Professional Documents
Culture Documents
Polski Pijacki
[Wstęp] [Co robić?] [Pić, wypić] [Wódka w ogóle] [Wódka w zależności od rodzaju...] [Różne napoje]
[Wina krajowych winnic] [Stan i stopień nietrzeźwości] [Pijak] [Pijatyka] [Ceremonie i zwyczaje]
[Pogwarki i okrzyki] [Miary i naczynia] [Varia, dodatki, uzupełnienia] [Dodatek - powtórki] [Złota księga]
I. Pić, wypić
o czytać, dać w szyję
o opędzlować, rozpracować (butelkę czegoś)
o przeciąg: "Pietrek jej podał flaszkę z fioletem, a ta wciągnęła, że aż przeciąg poszedł"(vi)
o zastosować wariant Jelcyna (wypić butelkę czegoś)
o zamoczyć rybkę: "Chłopcy, błagam, najwyższa pora zamoczyć wigilijną rybkę"(xi)
o przepuścić ampułę: "No to przepuść pan do organizmu tę ampułę"(xi)
o garować: "Tam jeszcze bardziej garują, niż u nas"(xiv)
o walczyć: "No to co, walczymy, czy przyglądamy się na siebie?"(xiv)
o rozbić: "- Umówiłem się za piętnaście minut. - Wystarczy - rzekł Moryc. - W sam raz,
żeby rozbić ćwiartkę" (xx)
o montować: "Chodź, zmontujemy jeszcze ćwiartkę przed snem"(xx)
o dać w gardło3
o po maluchu (pić z kieliszka)3
o z gwinta3; z bazy, z centrali, z dzioba6; z partytury8; gwintować16
(bezpośrednio z butelki)
o hejnał mariacki (krakowskie określenie picia bezpośrednio z butelki)8
o strzelić po garach, obalić flachę, sprawdzić wątrobę4; katować wątrobę97
o odbić bełta, siarę (wypić wino)4
o przewrócić badyla (wypić wino "patykiem pisane")4
o przepłukać nereczki (napić się piwa)4
o przeczyścić rury9
o strzelić bełta (napić się jakiejś odlotowej mieszanki typu tanie wino +
denaturat)9
o pójść po bandzie jak radziecki hokeista (napić się)10
o tankować12: "tankowanie nocą trochę przed północą"(xvi) (ew. "tankowanie w nocy
trochę po północy")69
o naczesać się13
o chlorować (pić tanie i marne trunki)15
o iść na beery (iść na piwo (nie jedno))16
o utrącić szyjkę (otworzyć butelkę)16
o podnosić ciężaru (podnosić kieliszek do ust)16
o libować (od "libunek")16
o trenować karate (od pokazywania kantem dłoni w kark)16
o pić do lustra (samotnie)16
o trunkować, strzelić Pershinga (coś mocnego)22
o pomyśleć coś: Pomyślałbyś coś (zachęta do zorganizowania czegoś do
picia, woj. radomskie)23
o spawać24
o wyganiać radiację (używane na Białorusi)25
o chlusnąć, grzać
o otworzyć, rozpić, rozlać, zniszczyć, zmordować, obciągnąć (butelkę
czegoś)40
o obczaić kefirek, grzmieć pianę (wypić, pić piwo)42
o ćwiczyć bałagany (pić tanie wino)43
o wciągać preparat, opracowywać temat44
o iść na strzała (wypić kieliszek przy barze)45
o pić z prądem (od mocy wódki, czyli jej woltażu)48
o iść na jednego58
o przewrócić garnucha (wypić piwo)58
o przyjmować komunię60
o drachnąć se65
o iść na witaminkę (na piwo, jak wiadomo zawierające witaminę C)67
o wykonać(xvii) 69
o popłynąć jak Vistulą do Balticu69
o wzmocnić się81
o poprawiać sobie humor97
o strzelić gola (wypić setkę jednym haustem)101
o wyżreć: może byśmy coś wyżerli?106
o dobić dna (skończyć wódkę, wino)117
o ujeżdżać Soplicę (p. WuTeKa Soplica w dziale Wódka w zależności...)117
o kieliszka trzasnąć: "Władek, co kielicha trzaśnie, łzami się zalewa rzewnemy i
rozpacza, że redaktor fatalnie go przerobił"(xxvi)
o uderzać w gaz: "Warszawa mocno uderza w gaz"(xxvi)
o pić leguralnie: "Mężczyzna, któren nie pije, po mojemu powagi żadnej nie posiada. Ja
tam lubię, żeby chłop wypił sobie leguralnie i był palący"(xxvi)
o zakąszać: "Pisał, pisał godzinę, wypił pół litra, piwem zakąsił i strzelił sobie w łeb"(xxvi)
II. Wódka w ogóle
o narkotyk (p. kartofle w dziale Wódka w zależności od rodzaju...)
o lakier: "Daj mu spokój - rzekł Mechciński. - Wylakierował się gdzieś i go załatwili.
Przyjdzie do siebie... - Lakier i miłość. Te rzeczy gubią człowieka - czknął sentymentalnie
blondyn."(xx)
o wódzia, EtOH, wino zbożowe, żytko; spiryt3
o utrwalacz (jako dodatek do piwa)3 p. też utrwalacz w dziale Różne napoje
o hara, paciara8
o gouda, bryndza, nafta; etanol (nazwa naukowa)16
o oliwa, oliwka(xii) 37
o hi-octan41
o preparat44
o modlitewnik59
o berbela62
o woda przez o z kreską, mleko od wściekłej krowy; woda święcona
(zasłyszane od górali ze Stasikówki k. Zakopanego, druga poł. lat '60)69
o dramat73
o źródlanka97
o gaz: "A więcej nikomu nic się nie stało, bo to, uważa pan Zagórski, nie byli żadne gazowe
bomby, tylko ten szofer Maniek, co go nazywają Kitajec , przyniósł panu Śmieciuszce
butelkie wódki. Podaje mu ją przez okienko od piwnicy, a pan Śmieciuszka się pyta: ,,Co to
jest?'' A Kitajec mówi: ,,Gaz''. Któś to usłyszał i panikie na cały schron zrobił, ża to atak
gazowy"(xxvi)
III. Wódka w zależności od rodzaju, smaku, mocy, zalet, wad, składników, sposobu
przyrządzania itd.
o bimber (mocna wódka pędzona nielegalnie, p. też poniżej)
o śmietanka od wściekłej krowy: "- No i co pan będzie produkował? - Śmietankie od
wściekłej krowy. - Wódkę? - Rzecz jasna, teraz podobnież bimber się to nazywa"(xxvi)
o samogon, ściemniacz, księżycówka (samogon pędzony przy świetle księżyca
na leśnej melinie)3; KPN (Koniak Pędzony Nocą)8; Łza sołtysa12; brymucha
(kresowe), krzakówa (pędzona w krzakach)16 (bimber)
o rękopisy (j.w., p. też książka)73
o kartofle: "- Kielich nie zaszkodzi. [...] A co masz? - Czystą. Kartoflaną. Z importowanych
kartofli."(ii); "Kojran ujmuje drugą setkę, patrzy pod światło na tę dawkę przezroczystego
narkotyku z łagodnych, mazowieckich kartofli"(xi)
o woda ognista: "Więc oboje trzymaliśmy to szkło wypełnione syberyjską wodą
ognistą."(ii), "[...] podam receptę na typową wodę ognistą [...]: 10 funtów najostrzejszego
pieprzu, puszka Cayenne, 3-4 galony spirytusu drzewnego, miarka krwi wołowej, tyleż
wody oraz każde inne świństwo, które mogło spotęgować oszołomienie."(iii)
o konik (Krakus), czarny konik, wybo (Wyborowa)
o alasz: "Raz ją poznał pewien malarz, / Który często pijał alasz"(vi)
o tarniówka: "Proszę bardzo - tarniówka, eksportowa, gin?"(xx)
o Bałtycka - śmierć marynarza2
o Vistula - zboże wymłóci, chłopa przewróci2
o walentynka (Ballantines)3
o Jaś Wędrowniczek (Johnny Walker)3
o Śmierć chirurga (niezbyt wysokiej jakości brandy, dawana kilka lat temu
lekarzom w ramach "wywdzięki" za leczenie)12
o 45 oktan (wódka o mocy 45%)12
o "Strażacka"(a)
o białe wino i owoce (czysta z ogórem)35
o żubr (Żubrówka), pingwin (Lodowa)40
o łyskacz (whisky)40
o siekiera (czysta wódka)40
o lorneta z meduzą: "Gospodarz wpływa do pokoju jak mątwa. [...] Potem stawia przed
nami po dwie sety w wysokich szklaneczkach i po talerzyku galaretki z nóżek. To jest
właśnie lorneta z meduzą"(xi) 43
o frytka (Wódka Luksusowa: wytwarzana z ziemniaków i rozlewana do
charakterystycznych kwadratowych butelek)56
o kawa (whisky):
- Poproszę wódkę. - Mamy tylko kawę... - W takim razie kawę. - Szkocką, irlandzką, czy z
mieszanego zacieru?(xiii)
o przepalanka: "ja ze słowem ,,przepalanka'' kojarzę tylko gatunek wódki"(xix) (wódka
zaprawiona karmelem)69
o wódka dalekobieżna: "wypili parę wódek dalekobieżnych"(xv) (wódka pita w
restauracji dworcowej)69
o Pola-Monola: "Pola-Monola plus Coca-Cola"(xvi) (polska wódka, "monola"
pochodzi od Polskego Monopolu Spirytusowego)69
o czysta ojczysta (krajowa wódka, zwykle nienajlepszego gatunku)69
o potrójny aksel (trzy "setki" jedna po drugiej bez przepoi)73
o śniadanie hydraulika (wódka o poranku)73
o "Komandos Likier", "Czerwony Berecik": "Nazywają to u nas w Zatorach
Czerwony Berecik albo Komandos Likier, bo skrada się powoli i obala znienacka"(xxi) 81
o karbid: "- (...) ale w kwestii zakupu to radzę się zastanowić, bo to na karbidzie pędzone.
Wyjątkowo łatwopalne! - Nie odstraszaj mi pan klienteli!"(xxi) 81
o spirol, spirala (spirytus)9
o Młodzieżówka (nazwa wódki o zawartości alkoholu 70%, sprzedawanej na
początku lat 70-tych)101
o łódka Bols (wódka Bols, aluzja do reklamy Bols Sports Travel)104
o WuTeKa Soplica (aluzja do reklamy WTK Soplica)117
IV. Różne napoje
o kuwukwacy (Curacao, wódka, kwasek cytrynowy - czyli koktail Kamikaze)
o szarlotka (żubrówka z sokiem jabłkowym)
o tatanka (j.w.)50
o szampan klasy pracującej (piwo)
o alpażą de la patik (wino francuskie)2
o 98 powodów, dla których piwo jest lepsze od kobiety
o sznaps*, tata z mamš101 (piwo z wódką)
o sikacz (pogardliwe określenie kiepskiego wina lub piwa)
o popita (każdy napój, którym popija się wódkę)
o zakąska: "... grał donośnie i z przejmującym smutkiem walca ,,Fale Dunaju'', przerywając
co parę taktów na chwilę wystarczającą do wypicia podwójnej stopki wódki i tęgiego haka
jasnego piwa na zakąskę"(xx) (j.w.)
o osłabiacz [odrzutu] (j.w.) 85
o gaśnica30, zapitka40 (j.w.)
o U-boot3; nurek20; fikołek30; młot40; piwo z charakterem(xvii) 69; dynamit73
(kieliszek wódki wrzucony ostrożnie do kufla piwa, może też być wódka
wlana do piwa po łyżeczce lub chusteczce tak, aby się nie wymieszało;
nazwa fikołek od fikołka z krzesła barowego w tył, jakiego można wykonać
po wypiciu takiego specyfiku)
o Diesel (piwo z Coca-Colą)3
o denaturat (fioletowy likier Curacao)3
o siarczan miedzi (Blue Curacao)3
o jagodzianka (likier (xxi) 81) na kościach3; dykta, fiolecik, kostucha,
piszczelówka, oślepiacz, ściemniacz4; Napoleon bez czapki12; heksa(xii) 37;
denatura(xxi) 81; szkieletówka, ślepa Gienia, błękit paryża89; denat9; sok z
gumijagód103 (denaturat, niektóre określenia mają związek z trupią czaszką
na etykiecie)
o olaboga (j.w., charakterystyczna wymowa tego słowa połączona jest ze
składaniem na krzyż rąk na piersiach)(xii) 37
o wynalazek, odkażacz, szpitalniak (spirytus salicylowy)4
o ziółka, herbapol (Acnosan, ziołowy specyfik do przemywania twarzy, 70%
spirytusu)4
o dentysta, zdrowie dentystów, obywatel pekoś (pectosol - krople na kaszel;
zlewki apteczne na bazie salicyla i ziółek)89
o zmywacz, spryskiwacz (Autovidol, płyn do mycia szyb samochodowych, na
spirytusie)4
o chłodnik, glut (Borygo, dosyć gęsty płyn do chłodnic samochodowych)4
o waleriana (krople walerianowe, lek na serce z dużą zawartością alkoholu)16
o brzozówka ("Woda Brzozowa", środek kosmetyczny)16
o napoje wyskokowe (alkohol ogólnie), wysokooktanowe (mocne)16
o szkło (napoje alkoholowe)(a)
o miodzio (miód)30
o Teraz Polska (drink pół na pół zaprawa malinowa (na dnie) z wódką,
imituje znak graficzny T.P.)30
o zulu-gula (denaturat + cola + cukier)37
o drynda (j.w., ale bez coli)37
o Krwawa Marycha (wódka z sokiem pomidorowym)40
o utrwalacz (piwo pite do utrwalenia efektu po wypiciu wódki)47 p. też
utrwalacz w dziale Wódka w ogóle
o grunwaldówka (bimber przygotowany w/g zacieru "1410": 1 kg cukru + 4 l
wody + 10 dag drożdży)66
o tata z mamą (drink: wódka z sokiem pomarańczowym lub innym wg
smaku)69
o bąbelki, szampiter (pogardliwie) (szampan)69
o chleb w płynie (piwo)69
o kret na wątrobę (piwo)9
o popychacz (popitka)9
o atomnyj wzryw (gorzała z szampanem, drink modny na warszawskiej
Pradze w okolicach Stadionu X-lecia)95
o pyfko, napój chmielowy, złocisy napój, samo zdrowie, bursztynowy trunek,
napój bogów, złoto z babelkami (piwo)97
o upgrade'ować (wzmacniać słabszy trunek mocniejszym, środowisko
informatyków)111
V. Wina krajowych winnic
o żur, bon żur (dobre wino), kwas, alpaga, wuwu, bełt, jabol, buzunek, wino
marki wino
o "Alpaga bramowa", "Tur", "Czar teściowej", "Czerwony Proletaryat -
zwykły dobry tani", "Faak ju!"
o "Uśmiech kombajnisty"2
o Wczesny październikowy spad spod Grójca, drugi, maksymalnie trzeci
tydzień, dobrze nasłoneczniony stok2
o patykiem pisane, siara4
o podpis Gomułki, podpis Władysława (wczesne lata 70., pochodzi od
zamieszczonej na etykiecie dużej litery W)12
o J-23, Hans Kloss (w latach 70. butelka wina kosztowała 23 złote)12
o szampan z Okęcia, trutka, burgund krajowy, jabcok12
o mózgojeb truskawkowy14; mózgotrzep39
o "Sen Sołtysa", "Czar PGRu", Złota Renia (pot. nazwa "Złotej Renety"),
"Tajfun", "Tornado"16
o gleborzut, wino marki Siarkopol16
o "Jabłuszko sandomierskie"19
o "Czar Okęcia"22
o wino uczniowskie (nazwane tak ze względu na poręczność butelki butelki
0.25 l), małpka, szczeniak, "Wino Markowe", "Łzy sołtysa", "Wino
Bankietowe"(a)
o z cyklu "Sytuacje prawdziwe": Szczyt kurtuazji - w sklepie w woj.
toruńskim na półce tylko i wyłącznie dwa rodzaje wina marki "Wino".
Indeks przy haśle oznacza osobę, która hasło nadesłała. Brak indeksu
oznacza, że hasło umieścił Piotr Kęplicz. Autorów i źródła pozostałych
haseł oraz można znaleźć w Złotej Księdze.
Gwiazdka * oznacza, że podobne (ale nie takie samo) hasło znalazło się
w oryginalym Słowniku. Jego forma lub znaczenie zmieniło się jednak na
tyle, że zostało umieszczone w Nowym.
Podwójna gwiazdka ** oznacza, iż hasło znalazło się w oryginalnym
Słowniku, ale znaleziono nowe cytaty w literaturze.
Inne nadal aktualne określenia można znaleźć w dodatku.
Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie i rozpowszechnianie bez
zezwolenia zabronione.
I. Pić, wypić
o wyżreć: może byśmy coś wyżerli?106
o dobić dna (skończyć wódkę, wino)117
o ujeżdżać Soplicę (p. WuTeKa Soplica w dziale Wódka w zależności...)117
o kieliszka trzasnąć: "Władek, co kielicha trzaśnie, łzami się zalewa rzewnemy i
rozpacza, że redaktor fatalnie go przerobił"(xxvi)
o uderzać w gaz: "Warszawa mocno uderza w gaz"(xxvi)
o pić leguralnie: "Mężczyzna, któren nie pije, po mojemu powagi żadnej nie posiada. Ja
tam lubię, żeby chłop wypił sobie leguralnie i był palący"(xxvi)
o zakąszać: "Pisał, pisał godzinę, wypił pół litra, piwem zakąsił i strzelił sobie w łeb"(xxvi)
II. Wódka w ogóle
o gaz: "A więcej nikomu nic się nie stało, bo to, uważa pan Zagórski, nie byli żadne gazowe
bomby, tylko ten szofer Maniek, co go nazywają Kitajec , przyniósł panu Śmieciuszce
butelkie wódki. Podaje mu ją przez okienko od piwnicy, a pan Śmieciuszka się pyta: ,,Co to
jest?'' A Kitajec mówi: ,,Gaz''. Któś to usłyszał i panikie na cały schron zrobił, ża to atak
gazowy"(xxvi)
III. Wódka w zależności od rodzaju, smaku, mocy, zalet, wad, składników, sposobu
przyrządzania itd.
o WuTeKa Soplica (aluzja do reklamy WTK Soplica)117
o śmietanka od wściekłej krowy: "- No i co pan będzie produkował? - Śmietankie od
wściekłej krowy. - Wódkę? - Rzecz jasna, teraz podobnież bimber się to nazywa"(xxvi)
IV. Różne napoje
o upgrade'ować (wzmacniać słabszy trunek mocniejszym, środowisko
informatyków)111
V. Wina krajowych winnic
o Pokemon (stosowane w okolicach Częstochowy, zwłaszcza miejscowego
lotniska)115
VI. Stan i stopień nietrzeźwości
o Definicja trzeźwości: człowiek jest trzeźwy tak długo, jak długo potrafi
leżeć na podłodze niczego się nie przytrzymując108
o pozostawać na stand-by (gdy zasypia się na krześle)107
o zrobić Neptuna (gdy zasypia się przy stole robiąc przy tym miny
gromowładne)107
o być nawalonym jak szpadel108
o rozmawiać z tygrysem108; rozmawiać z wodnikiem Szuwarkiem, szukać
Morskiego Oka111 (wymiotować w ubikacji)
o mieć ułańską fantazję (wymiotować dla przyjemności i zdrowia - tak zwykł
czynić mój kolega :-)108
o udawać foczkę (od dźwięków, które wydaje się, kiedy nie ma już czym
wymiotować)108
o Kopciuszek (przyjść do domu w jednym bucie)108
o Królewna Śnieżka (obudzić się w łóżku z siedmioma facetami)108
o Czerwony Kapturek (obudzić się w łóżku babci)108
o Śpiąca Królewna (przez 100 lat niczego nie pamietasz)108
o Myszka Miki (opuchnięte uszy, białe rękawiczki, ale nie masz fraka)108
o Krzysztof Kolumb (nie wiesz gdzie jedziesz, jak już przyjedziesz to nadal
nie wiesz gdzie jesteś, ale za przejazd i tak płaci państwo)108
o Reksio (obudzileś się w budzie dla psa)108
o Władca pierścieni (obudziłeś się na komisarjacie w kajdankach)108
o Ogniem i mieczem (obudziłeś sie w kotłowni na koksie)108
o W pustyni i w puszczy (obudziłeś się w parku miejskim na grządce z
różami)108
o Na Juranda (obudziłeś sie przed wlasnymi dzwiami z rozdartą koszula)108
o Wakacje z duchami (obudziłeś sie na strychu zawinięty w prześcieradło)108
o zarzucać konstrukcją (chwiać się idą111
o ubazgrana (pani z rozmazanym makijażem)114
o odra monopolowa: "Koleżka, zdaje się, przedchodzi odre monopolowe; a na to nie ma
lepszego lekarstwa, jak się wykimać. No już, kładź się pan, panie sznowny, na poduchy i
lulu"(xxvi)
o zagazowany w dym: "Przecież tam wszyscy czekają. Prawda, że zagazowane w dym,
ale czekają"(xxvi)
o pod humorkiem: "Pan Zagórski, zdaje się, pod humorkiem troszkie dzisiej..."(xxvi)
o uperfomować: "A już najwięcej wtenczas, kiedy się mocno uperfomował"(xxvi)
o nietronkowego udawać, ankoholizm: "Ten znowuż miał takie wychowanie, że lubiał
nietronkowego udawać. Przychodził schlany jak nieboskie stworzenie, ale na nogach równo
się trzymał, tylko przez zęby mówił, żeby ankoholizm od niego nie podjeżdżał"(xxvi)
o dać w kręgi, na uszach chodzić: "Jak wrócił, to tak sobie z Konfiteorem dali w kręgi,
ża na uszach chodili"(xxvi)
VII. Pijak
o kizior: "W każdem bądź razie kizior musiał być pierwszej klasy, po czerwonym nosie
poznać"(xxvi)
VIII. Pijatyka
o bawić się na dziewiątkę: "Dzisiej pijem, dzisiej się bawiem na dziewiątkie"(xxvi)
IX. Ceremonie, okazje i zwyczaje pijackie
o odbijać: "Pogrzeb bez syrka nie miałby żadnego fasonu - odrzekł na to skromnie
gospodarz, odbijając litrową butelkę w taki sposób, że korek wysunął się tylko do połowy i
ani jedna kropla szlachetnego trunku nie została rozlana"(xxvi)
X. Pogwarki i okrzyki pijackie, toasty także
o Oby nas nie zalało jak tych na Atlantydzie107
o Lepiej być znanym pijakiem, niż anonimowym alkoholikiem109
o Poland - Alkoholand110
o Jak się nazywa dziura po bombie? - Lej!112
o Która godzina? - Masz rację, też bym się napił (z czasów stanu wojennego,
kiedy alkohol sprzedawano po 13-tej)113
o Za matki naszych dzieci!116
XI. Miary i naczynia
o gulgul (1/2 litra = 21 gulguli, p. również bubu)113
o małgorzatka, kielon (kieliszek)116
o półkwaterka(xxv) 116
o angielka, matka: "Gościnny gospodarz, lekko balansując, podszedł z wyciągnietymi
ramionami do dziennikarza. W jednym ręku trzymał pustą angielkę, a w drugiej "matkę", w
której perliła się czysta wyborowa"(xxvi) (uważny czytelnik zauważy być może, iż
oba określenia (angielka - kieliszek, matka - największa butelka wódki)
znalazły się w oryginalnym Słowniku Tuwima, brak tam jednakowóż
żadnego cytatu z literatury -- PK)
o sztamajza: "Jak stoisz z towarem? - zagadnął pan Maniuś przyjeciela,
kropnąwszy ,,sztamajzę'' wódki pod dzwonko ,,katolika'' z cebulką"(xxvi)
XII. Varia, dodatki, uzupełnienia
o wódka stygnie: "A pan szanowny podróż po Warszawa chce uskuteczniać, kiedy tam
wódka stygnie?"(xxvi)