Sejm

Rzeczypospolitej Polskiej
Kadencja VI

Sprawozdanie Stenograficzne
z 78 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

w dniu 24 listopada 2010 r.

(drugi dzień obrad)

Wa r s z a w a
2010
 str. str.

TREŚĆ

78. posiedzenia Sejmu

(Obrady w dniu 24 listopada 2010 r.)
str. str.

Wznowienie posiedzenia Poseł Stanisław Wziątek . . . . . . . . . . . . . . . . . 58

Komunikaty Punkt 6. porządku dziennego: Sprawozda-
Sekretarz Poseł Dariusz Kaczanowski . . . . . . 49 nie Komisji Nadzwyczajnej o senackim
Zmiana porządku dziennego projekcie ustawy o zmianie ustawy
Marszałek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 Kodeks karny
Punkt 3. porządku dziennego: Pierwsze Poseł Sprawozdawca Marian Filar . . . . . . . . . 58
czytanie rządowego projektu ustawy Poseł Stanisław Pięta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59
o zmianie ustawy o finansach publicz- Poseł Stanisław Rydzoń. . . . . . . . . . . . . . . . . . 59
nych oraz niektórych innych ustaw (cd.) Poseł Wiesław Rygiel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60
Poseł Dariusz Bąk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 Poseł Mirosław Pawlak . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60
Głosowanie Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Marszałek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 Sprawiedliwości Zbigniew Wrona . . . . . . . . . . 61
Poseł Jan Szyszko . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 Poseł Marian Filar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61
Prezes Rady Ministrów Donald Tusk. . . . . . . 51 Punkt 7. porządku dziennego: Pierwsze
Punkt 21. porządku dziennego: Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy
czytanie przedstawionego przez Prezy- o zmianie ustawy Kodeks karny
dium Sejmu projektu uchwały o zmia- Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
nie uchwały w sprawie powołania Sprawiedliwości Zbigniew Wrona . . . . . . . . . . 62
i wyboru składu osobowego Komisji Poseł Witold Pahl. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64
Nadzwyczajnej do rozpatrzenia nie- Poseł Stanisław Pięta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65
których projektówz zakresu prawa Poseł Stanisław Rydzoń . . . . . . . . . . . . . . . . . 65
wyborczego
Poseł Wiesław Rygiel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66
Głosowanie
Poseł Piotr Stanke . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67
Marszałek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51
Poseł Jerzy Gosiewski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67
(Przerwa w posiedzeniu) Poseł Henryk Siedlaczek . . . . . . . . . . . . . . . . . 68
Wznowienie posiedzenia Poseł Piotr Polak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68
Punkt 5. porządku dziennego: Sprawoz- Poseł Mirosław Pawlak . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69
danie Komisji Administracji i Spraw Poseł Romuald Ajchler . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69
Wewnętrznych o rządowym projekcie Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
ustawy o zmianie ustawy o broni Sprawiedliwości Zbigniew Wrona . . . . . . . . . . 69
i amunicji oraz ustawy o wykonywaniu Poseł Jerzy Gosiewski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71
działalności gospodarczej w zakresie Punkt 8. porządku dziennego: Sprawozda-
wytwarzania i obrotu materiałami nie Komisji Nadzwyczajnej o rządowym
wybuchowymi, bronią, amunicją oraz projekcie ustawy o zmianie ustawy
wyrobami i technologią o przeznacze- Kodeks pracy
niu wojskowym lub policyjnym Poseł Sprawozdawca
Poseł Sprawozdawca Stanisław Wziątek . . . . 52 Izabela Katarzyna Mrzygłocka . . . . . . . . . . . . 72
Poseł Janusz Dzięcioł . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53 Poseł Paweł Orłowski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72
Poseł Stanisław Pięta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54 Poseł Stanisław Szwed . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73
Poseł Stanisław Wziątek . . . . . . . . . . . . . . . . 54 Poseł Ryszard Zbrzyzny. . . . . . . . . . . . . . . . . . 73
Poseł Mirosław Pawlak . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55 Poseł Piotr Walkowski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74
Poseł Zenon Durka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56 Poseł Jerzy Gosiewski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74
Poseł Mirosław Sekuła . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Pracy
Poseł Jarosław Stolarczyk . . . . . . . . . . . . . . . . 56 i Polityki Społecznej Radosław Mleczko. . . . . 74
Poseł Mirosław Pawlak . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57 Zmiana porządku dziennego
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Wicemarszałek Ewa Kierzkowska . . . . . . . . . 75
Spraw Wewnętrznych i Administracji Punkt 9. porządku dziennego: Sprawoz-
Piotr Stachańczyk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57 danie Komisji Ochrony Środowiska,
 str.
Zasobów Naturalnych i Leśnictwa
o rządowym projekcie ustawy o zmia-
nie ustawy Prawo wodne oraz niektó-
rych innych ustaw
Poseł Sprawozdawca Jan Musiał . . . . . . . . . . 75
Poseł Ewa Wolak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77
Poseł Jerzy Gosiewski . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78
Poseł Adam Krzyśków . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79
Poseł Henryk Milcarz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79
Poseł Jerzy Gosiewski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81
Poseł Ewa Wolak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81
Poseł Mirosława Masłowska . . . . . . . . . . . . . . 81
Poseł Mirosław Sekuła . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81
Poseł Zbigniew Chmielowiec . . . . . . . . . . . . . . 81
Poseł Henryk Milcarz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82
Poseł Henryk Kowalczyk. . . . . . . . . . . . . . . . . 82
Poseł Romuald Ajchler . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82
Poseł Jan Rzymełka. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Środowiska
Bernard Błaszczyk. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83
Poseł Jan Musiał . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85
Punkt 10. porządku dziennego: Sprawoz-
danie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi
o komisyjnym projekcie ustawy
o Centralnym Ośrodku Badania Od-
mian Roślin Uprawnych
Poseł Sprawozdawca Adam Krupa . . . . . . . . . 86
Poseł Łukasz Tusk. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87
Poseł Zbigniew Babalski . . . . . . . . . . . . . . . . . 87
Poseł Romuald Ajchler . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88
Poseł Piotr Walkowski . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89
Poseł Jerzy Gosiewski . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90
Poseł Zbigniew Babalski . . . . . . . . . . . . . . . . . 90
Poseł Romuald Ajchler . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa
i Rozwoju Wsi Artur Ławniczak . . . . . . . . . . . 91
Poseł Romuald Ajchler . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91
Poseł Zbigniew Babalski . . . . . . . . . . . . . . . . . 92
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa
i Rozwoju Wsi Artur Ławniczak . . . . . . . . . . . 92
Poseł Adam Krupa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92
Punkt 11. porządku dziennego: Sprawoz-
danie Komisji Kultury i Środków Prze-
kazu o poselskim projekcie uchwały
w sprawie ustanowienia honorowego
patronatu Sejmu RP nad Polskim Słow-
nikiem Biograficznym
Poseł Sprawozdawca Sylwester Pawłowski . . 92
Poseł Tomasz Głogowski . . . . . . . . . . . . . . . . . 94
Poseł Jarosław Sellin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94
Poseł Jan Widacki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95
Poseł Jerzy Wenderlich . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96
Poseł Tadeusz Sławecki. . . . . . . . . . . . . . . . . . 96
Poseł Zenon Durka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97
Poseł Sylwester Pawłowski . . . . . . . . . . . . . . . 97
Punkt 12. porządku dziennego: Sprawoz-
danie Komisji Nadzwyczajnej o obywa-
str.
telskim projekcie ustawy
o zmianie ustawy Ordynacja wyborcza
do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i
Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, usta-
wy Ordynacja wyborcza do rad gmin,
rad powiatów i sejmików województw
oraz ustawy Ordynacja wyborcza do
Parlamentu Europejskiego, w związku
z wprowadzeniem parytetu płci na
listach kandydatów
Poseł Sprawozdawca Halina Rozpondek . . . . 97
Poseł Agnieszka Kozłowska-Rajewicz . . . . . . 99
Poseł Andrzej Mikołaj Dera . . . . . . . . . . . . . 101
Poseł Stanisława Prządka . . . . . . . . . . . . . . . 102
Poseł Ewa Kierzkowska . . . . . . . . . . . . . . . . 103
Poseł Marek Borowski . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104
Poseł Piotr Stanke . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105
Poseł Grażyna Ciemniak . . . . . . . . . . . . . . . . 105
Poseł Zdzisława Janowska . . . . . . . . . . . . . . 106
Poseł Franciszek Jerzy Stefaniuk. . . . . . . . . 106
Poseł Halina Rozpondek . . . . . . . . . . . . . . . . 107
Punkt 13. porządku dziennego: Pierwsze
czytanie komisyjnego projektu uchwały
zawierającej uzasadnioną opinię
w sprawie niezgodności z zasadą po-
mocniczości projektu rozporządzenia
Parlamentu Europejskiego i Rady zmie-
niającego rozporządzenie Rady (WE)
nr 1698/2005 w sprawie wsparcia roz-
woju obszarów wiejskich przez Euro-
pejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju
Obszarów Wiejskich (EFRROW)
(KOM(2010) 537 wersja ostateczna)
Punkt 14. porządku dziennego: Pierwsze
czytanie komisyjnego projektu uchwały
zawierającej uzasadnioną opinię
w sprawie niezgodności z zasadą
pomocniczości projektu rozporządze-
nia Parlamentu Europejskiego i Rady
zmieniającego rozporządzenie Ra-
dy (WE) nr 73/2009 ustanawiającego
wspólne zasady dla systemów wsparcia
bezpośredniego dla rolników w ramach
wspólnej polityki rolnej i ustanawia-
jącego określone systemy wsparcia
dla rolników (KOM(2010) 539 wersja
ostateczna)
Poseł Andrzej Gałażewski . . . . . . . . . . . . . . . 108
Poseł Zenon Durka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109
Poseł Kazimierz Gołojuch . . . . . . . . . . . . . . . 110
Poseł Leszek Aleksandrzak . . . . . . . . . . . . . . 110
Poseł Stanisław Kalemba . . . . . . . . . . . . . . . 110
Poseł Kazimierz Gołojuch . . . . . . . . . . . . . . . 111
Poseł Krystyna Skowrońska . . . . . . . . . . . . . 112
Poseł Jan Kulas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Rolnictwa i Rozwoju Wsi Artur Ławniczak. . . 112
Zmiana porządku dziennego
Wicemarszałek Marek Kuchciński . . . . . . . . 113
 str.
Punkt 16. porządku dziennego: Sprawoz-
danie Komisji Finansów Publicznych
o rządowym projekcie ustawy o zmia-
nie ustawy o Bankowym Funduszu
Gwarancyjnym oraz niektórych innych
ustaw
Poseł Sprawozdawca Marek Zieliński. . . . . . 113
Poseł Zbigniew Konwiński . . . . . . . . . . . . . . 114
Poseł Stanisław Stec . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 114
Poseł Wiesław Rygiel . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115
Punkt 17. porządku dziennego: Sprawoz-
danie Komisji Finansów Publicznych
o poselskim projekcie ustawy o zmianie
ustawy o Banku Gospodarstwa Krajo-
wego oraz niektórych innych ustaw
Poseł Sprawozdawca Jan Kulas . . . . . . . . . 115
Poseł Krystyna Skowrońska . . . . . . . . . . . . . 116
Poseł Jarosław Stawiarski. . . . . . . . . . . . . . . 117
Poseł Stanisław Stec . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118
Poseł Wiesław Rygiel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119
Poseł Jarosław Stawiarski. . . . . . . . . . . . . . . 120
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów
Maciej Grabowski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Skarbu Państwa Adam Leszkiewicz . . . . . . . 120
Poseł Jan Kulas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121
Punkt 18. porządku dziennego: Sprawoz-
danie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi
o pilnym rządowym projekcie ustawy
o zmianie ustawy o uruchamianiu
środków pochodzących z budżetu Unii
Europejskiej przeznaczonych na finan-
sowanie wspólnej polityki rolnej
Poseł Sprawozdawca Marek Wojtkowski . . . .122
Poseł Marek Kwitek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122
Poseł Romuald Ajchler . . . . . . . . . . . . . . . . . 123
str.
Poseł Stanisław Kalemba . . . . . . . . . . . . . . . 124
Poseł Stanisław Stec . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 124
Poseł Romuald Ajchler . . . . . . . . . . . . . . . . . 124
Poseł Jan Kulas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125
Poseł Marek Kwitek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125
Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa
i Rozwoju Wsi Kazimierz Plocke . . . . . . . . . 125
Poseł Romuald Ajchler . . . . . . . . . . . . . . . . . 126
Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa
i Rozwoju Wsi Kazimierz Plocke. . . . . . . . . . 126
Punkt 19. porządku dziennego: Sprawoz-
danie Komisji Finansów Publicznych
o stanowisku Senatu w sprawie ustawy
o zmianie ustawy o podatku dochodo-
wym od osób fizycznych, ustawy o po-
datku dochodowym od osób prawnych
oraz ustawy o zryczałtowanym podatku
dochodowym od niektórych przycho-
dów osiąganych przez osoby fizyczne
Poseł Sprawozdawca Andrzej Orzechowski . . 127
Poseł Jacek Brzezinka . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127
Poseł Stanisław Stec . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 128
Poseł Jan Kamiński . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 128
Oświadczenia
Poseł Piotr Polak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 128
Poseł Dariusz Bąk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129
Poseł Jan Warzecha . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130
(Przerwa w posiedzeniu)
Załącznik nr 1 – Teksty wystąpień niewygło-
szonych
Poseł Zbigniew Chmielowiec . . . . . . . . . . . . . . . 1
Poseł Jan Kulas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
Poseł Andrzej Szlachta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
 (Wznowienie posiedzenia o godz. 9 min 05)
(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu
Grzegorz Schetyna oraz wicemarszałkowie Ewa
Kierzkowska, Jerzy Wenderlich, Stefan Niesiołowski
i Marek Kuchciński)
Marszałek:
Dzień dobry.
Wznawiam posiedzenie.
Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję panią
poseł Magdalenę Gąsior-Marek oraz panów posłów
Krzysztofa Brejzę, Dariusza Kaczanowskiego i Ma-
riusza Kamińskiego.
W pierwszej części obrad sekretarzami będą pa-
nowie posłowie Krzysztof Brejza i Dariusz Kacza-
nowski.
Protokół i listę mówców prowadzić będą pan poseł
Krzysztof Brejza i pani poseł Magdalena Gąsior-Marek.
Proszę posła sekretarza o odczytanie komunikatów.
(Na salę wchodzi prezes Rady Ministrów Donald
Tusk, oklaski)
Sekretarz Poseł Dariusz Kaczanowski:
Informuję, że w dniu dzisiejszym odbędą się po-
siedzenia Komisji:
— Etyki Poselskiej – godz. 9.30,
— Finansów Publicznych – godz. 9.30,
— Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów
ustaw o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Pol-
skiej oraz projektów ustaw z nimi związanych – godz.
9.30,
— Śledczej do zbadania sprawy zarzutu nielegal-
nego wywierania wpływu (…) – godz. 10,
— Zdrowia – godz. 10,
— do Spraw Unii Europejskiej – godz. 11,
— Obrony Narodowej – godz. 11,
— Samorządu Terytorialnego i Polityki Regional-
nej – godz. 11,
— Sprawiedliwości i Praw Człowieka – godz. 11,
— Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki – godz.
12,
— Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych
i Leśnictwa wspólnie z Komisją Samorządu Teryto-
rialnego i Polityki Regionalnej – godz. 12,
— Finansów Publicznych – godz. 12.30,
— Ustawodawczej – godz. 12.30,
— Polityki Społecznej i Rodziny – godz. 13,
— Regulaminowej i Spraw Poselskich – godz.
13.30,
— Skarbu Państwa – godz. 14,
— Zdrowia – godz. 14.30,
— Infrastruktury – godz. 15,
— do Spraw Służb Specjalnych – godz. 16,
— Kultury i Środków Przekazu – godz. 16,
— Rolnictwa i Rozwoju Wsi – godz. 16,
— Gospodarki – godz. 16.15,
— Samorządu Terytorialnego i Polityki Regional-
nej – godz. 17,
— do Spraw Kontroli Państwowej – godz. 17.15,
— Edukacji, Nauki i Młodzieży – godz. 17.30,
— Skarbu Państwa – godz. 18,
— Infrastruktury – godz. 18.30,
— Spraw Zagranicznych – godz. 19.15.
Posiedzenie Zespołu Parlamentarnego ds. popra-
wienia jakości prawa europejskiego implementowa-
nego w Polsce „Lepsze prawo” odbędzie się w dniu
dzisiejszym o godz. 10 w sali klubowej nr 3, nowy
Dom Poselski. Dziękuję.
Marszałek:
Dziękuję bardzo.
Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz
Komisja Ustawodawcza przedstawiły sprawozdanie
w sprawie informacji o istotnych problemach wyni-
kających z działalności i orzecznictwa Trybunału
Konstytucyjnego w 2009 roku.
Sprawozdanie to zostało paniom i panom posłom
doręczone w druku nr 3506.
W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii
Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnie-
niu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpa-
trzenie tej sprawy.
Proponuję, aby w dyskusji nad tym punktem po-
rządku dziennego Sejm wysłuchał 10-minutowych
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
50 Punkt 3. porządku dziennego – głosowanie
Marszałek
oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych
oświadczeń w imieniu kół.
Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm
propozycję przyjął.
Sprzeciwu nie słyszę.
Prezydium Sejmu, po zasięgnięciu opinii Kon-
wentu Seniorów, przedłożyło projekt uchwały o zmia-
nie uchwały w sprawie powołania i wyboru składu
osobowego Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia
niektórych projektów ustaw z zakresu prawa wybor-
czego.
Projekt ten został paniom i panom posłom dorę-
czony w druku nr 3591.
W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii
Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnie-
niu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpa-
trzenie tego projektu.
Proponuję, aby w tym przypadku Sejm wyraził
zgodę na zastosowanie art. 51 pkt 1 regulaminu
Sejmu.
Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm
propozycję przyjął.
Sprzeciwu nie słyszę.
Punkt ten rozpatrzymy w bloku głosowań.
Powracamy do rozpatrzenia punktu 3. po-
rządku dziennego: Pierwsze czytanie rządowego
projektu ustawy o zmianie ustawy o finansach
publicznych oraz niektórych innych ustaw.
Sejm wysłuchał uzasadnienia projektu ustawy
przedstawionego przez podsekretarz stanu w Mini-
sterstwie Finansów panią Hannę Majszczyk oraz
przeprowadził dyskusję.
W dyskusji zgłoszono wnioski:
— o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym
czytaniu,
— o skierowanie projektu ustawy dodatkowo do
Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych
i Leśnictwa.
W pierwszej kolejności poddam pod głosowanie
wniosek o odrzucenie projektu ustawy.
Pytanie ma pan poseł Dariusz Bąk, klub PiS. Jed-
na minuta.
Poseł Dariusz Bąk:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Przedstawiony
projekt ustawy o zmianie ustawy o finansach publicz-
nych zakłada, że do sektora finansów publicznych
zakwalifikowane będzie Państwowe Gospodarstwo
Leśne Lasy Państwowe. Na sali jest dzisiaj obecny
premier rządu pan Donald Tusk, który mówił
w exposé, że nie będzie szkodził tak dobrze funkcjo-
nującej jednostce jak Państwowe Gospodarstwo Le-
śne Lasy Państwowe. Zabranie pieniędzy, bo do tego
sprowadza się dzisiaj ten projekt, Lasom Państwo-
wym doprowadzi do ich upadłości, do bankructwa,
a w przyszłości być może do prywatyzacji.
(Poseł Tomasz Tomczykiewicz: Nieprawda, panie
pośle.)
Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość
sprzeciwia się temu.
Panie premierze, jak się ma działanie pana rządu
do tego, co pan deklarował w exposé? Zadałem takie
pytanie i pan wtedy odpowiedział, że to jest dobra
jednostka, dobra instytucja i nie wolno tego psuć.
Dzisiaj wyraźnie jest zamach na 1/4 powierzchni kra-
ju, dlatego że Lasy Państwowe funkcjonują na 1/4
powierzchni kraju.
(Poseł Tomasz Tomczykiewicz: Ale pytanie, panie
pośle.)
Równocześnie jest rozpatrywana na tym posie-
dzeniu Sejmu ustawa o zmianie ustawy o Banku Go-
spodarstwa Krajowego, gdzie wprowadza się listy
zastawne. Proszę państwa, to jest skoordynowana
akcja. Być może Lasy Państwowe będące dobrem na-
rodowym posłużą ministrowi finansów jako zastaw
pod kredyty. Dziękuję za uwagę. (Oklaski)
Proszę, panie premierze, o…
(Poseł Beata Kempa: Skandal, skandal!)
Marszałek:
Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem
o odrzucenie projektu ustawy.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wnio-
sku o odrzucenie w pierwszym czytaniu rządowego
projektu ustawy o zmianie ustawy o finansach pu-
blicznych oraz niektórych innych ustaw, zawartego
w druku nr 3576, zechce podnieść rękę i nacisnąć
przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 355 posłów. Za było
160 posłów, przeciw – 193, 2 osoby się wstrzymały.
Stwierdzam, że Sejm wniosek odrzucił.
Wysoka Izbo! Po zasięgnięciu opinii Prezydium
Sejmu proponuję, aby Sejm skierował ten projekt do
Komisji Finansów Publicznych w celu rozpatrzenia.
Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm
propozycję przyjął, a wniosek o dodatkowe skierowa-
nie do komisji poddam pod głosowanie.
Sprzeciwu nie słyszę.
Pytanie zada pan poseł Jan Szyszko, klub PiS.
Na zadanie pytania jest jedna minuta.
Proszę.
Poseł Jan Szyszko:
Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Po od-
rzuceniu pierwszego wniosku istnieje konieczność po-
ważnego zastanowienia się nad przyszłością polskich
lasów państwowych. Równocześnie chciałbym powie-
dzieć, że ta sprawa dotyczy 1/4 terytorium kraju.
Panie premierze, mówił pan, że nie będziemy
szkodzili polskim lasom państwowym. Według wszyst-
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
Punkty 3. i 21. porządku dziennego – głosowanie
Poseł Jan Szyszko
kich specjalistów – począwszy od ekonomistów, koń-
cząc na przyrodnikach – projekt włączenia Lasów
Państwowych do sektora finansów publicznych skoń-
czy się ich natychmiastową destrukcją, a w przyszło-
ści dekompozycją i prawdopodobnie prywatyzacją.
Ponieważ pierwszy wniosek został odrzucony, py-
tam pana ministra finansów, czy nie miałby nic prze-
ciwko temu, aby jednak ten projekt był rozpatrywany
przez dwie komisje, a mianowicie Komisję Finansów
Publicznych oraz Komisję Ochrony Środowiska, Za-
sobów Naturalnych i Leśnictwa. Myślę, że Polskie
Stronnictwo Ludowe również poprze ten wniosek.
Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Marszałek:
Bardzo proszę, pan premier Donald Tusk. (Oklaski)
Prezes Rady Ministrów
Donald Tusk:
Wysoka Izbo! Jest już kilkadziesiąt godzin po
ogłoszeniu wyników wyborów i można zarzucić kam-
panię, szczególnie wtedy, kiedy jest oparta na kłam-
stwie…
(Poseł Marek Suski: Ale to wasza metoda.)
Jeśli chodzi o Lasy Państwowe, to od wielu tygo-
dni wspólnie z szefostwem Lasów Państwowych, ale
także ze wszystkimi zainteresowanymi rozmawiamy
o tym, w jaki sposób wliczać do budżetu państwa po
stronie aktywów środki, które są w dyspozycji Lasów
Państwowych, wyłącznie po to, aby urealnić infor-
mację na temat polskiego długu. Równocześnie wie-
lokrotnie, zgodnie z tym, co zapowiadaliśmy trzy lata
temu, przedstawialiśmy wszystkie gwarancje i –
z pełnym przekonaniem – deklaracje, że Lasy Pań-
stwowe zachowają taką strukturę, jaką mają w tej
chwili. Nikt rozsądny w Polsce – na pewno nikt
z Platformy Obywatelskiej i z Polskiego Stronnictwa
Ludowego – nie jest zainteresowany zmianami, które
mogłyby doprowadzić do osłabienia Lasów Państwo-
wych, nie mówiąc już o ich prywatyzacji. (Oklaski)
(Poseł Marek Suski: Stocznie też mieliście ra-
tować.)
Zdajemy sobie sprawę z tego, że wobec braku in-
nych pomysłów buduje się czarną propagandę stra-
chu wszędzie tam, gdzie może znaleźć to wdzięcz-
nych odbiorców. Natomiast warto dzisiaj bardzo
wyraźnie jeszcze raz powiedzieć, że na kłamstwie
i strachu nie zbuduje się lepszej przyszłości, także
przyszłości takich instytucji, jak Lasy Państwowe.
(Oklaski) Póki w Polsce jest rząd Platformy i PSL-u,
Lasy Państwowe są w stu procentach bezpieczne od
strony finansowej i pod względem struktury. Dzię-
kuję. (Oklaski)
(Poseł Beata Kempa: Tak jak stocznie.)
51
Marszałek:
Dziękuję bardzo.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wnio-
sku o skierowanie rządowego projektu ustawy o zmia-
nie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych
innych ustaw, zawartego w druku nr 3576, dodatko-
wo do Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Natu-
ralnych i Leśnictwa, zechce podnieść rękę i nacisnąć
przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 357 posłów. Za było
161 posłów, przeciw – 195, 1 osoba się wstrzymała.
Stwierdzam, że Sejm wniosek odrzucił.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 21. po-
rządku dziennego: Pierwsze czytanie przedsta-
wionego przez Prezydium Sejmu projektu uchwa-
ły o zmianie uchwały w sprawie powołania i wy-
boru składu osobowego Komisji Nadzwyczajnej
do rozpatrzenia niektórych projektów ustaw
z zakresu prawa wyborczego (druk nr 3591).
Wysoka Izbo! W związku ze skierowaniem przez
Sejm na 77. posiedzeniu poselskiego projektu ustawy
o zmianie ustawy Ordynacja wyborcza do Sejmu Rze-
czypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej
Polskiej, zawartego w druku nr 3515, oraz na bieżą-
cym posiedzeniu komisyjnego projektu ustawy Prze-
pisy wprowadzające ustawę Kodeks wyborczy, zawar-
tego w druku nr 3586, do wyżej wymienionej Komisji
Nadzwyczajnej zaistniała potrzeba zmiany kompe-
tencji tej komisji.
W związku z tym Prezydium Sejmu przedstawiło
projekt uchwały o zmianie uchwały w sprawie powo-
łania i wyboru składu osobowego wyżej wymienionej
Komisji Nadzwyczajnej.
Czy w tej sprawie ktoś z pań i panów posłów pra-
gnie zabrać głos?
Nikt się nie zgłasza.
Proponuję, aby Sejm niezwłocznie przystąpił do
drugiego czytania projektu uchwały.
Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm
propozycję przyjął.
Sprzeciwu nie słyszę.
Przystępujemy zatem do drugiego czytania pro-
jektu uchwały.
Czy ktoś z pań i panów posłów pragnie zabrać głos
w drugim czytaniu projektu uchwały?
Nikt się nie zgłasza.
Przystępujemy zatem do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w cało-
ści projektu uchwały o zmianie uchwały w sprawie po-
wołania i wyboru składu osobowego Komisji Nadzwy-
czajnej do rozpatrzenia niektórych projektów ustaw
z zakresu prawa wyborczego, zawartego w druku
nr 3591, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
52 Punkt 21. porządku dziennego – głosowanie. Projekt ustawy o zmianie ustawy o broni i amunicji
Marszałek
W głosowaniu wzięło udział 356 posłów. Za było
354 posłów, 2 – przeciw, nikt się nie wstrzymał.
Stwierdzam, że Sejm podjął uchwałę o zmianie
uchwały w sprawie powołania i wyboru składu oso-
bowego Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia nie-
których projektów ustaw z zakresu prawa wybor-
czego.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 5. porząd-
ku dziennego: Sprawozdanie Komisji Administracji
i Spraw Wewnętrznych o rządowym projekcie ustawy
o zmianie ustawy o broni i amunicji oraz ustawy
o wykonywaniu działalności gospodarczej w zakresie
wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi,
bronią, amunicją oraz wyrobami i technologią o prze-
znaczeniu wojskowym lub policyjnym (druki nr 3388
i 3499).
Po 3-minutowej przerwie poproszę o zabranie gło-
su sprawozdawcę komisji pana posła Stanisława
Wziątka.
Dziękuję bardzo.
(Przerwa w posiedzeniu od godz. 9 min 18
do godz. 9 min 20)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Wznawiam obrady.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 5. po-
rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Admi-
nistracji i Spraw Wewnętrznych o rządowym
projekcie ustawy o zmianie ustawy o broni i amu-
nicji oraz ustawy o wykonywaniu działalności
gospodarczej w zakresie wytwarzania i obrotu
materiałami wybuchowymi, bronią, amunicją
oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu
wojskowym lub policyjnym (druki nr 3388 i 3499).
Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji
pana posła Stanisława Wziątka.
Bardzo proszę.
Poseł Sprawozdawca
Stanisław Wziątek:
Szanowna Pani Marszałek! Panie i Panowie Po-
słowie! Mam przyjemność i wielki zaszczyt przedsta-
wić Wysokiej Izbie sprawozdanie Komisji Admini-
stracji i Spraw Wewnętrznych związane z procedo-
waniem projektu ustawy o zmianie ustawy o broni
i amunicji oraz ustawy o wykonywaniu działalności
gospodarczej w celu wytwarzania i obrotu materia-
łami wybuchowymi, bronią, amunicją oraz wyrobami
i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub poli-
cyjnym.
Chciałbym zaznaczyć, że jest to ustawa wywołu-
jąca wielkie emocje, a także liczne kontrowersje, stąd
też Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych
zdecydowała o powołaniu podkomisji, która obrado-
wała na kilku posiedzeniach i bardzo szczegółowo
analizowała zapisy ustawy. Do pracy w podkomisji
zaproszeni zostali przedstawiciele organizacji poza-
rządowych propagujących strzelectwo, m.in.: Stowa-
rzyszenie na rzecz Bezpieczeństwa Obywateli, Pol-
skie Stowarzyszenie Rusznikarzy i Dystrybutorów
Broni, Fundacja Rozwoju Strzelectwa, Polski Zwią-
zek Strzelecki, Polski Związek Strzelectwa Sporto-
wego, Liga Obrony Kraju, Zjednoczenie Kurkowych
Bractw Strzeleckich Rzeczypospolitej Polskiej, Pol-
skie Stowarzyszenie Strzelectwa Historycznego, Pol-
ski Związek Łowiecki i inne organizacje, które na co
dzień zajmują się sprawami strzelectwa.
Niezwykle ważne jest to, że celem przyjęcia usta-
wy jest wdrożenie dyrektywy Parlamentu Europej-
skiego i Rady zmieniającej dyrektywę Rady w spra-
wie kontroli nabywania i posiadania broni oraz zmia-
na przepisów implementujących dyrektywę Rady.
W czasie dyskusji nad projektem ustawy wprowa-
dzono jednak wiele zmian, także takich o charakte-
rze merytorycznym, które z wdrożeniem dyrektywy
Parlamentu Europejskiego nie miały nic wspólnego,
ale były ogromnie ważne pod względem merytorycz-
nym. Chodziło o to, żeby udoskonalić obowiązującą
ustawę, stworzyć możliwości sprawniejszego jej sto-
sowania w praktyce. Podczas dyskusji oczywiście
pojawiały się kontrowersje i uwagi, w związku z czym
niezbędna była pomoc ekspertów. Przyznaję, że
w wielu przypadkach chodziło o tak skomplikowane,
specjalistyczne określenia, że bez pomocy ekspertów
nie udałoby się pewnie jednoznacznie rozwiązać pro-
blemu.
Ustawa wprowadza, oprócz zagadnień związa-
nych z dostosowaniem naszego prawa do prawa eu-
ropejskiego, wiele elementów nowych, które nie były
wymagane, a które – jeszcze raz to podkreślę – moim
zdaniem bardzo usprawnią wydawanie zezwoleń na
broń, oraz kwestie dotyczące samego posiadania bro-
ni. Otóż określono nowe warunki wydawania zezwo-
leń i wyeliminowano to, co dotychczas nazywano
uznaniowością. Wprowadzono rozwiązania obowią-
zujące w wielu innych krajach europejskich, a mia-
nowicie europejską kartę broni palnej. To jest roz-
wiązanie, które nie było wymagane, ale jego wpro-
wadzenie na pewno pozwoli na łatwiejsze przemiesz-
czanie się posiadaczy broni po krajach Unii Europej-
skiej. Zrezygnowano natomiast z podawania niektó-
rych definicji, w tym także definicji repliki broni.
Określono warunki i zasady odbierania pozwolenia
na broń i przenoszenia jej po odebraniu do depozytu.
Umożliwiono dokonywanie zakupu prochu czarnego.
Jeszcze raz podkreślę, że stworzono możliwość wy-
korzystywania broni historycznej do prezentacji na
różnego rodzaju widowiskach. Mówię o grupach re-
konstrukcyjnych i tych widowiskach, które są odtwo-
rzeniem wielkich bitew zarówno polskich, jak i euro-
pejskich. Tego rodzaju działania są coraz bardziej
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o broni i amunicji
Poseł Sprawozdawca Stanisław Wziątek
popularne, wiem, że także wielu posłów z naszego
parlamentu zajmuje się tą działalnością i uczestniczy
w grupach rekonstrukcyjnych. Okazało się, że te pro-
pozycje zostały ocenione przez komisję jako chyba
zbyt daleko idące, liberalizujące te przepisy, i w związ-
ku z tym zdecydowano, żeby skierować sprawozdanie
podkomisji z powrotem do podkomisji w celu ponow-
nego rozpatrzenia. W stosunku tego, co zostało przy-
jęte w pierwszym sprawozdaniu, wprowadzono pew-
ne zaostrzenia odnoszące się do usunięcia możliwości
wydawania pozwoleń na broń do celów rekreacyj-
nych. Doprecyzowano i zaostrzono zasady wydawa-
nia pozwoleń na broń w celach ochrony osobistej,
pamiątkowych i szkoleniowych. Wprowadzono zakaz
noszenia broni do celów kolekcjonerskich i pamiąt-
kowych. Utrzymano obecny zapis ograniczający ka-
liber broni alarmowej dostępny bez pozwolenia do
6 mm. Generalnie zaostrzono zasady wykorzystywa-
nia broni i określono zasady wykonywania polowań
przez cudzoziemców na terenie naszego kraju.
Bardzo ważne jest to, że starano się szukać w pra-
cach nad tymi rozwiązaniami kompromisów. Na
pewno niezwykle trudno było osiągnąć kompromis
pomiędzy środowiskami, które z jednej strony ocze-
kiwały daleko większej liberalizacji przepisów, znacz-
nie większej dostępności broni, a z drugiej strony –
ścisłego nadzoru nad samym wydawaniem pozwole-
nia na broń i jej wykorzystywaniem w praktyce.
W związku z tym dyskusje koncentrowały się wokół
szczegółowych zapisów, m.in. art. 15 ust. 1, w którym
mowa o prawie posiadania pozwolenia na broń i jego
utracie tego prawa w określonych przypadkach. Ge-
neralnie uznano, że posiadacz pozwolenia na broń
może je stracić, kiedy zostanie skazany prawomoc-
nym wyrokiem sądu.
Dyskutowano także bardzo szeroko nad możli-
wościami wykorzystania broni w ramach działalno-
ści grup rekonstrukcyjnych i przekonywano komi-
sję, że rozwiązania stwarzające możliwości używa-
nia przez nie prochu czarnego jest tworzeniem
równych praw dla tych grup z całej Europy. Jak pod-
kreślają specjaliści zajmujący się produkcją filmów
w Polsce, dotychczas było tak, że wiele scen z wyko-
rzystaniem broni było realizowanych przy udziale
grup zewnętrznych, zagranicznych, bo nasze nie
miały pełnego prawa do prowadzenia takiej działal-
ności. Istotna, aczkolwiek bardzo szczegółowa, jest
kwestia tego, że do tej pory bez zezwolenia można
było zakupić i posiadać broń, jeżeli ona była wypro-
dukowana przed rokiem 1850. Teraz posunęliśmy
się trochę do przodu, a mianowicie bez zezwolenia
można posiadać broń, która została wyprodukowa-
na przed rokiem 1885, czyli chodzi o 35 lat. Ten jest
okres niezwykle istotny, jakby przejściowy w tech-
nologii związanej z produkcją broni.
Szanowni Państwo! Na zakończenie chciałbym
podkreślić, że bardzo ważne wydaje się to, że tłuma-
czenie dyrektywy budziło wiele kontrowersji. Być
53
może szerokie dyskusje i liczne uwagi wiązały się
właśnie z nieprecyzyjnym tłumaczeniem dyrektywy.
Okazuje się, że w innych krajach Unii Europejskiej
jej wdrożenie przebiegało znacznie sprawniej, ponie-
waż jednoznacznie rozumiano określone zapisy prze-
tłumaczone na język narodowy. U nas tej jednoznacz-
ności niestety nie było. Nie będę podawał przykładów,
ale to budziło rzeczywiście szereg wątpliwości.
Bardzo ważne jest to, że po przyjęciu sprawozda-
nia przez Komisję Administracji i Spraw Wewnętrz-
nych Ministerstwo Spraw Zagranicznych wystawiło
opinię o zgodności z prawem europejskim. Muszę
przyznać, że jest to opinia negatywna. Ministerstwo
Spraw Zagranicznych przedstawiło 7 uwag odnoszą-
cych się właśnie do definicji istotnej części broni pal-
nej, wprowadzonego pojęcia materiału miotającego,
a nie materiału wybuchowego, zawężenia definicji
przedmiotu dającego się przystosować do miotania,
również do kwestii dotyczących art. 10 ust. 5, a więc
kategorii broni, do których odnosi się dyrektywa,
i kwestii dotyczącej uszczegółowienia spraw związa-
nych z europejską kartą broni oraz warunków uzy-
skiwania pozwolenia na broń.
Spodziewam się, że w trakcie dyskusji pojawią
się propozycje poprawek, które będą eliminowały te
słabości. Spodziewam się także, że Komisja Admi-
nistracji i Spraw Wewnętrznych spotka się jeszcze
dzisiaj, żeby przeanalizować te poprawki, rozważyć
zasadność negatywnych opinii czy też wątpliwości
zgłoszonych przez Ministerstwo Spraw Zagranicz-
nych, i że ta ustawa będzie uchwalona. Chciałbym
złożyć Wysokiej Izbie taką rekomendację. Dziękuję
bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję uprzejmie panu posłowi.
Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po-
rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad-
czeń w imieniu klubów i kół.
Otwieram dyskusję.
Proszę o zabranie głosu pana posła Janusza Dzię-
cioła, który przedstawi stanowisko klubu Platforma
Obywatelska.
Bardzo proszę.
Poseł Janusz Dzięcioł:
Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Projekt
ustawy o zmianie ustawy o broni i amunicji oraz
ustawy o wykonywaniu działalności gospodarczej
w zakresie wytwarzania i obrotu materiałami wybu-
chowymi, bronią, amunicją oraz wyrobami i techno-
logią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym ma
na celu dostosowanie prawa krajowego do ustawo-
dawstwa unijnego.
W roku 2008 opublikowana została dyrektywa
Parlamentu Europejskiego i Rady, która zmieniała
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
54 Projekt ustawy o zmianie ustawy o broni i amunicji
Poseł Janusz Dzięcioł
wcześniejszą dyrektywę Rady dotyczącą kontroli,
nabywania i posiadania broni. Wprowadzenie nowej
dyrektywy okazało się konieczne po wcześniejszym
podpisaniu w 2002 r. przez Komisję Europejską pro-
tokołu Narodów Zjednoczonych przeciwko nielegal-
nemu wytwarzaniu i obrotowi bronią palną, jej czę-
ściami i komponentami oraz amunicją.
W omawianym obecnie projekcie ustawy wprowa-
dzono szereg zmian dostosowawczych. W części doty-
czącej ustawy o broni i amunicji zdecydowano się za-
stąpić bardziej odpowiednimi określeniami wyrazy
i definicje nieprecyzyjne w świetle nowej dyrektywy.
I tak np. zmieniono określenia: „naboje scalone i na-
boje ślepe” na „naboje”, „materiał miotający” na „ma-
teriał wybuchowy”, poszerzono definicję części broni
palnej, poszerzono również definicję broni palnej.
Kolejne zmiany to np.: wprowadzenie definicji le-
galnej Europejskiej karty broni palnej, poszerzono
również liczbę podmiotów upoważnionych do ubiega-
nia się o tę kartę (np.: szkoły, organizacje sportowe,
podmioty realizujące filmy i inne przedsięwzięcia
artystyczne); wprowadzenie zupełnie nowego przepi-
su umożliwiającego nabywanie broni lub amunicji
przy użyciu środków porozumiewania się na odle-
głość i określanie warunków ich nabywania; umoż-
liwienie przesyłania broni lub amunicji osobom nie-
posiadającym pozwolenia na broń.
Wystąpiła również konieczność wprowadzenia
odpowiednich zmian w części dotyczącej ustawy
o wykonywaniu działalności gospodarczej w zakresie
wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi,
bronią, amunicją oraz wyrobami i technologią o prze-
znaczeniu wojskowym i policyjnym. W tej części
m.in.: dokonano zmiany w definicji obrotu – posze-
rzono krąg osób, które w procesie obrotu zajmują się
doradztwem i kojarzeniem partnerów handlowych;
wyłączono z koncesjonowania obrót bronią palną po-
zbawioną cech użytkowych, a także obrót działami
(np. armatami, moździerzami, haubicami), czołgami
i innymi pojazdami wojskowymi, statkami powietrz-
nymi pozbawionymi cech bojowych, wojennymi jed-
nostkami pływającymi; doprecyzowano przepisy do-
tyczące znakowania broni; sprecyzowano sposób
oznaczania amunicji.
W trakcie przeprowadzonych konsultacji społecz-
nych uwzględniono postulaty zgłoszone przez Polski
Związek Strzelectwa Sportowego oraz częściowo
przez Fundację Rozwoju Strzelectwa w Polsce, Pol-
skie Stowarzyszenie Rusznikarzy i Dystrybutorów
Broni.
Omawiany projekt ustawy został określony jako
zgodny z prawem Unii Europejskiej. Jednak mając
na uwadze to, jak istotna jest materia, w ramach któ-
rej proponuje się wprowadzenie wymienionych zmian,
oraz zgodność tych propozycji z unijnym prawem,
klub Platforma Obywatelska proponuje wprowadzić
7 poprawek. W poprawkach tych doprecyzowuje się,
co jest istotną częścią broni palnej i amunicji, co ro-
zumie się przez pozbawienie broni palnej cech użyt-
kowych, co jest w rozumieniu ustawy bronią palną,
kto wydaje Europejską kartę broni palnej.
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Klub Platforma
Obywatelska poprze proponowany projekt ustawy
wraz z proponowanymi poprawkami, które w tym
momencie pani marszałek przekazuję. Dziękuję bar-
dzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję panu posłowi.
W imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość oświad-
czenie wygłosi pan poseł Stanisław Pięta.
Bardzo proszę, panie pośle.
Poseł Stanisław Pięta:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu klubu
Prawo i Sprawiedliwość mam zaszczyt przedstawić
stanowisko wobec rządowego projektu ustawy o zmia-
nie ustawy o broni i amunicji oraz ustawy o wykony-
waniu działalności gospodarczej w zakresie wytwarza-
nia i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią, amu-
nicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu
wojskowym lub policyjnym (druki nr 3388 i 3499).
Wysoka Izbo! Są trzy powody, dla których klub
Prawo i Sprawiedliwość poprze proponowany projekt.
Pierwsza sprawa to ograniczenie uznaniowości, dru-
ga sprawa to doprecyzowanie regulacji, a trzecia
istotna kwestia to, panie i panowie, wyjście naprze-
ciw oczekiwaniom środowisk rekonstruktorów histo-
rycznych, kolekcjonerów, miłośników strzelectwa
sportowego. To są, proszę państwa, długo oczekiwa-
ne, długo postulowane regulacje.
Z uwagą pochylimy się nad poprawkami propono-
wanymi przez klub Platformy Obywatelskiej. Dzię-
kuję za uwagę. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję również panu posłowi.
W imieniu klubu Sojusz Lewicy Demokratycznej
głos zabierze pan poseł Stanisław Wziątek.
Bardzo proszę.
Poseł Stanisław Wziątek:
Dziękuję bardzo.
Szanowna Pani Marszałek! Panie i Panowie Po-
słowie! Rzeczywiście ustawa o broni i amunicji wy-
wołuje wiele emocji, a jeszcze większe emocje pewnie
będzie wywoływała ustawa, którą będziemy rozpa-
trywać jako propozycję komisji „Przyjazne Państwo”,
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o broni i amunicji
Poseł Stanisław Wziątek
ponieważ ta ustawa zdecydowanie bardziej liberali-
zuje możliwość posiadania broni, a właściwie można
byłoby stwierdzić, że istnieje szansa, iż wiele rodza-
jów broni, w tym broń gładkolufową, będzie można
uzyskać praktycznie bez zezwolenia. Jestem przeko-
nany, że w polskim parlamencie nie ma takiej woli,
żeby tak szeroko to liberalizować. Jesteśmy przeko-
nani, że trzeba robić wszystko, aby stworzyć szansę
na uprawianie strzelectwa, na realizowanie pasji my-
śliwskich, stworzyć możliwości także patriotycznego
wychowywania młodzieży w różnego rodzaju stowa-
rzyszeniach strzeleckich, w tym także w Lidze Obro-
ny Kraju, ale nie może być powszechnego dostępu do
broni. Uważamy, że w polskich warunkach, w pol-
skiej rzeczywistości tak daleko posunięta liberaliza-
cja byłaby błędem i mogłaby zagrozić bezpieczeństwu
obywateli. Wbrew pozorom posiadanie broni jako
warunek poczucia bezpieczeństwa, co miałoby być
celem, stałoby się rzeczywistym zagrożeniem i nie
zrealizowano by oczekiwanego celu.
Stąd też propozycja, która została w tej chwili
przedstawiona przy okazji rozpatrywania dyrekty-
wy Parlamentu Europejskiego i Rady, jest rozwią-
zaniem rzeczywiście kompromisowym, bo urealnia,
doprecyzowuje i stwarza możliwości, które dają
gwarancję, że broń będzie pod odpowiednim nadzo-
rem, że będzie znajdowała się w rękach osób, które
są do tego przygotowane, które chcą się szkolić, chcą
uprawiać strzelectwo, albo które umieją wykorzy-
stywać tę broń do celów myśliwskich. Stąd rozwią-
zania zaproponowane w tej ustawie klub Lewica
będzie popierał.
Chciałbym jednak zaproponować trzy poprawki,
które mają charakter bardzo szczegółowy. Jedna od-
nosi się do art. 1 i właściwie, moim zdaniem, sprowa-
dza się do usunięcia błędu, który jest być może błę-
dem oczywistym, to znaczy do wyeliminowania wy-
razu „suwadło”, o czym wielokrotnie dyskutowaliśmy
na posiedzeniach komisji. Chciałbym także zapropo-
nować możliwość przywrócenia broni rekreacyjnej.
O tym także była duża dyskusja. Sądzę, że przy roz-
patrywaniu tej poprawki będziemy mogli przeanali-
zować tę propozycję jeszcze raz. Być może stworzy to
szansę wykorzystywania broni, która określona jest
jako kbks, na przykład przez Ligę Obrony Kraju.
W tej chwili, przy obowiązujących obecnie zapisach,
niestety byłoby to bardzo utrudnione, a być może
nawet niemożliwe.
Ostatnia poprawka dotyczy art. 15 ust. 1 pkt 6.
Odnośnie do tego też wszyscy członkowie komisji pa-
miętają szeroką dyskusję. Tutaj chodzi przede wszyst-
kim o to, komu może być cofnięte pozwolenie na broń.
Proponuję doprecyzowanie tego warunku w taki spo-
sób, aby jednoznacznie było określone, że zezwolenie
na posiadanie broni może być odbierane osobom, któ-
re są skazane prawomocnym orzeczeniem sądu na
55
karę pozbawienia wolności za umyślne przestępstwo
lub umyślne przestępstwo skarbowe.
I na koniec, szanowna pani marszałek i panie
ministrze, chciałbym zwrócić uwagę i zawnioskować
o to, żeby wyeliminować dyskusje dotyczące inter-
pretacji, tłumaczenia dyrektywy. Mój wniosek doty-
czy przetłumaczenia dyrektywy europejskiej po raz
kolejny przez innych ekspertów, innych tłumaczy,
bo przetłumaczone na język polski z języka angiel-
skiego sformułowania są nieprecyzyjne i powodują
tak naprawdę wielkie zamieszanie. Dziękuję bardzo.
(Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję uprzejmie panu posłowi.
W imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowe-
go głos zabierze pan poseł Mirosław Pawlak.
Proszę.
Poseł Mirosław Pawlak:
Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Przedłożenie
rządowe (druk nr 3388) miało na celu wykonanie
prawa Unii Europejskiej. Materia została poddana
wnikliwej analizie na posiedzeniu Komisji Admini-
stracji i Spraw Wewnętrznych, które dodatkowo
wspomagane było ożywioną dyskusją, i doprowadzo-
no do, można by rzec, modelowego rozwiązania.
Projekt, co ma kluczowe znaczenie, zawiera prze-
pisy klasyfikujące broń palną na kilka kategorii, re-
guluje problem nielegalnego wytwarzania broni i ob-
rót bronią palną, jej częściami, komponentami oraz
amunicją. Szczegółowo, ale i kompleksowo reguluje
tryb wydawania pozwolenia na posiadanie broń oraz
ustanawia organ je wydający. To Policja określa sta-
tus Europejskiej karty broni palnej. W projekcie
określa się przypadki, w których nie będzie wymagać
się pozwolenia na broń, wnosi się i ustanawia zakaz
posiadania amunicji szczególnie niebezpieczniej. W prze-
pisach ustanawia się tryb wydawania pozwolenia na
broń w każdym przypadku w drodze decyzji admini-
stracyjnej, a także wskazuje się sytuacje, w których
następować będzie odmowa posiadania broni lub cof-
nięcie pozwolenia. Dopuszcza się przesyłanie broni
lub amunicji za pośrednictwem operatorów poczto-
wych. Projekt bardzo szeroko traktuje o możliwości
posiadania broni przez cudzoziemców oraz określa
zacieśnienie współpracy Policji i Straży Granicznej
w zakresie wwozu i posiadania broni palnej.
Panie i Panowie Posłowie! Ważnym i istotnym
elementem projektu ustawy jest regulacja sprzedaży
wyrobów o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym
Siłom Zbrojnym Rzeczypospolitej Polskiej, Policji
i szeroko pojętym służbom mundurowym. Sankcjo-
nuje się sprzedaż technologii o tymże przeznaczeniu.
Regulacji podlegać będą kwestie poświadczenia zgo-
dy przewozowej, a na organ koncesyjny nałożone zo-
staną specjalne obowiązki.
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
56 Projekt ustawy o zmianie ustawy o broni i amunicji
Poseł Mirosław Pawlak
Panie i Panowie Posłowie! Z uwagi na charakter
procedowanych zmian konieczne stało się ustanowie-
nie części sankcyjnej jako przepisów karnych, a uzna-
jąc celowość i zasadność regulacji, uregulowaniu ulec
musiały przepisy wykonawcze. Zasadność i celowość
powyższej materii nakazuje opowiedzieć się za przy-
jęciem zmienianych regulacji, do czego mój klub Pol-
skiego Stronnictwa Ludowego przyczyni się, opowia-
dając się za przyjęciem sprawozdania z prac komisji.
Klub nie zapomina o randze problematyki, której
uregulowanie tak w sposób bezpośredni, jak i pośred-
ni przyczyni się do zwiększenia bezpieczeństwa,
a także w sposób rozsądny podejdzie do kwestii kon-
taktu z bronią oraz obrotu bronią, amunicją i mate-
riałami wybuchowymi.
Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego jest zgod-
ny co do słuszności i potrzeby regulacji przedstawio-
nych dzisiaj w omawianym projekcie. Będzie głosował
za ich przyjęciem. Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję uprzejmie panu posłowi.
Do zadania pytań zapisało się czterech panów
posłów.
Czy ktoś z państwa chciałby się jeszcze zapisać do
zadania pytania?
Nie widzę.
Zamykam listę.
Czas na zadanie pytania wyznaczam na 1 minutę.
Jako pierwszy głos zabierze pan poseł Zenon Dur-
ka, Platforma Obywatelska.
(Poseł Mirosław Pawlak: Pani…)
Pan poseł Zenon Durka, Platforma Obywatelska,
póki co, panie pośle.
(Poseł Mirosław Sekuła: Mirek, zostałeś wyprze-
dzony i musisz poczekać.)
(Głos z sali: Chodź!)
Panie pośle, za chwilę będzie miał pan możliwość
zadania pytania.
Pierwszy pan poseł Zenon Durka, Platforma Oby-
watelska.
Bardzo proszę.
(Poseł Mirosław Pawlak: Patrzę i nic nie słyszę.)
(Poseł Mirosław Sekuła: Inni byli szybsi.)
Poseł Zenon Durka:
Dziękuję bardzo.
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panowie Przedsta-
wiciele Resortu! Właściwie mam pytanie do przed-
stawicieli resortu. Ile osób w Polsce posiada zezwole-
nie na posiadanie broni palnej i czy odsetek osób
posiadających broń jest podobny do stanu w innych
państwach Unii Europejskiej? Dziękuję bardzo.
(Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję panu posłowi.
Głos ma pan poseł Mirosław Sekuła, Platforma
Obywatelska.
Bardzo proszę.
Poseł Mirosław Sekuła:
Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze!
Panie Pośle Sprawozdawco! Polska zdecydowała się
na armię zawodową i w tej sytuacji wzrasta znaczenie
społecznej działalności obronnej i zakresu wychowa-
nia historycznego oraz patriotycznego zarówno
związków strzeleckich, jak i organizacji społecznych,
które taką działalność prowadzą.
W związku z pracami nad ustawą o broni i amu-
nicji, które były prowadzone w komisji „Przyjazne
Państwo”, mam następujące pytania. Co ustawa pro-
ponuje środowiskom promującym postawy patrio-
tyczne w oparciu o wychowanie historyczne i strze-
leckie? Jaki postęp w stosunku do obecnego prawa
osiągnięto oraz czy nasze grupy organizujące rekon-
strukcje historyczne będą miały podobne uprawnie-
nia do tych, jakie mają takie grupy w innych krajach
Unii Europejskiej? Dziękuję.
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję panu posłowi.
Głos ma pan poseł Jarosław Stolarczyk, Platfor-
ma Obywatelska.
Bardzo proszę, panie pośle.
Poseł Jarosław Stolarczyk:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chciałbym zapytać
o to, kto weryfikuje tłumaczenia dyrektyw unijnych,
bo skoro w pracach nad tą ustawą napotkaliśmy licz-
ne błędy prowadzące do niewłaściwej implementacji
dyrektywy, to jak jest w innych przypadkach.
Nawiążę tutaj do wypowiedzi posła sprawozdawcy
i posłużę się przykładem tłumaczenia wyrazów
„explosive military missiles and launchers” jako
„wojskowe pociski wybuchowe i granatniki”, podczas
gdy sens frazy angielskiej należy oddać jako „pociski
rakietowe i ich wyrzutnie”, bo właśnie o taki sprzęt
tu chodzi, czy też przetłumaczenia wyrazów „com-
bustible propellant” jako „materiał wybuchowy”, co
jest oczywistym nonsensem, bo to jest „materiał mio-
tający”. Gwoli wyjaśnienia chciałbym dodać, że w pol-
skiej terminologii bronioznawczej materiały wybu-
chowe dzielą się na kruszące, czyli takie, które znaj-
dują się m.in. w bombach lotniczych czy w pociskach
artyleryjskich, inicjujące, czyli te, które wypełniają
spłonki w nabojach, oraz właśnie miotające, czyli
w uproszczeniu proch strzelecki, o który chodzi
w tekście dyrektywy. Bardzo dziękuję. (Oklaski)
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o broni i amunicji
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję panu posłowi.
Teraz pan poseł Mirosław Pawlak, Polskie Stron-
nictwo Ludowe.
Bardzo proszę.
Poseł Mirosław Pawlak:
Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Mam cztery py-
tania odnośnie do tego tematu. Pierwsze pytanie: Na
jaki okres można otrzymać Europejską kartę broni
palnej jako imienny dokument? Drugie pytanie: Czy
przez zapis „właściwy organ Policji” należy rozumieć
komendanta miejskiego, powiatowego czy wojewódz-
kiego? Pytanie trzecie. Dlaczego posiadanie broni
pneumatycznej nie będzie wymagało pozwolenia?
Przecież ostatnio było tyle przypadków postrzeleń
z wiatrówek. Pytanie czwarte. Jakim regulacjom
prawnym podlegają, a po uchwaleniu nowelizacji
ustawy, podlegać będą żołnierze obcych wojsk czaso-
wo stacjonujący bądź wykonujący zadania na teryto-
rium Rzeczypospolitej Polskiej? Dziękuję.
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję panu posłowi.
Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer-
pana.
Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu
w ministerstwie spraw wewnętrznych i administracji
pana Piotra Stachańczyka.
Bardzo proszę, panie ministrze.
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Spraw Wewnętrznych i Administracji
Piotr Stachańczyk:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Odpowiadając na
pytania, chciałbym powiedzieć, że jeśli chodzi o py-
tanie pierwsze, to generalnie liczba pozwoleń na broń
w rozumieniu ustawy wynosi w tej chwili ok. 311 tys.,
w tym – żeby było to jasne – na broń bojową ok. 19
tys., na broń myśliwską ok. 128 tys., a na broń spor-
tową ok. 14,5 tys. Pozostałe pozwolenia dotyczą in-
nych rodzajów broni, budzących mniejsze zaintere-
sowanie.
Jeśli chodzi o grupy historyczne, to tutaj już kil-
kakrotnie mówił o tym również poseł sprawozdawca.
Wprowadzono w ogóle możliwość posiadania broni
przez grupy historyczne czy rekonstrukcyjne. Wpro-
wadzono możliwość posiadania karty broni palnej
przez posiadaczy broni europejskiej, co oznacza, iż
możliwe jest wywożenie takiej broni do innych kra-
jów Unii Europejskiej. Zmieniono datę, od której
można posiadać broń palną bez zezwolenia. Chodzi
57
tu o egzemplarze broni sprzed 1885 r. lub ich repliki.
Wprowadzono możliwość nabywania prochu czarne-
go. Pewnie można by jeszcze znaleźć parę innych
dotyczących tej kwestii przepisów w ustawie, ale te
wydają mi się najważniejsze, jeżeli chodzi o odpo-
wiedź na to pytanie.
W odniesieniu do pytania, kto odpowiada za tłu-
maczenia, chciałbym powiedzieć, że za tłumaczenia
dokumentów unijnych odpowiada Unia, a sytuacja,
która tutaj miała miejsce, oczywiście czasami się zda-
rza. W tej chwili przygotowujemy się do tego, aby
w tej sprawie wystąpić. Przewidziano zastosowanie
odpowiedniego trybu, jeżeli kraj członkowski odkry-
je w toku działania, że tłumaczenie jest błędne. Ist-
nieje tryb zgłaszania takich przypadków do stosowa-
nych organów Unii, tryb dotyczący zmiany tłumacze-
nia. W tej chwili trwają w ministerstwie spraw we-
wnętrznych prace nad przygotowaniem stosownego
wystąpienia, tak aby pilnie dokonano weryfikacji
i zmian w tłumaczeniu dyrektywy.
Jeśli chodzi o pytania pana posła Pawlaka, to kar-
ta jest udzielana na 5 lat, wydawana przez właściwy
organ Policji, przy czym zależy to od rodzaju broni
i wynika z przepisów ustawy, które dotyczą właści-
wości. Najczęściej organem wydającym będzie ko-
mendant wojewódzki Policji. Jeśli chodzi o żołnierzy
wojsk obcych, to obowiązują tu przepisy stosownej
ustawy o zasadach pobytu wojsk obcych na teryto-
rium Rzeczypospolitej Polskiej.
Broń pneumatyczna od bardzo dawna – nie pa-
miętam, od kiedy – jest sprzedawana bez zezwolenia.
Rzeczywiście zdarzają się wypadki wykorzystywania
broni pneumatycznej niezgodnie z jej głównie spor-
towo-zabawowym przeznaczeniem, ale uwzględniając
zarówno liczbę tych przypadków, jak i ich skutki,
generalnie można powiedzieć, że jest ona zbliżona do
liczby uszkodzeń ciała, które zdarzają się w wypad-
kach przy użyciu innych narzędzi, na które w Polsce
również nie trzeba mieć zezwolenia.
Zdarza się, że na przykład broń pneumatyczną
w wyniku błędu rodziców weźmie, niestety, dziecko,
po czym zrobi krzywdę bratu. Zdarza się, że ktoś uży-
je broni pneumatycznej w niewłaściwy sposób. Ostat-
nio ktoś – nie wiadomo jeszcze w tej chwili, kto to był
– jeździł chyba po Cieszynie i strzelał. Taki ktoś może
jednak równie dobrze jeździć i rzucać jakimiś ostry-
mi czy ciężkimi narzędziami. Generalnie w naszej
ocenie nie istnieje takie zagrożenie, które nakazywa-
łoby wprowadzić tutaj ograniczenie dostępności.
Zdaje się, że odpowiedziałem na wszystkie pyta-
nia. Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję uprzejmie panu ministrowi.
Głos zabierze sprawozdawca komisji pan poseł
Stanisław Wziątek.
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
58 Projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny
Poseł Stanisław Wziątek:
Szanowna Pani Marszałek! Panie i Panowie Po-
słowie! Panie Ministrze! Chciałbym stwierdzić, że
możliwość znalezienia kompromisu podczas procedo-
wania nad tym projektem ustawy zaistniała dlatego,
że klimat dyskusji był naprawdę dobry, sprzyjający
merytorycznym pracom. Prezentowanie swoich po-
glądów w demokratyczny sposób także wtedy, kiedy
nie zgadzaliśmy się w danych kwestiach, pozwoliło
na poszukiwanie kompromisu. Na pewno nie byłoby
to możliwe, gdyby nie otwartość strony rządowej.
Panie ministrze, chciałbym podziękować panu, panu
ministrowi Rapackiemu i pana współpracownikom
za tę otwartość. Wiem, że moglibyśmy wyłącznie
skoncentrować się na dyrektywie Parlamentu Euro-
pejskiego, ale wtedy zawężylibyśmy treść ustawy
tylko do tej kwestii i nie stworzylibyśmy propozycji,
które naprawdę udoskonalają zapisy związane z po-
siadaniem broni i możliwością wydawania zezwole-
nia na jej posiadanie.
Chciałbym jeszcze na koniec zaznaczyć, że przy-
gotowywana jest nowa ustawa, która kompleksowo
reguluje kwestie dotyczące posiadania broni i wyda-
wania zezwolenia na posiadanie broni, ale – jak znam
życie – pewnie jeszcze długo będzie ona konsultowa-
na, uzgadniana. Jestem przekonany, że nasze propo-
zycje wychodzą naprzeciw oczekiwaniom szeroko
rozumianego środowiska zajmującego się strzelec-
twem sportowym i wykorzystywaniem broni do celów
łowieckich. Jeszcze raz dziękuję za dobrą atmosferę
i współpracę. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję panu posłowi.
Zamykam dyskusję.
W związku z tym, że w czasie drugiego czytania
zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy popraw-
ki, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten pro-
jekt do Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych
w celu przedstawienia sprawozdania.
Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że
Sejm propozycję przyjął.
Sprzeciwu nie słyszę.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 6. po-
rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Nad-
zwyczajnej o senackim projekcie ustawy o zmia-
nie ustawy Kodeks karny (druki nr 3207 i 3510).
Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji
pana posła Mariana Filara.
Poseł Sprawozdawca Marian Filar:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Za łaskawym ze-
zwoleniem pani marszałek i Wysokiej Izby rozpocznę
od spraw, że tak powiem, formalnych i zasadniczych.
Chciałbym państwu przedstawić sprawozdanie Komi-
sji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach
o senackim projekcie ustawy o zmianie ustawy Kodeks
karny. Ten projekt jest zawarty w druku nr 3207.
Chciałbym państwa poinformować – tak żeby nie
trzymać państwa w napięciu – o konkluzji wynikają-
cej z naszych poczynań. Komisja Nadzwyczajna do
spraw zmian w kodyfikacjach po zapoznaniu się
z tym projektem ustawy na posiedzeniach w dniach
22 września i 20 października – równocześnie w tym
przedziale czasowym miały miejsce posiedzenia pod-
komisji nadzwyczajnej do spraw zmian w Kodeksie
karnym – wnosi, aby Wysoka Izba raczyła uchwalić
projekt ustawy zawarty w druku nr 3207 bez popra-
wek. Taka jest konkluzja wynikająca z tego sprawoz-
dania.
Natomiast jeżeli państwo pozwolicie, chciałbym
powiedzieć kilka słów na temat uzasadnienia tego
stanowiska. Będę starał się mówić krótko, ponieważ
już jesteśmy nieco spóźnieni, więc, szanując czas,
będę się streszczał.
Szanowni państwo, w każdym szanującym się
państwie prawo karne musi odznaczać się dwiema
cechami. Pierwsza z nich jest taka, że prawo musi
być wewnętrznie spójne, nie może być wewnętrznie
niekonsekwentne, a druga dotyczy tego, że przepisy
o wymiarze kary i środków karnych muszą zachować
stosowną elastyczność, tak żeby sąd miał potrzebę
stosować je w zależności od konkretnych sytuacji
i adekwatnie do nich.
Trzeba powiedzieć, że mam nadzieję, że Wysoka
Izba uchwali tę ustawę i ten stan się skończy, ale
w tym momencie, zarówno biorąc pod uwagę treść
obowiązującego w tej chwili w Polsce prawa, jak i, co
ważne, praktykę, która wytworzyła się na gruncie
jego stosowania w związku z orzecznictwem Sądu
Najwyższego i Trybunału Konstytucyjnego, mamy
stan, który nie odpowiada tym ideałom.
Na czym ten stan rzeczy polega? Mówiąc w naj-
większym skrócie, polega on na tym, że w obowiązu-
jącym stanie prawnym i powstałym na jego gruncie
orzecznictwie nietrzeźwi kierowcy pojazdów nieme-
chanicznych, praktycznie chodzi tu o kierowców ro-
werów, obligatoryjnie poddani są surowszym środ-
kom karnym niż nietrzeźwi kierowcy pojazdów me-
chanicznych. O co tutaj chodzi? Wykształciła się po-
wszechna praktyka orzekania wobec nietrzeźwych
rowerzystów, obok kary zasadniczej, dwóch kar do-
datkowych. Mam na myśli obligatoryjny zakaz pro-
wadzenia pojazdów mechanicznych. Oznacza to, że
jeżeli nietrzeźwego kierowcę roweru ujmie się na tym
czynie, to pozbawi się go także prawa kierowania np.
TIR-em, jeżeli takie prawo posiada, lub statkiem oce-
anicznym czy samolotem pasażerskim, jeśli ma takie
uprawnienia. No i jeszcze przy okazji, także fakulta-
tywnie na podstawie art. 42 § 1 Kodeksu karnego,
pozbawi się go prawa kierowania rowerem. Taka
kara praktycznie jest zawsze orzekana. Taka sytu-
acja nie grozi kierowcy TIR-a, bo jego sąd nie musi
pozbawiać prawa kierowania rowerem.
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny
Poseł Sprawozdawca Marian Filar
Szanowni Państwo! Dostrzegł tę niekonsekwen-
cję Trybunał Konstytucyjny i 5 maja 2009 r. wydał
tzw. postanowienie sygnalizacyjne, które przywołuje
władzę ustawodawczą do tego, aby ten stan rzeczy
zmienić. Senat Rzeczypospolitej przygotował projekt
ustawy, która tę niekonsekwencję usuwa poprzez
wyrzucenie z art. 42 § 2 Kodeksu karnego wyrazu
„mechanicznych”. Obecnie treść tego artykułu jest
następująca: Sąd orzeka zakaz prowadzenia wszel-
kich pojazdów albo pojazdów określonego rodzaju,
gdy sprawca popełnia czyny wymienione w tym prze-
pisie, także czyn polegający na prowadzeniu takich
pojazdów. W tym stanie rzeczy ta niekonsekwencja
zostaje usunięta i dlatego komisja ośmiela się prosić
Wysoką Izbę, żeby zechciała projekt senacki przyjąć
bez poprawek.
Oczywiście komisja chciałaby także złożyć podzię-
kowania Senatowi, który przygotował projekt usta-
wy. Dziękuję państwu bardzo za uwagę. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję uprzejmie panu posłowi.
Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po-
rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad-
czeń w imieniu klubów i kół.
Otwieram dyskusję.
W imieniu klubu Platforma Obywatelska głos za-
bierze pan poseł Andrzej Czuma.
Nie ma pana posła, dlatego proszę pana posła Sta-
nisława Piętę o wygłoszenie oświadczenia w imieniu
klubu Prawo i Sprawiedliwość.
Bardzo proszę, panie pośle.
Poseł Stanisław Pięta:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Po kompleksowym
i precyzyjnym wystąpieniu posła sprawozdawcy,
pana profesora Filara, trudno cokolwiek dodać. Nasz
klub poprze proponowaną zmianę. Rzeczywiście nie
ma powodów, żeby utrzymywać sytuację, w której
nietrzeźwi kierowcy pojazdów niemechanicznych są
obligatoryjnie karani surowiej niż nietrzeźwi kierow-
cy pojazdów mechanicznych. Tak że, tak jak powie-
działem, nasz klub poprze nowelizację Kodeksu kar-
nego zawartą w druku nr 3207. Dziękuję za uwagę.
(Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję panu posłowi.
W imieniu klubu Sojusz Lewicy Demokratycznej
głos zabierze pan poseł Stanisław Rydzoń.
Bardzo proszę.
59
Poseł Stanisław Rydzoń:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
W imieniu Klubu Poselskiego Sojusz Lewicy Demo-
kratycznej przedstawiam stanowisko wobec sprawoz-
dania Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w ko-
dyfikacjach o senackim projekcie ustawy o zmianie
ustawy Kodeks karny, druki nr 3207 i 3510.
Jak przed chwilą stwierdził pan poseł sprawoz-
dawca profesor Filar, projekt został przyjęty przez
komisję bez poprawek. Wynika to zresztą również ze
sprawozdania komisji. Stało się tak z dwóch powo-
dów. Otóż nowelizacja Kodeksu karnego jest efektem
stosownego postanowienia Trybunału Konstytucyj-
nego przedstawionego Sejmowi w oparciu o wyrok
z 7 kwietnia 2009 r. oraz szybkiej i merytorycznej
reakcji Senatu.
Na wstępie należy stwierdzić, że nowelizacja jest
krótka, ale niezwykle istotna z punktu widzenia za-
sady równości w sferze wymiaru sprawiedliwości.
W trakcie pierwszego czytania senator Leon Kieres
obrazowo przedstawił dotychczas obowiązujący stan
nierówności. Powiedział on wtedy, że obecnie osoba,
która popełnia przestępstwo przeciwko bezpieczeń-
stwu ruchu drogowego, prowadząc np. rower w sta-
nie nietrzeźwym, jest w gorszej sytuacji niż prze-
stępca kierowca pojazdu mechanicznego, gdyż rowe-
rzysta musi być pozbawiony prawa jazdy na pojazdy
mechaniczne oraz karty rowerowej. Może zaistnieć
więc sytuacja, że utraci także prawo jazdy na pojaz-
dy, których w ogóle nie używa. Natomiast kierowca
pojazdu, prowadzący w stanie nietrzeźwości, według
obowiązującego prawa straci tylko prawo jazdy na
pojazd mechaniczny, zaś nie utraci np. karty rowe-
rowej.
Istotą zmiany zawartej w nowym brzmieniu art. 42
§ 2 Kodeksu karnego jest wykluczenie tej nierówno-
ści w wymiarze sprawiedliwości poprzez wykreślenie
w wymienionym paragrafie dwukrotnie użytego wy-
razu „mechanicznych”. Sąd będzie orzekał zakaz
prowadzenia wszelkich pojazdów, rowerów, ciągnika,
samochodu, samolotu albo też sąd orzeknie zakaz
prowadzenia pojazdu określonego rodzaju, np. tylko
roweru lub tylko samochodu, w zależności od tego,
z czego przestępca korzystał. O wyborze będzie więc
decydował sąd po rozważeniu wszelkich okoliczności.
I to jest istota tej zmiany.
Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Klub Poselski So-
jusz Lewicy Demokratycznej będzie głosował za przy-
jęciem projektu ustawy. Dziękuję.
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję uprzejmie panu posłowi.
W imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowe-
go głos zabierze pan poseł Wiesław Rygiel.
Bardzo proszę, panie pośle.
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
60 Projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny
Poseł Wiesław Rygiel:
Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
Przedłożony Wysokiej Izbie w postaci uchwały Sena-
tu projekt zmiany brzmienia art. 42 § 2 Kodeksu
karnego wynika z konieczności dostosowania tej nor-
my do zaleceń zawartych w postanowieniu Trybuna-
łu Konstytucyjnego z dnia 5 maja 2009 r.
W tym orzeczeniu Trybunał Konstytucyjny zajął
stanowisko, że orzekanie przez sądy wobec kierow-
ców pojazdów niemechanicznych, czyli rowerzystów,
dopuszczających się czynu z art. 178a § 2 kar surow-
szych niż wobec kierowców pojazdów mechanicznych,
którzy prowadzili pojazd w stanie nietrzeźwym, jest
sprzeczny z konstytucyjną zasadą równości wyrażo-
ną w artykule konstytucji.
Ujednolicenie tego przepisu uważamy za celowe.
Obecnie w praktyce sądowej wobec nietrzeźwych ro-
werzystów obligatoryjnie orzeka się środek karny
w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicz-
nych obok orzekanego zakazu prowadzenia pojazdów
niemechanicznych – rowerów. W doktrynie i orzecz-
nictwie wyrażono pogląd, że jako sprawca występku
z art. 178 § 2 rowerzysta dopuszcza się czynu o mniej-
szej szkodliwości społecznej niż sprawca występku
z art. 178 § 1.
Autorzy tej koncepcji wychodzą z założenia, że
nietrzeźwy prowadzący pojazd mechaniczny z regu-
ły stwarza większe zagrożenie dla porządku praw-
nego niż nietrzeźwy rowerzysta. W związku z tym,
zdaniem autorów projektu i klubu Polskiego Stron-
nictwa Ludowego, surowsze karanie rowerzystów
niż kierowców pojazdów mechanicznych nie powin-
na mieć miejsca w porządku prawnym, uzasadniona
więc będzie proponowana zmiana przepisu poprzez
wykreślenie znamienia dotyczącego zakazu prowa-
dzenia pojazdów mechanicznych i zastąpienie go
zakazem prowadzenia wszelkich pojazdów albo po-
jazdów określonego rodzaju. Tym sposobem zgodnie
z proponowanym art. 42 § 2 sąd fakultatywnie,
a nie jak w poprzednim brzmieniu obligatoryjnie,
jak zdarzało się w praktyce, będzie orzekał o za-
stosowaniu środka karnego wobec sprawcy czynu
z art. 178a § 2, to jest prowadzenie pojazdu nieme-
chanicznego w stanie nietrzeźwym. Na podstawie
proponowanych zmian w ustawie Kodeks karny bę-
dzie można orzec wobec skazanego sprawcy zakaz
prowadzenia pojazdów mechanicznych bądź tylko
zakaz prowadzenia pojazdów niemechanicznych.
O wyborze środka karnego i jego surowości zdecy-
duje sąd w zależności od okoliczności sprawy, a nie
sam przepis, jak było do tej pory. Takie rozwiązanie
jest w naszej opinii właściwe ze względu na postu-
laty równości wobec prawa.
Należy mieć na uwadze, że zgodnie z art. 53 Ko-
deksu karnego sąd wymierza karę według swojego
uznania w granicach przewidzianych przez ustawę,
bacząc, by jej dolegliwość nie przekraczała stopnia
winy, uwzględniając stopień społecznej szkodliwości
czynu oraz biorąc pod uwagę cele zapobiegawcze
i wychowawcze.
W tym miejscu wypada zastanowić się, czy propo-
nowana zmiana spowoduje, że cele kary zostaną osią-
gnięte. Penalizacja czynu polegającego na prowadze-
niu pojazdu w stanie nietrzeźwości to sprawa istotna.
Zachodzi pewna obawa, że mniejsza dolegliwość środ-
ka karnego wobec sprawców czynu z art. 178a § 2
może spowodować poczucie bezkarności wśród nie-
trzeźwych rowerzystów. Dlatego też wedle projektu
ustawodawca słusznie nie rezygnuje z możliwości
orzeczenia przez sąd zakazu prowadzenia wszelkich
pojazdów wobec rowerzystów.
Dobrym rozwiązaniem będzie pozostawienie w oce-
nie sędziego, czy stopień społecznej szkodliwości jest
rzeczywiście znikomy i w konkretnym przypadku –
w zależności np. od okoliczności popełnienia czynu,
właściwości sprawcy itp. – wystarczy orzekanie sa-
mego zakazu prowadzenia pojazdów niemechanicz-
nych.
Nie wolno dopuścić do rezygnacji w praktyce są-
dowej z orzekania zakazu prowadzenia również
wszelkich pojazdów wobec nietrzeźwych rowerzy-
stów, gdyż istnieje ryzyko wzrostu liczby potencjal-
nych sprawców, a z patologią siadania na rower czy
za kierownicą samochodu mamy niestety wciąż do
czynienia. Ponadto kierowcy pojazdów mechanicz-
nych byliby w gorszej pozycji, co naruszałoby w dru-
gą stronę zasadę równości.
Podsumowując, zmiana obowiązkowego orzeka-
nia przez sąd zakazu prowadzenia pojazdów mecha-
nicznych każdorazowo wobec nietrzeźwego rowerzy-
sty wydaje się zasadna w przypadkach, kiedy społecz-
na szkodliwość czynu jest znikoma. Takie rozwiąza-
nie nie budzi wątpliwości, gdyż według nas cele
prewencyjne i wychowawcze zostaną osiągnięte.
Z powyższych względów Klub Poselski Polskiego
Stronnictwa Ludowego będzie głosował za przedło-
żonym projektem. Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję panu posłowi.
Do zadania pytania zapisał się jeden pan poseł.
Widzę, że nikt więcej nie ma ochoty zapisać się.
Bardzo proszę, panie pośle. Ma pan jedną minutę
na zadanie pytania.
Zamykam listę.
Poseł Mirosław Pawlak:
Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze!
Czym należy tłumaczyć fakt, iż w wyniku kilku orze-
czeń Izby Karnej Sądu Najwyższego wykształciła się
powszechna praktyka orzekania wobec nietrzeźwych
rowerzystów obok kary dwóch sankcji dodatkowych?
Drugie pytanie: Czy norma rekonstruowana
z art. 42 § 2 Kodeksu karnego będzie nakazywać
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny
Poseł Mirosław Pawlak
stosowanie obligatoryjnego środka karnego w posta-
ci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mecha-
nicznych czy też określonego rodzaju?
Pytanie trzecie. Jak wywodzi orzeczenie Trybu-
nału Konstytucyjnego, Sąd Najwyższy pominął w swym
orzecznictwie problem gorszej sytuacji prawnej spraw-
cy występku z art. 178a § 2 Kodeksu karnego, a więc
czynu o mniejszej szkodliwości społecznej w porów-
naniu do występku z art. 178a § 1 Kodeksu karnego.
(Dzwonek) Czy zostało to uwzględnione w noweliza-
cji? Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję panu posłowi.
Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer-
pana.
Odpowiedzi udzieli podsekretarz stanu w Mini-
sterstwie Sprawiedliwości pan Zbigniew Wrona.
Bardzo proszę, panie ministrze.
Podsekretarz Stanu
w Ministerstwie Sprawiedliwości
Zbigniew Wrona:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Moje wystąpienie
będzie bardzo krótkie. Oczywiście dziękuję za wni-
kliwie przedstawione sprawozdanie komisji i za głosy
w debacie. Powiem tylko, że minister sprawiedliwo-
ści, jak i cały rząd są za tą nowelizacją, bo ona usuwa
pewien paradoks, o którym zresztą mówił tutaj pan
poseł Pawlak w swoim pytaniu. Dlaczego orzekano
dwie sankcje? Dlatego że sąd w sytuacji przestępstwa
popełnionego w stanie nietrzeźwości lub po użyciu
innych środków był zobligowany do orzeczenia obli-
gatoryjnie zakazu prowadzenia jakiegoś określonego
pojazdu mechanicznego, czyli nie był zobowiązany do
obligatoryjnego orzekania zakazu prowadzenia ro-
weru, jeżeli było to przestępstwo popełnione przez
nietrzeźwego rowerzystę. Natomiast orzekał, bo wy-
nikało to z pewnej interpretacji i z pewnej słuszności,
że skoro był to rower, to na podstawie § 1, który prze-
widuje fakultatywne orzekanie zakazu prowadzenia
jakichś innych pojazdów, a nie koncentruje się na
pojazdach mechanicznych... Skoro w tej sytuacji mu-
siał orzec zakaz prowadzenia pojazdów mechanicz-
nych, to oczywiście byłoby dziwne i niezrozumiałe,
gdyby pozostawił swobodę wprowadzenia roweru,
a przestępstwo było popełnione przez rowerzystę.
Stąd brała się praktyka orzekania dwóch środków –
od razu odpowiadam na to pytanie. Dzięki tej zmia-
nie tego paradoksu nie będzie.
Jeżeli chodzi o drugie pytanie pana posła Pawla-
ka, to rzeczywiście teraz jest możliwy wybór, również
po tej nowelizacji. W przypadku przestępstwa popeł-
nionego w stanie nietrzeźwości, pod wpływem środka
61
odurzającego lub w przypadku gdy zbiegł z miejsca
zdarzenia będzie orzekany obligatoryjnie zakaz pro-
wadzenia wszelkich pojazdów albo pojazdów określo-
nego rodzaju, czyli mamy alternatywę w zależności
od okoliczności zdarzenia, również od sylwetki spraw-
cy, od tego, czy to pierwszy raz, czy jest jednak więk-
szy problem z tym człowiekiem. Jeżeli ma on jakiś
problem związany z nadużywaniem alkoholu, z ja-
kimś nałogiem, oczywiście należy się spodziewać, że
będą to wszelkie pojazdy, ale jeżeli nie będzie tych
okoliczności, to sprawca może liczyć na to, że będzie
zakaz prowadzenia akurat tego pojazdu, który pro-
wadził w stanie nietrzeźwości.
Praktyka orzecznicza w ramach obecnego art. 42
§ 2 była zresztą różnorodna, bo sąd pozytywnie wy-
mienił, jakich to pojazdów sprawca nie może prowa-
dzić, ale zdarzały się również orzeczenia, że orzekał
zakaz prowadzenia generalnie wszelkich pojazdów
mechanicznych, ale z wyłączeniem. Było tak, że na
przykład w stosunku do rolników orzekał: z wyłącze-
niem ciągników. A więc taka praktyka, takie orzecz-
nictwo będzie możliwe również po zmianie, którą
wysoka komisja przyjęła w sprawozdaniu o senackim
projekcie ustawy.
Wysoka Izbo! Dziękuję za uwagę. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję panu ministrowi.
Głos zabierze sprawozdawca komisji pan poseł
Marian Filar.
Bardzo proszę.
Poseł Marian Filar:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Po tym, co powie-
dział pan minister Wrona, jak zwykle precyzyjnie
i obszernie, nie widzę już potrzeby, żeby merytorycz-
nie odnosić się do sprawy, bo ona jest już dostatecznie
wyjaśniona.
Jeżeli jednak państwo pozwolicie, to chciałbym
skorzystać z tej okazji i serdecznie podziękować
wszystkim klubom poselskim i ich przedstawicielom
za taką budującą merytoryczność w ocenie tej usta-
wy. Jak się okazuje, a nie jest to powszechna prakty-
ka w tej Izbie, jeśli zbiorą się prawdziwi fachowcy, to
są w stanie skoncentrować się wyłącznie na sprawach
merytorycznych, a nie na żadnych innych, choć à
propos tych innych spraw chciałbym także zwrócić
uwagę na jeden element, o którym zapomniałem po-
wiedzieć.
Proszę państwa, dotychczasowy stan rzeczy w orze-
kaniu miał także, czy nam się to podobało, czy nie
podobało, pewien wręcz taki podtekst klasowy, bo cza-
sami tak wychodziło, że na rowerze jeżdżą na ogół
ludzie biedniejsi niż ci, którzy jeżdżą samochodami.
W związku z tym ta nierówność trafiała przede
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
62 Projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny
Poseł Marian Filar
wszystkim w nich. W tej chwili likwidujemy to i nie
ma już obawy z powodu postawienia takiego zarzutu.
To jednak tylko tak na dalekim marginesie, bo
intencją mojego wystąpienia było serdeczne podzię-
kowanie przedstawicielom klubów za konstruktywne
odniesienie się do tej sprawy. Dziękuję państwu bar-
dzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję panu posłowi.
Zamykam dyskusję.
Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpi-
my w bloku głosowań.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 7. po-
rządku dziennego: Pierwsze czytanie rządowego
projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny
(druk nr 3553).
Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu
w Ministerstwie Sprawiedliwości pana Zbigniewa
Wronę w celu przedstawienia uzasadnienia projektu
ustawy.
Podsekretarz Stanu
w Ministerstwie Sprawiedliwości
Zbigniew Wrona:
Dziękuję.
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt za-
prezentować państwu rządowy projekt nowelizacji
Kodeksu karnego, który wprowadza do kodyfikacji
karnej dwa nowe typy przestępstw. Pierwszy z nich
zakresem swego normowania kryminalizuje przeja-
wy negatywnego zjawiska określanego mianem upo-
rczywego nękania. Jest to polskie określenie na tzw.
stalking. Nie chcemy używać nazw angielskich, wo-
lelibyśmy, żeby przyjęła się polska nazwa. Wydaje się
nam, że jest to dobry odpowiednik. Drugi typ czynu
zabronionego penalizuje te społecznie szkodliwe za-
chowania, które polegają na wykorzystaniu danych
osobowych jakiejś osoby w celu wyrządzenia jej szko-
dy osobistej lub majątkowej. To są te dwa nowe prze-
stępstwa.
Decyzja o przygotowaniu nowelizacji Kodeksu
karnego w tym zakresie nie została podjęta szybko.
Nie było to działanie pochopne. Została ona poprze-
dzona szczegółowymi badaniami nad występowa-
niem w Polsce zachowań określanych w kryminologii
i psychologii państw, które wcześniej zetknęły się
z tym zjawiskiem i regulowały je, jako tzw. stalking,
czyli z języka angielskiego tropienie, śledzenie, prze-
śladowanie. Tak zgodnie z definicją słownikową na-
leżałoby to tłumaczyć.
Badania te na zlecenie ministra sprawiedliwości
przeprowadził Instytut Wymiaru Sprawiedliwości na
reprezentatywnej grupie 10 200 osób. Ponieważ nie
było jeszcze regulacji prawnej, przepisu, który by to
definiował, a trzeba było posługiwać się jakąś defini-
cją na potrzeby tych badań, zespół Instytutu Wymia-
ru Sprawiedliwości, w ramach tych badań, zdefinio-
wał uporczywe nękanie jako wielokrotnie powtarza-
jące się różne zachowania mające na celu nawiązanie
kontaktu z ofiarą i uprzykrzenie jej życia. Zachowa-
nia te nie mają podłoża materialnego, a wyłącznie
wymiar osobisty. Jak się okazało, co 10 respondent
z tej grupy badanych potwierdził, że był ofiarą tego
rodzaju negatywnych zachowań. Dokładnie było to
9,9% badanych. Okazało się więc, że jest to w prak-
tyce społecznej zjawisko dość częste, odbierane przez
pokaźną część społeczeństwa jako uciążliwe.
Przypomnę, że badania dotyczyły jedynie intere-
sującego nas zjawiska, jakim jest wielokrotnie powta-
rzające się nawiązywanie kontaktu lub uprzykrzanie
życia niemające podłoża materialnego, a wyłącznie
osobiste. Wśród najczęstszych przejawów nękania
wskazywano takie zachowania, jak: rozpowszechnia-
nie plotek i kłamstw na temat innej osoby, próby
nawiązywania kontaktów, groźba, szantaż, stoso-
wanie różnorakich form przemocy, powtarzające
się głuche lub obsceniczne telefony, wykonywanie
zdjęć bez zgody osoby fotografowanej, niechciane
listy i e-maile, SMS-y, śledzenie, niszczenie rzeczy.
Blisko 70% osób, których dotknęły tego rodzaju
zachowania, oceniło je jako wywierające poważne
negatywne życiowo skutki. Ponad połowa pokrzyw-
dzonych w związku z przejawami uporczywego nęka-
nia wskazywała na problemy emocjonalne lub inne
natury psychicznej. Wymienię chociażby takie, jak:
depresja, utrata poczucia bezpieczeństwa, strach,
złość, irytacja. U pokrzywdzonych pojawiały się rów-
nież obawy przed opuszczaniem miejsca zamieszka-
nia, natręctwo myśli, urojenia, ataki paniki, a nawet
próby samobójcze, choć te ostatnie pojawiały się
znacznie rzadziej. Obok skutków o charakterze emo-
cjonalnym ofiary nękania zmuszane były do zmiany
swojego dotychczasowego trybu życia, często docho-
dziło do konieczności zmiany pracy, a w skrajnych
przypadkach – do zmiany miejsca zamieszkania.
W nieodosobionych przypadkach na skutek działań
swojego prześladowcy ofiary traciły pracę, gdyż pew-
ne informacje na ich temat, które były rozpowszech-
niane na przykład w Internecie, nie odpowiadały
pracodawcy, tracił on zaufanie do tej osoby jako pra-
cownika.
Jak wynikało z przeprowadzonych badań, w po-
nad połowie przypadków reakcja organów ścigania
– jest to istotne, dzięki temu przekonaliśmy się, że
jest potrzeba podjęcia tej regulacji – ograniczała się
wyłącznie do przyjęcia od pokrzywdzonego relacji
o tych zdarzeniach, a w co 16 przypadku pokrzyw-
dzeni byli informowani, że zachowania, które ich
niepokoją, nie są przestępstwem. Widzimy więc, że
reakcja w postaci uruchomienia ochrony prawnej,
czyli postępowania karnego, dotyczyła mniej niż po-
łowy przypadków, jak można wnioskować, ze wzglę-
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Sprawiedliwości Zbigniew Wrona
du na braki regulacji prawnej i trudności w zakwa-
lifikowaniu tego zdarzenia.
Od razu trzeba powiedzieć, że oczywiście część
z tych zdarzeń określanych przez respondentów,
przez badanych, jako uporczywe nękanie może być
obecnie kwalifikowana jako określone typy prze-
stępstw czynów zabronionych: pomówienie, oszczer-
stwo, niszczenie rzeczy. To przestępstwa, które moż-
na ścigać. Jest jednak pokaźna grupa zachowań, co
do których trudno powiedzieć, że wyczerpują usta-
wowe znamiona określone w istniejących przepisach.
Reakcja organów ścigania w tych przypadkach ogra-
nicza się właściwie do przyjęcia informacji i stwier-
dzenia, że to zachowanie w obecnym stanie prawnym
nie jest przestępstwem.
Wyniki badań przeprowadzonych przez Instytut
Wymiaru Sprawiedliwości, pokrótce przeze mnie
przedstawione, wykazały jednoznacznie, że obecny
stan prawny w zakresie prawa cywilnego, a także
uregulowania w zakresie prawa karnego material-
nego są niewystarczające dla zapewnienia właściwej
ochrony ofiarom nękania. Wyniki te wskazały na
pilną potrzebę podjęcia działań legislacyjnych
w zakresie prawa karnego, bowiem za potrzebą kry-
minalizacji zjawiska nękania, uregulowania tego
w prawie karnym opowiedziało się prawie 90% osób
biorących udział w badaniu. Było więc takie oczeki-
wanie zarówno, jeśli chodzi o osoby, które uważały
się za ofiary, jak również pozostałe ponad 10 tys.
osób poddanych badaniu. W takiej sytuacji, według
ministra sprawiedliwości, ustawodawca zobowiąza-
ny jest zareagować na oczekiwanie społeczne i pod-
jąć działania w celu zapewnienia ochrony, w odpo-
wiednim stopniu, wolności człowieka, która jest
jednym z najistotniejszych dóbr prawnych. Oczywi-
ście wiążą się z tym inne dobra, bo chodzi tu o wol-
ność szeroko rozumianą, wolność do spokojnego,
niezakłóconego nękaniem życia. Mam na myśli ta-
kie wartości, jak dobre imię, prawo do zatrudnienia
i otrzymywania wynagrodzenia. Wszystkie te rze-
czy są ze sobą powiązane, ale tym podstawowym,
centralnym dobrem prawnym, które jest atakowane,
jest wolność człowieka.
Trzeba również nadmienić, że rozwiązania w za-
kresie penalizacji zjawiska nękania funkcjonują już
w kodyfikacjach karnych innych państw, w tym we
wszystkich 50 stanach USA, w Kanadzie, Australii
i w dziewięciu państwach Unii Europejskiej: Austrii,
Belgii, Danii, Niemczech, Irlandii, Holandii, Wielkiej
Brytanii, we Włoszech i na Malcie. We wszystkich
tych państwach obowiązują odrębne rozwiązania
prawne normujące odpowiedzialność karną tzw. stal-
kerów, czyli nękających.
W tej sytuacji minister sprawiedliwości zwrócił
się do działającej przy nim Komisji Kodyfikacyjnej
Prawa Karnego, bardzo istotnego organu pomocni-
czego, o podjęcie prac legislacyjnych – co uczyniła –
63
zarówno nad kryminalizacją zjawiska stalkingu, jak
i nad stworzeniem skutecznych instrumentów od-
działywania na sprawcę zapewniających jednocze-
śnie bezpieczeństwo pokrzywdzonemu. Są tu jakby
dwa wymiary: z jednej strony zdefiniowanie tego
przestępstwa i kary, która za nie grozi, ale również
zdefiniowanie innych środków oddziaływania, środ-
ków karnych, które powinny być wykorzystywane
w celu ochrony pokrzywdzonego już po skazaniu
sprawcy.
W opracowanym przez komisję, a przyjętym
przez rząd projekcie ustawy – oczywiście dokonano
pewnych zmian, ale generalnie nie zmieniły one za-
sadniczej koncepcji wypracowanej przez komisję –
zostały utworzone dwa nowe typy przestępstw prze-
ciwko wolności. Pierwszy, obejmujący wzbudzenie
uzasadnionego okolicznościami poczucia zagrożenia
lub istotne naruszenie prywatności poprzez upo-
rczywe nękanie innej osoby lub osoby jej najbliższej,
to jest projektowany art. 190a § 1. Od razu widzimy,
że chodzi nie tylko o nękanie tej konkretnej osoby,
która jest pokrzywdzona, ale osoby dla niej najbliż-
szej, co też jest niestety możliwe i występuje w prak-
tyce, gdy np. jest nękane czyjeś dziecko, małżonek
czy inna osoba najbliższa, czyli działania przeciwko
pokrzywdzonemu są wymierzone nie bezpośrednio
w niego, ale poprzez członków jego rodziny, jest to
uderzenie w członków, nękanie członków jego rodzi-
ny, to też jest tym przepisem objęte. Drugi typ prze-
stępstwa, obejmujący wykorzystanie wizerunku lub
danych osobowych innej osoby w celu wyrządzenia
jej szkody osobistej lub majątkowej, to jest projekto-
wany art. 190a § 2 Kodeksu karnego.
W wypadku popełnienia obydwu projektowanych
typów przestępstw grozi kara pozbawienia wolności
do lat 3, a ich ściganie odbywać się będzie na wniosek
pokrzywdzonego, z uwagi na potrzebę uwzględnienia
indywidualnych decyzji pokrzywdzonych o koniecz-
ności przeprowadzenia postępowania karnego, a za-
tem nie przewiduje się w tym projekcie, żeby państwo
miało w sposób ostentacyjny, nazwę to kolokwialnie:
z butami, wchodzić w czyjeś prywatne życie, jeżeli ta
osoba nie życzy sobie takiej ochrony. Te przestępstwa
w tak dużym stopniu dotyczą życia osobistego, często
rodzinnego, że nie widzimy uzasadnienia dla żądania
od organów państwa, aby z urzędu, bez względu na
wniosek pokrzywdzonego, tymi sprawami się zajmo-
wały.
Inaczej jest natomiast w przypadku kwalifikowa-
nego typu, bo taki też przewidujemy, przestępstwa
targnięcia się pokrzywdzonego na własne życie. Gdy
następuje targnięcie się pokrzywdzonego na własne
życie, to można rozważać również tę interwencję
z urzędu.
Przy konstruowaniu przepisu art. 190a § 1 wyko-
rzystano model skutkowy przy zgeneralizowanym
opisie czynności sprawczej. Posłużono się przy tym
syntetyczną metodą opisu czynu zabronionego, co
koreluje z rozwiązaniami obowiązującymi w obecnej
kodyfikacji karnej, w której z reguły unika się kazu-
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
64 Projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Sprawiedliwości Zbigniew Wrona
istycznego określenia znamion. Decyzja o przyjęciu
takiej konstrukcji wynikała także z faktu, że o ile
istnieje możliwość zdefiniowania najbardziej nega-
tywnych i niepożądanych skutków działań nękają-
cych, są one w miarę jasne, łatwe do zdefiniowania,
o tyle trudno to uczynić w zakresie możliwych do
podjęcia przez nich czynności sprawczych, czyli opi-
sać te czynności w sposób syntetyczny jest dość trud-
no. Uznano zatem w rezultacie tych rozważań, że
pojęcie nękania najlepiej oddawać będzie zakres moż-
liwych działań podejmowanych przez sprawcę, czyli
wprowadzono tu pojęcie nękania jako zgeneralizowa-
ny, syntetyczny opis czynności sprawczej, nękanie,
natomiast poczucie zagrożenia i istotne naruszenie
prywatności stanowią najbardziej uciążliwe i nega-
tywne skutki, czyli nękanie, które ma doprowadzić
do poczucia zagrożenia i istotnego naruszenia pry-
watności. Zzakresem normowania § 2 projektowane-
go art. 190a zostały objęte te sytuacje, w których
dane osobowe, a w szczególności wizerunek osoby,
wykorzystywane są przez innych w celu wyrządzenia
szkody osobistej i majątkowej, do czego, niestety, nie-
jednokrotnie dochodzi, chociażby w przestrzeni In-
ternetu. Przykład, złośliwe zamawianie wartościo-
wych towarów lub usług za pomocą sieci teleinforma-
tycznych na rachunek jakiejś osoby, podaje się jej
kompletne dane osobowe i zamawia się coś na jej ra-
chunek albo tworzy się fałszywe konta internetowe,
w których są umieszczane informacje rzekomo
w imieniu pokrzywdzonego, albo zamieszcza się wi-
zerunek w pewnym kontekście, niekoniecznie świad-
czącym o tym, że ktoś jest przestępcą, ale w takim,
który w pewnych środowiskach może być negatywnie
postrzegany albo ze względu na system wartości tej
osoby jest powodem jej osobistej krzywdy, bo np. nie
zgadza się ona z umieszczeniem jej wizerunku w pew-
nym nieakceptowanym przez nią kontekście, nawet
gdyby ten kontekst generalnie nie polegał na jakimś
przestępczym działaniu, ale może być przez nią nie-
akceptowany i w jej środowisku może ją postawić
w niewłaściwym świetle i wyrządzić jej szkodę osobi-
stą albo nawet szkodę majątkową.
Uznając, że doprowadzenie pokrzywdzonego do
targnięcia się na własne życie może stanowić naj-
cięższe przestępstwo spośród zachowań wchodzą-
cych w skład zjawiska nękania, zdecydowano o wpro-
wadzeniu odrębnego typu kwalifikowanego przez
następstwo, który będzie stanowił występek pu-
blicznoskargowy, a więc tutaj już nie na wniosek,
zagrożony karą pozbawienia wolności od roku do
lat 10.
W celu zapewnienia możliwie najbardziej trafnej
reakcji ze strony wymiaru sprawiedliwości w przy-
padkach skazania za przestępstwo nękania i bez-
prawnego wykorzystania danych osobowych projekt
rozszerza możliwość orzekania środków karnych,
o czym mówiłem, że chodzi nie tylko o przestępstwo
i karę, ale również o pewne środki oddziaływania. Te
środki oddziaływania mogą polegać na obowiązku
powstrzymania się od przebywania w określonych
środowiskach lub miejscach, zakazie kontaktowania
się z określonymi osobami, zakazie zbliżania się do
określonych osób, zakazie opuszczania określonego
miejsca pobytu bez zgody sądu albo nakazie opusz-
czenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzo-
nym. Te środki zostały wprowadzone nie tylko w sto-
sunku do tych dwóch nowych typów przestępstw,
które omówiłem, ale w projekcie rozszerza się możli-
wość stosowania tych środków przez sąd na przy-
padki skazania w ogóle za przestępstwa przeciwko
wolności, do których oczywiście należą projektowa-
ne dwa występki, ale ten rozdział przestępstw prze-
ciwko wolności zawiera jeszcze wiele innych prze-
stępstw, w związku z których popełnieniem powin-
no się orzekać, można orzekać środki proponowane
w projekcie.
Wysoka Izbo! Reasumując, jeszcze raz pragnę
podkreślić, że decyzja o rozszerzeniu zakresu krymi-
nalizacji na zachowania określane jako nękanie zo-
stała podjęta po głębokiej analizie tego zjawiska
w Polsce, z uwzględnieniem oczekiwań społecznych
oraz przy aprobacie nauki prawa, co pozwala mi pro-
sić Wysoką Izbę o podjęcie prac legislacyjnych nad
tym projektem, a w szczególności o skierowanie pro-
jektu do Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian
w kodyfikacjach w celu dalszego procedowania.
Jeszcze raz chciałbym, wymieniłem już te dwie
instytucje, podziękować Komisji Kodyfikacyjnej Pra-
wa Karnego przy ministrze sprawiedliwości oraz
Instytutowi Wymiaru Sprawiedliwości, których pra-
ce zadecydowały w istotnym stopniu o kształcie roz-
wiązań, które przedstawiłem Wysokiej Izbie. Dzięku-
ję za uwagę. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję panu ministrowi.
Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po-
rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad-
czeń w imieniu klubów i kół.
Otwieram dyskusję.
W imieniu klubu Platforma Obywatelska głos za-
bierze pan poseł Witold Pahl.
Bardzo proszę.
Poseł Witold Pahl:
Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
W imieniu Klubu Parlamentarnego Platforma Oby-
watelska mam zaszczyt przedstawić stanowisko
w sprawie rządowego projektu ustawy o zmianie
ustawy Kodeks karny (druk nr 3553).
Jak już przedstawił pan minister Wrona, penali-
zacja pewnych zjawisk nagannych społecznie często
wynika z faktu, iż dotychczas obowiązująca systema-
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny
Poseł Witold Pahl
tyka prawna nie przewidywała, że dolegliwość dzia-
łań poszczególnych sprawców, że bardzo szeroki za-
kres negatywnych społecznie skutków, będzie powo-
dować o konieczności przeniesienia określonych norm
prawnych na wyższy poziom systematyki prawa.
Mam na myśli przejęte z języka angielskiego pojęcie
stalkingu, ale to zjawisko określane dotychczas w Ko-
deksie wykroczeń jako nękanie, jeśli chodzi o sankcję
karną określoną w tym przepisie, to wydawało się,
że nie stanowi to o społecznej sprawiedliwości i o wła-
ściwym sposobie prowadzenia polityki karnej przez
państwo. Rzeczywiście były szeroko nagłaśniane wy-
darzenia dotyczące działań poszczególnych spraw-
ców, którzy niejako wprost kpili sobie z przepisów
prawa, z poczucia praworządności, dokonując tego
uporczywego nękania w takim pojęciu, jak przedsta-
wił to pan minister, a więc w sposób wielokrotny,
zmierzający do poniżenia ofiary, do wywołania u niej
niepożądanych skutków w sferze psychiki, ale też
skutków niepożądanych społecznie. Wymaga to wpro-
wadzenia nowej normy karnej do systemu prawa
karnego. Chodzi o taki przepis, który w sposób sku-
teczny będzie temu przeciwdziałał. Jak wynika
z badań przeprowadzanych przez właściwe instytu-
cje, jest to zjawisko o bardzo szerokim, powiedział-
bym nawet masowym zasięgu. Wprowadzenie formy
kwalifikowanej w przypadku bardzo poważnego
uszczerbku na zdrowiu, utraty możliwości prawidło-
wego funkcjonowania poprzez doprowadzenie danej
osoby do targnięcia się na własne życie, a także sank-
cji, jaka została tam określona, doprowadzi do tego,
że będzie można skuteczniej zapobiegać takim dzia-
łaniom sprawców.
Rzeczywiście systematyka i analiza, które zosta-
ły przedstawione w uzasadnieniu do projektu rządo-
wego, opierają się na sprawdzonych już rozwiąza-
niach funkcjonujących w prawie karnym. Komisja
kodyfikacyjna, do której ten projekt, w przypadku
uzyskania aprobaty Sejmu, zostanie skierowany, bę-
dzie analizowała prawidłowość pozycjonowania tego
przepisu w Kodeksie karnym, ale rzeczywiście chro-
nione dobra, a więc wolność i godność człowieka,
wskazują na to, że ta jednostka redakcyjna Kodeksu
karnego wydaje się być słuszna.
Mając na względzie prowadzenie właściwej poli-
tyki karnej, ale przede wszystkim konieczność unik-
nięcia być może uzasadnionego zarzutu tak zwanego
pominięcia ustawowego, a więc pewnego braku kon-
stytucyjnego działania, zgodnego z konstytucją dzia-
łania Sejmu na rzecz zwiększenia bezpieczeństwa
obywateli i poczucia praworządności wśród Polaków,
klub Platforma Obywatelska pozytywnie ocenia
przedłożony projekt i jest za jego skierowaniem do
Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfika-
cjach. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
65
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję panu posłowi.
Głos zabierze pan poseł Stanisław Pięta w imie-
niu klubu Prawo i Sprawiedliwość.
Bardzo proszę, panie pośle.
Poseł Stanisław Pięta:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt
przedstawić stanowisko klubu Prawo i Sprawiedli-
wość wobec projektu nowelizacji Kodeksu karnego,
zawartego w druku nr 3553.
Otóż, proszę państwa, my też dostrzegamy nowe
niepokojące zjawiska, które być może wymagają pe-
nalizacji i regulacji karnej. Bez wątpienia wolność
i godność człowieka zasługują na ochronę. Jednak
musimy pamiętać, że jest tutaj także inna wartość,
a mianowicie wolność słowa. Przepisy karne powi-
nien cechować pewien poziom precyzji i określoności.
Proponowany art. 190a § 1 zawiera sformułowania
bardzo ocenne, bo takie określenia, jak „uporczywe
nękanie”, „wzbudzenie uzasadnionego poczucia za-
grożenia”, „istotne naruszenie prywatności”, są rze-
czywiście bardzo ocenne.
Wstrzymuję się w tej chwili od jasnego określenia
stanowiska Prawa i Sprawiedliwości. Wnioskujemy
o przekazanie tego projektu do Komisji Nadzwyczajnej
do spraw zmian w kodyfikacjach. Być może w czasie
prac w komisji uda się doprecyzować zawarte tutaj
określenia. Zastanawiam się, czy po przyjęciu tego
projektu w tym brzmieniu osoby, które 13 grudnia
spotykają się dla upamiętnienia ofiar stanu wojennego
przed willą jednego z komunistycznych zbrodniarzy,
na podstawie tego przepisu nie będą mogły być ściga-
ne karnie. Dziękuję za uwagę. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
W imieniu klubu Sojusz Lewicy Demokratycznej
głos zabierze pan poseł Stanisław Rydzoń.
Bardzo proszę, panie pośle.
Poseł Stanisław Rydzoń:
Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze!
W imieniu Klubu Poselskiego Sojusz Lewicy Demo-
kratycznej przedstawiam stanowisko wobec rządo-
wego projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks kar-
ny, druk nr 3553.
Przedmiotem rządowego projektu ustawy, jak po-
dają autorzy, jest stworzenie instrumentu ochrony
prawnej przed zjawiskiem społecznym zwanym stal-
kingiem, czyli w języku polskim między innymi, bo
jest wiele definicji, uporczywym nękaniem. Należy
zgodzić się z projektodawcami, że zjawisko to godzi
w istotne dobra człowieka, jak wolność, godność czy
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
66 Projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny
Poseł Stanisław Rydzoń
cześć, a jednocześnie przepisy polskiego prawa kar-
nego nie do końca regulują karalność uporczywego
nękania. Wprawdzie przepisy Kodeksu wykroczeń
w art. 107 regulują karalność złośliwego niepokoje-
nia, ale karalność ta jest możliwa tylko w przypadku
stwierdzenia zamiaru sprawcy, by dokuczyć ofierze.
Tymczasem uporczywe nękanie nie zawsze zmierza
w tym kierunku i może mieć, zdaniem sprawcy, zu-
pełnie odmienny charakter, na przykład może to być
adoracja jakiejś osoby. Natomiast Kodeks karny prze-
widuje w art. 207 przestępstwo znęcania się, które
przedmiotowo także nie pokrywa się z uporczywym
nękaniem. Pewien zakres stalkingu mieści się także
w znamionach przestępstwa zmuszania z art. 191
Kodeksu karnego.
Z uzasadnienia projektu wynika – i należy się
z tym zgodzić – że prawo karne w tym zakresie jest
niepełne. W takiej sytuacji prawnej zaistniała potrze-
ba wpisania do Kodeksu karnego nowego typu prze-
stępstwa stalkingu, tego uporczywego nękania.
W związku z tym projektodawcy zaproponowali
zmianę w art. 41a § 1 oraz art. 190a Kodeksu karne-
go. Art. 41a, należy przypomnieć, został dodany do
Kodeksu karnego w 2005 r. Przewiduje on środki
karne w postaci orzeczenia określonych zakazów wo-
bec sprawcy, który popełnił przestępstwo przeciwko
wolności seksualnej, obyczajności na szkodę małolet-
niego. Przepis ten został zmieniony ustawą z 10 czerw-
ca bieżącego roku, kiedy to dodany został zakaz zbli-
żania się i nakaz opuszczenia lokalu. Omówiona
nowela poszerza środki karne także w przypadku
innych przestępstw przeciwko wolności oraz w razie
skazania za umyślne przestępstwo z użyciem prze-
mocy, w tym przemocy przeciwko osobie najbliższej.
Zawarte w art. 41a środki karne, polegające na moż-
liwości orzekania nakazów powstrzymywania się od
przebywania w określonych środowiskach lub miej-
scach, jak również od kontaktów z pokrzywdzonym,
winny być także skuteczne wobec stalkerów czy stol-
kerów. Jestem niemieckojęzyczny, nie wiem, jak to
się wymawia w języku angielskim.
Przepis regulujący karalność uporczywego nęka-
nia został zamieszczony – jak wcześniej wspomnia-
łem – w art. 190a, wśród przepisów dotyczących prze-
stępstw przeciwko wolności. Uporczywe nękanie in-
nej osoby lub osoby jej najbliższej wzbudzające poczu-
cie zagrożenia lub naruszające jej prywatność będzie
karane karą pozbawienia wolności do 3 lat. Tej samej
karze będzie podlegać ten, kto wykorzystuje wizeru-
nek innej osoby w celu wyrządzenia jej szkody mająt-
kowej lub osobistej. Jeśli natomiast pokrzywdzony
targnie się na własne życie, wówczas sprawca może
stracić wolność na okres od roku do 10 lat. Niezwykle
istotne jest to, iż ściganie tych przestępstw – z wy-
jątkiem ostatniego, to znaczy w wyniku którego ofia-
ra targnie się na życie – będzie następować na wnio-
sek pokrzywdzonego.
Zaproponowana poprawka wskazuje, iż zmiany
w prawie karnym ciągle podążają za zmieniającą się
rzeczywistością. Niezwykle istotne jest, aby okres
między wprowadzeniem nowych typów przestępstw
i wprowadzeniem stosownych zmian w prawie kar-
nym był jak najkrótszy. W omawianym przypadku
nowelizacja Kodeksu karnego jest wprowadzana,
zdaniem naszego klubu, w pożądanym, to znaczy
szybkim, terminie. Reasumując, Klub Poselski Soju-
szu Lewicy Demokratycznej popiera projekt i wnosi
o skierowanie go do Komisji Nadzwyczajnej do spraw
zmian w kodyfikacjach celem podjęcia dalszych prac.
Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję uprzejmie panu posłowi.
W imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowe-
go głos zabierze pan poseł Wiesław Rygiel.
Poseł Wiesław Rygiel:
Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
W imieniu Klubu Poselskiego Polskiego Stronnictwa
Ludowego mam zaszczyt przedstawić stanowisko
dotyczące przedłożonego Wysokiej Izbie rządowego
projektu nowelizacji ustawy Kodeks karny, zawarte-
go w druku nr 3553. Wprowadza on kryminalizację
zjawiska uporczywego nękania – z angielskiego zwa-
nego stalkingiem – w Polsce, śladem ustawodawstw
szeregu krajów, m.in. Stanów Zjednoczonych, Kana-
dy, 9 innych państw Unii Europejskiej, w przekona-
niu, że wpłynie to na wzrost poczucia bezpieczeń-
stwa, poszanowanie praw i godności ludzkiej w na-
szym kraju. Rzeczywistość społeczna, rozwój mediów,
środków komunikacji wpływają na wzrost różnych
negatywnych zachowań i zjawisk, m.in. takich jak
nękanie, groźby, rozpowszechnianie plotek, uporczy-
we SMS-y, głuche telefony i szereg innych, o których
moi przedmówcy byli uprzejmi powiedzieć. Oddzia-
łują one bardzo negatywnie na psychikę, życie spo-
łeczne, życie prywatne, dobra innych osób, potrafią
uczynić z takiego życia zwyczajny koszmar.
Podzielamy pogląd, że konieczne jest uregulowa-
nie ustawowe coraz częściej spotykanych działań
występujących w ramach zjawiska stalkingu. Na-
szym zdaniem terminologia użyta w projekcie w celu
dokładnego określenia tego typu czynu nie budzi
wątpliwości, gdyż przepis zakłada znamię uporczy-
wości nękania, wzbudzania poczucia zagrożenia da-
nej osoby i naruszania prywatności. Ponadto za uza-
sadnione uznajemy nadanie temu przestępstwu cha-
rakteru skutkowego, gdyż w tym wypadku do przy-
pisania odpowiedzialności karnej sprawcy konieczne
jest zbadanie, czy wzbudził on swoim czynem poczu-
cie zagrożenia, które ma być przez sąd oceniane
w sposób obiektywny. Za każdym razem należy za-
stanowić się, czy w takiej samej sytuacji podobnie
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny
Poseł Wiesław Rygiel
odczułby zagrożenie racjonalnie myślący obywatel.
Taka regulacja pozwoli wskazać, czy rzeczywiście
miało istotne naruszenie praw i wolności osobistych.
Ważna jest więc szkoda materialna bądź psychiczna,
którą ponosi ofiara na skutek działania sprawcy czy-
nu z art. 190a § 1.
Wyniki badań udostępnione przez Ministerstwo
Sprawiedliwości dowodzą, że w Polsce, niewolnej od
szeregu zjawisk współczesnego świata, występuje
zjawisko uporczywego nękania, stąd należy zadbać
o zmniejszenie jego skali. Szczególnie ważne jest za-
pewnienie ochrony przed tego typu zachowaniami
z uwagi na ich negatywne skutki, takie jak lęki, cho-
roby, a nawet próby samobójcze występujące wśród
ofiar. Przede wszystkim warto pamiętać o koniecz-
ności zagwarantowania konstytucyjnych praw i wol-
ności obywateli. Ten projekt zmierza właśnie w kie-
runku zapewnienia tego bezpieczeństwa. Jesteśmy
zdania, że istniejącą w prawie lukę należy uzupełnić
regulacją ustawową odnoszącą się do zaobserwowa-
nych w ostatnim czasie, powtarzających się zacho-
wań, które wynikają ze zmian współczesnej cywili-
zacji, z postępu, rozwoju Internetu, telekomunikacji,
komunikacji, pojawiania się nowych form porozumie-
wania się.
Nie sposób nie zgodzić się z poglądem, że działa-
nia stalkera stypizowane w proponowanym art. 190a
§ 1 naruszają prawa i wolności jednostki, które są
gwarantowane w konstytucji, takie jak godność, wol-
ność, dobra osobiste, dobre imię, stąd też zalecana
jest kryminalizacja tego typu zachowań. Jak zauwa-
żono w projekcie, przestępstwa stypizowane jako
złośliwe niepokojenie, znęcanie się, zmuszanie w uję-
ciu przedstawicieli doktryny nie oddają w pełni cha-
rakteru stalkingu – chodzi oczywiście o sformułowa-
nia z uzasadnienia do projektu – choć mają pewne
wspólne elementy. W związku z powyższym zgadza-
my się z postulatem wprowadzenia nowego typu czy-
nu zabronionego określonego w art. 190a § 1 Kodek-
su karnego.
Kolejną kwestią, na którą chcielibyśmy zwrócić
uwagę i do której chcielibyśmy odnieść się pozytyw-
nie, jest zaprezentowany postulat wprowadzenia sze-
rokiego katalogu środków karnych, którymi dyspo-
nowałby sąd względem stalkerów. Zaproponowane
w art. 41a § 1 środki karne, takie jak obowiązek po-
wstrzymywania się od przebywania w określonych
środowiskach lub miejscach, zakaz kontaktowania
się z określonymi osobami czy zbliżania się do okre-
ślonych osób, stanowią słuszną próbę zagwaranto-
wania ochrony pokrzywdzonego i spełniają odpo-
wiednio funkcję prewencyjną w odniesieniu do tego
typu przestępstw, najkrócej mówiąc, zapewniają
większe poczucie bezpieczeństwa ofierze. Tym sa-
mym znowelizowana ustawa w większym niż dotych-
czas stopniu realizuje obywatelskie prawa i wolności,
zmniejsza poczucie niesprawiedliwości i zwyczajnie
zwiększa ład prawny Rzeczypospolitej, o co nam
67
wszystkim na pewno chodzi. (Dzwonek) Proponowa-
na nowelizacja jest naszym zdaniem jak najbardziej
słuszna, dlatego Klub Poselski Polskiego Stronnic-
twa Ludowego rekomenduje projekt do dalszych prac
w komisji. Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję uprzejmie panu posłowi.
Do zadania pytań zapisało się 6 panów posłów.
Czy ktoś z państwa chciałby jeszcze zapisać się do
zadania pytania?
(Poseł Romuald Ajchler: Tak.)
Bardzo proszę, pan poseł Ajchler.
Wyznaczam czas na zadanie pytania – 1 minuta.
Zamykam listę.
Jako pierwszy głos ma pan poseł Marek Polak,
Prawo i Sprawiedliwość.
(Głos z sali: Nie ma pana posła.)
Nie ma pana posła.
Głos zabierze pan poseł Piotr Stanke, Prawo i Spra-
wiedliwość.
Bardzo proszę.
Poseł Piotr Stanke:
Dziękuję, pani marszałek.
Szanowna Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panie
Ministrze! W uzasadnieniu do przedłożenia napisa-
no, że nie można wykluczyć, iż wejście w życie pro-
jektowanej ustawy spowoduje wzrost wydatków bu-
dżetowych z uwagi na ewentualność zaistnienia
wyższych kosztów związanych z wykonywaniem kar
orzeczonych na podstawie przepisów przewidujących
rozszerzoną w stosunku do obowiązującego stanu
prawnego odpowiedzialność karną. Oczywiście rozu-
miem argumenty przedstawione w dalszej części,
które uzasadniają trudności w konkretnym oszaco-
waniu wspomnianych kosztów. Ministerstwo doko-
nało jednak oceny zjawiska na podstawie badań sta-
tystycznych. Czy na tej podstawie nie można przyjąć
chociażby szacunkowych kosztów tego rozwiązania?
Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję panu posłowi.
Głos ma pan poseł Jerzy Gosiewski, Prawo i Spra-
wiedliwość.
Poseł Jerzy Gosiewski:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Wnioskodawcy projektu ustawy o zmianie ustawy
Kodeks karny w swoim uzasadnieniu powołują się na
słowo stalking oznaczające, zgodnie z definicją, którą
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
68 Projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny
Poseł Jerzy Gosiewski
przedstawił amerykański psycholog J. Reid Meloy,
formę złośliwego i powtarzającego się prześladowa-
nia i dokuczania innej osobie, przy czym zachowanie
to ma wzbudzać w pokrzywdzonym poczucie zagro-
żenia. W tym kontekście, a także zgodnie z art. 39
Konstytucji RP, należy zwrócić uwagę, że w zacho-
waniu typu stalking można dostrzec istotny poten-
cjał podporządkowania i poniżenia człowieka, znisz-
czenia jego dobrego imienia lub pozycji wynikającej
z coraz większych możliwości, jakie dają nowoczesne
formy komunikacji i zmieniający się sposób uczest-
nictwa jednostki w życiu społecznym. Panie mini-
strze, czy pana zdaniem uporczywe, trwałe i szkodli-
we działania, z wykorzystaniem wrogich Polsce nie-
których mediów, wielu polityków koalicji rządowej
wobec patriotów polskich (Dzwonek), wobec członków
i sympatyków Prawa i Sprawiedliwości można okre-
ślić słowem stalking? Czy rząd przewiduje zmianę
prawa, aby wyeliminować tych szkodzących polskiej
racji stanu polityków z życia publicznego? Czy w świe-
tle istniejącego prawa osobę, która po wyjściu z ko-
ścioła w Mrągowie po nabożeństwie z okazji 11 listo-
pada krzyczała: Zabić Kaczyńskiego…
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję panu posłowi.
Poseł Jerzy Gosiewski:
Już kończę.
Czy organy ścigania nie powinny z urzędu zna-
leźć, przesłuchać i ukarać winnych, którzy poprzez
słowa, uporczywe, trwałe, szkodliwe działania dopro-
wadzili do tak ogromnego zagrożenia w stosunku do
ludzi walczących o nasze…
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Uprzejmie dziękuję, panie pośle.
Poseł Jerzy Gosiewski:
…polskie sprawy? Bardzo dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Głos ma pan poseł Henryk Siedlaczek, Platforma
Obywatelska.
Poseł Henryk Siedlaczek:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Reakcja prawna
na zjawisko zwane stalkingiem jest niewątpliwie
oczekiwana i potrzebna. Zainicjowane przez Mini-
sterstwo Sprawiedliwości badania mające na celu
rozpoznanie skali stalkingu w Polsce pokazują to aż
nadto. Co dziesiąty Polak był ofiarą natarczywego
nękania, a za jego penalizacją opowiedziało się aż
87% badanych. Pan minister sprawiedliwości w uza-
sadnieniu projektu przywołuje państwa, które już
wcześniej zdecydowały się walczyć z zachowaniem
stalkerów i wprowadziły odpowiednie prawo.
Chciałbym w związku z tym zapytać, jak wygląda
penalizacja tego zjawiska w ich przypadku. Dotarłem
na przykład do informacji, że w Stanach Zjednoczo-
nych kara może wynosić nawet 5 lat pozbawienia
wolności. Czy w związku z tym projektowane polskie
rozwiązanie pozbawienia wolności do lat 3 w dra-
stycznych przypadkach jest naprawdę wystarczające?
Czy rzeczywiście polskie przepisy w sposób wystar-
czający zabezpieczą nas przed stalkingiem i czy są
one skuteczne wobec stalkerów? Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję panu posłowi.
Głos ma pan poseł Piotr Polak, Prawo i Sprawie-
dliwość.
Bardzo proszę.
Poseł Piotr Polak:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Nękanie czy też
naruszanie naszej prywatności od lat wzbudzały
wśród ludzi uzasadnione obawy czy lęki. Takie złe
zachowania, takie szykanowania przyjmują różne
formy. Plotki, oszczerstwa, groźby czy szantaż od
zawsze godziły w ludzką wolność czy godność. Pro-
sta, przejrzysta forma zakazująca takich działań
została ujęta już w dekalogu, w przykazaniu numer
8. Dziś Wysoka Izba zajmuje się tym tematem. To
dobrze. Są jednak wątpliwości. Panie ministrze, cho-
dzi mi o sformułowania „uzasadnione okolicznościa-
mi” czy „istotnie”. Są to nieprecyzyjne zapisy stwa-
rzające daleko idące możliwości ocenne dla sądów.
Poczucie zagrożenia osoby czy też naruszenie jej pry-
watności nie powinny być dodatkowo warunkowane
okolicznościami lub sformułowaniem „istotnie naru-
sza”. Wydaje się, że ofiary takich niegodnych działań
będą miały problemy z uzyskaniem satysfakcjonują-
cych wyroków. Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję panu posłowi.
Pan poseł Mirosław Pawlak, Polskie Stronnictwo
Ludowe.
Bardzo proszę.
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny
Poseł Mirosław Pawlak:
Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze!
Intencje rządu wychodzą naprzeciw oczekiwaniom
społecznym i zasługują na pełne poparcie. Należy
jednak zadać sobie pytanie, czy zjawisko stalkingu
to wytwór ostatnich 2–3 lat. Na pewno nie. Proszę
o konkretną odpowiedź na pytanie: Dlaczego wobec
sprawców głuchych, obscenicznych telefonów, osób
kierujących groźby karalne czy autorów niechcianej
korespondencji polska prokuratura umarza postępo-
wania bądź ich nie wszczyna? Przecież to właśnie
rozzuchwala tych sprawców.
Pytanie drugie. Czy po uchwaleniu zmian kodek-
sowych nie będą się powtarzały przypadki umorzeń
postępowań na przykład w sytuacjach uporczywego
nękania SMS-ami czy złośliwego niepokojenia osoby?
Czy dopiero tragedie życiowe wymuszą na organach
prokuratury jakieś działania?
Ostatnie pytanie. Jak pokrzywdzony ma udowod-
nić realne poczucie zagrożenia? Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję panu posłowi.
Głos ma pan poseł Romuald Ajchler, Sojusz Lewi-
cy Demokratycznej.
Poseł Romuald Ajchler:
Dziękuję bardzo.
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! So-
jusz Lewicy Demokratycznej popiera projekt ustawy,
zresztą pan poseł występujący w imieniu klubu wyraził
nasze stanowisko w stosunku do tej regulacji.
Interesuje mnie jednak jedna kwestia, to już było
tutaj podnoszone, mianowicie chodzi o ostrość prze-
pisów. Jeżeli bowiem przepisy będą nieostre, to ist-
nieje prawdopodobieństwo, a przede wszystkim za-
grożenie, że ocena przez sędziego tego samego zda-
rzenia np. w Poznaniu może być inna niż w Bydgosz-
czy. Moje pytanie dotyczy tego istotnego naruszenia.
Tak jak powiedziałem, sędzia w Poznaniu będzie to
zjawisko oceniał inaczej niż sędzia w Bydgoszczy. Czy
nie warto byłoby pokusić się o to, żeby w odniesieniu
do pewnych kwestii stworzyć definicję, która nie po-
zostawiałaby żadnych złudzeń? W perspektywie, już
sobie wyobrażam… (Dzwonek)
Już kończę, pani marszałek.
Już sobie wyobrażam ewentualne procesy, które
mogą się toczyć przed sądami, i dochodzenie racji
przez te osoby, które mogą być nękane. Tutaj widzę
drogę przez mękę, jeśli ustawa będzie w tym zakresie
nieostra…
69
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję.
Poseł Romuald Ajchler:
...albo mało kazuistyczna.
Ostatnie pytanie. Ile będzie kosztować ta ustawa?
Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer-
pana.
Na pytania odpowie podsekretarz stanu w Mini-
sterstwie Sprawiedliwości pan Zbigniew Wrona.
Bardzo proszę.
Podsekretarz Stanu
w Ministerstwie Sprawiedliwości
Zbigniew Wrona:
Dziękuję.
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Dziękuję za tę de-
batę, za pytania, które wykazały generalnie pozy-
tywny stosunek do próby regulacji tego zjawiska. Od
razu trzeba powiedzieć, że to jest trudne zadanie.
Zarówno ja jako wiceminister, jak i cały resort spra-
wiedliwości będziemy wdzięczni za poprawienie tego
projektu, bo zgadzam się, że pewne kwestie mogą być
doprecyzowane w trakcie prac komisji. Niemniej jed-
nak w obecnej sytuacji, dysponując tą wiedzą i tym
doświadczeniem z prac, które starałem się Wysokiej
Izbie przedstawić, wydaje mi się, że to jest najlepsze
z określeń, które są możliwe. Braliśmy bowiem pod
uwagę różne warianty, ale to, w moim przekonaniu,
jest najlepsze z nich.
Zgadzam się oczywiście – bo trudno się nie zgo-
dzić, zresztą mówiłem o tym w wystąpieniu prezen-
tującym projekt ustawy – że próba regulacji tych
przepisów opiera się na założeniu zgeneralizowanego
i syntetycznego określenia czynu karalnego. Kontra-
stowałem słowa użyte w opisie czynu z przykładami
z życia, jak różnorodne sytuacje mogą być przez ludzi
uważane za nękanie. Jeśli podejmiemy próbę skata-
logowania tych wszystkich przypadków, możemy
mówić o głuchych telefonach, fałszywych ofertach
wysyłanych na nazwisko danej osoby, sugerujących,
że ona coś zamawia, rozpowszechnianiu jakichś plo-
tek, nawet o wyrazach uwielbienia w stosunku do
danej osoby. Była już o tym mowa, że to niekoniecz-
nie musi być coś wrogiego z założenia. Niekoniecznie
muszą być kolportowane informacje negatywne o tej
osobie. Mogą być pozytywne, ale takie, których ta
osoba sobie nie życzy. Tak więc katalog tych możli-
wych zachowań jest tak szeroki, że próba ich opisania
w sposób wyczerpujący jest z góry – i to mówię z całą
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
70 Projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Sprawiedliwości Zbigniew Wrona
odpowiedzialnością – skazana na niepowodzenie.
Musimy więc dążyć do określenia zgeneralizowanego
i syntetycznego. Zresztą taką metodą posługuje się
Kodeks karny. Wynotowałem sobie tak naprędce cho-
ciażby kilka określeń, co do których chyba wszyscy
się zgadzamy, że zadomowiły się na dobre w polskim
prawie karnym i nikt nie ma pomysłu na lepsze okre-
ślenie, a te opisy, te określenia zapewniają skuteczną
ochronę ważnych, społecznych dóbr. Podam przy-
kład: kto znęca się nad członkiem rodziny albo osobą,
która jest od niego zależna. Co to znaczy: znęca się?
W tym przypadku również można wymienić bardzo
dużo znaczeń, a jednak to określenie w sposób ade-
kwatny, syntetyczny i zgeneralizowany opisuje te
zjawiska, o które chodzi. Inny przykład: kto uporczy-
wie uchyla się od wykonania ciążącego na nim obo-
wiązku. Mowa o art. 209 § 1. Na czym polega upo-
rczywe uchylanie się? Orzecznictwo, praktyka dosko-
nale sobie z tym radzi i jest to syntetyczne i zgenera-
lizowane określenie. Z kolei w art. 218 § 1 mowa jest
o złośliwym lub uporczywym naruszaniu praw pra-
cownika. Też ta sama metoda. Przedstawiałem tutaj,
za pomocą klauzul generalnych, syntetyczne opisy
sposobu zachowania się sprawcy. Jeżeli chodzi o opi-
sy skutków, też padały pytania, czy opis skutków
w postaci wzbudzenia uzasadnionego okolicznościa-
mi poczucia zagrożenia jest czytelny i wystarczająco
precyzyjny. Podam przykład. W art. 190 mówi się:
jeżeli groźba wzbudza w zagrożonym uzasadnioną
obawę, że zostanie spełniona. Co to jest uzasadniona
obawa, że groźba zostanie spełniona? To również jest
syntetyczne określenie. A zatem w moim przekona-
niu nie jesteśmy w stanie uciec od metody syntetycz-
nego i zgeneralizowanego określania typu czynu
zabronionego.
Pojawiły się wątpliwości, wyrażane na przykład
przez pana posła Piętę, czy dotychczasowe przepisy
nie wystarczają, bo przecież można stosować już obo-
wiązujące przepisy. Ja zresztą też to przyznaję. Część
zachowań, które wiążą się z nękaniem, może być
kwalifikowana na podstawie obecnie obowiązujących
przepisów, to prawda. Ale nie wszystkie. Zastanówmy
się, co by było, gdyby nie było podobnie skonstruowa-
nego przestępstwa znęcania się nad członkiem rodzi-
ny. Musielibyśmy analizować każde zachowanie w ro-
dzinie i kwalifikować je jako na przykład naruszanie
nietykalności cielesnej, pobicie, nie wiem, obrazę, tego
typu zachowanie. Ale nie dotyczy to wszystkich za-
chowań. Część zachowań, których zewnętrznie nie
dałoby się opisać jako wypełniające znamiona już
istniejących typów czynów, po prostu byłaby bezkar-
na. Stąd zgeneralizowane określenie „znęca się”, któ-
re oznacza najróżniejsze zachowania, nie do opisania
w przepisie części szczególnej Kodeksu karnego, opi-
sane tym syntetycznym, zgeneralizowanym określe-
niem. Podobnie w naszej propozycji „uporczywe nę-
kanie” jest takim właśnie zgeneralizowanym okre-
śleniem jak „znęcanie się”. My jesteśmy tak przyzwy-
czajeni do określenia „znęcanie się”, że to wydaje
nam się oczywiste. Tu mamy do czynienia z nową
propozycją, dlatego może wydaje nam się, że to bę-
dzie budziło wątpliwości. Biorąc jednak pod uwagę
doświadczenia, praktykę, próby bardziej precyzyjne-
go opisu wydają się skazane na niepowodzenie. Ale
będziemy wdzięczni za pracę w komisji. Jeżeli uda się
troszkę jeszcze to doprecyzować, będziemy takim
działaniom w czasie prac komisji sprzyjać.
Padało pytanie o koszty. Rzeczywiście trudno
określić koszty w złotówkach. W naszej ocenie kosz-
ty z zyskami się bilansują. Może nawet wpływy do
budżetu będą większe, bo zakładamy, że najczęściej
orzekaną karą za to przestępstwo będzie grzywna,
a zatem będą dodatkowe wpływy do budżetu. Koszty
będą wynikały z konieczności przeprowadzenia tych
postępowań, które by się nie toczyły wobec braku
przepisu karnego umożliwiającego wszczęcie i pro-
wadzenie postępowania. Nie zakładamy jednak żad-
nych kosztów dodatkowych, a zyski społeczne, korzy-
ści społeczne będą oczywiste. Będą się z tym wiązały
również pewne zyski finansowe w postaci braku ko-
nieczności wydawania pieniędzy na opiekę psycholo-
giczną czy na leczenie osób, które są dzisiaj nękane,
a nie ma skutecznego środka prawnego, aby ścigać
sprawców tego nękania.
Pytanie pana posła Gosiewskiego dotyczyło za-
kresu wolności słowa i w gruncie rzeczy tego, czy ta
propozycja nie wkracza w to zbyt daleko. W moim
przekonaniu to pytanie wynika z pewnego nieodróż-
niania czy też niezrozumienia różnicy pomiędzy ata-
kiem na indywidualne dobro konkretnej osoby w po-
staci uporczywego nękania a otwartą, publiczną
dyskusją polityczną i krytyką pewnych postaw poli-
tycznych i zachowań, która jest absolutnie dozwolona
w demokratycznym państwie. Zachowanie, które po-
lega na krytyce, nawet ostrej, ale niemotywowanej
chęcią uporczywego nękania, na prezentowaniu swo-
ich odmiennych poglądów politycznych, krytycznych
wobec tych osób, tych polityków, którzy są tego
przedmiotem, którzy są obecni w tym dyskursie jako
podmioty tej dyskusji, jest dopuszczalne. Ten przepis
absolutnie nie wkracza w te kwestie.
Jeżeli chodzi o kwestie manifestacji politycznych,
też nie mamy z tym do czynienia. Jeżeli odbywa się
jakaś manifestacja w określonym miejscu miasta – to
jest też pytanie pana posła Pięty – to oczywiście mu-
sielibyśmy wykazywać uporczywość. Tutaj nie ma
znamienia uporczywości i nie ma zamiaru narusza-
nia czyjeś wolności, a jedynie jest manifestowanie
swoich poglądów politycznych. A więc ten przepis
również nie dotyczy tych zachowań.
Jak wygląda penalizacja w innych państwach?
Pytał o to pan poseł Siedlaczek. Takie opracowanie
jest dostępne w Ministerstwie Sprawiedliwości.
Umieścimy je na stronach internetowych, myślę, że
nawet możemy je przesłać na ręce przewodniczącego
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Sprawiedliwości Zbigniew Wrona
komisji, jeżeli Wysoka Izba o tym zdecyduje. Mamy
tam przegląd wszystkich regulacji występujących
w świecie, gdzie stalking jest regulowany. To opraco-
wanie Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości autor-
stwa pani doktor Dagmary Woźniakowskiej-Fajst jest
zatytułowane „Prawne możliwości walki ze zjawi-
skiem stalkingu”. Są tam opisane wszystkie systemy,
które analizowaliśmy. Te wyniki będą przekazane
komisji. Przykładowo we Włoszech górna granica
kary to 4 lata, w Holandii – 3 lata, w Stanach Zjed-
noczonych – 5 lat. Oczywiście to jest kara alterna-
tywna, zawsze towarzyszy jej możliwość wymierzenia
grzywny. Zakładamy, że najczęściej orzekaną karą
będzie jednak grzywna. Stąd zwiększą się przy tej
okazji wpływy do budżetu państwa. Kara pozbawie-
nia wolności bezwzględna, zwłaszcza bezwzględna,
będzie wymierzana zapewne znacznie rzadziej niż
grzywna lub kara pozbawienia wolności w zawiesze-
niu. Większość ustawodawstw, na przykład w Sta-
nach Zjednoczonych, odróżnia ciężkie skutki, jeśli są
one wywołane. W przypadku wywołania ciężkich
skutków, na przykład targnięcia się na życie czy też
wręcz śmierci samobójczej osoby, która była nękana,
za takie przestępstwo może być wymierzona kara
nawet do dożywocia.
Kwestie dotyczące opisu, a więc za pomocą klau-
zul generalnych, syntetycznych, zgeneralizowanych,
podnosił pan poseł Polak. Jeśli chodzi o kwestię istot-
nego naruszenia prywatności, to już wskazywałem,
że w przypadku wielu przepisów karnych jest stoso-
wana taka metoda. Jeżeli w czasie prac parlamentar-
nych padnie propozycja doprecyzowania, to oczywi-
ście z wielką uwagą się nad tym pochylimy.
Podobnie odnoszę się do wystąpienia pana posła
Pawlaka, który wskazuje, że poczucie zagrożenia
może być trudne do udowodnienia. Przypomnę, że
dobrze funkcjonuje przepis art. 190 § 1, który prze-
widuje przestępstwo groźby karalnej. Ustawodawca
posługuje się tam pojęciem uzasadnionej obawy, że
groźba karalna zostanie spełniona. Tam jest: uzasad-
niona obawa. Tutaj mamy: poczucie zagrożenia. Są
to rzeczywiście klauzule generalne, ale syntetycznie
oddają istotę tego skutku, przed którym chcielibyśmy
uchronić, wprowadzając ten rodzaj przestępstwa.
Podobnie odpowiem na pytanie posła Ajchlera.
Być może będą możliwości doprecyzowania w celu
ujednolicenia orzecznictwa, ale obecnie jestem prze-
konany, że ten opis czynów zabronionych oddaje syn-
tetycznie istotę rzeczy i zakres ochrony podstawowe-
go dobra, którym w tym wypadku jest wolność
i któremu towarzyszą również inne.
Dziękując jeszcze raz za debatę, wyrażam goto-
wość pracy nad ulepszeniem, ewentualnym doprecy-
zowaniem pewnych kwestii w toku prac sejmowych.
Dziękuję bardzo.
71
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Czy pan poseł Gosiewski chce skorzystać z moż-
liwości sprostowania swojej źle zrozumianej wypo-
wiedzi?
(Poseł Jerzy Gosiewski: Tak jest.)
Odnoszę wrażenie, że pan minister dobrze zrozu-
miał pana wypowiedź, ale proszę uprzejmie.
Poseł Jerzy Gosiewski:
Nie, pan minister źle zrozumiał moją wypowiedź,
bo, pani marszałek, Wysoka Izbo, panie ministrze,
ja nie mówiłem o krytyce politycznej, ponieważ kry-
tykę polityczną my bardzo szanujemy, uznajemy,
tylko mówiłem o trwałym wręcz nękaniu. Mam tu
na myśli kobietę, która wychodząc z kościoła – wi-
docznie podpuszczona przez te media, w przypadku
których należy dochodzić sprawiedliwości i które
należy obarczać winą – wychodząc z kościoła po
mszy patriotycznej, krzyczy: Zabić Kaczyńskiego.
Wielokrotnie już się to wcześniej zdarzało, skutki
tego są straszne, tragiczne. Czy tego typu zachowa-
nie to jest krytyka polityczna, panie ministrze? Chy-
ba pan tego zupełnie...
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję uprzejmie.
Poseł Jerzy Gosiewski:
...albo może ma pan jakieś wytyczne. Tragiczne
jest to, że udzielił pan takiej odpowiedzi. To jest za-
grożenie, zagrożenie dużej części narodu polskiego,
utrata poczucia bezpieczeństwa. I pytanie było: Co
rząd w tej sprawie zrobi? Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję uprzejmie panu posłowi.
Zamykam dyskusję.
Marszałek Sejmu, na podstawie art. 87 ust. 2
w związku z art. 90 ust. 1 regulaminu Sejmu, kieru-
je rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks
karny, zawarty w druku nr 3553, do Komisji Nad-
zwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach w celu
rozpatrzenia.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 8. po-
rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Nad-
zwyczajnej o rządowym projekcie ustawy o zmia-
nie ustawy Kodeks pracy (druki nr 3478 i 3564).
Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji
panią posłankę Izabelę Mrzygłocką.
Bardzo proszę, pani poseł.
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
72 Projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks pracy
Poseł Sprawozdawca
Izabela Katarzyna Mrzygłocka:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu Komisji
Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach mam
zaszczyt przedstawić sprawozdanie o rządowym pro-
jekcie ustawy o zmianie ustawy Kodeks pracy doty-
czącym świadczeń specjalnych dla rodziców. Projekt
jest zawarty w druku nr 3478, natomiast sprawozda-
nie komisji – w druku nr 3564.
Wysoka Izbo! Pierwsze czytanie projektu odbyło
się na posiedzeniu plenarnym 28 października br.
i został on skierowany do dalszej pracy w Komisji
Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach.
Zaproponowane przez rząd zmiany likwidują istnie-
jący w obowiązujących przepisach nierówny dostęp
ojców biologicznych i adopcyjnych do urlopu zwią-
zanego z narodzeniem czy też przyjęciem dziecka
na wychowanie. Chodzi o zmianę Kodeksu pracy
w części dotyczącej urlopu ojcowskiego, umożliwia-
jącą skorzystanie z tego świadczenia ojcu, który
adoptował dziecko, do upływu 12 miesięcy od dnia
uprawomocnienia się postanowienia orzekającego
przysposobienie, a nie – jak dotychczas – do ukoń-
czenia przez dziecko 12 miesięcy. W grudniu 2008 r.
Sejm uchwalił przepisy wprowadzające urlop ojcow-
ski. Zgodnie z jego zasadami pracownik wychowu-
jący dziecko może skorzystać obecnie z jednotygo-
dniowego urlopu ojcowskiego do czasu ukończenia
przez dziecko 12. miesiąca życia. Od 2012 r. wymiar
tego urlopu wzrośnie do dwóch tygodni. Do urlopu
uprawniony jest również mężczyzna, który adopto-
wał dziecko. Rzecznik praw dziecka oraz rzecznik
praw obywatelskich zwrócili jednak uwagę na fakt,
że w praktyce ojcowie adopcyjni nie są w stanie wy-
korzystać przysługującego im urlopu. Nawet jeśli
przyjmą na wychowanie dziecko młodsze niż w wie-
ku 12 miesięcy, to procedura sądowa zwykle trwa
tak długo, że zanim zostanie zakończona, podopiecz-
ny kończy pierwszy rok życia. Jeśli chodzi natomiast
o adopcję starszych dzieci, to ojciec w ogóle nie ma
prawa do takiego urlopu.
Omawiane dziś przepisy zmierzają do ujednolice-
nia sytuacji prawnej wszystkich pracowników pra-
gnących skorzystać z urlopu ojcowskiego. Proponuje
się zatem, aby 12-miesięczny okres na skorzystanie
przez ojca adopcyjnego z urlopu przypadał po upra-
womocnieniu się orzeczenia sądu o przysposobieniu
dziecka. Będzie to czas do osiągnięcia przez dziecko
wieku siedmiu lat, a w przypadku odroczenia obo-
wiązku szkolnego – lat dziesięciu. Praktycznie więc
zrównane zostaną prawa ojców adopcyjnych z prawa-
mi ojców biologicznych.
Wysoka Izbo! Komisja rozpatrzyła rządowy pro-
jekt zmian w Kodeksie pracy 29 października, jedno-
głośnie przyjmując zaproponowane rozwiązania bez
poprawek. Członkowie komisji uznali, że zapisy są
słuszne i rzeczywiście rozwiązują problemy wskaza-
ne w wystąpieniach rzeczników. Podobnych opinii
mogliśmy zresztą wysłuchać z ust przedstawicieli
wszystkich klubów parlamentarnych podczas pierw-
szego czytania projektu na sali plenarnej. Dyskusja
podczas posiedzenia komisji dotyczyła jedynie samej
konstrukcji przepisów. Pytano, czy są one wystarcza-
jąco precyzyjne i nie będą rodziły wątpliwości inter-
pretacyjnych. Takie zapewnienia uzyskaliśmy od
strony rządowej.
Podsumowując, w imieniu Komisji Nadzwyczaj-
nej do spraw zmian w kodyfikacjach wnoszę o przy-
jęcie projektu ustawy w brzmieniu zaproponowanym
przez rząd i zawartym w omawianym sprawozdaniu.
Dziękuję.
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Uprzejmie dziękuję, pani poseł.
Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po-
rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad-
czeń w imieniu klubów i kół.
Otwieram dyskusję.
Proszę o zabranie głosu pana posła Pawła Orłow-
skiego w imieniu klubu Platforma Obywatelska.
Poseł Paweł Orłowski:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt
przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego
Platformy Obywatelskiej wobec rządowego projek-
tu ustawy o zmianie ustawy Kodeks pracy (druk
nr 3478).
Wysoka Izbo! Pani Marszałek! Pani poseł spra-
wozdawca bardzo wnikliwie, rzetelnie omówiła spra-
wozdanie dotyczące tego druku, tak więc ja skupię
się tylko na tych najważniejszych elementach, które
oczywiście powodują, iż stanowisko Klubu Parlamen-
tarnego Platformy Obywatelskiej jest jednoznacznie
pozytywne. Celem zmiany w przepisach Kodeksu
pracy, polegającej na nadaniu nowego brzmienia
art. 1823 § 1, jest zapewnienie pracownikom – ojcom
adopcyjnym dziecka możliwości skorzystania z urlo-
pu ojcowskiego, często zwyczajowo nazywanego ta-
cierzyńskim, także po ukończeniu przez dziecko
pierwszego roku życia. W praktyce – jak wskazywała
także pani poseł sprawozdawca – ojciec adopcyjny
dziecka często z powodu procedury nie ma bądź może
nie mieć możliwości skorzystania z urlopu ojcowskie-
go. Warunkiem koniecznym do wszczęcia postępowa-
nia o przysposobienie dziecka jest bowiem uregulo-
wanie sytuacji prawnej dziecka, zaś długotrwałość
postępowań o pozbawienie władzy rodzicielskiej ro-
dziców biologicznych i procedury preadopcyjne powo-
dują, że orzeczenie o przysposobieniu jest często wy-
dawane po ukończeniu przez dziecko pierwszego
roku życia, czyli wieku uprawniającego do skorzysta-
nia przez ojca dziecka z urlopu ojcowskiego według
brzmienia aktualnego przepisu Kodeksu pracy. Upra-
womocnienie się postanowienia o adopcji dziecka
w wieku uprawniającym do urlopu na warunkach
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks pracy
Poseł Paweł Orłowski
urlopu macierzyńskiego jest z prawnego punktu wi-
dzenia tożsame, porównywalne z urodzeniem się
dziecka. W związku z powyższym wnioskodawcy,
rząd proponuje, aby przyznać prawo do urlopu ojcow-
skiego pracownikowi – ojcu adopcyjnemu dziecka
w okresie 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się
postanowienia o adopcji dziecka, nie dłużej jednak,
co do zasady, niż do ukończenia przez dziecko 7. roku
życia.
Nowelizacja – co warto podkreślić – jest spójna
z koncepcją przyjętą w ustawie z 6 grudnia 2008 r.
o zmianie ustawy Kodeks pracy, która wprowadziła
instytucję urlopu ojcowskiego do Kodeksu pracy i za-
kłada, że pracownik – ojciec wychowujący dziecko ma
możliwość skorzystania z urlopu ojcowskiego w 2011 r.
w wymiarze jednego tygodnia, a dopiero od 1 stycznia
2012 r. – w wymiarze dwóch tygodni.
Projektowane zmiany pociągają za sobą zwiększo-
ne, choć trudne do oszacowania wydatki Funduszu
Ubezpieczeń Społecznych. Ojcowie niestety w nie-
wielkim procencie wykorzystują tę możliwość, którą
Kodeks pracy daje. Można więc zaapelować dzisiaj
przy tej okazji, aby wykorzystywać to uprawnienie,
które Wysoka Izba uchwali. W związku z tym, że te
wydatki są trudne do oszacowania, a nie zostały uję-
te w planie zawartym w ustawie budżetowej na 2010 r.,
słuszne jest założenie, aby ustawa weszła w życia
z dniem 1 stycznia 2011 r.
Niniejsza nowelizacja uwzględnia postulaty rzecz-
nika praw dziecka i rzecznika praw obywatelskich,
którzy apelowali, aby dostosować regulację Kodeksu
pracy w zakresie wydłużenia okresu, w którym ad-
opcyjny ojciec dziecka mógłby korzystać z urlopu
ojcowskiego. Omawiana nowelizacja realizuje rów-
nież zasadę równości w odniesieniu do rodziców
biologicznych i adopcyjnych pozostających w stosun-
ku pracy.
Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imie-
niu Klubu Parlamentarnego Platformy Obywatel-
skiej, który zajmuje jednoznacznie pozytywne stano-
wisko wobec projektu ustawy zawartego w druku nr
3478, rekomenduję jego przyjęcie przez Wysoką Izbę
bez poprawek. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję panu posłowi.
W imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość oświad-
czenie wygłosi pan poseł Stanisław Szwed.
Bardzo proszę, panie pośle.
Poseł Stanisław Szwed:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu
Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość przedsta-
wiam stanowisko co do sprawozdania Komisji Nad-
73
zwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach o rządo-
wym projekcie ustawy o zmianie ustawy Kodeks
pracy (druk nr 3478).
Omawiana nowelizacja Kodeksu pracy ma umoż-
liwić ojcom adopcyjnym możliwość skorzystania z urlo-
pu ojcowskiego także po ukończeniu przez dziecko
pierwszego roku życia. Wiadomo, że uregulowanie
sytuacji prawnej dziecka, w tym pozbawienie władzy
rodzicielskiej rodziców biologicznych, jak również
procedura adopcyjna trwa nieraz bardzo długo. Dla-
tego ta zmiana jest konieczna, aby zachować równość
między rodzicami biologicznymi a adopcyjnymi po-
zostającymi w stosunku pracy, tak aby również ojco-
wie adopcyjni mogli korzystać z urlopu ojcowskiego
na takich samych warunkach, jak ojcowie biologicz-
ni. Ta nowelizacja nie wzbudziła żadnych kontrower-
sji na posiedzeniu komisji.
Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość bę-
dzie głosował za przyjęciem tej zmiany dotyczącej
Kodeksu pracy. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję uprzejmie panu posłowi.
W imieniu klubu Sojusz Lewicy Demokratycznej
głos zabierze pan poseł Ryszard Zbrzyzny.
Bardzo proszę, panie pośle.
Poseł Ryszard Zbrzyzny:
Dziękuję.
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam przyjemność
w imieniu Klubu Poselskiego Sojusz Lewicy Demo-
kratycznej wygłosić opinię co do przedmiotowej pro-
pozycji zmian Kodeksu pracy.
Właściwie zmiana Kodeksu pracy dotyczy tylko
jednego artykułu, aczkolwiek bardzo istotnego dla
niewielu, co prawda, ale jednak, ojców adopcyjnych,
którzy do tej pory według regulacji obowiązującej
w art. 1823 Kodeksu pracy nie mogą w pełni wyko-
rzystać przepisów tegoż artykułu ze względu na dłu-
gotrwałość postępowań sądowych regulujących sytu-
ację prawną dziecka, które miałoby być adoptowane
przez rodzinę zastępczą. W takiej sytuacji to prawo,
które jest zapisane jako urlop ojcowski, dotyczyło
niewielkiego odsetka przypadków, bowiem w bardzo
wielu przypadkach procedury były przewlekłe i prze-
kraczały okres 12 miesięcy, a więc okres, który był
okresem granicznym co do wieku dziecka i możliwo-
ści wykorzystania urlopu ojcowskiego. Jak szacuje
ZUS, tego typu przypadków w skali Rzeczypospolitej
może być w momencie, kiedy wprowadzalibyśmy ni-
niejszą nowelizację, kilkanaście, a może dwadzieścia
kilka. Nie są to liczby wielkie, aczkolwiek jest to istot-
ne dla rodzin, szczególnie tych, które adoptują dzieci.
A więc regulacja ze wszech miar jest godna poparcia,
realizuje oba cele, które przyświecały tejże noweliza-
cji, a mianowicie daje możliwość ojcom adopcyjnym
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
74 Projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks pracy
Poseł Ryszard Zbrzyzny
skorzystania z urlopu ojcowskiego także po ukończe-
niu przez dziecko pierwszego roku życia. Istotną
sprawą jest to, żeby ta regulacja została wprowadzo-
na od 1 stycznia roku 2011, tak aby w planie budże-
towym przewidzieć co prawda niewielkie, ale jednak,
dodatkowe środki, które będą wykorzystane na ten
cel. Istotną sprawą jest także to, że w roku 2011 bę-
dzie to jeden tydzień urlopu, a od roku 2012 będą to
dwa tygodnie urlopu ojcowskiego. A więc chodzi o to,
aby w ten system, który już funkcjonuje w Kodeksie
pracy, w sposób płynny wkomponować prawa dla oj-
ców dzieci adoptowanych i aby to mogło zafunkcjo-
nować niejako równolegle z dotychczas obowiązują-
cym prawem od 1 stycznia roku 2011.
Reasumując, Klub Poselski Sojusz Lewicy Demo-
kratycznej popiera przedłożony projekt ustawy.
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję uprzejmie panu posłowi.
W imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowe-
go głos zabierze pan poseł Piotr Walkowski.
Bardzo proszę.
Poseł Piotr Walkowski:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
W imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego
wyrażam w pełni poparcie dla rządowego projektu
ustawy o zmianie ustawy Kodeks pracy.
Szanowni Państwo! W Polskim Stronnictwie
Ludowym uznajemy zasadę, że skoro wszystkie ar-
gumenty zostały w debacie sejmowej uwzględnione,
nie prowadzimy zbędnej dyskusji. Dziękuję bardzo.
(Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję panu posłowi.
Do zadania pytania zapisał się jeden pan poseł.
Więcej chętnych nie widzę.
Zamykam listę.
Czas na zadanie pytania – jedna minuta.
Pan poseł Jerzy Gosiewski, Prawo i Sprawiedli-
wość.
Poseł Jerzy Gosiewski:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
W projektowanej ustawie w zmienionym art. 1823
§ 1 proponuje się przyznać prawo do urlopu ojcow-
skiego pracownikowi – ojcu adopcyjnemu dziecka
w okresie 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się
postanowienia o adopcji dziecka, nie dłużej jednak
niż do ukończenia przez dziecko 7. roku życia. Z wła-
snego przede wszystkim doświadczenia wiem – wy-
chowałem trójkę dzieci sam…
(Głos z sali: Za mało.)
...że bardzo istotny okres dla dzieci to początek
uczęszczania do pierwszej klasy szkoły podstawowej.
Wówczas dzieci mają 7–8 lat. Początki obowiązkowe-
go uczęszczania dzieci do szkoły wymagają szczegól-
nej troski i opieki rodziców lub opiekunów. Dlatego
chciałbym zapytać, czy nie należałoby podwyższyć
granicy wieku dziecka z 7 do 8 lat. (Dzwonek) Do
ukończenia tych 8 lat możliwe byłoby przyznanie
prawa do urlopu ojcowskiego pracownikowi – ojcu
adopcyjnemu dziecka. Ten sam problem dotyczy in-
nych aktów prawnych i przedłużenia tego okresu.
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję uprzejmie panu posłowi.
Poseł Jerzy Gosiewski:
Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer-
pana.
Poproszę o udzielenie odpowiedzi podsekretarza
stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej
pana Radosława Mleczkę.
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Pracy i Polityki Społecznej
Radosław Mleczko:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Przede wszystkim
bardzo dziękuję za poparcie dla tego projektu wszyst-
kim klubom poselskim. Dziękuję również za sformu-
łowania, które znalazły się w wypowiedzi pana
posła Zbrzyznego z Sojuszu Lewicy Demokratycznej
– o wpisaniu tej nowelizacji, stosunkowo drobnej, do
systemu opieki i systemu dodatkowych urlopów ma-
cierzyńskich oraz urlopów na prawach urlopu macie-
rzyńskiego istniejącego w naszym Kodeksie pracy.
Proces jego kształtowania trwa od 2008 r. i, wydaje
się, właśnie dobiega końca, określając jasno perspek-
tywę do 2014 r. Chodzi o to, z jakich uprawnień i kto
będzie mógł skorzystać.
W odpowiedzi na tę uwagę, którą pan poseł Go-
siewski skierował, oczywiście muszę podzielić opinię
pana posła, że każdy wiek dziecka, również pierwsza
klasa i wszelkie inne chwile są niezwykle ważne
z punktu widzenia opieki ojcowskiej, niemniej propo-
nując taką, a nie inną nowelizację, staliśmy też na
straży rozstrzygnięć, które dotychczas obowiązują
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo wodne
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Pracy
i Polityki Społecznej Radosław Mleczko
w polskich przepisach prawa. Chciałbym zwrócić
uwagę na to, że dotychczasowy urlop adopcyjny wła-
śnie taką przewiduje granicę, do 7. roku życia, a kie-
dy realizacja obowiązku szkolnego jest opóźniona – do
roku 10. W odniesieniu do urlopu ojcowskiego w związ-
ku z regulacjami dotyczącymi adopcyjnego urlopu,
a także w związku z ustawą o systemie oświaty prze-
widuje się więc te dwie granice, do 7. roku życia i do
10. roku życia. Chodzi o to, żeby system prawny był
jednolity, a urlop ojcowski przysługujący ojcu, który
adoptuje dziecko, przypadał w analogicznym okre-
sie, jak w przypadku pozostałych rozwiązań, które
w polskim systemie prawa zostały przyjęte. Dziękuję
bardzo.
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Uprzejmie dziękuję panu ministrowi.
Zamykam dyskusję.
Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpi-
my w bloku głosowań.
Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi przedłożyła
sprawozdanie o pilnym rządowym projekcie ustawy
o zmianie ustawy o uruchamianiu środków pocho-
dzących z budżetu Unii Europejskiej przeznaczonych
na finansowanie wspólnej polityki rolnej.
Sprawozdanie to zostało paniom i panom posłom
doręczone w druku nr 3587.
Na podstawie art. 74 regulaminu Sejmu marsza-
łek Sejmu podjął decyzję o uzupełnieniu porządku
dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego
sprawozdania.
Proponuję, aby w dyskusji nad tym punktem Sejm
wysłuchał 5-minutowych oświadczeń w imieniu klu-
bów i kół.
Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że
Sejm propozycję przyjął.
Sprzeciwu nie słyszę.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 9. po-
rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Ochro-
ny Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnic-
twa o rządowym projekcie ustawy o zmianie
ustawy Prawo wodne oraz niektórych innych
ustaw (druki nr 3425 i 3563).
Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji
pana posła Jana Musiała.
Poseł Sprawozdawca Jan Musiał:
Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam
zaszczyt przedstawić sprawozdanie podkomisji nad-
zwyczajnej do rozpatrzenia rządowego projektu usta-
wy o zmianie ustawy Prawo wodne oraz niektórych
innych ustaw. Tegoroczne powodzie, które przyniosły
wiele zniszczeń i tragedii ludzkich, jeszcze bardziej
75
unaoczniły nam, że obowiązujący do tej pory system
ochrony przed żywiołem okazał się mało efektywny,
głównie z uwagi na niewystarczającą ilość środków
finansowych przeznaczonych na jego funkcjonowa-
nie, a w szczególności na opracowanie studiów ochro-
ny przeciwpowodziowej. Dlatego wprowadzenie no-
wych uregulowań w dziedzinie ochrony przed powo-
dzią, a w szczególności w zakresie zarządzania ryzy-
kiem powodziowym jest zdecydowanie potrzebą
czasu. Wynika też z obowiązku dokonania transpo-
zycji postanowień zarówno tzw. dyrektywy powodzio-
wej Parlamentu Europejskiego, jak i ustalenia zało-
żeń wspólnotowego działania w zakresie ramowej
dyrektywy wodnej. Projekt ustawy zawiera rozwią-
zania prawne poprawiające te przepisy obowiązującej
ustawy, które utrudniają prawidłowość stosowania
systemu gospodarowania wodami w zakresie będą-
cym przedmiotem wprowadzonych zmian.
Szanowni państwo, transponowana dyrektywa po-
wodziowa dąży do zminimalizowania ryzyka oraz
właściwego zarządzania ryzykiem, jakie może stwa-
rzać powódź dla życia i zdrowia ludzi, środowiska,
działalności gospodarczej i dziedzictwa kulturowego.
Zobowiązania dla państw członkowskich wynikające
z dyrektywy powodziowej to przede wszystkim opra-
cowanie wstępnej oceny ryzyka powodziowego, map
zagrożenia powodziowego, map ryzyka powodziowego
oraz koordynacja działań we wspólnie zarządzanych
dorzeczach międzynarodowych, a także opracowanie
planów zarządzania ryzykiem powodziowym i zapew-
nienie szerokiego procesu konsultacji społecznych.
Nikogo nie trzeba przekonywać do tego, że dyrek-
tywa powodziowa wymaga długoterminowego proce-
su planowania, który odbywać się będzie w trzech
etapach. Pierwszy z nich polega na dokonaniu wstęp-
nej oceny ryzyka powodziowego dla obszaru dorzeczy
oraz związanych z nimi wybrzeży. Na tej podstawie
określone zostaną obszary nazywane zgodnie z no-
welizacją „obszarami narażonymi na niebezpieczeń-
stwo powodzi”. Etap ten potrwa do grudnia 2011 r.
W drugiej fazie, trwającej do grudnia 2013 r., pań-
stwa członkowskie Unii Europejskiej sporządzą mapy
zagrożenia i ryzyka powodziowego. Mapy te zawierać
będą wskazanie obszarów o różnym poziomie ryzyka,
niskim i średnim, gdzie powodzie występują nie czę-
ściej niż co 100 lat, oraz wysokim. Znajdą się w nich
też informacje m.in. o liczbie ludności zagrożonej po-
wodzią, czy też rodzaju działalności gospodarczej
prowadzonej na wskazanym obszarze. Trzeci etap
realizowany będzie do grudnia 2015 r. Polega on na
stworzeniu na podstawie tych map planów zarządza-
nia ryzykiem powodziowym. Plany te obejmują wszyst-
kie aspekty związane z ryzykiem powodziowym,
w szczególności działania ukierunkowane na zapo-
bieganie powodziom, ochronę przed nimi i właściwe
przygotowanie do nich, w tym prognozowanie, i sys-
temy wczesnego ostrzegania, przy uwzględnieniu
specyfiki poszczególnych obszarów dorzecza.
Szanowni państwo, dla zapewnienia pełnej trans-
pozycji postanowień dyrektywy powodziowej projekt
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
76 Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo wodne
Poseł Sprawozdawca Jan Musiał
przeciwpowodziowych regulacji prawnych przewi-
duje m.in. uzupełnienie art. 9 ustawy Prawo wodne
o nową definicję powodzi oraz o definicję celów za-
rządzania ryzykiem powodziowym, map zagrożenia
powodziowego oraz planów zarządzania ryzykiem
powodziowym. Projekt zakłada odrębne od kwestii
przeciwdziałania skutkom suszy uregulowanie pro-
blematyki zarządzania ryzykiem powodziowym i pro-
ponuje podział tych zagadnień na dwa działy – Va:
Ochrona przed powodzią, Vb: Ochrona przed suszą.
To jest nowość w tej ustawie. Projekt reguluje pro-
blematykę przygotowania wstępnej oceny ryzyka
powodziowego oraz planów zarządzania ryzykiem
powodziowym, z określeniem organów administracji
publicznej właściwych w tych sprawach, oraz proce-
dury konsultacji społecznych dotyczących tych do-
kumentów planistycznych. Projekt przewiduje też
przygotowanie wstępnej, odrębnej oceny ryzyka po-
wodziowego, odrębnych map zagrożenia powodzio-
wego, map ryzyka powodziowego oraz planów za-
rządzania ryzykiem powodziowym dla obszarów
pasa nadbrzeżnego.
Wstępną ocenę ryzyka powodziowego, jak też inne
dokumenty planistyczne w procesie wdrażania dy-
rektywy powodziowej będą dostępne publicznie, z wy-
jątkiem niektórych elementów infrastruktury kry-
tycznej. W projekcie pozostał przepis stanowiący
o wspólnym zadaniu organów administracji rządowej
i samorządowej, jakim jest ochrona przed powodzią.
Jednostki te powinny więc współpracować w zakresie
szeroko rozumianej ochrony przeciwpowodziowej
i mogą wspólnie realizować i finansować projekty
związane z przeciwdziałaniem zagrożeniu powodzio-
wemu i usuwaniem skutków powodzi.
Wysoka Izbo! Zgodnie z art. 50 ustawy o finan-
sach publicznych projekt niniejszej ustawy, skutku-
jącej zmianą poziomu dochodów własnych lub wydat-
ków jednostek samorządu terytorialnego, został za-
opiniowany przez Komisję Wspólną Rządu i Samo-
rządu Terytorialnego. Wprowadzone w treści ustawy
zmiany mają także na celu uwzględnienie zarzutów
Komisji Europejskiej, które zostały podniesione
w ramach wszczętego przeciwko Polsce postępowa-
nia w sprawie naruszania przepisów ramowej dyrek-
tywy wodnej. W trakcie konsultacji społecznych usu-
nięto także inne drobne luki w transpozycji. Dla za-
pewnienia pełnej transpozycji postanowień ramowej
dyrektywy wodnej projekt przewiduje w szczególno-
ści uzupełnienie ustawy o definicje: silnie zmienio-
nych jednostek części wód, substancji szczególnie
szkodliwych dla środowiska wodnego, wód przejścio-
wych, a także uszczegółowienie przepisów związa-
nych z celami środowiskowymi określonymi dla jed-
nolitych części wód powierzchniowych, podziemnych,
i obszarów chronionych, a także terminów, w których
powinny one zostać osiągnięte.
W projekcie ustawy zawarto także regulację do-
tyczącą naboru na stanowiska dyrektora regionalne-
go zarządu gospodarki wodnej, jego zastępcy. Nabory
będą się odbywać według podobnych procedur do
tych, jakie obowiązują przy obsadzaniu stanowiska
prezesa zarządu. Taki mechanizm powinien zapew-
nić otwartość naboru, jego konkurencyjność, a także
powinien pozytywnie wpłynąć na poziom przyszłych
funkcjonariuszy administracji publicznej.
Ponadto nowelizacja zawiera przepisy ustanawia-
jące nową państwową służbę spraw bezpieczeństwa
budowli piętrzących, która będzie wykonywać zada-
nia państwa w zakresie nadzoru nad stanem tech-
nicznym i bezpieczeństwem tychże budowli. Służba
ta będzie domeną Instytutu Meteorologii i Gospodar-
ki Wodnej, w którego strukturach organizacyjnych
funkcjonuje Ośrodek Technicznej Kontroli Zapór.
Powołanie państwowej służby do spraw bezpieczeń-
stwa budowli piętrzących z jasno określonym zakre-
sem działania uporządkuje nie do końca jasną sytu-
ację dzisiejszego Ośrodka Technicznej Kontroli Zapór
i pozwoli wykorzystać jednocześnie 30-letnie do-
świadczenie, kadrę, sprzęt pomiarowy i badawczy
tego ośrodka.
W związku z powstaniem i funkcjonowaniem no-
wej służby państwowej ustawa przewiduje niezbędne
zmiany w ustawie Prawo wodne oraz Prawo budow-
lane. Projekt ustawy doprecyzowuje także przepisy
Kodeksu pracy dotyczące funkcjonowania państwo-
wej służby hydrometeorologicznej odnośnie do dobo-
wego czasu pracy i specyfiki pracy związanej m.in.
z koniecznością nieprzerywania obserwacji.
Szanowni państwo, projekt spotkał się z szerokim
zainteresowaniem społecznym. Będzie miał wpływ
na działalność ministra infrastruktury, prezesa Kra-
jowego Zarządu Gospodarki Wodnej, dyrektorów re-
gionalnych zarządów gospodarki wodnej i dyrekto-
rów urzędów morskich oraz na jednostki zarządzania
kryzysowego i samorządu terytorialnego. W trakcie
prowadzonych konsultacji zostało zgłoszonych ponad
400 uwag i opinii ze strony zainteresowanych part-
nerów społecznych, organów administracji publicz-
nej, jednostek badawczo-rozwojowych, a także osób
fizycznych. Uwagi te i opinie zostały przeanalizowa-
ne i w części uwzględnione w projekcie. Projekt uzy-
skał pozytywną rekomendację Zespołu ds. Infra-
struktury, Rozwoju Lokalnego, Polityki Regionalnej
oraz Środowiska Komisji Wspólnej Rządu i Samorzą-
du Terytorialnego.
Oczywiście projekt rzeczonej ustawy wywiera
wpływ na sektor finansów publicznych, w tym budżet
państwa i budżet jednostek samorządu terytorialne-
go. Łączna kwota wydatków do 2016 r. wyniesie
362 mln zł. Na ten cel zostaną pozyskane fundusze
w ramach Programu Operacyjnego „Innowacyjna
gospodarka” w wysokości 240 mln zł, z Narodowego
Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wod-
nej – 60 mln zł, natomiast ze środków budżetu pań-
stwa planuje się finansowanie tych projektów kwotą
w łącznej wysokości 62 mln zł. Przyszłe straty spo-
wodowane powodzią są trudne do oszacowania, jed-
nak mogą one wynosić, oby nie, od kilkuset milionów
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo wodne
Poseł Sprawozdawca Jan Musiał
do kilku lub kilkunastu miliardów złotych w skali
roku. Na przykład powódź w 1997 r. przyniosła stra-
ty w wysokości ok. 12 mld zł, powódź w tym roku,
w 2010 r. wygenerowała szkody o wartości około
13 mld zł. Ciągłe niedofinansowanie ochrony prze-
ciwpowodziowej w Polsce skutkuje powiększającym
się co roku zagrożeniem powodziowym oraz zwięk-
szeniem kwoty niezbędnej do odbudowania i moder-
nizacji infrastruktury. Brakowało także środków na
odpowiednie planowanie. Wymienione wielkości strat
są związane praktycznie jedynie ze stratami w in-
frastrukturze gospodarki wodnej, drogami, mosta-
mi. Statystyki nie uwzględniają strat związanych
z bezpośrednim zagrożeniem życia i mienia obywa-
teli, w zakresie dziedzictwa kulturowego i środowi-
ska. A to właśnie te szkody mogą być minimalizo-
wane przez wprowadzenie właściwego planowania
i zarządzania ryzykiem powodziowym. Kwota zaś
362 mln, wspomniana wcześniej, jest relatywnie
niska, biorąc pod uwagę coroczne sumy wydatkowa-
ne przez budżet państwa na usuwanie skutków po-
wodzi. W wieloletniej perspektywie odpowiednie
planowanie i zarządzanie w zakresie dotyczącym
ochrony przeciwpowodziowej, połączone z adekwat-
ną ilością środków na utrzymanie i modernizację
infrastruktury przeciwpowodziowej, na budowę zbior-
ników retencyjnych oraz utrzymanie i rozwijanie
systemów monitoringu i ostrzeżeń, przyniesie wie-
lomiliardowe korzyści, zwiększając bezpieczeństwo
każdego obywatela narażonego na niebezpieczeń-
stwo powodzi.
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Wobec powyższe-
go, jak również ze względu na fakt, że projektowana
regulacja jest zgodna z prawem Unii Europejskiej,
wnoszę o jej przyjęcie przez Wysoką Izbę. Dziękuję
za uwagę. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję uprzejmie panu posłowi.
Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po-
rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad-
czeń w imieniu klubów i kół.
Otwieram dyskusję.
Proszę o zabranie głosu panią posłankę Ewę Wo-
lak w imieniu klubu Platforma Obywatelska.
Poseł Ewa Wolak:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Celem rządowego
projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo wodne oraz
niektórych innych ustaw jest transpozycja do polskie-
go systemu prawnego dyrektyw Unii Europejskiej
w sprawie oceny ryzyka powodziowego i zarządzania
nim. Ważne jest uzupełnienie transpozycji do prawa
polskiego postanowień ramowej dyrektywy wodnej,
77
a ponadto zweryfikowanie i poprawienie przepisów
obowiązującej ustawy, które dziś utrudniają prawi-
dłowe stosowanie systemu gospodarowania wodami,
w zakresie wprowadzonych zmian.
Obowiązujące aktualnie przepisy w dziale V usta-
wy Prawo wodne: Ochrona przed powodzią oraz su-
szą nie odzwierciedlają w pełni polityki Unii Euro-
pejskiej w dziedzinie zarządzania ryzykiem powo-
dziowym. Konieczne jest zatem wprowadzenie do
ustawy nowych uregulowań w dziedzinie ochrony
przeciwpowodziowej. Wynika to z konieczności trans-
pozycji postanowień dyrektywy powodziowej, która
dąży do zminimalizowania ryzyka oraz właściwego
zarządzania ryzykiem, jakie może stwarzać powódź
dla życia i zdrowia ludzi, środowiska oraz działalno-
ści gospodarczej i dziedzictwa kulturowego. Zobowią-
zania nałożone na państwa członkowskie, wynikają-
ce z dyrektywy powodziowej, polegają na konieczno-
ści opracowania wstępnej oceny ryzyka powodziowe-
go – do końca 2011 r., map zagrożenia powodziowego
i map ryzyka powodziowego – do końca 2013 r., pla-
nów zarządzania ryzykiem powodziowym – do końca
2015 r. Wiąże się to także z zapewnieniem zakrojo-
nych na szeroką skalę konsultacji społecznych nie-
zbędnych w procesie legislacyjnym.
Szanowny Panie Marszałku!
(Poseł Adam Krzyśków: Pani.)
Szanowna Pani Marszałek! Szanowne Panie i Pa-
nowie Posłowie! Zgodnie z dyrektywą powodziową,
dla obszarów, gdzie występuje lub może wystąpić
istotne ryzyko powodzi, zostaną ustalone odpowied-
nie cele zarządzania ryzykiem powodziowym, z na-
ciskiem na ograniczenie potencjalnie negatywnych
konsekwencji powodzi, przy wykorzystaniu, w moż-
liwych przypadkach, nietechnicznych środków ochro-
ny przeciwpowodziowej. Ważnym aspektem dyrekty-
wy powodziowej jest aktywny udział społeczeństwa
oraz przejrzystość postępowania. Państwa członkow-
skie Unii Europejskiej są zobowiązane do publiczne-
go udostępnienia wstępnej oceny ryzyka powodzio-
wego, map zagrożenia i map ryzyka powodziowego
oraz planów zarządzania ryzykiem powodziowym.
Nowelizowane przepisy ustawy Prawo wodne uzupeł-
niają zasady ochrony i uściślają cele środowiskowe
dla części wód. Projekt ustawy dąży do pełnej trans-
pozycji postanowień ramowej dyrektywy wodnej.
Regulacje wprowadzone w treść projektu ustawy
mają na celu uwzględnienie zarzutów Komisji Euro-
pejskiej podniesionych w ramach wszczętego przeciw-
ko Polsce postępowania w sprawie naruszenia ramo-
wej dyrektywy wodnej. A zatem w projekcie ustawy
przewidziano również zmiany dotyczące problematy-
ki pozwoleń wodnoprawnych. Celem tych zmian jest
usprawnienie stosowania prawa w tym zakresie.
W projekcie ustawy znalazły się także przepisy doty-
czące ustanowienia nowej państwowej służby do
spraw bezpieczeństwa budowli piętrzących, która
będzie wykonywała zadania państwa w zakresie nad-
zoru nad stanem technicznym i bezpieczeństwem
budowli piętrzących. Państwową służbę do spraw
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
78 Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo wodne
Poseł Ewa Wolak
bezpieczeństwa budowli piętrzących będzie pełnił
Ośrodek Technicznej Kontroli Zapór Instytutu Me-
teorologii i Gospodarki Wodnej.
Podsumowując, nowe regulacje w dziedzinie usta-
wy przeciwpowodziowej mają na celu zminimalizo-
wanie ryzyka powodziowego i związanych z tym ry-
zykiem szkód w gospodarce narodowej.
W związku z powyższym klub Platformy Obywa-
telskiej wnosi o przyjęcie projektu ustawy o zmianie
ustawy Prawo wodne oraz niektórych innych ustaw.
Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję uprzejmie pani poseł.
Stanowisko klubu Prawo i Sprawiedliwość przed-
stawi pan poseł Jerzy Gosiewski.
Bardzo proszę.
Poseł Jerzy Gosiewski:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pana ministra nie
ma. W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Spra-
wiedliwość mam przyjemność przedstawić stanowi-
sko wobec zawartego w druku nr 3563 sprawozdania
Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych
i Leśnictwa o rządowym projekcie ustawy o zmianie
ustawy Prawo wodne oraz niektórych innych ustaw
(druk nr 3425).
Dotychczasowa ustawa Prawo wodne wymaga
zmian legislacyjnych już od dłuższego czasu. Brak
właściwie obowiązującego prawa, a przede wszyst-
kim jego zła realizacja, w tym niewystarczająca ilość
środków finansowych przeznaczanych od kilku lat
na jego funkcjonowanie – wszystko to spowodowało,
że system ochrony przed powodzią stał się mało efek-
tywny. Konieczność zmiany ustawy Prawo wodne
wynika również z konieczności dokonania transpo-
zycji postanowień dyrektywy powodziowej, której
wdrażanie powinno odbywać się w trzech etapach.
W pierwszym etapie, do grudnia 2011 r., należy do-
konać wstępnej oceny ryzyka powodziowego, a w dru-
gim, do grudnia 2013 r., winno się sporządzić mapy
zagrożenia i ryzyka powodziowego. W trzecim etapie,
do grudnia 2015 r., na podstawie tych map powinno
sporządzić się plany zarządzania ryzykiem powodzio-
wym. Omawiany rządowy projekt ustawy od począt-
ku jest chaotyczny, mało spójny, a przede wszystkim
spóźniony, mimo że transponowana tu tzw. dyrek-
tywa powodziowa 2007/60/WE została przyjęta już
trzy lata temu. Pierwotny projekt ustawy zakładał, że
wstępną ocenę ryzyka powodziowego oraz plany za-
rządzania ryzykiem powodziowym przygotuje prezes
Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej, a mapy za-
grożenia powodziowego sporządzą dyrektorzy regio-
nalnych zarządów gospodarki wodnej. W pierwotnym
projekcie w art. 88f ust. 1 autorzy zmienianej ustawy
proponowali, że mapy zagrożenia powodziowego oraz
mapy ryzyka powodziowego w regionie wodnym
przygotują dyrektorzy regionalnych zarządów gospo-
darki wodnej. W pierwotnym projekcie w art. 8.1.
dookreśla się termin wykonania tych map na 22 grud-
nia 2013 r.
W omawianym dziś sprawozdaniu komisji do tej
ustawy, w zmienianym art. 88f proponuje się zgoła
odmienne rozwiązanie, a mianowicie, że mapy zagro-
żenia powodziowego oraz mapy ryzyka powodziowe-
go sporządzać ma prezes Krajowego Zarządu Gospo-
darki Wodnej. Skąd ta zmiana? Kto za tym stoi?
Dlaczego nastąpił zwrot w propozycjach rządowych
w wykonaniu tego obowiązku? Wątpliwości co do pro-
jektu ustawy znajdującego się w sprawozdaniu komi-
sji budzą również proponowane odległe terminy pla-
nowanych działań, zawarte w art. 10 i 11. Wątpliwo-
ści te dotyczą m.in. bardzo odległych terminów, bo
aż do listopada 2021 r. Wynikający z dyrektywy po-
wodziowej obowiązkowy termin zakończenia trzecie-
go etapu, czyli sporządzania planów zarządzania
ryzykiem powodziowym, to grudzień 2015 r.
Projekt zawarty w sprawozdaniu w stosunku do
pierwotnego przedłuża o kolejne 2 lata termin, w któ-
rym dyrektorzy regionalni winni dokonać przeglądu
oraz – w razie potrzeby – pierwszej aktualizacji pla-
nów zarządzania ryzykiem powodziowym regionów
wodnych. Czy aktualizacja tych planów nie powinna
być dokonywana na bieżąco, w razie zaistniałej po-
trzeby?
Kolejny problem dotyczy tego, że w trakcie prac
podkomisji i komisji zgłaszano konieczność zmiany
art. 170 w celu zapewnienia spółkom wodnym moż-
liwości egzekucji administracyjnej składek i świad-
czeń na rzecz spółki przewidzianej w art. 170. Sprawa
ta dotychczas nie została w pełni rozstrzygnięta. Dla-
tego też w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo
i Sprawiedliwość składam poprawkę, w której propo-
nujemy uzupełnienie art. 170 o ust. 2a, w którym
wprowadzamy możliwość wydawania przez starostę
decyzji w tej sprawie na wniosek spółki wodnej. Roz-
wiązanie tego problemu i wyjaśnienie zgłoszonych
przeze mnie wątpliwości będzie decydowało o tym,
czy poprzemy przedstawiony projekt ustawy.
Pani marszałek, przekazuję tekst poprawki, pro-
szę bardzo.
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję uprzejmie panu posłowi.
Poseł Jerzy Gosiewski:
Ja również bardzo dziękuję. (Oklaski)
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo wodne
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
W imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej
głos zabierze pan poseł…
(Głos z sali: Może na końcu.)
Proszę pana posła Adama Krzyśków o zabranie
głosu w imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Lu-
dowego.
Poseł Adam Krzyśków:
Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie!
Pragnę przedstawić stanowisko klubu Polskiego
Stronnictwa Ludowego w sprawie rządowego projek-
tu ustawy o zmianie ustawy Prawo wodne oraz nie-
których innych ustaw, zawartego w druku nr 3425,
przedstawionego w sprawozdaniu Komisji Ochrony
Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia
28 października br.
Wysoki Sejmie! Zarządzanie zasobami wodnymi
w Polsce spoczywa na ministrze środowiska. Roz-
poczęta przed kilku laty reforma zarządzania wo-
dami doprowadziła do powstania specjalistycznej
służby – zarządów gospodarki wodnej. Jednocześnie
obserwowaliśmy pewne wyhamowanie prac związa-
nych z powołaniem zarządów dorzeczy i z wyposa-
żaniem tej służby w dodatkowe kompetencje. Po-
trzebą chwili wynikającą z powtarzających się nie-
stety powodzi oraz konieczności wprowadzenia
w życie zapisów dyrektywy powodziowej i uzupeł-
nienia zapisów związanych z ramową dyrektywą
wodną stało się wprowadzenie nowych regulacji
w polskim Prawie wodnym.
Dyrektywa powodziowa ma na celu zminimalizo-
wanie ryzyka oraz właściwe zarządzanie ryzykiem,
jakie powódź może stwarzać dla życia i zdrowia ludzi,
środowiska, działalności gospodarczej i dziedzictwa
kulturowego. Aby zrealizować te cele, Krajowy Za-
rząd Gospodarki Wodnej został zobowiązany do opra-
cowania wstępnej oceny ryzyka powodziowego, spo-
rządzenia map zagrożenia powodziowego i map ry-
zyka powodziowego. Szacuje się, że sporządzenie
planów będzie kosztować około 300 mln zł. W tym
momencie należy się zastanowić, czy Krajowy Zarząd
Gospodarki Wodnej ma potencjał wykonawczy do przy-
gotowania tych dokumentów, czy będzie zlecał ich
opracowanie firmom zewnętrznym. Ważne jest, aby
osiągnięto cele zawarte w tych planach, żeby one
były dokumentami potrzebnymi, wprowadzanymi
w życie, a nie kolejnymi półkownikami, żeby nie było
tak, że odfajkowano problem, bo sporządzono plany,
ale nic z tego nie wynika. Dokumenty, o których
mowa, mogą i powinny być przedmiotem szerokiej
dyskusji zainteresowanych środowisk, jeśli chodzi
o sposób zabezpieczenia przed ryzykiem powodzi.
Czy zakazać budowania na terenach zalewowych, czy
też kontynuować budowę dużych, drogich obiektów
hydrotechnicznych, które mają regulować wodę? To
właśnie zmiana filozofii, podejścia do gospodarki
79
wodnej kładąca nacisk na jakość wody jest podstawą
wdrożenia ramowej dyrektywy wodnej.
Projekt doprecyzowuje katalog zadań spoczywa-
jących na Krajowym Zarządzie Gospodarki Wodnej.
Należy mieć nadzieję, że oprócz tego katalogu zadań
zabezpieczone zostaną również środki finansowe na
ich realizację. Ważne jest, aby pamiętać, że ramowa
dyrektywa wodna wskazuje, że celem nadrzędnym
jest jakość wody jako dobra służącego ludziom i że
oprócz szkód powodziowych występują coraz częściej
zjawiska niedoboru wody. Stąd konieczność ochrony
przed suszą, co jest zadaniem organów administracji
rządowej i samorządowej, ale często na poziomie pod-
stawowym jest to zadanie realizowane przez spółki
wodne grupujące właścicieli gruntów zainteresowa-
nych wspólnym gospodarowaniem zasobami wodny-
mi. Dobrze się stało, że w projekcie znalazł się zapis
o możliwości dofinansowywania spółek wodnych z bu-
dżetów samorządów. Żałujemy jednak, że nie udało
się znaleźć rozwiązania prawnego co do egzekucji
obowiązków wnoszenia opłat na rzecz spółki wodnej,
bo skoro każdy przystępujący będzie robił coś dobro-
wolnie, to jak to wyegzekwować. Okazuje się, że rze-
czy najprostsze najtrudniej jest zapisać, a jeszcze
trudniej wyegzekwować.
Podsumowując, należy stwierdzić, że proponowa-
ne zmiany w Prawie wodnym zasługują na uznanie,
dlatego posłowie Polskiego Stronnictwa Ludowego
będą głosować za ich przyjęciem. Dziękuję uprzejmie.
(Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję panu posłowi.
Pan poseł Henryk Milcarz zabierze głos w imieniu
klubu Sojusz Lewicy Demokratycznej.
Bardzo proszę, panie pośle.
Poseł Henryk Milcarz:
Dziękuję bardzo.
Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze!
Wysoka Izbo! Przypadł mi w udziale zaszczyt przed-
stawienia stanowiska Klubu Poselskiego Sojuszu
Lewicy Demokratycznej wobec sprawozdania ko-
misji o projekcie ustawy o zmianie ustawy Prawo
wodne oraz niektórych innych ustaw, druki nr 3425
i 3563.
Wysoka Izbo! Autor niezwykłego „Małego Księ-
cia” wypowiedział piękną apostrofę: „Wodo, (…) je-
steś samym życiem”. Czy można wyrazić to lepiej?
W starożytności jeden z wielkich mędrców jońskich
stwierdził, że woda jest praprzyczyną wszelkiego
bytu. My, ludzie współcześnie żyjący, często traktu-
jemy to jako banał, jako starą oczywistą prawdę, ale
czy doceniamy na co dzień wartość wody?
Patrząc od strony prawnej, to przepisy ustawy
Prawo wodne definiują zasadę ochrony wód i wyzna-
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
80 Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo wodne
Poseł Henryk Milcarz
czają cele środowiskowe dla części wód. Realizując
przepisy, należy mieć na uwadze to, aby wody nada-
wały się w szczególności do zaopatrzenia ludności
w wodę przeznaczoną do spożycia, do rekreacji oraz
uprawiania sportów wodnych, zapewniły bytowanie
rybom i innym organizmom wodnym w warunkach
naturalnych.
Obowiązujący na gruncie aktualnej ustawy Pra-
wo wodne system planowania i zarządzania zasoba-
mi wodnymi jest nieprecyzyjny. Istnieje między in-
nymi konieczność uszczegółowienia celów środowi-
skowych dla poszczególnych części wód powierzch-
niowych, podziemnych i obszarów chronionych oraz
uściślenia kwestii związanych z odstępstwami od ich
realizacji. Należy doprecyzować informacje związane
z określeniem działań podstawowych i uzupełniają-
cych, zmierzających do osiągnięcia wymienionych
celów. Zgodnie z ramową dyrektywą wodną urucho-
mienie działań, które będą znajdować się w progra-
mie wodno-środowiskowym kraju, powinno nastąpić
do 22 grudnia 2012 r.
Wysoka Izbo! Wprowadzone w treści projektu
ustawy zmiany mają na celu uwzględnienie zarzutów
Komisji Europejskiej podniesionych w ramach wsz-
czętego przeciwko Polsce postępowania w sprawie
o naruszenie przepisów ramowej dyrektywy wodnej.
Ponadto w projekcie ustawy zaproponowano usunię-
cie drobnych luk z transpozycji, nawet jeżeli nie zo-
stały one jeszcze wyraźnie wskazane przez Komisję.
Istnieje bowiem ryzyko, że mogą one w przyszłości
być przedmiotem kolejnych zarzutów. Dodatkowo
w trakcie procesu konsultacji społecznych dotyczą-
cych projektu ustawy zostały zgłoszone uwagi zbież-
ne z zarzutami Komisji Europejskiej w kwestii do-
precyzowania przepisów odnoszących się do celów
środowiskowych – art. 38 ustawy Prawo wodne.
Z punktu widzenia zgodności prawa krajowego z pra-
wem Unii Europejskiej konieczne jest także wprowa-
dzenie do ustawy Prawo wodne zasady zwrotu kosz-
tów usług wodnych, uwzględniającej koszty środowi-
skowe i zasobowe w gospodarowaniu wodami, o któ-
rych mowa w art. 9 ramowej dyrektywy wodnej.
Zasada ta nie oznacza wprowadzania nowego rodza-
ju opłat bądź danin, ale konieczność uwzględniania
kosztów środowiskowych i zasobowych w analizach
ekonomicznych, zgodnie z zasadami: zanieczyszcza-
jący płaci i użytkownik płaci.
Użytkownicy wód są obowiązani do ponoszenia
kosztów korzystania z zasobów wodnych poprzez
uiszczanie opłat za pobór wód i zrzut ładunków za-
nieczyszczeń na podstawie stawek opłat ustalanych
przez Radę Ministrów, przyczyniając się w ten sposób
do realizacji postanowień art. 9 ramowej dyrektywy
wodnej. Zatem zasada zwrotu kosztów usług wod-
nych w Polsce funkcjonuje już od lat, natomiast wpro-
wadzenie proponowanych bezpośrednich uregulowań
do ustawy Prawo wodne wynika z konieczności
transpozycji wszystkich postanowień ramowej dyrek-
tywy wodnej do prawodawstwa krajowego. Zasadę tę
proponuje się wprowadzić do ustawy w postaci art. 1
ust. 5.
Wysoka Izbo! Ramowa dyrektywa wodna wprowa-
dza ciągły sześcioletni cykl planowania gospodarowa-
nia wodami. Przygotowywanie edycji kolejnych planów
gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy jest
poprzedzane analizami skutków oddziaływań, wynika-
jących z ustaleń poprzednich planów, jak również wpro-
wadzaniem nowych elementów. (Dzwonek) Pominę pe-
wien fragment wypowiedzi i – pozwoli pani marszałek
– zwrócę uwagę na dość istotną rzecz.
W trakcie analizy projektu rodzą się pytania na-
tury legislacyjnej i merytorycznej, dotyczące art. 88q
ust. 1 oraz art. 88t ust. 1, dających władztwo podej-
mowania decyzji w czasie klęsk żywiołowych rejono-
wym zarządom gospodarki wodnej. Szanowni pań-
stwo, rodzi to szereg problemów. Gdyby ten projekt
był realizowany, to nakładałby na firmy wodociągo-
we obowiązek budowania urządzeń, które pozwala-
łyby gromadzić nadwyżki wody w przypadku powo-
dzi. Nade wszystko w przypadku suszy istniałaby
groźba zakazu podawania wody firmom komunal-
nym. A tymczasem w Polsce górnictwo i energetyka
są największymi poborcami wody, a dopiero w dalszej
kolejności są firmy komunalne.
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję uprzejmie, panie pośle.
Poseł Henryk Milcarz:
Ten problem można by w mojej ocenie rozwiązać
bardzo łatwo, zapisując, w jakich celach korzystanie
z wód należy ograniczać w pierwszej kolejności.
Generalnie projekt wychodzi naprzeciw oczekiwa-
niom i dlatego Klub Poselski Sojusz Lewicy Demo-
kratycznej będzie głosował za jego przyjęciem. Dzię-
kuję za uwagę. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję panu posłowi.
Na tym zakończyliśmy oświadczenia w imieniu
klubów.
Przechodzimy do zadawania pytań.
Zapisało się 10 pań i panów posłów.
Czy ktoś jeszcze chce się zapisać do zadania py-
tania?
Nie widzę.
Zamykam listę.
Czas na zadanie pytania to 1 minuta.
Poseł Jerzy Gosiewski z klubu Prawo i Sprawie-
dliwość ma głos jako pierwszy.
Bardzo proszę.
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo wodne
Poseł Jerzy Gosiewski:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
W pierwotnym projekcie autorzy zmienionej ustawy
Prawo wodne proponowali, żeby mapy zagrożenia
powodziowego oraz mapy ryzyka powodziowego
w regionie wodnym przygotowywali dyrektorzy re-
gionalnych zarządów gospodarki wodnej. W omawia-
nym dziś sprawozdaniu komisji dotyczącym projektu
ustawy proponuje się, żeby mapy zagrożenia powo-
dziowego oraz mapy ryzyka powodziowego sporzą-
dzał prezes Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej.
Panie ministrze, mam dwa krótkie pytania. Czy rząd
popiera tę zmianę? Drugie pytanie: Jakie są przewi-
dywane koszty sporządzenia map ryzyka powodzio-
wego przez prezesa Krajowego Zarządu Gospodarki
Wodnej w stosunku do planowanych kosztów, jakie
ponieśliby dyrektorzy regionalnych zarządów gospo-
darki wodnej? Bardzo dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję panu posłowi.
Głos ma pan poseł Zenon Durka, Platforma
Obywatelska.
Pani posłanka Ewa Wolak, Platforma Obywa-
telska.
Bardzo proszę, pani poseł.
Poseł Ewa Wolak:
Pani Marszałek! Mam pytanie do pana ministra.
Proszę o przedstawienie szacunkowych kosztów po-
szczególnych działań związanych z wdrożeniem dy-
rektywy powodziowej w latach 2011–2016. Drugie
pytanie: Czy ze względu na nałożenie – przez wpro-
wadzenie zmian ustawy Prawo wodne – nowych obo-
wiązków na Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej,
regionalne zarządy gospodarki wodnej oraz państwo-
wą służbę hydrologiczno-meteorologiczną zaplano-
wano pozyskanie czy też zwiększenie środków finan-
sowych przeznaczonych na zmiany organizacyjne,
kadrowe i nowe zadania? Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję uprzejmie, pani poseł.
Głos ma pani posłanka Mirosława Masłowska,
Prawo i Sprawiedliwość.
Bardzo proszę, pani poseł.
Poseł Mirosława Masłowska:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Celem dzisiejszego projektu ustawy jest transpozycja
do polskiego systemu prawnego postanowień dyrek-
81
tywy 2007/62 Parlamentu Europejskiego i Rady
w sprawie oceny ryzyka powodziowego i zarządzania
nim, zwanej dyrektywą powodziową.
Wprowadzenie tych postanowień dwa lata temu
lub chociaż rok temu być może złagodziłoby tragicz-
ne skutki tegorocznej powodzi. O szybsze wprowa-
dzenie tych przepisów wielokrotnie postulowało Pra-
wo i Sprawiedliwość. Czy nie było to działanie kon-
struktywnej opozycji? Ta ustawa była wielokrotnie
zmieniana i teraz jest niespójna z terminami reali-
zacji i bardzo odległymi terminami przeglądu, ewen-
tualnej aktualizacji mapy ryzyka powodziowego do
2021 r. Czy prezes Krajowego Zarządu Gospodarki
Wodnej powinien dokonywać przeglądów dużo wcze-
śniej, na przykład już po roku realizacji planu mapy
zagrożenia powodziowego? Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję uprzejmie, pani poseł.
Pytanie zada pan poseł Mirosław Sekuła, Platfor-
ma Obywatelska.
Bardzo proszę.
Poseł Mirosław Sekuła:
Dziękuję.
Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panie Pośle
Sprawozdawco! Nowelizacja jest obszerna, ma dwa-
dzieścia kilka artykułów, a 66 zmian jest w art. 1.
W czasie powodzi ujawniły się znaczące problemy
dotyczące tego, kto jest odpowiedzialny za utrzyma-
nie wałów przeciwpowodziowych, kto jest odpowie-
dzialny za stan zabezpieczeń przeciwpowodziowych.
Nowelizacja przewiduje w zmianie 25. w art. 1 nowy
dział Va: Ochrona przed powodzią, gdzie w nowym
art. 88a jest zapisane, że ochrona przed powodzią jest
zadaniem organów administracji rządowej i samorzą-
dowej. Dalej jest to rozpisane. Czy pana zdaniem na-
prawi to sytuację tak, że nie będzie sporów o to, kto
jest odpowiedzialny za stan wałów przeciwpowodzio-
wych i zabezpieczenie powodziowe? Czy obszary wod-
ne nie będą, w cudzysłowie, niczyje, tak jak to było
do tej pory? Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję panu posłowi.
Głos ma pan poseł Zbigniew Chmielowiec, Prawo
i Sprawiedliwość.
Poseł Zbigniew Chmielowiec:
Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wy-
soka Izbo! W trakcie prac legislacyjnych krajowy
zarząd spółek wodnych zgłaszał problem egzekucji
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
82 Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo wodne
Poseł Zbigniew Chmielowiec
składek i świadczeń na rzecz tych spółek, przewidzia-
nych w art. 170. Obowiązujące przepisy nie są wy-
starczające, jeśli chodzi o skuteczną egzekucję admi-
nistracyjną, ponieważ dotychczasowa praktyka sto-
sowania tych przepisów przez urzędy skarbowe pole-
ga na wstrzymywaniu egzekwowania tytułów wyko-
nawczych związanych z nieuiszczaniem składek
przez członków spółki wodnej. Zgodnie ze stanowi-
skiem tych organów, a także Ministerstwa Finansów
przekazywanie do egzekucji administracyjnej należ-
ności nie jest wystarczającą podstawą do wszczęcia
i prowadzenia egzekucji administracyjnej. Szanowny
panie ministrze, czy nie byłoby wskazane wprowa-
dzenie dodatkowego zapisu, który umożliwiałby sta-
roście wydawanie decyzji o zobowiązaniu członka
spółki do wnoszenia przewidzianych w statucie skła-
dek na rzecz spółki? Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję panu posłowi.
Pan poseł Henryk Milcarz, Sojusz Lewicy Demo-
kratycznej.
Poseł Henryk Milcarz:
Dziękuję bardzo.
Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wy-
soka Izbo! Mam pytanie do pana ministra. Panie
ministrze, czy znane są panu opinie i stanowiska
Towarzystwa Przyjaciół Rzek Iny i Gowienicy,
a nade wszystko czy znane są panu uwagi autorskie
co do propozycji noweli Prawa wodnego (druk sej-
mowy nr 3425) pana dr. Romana Żurka, gdzie pan
doktor proponuje pewne zmiany, opierając się na
doświadczeniach takich krajów, jak: Kanada, USA
i Francja. Mam świadomość, jaka jest różnica mię-
dzy Polską a tymi krajami, ale chciałbym wiedzieć,
po pierwsze, czy państwo znacie te propozycje, po
drugie, jaki jest państwa stosunek do nich. Dzięku-
ję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję uprzejmie panu posłowi.
Głos ma pan poseł Henryk Kowalczyk, Prawo
i Sprawiedliwość.
Bardzo proszę.
Poseł Henryk Kowalczyk:
Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
Chciałbym zabrać głos w sprawie sytuacji spółek
wodnych, bo jest to jak gdyby pierwszy etap gospo-
darowania wodami. Sytuacja spółek wodnych i stan
urządzeń melioracji szczegółowych, zwłaszcza teraz
po okresie powodzi i podtopień, przedstawiają się
dramatycznie. W tej chwili większość spółek wod-
nych praktycznie nie jest w stanie zapewnić napraw
w 20% czy w 10%. Na to jeszcze nakłada się problem
z płaceniem składek, bo rolnicy oczekują tych na-
praw. Jeśli chodzi o tę ustawę, został zaproponowany
pewien element wspomagający spółki wodne, czyli
możliwość dofinansowania spółek wodnych przez sa-
morządy. Została złożona przez klub także druga
poprawka, dotycząca możliwości ściągalności tych
składek, ale ja chciałbym zwrócić uwagę na jeszcze
jedną rzecz. (Dzwonek)
Spółki wodne są dotowane dotacją celową z budże-
tu państwa, tylko że kwota tej dotacji w wysokości
3800 tys. zł na rok 2011, jaka została zaproponowana,
jest kwotą żenująco śmieszną – to jest 1,5 tys. na jedną
spółkę wodną. Nawet dokumentów nie opłaci się wy-
pełniać po to, żeby po takie pieniądze sięgnąć. Jeśli
chcemy realnie myśleć o jakimkolwiek gospodarowa-
niu wodami, to ta kwota musi ulec radykalnemu
zwiększeniu. Jeśli ta kwota radykalnie się nie zwięk-
szy, to wszystko, co będziemy w tym zakresie robili,
będzie tylko czystym oszustwem.
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję.
Poseł Henryk Kowalczyk:
Jeszcze raz apeluję do pana ministra o złożenie
autopoprawki do budżetu w sprawie zwiększenia do-
tacji dla spółek wodnych. Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję panu posłowi.
Głos ma pan poseł Romuald Ajchler.
Bardzo proszę.
(Poseł Romuald Ajchler: Jeszcze poseł Rzymełka.)
A, jest pan poseł Rzymełka. Skoro dopiero wszedł
na salę, zada pytanie po panu.
(Poseł Romuald Ajchler: Dobrze.)
Bardzo proszę, panie pośle.
Poseł Romuald Ajchler:
Dziękuję bardzo.
Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
Panie ministrze, tak jak się obserwuje, to w planach
produkcji ustaw jesteśmy bardzo dobrzy. I nie mam
żadnych wątpliwości co do tego, że opracowanie pla-
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo wodne
Poseł Romuald Ajchler
nów nastąpi i te 300 mln wydamy – usłyszałem
w dyskusji, iż tyle będzie kosztowało opracowanie
planu łącznie z mapą ryzyka przeciwpowodziowego
itd. Panie ministrze, nie chodzi jednak głównie o plan
– bo za planami powinien iść projekt inwestycyjny,
który będzie konsumował opracowanie zamierzeń,
jakie chcecie realizować, bo planami przecież nie bę-
dziemy przeciwdziałać powodzi – ale o regulacje
zbiorników. Dzisiaj wiemy, kto jest odpowiedzialny
za (Dzwonek) budowę wałów itd. Przecież powódź to
nie tylko wały, to także generalne zaniechanie regu-
lacji rzek bądź dna rzek czy odmulanie tych rzek.
Jakie pójdą na to środki? Jakie w tych planach, o któ-
rych tutaj pan mówi, przewidujecie środki na to, aby
autentycznie zmniejszyć ryzyko powodziowe?
Chodzi także o jedną, całkowicie zaniedbaną kwe-
stię…
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję serdecznie.
Poseł Romuald Ajchler:
Już kończę, pani marszałek.
…mianowicie o kwestię regulacji podstawowych
urządzeń melioracyjnych. Przecież środki, które
przekazuje się z budżetu państwa, mówił na ten te-
mat pan poseł Kowalczyk, są żenująco niskie. Za to
faktycznie niewiele można zrobić, biorąc pod uwagę
nawet składki rolników. Co z tymi sprawami?
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję.
Poseł Romuald Ajchler:
To ma potem też ogromny wpływ na skutki, z ja-
kimi się spotykamy, jeśli chodzi o powódź. Dziękuję.
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Głos ma pan poseł Jan Rzymełka, Platforma Oby-
watelska.
Bardzo proszę.
Poseł Jan Rzymełka:
Dziękuję bardzo, pani marszałek.
Ta ustawa rzeczywiście jest bardzo ważna ze
względu na to, że jest elementem całego pakietu an-
83
typowodziowego, i myślę, iż damy sobie radę z tymi
wszystkimi poprawkami.
Natomiast chciałbym zapytać pana ministra, czy
w resorcie dokonano analizy finansowej, która wyni-
ka z tych projektów, i analizy finansowej dotyczącej
kosztów likwidowania skutków poprzednich powo-
dzi. Chodzi o to, aby bardzo wyraźnie pokazać, że
opłaca się zainwestować z budżetu, a nie później wy-
dawać pieniądze z funduszy kryzysowych lub popo-
wodziowych. Prawie każdy gospodarz wie, iż lepiej
zainwestować czy nawet – jeżeli okazuje się, że po-
wódź powtarza się wielokrotnie w obrębie delty wiel-
kich rzek – opłaca się znaleźć pieniądze na to, aby
gospodarstwa, które są trwale w obszarach wielkiego
ryzyka, spróbować przenieść na obszary wyższe.
I warto wydać wcześniej pieniądze na zakup działki
i na pomoc, (Dzwonek) aniżeli później wydawać pie-
niądze pomocowe. Panie ministrze, czy dokonano
takiego szacunku poprzednich powodzi, czy możemy
to zrobić? Byłoby to bardzo cenne dla Polski. Dzięku-
ję. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję panu posłowi.
Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer-
pana.
O zabranie głosu poproszę podsekretarza stanu
w Ministerstwie Środowiska pana Bernarda Błasz-
czyka.
Bardzo proszę, panie ministrze.
Podsekretarz Stanu
w Ministerstwie Środowiska
Bernard Błaszczyk:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Zanim przejdę do
pytań, które zostały tu zadane, chcę się odnieść do
spraw o trochę szerszym kontekście, a co za tym
idzie, będziemy mogli mówić już o pewnych rozwią-
zaniach i działaniach, które są podejmowane w kwe-
stii ochrony, krótko mówiąc, przeciwpowodziowej
kraju i szeregu innych spraw.
Celem rządowego projektu było przede wszystkim
to, by Prawo wodne transponowało do polskiego sys-
temu prawnego postanowienia dyrektywy, wszystko
to, co dotyczy również ryzyka powodziowego. Uzu-
pełnieniem są również ramy wspólnotowe, które chcie-
liśmy zaprezentować i które przedstawiamy w zakre-
sie polityki wodnej, transpozycje do polskiego syste-
mu prawa postanowień dyrektywy Parlamentu Eu-
ropejskiego czy zweryfikowanie i poprawianie danych
dotyczących tych przepisów. Cieszę się bardzo z pod-
jętych prac i tak szybkiego działania ze strony Sejmu.
Dziękuję bardzo. Mam nadzieję, że moja informacja
również będzie uzupełnieniem całości spraw dotyczą-
cych działań legislacyjnych.
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
84 Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo wodne
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Środowiska Bernard Błaszczyk
Szanowni państwo, przedstawiając w ustawie Pra-
wo wodne opracowania… Pytanie o prezesa Krajo-
wego Zarządu Gospodarki Wodnej, plany ochrony
przeciwpowodziowej, o to, skąd się to wzięło. W re-
gionalnych zarządach gospodarki wodnej nie ma pie-
niędzy na systemy informatyczne i w ogóle ich nie
było. Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej, konkret-
nie projekt dotyczący informatycznego systemu
ochrony kraju, to jest kwota ok. 300 mln zł, projekt
będzie realizowany dla całego kraju, a nie tylko
w poszczególnym regionie czy dla regionalnego za-
rządu. Nic się nie kryje, panie pośle, pod zmianą,
jaka nastąpiła. Zgodnie z zapisami ISOK, tego sys-
temu informatycznego, jest on instytucją, która bę-
dzie to realizowała.
Oczywiście na potrzeby wykonywania poszczegól-
nych planów ochrony przeciwpowodziowej czy regio-
nu wodnego muszą być opracowane studia, czyli mu-
szą zostać wskazane obszary wymagające ochrony
przed zalaniem z uwagi na ich zagospodarowanie,
wartość gospodarczą, kulturową, obszary, które słu-
żą również przepuszczaniu wód powodziowych, zwa-
ne obszarami bezpośredniego zagrożenia powodzią,
obszarami potencjalnego zagrożenia powodziowego.
Tu jest od razu odpowiedź odnośnie do terminu.
Terminy, tak jak zgłaszała to pani posłanka Masłow-
ska, są terminami wynikającymi z dyrektyw. To nie
jest z naszej strony ani wymysł, ani niespełnianie
wymogów. Wręcz przeciwnie, jest to wykonywanie
dyrektywy unijnej, która narzuca nam te terminy.
Jeżeli chodzi o sprawy związane z projektem no-
welizacji – zamiast planu ochrony przeciwpowodzio-
wej dla obszaru kraju sporządzane będą plany zarzą-
dzania ryzykiem powodziowym dla poszczególnych
obszarów dorzeczy. Te plany, jak zakładamy, powsta-
ną do 22 grudnia 2015 r. To będą kompleksowe do-
kumenty obejmujące wszystkie aspekty ryzyka po-
wodziowego. Oczywiście to opracowanie musi być
w pierwszej kolejności oparte o wykonane wcześniej
mapy zagrożenia powodziowego czy ryzyka powo-
dziowego. W planach również zostaną uwzględnione
w szczególności: zapobieganie, ochrona i przygotowa-
nie do wezbrania, w tym prognozowanie powodzi
i system wczesnego ostrzegania. Plany zarządzania
ryzykiem powodziowym powinny również obejmować
działania na rzecz zrównoważonego zagospodarowa-
nia przestrzennego kraju. Chodzi o skuteczniejszą
retencję wód, kontrolowanie zalewania niektórych
obszarów w przypadku wystąpienia powodzi.
Sprawy dotyczące spółek. Spółki wodne istotnie
żyją z własnych pieniędzy, tak to trzeba określić.
Stąd pytanie posła Ajchlera było postawione trochę
w innym kontekście.
Co do poprawki zgłoszonej przez pana posła Go-
siewskiego – jutro w komisji, która będzie jeszcze
rozpatrywała dzisiejsze wnioski, tę sprawę szczegó-
łowo omówimy. Po naszych rozmowach z Minister-
stwem Finansów jest nadzieja na wprowadzenie tych
zmian. Dziękuję za te propozycje, za takie mocne po-
stawienie tych spraw.
Jeżeli chodzi o sprawy dotyczące zabezpieczenia
w wieloletnim planie finansowym państwa, to istot-
nie jest tu kwota 360 mln. Przede wszystkim mini-
ster rolnictwa i rozwoju wsi przeznaczy na utrzyma-
nie urządzeń melioracji wodnych podstawowych dla
potrzeb rolnictwa kwotę prawie 300 mln zł. Jest rów-
nież przewidziane na te lata dofinansowanie spółek
wodnych w kwocie 60 mln zł.
Oczywiście byłoby pewnym truizmem powtarza-
nie tego, że nam brakuje pieniędzy. Kiedy Wysoki
Sejm uchwala budżet, również zdajemy sobie sprawę,
że środki te często są środkami niewystarczającymi.
Możemy to spokojnie powiedzieć, gdyż istotnie w wie-
lu sprawach było to podnoszone przez państwa po-
słów, niemniej mamy taką, a nie inną sytuację bu-
dżetową i strategię. Przykładowo regionalne zarządy
gospodarki wodnej dysponują wartością, szacunko-
wo, 23 600 mln zł. Gdybyśmy przyjęli, że na realiza-
cję zadań gospodarki wodnej, prawidłowe utrzymanie
tego majątku potrzebujemy 2–3% wartości obiektów,
to jest to kwota rzędu 400–700 mln zł. Tak że zdaje-
my sobie z tego sprawę – program Odra, zadania
w zakresie usuwania skutków powodzi i budowy no-
wej infrastruktury przeciwpowodziowej, budowa i mo-
dernizacja całego systemu osłony hydrometeorolo-
gicznej kraju, finansowanie z kredytów zagranicz-
nych, przez instytucje bankowe. To również są te
części, które są w pełnym zakresie finansowane
z budżetu państwa, z części 22: Gospodarka wodna.
Oczywiście też służby państwowe finansowane
w formie dotacji celowych budżetu państwa, bilanso-
wanych w części 22 – ta kwota, o której mówiłem.
Państwo mają również projekt budżetu, mogą spokoj-
nie to skonfrontować. Są to środki jeszcze nie w peł-
ni wystarczające.
Sprawa zgłaszana przez pana posła Rzymełkę,
dotycząca wysokości strat spowodowanych wszystki-
mi powodziami czy usuwiskami. Straty po tegorocz-
nych powodziach w infrastrukturze jednostek samo-
rządu terytorialnego oszacowane zostały na kwotę
4,4 mld zł. W trakcie powodzi zniszczonych zostało
prawie 11 tys. km dróg – szacunkowe straty to 2,5 mld zł,
1625 mostów – straty są wstępnie szacowane na ok.
505 mln zł, są również straty w zakresie sieci kana-
lizacji sanitarnej – ok. 118 mln zł, dalej, 879 szkół
podstawowych, gimnazjów, szkół średnich i innych
placówek oświatowo-wychowawczych, których straty
określono na 62,8 mln zł. Na odbudowę zniszczonej
infrastruktury komunalnej gmin wiejskich, miej-
skich i miast na prawach powiatu minister spraw
wewnętrznych i administracji w 2010 r. z rezerwy
celowej budżetu państwa przekazał w formie promes
środki finansowe w wysokości ponad 700 mln zł. Re-
gionalne zarządy gospodarki wodnej otrzymają po-
nad 90 mln ze środków rezerwy celowej Ministerstwa
Spraw Wewnętrznych i Administracji. Jeżeli te wiel-
kości przenieślibyśmy na działania, co, rozumiem,
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo wodne
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Środowiska Bernard Błaszczyk
pan poseł Rzymełka postulował – cóż, oczywiście za-
wsze lepiej jest zapobiegać niż później usuwać znisz-
czenia i zabezpieczenia po powodzi.
Wydaje się również, że podejmujemy właściwe
działania. Celem rządowego projektu ustawy Prawo
wodne jest bezpośrednie zabezpieczenie przed tym
zjawiskiem, bo powódź jest kataklizmem, przed któ-
rym bardzo trudno się bronić – energia wodna nie-
ubłaganie wykorzysta każdy błąd podczas budowy
zabezpieczeń technicznych. Jednocześnie by uzyskać
właściwy efekt, musimy jeszcze wiele w tym zakresie
podjąć. I myślę, że przedstawione tu działania rów-
nież wychodzą temu naprzeciw. Chodzi o wdrożenie
dyrektywy wodnej i uregulowanie spraw związanych
z definicją jednolitego systemu, z częściami wód
– wody powierzchniowe, podziemne – czy obszarami
chronionymi, a także o termin, w którym cele powin-
ny być osiągnięte, czy uregulowanie problematyki
związanej z odstępstwami. Te wszystkie sprawy ta
ustawa zabezpiecza. I dlatego myślę, że będzie to wła-
ściwe zabezpieczenie na przyszłość, biorąc pod uwagę
to, co realizujemy w tej chwili, szczególnie po klęsce
powodzi, jaka nastąpiła.
Tyle z mojej strony. Aha, jeszcze była jedna spra-
wa, nie wiem, czy to już bezpośrednio pan poseł spra-
wozdawca... Podział jest dość czytelny. Wojewódzkie
zarządy melioracji – jeśli chodzi o podległość na tere-
nie województwa, to jest tu marszałek. W przypadku
miast są samorządy miejskie. I to jest 95%, jeżeli cho-
dzi o wały przeciwpowodziowe. Tak że w tym zakre-
sie ta ustawa niczego nie zmienia. Natomiast czytel-
ny podział w zakresie odpowiedzialności, kto i co ma
robić, został zaznaczony. Tak że nie ma tu... chyba że
jeszcze chce pan coś dodać, panie pośle.
Myślę, że odpowiedziałem na wszystkie pytania,
które zostały tu przedstawione. Dziękuję bardzo.
(Oklaski)
(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek
Sejmu Jerzy Wenderlich)
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo panu ministrowi.
O zabranie głosu proszę jeszcze sprawozdawcę
komisji pana posła Jana Musiała.
Uprzejmie proszę, panie pośle.
Poseł Jan Musiał:
Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zanim
odpowiem panu posłowi Mirosławowi Sekule na py-
tanie, chciałbym przede wszystkim podziękować, bo
nie uczyniłem tego wcześniej, wszystkim, którzy
współdziałali w tej sprawie i pracowali nad tą ważną
85
ustawą, która przez dwa lata była przygotowywana
przez rząd. Tak że jeszcze raz serdecznie dziękuję
panu ministrowi, panu dyrektorowi, przede wszyst-
kim panom posłom i paniom posłankom za aktywny
udział w pracach.
Proszę państwa, ja mam doświadczenie jako sa-
morządowiec. Nie jest problemem ustalenie, kto od-
powiada za ciek, rzekę czy wał, tylko ciągle najważ-
niejszym problemem były środki. Z tym związane
były te problemy, które się pojawiały. Omawiana
ustawa dobitnie wskazuje na to, że samorząd ma obo-
wiązek współpracować. Nie wszystkie samorządy
czuły, że też ich obowiązkiem jest ścisła współpraca
z rządem, z RZGW, z wojewódzkimi zarządami go-
spodarki wodnej w tej dziedzinie. Ta ustawa zdecy-
dowanie ukierunkowuje tę współpracę, która jest
konieczna przy sporządzaniu planów, przy zarządza-
niu ryzykiem itd. Oni są skazani na współpracę,
praktyka też to pokazuje.
Jest jeszcze jeden problem dotyczący małych cie-
ków wodnych, naprawdę małych cieków, które cza-
sami nie mają właścicieli i nie wiadomo, czy powinna
nimi zarządzać spółka wodna, jeżeli w ogóle funkcjo-
nuje. Te cieki wodne w tej chwili są inwentaryzowa-
ne i są określani ich właściciele. Sądzę, że doświad-
czenia, które teraz mamy, niestety, te smutne, po
powodzi, spowodują, że będzie współpraca. Specusta-
wa, która ogranicza prawa własności – bo tu też czę-
sto był problem przy usuwaniu skutków powodzi,
zwłaszcza jeżeli chodzi o prawa własności, ogranicze-
nie praw własności – pozwoli przyspieszyć prace.
Chodzi też o środki, które pójdą na zabezpieczenie
przed powodzią. Mówimy nie tylko o wałach, ale
przede wszystkim o zbiornikach suchych, półsuchych.
Te plany są przygotowywane.
Mam nadzieję, że przede wszystkim środki, które
będą teraz kierowane na te cele, pozwolą na powsta-
nie innej opinii, nie takiej jak dotychczas, że nie ma
właściciela, bo właściciel zawsze był i jest. Dziękuję
bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo panu posłowi sprawozdawcy.
Zamykam dyskusję.
W związku z tym, że w czasie drugiego czytania
zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy popraw-
kę, proponuję, aby Sejm skierował ponownie ten pro-
jekt do Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Natu-
ralnych i Leśnictwa w celu przedstawienia sprawoz-
dania.
Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm
propozycję przyjął.
Sprzeciwu nie słyszę.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 10.
porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji
Rolnictwa i Rozwoju Wsi o komisyjnym projek-
cie ustawy o Centralnym Ośrodku Badania Od-
mian Roślin Uprawnych (druki nr 3542 i 3557).
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
86 Projekt ustawy o Centralnym Ośrodku Badania Odmian Roślin Uprawnych
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich
Już widzę pana posła sprawozdawcę, który szyku-
je się do zabrania głosu, o co go proszę.
Sprawozdawcą komisji jest pan poseł Adam
Krupa.
Uprzejmie proszę, panie pośle.
Poseł Sprawozdawca Adam Krupa:
Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imie-
niu Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi mam zaszczyt
przedstawić sprawozdanie komisji o komisyjnym pro-
jekcie ustawy o Centralnym Ośrodku Badania Od-
mian Roślin Uprawnych (druk nr 3542).
Opracowanie projektu ustawy o Centralnym Ośrod-
ku Badania Odmian Roślin Uprawnych wynika
przede wszystkim ze zmiany przepisu art. 87 ust. 1
pkt 1 ustawy Przepisy wprowadzające ustawę o fi-
nansach publicznych, które przewidują likwidację
gospodarstw pomocniczych z dniem 31 grudnia 2010 r.
jako formy organizacyjno-prawnej jednostek sektora
finansów publicznych.
W konsekwencji projekt niniejszej ustawy ma na
celu utworzenie Centralnego Ośrodka Badania Od-
mian Roślin Uprawnych – agencji wykonawczej z Cen-
tralnego Ośrodka Badania Odmian Roślin Upraw-
nych –państwowej jednostki budżetowej i jego gospo-
darstw pomocniczych, stosownie do art. 9 pkt 5
ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicz-
nych. Utworzona jednostka – agencja wykonawcza
pozwoli na dalsze sprawne wykonywanie zadań wy-
nikających z ustawy z dnia 26 czerwca 2003 r. o na-
siennictwie i ustawy z dnia 26 czerwca 2003 r.
o ochronie prawnej odmian roślin.
Projekt ustawy o Centralnym Ośrodku Badania
Odmian Roślin Uprawnych zawiera cztery rozdziały,
mianowicie: „Przepisy ogólne”, „Organy i organiza-
cja Centralnego Ośrodka”, „Gospodarka finansowa
Centralnego Ośrodka”, „Przepisy przejściowe, zmie-
niające i uchylające”.
Przepisy ogólne dotyczą utworzenia centralnego
ośrodka będącego agencją wykonawczą w rozumie-
niu art. 18 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finan-
sach publicznych w miejsce Centralnego Ośrodka
Badania Odmian Roślin Uprawnych jako jednostki
budżetowej. Przepisy ogólne zawarte w niniejszym
projekcie ustawy określają również ramowy zakres
zadań centralnego ośrodka na zasadach określonych
we wzmiankowanych już wcześniej ustawach o na-
siennictwie i o ochronie prawnej odmian roślin. Po-
zostałe przepisy ogólne dotyczą możliwości świadcze-
nia usług badawczych, doświadczalnych, szkolenio-
wych lub informatycznych w zakresie nasiennictwa
przez centralny ośrodek.
W zakresie organów i organizacji centralnego
ośrodka projekt ustawy określa, iż organem central-
nego ośrodka jest dyrektor powoływany przez mini-
stra właściwego do spraw rolnictwa. Przepisy ustawy
określają tryb i zasady powoływania dyrektora, jego
zastępców i dyrektorów oddziałów terenowych. Wszel-
kie zadania w zakresie wykonywania testów i do-
świadczeń polowych będą realizowane w oddziałach
terenowych centralnego ośrodka. Działalnością or-
ganu terenowego będzie kierował dyrektor oddziału
powoływany przez dyrektora centralnego ośrodka.
Dyrektor oddziału terenowego będzie działał w ra-
mach statutu ośrodka oraz na podstawie uzyskanych
pełnomocnictw udzielanych przez dyrektora central-
nego ośrodka i będzie ponosił odpowiedzialność za
całość spraw związanych z funkcjonowaniem oddzia-
łu terenowego. Dyrektor oddziału terenowego we
współpracy z wojewódzkim zespołem porejestrowego
doświadczalnictwa odmianowego stworzy listę od-
mian zalecanych do uprawy na obszarze danego wo-
jewództwa. Dyrektor w ramach swojej działalności
będzie mógł w imieniu i na rzecz centralnego ośrod-
ka udzielać zamówień publicznych, których przed-
miotem są usługi, dostawy lub roboty budowlane
związane z działalnością oddziału terenowego.
W zakresie gospodarki finansowej niniejszy pro-
jekt określa przychody centralnego ośrodka, którymi
będą przychody z prowadzonej działalności oraz
środki budżetowe określane corocznie w ustawie bu-
dżetowej w formie dotacji. W art. 14 przedmiotowego
projektu został określony sposób i tryb prowadzenia
rachunkowości centralnego ośrodka na zasadach
zgodnych z ustawą z dnia 29 września 1994 r. o ra-
chunkowości. Centralny ośrodek w ramach gospo-
darki finansowej stworzy fundusz statutowy odzwier-
ciedlający rentowność mienia przekazanego central-
nemu ośrodkowi na dzień rozpoczęcia działalności,
fundusz rezerwowy tworzony na bazie zysku netto
z przeznaczeniem na pokrycie ewentualnych strat
oraz fundusze określone w odrębnych przepisach.
W zakresie przepisów przejściowych, zmieniają-
cych i uchylających projekt ustawy o Centralnym
Ośrodku Badania Odmian Roślin Uprawnych prze-
widuje, iż z dniem 1 stycznia 2011 r. Centralny Ośro-
dek Badania Odmian Roślin Uprawnych powinien
rozpocząć działalność jako jednostka sektora finan-
sów publicznych w formie agencji wykonawczej z od-
działami terenowymi, które powstaną na bazie zli-
kwidowanych gospodarstw pomocniczych. Agencja
wykonawcza przejmie składniki majątkowe, należno-
ści i zobowiązania jednostki budżetowej wraz ze
składnikami majątkowymi, należnościami i zobowią-
zaniami gospodarstw pomocniczych. Nieruchomości
stanowiące własność Skarbu Państwa, będące w za-
rządzie lub w trwałym zarządzie jednostki budżeto-
wej zostaną nieodpłatnie, z mocy prawa, przekazane
na własność agencji wykonawczej. Projektowana
ustawa określa, że zbycie nieruchomości lub inna
zmiana formy ich dysponowania będzie wymagała
zgody ministra właściwego do spraw rolnictwa. Pro-
jekt ustawy przewiduje, że dyrektor Centralnego
Ośrodka Badania Odmian Roślin Uprawnych – pań-
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
Projekt ustawy o Centralnym Ośrodku Badania Odmian Roślin Uprawnych
Poseł Sprawozdawca Adam Krupa
stwowej jednostki budżetowej do czasu powołania
dyrektora centralnego ośrodka jako agencji wyko-
nawczej będzie wykonywał jego uprawnienia wyni-
kające z przepisów projektowanej ustawy. Pracowni-
cy państwowej jednostki budżetowej – Centralnego
Ośrodka Badania Odmian Roślin Uprawnych oraz
jego gospodarstw pomocniczych z dniem 1 stycznia
2011 r. staną się odpowiednio pracownikami agencji
wykonawczej i jej oddziałów terenowych. Dodatkowo
przepisy ustawy upoważniają ministra właściwego
do spraw rolnictwa do nadania centralnemu ośrod-
kowi statutu, w którym minister określi organizację
wewnętrzną centrali i organizację oddziałów tereno-
wych oraz kompetencje do powoływania zespołów
opiniodawczo-doradczych.
Projekt ustawy jest zgodny z prawem Unii Euro-
pejskiej.
Projekt ustawy nie podlega ratyfikacji w rozumie-
niu przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia
23 grudnia 2002 r. w sprawie funkcjonowania krajo-
wego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Komi-
sji Rolnictwa i Rozwoju Wsi wnoszę o uchwalenie przez
Wysoką Izbę komisyjnego projektu ustawy o Central-
nym Ośrodku Badania Odmian Roślin Uprawnych.
Dziękuję za uwagę.
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo panu posłowi Krupie.
Wystąpienia w imieniu klubów rozpoczniemy za
chwilę.
Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po-
rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad-
czeń w imieniu klubów i kół.
Otwieram dyskusję.
Jako pierwszego o zabranie głosu w imieniu Klu-
bu Parlamentarnego Platforma Obywatelska uprzej-
mie proszę pana posła Łukasza Tuska.
Poseł Łukasz Tusk:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Mam przyjemność przedstawić stanowisko Klubu
Parlamentarnego Platforma Obywatelska wobec ko-
misyjnego projektu ustawy o Centralnym Ośrodku
Badania Odmian Roślin Uprawnych. Pan poseł spra-
wozdawca szczegółowo omówił problematykę ustawy,
chciałbym tylko dodać, a jednocześnie podkreślić, że
projektowana ustawa ma na celu wyłącznie zmianę
formy organizacyjno-prawnej COBORU. Z dniem 1 stycz-
nia 2011 r. Centralny Ośrodek Badania Odmian Ro-
ślin Uprawnych powinien rozpocząć działalność jako
jednostka sektora finansów publicznych w formie
agencji wykonawczej z oddziałami terenowymi, któ-
87
re powstaną na bazie zlikwidowanych gospodarstw
pomocniczych. Zmianie nie ulegnie natomiast zakres
zadań i tryb ich realizacji.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamen-
tarny Platforma Obywatelska popiera w całości pro-
jekt ustawy o Centralnym Ośrodku Badania Roślin
Uprawnych przedstawiony przez Komisję Rolnictwa
i Rozwoju Wsi. Dziękuję.
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo.
O zabranie głosu w imieniu Klubu Parlamentar-
nego Prawo i Sprawiedliwość uprzejmie proszę pana
posła Zbigniewa Babalskiego.
Poseł Zbigniew Babalski:
Dziękuję bardzo.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu klubu
Prawo i Sprawiedliwość mam zaszczyt przedstawić
stanowisko w sprawie komisyjnego projektu ustawy
o Centralnym Ośrodku Badania Odmian Roślin
Uprawnych (druki sejmowe nr 3542 i 3557).
Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Upraw-
nych jest obecnie państwową jednostką budżetową,
która prowadzi krajowy rejestr odmian roślin oraz
na podstawie ustawy z dnia 26 czerwca 2003 r. o ochro-
nie prawnej odmian roślin zajmuje się przyznawa-
niem hodowcom wyłącznego prawa do odmian. Ba-
dania urzędowe na potrzeby rejestracji i ochrony
prawnej odmian roślin odbywają się na podstawie
doświadczeń polowych przeprowadzanych w stacjach
doświadczalnych oceny odmian. Obecnie centralny
ośrodek posiada 28 gospodarstw pomocniczych ma-
jących siedziby we wszystkich regionach glebowo-kli-
matycznych kraju. Organizacja centralnego ośrodka
jako państwowej jednostki budżetowej uregulowana
jest w ustawie o nasiennictwie, natomiast organiza-
cja podległych mu stacji doświadczalnych oceny od-
mian będących gospodarstwami pomocniczymi regu-
lowana jest zarządzeniem dyrektora centralnego
ośrodka.
Przepisy, o których wspominał poseł sprawozdaw-
ca, art. 87 ust. 1 pkt 1 ustawy Przepisy wprowadza-
jące ustawę o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157,
poz. 1241) przewidują likwidację gospodarstw pomoc-
niczych z dniem 31 grudnia 2010 r. jako formy orga-
nizacyjno-prawnej jednostek sektora finansów pu-
blicznych. I w wyniku tej likwidacji, która nastąpi,
powstaną następujące zagrożenia. Po pierwsze, za-
braknie możliwości przewidywania, jakie będą wa-
runki agrotechniczne i klimatyczne, i szybkiego re-
agowania na nie, w sytuacji gdy w danym paragrafie
budżetu nie będzie uwzględniona odpowiednia wiel-
kość środków finansowych, w wyniku czego czas
trwania procedury zmiany planów finansowych spo-
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
88 Projekt ustawy o Centralnym Ośrodku Badania Odmian Roślin Uprawnych
Poseł Zbigniew Babalski
wodować może m.in. rozwój chorób czy szkodników,
co znacznie obniży plony, a co za tym idzie, wyniki
finansowe stacji. Po drugie, uzależnienie możliwości
zakupu sprzętu od wielkości budżetowych środków
inwestycyjnych, a nie od wyników finansowych sta-
cji, spowoduje dalsze starzenie się istniejącego sprzę-
tu. Dotychczas środki trwałe kupowane były za środ-
ki z dotacji budżetowych i odpisów z zysku. Po trze-
cie, brak możliwości dokonywania odpisów amorty-
zacyjnych spowoduje braki w środkach na odtworze-
nie majątku trwałego. Po czwarte, brak możliwości
odliczenia podatku VAT od zakupu środków do pro-
dukcji rolnej zwiększy koszty funkcjonowania stacji
blisko o 20%. Po piąte, funkcjonując jako jedna duża
jednostka budżetowa, stacje doświadczalne stracą
część dopłat, które są limitowane ze względu na ob-
szar, np. dopłat rolno-środowiskowych i ONW, lub
dopłat kwotowych, np. do materiału siewnego. Po
szóste, konieczność odprowadzania wszystkich uzy-
skanych dochodów do budżetu spowoduje brak zain-
teresowania w stacji poszukiwaniem nowych źródeł
przychodów i pozyskiwaniem nowych doświadczeń.
Po siódme, funkcjonowanie jednej dużej jednostki
budżetowej z siedzibą w Słupi Wielkiej wymusi zwięk-
szenie zatrudnienia w centrali i zwolnienie pracow-
ników terenowych, często w rejonach o dużym bez-
robociu, jak np. w regionie warmińsko-mazurskim.
Po ósme, centralny podział środków finansowych
spowoduje brak możliwości rozwoju prężnych stacji
na rzecz tych słabszych, co zmniejszy efektywność
całej oceny odmiany. Istnieje duże prawdopodobień-
stwo, że w tym układzie część stacji zostanie zlikwi-
dowana, a to leży tylko w interesie, że tak powiem,
instytucji zewnętrznych, również z krajów Unii Eu-
ropejskiej. Tylko dzięki wiedzy uzyskanej z niezależ-
nych źródeł (doświadczenia porejestrowe, PDO)
rolnicy mogą weryfikować marketingową propagan-
dę przedsiębiorstw nasiennych.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Każda inna for-
ma przekształceń jest lepsza od tzw. czystego budże-
tu. Dotyczy to zarówno instytucji gospodarki budże-
towej, jak i w tym wypadku agencji wykonawczej.
W celu uchronienia przed wyżej wymienionymi za-
grożeniami konieczne staje się utworzenie Central-
nego Ośrodka Badania Odmian Roślin Uprawnych,
czytaj: agencji wykonawczej. Agencja wykonawcza
zapewni dalsze sprawne funkcjonowanie, wykony-
wanie przez centralny ośrodek zadań wynikających
z ustawy z dnia 26 czerwca 2003 r. Wprowadzenie
proponowanych zmian w znacznym stopniu przy-
czyni się do uporządkowania i ustabilizowania
struktury organizacyjnej jednostki zajmującej się
rejestracją odmian roślin i przyznawaniem wyłącz-
nego prawa do odmian. Jednocześnie wprowadzenie
przepisów projektu ustawy pozwoli zachować miej-
sca pracy dla osób zatrudnionych dotychczas w go-
spodarstwach pomocniczych.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Informuję, że
klub Prawo i Sprawiedliwość poprze projekt ustawy
o Centralnym Ośrodku Badania Odmian Roślin
Uprawnych, czytaj: agencji wykonawczej. Dziękuję
bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
O zabranie głosu proszę w imieniu Klubu Posel-
skiego Sojusz Lewicy Demokratycznej pana posła
Romualda Ajchlera.
Poseł Romuald Ajchler:
Dziękuję.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt
w imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej
przedstawić stanowisko w sprawie komisyjnego pro-
jektu ustawy o Centralnym Ośrodku Badania Od-
mian Roślin Uprawnych zawartego w sprawozdaniu
komisji w druku oznaczonym numerem 3557.
Ale zanim wygłoszę swoje oświadczenie tego do-
tyczące i przedstawię decyzje klubu w tej kwestii,
należy się Wysokiej Izbie kilka słów wyjaśnienia.
Szkoda, że stało się tak, że to Komisja Rolnictwa
i Rozwoju Wsi musiała się tą kwestią zająć i ten
problem rozwiązać. Bo tak naprawdę, panie mini-
strze, to wasza decyzja, wiedza, jaką żeście posiada-
li, upoważniała was do tego, aby opracować rządowy
projekt ustawy i za jej funkcjonowanie wziąć pełną
odpowiedzialność. Mówię o tym, dlatego że pamię-
tam, w jakiej sytuacji znalazły się ośrodki badania
odmian roślin uprawnych i debatę na posiedzeniu
komisji, w trakcie której ten problem miał być roz-
wiązany. Obawiam się, że gdyby nie inicjatywa
członków sejmowej komisji rolnictwa, to ośrodki,
o których mówimy, dzisiaj byłyby w bardzo, bardzo
trudnej sytuacji, także finansowej. Wychodząc na-
przeciw tym oczekiwaniom, a rząd tego nie zrobił,
komisja stanęła na wysokości zadania, stąd możemy
debatować dzisiaj nad tym sprawozdaniem. Ale kie-
dy przysłuchuję się debacie, a prawie od samego
rana, od dziewiątej, jestem na obradach i punkt po
punkcie to idzie, to przekonuję się, że rząd zawsze
czy prawie zawsze nie może z czymś zdążyć, mając
oczywiście wiedzę, bo ustawa o likwidacji gospo-
darstw pomocniczych dawała taką wiedzę, świado-
mość, że trzeba coś z tym zrobić.
Zaproponowałem na posiedzeniu komisji, aby ko-
misja rolnictwa wzięła na siebie ten ciężar, obowią-
zek po to, żeby pracownicy zatrudnieni w ośrodkach
badania odmian roślin uprawnych w gospodarstwach
pomocniczych z dniem 1 stycznia nie znaleźli się
w próżni, mieli gwarancję, że otrzymają środki finan-
sowe na życiowe funkcjonowanie. Myślę tu bezpo-
średnio o płacach.
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
Projekt ustawy o Centralnym Ośrodku Badania Odmian Roślin Uprawnych
Poseł Romuald Ajchler
Oczywiście, że rząd opracowałby projekt ustawy,
ale kontrowersje, jakie on budził podczas uzgodnień
międzyresortowych, spowodowały, że trzeba było tę
kwestię uciąć.
Jestem przekonany, i wiem o tym doskonale, że
są zagrożenia, klub Sojusz Lewicy Demokratycznej
wie, jaką decyzję podejmował, i stąd jego decyzja jest
taka, aby poprzeć projekt ustawy, i w głosowaniu
będziemy głosować za jego przyjęciem. Będziemy
głosować za jego przyjęciem, bo mamy świadomość,
że z dniem 1 stycznia 2011 r. Centralny Ośrodek
Badania Odmian Roślin Uprawnych powinien roz-
począć działalność jako jednostka sektora finansów
publicznych, ale tę wiedzę miał również rząd, tę
wiedzę mieliśmy również my, posłowie, czekając na
opracowanie projektu. Ośrodek musi rozpocząć taką
działalność z dniem 1 stycznia i swoje działanie
oprze także na bazie zlikwidowanych gospodarstw
pomocniczych. I tak, Wysoka Izbo, to się dzieje, że
w przeszłości podjęliśmy decyzję, iż należy zlikwi-
dować gospodarstwa pomocnicze, zlikwidowaliśmy
gospodarstwa pomocnicze, np. funkcjonujące w
technikach rolniczych, co było ogromnym błędem,
a potem szukaliśmy dróg wyjścia, aby w pewnym
sensie przywrócić stan poprzedni i aby zatrudnio-
nym w gospodarstwach pomocniczych ludziom za-
gwarantować pracę, zagwarantować dotychczasowe
dobre funkcjonowanie.
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Przepraszam bardzo, panie pośle.
Prosiłbym, żebyście państwo z galerii zechcieli
przenieść się do kawiarenki, jeśli macie ochotę na
takie konwersacje. Proszę nie przeszkadzać w de-
bacie.
Przepraszam pana posła. Proszę o kontynu-
owanie.
Poseł Romuald Ajchler:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pan poseł Babal-
ski przedstawił zagrożenia związane m.in. z dopła-
tami, z ograniczeniem dopływu środków finanso-
wych. Znamy je, wiemy o tym, ale być może w per-
spektywie będzie więcej czasu i inicjatywa będzie po
stronie rządu, aby opracować projekt, by również te
gospodarstwa, które de facto będą pod zarządem
agencji, miały środki finansowe i dobrze funkcjono-
wały. (Dzwonek)
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie mam czasu,
aby omówić projekt. Omówił go wyśmienicie pan
poseł sprawozdawca, przedstawił dokładne założe-
nia tejże ustawy. Mając świadomość niedoskonałości
89
tej ustawy, klub Sojusz Lewicy Demokratycznej bę-
dzie głosował za przyjęciem omawianego projektu.
Jest jeszcze jeden ważny temat dotyczący opinii
ministra spraw zagranicznych, ale to już, panie mar-
szałku, w trybie pytań zadam to pytanie, bo to jest
bardzo ważna kwestia, która dotyczy także zgodności
omawianego projektu ustawy z przepisami Unii Eu-
ropejskiej. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
O zabranie głosu proszę pana Piotra Walkowskie-
go, Polskie Stronnictwo Ludowe.
Poseł Piotr Walkowski:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Omawiamy dzisiaj poselski projekt ustawy, właściwie
komisyjny, dotyczący zmiany osobowości prawnej
Centralnego Ośrodka Badania Odmian Roślin
Uprawnych. Myślę, że kwestie powstałe w wyniku
zmiany ustawy o finansach publicznych troszeczkę
skomplikowałyby funkcjonowanie jakże ważnych dla
naszego rolnictwa centrów badania. Z tego też wzglę-
du jest propozycja, ażeby ze względu na niemożliwość
funkcjonowania gospodarstw pomocniczych prze-
kształcić jednostkę budżetową w agencję wykonaw-
czą, która po prostu dałaby możliwość bezpośrednie-
go monitoringu i reagowania na zmieniające się sy-
tuacje rynkowe, co w przypadku utrzymania Central-
nego Ośrodka Badania Odmian Roślin Uprawnych
jako jednostki budżetowej byłoby raczej niemożliwe.
Chciałbym podziękować moim kolegom z komisji
za to, że tak szybko podjęliśmy inicjatywę, praktycz-
nie doszliśmy do konsensusu, i w związku z tym w
bardzo krótkim czasie powstał projekt ustawy, nad
którym dzisiaj procedujemy.
W imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowe-
go przedstawiam stanowisko, stwierdzam, że w pełni
popieramy przedstawiany projekt ustawy. Dziękuję
bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Do zadania pytania zapisało się trzech posłów.
Czy ktoś z państwa chciałby wzbogacić tę listę?
Nie widzę.
Zamykam listę.
Muszę ustalić teraz czas na zadanie pytań. Wiem,
jak sztabowo i syntetycznie potrafi przedstawiać swo-
je myśli pan poseł Jerzy Gosiewski, tak że nie będzie
tutaj hojnie – po 1 minucie.
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
90 Projekt ustawy o Centralnym Ośrodku Badania Odmian Roślin Uprawnych
Poseł Jerzy Gosiewski:
Panie marszałku, chciałbym podziękować za
ogromne zaufanie, ale problemów, jakich przysparza
nam koalicja…
(Głos z sali: Hojnie.)
…rządowa, jest tak wiele, że musimy właściwie
reagować.
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Tak jest.
Poseł Jerzy Gosiewski:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W art. 9 ustawy
o Centralnym Ośrodku Badania Odmian Roślin
Uprawnych zapisano, że organem centralnego
ośrodka jest dyrektor powoływany przez ministra
właściwego do spraw rolnictwa spośród osób wyło-
nionych w drodze otwartego i konkurencyjnego na-
boru. Co to oznacza: konkurencyjny nabór? Dotych-
czas takiego określenia nigdzie nie ma. Na jakich
zasadach i według jakich kryteriów ma się to odby-
wać?
Kolejnym problemem jest to, że zgodnie z omawia-
nym projektem ustawy z dniem 1 stycznia 2011 r.
Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Upraw-
nych powinien rozpocząć działalność jako jednostka
sektora finansów publicznych w formie agencji wy-
konawczej z oddziałami terenowymi, które powstaną
na bazie zlikwidowanych gospodarstw pomocniczych.
Agencja wykonawcza przejmie składniki majątkowe,
należności i zobowiązania jednostki budżetowej wraz
ze składnikami majątkowymi (Dzwonek), należno-
ściami i zobowiązaniami gospodarstw pomocniczych.
Nieruchomości stanowiące własność skarbu będące
w zarządzie lub trwałym zarządzie jednostki budże-
towej Centralnego Ośrodka Badania Odmian Roślin
Uprawnych zostaną bezpłatnie przekazane do agen-
cji wykonawczej. Stąd rodzi się pytanie, zresztą jak i
w przypadku wielu różnych problemów: Jakie plany
na przyszłość mają wnioskodawcy i rząd w stosunku
do agencji wykonawczej, która teraz wręcz za darmo
przejmie majątek Skarbu Państwa? Wiele instytucji
przejmowanych bezpłatnie przez różne agencje póź-
niej czeka bardzo trudny los, więc nasze zaniepoko-
jenie jest bardzo duże. Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję panu posłowi.
O zadanie pytania proszę pana posła Zbigniewa
Babalskiego, Prawo i Sprawiedliwość.
Poseł Zbigniew Babalski:
Dziękuję bardzo.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Z pozoru banalne pytanie, ale zadam je panu wprost.
Chciałbym usłyszeć, jakie faktycznie jest stanowisko
rządu, który pan reprezentuje dzisiaj w ławach, od-
nośnie do tego projektu ustawy, bo tak naprawdę na
posiedzeniu komisji powściągliwość była dość duża,
jeśli chodzi o opinię o projekcie komisyjnym – to po
pierwsze. I po drugie, panie ministrze, jak usytuowa-
ny jest Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin
Uprawnych w budżecie na 2011 r.? Dziękuję bardzo,
panie marszałku.
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo panu posłowi Babalskiemu.
O zadanie pytania proszę pana posła Romualda
Ajchlera z Klubu Poselskiego Sojusz Lewicy Demo-
kratycznej.
Poseł Romuald Ajchler:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie będę pytał
o projekt, bo odniosłem inne wrażenie co do opinii
na posiedzeniu komisji niż kolega Babalski. Uwa-
żam, jestem wręcz tego pewien, że rząd popiera ten
projekt, bo tak, panie pośle, de facto to był projekt,
który przyjęliśmy jako komisja w pewnym sensie
jako wzór do pracy, stąd trudno, żeby rząd tegoż
projektu nie omawiał. W związku z powyższym o to
nie pytam.
Panie ministrze, zaniepokoiła mnie jednak jedna
kwestia i sądzę, że trzeba będzie to poprawić, bo wie-
le czasu na to nie mamy, a dotyczy to opinii ministra
spraw zagranicznych, który napisał w swojej konklu-
zji, że projekt ustawy jest zgodny z prawem Unii
Europejskiej, ale z zastrzeżeniem powyższej uwagi.
W ciągu paru sekund nie jestem w stanie tego przy-
wołać, ale pan minister na pewno zna ten temat, a
chodzi przede wszystkim o art. 10, o ile dobrze pa-
miętam. Tak, art. 10 pkt 2: stanowisko dyrektora
centralnego ośrodka może zajmować osoba, która –
pomijam poprzednie punkty – jest obywatelem pol-
skim. (Dzwonek) Co do tego minister spraw zagra-
nicznych miał wątpliwość, powołując się także na
art. 45 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europej-
skiej. Chodzi o swobodny przepływ pracowników
wewnątrz Unii Europejskiej, a my jesteśmy członka-
mi Unii Europejskiej.
W związku z powyższym chciałbym znać pana
opinię, czy minister spraw zagranicznych ma w tej
sprawie rację, czy należałoby w takiej sytuacji popra-
wić ten temat w statucie. Przyznam się szczerze, że
biorę to także na swoje barki, że nie dopatrzyłem
tegoż artykułu. Jeżeli będzie potrzeba, to złożymy
wniosek o jego wykreślenie. Dziękuję bardzo.
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
Projekt ustawy o Centralnym Ośrodku Badania Odmian Roślin Uprawnych
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo.
Wyczerpaliśmy listę posłów, którzy chcieli zadać
pytania, a skoro one padły... Wiem, że nigdy udziele-
nia odpowiedzi nie unika pan minister Artur Ław-
niczak, podsekretarz stanu w Ministerstwie Rolnic-
twa i Rozwoju Wsi.
Panie ministrze, uprzejmie proszę o odniesienie
się do tej kwestii.
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Artur Ławniczak:
Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Na
początku chciałbym podziękować przedstawicielom
wszystkich klubów za bardzo rzetelne podejście do
tego projektu, za merytoryczną pracę. Na pewno uła-
twi to COBORU funkcjonowanie. Wiele takich cen-
nych uwag było wypracowanych również na posie-
dzeniach komisji.
Odnosząc się do konkretnych pytań, chcę powie-
dzieć, że jeśli chodzi o stanowisko dyrektora, zapis
mówiący, iż musi posiadać obywatelstwo polskie,
funkcjonuje w wielu agencjach wykonawczych, np. w
Agencji Nieruchomości Rolnych, również w zmienia-
nej ostatnio agencji rezerw strategicznych. Ponieważ
dyrektor wykonuje część zadań powierzonych przez
ministra rolnictwa i rozwoju wsi, wydaje decyzje do-
tyczące oceny wprowadzenia materiału siewnego,
czyli ma delegowane funkcje, nie widzimy w tym za-
kresie sprzeczności z prawem europejskim. Zapis ten
funkcjonuje, nie było żadnych problemów. Mam na-
dzieję, że w tym przypadku również nie będzie żad-
nych perturbacji z wprowadzeniem tego zapisu.
Jeśli chodzi o budżet, o finanse na przyszły rok,
jest 28 mln zł przypisanych, zabezpieczonych na
funkcjonowanie niezależnie od formuły, w jakiej
ośrodek będzie funkcjonował. Jesteśmy przekonani,
że ta funkcja agencji wykonawczej będzie właściwa.
Jeśli chodzi o grunty, zrozumiałem, że jest pewne
zaniepokojenie związane z tym, iż przekazanie bez-
płatnie tych gruntów może w perspektywie czasu
powodować jakieś zawirowania czy utratę tych grun-
tów przez Skarb Państwa. Chciałbym podkreślić, że
w przypadku każdej powierzchni, każdego metra
kwadratowego, który agencja miałaby w planach
ewentualnie sprzedać czy wydzierżawić, za każdym
razem musi być, po pierwsze, zgoda ministra rolnic-
twa i rozwoju wsi, po drugie, cała procedura uzyska-
nia zgody ministra skarbu państwa. Tak więc będzie
to zabezpieczone przez 2 resorty. Nie widzę w tym
zakresie zagrożenia. W każdym razie instytuty,
wszystkie podległe jednostki muszą uzyskać taką
zgodę i absolutnie nie przewidujemy żadnej sprzeda-
ży czy wydzierżawiania. Ten majątek, gdzie dzisiaj
gospodaruje COBORU, przechodzi w 100%, w tej dzi-
siejszej formule to jest przekazanie w pełnym wymia-
91
rze tego, co funkcjonuje. Nie dotarły do nas żadne
sygnały i podwójne zabezpieczenie na pewno daje
gwarancje, że będzie to w dobrych rękach.
Jeśli chodzi o wybór dyrektora, o tryb, jest to wybór
powszechnie przyjęty – tryb konkursu, zapis powszech-
nie stosowany w trybie konkurencyjnym. Odpowiednie
kwalifikacje, odpowiednia procedura konkursowa. W
tym zakresie też nie widzę żadnych zagrożeń. Jest po-
wszechna informacja dostępna dla wszystkich zainte-
resowanych w czasopismach ogólnopolskich, na stro-
nach internetowych resortu rolnictwa, COBORU, jest
informacja w BIP. Jest pełna transparentność i nie wi-
dzę w tym obszarze żadnych zagrożeń.
Oczywiście rząd kierunkowo to wspiera, ale do-
piero na posiedzeniu komitetu przekażę formalne
stanowisko i dopiero wtedy będę mógł przekazać,
jaka jest formalna decyzja rządu. Dziękuję bardzo.
(Poseł Zbigniew Babalski: Moje pytanie było za-
sadne.)
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo panu ministrowi.
Jeszcze pan poseł Ajchler, który często domaga się
szczegółów, detali. Przypuszczam, że tym razem też
w tym trybie, choć na pewno będzie mówił, że w try-
bie sprostowania.
Poseł Romuald Ajchler:
Panie Marszałku! Tak, bo nie zrozumieliśmy się
z panem ministrem, a zawsze, jak to się mówi, diabeł
siedzi w szczegółach. W związku z tym zapytam o te
szczegóły.
Panie Ministrze! Jeżeli mam przed sobą opinię, z
której wynika, że projekt ustawy jest zgodny z prawem
Unii Europejskiej z zastrzeżeniem art. 10 pkt 2 – pisze
to do mnie minister spraw zagranicznych – to zasta-
nawiam się, czy nawet jeśli minister spraw zagranicz-
nych nie miałby w tym przypadku racji, nie warto z
jednego bardzo prostego powodu wykreślić tego punk-
tu, tych słów „jest obywatelem polskim” w odniesieniu
do stanowiska dyrektora ośrodka centralnego. Nic
nam tu nie grozi, bo przecież na stanowisko dyrekto-
ra powołuje minister. Co nam tu grozi? Co nam prze-
szkadza? A nie mamy problemów czy niedomówień z
Unią Europejską ani nie mamy wtedy problemów z
ministrem spraw zagranicznych, który ma, jak widać,
inną opinię niż BAS czy pan minister. O ten szczegół
mi chodzi. Czy nie warto wykreślić w Senacie tego
artykułu? Apeluję w tym miejscu o to do rządu, bo
oczywiście tylko tam można to zrobić. Dziękuję.
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Po części było to w trybie sprostowania, po części
w takim trybie, jakiego się spodziewałem, czyli było
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
92 Projekt ustawy o Centralnym Ośrodku Badania Odmian Roślin Uprawnych
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich
to wystąpienie po części regulaminowe, ale myślę, że
możemy to...
Słucham?
(Poseł Zbigniew Babalski: 15 sekund. Mogę?)
Nie mogę robić wyjątku dla pana posła Ajchlera i
odmawiać panu posłowi.
Oczywiście, proszę bardzo.
Poseł Zbigniew Babalski:
Dziękuję, panie marszałku.
Mówiłem, że zadaję być może banalne pytanie, ale
powtórzę je, bo nie uzyskałem odpowiedzi, jakie jest
stanowisko rządu w sprawie komisyjnego projektu,
panie ministrze, tejże ustawy. Podejrzewam, że chy-
ba jeszcze w ogóle nie stawało to na posiedzeniu rzą-
du, w związku z czym pewnie dlatego nie może pan
wprost odpowiedzieć. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Myślę, że tym razem pan minister Ławniczak po-
stawi już wszystkie kropki nad i, że nie będzie żad-
nych wątpliwości.
Panie ministrze, uprzejmie proszę.
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Artur Ławniczak:
Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Fak-
tycznie komitet Rady Ministrów będzie formalnie
obradował nad tym projektem teraz, w tym tygodniu
i po decyzji Rady Ministrów będę mógł formalnie
przedstawić stanowisko. Jak powiedziałem, kierun-
kowo – tak, zaś po decyzji Rady Ministrów będę mógł
formalnie zaprezentować stanowisko.
Oczywiście Wysoka Izba podejmie decyzje wiążące,
jeśli chodzi o to obywatelstwo polskie. Po tej dodatkowej
argumentacji pana posła Ajchlera powiem, aby rozwiać
wszelkie wątpliwości, że jestem zgodny z tą opinią, iż
warto pójść w tym kierunku, ale to jest decyzja Wyso-
kiej Izby. Dziękuję uprzejmie, dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję, panie ministrze.
Głos chce jeszcze zabrać pan poseł sprawozdawca
komisji, pan poseł Adam Krupa.
Poseł Adam Krupa:
Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie!
Chciałbym podziękować członkom podkomisji i człon-
kom komisji za sprawne przeprowadzenie tej ustawy,
bo rzeczywiście czas w tym zakresie nas nagli. Od 1
stycznia COBORU ma być agencją wykonawczą, więc
jeżeli chcemy, żeby zostało to dokonane, to trzeba to
zrobić w miarę szybko. Na posiedzeniach i podkomi-
sji, i komisji zostało to przeprowadzone, myślę,
sprawnie i dlatego chciałbym podziękować za to pa-
nom posłom, nieobecnemu tutaj panu posłowi Piotro-
wi Waśce, który był szefem podkomisji i który też
włożył sporo pracy w tę ustawę. Tak więc chciałbym
podziękować. (Oklaski)
(Głos z sali: Szefem zespołu.)
Tak, szefem tego zespołu.
Myślę, że uda nam się jeszcze w czasie tego tygo-
dnia skorygować czy poprawić te ewentualne usterki.
Mam nadzieję, że ustawa jednak szybko wejdzie w
życie, że Sejm zechce ją przyjąć i że od 1 stycznia
ośrodek będzie funkcjonował jako agencja wykonaw-
cza. Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję panu posłowi.
Zamykam dyskusję.
Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpi-
my w bloku głosowań.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 11.
porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji
Kultury i Środków Przekazu o poselskim projek-
cie uchwały w sprawie ustanowienia honorowe-
go patronatu Sejmu RP nad Polskim Słownikiem
Biograficznym (druki nr 3449 i 3540).
Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji
pana posła Sylwestra Pawłowskiego.
Uprzejmie proszę, panie pośle.
Poseł Sprawozdawca
Sylwester Pawłowski:
Szanowny Panie Marszałku! Panie i Panowie Po-
słowie! W imieniu Komisji Kultury i Środków Prze-
kazu mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie o po-
selskim projekcie uchwały w sprawie ustanowienia
honorowego patronatu Sejmu Rzeczypospolitej Pol-
skiej nad Polskim Słownikiem Biograficznym.
Objęcie wydarzenia czy instytucji honorowym pa-
tronatem przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej stano-
wi wyjątkowe zjawisko. Ten ukłon, uczyniony przez
Wysoką Izbę wobec Polskiego Słownika Biograficzne-
go, wiąże się z 75-leciem ukazywania się tej niezwykłej
publikacji, tego niezwykłego wydawnictwa na polskim
rynku. Wiąże się to z ogromnym wkładem pracy osób,
które od pierwszej połowy XX w. były zaangażowane
w przygotowanie, a następnie wydanie pierwszych
tomów Polskiego Słownika Biograficznego.
Na posiedzeniu Komisji Kultury i Środków Prze-
kazu projekt uchwały spotkał się z olbrzymim zain-
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
Projekt uchwały w sprawie ustanowienia honorowego patronatu Sejmu RP nad Polskim Słownikiem Biograficznym
Poseł Sprawozdawca Sylwester Pawłowski
teresowaniem. W dyskusji na ten temat można było
wyróżnić trzy obszary, które dzisiaj chciałbym Wy-
sokiej Izbie w skrócie przybliżyć.
Pierwszy obszar dyskusji pań i panów posłów sta-
nowiła wartość merytoryczna, naukowa i edytorska
tego wyjątkowego dzieła. W pierwszej kolejności pa-
dły słowa uznania pod adresem inicjatorów projektu
uchwały, który przedkładał na posiedzeniu komisji
pan wicemarszałek Jerzy Wenderlich. Właśnie pod
jego adresem padło wiele słów podziękowania. War-
tość merytoryczna Polskiego Słownika Biograficzne-
go wiąże się z następującymi kwestiami. Otóż w
ocenie posłów stanowi on jedno z najważniejszych
osiągnięć polskiej humanistyki. Zaliczany jest do naj-
wybitniejszych tego typu wydawnictw na świecie,
może konkurować z podobnymi, na przykład nie-
mieckimi, wydawnictwami.
Słownik jest wspaniałym warsztatem dla histo-
ryka, a jednocześnie doskonałą lekturą dla każdego
czytelnika. Choć stylistyka hasła utrzymana jest w
formie suchego biogramu, podającego jedynie fakty,
to taką notę biograficzną czyta się jak interesującą
powieść. Do biogramów dołączana jest bibliografia
dotycząca danej postaci, a nawet opisy ikonografii,
które przedstawiają poszczególnych bohaterów słow-
nika biograficznego. Zawarto w nim 26 tys. haseł
przygotowanych przez kilkutysięczną grupę autorów
– specjalistów w danych dziedzinach. Ten aspekt, tę
wartość merytoryczną podkreślano w dyskusji pod-
czas prac komisji.
Drugi obszar stanowi zakres merytoryczny treści
samej uchwały. Dyskusja na ten temat była żywa i
owocna. W pierwszej kolejności objęła uściślenie, do-
precyzowanie zapisów preambuły do uchwały. Dbano
tutaj o poprawność zarówno faktograficzną, jak i
godną tego patronatu stylistykę. Podczas dyskusji
uznano, że zakres merytoryczny patronatu powinien
obejmować unikatowość wydawnictwa, wysoki po-
ziom naukowy oraz uznanie dla twórców i autorów
pracujących nad słownikiem przez 75 lat ukazywania
się wydawnictwa. Wskazano również, że słownik ad-
resowany jest do ogółu czytelników, podkreślając
jednocześnie podmiotowość zarówno Polskiej Akade-
mii Nauk, jak i Polskiej Akademii Umiejętności.
Podczas tej dyskusji pojawił się wątek wyłączenia
zapisu o potrzebie tworzenia warunków rozwoju Pol-
skiego Słownika Biograficznego umożliwiających
słownikowi bezpieczne i nowoczesnego funkcjonowa-
nie. Ten zapis został wyłączony z projektu uchwały,
a przemawiały za tym następujące argumenty.
Przede wszystkim pojawiła się wątpliwość, czy jako
posłowie nie wykraczamy poza zwyczajowo przyjęte
rozumienie honorowego patronatu, w tym przypadku
przecież sprawowanego przez Izbę Najwyższą Rze-
czypospolitej Polskiej. Pojawiły się obawy, czy Sejm,
przyjmując ten zapis, nie bierze na siebie odpowie-
dzialności za skutki finansowego wsparcia Polskiego
Słownika Biograficznego, nie mając jednocześnie
93
możliwości pełnego wywiązania się z takiego zobo-
wiązania, zważywszy, że przecież słownik będzie
ukazywał się przez kolejne lata. Nasunęła się także
wątpliwość, czy nie będzie to aby sugestia dotycząca
podjęcia przez rząd zobowiązania odnoszącego się do
szczególnego traktowania Polskiego Słownika Bio-
graficznego pośród wielu innych, mniej znakomitych,
ale jednak ważnych, publikacji, wydawnictw czy też
instytucji. Wreszcie pojawiła się obawa, że taki pre-
cedens może spowodować, iż w Sejmie Rzeczypospo-
litej Polskiej będzie rozpatrywanych więcej podob-
nych projektów, uchwał dotyczących objęcia honoro-
wym patronatem danego wydarzenia, danej instytu-
cji. W opinii posłów wiązałoby się to również z chęcią
zabiegania o wsparcie finansowe.
Te elementy zostały wzięte pod uwagę i zapis do-
tyczący tworzenia warunków rozwoju Polskiego
Słownika Biograficznego umożliwiających słowniko-
wi bezpieczne i nowoczesne funkcjonowanie został
wyłączony z projektu uchwały.
Trzeci obszar dyskusji, która miała miejsce pod-
czas posiedzenia komisji, wiązał się z traktowaniem
uchwały jako symbolu. Pewna symbolika przyjęcia
uchwały w sprawie honorowego patronatu Sejmu nad
słownikiem biograficznym w opinii posłów wiązała
się przede wszystkim z ukłonem dla kilku pokoleń
twórców Polskiego Słownika Biograficznego. Przyję-
cie tej uchwały podkreśliłoby szczególną rolę słowni-
ka dla polskiej kultury i historii, jak również potwier-
dziłoby potrzebę upowszechnienia wydawnictwa
wśród Polaków. Wreszcie mogłoby się to przyczynić
do osiągnięcia przez twórców słownika w przyszłości
trzech głównych celów. Chodzi, po pierwsze, o umiesz-
czenie Polskiego Słownika Biograficznego w Interne-
cie, po drugie, o uruchomienie drugiej serii Polskiego
Słownika Biograficznego obejmującej osoby żyjące w
XX w., które z różnych powodów, najczęściej tech-
niczno-chronologicznych, nie zostały ujęte w pojawia-
jących się u schyłku XX w. tomach, oraz, po trzecie,
o uruchomienie bieżącej nekrologii w odniesieniu do
haseł dotyczących XXI w., bowiem odchodzą od nas
ludzie, których biografie winny znaleźć się w kolej-
nych tomach Polskiego Słownika Biograficznego.
Te wątki wyczerpywały dyskusję podjętą przez pa-
nie i panów posłów podczas posiedzenia Komisji Kul-
tury i Środków Przekazu, ale warto w tym miejscu
podkreślić jeszcze kilka innych elementów, które skła-
niają do tego, aby Sejm Rzeczypospolitej Polskiej przy-
jął honorowy patronat nad tym wydawnictwem.
Po pierwsze, chciałbym zwrócić uwagę na fakt, że
to wiekopomne dzieło było przygotowywane przez
pomysłodawców przez 4 lata, w latach 1931–1934. Po
tak długim okresie przygotowań dopiero pokuszono
się o wydanie pierwszego tomu, który ukazał się w
1935 r. Do dziś wydano 46 tomów. Składa się na nie
191 zeszytów, blisko 30 tys. stron i 26 tys. życiorysów.
To jest naprawdę olbrzymi dorobek.
Po drugie, warto zwrócić uwagę na fakt, iż w tym
czasie, od 1935 r., kierowało tym wydawnictwem za-
ledwie 5 redaktorów naczelnych. Trzeba w tym miej-
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
94 Projekt uchwały w sprawie ustanowienia honorowego patronatu Sejmu RP nad Polskim Słownikiem Biograficznym
Poseł Sprawozdawca Sylwester Pawłowski
scu wymienić nazwiska profesorów: Władysława
Konopczyńskiego, Kazimierza Lepszego, Emanuela
Rostworowskiego, Henryka Markiewicza czy obecnie
sprawującego funkcję redaktora naczelnego Andrze-
ja Romanowskiego. To tym osobom zawdzięczamy
fakt, że Polski Słownik Biograficzny ukazywał się
przez 75 lat i na pewno będzie ukazywał się przez
kolejne lata, przygotowywany z równą starannością,
jak to miało miejsce w minionych latach.
Chcę również podkreślić fakt, i to jest trzeci ele-
ment, że w momencie przygotowywania Polskiego
Słownika Biograficznego zostały powołane ciała ko-
legialne, które wspierały, inspirowały, kontrolowały
całość prac nad Polskim Słownikiem Biograficznym,
a także decydowały o tych pracach. W pierwszej ko-
lejności przygotowano regulamin wydawnictwa, na-
stępnie powołano radę słownika, komitet redakcyjny,
a więc te wszystkie ciała, które skutecznie funkcjo-
nowały, aby można było wydawać kolejne tomy Pol-
skiego Słownika Biograficznego ku satysfakcji z jed-
nej strony autorów, a z drugiej strony przede wszyst-
kim ogromnej rzeszy odbiorców.
Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! W
imieniu Komisji Kultury i Środków Przekazu reko-
menduję projekt uchwały w przekonaniu, że w ciągu
najbliższych dni uchwała ta zostanie przez Wysoką
Izbę podjęta. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo panu posłowi Sylwestrowi Paw-
łowskiemu.
Szanowni państwo, teraz rozpoczynamy wystą-
pienia w imieniu klubów.
Otwieram dyskusję.
Proszę o zabranie głosu w imieniu Klubu Parla-
mentarnego Platforma Obywatelska pana posła To-
masza Głogowskiego.
Poseł Tomasz Głogowski:
Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam
zaszczyt przedstawić w imieniu Klubu Parlamentar-
nego Platforma Obywatelska stanowisko w sprawie
uchwały o ustanowieniu honorowego patronatu Sej-
mu RP nad Polskim Słownikiem Biograficznym. Nie
będzie niewątpliwie zaskoczeniem, jeżeli powiem, że
Klub Parlamentarny Platforma Obywatelska popiera
ten projekt uchwały. To jest patronat, jak już tytuł
uchwały wskazuje, honorowy, ale wypada wyrazić
nadzieję, że ten gest pomoże także w innych obsza-
rach temu jakże cennemu projektowi, jakim jest Pol-
ski Słownik Biograficzny, wydawany i redagowany
od 75 lat przez grono wybitnych uczonych i redakto-
rów, wydawany przez Polską Akademię Nauk i Pol-
ską Akademię Umiejętności, słusznie traktowany
jako dobro ogólnonarodowe czy, można powiedzieć,
ogólnopaństwowe, bo przecież prezentuje biografie
nie tylko osób narodowości polskiej, ale też osób ak-
tywnych i czynnych na terenie Polski.
W okresie 75 lat ukazało się 46 tomów prezentują-
cych biogramy 26 tys. osób, począwszy od postaci po-
czątków historii, na poły jeszcze mitycznych, jak Po-
piel i Piast Kołodziej, skończywszy na osobach zmar-
łych w roku 2000. Niezbędne jest stworzenie warun-
ków rozwoju umożliwiających słownikowi bezpieczne,
niezakłócone i nowoczesne funkcjonowanie, jak powie-
dział pan poseł sprawozdawca, przeniesienie słownika
do Internetu, zapewnienie jego funkcjonowania i do-
stępności w Internecie. Wypada wyrazić nadzieję, że
ten gest, patronat honorowy Sejmu RP nad tak nie-
zwykłym wydawnictwem, jednym z najwybitniejszych
wydawnictw biograficznych na świecie, unikatowym,
o ogólnopaństwowym charakterze, wydawnictwem,
które na pewno będzie służyło kolejnym pokoleniom,
ten gest Sejmu: objęcie honorowego patronatu, pomo-
że w kontynuacji tego dzieła. Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
O zabranie głosu proszę pana posła Jarosława
Sellina.
Poseł Jarosław Sellin:
Dziękuję.
Szanowny Panie Marszałku! Panie i Panowie Po-
słowie! W imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość
przedstawiam stanowisko w sprawie ustanowienia
honorowego patronatu Sejmu nad Polskim Słowni-
kiem Biograficznym. Jako prenumerator wszystkich
zeszytów Polskiego Słownika Biograficznego, wyda-
wanych już od 75 lat, mam do tego wydawnictwa i tej
instytucji szczególny stosunek. Jako historyk z wy-
kształcenia chcę podkreślić, że w Polskim Słowniku
Biograficznym znajdujemy nie tylko biogramy wiel-
kich Polaków czy ludzi z Polską związanych, opraco-
wane przez najlepszych specjalistów z danej epoki,
ale też wspaniale przygotowane bibliografie, wykazy
źródeł, a nawet opisy ikonografii danej postaci i
miejsc, w których można znaleźć portrety bądź zdję-
cia tej postaci. To jest absolutny elementarz dla każ-
dego, kto zajmuje się biografistyką polską. Każdy, kto
pracuje nad biografiami Polaków, musi zacząć swoją
lekturę od Polskiego Słownika Biograficznego. Czę-
sto okazuje się, że biogram zamieszczony w tym słow-
niku jest już tak wyczerpujący, że nie można nic
więcej do niego dodać.
Polski Słownik Biograficzny zaczął wychodzić od
1935 r. Do wybuchu drugiej wojny światowej opraco-
wano biogramy do litery D, dziś prace doszły do lite-
ry S. To pokazuje, że Polski Słownik Biograficzny
musi być instytucją trwałą, gdyż nawet jeśli dojdzie
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
Projekt uchwały w sprawie ustanowienia honorowego patronatu Sejmu RP nad Polskim Słownikiem Biograficznym
Poseł Jarosław Sellin
do litery Z za kilka czy kilkanaście lat, trzeba będzie
natychmiast rozpocząć prace nad aneksami, uzupeł-
nieniami, jako że w międzyczasie, w ciągu niemal
całego wieku, polskie życie publiczne zostało wzbo-
gacone o tysiące kolejnych postaci, poczynając od li-
tery A. Wiele spośród 26 tys. biogramów już opraco-
wanych stanowi właściwie osobne książeczki. Gdyby
je wyciągnąć z tego słownika i wydrukować w formie
książkowej, to ze względu na to, że biogramy są tak
obszerne, bardzo często można byłoby z nich wyge-
nerować osobne książki.
Przy Polskim Słowniku Biograficznym zawsze
pracowali najwybitniejsi polscy historycy. Wśród jego
redaktorów naczelnych znajdujemy nazwiska pomni-
ki: Władysława Konopczyńskiego, Kazimierza Lep-
szego, Bogusława Leśnodorskiego, Emanuela Ro-
stworowskiego, Henryka Markiewicza. Obecnie re-
daktorem naczelnym jest Andrzej Romanowski.
W imieniu klubu chciałbym powiedzieć, że ten
patronat, naszym zdaniem, powinien zaowocować
zabezpieczeniem trwałości bytu tej instytucji, bo
Polski Słownik Biograficzny jest właściwie instytu-
cją. Od kilku lat istnieją problemy z płynnością fi-
nansową Polskiego Słownika Biograficznego i wyda-
je nam się, że trwałe rozwiązanie tej sprawy winno
być przedmiotem szybkich decyzji odpowiednich mi-
nisterstw: Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Na-
rodowego, Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyż-
szego oraz Ministerstwa Edukacji Narodowej. Te
trzy ministerstwa powinny naradzić się w tej spra-
wie, żeby było poczucie trwałości i bezpieczeństwa
w tej instytucji.
Na koniec, panie marszałku, pozwoli pan, że po-
wiem, iż przejrzałem Polski Słownik Biograficzny,
który mam na swojej półce. Nie ma jeszcze w tym
słowniku biogramów Schetynów, nie ma jeszcze bio-
gramów Wenderlichów (Dzwonek), bo do litery W
słownik jeszcze nie doszedł, nie ma biogramów Kuch-
cińskich i pozostałych marszałków Sejmu, poza – pro-
szę przekazać pani marszałek Kierzkowskiej – trze-
ma niesłychanie interesującymi biogramami Kierz-
kowskich z XVIII i XIX w. Wspaniali powstańcy
kościuszkowscy, powstańcy listopadowi, emigranci
polscy w Kanadzie, nawet znalazł się poseł kanadyj-
ski o nazwisku Kierzkowski pochodzenia polskiego i
również legionista Piłsudskiego, poseł przedwojennej
Rzeczypospolitej z Polesia, z listy BBWR. Proszę
zwrócić uwagę, że w połowie lat 60. opracowano bio-
gramy Kierzkowskich, które są bardzo ciekawe. Dzię-
kuję bardzo.
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo, panie pośle.
O zabranie głosu uprzejmie proszę pana posła
prof. Jana Widackiego z Demokratycznego Koła Po-
selskiego Stronnictwa Demokratycznego.
95
Dobrze, że to taka długa nazwa koła, bo pan pro-
fesor siedział wysoko, więc miał czas na dojście. Pan
profesor już jest, uprzejmie proszę o wystąpienie.
Poseł Jan Widacki:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie ulega wątpli-
wości, że Polski Słownik Biograficzny jest wydawnic-
twem unikalnym w skali europejskiej. Należy pod-
kreślić, że stanowi on ogromną wartość dla narodu
polskiego, nie tylko dla historyków, nie tylko dla
tych, którzy zajmują się polską biografistyką, ale dla
wszystkich interesujących się historią w ogóle, nie
tylko dla profesjonalistów. Podkreślenie rangi tego
wydawnictwa przez Sejm poprzez tę uchwałę jest jak
najbardziej słuszne. Oczywiście nie jest prawdą
stwierdzenie, które zmartwiło niektórych posłów, że
pociągnie to za sobą zobowiązania finansowe dla Sej-
mu. Dla Sejmu nie będzie żadnych zobowiązań, na-
tomiast objęcie patronatem honorowym niewątpliwie
ułatwi słownikowi zabieganie o finansowanie we wła-
ściwych ministerstwach.
Myślę, że przed tym słownikiem, który stanowi
skarbnicę narodowej pamięci – tak trzeba o nim mó-
wić i w tych kategoriach myśleć – rzeczywiście stoją
nowe wyzwania. Kiedyś te biogramy po prostu spi-
sywano. W tej chwili jest także problem ich przetwa-
rzania, skomputeryzowania zasobów, problem anek-
sowania. Jak państwo zapewne wiecie, żeby hasło
znalazło się w słowniku, bohater hasła musi spełnić
jeden warunek – musi umrzeć. Kiedy pisano hasła na
przykład na literę „d”, czyli przed wojną, generał An-
ders był zwykłym oficerem kawalerii, więc w słowni-
ku nie ma hasła „Anders”, dlatego trzeba będzie
aneksować. Trzeba będzie wprowadzić aneksowanie
niejako równoległe do tego, co ukazuje się w tej chwi-
li, bo słownik doszedł do litery „s”.
Myślę, że jest rzeczą bardzo słuszną, że to właśnie
Sejm chce objąć patronat honorowy nad słownikiem
biograficznym. Taki honorowy patronat nie jest
czymś wyjątkowym. Zdarzało się, że różne wydaw-
nictwa o szczególnym znaczeniu dla narodu, dla hi-
storii, były obejmowane patronatem i prezydenta, i
Sejmu. Ten słownik właśnie na taki patronat z całą
pewnością zasługuje.
Na zakończenie muszę powiedzieć, że cieszy nie-
zwykła jednomyślność całej Izby w tej kwestii. Cieszę
się również, że wszyscy doceniamy ten słownik, jego
rolę i obiektywizm przy tworzeniu haseł. Proszę zwa-
żyć, że kolejnymi redaktorami byli ludzie o bardzo
różnych orientacjach politycznych, a słownik cały
czas potrafił zachować dystans, potrafił być wolny od
jakichś politycznych akcentów, zachował obiekty-
wizm. Profesor Konopczyński był na przykład w swo-
ich poglądach bardzo skrajnym endekiem, profesor
Markiewicz miał poglądy lewicowe, a jednak obaj
potrafili prowadzić ten słownik obiektywnie i zgro-
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
96 Projekt uchwały w sprawie ustanowienia honorowego patronatu Sejmu RP nad Polskim Słownikiem Biograficznym
Poseł Jan Widacki
madzić biogramy wolne od politycznych mód. Dlate-
go oczywiście będziemy głosować za przyjęciem tej
uchwały. Dziękuję bardzo.
(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek
Sejmu Stefan Niesiołowski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Pan poseł Jerzy Wenderlich, Sojusz Lewicy Demo-
kratycznej.
Proszę bardzo, panie marszałku.
Poseł Jerzy Wenderlich:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Ach, jak to
rzadko się zdarza, że w Sejmie padają tylko piękne
słowa, przymiotniki najpiękniejsze, pojęcia dostojne.
Oczywiście tej atmosfery chyba nie uda się przełożyć
na inne punkty tej debaty, ale niech trwa jak najdłu-
żej, niech brzmi nam w uszach tonacja tego, o czym
dzisiaj mówimy.
W przypadku Polskiego Słownika Biograficznego
można tych przymiotników rzeczywiście użyć sporo
i wszystkie będą w tej tonacji dobre: nobliwy, dostoj-
ny, bohaterski – chociażby w oparciu o to, o czym
mówił pan profesor Widacki – intelektualny, donio-
sły, moralny, najpiękniej konserwatywny, tak można
powiedzieć, bo okazuje się, że trochę wniosków doty-
czących tego, jak mógłby się odmienić, pada. Sami
redaktorzy zdają sobie z tego sprawę, wiedzą, że ten
słownik wymaga pewnych odmian, by jego wartość
była podobna do tej, którą budowano przez 75 lat.
Kiedy mowa o Polskim Słowniku Biograficznym, wie-
lu dodaje, że to ogólnonarodowe dobro. Inni, podobnie
pięknie jak poseł wnioskodawca, pan poseł Sylwester
Pawłowski, mówią, że to jedno z najważniejszych
wydawnictw polskiej humanistyki, i to wszystko rze-
czywiście prawda.
Były czasy trudne, a słownik nie tracił swojej mo-
ralnej busoli. Były czasy, kiedy milej widziano bio-
gramy osób, które czasem nie zasługiwały na piękne
słowa. Chciano, by przedstawiać je tak, jak przedsta-
wiono ludzi, którzy się kulom nie kłaniali. Jednak
takich biogramów, nawet w tych najtrudniejszych
czasach, w słowniku nie znajdziemy. Tej moralnej
busoli, mimo tych zróżnicowanych poglądów redak-
torów, o których tutaj mówili przedmówcy, na szczę-
ście nigdy nie zabrakło.
Patronat honorowy Sejmu nad tym niezwykłym i
tak ważnym z punktu widzenia narodowego interesu
wydawnictwem tylko sprzyja kontynuowaniu tego
dzieła i podnoszeniu jego rangi. Myślę też, że bardziej
oświetla to narodowe dzieło. Ci, którzy chcieliby po-
wiedzieć, że z tą pomocą można poczekać, kiedy wi-
dzieć będą ten honorowy patronat, może już nie będą
mieli tyle odwagi, żeby mówić, że to dzieło, pamięć o
nim i pomoc dla niego można odłożyć na później. Je-
śli możemy wpisać się w to, że Polski Słownik Bio-
graficzny może mieć łatwiejszą drogę, gdy idzie o
budowanie i kontynuowanie tego, co robi, to tym pa-
tronatem to czynimy. (Dzwonek)
W ostatnim zdaniu chciałbym podkreślić tutaj
olbrzymią rolę pana profesora Romanowskiego i wie-
lu innych wspaniałych ludzi, którzy dążyli do tego,
by Sejm objął słownik patronatem, i którzy przez lata
pracowali nad tym wielkim dziełem, nad jego jako-
ścią, nad jego moralnym i narodowym charakterem.
Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Bardzo dziękuję panu posłowi.
Pan poseł Tadeusz Sławecki, Polskie Stronnictwo
Ludowe.
Poseł Tadeusz Sławecki:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Cóż można dodać
po tak obszernym, kwiecistym wystąpieniu? Zacznę
od tego, że Klub Poselski Polskiego Stronnictwa Lu-
dowego poprze projektowaną uchwałę w sprawie
ustanowienia honorowego patronatu Sejmu RP nad
Polskim Słownikiem Biograficznym.
Rzeczywiście to wydawnictwo jest unikatowe nie
tylko w skali polskiej, ale też w skali europejskiej,
będzie służyło obecnemu i przyszłym pokoleniom.
Rzeczywiście ten słownik gromadzi czołowe postacie
polskiej nauki i stara się stworzyć dzieło, które będzie
ponadepokowe. Co jest bardzo ważne w tym przypad-
ku? Ważne jest to, żeby te biografie osób uwzględnia-
ły najnowszą wiedzę na ich temat, bo cały czas od-
krywamy nowe elementy biografii różnych ludzi.
Chodzi o to, żeby stworzyć tutaj pewne obiektywne
przesłanki, żeby te biografie pokazywały postaci
może nie tylko w sposób laurkowy, ale również na tle
epoki, w jakiej żyły. Patronat Sejmu zapewni ciągłość
tego dzieła i na pewno nie dopuści do jego, użyję ta-
kiego określenia, komercjalizacji, bo rzeczywiście
często skomercjalizowane wydawnictwo jest pisane
pod czytelnika. Tutaj potrzeba ogromnej odpowie-
dzialności, gdyż te notki biograficzne będą służyły nie
tylko historykom, będziemy sięgać po te informacje w
ujęciu encyklopedycznym i będziemy starali się czer-
pać z nich wiedzę obiektywną, i tego wydawcom życzę.
Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Bardzo dziękuję panu posłowi.
Przystępujemy do pytań.
Mamy w tej chwili jedno pytanie.
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
Projekt uchwały w sprawie ustanowienia honorowego patronatu Sejmu RP nad Polskim Słownikiem Biograficznym
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski
Czy są jeszcze chętni do zadania pytań?
Nie ma.
Zamykam listę.
Ustalam czas pytania na 1,5 minuty.
Pan poseł Zenon Durka, Platforma Obywatelska.
Poseł Zenon Durka:
Dziękuję bardzo.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam krótkie py-
tanie, na które odpowiedź już właściwie otrzymałem,
ale może będzie ona jeszcze bardziej szczegółowa. Kto
zainicjował wydawanie Polskiego Słownika Biogra-
ficznego i ile jest na świecie podobnych inicjatyw?
Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję.
Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer-
pana.
Przedstawiciel rządu nie zabiera głosu.
Pan poseł sprawozdawca, proszę bardzo.
Sprawozdawca komisji pan poseł Sylwester Paw-
łowski.
Proszę bardzo, panie pośle.
Poseł Sylwester Pawłowski:
Szanowny Panie Marszałku! Panie i Panowie Po-
słowie! Chciałbym przede wszystkim podziękować
reprezentantom poszczególnych klubów i kół za życz-
liwe odniesienie się do projektu uchwały. To jest do-
bra zapowiedź i już nie ma podstaw, by wątpić, że
Sejm zechce przyjąć uchwałę i objąć honorowym pa-
tronatem Polski Słownik Biograficzny.
Odpowiadając panu posłowi na pytanie, chciał-
bym powiedzieć, że zainicjowanie tego wydawnictwa
przypisuje się jednoznacznie profesorowi Konopczyń-
skiemu. Podobnych wydawnictw w świecie jest nie-
wiele. Często w literaturze przywołuje się podobne
wydawnictwa niemieckie, natomiast wziąwszy pod
uwagę fakt, że największą biblioteką na świecie jest
biblioteka Kongresu Stanów Zjednoczonych, podej-
rzewam, że tamtejsi historycy, biografowie dbają o
stosowne zapisanie w historii osób, które przyczyni-
ły się do powstania i rozwoju Stanów Zjednoczonych,
niemniej jednak na ten temat nie posiadam większej
wiedzy, do czego się uczciwie przyznaję. Dziękuję,
panie marszałku.
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Zamykam dyskusję.
97
Do głosowania nad projektem uchwały przystąpi-
my w bloku głosowań.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 12.
porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji
Nadzwyczajnej o obywatelskim projekcie ustawy
o zmianie ustawy Ordynacja wyborcza do Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej i Senatu Rzeczypospo-
litej Polskiej, ustawy Ordynacja wyborcza do rad
gmin, rad powiatów i sejmików województw
oraz ustawy Ordynacja wyborcza do Parlamentu
Europejskiego, w związku z wprowadzeniem pa-
rytetu płci na listach kandydatów (druki nr 2713
i 3577).
Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji
panią poseł Halinę Rozpondek.
Proszę bardzo, pani poseł.
Poseł Sprawozdawca
Halina Rozpondek:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Ko-
misji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia niektórych pro-
jektów ustaw z zakresu prawa wyborczego mam za-
szczyt przedstawić sprawozdanie o obywatelskim
projekcie ustawy o zmianie ustawy Ordynacja wybor-
cza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i Senatu Rze-
czypospolitej Polskiej, ustawy Ordynacja wyborcza
do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw
oraz ustawy Ordynacja wyborcza do Parlamentu Eu-
ropejskiego, w związku z wprowadzeniem parytetu
płci na listach kandydatów (druki nr 2713 i 3577).
Dyskusja o konieczności zwiększenia udziału ko-
biet w polityce toczy się w Polsce od wielu lat. Jest to
bardzo ważne dla jakości życia politycznego i dla
możliwości rozwiązywania podstawowych problemów
kobiet, związanych z pracą, rodziną, wychowaniem
dzieci. Kobiety są coraz aktywniejsze w życiu zawo-
dowym i publicznym. Trzeba tę aktywność wykorzy-
stać także w polityce.
W 1995 r. Ojciec Święty Jan Paweł II w orędziu
na Światowy Dzień Pokoju uznał: wzrost obecności
kobiet w życiu społecznym, ekonomicznym, politycz-
nym na szczeblu lokalnym, krajowym i międzynaro-
dowym za proces dobroczynny. Myślę, że o tym dzi-
siaj już nie musimy się przekonywać, a powinniśmy
się zastanowić, jak tę aktywność pobudzać, motywo-
wać kobiety, zachęcać je do szerszego udziału w poli-
tyce. Taką propozycją jest procesowany dziś projekt
ustawy.
Obywatelski projekt ustawy został wniesiony
przez Obywatelski Komitet Inicjatywy Ustawodaw-
czej „Czas na kobiety”. Projekt ten zakłada wprowa-
dzenie parytetu płci na listach wyborczych do Sejmu,
wszystkich szczebli samorządu terytorialnego oraz
Parlamentu Europejskiego. Proponuje się odpowied-
ni zapis w poszczególnych ustawach, dodanie ustępu
o następującym brzmieniu: Liczba kobiet na liście nie
może być mniejsza niż liczba mężczyzn, z wyjątkiem
wyborów uzupełniających do rady w gminie liczącej
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustaw dotyczących ordynacji wyborczych
98 w związku z wprowadzeniem parytetu płci na listach kandydatów
Poseł Sprawozdawca Halina Rozpondek
do 20 tys. mieszkańców. Inny zapis we wszystkich
wymienionych ordynacjach wyborczych dotyczy
okręgowych komisji wyborczych, które mogą wydać
potwierdzenie przyjęcia zgłoszenia listy, jeśli zapisa-
ny w ustawie parytet będzie spełniony, czyli konse-
kwencją nieuwzględnienia parytetu byłoby niezare-
jestrowanie listy.
Wnioskodawcy projektu ustawy uzasadniali swój
projekt, powołując się na konstytucyjny art. 33 mó-
wiący o zasadzie równości mężczyzn i kobiet we
wszystkich dziedzinach życia, a także prawie do rów-
nego z mężczyznami zajmowania stanowisk, pełnie-
nia funkcji oraz uzyskiwania godności publicznych.
Wskazali w swoim uzasadnieniu, że chociaż kobiety
stanowią w naszym społeczeństwie trwałą większość,
to ich udział w składzie pochodzących z wyborów
powszechnych organów władzy publicznej jest zdecy-
dowanie mniejszościowy.
Projekt ustawy, podkreślę to ponownie, odnosi się
do wyborów do Sejmu, rad gmin, rad powiatów, sej-
mików wojewódzkich i Parlamentu Europejskiego,
gdzie wyniki ustala się głównie na zasadzie propor-
cjonalności, chociaż był tu błąd konstytucyjny, mia-
nowicie przewidywano takie parytetowe wybory w
gminach do 20 tys. Parytetem nie będą objęte wybo-
ry do Senatu, na prezydenta Rzeczypospolitej Pol-
skiej i na jednoosobowe stanowiska w organach wy-
konawczych samorządu terytorialnego.
Pierwsze czytanie obywatelskiego projektu odby-
ło się na posiedzeniu Wysokiej Izby w dniu 18 lutego
2010 r. Po burzliwej dyskusji projekt został skierowa-
ny do Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia niektó-
rych ustaw z zakresu prawa wyborczego. Na jej po-
siedzeniach przeprowadzono emocjonalne dyskusje,
zarówno o potrzebie uchwalenia parytetów bądź jej
braku, jak i zgodności projektu ustawy z obowiązu-
jącą w Polsce konstytucją. Komisją powołała eksper-
tów, którzy mieli dokonać analizy projektu ustawy.
8 lipca 2010 r. komisja nadzwyczajna powoła podko-
misję nadzwyczajną do rozpatrzenia obywatelskiego
projektu ustawy o zmianie ustawy Ordynacja wybor-
cza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i Senatu Rze-
czypospolitej Polskiej, ustawy Ordynacja wyborcza
do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw
oraz ustawy Ordynacja wyborcza do Parlamentu Eu-
ropejskiego, w związku z wprowadzeniem parytetu
płci na listach kandydatów, która zajęła się nim pod
względem legislacyjno-technicznym, a także zgłoszo-
nymi poprawkami.
Dwie podstawowe poprawki, Klubu Parlamentar-
nego PO i pana posła Marka Borowskiego, dotyczyły
w kolejności: zmniejszenia wielkości parytetu z 50%
do 35% oraz tego, że w ramach wielkości, którą się
ustali na danym poziomie, istotna będzie kompozycja
trzech pierwszych miejsc i pięciu pierwszych miejsc.
Na pierwszych trzech miejscach pan poseł Borowski
proponował, że powinien być układ dwa do jednego,
wszystko jedno, w którą stronę, natomiast na pierw-
szych pięciu miejscach powinno być trzy do dwóch.
Zgłoszono także poprawkę związaną ze skutkami
rezygnacji któregoś z kandydatów z umieszczenia na
liście wyborczej, aby nawet po rezygnacji kandydata
wielkość została zachowana.
Dyskusja toczyła się także wokół konstytucjonal-
ności obywatelskiego projektu, jednak zdania zarów-
no uczestników dyskusji, jak i ekspertów były różne.
Jedni zdecydowanie podważali konstytucyjność usta-
wy, uznając, że naruszy ona równouprawnienie, inni
uznali, że nie ma podstaw do takich twierdzeń.
Efektem prac Komisji Nadzwyczajnej i powołanej
przez nią podkomisji jest niniejsze sprawozdanie
wnoszące zmiany do pierwotnego projektu ustawy.
Przede wszystkim zmieniono tytuł projektu ustawy,
któremu nadano brzmienie: Ustawa o zmianie usta-
wy Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów
i sejmików województw, ustawy Ordynacja wybor-
cza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej oraz ustawy Ordynacja
wyborcza do Parlamentu Europejskiego. Zrezygno-
wano z preambuły jako wstępu do aktu prawnego,
uznając, że nie ma ona racji bytu, jeśli chodzi o ten
typ ustaw. Zmieniono układ artykułów, poczynając
od najwcześniej wydanych ordynacji. W art. 1 doty-
czącym wyborów do rad gmin, rad powiatów i sej-
mików województw w ustawie z dnia 16 lipca 1998
r. Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i
sejmików województw w art. 98 dodano ust. 2a w
brzmieniu:
„Na liście, o której mowa w ust. 2 pkt 2:
1) liczba kandydatów kobiet nie może być mniej-
sza niż 35% liczby wszystkich kandydatów na li-
ście;
2) liczba kandydatów mężczyzn nie może być
mniejsza niż 35% liczby wszystkich kandydatów na
liście”.
Oznacza to zmianę w stosunku do propozycji za-
wartych w projekcie obywatelskim, w którym zało-
żono parytet 50 na 50. Członkowie komisji, uznając,
że należy zrealizować sam pomysł wprowadzenia
kwoty czy parytetu, postanowili, aby były to kwoty
35-procentowe, równe dla kobiet i mężczyzn. Jeżeli
będzie taka konieczność, będą one stopniowo zwięk-
szane. Nie uległ merytorycznej zmianie zapis mówią-
cy o tym, że aby zarejestrować listę kandydatów,
musi być zachowana ustalona kwota 35% dla kobiet
i 35% dla mężczyzn. Takie same zmiany w odpowied-
nich artykułach i ustępach Komisja Nadzwyczajna
proponuje w Ordynacji do Sejmu Rzeczypospolitej
Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej oraz w
Ordynacji do Parlamentu Europejskiego w art. 2 i 3
projektu ustawy.
Nie uzyskały akceptacji komisji poprawki doty-
czące naprzemiennego umieszczania na listach ko-
biet i mężczyzn oraz poprawka dotycząca konieczno-
ści zagwarantowania kwoty w przypadku rezygnacji
kandydata.
Art. 4 proponowanej ustawy reguluje przepisy
przejściowe. Przepisy art. 1–3 mają zastosowanie do
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustaw dotyczących ordynacji wyborczych
w związku z wprowadzeniem parytetu płci na listach kandydatów
Poseł Sprawozdawca Halina Rozpondek
wyborów zarządzonych po upływie sześciu miesięcy
od dnia wejścia w życie ustawy, z zastrzeżeniem, że
w przypadku nowych, przedterminowych i uzupeł-
niających wyborów do organów stanowiących jedno-
stek samorządu terytorialnego wszystkich szczebli
przeprowadzanych w trakcie kadencji, w trakcie któ-
rej ustawa weszła w życie, stosuje się przepisy do-
tychczasowe.
Chciałabym jeszcze raz podkreślić, że projekt
ustawy wypracowany w trakcie prac w komisji i w
podkomisji ma zastosowanie do wyborów w okręgach
proporcjonalnych. W wyborach do Senatu, w wybo-
rach do organów wykonawczych samorządu teryto-
rialnego i w odniesieniu do gmin do 20 tys. miesz-
kańców kwoty nie będą stosowane.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Komisja Nad-
zwyczajna do rozpatrzenia niektórych ustaw z za-
kresu prawa wyborczego przedstawia Wysokiej Izbie
sprawozdanie będące wynikiem wielomiesięcznej
dyskusji, ale też konsensusu na proponowane roz-
wiązania.
Wszystkie kluby uczestniczące w tej dyskusji po-
parły przedkładane sprawozdanie, dające szansę na
zwiększenie udziału kobiet kandydatów na listach
wyborczych i w konsekwencji w polityce. Konieczne
są jeszcze inne działania, które nazwałabym pracą u
podstaw, zachęcające kobiety do kandydowania na
funkcje wybieralne, ale to już jest rola zarówno par-
tii, jak i organizacji pozarządowych.
W imieniu Komisji Nadzwyczajnej wnoszę o
uchwalenie przedłożonego w sprawozdaniu projektu
ustawy. Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję bardzo, pani poseł.
Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po-
rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad-
czeń w imieniu klubów i kół.
Otwieram dyskusję.
Głos zabierze pani posłanka Agnieszka Kozłow-
ska-Rajewicz, Platforma Obywatelska.
Poseł Agnieszka Kozłowska-Rajewicz:
Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! W
polityce jest za mało kobiet. Odbija się to przede
wszystkim na jakości polityki, w której nie uwzględ-
nia się wszystkich istotnych społecznie perspektyw.
Doświadczenia kobiet, które w naszej kulturze są
jednak odmienne niż doświadczenia mężczyzn, w
polityce są potrzebne tak samo, jak te, z których już
korzystamy. Priorytety i wyczulenie na określone
rodzaje problemów związane z doświadczeniem ży-
ciowym i zawodowym znajdują swoje odzwierciedle-
nie w stanowieniu prawa i wykonywaniu władzy na
99
poziomie krajowym i lokalnym. Aby dobrze rządzić i
aby nasz kraj dobrze się rozwijał, na wszystkich
szczeblach władzy potrzebujemy zarówno kobiet, jak
i mężczyzn. Mówił o tym w 1995 r. Jan Paweł II w
swoim orędziu na 28. Światowy Dzień Pokoju. Wspo-
minał on nie tylko o tym, że wzrost liczby kobiet w
polityce jest procesem dobroczynnym, ale także o
tym, że ten proces wciąż nie jest zakończony. Dlatego
dzisiaj nie pytamy: czy, tylko pytamy: jak.
Obywatelska ustawa, którą w skrócie nazywamy
ustawą parytetową, proponuje rozwiązanie problemu
małego udziału kobiet w polityce poprzez wprowa-
dzenie parytetu płci na listach wyborczych. Na li-
stach wyborczych musi być minimum50% kobiet.
Tak proponowali wnioskodawcy. Większość klubów
parlamentarnych w swoich stanowiskach odcięła się
od tej propozycji, uznając ją za zbyt radykalną.
Wszystkie kluby zgodziły się z diagnozą, że mały
udział kobiet we władzy jest niewłaściwy, niesprawie-
dliwy i mało wartościowy dla państwa, że jest to sy-
tuacja niekorzystna dla rozwoju kraju i że chcemy ją
zmienić. Dlatego też skierowano ustawę do komisji,
gdzie szczegółowo omówiono zarówno kwestie kon-
stytucyjności, jak i szczególne przepisy zaproponowa-
ne w nowelizacji, szukając takiego rozwiązania, któ-
re byłoby akceptowane przez wszystkich.
W czasie prac w podkomisji posłowie Platformy
Obywatelskiej zaproponowali poprawkę, która za-
mienia parytet na 35-procentową kwotę dla każdej
płci i ogranicza jej stosowanie wyłącznie do wyborów
o charakterze proporcjonalnym. Ta poprawka zosta-
ła jednogłośnie przyjęta przez wszystkich członków
podkomisji i potem bez sprzeciwu uznana w komisji.
Ta propozycja ma charakter równościowy. Jest skie-
rowana nie tyle do kobiet, co do partii politycznych.
Zmusza partie i niepartyjne komitety wyborcze do
budowania list wyborczych, na których jest nie mniej
niż 35% kobiet i nie mniej niż 35% mężczyzn. Z jed-
nej strony pozwala to na elastyczne układanie list,
które będą bardziej męskie albo bardziej żeńskie,
zależnie od tego, jakie są lokalne uwarunkowania,
ale też blokuje budowanie list jednopłciowych, co
dotychczas kilkakrotnie się zdarzało, a co wszyscy
uznaliśmy za zjawisko zdecydowanie niekorzystne,
wręcz patologiczne.
Projekt w poprawionej przez komisję wersji nie
wprowadza rewolucji, ale proponuje mechanizm, któ-
ry pozwoli na stopniowe włączanie kobiet do polityki.
Szczegóły oczywiście musi rozstrzygnąć każda z par-
tii politycznych. Platforma Obywatelska organizuje
szkolenia, konferencje dla swoich członkiń i sympa-
tyczek. Ostatnio już po raz drugi podjęliśmy uchwa-
łę, która zapewnia kobietom wysokie miejsca na li-
stach wyborczych w wyborach do parlamentu. Spo-
sobów na włączanie kobiet do polityki jest bardzo
dużo i wierzę, że wszystkie partie polityczne znajdą
działania, które będą skuteczne.
Pomysł, żeby problem małego udziału kobiet w
polityce rozwiązać poprzez ustawę, doczekał się du-
żego grona krytyków. Słyszeliśmy, że ta 35-procen-
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustaw dotyczących ordynacji wyborczych
100 w związku z wprowadzeniem parytetu płci na listach kandydatów
Poseł Agnieszka Kozłowska-Rajewicz
towa kwota to jest nawet taki pomysł na windowanie
kobiet wbrew ich kompetencjom, a nawet wbrew ich
woli, czyli wciąganie kobiet do polityki na siłę – to
znany argument.
Daje to fałszywy obraz problemu, ponieważ pro-
pozycja, którą omawiamy, odnosi się do list wybor-
czych. Chcemy, żeby kobiety kandydowały, nie rozda-
jemy mandatów. To wyborca ma długopis w ręku i to
on wskazuje swojego kandydata albo kandydatkę.
Samo zaproszenie na listę wyborczą nie jest żadnym
windowaniem. Mandatu nie dostaje się za nic, czyli
za sam fakt uczestnictwa w wyborach. Wie to każdy,
kto chociaż raz startował. Nieuprawnione są również
porównania kwot na listach wyborczych do akcji afir-
matywnych, takich jak np. punkty za pochodzenie
przy rekrutacji na studia za czasów PRL-u. My nie
proponujemy, aby dopisywać kandydatkom głosy po
wyborach, nie gwarantujemy im określonej puli man-
datów w Sejmie, chcemy jedynie, aby znalazły się one
na listach wyborczych. Stwarzamy warunki czy, jak
ktoś woli, stwarzamy kobietom szansę na to, aby mo-
gły być wybrane. Ale przecież wybiera wyborca. Nie
ma więc obaw, że w Sejmie będą, jak mówili niektó-
rzy w kuluarach, jakieś tam parytety, nie ułatwiamy
zdobycia mandatu, a jedynie stwarzamy równe szan-
se. (Dzwonek) Ten mandat jest tak samo wartościo-
wy, jak każdy inny. Z tego samego powodu apeluję...
Panie marszałku, mogę jeszcze minutkę?
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Proszę bardzo.
Poseł Agnieszka Kozłowska-Rajewicz:
Z tego samego powodu apeluję o solidarność ko-
biet, które już są u władzy, z tymi, które do niej do-
piero aspirują, tych, które, jak podkreślają, dostały
się do Sejmu bez żadnego parytetu, z tymi, które bez
dodatkowej zachęty ze strony partii politycznej pew-
nie nie znalazłyby się na liście wyborczej. Sama za-
chęta nie jest jeszcze żadnym windowaniem. Powtó-
rzę. Obecność na liście wyborczej nie oznacza auto-
matycznie mandatu. Wyborcy decydują o tym, kogo
wybiorą. Sposób zaproszenia na listę wyborczą nie
dzieli mandatów na lepsze i gorsze. Co najwyżej, je-
żeli ktoś bardzo chce hierarchizować mandaty, może
je uszeregować według liczby głosów oddanych na
kandydata, bo to jest jakaś miara wartości politycz-
nej. Według niektórych głoszonych tez kobiety nie
nadają się do polityki, bo polityka jest brutalną, brud-
ną grą. To może znaczyć, czytamy w nawiasie, że
kobiety są zbyt wrażliwe, a może zbyt głupie czy nie-
doświadczone, żeby zaistnieć w polityce. Argumenty
te budzą co najwyżej zażenowanie.
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Proszę powoli kończyć, pani poseł.
Poseł Agnieszka Kozłowska-Rajewicz:
Polityka jest taka, jacy są ludzie, którzy ją tworzą.
Jeśli zaprosimy do udziału w polityce ludzi o mar-
nych charakterach, polityka będzie brudna. Charak-
ter nie jest uzależniony od płci, a sprawność porusza-
nia się w polityce zależy od doświadczenia, a nie od
tego, czy ktoś jest kobietą, czy mężczyzną. Każdy z
nas znajdzie w pamięci przykłady szlachetnych ko-
biet i szlachetnych mężczyzn, ale również ludzi o
słabych charakterach obu płci. Zaprośmy na listę
wyborczą ludzi, których charaktery sprawią, że po-
lityka będzie odpowiedniej jakości. Kobiety nie są
gorsze od mężczyzn, są lepsze od mężczyzn.
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Proszę kończyć, pani poseł.
Poseł Agnieszka Kozłowska-Rajewicz:
To nasza historia i kultura, a nie cechy osobowo-
ści sprawiają, że w polityce i na najwyższych szcze-
blach władzy kobiet jest tak mało. Kobiety na całym
świecie stosunkowo niedawno uzyskały prawa wy-
borcze i tych historycznych zapóźnień nie da się nad-
robić ot tak, w kilkadziesiąt lat. Kobiety nadają się
do polityki tak samo jak mężczyźni. Potrzebują poli-
tyki, angażują się z tych samych powodów i mając te
same cele, co mężczyźni. Jednak nasza kultura, spo-
łeczne role i oczekiwania sprawiają, że kobiety rza-
dziej niż mężczyźni mogą swoje polityczne zaintere-
sowania i aspiracje realizować: bo dzieci, bo dom, bo
opieka nad rodzicami, bo praca zawodowa.
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Pani poseł, przekroczyła pani czas o połowę. Przy-
kro mi, ale za chwilę będę musiał wyłączyć pani mi-
krofon.
Poseł Agnieszka Kozłowska-Rajewicz:
W takim razie wygłoszę ostatnią formułę.
Klub Platforma Obywatelska popiera projekt
ustawy w wersji zmodyfikowanej przez komisję. 35%
dla każdej płci to propozycja, która dobrze wpisuje
się w politykę wyrównywania szans i budowania spo-
łeczeństwa obywatelskiego. W imieniu klubu PO re-
komenduję Wysokiej Izbie głosowanie za. Dziękuję
bardzo. (Oklaski)
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustaw dotyczących ordynacji wyborczych
w związku z wprowadzeniem parytetu płci na listach kandydatów
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję, pani poseł.
Pan poseł Andrzej Mikołaj Dera, Prawo i Spra-
wiedliwość.
Poseł Andrzej Mikołaj Dera:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pierwsza uwaga:
paniom powinno się przyznać na wystąpienia nieco
więcej czasu, to tak a propos…
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Jeżeli przeforsuje pan taką poprawkę w regula-
minie, to na pewno…
Poseł Andrzej Mikołaj Dera:
To tak na przyszłość. Marszałek decyduje o cza-
sie.
(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek
Sejmu Jerzy Wenderlich)
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Pan marszałek Niesiołowski czekał, bo chciał
mieć szczególną przyjemność zapowiedzenia pana
posła.
Poseł Andrzej Mikołaj Dera:
Bardzo mi miło.
Szanowni państwo, przedstawię stanowisko moje-
go klubu w sprawie projektu ustawy dotyczącego
zmian w projekcie Ordynacji wyborczej mówiącym o
tzw. parytecie płci. Wiele słów dzisiaj padało z tej
mównicy o aktywności. Myślę, że trzeba zadać sobie
fundamentalne pytanie: Czy aktywność kobiet można
wymóc w ustawie, czy chodzi tu o stan ducha, zasady
funkcjonowania i pewną kulturę? Dokonajmy krót-
kiej analizy, czy zapis 35% zagwarantuje kobietom
chociażby 35-procentowy udział w parlamencie.
(Głos z sali: Nie.)
Niestety nie. O tym właśnie mówimy, zaraz doj-
dziemy do sedna. Czy ta ustawa cokolwiek gwaran-
tuje kobietom, czy nie gwarantuje? Otóż gwarancją
aktywności kobiet jest przekonanie każdej formacji
politycznej, bo zgadzam się z panią poseł, że ta usta-
wa jest kierowana do partii politycznych, że należy
uwzględnić kobiety. Drogie panie, wierzcie mi, sza-
nuję kobiety, ponieważ są aktywne, wykształcone,
miłe, sympatyczne. Przymiotniki te mógłbym mno-
żyć. Akceptacja pań powinna też wynikać z miejsc,
101
jakie zajęły na listach. Jest to istotne, kluczowe. Było
to widać w tej kampanii. Debata o aktywności kobiet
przyczyniła się do tego, że – patrząc generalnie –
znacznie więcej kobiet w tej chwili zajmuje wysokie
pozycje na listach. Nie trzeba tworzyć zapisów usta-
wowych, żeby zapewniać tam miejsce kobietom.
Przynajmniej tak jest w Prawie i Sprawiedliwości –
nie mamy z tym problemu. Nasze panie otwierały
listy, zajmowały tam pierwsze, drugie, trzecie miej-
sca. Abstrahując od tego, zastanawiam się, co zrobi
Parta Kobiet, która będzie musiała wprowadzić 35-
-procentowy parytet mężczyzn, ale nie jest to nasz
problem.
Reasumując: chodzi o przekonanie wewnętrzne,
stan ducha, a nie literę prawa. Te zapisy są tak na-
prawdę zapisami sztucznymi, które niczego kobietom
nie gwarantują, są pustym zapisem ustawowym. Wy-
daje się, że nie o to chodzi, abyśmy tworzyli takie
sztuczne zapisy. Popatrzmy, dlaczego są one sztuczne.
Jeżeli nie będzie aktywnych kobiet w jakiejś gminie
czy w jakimś okręgu, bo o tym mówimy, to parytet
zostanie zachowany, bo zostaną wytypowane – za
przeproszeniem – tak zwane zapchajdziury: żony czy
córki, mężczyzn, którzy kandydują. Niczego to nie
gwarantuje, to nie jest dobry kierunek, nie powinni-
śmy się na tym skupiać. Powinniśmy natomiast stwa-
rzać warunki ustawowe, żeby kobieta, która chce być
aktywna, mogła zostawić dziecko w żłobku czy w
przedszkolu, żeby miała gwarancję tego, iż jej aktyw-
ność społeczna nie będzie odbywać się kosztem życia
rodzinnego, kosztem wychowwyania dzieci. To są
warunki, które powinniśmy wspierać w tej Izbie. Na
tym się skupiać, a nie na dyskusji, czy zapis 35% da
jakiekolwiek gwarancje. Myślę, że nie będziemy się
wzajemnie przekonywać, bo tu z ław sama pani poseł
mówiła, że nie daje to gwarancji. Po co więc wprowa-
dzać zapisy, które niczego nie gwarantują? Obecnie
jest to jednak kwestią jakiejś poprawności politycz-
nej, o tym się mówi. Zapis, który nic nie wnosi, jest
gloryfikowany, że kobiety coś wywalczyły.
Szanowne panie, zapisami ustawowymi niczego
nie wywalczymy, jeżeli nie będzie zmiany nastawie-
nia, zmiany ducha, rzeczywistej aktywności. Wiele
kobiet, z którymi rozmawiałem, mówiło: panie pośle,
nie chcę działać dlatego, że są jakieś parytety, chcia-
łabym pokazać, że lepiej od mężczyzn potrafię to zro-
bić. Są kobiety, które robią to fantastycznie. Obec-
ność pań na tej sali dowodzi, że kobiety bez parytetu
spokojnie mogą dostać się na listy. Kobiety zajmują
ważne stanowiska państwowe. To – a nie stworzenie
jakichś sztucznych mechanizmów i stwierdzenie: w
ten sposób mamy większy udział – jest dowodem na
to, że w pełni doceniamy ich kobiecość.
Apeluję do wszystkich niezależnie od płci: szanuj-
my się nawzajem, szanujmy płcie, szanujmy kobiety
i mężczyzn. Wybierajmy z list tych, którzy są najlep-
si, niezależnie od tego, czy to kobiety, czy mężczyźni,
wierzący, czy niewierzący, czy mają taki czy inny ko-
lor skóry, bo zawsze tego typu ustawy segregujące
mogą spowodować… (Dzwonek)
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustaw dotyczących ordynacji wyborczych
102 w związku z wprowadzeniem parytetu płci na listach kandydatów
Poseł Andrzej Mikołaj Dera
Już kończę, panie marszałku, nie będę przedłu-
żał.
Tego typu ustawy mogą spowodować niebezpie-
czeństwo, że jakieś inne orientacje czy inne wyznania
będą uważały, że też powinny mieć określone mini-
mum procentowe na listach. Jest to droga donikąd.
Apeluję o to, żeby kobiety były aktywne, żeby po-
szczególne partie szanowały je, dawały właściwe, jak
najwyższe miejsca – będzie to gwarancją tego, że
udział kobiet w polityce będzie właściwy, dużo więk-
szy niż w chwili obecnej. Nasz klub nie będzie popie-
rał sztucznych zapisów…
(Poseł Marek Borowski: Ale nie będzie też prze-
ciw?)
(Poseł Mirosława Nykiel: Nie będzie przeciw? )
…które tak naprawdę niczego kobietom nie gwa-
rantują. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
(Poseł Halina Rozpondek: Na posiedzeniu komi-
sji klub był za.)
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo.
Pozwoliłem wybrzmieć głosom z sali.
O zabranie głosu w imieniu Klubu Poselskiego
Sojusz Lewicy Demokratycznej proszę panią posłan-
kę Stanisławę Prządkę.
Poseł Stanisława Prządka:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Kto przez setki
lat nie brał udziału w takim przedsięwzięciu, jakim
jest polityka, nie zrobi tego tylko dlatego, że ma na
to ochotę. Nawet jeśli ma pełnię praw, nie ma pełni
szans i możliwości. Dotyczy to kobiet. Przez setki lat
kobiety nie brały udziału w polityce. Aby nasza de-
mokracja wyglądała normalnie, by miała zrównowa-
żony udział kobiet i mężczyzn, potrzeba mechani-
zmów czasowych wspierających kobiety. Są nimi
parytety lub kwoty na listach wyborczych. Ostatnie
wybory samorządowe udowodniły bardzo wyraźnie,
że kobiety chcą startować, ale faktem jest, że z tru-
dem dostają się na listy wyborcze. Są spychane na
dalsze miejsca na listach lub bezskutecznie walczą o
utrzymanie się na lepszych pozycjach.
W tych wyborach, jak i w poprzednich udział ko-
biet na listach wyborczych był uwarunkowany wolą
mężczyzn, bo to oni ustalają listy wyborcze. Pragnie-
my, aby od następnych wyborów to nie wola poszcze-
gólnych polityków, ale ustawa regulowała kwotowy
udział kobiet na listach wyborczych. Pragną tego
inicjatorzy obywatelskiego projektu i pragną tego
kobiety w Polsce, które pracą udowadniają taką po-
trzebę. Posłanka X napisała ponad 900 interpelacji i
zapytań poselskich, zaś pan siedzący na tej sali po jej
lewej stronie – zaledwie 54 interpelacje i zapytania
poselskie, inna posłanka – 167 interpelacji i zapytań,
a poseł siedzący za nią zaledwie 20. To właśnie ko-
biety dbają o jakość pracy posłów. Jeśli będzie nas
więcej, zwiększą się szanse na wzrost zaufania spo-
łeczeństwa do prac polskiego parlamentu.
Pracujemy zatem dużo i zajmujemy się ważnymi
i trudnymi tematami. Jedna z posłanek to specja-
listka od budżetu, inna jest wybitną specjalistką z
zakresu służby zdrowia, kolejna doskonale zna za-
gadnienia dotyczące środków z Unii Europejskiej,
inna specjalizuje się w tematyce związanej z obroną
narodową. Nie możecie panowie się za nas wstydzić.
Fakty pokazują, że potrafimy być godnym rozmów-
cą, czasami przeciwnikiem w przypadku takich te-
matów, jak finanse publiczne, bezpieczeństwo ener-
getyczne kraju czy polityka regionalna. Tak napraw-
dę dotyczy to każdej innej dziedziny. Chcemy być
partnerami w pracy i w polityce. Od wielu lat udo-
wadniamy wam, że jesteśmy dobrze przygotowane
do takiej roli.
Szanowni Panowie! Należy otwarcie powiedzieć,
że nadszedł już czas, abyśmy były waszymi równo-
rzędnymi partnerkami także w życiu politycznym.
Czas udowadniania, że jesteśmy dobrze przygotowa-
ne, powinnyśmy mieć to już po prostu za sobą. Oczy-
wiście możemy odwoływać się do zasady demokracji,
która opiera się na założeniu, że każdy człowiek ma
identyczne prawa i równą godność. Jednakże od lat
panowie doprowadzaliście do tego, żeby nie było nas
na listach wyborczych, mimo często oddanej pracy
na rzecz partii, ale zawsze pracy w drugim rzędzie.
To, że nie protestowałyśmy, było błędem. Teraz ten
błąd chcemy skutecznie naprawić.
Ta dyskusja dotyczy parytetów, ale tak naprawdę
pokazuje, że Polska potrzebuje dyskusji o demokracji,
o równouprawnieniu kobiet i problemach wyklucze-
nia. Parytety to zmiana priorytetów, która jest wska-
zana dla polskiego społeczeństwa, dla wszystkich
obywateli.
Proszę panów o wyjaśnienie mi, dlaczego ustawa
hazardowa uchwalona w niespełna 48 godzin jest
ważniejsza niż ustawa o żłobkach, której proces legi-
slacyjny toczy się powoli, a przecież tylko 2% dzieci
ma zapewnioną opiekę w żłobkach i tylko 28% dzieci
w wieku przedszkolnym może korzystać z opieki
przedszkolnej. Jak kobiety mogą samodzielnie, bez
pomocy wejść do polityki, kiedy muszą godzić obo-
wiązki i realizować zadania, które rodzina z natury
na nie nakłada? (Dzwonek)
Jeśli można, panie marszałku, jeszcze chwilę i
kończę.
Prezentowane wyniki wyborów samorządowych
pokazują, że to świat mężczyzn, a powinien to być
świat nas wszystkich. Jesteśmy równoprawną czę-
ścią społeczeństwa, chcemy dla tego społeczeństwa
pracować i potrafimy podejmować wszystkie proble-
my i kwestie dotyczące każdego obywatela. Nie mo-
żecie nam zamykać dostępu do tej możliwości.
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustaw dotyczących ordynacji wyborczych
w związku z wprowadzeniem parytetu płci na listach kandydatów
Poseł Stanisława Prządka
Klub Poselski Sojusz Lewicy Demokratycznej
opowiadał się zawsze za wprowadzeniem w życie pa-
rytetów. Przewodniczący naszego klubu Grzegorz
Napieralski zarówno w kampanii prezydenckiej, jak
i samorządowej eksponował ten problem jako jeden z
najważniejszych. Nie satysfakcjonuje nas przyjęte w
sprawozdaniu Komisji Nadzwyczajnej rozwiązanie
wprowadzające mechanizm kwotowy: liczba kobiet i
mężczyzn na listach nie może być mniejsza niż 35%.
Dlatego też w imieniu Klubu Poselskiego Sojusz Le-
wicy Demokratycznej wnoszę poprawkę, która ma
przywrócić możliwość wprowadzenia parytetów. W
przypadku odrzucenia przez Wysoką Izbę naszej po-
prawki, będziemy jako klub głosować za zapropono-
wanym, uzgodnionym w drodze konsensu rozwiąza-
niem, przyjmując, że mechanizm kwotowy ma charak-
ter progresywny i że z wyborów na wybory ta kwota
będzie wzrastać aż do uzyskania parytetu. Dziękuję
bardzo za uwagę. Panie marszałku, w imieniu klubu
przekazuję na pana ręce poprawkę. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo.
O zabranie głosu proszę panią marszałek Ewę
Kierzkowską.
Poseł Ewa Kierzkowska:
Szanowny Panie Marszałku! Panie Posłanki i Pa-
nowie Posłowie! Doczekaliśmy się. Nie mówię: docze-
kałyśmy się, tylko: doczekaliśmy się. Ja zacznę ina-
czej, podziękuję paniom, które były w to zaangażo-
wane. Miały być na galerii, ale z powodu przyspiesze-
nia dzisiejszego procedowania, jeszcze nie dotarły, a
są one mocno zainteresowane tym, o czym dzisiaj
dyskutujemy. To one były inicjatorkami tego projek-
tu ustawy. Projekt przez nie złożony spowodował, że
wreszcie zajęliśmy się w naszym Sejmie tym niezwy-
kle ważnym problemem. Chciałabym też serdecznie
i mocno podziękować wszystkim tym, którzy praco-
wali w komisjach.
Tak naprawdę chciałabym powiedzieć, że przystą-
piliśmy do prac nad tym projektem, nad tą propozycją
bez zbędnej zwłoki, aczkolwiek wydawało się na po-
czątku, że uchwalenie tego projektu będzie możliwe
przed wyborami samorządowymi. Okazało się, że nie,
ale może to i dobrze, bo tym bardziej chyba wszyscy,
obserwując to, jak były układane listy w trakcie tych
wyborów samorządowych, w sumie we wszystkich
ugrupowaniach, utwierdzamy się w tym, że potrzeb-
ny jest taki projekt i potrzebne są kwoty w przypad-
ku ordynacji wyborczych.
Szanowni Państwo! Pamiętam, kiedy panie przy-
szły z tym projektem. Maszerowały od klubu do klu-
bu i rozmawiały z kierownictwami tych klubów.
Wszyscy odnosili się do propozycji zawartych w oby-
103
watelskim projekcie ustawy w sumie ze sporą rezer-
wą, ale bardzo ochoczo i chętnie deklarowali, że prze-
cież rozwiążą to w swoich statutach, regulaminach,
wewnętrznych przepisach w partiach i poradzą sobie
z tym bez przymusu ustawowego. Te deklaracje pa-
dły, ale my je pamiętamy. Natomiast to, jak wyglą-
dała realizacja, widać też po tym, co jest umieszczo-
ne na stronie Państwowej Komisji Wyborczej. To
dotyczy wszystkich ugrupowań, które uczestniczyły
tak bardzo aktywnie w tej kampanii samorządowej.
Tak więc jeszcze raz powtórzę, że dobrze, że dzisiaj
toczy się dyskusja nad tą propozycją. Oczywiście ona
nie jest optymalna – tak jak moja koleżanka przed-
mówczyni zauważyła – ale jest wypracowana kom-
promisowa propozycja. Myślę, że to też będzie gwa-
rancja, jeśli chodzi o przyszły parlament. To będą
bowiem chyba pierwsze wybory, w odniesieniu do
których te regulacje będą mogły być zrealizowane.
To też gwarancja tego, o czym mówiła koleżanka z
Platformy Obywatelskiej. Mamy chyba taką natural-
ną wrażliwość i potrzebę wypracowywania i dążenia
do kompromisu poprzez dialog i porozumienie, rozmo-
wę, konstruktywne propozycje, dlatego że ten projekt
został wypracowany właśnie na drodze dialogu i po-
rozumienia w kompromisowym wariancie. To jest też
gwarancja, że w przyszłym parlamencie takie rozwią-
zania i takie praktyki będą częściej stosowane z tego
powodu, że nas po prostu może być więcej w tym Sej-
mie. Czy ten projekt, czy ta ustawa...
(Na galerii obecne są kobiety z komitetu inicjatywy
ustawodawczej wraz z reprezentującą go panią prof.
Małgorzatą Fuszarą)
Dzień dobry, pani profesor, pozdrawiamy.
Pan poseł z PiS-u chciał udowodnić, że ten projekt
niczego nie gwarantuje. Gwarantuje. Może nie równy
dostęp do procedur wyborczych, ale gwarantuje nam
ten 35-procentowy udział na listach wyborczych. Tak
jak powiedziałam, to nie jest optymalne rozwiązanie,
ale ono jest do zaakceptowania. Klub Polskiego
Stronnictwa Ludowego będzie je popierał.
Jeszcze raz dziękuję za wypracowanie tego kom-
promisu i mam nadzieję, że może nie wszyscy w klu-
bie Prawo i Sprawiedliwość podzielają opinię kolegi,
który prezentował ich stanowisko na ten temat.
Mam nadzieję, że przynajmniej koleżanki z tego klu-
bu dołączą do tego głosu rozsądku, dzięki któremu
państwo polskie dołączy do tych demokratycznych
państw Unii Europejskiej, w których znakomicie
funkcjonuje ten system. W niektórych jako przejścio-
wy, może u nas też kiedyś nie będzie musiało być
takiego ustawowego zapisu. Jeśli chodzi o pesymi-
stów, to powiem, że w tych państwach demokracja
znakomicie funkcjonuje i jakoś nie zatrzęsła się ani
u podstaw, ani w żadnym innym miejscu z powodu
kwot czy też parytetów zapisanych w ordynacjach
wyborczych. W Polsce na pewno też tak będzie, a ja
jestem przekonana i spokojna o to, że jakość polskiej
polityki zdecydowanie się zmieni wtedy, kiedy będzie
więcej kobiet w polskim parlamencie. Dziękuję
uprzejmie za uwagę. (Oklaski)
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustaw dotyczących ordynacji wyborczych
104 w związku z wprowadzeniem parytetu płci na listach kandydatów
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję, pani marszałek.
O zabranie głosu proszę w imieniu koła SDPL
pana posła Marka Borowskiego.
Poseł Marek Borowski:
Dziękuję, panie marszałku.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Socjaldemokracja
Polska zdecydowanie popiera koncepcję zwiększenia
udziału kobiet w polityce, co jest oczywiste, bo to
wszyscy popierają, ale także uregulowania tej kwestii
ustawowo. To, jak rozumiem, nie jest zaskoczeniem
dla nikogo, gdyż nasze stanowisko było znane od
dawna. Oczywiście projekt obywatelski był projek-
tem dalej idącym. Propozycja została skonstruowana
trochę inaczej jako kwota. Myślę, że również sami
inicjatorzy tej ustawy zdawali sobie sprawę z tego, że
ten projekt przejdzie tylko na zasadzie pewnego kon-
sensusu. Pytanie dotyczyło tego, na jakim poziomie
zostanie on osiągnięty. Uważam osobiście, że jest to
poziom dobry. Przypomnę, że w tej chwili mamy ok.
20% kobiet w Sejmie i mniej więcej tyle samo było ich
na listach. Z grubsza zatem można powiedzieć – oczy-
wiście w przypadku różnych partii różnie się to
kształtowało – że średnia jest mniej więcej taka. A
zatem 35-procentowa kwota oznacza prawie podwo-
jenie liczby kobiet na listach. To jest bardzo duży
skok, który będzie wymagał także od partii politycz-
nych pewnej pracy u podstaw. Trzeba zwrócić uwagę
na to, że ta ustawa wchodzi w życie w końcu tego
roku, a może na początku przyszłego. Wchodzimy
tutaj w pewną kolizję z Kodeksem wyborczym, o
czym tu nikt nie wspominał. Kodeks wyborczy, który
już został opracowany i jest sprawozdanie, a na na-
stępnym posiedzeniu prawdopodobnie będziemy go
przyjmować, przewiduje właśnie te kwestie, a wcho-
dzi on w życie w lutym, czyli w związku z tym na
kilka miesięcy przed wyborami praktycznie ta usta-
wa, można powiedzieć, wejdzie w życie. Oznacza to,
że taki skok z 20% do 50% mógłby stworzyć pewne
problemy. 35% w tej sytuacji jest rozwiązaniem moim
zdaniem optymalnym. Może lepszym rozwiązaniem
byłoby 40%, ale nie będziemy tutaj po aptekarsku
tego mierzać, bo to jest i tak wiele.
Pan poseł Dera niestety pozostawił nas nieutulo-
nych w żalu i opuścił. Nie całkiem było jasne, co zro-
bi PiS w tej sprawie, ale mam nadzieję, że przynajm-
niej nie będzie przeciw, bo zwyczajnie nie wypada,
gdyż ten projekt powinien być przyjmowany dość
konsensualnie.
Jeśli już innych argumentów nie ma, bo tych ar-
gumentów jest bardzo wiele – przemawiając z tej
mównicy, pani prof. Fuszara prztoczyła ich bardzo
wiele, również na posiedzeniu komisji one się poja-
wiały i nie ma co ich powtarzać – jeśli jednak ktoś
nie jest przekonany do tych argumentów, to niech
przyjmie proste, logiczne rozumowanie. Po pierwsze,
czy to rozwiązanie zaszkodzi w czymkolwiek? Odpo-
wiedź jest jednoznaczna: nie zaszkodzi, z całą pew-
nością. Po drugie, czy może pomóc? Niech będzie 10%
szans, niech będzie 15%. Ja uważam, że jest więcej,
ale niech będzie tyle. Może pomóc? Może pomóc. Wo-
bec tego, że tak powiem, podejdźmy do tego życzliwie,
mówiąc krótko. Pozostaje jeszcze jedna sprawa, ja tę
poprawkę zgłaszałem i pani poseł sprawozdawca o
tym wspomniała. Jeśli bowiem powiedzieliśmy już A,
to powiedzmy B. Sprawa nie polega tylko na tym, że
troszkę więcej niż 1/3 miejsc będzie zarezerwowana
dla każdej z płci, oczywiście mówmy tu o kobietach,
bo praktycznie wiemy, że na razie kobiet jest mniej.
Wiemy doskonale, że na listach jest od 14 kandyda-
tów, jak do tej pory, nawet do 38. Nowy kodeks
zmniejsza liczbę tych kandydatów, ale i tak będzie to
gdzieś od 11 do 29. W takich warunkach można oczy-
wiście wypełnić normę i tę 1/3 kobiet umieścić, ale
umieścić na pozycjach, a taka jest natura naszych
wyborów i, że tak powiem, nie uciekajmy od tego
stwierdzenia, że to miejsce ma pewne znaczenie. W
związku z tym można od tego uciec, można te panie
umieścić na takich miejscach, że raczej będą miały
mniejsze szanse. Chciałbym powiedzieć, że to będzie
miało potem znaczenie dla oceny funkcjonowania
tego przepisu. Mianowicie gdyby się okazało – nie
możemy tego przecież dzisiaj zagwarantować – że ten
rozkład miejsc nie jest korzystny, i potem, nawet po
tych wyborach najbliższych, stwierdzilibyśmy, że nie-
wiele to dało. I wówczas wszyscy krytycy spytają: Po
co ten przepis, prawda? Okazałoby się, że on nic do
sprawy nie wniósł. (Dzwonek) Jeśli można, to jeszcze
chwilę, panie marszałku. Wszelkie próby na przykład
później zwiększenia tej kwoty do 40% byłyby skaza-
ne na niepowodzenie i w ogóle ocena tej koncepcji
byłaby negatywna, to byłoby fatalne. A dlaczego?
Ano dlatego, że nie zapewniono także pewnego roz-
kładu miejsc. Otóż wniosek, żeby to był rozkład su-
wakowy, czyli naprzemienny, upadł i do niego nie
wracam, natomiast propozycja, którą wtedy zgłasza-
łem i teraz w imieniu koła zgłaszam, która mówi o
tym, żeby w pierwszej trójce była co najmniej jedna
osoba każdej płci, czyli ten stosunek 2:1 – jak pani
poseł powiedziała – a w pierwszej piątce stosunek 3:2,
podtrzymuję i apeluję do wszystkich, którzy będą w
ogóle głosowali za tymi kwotami, żeby nie robili pół
kroku, tylko żeby zrobili cały krok do przodu, bo tyl-
ko wtedy rzeczywiście posuniemy się do przodu. Pa-
nie marszałku, przedkładam tę poprawkę.
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo.
Poseł Marek Borowski:
I na koniec chciałbym pogratulować, choć zrobiła
to już pani marszałek Kierzkowska, ale powtórzę:
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustaw dotyczących ordynacji wyborczych
w związku z wprowadzeniem parytetu płci na listach kandydatów
Poseł Marek Borowski
jestem pod wrażeniem tej inicjatywy podjętej przez
grupę kobiet, które zmobilizowały ich znacznie wię-
cej, ale także i mężczyzn, które zorganizowały kon-
gres kobiet, jeden, drugi, niedługo będzie trzeci. Jest
to wielka obywatelska inicjatywa, wielka obywatel-
ska aktywność. Myślę, że tak sobie wyobrażamy spo-
łeczeństwo obywatelskie, które potrafi także zmienić
rzeczywistość poprzez aktywność, poprzez mądrość,
którą panie wykazały, ale także i panowie wspiera-
jący, bo tacy też jednak byli. Tak więc składam gra-
tulacje wszystkim paniom, pani profesor, która gdzieś
tam mignęła, paniom, które działały w Kongresie
Kobiet Polskich, jego radzie programowej. Mam na-
dzieję, że uchwalimy tę ustawę i że o jej pozytywnym
efekcie – już po najbliższych wyborach parlamentar-
nych – będziemy mogli się przekonać tutaj, w ławach
poselskich. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję panu marszałkowi Borowskiemu.
Do zadania pytania zapisało się czterech posłów.
Czy ktoś z państwa chciałby jeszcze wpisać się na
tę listę?
Nie widzę. Zamykam więc listę tych, którzy chcą
zadać pytanie.
Pierwszy zada pytanie pan poseł Piotr Stanke,
Prawo i Sprawiedliwość.
Może dla bezpieczeństwa ustalmy…
Poseł Piotr Stanke:
Wystarczy minuta.
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Wystarczy minuta. Może inni będą chcieli trochę
dłużej.
Poseł Piotr Stanke:
Może więcej.
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Czyli półtorej minuty, dobrze? Półtorej minuty.
Poseł Piotr Stanke:
Dziękuję bardzo.
Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoki Sejmie!
O, i leśnicy przyszli. Nasunęło mi się w związku z
105
tym pytanie, czy też będą parytety wśród leśników,
bo widzę, że to są sami mężczyźni, więc 35% kobiet
może też by się przydało.
Wracam jednak do pytania. Według art. 32 kon-
stytucji wszyscy są równi wobec prawa. Wszyscy
mają prawo do równego traktowania przez władze
publiczne. Nikt nie może być dyskryminowany w
życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z
jakiejkolwiek przyczyny. Ogólne odniesienie do za-
sady równości znalazło się ponadto w preambule
konstytucji, w której mowa o wszystkich obywate-
lach Rzeczypospolitej, wszystkich, o równych pra-
wach i powinnościach wobec dobra wspólnego – Pol-
ski. Na tej podstawie można przyjąć, że nasz system
prawny z konstytucją na czele zapewnia ochronę
praw obywatelskich, w tym zasady równości. Oczy-
wiście należy uznać, że cel, który od początku przy-
świecał tej ustawie, czyli zwiększenie liczby kobiet
biorących aktywny udział w polityce, jest niezwykle
pożądany i słuszny, ale czy przyjęte w projekcie za-
sady będą temu służyły? Moje pytanie dotyczy same-
go sensu stanowienia prawa w tym względzie. Czy
nasze wysiłki nie powinny skoncentrować się raczej
na aktywizacji kobiet i mężczyzn, poparciu nowych
inicjatyw służących budowie społeczeństwa obywa-
telskiego, a nie stanowieniu sztucznych procento-
wych parytetów?
Na marginesie mogę jeszcze powiedzieć, że gdy
układałem listy w ostatnich wyborach do samorzą-
dów, miałem takie, gdzie na pierwszych 3–4 miej-
scach były kobiety. Zgodnie z tą ustawą, która ma
wejść w życie, musiałbym to zmienić. Dziękuję bar-
dzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo.
Trafniej jednak niż pan poseł przewidziałem, że
będzie potrzebne 1,5 minuty.
O zadanie pytania proszę panią poseł Grażynę
Ciemniak z SDPL.
Poseł Grażyna Ciemniak:
Panie Marszałku! Pani Minister! Panie i Panowie
Posłowie! Obywatelski projekt ustawy przewiduje, że
liczba kobiet na liście okręgowej nie powinna być
mniejsza niż liczba mężczyzn. Kobiety stanowią 51%
obywateli Rzeczypospolitej Polskiej, a jak już wcze-
śniej wiele osób podkreślało, w składzie organów
władzy publicznej stanowią zdecydowaną mniejszość.
Warto przypomnieć, że w Sejmie jest nas 20%, a w
Senacie tylko 8%. Dotychczas partie polityczne de-
klarują poparcie dla większego udziału kobiet na li-
stach wyborczych, jednak bez efektów. Dlatego też
uważam, że potrzebna jest regulacja prawna. Chcia-
łabym również zauważyć, że z art. 23 Karty Praw
Podstawowych Unii Europejskiej wynika, iż zasada
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustaw dotyczących ordynacji wyborczych
106 w związku z wprowadzeniem parytetu płci na listach kandydatów
Poseł Grażyna Ciemniak
równości płci nie stanowi przeszkody w podejmowa-
niu środków zapewniających określone korzyści dla
płci niedostatecznie reprezentowanej. To tylko
wzmacnia nasze starania legislacyjne, aby zwiększyć
udział kobiet na listach wyborczych. Uważam, że ten
wysiłek warto podjąć, aby na listach wyborczych było
nie mniej niż 50% kobiet. Jest to możliwe. Chcę po-
wiedzieć, że w ostatnich wyborach samorządowych
na liście mojego komitetu wyborczego było 50% ko-
biet, i to na pierwszych miejscach. Kobiety chętnie
kandydowały do samorządu, bardzo aktywnie uczest-
niczyły w kampanii wyborczej. (Dzwonek)
Mam pytanie w związku z tym, że w sprawozda-
niu proponuje się 35% kobiet na listach wyborczych:
Jakie jest uzasadnienie nieuwzględnienia odważnej
propozycji z projektu obywatelskiego? Czy naprawdę
nie było szans na przekonanie panów, kolegów po-
słów, do parytetu z projektu obywatelskiego? Dzię-
kuję za uwagę. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo.
O zadanie pytania proszę panią poseł Zdzisławę
Janowską, SDPL.
Poseł Zdzisława Janowska:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Bezwzględnie
nadszedł ten dzień, kiedy wreszcie można będzie mó-
wić o ustawowym doreprezentowaniu kobiet startu-
jących w wyborach do Sejmu, Senatu i władzy samo-
rządowej. Upłynął bardzo długi okres od momentu
rozpoczęcia naszej kilkunastoletniej walki o wprowa-
dzenie ustawy o równym statusie kobiet i mężczyzn,
która do tej pory nie została należycie potraktowana.
Mamy coś, co jest – powiedziałabym – początkiem
pożądanych zmian. Mówię to jako osoba nieustannie
walcząca o prawa kobiet i funkcjonowanie kobiet w
gremiach decyzyjnych w każdej sferze życia. Mówię
również jako osoba związana z Kongresem Kobiet,
będąca w jej radzie programowej i jako parlamenta-
rzystka. Już po raz trzeci jestem w parlamencie i
wiem, co to znaczy dostać się do niego, i wiem, ile to
kosztuje. Trzeba naprawdę bez przerwy udowadniać,
że naprawdę jest się dobrym, żeby nareszcie można
było wzbudzić oczekiwany respekt i szacunek kole-
gów drugiej płci.
Kobiety sprawdzają się wszędzie, w każdym miej-
scu, również w polityce. Uważam, że ta propozycja
dotycząca 35% jest stanowczo za mała. Ja również
nie dalej jak parę dni temu zakończyłam swoją kam-
panię wyborczą i w moim komitecie wyborczym ko-
biet było więcej aniżeli 50%. I naprawdę one chciały
być na pierwszych miejscach. (Dzwonek)
Moje pytanie do koleżanki prowadzącej prace
ustawodawcze brzmi następująco: Dlaczego nie uda-
ło się wprowadzić jeszcze dodatkowej zmiany, takiej,
żeby kobiety nie były zepchnięte na dalsze miejsca,
tylko znalazły się na czołowych miejscach na każdej
liście wyborczej? Czy tego rodzaju zmiany były boj-
kotowane, czy mamy szanse dalej pracować nad
wprowadzeniem pożądanych zmian? Bo nic nam po
tym, kiedy będziemy na miejscach ostatnich, począw-
szy np. od 10. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo.
O zadanie pytania proszę pana posła Franciszka
Jerzego Stefaniuka z klubu PSL.
Poseł Franciszek Jerzy Stefaniuk:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Kochane Kobiety!
Jesteśmy za tym, żeby było was jak najwięcej na
wszystkich stanowiskach. Na poparcie moich słów
chcę powiedzieć, że klub Polskiego Stronnictwa Ludo-
wego usatysfakcjonował 100% kobiet, powierzając
kobiecie nawet funkcję wicemarszałka Sejmu.
Mam pytanie wiążące się z pewnym niepokojem,
ponieważ bardzo często nie chodzi o lekceważenie ko-
biet, tylko o kwestię znalezienia chętnych, by zgodzili
się na swoją obecność na listach wyborczych. W takiej
sytuacji pytam: Jeśli na liście nie będzie określonej
liczby przedstawicieli obu płci, tak jak wymaga usta-
wa, to co z nią będzie, czy mają pozostać wolne miej-
sca? Na przykład jeśli będzie dużo kobiet, a mało męż-
czyzn, to czy ta lista będzie zarejestrowana, czy nie?
(Poseł Halina Rozpondek: Nie będzie zarejestro-
wana.)
No właśnie, są takie problemy. Chodzi o to, żeby-
śmy nie doszli do takich sytuacji, jakie były w minio-
nym, starym systemie, że…
(Poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie)
(Poseł Ewa Kierzkowska: Prosimy o włączenie
mikrofonu.)
(Poseł Stanisław Kalemba: Zmiana marszał-
ków.)
(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek
Sejmu Marek Kuchciński)
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Przepraszam.
Proszę bardzo.
Poseł Franciszek Jerzy Stefaniuk:
Pamiętam, że ordynacja wyborcza w starym sys-
temu była bardzo skuteczna, ponieważ zakładała
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustaw dotyczących ordynacji wyborczych
w związku z wprowadzeniem parytetu płci na listach kandydatów
Poseł Franciszek Jerzy Stefaniuk
istnienie pewnego klucza, tylko że wtedy nie było
wyborów. Wtedy kobiety były tak jakby z nominacji.
(Dzwonek)
Panie marszałku, przez chwilę miałem wyłączony
mikrofon.
A ja tak lubię na kobiety popatrzeć. Patrzcie, jak
jest miło, kiedy jest zachowany parytet na sali. Chcie-
libyśmy, żeby istniał taki parytet, żeby było coraz
więcej kobiet – jeszcze raz to powiem – tylko żebyśmy
się nie zapędzili. Widziałem, przyglądając się ukła-
daniu list wyborczych w wyborach samorządowych,
że są takie formacje polityczne, które w ogóle nie ob-
sadziły wszystkich miejsc, nie dotrzymując nawet
parytetu. W ogóle chętnych nie znaleziono, ani ko-
biet, ani mężczyzn. Chodzi o to, żebyśmy sobie czegoś
czasem nie skomplikowali. Natomiast powiem z ręką
na sercu, że wolałbym w następnej kadencji nie star-
tować, tylko żeby startowała moja żona. Ale kto ją
namówi? (Oklaski)
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję panu marszałkowi.
Teraz o zabranie głosu proszę sprawozdawcę ko-
misji panią poseł Halinę Rozpondek.
Proszę bardzo.
Poseł Halina Rozpondek:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Szkoda, że nie
ma pana posła Dery, który najbardziej kontestował
sens dzisiejszego procedowania. Otóż chciałabym
bardzo mocno podkreślić, stojąc przed Wysoką Izbą,
że procedujemy nad obywatelskim projektem ustawy,
pod którym podpisało się ponad 150 tys. osób i któ-
ry został przekazany do marszałka i do komisji.
Musimy dać szansę naszym obywatelom, naszym
wyborcom, aby mogli wnosić swoje projekty ustaw,
tym bardziej że o parytetach i zwiększeniu udziału
kobiet w polityce, jak podkreślałam w sprawozda-
niu, dyskutujemy w Polsce od wielu lat. Tak jak
powiedział pan marszałek Borowski, ta ustawa – już
wypracowana przez komisję – na pewno nikomu nie
zaszkodzi, ale też niczego nie zagwarantuje. Ustawa
nie mówi, że w Sejmie bezwzględnie musi być obec-
nych 35% kobiet czy mężczyzn, tylko mówi, że ko-
biety i mężczyźni w równych wielkościach, 35%,
mają być na listach wyborczych, mają być kandyda-
tami. To jest danie szansy, aby kobiety aktywnie
włączyły się w życie polityczne. Chodzi o to, aby
uwierzyły, że jeżeli będą na liście wyborczej, to mają
szansę na pracę publiczną.
W wyborach samorządowych – tak moja koleżan-
ka tu obecna obliczyła – na listach było około 31%
kobiet. I to już jest, proszę zwrócić uwagę, dojście do
tego parytetu. Tyle że są obszary – szczególnie komi-
107
tety lokalne – w których w ogóle nie ma kobiet. Bar-
dziej zwracają na to uwagę komitety partyjne. Tam
zazwyczaj kobiety w odpowiednich proporcjach
uczestniczą w kandydowaniu. Chcemy wyrównać te
szanse, chcemy, żeby zarówno komitety lokalne, jak
i komitety partyjne były zobowiązane do zachowania
35-procentowego parytetu.
Pani poseł Prządka i pani poseł Ciemniak pytały,
dlaczego nie zagwarantowaliśmy w tym projekcie –
nie pozostawiliśmy tak, jak było w inicjatywie kobiet
– aby to było 50%. Naprawdę nic wspólnego nie mają
z tym nasi koledzy posłowie. To była bardzo poważ-
na, długa, kilkumiesięczna dyskusja. Chciałabym
powiedzieć, że nie brakowało głosów, a może nawet
było więcej głosów, że ta ustawa w ogóle jest bez sen-
su. Chcieliśmy koniecznie wypracować taki konsen-
sus, który pozwoli nam spróbować, który pozwoli
rozpocząć od kwoty 35%, by zwiększać ten parytet,
jeżeli będzie taka potrzeba, o tym mówiłam w spra-
wozdaniu. To jest wypracowany konsensus. Na 50%
nie zgadzała się większość w klubach. 35% to jest to,
co wypracowano w komisji, to chciałabym podkreślić.
Nie ma pana posła Dery, ale również on to zaaprobo-
wał jako przedstawiciel Prawa i Sprawiedliwości.
Dzięki temu mamy konsensus na 35%. Jestem prze-
konana, że Wysoka Izba to uchwali.
Pan marszałek Borowski zmienił trochę sens po-
prawki, ale ona jest podobna – chodzi o kobiety w pierw-
szej trójce i w pierwszej piątce. Oczywiście poprawka
będzie rozpatrywana zarówno przez komisję, jak
i przez Wysoką Izbę. Myślę, że to jest rola partii po-
litycznych i komitetów wyborczych, aby poważnie
podejść do uchwalonej ustawy, aby rzeczywiście re-
alizować zapisy, nie w ten sposób, że daje się kobie-
tom ostatnie miejsca na listach, tylko tak, żeby zna-
lazły się na pierwszych trzech czy pierwszych pięciu
miejscach. Nasza partia – jak podkreślała pani poseł
Kozłowska-Rajewicz – ma taką uchwałę i mamy za-
gwarantowane: jedna kobieta w pierwszej trójce i dwie
kobiety w pierwszej piątce. Tak powinny do tego po-
dejść wszystkie poważne partie polityczne, które dzi-
siaj albo są za tym, żeby był parytet, jak słyszeliśmy
z lewej strony, albo, jak mówił pan poseł Dera, jak
PiS są otwarci na kobiety i kobiety mają tam duże
szanse.
Pan poseł Stefaniuk pytał, co będzie w przypadku
braku na liście parytetu. Otóż lista nie będzie zare-
jestrowana. Taki zapis jest proponowany. Pozostał
rok do wyborów parlamentarnych, więc partie i ko-
mitety wyborcze powinny się przygotować do ustale-
nia na liście takich proporcji, jakie będą w uchwalo-
nej, mam nadzieję, przez Wysoki Sejm ustawie. Dzię-
kuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję bardzo, pani poseł.
Zamykam dyskusję.
W związku z tym, że w czasie drugiego czytania
zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy popraw-
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
Projekty uchwał zawierające uzasadnione opinie w sprawie niezgodności z zasadą pomocniczości
108 projektów rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady
Wicemarszałek Marek Kuchciński
ki, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten pro-
jekt do Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia nie-
których projektów ustaw z zakresu prawa wyborcze-
go w celu przedstawienia sprawozdania.
Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm
propozycję przyjął.
Sprzeciwu nie słyszę.
Dziękuję bardzo państwu.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktów 13.
i 14. porządku dziennego:
13. Pierwsze czytanie komisyjnego projektu
uchwały zawierającej uzasadnioną opinię w spra-
wie niezgodności z zasadą pomocniczości pro-
jektu rozporządzenia Parlamentu Europejskie-
go i Rady zmieniającego rozporządzenie Rady
(WE) nr 1698/2005 w sprawie wsparcia rozwoju
obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz
Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich
(EFRROW) (KOM(2010) 537 wersja ostateczna)
(druk nr 3589).
14. Pierwsze czytanie komisyjnego projektu
uchwały zawierającej uzasadnioną opinię w spra-
wie niezgodności z zasadą pomocniczości pro-
jektu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego
i Rady zmieniającego rozporządzenie Rady
(WE) nr 73/2009 ustanawiającego wspólne za-
sady dla systemów wsparcia bezpośredniego dla
rolników w ramach wspólnej polityki rolnej
i ustanawiającego określone systemy wsparcia
dla rolników (KOM(2010) 539 wersja ostateczna)
(druk nr 3588).
Proszę o zabranie głosu pana posła Andrzeja Ga-
łażewskiego w celu przedstawienia uzasadnienia
projektów obu uchwał zawartych w drukach nr 3588
oraz 3589.
Poseł Andrzej Gałażewski:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Po raz pierwszy
od wejścia w życie traktatu z Lizbony Sejm odbywa
debatę na temat przestrzegania zasady pomocniczo-
ści podczas tworzenia aktów prawnych Unii Europej-
skiej. Naszym zadaniem jest rozstrzygnięcie w formie
przyjęcia lub odrzucenia uchwał (druki nr 3588
i 3589), czy projekty aktów prawnych przedłożone
przez Komisję Europejską nie naruszają zasady po-
mocniczości. Parlamenty narodowe kontrolują prze-
strzeganie zasady pomocniczości na podstawie art. 6
i art. 8 protokołu nr 2 w sprawie stosowania zasad
pomocniczości i proporcjonalności, dołączonego do
traktatu z Lizbony.
Stosownie do art. 5 ust. 3 Traktatu o Unii Euro-
pejskiej, cytuję: zgodnie z zasadą pomocniczości
w dziedzinach, które nie należą do jej wyłącznej kom-
petencji, Unia podejmuje działania tylko wówczas
i tylko w takim zakresie, w jakim cele zamierzonego
działania nie mogą zostać osiągnięte w sposób wy-
starczający przez państwa członkowskie, zarówno na
poziomie centralnym, jak i regionalnym oraz lokal-
nym, i jeśli ze względu na rozmiary lub skutki pro-
ponowanego działania możliwe jest lepsze ich osią-
gnięcie na poziomie Unii.
Natomiast stosownie do art. 5 ust. 4 Traktatu o Unii
Europejskiej, cytuję: zgodnie z zasadą proporcjonal-
ności zakres i forma działania Unii nie wykraczają
poza to, co jest konieczne do osiągnięcia celów trak-
tatów.
Zdaniem Komisji do Spraw Unii Europejskiej nie-
które przepisy oraz braki formalne projektów: rozpo-
rządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmie-
niającego rozporządzenie Rady (WE) nr 1698/2005
w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez
Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obsza-
rów Wiejskich KOM(2010) 537 wersja ostateczna oraz
rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady
zmieniającego rozporządzenie Rady (WE) nr 73/2009
ustanawiające wspólne zasady dla systemów wspar-
cia bezpośredniego dla rolników w ramach wspólnej
polityki rolnej i ustanawiające określone systemy
wsparcia dla rolników, powodują, że projekty te nie
są zgodne z zasadą pomocniczości. Taką wymowę
mają projekty uchwał przedłożone do rozpatrzenia
Wysokiej Izbie.
Komisja do Spraw Unii Europejskiej w dniu 5 li-
stopada rozpatrywała wspomniane projekty rozpo-
rządzeń pod kątem ich merytorycznej zawartości
oraz pod kątem przestrzegania zasady pomocniczo-
ści. Oba projekty rozporządzeń dotyczą spraw zwią-
zanych z realizacją wspólnej polityki rolnej i różnych
zagadnień merytorycznych. Jednak w zakresie
przyjętych w nich rozwiązań proceduralnych i w ob-
szarze związanym z przestrzeganiem zasady pomoc-
niczości są bardzo zbieżne. Dlatego Komisja do
Spraw Unii Europejskiej wnioskowała o łączne roz-
patrzenie uchwał dotyczących omawianych rozpo-
rządzeń, gdyż nie będziemy dyskutować tutaj na
temat merytorycznej zawartości tych rozporządzeń,
a jedynie na temat problemów, które łączą się z nie-
przestrzeganiem zasady.
Przedłużone projekty rozporządzeń Parlamentu
Europejskiego i Rady przede wszystkim mają na celu
dostosowanie ich do traktatu lizbońskiego w odnie-
sieniu do uprawnień komisji związanych z wykony-
waniem niektórych przepisów tych rozporządzeń.
Poza tym wprowadzają one cały szereg zmian mery-
torycznych. I tak, rozporządzenie Parlamentu Euro-
pejskiego i Rady w sprawie rozwoju obszarów wiej-
skich wprowadza zmiany w zakresie zasad odnoszą-
cych się do przyznawania pomocy w ramach niektó-
rych środków, a także wprowadza szereg uproszczeń
w systemie wdrażania Programu Rozwoju Obszarów
Wiejskich na lata 2007–2013, natomiast rozporządze-
nie dotyczące systemu wsparcia bezpośredniego dla
rolników w ramach wspólnej polityki rolnej wprowa-
dza szereg przepisów dotyczących bardzo istotnych
elementów całego systemu płatności bezpośrednich.
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
Projekty uchwał zawierające uzasadnione opinie w sprawie niezgodności z zasadą pomocniczości
projektów rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady
Poseł Andrzej Gałażewski
W obu omawianych projektach proponuje się
znaczne rozszerzenie uprawnień Komisji Europej-
skiej do wydawania aktów delegowanych. Uprawnie-
nie do wydawania aktów delegowanych w sposób
istotny pomniejsza rolę państw członkowskich w pro-
cedurze legislacyjnej Unii Europejskiej, państwa
członkowskie nie są bowiem zaangażowane w proces
wydawania aktu delegowanego. Akty delegowane są
zatem wydawane w celu doprecyzowania aktu wyż-
szego rzędu – w naszym przypadku chodzi o dwa
rozporządzenia – i nie mogą dotyczyć spraw innych
niż nieistotnych dla przepisów bazowych. Tymcza-
sem w rozpatrywanych projektach rozporządzeń Ko-
misja uzyskuje prawo do zmiany bardzo istotnych
przepisów.
Duże wątpliwości budzi dodanie do rozporządzeń
szeregu nowych przepisów upoważniających do wy-
dawania przez Komisję aktów delegowanych w spra-
wach, w jakich dotychczas nie posiadała ona kompe-
tencji, a które są uregulowane w sposób wystarcza-
jący na poziomach krajowych. Formalne wyłączenie
państw członkowskich z procesu stanowienia aktów
wydawanych przez Komisję na podstawie rozporzą-
dzenia może być zatem uznane za niezgodne z zasadą
pomocniczości. Szczegóły dotyczące tego zagadnienia
są ujęte w uzasadnieniach projektów uchwał.
Innym poważnym niedociągnięciem projektów
rozporządzeń jest brak uzasadnień stwierdzenia, że
projekty są zgodne z zasadą pomocniczości. Wniosko-
dawca, czyli Komisja Europejska w jednym zdaniu
napisała, że projekty są zgodne z zasadą pomocniczo-
ści, jednakże nie napisała ani jednego zdania uzasad-
nienia tego stwierdzenia. Natomiast przepisy trak-
tatu lizbońskiego jednoznacznie zobowiązują Komisję
Europejską do szczegółowego uzasadnienia aktu
ustawodawczego pod względem przestrzegania zasa-
dy pomocniczości. Uzasadnienie takie jest podstawą
do przygotowania opinii parlamentów narodowych.
To jest zasadniczy brak tego dokumentu.
Rząd, oceniając dokument i przygotowując opinię
dla Komisji do Spraw Unii Europejskiej, także przed-
stawił swoje zdanie na temat rozpatrywanych rozpo-
rządzeń i zwrócił uwagę na podobne wątpliwości
i braki zawarte w tych dokumentach.
Biorąc pod uwagę powyższe argumenty i uwzględ-
niając uwagi zawarte w szczegółowych opiniach
Biura Analiz Sejmowych, Komisja do Spraw Unii
Europejskiej na posiedzeniu w dniu 5 listopada
przyjęła opinię o niezgodności omawianych projek-
tów rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady
z zasadą pomocniczości. Opinia Komisji do Spraw
Unii Europejskiej była podstawą do przygotowania
projektów uchwał rozpatrywanych dzisiaj podczas
pierwszego czytania. Projekty uchwał zostały omó-
wione i przyjęte przez komisję na posiedzeniu w dniu
19 listopada bieżącego roku. Na tym kończę. Dzię-
kuję za uwagę.
109
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję panu posłowi.
Sejm ustalił, że w łącznej dyskusji nad tymi punk-
tami porządku dziennego wysłucha 5-minutowych
oświadczeń w imieniu klubów i kół.
Otwieram dyskusję.
Proszę o zabranie głosu pana posła Zenona Durkę
z Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska.
Poseł Zenon Durka:
Dziękuję bardzo.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Przypadł mi w udziale zaszczyt przedstawienia sta-
nowiska Klubu Parlamentarnego Platforma Obywa-
telska odnośnie do projektów uchwał zawierających
uzasadnione opinie w sprawie niezgodności z zasadą
pomocniczości projektów rozporządzeń Parlamentu
Europejskiego i Rady zmieniających rozporządzenie
Rady (WE) nr 1698/2005 w sprawie wsparcia rozwo-
ju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz
Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz
rozporządzenie Rady (WE) nr 73/2009 ustanawiają-
ce wspólne zasady dla systemów wsparcia bezpośred-
niego dla rolników w ramach wspólnej polityki rolnej
i ustanawiające określone systemy wsparcia dla rol-
ników.
Należy nie zgodzić się z poglądem prezentowanym
przez Komisję Europejską, że proponowane rozpo-
rządzenie ma na celu dostosowanie go wyłącznie do
wymogów wynikających z traktatu z Lizbony. Prze-
pisy rozporządzenia będą upoważniały Komisję do
wydawania aktów w sferach, które obecnie nie są
uregulowane na poziomie Unii Europejskiej lub są
regulowane jedynie częściowo.
Należy stwierdzić, iż istnieją przesłanki pozwala-
jące orzec, że cele projektu rozporządzenia nie mo-
głyby zostać osiągnięte w sposób wystarczający przez
państwa członkowskie oraz że ze względu na rozmia-
ry lub skutki proponowanych działań możliwe jest
ich lepsze osiągnięcie na poziomie Unii Europejskiej.
Nie są zatem spełnione kryteria zgodności z zasadą
pomocniczości, które dotyczą konieczności podjęcia
działań przez Unię Europejską w miejsce państw
członkowskich.
Należy zauważyć, iż Komisja uznała zgodność
projektów rozporządzeń z zasadą pomocniczości, nie
uzasadniając tej tezy, w czym naruszyła art. 5 proto-
kołu w sprawie stosowania tej zasady.
Należy jednocześnie uznać za niedopuszczalne, by
na podstawie rozporządzenia Komisja była upraw-
niona do wydawania aktów wykonawczych w sytu-
acji, gdy tryb ich kontroli przez państwa członkow-
skie pozostaje nieznany.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Reasumując, Klub
Parlamentarny Platforma Obywatelska rekomenduje
przyjęcie przez Sejm projektów uchwał przedstawio-
nych w sentencji. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
Projekty uchwał zawierające uzasadnione opinie w sprawie niezgodności z zasadą pomocniczości
110 projektów rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję panu posłowi.
Proszę teraz o zabranie głosu pana posła Kazi-
mierza Gołojucha z Klubu Parlamentarnego Prawo
i Sprawiedliwość.
Poseł Kazimierz Gołojuch:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu
Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość mam za-
szczyt przedstawić opinię odnośnie do komisyjnego
projektu uchwały zawierającej uzasadnioną opinię
w sprawie niezgodności z zasadą pomocniczości pro-
jektu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady
zmieniającego rozporządzenie Rady (WE) nr 1698/
2005 w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich
przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju
Obszarów Wiejskich (KOM(2010) 537).
Przedmiotem uchwały jest ocena zgodności pro-
jektu rozporządzenia zawartego w dokumencie
KOM(2010) 537 z zasadą pomocniczości. Należy stwier-
dzić, że projekt rozporządzenia narusza zasadę po-
mocniczości ze względu na przepisy, z których wyni-
ka, że w sprawach należących obecnie do kompeten-
cji państw członkowskich działania podejmować bę-
dzie Unia Europejska poprzez Komisję Europejską.
Ponadto projekt tego rozporządzenia nie daje parla-
mentom narodowym, w tym Sejmowi Rzeczypospo-
litej Polskiej, możliwości dokonania oceny zgodności
przyjmowanych przepisów z zasadą pomocniczości.
Pytam, jak to ma się w odniesieniu do traktatu li-
zbońskiego, który miał wzmocnić rolę parlamentów
narodowych. Widzimy, że tutaj jest odwrotnie.
W projekcie rozporządzenia nie wskazano również
przesłanek, którymi kierowała się Komisja, kwalifi-
kując poszczególne obszary jako właściwe do regulo-
wania w trybie aktu delegowanego lub aktu wykonaw-
czego. Rozszerzenie uprawnień Komisji Europejskiej
do wydawania aktów regulujących instrumenty poli-
tyki rozwoju obszarów wiejskich będzie skutkowało
zmniejszeniem wpływu państw członkowskich na
przepisy wykonawcze oraz na szczegółowe warunki
i zasady przyjmowania pomocy unijnej.
W interesie Polski jest utrzymanie, co najmniej
w okresie przejściowym, obecnej pozycji i wpływu
państw członkowskich na przyjmowanie wdrażają-
cych aktów prawnych. Należy zadbać, aby akty praw-
ne, które wydawane są w Polsce, w tym rozporządze-
nia, służyły rolnikom i obszarom wiejskim i nie kom-
plikowały jeszcze bardziej i tak skomplikowanego
ustawodawstwa europejskiego.
Klub Prawa i Sprawiedliwości popiera komisyjny
projekt uchwały zawarty w druku nr 3589. Dziękuję.
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Proszę teraz o wystąpienie pana Leszka Aleksan-
drzaka z klubu Sojusz Lewicy Demokratycznej.
Poseł Leszek Aleksandrzak:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam przyjem-
ność przedstawić opinię klubu Sojusz Lewicy Demo-
kratycznej co do dwóch uchwał Sejmu Rzeczypospo-
litej Polskiej zawierających uzasadnioną opinię w spra-
wie niezgodności z zasadą pomocniczości projektów
rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady Eu-
ropejskiej zmieniających rozporządzenie Rady.
Pozwolę sobie w dwóch zdaniach uzasadnić opinię
klubu Sojusz Lewicy Demokratycznej.
Klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej w pełni po-
piera uchwały przygotowane i zaakceptowane przez
Komisję do Spraw Unii Europejskiej we wszystkich
ich aspektach, także w tym, że to rozporządzenie nie
ma wyłącznie na celu dostosowania do wymogów
traktatu lizbońskiego. Popiera również zgłoszone
zastrzeżenia dotyczące przyznawania Komisji no-
wych uprawnień, o których mowa w dokumencie.
Uważamy też, że nie ma możliwości stwierdzenia, iż
państwa nie poradzą sobie z tym problemem i że musi
to czynić Unia Europejska. Nie zostały przy tym do-
brze uzasadnione te decyzje i to rozporządzenie,
a jest taki wymóg, co orzekł Trybunał Sprawiedliwo-
ści w swoim wyroku. W związku z tym klub Sojuszu
Lewicy Demokratycznej w pełni popiera te dwie
uchwały i będzie głosował za ich przyjęciem. Dzięku-
ję bardzo.
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję bardzo.
Proszę pana posła Stanisława Kalembę o wystą-
pienie w imieniu Polskiego Stronnictwa Ludowego.
Poseł Stanisław Kalemba:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Mam zaszczyt zająć stanowisko w imieniu Klubu Po-
selskiego Polskiego Stronnictwa Ludowego w pierw-
szym czytaniu właśnie omawianych komisyjnych
projektów uchwał zawierających uzasadnioną opinię
w sprawie niezgodności projektów rozporządzeń
z zasadą pomocniczości. Dotyczy to dwóch projektów
rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady.
Pierwszy odnosi się do wsparcia rozwoju obszarów
wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz
Rozwoju Obszarów Wiejskich, drugi to projekt zmia-
ny rozporządzenia ustanawiającego wspólne zasady
dla systemów wsparcia bezpośredniego dla rolników
w ramach wspólnej polityki rolnej i ustanawiającego
określone systemy wsparcia dla rolników.
Te sprawy zostały szczegółowo przeanalizowane
na posiedzeniu Komisji do Spraw Unii Europejskiej.
Byłem posłem koreferentem obydwu projektów. Ko-
misja do Spraw Unii Europejskiej rzetelnie i odpo-
wiedzialnie podeszła do sprawy tych projektów, ana-
lizując krytyczne uwagi rządu, jak też cenne opinie
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
Projekty uchwał zawierające uzasadnione opinie w sprawie niezgodności z zasadą pomocniczości
projektów rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady
Poseł Stanisław Kalemba
Biura Analiz Sejmowych. Efektem tego są dwa pro-
jekty uchwał zawarte w drukach sejmowych nr 3588
i 3589.
Wraz z wejściem w życie traktatu lizbońskiego
rośnie rola Parlamentu Europejskiego, Rady Euro-
pejskiej, ale też parlamentów narodowych. Dlatego
Klub Poselski Polskiego Stronnictwa Ludowego po-
prze projekty uchwał, które podkreślają głównie to,
że te projekty rozporządzeń są niezgodne z zasadą
pomocniczości i w sposób niezrozumiały, nieuzasad-
niony dotychczasowe kompetencje państw narodo-
wych w tych dwóch obszarach przekazują w ramach
aktów wykonawczych i delegowanych Komisji Euro-
pejskiej. Szczególnie jeśli dotyczy to zróżnicowanego
rolnictwa w państwach Unii Europejskiej, m.in. w spra-
wach konkretnych działań, programów, systemów
kontroli, sankcji, wykluczeń i odzyskiwania niena-
leżnych płatności, może spowodować bardzo nega-
tywne skutki społeczne i gospodarcze.
Projekty te naruszają zasadę pomocniczości ze
względu na treść proponowanych przepisów oraz
brak uzasadnienia zgodności projektu z tą zasadą, co
jest wymagane zgodnie z przepisami Unii Europej-
skiej. Nie są zatem spełnione kryteria zgodności
z zasadą pomocniczości, które dotyczą konieczności
podjęcia działań przez Unię Europejską w miejsce
państw członkowskich. Zastrzeżenia Sejmu budzi
również brak wskazania kryteriów decydujących, czy
dana dziedzina będzie regulowana w drodze aktów
delegowanych, czy też wykonawczych. Akty te, wy-
dawane przez Komisję na mocy rozporządzenia, nie
będą poddawane kontroli sprawowanej przez parla-
menty narodowe. Z kolei art. 291 TWE wymaga, by
realizacja przez Komisję uprawnień wykonawczych
podlegała kontroli sprawowanej przez państwa człon-
kowskie na podstawie przepisów przyjętych uprzed-
nio przez Parlament Europejski i Radę. Przepisy
takie nie zostały jednak uchwalone. Sejm uznaje za
niedopuszczalne, by na podstawie rozporządzenia
Komisja była upoważniona do wydawania aktów wy-
konawczych w sytuacji, gdy tryb ich kontroli przez
państwa członkowskie jest obecnie nieznany. Stwier-
dza tak właśnie na tej podstawie, że naruszona zo-
stała zasada pomocniczości, niedookreślony jest za-
kres kompetencji Komisji do wydawania aktów dele-
gowanych w połączeniu z nieznanym trybem kontro-
li państw członkowskich nad przyjmowaniem tych
aktów, że dopuszcza się podejmowanie działań regu-
lujących przez Komisję, chociaż cele mogłyby być
osiągnięte w sposób wystarczający na poziomie kra-
jowym, co obecnie jest realizowane. Komisja uznała
zgodność projektu rozporządzenia z zasadą pomoc-
niczości, nie uzasadniając tej tezy, czym naruszyła
art. 5 protokołu nr 2 w sprawie stosowania zasad
pomocniczości i proporcjonalności.
Reasumując te wszystkie uwagi – Klub Poselski
Polskiego Stronnictwa Ludowego poprze te dwa pro-
jekty uchwał, realizując zasadę kontroli parlamentów
111
narodowych w przypadku zmiany tych zasadniczych
przepisów. Dziękuję za uwagę. (Oklaski)
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję panu posłowi.
Wysoki Sejmie, do zadania pytań zgłosił się pan po-
seł Kazimierz Gołojuch z Prawa i Sprawiedliwości.
Czy jeszcze ktoś z państwa?
Bardzo proszę o zgłoszenia.
Panie pośle, proszę bardzo.
Poseł Kazimierz Gołojuch:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W Unii Europej-
skiej na wspólną politykę rolną przeznacza się ponad
40% budżetu. Płatności bezpośrednie to instrument
wsparcia dla rolników, a wydatki na płatności bezpo-
średnie stanowią ok. 70% ogółu wydatków na wspie-
ranie rolnictwa oraz rozwoju obszarów wiejskich
w Unii Europejskiej. Unijny system płatności bezpo-
średnich jest niezwykle skomplikowany i przybiera
różne formy w krajach członkowskich. Inna jest tak-
że kwota płatności w przeliczeniu na hektar w po-
szczególnych krajach członkowskich. Ubolewamy
nad tym, że polscy rolnicy otrzymują znacznie niższe
dopłaty bezpośrednie niż w krajach tzw. starej pięt-
nastki. Myślę, że to się zmieni po roku 2013. I tutaj
mam pytanie, korzystając z obecności pana ministra
rolnictwa: Czy istnieje szansa, żeby po roku 2013 na-
stąpiło wyrównanie dopłat bezpośrednich i żebyśmy
byli traktowani jako Polska, jako nowy kraj człon-
kowski na równi z krajami tzw. starej piętnastki, tak
żeby zasada pomocniczości i solidarności obowiązy-
wała we wszystkich krajach członkowskich Unii Eu-
ropejskiej? Czy jest taka szansa i czy jest prowadzona
przez obecny rząd i ministra rolnictwa ofensywa, je-
śli chodzi o zabieganie o wyrównanie dopłat bezpo-
średnich? Dziękuję.
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Ja rozumiem, panie pośle, że to jest pytanie do
pana ministra, do rządu?
Poseł Kazimierz Gołojuch:
Do rządu, tak.
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Proszę bardzo, pani poseł Krystyna Skowrońska
jeszcze zada pytanie.
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
Projekty uchwał zawierające uzasadnione opinie w sprawie niezgodności z zasadą pomocniczości
112 projektów rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady
Poseł Krystyna Skowrońska:
Dziękuję bardzo, panie marszałku.
Ja mam jedno pytanie do pana ministra związane
m.in. z uzgadnianiem budżetu na rok przyszły. Ono
nie wprost wiąże się z tym tematem, ale dotyczy wy-
płat dla rolników. Wydaje się, że jeśli Unia Europej-
ska będzie pracowała na podstawie prowizorium
budżetowego, mogą się zdarzyć sytuacje zakłócenia
terminowości wypłat w zakresie dopłat bezpośred-
nich dla rolników. W takim przypadku – nikt na tej
sali nie chciałby, żeby to się zdarzyło – gdyby taka
sytuacja wystąpiła, mam wielką prośbę, aby rozważyć
możliwość, żeby w pierwszej kolejności wypłaty były
dokonywane dla rolników z terenów dotkniętych skut-
kami powodzi. Czy są takie możliwości? To na pewno
by tym rolnikom pomogło. I mam prośbę do pana mi-
nistra, żeby pan przekazał te uwagi rządowi. Dzięku-
ję bardzo. I dziękuję bardzo panu marszałkowi.
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję bardzo, pani poseł.
Jeszcze pytanie chce zadać pan poseł Jan Kulas.
Proszę bardzo.
Poseł Jan Kulas:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoki Sej-
mie! Dopłaty bezpośrednie dla rolników to bardzo
ważna sprawa, ale ważny jest też system obsługi
w Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnic-
twa. Ja często mam okazję przyglądać się ciężkiej
pracy naszych urzędników w Gdyni i w Tczewie. Oso-
biście bardzo wysoko oceniam ich pracę, ale chciał-
bym zapytać pana ministra, jak w skali kraju jest
oceniana praca urzędników Agencji Restrukturyza-
cji i Modernizacji Rolnictwa. Czy w razie potrzeby są
przeprowadzane dalsze postępowania kwalifikacyjne
i doskonalenie zawodowe tychże pracowników? Ge-
neralnie jak pan ocenia pracę urzędników Agencji
Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa? Dzięku-
ję za uwagę.
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję bardzo.
Zostały skierowane trzy pytania do rządu.
Odpowiedzi udzieli pan Artur Ławniczak, podse-
kretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju
Wsi.
Proszę bardzo, panie ministrze.
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Artur Ławniczak:
Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Jeśli
chodzi o płatności bezpośrednie, pragnę uspokoić
panią poseł, panią przewodniczącą. Jest decyzja, aby
wszyscy rolnicy na terenach popowodziowych otrzy-
mali te płatności w pierwszej kolejności. Zostało to
uzgodnione, agencja realizuje to w pierwszej kolejno-
ści. (Oklaski)
(Poseł Krystyna Skowrońska: Dziękuję bardzo.)
Myślę, że nie będzie żadnych zakłóceń. W tej chwi-
li trwa spotkanie ministra Marka Sawickiego i mini-
stra Rostowskiego dotyczące spraw budżetowych,
kwestii, jak może się to przełożyć na płatności bez-
pośrednie; chodzi o to, abyśmy byli przygotowani
i mieli rozeznanie. Przypomnę, że koncentracja wy-
płat przypada na okres grudzień – styczeń każdego
roku i trzeba przygotować się wcześniej na ewentu-
alne rozłożenie na 12 rat, żeby przebiegało to spraw-
nie, należy więc wszystko przewidzieć, przemyśleć.
Takie spotkanie trwa i z przyjemnością poinformu-
jemy o jego wynikach.
Generalnie jeśli chodzi o płatności bezpośrednie,
dla nas ważne jest to, aby te pieniądze w całości tra-
fiały do obrotu całej gospodarki. W wielu krajach 75%
to pierwszy filar, płatności, a 25% to rozwój obszarów
wiejskich. Dla nas i płatności, i drugi filar, rozwój
obszarów wiejskich, są bardzo ważne. Tutaj nie mo-
żemy się koncentrować tylko i wyłącznie na płatno-
ściach, bo potrzeby inwestycyjne, modernizacyjne
i infrastrukturalne na wsi, które znajdują się w dru-
gim obszarze, są bardzo duże. Aby wyrównać przy-
najmniej częściowo poziom technologiczny, organiza-
cyjny i ekonomiczny, potrzeba również sporo na mo-
dernizację. Faktycznie jest niżej w pierwszym filarze,
ale mamy 50% na płatności i 50% na drugi filar, stąd
m.in. jest mniejsza płatność. Jeśli niejako nałożymy
pierwszy filar i drugi, potraktujemy je razem i po-
dzielimy to przez liczbę hektarów, to okaże się, że ta
dysproporcja wcale nie jest tak duża, wynosi średnio,
statystycznie, jednostkowo ok. 12% mniej. Są jednak
kraje, które w sposób zdecydowany nas wyprzedzają,
jeśli chodzi o poziom płatności.
Odpowiadając na pytanie, czy jest szansa, aby te
płatności były wyrównane, należy wskazać, że oczy-
wiście jest. Dla nas istotne jest to, aby zadbać o pierw-
szy, drugi filar, o mechanizmy interwencji na rynku,
które ochronią przede wszystkim konsumentów
przed wysokimi cenami żywności, zapewnią ciągłość
dostaw. Mamy przecież przykłady z różnych rynków,
np. cukru czy zboża, że okresowo pogoda szykuje róż-
ne niespodzianki i trzeba te mechanizmy jednak
wzmocnić, aby nie było później tak radykalnych zwy-
żek cen żywności. Będzie to bardzo długa, bardzo
trudna debata w kontekście choćby mniejszych wpły-
wów generalnie w wielu krajach do budżetu, nato-
miast rząd przyjął zdecydowane stanowisko, aby ta
wspólna polityka miała cały czas mocne wsparcie
w finansowaniu. Po komunikacie komisarza Ciolosa
zostanie przygotowane i uzgodnione z partnerami
społecznymi stanowisko rządu. W tych kwestiach
dużą wagę przywiązujemy do dialogu ze związkami
branżowymi, z samorządem rolniczym, organizacja-
mi, samorządami powiatowymi, gminnymi i woje-
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
Projekty uchwał zawierające uzasadnione opinie w sprawie niezgodności z zasadą pomocniczości
projektów rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Rolnictwa i Rozwoju Wsi Artur Ławniczak
wódzkimi; to jest klucz, a potem w krótkim czasie
zostanie zaprezentowane Wysokiej Izbie takie stano-
wisko. Myślę, że to tyle. Dziękuję uprzejmie.
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję panu ministrowi.
Czy przedstawiciel komisji pan poseł Andrzej Ga-
łażewski chciałby zabrać głos?
Nie. Dziękuję bardzo.
Zamykam dyskusję.
Proponuję, aby Sejm niezwłocznie przystąpił do
drugiego czytania projektów uchwał.
Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm
propozycję przyjął.
Sprzeciwu nie słyszę.
Przystępujemy zatem do drugiego czytania.
Czy ktoś z pań i panów posłów pragnie zabrać głos
w drugim czytaniu projektów uchwał?
Nikt się nie zgłasza.
Właściwie nie trzeba zamykać dyskusji.
A zatem do głosowania nad projektami uchwał
przystąpimy w bloku głosowań.
Wysoka Izbo! Informuję, że pierwsze czytanie se-
nackiego projektu ustawy o zmianie ustawy o podat-
kach i opłatach lokalnych, zawartego w druku nr
3475, nie zostanie przeprowadzone na tym posiedze-
niu Sejmu.
Komisja Finansów Publicznych przedłożyła spra-
wozdanie o rządowym projekcie ustawy o zmianie
ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym oraz
niektórych innych ustaw.
Sprawozdanie to zostało paniom i panom posłom
doręczone w druku nr 3593.
Na podstawie art. 95e regulaminu Sejmu marsza-
łek Sejmu podjął decyzję o uzupełnieniu porządku
dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego
sprawozdania.
Proponuję, aby Sejm w dyskusji nad tym punktem
porządku dziennego wysłuchał 5-minutowych
oświadczeń w imieniu klubów i kół.
Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm
propozycję przyjął.
Sprzeciwu nie słyszę.
Komisja Finansów Publicznych przedłożyła spra-
wozdanie o poselskim projekcie ustawy o zmianie
ustawy o Banku Gospodarstwa Krajowego oraz nie-
których innych ustaw.
Sprawozdanie to zostało paniom i panom posłom
doręczone w druku nr 3594.
W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii
Konwentu Seniorów, marszałek Sejmu podjął decyzję
o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmu-
jący rozpatrzenie tego sprawozdania.
Proponuję, aby Sejm w tym przypadku wyraził
zgodę na zastosowanie art. 51 pkt 3 regulaminu Sej-
113
mu oraz aby w dyskusji nad tym punktem porządku
dziennego wysłuchał 5-minutowych oświadczeń
w imieniu klubów i kół.
Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm
propozycję przyjął.
Sprzeciwu nie słyszę.
Komisja Finansów Publicznych przedłożyła spra-
wozdanie o stanowisku Senatu w sprawie ustawy
o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób
fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób
prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku
dochodowym od niektórych przychodów osiąganych
przez osoby fizyczne.
Sprawozdanie to zostało paniom i panom posłom
doręczone w druku nr 3607.
W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii
Konwentu Seniorów, marszałek Sejmu podjął decyzję
o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmu-
jący rozpatrzenie tego sprawozdania.
Proponuję, aby w tym przypadku Sejm wyraził
zgodę na zastosowanie art. 54 ust. 5 regulaminu Sej-
mu oraz aby w dyskusji nad tym punktem wysłuchał
3-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.
Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm
propozycję przyjął.
Sprzeciwu nie słyszę.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 16.
porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Fi-
nansów Publicznych o rządowym projekcie usta-
wy o zmianie ustawy o Bankowym Funduszu
Gwarancyjnym oraz niektórych innych ustaw
(druki nr 3554 i 3593).
Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji
pana posła Marka Zielińskiego.
Poseł Sprawozdawca Marek Zieliński:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Komi-
sji Finansów Publicznych mam zaszczyt przedstawić
sprawozdanie z prac nad rządowym projektem usta-
wy o zmianie ustawy o Bankowym Funduszu Gwa-
rancyjnym oraz niektórych innych ustaw (druki
nr 3554 i 3593). Komisja na posiedzeniu w dniu 23
listopada 2010 r. rozpatrzyła sprawozdanie stałej
podkomisji do spraw instytucji finansowych dotyczą-
ce przedłożonego projektu.
Projektowana zmiana ustawy o Bankowym Fun-
duszu Gwarancyjnym oraz niektórych innych ustaw
ma na celu dostosowanie naszego ustawodawstwa do
dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady Europy
2009/14/WE w sprawie systemu gwarantowania de-
pozytów w odniesieniu do poziomu gwarancji oraz
terminu wypłat. Najważniejsze kwestie zawarte
w przedłożonym projekcie to ograniczenie czasu, któ-
ry Komisja Nadzoru Finansowego ma na podjęcie
decyzji o zawieszeniu działalności banku, podwyż-
szenie od 1 stycznia 2011 r. minimalnej wysokości
pokrycia depozytu do równowartości 100 tys. euro
oraz skrócenie terminu wypłaty do 20 dni roboczych;
te 20 dni są liczone od dnia, w którym Komisja Nad-
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
114 Projekt ustawy o zmianie ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym
Poseł Sprawozdawca Marek Zieliński
zoru Finansowego ustala, że bank z powodu jego
sytuacji finansowej nie jest w stanie płacić depozytów
i w chwili obecnej brak jest perspektywy na ich spła-
tę w późniejszym terminie, lub od dnia wydania
przez sąd decyzji o zawieszeniu roszczeń deponentów
wobec banku. Implementacja tej dyrektywy wymaga
też zmiany zasad postępowania upadłościowego. Po-
nieważ wypłata środków gwarantowanych będzie
następować w trakcie postępowania sądowego w spra-
wie upadłości banku, konieczne jest wyłączenie syn-
dyka z procesu wypłat gwarantowanych depozytów
i przekazanie jego obowiązków Bankowemu Fundu-
szowi Gwarancyjnemu. W trakcie prac nad projektem
zgłoszono jedną poprawką dotyczącą organizacji pra-
cy Zarządu BFG. Dodano, że w skład zarządu wcho-
dzi od 3 do 5 członków. Pozwoli to na elastyczną pra-
cę tego organu – brak w składzie zarządu jednego lub
dwóch członków nie będzie uniemożliwiać działań
zarządu. Wprowadzono też jedną drobną poprawkę
legislacyjną w art. 1 pkt 15 dotyczącym obowiązków
BFG.
W dyskusji padły pytania dotyczące m.in. kosztów
banku i funkcjonowania systemów informatycznych.
Potwierdzono, że wprowadzenie w życie zapropono-
wanych rozwiązań w ustawie będzie wymagać od
banku określonych nakładów w związku z tworze-
niem i bieżącą aktualizacją listy deponentów. Nie
będzie jednak to miało wpływu na konkurencyjność
polskich banków. Jest to implementacja dyrektywy
obowiązującej w całej Unii. Generalnie wprowadze-
nie w życie projektowanej ustawy, w szczególności
podniesienie kwoty gwarantowanej do 100 tys. euro
i skrócenie terminu wypłat, bardzo pozytywnie
wpłynie na zwiększenie poziomu zaufania do sektora
bankowego, zwłaszcza w wypadku osób fizycznych
oraz małych i średnich przedsiębiorstw.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Komisja Finansów
Publicznych przyjęła przedłożony projekt w głosowa-
niu – 21 osób było za, 2 przeciw, 3 wstrzymały się.
Komisja Finansów Publicznych wnosi o uchwalenie
przedłożonego projektu. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję panu posłowi.
Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po-
rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad-
czeń w imieniu klubów i kół.
Otwieram dyskusję.
Mamy 4 zgłoszenia.
Proszę pana posła Zbigniewa Konwińskiego z klu-
bu Platforma Obywatelska o zabranie głosu.
Poseł Zbigniew Konwiński:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt
w imieniu Klubu Parlamentarnego Platforma Oby-
watelska przedstawić stanowisko w sprawie projektu
ustawy o zmianie ustawy o Bankowym Funduszu
Gwarancyjnym oraz niektórych innych ustaw. Nie
będę powtórnie omawiał części merytorycznej, którą
przedstawił sprawozdawca komisji. Proponowane
zmiany w projekcie ustawy uzupełniają oraz zmie-
niają istniejące regulacje ustawowe zawarte w usta-
wie o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, ustawie
Prawo bankowe, ustawie Prawo upadłościowe i na-
prawcze, ustawie o Narodowym Banku Polskim oraz
w ustawie o indywidualnych kontach emerytalnych.
Rozwiązania zawarte w nowelizacji obejmują przepi-
sy dotyczące ograniczenia czasu, który Komisja Nad-
zoru Finansowego ma na podjęcie decyzji o zawiesze-
niu działalności banku, podwyższenia minimalnej
wysokości pokrycia do równowartości 100 tys. euro
– i to miałoby wejść w życie z dniem 1 stycznia 2011 r.
– i skrócenia terminu wypłaty do 20 dni roboczych.
To są najważniejsze zagadnienia, które są przedmio-
tem tego projektu ustawy.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zmiana jest ko-
nieczna, ponieważ została znowelizowana dyrektywa
o systemach gwarantowania depozytów 11 marca
2009 r. Nakłada to obowiązek zwiększenia limitu
gwarancyjnego z równowartości 50 tys. euro do rów-
nowartości 100 tys. euro w całej Unii Europejskiej.
Zasadniczą przesłanką zmian jest poprawienie zaufa-
nia do branży bankowej, jak również faktyczne
zwiększenie bezpieczeństwa lokat bankowych, kont
oszczędnościowych i innych depozytów.
Klub Parlamentarny Platforma Obywatelska po-
piera projekt ustawy, który w przedłożeniu komisyj-
nym przedstawił sprawozdawca komisji. Dziękuję
bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję bardzo.
Czy jest pan poseł Jarosław Jagiełło?
Nie ma.
W takim razie poproszę pana posła Stanisława
Steca z klubu Sojusz Lewicy Demokratycznej o wy-
głoszenie oświadczenia.
Poseł Stanisław Stec:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt
przedstawić stanowisko klubu Sojusz Lewicy Demo-
kratycznej odnośnie do sprawozdania Komisji Finan-
sów Publicznych o projekcie ustawy o zmianie ustawy
o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym. Zmiana za-
wiera trzy zasadnicze rozwiązania – podnosi się gwa-
rancje z 50 tys. do 100 tys. euro na lokaty bankowe,
wypłaty środków gwarantowanych przy upadłości
banku będą realizowane nie przez syndyka, lecz tyl-
ko przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny, a to jest
bardzo dobre rozwiązanie, i wypłata środków gwa-
rantowanych nie będzie trwała przez trzy miesiące
od daty i zatwierdzenia upadłości, ale nastąpi w cią-
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym
Poseł Stanisław Stec
gu 20 dni. Ponieważ rozwiązania są korzystne dla
deponentów środków, mój klub będzie głosował za
przyjęciem projektu ustawy. Dziękuję za uwagę.
(Oklaski)
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję panu posłowi.
Teraz w imieniu Polskiego Stronnictwa Ludowego
głos zabierze pan poseł Wiesław Rygiel.
Poseł Wiesław Rygiel:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przypadł mi
w udziale zaszczyt zaprezentowania stanowiska Klu-
bu Poselskiego Polskiego Stronnictwa Ludowego
w odniesieniu do sprawozdania komisji o projekcie
ustawy o zmianie ustawy o Bankowym Funduszu
Gwarancyjnym i samego projektu ustawy zawartego
w druku nr 3554. Przedłożenie projektu ma na celu
wykonanie prawa Unii Europejskiej, ściśle dyrekty-
wy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/14/WE
z 11 marca 2009 r. zmieniającej dyrektywę 94/19/WE
w sprawie systemu gwarantowania depozytów,
z uwzględnieniem zarówno poziomu, jak i terminu
wypłat. W rezultacie przedłożone propozycje dotyczą
ustawy o Bankowym Funduszu Gwarantowanym,
tak jak tu mówiono, ustawy Prawo bankowe, ustawy
o Narodowym Banku Polskim, ustawy Prawo upa-
dłościowe i naprawcze oraz ustawy o indywidualnych
kontach emerytalnych. Należy podkreślić, że częścio-
wo dokonano już implementacji przedmiotowej dy-
rektywy Wspólnoty Europejskiej w drodze ustawy
o zmianie ustawy o Bankowym Funduszu Gwaran-
cyjnym oraz o zmianie innych ustaw oraz ustawą
z dnia 16 listopada 2009 r. o zmianie ustawy o Ban-
kowym Funduszu Gwarancyjnym oraz ustawy Pra-
wo bankowe. Przedłożony obecnie projekt ustawy
zawiera kolejny etap zmian, wprowadzając stan
prawny wynikający ze wspomnianej wyżej dyrekty-
wy do polskiego prawa.
Proponowane nowe regulacje dotyczą: skrócenia
czasu na decyzje wydawaną przez Komisję Nadzoru
Finansowego o zawieszeniu działalności banku,
skrócenia terminu wypłaty i podniesienia minimal-
nej kwoty pokrycia.
Po wprowadzeniu zmian m.in. ustalona zostanie
kwota minimalnego pokrycia, tj. wypłaty roszczeń
deponentów dotyczących depozytów, w wysokości
równowartości 100 tys. euro, a wypłata będzie mu-
siała nastąpić w terminie do 20 dni roboczych.
Są to niewątpliwie zmiany korzystne dla zgłasza-
jących roszczenia i z uwagi na to oceniamy je pozy-
tywnie, buduje to również zaufanie do systemu ban-
kowego. Są to rozwiązania korzystne dla wszystkich
deponentów środków w bankach. Wymienione obo-
115
wiązki odnoszą się do roszczeń odpowiednio zwery-
fikowanych i niedostępnych. W celu uwzględnienia
stosownych zmian zaistniała konieczność wprowa-
dzenia szerokiego katalogu zmian o charakterze
technicznym, które przedmiotowy projekt zawiera
i których w tym miejscu nie warto już przedstawiać.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Reasumując, mój
klub, zważywszy na pożyteczne zapisy proponowa-
nych zmian dla deponentów środków publicznych
w bankach, pozytywnie opiniuje przedłożony pro-
jekt i będzie głosował za jego przyjęciem. Dziękuję.
(Oklaski)
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Wysoki Sejmie! Lista posłów zapisanych do głosu
została wyczerpana.
Zatem zamykam dyskusję.
Informuję, że do trzeciego czytania projektu usta-
wy przystąpimy w bloku głosowań.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 17.
porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Fi-
nansów Publicznych o poselskim projekcie usta-
wy o zmianie ustawy o Banku Gospodarstwa
Krajowego oraz niektórych innych ustaw (druki
nr 3479 i 3594).
Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji
pana posła Jana Kulasa.
Poseł Sprawozdawca Jan Kulas:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoki Sej-
mie! W imieniu Komisji Finansów Publicznych mam
zaszczyt przedstawić sprawozdanie komisji dotyczą-
ce poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy
o Banku Gospodarstwa Krajowego oraz niektórych
innych ustaw, zawartego w druku nr 3479. Obecnie
omawiane sprawozdanie komisji zawarte jest w dru-
ku sejmowym nr 3594.
Na wstępie pragnę przypomnieć, że poselski pro-
jekt ustawy o zmianie ustawy o Banku Gospodar-
stwa Krajowego oraz niektórych innych ustaw zo-
stał opatrzony przez marszałka Sejmu jako druk
sejmowy numerem 3479 dnia 20 lipca 2010 r. Pro-
jekt tej ustawy trafił do sejmowej Komisji Finansów
Publicznych. W dniu 29 października br. komisja ta
skierowała projekt ustawy do podkomisji stałej do
spraw instytucji finansowych. Warto powiedzieć, że
podkomisji tej przewodniczy poseł Sławomir Neu-
mann. Podkomisja wykonała swoją pracę i przygo-
towała sprawozdanie dla Komisji Finansów Publicz-
nych. Należy podkreślić, że podkomisja w dniu 17
listopada br. przyjęła swoje sprawozdanie po wysłu-
chaniu wszystkich racji i argumentów zaproszonych
stron.
Dnia 23 listopada 2010 r. Komisja Finansów Pu-
blicznych szczegółowo rozpatrzyła sprawozdanie pod-
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
116 Projekt ustawy o zmianie ustawy o Banku Gospodarstwa Krajowego
Poseł Sprawozdawca Jan Kulas
komisji o poselskim projekcie ustawy o zmianie usta-
wy o Banku Gospodarstwa Krajowego oraz niektó-
rych innych ustaw. Generalnie komisja zaakceptowa-
ła sprawozdanie podkomisji. Dyskusja wśród posłów,
członków Komisji Finansów Publicznych, odnosiła
się głównie do zmiany nr 8 dotyczącej obniżenia wy-
sokości funduszu statutowego BGK, w przypadku
gdy posiada on fundusze własne na poziomie wyż-
szym niż poziom, który BGK jest zobowiązany utrzy-
mywać zgodnie z wymogami Prawa bankowego.
W tej materii wysłuchano również krytycznych uwag
przedstawiciela Narodowego Banku Polskiego. Po
udzieleniu szczegółowych wyjaśnień, m.in. przez pre-
zesa Zarządu BGK Tomasza Mironczuka i sprawoz-
dawcę podkomisji posła Sławomira Neumanna, ko-
misja przyjęła je do wiadomości i zaakceptowała.
Komisja wyraziła również zgodę na kilka poprawek
legislacyjnych do całości proponowanej nowelizacji.
Z uwagi na publiczny charakter debaty pragnę
zwrócić uwagę Wysokiego Sejmu na najważniejsze
rozwiązania proponowanej nowelizacji ustawy o Ban-
ku Gospodarstwa Krajowego oraz niektórych innych
ustaw. Po pierwsze, jest jednoznaczne określenie, że
BGK nie podlega wpisowi do rejestru przedsiębior-
ców KRS. Po drugie, doprecyzowanie procedury upa-
dłościowej oraz określenie odpowiedzialności Skarbu
Państwa zgodnie z wymogami ustawy Prawo upadło-
ściowe i naprawcze powinno umożliwić uzyskanie
przez BGK oceny ratingowej na poziomie oceny Pol-
ski. Po trzecie, zmiana dotyczy wspierania rządowych
programów społeczno-gospodarczych oraz progra-
mów samorządności lokalnej i rozwoju regionalnego,
nie tylko ze środków pochodzących m.in. z funduszy
Unii Europejskiej, ale również ze środków pochodzą-
cych z międzynarodowych instytucji finansowych,
takich jak np. Europejski Bank Inwestycyjny czy też
Bank Rozwoju Rady Europy. Po czwarte, chodzi o do-
precyzowanie, że realizowanie wykorzystania środ-
ków pochodzących z funduszy Unii Europejskiej oraz
międzynarodowych instytucji finansowych następu-
je zgodnie z przepisami ustawy Prawo bankowe. Po
piąte, chodzi o całościowe ujęcie i uściślenie tytułów
prawnych dokonywanych w postaci hipotek w księ-
gach wieczystych w latach 1945–1990, głównie z ob-
szaru mieszkalnictwa. Szósta zmiana legislacyjna
przywołuje aktualne przepisy ustawy o finansach
publicznych. Siódma zmiana umożliwia udzielanie
pożyczki BGK ze strony budżetu państwa przez mi-
nistra właściwego do spraw finansów publicznych
w celu zwiększenia funduszy podstawowych lub fun-
duszy uzupełniających BGK. Ósma zmiana dotyczy
wspomnianej kwestii obniżenia funduszy własnych
BGK poprzez wpłatę do budżetu państwa środków
pieniężnych, poprzez nieodpłatne przekazanie na
rzecz Skarbu Państwa będących w posiadaniu BGK
skarbowych papierów wartościowych, poprzez nieod-
płatne przekazanie na rzecz Skarbu Państwa lub
innej państwowej osoby prawnej akcji lub udziałów
przekazanych uprzednio do BGK. Dziewiąta zmiana
to rozszerzenie katalogu czynności wykonywanych
przez BGK o emisję listów zastawnych na zasadach
i warunkach określonych w przepisach ustawy o li-
stach zastawnych i bankach hipotecznych. Dziesiąta
zmiana określa jednoznacznie podmioty uprawnione
do składania oświadczeń woli w imieniu BGK, w tym
w zakresie praw i obowiązków majątkowych. Są to:
prezes Zarządu BGK, dwaj członkowie zarządu, peł-
nomocnicy.
Nowelizowana ustawa o Banku Gospodarstwa
Krajowego dotyczy również nowelizacji trzech innych
ustaw. W nowelizowanej ustawie o podatku dochodo-
wym od osób prawnych doprecyzowano katalog zwol-
nień przedmiotowych z tytułu podatku dochodowego
od osób prawnych w ramach zasilania zewnętrznego
Krajowego Funduszu Kapitałowego SA. W nowelizo-
wanej ustawie Prawo zamówień publicznych dokonu-
je się zniesienia pewnych ograniczeń ustawowych
wobec BGK, analogicznie jak wobec banków komer-
cyjnych, spółdzielczych, a nawet NBP. W nowelizo-
wanej ustawie o Krajowym Funduszu Kapitałowym
rozszerza się źródła finansowania Krajowego Fundu-
szu Kapitałowego SA m.in. o dotacje otrzymane
z budżetu państwa. Doprecyzowano również warun-
ki, w których obsługę bankową Krajowego Funduszu
Kapitałowego prowadzi BGK. Z kolei art. 5 noweli-
zowanej ustawy o BGK oraz niektórych innych ustaw
określa, że ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni
od ogłoszenia.
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Na zakończenie
pragnę podkreślić, że sprawozdanie Komisji Finan-
sów Publicznych o poselskim projekcie ustawy o zmia-
nie ustawy o Banku Gospodarstwa Krajowego oraz
niektórych innych ustaw zostało przyjęte 25 głosami
za przy 17 głosach przeciw i 5 posłach wstrzymują-
cych się. Dlatego w imieniu Komisji Finansów Pu-
blicznych wnoszę o przyjęcie sprawozdania komisji
przez Wysoką Izbę. Dziękuję państwu za uwagę.
(Oklaski)
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po-
rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad-
czeń w imieniu klubów i kół.
Otwieram dyskusję.
Teraz poproszę panią poseł Krystynę Skowroń-
ską o wygłoszenie oświadczenia w imieniu klubu
Platforma Obywatelska.
Poseł Krystyna Skowrońska:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
W imieniu Klubu Parlamentarnego Platforma Oby-
watelska chciałabym poinformować Wysoką Izbę, że
w sprawie poselskiego projektu ustawy o zmianie
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o Banku Gospodarstwa Krajowego
Poseł Krystyna Skowrońska
ustawy o Banku Gospodarstwa Krajowego oraz nie-
których innych ustaw, zawartego w sprawozdaniu
w druku sejmowym nr 3479, Klub Parlamentarny
Platforma Obywatelska będzie głosował za przyję-
ciem sprawozdania. Chcemy jednak skupić się w tej
prezentacji stanowiska na kilku istotnych elemen-
tach związanych z tą nowelizacją.
Chcemy powiedzieć i przypomnieć, że jednym
z głównych celów projektu tej ustawy jest zmniejsze-
nie kosztów pozyskiwania środków przez Bank Go-
spodarstwa Krajowego na rynkach finansowych. Ma
to doprowadzić m.in. do podniesienia ratingu kredy-
towego Banku Gospodarstwa Krajowego do poziomu,
który odpowiadałby ratingowi kredytowemu zadłu-
żenia Skarbu Państwa. Skutek ten powinien zostać
osiągnięty przez wprowadzenie przepisu przewidują-
cego wzrost odpowiedzialności Skarbu Państwa za
zobowiązania Banku Gospodarstwa Krajowego w przy-
padku jego likwidacji. Ponadto projekt w znacznym
stopniu miałby łagodzić zasady dotyczące przepływu
środków pomiędzy Bankiem Gospodarstwa Krajowe-
go a Skarbem Państwa poprzez wprowadzenie ogól-
nego obowiązku ministra właściwego do spraw finan-
sów publicznych zapewniania Bankowi Gospodar-
stwa Krajowego funduszy własnych, które będą
wystarczały na wykonywanie jego ustawowych za-
dań. Mówimy tu zarówno o udzielaniu pożyczek, jak
i o możliwości przekazywania czy podejmowania dro-
gą stosownej uchwały takich decyzji, które obniżały-
by fundusze własne, niemniej w tym zakresie wszel-
kiego rodzaju normy nadzorcze powinny zostać wy-
pełnione.
Rozwiązania zawarte w tej nowelizacji służą rów-
nież ułatwieniu refinansowania przez Bank Gospo-
darstwa Krajowego działalności dotyczącej sektora
nieruchomości, w tym poprzez emitowanie listów
zastawnych zgodnie z obowiązującymi przepisami
w tym zakresie, a także w przepisach tego projektu
umożliwia się realizowanie części obsługi budżetu
państwa i państwowych jednostek budżetowych po-
przez Bank Gospodarstwa Krajowego, a nie, jak było
dotychczas, jedynie poprzez Narodowy Bank Polski.
Na marginesie, w sprawie otwierania przed Ban-
kiem Gospodarstwa Krajowego możliwości obsługi
jednostek budżetowych, a także obsługi bankowej
budżetu pojawiały się wątpliwości i uwagi zgłaszane
przez samorządy, że otwarcie tej furtki to będzie rów-
nież przymus, jeżeli nie dzisiaj, to potem, i samorzą-
dy również będą musiały lokować swoje środki w Ban-
ku Gospodarstwa Krajowego i prowadzić obsługę za
jego pośrednictwem. Taka informacja została dzisiaj
przed chwilą zdementowana przez panią minister
Majszczyk. Byłabym wdzięczna, gdyby pan minister
mógł powiedzieć na tej sali, czy potwierdzić, że samo-
rządy w dalszym ciągu mają swobodny wybór pod-
miotu, czyli wybór banku, który będzie je obsługi-
wał, a także ogłaszania w tym zakresie przetargu
np. na obsługę kredytową czy emisję obligacji samo-
117
rządowych. Tak więc w związku z tym nie ma w tym
zakresie zagrożenia. Regulacja dotyczy jedynie ob-
sługi budżetu państwa i państwowych jednostek
budżetowych.
Długa dyskusja, ale w tym zakresie, tak jak mó-
wiłam, celem projektu ustawy jest m.in. możliwość
podwyższania lub obniżania kapitału Banku Gospo-
darstwa Krajowego przy zastosowaniu norm nadzor-
czych, tak aby nie pogorszył się rating, który posiada
Bank Gospodarstwa Krajowego. Było pytanie doty-
czące m.in. norm nadzorczych, współczynnika wy-
płacalności, który jest przypisany, jak wiemy, w wy-
sokości 8%, a w odpowiedzi na pytania, jaki współ-
czynnik wypłacalności posiada Bank Gospodarstwa
Krajowego, poinformowano nas w trakcie posiedze-
nia, że ten współczynnik wypłacalności wynosi 14%,
czyli jego poziom jest bezpieczny. (Dzwonek)
A zatem, tak jak na początku informowałam Wy-
soką Izbę, Klub Parlamentarny Platforma Obywatel-
ska poprze przedłożone sprawozdanie i będzie głoso-
wał w sprawie poszczególnych rozwiązań zgodnie z
rekomendacją Komisji Finansów Publicznych. Dzię-
kuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję, pani poseł.
Teraz głos zabierze pan poseł Jarosław Stawiar-
ski z klubu Prawo i Sprawiedliwość.
Poseł Jarosław Stawiarski:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
My jako Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedli-
wość mamy troszeczkę odmienne zdanie na temat
ustawy zmieniającej ustawę o Banku Gospodarstwa
Krajowego, druk nr 3479. W imieniu Klubu Parla-
mentarnego Prawo i Sprawiedliwość mam zaszczyt
przedstawić naszą opinię.
Nie mogę zgodzić się z moimi przedmówcami na
temat tez, które państwo usiłujecie nam przekazać,
że ta zmiana tak naprawdę ma służyć li tylko polep-
szeniu funkcjonowania Banku Gospodarstwa Krajo-
wego. Tak naprawdę te zmiany, które są przedsta-
wione w tej niewielkiej nowelizacji, a więc te trzy
główne zmiany, które mówią o poszerzeniu kompe-
tencji Banku Gospodarstwa Krajowego... Pierwsza z
nich ma polegać na tym, że Bank Gospodarstwa Kra-
jowego może zwracać się z wnioskiem o pożyczkę od
ministra finansów.
Druga zmiana, ta kluczowa, polega na tym, że te
fundusze własne można przekazywać do budżetu
państwa, czyli tak naprawdę ta zmiana, polegająca
na tym, że będzie można obniżyć fundusze własne ze
względu na wysokość tych funduszy, na dobrą sytu-
ację banku i wtedy będzie można przekazać je do
budżetu. Przypominam sobie z posiedzenia komisji
zdanie przedstawiciela Komisji Nadzoru Finansowe-
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
118 Projekt ustawy o zmianie ustawy o Banku Gospodarstwa Krajowego
Poseł Jarosław Stawiarski
go, który mówił, że tak naprawdę pomijacie państwo
w projekcie tej ustawy rolę KNF, bo tak naprawdę
KNF najpierw powinien opiniować, przed podjęciem
takiej decyzji sprawdzić, czy jest to zgodne z prawem,
a państwo rościcie sobie prawo do tego, że najpierw
to minister finansów ustali, a dopiero później Komi-
sja Nadzoru Finansów sprawdzi, czy tak naprawdę
wszystko było okej. Jest to taka typowa żonglerka
i robienie z Komisji Nadzoru Finansowego instytucji
tak naprawdę niepotrzebnej, jeśli chodzi o Bank Go-
spodarstwa Krajowego. Przypominam, że KNF
zwracał na to uwagę na posiedzeniu podkomisji.
I jeszcze ta ostatnia kluczowa zmiana, czyli próba
przekształcenia Banku Gospodarstwa Krajowego
w państwowy bank hipoteczny, czyli danie możliwo-
ści wystawiania listów zastawnych. Pytałem pana
ministra, czy to chodzi tylko o kwestie jednego fun-
duszu, Krajowego Funduszu Mieszkaniowego, że
będzie można używać listów zastawnych w realizacji
tegoż to zadania. Powiedział jednoznacznie, że tak,
ale przed chwilą usłyszałem od pana sprawozdawcy,
że w zasadzie będziemy stosować ten Krajowy Fun-
dusz Mieszkaniowy, głównie jeśli chodzi o mieszkal-
nictwo. Pytałem o inne fundusze, np. o Fundusz
Kolejowy, czy nie będzie można robić pewnych rzeczy
związanych z listami zastawnymi w innych fundu-
szach. Pan minister co prawda mówił, że będzie to
dotyczyło tylko Krajowego Funduszu Mieszkalnic-
twa, ale pan poseł Kulas mówił, że w zasadzie tak.
Tak więc rozumiem, że to stosowanie listów zastaw-
nych będzie można rozszerzyć tylko do Krajowego
Funduszu Mieszkaniowego.
Tak naprawdę, moi drodzy państwo, jest jeden
pożytek z tej nowelizacji. Taki pożytek, że drodzy
posłowie, koleżanki i koledzy z Platformy Obywatel-
skiej wycofali się z art. 5, który przyznawał już
w niedługim czasie przejęcie obsługi budżetu pań-
stwa przez Bank Gospodarstwa Krajowego. Na razie
państwo się z tego wycofali. Tak więc jest to jedyna
dobra rzecz, czyli wycofanie się z pierwotnego projek-
tu, że Bank Gospodarstwa Krajowego stanie się wiel-
kim megabankiem, który będzie obsługiwał także
budżet państwa, a rola Narodowego Banku Polskiego
sprowadzi się do roli banku, który w przypadku swo-
ich kompetencji będzie już tracił na znaczeniu.
Sumując moje uwagi, tak naprawdę chciałbym
państwu powiedzieć, że projekt ustawy zawarty
w druku nr 3479 jest przede wszystkim projektem,
który ma na celu zwiększenie roli Banku Gospodar-
stwa Krajowego. Ale w czym? Przede wszystkim w ukry-
waniu deficytu finansów publicznych, bo przypomnę,
że Krajowy Fundusz Drogowy, moi drodzy państwo,
jest w tym roku obarczony już chyba kwotą 14 mld
zł, czyli dołożycie jeszcze troszeczkę kompetencji
Bankowi Gospodarstwa Krajowego i stanie się on
bankiem zdecydowanie większym. Powtarzacie jak
mantrę, że będzie miał wyższą zdolność ratingową
– nie wiem, czy Fitch, czy Moody’s będzie go forował
– będzie miał możliwości pozyskiwania większych
pieniędzy, będzie mógł żonglować pożyczką z budże-
tu państwa, będzie mógł obniżać fundusze władne,
jak mu się będzie podobało. Jeśli więc będzie potrze-
ba, przekażemy fundusz własny, obniżymy, przeka-
żemy pieniądze do budżetu, a jeśli będzie potrzeba
zwiększania funduszu własnego, bo będą nowe zada-
nia, czyli będzie trzeba finansować nowe rzeczy, to
wtedy zwiększymy. (Dzwonek) Wtedy będzie nam to,
że tak powiem, potrzebne.
Jaka będzie rola Banku Gospodarstwa Krajowego
w ukrywaniu deficytu budżetowego, to może pan mi-
nister Rostowski odpowiedziałby na pytanie, jak
bardzo chcecie napompować tę bańkę.
Chciałbym państwa przestrzec przed jedną rze-
czą. Bank Gospodarstwa Krajowego jest z 1924 r.
W latach 20. Dołęga-Mostowicz opisywał Bank Zbo-
żowy Nikodema Dyzmy. Jak skończył Bank Zbożowy
Nikodema Dyzmy, wszyscy państwo wiedzą. Prze-
strzegam, żebyśmy nie skończyli tak z Bankiem Go-
spodarstwa Krajowego. Dziękuję bardzo.
(Poseł Krystyna Skowrońska: A gdzie tam, nie
będzie oklasków.)
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Teraz oświadczenie wygłosi pan poseł Stanisław
Stec z klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej.
Poseł Stanisław Stec:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam przyjem-
ność przedstawić opinię i stanowisko klubu Sojuszu
Lewicy Demokratycznej odnośnie do sprawozdania
Komisji Finansów Publicznych o poselskim projekcie
ustawy o zmianie ustawy o Banku Gospodarstwa
Krajowego.
Zacznę od tego, że faktycznie dużym dorobkiem
podkomisji, która zajmowała się tym projektem usta-
wy, jest rezygnacja z tego, że jedynym bankiem, któ-
ry będzie obsługiwał budżet państwa, jest Bank Go-
spodarstwa Krajowego, że zostawiono tu kompetencje
dla Narodowego Banku Polskiego. Później jest kilka
dobrych rozwiązań legislacyjnych jak m.in. wzrost
odpowiedzialności Skarbu Państwa za zobowiązania
BGK, możliwości udzielenia pożyczki ze środków bu-
dżetu państwa na uzupełnienie funduszów własnych,
choć w aktualnej sytuacji jest to tylko teoretyczne
rozwiązanie. Za pozytywne rozwiązanie uznaję moż-
liwość emisji listów zastawnych w przypadku Krajo-
wego Funduszu Mieszkaniowego czy zwolnienie BGK
z niektórych przepisów ustawy o zamówieniach pu-
blicznych.
Natomiast zmianą, która jest ciężarem tej usta-
wy, jest zmiana 8., która daje szansę obniżenia fun-
duszy własnych i wpłaty tej nadwyżki do budżetu
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o Banku Gospodarstwa Krajowego
Poseł Stanisław Stec
państwa. Mój klub negatywnie to ocenia, gdyż ma to
ujemny wpływ na stabilność banku.
Przed chwilą pan przewodniczący Komisji Finan-
sów Publicznych pytał, czy zgłaszamy poprawkę.
Oczywiście moglibyśmy zgłosić poprawkę, żeby wy-
kreślić zmianę nr 8, ale widzę, że większość koalicyj-
na jest pod tym względem zdeterminowana, bo taki
jest główny cel ustawy, a więc nie będziemy tego ro-
bić. Niemniej jednak w tej sytuacji nie możemy po-
przeć tego projektu ustawy, bo cel działania Banku
Gospodarstwa Krajowego jest określony w bardzo
obszerny sposób. Nadal liczę na to, że Bank Gospo-
darstwa Krajowego będzie wreszcie w 2011 r. udzielał
poręczeń i gwarancji dla przedsiębiorstw, które chcą
korzystać z kredytów na inwestycje, na rozwój, na
tworzenie nowych miejsc pracy. Takie są miedzy in-
nymi zadania Banku Gospodarstwa Krajowego.
W tym zakresie postęp jest bardzo nikły, a zmiana
nr 8, która umożliwia obniżenie funduszy własnych
kosztem budżetu państwa, może jeszcze przyczynić
się do tego, że nie będziemy realizować podstawowe-
go zadania.
Tym bardziej znamienne jest to, że wczoraj na
posiedzeniu Komisji Finansów Publicznych podczas
dyskusji dotyczącej tego, czy otrzymaliśmy pisemną
opinię KNF w tej sprawie, pan przewodniczący po-
wiedział, że cały proces legislacyjny jeszcze się nie
zakończył. Zapytam o to przed trzecim czytaniem.
Nie wiem, czy odbędzie się ono jutro rano czy w pią-
tek rano, ale zadam pytanie, czy Komisja Nadzoru
Finansowego wydała już w tej sprawie pisemną opi-
nię. To jest bardzo ważna kwestia. Narodowy Bank
Polski wydał w tej kwestii negatywną opinię. Co
prawda, jeden z członków komisji wyraził ustnie po-
zytywną opinię, ale na opinię pisemną, podpisaną
nakłada się inny ciężar odpowiedzialności. Dlatego
też będziemy oczekiwać tej pisemnej opinii. Dziękuję,
panie marszałku. Mój klub będzie głosował przeciw
przyjęciu takiego projektu ustawy. Dziękuję za uwa-
gę. (Oklaski)
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję panu posłowi.
A teraz wystąpi pan poseł Wiesław Rygiel z klubu
Polskiego Stronnictwa Ludowego.
Poseł Wiesław Rygiel:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Mam zaszczyt przedstawić stanowisko klubu Pol-
skiego Stronnictwa Ludowego wobec poselskiego
projektu ustawy o zmianie ustawy o Banku Gospo-
darstwa Krajowego oraz niektórych innych ustaw
(druk nr 3479).
119
Przedłożony projekt w naszym, i nie tylko na-
szym, odczuciu zmierza do wzmocnienia pozycji pań-
stwowej osoby prawnej, jaką jest Bank Gospodarstwa
Krajowego. W okresie szczególnym, bo podczas wy-
stępowania niebezpiecznego kryzysu gospodarczego,
który dotyka wiele krajów europejskich, i realnych
zagrożeń dla finansów publicznych również w Polsce,
taki zamiar jest według nas ważny i zrozumiały. Po-
zytywnie przyjmujemy więc stworzenie możliwości
zwiększania funduszy własnych banku przy wspar-
ciu ze strony Ministerstwa Finansów włącznie, na
przykład w formie pożyczki dla banku. W naszym
rozumieniu dzięki tym propozycjom, które zawiera
projekt, bank będzie mógł skuteczniej niż dotąd
wspierać strategiczne programy rządowe, również
programy regionalne. Zmiany w projekcie odnoszą
się zarówno do funkcjonowania Banku Gospodar-
stwa Krajowego, jak i Krajowego Funduszu Kapita-
łowego.
Pragnę tu podkreślić, że w trakcie prac komisji
projekt został poddany weryfikacji. W znacznej mie-
rze uwzględniono uwagi Narodowego Banku Polskie-
go do poszczególnych jego zapisów, które to uwagi
częściowo również podzielaliśmy. Niektóre z nich
uznaliśmy za reakcję typową dla konkurencji na ryn-
ku, natomiast niewątpliwie część z nich stanowiła
o ważkości problemu i wymagała uwzględnienia.
W efekcie po uwzględnieniu niektórych z tych uwag
otrzymujemy projekt poprawiony, który nie powinien
stawiać Banku Gospodarstwa Krajowego w pozycji
uprzywilejowanej – co zarzucały Narodowy Bank
Polski i niektóre środowiska – w stosunku do innych
podmiotów sektora bankowego w Polsce. Tutaj chciał-
bym niejako ponowić pytanie i oczekuję odpowiedzi
ze strony rządowej, licząc na uspokojenie środowisk
bankowych, zwłaszcza tych związanych z obsługą
bankową jednostek samorządu terytorialnego. Cho-
dzi o to, czy kolejnym krokiem w procesie wprowa-
dzania zmian na rynku bankowym będzie ustano-
wienie obligatoryjnego korzystania z usług banko-
wych właśnie Banku Gospodarstwa Krajowego przez
samorządy terytorialne. Ten niepokój udziela się śro-
dowiskom zwłaszcza banków spółdzielczych, które
bardzo ściśle i udanie współpracują z jednostkami
samorządu terytorialnego.
Ponadto pragnę podkreślić, że po dokonaniu
w ramach komisji stosownej analizy jesteśmy prze-
konani, że do tej pory Bank Gospodarstwa Krajowe-
go funkcjonował w warunkach ograniczeń, których
nie miały inne banki, na przykład w odniesieniu do
otwierania rachunków w innych bankach czy też do
pozyskiwania środków finansowych bez tak zwanych
zakłóceń, w sytuacji gdy inne banki takim ograni-
czeniom oczywiście nie podlegały. W projekcie przed-
łożonym Sejmowi likwidujemy te zakłócenia, wpro-
wadzamy symetryczność, odchodzimy od niesyme-
tryczności, która miała tu miejsce do tej pory.
Reasumując, pozytywnie oceniamy propozycję
wzmocnienia pozycji Banku Gospodarstwa Krajowe-
go zawartą w druku nr 3479 i uznajemy, że wprowa-
dzenie jej w życie ułatwi realizację programów stra-
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
120 Projekt ustawy o zmianie ustawy o Banku Gospodarstwa Krajowego
Poseł Wiesław Rygiel
tegicznych i regionalnych. Nowelizacja umożliwi
pełnienie przez BGK roli ważnego filara narodowego
kapitału i podmiotu o wyższym niż obecnie poziomie
ratingowym. Odniesie to pozytywny efekt. Panie
marszałku, Wysoka Izbo, w związku z powyższym
w imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego
pragnę poinformować, że będziemy rekomendować
przyjęcie tego projektu. Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję panu posłowi.
Do zadania pytania zgłosił się pan poseł Jarosław
Stawiarski z klubu Prawo i Sprawiedliwość.
Panie pośle, proszę bardzo.
Poseł Jarosław Stawiarski:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Już na początku zaznaczyłem, że Klub Parlamentar-
ny Prawo i Sprawiedliwość zdecydowanie wypowiada
się przeciw tej nowelizacji ustawy o Banku Gospo-
darstwa Krajowego (druk nr 3479). Mam jednak
krótkie pytanie do pana ministra: Czy pan minister
nie widzi podobieństwa między rolą, jaką przypisu-
jecie Bankowi Gospodarstwa Krajowego, a rolą – tak
się takie banki nazywa na zachodzie Europy, w An-
glii, w Niemczech – jaką odgrywają „złe banki”, któ-
re, jak państwo wiecie, są powoływane w tym celu,
aby zagarniać z rynku finansowego wszystkie tok-
syczne aktywa, tak zwane śmiecie, po to, żeby uzdro-
wić system finansowy. Jest takie prawdopodobień-
stwo, że Bank Gospodarstwa Krajowego stanie się
megabankiem, który tak naprawdę będzie finanso-
wał deficyt budżetowy państwa, te zadania, o któ-
rych państwo wiecie, 11 funduszy. W związku z tym
tak naprawdę dziurę budżetową, deficyt, który bę-
dzie finansowany, też można porównać do tych może
nie tyle toksycznych, ile – można powiedzieć – stra-
conych aktywów. Tak naprawdę bowiem deficyt fi-
nansów publicznych państwa polskiego jest coraz
większy. W tym roku wydamy 38 mld zł na samą jego
obsługę.
W związku z tym mam pytanie: Czy, jeżeli chodzi
o realizację tej ustawy, widzi pan podobieństwo BGK
do tych instytucji, które są na zachodzie Europy two-
rzone po to, żeby sprzątać z rynku toksyczne aktywa,
złe kredyty, tak aby system finansowy był czysty?
Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję panu posłowi.
Czy ktoś jeszcze z państwa posłów chciałby zadać
pytanie?
Nie widzę.
Na pytanie odpowie podsekretarz stanu w Mini-
sterstwie Skarbu Państwa pan minister Adam Lesz-
kiewicz.
Przepraszam bardzo, na pytanie odpowie pan mi-
nister Grabowski z Ministerstwa Finansów.
Proszę bardzo, panie ministrze.
Podsekretarz Stanu
w Ministerstwie Finansów
Maciej Grabowski:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Odpowiem na py-
tanie, które padło w czasie dyskusji, na temat obsługi
samorządów przez BGK. Pan poseł też o tym mówił.
Nie ma takiej intencji, żeby BGK obligatoryjnie obsłu-
giwał wszystkie samorządy. Już nie mówię o tym, że
byłoby to chyba rozwiązanie niekonstytucyjne, ale
trudno sobie nawet wyobrazić, żeby taki środek czy ta-
kie przepisy mogły być wprowadzone w życie. W każ-
dym razie ja o takich pomysłach nie słyszałem.
Jeśli chodzi natomiast o podobieństwo, panie pośle,
to podobieństwa nie ma. Rzeczywiście w niektórych
krajach funkcjonowały banki, które miały wiele akty-
wów nieobsługiwanych, i w związku z tym trzeba było,
niejako ratując te banki, przejmować te złe aktywa.
Wtedy faktycznie pojawiał się problem związany
z bankami, które przejmowały te złe aktywa. W pol-
skim systemie finansowym jest tak niewiele nieobsłu-
giwanych czy zagrożonych aktywów, że nie ma z tym
problemu, dlatego też w ogóle nie dostrzegam, żeby
polski system finansowy, w tym system bankowy,
w ogóle był zagrożony. Jest tak daleko od takiej sytu-
acji, że ani BGK nie musi odgrywać takiej roli w naj-
bliższej przewidywalnej przyszłości, ani żaden inny
bank. I całe szczęście. Między innymi dzięki, wcze-
śniej, nadzorowi bankowemu, który był w NBP, i obec-
nej komisji nadzoru itd., i dzięki temu, że gospodarka
się rozwija, tych złych, nieobsługiwanych aktywów
w naszym systemie po prostu nie ma. Tak więc BGK
nie będzie odgrywał takiej roli, dlatego że taka jest
intencja tego rządu, ale przede wszystkim dlatego, że
nie ma takiej potrzeby. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję panu ministrowi.
Jeszcze pan minister Adam Leszkiewicz chciałby
odpowiedzieć panu posłowi Stawiarskiemu.
Proszę bardzo.
Podsekretarz Stanu
w Ministerstwie Skarbu Państwa
Adam Leszkiewicz:
Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Wy-
soka Izbo! Jest inicjatywa poselska dotycząca przy-
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o Banku Gospodarstwa Krajowego
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Skarbu Państwa Adam Leszkiewicz
gotowania tej nowelizacji, natomiast w trakcie dzi-
siejszej debaty na posiedzeniu komisji, jak również
przy okazji pierwszego czytania pojawiło się kilka
pytań skierowanych do rządu. Chciałbym uprzejmie
poinformować, że stanowisko rządu zostało ostatecz-
nie przyjęte w trybie obiegowym pomiędzy pierw-
szym i drugim czytaniem i przesłane Wysokiej Izbie.
Odpowiedzieliśmy także pisemnie na pytania, które
były do nas kierowane w trakcie debaty w pierwszym
czytaniu. Także dzisiaj pojawiło się kilka pytań, do
których chciałbym się odnieść.
Zacznę od pytania pana posła Stawiarskiego, po-
nieważ mam wrażenie, że z tych wypowiedzi buduje
się taki trochę negatywny obraz dzisiejszej sytuacji
Banku Gospodarstwa Krajowego, a tak nie jest.
(Poseł Jarosław Stawiarski: W przyszłości.)
Jeżeli chodzi o Bank Gospodarstwa Krajowego, to
pamiętam, że pan przy okazji pierwszego czytania
mówił o tym, że współczynnik wypłacalności wynosi
chyba 8%. Okazało się, było to wyjaśniane, że wynosi
14%. Bank ma nadpłynność. Gdyby bank kapitalizo-
wał dzisiejsze akcje na przykład w PKO BP, to sporo
by na tym zarobił. To są te kwestie, które pojawiają
się w trakcie dyskusji na temat Banku Gospodarstwa
Krajowego. Chciałbym jednoznacznie odpowiedzieć, że
bank jest dzisiaj naprawdę w dobrej sytuacji. To jest
też kwestia ratingu, o którym mówi się w noweli, bo
jeżeli wprowadzimy te zapisy z inicjatywy poselskiej,
wtedy rating BGK będzie ratingiem równym ratingo-
wi państwa, co oczywiście wpłynie i na wizerunek,
i na postrzeganie tego banku.
Pan poseł pytał o kwestie związane z funduszem
mieszkaniowym, o sprawy listów zastawnych. Przed-
stawiciel zarządu banku mówił o tym na posiedzeniu
komisji dosyć jednoznacznie. Mówił także, odnosił się
w taki sposób, że dzisiaj nie widzi takich możliwości
i w ogóle nie wyobraża sobie – pan prezes Mironczuk
użył chyba takiego słowa – by te kwestie były rozsze-
rzane poza ten fundusz mieszkaniowy.
Kwestię ratingu już omówiłem, współczynnik wy-
płacalności także.
Pani poseł Skowrońska pytała o jednostki samo-
rządu terytorialnego i współpracę z BGK. Chciałbym
jednoznacznie potwierdzić, że dzisiaj nie ma tutaj
żadnego zagrożenia monopolem ze strony BGK i jed-
nostki samorządu mogą lokować pieniądze w sposób
całkowicie dowolny, oczywiście związany tylko i wy-
łącznie z procedurami Prawa zamówień publicznych,
a budżety jednostek samorządu terytorialnego mogą
obsługiwać różne banki.
Ostatnia sprawa. Pan poseł Stec pytał o kwestie
KNF. Ten temat pojawiał się także na posiedzeniu
komisji. Chciałbym tylko przypomnieć, że do stano-
wiska rządu załączone jest także, jako druga część,
stanowisko Komisji Nadzoru Finansowego i ma ono
formę pisemną. Dziękuję bardzo.
121
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję bardzo panu ministrowi.
Pan poseł Jan Kulas, sprawozdawca komisji.
Proszę bardzo.
Poseł Jan Kulas:
Panie Marszałku! Panowie Ministrowie! Wysoki
Sejmie! Bardzo dziękuję za tę debatę, bo to jedna
z ważniejszych dyskusji na temat polskiego systemu
bankowego. Niewątpliwie zasadne i właściwe są te
argumenty, które mówią, że polski system bankowy
jest mocną częścią polskiej gospodarki. Nawet przed-
stawiciele opozycji nie mogą odebrać posłom koalicji
rządzącej, a tym bardziej rządowi prawa do wzmac-
niania jednego z najważniejszych podmiotów w sys-
temie bankowym, jakim jest Bank Gospodarstwa
Krajowego, o wielkiej tradycji, wielkiej historii, wiel-
kich sukcesach i dokonaniach. Kryzys finansowy
w Europie i na świecie ma miejsce, więc poprawa kon-
dycji i działalności operacyjnej tego banku jest ze
wszech miar, jak się wydaje, uzasadniona.
Na wszelkie wątpliwości odpowiedziano. Panowie
ministrowie wymienili dodatkowe racje i argumenty.
Dziękuję za wszystkie argumenty, które padły w tej
debacie, także ze strony opozycji. Pokazuje to, że
troszczymy się o polski system bankowy, czyli kościec
systemu finansowego. To jest silna strona naszej go-
spodarki. Dziękuję również, że nie zgłoszono popra-
wek do tej ustawy, co daje szansę sprawnego jej
uchwalenia. Nade wszystko, podkreślam, dziękuję za
dyskusję, debatę i troskę o polski system bankowy.
Dziękuję za uwagę. (Oklaski)
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Uprzejmie informuję, że opinia Komisji Nadzoru
Finansowego, o którą pytał bodajże pan poseł Stec,
była dołączona do stanowiska rządu przedstawiane-
go na posiedzeniach komisji przy omawianiu projek-
tu ustawy.
Zamykam dyskusję.
Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpi-
my w bloku głosowań.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 18.
porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji
Rolnictwa i Rozwoju Wsi o pilnym rządowym
projekcie ustawy o zmianie ustawy o uruchamia-
niu środków pochodzących z budżetu Unii Eu-
ropejskiej przeznaczonych na finansowanie
wspólnej polityki rolnej (druki nr 3574 i 3587).
Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji
pana posła Marka Wojtkowskiego.
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o uruchamianiu środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej
122 przeznaczonych na finansowanie wspólnej polityki rolnej
Poseł Sprawozdawca
Marek Wojtkowski:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie i Pano-
wie Posłowie! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt przed-
stawić sprawozdanie Komisji Rolnictwa i Rozwoju
Wsi dotyczące projektu ustawy o zmianie ustawy
o uruchamianiu środków pochodzących z budżetu
Unii Europejskiej przeznaczonych na finansowanie
wspólnej polityki rolnej, druk nr 3574.
Pragnę powiedzieć, że wczoraj odbyło się posie-
dzenie komisji, na którym odbyła się dyskusja nad
wspomnianym projektem ustawy. Jest to, szanowni
państwo, projekt rządowy i intencją wnioskodawców
jest, aby był on procedowany w trybie pilnym, ponie-
waż przyjęcie projektowanych przepisów umożliwi
wypłaty zaliczek beneficjentom działania: Przywra-
canie potencjału produkcji rolnej zniszczonego w wy-
niku wystąpienia klęsk żywiołowych oraz wprowa-
dzenie odpowiednich działań zapobiegawczych, a do-
tyczy tych ludzi, którzy ponieśli straty w wyniku
powodzi, przede wszystkim gospodarstw rolnych,
które poniosły takie straty.
Wysoki Sejmie! Projekt ustawy dotyczy zmiany
ustawy z dnia 22 września 2006 r. o uruchamianiu
środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej
przeznaczonych na finansowanie wspólnej polityki
rolnej i wynika on z potrzeby umożliwienia wypłaty
zaliczek na wsparcie inwestycji, których celem jest
przywracanie potencjału produkcji rolnej zniszczo-
nego w wyniku zdarzeń o znamionach klęski żywio-
łowej. Takie inwestycje będą realizowane w ramach
działania, o którym już wspomniałem, na mocy usta-
wy z dnia 12 sierpnia 2010 r. o zmianie ustawy o szcze-
gólnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem
skutków powodzi z maja i czerwca tego roku, a także
ustawy o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich
z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolne-
go na rzecz rozwoju obszarów wiejskich.
Zgodnie z art. 56 rozporządzenia Komisji Euro-
pejskiej beneficjenci na realizację inwestycji z udzia-
łem środków mogą wnioskować o zaliczki do agencji
płatniczej, jeżeli taka możliwość jest zawarta w Pro-
gramie Rozwoju Obszarów Wiejskich. Zmieniony
Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007–
–2013 zawiera postanowienia w tym zakresie, które
zostały zaakceptowane przez Komisję Europejską
w piśmie z dnia 9 września 2010 r. Wszyscy benefi-
cjenci, którzy złożą wniosek o przyznanie pomocy
w ramach tego działania, będą mogli jednocześnie
w tym wniosku wystąpić o zaliczkę, wypłata zaliczek
będzie możliwa po wejściu w życie projektowanej
ustawy.
Konkludując, pragnę stwierdzić, że mimo iż jest
to projekt ustawy niezwykle krótki, zwięzły, składa-
jący się z zaledwie dwóch artykułów, jest on niezwy-
kle istotny dla tych ludzi, a przede wszystkim dla
tych gospodarstw wiejskich, które poniosły straty
w wyniku tegorocznych powodzi. Dzięki temu pro-
jektowi te gospodarstwa będą mogły ubiegać się o za-
liczkę na realizowanie inwestycji i odbudowę przede
wszystkim potencjału produkcyjnego. Jest to niezwy-
kle istotne, ponieważ gospodarstwa rolne są dla tych
ludzi warsztatami pracy.
Panie marszałku, panie ministrze, dziękuję bar-
dzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po-
rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad-
czeń w imieniu klubów i kół.
Otwieram dyskusję.
Czy jest pan poseł Mirosław Koźlakiewicz z klubu
Platformy Obywatelskiej?
Nie ma, może dojdzie.
Proszę o wygłoszenie oświadczenia pana Marka
Kwitka z klubu Prawo i Sprawiedliwość.
Poseł Marek Kwitek:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawie-
dliwość mam zaszczyt przedstawić stanowisko w spra-
wie zmiany ustawy o uruchomianiu środków pocho-
dzących z budżetu Unii Europejskiej przeznaczonych
na finansowanie wspólnej polityki rolnej.
Tegoroczna powódź w sposób tragiczny dotknęła
polską wieś. Zalanych zostało ponad 750 tys. ha grun-
tów, ucierpiało ponad 123 tys. gospodarstw rolnych.
Straty w rolnictwie przekraczają 1,5 mld zł. Dla rolni-
ków z terenów powodziowych ten rok jest stracony.
Zniszczeniu uległy uprawy, żywy inwentarz, budynki
mieszkalne i gospodarcze, a także maszyny i sprzęt
służące do produkcji rolnej. Przywrócenie produkcji
będzie wymagało długotrwałej rekultywacji i nowych
nasadzeń sadów czy plantacji chmielu, dlatego dobrze
się stało, że Sejm uchwalił ustawę o szczególnych roz-
wiązaniach związanych z usuwaniem skutków powo-
dzi oraz wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udzia-
łem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na
rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich.
Zmiany Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich
na lata 2007–2013 zawierają nowe działania – przy-
wracanie potencjału produkcji rolnej zniszczonego
w wyniku wystąpienia klęsk żywiołowych oraz pro-
wadzenie odpowiednich działań zapobiegawczych.
Zaproponowana zmiana jest bardzo korzystna, gdyż
beneficjenci będą mogli w składanym wniosku wy-
stąpić o zaliczkę. Jej wypłata umożliwi wsparcie in-
westycji mających na celu przywracanie potencjału
produkcji rolnej zniszczonego w wyniku powodzi.
Zaproponowana zmiana reguluje jednocześnie spo-
sób ubiegania się o zaliczkę we wniosku o przyzna-
nie pomocy. Środki przeznaczone na realizację
zaliczek zostaną zaplanowane w ustawach budże-
towych. Nastąpi również prefinansowanie w części
dotyczącej wkładu unijnego. Wejście w życie usta-
wy będzie oznaczało wcześniejsze uruchomienie
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o uruchamianiu środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej
przeznaczonych na finansowanie wspólnej polityki rolnej
Poseł Marek Kwitek
wyżej wymienionych środków. W bardzo dużym stop-
niu może to poprawić sytuację na terenach dotknię-
tych powodzią.
Niezadowolenie budzą jednak warunki, jakie be-
neficjenci muszą spełnić, aby taką pomoc otrzymać.
Mam na myśli wymóg 30% strat, jeśli chodzi o war-
tość produkcji rolnej, oraz kwotę co najmniej 10 tys. zł,
jeśli chodzi o środki trwałe służące do produkcji rol-
nej, czyli budynki, maszyny, urządzenia, inwentarz
żywy, plantacje itd. Kwota ta będzie mogła sięgać
nawet 130% wartości, jednak nie więcej niż 300 tys.,
przy jednocześnie maksymalnie 90% poniesionych
kosztów kwalifikowanych. Te środki ewentualnie
będzie wypłacać agencja płatnicza.
Niestety, pomocą może być objętych tylko do 6 tys.
gospodarstw rolnych przy ponad 120 tys., które
ucierpiały w wyniku powodzi. Na ten cel przeznaczo-
no 400 mln zł. Natomiast dobrze się stało, że termin
składania wniosków przedłużono do 30 grudnia 2010 r.
Do chwili obecnej złożono 1600 wniosków na kwotę
120 mln zł. Dzięki temu rolnicy mają szansę uzyskać
tak ważną pomoc.
Należy również zauważyć, że komisje powołane
przez wojewodów nie uwzględniały na początku
szkód poniesionych w majątkach trwałych, co spowo-
dowało, że rolnicy nie mogli składać wniosków o przy-
znanie tejże pomocy.
Reasumując, wprowadzenie zmian w wyżej wy-
mienionej ustawie jest korzystne, dlatego klub Prawo
i Sprawiedliwość będzie głosował za jej uchwaleniem.
Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję panu posłowi.
O zabranie głosu proszę teraz pana posła Ro-
mualda Ajchlera z klubu Sojusz Lewicy Demokra-
tycznej.
Poseł Romuald Ajchler:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Zanim przedstawię stanowisko klubu wobec projektu
ustawy o zmianie ustawy o uruchamianiu środków
pochodzących z budżetu Unii Europejskiej przezna-
czonych na finansowanie wspólnej polityki rolnej,
powiem kilka słów. Analizowaliśmy to i debatowali-
śmy nad tym między innymi w dniu wczorajszym.
Otóż niedawno na tej sali, z pół godziny czy godzinę
temu, rozmawialiśmy, panie ministrze, na temat
ośrodków badania odmian roślin uprawnych. W trak-
cie dyskusji pojawił się zarzut, iż mimo że minister
rolnictwa wiedział o kwestiach dotyczących tego, że
gospodarstwa pomocnicze będą likwidowane, podjął
działania trochę opieszale i teraz wszystko musimy
robić w takim superpilnym trybie. A jeśli chodzi
123
o ustawę, nad którą dzisiaj debatujemy, to efekt jest
następujący: wczoraj komisja rolnictwa zajęła się
sprawą, dzisiaj jest debata, jutro będzie głosowanie,
czyli mamy ekspresowe tempo, ale nie o tym chciałem
mówić.
Minister rolnictwa już we wrześniu wiedział, że
jest zgoda na uruchomienie środków, dostał tę zgodę
z Komisji Europejskiej. Przecież właściwie chodzi tu
tylko o dwa zdania, które trzeba dopisać do obowią-
zującej ustawy z 22 września 2006 r. Trzeba jedynie
dodać do katalogu następne działanie, które ma po-
móc powodzianom. Jest takie powiedzenie, że kto
szybko daje, ten dwa razy daje. Ma to szczególne zna-
czenie w rolnictwie, gdzie wiele kwestii można było
załatwić wcześniej, bo można było. Przecież w rolnic-
twie terminy są nieuchronne, rolnictwo, jak wszyscy
wiemy, jest związane przede wszystkim z warunkami
naturalnymi. Mamy zimę i już niewiele będzie można
zrobić, jeśli chodzi o odtworzenie produkcji wymie-
nionej w katalogu działań. No, ale komisja rolnictwa
jak zwykle stanęła na wysokości zadania.
Panie ministrze, kiedy już było wiadomo, że trze-
ba dodać te dwa zdania, mogliśmy zrobić tak, jak
zrobiliśmy w przypadku ustawy o badaniach odmian
rośli uprawnych, czyli mogliśmy wystąpić z inicjaty-
wą komisji i można było szybko zaliczkować rolnikom
środki finansowe, gdyż chodzi głównie o zaliczkowa-
nie tych środków na przywrócenie potencjału pro-
dukcji rolnej w gospodarstwach, które poniosły stra-
ty w wyniku klęsk żywiołowych, jakie miały miejsce
w Polsce.
Sojusz Lewicy Demokratycznej popiera projekt
ustawy. Bardzo zależy nam na tym, aby projektowa-
na ustawa niosła realną pomoc rolnikom, a nie tylko
zapowiadaną pomoc informacyjną, do której rolnicy
nie zawsze mogą szybko dotrzeć. Podczas powodzi
przewodniczący Napieralski, rozmawiając z rolnika-
mi, obiecywał, że Sojusz Lewicy Demokratycznej
zrobi wszystko, aby taką pomoc rolnikom zapewnić.
Dlatego też posłowie tego klubu, pracując nad tym
projektem ustawy, nie mają właściwie zastrzeżeń,
gdyż widzą pilną potrzebę jego uchwalenia.
Jest tylko jeden problem. Na posiedzeniu komisji
mówiono, o ile dobrze pamiętam, że mamy na tę po-
moc 400 mln zł. Jeżeli jest to 400 mln zł, a zgłoszono
1500 wniosków, możemy przyjąć 4 tys., jak pan po-
informował komisję, to jest jeszcze problem: albo nie
orientujemy się, czy te środki zostaną na czas uru-
chomione i wydane, albo nie dotarliśmy jeszcze z tą
wiadomością do rolników. Mam więc prośbę, aby
– szczególnie w gminach dotkniętych powodzią,
gdzie rolnicy ubiegają się o to bądź nie wiedzą o moż-
liwościach, jakie im się stwarza – dotrzeć z tą infor-
macją do rolników, poinformować ich o tym. Można
to zrobić szybko. Jeśli urząd gminy dotkniętej powo-
dzią zostanie o tym poinformowany, z pewnością
– przy pomocy swoich służb – poinformuje rolników.
Prawdopodobnie nie wszyscy o tym wiedzą, dlatego
jest w tej chwili tylko 1500 wniosków. Warto byłoby
to rozpropagować, aby rolnicy mogli z tej pomocy
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o uruchamianiu środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej
124 przeznaczonych na finansowanie wspólnej polityki rolnej
Poseł Romuald Ajchler
skorzystać. (Dzwonek) Jest tylko obawa, czy te
300 tys. zł im wystarczy.
Z racji tego, że skończył mi się czas, zapytam jesz-
cze, panie marszałku, o jedną ważną kwestię, która
dotyczy tych środków uruchamianych, ale to już
w czasie przeznaczonym na zadawanie pytań. Dzię-
kuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję panu posłowi.
O wygłoszenie oświadczenia w imieniu klubu Pol-
skiego Stronnictwa Ludowego proszę pana posła Sta-
nisława Kalembę.
Poseł Stanisław Kalemba:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Mam przyjemność w imieniu klubu Polskiego Stron-
nictwa Ludowego zająć stanowisko wobec omawia-
nego projektu ustawy o skomplikowanej nazwie.
Mówiąc najprościej, chodzi o to, żeby dzięki ustawie
umożliwić wypłatę zaliczek na wsparcie inwestycji
mających na celu przywracanie potencjału produkcji
rolnej zniszczonego w wyniku zdarzeń o znamionach
klęsk żywiołowych. Wiemy, że dotyczy to głównie
skutków powodzi, które miały miejsce w tym roku.
Inwestycje, o których mówimy, będą realizowane
w ramach działania: Przywracanie potencjału pro-
dukcji rolnej zniszczonego w wyniku wystąpienia
klęsk żywiołowych oraz wprowadzenie odpowiednich
działań zapobiegawczych.
Takie rozwiązania przyjęliśmy w wakacje ustawą
z dnia 12 sierpnia 2010 r. Nie mogliśmy wtedy tego
wprowadzić, ponieważ w zmienionym Programie
Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007–2013 zo-
stały one zaakceptowane przez Komisję Europejską
dopiero pismem z dnia 9 września 2010 r. Należy ocenić
to pozytywnie, chociaż nie tylko nasze procedury, ale
i unijne opóźniają wdrażanie tak oczekiwanych pro-
gramów.
Chciałbym wrócić do sprawy, o której mówiłem
już w czasie tego wakacyjnego posiedzenia Sejmu.
Z przeprowadzonej analizy wynika, że nie wszyst-
kie środki będą wykorzystane. Mam więc wniosek
do ministerstwa rolnictwa, żeby w ramach proce-
dur unijnych odpowiednio to obniżyć, aby objęło to
nie tylko gospodarstwa ze stratami do 30%, ale też
z tymi niższymi. Przecież to jest nieadekwatne
– wystarczy porównać straty na 1 ha i straty na
50 czy 100 ha. Po prostu te przepisy są w ogóle ode-
rwane od realiów i często w przypadku strat wyno-
szących 100 tys. zł i więcej, kiedy nie będzie to co
najmniej 30%, nie ma szans, żeby korzystać z tego
programu. Co oznaczają straty 25-procentowe w du-
żym gospodarstwie? Faktycznie nawet bankructwo.
Tak więc tu jest prośba, żeby wrócić do tych proce-
dur. Miałem takie spotkanie prawie ze 100 rolnikami
w Wielkopolsce nad Wartą, w gminie Międzychód,
w miejscowościach Zatom Stary, Zatom Nowy, gdzie
rolnicy podawali na konkretnych przykładach, że
kiedy im zmyło z powierzchni 10, 15 ha w całości, nie
mogą korzystać z tego programu. Tym bardziej że te
środki będą niewykorzystane, jest więc prośba, żeby
pójść w tym kierunku.
Warto też przyjrzeć się właśnie tym komisjom
wyceniającym szkody i później całym procedurom,
żeby to uprościć, przywrócić, dopasować do realiów,
żeby ta pomoc faktycznie docierała i była szybka. Te
działania są, powiedziałbym, prawidłowe, dlatego
klub Polskiego Stronnictwa Ludowego popiera je.
Dziękuję uprzejmie. (Oklaski)
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję panu posłowi.
Do zadania pytań zapisali się panowie posłowie
Stec, Ajchler i Kulas, a także pan poseł Kwitek.
Proszę bardzo, pan poseł Stec.
Poseł Stanisław Stec:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Mini-
strze! Przede wszystkim wrócę do tej wczorajszej
wypowiedzi. Czy już jest uzgodnione z wojewodami,
że będą uzupełniać protokoły szkód o straty w środ-
kach trwałych? To jest jedno pytanie.
Drugie pytanie. Obowiązuje już ustawa o zalicz-
kach, jeśli chodzi o PROW. Ile dotychczas Agencja
Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa wypłaci-
ła zaliczek? To pytanie, zdaję sobie z tego sprawę,
może być trudne, dlatego prosiłbym o odpowiedź na
piśmie.
Trzecia kwestia. Czy wymóg gwarancji bankowej
to jest wymóg Unii Europejskiej, czy nasz? Jest to
bowiem dość duże utrudnienie przy otrzymaniu za-
liczek. Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję panu posłowi.
O zadanie pytania lub pytań proszę pana posła
Romualda Ajchlera z klubu Sojusz Lewicy Demokra-
tycznej.
Proszę bardzo.
Poseł Romuald Ajchler:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Otóż w uzasadnieniu projektu ustawy czytamy, iż
środki na przywracanie potencjału produkcji rolnej
zniszczonego w wyniku wystąpienia klęsk żywioło-
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o uruchamianiu środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej
przeznaczonych na finansowanie wspólnej polityki rolnej
Poseł Romuald Ajchler
wych pochodzą z Unii Europejskiej, z budżetu krajo-
wego, ale także pochodzą od tych, którzy potencjalnie
będą inwestować, ubiegają się o wnioski. Wiem, że na
ten cel przeznaczono 400 mln zł, tylko nie mam pew-
ności, czy na całość działania, czy to jest łącznie ze
wszystkimi środkami, którymi to działanie dysponu-
je. Jaki jest udział, ewentualnie jakby pan mógł mi
podać procentowo, ile środków dostajemy z Unii Eu-
ropejskiej, ile będzie z budżetu krajowego, a ile po-
chodzi od potencjalnego klienta tegoż działania?
Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję panu posłowi.
O zadanie pytania proszę teraz pana posła Jana
Kulasa.
Poseł Jan Kulas:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoki Sej-
mie! Najpierw chciałbym wyrazić swoje poparcie dla
projektu ustawy o zmianie ustawy o uruchamianiu
środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej
przeznaczonych na finansowanie wspólnej polityki
rolnej. Czynimy to niezwłocznie w dniu dzisiejszym,
bo rzeczywiście chodzi o pilne przyjęcie przepisów,
które umożliwią wypłacanie zaliczek dla beneficjen-
tów działania: Przywracanie potencjału produkcji
rolnej zniszczonego w wyniku wystąpienia klęsk ży-
wiołowych oraz wprowadzenie odpowiednich działań
zapobiegawczych, którzy ponieśli straty w wyniku
powodzi.
Ważny jest też art. 2 tego projektu ustawy – je-
stem przekonany, że niezwłocznie go uchwalimy
– który mówi, że ustawa wchodzi w życie z dniem
ogłoszenia. Tutaj tempo, sprawność działania są god-
ne uznania.
Jednak w przypadku takiego projektu ustawy za-
wsze są ważne kwestie finansowe. Panie ministrze,
tutaj były podawane pewne liczby, chciałbym więc się
tutaj jakby też upewnić. Jaka na dzień dzisiejszy
generalnie jest ta liczba wniosków? Czy ta kwota
400 mln zł, którą podawano tu w dyskusji, jest rze-
czywiście właściwa, czy może jednak chodzi także
o inne środki finansowe? Zabezpieczenie finansowe
dla tych wniosków to pewnie kwestia najważniejsza.
Dziękuję za uwagę. (Oklaski)
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję panu posłowi.
Pytanie zada teraz poseł Marek Kwitek z klubu
Prawo i Sprawiedliwość.
125
Poseł Marek Kwitek:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Mini-
strze! Panie ministrze, ja chciałbym wrócić jeszcze
do sprawy komisji wojewodów, które szacują straty.
Na początku w tych wnioskach nie było nawet miej-
sca na szacunek strat majątku trwałego. Wiem, że te
komisje działały jeszcze później. Z tym jest związane
moje pytanie. Czy te komisje już zakończyły prace,
czy na podstawie protokołów komisji jesteście w sta-
nie stwierdzić, jaką liczbę gospodarstw może objąć
ewentualnie ten program, oczywiście przy spełnieniu
tych dwóch ważnych kryteriów, i czy działania komi-
sji w jakiś sposób nie uniemożliwiły złożenia wnio-
sków rolnikom po prostu ze względu na czas, w któ-
rym się odbywały? Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję panu posłowi.
Teraz poproszę o wystąpienie pana posła Kazi-
mierza Plocke, sekretarza stanu w Ministerstwie
Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Przepraszam, panie ministrze.
Panowie posłowie chcieli zadać jeszcze pytania?
(Głos z sali: Nie, nie. Pan marszałek bardzo ła-
skawy.)
Sekretarz Stanu w Ministerstwie
Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Kazimierz Plocke:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na początku
chciałbym bardzo gorąco podziękować wszystkim
przedstawicielom klubów parlamentarnych za wyra-
żenie pozytywnej opinii co do rządowego projektu
ustawy, który jest bardzo istotny z punktu widzenia
interesów całego naszego środowiska wiejskiego,
a zwłaszcza gospodarstw, które ucierpiały w wyniku
klęsk żywiołowych, szczególnie powodzi. To jest waż-
ny projekt i dlatego, chciałbym też na to zwrócić uwa-
gę, rzeczywiście procedujemy nad nim bardzo szybko.
Chcę też podziękować Komisji Rolnictwa i Rozwoju
Wsi za bardzo rzeczową i błyskawiczną pracę nad
tym projektem. Dodam tylko, że 9 września tego roku
Komisja Europejska wyraziła pozytywną opinię co
do naszego nowego działania w ramach Programu
Rozwoju Obszarów Wiejskich. 13 września br. mini-
ster rolnictwa wydał rozporządzenie w sprawie trybu
i warunków udzielania tej pomocy dla gospodarstw,
które ucierpiały w wyniku klęsk żywiołowych, z prze-
znaczeniem na odtworzenie produkcji w gospodar-
stwach rolnych.
8 listopada projekt ustawy trafił do parlamentu
do procedowania. Dziś jest czas procedowania, nigdy
ten czas nie jest dobry, natomiast oczywiście chcieli-
byśmy, żeby ten proces zakończył się jak najszybciej
i żeby można było udzielać pomocy naszym rolnikom,
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o uruchamianiu środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej
126 przeznaczonych na finansowanie wspólnej polityki rolnej

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa które zostało, jak wszyscy dobrze wiemy, dodatkowo
i Rozwoju Wsi Kazimierz Plocke wprowadzone do Programu Rozwoju Obszarów
Wiejskich.
którzy na te środki oczekują. Chciałbym także za- To tyle, jeżeli chodzi o wszystkie kwestie szczegó-
pewnić Wysoką Izbę, że poprzez nasze służby, po- łowe.
przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rol- Jeszcze raz bardzo dziękuję Wysokiej Izbie za rze-
nictwa, służby doradcze będziemy jeszcze informować czową i merytoryczną dyskusję, bo pracujemy rzeczy-
rolników o możliwości składania wniosków. Przypo- wiście dla tych, którzy tej pomocy najbardziej potrze-
mnę, do 30 grudnia jeszcze istnieje możliwość złoże- bują. Dziękuję za uwagę. (Oklaski)
nia wniosku o uzyskanie tej pomocy. To zadanie (Poseł Romuald Ajchler: A maszyny, panie mini-
także chcemy wypełnić w całości. strze?)
Kwestie szczegółowe. Chciałbym powiedzieć, że
po wczorajszym spotkaniu i uzyskaniu informacji od
pana posła Steca polecono wojewodom, aby zweryfi- Wicemarszałek Marek Kuchciński:
kowali jeszcze raz te sytuacje, które dotyczą szaco-
wania szkód, strat, jeżeli chodzi o środki trwałe. Dziękuję panu ministrowi.
Komisje jeszcze pracują; nie jest to proces zakończo- Pan poseł Ajchler?
ny, żeby to ująć precyzyjnie. Polecenie jest takie, żeby Proszę bardzo.
te prace zakończyć w trybie pilnym, jak najszybciej.
Zaliczki, które zostały udzielone na wszystkie Poseł Romuald Ajchler:
działania w Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich
– to jest odpowiedź na pytanie pana posła Steca – to Panie ministrze, odpowiedział pan bardzo szcze-
prawie 927 mln euro. Wymóg uzyskiwania gwarancji gółowo. Bardzo serdecznie dziękuję. Ale jedna rzecz
bankowych wynika wprost z przepisów Unii Euro- mnie interesuje. Czy rolnik będzie mógł korzystać
pejskiej w tym względzie. z tychże środków na zakup maszyn, bo rolnicy rów-
Pan poseł Ajchler zwrócił uwagę na kwestię doty- nież stracili...
czącą współudziału w finansowaniu przedsięwzięcia. (Poseł Andrzej Orzechowski: Może.)
Wiemy, że 10% jest to udział własny rolnika, 90% to Pytam pana ministra. Niech pan minister powie,
są środki, które pochodzą z budżetu według propor- to wtedy rolnikom przekażę tę informację, bo to jest
cji: 75% budżet Unii, 25% udziału krajowego. Całość ważna sprawa.
to 100 mln euro; taka kwota została zaproponowana. (Poseł Jan Kulas: A jak posłowie mówią, to nie
Czy będzie wystarczająca dla obsługi wszystkich ma znaczenia?)
wniosków, trudno powiedzieć. W każdym razie na
dziś jest tych wniosków około 1600 i kwota, która
została zabezpieczona na zrealizowanie tychże wnio- Wicemarszałek Marek Kuchciński:
sków, to jest ok. 120 mln zł. Tak więc będziemy ocze-
kiwać na kolejne wnioski i w zależności od tego, jak Dziękuję.
się ukształtuje cała ta procedura, będziemy podejmo- To, panie ministrze, w trybie szeroko rozumiane-
wać kolejne decyzje – czy ewentualnie będziemy go sprostowania.
zwiększać alokację środków na to działanie z innych (Poseł Jan Kulas: O, właśnie.)
działań, bo one są najważniejsze w tym momencie,
czy też będziemy poszukiwać jeszcze innych rozwią-
zań, które będą wynikały z sytuacji, która będzie po Sekretarz Stanu w Ministerstwie
weryfikacji wniosków. Rolnictwa i Rozwoju Wsi
(Poseł Romuald Ajchler: Nie dosłyszałem. 10% Kazimierz Plocke:
rolnik, a...)
90% budżet. Dziękuję bardzo.
(Poseł Romuald Ajchler: Unia czy rząd...) Panie pośle, jest to projekt, który ma przede
Mówimy o proporcjach: 75% Unia, 25% budżet wszystkim służyć odtworzeniu...
krajowy. (Poseł Romuald Ajchler: Produkcji rolnej.)
Trwają prace komisji powołanych przez wojewo- …produkcji rolniczej, w tym także zakupowi ma-
dów do szacowania szkód w środkach trwałych. Jak szyn rolniczych. (Oklaski)
słusznie zauważył pan poseł Kwitek, jest to grupa (Poseł Jan Kulas: Ale pan poseł Ajchler powinien
gospodarstw na poziomie 103 tys., a więc jest jeszcze to wiedzieć.)
do wykonania część pracy. Mam nadzieję, że komisje
z tym zagadnieniem bardzo szybko się uporają.
Nie szacowano tych szkód, dlatego że tego dzia- Wicemarszałek Marek Kuchciński:
łania jeszcze nie było. Musieliśmy więc tutaj dodat-
kowo zwiększyć siłę i możliwości. Chodziło również Dziękuję bardzo.
o to, żeby przygotować się do tego nowego działania, (Głos z sali: O to pan poseł nie pytał.)
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym
od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
Wicemarszałek Marek Kuchciński
Do sprawozdawcy komisji pana posła Marka Wojt-
kowskiego nie było pytań.
Zamykam dyskusję.
Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpi-
my w bloku głosowań.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 19.
porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Fi-
nansów Publicznych o stanowisku Senatu w spra-
wie ustawy o zmianie ustawy o podatku docho-
dowym od osób fizycznych, ustawy o podatku
dochodowym od osób prawnych oraz ustawy
o zryczałtowanym podatku dochodowym od nie-
których przychodów osiąganych przez osoby fi-
zyczne (druki nr 3583 i 3607).
Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji
pana posła Andrzeja Orzechowskiego.
Poseł Sprawozdawca
Andrzej Orzechowski:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie Komisji
Finansów Publicznych w sprawie ustawy o podat-
kach dochodowych (druk nr 3607).
Wysoka Izbo! Na poprzednim posiedzeniu Sejm
uchwalił w moim przekonaniu bardzo dobrą ustawę:
nowelizację podatków dochodowych. Ustawa trafiła
do Senatu. Senat na ostatnim swoim posiedzeniu
przyjął 44 poprawki do tej ustawy. Chciałbym od
razu powiedzieć, że te poprawki nie mają charakteru
merytorycznego, nie dotyczą istoty sprawy. Myślę, że
senackie poprawki wynikają z trochę innego podej-
ścia legislatorów senackich w relacji do podejścia
Biura Legislacyjnego Sejmu. Wszystkie te poprawki
mają charakter legislacyjny, redakcyjny. Niektóre
z nich stanowią może próbę ujęcia, zapisania w inny
sposób tego, co wcześniej zostało zaproponowane
przez Sejm.
Co do poprawek 2. i 7. w korespondencji z po-
prawkami 8. i 18. podczas obradowania w Komisji
Finansów Publicznych legislatorzy sejmowi mieli
początkowo pewne wątpliwości natury legislacyjnej,
czy było zasadne przeniesienie definicji pracowni-
czych programów emerytalnych z przepisów ogól-
nych z ustawy o podatku dochodowym od osób fi-
zycznych do przepisów dotyczących tylko stosowania
tego przy zwolnieniu podatkowym. Ale po wyjaśnie-
niu Ministerstwa Finansów posłowie w komisji za-
opiniowali pozytywnie te 4 poprawki, ale także
wszystkie 44 poprawki.
Reasumując, chciałbym powiedzieć w imieniu Ko-
misji Finansów Publicznych, że wszystkie poprawki
zostały ocenione pozytywnie i komisja rekomenduje
Wysokiemu Sejmowi ich przyjęcie. Chciałbym jeszcze
127
dodać, że Ministerstwo Spraw Zagranicznych przy-
gotowało opinię, z której wynika, że senackie po-
prawki do projektu ustawy są zgodne z prawem Unii
Europejskiej. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję panu posłowi.
Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po-
rządku dziennego wysłucha 3-minutowych oświad-
czeń w imieniu klubów i kół.
Zatem otwieram dyskusję.
W pierwszym rzędzie poproszę pana posła Jacka
Brzezinkę o wystąpienie w imieniu klubu Platforma
Obywatelska.
Poseł Jacek Brzezinka:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
W imieniu Klubu Parlamentarnego Platforma Oby-
watelska przedstawiam stanowisko wobec sprawozda-
nia Komisji Finansów Publicznych o stanowisku Se-
natu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatku
dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku
dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczał-
towanym podatku dochodowym od niektórych przy-
chodów osiąganych przez osoby fizyczne. Sprawozda-
nie komisji zostało przedłożone w druku nr 3607.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pozwolę sobie
przypomnieć, że głównym celem przyjęcia przez Sejm
zmian w ustawach podatkowych było i jest wprowa-
dzenie rozwiązań korzystnych dla podatnika, uprasz-
czających przepisy, poprawiających ich czytelność
i jednoznaczność, co zwłaszcza w przypadku przepi-
sów podatkowych ma dla większości Polaków prze-
cież ogromne znaczenie.
Przyjęte przez Sejm zmiany zmierzają do tego, by
podatnik uzyskał pewność co do swoich działań, oraz
mają na celu zwiększenie pewności prawa i zaufania
podatnika do państwa.
Czytając uzasadnienie zaproponowanych przez
Senat poprawek, można stwierdzić, że Senat, zgła-
szając je, kierował się tymi samymi przesłankami.
Poprawki Senatu w większości doprecyzowują prze-
pisy ustawy, pozostałe zaś mają charakter redakcyj-
ny lub legislacyjny.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mając na uwadze
to, że poprawki Senatu są korzystne dla podatników,
a ich przyjęcie ułatwi stosowanie przepisów prawa
podatkowego, Klub Parlamentarny Platforma Oby-
watelska opowiada się za ich przyjęciem. Dziękuję.
(Oklaski)
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję panu posłowi.
Czy pan poseł Dariusz Kaczanowski jest? Nie ma.
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym
128 od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
Wicemarszałek Marek Kuchciński
Tak więc stanowisko Sojuszu Lewicy Demokra-
tycznej przedstawi pan poseł Stanisław Stec.
Proszę bardzo, panie pośle.
Poseł Stanisław Stec:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mój klub popie-
ra stanowisko Komisji Finansów Publicznych w spra-
wie poprawek Senatu, ale jednocześnie mam prośbę
do pana marszałka, aby pan w porozumieniu z mar-
szałkiem Senatu spowodował, aby się spotkali pra-
cownicy Biura Legislacyjnego Sejmu i Biura Legisla-
cyjnego Senatu, bo jeżeli do takiej małej ustawy są
44 poprawki legislacyjne i redakcyjne, to lepiej, żeby
się legislatorzy porozumieli i ustalili jedną linię. Uła-
twi to nam pracę, szczególnie przy głosowaniu nad
tymi poprawkami na sali sejmowej. Dziękuję za uwa-
gę. (Oklaski)
(Poseł Andrzej Orzechowski: Miałem to samo po-
wiedzieć na zakończenie.)
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję panu posłowi.
Prośbę przyjmujemy. Doprowadzimy do spotka-
nia legislatorów obu Izb, i wyższej, i niższej, panie
pośle.
Proszę pana posła Jana Kamińskiego o wygłosze-
nie oświadczenia w imieniu klubu Polskiego Stron-
nictwa Ludowego.
Poseł Jan Kamiński:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu
Poselskiego Polskiego Stronnictwa Ludowego pragnę
przedstawić stanowisko wobec stanowiska Senatu
w sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatku docho-
dowym od osób fizycznych, ustawy o podatku docho-
dowym od osób prawnym oraz ustawy o zryczałtowa-
nym podatku dochodowym od niektórych przychodów
osiąganych przez osoby fizyczne (druk nr 3583).
Myślę, że jest to dobra ustawa, która pozwoli na-
szym przedsiębiorcom łatwiej gospodarzyć i w dobie
kryzysu światowego, kryzysu, który dotknął nasz
kraj, pozwoli im w sposób bardziej ekonomiczny go-
spodarzyć, i będzie ustawą zachęcającą ich do prowa-
dzenia biznesu. Poświęciliśmy w klubie troszeczkę
czasu na dyskusję na temat poprawki nr 42, która
niesie ze sobą normatywną pogarszającą sytuację
prawno-podatkową osób samotnie wychowujących
dzieci. Zastanawialiśmy się, czy przesunięcie jej na
kolejny rok podatkowy ułatwi egzystencję tym oso-
bom. Doskonale wiemy, że chyba największym pro-
blemem w tym zakresie jest ustalenie od strony praw-
nej osoby, która jest właściwą osobą samotnie wycho-
wującą dzieci.
Generalnie jednak muszę raz jeszcze stwierdzić,
że jest to dobra ustawa. Zgadzam się ze stanowiskiem
posła sprawozdawcy. Wszystkie 44 poprawki poparte
przez komisję nasz klub poselski również popiera
i będziemy głosowali za ich przyjęciem. Dziękuję bar-
dzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Wysoki Sejmie! Na tym lista posłów zapisanych
do głosu została wyczerpana.
Zamykam dyskusję.
Do głosowania nad uchwałą Senatu przystąpimy
jutro w bloku głosowań.
Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie punktów
porządku dziennego zaplanowanych na dzień 24 li-
stopada br.
Informuję, że zgłosili się posłowie w celu wygło-
szenia oświadczeń poselskich.
Czy ktoś z pań i panów posłów pragnie jeszcze
wygłosić oświadczenie?
Nikt się nie zgłasza.
Listę posłów zgłoszonych do..
Jeszcze pan poseł Kazimierz Gwiazdowski.
Pan poseł Andrzej...
Panie pośle, pan poseł na piśmie czy...
(Poseł Andrzej Szlachta: Tak, tak, na piśmie.)
Dobrze.
Mamy więc trzech panów posłów: pan poseł Piotr
Polak, pan poseł Dariusz Bąk i pan poseł Jan Wa-
rzecha.
Nie widzę dalszych zgłoszeń.
Listę posłów zgłoszonych do oświadczeń uważam
zatem za zamkniętą.
Proszę pana posła Piotra Polaka z klubu Prawo
i Sprawiedliwość o wygłoszenie oświadczenia.
Poseł Piotr Polak:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Moje oświadcze-
nie będzie dotyczyło 80. rocznicy powstania Akcji
Katolickiej w Polsce. Papież Pius XI już w pierwszej
swojej encyklice „Ubi arcano Dei” z 1922 r. zwrócił
uwagę na wzrastające w świecie nastroje wrogości,
nienawiści między narodami, walkę klas i partii
politycznych, chciwość, rządzę władzy, terror i prze-
moc, osłabienie życia rodzinnego i upadek obycza-
jów. Powodem tego było usunięcie autorytetu Boga
z życia społecznego i porzucenie zasad Ewangelii.
Doceniając w Kościele rolę ruchów katolickich, Pius
XI widział w nich skuteczną siłę zdolną podjąć dzie-
ło rechrystianizacji obyczajów oraz krzywienia za-
sad chrześcijańskich w życiu indywidualnym i pu-
blicznym. Takim ruchem miała być właśnie Akcja
Katolicka.
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
Oświadczenia poselskie
Poseł Piotr Polak
W 1928 r. papież Pius XI pisze list do arcybiskupa
wrocławskiego kardynała Adolfa Bertrama w tema-
cie powstania tego ruchu, a jego powstanie przyspie-
szył kolejny list, tym razem watykańskiego sekreta-
rza stanu Piotra Gaspariego do kardynała Augusta
Hlonda, z roku 1929.
Po decyzji Konferencji Episkopatu 24 listopada
1930 r. kardynał Hlond erygował Naczelny Instytut
Akcji Katolickiej z siedzibą w Poznaniu. Za patrona
nowego stowarzyszenia obrano św. Wojciecha, a świę-
to Chrystusa Króla uznano za główną uroczystość
Akcji Katolickiej w Polsce.
Przed wybuchem II wojny światowej stowarzysze-
nie to liczyło około 750 tys. osób. W powojennej Polsce
swoje odrodzenie Akcja Katolicka zawdzięczała pa-
pieżowi Janowi Pawłowi II, który w roku 1993 we-
zwał do odtworzenia stowarzyszenia zdelegalizowa-
nego w czasach Polski Ludowej. Obecnie w Polsce
działa 1948 parafialnych oddziałów Akcji Katolickiej
skupiających około 25 tys. osób w prawie wszystkich
diecezjach.
Celem Akcji Katolickiej jest pogłębianie formacji
chrześcijańskiej oraz organizowanie bezpośredniej
współpracy katolików świeckich z hierarchią kościel-
ną w prowadzeniu misji apostolskiej Kościoła. Sto-
warzyszenie prowadzi wielokierunkową działalność
społeczną: charytatywną, kulturalną i edukacyjną.
Prowadzi szkoły, ośrodki pomocy społecznej, świetli-
ce terapeutyczne, wydaje książki i pisma, zajmuje się
działalnością pielgrzymkowo-turystyczną. Od po-
czątku aktywnie uczestniczy w organizowaniu Dnia
Papieskiego.
Od 3 lat Polska jest reprezentowana we władzach
Międzynarodowego Forum Akcji Katolickiej, a w tym
roku w naszym kraju gościliśmy uczestników V Eu-
ropejskiego Spotkania Międzynarodowego Forum
Akcji Katolickiej. Polska jest inicjatorem promocji
idei Akcji Katolickiej w krajach południowo-wschod-
niej Europy. Prezesem zarządu krajowego jest obec-
nie pani Halina Szydełko, zaś krajowymi asystenta-
mi kościelnymi są biskup Mariusz Leszczyński i bi-
skup Piotr Jarecki.
W ostatnią niedzielę, w święto Chrystusa Króla,
21 listopada, świętowaliśmy 80. rocznicę powstania
i działalności Akcji Katolickiej w Polsce. Z tej okazji
wszystkim członkom Akcji Katolickiej, władzom
zarządu krajowego i zarządom diecezjalnym, księ-
żom i biskupom, asystentom kościelnym życzę wie-
lu sukcesów w tej szlachetnej działalności. Dziękuję.
(Oklaski)
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję bardzo.
Proszę teraz pana posła Dariusza Bąka z klu-
bu Prawo i Sprawiedliwość o wygłoszenie oświad-
czenia.
129
Poseł Dariusz Bąk:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W dniu dzisiej-
szym, 24 listopada 2010 r., miało miejsce niecodzien-
ne wydarzenie przed Sejmem Rzeczypospolitej Pol-
skiej. Przyjechało do Warszawy, przed Sejm, 6000 le-
śników z całej Polski. Przyjechali z najodleglejszych
zakątków naszego kraju, z leśniczówek, z lasów, z miast
i miasteczek. Przyjechali, żeby zaprotestować prze-
ciwko wynaturzonym, nienaturalnym działaniom
polskiego rządu Donalda Tuska, który wywodzi się
z koalicji Platformy Obywatelskiej i Polskiego Stron-
nictwa Ludowego. Zaprotestować przeciwko wtłocze-
niu na siłę Państwowego Gospodarstwa Leśnego
Lasy Państwowe do sektora finansów publicznych,
wtłoczeniu przedsiębiorstwa, które funkcjonuje od
prawie 90. lat, do jednego worka ze szkołami, szpita-
lami, z ZUS, KRUS, urzędami administracji pań-
stwowej, samorządowej, sądami, wyższymi uczelnia-
mi, czyli ze wszystkimi jednostkami budżetowymi,
które swój budżet budują na bazie wydatków, bo
o przychody już nie muszą się troszczyć, ponieważ
budżet państwa zapewnia im przychody.
Lasy Państwowe muszą wypracować środki, żeby
zrealizować zadania wynikające z ustawy o lasach,
ustawy o ochronie przyrody i wieloletnich planów
urządzenia lasu, które ma każde nadleśnictwo. To są
10-letnie plany. W dniu dzisiejszym składaliśmy wnio-
sek o to, żeby zaniechać tego szaleńczego pomysłu.
Klub Prawo i Sprawiedliwość złożył wniosek, aby
odrzucić w pierwszym czytaniu tak podły projekt
ustawy. Niestety, głosami Platformy Obywatelskiej
i Polskiego Stronnictwa Ludowego wniosek o odrzu-
cenie w pierwszym czytaniu został oddalony. Mało
tego, w dniu dzisiejszym został też złożony wniosek
o włączenie do prac, skoro mamy pracować w komi-
sjach, Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Natu-
ralnych i Leśnictwa, aby to nie była tylko Komisja
Finansów Publicznych, dlatego że podmiot, jakim
jest Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwo-
we, gospodarujące na 1/4 powierzchni kraju, jest naj-
większym podmiotem w resorcie ochrony środowi-
ska. Niestety, głosami głównie Platformy Obywatel-
skiej i Polskiego Stronnictwa Ludowego ten wniosek
również został odrzucony.
Czemu to ma służyć? Pytamy my, posłowie, i py-
tają leśnicy, którzy przyjechali z terenu, z całej Pol-
ski, i ponieśli wielki trud. Domyślamy się, że jest
w tym jakiś zamiar, żeby doprowadzić do bankruc-
twa, upadłości Lasów Państwowych, a następnie
prawdopodobnie sprywatyzować. Są o tym przeko-
nani ci ludzie, którzy przyjechali tu z całej Polski
w liczbie 6 tys., a nie tylko posłowie na tej sali. Ja-
kim gospodarzem jest Donald Tusk jako premier
rządu i jakim gospodarzem jest pan minister Ro-
stowski, który jest głównym autorem tego pomysłu,
żeby lasy włączyć do sektora finansów publicznych?
Złym. Z tej trybuny sejmowej stwierdzam to jedno-
znacznie, bo nie niszczy się tego, co jest dobre, co
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
130 Oświadczenia poselskie
Poseł Dariusz Bąk
stanowi klejnot w gospodarce narodowej, czyli La-
sów Państwowych.
Szanowni Państwo! Ludzie pytają, czy w Polsce
musi być tak, że premier, który w nazwie swojej par-
tii ma słowo „obywatelska”, nie wychodzi do tych
6 tys. leśników. Nie wyszedł żaden przedstawiciel
rządu, a było widać i słychać, ile jest tutaj zielonych
mundurów. Z leśnikami przyjechali również przed-
stawiciele innych branż: górnicy, pielęgniarki, rolni-
cy, przybyli studenci SGGW, przyłączyła się ludność
Warszawy, bo to jest dobro ogólnonarodowe. Wszyscy
się boją, że to dobro w wyniku działań rządu będzie
zagrożone. Może być zagrożona suwerenność pań-
stwa na 1/4 powierzchni kraju, bo jest to zasób natu-
ralny, strategiczny, o czym mówi również ustawa
o strategicznych zasobach naturalnych kraju. Rząd
na to wszystko nie patrzy. Było wielkie rozżalenie
uczestników protestu, jeżeli chodzi o traktowanie
obywateli przez rząd Donalda Tuska. My, posłowie,
w liczbie kilkudziesięciu, byliśmy tam i na nas sku-
piało się to, jak wy traktujecie ludzi. (Dzwonek) Nie
powinno tak być.
Z trybuny sejmowej, z Sejmu Rzeczypospolitej
Polskiej, pragnę wyrazić szacunek dla postawy pol-
skich leśników. To jest postawa nacechowana patrio-
tyzmem i dbałością o gospodarkę narodową, w prze-
ciwieństwie do tego, co reprezentuje rząd Rzeczy-
pospolitej Polskiej Donalda Tuska składający się
z Platformy Obywatelskiej i Polskiego Stronnictwa
Ludowego. Dziękuję za uwagę. (Oklaski)
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję panu posłowi.
Teraz proszę o wygłoszenie oświadczenia pana
posła Jana Warzechę z klubu Prawo i Sprawiedli-
wość.
Poseł Jan Warzecha:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzisiejsze oświad-
czenie poselskie pragnę wygłosić w obronie przy-
szłych emerytów i aktualnych 15 mln członków
otwartych funduszy emerytalnych.
Od 1999 r., czyli od wejścia w życie reformy eme-
rytalnej, nie obowiązuje już system oparty wyłącznie
na tak zwanej umowie międzypokoleniowej polegają-
cej na tym, że osoby aktualnie pracujące płacą skład-
kę do ZUS, która jest przeznaczona dla osób pobiera-
jących emeryturę. Ten system stawał się coraz bar-
dziej niewydolny ze względu na zmniejszającą się
liczbę pracujących w stosunku do liczby świadczenio-
biorców. Stary system był powszechnie krytykowany
za swą nieprzejrzystość, niesprawiedliwość, pozorne
bezpieczeństwo oraz za to, że wysokość świadczenia
emerytalnego tylko w niewielkim stopniu zależała od
stażu pracy i wpłaconych składek.
Z tego względu zdecydowano się na zmiany w sys-
temie emerytalnym. Na podstawie doświadczeń za-
granicznych, między innymi reformy systemu eme-
rytalnego w Chile, stworzono system oparty na
trzech filarach. Twórcy nazwali ten system „Bezpie-
czeństwo dzięki różnorodności”. Urodzeni po 1968 r.
mieli obowiązek przystąpienia do OFE. Od chwili
przystąpienia do funduszu każdy zatrudniony, za-
równo stażysta, jak i pracujący na etacie, ma odpro-
wadzane 7,3% z jego podstawy wymiaru składki ZUS
do OFE. Dotyczy to również prowadzących działal-
ność gospodarczą.
Jednym z koronnych argumentów, za pomocą któ-
rego przedstawiciele powszechnych towarzystw eme-
rytalnych przekonywali 30-, 40- i 50-latków do
oszczędzania w otwartych funduszach emerytalnych,
była możliwość dziedziczenia zgromadzonych środ-
ków i emerytury wypłacanej w ten sposób ze zgro-
madzonych oszczędności. Przekonywano nas zgodnie
z założeniami reformy, że gdy ubezpieczony nie do-
żyje wieku emerytalnego, to jego kapitalizowane
składki nie przepadną, bo dziedziczy je współmałżo-
nek lub wskazane w umowie osoby. Gwarancja dzie-
dziczenia składek ubezpieczeniowych była nowością
w polskim systemie emerytalnym i wielkim dobro-
dziejstwem tej reformy. Dzisiaj mamy blisko 15 mln
członków otwartych funduszy emerytalnych, a akty-
wa 14 funduszy wynoszą łącznie ok. 215 mld zł.
Każdy członek z kilkuletnim stażem ma na swo-
im indywidualnym koncie kilkadziesiąt tysięcy zło-
tych, kwotę stanowiącą jego majątek. Według zało-
żeń reformy przezorny Polak w przyszłości będzie
miał emeryturę z pierwszego filara, którym jest
ZUS, i tzw. drugiego filara, czyli z pieniędzy inwe-
stowanych przez jego fundusz. Większą szansę na
lepsze życie w wielu emerytalnym będą mieli ci, któ-
rzy zadbali o trzeci filar, a są to prywatne oszczęd-
ności w postaci polis inwestycyjnych w firmach ubez-
pieczeniowych, funduszach inwestycyjnych, w ban-
kach lub inne formy oszczędzania. Dopiero trzy fi-
lary dają gwarancję bezpieczeństwa finansowego
w wieku emerytalnym.
W ostatnich miesiącach pojawiły się zakusy rządu
na zagospodarowanie, w cudzysłowie, naszych pie-
niędzy zgromadzonych w OFE. Ten przysłowiowy
skok na kasę byłby bardzo niebezpieczny, bo podwa-
żyłby konstrukcję reformy i bezpieczeństwo finanso-
we milionów przyszłych emerytów. Jeden ze strate-
gów reformy po 1989 r. stwierdził, że ostatnio mamy
do czynienia z nierzetelną propagandą na temat re-
formy emerytalnej. Pragnę postawić następujące
pytania rządowi premiera Donalda Tuska.
Czy pomysły i zakusy ministrów pracy i finansów
dotyczące otwartych funduszy emerytalnych, zmie-
rzające do zawieszenia wpłat do OFE, obniżenia
składki do funduszy emerytalnych, umożliwienia
 78. posiedzenie Sejmu w dniu 24 listopada 2010 r.
Oświadczenia poselskie 131

Poseł Jan Warzecha
wyjścia z OFE i wypłaty pieniędzy, nie oznaczają de-
montażu reformy emerytalnej z sukcesem przepro-
wadzonej w 1999 r. i ocenionej pozytywnie przez
ekspertów krajowych i zagranicznych? Jak się ma
wygłoszone niedawno w Sejmie pełne optymizmu
przemówienie ministra finansów Rostowskiego doty-
czące sytuacji budżetu do obecnego pospiesznego
szukania pieniędzy i proponowanych przez rząd roz-
paczliwych, desperackich rozwiązań? Czy to nie jest
ratowanie bieżącej sytuacji finansów publicznych,
łatanie dziury budżetowej za pomocą pieniędzy zgro-
madzonych przez przyszłych emerytów, kosztem ich
trudnej sytuacji w przyszłości?
Zamrożenie wpływu składek do OFE uderzyłoby
w emerytów. Po pierwsze, mogą oni otrzymać niższe
świadczenia. Po drugie, publiczny system emerytal-
ny miałby coraz wyższe zobowiązania, co przełoży-
łoby się w przyszłości na wzrost podatków lub skła-
dek emerytalnych. (Dzwonek) Jaką mamy pewność,
że następny rząd nie powie nam w przyszłości: prze-
praszamy was, rodacy, ale nie mamy z czego wypła-
cić wam emerytur, bo w 2010 r. premier Donald
Tusk i posłowie Platformy zdecydowali, że trzeba
łatać dziurę budżetową waszymi pieniędzmi? Dzię-
kuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Marek Kuchciński:
Dziękuję panu posłowi.
Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie*).
Zarządzam przerwę w posiedzeniu do jutra, to jest
do 25 listopada 2010 r., do godz. 9.
*) Teksty wystąpień niewygłoszonych – w za-
łączniku nr 1.

(Przerwa w posiedzeniu o godz. 17 min 14)


Teksty wystąpień niewygłoszonych
Oświadczenia poselskie
Poseł Zbigniew Chmielowiec (Klub Parla-
mentarny Prawo i Sprawiedliwość)
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W dniu 26 listo-
pada przypada 155. rocznica śmierci wielkiego pol-
skiego poety, publicysty, działacza politycznego –
Adama Mickiewicza. Adam Mickiewicz herbu Poraj
urodził się 24 grudnia 1798 r. w Zaosiu koło Nowo-
gródka. Pochodził z rodziny drobnoszlacheckiej. Jego
ojciec Mikołaj był nowogródzkim adwokatem, matka
Barbara – córką ekonoma. W 1807 r. rozpoczął naukę
w dominikańskiej szkole powiatowej w Nowogródku.
16 maja 1812 r. umarł jego ojciec. Po ukończeniu
szkoły powiatowej w 1815 r. Mickiewicz wyjechał do
Wilna, gdzie wstąpił na Uniwersytet Wileński. Stu-
dia podjął na Wydziale Nauk Fizycznych i Matema-
tycznych, uczęszczając jednocześnie na wykłady Wy-
działu Nauk Moralnych i Politycznych oraz Wydzia-
łu Literatury i Sztuk Wyzwolonych. Ciężka sytuacja
materialna rodziny po śmierci ojca skłoniła go do
podjęcia starań o przyjęcie do działającego przy uni-
wersytecie Seminarium Nauczycielskiego, co gwa-
rantowało późniejsze zatrudnienie w szkołach car-
skich. W 1819 r. ukończył naukę, uzyskując stopień
magistra.
Był jednym z założycieli i aktywnym działa-
czem tajnego patriotycznego Towarzystwa Filo-
matów w 1817 r., za co został później aresztowany
wraz z grupą przyjaciół i uwięziony w klasztorze ba-
zylianów w Wilnie (1823–1824). Następnie został
zesłany w głąb Rosji. W latach 1824–1829 przebywał
w Odessie, Moskwie i Petersburgu, gdzie poznał wie-
lu wybitnych poetów, m.in. Puszkina. Dzięki pomocy
zaprzyjaźnionych Rosjan uzyskał paszport i w 1829 r.
opuścił Rosję, udając się w podróż po Europie. Zwie-
dzał Niemcy, Szwajcarię i Włochy, w Berlinie słuchał
wykładów Hegla. Nawiązał liczne kontakty z między-
narodowym środowiskiem artystycznym.
Na wieść o wybuchu powstania listopadowego
bezskutecznie usiłował wrócić do kraju. W 1832 r.
Mickiewicz przybył do Paryża, gdzie osiadł na stałe
i spędził ponad 20 lat życia, wykładając literaturę
łacińską na uniwersytecie w Lozannie (1839–1840),
Załącznik nr 1
następnie zaś – literaturę słowiańską w Collège de
France (1840–1844). W 1834 r. ożenił się z Celiną
Szymanowską, z którą miał sześcioro dzieci. Po śmie-
ci żony w 1855 r. udał się do Turcji, aby wesprzeć
akcję powstawania legionu polskiego do walki z Ro-
sją. W roku 1855 nieoczekiwanie umarł w Stambu-
le, prawdopodobnie na cholerę. Został pochowany
na cmentarzu polskim w Montmorency we Francji,
a w 1890 r. prochy Mickiewicza zostały przeniesione
do katedry wawelskiej w Krakowie.
Adam Mickiewicz zadebiutował w 1818 r. wier-
szem „Zima miejska”, a w 1822 r. wydaniem „Ballad
i romansów” zapoczątkował polski romantyzm. Na-
pisał m.in. takie dzieła, jak: „Oda do młodości” (1820),
„Grażyna” (1823), „Dziady” część II i IV (1823), „So-
nety krymskie” (1826), „Konrad Wallenrod” (1828),
„Dziady” część III (1832), „Pan Tadeusz” (1834).
Mickiewicz jest uważany, obok Juliusza Słowackiego
i Zygmunta Krasińskiego, za największego i najwy-
bitniejszego poetę polskiego romantyzmu (grono tzw.
trzech wieszczów) oraz literatury polskiej w ogóle,
a nawet za jednego z największych poetów na skalę
europejską.
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Stojąc dziś w Sej-
mie Rzeczypospolitej Polskiej, pragnę złożyć hołd
wielkiemu Polakowi – Adamowi Mickiewiczowi, wiesz-
czowi narodowemu w przypadającą 155. rocznicę jego
śmierci. Dziękuję za uwagę.
Poseł Jan Kulas (Klub Parlamentarny Platfor-
ma Obywatelska)
Moje oświadczenie poselskie poświęcam 30. rocz-
nicy protestu pracowników i twórców kultury NSZZ
„Solidarność” w Urzędzie Wojewódzkim w Gdańsku.
Zakończony 17 listopada 1980 r. porozumieniem pod-
pisanym z komisją rządową protest był wielką bata-
lią o autonomiczną i niezależną kulturę w ówczesnej
Polsce.
W 2010 r. obchodzimy 30. rocznicę kilku wyda-
rzeń składających się na szeroko rozumiane dziedzic-
two „Solidarności”. To dziedzictwo ma już dzisiaj
wymiar dziedzictwa narodowego. Jednym z istotniej-
szych wydarzeń tamtego czasu był strajk pracowni-
ków kultury NSZZ „Solidarność” w sali kominkowej
2
w Urzędzie Wojewódzkim w Gdańsku. Dla upamięt-
nienia tamtych doniosłych wydarzeń wojewoda po-
morski Roman Zaborowski i poseł Jan Kulas zorga-
nizowali po 30 latach spotkanie uczestników tamte-
go legendarnego protestu. Dobrym duchem i doradcą
tego spotkania był Marek Łochwicki.
W listopadzie 1980 r. w Urzędzie Wojewódzkim
w Gdańsku doszło do wielkiego protestu pracowni-
ków sfery kultury NSZZ „Solidarność”. Wpierw jed-
nak, dnia 7 listopada 1980 r., pod sztandarem NSZZ
„Solidarność” strajk podjęli pracownicy oświaty
i służby zdrowia. Grupie nauczycielskiej przewodni-
czył śp. Roman Lewak, a środowisku służby zdrowia
śp. Alina Pieńkowska. 12 listopada do strajku na-
uczycieli i pracowników służby zdrowia dołączyli
pracownicy i twórcy kultury NSZZ „Solidarność”.
Tym samym rozpoczął się wielki strajk pracowników
oświaty, służby zdrowia i kultury. Należy podkreślić,
że strajk ten miał charakter strajku okupacyjnego
o wymiarze ogólnopolskim. Był to pierwszy i tak zna-
czący strajk w siedzibie administracji wojewódzkiej.
Idee strajku wyeksponowano zwięźle i wymownie:
służba zdrowia – zdrowie narodu, oświata – wiedza
narodu, kultura – świadomość narodu. O randze tego
strajku świadczy m.in. lista odwiedzających gości:
Lech Wałęsa, Anna Walentynowicz, Bogdan Boruse-
wicz, Bogdan Lis, Andrzej Kołodziej, Lech Kaczyński
i Bronisław Geremek. Ze sfery kultury strajkujących
odwiedzili również poseł Romuald Bukowski, Jerzy
Afanasjew, główny reżyser Telewizji Polskiej w Gdań-
sku, i Maciej Prus, dyrektor artystyczny Teatru Wy-
brzeże. Ze ścisłej czołówki liderów NSZZ „Solidar-
ność” stałymi doradcami tego wielkiego strajku zo-
stali: Bronisław Geremek, Bogdan Lis i Lech Ka-
czyński. Strajk pracowników oświaty, służby zdrowia
i kultury cieszył się ogromną sympatią i poparciem
wszystkich Polaków. Wśród setek telegramów i telek-
sów z poparciem wystąpili również górnicy.
Warto podkreślić, że strajk środowiska kultury
zainicjowało pięć następujących osób: Halina Słojew-
ska, Halina Winiarska, Zofia Matoń, Szymon Paw-
licki i Marek Łochwicki. Na początku przypomniano,
że w sierpniu 1980 r. artyści, naukowcy i pisarze sta-
nęli ramię w ramię ze strajkującymi robotnikami.
Tym razem domagano się „wolności duchowej dla
całego narodu”. Z czasem komitet strajkowy repre-
zentujący różne środowiska kultury liczył 20 osób,
głównie z Gdańska, Gdyni, Sopotu, Łodzi, Poznania,
Bielsko-Białej, Wrocławia, Krakowa i Szczecina.
Przewodniczącym komitetu strajkowego pracowni-
ków kultury NSZZ „Solidarność” został Szymon
Pawlicki. Z kolei rzecznikiem strajku i szefem grupy
negocjacyjnej został Mirosław Borusiewicz z Łodzi.
Ważną rolę w tym strajku odegrali doradcy, eksperci,
mianowicie ekonomista Mirosława Ossowska i praw-
nik Andrzej Muża. Trzeba dodać, że miejscem prote-
stu i narad była sala kominkowa. W niedzielę 16 li-
stopada 1980 r. w urzędzie wojewódzkim odprawiono
dla wszystkich strajkujących mszę świętą.
Podczas strajku pracowników kultury NSZZ ,,So-
lidarność” w Urzędzie Wojewódzkim w Gdańsku
odwoływano się do przesłania papieża Jana Pawła II,
który często i tak pięknie mówił o wolności kultury
i jej wielkim przesłaniu humanistycznym i obywatel-
skim. Mottem strajkujących były następujące słowa:
„Świadomość obywatelska Polaków nie istnieje bez
swobodnego rozwoju kultury”.
Dnia 17 listopada (poniedziałek) 1980 r. wcze-
snym rankiem podpisywano porozumienia strajku-
jących pracowników oświaty, służby zdrowia i kultu-
ry z komisją rządową. Nieoczekiwanie najdłużej ne-
gocjowano właśnie postulaty środowisk kultury. Do
końcowego sukcesu walnie przyczynił się B. Boruse-
wicz. Wreszcie ok. godz. 7.10 podpisano trzy szczegó-
łowe porozumienia z komitetem strajkowym pracow-
ników kultury NSZZ „Solidarność”. Po pierwsze,
w sprawie realizacji postulatu NSZZ „Solidarność”
o zwiększenie udziału Ministerstwa Kultury i Sztuki
do co najmniej 2 % dochodu narodowego do podziału,
jako niezbędnego warunku wyprowadzenia kultury
z jej obecnego katastrofalnego położenia. Po drugie,
w sprawie realizacji postulatu NSZZ „Solidarność”
w sprawie zapewnienia właściwego funkcjonowania
systemu zarządzania i finansowania kultury. Po
trzecie, protokół porozumienia pomiędzy komisją
rządową a doraźnym zespołem do spraw płacowych
NSZZ „Solidarność” pracowników kultury. Na mocy
tego protokołu z dniem 1 października 1980 r. wpro-
wadzono „dodatek do płacy dla wszystkich pracow-
ników kultury po 800 zł miesięcznie na jednego pra-
cownika jako częściową rekompensatę wzrostu cen
i kosztów utrzymania”.
Dnia 17 listopada 2010 r. w sali kominkowej
w Urzędzie Wojewódzkim w Gdańsku spotkali się
uczestnicy historycznego strajku pracowników kul-
tury i zaproszeni goście. Gospodarzem spotkania był
wojewoda pomorski Roman Zaborowski. Spotkaniu
przewodniczył poseł Jan Kulas. Gośćmi honorowymi
byli wiceprzewodnicząca Sejmiku Województwa Po-
morskiego Hanna Zych-Cisoń oraz Grażyna Gosz-
czyńska i Anna Mydlarska z Europejskiego Centrum
Solidarności. Łącznie na liście obecności odnotowano
19 osób. Atmosfera spotkania była niezwykle przyja-
zna i uroczysta, miała w sobie coś ze święta. Wspo-
mnienia i refleksje uczestników wielkiego strajku
pracowników kultury poprzedziły wystąpienia prze-
wodniczącego Szymona Pawlickiego i dyrektora wy-
działu kultury (z 1980 r.) urzędu wojewódzkiego
Macieja Krzyżanowskiego. Wypowiedź Mirosława
Borusiewicza zapoczątkowała niezwykle cenne, war-
tościowe i interesujące wystąpienia indywidualne.
Przypomniano klimat, okoliczności i nadzieje zwią-
zane z protestem pracowników kultury. Doceniono
też życzliwe i przyjazne gesty ówczesnych urzędni-
ków wydziału kultury. Motywem przewodnim była
wtedy kwestia wolności i autonomii kultury polskiej,
kultury narodowej.
Na zakończenie spotkania w 30. rocznicę zakoń-
czenia strajku pracowników kultury w Urzędzie Wo-

jewódzkim w Gdańsku wojewoda pomorski i H. Zych-
-Cisoń wręczyli każdemu uczestnikowi materiały
promocyjne województwa pomorskiego. Poseł J. Ku-
las przekazał wszystkim uczestnikom spotkania an-
kietę wspomnieniowo-badawczą pt. „Wizja rozwoju
autonomicznej kultury w 1980 r.”. Ankieta będzie
podstawą opracowania, publikacji ukazującej genezę,
przebieg i znaczenie wielkiego strajku pracowników
i twórców kultury sprzed 30 laty. To niezwykle waż-
ne, bowiem w listopadzie 1980 r. garstka osób w he-
roiczny sposób upomniała się o wolność kultury w Pol-
sce oraz o godność pracowników i twórców kultury.
Dzisiaj jest to już nasze dziedzictwo narodowe.
Poseł Andrzej Szlachta (Klub Parlamentarny
Prawo i Sprawiedliwość)
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzisiejsze oświad-
czenie poselskie pragnę poświęcić 245. rocznicy
otwarcia Teatru Narodowego w Warszawie. 245 lat
temu został otwarty Teatr Narodowy założony przez
króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. 19 listo-
pada 1765 r. w nieistniejącym dziś budynku Operal-
ni przy ul. Królewskiej w Warszawie odbyła się pre-
miera „Natrętów” Józefa Bielawskiego, komedii
opartej na pomyśle zaczerpniętym z Moliera. Był to
pierwszy spektakl powołanego przez króla Stanisła-
wa Augusta Poniatowskiego stałego, zawodowego
i publicznego zespołu aktorskiego. Nosił on nazwę
„Aktorowie Narodowi Jego Królewskiej Mości” i dzia-
łał w tym samym budynku co zespół francuski, nie-
miecki i włoski. Po kilkunastu latach usankcjonowa-
no nazwę Teatr Narodowy. Powołanie narodowej
sceny było jednym z elementów projektowanej przez
króla reformy edukacji, obyczaju i życia kulturalnego
upadającej Rzeczypospolitej.
Operalnia saska na rogu ul. Królewskiej i Mar-
szałkowskiej służyła teatrowi przez kilka lat. Na-
stępnie popadła jednak w ruinę i została rozebrana
w 1772 r. Wówczas zespół przeniósł się do pałacu Ra-
dziwiłłów na Krakowskim Przedmieściu, a w 1778 r.
do budynku na placu Krasińskich. Na przełomie
XVIII i XIX w. oblicze Teatru Narodowego ukształ-
tował Wojciech Bogusławski. W jego wizji teatr miał
być orężem w walce o patriotyczne, obyczajowe i es-
tetyczne wychowanie widzów. Był to model teatru
obywatelskiego, politycznego i zaangażowanego w ży-
3
cie narodu. Bogusławski kierował teatrem w latach
1783–1785, 1790–1794 oraz 1799–1814. Grał w nim
jeszcze dłużej, bo do 1827 r. Szczególnie gorący był
okres drugiej dyrekcji warszawskiej Bogusławskiego,
przypadł bowiem na lata Sejmu Czteroletniego i in-
surekcji kościuszkowskiej. Bogusławski pełnił w te-
atrze potrójną funkcję. Był jego dyrektorem, akto-
rem, autorem repertuaru.
W 1829 r. otwarto drugą scenę Teatru Narodowe-
go – Teatr Rozmaitości na Krakowskim Przedmie-
ściu. W 1833 r. oddano do użytku aktorów nową,
okazałą budowlę Teatru Narodowego na placu Te-
atralnym. W okresie między powstaniami repertuar
dramatyczny prezentował się znacznie gorzej niż
przed 1831 r. Na scenie królował francuski melodra-
mat. U progu XX w. centrum życia teatralnego prze-
niosło się do Galicji. W Warszawie z trudem przyjmo-
wano modernizm, sztuki Przybyszewskiego i drama-
ty Wyspiańskiego. Scena przy placu Teatralnym
utraciła autorytet. W 1924 r. Teatr Rozmaitości prze-
mienił się w Teatr Narodowy. Marzono o modelu ży-
wego Teatru Narodowego, o teatrze przyszłości,
o polskim teatrze monumentalnym wielkich roman-
tyków, o kształtowaniu polskiego stylu teatralnego,
stylu teatru narodowego. Pierwszy dyrektor, Juliusz
Osterwa, składał na nowej scenie uroczyste ślubowa-
nie, że Teatr Narodowy służyć będzie „ewangelistom
ducha polskiego”.
Do wybuchu II wojny światowej Teatrem Narodo-
wym kierowali: Juliusz Osterwa, Kazimierz Kamiń-
ski, Jan Lorentowicz, Emil Chaberski, Stefan Krzy-
woszewski, Ludwik Solski, Aleksander Zelwerowicz
i Wilam Horzyca.
W grudniu 1945 r. postanowiono odbudować
zniszczone gmachy Teatru Wielkiego i Narodowego.
Pierwszą premierę zagrano 13 grudnia 1949 r. Pierw-
szym powojennym kierownikiem artystycznym te-
atru został Władysław Krasnowiecki. Po nim teatr
objął Bohdan Korzeniewski, a następnie Erwin
Axer.
Punktem zwrotnym w powojennej historii teatru
było pojawienie się w nim kolejnego dyrektora, Kazi-
mierza Dejmka, który w 1962 r. objął kierownictwo
teatru. Sześć klat dyrektorowania przez Kazimierza
Dejmka było pierwszym okresem w powojennej hi-
storii Teatru Narodowego, kiedy osobowość dyrekto-
ra wywarła wpływ na kształt i artystyczne oblicze
sceny.