Sejm

Rzeczypospolitej Polskiej
Kadencja VI

Sprawozdanie Stenograficzne
z 77 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

w dniu 29 października 2010 r.

(trzeci dzień obrad)

Wa r s z a w a
2010
 str. str.

TREŚĆ

77. posiedzenia Sejmu

(Obrady w dniu 29 października 2010 r.)
str. str.

Wznowienie posiedzenia Podsekretarz Stanu w Ministerstwie

Komunikaty Spraw Wewnętrznych i Administracji
Sekretarz Poseł Jan Dziedziczak . . . . . . . . . 199 Zbigniew Sosnowski. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 204
Sprawy formalne Głosowanie
Poseł Jan Szyszko . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 199 Marszałek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 205
Zmiana porządku dziennego Poseł Jarosław Zieliński . . . . . . . . . . . . . . . . 205
Marszałek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 199 Punkt 14. porządku dziennego: Pierwsze
Punkt 1. porządku dziennego: Sprawozda- czytanie poselskiego projektu ustawy
nie Komisji Finansów Publicznych o sieci szpitali (cd.)
o rządowym projekcie ustawy o zmia- Poseł Bolesław Grzegorz Piecha . . . . . . . . . . 205
nie niektórych ustaw związanych Poseł Ludwik Dorn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 205
z realizacją ustawy budżetowej (cd.) Poseł Bolesław Grzegorz Piecha . . . . . . . . . . 206
Poseł Sprawozdawca Krystyna Skowrońska . . . 200 Głosowanie
Głosowanie Marszałek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 206
Marszałek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 200 Punkt 15. porządku dziennego: Sprawoz-
Poseł Henryk Kowalczyk. . . . . . . . . . . . . . . . 201 danie Komisji Regulaminowej i Spraw
Punkt 2. porządku dziennego: Sprawozda- Poselskich o poselskim projekcie
nie Komisji Infrastruktury oraz Komisji uchwały w sprawie zmiany Regulaminu
Skarbu Państwa o rządowym projekcie Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (cd.)
ustawy o zmianie ustawy o komercjali- Głosowanie
zacji, restrukturyzacji i prywatyzacji Marszałek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 206
przedsiębiorstwa państwowego „Pol- Punkt 16. porządku dziennego: Sprawoz-
skie Koleje Państwowe” (cd.) danie Komisji Ochrony Środowiska,
Poseł Sprawozdawca Elżbieta Pierzchała . . . .203 Zasobów Naturalnych i Leśnictwa
Głosowanie o poselskim projekcie ustawy o zmianie
Marszałek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 203 ustawy Prawo ochrony środowiska (cd.)
Punkt 3. porządku dziennego: Sprawoz- Głosowanie
danie Komisji Zdrowia o rządowym Marszałek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 206
projekcie ustawy o zmianie ustawy Punkt 17. porządku dziennego: Sprawoz-
o ochronie zdrowia psychicznego (cd.) danie Komisji Finansów Publicznych
Głosowanie o rządowym projekcie ustawy o zmia-
Marszałek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 203 nie ustawy o podatku akcyzowym (cd.)
Punkt 4. porządku dziennego: Sprawoz- Poseł Sprawozdawca Marek Zieliński. . . . . . 207
danie Komisji Administracji i Spraw Głosowanie
Wewnętrznych o rządowym projekcie Marszałek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 207
ustawy o zmianie ustawy o zarządzaniu Punkt 18. porządku dziennego: Sprawoz-
kryzysowym (cd.) danie Komisji Finansów Publicznych o:
Głosowanie 1) komisyjnym projekcie ustawy o zmianie
Marszałek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 204 ustawy o podatku dochodowym od osób
Punkt 5. porządku dziennego: Sprawoz- fizycznych oraz ustawy o zryczałto-
danie Komisji Administracji i Spraw wanym podatku dochodowym od nie-
Wewnętrznych o rządowym projekcie których przychodów osiąganych przez
ustawy o zmianie ustawy o Państwowej osoby fizyczne,
Straży Pożarnej (cd.) 2) poselskim projekcie ustawy o zmianie
Poseł Sprawozdawca Stanisława Prządka . . .204 ustawy o podatku dochodowym od osób
Poseł Jarosław Zieliński . . . . . . . . . . . . . . . . 204 fizycznych,
 str.
3) rządowym projekcie ustawy o zmianie
ustawy o podatku dochodowym od osób
fizycznych, ustawy o podatku dochodo-
wym od osób prawnych oraz ustawy
o zryczałtowanym podatku dochodo-
wym od niektórych przychodów osiąga-
nych przez osoby fizyczne (cd.)
Głosowanie
Marszałek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 207
Punkt 20. porządku dziennego: Pierwsze
czytanie poselskiego projektu ustawy
o zmianie ustawy o Banku Gospo-
darstwa Krajowego oraz niektórych
innych ustaw (cd.)
Poseł Jarosław Stawiarski. . . . . . . . . . . . . . . 208
Poseł Sławomir Neumann. . . . . . . . . . . . . . . 208
Głosowanie
Marszałek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 208
Punkt 22. porządku dziennego: Sprawoz-
danie Komisji Administracji i Spraw
Wewnętrznych o rządowym projekcie
ustawy o zmianie ustawy o cudzoziem-
cach oraz niektórych innych ustaw (cd.)
Głosowanie
Marszałek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 209
Punkt 23. porządku dziennego: Pierwsze
czytanie poselskiego projektu ustawy
o zmianie ustawy Ordynacja wyborcza
do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do
Senatu Rzeczypospolitej Polskiej (cd.)
Głosowanie
Marszałek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 209
Punkt 24. porządku dziennego: Sprawoz-
danie Komisji Kultury i Środków Prze-
kazu o komisyjnym projekcie uchwały
w sprawie uczczenia pamięci Ignacego
Jana Paderewskiego w 150. rocznicę
Jego urodzin (cd.)
Głosowanie
Marszałek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 209
Punkt 25. porządku dziennego: Sprawoz-
danie Komisji Zdrowia o stanowisku
Senatu w sprawie ustawy o zmianie
ustawy o świadczeniach opieki zdro-
wotnej finansowanych ze środków
publicznych oraz ustawy o świadczeniu
pieniężnym i uprawnieniach przysługu-
jących cywilnym niewidomym ofiarom
działań wojennych (cd.)
Głosowanie
Marszałek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 209
Punkt 26. porządku dziennego: Sprawoz-
danie Komisji Zdrowia o stanowisku
Senatu w sprawie ustawy o zmianie
ustawy o produktach biobójczych oraz
ustawy o zmianie ustawy o produktach
biobójczych (cd.)
str.
Głosowanie
Marszałek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 210
Punkt 27. porządku dziennego: Sprawoz-
danie Komisji Administracji i Spraw
Wewnętrznych oraz Komisji Infrastruk-
tury o stanowisku Senatu w sprawie
ustawy o zmianie ustawy Prawo o ru-
chu drogowym oraz niektórych innych
ustaw (cd.)
Głosowanie
Marszałek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 210
Punkt 28. porządku dziennego: Sprawoz-
danie Komisji Infrastruktury
o stanowisku Senatu w sprawie ustawy
o zmianie ustawy Prawo telekomunika-
cyjne (cd.)
Głosowanie
Marszałek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 211
Punkt 29. porządku dziennego: Sprawoz-
danie Komisji Sprawiedliwości i Praw
Człowieka o stanowisku Senatu w spra-
wie ustawy o zmianie ustawy o ochronie
danych osobowych oraz niektórych
innych ustaw (cd.)
Głosowanie
Marszałek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 211
Punkt 31. porządku dziennego: Sprawoz-
danie Komisji Ochrony Środowiska,
Zasobów Naturalnych i Leśnictwa oraz
Komisji Samorządu Terytorialnego
i Polityki Regionalnej o stanowisku
Senatu w sprawie ustawy o zmianie
ustawy Prawo ochrony środowiska (cd.)
Poseł Anna Paluch . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 212
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Środowiska
Bernard Błaszczyk. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 212
Głosowanie
Marszałek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 213
Punkt 32. porządku dziennego: Sprawoz-
danie Komisji Finansów Publicznych
oraz Komisji Samorządu Terytorialne-
go i Polityki Regionalnej o stanowisku
Senatu w sprawie ustawy o zmianie
ustawy o podatkach i opłatach lokal-
nych (cd.)
Głosowanie
Marszałek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 213
Punkt 33. porządku dziennego: Sprawoz-
danie Komisji Finansów Publicznych
o stanowisku Senatu w sprawie ustawy
o zmianie ustawy o podatku od towa-
rów i usług (cd.)
Głosowanie
Marszałek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 213
Punkt 34. porządku dziennego: Sprawoz-
danie Komisji Finansów Publicznych
oraz Komisji Spraw Zagranicznych
o stanowisku Senatu w sprawie ustawy
 str.
o ratyfikacji, sporządzonego w Warsza-
wie dnia 20 kwietnia 2010 r., Protokołu
między Rzecząpospolitą Polską a Kon-
federacją Szwajcarską
o zmianie Konwencji między Rzecząpo-
spolitą Polską a Konfederacją Szwaj-
carską w sprawie unikania podwójnego
opodatkowania w zakresie podatków
od dochodu i od majątku, sporządzonej
w Bernie dnia 2 września 1991 r. oraz
Protokołu, sporządzonego w Bernie
dnia 2 września 1991 r. (cd.)
Głosowanie
Marszałek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 215
Punkt 35. porządku dziennego: Sprawoz-
danie Komisji Nadzwyczajnej
o stanowisku Senatu w sprawie ustawy
o zmianie ustawy Kodeks pracy oraz
niektórych innych ustaw (cd.)
Głosowanie
Marszałek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 215
Punkt 36. porządku dziennego: Sprawoz-
danie Komisji Gospodarki o stanowisku
Senatu w sprawie ustawy o zmianie
ustawy o łagodzeniu skutków kryzysu
ekonomicznego dla pracowników
i przedsiębiorców (cd.)
Głosowanie
Marszałek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 215
Punkt 37. porządku dziennego: Sprawoz-
danie Komisji Gospodarki o stanowisku
Senatu w sprawie ustawy o rezerwach
strategicznych (cd.)
Głosowanie
Marszałek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 216
Punkt 55. porządku dziennego: Sprawoz-
danie Komisji Polityki Społecznej
i Rodziny oraz Komisji Sprawiedliwości
i Praw Człowieka o rządowym projek-
cie ustawy o wdrożeniu niektórych
przepisów Unii Europejskiej w zakresie
równego traktowania (cd.)
Głosowanie
Marszałek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 217
(Przerwa w posiedzeniu)
Wznowienie posiedzenia
Punkt 38. porządku dziennego: Sprawoz-
danie Komisji Gospodarki o rządowym
projekcie ustawy o zmianie ustawy
o utworzeniu Polskiej Agencji Rozwoju
Przedsiębiorczości – trzecie czytanie
Poseł Sprawozdawca Alicja Olechowska . . . . . 217
Głosowanie
Marszałek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 217
Punkt 39. porządku dziennego: Sprawoz-
danie Komisji Polityki Społecznej
i Rodziny o poselskim projekcie ustawy
str.
o zmianie ustawy o rehabilitacji zawo-
dowej i społecznej oraz zatrudnianiu
osób niepełnosprawnych oraz niektó-
rych innych ustaw – trzecie czytanie
Poseł Sprawozdawca Marek Plura . . . . . . . . 218
Głosowanie
Marszałek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 218
Punkt 40. porządku dziennego: Sprawoz-
danie Komisji Sprawiedliwości i Praw
Człowieka o senackim projekcie ustawy
o zmianie ustawy o licencji syndyka
– trzecie czytanie
Poseł Sprawozdawca Iwona Arent . . . . . . . . 220
Głosowanie
Marszałek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 221
Poseł Iwona Arent . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 221
Sekretarz Stanu w Ministerstwie
Sprawiedliwości Stanisław Chmielewski . . . .221
Punkt 41. porządku dziennego: Sprawoz-
danie Komisji Nadzwyczajnej
o rządowym projekcie ustawy
o zmianie ustawy Kodeks postępowania
administracyjnego oraz ustawy Prawo
o postępowaniu przed sądami admini-
stracyjnymi – trzecie czytanie
Poseł Sprawozdawca Paweł Orłowski. . . . . . 222
Głosowanie
Marszałek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 222
Punkt 45. porządku dziennego: Głosowa-
nie nad wnioskiem o odrzucenie
w pierwszym czytaniu poselskiego pro-
jektu ustawy o podstawowych prawach
i wolnościach człowieka w dziedzinie
zastosowań biologii i medycyny oraz
o utworzeniu Polskiej Rady Bioetycznej
Poseł Tadeusz Iwiński . . . . . . . . . . . . . . . . . . 222
Marszałek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 223
Punkt 46. porządku dziennego: Głosowa-
nie nad wnioskiem o odrzucenie
w pierwszym czytaniu poselskiego pro-
jektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks
rodzinny i opiekuńczy
Marszałek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 223
Punkt 47. porządku dziennego: Głosowanie
nad wnioskiem o odrzucenie w pierw-
szym czytaniu poselskiego projektu
ustawy o zmianie ustawy o pobieraniu,
przechowywaniu i przeszczepianiu
komórek, tkanek i narządów
Marszałek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 223
Punkt 44. porządku dziennego: Głosowa-
nia nad wnioskami o odrzucenie
w pierwszym czytaniu oraz w sprawie
skierowania do komisji poselskiego
projektu ustawy o ochronie genomu
ludzkiego i embrionu ludzkiego oraz
Polskiej Radzie Bioetycznej i zmianie
innych ustaw
 str.
Marszałek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 224
Punkt 43. porządku dziennego: Głosowa-
nia nad wnioskami o odrzucenie
w pierwszym czytaniu oraz w sprawie
skierowania do komisji poselskiego
projektu ustawy o ochronie genomu
ludzkiego i embrionu ludzkiego
Marszałek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 224
Poseł Bolesław Grzegorz Piecha . . . . . . . . . . 224
Punktu 42. porządku dziennego: Głosowa-
nia nad wnioskami o odrzucenie
w pierwszym czytaniu oraz w sprawie
skierowania do komisji poselskiego
projektu ustawy o zakazie zapłodnienia
pozaustrojowego i manipulacji ludzką
informacją genetyczną
Poseł Jarosław Stolarczyk . . . . . . . . . . . . . . . 225
Poseł Teresa Wargocka . . . . . . . . . . . . . . . . . 225
Marszałek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 226
Punkt 1. porządku dziennego: Sprawozda-
nie Komisji Finansów Publicznych
o rządowym projekcie ustawy o zmianie
niektórych ustaw związanych z realiza-
cją ustawy budżetowej (cd.)
Głosowanie
Marszałek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 226
Punkt 48. porządku dziennego: Pierwsze
czytanie poselskiego projektu uchwały
w sprawie powołania Komisji Nad-
zwyczajnej do rozpatrzenia projektów
ustaw o zmianie Konstytucji Rzeczypo-
spolitej Polskiej oraz projektów ustaw
z nimi związanych
Poseł Jarosław Gowin . . . . . . . . . . . . . . . . . . 227
Poseł Ludwik Dorn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 227
Poseł Tadeusz Iwiński . . . . . . . . . . . . . . . . . . 228
Głosowanie
Marszałek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 228
Punkt 49. porządku dziennego: Wybór
składu osobowego Komisji Nadzwyczaj-
nej do rozpatrzenia projektów ustaw
o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej
Polskiej oraz projektów ustaw z nimi
związanych
Głosowanie
Marszałek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 228
Punkt 50. porządku dziennego: Zmiany
w składach osobowych komisji sejmo-
wych
Głosowanie
Marszałek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 228
Punkt 51. porządku dziennego: Wybór
składu osobowego Komisji Innowacyj-
ności i Nowoczesnych Technologii
Głosowanie
Marszałek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 228
(Przerwa w posiedzeniu)
Wznowienie posiedzenia
str.
Punkt 52. porządku dziennego: Pierwsze
czytanie poselskiego projektu ustawy
o spółdzielniach
Poseł Lidia Staroń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 229
Poseł Tadeusz Kopeć . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 233
Poseł Bartłomiej Dorywalski. . . . . . . . . . . . . 234
Poseł Wiesław Andrzej Szczepański . . . . . . . 235
Poseł Józef Racki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 236
Poseł Stanisław Stec . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 237
Poseł Wojciech Szczęsny Zarzycki. . . . . . . . . 237
Poseł Joanna Fabisiak . . . . . . . . . . . . . . . . . . 238
Poseł Romuald Ajchler . . . . . . . . . . . . . . . . . 238
Poseł Stanisław Kalemba . . . . . . . . . . . . . . . 238
Poseł Mirosław Pawlak . . . . . . . . . . . . . . . . . 239
Poseł Gabriela Masłowska. . . . . . . . . . . . . . . 239
Poseł Paweł Suski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 240
Sekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości
Stanisław Chmielewski . . . . . . . . . . . . . . . . . 240
Poseł Lidia Staroń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 241
Punkt 53. porządku dziennego: Pierwsze
czytanie poselskiego projektu ustawy
o spółdzielniach mieszkaniowych
Poseł Lidia Staroń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 242
Poseł Marek Zieliński . . . . . . . . . . . . . . . . . . 245
Poseł Grzegorz Tobiszowski . . . . . . . . . . . . . 247
Poseł Wiesław Andrzej Szczepański . . . . . . . 248
Poseł Józef Racki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 249
Poseł Stanisław Szwed . . . . . . . . . . . . . . . . . 250
Poseł Gabriela Masłowska. . . . . . . . . . . . . . . 250
Poseł Paweł Suski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 251
Poseł Grzegorz Tobiszowski . . . . . . . . . . . . . 251
Poseł Joanna Fabisiak . . . . . . . . . . . . . . . . . . 251
Poseł Marek Zieliński . . . . . . . . . . . . . . . . . . 251
Poseł Romuald Ajchler . . . . . . . . . . . . . . . . . 252
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Infrastruktury Piotr Styczeń . . . . . . . . . . . . 252
Poseł Lidia Staroń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 253
Punkt 54. porządku dziennego: Sprawoz-
danie Komisji Śledczej do zbadania
sprawy przebiegu procesu legislacyjne-
go ustaw nowelizujących ustawę
z dnia 29 lipca 1992 r. o grach i zakła-
dach wzajemnych i wydanych na ich
podstawie przepisów wykonawczych
w zakresie dotyczącym gier na automa-
tach o niskich wygranych i wideoloterii
oraz do zbadania legalności działania
organów administracji rządowej bada-
jących ten proces
Poseł Sprawozdawca Mirosław Sekuła . . . . . 254
(Przerwa w posiedzeniu)
Wznowienie posiedzenia
Punkt 54. porządku dziennego (cd.)
Poseł Sprawozdawca Mirosław Sekuła . . . . . 277
Poseł Sławomir Neumann. . . . . . . . . . . . . . . 278
Poseł Beata Kempa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 280
Poseł Bartosz Arłukowicz . . . . . . . . . . . . . . . 282
 str.
Poseł Franciszek Jerzy Stefaniuk. . . . . . . . . 284
Poseł Marek Borowski . . . . . . . . . . . . . . . . . . 285
Poseł Piotr van der Coghen. . . . . . . . . . . . . . 287
Poseł Jarosław Stolarczyk . . . . . . . . . . . . . . . 287
Poseł Cezary Tomczyk. . . . . . . . . . . . . . . . . . 287
Poseł Iwona Guzowska . . . . . . . . . . . . . . . . . 288
Poseł Paweł Orłowski . . . . . . . . . . . . . . . . . . 288
Poseł Aleksander Marek Skorupa. . . . . . . . . 288
Poseł Renata Zaremba. . . . . . . . . . . . . . . . . . 288
Poseł Jan Rzymełka. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 289
Poseł Robert Węgrzyn . . . . . . . . . . . . . . . . . . 289
Poseł Jan Kulas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 289
Poseł Iwona Śledzińska-Katarasińska . . . . . 290
Poseł Tadeusz Wita . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 290
Poseł Andrzej Mikołaj Dera. . . . . . . . . . . . . . 291
Poseł Teresa Wargocka . . . . . . . . . . . . . . . . . 291
Poseł Marek Suski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 292
Poseł Zbigniew Kozak . . . . . . . . . . . . . . . . . . 293
Poseł Wojciech Kossakowski . . . . . . . . . . . . . 293
Poseł Zbigniew Babalski . . . . . . . . . . . . . . . . 293
Poseł Franciszek Jerzy Stefaniuk. . . . . . . . . 294
str.
Poseł Beata Kempa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 294
Poseł Jadwiga Wiśniewska . . . . . . . . . . . . . . 295
Poseł Ewa Malik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 296
Poseł Andrzej Czuma. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 296
Poseł Mirosław Sekuła . . . . . . . . . . . . . . . . . 296
Poseł Marek Suski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 303
(Przerwa w posiedzeniu)
Wznowienie posiedzenia
Zamknięcie posiedzenia
Załącznik nr 1 – Teksty wystąpień niewygło-
szonych
Poseł Beata Kempa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
Poseł Mirosław Pawlak . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
Poseł Zenon Durka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28
Poseł Izabela Kloc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28
Poseł Jan Kulas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28
Poseł Andrzej Szlachta . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
Porządek dzienny
 (Wznowienie posiedzenia o godz. 9 min 30)
(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu
Grzegorz Schetyna oraz wicemarszałkowie Stefan
Niesiołowski, Jerzy Wenderlich i Ewa Kierzkowska)
Marszałek:
Wznawiam obrady.
Przypominam, że na sekretarzy dzisiejszych ob-
rad powołałem pana posła Jana Dziedziczaka i panią
poseł Katarzynę Matusik-Lipiec, która prowadzić
będzie protokół i listę mówców.
Proszę posła sekretarza o odczytanie komuni-
katów.
Sekretarz Poseł Jan Dziedziczak:
Bardzo dziękuję.
Uprzejmie informuję, że w dniu dzisiejszym odbę-
dą się posiedzenia Komisji:
— Finansów Publicznych – bezpośrednio po za-
kończeniu głosowań,
— Nadzwyczajnej do rozpatrzenia niektórych pro-
jektów ustaw z zakresu prawa wyborczego – bezpo-
średnio po zakończeniu głosowań,
— Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfika-
cjach – bezpośrednio po zakończeniu głosowań,
— Rolnictwa i Rozwoju Wsi – godz. 11.30,
— do Spraw Służb Specjalnych – godz. 12,
— Finansów Publicznych – godz. 12. Dziękuję
bardzo.
Marszałek:
Dziękuję bardzo.
Bardzo proszę, pan poseł Szyszko zada pytanie.
Czas –1 minuta.
Poseł Jan Szyszko:
Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W dniu
15 października br. wpłynęło do pana marszałka pi-
smo – projekt uchwały w sprawie zarządzenia ogól-
nopolskiego referendum w sprawie przyszłości Pań-
stwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe.
Zgodnie z propozycją referendum miałoby się odbyć
tego samego dnia co wybory do samorządu teryto-
rialnego. Panie marszałku, dlaczego ta sprawa nie
jest przedmiotem obrad Sejmu? Proszę bardzo, to jest
pismo do pana marszałka.
Marszałek:
To nie jest wniosek formalny. Przekazałem to pi-
smo w celu zasięgnięcia opinii prawnej i będziemy
nad tym procedować.
Dziękuję bardzo.
Właściwe komisje przedłożyły dodatkowe spra-
wozdania o projektach ustaw:
— o zmianie ustawy Kodeks postępowania admi-
nistracyjnego oraz ustawy Prawo o postępowaniu
przed sądami administracyjnymi,
— o zmianie ustawy o utworzeniu Polskiej Agen-
cji Rozwoju Przedsiębiorczości.
Sprawozdania te zostały paniom i panom posłom
doręczone odpowiednio w drukach nr 3402-A i 3450-A.
W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii
Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnie-
niu porządku dziennego o punkty obejmujące trzecie
czytania tych projektów.
Prezydium Sejmu, po zasięgnięciu opinii Konwen-
tu Seniorów, przedłożyło wnioski w sprawie:
— wyboru składu osobowego Komisji Nadzwy-
czajnej do rozpatrzenia projektów ustaw o zmianie
Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz projektów
ustaw z nimi związanych,
— zmian w składach osobowych komisji sejmo-
wych,
— wyboru składu osobowego Komisji Innowacyj-
ności i Nowoczesnych Technologii.
Wnioski te zostały paniom i panom posłom dorę-
czone odpowiednio w drukach nr 3560, 3561 i 3562.
W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii
Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnie-
niu porządku dziennego o punkty obejmujące rozpa-
trzenie tych wniosków.
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
200 Punkt 1. porządku dziennego – głosowanie
Marszałek
Powracamy do rozpatrzenia punktu 1. po-
rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Fi-
nansów Publicznych o rządowym projekcie usta-
wy o zmianie niektórych ustaw związanych
z realizacją ustawy budżetowej.
Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedsta-
wionego przez panią poseł Krystynę Skowrońską
i przeprowadził dyskusję.
W dyskusji zgłoszono poprawki.
W związku z tym Sejm skierował projekt ustawy
ponownie do komisji w celu ich rozpatrzenia.
Dodatkowe sprawozdanie komisji zostało paniom
i panom posłom doręczone w druku nr 3496-A.
Przystępujemy do trzeciego czytania.
Proszę panią poseł Krystynę Skowrońską o za-
branie głosu w celu przedstawienia dodatkowego
sprawozdania komisji.
Poseł Sprawozdawca
Krystyna Skowrońska:
Szanowny Panie Marszałku! Panie Premierze!
Wysoka Izbo! W imieniu Komisji Finansów Publicz-
nych przedstawiam dodatkowe sprawozdanie z prac
komisji nad rządowym projektem ustawy o zmianie
niektórych ustaw związanych z realizacją ustawy
budżetowej.
Dnia 27 października br. odbyło się drugie czyta-
nie, w którym zostały zgłoszone poprawki. Skierowa-
no je do Komisji Finansów Publicznych w celu rozpa-
trzenia i zaopiniowania Komisja rozpatrzyła je
w dniu 27 października 2010 r. Wpłynęło 12 popra-
wek, spośród których komisja proponuje przyjąć po-
prawki 3., 4. i 6., a pozostałe odrzucić.
Chciałabym poinformować Wysoką Izbę, że do
zgłoszonych poprawek i co do zgodności przedłożo-
nych rozwiązań z prawem Unii Europejskiej wpłynę-
ła opinia ministra spraw zagranicznych z dnia 28
października 2010 r., w której stwierdza się, że
w przypadku poprawki 6. istnieje możliwość naru-
szenia przepisów Unii Europejskiej. W opinii mówi
się m.in. o niezgodności poprawki z dyrektywą
w sprawie usługi powszechnej i związanych z siecia-
mi i usługami łączności elektronicznej praw użyt-
kowników. Przypomnę, że w poprawce chodzi o po-
wiadamianie abonentów o zmianie opłaty, w sytuacji
kiedy wchodzi zmiana stawki VAT. Chciałabym pań-
stwu wyjaśnić, że rekomendacja komisji, jeśli chodzi
o poprawkę 6., jest pozytywna, i wydaje się, że można
by jeszcze rozmawiać w Senacie na temat usprawnie-
nia proponowanego rozwiązania.
W przypadku poprawek 7. i 9. wskazuje się, że
w zakresie dotyczącym biokomponentów i biopaliw
ciekłych pomoc jest udzielana w ramach funduszu
i otrzymują ją przedsiębiorcy. Istnieje zatem koniecz-
ność uzyskania odpowiedniej opinii prezesa UOKiK
i dokonanie notyfikacji do Komisji Europejskiej.
Jeśli chodzi o poprawkę 9., MSZ zgłasza zastrze-
żenia, iż zastosowanie tego rozwiązania będzie sta-
nowiło pomoc publiczną na rzecz przedsiębiorców,
dlatego jest potrzebna stosowna notyfikacja, a także
opinia prezesa UOKiK. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Marszałek:
Dziękuję, pani poseł.
Przechodzimy do głosowania.
Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy za-
wartego w sprawozdaniu w druku nr 3496.
Komisja przedstawia również wniosek mniejszo-
ści oraz poprawki, nad którymi głosować będziemy
w pierwszej kolejności.
W poprawce 1. wnioskodawcy proponują, aby
w projekcie ustawy skreślić art. 2–4, 12, 15, 17, 18,
24, 25 i 32.
Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.
Konsekwencją przyjęcia tej poprawki będzie skre-
ślenie art. 43.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem
1. poprawki, wraz z konsekwencją, zechce podnieść
rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 400 posłów. Za było
182 posłów, przeciw – 217, 1 osoba się wstrzymała.
Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.
Do art. 5 projektu ustawy, zawierającego zmiany
do ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rol-
nymi Skarbu Państwa, zgłoszono wniosek mniejszo-
ści oraz poprawki od 2. do 4.
W poprawce 2. wnioskodawcy proponują skreślić
zmiany do ust. 4a i 5 w art. 24 ustawy nowelizowanej.
Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.
Jej przyjęcie spowoduje bezprzedmiotowość wnio-
sku mniejszości oraz poprawki 3.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 2.
poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 401 posłów. Za było
150 osób, przeciw – 220, wstrzymało się 31.
Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.
We wniosku mniejszości do art. 24 ust. 5 pkt 2
ustawy nowelizowanej wnioskodawca proponuje, aby
nieruchomości wchodzące w skład zasobu agencja
mogła, w drodze umowy, nieodpłatnie przekazać na
własność publicznej szkole wyższej na cele służące
wykonywaniu zadań statutowych.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wnio-
sku mniejszości, zechce podnieść rękę i nacisnąć
przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Punkt 1. porządku dziennego – głosowanie
Marszałek
W głosowaniu wzięło udział 399 posłów. Za było
184 posłów, przeciw – 215, nikt się nie wstrzymał.
Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.
W poprawce 3. do art. 24 ustawy nowelizowanej
wnioskodawcy proponują dodać ust. 5c.
Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 3.
poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 401 posłów. Za było
394 posłów, przeciw – 7, nikt się nie wstrzymał.
Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.
W poprawce 4. do art. 39 ust. 2 ustawy nowelizo-
wanej wnioskodawcy proponują dodać pkt 6.
Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 4.
poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 400 posłów, wszyscy
byli za.
Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.
W poprawce 5. wnioskodawcy proponują, aby
w projekcie ustawy skreślić art. 19.
Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.
Konsekwencją przyjęcia tej poprawki będzie skre-
ślenie art. 23 i 35.
(Poseł Henryk Kowalczyk: Pytanie)
Pytanie zada pan poseł Henryk Kowalczyk, klub
PiS.
1 minuta.
Bardzo proszę.
Poseł Henryk Kowalczyk:
Panie Marszałku! Panie Premierze! Wysoka Izbo!
Poprawka, którą zgłaszamy, proponuje rezygnację
z podniesienia stawki VAT na rok 2011. Według ar-
gumentacji rządu podwyżka VAT-u będzie miała
skutki finansowe w wysokości ok. 4–5 mld zł. Klub
Prawo i Sprawiedliwość zaproponował inne rozwią-
zanie, które pozwoli na uzyskanie podobnych wpły-
wów do budżetu – podatek bankowy. Stosowny pro-
jekt został złożony.
Mam pytanie do pana marszałka: Na jakim etapie
procedowania jest złożony przez Prawo i Sprawiedli-
wość projekt, bo trudno dopuścić możliwość, aby nie-
udolność rządu Prawa i Sprawiedliwości, która do-
prowadziła do gigantycznych zadłużeń Polski… (We-
sołość na sali, długotrwałe oklaski)
(Głosy z sali: Brawo!)
201
Marszałek:
Dziękuję bardzo.
Poseł Henryk Kowalczyk:
…aby gigantyczną nieudolność rządu Platformy
Obywatelskiej i PSL-u (Wesołość na sali, oklaski)
w ostatnich 3 latach próbować naprawiać poprzez
sięganie do kieszeni podatników. Argumentacja, że
podatek VAT nie dotknie najbiedniejszych, jest oczy-
wiście fałszywa, dlatego że płatnikiem VAT-u jest
konsument, a na konsumpcję idzie najwięcej środków
finansowych najbiedniejszych ludzi. Dlatego jeszcze
raz apelujemy o refleksję nad tą poprawką i wycofa-
nie się z podwyżki VAT-u, a także zaakceptowanie
naszej propozycji oraz przejście do procedowania nad
nią, czyli nad propozycją wprowadzenia podatku
bankowego. Dziękuję. (Oklaski)
Marszałek:
Dziękuję bardzo.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 5.
poprawki, wraz z konsekwencją, zechce podnieść
rękę i nacisnąć przycisk. (Wesołość na sali)
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 400 posłów. Za było
186, przeciw – 211, wstrzymało się 3.
Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.
W poprawce 6. wnioskodawcy proponują nowe
brzmienie art. 61a dodawanego w ustawie Prawo te-
lekomunikacyjne.
Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 6.
poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 405 posłów. Za było
401, przeciw – 4.
Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.
W poprawce 7. wnioskodawcy proponują, aby
w projekcie ustawy dodać art. 25a zawierający zmia-
ny do ustawy o biokomponentach i biopaliwach cie-
kłych.
Z poprawką tą łączą się poprawki 9., 11. i 12.
Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.
Komisja wnosi o ich odrzucenie.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem po-
prawek 7., 9., 11. i 12., zechce podnieść rękę i naci-
snąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
202 Punkt 1. porządku dziennego – głosowanie
Marszałek
W głosowaniu wzięło udział 410 posłów. Za było
214, przeciw – 193, wstrzymało się 3.
Stwierdzam, że Sejm poprawki przyjął.
W poprawce 8. wnioskodawcy proponują, aby
w projekcie ustawy skreślić art. 27.
Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.
Konsekwencją przyjęcia tej poprawki będzie skre-
ślenie art. 34.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 8.
poprawki, wraz z konsekwencją, zechce podnieść
rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 411 posłów. Za było
217, przeciw – 194.
Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.
Poprawkę 9. już rozpatrzyliśmy.
W poprawce 10. wnioskodawcy proponują, aby
w ustawie o finansach publicznych dodać art. 11a.
Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 10.
poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 406 posłów. Za było
215, przeciw – 191.
Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.
Poprawki 11. i 12. już rozpatrzyliśmy.
Przystępujemy zatem do głosowania nad całością
projektu ustawy...
(Głos z sali: Pytanie.)
Czas na zadanie pytania – 1 minuta.
Pan poseł Henryk Kowalczyk, Prawo i Sprawie-
dliwość.
Poseł Henryk Kowalczyk:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Oczywiście
gdyby przeliczyć zadłużenie, które powstało za rządu
Prawa i Sprawiedliwości przez 2 lata, to wyniosłoby
ono 40 mld zł.
(Głos z sali: Brawo!)
Przez 3 lata Platforma Obywatelska zadłużyła
Polskę na ponad 300 mld zł. (Gwar na sali, oklaski)
To jest już prawie 8 tys. na głowę mieszkańca.
Marszałek:
Do kogo jest to pytanie?
Poseł Henryk Kowalczyk:
Na przykład 5-osobowa rodzina została obciążona
długiem przez państwa rząd...
Marszałek:
Do kogo jest to pytanie, panie pośle?
Poseł Henryk Kowalczyk:
…na ok. 40 tys. zł.
Marszałek:
Do kogo jest pytanie?
Poseł Henryk Kowalczyk:
Proszę sobie to wyobrazić. Teraz jest więc roz-
paczliwa próba szukania oszczędności poprzez tę
ustawę okołobudżetową. Gdzie tych oszczędności się
szuka? W obniżeniu zasiłku pogrzebowego, czyli nie
dość, że rodzinę dotknie nieszczęście, to jeszcze uka-
rzemy ją tym, że zasiłek pogrzebowy zostanie zmniej-
szony. Oczywiście jest problem VAT-u, likwidacji ulg
akcyzowych na biopaliwa, a już najbardziej drama-
tyczne zjawisko powstanie w sferze bezrobocia. Ob-
cięcie środków Funduszu Pracy o 2/3 sprawia, że
praktycznie przestaje on istnieć. 400 tys. ludzi zosta-
nie w przyszłym roku pozbawionych jakiejkolwiek
pomocy finansowej. Jeszcze raz apeluję i pytam: Czy
nie można znaleźć w innych miejscach, proponowa-
nych przez Prawo i Sprawiedliwość, oszczędności
w budżecie, a nie szukać ich u najbiedniejszych ludzi
poprzez wprowadzenie konsumpcyjnego podatku
VAT i obniżenie zasiłku pogrzebowego? Dziękuję.
(Oklaski)
Marszałek:
Przystępujemy zatem do głosowania nad całością
projektu ustawy.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w ca-
łości projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw
związanych z realizacją ustawy budżetowej, w brzmie-
niu proponowanym przez Komisję Finansów Publicz-
nych, wraz z przyjętymi poprawkami, zechce pod-
nieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 410 posłów. 220 było
za, 190 – przeciw.
Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie
niektórych ustaw związanych z realizacją ustawy
budżetowej.
Powracamy do rozpatrzenia punktu 2. po-
rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Infra-
struktury oraz Komisji Skarbu Państwa o rzą-
dowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o ko-
mercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji
przedsiębiorstwa państwowego „Polskie Koleje
Państwowe”.
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Punkty 2. i 3. porządku dziennego – głosowanie
Marszałek
Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedsta-
wionego przez panią poseł Elżbietę Pierzchałę oraz
przeprowadził dyskusję, w trakcie której zgłoszono
poprawki.
W związku z tym Sejm ponownie skierował pro-
jekt ustawy do komisji w celu ich rozpatrzenia.
Dodatkowe sprawozdanie doręczono paniom i pa-
nom posłom w druku nr 3507-A.
Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.
Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji
panią poseł Elżbietę Pierzchałę.
Poseł Sprawozdawca
Elżbieta Pierzchała:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W trakcie drugie-
go czytania rządowego projektu ustawy o zmianie
ustawy o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywa-
tyzacji przedsiębiorstwa państwowego „Polskie Ko-
leje Państwowe”, zawartego w druku nr 3239, zgło-
szono 9 poprawek, w tym 7 poprawek o charakterze
konsekwencji legislacyjnej. Na posiedzeniu połączo-
nych komisji: Komisji Infrastruktury i Komisji Skar-
bu Państwa, wszystkie poprawki zostały zaakcepto-
wane.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Komi-
sji Infrastruktury i Komisji Skarbu Państwa reko-
menduję Wysokiej Izbie przyjęcie wszystkich 9 popra-
wek. Dziękuję. (Oklaski)
Marszałek:
Dziękuję bardzo, pani poseł.
Przechodzimy do głosowania.
Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy
zawartego w sprawozdaniu w druku nr 3507.
Komisje przedstawiają również poprawki, nad
którymi głosować będziemy w pierwszej kolejności.
Wszystkie poprawki zgłoszone zostały do art. 1
projektu ustawy zawierającego zmiany do ustawy
o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji
przedsiębiorstwa państwowego „Polskie Koleje Pań-
stwowe”.
W 1. poprawce do art. 18d ust. 1 wnioskodawcy
proponują, aby PKP SA mogło na zasadach określo-
nych w tym przepisie przenieść prawo własności albo
prawo użytkowania wieczystego nieruchomości, wraz
z usytuowanymi na niej budynkami dworców kolejo-
wych, na jednostkę samorządu terytorialnego.
Z poprawką tą łączą się poprawki od 3. do 9.
Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.
Komisje wnoszą o ich przyjęcie.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem po-
prawki 1. oraz poprawek od 3. do 9., zechce podnieść
rękę i nacisnąć przycisk.
203
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
Głosowało 407 posłów. Wszyscy byli za.
Stwierdzam, że Sejm poprawki przyjął.
W 2. poprawce do art. 18d wnioskodawcy propo-
nują skreślić ust. 2.
Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 2.
poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
Głosowało 402 posłów. Wszyscy byli za.
Stwierdzam, że Sejm poprawki przyjął.
Przystępujemy do głosowania nad całością pro-
jektu ustawy.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem
w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o komer-
cjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsię-
biorstwa państwowego „Polskie Koleje Państwowe”,
w brzmieniu proponowanym przez Komisję Infra-
struktury oraz Komisję Skarbu Państwa, wraz z przy-
jętymi poprawkami, zechce podnieść rękę i nacisnąć
przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 395 posłów. Wszyscy
byli za.
Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie
ustawy o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywa-
tyzacji przedsiębiorstwa państwowego „Polskie Ko-
leje Państwowe” oraz niektórych innych ustaw.
Powracamy do rozpatrzenia punktu 3. po-
rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Zdro-
wia o rządowym projekcie ustawy o zmianie
ustawy o ochronie zdrowia psychicznego.
Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przestawio-
nego przez panią poseł Janinę Okrągły oraz przepro-
wadził dyskusję.
W dyskusji nie zgłoszono poprawek.
Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.
Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy
w brzmieniu przedłożenia.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem
w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o ochro-
nie zdrowia psychicznego, w brzmieniu przedłożenia
zawartego w druku nr 3349, zechce podnieść rękę
i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 398 posłów. Wszyscy
byli za.
Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie
ustawy o ochronie zdrowia psychicznego.
Powracamy do rozpatrzenia punktu 4. po-
rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Admi-
nistracji i Spraw Wewnętrznych o rządowym
projekcie ustawy o zmianie ustawy o zarządza-
niu kryzysowym.
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
204 Punkty 4. i 5. porządku dziennego – głosowanie
Marszałek
Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedsta-
wionego przez pana posła Romana Kaczora oraz
przeprowadził dyskusję.
W dyskusji nie zgłoszono poprawek.
Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.
Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy za-
wartego w sprawozdaniu w druku nr 3482.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem
w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o zarzą-
dzaniu kryzysowym, w brzmieniu proponowanym
przez Komisję Administracji i Spraw Wewnętrznych,
zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu udział wzięło 399 posłów. Wszyscy
byli za.
Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie
ustawy o zarządzaniu kryzysowym.
Powracamy do rozpatrzenia punktu 5. po-
rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Admi-
nistracji i Spraw Wewnętrznych o rządowym
projekcie ustawy o zmianie ustawy o Państwo-
wej Straży Pożarnej.
Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedsta-
wionego przez panią poseł Stanisławę Prządkę oraz
przeprowadził dyskusję, w trakcie której zgłoszono
poprawkę.
W związku z tym Sejm ponownie skierował pro-
jekt ustawy do komisji w celu jej rozpatrzenia.
Dodatkowe sprawozdanie zostało paniom i panom
posłom doręczone w druku nr 3513-A.
Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.
Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji
panią poseł Stanisławę Prządkę.
Poseł Sprawozdawca
Stanisława Prządka:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Komisja Admini-
stracji i Spraw Wewnętrznych na posiedzeniu w dniu
27 października 2010 r. rozpatrzyła zgłoszoną
w trakcie drugiego czytania poprawkę. Komisja Admi-
nistracji i Spraw Wewnętrznych rekomenduje Wysokiej
Izbie jej odrzucenie. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Marszałek:
Dziękuję bardzo, pani poseł.
Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy za-
wartego w sprawozdaniu w druku nr 3513.
Komisja w dodatkowym sprawozdaniu przedsta-
wia również poprawkę, nad którą głosować będziemy
w pierwszej kolejności.
W jedynej poprawce do dodawanego art. 97c wnio-
skodawcy proponują inny sposób obliczania stawki
za godzinę służby ponad normę oraz skrócenie ter-
minu wypłaty należnej rekompensaty pieniężnej.
Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem po-
prawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć...
(Głosy z sali: Pytanie.)
Przepraszam bardzo.
Bardzo proszę, pan poseł Zieliński, 1 minuta.
Poseł Jarosław Zieliński:
Wysoki Sejmie! Ta poprawka Prawa i Sprawiedli-
wości zmierza do tego, by za nadgodziny strażakom
płacić 100% podstawy, a nie 60%, jak chce rząd, co
popiera koalicja PO–PSL–SLD. Mam pytanie do rzą-
du i do pani poseł sprawozdawcy: Dlaczego za nadgo-
dziny, które są podyktowane potrzebą służby w stra-
ży pożarnej, bo jest za mało etatów, a potrzeby są
dużo większe, chcecie państwo płacić tylko 60%,
w sytuacji gdy od dawna ten problem jest nieuregu-
lowany?
(Poseł Stefan Niesiołowski: Nie ma pieniędzy.)
Jest 12 mln nadgodzin, za które trzeba zapłacić.
Regulujemy te sprawy na bieżąco, czyli to będą kosz-
ty w przyszłym roku i w następnych latach. Uregu-
lujmy to wreszcie tak, jak należy, czyli 100% należa-
łoby płacić za te nadgodziny. Jakie są powody, dla
których chcecie płacić za te dodatkowe zajęcia obo-
wiązkowe strażaków, bo to potrzeba służby, tylko
60%? Proszę o odpowiedź. Proszę o to rząd i panią
poseł sprawozdawcę. (Oklaski)
Marszałek:
Dziękuję bardzo.
Proszę o odpowiedź ministra Zbigniewa Sosnow-
skiego, MSWiA.
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Spraw Wewnętrznych i Administracji
Zbigniew Sosnowski:
Szanowny Panie Marszałku! Panie i Panowie Po-
słowie! Chciałbym zwrócić uwagę państwa posłów na
bardzo znamienny fakt, iż sprawa, o której dyskutu-
jemy, ciągnie się już od 2005 r. i nikt tego problemu
nie umiał rozwiązać przez 5 lat. My ten problem roz-
wiązujemy. Prawdą jest, panie pośle, że chcemy płacić
za nadgodziny 60%, ale za 24 godziny służby strażak
otrzyma 330 zł brutto. Zgadzam się, też chciałbym,
żeby strażacy otrzymywali więcej, ale ten projekt
ustawy z jednej strony daje szansę na godziwą zapła-
tę strażakom, a z drugiej strony jest szansą na zwięk-
szenie bezpieczeństwa obywateli, bo dzięki temu
zwiększamy stan etatowy na służbie, to jest najważ-
niejsze. (Oklaski) Wierzę w to, że w przyszłości stra-
żacy otrzymają zwiększone kwoty. Dziękuję bardzo.
(Oklaski)
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Punkty 5. i 14. porządku dziennego – głosowanie
Marszałek:
Dziękuję bardzo.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem po-
prawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
Głosowało 408 posłów. Za było 158, przeciw – 245,
wstrzymało się 5.
Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.
Przystępujemy do głosowania nad całością pro-
jektu ustawy.
Kto z pań...
Proszę bardzo.
Poseł Jarosław Zieliński:
Tym razem pytanie do pana marszałka. 8 sierp-
nia tego roku został złożony projekt ustawy Prawa
i Sprawiedliwości, natomiast dopiero pod koniec
września, 30 września, prawie dwa miesiące później,
wpłynął projekt rządowy. Projekt rządowy został
skierowany do dalszej procedury legislacyjnej, a nasz
projekt, korzystniejszy dla strażaków, został skiero-
wany do Komisji Ustawodawczej w celu zbadania
zgodności z prawem Unii Europejskiej i konstytucją.
Komisja uznała, że ten projekt jest zgodny z prawem
Unii Europejskiej i konstytucją, a mimo to nie został
on równolegle skierowany do prac legislacyjnych. Pa-
nie marszałku, dlaczego pan manipuluje w taki spo-
sób ustawami? (Oklaski)
Marszałek:
Przekazałem ten projekt do Komisji Ustawodaw-
czej, ponieważ nie był zgodny z prawodawstwem eu-
ropejskim. (Poruszenie na sali)
Przystępujemy do głosowania nad całością pro-
jektu ustawy.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w
całości projektu ustawy o zmianie ustawy o Państwo-
wej Straży Pożarnej, w brzmieniu proponowanym
przez Komisję Administracji i Spraw Wewnętrznych,
zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 407 posłów. Za było
406, 1 osoba była przeciw.
Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie
ustawy o Państwowej Straży Pożarnej.
Powracamy do rozpatrzenia punktu 14. po-
rządku dziennego: Pierwsze czytanie poselskie-
go projektu ustawy o sieci szpitali.
Sejm wysłuchał uzasadnienia projektu ustawy
przedstawionego przez pana posła Bolesława Piechę
oraz przeprowadził dyskusję.
205
W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie pro-
jektu ustawy w pierwszym czytaniu.
Poddam ten wniosek pod głosowanie.
Odrzucenie tego wniosku będzie oznaczało, że
Sejm zgodnie z propozycją zaopiniowaną przez Pre-
zydium Sejmu skierował ten projekt do Komisji Zdro-
wia w celu rozpatrzenia.
Pytanie – pan Bolesław Piecha, Prawo i Sprawie-
dliwość.
Poseł Bolesław Grzegorz Piecha:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do
posła, który wnioskował o odrzucenie projektu usta-
wy o sieci szpitali w pierwszym czytaniu.
Konsolidacja sektorów jest rzeczą normalną
w dzisiejszym świecie, w świecie globalizacji. Obser-
wujemy to, jest to wyraźnie widoczne. Są sieci skle-
pów, różnego rodzaju koncerny przemysłowe. To
samo dzieje się w polskiej służbie zdrowia. Wymienię
kilka przykładów: szpitale szwajcarskie – spółka ka-
pitałowa, Medicover – spółka kapitałowa, szpitale
amerykańskie – spółka kapitałowa. Wszyscy ci inwe-
storzy działają na polskim rynku szpitalnym. Co
tworzą? Tworzą sieć. Dlaczego polski rząd, posłowie
koalicji nie chcą spróbować zmierzyć się z tym pro-
blemem, nie pozwalają na to? Dlaczego nie pozwolą,
żeby taką sieć tworzyły władze publiczne? Dlaczego
kapitał obcy albo prywatny może, a władze publiczne
są, jak zwykle, bezsilne?
Pytanie jest proste, a jakie jest uzasadnienie tego,
że ani polski rząd, ani polski samorząd nie mogą za-
jąć się tym, co robi poważny biznes, czyli tworzeniem
sieci szpitali? Dziękuję. (Oklaski)
(Poseł Tomasz Tomczykiewicz: Może to robi.)
Marszałek:
Pan marszałek Ludwik Dorn, proszę bardzo.
Poseł Ludwik Dorn:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam następują-
ce pytanie do wnioskodawcy, do posłów z Komisji
Zdrowia. Jeśli chodzi o reformę ochrony zdrowia,
mamy stracone trzy lata, gdyż w projektach, które
obecnie przedstawiło Ministerstwo Zdrowia, zauwa-
żamy powrót do stanu pierwotnego, także do tych
projektów i propozycji, jakie przedstawiała opozycja.
Później, w połowie 2008 r. Platforma wyszła z propo-
zycją obligatoryjnego przekształcenia SPZOZ-ów,
dezawuując swój projekt z marca, do którego teraz
de facto wracamy, a który można było wtedy przed-
stawić do dyskusji.
(Poseł Tomasz Tomczykiewicz: Pytanie.)
Pojawiła się koncepcja do rozważenia, wypraco-
wania, kwestia dodatkowych, alternatywnych ubez-
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
206 Punkty 14., 15. i 16. porządku dziennego – głosowanie
Poseł Ludwik Dorn
pieczeń zdrowotnych. Zaparliście się tylko w jednym
punkcie: sieci. Otóż wszędzie, gdzie istnieje publiczna
służba zdrowia: w Niemczech, we Francji – bo nie
tylko, panie pośle Piecha, chodzi tu o prywatną służ-
bę zdrowia – istnieją elementy sieci, funkcjonuje ko-
ordynowana opieka zdrowotna. Poseł Piecha, działa-
jąc koncyliacyjnie, nie znęcał się nad wami, nie wy-
pominał, że zmarnowaliście trzy lata. Jednak nieza-
leżnie od tego, kto będzie rządził w następnej kaden-
cji, do projektu sieci będzie musiał wrócić, bo bez tego
nie popchnie się systemu ochrony zdrowia do przodu.
Ale dlaczego chcecie zmarnować kolejne trzy lata?
(Oklaski)
Marszałek:
Przystępujemy do głosowania. (Poruszenie na sali)
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wnio-
sku o odrzucenie w pierwszym czytaniu poselskiego
projektu ustawy o sieci szpitali…
(Głosy z sali: Wolniej!)
Pan poseł wnioskodawca, bardzo proszę.
Pan poseł Piecha, proszę o odpowiedź.
Poseł Bolesław Grzegorz Piecha:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Bardzo dziękuję
za udzielenie mi głosu, ale nie wnioskowałem o od-
rzucenie swojego projektu. To tak w ramach sprosto-
wania. (Oklaski)
Marszałek:
Jest pan wnioskodawcą projektu.
Poseł Bolesław Grzegorz Piecha:
Pytanie było skierowane do posła wnioskodawcy,
właściwie do posłów wnioskodawców. Byli to posło-
wie z Platformy Obywatelskiej, którzy w imieniu
klubu złożyli wniosek o odrzucenie tego projektu. To
tak gwoli informacji, z całym szacunkiem, panie
marszałku. (Oklaski)
Marszałek:
Rozumiem, wszystko jasne.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wnio-
sku o odrzucenie w pierwszym czytaniu poselskiego
projektu ustawy o sieci szpitali, zawartego w druku
nr 3492, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 406 posłów. Za odda-
no 202 głosy, przeciw – 200, 4 osoby wstrzymały się
od głosu.
Stwierdzam, że Sejm wniosek przyjął.
Powracamy do rozpatrzenia punktu 15. po-
rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Regu-
laminowej i Spraw Poselskich o poselskim pro-
jekcie uchwały w sprawie zmiany Regulaminu
Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.
Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedsta-
wionego przez pana posła Wacława Martyniuka oraz
przeprowadził dyskusję.
W dyskusji nie zgłoszono poprawek.
Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.
Komisja wnosi o uchwalenie projektu uchwały
zawartego w sprawozdaniu w druku nr 3532.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w ca-
łości projektu uchwały w sprawie zmiany Regulaminu
Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, w brzmieniu propo-
nowanym przez Komisję Regulaminową i Spraw Po-
selskich, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 403 posłów. Za głoso-
wało 253 posłów, przeciw – 13, wstrzymało się 137.
Stwierdzam, że Sejm podjął uchwałę w sprawie
zmiany Regulaminu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.
Powracamy do rozpatrzenia punktu 16. po-
rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Ochro-
ny Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnic-
twa o poselskim projekcie ustawy o zmianie
ustawy Prawo ochrony środowiska.
Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedsta-
wionego przez pana posła Krzysztofa Tyszkiewicza
oraz przeprowadził dyskusję.
W dyskusji nie zgłoszono poprawek.
Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.
Komisja wnosi o uchwalenie projektu zawartego
w sprawozdaniu w druku nr 3533.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem
w całości projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo
ochrony środowiska, w brzmieniu proponowanym
przez Komisję Ochrony Środowiska, Zasobów Natu-
ralnych i Leśnictwa, zechce podnieść rękę i nacisnąć
przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 400 posłów. Wszyscy
byli za.
Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie
ustawy Prawo ochrony środowiska oraz ustawy o
systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnia-
nych i innych substancji.
Powracamy do rozpatrzenia punktu 17. po-
rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Fi-
nansów Publicznych o rządowym projekcie usta-
wy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym.
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Punkty 17. i 18. porządku dziennego – głosowanie
Marszałek
Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedsta-
wionego przez pana posła Marka Zielińskiego oraz
przeprowadził dyskusję, w trakcie której zgłoszono
poprawkę.
W związku z tym Sejm skierował ponownie pro-
jekt ustawy do komisji w celu jej rozpatrzenia.
Dodatkowe sprawozdanie komisji zostało paniom
i panom posłom doręczone w druku nr 3546-A.
Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.
Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji
pana posła Marka Zielińskiego.
Poseł Sprawozdawca
Marek Zieliński:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W trakcie drugie-
go czytania została zgłoszona jedna poprawka. Ko-
misja na wczorajszym posiedzeniu zaopiniowała ją
negatywnie i wnioskuje o odrzucenie tej poprawki.
Dziękuję bardzo.
Marszałek:
Dziękuję panu posłowi.
Przystępujemy do głosowania.
Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy za-
wartego w sprawozdaniu w druku nr 3546.
Komisja przedstawia również poprawkę oraz
wniosek mniejszości, nad którym będziemy głosować
w pierwszej kolejności.
We wniosku mniejszości do art. 99 ust. 2 pkt 1
ustawy o podatku akcyzowym wnioskodawcy propo-
nują, aby stawki akcyzy na papierosy wynosiły –
z zastrzeżeniem ust. 10 – 156,83 zł na każde 1000
sztuk i 31,41% maksymalnej ceny detalicznej, a nie
– jak proponuje komisja – 158,36 zł na każde 1000
sztuk i 31,41% maksymalnej ceny detalicznej.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem
wniosku mniejszości, zechce podnieść rękę nacisnąć
przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 399 posłów. Za było
184 posłów, przeciw – 214, 1 osoba wstrzymała się od
głosu.
Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.
W poprawce do art. 3 ustawy nowelizującej wnio-
skodawcy proponują zmianę przepisu o wejściu usta-
wy w życie.
Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem po-
prawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
207
W głosowaniu wzięło udział 401 posłów. Za odda-
no 174 głosy, przeciw – 197, 30 osób wstrzymało się
od głosu.
Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.
Przystępujemy do głosowania nad całością pro-
jektu ustawy.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem
w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o podat-
ku akcyzowym, w brzmieniu proponowanym przez
Komisję Finansów Publicznych, zechce podnieść
rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 396 posłów. Za było
278, przeciw – 108, 10 osób wstrzymało się.
Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie
ustawy o podatku akcyzowym.
Powracamy do rozpatrzenia punktu 18. po-
rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Fi-
nansów Publicznych o:
1) komisyjnym projekcie ustawy o zmianie
ustawy o podatku dochodowym od osób fizycz-
nych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku
dochodowym od niektórych przychodów osiąga-
nych przez osoby fizyczne,
2) poselskim projekcie ustawy o zmianie usta-
wy o podatku dochodowym od osób fizycznych,
3) rządowym projekcie ustawy o zmianie
ustawy o podatku dochodowym od osób fizycz-
nych, ustawy o podatku dochodowym od osób
prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podat-
ku dochodowym od niektórych przychodów
osiąganych przez osoby fizyczne.
Sejm wysłuchał sprawozdana komisji przedsta-
wionego przez pana posła Andrzeja Orzechowskiego
i przeprowadził dyskusję.
W dyskusji nie zgłoszono poprawek.
Przystępujemy do trzeciego czytania.
Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy za-
wartego w sprawozdaniu w druku nr 3543.
Przystępujemy do głosowania nad całością pro-
jektu ustawy.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem
w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o podat-
ku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podat-
ku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy
o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektó-
rych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne,
w brzmieniu proponowanym przez Komisję Finan-
sów Publicznych, zechce podnieść rękę i nacisnąć
przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 407 posłów. Za było
255, przeciw – 150, 2 wstrzymało się od głosu.
Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie
ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,
ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych
oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
208 Punkt 20. porządku dziennego – głosowanie
Marszałek
od niektórych przychodów osiąganych przez osoby
fizyczne.
Powracamy do rozpatrzenia punktu 20. po-
rządku dziennego: Pierwsze czytanie poselskie-
go projektu ustawy o zmianie ustawy o Banku
Gospodarstwa Krajowego oraz niektórych in-
nych ustaw.
Sejm wysłuchał uzasadnienia projektu ustawy
przedstawionego przez pana posła Sławomira Neu-
manna oraz przeprowadził dyskusję.
W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie pro-
jektu ustawy w pierwszym czytaniu.
Odrzucenie tego wniosku będzie oznaczało, że
Sejm – zgodnie z propozycją zaopiniowaną przez Pre-
zydium Sejmu – skierował ten projekt do Komisji
Finansów Publicznych.
Pytanie chce zadać pan poseł Stawiarski.
Czas na zadanie pytania – 1 minuta.
Bardzo proszę.
Poseł Jarosław Stawiarski:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Mini-
strze! Zacytuję państwu opinię Narodowego Banku
Polskiego: „Proponowane w projekcie ustawy zmiany
i ich skutki są daleko idące. Dlatego Narodowy Bank
Polski zwraca uwagę na konieczność istotnego pogłę-
bienia uzasadnienia projektu ustawy praktycznie
w każdym z zawartych punktów, a przede wszystkim
przedstawienia argumentacji uzasadniającej całość
nowelizacji i celowość podejmowania procesu legisla-
cyjnego dla dokonywania takiej a nie innej grupy
zmian”. Przypomnę kolegom posłom, że to jest opinia
pana prof. Belki, prezydenckiego prezesa Narodowe-
go Banku Polskiego.
Dlaczego złożyliśmy wniosek o odrzucenie projek-
tu w pierwszym czytaniu? Są dwie możliwości, dla-
czego państwo nowelizujecie w trybie ekstraordyna-
ryjnym ten projekt, bez opinii rządu, bez opinii KNF,
który 20 lipca złożyła tylko grupa posłów. Nie pocze-
kaliście nawet na opinię Odysa polskich finansów,
czyli ministra Rostowskiego. Czy ta pilna nowelizacja
przez grupę posłów oznacza, że Bank Gospodarstwa
Krajowego jest na granicy bankructwa wskutek dzia-
łań podejmowanych w związku z zakupem 10% akcji
PKO BP w ubiegłym roku? (Dzwonek) Czy też dlate-
go, że finanse państwa są w bardzo opłakanym sta-
nie, że państwo oszukujecie społeczeństwo, że po-
przez tę nowelizację chcecie obejść art. 220 Konsty-
tucji Rzeczypospolitej, że w związku z tym wasze 3-
-letnie rządy są po prostu katastrofą i będziecie
chcieli ukrywać deficyt finansów publicznych poprzez
stworzenie megabanku zwanego Bankiem Gospodar-
stwa Krajowego, który przejmie część funkcji Naro-
dowego Banku Polskiego, banków hipotecznych
i będzie po prostu ukrywał deficyt finansów publicz-
nych? Dziękuję. (Oklaski)
Marszałek:
Proszę o odpowiedź przedstawiciela wnioskodaw-
ców pana posła Sławomira Neumanna.
Poseł Sławomir Neumann:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Próbowałem to
wczoraj panu posłowi wyjaśnić.
(Głos z sali: Tak, wyjaśnić.)
Warto byłoby, żeby pan poseł z tej mównicy nie
straszył znowu Polaków tym, że któryś z polskich
banków ma problemy. Bank Gospodarstwa Krajowe-
go jako bank państwowy, powołany jeszcze dekretem
prezydenta w II Rzeczypospolitej, jest w dobrej sytu-
acji i kondycji finansowej.
(Głos z sali: Tak jak państwo.)
Bank Gospodarstwa Krajowego jest bankiem, po-
przez który polski rząd, także za czasów Prawa
i Sprawiedliwości, wspierał i promował programy
społeczno-gospodarcze Polski. Od tego bowiem ten
bank jest. Ta ustawa ma go wzmocnić jeszcze bar-
dziej, żeby mógł lepiej działać na rzecz polskich sa-
morządów, na rzecz wykorzystania środków unij-
nych. Daje szansę, natomiast nic nie zmienia.
Inwestycja w PKO BP jest dla tego banku inwe-
stycją dobrą, bo na niej on nie straci. To, że ma akcje
PKO BP, to także chyba nie powinno być przez pań-
stwa kontestowane, bo to jest bank państwowy.
Ta nowelizacja wzmacnia Bank Gospodarstwa
Krajowego. Chciałbym jednak podkreślić szczególnie
jedną kwestię. Bank Gospodarstwa Krajowego dzisiaj
jest w dobrej sytuacji i kondycji finansowej i spełnia
wszystkie kryteria wynikające z Prawa bankowego.
Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Marszałek:
Dziękuję.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wnio-
sku o odrzucenie w pierwszym czytaniu poselskiego
projektu ustawy o zmianie ustawy o Banku Gospo-
darstwa Krajowego oraz niektórych innych ustaw,
zawartego w druku nr 3479, zechce podnieść rękę
i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
Głosowało 410 posłów. Za było 157, przeciw – 218,
wstrzymało się 35.
Stwierdzam, że Sejm wniosek odrzucił, a tym sa-
mym skierował ten projekt do Komisji Finansów
Publicznych.
Powracamy do rozpatrzenia punktu 22. po-
rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Admi-
nistracji i Spraw Wewnętrznych o rządowym
projekcie ustawy o zmianie ustawy o cudzoziem-
cach oraz niektórych innych ustaw.
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Punkty 22., 23., 24. i 25. porządku dziennego – głosowanie
Marszałek
Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedsta-
wionego przez pana posła Józefa Piotra Klima oraz
przeprowadził dyskusję.
W dyskusji nie zgłoszono poprawek.
Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.
Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy za-
wartego w sprawozdaniu w druku nr 3481.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w cało-
ści projektu ustawy o zmianie ustawy o cudzoziemcach
oraz niektórych innych ustaw, w brzmieniu propono-
wanym przez Komisję Administracji i Spraw Wewnętrz-
nych, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
Głosowało 407 posłów. Wszyscy byli za.
Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie
ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych
ustaw.
Powracamy do rozpatrzenia punktu 23. po-
rządku dziennego: Pierwsze czytanie poselskie-
go projektu ustawy o zmianie ustawy Ordynacja
wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej
i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej.
Sejm wysłuchał uzasadnienia projektu ustawy
przedstawionego przez pana posła Marka Wójcika
oraz przeprowadził dyskusję.
W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie pro-
jektu ustawy w pierwszym czytaniu.
Poddam zatem ten wniosek pod głosowanie.
Odrzucenie tego wniosku oznaczać będzie, że
Sejm – zgodnie z propozycją zaopiniowaną przez Pre-
zydium Sejmu – skierował ten projekt ustawy do Ko-
misji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia niektórych pro-
jektów ustaw z zakresu prawa wyborczego w celu
rozpatrzenia.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wnio-
sku o odrzucenie w pierwszym czytaniu poselskiego
projektu ustawy o zmianie ustawy Ordynacja wybor-
cza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej, zawartego w druku nr 3515,
zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
Głosowało 407 posłów. Za było 196, przeciw – 208,
wstrzymało się 3.
Stwierdzam, że Sejm wniosek odrzucił, a tym
samym skierował ten projekt ustawy do Komisji
Nadzwyczajnej do rozpatrzenia niektórych projek-
tów ustaw z zakresu prawa wyborczego w celu roz-
patrzenia.
Powracamy do rozpatrzenia punktu 24. po-
rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Kul-
tury i Środków Przekazu o komisyjnym projek-
cie uchwały w sprawie uczczenia pamięci Igna-
cego Jana Paderewskiego w 150. rocznicę Jego
urodzin.
209
Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedsta-
wionego przez pana posła Wiesława Suchowiejkę oraz
przeprowadził dyskusję.
W dyskusji nie zgłoszono poprawek.
Przechodzimy do głosowania.
Komisja wnosi o przyjęcie projektu uchwały za-
wartego w sprawozdaniu w druku nr 3539.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem
w całości projektu uchwały w sprawie uczczenia pa-
mięci Ignacego Jana Paderewskiego w 150. rocznicę
Jego urodzin, w brzmieniu proponowanym przez Ko-
misję Kultury i Środków Przekazu, zechce podnieść
rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 402 posłów. Wszyscy
byli za.
Stwierdzam, że Sejm podjął uchwałę w sprawie
uczczenia pamięci Ignacego Jana Paderewskiego
w 150. rocznicę Jego urodzin.
Powracamy do rozpatrzenia punktu 25. po-
rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Zdro-
wia o stanowisku Senatu w sprawie ustawy
o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdro-
wotnej finansowanych ze środków publicznych
oraz ustawy o świadczeniu pieniężnym i upraw-
nieniach przysługujących cywilnym niewido-
mym ofiarom działań wojennych.
Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedsta-
wionego przez pana posła Jarosława Katulskiego
oraz przeprowadził dyskusję.
Przechodzimy do głosowania.
Przypominam, że Sejm odrzuca poprawkę Senatu
bezwzględną większością głosów w obecności co naj-
mniej połowy ustawowej liczby posłów.
Jeżeli Sejm nie odrzuci poprawki Senatu bezwzględ-
ną większością głosów, uważa się ją za przyjętą.
Głosować będziemy nad wnioskami o odrzucenie
poprawek Senatu.
1. poprawka Senatu do art. 3 ust. 1 ustawy nowe-
lizującej ma charakter redakcyjny.
Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 1.
poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć
przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
Głosowało 406 posłów. Większość bezwzględna
wynosi 204. Wszyscy byli przeciw.
Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględ-
nej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.
W 2. poprawce do art. 3 ust. 1 ustawy nowelizu-
jącej Senat proponuje, aby świadczeniodawca udzie-
lał, a nie, jak uchwalił Sejm, mógł udzielać świadczeń
nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej na określo-
nych zasadach.
Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.
Przystępujemy do głosowania.
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
210 Punkty 25., 26. i 27. porządku dziennego – głosowanie
Marszałek
Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 2.
poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć
przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
Głosowało 402 posłów. Większość bezwzględna
wynosi 202. Za było 3 posłów, przeciw – 399.
Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględ-
nej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.
Powracamy do rozpatrzenia punktu 26. po-
rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Zdro-
wia o stanowisku Senatu w sprawie ustawy
o zmianie ustawy o produktach biobójczych oraz
ustawy o zmianie ustawy o produktach biobój-
czych.
Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedsta-
wionego przez pana posła Jana Kulasa oraz przepro-
wadził dyskusję.
Przechodzimy do głosowania.
Głosować będziemy zgodnie z zasadami stosowa-
nymi w poprzednim punkcie porządku dziennego.
Poprawki 1. i 2. Senat zgłosił do art. 1 ustawy
nowelizującej zawierającego zmiany do ustawy o pro-
duktach biobójczych.
W poprawce 1. do art. 50 ust. 2 Senat proponuje,
aby elementem wniosku, o którym mowa w ust. 1,
mógł być również wydruk pozwolenia lub wpisu
z rejestru produktów biobójczych.
Z poprawką tą łączą się poprawki 2. do art. 54 ust.
10 oraz 3 do art. 4 ust. 2 ustawy nowelizującej.
Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.
Komisja wnosi o przyjęcie tych poprawek.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem
poprawek Senatu od 1 do 3, zechce podnieść rękę
i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
Głosowało 405 posłów. Większość bezwzględna
wynosi 203. Przeciw było 404 posłów, 1 osoba się
wstrzymała.
Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględ-
nej większości głosów poprawki Senatu przyjął.
Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie stanowiska
Senatu do ustawy o zmianie ustawy o produktach
biobójczych oraz ustawy o zmianie ustawy o produk-
tach biobójczych.
Powracamy do rozpatrzenia punktu 27. po-
rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Admi-
nistracji i Spraw Wewnętrznych oraz Komisji
Infrastruktury o stanowisku Senatu w sprawie
ustawy o zmianie ustawy Prawo o ruchu drogo-
wym oraz niektórych innych ustaw.
Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedsta-
wionego przez pana posła Krzysztofa Tchórzewskie-
go oraz przeprowadził dyskusję.
Przechodzimy do głosowania.
Głosować będziemy zgodnie z zasadami stosowa-
nymi w poprzednim punkcie porządku dziennego.
Poprawki od 1. do 6. Senat zgłosił do art. 1 ustawy
zawierającego zmiany do ustawy Prawo o ruchu dro-
gowym.
W poprawce 1. do art. 20 ust. 3 pkt 1 Senat pro-
ponuje podwyższenie dopuszczalnych prędkości sa-
mochodu osobowego, motocykla lub samochodu cię-
żarowego o dopuszczalnej masie całkowitej nieprze-
kraczającej 3,5 tony odpowiednio ze 130 km/h do 140
km/h na autostradzie oraz ze 110 km/h do 120 km/h
na drodze ekspresowej dwujezdniowej.
Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem
1. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć
przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu udział wzięło 402 posłów. Więk-
szość bezwzględna wynosi 202. Za było 4 posłów,
przeciw – 398.
Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bez-
względnej większości głosów poprawkę Senatu
przyjął.
W poprawkach 2. i 3., od 7. do 9. oraz 12. i 13.
Senat proponuje zmiany o charakterze redakcyjno-
-legislacyjnym.
Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.
Komisje wnoszą o ich przyjęcie.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem
poprawek Senatu 2. i 3., od 7. do 9. oraz 12. i 13.,
zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 404 posłów. Więk-
szość bezwzględna wynosi 203. Za był 1 poseł, prze-
ciw – 403.
Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bez-
względnej większości głosów poprawki Senatu
przyjął.
W poprawkach 4., 5. i 10. Senat proponuje zmiany
o charakterze redakcyjno-legislacyjnym.
Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.
Komisje wnoszą o ich odrzucenie.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem
poprawek Senatu 4. 5. i 10., zechce podnieść rękę
i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 404 posłów. Więk-
szość bezwzględna wynosi 203. Za było 389 posłów,
przeciw – 15.
Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawki Senatu
bezwzględną większością głosów.
W poprawce 6. do art. 129h ust. 5 pkt 3 Senat
proponuje podwyższenie do 10 km/h dopuszczalne-
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Punkty 27., 28. i 29. porządku dziennego – głosowanie
Marszałek
go błędu kierowcy w utrzymaniu dozwolonej pręd-
kości.
Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem
6. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć
przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
Głosowało 397 posłów. Większość bezwzględna
wynosi 199. Za było 5 posłów, przeciw – 392.
Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bez-
względnej większości głosów poprawkę Senatu
przyjął.
Poprawki od 7. do 10. już rozpatrzyliśmy.
W poprawce 11. do art. 53 ust. 5 ustawy o trans-
porcie drogowym Senat proponuje zmianę o charak-
terze redakcyjnym.
Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem
11. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć
przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 401 posłów. Więk-
szość bezwzględna wynosi 201. Za była 1 osoba, prze-
ciw – 400.
Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bez-
względnej większości głosów poprawkę Senatu
przyjął.
Poprawki 12. i 13. już rozpatrzyliśmy.
W poprawkach 14. i 15. do art. 8, 10 i 11 pkt 1
ustawy nowelizującej Senat proponuje m.in. odrocze-
nie wejścia w życie nowych zasad prowadzenia kontro-
li transportu drogowego do dnia 1 stycznia 2012 r.
Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.
Komisje wnoszą o ich przyjęcie.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem
poprawek Senatu 14. i 15., zechce podnieść rękę i na-
cisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 407 posłów. Większość
bezwzględna wynosi 204. Wszyscy byli przeciw.
Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bez-
względnej większości głosów poprawki Senatu
przyjął.
Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie poprawek
Senatu do ustawy o zmianie ustawy Prawo o ruchu
drogowym oraz niektórych innych ustaw.
Powracamy do rozpatrzenia punktu 28. po-
rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Infra-
struktury o stanowisku Senatu w sprawie ustawy
o zmianie ustawy Prawo telekomunikacyjne.
211
Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedsta-
wionego przez pana posła Antoniego Mężydłę oraz
przeprowadził dyskusję.
Przechodzimy do głosowania.
Głosować będziemy zgodnie z zasadami stosowa-
nymi w poprzednim punkcie porządku dziennego.
W jedynej poprawce do art. 1 ustawy nowelizują-
cej Senat proponuje zmianę do art. 206 ust. 2 pkt 4
ustawy Prawo telekomunikacyjne.
Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem
poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć
przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 405 posłów. Więk-
szość bezwzględna wynosi 203. Za był 1 poseł, prze-
ciw – 404.
Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bez-
względnej większości głosów poprawkę Senatu
przyjął.
Powracamy do rozpatrzenia punktu 29. po-
rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Spra-
wiedliwości i Praw Człowieka o stanowisku Se-
natu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o ochro-
nie danych osobowych oraz niektórych innych
ustaw.
Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedsta-
wionego przez pana posła Krzysztofa Maciejewskiego
oraz przeprowadził dyskusję.
Przechodzimy do głosowania.
Głosować będziemy zgodnie z zasadami stosowa-
nymi w poprzednim punkcie porządku dziennego.
Poprawki od 1. do 5. Senat zgłosił do art. 1 ustawy
nowelizującej zawierającego zmiany do ustawy o ochro-
nie danych osobowych.
W poprawkach 1. do art. 33 ust. 1 oraz 4. do art. 41
ust. 3 Senat proponuje zmiany o charakterze redak-
cyjnym.
Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.
Komisja wnosi o przyjęcie tych poprawek.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem
poprawek Senatu 1. i 4., zechce podnieść rękę i naci-
snąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 406 posłów. Więk-
szość bezwzględna wynosi 204. Za było 2 posłów,
przeciw – 404.
Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bez-
względnej większości głosów poprawki Senatu
przyjął.
W 2. poprawce do art. 34 pkt 1 Senat proponuje
wyrazy „stanowiących tajemnicę państwową” zastą-
pić wyrazami „zawierających informacje niejawne”.
Z poprawką tą łączy się poprawka 6. do art. 8 ust. 3
pkt 1 ustawy o Krajowym Rejestrze Karnym.
Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
212 Punkty 29. i 31. porządku dziennego – głosowanie
Marszałek
Komisja wnosi o przyjęcie tych poprawek.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem
poprawek Senatu 2. i 6., zechce podnieść rękę i naci-
snąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 404 posłów. Więk-
szość bezwzględna wynosi 203. Za było 2, przeciw –
402.
Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bez-
względnej większości głosów poprawki Senatu
przyjął.
W poprawce 3. do art. 41 ust. 2 Senat proponuje
skreślić wyrazy „z zastrzeżeniem ust. 3”.
Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 3.
poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć
przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 401 posłów. Więk-
szość bezwzględna wynosi 201. Za było 362, przeciw
– 39.
Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu
bezwzględną większością głosów.
4. poprawkę Senatu już rozpatrzyliśmy.
W 5. poprawce do art. 44 ust. 1 pkt 2 Senat pro-
ponuje zmianę odesłań zawartych w tym przepisie.
Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem
5. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć
przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 403 posłów. Więk-
szość bezwzględna wynosi 202. Za było 2, przeciw –
401.
Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bez-
względnej większości głosów poprawkę Senatu
przyjął.
6. poprawkę Senatu już rozpatrzyliśmy.
Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie stanowiska
Senatu wobec ustawy o zmianie ustawy o ochronie
danych osobowych oraz niektórych innych ustaw.
Powracamy do rozpatrzenia punktu 31. po-
rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Ochro-
ny Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnic-
twa oraz Komisji Samorządu Terytorialnego
i Polityki Regionalnej o stanowisku Senatu
w sprawie ustawy o zmianie ustawy Prawo
ochrony środowiska.
Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedsta-
wionego przez panią poseł Ewę Wolak i przeprowa-
dził dyskusję.
Przechodzimy do głosowania.
Głosować będziemy zgodnie z zasadami stosowa-
nymi w poprzednim punkcie porządku dziennego.
W jedynej poprawce Senat w dodawanym art. 1a
ustawy nowelizującej proponuje, aby przepisy art. 403
ust. od 3 do 6 ustawy Prawo ochrony środowiska miały
zastosowanie do dochodów budżetów powiatów i budże-
tów gmin uzyskanych od dnia 1 stycznia 2010 r.
Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.
Pytanie ma pani poseł Anna Paluch.
Jedna minuta.
Poseł Anna Paluch:
Wysoka Izbo! Chciałabym skierować pytanie do
rządu. Czy zawsze procedura legislacyjna musi się
toczyć w trybie swoistej zawieruchy? Przypomnę, że
ponad rok temu, 20 listopada, w zmianie ustawy Pra-
wo ochrony środowiska dokonano likwidacji gmin-
nych i powiatowych funduszy ochrony środowiska,
przed czym myśmy przestrzegali i mówili, że spowo-
duje to taką zawieruchę. Po prawie 10 miesiącach ma
szanse wejść w życie oczywiście ujęta w poselskim
projekcie zmiana, która polega na tym, że jednak
gminne i powiatowe fundusze ochrony środowiska
mogą dotować zadania realizowane przez podmioty
niepubliczne, takie jak: wspólnoty mieszkaniowe,
osoby prywatne, przedsiębiorstwa mające na celu li-
kwidację niskich emisji czy bardzo wiele innych spo-
łecznie i środowiskowo potrzebnych działań.
I kolejny przejaw tej zawieruchy polega na tym,
że jest szalona niepewność (Dzwonek) w samorzą-
dach…
Już kończę, panie marszałku.
…czy dochody pozyskane po 1 stycznia 2010 r.
mogą być na to przeznaczone. Przed poprawką, nad
którą będziemy teraz głosowali, wszyscy prawnicy,
legislatorzy przestrzegają, bo doprowadzi ona do nie-
jednoznacznego orzecznictwa, rozumienia przepisów
itd.
Moje pytanie jest krótkie i zwięzłe: Czy zawsze we
wszystkich zmianach trzeba jak wyrocznię trakto-
wać zdanie ministra finansów, którego znajomość
polskich realiów jest żadna i kwalifikacje do pełnie-
nia tej ważnej funkcji pozostawiają również wiele do
życzenia? Dziękuję bardzo. (Oklaski)
(Poseł Tomasz Kulesza: Nieładnie tak mówić
o ministrze.)
Marszałek:
Bardzo proszę, pan minister Błaszczyk.
Podsekretarz Stanu
w Ministerstwie Środowiska
Bernard Błaszczyk:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Odpowiadając
wprost na pytanie pani posłanki Paluch, zapewniam,
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Punkty 31., 32. i 33. porządku dziennego – głosowanie
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Środowiska Bernard Błaszczyk
że chcielibyśmy zawsze być doskonali w przygotowy-
waniu przepisów i do tego dążymy. W zaistniałej sy-
tuacji, kiedy sprawę tę podniósł Senat i doprecyzował
dodatkowo wyjaśnienia, uważamy, że przyjęte i re-
alizowane od 1 stycznia 2010 r. inwestycje będą mia-
ły w pełni pokrycie. Takie doprecyzowanie w tym
zakresie Senat przedstawia. Tak że jesteśmy w pełni
za poprawką. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Marszałek:
Dziękuję.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem
poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć
przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 399 posłów. Więk-
szość bezwzględna wynosi 200. Za była 1 osoba, prze-
ciw – 398.
Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bez-
względnej większości głosów poprawkę Senatu
przyjął.
Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie stanowiska
Senatu wobec ustawy o zmianie ustawy Prawo ochro-
ny środowiska.
Powracamy do rozpatrzenia punktu 32. po-
rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Fi-
nansów Publicznych oraz Komisji Samorządu
Terytorialnego i Polityki Regionalnej o stanowi-
sku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy
o podatkach i opłatach lokalnych.
Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedsta-
wionego przez pana posła Stanisława Steca i prze-
prowadził dyskusję.
Przypominam, że Senat proponuje odrzucić usta-
wę w całości.
Przechodzimy do głosowania.
Przypominam, że Sejm odrzuca uchwałę Senatu
o odrzuceniu ustawy bezwzględną większością gło-
sów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby
posłów.
Jeżeli Sejm nie odrzuci uchwały Senatu o odrzu-
ceniu ustawy bezwzględną większością głosów, uwa-
ża się ją za przyjętą.
Głosować będziemy nad wnioskiem o odrzucenie
uchwały Senatu.
Przypominam, że komisja wnosi o odrzucenie
uchwały Senatu.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem
uchwały Senatu o odrzuceniu ustawy w całości, ze-
chce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
213
W głosowaniu wzięło udział 406 posłów. Więk-
szość bezwzględna wynosi 204. Za głosowało 386,
przeciw – 20.
Stwierdzam, że Sejm odrzucił uchwałę Senatu
bezwzględną większością głosów.
Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie stanowiska
Senatu wobec ustawy o zmianie ustawy o podatkach
i opłatach lokalnych.
Powracamy do rozpatrzenia punktu 33. po-
rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Fi-
nansów Publicznych o stanowisku Senatu w spra-
wie ustawy o zmianie ustawy o podatku od to-
warów i usług.
Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedsta-
wionego przez panią poseł Bożenę Szydłowską oraz
przeprowadził dyskusję.
Przystępujemy do głosowania.
Głosować będziemy zgodnie z zasadami stosowa-
nymi w poprzednim punkcie porządku dziennego.
W 1. poprawce do art. 43 ust. 1 pkt 22 Senat pro-
ponuje, aby zwolnione od podatku były również usłu-
gi określone w przepisach o przeciwdziałaniu prze-
mocy w rodzinie, wykonywane przez rodzinne domy
pomocy oraz specjalistyczne ośrodki wsparcia dla
ofiar przemocy w rodzinie.
Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 1.
poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć
przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
Głosowało 402 posłów. Większość bezwzględna
wynosi 202. Za była 1 osoba, przeciw – 400, wstrzy-
mała się 1 osoba.
Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bez-
względnej większości głosów poprawkę Senatu
przyjął.
W poprawce 2. do art. 43 ust. 1 pkt 23 Senat pro-
ponuje, aby zwolnione od podatku były usługi opieki
nad osobami niepełnosprawnymi, przewlekle chory-
mi lub osobami w podeszłym wieku świadczone
w miejscu ich zamieszkania przez podmioty inne niż
wymienione w pkt 22.
Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 2.
poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
Głosowało 402 posłów. Większość bezwzględna
wynosi 202. Wszyscy byli przeciw.
Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bez-
względnej większości głosów poprawkę Senatu
przyjął.
W poprawce 3. do art. 43 ust. 1 pkt 28 Senat pro-
ponuje, aby zwolnione od podatku były usługi na-
uczania języków obcych oraz dostawa towarów i świad-
czenie usług ściśle z tymi usługami związane, inne
niż wymienione w pkt 26, 27 i 29.
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
214 Punkt 33. porządku dziennego – głosowanie
Marszałek
Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem
3. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć
przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 405 posłów. Więk-
szość bezwzględna wynosi 203. Za były 2 osoby, prze-
ciw – 403.
Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bez-
względnej większości głosów poprawkę Senatu
przyjął.
W poprawce 4. do art. 43 ust. 1 pkt 29 wniosko-
dawcy proponują między innymi, aby zwolnione od
podatku były usługi kształcenia zawodowego lub
przekwalifikowania zawodowego, inne niż wymienio-
ne w pkt 26.
Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem
4. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć
przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 397 posłów. Większość
bezwzględna wynosi 199. Wszyscy byli przeciw.
Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bez-
względnej większości głosów poprawkę Senatu
przyjął.
Poprawka 5. Senatu do art. 43 ust. 17 ma charak-
ter redakcyjny.
Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem
5. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć
przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
Głosowało 404 posłów. Większość bezwzględna
wynosi 203. Za było 2, przeciw – 402.
Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bez-
względnej większości głosów poprawkę Senatu
przyjął.
W poprawce 6. do załącznika nr 3 polegającej na
nadaniu nowego brzmienia pozycji 32 Senat propo-
nuje, aby do towarów opodatkowanych stawką podat-
ku w wysokości 7% zaliczyć wyroby ciastkarskie
i ciastka, świeże, niezawierające substancji konser-
wujących (konserwantów) lub barwników syntetycz-
nych.
Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem
6. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć
przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
Głosowało 401 posłów. Większość bezwzględna
wynosi 201. Za było 382, przeciw – 19.
Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu
bezwzględną większością głosów.
Poprawka 7. Senatu do załącznika nr 3 ma cha-
rakter redakcyjny.
Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem
7. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć
przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
Głosowało 400 posłów. Większość bezwzględna
wynosi 201. Za było 4, przeciw – 396.
Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bez-
względnej większości głosów poprawkę Senatu
przyjął.
W poprawce 8. do załącznika nr 3 Senat proponu-
je między innymi dodać nową pozycję przed pozycją
164.
Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem
8. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć
przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
Głosowało 408 posłów. Większość bezwzględna
wynosi 205. Wszyscy byli przeciw.
Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bez-
względnej większości głosów poprawkę Senatu
przyjął.
W poprawce 9. do załącznika nr 3 Senat proponu-
je, aby do towarów opodatkowanych stawką podatku
w wysokości 7% zaliczyć wypożyczanie kaset video
i płyt CD, DVD itp. – wyłącznie usługi wypożyczania
filmów.
Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem
9. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć
przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
Głosowało 402 posłów. Większość bezwzględna
wynosi 202. Za było 222, przeciw – 179, 1 osoba się
wstrzymała.
Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu
bezwzględną większością głosów.
Poprawka 10. Senatu do załącznika nr 3 ma cha-
rakter redakcyjny.
Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem
10. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć
przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Punkty 33., 34., 35. i 36. porządku dziennego – głosowanie
Marszałek
Głosowało 406 posłów. Większość bezwzględna
wynosi 204. Za była 1 osoba, przeciw – 404, wstrzy-
mała się 1 osoba.
Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bez-
względnej większości głosów poprawkę Senatu
przyjął.
Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie poprawek
Senatu do ustawy o zmianie ustawy o podatku od
towarów i usług.
Powracamy do rozpatrzenia punktu 34. po-
rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Fi-
nansów Publicznych oraz Komisji Spraw Zagra-
nicznych o stanowisku Senatu w sprawie ustawy
o ratyfikacji, sporządzonego w Warszawie dnia
20 kwietnia 2010 r., Protokołu między Rzecząpo-
spolitą Polską a Konfederacją Szwajcarską
o zmianie Konwencji między Rzecząpospolitą
Polską a Konfederacją Szwajcarską w sprawie
unikania podwójnego opodatkowania w zakre-
sie podatków od dochodu i od majątku, sporzą-
dzonej w Bernie dnia 2 września 1991 r. oraz
Protokołu, sporządzonego w Bernie dnia 2 wrze-
śnia 1991 r.
Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedsta-
wionego przez pana posła Dariusza Lipińskiego oraz
przeprowadził dyskusję.
Przechodzimy do głosowania.
Głosować będziemy zgodnie z zasadami stosowa-
nymi w poprzednim punkcie porządku dziennego.
W jedynej poprawce do tytułu oraz do art. 1 Senat
proponuje zmianę o charakterze redakcyjno-legisla-
cyjnym.
Konsekwencją przyjęcia poprawki będzie zmiana
tytułu ustawy.
Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem
poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć
przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 401 posłów. Więk-
szość bezwzględna wynosi 201. Za było 147, przeciw
– 254.
Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bez-
względnej większości głosów poprawkę Senatu przy-
jął.
Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie poprawki
Senatu do ustawy o ratyfikacji, sporządzonego
w Warszawie dnia 20 kwietnia 2010 r., Protokołu
między Rzecząpospolitą Polską a Konfederacją Szwaj-
carską o zmianie Konwencji między Rzecząpospolitą
Polską a Konfederacją Szwajcarską w sprawie uni-
kania podwójnego opodatkowania w zakresie podat-
ków od dochodu i majątku, sporządzonej w Bernie
dnia 2 września 1991 r. oraz Protokołu, sporządzo-
nego w Bernie dnia 2 września 1991 r.
215
Powracamy do rozpatrzenia punktu 35. po-
rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Nad-
zwyczajnej o stanowisku Senatu w sprawie usta-
wy o zmianie ustawy Kodeks pracy oraz niektó-
rych innych ustaw.
Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedsta-
wionego przez pana posła Jerzego Kozdronia i prze-
prowadził dyskusję.
Przechodzimy do głosowania.
Głosować będziemy zgodnie z zasadami stosowa-
nymi w poprzednim punkcie porządku dziennego.
W poprawkach od 1. do 3. Senat proponuje zmiany
o charakterze legislacyjnym.
Konsekwencją ich przyjęcia będzie zmiana tytułu
ustawy.
Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.
Komisja wnosi o ich odrzucenie
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem
poprawek Senatu od 1. do 3., zechce podnieść rękę
i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
Głosowało 405 posłów. Większość bezwzględna
wynosi 203. Za było 365 osób, przeciw – 40.
Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawki Senatu
bezwzględną większością głosów.
Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie poprawek
Senatu do ustawy o zmianie ustawy Kodeks pracy
oraz niektórych innych ustaw.
Powracamy do rozpatrzenia punktu 36. porząd-
ku dziennego: Sprawozdanie Komisji Gospodarki
o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie
ustawy o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicz-
nego dla pracowników i przedsiębiorców.
Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedsta-
wionego przez pana posła Mieczysława Kasprzaka
oraz przeprowadził dyskusję.
Przechodzimy do głosowania.
Głosować będziemy zgodnie z zasadami stosowa-
nymi w poprzednim punkcie porządku dziennego.
W 1. poprawce do art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o ła-
godzeniu skutków kryzysu ekonomicznego dla pra-
cowników i przedsiębiorców Senat proponuje, aby
przepisy stosować do przedsiębiorcy, u którego wy-
stąpił spadek obrotów gospodarczych, rozumianych
jako sprzedaż, nie mniej jednak niż o 15%, liczony
w określony sposób.
Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem
1. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć
przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
Głosowało 398 posłów. Większość bezwzględna
wynosi 200. Za było 38, przeciw – 360.
Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bez-
względnej większości głosów poprawkę Senatu
przyjął.
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
216 Punkty 36. i 37. porządku dziennego – głosowanie
Marszałek
Poprawka 2. Senatu do art. 2 ustawy nowelizują-
cej ma charakter redakcyjno-legislacyjny.
Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem
2. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć
przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 393 posłów. Więk-
szość bezwzględna wynosi 197. Za było 2, przeciw –
386, wstrzymało się 5.
Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bez-
względnej większości głosów poprawkę Senatu
przyjął.
Powracamy do rozpatrzenia punktu 37. po-
rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Go-
spodarki o stanowisku Senatu w sprawie ustawy
o rezerwach strategicznych.
Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedsta-
wionego przez pana posła Artura Gieradę i przepro-
wadził dyskusję.
Przechodzimy do głosowania.
Głosować będziemy zgodnie z zasadami stosowa-
nymi w poprzednim punkcie porządku dziennego.
W 1. poprawce do art. 14 Senat proponuje skreślić
ust. 2.
Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem
1. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć
przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 396 posłów. Więk-
szość bezwzględna wynosi 199. Przeciw było 393,
3 się wstrzymało.
Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bez-
względnej większości głosów poprawkę Senatu
przyjął.
W 2. poprawce do art. 16 Senat proponuje skreślić
ust. 4.
Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem
2. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć
przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 396 posłów. Większość
bezwzględna wynosi 199. Wszyscy byli przeciw.
Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bez-
względnej większości głosów poprawkę Senatu
przyjął.
W poprawce 3. do art. 22 Senat proponuje skreślić
ust. 6.
Z poprawką tą łączy się 5. poprawka Senatu do
art. 25 ust. 2.
Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.
Komisja wnosi o ich przyjęcie.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem
poprawek Senatu 3. i 5., zechce podnieść rękę i naci-
snąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
Głosowało 403 posłów. Większość bezwzględna
wynosi 202. Za było 2, przeciw – 400, 1 osoba się
wstrzymała.
Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bez-
względnej większości głosów poprawki Senatu
przyjął.
W 4. poprawce do art. 23 Senat proponuje nowe
brzmienie ust. 1.
Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem
4. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć
przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 398 posłów. Więk-
szość bezwzględna wynosi 200. Za była 1 osoba, prze-
ciw – 397.
Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bez-
względnej większości głosów poprawkę Senatu
przyjął.
Poprawkę 5. Senatu już rozpatrzyliśmy.
W poprawce 6. do art. 26 Senat proponuje skreślić
ust. 3.
Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem
6. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć
przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
Głosowało 399 posłów. Większość bezwzględna
wynosi 200. Wszyscy byli przeciw.
Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bez-
względnej większości głosów poprawkę Senatu
przyjął.
Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie poprawek
Senatu do ustawy o rezerwach strategicznych.
Powracamy do rozpatrzenia punktu 55. po-
rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Poli-
tyki Społecznej i Rodziny oraz Komisji Sprawie-
dliwości i Praw Człowieka o rządowym projekcie
ustawy o wdrożeniu niektórych przepisów Unii
Europejskiej w zakresie równego traktowania.
Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedsta-
wionego przez pana posła Wojciecha Wilka oraz prze-
prowadził dyskusję.
W dyskusji nie zgłoszono poprawek.
Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.
Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy
zawartego w sprawozdaniu w druku nr 3541.
Przystępujemy do głosowania.
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Punkty 55. i 38. porządku dziennego – głosowanie
Marszałek
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem
w całości projektu ustawy o wdrożeniu niektórych
przepisów Unii Europejskiej w zakresie równego
traktowania, w brzmieniu proponowanym przez Ko-
misję Polityki Społecznej i Rodziny oraz Komisję
Sprawiedliwości i Praw Człowieka, zechce podnieść
rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
Głosowało 401 posłów. Za było 392, przeciw – 5,
wstrzymało się 4.
Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o wdroże-
niu niektórych przepisów Unii Europejskiej w zakre-
sie równego traktowania.
Obecnie zarządzam 5-minutową przerwę, w trak-
cie której zapraszam Konwent Seniorów do saloniku
obok.
5 minut przerwy.
(Przerwa w posiedzeniu od godz. 10 min 54
do godz. 11 min 01)
Marszałek:
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 38.
porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Go-
spodarki o rządowym projekcie ustawy o zmia-
nie ustawy o utworzeniu Polskiej Agencji Roz-
woju Przedsiębiorczości (druki nr 3143, 3450
i 3450-A) – trzecie czytanie.
Proszę panią poseł Alicję Olechowską o zabranie
głosu w celu przedstawienia dodatkowego sprawoz-
dania komisji.
Poseł Sprawozdawca
Alicja Olechowska:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
W drugim czytaniu rządowego projektu ustawy
o zmianie ustawy o utworzeniu Polskiej Agencji Roz-
woju Przedsiębiorczości zostało zgłoszonych 5 popra-
wek. Komisja Gospodarki po rozpatrzeniu tych 5
zgłoszonych poprawek wszystkie poprawki przyjęła.
Komisja wnosi o przyjęcie tych poprawek. Dziękuję
uprzejmie. (Oklaski)
Marszałek:
Dziękuję, pani poseł.
Przechodzimy do głosowania.
Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy za-
wartego w sprawozdaniu w druku nr 3450.
Komisja w dodatkowym sprawozdaniu przedsta-
wia poprawki, nad którymi będziemy głosować
w pierwszej kolejności.
217
Poprawki od 1. do 4. zgłoszono do art. 1 projektu
ustawy nowelizującej, zawierającego zmiany do usta-
wy o utworzeniu Polskiej Agencji Rozwoju Przedsię-
biorczości.
W poprawce 1. wnioskodawcy proponują skreślić
dodawany w art. 1 ust. 5.
Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 1.
poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
Głosowało 330 posłów. Za było 316 posłów, prze-
ciw – 14.
Stwierdzam, że Sejm przyjął poprawkę.
W poprawce 2. do art. 6b ust. 3 pkt 3 ustawy no-
welizowanej wnioskodawcy proponują nowe brzmie-
nie lit. c.
Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 2.
poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
Głosowało 344 posłów. Za było 337 posłów, prze-
ciw – 7.
Stwierdzam, że Sejm przyjął poprawkę.
W poprawce 3. do art. 6b ustawy nowelizowanej
wnioskodawcy proponują dodać ust. 4a.
Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 3.
poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
Głosowało 352 posłów. Za było 350 posłów, prze-
ciw – 2.
Stwierdzam, że Sejm przyjął poprawkę.
W poprawce 4. do art. 6c wnioskodawcy proponu-
ją dodać ust. 2.
Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 4.
poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
Głosowało 361 posłów. Za było 360 posłów, 1 oso-
ba była przeciw.
Stwierdzam, że Sejm przyjął poprawkę.
W poprawce 5. wnioskodawcy proponują, aby
w ustawie nowelizującej dodać art. 2a.
Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 5.
poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 367 posłów. Za było
365 posłów, przeciw – 2.
Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
218 Punkty 38. i 39. porządku dziennego – głosowanie
Marszałek
Przystępujemy do głosowania nad całością pro-
jektu ustawy.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem
w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o utwo-
rzeniu Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości,
w brzmieniu proponowanym przez Komisję Gospo-
darki, wraz z przyjętymi poprawkami, zechce pod-
nieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 368 posłów. Wszyscy
byli za.
Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie
ustawy o utworzeniu Polskiej Agencji Rozwoju Przed-
siębiorczości.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 39.
porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Po-
lityki Społecznej i Rodziny o poselskim projek-
cie ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji za-
wodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób
niepełnosprawnych oraz niektórych innych
ustaw (druki nr 3292, 3454 i 3454-A) – trzecie czy-
tanie.
Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji
pana posła Marka Plurę.
Poseł Sprawozdawca Marek Plura:
Czcigodny Panie Marszałku! Wysoka Izbo!
W dniu 21 października br. Komisja Polityki Społecz-
nej i Rodziny rozpatrzyła 22 poprawki zgłoszone do
przedłożenia poselskiego z druku nr 3292. Komisja
wnosi, aby Wysoki Sejm przyjąć raczył 10 z tych po-
prawek, zaś pozostałe raczył odrzucić. Dziękuję.
(Oklaski)
Marszałek:
Dziękuję panu posłowi.
Przechodzimy do głosowania.
Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy za-
wartego w sprawozdaniu w druku nr 3454.
Komisja w dodatkowym sprawozdaniu przedsta-
wia również poprawki, nad którymi będziemy głoso-
wać w pierwszej kolejności.
Poprawki od 1. do 13. zostały zgłoszone do art. 1
ustawy nowelizującej, zawierającego zmiany do usta-
wy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrud-
nianiu osób niepełnosprawnych.
W 1. poprawce wnioskodawcy proponują nie wpro-
wadzać zmian w art. 15.
Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.
Jej przyjęcie spowoduje odpowiednią zmianę
w art. 12 ustawy nowelizującej.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem po-
prawki 1., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 378 posłów. Za było
169 posłów, przeciw – 209.
Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.
W 2. poprawce do art. 21 wnioskodawcy proponu-
ją nadać nowe brzmienie ust. 5.
Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem po-
prawki 2., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 381 posłów. Za było
378 posłów, przeciw – 3.
Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.
W 3. poprawce do art. 22 ust. 1 wnioskodawcy
proponują m.in., aby rozszerzyć katalog osób niepeł-
nosprawnych, o których mowa w tym przepisie,
o osoby z całościowymi zaburzeniami rozwojowymi
lub epilepsją.
Z poprawką tą łączy się poprawka 8. do art. 26a
ust. 1b.
Nad tymi poprawkami będziemy głosować łącznie.
Komisja wnosi o ich przyjęcie.
Ich przyjęcie spowoduje bezprzedmiotowość po-
prawek 4., 5., 6. oraz 9.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem
poprawek 3. i 8., zechce podnieść rękę i nacisnąć
przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 390 posłów. Za było
353 posłów, przeciw – 37.
Stwierdzam, że Sejm poprawki przyjął.
Poprawki 4., 5. i 6. są bezprzedmiotowe.
W 7. poprawce do dodawanego ust. 1a1 w art. 26a
wnioskodawcy proponują, aby miesięczne dofinanso-
wanie, o którym mowa w tym przepisie, nie przysłu-
giwało wyłącznie na pracowników zaliczonych do
lekkiego stopnia niepełnosprawności, mających usta-
lone prawo do emerytury.
Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 7.
poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
Głosowało 396 posłów. Za było 189 posłów, prze-
ciw – 207.
Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.
Poprawka 9. stała się bezprzedmiotowa.
Przechodzimy do 10. poprawki.
W 10. poprawce do art. 26c ust. 3 wnioskodawcy
proponują, aby przekazanie miesięcznego dofinanso-
wania, o którym mowa w tym przepisie, następowa-
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Punkt 39. porządku dziennego – głosowanie
Marszałek
ło w terminie 25 dni od dnia spełnienia określonych
przesłanek.
Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem po-
prawki 10., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
Głosowało 400 posłów. Za było 395 posłów, prze-
ciw – 5.
Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.
W 11. poprawce do art. 29 do dodawanego ust. 3a1
wnioskodawcy proponują m.in. określić termin na
dokonanie przez pracodawcę zwrotu 100% kwoty
środków, o których mowa w tym przepisie, na zakła-
dowy fundusz aktywności.
Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem po-
prawki 11., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 394 posłów. Za było
28 posłów, przeciw – 240, wstrzymało się 126.
Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.
W 12. poprawce do art. 33 do dodawanego ust. 4c
wnioskodawcy proponują, aby określone środki fun-
duszu rehabilitacji oraz kwoty części zaliczek pobra-
nych na podatek dochodowy od osób fizycznych nie-
wykorzystane do dnia 31 grudnia następnego roku
podlegały wpłacie do Państwowego Funduszu Reha-
bilitacji Osób Niepełnosprawnych.
Z poprawką tą łączą się poprawki: 13. do art. 49 ust.
1, 16. do art. 6 pkt 2 ustawy nowelizującej i 20. polega-
jąca na dodaniu art. 11a w ustawie nowelizującej.
Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.
Komisja wnosi o ich przyjęcie.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem po-
prawek: 12., 13., 16. i 20., zechce podnieść rękę i na-
cisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 404 posłów. Za było
401 posłów, przeciw – 3.
Stwierdzam, że Sejm poprawki przyjął.
W 14. poprawce do art. 38 ust. 2 pkt 1 lit. a tiret
1 i 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycz-
nych wnioskodawcy proponują, aby kwoty, o których
mowa w tym przepisie, były przekazywane:
— w 30% na Państwowy Fundusz Rehabilitacji
Osób Niepełnosprawnych,
— w 70% na zakładowy fundusz rehabilitacji osób
niepełnosprawnych.
Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.
Jej przyjęcie spowoduje bezprzedmiotowość po-
prawki 15.
Przystępujemy do głosowania.
219
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem po-
prawki 14., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 403 posłów. Za było
189 posłów, przeciw – 214.
Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.
W 15. poprawce do art. 38 ust. 2 pkt 1 lit. a tiret
1 i 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycz-
nych wnioskodawcy proponują, aby kwoty, o których
mowa w tym przepisie, były przekazywane:
— w 40% na Państwowy Fundusz Rehabilitacji
Osób Niepełnosprawnych,
— w 60% na zakładowy fundusz rehabilitacji osób
niepełnosprawnych.
Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem po-
prawki 15., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 397 posłów. Za było
395 posłów, przeciw – 2.
Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.
16. poprawkę już rozpatrzyliśmy.
W 17. poprawce wnioskodawcy przez dodanie art. 6a
w ustawie nowelizującej proponują, aby przepis art.
4 stosować do zaliczek na podatek dochodowy od osób
fizycznych, naliczonych od wynagrodzeń i innych
dochodów należnych za okresy przypadające po 1
stycznia 2011 r.
Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem
poprawki 17., zechce podnieść rękę i nacisnąć przy-
cisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 402 posłów. Za było
400 posłów, przeciw – 2.
Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.
W 18. poprawce do art. 8 ustawy nowelizującej
wnioskodawcy proponują, aby dofinansowanie, o któ-
rym mowa w tym przepisie, przysługiwało w roku
2011.
Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem po-
prawki 18., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 403 posłów. Za było
184 posłów, przeciw – 219.
Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.
W 19. poprawce do art. 9 ustawy nowelizującej
wnioskodawcy proponują, aby definicja najniższego
wynagrodzenia, o którym mowa w art. 2 pkt 1 usta-
wy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrud-
nianiu osób niepełnosprawnych, dotyczyła wyłącznie
roku 2011.
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
220 Punkty 39. i 40. porządku dziennego – głosowanie
Marszałek
Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem po-
prawki 19., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 405 posłów. Za było
193 posłów, przeciw – 212.
Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.
20. poprawkę już rozpatrzyliśmy.
W 21. poprawce do art. 12 ustawy nowelizującej
wnioskodawcy proponują zmianę terminu wejścia
w życie niektórych przepisów ustawy.
Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.
Jej przyjęcie spowoduje bezprzedmiotowość po-
prawki 22.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem po-
prawki 21., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 401 posłów. Za było
139 posłów, przeciw – 262.
Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.
W 22. poprawce do art. 12 ustawy nowelizującej
wnioskodawcy proponują zmianę terminu wejścia
w życie niektórych przepisów ustawy.
Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem po-
prawki 22., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 401 posłów. Za było
179 posłów, przeciw – 222.
Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.
Przystępujemy do głosowania nad całością pro-
jektu ustawy.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem
w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o rehabi-
litacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób
niepełnosprawnych oraz niektórych innych ustaw,
w brzmieniu proponowanym przez Komisję Polityki
Społecznej i Rodziny, wraz z przyjętymi poprawkami,
zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 400 posłów. Za było
217 posłów, przeciw – 4, wstrzymało się 179.
Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie
ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz
zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz niektó-
rych innych ustaw.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 40.
porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji
Sprawiedliwości i Praw Człowieka o senackim
projekcie ustawy o zmianie ustawy o licencji
syndyka (druki nr 3206, 3440 i 3440-A) – trzecie
czytanie.
Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawio-
nego przez panią poseł Iwonę Arent oraz przeprowadził
dyskusję, w trakcie której zgłoszono poprawkę.
W związku z tym Sejm skierował przedłożony
projekt ustawy ponownie do Komisji Sprawiedliwości
i Praw Człowieka w celu rozpatrzenia poprawki.
Dodatkowe sprawozdanie komisji zostało paniom
i panom posłom doręczone w druku nr 3440-A.
Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.
Proszę panią poseł Iwonę Arent o zabranie głosu
w celu przedstawienia dodatkowego sprawozdania
komisji. (Oklaski)
Bardzo proszę.
Poseł Sprawozdawca Iwona Arent:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Komi-
sji Sprawiedliwości i Praw Człowieka przedstawiam
dodatkowe sprawozdanie komisji o senackim projek-
cie ustawy o zmianie ustawy o licencji syndyka.
Podczas drugiego czytania została zgłoszona jed-
na poprawka. Poprawka ta dotyczy tego, iż do czasu
uzyskania licencji syndyka osoby wpisane na listę
syndyków na podstawie przepisów zawartych w roz-
porządzeniu ministra sprawiedliwości z dnia 16 kwiet-
nia 1998 r. w sprawie szczególnych kwalifikacji oraz
warunków wymaganych od kandydatów na syndy-
ków upadłości posiadają uprawnienia do dalszego
sprawowania funkcji w postępowaniu upadłościo-
wych i naprawczym, bez konieczności uzyskania
licencji syndyka, nie dłużej jednak niż przez okres
9 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy. Komisja
rekomenduje przyjęcie tej poprawki. Dziękuję.
(Oklaski)
Marszałek:
Dziękuję, pani poseł.
Przechodzimy do głosowania.
Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy za-
wartego w sprawozdaniu w druku nr 3440.
Komisja przedstawia również wniosek mniejszo-
ści i poprawkę, nad którymi głosować będziemy
w pierwszej kolejności.
Obie propozycje zgłoszono do art. 2 ust. 1 projek-
tu ustawy.
W pierwszej kolejności rozpatrzymy wniosek
mniejszości, w którym wnioskodawcy proponują, aby
do czasu uzyskania licencji syndyka, nie dłużej niż
przez okres 6 miesięcy od dnia wejścia w życie niniej-
szej ustawy, określone osoby mogły być powoływane
do sprawowania funkcji w postępowaniu upadłościo-
wym i naprawczym.
Przyjęcie wniosku mniejszości spowoduje bez-
przedmiotowość poprawki.
Przystępujemy do głosowania.
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Punkt 40. porządku dziennego – głosowanie
Marszałek
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wnio-
sku mniejszości, zechce podnieść rękę i nacisnąć
przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 404 posłów. Za było
154 posłów, przeciw – 249, 1 osoba się wstrzymała.
Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości od-
rzucił.
W poprawce wnioskodawcy proponują, aby do cza-
su uzyskania licencji syndyka, nie dłużej niż przez
okres 9 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej
ustawy, określone osoby mogły być powoływane do
sprawowania funkcji w postępowaniu upadłościo-
wym i naprawczym.
Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem po-
prawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 405 posłów. Za było
357 posłów, przeciw – 45, 3 się wstrzymało.
Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.
Bardzo proszę, pani poseł Arent.
Poseł Iwona Arent:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do
pana ministra sprawiedliwości, ale z Ministerstwa
Sprawiedliwości na sali widzę chyba tylko pana wi-
ceministra. Mam pytanie w takim razie do pana mi-
nistra.
Zawód syndyka wymaga profesjonalizmu ze
względu na wagę spraw, którymi się zajmują syndycy,
oraz rolę, jaką odgrywają w prowadzonych postępo-
waniach. Syndyk podejmuje decyzje, które mają
wpływ na losy setek ludzi. Błędne decyzje syndyka
mogą skutkować katastrofalnie dla pracowników
przedsiębiorstw, dla wierzycieli niemogących odzy-
skać swoich należności oraz dla Skarbu Państwa,
który zamiast korzystać z podatków od osób pracu-
jących, musi wypłacać zasiłki dla bezrobotnych. Uła-
twianie dostępu do wykonywania czynności syndyka
nie może odbywać się kosztem poziomu świadczonych
usług. Projekt nowelizacji łagodzący zasady przepro-
wadzania egzaminu wychodzi naprzeciw jedynie in-
teresom osób sprawujących funkcję syndyka (Dzwo-
nek), w oparciu o przepisy przejściowe, które – pomi-
mo wyznaczonego im okresu 3 lat na zdanie egzami-
nu zawodowego i uzyskanie licencji syndyka – do
egzaminu nie przystąpiły bądź go nie zdały. Okres
3 lat powinien być dla syndyków wystarczający do
uzyskania licencji syndyka.
Chciałabym zapytać pana ministra: Czy obniże-
nie wymagań wobec kandydatów nie uderza w inte-
res publiczny? Czy jest pan przekonany o tym, że
okres przejściowy już nigdy w przyszłości nie będzie
221
przedłużony? I na koniec: Dlaczego syndycy, którzy
uważają się za świetnie przygotowanych do wykony-
wania swojego zawodu, nie chcą zdawać tych egza-
minów? Czy nie jest tak, że w ten sposób blokuje się
młodym, dobrze wykształconym syndykom, którzy
zdali egzaminy zawodowe, dostęp do sprawowania
funkcji syndyka w postępowaniach upadłościowych
i naprawczych? Dziękuję. (Oklaski)
Marszałek:
Odpowiada sekretarz stanu w Ministerstwie Spra-
wiedliwości pan minister Stanisław Chmielewski.
Bardzo proszę.
Sekretarz Stanu
w Ministerstwie Sprawiedliwości
Stanisław Chmielewski:
Dziękuję.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rozumiem treść
tego pytania jako troskę o to, aby funkcję syndyka
sprawowały osoby najbardziej profesjonalne i najle-
piej sprawdzone w tym zakresie. Właśnie dlatego
został wprowadzony egzamin. Ten egzamin nie jest
w żadnym razie liberalizowany, tylko egzamin jest
doprowadzony do takiego stanu, który pozwoli na
dobre przygotowanie się również do niego, bo wpro-
wadzamy element informacyjny w zakresie materia-
łu, który będzie przedmiotem egzaminu. Jest to sto-
sowane we wszystkich praktycznie egzaminach dzi-
siaj organizowanych przez państwo. Jednocześnie
doprecyzowujemy również wszelkie wymagania, ja-
kie są stawiane kandydatom na syndyków.
Jeżeli chodzi o odpowiedź na pytanie, czy nie bę-
dzie okresu przejściowego, to jestem przekonany, że
nie, ponieważ mamy już w tej chwili około 400 egza-
minowanych syndyków z licencją bądź starających
się o tę licencję. Naszym założeniem, jako ministra
sprawiedliwości i rządu, jest, żeby na listach było
mniej więcej około 500 osób. Zakładamy, że ten okres,
który jest przed nami, a więc okres mniej więcej pół-
roczny, na to, aby egzaminy przeprowadzić, nie bę-
dzie wystarczający na osiągnięcie tej liczby syndy-
ków. Nikt nie odstąpił od egzaminu, ten egzamin
został wprowadzony i konsekwentnie jest utrzymy-
wany. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Marszałek:
Dziękuję bardzo.
Przystępujemy zatem do głosowania nad całością
projektu ustawy.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem
w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o licen-
cji syndyka, w brzmieniu proponowanym przez Ko-
misję Sprawiedliwości i Praw Człowieka, wraz z przy-
jętą poprawką, zechce podnieść rękę i nacisnąć
przycisk.
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
222 Punkty 40., 41. i 45. porządku dziennego – głosowanie
Marszałek
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 404 posłów. Za było
249 posłów, przeciw – 151, wstrzymało się 4.
Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie
ustawy o licencji syndyka.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 41. po-
rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Nad-
zwyczajnej o rządowym projekcie ustawy o zmia-
nie ustawy Kodeks postępowania administracyj-
nego oraz ustawy Prawo o postępowaniu przed
sądami administracyjnymi (druki nr 2987, 3402
i 3402-A) – trzecie czytanie.
Proszę o zabranie głosu pana posła Pawła Orłow-
skiego w celu przedstawienia dodatkowego sprawoz-
dania komisji.
Bardzo proszę.
Poseł Sprawozdawca Paweł Orłowski:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie i Panowie
Ministrowie! W trakcie drugiego czytania rządowego
projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks postępo-
wania administracyjnego oraz ustawy Prawo o po-
stępowaniu przed sądami administracyjnymi (druk
nr 2987) zgłoszono dwie poprawki. Komisja Nadzwy-
czajna do spraw zmian w kodyfikacjach zebrała się
27 października i po burzliwej dyskusji zaopiniowała
negatywnie obie zgłoszone poprawki. W imieniu Ko-
misji Nadzwyczaj do spraw zmian w kodyfikacjach
proponuję Sejmowi odrzucenie niniejszych poprawek.
Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Marszałek:
Dziękuję panu posłowi.
Przechodzimy do głosowania.
Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy za-
wartego w sprawozdaniu w druku nr 3402.
Komisja przedstawia również poprawki, nad któ-
rymi głosować będziemy w pierwszej kolejności.
Obie poprawki zgłoszone zostały do art. 1 ustawy
nowelizującej, zawierającego zmiany do ustawy Ko-
deks postępowania administracyjnego.
W poprawce 1. wnioskodawcy proponują skreślić
zmianę 27.
Z poprawką tą łączy się poprawka 2.
Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.
Komisja wnosi o ich odrzucenie.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem
poprawek 1. i 2., zechce podnieść rękę i nacisnąć
przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 402 posłów. Za było
154 posłów, przeciw – 248.
Stwierdzam, że Sejm poprawki odrzucił.
Przystępujemy do głosowania nad całością pro-
jektu ustawy.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem
w całości projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks
postępowania administracyjnego oraz ustawy Prawo
o postępowaniu przed sądami administracyjnymi,
w brzmieniu proponowanym przez Komisję Nadzwy-
czajną do spraw zmian w kodyfikacjach, zechce pod-
nieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 398 posłów. Za było
397 posłów, 1 osoba była przeciw.
Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie
ustawy Kodeks postępowania administracyjnego
oraz ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami
administracyjnymi.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 45.
porządku dziennego: Głosowanie nad wnio-
skiem o odrzucenie w pierwszym czytaniu posel-
skiego projektu ustawy o podstawowych pra-
wach i wolnościach człowieka w dziedzinie za-
stosowań biologii i medycyny oraz o utworzeniu
Polskiej Rady Bioetycznej (druk nr 3468).
Na poprzednim posiedzeniu Sejm wysłuchał uza-
sadnienia projektu ustawy przedstawionego przez
panią poseł Małgorzatę Kidawę-Błońską oraz prze-
prowadził dyskusję.
W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie pro-
jektu ustawy w pierwszym czytaniu.
Poddam ten wniosek pod głosowanie.
Odrzucenie tego wniosku będzie oznaczało, że
Sejm zgodnie z propozycją zaopiniowaną przez Pre-
zydium Sejmu skierował ten projekt do Komisji Po-
lityki Społecznej i Rodziny oraz Komisji Zdrowia
w celu rozpatrzenia.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań... (Poruszenie na sali)
(Poseł Tadeusz Iwiński: Panie marszałku, czy
można w sprawie formalnej?)
Proszę bardzo.
Poseł Tadeusz Iwiński:
Panie Marszałku! Chciałbym zapytać o rzecz sza-
lenie ważną. Otóż w maju 1997 r. przyjęto jedną
z dwustu najważniejszych konwencji Rady Europy,
zwaną konwencją bioetyczną, która tak naprawdę
była zatytułowana: o ochronie praw człowieka i god-
ności ludzkiej w kontekście nowych zdobyczy biologii
i medycyny. Otóż Polska dwa lata później, w 1999 r.,
podpisała tę konwencję, ale do tej pory nie ratyfiko-
wała jej. Chciałbym więc zapytać zarówno wniosko-
dawców, jak i rząd, kiedy to nastąpi, bo to jest jedna
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Punkty 45., 46., 47. i 44. porządku dziennego – głosowanie
Poseł Tadeusz Iwiński
z najbardziej kuriozalnych sytuacji, używając języka
określonych środowisk, haniebnych – obok nieprzy-
stąpienia Polski do Karty Praw Podstawowych Unii
Europejskiej. Kiedy to zostanie dokonane, po 13 la-
tach? Pytam, bo to jest standard europejski. (Poru-
szenie na sali)
Marszałek:
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wnio-
sku o odrzucenie w pierwszym czytaniu poselskiego
projektu ustawy o podstawowych prawach i wolno-
ściach człowieka w dziedzinie zastosowań biologii
i medycyny oraz o utworzeniu Polskiej Rady Bioetycz-
nej, zawartego w druku nr 3468, zechce podnieść
rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
Głosowało 405 posłów. Za było 174, przeciw – 222,
9 wstrzymało się.
Stwierdzam, że Sejm wniosek odrzucił, a tym sa-
mym skierował ten projekt do Komisji Polityki Spo-
łecznej i Rodziny oraz Komisji Zdrowia w celu rozpa-
trzenia.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 46.
porządku dziennego: Głosowanie nad wnio-
skiem o odrzucenie w pierwszym czytaniu posel-
skiego projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks
rodzinny i opiekuńczy (druk nr 3469).
Na poprzednim posiedzeniu Sejm wysłuchał uza-
sadnienia projektu ustawy przedstawionego przez
panią poseł Małgorzatę Kidawę-Błońską oraz prze-
prowadził dyskusję.
W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie pro-
jektu ustawy w pierwszym czytaniu.
Poddam ten wniosek pod głosowanie.
Odrzucenie tego wniosku będzie oznaczało, że
Sejm, zgodnie z propozycją zaopiniowaną przez Pre-
zydium Sejmu, skierował ten projekt do Komisji Po-
lityki Społecznej i Rodziny oraz Komisji Zdrowia
w celu rozpatrzenia.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wnio-
sku o odrzucenie w pierwszym czytaniu poselskiego
projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks rodzinny
i opiekuńczy, zawartego w druku nr 3469, zechce
podnieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 405 posłów. Za było
180, przeciw – 220, wstrzymało się 5.
Stwierdzam, że Sejm wniosek odrzucił, a tym sa-
mym skierował ten projekt do Komisji Polityki Spo-
223
łecznej i Rodziny oraz Komisji Zdrowia w celu rozpa-
trzenia.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 47.
porządku dziennego: Głosowanie nad wnioskiem
o odrzucenie w pierwszym czytaniu poselskiego
projektu ustawy o zmianie ustawy o pobieraniu,
przechowywaniu i przeszczepianiu komórek,
tkanek i narządów (druk nr 3470).
Na poprzednim posiedzeniu Sejm wysłuchał uza-
sadnienia projektu ustawy przedstawionego przez
panią poseł Małgorzatę Kidawę-Błońską oraz prze-
prowadził dyskusję.
W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie pro-
jektu ustawy w pierwszym czytaniu.
Poddam ten wniosek pod głosowanie.
Odrzucenie tego wniosku będzie oznaczało, że
Sejm, zgodnie z propozycją zaopiniowaną przez Pre-
zydium Sejmu, skierował ten projekt do Komisji Po-
lityki Społecznej i Rodziny oraz Komisji Zdrowia
w celu rozpatrzenia.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wnio-
sku o odrzucenie w pierwszym czytaniu poselskiego
projektu ustawy o zmianie ustawy o pobieraniu,
przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek
i narządów, zawartego w druku nr 3470, zechce pod-
nieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
Głosowało 406 posłów. Za było 189, przeciw – 208,
wstrzymało się 9.
Stwierdzam, że Sejm wniosek odrzucił, a tym sa-
mym skierował ten projekt od Komisji Polityki Spo-
łecznej i Rodziny oraz Komisji Zdrowia w celu rozpa-
trzenia.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 44.
porządku dziennego: Głosowania nad wnioska-
mi o odrzucenie w pierwszym czytaniu oraz
w sprawie skierowania do komisji poselskiego
projektu ustawy o ochronie genomu ludzkiego
i embrionu ludzkiego oraz Polskiej Radzie Bio-
etycznej i zmianie innych ustaw (druk nr 3467).
Na poprzednim posiedzeniu Sejm wysłuchał uza-
sadnienia projektu ustawy przedstawionego przez
pana posła Jarosława Gowina oraz przeprowadził
dyskusję.
Marszałek Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezy-
dium Sejmu, proponuje, aby Sejm skierował ten pro-
jekt do Komisji Polityki Społecznej i Rodziny oraz
Komisji Zdrowia w celu rozpatrzenia.
W dyskusji zgłoszono wnioski: o odrzucenie pro-
jektu ustawy w pierwszym czytaniu oraz o skierowa-
nie do Komisji Nadzwyczajnej, która powinna zostać
powołana do rozpatrzenia tego projektu ustawy.
Poddam te wnioski kolejno pod głosowanie.
Odrzucenie tych wniosków będzie oznaczało, że
Sejm, zgodnie z propozycją zaopiniowaną przez Pre-
zydium Sejmu, skierował ten projekt do Komisji Po-
lityki Społecznej i Rodziny oraz Komisji Zdrowia
w celu rozpatrzenia.
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
224 Punkty 44. i 43. porządku dziennego – głosowanie
Marszałek
Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem
o odrzucenie projektu ustawy.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wnio-
sku o odrzucenie w pierwszym czytaniu poselskiego
projektu ustawy o ochronie genomu ludzkiego i em-
brionu ludzkiego oraz Polskiej Radzie Bioetycznej
i zmianie innych ustaw, zawartego w druku nr 3467,
zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 404 posłów. Za było
180, przeciw – 211, wstrzymało się 13.
Stwierdzam, że Sejm wniosek odrzucił.
Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem
o skierowanie do Komisji Nadzwyczajnej.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wnio-
sku o skierowanie poselskiego projektu ustawy o ochro-
nie genomu ludzkiego i embrionu ludzkiego oraz Pol-
skiej Radzie Bioetycznej i zmianie innych ustaw, za-
wartego w druku nr 3467, do Komisji Nadzwyczajnej,
zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 400 posłów. Za było
107, przeciw – 268, wstrzymało się 25.
Stwierdzam, że Sejm wniosek o odrzucił, a tym
samym skierował ten projekt do Komisji Polityki
Społecznej i Rodziny oraz Komisji Zdrowia w celu
rozpatrzenia.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 43.
porządku dziennego: Głosowania nad wnioska-
mi o odrzucenie w pierwszym czytaniu oraz
w sprawie skierowania do komisji poselskiego
projektu ustawy o ochronie genomu ludzkiego
i embrionu ludzkiego (druk nr 3466).
Na poprzednim posiedzeniu Sejm wysłuchał uza-
sadnienia projektu ustawy przedstawionego przez
pana posła Bolesława Piechę oraz przeprowadził dys-
kusję.
Marszałek Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezy-
dium Sejmu, proponuje, aby Sejm skierował ten pro-
jekt do Komisji Polityki Społecznej i Rodziny oraz
Komisji Zdrowia w celu rozpatrzenia.
W dyskusji zgłoszono wnioski: o odrzucenie pro-
jektu ustawy w pierwszym czytaniu oraz o skierowa-
nie do Komisji Nadzwyczajnej, która powinna zostać
powołana do rozpatrzenia tego projektu ustawy.
Poddam te wnioski kolejno pod głosowanie.
Odrzucenie tych wniosków będzie oznaczało, że
Sejm, zgodnie z propozycją zaopiniowaną przez Pre-
zydium Sejmu, skierował ten projekt do Komisji Po-
lityki Społecznej i Rodziny oraz Komisji Zdrowia
w celu rozpatrzenia.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wnio-
sku o odrzucenie w pierwszym czytaniu poselskiego
projektu ustawy o ochronie genomu ludzkiego i em-
brionu ludzkiego, zawartego w druku nr 3466, zechce
podnieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 405 posłów. Za było
144, przeciw – 238, wstrzymało się 23.
Stwierdzam, że Sejm wniosek odrzucił.
Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem
o skierowanie do Komisji Nadzwyczajnej.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wnio-
sku o skierowanie…
Proszę.
Poseł Bolesław Grzegorz Piecha:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Muszę przypo-
mnieć, bo państwo mogą nie do końca być zoriento-
wani, o czym rozmawiamy. Rozmawiamy nie tylko
o zastosowaniach… (Poruszenie na sali)
(Poseł Iwona Śledzińska-Katarasińska: Wiemy,
o czym rozmawiamy, panie pośle.)
(Głos z sali: Panie marszałku…)
Panie pośle, ja pana nie pytam w tej sprawie….
(Głos z sali: Ale proszę nie pouczać, tylko proszę
zadać pytania.)
Chcę zapytać pana marszałka, bo to marszałek
i Konwent Seniorów decydują o skierowania odpo-
wiednich projektów do komisji.
(Poseł Jerzy Feliks Fedorowicz: Co ma marszałek
do tego?)
A więc pytam marszałka, mam takie prawo. Wiem,
że pan marszałek jest primus, ale tylko i wyłącznie
inter pares.
Rozmawiamy o ustawie bioetycznej i mówimy
o konwencji, która w sposób bezwzględny mówi o tym,
że mówimy o prawach człowieka. Jest to problem
etyczny, filozoficzny, światopoglądowy, moralny, ale
i bezwzględnie prawny. Przyznam szczerze, że żadna
z dwóch komisji: ani Komisja Zdrowia, ani Komisja
Polityki Społecznej i Rodziny, niestety nie ma kom-
petencji prawnych, a pytań prawnych jest w tym za-
kresie bardzo dużo.
W związku z tym proszę mi odpowiedzieć, panie
marszałku, na pytanie, dlaczego nie chce pan tego
skierować czy nie chce powołać Komisji Nadzwyczaj-
nej, która zajmie się sprawą bioetyki kompleksowo,
a nie tylko pod względem medycznym i spraw zwią-
zanych z in vitro. Dziękuję. (Oklaski)
Marszałek:
Niestety nie jest tak dobrze. Decyduje Sejm, de-
cyduje Izba, a nie marszałek. Ja mogę tylko propo-
nować.
(Poseł Ryszard Kalisz: Dobrze, że Izba decyduje,
panie marszałku.)
Tak jest, dlatego mówię, że razem się z tego cie-
szymy. Tak jest.
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Punkty 43. i 42. porządku dziennego – głosowanie
Marszałek
Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem
o skierowanie do Komisji Nadzwyczajnej. Kto z pań
i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o skiero-
wanie poselskiego projektu ustawy o ochronie geno-
mu ludzkiego i embrionu ludzkiego, zawartego w dru-
ku nr 3466, do Komisji Nadzwyczajnej, zechce pod-
nieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
Głosowało 403 posłów. Za było 162, przeciw – 236,
5 się wstrzymało.
Stwierdzam, że Sejm wniosek odrzucił, a tym sa-
mym skierował ten projekt do Komisji Polityki Spo-
łecznej i Rodziny oraz Komisji Zdrowia w celu rozpa-
trzenia.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 42.
porządku dziennego: Głosowania nad wnioska-
mi o odrzucenie w pierwszym czytaniu oraz
w sprawie skierowania do komisji poselskiego
projektu ustawy o zakazie zapłodnienia poza-
ustrojowego i manipulacji ludzką informacją
genetyczną (druk nr 3471).
Na poprzednim posiedzeniu Sejm wysłuchał uza-
sadnienia projektu ustawy przedstawionego przez
panią poseł Teresę Wargocką oraz przeprowadził
dyskusję.
Marszałek Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezy-
dium Sejmu, proponuje, aby Sejm skierował ten pro-
jekt do Komisji Polityki Społecznej i Rodziny oraz
Komisji Zdrowia w celu rozpatrzenia.
W dyskusji zgłoszono wnioski o odrzucenie pro-
jektu ustawy w pierwszym czytaniu oraz o skierowa-
nie do Komisji Nadzwyczajnej, która powinna zostać
powołana do rozpatrzenia tego projektu ustawy.
Poddam te wnioski kolejno pod głosowanie.
Odrzucenie tych wniosków będzie oznaczało, że
Sejm, zgodnie z propozycją zaopiniowaną przez Pre-
zydium Sejmu, skierował ten projekt do Komisji Po-
lityki Społecznej i Rodziny oraz Komisji Zdrowia
w celu rozpatrzenia.
Pytanie? Jedna minuta.
Pan poseł Jarosław Stolarczyk, Platforma Oby-
watelska.
Poseł Jarosław Stolarczyk:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Co prawda mam
niewielki staż parlamentarny, ale uważam, że wobec
takiego projektu, jaki zaproponowała pani poseł War-
gocka, nie możemy milczeć. Myślę, że na tej sali jest
bardzo wielu katolików, ja również nim jestem. Uwa-
żam, że każdy z nas ma swoje sumienie i wolny wy-
bór. I teraz pytanie. Czy to nie w Piśmie Świętym...
(Poruszenie na sali)
(Głosy z sali: Ooo!...)
...zapisane są słowa, które wypowiedział Stwórca:
„czyńcie sobie ziemię poddaną”? A my chcemy karać
225
za in vitro, choć cały świat po 30 latach stosowania
tej metody uhonorował jej twórcę Nagrodą Nobla.
Dziękuję. (Oklaski)
(Poseł Bolesław Grzegorz Piecha: W jakim trybie?)
Marszałek:
Dziękuję.
Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem
o odrzucenie projektu ustawy.
Kto z pań i panów…
(Głos z sali: Pytanie.)
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem…
(Poruszenie na sali)
Pytanie? Bardzo proszę.
Poseł Teresa Wargocka:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowny Panie
Pośle!...
Marszałek:
Pani poseł, można prosić tutaj?
Poseł Teresa Wargocka:
Szanowni Państwo! Jestem posłem wnioskodaw-
cą ustawy o zapłodnieniu pozaustrojowym. Myślę, że
w uzasadnieniu do tej ustawy, które prezentowałam
w pierwszym czytaniu, bardzo wyraźnie uargumen-
towałam zakaz stosowania tej metody – zakaz z po-
wodów etyczno-moralnych, z powodów prawnych.
Zakaz stosowania metody in vitro wynika z nakazu
ochrony życia każdego człowieka oraz poszanowania
godności ludzkiej.
(Głos z sali: Pytanie!)
Nie mam obowiązku używać konwencji pytania,
chcę sprostować.
(Głos z sali: Swoją wypowiedź.)
(Głos z sali: Nie posła, ale swoją wypowiedź.)
Pan poseł dokonał pewnej interpretacji, ma to do
tego prawo. Chciałabym powiedzieć bardzo wyraź-
nie: uzasadnieniem mojej ustawy jest prawo do życia
od momentu poczęcia i ochrona godności ludzkiej.
Jeżeli wprowadzamy do systemu karnego, do syste-
mu prawa zakaz, wprowadzamy również konsekwen-
cję prawną. Kara za dokonanie zapłodnienia poza-
ustrojowego w zapisie mojej ustawy to jest kara
grzywny, ograniczenia bądź pozbawienia wolności do
lat dwóch. Ta kara jest kalką zapisu ustawy, którą
Wysoka Izba już uchwaliła, ustawy antyaborcyjnej.
Już raz Wysoka Izba zgodziła się, aby w działaniach
wobec lekarzy w przypadku naruszenia przez nich
stanu prawnego zastosować karę grzywny, ograni-
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
226 Punkty 42. i 1. porządku dziennego – głosowanie
Poseł Teresa Wargocka
czenia bądź pozbawienia wolności do lat dwóch.
Umieszczenie tej kary w mojej ustawie nie wynika
z jakiejkolwiek chęci karania i mszczenia się, tylko
jest dbałością o tworzenie prawa zgodnie…
(Głos z sali: Pytanie!)
Proszę nie odbierać mi czasu w Wysokiej Izbie.
(Poseł Teresa Piotrowska: To już słyszeliśmy.)
Myślę, że nie wszyscy słyszeli. Pani poseł uczestni-
czyła w pierwszym czytaniu, pan poseł niestety nie.
Marszałek:
Dziękuję bardzo. Dziękuję, pani poseł.
Poseł Teresa Wargocka:
Panie marszałku, już kończę.
Marszałek:
Nie. To nie jest dodatkowa debata, tylko odpo-
wiedź na pytanie. Dziękuję bardzo.
Poseł Teresa Wargocka:
Dziękuję bardzo za możliwość wyjaśnienia. (Oklaski)
Marszałek:
Dziękuję.
Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem
o odrzucenie projektu ustawy.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wnio-
sku o odrzucenie w pierwszym czytaniu poselskiego
projektu ustawy o zakazie zapłodnienia pozaustrojo-
wego i manipulacji ludzką informacją genetyczną,
zawartego w druku nr 3471, zechce podnieść rękę
i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
Głosowało 393 posłów. Za było 201, przeciw – 175,
wstrzymało się 17. (Oklaski)
Stwierdzam, że Sejm wniosek przyjął.
Wysoka Izbo! Informuję, że w trybie przewidzia-
nym w art. 189 ust. 3 grupa posłów złożyła wniosek
o reasumpcję głosowań dotyczących projektu ustawy
o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją
ustawy budżetowej, tj. nad poprawkami: 7., 8., 9., 11.
i 12. oraz nad całością projektu ustawy.
Poddam ten wniosek pod głosowanie.
Jego przyjęcie będzie oznaczało, że Sejm podjął
decyzję o przeprowadzeniu ponownych głosowań.
(Poruszenie na sali)
Rozmawialiśmy o tym na posiedzeniu Konwentu
Seniorów, proszę zapytać przewodniczącego klubu.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem
wniosku o reasumpcję głosowań nad poprawkami:
7., 8., 9., 11. i 12. oraz nad całością projektu ustawy
o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją
ustawy budżetowej, zechce podnieść rękę i nacisnąć
przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 397 posłów. Za głoso-
wało 337, przeciw – 57, wstrzymało się 3.
Powracamy do rozpatrzenia punktu 1. po-
rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Fi-
nansów Publicznych o rządowym projekcie usta-
wy o zmianie niektórych ustaw związanych z re-
alizacją ustawy budżetowej.
W pierwszej kolejności rozpatrzymy poprawkę 8.,
w której wnioskodawcy proponują, aby w projekcie
ustawy skreślić art. 27.
Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.
Konsekwencją przyjęcia tej poprawki będzie bez-
przedmiotowość poprawek: 7., 9., 11, i 12. oraz skre-
ślenie art. 34.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem
8. poprawki, wraz z konsekwencją, zechce podnieść
rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 392 posłów. Za było
188, przeciw – 203, 1 osoba się wstrzymała.
Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.
W poprawce 7. wnioskodawcy proponują, aby
w projekcie ustawy dodać art. 25a zawierający zmia-
ny do ustawy o biokomponentach i biopaliwach cie-
kłych.
Z poprawką tą łączą się poprawki: 9., 11. i 12.
Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.
Komisja wnosi o ich odrzucenie.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem po-
prawek: 7., 9., 11. i 12., zechce podnieść rękę i naci-
snąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
Głosowało 392 posłów. Za było 212, przeciw – 178,
2 się wstrzymało.
Stwierdzam, że Sejm poprawki przyjął.
Przystępujemy zatem do głosowania nad całością
projektu ustawy.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w ca-
łości projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw
związanych z realizacją ustawy budżetowej, w brzmie-
niu proponowanym przez Komisję Finansów Publicz-
nych, wraz z przyjętymi poprawkami, zechce podnieść
rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Punkt 48. porządku dziennego – głosowanie
Marszałek
W głosowaniu wzięło udział 391 posłów. Za było
207, przeciw – 184.
Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie
niektórych ustaw związanych z realizacją ustawy
budżetowej.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 48.
porządku dziennego: Pierwsze czytanie posel-
skiego projektu uchwały w sprawie powołania
Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projek-
tów ustaw o zmianie Konstytucji Rzeczypospo-
litej Polskiej oraz projektów ustaw z nimi zwią-
zanych (druk nr 3508).
Proszę o zabranie głosu pana posła Jarosława Go-
wina w celu przedstawienia uzasadnienia projektu.
Poseł Jarosław Gowin:
Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Na
poprzednim posiedzeniu Sejmu rozpatrywaliśmy
dwa projekty zmiany konstytucji: jeden złożony
przez klub Prawa i Sprawiedliwości, drugi złożony
przez klub Platformy Obywatelskiej. W imieniu gru-
py posłów składam wniosek o podjęcie uchwały
w sprawie powołania Komisji Nadzwyczajnej do roz-
patrzenia projektów ustaw o zmianie Konstytucji
Rzeczypospolitej Polskiej oraz projektów ustaw
z nimi związanych.
Po 13 latach funkcjonowania ustawy zasadniczej
wszyscy znamy już jej zalety, ale też i wady. Różnimy
się w sprawie tego, w jakim kierunku powinny iść
proponowane modyfikacje, ale mam nadzieję, że
w tej Izbie nie trzeba nikogo przekonywać o potrzebie
podjęcia prac nad zmianą w konstytucji. Stąd wnoszę
projekt uchwały w sprawie powołania Komisji Nad-
zwyczajnej i apeluję do państwa posłów o jego popar-
cie. Dziękuję bardzo.
Marszałek:
Czy w tej sprawie ktoś z pań i panów posłów pra-
gnie zabrać głos?
Otwieram dyskusję.
Pan marszałek Ludwik Dorn.
Bardzo proszę.
(Głos z sali: Ojej!)
(Głos z sali: Proszę bardzo.)
Poseł Ludwik Dorn:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wydawałoby się,
że nie ma co zabierać w tej sprawie głosu, bo Sejm
podjął decyzję o tym, by nie odrzucać tych projektów
w pierwszym czytaniu, więc powołanie Komisji Nad-
zwyczajnej jest niejako automatyczne. No i owszem,
227
ale kiedy spojrzałem na sygnatariuszy projektu
uchwały, to popadłem w jedno z większych zdumień,
jakie mi się zdarzyły podczas posłowania do Wysokiej
Izby, i chciałbym dać mu wyraz, a ma ono pewien
aspekt polityczny, i je uzasadnić. Zdumienie było spo-
wodowane tym, że przedstawicielem wnioskodawców
projektu uchwały jest pan poseł Jarosław Gowin,
wielce przeze mnie ceniony, a wśród sygnatariuszy
znalazło się nazwisko pana Stanisława Żelichowskie-
go, przewodniczącego klubu PSL, także wielce prze-
ze mnie cenionego. Jakie są przyczyny tego zdumie-
nia? Otóż wiadomo – co wynika z arytmetyki układu
sił, powiedzmy, szczególnego kształtu i zaawansowa-
nia konfliktu polityczno-ideowego między zorganizo-
wanymi siłami politycznymi – że żadnej istotnej
zmiany konstytucji w tej kadencji nie będzie. To jest
jasne, oczywiste, nie ma co się nad tym rozwodzić.
Jednocześnie wiadomo, że powołanie tej komisji
było poprzedzone konsultacjami, pewnym stopniem
zgody między klubem Platformy Obywatelskiej a klu-
bem Sojuszu Lewicy Demokratycznej, i bardzo do-
brze, to się w parlamentaryzmie zdarza. Jeżeli jed-
nak sensem politycznym tego przedsięwzięcia, jakim
jest Komisja Nadzwyczajna, nie jest zmiana konsty-
tucji, to co nim jest? Wydaje się, że sens jest jasny
i czytelny. Jest nim otwieranie, moszczenie drogi do
ewentualnego uczestnictwa Sojuszu Lewicy Demo-
kratycznej w koalicji rządowej po wyborach 2011 r.,
jeśli np. PSL nie przekroczy progu wyborczego (Gwar
na sali), co wydaje mi się wątpliwe, bo nie raz PSL
do grobu wsadzano, bądź jeśli w projektowanej koali-
cji będzie głosów kuso, bądź jeśli PSL będzie nad-
miernie hardy w negocjacjach i trzeba go będzie przy-
szantażować zwrotem w stronę SLD.
(Głos z sali: Czas, czas.)
Taki jest polityczny sens tego przedsięwzięcia.
Ja się serdecznie dziwię panom posłom Gowinowi
i Żelichowskiemu, bo podpisują się oni, jak pan poseł
Gowin, pod przedsięwzięciem, któremu z tego, co
wiem, są z powodów zasadniczych czy politycznych,
czy jednych i drugich jak najgłębiej przeciwni.
(Poseł Tomasz Tomczykiewicz: Debata już była.)
Szanuję ten automatyzm, w związku z czym nie
będę głosował przeciw, tylko się wstrzymam od głosu,
bo nie mój koń, nie mój wóz malowane lale wiózł.
Bardzo się natomiast dziwię, że są na tym wozie takie
malowane lale, które piszczą radośnie z uciechy, że
załapały się na darmową przejażdżkę, nie widząc, że
w pewnym momencie ten wóz może skręcić w stronę
szafotu. Dziękuję. (Oklaski, gwar na sali)
Marszałek:
Dziękuję.
Pan poseł Iwiński.
Proszę bardzo.
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
228 Punkty 48., 49., 50. i 51. porządku dziennego – głosowanie
Poseł Tadeusz Iwiński:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Jeżeli nawet
szanse na zmiany w konstytucji w tej kadencji są
ograniczone, biorąc pod uwagę zapisy rozdziału 12 usta-
wy zasadniczej dotyczące mechanizmu zmian, to
uważam, że powołanie takiej komisji ma sens, rów-
nież dlatego, że da szansę przedyskutowania wielu
kwestii. Dlatego chciałbym podtrzymać propozycję,
żeby do udziału w pracach komisji, która ma zaledwie
17 członków, zaprosić jako gości zaproszonych nie
tylko byłych prezydentów, premierów i marszałków
Sejmu, ale także osoby, a można je policzyć dosłownie
na palcach jednej ręki, które zasiadają dzisiaj w Sej-
mie, a były członkami Komisji Konstytucyjnej Zgro-
madzenia Narodowego w latach 1993–1997. Można
także zastanowić się nad zmianą, która umożliwiła-
by funkcjonowanie Komisji Konstytucyjnej Zgroma-
dzenia Narodowego, bo tylko to ma sens, żeby obie
Izby długofalowo działały w tym kierunku. Nawet
jeżeli nie dokona się zmian, to zbierze się tyle mate-
riałów i analiz, że mogą one w najgorszym scenariu-
szu po wyborach przyszłego roku doprowadzić do
takiej pełnokrwistej, mającej szansę na wprowadze-
nie zmiany ustawy zasadniczej.
Marszałek:
Zamykam dyskusję.
Proponuję, aby Sejm niezwłocznie przystąpił do
drugiego czytania projektu uchwały.
Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm
propozycję przyjął.
Sprzeciwu nie słyszę.
Przystępujemy zatem do drugiego czytania pro-
jektu uchwały.
Czy ktoś z pań i panów posłów pragnie zabrać głos
w drugim czytaniu projektu uchwały?
Nikt się nie zgłasza.
Przystępujemy zatem do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem
w całości projektu uchwały w sprawie powołania
Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów
ustaw o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Pol-
skiej oraz projektów ustaw z nimi związanych, za-
wartego w druku nr 3508, zechce podnieść rękę
i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 367 posłów. Za było
342 posłów, przeciw – 14, wstrzymało się 11.
Stwierdzam, że Sejm podjął uchwałę w sprawie po-
wołania Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projek-
tów ustaw o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Pol-
skiej oraz projektów ustaw z nimi związanych.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 49.
porządku dziennego: Wybór składu osobowego
Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projek-
tów ustaw o zmianie Konstytucji Rzeczypospo-
litej Polskiej oraz projektów ustaw z nimi zwią-
zanych (druk nr 3560).
Prezydium Sejmu, po zasięgnięciu opinii Konwen-
tu Seniorów, na podstawie art. 20 ust. 1 regulaminu
Sejmu przedłożyło wniosek w sprawie wyboru składu
osobowego Komisji Nadzwyczajnej.
Czy ktoś z pań i panów posłów pragnie zabrać głos
w sprawie przedstawionej propozycji?
Nikt się nie zgłasza.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wnio-
sku Prezydium Sejmu w sprawie wyboru składu oso-
bowego Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia pro-
jektów ustaw o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej
Polskiej oraz projektów ustaw z nimi związanych,
w brzmieniu proponowanym w druku nr 3560, ze-
chce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 348 posłów. Za było
337 posłów, przeciw – 3, 8 wstrzymało się.
Stwierdzam, że Sejm dokonał wyboru składu oso-
bowego Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia pro-
jektów ustaw o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej
Polskiej oraz projektów ustaw z nimi związanych.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 50.
porządku dziennego: Zmiany w składach osobo-
wych komisji sejmowych (druk nr 3561).
Prezydium Sejmu na podstawie art. 137 ust. 4
w związku z art. 20 ust. 1 regulaminu Sejmu, po
zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, przedłożyło
wniosek w sprawie zmian w składach osobowych ko-
misji sejmowych.
Czy ktoś z pań i panów posłów pragnie zabrać głos
w sprawie przedstawionych propozycji?
Nikt się nie zgłasza.
Przystępujemy zatem do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem zmian
w składach osobowych komisji sejmowych, w brzmie-
niu proponowanym w druku nr 3561, zechce pod-
nieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 310 posłów. Za było
303, przeciw – 4, 3 się wstrzymało.
Stwierdzam, że Sejm dokonał zmian w składach
osobowych komisji sejmowych.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 51.
porządku dziennego: Wybór składu osobowego
Komisji Innowacyjności i Nowoczesnych Tech-
nologii (druk nr 3562).
Prezydium Sejmu, po zasięgnięciu opinii Konwen-
tu Seniorów, na podstawie art. 20 ust. 1 regulaminu
Sejmu przedłożyło wniosek w sprawie wyboru składu
osobowego Komisji Innowacyjności i Nowoczesnych
Technologii.
Czy ktoś z pań i panów posłów pragnie zabrać głos
w sprawie przedstawionej propozycji?
Nikt się nie zgłasza.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wnio-
sku Prezydium Sejmu w sprawie wyboru składu oso-
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Punkt 51. porządku dziennego – głosowanie.
Projekt ustawy o spółdzielniach
Marszałek
bowego Komisji Innowacyjności i Nowoczesnych
Technologii, w brzmieniu proponowanym w druku
nr 3562, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 318 posłów. Za było
304, przeciw – 11, 3 się wstrzymało.
Stwierdzam, że Sejm dokonał wyboru składu oso-
bowego Komisji Innowacyjności i Nowoczesnych
Technologii.
Informuję, że zgodnie z art. 20 ust. 2 regulaminu
Sejmu zwołałem w dniu dzisiejszym pierwsze posie-
dzenia:
— Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projek-
tów ustaw o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Pol-
skiej oraz projektów ustaw z nimi związanych – w sali
kolumnowej, 15 min po zakończeniu głosowań,
— Komisji Innowacyjności i Nowoczesnych
Technologii – w sali nr 102, 30 min po zakończeniu
głosowań.
Ogłaszam 3 min przerwy.
Dziękuję.
(Przerwa w posiedzeniu od godz. 12 min 01
do godz. 12 min 08)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Wznawiam obrady.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 52. po-
rządku dziennego: Pierwsze czytanie poselskiego
projektu ustawy o spółdzielniach (druk nr 3493).
Proszę o zabranie głosu panią poseł Lidię Staroń
w celu przedstawienia uzasadnienia projektu ustawy.
Proszę bardzo, pani poseł.
Poseł Lidia Staroń:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu wnio-
skodawców, klubu Platformy Obywatelskiej, mam
zaszczyt przedstawić poselski projekt ustawy o spół-
dzielniach, zawarty w druku nr 3493.
Obecnie obowiązujące Prawo spółdzielcze z 1982 r.
było ponad 30 razy nowelizowane. Kolejne noweliza-
cje, o większym lub mniejszym zasięgu, miały na celu
dostosowanie tego prawa do zmieniających się wa-
runków społeczno-gospodarczych. Nie doprowadziły
one jednak do poprawy efektywności działania spół-
dzielni w nowych warunkach ustrojowych, powodo-
wały natomiast powstanie wielu luk prawnych i wąt-
pliwości interpretacyjnych.
Co prawda ustawa z 1994 r. wprowadziła pewne
zmiany przepisów ogólnych o spółdzielni i jej statucie,
gospodarce spółdzielni oraz związkach spółdzielczych
i Krajowej Radzie Spółdzielczej, ale zmiany te okaza-
ły się zdecydowanie niewystarczające, m.in. w zakre-
229
sie niedostatecznej ochrony praw członków spółdziel-
ni i ułomności przepisów o odpowiedzialności władz
spółdzielni. Nie budziła zatem wątpliwości potrzeba
dokonania w Prawie spółdzielczym dalszych istot-
nych zmian, zdecydowanie jednak nie w postaci ko-
lejnej nowelizacji, ale uchwalenia nowej ustawy, al-
bowiem pomimo oczekiwań i konkretnych kolejnych
projektów spółdzielcza forma prowadzenia działalno-
ści gospodarczej nie uzyskała do dzisiaj nowej, spój-
nej, ogólnej podstawy normatywnej, odpowiadają-
cej współczesnym wymaganiom i warunkom spo-
łeczno-gospodarczym. Nowe regulacje wprowadzo-
no jedynie dla poszczególnych rodzajów spółdzielni.
Nie weszła natomiast dotychczas w życie nowa usta-
wa ustrojowa o spółdzielniach, chociaż prace nad nią,
z czym mieliśmy do czynienia kilkakrotnie, były bar-
dzo zaawansowane. Dotychczasowe przynajmniej czte-
ry próby uchwalenia przez Sejm nowej ustawy w ob-
szarze prawa spółdzielczego kończyły się niepowodze-
niem. Nie ulega zatem wątpliwości, że konieczne jest
dokonanie w tym prawie istotnych zmian i pewne
jest, że powinny one przybrać postać nowego Prawa
spółdzielczego. Oczekuje się także, że przygotowany
projekt regulacji będzie zawierał przepisy ogólne do-
tyczące wszystkich spółdzielni oraz przepisy o związ-
kach spółdzielczych i radzie spółdzielczej, a także, że
przygotowane zostaną projekty regulacji szczegóło-
wych, normujących działalność spółdzielni różnych
rodzajów.
W odpowiedzi na to społeczne zapotrzebowanie
przedkładamy długo oczekiwany projekt ustawy o spół-
dzielniach, który zawiera wyłącznie przepisy części
ogólnej Prawa spółdzielczego oraz przepisy o związ-
kach spółdzielczych i Krajowej Radzie Spółdzielczej.
Wyszliśmy z założenia, że ze względów pragmatycz-
nych poza ogólną ustawą spółdzielczą powinny znaj-
dować się nie tylko, jak obecnie, przepisy dotyczące
banków spółdzielczych, spółdzielczych kas oszczęd-
nościowo-kredytowych, spółdzielni mieszkaniowych
i spółdzielni socjalnych, ale również, inaczej niż obec-
nie, przepisy regulujące działalność spółdzielni pro-
dukcji rolnej, a więc przede wszystkim rolniczych
spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni pracy. Do cza-
su uchwalenia nowych ustaw w tym zakresie utrzy-
mane byłyby w mocy przepisy art. 138–203 ustawy
Prawo spółdzielcze. Jak najszybciej należy też ure-
gulować w odrębnej ustawie podstawy prawne regu-
lujące funkcjonowanie spółdzielni uczniowskich,
które z powodzeniem działają od lat, ale w oparciu
o niejasne podstawy prawne.
O takim kształcie przedłożonej ustawy zdecydo-
wały również względy historyczne. Świadomie i celo-
wo zaproponowaliśmy dla przyszłej ustawy taką
samą nazwę, jaką nosiła ustawa z 1920 r. będąca jed-
nym z najwybitniejszych dokonań polskiej legislacji
w okresie II Rzeczypospolitej.
Jeśli chodzi o przedłożony projekt, pokrótce po-
staram się omówić główne zmiany. Projekt wprowa-
dza definicję spółdzielni nawiązującą do ustawy o spół-
dzielniach z 1920 r., w szczególności do precyzyjnie
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
230 Projekt ustawy o spółdzielniach
Poseł Lidia Staroń
określonego w niej celu spółdzielni. Według art. 1
ustawy o spółdzielniach z 1920 r. celem obligatoryj-
nym było podniesienie zarobku lub gospodarstwa
członków przez prowadzenie wspólnego przedsiębior-
stwa, a celem fakultatywnym –podniesienie poziomu
życia członków. Takie sformułowanie pozwalało na
wyraźne odróżnienie celu spółdzielni od celów spółek
handlowych.
Obecnie proponowana w art. 1 projektu definicja
spółdzielni jest dostosowana do przyjętego na kon-
gresie w Manchesterze w 1995 r. stanowiska Mię-
dzynarodowego Związku Spółdzielczego w sprawie
tożsamości spółdzielczej, w tym zwłaszcza do po-
przedzającej tę zasadę definicji spółdzielni, określe-
nia wartości spółdzielczych i do pierwszej zasady
spółdzielczej. Dlatego w projekcie proponuje się
przyjęcie rozwiązania, że spółdzielnia jest samo-
rządnym, niezależnym zrzeszeniem o zmiennym
składzie osobowym i zmiennym funduszu udziało-
wym. Przynależność do spółdzielni jest dobrowolna,
a członkostwo w niej dostępne jest dla wszystkich
osób na zasadach określonych w ustawie i w statu-
cie. W art. 1 § 2 projektu określono cel spółdzielni,
którym jest dążenie do podniesienia poziomu życia
członków i ich rodzin przez prowadzenie działalno-
ści gospodarczej przy osobistym lub majątkowym
współdziałaniu członków.
Art. 2 projektu rozwija sformułowania obecnego
art. 2 Prawa spółdzielczego, który wskazuje na pod-
stawy prawne działalności spółdzielni, ustawę oraz
zarejestrowany statut. Podkreśla się, że organizację
i sposób działania spółdzielni oraz stosunki między
spółdzielnią a jej członkami reguluje statut, w gra-
nicach określonych przez ustawę. Przewiduje się
ponadto obowiązek zamieszczenia tekstów statutu
i regulaminów na ogólnodostępnej stronie interneto-
wej spółdzielni.
Uporządkowano zasady wydawania regulaminów
przy przyjęciu założenia, że nie może odbywać się to
w sposób dowolny. Statut spółdzielni powinien wska-
zywać organ właściwy do wydania regulaminu, za-
kres spraw nim objętych oraz sposób, w jaki regula-
min podany zostanie do wiadomości członków. Usta-
wa nie zawiera, inaczej niż Kodeks spółek handlo-
wych, przepisu określającego jej stosunek do Kodek-
su cywilnego. Oznacza to, że w sprawach nieuregu-
lowanych w ustawie, do stosunków spółdzielczych
stosuje się wprost przepisy Kodeksu cywilnego.
W przepisach projektowanej ustawy dotyczących
zakładania i rejestrowania spółdzielni uwzględniono,
z pewnymi modyfikacjami, rozwiązania przyjęte
w ustawie z sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze
Sądowym. Przepisy o statucie i jego zmianie w zasa-
dzie powtarzają unormowania obecnie obowiązują-
ce. Nowym rozwiązaniem jest przepis, według któ-
rego postanowienie statutu sprzeczne z ustawą jest
nieważne. Nowym rozwiązaniem jest także zmniej-
szenie minimalnej liczby założycieli spółdzielni do
5 osób. Zresztą już w obecnie obowiązującej ustawie
Prawo spółdzielcze taki wyjątek od ogólnej reguły
mówiącej o 10 członkach został przewidziany dla nie-
których rodzajów spółdzielni. W związku z tym w art. 43
projektu proponuje się, że w spółdzielniach zrzesza-
jących mniej niż 10 członków, z wyjątkiem spółdziel-
ni zrzeszających wyłącznie osoby prawne, a także
w spółdzielniach zrzeszających mniej niż 100 człon-
ków, jeżeli statut tak stanowi, nie byłoby rady nad-
zorczej, a prawo nadzoru i kontroli przysługiwałoby
każdemu członkowi na wzór art. 212 Kodeksu spółek
handlowych, zaś ustawowe kompetencje przewidzia-
ne dla rady nadzorczej należałyby do walnego zgro-
madzenia. Przysługujące w takim wypadku każde-
mu członkowi spółdzielni prawo nadzoru i kontroli
obejmowałoby uprawnienie do przeglądania w każ-
dym czasie ksiąg i dokumentów spółdzielni, spraw-
dzania bezpośrednio stanu majątkowego spółdzielni
i żądania wyjaśnień od zarządu.
Przepisy o prawach i obowiązkach członków spół-
dzielni zostały bezpośrednio przyjęte z ustawy z czerw-
ca 2005 r. o zmianie ustawy o spółdzielniach miesz-
kaniowych. Nowym rozwiązaniem jest rezygnacja
z konstrukcji deklaracji członkowskiej składanej przez
osoby ubiegające się o przyjęcie do spółdzielni, co nie
zmienia postaci rzeczy, że członkostwo w spółdzielni
powstaje w wyniku zawarcia umowy. Uporządkowa-
no problematykę obejmowania udziałów obowiązko-
wych i fakultatywnych spółdzielni. Przyjęto zasadę,
że objęcie udziałów następuje z chwilą dokonania
wpłaty na udział.
Pożądaną nowością jest dopuszczenie w statucie
regulacji pozwalającej na zbywanie udziałów między
członkami spółdzielni oraz między członkiem spół-
dzielni a osobą przystępującą do spółdzielni. Przepisy
o ustaniu członkostwa są w zasadzie wzorowane na
przepisach obecnie obowiązujących, z uwzględnieniem
nowelizacji dokonanej ustawą z dnia 3 czerwca 2005 r.
o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych
oraz niektórych innych ustaw. Podstawowa zmiana
polega na uproszczeniu skomplikowanej obecnie pro-
cedury wystąpienia ze spółdzielni i wprowadzeniu
jednego określenia: „okres wypowiedzenia” zamiast
dwóch: „termin” i „okres wypowiedzenia”.
W projekcie ustawy modyfikuje się kwestie zwią-
zane z postępowaniem wewnątrzspółdzielczym. By-
łoby ono wprawdzie, jak obecnie, w pełni fakultatyw-
ne, jednakże statut nie mógłby go ani wyłączyć, ani
ograniczyć, ani też wprowadzić obowiązku jego wy-
czerpania w sprawach, w których przysługuje droga
sądowa. Rozwiązanie to zdecydowanie prowadzi do
wzmocnienia praw członków spółdzielni, którzy będą
samodzielnie decydować, czy od razu dochodzić
swych roszczeń na drodze sądowej, czy też żądać
ochrony przed organami spółdzielni.
Przepisy o organach spółdzielni zostały skonstru-
owane w taki sposób, aby zapewnić członkom możli-
wość pełnego udziału w zarządzaniu spółdzielnią.
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Projekt ustawy o spółdzielniach
Poseł Lidia Staroń
Zmierzają one przede wszystkim do uporządkowania
procedury głosowania. Nowością jest zwłaszcza wpro-
wadzenie wymagania co do kworum w odniesieniu
do wszystkich organów spółdzielni, z wyjątkiem wal-
nego zgromadzenia, co ma przeciwdziałać powstaniu
stanu niemożności skutecznego podjęcia uchwał. Do-
tychczas taka regulacja względnie obowiązująca od-
nosiła się tylko do walnego zgromadzenia, zaś inne
organy spółdzielni, zwłaszcza rada nadzorcza i za-
rząd mogły obradować i podejmować uchwały nieza-
leżnie od kworum.
Proponuje się także wprowadzenie przepisu, zgod-
nie z którym członkowie organów spółdzielni nie mogą
brać udziału w głosowaniu w sprawach wyłącznie ich
dotyczących. W przepisach dotyczących walnego zgro-
madzenia proponuje się kilka istotnych zmian. Pierw-
sza z nich wiąże się z przyjęciem dla wszystkich spół-
dzielni rozwiązania wprowadzanego do ustawy z dnia
15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych
przez ustawę z dnia 14 czerwca 2007 r. wyłączającą
możliwość zastąpienia walnego zgromadzenia przez
zebranie przedstawicieli oraz dopuszczającą podziele-
nie walnego zgromadzenia na części, jeśli liczba człon-
ków przekroczy 500 osób. W ten sposób zapewnia się
pełną realizację zasady demokracji spółdzielczej. Jest
to reakcja na zjawisko występujące zwłaszcza w spół-
dzielniach mieszkaniowych, które polega na tym, że
zebrania przedstawicieli zdominowane są przez pra-
cowników spółdzielni, członków zarządów i rad nad-
zorczych, z reguły paradoksalnie zupełnie podporząd-
kowanych zarządom. Omawiana propozycja może być
dyskusyjna. Można mianowicie twierdzić, że nie po-
winna ona mieć zastosowania do spółdzielczych kas
oszczędnościowo-kredytowych, w których – ze wzglę-
du na znaczną liczbę członków – walne zgromadzenia
są zastępowane przez zebrania przedstawicieli. Nale-
ży jednak podkreślić, że ustawa o spółdzielczych ka-
sach oszczędnościowo-kredytowych w art. 17 przewi-
duje co do zasady zastąpienie walnego zgromadzenia
przez zebranie przedstawicieli.
Można także rozważyć utrzymanie w ustawie
o spółdzielniach możliwości zastąpienia walnego
zgromadzenia przez zebranie przedstawicieli, przy
równoczesnym wprowadzeniu zakazu łączenia man-
datu przedstawiciela z członkostwem w zarządzie
albo radzie nadzorczej i z pozostawaniem ze spół-
dzielnią w stosunku pracy lub innym stosunku praw-
nym, z którego wynika obowiązek świadczenia pracy
na rzecz spółdzielni. Jesteśmy otwarci na dyskusję.
Istotną nowością projektu jest wprowadzenie
możliwości udziału członków w walnym zgromadze-
niu nie tylko osobiście, jak obecnie, ale również przez
pełnomocnika ustanowionego w formie aktu nota-
rialnego. Jest to rozwiązanie nowoczesne i bardzo
praktyczne, przy uznaniu zasady, że jeden pełnomoc-
nik może reprezentować tylko jednego członka spół-
dzielni.
231
Według projektu walne zgromadzenie może nie-
zależnie od porządku obrad podejmować uchwały
w niektórych sprawach należących do jego wyłącznej
właściwości. Stanowi to słuszną reakcję na zjawiska
występujące zwłaszcza w spółdzielniach mieszkanio-
wych, polegające na nieumieszczaniu przez zarządy
niektórych spółdzielni w porządku obrad spraw
o szczególnie istotnym znaczeniu.
W piśmiennictwie kontrowersyjny jest problem
tzw. uchwał nieistniejących. Ustawa z czerwca 2005 r.
o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych
oraz niektórych innych ustaw wyraźnie wskazała na
istnienie takiej kategorii uchwał. W projekcie wymie-
nia się przykładowo takie sytuacje, w których uchwa-
ła walnego zgromadzenia jest nieistniejąca.
W art. 37 § 4 projektu sprecyzowano, na wzór Ko-
deksu spółek handlowych, przesłanki zaskarżania
uchwały walnego zgromadzenia do sądu.
Również w przepisach dotyczących rady nadzor-
czej zamieszczono w projekcie kilka bardzo istotnych
i oczekiwanych zmian. Po pierwsze, wprowadza się
możliwość przyjęcia w statucie rozwiązania, że człon-
kami rady nadzorczej nie będą mogły być osoby za-
trudnione w spółdzielni, z wyjątkiem spółdzielni
pracy. Chodziło tu o wyraźne wskazanie w ustawie
możliwości, która również obecnie istnieje mimo bra-
ku stosownego przepisu w prawie spółdzielczym. Po
drugie, ogranicza się liczbę kolejnych kadencji i czas
trwania kadencji na wzór ustawy o spółdzielniach
mieszkaniowych. Po trzecie, proponuje się wyłącze-
nie obecnie przewidzianej w ustawie Prawo spółdziel-
cze szczególnej ochrony stosunku pracy członków
rady nadzorczej, z wyjątkiem spółdzielni pracy, co
w pewnym sensie stanowi konsekwencję wcześniej
wskazanej zmiany. Po czwarte, proponuje się rozwią-
zanie, że członkom rady nadzorczej, podobnie jak
obecnie członkom zarządu, udziela się absolutorium,
a walne zgromadzenie może odwołać tych członków
rady, którym nie udzieliło absolutorium, niezależnie
od tego, który organ – zgodnie z postanowieniami
statutu – wybiera członków rady. Propozycja ta zmie-
rza do zwiększenia odpowiedzialności organizacyjnej
członków rady oraz nawiązuje do praktyki już obec-
nie występującej w niektórych spółdzielniach.
W przepisach dotyczących zarządu proponuje się
przede wszystkim następujące dwie zmiany. Po pierw-
sze, poprawia się niefortunnie sformułowane przepi-
sy o składaniu oświadczeń woli przez spółdzielnię
o zarządzie jednoosobowym i o pełnomocnikach spół-
dzielni, które wywołują wiele wątpliwości interpre-
tacyjnych. Po drugie, w art. 49 wprowadza się soli-
darną odpowiedzialność członków zarządu za szkodę
wyrządzoną wierzycielom spółdzielni, na wzór art.
299 Kodeksu spółek handlowych.
Daleko idące zmiany przewidziano w przepisach
wspólnych o radzie i zarządzie (oraz likwidatorze)
spółdzielni. Po pierwsze, proponuje się możliwość
określenia w statucie wymagań, jakie powinna speł-
niać osoba wchodząca w skład rady lub zarządu. Po
drugie, określa się wymagania podmiotowe członków
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
232 Projekt ustawy o spółdzielniach
Poseł Lidia Staroń
rady lub zarządu. Po trzecie, rozszerza się i precyzu-
je zakazy dotyczące jednoczesnego pełnienia określo-
nych funkcji w spółdzielni. Po czwarte, obok obecnie
obowiązujących przepisów antykonkurencyjnych wpro-
wadza się przepisy antykorupcyjne. Przepisy anty-
konkurencyjne nie zapobiegały bowiem sytuacjom,
gdy członkowie zarządu lub rady jako przedsiębiorcy
albo wspólnicy lub członkowie organów przedsiębior-
cy pozostają ze spółdzielnią w stosunkach cywilno-
prawnych związanych z prowadzeniem działalności
gospodarczej. Po piąte, precyzuje się na wzór Ko-
deksu spółek handlowych zasady odpowiedzialności
członków rady lub zarządu za szkody wyrządzone
spółdzielni.
Wszystkie te zmiany w oczywisty sposób przyczy-
nią się do zapewnienia służebnej roli organów spół-
dzielni wobec jej członków i mają także fundamen-
talne znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania
organów spółdzielni i wyeliminowania zjawisk pato-
logicznych.
Projektowana ustawa nie przewiduje istotnych
zmian w stosunku do obowiązujących przepisów
o gospodarce spółdzielni. Są one nie tylko dostosowa-
ne do ogólnie obowiązujących przepisów, ale ponadto
zapewniają członkom spółdzielni niemal pełną swo-
bodę w zakresie określenia sposobu podziału nad-
wyżki bilansowej.
W odpowiedzi na społeczne oczekiwania dotyczą-
ce braku rzeczywistej kontroli w spółdzielniach pro-
ponuje się radykalne zmiany w zakresie przepisów
o lustracji w spółdzielni, popierając potrzebę uzdro-
wienia sytuacji w tej dziedzinie. Dotychczasowa
praktyka wskazuje bowiem na to, że lustracja jest
często przeprowadzana przez związki rewizyjne we-
dług reguł koleżeńskich, na przykład prezes jednej
spółdzielni, będący jednocześnie lustratorem, doko-
nuje na zasadach wzajemności lustracji innej spół-
dzielni. Zamieszczone w projekcie przepisy o lustracji
spółdzielni są w znacznym stopniu wzorowane na
propozycjach przedstawionych w projekcie poselskim
ustawy o zmianie ustawy Prawo spółdzielcze, ustawy
o spółdzielniach mieszkaniowych oraz ustawy o bie-
głych rewidentach i ich samorządzie. Cele lustracji
zostały określone podobnie jak obecnie. Zmiany po-
legają zaś głównie na tym, że wprowadza się nadzór
państwowy nad spółdzielniami oraz nowe zasady
przeprowadzania postępowania kwalifikacyjnego lu-
stratorów przez Państwową Komisję Kwalifikacyjną
i Odpowiedzialności Zawodowej. Proponowane w pro-
jekcie zmiany sprawią, że lustracja spółdzielcza od-
zyska swoje pierwotne znaczenie, przewidziane w usta-
wie z października 1920 r. o spółdzielniach. Szczegól-
nie istotne jest to, że lustracja przestanie być instru-
mentem oddziaływania związków spółdzielczych na
zrzeszone w nich spółdzielnie, ale to same spółdziel-
nie będą samodzielnie decydować o tym, któremu
z uprawnionych lustratorów powierzyć przeprowa-
dzenie lustracji. Ponadto wspomniany nadzór pań-
stwowy będzie miał charakter nie pierwotny, ale
wtórny. Będzie mianowicie stanowił swoistą klapę
bezpieczeństwa w sytuacjach, gdy na nieprawidło-
wości występujące w działalności spółdzielni nie
zareagują ani związki spółdzielcze, ani Krajowa
Rada Spółdzielcza. Nie można też w żadnym wypad-
ku twierdzić, że uprawnienia właściwych organów
państwowych będą miały charakter władczy wobec
spółdzielni.
Proponowane przepisy o łączeniu się spółdzielni
czy jej likwidacji nie zawierają istotnych zmian,
w porównaniu z obecnie obowiązującym prawem
spółdzielczym.
Również w przepisach o podziale spółdzielni nie
proponuje się większych zmian. Utrzymuje się regu-
lacje dotyczące dokonania podziału na żądanie człon-
ków, tzw. wniosek mniejszości.
Przepisy dotyczące upadłości spółdzielni wyma-
gają synchronizacji z przepisami Prawa upadłościo-
wego i naprawczego. W związku z tym w projekcie
proponuje się ograniczenie odrębnych w tym zakre-
sie regulacji szczególnych w stosunku do tej ustawy.
Przede wszystkim zaś proponuje się zmianę, zgod-
nie z którą przesłanki o ogłoszeniu upadłości byłyby
takie same jak w odniesieniu do innych przedsię-
biorców.
Obowiązujące przepisy ustawy Prawo spółdzielcze
o związkach spółdzielczych nie wymagają obecnie
wprowadzenia istotnych zmian, z jednym wyjątkiem.
Związki spółdzielcze tracą mianowicie, jak wyżej
wskazano, uprawnienia w zakresie przeprowadzenia
lustracji zrzeszonych spółdzielni. Przestają zatem być
związkami rewizyjnymi. Zwiększono także do 50 mi-
nimalną liczbę spółdzielni – założycieli i członków
związku rewizyjnego.
Zdecydowanie wadliwe są obecnie obowiązujące
przepisy ustawy Prawo spółdzielcze o Krajowym Sa-
morządzie Spółdzielczym, obejmującym zwoływany co
4 lata Kongres Spółdzielczości oraz Krajową Radę
Spółdzielczą. Przewiduje się zatem likwidację Kongre-
su Spółdzielczości będącego fasadowym organem Kra-
jowego Samorządu Spółdzielczego. Projekt ustawy nie
przewiduje istnienia takiego organu. Zawiera on na-
tomiast rozwiązanie, że Krajowa Rada Spółdzielcza
będąca najwyższą samorządową organizacją ruchu
spółdzielczego zrzesza wszystkie spółdzielnie. Propo-
nowana konstrukcja Krajowej Rady Spółdzielczej jako
organizacji korporacyjnej jest zdecydowanie bardziej
poprawna od obecnej konstrukcji Krajowej Rady Spół-
dzielczej, która reprezentuje polski ruch spółdzielczy
w kraju i za granicą, ale nie zrzesza żadnej spółdzielni,
natomiast wszystkie one ją finansują.
Projekt ustawy zawiera przepisy karne, które do-
tyczą odpowiedzialności członków zarządu, rad nad-
zorczych i likwidatorów spółdzielni oraz odpowiednio
członków organów związków spółdzielczych i rady
spółdzielczej.
Konkludując, przedłożony projekt ustawy o spół-
dzielniach jest oczekiwanym i potrzebnym aktem
prawnym, który ujednolici przepisy, a także wprowa-
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Projekt ustawy o spółdzielniach
Poseł Lidia Staroń
dzi rozwiązania zwiększające, wzmacniające prawa
członków spółdzielni.
Zupełnie na marginesie należy też wskazać, że
niektóre z przedstawionych rozwiązań są tożsame
z rozwiązaniami z projektu z roku 2008. Składając
obecny projekt, liczymy na merytoryczną pracę nad
zaproponowanymi przepisami, ponad podziałami po-
litycznymi, i wnosimy o skierowanie projektu do dal-
szego procedowania. Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję, pani poseł.
Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po-
rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad-
czeń w imieniu klubów i kół.
Otwieram dyskusję.
Głos zabierze pan poseł Tadeusz Kopeć, Platfor-
ma Obywatelska.
Proszę bardzo.
Poseł Tadeusz Kopeć:
Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie
Ministrze! Przypadł mi zaszczyt przedstawienia Wy-
sokiej Izbie stanowiska wobec poselskiego projektu
ustawy o spółdzielniach, druk nr 3493.
Prawo spółdzielcze, podobnie jak prawo spółek
handlowych, jest częścią prawa cywilnego. Nie sta-
nowi ono odrębnego działu prawa cywilnego, ale dys-
cyplinę prawniczą, której regulacje wkraczają przede
wszystkim w materię części ogólnej prawa cywilnego
oraz prawa rzeczowego, zobowiązań, prawa rodzin-
nego i spadkowego, a także innych dyscyplin praw-
niczych bądź gałęzi prawa, zwłaszcza prawa rolnego,
chodzi o przepisy o spółdzielniach produkcji rolnej,
czy prawa pracy, czyli przepisy o spółdzielniach pra-
cy i spółdzielniach socjalnych. Stosunek członkostwa
w spółdzielni jest cywilnoprawnym stosunkiem nie-
majątkowym. Charakter cywilnoprawny mają też
takie instytucje prawa spółdzielczego, jak statut spół-
dzielni, postępowanie wewnątrzspółdzielcze czy uchwa-
ły organów spółdzielni.
Wysoka Izbo! Dotychczasowe próby uchwalenia
przez Sejm nowej ustawy w tym obszarze kończyły
się, jak mówiła pani poseł sprawozdawca, niepowo-
dzeniem. To bardzo ważny akt prawny i cieszymy się,
że w 90. rocznicę jego uchwalenia Wysoka Izba na
nowo proceduje nad ustawą o spółdzielniach.
W projekcie wyraźnie zobowiązano spółdzielnie
do kierowania się międzynarodowymi zasadami spół-
dzielczymi. Co istotne, w tym projekcie wnioskodaw-
cy odnoszą się do międzynarodowych zasad, które
oczywiście nie mają charakteru norm prawa między-
narodowego, zatem formalnie nie są wiążące dla pol-
skich spółdzielni. Jednakże projektodawcy, docenia-
jąc ich znaczenie dla polskiego i międzynarodowego
233
ruchu spółdzielczego, trafnie zaproponowali bezpo-
średnie włączenie ich do polskiego systemu prawne-
go, co zapewne jest rozwiązaniem bezprecedensowym
w Europie i na świecie.
Jeżeli chodzi o projektowane zmiany, to nowym
rozwiązaniem jest zmniejszenie minimalnej liczby
założycieli spółdzielni do 5 osób. Zresztą w obecnie
obowiązującej ustawie Prawo spółdzielcze został
przewidziany taki wyjątek od reguły, 10 członków,
w odniesieniu do niektórych rodzajów spółdzielni.
W związku z tym w art. 43 projektu proponuje się,
aby w spółdzielniach zrzeszających mniej niż dziesię-
ciu członków, z wyjątkiem spółdzielni zrzeszających
wyłącznie osoby prawne, a także w spółdzielniach
zrzeszających mniej niż stu członków, jeżeli statut
tak stanowi, nie było rady nadzorczej, a prawo nad-
zoru i kontroli przysługiwałoby każdemu członkowi
na wzór art. 212 Kodeksu spółek handlowych. Usta-
wowe kompetencje przewidziane dla rady nadzorczej
należałyby do walnego zgromadzenia.
Nowym rozwiązaniem jest także rezygnacja z po-
jęcia deklaracji członkowskiej składanej przez osobę
ubiegającą się o przyjęcie do spółdzielni, co nie zmie-
nia postaci rzeczy, że członkostwo w spółdzielni po-
wstaje w wyniku zawarcia umowy, art. 10 projektu
ustawy.
W projekcie ustawy modyfikuje się też postępowa-
nie wewnątrzspółdzielcze w taki sposób, że byłoby
ono wprawdzie, tak jak obecnie, w pełni fakultatyw-
ne, jednakże statut nie mógłby go wyłączyć ani ogra-
niczyć, jak również wprowadzić obowiązku jego wy-
czerpania w sprawach, w których przysługuje droga
sądowa.
Zmiana przepisów ogólnych dotyczących orga-
nów spółdzielni zmierza przede wszystkim do upo-
rządkowania procedury głosowania przez przyjęcie
rozwiązań względnie obowiązujących, to znaczy do-
puszczających odmienne regulacje statutowe okre-
ślające zasady podejmowania uchwał przez organy
spółdzielni.
Nowością jest zwłaszcza wprowadzenie wymaga-
nia co do kworum w odniesieniu do wszystkich władz
spółdzielni, art. 29 § 1 projektu. Dotychczas taka re-
gulacja dotyczyła tylko walnego zgromadzenia. Inne
organy spółdzielni, jak rada nadzorcza czy zarząd,
mogły ważnie obradować i podejmować uchwały nie-
zależnie od kworum. (Dzwonek)
Istotną nowością jest wprowadzenie możliwości
udziału członków, co bardzo ważne, w walnym zgro-
madzeniu nie tylko osobiście, jak obecnie, ale rów-
nież przez pełnomocnika ustanowionego na mocy
aktu notarialnego, art. 31 pkt 2 projektu.
Niestety, skończył się czas mojej wypowiedzi.
Chciałem jeszcze tylko powiedzieć, że to jest bardzo
dobry projekt.
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Proszę zmierzać do konkluzji.
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
234 Projekt ustawy o spółdzielniach
Poseł Tadeusz Kopeć:
Klub Platformy Obywatelskiej będzie popierał
wszystkie rozwiązania zaproponowane w poselskim
projekcie ustawy o spółdzielniach. Dziękuję bardzo.
(Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję panu posłowi.
Pan poseł Bartłomiej Dorywalski, Prawo i Spra-
wiedliwość.
Poseł Bartłomiej Dorywalski:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt
w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawie-
dliwość przedstawić stanowisko wobec poselskiego
projektu ustawy o spółdzielniach, druk nr 3493.
Od wielu lat w doktrynie prawa słusznie zwraca-
no uwagę, iż polskiej spółdzielczości potrzebna jest
nowa ustawa. Można by rzec – konstytucja spółdziel-
cza, która dotyczyłaby wszystkich rodzajów spółdziel-
czości i która z jednej strony pozostawałaby w zgod-
ności z międzynarodowymi zasadami spółdzielczymi,
z drugiej zaś z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej,
a ponadto nawiązywałaby do pierwszej polskiej usta-
wy o spółdzielniach z 1920 r.
Z częścią założeń omówionych w uzasadnieniu
tego projektu niewątpliwie należy się zgodzić. Auto-
rzy słusznie zauważają, iż byłoby niezmiernie trudno
opracować ustawę, która w kompleksowy sposób re-
gulowałaby wszystkie kwestie związane z polską
spółdzielczością. Podkreślają, iż ewentualne wejście
w życie tego projektu spowodowałoby, iż nadal obo-
wiązywałyby przepisy art. 138–203 ustawy Prawo
spółdzielcze.
Podzielamy pogląd, iż regulacje poświęcone spół-
dzielniom pracy powinny zostać uregulowane w od-
rębnych ustawach.
Proponowana regulacja powinna nawiązywać do
ustawy z 1920 r., która nie zawierała przepisów szcze-
gólnych. Jednakże należy zauważyć, iż w przeciwień-
stwie do ustawy z 1920 r. regulacje zawarte w przed-
miotowym projekcie ustawy są zbyt szczegółowe,
rozbudowane, a także wprowadzają instytucje, które
w polskiej spółdzielczości w praktyce się nie spraw-
dziły. Przy tak rozbudowanych przepisach rola regu-
lacji statutowych podlegać będzie bardzo istotnym
ograniczeniom, co pozostaje w sprzeczności z podsta-
wowymi zasadami spółdzielczymi.
Należy podkreślić, iż definicja spółdzielni, okre-
ślona w art. 1 projektu, nie jest w pełnej zgodna
z definicją ustaloną przez Międzynarodowy Związek
Spółdzielczy na kongresie w Manchesterze w 1995 r.
Inne są bowiem funkcje spółdzielni, a inne – spółek
prawa handlowego. Te granice są w tym przepisie
rozmyte czy też wręcz ich nie ma, co stwarza niebez-
pieczeństwo, iż w przyszłości spółdzielnie mogłyby
być ograniczone w realizacji swojej misji.
Należy pamiętać, że celem spółdzielni jest zaspo-
kajanie różnego rodzaju potrzeb swoich członków,
a nie wyłącznie realizowanie działalności gospodar-
czej służącej osiąganiu zysków. Wiele branż spółdziel-
czych prowadzi działalność niezarobkową, a istotnym
ich zadaniem jest równoległe prowadzenie działalno-
ści niegospodarczej. Według założeń przedmiotowego
projektu, prowadzenie działalności niegospodarczej
ma bowiem charakter fakultatywny, a naszym zda-
niem, powinno mieć charakter obligatoryjny. Stąd
trudno uznać, by definicja art. 1 projektu była zgod-
na z międzynarodowymi zasadami spółdzielczymi.
Na uwagę zasługują również następujące założe-
nia projektu. Wpłata na udziały według art. 12 § 4
projektu ustawy może być dokonana wyłącznie
w pieniądzu, podczas gdy obecnie obowiązująca usta-
wa pozwala na pokrywanie jej innymi wartościami
majątkowymi niż pieniądz, np. papierami wartościo-
wymi, a więc jest bardziej elastyczna niż przedłożony
projekt. Art. 18 projektu z jednej strony nie zawiera
przesłanek odmowy przez spółdzielnię udostępnienia
członkowi umów zawartych z osobami trzecimi,
a z drugiej strony znosi wprowadzony w prawie spół-
dzielczym instrument w postaci żądania przez człon-
ka zobowiązania spółdzielni do udostępnienia mu
tych dokumentów przez sąd rejestrowy. W art. 19
projekt w sposób całkowicie dowolny ogranicza wy-
sokość wpisowego do połowy minimalnego wynagro-
dzenia, co ogranicza możliwość budowania kapitału
zakładowego spółdzielni z tego źródła. Regulacja art. 30
ust. 2 projektu wprowadzająca dwumiesięczny ter-
min na podjęcie uchwały walnego zgromadzenia po-
trzebnej do uznania ważności czynności prawnej
dokonanej w imieniu spółdzielni jest dysfunkcjonal-
na, zwłaszcza w połączeniu z koncepcją usunięcia
w spółdzielniach zebrań przedstawicieli członków
i zastąpienia ich podzielonym walnym zgromadze-
niem, co może powodować niemożność przeprowadze-
nia zgromadzenia w tak krótkim terminie i dopro-
wadzić do istotnego zwiększenia liczby nieważnych
czynności prawnych spółdzielni. Rozwiązanie to osła-
bia bezpieczeństwo i pewność obrotu prawnego,
w szczególności w innych rodzajach spółdzielczości
niż spółdzielczość mieszkaniowa.
Art. 30 ust. 3 projektu zawiera regulacje zbyt da-
leko idące w zakresie udzielania przez spółdzielnie
pożyczki członkowi jej organu, wymagając do jej
udzielenia uchwały walnego zgromadzenia. Bardziej
funkcjonalna byłaby regulacja zbliżona do tej, która
dotyczy spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredy-
towych. Projekt zakłada likwidację zebrań przedsta-
wicieli członków wraz z zebraniami grup członkow-
skich, wprowadzając w to miejsce obligatoryjność
walnego zgromadzenia, przy czym tylko w spółdziel-
niach liczących ponad 500 członków dopuszcza się
możliwość organizacji tzw. podzielonego walnego
zgromadzenia. Jednocześnie nakazuje się zawiado-
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Projekt ustawy o spółdzielniach
Poseł Bartłomiej Dorywalski
mienie o tym każdego członka na piśmie. Naszym
zdaniem rozwiązanie to przygotowano z myślą jedy-
nie o takich spółdzielniach, których członkowie za-
mieszkują na jednym obszarze, gdzie ktoś z admini-
stracji spółdzielni może zebrać (Dzwonek) podpisy na
liście, zaznaczając członków, którzy zostali zawiado-
mieni. Nie uwzględnia ono jednak specyfiki innych
spółdzielni liczących więcej członków.
Kończy mi się czas, a jest jeszcze szereg ważnych
kwestii, które należałoby omówić.
Niemniej jednak nowy projekt jest potrzebny spół-
dzielczości polskiej. Powstaje pytanie, czy w czasie
prac da się go tak uzupełnić, by dopasować przepisy
spółdzielcze do wyzwań stojących przed polską spół-
dzielczością. Pragniemy wyrazić ubolewanie, że obec-
ni wnioskodawcy odrzucili w swoim czasie w pierw-
szym czytaniu projekt zgłoszony przez prezydenta
Lecha Kaczyńskiego, nie dopuszczając do podjęcia
nad nim prac w komisji. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję panu posłowi.
Pan poseł Wiesław Andrzej Szczepański, Sojusz
Lewicy Demokratycznej.
Poseł Wiesław Andrzej Szczepański:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
W imieniu Klubu Poselskiego Sojusz Lewicy Demokra-
tycznej mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie nasze
stanowisko odnośnie do poselskiego projektu ustawy
o spółdzielniach zawartego w druku nr 3493.
W październiku tego roku mija 90. rocznica
uchwalenia pierwszego prawa spółdzielczego, ustawy,
która przetrwała okres międzywojenny oraz trudne
lata 50. Obecna ustawa ma swój rodowód w 1982 r.
Przedłożony przez grupę posłów Platformy Obywa-
telskiej projekt ustawy o spółdzielniach jest kolejną
po 1990 r. próbą kompleksowej zmiany prawa spół-
dzielczego. Pierwszą inicjatywę rządową w tej mate-
rii zawetował skutecznie prezydent Lech Wałęsa
w 1993 r. Drugą inicjatywą był projekt wniesiony pod
obrady Sejmu w 2004 r. przez prezydenta Aleksandra
Kwaśniewskiego. Niestety postępowanie legislacyjne
w Sejmie wydłużyło się nadmiernie i nie zdołano
uchwalić tej ustawy przed upływem kadencji Sejmu
w 2005 r. Trzecią inicjatywą był projekt naszego klu-
bu z lipca 2008 r., który od października 2008 leży
w zamrażarce u pana marszałka. Czwartą był pro-
jekt wniesiony pod obrady Sejmu w 2008 r. przez
prezydenta Lecha Kaczyńskiego, odrzucony, jak moi
koledzy mówili, w pierwszym czytaniu.
Dziś mamy następny projekt, tym razem autor-
stwa Platformy Obywatelskiej. I powiem, że jesteśmy
zdziwieni. Ale powiem też, że z politowaniem patrzy-
235
my na naszych kolegów z Polskiego Stronnictwa Lu-
dowego. W styczniu tego roku toczyły się prace nad
raportem o spółdzielczości polskiej. Prace nad doku-
mentem diagnozującym sytuację spółdzielczości nad-
zoruje minister z PSL. W czasie debaty sejmowej nad
informacją bieżącą w czerwcu bieżącego roku pan
minister Grzeszczak zapowiadał przygotowanie pro-
jektu rządowego, nad którym prace są bardzo za-
awansowane, a mamy teraz projekt poselski nie-
uwzględniający żadnej zawartej w raporcie rekomen-
dacji. Powiem więcej, całkowicie rozmija się on z du-
chem raportu i ideą przedstawioną w nim. Zatem
dziwi fakt, że projekt jest zgłaszany przez posłów
z klubu PO stanowiącego zaplecze rządu. Widać po-
słowie z PO nie wierzą w dobre intencje kolegów po-
słów z PSL. Pytam zatem: Czy działaniem pozornym
było zarządzenie premiera, czy też działaniem pozor-
nym jest inicjatywa posłów PO?
Projekt przedłożony przez grupę posłów nie napa-
wa optymizmem, jest przesiąknięty mentorstwem pod
adresem spółdzielczości. Warto, aby jego autorzy za-
poznali się z opinią prawną pana prof. Henryka Cio-
cha. Jest ona niestety druzgocąca dla tego projektu.
Wątpliwości budzi intencja i reprezentatywność
tego projektu firmowanego przez klub Platformy
Obywatelskiej. Z 204 posłów podpisało się pod nim
tylko 30. Czyżby reszta bała się podpisać?
W projekcie dostrzegamy sprzeczność między de-
klarowanymi zasadami a treścią rzeczywiście propo-
nowanych rozwiązań. W art. 1 § 1 projektu ustawy
stwierdza się, że spółdzielnia jest samorządnym
i niezależnym zrzeszeniem, a w art. 123 ustanawia
się bezpośredni nadzór właściwych ministrów nad
działalnością poszczególnych spółdzielni różnego ro-
dzaju. Spółdzielnie są podmiotami gospodarczymi
sektora prywatnego. Czy skala nieprawidłowości,
nadużyć w spółdzielniach jest rażąco większa niż
w spółkach prawa handlowego prowadzących takie
same rodzaje działalności? Brak jest jakiegokolwiek
uzasadnienia dla takiego rozwiązania dyskryminu-
jącego formę spółdzielczą. Jednocześnie wnioskodaw-
cy nie określają, na czym ten nadzór ma polegać.
Czym jest próba rozciągnięcia na wszystkie rodzaje
spółdzielni rozwiązania narzuconego w 2007 r. spół-
dzielniom mieszkaniowym, czyli likwidacji zebrań
przedstawicieli członków? Tylko w spółdzielniach
zrzeszających więcej niż 500 członków miało być do-
puszczalne odbywanie walnych zgromadzeń w czę-
ściach. Rodzi to już dziś poważne komplikacje proce-
duralne w trybie podejmowania decyzji i praktycznie
eliminuje możliwość dyskusji merytorycznej nad pro-
jektami uchwał.
Wydaje się, że autorzy projektu nie mają codzien-
nego kontaktu z działalnością spółdzielni. Czy pań-
stwo nie wiecie, że w niektórych spółdzielniach duża
liczba członków jest warunkiem niezbędnym do
utrzymania się na rynku? Tak jest w spółdzielniach
mleczarskich, w bankach spółdzielczych czy spółdziel-
niach oszczędnościowo-kredytowych. A może zasta-
nowilibyście się państwo i poszlibyście krok dalej.
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
236 Projekt ustawy o spółdzielniach
Poseł Wiesław Andrzej Szczepański
Może Platforma Obywatelska zaproponuje, by w gmi-
nach liczących poniżej 10 tys. pełnoletnich mieszkań-
ców zrezygnować z rad gmin i wprowadzić uchwala-
nie budżetu gminy przez walne zebrania mieszkań-
ców, na przykład w osiedlach.
Przedstawione propozycje odnoszące się do funk-
cjonowania nadbudowy spółdzielczej, czyli związków
spółdzielni oraz Krajowej Rady Spółdzielczej, są nie-
spójne i kontrowersyjne. W pkt 20 uzasadnienia pro-
jektu czytamy o utrzymaniu możliwości dobrowolne-
go zrzeszania się spółdzielni w związkach rewizyj-
nych, natomiast w art. 66 projektu nie przewiduje
się obowiązku przekazywania protokołu z lustracji
do związku, w którym spółdzielnia jest zrzeszona,
a art. 106–108 dotyczące związków spółdzielczych nie
mówią o wypełnianiu przez nie jakiejkolwiek roli
w postępowaniu lustracyjnym czy polustracyjnym.
Za niezrozumiałe i budzące wątpliwości należy uznać
propozycje likwidacji Kongresu Spółdzielczości jako
najwyższego organu ruchu spółdzielczego oraz całko-
witego wykluczenia możliwości udziału w organach
Krajowej Rady Spółdzielczej oraz związków spółdziel-
czych osób będących członkami rad nadzorczych lub
zarządów spółdzielni, co nie jest praktykowane w ja-
kiejkolwiek innej formie zrzeszania się podmiotów
gospodarczych, np. w izbach gospodarczych.
Pani poseł Lidia Staroń w wywiadzie dla jednej
z gazet stwierdziła, że ustawy są rewolucyjne, ocze-
kiwane przez spółdzielców. Nie wyobrażam sobie
– mówiła pani poseł – aby którykolwiek z klubów nie
poparł takich projektów, które służą ludziom. No to
muszę pani poseł powiedzieć, że niestety, ale pani
poseł się myli. (Dzwonek) Mamy inne spojrzenie na
to, czy ta ustawa służyć będzie…
Już kończę, panie marszałku.
…właściwie ludziom. Tak spieszyliście się pań-
stwo z tym projektem, że – a nawet jako Platforma
macie w nazwie obywatelska – nie konsultowaliście
go z żadnymi organizacjami. Nie ma tu żadnego uza-
sadnienia ze strony tych środowisk. No, ale inne są
standardy dla projektów PO, a inne dla projektów
opozycji, do których muszą być dołączone wszystkie
opinie.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Mój klub nie zagłosuje za tym projektem. W imieniu
Klubu Poselskiego SLD składam wniosek o odrzuce-
nie projektu ustawy o spółdzielniach (druk nr 3493)
w pierwszym czytaniu. Co prawda ta ustawa nawią-
zuje w swej nazwie do aktu z okresu międzywojenne-
go, szkoda tylko, że w nazwie, a nie w treści. Dzięku-
ję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję panu posłowi.
Pan poseł Józef Racki, Polskie Stronnictwo Lu-
dowe.
Poseł Józef Racki:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie i Pano-
wie Posłowie! W imieniu Klubu Poselskiego Polskie-
go Stronnictwa Ludowego mam odnieść się do posel-
skiego projektu ustawy o spółdzielniach, zawartego
w druku nr 3493.
Ostatni kryzys finansowy i gospodarczy podkre-
ślił na nowo od dawna znane walory spółdzielczości
jako ruchu wspólnotowej aktywności społeczno-go-
spodarczej ludzi. Najlepszym dowodem na wzrost
zainteresowania systemem spółdzielczym jest Na-
groda Nobla z dziedziny ekonomii dla amerykań-
skiej uczonej przyznana za badania nad wspólnota-
mi i spółdzielczością. Udowodniła ona, że zarządza-
nie w tym systemie nie musi być mniej efektywne.
Przeciwnie, w dłuższym okresie może przynieść lep-
sze rezultaty, sprzyja bowiem optymalizacji ludz-
kich decyzji. To rezultat stopniowego wyczerpywa-
nia się konkurencji jako głównego czynnika kreowa-
nia wzrostu gospodarczego. Obok więc właściwej dla
gospodarki rynkowej konkurencji niezbędna jest
współpraca i współdziałanie, a także partycypacja
w procesach gospodarczych jak największej części
obywateli.
Spółdzielczość jest sprawdzoną w praktyce i uzna-
ną formą zbiorowej aktywności społeczno-zawodowej
ludzi, opartą o zasady współpracy, solidarności, rów-
ności i demokracji. Umożliwiając wielu ludziom ak-
tywność zawodową i społeczną, stanowi niezbędny
element społeczeństwa obywatelskiego. Przyczynia
się do poprawy jakości życia, stabilizuje rynek i wpły-
wa na zapewnienie trwałego rozwoju społeczno-go-
spodarczego.
Niestety w procesie przemian ustrojowych spół-
dzielczość uznana została za formę właściwą dla sys-
temu gospodarki planowej. Na zasadzie odreagowa-
nia przeszłości spółdzielnie wbrew swej istocie wpi-
sane zostały w ramy prawne właściwe dla sektora
gospodarki komercyjnej.
O ile błędy popełnione na początku transformacji
ustrojowej mogą znaleźć usprawiedliwienie, o tyle
utrzymywanie się złego klimatu i destrukcja tego
systemu w następnych latach wydają się trudne do
zrozumienia. Spółdzielnie jako organizacyjna forma
prowadzenia działalności społeczno-gospodarczej nie
uzyskały dotychczas nowej normatywnej podstawy
swojego rozwoju. Dwukrotnie ustawa uchwalona
przez parlament spotkała się z odmową jej podpisa-
nia ze strony prezydenta. W okresie IV kadencji Sej-
mu rozpoczęte prace nad projektem spółdzielczej
ustawy ustrojowej uległy przerwaniu z upływem ka-
dencji Sejmu. W roku 2008 Sejm RP odrzucił w pierw-
szym czytaniu dwie kolejne inicjatywy: prezydencką
i poselską. We wrześniu bieżącego roku Sejm odrzu-
cił w pierwszym czytaniu obywatelski projekt ustawy
o spółdzielniach mieszkaniowych.
Wszystko to budzi uzasadnione domniemanie, że
za decyzjami Wysokiej Izby nie zawsze stoją przesłan-
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Projekt ustawy o spółdzielniach
Poseł Józef Racki
ki merytoryczne. Potwierdzają tę tezę także orzecze-
nia Trybunału Konstytucyjnego.
Brak nowoczesnej spółdzielczej ustawy ustrojowej
i niespójności obowiązujących regulacji prawnych
w zakresie spółdzielczości sprzyjają krytyce spół-
dzielczej formy gospodarowania, zwłaszcza nieprawi-
dłowości kształtujących się w praktyce na tle niedo-
skonałych regulacji prawnych. Budowanie silnej i kon-
kurencyjnej pozycji Polski w Europie wymaga wyko-
rzystania także możliwości, jakie daje system spół-
dzielczy. Potrzeba uchwalenia nowych regulacji praw-
nych dla spółdzielni jest więc oczywista.
Uwzględniając te przesłanki, rząd Platformy Oby-
watelskiej i Polskiego Stronnictwa Ludowego jako
pierwszy po 20 latach podjął próbę przygotowania
i uchwalenia nowej, spełniającej standardy europej-
skie ustawy regulującej funkcjonowanie sektora spół-
dzielczego. W styczniu bieżącego roku zakończone
zostały prace nad „Raportem o spółdzielczości pol-
skiej”. Jest to pierwszy rządowo-spółdzielczy doku-
ment diagnozujący stan spółdzielczości w Polsce po
20 latach przemian ustrojowych oraz precyzujący
wnioski i rekomendacje. Panie i panowie posłowie go
otrzymali. Raport uznany został za dobrą podstawę
do przygotowania nowej ustawy Prawo spółdzielcze.
Kontynuując prace rozpoczęte nad raportem,
a także w wyniku parlamentarnej debaty, jaka odby-
ła się w czerwcu, pan premier zdecydował o powoła-
niu międzyresortowego zespołu do spraw przygoto-
wania założeń nowej ustawy Prawo spółdzielcze.
Prace nad tym ważnym dokumentem są w toku, a ich
zakończenie przewiduje się na przełomie roku 2010
i 2011. (Dzwonek)
Biorąc pod uwagę dotychczasowe nieudane próby
uchwalenia przez parlament ustawy spółdzielczej,
Klub Poselski Polskiego Stronnictwa Ludowego uwa-
ża, że jedynie przedłożenie rządowe stwarza realne
możliwości uchwalenia racjonalnych przepisów dla
funkcjonowania spółdzielni w Polsce. Przedłożony przez
grupę posłów projekt ustawy o spółdzielniach zdecy-
dowanie odbiega od idei ruchu i ducha „Raportu
o spółdzielczości polskiej”. Nie uwzględnia także prak-
tycznie żadnej z zawartych w nim rekomendacji.
Uwzględniając powyższe, Klub Poselski Polskiego
Stronnictwa Ludowego wnosi o odrzucenie w pierw-
szym czytaniu przedłożonego projektu (Oklaski)
i zwraca się do międzyresortowego zespołu o przy-
spieszenie prac nad ustawą o spółdzielczości. Dzięku-
ję za uwagę. (Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję panu posłowi.
Przystępujemy do pytań.
Zgłosiło się 8 osób.
Czy są jeszcze chętni?
Nie ma.
237
Zamykam listę.
Ustalam czas pytania na 1 minutę.
Pan poseł Stanisław Stec, Sojusz Lewicy Demo-
kratycznej.
Poseł Stanisław Stec:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze!
Panie marszałku, pozwoli pan, że pierwsze pytanie
skieruję do pana, bo wspomniany projekt poselski
z 2008 r. był w pierwszym czytaniu rozpatrywany
przez Komisję Gospodarki. Tam jest rekomendacja
odrzucenia, ale od dwóch lat nie trafił on jeszcze na
posiedzenie plenarne, nie był rozpatrywany na posie-
dzeniu plenarnym, nie ma decyzji sejmowej.
Drugie pytanie mam do pani poseł wnioskodawcy.
Przewidujecie państwo nadzór ministrów nad po-
szczególnymi branżami spółdzielczości. Jeżeli to
przewidujecie, to chyba macie na myśli to, żeby spół-
dzielnie decydowały się na przekształcenie w spółki
prawa handlowego, bo w przypadku spółek prawa
handlowego tylko sąd nadzoruje działalność spółek,
nikt więcej. Dlaczego chcecie po 20 latach transfor-
macji nadzorować spółdzielnie? Przecież (Dzwonek)
majątek spółdzielni jest własnością członków i człon-
kowie mogą decydować o tym, co dalej ze spółdziel-
nią, a nie ministrowie z poszczególnych resortów
mają decydować, co będzie się działo w spółdzielczo-
ści. Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję.
Pan poseł Wojciech Szczęsny Zarzycki, Prawo
i Sprawiedliwość.
Poseł Wojciech Szczęsny Zarzycki:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projekt ustawy
złożony u marszałka przez grupę posłów Platformy
Obywatelskiej czekał tylko 15 dni, by trafić pod ob-
rady Sejmu. Projekt przypomina mi jak żywo sposób
postępowania ze spółdzielczością przez przewodnią
partię, która z upodobaniem starała się majstrować
w spółdzielczości. Jednak czasy przewodniej partii
skończyły się w 1989 r.
Mam pytania do pani poseł wnioskodawcy: Jak
można przedstawiać projekt tak ważnej ustawy bez
wcześniejszej konsultacji ze środowiskiem spółdziel-
czym? Czy samo odwołanie się do historycznej nazwy
z 1920 r. uprawnia do pilnego procedowania nad
ustawą i czy daje gwarancję, że ma to być dobra usta-
wa? Bo z projektu to nie wynika. Co zdaniem posłów
Platformy Obywatelskiej wyrażonym w uzasadnie-
niu do projektu ustawy jest kontrowersyjne i niejasne
w art. 3 obecnego Prawa spółdzielczego, mówiącym,
że majątek spółdzielni jest prywatną własnością
(Dzwonek) jej członków? Dziękuję bardzo.
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
238 Projekt ustawy o spółdzielniach
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję panu posłowi.
Pani posłanka Joanna Fabisiak, Platforma Oby-
watelska.
Poseł Joanna Fabisiak:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wielu przedmów-
ców mówiło o braku nowoczesnej ustawy ustrojowej
dla spółdzielni i to prawda. Przewijał się także taki
wątek, iż od istoty i idei pierwotnej spółdzielczości
odeszliśmy dawno. Stąd taka wielka potrzeba głębo-
kiej reformy.
Z satysfakcją odbieram tę dyskusję, a szczególnie
zapisy dotyczące praw członków, boć to członkowie
tworzą spółdzielnię. Pierwsze to prawo do nadzoru
bieżącego. Mam tu pytanie do wnioskodawców. Jeśli
rozważacie państwo różne formy walnego zgroma-
dzenia, także zebranie przedstawicielskie, czy nie ma
sprzeczności między tym pełnym prawem członka do
informacji a zebraniem przedstawicielskim? Toż na
walnym właśnie jest przedstawiony pełny stan prac
spółdzielni. A zatem w jakiej to jest (Dzwonek) kore-
lacji? To pytanie pierwsze.
Pytanie drugie. Jest propozycja nadzoru państwa
nad spółdzielniami. Mówi się jednak, że nadzór bę-
dzie miał charakter wtórny. Proszę o doprecyzowa-
nie, na czym on będzie polegał. Dziękuję bardzo.
(Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję, pani poseł.
Pan poseł Romuald Ajchler, Sojusz Lewicy Demo-
kratycznej.
Poseł Romuald Ajchler:
Dziękuję bardzo.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sojusz Lewicy
Demokratycznej postawił wniosek o odrzucenie tegoż
projektu ustawy. W takim samym duchu było wystą-
pienie Polskiego Stronnictwa Ludowego. Przysłuchi-
wałem się wnikliwie wypowiedzi kolegów z PiS-u, ich
postępowanie również będzie w tym kierunku. Pani
poseł, mam propozycję, aby pani wycofała się z tego
projektu ustawy, dlatego że w konsekwencji Sejm
odrzuci go. Szkoda, być może warto byłoby popraco-
wać nad tym i w perspektywie wnieść projekt, ale
taki, który skonsultujecie państwo ze środowiskami
i ze spółdzielcami różnych branży. Warto by było wy-
słuchać samych spółdzielców, nie tylko ze spółdzielni
mieszkaniowej, i przenosić żywe przykłady z tejże
ustawy, ale także popytać spółdzielców rolników,
bankowców, bo pewne rzeczy w tym projekcie ustawy
są niemożliwe do zastosowania. Apeluję więc do pań-
stwa: Wycofajcie się z tego pomysłu.
Ta ustawa jest, pani profesor, bardzo szkodliwa
(Dzwonek), jeśli chodzi o spółdzielczość. Nie chciał-
bym podawać przykładów, takie sygnały płyną w kie-
runku Wysokiej Izby, trafiają do niej.
Już kończę, panie marszałku.
Mam 12 uwag typowo krytycznych, wskazujących
na błędy, a nie mam możliwości przedstawienia ich
tutaj. Nie chciałbym przeciągać mojego wystąpienia.
Pan marszałek jest i tak cierpliwy w stosunku do
mnie. W związku z powyższym występuję z apelem,
pani poseł.
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Już proszę kończyć powoli.
Poseł Romuald Ajchler:
Prosiłbym o wycofanie tego projektu ustawy. Na
pewno nie narazi się wtedy pani na śmieszność, bo
ta ustawa jest śmieszna. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję panu posłowi.
Pan poseł Stanisław Kalemba, Polskie Stronnic-
two Ludowe.
Poseł Stanisław Kalemba:
Dziękuję.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wszyscy za mało
robimy dla spółdzielczości, ale jedyny projekt, który
przeszedł w Sejmie w 1994 r., to projekt o szerokim
zakresie Polskiego Stronnictwa Ludowego. Z całą
sympatią dla pana posła Szczepańskiego, skoro już
tutaj o tym mówimy, to najlepiej grzechy wytykać
komu innemu. Dlaczego marszałek Cimoszewicz nie
poddał pod głosowanie opracowanego projektu usta-
wy przez kilka miesięcy? To tak jak z piłeczką.
Teraz mam takie pytanie: Dlaczego nie został
wprowadzony pod obrady Sejmu krótki, zwięzły pro-
jekt PSL-u o spółdzielniach rolników? To najbardziej
rozdrobniona produkcja, dająca duże szanse. Ile mie-
sięcy on czeka, panie marszałku?
I teraz pytanie do pani poseł wnioskodawcy: Jaki
cel temu przyświeca? Jaki jest rozwój spółdzielczości,
jaka jest liczba spółdzielni, liczba członków, jaki jest
ich udział w rynku itd.? Uważam, że warto by było
o to zapytać. (Dzwonek) Już ostatnie pytanie. W spół-
dzielczości jest takie pojęcie „społem”. Powinniśmy
wiele razem robić, i w rządzie też. Jest pełnomocnik
rządu do spraw spółdzielczości. Nie ma go tutaj dzi-
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Projekt ustawy o spółdzielniach
Poseł Stanisław Kalemba
siaj. Kto tak na dobrą sprawę odpowiada w rządzie
za spółdzielczość? Bo za spółdzielczość rolniczą
w Stanach Zjednoczonych odpowiada departament
stanu w ministerstwie rolnictwa. Tam jest 70 wysoko
wykwalifikowanych osób.
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Proszę kończyć.
Poseł Stanisław Kalemba:
Razem powinniśmy to zrobić. Pytanie: Czy jest
wola takiej współpracy? Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję panu posłowi.
Pan poseł Mirosław Pawlak, Polskie Stronnictwo
Ludowe.
Poseł Mirosław Pawlak:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Mini-
strze! Pani Poseł Wnioskodawco! Mama trzy pytania
w tej kwestii. Pierwsze: Czy zapis art. 1 ust. 1 pro-
jektu nie budzi już na wstępie wątpliwości co do za-
kresu podmiotowego – chodzi bowiem o jego redak-
cję: „potrzeb członków oraz ich rodzin”? Żadna kon-
strukcja ustawy nie działa aż tak rozszerzająco, a ta
rozszerza krąg aż o członków rodzin. Czy antycypo-
wanie przepisów ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r.,
przeniesienie ich do ustawy o spółdzielniach miesz-
kaniowych nie pozostaje w jaskrawej sprzeczności
z przepisami spółdzielczymi, chociażby w części od-
noszącej się do organów wspólnoty mieszkaniowej,
a obowiązki organów spółdzielni, ich struktura, pra-
wa są różne. (Dzwonek) Jak, czytając to literalnie,
można zgodzić się z zapisem art. 2 ust. 2, że za lokal
mieszkalny uważa się pracownię twórcy? Taki zapis
ostać się nie może. Pewnie posłowie wnioskodawcy
mieli na myśli sytuację, w której w lokalu mieszkal-
nym może powstać pracownia. Należy tutaj rozróżnić
dwa terminy: lokal mieszkalny i lokal użytkowy po-
wstały w lokalu mieszkalnym.
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Pani posłanka Gabriela Masłowska, Prawo i Spra-
wiedliwość.
239
Poseł Gabriela Masłowska:
Dziękuję, panie marszałku.
Przedłożone projekty budzą wiele moich wątpli-
wości i zastrzeżeń co do pozytywnego oddziaływania
na spółdzielczość, w tym spółdzielczość mieszkanio-
wą. Chciałabym zwrócić uwagę tylko na kilka w tym
momencie niebezpiecznych zapisów z powodu ogra-
niczenia czasu. Wprowadzacie państwo egzekucję
z prawa lokatorskiego. Czemu to ma służyć? Czy
Platforma Obywatelska chce produkować ludzi bez-
domnych? Przecież dziś jest możliwa egzekucja z wkła-
dów. Dlaczego, zamiast iść ku lepszemu, co zaleca
Trybunał Konstytucyjny, na przykład zmierzać w kie-
runku zamiany prawa lokatorskiego na prawo zby-
walne czy na prawo dziedziczone, państwo robicie
krok wstecz? Czy to jest społeczne podejście do pro-
blemu? Podobnie jest z kwestią zasiedzenia przy
użytkowaniu wieczystym. Pani poseł, przecież użyt-
kowanie wieczyste jest oparte na jakiejś umowie.
(Dzwonek) Teraz pani wprowadza instytucję zasie-
dzenia wbrew temu, że taki zapis może doprowadzić
do skarg konstytucyjnych, ewentualnie nawet rosz-
czeń o odszkodowania w takim przypadku. Tutaj są
bardzo poważne sprawy.
Panie marszałku, jeszcze dwie rzeczy. Wprowa-
dzenie zmian do art. 22 ust. 4 ustawy o własności
lokali jest niedorzeczne, pani poseł, ponieważ organy
spółdzielni: zarząd, rada nadzorcza, będą mogły po-
zbawiać członków znacznego ich majątku, dużej czę-
ści działki, gruntu czy też wspólnego użytkowania.
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Proszę kończyć.
Poseł Gabriela Masłowska:
Poza tym eliminujecie państwo art. 39. Dlacze-
go? Przecież plastycy spłacili w pełni kredyt, w wy-
sokości kosztu budowy lokali. Dlaczego nie umożli-
wiacie im…
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Pani poseł, proszę kończyć.
Poseł Gabriela Masłowska:
To było możliwe do tej pory. Panie marszałku, to
są sprawy zasadnicze. Dotykają 1/3 polskiego społe-
czeństwa. Nie można tego tak potraktować. Przy-
najmniej jeszcze na dwa punkty zwrócę uwagę.
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
240 Projekt ustawy o spółdzielniach
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Przepraszam panią bardzo, na pytanie jest 1 mi-
nuta, a pani mówi 2 minuty. Każdy może powiedzieć,
że ma sprawę.
Poseł Gabriela Masłowska:
Dziękuję, panie marszałku. Ta ustawa praktycz-
nie jest bardziej szkodliwa niż pożyteczna.
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
W porządku. Przepraszam panią, zawsze muszę
pani przerywać, bo pani mówi za długo. Ustalamy
czas na 1 minutę, pani mówi 2 i jeszcze ma pani pre-
tensję.
Proszę bardzo, pan poseł Paweł Suski, Platforma
Obywatelska.
Poseł Paweł Suski:
Dziękuję, panie marszałku.
Pani poseł, to jest inna ustawa. W tej chwili pro-
cedujemy nad inną ustawą, tak że ta wypowiedź jest
do następnego punktu.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym zwró-
cić uwagę, że procedujemy nad bardzo dobrym pro-
jektem, oczekiwanym przede wszystkim przez człon-
ków spółdzielni, i to w ważnym kontekście, miano-
wicie wzmocnienia ich praw jako członków, wzmoc-
nienia członkostwa w spółdzielni. Przywracamy
znaczenie pojęcia spółdzielczości znane z końca XIX w.,
kiedy tworzono spółdzielnie, jak również z okresu
międzywojennego, kiedy też spółdzielczość miała
zupełnie inny wymiar. Spółdzielczość dziś jest spu-
ścizną PRL-owskiego przystosowania spółdzielni
jako narzędzia do sprawowania władzy przez PZPR.
Dziś w tych strukturach spółdzielczych niestety za-
siadają byli członkowie tej partii. W zarządach i ra-
dach nadzorczych mamy przechowalnię aparatczy-
ków, którzy dla swoich celów wykorzystują dziś klub
Sojuszu Lewicy Demokratycznej i Polskiego Stron-
nictwa Ludowego (Dzwonek), żeby tę władzę utrzy-
mać bez kontroli, bez nadzoru, będąc tyłem do człon-
ków, lekceważąc ich prawa wynikające z przepisów
spółdzielczych. Gratuluję, pani profesor, że podjęła
się pani tak wielkiego trudu, by spróbować unormo-
wać te przepisy. Dziękuję.
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer-
pana.
Proszę o zabranie głosu sekretarza stanu w Mi-
nisterstwie Sprawiedliwości pana ministra Stanisła-
wa Marcina Chmielewskiego.
Proszę bardzo, pani ministrze.
Sekretarz Stanu
w Ministerstwie Sprawiedliwości
Stanisław Chmielewski:
Dziękuję.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Oczywiście, tak
zrozumiałem treść pytań, większość z nich była skie-
rowana, można powiedzieć, że w zasadzie wszystkie,
do przedstawiciela wnioskodawców, ale postaram się
powiedzieć kilka słów o charakterze ogólnym.
Jeżeli chodzi o pierwszą uwagę, odnoszę się za-
równo do pytań, jak i do głosów w imieniu klubów,
to myślę tak: im więcej głosów, tym lepsza dyskusja
na temat tak ważny jak spółdzielczość.
Nie można się do końca zgodzić, że nie wiemy,
w jakim miejscu jesteśmy. Proszę państwa, pokażę pań-
stwu, bo wszyscy posłowie otrzymali taki materiał.
(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwo-
ści Stanisław Marcin Chmielewski pokazuje niebieską
broszurę)
Jest to raport o spółdzielczości polskiej. Podkre-
ślono, że jest to materiał przygotowany przez zespół
złożony z przedstawicieli kierownictw resortów go-
spodarki, finansów, infrastruktury, sprawiedliwości,
pracy i polityki społecznej, rolnictwa i rozwoju wsi
oraz kancelarii premiera przy ścisłej współpracy
z Krajową Radą Spółdzielczą. Jeżeli mówimy o braku
konsultacji, to powiem, że zaczynam się zastanawiać,
czy ktoś tu mówi prawdę, czy też zaczyna mówić de-
magogicznie. Nie wycofuję się ze stwierdzenia, że
głosów w dyskusji może być wiele, natomiast oczywi-
ście efekt naszej pracy musi być jak najlepszy. Mini-
ster sprawiedliwości oczywiście przyznaje się do tego,
że jego głównym punktem zainteresowania jest, moż-
na kolokwialnie powiedzieć, tzw. część ogólna Prawa
spółdzielczego, ale pozostałe również. Pytania, które
tutaj padały, dotyczyły poszczególnych rodzajów spół-
dzielni, a więc spółdzielni mieszkaniowych, spółdziel-
ni rolniczych, spółdzielni pracy. O tym też będziemy
rozmawiać.
Chciałbym natomiast przypomnieć, że projekt,
o którym teraz rozmawiamy, mówi wyłącznie o tej
części ogólnej i przedstawia pewną koncepcję funk-
cjonowania spółdzielczości. Można się z nią zgodzić
bądź nie, ale na pewno nie jest to koncepcja całkowi-
cie chybiona, bo tak zaopiniować tego projektu nie
można. Minister sprawiedliwości zasięgał wstępnej
opinii, przyznaję, że takiej szybkiej, bo tylko na to
pozwalał czas, Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywil-
nego. Ta komisja wstępnie odnosi się pozytywnie do
tego projektu.
Czy rząd i Sejm pracują? Myślę, że jeden i drugi
organ powinien pracować. Rząd z całą pewnością
pracuje. 30 czerwca, po podsumowaniu wspólnej pra-
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Projekt ustawy o spółdzielniach
Sekretarz Stanu w Ministerstwie
Sprawiedliwości Stanisław Chmielewski
cy spółdzielców i przedstawicieli poszczególnych mini-
sterstw, został powołany zespół międzyresortowy,
któremu przewodniczy, jak tu już padło z tej trybuny,
pan Eugeniusz Grzeszczak, sekretarz stanu w kance-
larii premiera. Myślę, że dzięki temu będziemy mieli
właśnie dobrą współpracę zarówno ministerialną, czy-
li poszczególnych resortów, jak też koalicyjną.
Wydaje mi się natomiast, że istotą tej dzisiejszej
dyskusji powinno być pytanie, czy potrzebujemy jed-
nej ustawy, która będzie mówiła zarówno o tych spra-
wach ogólnych, jak i o sprawach szczegółowych, do-
tyczących poszczególnych rodzajów spółdzielni, czy
też będziemy właśnie tę kwestię dzielili. Wniosko-
dawcy przedstawili koncepcję wydzielenia części
ogólnej i jest to w mojej ocenie koncepcja do przyjęcia.
Pozostaje oczywiście dalsza praca nad brzmieniem
poszczególnych zapisów i w tym zakresie minister
sprawiedliwości deklaruje współpracę, oczywiście
krytyczną, bo tylko takiej współpracy, jako odpowie-
dzialny minister, może się podjąć.
Życzę, żeby Wysoka Izba jednak zreflektowała się
i nie odrzucała tego projektu. Jeśli go dzisiaj odrzu-
cimy, to trudno nam będzie w miarę szybko praco-
wać, chociaż potwierdzam jednocześnie, że wspólnym
założeniem koalicjantów jest opracowanie na przeło-
mie 2010 i 2011 r. założeń do Prawa spółdzielczego,
ale w szerokim tego słowa znaczeniu, a więc zarówno
do części ogólnej, jak i części szczegółowych. Dzięku-
ję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Bardzo dziękuję panu ministrowi.
Proszę o zabranie głosu przedstawiciela wniosko-
dawców panią posłankę Lidię Staroń.
Proszę bardzo, pani poseł.
Poseł Lidia Staroń:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pokrótce posta-
ram się odnieść do pytań, wypowiedzi i stanowisk
klubów, ale może zacznę od wypowiedzi bodajże posła
Zurzyckiego z PiS.
(Poseł Wojciech Szczęsny Zarzycki: Zarzyckiego.)
Zarzyckiego. Przepraszam, jeśli się pomyliłam.
(Poseł Stanisław Kalemba: Doświadczony spół-
dzielca.)
Powiem tak. Pan poseł stwierdził, nawet sobie
zapisałam, że majątek jest prywatną własnością
członków. Dlaczego ma być nadzór państwowy? To
jest cytat z wypowiedzi pana posła.
(Poseł Wojciech Szczęsny Zarzycki: Nie, nic nie
mówiłem o nadzorze.)
Jeśli dobrze pamiętam, pan poseł mówił właśnie
w tym kontekście. Art. 3 rzeczywiście mówi, zresztą
241
my to przenosimy i popieramy, że to jest prywatna
własność spółdzielców. Tylko chciałabym podkreślić,
po pierwsze, że nadzór państwowy istnieje już dzisiaj
w Prawie spółdzielczym, to jest w art. 93a. Mało tego,
przecież klub PiS także to wniósł. Odpowiadam tu
wszystkim, którzy mówili o nadzorze. Ten nadzór
istnieje dzisiaj w przepisach. Nigdy nie było to zakwe-
stionowane, proszę państwa. Należy tylko po prostu
sięgnąć do prawa, które obowiązuje.
Jeśli chodzi o klub PiS, to przecież, jak podkre-
ślałam w swoim uzasadnieniu, my także sięgaliśmy
do zapisów zaproponowanych przez ten klub, jeśli
chodzi o sprawę nadzoru państwowego i lustracji.
Uważamy ponadto – tutaj odpowiadam też pani po-
słance – że w określonych sytuacjach, bardzo incy-
dentalnych, a powtarza się to w różnych spółdziel-
niach, nie tylko w spółdzielniach mieszkaniowych,
bo przecież mówimy o zapisach ogólnych, gdy zawie-
dzie nadzór korporacyjny, gdy zawiodą związki rewi-
zyjne, Krajowa Rada Spółdzielcza, gdy potrzeba ta-
kiego wentyla bezpieczeństwa, wtedy korzysta się
z tego zapisu. Wystarczy zresztą sprawdzić, jak ta
sytuacja wygląda dzisiaj, ale taki wentyl musi być.
Odnosząc się do pytania pani poseł, chciałabym
powiedzieć, że wielokrotnie sama pani podnosiła, tak
jak tysiące różnych spółdzielców, problem braku ja-
kiejś realnej kontroli. Dlaczego nie ma np. NIK? Wła-
śnie dlatego, że jest art. 3. Jest to prywatna własność
spółdzielców, ale musi być ten wentyl bezpieczeństwa,
jeżeli korporacje, takie jak Krajowa Rada Spółdziel-
cza czy też związki rewizyjne, nie wypełniają swoich
zadań, a wiemy z doświadczenia, że rzadko je wypeł-
niają, niestety. Tyle w tym zakresie.
Jeśli chodzi o pozostałe pytania, to wydaje mi się,
że szczególnie w wystąpieniu przedstawiciela PiS
brakuje pewnego zrozumienia. Może niedokładnie
wczytał się w przepisy, bo jeśli chodzi o dwa czy trzy,
w cudzysłowie, zarzuty, to w przepisach wygląda to
zupełnie inaczej. Wystarczyłoby troszeczkę lepiej się
z nimi zapoznać. Padło też tutaj pytanie, dlaczego
w 2008 r. odrzucono projekt prezydenta. Chciałabym
powiedzieć, że dzisiaj rozmawiamy o części ogólnej
przepisów, o Prawie spółdzielczym. Jak już powie-
działam, wiele zapisów jest tutaj tożsamych, dlatego
że projekt prezydenta opierał się wówczas także
mniej więcej na idei Prawa spółdzielczego z 1920 r.
Byłoby dziwne, gdyby teraz klub PiS nie popierał
rozwiązań, które były też w tamtym projekcie, tylko
że tamten projekt został zdominowany przez zapisy
dotyczące SKOK-ów. Tak naprawdę to one go zdomi-
nowały, nie była to ta część ogólna, która powinna
mówić o przepisach spółdzielczych.
Któryś z posłów mówił, że ta ustawa nie jest dla
spółdzielców i że niektóre środowiska ją kwestionują.
Powiem w ten sposób. Wczoraj skończył się kongres
związany z 90-leciem spółdzielczości, który organi-
zowała Krajowa Rada Spółdzielcza. Powiem państwu,
że byli tam przede wszystkim przedstawiciele zarzą-
dów spółdzielni i związków rewizyjnych oraz zapro-
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
242 Projekt ustawy o spółdzielniach
Poseł Lidia Staroń
szeni goście. Słyszałam na tym kongresie wiele wy-
powiedzi, w tym pana Jankowskiego, który zresztą
zawsze zwalczał wszystkie projekty, które rzeczywi-
ście nie służą prezesom spółdzielni, zarządom spół-
dzielni, tylko zwykłym ludziom, zwykłym obywate-
lom. Wczoraj też padały wypowiedzi, że będą wnioski
o odrzucenie tego projektu, że absolutnie nie można
go przyjąć, bo on nie służy zarządom. Może ta sytu-
acja po prostu tak wygląda.
Poseł Kalemba mówił jeszcze, że powinniśmy ro-
bić to wszystko razem. Chciałabym tylko państwu
przypomnieć, że my także wnosiliśmy o powołanie
komisji spółdzielczej, komisji ponad wszelkimi po-
działami w tym Sejmie, która miała wypracować
– wszystkie kluby mogłyby wypracować taki projekt,
jaki by chciały. Każdy mógłby swoje rozwiązania,
swoje idee, swoje pomysły i doświadczenia zgłosić.
Natomiast państwo taką propozycję Platformy od-
rzuciliście. Dokładnie taką propozycję odrzuciliście.
Więc nie chodzi o to – to jest demagogia – że ktoś chce
w ogóle to prawo zmienić, że chce nad tym prawem
pracować, tylko jest tutaj wyłącznie polityka.
Co do procedowania w trybie rządowym to sami
państwo zdajecie sobie sprawę z tego, jak będzie to
wyglądało, jeżeli założenia pojawią się na przełomie
roku, a wiadomo, że w tej kadencji z przyczyn tech-
nicznych, z przyczyn proceduralnych nie uda się za-
kończyć procedowania nad projektem, który ewentu-
alnie trafiłby do laski marszałkowskiej. Tak więc nie
jest to możliwe w związku z całą tą procedurą. Jeże-
li zatem sprawa spółdzielni – jak tutaj państwo de-
klarowaliście – leży wam na sercu, nie tak jak dzisiaj,
a właściwie spółdzielców, którzy rzeczywiście mają
duże problemy szczególnie z kontrolą, z niejasnymi
przepisami, mają duże problemy z tym wszystkim,
o czym mówiłam, to warto nad tym się pochylić. Je-
steśmy otwarci i powiem, że należy absolutnie nad
tym projektem pracować, aby wypracować taki pro-
jekt, jaki być powinien. Te przepisy, które są, są prze-
pisami bardzo dobrymi, odznaczają się w wysokim
stopniu profesjonalizmem prawnym. Są one od daw-
na oczekiwane, ale także spełniające oczekiwania
spółdzielców. Jeżeli macie państwo jakieś zastrzeże-
nia czy poprawki, to możecie je zgłosić w trakcie prac
w komisjach, gdyż rzeczywiście warto się nad tym
pochylić i pracować.
Kończąc już, powiem jeszcze, że jeżeli chodzi
o zebranie przedstawicieli, to poseł, który reprezen-
tował PiS, nie słuchał, a powinien słuchać mojej wy-
powiedzi, kiedy mówiłam o możliwości utrzymania
zebrania przedstawicieli. Najgorzej jest, kiedy ktoś
ma przygotowane to, co ma przeczytać, lecz nikt nie
słucha tego, co wnioskodawca mówi. Dziękuję bar-
dzo. (Oklaski)
(Poseł Grzegorz Tobiszowski: To jest zdobywanie
poparcia, pani poseł.)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję, pani poseł.
Zamykam dyskusję.
W dyskusji zgłoszono wnioski o odrzucenie pro-
jektu ustawy w pierwszym czytaniu.
Do głosowania nad tymi wnioskami przystąpimy
na następnym posiedzeniu Sejmu.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 53.
porządku dziennego: Pierwsze czytanie posel-
skiego projektu ustawy o spółdzielniach miesz-
kaniowych (druk nr 3494).
Proszę o zabranie głosu panią poseł Lidię Sta-
roń w celu przedstawienia uzasadnienia projektu
ustawy.
Proszę bardzo, pani poseł.
Poseł Lidia Staroń:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt
przedstawić już drugi projekt, że tak powiem, z tej
sfery spółdzielczej w imieniu Platformy Obywatel-
skiej, poselski projekt ustawy o spółdzielniach miesz-
kaniowych (druk nr 3494). Chciałabym powiedzieć
także, że bardziej się skupię – nie tak jak w uzasad-
nieniu, tzn. na tym, co jest w projekcie – na sprawach,
które w moim przekonaniu mogą być niezrozumiałe,
być może kontrowersyjne. Postaram się więc chociaż
z grubsza pewne kwestie wyjaśnić.
Projektowana ustawa o spółdzielniach mieszka-
niowych powstała jako wyraz dezaprobaty wobec
obecnie obowiązującej ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r.,
która od początku nie rozwiązywała właściwie pod-
stawowych problemów własnościowych, zaś na sku-
tek licznych nowelizacji i interwencji Trybunału
Konstytucyjnego stała się w znacznym stopniu nie-
spójna, nieczytelna i niezrozumiała. Dotyczy to zwłasz-
cza przepisów przejściowych tej ustawy, jak też nie-
zrozumiałych dla spółdzielców konstrukcji różnych
praw do lokali funkcjonujących w spółdzielniach
mieszkaniowych (praw lokatorskich, praw własno-
ściowych i praw odrębnej własności). Dlatego propo-
nuje się nowy model spółdzielni mieszkaniowej, któ-
ra docelowo może zrzeszać właścicieli lokali.
Podstawowym problemem, który należało rozwią-
zać, jest sytuacja prawna spółdzielni w odniesieniu
do gruntów. Trzecia Rzeczpospolita odziedziczyła po
PRL wyjątkowo skomplikowaną, nieuporządkowaną
sytuację w tej materii. Problemy własnościowe zosta-
ły częściowo uporządkowane w 1990 r. Najpierw
uwłaszczono gminy, przekazując im na własność
kosztem Skarbu Państwa znaczną część mienia pań-
stwowego, w tym zwłaszcza gruntów. Następnie
uwłaszczono państwowe osoby prawne, przyznając
im jednak tylko użytkowanie wieczyste gruntów,
a nie ich własność. Zapomniano jednak o spółdziel-
niach, w tym mieszkaniowych. W efekcie liczne spół-
dzielnie mieszkaniowe nadal pozostawały bez praw
do gruntów (własności bądź użytkowania wieczyste-
go), na których wzniosły budynki mieszkalne, a często
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Projekt ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych
Poseł Lidia Staroń
całe osiedla mieszkaniowe. Grunty te często stano-
wią własność jednostek samorządu terytorialnego, a
rzadziej Skarbu Państwa. Zdarzają się również takie
sytuacje, w których grunty zajmowane przez spół-
dzielnie mieszkaniowe są własnością prywatną. W
obu wypadkach znajdujące się na takich gruntach
budynki mieszkalne oraz inne urządzenia nie stano-
wią własności spółdzielni mieszkaniowych, ale zgod-
nie z zasadą superficies solo cedit są częściami skła-
dowymi gruntów państwowych, komunalnych albo
prywatnych, art. 48 Kodeksu cywilnego. Niejasny
jest w konsekwencji status prawny znajdujących się
we wspomnianych budynkach lokali mieszkalnych i
użytkowych. W latach 90. próbowano wprawdzie na-
prawić ten błąd, ale niekonsekwentnie i nieskutecz-
nie. Rozważana sytuacja nie została uregulowana w
przepisach ustawy z dnia 7 października 1992 r.
zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o gospodarce
gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości, która
„uwłaszczyła” wszystkie spółdzielnie z wyjątkiem
spółdzielni mieszkaniowych. Częściowe jej rozwiąza-
nie znalazło się w ustawie z dnia 10 czerwca 1994 r.
zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o gospodarce
gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości oraz nie-
które inne ustawy. Przewidziane tam regulacje na-
leży jednak uznać za zdecydowanie niewystarczające.
W szczególności nie zaproponowano rozstrzygnięcia
sytuacji, w której spółdzielnie mieszkaniowe budo-
wały na gruntach prywatnych. W przypadku gdy
spółdzielnie budowały na gruntach państwowych lub
komunalnych, wątpliwe jest przyznanie im tylko
roszczenia cywilnoprawnego, zwłaszcza że roszczenie
takie i tak im już przysługuje zgodnie z art. 231 Ko-
deksu cywilnego. Również ustawa o spółdzielniach
mieszkaniowych z dnia 15 grudnia 2000 r. nie roz-
wiązała tego problemu, a obowiązujące w tym zakre-
sie przepisy art. 35 tej ustawy, kilkakrotnie noweli-
zowane, niestety też tej sytuacji nie poprawiły.
Projektowana ustawa rozwiąże w ciągu roku pro-
blem praw spółdzielni mieszkaniowych do gruntów.
Skorzystano tu z instytucji zasiedzenia, zresztą już
częściowo obecnej w dwóch przepisach wspomniane-
go artykułu obecnej ustawy. Instytucja zasiedzenia
znana była już w prawie rzymskim (usucapio) i ozna-
czała nabycie własności skutkiem posiadania rzeczy
przez prawnie przewidziany ustawą przeciąg czasu.
W projekcie zaproponowano zatem rozwiązanie ra-
dykalne, analogiczne do wcześniejszego, dotyczące-
go państwowych osób prawnych (w dniu 5 grudnia
1990 r.). Po upływie roku od dnia wejścia w życie
ustawy spółdzielnie mieszkaniowe, które korzystają
z gruntów bez tytułu prawnego, nabywałyby ich
własność przez zasiedzenie.
Dzisiaj, bodajże o godz. 9, Trybunał Konstytucyj-
ny rozstrzygnie, czy art. 35 ust. 41, również dotyczą-
cy zasiedzenia przez spółdzielnie mieszkaniowe, jest
zgodny z konstytucją. Jednakże nawet gdyby trybu-
nał stwierdził, że przepis nie jest zgodny z konsty-
243
tucją – mówimy o obowiązujących już dzisiaj przepi-
sach, nie o projekcie – to nie będzie to miało wpływu
na konstytucyjność proponowanego rozwiązania,
które wystarczająco chroni prawa obecnych właści-
cieli. Na to mamy ten rok, żeby każdy mógł zgłosić
swoje roszczenie. Jeśli właścicielem jest Skarb Pań-
stwa albo właściwa jednostka samorządu terytorial-
nego, będą one mogły w ciągu roku od dnia wejścia
w życie projektowanej ustawy zawrzeć ze spółdziel-
nią mieszkaniową umowę w sprawie ustanowienia
prawa użytkowania wieczystego gruntu, co wyłączy
jego zasiedzenie. Jeżeli natomiast właścicielem grun-
tu jest inna osoba prawna albo osoba fizyczna, będą
one mogły w ciągu roku od wejścia w życie projekto-
wanej ustawy dochodzić wobec spółdzielni mieszka-
niowej roszczenia przewidzianego w art. 231 § 2 Ko-
deksu cywilnego.
Chciałabym tylko przypomnieć państwu, że spół-
dzielnie na tych gruntach, gdzie czasami są pojedyncze
budynki, czasami jest ich więcej, są od kilkudziesięciu
lat i żadna siła nie może sprawić, aby ludzie, którzy
mieszkają w tych lokalach, mieli w końcu uregulowany
stan, żeby też czuli się właścicielami. Próbowano na-
prawiać ten stan przez wielokrotne nowelizacje. Dzi-
siejsze przepisy także przewidują to zasiedzenie. Chce-
my po prostu uporządkować w tej chwili tę sytuację.
Wobec powyższego rozwiązanie to uporządkuje
sprawy gruntowe spółdzielni, tak jak mówiłam, które
od kilkudziesięciu lat nie są uporządkowane, i pozwo-
li użytkownikom lokali, które na tych gruntach zo-
stały wybudowane i przez nich sfinansowane, stać się
właścicielami tych lokali. Oczywiście chodzi o sfinan-
sowanie przez spółdzielców. To jest to rozwiązanie,
które chciałam wytłumaczyć, omówić jako pierwsze,
troszeczkę inaczej, niż to jest w uzasadnieniu, bar-
dziej pochylić się nad kilkoma sprawami.
Drugie proponowane w projekcie rozwiązanie o
charakterze podstawowym polega na związaniu, tak
jak we wspólnotach mieszkaniowych, członkostwa w
spółdzielni mieszkaniowej z prawem do lokali. Jest
to odwrócenie obowiązującej jeszcze niedawno zasa-
dy związania prawa do lokalu z członkostwem w spół-
dzielni, trafnie uznanej przez Trybunał Konstytucyj-
ny w kilku orzeczeniach za niezgodną z konstytucją.
Zapis, który tutaj proponujemy, jest konsekwencją
właśnie orzeczeń trybunału. Obecnie proponowane
rozwiązanie oczywiście jest konstytucyjne, bo gdyby
takie nie było, należałoby stwierdzić, że niekonsty-
tucyjna jest również ustawa o własności lokali.
Rozwiązanie to zmierza do wyeliminowania ist-
niejącej obecnie w spółdzielniach mieszkaniowych
patologii będącej skutkiem ubocznym wspomnianych
wcześniej orzeczeń, gdzie ustawodawca dużo wcze-
śniej próbował to naprawić, ale zupełnie nie w taką
stronę, jak należało, i polegającej na tym, że osoby,
którym przysługują prawa własności lokali albo spół-
dzielcze własnościowe prawa do lokali, ale które nie
są członkami spółdzielni, tak jak jest to dzisiaj, nie
mają żadnego wpływu na prowadzenie przez spół-
dzielnie gospodarki ich lokalami.
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
244 Projekt ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych
Poseł Lidia Staroń
Należy w tym miejscu podkreślić, iż pomimo że
ponoszą oni opłaty identyczne jak członkowie spół-
dzielni i ciążą na nich takie same obowiązki, to nie
posiadają żadnych praw. Nie mają wglądu do doku-
mentów, i to nawet wówczas gdy dokumenty dotyczą
ponoszonych przez nich opłat. Są także pozbawieni
prawa wyboru władz spółdzielni, paradoksalnie tych
władz, które administrują ich majątkiem. Traci poza
tym w znacznym stopniu sens statut spółdzielni
mieszkaniowej, który przecież nie może być uznany
za akt obowiązujący osoby niebędące członkami.
W tym miejscu należy także dodać, że obecne
przepisy przyczyniają się do tworzenia całej armii
ludzi wykluczonych, którzy nawet za niewielkie za-
dłużenia – po części postaram się odpowiedzieć na te
pytanie, bo to jest ta ustawa – czasami w wysokości
1000 zł, 2000 zł, nawet spłacone, a takich ludzi są w
kraju tysiące, tracą mieszkanie z mocy tych przepi-
sów, które istnieją, ponieważ wygasa im prawo do
lokalu. Oni tracą mieszkanie, które paradoksalnie
zostało sfinansowane w całości z ich środków, i tra-
fiają na garnuszek państwa, do lokali socjalnych lub
na bruk. Proponowane przepisy to zmienią.
Pani poseł pytała – odpowiem może jeszcze w tym
momencie – o egzekucję z wkładu. Ależ oczywiście,
tak jak dzisiaj własnościowe prawo do lokalu... A dzi-
siaj jak jest? Trzeba się po prostu nad tym pochylić.
Przy prawie lokatorskim jest taka sytuacja, że ten
członek nie ma żadnych praw do tego mieszkania. Ma
prawo lokatorskie. Nawet nie jest to ograniczone pra-
wo rzeczowe. I tak naprawdę w sytuacji, kiedy zobo-
wiązania nie są uiszczane, a są różne sytuacje, i on
na czas nie zareaguje... Potem może spłacić je 5 razy.
To już nawet najemca w mieszkaniu komunalnym
ma większe prawa, bo jak spłaci, to nikt go nie rusza,
tak? A tutaj nawet jak spłaci, to już nie, to już to
prawo jest po prostu utracone i konsekwencją tego
jest eksmisja. Takie są przepisy.
Trzeba tylko spojrzeć na liczbę wyroków, które się
orzeka. Nawet mieliśmy ostatnio taką sprawę w Lu-
blinie, gdzie pani, właśnie teraz wyrzucona, spłaciła
całe zadłużenie i walczy w tej chwili o pieniądze, ponie-
waż spółdzielnie nawet nie wypłacają tym ludziom pie-
niędzy, bo wyliczają wartość ich mieszkania, wartość
wkładu na 20 tys. zł, 10 tys. zł, 5 tys. zł, 15 tys. zł. Mamy
tysiące takich skarg. Ale to tak na marginesie.
Trzecie podstawowe rozwiązanie polega na tym,
że obecne spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu, z
wyjątkiem prawa do lokalu wybudowanego ze środ-
ków Krajowego Funduszu Mieszkaniowego, staje się
spółdzielczym prawem do lokalu o treści takiej jak
obecne prawo własnościowe, a więc prawem rzeczo-
wym ograniczonym, po prostu prawem twardszym,
zbywalnym, podlegającym dziedziczeniu i egzekucji.
Nie ma bowiem żadnych powodów, aby prawo do lo-
kalu, za budowę którego członek spółdzielni zapłacił
często tyle samo co członek, który uzyskał prawo
własnościowe, a np. wpłacił jednorazowo cały wkład
i w rezultacie jeszcze uzyskał umorzenie dalszej spła-
ty, czyli czasami nawet wpłacił mniej, nadal pozosta-
wało prawem ułomnym.
Niezrozumiałe jest ponadto, dlaczego właścicie-
lem i jedynym dysponentem prawa do lokalu jest
spółdzielnia, w sytuacji gdy do jego budowy nie doło-
żyła ani grosza, bo lokale są w całości sfinansowane
z pieniędzy spółdzielców. Zresztą już obecnie, od 2007 r.,
w razie wygaśnięcia prawa lokatorskiego, ale zazna-
czam: od 2007 r., członek spółdzielni albo inna upraw-
niona osoba otrzymuje wartość rynkową lokalu z
potrąceniami z tytułu długu. Dopiero od 2007 r.
Wcześniej spółdzielnie wyceniały to po prostu po ab-
surdalnych cenach i te rzesze ludzi nie dość, że tra-
ciły mieszkanie, to jeszcze nie otrzymywały prawie
żadnych pieniędzy.
Czwarte podstawowe rozwiązanie polega na tym,
że do obecnych praw własnościowych będą miały od-
powiednie zastosowanie przepisy dotyczące odrębnej
własności lokalu. Takie prawa jednakże nie staną się
ex lege prawami odrębnej własności. Będzie bowiem
potrzebne do tego założenie odrębnej księgi wieczystej
i dokonanie wpisu własności w takiej księdze. Podsta-
wą wpisu będzie uchwała zarządu oznaczająca przed-
miot odrębnej własności lokali, podjęta pod rządem
przepisów obecnych, albo uchwała walnego zgroma-
dzenia, podjęta pod rządem proponowanej ustawy.
Uzasadnieniem takich zmian jest to, że w wyniku
licznych orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego obec-
ne prawa własnościowe w znaczeniu społecznym i
ekonomicznym nie różnią się od praw odrębnej wła-
sności, zaś istniejące nieliczne różnice prawne są
zrozumiałe tylko dla prawników, w dodatku tylko
niektórych prawników.
Znana jest poza tym niechęć notariuszy do spo-
rządzania aktów, a także przewlekłość, jeśli chodzi o
działanie spółdzielni. W tym zakresie mamy taką
sytuację, że ponieważ są identyczne nakłady finan-
sowe, jeżeli mówimy o własnościowym prawie do lo-
kalu i o odrębnej własności, to nie mogą być różne
prawa. Powinno być od razu prawo odrębnej własno-
ści, czyli ten człowiek powinien być właścicielem tego
mieszkania.
Różnica w uzyskaniu pełnej własności w stosunku
do obecnej regulacji będzie więc sprowadzać się głów-
nie do tego, że nie będzie już potrzeby zawierania
umów notarialnych. I tylko na tym polega ta różnica.
Przedstawione propozycje spowodują znaczne
zbliżenie regulacji dotyczących wspólnot mieszkanio-
wych i spółdzielni mieszkaniowych. Dlatego w pro-
jekcie konsekwentnie proponuje się wprowadzenie
kilku zmian w ustawie o własności lokali, które spro-
wadzają się głównie do właściwego ukształtowania
statusu prawnego wspólnot mieszkaniowych.
Szczególnie istotne znaczenie ma też proponowa-
na zmiana art. 9 ustawy o własności lokali, dotyczą-
cego tzw. umowy deweloperskiej. Określone obecnie
w tym artykule wymagania są tak rygorystyczne, że
tzw. klasyczne umowy deweloperskie są stosunkowo
rzadko zawierane, ze szkodą dla klientów dewelope-
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Projekt ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych
Poseł Lidia Staroń
rów. Dlatego proponuje się przeniesienie do ustawy
o własności lokali sprawdzonej w praktyce spółdziel-
czej umowy o budowę lokalu, która należycie chroni
prawa członków spółdzielni. Będzie to także odpo-
wiedź na sierpniową sygnalizację Trybunału Konsty-
tucyjnego, który wskazał na istniejącą lukę prawną
i nierówność w zakresie braku unormowań chronią-
cych klientów firm deweloperskich w porównaniu z
istniejącą ochroną członków spółdzielni przy zawie-
ranej przez nich umowie o budowę lokalu. Trybunał
w sierpniu skierował sygnalizację, prosząc ustawo-
dawcę, aby jak najszybciej tę lukę wypełnił – wskazał
na nierówność członków spółdzielni, którzy taką
ochronę posiadają, i innych klientów wobec prawa.
Inna ważna propozycja to m.in. utrzymanie zaka-
zu konstytutywnego ustanawiania przez spółdzielnie
spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu. Już
mówiłam o orzeczeniach trybunału z maja 2001 r., z
marca 2004 r. i kwietnia 2005 r.; trybunał wielokrot-
nie podkreślał, że przy identycznych nakładach, jakie
mamy przy własnościowym prawie do lokalu i przy
odrębnej własności, nie można posiadać różnych
praw. Stąd te zapisy, które wychodzą naprzeciwko
tym orzeczeniom, ale przede wszystkim przywracają
ludziom należne im prawa.
Kolejna bardzo ważna sprawa. Dziwię się, że nig-
dy z tej strony sali nie padały zastrzeżenia np. co do
niekonstytucyjności albo braku unormowań tam,
gdzie zapisy lub ich brak w tych aktach prawnych
szkodzą spółdzielcom, tak jak jest teraz. Nigdy nie
słyszałam, żeby np. lewica podkreślała, że art. 40 być
nie powinno, a ten artykuł mówi o majątku wspól-
nym spółdzielni. Natomiast jeśli coś jest korzystne
dla spółdzielców, a niekorzystne dla zarządów spół-
dzielni, podnosi się larum. I tutaj proponujemy odzy-
skanie prawa do części majątku spółdzielni, także w
przypadku ustanawiania wspólnoty. Dzisiaj mamy
dużą nierówność wobec prawa. Art. 108a i 108b mó-
wią o podziale spółdzielni na wniosek mniejszości: ta
spółdzielnia, która się tworzy – oczywiście jest to wy-
odrębniona jednostka, którą można wydzielić – ma
prawo do części majątku spółdzielni, natomiast
wspólnota, która może być dużo większa, to mogą być
setki osób, tego prawa nie ma. I to w tej ustawie też
się zmienia, właśnie w takim zakresie, o jakim mó-
wię. W projekcie także przewidziano obowiązek roz-
liczenia się ze wspólnotą, stosując analogię do tych
przepisów, które przytoczyłam.
Wprowadza się definicję lokalu o innym przezna-
czeniu, który stanowi odrębny budynek. Robimy to
w ślad za orzeczeniem Sądu Najwyższego ze stycznia
2008 r. – Sąd Najwyższy wskazał, że właśnie tak to
wyglądać powinno. Zapewniamy wgląd do dokumen-
tów i możliwość uzyskania ich kopii po wniesieniu
opłat, które pokrywają tylko i wyłącznie rzeczywiste
koszty. Dzisiaj jest tak, że czasami za kartkę papieru
wymaga się od członka spółdzielni bardzo dużych
opłat. Ja się spotkałam nawet z tym, że to są opłaty
245
rzędu 100 czy 200 zł. To jest w ogóle absurd, po pro-
stu chodziło o to, żeby uniemożliwić ten dostęp.
Wprowadzamy także ewidencję i rozliczenie za-
równo opłat eksploatacyjnych – to już było – jak i
funduszu remontowego. Tutaj mówiono, że za mało
było konsultacji. Te konsultacje są prowadzone od
lat, jest ich bardzo dużo, to są setki tysięcy listów od
stowarzyszeń, od członków różnych spółdzielni, z
różnych branż, którzy to podnoszą. Mało tego, nawet
przyjeżdżają w tych sprawach – może to potwierdzić
rzecznik praw obywatelskich, Kancelaria Sejmu – i
nawet proponują różnego rodzaju rozwiązania. Już
nie mówię o innych organizacjach, które się zajmują
spółdzielczością. Mówimy także o możliwości kwe-
stionowania opłat, też w ślad za licznymi wyrokami
sądowymi. Dzisiejsze zapisy mówią, że na drodze są-
dowej kwestionuje się wyłącznie zasadność zmiany
wysokości opłat. My wprowadzamy także możliwość
kwestionowania wysokości opłaty ustalonej już przez
spółdzielnię. W każdym przypadku, to wiadomo, już
to mówiłam (Kodeks cywilny), spółdzielnia musi udo-
wodnić, ona ma dokumenty, zasadność wysokości
opłat czy też przedstawić stosowną kalkulację.
Dalej, w ciągu 3 miesięcy od wybudowania lokalu
spółdzielnia jest obowiązana do zawarcia umowy.
Wprowadzamy także przepisy przejściowe, które do-
tyczą też tego, co pani poseł podnosiła, np. mieszkań
zakładowych.
Przedłożony projekt jest w moim przekonaniu i w
przekonaniu klubu Platformy bardzo oczekiwanym
aktem prawnym, który zdecydowanie zwiększa za-
kres praw spółdzielców, przede wszystkim sytuuje ich
w roli podmiotowej. Jeśli chodzi o zarządy spółdziel-
ni, rzeczywiście one mają pełnić rolę administratora,
i tak to być powinno. Uważamy, że ten projekt w koń-
cu ucywilizuje sytuację w spółdzielniach mieszkanio-
wych, a przede wszystkim przywróci normalne, oby-
watelskie i cywilizacyjne prawa członkom tych spół-
dzielni. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję pani poseł.
Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po-
rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad-
czeń w imieniu klubów i kół.
Otwieram dyskusję.
Głos zabierze pan poseł Marek Zieliński, Platfor-
ma Obywatelska.
Proszę bardzo, panie pośle.
Poseł Marek Zieliński:
Dziękuję bardzo.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu klubu
Platformy Obywatelskiej mam zaszczyt przedstawić
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
246 Projekt ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych
Poseł Marek Zieliński
stanowisko dotyczące projektu ustawy o spółdziel-
niach mieszkaniowych (druk nr 3494).
Przedłożony projekt w istotnych sprawach opiera
się na sprawdzonych rozwiązaniach z dotychczas obo-
wiązującej ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spół-
dzielniach mieszkaniowych. Jednak bardzo liczne
nowelizacje oraz orzeczenia Trybunału Konstytucyj-
nego spowodowały, że konieczną sprawą jest uchwa-
lenie jej ponownie, by zlikwidować to, co stanowi o jej
nieczytelnym i skomplikowanym charakterze. 10-
-okres jej praktycznego stosowania dał też wskazów-
ki co do wprowadzenia koniecznych zmian. Niewąt-
pliwie taką istotną kwestią jest np. zmiana formuły
członkostwa. W projekcie proponuje się zapis, że każ-
dy, komu przysługuje prawo do lokalu w spółdzielni
mieszkaniowej, jest członkiem spółdzielni. Odwróco-
no więc formułę związania prawa do lokalu z człon-
kostwem spółdzielni. Proponowane rozwiązanie po-
dobne jest do członkostwa we wspólnocie mieszkanio-
wej. Zlikwiduje to np. anormalną sytuację, gdy znacz-
na ilość osób, którym przysługują prawa do lokali,
nie jest członkami spółdzielni i jest pozbawiona wpły-
wu na zarządzanie spółdzielnią. Prawo do lokalu nie
będzie wygasało na skutek ustania członkostwa, ale
odwrotnie – członkostwo w spółdzielni będzie usta-
wało w wyniku wygaśnięcia prawa do lokalu.
Przepisy projektu ustawy dotyczące odrębnej wła-
sności lokalu są bardzo podobne do obecnie obowią-
zujących, z tym że uwzględniona jest powyższa zasa-
da członkostwa wynikająca z prawa do lokalu. Ponad-
to zniesiono przepis, który umożliwia zachowanie
formuły spółdzielczej w sytuacji, gdy została wyod-
rębniona własność wszystkich lokali w określonym
budynku. Ustawa wprowadza zmiany w Kodeksie
cywilnym, Kodeksie postępowania cywilnego i w
ustawie o własności lokali. Zmiany w tej ostatniej
ustawie wynikają z faktu, że w projekcie proponuje
się zbliżenie formuły wspólnoty mieszkaniowej i for-
muły spółdzielni mieszkaniowej. Nowa regulacja do-
tyczy np. balkonu, loggi i tarasu, które mają stanowić
własność właściciela tego lokalu, do którego przyle-
gają, jednak ich powierzchni nie wlicza się do po-
wierzchni użytkowej lokalu. Ta propozycja na pewno
ucieszy wielu spółdzielców, którzy od lat toczą spory
o to ze swoimi zarządami, najczęściej z negatywnymi
skutkami.
Nowe propozycje dotyczą też umowy deweloper-
skiej. Proponuje się prostsze rozwiązanie w tej spra-
wie, a mianowicie regulację wzorowaną na spółdziel-
czej umowie o budowę lokalu, która sprawdziła się w
praktyce. Inne zmiany w ustawie o własności lokali
dają legitymację czynną do wystąpienia z powódz-
twem każdemu właścicielowi lokalu przeciwko takie-
mu właścicielowi, który posiada co najmniej 6-mie-
sięczne zaległości czynszowe. Ma to przeciwdziałać
sytuacji, w której właściciel mający większość udzia-
łów może czuć się bezkarny. Wprowadzono katalog
czynności przekraczających zakres zwykłego zarzą-
du, który obejmuje sprawy związane wyłącznie z
zarządzaniem nieruchomością wspólną. Wprowadzo-
no możliwość potwierdzenia przez właścicieli czyn-
ności zarządu dokonanej bez ich zgody. Zmieniono
zapisy dotyczące sankcji w odniesieniu do wadliwych
uchwał właścicieli lokali.
W przepisach przejściowych i końcowych zapro-
ponowano regulację, która ma doprowadzić do roz-
wiązania problemu tych spółdzielni, które wznosiły
budynki na cudzych gruntach. W miejsce nieprecy-
zyjnych obecnie zapisów proponuje się zasiedzenie,
po upływie 12 miesięcy od dnia wejścia w życie usta-
wy, na gruntach, do których aktualnie spółdzielnia
nie ma praw. Proponowana regulacja uwzględnia
interesy obecnych właścicieli, to jest Skarbu Pań-
stwa, gminy, osób prawnych i osób fizycznych. W
przypadku Skarbu Państwa lub samorządu możli-
wość oddania gruntów w użytkowanie wieczyste
wyłącza zasiedzenie. Ta kwestia wymaga jednak bar-
dziej szczegółowej analizy, gdyż obecne doświadcze-
nia wskazują, że zarządy niektórych spółdzielni,
zamiast nabywać po preferencyjnej zazwyczaj cenie
grunty od gminy, wolą przenosić własność lokalu z
użytkowaniem wieczystym. Działają więc na nieko-
rzyść członków spółdzielni, bo członkowie, zamiast
stać się właścicielami części gruntu, muszą często
płacić dość wysoką dzierżawę wieczystą. A zarządy
spółdzielni postępują tak, by zablokować ewentualne
tworzenie wspólnot mieszkaniowych w przyszłości.
W projekcie zaproponowano zmianę w artykułach
dotyczących spółdzielczych praw do lokalu. Zastoso-
wano przepisy o prawie własności lokalu. Konse-
kwencją tego będzie taka sytuacja, że nie będzie już
zawierana umowa przeniesienia własności lokalu, ale
konieczne będzie założenie księgi wieczystej dla lo-
kalu. W jednym z ostatnich artykułów dano szansę
tym, którzy stracili prawo do lokalu z powodu nie-
uiszczania opłat eksploatacyjnych. Mogą to prawo
odzyskać pod warunkiem spłaty zobowiązań.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dotychczasowa
praktyka parlamentarna wskazuje, że przedłożony
projekt powinien być przekazany tylko do Komisji
Infrastruktury. (Dzwonek) Już kończę. Jednak po-
nieważ odbywa się również debata nad nowym pra-
wem spółdzielczym, byłoby wskazane skierować ten
projekt ustawy również do Komisji Gospodarki, do
której, jeśli Wysoka Izba tak zadecyduje, trafi projekt
ustawy o spółdzielniach. Dlatego Klub Parlamentar-
ny Platforma Obywatelska wnosi o przekazanie pro-
jektu ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych do
Komisji Infrastruktury i Komisji Gospodarki w celu
dalszych prac. Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Pan poseł Grzegorz Tobiszowski, Prawo i Spra-
wiedliwość.
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Projekt ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych
Poseł Grzegorz Tobiszowski:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie i Pano-
wie Posłowie! W imieniu klubu Prawo i Sprawiedli-
wość chciałbym poruszyć w swoim wystąpieniu dwie
kwestie. Po pierwsze, chciałbym przypomnieć, jaki
jest obecny stan prac w parlamencie nad projektami
spółdzielczymi, szczególnie jeśli chodzi o projekty
związane ze spółdzielczością mieszkaniową, które
znajdują się w podkomisji. Po drugie, chciałbym od-
nieść się do kwestii materii ustawy, a więc tego, co
jest w projektowanej ustawie, a czego nie ma. Wyda-
je mi się bowiem, że te ważniejsze kwestie nie zosta-
ły uwzględnione w ustawie. Konstrukcja nowelizacji
ustawy jest taka, że zastępuje ona to, co jest do tej
pory, jak również to, co jest rozpatrywane w podko-
misji wyłonionej w Komisji Infrastruktury. Wszelkie
prace i obecny stan prawny są konsumowane przez
ustawę o spółdzielczości mieszkaniowej.
Z jednej strony byłoby cudownie, gdyby rzeczywi-
ście ten projekt był rewolucyjny, bo jest nam potrzeb-
na ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych i ustawa
o spółdzielczości, która z jednej strony uporządkowa-
łaby bazę pojęciową, i ten cały dorobek, który został
wypracowany m.in. w 2007 r., a z drugiej strony po-
trzebne jest kolejne pchnięcie, czyli dokończenie kwe-
stii ustrojowych. Jaki stan jest dzisiaj? Otóż jest w
podkomisji, pani poseł, złożony przez nas projekt.
I to jest odpowiedź na polemikę, jaką pani prowadzi-
ła z przedstawicielem klubu Prawo i Sprawiedliwość
przy okazji poprzedniego projektu. Pańscy koledzy
po raz czwarty złożyli wniosek o wstrzymanie prac
nad projektem Prawa i Sprawiedliwości, nad dwoma
projektami Platformy Obywatelskiej i projektem se-
nackim. Mogliśmy to uchwalić w zeszłym roku, mo-
gliśmy uchwalić w marcu, mogliśmy uchwalić w maju
i możemy uchwalić teraz.
Państwo składacie projekt, który konsumuje stan
prawny i wnosi dwie zmiany, może trzy, zrównuje
własność z prawem lokatorskim, co moim zdaniem
jest daleko idącą pomyłką, bo nie po to wprowadza-
liśmy w 2007 r. odrębną własność lokali mieszkal-
nych, stwarzając urynkowienie spółdzielczości miesz-
kaniowej i relacji mieszkaniowych. Jeśli ma być dzie-
dziczone prawo lokatorskie, przekazywane w spadku,
lokale mają być wynajmowane, to proszę powiedzieć,
po co wprowadzamy własność. Z jednej strony pań-
stwo mówicie, że chcecie zabezpieczyć tych, którzy
nie płacą, i stworzyć możliwość polityki mieszkanio-
wej, a z drugiej strony, jeśli osoby, które mają prawo
lokatorskie, nie będą wywiązywać się ze swoich zo-
bowiązań, zostaną zlicytowane. Pani poseł, co będzie
się działo – bo takich zapisów nie ma w projekcie – z
mieszkaniami zakładowymi? W zeszłym roku Try-
bunał Konstytucyjny zobowiązał parlament, nie
określając terminu, do wypowiedzenia się w kwestii
przekształceń mieszkań zakładowych znajdujących
się w substancji spółdzielczej. Ta ustawa spowoduje,
że w ogóle nie będzie przekształceń. Eliminujemy
247
znaczącą grupę osób, która ma dzisiaj prawo do prze-
kształcenia. To im się należy. Ta ustawa wyrzuca na
margines tych najemców, którzy funkcjonują w spół-
dzielczości mieszkaniowej.
Dalej, państwo w ogóle nie regulujecie kwestii
walnego zebrania. Zapisy zawarte w projekcie doty-
czące walnego zebrania, które rozstrzygają te kwe-
stie w odniesieniu do wszystkich spółdzielni, nasu-
wają wątpliwość co do tego, jak bank spółdzielczy
może zwołać jedno walne zebranie. Ale debata o tym
toczyła się w poprzednim punkcie, my natomiast sto-
imy. To jest m.in. kwestia opinii, które do nas, parla-
mentarzystów, napływają, na temat doprecyzowania
obecnego stanu zatwierdzania statutów przez spół-
dzielnie. Jest pat i pani poseł dobrze o tym wie. Ta
ustawa tego nie reguluje. Postulowaliśmy m.in. o to,
aby zwiększyć moc decyzji związanej z pokwitowa-
niem absolutorium na walnym zebraniu w stosunku
do zarządu. Jeśli prezes nie otrzymuje pokwitowania,
następnego dnia nie pełni funkcji prezesa. W pań-
stwa ustawie nie zostało to rozwiązane. Postulują to
spółdzielcy.
Możemy wymienić jeszcze parę innych kwestii,
chociażby kwestię kontroli spółdzielczości mieszka-
niowej, którą państwo ujęliście razem z kontrolą we
wszystkich spółdzielniach. Nasuwa się pytanie, czy
spółdzielczość mieszkaniowa nie ma pewnej specyfi-
ki? Wydaje mi się, że ma specyfikę. Groźniejsze jest
to, czego państwo nie zawarliście w tej ustawie. Po-
równywanie spółdzielczości mieszkaniowej i wdraża-
nie jej w system wspólnot, chociaż jestem wielkim
zwolennikiem wspólnot mieszkaniowych, wydaje mi
się, doprowadzi do zubożenia funkcjonowania spół-
dzielczości mieszkaniowej w ramach gospodarki ryn-
kowej. Powinniśmy starać się urynkowić spółdziel-
czość mieszkaniową i dążyć do tego, żeby to była
jedna z alternatyw funkcjonowania systemu miesz-
kaniowego w Polsce, zamiast powodować, że nagle
zasady dotyczące wspólnot będą przenoszone do po-
lityki zarządzania spółdzielczością mieszkaniową.
Wydaje mi się, że trudne będzie i trochę karko-
łomne doprowadzenie do stanu, w którym osoby
występujące ze spółdzielczości mieszkaniowej, two-
rzące wspólnoty mieszkaniowe, będą mogły otrzy-
mać swój wkład mieszkaniowy. To jest ważna kwe-
stia. Podzielam pogląd, że powinna być przejawiana
troska o rozstrzygnięcia legislacyjne. Uważam, że
zapisanie tego w tej formule w tej ustawie nie roz-
strzyga tej kwestii. Spowoduje jedynie lawinę pro-
cesów społecznych (Dzwonek) – panie marszałku,
skończę zdanie – wystąpień do sądów o rozstrzy-
gnięcie nieostrych zapisów w tej ustawie. Dziękuję
serdecznie. (Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję panu posłowi.
Pan poseł Wiesław Andrzej Szczepański, Sojusz
Lewicy Demokratycznej.
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
248 Projekt ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych
Poseł Wiesław Andrzej Szczepański:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
W imieniu Klubu Poselskiego Sojusz Lewicy Demo-
kratycznej mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie
nasze stanowisko wobec poselskiego projektu ustawy
o spółdzielniach mieszkaniowych, zawartego w dru-
ku nr 3494. Na wstępie chciałbym powiedzieć pani
poseł sprawozdawcy, że Trybunał Konstytucyjny
uznał dzisiaj, iż art. 34 ust. 41 jest niekonstytucyjny.
Chodzi o prawo zasiedzenia. Jednocześnie pan poseł
Wikiński, reprezentujący Sejm przed Trybunałem
Konstytucyjnym, mój kolega klubowy, usłyszał, że
proponowane przez państwa propozycje budzą bar-
dzo duże wątpliwości konstytucyjne. A więc już na
wstępie trzeba stwierdzić, że projekt, który państwo
przedstawiacie w swoich zapisach, może być niekon-
stytucyjny. Tak na marginesie, pani poseł, to nie pan
prezes Jankowski, ale pan poseł Stec, i nie na kon-
gresie, ale na seminarium powiedział, że będzie sta-
wiany przez klub Sojusz Lewicy Demokratycznej
wniosek o odrzucenie tego projektu, co stwierdzam
już na wstępie.
O potrzebie nowej ustawy o spółdzielniach miesz-
kaniowych mówi wiele osób, w tym specjaliści w tej
dziedzinie. Pan prezes Pietrzykowski stwierdził: zde-
cydowanie tak, potrzebna jest nowelizacja. Wątpliwo-
ści budzi przede wszystkim kwestia przekształceń
mieszkań i praw spółdzielni do gruntu. Również
rzecznik praw obywatelskich wskazywał ministrowi
infrastruktury na problemy, jakie w praktyce rodzą
uregulowania zawarte w tej ustawie. Mimo że mini-
ster w wielu kwestiach podzielał pogląd rzecznika,
to jednak uznał, że nie znajduje uzasadnienia dla
przygotowania projektu rządowego. Zaledwie 5 tygo-
dni po odrzuceniu przez Sejm, głosami Platformy
Obywatelskiej, obywatelskiego projektu ustawy o
działalności spółdzielni mieszkaniowych przychodzi
nam obradować nad kolejnym projektem tej ustawy,
autorstwa posłów Platformy Obywatelskiej. Wydawa-
łoby się, że można oczekiwać, iż projekt będzie spójny
merytorycznie i prawnie. Niestety, otrzymujemy pro-
jekt niespójny i zagmatwany, co wynika albo z nad-
miernego pośpiechu, albo z niedostatecznej znajomo-
ści tematu.
Przedłożony projekt ustawy przewiduje uzyskiwa-
nie członkostwa w spółdzielni mieszkaniowej z mocy
ustawy przez wszystkie osoby posiadające spółdziel-
cze prawo do lokalu oraz właścicieli lokali, dopóki nie
powstanie w danej nieruchomości wspólnota miesz-
kaniowa. Rodzi się pytanie: Jak pogodzić te propozy-
cje z treścią art. 1 ustawy o spółdzielniach zastrze-
gającego dobrowolność przynależności do spółdzielni?
Uzyskiwanie członkostwa może nastąpić z urzędu,
bez jakiegokolwiek wystąpienia ze strony posiadacza
prawa, bez wniesienia wpisowego i udziału, a nawet
bez podejmowania przez zarząd decyzji o przyjęciu w
poczet członków. Zainteresowany nie ma nawet pra-
wa zaprotestować, że nie chce być członkiem spół-
dzielni. Można powiedzieć, że mamy tu absurdalne
kuriozum, to istne przypisanie – nie chcę obrazić
moich kolegów z PSL-u – chłopa do ziemi. Znacznie
komplikuje to sytuację samych członków, będą bo-
wiem osoby, które złożyły deklarację, wniosły wpi-
sowe i udziały, na dodatek zgodnie z zapisami w
projekcie ustawy o spółdzielniach oprócz udziałów
obowiązkowych będą również udziały fakultatywne.
Powstanie problem, jak określić datę, od której po-
wstanie takie przymusowe członkostwo, czy od daty
uzyskania praw, to jest od kupna odrębnej własności
lokalu, czy też od daty powzięcia przez spółdzielnię
wiedzy o zawarciu umowy, co może nawet nastąpić
po kilku latach, bo notariusz nie ma przecież obo-
wiązku przekazywania kopii umowy. Nieporozumie-
niem jest chyba wprowadzenie możliwości ustania
członkostwa, ale na skutek wygaśnięcia spółdziel-
czego prawa do lokalu, natychmiast bowiem rodzi
się pytanie, jak może wygasnąć prawo, skoro ustawa
nadaje mu przymiot spółdzielczego własnościowego
prawa do lokalu.
Projekt przewiduje likwidację spółdzielczego loka-
torskiego prawa do mieszkań (z wyjątkiem tych budo-
wanych z KFM) i przekształcenie go z mocy ustawy w
ograniczone prawo rzeczowe na nieruchomości spół-
dzielni pod nazwą: spółdzielcze prawo do lokalu.
Jakie jest zatem uzasadnienie dla takiego prezen-
tu w odniesieniu do mieszkań, których użytkownicy
mają wielomiesięczne zaległości czynszowe? Likwi-
dacji ulega termin: spółdzielcze własnościowe prawo
do lokalu, a wszystkie takie prawa istniejące w dniu
wejścia ustawy w życie mają stać się prawem odręb-
nej własności lokalu. W uzasadnieniu do projektu
czytamy, że do przekształcenia nie jest konieczne
zawieranie aktów notarialnych, a podstawą wpisów
w księgach wieczystych będą uchwały zarządów spół-
dzielni mieszkaniowych określające przedmiot od-
rębnej własności poszczególnych lokali w danej nie-
ruchomości.
Równocześnie art. 18 przewiduje, że do prze-
kształcenia na odrębną własność spółdzielczego pra-
wa do lokalu, stającego się ograniczonym prawem
rzeczowym, tak jak dotychczas było spółdzielcze wła-
snościowe prawo do lokalu, niezbędna jest forma
aktu notarialnego.
Proponowane brzmienie art. 45, stanowiące próbę
uporządkowania stanu prawnego gruntów związa-
nych z budynkami spółdzielczymi, przemilcza jed-
nakże bardzo ważny aspekt: poniesione przez spół-
dzielnie koszty porządkowania stanu prawnego danej
nieruchomości muszą obciążać posiadaczy prawa do
lokali w tej nieruchomości.
Autorzy projektu proponują pogłębienie indywi-
dualizacji rozliczeń, jeśli chodzi o koszty eksploatacji
i utrzymania nieruchomości, przez nakazanie rozli-
czenia przychodów i kosztów nie tylko w zakresie
eksploatacji, ale również w zakresie remontów. Prze-
widuje się, iż plan remontów musi być corocznie
uchwalany przez walne zgromadzenie. Jakie jest uza-
sadnienie, pani poseł, by o tym, co ma być remonto-
wane w nieruchomości A za środki zgromadzone
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Projekt ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych
Poseł Wiesław Andrzej Szczepański
przez posiadaczy tych lokali, mieli decydować człon-
kowie mający prawa do lokali w nieruchomościach B,
C czy F?
Kiedy przekazałem ten projekt jednemu z prawni-
ków, który od dawna zajmuje się spółdzielczością
mieszkaniową, usłyszałem, że poza znikomymi wyjąt-
kami nic nie jest porządnie tu uregulowane. Propono-
wane zapisy ustawy budzą ogromne wątpliwości in-
terpretacyjne. (Dzwonek) Na koniec dodał, że dawno
nie czytał tak złych i tak źle przygotowanych zmian.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedłożony pro-
jekt ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych zawie-
ra bardzo istotne propozycje zmian w ustawie o wła-
sności lokali oraz zasadach funkcjonowania firm
deweloperskich. Dziwne jest, że to Klub Parlamen-
tarny Platforma Obywatelska, podkreślający w swej
nazwie obywatelski charakter, nie zadał sobie trudu
skonsultowania tego projektu z organizacjami spół-
dzielczymi, zrzeszeniami deweloperskimi czy wspól-
notami mieszkaniowymi.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Mając to wszystko na względzie, mój klub nie może
poprzeć tego projektu i wnosi o jego odrzucenie w
pierwszym czytaniu. (Oklaski)
(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek
Sejmu Jerzy Wenderlich)
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo panu posłowi Szczepańskiemu.
Szanowni państwo, pan poseł Witold Klepacz pro-
sił mnie, abym powitał grupę młodych ludzi z So-
snowca i Będzina.
Witam was serdecznie. (Oklaski)
(Głos z sali: My też, panie marszałku.)
Cieszę się, że jesteście. Witam was w imieniu gru-
py posłów, która koordynuje prace związane z po-
szczególnymi sprawami, i myślę, że wywieziecie stąd
dobre myśli i dobre opinie o Sejmie. Pozdrawiam
was.
O zabranie głosu proszę pana posła Józefa Rac-
kiego z klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego.
Proszę, panie pośle.
Poseł Józef Racki:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Mini-
strze! Przypadł mi w udziale zaszczyt zaprezentowa-
nia stanowiska klubu Polskiego Stronnictwa Ludo-
wego w sprawie poselskiego projektu ustawy o spół-
dzielniach mieszkaniowych, druk sejmowy nr 3494.
Panie Marszałku! Przedłożony Wysokiej Izbie
projekt ustawy jest kolejną próbą narzucenia rucho-
wi spółdzielczemu rozwiązań pozostających w jaskra-
wej sprzeczności z zasadami spółdzielczymi, racjonal-
249
nością ekonomiczną, prawną oraz sprawiedliwością
społeczną. To kolejny dowód na brak rozumienia isto-
ty spółdzielczości jako systemu społeczno-gospodar-
czego polegającego na zbiorowej przedsiębiorczości
nakierowanej na zaspokojenie wspólnych potrzeb
członków spółdzielni.
Należy wspomnieć, że obowiązująca od 2000 r.
ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych była wielo-
krotnie nowelizowana, a przyjęte rozwiązania były
wielokrotnie dezawuowane rozstrzygnięciami Trybu-
nału Konstytucyjnego. W konsekwencji mamy dziś do
czynienia z ponowną propozycją psucia prawa i dąże-
nia do wprowadzenia zmian, które w istocie pogorszą
sytuację członków spółdzielni mieszkaniowych.
Proponowana ustawa jest kontynuacją nieakcep-
towanego i nagannego sposobu tworzenia prawa.
Wymienię tylko kilka proponowanych w projekcie
norm, które dyskredytują to przedłożenie. Po pierw-
sze, niepokojące jest, że zniknie lokatorskie spółdziel-
cze prawo do lokalu i zastąpione zostanie ograniczo-
nym prawem rzeczowym, wielokrotnie dyskredyto-
wanym jako nieprzystające do polskiego porządku
prawnego. Prawo to stanie się prawem podlegającym
egzekucji i tym samym najubożsi członkowie spół-
dzielni zostaną pozbawieni ochrony prawnej w posta-
ci prawa uzyskania lokalu socjalnego. W prostej linii
oznacza to utratę dachu nad głową.
Po drugie, nowatorskim rozwiązaniem niezna-
nym w jakiejkolwiek regulacji w krajach Unii Euro-
pejskiej i pozostającym w sprzeczności z zasadami
Międzynarodowego Związku Spółdzielczego, na któ-
re wnioskodawcy powołują się w uzasadnieniu, jest
członkostwo z mocy prawa, a nie będące wyrazem
świadomej woli posiadacza praw do lokalu bez ure-
gulowania obowiązku wniesienia wpisowego i udzia-
łu. Rozwiązanie to jest sprzeczne z propozycjami
zawartymi w art. 1 projektu ustawy o spółdzielniach
z druku nr 3493.
Po trzecie, proponowane zasady indywidualizacji
rozliczeń funduszu remontowego na poszczególne
nieruchomości pozostają w sprzeczności z propozycją,
aby plany remontowe były uchwalane przez walne
zgromadzenie, a zwłaszcza obradujące w częściach.
Jakie jest uzasadnienie, by walne zgromadzenie
uchwalało plan remontowy przy zasadzie odrębnego
rozliczania nieruchomości? Proponowane rozwiąza-
nia pogłębią i tak już panujący chaos organizacyjny
i paraliż decyzyjny spółdzielni, a w konsekwencji do-
prowadzą do wyeliminowania spółdzielni z rynku
nieruchomości.
Po czwarte, propozycja zawarta w art. 39 ustawy
zmierza do całkowitej likwidacji spółdzielni mieszka-
niowych, a nie usprawnienia ich działania, co jest
rzekomo celem proponowanych rozwiązań.
Symptomatyczne jest również to, że projekt usta-
wy o spółdzielniach mieszkaniowych dotyczący spraw
żywotnych dla 3,5 miliona polskich rodzin nie miał
szans na rzetelne, uczciwe konsultacje społeczne. Nie
sposób oprzeć się wrażeniu, że twórcy po raz kolejny
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
250 Projekt ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych
Poseł Józef Racki
hołdują zasadzie, że jako politycy wiemy lepiej, jak
zorganizować życie obywatela.
Uzupełniając przedmiotowe argumenty meryto-
ryczne, zwracam uwagę, że zgodnie z deklaracją
przedstawioną w Sejmie zarządzeniem nr 45 prezesa
Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2010 r. powołany
został międzyresortowy zespół do spraw opracowania
projektów ustaw spółdzielczych, co nie uzasadnia
rozpoczynania procedury w związku z projektem po-
selskim.
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W świetle
przedstawionych argumentów klub Polskiego Stron-
nictwa Ludowego wnosi o odrzucenie projektu usta-
wy o spółdzielniach mieszkaniowych w pierwszym
czytaniu. Dziękuję za uwagę.
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo, panie pośle.
Zakończyliśmy wystąpienia w imieniu klubów.
Do zadania pytań zapisało się 7 posłów.
Czy są jeszcze chętni posłowie, którzy chcieliby
zapisać się do zadania pytania?
Nie widzę.
Zamykam listę.
Listę osób zadających pytania otwiera pan poseł
Stanisław Szwed z Prawa i Sprawiedliwości.
Uprzejmie proszę, panie pośle.
Poseł Stanisław Szwed:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie zapytam bez-
pośrednio o ustawę o spółdzielniach mieszkaniowych,
ale o problem, który nam wszystkim leży na sercu,
mianowicie o mieszkania zakładowe. Temat nie zo-
stał rozwiązany do dzisiaj mimo wcześniejszych de-
klaracji, również ze strony rządu. Projekt jest na
etapie prac podkomisji, a w dalszym ciągu trwa pro-
ceder sprzedaży mieszkań wraz z lokatorami. Tym
bardziej pogłębia się to teraz, gdy odbywa się przy-
spieszona prywatyzacja i mieszkania wchodzą w ma-
jątek spółek przedsiębiorstw. Pytanie kieruję, bo pani
poseł nie ujęła tego w swoim projekcie...
(Poseł Gabriela Masłowska: To było.)
Było to, pani poseł podpowiada mi, że było i zo-
stało wykreślone. Pytanie do pana ministra Stycznia.
Co z mieszkaniami zakładowymi? Czy jest szansa,
żebyśmy to jeszcze w tej kadencji uregulowali? Na to
czekają tysiące ludzi. W dalszym ciągu będziemy
mieć do czynienia z taką sytuacją, że mieszkania za-
kładowe są sprzedawane z ludźmi. To, co się dzieje w
tej sprawie na Śląsku, jest godne potępienia. Bez
ustawy nie jesteśmy w stanie tego zablokować. Dzię-
kuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo.
Pan poseł zadawał pytanie przez około minutę.
Nie zrobiłem tego wcześniej, teraz chciałbym za-
proponować, żebyśmy... Czyli pan poseł będzie wystę-
pował w roli wzorca metra z Sévres.
1,5 minuty?
(Poseł Andrzej Mikołaj Dera: 1,5 minuty.)
Dobrze, pan poseł Dera chce 1,5 minuty, niech tak
będzie.
W takim razie czas na zadanie pytania – 1,5 mi-
nuty.
Pytanie zada pani poseł Gabriela Masłowska z
Prawa i Sprawiedliwości.
Poseł Gabriela Masłowska:
Dziękuję, panie marszałku.
Pani poseł wielokrotnie w swoim wystąpieniu mó-
wiła, że taka ustawa, jak państwo proponujecie, wy-
chodzi naprzeciw społecznym oczekiwaniom spół-
dzielców. W takim razie zapytam: Dlaczego w ustawie
pominęła pani art. 48, to jest możliwość uzyskiwania
własności lokali tzw. mieszkań zakładowych?
Panie pośle, to wiąże się z pana pytaniem.
Eliminując w tym projekcie art. 48, wyeliminowa-
no możliwość uzyskania własności lokali mieszkań
zakładowych, kiedy spółdzielnia otrzymała budynki
bezpłatnie. Na bazie istniejących przepisów była taka
możliwość. Owszem, odniósł się do tego Trybunał
Konstytucyjny, ale tylko do ust. 3, i na bazie istnie-
jącego prawa te mieszkania zakładowe, które na
szczęście trafiły do spółdzielni mieszkaniowych, mają
szansę stać się własnością najemców. Do tego rozwią-
zania należałoby dążyć, umacniać je, i mało tego,
tam, gdzie one trafiły do innych podmiotów, należa-
łoby rozwiązać to tak, jak proponowaliśmy w usta-
wie. Tymczasem nie dosyć, że nasza ustawa leży dwa
lata i pod byle pretekstem jest bojkotowana, bo albo
przewodniczący, czy ktoś inny, uczy się tej ustawy
przez wiele miesięcy, albo rząd od nowa ma liczyć, i
jeszcze nie policzył, i ludzie są eksmitowani, jest to
problem Warszawy, Śląska, to jeszcze eliminuje się
rozwiązanie, które dotyczyło tych, którzy trafili do
spółdzielni mieszkaniowych. (Dzwonek) Czy to jest
dobre działanie? Mam wątpliwości. Dlaczego wyeli-
minowaliście art. 39? Na przykład plastycy, którzy
spłacili w pełnej wysokości kredyt, koszty budowy
lokalu, mogli uzyskać odrębną własność lokali, mam
takie doświadczenia w swoim mieście, nie bez proble-
mów, ale uzyskali na własność lokal, a państwo to
eliminujecie.
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo.
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Projekt ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych
Poseł Gabriela Masłowska:
Pytań tego typu jest wiele, ale znowu brakuje cza-
su na ich zadanie. Dziękuję.
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję.
O zadanie pytania proszę pana posła Pawła Su-
skiego z Klubu Parlamentarnego Platforma Obywa-
telska.
Poseł Paweł Suski:
Dziękuję, panie marszałku.
Wysoka Izbo! Omawiamy projekt nowelizacji
ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, który w
pełni spełnia oczekiwania spółdzielców w kontekście
umocnienia ich praw do posiadanych lokali. Prawo
spółdzielcze określa, że spółdzielnia jest własnością
jej członków i w zasadzie można powiedzieć, że w
większości spółdzielni to działa, a w spółdzielniach
mieszkaniowych – niestety nie. W spółdzielniach
mieszkaniowych jest to utopią, gdyż setki przykła-
dów, o których pani poseł wnioskodawca mówiła,
pokazują, jak łatwo można spółdzielcę, czyli właści-
ciela spółdzielni, wyrugować, wyeksmitować, zniwe-
czyć jego własność, której z mocy prawa on niestety
nie nabył, bo ustawa mu na to nie pozwala, a jednak
sfinansował wybudowanie tegoż mieszkania. Jest to
utopią, godzi w jego święte prawo.
Platforma Obywatelska stosuje zasadę świętego
prawa własności. Stoimy na straży świętego prawa
własności i chcielibyśmy zlikwidować w jak najwięk-
szym stopniu patologie, jakie mają miejsce w Polsce,
w naszym kraju, w kontekście różnych tytułów
prawnych do lokali, jakimi dysponują użytkownicy:
od najmu, dzierżawy, po oczywiście własność, z po-
średnimi, dziwnymi rozwiązaniami typu użyczenie,
użytkowanie, lokatorskie prawo, spółdzielcze prawo
do lokalu czy też własność odrębna. Obecnie obowią-
zujące przepisy są tak kuriozalne, że zachodni spe-
cjaliści od władania nieruchomościami, od tytułów
prawnych, nawet najlepsi, zapewne włosy z głowy
wyrywają, próbując rozgryźć, o co tak naprawdę cho-
dzi w spółdzielniach mieszkaniowych. W spółdziel-
niach mieszkaniowych, szanowna Izbo, chodzi o to,
że ugruntowujemy przywileje zarządów i rad nad-
zorczych osób (Dzwonek) ze starego systemu, które
jeszcze mają bardzo mocne korzenie w tym systemie
i bardzo mocno zabiegają o ugruntowanie swoich
przywilejów.
Ta ustawa to zmienia i bardzo mocno zabiegam o
to, aby poprzeć ten projekt ustawy. Chciałbym w
ostatnim zdaniu zwrócić się do pań posłanek i panów
posłów Prawa i Sprawiedliwości, żeby nie zrobili so-
bie krzywdy, głosując przeciwko czy za odrzuceniem
tego projektu. Dziękuję za uwagę.
(Poseł Stanisław Szwed: Dziękujemy za troskę.)
251
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję.
O zadanie pytania proszę pana posła Grzegorza
Tobiszowskiego, Prawo i Sprawiedliwość.
Poseł Grzegorz Tobiszowski:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie i Pano-
wie Posłowie! Chciałbym skierować zapytanie do
pani wnioskodawczyni. Jak na podstawie nowelizo-
wanej ustawy chce pani zrealizować prawa nabyte
osób, które oszczędzały na książeczkach mieszkanio-
wych, aby nabyć prawo lokatorskie, nie własność?
Jak to ma się wydarzyć, gdy tylko przez aukcję, prze-
targ można stać się właścicielem lokalu mieszkalne-
go w spółdzielczości mieszkaniowej, a nie przez na-
bycie prawa lokatorskiego? Dziękuję. (Oklaski)
(Głos z sali: Brawo!)
(Głos z sali: 30 sekund.)
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo.
O zadanie pytania proszę panią poseł Joannę Fa-
bisiak z Klubu Parlamentarnego Platformy Obywa-
telskiej.
Poseł Joanna Fabisiak:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dwa pytania.
Pierwsze pytanie dotyczy mieszkań zakładowych, ale
jak rozumiem pani poseł odsyłała już do rozporzą-
dzeń w tej kwestii, tak zrozumiałam. Będę prosiła
zatem o odpowiedź, jak jest uregulowana sprawa
mieszkań zakładowych, bo to ogromny problem.
Drugie pytanie dotyczy tego, czy w ustawie roz-
strzyga się kwestię mieszkań budowanych z wkładem
z Krajowego Funduszu Mieszkaniowego czy też nie?
Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję.
O zadanie pytania proszę pana posła Marka Zie-
lińskiego, Platforma Obywatelska.
Poseł Marek Zieliński:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zanim zadam
pytanie, chciałbym przede wszystkim wyjść z ape-
lem. Sytuacja legislacyjna ustaw dotyczących spół-
dzielczości jest fatalna. Dziwię się SLD, że chce to
odrzucić, chociaż koledzy mają świadomość, że nie
może być gorszego ustawodawstwa. Przypomnę, że
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
252 Projekt ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych
Poseł Marek Zieliński
ta ustawa o spółdzielniach jest z 1982 r. a ta, która
funkcjonuje 10 lat, była piętnaście razy zmieniana,
było wiele orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego.
Pytanie do pana ministra. Jak pan ocenia stan
legislacyjny dotyczący ustawodawstwa spółdzielcze-
go, zarówno jednej ustawy, jak i drugiej? Czy nie
uważa pan, że konieczne jest natychmiastowe przy-
stąpienie do pracy nad tymi ustawami? Na koniec
chciałbym się zwrócić z apelem przede wszystkim do
kolegów posłów z PiS-u, którzy o wielu kwestiach
podobnie myślą, żebyśmy razem przenieśli te ustawy
do komisji i tam nad nimi popracowali, wprowadzili
takie zmiany, które będą satysfakcjonowały kilka
milionów spółdzielców. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
(Poseł Andrzej Mikołaj Dera: Co się tak o nas
martwicie?)
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo.
O zadanie pytania proszę pana posła Romualda
Ajchlera z Klubu Poselskiego SLD.
Poseł Romuald Ajchler:
Dziękuję bardzo.
Panie pośle Marku, ten apel trafia do mnie – pan
poseł nie słyszy, ale to już inna sprawa – pani poseł
rzeczywiście się napracowała. Bardzo wnikliwie
przysłuchiwałem się wypowiedziom dotyczącym tego
projektu ustawy. To, co pani mówiła, w pewnym sen-
sie mnie przekonuje, ale nie jestem specjalistą. Pan
poseł Szczepański stwierdził, że to nie jest nic warte
i jest to dla mnie, nie ukrywam, kłopot. Mam kon-
kretne pytanie do pani poseł. Trzech braci dziedzi-
czy mieszkanie po zmarłej matce. Jeśli pani projekt
stałby się obowiązującym prawem, zakładamy, że
może tak się zdarzyć, o ile PiS was poprze, czy wów-
czas wszyscy trzej, mając prawo do tegoż mieszka-
nia, będą musieli zostać członkami spółdzielni? By-
łoby to już dla mnie absolutnie niezrozumiałe, że
ktoś z mocy ustawy byłby zobligowany do zostania
członkiem spółdzielni, z wszystkimi konsekwencja-
mi i prawami, jakie członek spółdzielni posiada.
(Poseł Lidia Staroń: No nie.)
Chciałbym, żeby pani jednoznacznie określiła i
ewentualnie przytoczyła przepisy, które te kwestie
regulują. Rozumiem pewne kwestie, natomiast nie
wiem, czy nie chodzi o to, żeby te trzy osoby, które
dziedziczą mieszkanie, wyzbyły się prawa własności
do tej 1/3, którą zapisano im w testamencie lub która
została im przyznana przez sąd. Będą w trójkę wła-
ścicielami tegoż mieszkania ileś tam lat. Co wtedy z
członkostwem, jeśli chodzi o spółdzielnie? Dziękuję
bardzo.
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo.
O odniesienie się do pytań, o udzielenie odpowie-
dzi proszę podsekretarza stanu w Ministerstwie In-
frastruktury pana ministra Piotra Stycznia.
Uprzejmie proszę, panie ministrze.
Podsekretarz Stanu
w Ministerstwie Infrastruktury
Piotr Styczeń:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Odniosę się do
dwóch pytań, bo tylko dwa zostały bezpośrednio skie-
rowane do mnie. Odpowiadam na pytanie pierwsze
dotyczące mieszkań zakładowych. Aktualnie mamy
taką sytuację prawną: w obowiązującej ustawie o
spółdzielniach mieszkaniowych znajdują się przepisy
dotyczące tego, co przysługuje użytkownikom lokali,
jaka jest ich pozycja wobec spółdzielni mieszkanio-
wej. Ustawa ta reguluje kwestie dotyczące tej części
mieszkań zakładowych, jaka została określona przez
ustawodawcę w roku 2007, a następnie oceniona
przez Trybunał Konstytucyjny. Chodzi o wyjęcie z
istniejących zapisów ust. 3 artykułu, który opisuje
możliwość przenoszenia przez spółdzielnie prawa
własności na rzecz najemców. O pozostałą część
mieszkań zakładowych troszczy się aktualnie parla-
ment. W odpowiedniej podkomisji trwają prace nad
zapisami, nad którymi pochyla się także rząd. W pra-
cach tych biorą udział przedstawiciele stosownych
ministerstw. Panie marszałku, szanowni państwo,
sądzimy, że troska, którą panowie posłowie wyraża-
li w zadanych pytaniach, przeniesie się również na
skrócenie czasu prac na zapisami, które są przedmio-
tem refleksji państwa posłów. Rząd służy wam jak
najbardziej daleko idącą pomocą.
Jeżeli chodzi o pytanie drugie, jaki jest stan legi-
slacji w zakresie Prawa spółdzielczego, a także usta-
wy o spółdzielniach mieszkaniowych, i czy nad usta-
wami, o których dzisiaj mówimy, nie powinno prowa-
dzić się prac bardzo szybko, moja subiektywna, oso-
bista ocena w tej kwestii, panie marszałku, Wysoka
Izbo, jest taka. Z mojego kilkuletniego doświadczenia
zawodowego wnoszę, że przepisy zarówno Prawa
spółdzielczego, jak i ustawy o spółdzielniach miesz-
kaniowych sprawiają wiele problemów interpretacyj-
nych, jeśli chodzi o stosowanie tego prawa. Wyzwa-
lają konieczność dużego zaangażowania ze strony
prawników, mam tu na myśli też pracę ministra in-
frastruktury oraz moją, aby sprostać wyzwaniu, ja-
kim jest dostarczenie rynkowi mieszkaniowemu, w
tym przypadku spółdzielczemu, odpowiedniego po-
ziomu interpretacji prawa, które zostało zawarte w
aktualnie obowiązujących przepisach.
Jeżeli chodzi z kolei o same prace, czy powinny
być prowadzone i czy powinny być prowadzone szyb-
ko, chciałbym zauważyć, że mnogość projektów, któ-
re znajdują się w tej chwili w parlamencie i z przy-
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Projekt ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Infrastruktury Piotr Styczeń
zwolenia Wysokiej Izby znajdują się w obiegu legisla-
cyjnym, powoduje, że istotnie są pewne opóźnienia.
Mogłyby być one sprowadzone do wspólnego mianow-
nika – powstania ostatecznych regulacji, i to możli-
wie szybko, wyłącznie z woli państwa posłów. Popie-
ramy to, obiecując z naszej strony jak największą
staranność we współpracy z państwem. Dziękuję bar-
dzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo panu ministrowi.
Czy przedstawicielka wnioskodawców, pani poseł
Lidia Staroń, chciałaby zabrać głos?
(Poseł Lidia Staroń: Muszę. Zostałam wywołana
do odpowiedzi.)
Uprzejmie proszę.
Poseł Lidia Staroń:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Postaram się po-
krótce odpowiedzieć na zadane mi pytania. Zacznę
od wypowiedzi przedstawiciela PiS-u. Mówi on o pod-
komisji, której jest przewodniczącym – być może o to
tutaj chodzi, a może o coś innego, nie wiem. Najgo-
rzej, że teraz nie wiadomo, czy górę wezmą interesy
milionów spółdzielców, czy ważniejsza będzie polity-
ka, czy może przeważą względy personalne. Chciała-
bym powiedzieć, że projekty, nad którymi pracuje ta
podkomisja, dotyczące ustaw mieszkaniowych, nie
wnoszą właściwie żadnych rozwiązań. Propozycje
dotyczą spraw znikomych, punktowych, które mają
bardzo małe znaczenie. Jestem zaskoczona, że w ogó-
le mówi się o tym, że ta podkomisja pracuje nad pro-
jektami dotyczącymi spółdzielni mieszkaniowych, bo
zakres spraw tam poruszanych jest po prostu bardzo
znikomy. My mówimy o jednolitej ustawie, która po-
rządkuje prawa spółdzielców, nadaje spółdzielcom
określone prawa, przywraca im prawa, która traktu-
je ich podmiotowo. Moje ogromne zdziwienie budzi
to, że tak to teraz wygląda. Przecież to partia, która
podobno ma na względzie dobro spółdzielców, przy-
najmniej na sztandarach. Odniosę się do pytań me-
rytorycznie.
Pani posłanka, nie ma jej teraz na sali, zadała mi
pytanie o art. 39 i 48. Nie wiem, dlaczego nie pocze-
kała na odpowiedź, bo już drugi raz – w czasie po-
przedniej debaty i w czasie obecnej – zadawała mi to
pytanie. Wystarczy przeczytać ustawę i nie stawiać
zarzutów, jeśli się jej dobrze nie przeczytało. Proszę
przeczytać art. 53 tejże ustawy. Jest też art. 39 i 48.
Poruszono sprawę mieszkań zakładowych. Jest art.
39, który mówi o przepisach dotyczących najmu. Wy-
starczy to przeczytać. Te sprawy są uregulowane.
253
Absolutnie nie przyszłoby nam do głowy zapomnieć
o mieszkaniach zakładowych czy innych.
Mówiliście państwo o zrównaniu własności z pra-
wem lokatorskim. Nie. Każdy, kto choć trochę orien-
tuje się w przepisach Prawa spółdzielczego, w obsza-
rze spółdzielczości, wie, że są trzy tytuły własności:
lokatorskie prawo do lokalu, własnościowe i odrębna
własność. Nie zrównujemy prawa lokatorskiego, choć
rzeczywiście czynimy je twardszym, ponieważ, jak
podkreślałam tutaj wiele razy, ci ludzie zapłacili za
swoje mieszkania. Dlaczego miałoby być tak, że spół-
dzielnia, która nie dołożyła do tych mieszkań ani
złotówki, ani grosza, ma być właścicielem? Dajemy
im tylko ograniczone prawo rzeczowe, twardsze od
lokatorskiego. Takie są dzisiaj własnościowe prawa
do lokali. Dajemy im prawo spółdzielcze, ale jest ono
twardsze. Daje im ono większe możliwości. Nawet
jeśli zbędą to mieszkanie, ktoś wchodzi w ich prawa
i obowiązki, ich następca prawny niejako to wszystko
przejmuje.
Pytał mnie też pan poseł, przedstawiciel PiS-u, o
unormowania statutowe. Panie pośle, wystarczy
przeczytać ten projekt ustawy. Zarzucił pan, że ta-
kich unormowań tu nie ma, ale one są tu zawarte.
(Poseł Andrzej Mikołaj Dera: Który artykuł?)
Proszę bardzo, mówi pan, że zapoznał się pan z
tym. Wystarczyło przeczytać art. 52. Nie rozumiem
tego, przecież ktoś powinien był to przeczytać.
Chciałabym wyjaśnić kolejne nieporozumienie.
Nikt nie wdraża spółdzielczości czy nie narzuca spół-
dzielczości wspólnotom. Nadajemy spółdzielniom i spół-
dzielcom większe prawa. One są dużo większe niż
dzisiaj, takie, jak we wspólnotach. Zazwyczaj we
wspólnotach te prawa czy te możliwości są bowiem
po prostu większe. Nie tracimy jednak ani idei, ani
celu spółdzielczości, to wszystko mamy zapisane. Nie
zatracamy też tego, że spółdzielnia musi działać dla
dobra członków i w ich imieniu, a nie może działać
przeciwko nim ani nie może na nich zarabiać. Dlate-
go też są te rozliczenia w obrębie funduszu remonto-
wego i kosztów eksploatacji.
Następna kwestia to pewne niezrozumienie. Mó-
wicie państwo tutaj o zaległościach czynszowych.
Powiedziałam, że one zawsze podlegają egzekucji.
Ten projekt nie honoruje, sankcjonuje, jeśli chodzi o
kogoś, kto ma zaległości. W każdym przypadku te
zaległości trzeba spłacić, czy się jest właścicielem lo-
kalu, czy ma się ograniczone prawo rzeczowe, czy też
lokatorskie. Tylko jeśli ono jest lokatorskie, to można
za 1 tys. zł stracić dach nad głową, a jak się ma miesz-
kanie twardsze, z ograniczonym prawem rzeczowym,
to najpierw jest po prostu egzekucja, czy z uposaże-
nia, czy z majątku ruchomego, a na końcu przy du-
żym zadłużeniu jest z mieszkania. Stąd jest ta róż-
nica w sytuacji, kiedy właścicielem jest spółdzielnia.
To jest praktyka, tak tysiące, dziesiątki tysięcy osób
traci mieszkania, trafia do lokali socjalnych, chociaż
nie ma zadłużenia. Takich przypadków mamy rze-
czywiście dużo.
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
254 Projekt ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych
Poseł Lidia Staroń
Powtarzają się jeszcze pytania o prawo lokator-
skie. Tak jak już powiedziałam, jest to prawo tward-
sze, takie, które absolutnie zabezpiecza interesy
członków spółdzielni.
Pytaliście także państwo o członkostwo. Jeśli cho-
dzi o członkostwo, wyjaśniałam to związanie. To jest
taka sytuacja, jak dzisiaj ktoś przystępuje do wspól-
noty. Jeżeli ktoś nabywa mieszkanie we wspólnocie,
to ma prawo do lokalu i równocześnie jest takim po-
tencjalnym czy też już faktycznym członkiem tejże
wspólnoty, chociaż się członkiem nie nazywa. Do-
kładnie taka sama sytuacja jest tutaj. Tak jak powie-
dział trybunał, członkostwo jest pochodną prawa do
lokalu. Zakwestionował inne rozwiązania. Po prostu
wypełniliśmy to, co powiedział trybunał. To jest naj-
lepsze rozwiązanie dla członków spółdzielni, bo wte-
dy nie ma wygaśnięcia, nie ma tych wykluczeń, któ-
re są bardzo często szykanami, ale jest egzekucja,
oczywiście, ze wszelkich zobowiązań, ze wszystkich
długów. I są prawa. Dzisiejsze przepisy są bowiem
kuriozalne, bo jeżeli ktoś nie jest członkiem, a jednak
ma lokal, nie może nawet zobaczyć własnych doku-
mentów, nie może się z nimi zapoznać, chociaż doty-
czą choćby jego opłat. Nie może, bo nie jest członkiem.
Nie może też wybierać zarządu, który zarządza i ad-
ministruje jego majątkiem. To jest po prostu kurio-
zum. Dlatego też zmieniamy tę sytuację.
(Poseł Stanisław Szwed: To będziemy popierać.)
(Poseł Andrzej Mikołaj Dera: To jest dobre roz-
wiązanie.)
Myślę, że państwo poprzecie te rozwiązania w
całości. Oczywiście jesteśmy otwarci na pracę i na
dyskusję w każdym zakresie, i jeśli chodzi o tamtą
ustawę, i o tę ustawę. Naczelnym przesłaniem – i po
to te projekty zostały złożone – jest dobro spółdziel-
ców i ich prawa, to, żeby po prostu nie istniała jakaś
patologia. Po to to zrobiliśmy i dlatego to przedkła-
damy. Liczymy też na poparcie każdego z klubów, a
sądziłam, że tego to już absolutnie na pewno. Zoba-
czymy jednak. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo.
(Poseł Grzegorz Tobiszowski: A co z książeczka-
mi? Projekt ustawy tego nie reguluje.)
(Poseł Lidia Staroń: Czy my jesteśmy w socjali-
zmie?)
Zamykam dyskusję.
Marszałek Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezy-
dium Sejmu, proponował, aby Sejm skierował posel-
ski projekt ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych,
zawarty w druku nr 3494, do Komisji Infrastruktu-
ry w celu rozpatrzenia, z zaleceniem zasięgnięcia
opinii Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w ko-
dyfikacjach.
W dyskusji zgłoszono jednak wnioski o odrzucenie
projektu ustawy w pierwszym czytaniu oraz o skie-
rowanie projektu ustawy do Komisji Infrastruktury
i Komisji Gospodarki.
W związku z tym do głosowania nad tymi wnio-
skami przystąpimy na następnym posiedzeniu.
(Gwar na sali)
Proszę teraz zaprzestać prowadzenia dyskusji na
sali, bo oto przechodzimy do kolejnego punktu, panie
pośle.
(Głos z sali: Już jest cisza.)
Właśnie staramy się wyciszyć te namiętności na
sali.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 54.
porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji
Śledczej do zbadania sprawy przebiegu procesu
legislacyjnego ustaw nowelizujących ustawę z
dnia 29 lipca 1992 r. o grach i zakładach wzajem-
nych i wydanych na ich podstawie przepisów
wykonawczych w zakresie dotyczącym gier na
automatach o niskich wygranych i wideoloterii
oraz do zbadania legalności działania organów
administracji rządowej badających ten proces
(druk nr 3336).
Proszę pana posła Mirosława Sekułę o zabranie
głosu w celu przedstawienia sprawozdania komisji.
Uprzejmie proszę, panie przewodniczący.
Poseł Sprawozdawca Mirosław Sekuła:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Przedstawiam
sprawozdanie Komisji Śledczej do zbadania sprawy
przebiegu procesu legislacyjnego ustaw nowelizują-
cych ustawę z dnia 29 lipca 1992 r. o grach i zakła-
dach wzajemnych i wydanych na ich podstawie prze-
pisów wykonawczych w zakresie dotyczącym gier na
automatach o niskich wygranych i wideoloterii oraz
do zbadania legalności działania organów admini-
stracji rządowej badających ten proces, zawarte w
druku sejmowym nr 3336.
Sejm na 53. posiedzeniu w dniu 4 listopada 2009 r.
powołał Komisję Śledczą do zbadania sprawy prze-
biegu procesu legislacyjnego ustaw nowelizujących
ustawę z dnia 29 lipca 1992 r. o grach i zakładach
wzajemnych i wydanych na ich podstawie przepisów
wykonawczych w zakresie dotyczącym gier na auto-
matach o niskich wygranych i wideoloterii oraz do
zbadania legalności działania organów administracji
rządowej badających ten proces. Komisja po zakoń-
czeniu pracy na 60. posiedzeniu w dniu 5 sierpnia
2010 r. wniosła swoje sprawozdanie celem jego roz-
patrzenia przez Sejm. W dniu dzisiejszym mam za-
szczyt Wysokiej Izbie to sprawozdanie przedstawić.
W okresie od 6 listopada 2009 r. do 5 sierpnia 2010 r.
komisja odbyła 60 posiedzeń, które trwały łącznie 301
godzin i 5 minut. Wśród nich były 4 posiedzenia nie-
jawne, które łącznie trwały 15 godzin i 50 minut, oraz
jednodniowe posiedzenie wyjazdowe w Krakowie.
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Sprawozdanie Komisji Śledczej do zbadania sprawy przebiegu procesu legislacyjnego ustaw
nowelizujących ustawę o grach i zakładach wzajemnych
Poseł Sprawozdawca Mirosław Sekuła
Komisja spotykała się również w składzie poszerzo-
nego prezydium komisji, odbywając spotkania z proku-
ratorami prokuratur okręgowych prowadzącymi spra-
wy będące w zakresie badanym przez komisję.
W trakcie swojej pracy komisja przesłuchała 75
świadków. Przesłuchania trwały łącznie 267 godzin
i 45 minut. Czterej świadkowie zostali przesłuchani
ponownie; byli to przesłuchani na posiedzeniach nie-
jawnych pan Zbigniew Wassermann, pan Mariusz
Kamiński i pan Jacek Cichocki oraz pan Mirosław
Drzewiecki na posiedzeniu jawnym. Najdłuższe było
przesłuchanie premiera Donalda Tuska – 10 godzin
i 30 minut efektywnego czasu przesłuchania; następ-
nie przesłuchanie pana Zbigniewa Chlebowskiego –
10 godzin i 16 minut; pana Ryszarda Sobiesiaka – 8
godzin i 5 minut; pana Grzegorza Schetyny – 7 go-
dzin i 30 minut, pana Mariusza Kamińskiego – 7
godzin i 25 minut; pana Marcina Rosoła – 7 godzin
i 25 minut oraz przesłuchanie pana Mirosława Drze-
wieckiego – 7 godzin i 23 minuty.
Głównym jednak źródłem informacji o badanych
przez komisję sprawach były dokumenty przekazane
przez Kancelarię Prezesa Rady Ministrów, Najwyż-
szą Izbę Kontroli, Komisję Finansów Publicznych,
Ministerstwo Finansów, Ministerstwo Skarbu Pań-
stwa, Ministerstwo Sportu i Turystyki, Ministerstwo
Spraw Wewnętrznych i Administracji, Ministerstwo
Sprawiedliwości, Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrz-
nego, Centralne Biuro Antykorupcyjne, Centralne
Biuro Śledcze, Komendę Główną Policji, Biuro Analiz
Sejmowych, Biuro Legislacyjne Sejmu, Prokuraturę
Apelacyjną w Katowicach, Prokuraturę Apelacyjną w
Warszawie, Prokuraturę Okręgową w Łodzi, Proku-
raturę Okręgową w Gdańsku, Prokuraturę Okręgową
w Warszawie, Prokuraturę Okręgową Warszawa-Pra-
ga, Narodowy Fundusz Zdrowia, Totalizator Sporto-
wy, Transparency International Polska, Fundację im.
Stefana Batorego oraz kilka innych instytucji i osób.
Sumarycznie materiały pisemne, które komisja
otrzymała, liczą ponad 30 tys. stron.
Sprawozdanie zawiera stanowisko komisji, 297
stron. Dołączone są do niego zdania odrębne posłów
członków komisji: posła Franciszka Jerzego Stefaniu-
ka – 4 strony, posła Bartosza Arłukowicza – 88 stron,
poseł Beaty Kempy i posła Andrzeja Dery – 126 stron.
Jednocześnie informuję, że załączniki nr 1 i 2 do zda-
nia odrębnego pani poseł Beaty Kempy i pana posła
Andrzeja Dery zawierają wiadomości stanowiące ta-
jemnicę ustawowo chronioną. Zawierają one odpo-
wiednio: załącznik nr 1 – 32 strony i załącznik nr 2
– 18 stron. Dołączone jest także zdanie odrębne posła
Jarosława Urbaniaka i posła Mirosława Sekuły, któ-
re obejmuje 290 stron.
W sumie sprawozdanie wraz z kartami tytułowy-
mi zawiera 812 stron, 762 strony w części jawnej i 50
stron załączników zawierających tajemnice ustawo-
wo chronione.
Komisja działała na podstawie takich aktów
prawnych, jak: Konstytucja Rzeczypospolitej Pol-
255
skiej, ustawa o sejmowej komisji śledczej, ustawa
Kodeks postępowania karnego, uchwała Sejmu Rze-
czypospolitej Polskiej z dnia 4 listopada 2009 r. w
sprawie powołania Komisji Śledczej, Regulamin Sej-
mu Rzeczypospolitej Polskiej. Komisja kierowała się
także stanowiskami Trybunału Konstytucyjnego
wyrażonymi w jego wyrokach, a szczególności w wy-
roku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 22 września
2006 r. opublikowanym w Monitorze Polskim z 2006 r.
Nr 66, poz. 680, oraz w wyroku Trybunału Konsty-
tucyjnego z dnia 14 kwietnia 1999 r., znak: K8/99.
Cel i zakres prac komisji został określony w art. 1
pkt 1 i 2 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z
dnia 4 listopada 2009 r. Komisja Śledcza została po-
wołana do zbadania sprawy przebiegu procesu legi-
slacyjnego ustaw nowelizujących ustawę z dnia 29
lipca 1992 r. o grach i zakładach wzajemnych i wy-
danych na ich podstawie przepisów wykonawczych w
zakresie dotyczącym gier na automatach o niskich
wygranych i wideoloterii oraz do zbadania legalności
działania organów administracji rządowej badają-
cych ten proces w okresie od dnia rozpoczęcia prac
legislacyjnych nad ustawą z dnia 10 kwietnia 2003 r.
o zmianie ustawy o grach losowych, zakładach wza-
jemnych i grach na automatach oraz o zmianie nie-
których innych ustaw do dnia 9 października 2010 r.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przejdę teraz do
omówienia stanowiska komisji. Rozpocznę je od
przedstawienia zaleceń, które komisja sformułowała
w wyniku swoich prac.
Zalecenie pierwsze. Komisja uważa, że kontakty
posłów z wyborcami, w tym z przedstawicielami biz-
nesu, są naturalnym i koniecznym elementem pracy
parlamentarzystów. Nie można zamknąć parlamen-
tarzystów za przysłowiową szklaną szybą. Jednak
kontakty te muszą odbywać się zgodnie z zasadą peł-
nej bezstronności, obiektywizmu i przejrzystości. Za
niedopuszczalne uważa się działania lub nawet obiet-
nice działań w interesie środowisk lub osób szkodzące
dobru wspólnemu. Maksymalna jawność i przejrzy-
stość prac posłów i senatorów jest koniecznym warun-
kiem etycznego wykonywania przez nich mandatu.
Zalecenie drugie. Komisja zwraca uwagę na nie-
skuteczność ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działal-
ności lobbingowej w procesie stanowienia prawa,
zwłaszcza że działania lobbingowe są często prowa-
dzone na etapie przygotowywania projektów ustaw
w ministerstwach. Obecnie nieformalny lobbing jest
znacznie skuteczniejszy i bardziej niezauważalny na
etapie prac rządowych niż podczas prac w parlamen-
cie. Konieczne jest więc podjęcie prac nad nowelizacją
tej ustawy.
Zalecenie trzecie. Komisja zwraca uwagę na ko-
nieczność dokonania zmian w trybie prac nad aktami
prawnymi na etapie rządowych konsultacji międzyre-
sortowych. Krótkie terminy i brak rozstrzygnięć po-
litycznych na tym etapie powodują zgłaszanie przez
resorty tych samych uwag, co w konsekwencji prze-
dłuża pracę i pogarsza jej jakość. Znaczącym problem
jest również zgłaszanie przez przedstawicieli mini-
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Sprawozdanie Komisji Śledczej do zbadania sprawy przebiegu procesu legislacyjnego ustaw
256 nowelizujących ustawę o grach i zakładach wzajemnych
Poseł Sprawozdawca Mirosław Sekuła
sterstw w trakcie prac komisji sejmowych i senackich
poprawek, traktowanych przez posłów i senatorów
jako rządowe, które nie przeszły trybu uzgodnień.
Wprowadzenie zmian w regulacjach i praktykach na
etapie prac rządowych może znacząco zmniejszyć za-
grożenie korupcyjne w procesie legislacyjnym.
Zalecenie czwarte. Przestrzeganie istniejących
regulacji dotyczących procesu legislacyjnego jest
utrudnione z powodu mnogości inicjatyw legislacyj-
nych i dużego tempa ich procedowania w parlamen-
cie. Często bezkrytyczne popieranie przez posłów
każdej koalicji projektów rządowych znacząco utrud-
nia wyłapywanie rozwiązań sprzecznych z zasadą
dobra wspólnego. Parlament nie może być maszynką
do głosowania. Należy podjąć działania zwalczające
tzw. inflację prawa.
Zalecenie piąte. W czasie prac komisja zwróciła
szczególną uwagę na sytuację spółek Skarbu Pań-
stwa. Wybór kadry zarządzającej w spółkach Skarbu
Państwa nadal jest zależny od decyzji politycznych,
a nie wyłącznie od doświadczenia i kompetencji kan-
dydatów. Ciągle zmieniające się zarządy uniemożli-
wiają sprawne zarządzanie spółkami oraz realizowa-
nie przez nie długofalowych planów rozwoju. Upoli-
tycznienie spółek Skarbu Państwa pogarsza ich sy-
tuację finansową oraz konkurencyjność na rynku.
Postuluje się wprowadzenie rzetelnych i przejrzy-
stych zasad przeprowadzania konkursów na wybór
członków zarządów i rad nadzorczych spółek Skarbu
Państwa, tak aby trafiały do nich wyłącznie osoby
kompetentne i doświadczone, które realizować będą
interesy spółki, a nie interesy partii rządzącej.
Zalecenie szóste. Komisja zwraca się do Najwyż-
szej Izby Kontroli o przeprowadzenie kontroli dzia-
łalności Ministerstwa Finansów oraz Ministerstwa
Sportu i Turystyki w zakresie przestrzegania proce-
dur stanowienia prawa w związku z nowelizacją usta-
wy o grach i zakładach wzajemnych, jak też tworze-
niem innych aktów prawnych.
Zalecenie siódme. Komisja zwraca się do Najwyż-
szej Izby Kontroli o przeprowadzenie kontroli w spół-
ce Totalizator Sportowy sp. z o.o. w związku z: nie-
pokojącymi informacjami, jakie docierały do komisji
na temat zaangażowania spółki w proces legislacyj-
ny; gwałtownym spadkiem przychodów Totalizatora
Sportowego w 2010 r.; polityką biznesową Totaliza-
tora Sportowego uzasadniającą inwestycję budowy
obiektów sportowych niezwiązaną z działaniami sta-
tutowymi spółki oraz z nieprawidłowościami w poli-
tyce kadrowej Totalizatora Sportowego, w szczegól-
ności konkursową procedurą wyboru władz spółki.
Zalecenie ósme. Komisja uważa za zasadne dopre-
cyzowanie w ustawie o sejmowej komisji śledczej try-
bu podpisywania protokołów z przesłuchań osób
wezwanych.
Teraz chciałbym przedstawić wnioski komisji.
W zakresie objętym przedmiotem prac komisji
komisja, formułując wnioski z przebiegu prac, wska-
zuje na istotne problemy zaistniałe tak w obszarze
procesu legislacyjnego, jak i w zachowaniach po-
szczególnych instytucji i osób je reprezentujących.
Zgodnie z uchwałą o powołaniu sejmowej Komisji
Śledczej przedmiotem badania był proces legislacyj-
ny obejmujący działalność Sejmu Rzeczypospolitej
Polsce w IV, V i VI kadencji. Stąd też ocena procesu
legislacyjnego dokonywana jest w odniesieniu do po-
szczególnych kadencji. Nadto przedmiotem zainte-
resowania komisji jest ocena przestrzegania przepi-
sów ustawy z dnia 22 stycznia 1999 r. o ochronie
informacji niejawnych w trakcie prac legislacyjnych,
szczególnie w kontekście domniemanego przecieku
o prowadzonych przez CBA czynnościach w związku
z procesem legislacyjnym.
Z racji wagi problemu komisja szczególnie wnikli-
wie prowadziła postępowanie dowodowe w celu usta-
lenia, czy w zakresie będącym w zainteresowaniu
komisji nie doszło do popełnienia przestępstwa. O ile
komisja nie ma środków i możliwości do prowadzenia
śledztwa, albowiem w rzeczywistości jest to domena
prokuratury, o tyle znajomość materii legislacyjnej
i doświadczenia w relacjach osobowych poszczegól-
nych osób pozwalały na podjęcie prób uzyskania wie-
dzy o możliwości zaistnienia przestępstwa w toku
procesu legislacyjnego.
Bardzo długotrwały i szczegółowy sposób zada-
wania pytań poszczególnym osobom wezwanym
przed komisję w połączeniu z dogłębną analizą doku-
mentów nie daje jednoznacznych podstaw do sformu-
łowania wniosku o popełnieniu przestępstwa w toku
procesu legislacyjnego badanego przez komisję. Nie
zmienia to jednak faktu, że być może w ocenie proku-
ratury pewne zachowania mogą nosić znamiona czynu
zabronionego. Jednakowoż w ocenie komisji nie miały
one wpływu na wynik procesu legislacyjnego, ewen-
tualną zaś odpowiedzialnością karną poszczególnych
osób winna zająć się prokuratura, do której powinny
zostać przekazane wyniki prac komisji.
Niemniej jednak ocena zachowania poszczegól-
nych osób nie może być pozytywna z punktu widze-
nia wymagań stawianych funkcjonariuszom publicz-
nym. W tym też kontekście stwierdzić należy, że
zarówno sposób działania, jak i język, jakim posłu-
giwali się politycy, nie zasługuje w żadnej mierze na
usprawiedliwienie i nie licuje z powagą funkcji spra-
wowanych przez te osoby.
Zdaniem komisji w okresie Sejmu IV kadencji
kontrowersje, jakie powstały w toku prac podkomisji
do spraw finansów i ubezpieczeń w ramach sejmowej
komisji do spraw pakietu „Przedsiębiorczość – Roz-
wój – Praca”, w szczególności w przedmiocie autor-
stwa zgłoszonej poprawki zmniejszającej podatek od
automatów do gry z 200 euro do 50 euro, przede
wszystkim miały na celu odciągnięcie uwagi opinii
publicznej od rzeczywistego problemu, jakim było
wprowadzenie na rynek wideoloterii i automatów o
niskich wygranych oraz zwiększenie dostępności
tych ostatnich. Powyższą tezę potwierdza fakt, że
organy odpowiedzialne za proces legislacyjny ustawy
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Sprawozdanie Komisji Śledczej do zbadania sprawy przebiegu procesu legislacyjnego ustaw
nowelizujących ustawę o grach i zakładach wzajemnych
Poseł Sprawozdawca Mirosław Sekuła
konsekwentnie pomijały negatywne opinie podmio-
tów posiadających stosowną doświadczenie i wiedzę
na temat ujemnych następstw wprowadzenia propo-
nowanych regulacji i zagrożeń z tym związanych.
Istotnym uchybieniem było nieuwzględnienie zarów-
no stanowiska Komendy Głównej Policji, jak i opinii
Rządowego Centrum Legislacji.
Prace nad nowelizacją ustawy o grach losowych,
zakładach wzajemnych i grach na automatach pro-
wadzone były z pominięciem obowiązujących proce-
dur. Wykaz tematów zgłoszonych w dniu 18 stycznia
2002 r. przez ministra finansów do planu pracy Rady
Ministrów w 2002 r. w zakresie gier losowych obej-
mował wyłącznie projekt ustawy o zmianie ustawy o
grach losowych, zakładach wzajemnych i grach na
automatach przewidujący dostosowanie do prawa
Unii Europejskiej, natomiast nie zawierał projektu
ustawy o zmianie ustawy mającej na celu zwiększe-
nie dostępności automatów do gier o niskich wygra-
nych oraz umożliwienie wprowadzenia na polski
rynek wideoloterii. Informacja o podjęciu takich prac
została przekazana po raz pierwszy w dniu 5 marca
2002 r. w formie wniosku o uzupełnienie planu pracy
Rady Ministrów, a więc bez uprzedniego zawiadomie-
nia szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów o za-
miarze podjęcia inicjatywy opracowania projektu
aktu normatywnego w rozszerzonym zakresie, jak
też bez poinformowania o przyczynach i potrzebie
podjęcia takich działań.
Kierownictwo Ministerstwa Finansów wyraziło
kierunkową zgodę na podjęcie prac nad nowelizacją
ustawy o grach losowych, zakładach wzajemnych i
grach na automatach w szerszym zakresie, to jest
obejmującym m.in. wprowadzenie nowych gier, wi-
deoloterii i automatów o niskich wygranych, w dniu
15 kwietnia 2002 r., natomiast Rada Ministrów wy-
raziła zgodę dopiero w dniu 28 maja 2002 r., podczas
gdy już 22 stycznia 2002 r. minister finansów skie-
rował do dyrektora departamentu gier liczbowych
pisemne polecenie rozpoczęcia prac legislacyjnych
nad nowelizacją wyżej wymienionej ustawy przewi-
dującą rozwiązania korzystne dla prywatnej branży
hazardowej.
Powyższe działania noszą znamiona zabiegów
celowych zmierzających do wprowadzenia zapisów
ustawy o grach losowych, zakładach wzajemnych i
grach na automatach korzystnych dla właścicieli au-
tomatów o niskich wygranych, tzw. jednorękich ban-
dytów. W tym też kontekście komisja stwierdziła
brak jasnych procedur i brak przejrzystości przy two-
rzeniu projektów zapisów ustawowych. Działania w
tym okresie cechowały się brakiem transparentności
i chaosem, w wyniku czego niemożliwe jest jedno-
znaczne ustalenie osób uczestniczących w procesie
legislacyjnym, i to zarówno ze strony przedstawicie-
li instytucji państwowych jak i przedstawicieli bran-
ży. Znamienne jest to, że niemożliwe z uwagi na brak
rejestracji obecności poszczególnych osób jest ustale-
257
nie osób uczestniczących w posiedzeniach podkomisji
do spraw finansów i ubezpieczeń, w szczególności zaś
do chwili obecnej nie można jednoznacznie ustalić
autorów poprawek do projektu ustawy. Zdaniem ko-
misji tego rodzaju działalność w toku tworzenia pra-
wa nie może być akceptowana. Co prawda, na prze-
strzeni ostatnich dwóch lat następuje znaczna popra-
wa w zakresie dokumentowania procesu legislacyj-
nego, nie zmienia to jednak faktu, że zmiany ustawy
w czasie działalności Sejmu IV kadencji nastąpiły w
wyniku rażącego naruszenia zasad tworzenia prawa
i bez uwzględnienia istotnych interesów ekonomicz-
nych państwa. Znamienne przy tym jest to, że w wy-
niku procesu legislacyjnego pominięto stanowisko
Komendy Głównej Policji oraz opinię Rządowego
Centrum Legislacji wskazujące na realną możliwość
ustawowego ułatwienia działalności w obszarze prze-
stępstwa „prania brudnych pieniędzy”.
Dokonując oceny procesu legislacyjnego w okresie
Sejmu V kadencji, komisja stwierdziła kolejne przy-
padki niestandardowego i niejasnego postępowania
przy tworzeniu przepisów prawa. Komisja ustaliła,
że na początkowym etapie prac legislacyjnych w Kan-
celarii Prezesa Rady Ministrów odbyło się spotkanie
z udziałem przewodniczącego Klubu Parlamentarne-
go Prawa i Sprawiedliwości oraz przedstawicieli Mi-
nisterstwa Finansów i Ministerstwa Skarbu Pań-
stwa. Na spotkaniu tym w sposób niebudzący wątpli-
wości premier Jarosław Kaczyński nakazał uwzględ-
nienie propozycji zgłaszanych przez spółkę Totaliza-
tor Sportowy. Ponadto wielokrotnie w toku prac nad
nowelizacją ustawy zarząd spółki przekazywał swoje
uwagi Kancelarii Prezydenta RP, co przekracza stan-
dardy przyjęte podczas procesu legislacyjnego. Dzia-
łania podejmowane przez Totalizator Sportowy, cha-
rakter i skala zaangażowania w prace nad ustawą o
grach i zakładach wzajemnych powodowały zdziwie-
nie i uzasadniony sprzeciw przedstawicieli ministra
finansów. Także zachowanie przedstawicieli Kance-
larii Prezydenta RP i będąca w posiadaniu komisji
korespondencja wskazują na budzący wątpliwości
sposób działania pozostający w oderwaniu od zasady
transparentności. Komisja zwróciła uwagę, że w toku
prac legislacyjnych stanowisko Ministerstwa Finan-
sów uległo nagłej zmianie, i to w ciągu zaledwie jed-
nego posiedzenia. Zdanie na temat celowości i opła-
calności wprowadzenia rozwiązań zaproponowanych
przez Totalizator Sportowy zmienił także premier
Jarosław Kaczyński. Jednakże komisji nie udało się
jednoznacznie ustalić faktycznych przyczyn zaistnia-
łej sytuacji. Na uwagę zasługuje fakt, że powyższa
okoliczność nie wywołała zdziwienia ani pytań wśród
osób zaangażowanych w proces tworzenia ustawy, czy
też sprawujących nad nim nadzór. I tylko w tym kon-
tekście nie powinna budzić zastrzeżenia polityków
zmiana stanowiska Ministerstwa Sportu i Turystyki
w toku prac legislacyjnych w Sejmie VI kadencji.
Komisja ustaliła, że wyniki analizy przeprowa-
dzonej przez funkcjonariusza Centralnego Biura An-
tykorupcyjnego na podstawie materiałów dotyczą-
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Sprawozdanie Komisji Śledczej do zbadania sprawy przebiegu procesu legislacyjnego ustaw
258 nowelizujących ustawę o grach i zakładach wzajemnych
Poseł Sprawozdawca Mirosław Sekuła
cych prac nad nowelizacją ustawy o grach i zakła-
dach wzajemnych z dnia 4 czerwca 2007 r. znalazły
potwierdzenie w zgromadzonym materiale dowodo-
wym. Bezsporny pozostaje fakt, że projekt noweliza-
cji ustawy został przygotowany wyłącznie dla uza-
sadnienia celowości zorganizowania przez Totaliza-
tor Sportowy przetargu na zakup urządzeń i opro-
gramowania do wideoloterii. Projekt został przygo-
towany z pominięciem przez Totalizator Sportowy
obowiązującej procedury legislacyjnej. To prawnik
Totalizatora Sportowego i prezes zarządu sprawo-
wali nadzór nad wprowadzeniem korzystnych dla
spółki zapisów ustawowych, wykorzystując politycz-
ne wsparcie nie tylko Przemysława Gosiewskiego,
ale także mając poparcie premiera Jarosława Ka-
czyńskiego.
W związku z faktem, że wiele hipotez zawartych
w analizie Centralnego Biura Antykorupcyjnego uzy-
skało potwierdzenie w toku prac komisji, wyjaśnienia
powinna wymagać okoliczność, dlaczego pomimo
niepokojących i jednoznacznych wniosków przepro-
wadzonej analizy Centralne Biuro Antykorupcyjne
nie podjęło żadnych działań zmierzających do zwery-
fikowania sformułowanych tez, jak też o jej wynikach
nie zostały poinformowane osoby sprawujące nadzór
nad działalnością służb specjalnych. Powyższa oko-
liczność wydaje się być tym bardziej zaskakująca w
sytuacji, kiedy szef Centralnego Biura Antykorupcyj-
nego uznał zaledwie jeden artykuł zamieszczony w
„Pulsie Biznesu” za wystarczający do zaangażowa-
nia w działania CBA prezesa Rady Ministrów Donal-
da Tuska oraz do formułowania zarzutów o ponad-
standardowym zaangażowaniu w proces legislacyjny
posłów Platformy Obywatelskiej.
Dokonując oceny procesu legislacyjnego w Sejmie
VI kadencji, komisja stwierdziła podobne niestandar-
dowe i społecznie nieakceptowane zachowania w pro-
cesie legislacyjnym. O ile bowiem sam proces tworze-
nia prawa i konsultacji międzyresortowych w okresie
do kwietnia 2009 r. nie budził większych wątpliwości,
to jednak zmiana stanowiska Ministerstwa Sportu i
Turystyki w końcowej fazie uzgodnień międzyresor-
towych nie może zasługiwać na akceptację. W szcze-
gólności podnieść należy, że dla negatywnej oceny
działań przedstawicieli Ministerstwa Sportu i Tury-
styki nieistotne jest, czy zmiana stanowiska nastąpiła
celowo, czy też w wyniku pomyłki. Tego rodzaju zmia-
na stanowiska nie decydowała o ostatecznym kształcie
projektu ustawy. Jednak mając na uwadze wymagany
od urzędników państwowych profesjonalizm, zdarze-
nia tego rodzaju nie powinny mieć miejsca.
Także rozmowy przewodniczącego Klubu Parla-
mentarnego Platforma Obywatelska z przedstawicie-
lami branży, choć tłumaczone realizacją mandatu
poselskiego, nie mogą być uznane za zgodne ze stan-
dardem wykonywania mandatu poselskiego. Jedyną
okolicznością usprawiedliwiającą kontakty posła Zbi-
gniewa Chlebowskiego z przedstawicielem branży
hazardowej może być brak jasnych regulacji w tym
zakresie, co w przypadku posła z tak wielkim doświad-
czeniem i pozycją polityczną jest niewystarczające.
Zdaniem komisji szczególnie negatywnie należy
ocenić zachowanie szefa Gabinetu Politycznego Mi-
nistra Sportu i Turystyki pana Marcina Rosoła, któ-
ry zdając sobie sprawę z pełnionej funkcji, postępo-
wał w sposób skrajnie nierozsądny, narażając na
szwank dobre imię i wizerunek ministra sportu i tu-
rystyki oraz powagę urzędu. W ocenie komisji cha-
rakter relacji Marcina Rosoła z Ryszardem Sobiesia-
kiem i Magdaleną Sobiesiak powinien być wyjaśnio-
ny w odrębnym postępowaniu pozostającym poza
zakresem działania komisji, albowiem czynności po-
dejmowane przez Marcina Rosoła pozostają bez bez-
pośredniego związku z procesem legislacyjnym. Stąd
też ujawnione w toku prac komisji zabiegi dotyczące
zatrudnienia Magdaleny Sobiesiak lub warszawskich
lokalizacji dla przedsięwzięć biznesowych Ryszarda
Sobiesiaka powinny być przedmiotem wyjaśnienia w
ramach prokuratorskiego śledztwa.
W kontekście badanych kwestii rzekomego prze-
cieku o akcji Centralnego Biura Antykorupcyjnego
komisja wskazuje, że założenia przyjęte przez byłego
szefa Centralnego Biura Antykorupcyjnego pana Ma-
riusza Kamińskiego w analizie z dnia 12 sierpnia
2009 r., a następnie przedstawione podczas spotkania
z udziałem prezesa Rady Ministrów Donalda Tuska
i ministra Jacka Cichockiego w dniu 14 sierpnia 2009 r.,
mające świadczyć o zmianach w ustawie o grach i
zakładach wzajemnych oraz o zaangażowaniu w ten
proces osób pełniących funkcje publiczne poprzez
działania mogące podlegać kwalifikacji karnopraw-
nej, nie znalazły żadnego potwierdzenia w ustale-
niach komisji dokonanych na podstawie zgromadzo-
nego w niniejszej sprawie materiału dowodowego.
Mariusz Kamiński w oparciu o artykuł zamiesz-
czony w „Pulsie Biznesu” zatytułowany „Nie będzie
zrzutki na Euro 2012” z dnia 7 lipca 2009 r., pismo
ministerstwa sportu w tej sprawie z 30 czerwca 2009
r., wypowiedź rzecznika Ministerstwa Finansów oraz
niezweryfikowany i wybiórczo wybrany materiał ope-
racyjno-rozpoznawczy sformułował tezę, że w wyni-
ku działań lobbingowych podjętych wspólnie przez
przedsiębiorców branży hazardowej z osobami peł-
niącymi funkcje publiczne uzyskano zapisy w projek-
cie ustawy o grach i zakładach wzajemnych, które
spowodują zmniejszenie kwoty wpływów do budżetu
państwa w wysokości 469 mln zł, co tym samym do-
prowadzi do pomniejszenia środków finansowych
przeznaczonych na rozbudowę infrastruktury w
związku z organizacją Euro 2012.
Stanowisko dotyczące celowości i opłacalności dla
budżetu państwa wprowadzenia instytucji dopłat
było podzielone, jednak Centralne Biuro Antykorup-
cyjne bezkrytycznie przyjęło propozycję forsowaną
przez ministra Jacka Kapicę, bez dokonania analizy
poświęconej temu zagadnieniu. Szef CBA i minister
Jacek Kapica byli nielicznymi osobami, według któ-
rych instytucja dopłat była rozwiązaniem korzyst-
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Sprawozdanie Komisji Śledczej do zbadania sprawy przebiegu procesu legislacyjnego ustaw
nowelizujących ustawę o grach i zakładach wzajemnych
Poseł Sprawozdawca Mirosław Sekuła
nym finansowo dla budżetu państwa. CBA nie dys-
ponowało żadną analizą potwierdzającą słuszność
takiego stwierdzenia. Zarówno przedstawiciele Tota-
lizatora Sportowego, jak też przedsiębiorcy prywat-
nej branży hazardowej pozostawali zgodni w twier-
dzeniu, że dopłaty są rozwiązaniem niewłaściwym,
które w rzeczywistości nie przyniesie spodziewanych
wpływów. Podnosili oni, że proponowane zmiany w
rzeczywistości doprowadzą do zmniejszenia docho-
dów budżetu państwa, wywołanego koniecznością
certyfikowanego przeprogramowania automatów
funkcjonujących na rynku. Pomimo faktu, że CBA
prowadziło działania operacyjne przez ponad rok,
zaniechano przeprowadzenia badań czy sporządzenia
opinii w tym zakresie. Komisja zwróciła uwagę, że w
tej sytuacji nie można było wykluczyć, że stanowisko
odmienne od prezentowanego przez Mariusza Ka-
mińskiego podczas spotkania w dniu 14 sierpnia
2009 r. było właściwe. Tymczasem szef CBA zarówno
w analizie z dnia 12 sierpnia 2009 r., jak też podczas
spotkania w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów
przedstawił jako wiarygodną kwotę podaną przez
autora artykułu prasowego. Wyliczenie nie zostało
poparte jakąkolwiek rzetelną analizą, podczas gdy
mając na uwadze fakt, że przewidywane wpływy z
dopłat kształtowały się różnie, w zależności od auto-
rów poszczególnych projektów ustawy, wskazane
było sporządzenie takiego dokumentu.
Mariusz Kamiński przekazał prezesowi Rady Mi-
nistrów wybiórczy materiał operacyjno-rozpoznaw-
czy ze wskazaniem, iż stanowi on dowód na „dwu-
znaczny charakter wzajemnych relacji osób podejmu-
jących działania lobbingowe z osobami pełniącymi
funkcje publiczne”, których efektem było pozyskanie
korzystnych zapisów w ustawie o grach i zakładach
wzajemnych. W czasie prac komisji ustalono, że roz-
mowy prowadzone przez osoby wskazane w analizie
CBA z przedstawicielami branży hazardowej, w tym
w szczególności z wrocławskim biznesmenem, nie
dotyczyły procesu legislacyjnego ww. ustawy, tylko
decyzji administracyjnych wydawanych przez wła-
ściwe organy w związku z działalnością gospodarczą
pana Ryszarda Sobiesiaka, jak też realizowanymi
przez niego inwestycjami.
Szczegółowa analiza zachowania byłego szefa
Centralnego Biura Antykorupcyjnego może budzić
uzasadnione podejrzenie, że Mariusz Kamiński do-
puścił się ze swojej strony manipulacji. Działania
podjęte przez Mariusza Kamińskiego mogły być prze-
jawem złych intencji szefa CBA lub mogą świadczyć
o braku profesjonalizmu w zakresie wykonywania
przez niego funkcji.
Należy kategorycznie stwierdzić, że wbrew twier-
dzeniom byłego szefa CBA materiał przekazany do
kancelarii premiera nie był materiałem analitycz-
nym. Oczywiste jest, że w zakresie działania CBA
pozostaje działalność o charakterze analitycznym,
podobnie jak w innych służbach specjalnych. Mate-
259
riał analityczny nie może jednak zawierać informacji
lub danych z konkretnie prowadzonych śledztw lub
z konkretnych czynności operacyjno-rozpoznaw-
czych. W ocenie komisji materiał analityczny prze-
kazywany premierowi lub innym uprawnionym in-
stytucjom nie powinien zawierać danych operacyj-
nych. Trudno bowiem uznać, że w zakresie nadzoru
nad służbami premier może mieć pływ na bezpośred-
nio prowadzone czynności śledcze lub operacyjne.
Stąd też materiał przekazany premierowi przez Ma-
riusza Kamińskiego nie był materiałem analitycz-
nym, lecz wybiórczym materiałem operacyjnym z
konkretnie prowadzonej sprawy, którego w istocie nie
powinien otrzymać premier Donald Tusk. Pan Ma-
riusz Kamiński bez wątpienia przekroczył swoje
uprawnienia, ujawniając materiały operacyjne Cen-
tralnego Biura Antykorupcyjnego.
Komisja uznała, że minister Mariusz Kamiński,
przekazując premierowi 12 sierpnia 2009 r. niepełny
materiał operacyjny CBA, miał na celu przede
wszystkim zabezpieczenie procesu legislacyjnego i
interesu państwa. Spotkanie z 14 sierpnia 2009 r.,
według zeznań byłego szefa CBA, było też „testem
przywództwa” dla premiera, gdyż kosztem zabezpie-
czenia interesu państwa musiał on poświęcić interes
partyjny. Zeznając przed komisją, premier Donald
Tusk nie wytłumaczył komisji logiki spotkań, które
odbył z osobami wymienionymi w materiałach CBA
po 14 sierpnia 2009 r. Komisja nie uzyskała także
odpowiedzi na pytanie, czemu premier nie zastoso-
wał się do zaleceń ministra Mariusza Kamińskiego i
nie odbył pierwszego spotkania z ministrem Jackiem
Kapicą, ministrem odpowiedzialnym za pracę nad
ustawą, wobec którego Centralne Biuro Antykorup-
cyjne nie prowadziło żadnej operacji. Komisja uznała,
że premier, spotykając się w pierwszej kolejności z
ministrem Jackiem Kapicą, uzyskałby pełną wiedzę
w kwestii przebiegu procesu legislacyjnego ustawy
hazardowej, nieprawidłowości w tym procesie, zaan-
gażowania w ten proces osób wymienionych w mate-
riałach CBA, aktywności lobbingowej branży hazar-
dowej oraz ewentualnego niebezpieczeństwa uchwa-
lenia ustawy niekorzystnej dla budżetu państwa.
Spotkanie to zmniejszyłoby szansę na dekonspirację
operacji prowadzonych przez CBA, a pozwoliłoby
podjąć premierowi działania w celu zabezpieczenia
interesu państwa. Komisja uznała ponadto, iż pre-
mier i jego rząd powinien mieć wiedzę na temat nie-
prawidłowości, jakie miały miejsce w czasie procesu
legislacyjnego, gdyż były one przedmiotem licznych
publikacji prasowych.
Komisja uznała zeznania premiera Donalda Tu-
ska za wiarygodne. Premier nie wytłumaczył jednak
komisji, dlaczego nie poinformował ministra Kamiń-
skiego na spotkaniu 14 sierpnia 2009 r. o podjęciu
prac nad nową ustawą. Komisja nie uzyskała także
odpowiedzi na pytanie, czemu premier, wbrew suge-
stiom szefa CBA, nie przeprowadził pierwszego spo-
tkania z ministrem Jackiem Kapicą.
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Sprawozdanie Komisji Śledczej do zbadania sprawy przebiegu procesu legislacyjnego ustaw
260 nowelizujących ustawę o grach i zakładach wzajemnych
Poseł Sprawozdawca Mirosław Sekuła
Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy po-
zwala na przyjęcie, że podczas spotkania w dniu 14
sierpnia 2009 r. Mariusz Kamiński nie mógł sformu-
łować karnych zarzutów wobec Mirosława Drzewiec-
kiego i Zbigniewa Chlebowskiego. Po pierwsze, pod-
czas spotkania szef CBA poinformował premiera, że
dopiero zlecił przygotowanie analizy zachowań osób
wskazanych w piśmie z dnia 12 sierpnia 2009 r. Po
drugie, stwierdził, że CBA zakończyło działania ope-
racyjne i wskazał na konieczność przejęcia przez
premiera dalszej inicjatywy w wyjaśnianiu okolicz-
ności związanych z procesem legislacyjnym w ra-
mach przysługującej mu kompetencji. Na dzień 14
sierpnia 2009 r., jako organ uprawniony do złożenia
ewentualnego zawiadomienia o podejrzeniu popełnie-
nia przestępstwa, uznał, że nie było podstaw do pod-
jęcia takich działań. Analiza z dnia 12 sierpnia 2009 r.
zawiera materiały operacyjne tylko do dnia 6 lipca
2009 r. W okresie od pierwszego spotkania w Kance-
larii Prezesa Rady Ministrów do dnia 18 września
2009 r., tj. do dnia złożenia zawiadomienia przez sze-
fa CBA, nie zostały pozyskane żadne nowe dowody
potwierdzające podejrzenie popełnienia przestępstwa
przez osoby wskazane w analizie z dnia 12 sierpnia
2009 r. Zdumienie budzi także okoliczność, że w dniu
18 września 2009 r. do organów prokuratury zostało
przekazane wyłącznie samo zawiadomienie, bez do-
wodów potwierdzających sformułowane w nim zarzu-
ty. Taki materiał został przekazany przez CBA do-
piero po 2 tygodniach. Powyższa okoliczność pozwa-
la na sformułowanie tezy, że w rzeczywistości Cen-
tralne Biuro Antykorupcyjne nie dysponowało dowo-
dami w sprawie i brak było faktycznych podstaw do
sporządzenia zawiadomienia. Pospieszne i niedokład-
ne działanie podjęte w tym zakresie przez ministra
Mariusza Kamińskiego bezpośrednio po spotkaniu z
premierem w dniu 16 września 2009 r. spowodowane
było obawą szefa CBA o odwołanie go z zajmowanego
stanowiska.
Na tym etapie należy podkreślić, że działania
podjęte przez Mariusza Kamińskiego w dniu 18
września 2009 r., polegające na poinformowaniu
wszystkich instytucji państwowych o materiałach
operacyjnych pozyskanych przez CBA, były skrajnie
nieodpowiedzialne i nieprofesjonalne, albowiem mi-
nister Mariusz Kamiński własnymi działaniami na-
raził na ujawnienie również inne operacje prowadzo-
ne przez Centralne Biuro Antykorupcyjne. Zdaniem
komisji takie zachowanie nacechowane było osobi-
stym stosunkiem szefa CBA do zaistniałej sytuacji,
wywołanej faktem sformułowania przeciwko niemu
zarzutów przez Prokuraturę Okręgową w Rzeszowie
w związku z tzw. aferą gruntową.
Komisja ustaliła, iż do przecieku informacji o pro-
wadzonych operacjach CBA mogło dojść w okresie od
12 sierpnia do 10 września 2009 r. W tym czasie in-
formacje o prowadzonych operacjach CBA, poza biu-
rem, posiadali prezes Rady Ministrów Donald Tusk
oraz minister Jacek Cichocki. Zgromadzony materiał
dowodowy nie pozwala na jednoznaczne wskazanie
jednego źródła przecieku informacji. Należy podkre-
ślić jednak, że zawiadomienie o przecieku do proku-
ratury złożyło Centralne Biuro Antykorupcyjne.
Zaprezentowana przed komisją przez Mariusza
Kamińskiego teoria „przecieku” nie została poparta
żadną konkretną wiedzą, faktami lub materiałem
dowodowym. Brak jest dowodów potwierdzających
tezę, że podczas spotkania premiera z Mirosławem
Drzewieckim w dniu 19 sierpnia 2009 r. zostały wy-
dane dyspozycje dotyczące ukrycia tzw. afery hazar-
dowej przed opinią publiczną poprzez, po pierwsze,
wycofanie z konkursu na członka Zarządu Totaliza-
tora Sportowego Magdaleny Sobiesiak, po drugie,
sprostowanie treści pisma Ministerstwa Sportu i Tu-
rystyki z dnia 30 czerwca 2003 r. i po trzecie, przed-
stawienie szefowi CBA zarzutów celem odwołania go
z zajmowanego stanowiska i usunięcia w ten sposób
zagrożenia związanego z jego ewentualnymi dalszy-
mi działaniami.
Należy wykluczyć także sytuację, w której bezpo-
średnio po spotkaniu z prezesem Rady Ministrów
Mirosław Drzewiecki poinformował swojego asysten-
ta Marcina Rosoła o konieczności wycofania Magda-
leny Sobiesiak z udziału w konkursie. Komisja nie
ma dowodów potwierdzających tezę Mariusza Ka-
mińskiego, zgodnie z którą w dniu 24 sierpnia 2009 r.
w restauracji Pędzący Królik Marcin Rosół powiado-
mił córkę Ryszarda Sobiesiaka o działaniach prowa-
dzonych przez Centralne Biuro Antykorupcyjne.
Ponadto komisja zwróciła uwagę, że wobec skali
działań operacyjnych podejmowanych przez CBA w
tym okresie, o czym świadczą m.in. materiały ze
spotkania Zbigniewa Chlebowskiego z Ryszardem
Sobiesiakiem w dniu 31 sierpnia 2009 r. czy ze spo-
tkania Mirosława Drzewieckiego z Ryszardem So-
biesiakiem w dniu 22 września 2009 r., zaskakujące
a wręcz nieprawdopodobne jest to, że istnieją cho-
ciażby stenogramy ze spotkania w Pędzącym Kró-
liku. Nie bez znaczenia jest także okoliczność, że
Ryszard Sobiesiak pozbył się podsłuchiwanego tele-
fonu komórkowego dopiero po ukazaniu się publika-
cji w „Rzeczpospolitej”, to jest po dniu 1 paździer-
nika 2009 r., a nie, jak twierdzi pan Mariusz Ka-
miński, po rzekomym przecieku z Kancelarii Pre-
zesa Rady Ministrów, który jakoby nastąpił dwa
miesiące wcześniej.
Komisja ustaliła, że nie istnieje związek pomiędzy
przekazaniem prezesowi Rady Ministrów informacji
na temat działań CBA a przedstawieniem Mariuszo-
wi Kamińskiemu zarzutów, m.in. nadużycia upraw-
nień i poświadczenia nieprawdy w związku z tzw.
aferą gruntową. Zgromadzony w sprawie materiał
dowodowy wskazuje, że już w maju 2009 r. Prokura-
tura Okręgowa w Rzeszowie sporządziła projekt po-
stanowienia o przedstawieniu zarzutów szefowi CBA.
Natomiast spotkanie, które odbyło się w dniu 25
sierpnia 2009 r., zostało wyznaczone na prośbę Pro-
kuratury Okręgowej w Rzeszowie z dnia 17 sierpnia
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Sprawozdanie Komisji Śledczej do zbadania sprawy przebiegu procesu legislacyjnego ustaw
nowelizujących ustawę o grach i zakładach wzajemnych
Poseł Sprawozdawca Mirosław Sekuła
2009 r. Prezes Rady Ministrów został poinformowa-
ny o działaniach podjętych przez wyżej wymienioną
prokuraturę dopiero pismem z dnia 9 września 2009 r.
i do momentu przesłuchania Mariusza Kamińskiego
w charakterze podejrzanego nie była mu znana treść
przedstawionych szefowi CBA zarzutów.
W szczególności nie można lekceważyć nieprawi-
dłowości, jakie zostały ujawnione w funkcjonowaniu
CBA bezpośrednio po odwołaniu Mariusza Kamiń-
skiego z funkcji szefa CBA. Komisja postanowiła
przekazać prokuraturze wszystkie protokoły zeznań
świadków, jak również zgromadzone na potrzeby
swojego postępowania dokumenty. W trakcie oceny
wiarygodności zeznań poszczególnych świadków w
wielu przypadkach komisja uznała zeznania za nie-
wiarygodne. Przekazując te zeznania i materiały,
komisja ma nadzieję, że prokuratura dokona ich oce-
ny również pod kątem ewentualnego popełnienia
przestępstwa polegającego na składaniu fałszywych
zeznań, zgodnie z art. 233 § 1 Kodeksu karnego.
Komisja pragnie podkreślić, iż w trakcie jej prac
ujawnionych zostało wiele uchybień i nieprawidłowo-
ści w procesach legislacyjnych związanych z pracami
nad ustawą o grach i zakładach wzajemnych, które
miały miejsce w latach 2001–2009. Komisja zwraca
się do prezesa Najwyższej Izby Kontroli, by izba przy-
gotowała dokładny raport na ten temat.
Sejmowa Komisja Śledcza na podstawie zebranych
dokumentów, zeznań świadków oraz materiałów
przekazanych jej przez Centralne Biuro Antykorup-
cyjne, prokuraturę i inne organy państwa stwierdza,
co następuje.
Po pierwsze, komisja pragnie podkreślić, iż gospo-
darzem prac nad nowelizacją ustawy o grach i zakła-
dach wzajemnych w latach 2001–2009 było Minister-
stwo Finansów i na urzędnikach tego resortu spo-
czywa odpowiedzialność za liczne uchybienia i nie-
prawidłowości, które zostały ujawnione w trakcie
prac komisji. Szczególne ich nasilenie miało miejsce
w latach 2006–2009.
Po drugie, komisja zwraca uwagę na fakt, że obo-
wiązująca do końca roku 2009 ustawa o grach loso-
wych i zakładach wzajemnych nakładała na ministra
finansów obowiązek nadzoru nad rynkiem hazardu
w Polsce, a także obowiązek nadzoru nad wydatkami
Totalizatora Sportowego powyżej 50 tys. euro. Na
podstawie dostępnych dokumentów oraz zeznań
świadków stwierdza, iż nadzór ten był iluzoryczny.
Po trzecie, komisja uznaje za naganną praktykę,
w której projekt nowelizacji ustawy o grach i zakła-
dach wzajemnych powstały w 2006 r. poza resortem
finansów – w przedsiębiorstwie Totalizator Sportowy
– został przekazany przez wiceministra finansów
Mariana Banasia i dyrektor Annę Cendrowską wice-
premierowi Przemysławowi Gosiewskiemu z suge-
stią, by trafił pod obrady Sejmu jako inicjatywa po-
selska. Komisja rekomenduje Sejmowi podjęcie prac
nad regulacjami, które określą, na jakich zasadach
261
podmioty gospodarcze, korzystając ze wsparcia poli-
tyków, mogą wpływać na kształt stanowionego przez
Sejm prawa.
Po czwarte, komisja stwierdza, że minister finan-
sów Zyta Gilowska postępowała właściwie w kwestii
nowelizacji ustawy o grach i zakładach wzajemnych.
Jej troska o stan finansów publicznych uniemożliwi-
ła wprowadzenie w Polsce wideoloterii forsowanych
przez ówczesny Zarząd Totalizatora Sportowego.
Po piąte, komisja negatywnie ocena prace nad
nowelizacją ustawy o grach i zakładach wzajemnych
prowadzone w latach 2008–2009 w Ministerstwie
Finansów. Były one prowadzone w sposób chaotycz-
ny, z naruszeniem obowiązujących w resorcie regu-
lacji prawnych. Komisja odwołuje się w tym miejscu
do wyników kontroli przeprowadzonej w Minister-
stwie Finansów między 13 października 2009 r. a 18
stycznia 2010 r. przez urzędników Departamentu
Kontroli i Nadzoru Kancelarii Prezesa Rady Mini-
strów – na ponad 100 stronach precyzyjnie zostały
opisane liczne uchybienia i nieprawidłowości, do ja-
kich doszło w trakcie prac nad nowelizacją ustawy o
grach i zakładach wzajemnych. Osobami odpowie-
dzialnymi za te prace byli wiceminister Jacek Kapica
i dyrektor Departamentu Służby Celnej Anna Cen-
drowska. Komisja zwraca się do prezesa Najwyższej
Izby Kontroli o przeprowadzenie szczegółowej kon-
troli obejmującej przestrzeganie procedur legislacyj-
nych w resorcie finansów, ze szczególnym uwzględ-
nieniem Departamentu Służby Celnej.
Po szóste, komisja zwraca uwagę na niedostatecz-
ny nadzór nad pracami nad nowelizacją ustawy o
grach i zakładach wzajemnych w latach 2009–2010
ze strony ministra finansów Jana Vincent-Rostow-
skiego.
Po siódme, komisja negatywnie ocenia fakt, iż w
trakcie prac nad nowelizacją ustawy o grach i zakła-
dach wzajemnych w latach 2006–2009 Ministerstwo
Finansów lekceważyło, nie dopuszczało i pomijało
wyrażane zgodnie z prawem opinie i uwagi podmio-
tów zainteresowanych pracami nad nowelizacją tej
ustawy. Postawa taka stworzyła klimat, w którym
łatwo było o rozbudzenie przekonań, iż „liczą się doj-
ścia i znajomości”. Komisja rekomenduje Sejmowi i
rządowi podjęcie prac nad wyeliminowaniem podob-
nych praktyk.
Po ósme, komisja negatywnie ocenia fakt, iż w
trakcie prac nad nowelizacją ustawy o grach i zakła-
dach wzajemnych prowadzonych w latach 2008–2009
Ministerstwo Finansów nie było w stanie przedsta-
wić analiz uzasadniających podjęcie prac nad nowe-
lizacją ustawy o grach i zakładach wzajemnych. Na
fakt ten zwrócili uwagę urzędnicy Departamentu
Kontroli i Nadzoru Kancelarii Prezesa Rady Mini-
strów, którzy stwierdzili wprost, iż pan Jacek Kapica,
podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów, po-
informował, że przed rozpoczęciem procesu legisla-
cyjnego były przeprowadzone analizy funkcjonowa-
nia ustawy i że to między innymi wskutek stale do-
konywanej analizy i oceny funkcjonowania ustawy w
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Sprawozdanie Komisji Śledczej do zbadania sprawy przebiegu procesu legislacyjnego ustaw
262 nowelizujących ustawę o grach i zakładach wzajemnych
Poseł Sprawozdawca Mirosław Sekuła
praktyce oraz problemów wynikających z powyższe-
go nastąpiło rozpoczęcie prac. Jednakże kontrolują-
cym nie przekazano dokumentów potwierdzających
prowadzenie analiz i symulacji dotyczących celowości
wprowadzenia nowych regulacji oraz zasadności kie-
runków działań. Do takich samych wniosków doszli
autorzy raportu „Proces nowelizacji ustawy o grach
i zakładach wzajemnych w latach 2008–2009. Ana-
liza, ocena, wnioski”. Komisja podkreśla, że nie
otrzymała z Ministerstwa Finansów dokumentów
uzasadniających podjęcie prac nad nowelizacją usta-
wy o grach i zakładach wzajemnych.
Po dziewiąte, komisja negatywnie ocenia zbytnie
uzależnienie przedsiębiorstwa Totalizator Sportowy
od swego zagranicznego partnera obsługującego sys-
tem on-line. Zwraca przy tym uwagę na fakt, że nie-
dopuszczalne jest, by zagraniczny partner na prośbę
władz Totalizatora Sportowego na własny koszt wy-
najmował firmę lobbingową forsującą rozwiązania
legislacyjne jakoby korzystne dla państwowego mo-
nopolisty w dziedzinie gier liczbowych.
Po dziesiąte, komisja zwraca się do prokuratora
generalnego o objęcie szczególnym nadzorem prowa-
dzonego od 2007 r. przez Prokuraturę Okręgową w
Łodzi śledztwa w sprawie ujawnionego przez dzien-
nik „Puls Biznesu” monitoringu rządu polskiego
prowadzonego na zlecenie firmy GTech w latach
2000–2001.
Po jedenaste, komisja zwraca uwagę, iż kluczowa
dla sprawy kwestia rozszerzenia katalogu dopłat o
inne gry hazardowe poza grami liczbowymi Totali-
zatora Sportowego nie została precyzyjnie udoku-
mentowana w materiałach przekazanych jej przez
resort finansów. Opierając się na zeznaniach świad-
ków, komisja uznała, że o ile w przypadku gier licz-
bowych Totalizatora Sportowego mechanizm dopłat
działa sprawnie, o tyle w przypadku objęcia nim in-
nych gier hazardowych rzecz byłaby trudna do reali-
zacji, a na pewno bardzo kosztowna. Prostszym i
skuteczniejszym rozwiązaniem byłaby podwyżka po-
datku od gier. Ostatecznie tak też się stało w związ-
ku z przyjęciem przez Sejm nowej ustawy o grach
hazardowych w listopadzie 2009 r.
Po dwunaste, komisja nie znalazła dowodów po-
twierdzających zarzuty szefa CBA Mariusza Kamiń-
skiego, przedstawione w analizie przekazanej pre-
mierowi Donaldowi Tuskowi 12 sierpnia 2009 r. oraz
w późniejszej rozmowie szefa CBA z premierem 14
sierpnia 2009 r., dotyczące udziału polityków Plat-
formy Obywatelskiej w nielegalnym lobbingu prowa-
dzonym w związku z pracami nad nowelizacją usta-
wy o grach i zakładach wzajemnych.
Po trzynaste, na podstawie zgromadzonych ma-
teriałów i zeznań świadków komisja stwierdza, że
sugestia skierowana wobec ówczesnego wicepremie-
ra i ministra spraw wewnętrznych Grzegorza Sche-
tyny dotycząca udziału w nielegalnym lobbingu była
całkowicie pozbawiona podstaw.
Po czternaste, komisja stwierdza, że zarzut udzia-
łu w nielegalnym lobbingu postawiony ówczesnemu
wiceministrowi gospodarki Adamowi Szejnfeldowi
przez szefa CBA Mariusza Kamińskiego w przekaza-
nej premierowi Donaldowi Tuskowi analizie z 12
sierpnia 2009 r. był całkowicie bezpodstawny, i pod-
kreśla, że wiceminister Szejnfeld w sprawie noweli-
zacji ustawy o grach i zakładach wzajemnych działał
w granicach prawa. Żaden z dokumentów przekaza-
nych komisji, a także żaden ze świadków nie potwier-
dził, by wiceminister Adam Szejnfeld podjął niezgod-
ne z prawem próby wywarcia nacisku na kształt
zapisów dotyczących rozszerzenia katalogu gier ha-
zardowych objętych dopłatami.
Po piętnaste, komisja stwierdza, że nie znalazła
też dowodów potwierdzających wyrażony w piśmie
szefa CBA Mariusza Kamińskiego z 12 sierpnia 2009 r.
do premiera zarzut wobec ówczesnego przewodniczą-
cego Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatel-
ska posła Zbigniewa Chlebowskiego dotyczący udzia-
łu w nielegalnym lobbingu związanym z nowelizacją
ustawy o grach i zakładach wzajemnych w 2008 r.
Przedstawione jako dowody w piśmie szefa CBA z 12
sierpnia 2009 r. do premiera fragmenty rozmów te-
lefonicznych posła Chlebowskiego z biznesmenem
Ryszardem Sobiesiakiem dotyczyły zupełnie innej
sprawy, decyzji administracyjnej związanej z działal-
nością spółek pana Sobiesiaka. Komisja zwraca uwa-
gę na fakt, iż przedstawiciele resortu finansów, mi-
nister Jan Vincent-Rostowski, wiceminister Jacek
Kapica i dyrektor Anna Cendrowska w trakcie ze-
znań z całą mocą podkreślali, iż proces legislacyjny
nowelizacji ustawy o grach i zakładach wzajemnych
był niezagrożony, zaś poseł Chlebowski nie wpłynął
na kształt zmian proponowanych przez resort. Jed-
nocześnie komisja stwierdza, że charakter rozmów
posła Chlebowskiego z panem Ryszardem Sobiesia-
kiem odbiegał od przyjętych standardów.
Po szesnaste, komisja uważa, że minister sportu
i turystyki Mirosław Drzewiecki nie orientował się
w charakterze proponowanych przez resort finansów
zmian w ustawie o grach i zakładach wzajemnych.
Zmiany stanowiska resortu sportu w kwestii dopłat
nie wynikały z wnikliwych analiz czy też nielegalne-
go lobbingu, lecz były jedynie konsekwencją niewie-
dzy urzędników i ich zwierzchników.
Po siedemnaste, komisja jest zdania, że premier
Donald Tusk niepotrzebnie przyjął sugestię szefa
CBA Mariusza Kamińskiego, by osobiście podjął
działania wobec polityków opisanych w analizie z 12
sierpnia 2009 r. Komisja uważa, że premier, działając
w granicach prawa, winien zlecić zweryfikowanie
podejrzeń szefa CBA odpowiednim organom pań-
stwa. Fakt, że tak się nie stało, w ocenie komisji przy-
czynił się m.in. do pojawienia się podejrzeń wobec
niego o dokonanie przecieku o działaniach Central-
nego Biura Antykorupcyjnego.
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Sprawozdanie Komisji Śledczej do zbadania sprawy przebiegu procesu legislacyjnego ustaw
nowelizujących ustawę o grach i zakładach wzajemnych
Poseł Sprawozdawca Mirosław Sekuła
Po osiemnaste, zdaniem komisji premier Donald
Tusk w sierpniu i wrześniu 2009 r. był źle poinfor-
mowany o tym, co dzieje się wokół ustawy o grach i
zakładach wzajemnych, nie tylko przez szefa CBA
Mariusza Kamińskiego, ale też przez swoich najbliż-
szych współpracowników. Fakt ten znajduje potwier-
dzenie w zeznaniach świadków składanych przed
komisją oraz w publicznych wypowiedziach dla me-
diów polityków z otoczenia premiera.
Po dziewiętnaste, komisja rekomenduje Sejmowi
i rządowi przyjęcie regulacji prawnych, które w przy-
szłości wyeliminują sytuacje, w których służby spe-
cjalne, manipulując informacją, wpływają na kształt
życia politycznego w państwie. Sytuacja, w której
szef jednej ze służb specjalnych, świadomie bądź nie,
w relacjach z premierem posługuje się zmanipulowa-
ną informacją, niszczy zaufanie obywateli do orga-
nów państwa i wymaga zdecydowanej reakcji.
Po dwudzieste, komisja zwraca się do prokuratu-
ry z wnioskiem o zbadanie podniesionej przez szefa
CBA Mariusza Kamińskiego kwestii ewentualnych
działań Ryszarda Sobiesiaka i Sławomira Sykuckie-
go na rzecz podziału rynku gier. Sprawa ta zyskuje
podstawę zarówno w treści nagranych przez CBA
rozmów między tymi osobami, jak i w zeznaniach
kilku świadków. Materiał zebrany przez komisję ro-
dzi podejrzenie zawiązywania zmowy kartelowej ma-
jącej podzielić rynek. Chodzi tu o wypowiedź byłego
prezesa Totalizatora Sportowego, dobrego znajomego
Sobiesiaka, który w podsłuchanej rozmowie tłuma-
czy, że gdy córka Sobiesiaka wejdzie do zarządu to-
talizatora, to można tak podzielić rynek, że totaliza-
tor będzie miał pieniądze i prywatni będą mieli pie-
niądze. I uwaga: jeśli Magda będzie się słuchać, to
wszyscy będą zadowoleni. Jest to istotna przesłanka
dla wszczęcia postępowania.
Po dwudzieste pierwsze, komisja negatywnie oce-
nia brak nadzoru nad Totalizatorem Sportowym ze
strony Ministerstwa Skarbu Państwa w latach 2006–
–2009, który przejawiał się m.in. w niejasnej polityce
kadrowej prowadzonej w tym przedsiębiorstwie, o
czym szeroko informowały media i czego przykładem
jest sprawa pani Magdaleny Sobiesiak. Komisja przy-
pomina, iż obowiązująca do końca 2009 r. ustawa o
grach i zakładach wzajemnych nakładała na mini-
stra skarbu państwa nadzór nad monopolem państwa
w dziedzinie gier liczbowych. Totalizator Sportowy
realizował zaś ten monopol. Komisja zwraca uwagę
Sejmu na fakt, iż sytuacje podobne do tej, która mia-
ła miejsce w związku z pracami nad nowelizacją usta-
wy o grach i zakładach wzajemnych, mogą mieć miej-
sce w innych resortach. Nielegalny lobbing pojawia
się zawsze tam, gdzie proces legislacyjny jest mało
transparentny, gdy urzędnicy lekceważą opinie ze-
wnętrzne, ponieważ wiedzą lepiej, i gdy większość
obywateli jest przekonana, że władza robi, co chce.
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Jak już powie-
działem na wstępie, sprawozdanie w części jawnej
263
zawiera 762 strony. Przeczytanie go Wysokiemu Sej-
mowi w całości zajęłoby ok. 38 godzin, licząc po ok.
3 minuty na jedną stronę. Przedstawiłem praktycz-
nie w całości wnioski komisji oraz jej zalecenia. Po-
zwolę sobie na tym zakończyć omawianie stanowiska
komisji, gdyż dokonywanie przeze mnie streszczenia
z koniecznymi wyborami i skrótami, zarówno usta-
lonych przez komisję istotnych okoliczności związa-
nych z zakresem prac komisji, jak i oceny zeznań
osób zeznających przed komisją, zajęłoby bardzo
dużo czasu, a przez niektórych z państwa mogłoby
być odebrane jako subiektywne. Pozwolę sobie więc
przejść do omówienia zdań odrębnych zgłoszonych do
stanowiska komisji.
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie!...
(Głos z sali: Sam się pan śmieje…)
Panie pośle, śmieję się dlatego, że chcę sprawdzić,
czy jest jeszcze pan marszałek, czy już jest pani mar-
szałek.
(Głos z sali: Jest, jest.)
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Nie wiem, na kim zależałoby panu bardziej,
a chciałbym, żeby był pan usatysfakcjonowany. (We-
sołość na sali)
Poseł Sprawozdawca Mirosław Sekuła:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Rozpocznę od
najkrótszego zdania odrębnego zgłoszonego przez po-
sła Franciszka Jerzego Stefaniuka. Ze względu na jego
zwięzłość przytoczę je w całości. (Wesołość na sali)
Zdanie odrębne do stanowiska Komisji Śledczej do
zbadania sprawy przebiegu procesu legislacyjnego
ustaw nowelizujących ustawę z dnia 29 lipca 1992 r. o
grach i zakładach wzajemnych i wydanych na ich pod-
stawie przepisów wykonawczych w zakresie dotyczą-
cym gier na automatach o niskich wygranych i wide-
oloterii oraz do zbadania legalności działania organów
administracji rządowej badających ten proces.
Pragnę podkreślić, iż w trakcie prac Komisji Śled-
czej ujawnionych zostało wiele uchybień i nieprawi-
dłowości w procesach legislacyjnych związanych z
pracami nad ustawą o grach i zakładach wzajem-
nych, które miały miejsce w latach 2001–2009. Ko-
misja winna jak najszybciej przekazać Najwyższej
Izbie Kontroli i prokuraturze zgromadzony przez sie-
bie materiał wraz z wnioskami. Komisja winna też
zwrócić się do Sejmu RP, by ten wsparł jej postulat
skierowany do powołanych do tego organów państwa
o możliwie szybkie i wnikliwe wyjaśnienie wszyst-
kich wątków związanych z tzw. aferą hazardową.
Wnioskuję, by komisja zwróciła się do Najwyższej
Izby Kontroli o szczegółowe zbadanie kwestii dopłat.
Na stronie 284 sprawozdania komisji znalazł się za-
pis, iż „Stanowisko dotyczące celowości i opłacalności
dla budżetu państwa wprowadzenia instytucji dopłat
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Sprawozdanie Komisji Śledczej do zbadania sprawy przebiegu procesu legislacyjnego ustaw
264 nowelizujących ustawę o grach i zakładach wzajemnych
Poseł Sprawozdawca Mirosław Sekuła
było podzielone, jednak CBA bezkrytycznie przyjęło
propozycję forsowaną przez ministra Jacka Kapicę,
bez dokonania analizy poświęconej temu zagadnie-
niu. Szef CBA i minister Jacek Kapica byli nieliczny-
mi osobami, według których instytucja dopłat była
rozwiązaniem korzystnym finansowo dla budżetu
państwa. CBA nie dysponowało żadną analizą po-
twierdzającą słuszność takiego stwierdzenia. Zarów-
no przedstawiciele Totalizatora Sportowego, jak też
przedsiębiorcy prywatnej branży hazardowej pozo-
stawali zgodni w twierdzeniu, że dopłaty są rozwią-
zaniem niewłaściwym, które w rzeczywistości nie
przyniesie spodziewanych wpływów. Podnosili oni,
że proponowane zmiany w rzeczywistości doprowa-
dzą do zmniejszenia dochodów budżetu państwa,
wywołane koniecznością certyfikowanego przepro-
gramowania automatów funkcjonujących na rynku.
Pomimo faktu, że CBA prowadziło działania opera-
cyjne przez ponad rok, zaniechano przeprowadzenia
badań czy sporządzania opinii w tym zakresie”.
Sprawa celowości i opłacalności dla budżetu for-
sowanej przez Ministerstwo Finansów instytucji do-
płat nie została dość wnikliwie zbadana przez Komi-
sję Śledczą. Komisja dysponowała różniącymi się
opiniami i ekspertyzami na ten temat. Rzecz ma
istotne znaczenie dla oceny postępowania urzędni-
ków resortu finansów, polityków Platformy Obywa-
telskiej oraz funkcjonariuszy Centralnego Biura
Antykorupcyjnego.
Wnioskuję też o wyjaśnienie przez Najwyższą
Izbę Kontroli sprawy autorstwa projektu nowelizacji
ustawy o grach i zakładach wzajemnych, którą w lip-
cu 2006 r. wiceminister finansów Marian Banaś
przekazał p.o. zastępcy dyrektora Departamentu
Służby Celnej Annie Cendrowskiej, a ta następnie
wspólnie z posłem Krzysztofem Jurgielem przekaza-
ła go szefowi Komitetu Stałego Rady Ministrów Prze-
mysławowi Gosiewskiemu. Na stronie 278 sprawoz-
dania z opisem zeznań świadka Marka Przybyłowi-
cza znalazła się następująca uwaga: „Zdaniem świad-
ka, autorem ustawy, która została przekazana Prze-
mysławowi Gosiewskiemu podczas spotkania w dniu
26 lipca 2006 r., był Waldemar Milewicz wraz z ze-
społem specjalistów z Totalizatora Sportowego. Usta-
wa miała na celu ujednolicenie opodatkowania auto-
matów o niskich wygranych”.
Był to jeden z istotnych wątków badanych przez
komisję. Komisji nie udało się ostatecznie rozstrzy-
gnąć, kto był autorem projektu owej nowelizacji – po-
słowie dysponowali w tym zakresie jedynie zeznania-
mi świadków, publikacjami prasowymi oraz doku-
mentami CBA.
W trakcie prac komisji rzecz stała się przedmio-
tem kontrowersji między posłami – zwłaszcza w związ-
ku z oceną postępowania polityków Prawa i Sprawie-
dliwości, władz Totalizatora Sportowego oraz wice-
dyrektor Departamentu Służby Celnej Anny Cen-
drowskiej.
Wnioskuję, by rząd i Sejm podjął prace nad oceną,
a także regulacją prawną praktyk polegających na
opracowywaniu i forsowaniu projektów nowelizacji
ustaw przez spółki z udziałem Skarbu Państwa.
Komisja ustaliła, iż w latach 2006–2009 kolejne za-
rządy Totalizatora Sportowego opracowywały projekty
zmian w ustawie o grach i zakładach wzajemnych, a na-
stępnie zabiegały o wsparcie ich przez wysokich urzęd-
ników resortów skarbu państwa i finansów, a nawet
Kancelarii Prezydenta RP. Niewykluczone, że inne wiel-
kie spółki z udziałem Skarbu Państwa w podobny sposób
zabiegają o zmiany w obowiązującym prawie, które są
korzystne dla ich interesów. Nie oceniam tych praktyk,
lecz chciałbym wiedzieć: Czy nie naruszają one zasady
równości szans podmiotów gospodarczych? Czy nie przy-
czyniają się one do tworzenia klimatu dla nie do końca
zgodnych z zasadami etyki praktyk na styku świata po-
lityki i biznesu?
29 stycznia 2010 r., zeznając przed komisją, były
wiceminister gospodarki poseł Adam Szejnfeld szcze-
gółowo przedstawił kalendarium i spis koresponden-
cji, jakie od 2007 r. Ministerstwo Gospodarki prowa-
dziło w związku z pracami nad nowelizacją ustawy
o grach i zakładach wzajemnych. Jedną z akcento-
wanych przez niego spraw była kwestia konieczności
notyfikacji przepisów technicznych do Komisji Euro-
pejskiej. Rzecz ta nie była zbyt wnikliwie badana
przez komisję. Pojawiła się za to w protokole kontro-
li, który 18 stycznia 2010 r. został przekazany przez
Departament Kontroli i Nadzoru Kancelarii Prezesa
Rady Ministrów na ręce ministra finansów Jana Vin-
cent-Rostowskiego. Na przykład na str. 48 wspo-
mnianego protokołu znajdujemy uwagę: W uzasad-
nieniu projektu ustawy nie zawarto informacji, czy
projekt aktu normatywnego podlega notyfikacji.
Także w wystąpieniu pokontrolnym Tomasza
Arabskiego, szefa Kancelarii Prezesa Rady Mini-
strów, do ministra finansów Jana Vincent-Rostow-
skiego z 30 marca 2010 r. stwierdza się m.in.: W mi-
nisterstwie nie wprowadzono odpowiednich mecha-
nizmów i procedur w zakresie notyfikacji. I dalej:
Z wyjaśnień resortowego koordynatora wynika, że
nie dokonuje on oceny projektów pod względem no-
tyfikacji, a jego rola sprowadza się do przekazania
ministrowi gospodarki projektów otrzymanych z ko-
mórek merytorycznych.
Autorzy wniosków pokontrolnych stwierdzają jed-
noznacznie, iż ze względu na brak procedur i doku-
mentów nie można z pewnością ustalić, czy projekt
nowelizacji był na jakimkolwiek etapie konsultowany
wewnątrz Ministerstwa Finansów w zakresie prze-
pisów technicznych.
Wnioskuję, by Najwyższa Izba Kontroli zbadała,
czy w trakcie prac legislacyjnych nad nowelizacją
ustawy o grach i zakładach wzajemnych w latach
2006–2009 nie doszło do uchybień w kwestii koniecz-
ności notyfikacji przepisów technicznych do Komisji
Europejskiej. Franciszek Jerzy Stefaniuk.
(Głos z sali: Obecny.)
(Poseł Franciszek Jerzy Stefaniuk: Jestem, jestem,
panie przewodniczący.)
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Sprawozdanie Komisji Śledczej do zbadania sprawy przebiegu procesu legislacyjnego ustaw
nowelizujących ustawę o grach i zakładach wzajemnych
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Jestem, jestem, panie pośle. (Wesołość na sali)
Poseł Sprawozdawca Mirosław Sekuła:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pragnę przed-
stawić teraz zdanie odrębne wniesione przez pana
posła Bartosza Arłukowicza, jednak ze względu na
jego rozmiar – 88 stron – zmuszony jestem dokonać
w moim jego omówieniu istotnych skrótów. (Wesołość
na sali)
Słowo wstępne pan poseł Arłukowicz rozpoczyna
od refleksji, która stała się podstawą do jego sformu-
łowania.
Po powołaniu Komisji Śledczej na mocy uchwały
Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej wybrała ona prezy-
dium. Składało się ono z dwóch członków: Mirosława
Sekuły i Bartosza Arłukowicza. Unormowanie zawar-
te w regulaminie Sejmu, które zakłada, że w przypad-
ku równej liczby głosów przeważa głos przewodniczą-
cego, warunkowało to, że faktyczne kierownictwo
i moc decyzyjną posiadał wyłącznie Mirosław Sekuła.
Było to powodem wielu kontrowersji w czasie trwania
posiedzeń komisji. Aktywność przewodniczącego mia-
ła decydujący wpływ na tryb procedowania.
Pan poseł Arłukowicz przytacza tu kilka przykła-
dów. Pierwszym z nich jest organizowanie planu po-
siedzeń komisji. Przewodniczący, tłumacząc to narzu-
conym terminem prac, zwoływał posiedzenia niemal
codziennie. Standardem posiedzeń planowanych przez
przewodniczącego Sekułę było to, że komisja przesłu-
chiwała po dwóch, trzech świadków dziennie. Koniecz-
ność lektury setek stron dokumentów do każdego
przesłuchania, przy tak napiętym terminarzu posie-
dzeń, uniemożliwiała de facto przeprowadzenie profe-
sjonalnych i rzetelnych przesłuchań.
Prace komisji utrudniało też wielotygodniowe
oczekiwanie na żądane dokumenty. W przebiegu prac
zdarzały się przypadki, kiedy komisja musiała po-
nownie wnosić o przedstawienie jej dokumentów.
W przyjętym przez komisję sprawozdaniu prze-
wodniczący zarzucał, że przesłuchania niektórych
osób stających przed komisją trwały wiele godzin.
Jest to prawdą, aczkolwiek należy zauważyć, że gdy-
by układano plan pracy, przewidując, że dany świa-
dek będzie zeznawał przez wiele godzin, to można
było podzielić przesłuchanie chociażby na dwie czę-
ści. Największym jednak zarzutem, jaki można pod-
nieść wobec przewodniczącego, jest niezwykle szyb-
kie i zdecydowane działanie w celu zakończenia prac
komisji.
W terminie wyznaczonym przez przewodniczące-
go wniosłem poprawki oparte na analizie dokumen-
tów i zeznaniach świadków, które precyzowały i ujed-
nolicały przedłożony przez przewodniczącego projekt.
Głosami koalicji rządzącej większość kluczowych po-
prawek, jakie zgłoszono, upadła. Ostateczna wersja
sprawozdania, przyjęta decyzją posłów Platformy
265
Obywatelskiej i Polskiego Stronnictwa Ludowego,
zawiera wiele sprzeczności, które wykazałem na
ostatnim posiedzeniu komisji. Skutkiem tego spra-
wozdanie, jakie zostało przedłożone Sejmowi Rzeczy-
pospolitej Polskiej, cechuje się brakiem precyzji, logi-
ki wniosków, rzetelności ocen i wykonania.
24 godziny, jakie wyznaczono członkom Komisji
Śledczej na sformułowanie zdania odrębnego, nie po-
zwala na stworzenie dokładnego i precyzyjnego do-
kumentu. Ustalenia w nim zawarte odbiegają od
konkluzji umieszczonych w sprawozdaniu.
Przeprowadziłem ocenę kluczowych wydarzeń
tzw. afery hazardowej i uznałem za słuszne przedsta-
wić w zdaniu odrębnym odrzucone poprawki, jakie
zgłaszałem do projektu przedstawionego przez prze-
wodniczącego Mirosława Sekułę.
Za istotną autor zdania odrębnego uważa sprawę
pisma Ministerstwa Sportu i Turystyki w sprawie wy-
cofania się z propozycji wprowadzenia dopłat od auto-
matów o niskich wygranych z 30 czerwca 2009 r.
Poseł Bartosz Arłukowicz podnosi, że w zezna-
niach ministra Mirosława Drzewieckiego, szefa ga-
binetu politycznego ministra sportu i turystyki Mar-
cina Rosoła, dyrektor generalnej Ministerstwa Spor-
tu i Turystyki Moniki Rolnik z jednej strony, a z dru-
giej strony w zeznaniach zastępcy dyrektora Depar-
tamentu Służby Celnej Ministerstwa Finansów Anny
Cendrowskiej, podsekretarza stanu w Ministerstwie
Finansów Jacka Kapicy, rzecznika prasowego Służby
Celnej Witold Lisickiego, dyrektora Departamentu
Prawno-Kontrolnego Rafała Wosika i dyrektor Depar-
tamentu Ekonomiczno-Finansowego Bożeny Plecze-
luk występują zasadnicze dla sprawy sprzeczności.
Minister Mirosław Drzewiecki wraz z Marcinem
Rosołem i dyrektor Moniką Rolnik zeznali, iż postu-
lat wycofania się Ministerstwa Sportu i Turystyki
z wprowadzenia dopłat znalazł się w piśmie z 30
czerwca 2009 r. przez pomyłkę urzędnika, a konkret-
nie dyrektora Rafała Wosika.
Ponadto zgodnie zeznali, iż pismo to nie miało
mocy prawnej i nie mogło wywrzeć żadnych skutków
dotyczących projektu ustawy. Ponadto minister Mi-
rosław Drzewiecki oraz dyrektor Monika Rolnik ze-
znali, iż nie przywiązywali szczególnej wagi do tego
pisma oraz że nie przeczytali go ze zrozumieniem.
Minister Mirosław Drzewiecki zeznał, że wspomnia-
ne pismo podpisał bez zapoznania się z jego treścią
i bez świadomości jego treści. Dyrektor Monika Rol-
nik też zeznała, że choć przeczytała pismo, to nie
była świadoma jego treści.
Porównując zeznania z materiałem dowodowym
w postaci dokumentów z zeznań pozostałych świad-
ków i artykułów prasowych, należy wskazać na kilka
sprzeczności.
Z analizy CBA i ze stenogramów z podsłuchów
wynika, że Ryszard Sobiesiak rozmawiał z ministrem
Mirosławem Drzewieckim w sprawie wycofania się
Ministerstwa Sportu i Turystyki z propozycji wpro-
wadzenia w ustawie dopłat. Ze stenogramów zareje-
strowanych przez CBA rozmów telefonicznych Ry-
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Sprawozdanie Komisji Śledczej do zbadania sprawy przebiegu procesu legislacyjnego ustaw
266 nowelizujących ustawę o grach i zakładach wzajemnych
Poseł Sprawozdawca Mirosław Sekuła
szarda Sobiesiaka wynika, że ten już 17 maja 2009 r.
odbył dwa spotkania w sprawie dopłat: pierwsze
z posłem Zbigniewem Chlebowskim, drugie z mini-
strem Mirosławem Drzewieckim w jego domu.
Materiał dowodowy będący w posiadaniu komisji
wskazuje, iż tematem obu rozmów najprawdopodob-
niej była kwestia dopłat. Osobą, którą określano mia-
nem „człowieka Mirka” i który miał zajmować się tą
sprawą w Ministerstwie Sportu i Turystyki, był naj-
prawdopodobniej Marcin Rosół, szef gabinetu poli-
tycznego ministra Mirosława Drzewieckiego. Na
polecenie ministra Mirosława Drzewieckiego współ-
pracował on już od ponad roku z Ryszardem Sobie-
siakiem. 22 maja 2009 r. CBA zarejestrowało roz-
mowę między Janem Koskiem a Ryszardem Sobie-
siakiem, której temat dotyczył dopłat: „wycofanie
dopłat może nastąpić po jego (prawdopodobnie mini-
stra Jacka Kapicy) rozmowie z ministrem Drzewiec-
kim”; „to był pomysł Drzewieckiego” – Jan Kosek
stwierdza. „To już nie ma o czym rozmawiać, panie
prezesie, załatwione!” – odpowiada Ryszard Sobie-
siak. Tak więc już 22 maja 2009 r. Ryszard Sobiesiak
i Jan Kosek mieli precyzyjny plan wycofania dopłat
z projektu ustawy przy pomocy ministra Mirosława
Drzewieckiego.
I druga kwestia. Według zeznań ministra sportu
i turystyki Mirosława Drzewieckiego oraz szefa Ga-
binetu Politycznego Ministra Sportu i Turystyki
Marcina Rosoła i dyrektor generalnej Ministerstwa
Sportu i Turystyki Moniki Rolnik pismo z 30 czerw-
ca 2009 r. miało na celu poinformowanie Minister-
stwa Finansów o konieczności zmiany uzasadnienia
w związku z odstąpieniem od planów budowy II eta-
pu Narodowego Centrum Sportu. Należy zwrócić
uwagę, że według materiału dowodowego decyzja
o wycofaniu się z planu budowy zapadła już na prze-
łomie marca i kwietnia 2009 r. Na konferencji uzgod-
nieniowej w dniu 20 maja 2009 r. Ministerstwo Spor-
tu i Turystyki nie informowało o planach odstąpienia
od budowy II etapu Narodowego Centrum Sportu
oraz o konieczności zmiany uzasadnienia do art. 47a
ustawy, który dotyczył dopłat. Jak zeznał Rafał Wo-
sik, dyrektor Departamentu Prawno-Kontrolnego,
autor pisma z 30 czerwca 2009 r., między 20 maja
a 30 czerwca 2009 r. nie wydarzyło się nic, co uza-
sadniałoby konieczność sporządzenia pisma o zmia-
nie uzasadnienia przepisu dotyczącego dopłat.
Jak zeznali świadkowie, 25 czerwca 2009 r. w Mi-
nisterstwie Sportu i Turystyki odbyło się spotkanie
Marcina Rosoła, Moniki Rolnik i ministra Mirosława
Drzewieckiego. Jak wynika z zeznań, w czasie tego
spotkania Marcin Rosół przekonywał ministra Mi-
rosława Drzewieckiego, iż konieczna jest zmiana
uzasadnienia art. 47a w związku z licznymi kontro-
wersjami związanymi z finansowaniem Euro 2012
z pieniędzy pochodzących z hazardu. Potwierdziła to
też dyrektor Monika Rolnik, stwierdzając, iż w związ-
ku z rezygnacją z budowy II etapu Narodowego Cen-
trum Sportu należy zmienić uzasadnienie do ustawy.
Minister Mirosław Drzewiecki zeznał, iż zgodził się
co do sugestii dyrektor Moniki Rolnik i Marcina Ro-
soła, i polecił dyrektor Monice Rolnik sporządzenie
stosownego pisma.
Należy zwrócić uwagę, że ta decyzja i kwestia
zmiany uzasadnienia nie były konsultowane z dyrek-
torami departamentów w Ministerstwie Sportu i Tu-
rystyki, w których kompetencjach leżało opiniowanie
takich decyzji. Zaznaczyć należy, iż zmiana uzasad-
nienia nie była konieczna, gdyż podstawą wydatko-
wania nie jest uzasadnienie przepisu, lecz sam prze-
pis. Należy uznać zeznania dyrektora Rafała Wosika
za wiarygodne, gdyż znajdują one potwierdzenie tak-
że w zeznaniach Bożeny Pleczeluk, dyrektor gabine-
tu ekonomiczno-finansowego, oraz w materiale do-
wodowym. Minister Mirosław Drzewiecki pismo to,
jak zeznał przed komisją, podpisał, nie zapoznawszy
się z jego treścią. Argumentacja ministra Mirosława
Drzewieckiego, iż nie miał on obowiązku zapoznania
się z treścią pisma, wydaje się mało wiarygodna.
Nie jest prawdą, że pismo z 30 czerwca 2009 r. nie
wywarło żadnych skutków. Choć pismo to miało mieć
według zeznań ministra Mirosława Drzewieckiego
jedynie charakter informacyjny, to dla Ministerstwa
Finansów było sygnałem, że Ministerstwo Sportu
i Turystyki wycofuje się z postulatu dopłat. Nie moż-
na wykluczyć, że w wyniku realizacji postulatu Mi-
nisterstwa Sportu i Turystyki art. 47a zostałby usu-
nięty z projektu ustawy. Plan branży hazardowej
zostałby więc wykonany.
Poseł Bartosz Arłukowicz w swoim zdaniu odręb-
nym za jedno z najistotniejszych wydarzeń w spra-
wie, którą badała Komisja Śledcza, uważa spotkania
szefa Centralnego Biura Antykorupcyjnego Mariusza
Kamińskiego z premierem Donaldem Tuskiem
w dniach 14 sierpnia 2009 r. i 16 września 2009 r. Na
spotkaniu w dniu 14 sierpnia 2009 r. szef CBA Ma-
riusz Kamiński informował premiera Donalda Tuska
o aktywności branży hazardowej i próbach nielegal-
nego lobbingu dotyczącego procesu legislacyjnego.
Informował premiera także o relacjach, jakie łączą
ministra sportu i turystyki Mirosława Drzewieckie-
go, a także przewodniczącego Klubu Parlamentarne-
go PO oraz przewodniczącego sejmowej Komisji Fi-
nansów Publicznych posła Zbigniewa Chlebowskiego
z branżą hazardową. Omawiał także materiał zgro-
madzony w analizie CBA, którą przesłał premierowi
12 sierpnia 2009 r. Spotkanie miało charakter infor-
macyjny. Szef CBA oczekiwał od premiera podjęcia
zdecydowanych działań, które zabezpieczą proces
legislacyjny ustawy. Najważniejszym ustaleniem spo-
tkania z dnia 14 sierpnia 2009 r. było zabezpieczenie
przez premiera procesu legislacyjnego w taki sposób,
by nie narazić na dekonspirację prowadzonej nadal
akcji CBA. Szef CBA zasugerował premierowi, aby
przede wszystkim odbył spotkanie z gospodarzem
ustawy ministrem Jackiem Kapicą.
Zeznając dnia 4 lutego 2010 r., premier Donald
Tusk nie wyjaśnił komisji w przekonujący sposób,
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Sprawozdanie Komisji Śledczej do zbadania sprawy przebiegu procesu legislacyjnego ustaw
nowelizujących ustawę o grach i zakładach wzajemnych
Poseł Sprawozdawca Mirosław Sekuła
dlaczego, podejmując próbę zabezpieczenia procesu
legislacyjnego ustawy o grach i zakładach wzajem-
nych, postanowił samodzielnie wyjaśnić aktywność
opisanych w analizie CBA polityków. Należy podkre-
ślić, iż minister Mariusz Kamiński nie zalecał pre-
mierowi podjęcia takich działań. Podkreślić należy,
że operacja CBA nadal trwała, a szef CBA kilkakrot-
nie zaznaczał, iż w działaniach premiera zabezpie-
czających proces legislacyjny najważniejsze jest za-
chowanie pełnej dyskrecji. Na spotkaniu w dniu 14
sierpnia 2009 r. minister Mariusz Kamiński zasuge-
rował premierowi, że najbezpieczniejszą drogą do
zabezpieczenia procesu legislacyjnego byłaby rozmo-
wa z ministrem Jackiem Kapicą, który nie był podej-
rzewany przez CBA o działania sprzeczne z intere-
sem publicznym, a który był gospodarzem ustawy
i miał o niej pełną wiedzę. Nieznane są także powody,
dla których jeszcze przed ukończeniem prac nad jed-
nym projektem ustawy premier polecił rozpoczęcie
prac nad założeniami do nowej ustawy.
W dniu 16 września 2009 r. spotkanie premiera
Donalda Tuska z szefem CBA Mariuszem Kamiń-
skim miało dotyczyć zawiadomienia o prawdopodob-
nym przecieku informacji o prowadzonej operacji
CBA do osób, wobec których operacja ta była prowa-
dzona. O problemie tym Mariusz Kamiński poinfor-
mował w dniu 10 września 2009 r. sekretarza Kole-
gium do Spraw Służb Specjalnych Jacka Cichockiego.
Podczas rozmowy z ministrem Jackiem Cichockim
przekazał on informację, że nastąpił przeciek doty-
czący działań CBA. Zadeklarował, że następnego
dnia, tj. 11 września 2009 r., przekaże premierowi
pismo dotyczące tej sprawy. Pismo do premiera wpły-
nęło do ministra Jacka Cichockiego w dniu 11 wrze-
śnia 2009 r. Tego samego dnia minister Mariusz
Kamiński telefonicznie przypomniał ministrowi Jac-
kowi Cichockiemu, że sprawa jest bardzo pilna i że
prosi o niezwłoczne przekazanie pisma premierowi.
Minister Jacek Cichocki nie uznał tej informacji za
pilną i nie widział konieczności niezwłocznego poin-
formowania o tej sprawie premiera. Mimo że pismo
od ministra Mariusza Kamińskiego wpłynęło dnia
11 września 2009 r. i dotyczyło przecieku informacji
o operacji służby specjalnej, premier Donald Tusk
dowiedział się o tym dokumencie i zapoznał się z nim
dopiero 16 września 2009 r.
Według oceny autora, choć w przyjętym sprawoz-
daniu komisji można znaleźć wiele sprzecznych ocen
dotyczących okoliczności opisanych wyżej spotkań,
należy stwierdzić, iż wyjaśnienia premiera Donalda
Tuska i ministra Jacka Cichockiego w tych kwestiach
są niewystarczające. Premier nie uzasadnił działań
podjętych przez siebie po spotkaniu w dniu 14 sierp-
nia 2009 r. Premier nie wyjaśnił także komisji powo-
dów niezastosowania się do przekazanych mu przez
Mariusza Kamińskiego na spotkaniu w dniu 14 sierp-
nia 2009 r. sugestii dotyczących sposobu zabezpiecze-
nia procesu legislacyjnego ustawy. Premier Donald
267
Tusk, jak też inni świadkowie, nie był w stanie wy-
jaśnić komisji, dlaczego o fakcie podjęcia prac 3 sierp-
nia 2009 r. nad nowym projektem ustawy nie poin-
formowano dnia 14 sierpnia 2009 r. Mariusza Ka-
mińskiego. W dniu 14 sierpnia 2009 r. szef CBA po-
prosił premiera o zabezpieczenie procesu legislacyj-
nego, premier zaś nie przekazał informacji, że trwa-
ją już prace nad założeniami do nowej ustawy. Decy-
zję w tej sprawie podjęto 30 lipca 2009 r. O decyzji tej
nie wiedział także minister finansów Jan Vincent-
-Rostowski.
Zdanie odrębne porusza również wątek potencjal-
nego przecieku informacji o prowadzonych przez
CBA operacjach do Ryszarda Sobiesiaka i Jana Ko-
ska W toku prac komisji pojawiło się wiele poszlak
mówiących o różnych możliwych, potencjalnych, źró-
dłach ujawnienia informacji tajnych dotyczących
operacji CBA. Z materiału dowodowego będącego
w posiadaniu komisji, w tym materiału tajnego, oraz
stenogramów rozmów telefonicznych zarejestrowa-
nych przez CBA wynika, iż nie można wykluczyć, że
Ryszard Sobiesiak oraz Jan Kosek wiedzieli lub po-
dejrzewali przed 10 września 2009 r., że służby spe-
cjalne są zainteresowane ich działalnością. Do poten-
cjalnego przecieku informacji o operacji prowadzonej
przez CBA do osób objętych tą operacją mogło dojść
między 12 sierpnia 2009 r. a 10 września 2009 r.
Zebrany materiał dowodowy wskazuje, że spotka-
nie z dnia 19 sierpnia 2009 r. premiera z ministrem
Mirosławem Drzewieckim, jak i spotkanie z posłem
Zbigniewem Chlebowskim w dniu 26 sierpnia 2009 r.
wywołało niepokój zarówno u ministra Mirosława
Drzewieckiego, jak i posła Zbigniewa Chlebowskiego.
Podjęte po tych spotkaniach działania, wydaje się,
wskazują na to, iż podejrzewali, że premier zaczął
osobiście interesować się procesem legislacyjnym, co
wcześniej nie miało miejsca. Nie można wykluczyć,
że wycofanie Magdaleny Sobiesiak z konkursu na
członka Zarządu Totalizatora Sportowego miało
związek ze spotkaniem premiera z ministrem Miro-
sławem Drzewieckim. Nie można także wykluczyć,
że poseł Zbigniew Chlebowski postanowił przerwać
swoje kontakty z Ryszardem Sobiesiakiem zaniepo-
kojony rozmową z premierem.
Należy stwierdzić, że Mariusz Kamiński nie po-
trafił w sposób wiarygodny uzasadnić, dlaczego CBA
nie zarejestrowało rozmowy w Pędzącym Króliku ani
też treści rozmowy między Ryszardem Sobiesiakiem
a posłem Zbigniewem Chlebowskim w dniu 31 sierp-
nia 2009 r. Konkludując, wydaje się, że nie doszło do
przekazania przez premiera zainteresowanym oso-
bom informacji o operacji CBA. Jednakże splot róż-
nych wydarzeń mógł wzbudzić wśród osób objętych
operacją CBA podejrzenia.
Działania podejmowane przez ministra Mirosła-
wa Drzewieckiego oraz Marcina Rosoła w celu zna-
lezienia pracy dla Magdaleny Sobiesiak należy ocenić
jako niezgodne z procedurami. W tych działaniach
Marcin Rosół, na polecenie ministra Mirosława Drze-
wieckiego, przekroczył swoje kompetencje, by zagwa-
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Sprawozdanie Komisji Śledczej do zbadania sprawy przebiegu procesu legislacyjnego ustaw
268 nowelizujących ustawę o grach i zakładach wzajemnych
Poseł Sprawozdawca Mirosław Sekuła
rantować Magdalenie Sobiesiak wybór na członka
Zarządu Totalizatora Sportowego. Sprawa kandyda-
tury Magdaleny Sobiesiak do Totalizatora Sportowe-
go świadczy o tym, jak duże wpływy w Ministerstwie
Sportu i Turystyki posiadał Ryszard Sobiesiak. (Po-
ruszenie na sali)
(Poseł Bartosz Arłukowicz: Panie marszałku…)
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Jestem, czuwam, panie pośle.
Poseł Sprawozdawca Mirosław Sekuła:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Przedstawię
teraz, również w koniecznym skrócie, zdanie odrębne
pani poseł Beaty Kempy i pana posła Andrzeja Dery.
Zgłaszając zdanie odrębne, autorzy zawarli uwagę,
że ponieważ w załącznikach do zdania odrębnego
znajdują się wiadomości stanowiące tajemnicę usta-
wowo chronioną, zwracają się do marszałka Sejmu
o określenie przez niego trybu ich udostępnienia po-
słom oraz sposobu rozpatrywania ich przez Sejm.
Wnosili jednocześnie o wyrażenie zgody przez proku-
raturę na upublicznienie w najbliższym możliwym
czasie materiałów załączonych do przedmiotowego
zdania odrębnego, które są objęte tajemnicą ustawo-
wo chronioną.
We wstępie autorzy stwierdzili, że należy zazna-
czyć, że przedmiotowe zdanie odrębne powstało
w ciągu 24 godzin, które zostały wyznaczone na
przygotowanie zdań odrębnych do sprawozdania
w skandaliczny sposób, decyzją przewodniczącego
Komisji Śledczej Mirosława Sekuły. Niniejsze zdanie
odrębne składa się z 4 części. Rozdział 1 obejmuje
zdanie odrębne do sprawozdania z prac Komisji Śled-
czej dotyczącej afery hazardowej w rządzie Donalda
Tuska (numery stron od 4 do 32). Rozdział 2 obejmu-
je zdanie odrębne do sprawozdania z prac Komisji
Śledczej w zakresie prac nad nowelizacją ustawy
o grach losowych i zakładach wzajemnych w okresie
trwania V kadencji Sejmu RP (numery stron od 33
do 54). Rozdział 3 obejmuje ocenę formalną prac Ko-
misji Śledczej (numery stron od 55 do 65). Rozdział
4 zawiera pozostałe wnioski i zalecenia (numery
stron od 66 do 68).
Do zdania odrębnego – jako część składowa – są
dołączone dwa załączniki objęte tajemnicą ustawowo
chronioną, które zawierają: załącznik nr 1 – 32 stro-
ny, załącznik nr 2 – analiza logowań BTS – 18 stron,
oraz załącznik nr 3 – stanowiący zawiadomienie do
prokuratury o uzasadnionym podejrzeniu popełnie-
nia przestępstwa przez prezesa Rady Ministrów oraz
szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów – 8 stron.
Łącznie przedmiotowe zdanie odrębne zawiera 126
stron.
W rozdziale 1 autorzy poruszają następujące spra-
wy. Po pierwsze, w toku prac nad rządowym projek-
tem ustawy o zmianie ustawy o grach i zakładach
wzajemnych w okresie od lipca 2008 r. do paździer-
nika 2009 r. miał miejsce bezprawny (pozaustawowy)
lobbing. Działania o takim pozaprawnym charakte-
rze prowadziły dwie osoby związane z rynkiem ha-
zardowym w Polsce – Ryszard Sobiesiak i Jan Kosek,
wiceprezes Związku Pracodawców Prowadzących
Gry Losowe i Zakłady Wzajemne. Zachowania R. So-
biesiaka i J. Koska, jakich dopuszczali się w okresie
od lipca 2008 r. do sierpnia 2009 r. w toku prac nad
rządowym projektem ustawy o grach i zakładach
wzajemnych, można kwalifikować jako działania bez-
prawne. Cecha bezprawności wynika z tego, że mimo
ustawowego obowiązku zgłoszenia swojego udziału
w pracach nad projektem ustawy na zasadach lobbin-
gu prowadzili działalność lobbingową bez takiego
zgłoszenia.
Celem tej działalności było spowodowanie wykre-
ślenia z projektu ustawy przepisu o dopłatach od gier,
co planowali osiągnąć poprzez wpłynięcie na stano-
wisko ministra sportu i turystyki M. Drzewieckiego,
jakie minister ten był uprawniony zajmować podczas
prac nad rządowym projektem ustawy. Założony cel
R. Sobiesiak i J. Kosek osiągnęli w dniu 30 czerwca
2009 r. kiedy minister M. Drzewiecki podpisał pismo
do wiceministra J. Kapicy w sprawie wykreślenia
z projektu ustawy przepisu o dopłatach (art. 47a ust.
2). Zeznania R. Sobiesiaka i J. Koska składane przed
Komisją Śledczą były w ocenie autorów zdania od-
rębnego zeznaniami niewiarygodnymi. W szczegól-
ności w tym zakresie, w którym dotyczyły okoliczno-
ści i przebiegu spotkań, jakie R. Sobiesiak i J. Kosek
odbywali w okresie od lipca 2008 r. do listopada 2009 r.
z Z. Chlebowskim, M. Drzewieckim i G. Schetyną.
Zachodzi tutaj uzasadnione podejrzenie popełnienia
przestępstwa składania fałszywych zeznań przez R.
Sobiesiaka i J. Koska i z tego powodu powinno zostać
przeprowadzone śledztwo w kierunku art. 233 Ko-
deksu karnego.
Po drugie, w ocenie autorów zdania odrębnego
postępowanie ministra M. Drzewieckiego w toku
prac nad rządowym projektem o grach i zakładach
wzajemnych było działaniem obliczonym na zabez-
pieczenie interesów R. Sobiesiaka i J. Koska, a nie
ekonomicznego interesu państwa. Polecenie przygo-
towania, a następnie podpisanie i skierowanie na
ręce wiceministra J. Kapicy pisma z dnia 30 czerwca
2009 r. należy uznać za działanie na szkodę interesu
publicznego. W tym też zakresie minister M. Drze-
wiecki dopuścił się co najmniej niedopełnienia swoich
służbowych obowiązków, a tym samym swoim zacho-
waniem wyczerpał znamiona ustawowe przestępstwa
nadużycia władzy. W ocenie autorów zdania odręb-
nego M. Drzewiecki mógł działać na rzecz R. Sobie-
siaka i J. Koska i w istocie w celu przysporzenia im
korzyści majątkowej, a tym samym umniejszenia
wpływów do budżetu państwa.
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Sprawozdanie Komisji Śledczej do zbadania sprawy przebiegu procesu legislacyjnego ustaw
nowelizujących ustawę o grach i zakładach wzajemnych
Poseł Sprawozdawca Mirosław Sekuła
Jednocześnie oceniając zeznania M. Drzewieckie-
go, jakie składał przed Komisją Śledczą, należy
stwierdzić, że są one nieprawdziwe, co powinno skut-
kować jego odpowiedzialnością z art. 233 Kodeksu
karnego, jako stanowiące przestępstwo składania
fałszywych zeznań.
Po trzecie, w przedsięwzięciach, które R. Sobie-
siak i J. Kosek podejmowali w ramach swojej bez-
prawnej działalności lobbingowej, pomagał im wy-
datnie Z. Chlebowski, poseł na Sejm, przewodniczący
Klubu Parlamentarnego Platformy Obywatelskiej.
Charakter i okoliczności udzielanej przez Z. Chlebow-
skiego pomocy wskazują na duży stopień uzależnie-
nia posła od R. Sobiesiaka i J. Koska, wynikający
z pewnej jasno zarysowanej wspólnoty interesów
Z. Chlebowskiego, R. Sobiesiaka i J. Koska. Istotne
w tym kontekście jest również to, że R. Sobiesiak
i J. Kosek wpłacali pieniądze na fundusz wyborczy
Platformy Obywatelskiej. W wypadku J. Koska była
to wpłata na kampanię wyborczą Z. Chlebowskiego.
Jednocześnie niektóre zachowania Z. Chlebowskiego,
w tym stwierdzenia wypowiadane przez niego
w trakcie rozmów telefonicznych prowadzonych z R.
Sobiesiakiem, pozwalają uznać, że mamy do czynie-
nia z podejrzeniem popełnienia przez Z. Chlebow-
skiego przestępstwa nadużycia władzy. Z. Chlebow-
ski, działając na rzecz R. Sobiesiaka i J. Koska, dzia-
łał w istocie w celu przysporzenia im korzyści mająt-
kowej, a tym samym umniejszenia wpływów do bu-
dżetu państwa.
Za niewiarygodne należy uznać zeznania Z. Chle-
bowskiego, które składał przed Komisją Śledczą,
w zakresie dotyczącym okoliczności i przebiegu jego
spotkań z R. Sobiesiakiem i J. Koskiem. Z tego też
powodu zasadne jest pociągnięcie Z. Chlebowskiego
do odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych
zeznań.
Po czwarte, działania M. Rosoła jako szefa gabi-
netu politycznego ministra sportu i turystyki zdecy-
dowanie wykraczały poza przysługujący mu zakres
uprawnień. Wysłanie zaś e-maila w ramach służbo-
wej korespondencji z wiceministrem skarbu państwa
z ministerialną rekomendacją dla Magdaleny Sobie-
siak było nadużyciem władzy, czyli przestępstwem
z art. 231 Kodeksu karnego. Zeznania M. Rosoła zło-
żone przed Komisją Śledczą są przy tym niewiary-
godne, co powinno skutkować odpowiedzialnością
karną.
Po piąte, zeznania złożone przed Komisją Śledczą
przez G. Schetynę na temat jego kontaktów i prze-
biegu spotkań z R. Sobiesiakiem należy uznać za
niewiarygodne, co powinno skutkować odpowiedzial-
nością karną.
Po szóste, ponadto w toku prac komisji ustalono,
że szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów T. Arab-
ski przekroczył swoje uprawnienia, wydając w dniu
21 lutego 2008 r. zarządzenie nr 3 w zakresie zadań
osób obejmujących kierownicze stanowiska w Kan-
269
celarii Prezesa Rady Ministrów. Analiza tego aktu
wskazuje na to, że szef kancelarii, nie mając do tego
podstawy prawnej, przyznał sekretarzowi stanu
J. Cichockiemu kompetencje w zakresie koordynacji
i nadzoru nad służbami specjalnymi, które ustawowo
przysługują prezesowi Rady Ministrów. Przekazanie
tych kompetencji J. Cichockiemu mogło nastąpić tylko
w wyniku odpowiedniej decyzji samego premiera.
Taką decyzję premier D. Tusk mógł podjąć, wy-
dając zarządzenie nr 139 w sprawie nadania statutu
Kancelarii Prezesa Rady Ministrów z dnia 19 grud-
nia 2007 r. Tak się jednak nie stało, co stanowi nie-
dopełnienie obowiązków i rodzi odpowiedzialność
karną.
Po siódme, harmonogram i przebieg spotkań, ja-
kie w sierpniu 2009 r. odbyły się w Kancelarii Preze-
sa Rady Ministrów w celu potwierdzenia informacji
przekazanych premierowi przez szefa CBA, upraw-
niają do formułowania twierdzenia, że przyczyną
uzyskania przez R. Sobiesiaka wiedzy o zaintereso-
waniu jego osobą CBA mogło być postępowanie pre-
miera D. Tuska. W szczególności postępowanie M.
Drzewieckiego po spotkaniu z premierem w dniu 19
sierpnia 2009 r. wskazuje na to, że już wtedy M.
Drzewiecki miał wiedzę o działaniach CBA. Świad-
czy o tym konspiracyjny charakter spotkań, jakie po
19 sierpnia odbywał z R. Sobiesiakiem, wycofanie
córki Sobiesiaka, Magdaleny, z konkursu w Totali-
zatorze Sportowym, a także treść rozmów telefonicz-
nych, jakie prowadził R. Sobiesiak w dniu 25 sierpnia
2009 r., na przykład stwierdzenie R. Sobiesiaka, że
interesuje się nim „KGB, CBA” oraz to, że ma zakaz
dzwonienia i M. Drzewieckiego i Z. Chlebowskiego.
Wbrew temu, co zeznali D. Tusk i M. Drzewiecki
przed Komisją Śledczą, w trakcie tego spotkania pre-
mier najprawdopodobniej nie zachował wystarczają-
cej ostrożności, o którą apelował szef CBA M. Kamiń-
ski. Całkowicie niezrozumiałe jest także to, że w pierw-
szej kolejności premier spotkał się z M. Drzewieckim,
a nie z wiceministrem J. Kapicą, odpowiedzialnym
za procedowanie ustawy o grach i zakładach wzajem-
nych. Taka kolejność spotkań byłaby działaniem lo-
gicznym i zgodnym z rekomendacją szefa CBA przed-
stawioną premierowi w dniu 14 sierpnia 2009 r. Fakt
takiej rekomendacji potwierdził w swoich zeznaniach
sekretarz stanu J. Cichocki. Nie można jednak wy-
kluczyć wersji, że D. Tusk działał absolutnie świado-
mie i nie miał zamiaru tej ostrożności w ogóle zacho-
wywać.
Dokładnie te okoliczności musi szczegółowo zba-
dać prokuratura, gdyż zachodzi podejrzenie popeł-
nienia przestępstwa przez premiera D. Tuska, pole-
gającego na ujawnieniu tajemnicy państwowej osobie
nieuprawnionej, to jest czynu z art. 265 Kodeksu
karnego.
Podsumowując prace nad nowelizacją ustawy
o grach losowych i zakładach wzajemnych w okresie
trwania V kadencji Sejmu RP, autorzy zdania odręb-
nego stwierdzają: W toku weryfikacji zgromadzonego
materiału dowodowego należy uznać zeznania złożo-
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Sprawozdanie Komisji Śledczej do zbadania sprawy przebiegu procesu legislacyjnego ustaw
270 nowelizujących ustawę o grach i zakładach wzajemnych
Poseł Sprawozdawca Mirosław Sekuła
ne przez Jarosława Kaczyńskiego, Przemysława Go-
siewskiego, Zbigniewa Wassermanna, Mariusza Ka-
mińskiego, Krzysztofa Jurgiela, Zytę Gilowską i Ma-
riana Banasia za całkowicie wiarygodne, logiczne,
spójne, wzajemnie zgodne oraz znajdujące potwier-
dzenie w istniejącej dokumentacji oraz zeznaniach
pozostałych świadków.
Dokonując oceny procesu legislacyjnego w trakcie
trwania V kadencji Sejmu RP, nie stwierdzono żad-
nych przypadków niestandardowego i niejasnego
postępowania przy tworzeniu przepisów prawa. Na
podstawie zebranego materiału dowodowego ustalo-
no, że toczące się w latach 2006–2007 prace nad no-
welizacją ustawy o grach losowych i zakładach wza-
jemnych prowadzone były zgodnie z prawem oraz
wszelkimi obowiązującymi procedurami. Prace zo-
stały przerwane na skutek zarządzenia przyspieszo-
nych wyborów parlamentarnych.
Autorzy przedstawiają również pozostałe wnioski
zdania odrębnego i zalecenia, a są one następujące:
Prowadzenie działań lobbingowych stanowi nieod-
łączną część składową współczesnej demokracji. Po-
dejmowany zgodnie z przepisami prawa oraz zasada-
mi współżycia społecznego lobbing stanowi reprezen-
tację interesów różnych podmiotów i niejednokrotnie
wnosi do procesu legislacyjnego wartościowe pod
względem merytorycznym propozycje.
Z kolei lobbing nielegalny, oparty na korupcji oraz
splocie niejasnych towarzysko-biznesowych powiązań,
stanowi poważne zagrożenie dla państwa i winien być
stanowczo ścigany przez odpowiednie organy.
Za dalece niewystarczający należy uznać gwaran-
towany przez obowiązujące obecnie regulacje prawne
stopień ochrony procesu legislacyjnego przed poza-
prawnymi wpływami.
W kontekście podejmowania przez uczestników
afery hazardowej prób nielegalnego wywierania wpły-
wu na zapisy zawarte w projekcie ustawy o grach
i zakładach wzajemnych rozważyć należy: po pierw-
sze, uchylenie jako niewystarczającej i nieskutecznej
ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingo-
wej w procesie stanowienia prawa oraz wprowadze-
nie ustawy o ochronie procesu legislacyjnego, kom-
pleksowego aktu prawnego zawierającego specjalne
rozwiązania blokujące nielegalny lobbing; po drugie,
dokonanie zmian w Regulaminie Sejmu Rzeczypo-
spolitej Polskiej w zakresie zwiększenia stopnia
transparentności procedur legislacyjnych na wszyst-
kich etapach prac parlamentarnych; po trzecie, wpro-
wadzenie do ustawy z dnia 9 maja 1996 r. o wykony-
waniu mandatu posła i senatora dodatkowych roz-
wiązań regulujących kontakty parlamentarzystów
z podmiotami podejmującymi działalność lobbingową;
po czwarte, znowelizowanie zasad etyki poselskiej.
Za celowe uważa się dokonanie nowelizacji ustawy
z dnia 21 stycznia 1990 r. o sejmowej komisji śledczej,
a w szczególności wprowadzenie instytucji rotacyjne-
go przewodniczenia pracom komisji śledczej, wzoro-
wanej na rozwiązaniu stosowanym w pracach sejmo-
wej Komisji do Spraw Służb Specjalnych; precyzyjne
określenie terminu zdania odrębnego wnoszonego
przez członków komisji śledczej do stanowiska komi-
sji; wprowadzenie zasady, zgodnie z którą w skład
prezydium komisji śledczej wchodzić będą przedsta-
wiciele każdego klubu parlamentarnego; ustanowie-
nie trybu odwoławczego od decyzji prezydium komi-
sji śledczej, czyli możliwości odwołania się członka
komisji do całości składu komisji.
W toku prac komisji śledczej ujawniono szereg
okoliczności wskazujących na zaistnienie poważnych,
negatywnych dla bezpieczeństwa państwa konse-
kwencji decyzji prezesa Rady Ministrów Donalda
Tuska o rezygnacji z powołania koordynatora służb
specjalnych. Nie można wykluczyć, iż podjęta decyzja
mogła skutkować naruszeniem przepisów prawa.
W świetle zgromadzonego materiału dowodowego
należy postawić wniosek o pilne powołanie koordy-
natora służb specjalnych.
Załącznik nr 3 do zdania odrębnego stanowi za-
wiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa,
w którym autorzy wnoszą o wszczęcie postępowania
przygotowawczego w celu pociągnięcia do odpowie-
dzialności karnej funkcjonariuszy publicznych: pre-
zesa Rady Ministrów Donalda Tuska i szefa Kance-
larii Prezesa Rady Ministrów Tomasza Arabskiego,
którzy dopuścili się przestępstwa nadużycia władzy
poprzez przekroczenie uprawnień i niedopełnienie
obowiązków, działając w ten sposób na szkodę inte-
resu publicznego.
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Przedstawię
teraz w skrócie zdanie odrębne posłów Jarosława
Urbaniaka i Mirosława Sekuły. Stwierdzają oni, że
przedstawiony przez przewodniczącego komisji pro-
jekt stanowiska był spójny i logiczny. Wnioski wyni-
kały z przedstawionych w treści projektu faktów,
opisów i ocen.
(Głos z sali: To jest ostatnie zdanie.)
Jednak na skutek przyjęcia niektórych poprawek
stanowisko stało się niespójne i sprzeczne. Stało się
tak z powodu przyjęcia tych poprawek, które płytko
ingerowały we wnioski i ustalenia. Nie uwzględniono
tego, jakie konsekwencje dla innych części tekstu
będzie miało ich przyjęcie. Komisja przyjęła również
poprawki, które – w ocenie autorów zdania odrębne-
go – nie są oparte na rzeczywistych ustaleniach.
W związku z powyższym konieczne stało się, ich zda-
niem, przedstawienie zdania odrębnego. Dokonując
koniecznego skrótu omawianego zdania odrębnego,
pozwolę sobie przedstawić tylko zawarte w nim wnio-
ski i zalecenia komisji.
W zakresie objętym przedmiotem swoich prac ko-
misja, formułując wnioski z przebiegu prac, wskazu-
je na istotne problemy, jakie zaistniały tak w obsza-
rze procesu legislacyjnego, jak i w zachowaniach
poszczególnych instytucji i osób je reprezentujących.
Zgodnie z uchwałą o powołaniu sejmowej komisji
śledczej przedmiotem badania był proces legislacyjny
obejmujący działalność Sejmu RP IV, V i VI kadencji,
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Sprawozdanie Komisji Śledczej do zbadania sprawy przebiegu procesu legislacyjnego ustaw
nowelizujących ustawę o grach i zakładach wzajemnych
Poseł Sprawozdawca Mirosław Sekuła
dlatego ocena procesu legislacyjnego dokonywana
jest w odniesieniu do poszczególnych kadencji. Nadto
przedmiotem zainteresowania komisji jest ocena
przestrzegania w trakcie prac legislacyjnych przepi-
sów ustawy z dnia 22 stycznia 1992 r. o ochronie
informacji niejawnych, szczególnie w kontekście do-
mniemanego przecieku o czynnościach prowadzo-
nych przez CBA w związku z procesem legislacyjnym.
Z racji wagi problemu, jak też licznych enuncjacji su-
gerujących możliwość przestępczego działania osób
lub instytucji w toku procesu legislacyjnego, komisja
szczególnie wnikliwie prowadziła postępowanie do-
wodowe w celu ustalenia, czy w zakresie będącym
w zainteresowaniu komisji nie doszło do popełnienia
przestępstwa. O ile komisja nie ma środków i możli-
wości prowadzenia śledztwa sensu stricte, albowiem
w rzeczywistości jest to domena prokuratury, o tyle
znajomość materii legislacyjnej i doświadczenie, jeśli
chodzi o relacje osobowe poszczególnych osób, pozwa-
lały jej na podjęcie prób uzyskania wiedzy o możli-
wości zaistnienia przestępstwa w toku procesu legi-
slacyjnego. Bardzo długotrwały i szczegółowy sposób
zadawania pytań poszczególnym osobom wezwanym
przez komisję w połączeniu z dogłębną analizą doku-
mentów nie daje jednoznacznych podstaw do sformu-
łowania wniosku o popełnieniu przestępstwa w toku
badanego przez komisję procesu legislacyjnego. Nie
zmienia to jednak faktu, że być może w ocenie pro-
kuratury pewne zachowania mogą nosić znamiona
czynu zabronionego. Jednakowoż w ocenie komisji
nie miały one wpływu na wynik procesu legislacyj-
nego, zaś ewentualną odpowiedzialnością karną osób
winna zająć się prokuratura, do której powinny zo-
stać przekazane wyniki prac komisji. Niemniej jed-
nak z punktu widzenia wymagań stawianych funk-
cjonariuszom publicznym ocena zachowania poszcze-
gólnych osób nie może być pozytywna. W tym też
kontekście stwierdzić należy, że zarówno sposób
działania polityków, jak też język, jakim się posługi-
wali, nie zasługują w żadnej mierze na usprawiedli-
wienie. Nie licuje to z powagą funkcji sprawowanych
przez te osoby. Zdaniem komisji kontrowersje, jakie
w okresie Sejmu IV kadencji powstały w toku prac
podkomisji do spraw finansów i ubezpieczeń w ra-
mach sejmowej komisji do spraw pakietu „Przedsię-
biorczość – Rozwój – Praca”, w szczególności w przed-
miocie autorstwa zgłoszonej poprawki zmniejszającej
podatek od automatów do gier z 200 euro do 50 euro,
miały na celu przede wszystkim odciągnięcie uwagi
opinii publicznej od rzeczywistego problemu, jakim
było wprowadzenie na rynek wideoloterii i automa-
tów o niskich wygranych oraz zwiększenie dostępno-
ści tych ostatnich. Powyższą tezę potwierdza fakt, że
organy odpowiedzialne za proces legislacyjny ustawy
konsekwentnie pomijały negatywne opinie podmio-
tów posiadających stosowną wiedzę i doświadczenie
na temat ujemnych następstw wprowadzenia propo-
nowanych regulacji i zagrożeń z tym związanych.
271
Istotnym uchybieniem było nieuwzględnienie zarów-
no stanowiska Komendy Głównej Policji, jak też opi-
nii Rządowego Centrum Legislacji.
Prace nad nowelizacją ustawy o grach losowych,
zakładach wzajemnych i grach na automatach pro-
wadzone były z pominięciem obowiązujących proce-
dur. Wykaz tematów zgłoszonych w dniu 18 stycznia
2002 r. przez ministra finansów do planu pracy Rady
Ministrów w 2002 r. w zakresie gier losowych obej-
mował, w związku z dostosowaniem do prawa Unii
Europejskiej, wyłącznie projekt ustawy o zmianie
ustawy o grach losowych, zakładach wzajemnych
i grach na automatach, nie zawierał natomiast pro-
jektu ustawy o zmianie ustawy mającej na celu
zwiększenie dostępności automatów do gier o niskich
wygranych oraz umożliwienie wprowadzenia na pol-
ski rynek wideoloterii. Informacja o podjęciu takich
prac została przekazana po raz pierwszy w dniu 5 mar-
ca 2002 r. w formie wniosku o uzupełnienie planu
pracy Rady Ministrów, bez uprzedniego zawiadomie-
nia szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów o za-
miarze podjęcia inicjatywy opracowania projektu
aktu normatywnego w rozszerzonym zakresie, za-
brakło też informacji o przyczynach i potrzebie pod-
jęcia takich działań.
Kierownictwo Ministerstwa Finansów wyraziło
kierunkową zgodę na podjęcie prac nad nowelizacją
ustawy o grach losowych, zakładach wzajemnych
i grach na automatach w szerszym zakresie, to jest
obejmującym m.in. wprowadzenie nowych gier, wi-
deoloterii i automatów o niskich wygranych, w dniu
15 kwietnia 2002 r. Natomiast Rada Ministrów wy-
raziła zgodę dopiero w dniu 28 maja 2002 r., podczas
gdy już w dniu 22 stycznia minister finansów skiero-
wał do dyrektora departamentu gier losowych pisem-
ne polecenie rozpoczęcia prac legislacyjnych nad
nowelizacją wyżej wymienionej ustawy przewidującą
rozwiązania korzystne dla prywatnej branży hazar-
dowej.
Powyższe działania noszą znamiona celowych za-
biegów zmierzających do wprowadzenia zapisów
ustawy o grach losowych, zakładach i grach na auto-
matach korzystnych dla właścicieli automatów o ni-
skich wygranych, tzw. jednorękich bandytów. W tym
też kontekście komisja stwierdziła brak jasnych pro-
cedur i brak przejrzystości przy tworzeniu projektu
zapisów ustawowych.
Działania w tym zakresie cechowały się brakiem
transparentności i chaosem, w wyniku czego niemoż-
liwe jest jednoznacznie ustalenie osób uczestniczą-
cych w procesie legislacyjnym i to zarówno ze strony
przedstawicieli instytucji państwowych, jak też
przedstawicieli branży. Znamienne jest też, że nie-
możliwe jest ustalenie osób uczestniczących w posie-
dzeniach podkomisji ds. finansów i ubezpieczeń, z uwa-
gi na brak rejestracji ich obecności. Do chwili obecnej
nie można jednoznacznie ustalić autorów poprawek
do projektu ustawy.
Zdaniem komisji tego rodzaju działalność nie
może być akceptowana, szczególnie w toku tworzenia
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Sprawozdanie Komisji Śledczej do zbadania sprawy przebiegu procesu legislacyjnego ustaw
272 nowelizujących ustawę o grach i zakładach wzajemnych
Poseł Sprawozdawca Mirosław Sekuła
prawa. Co prawda na przestrzeni ostatnich lat nastą-
piła znaczna poprawa w zakresie dokumentowania
procesu legislacyjnego, co nie zmienia faktu, że zmia-
ny ustawy w czasie działalności Sejmu IV kadencji
nastąpiły w wyniku rażącego naruszenia zasad two-
rzenia prawa i bez uwzględnienia istotnych ekono-
micznych interesów państwa. Znamienne przy tym
jest to, że w toku prac legislacyjnych pominięto sta-
nowisko Komendy Głównej Policji oraz opinię Rzą-
dowego Centrum Legislacji wskazujące na realną
możliwość ustawowego ułatwienia działalności w ob-
szarze przestępstw prania brudnych pieniędzy.
Dokonując oceny procesu legislacyjnego w okresie
Sejmu V kadencji, komisja stwierdziła kolejne przy-
padki niestandardowego i niejasnego postępowania
przy tworzeniu przepisów prawa. Komisja ustaliła,
że na początkowym etapie prac legislacyjnych w Kan-
celarii Prezesa Rady Ministrów Jarosława Kaczyń-
skiego odbyło się spotkanie z udziałem przewodni-
czącego Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedli-
wość Przemysława Gosiewskiego oraz przedstawicie-
li Ministerstwa Finansów i Ministerstwa Skarbu
Państwa. Na spotkaniu tym w sposób niebudzący
wątpliwości premier Jarosław Kaczyński nakazał
uwzględnienie propozycji zgłaszanych przez spółkę
Totalizator Sportowy. Ponadto wielokrotnie w toku
prac nad nowelizacją ustawy zarząd spółki przeka-
zywał swoje uwagi Kancelarii Prezydenta RP, co prze-
kraczało standardy właściwe dla procesu legislacyj-
nego. Działania podejmowane przez Totalizator
Sportowy, charakter i skala zaangażowania spółki
w prace nad ustawą o grach i zakładach wzajemnych
powodowały zdziwienie i uzasadniony sprzeciw
przedstawicieli Ministerstwa Finansów. Także za-
chowania przedstawiciela Kancelarii Prezydenta RP
i będąca w posiadaniu komisji korespondencja wska-
zują na budzący wątpliwości sposób działania, daleki
od zasady transparentności.
Komisja zwróciła uwagę, że w toku prac legislacyj-
nych stanowisko Ministerstwa Finansów uległo nagłej
zmianie i to zaledwie w ciągu jednego posiedzenia.
Zdanie na temat celowości i opłacalności wprowadze-
nia rozwiązań zaproponowanych przez Totalizator
Sportowy zmienił także Jarosław Kaczyński. Jednak-
że komisji nie udało się jednoznacznie ustalić faktycz-
nych przyczyn zaistniałych sytuacji.
Na uwagę zasługuje fakt, że powyższa okoliczność
nie wywołała zdziwienia ani pytań wśród osób zaan-
gażowanych w proces tworzenia ustawy czy też spra-
wujących nad nim nadzór. I tylko w tym kontekście
nie powinna budzić zastrzeżeń polityków zmiana
stanowiska Ministerstwa Sportu i Turystyki w toku
prac legislacyjnych w Sejmie VI kadencji.
Komisja ustaliła, że wyniki analizy przeprowa-
dzonej przez funkcjonariusza CBA na podstawie ma-
teriałów dotyczących prac nad nowelizacją ustawy
o grach i zakładach wzajemnych z dnia 4 czerwca
2007 r. znalazły potwierdzenie w zgromadzonym ma-
teriale dowodowym. Bezsporny pozostaje fakt, że
projekt nowelizacji ustawy został przygotowany wy-
łącznie w celu uzasadnienia zorganizowania przez
Totalizator Sportowy przetargu na zakup urządzeń
i oprogramowania do wideoloterii. Projekt został
przygotowany przez Totalizator Sportowy z pominię-
ciem obowiązującej procedury legislacyjnej. To praw-
nik Totalizatora Sportowego i prezes zarządu spra-
wowali nadzór nad wprowadzeniem korzystnych dla
spółki zapisów ustawowych, wykorzystując wsparcie
polityczne nie tylko Przemysława Gosiewskiego, ale
także mając poparcie premiera Jarosława Kaczyń-
skiego.
W związku z faktem, że wiele hipotez zawartych
w analizie CBA uzyskało potwierdzenie w toku prac
komisji, wyjaśniona powinna zostać okoliczność, dla-
czego pomimo niepokojących i jednoznacznych wnio-
sków, wynikających z przeprowadzonej analizy, CBA
nie podjęło żadnych działań zmierzających do zwery-
fikowania sformułowanych tez. O jej wynikach nie
zostały też poinformowane osoby sprawujące nadzór
nad działalnością służb.
Powyższa okoliczność wydaje się tym bardziej za-
skakująca w sytuacji, kiedy szef CBA uznał zaledwie
jeden artykuł zamieszczony w „Pulsie Biznesu” za
wystarczający do zaangażowania w działania CBA
prezesa Rady Ministrów Donalda Tuska oraz do for-
mułowania zarzutów o ponadstandardowym zaan-
gażowaniu w proces legislacyjny posłów Platformy
Obywatelskiej.
Zdaniem komisji nie można wykluczyć, że w pro-
ces legislacyjny zaangażowani byli najwyżsi przed-
stawiciele rządzącego ugrupowania. Trudno bowiem
uznać za logiczne i za zgodne z zasadami transpa-
rentnego tworzenia prawa przedstawianie projektów
radykalnych zmian ustawy w ciągu tego samego po-
siedzenia.
Powyższa okoliczność znajduje uzasadnienie nie
tylko w sposobie działania ministra Przemysława
Gosiewskiego i ministra Roberta Draby, ale także
w sposobie działania przedstawicieli Totalizatora
Sportowego, którzy zdawali sobie sprawę z posiada-
nia silnego wsparcia politycznego choćby w relacjach
z przedstawicielami Ministerstwa Finansów.
Dokonując oceny procesu legislacyjnego w Sejmie
VI kadencji, komisja stwierdziła podobne niestandar-
dowe i społecznie nieakceptowane zachowania. O ile
bowiem sam proces tworzenia prawa i konsultacji
międzyresortowych w okresie do kwietnia 2009 r. nie
budził większych wątpliwości, to jednak zmiana sta-
nowiska Ministerstwa Sportu i Turystyki w końco-
wej fazie uzgodnień międzyresortowych nie może
zasługiwać na akceptację.
W szczególności podnieść należy, że dla wydania
negatywnej oceny, jeśli chodzi o działania przedsta-
wicieli Ministerstwa Sportu i Turystyki, nieistotne
jest, czy zmiana stanowiska nastąpiła celowo, czy też
w wyniku pomyłki. Tego rodzaju zmiana stanowiska
nie decydowała o ostatecznym kształcie projektu
ustawy. Jednak mając na uwadze wymagany od urzęd-
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Sprawozdanie Komisji Śledczej do zbadania sprawy przebiegu procesu legislacyjnego ustaw
nowelizujących ustawę o grach i zakładach wzajemnych
Poseł Sprawozdawca Mirosław Sekuła
ników państwowych profesjonalizm, zdarzenia tego
rodzaju nie powinny mieć miejsca.
Także rozmowy przewodniczącego Klubu Parla-
mentarnego Platforma Obywatelska z przedstawi-
cielami branży, choć tłumaczone realizacją manda-
tu poselskiego, nie mogą być uznane za zgodne ze
standardami wykonywania mandatu poselskiego.
Jedyną okolicznością usprawiedliwiającą kontakty
posła Zbigniewa Chlebowskiego z przedstawicielem
branży hazardowej może być brak jasnych regulacji
w tym zakresie, co w przypadku posła z tak wielkim
doświadczeniem i pozycją polityczną jest niewystar-
czające.
(Poseł Marek Borowski: Panie pośle, to już słysze-
liśmy.)
Zdaniem komisji szczególnie negatywnie należy
ocenić zachowanie szefa gabinetu politycznego mini-
stra sportu i turystyki Marcina Rosoła, który zdając
sobie sprawę z pełnionej funkcji, postępował w spo-
sób skrajnie nierozsądny, narażając na szwank dobre
imię i wizerunek ministra sportu i turystyki oraz
powagę urzędu.
(Poseł Beata Kempa: A Rostowski?)
W ocenie komisji charakter relacji Marcina Roso-
ła z Ryszardem Sobiesiakiem i Magdaleną Sobiesiak
powinien być wyjaśniony w odrębnym postępowaniu
pozostającym poza zakresem działania komisji, albo-
wiem czynności podejmowane przez Marcina Rosoła
pozostają bez bezpośredniego związku z procesem
legislacyjnym. Stąd też ujawnione w toku prac komi-
sji zabiegi dotyczące zatrudnienia Magdaleny Sobie-
siak lub warszawskich lokalizacji dla przedsięwzięć
biznesowych Ryszarda Sobiesiaka powinny być
przedmiotem wyjaśnienia w ramach prokuratorskie-
go śledztwa.
W kontekście badania kwestii rzekomego przecie-
ku o akcji CBA komisja wskazuje, że założenia przy-
jęte przez byłego szefa Centralnego Biura Antyko-
rupcyjnego Mariusza Kamińskiego w analizie z dnia
12 sierpnia 2009 r., a następnie przedstawione pod-
czas spotkania z udziałem prezesa Rady Ministrów
Donalda Tuska i ministra Jacka Cichockiego w dniu
14 sierpnia 2009 r., mające świadczyć o zmianach
w ustawie o grach i zakładach wzajemnych oraz o za-
angażowaniu w ten proces osób pełniących funkcje
publiczne poprzez działania mogące podlegać kwali-
fikacji karnoprawnej nie znalazły potwierdzenia
w ustaleniach komisji dokonanych na podstawie
zgromadzonego w niniejszej sprawie materiału do-
wodowego.
Mariusz Kamiński w oparciu o artykuł zamiesz-
czony w „Pulsie Biznesu” zatytułowany „Nie będzie
zrzutki na Euro 2012” z dnia 7 lipca 2009 r., pismo
Ministerstwa Sportu z dnia 30 czerwca 2009 r., wy-
powiedź rzecznika Ministerstwa Finansów oraz nie-
zweryfikowany i wybiórczo wybrany materiał opera-
cyjno-rozpoznawczy sformułował tezę, że w wyniku
działań lobbingowych podjętych wspólnie przez
273
przedsiębiorców branży hazardowej z osobami peł-
niącymi funkcje publiczne uzyskano zapisy w projek-
cie ustawy o grach i zakładach wzajemnych, które
spowodują zmniejszenie wpływów do budżetu pań-
stwa w wysokości 469 mln zł, co tym samym dopro-
wadzi do pomniejszenia środków przeznaczonych na
rozbudowę infrastruktury w związku z organizacją
Euro 2012.
Stanowisko dotyczące celowości i opłacalności dla
budżetu państwa wprowadzenia instytucji dopłat
było podzielone, jednak CBA bezkrytycznie przyjęło
propozycję forsowaną przez ministra Jacka Kapicę,
bez dokonania analizy poświęconej temu zagadnie-
niu. Szef CBA i minister Jacek Kapica byli nieliczny-
mi osobami, według których instytucja dopłat była
rozwiązaniem korzystnym finansowo dla budżetu
państwa. CBA nie dysponowało żadną analizą po-
twierdzającą słuszność takiego stwierdzenia. Zarów-
no przedstawiciele Totalizatora Sportowego, jak
i przedsiębiorcy prywatnej branży hazardowej pozo-
stawali zgodni w twierdzeniu, że dopłaty są rozwią-
zaniem niewłaściwym, które w rzeczywistości nie
przyniesie spodziewanych wpływów. Podnosili oni,
że proponowane zmiany w rzeczywistości doprowa-
dzą do zmniejszenia dochodów budżetu państwa,
wywołanego koniecznością certyfikowanego przepro-
gramowania automatów funkcjonujących na rynku.
Pomimo faktu, że CBA prowadziło działania opera-
cyjne przez ponad rok, zaniechano przeprowadzenia
badań czy sporządzania opinii w tym zakresie. Ko-
misja zwróciła uwagę, że w tej sytuacji nie można
było wykluczyć, że stanowisko odmienne od prezen-
towanego przez Mariusza Kamińskiego podczas spo-
tkania w dniu 14 sierpnia 2009 r. było właściwe.
Tymczasem szef CBA zarówno w analizie z dnia 12
sierpnia 2009 r., jak też podczas spotkania w Kance-
larii Prezesa Rady Ministrów przedstawił jako wia-
rygodną kwotę podaną przez autora artykułu praso-
wego. Wyliczenie nie zostało poparte jakąkolwiek
rzetelną analizą, podczas gdy ze względu na fakt, że
przewidywane wpływy z dopłat kształtowały się róż-
nie w zależności od autorów poszczególnych projek-
tów ustawy, wskazane było sporządzenie takiego
dokumentu.
Mariusz Kamiński przekazał prezesowi Rady Mi-
nistrów wybiórczy materiał operacyjno-rozpoznaw-
czy ze wskazaniem, iż stanowi od dowód na „dwu-
znaczny charakter wzajemnych relacji osób podejmu-
jących działania lobbingowe z osobami pełniącymi
funkcje publiczne”, których efektem było pozyskanie
korzystnych zapisów w ustawie o grach i zakładach
wzajemnych. W czasie prac komisji ustalono, że roz-
mowy prowadzone przez osoby wskazane w analizie
CBA z przedstawicielami branży hazardowej, w tym
w szczególności z wrocławskim biznesmenem, nie
dotyczyły procesu legislacyjnego wyżej wymienionej
ustawy, tylko decyzji administracyjnych wydawa-
nych przez właściwe organy w związku z działalno-
ścią gospodarczą Ryszarda Sobiesiaka, jak też reali-
zowanymi przez niego inwestycjami.
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Sprawozdanie Komisji Śledczej do zbadania sprawy przebiegu procesu legislacyjnego ustaw
274 nowelizujących ustawę o grach i zakładach wzajemnych
Poseł Sprawozdawca Mirosław Sekuła
Szczegółowa analiza zachowania byłego szefa
Centralnego Biura Antykorupcyjnego może budzić
uzasadnione podejrzenie, że Mariusz Kamiński do-
puścił się ze swojej strony manipulacji. Działania
podjęte przez Mariusza Kamińskiego mogły być prze-
jawem złych intencji szefa CBA lub mogły świadczyć
o braku profesjonalizmu w zakresie wykonywanej
przez niego funkcji.
Należy kategorycznie stwierdzić, że wbrew twier-
dzeniom byłego szefa CBA materiał przekazany do
Kancelarii Premiera nie był materiałem analitycz-
nym. Materiał analityczny nie może zawierać infor-
macji lub danych z konkretnie prowadzonych śledztw
lub z konkretnych czynności operacyjno-rozpoznaw-
czych. W ocenie komisji materiał analityczny prze-
kazywany premierowi lub innym uprawnionym in-
stytucjom nie powinien zawierać danych operacyj-
nych. Trudno bowiem uznać, że w zakresie nadzoru
nad służbami premier może mieć wpływ na bezpo-
średnio prowadzone czynności śledcze lub operacyj-
ne. Stąd też materiał przekazany premierowi przez
Mariusza Kamińskiego nie był materiałem analitycz-
nym, lecz wybiórczym materiałem operacyjnym
z konkretnie prowadzonej sprawy, którego w istocie
nie powinien otrzymać premier Donald Tusk. Ma-
riusz Kamiński bez wątpienia przekroczył swoje
uprawnienia, ujawniając materiały operacyjne CBA.
Szczególnie warty podkreślenia jest fakt, że cało-
kształt postępowania Mariusza Kamińskiego, za-
równo w zakresie intencji jak i działań, miał na celu
dyskredytację premiera Donalda Tuska. Potwierdził
to w swoich zeznaniach, przyznając się do przepro-
wadzenia „testu na przywództwo” na premierze.
Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy po-
zwala na przyjęcie, że podczas spotkania w dniu 14
sierpnia 2009 r. Mariusz Kamiński nie mógł sformu-
łować karnych zarzutów wobec Mirosława Drzewiec-
kiego i Zbigniewa Chlebowskiego. Po pierwsze, pod-
czas spotkania szef CBA poinformował premiera, że
dopiero zlecił przygotowanie analizy zachowań osób
wskazanych w piśmie z dnia 12 sierpnia 2009 r. Po
drugie, stwierdził, że CBA zakończyło działania ope-
racyjne, i wskazał na konieczność przejęcia przez
premiera dalszej inicjatywy w wyjaśnianiu okolicz-
ności związanych z procesem legislacyjnym w ra-
mach przysługujących mu kompetencji. Na dzień 14
sierpnia 2009 r. jako organ uprawniony do złożenia
ewentualnego zawiadomienia o podejrzeniu popełnie-
nia przestępstwa uznał, że nie było podstaw do pod-
jęcia takich działań. Analiza z dnia 12 sierpnia 2009 r.
zawiera materiały operacyjne tylko do dnia 6 lipca
2009 r. W okresie od pierwszego spotkania w Kance-
larii Prezesa Rady Ministrów do dnia 18 września
2009 r., tj. do dnia złożenia zawiadomienia przez sze-
fa CBA, nie zostały pozyskane żadne nowe dowody
potwierdzające podejrzenie popełnienia przestępstwa
przez osoby wskazane w analizie z dnia 12 sierpnia
2009 r. Zdumienie budzi także okoliczność, że w dniu
18 września 2009 r. do organów prokuratury zostało
przekazane wyłącznie samo zawiadomienie, bez do-
wodów potwierdzających sformułowane w nim zarzu-
ty. Taki materiał został przekazany przez CBA do-
piero po dwóch tygodniach. Powyższa okoliczność
pozwala na sformułowanie tezy, że w rzeczywistości
CBA nie dysponowało dowodami w sprawie i brak
było faktycznych podstaw do sporządzenia zawiado-
mienia. Pospieszne i niedokładne działanie podjęte
w tym zakresie przez Mariusza Kamińskiego bezpo-
średnio po spotkaniu z premierem w dniu 16 wrze-
śnia 2009 r. spowodowane było obawą szefa CBA
o odwołanie go z zajmowanego stanowiska.
Na tym etapie należy podkreślić, że działania
podjęte przez Mariusza Kamińskiego w dniu 18
września 2009 r., polegające na poinformowaniu
wszystkich instytucji państwowych o materiałach
operacyjnych pozyskanych przez CBA było skrajnie
nieodpowiedzialne i nieprofesjonalne, albowiem
Mariusz Kamiński własnymi działaniami naraził
na ujawnienie również inne operacje prowadzone
przez CBA. Zdaniem komisji takie zachowanie na-
cechowane było osobistym stosunkiem szefa CBA
do zaistniałej sytuacji, wywołanej faktem sformu-
łowania przeciwko niemu zarzutów przez Proku-
raturę Okręgową w Rzeszowie w związku z tzw.
aferą gruntową.
Komisja ustaliła, że prawdopodobnym źródłem
„przecieku” informacji o prowadzonych działaniach
operacyjnych było w istocie CBA, a nie Kancelaria
Prezesa Rady Ministrów.
(Poseł Andrzej Mikołaj Dera: Zdanie odrębne.)
Tak, to jest zdanie odrębne, panie pośle.
(Poseł Andrzej Mikołaj Dera: Ale to samo jest
w treści głównej.)
Proszę państwa, przeczytajcie to.
(Poseł Andrzej Mikołaj Dera: To jest w treści
głównej, to, co pan czyta.)
(Głos z sali: Posłuchamy.)
Przeczytajcie to, proszę państwa.
Proszę mi pozwolić na dokończenie przedstawia-
nia tego zdania odrębnego.
(Poseł Andrzej Mikołaj Dera: Prosimy, prosimy.)
(Poseł Teresa Wargocka: Prosimy o skrót.)
Bardzo proszę.
(Głos z sali: ...naszego zdania.)
(Poseł Andrzej Mikołaj Dera: Słuchamy z uwagą.)
Komisja ustaliła, że prawdopodobnym źródłem
„przecieku” informacji o prowadzonych działaniach
operacyjnych było w istocie CBA, a nie Kancelaria
Prezesa Rady Ministrów. Zaprezentowana przed ko-
misją przez Mariusza Kamińskiego teoria „przecie-
ku” nie została poparta żadną konkretną wiedzą,
faktami lub materiałem dowodowym. Brak jest do-
wodów potwierdzających tezę, że podczas spotkania
premiera z Mirosławem Drzewieckim w dniu 19 sierp-
nia 2009 r. zostały wydane dyspozycje dotyczące
ukrycia tzw. afery hazardowej przed opinią publiczną
poprzez: po pierwsze, wycofanie z konkursu na człon-
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Sprawozdanie Komisji Śledczej do zbadania sprawy przebiegu procesu legislacyjnego ustaw
nowelizujących ustawę o grach i zakładach wzajemnych
Poseł Sprawozdawca Mirosław Sekuła
ka Zarządu Totalizatora Sportowego Magdaleny So-
biesiak…
(Poseł Andrzej Mikołaj Dera: Fakty temu przeczą.)
…po drugie, sprostowanie treści pisma Minister-
stwa Sportu i Turystyki z dnia 30 czerwca 2009 r.
i po trzecie, przedstawienie szefowi CBA zarzutów
celem odwołania go z zajmowanego stanowiska i usu-
nięcia w ten sposób zagrożenia związanego z jego
ewentualnymi dalszymi działaniami. (Gwar na sali)
Panie marszałku, proszę o interwencję, bo trud-
no mi przedstawiać ten materiał przy takim gwarze
na sali.
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Szanowni państwo, bardzo bym prosił, żeby była
cisza i spokój, żeby pan przewodniczący mógł dokoń-
czyć swoje wystąpienie.
(Poseł Andrzej Mikołaj Dera: Niech kończy.)
Poseł Sprawozdawca Mirosław Sekuła:
Dziękuję serdecznie. Już niedługo.
(Poseł Andrzej Mikołaj Dera: Jeszcze godzinę.)
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Nie, nie, bardzo przepraszam. Bardzo cenię pana
posła Derę...
(Poseł Andrzej Mikołaj Dera: To był nieudany
żart, przepraszam.)
…ale pan poseł sprawozdawca, pan poseł prze-
wodniczący ma prawo do nieskrępowanej, czasowo
również, wypowiedzi.
(Poseł Andrzej Mikołaj Dera: Wiem. Przepraszam.)
Tak że przywróćmy spokój na sali. O to bardzo
proszę.
Uprzejmie proszę, panie przewodniczący.
Poseł Sprawozdawca Mirosław Sekuła:
Dziękuję bardzo, panie marszałku.
Należy wykluczyć także sytuację, w której bezpo-
średnio po spotkaniu z prezesem Rady Ministrów
Mirosław Drzewiecki poinformował swojego asysten-
ta Marcina Rosoła o konieczności wycofania Magda-
leny Sobiesiak z udziału w konkursie. Komisja nie
ma dowodów potwierdzających tezę Mariusza Ka-
mińskiego, zgodnie z którą w dniu 24 sierpnia 2009
r. w restauracji Pędzący Królik Marcin Rosół powia-
domił córkę Ryszarda Sobiesiaka o działaniach pro-
wadzonych przez CBA.
Ponadto komisja zwróciła uwagę, że wobec skali
działań operacyjnych podejmowanych przez CBA
w tym okresie, o czym świadczą między innymi ma-
275
teriały ze spotkania Zbigniewa Chlebowskiego z Ry-
szardem Sobiesiakiem w dniu 31 sierpnia 2009 r. czy
ze spotkania Mirosława Drzewieckiego z Ryszardem
Sobiesiakiem w dniu 22 września 2009 r., zaskaku-
jące, a wręcz nieprawdopodobne jest, że nie istnieją
chociażby stenogramy ze spotkania w Pędzącym
Króliku. Nie bez znaczenia jest także okoliczność, że
Ryszard Sobiesiak pozbył się podsłuchiwanego tele-
fonu komórkowego dopiero po ukazaniu się publika-
cji w „Rzeczpospolitej”, to jest po dniu 1 październi-
ka 2009 r., a nie, jak twierdzi Mariusz Kamiński, po
rzekomym przecieku z Kancelarii Prezesa Rady Mi-
nistrów, który jakoby nastąpił dwa miesiące wcze-
śniej.
Komisja ustaliła, że nie istnieje związek pomiędzy
przekazaniem prezesowi Rady Ministrów informacji
na temat działań CBA a przedstawieniem Mariuszo-
wi Kamińskiemu zarzutów między innymi nadużycia
uprawnień i poświadczenia nieprawdy w związku
z tzw. aferą gruntową. Zgromadzony w sprawie ma-
teriał dowodowy wskazuje, że już w maju 2009 r.
Prokuratura Okręgowa w Rzeszowie sporządziła pro-
jekt postanowienia o przedstawieniu zarzutów szefo-
wi CBA. Natomiast spotkanie, które odbyło się w dniu
25 sierpnia 2009 r., zostało wyznaczone na prośbę
Prokuratury Okręgowej w Rzeszowie z dnia 17 sierp-
nia 2009 r. Prezes Rady Ministrów został poinfor-
mowany o działaniach podjętych przez wyżej wy-
mienioną prokuraturę dopiero pismem z dnia
9 września 2009 r. i do momentu przesłuchania Ma-
riusza Kamińskiego w charakterze podejrzanego
nie była mu znana treść przedstawionych szefowi
CBA zarzutów.
Komisja uznała, że zgromadzony materiał dowo-
dowy pozwala na przyjęcie tezy, że prawdopodobnym
źródłem ujawnienia informacji dotyczących tzw. afe-
ry hazardowej jest Centralne Biuro Antykorupcyjne.
W szczególności nie można lekceważyć nieprawidło-
wości, jakie zostały ujawnione w funkcjonowaniu
CBA bezpośrednio po odwołaniu Mariusza Kamiń-
skiego z funkcji szefa CBA.
Komisja postanowiła przekazać prokuraturze
wszystkie protokoły zeznań świadków, jak również
zgromadzone na potrzeby swojego postępowania do-
kumenty. W trakcie oceny wiarygodności zeznań
poszczególnych świadków w wielu przypadkach ko-
misja uznała zeznania za niewiarygodne. Przekazu-
jąc te zaznania i materiały, komisja ma nadzieję, że
prokuratura dokona ich oceny również pod kątem
ewentualnego popełnienia przestępstwa polegającego
na składaniu fałszywych zeznań, czyli przestępstwa
z art. 233 § 1 Kodeksu karnego.
Zalecenia.
Po pierwsze, komisja uważa, że kontakty posłów
z wyborcami, w tym przedstawicielami biznesu, są
naturalnym i koniecznym elementem pracy parlamen-
tarzystów. Nie można zamknąć parlamentarzystów
za przysłowiową szklaną szybą. Jednak kontakty te
muszą odbywać się zgodnie z zasadą pełnej bezstron-
ności, obiektywizmu i przejrzystości. Za niedopusz-
czalne uważa się działania lub nawet obietnice działań
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Sprawozdanie Komisji Śledczej do zbadania sprawy przebiegu procesu legislacyjnego ustaw
276 nowelizujących ustawę o grach i zakładach wzajemnych

Poseł Sprawozdawca Mirosław Sekuła Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:

w interesie środowisk lub osób szkodzące dobru wspól- Panie pośle Dera, widocznie pan przewodniczący
nemu. Maksymalna jawność i przejrzystość prac po- chce coś zaakcentować w sposób szczególny.
słów i senatorów jest warunkiem koniecznym etycz- (Poseł Tadeusz Iwiński: W Senacie amerykań-
nego wykonywania przez nich mandatu. skim to, co pan robi, nazywa się filibustering.)
Po drugie, komisja zwraca uwagę na nieskutecz-
ność ustawy o działalności lobbingowej w procesie
stanowienia prawa z dnia 7 lipca 2005 r., zwłaszcza Poseł Sprawozdawca Mirosław Sekuła:
że działania lobbingowe są często prowadzone na
etapie przygotowywania projektów ustaw w mini- Panie Marszałku...
sterstwach. Obecnie nieformalny lobbing jest znacz- (Poseł Andrzej Mikołaj Dera: Panie marszałku,
nie skuteczniejszy i bardziej niezauważalny na etapie tylko zwróciłem uwagę, że już to słyszałem.)
prac rządowych niż podczas prac w parlamencie. Ko-
nieczne jest więc podjęcie prac nad nowelizacją tej
ustawy. Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Po trzecie, komisja zwraca uwagę na konieczność
dokonania zmian w trybie prac nad aktami prawny- Dobrze, panie pośle. Wiele rzeczy słyszeliśmy wie-
mi na etapie rządowych konsultacji międzyresorto- lokroć. Prosiłbym jednak, żeby zgodnie z regulami-
wych. Krótkie terminy i brak rozstrzygnięć politycz- nem pan przewodniczący mógł kontynuować…
nych na tym etapie powoduje zgłaszanie przez resor- (Poseł Teresa Wargocka: Naszym kosztem.)
ty tych samych uwag, co w konsekwencji przedłuża …i dokończyć swoją wypowiedź w takiej atmosfe-
pracę i pogarsza jej jakość. Znaczącym problemem rze, jaka winna panować w Sejmie.
jest również zgłaszanie przez przedstawicieli mini- Panie pośle Dera…
sterstw w trakcie prac komisji sejmowych i senackich
poprawek traktowanych przez posłów i senatorów
jako rządowe, które nie przeszły trybu uzgodnień. Poseł Sprawozdawca Mirosław Sekuła:
Wprowadzenie zmian w regulacjach i praktykach na
etapie prac rządowych może znacząco zmniejszyć za- Dziękuję.
grożenie korupcyjne w procesie legislacyjnym. Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Winien jestem nie-
którym posłom wyjaśnienia dotyczące regulaminu.
Po czwarte, przestrzeganie istniejących regula-
cji dotyczących procesu legislacyjnego jest utrud-
nione z powodu mnogości inicjatyw legislacyjnych
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
i dużej szybkości ich procedowania w parlamencie.
Często bezkrytyczne popieranie przez posłów każ-
Nie. Szanowni państwo, bardzo proszę o zacho-
dej koalicji projektów rządowych znacząco utrud-
wanie spokoju i umożliwienie panu przewodniczące-
nia wyłapywanie rozwiązań sprzecznych z zasadą
mu dokończenia swojego wystąpienia.
dobra wspólnego. Parlament nie może być maszyn- (Poseł Renata Zaremba: Ale pan poseł Dera może
ką do głosowania, należy podjąć działania zwalcza- się nie emocjonować i może opuścić salę.)
jące tzw. inflację prawa.
Po piąte, w czasie prac komisja zwróciła szczegól-
ną uwagę na sytuację spółek Skarbu Państwa. Nadal Poseł Sprawozdawca Mirosław Sekuła:
w spółkach Skarbu Państwa na wybór kadry zarzą-
dzającej wpływ mają decyzje polityczne, a nie wyłącz- Zwracam uwagę, panie pośle, że regulamin Sejmu…
nie doświadczenie i kompetencje kandydatów. Ciągle
zmieniające się zarządy tych spółek uniemożliwiają
sprawne zarządzanie ich działalnością oraz realizo- Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
wanie długofalowych planów rozwoju. Upolitycznie-
nie spółek Skarbu Państwa pogarsza ich sytuację Czcigodny panie profesorze…
finansową oraz konkurencyjność na rynku. Postulu-
je się wprowadzenie rzetelnych i przejrzystych zasad
przeprowadzania konkursów na wybór członków za- Poseł Sprawozdawca Mirosław Sekuła:
rządu i rad nadzorczych spółek Skarbu Państwa, tak
aby trafiły do nich wyłącznie osoby kompetentne …na posła sprawozdawcę nakłada obowiązek
i doświadczone, które realizować będą interesy spół- przedstawienia zarówno stanowiska komisji, jak i zdań
ki, a nie interesy partii rządzącej. odrębnych zgłoszonych do tego stanowiska. Niestety,
(Poseł Andrzej Mikołaj Dera: To już pan raz mó- tak się złożyło…
wił dzisiaj.) (Poseł Tadeusz Iwiński: Pan prześcignie minister
Panie marszałku, bardzo proszę. Radziszewską.)
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Sprawozdanie Komisji Śledczej do zbadania sprawy przebiegu procesu legislacyjnego ustaw
nowelizujących ustawę o grach i zakładach wzajemnych
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Panie przewodniczący, bardzo proszę, żeby pan
nie polemizował…
Poseł Sprawozdawca Mirosław Sekuła:
Zmierzam do zakończenia.
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
…z salą, tylko kontynuował.
Poseł Sprawozdawca Mirosław Sekuła:
Zmierzam do zakończenia.
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Będę bardziej niż do tej pory dbał o to, żeby odzy-
skał pan komfort przemawiania w spokoju.
(Poseł Tadeusz Iwiński: W Senacie amerykań-
skim 49 godzin się przemawia.)
Panie profesorze…
(Poseł Tadeusz Iwiński: Chcę pomóc panu posłowi
Sekule, mówiąc, że w Senacie amerykańskim po
czterdzieści parę godzin się przemawia.)
Ale nie ma takiej formuły regulaminowej, że jeden
poseł pomaga drugiemu w przemawianiu, tak że pro-
szę to też wziąć pod uwagę.
(Głos z sali: Trzeba przeprowadzić zmianę regu-
laminu.)
Panie profesorze, panie marszałku Stefaniuk…
(Poseł Marek Borowski: Ale panowie, przepra-
szam – pomagam panu marszałkowi – proszę się
uspokoić. Lepiej się to utrwali.)
Tak, proszę o zachowanie spokoju.
Z jednej strony domagacie się państwo bardziej
skrótowego przedstawienia tej tematyki, a z drugiej
strony przecież właśnie przez te dogadywania, do-
krzykiwania to się opóźnia.
Bardzo proszę, panie przewodniczący, kontynu-
ować.
(Poseł Tadeusz Iwiński: Repetitio est mater stu-
diorum.) (Wesołość na sali)
Poseł Sprawozdawca Mirosław Sekuła:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Regulamin na-
kłada na posła sprawozdawcę przedstawienie zarów-
no stanowiska komisji, jak i zdań odrębnych do tego
stanowiska. Niestety, jest taka sytuacja, że duże czę-
ści zdań odrębnych i stanowisk się powielają.
(Poseł Andrzej Mikołaj Dera: Można pominąć.)
(Wesołość na sali)
277
Nie mogę tego pominąć ze względu na koniecz-
ność szczegółowego przedstawienia każdego ze zdań
odrębnych.
(Poseł Andrzej Mikołaj Dera: Tak było w komisji.)
A na pana, panie profesorze, dywagacje dotyczące
długości i pomocy zareaguję w ten sposób, że opo-
wiem tzw. dowcip kontrolerski dla rozluźnienia na-
stroju.
(Poseł Tadeusz Iwiński: To nie są dywagacje. To
są informacje. Pan wygłasza dywagacje.)
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Panie przewodniczący, jeśli można.
Zarządzam 1 minutę technicznej przerwy. Może
niech to będzie 1 minuta refleksji nad tym, żebyśmy
mogli prowadzić to posiedzenie, tak jak je rozpoczę-
liśmy, i żebyśmy umożliwili panu przewodniczącemu
kontynuowanie wypowiedzi.
1 minuta technicznej przerwy.
Poseł Sprawozdawca Mirosław Sekuła:
Dziękuję.
(Przerwa w posiedzeniu od godz. 17 min 13
do godz. 17 min 15)
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Kontynuujemy obrady.
Szanowni państwo, zapytałem pana profesora
Iwińskiego, czy rzeczywiście ta wymiana opinii po-
między nim a panem przewodniczącym umożliwi mi
już teraz spokojne wysłuchanie przemówienia. Pan
profesor powiedział, że za pół godziny musi opuścić
salę, ale nie chcielibyśmy czekać tyle czasu na to,
żeby rozpoczynać debatę.
Szanowni państwo, raz jeszcze proszę. I teraz
moja chęć do zachowania tonu przyjaźni, tonu żarto-
bliwego jest mniejsza. Mówię zupełnie poważnie, iż
proszę o wysłuchanie wystąpienia pana przewodni-
czącego do końca i o zapewnienie mu takich warun-
ków, jakie winny panować w Sejmie, kiedy przema-
wia poseł.
Panie przewodniczący, proszę bardzo.
Poseł Sprawozdawca Mirosław Sekuła:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Po szóste, ko-
misja zwraca się do Najwyższej Izby Kontroli o prze-
prowadzenie kontroli działalności Ministerstwa Fi-
nansów oraz Ministerstwa Sportu i Turystyki w za-
kresie przestrzegania procedur stanowienia prawa
w związku z nowelizacją ustawy o grach i zakładach
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Sprawozdanie Komisji Śledczej do zbadania sprawy przebiegu procesu legislacyjnego ustaw
278 nowelizujących ustawę o grach i zakładach wzajemnych
Poseł Sprawozdawca Mirosław Sekuła
wzajemnych, jak też tworzeniem innych aktów praw-
nych.
Po siódme, komisja zwraca się do Najwyższej Izby
Kontroli o przeprowadzenie kontroli w spółce Tota-
lizator Sportowy w związku z niepokojącymi infor-
macjami, jakie docierały do komisji na temat zaan-
gażowania spółki w proces legislacyjny; gwałtow-
nym spadkiem przychodów Totalizatora Sportowego
w 2010 r.; polityką biznesową Totalizatora Sportowe-
go uzasadniającą inwestycję budowy obiektów spor-
towych, niezwiązaną z działaniami statutowymi
spółki; nieprawidłowościami w polityce kadrowej To-
talizatora Sportowego, w tym w szczególności proce-
durą konkursową do władz spółki.
Po ósme, komisja uważa za zasadne doprecyzowanie
w ustawie o sejmowej komisji śledczej trybu podpisywa-
nia protokołów z przesłuchań osób wezwanych.
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Na tym skoń-
czyłem omawianie zdania odrębnego (Oklaski) pa-
nów posłów Urbaniaka i Sekuły i tym samym wypeł-
niłem obowiązki posła sprawozdawcy wobec parla-
mentu, wobec Sejmu.
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Dziękuję za
uwagę i cierpliwość. (Oklaski)
(Poseł Marek Borowski: Brawo.)
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję panu przewodniczącemu.
Żeby miał rekompensatę za te momenty, w któ-
rych mu przerywano, pozwoliłem wybrzmieć wszyst-
kim rozlegającym się przed chwilą oklaskom.
Szanowni państwo, teraz wystąpienia w imieniu
klubów.
Jako pierwszy głos zabierze w imieniu Platformy
Obywatelskiej pan poseł Sławomir Neumann.
Ale zanim głos zabierze pan poseł, chciałbym
przypomnieć, iż Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym
punktem porządku dziennego wysłucha 10-minuto-
wych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych
oświadczeń w imieniu kół.
Otwieram dyskusję.
A teraz pan poseł Sławomir Neumann.
Poseł Sławomir Neumann:
Dziękuję.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na początek
chciałbym podziękować panu posłowi sprawozdawcy
za tak skrupulatne, obiektywne, dokładne i wyczer-
pujące przedstawienie sprawozdania, w tym zdań
odrębnych, komisji. To ważne, żeby można było do-
kładnie zapoznać się z tym, co komisja przez te pra-
wie kilkanaście miesięcy zrobiła.
Wysoka Izbo, od wielu miesięcy, właściwie od
pierwszego dnia pracy naszej komisji chyba każdy
z jej członków otrzymywał pytanie, które potem wie-
lokrotnie się powtarzało, a które brzmiało: Pani po-
seł, panie pośle, czy była afera hazardowa, czy nie?
Komisja otrzymała zadanie od Sejmu polegające
na przeanalizowaniu procesu legislacyjnego ustaw
hazardowych od 2003 r. do 2009 r. oraz sprawdzeniu
kwestii ewentualnego „przecieku” o działalności
CBA w 2009 r. W wyniku wielomiesięcznych prac, po
przesłuchaniu ponad 70 świadków i przeanalizowa-
niu ponad 30 tys. stron dokumentów komisja przyję-
ła sprawozdanie, do którego złożono zdania odrębne,
a które tak dokładnie przedstawił pan poseł Sekuła.
Różni świadkowie różnie odpowiadali na postawione
na wstępie pytanie. Komisja w całości i każdy z jej
członków z osobna wiedzą, jak było.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Odpowiedź na
tak postawione pytanie jest prosta. Afera hazardo-
wa była. Powiem więcej, była i to niejedna. Komisja
ustaliła, że podczas każdej nowelizacji ustaw hazar-
dowych dochodziło do nieprawidłowości. Za czasów
koalicji SLD–PSL zalegalizowano automaty o ni-
skich wygranych oraz obłożono je niską stawką po-
datku, nie zważając na głosy członków własnego
rządu mówiące, iż otwiera się furtkę, a nawet bramę
do prania brudnych pieniędzy. Za czasów rządu PiS
doszło do niespotykanej w historii sytuacji, w której
ustawę hazardową napisano w jednej z firm działa-
jących w branży hazardowej i przekazano ją do klu-
bu Prawa i Sprawiedliwości, a potem za pośrednic-
twem ministra w kancelarii premiera Kaczyńskiego
do Ministerstwa Finansów. Komisji nie udało się,
pomimo przesłuchania na tę okoliczność wielu
świadków, ustalić autorów tych zapisów. Można by
rzec, że została ona napisana przez nieznanych
sprawców.
Przez cały okres kadencji rządu Prawa i Sprawie-
dliwości starano się na różne sposoby wprowadzić do
ustawy zapisy obniżające znacząco podatek od wide-
oloterii, czyli chciano dać możliwość dostępu do sze-
rokiego, niekontrolowanego, twardego hazardu. Pa-
radoksalnie ustawa ta nie weszła w życie dzięki dzia-
łalności CBA i Mariusza Kamińskiego, który w spo-
sób nieudolny prowadził aferę gruntową, co dopro-
wadziło w ostateczności do upadku rządu i skrócenia
kadencji. Dzięki temu ta ustawa nie weszła w życie.
Także w obecnej kadencji parlamentu doszło do
nieprawidłowości. Doszło do kolejnej odsłony afery
hazardowej, która objęła kilka płaszczyzn życia pu-
blicznego w Polsce. Ta najbardziej znana szerokiej
opinii publicznej część dotyczy sprawy opisywanej
w październiku 2009 r. przez jeden z dzienników.
Dotyczy kontaktów polityków Platformy Obywatel-
skiej z osobami powiązanymi z lobby hazardowym.
Celem tych kontaktów, w opinii ówczesnego szefa
CBA Mariusza Kamińskiego, miało być wykreślenie
z zapisów ustawy dopłat od gier i zakładów wzajem-
nych. Podobno jeden z rekinów branży hazardowej,
pan Ryszard Sobiesiak, przez 2 lata przekonywał ów-
czesnego przewodniczącego Klubu Parlamentarnego
Platforma Obywatelska Zbigniewa Chlebowskiego
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Sprawozdanie Komisji Śledczej do zbadania sprawy przebiegu procesu legislacyjnego ustaw
nowelizujących ustawę o grach i zakładach wzajemnych
Poseł Sławomir Neumann
oraz ówczesnego ministra sportu i turystyki Miro-
sława Drzewieckiego do zaniechania wprowadzenia
do ustawy zapisów o dopłatach i zastąpienia ich wyż-
szą kwotą podatku ryczałtowego płaconego przez
branżę hazardową.
Prace nad nową ustawą rozpoczęły się w dniu 11
marca 2008 r. Wtedy to minister finansów poinfor-
mował o zamiarze podjęcia prac nad opracowaniem
projektu nowelizacji ustawy o grach i zakładach wza-
jemnych. Nowelizacja zakładała pozyskanie dodat-
kowych środków na budowę obiektów Euro 2012
poprzez wprowadzenie dopłat od niemalże wszyst-
kich gier hazardowych.
W dniu 25 kwietnia 2008 r. minister sportu i tu-
rystyki Mirosław Drzewiecki w swoim piśmie stwier-
dził, iż niecelowe jest wprowadzenie dopłat, z których
to miał być finansowany stadion narodowy, bowiem
to zadanie będzie finansowane ze środków budżetu
państwa. Następnie, niecały miesiąc później, w maju
2008 r., doszło do spotkania ministra finansów Jacka
Vincent-Rostowskiego z ministrem sportu i turysty-
ki, na którym podjęto decyzję o zachowaniu dopłat
od gier w ustawie, a środki z tych dopłat miały być
przeznaczone między innymi na finansowanie kul-
tury fizycznej. Od tego czasu, a więc od maja 2008 r.,
aż do dnia publikacji artykułu w „Rzeczpospolitej”
zapis o dopłatach od gier hazardowych istniał w usta-
wie na każdym etapie prac nad nią w rządzie. Nikt
go z ustawy nigdy potem już nie wykreślił.
Działo się tak pomimo obrazowo opisywanych
przez ówczesnego szefa CBA Mariusza Kamińskiego
spotkań Zbigniewa Chlebowskiego z Ryszardem So-
biesiakiem, działo się tak pomimo udowodnionych za
pomocą podsłuchów i kamer spotkań Mirosława
Drzewieckiego z Ryszardem Sobiesiakiem. Dopłaty
były w ustawie nawet wtedy, gdy CBA podsłuchiwa-
ło Ryszarda Sobiesiaka, gdy stenogramy z podsłuchi-
wanych rozmów Ryszarda Sobiesiaka, Zbigniewa
Chlebowskiego i Mirosława Drzewieckiego mogła
poznać cała Polska w publikacji dziennika „Rzeczpo-
spolita”. Dopłaty były w ustawie, gdy ci panowie roz-
mawiali o wielu innych sprawach, gdy rozmawiali
o grze w golfa, o inwestycjach w Zieleńcu czy skar-
gach na wydawane przez Ministerstwo Finansów
decyzje administracyjne. Dopłaty były cały czas.
Tu dochodzimy do kolejnej płaszczyzny afery ha-
zardowej, do roli, jaką w niej odegrał szef służby spe-
cjalnej, szef CBA Mariusz Kamiński. CBA przygoto-
wało analizę sytuacji zawierającą również fragmenty
źródłowego materiału operacyjnego. Analiza zawie-
rała opis spotkań Ryszarda Sobiesiaka, Zbigniewa
Chlebowskiego i Mirosława Drzewieckiego. Zawiera-
ła wybrane odwołania do niektórych pism powsta-
łych w różnych ministerstwach, a związanych ze
standardową procedurą uzgodnieniową procedowa-
nej właśnie ustawy o grach i zakładach wzajemnych,
a także wybrane stenogramy z podsłuchów. Dodat-
kowo wstawiono materiały dotyczące różnych projek-
279
tów biznesowych Ryszarda Sobiesiaka, a także ste-
nogramy z podsłuchów związane z decyzją admini-
stracyjną wydaną przez Ministerstwo Finansów,
dotyczącą zupełnie innej sprawy, niekorzystną dla
Ryszarda Sobiesiaka. Jednocześnie przedstawiono
Ryszarda Sobiesiaka jako rekina branży hazardowej,
który najwięcej zyska na zmianach w tej ustawie.
Całość była tak dobrana, aby uwiarygodnić tezę
o nielegalnej działalności Zbigniewa Chlebowskiego
i Mirosława Drzewieckiego, którzy załatwili Sobie-
siakowi wykreślenie dopłat z ustawy hazardowej.
A jak było? Ano było tak, że dopłaty w ustawie cały
czas były, a Ryszard Sobiesiak dawno już nie miał
prawie żadnych udziałów w rynku hazardu, o czym
mówił także podczas zeznań przed komisją śledczą.
Powstał zręcznie zmanipulowany materiał z tezą
o wielkiej aferze. Pani poseł, doskonale pani wie, że
ani Ryszard Sobiesiak jako rekin hazardu, ani rodzi-
na nie ma tych udziałów w branży hazardowej.
14 sierpnia 2009 r. Mariusz Kamiński spotkał się
w tej sprawie z premierem Donaldem Tuskiem. Na
spotkaniu poinformował premiera, iż budżetowi gro-
zi utrata prawie 500 mln zł w ciągu najbliższego
roku. Jak mówił w zeznaniach, podkreślał bardzo
mocno w tej rozmowie, że do zmian w ustawie doszło
w wyniku nielegalnych działań lobbingowych, w któ-
rych uczestniczyli Mirosław Drzewiecki i Zbigniew
Chlebowski. Jednocześnie stwierdził, że CBA już za-
kończyło tę sprawę i teraz to premier ma zabezpie-
czyć odpowiednio proces legislacyjny, tak aby dopła-
ty wróciły do ustawy, dopłaty, które przez cały czas
w tej ustawie były. Później, podczas zeznań przed
komisją, stwierdził, że był to przeprowadzony przez
niego wobec premiera Donalda Tuska test na przy-
wództwo. Szef służby specjalnej w demokratycznym
kraju przekazuje premierowi rządu, któremu podle-
ga, zmanipulowany materiał nazywany analizą i te-
stuje premiera na przywództwo. Rzecz niebywała.
Jeszcze gorzej, że cała ta akcja mogła być spowodo-
wana informacją o tym, iż prokuratura rzeszowska
chce postawić zarzuty Mariuszowi Kamińskiemu za
jego działanie przy prowokacji przeciwko dawnemu
koalicjantowi Prawa i Sprawiedliwości Andrzejowi
Lepperowi w tak zwanej aferze gruntowej. Później
próbowano dołączyć zarzuty dotyczące załatwiania
pracy córce Ryszarda Sobiesiaka w Totalizatorze
Sportowym, próbowano połączyć prawdopodobnie
niegodne z prawem inwestycje Ryszarda Sobiesiaka
w Zieleńcu, w Czorsztynie, a także obciążyć kance-
larię premiera podejrzeniem o dokonaniu przecieku
z akcji CBA, tak że cała sprawa akcji CBA skończyła
się klapą. Warto przypomnieć, że to podobno Zbi-
gniew Chlebowski i Mirosław Drzewiecki mieli na-
razić Skarb Państwa na stratę 500 mln zł, a Ryszard
Sobiesiak, jako rekin rynku hazardu, miał na tym
zarobić mnóstwo pieniędzy. Wszystko to okazało się
nieprawdą.
(Poseł Andrzej Mikołaj Dera: Wszystko.)
Czy więc była afera za czasów PO? Niestety,
była. Kontakty na styku polityki i biznesu nie były
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Sprawozdanie Komisji Śledczej do zbadania sprawy przebiegu procesu legislacyjnego ustaw
280 nowelizujących ustawę o grach i zakładach wzajemnych
Poseł Sławomir Neumann
wystarczająco przejrzyste, chwilami były nieetyczne
i niezgodne z rolą, jaką powinni odgrywać posłowie
i ministrowie w służbie publicznej.
(Poseł Marek Suski: A na cmentarzu był pewnie
Gosiewski.)
Obaj ci panowie nie złamali prawa, czego dowio-
dła Komisja Śledcza, ale ich zachowanie można okre-
ślić jako naganne. (Dzwonek) Aferą jest też zachowa-
nie szefa służby specjalnej, który manipuluje mate-
riałem operacyjnym, wprowadza swojego przełożone-
go, premiera rządu, w błąd, a na koniec testuje swo-
jego premiera na przywództwo. Tego dowodzi właśnie
kilkumiesięczna praca Komisji Śledczej i jej sprawoz-
danie przedstawione Wysokiej Izbie. Dziękuję, panie
marszałku. (Oklaski)
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję, panie pośle.
O zabranie głosu w imieniu Klubu Parlamentar-
nego Prawo i Sprawiedliwość proszę panią posłankę
Beatę Kempę.
Uprzejmie proszę.
Poseł Beata Kempa:
Dziękuję, panie marszałku.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie pośle Neu-
mann, oczywiście, że ta komisja nie mogła ustalić
prawdy, a dlaczego jej nie mogła ustalić, to zaraz
panu wyjaśnię, jeśli pan do dzisiaj jeszcze tego nie
rozumie. Już pański przełożony, i to zacytowaliśmy
w naszym zdaniu odrębnym jako motto, powiedział
tak: Mnie sformułowanie „afera hazardowa” nie
przeszkadza. Tak jest. Przez wiele tygodni wiele gor-
szących aspektów i zachowań różnych ludzi, w tym
urzędników państwowych, moim zdaniem pozwala
na używanie tego typu sformułowania. Czyli sam,
owszem, przyznaje, tak jak pan dzisiaj, że afera ha-
zardowa była, tyle tylko, panie pośle, że nie zrobił nic,
mimo iż zapewniał cały naród publicznie, że tę aferę
wyjaśni do spodu. To zadajmy mu pytanie, bo nie
umiał odpowiedzieć na to pytanie i pan pamięta to
przesłuchanie. Dlaczego pan zwolnił tylu pracowni-
ków? Dlaczego tak nagle przestał pan im ufać? Swo-
ich odwiecznych przyjaciół. Dlaczego pan to zrobił?
Bo im nie ufał, przestał im ufać. Ale zrobił jeszcze
jedno: odwołał Mariusza Kamińskiego. Dlaczego? Bo
w mojej ocenie i w świetle zebranego materiału do-
wodowego oraz w świetle oceny zeznań premiera
Donalda Tuska bał się tego, co jeszcze może wyjść na
jaw. I taki jest cały sens.
Panie pośle Neumann, powiedział pan coś – nie
chcę mówić, że to jest nieprawda, możemy sobie po-
rozmawiać po dzisiejszym posiedzeniu, ale wprowa-
dził pan Wysoką Izbę w błąd – powiedział pan bo-
wiem, że cały czas podczas rozmowy pana premiera
Donalda Tuska z panem Mariuszem Kamińskim
w sierpniu dopłaty w ustawie były. 30 czerwca Miro-
sław Drzewiecki napisał pismo i odwołał swoje zdanie
2 września, wtedy kiedy już dobrze wiedział, że wiszą
nad nim czarne chmury, panie pośle. 30 czerwca zło-
żył pismo wycofujące dopłaty. Mało tego, przyjęło to
do wiadomości Ministerstwo Finansów (Dzwonek)
i Ministerstwo Finansów w piśmie pani Anny Cen-
drowskiej do pana Bysławskiego ten fakt potwierdza
i przygotowania zmierzały w kierunku wycofania
tego z projektu ustawy. Mało tego, gdzieś wcześniej
pojawiła się taka informacja, prawdopodobnie w zda-
niu odrębnym pana Urbaniaka, które – odniosłam
wrażenie – było kalką sprawozdania pana Sekuły, bo
były tam niektóre sformułowania wprost przejęte.
Warto to zbadać, bo nawet nie napisał, że: zdaniem
osoby, która utworzyła zdanie odrębne, tylko: zda-
niem komisji. Nawet tutaj się nie pokusił się o to,
żeby to wyprostować, zmienić. Była więc mowa
o tym, że jedynie pan Kapica i jedynie pan Kamiński
wiedzieli o tym, że te dopłaty są słuszne. Nie. I pan
Rostowski, który w rozmowie z panem Drzewieckim
na początku, gdy tworzył założenie, gdy ustawa była
na etapie procedowania, na etapie tworzenia podstaw
do stworzenia właśnie takiej ustawy i do tego, żeby
szukać zysków dla Skarbu Państwa, wtedy pan mi-
nister Rostowski mówił panu Drzewieckiemu o za-
sadności wprowadzenia tych dopłat. Więc to jest
również teza, która jest tezą nie do końca prawdziwą.
Wreszcie pan Urbaniak w swoim zdaniu odrębnym,
a wcześniej bodajże pan Sekuła w swoim – już nie
wiem – zdaniu odrębnym czy w sprawozdaniu mówił
o tym, że pan minister Kamiński nie mógł postawić
karnych, bo nie postawił karnych zarzutów. Prosta
kwestia, która przewijała się przez wszystkie prace
tej komisji. Trzeba zrozumieć procedurę karną. Trze-
ba zrozumieć, co to jest za organ, który stawia zarzu-
ty karne. Zarzuty karne może postawić prokuratura,
a nie szef służby specjalnej. I to jest zasadnicza róż-
nica. Tak samo, jak myliliście się państwo w ocenie
tzw. notatki CBA. Nie przyjmowaliście absolutnie do
wiadomości, że był to materiał analityczny tzw. bia-
łego wywiadu, zbiór anonimów i artykułów z gazet
branży hazardowej. I przyjęliście to za prawdę obja-
wioną. I to było podstawą do złożenia pozwu przeciw-
ko panu, panie pośle Neumann, przez nieżyjącego
pana Gosiewskiego. I dzisiaj nie cofnęliście się nawet
przed tym, żeby formułować zarzuty bezpodstawne
wobec człowieka, który dzisiaj zza grobu nie potrafi
się bronić. To jest skandal. Mało tego, dobrze, że uda-
ło nam się wycofać ze wstępnego projektu sprawoz-
dania, bo wszystkie zarzuty, które kierowaliście pań-
stwo pod adresem Kancelarii Prezydenta, pana Le-
cha Kaczyńskiego, bo jeszcze tu was bolało, że trzeba
dołożyć, udało się na szczęście wycofać. Bo dla was
inaczej wygląda pismo, które jest kierowane do urzę-
du i urząd przesyła je do innego urzędu, bo go to nie
dotyczy, to wtedy uważacie, że jest to ingerencja
w proces legislacyjny. To zaś, że ktoś rozmawia przez
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Sprawozdanie Komisji Śledczej do zbadania sprawy przebiegu procesu legislacyjnego ustaw
nowelizujących ustawę o grach i zakładach wzajemnych
Poseł Beata Kempa
telefon komórkowy, ustala bardzo dokładnie, co ma
być napisane, to jest tylko naruszeniem być może
jakichś standardów, to nie jest przekroczeniem
prawa.
Panie przewodniczący Sekuła, był pan uprzejmy
streszczać nasze zdania odrębne. Oczywiście nie po-
traktował nas pan równo. Przeczytał pan bardzo
dokładnie zdanie odrębne pana Urbaniaka, nato-
miast pominął pan w przypadku naszego zdania od-
rębnego rozdział bardzo ważny z punktu widzenia
prac tej komisji, rozdział 3, który obejmuje ocenę for-
malną prac Komisji Śledczej, dlatego że właśnie ten
rozdział 3 pokazuje, dlaczego nie mogliśmy dojść do
prawdy. Dzisiaj stawiam tezę bardzo śmiałą, panie
przewodniczący Sekuła, że postulatowi szybkości
procesu postępowania, ten postulat, który pan przy-
jął, nie wiadomo, na czyje zlecenie, tak do końca,
trzeba będzie może kiedyś to zbadać, to jest ważne,
niestety, panie przewodniczący, zrobił pan jedną
rzecz. Mógł pan prosić o przedłużenie. Inne komisje
trwają dłużej niż rządy Prawa i Sprawiedliwości, ale
pan wiedział dobrze o tym, że to będzie przeczyć
prawdzie materialnej, i to był pański cel. Nie dojść do
prawdy. Wszystkie pana działania, które wykazali-
śmy w naszym zdaniu odrębnym, łącznie z „rozmową
z krzesłami”, ze skróceniem przesłuchania Zbignie-
wa Chlebowskiego, do którego powinniśmy wrócić,
z uniemożliwieniem nam konfrontacji, z wyrzuce-
niem nas z komisji. Pan mógł to zastopować. Nie było
tam żadnych podstaw, wystarczy, żeby pan się w to
wczytał. Panie przewodniczący, łącznie z wieloma
innymi kwestiami, które zarzucamy panu w pracy
tej komisji, nie zezwolono na to, żeby dojść do prawdy
obiektywnej. Ostatni element, czyli brutalne stłumie-
nie tych prac, skłania nas również do tego, aby w sy-
tuacji, kiedy Wysoka Izba, a będzie musiała przyjąć
kiedyś zupełnie inną formułę komisji śledczej, nową
ustawę o komisji śledczej, to jest podstawowy wnio-
sek z prac tej komisji, żeby było wreszcie tak, że nikt
nie będzie sędzią we własnej sprawie, bo wtedy bę-
dziemy mieli do czynienia właśnie z takim kabare-
tem, jak ten, bo dzisiaj dziennikarze mówią nam:
pani poseł, tak świetnie wypadł pan Chlebowski. To
pytam, panie przewodniczący: Czy był bardziej wia-
rygodny wtedy, kiedy się pocił, czy był bardziej wia-
rygodny, kiedy był przed nami upudrowany? To jest
podstawowe pytanie.
Panie przewodniczący, nie mięliśmy doradców.
Wzywani byli świadkowie, którzy po 7 godzin czeka-
li pod drzwiami. Jedyny doradca, bo widzę, że pan
zapisuje, bodajże pan Gontarski, ze względu na różne
okoliczności nie mógł być tym doradcą. Zrezygnował.
To było wszystko.
Panie przewodniczący, proszę odpowiedzieć zgod-
nie z własnym sumieniem, ile razy pan przeglądał
różnego rodzaju materiały. Bo nie wiem, na jakiej
podstawie nawet w swoim zdaniu odrębnym zawarł
281
pan pewne sformułowania. Proszę, to jest również
zawarte w naszym zdaniu odrębnym.
Panie przewodniczący, myślę, że mówienie o tym,
że nie było dowodów, jest czymś, co wprowadza opinię
publiczną w błąd, bo wystarczy, że prokuratura, któ-
ra nadal toczy postępowanie – nadal toczy postępo-
wanie, ono się nie zakończyło, ale jeśli je zakończy
w jakikolwiek sposób, to nie wiem, czy pan wie, ale
owe stenogramy będzie można zamieścić w Interne-
cie. Wtedy cała Polska będzie mogła skonfrontować
to, o czym pan mówił dzisiaj, i to, co pan robił w tej
komisji, z tym, co jest zawarte w tych stenogramach.
Owszem, są warte przeczytania i zapoznania się.
I wtedy padnie odpowiedź na pytanie: Jak Platforma
Obywatelska traktuje Polaków? Tam jest odpowiedź
na pytanie.
Panie przewodniczący, myślę, że jeżeli kiedyś doj-
dzie do takiej sytuacji, a myślę, że dojdzie, bo trzeba
będzie utworzyć nową komisję śledczą, nie w tej ka-
dencji, nie w warunkach tej ustawy, to trzeba będzie
poszerzyć jej pracę o wątek zieleniecki, o wątek
czorsztyński i o jeszcze jeden wątek: Dlaczego prace
tej komisji zostały tak brutalnie stłumione? Dlaczego
nie dostaliśmy wszystkich dowodów? Dlaczego nie
mamy billingów pana marszałka Grzegorza Schety-
ny od dnia 23 stycznia do października, tak jak pro-
siliśmy? Dlaczego ich nie mamy, mimo iż powiedział
sam, że dołoży starań do tego, żeby te billingi się
znalazły. I pan i ja, jeśli pan przeczytał materiał do-
wodowy, być może wie, dlaczego. Bo gdyby one się
znalazły, to dzisiaj moglibyśmy jednoznacznie powie-
dzieć, kto jest czysty, a kto odpowiada za swoje dzia-
łania. Moglibyśmy postawić jednoznaczną tezę. Pan
Schetyna miał możliwość oczyścić się ze wszystkich
zarzutów, również medialnych. Miał możliwość. Py-
tanie: Dlaczego do dzisiaj (Dzwonek) tych dowodów
nie mamy?
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Miałam do po-
wiedzenia dzisiaj wiele. Chciałam powiedzieć o tym,
jak próbowano przejąć Totalizator Sportowy, dlacze-
go naszym zdaniem próbowano przejąć Totalizator
Sportowy. Dlaczego pani Sobiesiakówna wiedziała
o tym, że będzie konkurs, wcześniej niż miliony
śmiertelników w naszym kraju? Bo o konkursie za-
wsze powinniśmy się dowiadywać z ogłoszenia, z pra-
sy. Ona wiedziała na miesiąc wcześniej. To jest uczci-
we? To jest w porządku? Dzisiaj próbował tę kwestię
również jak gdyby usprawiedliwiać przedstawiciel
Platformy Obywatelskiej, o ile dobrze zrozumiałam.
I wreszcie myślę, że dużym nadużyciem jest mówie-
nie o tym, że była to manipulacja służb. Panie prze-
wodniczący, duże nadużycie. Dlaczego? Bo jeśli do-
brze pan przeczytał ten materiał dowodowy, to pan
dobrze wie, że to nie była manipulacja. Bo świadek
nie zaprzeczył w odpowiedzi na żadne pytanie ani
moje, ani pana posła Wassermanna, co najwyżej po-
wiedział „nie pamiętam” albo „nie mam w pamięci”.
I ten twardy materiał dowodowy przypominał i od-
świeżał mu pamięć.
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Sprawozdanie Komisji Śledczej do zbadania sprawy przebiegu procesu legislacyjnego ustaw
282 nowelizujących ustawę o grach i zakładach wzajemnych
Poseł Beata Kempa
Panie Przewodniczący! Myślę, że ta manipulacja
i to, co pan powiedział o manipulacji służb, jest rów-
nież bardzo dużym nadużyciem, bo przecież mamy
notatkę pana ministra Kapicy, który zawiadamiał
swojego zwierzchnika, rozmawiał z panem premie-
rem Donaldem Tuskiem o tym, jakie znaczenie
w jego ocenie miało działanie pana posła Chlebow-
skiego i jakie znaczenie miało działanie pana posła
Adama Szejnfelda.
I na koniec tylko przytoczę słowa: Zainteresowa-
nie projektem wykazywał przewodniczący Komisji
Finansów Publicznych poseł Zbigniew Chlebowski
– tak pisał w notatce pan Kapica – i kształtem pro-
jektu ustawy, w tym kwestią dopłat od gier. O tym
zainteresowaniu projektem ustawy o grach przewod-
niczącego Chlebowskiego poinformowałem jeszcze
jesienią ubiegłego roku swego przełożonego ministra
finansów Jacka Rostowskiego. Obecny pan minister
Rostowski potwierdził ten fakt.
(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek
Sejmu Ewa Kierzkowska)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Pani poseł, dziękuję pani uprzejmie.
Poseł Beata Kempa:
W ocenie wiceministra Kapicy uwagi pana Szejnfel-
da miały charakter uwag wciągających Ministerstwo
Finansów w proces nieustannych konsultacji i uzgod-
nień w celu przedłużenia procesu legislacyjnego.
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Kończąc, chcę po-
wiedzieć, że ta afera kosztowała Skarb Państwa oko-
ło 2 mld zł (Poruszenie na sali), jeśli weźmiemy
wszystkie lata, w jakich ta ustawa mogłaby obowią-
zywać, bo miała być tzw. ustawą epizodyczną, a może
nawet więcej, bo wpływy z hazardu rosły.
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Afera hazardowa
była, tyle że rządząca Platforma Obywatelska nie
chciała tej afery wyjaśnić, nie chciała tej afery wyja-
śnić do spodu...
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję bardzo.
Poseł Beata Kempa:
...jak mówił pan premier Donald Tusk, a wciągnę-
ła całą opinię publiczną w socjotechnikę nienawiści
do Prawa i Sprawiedliwości. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję, pani poseł.
Głos zabierze pan poseł Bartosz Arłukowicz, któ-
ry przedstawi stanowisko Sojuszu Lewicy Demokra-
tycznej.
Bardzo proszę, panie pośle.
Poseł Bartosz Arłukowicz:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pan przewodniczą-
cy przez blisko trzy godziny próbował przekonać nas,
że tak naprawdę nic się nie stało, że tak naprawdę
nic złego się nie wydarzyło poza kilkoma słowami,
które być może padły za szybko, być może były nie
takie, a tak właściwie to usprawiedliwieniem tego
wszystkiego jest fakt, że w Polsce nie ma przepisów,
które regulowałyby, jak i z kim może spotykać się
poseł.
Panie Przewodniczący! Być może nie ma przepi-
sów, które regulowałyby, kiedy i z kim możemy spo-
tykać się na cmentarzu, ale są elementarne zasady
przyzwoitości, które w tej sprawie z całą pewnością
zostały naruszone. Nie postawię, zabierając głos z tej
mównicy, tezy, że padną zarzuty, bo tego nie wiem,
ale wiem na pewno, że bardzo myli się pan, kiedy pan
mówi, że to wszystko to jest wytwór i manipulacja.
To nie jest manipulacja, ponieważ wie pan to tak
samo doskonale jak ja i wszyscy inni członkowie ko-
misji, którzy przez wiele miesięcy nad tym pracowa-
li, że być może służba CBA nie pracowała w tym
wymiarze szczególnie profesjonalnie, ale jednak sta-
ło się. Stało się i widziała to ta komisja, ale widziała
to także pani minister Pitera, którą widzę i której
raport czytałem.
W 10 minut mam opowiedzieć o dwuletniej, a może
i dłuższej, aktywności pana posła Chlebowskiego,
ministra Drzewieckiego i kilku miesiącach codzien-
nej ciężkiej pracy Komisji Śledczej. Tego nie da się
zrobić. Postaram się w trzech, czterech punktach
powiedzieć, co się stało, i pokazać, jak nigdy więcej
stać się nie powinno.
Biegam za tym sam, blokuję sprawę tych dopłat
od roku. To wyłącznie moja zasługa. Zbyszek nic nie
może, jeśli nie wesprą go Mirek i Grzesiek.
I w końcu ten najsłynniejszy cytat: Z tobą na 90%,
Rysiu, że załatwimy. Tam walczę, nie jest łatwo.
Punkt pierwszy. Wiosną 2008 r. rząd rozpoczyna
prace na tzw. ustawą hazardową. Branża zaczyna się
bać. Branża zaczyna dostrzegać, że za chwilę pienią-
dze przepływające przez ich ręce będą po prostu
mniejsze, że za chwilę zyski branży hazardowej będą
mniejszą. Szukają pomocników. Szukają ludzi, którzy
są w stanie im pomóc, i znaleźli – swoich starych
kolegów, z którymi znają się od kilkunastu lat. Zna-
leźli na początku pana posła Zbigniewa Chlebowskie-
go, który meldował – nie użyję innego słowa – meldo-
wał, jak biega i blokuje, który w sposób kompromitu-
jący tłumaczył się przedstawicielom branży hazardo-
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Sprawozdanie Komisji Śledczej do zbadania sprawy przebiegu procesu legislacyjnego ustaw
nowelizujących ustawę o grach i zakładach wzajemnych
Poseł Bartosz Arłukowicz
wej z tego, że już nie daje rady, że nie jest w stanie
już dłużej tego sam robić.
I to nie jest wymysł, to nie jest to, co opowiadał
minister Kamiński, to nie jest to, co opowiada CBA.
Na to są dowody. Takim dowodem jest np. zeznanie
samego posła Chlebowskiego, który mówi: Tak, roz-
mawiałem z Sobiesiakiem o ustawie, tak, rozmawia-
łem z nim o tym. Ale dowodem na to jest też notatka,
którą sporządził pan minister Kapica, w której
stwierdza jednoznacznie i mówi to do premiera i na
piśmie: stwierdziłem, że pan przewodniczący Chle-
bowski szukał możliwości odejścia od dopłat do gier,
w której stwierdza: zainteresowanie projektem wy-
kazywał przewodniczący Komisji Finansów Publicz-
nych poseł Chlebowski, przewodniczący Chlebowski
interesował się perspektywą procesu legislacyjnego,
kształtem ustawy, a także kwestią dopłat. A więc te
notatki są po prostu dowodem tego, że Zbigniew
Chlebowski w rozmowach z Sobiesiakiem nie kłamał,
ale w pewnym momencie zabrakło mu możliwości.
Być może potrzebował wsparcia.
I mówił o tym Jan Kosek, który twierdzi, że wy-
cofanie dopłat może nastąpić dopiero po rozmowie
z ministrem Drzewieckim, to pomysł Drzewieckiego.
Na to Sobiesiak odpowiada: to już nie ma o czym
mówić, panie prezesie, załatwione. I było załatwione.
A dowodem tego jest pismo z 30 czerwca, które tutaj
trzymam. To jest dowód tego, że Sobiesiak załatwił
swoje sprawy, przynajmniej na poziomie ministra
Drzewieckiego.
I teraz następuje seria pomyłek, których w tej
całej sprawie jest bardzo dużo, a kompromitacją spra-
wozdania przygotowanego przez przewodniczącego
jest to, że legitymizuje tę serię pomyłek. Bo pomyłką
okazuje się to, że pan dyrektor Wosik, dyrektor de-
partamentu prawnego, pisze to pismo, choć sam
stwierdza – cytuję: Osobiście nie uważam, żeby tam
był błąd.
Pomyłką jest to, że pani dyrektor Rolnik zleca mu
napisanie tego pisma, i pomyłką jest także to, że pan
Marcin Rosół prosił ministra Drzewieckiego, żeby
takie pismo powstało. I pomyłką przecież oczywiście
jest to, że minister Drzewiecki podpisuje pismo,
w którym odstępuje od dopłat. A więc Sobiesiak mu-
siał liczyć naprawdę na duży zbieg okoliczności i dużą
liczbę pomyłek, które znajdą odzwierciedlenie w rze-
czywistości.
(Poseł Andrzej Mikołaj Dera: Na cud.)
Punkt drugi. Jest taki kolejny cytat: Można tak
podzielić rynek, że totalizator będzie miał pieniądze
i wszyscy prywatni będą mieli. Wystarczy, że córka
Sobiesiaka będzie się tylko słuchać.
(Głos z sali: Proszę.)
To mówi Sławomir Sykucki w rozmowie z Ryszar-
dem Sobiesiakiem. O co chodzi? To kolejne pomyłki?
Nie, to chodzi o próbę przejęcia kontroli już nie tylko
nad rynkiem jednorękich bandytów, ale próbę prze-
jęcia kontroli nad rynkiem całego hazardu, miliar-
283
dów złotych płynących w tym biznesie. A więc docho-
dzi do kolejnej serii pomyłek.
Przez pomyłkę minister Drzewiecki poznaje Mar-
cina Rosoła z Ryszardem Sobiesiakiem. Przez pomył-
kę Ryszard Sobiesiak przekazuje ministrowi Drze-
wieckiemu CV swojej córki. Przez pomyłkę Drzewiec-
ki zleca Marcinowi Rosołowi znalezienie pracy córce
Ryszarda Sobiesiaka. Przecież przez pomyłkę pada
propozycja Zarządu Totalizatora Sportowego. To se-
ria pomyłek.
Przez pomyłkę Magdalena Sobiesiak dowiaduje
się o konkursie o wiele wcześniej, niż on w ogóle jest
ogłoszony i zapada decyzja. Przez pomyłkę Marcin
Rosół jako współpracownik ministra Drzewieckiego
rekomenduje ministrowi skarbu panią Magdalenę
Sobiesiak na członka Zarządu Totalizatora Sporto-
wego, do czego nie miał prawa. Ale to kolejna z serii
pomyłek. Pomyłkowo też Sławomir Sykucki twierdzi,
że zbiera głosy w radzie nadzorczej i liczy na głos
dziewczyny od drzewka. I pomyłkowo tą dziewczyną
od drzewka jest pani Monika Rolnik. To ta sama Mo-
nika Rolnik, która zasiada w Radzie Nadzorczej To-
talizatora Sportowego, i to ta sama Monika Rolnik,
która wcześniej pomyliła się, kiedy zlecała dyrekto-
rowi Wosikowi napisanie pisma o odstąpieniu od do-
płat. I to ta sama dyrektor Rolnik, która zapoznała
się z treścią pisma, ale nie rozumiała jego treści i po
prostu poprosiła ministra o podpisanie tego pisma.
I on oczywiście przez pomyłkę to pismo podpisał.
(Głos z sali: Może był zmęczony.)
Punkt trzeci. Wycofałem Magdę, bo tam KGB,
CBA. Mam zakaz dzwonienia. Kartę Play kupisz,
te wszystkie abonamenty można wyrzucić. Rysiu,
nasz kolega dzwonił, prosił o dyskrecję i żeby nie
gadać.
O co chodzi, Wysoka Izbo? To kolejna seria pomy-
łek? Pomyłkowo wszystkie te rozmowy toczyły się
26 sierpnia, dokładnie tego dnia, kiedy pan premier
rozmawiał z panem posłem Chlebowskim, po spotka-
niu z którym pan minister Kapica napisał notatkę,
w której stwierdził, że pan poseł Chlebowski poprosił
o spotkanie z nim i pytał, o co chodzi z tą ustawą, co
się dzieje, dlaczego premier się interesuje.
Pomyłką jest pewnie także to, że począwszy od
tego dnia kontakty się urywają. Pomyłką jest pewnie
to, że kolejne spotkanie poseł Chlebowski odbywa na
cmentarzu, spotkanie okryte wielką tajemnicą. Uma-
wiał je pośrednik, jak w tanim filmie sensacyjnym,
człowiek, który mówiąc, gdzie mają się spotkać, zmie-
nił nazwę miejscowości, i poprosił o dyskrecję, Józef
Forgacz, któremu komisja niestety nie zdążyła się
przyjrzeć, a w mojej ocenie przyjrzeć się powinna.
Pewnie pomyłką było też to – do dzisiaj tego nie
wyjaśniliśmy – że pan premier po rozmowie z szefem
CBA, który przedstawił mu całą tę sprawę, zdecydo-
wał się spotkać z panem ministrem Drzewieckim.
Sytuacja ta jest o tyle niezrozumiała, że minister
Drzewiecki nie był autorem tej ustawy. Minister
Drzewiecki był człowiekiem, o którym Mariusz Ka-
miński napisał w swojej analizie, że prowadzi nieja-
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Sprawozdanie Komisji Śledczej do zbadania sprawy przebiegu procesu legislacyjnego ustaw
284 nowelizujących ustawę o grach i zakładach wzajemnych
Poseł Bartosz Arłukowicz
sne działania, wspiera rynek hazardu. Pytam: Dla-
czego pan premier nie spotkał się z panem mini-
strem Kapicą, który pisał tę ustawę, znał ją od
podstaw? Gdyby to z nim się spotkał, już 14 sierpnia
wiedziałby, że pan poseł Chlebowski wyrażał zain-
teresowanie tą ustawą, interesował się perspektywą
procesu, kwestią dopłat. Dowiedziałby się, że są lu-
dzie, którzy utrudniają prowadzenie procesu legi-
slacyjnego. (Dzwonek) Pytam: Czy kolejną pomyłką
jest to, że między 20 a 24 sierpnia, dzień po tym
spotkaniu, Marcin Rosół postanawia odwołać córkę
Ryszarda Sobiesiaka ze stanowiska w Totalizatorze
Sportowym?
Czy kolejną pomyłką jest to, że tak naprawdę
przecieku nie było? Nie wiem, czy to jest pomyłka.
W swoim zdaniu odrębnym postaram się w sposób
apolityczny i rzetelny przedstawić ewentualne źródła
potencjalnego przecieku, jeśli taki był.
Jeśli podejdziemy do tego uczciwie i rzetelnie,
jeśli przyjrzymy się całej tej sprawie, stwierdzimy
w sposób jednoznaczny, że ta afera miała miejsce.
Ta afera miała swoich bohaterów, ma swoje dowody.
Żałuję tylko – tutaj zwracam się do pana przewod-
niczącego – że w tym projekcie sprawozdania, które
pan przedstawił, do którego napisał pan potem zda-
nie odrębne, legitymizujecie państwo słowa, że nic
się nie stało. Stało się. Kiedy patrzę na tę salę, od
tylu miesięcy, widzę, że właściwie, jak powiedział
klasyk, chłopaki nie płaczą. Był taki cytat: Trzeba
przygotować plan i przekazać go człowiekowi Mirka,
który to wszystko poprowadzi. Tak więc jeden Mi-
rek poprowadził sprawę dopłat, a drugi komisję.
Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję panu posłowi.
W imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludo-
wego głos zabierze pan poseł Franciszek Jerzy Ste-
faniuk.
Bardzo proszę, panie marszałku.
Poseł Franciszek Jerzy Stefaniuk:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Najpierw kwestia
formalna: ktoś zostawił tu bardzo drogi długopis.
(Poseł Mirosław Sekuła: Ja tam wrócę, panie
marszałku.)
Przepraszam, to brzmi jak pogróżka, panie prze-
wodniczący. (Wesołość na sali)
Czy nic się nie zdarzyło? Wysoka Izbo, zdarzyło
się wiele. Zacznę jednak od początku, bo Sejm
w swojej uchwale powołującej Komisję Śledczą,
w której pracowałem, wyraźnie określił jej cele: zba-
danie sprawy przebiegu procesu legislacyjnego
ustaw nowelizujących ustawę z 29 lipca 1992 r.
o grach i zakładach wzajemnych i wydanych na ich
podstawie przepisów wykonawczych w zakresie do-
tyczącym gier na automatach o niskich wygranych
i wideoloterii oraz zbadanie legalności działania or-
ganów administracji rządowej badających ten pro-
ces. I nad tym właśnie skupiłem swoją uwagę. Pro-
szę mi wybaczyć, że nie byłem zainteresowany in-
nymi, może dla społeczeństwa bardziej interesują-
cymi, zdarzeniami.
Jako posłowie i obywatele powinniśmy mieć za-
ufanie do ludzi tworzących projekty nowych aktów
prawnych. W tym wypadku gospodarzem prac zwią-
zanych z nowelizacją ustawy było Ministerstwo Fi-
nansów. Komisja wie, kto personalne zajmował się tą
sprawą i kto personalnie sprawował nadzór nad ca-
łością. Ale mówiąc kolokwialnie, coś musiało pójść
nie tak, skoro ustawa, o której świadkowie związani
z resortem finansów mówili, iż nie była najważniej-
sza, wywołała taką polityczną awanturę.
Po zapoznaniu się z dokumentami przekazanymi
komisji i po pierwszych zeznaniach doszedłem do
wniosku, że być może w tej sytuacji zawiedli nie tyl-
ko ludzie, ale i procedury. Interesowało mnie, jak
w Ministerstwie Finansów procedowano ów projekt,
skąd się wzięły te słynne dopłaty i jakie było mery-
toryczne uzasadnienie podjęcia prac nad nowelizacją,
czy rozwiązania proponowane przez osoby tworzące
projekt były najlepsze z możliwych. Z czasem nabie-
rałem przekonania, że jeśli uda nam się, jako komisji,
wskazać nieprawidłowości w procesie stanowienia
prawa, skorzystamy na tym wszyscy. Obywatele mają
prawo domagać się od urzędników nie tylko wysokich
kwalifikacji, transparentności procesów legislacyj-
nych, ale przede wszystkim działania w zgodzie z obo-
wiązującymi ustawami i rozporządzeniami. Moje
obawy co do jakości pracy urzędników rosły. Potwier-
dzenie przyszło z dość nieoczekiwanej strony. W stycz-
niu zakończyła się kontrola Kancelarii Prezesa Rady
Ministrów w Ministerstwie Finansów. W czerwcu
swoje ustalenia dotyczące prac nad tą ustawą ogłosi-
ła pani minister Julia Pitera, obecna na sali. Oba te
dokumenty trafiły do naszej komisji i oba, delikatnie
mówiąc, nisko oceniały poziom prac nad nowelizacją
ustawy o grach i zakładach wzajemnych. Raporty te
zaopatrzone były znaczną liczbą przypisów odsyłają-
cych czytelnika do konkretnych dokumentów i odpo-
wiedzi urzędników na pytania kontrolerów, tak że
ich wiarygodność oceniam wysoko.
Wysoka Izbo! Większość złożonych przeze mnie
wniosków do sprawozdania z prac komisji dotyczy
kwestii związanych z nieprawidłowościami, które po-
jawiły się w procesie nowelizacji ustawy o grach i za-
kładach wzajemnych. Chcąc mieć pewność, że jako
posłowie nie popełnimy błędów w ocenie materiału
dowodowego, którym dysponowaliśmy, postulowa-
łem, by wybranymi kwestiami zainteresowała się
Najwyższa Izba Kontroli. Cały zgromadzony mate-
riał, a zwłaszcza zeznania świadków, trafił do proku-
ratury. Zresztą członek komisji pani poseł Beata
Kempa sama powiedziała w dyskusji, że zarzuty kar-
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Sprawozdanie Komisji Śledczej do zbadania sprawy przebiegu procesu legislacyjnego ustaw
nowelizujących ustawę o grach i zakładach wzajemnych
Poseł Franciszek Jerzy Stefaniuk
ne może postawić tylko prokuratura. I oby jak naj-
szybciej, jeżeli dojdzie do wniosku, że w pewnych
sytuacjach trzeba to zrobić.
Fakt, że złożyłem zdanie odrębne do treści spra-
wozdania, wynika z chęci uzupełnienia go o istotne,
jak mi się wydaje, wątki dotyczące wyłącznie procesu
stanowienia prawa.
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Wielokrotnie jako
poseł miałem okazję obserwować pracę urzędników,
zwłaszcza resortu finansów, nad aktami prawnymi.
Zawsze słyszałem zapewnienia, że pracują nad tym
najlepsi z najlepszych. Kolejni ministrowie finansów
publicznie twierdzili, że ich projekty są znakomite,
byleby ich w Sejmie nie popsuto. Dziś po doświadcze-
niach związanych z ustawą o grach i zakładach wza-
jemnych wiem, że tak nie jest. Nie sądzę, żebym był
w tym poglądzie osamotniony.
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mądrość między
innymi polega na wyciąganiu pozytywnych wnio-
sków z negatywnych przesłanek. Chcę wierzyć, że
gdy zgodnie z dyspozycją przyjętą w sprawozdaniu
komisji Najwyższa Izba Kontroli zakończy swe prace
w resorcie finansów, będziemy mogli, jako Sejm, wy-
ciągnąć wnioski co do poprawy procesu stanowienia
prawa w naszym kraju.
I jeszcze jedno. Ponieważ są zarzuty w związku
ze skróceniem prac komisji, to informuję, że ja na
pewnym posiedzeniu z udziałem prokuratorów – nie
zdradzę tajemnicy, tylko powiem, że pytałem o drogę
– zapytałem, na ile przydatny będzie materiał z prze-
słuchań świadków w komisji, i odpowiedzieli mi, że
jeśli uznają, że tak, to będą musieli według własnych
procedur ich od nowa przesłuchiwać. Od tego mo-
mentu głosowałem przeciwko przesłuchiwaniu na-
stępnych świadków, ponieważ sprawa nie polega na
tym, żeby tworzyć dalsze tony materiałów, w których
utopi się nawet cała prokuratura. Problem został
mocno zasygnalizowany. Problemu nie da się wyga-
sić, problem powinien być wyjaśniony. Ale do tego są
powołane instytucje konstytucyjne. Sam w swoim
materiale odrębnym zgłosiłem wniosek, by pewne
obszary, te które są krytykowane powszechnie, zo-
stały zbadane przez Najwyższą Izbę Kontroli. Prze-
słuchując świadków, słyszeliśmy – może to ja to ubra-
łem w takie słowa – że oni niczego nie pamiętają
z tego, co jest im wiadomo. Natomiast jeśli jest kon-
trola instytucjonalna, to trzeba dokumenty na stół
położyć, wyjaśnić kwestię i nie pozostawiać tego
w sferze domysłów. Nigdy komisja nie zdołała wyja-
śnić pewnej kwestii, na temat której jest dziś tyle
dywagacji. To kwestia dopłat. Nikt nie odpowiedział
na pytanie, czy dopłaty były korzystne dla budżetu
państwa, czy niekorzystne, tylko stawia się zarzuty
tym, którzy byli za albo przeciw. Uważam, że insty-
tucje do tego powołane powinny wyjaśnić i powie-
dzieć, czy były one korzystne dla budżetu państwa.
Ja ani żaden z członków komisji nie byliśmy w stanie
tego stwierdzić i nie stwierdziliśmy. I nigdy nie do-
285
wiem się pewnych rzeczy, Wysoka Izbo. Nigdy się nie
dowiedziałem, i chyba się nie dowiem, dlaczego pan
minister Kamiński, szef CBA, przed zakończeniem
procedowania nowelizacji ustawy o grach i zakładach
wzajemnych poszedł do premiera, skoro uważał, że
są jakieś podejrzenia. Jeszcze nie było gotowego ma-
teriału, a już poszedł poinformować. Tego się nie
dowiem. I nie dowiem się, dlaczego premier Donald
Tusk zamiast posłużyć się instytucjami do kontroli
mu podlegającymi i sprawdzić analizę, którą przed-
łożył mu pan Mariusz Kamiński, czy jest wiarygod-
na, od razu zrobił etatowe trzęsienie ziemi. Jeżeli
pięć osób się odwołuje z najwyższych szczebli, to jak
społeczeństwo to ma odebrać? To są problemy.
Wysoka Izbo, konkludując, problem jest też taki,
że podczas prac komisji troszeczkę za dużo według
mnie było emocji we wzajemnych relacjach między
członkami komisji. Bo święcie wierzę w to, że każdy
z członków komisji chciał dociec prawdy. Dociekanie
prawdy jest bardzo podniecające, choć sama prawda
często nie jest ciekawa. Wszyscy jednak chcieli jej
dociekać. Ale dociekano jej często w takich formach,
że wzajemnie się obrażano. Uważam, że wojsko, kie-
dy idzie w bój i żołnierze strzelają nawzajem do siebie,
nigdy bitwy żadnej nie wygra. Ostatnie dni są pełne
wielu deklaracji zgody. Żadna deklaracja zgody się
nie zmaterializuje, jeśli w sobie nie wypracujemy du-
cha, który będzie emanował życzliwością do drugiej
osoby i wiarą. Jeżeli my w sobie wiarę dusimy wza-
jemnie, to zabieramy nadzieję tym, którzy nas słu-
chają. Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję uprzejmie panu marszałkowi.
Głos zabierze pan poseł Marek Borowski w imie-
niu koła Socjaldemokracja Polska.
Bardzo proszę, panie marszałku.
Poseł Marek Borowski:
Dziękuję, pani marszałek.
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Przed chwilą byli-
śmy świadkami kolejnego posiedzenia Komisji Śled-
czej, bo wystąpili wszyscy członkowie Komisji Śled-
czej – nie wszyscy, ale wszyscy, którzy występowali,
byli członkami Komisji Śledczej – i toczyli dalej ten
sam spór. Jestem jedynym mówcą, który nie był
członkiem Komisji Śledczej i patrzył na to z boku.
I nie tylko patrzył z boku, ale także przed powoła-
niem Komisji Śledczej wypowiadał się w tej sprawie.
Wypowiadałem się na łamach prasy, w artykule
w „Gazecie Wyborczej”, i kilkakrotnie na tej sali,
i zwracałem uwagę na pewne kwestie, sugerowałem
pewne rzeczy. To jest oczywiście satysfakcja raczej
średnia, ale szkoda, że pewnych rzeczy komisja nie
wzięła pod uwagę. Przeczytam jeden z wniosków ko-
misji, które zaprezentowane są w dokumentach,
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Sprawozdanie Komisji Śledczej do zbadania sprawy przebiegu procesu legislacyjnego ustaw
286 nowelizujących ustawę o grach i zakładach wzajemnych
Poseł Marek Borowski
wniosek 7.: „Komisja negatywnie ocenia fakt, iż
w trakcie prac nad nowelizacją ustawy o grach i za-
kładach wzajemnych w latach 2006–2009 Minister-
stwo Finansów lekceważyło, nie dopuszczało i pomi-
jało wyrażane zgodnie z prawem opinie i uwagi pod-
miotów zainteresowanych pracami nad nowelizacją
tej ustawy. Postawa taka tworzyła klimat, w którym
łatwo było o rozbudzenie przekonań, iż »liczą się doj-
ścia i znajomości«”. To jest, proszę państwa, kluczo-
wy wniosek komisji.
A teraz przepraszam, cytowanie siebie jest prze-
jawem może pewnej megalomanii, ale nie mam wyj-
ścia. W „Gazecie Wyborczej” z 3 listopada 2009 r.,
przed powołaniem komisji, pisałem: Mariusz Kamiń-
ski i opozycja podnoszą, że blokowanie było szkodliwe
dla budżetu państwa, który z dopłat miał uzyskać
460 mln zł. Sprawa nie jest jednak taka prosta. Do-
płaty mogły być łatwo wprowadzone tylko w Totolot-
ku, ze sporymi trudnościami w kasynach, a w sto-
sunku do automatów było to technicznie niemożliwe
bez przeróbek, za które budżet musiałby zapłacić.
Prościej było podwyższyć kwotę opłaty od jednego
automatu, co w pewnym zakresie uczynił rząd PiS-u
(ze 120 do 180 euro), a teraz w większej skali propo-
nuje Donald Tusk. Co się zresztą stało. Kwota
460 mln zł była więc wirtualna. Jeśli więc projekt
ustawy w tej postaci był blokowany, to mogły stać za
tym racjonalne przesłanki i nie można każdego prze-
ciwnika tego pomysłu traktować jako agenta branży
hazardowej.
To samo? To samo. Rok wcześniej. Tym się
przede wszystkim trzeba było rzeczywiście zająć
i to ustalić.
Oczywiście sposób, w jaki działał pan poseł Chle-
bowski, i sposób, w jaki działał pan minister Drze-
wiecki, były niedopuszczalne, to nie ulega najmniej-
szej wątpliwości. Nie tak się załatwia te sprawy.
Platformie Obywatelskiej mogę powiedzieć to, co
pewnie sama czuje – że to po prostu wstyd, że ludzie
tak wysoko postawieni, szef klubu i minister w rzą-
dzie, prawa ręka pana premiera Tuska, w taki sposób
załatwiali te sprawy, przy okazji wykonując różne
ruchy nepotyczne, jak ten z córką pani Sobiesiak itd.
Szkoda już do tego wracać. Tyle tylko, proszę pań-
stwa, że w tej sprawie mamy całą masę Katonów,
a wszyscy postępują tak samo z grubsza, wszędzie,
w całym kraju. A więc być może wypracujemy wresz-
cie jakieś metody, jakieś sposoby działania, które
będą nas przed tym chronić, może nie w 100%, w 90%.
Ale to jest sprawa pierwsza. Tego nie zbadano do-
kładnie, nie oceniono tego faktu.
Proszę państwa, branża hazardowa istnieje. Są
tam przedsiębiorcy. Nie można ich z góry traktować
jak przestępców. To są normalni biznesmeni. I jeśli
oni piszą… Oni pisali do Ministerstwa Finansów
i mówili, że tak się nie da, mało tego, proponowali
podwyżkę opłat od sztuki. Nic z tego. Tu się zwracam
do koleżanek i kolegów z PiS-u: Dlaczego pani mini-
ster Gilowska nie puściła tego projektu, tylko pod-
wyższyła opłatę ze 120 do 180 euro? No bo po prostu
uznała, że to jest zły pomysł, nie tędy droga, nie bę-
dzie z tego 460 mln, a z tej podwyżki o 60 euro oczy-
wiście były pieniądze. Dlatego – z całym szacunkiem
do pani poseł Kempy – nie ma strat w wysokości
2 mld. Strata jest w tym, że komisja nie przebadała
tego wszystkiego tak, jak należy, bo może krócej by
wtedy pracowała. To jest punkt pierwszy.
Mam mało czasu, w związku z tym teraz punkt
drugi, który jest równie ważny jak pierwszy, a może
nawet ważniejszy. Otóż to było to, czym komisja się
nie zajmowała, chociaż jakoś to uwzględniła we wnio-
skach. Ale jest druga kwestia, którą się komisja
w ogóle nie zajęła, a która tak naprawdę ma moim
zdaniem charakter aferalny. Gdyby komisja się tym
zajęła, to może z tego rzeczywiście by coś wywnio-
skowała. Otóż – i znowu pozwolę sobie zacytować
– ustawa o grach losowych przewidywała, że automa-
ty… (Dzwonek)
Jeśli można, pani marszałek, jeszcze parę minut.
…poza salonami będą oferowały tylko niskie wy-
grane, będą niedozwolone dla młodzieży, ustawiane
tylko w punktach usługowych i nie więcej niż trzy
w jednym punkcie. To mówiła ustawa. Gdyby wszyst-
kie te przepisy były przestrzegane, to te automaty
byłyby znacznie mniej opłacalne, niż było faktycznie,
i ich liczba byłaby kilkakrotnie mniejsza niż obecnie
– nie 50 tys., bo to był przecież zupełny zalew – a ich
szkodliwość społeczna znikoma, i prawdopodobnie
żadnej afery by nie było, bo nikt by na tym specjalnie
nie zarabiał, a i budżet by na tym pieniędzy wielkich
nie zyskał. Stało się jednak kompletnie inaczej. Każ-
dy punkt był bezczelnie łamany przez wiele lat. Au-
tomaty nie oferowały niskich wygranych, tylko wy-
sokie. Były stawiane po kilkanaście w jednym miej-
scu. Oczywiście młodzież na tym grała. Nie było
żadnego problemu. Po 2 mniej więcej latach automa-
ciarze zorientowali się, że kontrole są rzadkie, a kon-
trolujący są tylko ludźmi, i od 2006 r. do dziś nastąpił
ogromny wzrost liczby tych urządzeń. Państwo stwo-
rzyło eldorado dla właścicieli tych urządzeń, umożli-
wiło pranie brudnych pieniędzy na dużą skalę i tole-
rowało demoralizację młodzieży.
Komisja powinna ustalić, kto w rządach PiS i PO
był odpowiedzialny za nadzór nad tym rynkiem oraz
czy zaniedbania tych osób spowodowane były zwy-
kłym niedbalstwem urzędniczym czy też, co niewy-
kluczone, nielegalnymi zabiegami bossów automato-
wych. Uważam, że wyjaśnienie tej kwestii powinno
być pierwszoplanowym zadaniem komisji. Zgłosiłem
w tej sprawie poprawkę, która mówi o tym, żeby ko-
misja tym się zajęła, żeby to był osobny punkt. Po-
prawka została odrzucona i komisja się tym nie zaj-
mowała. Proszę państwa, jeżeli przez 3–4 lata bru-
talnie, bezczelnie na oczach wszystkich, całej, że tak
powiem, gawiedzi, łamano te przepisy, a przecież byli
kontrolerzy, Ministerstwo Finansów, odpowiedni de-
partament, którzy mają obowiązki itd., to są tylko
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Sprawozdanie Komisji Śledczej do zbadania sprawy przebiegu procesu legislacyjnego ustaw
nowelizujących ustawę o grach i zakładach wzajemnych
Poseł Marek Borowski
dwie możliwości: albo mamy do czynienia z karygod-
nym zaniedbaniem, tzn. że jest kompletny tumiwi-
sizm, nikogo to nie interesuje, co jest nie tylko na-
ganne, ale prawdopodobnie i karalne, albo mamy do
czynienia z łapownictwem po prostu, które albo do-
tyczy kontrolujących, albo dotyczy urzędników mini-
sterialnych, albo jednych i drugich, i to trzeba było
zbadać. Tu było sedno sprawy. Tym się w ogóle nie
zajęto. Jest lekki tzw. namiok w tym dokumencie,
mianowicie żeby Najwyższa Izba Kontroli przebada-
ła sprawę nadzoru. Mowa o tym, że nadzór był źle
sprawowany itd.
Żywię nadzieję, że Wysoki Sejm – nie wiem, która
komisja, bo ta za chwilę skończy działalność…
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję uprzejmie.
Poseł Marek Borowski:
...tak to skieruje do Najwyższej Izby Kontroli,
żeby przynajmniej ta sprawa była zbadana. W prze-
ciwnym wypadku, pani poseł – jeszcze raz się zwrócę
do szanownej pani poseł Kempy – strata będzie wy-
nosiła nie 2 mld zł, ale tyle, ile wydano na prace tej
komisji. Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję uprzejmie panu posłowi.
Wysoka Izbo! Do zadania pytań zgłosiło się
20 posłów.
Czy ktoś jeszcze z państwa?
Pani poseł Kempa, pani poseł Wiśniewska.
Już mamy, bardzo proszę, 23 zgłoszenia do zada-
nia pytań.
Zamykam listę.
Uwzględniając fakt, że czeka nas tryb niejawny
posiedzenia Wysokiej Izby, i to, że wszyscy dzisiaj
postanowiliśmy z rzetelnością wysłuchać sprawozda-
nia komisji oraz poświęcić ten wieczór na te prace,
postanawiam, że czas na zadanie pytania będzie wy-
nosił 2 minuty zgodnie z sugestią pana posła (Okla-
ski), uwzględniając równie ambitne podejście pana
przewodniczącego do udzielenia odpowiedzi.
Zaczynamy pytaniem pana posła Piotra van der
Coghena, Platforma Obywatelska.
Zapraszam, panie pośle.
Poseł Piotr van der Coghen:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W odróżnieniu od
pana przewodniczącego komisji nie będę mówił dłu-
287
go. Mnie osobiście zastanawia – i w tym temacie pro-
szę o wyjaśnienie, bo tego brak jest w materiałach,
które otrzymaliśmy – czy tezy zawarte w analizie
Centralnego Biura Antykorupcyjnego datowanej na
dzień 4 grudnia 2007 r. podlegały jakiejkolwiek we-
ryfikacji przez uprawnione do tego podmioty. Jeżeli
tak, to jaki podmiot je wykonywał, jaką opinią ta
weryfikacja została skwitowana i gdzie możemy się
z nią zapoznać? Dałoby to nam, parlamentarzystom,
jaśniejszy i bardziej klarowny obraz omawianych
problemów. Dziękuję za uwagę.
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
A ja dziękuję panu posłowi.
Pytanie będzie zadawał pan poseł Jarosław Sto-
larczyk, Platforma Obywatelska.
Bardzo proszę.
Poseł Jarosław Stolarczyk:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chciałbym zapytać
przewodniczącego pana posła Sekułę: Czy istnieje
związek pomiędzy spotkaniem prezesa Rady Mini-
strów Donalda Tuska z Mirosławem Drzewieckim
w dniu 19 sierpnia 2009 r. a spotkaniem Marcina
Rosoła z Magdaleną Sobiesiak w dniu 24 sierpnia
2009 r. oraz spotkaniem prokuratorów Prokuratury
Okręgowej w Rzeszowie w dniu 25 sierpnia 2009 r.,
czego wynikiem było sformułowanie zarzutów prze-
ciwko Mariuszowi Kamińskiemu oraz sporządzenie
pisma przez Ministerstwo Sportu i Turystyki dato-
wane na 2 września 2009 r.? Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję panu posłowi.
Głos ma pan poseł Cezary Tomczyk, Platforma
Obywatelska.
Poseł Cezary Tomczyk:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Komisja Śledcza
miała ustalić kilka faktów, zresztą właśnie do tego
została powołana. Jednym z nich była kwestia prze-
cieku. Dzisiaj o tych faktach rozmawiamy, ale ja
chciałbym zapytać dokładnie o ten punkt.
Czy nie jest trochę tak, że jedynym weryfikowal-
nym faktem jest to, iż 18 września 2009 r. były szef
Centralnego Biura Antykorupcyjnego poinformował
wszystkie najważniejsze instytucje państwowe o ma-
teriałach operacyjnych pozyskanych przez Centralne
Biuro Antykorupcyjne? Czy komisji udało się w spo-
sób jednoznaczny ustalić faktyczne źródło przecieku?
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Sprawozdanie Komisji Śledczej do zbadania sprawy przebiegu procesu legislacyjnego ustaw
288 nowelizujących ustawę o grach i zakładach wzajemnych
Poseł Cezary Tomczyk
Czy teoria Mariusza Kamińskiego była poparta jaki-
mikolwiek faktami?
I druga część tego pytania: Do ilu i do jakich in-
stytucji państwowych były szef CBA wysłał informa-
cje o materiałach operacyjnych i czy w związku z tym
wysoka komisja rozpatrywała tezę, że to swoiste roz-
mnożenie materiału dowodowego doprowadziło do
faktycznego przecieku? Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję uprzejmie.
Głos ma pani posłanka Iwona Guzowska, Platfor-
ma Obywatelska.
Bardzo proszę, pani poseł.
Poseł Iwona Guzowska:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mnie również in-
teresuje działalność szefa CBA Mariusza Kamiń-
skiego, ponieważ wyłania się dosyć niepokojący
obraz kierowania przez takie osoby służbami spe-
cjalnymi.
Mam bardzo krótkie pytanie i ono dotyczy tego,
czy komisji udało się potwierdzić tezę wysnutą wła-
śnie przez szefa CBA, zgodnie z którą Ryszard Sobie-
siak informację na temat zainteresowania służb jego
osobą uzyskał bezpośrednio od Mirosława Drzewiec-
kiego bądź może od własnej córki, która taką infor-
mację miałaby rzekomo pozyskać od Marcina Rosoła
podczas spotkania w dniu, zdaje się, 24 sierpnia 2009 r.
w rzeczonym Pędzącym Króliku. Dziękuję bardzo.
(Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję uprzejmie, pani poseł.
Teraz głos będzie miał pan poseł Paweł Orłowski
z klubu Platforma Obywatelska.
Bardzo proszę.
Poseł Paweł Orłowski:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Również mam
krótkie pytanie. Panie przewodniczący, panie pośle,
czy działania podjęte przez prezesa Rady Ministrów
po dniu 14 sierpnia 2009 r. mogły być źródłem prze-
cieku, jak było to wielokrotnie sugerowane? Wydaje
się, że sugerował to także mój były szef, były szef
CBA, przykro to mówić, jak się wydaje, również funk-
cjonariusz polityczny, czyli pan Mariusz Kamiński.
Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję panu posłowi.
Głos ma pan poseł Aleksander Marek Skorupa,
Platforma Obywatelska.
Bardzo proszę.
Poseł Aleksander Marek Skorupa:
Pani Marszałek! Panie Przewodniczący! Komi-
sja Śledcza została powołana, po pierwsze, do zba-
dania sprawy przebiegu procesu legislacyjnego
ustaw nowelizujących ustawę o grach i zakładach
wzajemnych, po drugie, do zbadania legalności
działań organów administracji rządowej badają-
cych ten proces.
W pytaniu nie odniosę się do tego drugiego za-
dania, jak również do różnych wątków z otoczenia
czy też do dyskusji o grzechach ludzkich czy kre-
owanych scenariuszach, możliwych do zaistnienia.
Natomiast jeśli chodzi o zadanie pierwsze, mam za-
sadniczą wątpliwość, którą odzwierciedla moje py-
tanie. Moim zdaniem w praktyce nigdy nie rozpo-
czął się omawiany tutaj proces legislacyjny. Mówiąc
obrazowo, ta sytuacja przypomina wątek z bajki
Andersena o nagim królu. Chcielibyśmy badać i oce-
niać wygląd króla w nowym stroju, a król nigdy
nowego stroju nie otrzymał, a nawet go nie przymie-
rzał. Stąd mam pytanie, czy istniało i czy w ogóle
mogło istnieć zagrożenie procesu legislacyjnego
w pracach nad tą ustawą.
Jeszcze jedno pytanie retoryczne. Czy polityczne
sejmowe komisje śledcze, tworzone według parytetu,
mogą cokolwiek skutecznie wyjaśnić? Moim zdaniem
mogą tylko zebrać materiał i komisja to zrobiła
w bardzo uporczywej pracy, a każdy z nas, Polaków,
to oceni. Dziękuję. (Oklaski)
(Głos z sali: Co za samokrytyka.)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję uprzejmie i zapraszam panią posłankę
Renatę Zarembę z klubu Platforma Obywatelska do
zadania pytania.
Bardzo proszę, pani poseł.
Poseł Renata Zaremba:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Przewodniczący
Mirosław Sekuła przedstawił w raporcie z prac ko-
misji kwestie spotkania szefa CBA Mariusza Kamiń-
skiego z premierem Donaldem Tuskiem. Wcześniej
mogliśmy prześledzić przekaz medialny z tego spo-
tkania i różne przecieki. Już wtedy zaczął wyłaniać
się ponury i przerażający obraz działania szefa CBA,
który próbował zdyskredytować osobę premiera Do-
nalda Tuska. Czy tak powinny działać służby w de-
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Sprawozdanie Komisji Śledczej do zbadania sprawy przebiegu procesu legislacyjnego ustaw
nowelizujących ustawę o grach i zakładach wzajemnych
Poseł Renata Zaremba
mokratycznym kraju? Porażające i nie do zaakcepto-
wania.
W związku z powyższym mam pytanie do pana
przewodniczącego. Czy zdaniem komisji szef CBA
Mariusz Kamiński, przekazując prezesowi Rady Mi-
nistrów Donaldowi Tuskowi analizę CBA z dnia 12 sierp-
nia 2009 r., zawierającą materiał operacyjny z dzia-
łań prowadzonych przez służby, przekroczył swoje
uprawnienia, czy też nie?
(Poseł Beata Kempa: Nie, bo to był jego szef.)
Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję, pani poseł.
Głos ma pan poseł Jan Rzymełka, Platforma Oby-
watelska.
Poseł Jan Rzymełka:
Dziękuję, pani marszałek.
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chciałbym wrócić
trochę do wcześniejszych prac w Sejmie nad ustawa-
mi hazardowymi. Chciałbym zapytać pana przewod-
niczącego komisji, czy komisja się tym zajmowała.
Czy komisja w swoich ustaleniach stwierdziła, kto
był pomysłodawcą tej pierwszej ustawy pozwalającej
w Polsce rozplenić się tym jednorękim bandytom? To
była IV kadencja Sejmu. Czy w pracach nad noweli-
zacją ustawy hazardowej w czasie IV kadencji Sejmu
prace były prowadzone zgodnie z prawem i obowią-
zującymi w tym zakresie procedurami? Wtedy wła-
ściwie zaczęło się to, co przez następne kadencje było
kontynuowane. Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję panu posłowi.
Głos ma pan poseł Robert Węgrzyn, Platforma
Obywatelska.
Bardzo proszę, panie pośle.
Poseł Robert Węgrzyn:
Pani Marszałek! Panie i Panowie! Mam nadzieję,
że będziecie oceniać ludzi na podstawie ich czynów,
a nie słów.
(Poseł Andrzej Mikołaj Dera: Cały czas, cały czas.)
Tylko że wasze działania zmierzają do tego, że
nagrana rozmowa Zbyszka Chlebowskiego z wiado-
mą osobą była słowem, a do czynów jeszcze daleko.
Do czynów jeszcze daleko. Zmierzacie w stronę takie-
go systemu prawnego, którego byliście prekursorami.
To wasz prokurator mówił, że 80% społeczeństwa
289
trzeba podsłuchiwać. A co miało robić pozostałe 20%?
Podsłuchiwać.
(Poseł Beata Kempa: A co jest za waszych czasów,
ile teraz podsłuchujecie?)
Jedynie stary sowiecki system prawny przewidy-
wał karę za sam zamiar czynu zabronionego.
(Poseł Andrzej Mikołaj Dera: Coś podobnego.)
Nie ma innego systemu, który będzie o tym mó-
wił, ale wasza polityka do tego zmierzała. Za chwilę
będziecie chcieli karać ludzi za samą myśl.
(Poseł Marek Suski: Donald Tusk odwołał ich ze
stanowisk.)
Nie za sam zamiar, tylko za samą myśl.
(Głos z sali: Pytanie.)
Za chwilkę będzie pytanie. Pani poseł Kempa
mówi o brakujących billingach telefonicznych, a ja
panią zapytam, gdzie są billingi rozmów pana Netzla
i pana Ziobry, które zniknęły z akt prokuratorskich.
Gdzie są te billingi?
(Poseł Beata Kempa: Ja jestem w tej Komisji
Śledczej.)
Pani minister, pani była wiceministrem sprawie-
dliwości wtedy. Gdzie są te billingi, które zniknęły
z akt prokuratora? Czy potrafi pani odpowiedzieć?
(Poseł Jadwiga Wiśniewska: Po co pan pyta, sko-
ro pan wie?)
Nie potrafi pani odpowiedzieć. Ja wiem, oczywi-
ście, że wiem. Będzie to w naszym raporcie komisyj-
nym. Zapewniam panią.
(Głos z sali: Gdzie są?)
Nie, nie w tej komisji, w drugiej komisji.
(Głos z sali: Pomyliły się panu komisje.)
(Głos z sali: Ale gdzie są?)
Nie, nie pomyliły mi się, pani poseł, komisje, ab-
solutnie. Wasz minister i w cudzysłowie „wasza służ-
ba specjalna” zastawili sidła na premiera i dobrze
o tym wiecie. (Dzwonek) Zastawili sidła, bo cokolwiek
by premier w tej sprawie wówczas zrobił, złamałby
prawo.
(Poseł Teresa Wargocka: Z Kapicą powinien roz-
mawiać.)
Mam pytanie do przewodniczącego komisji: Czy
były komisyjne zawiadomienia do prokuratury na
poszczególne osoby, nie indywidualne, indywidual-
nych posłów, tylko komisyjne? Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję.
Pytanie zadaje pan poseł Jan Kulas, Platforma
Obywatelska.
Bardzo proszę.
Poseł Jan Kulas:
Pani Marszałek! Panie Pośle Sprawozdawco! Wy-
soki Sejmie! Po rocznej pracy mamy przed sobą rze-
czowe i obszerne sprawozdanie. Zadałem sobie sporo
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Sprawozdanie Komisji Śledczej do zbadania sprawy przebiegu procesu legislacyjnego ustaw
290 nowelizujących ustawę o grach i zakładach wzajemnych
Poseł Jan Kulas
trudu i z najwyższą starannością przeczytałem to
sprawozdanie. (Oklaski) Słuchając jednak dzisiaj
przedstawicieli opozycji politycznej, zastanawiałem
się nad tym, skąd te emocje polityczne, skąd te epi-
tety. Cytuję: skandal, kabaret, upudrowany. I to mówi
osoba, która w pewnym rządzie była wiceministrem
sprawiedliwości.
(Poseł Jadwiga Wiśniewska: A nie był upudro-
wany.)
Takie argumenty padały w tej debacie. Taki był
prezentowany poziom, więc warto na to zwrócić uwa-
gę. Warto też pamiętać o atmosferze nienawiści, spi-
skowości, która miała miejsce w latach 2005–2007.
Jeszcze ten język pokutuje i jeszcze echo tamtych
rządów pobrzmiewa, jeszcze ma się wrażenie, że ta
Samoobrona była tu niedawno i inni koalicjanci. Ta-
kie były rządy PiS-u, takie prezentowali metody i są
w dużej mierze niewolnikami tego języka, tych sto-
sowanych metod. Dzisiaj usłyszeliśmy to ponownie,
niejednokrotnie obserwowaliśmy to podczas trans-
misji telewizyjnych. Ileż tam było emocji, epitetów,
spektakli teatralnych? Pani poseł i pan poseł dosko-
nale wiedzą: Kto o panu pośle słyszał, zanim powo-
łano tę Komisję Śledczą? Te nowe gwiazdy politycz-
ne, które zostały tu wykreowane. Warto o tym przy-
pomnieć, bo to oddaje klimat i pracę przedstawicieli
opozycji politycznej. Ta zjadliwość, ta nienawiść cza-
sami, pani poseł, pani wiceminister, tak było i tak
jest w dużej mierze.
(Głos z sali: Co pan powie?)
Niech pani uważnie słucha, a dowie się pani wię-
cej. (Wesołość na sali)
Przechodząc do pytań, bo jest sekwencja pytań,
więc warto na to zwrócić uwagę. Pani przewodniczą-
ca, myślę, że to podstawowe pierwsze pytanie: Dla-
czego pani poseł Beata Kempa i pan poseł Andrzej
Dera przekazali swoje zdanie odrębne w trybie nie-
jawnym? Drugie pytanie: Jak należałoby określić
zachowanie, postępowanie szefa CBA, ministra Ka-
mińskiego jednym krótkim zdaniem w tej całej spra-
wie, ministra Rzeczypospolitej, który miał być lojal-
nym, kompetentnym ministrem rządu? (Dzwonek)
I na zakończenie, panie przewodniczący, uchwalili-
śmy dawno nową ustawę o grach i zakładach wza-
jemnych. Uporządkowaliśmy sytuację. Czy wnioski
z tego sprawozdania i ta nowa ustawa, którą niedaw-
no tu przyjęliśmy, dają gwarancję, że podobne nie-
prawidłowości, podobne błędy już się nie powtórzą?
Dziękuję za uwagę. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję panu posłowi.
Głos ma pani posłanka Iwona Śledzińska-Kata-
rasińska, Platforma Obywatelska.
Bardzo proszę, pani poseł.
Poseł Iwona Śledzińska-Katarasińska:
Dziękuję bardzo.
Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Mam
dwa pytania do pana przewodniczącego. Po pierwsze,
usłyszałam od pana marszałka Stefaniuka, że niby
nie wie, dlaczego wprowadzenie tej ustawy z dopła-
tami miało przynieść budżetowi 500 mln zł bądź
wycofanie dopłat miało doprowadzić do straty tych
500 mln zł. Wobec tego chciałabym to doprecyzować,
mówi członek komisji. Kto i w jaki sposób udowodnił
wysokość tej straty? Skądinąd bowiem wiemy, że
choćby w obecnych dyskusjach nad budżetem Mini-
sterstwo Finansów ma swoje propozycje, a klub Pra-
wa i Sprawiedliwości ma inne propozycje i uważa, że
propozycje klubu Prawa i Sprawiedliwości są dla bu-
dżetu korzystniejsze. Pytam zatem: Kto udowodnił
tezę przedstawioną przez pana Mariusza Kamińskie-
go premierowi 14 sierpnia 2009 r., że działania Mi-
rosława Drzewieckiego i Zbigniewa Chlebowskiego
naraziły budżet państwa na stratę 500 mln zł? I dru-
gie pytanie. Myślę, że ważne dla całej Izby i wszyst-
kich, którzy tu pracują. Dlaczego właściwie pan mi-
nister Kapica napisał notatkę do premiera. Jestem
w tym Sejmie bez mała 20. rok i spotkania szefów
komisji – oficjalne, w Sejmie, umówione przez sekre-
tariat – na temat planów legislacyjnych i rozmów
o ustawach są procedurą absolutnie legalną, normal-
ną i przyjętą. I jeśli siedzą tutaj – pytam o pana mi-
nistra Kapicę – jacykolwiek kiedyś szefowie komisji,
to sądzę, że podzielą mój pogląd. (Dzwonek) A więc
pytam się, dlaczego minister Kapica był uprzejmy
alarmować premiera, że przewodniczący Komisji Fi-
nansów Publicznych chce rozmawiać z nim o proce-
durze legislacyjnej, która będzie w przyszłości pro-
wadzona przez jego komisję. Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję, pani poseł.
Głos ma pan poseł Tadeusz Wita, Prawo i Spra-
wiedliwość.
Bardzo proszę, panie pośle.
Poseł Tadeusz Wita:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Posłużę się kilko-
ma cytatami, bo zaledwie kilka dni temu minęła ko-
lejna rocznica śmierci księdza Popiełuszki, który
mówił np.: „Postawmy życie w prawdzie na pierw-
szym miejscu, jeśli nie chcemy, by nasze sumienie
porosło pleśnią. Słowa prawdy, życie w prawdzie może
kosztować, jest czasami ryzykowne, ale – jak mówił
prymas kardynał Stefan Wyszyński, ksiądz Popie-
łuszko tutaj cytuje prymasa – tylko za plewy się nie
płaci, za pszeniczne ziarno prawny trzeba zapłacić”.
Mówił, że zwyciężać zło dobrem to zachować wier-
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Sprawozdanie Komisji Śledczej do zbadania sprawy przebiegu procesu legislacyjnego ustaw
nowelizujących ustawę o grach i zakładach wzajemnych
Poseł Tadeusz Wita
ność prawdzie. Przypominał, że od wieków trwa nie-
przerwana walka z prawdą.
I jedno najważniejsze słowo, doskonale pasujące
do naszej dzisiejszej debaty: „Prawda zawsze jest
zwięzła, a kłamstwo owija się w wielomówstwo. Ko-
rzeniem wszelkich kryzysów jest brak prawdy”.
Mam pytanie: Czy pan poseł sprawozdawca prze-
czytał którąkolwiek z książek księdza Popiełuszki?
Jeśli nie, to serdecznie polecam. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Głos ma pan poseł Andrzej Mikołaj Dera, Prawo
i Sprawiedliwość.
Bardzo proszę.
(Poseł Mirosław Sekuła: Różnica jest taka, że ja
przeczytałem ze zrozumieniem, a on przeczytał.)
(Wesołość na sali)
Poseł Andrzej Mikołaj Dera:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pracowałem w tej
komisji, ale trudno nazwać tę pracę zaszczytem. Dla-
czego? Mam pytanie, które to wyjaśni. Mogę je zadać
i od razu zadam je na początku, a później uzasadnię.
Czy panu przewodniczącemu po prostu nie jest wstyd
po tym wszystkim, co zrobił, i jak prowadził tę komi-
sję? Bo w ogóle nie zrozumiał tego, co powiedział mój
przedmówca. Poseł Wita mówił o prawdzie. Czy to,
co pan robił, służyło prawdzie? Czy wielogodzinne
przesłuchania świadków służyły prawdzie? Czy brak
możliwości przygotowania się posłów do zadawania
pytań służyło prawdzie? Czy bieganie na czas...
(Głos z sali: Do telewizji.)
Czy bieganie na czas służyło prawdzie? Czy słu-
żyło to prawdzie? Czy raport, który pan napisał,
przygotował bez konsultacji z członkami komisji, słu-
żył prawdzie? Czy jest tam prawda? Czy prawda może
być ze sobą sprzeczna?
(Głos z sali: To jest bzdura.)
Czy może być niespójna? Czy prawda może być
sprzeczna w jednym dokumencie? Tu siedzi logik,
więc może też jakoś mi to wytłumaczy. (Wesołość na
sali) Czy prawda może być sprzeczna?
(Poseł Jarosław Urbaniak: Jak się przegłosowuje
poprawki...)
Jak się przegłosowuje, może być sprzeczna. I to
jest bardzo dobre sformułowanie, dziękuję, bo wiem,
kto przegłosował tę prawdę. Państwo głosowaliście
za tą prawdą. Myśmy napisali zdanie odrębne, panie
pośle, i w nim była opisana na tyle, na ile my widzi-
my, prawda z opisem materiałów źródłowych. Tego
tutaj nie ma.
Szanowni państwo, podsumowanie. Myślę, że ta
komisja na trwałe zapisze się w historii polskiego
parlamentu. Była to najgorsza komisja śledcza w hi-
291
storii polskiego parlamentaryzmu. Myślę, że nie jest
to jedyny zaszczytny tytuł.
(Poseł Rafał Grupiński: Jakieś argumenty.)
Gdyby zorganizowano konkurencję międzynaro-
dową, komisja ta mogłaby z sukcesem walczyć (Dzwo-
nek) o tytuł najgorszej komisji w historii światowego
parlamentaryzmu.
Takie są fakty. Tak to odbieram, szanowni pań-
stwo. Problem tej komisji polegał na tym, że nie moż-
na być sędzią we własnej sprawie. Afera wynikła
z tego powodu, że prominentni działacze Platformy
Obywatelskiej, wie o tym cała Polska, działali na te-
lefon, a prominentny działacz tej samej formacji pró-
bował udawać sędziego, próbował…
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję, panie pośle.
Poseł Andrzej Mikołaj Dera:
…sporządzić raport, w którym próbował opisać
prawdę. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Głos ma pani posłanka Teresa Wargocka, Prawo
i Sprawiedliwość.
Bardzo proszę, pani poseł.
Poseł Teresa Wargocka:
Dziękuję bardzo.
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W zasadzie pan
poseł Dera zrobił wstęp do myśli, którą chciałam
sformułować przed Wysoką Izbą. Sądzę, że jest po-
trzeba pogłębionej refleksji nad tym, co wydarzyło się
od momentu, kiedy powołaliśmy komisję hazardową.
Powołaliście – może w ten sposób. Należy ocenić mie-
siące jej pracy.
(Poseł Jan Rzymełka: Mają być pytania, nie oceny.)
Myślę, że studenci prawa będą analizowali prace
tej komisji. W Sejmie, demokratycznym Sejmie nie
powinno dochodzić do takich sytuacji. Zrobiono
wszystko, żeby posłów największej partii opozycyj-
nej wykluczyć z jakiegokolwiek wpływu na bieg prac
tej komisji. Zrobiliście to państwo zgodnie z regula-
minem, ale niezgodnie z zasadami demokracji,
obiektywizmu, obyczaju parlamentarnego. Po pro-
stu wielki skok.
(Poseł Mirosław Sekuła: Pani chyba nie zna
prawa.)
Nie jestem prawnikiem, ale myślę, że posiadam
znajomość pewnych podstawowych zasad prawa i na
tej podstawie mogę oceniać rzeczywistość. Nie znam
szczegółowych przepisów prawa, nie przypisuję sobie
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Sprawozdanie Komisji Śledczej do zbadania sprawy przebiegu procesu legislacyjnego ustaw
292 nowelizujących ustawę o grach i zakładach wzajemnych
Poseł Teresa Wargocka
takiej wiedzy. W zdaniu odrębnym stworzonym przez
posłów klubu Prawo i Sprawiedliwość stawiamy za-
rzut. Jest on poważny. Pomimo tego, że członkowie
komisji precyzyjnie wskazywali, jakich materiałów
dowodowych brakuje, przewodniczący uporczywie
odmawiał podjęcia działań zmierzających do ich po-
zyskania.
(Poseł Jan Rzymełka: Czekamy na pytania.)
Proszę się nie denerwować.
Z myślą o studentach, którzy będą uczyli się
prawa…
(Głos z sali: Oświadczenia są później.)
…proszę pana przewodniczącego o udostępnienie
wykazu wniosków (Dzwonek), jakie złożyli na pan
ręce posłowie Prawa i Sprawiedliwości. To wnioski
o dostarczenie materiałów dowodowych, których
nie doręczył pan przed zakończeniem prac komisji.
Proszę…
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję.
Poseł Teresa Wargocka:
Jeżeli nie było takich wniosków, to jestem z tego
powodu bardzo zadowolona, ale…
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję uprzejmie, pani poseł.
Poseł Teresa Wargocka:
…moja wiedza na ten temat jest inna. Dziękuję.
(Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Głos ma pan poseł Marek Suski, Prawo i Sprawie-
dliwość.
Bardzo proszę, panie pośle.
Poseł Marek Suski:
Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Gdyby przyzna-
wano Nobla w dziedzinie kłamstwa, to według mnie
pan Sekuła byłby murowanym kandydatem do tej
nagrody.
(Poseł Mirosław Sekuła: Niech pan nie przesa-
dza.)
To nie jest wypowiedź obraźliwa, raczej żartobliwa.
Jeden z moich przedmówców mówił, że Sowieci
skazywali nie za czyny, tylko za słowa. Mam pytanie:
Dlaczego Donald Tusk odwołał ze stanowisk swoich
ministrów? Dlaczego Platforma wykluczyła z klubu
swojego przewodniczącego? Pan Drzewiecki, przepra-
szam, Chlebowski nie jest dzisiaj nawet członkiem
klubu, a był przewodniczącym.
(Poseł Jarosław Urbaniak: To są standardy, ale
pan o tym nie wie.)
Czy prześcignęliście Sowietów, że wyciągnęliście
takie konsekwencje tylko za słowa? Mam pytanie: Ile
pieniędzy na kampanię pana Chlebowskiego na kon-
to Platformy Obywatelskiej wpłacili ci panowie za-
mieszani w aferę hazardową – pan Sobiesiak i ten
drugi pan? Czyli jaka jest cena załatwiania ustaw?
Podobno była taka wpłata. Rzeczywiście niczego tu-
taj nie widzicie?
I pytanie do pana posła sprawozdawcy: Czy widzi
pan różnicę pomiędzy pisaniem ustawy w Totaliza-
torze Sportowym, czyli w spółce Skarbu Państwa,
a pisaniem ustawy w Pędzącym Króliku albo na
cmentarzu z rekinami przemysłu hazardowego, jak
pan powiedział? A co by pan nazwał aferą: dbałość
o finanse państwa, czy współdziałanie lobbystów
z pana kolegami, Chlebowskim, Drzewieckim, Sche-
tyną? Mówił pan, że Komisja Śledcza nie stwierdziła
przestępstwa, bo to stwierdza prokuratura, a nie ko-
misja. Komisja Śledcza może tylko stwierdzić niepra-
widłowości. (Dzwonek)
Następne pytanie: Dlaczego utajniono część po-
siedzenia Sejmu dotyczącą komisji hazardowej, skoro
mówiono tu, że to jest afera PiS-u? PiS chciał jawno-
ści w tej sprawie. Mam więc pytanie…
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję panu posłowi.
Poseł Marek Suski:
…kogo wobec tego chronicie? (Poruszenie na sali)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Panie pośle, dziękuję panu uprzejmie.
Poseł Marek Suski:
My chcieliśmy jawnie mówić o tym, co było. Kogo
chronicie? Siebie czy PiS?
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Panie pośle, dziękuję bardzo.
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Sprawozdanie Komisji Śledczej do zbadania sprawy przebiegu procesu legislacyjnego ustaw
nowelizujących ustawę o grach i zakładach wzajemnych
Poseł Marek Suski:
Dlaczego ta debata odbywa się w piątek wieczór,
kiedy ludzie interesują się zupełnie czym innym?
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Panie pośle, dziękuję.
Poseł Marek Suski:
Skoro afery hazardowej nie było…
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję panu, panie pośle.
Poseł Marek Suski:
Pani marszałek, ostatnie pytanie.
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Pan naprawdę nadużywa mojej cierpliwości.
Poseł Marek Suski:
Mam pytanie: Czy pan Donald Tusk przeprosi
pana Chlebowskiego i czy klub Platformy odwoła Do-
nalda Tuska z funkcji premiera za niesłuszne odwo-
łanie kolegów?
(Poseł Jarosław Urbaniak: Ale teraz to już odwra-
cacie kota ogonem. Boicie się prawdy.)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Głos ma pan poseł Zbigniew Kozak, Prawo i Spra-
wiedliwość.
Poseł Zbigniew Kozak:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pierwsze pytanie:
Dlaczego pan premier Donald Tusk po rozmowie
z szefem Centralnego Biura Antykorupcyjnego pa-
nem ministrem Mariuszem Kamińskim rozpoczął
rozmowy właśnie z Mirosławem Drzewieckim, a nie
z gospodarzami ustawy, czyli ministrem finansów
Rostowskim i wiceministrem Jackiem Kapicą? Dru-
gie pytanie: Czy ta rozmowa nie mogła być dla mini-
stra Drzewieckiego źródłem domysłu, można nawet
powiedzieć pewną formą przecieku, że wokół jego
293
osoby zagęszcza się atmosfera podejrzeń? Może dla-
tego 2 września wniósł wniosek o dopłaty.
Trzecie pytanie wynika z dyskusji. Muszę powie-
dzieć, że zaskoczył mnie mój kolega z Pomorza, poseł
Kulas.
(Poseł Jan Kulas: Uważnie przeczytałem raport.)
No właśnie, o to chodzi. Pan poseł użył słowa „lo-
jalność” i chciałbym wiedzieć – liczę na to, że poseł
sprawozdawca będzie wiedział, o co chodziło koledze
– na czym miała polegać lojalność szefa CBA Mariu-
sza Kamińskiego. Czy on powinien chronić ministrów
z Platformy Obywatelskiej, szefa klubu Platformy
Obywatelskiej? No i nasuwa się pytanie, czy nowy
szef Centralnego Biura Antykorupcyjnego jest lojalny
wobec premiera Donalda Tuska i Platformy Obywa-
telskiej. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję panu posłowi.
Wydaje mi się, że każdy powinien być lojalny wo-
bec Rzeczypospolitej Polskiej. (Oklaski)
Głos ma pan poseł Wojciech Kossakowski, Prawo
i Sprawiedliwość.
Bardzo proszę.
Poseł Wojciech Kossakowski:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Kiedy słucham
wypowiedzi i pytań posłanek i posłów z Platformy,
widzę, że próbujecie państwo całą aferę rozmydlić,
ale to się wam nie uda. Polacy umieją słuchać i pa-
trzeć i na pewno wyciągną właściwe wnioski.
Swoje pytania chciałbym skierować do pana pre-
miera. Panie premierze, czy będzie pan miał tyle
odwagi, aby przeprosić Polaków za aferę hazardową?
Bo w to, że była afera, nikt już nie wątpi. I czy pan,
panie premierze, uważa, że zachowanie pana kolegów
klubowych, Chlebowskiego i Drzewieckiego, w całej
tej aferze było zgodne z prawem i etyką poselską?
Prosiłbym o odpowiedź na to pytanie na piśmie. Dzię-
kuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję panu posłowi.
Pytania zada pan poseł Zbigniew Babalski, Prawo
i Sprawiedliwość.
Bardzo proszę.
Poseł Zbigniew Babalski:
Dziękuję.
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Pośle Spra-
wozdawco! Dlaczego świadomie wprowadza pan
w błąd społeczeństwo, że nie było afery hazardowej?
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Sprawozdanie Komisji Śledczej do zbadania sprawy przebiegu procesu legislacyjnego ustaw
294 nowelizujących ustawę o grach i zakładach wzajemnych
Poseł Zbigniew Babalski
Koniec prac komisji nie zamyka przecież sprawy całej
tej afery hazardowej. Sprawozdanie, które pan przed-
stawił, pokazuje niemoc i bezsilność komisji, ale tak
naprawdę pokazuje też, kto był hamulcowym w wy-
jaśnianiu afery hazardowej. Niestety, tym hamulco-
wym był pan, panie pośle sprawozdawco, przez bar-
dzo stronnicze prowadzenie prac komisji. A może
przedstawione przez pana sprawozdanie jest dowo-
dem niewinności pana kolegów klubowych, głównych
bohaterów afery hazardowej? Jeżeli tak, to zadajmy
pytanie: Kiedy ci panowie wrócą na dawniej zajmo-
wane stanowiska w rządzie i w Sejmie? Czy taki
wniosek pan złożył do szefa pana partii, bo taka po-
winna być konsekwencja pana sprawozdania, jako że
to jest pana sprawozdanie, a nie komisji? Mam na-
dzieję, że obiektywna prawda ujrzy światło dzienne
po rzetelnej pracy organów ścigania. Dziękuję bar-
dzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję panu posłowi.
Głos ma pan poseł Franciszek Jerzy Stefaniuk,
Polskie Stronnictwo Ludowe.
Bardzo proszę.
Wszystko w porządku?
Poseł Franciszek Jerzy Stefaniuk:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Jest to pora, pomi-
mo że późna, na pewne wyjaśnienia.
(Poseł Sławomir Neumann: Czego jeszcze nie
wiesz po tylu miesiącach?)
Chciałbym zadać pytanie panu posłowi sprawoz-
dawcy. Z mojej strony jest to pytanie retoryczne. Jaką
wartość ma raport złożony przez przewodniczącego
wraz ze zdaniami odrębnymi? I drugie pytanie, któ-
re się z tym wiąże: Czy w tej atmosferze była możli-
wość, żeby tylko jeden raport został wspólnie przed-
stawiony? Czy była taka możliwość? Znam odpowiedź
na to pytanie, ale musi paść z ust przewodniczącego
wiarygodna odpowiedź, ponieważ dziennikarze za-
dają pytanie, czy było można. Proszę się do tego usto-
sunkować. Chciałbym powiedzieć pani poseł Wargoc-
kiej, która mówiła o wyeliminowaniu z komisji człon-
ków z klubu Prawa i Sprawiedliwości, że proponowa-
no mi funkcję przewodniczącego tej komisji, odmó-
wiłem, proponowano mi funkcję wiceprzewodniczą-
cego, powiedziałem, że uważam, że nie powinienem
nim być, ponieważ jestem z mniejszego klubu, że we-
dług wielkości klubów powinno to być ustalane, że
tak powinno być prezydium reprezentowane, a nie
chcę, żeby w kategoriach koalicyjnych nas widzieć,
ponieważ wiele razy deklarowałem, że nie jestem
związany żadnymi instrukcjami politycznymi. I jesz-
cze jedno, muszę dać świadectwo temu, czego nie
powiedziałem jeszcze w dyskusji. Kultury w zadawa-
niu pytań nauczyłem się od bardziej doświadczonego
człowieka, nieodżałowanego świętej pamięci posła
Wassermanna, który zadawał pytania profesjonalne
i pełne kultury, nie napastliwości. Tego się nauczy-
łem. I jeszcze jedno pytanie do pana posła (Dzwonek)
sprawozdawcy. Ponieważ był zarzut braku nadzoru
nad instytucjami hazardowymi, chciałbym o coś za-
pytać. Był specjalny departament gier losowych
w Ministerstwie Finansów. W tej chwili wszelkie in-
stytucje gier hazardowych są przyporządkowane
Departamentowi Służby Celnej. Kto dokonał tej
wspaniałej reformy, że Departamentowi Służby Cel-
nej podlegają instytucje hazardowe...
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję panu, pośle.
Poseł Franciszek Jerzy Stefaniuk:
...gdzie, jak uważam, nadzór jest rozmydlony?
(Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję panu posłowi.
Panie przewodniczący, na pytania retoryczne nie
musi pan odpowiadać.
Głos ma pani posłanka Beata Kempa, Prawo
i Sprawiedliwość.
Bardzo proszę.
Poseł Beata Kempa:
Dziękuję.
Pani Marszałek! Panie Przewodniczący! Panie
pośle sprawozdawco, mam jedną prośbę do pana
– żeby pan, gdy będzie odpowiadał na poszczególne
pytania, uwzględnił nie tylko to, co jest w sprawoz-
daniu, ale też to, co jest w zdaniach odrębnych, bo to
mogą być po prostu trzy różne odpowiedzi. To jest
istotne dla przejrzystości sprawy, żeby pod tym ką-
tem odpowiadać na pytania. Zanim zadam panu dwa,
a właściwie trzy bardzo proste pytania, powiem jesz-
cze tylko gwoli wyjaśnienia pani poseł Zarembie, że
pan Mariusz Kamiński dał materiały panu Donaldo-
wi Tuskowi, dlatego że to był jego szef – to z tej mów-
nicy Donald Tusk powiedział, że to on będzie nadzo-
rował służby – nie ma koordynatora, dlatego musiał
przyjść ze sprawą do szefa. Panu posłowi Borowskie-
mu – już go nie ma – odpowiem, że ta nowelizacja,
która podnosiła stawki, jeśli idzie o automaty, za rzą-
dów PiS-u, to była mała nowelizacja, a w dużej były
przewidywane dopłaty. A pani poseł Katarasińskiej
powiem, że jeśliby pani miała dostęp do billingów,
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Sprawozdanie Komisji Śledczej do zbadania sprawy przebiegu procesu legislacyjnego ustaw
nowelizujących ustawę o grach i zakładach wzajemnych
Poseł Beata Kempa
a pewnie niebawem będziemy go mieli wszyscy, gdy
prokuratura zakończy postępowanie, wtedy pani bę-
dzie wiedziała, jak ładnie się układało: rozmowa
–spotkanie, rozmowa – spotkanie, sylwester – spo-
tkanie itd.
Pytanie do pana, panie przewodniczący: Dlaczego
nie uwzględnił pan albo nie spowodował, żeby pana
większość koalicyjna i pańscy przyboczni uwzględnili
raport pani Pitery w sprawie kontroli w ministerstwie
sportu? Myśmy złożyli ten raport z przypisami, tam
było widać, jako poprawki do tego dużego pana spra-
wozdania. Państwo to odrzuciliście. Odrzuciliście to,
co zrobiła kancelaria premiera. Pytanie: Dlaczego
państwo to zrobiliście? Czym się kierowaliście?
Panie przewodniczący, chodzi też o odwołanie
pana Mariusza Kamińskiego w świetle ustawy o Cen-
tralnym Biurze Antykorupcyjnym, gdzie mówi się
wyraźnie, że odwołuje się szefa służby wtedy, gdy
zostanie on skazany – uwaga – prawomocnym wyro-
kiem sądu, a nie wtedy, gdy będzie miał postawione
zarzuty. Bo zawsze jeśli walczy się z korupcją, szcze-
gólnie osób w białych kołnierzykach (Dzwonek), z tym
ciężkim przestępstwem, to jest taka pokusa, że sta-
wia się zarzuty po to, żeby kogoś wyeliminować. To
jest bardzo proste, dlatego było takie zabezpieczenie
jak w każdej nowoczesnej europejskiej służbie. Tym
bardziej że opinie, które miał pan premier, były bar-
dzo słabe i naprawdę na podstawie tych opinii takiej
poważnej decyzji nikt by nie podjął.
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję.
Poseł Beata Kempa:
Mam także, panie przewodniczący, pytanie: Czy
prawdą jest, że przechodził pan szkolenia medialne
(Poruszenie na sali) podczas prac komisji, jak postę-
pować z członkami komisji, szczególnie ze mną i z pa-
nem posłem Wassermannem? Bo doszła do nas taka
informacja.
I wreszcie, panie przewodniczący, ile razy z pa-
nem kontaktował się pan Schetyna podczas prac ko-
misji, ile razy pan Drzewiecki…
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję bardzo, pani poseł.
Poseł Beata Kempa:
…bądź inne osoby, które były przesłuchiwane
w tej sprawie? Dziękuję. (Oklaski)
295
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję.
Głos ma pani posłanka Jadwiga Wiśniewska, Pra-
wo i Sprawiedliwość.
Bardzo proszę.
Poseł Jadwiga Wiśniewska:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chciałabym na
wstępie podziękować panu posłowi Stefaniukowi za
wspomnienie pana ministra, pana posła Wasserman-
na, który za życia z takim wyrazem uznania się nie
spotkał, tylko z atakami z ław sejmowych na wprost
mnie. (Oklaski)
Spójrzmy wstecz. Afera hazardowa, początek paź-
dziernika 2009 r. Pan premier Tusk wyrzuca z rządu
pięciu ministrów. Wyrzuca ich do Sejmu i mówi, że
– cytuję dosłownie – mają iść na wojnę z PiS-em. Pan
premier Tusk nie ma wątpliwości, że jest afera ha-
zardowa, i nie waha się tego słowa używać. Dlatego
też dziwią mnie wystąpienia posłów z PO, którzy
w zasadzie koncentrują się tylko na atakowaniu pana
ministra Kamińskiego. Słuchając państwa, mam
wrażenie, że kowal zawinił, Cygana powiesili. Pań-
stwo jakby gubicie sens. Co jeszcze musi się zdarzyć
w naszym państwie, żebyśmy przestali się z siebie
nawzajem śmiać, wy z nas, my z was? Pan poseł Wita
zacytował bardzo ważne i bardzo piękne słowa księ-
dza Jerzego Popiełuszki. U niektórych wywołało to
śmiech – no śmieszne, może śmieszne. Pan poseł Se-
kuła, który zna znakomicie, jak sam powiedział, tę
literaturę, powiedział, że on to przeczytał, ale on
przeczytał ze zrozumieniem. Jak długo jeszcze, ile
jeszcze tej pogardy?
Panie pośle Sekuła, pan, człowiek z takim dorob-
kiem, poseł AWS-u, poseł obecnej kadencji (Dzwo-
nek), wcześniej prezes Najwyższej Izby Kontroli, zo-
staje przewodniczącym tejże komisji. Co się stało, że
pan zachowuje się w tej komisji w taki sposób, że pan
się kompromituje, przemawiając do pustych krzeseł?
Pana to nie dziwi, że człowiek odpowiedzialny, wy-
dawałoby się, mówi do pustych krzeseł, zachowuje się
w sposób naprawdę mocno dziwny?
(Poseł Mirosław Sekuła: Dziękuję za te pytania.)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję, pani poseł.
Poseł Jadwiga Wiśniewska:
Panie przewodniczący, proszę odpowiedzieć na
pytanie: Dlaczego komisja nie miała dostępu do bil-
lingów marszałka Schetyny, tych od 23 stycznia do
9 września…
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Sprawozdanie Komisji Śledczej do zbadania sprawy przebiegu procesu legislacyjnego ustaw
296 nowelizujących ustawę o grach i zakładach wzajemnych
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję, pani poseł.
Poseł Jadwiga Wiśniewska:
…i dlaczego nie porozmawiał pan ze swoim klu-
bem, żeby rozszerzyć zakres prac komisji o wątek
czorsztyński i zieleniecki? Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję uprzejmie, pani poseł.
A propos pustych ław, oczekuję towarzystwa
wszystkich państwa w części niejawnej obrad. (We-
sołość na sali)
Głos ma pani posłanka Ewa Malik, Prawo i Spra-
wiedliwość.
Bardzo proszę.
Poseł Ewa Malik:
Pani Marszałek! Szanowni Państwo! Mam bardzo
proste pytanie do pana przewodniczącego Mirosława
Sekuły, ale na proste pytania często są bardzo skom-
plikowane odpowiedzi, a często ich po prostu nie ma.
Interesuje mnie fakt, dlaczego pan przewodniczący
z takim niesłychanym uporem skracał prace komisji.
Dlaczego pan tak szybko zakończył prace tej komisji?
Jaki konkretny, ważny cel przyświecał panu w podej-
mowaniu decyzji?
I mam pytanie: Czy pan samodzielnie podjął de-
cyzję o prędkim zakończeniu prac tej komisji, czy też
konsultował pan ją na przykład z panem premierem
Donaldem Tuskiem, szefem pana partii lub może
z innymi władzami partii, na przykład z marszał-
kiem Schetyną, który bezpośrednio był zaintereso-
wany wynikami prac tej komisji, któremu, jak wia-
domo, przepadła gdzieś część billingów i do tej pory
się nie odnalazła?
Proszę państwa, to jest ważne pytanie, bo na-
prawdę trudno to zrozumieć, dlaczego pan wykazy-
wał tyle energii w tłumieniu prac tej komisji, w takim
ich niesłychanym przyspieszaniu, tak aby rzeczywi-
ście prawda nie wyszła na jaw, chociaż ją znamy.
Każdy, kto się interesował aferą hazardową, na pew-
no wyciągnął z tego poprawne wnioski.
Proszę się nie powoływać w swojej odpowiedzi na
fakt, że Sejm żądał skrócenia prac komisji, bo to nie-
prawda. Gdyby pan wystąpił z wnioskiem o przedłu-
żenie prac tej komisji, to jestem przekonana, że sala
pełna posłów poparłaby taki wniosek. Dziękuję.
(Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję uprzejmie, pani poseł.
Głos ma pan poseł Andrzej Czuma, Platforma
Obywatelska.
Bardzo proszę, panie pośle.
Poseł Andrzej Czuma:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Centralne Biuro
Antykorupcyjne prowadziło podsłuch Drzewieckiego
i Chlebowskiego od września 2008 do września 2009 r.
Powiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestęp-
stwa minister Mariusz Kamiński wysłał do mnie
21 września 2009 r. Zadekretowałem je do prokura-
tora krajowego 28 września, aby wszczął właściwe
procedury. Jak wiadomo, w śledztwach w sprawie
o korupcję czynnością podstawową i rutynową jest
sprawdzanie stanu konta, stanu majątkowego i wszel-
kich ruchów majątkowych podejrzanych.
Mam trzy pytania. Po pierwsze, czy komisja sta-
rała się wyjaśnić, dlaczego w powiadomieniu Mariu-
sza Kamińskiego brak jest jakiegokolwiek śladu za-
interesowania CBA stanem konta, stanem majątko-
wym osób podejrzewanych o korupcję, są natomiast
liczne kopie artykułów prasowych niemających żad-
nych wartości dowodowych, których wspólnym mia-
nownikiem – artykułów i ich autorów – było to, że
chcieli prezentować linię propagandową Prawa i Spra-
wiedliwości? Po drugie, czy komisja nie przypuszcza-
ła, że brak sprawdzenia stanu majątkowego podej-
rzanych wskazywał na to, że sami funkcjonariusze
CBA wątpili w gruncie rzeczy, czy doszło do korupcji,
czy też czynów niedozwolonych? Po trzecie, czy ko-
misja rozważała ten zaskakujący fakt, iż powiado-
mienie ministra Kamińskiego nasączone było tak
mocno propagandą przy braku rzetelnego materiału
dowodowego? Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję panu posłowi.
Proszę o udzielenie odpowiedzi pana przewodni-
czącego Ireneusza Sekułę.
Bardzo proszę.
Na retoryczne pytania naprawdę nie musi pan
odpowiadać.
Poseł Mirosław Sekuła:
Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Jestem w bardzo
trudnej sytuacji, bo z jednej strony oczekujecie pań-
stwo bardzo krótkiej mojej wypowiedzi, a z drugiej
strony jest cały szereg ważnych i bardzo szczegóło-
wych pytań.
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Sprawozdanie Komisji Śledczej do zbadania sprawy przebiegu procesu legislacyjnego ustaw
nowelizujących ustawę o grach i zakładach wzajemnych
Poseł Mirosław Sekuła
Od razu mówię, że nie będę w stanie wypełnić
pierwszego postulatu, więc proszę państwa o trochę
cierpliwości i wyrozumiałości.
(Poseł Sławomir Neumann: Damy radę.)
Pozwolicie też państwo, iż nie będę odpowiadał w
kolejności zadawanych pytań, ale spróbuję je troszkę
pogrupować.
Chciałbym zacząć od pytania pani poseł Wiśniew-
skiej. Ono jest istotne również dla mnie. Zrozumia-
łem je w ten sposób: Dlaczego zdecydowałem się na
pracę w tej komisji i dlaczego zdecydowałem się przy-
jąć funkcję przewodniczącego? To jest bardzo ważne,
bo rzeczywiście jest tak, że tak naprawdę jedyną ofia-
rą afery hazardowej będzie Mirosław Sekuła.
(Poseł Jadwiga Wiśniewska: Tak, i Mariusz Ka-
miński.)
Miałem świadomość tego od samego początku, ale
podjąłem się tego trudnego zadania...
(Poseł Andrzej Mikołaj Dera: Od samego począt-
ku...)
...ze względu na ważny interes państwa, bo od
dawna nie zgadzam się na takie państwo, w którym
to służby specjalne decydują o tym, kto nami rządzi.
Nie zgadzam się z takim działaniem, iż służba spe-
cjalna doprowadza do eliminacji premiera Oleksego,
pomimo że politycznie jestem bardzo daleko od niego.
Nie zgadzam się na takie państwo, w którym służby
specjalne przez swoje działania doprowadzają do wy-
eliminowania wicepremiera Leppera, pomimo że on
też nie jest z mojej opcji politycznej. I nie zgadzam się
na takie państwo, w którym służba specjalna stara
się doprowadzić do dymisji premiera. Podchodzę do
tego bardzo osobiście, dlatego że przeżyłem akcję
służb specjalnych, które próbowały doprowadzić do
usunięcia mnie z funkcji prezesa Najwyższej Izby
Kontroli, i jak długo będę pełnił jakąkolwiek funkcję
publiczną, to każdej takiej próbie będę się przeciw-
stawiał, łącznie z tą – siedzi tutaj pan poseł Maciere-
wicz – podczas której dochodziło do nocnej zmiany
premiera, co pan dobrze pamięta i do czego pan czę-
sto wraca. Jako osoba pełniąca jakąkolwiek funkcję
publiczną nigdy nie zgodzę się na to, iż zmian poli-
tycznych w państwie dokonuje się w drodze niedemo-
kratycznej.
Aby nie było takiego wrażenia, że jestem…
(Poseł Jadwiga Wiśniewska: Nie przestrzegał pan
standardów demokratycznych.)
…jakimś przeciwnikiem służb specjalnych, to od
razu powiem, iż jestem przekonany, że służby spe-
cjalne są koniecznym elementem państwa i będę od-
nosił się do ich działania z wielkim szacunkiem i z
wielkim zrozumieniem tak długo, jak długo szefowie
służb specjalnych nie będą wykorzystywali rzetelnej
pracy swoich agentów do realizacji swoich celów po-
litycznych. I po to zdecydowałem się zaryzykować
nawet utratę mojego dobrego imienia i prestiżu, aby
wyjaśnić kolejną próbę tego, że jeden z szefów służb
specjalnych zamiast ścigać korupcję, zamiast zwal-
297
czać korupcję w państwie, zastawia pułapkę na pre-
miera. Nie zgadzam się na to i dla zwalczania takiej
sytuacji jestem w stanie bardzo dużo poświęcić i po-
nieść bardzo dużo własnych kosztów. (Oklaski)
(Poseł Jadwiga Wiśniewska: Ale żeby aż mówić
do pustych krzeseł?)
Teraz odnośnie do tych pustych krzeseł, pani po-
seł. Fajnie to wyglądało w telewizji, ale nie taka była
prawda.
(Poseł Jadwiga Wiśniewska: Strasznie to wyszło.
To nie było fajne.)
(Głos z sali: Telewizja kłamie.)
W czasie, kiedy o tym mówiłem, na sali było obec-
nych pięciu posłów członków komisji. I dlatego, że
było kworum...
(Poseł Andrzej Mikołaj Dera: Kworum było i na
sali.)
Tak, na sali posiedzeń.
…dlatego że nikt z członków komisji po tych trzy-
nastu godzinach nie zaprotestował…
(Poseł Beata Mazurek: Panie pośle, litości. Prze-
cież nikogo nie było.)
Przepraszam, byli.
(Poseł Andrzej Mikołaj Dera: Puste krzesła były
tylko.)
Po prostu posłowie uważali, że ważniejsze jest
udzielanie wywiadów niż praca w komisji.
(Poseł Andrzej Mikołaj Dera: Przecież przerwa
była.)
(Poseł Beata Kempa: Przerwa była. Pan też udzie-
lał wywiadów.)
Przerwa była? I zgodnie z zapowiedzią o przerwie
według sekretariatu, według świadka i według mnie
10 minut upłynęło.
(Głos z sali: Niech pan przestanie.)
(Poseł Andrzej Mikołaj Dera: Znowu telewizja
kłamie, dobrze, że to nagrywają.)
Zostawiam to, nie poruszam tego dalej.
(Poseł Jadwiga Wiśniewska: Ale mógłby pan po-
wiedzieć, że głupio wyszło.)
Jeśli chodzi o Czorsztyn i Zieleniec, to chciałbym
powiedzieć, że uchwała jednoznacznie sprecyzowała
obszar, po którym może się poruszać komisja. Z orze-
czeń Trybunału Konstytucyjnego wynika, że komisje
śledcze nie mogą hasać tam, gdzie chcą, tylko muszą
poruszać się po obszarze, który jest im wyznaczony.
W związku z tym nie możemy przekraczać tego ob-
szaru, którym się zajmujemy. Nic nie stoi na prze-
szkodzie, żeby każda inna komisja sejmowa, właściwa
ze względu na sprawę, tą sprawą się zajęła. Każda
komisja sejmowa ma uprawnienia kontrolne, a Ko-
misja Śledcza jest tylko specjalną komisją, która ma
dodatkowe ustawowe uprawnienia kontrolne. Każda
komisja sejmowa, tzw. branżowa, może się tą sprawą
zająć. Dziwię się, że do tej pory się nie zajęła. Myślę,
że może kiedyś się zajmie.
Jeśli chodzi o inne pytania pani poseł Beaty Kem-
py, to nie mogę odpowiadać na pytanie, czy odwołanie
pana ministra Kamińskiego było zgodne z prawem,
czy nie, bo to nie był przedmiot pracy komisji. Muszę
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Sprawozdanie Komisji Śledczej do zbadania sprawy przebiegu procesu legislacyjnego ustaw
298 nowelizujących ustawę o grach i zakładach wzajemnych
Poseł Mirosław Sekuła
się utrzymać jednak w tym trybie posła sprawozdaw-
cy, czyli mówić o tym, co komisja badała, albo o tym,
co przynajmniej jest związane z pracą komisji. Ja
tego nie badałem i po prostu nie wiem. To nie jest
pytanie do mnie. Czy przechodziłem szkolenia me-
dialne? Tak, ale wtedy, jak byłem młody. (Oklaski)
Wtedy, jak byłem młody. Gdybym może miał takie
szkolenia medialne, jak pani, to wtedy lepiej bym
wypadał w telewizji, ale ja w tym czasie zajmowałem
się komisją. Więc odpowiadam precyzyjnie: w trakcie
pracy komisji nie korzystałem z żadnych szkoleń me-
dialnych.
(Poseł Andrzej Mikołaj Dera: To było widać.)
To było widać, więc myślę, że to pytanie było nie-
potrzebne. Ono po prostu było złośliwe, ale niepo-
trzebne. Korzystałem, kiedy byłem posłem Akcji
Wyborczej Solidarność. Korzystałem również ze
szkoleń medialnych, kiedy zaczynałem być prezesem
Najwyższej Izby Kontroli, a potem już nie. Może zro-
biłem błąd.
Z panem świadkiem Mirosławem Drzewieckim
nie spotkałem się ani razu, tylko na posiedzeniach
komisji. Bardzo dbałem o to, żeby ze świadkami,
przepraszam, nie ze świadkami, bo to jest potoczne,
ale niezgodne z prawem określenie, z osobami we-
zwanymi przez komisję śledczą nie mieć żadnych
kontaktów. Natomiast ze świadkiem Grzegorzem
Schetyną miałem kontakty, które wynikały z pełnie-
nia przez niego funkcji przewodniczącego klubu, a
przeze mnie funkcji wiceprzewodniczącego klubu.
Nie miałem żadnych innych kontaktów, które by wy-
nikały z relacji członek Komisji Śledczej – osoba we-
zwana przez komisję. Staram się odpowiadać precy-
zyjnie. Wychodząc jeszcze dalej, ze świadkiem Donal-
dem Tuskiem nie miałem ani jednego spotkania w
trakcie prac komisji.
(Poseł Beata Kempa: A inni członkowie?)
Starałem się w maksymalnym stopniu nie mieć
kontaktów z żadną osobą, która była świadkiem ko-
misji. Nie przypominam sobie takich osób, które były
zaproszone przez komisję, zeznawały przed komisją,
a z którymi miałbym kontakty, które by w jakikol-
wiek sposób zahaczały o te relacje członek komisji –
osoba składająca zeznania. Przypuszczam, że pani
była w takiej samej sytuacji. Przypuszczam, że pani
miała znacznie więcej kontaktów niż ja, czy ze swoim
prezesem, czy ze swoimi kolegami, którzy zeznawali
przed komisją, bo to jest nieuchronne, bo przecież
jesteśmy na tej samej sali. Tyle odpowiedzi na pani
pytania.
Pytała pani jeszcze o raport pani minister Julii
Pitery. Każdy musi korzystać z własnej pracy i jak
gdyby odpowiadać za to, co zrobił.
(Poseł Beata Kempa: Czemu pan odrzucił?)
Ja nie odrzuciłem, ale pani takiego wniosku na-
wet nie złożyła, żeby to włączyć.
(Poseł Beata Kempa: Nieprawda, proszę zobaczyć,
w naszych poprawkach są całe tezy z raportu pani
Pitery odrzucone przez państwa.)
Pani poseł...
(Poseł Beata Kempa: Niech pan sprawdzi...)
Mogła pani, mogła pani bez najmniejszego proble-
mu...
(Głos z sali: Pani marszałek...)
Przypuszczam, że nawet pani minister by się nie
obraziła i nie zarzuciła pani plagiatu. Ale mogła pani
w całości czy w dużych fragmentach...
(Poseł Beata Kempa: Ale tak było...)
...to, co wypracowała pani minister Julia Pitera,
przenieść do swojego zdania odrębnego.
(Poseł Beata Kempa: I tak było.)
Pani poseł, od początku posiedzeń komisji obiecy-
wała pani, że przygotuje pani swoją wersję raportu.
(Poseł Beata Kempa: I jest.)
W końcu opracowała pani zdanie odrębne. I jesz-
cze...
(Poseł Beata Kempa: Bo prawo nie przewiduje.)
I jeszcze uważała pani, że po tych 9 miesiącach
ma pani za mało czasu. Ja w ciągu tych 9 miesięcy
starałem się przygotować swoją wersję raportu i to
jest moje zdanie odrębne.
(Poseł Beata Kempa: I widać, jaka jest.)
Nic nie stało na przeszkodzie, żeby pani uczyniła
podobnie.
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Panie przewodniczący, jedną chwilkę.
Poseł Mirosław Sekuła:
Pani poseł Malik...
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Panie przewodniczący, czy mogę na chwilę skupić
państwa uwagę na sobie? Chciałabym serdecznie pro-
sić panią poseł i pana posła o to, abyśmy umożliwili
panu przewodniczącemu wypowiedź i odpowiedź.
(Poseł Beata Kempa: I żeby mówił prawdę.)
Proszę bardzo o niekomentowanie, ponieważ pan
przewodniczący był na tyle uprzejmy, że nie prze-
szkadzał zadającym pytania.
Bardzo proszę, panie przewodniczący, a państwu
dziękuję.
Poseł Mirosław Sekuła:
Dziękuję, pani marszałek.
Przechodząc do pytania pani poseł Malik o skra-
canie pracy komisji. Pytanie jest jedno. Dlaczego,
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Sprawozdanie Komisji Śledczej do zbadania sprawy przebiegu procesu legislacyjnego ustaw
nowelizujących ustawę o grach i zakładach wzajemnych
Poseł Mirosław Sekuła
pani poseł, prawie wszyscy głosowali za taką uchwa-
łą Sejmu powołującą komisję?
(Poseł Andrzej Mikołaj Dera: Nie wszyscy.)
Dlaczego? Zdecydowana większość, prawie wszy-
scy.
(Poseł Andrzej Mikołaj Dera: Nie. Dlaczego Plat-
forma głosowała?)
Prawie wszyscy, również posłowie PiS.
(Poseł Andrzej Mikołaj Dera: Nie.)
To proszę sprawdzić. Ja to sprawdziłem. (Porusze-
nie na sali)
(Poseł Andrzej Czuma: Panie przewodniczący,
czekamy na odpowiedzi, a nie spory.)
Przepraszam, już wracam do formalnego trybu.
(Poseł Jadwiga Wiśniewska: Nie besztajcie swoje-
go przewodniczącego.)
Po prostu wynikało to z tego, że Sejm, podejmując
uchwałę, narzucił określony tryb pracy komisji. Przy-
pomnę, że w pierwszej wersji uchwały zobowiązał
Komisję Śledczą do zakończenia prac i przedstawie-
nia raportu do 28 lutego 2010 r. Należę do ludzi, któ-
rzy przede wszystkim, jeśli otrzymają jakieś zadanie,
to nie zastanawiają się nad tym, jak zmienić warun-
ki tego zadania, ale jak je zrealizować. Plan pracy,
który przedstawiłem komisji, który komisja przyjęła,
po prostu wpisywał się w kalendarz, który został na-
rzucony komisji uchwałą Sejmu. Również po niemoż-
liwym do dotrzymania terminie, po przedłużeniu
tego terminu do 30 kwietnia zaproponowałem nowy
harmonogram prac, które miały się skończyć przed
30 kwietnia. Prawdopodobnie skończyłyby się, gdyby
nie katastrofa smoleńska, gdyby nie przerwa w pra-
cach komisji. Trzeci termin, który Sejm narzucił,
może nie narzucił, ustalił dla komisji, to był 30 wrze-
śnia. W związku z tym starałem się zrobić wszystko,
żeby w tym terminie się komisja zmieściła. I mi się
to udało. Uważam, że to jest zaleta, a nie wada, że to
jest zasługa, a nie wina. Jeżeli bowiem Sejm zleca
komisji jakieś zadanie, to komisja, jej członkowie po-
winni zrobić wszystko, żeby to zadanie wykonać.
Poczytuję sobie za plus, że tak potrafiłem zorganizo-
wać i poprowadzić prace komisji, żeby wywiązać się
z postawionego komisji przez Wysoki Sejm zadania.
Tak więc nie uważam tego za winę, raczej uważam
to za swoją zasługę.
Odpowiadając pani poseł Malik, chciałbym odpo-
wiedzieć cytatem poety, księdza Twardowskiego: Kto
ma czasu wiele, wszystko czyni gorzej. Jestem prze-
konany, że gdyby komisja pracowała przez dwa lata,
to jej raport w niczym nie byłby lepszy, a generowany
przez komisję poziom agresji politycznej jedynie psuł-
by nasze życie polityczne, a nie mu służył. Bo nieste-
ty z różnych powodów – i nie mam zamiaru tutaj
nikogo obwiniać – Komisja Śledcza hazardowa stała
się jednym z frontów wojny polsko-polskiej. I tak na-
prawdę po pewnym czasie najistotniejsze było to, kto
bardziej dołoży drugiemu przed kamerami, a nie to,
czy dojdziemy do wyjaśnienia poszczególnych etapów.
299
Mnie to bardzo ciążyło. Pomimo mojej, że tak po-
wiem, niewzruszonej twarzy, psychicznie bardzo źle
znosiłem te wszystkie przykre słowa, a nawet oszczer-
stwa pod moim adresem. Nie reagowałem na nie wła-
śnie po to, żeby doprowadzić do realizacji celu, który
postawił Sejm, bo gdybym reagował na wszystkie
prowokacje pod moim adresem, to prawdopodobnie
do dzisiaj nie byłoby raportu komisji i byśmy go dzi-
siaj nie rozpatrywali.
(Poseł Marek Suski: Nie ma pośpiechu. W sprawie
Blidy pracujecie już 3 lata. I co?)
O, cieszę się, że przyszedł pan poseł Suski.
Panie pośle, odpowiem na pana pytanie, ale naj-
pierw powiem tak: nigdy nie zarzucałem panu żadne-
go kłamstwa i nie będę tego robił, bo ani nie mam na
to ochoty, ani nie mam do tego podstaw. Przykro mi,
że pan mi to zarzuca, bo jest to zarzut, którego w
żaden sposób nie potrafi pan udowodnić. Ma on służyć
jedynie temu, żeby osobę, którą pan tak traktuje, w
jakiś sposób poniżyć, ale mnie to nie poniża. To poni-
ża tego, który takie nieprawdziwe zarzuty stawia.
(Oklaski) Nie odniosę się więc do tego zarzutu.
Dlaczego pan premier Donald Tusk odwołał swo-
ich ministrów? Nie wiem. To jest pytanie do pana
premiera. Komisja nie zajmowała się tym szczegóło-
wo i nie znam odpowiedzi na to pytanie, ale ponieważ
zadał pan to pytanie, to postaram się, że tak powiem,
troszkę podzielić się z panem moimi przemyśleniami
na ten temat. Być może pan premier przedłożył waż-
ny interes państwa nad osobiste przyjaźnie, bo to, że
potraktował w sposób bardzo brutalny swoich przy-
jaciół, nie ulega wątpliwości dla nikogo: ani dla nas,
ani dla was, ani dla was. Uważam, że przedłożył
sprawne funkcjonowanie rządu bez osób, pod adre-
sem których są zarzuty i których efektywność byłaby
w tym rządzie mniejsza, nad przyjaźń do nich. Od-
noszę się do tego z wielkim szacunkiem. Uważam, że
tak powinien postępować mąż stanu, że przyjaźnie
są ważne, ale interes państwa jest ważniejszy.
(Poseł Beata Mazurek: Abraham.)
Panie pośle, nieprawdziwe są informacje, że usta-
wa była pisana na cmentarzu. Każdy, kto chciał,
mógł się zapoznać ze stenogramami i każdy wie, co
mogło być przedmiotem spotkania na cmentarzu, ale
na pewno nie pisanie ustawy, bo w tym przypadku
ustawa była pisana w Ministerstwie Finansów i pod
kierunkiem pana ministra Jacka Kapicy. Przypusz-
czam, że nawet bardzo żywe spotkania w różnych
miejscach, czy w Pędzącym Króliku, czy na cmenta-
rzu, czy na stacji paliw, nie miały żadnego wpływu
na treść tej ustawy.
Zwracam też uwagę na to, co podniósł pan poseł
Neumann w swoim wystąpieniu, że pomimo tych
wszystkich dramatycznych okoliczności w ani jed-
nym momencie treść ustawy nie uległa zmianie. Ule-
gła zmianie dopiero wtedy, kiedy został wprowadzo-
ny nowy projekt rządowy. A więc, patrząc ze zdrowo-
rozsądkowego punktu widzenia, wszystko, co się
działo w ramach afery hazardowej Platformy Oby-
watelskiej, nie znalazło przełożenia na zapisy w usta-
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Sprawozdanie Komisji Śledczej do zbadania sprawy przebiegu procesu legislacyjnego ustaw
300 nowelizujących ustawę o grach i zakładach wzajemnych
Poseł Mirosław Sekuła
wie. Być może akcja CBA była przedwczesna. Może
gdyby to weszło do procesu legislacyjnego, gdyby cała
dobrze przygotowana przez agentów Centralnego
Biura Antykorupcyjnego akcja nie została spalona,
to może doszłoby wtedy do skutecznych prób zmiany
ustawy, ale na tym poziomie, na poziomie rządowym,
do tego nie doszło, bez względu na to, jak możemy
oceniać ewentualne udowodnione czy nieudowodnio-
ne próby wpływania na ten proces legislacyjny.
Dlaczego debata jest w piątek? To także nie jest
pytanie do mnie. To jest pytanie do marszałka i do
Konwentu Seniorów. Również nad tym boleję. Jak
państwo wiecie, mam na głowie kampanię wyborczą
w swoim mieście, a zamiast pracować tam, jestem
tutaj. Przykro mi, że tak jest, ale muszę zrealizować
zadanie, które zlecił mi Sejm.
Dlaczego utajniono część posiedzenia Sejmu? Pa-
nie pośle, znowu zachowuje się pan jak ktoś, kto pła-
cze nad rozlanym mlekiem po tym, jak je rozlał.
Przecież wynika to z tego, że członkowie komisji,
pani poseł Beata Kempa i pan poseł Andrzej Dera
zawarli w swoim zdaniu odrębnym dwa załączniki,
którym nadali klauzulę niejawności.
(Poseł Andrzej Mikołaj Dera: Nie my.)
(Głos z sali: Oni nadali?)
Tak, wytwórca nadaje klauzulę.
(Głos z sali: No nie.)
Proszę zwrócić uwagę, że załącznik nr 1 taką
klauzulę posiada. Jest to słuszne, bo dotyczy śledz-
twa, które jest obecnie prowadzone przez prokuratu-
rę. Nie zdradzę tajemnicy. Za chwilę, na części nie-
jawnej, będę mówił o tym w szczegółach. Teraz, na
części jawnej mogę jedynie powiedzieć, że nie dotyczy
to procesu legislacyjnego, tylko działań urzędników
Ministerstwa Sportu i Turystyki oraz innych osób,
które jak gdyby znajdują się w obszarze tego procesu
legislacyjnego.
(Poseł Andrzej Mikołaj Dera: Są aktorami.)
Jestem przekonany, że zdanie odrębne wniesione
przez panią poseł Beatę Kempę i pana posła Andrze-
ja Derę nie straciłoby na wartości...
(Poseł Andrzej Mikołaj Dera: Straciłoby.)
...gdyby nie było załącznika nr 1. Nie byłoby to
jednak takie smaczne dla mediów i tych, którzy eks-
cytują się tajnością tego posiedzenia.
Jeśli chodzi o załącznik nr 2, przeanalizowałem
go, jest chroniony dwoma rodzajami tajemnic. Pierw-
sza to tajemnica telekomunikacyjna. Mówiąc obrazo-
wo: gdyby nie było tam numerów telefonów, nie mu-
siałoby to być tajne. Druga rzecz wiąże się z ustawą
o ochronie danych osobowych. Gdyby nie było tam
adresów zamieszkania i innych danych osobowych,
to załącznik ten nie musiałby być tajny, bo przecież
stawianie hipotez i rozważanie ich przez autorów nie
jest objęte klauzulą tajności. Nic nie stało na prze-
szkodzie, żeby twórcy załącznika nr 2 wykonali bar-
dzo prostą czynność, jaką jest anonimizowanie da-
nych. Wszędzie tam, gdzie są numery telefonów,
wystarczało wstawić kropki albo gwiazdki. Miejsca,
gdzie podany jest adres czy dane adresowe, można
było zaczernić, zabielić albo wykropkować. Po takiej
operacji autorzy załącznika nr 2 mogliby przenieść
go do części jawnej.
(Poseł Wojciech Szczęsny Zarzycki: A co ja bym
wiedział?)
Mógłby się pan, panie pośle, zapoznać z materia-
łami, które są w kancelarii tajnej.
(Głos z sali: Nie ma pan racji.)
(Poseł Beata Kempa: Ma pan rację, jest też tajem-
nica korespondencji.)
Tak więc to, że mamy część niejawną posiedzenia,
jest wyłączną zasługą czy wyłączną winą twórców
tych dwóch załączników. Bardzo nad tym boleję, bo
uważam, że do tej pory komisja śledcza hazardowa
starała się działać jak najbardziej transparentnie i
jak najbardziej przejrzyście.
Starałem się dochować najwyższej staranności,
żeby wszystkie dokumenty, informacje i materiały,
które trafiały do komisji, jeżeli tylko nie były w jakiś
sposób chronione, natychmiast albo bez zbędnej
zwłoki były zamieszczane na stronie internetowej.
Przypuszczam, że strona internetowa naszej komisji
jest jednym z najbogatszych źródeł informacji, jeśli
chodzi o to, co związane jest z aferą hazardową.
Pan poseł Kozak pytał, dlaczego pan premier
Tusk rozpoczął rozmowę z Drzewieckim. Nie wiem.
I, panie pośle, uważam, że to był błąd, że pan premier
postąpił emocjonalnie. Mógł postąpić inaczej. Z mo-
ich doświadczeń, z moich złych doświadczeń ze służ-
bami specjalnymi wiem, że podstawową zasadą jest
krzyżowe weryfikowanie informacji. I gdyby to do
mnie trafiło, to pierwsze, co bym zrobił po informacji
pana ministra Kamińskiego, to natychmiast popro-
siłbym o weryfikację tych danych przez inną służbę,
zanimbym cokolwiek innego zrobił. Uważam, że tutaj
premier jednak popełnił błąd polegający na nadmier-
nym zaufaniu panu ministrowi Kamińskiemu. Są-
dzę, że powinien zachować zdrową podejrzliwość i
taką informację najpierw, korzystając z innych źró-
deł, zweryfikować, tę wiedzę, którą uzyskał od pana
ministra Kamińskiego, tym bardziej że jego podejrz-
liwość powinno już wzbudzić to, że otrzymał doku-
ment niestandardowy, dokument niespełniający
standardów informowania premiera przez szefa jed-
nej ze służb. Standardem jest, że przekazuje się ana-
lizę bez danych operacyjnych.
(Poseł Beata Kempa: Ale to jest szef jego służby,
panie przewodniczący.)
Standardem jest, że nie informuje się nawet szefa
koordynatora służb specjalnych, jeżeliby był, chyba
że on by sam tego zażądał.
(Głos z sali: Ale to jest jego opinia. To jest tylko
opinia.)
Standardem jest, że analiza jest pozbawiona in-
formacji operacyjnych, bo nie powinien przełożony
służb specjalnych ręcznie sterować tymi służbami.
To również element takiego dobrego balansu zaufa-
nia i nieufności do informacji, które są przekazywa-
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Sprawozdanie Komisji Śledczej do zbadania sprawy przebiegu procesu legislacyjnego ustaw
nowelizujących ustawę o grach i zakładach wzajemnych
Poseł Mirosław Sekuła
ne służbom specjalnym. Tak więc to jest, panie pośle
– mówię do pana posła Kozaka – moja odpowiedź na
to pytanie. Co do lojalności.…
(Głos z sali: Czas…)
Przykro mi, ale jeszcze nie mówię nawet tak dłu-
go, jak długo były pytania zadawane. (Wesołość na
sali) Proszę o wyrozumiałość i cierpliwość.
(Poseł Beata Mazurek: Jeszcze 45-minutowa prze-
rwa ma być.)
No, trudno.
(Poseł Andrzej Mikołaj Dera: Teraz powinno być
tak jak w komisji: szybciej, szybciej, szybciej.)
Lojalność poszczególnych szefów zawsze musi być
rozumiana przede wszystkim jako lojalność wobec
państwa, bo tylko wtedy gdy urzędnicy wszystkich
szczebli będą lojalni wobec państwa w pierwszej mie-
rze, możemy mówić o państwie prawa. Jeżeli będą
lojalni wobec jakichś swoich innych szefów, obojętne,
czy faktycznych, tak jak na przykład premier w sto-
sunku do szefów służb, czy tych niewłaściwych, na
przykład innych ośrodków politycznych, w państwie
robi się źle, dzieje się źle. Fatalnie jest wtedy, gdy ktoś
ze służb specjalnych uważa, że jego powinności wo-
bec kolegów politycznych są ważniejsze niż wobec
państwa i wobec osób, którym bezpośrednio podlega.
Tyle mogę powiedzieć na temat lojalności. (Oklaski)
(Poseł Andrzej Czuma: Brawo!)
Pan poseł van der Coghen pytał, czy tezy w za-
warte w analizie CBA, tej słynnej analizie Central-
nego Biura Antykorupcyjnego, podlegały weryfikacji.
Niestety nie. Mówię „niestety”, panie pośle, bo nikt
tego nie rozumiał w komisji – przypuszczam, że część
akceptowała, a nikt nie rozumiał – że analiza, w któ-
rej są tak ważne tezy obciążające polityków, nie zo-
stała poddana weryfikacji, że została schowana głę-
boko do szuflady. Ja tego do dzisiaj nie rozumiem.
Uważam, że są tylko dwie możliwości: albo to bardzo
nieprofesjonalne zachowanie, które można złożyć na
karb początkowego okresu funkcjonowania Central-
nego Biura Antykorupcyjnego, albo wręcz wybiórcze
traktowanie materiałów, chowanie jednych do szu-
flady, a z drugich robienie afery. Nie ma innej odpo-
wiedzi.
Pan poseł Stolarczyk pytał o spotkanie premier
– Drzewiecki a spotkanie Rosół – Sobiesiakówna oraz
działania prokuratury Rzeszów. Już odpowiedziałem
po części na pytanie na temat rozmowy pana premie-
ra z ówczesnym ministrem panem Drzewieckim.
(Poseł Andrzej Mikołaj Dera: Nie powtarzajmy.)
Tego nie będę powtarzał. Uzupełnię tylko, że we-
dług mnie nie udało się komisji znaleźć powiązania
pomiędzy tą rozmową a rozmową w restauracji Pę-
dzący Królik, sławnej właśnie z tej afery, między
innymi dlatego że niestety, też z przyczyn, które są
dla mnie niezrozumiałe, rozmowy w Pędzącym Kró-
liku nie zostały należycie, tak powiem, obsłużone
przez CBA. Uważam, że jeżeli tak wysoki był poziom
zainteresowania sprawą Centralnego Biura Antyko-
301
rupcyjnego, to zdumienie budzi fakt, że wszystkich
podsłuchiwano, tylko nie było podsłuchu w Pędzą-
cym Króliku, że nawet nie ma sprawozdania z tego.
Nie rozumiem tego. I właśnie dlatego, że nie mamy
danych, jak naprawdę to spotkanie wyglądało, nie
potrafimy odpowiedzieć na pytanie i komisja według
mnie nie odpowiedziała na pytanie, czy pomiędzy
spotkaniem w Pędzącym Króliku a spotkaniem w
kancelarii premiera jest jakiś związek, czy nie. Mu-
simy się tutaj oprzeć na domniemaniach.
Pan poseł Tomczyk pytał o przeciek, o weryfiko-
walny fakt. Panie pośle, to dobre pytanie, tylko ja nie
potrafię na to odpowiedzieć. Myślę, że trzeba po pro-
stu rozważyć wszystkie zdania odrębne, bo pan poseł
Arłukowicz na podstawie prac komisji doszedł do in-
nych wniosków i zawarł to w swoim zdaniu odręb-
nym, a ja z panem posłem Urbaniakiem, analizując
te same fakty, doszliśmy do trochę innych wniosków
i zawarliśmy to w swoim zdaniu odrębnym. To nie
jest tak dobrze opisane w państwa zdaniu odrębnym,
ale również jest poruszone. A więc myślę, że każdy
musi się zapoznać z tymi zdaniami odrębnymi i wy-
robić sobie swoje zdanie.
Dlaczego pan minister Kamiński poinformował
te wszystkie 10 instytucji? Nie wiem. Przypuszczam,
że działał troszkę w desperacji i bał się, że jeżeli tego
nie upubliczni, to sprawa może w jakiś sposób nie
ujrzeć światła dziennego. Proszę państwa, ja też
znam te metody i też je kiedyś stosowałem, będąc
prezesem Najwyższej Izby Kontroli. Wiem, że infor-
macja, która jest w posiadaniu tylko jednego człowie-
ka, jest bardzo niebezpieczna dla tego człowieka, ona
może być w jakiś sposób rozładowana wtedy, gdy sta-
nie się informacją szeroko znaną lub publiczną. I
wiem, że jedynie jawność i transparentność, przejrzy-
stość postępowania usuwa zagrożenie dla ludzi, któ-
rzy są nośnikiem niebezpiecznych informacji. Być
może taki sam sposób myślenia miał pan minister
Kamiński.
Pani poseł Guzowska pytała o relacje, o pana mi-
nistra Kamińskiego oraz o to, czy pan Sobiesiak uzy-
skał informacje o prowadzonych przeciwko niemu
postępowaniach. Tutaj też nie potrafimy jednoznacz-
nie odpowiedzieć i chyba nikt z członków komisji do
końca nie wie, co znaczyły tajemnicze słowa: „KGB,
CBA”, czy była to przenośnia, czy, jak nam zeznał
pan Sobiesiak w komisji, on od lat jest, że tak po-
wiem, tropiony i podsłuchiwany przez różne służby i
po prostu tak sobie to powiedział, czy było to spowo-
dowane jakimiś rzeczywistymi informacjami, które
uzyskał ze źródła, którego nam się nie udało ziden-
tyfikować.
Kilku z państwa pytało o spotkania pana mini-
stra Kamińskiego z panem premierem. Proszę pań-
stwa, chciałbym się tu troszkę uchylić od odpowiedzi,
dlatego że tyle jest w sprawozdaniu i w zdaniach od-
rębnych na ten temat i tak różne są oceny tych sa-
mych faktów przez poszczególnych członków komisji,
że po prostu chcę państwa odesłać do analizy i po-
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Sprawozdanie Komisji Śledczej do zbadania sprawy przebiegu procesu legislacyjnego ustaw
302 nowelizujących ustawę o grach i zakładach wzajemnych
Poseł Mirosław Sekuła
równania stanowiska komisji i poszczególnych zdań
odrębnych.
Pani poseł Zaremba pytała, czy szef CBA, prze-
kazując analizę z materiałem operacyjnym, przekro-
czył uprawnienia. Ja nie potrafię na to odpowiedzieć,
ale uważam, że na pewno postąpił w sposób niepro-
fesjonalny. Od stwierdzenia, czy było to przekrocze-
nie uprawnień, jest Centralne Biuro Antykorupcyjne
lub inne służby, które badają postępowanie służb
specjalnych. To jest może dobre pytanie do naszej
sejmowej Komisji do Spraw Służb Specjalnych. My
tego dokładnie nie weryfikowaliśmy i według mnie
komisja nie ma odpowiedniej wiedzy, żeby na to py-
tanie odpowiedzieć.
Pan poseł Rzymełka pytał, czy komisja zajmowa-
ła się również innymi kadencjami. Oczywiście, prze-
cież to jest to, co nie chce się przebić ani w świado-
mości, ani w wypowiedziach niektórych członków
komisji, ani mediów. Komisja nie została powołana
do zbadania sprawy Chlebowskiego i Drzewieckiego.
Komisja została powołana – proszę przeczytać, jak
brzmi uchwała Sejmu – do zbadania procesu legisla-
cyjnego w IV, V i VI kadencji, czyli od czasu prac nad
ustawą z 10 kwietnia 2003 r. aż do 9 października
2009 r. Odsyłam naprawdę do treści uchwały Sej-
mu.
Państwo, niektórzy członkowie komisji, uporczy-
wie ignorują fakt, że naszym zadaniem było tak samo
zbadanie IV kadencji, jak i V kadencji. Tutaj od razu
odpowiem na pytanie pani poseł Beaty Kempy, która
mówiła, że nie powinno się być sędzią w swojej spra-
wie. Tak, nie powinno się być sędzią w swojej spra-
wie. Również posłowie PiS nie powinni oceniać swo-
jej kadencji, zwłaszcza w tym zakresie działania
rządu, jeżeli sami byli jego członkami. (Oklaski)
(Poseł Andrzej Mikołaj Dera: Tu Ziemia, tu Zie-
mia, nie byliśmy przewodniczącymi, nie prowadzili-
śmy komisji.)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Szanowni państwo, chciałabym państwu zwrócić
uwagę, że to nie jest herbatka u Tadka. Wczoraj były
imieniny Tadeusza. Proszę o zachowanie należytej
powagi.
Poseł Mirosław Sekuła:
Tutaj dochodzimy również do bardzo bolesnej i
przykrej sprawy, która, że tak powiem, zostawiła
trwały osad na naszych relacjach poselskich, przy-
puszczam, że również osobistych, czyli sprawy wyłą-
czenia z prac komisji i pani poseł Beaty Kempy, i
świętej pamięci pana posła Wassermanna, bo o to
państwo też pytaliście. Proszę państwa, uznaliśmy
za nadrzędne to, co jest napisane w Kodeksie postę-
powania karnego, w każdym kodeksie. Jeżeli ktokol-
wiek brał udział w działalności, która jest przedmio-
tem badania, to nie może w tej sprawie orzekać. Tak
samo jak pan poseł Szejnfeld był wzywany przed ko-
misję, bo był wiceministrem, w takim samym zakre-
sie pani poseł Beata Kempa była wiceministrem i
opiniowała ustawy i jej podpis jest pod opiniami do-
tyczącymi ustaw hazardowych w okresie, kiedy była
członkiem rządu Prawa i Sprawiedliwości. Tak samo
świętej pamięci pan poseł Wassermann był szefem,
koordynatorem służb specjalnych. Naprawdę w swo-
jej naiwności do dzisiaj nie rozumiem, dlaczego Sejm
nie podzielił tych wątpliwości, tym bardziej że w
trakcie dalszych prac okazało się coś więcej. Okazało
się, że zatarło się w pamięci pana posła Wasserman-
na, że składał zeznania w prokuraturze na temat,
którym zajmowała się komisja. Oczywiście postąpił
prawidłowo, wyłączył się z tego posiedzenia komisji,
ale zapomniał, że w ustawie o sejmowej komisji śled-
czej jest bezwzględny zakaz uczestnictwa w komisji,
jeżeli zeznawało się w tej sprawie i brało się udział w
czynnościach prokuratorskich.
Państwo możecie mieć nawet uzasadniony żal, ale
wynikało to przede wszystkim, jeszcze raz chcę to
powiedzieć, z puryzmu prawnego, może nadmierne-
go, z przekonania, że Komisja Śledcza, żeby dobrze
zbadać sprawę, powinna spełniać wszystkie najwyż-
sze standardy.
Pogodziłem się z decyzją Sejmu, że posłowie zo-
stali powtórnie wybrani w skład komisji. I nie pod-
nosiłem tego, że w moim rozumieniu było to złama-
nie nie tylko standardów, ale i prawa. Ale trudno:
Roma locuta, causa finita; Rzym się wypowiedział,
sprawa skończona. Sejm zdecydował, nie wracałem
do sprawy. Państwo o to pytaliście, więc przepra-
szam, że ten wątek poruszam, bo starałem się w spra-
wozdaniu go uniknąć. Skoro jednak były pytania, to
musiałem na nie odpowiedzieć.
Odpowiadając na pytanie pana posła Węgrzyna,
odpowiadam krótko: nie było zawiadomień do proku-
ratury ze strony komisji, ale komisja zdecydowała
–według mnie to jest jedno z ważniejszych dorobków
czy osiągnięć komisji – że wszystkie nasze materiały
przekażemy prokuraturze po to, by prokuratura oce-
niła ten cały materiał i żeby również oceniła go pod
względem karnoprawnym. Nasza praca w komisji nie
kończy sprawy, jest jednym z etapów. Zrobiliśmy to,
co według mnie w Sejmie należało zrobić. A teraz li-
czymy, że nasza praca będzie wykorzystana, a może i
kontynuowana przez inne organy państwa. Bardzo na
to liczę. Wiem, że młyny sprawiedliwości wolno mielą,
ale być może doczekam się jeszcze wyjaśnienia tych
wszystkich wątków, których nam się nie udało wyja-
śnić albo co do których nie byliśmy w stanie uzyskać
jednoznacznej oceny, a – jak państwo widzicie po zda-
niach odrębnych – te oceny są bardzo rozbieżne.
Odpowiedziałem już panu posłowi Kulasowi, dla-
czego są niejawne załączniki.
(Głos z sali: Bardzo dziękuję.)
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Sprawozdanie Komisji Śledczej do zbadania sprawy przebiegu procesu legislacyjnego ustaw
nowelizujących ustawę o grach i zakładach wzajemnych
Poseł Mirosław Sekuła
Jestem po prostu zmartwiony tym, że one są. W
czasie pracy komisji stawiano mi zarzuty, kiedy
przedstawiałem projekt sprawozdania komisji, że nie
zawarłem części niejawnej. Proszę państwa, dlatego
zrezygnowałem z umieszczania części niejawnej, bo
uważałem, że większą wartością jest dyskusja pu-
bliczna.
(Głos z sali: Oczywiście.)
Taka dyskusja, do której każdy będzie miał do-
stęp, niż chowanie się, że tak powiem, za niejawno-
ścią dokumentów.
Pani poseł Śledzińska-Katarasińska pytała o do-
płaty i mówiła o tej tezie 500 mln. To jest w zasadzie
wyjaśnione w naszym sprawozdaniu. Po prostu ko-
misja nie znalazła żadnych dokumentów, które
świadczyłyby o tym, że ta kwota była w jakikolwiek
sposób zweryfikowana. Dlatego napisaliśmy w na-
szym stanowisku, że tak naprawdę była to kwota
wzięta z prasy. W moim zdaniu odrębnym, ale rów-
nież w stanowisku komisja jest taka część, która
mówi o tym, że jest dla komisji niezrozumiałe, dla-
czego służba, która ma swoich analityków, nie wery-
fikowała tej kwoty, pomimo że poszczególne inne
organy państwa podawały bardzo rozbieżne kwoty:
200 mln, 300 mln, 500 mln czy 465 mln. A byli też
tacy eksperci, którzy uważali, że to nieprawda, że po
wprowadzeniu dopłat wpływy spadną. Zeznań na ten
temat wysłuchaliśmy dużo i jeżeli nawet były wątpli-
wości co do tego, czy wpływy spadną w ogóle, to nie
było wątpliwości, że spadną w pierwszym okresie,
wtedy kiedy będzie trzeba w sposób certyfikowany
wymieniać oprogramowanie we wszystkich automa-
tach. Wiadomo, że taki proces potrwa rok, dwa lub
trzy lata i że przez ten czas na pewno nie będą pła-
cone podatki od tych automatów. A czy one będą wte-
dy w szarej, czy w czarnej strefie, na to też nikt nie
potrafił odpowiedzieć.
Pan poseł Wita pytał, czy przeczytałem książki
księdza Popiełuszki. Powiem krótko: przeczytałem.
Myślę, że należałoby jednak unikać takich pytań, bo
one dotykają tej sfery osobistej. Uważam, że nawet
gdybym nie przeczytał, to takie pytanie w zasadzie
nic nie wnosi do naszej dyskusji. Ale, panie pośle
Wita, naprawdę przeczytałem.
Pan poseł Dera zadał filozoficzne pytanie: Czy to,
co robiłem, służyło prawdzie? Panie pośle, jestem
przekonany o tym, że tak. Ale szanuję również pana
zdanie, bo może pan uważać inaczej. Już szeroko tłu-
maczyłem, dlaczego zdecydowałem się w pewnym
sensie poświęcić swoją reputację czy nawet swoje do-
bre imię dla pracy w tej komisji. Myślę, że jest rów-
nież odpowiedzią na to pana pytanie.
Czy przygotowany raport jest prawdziwy? Panie
pośle, każdy ma swoją prawdę. Raport – w tym miej-
scu zwracam się również do pana marszałka Stefa-
niuka, odpowiadając na jego pytanie – tak naprawdę
składa się z kilku raportów. Oczywiście, panie mar-
303
szałku, że on nie jest spójny. W sytuacji, kiedy komi-
sja była frontem wojny polsko-polskiej, nie było takiej
możliwości, żebyśmy doszli do wspólnych ustaleń i do
jednakowego raportu. Dlatego też mój projekt rapor-
tu został, jak ja to mówię, pocięty i częściowo zdemo-
lowany przyjęciem części poprawek, dość dużej części
poprawek. Tak się stało, ja to przyjmuję, taka była
wola komisji, ale dlatego też zdecydowaliśmy się z
posłem Urbaniakiem przedstawić swoje zdanie od-
rębne, które jest naszą wersją raportu.
(Głos z sali: Firmową.)
Naszą wersją raportu, wyczyszczoną wersją ra-
portu.
Pan poseł Babalski zadał pytanie z przykrą tezą,
bo zadał pytanie, dlaczego mówię nieprawdę, że afe-
ry nie było. Odpowiadam: panie pośle, nie ma ani
jednej mojej wypowiedzi, ani na komisji, ani medial-
nej, w której twierdziłbym, że afery nie było. Konse-
kwentnie twierdzę, że afery były, i to nie jedna, i
konsekwentnie mówię, że każda kadencja Sejmu mia-
ła swoją aferę. Mówię nie tylko o trzech aferach, mó-
wię o czterech aferach. A więc bardzo proszę nie za-
dawać mi pytania z nieprawdziwą tezą.
Została mi jeszcze odpowiedź na dwa pytania, ale
ponieważ były one już bardzo osobiste i według mnie
nie wniosą niczego do tej dyskusji, to pozwolę sobie
je pominąć, tak jak w czasie posiedzeń komisji stara-
łem się pomijać wszystkie te przykre czy nieprawdzi-
we zarzuty pod moim adresem. Po prostu zostawiam
to do osądu państwa.
Jeszcze raz, pani marszałek, Wysoki Sejmie, prze-
praszam za długą odpowiedź, ale starałem się odpo-
wiedzieć rzetelnie na wszystkie możliwe pytania.
Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję uprzejmie panu przewodniczącemu.
(Poseł Marek Suski: Sprostowanie.)
Pan poseł chce sprostować swoją źle zrozumianą
wypowiedź.
Bardzo proszę.
Poseł Marek Suski:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pan poseł Sekuła
źle mnie zrozumiał. Nie nazwałem go kłamcą. Mó-
wiłem tylko o pewnej figurze retorycznej. Jeżeli czu-
je się obrażony, to przepraszam. (Oklaski)
(Poseł Jarosław Urbaniak: Poseł znów chce kogoś
obrazić.)
(Poseł Julia Pitera: Te wasze figury retoryczne...)
Przepraszam, jeżeli poczuł się urażony. Rozumiem
po tym wystąpieniu, które przed chwilą usłyszałem,
że pan Sekuła jest przekonany o tym, że ten raport
 77. posiedzenie Sejmu w dniu 29 października 2010 r.
Sprawozdanie Komisji Śledczej do zbadania sprawy przebiegu procesu legislacyjnego ustaw
304 nowelizujących ustawę o grach i zakładach wzajemnych
Poseł Marek Suski
i to, co mówi, to prawda. Przyznał zresztą, że jest to
wynikiem wojny polsko-polskiej i on jako żołnierz wy-
konuje pewną strategię. Wobec tego rozumiem…
(Głos z sali: Jako generał.)
(Poseł Jarosław Urbaniak: Za chwilę poseł znów
będzie przepraszał i znów powie, że to figura reto-
ryczna.)
…że nie są to kłamstwa, ale jest to strategia woj-
ny polsko-polskiej. Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Dziękuję bardzo, panie pośle.
Zamykam dyskusję*).
Zgodnie z art. 19c ust. 3 ustawy o sejmowej komi-
sji śledczej nad sprawozdaniem komisji śledczej Sejm
nie przeprowadza głosowania.
Wysoka Izbo! Przypominam, że Sejm podjął de-
cyzję o utajnieniu obrad.
W związku z tym przypominam o zakazie posia-
dania w części tajnej obrad urządzeń umożliwiają-
cych rejestrację lub transmisję obrazu i dźwięku z
przebiegu posiedzenia Sejmu w tej części.
W celu przygotowania sali obrad zaraz zarządzę
przerwę.
Proszę o opuszczenie sali posiedzeń, kuluarów i
galerii przez posłów, inne osoby uczestniczące w po-
siedzeniu, zaproszonych gości, publiczność, a także
przedstawicieli prasy, radia i telewizji.
Proszę jednocześnie o deponowanie telefonów ko-
mórkowych i innych podobnych urządzeń u Straży
Marszałkowskiej przed wejściem na salę.
*) Teksty wystąpień niewygłoszonych – w załączniku nr 1.
(Koniec posiedzenia o godz. 22 min 59)
Licząc na państwa towarzystwo, wszystkich obec-
nych do tej pory, zarządzam 45-minutową przerwę w
obradach...
(Głos z sali: Mniej.)
(Głos z sali: Pół godziny.)
(Głos z sali: Do której godziny?)
...do godz. 20.35. (Oklaski)
(Przerwa w posiedzeniu od godz. 19 min 49
do godz. 22 min 58)
(Tajne obrady Sejmu)
Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:
Wznawiam obrady.
Na tym wyczerpaliśmy porządek dzienny 77. po-
siedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.
Informuję, że nikt się nie zgłosił do wygłoszenia
oświadczeń poselskich.*)
Informacja o wpływie interpelacji i zapytań oraz
odpowiedzi na nie została paniom i panom posłom
doręczona w druku nr 3551**).
Na tym kończymy 77. posiedzenie Sejmu Rzeczy-
pospolitej Polskiej.
Protokół posiedzenia będzie wyłożony do przej-
rzenia w Sekretariacie Posiedzeń Sejmu.
Porządek dzienny 78. posiedzenia Sejmu, zwoła-
nego na dni 23, 24, 25 i 26 listopada 2010 r., został
paniom i panom posłom doręczony.
Zamykam posiedzenie.
(Wicemarszałek trzykrotnie uderza laską marszał-
kowską)
*) Teksty wystąpień niewygłoszonych – w załączniku nr 1.
**) Teksty interpelacji i zapytań poselskich oraz odpowiedzi
na interpelacje i zapytania – w załącznikach nr 1 i 2 w Aneksie
do Sprawozdania Stenograficznego z 77. posiedzenia Sejmu.

Teksty wystąpień niewygłoszonych
Sprawozdanie Komisji Śledczej do zbadania
sprawy przebiegu procesu legislacyjnego ustaw
nowelizujących ustawę z dnia 29 lipca 1992 r.
o grach i zakładach wzajemnych i wydanych
na ich podstawie przepisów wykonawczych
w zakresie dotyczącym gier na automatach
o niskich wygranych i wideoloterii oraz do
zbadania legalności działania organów admi-
nistracji rządowej badających ten proces
– punkt 54. porządku dziennego
Poseł Beata Kempa (Klub Parlamentarny Pra-
wo i Sprawiedliwość)
„Mnie sformułowanie »afera hazardowa« nie
przeszkadza. Tak jest, przez wiele tygodni wiele gor-
szących aspektów i zachowań różnych ludzi, róż-
nych, w tym urzędników państwowych, moim zda-
niem, pozwala na używanie tego typu sformułowa-
nia” – premier Donald Tusk przed Komisją Śled-
czą w dniu 4 lutego 2010 r.
Rozdział l
Zdanie odrębne do sprawozdania z prac Komisji
Śledczej dotyczącej afery hazardowej w rządzie Do-
nalda Tuska
W toku prac nad rządowym projektem ustawy
o zmianie ustawy o grach i zakładach wzajemnych
w okresie od lipca 2008 r. do października 2009 r.
miał miejsce bezprawny (pozaustawowy) lobbing.
Działania o takim pozaprawnym charakterze pro-
wadziły dwie osoby związane z rynkiem hazardo-
wym w Polsce – Ryszard Sobiesiak i Jan Kosek, wi-
ceprezes Związku Pracodawców Prowadzących Gry
Losowe i Zakłady Wzajemne.
Żadna z tych osób nie została we wskazanym
okresie zgłoszona jako osoba upoważniona do repre-
zentowania podmiotu zainteresowanego pracami
nad projektem ustawy o zmianie ustawy o grach
i zakładach wzajemnych. Zgłoszenie takie było zaś
konieczne z uwagi na wymogi określone w art. 7
ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbin-
gowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169,
poz. 1414, ze zm.). W przypadku działań R. Sobiesia-
ka i J. Koska wymóg ten powinien być dochowany
z tego powodu, że celem ich zabiegów było uzyskanie
wpływu na ostateczny kształt przepisów rządowego
Załącznik nr 1
projektu ustawy. Ściślej biorąc, w działaniach R. So-
biesiaka i J. Koska chodziło o doprowadzenie do
zmiany stanowiska członków Rady Ministrów biorą-
cych udział w procesie przygotowywania projektu
ustawy o zmianach ustawy o grach i zakładach wza-
jemnych. Zachowanie R. Sobiesiaka i J. Koska mie-
ściło się zatem w kategoriach działalności lobbingo-
wej, o której mowa w art. 2 ust. l cytowanej ustawy
(art. 2 ust. 1: W rozumieniu ustawy działalnością
lobbingową jest każde działanie prowadzone meto-
dami prawnie dozwolonymi zmierzające do wywar-
cia wpływu na organy władzy publicznej w procesie
stanowienia prawa). Tym samym brak dochowania
ze strony R. Sobiesiaka i J. Koska wymogów okre-
ślonych w art. 7 ustawy oznacza, że podejmowane
przez nich działania w okresie od lipca 2008 r. do
października 2009 r. w toku prac nad rządowym
projektem ustawy były lobbingiem bezprawnym (po-
zaustawowym).
W proceder ten uwikłani byli także wysocy funk-
cjonariusze państwowi działający na szkodę interesu
ekonomicznego Skarbu Państwa.
W szczególności działania R. Sobiesiaka i J. Ko-
ska były ukierunkowane na wywarcie wpływu na
ministra sportu i turystyki Mirosława Drzewickiego.
R. Sobiesiakowi i J. Koskowi, jako przedstawicielom
rynku hazardowego, chodziło o to, aby minister
M. Drzewiecki w toku prac nad rządowym projektem
ustawy zajął stanowisko zgodne z interesem branży
hazardowej. W efekcie uzyskania takiego wpływu
minister M. Drzewiecki miał negować potrzebę wpro-
wadzenia do projektu ustawy tzw. dopłat od gier i za-
kładów wzajemnych, co ostatecznie miało spowodo-
wać wykreślenie z rządowego projektu ustawy prze-
pisu o tych dopłatach (tj. art. 47a ust. 2). Zmiana
stanowiska ministra sportu i turystyki była o tyle
istotna, że dopłaty miały zasilić Fundusz Rozwoju
Kultury Fizycznej, z którego planowano finansować
m.in. budowę infrastruktury związanej z przygoto-
waniami do Euro 2012. W ocenie Ministerstwa Fi-
nansów, odgrywającego rolę gospodarza projektu
ustawy, cel fiskalny wprowadzenia przepisu o dopła-
tach łączył się ściśle z przygotowaniem infrastruk-
tury na Euro 2012. Tak więc to decyzja ministra
M. Drzewieckiego stanowiła najistotniejszą przesłan-
kę tego, czy przepis o dopłatach znajdzie się w pro-
2
jekcie ustawy i w takim kształcie (z dopłatami) zo-
stanie przez rząd skierowany do Sejmu. O znaczeniu
decyzji ministra sportu i turystyki w kwestii dopłat
dobitnie świadczą zeznania ministra finansów Jana
Vincent-Rostowskiego, który na posiedzeniu Komisji
Śledczej w dniu 13 stycznia 2010 r. zeznał:
„Założenia, które były wysłane do szefa kance-
larii, zawierały dopłaty. Potem pan minister Kapica
zwrócił się do pana ministra sportu z prośbą o to, czy
dopłaty są zasadne (...). 25 kwietnia minister finan-
sów dostał pismo od ministra sportu o niecelowości
wprowadzenia nowych dopłat. Myśmy na spotkaniu
kierownictwa 5 maja akceptowali projekt ustawy bez
dopłat, skoro minister sportu pismem z 25 kwietnia
wniósł o to, że dopłaty są niecelowe. Ale na spotka-
niu z ministrem sportu 6 maja, czyli następnego
dnia, to było spotkanie, które miało miejsce w ra-
mach kolejnych spotkań ze wszystkimi ministrami
nad oszczędnościami przygotowywanymi do budżetu
na 2009 r. (...). I na spotkaniu z ministrem, przepra-
szam, z ministrem sportu 8 maja, a nie 6 maja, jak
w jego liście, ja poprosiłem pana ministra sportu,
żeby ponownie zastanowił się nad tą sprawą i że mnie
bardzo zależy na tym, żeby te dopłaty były. I na sku-
tek tej naszej rozmowy pan minister sportu przyjął
to ustnie i przysłał list, pismo 21 maja 2008 r. o celo-
wości wprowadzenia dopłat. I forma, i na konferencji
uzgodnieniowej przyjęliśmy ten wniosek ministra
sportu”.
Zeznania ministra Jana Vincent-Rostowskiego
jednoznacznie wskazują na to, że Ministerstwo Fi-
nansów tak naprawdę od decyzji ministra sportu
i turystyki uzależniało fakt zapisania w projekcie
ustawy dopłat od gier i zakładów wzajemnych.
Wprawdzie ministrowi Rostowskiemu udało się prze-
konać w maju 2008 r. ministra M. Drzewieckiego do
potrzeby wprowadzenia dopłat, ale i tak dopiero for-
malne pismo z ministerstwa sportu spowodowało
naniesienie stosownych poprawek w projekcie usta-
wy. Na znaczenie oficjalnego stanowiska ministra
sportu i turystyki dla kształtu projektu ustawy,
w tym przepisu o dopłatach, zwracał uwagę w swoich
zeznaniach także wiceminister finansów Jacek Ka-
pica. Zeznał on przed Komisją Śledczą w dniu 12 stycz-
nia 2010 r., że:
„W trakcie procedowania, w trakcie tworzenia
tego projektu i uzasadnienia okazało się, czy dysku-
towaliśmy na ten temat, że jeżeli dopłaty są uzasad-
niane potrzebą realizacji inwestycji Euro 2012, to
musimy mieć potwierdzenie właściwego ministra
odpowiedzialnego za realizację organizacyjną i in-
westycyjną tego przedsięwzięcia, że takie środki są
potrzebne. Bo dla mnie wniosek departamentu jest
zbyt małą przesłanką do tego, żeby nałożyć obcią-
żenia fiskalne, jeżeli nie ma uzasadnionego wnio-
sku wydatkowego. I musieliśmy mieć potwierdzenie
właściwego ministra. Stąd wystosowałem pismo do
ministra sportu i turystyki 11 kwietnia z wnioskiem
o potwierdzenie potrzeby dopłat. (...) Stąd potrzeba
było takiej, dla urzędniczej przyzwoitości, potwier-
dzenia ministra właściwego do prowadzenia tej spra-
wy, że takie wydatki są potrzebne”.
I dalej wiceminister J. Kapica zeznawał:
„Te dopłaty nie zostały ujęte w projekcie wysła-
nym do konsultacji międzyresortowych. Też dla po-
rządku, żeby nie wpisywać elementów, co do których
nie jesteśmy pewni. Dla jednostek resortu nie ma
znaczenia kwestia dopłat. One raczej opiniują projekt
z punktu widzenia swoich kompetencji i swoich do-
świadczeń. Dyskutowaliśmy o tym z ministrem Ro-
stowskim 22 kwietnia, a kierownictwo Ministerstwa
Finansów przyjęło projekt bez dopłat 5 maja, mając
na uwadze stanowisko ministra sportu i turystyki”.
W świetle zeznań ministra Jana Vincent-Rostow-
skiego i zeznań wiceministra J. Kapicy nie może być
wątpliwości, że od decyzji ministra sportu i turystki
uzależnione było zamieszczenie w projekcie ustawy
przepisu o dopłatach. Zmiana stanowiska w tej ma-
terii ministra M. Drzewieckiego, z jaką Ministerstwo
Finansów miało do czynienia na przestrzeni kwietnia
i maja 2008 r., powodowała adekwatne do tego stano-
wiska zmiany w projekcie ustawy. Wiceminister Ka-
pica w swych zeznaniach stwierdził zdecydowanie,
że przepis o dopłatach musiał mieć swoje odzwiercie-
dlenie w stanowisku ministra sportu i turystyki.
Oznacza to, że mimo wiodącej roli w pracach nad
projektem ustawy Ministerstwa Finansów w istocie
o przyjęciu w nim rozwiązania o dopłatach od gier
i zakładów wzajemnych decydował minister sportu
i turystyki. Z tego też powodu R. Sobiesiak i J. Ko-
sek swoje działania lobbingowe kierowali wobec
ministra M. Drzewieckiego. O pomoc w tym zakresie
zwrócili się także do Zbigniewa Chlebowskiego, szefa
Klubu Parlamentarnego Platformy Obywatelskiej
i przewodniczącego sejmowej Komisji Finansów Pu-
blicznych, a na pewnym etapie procesu legislacyj-
nego najprawdopodobniej także do Grzegorza
Schetyny, ministra spraw wewnętrznych i admi-
nistracji oraz wicepremiera.
Dla osiągnięcia swoich celów, tj. uzyskania wpły-
wu na kształt rządowego projektu ustawy, R. Sobie-
siak i J. Kosek wielokrotnie kontaktowali się telefo-
nicznie i bezpośrednio z Z. Chlebowskim i M. Drze-
wieckim. Częstotliwość tych kontaktów korespon-
dowała z kolejnymi etapami procesu legislacyjnego.
W dniu 17 lipca 2008 r. komitet Rady Ministrów
ustalił, że przedmiotem dalszych prac nad projektem
ustawy będzie projekt zawierający przepis o dopła-
tach. Warto w tym miejscu zauważyć, że przepis ten
w projekcie ustawy znalazł się w wyniku spotkania
ministra Jana Vincent-Rostowskiego z ministrem
M. Drzewieckim, który uprzednio negował potrzebę
dopłat. Informację o stanowisku przyjętym na po-
siedzeniu komitetu Rady Ministrów J. Kosek uzy-
skał na spotkaniu z ministrem J. Kapicą, które od-
było się w budynku Ministerstwa Finansów w dniu
18 lipca 2008 r. Tuż po tym spotkaniu J. Kosek
poinformował telefonicznie o decyzji komitetu Rady
Ministrów R. Sobiesiaka. Jak zeznał w dniu 19 stycz-

nia 2010 r. przed Komisja Śledczą Mariusz Kamiń-
ski, treść tej rozmowy była następująca:
„18 lipca Jan Kosek spotyka się z ministrem
Kapicą na bezpośredniej rozmowie w minister-
stwie, dzień po komitecie Rady Ministrów, gdzie
dowiaduje się, że są dopłaty. Co więcej, dowiaduje
się, że stało się tak w wyniku wniosku, jaki złożył
minister sportu. Obaj panowie są w szoku. Jan Ko-
sek, który relacjonuje to Sobiesiakowi, i Ryszard
Sobiesiak nie chcą wierzyć, że Mirosław Drzewiec-
ki złożył taki wniosek. Padają słowa, że musimy
wyprostować Mirka, że musimy natychmiast się
spotkać z Mirkiem i ze Zbyszkiem”.
W związku z takim obrotem sprawy R. Sobiesiak
w dniu 31 lipca 2008 r. spotkał się z ministrem
M. Drzewieckim. Następnie w dniu l sierpnia 2008 r.
R. Sobiesiak spotkał się z Z. Chlebowskim. W dniu
4 sierpnia 2008 r. doszło z kolei do spotkania R. So-
biesiaka i J. Koska z Z. Chlebowskim w hotelu Bie-
lany pod Wrocławiem. Dziesięć dni później, 14 sierp-
nia 2008 r., doszło do kolejnego spotkania z udzia-
łem tych samych osób, tym razem w ośrodku Vital
& Spa Resort Szarotka, należącym do R. Sobiesiaka.
W dniu 28 września 2008 r. R. Sobiesiak kontaktował
się telefonicznie z Grzegorzem Schetyną, ministrem
spraw wewnętrznych i administracji oraz wicepremie-
rem, w celu umówienia spotkania. G. Schetyną zapro-
ponował spotkanie w dniu następnym w swoim wro-
cławskim biurze poselskim. W dniu 29 września 2008 r.
w rozmowie R. Sobiesiaka z J. Koskiem padły stwier-
dzenia nawiązujące wprost do planowanego spotkania
R. Sobiesiaka z wicepremierem G. Schetyną, a doty-
czące procesu legislacyjnego:
„R. Sobiesiak – Słuchaj, bo idę do tego ważniej-
szego u nas, wiesz, k..., jak mam z nimi rozmawiać,
co mam zakomunikować, że to są pisiory czy co?
Ten, ten, ten się nazywa Kawalec, tak?
Jan Kosek – Nie, Kapica.
R. S. – Kapica! K..., ciągle mi się p...
J. K. – Kapica (niezrozumiale).
R. S. – Kapica, dobra. I teraz ty mi powiedz, ta
ustawa, mówisz, przeszła, tak?
J. K. – Gdzieś przeszła, poszła do uzgodnień (cho-
dzi o komitet Rady Ministrów, który przyjął w dniu
17 lipca 2008 r. projekt ustawy z dopłatami, i uzgod-
nienia międzyresortowe – przyp. autorów zdania
odrębnego).
R. S. – Co mam mu w dwóch słowach powiedzieć
takiego co ten, ten co... bo ma mi Sławek przygoto-
wać, ten chudy, ma mi przygotować, k..., takie wy-
liczanki, co oni tam wyrabiają z tą ustawą, że ona
jest kompletnie p..., i nie tędy idą.
J. K. – Kompletnie p...
R. S. – Ale to będą miał później. Co mam mu, k...,
pokazać czy dać? Powiem oczywiście o twojej spra-
wie, k..., no bo to jest ewidentna... Robi komisję by-
dlak, a później nie...”.
Ostatecznie R. Sobiesiak w dniu 29 września
2008 r. spotkał się z wicepremierem G. Schetyną nie
w biurze poselskim, ale na lotnisku we Wrocławiu.
3
Z zeznań przed Komisja Śledczą R. Sobiesiaka
i G. Schetyny wynika, że do spotkania rzeczywiście
doszło, ale przedmiotem spotkania były sprawy klu-
bu sportowego Śląsk Wrocław. Należy w tym miejscu
zauważyć, że stoi to w zupełnej sprzeczności zarów-
no z okolicznościami umówienia spotkania, jak i tre-
ścią cytowanej już rozmowy telefonicznej, jaką R. So-
biesiak odbył z J. Koskiem tuż przed spotkaniem.
Okoliczności umówienia spotkania są przy tym o tyle
ważne, że spotkanie miało odbyć się w biurze posel-
skim, a na lotnisko R. Sobiesiak udał się dopiero wte-
dy, kiedy okazało się, że na spotkanie w biurze się
spóźnił. Spotkanie R. Sobiesiaka z G. Schetyną na
lotnisku we Wrocławiu nie było zatem spotkaniem
przypadkowym, ale wynikiem zabiegów i wyjątko-
wej determinacji R. Sobiesiaka. Jak wynika z treści
rozmowy telefonicznej zacytowanej powyżej, R. So-
biesiak miał się spotkać z G. Schetyną właśnie
w tym celu, aby porozmawiać z nim o tym, co dzie-
je się z projektem ustawy o grach i zakładach wza-
jemnych. W okolicznościach, w jakich odbyło się to
spotkanie, trudno jest uznać za wiarygodne zeznania
R. Sobiesiaka i G. Schetyny, że w dniu 29 września
2008 r. na lotnisku we Wrocławiu rozmawiali tylko
na temat klubu sportowego, z którym nic ich for-
malnie nie łączyło od wielu lat. R. Sobiesiak i G. Sche-
tyną, składając zeznania przed Komisja Śledczą, nie
byli w stanie powiedzieć, czego konkretnie dotyczyła
rozmowa, do której doszło w tak nietypowych oko-
licznościach.
Spotkanie G. Schetyny i R. Sobiesiaka w dniu
29 września 2008 r. nie było jedynym bezpośrednim
ich kontaktem. Świadczy o tym rozmowa telefoniczna
R. Sobiesiaka z J. Koskiem z dnia 2 sierpnia 2008 r.,
w trakcie której, zgodnie z zeznaniami M. Kamiń-
skiego, R. Sobiesiak stwierdził, że „co innego Grze-
siek mówi, jak się spotykaliśmy w domu, a co innego
oni teraz robią”. Oznacza to, że do takiego spotkania
doszło przed 2 sierpnia 2008 r. Analiza logowań tele-
fonów R. Sobiesiaka i G. Schetyny uprawdopodobnia,
że do takiego spotkania w domu u Grzegorza Sche-
tyny we Wrocławiu doszło w dniu 28 lipca 2008 r.
Trudno wykluczyć, że do takich bezpośrednich spo-
tkań nie dochodziło częściej, gdyż w materiale prze-
słanym Komisji Śledczej nie ma pełnych danych
dotyczących logowań BTS telefonu służbowego użyt-
kowanego przez G. Schetynę. Prokuratura Okręgo-
wa w Warszawie dostarczyła jedynie dane za okres
do 23 stycznia 2009 r., a nie, jak oczekiwała komisja,
do 9 października 2009 r. Nie przekazano w ogóle
komisji logowań i billingów prywatnego telefonu
G. Schetyny, którego używa od lat i z którego mógł
kontaktować się z R. Sobiesiakiem. Takie działania
prokuratury uniemożliwiają rzetelne i pełne wyja-
śnienie afery hazardowej rządu Donalda Tuska. Od-
powiedzialność za taki stan rzeczy ponosi również
przewodniczący Komisji Śledczej M. Sekuła, który
nie uczynił nic, by wyegzekwować realizację wnio-
sków kierowanych w tej sprawie do prokuratury.
4
Ciąg dalszy spotkań R. Sobiesiaka z Z. Chlebow-
skim, ale także z udziałem ministra M. Drzewiec-
kiego, miał miejsce w okresie od października do
grudnia 2008 r. Z. Chlebowski spędził także sylwe-
stra roku 2008 w ośrodku Vital & Spa Resort Sza-
rotka w Zieleńcu, należącym do R. Sobiesiaka. W dniu
10 marca 2009 r. R. Sobiesiak nawiązuje kontakt
telefoniczny z Z. Chlebowskim w sprawie, która ich
zbulwersowała w związku z nowym rozporządze-
niem ministra finansów (chodzi o rozporządzenie
wydane przez ministra finansów 24 lutego 2009 r.
w sprawie warunków urządzania gier i zakładów
wzajemnych (Dz. U. Nr 102, poz. 946, ze zm.).
W trakcie rozmowy telefonicznej z R. Sobiesiakiem
Z. Chlebowski stwierdził:
„Ja ci powiem szczerze, Rysiu... ja już nie mam
siły sam walczyć z tym wszystkim... jakby Grzegorz,
Mirek trochę pomogli mi... przecież wiesz, biegam
z tym sam... blokuję sprawę dopłat od roku... to wy-
łącznie moja zasługa”.
W dniu 23 marca 2009 r. doszło do spotkania
R. Sobiesiaka i J. Koska z Z. Chlebowskim, po któ-
rym R. Sobiesiak i J. Kosek w rozmowie telefonicznej
między sobą stwierdzili: „Zbyszek mówi, że trzeba
poczekać – to jest kumaty gościu” i że „dopłaty nie
mają prawa wprowadzić”.
Jednocześnie R. Sobiesiak w dniu 16 kwietnia
2009 r. w rozmowie ze Sławomirem Sykuckim stwier-
dził: „(...) ustawę wrzucili do uzgodnień międzyre-
sortowych”, dzięki czemu „(...) mamy spokój na pół
roku”, tak „ten mi obiecał”, „mieli dać nowe obiekcje
i na pewno jest wycofane do uzgodnień jakichś tam”,
„wszystko będzie dobrze”.
W dniu 5 maja 2009 r. S. Sykucki dzwonił do
R. Sobiesiaka, stwierdzając, że dopłaty „wchodzą
w 2010 r., za sześć miesięcy”. W odpowiedzi R. Sobie-
siak stwierdził: „przecież te ch... mówili, że jest
odłożona”. W dniu 6 maja 2009 r. R. Sobiesiak
poinformował telefonicznie J. Koska, że „ten mó-
wił, że odłożyli do kosza, a projekt ustawy jest na
stronach internetowych”. R. Sobiesiak stwierdził
także: „że jak ta ustawa przejdzie, trzeba będzie
zmieniać programy w każdym automacie, a to kosz-
tuje olbrzymie pieniądze”. W tej sytuacji R. Sobie-
siak i J. Kosek postanowili interweniować u Z. Chle-
bowskiego i ministra M. Drzewieckiego. W dniu 17 maja
2009 r. J. Kosek pytał telefonicznie R. Sobiesiaka, czy
rozmawiał w tej sprawie z Z. Chlebowskim. R. Sobie-
siak odpowiedział: „o... go za to, że mówił co innego,
że przynajmniej pół roku spokoju”. W rozmowie tej
R. Sobiesiak poinformował również J. Koska, że je-
dzie w tej sprawie właśnie do M. Drzewieckiego. Do
takiego spotkania doszło w domu M. Drzewieckiego
w Łodzi. Po tym spotkaniu R. Sobiesiak w rozmowie
telefonicznej z J. Koskiem stwierdził, że: „trzeba
przygotować plan i przekazać go człowiekowi Mirka,
który to poprowadzi”. W dniu 22 maja 2009 r. R. So-
biesiak w rozmowie z J. Koskiem stwierdził: „wyco-
fanie dopłat może nastąpić po jego (wiceministra
J. Kapicy) rozmowie z ministrem Drzewieckim”, „to
był pomysł Drzewieckiego” i dodaje: „to już nie ma
o czym rozmawiać... panie prezesie – załatwione”.
W dniu 9 czerwca 2009 r. R. Sobiesiak spotyka się
z Z. Chlebowskim w Świdnicy. W dniu 6 lipca 2009 r.
R. Sobiesiak rozmawiał telefonicznie z S. Sykuckim,
który stwierdził: „mam na rękach pismo o wycofaniu
się Drzewieckiego z dopłat”.
Minister sportu i turystyki M. Drzewiecki pismo
o rezygnacji z dopłat kierowane do wiceministra fi-
nansów J. Kapicy podpisał w dniu 30 czerwca 2009 r.
W pierwszym zdaniu tego pisma M. Drzewiecki wno-
sił o „wyłączenie rozwiązań zawartych w art. 47a ust. 2
projektu ustawy”, czyli o wyłączenie przepisu o do-
płatach od gier i zakładów wzajemnych. W ten spo-
sób bezprawne zabiegi R. Sobiesiaka i J. Koska zma-
terializowały się i przyniosły pożądany przez nich
efekt. Wprawdzie przed Komisją Śledczą w dniu 9 lip-
ca 2010 r. M. Drzewiecki zeznał:
„Znaczy, mogę odpowiedzieć w ten sposób, panie
pośle, na to pytanie, że tak jak precyzyjnie starałem
się powiedzieć, że nie ja byłem inicjatorem wystoso-
wania tego pisma, nie ja byłem autorem treści tego
pisma, w ogóle w żadnym stopniu i w żadnym zakresie
nie ingerowałem w powstanie tego pisma, natomiast
to, co powiedziałem, podtrzymuję to, to jest nieporo-
zumienie urzędnicze na linii jeden urzędnik, jeden
dyrektor i drugi dyrektor. I tak jest. Ten błąd, który
został wychwycony 19 sierpnia”.
Jednak jak wynika z zeznań dyrektorów w Mini-
sterstwie Sportu i Turystyki, przygotowujących pismo
z 30 czerwca 2009 r., Bożeny Pleczeluk i Rafała Wosi-
ka, pismo to nie było „nieporozumieniem urzędni-
czym”, ale wręcz odwrotnie. Dokładnie odzwierciedla-
ło treść polecenia, jakie oboje dyrektorzy otrzymali od
dyrektor generalnej w ministerstwie Moniki Rolnik,
która wydała je po spotkaniu z ministrem M. Drze-
wieckim.
W piśmie z 30 czerwca 2009 r. nie chodziło zatem
o poinformowanie wiceministra finansów J. Kapicę
o tym, że ministerstwo sportu nie ma już tytułu do
uzyskiwania środków finansowych (poprzez Fun-
dusz Rozwoju Kultury Fizycznej), bo zrezygnowano
z II etapu budowy Narodowego Centrum Sportu, ale
o spowodowanie wykreślenia z projektu ustawy
przepisu o dopłatach. Pismo miało spowodować do-
kładnie taki skutek, jakiego oczekiwali R. Sobiesiak
i J. Kosek. Ich zabiegi w tym zakresie osiągnęły sku-
tek już w tym momencie, kiedy minister M. Drze-
wiecki podpisał pismo o rezygnacji z dopłat i skiero-
wał je do Ministerstwa Finansów. Od strony zacho-
wań R. Sobiesiaka i J. Koska ujmowanych w kate-
goriach definicji działalności lobbingowej (mimo że
ta działalność miała pozaustawowy, bezprawny cha-
rakter) należy stwierdzić, że osiągnięto skutek
w postaci uzyskania wpływu na stanowisko mini-
stra M. Drzewieckiego. Nie ma bowiem wątpliwości,
że przepis ten zostałby z ustawy usunięty. Jasno
wynika to z cytowanych już zeznań ministra finan-
sów Jana Vincent-Rostowskiego i wiceministra fi-
nansów J. Kapicy.

Należy zauważyć, że pismo ministra M. Drze-
wieckiego o rezygnacji z dopłat, wysłane rzekomo
przez pomyłkę, spowodowało określone przygotowa-
nia w Ministerstwie Finansów do wprowadzenia sto-
sownej zmiany w rządowym projekcie ustawy o grach
i zakładach wzajemnych. Wicedyrektor Departamen-
tu Służby Celnej w resorcie finansów Anna Cen-
drowska w dniu 7 lipca 2009 r. skierowała pismo
do wicedyrektora Departamentu Kontroli Celno-
-Akcyzowej i Kontroli Gier w Ministerstwie Finan-
sów, iż w związku z wycofaniem się ministra sportu
z dopłat z projektu ustawy zostaną usunięte dotych-
czasowe propozycje w tym zakresie. Następnie pona-
glała do podjęcia działań w tej sprawie. Jednocześnie
rzecznik prasowy wiceministra J. Kapicy Witold
Lisicki w oficjalnej wypowiedzi z dnia 7 lipca 2009 r.
dla jednej z gazet, poproszony o komentarz do pisma
z 30 czerwca 2009 r. ministra M. Drzewieckiego,
stwierdził: „Akceptujemy wniosek ministra sportu
i stosowną zmianę wprowadzimy do projektu ustawy”.
Zeznając przed Komisją Śledczą, W. Lisicki stwierdził,
że treść swojej wypowiedzi z dnia 7 lipca 2009 r. „usta-
lił po rozmowie z ministrem Jackiem Kapicą”.
W logice przedstawionych powyżej faktów należy
jednoznacznie stwierdzić, że choć formalnie gospo-
darzem projektu ustawy był minister finansów, to de
facto gospodarzem przepisu o dopłatach od gier i za-
kładów wzajemnych był minister sportu i turystyki
jako ich beneficjent.
Jasno wynika to nawet z ustaleń dokonanych
w toku kontroli prowadzonej przez Departament
Kontroli Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. W świe-
tle tych ustaleń „nieprzekonujące są również wyja-
śnienia pana Mirosława Drzewieckiego, ówczesnego
ministra sportu i turystyki, że pismo z 30 czerwca
2009 r. przekazane było jedynie z zamiarem wyco-
fania z uzasadnienia zapisów o przeznaczeniu środ-
ków na budowę kompleksu NCS, a nie zmiany prze-
pisów w samym projekcie. Nie można zgodzić się ze
stwierdzeniem, że pozostawienie tych zapisów
w uzasadnieniu i wykorzystanie dodatkowych środ-
ków na cele statutowe funduszu oznaczałoby wyko-
rzystanie środków niezgodnie z przeznaczeniem.
Podstawą wydatkowania środków nie jest bowiem
uzasadnienie do projektu ustawy, ale przepisy prawa,
w związku z czym przedstawiona przez ministra in-
tencja skierowania pisma nie posiada merytoryczne-
go uzasadnienia. Przede wszystkim jednak intencja
taka nie znajduje potwierdzenia w treści pisma, któ-
re zawierało jednoznacznie sformułowany wniosek
o rezygnację w projekcie ustawy z rozszerzenia do-
płat i tak zostało zrozumiane w MF. Celem pisma
było więc wycofanie z projektu rozwiązania polega-
jącego na poszerzeniu katalogu gier objętych dopła-
tami i z takim zamiarem zostało sporządzone przez
dyrektora DPK”.
O zaangażowaniu i pomocy R. Sobiesiakowi i J. Ko-
skowi w osiągnięciu wpływu na kształt projektu usta-
wy, jaką udzielał im Z. Chlebowski, świadczy treść
notatki sporządzonej 14 września 2009 r. przez wi-
5
ceministra J. Kapicę dla premiera Donalda Tuska.
J. Kapica napisał w tej notatce, że „zainteresowanie
projektem wykazywał przewodniczący Komisji Fi-
nansów Publicznych poseł Zbigniew Chlebowski.
Przewodniczący Z. Chlebowski interesował się per-
spektywą procesu legislacyjnego i kształtem projek-
tu ustawy, w tym kwestią dopłat do gier. O tym zain-
teresowaniu projektem ustawy o grach przewodni-
czącego Z. Chlebowskiego poinformowałem, jeszcze
jesienią ubiegłego roku, swego przełożonego ministra
finansów Jacka Rostowskiego. Obecny na spotkaniu
minister J. Rostowski potwierdził ten fakt.
Dalej wyjaśniałem, że przewodniczący Z. Chle-
bowski wyrażał zainteresowanie ustawą o grach
zazwyczaj przy okazji spotkań, na których omawia-
liśmy inne bieżące projekty ustaw procedowane przez
Sejm i Komisję Finansów Publicznych (np. projekt
ustawy Prawo celne, projekt ustawy o podatku akcy-
zowym czy projekt ustawy o Służbie Celnej). Prze-
wodniczący Z. Chlebowski wskazywał na możliwość
osiągnięcia dodatkowych dochodów do budżetu po-
przez wzrost podatku od automatów o niskich wygra-
nych zamiast wprowadzania dopłat. Wyjaśniałem
przewodniczącemu, że, po pierwsze, dopłaty zostały
wprowadzone do projektu na wniosek ministra spor-
tu i turystyki uzasadnione potrzebami inwestycyjny-
mi związanymi z Euro 2012. Po drugie, wyjaśniałem,
że z podwyżki podatku nie osiągnie się dochodów
porównywalnych z wprowadzeniem dopłat. Jedno-
cześnie zajmowałem stanowisko, że Ministerstwo
Finansów nie odstąpi od dopłat z własnej inicjatywy,
skoro zostały wprowadzone na wniosek MSiT (...).
Premier D. Tusk zapytał, czy wiedziałem, że Mi-
nisterstwo Sportu i Turystyki jest skłonne do zrezy-
gnowania z dopłat do gier. Stwierdziłem, że chyba
taką sugestię skierował do mnie przewodniczący
Z. Chlebowski w kwietniu lub maju br.”.
Z. Chlebowski w zeznaniach przed Komisją
Śledczą swoje zainteresowanie projektem ustawy
tłumaczył pełnieniem funkcji przewodniczącego sej-
mowej Komisji Finansów Publicznych. Trudno jed-
nak uznać tłumaczenia Z. Chlebowskiego za wia-
rygodne, skoro projekt ustawy był dopiero w uzgod-
nieniach międzyresortowych, na początkowym eta-
pie procesu legislacyjnego, czyli nie został jeszcze
skierowany do Sejmu. Treść cytowanych powyżej
rozmów telefonicznych między R. Sobiesiakiem
i Z. Chlebowskim wskazuje jednoznacznie na to, że
tak naprawdę inspirację zachowań Z. Chlebowskiego
stanowiło zupełnie coś innego. Z. Chlebowski intere-
sował się projektem ustawy z bezprawnej inspiracji
R. Sobiesiaka i J. Koska i działał w kierunku wykre-
ślenia z projektu ustawy przepisu o dopłatach. Skalę
zaangażowania Z. Chlebowskiego w tej sprawie po-
kazuje w szczególności przywoływana już rozmowa
telefoniczna z 10 marca 2009 r. Świadczą o tym sło-
wa, jakie wypowiedział podczas tej rozmowy sam
Z. Chlebowski: „Ja ci powiem szczerze, Rysiu... ja
już nie mam siły sam walczyć z tym wszystkim...
jakby Grzegorz, Mirek trochę pomogli mi... przecież
6
wiesz, biegam z tym sam... blokuję sprawę dopłat
od roku... to wyłącznie moja zasługa”. Inaczej tych
słów nie można interpretować jak działanie Z. Chle-
bowskiego na zlecenie i rzecz przedstawicieli bran-
ży hazardowej – R. Sobiesiaka i J. Koska. Co przy
tym istotne, było to działanie o tyle skuteczne, że
doprowadziło do oficjalnej zmiany stanowiska mi-
nistra sportu i turystyki w toku prac nad rządo-
wym projektem ustawy o grach i zakładach wza-
jemnych. W ten sposób działanie Z. Chlebowskiego
stanowiło element pozaustawowej działalności lob-
bingowej, której podjął się on w wyniku bezpośred-
nich i telefonicznych kontaktów z R. Sobiesiakiem
i J. Koskiem.
W dniu 12 sierpnia 2009 r. szef CBA Mariusz Ka-
miński przesłał do prezesa Rady Ministrów Donalda
Tuska analizę CBA, która zawierała opis ustaleń po-
czynionych w sprawie bezprawnego lobbingu R. So-
biesiaka i J. Koska w trakcie prac nad projektem
ustawy o grach i zakładach wzajemnych. W dniu
14 sierpnia 2009 r. doszło w budynku Kancelarii Pre-
zesa Rady Ministrów do spotkania premiera D. Tu-
ska z sekretarzem stanu Jackiem Cichockim i szefem
CBA M. Kamińskim. W trakcie tego spotkania szef
CBA M. Kamiński nakreślił najważniejsze ustalenia
i rekomendacje wynikające z ustaleń CBA i jednocze-
śnie zwrócił się do premiera z prośbą o zabezpiecze-
nie procesu legislacyjnego. M. Kamiński zwrócił przy
tym uwagę, że premier może to zrobić, nie ujawniając
roli CBA, ale jedynie odwołując się do pisma z dnia
30 czerwca 2009 r. ministra M. Drzewieckiego o wy-
kreśleniu z projektu ustawy przepisu o dopłatach od
gier i zakładów wzajemnych. M. Kamiński na spo-
tkaniu u premiera stwierdził też, że zachowania
osób biorących udział w lobbingu w toku prac nad
rządowym projektem ustawy są zachowaniami bez-
prawnymi. Opisując przebieg tego spotkania, M. Ka-
miński przed Komisją Śledczą w dniu 19 stycznia
2010 r. zeznał:
„W trakcie tej rozmowy kilkakrotnie podkreśla-
łem premierowi, że może to uczynić, nie ujawniając
roli Centralnego Biura Antykorupcyjnego w tej spra-
wie, odwołując się do pisma ministra Drzewieckiego,
jawnego pisma ministra Drzewieckiego, do oficjal-
nych wypowiedzi rzecznika resortu finansów Lisic-
kiego. Powiedziałem, że z punktu widzenia CBA
sprawą fundamentalnie ważną jest to, żeby Ryszard
Sobiesiak i inni figuranci nie dowiedzieli się, że są
pod kontrolą operacyjną CBA, że jest to sprawa fun-
damentalna, ale że można pogodzić te z pozoru
sprzeczne interesy. Premier naprawdę, mając pismo
Drzewieckiego, mając jawne wypowiedzi przedstawi-
cieli resortu finansów, mógł podjąć działania. Pre-
mier zapytał mnie, jak oceniam pod kątem prawno-
karnym zachowania polityków, które były opisane
w analizie. Pamiętam, jakiego słowa, jakiego sformu-
łowania użyłem: Kodeks karny będzie miał zasto-
sowanie. Takich słów użyłem: Kodeks karny bę-
dzie miał zastosowanie. I powiedziałem, że zleciłem
przygotowanie analizy prawnokarnej zachowań po-
szczególnych osób wymienionych, tych polityków
wymienionych w analizie. W piśmie z 12 sierpnia
również znajduje się sformułowanie o tym, że taka
analiza prawnokarnych zachowań będzie przez CBA
sporządzona. Ani razu w rozmowie z premierem nie
mówiłem, że są to zachowania nieetyczne, bo nie są
to zachowania etyczne, mamy tutaj do czynienia
z działaniami nielegalnymi i bezprawnymi”.
Zeznania M. Kamińskiego są zeznaniami w całej
rozciągłości wiarygodnymi. Należy je tak traktować
także dlatego, że zostały potwierdzone zeznaniami
sekretarza stanu J. Cichockiego. Zeznając przed Ko-
misją Śledczą w dniu 20 stycznia 2010 r., J. Cichoc-
ki powiedział: „Mariusz Kamiński użył stwier-
dzenia, że może być tutaj zastosowany Kodeks
karny”. Ponadto w swoich zeznaniach J. Cichocki
zwrócił uwagę też na to, że: „tutaj bardzo jedno-
znacznie minister Kamiński podkreślał, że tu, mó-
wię, przywołał to określenie: tarcza antykorupcyjna,
i odwołując się do wielu próśb pana premiera, które
kieruje do wszystkich szefów służb, żeby docierali do
niego z informacją, nim nastąpi jakaś szkoda, a nie
po fakcie, tak żeby można było jej zapobiec i że to
właśnie taki cel ma ta wizyta i te materiały (...). Nie
było dyskusji na temat tego, czy minister Kamiński
jest przekonany, że mu dopłaty wypadły już z ustawy,
czy nie wypadły itd., nie o tym rozmawialiśmy i ja
myślę, że to jest dosyć oczywiste. Jeżeli minister Ka-
miński, biorąc sobie do serca słowa pana premiera
dotyczące tarczy antykorupcyjnej, gdzie premier pro-
si, żeby przychodzić, żeby przekazywać mu informa-
cje przed szkodą, właśnie przyszedł i mówi: Może być
szkoda, może powstać projekt ustawy, w którym nie
będzie dopłat, a więc interes ekonomiczny państwa
zostanie naruszony. Panie premierze, proszę coś
zrobić. No to jakby celem materiału i rozmowy pana
ministra Kamińskiego z premierem nie było udo-
wodnienie, czy one już wypadły, czy nie wypadły,
tylko pokazanie problemu i pokazanie, że jest taka
istotna inicjatywa ze strony jednego z ministrów i za-
grożenie”. Nie było zatem żadnej pułapki na premie-
ra, szef CBA realizował zadania ustawowe i wcze-
śniejsze wytyczne prezesa Rady Ministrów.
W swoich zeznaniach sekretarz stanu J. Cichocki
jasno nakreślił zatem kierunek działań, które nale-
żało podjąć w celu zabezpieczenia procesu legislacyj-
nego. Działania te miały mieć charakter profilak-
tyczny, umożliwiający przeciwdziałanie negatyw-
nym skutkom finansowym dla budżetu państwa,
jakie przyniosłoby wykreślenie z projektu ustawy
przepisu o dopłatach. Działania o takim właśnie
charakterze miał podjąć prezes Rady Ministrów Do-
nald Tusk; taka bowiem była, używając słów J. Ci-
chockiego, istota tzw. tarczy antykorupcyjnej. W tej
konkretnej sprawie realizację tej koncepcji premier
D. Tusk, jak zeznawał przed Komisja Śledczą w dniu
4 lutego 2010 r., widział w ten sposób, że: „Najważ-
niejsze w tego typu procesie, jeśli chodzi o skutecz-
ność obrony przed wpływami, które są wpływami
z zewnątrz, jest przede wszystkim gruntowna wie-

dza, na czym polegał dotychczasowy proces: kto zgła-
szał, w jakim trybie, jakie poprawki, jak wygląda
obieg korespondencji, czyli zdolność możliwie obiek-
tywnego sformułowania oceny, w czyim interesie
różne zdarzenia miały miejsce w procesie legislacyj-
nym. Czyli, w mojej ocenie, też biorąc pod uwagę re-
komendację pana Kamińskiego i materiał, jaki mi
przygotował, takimi rozmówcami, co do których in-
tencji zachowania powinienem mieć jak najlepszą
orientację, byli ci, z którymi jakby ten proces wyja-
śniania czy budowania sobie obrazu rozpocząłem”.
W tym celu premier D. Tusk w dniach 19 i 26 sierp-
nia 2009 r. odbył spotkania z członkami rządu oraz
innymi osobami, które brały udział w procesie legi-
slacyjnym i których zaangażowanie oraz jego cha-
rakter zostały opisane w analizie CBA. W dniu 19 sierp-
nia 2009 r. odbył spotkanie z ministrem M. Drze-
wieckim i wicepremierem G. Schetyną. Jak zeznał
premier D. Tusk przed Komisja Śledczą, spotkanie
to miało i w efekcie przyniosło mu pewną wiedzę
o tym, co działo się w toku prac na projektem usta-
wy o grach i zakładach wzajemnych:
„Znaczy, precyzyjnie rzecz biorąc, to spotkanie
19 sierpnia w swojej pierwszej części było tą moją
pierwszą próbą uzyskania opisu, jak zachowuje się
resort sportu i minister Drzewiecki w procesie legi-
slacji, a w drugiej części raczej pojawiał się problem,
już w obecności wicepremiera Schetyny, co w sytu-
acji, kiedy ja bronię jak... z dużą determinacją bu-
dżetu przed wydatkami, co zrobić, aby finansowanie
przedsięwzięć związanych z Euro 2012, szczególnie
stadionu narodowego, było jakoś, znaczy, zapewnio-
ne ze świadomością, że budżet jest w krytycznej
sytuacji. I jeśli pyta mnie pan, czy wcześniej z Mi-
rosławem Drzewieckim rozmawiałem o dopłatach
lub innych szczegółach ustawy hazardowej, jestem
– to jest pewność bliska stuprocentowej – że to nig-
dy nie było tematem rozmowy między mną a mini-
strem Drzewieckim”.
Dalej premier D. Tusk zeznawał, iż:
„Wątek dopłat, tłumaczenia, w jaki sposób doku-
mentacja i intencje poszczególnych ministrów wy-
glądały, to ten wątek musiał się pojawić. I jeśli do-
brze pamiętam, pojawił się już w pierwszej mojej
rozmowie, czyli w tej z ministrem Drzewieckim,
wtedy kiedy tłumaczył, dlaczego słał takie, a nie
inne pisma w odniesieniu do dopłat, i nie wyklu-
czam, że już wtedy się zorientowałem, że tego efek-
tu końcowego nie ma. Z całą pewnością ta wiedza,
tę wiedzę musiałem już sobie skrystalizować po roz-
mowie czy w efekcie rozmowy z ministrami Rostow-
skim i Kapicą (...).
Minister Drzewiecki dość długo tłumaczył, jaka
jest jego rola w obiegu dokumentów samej, w samym
resorcie, i jego tłumaczenie polegało także na tym,
że on jako zwierzchnik tego resortu także współpra-
cuje z ludźmi, którzy formułują ostateczne pisma.
Tłumaczył coś, co nie do końca jest usprawiedliwie-
niem dla poszczególnych decyzji, ale raczej dawał do
zrozumienia, że kierował się intencjami i głównymi
7
wskazaniami i że nie jest do końca pewien, zresztą
dlatego zależało mu także na możliwości zbadania
i udokumentowania później, bo ja oczekiwałem tak-
że pewnej systematycznej notatki na piśmie, jak wy-
gląda proces legislacyjny z punktu widzenia ministra
sportu, więc nie miałem wrażenia w czasie tej roz-
mowy, że w sposób precyzyjny i szczegółowy jest
w stanie mi w czasie tej rozmowy na wszystkie pytania
odpowiedzieć. Natomiast w tej konkretnej sprawie
dopłat tłumaczył, że jego intencją było wytłumaczenie,
że dopłaty rozumiane jako sposób finansowania sta-
dionu narodowego nie mogą być wpisane do ustawy,
ponieważ stadion narodowy jest finansowany z innego
źródła i że w dodatku dopłaty nigdy tak naprawdę nie
mogłyby być skutecznym sposobem... Ja relacjonuję
teraz, nie oceniam wartości merytorycznej tej argu-
mentacji, ale ona brzmiała dość, powiedziałbym, prze-
konująco, że tak naprawdę dopłaty... I stąd brak jego
przywiązania do dopłat jako ministra sportu, bo nie
on był gospodarzem tej ustawy. On tłumaczył to w ten
sposób, że on mógł być zainteresowany dopłatami jako
sposobem na finansowanie inwestycji na Euro 2012,
gdyby to było realne i możliwe, i że w procesie legisla-
cji te pisma miały tłumaczyć, że dopłaty jako sposób
finansowania stadionu nie są z jej punktu widzenia
potrzebne”.
W dniu 26 sierpnia 2009 r. premier D. Tusk odbył
spotkanie z ministrem Janem Vincent-Rostowskim
i wiceministrem J. Kapicą. W efekcie tego spotkania,
jak wynika z zeznań złożonych przed Komisją Śled-
czą oraz notatki wiceministra J. Kapicy, premier
D. Tusk dowiedział się, że na etapie uzgodnień
międzyresortowych wiele uwag zgłaszał wicemi-
nister gospodarki Adam Szejnfeld. Uwagi zgła-
szane przez wiceministra A. Szejnfelda, w ocenie
wiceministra J. Kapicy, miały charakter uwag „wcią-
gających Ministerstwo Finansów w proces nieustan-
nych konsultacji i uzgodnień w celu przedłużenia
procesu legislacyjnego”. Wiceminister J. Kapica stwier-
dził też, że „minister A. Szejnfeld zawsze wnosił
o usunięcie z projektu nowych dopłat od gier”; a na
ostatnim etapie A. Szejnfeld, działający w imieniu mi-
nistra gospodarki, „zgłosił uwagą, że projekt ustawy
powinien podlegać notyfikacji Komisji Europejskiej,
co spowodowałoby odsunięcie wejścia jej w życie o co
najmniej rok”. Były to działania sprzeczne z interesem
Skarbu Państwa, a wychodzące naprzeciw oczekiwa-
niom branży hazardowej. A. Szejnfeld przejawiał wy-
jątkową troskę o dochody przedstawicieli branży ha-
zardowej także w piśmie z dnia 17 lipca 2008 r.,
w którym podkreśla, że działalność hazardowa – szcze-
gólnie prywatna – charakteryzuje się niską rentowno-
ścią, wobec tego wprowadzenie dodatkowych opłat
mogłoby pogorszyć warunki funkcjonowania branży.
Stanowisko to stoi w jawnej sprzeczności z wyliczenia-
mi Ministerstwa Finansów.
Jednocześnie podczas spotkania 26 sierpnia 2009 r.
wiceminister J. Kapica zwrócił premierowi uwagę na
duże zainteresowanie projektem ustawy o grach i za-
kładach wzajemnych przewodniczącego Klubu Par-
8
lamentarnego Platformy Obywatelskiej Z. Chlebow-
skiego. Premier D. Tusk w tym samym dniu, tj.
26 sierpnia 2009 r., spotkał się z Z. Chlebowskim.
W spotkaniu uczestniczył także wicepremier G. Sche-
tyna. W trakcie tego spotkania premier uzyskał po-
twierdzenie tego, że przewodniczący Z. Chlebowski
interesował się projektem ustawy i w tej sprawie kil-
kakrotnie rozmawiał z wiceministrem J. Kapica.
Z. Chlebowski w rozmowie z premierem, jak i później
w swoich zeznaniach przed Komisją Śledczą, nie
ukrywał, że zawsze był przeciwnikiem projektowa-
nego rozwiązania w sprawie dopłat od gier i zakła-
dów wzajemnych.
W dniu 11 września 2009 r. szef CBA M. Kamiń-
ski przesłał na ręce premiera D. Tuska drugą ana-
lizę (informację) dotyczącą bezprawnego lobbingu
w trakcie prac nad projektem ustawy. Jednym z istot-
nych elementów wiedzy operacyjnej, jaką przekazał
w tej analizie szef CBA M. Kamiński premierowi
D. Tuskowi, była sprawa starań ministra M. Drze-
wieckiego oraz szefa jego gabinetu politycznego Mar-
cina Rosoła w sprawie zatrudnienia w Totalizatorze
Sportowym córki R. Sobiesiaka – Magdaleny Sobie-
siak. Przesłanie premierowi informacji tej treści
wynikało z faktu, iż już na spotkaniu 14 sierpnia
szef CBA o tej sprawie ustnie informował premiera
D. Tuska. Z informacji tych wynikało, że wokół ob-
sady Zarządu Totalizatora Sportowego od jakiegoś
czasu trwają nieformalne zabiegi, aby stanowisko
jednego z członków zarządu objęła Magdalena So-
biesiak. Tłem tych zabiegów miały być starania
R. Sobiesiaka w sprawie znalezienia dla jego córki
intratnego zajęcia, przy czym na początku tych sta-
rań bez wskazywania konkretnego stanowiska i miej-
sca jej zatrudnienia. Początkiem starań R. Sobiesia-
ka była jego prośba skierowana do ministra M. Drze-
wieckiego w tej sprawie. Minister M. Drzewiecki
zgodził się pomóc R. Sobiesiakowi, a pilotowanie
sprawy zlecił szefowi swojego gabinetu politycznego
M. Rosołowi.
O działaniach prowadzonych przez ministra Drze-
wieckiego i szefa jego gabinetu politycznego M. Ro-
soła na rzecz R. Sobiesiaka i jego córki świadczą
rozmowy telefoniczne, które prowadzili zarówno
M. Rosół, jak i minister M. Drzewiecki z R. Sobie-
siakiem w maju i czerwcu 2009 r. W dniu 2 maja
2009 r. R. Sobiesiak pytał M. Rosoła, czy „Mirek
zaznajamiał go z tym, że zostawił CV swojej córki
Magdy...”. W tym samym dniu R. Sobiesiak rozma-
wiał również z ministrem M. Drzewieckim, w trakcie
to której rozmowy pytał go, czy „przekazał doku-
menty Magdy Rosołowi”, na co ten odpowiadał, że
„w sprawie Magdy musi się zobaczyć z Sobierajską
(podsekretarz stanu w Ministerstwie Sportu i Tury-
styki) i pogadać”. W dniu 6 maja 2009 r. w sprawie
znalezienia posady córce R. Sobiesiak ponownie roz-
mawiał telefonicznie z M. Rosołem. W trakcie tej roz-
mowy M. Rosół zapytał R. Sobiesiaka, „czy córkę
by interesowała posada wicedyrektora Centralne-
go Ośrodka Sportu...”; dodał przy tym, że „to nie są
duże pieniądze, ale bardzo dobra perspektywa...”.
M. Rosół poinformował także R. Sobiesiaka, że „zro-
biliby ją osobą zarządzającą bazą noclegową na te-
renie całego kraju...”. R. Sobiesiak przedstawił na-
tomiast swoje obawy związane z tą propozycją i stwier-
dził, że „myślał raczej o czymś poza resortem”.
R. Sobiesiak podkreślił również, że „(...) Mirek pro-
ponował dla córki coś poza resortem, jakąś branżę
turystyczną”. W kolejnej rozmowie telefonicznej
R. Sobiesiaka z M. Rosołem M. Rosół poinformował
R. Sobiesiaka, że „ma już pomysł, Mirek tylko musi
mu to przyklepać...”.
Tym pomysłem była koncepcja usadowienia Mag-
daleny Sobiesiak na stanowisku członka Zarządu
Totalizatora Sportowego. O zaangażowaniu M. Ro-
soła w realizację tej koncepcji świadczy treść kore-
spondencji z dnia 25 czerwca 2009 r. między M. Ro-
sołem a R. Sobiesiakiem, w której M. Rosół pytał się
R. Sobiesiaka, czy jego córka nadal chce zmienić pra-
cę, a potem pytał się, czy stanowisko członka Zarządu
Totalizatora Sportowego SA będzie dla niej odpo-
wiednie. Następnie R. Sobiesiak zadzwonił do Jana
Koska. Poinformował go o możliwości objęcia przez
jego córkę Magdalenę Sobiesiak stanowiska człon-
ka Zarządu Totalizatora Sportowego. Jednocześnie
R. Sobiesiak zwrócił J. Koskowi uwagę na to, że jego
córka (Magdalena Sobiesiak) nie chce tej posady.
W końcu rozmówcy ustalili, że porozmawiają nie
przez telefon, ale Magdalena Sobiesiak musi przyjąć
tę propozycję. Po tej rozmowie telefonicznej R. So-
biesiak poinformował M. Rosoła, że Magdalena
Sobiesiak przyjmuje propozycję.
Jeszcze dalej idącym przykładem działań M. Ro-
soła, które podejmował na rzecz Magdaleny Sobie-
siak, jest mail wysłany przez niego w dniu 26 czerw-
ca 2009 r. do wiceministra skarbu państwa Adama
Leszkiewicza. W treści tej korespondencji M. Rosół
użył następujących słów: „W załączeniu przesyłam
CV osoby rekomendowanej przez Ministerstwo Spor-
tu i Turystyki do zarządu totalizatora. Napisz, proszę,
w jakim terminie może nastąpić wybór”. Załączone do
maila CV dotyczyło Magdaleny Sobiesiak, co oznacza,
że szef Gabinetu Politycznego Ministra Sportu i Tury-
styki rekomendował w imieniu ministerstwa właśnie
tę osobę na stanowisko członka Zarządu Totalizatora
Sportowego. Należy podkreślić, że M. Rosół, wysyłając
maile tej treści, przekroczył swoje uprawnienia jako
urzędnika Ministerstwa Sportu i Turystyki. Z całą
pewnością była to próba wpłynięcia na wynik postę-
powania konkursowego, który miał gwarantować wy-
bór Magdaleny Sobiesiak na stanowisko członka Za-
rządu Totalizatora Sportowego.
W rozmowach telefonicznych R. Sobiesiaka ze
Sławomirem Sykuckim, prowadzonych w tamtym
czasie, uzgodniono, że Magdalena Sobiesiak jak naj-
szybciej musi zbyć swoje udziały z Golden Play sp.
z o.o. oraz zrezygnować ze stanowiska wiceprezesa
zarządu Casino Polonia-Wrocław sp. z o.o., jako spół-
kach konkurencyjnych wobec Totalizatora Sporto-
wego. Temat ten pojawił się również w jednej z roz-

mów R. Sobiesiaka z M. Rosołem. W nawiązaniu do
stwierdzeń R. Sobiesiaka M. Rosół mówił: „Jak ją
(Magdalenę Sobiesiak) wybiorą 2 września (2009 r.),
to lepiej, żeby nie miała udziałów w firmach, które są
konkurencją dla totalizatora...”. W dniu l lipca 2009 r.
w trakcie rozmowy z S. Sykuckim R. Sobiesiak stwier-
dził: „(...) wybrali nową radę nadzorczą. Wybrali jed-
ną dziewczynę od Drzewka (chodzi o Monikę Rolnik
– dyrektora generalnego w Ministerstwie Sportu
i Turystyki, wybraną do Rady Nadzorczej Totaliza-
tora Sportowego w dniu 30 czerwca 2009 r.) tak nie
do końca zgodnie z prawem, ale wybrali...”.
W wyniku powyżej opisanych zabiegów, w tym za-
cytowanych rozmów telefonicznych R. Sobiesiaka,
Magdalena Sobiesiak złożyła do Totalizatora Sporto-
wego swoją aplikację w dniu 17 sierpnia 2009 r. W dniach
od 24 do 30 sierpnia 2009 r. odbywały się rozmowy
z kandydatami na stanowisko członka Zarządu Tota-
lizatora Sportowego. Decydująca rozmowa Rady Nad-
zorczej Totalizatora Sportowego z Magdaleną Sobie-
siak – jako kandydatką na członka zarządu – miała
odbyć się w dniu 26 sierpnia 2009 r.
W rozmowie z dnia 22 sierpnia 2009 r. R. Sobie-
siak relacjonował M. Rosołowi, że jego córka ma
w dniu 26 sierpnia 2009 r. rozmowę kwalifikacyjną
w siedzibie Totalizatora Sportowego. M. Rosół stwier-
dził w trakcie tej rozmowy, że rozmawiał z Magda-
leną Sobiesiak i umówili się na bezpośrednie spotka-
nie w poniedziałek, tj. 24 sierpnia 2009 r. Następne-
go dnia 23 sierpnia 2009 r. w rozmowie z ojcem
M. Sobiesiak mówiła, że „dużo czyta, opracowuje
strategię na rozmowę kwalifikacyjna z radą nadzor-
czą totalizatora”. W dniu 24 sierpnia 2009 r. R. Sobie-
siak rozmawiał przez telefon ze Sławomirem Sy-
kuckim. W trakcie tej rozmowy S. Sykucki poinfor-
mował R. Sobiesiaka, że „ma kolejne głosy w radzie
nadzorczej” (sugerował, że chodzi o osoby wybrane
do rady nadzorczej jako przedstawiciele pracowni-
ków spółki), na co R. Sobiesiak odpowiedział: „To nie
powinno być problemu...”. S. Sykucki dodał w tym
kontekście, że „boi się, że będzie kandydował ktoś
z centrali, ale liczy jeszcze na głos dziewczyny od
Drzewka” (chodzi o członka rady nadzorczej – Moni-
kę Rolnik).
Tego samego dnia R. Sobiesiak rozmawiał z cór-
ką, która poinformowała go, że ma jeszcze 60 km do
Janek pod Warszawą i że wieczorem spotyka się
z Marcinem Rosołem. R. Sobiesiak w trakcie tej
rozmowy instruował córkę, aby najpierw „(...) po-
gadała z nim, a potem on (...) będzie się widział z tym.
Wiesz...”. Do spotkania Magdaleny Sobiesiak i Mar-
cina Rosoła doszło w restauracji Pędzący Królik przy
ul. Moliera 8 w Warszawie. Tuż przed tym spotka-
niem M. Sobiesiak jeszcze dwa razy rozmawiała te-
lefonicznie z R. Sobiesiakiem. W trakcie tych rozmów
R. Sobiesiak prosił córkę, aby przekazała M. Rosoło-
wi: „Jak będzie (M. Rosół) się dziś widział z panem,
to niech powie, że ja już jestem...”, a także zapytała
go (M. Rosoła) „(...) o lokal na Mickiewicza, bo miał
pilotować, a tam jest nowy przetarg...” (chodzi o lo-
9
kal w dzielnicy Żoliborz w Warszawie, w którym
R. Sobiesiak starał się o zezwolenie na wykonywanie
działalności hazardowej).
W dniu 25 sierpnia 2009 r. we wczesnych godzi-
nach porannych M. Sobiesiak spotkała się z R. So-
biesiakiem w pokoju hotelowym w hotelu Hilton
w Warszawie. W efekcie tego spotkania R. Sobiesiak
przeprowadził rozmowę telefoniczną ze Sławomirem
Sykuckim. W jej trakcie R. Sobiesiak stwierdził, że
„(...) zmienia się koncepcja (...) Magda rezygnuje...”;
po tym stwierdzeniu R. Sobiesiak dodał, że za chwi-
lę zadzwoni z innego telefonu, to będą mogli swobod-
nie porozmawiać. Tego samego dnia o godz. 13.26
R. Sobiesiak rozmawiał także z Ryszardem Bedry-
jem, adwokatem z Wrocławia. W pewnym momencie
tej rozmowy R. Sobiesiak stwierdził: „Magda wyco-
fała się z projektu po wczorajszym spotkaniu. Miała
najlepsze papiery, ale tatusia niedobrego...”. W dniu
26 sierpnia 2009 r. R. Sobiesiak odbył rozmowę
z Lechem Janczym (byłym wójtem Czorsztyna i wice-
przewodniczącym zarządu powiatowego Platfor-
my Obywatelskiej). W tej rozmowie L. Janczy prosił
R. Sobiesiaka o interwencję u Z. Chlebowskiego
i M. Drzewieckiego, na co R. Sobiesiak stwierdził:
„Naciskaj na Andrzeja (chodzi o Andrzeja Czerwiń-
skiego – posła Sejmu z Platformy Obywatelskiej), bo
ja mam teraz zakaz dzwonienia, bo tam jakieś sprawy
załatwialiśmy i nie chcę dzwonić, żeby nas, k..., nie
kojarzyli”. W dniu 27 sierpnia 2009 r. R. Sobiesiak
rozmawiał również z Janem Koskiem. W jej trakcie
R. Sobiesiak zakomunikował: „(...) wycofałem Mag-
dę, bo tam KGB, CBA. (...) jak się spotkamy, to ci
powiem – donosów było tyle, że k..., wiesz... ze wzglę-
du na mnie oczywiście...”. J. Kosek odpowiedział:
„Oczywiście”. Następnego dnia, tj. 28 sierpnia 2009 r.,
R. Sobiesiak przeprowadził rozmowę telefoniczną
z Ryszardem Preschem, w trakcie której stwierdził:
„(...) wycofałem Magdę, ale jak się spotkamy, to po-
wiem dlaczego. Tam się już jaja zaczęły dziać. Już
donosy, ale ten... nie na telefon rozmowa. Jak się
spotkamy, to pogadamy...”. Kolejnego dnia, 29 sierp-
nia 2009 r., R. Sobiesiak telefonował do Adama
Stocha. W rozmowie tej stwierdził, że „(...) w tym
tygodniu mieli się spotkać...” (chodzi o spotkanie
M. Drzewieckiego i Z. Chlebowskiego), „wiesz, ja tam
miałem... – jak się spotkamy, to ci powiem – z Magdą
miałem w Warszawie gdzieś tam ją włożyć, nie chcia-
łem do nich, k..., dzwonić, bo zaczęli gdzieś pisać,
gadać głupoty...”. W dniu 31 sierpnia 2009 r.
R. Sobiesiak telefonował do Zbigniewa Chlebow-
skiego. W rozmowie tej Z. Chlebowski pytał R. Sobie-
siaka, „o której może być... we Wrocławiu, tam na
Bielanach...”. Po krótkiej rozmowie R. Sobiesiak
i Z. Chlebowski umówili się na spotkanie na godz.
15.30. W kolejnej rozmowie tego dnia, prowadzonej
z Ryszardem Bedryjem, R Sobiesiak stwierdził, że
ma dzisiaj spotkanie we Wrocławiu o 15.30 i dlatego
może być niedostępny przez jakiś czas. Po tej rozmo-
wie R. Sobiesiak połączył się telefonicznie z Józefem
Forgaczem, który poinformował go: „Rysiu, dzwonił
10
nasz kolega (chodzi z całą pewnością o Z. Chlebow-
skiego) i prosił, bym ci przekazał... prosił o dyskrecję
i żebym przekazał ci, że to spotkanie o 15 z Marcinem
w Marcinowicach na CPN-ie... o 15” (R. Sobiesiak
w tym momencie zapytał zdziwiony: „Nie o 15.30?”).
R. Sobiesiak zaskoczony dopytywał J. Forgacza: „Ale
kiedy dzwonił?”, na co J. Forgacz odpowiadał:
„Przed chwilą do mnie dzwonił, powiedział, żebym
nie gadał i żebym przekazał ci informacją, żeby dys-
krecję zachować...”, po czym dodał, że spotkanie ma
się odbyć w Marcinowicach na stacji benzynowej.
R. Sobiesiak zdziwiony stwierdził: „Ale on dzwonił
do mnie do Wrocławia pół godziny temu...”, na co
J. Forgacz odpowiedział: „prosił, żebym nie gadał,
tylko przekazał”. O godz. 15.06 R. Sobiesiak ponow-
nie dzwonił do J. Forgacza i dopytywał, „czy na pew-
no ten (czyli Z. Chlebowski) mówił, że o 15”.
J. Forgacz potwierdził i dodał: „(...) powiedział
Marcinowice... ta sprawa o 15”. R. Sobiesiak, będąc
już na miejscu na stacji w Marcinowicach, dzwonił
do J. Forgacza zaniepokojony: „Ale ja się z nim
wcześniej umówiłem o wpół do czwartej gdzie in-
dziej (...) jeszcze go tu nie ma, ja czekam...”, na co
J. Forgacz odpowiedział: „(...) czekaj spokojnie. Spe-
cjalnie do mnie mówił, żeby zachować dyskrecję...”.
R. Sobiesiak, zgodnie z instrukcjami J. Forgacza,
oczekiwał na Z. Chlebowskiego na stacji benzynowej
Lukoil w miejscowości Marcinowice przy drodze pro-
wadzącej do Wrocławia. Z. Chlebowski nie dołączył
do niego w tym miejscu, ale podjechał na parking
pobliskiego cmentarza parafialnego. R. Sobiesiak
dołączył do niego i obaj udali się na teren cmentarza.
Spotkanie R. Sobiesiaka i Z. Chlebowskiego na cmen-
tarzu trwało ok. 20 minut. Z uwagi na to, że inicja-
tywa spotkania w dniu 31 sierpnia 2009 r. wyszła od
Z. Chlebowskiego, a przede wszystkim nietypowy
(konspiracyjny) sposób jego umówienia i przebieg,
wskazuje na chęć przekazania w sposób tajny istot-
nych informacji R. Sobiesiakowi przez Z. Chlebow-
skiego. W tym kontekście ważne jest też to, że
Z. Chlebowski był już po spotkaniu u premiera
D. Tuska, które odbyło się w dniu 26 sierpnia 2009 r.
Z treści rozmów telefonicznych, jakie przeprowa-
dził w dniach 25–31 sierpnia 2009 r., oraz okoliczno-
ści umówienia spotkania w dniu 31 sierpnia 2009 r.
z Z. Chlebowskim wynika, że R. Sobiesiak w tym
właśnie okresie posiadł wiedzę o zainteresowaniu
jego osobą Centralnego Biura Antykorupcyjnego.
Ustalony ciąg zdarzeń, w szczególności harmono-
gram spotkań premiera D. Tuska, które odbył w celu
uzyskania wiedzy o zaangażowaniu poszczególnych
osób w prace nad projektem ustawy, pozwala przyjąć
z wysokim stopniem prawdopodobieństwa, że R. So-
biesiak dowiedział się o tym zainteresowaniu od mi-
nistra M. Drzewieckiego. Wiedzę uzyskał za pośred-
nictwem swojej córki Magdaleny Sobiesiak, która
dowiedziała się o tym od Szefa Gabinetu Polityczne-
go Ministra Sportu i Turystyki M. Rosoła w trakcie
spotkania w dniu 24 sierpnia 2009 r. Analiza logo-
wań BTS wskazuje, że w dniu 25 sierpnia 2009 r.
doszło w godzinach porannych do bezpośredniego spo-
tkania Magdaleny Sobiesiak z ministrem M. Drze-
wieckim. Wynika z niej, że właśnie tego dnia między
godz. 8.26 a 8.36 numery telefonów użytkowanych
przez Magdalenę Sobiesiak i M. Drzewieckiego logo-
wały się pod tym samym adresem BTS, tj. przy
ul. Kruczej 28 w Warszawie. Oznacza to, że Magdale-
na Sobiesiak i M. Drzewiecki odbyli najprawdopodob-
niej w dniu 25 sierpnia 2009 r. osobiste spotkanie, po
którym Magdalena Sobiesiak spotkała się ze swoim
ojcem R. Sobiesiakiem w hotelu Hilton w Warszawie.
Przybycie Magdaleny Sobiesiak do hotelu na spotka-
nie z ojcem uruchomiło następnie serię rozmów tele-
fonicznych, które przeprowadził R. Sobiesiak.
Na taki obraz przebiegu zdarzeń w szczególności
wskazuje to, że decyzję o rezygnacji z ubiegania się
o stanowisko członka Zarządu Totalizatora Sporto-
wego Magdalena Sobiesiak podjęła z 24 na 25 sierp-
nia 2009 r. O tym zaś fakcie R. Sobiesiak informował
25 sierpnia 2009 r. S. Sykuckiego i J. Koska, z który-
mi wcześniej uzgadniał kandydowanie swojej córki
do władz Totalizatora Sportowego. R. Sobiesiak,
przekazując tę informację swoim rozmówcom, jako
powód decyzji swojej córki wskazywał wprost na za-
interesowanie CBA. Warto też zaznaczyć, że wszyst-
ko to rozgrywało się po spotkaniu premiera D. Tuska
w dniu 19 sierpnia z ministrem M. Drzewieckim, na
którym według zeznań premiera minister szczegóło-
wo przedstawiał swoje stanowisko w kwestii dopłat
od gier i zakładów wzajemnych oraz powody sporzą-
dzenia i wysłania pisma z 30 czerwca 2009 r. do wi-
ceministra J. Kapicy. To z kolei oznacza, że premier
na spotkaniu 19 sierpnia z ministrem M. Drzewiec-
kim wykazywał zainteresowanie tymi właśnie za-
gadnieniami. Już chociażby z przebiegu tego spo-
tkania, tak jak relacjonował je przed Komisją Śled-
czą premier D. Tusk, minister M. Drzewiecki mógł
się zorientować, że sprawa jego zaangażowania w spra-
wę wykreślenia z projektu ustawy przepisu o dopła-
tach jest przedmiotem jakiegoś postępowania wyja-
śniającego. W tych zaś okolicznościach naturalne
było podjęcie przez ministra decyzji o zaprzestaniu
jakichkolwiek (osobistych i telefonicznych) kontak-
tów z R. Sobiesiakiem.
Tego rodzaju decyzja ministra M. Drzewieckiego
po spotkaniu 19 sierpnia 2009 r. u premiera D. Tuska
była prostym sposobem ukrycia rzeczywistych powo-
dów, dla których podpisał jako minister sportu i tu-
rystyki w dniu 30 czerwca 2009 r. pismo wnioskują-
ce o wykreślenie z rządowego projektu przepisu
o dopłatach. Zerwanie kontaktów z R. Sobiesiakiem,
który wpływał w tym zakresie na ministra M. Drze-
wieckiego, dawało szansę na to, że treść pisma
z 30 czerwca będzie można przedstawiać jako „urzęd-
nicze nieporozumienie”. W tym celu M. Drzewiec-
ki musiał jednak w jakiś sposób poinformować
o tym R. Sobiesiaka, ale tak, aby nikt niepożądany
o tym się nie dowiedział. Wszystkie fakty wskazują
na to, że wybrał pośrednictwo szefa swojego gabi-
netu politycznego M. Rosoła, który co najmniej od

25 czerwca 2009 r. pilotował sprawę wyboru córki
R. Sobiesiaka na członka Zarządu Totalizatora
Sportowego i który w dniu 22 sierpnia umówił się
z nią na bezpośrednie spotkanie w Warszawie na
dzień 24 sierpnia 2009 r. W wyniku tego spotkania
rano dnia następnego M. Sobiesiak zrezygnowała
z dalszego ubiegania się o posadę członka Zarządu
Totalizatora Sportowego, a jej ociec R. Sobiesiak po-
informował o tym osoby wtajemniczone w plan usa-
dowienia córki w totalizatorze (S. Sykuckiego
i J. Koska), podając jako powód rezygnacji zain-
teresowanie jego osobą CBA.
W kontekście precyzyjnego wskazania przez
R. Sobiesiaka na CBA jako służbę interesująca się
jego osobą zasadne jest pytanie: Czy źródłem tej in-
formacji był minister M. Drzewiecki? Z wysokim
prawdopodobieństwem można przyjąć, że wyjątkowe
jak na dotychczasową praktykę zainteresowanie pre-
miera D. Tuska projektem ustawy, w tym kwestią
dopłat od gier i zakładów wzajemnych, mogło uzmy-
słowić M. Drzewieckiemu, że prowadzone są jakieś
działania w tej sprawie. Jeśli dać wiarę zeznaniom
premiera złożonym przed Komisją Śledczą, to Drze-
wiecki nie mógł wiedzieć, że działanie te prowadzi
CBA. Chyba że jednak premier D. Tusk w dniu 19 sierp-
nia 2009 r. wskazał na CBA jako źródło i przyczynę
swojego zainteresowania sprawą prac na projektem
ustawy o grach i zakładach wzajemnych.
Za takim właśnie scenariuszem przemawia prze-
kazana Sobiesiakowi informacja o konieczności za-
wieszenia jawnych kontaktów z Drzewieckim i Chle-
bowskim. Dowodem tego jest rozmowa R. Sobiesiaka
z L. Janczym z dnia 26 sierpnia 2009 r., w której
mówi on dobitnie o zakazie tych kontaktów. Jeżeli
minister M. Drzewiecki nie musiał i nie chciał
ukrywać kontaktów z R. Sobiesiakiem, to mógł
oficjalnie kontynuować tę znajomość. Tymczasem
minister M. Drzewiecki po 19 sierpnia 2009 r. nie
rozmawiał przez telefon z R. Sobiesiakiem (nawet
kiedy on do niego dzwonił). Tylko raz w dniu 14 wrze-
śnia 2009 r. M. Drzewiecki odebrał telefon od So-
biesiaka, który wykonał to połączenie z telefonu na
kartę prepaid, z numeru nieznanego Drzewieckiemu.
M. Drzewiecki, kiedy zorientował się, że rozmówcą
jest Sobiesiak, uciął rozmowę. Ponadto umawiał się
na bezpośrednie spotkania z R. Sobiesiakiem za po-
średnictwem innych osób, zachowując przy tym nad-
zwyczajne środki ostrożności. Spotkanie o takim
charakterze miało miejsce w dniu 22 września 2009 r.
w Warszawie. Tego dnia R. Sobiesiak przebywają-
cy na Dolnym Śląsku został w trybie pilnym we-
zwany do Warszawy. W trakcie umawiania spotka-
nia, w rozmowie telefonicznej między R. Sobiesia-
kiem i wspólnym znajomym jego i ministra M. Drze-
wieckiego, ze strony znajomego padły stwierdzenia,
że istnieje jakiś problem i że Mirosław Drzewiecki się
boi. Najpierw spotkanie miało odbyć w jednej z re-
stauracji przy placu Teatralnym, następnie nastąpi-
ła nagła zmiana miejsca spotkania – z restauracji
na pokój nr 607 w hotelu Radisson w Warszawie.
11
Tam też doszło do bezpośredniego spotkania M. Drze-
wieckiego z R. Sobiesiakiem, przy czym przed wej-
ściem do hotelu M. Drzewiecki oddał nieznajomej
osobie swój telefon komórkowy. Bezpośrednio po tym
spotkaniu R. Sobiesiak w rozmowie telefonicznej ze
swoją żoną wzburzony i zaskoczony stwierdził, używa-
jąc wulgarnych słów, że są prowadzone jakieś intrygi.
W ocenie autorów zdania odrębnego mogło chodzić
o to, że jest objęty zainteresowaniem operacyjnym
przez CBA, którego skali się nie spodziewał.
Trudno w okolicznościach, w których odbywało
się spotkanie ministra M. Drzewieckiego z R. Sobie-
siakiem w dniu 22 września 2009 r., uznać za wiary-
godne ich zeznania przed Komisją Śledczą. Wpraw-
dzie M. Drzewiecki i R. Sobiesiak potwierdzili fakt
spotkania, ale jednocześnie stwierdzili, iż dotyczy-
ło ono turnieju golfowego. Oceniając charakter tego
spotkania, warto też zwrócić uwagę, że w dniu 18 wrze-
śnia 2009 r. (w piątek) w godzinach popołudniowych
trafiły do kancelarii tajnych konstytucyjnych orga-
nów państwa pisma szefa CBA z informacją o aferze
hazardowej. Adresaci zapoznali się z tą koresponden-
cją dopiero w dniu 21 września 2009 r. (w poniedzia-
łek), co mogło stanowić bezpośrednią przyczynę
wywołania przez M. Drzewieckiego spotkania w dniu
22 września 2009 r. z R. Sobiesiakiem.
Całkowicie niewiarygodna jest próba zmiany ze-
znań R. Sobiesiaka przed Komisją Śledczą, dotyczą-
cych jego spotkania odbytego po wybuchu afery
hazardowej z M. Drzewieckim w Stanach Zjedno-
czonych na Florydzie. W swych zeznaniach R. So-
biesiak najpierw stwierdził, że widział się na Flory-
dzie z M. Drzewieckim i że rozmawiali o aferze
hazardowej, a następnie, będąc już w Stanach Zjed-
noczonych, zmienił te zeznania. Świadczy to o tym,
że M. Drzewiecki i R. Sobiesiak, zeznając przed Ko-
misją Śledczą, nie mówili prawdy.
W tym miejscu należy również odnieść się do fak-
tu postawienia zarzutów karnych szefowi CBA
M. Kamińskiemu, co nastąpiło bezpośrednio po tym,
jak poinformował on premiera D. Tuska o aferze ha-
zardowej. Decyzja o postawieniu zarzutów zapadła
przy tym na naradzie, jaka odbyła się w dniu 25 sierp-
nia 2009 r. w Prokuraturze Krajowej z udziałem jej
szefa Edwarda Zalewskiego. Postawienie zarzutów
posłużyło z kolei premierowi za pretekst do usunięcia
M. Kamińskiego ze stanowiska szefa CBA przed upły-
wem jego czteroletniej kadencji. Taka decyzja D. Tu-
ska, o usunięciu M. Kamińskiego, zdezorganizowała
działania CBA i uniemożliwiła dogłębne wyjaśnienie
afery hazardowej. Mamy do czynienia z sytuacją,
w której szef służby, realizując zadania nałożone na
niego przez ustawę, wykrył nielegalne działania wy-
sokich urzędników państwowych i polityków obozu
rządowego. Został za to odwołany bez podstaw praw-
nych, z naruszeniem przepisów w zakresie procedury
(brak opinii prezydenta RP).
Konkluzje i wnioski:
I. Opisane powyżej zachowania R. Sobiesiaka
i J. Koska, jakich dopuszczali się w okresie od lipca
12
2008 r. do sierpnia 2009 r. w toku prac nad rządowym
projektem ustawy o grach i zakładach wzajemnych,
można kwalifikować jako działania bezprawne. Cecha
bezprawności wynika z tego, że mimo ustawowego
obowiązku zgłoszenia swojego udziału w pracach nad
projektem ustawy na zasadach lobbingu prowadzili
działalność lobbingową bez takiego zgłoszenia. Celem
tej działalności było spowodowanie wykreślenia z pro-
jektu ustawy przepisu o dopłatach od gier, co plano-
wali osiągnąć poprzez wpłynięcie na stanowisko mi-
nistra sportu i turystyki M. Drzewieckiego, jakie mi-
nister ten był uprawniony zajmować podczas prac nad
rządowym projektem ustawy. Założony cel R. Sobie-
siak i J. Kosek osiągnęli w dniu 30 czerwca 2009 r.,
kiedy minister M. Drzewiecki podpisał pismo do wice-
ministra J. Kapicy w sprawie wykreślenia z projektu
ustawy przepisu o dopłatach (art. 47a ust. 2).
Zeznania R. Sobiesiaka i J. Koska, składane przed
Komisją Śledczą, były w ocenie autorów zdania od-
rębnego zeznaniami niewiarygodnymi. W szcze-
gólności w tym zakresie, w którym dotyczyły oko-
liczności i przebiegu spotkań, jakie R. Sobiesiak
i J. Kosek odbywali w okresie od lipca 2008 r. do li-
stopada 2009 r. z Z. Chlebowskim, M. Drzewieckim
i G. Schetyną. Zachodzi tutaj uzasadnione podejrze-
nie popełnienia przestępstwa składania fałszywych
zeznań przez R. Sobiesiaka i J. Koska i z tego powodu
powinno zostać przeprowadzone śledztwo w kierun-
ku art. 233 Kodeksu karnego.
II. W ocenie autorów zdania odrębnego postępo-
wanie ministra M. Drzewieckiego w toku prac nad
rządowym projektem o grach i zakładach wzajem-
nych było działaniem obliczonym na zabezpieczenie
interesów R. Sobiesiaka i J. Koska, a nie ekonomicz-
nego interesu państwa. Polecenie przygotowania,
a następnie podpisanie i skierowanie na ręce wice-
ministra J. Kapicy pisma z dnia 30 czerwca 2009 r.
należy uznać za działanie na szkodę interesu pu-
blicznego. W tym też zakresie minister M. Drzewiec-
ki dopuścił się co najmniej niedopełnienia swoich
służbowych obowiązków, a tym samym swoim za-
chowaniem wyczerpał znamiona ustawowe przestęp-
stwa nadużycia władzy (tj. czynu z art. 231 § l
i 2 Kodeksu karnego). W ocenie autorów zdania od-
rębnego M. Drzewiecki mógł działać na rzecz R. So-
biesiaka i J. Koska i w istocie w celu przysporzenia
im korzyści majątkowej, a tym samym umniejszenia
wpływów do budżetu państwa. Jak wynika z danych
oszacowanych przez Ministerstwo Finansów i za-
wartych w ocenie skutków regulacji projektu ustawy
działania M. Drzewieckiego mogły spowodować
zmniejszenie tych wpływów nawet w wysokości
469 mln zł rocznie. Ponieważ dopłaty miały obowią-
zywać do roku 2015, byłby to uszczerbek w finansach
państwa rzędu 2,5 mld zł. Wyliczenia spodziewanych
zysków dla budżetu zostały przeprowadzone w Mi-
nisterstwie Finansów w maju 2009 r. Jednocze-
śnie, oceniając zeznania M. Drzewieckiego, jakie
składał przed Komisja Śledczą, należy stwierdzić, że
są one nieprawdziwe, co powinno skutkować jego
odpowiedzialnością z art. 233 Kodeksu karnego
jako stanowiące przestępstwo składania fałszywych
zeznań.
III. W przedsięwzięciach, które R. Sobiesiak
i J. Kosek podejmowali w ramach swojej bezprawnej
działalności lobbingowej, pomagał im wydatnie Z. Chle-
bowski, poseł na Sejm, przewodniczący Klubu Par-
lamentarnego Platformy Obywatelskiej. Charakter
i okoliczności udzielanej przez Z. Chlebowskiego
pomocy wskazują na duży stopień uzależnienia
posła od R. Sobiesiaka i J. Koska, wynikający z pew-
nej jasno zarysowanej wspólnoty interesów Z. Chle-
bowskiego, R. Sobiesiaka i J. Koska. Istotne w tym
kontekście jest również to, że R. Sobiesiak i J. Ko-
sek wpłacali pieniądze na fundusz wyborczy Platfor-
my Obywatelskiej. W wypadku J. Koska była to wpła-
ta na kampanię wyborczą Z. Chlebowskiego. Jedno-
cześnie niektóre zachowania Z. Chlebowskiego, w tym
stwierdzenia wypowiadane przez niego w trakcie roz-
mów telefonicznych prowadzonych z R. Sobiesiakiem,
pozwalają uznać, że mamy do czynienia z podejrze-
niem popełnienia przez Z. Chlebowskiego prze-
stępstwa nadużycia władzy (tj. czynu z art. 231
§ l i 2 Kodeksu karnego). Z. Chlebowski, działając
na rzecz R. Sobiesiaka i J. Koska, działał w istocie
w celu przysporzenia im korzyści majątkowej, a tym
samym umniejszenia wpływów do budżetu państwa.
Jak wynika z danych oszacowanych przez Minister-
stwo Finansów i zawartych w ocenie skutków regu-
lacji projektu ustawy, działania Z. Chlebowskiego
mogły spowodować zmniejszenie tych wpływów na-
wet w wysokości 469 mln zł rocznie. Ponieważ dopła-
ty miały obowiązywać do roku 2015, byłby to uszczer-
bek w finansach państwa rzędu 2,5 mld zł. Wylicze-
nia spodziewanych zysków dla budżetu zostały prze-
prowadzone w Ministerstwie Finansów w maju 2009 r.
Za niewiarygodne należy uznać zeznania Z. Chle-
bowskiego, które składał przed Komisją Śledczą
w zakresie dotyczącym okoliczności i przebiegu
jego spotkań z R. Sobiesiakiem i J. Koskiem. Z tego
też powodu zasadne jest pociągnięcie Z. Chlebow-
skiego do odpowiedzialności karnej za składanie
fałszywych zeznań z art. 233 Kodeksu karnego.
IV. Działania M. Rosoła jako szefa Gabinetu Po-
litycznego Ministra Sportu i Turystyki zdecydowanie
wykraczały poza przysługujący mu zakres upraw-
nień. Wysłanie zaś maila w ramach służbowej kore-
spondencji z wiceministrem skarbu państwa z mini-
sterialną rekomendacją dla Magdaleny Sobiesiak
było nadużyciem władzy, czyli przestępstwem z art. 231
Kodeksu karnego. Zeznania M. Rosoła złożone przed
Komisją Śledczą są przy tym niewiarogodne, co po-
winno skutkować odpowiedzialnością karną z art. 233
Kodeksu karnego.
V. Zeznania złożone przed Komisją Śledczą przez
G. Schetynę na temat jego kontaktów i przebiegu
spotkań z R. Sobiesiakiem należy uznać za nie-
wiarygodne, co powinno skutkować odpowiedzial-
nością karną z art. 233 Kodeksu karnego.

VI. Ponadto w toku prac Komisji Śledczej ustalo-
no, że szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów
T. Arabski przekroczył swoje uprawnienia, wydając
w dniu 21 lutego 2008 r. zarządzenie nr 3 w sprawie
zakresu zadań osób zajmujących kierownicze stano-
wiska w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Anali-
za tego aktu wskazuje na to, że szef kancelarii, nie
mając do tego podstawy prawnej, przyznał sekreta-
rzowi stanu J. Cichockiemu kompetencje w zakresie
koordynacji i nadzoru nad służbami specjalnymi,
które ustawowo przysługują prezesowi Rady Mini-
strów. Przekazanie tych kompetencji J. Cichockiemu
mogło nastąpić tylko w wyniku odpowiedniej decyzji
samego premiera. Taką decyzję premier D. Tusk
mógł podjąć, wydając zarządzenie nr 139 w sprawie
nadania statutu Kancelarii Prezesa Rady Ministrów
z dnia 19 grudnia 2007 r. Tak się jednak nie stało, co
stanowi niedopełnienie obowiązków i rodzi odpowie-
dzialność karną z art. 231 Kodeksu karnego.
VII. Harmonogram i przebieg spotkań, jakie
w sierpniu 2009 r. odbyły się w Kancelarii Prezesa
Rady Ministrów w celu potwierdzenia informacji
przekazanych premierowi przez szefa CBA, upraw-
niają do formułowania twierdzenia, że przyczyną
uzyskania przez R. Sobiesiaka wiedzy o zaintereso-
waniu jego osobą CBA mogło być postępowanie
premiera D. Tuska. W szczególności postępowanie
M. Drzewieckiego po spotkaniu z premierem w dniu
19 sierpnia 2009 r. wskazuje na to, że już wtedy
M. Drzewiecki miał wiedzę o działaniach CBA. Świad-
czą o tym: konspiracyjny charakter spotkań, jakie po
19 sierpnia odbywał z R. Sobiesiakiem, wycofanie
córki Sobiesiaka Magdaleny z konkursu w Totaliza-
torze Sportowym, a także treść rozmów telefonicz-
nych, jakie prowadził R. Sobiesiak w dniu 25 sierpnia
2009 r. (np. stwierdzenie R. Sobiesiaka, że interesu-
je się nim „KGB, CBA” oraz to, że ma zakaz dzwo-
nienia do M. Drzewieckiego i Z. Chlebowskiego).
Wbrew temu, co zeznali D. Tusk i M. Drzewiecki
przed Komisją Śledczą, w trakcie tego spotkania pre-
mier najprawdopodobniej nie zachował wystarczają-
cej ostrożności, o którą apelował szef CBA M. Kamiń-
ski. Całkowicie niezrozumiałe jest także to, że
w pierwszej kolejności premier spotkał się z M. Drze-
wieckim, a nie z wiceministrem J. Kapicą, odpowie-
dzialnym za procedowanie nad ustawą o grach i za-
kładach wzajemnych. Taka kolejność spotkań byłaby
działaniem logicznym i zgodnym z rekomendacją sze-
fa CBA przedstawioną premierowi w dniu 14 sierpnia
2009 r. Fakt takiej rekomendacji potwierdził w swo-
ich zeznaniach sekretarz stanu J. Cichocki. Nie moż-
na jednak wykluczyć wersji, że D. Tusk działał abso-
lutnie świadomie i nie miał zamiaru tej ostrożności
w ogóle zachowywać. Na rzecz tego twierdzenia prze-
mawia szczególna pozycja M. Drzewieckiego w Plat-
formie Obywatelskiej. Jako współzałożyciel PO i jej
skarbnik należał do najbliższych i najbardziej zaufa-
nych współpracowników D. Tuska.
Dokładnie te okoliczności musi szczegółowo zba-
dać prokuratura, gdyż zachodzi podejrzenia popeł-
13
nienia przestępstwa przez premiera D. Tuska pole-
gającego na ujawnieniu tajemnicy państwowej oso-
bie nieuprawnionej (tj. czynu z art. 265 Kodeksu
karnego).
Rozdział 2
Prace nad nowelizacją ustawy o grach losowych
i zakładach wzajemnych w okresie trwania V kaden-
cji Sejmu RP
W dniu 31 października 2005 r., po jesiennych
wyborach parlamentarnych, zaprzysiężony został
gabinet pod przewodnictwem prezesa Rady Mini-
strów Kazimierza Marcinkiewicza. W momencie
przejęcia władzy przez PiS wiele spółek z udziałem
Skarbu Państwa znajdowało się w niekorzystnej sy-
tuacji finansowej, dlatego też poprawę jakości zarzą-
dzania majątkiem narodowym uznano za kwestię
priorytetową.
W ówczesnym okresie w szczególnie dramatycznej
sytuacji finansowej znajdował się Totalizator Spor-
towy, czyli realizująca monopol państwa w dziedzinie
gier liczbowych i loterii pieniężnych spółka ze stupro-
centowym udziałem Skarbu Państwa. Zeznając w dniu
9 lutego 2010 r. przed Komisją Śledczą Grzegorz Maj,
były pełnomocnik Zarządu Totalizatora Sportowego
do spraw organizacyjno-prawnych oraz były dyrektor
działu prawnego Totalizatora Sportowego, przyto-
czył następujące dane: „Jeszcze w 2003 r. państwowy
monopolista miał ponad 50% udziału w rynku gier.
Dwa lata później już tylko 35%. Tendencja ta do roku
poprzedniego jeszcze dramatycznie się pogorszyła.
A trzeba pamiętać, że z całego rynku hazardu ponad
70% dochodów budżetu pochodziło w 2006 r. właśnie
z Totalizatora Sportowego. Ta dysproporcja wynika-
ła z przyjętych rozwiązań w kolejnych nowelizacjach
ustawy o grach i zakładach wzajemnych, które dys-
kryminowały własność Skarbu Państwa, tworząc
preferencyjne warunki do rozwoju sektora prywat-
nego. Te nowelizacje dotyczyły nie tylko automatów
o niskich wygranych, ale też uniemożliwiały rozwój
Totalizatora Sportowego, np. zabraniając mu innej
działalności niż gry losowe. A przypomnę, że wcze-
śniej przez ponad 30 lat Totalizator Sportowy prowa-
dził z powodzeniem zakłady piłkarskie. Zgłoszona
w ostatniej chwili poprawka do ustawy w poprzed-
nich latach odebrała państwowej firmie cały sektor
działania”. Informacje przekazane przez Grzegorza
Maja potwierdziły zeznania byłego prezesa Zarządu
Totalizatora Sportowego Jacka Kalidy z dnia 19 mar-
ca 2010 r.: „Obejmując funkcję prezesa w Zarządzie
Totalizatora Sportowego, dynamika przychodów spół-
ki, liczona rok do roku, była ujemna i wynosiła minus
6%, a udział państwowego monopolisty w całości le-
galnego rynku hazardu w Polsce stale malał i w 2006 r.
wynosił zaledwie 28,4%. Dodam, iż rok wcześniej
było to 36,33%, natomiast trzy lata wcześniej, tj.
w 2003 r., spółka miała ponadpięćdziesięcioprocen-
towy udział w rynku, dokładnie 50,74%. Na taki stan
rzeczy wpływ miała długotrwała stagnacja w Tota-
lizatorze Sportowym przy jednocześnie stale rosnącej
konkurencji podmiotów sektora prywatnego, w szcze-
14
gólności w zakresie automatów o niskich wygranych.
(...) Szanowni państwo, w tych okolicznościach spra-
wą priorytetową dla ówczesnego zarządu było odwró-
cenie spadkowego trendu i stopniowe odzyskiwanie
dominującej pozycji przez Totalizator Sportowy, co
dla budżetu państwa oznaczało zwiększenie wpły-
wów z tytułu gier i loterii. Stąd też już w 2006 r.
podjęto intensywne działania w zakresie strategii
rozwoju spółki. Prace te były wielopłaszczyznowe,
a ich efekty widoczne były już w 2007 r., kiedy to
spółka odnotowała w grach liczbowych i loteriach
pieniężnych dwudziestotrzyprocentowy wzrost w sto-
sunku do roku 2006 oraz blisko czterdziestoprocen-
towy wzrost zysku netto, tj. o ok. 100–120 mln”. Jed-
nym z elementów podjętych w roku 2006 działań
Totalizatora Sportowego zmierzających do poprawy
sytuacji finansowej spółki było opracowanie projektu
nowelizacji ustawy o grach losowych i zakładach
wzajemnych zawierającego rozwiązania zwiększające
wpływy do budżetu państwa.
Na przełomie czerwca i lipca 2006 r. ówczesny
prezes Totalizatora Sportowego zwrócił się do pod-
sekretarza stanu w Ministerstwie Finansów Maria-
na Banasia z prośbą o ewentualne rozpatrzenie przy-
gotowanego przez Totalizator Sportowy projektu
ustawy o grach losowych i zakładach wzajemnych.
W celu wstępnego, roboczego zaopiniowania przedło-
żony projekt Marian Banaś przekazał p.o. zastępcy
dyrektora Departamentu Służby Celnej w Minister-
stwie Finansów Annie Cendrowskiej. Marian Banaś
w dniu 12 stycznia 2010 r. zeznał: „Przekazała mi
opinię, że on jest niekompletny ten projekt i w związ-
ku z tym ja zdecydowałem, że najlepiej będzie, jeżeli
to nie jest nasz projekt, że go przekażę właśnie do
klubu PiS, wiceprzewodniczącemu Jurgielowi, żeby
po prostu klub PiS zdecydował, co dalej robić z tą
ustawą – czy ją będą procedować jako ustawę klubo-
wą i pracować nad nią, czy też przekażą ją do Mini-
sterstwa Finansów i po prostu my wtedy normalną
rozpoczniemy procedurę nad tą ustawą. Jakkolwiek
wcześniej, wypowiadając się w sprawie sytuacji mi-
nisterstwa i resortu, stwierdzam, że jeszcze w tym
czasie nie były dokończone reorganizacje u nas
w ministerstwie, i ja uważam, że jeszcze minister-
stwo nie jest w pełni gotowe do tego, żeby podjąć pra-
ce nad tą ustawą”. Decyzja Mariana Banasia była
zgodna z ustalonymi wcześniej zasadami współpracy
Rady Ministrów z koalicyjnym zapleczem parlamen-
tarnym, co potwierdził Krzysztof Jurgiel, zeznając
w dniu 16 lutego 2010 r.: „(...) jako zastępca przewod-
niczącego Klubu Parlamentarnego Prawa i Sprawie-
dliwości pełniłem przede wszystkim funkcją koordy-
natora pionu legislacyjnego. Do moich obowiązków
należały następujące czynności: po pierwsze, nadzór
nad przebiegiem procesu legislacyjnego z ramienia
KP PiS, nad projektami ustaw od chwili ich wpłynię-
cia do laski marszałkowskiej do momentu ich uchwa-
lenia, wyznaczenie posłów sprawozdawców projektów
ustaw, wyznaczenie posłów występujących w imieniu
KP PiS w debatach nad projektami ustaw, ocena
zgłaszanych przez posłów PiS projektów ustaw i uchwał
i wyrażanie zgody na ich przedstawianie na prezy-
dium KP PiS, a także przygotowanie klubowych pro-
jektów ustaw, koordynacja kontaktów KP PiS z Radą
Ministrów (...)”. Dalej Krzysztof Jurgiel zeznał: „Zna-
czy, w połowie lipca to było, zgłosił się do mnie przed-
stawiciel Rady Ministrów, w tym przypadku mini-
ster, wiceminister, przepraszam, finansów Marian
Banaś, i przedstawił projekt, w zasadzie założenia
czy projekt ustawy, właśnie zmiany ustawy o grach
i, o grach losowych i zakładach wzajemnych, stwier-
dzając, że projekt ten może przynieść dochody do
budżetu państwa, a także zlikwiduje pewne niepra-
widłowości, szczególnie w grach dotyczących Inter-
netu, i prosił, żeby zastanowić się nad tym, czy klub
nie przedstawiłby to jako inicjatywy ustawodawczej
klubu, co jest oczywiście zgodne i z regulaminem
Sejmu, i z ustawą o wykonywaniu mandatu posła
i senatora. Ja ten projekt przyjąłem, było to, odbyło
się to w klubie parlamentarnym. Zawsze w swoich
rozmowach z przedstawicielami, którzy zgłaszali się
z propozycjami zmian czy w tych ustawach, które
były w Sejmie, czy ustawach i innych inicjatywach,
to odbywałem rozmowy w klubie parlamentarnym.
Przypomnę, że w tym czasie, w czasie tamtej kaden-
cji zgłosiliśmy, pomimo że byliśmy w opcji rządowej,
prawie 120 projektów ustaw, bardzo, niektóre bardzo
ważne. Obecnie w klubie opracowaliśmy prawie 200 pro-
jektów ustaw, tak że była to jedna z propozycji,
z wielu propozycji, jakie były zgłaszane do klubu. Ja
ten projekt przyjąłem i stwierdziłem, że przeanalizu-
jemy to w klubie i udzielimy odpowiedzi co do jego
dalszych losów. I zgodnie z taką procedurą postępo-
wania, w zasadzie po wstępnym zapoznaniu się
z projektem, po pierwsze, stwierdziłem, że nie mamy
w tym zakresie ekspertów, bo klub dysponował i dys-
ponuje pewną bazą ekspertów, którzy w przypadku
różnych inicjatyw przedstawiają opinie do poszcze-
gólnych propozycji zgłaszanych do klubu przez różne
podmioty. Tutaj nie mieliśmy ekspertów, ale też
zgodnie z przyjętą zasadą pozwoliłem sobie zgłosić
czy też konsultować ten projekt, zgłosić do ówczesne-
go ministra pana Przemysława Gosiewskiego, no,
żeby po prostu przekonsultować tę propozycję”.
W dniu 26 lipca 2006 r. doszło do rozmowy wice-
przewodniczącego Klubu Parlamentarnego PiS Krzysz-
tofa Jurgiela oraz Anny Cendrowskiej z ministrem
– członkiem Rady Ministrów i przewodniczącym sta-
łego komitetu Rady Ministrów Przemysławem Go-
siewskim. Z przebiegu spotkania Przemysław Go-
siewski sporządził w dniu 2 sierpnia 2006 r. notatkę
służbową, w której napisał: „Pan wiceprzewodniczą-
cy Krzysztof Jurgiel oświadczył, że otrzymał od pana
Mariana Banasia, podsekretarza stanu w Minister-
stwie Finansów, projekt nowelizacji ustawy o grach
losowych i zakładach wzajemnych, z prośbą o skiero-
wanie go jako projektu klubowego. Pani Anna Cen-
drowska stwierdziła, że zastępuje na spotkaniu pana
ministra Mariana Banasia, zaś powodem wniesienia
powyższego projektu jako inicjatywy poselskiej jest

fakt, że departament zajmujący się grami losowymi
jest »uwikłany« i że złożenie tego projektu jako przed-
łożenia rządowego byłoby w związku z tym niemoż-
liwe, zaś jego ocena – stronnicza. Pan wiceprzewod-
niczący Krzysztof Jurgiel i pani Anna Cendrowska
uzasadniali swoje działania w tym przedmiocie fak-
tem, że ustawa ma przynieść dochody dla budżetu
państwa z tytułu gier losowych”. Zgodnie ze złożoną
w trakcie spotkania zapowiedzią w dniu 27 lipca
2006 r. Przemysław Gosiewski przekazał otrzymany
projekt ustawy ministrowi finansów Stanisławowi
Kluzie z prośbą o zaopiniowanie. Część projektu za-
wierającą zapisy dotyczące ustawy o wyścigach kon-
nych skierowano z kolei do podsekretarza stanu
w Ministerstwie Skarbu Państwa Michała Krupiń-
skiego (na podstawie notatki służbowej w sprawie
zmiany ustawy o grach i zakładach wzajemnych, spo-
rządzonej w dniu 2 sierpnia 2006 r. przez Przemysła-
wa Gosiewskiego).
Na podstawie zebranego materiału dowodowego
stwierdzić należy, że Przemysław Gosiewski nie wpły-
wał na proces legislacyjny nowelizacji ustawy o grach
losowych i zakładach wzajemnych w sposób przekra-
czający jego kompetencje – podjął jedynie działania
wynikające wprost z obowiązków koordynatora prac
Rady Ministrów, co wyjaśnił, zeznając w dniu 12 lu-
tego 2010 r. przed Komisją Śledczą: „(...) chciałbym
tutaj przywołać moje rozporządzenie atrybucyjne, bo
takie rozporządzenie zostało wydane w dniu 26 lipca
2006 r. Prezes Rady Ministrów, pan prezes Jarosław
Kaczyński, udzielił mi wówczas kompetencji, bo by-
łem członkiem Rady Ministrów bez teki. I między
innymi, proszę państwa, w § 2 w pkt 4 tego rozporzą-
dzenia czytamy, że do mojej kompetencji było koor-
dynowanie działań dotyczących współpracy Rady
Ministrów i prezesa Rady Ministrów z Sejmem Rze-
czypospolitej Polskiej, z Senatem Rzeczypospolitej
Polskiej i innymi organami w zakresie prac legisla-
cyjnych i innych spraw zleconych przez prezesa Rady
Ministrów. Dlatego też było też zawarte porozumie-
nie między rządem a Klubem Parlamentarnym Pra-
wa i Sprawiedliwości, że wszystkie projekty, które są
przygotowywane przez klub, zanim zostaną zgłoszo-
ne, powinny być uzgodnione z rządem. Ta praktyka
była praktyką normalną, dlatego że rząd udziela opi-
nii do wszystkich projektów, które są również posel-
skie. I chodziło o to, żeby nie znalazła się sytuacja,
w której rząd by zawarł jakąś opinię negatywną do
projektu składanego przez klub rządzący. W związku
z tym porozumieniem osobą upoważnioną w klubie
parlamentarnym do kontaktów ze mną, po mojej re-
zygnacji z przewodniczącego klubu parlamentarne-
go, został pan poseł Krzysztof Jurgiel, który był wi-
ceprzewodniczącym klubu, odpowiadał za sprawy
legislacyjne”. Po otrzymaniu projektu ustawy, nie
dysponując wiedzą odnośnie do faktycznego pocho-
dzenia dokumentu ani nie analizując zawartości me-
rytorycznej projektu, Przemysław Gosiewski oficjal-
nie przekazał dokument do zaopiniowana organom
właściwym ze względu na podział działów admini-
15
stracji rządowej, czyli ministrowi finansów oraz mi-
nistrowi skarbu państwa. Zeznając na powyższą
okoliczność w dniu 12 lutego 2010 r., Gosiewski
stwierdził: „Ta informacja została mi przedstawiona
i oczywiście uznałem, że ważną sprawą jest to, żeby
projekt – i tu postąpiłem zgodnie z procedurą okre-
śloną w regulaminie prac Rady Ministrów, no, skie-
rowałem do właściwych ministrów, czyli, jak pan
doskonale wie, zostało skierowane to do pana mini-
stra Kluzy, on tu był najważniejszy, dlatego że to jest
jego dział rządowy, no i tam był taki fragment doty-
czący tej ustawy, jak mi tu mówiono, że po prostu do
ministra skarbu państwa”. Należy podkreślić, iż
w toku prac Komisji Śledczej nie stwierdzono istnie-
nia żadnych dowodów ani okoliczności mogących
wskazywać na niestandardowe, wykraczające poza
przypisany zakres kompetencji zainteresowanie Prze-
mysława Gosiewskiego nowelizacją ustawy o grach
losowych i zakładach wzajemnych na jakimkolwiek
etapie prac legislacyjnych.
Przekazany przez Przemysława Gosiewskiego
projekt ustawy w dniu 31 lipca 2006 r. został przez
p.o. zastępcy dyrektora Departamentu Kontroli Cel-
no-Akcyzowej i Kontroli Gier w Ministerstwie Finan-
sów Pawła Jakubowskiego skierowany do wewnątrz-
resortowego zaopiniowania. Zawarte w projekcie roz-
wiązania zmierzały do likwidacji związanej z szarą
strefą gier na automatach patologii na rynku gier
i zakładów wzajemnych. Projekt zawierał rozszerze-
nie ustawowego katalogu gier, doprecyzowanie do-
tychczasowych definicji, określenie warunków pod-
jęcia działalności w zakresie wprowadzonych gier,
ustalenie zasad opodatkowania wprowadzonych gier
oraz objęcie gier nowym systemem monitorowania,
nadzoru i kontroli – zmierzał również do uczynienia
opłacalnym uruchomienia na polskim rynku wide-
oloterii. Jednak, jak w dniu 4 grudnia 2009 r. zezna-
ła Anna Cendrowska, po powrocie z urlopu Marian
Banaś polecił przerwać procedowanie nad dokumen-
tem i rozpocząć od podstaw prace nad zupełnie no-
wym projektem ustawy o grach losowych i zakładach
wzajemnych, co w złożonych w dniu 12 lutego 2010 r.
zeznaniach potwierdził Przemysław Gosiewski: „(...)
otrzymałem informację od ministrów, a od pana mi-
nistra Kluzy pisemną, od pana ministra Jasińskiego.
Jeżeli dobrze sobie przypominam, to otrzymałem je
już we wrześniu, po powrocie z urlopu. Obaj mini-
strowie stwierdzili, że rząd nie jest zainteresowany
pracą nad tym projektem ustawy, i oczywiście tę in-
formację przekazałem panu przewodniczącemu Jur-
gielowi, i uznałem, że cała sprawa jest zamknięta”.
Ze względu na pozyskanie podczas spotkania
w dniu 26 lipca 2006 r. informacji o możliwych nie-
prawidłowościach w funkcjonowaniu jednego z de-
partamentów Ministerstwa Finansów (tzw. uwikła-
nie departamentu), Przemysław Gosiewski podjął
decyzję o przekazaniu sporządzonej przez siebie
w dniu 2 sierpnia 2006 r. notatki służbowej prezeso-
wi Rady Ministrów Jarosławowi Kaczyńskiemu. Re-
lacjonując przebieg rozmowy, Gosiewski zeznał w dniu
16
12 lutego 2010 r.: „Myślę, proszę państwa, że właśnie
tego 2 sierpnia, tak sobie przypominam, w ramach
relacji spraw, które przedstawiałem panu premiero-
wi, również poinformowałem o spotkaniu i przeka-
załem notatkę. Pan premier przeczytał tę notatkę, ja
tam użyłem chyba jednego czy dwóch słów dodatko-
wego komentarza do tych danych i pan premier przy
mnie dokonał osobistej adnotacji na tej notatce. Nie
przypominam sobie do końca treści tej adnotacji, ale
ona się wiązała ze skierowaniem tego do Centralnego
Biura Antykorupcyjnego i przy mnie pan premier
ręcznie na kartce dołączonej do tej notatki podpisał
to, a następnie po prostu złożył podpis pod tą notat-
ką. (...) Jak wspomniałem, kiedy przedstawiłem tę
notatkę, ułożyłem dwa słowa komentarza. No, po pierw-
sze, chyba, jeżeli dobrze sobie przypominam, powie-
działem, że właśnie, no, wizyta pana posła Jurgiela
wiązała się z tym porozumieniem, które było między
klubem i rządem, no, i że po prostu tę sprawę, tak jak
powiedziałem to w notatce, skierowałem do zainte-
resowanych ministrów. I myślę, że, proszę państwa,
moja rozmowa z premierem na ten temat więcej nie
trwała niż 2–3 minuty. Pan premier podjął adnotację,
która była na tym dokumencie, i przeszliśmy do in-
nych spraw”. Zeznając przed Komisją Śledczą w dniu
5 lutego 2010 r., Jarosław Kaczyński wyjaśnił powo-
dy skierowania notatki Przemysława Gosiewskiego
do CBA: „Co mnie zaniepokoiło, w jakim momencie
interweniowałem? Otóż zaniepokoiła mnie sytuacja,
w której ustawa o hazardzie, no a hazard to jednak
jest sfera delikatna, wrażliwa, jak to niektórzy mó-
wią, kiedy ustawa o hazardzie znalazła się w ręku
ministra Gosiewskiego, który mnie o tym poinformo-
wał, drogą poprzez klub, poprzez klub parlamentar-
ny, i wtedy uczyniłem następujące posunięcie, zna-
czy, napisałem taką króciutką notatkę, żeby zajęło
się tym CBA. Z jakich powodów? Powody były dwa:
no, po pierwsze, dlaczego przez klub tego rodzaju
ustawa, bo gdyby to była ustawa dotycząca np. rol-
nictwa, to nie miałbym żadnych wątpliwości, no ale
tu, powtarzam, jest sfera delikatna, a po drugie, tam
była mowa o jakimś uwikłanym departamencie, więc
chciałem to jakoś wyjaśnić, bo w tym momencie jesz-
cze nie wiedziałem, o co chodzi. Później się dowie-
działem, skądinąd wcale nie tylko przez CBA, innymi
drogami dowiedziałem się, o jaki departament cho-
dzi, o tym, że to jest departament już rozwiązany,
jakie były podstawy, że to był raport NIK, no, krótko
mówiąc, że to jest sprawa jasna. No ale kiedy to prze-
czytałem, to wtedy miałem pewne wątpliwości i wte-
dy sprawę skierowałem. Następnie, po jakimś czasie
uzyskałem odpowiednie wyjaśnienia. (...) We wrze-
śniu, to był prawdopodobnie wrzesień roku 2006,
rozmawiałem w tej sprawie z panem ministrem Ka-
mińskim i on mi powiedział, że generalnie rzecz bio-
rąc, tutaj nie doszukano się niczego, co byłoby przed-
miotem zainteresowania, czy to prawnokarnego, czy
nawet jakiegoś wynikającego ze złamania norm mo-
ralnych. Ja zresztą dowiadywałem się o tę sprawę
także innymi kanałami, także partyjnymi. I czego
się dowiedziałem, panie pośle? Otóż dowiedziałem
się, że pan Jurgiel, jako wiceprezes czy wiceprzewod-
niczący klubu od spraw legislacyjnych, otrzymał od
pana ministra Banasia ten projekt i zgodnie z usta-
loną procedurą przekazał go do konsultacji ministro-
wi Gosiewskiemu, który go przekazał do dalszych
konsultacji. Myśmy ustalili, żeby projekty, które idą
przez klub, były zawsze przekazywane do rządu, do
konsultacji, żeby nie powstawało zamieszanie. I tutaj
wszystkie procedury były przestrzegane. Ja chcę bar-
dzo mocno podkreślić, że wszystkie te działania, któ-
re w tej sprawie prowadziliśmy, były w zgodzie
z obowiązującymi procedurami. Ta procedura dopro-
wadziła do tego, że minister Kluza dał w ostateczno-
ści, po jakichś, zdaje się, wewnątrzresortowych kon-
sultacjach, negatywną opinię do tego projektu i spra-
wa w ten sposób się zakończyła. (...) No, po drugie
jeszcze, to doprowadziło do tego badania przez CBA,
bo ja chciałem sobie wyjaśnić, czy tam przypadkiem
ktoś nie ma jakichś niewłaściwych związków ze świa-
tem prywatnego hazardu czy hazardu w ogóle. Oka-
zało się, że nie ma. I w tym była rzecz”.
Z zebranego materiału dowodowego wynika, że
Jarosław Kaczyński dołożył wszelkich starań w celu
wyjaśnienia kwestii ewentualnych nieprawidłowości
w funkcjonowaniu jednego z departamentów Mini-
sterstwa Finansów. Skierowanie notatki Przemysła-
wa Gosiewskiego do CBA zainicjowało proces wery-
fikacji informacji, który zakończył się wyjaśnieniem
wszelkich okoliczności i stwierdzeniem braku zagro-
żenia dla procesu legislacyjnego, co w złożonych ze-
znaniach potwierdził w dniu 19 stycznia 2010 r. Ma-
riusz Kamiński: „(...) pamiętam, że na samym po-
czątku, jak tylko powstawało CBA, w pierwszych
tygodniach taka notatka do mnie trafiła. Oczywiście
ona jest na tyle intrygująca, jakby taka nietypowa,
że dlatego to zapamiętałem. Natomiast będę musiał
pana rozczarować. Ja, jak otrzymałem tę notatkę
– tam jest słowo: o uwikłanym departamencie – na-
tychmiast sprawdziłem, o co chodzi, co to za depar-
tament. Uzyskałem informację, że jest to departa-
ment rozwiązany, że szef tego departamentu jest
poza instytucją i przy okazji najbliższego spotkania
z premierem Jarosławem Kaczyńskim, najprawdopo-
dobniej w pierwszej połowie września, ale oczywiście
nie jestem w stanie tego precyzyjnie odtworzyć, na
pewno rozmawiałem z premierem, jaka była jego in-
tencja. Premier mówi, że był to materiał sygnalny,
że on zdaje sobie sprawę, że to są pierwsze tygodnie
funkcjonowania instytucji startującej od zera. Ponie-
waż pojawiło się słowo: uwikłany departament,
uznał, że sygnalnie wyśle mi tę notatkę. Rozmawia-
liśmy o tym, że departament jest rozwiązany, że tutaj
to niebezpieczeństwo jakby nie istnieje”.
Wznowienie prac nad projektem ustawy o grach
losowych i zakładach wzajemnych stało się przedmio-
tem zainteresowania opinii publicznej i znalazło od-
zwierciedlenie w licznych publikacjach prasowych.
W konsekwencji Zarząd Analiz i Ewidencji Wydział
II Centralnego Biura Antykorupcyjnego sporządził

datowaną na 4 czerwca 2007 r. „Analizę materiałów
przekazanych (...) dot. prac nad nowelizacją ustawy
o grach liczbowych i zakładach wzajemnych”, zwanej
dalej analizą CBA. Materiałami przekazanymi do
analizy były artykuły prasowe z „Pulsu Biznesu”
oraz z „Przeglądu”, projekty nowelizacji ustawy o grach
i zakładach wzajemnych z lat 2006–2007, anonimowa
analiza jednego z projektów nowelizacji ustawy o grach
i zakładach wzajemnych, kopia pisma z dnia 30 maja
2007 r. dotyczącego zgłoszonych do jednego z projek-
tów nowelizacji ustawy uwag legislacyjnych, opraco-
wanie pt. „Korzyści dla budżetu państwa wynikające
z wdrożenia wideoloterii w Totalizatorze Sportowym
sp. z o.o.” oraz anonimowa analiza studium bizneso-
wego projektu wideoloterii oraz gier internetowych
i interaktywnych, przedstawionego przez Totalizator
Sportowy sp. z o. o., na tle planowanej nowelizacji
ustawy o GL i ZW.
Celem przeprowadzenia przez CBA analizy wy-
mienionych wyżej materiałów było: „1) Ustalenie, czy
w przekazanych do analizy materiałach znajdują się
zdarzenia uprawdopodobniające zaistnienie prze-
stępstwa, w tym zwłaszcza będące w ustawowych
zadaniach CBA; 2) wskazanie w dotychczasowych
projektach nowelizacji ustawy o grach liczbowych
i zakładach wzajemnych zapisów mogących powstać
na skutek lobbingu lub innych działań, w tym bez-
prawnych działań korupcyjnych, jak to miało miejsce
w przypadku prac nad projektem nowelizacji ustawy
medialnej”. Cytat z „Analizy materiałów przekaza-
nych (...) dot. prac nad nowelizacją ustawy o grach
liczbowych i zakładach wzajemnych”, str. 2.
Komisja Śledcza nie przesłuchała analityka, któ-
ry sporządził analizę CBA. O wartości dowodowej
analizy CBA zeznawał natomiast w dniu 19 stycznia
2010 r. przed komisją były szef CBA Mariusz Kamiń-
ski: „Jest to zupełnie roboczy materiał sporządzony
na bardzo niskim etapie tzw. sita, znaczy, są wydzia-
ły analityczne w CBA, które analizują to, co się dzie-
je w mediach, tzw. biały wywiad, wychwytują jakieś
rzeczy w danym momencie, które mogą być istotne
i starają się dokonać takiej wstępnej analizy. I jeżeli
chodzi o jej zawartość, to jednoznacznie mogę powie-
dzieć: tam nie ma żadnych własnych ustaleń CBA.
Cała ta analiza oparta jest na podstawie anonimów.
I z treści tych anonimów jasno może wynikać, że mo-
glibyśmy spokojnie je podpisać: Ryszard Sobiesiak
czy Jan Kosek. Przecież tam są wprost postulaty,
prawda, coś, co się nazywa: analiza ustawy, ale są
postulaty, żeby zmniejszyć obciążenia, zmniejszyć
ryczałt, dla jednorękich bandytów itd. Po prostu ana-
lityczka, która to robiła, opisała, co jest w tych ma-
teriałach, co jest w materiałach prasowych, bo gros
to są materiały prasowe, które ukazywały się w róż-
nych gazetach i wyciągnęła takie wnioski, jakie potra-
fiła wyciągnąć na użytek swojego wydziału, które nie
wskazywały na przestępstwo. Gdyby analityczka uzna-
ła, że jest materiał przestępczy i przełożeni podzieliliby
jej poglądy w takiej sprawie, na pewno taką analizę
17
bym dostał. Ta analiza jest rzeczywiście materiałem
bardzo roboczym, wewnętrznym wydziału”.
W procesie oceny wiarygodności dowodowej ana-
lizy CBA należy uwzględnić również zeznania byłego
ministra koordynatora służb specjalnych Zbigniewa
Wassermanna z dnia 28 grudnia 2009 r.: „To są wy-
biórczo, wybiórczo dokonane wyjątki z anonimów
przysyłanych przez tych, którzy walczyli konkuren-
cyjnie na rynku hazardowym, i pewien zbiór czterech
czy pięciu artykułów prasowych. Wszystkie jedno-
znacznie opowiadają się po stronie właścicieli jedno-
rękich bandytów. Nie były to informacje ani weryfi-
kowane, ani informacje wiarygodne. Proszę także
zwrócić uwagę, bo oczywiście w materiałach komisji
zapoznałem się z tą analizą, że ona się kończy w ten
sposób, że w związku z tym, że ten projekt w ogóle
nie wszedł w życie, nie ma żadnych podstaw do tego,
żeby nadawać jakikolwiek bieg, bo się nie stwierdza
ani korupcji, ani nielegalnego lobbingu, w związku
z tym nie ma żadnej podstawy do tego, żeby to się na
zewnątrz gdzieś przedostawało”.
Należy stwierdzić, iż zawarte w sporządzonej na
podstawie anonimowych donosów analizie CBA in-
formacje nie znalazły potwierdzenia w zgromadzo-
nym materiale dowodowym. Pozyskana dokumenta-
cja oraz zeznania świadków wykazały, że w latach
2006–2007 prace nad nowelizacją ustawy hazardowej
prowadzone były zgodnie z prawem oraz przy docho-
waniu wszelkich procedur, a proponowane rozwiąza-
nia uwzględniały interesy ekonomiczne państwa.
Analizując zawarty w sprawozdaniu opis prac le-
gislacyjnych nad ustawą o grach i zakładach wzajem-
nych w okresie od września 2006 r. do listopada 2007 r.,
wskazać należy, że opis ten przygotowany jest w spo-
sób budzący poważne wątpliwości co do jego rzetel-
ności i obiektywizmu.
Zawarte w sprawozdaniu stwierdzenie, że „pi-
smem z dnia 29 sierpnia 2006 r. minister Przemy-
sław Gosiewski zwrócił się do ministra skarbu pań-
stwa Wojciecha Jasińskiego z pierwszym oficjalnym
wystąpieniem w sprawie rozpoczęcia procesu przy-
gotowywania projektu nowelizacji ustawy o grach
liczbowych” jest przekłamaniem sugerującym, że ww.
pismo dotyczyło przede wszystkim sprawy noweliza-
cji ustawy o grach liczbowych. W rzeczywistości była
to prośba o opinię ministra skarbu państwa w przed-
miocie projektu programu wieloletniego „Budowa
Narodowego Centrum Sportu”.
Potwierdził to podczas przesłuchania przed komi-
sją świadek Przemysław Gosiewski, który powiedział:
„A mianowicie, proszę państwa, skąd w ogóle sprawa
pomysłu prac nad nowelizacją ustawy o grach loso-
wych i zakładach wzajemnych. A mianowicie pamię-
tam, to był początek sierpnia albo koniec lipca, pan
minister Lipiec przedstawił panu premierowi pewną
ważną ideą. Tą ideą była budowa Narodowego Cen-
trum Sportu. I, panie pośle, ta sprawa została mi też
przekazana przez pana premiera, że taka była inicja-
tywa i żebym w tej sprawie mógł przede wszystkim
pomóc, aby taki projekt uchwały, związany z decyzją
18
Rady Ministrów o ustanowieniu wieloletniego pro-
gramu „Budowa Narodowego Centrum Sportu”, zo-
stał przygotowany. W tej sprawie, tak jak przejrzałem
swoje kalendarze, odbyłem spotkanie, jeżeli pan po-
seł pozwoli, 4 sierpnia 2006 r. Miałem 10-minutową
rozmowę z panem ministrem Grzegorzem Schreibe-
rem – to był wiceminister sportu, który przedstawił
mi założenia do projektu uchwały Rady Ministrów
o ustanowieniu wieloletniego programu. I następnie
te założenia zostały uzupełnione w dniu 25 sierpnia,
jak wróciłem z wakacji, w trakcie 20-minutowej roz-
mowy z panem ministrem Tomaszem Lipcem”.
Według założeń większość środków finansowych
na budowę NCS miała pochodzić z Funduszu Rozwo-
ju Kultury Fizycznej, co znalazło potwierdzenie
w przyjętym przez Radę Ministrów 21 listopada 2006 r.
programie. Mówił o tym cytowany w sprawozdaniu
minister sportu i turystyki w rządzie Donalda Tuska
Mirosław Drzewiecki: Inwestycje planowane w r. 2006
miały być sfinansowane poprzez tzw. montaż finanso-
wy środków pochodzących z trzech źródeł: z budżetu
miasta stołecznego Warszawy – 240 mln, z budżetu
państwa – 160 mln i dopłat do gier – 525 mln.
W kwestii formalnej wyjaśnić należy, że Totaliza-
tor Sportowy jest spółką, której jedynym udziałow-
cem jest Skarb Państwa. Dochody firmy pochodzące
z dopłat do stawek w grach losowych przekazywane
są na Fundusz Rozwoju Kultury Fizycznej, którego
dysponentem jest minister sportu i turystyki.
W związku z powyższym zwrócenie się przez mi-
nistra Przemysława Gosiewskiego do ministra skar-
bu państwa Wojciecha Jasińskiego o wydanie opinii
w przedmiocie projektu, który w 2/3 miał być finan-
sowany ze środków wypracowanych przez Totaliza-
tor Sportowy, a więc spółkę podległą MSP, było do-
pełnieniem obowiązujących procedur.
Potwierdza to cytowany w sprawozdaniu fragment
pisma ministra Przemysława Gosiewskiego wskazu-
jący, że projekt budowy NCS zakłada „nowelizację
ustawy o grach i zakładach wzajemnych poprzez pod-
niesienie stawki dopłaty. Zmiany te mają istotny
wpływ na działalność spółki Skarbu Państwa Totali-
zatora Sportowego. Zwracam się do Pana Ministra
jako do organu wykonującego uprawnienia właściciel-
skie Skarbu Państwa wobec Totalizatora Sportowego
o przekazanie mi opinii w przedmiocie projektu pro-
gramu”. Minister Przemysław Gosiewski w swoim
piśmie wskazał, że założeniem nowelizacji powinno
być „podniesienie stawki dopłat do ceny losu w grach
liczbowych z 25% do 37% oraz w wideoloteriach, lote-
riach pieniężnych i grze telebingo z 10% do 22%”.
Podniesiona w piśmie sprawa podniesienia stawki
dopłat w oczywisty sposób związana jest z koniecz-
nością pozyskania środków finansowych na budowę
NCS. Jak stwierdziliśmy wcześniej, skierowanie do
ministra Wojciecha Jasińskiego prośby o ocenę pro-
gramu i powiązanej z tym kwestii nowelizacji ustawy
hazardowej postrzegać należy jako dopełnienie obo-
wiązku skonsultowania z organem wykonującym
uprawnienia właścicielskie nad Totalizatorem Spor-
towym rozwiązań mogących mieć istotny wpływ na
kondycję spółki.
Odnosząc się do zamieszczonego w raporcie stwier-
dzenia, że podniesienie stawki dopłat do ceny losu
w grach liczbowych z 25% do 37% oraz w wideolote-
riach, loteriach pieniężnych i grze telebingo z 10% do
22% „oznaczało, że podniesienie dopłat w nierówno-
miernym stosunku dla wskazanych rodzajów gier”
jest całkowicie niezrozumiałe. W obu przypadkach
stawki dopłat miały wzrosnąć o 12%.
W kontekście powyższych ustaleń i zważywszy na
fakt, że obowiązkiem ministra skarbu państwa jest
dbałość o interes ekonomiczny podległych mu spółek,
nie może dziwić przywołane w sprawozdaniu stano-
wisko ministra Wojciecha Jasińskiego oraz sekreta-
rza stanu w Ministerstwie Skarbu Państwa Pawła
Szałamachy, którzy w piśmie z dnia 21 września
2006 r. negatywnie odnieśli się do propozycji zwięk-
szenia dopłat od gier: „Ministerstwo Skarbu Państwa
sądzi, że proponowane w założeniach programu wie-
loletniego „Budowa Narodowego Centrum Sportu”
znaczne zwiększenie dopłat do stawek do gier liczbo-
wych i loterii spowoduje dalsze obniżanie przychodów
ze sprzedaży Totalizatora Sportowego, a tym samym
spadek przychodów do budżetu Państwa z tytułu dy-
widendy oraz podatków”.
Stwierdzenie, że „w późniejszym etapie prac zda-
nie ministerstwa skarbu zmieniło się diametralnie
i na etapie uzgodnień międzyresortowych popierało
ono rozwiązania, które pierwotnie skrytykowało”,
jest oczywistą nieprawdą.
Sprawozdanie w dalszej części stwierdza, że roz-
bieżności podczas prac nad ustawą „nie mogły zostać
usunięte w trybie uzgodnień międzyresortowych
i (Marian Banaś) poprosił minister (Zytę Gilowską)
o ich akceptacją oraz przedłożenie projektu w zapro-
ponowanej przez zespół formie, tj. bez uwzględniania
propozycji odrębnych, w szczególności Ministerstwa
Skarbu Państwa, do rozpatrzenia przez stały komitet
Rady Ministrów”. Kwestia ta zostanie szerzej omó-
wiona w dalszej części niniejszego dokumentu.
W tym miejscu należy podkreślić, że sprawozda-
nie jest pełne sprzeczności podobnych do powyższej.
Zawarte w dokumencie wzajemnie wykluczające się
zapisy świadczą albo o braku umiejętności logiczne-
go myślenia autora, albo o działaniu polegającym
na celowym zaciemnianiu prawdziwego obrazu wy-
darzeń. Brak wewnętrznej logiki, posługiwanie się
nieznajdującymi oparcia w faktach insynuacjami
oraz stawianie wzajemnie przeczących sobie twier-
dzeń spowodowane jest prawdopodobnie przyjęciem
z góry pewnej, korzystnej dla Platformy Obywatel-
skiej tezy, którą próbuje się, w sposób zaprzeczający
logice i zdrowemu rozsądkowi, w sposób nieudolny
oraz miejscami narażający autora na śmieszność,
udowadniać.
Biorąc pod uwagę, iż tak jak wykazaliśmy powyżej,
nie było zmiany stanowiska MSP odnośnie do projek-
tu ustawy, kolejne zdanie sprawozdania: „W ocenie
komisji ta zmiana stanowiska zbiegła się czasie z in-

tensyfikacją kontaktów przedstawicieli Totalizatora
Sportowego, w szczególności Grzegorza Maja, z mi-
nisterstwem” jest nieprawdziwe i powinno być trak-
towane jako pomówienie.
Doprecyzowania wymaga zawarte w sprawozda-
niu stwierdzenie, że „podczas opracowywania projek-
tu ustawy hazardowej zespół Zyty Gilowskiej brał
pod uwagę również rozwiązania zawarte w projekcie
przygotowanym przez Totalizator Sportowy”.
Cytat ze sprawozdania. Przesłuchiwana przez
komisję Anna Cendrowska na pytanie: „Co się stało
z projektem nowelizacji ustawy o grach i zakładach
wzajemnych? Myślę tu o tym tajemniczym projekcie,
który zaniosła pani ministrowi Gosiewskiemu po ob-
jęciu funkcji ministra finansów przez profesor Zytę
Gilowską, tj. projekcie, który, jak się wskazuje w spra-
wozdaniu, miał być projektem Totalizatora Sporto-
wego” odpowiedziała: „No, tak jak mówię, minister
Banaś kazał nam zaprzestać nad nim prac i kazał
nam rozpocząć prace nad nowym projektem (podkre-
ślenie autorów). Z tym że były pewne wytyczne, żeby
skorzystać z tego dokumentu i, tak jak mówię, no,
przejęliśmy niektóre instytucje, szczególnie jeśli cho-
dzi o kwestie techniczne, ponieważ nie mamy eksper-
tów technicznych, którzy sporządziliby definicje gier
interaktywnych czy gier internetowych, i te poszcze-
gólne instytucje przejęliśmy do projektu, który my
sporządziliśmy, plus obniżone opodatkowanie wide-
oloterii w wysokości 30%, bo takie były wytyczne”.
Świadek Anna Cendrowska w zacytowanym frag-
mencie mówi w sposób jasny o wydanym przez mini-
stra Banasia poleceniu rozpoczęcia prac nad nowym
projektem. Tak więc zespół Zyty Gilowskiej przejął
jedynie część kwestii technicznych, które z samej de-
finicji nie mają żadnego znaczenia dla wartości me-
rytorycznej projektu. Podkreślenia wymaga fakt, że
świadek powołuje się tu na przeszkody natury obiek-
tywnej: „nie mamy ekspertów technicznych”. Można
z tego wnioskować, że zespół przygotowujący projekt
nie kontaktował się z przedstawicielami branży ha-
zardowej, w tym przedstawicielami TS.
Odnosząc się do udziału Totalizatora Sportowego
w pracach nad projektem ustawy, należy zauważyć,
że sugestie wynikające ze sprawozdania jakoby ze-
spół przyjmował w sposób bezkrytyczny uwagi zgła-
szane przez Totalizator Sportowy, cytat: „Z treści
protokołu z dnia 21 listopada 2006 r. wynika, że była
zgoda na zaproponowane przez TS rozwiązanie
w przedmiocie dopłat” lub „Postulaty Totalizatora
Sportowego w opisywanym powyżej zakresie faktycz-
nie zostały zrealizowane. Projekt nowelizacji ustawy
z dnia 18 kwietnia 2007 r. zawierał przepisany z pism
TS schemat stopniowego podwyższania podatków
przy wyjściu z poziomu 20%. Likwidował również
obowiązek uiszczania dopłat od wideoloterii” są irre-
lewantne z uwagi na fakt, iż projekt ustawy nie zo-
stał ostatecznie uzgodniony ani uchwalony.
Autorowi sprawozdania należałoby zadać pytanie,
jaką logiką należałoby się posłużyć, aby tak jak on
połączyć sugestie o rzekomym bezkrytycznym przyj-
19
mowaniu przez zespół uwag zgłaszanych przez Tota-
lizator Sportowy ze stwierdzeniem zawartym w spra-
wozdaniu, iż „w dniu 13 grudnia 2006 r. TS zdecydo-
wał o wycofaniu swoich przedstawicieli z prac nad
nowelizacją ustawy o grach liczbowych, wskazując,
że powodem takiej decyzji jest (...) brak realizacji
wstępnych założeń dotyczących nowelizacji ustawy,
które miały otworzyć TS nowe możliwości w kierun-
ku przysporzenia Skarbowi Państwa dodatkowych
środków. Sformułowano również zarzut, że zespół nie
dostosowuje projektowanych przepisów do planów
biznesowych TS”.
Podkreślić należy, że sam fakt udziału przedsta-
wicieli Totalizatora Sportowego, jak również jedno-
stek administracji publicznej, w pracach nad treścią
ustawy jest zwykłym, standardowym działaniem,
zmierzającym do ustalenia treści przepisów prawnych
w sposób zabezpieczający w najwyższym stopniu inte-
res Skarbu Państwa. Udział TS przedstawiony został
natomiast, co wykazaliśmy wcześniej, w sposób wy-
jątkowo nierzetelny.
Do najbardziej irracjonalnych tez zawartych w spra-
wozdaniu należy uznać zarzut dotyczący udziału
szefa Kancelarii Prezydenta RP w pracach nad pro-
jektem ustawy. Już sam tytuł podrozdziału 4.8.: „In-
terwencja szefa Kancelarii Prezydenta Rzeczypospo-
litej Polskiej” budzi zdziwienie, wziąwszy pod uwagę
fakt, że treść tak sensacyjnie zatytułowanego pod-
rozdziału sprowadza się do opisu działań podejmo-
wanych przez zastępcę szefa Kancelarii Prezydenta
Rzeczypospolitej Polskiej polegających na przekazy-
waniu pism do właściwych jednostek, w tym przy-
padku do ministra finansów pani Zyty Gilowskiej.
Ponadto w omawianym zakresie wypada zwrócić
uwagę na dwie nieścisłości:
— wynikającą z tytułu podrozdziału i wskazu-
jąca na udział szefa Kancelarii Prezydenta Rzeczy-
pospolitej Polskiej w procesie uzgodnieniowym
ustawy, podczas gdy w treści jest mowa o panu Ro-
bercie Drabie, który w tym czasie piastował funk-
cję zastępcy szefa Kancelarii Prezydenta Rzeczy-
pospolitej Polskiej;
— sugerująca, że pan Robert Draba pismem
z dnia 12 marca 2007 r. zwrócił się do podsekretarza
stanu w Ministerstwie Finansów pana Mariana Ba-
nasia, podczas gdy z zeznań pani minister Zyty Gi-
lowskiej wynika, że przedmiotowe pismo zostało
skierowane do ministra finansów, który następnie
skierował je do ministra Banasia.
Wracając do meritum, tj. do kwestii przekazywa-
nia pism przez zastępcę szefa Kancelarii Prezydenta
Rzeczypospolitej Polski do właściwych jednostek,
wskazać należy, że działania takie w niczym nie na-
ruszają ustalonych zasad i trybu działania organów
administracji publicznej. Przykładowo, zgodnie z prze-
pisami Kodeksu postępowania administracyjnego,
art. 65 § l, in initio: Jeżeli organ administracji pu-
blicznej, do którego podanie wniesiono, jest niewła-
ściwy w sprawie, niezwłocznie przekazuje je do orga-
nu właściwego. Nie można zatem nazwać takiego
20
działania interwencją. Zgodnie z definicją „Słownika
języka polskiego” wyd. PWN interwencja to wywie-
ranie na kogoś wpływu w celu uzyskania określone-
go efektu, też: zabiegi z tym związane. Literalna
wykładnia tego pojęcia potwierdza, że przekazanie
pisma do innej, właściwej jednostki w żadnym razie
nie może być uznane za interwencję.
W kontekście powyższych ustaleń manipulacją
jest zawarte w sprawozdaniu zdanie: „Niezrozumia-
łe było dla świadka zaangażowanie kancelarii prezy-
denta Lecha Kaczyńskiego w prace nad ustawą na
etapie komitetu stałego”.
Opis działań podejmowanych przez ministra koor-
dynatora ds. służb specjalnych pana Zbigniewa Was-
sermanna zawiera szereg nieścisłości i potraktowany
jest w sposób całkowicie wybiórczy. Dodatkowo autor
sprawozdania nie zadaje sobie trudu, aby wyjaśnić
logikę przyjętego rozumowania, jak również nie uza-
sadnia, dlaczego części dowodom (zeznaniom świad-
ków) daje wiarę, a innym wiarygodności odmawia.
W sprawozdaniu wskazuje się, że do ministra Zbi-
gniewa Wassermanna wpłynęły w dniu 30 maja 2007 r.
od szefa CBA cztery uwagi. Z tych czterech uwag
w sprawozdaniu wspomina się tylko o jednej. Uwaga
trzecia otrzymała brzmienie: „Brak (w ustawie) za-
pisu, który w swoich założeniach miał spowodować
obniżenie opodatkowania wideoloterii”. Należy tu
postawić co najmniej dwa pytania: Jakiej treści były
pozostałe uwagi zgłoszone przez szefa CBA, a także
w jakim znaczeniu została przytoczona trzecia uwa-
ga i czego ona dowodzi?
Zgodnie ze sprawozdaniem „komisja ustaliła, że
na podstawie uwag zgłoszonych przez CBA Zbigniew
Wassermann sformułował odmienne stanowisko,
uwzględniając jedynie zmiany dotyczące art. 4 ust. 4
i art. 24a ust. 4 ustawy w pozostałym zakresie,
w tym obejmującym wideoloterie pominął postulaty
zgłoszone przez CBA” oraz „dnia 31 maja 2007 r.
uwagi do projektu ustawy przesłał członek Rady
Ministrów i koordynator ds. służb specjalnych Zbi-
gniew Wassermann. Pierwsza z tych uwag miała
charakter merytoryczny i dotyczyła zakresu nadzo-
ru Ministerstwa Finansów nad rynkiem hazardu,
druga z nich zawierała propozycję zmian o charak-
terze redakcyjnym”.
Sprawę te wyjaśnia w sposób klarowny świadek
Zbigniew Wassermann, który podczas przesłuchania
przed komisją stwierdził: „Ja opiniowałem ten pro-
jekt na podstawie opinii przekazanej mi przez Cen-
tralne Biuro Antykorupcyjne. Tam były zawarte
cztery uwagi. No, ponieważ są panowie z Biura Le-
gislacyjnego, to myślę, że będzie można zweryfiko-
wać zasadność tego, co stało się z tymi uwagami.
Dwie uwagi nie budziły żadnych wątpliwości i mie-
ściły się bardzo wyraźnie w rozporządzeniu premie-
ra – regulujące moje kompetencje, nakazujące mi
działać w sferze bezpieczeństwa. Jedna z nich była
taka, że sugerowałem, żeby nadzór nad rynkiem ha-
zardowym był sprawowany nie tylko przez ministra
skarbu, ale także przez ministra finansów, bo rozwa-
żano odstąpienie od nadzoru przez ministra finan-
sów. Druga była uwagą o charakterze podniesienia
standardu prawnego, lepsze pojęcie prawne dotyczą-
ce tych cech dokumentu. I te dwie uwagi zostały prze-
kazane. Trzy następne były uwagami, które nie po-
winny być przekazane, dlatego że się nie mieściły,
naruszały system prawa. Pierwsza z nich dotyczyła
zaproponowania środka procedury odwoławczej od
decyzji urzędu finansowego i celnego. Nie wprowa-
dzało się tego do szczegółowych ustaw, bo to regulo-
wała Ordynacja podatkowa i Kodeks postępowania
administracyjnego. To byłby błąd natury prawnej.
Druga sugerowała, że zlikwidowanie pewnego prze-
pisu doprowadzi do wprowadzenia 10-letniej karencji.
To była bezzasadna uwaga, bo skreślenie tego prze-
pisu wcale nie prowadziło do takiego wniosku, a do
tego czasu karencja w ogóle nie była przewidywana.
To było bezsensowne, bezsensowna propozycja. I trze-
cia, która budzi ogromne zainteresowanie członków
komisji, to jest ta uwaga, która stwierdzała, że w pro-
jekcie nie ma zapisu dotyczącego podatku dotyczące-
go wideoloterii. No, nie było, projekt nie przewidywał
takiej instytucji. W związku z tym, w związku z tym,
no, nie było sensu tego typu uwagi, która ani nie była
postulatem – należy przywrócić podatek albo ko-
nieczne jest zapisanie podatku. To było stwierdzenie:
nie ma w tym projekcie tego typu rozwiązania. Z tego
powodu, ponieważ jestem prawnikiem, podpisuję się
pod takim pismem. W mojej kancelarii były dwa ze-
społy prawnicze z ludźmi o cenzusie doktorów prawa.
Pozwalaliśmy sobie właśnie na tego typu czasami
reagowanie korekcyjne w sensie poprawiania języka
prawniczego, prawidłowości zachowania systemu
prawnego, i temu służyły te uwagi”.
Tak więc po dokonaniu korekty zawartych w opi-
nii CBA wad prawnych i z pominięciem zapisu doty-
czącego obniżenia opodatkowania wideoloterii jako
postulatu niezwiązanego bezpośrednio z przedłożo-
nym projektem Zbigniew Wassermann przekazał
opinię CBA do Ministerstwa Finansów.
W sprawozdaniu wskazuje się również, że mini-
ster Zbigniew Wassermann otrzymał cztery opinie,
z których „jedynie opinia, przedstawiona przez CBA,
została przeredagowana i przedstawiona do resortu
finansów”. Podobnie jak wyżej należy zapytać, co
wynika z tego opisu, jaka jest konkluzja.
Wyjaśnień należy ponownie szukać w zeznaniach
świadka Zbigniewa Wassermanna: „Były również
poprawki Służby Kontrwywiadu Wojskowego, które
były przesłane w ostatnim momencie. Do 30 maja
pan minister nadzorujący wprowadzenie tej ustawy
dał termin poprawek. Nie pozostawało już nic innego,
jak szybkie przekazanie ich panu ministrowi, bo by-
łyby złożone po terminie i nie miałyby już żadnego
znaczenia. I trzecia kwestia dotyczyła Agencji Wy-
wiadu. Agencja Wywiadu, to się zdarzało, że minister
wnioskodawca, minister finansów powiadamiał służ-
by o tym, że prosi ich o projekt, o opinię do projektu,
jakby zapominając, że jest minister koordynator. Jak
panowie patrzyliście na rozdzielniki, a myślę, że tak,

to na rozdzielniku były 32 podmioty, które opiniowa-
ły ustawy. Ja pamiętam, że minister koordynator
w tamtym czasie opiniował kilkadziesiąt ustaw, oko-
ło 40–50, z których ta wcale nie była największa
i najważniejsza, w tym okresie czasu tylko. I chciałem
powiedzieć, że ta praktyka, kiedy minister finansów
przesyłał do szefa służb prośbę o opiniowanie, powo-
dowała, tak jak w przypadku Agencji Wywiadu, że
szef wywiadu napisał od razu do ministra finansów:
nie mam uwag, a mnie dał do wiadomości to pismo.
Tak strasznych nieprawidłowości dopuszczał się mi-
nister koordynator przy opiniowaniu tych ustaw”.
Kolejnym kuriozum jest zamieszczone w sprawoz-
daniu, w odniesieniu do fragmentu pisma z dnia
31 maja 2007 r. dyrektora Departamentu Instytucji
Finansowych MSP adresowanego do dyrektora De-
partamentu Prawnego MSP, stwierdzenie, że: „Przy-
toczona treść pisma pozwala bezsprzecznie ustalić,
że w trakcie trwania prac nad projektem nowelizacji
ustawy o grach i zakładach wzajemnych Minister-
stwo Skarbu Państwa w pewnym zakresie było pro-
motorem pomysłów Totalizatora Sportowego, który
za jego pośrednictwem wpływał na kształt projektu
aktu prawnego, który miał zostać ustanowiony”.
Na jakiej podstawie autor sprawozdania stawia
taką tezę? Pismo, do którego cytat się odwołuje,
w żadnym razie nie uprawnia do takich wniosków.
Warto też zwrócić uwagę, że w tym samym sprawoz-
daniu, w podrozdziale 4.7.: „Udział w pracach zespo-
łu ds. nowelizacji ustawy o grach liczbowych i zakła-
dach wzajemnych przedstawicieli Totalizatora Spor-
towego” autor sformułował inny wniosek. Otóż wska-
zał, iż to pomysły Totalizatora Sportowego były
w całości uwzględniane. Dla przypomnienia, postu-
laty Totalizatora Sportowego w opisywanym powyżej
zakresie faktycznie zostały zrealizowane.
Biorąc pod uwagę wskazane nieścisłości, należy
podkreślić, że sprawozdanie zostało przygotowane
w sposób niechlujny, nieprofesjonalny, bez należytej
staranności, wskutek czego jest dokumentem jedno-
stronnie i tendencyjnie relacjonującym proces legi-
slacyjny, niewiarygodnym, a w związku z tym nieza-
sługującym na poparcie.
Zawarty w sprawozdaniu opis „dalszego toku pro-
cesu legislacyjnego nad ustawą o grach liczbowych
i zakładach wzajemnych” również potwierdza, że pro-
ces ten odbywał się on w sposób niebudzący żadnych
wątpliwości co do jego prawidłowości. W toku procedo-
wania swoje propozycje i opinie zgłaszały, w kształcie
odpowiadającym zakresowi ich kompetencji i obszarów
działalności, właściwe dla materii ustawy resorty oraz
inne podmioty administracji państwowej.
Natomiast należy stanowczo podkreślić, iż pod-
mioty prywatne działające w branży hazardowej nie
miały możliwości oddziaływania na kształt ustawy.
Dowodzi tego zacytowane w sprawozdaniu stwier-
dzenie: „W toku prac nad projektem dużą aktywno-
ścią wykazywały się organizacje skupiające przed-
stawicieli branży hazardowej. Związek Pracodaw-
ców Prowadzących Gry Losowe i Zakłady Wzajemne,
21
pismem z dnia 17 sierpnia 2007 r. zwrócił się do Ma-
riana Banasia i przedstawił swoją opinię w przedmio-
cie proponowanych zmian. Negatywnie ocenił brak
reakcji ministerstwa na proponowane przez siebie
pytania”.
Odnosząc się do zawartego w cytowanym powyżej
liście stwierdzenia, iż Związek Pracodawców Prowa-
dzących Gry Losowe i Zakłady Wzajemne „negatyw-
nie odniósł się do projektowanych zmian mających
na celu uprzywilejowanie wideoloterii kosztem in-
nych gier, szczególnie w zakresie zniesienia limitów
lokalizacyjnych”, wskazać należy, iż ta treść nie ma
żadnego pokrycia w faktach. Na tej samej stronie
sprawozdania w pierwszym akapicie autor wskazuje,
że „projekt powstały w Ministerstwie Finansów, da-
towany na dzień 12 lipca 2007 r., nie zawierał zmian
w zakresie wysokości podatków od wideoloterii, tj. po-
zostawiał stawkę 45% oraz obejmował je obowiąz-
kiem uiszczenia dopłat”.
Całkowitym absurdem jest twierdzenie jakoby
„minister Zyta Gilowska wyraziła zgodę na ustęp-
stwa w zakresie obniżki podatków dla wideoloterii
oraz zwolnienie tych gier z obowiązku uiszczania
dopłat”. Jak wskazuje się w sprawozdaniu w toku
procedury legislacyjnej, Ministerstwo Skarbu Pań-
stwa postulowało obniżenie podatków od wideoloterii
i wyłączenie w jej przypadku obowiązku dopłat. Tak
jak podkreślano wcześniej, było to działanie podyk-
towane obowiązkiem dbania o interesy spółek podle-
głych ministrowi skarbu państwa. W związku z roz-
bieżnościami, których nie usunięto w trybie uzgod-
nień międzyresortowych, Marian Banaś w dniu 3 wrze-
śnia 2007 r. zwrócił się do Minister Zyty Gilowskiej
o „akceptację oraz przedłożenie projektu w zapropo-
nowanej przez zespół formie, tj. bez uwzględnienia
propozycji odrębnych, w szczególności Ministerstwa
Skarbu Państwa, do rozpatrzenia przez stały komitet
Rady Ministrów. (...) Na piśmie Mariana Banasia
Zyta Gilowska sporządziła odręczną notatkę: Zgoda!
(osobiście nie zgadzam się na ustępstwa w sprawie
opisanej w pkt l niniejszego pisma)”. Absurdalne jest
więc twierdzenie, że wyrażenie zgody przez minister
Gilowską dotyczyło obniżki podatków dla wideolote-
rii oraz zwolnienie tych gier z obowiązku uiszczania
dopłat, wprost przeciwnie – minister Gilowska wy-
raziła zgodę na wnioskowane przez Mariana Banasia
przekazanie projektu ustawy do rozpatrzenia przez
stały komitet Rady Ministrów bez uwzględniania
propozycji odrębnych Ministerstwa Skarbu Państwa,
tj. bez uwzględnienia obniżki podatków od wideolo-
terii i zwolnienia z dopłat.
Potwierdzeniem tego jest przekazanie w dniu
6 września 2007 r. projektu ustawy wraz z protoko-
łem rozbieżności do rozpatrzenia przez komitet Rady
Ministrów. Należy również zadać pytanie, jak do
przytoczonego w sprawozdaniu stwierdzenia: „Mini-
ster Zyta Gilowska wyraziła zgodę na ustępstwa
w zakresie obniżki podatków dla wideoloterii oraz
zwolnienie tych gier z obowiązku uiszczania dopłat”
ma się zapis, że projekt z 5 września 2007 r. „przewi-
22
dywał dopłaty oraz brak obniżki podatków, tj. pozo-
stawienie progu 45%, co oznaczało utrzymanie barier
wejścia na rynek wideoloterii”.
Z całą mocą należy tu podkreślić, że sprawozdanie
w omawianej kwestii dalece mija się z prawdą – twier-
dzi, że wyrażenie zgody przez minister Gilowską
w odpowiedzi na pismo ministra Banasia oznaczało,
iż „minister Zyta Gilowska rekomendowała przedło-
żenie projektu do rozpatrzenia Radzie Ministrów,
wstępnie zgadzając się na ustępstwa w zakresie ob-
niżki podatków, przy jednoczesnym sprzeciwie
w przedmiocie rezygnacji z instytucji dopłat do wide-
oloterii”.
Tymczasem, jak wykazaliśmy wcześniej, była to
zgoda na przekazanie projektu ustawy do rozpatrze-
nia przez stały komitet Rady Ministrów bez uwzględ-
niania propozycji odrębnych Ministerstwa Skarbu
Państwa, tj. bez uwzględnienia obniżki podatków od
wideoloterii i zwolnienia z dopłat.
Zasadnicze pytanie, które należy zadać, dotyczy
podstawy, na której autor sprawozdania w sposób
niedopuszczalny interpretuje stanowisko minister
Gilowskiej. W treści nie podano żadnego dowodu,
który taką interpretację by uprawdopodobnił. W żad-
nej mierze nie można jej więc uznać za wiarygodną.
Kolejna wersja projektu ustawy powstała w dniu
20 września 2007 r., po zdjęciu dotychczasowego pro-
jektu z porządku obrad w dniu 19 września 2007 r.:
„Projekt ten zakładał pozostawienie podatków od wi-
deoloterii na dotychczasowym poziomie 45% i wpro-
wadzał obowiązek uiszczania dopłat do tych gier”.
Cytat ze sprawozdania. Fragment o wprowadzeniu
obowiązku uiszczania dopłat jest zaprzeczeniem cy-
towanego wcześniej fragmentu, projekt z 5 września
„przewidywał dopłaty oraz brak obniżki podatków,
tj. pozostawienie progu 45%, co oznaczało utrzyma-
nie barier wejścia na rynek wideoloterii”. Projekt
z 20 września nie mógł więc wprowadzić czegoś, co
było już obecne w projekcie z 5 września. Manipula-
cja ta jest oczywistą konsekwencją kłamliwej inter-
pretacji stanowiska minister Zyty Gilowskiej, o czym
pisaliśmy powyżej.
Należy przy tym zwrócić uwagę, że autor spra-
wozdania sam gubi się w datach i terminach, gdyż
po informacji o przygotowaniu w dniu 20 września
2007 r. nowej wersji projektu ustawy, pisze: „Osta-
teczna wersja projektu ustawy datowana jest na
dzień 5 września 2007 r.”. Należy zapytać, który za-
tem z projektów jest ostateczny, albo jaką datę miał
projekt, który autor sprawozdania przedstawia jako
ostateczny.
W związku z nieścisłościami, nieudowodnionymi
sugestiami i bezzasadnymi tezami stawianymi w spra-
wozdaniu, w toku prac komisji zgłoszono szereg po-
prawek mających na celu uzupełnienie i skorygowa-
nie treści sprawozdania w taki sposób, aby opisywa-
ne w nim zdarzenia odpowiadały stanowi faktyczne-
mu. Ze względów politycznych wielu poprawek nie
zdołano wprowadzić, aczkolwiek jedna z nich, przy-
jęta przez komisję, stanowi podsumowanie prac legi-
slacyjnych trwających w latach 2006–2007 i wskazu-
je, że: „Na podstawie zebranego materiału dowodo-
wego komisja ustaliła, że toczące się w latach 2006–
–2007 prace nad nowelizacją ustawy hazardowej były
prowadzone zgodnie z prawem. Prace zostały jednak
przerwane na skutek przyspieszonych wyborów par-
lamentarnych. W dniu 7 września 2007 r. odbyło się
w Sejmie głosowanie nad ustawą zwiększającą ry-
czałt od automatów do gier o niskich wygrany z do-
tychczasowego poziomu 125 euro do 180 euro mie-
sięcznie. Zgodnie z protokołem ustaleń stałego komi-
tetu Rady Ministrów z dnia 8 listopada 2007 r. prze-
wodniczący komitetu Przemysław Gosiewski zobo-
wiązał ministrów do wycofania projektów dokumen-
tów przyjętych przez stały komitet Rady Ministrów,
w tym projektu nowelizacji ustawy o grach i zakła-
dach wzajemnych”.
Podsumowanie prac nad nowelizacją ustawy o grach
losowych i zakładach wzajemnych w okresie trwania
V kadencji Sejmu RP
W toku weryfikacji zgromadzonego materiału do-
wodowego należy uznać zeznania złożone przez Ja-
rosława Kaczyńskiego, Przemysława Gosiewskiego,
Zbigniewa Wassermanna, Mariusza Kamińskiego,
Krzysztofa Jurgiela, Zyty Gilowskiej i Mariana Ba-
nasia za całkowicie wiarygodne, logiczne, spójne,
wzajemnie zgodne oraz znajdujące potwierdzenie
w istniejącej dokumentacji oraz zeznaniach pozosta-
łych świadków.
Dokonując oceny procesu legislacyjnego w okresie
trwania V kadencji Sejmu RP, nie stwierdzono żad-
nych przypadków niestandardowego i niejasnego
postępowania przy tworzeniu przepisów prawa. Na
podstawie zebranego materiału dowodowego ustalo-
no, że toczące się w latach 2006–2007 prace nad no-
welizacją ustawy o grach losowych i zakładach wza-
jemnych prowadzone były zgodnie z prawem oraz
wszelkimi obowiązującymi procedurami. Prace zo-
stały przerwane na skutek zarządzenia przyspieszo-
nych wyborów parlamentarnych.
W dniu 7 września 2007 r. w Sejmie RP odbyło się
głosowanie nad ustawą zwiększającą ryczałt od au-
tomatów do gier o niskich wygranych z dotychczaso-
wego poziomu 125 euro do 180 euro miesięcznie.
Zgodnie z protokołem ustaleń stałego komitetu Rady
Ministrów z dnia 8 listopada 2007 r. przewodniczący
komitetu Przemysław Gosiewski zobowiązał mini-
strów do wycofania projektów dokumentów przyję-
tych przez stały komitet Rady Ministrów, w tym
również projektu nowelizacji ustawy o grach loso-
wych i zakładach wzajemnych.
Rozdział 3
Ocena formalna prac komisji
Zgodnie z art. 111 Konstytucji Rzeczypospolitej
Polskiej oraz art. l ust. 2 ustawy z dnia 21 stycznia
1999 r. o sejmowej komisji śledczej (Dz. U. z 2009 r.
Nr 151, poz. 1218) komisję powołuje się do zbadania
określonej sprawy. Zawarcie podstawy dla działalno-
ści komisji śledczej w ustawie zasadniczej wskazuje
na jej szczególną rangę, jak również na szczególny

cel. Zakres działania komisji obejmuje sprawy istotne
z punktu widzenia interesu publicznego. Oznacza to,
że na członkach komisji spoczywa obowiązek zacho-
wania szczególnej staranności w pracach mających
na celu ustalenie prawdy i wyjaśnienie wszystkich
okoliczności danej sprawy. Działanie komisji odpo-
wiadające wspomnianym standardom wynika nie
tylko z litery prawa, ale jest również społecznie ocze-
kiwane. Dążenie przez komisję śledczą do odkrycia
prawdy obiektywnej przyczynia się do wzrostu zaufa-
nia obywateli do państwa i prawa.
Niestety w pracach Komisji Śledczej do zbadania
sprawy przebiegu procesu legislacyjnego ustaw no-
welizujących ustawę z dnia 29 lipca 1992 r. o grach
i zakładach wzajemnych i wydanych na ich podstawie
przepisów wykonawczych w zakresie dotyczącym
gier na automatach o niskich wygranych i wideolo-
terii oraz do zbadania legalności działania organów
administracji rządowej badających ten proces stan-
dardy, o których wspomniano powyżej, nie zostały
zachowane.
Zgodnie z paremią łacińską nemo iudex in causa
sua oraz dobrym obyczajem dotychczas stosowanym
w praktyce sejmowych komisji śledczych przewodni-
czącym komisji badającej daną sprawę nie powinna
być osoba reprezentująca rządzącą partię polityczną.
Jest to podstawowy warunek bezstronności organu
rozstrzygającego sprawę.
W przypadku komisji hazardowej – pierwszy raz
w historii Sejmu III RP – przewodniczącym komisji
został członek partii rządzącej. Należałoby zadać py-
tanie, dlaczego Platforma Obywatelska podjęła taką
decyzję. Pytanie jest tym bardziej uprawnione, że
również prezydium komisji zostało wybrane w sposób
naruszający standardy jej funkcjonowania. W prezy-
dium nie byli reprezentowani posłowie najwięk-
szej partii opozycyjnej – Prawa i Sprawiedliwości, co
w dotychczasowej historii działalności Sejmu RP nie
miało miejsca. Prezydium komisji w składzie 2-oso-
bowym: przewodniczący Komisji Śledczej poseł Mi-
rosław Sekuła oraz poseł Bartosz Arłukowicz podej-
mowało decyzje we wszystkich najważniejszych spra-
wach związanych z organizacją jej prac oraz kwestia-
mi proceduralnymi. Do dobrych praktyk działania
komisji sejmowych należy funkcjonowanie prezydiów
komisji w składach nieparzystych, minimum 3-oso-
bowych. Zgodnie bowiem z Regulaminem Sejmu RP
w przypadku równości głosów decyduje głos przewod-
niczącego. Przy parzystej liczbie członków komisji de
facto to przewodniczący Mirosław Sekuła zawsze
jednoosobowo decydował o pracach komisji. Skut-
kiem tego był brak możliwości wpływania przez po-
słów opozycji na kierunek prac komisji, co czyniło ich
rolę w tym kolegialnym organie iluzoryczną.
Nie bez znaczenia pozostaje fakt, że już na począt-
ku działania Komisji Śledczej doszło do wykluczenia
z uczestniczenia w jej pracach posłów opozycji Beaty
Kempy oraz Zbigniewa Wassermanna. Odwołanie
posłów z komisji nie miało żadnych podstaw meryto-
rycznych, miało charakter czysto polityczny i znaczą-
23
co przedłużyło prace komisji, stanowiło też próbę
utrudniania działania komisji, a co za tym idzie, wy-
jaśnienia kwestii związanej z tzw. aferą hazardową.
Podstawę odwołania posłów z komisji mogła stano-
wić, jak się wydaje, nieskuteczna próba wywarcia
przez przewodniczącego Sekułę nacisku na posłankę
PiS Beatę Kempę, aby zrezygnowała z wniosku do-
wodowego o dostarczenie billingów Grzegorza Sche-
tyny i innych polityków Platformy Obywatelskiej.
Sprawą odwołania posłów opozycji z Komisji Śledczej
zainteresował się sam premier rządu RP, który zażą-
dał stosownych wyjaśnień od przewodniczącego Ko-
misji Śledczej. Ostatecznie Sejm RP nie potwierdził
zarzutów kierowanych pod adresem posłów PiS i po-
nownie powołał ich w skład Komisji Śledczej.
Zgodnie z art. 151 pkt 3 regulaminu Sejmu obra-
dami komisji sejmowych kieruje przewodniczący.
Również ustawa z dnia 21 stycznia 1999 r. o sejmowej
komisji śledczej w art. 10 nakłada na przewodniczą-
cego szczególne obowiązki, których rzetelne wypeł-
nianie stanowi podstawę sprawnej i dobrze zorgani-
zowanej pracy komisji. Tym samym procedowanie
komisji w dużej mierze zależy od sposobu prowadze-
nia obrad przez przewodniczącego oraz sposobu re-
prezentacji przez niego komisji na zewnątrz.
Największe zastrzeżenia kierowane pod adresem
przewodniczącego Mirosława Sekuły dotyczą jednak-
że tempa prac komisji. Należy podkreślić z całą sta-
nowczością, że nie można preferować zasady szybko-
ści postępowania kosztem niekorzystnych skutków
w postaci nienależytego wyjaśnienia sprawy. Co-
dzienne maratony przesłuchań nie zostawiały człon-
kom komisji czasu na rzetelne zapoznanie się z do-
kumentami. Zasada szybkości postępowania nie po-
winna mieć charakteru nadrzędnego z uwagi na
fakt, że podstawą dla rozstrzygnięcia danej sprawy
powinny być prawdziwe ustalenia faktyczne.
Zasada szybkości postępowania, którą w niezro-
zumiały dla nas sposób realizował pan przewodni-
czący, jest zasadą występującą zarówno w polskiej
procedurze cywilnej, jak i karnej. Jako że do działa-
nia komisji śledczej stosuje się pomocniczo przepisy
procedury karnej, warto zwrócić uwagę na ujęcie tej
zasady w Kodeksie postępowania karnego z powodu
całkowicie mylnego sposobu pojmowania jej przez
przewodniczącego. Sens zasady szybkości postępowa-
nia wyraża się w tym, że obliguje ona ustawowo jej
adresatów, tj. organy procesowe, do dokonywania
czynności bez zbędnej zwłoki. Zasada szybkości po-
stępowania wyrażona w art. 2 § l pkt 4 K.p.k. stano-
wi, że jednym z celów postępowania jest takie ukształ-
towanie postępowania, aby rozstrzygnięcie nastąpi-
ło w rozsądnym terminie, tj. możliwie jak najkrót-
szym. W doktrynie zwraca się jednakże uwagę, że
zasada ta nie ma charakteru nadrzędnego oraz że
przy tempie pracy organów należy mieć także na
uwadze art. 2 § 2 K.p.k., tj. że: podstawę wszelkich
rozstrzygnięć powinny stanowić prawdziwe ustalenia
faktyczne. I tak przykładowo w książce „Wykład pra-
24
wa karnego procesowego” pod red. prof. dr. hab. Pio-
tra Kruszyńskiego czytamy:
„Zasada szybkości oznaczająca prowadzenie po-
stępowania w krótkim czasie niesie w sobie zagroże-
nie dla realizacji wielu zasad procesowych, w tym
przede wszystkim: zasady prawdy, prawa oskarżone-
go do obrony, kontradyktoryjności oraz bezpośred-
niości postępowania dowodowego. Wydaje się, iż po-
stulatowi szybkości procesu nie można przypisywać
charakteru totalnego (...). Jego realizacja nie może
kolidować z zasadą prawdy materialnej, bo w konse-
kwencji negatywnie rzutowałoby to na jakość orze-
czenia i prawa uczestników procesu. Organy proce-
sowe winny kontrolować szybkość procesu i panować
nad jego zakresem (...). Dlatego bardziej trafne wy-
daje się mówienie o zasadzie szybkości jako dyrekty-
wie (postulacie) postępowania, a nie podstawowej
zasadzie procesu, co wydatniej eksponuje jej instru-
mentalny (techniczny) charakter, który nie powinien
ograniczać merytorycznych celów procesu” (Wykład
prawa karnego procesowego pod red. prof. dr. hab.
Piotra Kruszyńskiego, Białystok 2004, str. 77).
Należy mieć przede wszystkim na uwadze, że to
zasada prawdy materialnej (obiektywnej) określa bez-
pośredni i podstawowy cel procesu karnego, a także
działania komisji śledczej, tj. wydanie orzeczenia roz-
strzygającego o przedmiocie procesu w przypadku
procesu karnego, a w przypadku komisji sporządze-
nie rzetelnego raportu z działań komisji – w oparciu
o prawdziwe ustalenia faktyczne.
„W systemie zasad procesu karnego zasada praw-
dy materialnej zajmuje pozycję kluczową i nadrzęd-
ną. (...) Wszelkie inne zasady są jej podporządkowane,
a ich rola sprowadza się do stworzenia optymalnych
warunków dla osiągnięcia celów procesu” (Wykład
prawa karnego procesowego pod red. prof. dr. hab.
Piotra Kruszyńskiego, Białystok 2004, str. 95).
Takie stanowisko potwierdzają liczne wyroki są-
dów, w tym orzeczenia Sądu Najwyższego.
Brak wystarczającej ilości czasu do należytego
przygotowania się do pracy w komisji wydaje się do-
tyczyć także samego przewodniczącego komisji wbrew
temu, co sam twierdzi. Jak wynika z książki zapo-
znań z aktami prokuratorskimi znajdującej się
w sekretariacie Komisji Śledczej, zarówno pan prze-
wodniczący Sekuła, jak i jego asystent nie zapoznali
się w należyty sposób z kluczowymi materiałami na-
desłanymi w połowie stycznia przez prokuraturę,
związanymi z tzw. aferą hazardową. Pan przewodni-
czący nie znał więc materiału dowodowego zgroma-
dzonego przez prokuraturę, w tym przesłuchań świad-
ków i stenogramów będących w dyspozycji Komisji
Śledczej. Samemu przewodniczącemu brakowało więc
czasu na zapoznanie się z aktami, bo trudno wnio-
skować, że jako członkowi PO nie zależało na wyja-
śnieniu sprawy będącej przedmiotem badania komi-
sji. Według książki zapoznań z aktami (stan na dzień
24 lutego 2010 r.):
„Ani pan przewodniczący, ani jego asystent nie
zapoznali się do tego czasu (w tym przed najważniej-
szymi przesłuchaniami świadków w badanej przez
komisję sprawie) z głównymi materiałami związany-
mi z tzw. aferą hazardową, które liczą kilkanaście
tomów” (sygn. akt V Ds. 182/09).
Pan Mirosław Sekuła tylko raz, a mianowicie
w dniu 8 lutego 2010 r., zapoznawał się z aktami po-
stępowania o sygn. V Ds. 201/09 dotyczącymi tzw.
przecieku stenogramów z rozmów głównych bohate-
rów afery hazardowej do mediów. Zapoznanie zajęło
panu przewodniczącemu 25 minut (16.50–17.15), akta
zaś liczą łącznie 7 tomów. Jego asystent zapoznawał
się z tymi samymi aktami także jednokrotnie, tj.
w dniu 9 lutego 2010 r. (11.34–12.25).
Warto także dodać, że żaden z członków Komisji
Śledczej nie zadał sobie trudu, aby dokonać przejrze-
nia i analizy wnioskowanych przez komisję billingów
znajdujących się w kancelarii tajnej – w części za-
strzeżonej (według książki zapoznań). Można jedynie
domyślać się, że wynikało to z braku czasu na te
czynności. Tempo prac Komisji Śledczej, jak wyżej
wskazano, budzi zasadnicze zastrzeżenia członków
komisji.
Stwierdzić także należy, że podczas ostatnich po-
siedzeń komisji przewodniczący Sekuła podejmował
działania zmierzające do jak najszybszego zakończe-
nia jej prac (pomimo terminu zakończenia prac ko-
misji wyznaczonego przez Sejm RP na dzień 30 wrze-
śnia 2010 r.). Nie uwzględniał przy tym protestów
innych członków komisji, którzy wskazywali, iż ko-
misja ma jeszcze dwa miesiące na rzetelne przygoto-
wanie sprawozdania.
Przykładem nagannych praktyk stosowanych przez
przewodniczącego Mirosława Sekułę było wysłanie
członkom komisji w godzinach nocnych, o godz. 0.30,
projektu sprawozdania, który w tym samym dniu
miał być – i był – przedmiotem dyskusji na posiedze-
niu komisji. Oznaczało to, że członkowie komisji na
zapoznanie się z ok. 300-stronicowym dokumentem
mieli ok. 10 godzin przypadających w porze nocnej.
Analogicznie przewodniczący Mirosław Sekuła po-
stąpił, wyznaczając członkom komisji 24-godzinny
termin na złożenie zdań odrębnych.
Standardem działania wszystkich komisji sejmo-
wych (a w szczególności komisji śledczych) jest uczest-
niczenie w ich pracach doradców, którzy posiadając
odpowiedni zasób wiedzy z zakresu prawa i funkcjo-
nowania organów Sejmu, są w stanie na bieżąco me-
rytorycznie wspomagać działania komisji. Z zastrze-
żeniem zdania następnego, przez cały okres funkcjo-
nowania Komisji Śledczej doradcy nie zostali powo-
łani, mimo że o ich powołanie wnioskowali posłowie
PiS już na pierwszych posiedzeniach przedmiotowej
komisji. Jedyny ekspert, rekomendowany przez prze-
wodniczącego Mirosława Sekułę Waldemar Gontar-
ski 18 grudnia 2009 r. zrezygnował z prac w komisji
hazardowej w związku zakwestionowaniem przez
członków komisji jego kwalifikacji.
Brak niezależnych doradców w komisji utrudniał
znacząco jej funkcjonowanie oraz powodował, że to

przewodniczący, bez konsultacji z ekspertami, podej-
mował często bardzo istotne decyzje, które miały
znaczenie przy wyjaśnianiu sprawy badanej przez
komisję i przy sporządzaniu raportu z prac komisji.
Wykładnikiem stylu prowadzenia obrad przez
pana przewodniczącego Mirosława Sekułę było osten-
tacyjne zachowanie podczas posiedzenia komisji
w dniu 21 stycznia 2010 r., kiedy to pan przewodni-
czący, nie dotrzymując wcześniej wyznaczonej przez
siebie 10-minutowej przerwy, zakończył przesłucha-
nie wezwanego świadka podczas nieobecności pozo-
stałych członków komisji. Stanowiło to nie tylko
naruszenie przepisów regulaminowych, które nakła-
dają na komisję obowiązek podejmowania decyzji
z zachowaniem kworum, ale było również złamaniem
dobrego zwyczaju wypracowanego przez wiele lat
działalności wszystkich komisji sejmowych, nie tylko
śledczych.
Kolejnym skandalicznym przykładem działania
przewodniczącego było osobiste dostarczenie przez
posła Sekułę na posiedzenie komisji pisma adresowa-
nego do niego, a pochodzącego od świadka Mirosława
Drzewieckiego. Pismo dotyczyło prośby świadka
o zmianę terminu przesłuchania z powodów zdrowot-
nych. Początkowo przewodniczący nie chciał odpo-
wiedzieć na liczne pytania członków komisji związa-
ne z pismem, w tym pytanie o to, kto dostarczył
przewodniczącemu Sekule ww. pismo, w końcu prze-
wodniczący przyznał, że zostało mu przekazane przez
jednego z posłów niewchodzących w skład komisji
– sekretarza klubu PO Sebastiana Karpiniuka. Istot-
ne jest, że świadek w żaden sposób nie uwiarygodnił
swojej choroby, chociażby poprzez przedstawienie
komisji zwolnienia lekarskiego. Przewodniczący nie
uznał jednakże tego za potrzebne. Przesłuchanie
świadka Mirosława Drzewieckiego było pierwotnie
zaplanowane na dzień 22 stycznia 2010 r. Już w dniu
21 stycznia 2010 r. przewodniczący komisji wiedział
o tym, że świadek jest rzekomo chory i nie stawi się
na przesłuchanie. Członkowie komisji dowiedzieli się
jednakże o tym fakcie dopiero w dniu 22 stycznia
2010 r. od dziennikarzy. W wyniku takiego działania
przewodniczącego przesłuchanie ważnego świadka
zostało przesunięte na kolejny tydzień.
Wymaga także podkreślenia w zdaniu odrębnym
procedura, jaką przyjął pan przewodniczący podczas
przesłuchania przez wysoką komisję świadka Ry-
szarda Sobiesiaka w dniu 11 lutego 2010 r. Po zło-
żeniu przez świadka wniosku o przesłuchanie go
w trybie posiedzenia zamkniętego i w konsekwencji
odrzucenia tego wniosku przez wysoką komisję, co
stanowiło wyczerpanie procedury z art. 11c ust. l pkt 3
w zw. z art. 11c ust. 3 ustawy o sejmowej komisji
śledczej, pan przewodniczący w trakcie przesłucha-
nia świadka złożył analogiczny wniosek w trybie
art. 156 pkt l regulaminu Sejmu, co spowodowało
zamknięcie posiedzenia przedmiotowej komisji.
W ocenie członków komisji, jak również dużej czę-
ści opinii publicznej, zachowanie to nie miało żadne-
25
go oparcia w przesłankach ustawowych. Zgodnie
bowiem z ww. art. 11c ustawy o sejmowej komisji
śledczej świadek może żądać, aby przesłuchano go na
posiedzeniu zamkniętym, jeżeli treść zeznań mogła-
by narazić jego lub osobę dla niego najbliższą, w ro-
zumieniu art. 115 § 11 Kodeksu karnego, na hańbę.
Dyspozycja ta ma chronić świadka i osoby dla niego
najbliższe przed narażeniem na ujawnienie okolicz-
ności, które mogą przynieść im wstyd, ujmę albo do-
prowadzić do utraty tzw. dobrego imienia. Ustawo-
dawca miał zatem na celu uchronienie świadka przed
publicznym ujawnieniem takich okoliczności dotyczą-
cych jego lub osób dla niego najbliższych, które
w odczuciu społecznym poniżają osobę, która zacho-
wała się w określony sposób. Nie sposób tym samym
uzasadnić takie działanie pana przewodniczącego,
które zmierzało do zamknięcia posiedzenia, gdyż na-
raża się ono automatycznie na zarzut oceny składa-
nych zeznań przez świadka, jego stanu wiedzy oraz
jego odpowiedzi na zadawane pytania, tudzież wkra-
czanie w jego osobiste uprawnienia wynikające
wprost z ustawy. Ustawodawca zawęził wprost kata-
log podmiotów mogących wnosić o spowodowanie
zamknięcia posiedzenia do osoby wezwanej przez
komisję. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że przepisy
ustawy o sejmowej komisji śledczej stanowią lex spe-
cialis w stosunku do innych norm prawnych regulu-
jących materię przesłuchiwania świadka, tj. Kodeksu
postępowania karnego, jak również sposobu proce-
dowania komisji sejmowych, tj. regulaminu Sejmu.
Ustawa o sejmowej komisji śledczej w sposób ka-
tegoryczny określa sytuacje, w których komisja zo-
bligowana jest do zamknięcia posiedzenia. Art. 11h
wspomnianej ustawy ma charakter normy gwaran-
cyjnej, a jego celem jest ochrona informacji stanowią-
cych tajemnicę ustawową. Ustawodawca nałożył na
komisję obowiązek zamknięcia posiedzenia, na któ-
rym przesłuchiwane mają być osoby obowiązane do
zachowania tajemnic określonych w art. 11e ust. l
(tajemnica państwowa), art. 11f (tajemnica ustawowo
chroniona inna niż tajemnica państwowa), art. 11g
ust. l (tajemnica notarialna, adwokacka, radcy praw-
nego, lekarska, dziennikarska). Żadna z powyższych
dyspozycji w tej sytuacji nie została wypełniona, w kon-
sekwencji złożenie wniosku przez pana przewodni-
czącego o spowodowanie zamknięcia posiedzenia,
zwłaszcza w trakcie przesłuchania, kiedy świadek
udzielał odpowiedzi na zadawane pytania, jest opar-
te na błędnej interpretacji przepisów zarówno usta-
wowych, jak i regulaminu Sejmu, i – co znamienne
– staje w sprzeczności z wolą komisji wyrażoną
w głosowaniu nad odwołaniem świadka od decyzji
przewodniczącego o oddaleniu wniosku o zamknięcie
posiedzenia komisji. Powoływanie się w tym miejscu
na chęć uzyskania większej liczby odpowiedzi, a tym
samym odpowiedzi o innej treści, aniżeli padające
z ust osoby przesłuchiwanej, co stanowiło uzasadnie-
nie wniosku pana przewodniczącego Mirosława Se-
26
kuły, jest w świetle obowiązującego prawa, jak rów-
nież wypracowanego zwyczaju, niedopuszczalne.
Zgodnie z Regulaminem Sejmu RP to przewodni-
czący komisji odpowiadał za organizację prac komisji.
Przewodniczący Mirosław Sekuła nie realizował wnio-
sków dowodowych składanych przez posłów oraz nie
monitorował nadsyłania przez organy państwa oraz
prokuraturę żądanych przez komisję materiałów
niezbędnych do prac powołanej uchwałą Sejmu RP
komisji.
Pomimo precyzyjnego wskazywania przez człon-
ków komisji brakującego materiału dowodowego
przewodniczący uporczywie odmawiał podjęcia dzia-
łań zmierzających do jego pozyskania. Skutkiem od-
mowy przez przewodniczącego udostępnienia człon-
kom komisji materiału dowodowego w postaci bil-
lingów połączeń telefonicznych Grzegorza Schetyny
było złożenie przez członka komisji poseł Beatę
Kempę do samego zainteresowanego, marszałka
Sejmu RP Grzegorza Schetyny, wniosku o przeka-
zanie przedmiotowych billingów.
W tym miejscu należy wspomnieć także o skan-
dalicznym wyznaczaniu kolejności przesłuchiwanych
świadków i ustalaniu porządku dziennego posiedzeń,
w wyniku którego niejednokrotnie świadkowie zmu-
szeni byli składać zeznania po kilkunastogodzinnym
oczekiwaniu.
Sprzeciw części członków składu osobowego ko-
misji budził również sam sposób prowadzenia ob-
rad, który to ewidentnie odbiegał od standardów
bezstronności i obiektywizmu. Na krytyczną uwa-
gę zasługuje także ciągłe przerywanie, poprawia-
nie i zakazywanie posłom opozycji zadawania py-
tań świadkom.
Przykładem złej organizacji pracy przewodni-
czącego komisji może być wezwanie przez komisję
w charakterze świadka pana Marka Oleszczuka,
który oczekiwał na swoje przesłuchanie 7 godzin,
po czym na polecenie przewodniczącego wręczone
zostało mu wezwanie na inny termin (stenogram
z 31. posiedzenia Komisji Śledczej z dnia 18 lutego
2010 r., str. 305).
Marek Oleszczuk:
„Od momentu, kiedy państwo zdecydowaliście
o wezwaniu mnie przed komisję, współpracowałem
z sekretariatem, byłem w stałym kontakcie, uzgad-
nialiśmy terminy, które będą dogodne dla mnie, ale
też dla państwa, i uważam, że... ponadto wiedzieliście
państwo już dokładnie co najmniej tydzień temu, jak
będzie wyglądało przesłuchanie pana Marcina Roso-
ła, że będziecie mieli państwo bardzo dużo pytań do
świadka. Wobec tego wydaje mi się, że jeżeli państwo
oczekujecie od świadka pełnej współpracy z komisją,
to jako świadek po prostu oczekiwałbym prostej rze-
czy, po prostu szacunku. Dziękuję bardzo”.
Sytuacji takich, godzących w powagę komisji,
a tym samym Sejmu RP, było niestety znacznie wię-
cej. Przykładowo można wymienić wezwanie w cha-
rakterze świadka Piotra Gadzinowskiego, któremu
posłowie PO zadawali pytania niezwiązane z przed-
miotem badania komisji, czy wezwanie w charakte-
rze świadka pana Ryszarda Maraszka, do którego
brak było w ogóle pytań. Należy jeszcze raz podkre-
ślić, że to przewodniczący odpowiada za organizację
prac komisji. Wnioski dowodowe składane przez człon-
ków komisji, które nie zawierają należytego uzasad-
nienia, w tym wskazania okoliczności, które mają być
udowodnione zgodnie z art. 169 K.p.k., nigdy nie po-
winny podlegać merytorycznemu rozpoznaniu, a już
na pewno przyjęciu przez komisję.
Liczne zastrzeżenia budził też sposób, w jaki
przewodniczący zwracał się do członków komisji.
Pomimo wielokrotnych uwag ze strony członków
komisji odnoszących się do prac komisji, adresowa-
nych do pana przewodniczącego Sekuły, pan prze-
wodniczący nie zmienił swojego postępowania,
w związku z czym uniemożliwiał prawidłowe funk-
cjonowanie prac komisji.
Opisane powyżej zastrzeżenia dotyczące sposobu
pracy pana Mirosława Sekuły dowodzą, że nie spraw-
dził się on w roli przewodniczącego Komisji Śledczej
do zbadania sprawy przebiegu procesu legislacyjne-
go ustaw nowelizujących ustawę z dnia 29 lipca
1992 r. o grach i zakładach wzajemnych i wydanych
na ich podstawie przepisów wykonawczych w zakre-
sie dotyczącym gier na automatach o niskich wygra-
nych i wideoloterii oraz do zbadania legalności dzia-
łania organów administracji rządowej badających
ten proces.
Rozdział 4
Pozostałe wnioski zdania odrębnego i zalecenia
1. Na mocy politycznej decyzji rządzącej koalicji
prace Komisji Śledczej zostały zakończone przed wy-
czerpaniem wszystkich możliwości zgromadzenia
niezbędnego materiału dowodowego. Komisja nie
otrzymała całości wnioskowanej dokumentacji, co nie
spotkało się z żadną interwencją ze strony przewod-
niczącego komisji. Wiele uzasadnionych merytorycz-
nie i niezbędnych dla wyjaśnienia wszystkich aspek-
tów afery hazardowej wniosków zgłaszanych przez
opozycyjnych członków Komisji Śledczej zostało od-
rzuconych głosami koalicyjnej większości. W świetle
powyższego nie sposób uznać etapu gromadzenia
materiału dowodowego za zamknięty pod względem
merytorycznym. Wskazane okoliczności uniemożli-
wiają całościowe zbadanie i wyjaśnienie wszystkich
okoliczności tzw. afery hazardowej, niemniej jednak
pozyskana dokumentacja oraz zeznania świadków
wskazują na poważną możliwość naruszenia przez
poszczególne osoby – wskazane w zdaniu odrębnym
– przepisów prawa. Dlatego też koniecznym jest skie-
rowanie do prokuratury zawiadomień o uzasadnio-
nym podejrzeniu popełnienia przestępstwa. Należy
wyrazić nadzieję, że niezależne i rzetelnie prowadzo-
ne postępowania prokuratorskie doprowadzą osta-
tecznie do kompleksowego wyświetlenia splotu po-
wiązań oraz działań składających się na tzw. aferę
hazardową.
2. Prowadzenie działań lobbingowych stanowi
nieodłączną część składową współczesnej demokracji.

Podejmowany zgodnie z przepisami prawa oraz z za-
sadami współżycia społecznego lobbing stanowi re-
prezentację interesów różnych podmiotów i niejedno-
krotnie wnosi do procesu legislacyjnego wartościowe
pod względem merytorycznym propozycje. Z kolei
lobbing nielegalny, oparty na korupcji oraz splocie
niejasnych towarzysko-biznesowych powiązań stano-
wi poważne zagrożenie dla państwa i winien być sta-
nowczo ścigany przez odpowiednie organy.
Kluczową dla uregulowania działań lobbingowych
kwestią jest przyjęcie właściwych rozwiązań praw-
nych. Za dalece niewystarczający należy uznać gwa-
rantowany przez obowiązujące obecnie regulacje
prawne stopień ochrony procesu legislacyjnego przed
pozaprawnymi wpływami. W kontekście podejmowa-
nia przez uczestników afery hazardowej prób niele-
galnego wywierania wpływu na zapisy zawarte
w projekcie ustawy o grach i zakładach wzajemnych
rozważyć należy:
a) uchylenie jako niewystarczającej i nieskutecz-
nej ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lob-
bingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U.
z 2005 r. Nr 169, poz. 1414 oraz Dz. U. z 2009 r.
Nr 42, poz. 337) oraz wprowadzenie ustawy o ochro-
nie procesu legislacyjnego – kompleksowego aktu
prawnego zawierającego specjalne rozwiązania blo-
kujące nielegalny lobbing, w tym:
— precyzyjnie określony tryb działania wszyst-
kich podmiotów lobbujących na rzecz zapisów w pro-
jektach aktów prawnych na wszystkich możliwych
etapach procesu legislacyjnego,
— zasady prowadzenia ewidencji podmiotów lob-
bujących,
— dotkliwe sankcje za nieprzestrzeganie zawar-
tych w ustawie przepisów;
b) dokonanie zmian w uchwale Sejmu Rzeczypo-
spolitej Polskiej z dnia 30 lipca 1992 r. Regulamin
Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, stanowiącej załącz-
nik do obwieszczenia marszałka Sejmu Rzeczypospo-
litej Polskiej z dnia 21 stycznia 2009 r. (M.P. z 2009 r.
Nr 5 poz. 47) w zakresie zwiększenia stopnia trans-
parentności procedur legislacyjnych na wszystkich
etapach prac parlamentarnych, w szczególności za-
warcie w uchwale:
— obowiązku rejestrowania za pomocą urządzeń
utrwalających głos przebiegu posiedzeń wszystkich
podkomisji sejmowych,
— wymogu udostępniania opinii publicznej ste-
nogramów z przebiegu posiedzeń podkomisji sejmo-
wych,
— obowiązku szczegółowej rejestracji proponowa-
nych i wprowadzanych do aktów prawnych poprawek
wraz z określeniem źródła ich pochodzenia;
c) wprowadzenie do ustawy z dnia 9 maja 1996 r.
o wykonywaniu mandatu posła i senatora (Dz. U.
z 2003 r. Nr 221, poz. 2199; Dz. U. z 2004 r. Nr 116,
poz. 1202; Dz. U. z 2004 r. Nr 210, poz. 2135; Dz. U.
z 2005 r. Nr 48, poz. 446; Dz. U. z 2005 r. Nr 169,
poz. 1414; Dz. U. z 2006 r. Nr 104, poz. 708; Dz. U.
z 2009 r. Nr 144, poz. 1177; Dz. U. z 2009 r. Nr 178,
27
poz. 1375) dodatkowych rozwiązań regulujących kon-
takty parlamentarzystów z podmiotami podejmują-
cymi działalność lobbingową, a w szczególności obo-
wiązku ujawniania przez parlamentarzystów w reje-
strze korzyści wszystkich kontaktów z podmiotami
lobbującymi za wprowadzeniem określonych roz-
wiązań prawnych w dowolnych rodzajach aktów
prawnych;
d) znowelizowanie uchwały Sejmu Rzeczypospo-
litej Polskiej z dnia 17 lipca 1998 r. Zasady etyki po-
selskiej (M.P. z 1998 r. Nr 24, poz. 338).
3. Nagminne wykorzystywanie przez przewodni-
czącego Komisji Śledczej ustawowych regulacji w spo-
sób sprzeczny z intencją ustawodawcy wymaga posta-
wienia wniosku o dokonanie nowelizacji ustawy z dnia
21 stycznia 1999 r. o sejmowej komisji śledczej (Dz. U.
z 2009 r. Nr 151, poz. 1218), w szczególności:
— wprowadzenia wzorowanej na rozwiązaniu sto-
sowanym w pracach sejmowej Komisji do Spraw
Służb Specjalnych instytucji rotacyjnego przewodni-
czenia pracom komisji śledczej,
— precyzyjnego określenia terminu wnoszenia do
stanowiska komisji zdania odrębnego członków ko-
misji śledczej,
— wprowadzenia zasady, zgodnie z którą w skład
prezydium komisji śledczej wchodzić będzie przedsta-
wiciel każdego klubu parlamentarnego,
— ustanowienie trybu odwoławczego od decyzji
prezydium komisji śledczej, czyli możliwości odwoła-
nia się członka komisji do całości składu komisji.
4. W toku prac Komisji Śledczej ujawniono szereg
okoliczności wskazujących na zaistnienie poważnych,
negatywnych dla bezpieczeństwa państwa konsekwen-
cji decyzji prezesa Rady Ministrów Donalda Tuska
o rezygnacji z powołania koordynatora służb specjal-
nych. Nie można wykluczyć, iż podjęta decyzja może
skutkować naruszaniem przepisów prawa. W świetle
zgromadzonego materiału dowodowego należy posta-
wić wniosek o pilne powołanie koordynatora służb
specjalnych.
Poseł Mirosław Pawlak (Klub Poselski Pol-
skiego Stronnictwa Ludowego)
Chciałbym poprosić o jednoznaczną odpowiedź
pana przewodniczącego: Czy i na ile w pracach komi-
sji okazały się przydatne materiały Centralnego Biu-
ra Antykorupcyjnego, a może miały charakter wyj-
ściowy w sprawie?
Jak dosłownie należy rozumieć brzmienie dwóch
ostatnich zdań w pkt 4.4. ze str. 54 z 297 o „niepoin-
formowaniu osób sprawujących nadzór nad działal-
nością CBA i innymi resortami”?
W tomie I sprawozdania na str. 149 z 297 wspo-
mina się o udziale pracownika Rządowego Centrum
Legislacji, chociaż bezimiennie, w ważnym spotka-
niu. Dlaczego nie wskazano imiennie tej osoby i jakie
są zadania RCL w procesie legislacyjnym?
28
Oświadczenia poselskie
Poseł Zenon Durka (Klub Parlamentarny Plat-
forma Obywatelska)
Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! „Nie
daj się zwyciężyć złu, ale zło dobrem zwyciężaj” – ta
słynna sentencja księdza Jerzego Popiełuszki godna
jest dzisiaj jak najczęstszego przypominania. Zawar-
te w niej przesłanie, odczytywane zarówno w kontek-
ście religijnym, jak i w odniesieniu do świeckiej, po-
litycznej praktyki, niesie ze sobą, wydawałoby się,
prostą dyspozycję, ale w gruncie rzeczy trudne zada-
nie. Trud realizacji tego zadania warto bez wątpienia
podejmować każdego dnia.
Dlatego właśnie moją radość wzbudziło to, że owo
słynne zdanie księdza Jerzego zabrzmiało 19 paź-
dziernika w moim rodzinnym mieście Legionowie,
w którym przy głównej ulicy otwarto skwer im. księ-
dza Jerzego Popiełuszki. Uroczystość zaszczycił swo-
ją obecnością biskup pomocniczy diecezji warszaw-
sko-praskiej Stanisław Kędziora. Wzięli w niej udział
przedstawiciele władz samorządowych miasta Legio-
nowo i powiatu legionowskiego oraz reprezentanci
lokalnych struktur „Solidarności”, którzy na tę oko-
liczność przygotowali wystawę prezentującą zdjęcia
i dokumenty ukazujące historię tego wielkiego ruchu
w latach 1980–1989.
Wszystkie elementy uroczystości, takie jak: wy-
stęp zespołu artystycznego z liceum im. Marii Ko-
nopnickiej, przemówienia gości, sadzenie dębu oko-
licznościowego czy wypuszczenie balonów z przesła-
niem księdza Jerzego, wiązały się z potrzebą uczcze-
nia i zachowania w pamięci potomnych postawy
błogosławionego księdza Jerzego Popiełuszki, który
za swoją niezłomność podczas walki z systemem ko-
munistycznym zapłacił najwyższą ofiarę.
Poseł Izabela Kloc (Klub Parlamentarny Pra-
wo i Sprawiedliwość)
Wysoka Izbo! W związku z dzisiejszym głosowa-
niem nad wnioskiem o odrzucenie poselskiego pro-
jektu ustawy o podstawowych prawach i wolnościach
człowieka w dziedzinie zastosowań biologii i medy-
cyny oraz o utworzeniu Polskiej Rady Bioetycznej
(druk nr 3468) oświadczam, że jestem za odrzuce-
niem tego projektu, natomiast pomyłkowo zagłoso-
wałam za jego przyjęciem.
Poseł Jan Kulas (Klub Parlamentarny Platfor-
ma Obywatelska)
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Moje oświadcze-
nie poselskie poświęcam Franciszce Cegielskiej
(1946–2000) – wybitnej Pomorzance, dwukrotnemu
prezydentowi Gdyni, współtwórcy samorządu tery-
torialnego w Polsce, posłance AWS i ministrowi zdro-
wia w rządzie Jerzego Buzka
Franciszka Cegielska urodziła się 2 sierpnia 1946 r.
w Miluzie we Francji. Dzieciństwo i młodość spędzi-
ła w Szczecinie. W 1970 r. ukończyła studia na Wy-
dziale Mechanicznym Politechniki Szczecińskiej. Po
wyjściu za mąż w 1973 r. za kapitana żeglugi wielkiej
Jacka Cegielskiego, przeniosła się do Gdyni. Tutaj
pogłębiała swoją wiedzę. Skończyła studia podyplo-
mowe na Politechnice Gdańskiej. Do 1987 r. wykła-
dała w Wyższej Szkole Morskiej w Gdyni, obecnie
Akademii Morskiej. Nie miała chyba jednak powoła-
nia do pracy naukowej.
Gdynia stała się głównym portem życia Francisz-
ki Cegielskiej. Z tym miastem związała całą swoją
karierę zawodową, społeczną i polityczną. Franiczka
Cegielska głęboko przeżyła powiew wolności wielkie-
go ruchu społecznego NSZZ „Solidarność” (1980–
–1981). Stan wojenny raczej zahartował jej przeko-
nania i postawę. Była jednak realistką. Pozytywnie
też odebrała porozumienia „okrągłego stołu”.
Przełomowy dla Polski rok 1989 stał się dla Fran-
ciszki wielkim wyzwaniem i zadaniem. Postanowiła
osobiście i z pełnym zaangażowaniem włączyć się
w wielkie sprawy Polaków. Franciszka brała udział
w kampanii parlamentarnej na rzecz kandydatów
Komitetu Obywatelskiego „Solidarność”. Cieszyła się
wspólnym zwycięstwem w dniu 4 czerwca 1989 r.
Powstanie rządu Tadeusza Mazowieckiego odebrała
jako wielką nadzieję dla Polski i szansę na indywidu-
alną aktywność.
W 1989 r. Franciszka Cegielska współorganizo-
wała Komitet Obywatelski „Solidarność” w Gdyni.
Dynamika jej działalności, pasja i ogromne zaanga-
żowanie sprawiły, iż wybrano ją na przewodniczącą
komitetu w Gdyni.
W latach 1989–1990 reprezentowała Gdynię na
spotkaniach federacji komitetów obywatelskich miast
i gmin ówczesnego województwa gdańskiego. Wtedy
też poznała bliżej Bogdana Borusewicza, lidera ruchu
„Solidarności” na ziemi gdańskiej. Franciszka sku-
piała się jednak głównie na sprawach Gdyni.
Dnia 27 maja 1990 r. ruch komitetów obywatel-
skich wygrał wybory samorządowe w Polsce. Sukces
ten był w Gdyni bardzo wyraźny. Rada Miasta Gdy-
ni wybrała Franciszkę Cegielską na prezydenta mia-
sta. Była ona prezydentem Gdyni przez dwie kaden-
cje (1990–1998).
Zapewne wielką zasługą Franciszki Cegielskiej
było odtworzenie podstaw samorządności i nadanie
Gdyni nowoczesnego oraz promorskiego kierunku
rozwoju. Potrafiła też odwołać się do wielkiego mor-
skiego dziedzictwa wicepremiera Eugeniusza Kwiat-
kowskiego. Franciszka umiała podejmować trudne
decyzje, jak na przykład te dotyczące przekształceń
własnościowych w przedsiębiorstwach komunalnych.
Potrafiła przy tym prowadzić dialog społeczny z róż-
nymi środowiskami. Nie unikała brania na siebie
odpowiedzialności.

Przewodniczyła też radzie Banku Komunalnego
SA w Gdyni. Lubiła otaczać się przedsiębiorcami
i bankowcami, jak też liderami lokalnego życia spo-
łecznego. Franciszce Cegielskiej jako jednej z nielicz-
nych w Polsce osób udało się przygotować i namaścić
swojego następcę. Nie przypadkiem w 1998 r. prezy-
dentem Gdyni został Wojciech Szczurek.
W latach 1990–1998 Franciszka Cegielska nie
ograniczała swojej aktywności tylko do granic miasta
Gdyni. Wręcz przeciwnie, zaangażowała się w spra-
wy samorządu terytorialnego w Polsce. Wkrótce sta-
ła się jednym z liderów ruchu samorządowego w na-
szym kraju. Została wybrana na wiceprezesa Związ-
ku Miast Polskich. W latach 1993–1998 była też
członkiem Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Te-
rytorialnego. Między innymi współprzewodniczyła
zespołowi ds. reformy służby zdrowia. Franciszka
reprezentowała także polski samorząd w struktu-
rach związanych z Unią Europejską. Była m.in. de-
legatką do Rady Europy.
W 1997 r. ukształtował się obóz polityczny pol-
skiej prawicy pod nazwą Akcja Wyborcza Solidar-
ność. Franciszka Cegielska była jednym z liderów
AWS na Pomorzu Gdańskim. Jej pierwszą partią po-
lityczną była Partia Konserwatywna. W ramach
AWS-u Franciszka Cegielska osobiście przewodni-
czyła Radzie Politycznej Ruchu Stu na Pomorzu. Je-
sienią 1997 r. Franciszka Cegielska została wybrana
na posła na Sejm RP. Osiągnęła znakomity wynik.
Przez pewien czas łączyła funkcje poselskie ze sta-
nowiskami samorządowymi. W 1998 r. startowała,
z bardzo dobrym skutkiem, w kolejnych wyborach
samorządowych. Została wybrana na przewodniczą-
cą Sejmiku Województwa Pomorskiego, ale w tej roli
nie czuła się najlepiej.
W tym czasie Franciszka Cegielska cieszyła się
dużą popularnością i zaufaniem społecznym. Cenio-
no ją za uczciwość i pracowitość, ambicję i odwagę,
szczerość i wielki rozmach w prowadzeniu działalno-
ści. Praktycznie wygrywała wszystkie rankingi po-
pularności na Pomorzu. Franciszka często mawiała:
Kocham Gdynię. I tak w istocie było.
W Sejmie RP III kadencji (1997–2001) Franciszka
Cegielska należała do najbardziej aktywnych posłów.
Pracowała w dwóch dużych komisjach sejmowych:
Komisji Finansów Publicznych i Komisji Samorządu
Terytorialnego i Polityki Regionalnej. W Komisji Fi-
nansów Publicznych była zastępcą przewodniczące-
go. To ona powiedziała wtedy, że region pomorski
musi mieć w tej komisji dwóch przedstawicieli. Tym
sposobem i ja trafiłem do Komisji Finansów Publicz-
nych, gdzie nadal staram się dobrze wypełniać swój
mandat poselski.
W związku z czterema reformami ustrojowymi
rządu Jerzego Buzka Franciszka Cegielska pracowa-
ła w kilku podkomisjach sejmowych. Była też aktyw-
nym członkiem Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrze-
nia rządowych projektów ustaw określających kom-
petencje organów administracji publicznej. Francisz-
ka była znakomitym orędownikiem tej reformy w kon-
29
taktach z dziennikarzami. Łącznie podczas swojej
3-letniej kariery parlamentarnej Franciszka wypo-
wiadała się z trybuny sejmowej 56 razy. Najczęściej
zabierała głos jako sprawozdawca konkretnej komisji
sejmowej.
Gdynia o niej nie zapomniała. W lutym 2000 r.
Rada Miasta Gdyni przyznała Franciszce Cegielskiej
prestiżowy medal im. Eugeniusza Kwiatkowskiego
„Za wybitne zasługi dla Gdyni”.
Dnia 19 października 1999 r. Franciszka Cegiel-
ska została ministrem zdrowia, po Wojciechu Mak-
symowiczu. Obejmowała ten wysoki urząd w rządzie
Jerzego Buzka w niezwykle trudnym okresie. Na po-
czątku nie było jej łatwo. Niewątpliwie jednak uspo-
koiła i uporządkowała ogólną sytuację. Miała własne
ambitne plany i zamierzenia. Niestety ministrem
zdrowia dane jej było być zaledwie jeden rok. Jej na-
stępcą został profesor Grzegorz Opala.
Na początku 2000 r. u Franciszki Cegielskiej wy-
kryto chorobę nowotworową, która czyniła szybkie
postępy. Na nic zdały się najnowsze osiągnięcia me-
dycyny. Franciszka zmarła 22 października 2000 r.
w szpitalu w Krakowie. Jej pogrzeb w Gdyni na
Cmentarzu Witomińskim był jednym z największych
pogrzebów w dwudziestoleciu polskiej demokracji.
W pogrzebie uczestniczył prawie cały rząd Jerzego
Buzka, tysiące mieszkańców Gdyni i sympatyków
Franciszki Cegielskiej.
Franciszka Cegielska zajmuje wybitne miejsce
w historii Gdyni i w polskim ruchu samorządowym.
Należała do najbardziej popularnych i szanowanych
polityków na Pomorzu. W rządzie Jerzego Buzka
miała mocną pozycję. Odeszła do domu Pana w wieku
zaledwie 54 lat. Miała przed sobą obiecujące perspek-
tywy. Zapłaciła wysoką cenę za wspaniałą karierę
polityczną, mam na myśli jej życie rodzinne. Nieste-
ty mało dbała o własne zdrowie. Niewątpliwie Fran-
ciszka Cegielska dobrze zasłużyła się Polsce, Pomo-
rzu, a Gdyni w szczególności. Ostatnio w 10. lecie jej
śmierci w prasie napisano: Gdynia składa hołd Fran-
ciszce Cegielskiej.
Poseł Andrzej Szlachta (Klub Parlamentarny
Prawo i Sprawiedliwość)
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W moim
oświadczeniu poselskim pragnę przypomnieć postać
polskiego działacza społecznego i patriotycznego,
pułkownika w powstaniu styczniowym Macieja Mar-
cina Borelowskiego w 181. rocznicę jego urodzin.
Maciej Marcin Borelowski urodził się pod Krako-
wem w miejscowości Półwsie Zwierzynieckie 29 paź-
dziernika 1829 r. w rodzinie robotniczej. W czasie
powstania w 1846 r. pomagał powstańcom, przeno-
sząc broń i amunicję. Terminował wtedy w zakładzie
blacharskim. Oprócz nauki rzemiosła dużo czytał
i interesował się różnymi dziedzinami wiedzy: mate-
matyką, fizyką, historią Polski. Po upadku Wiosny
Ludów był uczestnikiem działalności konspiracyjnej.
30
Programowo związany był z millenerami. Zajmował
się organizowaniem policji narodowej i gromadze-
niem broni.
W 1857 r. podjął pracę w teatrze objazdowym
w Tarnowie. Przez dwa lata odwiedzał miasta i mia-
steczka w Galicji. W 1858 r. osiadł w Rzeszowie, gdzie
otworzył warsztat wykonujący prace blacharskie i stud-
niarskie. W 1862 r. przeniósł się do Warszawy, gdzie
współorganizował patriotyczne manifestacje ludno-
ści poprzedzające wybuch powstania styczniowego.
W 1863 r. organizował oddziały powstańcze. W czasie
powstania był dowódcą oddziałów partyzanckich
i naczelnikiem wojennym guberni lubelskiej i Podla-
skiego. Dosłużył się stopnia pułkownika. 24 marca
1863 r. został pobity w bitwie pod Krasnobrodem
i w bitwie pod Chruśliną. Zwyciężył 3 września w bi-
twie pod Chruśliną. Poległ w bitwie na Sowiej Górze
pod Batorzem 6 września 1863 r., gdzie przeważające
siły rosyjskie rozbiły jego oddział. Pochowany został
na miejscowym cmentarzu wraz z 30 towarzyszami
broni.
Jego imię noszą ulice w Krakowie, Przemyślu,
Wrocławiu, Częstochowie oraz Rzeszowie. W 50. rocz-
nicę powstania styczniowego rzeszowscy rzemieślnicy
ufundowali tablicę, którą zamocowali w 1913 r. na
budynku przy ul. 3 Maja w Rzeszowie. Przy ul. Bo-
relowskiego w Rzeszowie został postawiony nieduży
pomnik z popiersiem Macieja Marcina Borelowskiego
ps. Lelewel w otoczeniu małego parku. Obecne wła-
dze Rzeszowa sprzedały teren wraz z ulicą i parkiem
prywatnemu inwestorowi, który będzie budował tam
duży obiekt handlowy. Wszystkie drzewa pięknego
parku zostały wycięte, a pomnik został przeniesiony
w inne miejsce.
O związku Macieja Borelowskiego, bohatera po-
wstania styczniowego, z Rzeszowem przypomina na
szczęście jedna z najstarszych zachowanych tablic,
z 1913 r., na której widnieje napis: Pamięci Marcina
„Lelewela” Borelowskiego, blacharza, pułkownika
wojsk polskich w 50. rocznicę bohaterskiej śmierci
pod Batorzem za wolność ojczyzny – Rękodzielnicy
Rodacy. 1913.
 Porządek dzienny

77. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

w dniach 27, 28 i 29 października 2010 r.

1. Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o rządowym projekcie ustawy o zmia-

nie niektórych ustaw związanych z realizacją ustawy budżetowej (druki nr 3430, 3496
i 3496-A).
2. Sprawozdanie Komisji Infrastruktury oraz Komisji Skarbu Państwa o rządowym
projekcie ustawy o zmianie ustawy o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przed-
siębiorstwa państwowego „Polskie Koleje Państwowe” (druki nr 3239, 3507 i 3507-A).
3. Sprawozdanie Komisji Zdrowia o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy
o ochronie zdrowia psychicznego (druki nr 3349 i 3505).
4. Sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych o rządowym projekcie
ustawy o zmianie ustawy o zarządzaniu kryzysowym (druki nr 3387 i 3482).
5. Sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych o rządowym projekcie
ustawy o zmianie ustawy o Państwowej Straży Pożarnej (druki nr 3433, 3513 i 3513-A).
6. Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o działalności leczniczej (druk nr 3489).
7. Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach
opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz ustawy o zapobieganiu oraz
zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (druk nr 3484).
8. Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o prawach pacjen-
ta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz niektórych innych ustaw (druk nr 3488).
9. Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o zawodach lekarza
i lekarza dentysty (druk nr 3487).
10. Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o refundacji leków, środków spożyw-
czych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych (druk nr 3491).
11. Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o Urzędzie Rejestracji Produktów
Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych (druk nr 3490).
12. Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo farmaceu-
tyczne (druk nr 3486).
13. Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o systemie informacji w ochronie
zdrowia (druk nr 3485).
14. Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o sieci szpitali (druk nr 3492).
15. Sprawozdanie Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich o poselskim projekcie
uchwały w sprawie zmiany Regulaminu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (druki nr 3476
i 3532).
16. Sprawozdanie Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa
o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy Prawo ochrony środowiska (druki nr 3456
i 3533).
17. Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o rządowym projekcie ustawy
o zmianie ustawy o podatku akcyzowym (druki nr 3502, 3546 i 3546-A).
18. Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o:
1) komisyjnym projekcie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fi-
zycznych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów
osiąganych przez osoby fizyczne,
2) poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fi-
zycznych,
3) rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycz-
nych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym
podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
(druki nr 3366, 3427, 3500 i 3543).
 19. Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks pracy
(druk nr 3478).
20. Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o Banku Gospo-
darstwa Krajowego oraz niektórych innych ustaw (druk nr 3479).
21. Pierwsze czytanie obywatelskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o systemie
oświaty oraz ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (druk nr 3374).
22. Sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych o rządowym projek-
cie ustawy o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw (druki nr 3423
i 3481).
23. Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy Ordynacja wyborcza
do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej (druk nr 3515).
24. Sprawozdanie Komisji Kultury i Środków Przekazu o komisyjnym projekcie
uchwały w sprawie uczczenia pamięci Ignacego Jana Paderewskiego w 150. rocznicę Jego
urodzin (druki nr 3483 i 3539).
25. Sprawozdanie Komisji Zdrowia o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie
ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz
ustawy o świadczeniu pieniężnym i uprawnieniach przysługujących cywilnym niewidomym
ofiarom działań wojennych (druki nr 3516 i 3547).
26. Sprawozdanie Komisji Zdrowia o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie
ustawy o produktach biobójczych oraz ustawy o zmianie ustawy o produktach biobójczych
(druki nr 3517 i 3548).
27. Sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Komisji Infra-
struktury o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy Prawo o ruchu drogo-
wym oraz niektórych innych ustaw (druki nr 3518 i 3555).
28. Sprawozdanie Komisji Infrastruktury o stanowisku Senatu w sprawie ustawy
o zmianie ustawy Prawo telekomunikacyjne (druki nr 3519 i 3538).
29. Sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka o stanowisku Senatu
w sprawie ustawy o zmianie ustawy o ochronie danych osobowych oraz niektórych innych
ustaw (druki nr 3521 i 3529).
30. Sprawozdanie Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa
o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o Inspekcji Ochrony Środowiska,
ustawy o działach administracji rządowej oraz ustawy o wojewodzie i administracji rządo-
wej w województwie (druki nr 3522 i 3530).
31. Sprawozdanie Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa
oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej o stanowisku Senatu w spra-
wie ustawy o zmianie ustawy Prawo ochrony środowiska (druki nr 3523 i 3531).
32. Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych oraz Komisji Samorządu Teryto-
rialnego i Polityki Regionalnej o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy
o podatkach i opłatach lokalnych (druki nr 3524 i 3552).
33. Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o stanowisku Senatu w sprawie
ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług (druki nr 3525 i 3544).
34. Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych oraz Komisji Spraw Zagranicznych
o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o ratyfikacji, sporządzonego w Warszawie dnia
20 kwietnia 2010 r., Protokołu między Rzecząpospolitą Polską a Konfederacją Szwajcarską
o zmianie Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Konfederacją Szwajcarską w sprawie
unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku, spo-
rządzonej w Bernie dnia 2 września 1991 r. oraz Protokołu, sporządzonego w Bernie dnia
2 września 1991 r. (druki nr 3528 i 3550).
35. Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej o stanowisku Senatu w sprawie ustawy
o zmianie ustawy Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (druki nr 3526 i 3537).
36. Sprawozdanie Komisji Gospodarki o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmia-
nie ustawy o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników i przedsiębior-
ców (druki nr 3527 i 3559).
 37. Sprawozdanie Komisji Gospodarki o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o re-
zerwach strategicznych (druki nr 3520 i 3558).
38. Sprawozdanie Komisji Gospodarki o rządowym projekcie ustawy o zmianie usta-
wy o utworzeniu Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości (druki nr 3143, 3450 i 3450-A)
– trzecie czytanie.
39. Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny o poselskim projekcie ustawy
o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełno-
sprawnych oraz niektórych innych ustaw (druki nr 3292, 3454 i 3454-A) – trzecie czytanie.
40. Sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka o senackim projekcie usta-
wy o zmianie ustawy o licencji syndyka (druki nr 3206, 3440 i 3440-A) – trzecie czytanie.
41. Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej o rządowym projekcie ustawy o zmianie
ustawy Kodeks postępowania administracyjnego oraz ustawy Prawo o postępowaniu przed
sądami administracyjnymi (druki nr 2987, 3402 i 3402-A) – trzecie czytanie.
42. Głosowania nad wnioskami o odrzucenie w pierwszym czytaniu oraz w sprawie
skierowania do komisji poselskiego projektu ustawy o zakazie zapłodnienia pozaustrojowe-
go i manipulacji ludzką informacją genetyczną (druk nr 3471).
43. Głosowania nad wnioskami o odrzucenie w pierwszym czytaniu oraz w sprawie
skierowania do komisji poselskiego projektu ustawy o ochronie genomu ludzkiego i embrio-
nu ludzkiego (druk nr 3466).
44. Głosowania nad wnioskami o odrzucenie w pierwszym czytaniu oraz w sprawie
skierowania do komisji poselskiego projektu ustawy o ochronie genomu ludzkiego i embrio-
nu ludzkiego oraz Polskiej Radzie Bioetycznej i zmianie innych ustaw (druk nr 3467).
45. Głosowanie nad wnioskiem o odrzucenie w pierwszym czytaniu poselskiego pro-
jektu ustawy o podstawowych prawach i wolnościach człowieka w dziedzinie zastosowań
biologii i medycyny oraz o utworzeniu Polskiej Rady Bioetycznej (druk nr 3468).
46. Głosowanie nad wnioskiem o odrzucenie w pierwszym czytaniu poselskiego pro-
jektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy (druk nr 3469).
47. Głosowanie nad wnioskiem o odrzucenie w pierwszym czytaniu poselskiego pro-
jektu ustawy o zmianie ustawy o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek,
tkanek i narządów (druk nr 3470).
48. Pierwsze czytanie poselskiego projektu uchwały w sprawie powołania Komisji
Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej
Polskiej oraz projektów ustaw z nimi związanych (druk nr 3508).
49. Wybór składu osobowego Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw
o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz projektów ustaw z nimi związanych
(druk nr 3560).
50. Zmiany w składach osobowych komisji sejmowych (druk nr 3561).
51. Wybór składu osobowego Komisji Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii (druk
nr 3562).
52. Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o spółdzielniach (druk nr 3493).
53. Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych
(druk nr 3494).
54. Sprawozdanie Komisji Śledczej do zbadania sprawy przebiegu procesu legislacyj-
nego ustaw nowelizujących ustawę z dnia 29 lipca 1992 r. o grach i zakładach wzajemnych
i wydanych na ich podstawie przepisów wykonawczych w zakresie dotyczącym gier na
automatach o niskich wygranych i wideoloterii oraz do zbadania legalności działania orga-
nów administracji rządowej badających ten proces (druk nr 3336).
55. Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny oraz Komisji Sprawiedliwości
i Praw Człowieka o rządowym projekcie ustawy o wdrożeniu niektórych przepisów Unii
Europejskiej w zakresie równego traktowania (druki nr 3386 i 3541).

Obecni posłowie według załączonej do protokołu listy obecności