, o pomoc w znalezieniu pracy. Staram
nie marszałku, bardzo serdecznie dziękuję za wizytę się podejmować działania, dzwonię do pracodawców.
na ziemi złotowskiej i uczestniczenie w dniach wy- Oni mówią wprost: w zakładach produkcyjnych zwal-
zwolenia tej ziemi. Uroczystościom związanym z wy- niamy ludzi, przede wszystkim dlatego, że załamuje
zwoleniem Złotowa towarzyszył szereg różnego ro- się sprzedaż. Nie ulega żadnej kwestii, że jest to po-
dzaju imprez, takich jak obchody na cmentarzu wo- kłosie tych przedziwnych rozstrzygnięć mających na
jennym, turniej strzelecki, turniej bokserski i inne. celu łatanie dziury budżetowej, a polegających na
84. posiedzenie Sejmu w dniu 2 lutego 2011 r.
172 Oświadczenia poselskie

Poseł Krzysztof Lipiec


spraw. W tej sprawie wypowiada się wielu polskich
podnoszeniu podatku VAT. Spadła sprzedaż, bo ekonomistów, m.in. pan prof. Leszek Balcerowicz,
wszystko na rynku drożeje, i to z całą pewnością oraz środowiska pracodawców, związkowców i orga-
przekłada się na kurczący się coraz bardziej rynek nizacje pozarządowe. A tu nagle cichaczem, gdy część
pracy. polskiego parlamentu wyjechała na pielgrzymkę,
Jeszcze raz gorąco apeluję o zrewidowanie przez przedstawiciel koalicji rządowej zgłasza poprawkę,
polski rząd podejścia do problemu bezrobocia i spo- która załatwia całą tę dyskusję jednym podejściem.
wodowanie takich działań, aby do powiatowych urzę- To jest, moim zdaniem, niedopuszczalne, aby w ten
dów pracy trafiły odpowiednie środki, by można było sposób lekceważyć sobie sprawę 15 mln obywateli
aktywnie działać na rzecz bezrobotnych, by można ubezpieczonych w otwartych funduszach emerytal-
było ich aktywizować poprzez tworzenie nowych nych. Całe szczęście, przy tym niefrasobliwym podej-
miejsc pracy. Jeszcze lepiej byłoby, gdyby można było ściu do tak ważnej z punktu widzenia społecznego
podejmować takie działania, aby ratować istniejące sprawy i przy tym sposobie postępowania z nią na
miejsca pracy. Dziękuję bardzo. forum Wysokiej Izby, iż przewodniczący Komisji Po-
lityki Społecznej i Rodziny pan poseł Sławomir Pie-
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: chota w czasie rozpatrywania tych poprawek parę
godzin wcześniej zdecydował, iż ten punkt porządku
Dziękuję panu posłowi. posiedzenia komisji będzie rozpatrywany jutro. Mam
Pan poseł Tadeusz Tomaszewski, Sojusz Lewicy nadzieję, że rząd wyjaśni sobie wewnątrz, czy chce
Demokratycznej. poważnie traktować wszystkich obywateli, a zwłasz-
cza partnerów z Komisji Trójstronnej, i rzeczywiście
skonsultuje projekt ustawy z opinią publiczną, jego
Poseł Tadeusz Tomaszewski: przedstawiciele spotkają się z klubami, czy chce za-
łatwić sprawę na kolanie, jednym pociągnięciem,
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie Moje oświadcze- zgłoszeniem poprawki w drugim czytaniu. Takiego
nie dotyczy sposobu pracy nad rządowym projektem sposobu postępowania, po pierwsze, nie dopuszcza
ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń procedura legislacyjna, o czym w zdecydowany spo-
społecznych oraz zmianie niektórych innych ustaw. sób mówili obecni na posiedzeniu Komisji Polityki
Drugie czytanie tej ustawy odbyło się w dniu dzi- Społecznej i Rodziny przedstawiciele Biura Legisla-
siejszym. Ustawa ma na celu dostosowanie określo- cyjnego, a po drugie, jest on niezgodny z polską kon-
nych przepisów do wyroku Trybunału Konstytu- stytucją.
cyjnego. Prace nad nią do drugiego czytania prze- Jestem przekonany, że pan premier Donald Tusk
biegały w sposób przewidziany regulaminem Sejmu. odbędzie w tej sprawie stosowną rozmowę, abyśmy
W czasie drugiego czytania przedstawiciele klubu wiedzieli, czy to rząd przedstawia Wysokiej Izbie pro-
Polskiego Stronnictwa Ludowego, po wypowiedzi jekty ustaw, ważne dla 15 mln obywateli i dla budże-
pani minister Jolanty Fedak, która była obecna tu państwa, czy jednak cichaczem robi to w drugim
w Wysokiej Izbie w czasie drugiego czytania, można czytaniu część posłów koalicji rządowej. Dlatego też,
domniemywać, że było to za porozumieniem z panią licząc na to, iż ta sprawa w dniu jutrzejszym zostanie
minister, złożyli poprawkę, która przewiduje, iż część załatwiona zgodnie z procedurami legislacyjnymi,
składki na ubezpieczenie emerytalne pochodzące ze bardzo gorąco apeluję do strony rządowej, aby nie
składki ubezpieczonego, wynoszącą 2,3% podstawy prowadziła więcej takich działań niezgodnych z Re-
wymiaru składki, odprowadzana jest przez zakład gulaminem Sejmu RP i zagrażających polskiej kon-
do wybranego przez ubezpieczonego otwartego fun- stytucji. Dziękuję.
duszu emerytalnego. W tej poprawce jest mowa
o tym, że to rozwiązanie wchodzi w życie z dniem
1 kwietnia br. Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Rząd informo-
wał opinię, że przesłał do konsultacji społecznej dużą Dziękuję panu posłowi.
nowelizację dotyczącą zmian w zakresie dystrybu- Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie*).
owania składki do otwartych funduszy emerytal- Zarządzam przerwę w posiedzeniu do jutra, tj. do
nych. Ten projekt ustawy przewiduje określoną formę 3 lutego 2011 r., do godz. 9.
waloryzacji środków, które będą zapisywane na spe-
cjalnym subkoncie w ZUS, będzie przewidywał rów- *) Teksty wystąpień niewygłoszonych – w za-
nież ograniczone dziedziczenie, a także wiele innych łączniku nr 1.

(Przerwa w posiedzeniu o godz. 18 min 31)


Załącznik nr 1

Teksty wystąpień niewygłoszonych

Pierwsze czytanie poselskiego projektu polityczne, ich zarządy i rady? Czy rzeczywiście fun-
ustawy o fundacjach politycznych dacje polityczne będą mogły pozbyć się „szyldu” po-
– punkt 10. porządku dziennego litycznego? Sądzę, że ta argumentacja jest zupełnie
nietrafiona.
Poseł Andrzej Bętkowski (Klub Parlamentar- Czy środki będące w dyspozycji fundacji, a niewy-
ny Prawo i Sprawiedliwość) korzystane w danym roku będą przechodziły na rok
następny? Do jakiej wysokości mogą być przekazy-
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Poseł Wnio- wane kwoty od osób fizycznych na rzecz fundacji?
skodawco! Nawiązując do omawianego projektu usta- Czy proponowane rozwiązania dotyczące zakazu re-
wy o fundacjach politycznych, chcę zwrócić uwagę na klamy telewizyjnej, radiowej i wielkoformatowej nie
dwa nieprecyzyjne zapisy zawarte w przedkładanym są działaniem zmierzającym do destabilizacji zasad
projekcie. Pierwszy dotyczy art. 10 ust. 3 projektu. wyborczych naszej bardzo wątłej demokracji?
Znajduje się tam sformułowanie dotyczące wpisu fun- Według projektu członkowie rady fundacji mogą
dacji do prowadzonej przez Sąd Okręgowy w Warsza- otrzymywać z tytułu pełnienia funkcji w radzie zwrot
wie ewidencji, które brzmi: nazwa fundacji powinna uzasadnionych kosztów. Czy ta kwestia nie powinna
odróżniać się wyraźnie od nazw fundacji już istnie- być zdecydowanie bardziej doprecyzowana? Art. 38 ust.
jących. W związku z tym pytam projektodawców, co 3 lit. b jest zredagowany w sposób niezrozumiały.
rozumieją przez: wyraźne odróżnienie nazwy funda-
cji od innych.
Drugi zapis wymagający doprecyzowania dotyczy Poseł Piotr Stanke (Klub Parlamentarny Pra-
art. 11 ust. 1, w którym jest mowa o tym, że jeżeli wo i Sprawiedliwość)
wniosek fundatora jest zgodny z przepisami prawa,
sąd dokonuje niezwłocznie wpisu do ewidencji. Mam Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Artykuł 23 pro-
pytanie: Dlaczego nie wskazać ścisłej granicy czaso- jektowanej ustawy dopuszcza finansowanie fundacji
wej, na przykład w przeciągu 3 dni? Jest to o tyle politycznych z darowizn. Nie określa jednak np. mak-
istotne, że zgodnie z art. 2 ust. 2 projektu partia po- symalnej wysokości darowizny. Zapis ten, dający
lityczna może ustanowić tylko jedną fundację, a za- dużą dowolność w finansowaniu fundacji politycz-
tem okres oczekiwania na jej wpis powinien być ściśle nych, można ocenić jako sprzyjający korupcji.
określony. Zatem moje pytanie do autorów projektu brzmi:
Trzecie pytanie: Co z fundacjami, które stworzy- Jak odnoszą się do tego poważnego zarzutu i czy nie
ły niektóre partie polityczne, w kontekście propono- byłoby wskazane zawężenie źródeł finansowania
wanego projektu? Dziękuję. działalności fundacji politycznych do środków pocho-
dzących z subwencji budżetowych? Dziękuję.

Poseł Jerzy Rębek (Klub Parlamentarny Pra-


wo i Sprawiedliwość) Poseł Andrzej Szlachta (Klub Parlamentarny
Prawo i Sprawiedliwość)
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W uzasadnie-
niu do projektu ustawy czytamy, że na rzecz koncep- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W art. 23 oma-
cji fundacji politycznych przemawia między innymi wianego projektu ustawy o fundacjach politycznych
możliwość angażowania do współpracy niezależnych zapisano, że fundacja może pozyskiwać środki finan-
ekspertów, uczelni czy organizacji pozarządowych. sowe pochodzące także z darowizn, spadków, zapi-
Według autorów wielu ekspertów mogło unikać sów, dochodów z majątku oraz z działalności, o której
współpracy z funduszami eksperckimi z uwagi na to, mowa w art. 5 ust. 4 ustawy. Środki te mogą pocho-
że nie chcieli być kojarzeni bezpośrednio z jakąkol- dzić od osób fizycznych.
wiek partią polityczną. Taki argument jest zupełnie W zapisach ustawy nie podano limitów środków,
nieprzekonujący. Czyżby autorzy zapomnieli, że to które mogłyby być przekazywane przez poszczególne
właśnie partie polityczne mają powoływać fundacje osoby fizyczne na rzecz fundacji.
2

W jakiej wysokości i w jakich przedziałach czaso- promotora sokolnictwa i skautingu, parlamentarzy-


wych, zgodnie z zapisami ustawy, osoba fizyczna mo- sty, wiceministra Ministerstwa byłej Dzielnicy
głaby przekazać środki finansowe na rzecz fundacji? Pruskiej, kuratora szkolnego, pisarza, krajoznaw-
Z jakich przesłanek wynika obliczona, zgodnie cy, przyjaciela Kaszub i Pomorza, wielkiego patrio-
z ustawą o partiach politycznych, kwota w wysokości ty i Polaka.
25%, którą ma otrzymać fundacja? Jakie jest stano- Niewiele jest tak wybitnych i zasłużonych roda-
wisko rządu w przedmiocie tej ustawy w związku ków, „z głębi Polski”, tak bardzo zasłużonych dla
z opinią Sądu Najwyższego? Dlaczego wnioskodawcy Kaszub i Pomorza, jak Bernard Chrzanowski. Staje
proponują w ustawie zakaz umieszczania plakatów on w tym zakresie w szeregu tak wybitnych Polaków,
i haseł, których powierzchnia przekracza 2 m2, skoro jak: Stefan Żeromski, generał Józef Haller, admirał
w ostatniej kampanii samorządowej Platforma Oby- Kazimierz Porębski, Eugeniusz Kwiatkowski, gene-
watelska rozmieściła na terenie całej Polski olbrzy- rał Mariusz Zaruski, generał Gustaw Orlicz-Dreszer
mie billboardy z wizerunkiem lidera PO i treścią np.: i marszałek Józef Piłsudski.
Nie róbmy polityki, budujmy drogi? Bernard Chrzanowski urodził się 27 lipca 1861 r.
w rodzinie drobnomieszczańskiej w Wojnowicach,
w Wielkopolsce. Był synem Kazimierza, administra-
Przedstawiona przez ministra spraw we- tora majątków ziemskich, i matki Bronisławy z Li-
wnętrznych i administracji informacja o reali- pińskich. Początkowo chłopiec uczył się pod opieką
zacji w 2009 r. „Programu modernizacji Policji, matki, która wprowadziła go w sprawy narodowe
Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożar- i kulturę ogólną.
nej i Biura Ochrony Rządu w latach 2007–2011” Bernard Chrzanowski uczył się w Gimnazjum
wraz ze stanowiskiem Komisji Administracji św. Marii Magdaleny w Poznaniu. W gimnazjum
i Spraw Wewnętrznych. działał w tajnym Towarzystwie Tomasza Zana. Tutaj
w 1880 r. zdał maturę. Dzięki pomocy stypendialnej
Poseł Piotr Stanke (Klub Parlamentarny Pra- Towarzystwa Pomocy Naukowej mógł podjąć studia.
wo i Sprawiedliwość) Przez rok studiował historię w Krakowie, a następ-
nie prawo w Berlinie. W 1885 r. zdał pierwszy egza-
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Podsekretarz
min referendarski, po którym udał się na czteroletnią
stanu w MSWiA pan Adam Rapacki, odpowiadając
praktykę do kilku miast Turyngii i Saksonii.
na zadane mu w czasie posiedzenia Komisji Admini-
W 1890 r. Bernard Chrzanowski powrócił do Po-
stracji i Spraw Wewnętrznych pytanie na temat re-
znania i osiadł tutaj jako adwokat. W jego życiu żył-
alności powodzenia programu modernizacji w roku
ka społecznikowska przeważała nad własnymi inte-
2011, a także ewentualnie w latach kolejnych w ra-
resami zawodowymi. W latach 1894–1896 związał się
mach nowego programu, stwierdza, że wszystko za-
leży od sytuacji finansowej państwa. z postępowym tygodnikiem „Przegląd Poznański”,
Mówiąc o wieloletniej polityce finansowej pań- wydawanym przez grono młodej inteligencji. Jako
stwa, podkreśla, że nakłady na bezpieczeństwo pu- adwokat B. Chrzanowski często bronił Polaków
bliczne przewidziane są na skromnym poziomie i że w sprawach o wykroczenia natury politycznej i dla-
taki poziom nakładów nie gwarantuje utrzymania tego pomimo atrakcyjnego zawodu niewiele zarabiał.
bezpieczeństwa w obecnym standardzie. W odniesie- Od 1895 r. był B. Chrzanowski prezesem Związku
niu do omawianej dziś informacji o realizacji tego Sokołów na dzielnicę pruską. Wcześnie też zaintere-
programu jest to wiadomość wysoce niepokojąca, sował się rozwojem skautingu. Oba te ruchy znako-
żeby nie powiedzieć – alarmująca. micie łączyły troskę o sprawność fizyczną z pogłębia-
Chciałbym zapytać: Jak w kontekście nowych wy- niem polskiego patriotyzmu. Temu celowi posłużył
zwań, czekających w najbliższym czasie służby pod- też wydany w 1912 r. zbiór gawęd pt. „Z Ojczyzny”,
ległe MSWiA, należy rozumieć przytoczoną wypo- dotyczący 10 postaci historycznych, związanych z 10
wiedź? Zbliżają się Mistrzostwa Europy w Piłce Noż- „miejscami świętymi”.
nej Euro 2012. Czy biorąc to pod uwagę, nie należy W wieku 40 lat Bernard Chrzanowski wszedł
szczególnie zadbać o bezpieczeństwo w naszym kra- w świat dużej polityki. W 1901 r. został po raz pierw-
ju? Dziękuję. szy posłem do parlamentu niemieckiego, uzyskując
16 000 głosów. Wyniki wyborcze poprawiał w kolej-
nych dwóch wyborach. Mandat poselski (do Reich-
Oświadczenia poselskie stagu) pełnił łącznie przez 9 lat. Dał się poznać jako
odważny parlamentarzysta w obronie praw Polaków,
Poseł Jan Kulas (Klub Parlamentarny Platfor- co odnotowywał „Kurier Poznański”, a przy tym
ma Obywatelska) umiał nawiązywać kontakty z robotnikami i chłopa-
mi. Był niejako „wszechpolakiem” z najgłębszego
Moje oświadczenie poselskie poświęcam pamięci przekonania. Od 1900 r. B. Chrzanowski był człon-
Bernarda Chrzanowskiego (1861–1941) – wybitnego kiem Ligi Narodowej i w 1909 r. stanął na czele To-
Wielkopolanina, adwokata, działacza narodowego, warzystwa Demokratyczno-Narodowego. W tym okre-
3

sie należał do najbliższych współpracowników orien- szubskim i pomorskim. W 1934 r. we Lwowie, w ra-
tacji Romana Dmowskiego. mach Biblioteki Szkoły Powszechnej, opublikował
W 1919 r. Bernard Chrzanowski zbliżył się do śro- książeczkę pt. „Wybrzeże”.
dowisk propiłsudczykowskich. Już wcześniej był pe- Podsumowując: Bernard Chrzanowski należy do
łen uznania dla legionistów J. Piłsudskiego. Po od- najwybitniejszych Polaków okresu niewoli pruskiej
zyskaniu niepodległości B. Chrzanowski przyjął po- i Polski międzywojennej. Pomimo gruntownego wy-
stawę państwowca, szczerze i bez reszty oddanego kształcenia i intratnego zawodu poświęcił swoje życie
odrodzonej Polsce! W latach 1919–1920 pełnił stano- sprawom publicznym, po prostu Polsce. Był bowiem
wisko wiceministra ds. oświaty w Ministerstwie byłej żarliwym i bezinteresownym patriotą, a przy tym
Dzielnicy Pruskiej. Po zamachu na prezydenta RP i skromnym człowiekiem. B. Chrzanowski położył
Gabriela Narutowicza w 1922 r. B. Chrzanowski duże zasługi dla promocji Kaszub i Pomorza. Krajo-
otwarcie wstąpił z Narodowej Demokracji. „Był to ze znawstwo było jego pasją. Przyszłość Polski widział
strony wybitnego Wielkopolanina”, jak trafnie napi- B. Chrzanowski w aktywnym i mądrym zagospoda-
sał znakomity historyk Witold Jakóbczyk, „akt wiel- rowywaniu dostępu do morza, do Bałtyku!
kiej odwagi cywilnej”. Następnie w latach 1922–1928
B. Chrzanowski był kuratorem poznańskiego okręgu
szkolnego. Przygotował reformę szkolnictwa. Pozo- Poseł Andrzej Szlachta (Klub Parlamentarny
stał wierny swoim zainteresowaniom ludowym, dla- Prawo i Sprawiedliwość)
tego też tak dużą wagę przykładał do szkolnictwa
wiejskiego. Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Swoje oświad-
W 1935 r. Bernard Chrzanowski został senato- czenie poselskie chcę poświęcić osobie księdza arcy-
rem RP. W imię interesów siły państwa i „jedności biskupa Ignacego Tokarczuka, wybitnego polskiego
narodowej” przystąpił do Ozonu (Obóz Zjednoczenia kapłana, doktora filozofii, wykładowcy Katolickiego
Narodowego). Nie godząc się jednak z jego metoda- Uniwersytetu Lubelskiego, biskupa przemyskiego
mi kierowania i postępowania, w 1938 r. wystąpił i arcybiskupa metropolity, wielkiego polskiego patrio-
z Ozonu. ty w 93. rocznicę jego urodzin.
W okresie II Rzeczypospolitej Bernard Chrzanow- Ignacy Tokarczuk urodził się w rodzinie chłop-
ski z racji swojego wielkiego autorytetu moralnego skiej we wsi Łubianki Wyższe na ziemi zbaraskiej
wchodził w skład Kapituły Orderu Polski Odrodzonej. 1 lutego 1918 r. jako czwarte dziecko Szymona i Ma-
Za osiągnięcia pisarskie na rzecz krajoznawstwa, wa- rii Tokarczuków. Jesienią 1925 r. Ignacy Tokarczuk
lorów i piękna ojczyzny został w 1935 r. odznaczony został uczniem szkoły powszechnej w Łubiankach.
Złotym Wawrzynem Polskiej Akademii Literatury. W 1929 r. wstąpił do zbaraskiego gimnazjum, od razu
Bernard Chrzanowski przeżył dramat upadku do drugiej klasy. W 1937 r. zdał maturę z bardzo do-
państwa polskiego w 1939 r., terror okupacyjny, klę- brym wynikiem. W tym samym roku rozpoczął na-
skę powstania warszawskiego, wysiedlenie. Los nie ukę w seminarium duchownym we Lwowie. Studia
oszczędzał wielkiego patrioty. B. Chrzanowski zmarł przerwała sowiecka agresja na Polskę we wrześniu
12 grudnia 1944 r. w Konstancinie pod Warszawą. 1939 r. Ignacy Tokarczuk, zagrożony poborem do
Łącznie przeżył pełne 83 lata, w dwóch różnych epo- Armii Czerwonej, ukrywał się w rodzinnych Łubian-
kach historycznych. Obecnie ciało B. Chrzanowskie- kach. Tam w sierpniu 1940 r. otrzymał informację,
go spoczywa na oksywskim cmentarzu, w Gdyni. że we Lwowie rozpoczęło działalność tajne semina-
Spoczął na morskim wybrzeżu Bałtyku! rium duchowne. Wrócił więc i kontynuował studia.
Bernard Chrzanowski miał bliskie i żywotne Po wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej lwowskie
związki z Pomorzem. W czasach pruskich opiekował seminarium wznowiło jawną działalność, co otworzy-
się m.in. Towarzystwem Czytelni Ludowych na Po- ło drogę do dokończenia nauki. 21 czerwca 1942 r.
morzu. Utrzymywał kontakty z działaczami pomor- Ignacy Tokarczuk otrzymał święcenia kapłańskie
skimi, w tym z Aleksandrem Majkowskim. Na po- i rozpoczął posługę kapłańską w parafii Złotniki koło
czątku XX w. zajął się popularyzacją wiedzy o Kaszu- Podhajec.
bach, szczególnie ich nadmorskiej części. W 1910 r. Pod koniec lutego 1943 r., wobec zagrożenia życia
opublikował przewodnik pt. „Na kaszubskim brze- ze strony nacjonalistów ukraińskich, uciekł do Lwo-
gu”, w 1913 r. „Nad polskim morzem” i w 1917 r. wa, gdzie na dłużej zatrzymał się w parafii pw. św.
„Z wybrzeża i o wybrzeżu”. Fragmenty tych publika- Marii Magdaleny. Po zakończeniu wojny i zmianie
cji umieszczał na łamach „Kuriera Poznańskiego”. granic Polski w ramach przesiedlania ludności pol-
Po 1918 r. B. Chrzanowski namówił do zaintereso- skiej wyjechał pod koniec 1945 r. do Łańcuta, następ-
wania się problematyką pomorską i morską Stefana nie do Katowic, skąd przeniósł się na teren powiatu
Żeromskiego. Ukoronowaniem pracy wielkiego pisa- lęborskiego, gdzie osiedlili się jego rodzice. W tym
rza była kultowa książka pt. „Wiatr od morza”. czasie rozpoczął studia na Katolickim Uniwersytecie
B. Chrzanowski głęboko interesował się „odzyskiwa- Lubelskim, gdzie w 1950 r. uzyskał dyplom magistra
niem Pomorza” dla Polski jako wiceminister Mini- filozofii. Rok później obronił pracę doktorską i rozpo-
sterstwa byłej Dzielnicy Pruskiej. W okresie między- czął pracę jako asystent na Wydziale Filozofii KUL.
wojennym pozostał wierny zainteresowaniom ka- Uniwersytet opuścił na znak protestu przeciwko zgo-
4

dzie na działalność w uczelni Związku Młodzieży PSM I stopnia pan Stanisław Świerk. Organizując
Polskiej. Wyjechał wówczas do Olsztyna, gdzie został szkołę, miał na względzie dobro dzieci i młodzieży,
profesorem filozofii w Wyższym Seminarium Du- które chcąc rozwijać swoje zdolności i umiejętności
chownym. W lipcu 1954 r. objął probostwo parafii muzyczne, zmuszone były dojeżdżać do sąsiednich
Gutkowo. W 1962 r. powrócił do Lublina i ponownie miast. Z roku na rok rosła potrzeba utworzenia
podjął pracę na Wydziale Teologicznym KUL. Pod tego typu placówki w Dębicy. Miasto posiadało bazę
koniec 1965 r., 4 grudnia, prymas Polski kardynał lokalową, wykwalifikowaną kadrę pedagogiczną,
Stefan Wyszyński poinformował Ignacego Tokarczu- gotowych do podjęcia nauki uczniów, ale na prze-
ka o powołaniu go przez papieża Pawła VI na bisku- szkodzie stanęły problemy finansowe. Mimo to dy-
pa ordynariusza diecezji przemyskiej. Ingres do ba- rektor PSM I stopnia Stanisław Świerk, z godną
zyliki katedralnej odbył się 6 lutego 1966 r. Gdy bi- podziwu determinacją, nie ustawał w dążeniu do
skup Tokarczuk rozpoczynał pracę duszpasterską, utworzenia tak długo oczekiwanej szkoły. Warun-
w diecezji przemyskiej było 539 kościołów i kaplic, ki dla tego typu inicjatyw nie były sprzyjające.
w 1990 r. liczba ta wzrosła do 928. Staraniom i nie- W tym okresie istnienie już wielu funkcjonujących
ustępliwości biskupa Ignacego Tokarczuka powsta- placówek edukacji artystycznej było zagrożone.
nie nowych kościołów zawdzięcza moje rodzinne W 1997 r. Stanisław Świerk pokonał trudności
miasto Rzeszów. i wszelkie przeszkody formalne, wykorzystał moż-
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Biskup Ignacy liwości i środki finansowe zagwarantowane w usta-
Tokarczuk zawsze stawał po stronie osób pokrzyw- wie o systemie oświaty i powołał do istnienia nie-
dzonych i cierpiących. Wspierał opozycję lat osiem- publiczną szkołę muzyczną II stopnia o uprawnie-
dziesiątych, był przyjacielem „Solidarności”, brał niach szkoły publicznej. W roku szkolnym 1997/
w obronę kapłanów atakowanych przez władze i szy- 1998 naukę rozpoczęło 18 uczniów pod opieką 12
kanowanych przez SB w stanie wojennym. Władze nauczycieli.
PRL uważały księdza biskupa za zdeklarowanego an- Szkoła kształci uczniów w 6-letnim cyklu na-
tykomunistę i najbardziej niebezpiecznego spośród uczania na wydziale instrumentalnym w klasach:
biskupów Episkopatu Polski. W walce z nim stosowa- fortepianu, skrzypiec, altówki, wiolonczeli, kontra-
no prowokacje, podsłuch w pałacu biskupim w Prze- basu, gitary, fletu, klarnetu, oboju, saksofonu, trąb-
myślu, co mogłem osobiście zobaczyć, goszcząc jako ki, puzonu, waltorni, akordeonu i perkusji.
prezydent Rzeszowa w jego mieszkaniu w 2002 r. Już w pierwszych miesiącach nauki uczniowie
Wielkim zwycięstwem biskupa Ignacego Tokar- zaczęli udzielać się artystycznie, biorąc udział w licz-
czuka było całe jego ponad 25-letnie pasterzowanie nych koncertach organizowanych we współpracy
w Przemyślu, a spektakularnym tego przejawem fakt z PSM I stopnia. Były to koncerty okolicznościowe:
goszczenia Ojca Świętego Jana Pawła II w 1991 r. na rzecz WOŚP, inauguracje roku akademickiego
oraz tytuł arcybiskupa i podniesienie Przemyśla do w akademii ekonomicznej, koncerty z okazji Dnia
rangi archidiecezji. W 1993 r., z uwagi na ukończenie Bibliotekarza, Dnia Seniora, Dnia Honorowego
75 lat, Ignacy Tokarczuk przeszedł na emeryturę. Dawcy Krwi, koncert z okazji wręczania nagród
23 marca 1994 r. Rada Miasta Rzeszowa nadała mu dziennikarzy Obserwatory. Organizowane były
tytuł honorowego obywatela Rzeszowa. Wcześniej koncerty, na przykład promujące szkołę, koncerty
tytuł honorowego obywatela otrzymał w Przemyślu. muzyki rozrywkowej, romantycznej, klasycznej,
3 maja 2006 r. arcybiskup Ignacy Tokarczuk został kompozytorów polskich, kompozytorów Unii Euro-
odznaczony przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego pejskiej, koncerty jubileuszowe, np. z okazji kolej-
Orderem Orła Białego. Otrzymał tytuł doktora ho- nych jubileuszy PSM I stopnia, a także uroczysto-
noris causa KUL i Uniwersytetu Rzeszowskiego. ści nadania tejże szkole imienia Krzysztofa Pende-
Jako arcybiskup senior mieszka w pałacu biskupim reckiego. Z czasem wiele z tych artystycznych przed-
w Przemyślu. sięwzięć stało się imprezami cyklicznymi i organi-
zowane są do dzisiaj, stając się wizytówką szkoły.
Do cieszących się największą popularnością nale-
Poseł Jan Warzecha (Klub Parlamentarny Pra- żą m.in.: koncerty kolęd i pastorałek, wielkie gale
wo i Sprawiedliwość) noworoczne oraz koncerty promenadowe. Są to wiel-
kie przedsięwzięcia angażujące całą społeczność
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Moje oświadcze- szkoły. Ze względu na udział ogromnej liczby publicz-
nie poselskie pragnę poświęcić szkole muzycznej II ności w takiej imprezie, jak gala noworoczna, koncert
stopnia w moim miejscu zamieszkania – Dębicy. ten odbywa się w największej sali widowiskowej
Od 1974 r. niezwykle prężnie działa państwowa w dębickim miejskim ośrodku kultury „Mors”.
szkoła muzyczna I stopnia. Bardzo wielu jej wycho- W związku z rozwijającą się działalnością arty-
wanków kontynuowało muzyczną edukację w śred- styczną szkoły powołane zostały w jej strukturach
nich szkołach muzycznych, głównie w Rzeszowie, zespoły kameralne, tak uczniów (zespół smyczko-
Krakowie i Tarnowie. wy prowadzony przez Ludwika Saramę oraz kwar-
Osobą, która podjęła się trudu zorganizowania tet fortepianowy działający pod kierunkiem Jerze-
szkoły muzycznej II stopnia w Dębicy był dyrektor go Kellera), jak i nauczycieli (kwartet fortepiano-
5

wy „Intermezzo” oraz kwartet jazzowy), chór (pod Pozostali absolwenci, podejmując dalszą edukację
dyrekcją Ewy Markiewicz), big-band oraz orkiestra niezwiązaną z kręgiem muzycznym, nawiązują
symfoniczna (pod batutą Stanisława Świerka), któ- współpracę z chórami akademickimi, orkiestrami
ra do dziś zrzesza zarówno uczniów, absolwentów, symfonicznymi, orkiestrami dętymi, zespołami ka-
jak i nauczycieli dębickiej szkoły muzycznej. meralnymi, a także z zespołami folklorystycznymi,
Większość koncertów zrealizowano dzięki koncertując w kraju i poza jego granicami.
wsparciu powstałego przy dębickiej szkole muzycz- Wizytówką miasta Dębicy są także organizowane
nej Stowarzyszenia na Rzecz Wspierania Młodych od kilku lat opery oraz oratoria religijne wystawiane
Talentów, na czele którego stanęła Ewa Trojan – wi- w wielu miastach Podkarpacia. Podstawę tego przed-
cedyrektor PSM I stopnia. sięwzięcia stanowi orkiestra symfoniczna złożona
Dzięki stowarzyszeniu w Dębicy zagościli między z uczniów i absolwentów dębickiej szkoły muzycznej
innymi tak znakomici muzycy, jak: Adam Makowicz, pod batutą Pawła Adamka. Orkiestra ta od kilku lat
Krzysztof Jakowicz, Takashi Yamamoto. Ponadto ze reprezentuje miasto na Międzynarodowym Festiwa-
swoimi recitalami wystąpili absolwenci PSM I stop- lu Orkiestr w Świeradowie-Zdroju.
nia oraz szkoły muzycznej II stopnia, np. Jakub Mie- Niewątpliwie wielkim powodem do dumy są kon-
tła – akordeonista, członek tria akordeonowego Ars certy wychowanków dębickiej średniej szkoły mu-
Harmonika oraz zespołu Button Hackers, Dominik zycznej w Filharmonii Rzeszowskiej. Od wielu bo-
Mietła – trębacz, Marcin Parys – pianista, Joanna wiem lat instytucja ta organizuje koncerty absolwen-
Borowiec – skrzypaczka, Ewa Książek – pianistka, tów średnich szkół muzycznych z całego wojewódz-
Izabella Szlachta – skrzypaczka. twa podkarpackiego. Zaszczytu zagrania w sali fil-
Stowarzyszenie ufundowało także stypendia dla
harmonii z towarzyszeniem Orkiestry Symfonicznej
uczniów wyróżniających się i posiadających szczegól-
Filharmonii Rzeszowskiej dostąpili wychowankowie
ne osiągnięcia.
szkoły: Marcin Bujak – klarnet, Grzegorz Reguła –
Wychowankowie dębickiej szkoły muzycznej po-
perkusja, Kamil Piękoś – perkusja, Joanna Borowiec
siadają możliwość koncertowania, a tym samym re-
– skrzypce oraz Elwira Utracka-Mazur – fortepian.
prezentowania swojego miasta zarówno na terenie
Szkoła muzyczna II stopnia w Dębicy wykształci-
kraju, jak i na arenie międzynarodowej. Za przykład
niech posłuży wychowanek szkoły Marcin Parys, ła wielu młodych artystów, którzy kontynuują mu-
który uczestniczył w wielu zagranicznych konkur- zyczną edukacją na akademiach muzycznych. Pozo-
sach, m.in. w Koszycach na Słowacji, Barletta i Can- stali absolwenci poszli odmienną drogą, ale droga ta
tu we Włoszech, w Haverhill w Wielkiej Brytanii, i tak jest naznaczona muzyką. To pasjonaci, którzy
w których otrzymywał liczne nagrody i wyróżnienia. realizują się w amatorskich zespołach, orkiestrach
Elwira Utracka-Mazur zdobyła grand prix, a Ewa i chórach. Ubogaceni przez muzykę stanowią grupę
Książek II miejsce na międzynarodowym konkursie tych niezwykle wartościowych ludzi, których cechu-
pianistycznym w Paryżu. Elwira brała także udział je szczególna wrażliwość tak na otaczający nas świat,
w międzynarodowym konkursie pianistów w Ensche- jak i na drugiego człowieka. Ta szkoła bowiem to
de w Holandii. miejsce, gdzie uczniowie nie tylko poznają sztukę
Losy absolwentów szkoły muzycznej II stopnia muzyczną, tutaj uwrażliwiają się na piękno, daje ona
w Dębicy, jakkolwiekby się potoczyły, zawsze w ja- radość wspólnego tworzenia i kreowania rzeczywi-
kimś stopniu związane są z muzyką. Wielu uczniów stości, daje możliwość realizacji marzeń.
podjęło dalszą edukację muzyczną na renomowanych A każdy człowiek ma jakiś dar. U jednych objawia
uczelniach polskich w zakresie: teorii muzyki (teoria się on w sposób naturalny, inni muszą ciężko praco-
muzyki, muzykologia, rytmika, edukacja artystycz- wać, by go odkryć. Ważne jednak jest to, że umiłowa-
na), na wydziałach instrumentalnych (fortepian, nie muzyki daje jej wielbicielom określone pragnie-
skrzypce, wiolonczela, flet, gitara basowa), jak rów- nia, marzenia, wytycza cel. Aby go osiągnąć, każde-
nież na wydziałach technicznych (reżyseria dźwięku go dnia cierpliwie trzeba pokonywać trudności, ale
w filmie i telewizji). warto, bo życie bez muzyki jest ciemnością.

You might also like