POLICJA W SYSTEMIE BEZPIECZEŃSTWA PAŃSTWA

-ustawa o Policji
-rozporządzenie RM z dnia 17.09.1990 r w sprawie określenia przypadków oraz warunków i sposobów
użycia przez policjantów środku przymusu bezpośredniego (Dz U 1990 nr 70 poz 410 ze zm.)
-rozporządzenie RM z dnia 26.07.2005 r w sprawie sposobu postępowania przy wykonywaniu niektórych
uprawnień policjantów (Dz U 2005 nr 141 poz 1186)
-rozporządzenie RM z dnia 19.07.2005 r w sprawie szczegółowych warunków i sposobów postępowania
przy użyciu broni palnej przez policjantów i zasad użycia broni palnej przez oddziały i pododdziały
zwarte Policji (dZ U 2005 nr 135 poz 1132_
-J.Czabska, J. Wójcikiewicz, Policja w społeczeństwie obywateli
-S. Pieprzny- Policja, organizacja i funkcjonowanie
-Leksykon policyjny, Pływaczewska, Kędzierska
*28.05.- zerówka!!!!!
Policja- gr. Politeja- zarządzanie państwem; ogół funkcji państwowych. Od przełomu wieku XVIII i
XIX- zadania przypisane organom policyjnym, w afekcie zaczęły one dotyczyć zapewnienia
bezpieczeństwa i porządku publicznego.
Przykłady współczesne
Policja- niemilitarne jednostki lub organizacje, którym Rząd nadał generalne prawo do stosowania
przymusu w celu wykonania prawa i których głównym celem jest negowanie na indywidualne i grupowe
konflikty wynikające z niezgodnego z prawem zachowania.
Policja- organizacja społeczna sprawująca formalną kontrolę społeczną za pomocą środków przymusu.
Wg naszej ustawy o Policji
Policja- umundurowana i uzbrojona formacja służąca społeczeństwu i przeznaczona dla ochrony
bezpieczeństwa ludzi oraz do utrzymania bezpieczeństwa i porządku publicznego.
Bezpieczeństwo publiczne- ogół warunków i instytucji chroniących życie, zdrowie i mienie obywateli
oraz majątek ogólnonarodowy, ustrój i suwerenność państwa przed zjawiskami groźnymi dla ładu
prawnego. Obowiązek ochrony bezpieczeństwa publicznego spoczywa na wszystkich organach
państwowych i obywatelach.
Bezpieczeństwo publiczne- taki stan istniejący w państwie, który człowiekowi a także ogółowi
społeczeństwa nie grozi żadne niebezpieczeństwo.
Porządek publiczny (wg Pieprznego)- system urządzeń prawno-publicznych i stosunków społecznych
powstających i kształtujących się w miejscach publicznych, którego celem i zadaniem jest zwłaszcza
ochrona życia, zdrowia, mienia obywateli i mienia społecznego, zapewnienia normalnej działalności
instytucji, zakładów, przedsiębiorstw, eliminowanie różnego rodzaju uciążliwości niebezpiecznych lub
niedogodnych dla społeczeństwa i jednostek.
Prawo policyjne- prawo związane z zapewnieniem bezpieczeństwa państwa, ludzi oraz bezpieczeństwa i
porządku publicznego.
Funkcje Policji:
-prewencyjna
-represyjna
-usługowa
klasyfikacje modeli systemów ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego:
I podmiotowa
1 model: państwowy- scentralizowany lub zdecentralizowany
2 model: samorządowy
3 model: państwowy z ograniczonym współudziałem władz lokalnych oraz czynnika społecznego
II przedmiotowa
1 model: system oparty na jednolitej służbie policyjnej
2 model: system pluralistyczny, zakładający istnienie wielu rodzajów służb policyjnych różniących się
pod względem pochodzenia, podległości, zakresu terytorialnego, działania, kompetencji oraz
funkcjonalności
III wg kryterium centralizacji lub decentralizacji struktur i funkcji policyjnych
1 model: centralistyczny
2 model: pośredni
3 model: zdecentralizowany
Wielka Brytania- do 1964 r decentralistyczny model systemu ochrony porządku i bezpieczeństwa
publicznego. Po 1964 r – ewoluuje w kierunku modelu pośredniego. W skład formacji Brytyjskiej
wchodzi ponad 50 formacji policyjnej. Organem nadzorującym w skali całego państwa jest MSWiA, a
lokalnie Komendanci poszczególnych formacji policyjnych. Ponadto organem nadzoru jest tzw władza
policyjna, którą sprawują komisje złożone z przedstawicieli lokalnej społeczności.
Francja- model ochrony i porządku publicznego ma charakter wielopodmiotowy zdecentralizowany.
Francja ma 3 systemy organizacji policyjnych:
1.Policja Narodowa ok. 135 tys funkcjonariuszy
2.Żandarmeria Narodowa
3.Policje Municypalne
Stany Zjednoczone- system zdecentralizowany i wielopodmiotowy (20 tys formacji). Formacje o
charakterze policyjnym funkcjonują na 3 szczeblach:
1.federalnym
2.stanowym
3.lokalnym
Policje federalne- zajmują się zwalczaniem poważnej przestępczości oraz innymi zadaniami ważnymi
dla dobra całej federacji. FBI, DEAi zwalczanie handlu narkotykami, ATF- biuro do spraw alkoholu,
tytoniu, USMS- policja sądowa, SS- zwalczanie fałszerstw pieniędzy
Na szczeblu stanowym zajmuje się policja stanowa, która ma różną strukturę organizacyjną i zadania w
zależności od stanu. Podlegają Gubernatorom.
Na szczeblu lokalnym działają policje lokalne. W strukturze występuje Urząd Szeryfa.
Japonia- model pośredni, przewaga elementów centralistycznych. Oparty jest na tzw koban-
posterunkach policyjnych na terenie całego kraju.
Polska- okresy funkcjonowania Policji:
1990 – 1998 r ( 2 podokresy, 1990 – 1995 i 1995 – 1998 r)
od 01.01.1999 r do chwili obecnej
Katalog podstawowych zadań Policji (otwarty katalog)
1.ochrona życia i zdrowia ludzi oraz mienia przed bezprawnymi zamachami naruszającymi te dobra.
2.ochrona bezpieczeństwa i porządku publicznego, w tym zapewnienie spokoju w miejscach publicznych
oraz w środkach publicznego transportu i komunikacji publicznej, w ruchu drogowym i na drogach
przeznaczonych do powszechnego korzystania.
3.inicjowanie i organizowanie działań mających na celu zapobieganie popełnieniu przestępstw i
wykroczeń oraz zjawiskom kryminogennym i współdziałanie w tym zakresie z organami państwowymi i
samorządowymi i organizacjami społecznymi.
4.wykrywanie przestępstw i wykroczeń oraz ściganie ich sprawców.
5.nadzór nad strażami gminnymi (miejskimi) oraz nad specjalistycznymi uzbrojonymi formacjami
ochronnymi.
6.kontrola przestrzegania przepisów porządkowych i administracyjnych związanych z działalnością
publiczną lub obowiązujących w miejscach publicznych.
7.współdziałanie z Policjami innych państw oraz organami międzynarodowymi na podstawie umów i
porozumień międzynarodowych oraz odrębnych przepisów.
8.gromadzenie, przetwarzanie i przekazywanie informacji kryminalnych.
9.prowadzenie bazy danych zawierające informacje o wynikach analizy DNA.
Zadania poszczególnych jednostek Policji (zamknięty katalog)
Komenda Główna Policji:
1.wykrywanie i ściganie przedsięwzięć gospodarczych i operacji finansowych mających na celu
wprowadzenie do legalnego obrotu środków uzyskanych z działalności przestępczej.
2.wykrywanie i ściganie przestępstw korupcyjnych związanych ze znacznymi rozmiarami nielegalnie
uzyskiwanych korzyści lub powodujących poważne szkody w funkcjonowaniu administracji publicznej i
innych instytucji państwowych albo w obrocie gospodarczym.
3. wykrywanie przestępstw popełnionych przez policjantów i pracowników oraz ujawnianie zjawisk
patologicznych w środowisku policyjnym.
4.tworzenie warunków do sprawnego rozpoznania i zwalczania przestępczości zorganizowanej,
transgranicznej i narkotykowej.
5.realizacja programów ochrony świadków koronnych i osób dla nich najbliższych.
6.analizowanie zjawisk kryminogennych oraz opracowywanie programów mających na celu zapobieganie
tym zjawiskom i ich zwalczanie a także udzielanie pomocy przy wdrażaniu tych przedsięwzięć przez
jednostki Policji.
7.informowanie opinii publicznej za pośrednictwem środków masowego przekazu o zamierzeniach i
działaniach Policji na terenie kraju.
8.przyjmowanie, rozpatrywanie i załatwianie skarg i wniosków.
Jednostki terenowe Policji
1.prowadzenie operacji policyjnych w sytuacjach zagrożenia bezpieczeństwa i porządku publicznego.
2.udział w pościgach za niebezpiecznymi przestępcami.
3.ochrona porządku publicznego w czasie konstytucyjnie określonych stanów nadzwyczajnych, katastrof
naturalnych i awarii technicznych.
4.ochrona bezpieczeństwa i porządku publicznego podczas pobytu przedstawicieli obcych państw.
5.ochrona bezpieczeństwa i porządku publicznego podczas legalnych zgromadzeń oraz w czasie imprez
sportowych i rozrywkowych.
6.przywrócenie porządku publicznego w wypadkach zbiorowego naruszenie prawa.
7.wykonywanie zadań w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz
medycyny pracy.
8.zapewnienie przestrzegania przepisów o tajemnicy ustawowo chronionej.
Pododdziały antyterrorystyczne:
1.fizyczne zwalczanie terroryzmu poprzez prowadzenie działań rozpoznawczych oraz bojowych przy
użyciu taktyki antyterrorystycznej, zmierzających do likwidowania zamachów terrorystycznych a także
przeciwdziałania zdarzeniom o takim charakterze.
2.prowadzenie działań minersko – pirotechnicznych
3.wykonywanie innych działań wymagających użycia specjalistycznych sił i środków będących na
wyposażeniu pododdziału lub konieczności stosowania specjalnej taktyki działania.
Zadania Policji wynikające z innych ustaw:
*ustawa o bezpieczeństwie imprez masowych
1.organizator imprezy masowej zobowiązany jest do dołączenia do wniosku o wydanie zezwolenia na
zorganizowanie imprezy masowej opinii właściwego Komendanta Powiatowego Policji. Opinia powinna
zawierać informacje o niezbędnej wielkości sił i środków potrzebnych do zabezpieczania imprezy oraz
przewidywanych przez Policję zagrożeń.
2.organizator może zawrzeć z właściwym miejscowo Komendantem Powiatowym (miejskim)
porozumienie o odpłatnym udziale Policji w zabezpieczeniu podczas przeprowadzania imprezy masowej,
bezpieczeństwa i porządku publicznego.
3,służby porządkowe zabezpieczające imprezę przekazują Policji osoby zatrzymane, stwarzające
bezpośrednie zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego a także chronionego mienia.
4.jeżeli działania służb porządkowych organizatora imprez masowych są nieskuteczne wówczas
organizator lub kierownik do spraw bezpieczeństwa w imieniu organizatora występuje o pomoc do
Policji.
*ustawa o ochronie osób i mienia
1.nadzór nad specjalistycznymi uzbrojonymi formacjami ochronnymi
2.powoływanie przez Komendanta Wojewódzkiego Policji komisji egzaminacyjnych na licencję
pracownika ochrony I i II stopnia, wydawanie licencji, odmowa wydania, cofnięcie.
3.wydawanie oraz cofanie zezwolenia przez Komendanta Wojewódzkiego na utworzenie wewnętrznej
służby ochronnej.
Do 1998 r Policja była tzw. Administracją specjalną niezespoloną. W 1999 r Policja była włączona do
administracji specjalnej zespolonej. Na stopniu województwa została włączona do administracji rządowej
na stopniu województwa pod zwierzchnictwem Wojewody, a na szczeblu powiatu pod zwierzchnictwem
starosty. Organy Policji stały się organami administracji wyspecjalizowanej (specjalnej) niezespolonej.
Skład Policji, 3 rodzaje służb:
1.służba kryminalna
2.służba prewencyjna
3.słuba wspomagająca działalność Policji w zakresie organizacyjnym, logistycznym, technicznym.
Zadania Policji sądowej:
1.ochrona bezpieczeństwa i porządku publicznego w budynkach sądów oraz prokuratur
2.ochrona życia i zdrowia sędziów, prokuratorów oraz innych osób w czasie wykonywania przez nich
czynności wynikających z realizacji zadań wymiaru sprawiedliwości
3.wykonywanie czynności procesowych zlecanych przez sąd lub prokuratora
4.wykonywanie zarządzeń porządkowych sądu wydanych w celu utrzymania powagi sądu
5.konwojowanie i doprowadzanie osób na polecenia sądów, prokuratorów i właściwych komendantów
Policji
6.ochrona pomieszczeń w celu uniemożliwienia samowolnego oddalenia się osób tam umieszczonych,
bezprawnego wtargnięcia osób postronnych oraz zabezpieczania innym zdarzeniom niebezpiecznym w
skutkach dla bezpieczeństwa i porządku publicznego albo zagrażającym uszkodzeniem lub utratą
chronionego mienia.
Jednostki:
-Wyższa Szkoła Policji
-ośrodki szkolenia i szkoły policyjne
-wyodrębnione oddziały prewencji i pododdziały terrorystyczne, jednostki badawczo-rozwojowe
Komendant Główny Policji- jest organem centralnym administracji rządowej właściwym w sprawach
bezpieczeństwa ludzi oraz utrzymania bezpieczeństwa i porządku publicznego. Powoływany jest przez
premiera na wniosek Ministra Spraw Wewnętrznych.
Organy administracji rządowej na obszarze województwa w sprawach ochrony, bezpieczeństwa ludzi i
utrzymania bezpieczeństwa i porządku publicznego
-Wojewoda- przy pomocy KWP działającego w jego imieniu
-KWP- działający w imieniu własnym (w sprawach wykonywania czynności operacyjno-
rozpoznawczych, czynności dochodzeniowo śledcze, czynności z zakresu ścigania wykroczeń,
wydawanie indywidualnych aktów administracyjnych jeżeli ustawy tak stanowią)
-Komendant Powiatowy (miejski)
-Komendant Komisariatu Policji
sposoby powoływania i odwoływania:
KWP- powoływany i odwoływany przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych na wniosek KGP
po zasięgnięciu opinii Wojewody
Komendant Powiatowy (miejski)- powoływany i odwoływany przez KWP po zasięgnięciu opinii Starosty
Komendant Komisariatu Policji- powoływany i odwoływany przez Komendanta Powiatowego
(miejskiego) po zasięgnięciu opinii właściwego terytorialnie wójta, burmistrza lub prezydenta lub wójtów
Komendant Powiatowy (miejski)- może tworzyć rewiry dzielnicowych oraz posterunki Policji.
Zadania kierownika rewiru i kierownika posterunku Policji:
1.rozpoznawanie zagrożeń i przeciwdziałanie przyczynom ich powstania.
2.inicjowanie i organizowanie działań spłeczno-lokalnych mających na celu zapobieganie popełnianiu
przestępstw i wykroczeń oraz innym zjawiskom kryminogennym.
3.wykonywanie czynności administracyjno- porządkowych oraz innych niecierpiących zwłok czynności
związanych z zawiadomieniem o przestępstwie i zabezpieczeniem miejsca zdarzenia.
Policja finansowana jest z budżetu Państwa.
I Podział prawnych form działania Policji:
1.ogólne prawne formy działania
2.szczególne prawne formy działania
3.formy stosowane w sytuacjach nadzwyczajnych.
II podział prawnych form działania wg kryterium zakresu merytorycznego:
1.formy działania dotyczące działalności w sferze administracyjno-publicznej
2.formy działania związane z zapobieganiem przestępstwom i wykroczeniom.
3.formy działania związane ze ściganiem karnym w trybie i na zasadach określonych w KK i KPK.
4.formy działania wykonywane na polecenie sądu, prokuratora, organów administracji publicznej i
samorządu terytorialnego.
5.działania profilaktyczne i społeczno-organizacyjne.
Uprawnienia Policji:
1.legitymowanie osób w celu ustalenia ich tożsamości.
2.zatrzymywanie osób w trybie i przypadkach określonych w przepisach KPK i innych ustaw.
3.zatrzymywanie osób pozbawionych wolności które na podstawie zezwolenia właściwego organu
opuściły areszt śledczy lub zakład karny i w wyznaczonym terminie nie powróciły do niego.
4.zatrzymywanie osób w sposób oczywisty, bezpośrednie zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego a
także dla mienia.
5.pobieranie od osób wymazu ze śluzówki policzków w trybie przepisów KPK, w celu identyfikacji osób
o nieustalonej tożsamości oraz osób usiłujących ukryć swoją tożsamość jeżeli ustalenie tożsamości w
inny sposób jest niemożliwe.
6.pobieranie materiału biologicznego ze zwłok ludzkich o nieustalonej tożsamości.
7.przeszukiwanie osób i pomieszczeń w trybie i przypadkach określonych w przepisach KPK i innych
ustaw.
8.dokonywanie kontroli osobistej, a także przeglądanie zawartości bagaży i sprawdzanie ładunku w
portach i na dworcach oraz w środkach transportu lądowego, powietrznego i wodnego.
9.obserwowanie i rejestrowanie przy użyciu środków technicznych obrazu i zdarzeń w miejscach
publicznych, a niekiedy także dźwięku.
10.rządanie niezbędnej pomocy od instytucji państwowych, organów administracji rządowej i samorządu
terytorialnego oraz jednostek gospodarczych prowadzących działalność w zakresie użyteczności
publicznej, a także zwracanie się o niezbędną pomoc do danych jednostek gospodarczych i organizacji
społecznych.
11.zgłaszanie się w nagłych wypadkach do każdej osoby o udzielenie doraźnej pomocy w ramach
obowiązujących przepisów prawa.

Tryb wykonywania uprawnień, podobieństwa. Przystępując do:

-legitymowania, zatrzymania, pobierania od osób wymazu ze śluzówki policzków, żądania niezbędnej
pomocy i zwracanie się o niezbędną pomoc policjant zobowiązany jest do podania swojego stopnia,
imienia i nazwiska w taki sposób żeby umożliwić odnotowanie tych danych, podaje podstawę prawną i
przyczyny podjęcia czynności służbowej.
Policjant nieumundurowany okazuje legitymację służbową, a na żądanie wobec osoby której jest
podejmowana czynność, umożliwia jej zapisanie danych.
Po zakończeniu wykonywania legitymowania, zatrzymania, pobierania od osób wymazu ze śluzówki
policzków, kontroli osobistej, policjant ustnie informuje osobę wobec której czynność była wykonywana
o prawie złożenia zażalenia do właściwego miejscowo prokuratora.
Legitymowanie- policjant ustala tożsamość osoby legitymowanej na podstawie:
1.dokumentów
-dowodu osobistego
-paszportu
-zagranicznego dokumentu tożsamości
-innego nie budzącego wątpliwości dokumentu zaopatrzonego w fotografię i oznaczonego numerem lub
serią
2.oświadczenia innej osoby, której tożsamość została ustalona na podstawie powyższych dokumentów
Zatrzymywanie- policjant dokonując zatrzymywania jest zobowiązany podjąć kolejno następujące
czynności:
1.podaje stopień, imię i nazwisko w sposób umożliwiający odnotowanie tych danych, podstawę prawną i
przyczyny podjęcia czynności służbowych.
2.sprawdza, czy zatrzymana osoba posiada przy sobie broń lub inne niebezpieczne przedmioty mogące
służyć do popełnienia przestępstwa lub wykroczenia, albo przedmioty mogące stanowić dowód w
postępowaniu lub podlegające przepadkowi.
3.policjant odbiera broń i przedmioty, legitymuje osobę zatrzymaną o zatrzymaniu oraz uprzedza o
obowiązku podporządkowania się wydawanym poleceniom, a także o możliwości użycia środków
przymusu bezpośredniego w przypadku niepodporządkowania się poleceniu.
4.doprowadza osobę zatrzymaną do jednostki organizacyjnej Policji
w przypadku zatrzymania osoby, co do której z posiadanych informacji lub okoliczności faktycznych
wynika, że może posiadać broń palną lub inne niebezpieczne przedmioty albo przedmioty mogące
stanowić dowody w postępowaniu albo podlegające przepadkowi, policjant ostrzega zatrzymanie
okrzykiem: POLICJA, a następnie sprawdza czy ta osoba posiada broń lub inne niebezpieczne
przedmioty, odbiera je i dopiero wtedy podaje swój stopień, imię i nazwisko itp., informuje osobę o
zatrzymaniu itd.
5.poucza osobę zatrzymaną o jej prawach (zatrzymanie prewencyjne) do:
-wniesienia zażalenia w terminie 7 dni do sądu rejonowego właściwego dla miejsca zatrzymania
-wypowiedzenie się co do przyczyn zatrzymania
-zawiadomienie o zatrzymaniu wskazanej osoby najbliższej oraz pracodawcy, uczelnię lub szkołę
-nawiązania w dostępnej formie kontaktu z adwokatem, a także bezpośredniej z nim rozmowy w
obecności policjanta
-nawiązanie w dostępnej formie kontaktu z właściwym Urzędem Konsularnym lub z przedstawicielstwem
dyplomatycznym jeżeli osoba zatrzymana jest cudzoziemcem
-wysłuchanie osoby zatrzymanej na okoliczność zatrzymania
-sporządza protokół zatrzymania
-doręcza osobie zatrzymanej kopię protokołu zatrzymania
-podejmuje czynności mające na celu realizację praw, o których pouczył
-powiadamia o zatrzymaniu właściwego miejscowo prokuratora
-powiadamia dowódcę jednostki wojskowej w razie powzięcia wiadomości, że osoba zatrzymana jest
żołnierzem.
Przesłanki zwolnienia osoby zatrzymanej:
1.ustała przyczyna zatrzymania
2.sąd wydał postanowienie o zwolnieniu
3.z opinii lekarza wynika, że zatrzymanie może spowodować zagrożenie życia lub zdrowia osoby
zatrzymanej
osobę zatrzymaną należy zwolnić nie później niż przed upływem 48 h od zatrzymania, chyba że zostało
wydane postanowienie o tymczasowym aresztowaniu.
Kontrola osobista- tryb wykonywania
Policjant przy wykonywaniu kontroli osobistej:
-podaje swój stopień, imię, nazwisko, podstawę prawną, przyczynę podjęcia czynności służbowej
-sprawdza zawartość odzieży osoby kontrolowanej i przedmioty, które znajdują się na jej ciele nie
odsłaniając przykrytej odzieżą powierzchni ciała
-sprawdza zawartość podręcznego bagażu i innych przedmiotów które posiada przy sobie osoba
kontrolowana
-odbiera osobie broń i inne niebezpieczne przedmioty mogące służyć jako dowód w postępowaniu lub
przedmioty podlegające przepadkowi
-legitymuje osobę kontrolowaną
obserwowanie i rejestrowanie zdarzeń i dźwięku w miejscach publicznych
Policjant może wykonywać to uprawnienie planowo lub doraźnie w sposób bezpośredni zdalny, jawny
lub przy użyciu metod uniemożliwiających osobom nieupoważnionym ustalenie faktu prowadzenia
obserwacji i rejestracji.
Uprawnienia do użycia środków przymusu bezpośredniego:
Rodzaj środka przymusu Przypadki, warunki oraz sposoby ich użycia
1.siła fizyczna w postaci chwytów -obezwładnienia osoby, odparcia czynnej napaści
obezwładniających oraz podobnych technik obrony albo zmuszenia do wykonania polecenia. Używając
lub ataku siły fizycznej nie wolno zadawać uderzeń, chyba że
policjant działa w obronie koniecznej albo w
odparciu zamachu.
................................................................................... ...................................................................................
2.urządzenia techniczne 1)można stosować wobec osób skazanych,
1) kajdanki i prowadnice tymczasowo aresztowanych lub zatrzymanych w
celu udaremnienia ucieczki albo zapobieżenia
czynnej napaści albo czynnemu oporowi. Stosuje

2) kaftany bezpieczeństwa,
obezwładniające
3) paralizatory elektryczne
4) kolczatki drogowe i inne przeszkody
umożliwiające zatrzymanie pojazdu
...................................................................................
. można stosować w przypadkach:
3.chemiczne środki obezwładniające
...................................................................................
. -odpierania czynnej napaści
4.pałki służbowe: zwykłe,
wielofunkcyjne, teleskopowe
...................................................................................
5.wodne środki obezwładniające
się również na polecenie sądu i prokuratora. (17 lat,
wyjątkowo 15)
pasy i siatki 2,3)można stosować wobec osób, które swoim
zachowaniem stwarzają niebezpieczeństwo dla
życia, zdrowia lub mienia, jeżeli zastosowanie
innych środków przymusu bezpośredniego jest
niemożliwe albo okazało się bezskuteczne.
Siatkę obezwładniającą można stosować także w
pościgu za osobą podejrzaną o popełnienie
przestępstwa oraz w celu udaremnienia ucieczki
osoby skazanej, tymczasowo aresztowanej lub
zatrzymanej.
Paralizator elektryczny można stosować w celu:
-obezwładnienia osoby niepodporządkowującej się
wezwaniu do natychmiastowego porzucenia
niebezpiecznego narzędzia
-odparcia czynnej napaści lub pokonania czynnego
oporu
-zatrzymania osoby albo udaremnienia ucieczki
osoby skazanej, tymczasowo aresztowanej lub
zatrzymanej z powodu podejrzenia popełnienia
przestępstwa lub wykroczenia
-przeciwdziałania niszczeniu mienia
-obezwładnienia agresywnych lub niebezpiecznych
zwierząt
mogą być stosowane tylko przez umundurowanego
policjanta do zatrzymania pojazdu prowadzonego
przez osobę, która nie zatrzymała się pomimo
odpowiedniego sygnału:
-gdy istnieje uzasadnione podejrzenie popełnienie
przez nią przestępstwa
-przewożącą osobę, co do której istnieje podejrzenie
popełnienia przez nią przestępstwa lub przewożąca
przedmioty pochodzące z przestępstwa
-znajdującą się w stanie wskazującym na użycie
alkoholu lub podobnie działającego środka
...................................................................................
-odpierania czynnej napaści
-pokonywanie czynnego i biernego oporu
-pościg za osobą podejrzaną o popełnienie
przestępstwa
-udaremnienie ucieczki osoby skazanej,
tymczasowo aresztowanej bądź zatrzymanej
-przeciwdziałanie niszczeniu mienia
...................................................................................
można stosować w przypadkach:
szturmowe, -pokonywania czynnego oporu
-przeciwdziałanie niszczeniu mienia
..................................................................................
-odpieranie czynnej napaści
-pokonywanie czynnego i biernego oporu
-przeciwdziałanie niszczeniu mienia
 ...................................................................................
pies służbowy może być wykorzystany w
................................................................................... przypadkach:
6.psy i konie służbowe -odpieranie czynnej napaści
-pokonywania czynnego oporu
-pościgu za osobą podejrzaną o popełnienie
przestępstwa
-udaremnienia ucieczki osoby skazanej,
tymczasowo aresztowanej bądź zatrzymanej
koń służbowy:
-odpieranie czynnej napaści
-pokonywania czynnego i biernego oporu
-pościgu za osobą podejrzaną o popełnienie
przestępstwa
-udaremnienia ucieczki osoby skazanej,
tymczasowo aresztowanej bądź zatrzymanej
-przywracanie porządku publicznego naruszonego
podczas zbiegowiska publicznego lub przez
wykroczenie o charakterze chuligańskim
..................................................................................
można stosować w przypadkach:
................................................................................... -odpierania czynnej napaści
7.pociski niepenetracyjne miotane z broni palnej: -odpierania gwałtownego zamachu na mienie
pociski gumowe, miotane z broni palnej gładko -odpierania bezpośredniego, bezprawnego zamachu
ruchowej albo broni alarmowej, sygnałowej przeciwko życiu lub zdrowiu
-w pościgu za sprawcą takiego zamachu
-zbiorowego zakłócenia porządku publicznego

Użycie broni palnej- jest to oddanie strzału w kierunku osoby w celu jej obezwładnienia po wyczerpaniu
określonego trybu postępowania. Jest to środek przymusu bezpośredniego o charakterze nadzwyczajnym.
Może być użyty gdy wcześniej użyte środki były niewystarczające albo ich stosowanie w konkretnej
sytuacji jest niemożliwe.
Policjant może użyć broni palnej w przypadku:
1.w celu odparcia bezpośredniego i bezkarnego zamachu na życie, zdrowie lub wolność Policjanta lub
innej osoby oraz w celu przeciwdziałania czynnościom zmierzającym bezpośrednio do takiego zamachu.
2.przeciwko osobie nie podporządkowującej się wezwaniu do natychmiastowego porzucenia broni lun
innego niebezpiecznego narzędzia, którego użycie zagrozić może życiu, zdrowiu lub wolności Policjanta
albo innej osoby.
3.przeciwko osobie, która usiłuje bezprawnie, przemocą odebrać broń palną Policjantowi lub innej osobie
uprawnionej do posiadania broni palnej.
4.w celu odparcia niebezpiecznego, bezpośredniego, gwałtownego zamachu na obiekty i urządzenia
ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa, na siedzibę naczelnych organów władzy, naczelnych i
centralnych organów administracji (centralnej) państwowej albo wymiaru sprawiedliwości na obiekty
gospodarcze lub kultury narodowej oraz na przedstawicielstwa dyplomatyczne i urzędy konsularne
państw obcych albo organizacji międzynarodowych a także na obiekty dozorowane przez uzbrojoną
formację ochronną.
5. w celu odparcia zamachu na mienie stwarzającego jednocześnie bezpośrednie zagrożenie dla życia,
zdrowia lub wolności człowieka.
6.w bezpośrednim pościgu za osobą wobec której użycie broni było dopuszczalne w przypadkach 1,2,3,5
albo za osobą wobec której istnieje uzasadnione podejrzenie popełnienia zabójstwa, zamachu
terrorystycznego, uprowadzenia osoby w celu wymuszenia, okupu, lub określonego zachowania rozboju,
kradzieży rozbójniczej, wymuszenia rozbójniczego, umyślnego podpalenia lub umyślnego sprowadzenia
w inny sposób niebezpieczeństwa powszechnego dla życia lub zdrowia.
7.w celu ujęcia takiej osoby jeśli schowała się ona w miejscu trudno dostępnym, a z okoliczności
towarzyszących wynika, że może użyć broni palnej lub innego niebezpiecznego narzędzia.
8. w celu odparcia bezpośredniego, bezprawnego zamachu na konwój ochraniający osoby, dokumenty
zawierające wiadomości stanowiące tajemnicę państwową, pieniądze albo inne przedmioty wartościowe.
9.w celu ujęcia lub udaremnienia ucieczki osoby zatrzymanej, tymczasowo aresztowanej lub odbywającej
karę pozbawienia wolności jeśli:
-ucieczka osoby pozbawionej wolności stwarza zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego
-istnieje uzasadnione podejrzenie, że osoba pozbawiona wolności może użyć broni palnej, materiałów
wybuchowych lub niebezpiecznego narzędzia
-pozbawienie wolności nastąpiło w związku z uzasadnionym podejrzeniem popełnienia przestępstwa z
pkt6.
Sposób użycia broni palnej:
I czynności do których zobowiązany jest Policjant przed użyciem broni palnej:
1.po uprzednim okrzyku „Policja” następuje wezwanie osoby do zachowania się zgodnego z prawem, a w
szczególności do:
-natychmiastowego porzucenia broni lub niebezpiecznego przedmiotu, zaniechania ucieczki, odstąpienia
od bezprawnych działań lub użycia przemocy.
2.oddanie strzału ostrzegawczego w bezpiecznym kierunku, jeżeli wezwania okażą się bezskuteczne
powyższych czynności nie wykonuje się w sytuacjach z pkt1,3,5,8 a także w innych przypadkach, gdy z
zachowania osoby posiadającej broń lub niebezpieczne narządzie wynika, że wszelka zwłoka groziłaby
bezpośrednim niebezpieczeństwem dla życia lub zdrowia ludzkiego.
II czynności do podjęcia, których Policjant obowiązany jest do użycia broni palnej:
1.jeżeli wskutek użycia broni nastąpiło zranienie osoby albo widoczny stan bezpośredniego zagrożenia
życia lub zdrowia, Policjant udziela pierwszej pomocy, następnie powoduje podjęcie działań medycznych
wobec niej
2.jeżeli nastąpiło zranienie, zgon lub szkoda w mieniu, Policjant zabezpiecza ślady na miejscu zdarzenia,
nie dopuszcza na to miejsce osób postronnych i w miarę możliwości ustala świadków zdarzenia.
3. w każdym przypadku użycia broni palnej Policjant musi zawiadomić dyżurnego najbliższej jednostki
organizacyjnej Policji.
4.w każdym przypadku użycia broni, oddania strzału ostrzegawczego, Policjant jest obowiązany
powiadomić bezpośredniego przełożonego pisemnym raportem.
Zasady użycia broni palnej przez oddziały Policji:
Użycie broni palnej może nastąpić tylko na rozkaz dowódcy!!
Czynności do których zobowiązany jest dowódca oddziału Policji:
1.wezwanie do zachowania zgodnego z prawem, a zwłaszcza porzucenia broni lub niebezpiecznych
narządzi, zaniechania działań lub stosowania przemocy.
2.zagrożenie użycia broni palnej
3.wydanie oddania strzału ostrzegawczego w bezpiecznym kierunku.
Przerwanie użycia broni palnej następuje na rozkaz dowódcy oddziału, natychmiast po osiągnięciu
zamierzonego celu i po przerwaniu oddział Policji wycofuje się po wykonaniu zadania.
Czynności, do których obowiązany jest dowódca przed wycofaniem oddziału:
1.zabezpieczenie na miejscu zdarzenia śladów i dowodów związanych z użyciem tego oddziału oraz
podjęcie innych czynności niecierpiących zwłoki, aby nie dopuścić do ich zatarcia, a także ustalenie
świadków zdarzenia.
2.zabezpieczenie broni, amunicji, materiałów wybuchowych i innych niebezpiecznych narzędzi.
3.jeżeli nastąpi zranienie osoby lub widoczny stan zagrożenie zdrowia, zycia, to dowódca rozkazuje
udzielenia pierwszej pomocy a następnie podjęcia wobec niej medycznych działań ratowniczych.
4.jeżeli w w/w przypadku dowódca niezwłocznie powiadamia bezpośredniego przełożonego i właściwego
miejscowo prokuratora rejonowego.
5.złożenie bezpośredniego raportu pisemnego.

Forma zatrudnienia Policjanta w Policji nie mieści się w zakresie pojęcia stosunku pracy, jest to
stosunek służbowy. Jego cechą charakterystyczną jest dyspozycyjność osoby pełniącej służbę, władzy
służbowej co do rodzaju pracy, a także składników: np. miejsca pracy, formy, pory jej świadczenia.
Warunki jakim muszą odpowiadać osoby pełniące służbę w Policji:
1.niekaralność
2.obywatelstwo polskie
3.18 lat
4.wykształcenie co najmniej średnie
5.nieposzlakowana opinia
6.korzystanie z pełni praw publicznych
7.zdolność fizyczna i psychiczna do służby w formacjach uzbrojonych, podległych szczególnej
dyscyplinie służbowej
8.gotowość podporządkowania się tej dyscyplinie
9.uregulowany stosunek do wojska- odbycie zasadniczej służby wojskowej lub przeniesienie do rezerwy
rodzaje służby ze względu na formę zatrudnienia: stosunek służbowy powstaje w drodze mianowania
na podstawie dobrowolnego zgłoszenia się do służby.
1.służba kontraktowa
mianowanie w służbie kontraktowej może nastąpić po zawarciu umowy (kontraktu), zawartej pomiędzy
osobą, która zgłosiła się do służby.
Kontrakt zawiera się na okres od 3-5 lat, z tą samą osobą można zawierać taki kontrakt co najwyżej 2-
krotnie.
2.służba przygotowawcza
jest to okres służby w Policji od nawiązania stosunku służbowego do mianowania funkcjonariuszy
Policji. Trwa to maksymalnie 3 lata.
3,służba kandydacka:
pełniona przez poborowego skierowanego za jego zgodą do służby w oddziałach prewencji Policji. Trwa
tyle, ile okres zasadniczej służby wojskowej- 9 miesięcy. Policjant w służbie kandydackiej pełni służbę w
systemie skoszarowanym.
4.służba stała.
Obligatoryjne zawieszenie Policjanta w czynnościach służbowych
1.w razie wszczęcia przeciwko Policjantowi postępowania karnego w sprawie o przestępstwo lub
przestępstwo skarbowe, umyślne, ścigane z oskarżenia publicznego.
Czas nie dłuższy niż 3 mies.
Zwolnienie Policjanta- obligatoryjne:
1.w razie wszczęcia postępowania karnego w sprawie o przestępstwo lub przestępstwo skarbowe
nieumyślne ścigane z oskarżenia publicznego lub wszczęcia postępowania dyscyplinarnego, jeżeli jest to
celowe ze względu na dobro postępowania lub dobro służby.
2.nieprzydatność do służby stwierdzona w opinii służbowej w okresie służby przygotowawczej.
3.orzeczenie kary dyscyplinarnej wydalenia ze służby.
4.skazanie prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo, przestępstwo skarbowe ścigane z
orzeczenia publicznego.
5.wymierzenie przez sąd prawomocnym orzeczeniem środka karnego w postaci zakazu wykonywania
zawodu policjanta.
6.zrzeczenie się obywatelstwa PL lub nabycie obywatelstwa innego państwa.
7.wpływ okresu służby w kontrakcie jeżeli nie nastąpi zawarcie nowego kontraktu lub mianowanie na
stałe.
8.wpływ okresu próbnego służby kontraktowej jeżeli policjant lub przełożony skorzystał z możliwości
zerwania kontraktu.
Zwolnienie Policjanta- fakultatywne:
1.niewywiązywanie się z obowiązków służbowych w okresie odbywania służby kontraktowej lub stałej
stwierdzone w 2 kolejnych opiniach służbowych, między którymi upłynęło co najmniej 6 mies.
2.skazanie prawomocnym wyrokiem za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe inne niż umyślne
ścigane z oskarżenia publicznego.
3.powołanie do innej służby państwowej, a także objęcie funkcji z wyboru w jednostkach samorządu
terytorialnego lub stowarzyszeniach.
4.nabycie prawa do emerytury z tytułu osiągnięcia 30 lat wysługi emerytalnej
5.gdy wymaga tego ważny interes służby
6.upływ 12 mies od czasu zaprzestania służby z powodu choroby.
7.popełnienie czynu o znamionach przestępstwa lub przestępstwa skarbowego, jeżeli popełnienie czynu
jest oczywiste i uniemożliwia pozostanie na służbie.
8.upływ 12 mies od czasu zawieszenia w obowiązkach służbowych jeżeli ustały przyczyny zawieszenia.
Zakazy:
1.zakaz podejmowania zajęcia zarobkowego poza służbą bez pisemnej zgody przełożonego.
2.wykonywania czynności lub zajęć sprzecznych z obowiązkami wynikającymi z ustawy lub
podwyższające zaufanie do Policji.
3.członkostwa w partii politycznej.
4.strajku
obowiązki:
1.dochowanie obowiązków wynikających z roty ślubowania: wierna służba Narodowi, ochrona
ustanowionego Konstytucją porządku prawnego, strzeżenia bezpieczeństwa państwa i jego obywateli
nawet z narażeniem życia, pilne przestrzeganie prawa, dochowanie wierności konstytucyjnym organom
RP, przestrzeganie dyscypliny służbowej, wykonywanie rozkazów i poleceń przełożonych, strzeżenie
tajemnicy państwowej i służbowej, a także honoru, godności i dobrego imienia służby, przestrzeganie
zasad etyki zawodowej.
2.odmowa wykonania rozkazu lub polecenia przełożonego, a także Prokuratora, organu administracji
państwowej lub samorządu terytorialnego jeżeli wykonanie rozkazu lub polecenia łączyłoby się z
popełnieniem przestępstwa i zameldowanie KGP o odmowie z pominięciem drogi służbowej.
Rozkaz- polecenie określonego działania lub zaniechania, wydane służbowo Policjantowi przez
przełożonego lub uprawnionego Policjanta starszego stopniem.
3.noszenie obowiązkowego munduru i wyposażenia.
4.okazywanie legitymacji służbowej lub znaku identyfikacyjnego w wypadkach wskazanych w
przypisach
5.złożenie oświadczenia o stanie majątkowym.
6.poinformowanie przełożonego o podjęciu przez małżonka lub osoby pozostające z nim we wspólnym
gospodarstwie domowym zatrudnienia lub innych czynności zarobkowych w podmiotach świadczących
usługi detektywistyczne lub ochronę osób lub mienia oraz w objęciu w nich akcji lub udziałów, a także o
fakcie bycia wykonawcą w rozumieniu prawa zamówień publicznych na rzecz organów i jednostek
nadzorowanych i podległych MSW w terminie 14 dni od daty powzięcia informacji o tym zdarzeniu
7.obowiązek poinformowania przełożonego o przynależności do stowarzyszeń krajowych działających
poza służbą.
8.obowiązek uzyskania zezwolenia KGP lub upoważnionego przez niego przełożonego na przynależność
do organizacji lub stowarzyszeń zagranicznych.
9.obowiązek poinformowania bezpośredniego przełożonego o planowanym wyjeździe zagranicznym
poza obszar UE na więcej niż 3 dni.
Prawa:
1.korzystanie w związku z pełnieniem obowiązków służbowych z ochrony przewidzianej w KK dla
funkcjonariuszy publicznych.
2.prawo zrzeszania się w związku zawodowym policjantów z zastrzeżeniem, że w Policji może działać
tylko 1 związek i nie ma on prawa do strajku
3.prawo do odszkodowania w razie śmierci Policjanta w związku ze służbą dla pozostałych członków
rodziny
4.prawo do odszkodowania za uszczerbek na zdrowiu lub szkodę w mieniu
5.prawo do emerytury policyjnej po 15 latach służby
6.prawo do policyjnej renty inwalidzkiej
7.prawo członków rodzin po zmarłym do renty rodzinnej
8.prawo do bezpłatnego umundurowania
9.do wyżywienia lub równoważnika pieniężnego
10.przejazdu raz w roku na koszt policji do 12 wybranych miejscowości w kraju.
Szczególna ochrona prawno-karna Policjanta- przestępstwo naruszenia nietykalności cielesnej
funkcjonariusza publicznego; przestępstwo czynnej napaści na funkcjonariusza publicznego;
przestępstwo bezprawnego wywierania wpływu na czynności urzędowe (przemoc, groźba bezprawna),
przestępstwo znieważenia funkcjonariusza publicznego.
Podstawy odpowiedzialności karnej Policjanta jako funkcjonariusza Publicznego:
Policjant ponosi odpowiedzialność karną na zasadach określonych w KK:
1.przestępstwo łapownictwa biernego (sprzedajność)
art. 228- jest to przestępstwo godzące na zasadę bezstronności i jednakowego traktowania obywateli w
sferze publicznej, a także w prawidłowe funkcjonowanie organów państwowych. Jest to przestępstwo
indywidualne, które może być popełnione tylko przez osobę pełniącą funkcję publiczne. Polega na
przyjęciu korzyści majątkowej lub osobistej albo ich obietnicy przy czym powinno to pozostawać w
związku z pełnioną funkcją publiczną.
Art. 231- nadużycie władzy (funkcji)- przestępstwo indywidualne, polega na przekroczeniu uprawnień
lub niedopełnieniu obowiązków i działaniu przez to na szkodę interesu prywatnego lub publicznego
Art. 246- przestępstwo znęcania się psychicznego i fizycznego przez funkcjonariusza publicznego nad
osobą przesłuchiwaną. Za przestępstwo to odpowiada funkcjonariusz publiczny lub osoba, która działając
na polecenie funkcjonariusza publicznego w celu uzyskania określonych zeznań, wyjaśnień, informacji
lub oświadczenia stosuje przemoc, groźbę bezprawną lub w inny sposób znęca się fizycznie lub
psychicznie nad inną osobą.
Art. 247- przestępstwo znęcania się nad osobą prawnie pozbawioną wolności. Funkcjonariusz publiczny
odpowiada za to przestępstwo nie tylko kiedy znęca się nad osoba prawnie pozbawioną wolności ale
także, gdy dopuszcza wbrew obowiązkowi do takiego znęcania się. Nie przedawniają się umyślne
przestępstwa, zabójstwa, ciężkiego uszkodzenia ciała,, ciężkiego uszczerbku na zdrowiu lub pozbawienia
wolności łączonego ze szczególnym udręczeniem popełnione przez funkcjonariusza publicznego w
związku z pełnieniem obowiązków służbowych.
Odpowiedzialność dyscyplinarna- niezależna od odpowiedzialności karnej. Podstawą do podciągnięcia
do odpowiedzialności dyscyplinarnej policjanta jest popełnienie przewinienia dyscyplinarnego.
Przewinienie dyscyplinarne- naruszenie dyscypliny służbowej lub nieprzestrzeganie etyki zawodowej.
Naruszenie dyscypliny służbowej- czyn policjanta polegający na zawinionym przekroczeniu uprawnień
lub niewykonaniu obowiązków wynikających z przepisów prawa lun rozkazów i poleceń wydanych przez
przełożonych, a w szczególności:
1.odmowa wykonania albo niewykonania rozkazu lub polecenia przełożonego lub innego uprawnionego
podmiotu
2.zaniechanie czynności służbowej albo wykonanie w sposób nieprawidłowy
3.niedopełnienie obowiązków służbowych albo przekroczenie uprawnień określonych w przepisach
prawa.
4.wprowadzenie w błąd przełożonego albo innego policjanta, jeżeli spowodowało to lub mogło
spowodować szkodę służbie, policjantowi lub innej osobie.
5.postępowanie przełożonego w sposób przyczyniający się do rozluźnienia dyscypliny służbowej.
6.stawienie się do służby w stanie po użyciu alkoholu lub podobnie działającego środka w czasie służby
albo w obiektach i na terenach zajmowanych przez Policję.
7.utrata służbowej broni palnej, amunicji lub legitymacji służbowej.
8.utrata elementu wyposażenia służbowego, którego wykorzystanie przez osoby nieuprawnione
wyrządziło szkodę obywatelowi lub stworzyło zagrożenie dla porządku publicznego lub bezpieczeństwa
powszechnego.
9.utrata dokumentu zawierającego informacje stanowiące tajemnicę państwową lub służbową.
Przesłanki uznania przewinienia dyscyplinarnego za zawinione:
1.policjant miał zamiar jego popełnienia, tj. chciał je popełnić albo przewidując możliwość jego
popełnienia na to się godził (przewinienie dyscyplinarne umyślne)
2.policjant nie mając zamiaru popełnienia przewinienia dyscyplinarnego popełnił je jednak na skutek nie
zachowania ostrożności wymaganej w danych okolicznościach, mimo że możliwość taką przewidywał
albo mógł i powinien przewidzieć (nieumyślne przewinienie dyscyplinarne)
formy zjawiskowe popełnienia przewinienia dyscyplinarnego:
1.policjant popełnia przewinienie dyscyplinarne sam (sprawstwo pojedyncze, zwykłe)
2.współsprawstowo- policjant popełnia przewinienie dyscyplinarne wspólnie i w porozumieniu z inną
osobą
3.sprawstwo kierownicze- policjant kieruje popełnieniem przez innego policjanta przewinienia
dyscyplinarnego
4.podrzeganie- policjant nakłania innego policjanta do popełnienia przewinienia dyscyplinarnego.
5.pomocnictwo- policjant ułatwia popełnienie przewinienia dyscyplinarnego.
Katalog kar dyscyplinarnych:
1.nagana- wytknięcie ukaranemu przez przełożonego dyscyplinarnego niewłaściwego postępowania
2.kara zakazu opuszczania wyznaczonego miejsca zatrzymania przez ukaranego pełniącego służbę w
systemie skoszarowanym (od 3-14 dni)
3.kara ostrzeżenia o niepełnej przydatności na zajmowanym stanowisku- wytknięcie ukaranemu
niewłaściwego postępowania i uprzedzenia go, jeżeli ponownie popełni przewinienie dyscyplinarne może
zostać wyznaczony a niższe stanowisko służbowe w trybie dyscyplinarnym lub ukarany surowszą karą
dyscyplinarną
4.kara wyznaczenia na niższe stanowiska służbowe- odwołanie lub zwolnienie z dotychczas
zajmowanego stanowiska służbowego i powołanie lub mianowanie na stanowisko służbowe niższe od
dotychczasowego
5.kara obniżenia stopnia
6.wydalenie ze służby- zwolnienie ze służby w Policji