Untitled

Druk nr 4114 cz.
II
Warszawa, 15 kwietnia 2011 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Prezes Rady Ministrów
RM 10-23-11
Pan
Grzegorz Schetyna
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej
Szanowny Panie Marszałku

Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. przedstawiam Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej projekt
ustawy
- o nasiennictwie z projektami aktów

wykonawczych.
Projekt ma na celu wykonanie prawa Unii Europejskiej.

W załączeniu przedstawiam także opinię dotyczącą zgodności
proponowanych regulacji z prawem Unii Europejskiej.
Jednocześnie informuję, że do prezentowania stanowiska Rządu w tej
sprawie w toku prac parlamentarnych został upoważniony Minister Rolnictwa i
Rozwoju Wsi.
Z poważaniem
(-) Donald Tusk

Projekt
OBWIESZCZENIE
MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1)
z dnia .............................
w sprawie wykazu gatunków roślin objętych ustawą o nasiennictwie
Na podstawie art. 1 ust. 3 ustawy z dnia ....................... o nasiennictwie (Dz. U.

Nr .........., poz. ........) ogłasza się wykaz gatunków roślin, który reguluje sprawy
rejestracji odmian oraz wytwarzania, oceny, obrotu i kontroli materiału siewnego,
stanowiący załącznik do obwieszczenia
Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi
_______________
1)
Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi kieruje działem administracji rządowej – rolnictwo na podstawie § 1
ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 listopada 2007 r. w sprawie
szczegółowego zakresu działania Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi (Dz. U. Nr 216, poz. 1599).
ZAŁĄCZNIK
do obwieszczenia
Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi
z dnia .... (poz. ...)
WYKAZ GATUNKÓW ROŚLIN, KTÓRYCH ODMIANY WPISUJE SIĘ DO KRAJOWEGO REJESTRU

ORAZ KTÓRYCH MATERIAŁ SIEWNY MOŻE BYĆ WYTWARZANY, OCENIANY,
ZNAJDOWAĆ SIĘ W OBROCIE I PODLEGA KONTROLI
Nazwa polska Nazwa botaniczna
ROŚLINY ROLNICZE
A. Rośliny zbożowe
1 Jęczmień Hordeum vulgare L.
2 Kukurydza Zea mays L.
3 Mieszaniec sorga zwyczajnego Sorghum bicolor (L.) Moench

i sorga sudańskiego* x S.sudanense (Piper) Stapf
4 Mozga kanaryjska (syn. kanar) Phalaris canariensis L.
5 Owies nagi (syn. o. nagoziarnowy) Avena nuda L.
6 Owies szorstki (syn. o. owsik) Avena strigosa Schreb.
7 Owies zwyczajny, w tym owies bizantyjski Avena sativa L., w tym Avena byzantina K.
Koch
8 Pszenica orkisz Triticum spelta L.
9 Pszenica twarda Triticum durum Desf.
10 Pszenica zwyczajna Triticum aestivum L.
11 Pszenżyto x Triticosecale Wittm. ex A. Camus

(Triticum spp. x Secale spp.)
12 Ryż* Oryza sativa L.
13 Sorgo zwyczajne* Sorghum bicolor (L.) Moench
14 Sorgo sudańskie (syn. trawa sudańska)* Sorghum sudanense (Piper) Stapf
15 Żyto Secale cereale L.
B. Rośliny oleiste i włókniste
1 Bawełna Gossypium spp.
2 Gorczyca biała Sinapis alba L.
3 Gorczyca czarna Brassica nigra (L.) Koch
4 Gorczyca sarepska Brassica junacea (L.) Czern.
5 Kminek zwyczajny Carum carvi L.
6 Konopie Cannabis sativa L.
7 Krokosz barwierski (syn. saflor Carthamus tinctorius L.

barwierski)
8 Len zwyczajny Linum usitatissimum L.
2
9 Mak Papaver somniferum L.
10 Orzech ziemny Arachid hypogaea L.
11 Rzepak Brassica napus L. (partim)
12 Rzepik Brassica rapa L. var. silvestris (Lam.)

Briggs
13 Słonecznik Helianthus annuus L.
14 Soja Glycine max (L.) Merrill
C. Rośliny pastewne
Bobowate (Leguminosae)
1 Bobik Vicia faba L. (partim)
2 Esparceta siewna Onobrychis viciifolia Scop.
3 Groch siewny Pisum sativum L. (partim)
4 Komonica zwyczajna Lotus corniculatus L.
5 Koniczyna biała Trifolium repens L.
6 Koniczyna białoróżowa Triforium hybridum L.

(syn. k. szwedzka)
7 Koniczyna egipska* Triforium alexandrinum L.

(syn. k. aleksandryjska)
8 Koniczyna krwistoczerwona Triforium incarnatum L.

(syn. inkarnatka)
9 Koniczyna łąkowa (syn. k. czerwona) Triforium pratense L.
10 Koniczyna perska Triforium resupinatum L.
11 Kozieradka pospolita (syn. koniczyna Trigonella foenum - graecum L.

grecka)
12 Lucerna chmielowa Medicago lupulina L.
13 Lucerna piaskowa Medicago x varia T. Martyn
14 Lucerna siewna Medicago sativa L.
15 Łubin biały Lupinus albus L.
16 Łubin wąskolistny Lupinus angustifolius L.
17 Łubin żółty Lupinus luteus L.
18 Rutwica wschodnia Galega orientalis L.
19 Siekiernica włoska* Hedysarum coronarium L.
20 Wyka kosmata* Vicia villosa Roth
21 Wyka panońska* Vicia pannonica Crantz
22 Wyka siewna Vicia sativa L.
Wiechlinowate (Gramineae)
1 Cynodon palczasty* Cynodon dactylon (L.) Pers.
3
2 Festulolium x Festulolium Asch.& Graebn.
(Festuca spp. x Lolium spp.)
3 Konietlica łąkowa* Trisetum flavescens (L.) P. Beauv.
4 Kostrzewa czerwona Festuca rubra L.
5 Kostrzewa łąkowa Festuca pratensis Huds.
6 Kostrzewa murawowa Festuca trachyphylla (Hack.) Krajina
7 Kostrzewa nitkowata Festuca filiformis Pourr.
8 Kostrzewa owcza Festuca ovina L.
9 Kostrzewa trzcinowa Festuca arundinacea Schreber
10 Kupkówka pospolita Dactylis glomerata L.
11 Mietlica biaława Agrostis gigantea Roth
12 Mietlica pospolita Agrostis capillaris L.
13 Mietlica psia Agrostis canina L.
14 Mietlica rozłogowa Agrostis stolonifera L.
15 Mozga Hardinga* Phalaris aquatica L.
16 Rajgras wyniosły Arrhenatherum elatius (L.)

(syn. r. francuski) P. Beauv. ex J. Presl. & C. Presl
17 Stokłosa alaskańska* Bromus sitchensis Trin.
18 Stokłosa uniolowata Bromus unioloides L. (syn. B. catharticus

Vahl)
19 Tymotka dzika Phleum nodosum L.
20 Tymotka łąkowa Phleum pratense L.
21 Wiechlina błotna Poa palustris L.
22 Wiechlina gajowa Poa nemoralis L.
23 Wiechlina łąkowa Poa pratensis L.
24 Wiechlina zwyczajna Poa trivilis L.
25 Wyczyniec łąkowy Alopecurus pratensis L.
26 Życica mieszańcowa Lolium x boucheanum Kunth

(syn. rajgras oldenburski)
27 Życica trwała Lolium perenne L.

(syn. rajgras angielski)
28 Życica wielokwiatowa w tym Lolium multiflorum Lam.

ż. wielokwiatowa westerwoldzka
(syn. rajgras wioski w tym r.
holenderski)
Inne gatunki
1 Brukiew Brassica napus L. var. napobrassica (L.)

Rchb.
2 Facelia błękitna Phacelia tanacetifolia Benth.
3 Kapusta pastewna Brassica oleracea L. convar. acephala (DC.)
4
Alef. var. medullosa Thell. var. viridis L.
4 Rzodkiew oleista Raphanus sativus L. var. oleiformis Pers.
D. Burak
1 Burak cukrowy Beta vulgaris L.
2 Burak pastewny Beta vulgaris L.
E. Ziemniak
1 Ziemniak Solanum tuberosum L.
ROŚLINY WARZYWNE
1 Bób Vicia faba L. (partim)
2 Brokuł Brassica oleracea L.
3 Burak ćwikłowy Beta vulgaris L.
4 Burak liściowy Beta vulgaris L.
5 Cebula siedmiolatka Allium fistulosum L.

(syn. czosnek dęty)
6 Cebula, w tym echalion Allium cepa L. - grupa Cepa
7 Cykoria korzeniowa Cichorium intybus L.
8 Cykoria liściowa i cykoria sałatowa Cichorium intybus L.
9 Czosnek pospolity Allium sativum L.
10 Dynia olbrzymia Cucurbita maxima Duchesne
11 Dynia zwyczajna Cucurbita pepo L.
12 Endywia - endywia eskariola i endywia Cichorium endivia L.

kędzierzawa
13 Fasola wielokwiatowa Phaseolus coccineus L.
14 Fasola zwykła karłowa Phaseolus vulgaris L.
15 Fasola zwykła tyczna Phaseolus vulgaris L.
16 Groch siewny cukrowy Pisum sativum L. (partim)
17 Groch siewny łuskowy - o nasionach Pisum sativum L. (partim)

pomarszczonych i o nasionach gładkich
18 Jarmuż Brassica oleracea L.
19 Kalafior Brassica oleracea L.
20 Kalarepa Brassica oleracea L.
21 Kapusta brukselska Brassica oleracea L.
22 Kapusta głowiasta biała Brassica oleracea L.
23 Kapusta głowiasta czerwona Brassica oleracea L.
24 Kapusta pekińska Brassica rapa L.
25 Kapusta włoska Brassica oleracea L.
26 Karczoch - karczoch hiszpański Cynara cardunculus L.
5
(syn. kard) i karczoch zwyczajny
27 Kawon (syn. arbuz) Citrullus lanatus (Thunb.) Matsum. et Nakai
28 Koper włoski (syn. fenkuł) Foeniculum vulgare Mill.
29 Kukurydza cukrowa Zea mays L. (partim)
30 Kukurydza pękająca Zea mays L. (partim)
31 Marchew - jadalna i pastewna Daucus carota L.
32 Melon Cucumis melo L.
33 Oberżyna Solanum melongena L.
34 Ogórek - sałatkowy i konserwowy Cucumis sativus L.
35 Papryka Capsicum annuum L.
36 Pietruszka Petroselinum crispum (Mill.) Nyman ex A. W.

Hill
37 Pomidor Lycopersicon esculentum Mill.
38 Por Allium porrum L.
39 Rabarbar Rheum rhabarbarum L.
40 Roszponka warzywna Valerianella locusta (L.) Laterr.
41 Rzepa Brassica rapa L.
42 Rzodkiew Raphanus sativus L.
43 Rzodkiewka Raphanus sativus L.
44 Sałata Lactuca sativa L.
45 Seler korzeniowy Apium graveolens L.
46 Seler naciowy Apium graveolens L.
47 Skorzonera Scorzonera hispanica L.

(syn. wężymord)
48 Szalotka Allium cepa L. - grupa Aggregatum
49 Szczypiorek Allium schoenoprasum L.
50 Szparag Asparagus officinalis L.
51 Szpinak Spinacia oleracea L.
52 Trybuła ogrodowa Anthriscus cerefolium (L.) Hoffm.
ROŚLINY SADOWNICZE
1 Borówka i żurawina Vaccinium L.
2 Brzoskwinia Prunus persica (L.) Batsch
3 Czereśnia Prunus avium (L.) L.
4 Figa pospolita Ficus carica L.
5 Grusza Pyrus L.
6
6 Jabłoń Malus Mill.
7 Kasztan jadalny Castanea sativa Mill.
8 Kumkwat Fortunella Swingle
9 Leszczyna pospolita Corylus avellana L.
10 Malina i jeżyna Rubus L.
11 Migdałowiec Prunus amygdalus Batsch
12 Morela Prunus armeniaca L.
13 Oliwka europejska Olea europaea L.
14 Orzech włoski Juglans regia L.
15 Pigwa pospolita Cydonia oblonga Mill.
16 Pistacja właściwa Pistacia vera L.
17 Pomarańcza, cytryna i inne Citrus L.
18 Poncyria Poncirus Raf.
19 Porzeczka i agrest Ribes L.
20 Śliwa domowa Prunus domestica L.
21 Śliwa japońska Prunus salicina Lindley
22 Truskawka i poziomka Fragaria L.
23 Winorośl* Vitis spp.
24 Wiśnia Prunus cerasus L.
*- materiał siewny wymienionych gatunków ,może znajdować się w obrocie i podlega kontroli
7
UZASADNIENIE
Obwieszczenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie wykazu gatunków roślin

objętych ustawą o nasiennictwie wydane jest na podstawie art. 1 ust. 3 ustawy z dnia ...
o nasiennictwie (Dz. U. Nr ..., poz. ...).
W odróżnieniu od obowiązującej ustawy o nasiennictwie, proponuje się, aby
wykaz gatunków roślin, których dotyczą przepisy ustawy, był ogłoszony w drodze
obwieszczenia ministra właściwego do spraw rolnictwa, w Dzienniku Urzędowym
Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Wprowadzenie takiej regulacji uchroni w przyszłości
ustawodawcę od dokonywania częstych zmian w ustawie, związanych z wdrażaniem
przepisów Unii Europejskiej dotyczących zmian nazewnictwa gatunków oraz
dopisywaniem czy skreślaniem gatunków.
1-04-aa
8
Projekt
ROZPORZĄDZENIE
z dnia .............................
w sprawie terminów składania wniosku o wpis odmiany do krajowego rejestru
Na podstawie art. 11 ustawy z dnia ....................... o nasiennictwie (Dz. U.

Nr .........., poz. ........) zarządza się, co następuje:
§ 1. Wniosek o wpis odmiany do krajowego rejestru składa się:

1) w przypadku roślin rolniczych:
a) ozimych:
– rzepaku, wyki kosmatej - od dnia 1 sierpnia do dnia 10 sierpnia,
– jęczmienia - od dnia 1 sierpnia do dnia 20 sierpnia,
– pozostałych - od dnia 1 sierpnia do dnia 31 sierpnia,
b) zbożowych jarych (z wyłączeniem kukurydzy) - od dnia 1 października do dnia
30 listopada,
c) strączkowych, ziemniaka - od dnia 15 października do dnia 15 grudnia,
d) pozostałych - od dnia 1 listopada do dnia 31 grudnia;
2) w przypadku roślin warzywnych:

a) odmian zimujących cebuli - od dnia 1 maja do dnia 30 czerwca,
b) czosnku ozimego, sałaty do uprawy pod osłonami ogrzewanymi - od dnia 1
lipca do dnia 31 sierpnia,
c) uprawianych pod osłonami - od dnia 1 października do dnia 30 listopada,
d) uprawianych w gruncie - od dnia 1 października do dnia 31 grudnia;
3) w przypadku roślin sadowniczych: - od dnia 1 listopada do dnia 31 grudnia.

§ 2. Ostatnim dniem terminu określonego w § 1 jest data wpływu wniosku do
Centralnego Ośrodka Badania Odmian Roślin Uprawnych.
§ 3. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
1)
Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi kieruje działem administracji rządowej – rolnictwo, na podstawie § 1
ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 listopada 2007 r. w sprawie szczegółowego
zakresu działania Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi (Dz. U. Nr 216, poz. 1599).
2
Uzasadnienie
Projekt rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie terminów

składania wniosku o wpis odmiany do krajowego rejestru, stanowi wykonanie
upoważnienia zawartego w art. 11 ustawy z dnia ……………………..
o nasiennictwie (Dz. U. Nr …., poz. ……..).
Rejestr odmian, zwany „krajowym rejestrem”, prowadzi, Centralny Ośrodek
Badania Odmian Roślin Uprawnych, dla odmian gatunków objętych przepisami ustawy
o nasiennictwie.
Odmianę wpisuje się do krajowego rejestru na wniosek zgłaszającego wniosek.
W projektowanym rozporządzeniu określono terminy składania wniosku o wpis
odmiany do krajowego rejestru, biorąc pod uwagę warunki klimatyczne, biologię roślin
oraz termin umożliwiający przeprowadzenie badań.
Odmianę wpisuję się do krajowego rejestru jeżeli odmiana jest odrębna,
wyrównana i trwała (badania OWT) oraz jeżeli ma zadawalającą wartość gospodarczą
w przypadku gatunków roślin rolniczych, ma nadaną nazwę oraz jest zachowywana
przez zachowującego odmianę.
Projekt rozporządzenia nie jest objęty prawem Unii Europejskiej.
Projekt rozporządzenia nie zawiera przepisów technicznych w rozumieniu
przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu
funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. Nr 239,
poz. 2039 oraz z 2004 r. Nr 65, poz. 597), w związku z tym jego projekt nie podlega
notyfikacji.
Stosownie do art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej
w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414 oraz z 2009 r. Nr 42, poz. 337)
projekt rozporządzenia zostanie zamieszczony na stronie internetowej Biuletynu
Informacji Publicznej Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Projekt rozporządzenia nie znajduje się w programie prac legislacyjnych Ministra
Rolnictwa i Rozwoju Wsi na II półrocze 2011 r.
3
OCENA SKUTKÓW REGULACJI
1. Podmioty, na które oddziałuje rozporządzenie

Projekt rozporządzenia swym zakresem obejmuje:
1) Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych,,
2) zachowujących odmiany roślin.
2. Wpływ rozporządzenia na sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa i

budżety jednostek samorządu terytorialnego
Projektowane rozporządzenie nie będzie miało wpływu na sektor finansów publicznych.
3. Wpływ rozporządzenia na rynek pracy

Wejście w życie rozporządzenia nie będzie miało wpływu na rynek pracy.
4. Wpływ rozporządzenia na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w

tym na funkcjonowanie przedsiębiorstw
Wejście w życie rozporządzenia nie będzie miało wpływu na konkurencyjność
gospodarki i przedsiębiorczość.
5. Wpływ rozporządzenia na sytuację i rozwój regionalny

Wejście w życie rozporządzenia nie będzie miało wpływu na sytuację i rozwój
regionalny.
6. Konsultacje społeczne
W ramach prowadzonych konsultacji społecznych projekt rozporządzenia zostanie
przesłany do organizacji społeczno-zawodowych, związków zawodowych,
a w szczególności do: Krajowego Związku Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych,
Krajowej Komisji NSSZ „Solidarność”, NSZZ „Solidarność” Rolników Indywidualnych,
Rady Krajowej Związku Zawodowego Rolników „Samoobrona”, Krajowej Rady Izb
Rolniczych, Polskiej Izby Nasiennej oraz Związku Twórców Odmian Roślin Uprawnych.
2-04-aa
4
Projekt
ROZPORZĄDZENIE
z dnia ..............................
w sprawie stawek opłat dotyczących krajowego rejestru
Na podstawie art. 24 ust. 6 ustawy z dnia ........................ o nasiennictwie (Dz. U.

Nr ......, poz. .........) zarządza się, co następuje:
§ 1. Rozporządzenie określa:
1) stawki opłat dotyczących krajowego rejestru odmian, zwanego dalej krajowym
rejestrem, za:
a) złożenie wniosku o wpis odmiany do krajowego rejestru,
b) złożenie wniosku o wpisanie w krajowym rejestrze kolejnego
zachowującego odmianę nie chronioną wyłącznym prawem,
c) złożenie wniosku o przedłużenie okresu wpisu odmiany w krajowym
rejestrze,
d) badanie OWT (odrębności, wyrównania i trwałości odmiany),
e) badanie WGO (wartości gospodarczej odmiany),
f) wpis odmiany do krajowego rejestru,
g) utrzymanie odmiany w krajowym rejestrze,
h) udostępnienie raportu końcowego z badania odrębności, wyrównania i
trwałości odmiany;
2) sposób uiszczania opłat, o których mowa w pkt 1;
3) termin uiszczania opłat, o których mowa w pkt 1.
§ 2. Stawki opłat, o których mowa w § 1 pkt 1, są określone w załączniku do
rozporządzenia.
§ 3. Opłaty, o których mowa w § 1 pkt 1, wnosi zgłaszający odmianę lub w przypadku, o
którym mowa w § 1 pkt 1 lit. b, kolejny zachowujący odmianę, na rachunek bankowy
wskazany przez Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych z podaniem
tytułu opłaty oraz gatunku i odmiany, za którą jest uiszczana opłata.
§ 4. 1. Za pierwszy i każdy następny sezon wegetacyjny, w którym przeprowadza
się badanie odrębności, wyrównania i trwałości oraz badanie wartości
gospodarczej odmiany, opłatę wnosi się w terminie 30 dni od dnia doręczenia
zawiadomienia o terminie rozpoczęcia badania.
2. Jeżeli zgłaszający zgłasza do krajowego rejestru odmianę z przeznaczeniem dla
kilku kierunków użytkowania i powoduje to konieczność przeprowadzenia
oddzielnych serii doświadczeń dla każdego z nich, opłatę za badanie wartości
gospodarczej odmiany wnosi się za każdą serię doświadczeń związaną z
kierunkami użytkowania, zgłoszonymi przez zgłaszającego.
§ 5. 1. Opłatę za wpis odmiany do krajowego rejestru oraz opłatę za pierwszy rok
kalendarzowy utrzymania odmiany w krajowym rejestrze wnosi się w terminie 60
dni od dnia doręczenia decyzji o wpisaniu odmiany do krajowego rejestru.
2. Za każdy następny rok kalendarzowy utrzymania odmiany w krajowym rejestrze
opłatę wnosi się do końca czerwca każdego roku następującego po roku, w
którym wydano decyzję o wpisaniu odmiany do krajowego rejestru.
3. Nie wnosi się opłaty za:
1) utrzymanie odmiany w krajowym rejestrze za dany rok kalendarzowy, jeżeli
odmiana została skreślona z krajowego rejestru w pierwszym półroczu;
2) pierwszy rok kalendarzowy utrzymania odmiany w krajowym rejestrze, jeżeli
odmiana została skreślona z krajowego rejestru na wniosek zgłaszającego
przed upływem terminu wniesienia tej opłaty.
4. W przypadku odmian niechronionych wyłącznym prawem zachowywanych przez
kilku zachowujących, opłatę za utrzymanie odmiany w krajowym rejestrze i
złożenie wniosku o przedłużenie okresu wpisu odmiany w krajowym rejestrze,
wnosi każdy z tych zachowujących.
§ 6. Opłatę za udostępnienie raportu końcowego z badania odrębności, wyrównania i
trwałości odmiany wnosi się w terminie 60 dni od dnia wysłania tego raportu.
______
1)
Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi kieruje działem administracji rządowej - rolnictwo, na podstawie § 1
2
Załącznik
do rozporządzenia
z dnia ...................... (poz. ......)
Stawki opłat dotyczących krajowego rejestru
1. Opłata dla odmian wszystkich roślin uprawnych za:

1) złożenie wniosku o dokonanie wpisu odmiany do krajowego rejestru, z
wyłączeniem odmian regionalnych i amatorskich, wynosi 500 zł;
2) złożenie wniosku o dokonanie wpisu odmiany regionalnej albo amatorskiej do
krajowego rejestru, wynosi 200 zł;
3) złożenie wniosku o wpisanie w krajowym rejestrze kolejnego zachowującego
odmianę nie chronioną wyłącznym prawem, wynosi 500 zł;
4) złożenie wniosku o przedłużenie okresu wpisu odmiany w krajowym rejestrze, z
wyłączeniem odmian regionalnych i amatorskich, wynosi 500 zł
5) złożenie wniosku o przedłużenie okresu wpisu odmiany regionalnej albo
amatorskiej w krajowym rejestrze, wynosi 200 zł
6) wpis odmiany do krajowego rejestru, wynosi 200 zł;
7) każdy rok utrzymania odmiany w krajowym rejestrze, z wyłączeniem odmian
regionalnych i amatorskich:
a) przez okres pierwszych 5 lat, wynosi 200 zł,
b) w następnych latach, wynosi 400 zł,
8) każdy rok utrzymania odmiany regionalnej albo amatorskiej w krajowym rejestrze,
wynosi 100 zł
2. Opłata za każdy sezon wegetacyjny badania odrębności, wyrównania i trwałości
odmiany przed wpisaniem do krajowego rejestru albo przed wpisaniem w krajowym
rejestrze kolejnego zachowującego odmianę nie chronioną wyłącznym prawem oraz
za każdy sezon wegetacyjny badania wartości gospodarczej odmiany przed
wpisaniem do krajowego rejestru wynosi:
3
Stawki opłat
Lp. Tytuł opłaty w zależności od grupy roślin uprawnych (w zł)
I II III IV V
za badanie odrębności, wyrównania i
1 700 650 600 550 500
trwałości odmiany
za badanie wartości gospodarczej
2 2.000 1.800 1.600 1.300 1.000
odmiany
Grupy roślin uprawnych:
Grupa I :
burak cukrowy, jęczmień (formy jare), kukurydza, owies zwyczajny (w tym owies
bizantyjski), owies nagi/owies nagoziarnowy, owies szorstki/owies owsik, pszenica
zwyczajna, pszenżyto (formy ozime), rzepak (formy ozime), ziemniak, żyto (formy
ozime);
Grupa II:
jęczmień (formy ozime), koniczyna łąkowa/koniczyna czerwona, lucerna
mieszańcowa/lucerna piaskowa, lucerna siewna, pszenica twarda, rzepak (formy
jare), życica trwała/rajgras angielski, życica wielokwiatowa (w tym rajgras włoski i
rajgras holenderski);
Grupa III:
a) bobik, burak pastewny, festulolium, groch siewny, koniczyna biała, konopie,
kostrzewa czerwona, kostrzewa łąkowa, kupkówka pospolita, len zwyczajny,
mak, mozga kanaryjska/kanar, pszenżyto (formy jare), rzepik, słonecznik,
tymotka łąkowa, wiechlina błotna, wiechlina gajowa, wiechlina łąkowa, wiechlina
zwyczajna, wyczyniec łąkowy,
b) burak ćwikłowy, burak liściowy, cebula (w tym echalion), cebula
siedmiolatka/czosnek dęty, cykoria korzeniowa, cykoria liściowa, cykoria
sałatowa, endywia escariola, endywia kędzierzawa, fasola wielokwiatowa,
fasola zwykła karłowa, fasola zwykła tyczna, groch siewny cukrowy, groch
siewny łuskowy, kalafior, kalarepa, kapusta brukselska, kapusta głowiasta biała,
kapusta głowiasta czerwona, kapusta pekińska, kapusta włoska, karczoch
4
hiszpański/kard, karczoch zwyczajny, koper włoski/fenkuł, kukurydza cukrowa,
marchew (jadalna i pastewna), oberżyna, ogórek (sałatkowy i konserwowy),
pomidor, por, rabarbar, roszponka warzywna, sałata, seler korzeniowy, seler
naciowy, skorzonera/wężymord, szalotka, szparag, trybuła ogrodowa,
c) jabłoń, śliwa domowa, śliwa japońska, wiśnia (odmiany owocujące i podkładki);
Grupa IV:
a) brukiew, esparceta siewna, facelia błękitna, gorczyca biała, gorczyca sarepska,
kapusta pastewna, kminek zwyczajny, komonica zwyczajna, koniczyna
białoróżowa/koniczyna szwedzka, koniczyna krwistoczerwona/inkarnatka,
koniczyna perska, kostrzewa owcza, kostrzewa trzcinowa, lucerna chmielowa,
łubin biały, łubin wąskolistny, łubin żółty, mietlica biaława, mietlica pospolita,
mietlica psia, mietlica rozłogowa, rajgras wyniosły/rajgras francuski, rzodkiew
oleista, soja, stokłosa uniolowata, tymotka kolankowata/tymotka dzika, wyka
kosmata, wyka siewna, życica mieszańcowa/rajgras oldenburski, żyto (formy
jare),
b) bób, brokuł, czosnek pospolity, dynia olbrzymia, dynia zwyczajna, jarmuż,
kawon/arbuz, melon, papryka, pietruszka, rzepa, rzodkiew, rzodkiewka,
szpinak,
c) malina, truskawka,
Grupa V:
a) kostrzewa murawowa/kostrzewa szczeciniasta, kostrzewa nitkowata, pszenica
orkisz, rutwica wschodnia,
b) kukurydza pękająca, szczypiorek,
c) inne rośliny sadownicze podlegające wpisywaniu do krajowego rejestru.
3. Opłata za badanie odrębności, wyrównania i trwałości odmiany mieszańcowej przed
wpisaniem do krajowego rejestru, niezależnie od jej struktury, stanowi dwukrotność
opłaty określonej w ust. 2, jeżeli są badane składniki tej odmiany.
4. Opłata za udostępnienie raportu końcowego z badania odrębności, wyrównania i
trwałości odmiany wynosi 240 euro.
5
Uzasadnienie
Projekt rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie stawek opłat

dotyczących krajowego rejestru, stanowi wykonanie upoważnienia zawartego w art.
art. 24 ust. 6 ustawy z dnia ........................ o nasiennictwie (Dz. U. Nr ......, poz. .........).
Odmianę do krajowego rejestru wpisuje się na wniosek zgłaszającego odmianę.
Odmiany przyjęte do badań urzędowych podlegają badaniom odrębności, wyrównania i
trwałości (OWT) a odmiany gatunków roślin rolniczych podlegają również badaniom
wartości gospodarczej odmian (WGO). Odmiany gatunków roślin warzywnych i
sadowniczych, o dużym znaczeniu gospodarczym, są badane pod względem WGO po
wpisaniu do krajowego rejestru.
Za wszystkie czynności związane z wpisem odmiany do krajowego rejestru i
utrzymaniem ich w tym rejestrze Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych
pobiera opłaty, których wysokość została określona w załączniku do projektowanego
rozporządzenia. Proponowane stawki za badania OWT i WGO nie uległy zmianie od
1996 roku. Stawki za badania wartości gospodarczej odmiany są dwukrotnie wyższe od
stawek za badania OWT. Jest to spowodowane większym kosztem badań wartości
gospodarczej odmiany w porównaniu do badań OWT, co jest związane w głównej
mierze z większą liczbą doświadczeń, a ich rozpiętość waha się od 2 000 do 1 000 zł.
Opłaty za zgłoszenie odmiany do rejestru i wpis do rejestru są na poziomie roku
2001.
W projektowanym rozporządzeniu wprowadzono opłatę za złożenie wniosku o
wpisanie w krajowym rejestrze kolejnego zachowującego odmianę nie chronioną
wyłącznym prawem. Każdy kolejny zachowujący ma takie same prawa i obowiązki
(równość podmiotów zgłaszających odmianę).
Gatunki roślin uprawnych, które podlegają badaniom zostały podzielone na pięć
grup. Podział na grupy wynika ze znaczenia gospodarczego gatunku.
Opłaty za złożenie wniosku o dokonanie wpisu odmiany regionalnej albo
amatorskiej do krajowego rejestru, złożenie wniosku o przedłużenie okresu wpisu oraz
każdy rok utrzymania tej odmiany w krajowym rejestrze pobierane są dużo niższe niż
opłaty za te same czynności dla odmian konwencjonalnych i odmian genetycznie
6
zmodyfikowanych. Niskie opłaty mają zachęcić podmioty zgłaszające do rejestracji tych
odmian a przede wszystkim chronić zasoby genetyczne i zapobiegać erozji genetycznej.
poz. 2039 oraz z 2004 r. Nr 65, poz. 597), w związku z tym jego projekt nie podlega
notyfikacji.
projekt rozporządzenia zostanie zamieszczony na stronie internetowej Biuletynu
Projekt rozporządzenia nie znajduje się w programie prac legislacyjnych Ministra
Rolnictwa i Rozwoju Wsi na 2011 r.

1) Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych,
2) zachowujących odmianę,
3) zgłaszających odmianę.
2. Wpływ rozporządzenia na sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa i

budżety jednostek samorządu terytorialnego
Na podstawie danych Centralnego Ośrodka wpływy do budżetu państwa z tytułu opłat

za badania OWT i WGO wyniosły w roku 2010 około 2 471 tys. zł.
Koszty rzeczywiste zostały przedstawione w tabeli poniżej
7
Koszty badania wartości gospodarczej odmian, odrębności, wyrównania i trwałości odmian w
roku 2010
Koszty badania wartości gospodarczej odmian - 2010 r.

Koszty pracy z pochodnymi 7 089 416
Zakup materiałów i wyposażenia 1 874 090
Zakup energii 289 145
Zakup usług 738 927
Pozostałe koszty 717 509
Razem 10 709 088
Liczba badanych odmian 624

Średni koszt badania jednej odmiany 17 162
Propozycja wysokości opłaty w grupach gatunków: I II III IV V

% (zaokrąglenia do wrtości całkowitych) 12 10 9 8 6
kwota (zaokrąglenia do 100 złotych) 2 000 1 800 1 600 1 300 1 000
Koszty badania odrębności, wyrównania i trwałości odmian - 2010 r.

Koszty pracy z pochodnymi 8 073 659
Zakup materiałów i wyposażenia 2 134 276
Zakup energii 329 288
Zakup usług 841 514
Pozostałe koszty 817 123
Razem 12 195 860
Liczba badanych odmian 4 387

Średni koszt badania jednej odmiany 2 780
Propozycja wysokości opłaty w grupach gatunków: I II III IV V

% (zaokrąglenia do wrtości całkowitych) 25 23 22 20 18
kwota (zaokrąglenia do 50 złotych) 700 650 600 550 500


Wejście w życie rozporządzenia nie będzie miało wpływu na sytuację finansową
podmiotów zgłaszaj konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość.
8
regionalny.
Rolniczych, Polskiej Izby Nasiennej oraz Związku Twórców Odmian Roślin Uprawnych.
3-04-aa
9
Projekt
ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI1)
z dnia ….…………..
w sprawie listy gatunków roślin warzywnych i sadowniczych dla,

których wykonuje się badania WGO
Na podstawie art. 26 ust. 4 ustawy z dnia ……………….

o nasiennictwie (Dz. U. Nr …., poz. ……. zm.) zarządza się, co następuje:
§ 1. Ustala się listę gatunków roślin:,
1) warzywnych;
2) sadowniczych
- dla których wykonuje się badania wartości gospodarczej odmian – WGO,
stanowiącą załącznik do rozporządzenia.
MINISTER ROLNICTWA
I ROZWOJU WSI
1)
Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi kieruje działem administracji rządowej – rolnictwo, na podstawie §
1 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 listopada 2007 r. w sprawie
Załącznik
do rozporządzenia
z dnia ................... (poz. ....... )
LISTA GATUNKÓW ROŚLIN WARZYWNYCH I SADOWNICZYCH, DLA, KTÓRYCH BADA SIĘ

WARTOŚĆ GOSPODARCZĄ ODMIAN (WGO)
I. ROŚLINY WARZYWNE
Lp. Nazwa polska Nazwa botaniczna
1 Burak ćwikłowy Beta vulgaris L.
2 Cebula Allium cepa L. - grupa Cepa
3 Fasola zwykła karłowa Phaseolus vulgaris L.
4 Fasola zwykła tyczna Phaseolus vulgaris L.
5 Groch siewny cukrowy Pisum sativum L. (partim)
6 Groch siewny łuskowy - o nasionach Pisum sativum L. (partim)

pomarszczonych i o nasionach gładkich
7 Kalafior Brassica oleracea L.
8 Kapusta brukselska Brassica oleracea L.
9 Kapusta głowiasta biała Brassica oleracea L.
10 Kapusta głowiasta czerwona Brassica oleracea L.
11 Marchew jadalna Daucus carota L.
12 Ogórek - sałatkowy i konserwowy Cucumis sativus L.
13 Papryka Capsicum annuun L.
14 Pietruszka Petroselinum crispum (Mill.) Nyman ex A.W. Hill
17 Seler korzeniowy Apium graveolens L.
18 Seler naciowy Apium graveolens L.
II. ROŚLINY SADOWNICZE
1 Grusza* Pyrus communis L.
2 Jabłoń* Malus domestica Borkh.
3 Malina właściwa Rubus idaeus L.
4 Porzeczka czarna Ribes nigrum L.
5 Śliwa domowa* Prunus domestica L.
6 Truskawka Fragaria x ananassa Duch.
7 Wiśnia Prunus cerasus L.
* - odmiany owocujące i podkładki
2
Uzasadnienie
Projekt rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie listy

gatunków roślin warzywnych i sadowniczych, dla których wykonuje się badania
WGO, wartości gospodarczej odmian, stanowi wykonanie upoważnienia zawartego w
art. 26 ust. 6 ustawy z dnia …………………….. o nasiennictwie (Dz. U. Nr ….,
poz. ……..).
Odmiany gatunków roślin warzywnych i sadowniczych, wymienione
w załączniku projektowanego rozporządzenia – gatunki o dużym znaczeniu
gospodarczym, po wpisaniu do krajowego rejestru są badane pod względem WGO.
Badania są dokonywane zgodnie z metodykami opracowanymi przez Centralny
Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych w celu sporządzenia opisowych list
odmian zawierających informacje o plonach, cechach jakościowych i użytkowych
odmian. Lista obejmuje 18 gatunków roślin warzywnych oraz 7 gatunków roślin
sadowniczych. Listy opisowe są kierowane do bardzo szerokiej grupy odbiorców.
Głównymi adresatami list opisowych odmian są użytkownicy odmian, przede
wszystkim producenci zajmujący się towarową uprawą warzyw
przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie
sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz.
U. Nr 239, poz. 2039 oraz z 2004 r. Nr 65, poz. 597), w związku z tym jego projekt
nie podlega notyfikacji.
w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414 oraz z 2009 r. Nr 42, poz.
337) projekt rozporządzenia zostanie zamieszczony na stronie internetowej Biuletynu
Projekt rozporządzenia nie znajduje się w programie prac legislacyjnych
Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi na II półrocze 2011 r.
3

1) Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych,
2) hodowców odmian roślin warzywnych i sadowniczych,
3) firmy nasienne,
4) producentów roślin warzywnych oraz sadowniczy,
5) zakłady przemysłu przetwórczego.
2. Wpływ rozporządzenia na sektor finansów publicznych, w tym budżet

państwa i budżety jednostek samorządu terytorialnego
Projektowane rozporządzenie nie będzie miało wpływu na sektor finansów

publicznych.

4. Wpływ rozporządzenia na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość,

w tym na funkcjonowanie przedsiębiorstw

regionalny.
Rolniczych, Polskiej Izby Nasiennej oraz Związku Twórców Odmian Roślin
Uprawnych.
4-04-aa
4
ROZPORZĄDZENIE
z dnia ……………………..
w sprawie określenia jednostek odpowiedzialnych za zasoby genetyczne roślin 2)
Na podstawie art. 29 ust. 7 ustawy z dnia ................... o nasiennictwie (Dz. U.

Nr ..., poz. ...) zarządza się, co następuje:
§ 1. Jednostką odpowiedzialną za zasoby genetyczne roślin w zakresie odmian
regionalnych roślin rolniczych i warzywnych, odmian amatorskich roślin warzywnych
oraz mieszanek dla ochrony środowiska jest Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin.
______
1)
2)
Przepisy niniejszego rozporządzenia wdrażają postanowienia:
- dyrektywy Komisji 2008/62/WE z dnia 20 czerwca 2008 r. przewidującej pewne odstępstwa w
odniesieniu do rejestracji populacji miejscowych i odmian roślin rolniczych przystosowanych naturalnie do
warunków lokalnych i regionalnych i zagrożonych erozją genetyczną oraz obrót materiałem siewnym i
sadzeniakami ziemniaka tych populacji miejscowych i odmian (Dz. Urz. UE L 162 z 21.06.2008, str. 13, z
późn. zm.),
- dyrektywy komisji 2009/145/WE z dnia 26 listopada 2009 r. przewidującej pewne odstępstwa w

odniesieniu do zatwierdzania populacji miejscowych i odmian warzyw tradycyjnie uprawianych w
poszczególnych miejscach i rejonach zagrożonych erozją genetyczną oraz odmian warzyw niemajacych
wewnętrznej wartości dla plonów o przeznaczeniu handlowym, wyprodukowanych w celu uprawy w
określonych warunkach, oraz wprowadzania do obrotu materiału siewnego tych populacji miejscowych i
odmian (Dz. Urz. UE L 312 z 27.11.2009),
- dyrektywy Komisji 2010/60/UE z dnia 30 sierpnia 2010 r. przewidującej pewne odstępstwa dotyczące
wprowadzania do obrotu mieszanek materiału siewnego roślin pastewnych przeznaczonych do
wykorzystania w ramach ochrony środowiska naturalnego (Dz. Urz. UE L 228 z 31.08.2010).
Uzasadnienie
Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie określenia jednostki

odpowiedzialnej za genetyczne zasoby roślin stanowi wykonanie upoważnienia
zawartego w art. 29 ust. 7 ustawy z dnia ...................... o nasiennictwie (Dz. U. Nr ...,
poz. ...).
Rozporządzenie to stanowi również implementacje dyrektyw Komisji:
- 2009/145/WE z dnia 26 listopada 2009 r. przewidującej pewne odstępstwa w

odniesieniu do zatwierdzania populacji miejscowych i odmian warzyw tradycyjnie
uprawianych w poszczególnych miejscach i rejonach zagrożonych erozją genetyczną
oraz odmian warzyw niemajacych wewnętrznej wartości dla plonów o przeznaczeniu
handlowym, wyprodukowanych w celu uprawy w określonych warunkach, oraz
wprowadzania do obrotu materiału siewnego tych populacji miejscowych i odmian (Dz.
Urz. UE L 312 z 27.11.2009),
- 2008/62/WE z dnia 20 czerwca 2008 r. przewidującej pewne odstępstwa w

odniesieniu do rejestracji populacji miejscowych i odmian roślin rolniczych
przystosowanych naturalnie do warunków lokalnych i regionalnych i zagrożonych erozją
genetyczną oraz obrót materiałem siewnym i sadzeniakami ziemniaka tych populacji
miejscowych i odmian (Dz. Urz. L 162 z 21.06.2008 z póź.zm),
- 2010/60/UE z dnia 30 sierpnia 2010 r. przewidującej pewne odstępstwa dotyczące

wprowadzania do obrotu mieszanek materiału siewnego roślin pastewnych
przeznaczonych do wykorzystania w ramach ochrony środowiska naturalnego (Dz. Urz.
UE L 228 z 31.08.2010).
Zgodnie z przepisami ww. dyrektyw Komisji UE każdy wniosek o uznaniu odmiany za

odmianę regionalna roślin rolniczych i warzywnych, odmianę amatorska roślin
warzywnych oraz wniosek o uznaniu mieszanki za mieszankę dla ochrony środowiska
ma być rozpatrzony po uzgodnieniu z jednostka odpowiedzialna za zasoby
genetyczne roślin. Państwa członkowskie przekazują do Komisji UE.
Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia,
Rozporządzenie jest objęte prawem Unii Europejskiej.
2
Rozporządzenie nie zawiera przepisów technicznych i w związku z tym projekt
rozporządzenia nie podlega procedurze notyfikacji w rozumieniu rozporządzenia Rady
Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego
systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. Nr 239, poz. 2039 oraz z 2004 r. Nr
65, poz. 597).
w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414), projekt rozporządzenia
zostanie udostępniony w Biuletynie Informacji Publicznej Ministerstwa Rolnictwa
i Rozwoju Wsi.
3
Ocena skutków regulacji
1. Podmioty, na które będzie oddziaływać rozporządzenie

Rozporządzenie będzie oddziaływać na Instytut Hodowli i Ochrony Roślin, który będzie
opiniował wnioski o wniosek o uznanie odmiany za odmianę regionalną roślin rolniczych
i warzywnych, odmianę amatorską roślin warzywnych oraz wniosek o uznaniu
mieszanki za mieszankę dla ochrony środowiska.
2. Wpływ rozporządzenia na sektor finansów publicznych w tym, budżet państwa

i budżety jednostek samorządu terytorialnego
Rozporządzenie nie będzie miało wpływu na sektor finansów publicznych.
3. Wpływ aktu normatywnego na rynek pracy


gospodarki i przedsiębiorczość, w tym na funkcjonowanie przedsiębiorstw.

regionalny.
W ramach prowadzonych konsultacji, projekt rozporządzenia został skierowany
do organizacji społeczno-zawodowych i związków zawodowych, działających
w obszarze regulowanym projektowanym rozporządzeniem, a w szczególności do:
Krajowego Związku Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych, Krajowej Komisji NSZZ
„Solidarność”, Sekcji Krajowej Pracowników Administracji Rządowej i Samorządowej
NSZZ „Solidarność”, NSZZ „Solidarność” Rolników Indywidualnych, Rady Krajowej
Związku Zawodowego Rolników „Samoobrona”, Krajowej Rady Izb Rolniczych oraz
Polskiej Izby Nasiennej.
5-04-aa
4
PROJEKT
ROZPORZĄDZENIE
z dnia .....................................
w sprawie terminów składania wniosków o dokonanie oceny
poszczególnych grup roślin lub gatunków, szczegółowych wymagań dotyczących
wytwarzania i jakości materiału siewnego oraz wzoru upoważnienia zachowującego
odmianę
Na podstawie art. 40 ustawy z dnia ............................ o nasiennictwie (Dz. U. Nr ...........,

poz. ........) zarządza się, co następuje:
1) szczegółowe terminy składania wniosków o dokonanie oceny polowej materiału

siewnego poszczególnych grup lub gatunków roślin rolniczych i warzywnych,
2) liczbę rozmnożeń materiału siewnego dla poszczególnych grup lub gatunków roślin
rolniczych i warzywnych, z uwzględnieniem opisu poszczególnych kategorii i stopni
kwalifikacji materiału siewnego,
3) szczegółowe wymagania w zakresie wytwarzania materiału siewnego roślin rolniczych

lub warzywnych, z uwzględnieniem w szczególności:
a) liczby i terminów dokonywanych ocen stanu plantacji nasiennej

w odniesieniu do poszczególnych grup roślin i gatunków,
b) izolacji przestrzennej od innych upraw, czystości gatunkowej i odmianowej,

zdrowotności, określenie przedplonu oraz zmianowania roślin na plantacjach
nasiennych,
c) czasu prowadzenia plantacji wieloletnich roślin rolniczych,
d) sposobu oznaczania plantacji nasiennych;
4) szczegółowe wymagania w zakresie jakości materiału siewnego roślin rolniczych

i warzywnych;
5) dopuszczalną wielkość partii materiału siewnego roślin rolniczych i warzywnych

w obrocie;
1
6) sposób oznaczania partii materiału siewnego roślin rolniczych i warzywnych
wytworzonego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
7) wzór upoważnienia udzielanego przez zachowującego odmianę osobie, która będzie

wytwarzać i prowadzić obrót materiałem siewnym składającej wniosek o dokonanie
oceny polowej materiału siewnego;
8) wykaz gatunków roślin rolniczych, których materiał siewny może być uznany za materiał
siewny kategorii handlowy, oraz wymagania w zakresie jakości dla tego materiału.
§ 2. Wniosek o dokonanie oceny poszczególnych grup roślin lub gatunków zarejestrowanych

w krajowym rejestrze składa się w roku, w którym dany materiał ma być poddany ocenie
polowej w terminach:
1) do dnia 15 marca – dla gatunków roślin uprawnych jednorocznych ozimych;

2) do dnia 20 maja – dla ziemniaka;
3) do dnia 15 maja – dla gatunków roślin uprawnych jednorocznych innych niż
wymienione w pkt 1 i 2;
4) do 15 marca – dla gatunków roślin uprawnych wieloletnich;
5) do 31 sierpnia – dla gatunków roślin o dwuletnim cyklu rozmnażania;
6) do dnia 10 marca – dla materiału szkółkarskiego mateczników porzeczek i agrestu;
7) do dnia 30 maja – dla materiału szkółkarskiego innego niż wymieniony w pkt 6.
§ 3. Wytwarzany materiał siewny powinien być wolny od:

1) organizmów kwarantannowych;
2) organizmów niekwarantannowych, które mogą mieć wpływ na jakość lub ocenę
wytwarzanego materiału siewnego.
§ 4. 1. Plantacje, na których jest wytwarzany materiał siewny, zwane dalej „plantacjami

nasiennymi”, powinny stanowić zwarty obszar uprawny.
2. Plantacje nasienne powinny być wolne od:

1) organizmów kwarantannowych;
2) obcych gatunków roślin uprawnych;
3) innych odmian tego samego gatunku;
4) chwastów, w szczególności takich gatunków, których nasiona są trudne do
oddzielenia od nasion odmiany uprawianej;
5) chorób i szkodników mających wpływ na wytwarzanie i jakość materiału siewnego.
2
§ 5. 1. Plantacje nasienne powinny być zakładane z zachowaniem:
1) izolacji przestrzennej, która ma na celu oddzielenie plantacji nasiennej od źródeł
obcego pyłku lub chorób i szkodników pochodzących ze zbiorowisk roślin uprawnych
oraz dziko rosnących, mogących stanowić źródło obcego pyłku;
2) szczegółowych wymagań dotyczących wytwarzania materiału siewnego
poszczególnych gatunków roślin uprawnych.
2. Jeżeli nie zostanie zachowana izolacja przestrzenna między plantacją, na której jest
wytwarzany materiał siewny wyższego stopnia kwalifikacji, a plantacją, na której jest
wytwarzany materiał siewny niższego stopnia kwalifikacji, materiał siewny pochodzący
z plantacji, na której jest wytwarzany materiał siewny wyższego stopnia kwalifikacji, może
być uznany za materiał siewny w stopniu kwalifikacji nie wyższym niż wytwarzany na
sąsiadującej plantacji nasiennej.
3. Nie jest wymagane dla plantacji nasiennej zachowanie izolacji przestrzennej od

materiałów hodowlanych, w szczególności szkółek hodowli zachowawczej tej samej
odmiany.
4. Izolacja przestrzenna może być zmniejszona do 1/2 wymaganej odległości, jeżeli

plantacja jest oddzielona od źródeł, o których mowa w ust. 1 pkt 1, lasem, wzgórzami lub
wysokimi budynkami.
5. Plantacje nasienne gatunków roślin uprawnych tworzących zwarty łan,

w szczególności rzepaku, facelii błękitnej lub buraka, powinny być zakładane w sposób,
który umożliwi przeprowadzenie oceny polowej, z zachowaniem:
1) ścieżek technologicznych, w odstępach co 10 – 20 m – dla rzepaku, facelii błękitnej i

buraka uprawianego metoda bezwysadkową albo
2) prostokątnych zagonów o powierzchni nie większej niż 100 m2 – dla buraka
w drugim roku uprawy metoda tradycyjna.
§ 6. Przedplonem plantacji nasiennej, który stanowi każda uprawa poprzedzająca założenie

plantacji nasiennej, nie mogą być rośliny wykluczające możliwość produkcji materiału
siewnego danego gatunku.
§ 7. 1. Plantacje nasienne powinny być oznakowane za pomocą tablicy, o wymiarach nie

mniejszych niż 210 mm × 297 mm (format A4), zawierającej w szczególności
następujące informacje:
1) nazwę gatunku;
3
2) nazwę wytwarzanej odmiany;
3) stopień kwalifikacji wysianego materiału siewnego;
4) powierzchnię plantacji;
5) nazwę wnioskodawcy;
6) w przypadku odmian chronionych wyłącznym prawem imię i nazwisko albo nazwę:
a) zachowującego odmianę albo
b) osoby upoważnionej przez zachowującego odmianę.
2. Materiał szkółkarski zaopatruje się w etykiety z podaniem nazwy odmiany dla każdego
rzędu ocenianej plantacji nasiennej.
§ 8. 1. Wytwarzany materiał siewny roślin zbożowych lub roślin pastewnych uznaje się za
spełniający specjalne warunki dotyczące zawartości nasion Avena fatua (owsa głuchego),
jeżeli:
1) stwierdzono podczas urzędowej oceny polowej, że plantacja nasienna jest wolna od

roślin Avena fatua (owsa głuchego);
2) nie stwierdzono obecności nasion Avena fatua (owsa głuchego) w urzędowej próbie
materiału siewnego, pochodzącego z tej plantacji, o masie nie mniejszej niż:
a) 1 kg – dla roślin zbożowych,
b) 0,1 kg – dla roślin pastewnych, których nasiona są mniejsze od ziarniaków
pszenicy.
2. Materiał siewny może być również uznany za spełniający specjalne warunki dotyczące
zawartości nasion Avena fatua (owsa głuchego), jeżeli w urzędowym laboratorium nie
stwierdzono obecności nasion Avena fatua (owsa głuchego) w pobranej z ocenianej partii
materiału siewnego urzędowej próbie o masie nie mniejszej niż:
1) 3 kg – dla roślin zbożowych;
2) dla roślin pastewnych, których nasiona są:
a) równe lub większe od ziarniaków pszenicy – 0,5 kg,
b) mniejsze od ziarniaków pszenicy – 0,3 kg.
3. Spełnianie specjalnych warunków dotyczących zawartości nasion Avena fatua (owsa

głuchego) przez partię materiału siewnego roślin zbożowych lub roślin pastewnych jest
potwierdzane zaświadczeniem wydawanym przez urzędowe laboratorium na wniosek.
§ 9. Wielkość partii materiału siewnego mieszanki w obrocie jest sumą masy
poszczególnych składników mieszanki deklarowanych przez wytwarzającego daną
mieszankę.
4
§ 10. Opis kategorii i stopni kwalifikacji materiału siewnego dla poszczególnych grup roślin
jest określony w załączniku nr 1 do rozporządzenia.
§ 11. Szczegółowe wymagania dotyczące wytwarzania materiału siewnego roślin rolniczych,

z wyłączeniem sadzeniaków ziemniaka, dla poszczególnych gatunków lub grup roślin są
określone w załączniku nr 2 do rozporządzenia.
§ 12. Szczegółowe wymagania dotyczące wytwarzania i jakości materiału siewnego

ziemniaka (sadzeniaków ziemniaka) oraz dopuszczalna wielkość partii w obrocie,
są określone w załączniku nr 3 do rozporządzenia.
§ 13. Szczegółowe wymagania dotyczące wytwarzania materiału siewnego roślin

warzywnych są określone w załączniku nr 4 do rozporządzenia.
§ 14. Dopuszczalna wielkość partii w obrocie oraz szczegółowe wymagania jakościowe dla
materiału siewnego roślin rolniczych są określone w załączniku nr 5 do rozporządzenia.
§ 15. Dopuszczalna wielkość partii w obrocie oraz szczegółowe wymagania jakościowe dla
materiału siewnego roślin warzywnych są określone w załączniku nr 6 do rozporządzenia.
§ 16. Dla materiału siewnego odmian regionalnych wymagania dotyczące czystości

odmianowej w ocenie polowej oraz zdolności kiełkowania w ocenie laboratoryjnej są o 10 %
niższe niż określone jest w załącznikach dla kategorii kwalifikowane
§ 17.1. Partię materiału siewnego wytworzonego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

oznacza się numerem, z podaniem kolejno:
1) dla materiału siewnego roślin rolniczych i warzywnych, z wyłączeniem sadzeniaków
ziemniaka:
a) ostatniej cyfry roku:
– zbioru albo
– łączenia, w przypadku gdy partia materiału siewnego została utworzona i
ujednolicona przez połączenie kilku partii materiału siewnego tej samej
odmiany,
b) numeru w rejestrze prowadzącego obrót materiałem siewnym– tworzącego partię,
po którym podaje się ukośnik,
c) literowego lub cyfrowego oznaczenia własnego podmiotu tworzącego partię;
2) dla sadzeniaków ziemniaka:

a) ostatniej cyfry roku zbioru,
5
b) numeru w rejestrze prowadzącego obrót materiałem siewnym – tworzącego partię,
po którym podaje się ukośnik,
c) numeru świadectwa oceny weryfikacyjnej, bez kodu województwa, po którym
podaje się ukośnik,
d) litery alfabetu odpowiadającej kolejnej partii z danej plantacji, po której podaje się
myślnik,
e) dwucyfrowego symbolu województwa oraz dwucyfrowego symbolu powiatu, w
których była położona plantacja, nadanych w sposób określony
w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1998 r. w sprawie
szczegółowych zasad prowadzenia, stosowania i udostępniania krajowego
rejestru urzędowego podziału terytorialnego kraju oraz związanych z tym
obowiązków organów administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego
(Dz. U. Nr 157, poz. 1031, z późn. zm.3)).
2. Jeżeli materiał siewny, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, został oceniony przez podmioty,
które uzyskały akredytację wojewódzkiego inspektora ochrony roślin i nasiennictwa, na
końcu oznaczenia partii, po ukośniku dodaje się literę „A”.
3. Jeżeli podmioty prowadzące obrót materiałem siewnym prowadzą działalność

w formie spółki cywilnej, numer, o którym mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b oraz pkt 2 lit. b, podaje
ten wspólnik, na którego pozostali wspólnicy wyrazili zgodę na piśmie.
4. Partie materiału szkółkarskiego, materiału rozmnożeniowego i nasadzeniowego roślin

warzywnych i ozdobnych oznacza się w sposób umożliwiający identyfikację tego materiału,
w tym przez podanie dnia, tygodnia, miesiąca i roku wprowadzenia go do obrotu, wskazanie
gatunku, odmiany lub podkładki, z których ten materiał został wyprodukowany, lub podanie
literowego lub cyfrowego oznaczenia własnego podmiotu tworzącego partię.
5. Przed oznaczeniem, o którym mowa w ust. 1, umieszcza się symbol „PL”.
§ 18. Wykaz gatunków roślin rolniczych, których materiał siewny może być uznany za
materiał siewny kategorii handlowy, jest określony w załączniku nr 7 do rozporządzenia.
§ 19. Wzór upoważnienia zachowującego odmianę chronioną wyłącznym prawem do

złożenia wniosku o dokonanie oceny polowej dla osoby, która będzie wytwarzać
i prowadzić obrót materiałem siewnym tej odmiany został określony w załączniku
nr 19 do rozporządzenia.
6
§ 20. Traci moc rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 1 lutego 2007 r. w
sprawie szczegółowych wymagań dotyczących wytwarzania i jakości materiału siewnego
(Dz. U. z 2007 r. Nr 29, poz. 189 z późn. zm.).
____________________
1)
Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi kieruje działem administracji rządowej - rolnictwo, na podstawie § 1 ust. 2
pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 listopada 2007 r. w sprawie szczegółowego zakresu
działania Ministra Rolnictwa i Rozwoju i Wsi (Dz. U. Nr 216, poz. 1599).
2)
- dyrektywy Rady 66/401/EWG z dnia 14 czerwca 1966 r. w sprawie obrotu materiałem siewnym roślin
pastewnych (Dz. Urz. WE L 125 z 11.7.1966, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz.3, t. 1,
str. 55-65, z późn. zm.),
zbożowych (Dz. Urz. WE L 125 z 11.7.1966, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz.3, t. 1,
str. 66-76, z późn. zm.),
- dyrektywy Rady 2002/54/WE z dnia 13 czerwca 2002 r. w sprawie obrotu materiałem siewnym buraka (Dz.
Urz. WE L 193 z 20.7.2002, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz.3, t. 36, str. 292-312, z
późn. zm. ),
- dyrektywy Rady 2002/55/WE z dnia 13 czerwca 2002 r. w sprawie obrotu materiałem siewnym warzyw (Dz.
Urz. WE L 193 z 20.7.2002, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz.3, t. 36, str. 313-339, z
późn. zm.),
- dyrektywy Rady 2002/56/WE z dnia 13 czerwca 2002 r. w sprawie obrotu sadzeniakami ziemniaków (Dz. Urz.
WE L 193 z 20.7.2002, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz.3, t. 36, str. 340-353, z
późn. zm.),
- dyrektywy Rady 2002/57/WE z dnia 13 czerwca 2002 r. w sprawie obrotu materiałem siewnym roślin oleistych
i włóknistych (Dz. Urz. WE L 193 z 20.7.2002, z późn. zm. Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz.3, t.
36, str. 354-377, z późn. zm.),
- decyzji Komisji 2004/842/WE z dnia 1 grudnia 2004 r. w sprawie przepisów wykonawczych, na mocy których
Państwa Członkowskie mogą zezwolić na wprowadzenie do obrotu materiału siewnego należącego do
odmiany, dla której złożono wniosek o włączenie do krajowego katalogu odmian roślin rolniczych lub katalogu
odmian gatunków warzyw (Dz. Urz. UE L 362/21-27 z 09.12.2004),
- dyrektywy Komisji 2008/62/WE z dnia 20 czerwca 2008 r. przewidującej pewne odstępstwa w odniesieniu do
rejestracji populacji miejscowych i odmian roślin rolniczych przystosowanych naturalnie do warunków lokalnych
i regionalnych i zagrożonych erozją genetyczną oraz obrót materiałem siewnym i sadzeniakami ziemniaka tych
populacji miejscowych i odmian (Dz. Urz. UE L 162 z 21.06.2008, str. 13, z późn. zm.),
- dyrektywy komisji 2009/145/WE z dnia 26 listopada 2009 r. przewidującej pewne odstępstwa w odniesieniu
do zatwierdzania populacji miejscowych i odmian warzyw tradycyjnie uprawianych w poszczególnych
miejscach i rejonach zagrożonych erozją genetyczną oraz odmian warzyw niemajacych wewnętrznej wartości
dla plonów o przeznaczeniu handlowym, wyprodukowanych w celu uprawy w określonych warunkach, oraz
wprowadzania do obrotu materiału siewnego tych populacji miejscowych i odmian (Dz. Urz. UE L 312 z
27.11.2009),
3)
Zmiany wymienionego rozporządzenia zostały ogłoszone w Dz. U. z 2000 r. Nr 13, poz. 161, z 2001 r. Nr 12,
poz. 100 i Nr 157, poz. 1840, z 2002 r. Nr 177, poz. 1459, z 2003 r. Nr 208, poz. 2022, z 2004 r. Nr 254,
7
poz. 2535, z 2005 r. Nr 206, poz. 1706, z 2006 r. Nr 36, poz. 246, z 2007 Nr 214, poz. 1577, z 2008 Nr 198,
poz. 1386, z 2009 Nr 192, poz. 1386, z 2009 Nr 215, poz. 1358, z 2010 Nr 202, poz. 1559, z 2011 Nr 257,
poz. 1727 oraz z 2011 Nr 257,
poz. 1727.
8
Załączniki
do rozporządzenia
z dnia ............................ (poz. ......)
ZAŁĄCZNIK Nr 1
OPIS KATEGORII I STOPNI KWALIFIKACJI MATERIAŁU SIEWNEGO DLA POSZCZEGÓLNYCH GRUP ROŚLIN
Tabela 1. Kategorie i stopnie kwalifikacji materiału siewnego roślin rolniczych i warzywnych, z wyłączeniem sadzeniaków ziemniaka
Stopień kwalifikacji
Kategoria
Nazwa Symbol Opis
Materiał siewny, który:

1) został uznany w urzędowej ocenie jako spełniający wymagania dotyczące wytwarzania i jakości określone dla kategorii elitarny;
2) stanowi trzecie pokolenie poprzedzające materiał siewny kategorii kwalifikowany i został wytworzony przez zachowującego odmianę z materiału matecznego;
3) może być przeznaczony:
PB/III
a) do wytwarzania materiału siewnego kategorii elitarny, w stopniu przedbazowy drugiego pokolenia (PB/II), poprzedzającego materiał siewny kategorii
Przedbazowy1)
kwalifikowany albo
Elitarny
b) do wytwarzania materiału siewnego kategorii elitarny w stopniu bazowy (B), albo

c) c) przez zachowującego odmianę do wytwarzania materiału siewnego kategorii kwalifikowany.

2) stanowi drugie pokolenie poprzedzające materiał siewny kategorii kwalifikowany i został wytworzony z materiału siewnego, uznanego po urzędowej ocenie
PB/II w stopniu PB/III albo został wytworzony przez zachowującego odmianę z materiału matecznego;
3) może być przeznaczony do wytwarzania materiału siewnego kategorii elitarny w stopniu bazowy (B) albo
4) może być przeznaczony przez zachowującego odmianę do wytwarzania materiału siewnego kategorii kwalifikowany.
9
2) został wytworzony z materiału siewnego uznanego po urzędowej ocenie w stopniu przedbazowy (PB/III albo PB/II) albo
3) został wytworzony przez zachowującego odmianę z materiału matecznego, albo
4) w przypadku odmiany miejscowej wpisanej do krajowego rejestru został wytworzony przez zachowującego odmianę, zgodnie z działaniami zapewniającymi
zachowanie właściwych cech tej odmiany;
5) w przypadku odmian innych niż mieszańcowe może być przeznaczony do produkcji materiału siewnego kategorii kwalifikowany;
Bazowy
6) w przypadku odmiany mieszańcowej może być przeznaczony do produkcji materiału siewnego tej odmiany jako jej składnik rodzicielski, którym
B w szczególności mogą być:
a) linie wsobne – składniki mieszańca prostego,
b) mieszaniec prosty – składnik mieszańca podwójnego,
c) linia wsobna oraz mieszaniec prosty – składniki mieszańca trójliniowego,
d) linia wsobna oraz odmiana ustalona lub mieszaniec prosty – składniki mieszańca top-cross,
e) mieszaniec męskosterylny – składnik mateczny mieszańca,
f) odmiany obcopylne - składniki mieszańca międzyodmianowego,
g) inne formy składników rodzicielskich, z których wytwarzany jest materiał siewny odmian mieszańcowych.
10
Tabela 1. Kategorie i stopnie kwalifikacji materiału siewnego roślin rolniczych i warzywnych, z wyłączeniem sadzeniaków ziemniaka c.d.

1) został uznany w urzędowej ocenie lub w ocenie pod urzędowym nadzorem jako spełniający wymagania dla materiału siewnego kategorii kwalifikowany
rozmnożenia
pierwszego
pierwszego rozmnożenia (C/1);
2) został wytworzony z materiału siewnego kategorii elitarny stopnia bazowy (B) albo
C/1
3) został wytworzony przez zachowującego odmianę z materiału siewnego kategorii elitarny, stopnia przedbazowy (PB/III albo PB/II), albo
4) został wytworzony poprzez bezpośrednie krzyżowanie składników rodzicielskich odmiany mieszańcowej i jest przeznaczony na cele inne niż produkcja materiału
siewnego;
5) może być przeznaczony do produkcji materiału siewnego kategorii kwalifikowany drugiego rozmnożenia (C/2).
Kwalifikowany

rozmnożenia
drugiego
1) został uznany w urzędowej ocenie lub w ocenie pod urzędowym nadzorem jako spełniający wymagania dla materiału siewnego kategorii kwalifikowany drugiego
rozmnożenia (C/2);
C/2 2) został wytworzony z materiału siewnego kategorii kwalifikowany pierwszego rozmnożenia (C/1) oraz
3) jest przeznaczony na cele inne niż produkcja materiału siewnego albo
4) dla określonych gatunków jest przeznaczony do produkcji materiału siewnego kategorii kwalifikowany trzeciego rozmnożenia (C/3).
rozmnożenia

trzeciego
1) został uznany w urzędowej ocenie lub w ocenie pod urzędowym nadzorem jako spełniający wymagania dla materiału siewnego kategorii kwalifikowany trzeciego
C/3 rozmnożenia (C/3);
2) został wytworzony z materiału siewnego kategorii kwalifikowany drugiego rozmnożenia (C/2) i jest przeznaczony wyłącznie na cele inne niż produkcja materiału
siewnego.
Materiał siewny roślin warzywnych odmian własnych zachowującego odmianę, który:

1) został wytworzony oraz oceniony przez zachowującego odmianę i na jego odpowiedzialność zgodnie z działaniami zapewniającymi zachowanie właściwych cech
odmiany;
Standard ST 2) spełnia wymagania dla materiału siewnego kategorii standard;
3) może być wytworzony z:
a) materiału matecznego albo
b) materiału siewnego uznanego w urzędowej ocenie w kategorii elitarny albo kategorii kwalifikowany.
Materiał siewny określonych gatunków roślin rolniczych, którego:

Handlowy H tożsamość gatunkowa oraz spełnienie wymagań jakościowych dla materiału siewnego kategorii handlowy zostały uznane w urzędowej ocenie lub ocenie pod
urzędowym nadzorem.
11
Tabela 2. Kategorie i stopnie kwalifikacji materiału siewnego (sadzeniaków) ziemniaka
Stopień kwalifikacji
Kategoria
Nazwa Symbol Klasa Opis
Materiał siewny ziemniaka uzyskany w technologii mikrorozmnażania (minibulwy), który:
1) został wytworzony w celu wprowadzenia do obrotu;
PB/M
2) został uznany po urzędowej ocenie jako spełniający wymagania w zakresie jakości i zdrowotności określone dla kategorii elitarny stopnia PB/M;
3) jest przeznaczony do wytwarzania materiału siewnego (sadzeniaków) ziemniaka kategorii elitarny w stopniu PB/III.
Sadzeniaki ziemniaka, które:

1) zostały uznane w urzędowej ocenie jako spełniające wymagania dotyczące wytwarzania, jakości i zdrowotności, określone dla kategorii elitarne
Przedbazowy
w stopniu PB/III;
PB/III 2) stanowią trzecie pokolenie poprzedzające sadzeniaki kategorii kwalifikowane i zostały wytworzone przez zachowującego odmianę z materiału matecznego
zgodnie z działaniami zapewniającymi określone warunki zdrowotności;
3) są przeznaczone do wytwarzania sadzeniaków kategorii elitarne niższych stopni (PB/II lub B) albo
4) są przeznaczone przez zachowującego odmianę do wytwarzania sadzeniaków kategorii kwalifikowane.

Elitarne
1) zostały uznane w urzędowej ocenie jako spełniające wymagania dotyczące wytwarzania, jakości i zdrowotności, określone dla kategorii elitarne stopnia PB/II;
2) stanowią drugie pokolenie poprzedzające sadzeniaki kategorii kwalifikowane i zostały wytworzone z sadzeniaków kategorii elitarne stopnia PB/III albo przez
PB/II zachowującego odmianę z materiału matecznego zgodnie z działaniami zapewniającymi określone warunki zdrowotności;
3) są przeznaczone do wytwarzania sadzeniaków kategorii elitarne stopnia B albo
4) są przeznaczone przez zachowującego odmianę do wytwarzania sadzeniaków kategorii kwalifikowane.

1) stanowią pierwsze rozmnożenie poprzedzające sadzeniaki kategorii kwalifikowane i zostały wytworzone z sadzeniaków kategorii elitarne stopnia PB/II lub PB/III
albo przez zachowującego odmianę z materiału matecznego zgodnie z działaniami zapewniającymi określone warunki zdrowotności;
Bazowy
2) zostały uznane w urzędowej ocenie jako spełniające wymagania w zakresie wytwarzania, jakości i zdrowotności, określone dla kategorii elitarne stopnia bazowy
(B) klas, które:
B
a) są przeznaczone do wytwarzania sadzeniaków kategorii kwalifikowane albo sadzeniaków klasy B/II,
B/I b) spełniają wymagania w zakresie wytwarzania, jakości i zdrowotności, określone dla kategorii elitarne stopnia bazowy klasy B/I,
c) zostały wytworzone z sadzeniaków bazowych klasy B/I albo z sadzeniaków kategorii elitarne stopnia PB/II lub PB/III,
B/II d) spełniają wymagania w zakresie wytwarzania, jakości i zdrowotności, określone dla kategorii elitarne stopnia bazowy klasy B/II.
1) zostały wytworzone bezpośrednio z sadzeniaków kategorii elitarne stopnia bazowy (B) albo przez zachowującego odmianę z sadzeniaków uznanych
w urzędowej ocenie w kategorii elitarne w stopniu PB/III lub PB/II;
2) zostały uznane w urzędowej ocenie jako spełniające wymagania w zakresie wytwarzania, jakości i zdrowotności, określone dla kategorii kwalifikowane klas C/A
lub C/B, które:
Kwalifikowane C a) są przeznaczone do celów innych niż produkcja sadzeniaków albo w obrębie stopnia do wytworzenia sadzeniaków kategorii kwalifikowane klasy C/B,
C/A b) spełniają wymagania w zakresie wytwarzania, jakości i zdrowotności, określone dla kategorii kwalifikowane klasy C/A,
c) zostały uznane w urzędowej ocenie jako spełniające wymagania w zakresie wytwarzania, jakości i zdrowotności, określone dla kategorii kwalifikowane
C/B klasy C/B,
d) są przeznaczone wyłącznie na cele inne niż produkcja sadzeniaków ziemniaka.
12
Tabela 3. Kategorie i stopnie kwalifikacji materiału szkółkarskiego roślin sadowniczych
Stopnie kwalifikacji
nazwa stopnia i symbol

Kategoria
dla agrestu,
dla roślin Opis
maliny,
sadowniczych
porzeczek,
(w tym winorośl)
truskawki
Materiał rozmnożeniowy, który:

Przedbazowy
superelita
1) został wytworzony zgodnie z działaniami zapewniającymi zachowanie
(PB)
(SE)
właściwych cech tej odmiany oraz ochrony przed porażeniem chorobami i
szkodnikami w warunkach kontrolowanych;
2) jest przeznaczony do produkcji materiału bazowego;
3) został uznany po urzędowej ocenie za spełniający wymagania szczegółowe.
Elitarny
Materiał rozmnożeniowy, który:

elita 1
(E1)
1) został wytworzony zgodnie z działaniami zapewniającymi zachowanie

Bazowy (B)
właściwych cech tej odmiany oraz ochrony przed porażeniem chorobami i

szkodnikami;
2) jest przeznaczony do produkcji materiału kategorii kwalifikowany; w

elita 2
przypadku agrestu, maliny, porzeczek i truskawki jest to rozmnożenie

(E2)
dwukrotne;
Oryginał (O)
Materiał rozmnożeniowy, w szczególności zrazy, podkładki,

nasiona, sadzonki oraz materiał nasadzeniowy, który:
Kwalifikowany (C) 1) został wytworzony z materiału kategorii elitarny;
2) jest przeznaczony do rozmnażania lub do nasadzeń owocujących;
Objaśnienia
1)
Materiał siewny roślin rolniczych w stopniu przedbazowy trzeciego rozmnożenia poprzedzającego materiał
siewny kategorii kwalifikowany (PB/III) nie dotyczy gatunków o dużym współczynniku rozmnożenia
należących do grup roślin:
a)zbożowych – gatunki z rodzaju Phalaris spp.,
b)pastewnych – gatunki: esparceta siewna, komonica zwyczajna, lucerna chmielowa, lucerna mieszańcowa,
lucerna siewna; wszystkie gatunki traw oraz brukiew, facelia błękitna, kapusta pastewna i rzodkiew oleista,
c) oleistych i włóknistych – wszystkie gatunki,
d)burak cukrowy i pastewny,
e)warzywnych – wszystkie gatunki, z wyjątkiem bobu, fasoli zwykłej, fasoli wielokwiatowej oraz grochu
łuskowego i cukrowego.
W przypadku gdy we wnioskach, w protokołach, świadectwach i informacjach dotyczących materiału siewnego
przy symbolu stopnia nie będzie po ukośniku oznaczenia kolejności rozmnożenia lub w przypadku ziemniaka -
klasy, przyjmuje się zawsze stopień najniższy określony dla gatunku (odpowiednio: PB/II, C/2 lub, jeśli dotyczy,
C/3), a w przypadku sadzeniaków ziemniaka najniższą klasę w obrębie stopnia (odpowiednio: B/II lub C/B).
13
ZAŁĄCZNIK Nr 2
SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA DOTYCZĄCE WYTWARZANIA MATERIAŁU SIEWNEGO ROŚLIN

ROLNICZYCH, Z WYŁĄCZENIEM ZIEMNIAKA, DLA POSZCZEGÓLNYCH GATUNKÓW LUB GRUP
ROŚLIN
I. Wymagania dotyczące wytwarzania materiału siewnego roślin zbożowych
1. Gatunki roślin zbożowych i najniższy obowiązujący stopień kwalifikacji:

Najniższy stopień kwalifikacji1)
Lp. Nazwa polska Nazwa łacińska
dla poszczególnych gatunków
1 Jęczmień Hordeum vulgare L. C/2
2 Kukurydza2) Zea mays L. C/2

Mozga kanaryjska
3
(kanar)
Phalaris canariensis L. C/2
Owies nagoziarnowy
4
(owies nagi)
Avena nuda L. C/2
Owies zwyczajny, w tym
5
owies bizantyjski
Avena sativa L. C/2
Owies szorstki
6
(owies owsik)
Avena strigosa Schleb. C/2
7 Pszenica orkisz Triticum spelta L. C/2
8 Pszenica twarda Triticum durum Desf. C/2
9 Pszenica zwyczajna Triticum aestivum L. emend. Fiori et Paol. C/2
10 Pszenżyto x Triticosecale Wittm. ex Camus C/2
11 Żyto Secale cereale L. C/1

Objaśnienia
1)
Jeżeli w upoważnieniu dla podmiotu prowadzącego obrót materiałem siewnym zachowującego odmianę a
nie ustalił wyższego stopnia kwalifikacji.
2)
Z wyłączeniem kukurydzy cukrowej (Zea mays var. saccharata Koke) i kukurydzy pękającej (Zea mays
convar. microsperma Koem.).
14
2. Odmiany mieszańcowe:
1) materiał siewny składników rodzicielskich odmian mieszańcowych powinien być
uznany w urzędowej ocenie jako spełniający wymagania dla materiału bazowego (B);
2) materiał siewny odmian mieszańcowych powinien być uznany w urzędowej ocenie lub
ocenie pod urzędowym nadzorem jako spełniający wymagania dla materiału
kwalifikowanego pierwszego rozmnożenia (C/1).
3. Ocena stanu plantacji
Kolejne oceny stanu
Termin dokonania oceny
plantacji
dwie oceny stanu plantacji dla plantacji nasiennych:
– odmian ustalonych: wszystkich gatunków pszenic, pszenżyta, jęczmienia, żyta, owsów, mozgi kanaryjskiej
i kukurydzy,
– składników rodzicielskich odmian mieszańcowych żyta, pszenic, odmian samopylnych pszenżyta,
jęczmienia i owsów,
– odmian mieszańcowych z wyłączeniem kukurydzy
w okresie poprzedzającym kwitnienie lub przed użyciem chemicznych czynników

Pierwsza
krzyżowania
Druga w okresie dojrzewania nasion
nie mniej niż trzy, a w przypadku wytwarzania składników rodzicielskich odmian mieszańcowych
– cztery oceny stanu plantacji dla plantacji nasiennych:
– odmian mieszańcowych kukurydzy oraz ich składników rodzicielskich
Pierwsza w okresie poprzedzającym kwitnienie
w okresie kwitnienia składnika Rm, gdy 5 % roślin ma znamiona podatne do

Druga
przyjęcia pyłku
Trzecia w okresie pełni kwitnienia do końca kwitnienia składników rodzicielskich
Czwarta w okresie od końca kwitnienia do początku dojrzewania nasion
4. Przedplon:
1) plantacje nasienne roślin zbożowych, z wyłączeniem kukurydzy zakłada się na polu,
na którym w ostatnim roku poprzedzającym rok założenia ocenianej plantacji nie
były uprawiane rośliny wykluczające możliwość produkcji materiału siewnego
danego gatunku, w szczególności innej odmiany tego samego gatunku lub tej samej
odmiany, lecz niższego stopnia kwalifikacji, z uwzględnieniem specyfiki gatunku;
2) plantacje nasienne roślin zbożowych zakłada się na polu wolnym od roślin, które są
samosiewami z poprzedniej uprawy.
15
5. Izolacja przestrzenna
Odległość w metrach nie

1)
mniejsza niż dla plantacji
Lp. Wyszczególnienie
materiału siewnego kategorii:
elitarny kwalifikowany
1 2 3 4
– dla odmian ustalonych żyta, obcopylnych odmian pszenżyta oraz

mozgi kanaryjskiej odległość od zasiewów innych odmian tego
1
samego gatunku, a w przypadku pszenżyta od źródeł pyłku
300 250
Triticum spp. i żyta
– dla odmian samopylnych pszenżyta odległość od innych

2
zasiewów pszenżyta
50 20
– dla pszenic odległość od zasiewów pszenicy porażonej w silnym

stopniu głownią pyłkową lub śniecią cuchnącą;
– dla owsów odległość od zasiewów owsowsów porażonych w
3
silnym stopniu głownią pyłkową owsa;
50 20
– dla jęczmienia odległość od zasiewów jęczmienia porażonych w
silnym stopniu głownią pyłkową lub głownią zwartą jęczmienia
– dla jęczmienia ozimego odległość od plantacji jęczmienia

4
ozimego o innej rzędowości
100 50
– dla składników żeńskich odmian mieszańcowych pszenic,

samopylnego pszenżyta, jęczmienia oraz owsów odległość od
5
zasiewów od wszystkich innych odmian tego samego gatunku,
25
które nie są zapylaczem w wytwarzaniu odmiany mieszańcowej
dla kukurydzy odległość plantacji, na której produkuje się nasiona:
– składnika rodzicielskiego, od zasiewów innej odmiany lub formy

kukurydzy niż ta, której pyłkiem mają być zapylone rośliny
300
6
– odmian mieszańcowych, od zasiewów innej odmiany lub formy

kukurydzy innej niż zapylacz danego mieszańca oraz odmian 200
ustalonych
dla żyta mieszańcowego odległość od plantacji innych odmian lub składników rodzicielskich,
tego samego składnika rodzicielskiego, którego plantacja nie zachowuje minimalnych
wymagań, innych gatunków, których pyłek może doprowadzić do zapłodnienia, na której
produkuje się nasiona:
7
– z zastosowaniem męskiej sterylności 1000 500
– bez zastosowania męskiej sterylności 600 500
Objaśnienia:
1)
w przypadku pszenic, owsów i jęczmienia izolację przestrzenną może stanowić pas technologiczny
o szerokości nie mniejszej niż 2 m, pod warunkiem że sąsiadująca plantacja tego samego gatunku nie jest
porażona organizmami, o których mowa w lp. 3 tabeli.
16
6. Czystość odmianowa
Minimalna czystość odmianowa w ocenie

polowej dla materiału siewnego kategorii:
Lp. Gatunki Kwalifikowany

elitarny I II
rozmnożenia rozmnożenia
gatunki podlegające ocenie według norm procentowych (czystość określona w procentach)
1
pszenice, jęczmień i owsy 99,9 99,7 99,0
2
samopylne odmiany pszenżyta 99,7 99,0 98,0
3 każdy składnik rodzicielski odmian mieszańcowych
jęczmienia, owsów oraz pszenic
99,7
90,01)
4
każdy składnik rodzicielski mieszańcowych odmian
samopylnych pszenżyta
99,0
gatunki podlegające ocenie według norm powierzchni (czystość określona w sztukach na jednostce
kwalifikacyjnej)
1 8) odmiany ustalone i mieszańcowe żyta,

9) ustalone odmiany obcopylne pszenżyta,
1,0 1,0
10) odmiany ustalone mozgi kanaryjskiej oraz
kukurydzy
2
1) dla odmian mieszańcowych kukurydzy – liczba roślin, które są rozpoznawalne jako niebędące
składnikiem rodzicielskim:
a) w produkcji każdego ze składników

rodzicielskich (Ro, Rm)
0,1
b) w produkcji materiału siewnego odmian

mieszańcowych – każdy składnik rodzicielski
0,2
2) gdy 5 % lub więcej roślin składnika matecznego ma znamiona zdolne do zapylenia, to procent
roślin w obrębie tego składnika, który pylił lub pyli:
a) w każdej ocenie stanu plantacji 1,0
b) we wszystkich ocenach stanu plantacji łącznie 2,0
Wymagana minimalna skuteczność krzyżowania odmian mieszańcowych pszenic, jęczmienia, owsów oraz
pszenżyta nie może być niższa niż 95,0 %
Objaśnienie
1)
Jest to czystość odmianowa odmian mieszańcowych pszenic, jęczmienia, owsów i samopylnych odmian
pszenżyta stwierdzona w następczej ocenie tożsamości.
17
7. Jednostki kwalifikacyjne – w ocenie polowej roślin zbożowych jednostką kwalifikacyjną
jest powierzchnia:
1) dla gatunków, dla których obowiązuje metoda oceny według norm powierzchni dla
materiału kategorii:
a) elitarny – 30 m2,
b) kwalifikowany – 10 m2;
2) dla gatunków, dla których obowiązuje metoda oceny według norm procentowych, dla
wszystkich kategorii – 20 m2;
3) dla kukurydzy jednostkę kwalifikacyjną w ocenie polowej stanowi 100 kolejnych
roślin w rzędzie.
8. Wymagania dodatkowe dla odmian mieszańcowych:
1) w następczej ocenie tożsamości składnika matecznego żyta mieszańcowego liczba
roślin innego składnika nie może przekraczać – 6 sztuk na 1 000 roślin;
2) w produkcji materiału kategorii elitarny, stopnia kwalifikacji B, żyta mieszańcowego
poziom sterylności składnika matecznego (RM) nie może być niższy niż – 98,0 %;
3) w materiale siewnym kategorii kwalifikowany, wytwarzanym jako mieszanina
składników rodzicielskich, nie uznaje się roślin składnika ojcowskiego (Ro) za
zanieczyszczenie, jeżeli udział tych roślin nie przekracza określonych przez
zachowującego odmianę ę proporcji.
9. Czystość gatunkowa:
1) plantacje nasienne roślin zbożowych powinny być praktycznie wolne od gatunków
innych niż uprawiany, szczególnie gatunków mogących stanowić źródło obcego
pyłku;
2) występowanie innych gatunków roślin zbożowych na jednostce kwalifikacyjnej, które
podlegają ocenie według norm:
a) procentowych, na których produkowany jest materiał kategorii:
– elitarny – nie więcej niż 0,2 rośliny,
– kwalifikowany – nie więcej niż 1 roślina,
b) powierzchni, na których produkowany jest materiał kategorii:
– kwalifikowany – nie więcej niż 0,5 rośliny.
10. Zachwaszczenie:
1) plantacje nasienne roślin zbożowych powinny być praktycznie wolne od chwastów,
w szczególności takich, których nasiona są trudne do usunięcia w procesie
czyszczenia;
2) występowanie na plantacji chwastów w ilości powodującej ograniczenie
wykształcenia nasion lub uniemożliwiającej przeprowadzenie oceny polowej może
być podstawą do dyskwalifikacji plantacji;
3) na plantacjach nasiennych roślin zbożowych, na 1 ha występowanie roślin owsa
głuchego1) w sztukach, nie może być większej niż:
plantacja zgłoszona do produkcji
pszenice jęczmień owsy żyto, pszenżyto
materiału siewnego kategorii:
elitarne 7 7 0 7
kwalifikowane 50 20 0 50
Objaśnienie
1)
Dotyczy gatunków: Avena fatua oraz Avena sterilis łącznie.
18
11. Choroby i szkodniki:
1) występowanie na plantacji chorób i szkodników w ilości powodującej ograniczenie
być podstawą do dyskwalifikacji plantacji;
2) z plantacji wszystkich gatunków roślin zbożowych nie usuwa się roślin porażonych
głownią;
3) w okresie dużej wrażliwości ocenianej plantacji na porażenie głownią uprawy roślin
zbożowych w promieniu 50m nie powinny zawierać średnio więcej niż 3 rośliny
wytwarzające zarodniki głowni na jednostce powierzchni równej 30m2.
II. Wymagania dotyczące wytwarzania materiału siewnego roślin pastewnych
1. Gatunki roślin pastewnych i obowiązujący najniższy stopień kwalifikacji:

1) bobowate
Najniższy stopień
kwalifikacji1) dla
poszczególnych
gatunków
BOBOWATE GRUBONASIENNE
1 Bobik Vicia faba L. (partim) C/1

2 Groch siewny Pisum sativum L. (partim) C/2
3 Łubin biały Lupinus albus L. C/2
4 Łubin wąskolistny Lupinus angustifolius L. C/2
5 Łubin żółty Lupinus luteus L. C/2
6 Wyka kosmata Vicia villosa Roth C/2
7 Wyka siewna Vicia sativa L. C/2
BOBOWATE DROBNONASIENNE
1 Esparceta siewna Onobrychis viciifolia Scop. C/1

2 Komonica zwyczajna Lotus corniculatus L. C/1
3 Koniczyna biała Trifolium repens L. C/1
Koniczyna łąkowa
4
(koniczyna czerwona)
Trifolium pratense L. C/1
Koniczyna krwistoczerwona
5
(inkarnatka)
Trifolium incarnatum L. C/1
6 Koniczyna perska Trifolium resupinatum L. C/1

Koniczyna białoróżowa
7
(koniczyna szwedzka)
Trifolium hybridum L. C/1
8 Lucerna chmielowa Medicago lupulina L. C/2

9 Lucerna mieszańcowa Medicago x varia T. Martyn C/2
10 Lucerna siewna Medicago sativa L. C/2
11 Rutwica wschodnia Galega orientalis Lam. C/2
19
2) wiechlinowate (trawy)
Najniższy stopień
kwalifikacji1) dla
poszczególnych
gatunków
1 Festulolium Festuca spp. x Lolium spp. C/1
2 Kostrzewa czerwona Festuca rubra L. C/1
3 Kostrzewa łąkowa Festuca pratensis Huds. C/1
4 Kostrzewa owcza Festuca ovina L. C/1
5 Kostrzewa trzcinowa Festuca arundinacea Schreb. C/1
6 Kupkówka pospolita Dactylis glomerata L. C/1
7 Mietlica biaława Agrostis giganthea Roth C/1
8 Mietlica pospolita Agrostis capillaris L. C/1
9 Mietlica psia Agrostis canina L. C/1
10 Mietlica rozłogowa Agrostis stolonifera L. C/1
11 Rajgras wyniosły (rajgras francuski) Arrhenatherum elatius (L.) Beauv. C/1
12 Stokłosa uniolowata Bromus catharticus Vahl. C/1
13 Tymotka kolankowata Phleum bertolonii D.C. C/1
14 Tymotka łąkowa Phleum pratense L. C/1
15 Wiechlina zwyczajna Poa trivalis L. C/1
16 Wiechlina błotna Poa palustris L. C/1
17 Wiechlina gajowa Poa nemoralis L. C/1
18 Wiechlina łąkowa Poa pratensis L. C/1
19 Wyczyniec łąkowy Alopecurus pratensis L. C/1
Życica mieszańcowa
20
(rajgras oldenburski)
Lolium x boucheanum Kurth C/1
21 Życica trwała (rajgras angielski) Lolium perenne L. C/1
Życica wielokwiatowa (rajgras włoski

22
i rajgras holenderski)
Lolium multiflorum Lam. C/1
3) inne gatunki
Najniższy stopień
kwalifikacji1) dla
poszczególnych
gatunków
1 Brukiew Brassica napus L. var. napobrassica (L.) Rchb. C/1
2 Facelia błękitna Phacelia tanacetifolia Benth. C/1

Brassica oleracea L. convar. acephala (D.C.) Alef.
3 Kapusta pastewna
var. medullosa Thell. var. viridis L.
C/1
4 Rzodkiew oleista Raphanus sativus L. var. oleiformis Pers. C/1

Objaśnienie
1) Jeżeli w upoważnieniu dla podmiotu prowadzącego obrót materiałem siewnym zachowującego odmianę a
20
2. Wymagania dotyczące oceny stanu plantacji przedplonu i izolacji przestrzennej:
1) ocena stanu plantacji
Bobowate Bobowate Wiechlinowate

Inne gatunki
grubonasienne drobnonasienne (trawy)
Jedna ocena Jedna ocena Dwie oceny 1. Dla roślin o dwuletnim cyklu
stanu plantacji: stanu plantacji: stanu plantacji: rozmnażania w:
w okresie od pełni w okresie między pierwsza w okresie 1)pierwszym roku uprawy:

kwitnienia roślin do pełnią kwitnienia a przed kwitnieniem;
początku dojrzewaniem jedna ocena w okresie
zawiązywania nasion druga w okresie wytwarzania wysadków przed ich
strąków, pomiędzy pełnym zbiorem do przechowalni;
wykłoszeniem
Dwie oceny stanu a dojrzewaniem 2)w drugim roku uprawy:
plantacji w nasion
przypadku łubinów: jedna w okresie od kwitnienia roślin
do początku dojrzewania nasion;
pierwsza w okresie
pełni kwitnienia 2. Dla roślin o jednorocznym cyklu
roślin’ rozmnażania:
druga w okresie jedna w okresie od kwitnienia roślin

zawiązywania do początku dojrzewania nasion;
strąków
3. Dla kapusty pastewnej i brukwi
pastewnej uprawianych metodą
bezwysadkową - dwie oceny
stanu plantacji:
pierwsza w okresie formowania

pędów kwiatostanowych,
druga w okresie od pełni kwitnienia

roślin do dojrzewania nasion
W przypadku roślin o dwuletnim cyklu rozmnażania:

– z cyklem produkcji wysadków dokonuje się oceny cech zewnętrznych wysadków po ich przechowaniu,
a przed wysadzeniem na plantacji,
– materiał siewny może być wytwarzany metodą bezwysadkową wyłącznie z materiału siewnego
uznanego w urzędowej ocenie w kategorii elitarny, z wyłączeniem kapusty pastewnej,
– materiał siewny wytworzony metodą bezwysadkową uznaje się w najniższym stopniu kwalifikacji
określonym dla gatunku
21
2) przedplon
Bobowate Wiechlinowate (trawy) Inne gatunki
Plantacje nasienne roślin Plantacje nasienne traw Plantacje nasienne kapusty pastewnej nie mogą
bobowatych grubo nie mogą być zakładane być zakładane na polu, na którym:
i drobnonasiennych nie mogą na polu, na którym
być zakładane na polu, na w ostatnich dwóch 1) w ostatnich pięciu latach
którym w ostatnich trzech latach uprawiano daną uprawiano rośliny z rodzaju Brassica;
latach uprawiano ten sam lub odmianę lub ostatnich 2) w ostatnich trzech latach
blisko spokrewniony gatunek trzech latach inną uprawiano rośliny pozostałych gatunków
roślin niezależnie od ich odmianę traw z rodziny Brassicaceae;
przeznaczenia niezależnie od gatunku
3) w ostatnich dwóch latach
uprawiano buraki
Plantacje nasienne roślin pastewnych zakłada się na polu, na którym w ostatnim roku lub kilku ostatnich
latach poprzedzających rok założenia ocenianej plantacji nie były uprawiane rośliny wykluczające,
uwzględniając specyfikację i wymagania szczegółowe roślin pastewnych, możliwość produkcji materiału
siewnego danego gatunku, w szczególności innej odmiany lub tej samej odmiany, lecz niższego stopnia
kwalifikacji.
Pole dla tych plantacji powinno być praktycznie wolne od roślin, które są samosiewami z poprzedniej uprawy
3) izolacja przestrzenna
Bobowate Wiechlinowate
Bobowate grubonasienne Inne gatunki
drobnonasienne (trawy)1)
Dla plantacji nasiennej bobiku: Od plantacji pylących w tym samym 1) dla roślin z rodziny
czasie, innych odmian, tej samej Brassicaceae wszystkich stopni
1) o powierzchni do 2 ha, na odmiany o słabym wyrównaniu, innych kwalifikacji od plantacji innych
której wytwarzany jest gatunków, w tym roślin dziko odmian lub blisko
materiał kategorii: rosnących w rowach, na nasypach, spokrewnionych gatunków
– elitarny – 500 m, łąkach oraz nieużytkach, których pyłek – 1000 m;
może prowadzić do zapylenia:
– kwalifikowany – 100 m; 2) dla facelii błękitnej dla plantacji,
1) dla plantacji, na której na której wytwarzany jest
2) o powierzchni powyżej 2 ha wytwarzany jest materiał kategorii materiał kategorii:
odpowiednio: elitarny o powierzchni:
– elitarny – 400 m,
– elitarny – 100m; – do 2 ha – 200 m,
– kwalifikowany – 200 m;
– kwalifikowany – 50m. – powyżej 2 ha – 100 m;
3) dla brukwi pastewnej
3) Dla plantacji nasiennej łubinu 2) dla plantacji na której wytwarzany wszystkich stopni kwalifikacji
żółtego i wyki kosmatej na jest materiał kategorii od innych plantacji nasiennych
której wytwarzany jest kwalifikowany o powierzchni: lub innych niż nasienne, na
materiał kategorii: których występują
– do 2 ha – 100 m, pośpiechy – 200m
– elitarny – 200 m,
– powyżej 2 ha – 50 m.
– kwalifikowany – 100 m;
4) Dla plantacji pozostałych
gatunków obowiązuje pas
technologiczny o szerokości
nie mniejszej niż 2m
Objaśnienie
1)
W przypadku traw izolację przestrzenną ustala się z uwzględnieniem schematu krzyżowania się
poszczególnych gatunków.
22
4) czystość odmianowa
Bobowate
Bobowate grubonasienne Wiechlinowate (trawy)1) Inne gatunki
drobnonasienne
1)dla grochu i bobiku dla wszystkich gatunków 1) dla wiechliny łąkowej 1) dla kapusty pastewnej
minimalna czystość czystość odmianowa minimalna czystość minimalna czystość
odmianowa wynosi dla wynosi dla plantacji, na odmianowa wynosi dla odmianowa wynosi dla
plantacji, na której której wytwarzany jest plantacji, na której plantacji, na której
wytwarzany jest materiał kategorii: wytwarzany jest wytwarzany jest materiał
materiał kategorii: materiał kategorii: kategorii:
a)elitarny
a)elitarny – 99,7 %, – 1 roślina/30 m2, a)elitarny a)elitarny – 99,7 %,
– 1 roślina/20 m2,
b) kwalifikowany: b)kwalifikowany b)kwalifikowany – 99,0 %;
– 1 roślina/10 m2 b)kwalifikowany
– C/1 – 99,0 %, – 4 rośliny/10 m2, 2) dla pozostałych
gatunków minimalna
– C/2 – 98,0 %; c) kwalifikowany czystość odmianowa
2)dla pozostałych odmian wynosi dla plantacji, na
gatunków czystość apomiktycznych, której wytwarzany jest
odmianowa wynosi dla jednoklonalnych materiał kategorii:
materiału kategorii: – 6 roślin/10 m2;
a)elitarny
a)elitarny 2) dla pozostałych – 1 roślina/30 m2,
– 1 roślina/30 m2, gatunków traw
czystość odmianowa b)kwalifikowany
b)kwalifikowany wynosi dla plantacji, na – 1 roślina/10 m2
– 1 roślina/10 m2 której wytwarzany jest
materiał kategorii:
a)elitarny
b)kwalifikowany
– 1 roślina/10 m2
5) czystość gatunkowa
a) plantacje nasienne roślin pastewnych powinny być praktycznie wolne od gatunków
uprawnych innych niż uprawiany; dotyczy to w szczególności gatunków mogących
doprowadzić do zapylenia obcym pyłkiem lub trudnych do odczyszczenia
b) występowanie innych gatunków roślin zbożowych na jednostce kwalifikacyjnej,
które podlegają ocenie według norm:
– procentowych, na których produkowany jest materiał kategorii elitarny – nie
więcej niż 0,2 rośliny a kategorii kwalifikowany – nie więcej niż 1 roślina,
– powierzchni, na których produkowany jest materiał kategorii elitarny – nie
więcej niż 0,3 rośliny a kwalifikowany – nie więcej niż 0,5 rośliny.
c) dla gatunków Lolium spp oraz Festuca spp. x Lolium spp. występowanie roślin
innych gatunków z rodzaju Lolium nie może przekraczać dla plantacji, na której
wytwarzany jest materiał kategorii:
– elitarny – 1 roślina/50m2,
– kwalifikowany – 1 roślina/10m2;
6) zachwaszczenie:
23
a) plantacje nasienne roślin pastewnych powinny być praktycznie wolne od
chwastów, w szczególności takich, których nasiona są trudne do usunięcia w
procesie czyszczenia,
b) występowanie na plantacji chwastów w ilości powodującej ograniczenie
i być podstawą do dyskwalifikacji plantacji;
7) choroby i szkodniki:
a) występowanie na plantacji chorób i szkodników w ilości powodującej ograniczenie
być podstawą do dyskwalifikacji plantacji,
b) dla plantacji na których wytwarzany jest materiał siewny roślin bobowatych
grubonasiennych porażenie w szczególności chorobami grzybowymi z rodzaju
Colletotrichum spp. może być podstawą do dyskwalifikacji plantacji,
c) dla plantacji na których wytwarzany jest materiał siewny roślin bobowatych
drobnonasiennych porażenie w szczególności chorobami zgorzelowymi,
wirusowymi, zarazą, rakiem i rizoktoniozami może być podstawą do dyskwalifikacji
plantacji.
4. Wykaz gatunków chwastów, których nasiona są trudne do usunięcia w procesie
czyszczenia:
Rośliny pastewne Gatunki chwastów, które są trudne do
Lp. –bobowate drobnonasienne oraz odczyszczenia i od których plantacja nasienna
wiechlinowate (trawy) powinna być praktycznie wolna
1 2 3
1 Esparceta siewna Jaskier polny

Rzodkiew świrzepa
Przytulia czepna
2 Komonica zwyczajna Babka lancetowata
Bodziszek
Głowieńka pospolita
Komosa biała
Lepnica rozdęta
Przytulia czepna
Szczaw polny zwyczajny i kędzierzawy
Wyka czteronasienna
3 Koniczyna wszystkie gatunki uprawne Babka lancetowata
Bniec biały
Gorczyca polna
Mak polny
Maruna bezwonna
Nostrzyk żółty
Fiołek polny
Gwiazdnica pospolita
Przytulia czepna
Rumian pospolity
Szczawik
Komosa biała
Kapusta polna
Tobołki polne
Chaber bławatek
24
Chwastnica jednostronna
Przytulia czepna
4 Lucerna wszystkie gatunki uprawne Babka lancetowata
Bodziszek
Chwastnica jednostronna
Wyka, wszystkie gatunki
Maruna bezwonna
Rdest, wszystkie gatunki
Rumian polny
Rolnica pospolita
Sporek polny
5 Festulolium Chaber bławatek
Czerwiec roczny
Iglica pospolita
Jaskier polny
Nostrzyk żółty
Ostrożeń polny
Perz właściwy
Przytulia czepna
Włośnica sina i zielona
Stokłosa, wszystkie gatunki
Śmiałek darniowy
6 Kostrzewa wszystkie gatunki uprawne Chaber bławatek
Iglica pospolita
Kłosówka wełnista
Nostrzyk żółty
Perz właściwy
Rumianek
Stokłosa żytnia, dachowa i miękka
Tobołki polne
Życica roczna
Śmiałek darniowy
Wyczyniec, wszystkie gatunki
7 Kupkówka pospolita Chaber bławatek
Iglica pospolita
Nostrzyk żółty
Maruna bezwonna
Perz właściwy
Rumian polny
Rumianek
25
Tobołki polne
Życica roczna
Śmiałek darniowy
8 Mietlica wszystkie gatunki uprawne Czerwiec roczny
Krwawnik pospolity
Mlecz, wszystkie gatunki
Mniszek pospolity
Rumian polny
Maruna bezwonna
Starzec zwyczajny
Tobołki polne
Wiechlina roczna
9 Mozga trzcinowata Owies głuchy
Iglica pospolita
Niezapominajka polna
Nostrzyk żółty
Perz właściwy
Śmiałek darniowy
10 Rajgras wyniosły Owies głuchy
(rajgras francuski, owsik wyniosły) Chaber bławatek
Czerwiec roczny
Iglica pospolita
Perz właściwy
Przytulia czepna
Stokłosa dachowa i żytnia
Życica roczna
Śmiałek darniowy
11 Stokłosa wszystkie gatunki uprawne Owies głuchy
Chaber bławatek
Iglica pospolita
Nostrzyk żółty
Perz właściwy
Przytulia czepna
Wyczyniec, wszystkie gatunki
Śmiałek darniowy
12 Tymotka wszystkie gatunki uprawne Owies głuchy
Fiołek polny
Maruna bezwonna
26
Niezapominajka polna
Rumian polny
Rumian pospolity
Sporek polny
Śmiałek darniowy
13 Wiechlina wszystkie gatunki uprawn Owies głuchy
Babka lancetowata
Czerwiec roczny
Krwawnik pospolity
Miotła zbożowa
Maruna bezwonna
Rumian polny
Tobołki polne
14 Wyczyniec łąkowy Owies głuchy
Chaber bławatek
Wyczyniec polny, kolankowaty i czerwonożółty
15 Życica wszystkie gatunki uprawne Owies głuchy
Chaber bławatek
Czerwiec roczny
Iglica pospolita
Jaskier polny
Nostrzyk żółty
Ostrożeń polny
Perz właściwy
Przytulia czepna
Stokłosa, wszystkie gatunki
Śmiałek darniowy
16 Pozostałe gatunki traw Chaber bławatek
Czerwiec roczny
Iglica pospolita
Nostrzyk żółty
Maruna bezwonna
Ostrożeń polny
Perz właściwy
Rumian polny
27
Rumianek pospolity i bezpromieniowy
Tobołki polne
Życia roczna
Śmiałek darniowy
5. Schematy krzyżowania się między sobą niektórych gatunków traw

SCHEMAT KRZYŻOWANIA SIĘ GATUNKÓW TRAW
Życica wielokwiatowa5)
Wiechlina zwyczajna
Kostrzewa trzcinowa
Kupkówka pospolita
Kostrzewa czerwona
Strzęplica nadobna
Mietlica rozłogowa
Wiechlina łąkowa1)
Kostrzewa owcza3)
Kostrzewa owcza4)
Kostrzewa łąkowa
Rajgras francuski
Mietlica pospolita
Wiechlina gajowa
Wiechlina błotna
Tymotka łąkowa
Mietlica biaława
Mietlica psia2)
Życica trwała
Mietlica psia
Rajgras francuski
Kostrzewa łąkowa
Wiechlina zwyczajna
Wiechlina łąkowa1)
Tymotka łąkowa
Kostrzewa czerwona
Kupkówka pospolita
Mietlica pospolita
Mietlica psia
Mietlica psia2)
Mietlica rozłogowa
Mietlica biaława
Wiechlina błotna
Wiechlina gajowa
Kostrzewa owcza3)
Kostrzewa owcza4)
Kostrzewa trzcinowa
Strzęplica nadobna
Życica trwała
Życica wielokwiatowa5)
ryzyko przekrzyżowania - obowiązek zachowania wymaganej izolacji przestrzennej

1)
tylko odmiany apomiktyczne,
2)
ssp. montana
3)
ssp. tenuifolia
4)
ssp. duriuscula
5)
dotyczy również westerwoldzkiej
28
SCHEMAT KRZYŻOWANIA SIĘ GATUNKÓW ŻYCIC
Z UWZGLĘDNIENIEM PLOIDALNOŚCI ODMIAN
Życica wielokwiatowa
Życica westerwoldzka
Życica trwała
Życica trwała
T T T T D D L D D
Życica trwała T
Życica westerwoldzka T
Życica wielokwiatowa T
Życica mieszańcowa T
Życica trwała D
Życica westerwoldzka D
Życica westerwoldzka L
Życica wielokwiatowa D
Życica mieszańcowa D
- ryzyko przekrzyżowania - obowiązkowe zachowanie

wymaganej izolacji przestrzennej;
T = odmiany tetraploidalne;
D = odmiany diploidalne;
L = odmiany podstawowe (ploidalność podstawowa)
29
III. Wymagania dotyczące wytwarzania materiału siewnego roślin oleistych
i włóknistych
1. Gatunki roślin oleistych i włóknistych i obowiązujący najniższy stopień kwalifikacji
Najniższy stopień
kwalifikacji1) dla
poszczególnych
gatunków
1 Gorczyca biała Sinapis alba L. C/1

2 Gorczyca sarepska Brassica juncea (L.) Czern. et Cosson C/1
3 Kminek zwyczajny Carum carvi L. C/1
4 Konopie Cannabis sativa L. C/2
5 Len zwyczajny Linum usitatissimum L. C/3
6 Mak Papaver somniferum L. C/1
7 Rzepak Brassica napus L. (partim) C/1
8 Rzepik Brassica rapa L. var. silvestris (Lam.) Briggs C/1
9 Słonecznik Helianthus annuus L. C/1
10 Soja Glycine max (L.) Merr. C/1
Objaśnienie
1)
Jeżeli w upoważnieniu dla podmiotu prowadzącego obrót materiałem siewnym zachowującego odmianę a
uznany w urzędowej ocenie jako spełniający wymagania dla materiału bazowego
(B);
2) materiał siewny odmian mieszańcowych powinien być uznany w urzędowej ocenie
lub ocenie pod urzędowym nadzorem jako spełniający wymagania dla materiału
3. Plantacje nasienne konopi zakłada się z zachowaniem szerokości międzyrzędzi,
umożliwiających dokonywanie szczegółowej oceny polowej i wynoszących nie mniej niż
30 cm.
30
Liczba wymaganych ocen stanu plantacji dla

Lp. Termin dokonania oceny
poszczególnych gatunków
1 Jedna ocena stanu plantacji dla plantacji nasiennych:
gorczycy sarepskiej i białej, odmian ustalonych

rzepaku, rzepiku, konopi dwupiennych, soi, lnu, w okresie od pełni kwitnienia do początku
maku, kminku zwyczajnego i odmian ustalonych zawiązywania nasion
słonecznika
2 Dwie oceny stanu plantacji dla plantacji nasiennych:

1) konopi jednopiennych:
po wykształceniu się osobników dwupiennych,

pierwsza ale przed rozpoczęciem kwitnienia osobników
męskich (płaskoni)
w trzy tygodnie po wykonaniu pierwszej oceny

druga
stanu plantacji
2) odmian mieszańcowych słonecznika:
przed kwitnieniem w celu sprawdzenia izolacji

pierwsza
przestrzennej
druga w okresie dojrzewania koszyczków
3 Trzy oceny stanu plantacji dla plantacji nasiennych odmian mieszańcowych rzepaku oraz
męskosterylnych składników mieszańców złożonych:
pierwsza wczesną wiosną, przed kwitnieniem
druga w pełni kwitnienia
trzecia po zakończeniu kwitnienia
5. Płodozmian:
1) plantacje nasienne roślin oleistych i włóknistych zakłada się na polu, na którym
w ostatnim roku lub kilku ostatnich latach poprzedzających rok założenia ocenianej
plantacji nie były uprawiane rośliny wykluczające, uwzględniając specyfikę
i wymagania szczegółowe roślin oleistych i włóknistych, możliwość produkcji nasion
danego gatunku, w szczególności innej odmiany lub tej samej odmiany, lecz niższego
stopnia kwalifikacji;
2) pole dla tych plantacji powinno być praktycznie wolne od roślin, które są
samosiewami z poprzedniej uprawy;
3) plantacje nasienne rzepaku nie mogą być zakładane na polu, na którym uprawiano:
a) w ostatnich pięciu latach inne odmiany rzepaku w przypadku plantacji nasiennej
podwójnie ulepszonych odmian rzepaku,
b) w ostatnich trzech latach inne rośliny gatunków z rodziny Brassicaceae
w przypadku plantacji nasiennych wszystkich odmian rzepaku
4) plantacje nasienne kminku zwyczajnego nie mogą być zakładane na polu, na którym
w ostatnich dwóch latach uprawiane były rośliny z rodziny Apiaceae;
31
5) plantacje nasienne soi nie mogą być zakładane na polu, na którym w ostatnich
trzech latach uprawiano soję;
6) plantacje pozostałych gatunków roślin oleistych i włóknistych nie mogą być zakładane
na polu, na którym w roku poprzedzającym rok założenia ocenianej plantacji
uprawiany był ten sam gatunek;
7) pole dla plantacji nasiennych roślin oleistych i włóknistych powinno być wolne od
roślin, które są samosiewami z poprzedniej uprawy.
6. Izolacja przestrzenna1)
Odległość nie mniejsza niż

w metrach dla plantacji materiału
Lp. Wyszczególnienie siewnego kategorii
elitarny kwalifikowany
1
dla wszystkich gatunków z rodzaju Brassica spp. oprócz
rzepaków, dla konopi, z wyjątkiem jednopiennych, oraz dla 400 200
kminku, gorczycy białej
2
dla odmian ustalonych rzepaku oraz rzepiku 200 100
3
dla odmian mieszańcowych rzepaku 500 300
4
dla konopi jednopiennych 5 000 1 000
5
dla słonecznika:
1) przy wytwarzaniu składników rodzicielskich mieszańca, w

tym również mieszańca pojedynczego, jeśli stanowi 1 500 –
składnik mieszańca potrójnego
2) dla odmian innych niż mieszańcowe 750 500

6
dla pozostałych gatunków roślin oleistych i włóknistych izolacji nie określa się
Objaśnienie
1)
Dla gatunków samopylnych izolację przestrzenną może stanowić pas technologiczny o szerokości nie
mniejszej niż 2 m, jeżeli sąsiadująca plantacja nie jest porażona organizmami szkodliwymi.
Jeżeli sąsiadująca plantacja nasienna jest zgłoszona do oceny w niższym stopniu kwalifikacji, traktowana jest
jako źródło zapylenia obcym pyłkiem oraz porażenia przez organizmy szkodliwe.
32
7. Czystość odmianowa:
Minimalna czystość odmianowa w ocenia polowej
dla materiału siewnego kategorii:
Lp. Gatunki
kwalifikowanego
elitarny
I rozmnożenia II rozmnożenia
I. Gatunki podlegające ocenie według norm procentowych (czystość określona w procentach)
1 Dla soi 99,5 99,0

Dla gorczycy białej i odmian ustalonych
2 słonecznika oraz dla rzepaku i rzepiku 99,7 99,0
wytwarzanych na cele pastewne
Dla rzepaku i rzepiku wytwarzanych na cele inne
3
niż pastewne
99,9 99,7
4 Dla lnu 99,7 98,0 97,5
5 Dla maku 99,0 98,0
II. Gatunki podlegające ocenie według norm powierzchni (czystość określona w sztukach roślin
nietypowych dla odmiany, na jednostce kwalifikacyjnej)
1 Dla gorczycy sarepskiej, kminku, konopi 1,0 1,0
2 Dla słonecznika mieszańcowego - roślin, które są rozpoznawalne jako niebędące linią wsobną lub
innym składnikiem rodzicielskim:
1) w produkcji materiału siewnego kategorii elitarny składników rodzicielskich:
a) linie wsobne 0,2
b) mieszańce proste:
- składnik męski, rośliny wydzielające pyłek,
podczas gdy 2 % lub więcej osobników żeńskich 0,2
ma podatne kwiaty
- składnik żeński 0,5
2) w produkcji materiału siewnego kategorii kwalifikowany mieszańców F1:
a) składnik męski, rośliny wydzielające pyłek,
podczas gdy 5 % lub więcej osobników żeńskich 0,5
ma podatne kwiaty
b) składnik żeński 1,0
1) w składniku matecznym poziom męskiej sterylności stwierdzony w następczej

ocenie tożsamości powinien wynosić nie mniej niż:
a) dla rzepaku - 98,0 %,
b) dla słonecznika - 95,0 %;
2) dla odmian mieszańcowych słonecznika liczba roślin rozpoznawalnych jako
niebędące linią wsobną lub innym składnikiem rodzicielskim nie może przekraczać:
a) w produkcji składników rodzicielskich (Ro, Rm):
- w składniku męskim, rośliny pylące, jeżeli co najmniej 2 % osobników
żeńskich ma podatne kwiaty - 0,2 rośliny na jednostkę (0,2 %),
- w składniku żeńskim - 0,5 rośliny na jednostkę (0,5 %),
33
b) w produkcji materiału siewnego mieszańców handlowych linie wsobne
i pojedyncze mieszańce stanowiące składniki rodzicielskie:
- w składniku męskim, rośliny pylące, jeżeli co najmniej 5 % osobników
żeńskich ma podatne kwiaty – 0,5 rośliny na jednostkę (0,5 %),
- w składniku żeńskim – 1,0 roślina na jednostkę (1,0 %),
c) jeżeli co najmniej 5 % roślin składnika matecznego ma znamiona zdolne do
zapylenia, to procent roślin w obrębie tego składnika, który pylił lub pyli, nie
może przekraczać w każdej ocenie stanu plantacji - 0,5 rośliny na jednostkę
(0,5 %);
3) występowanie roślin typowo męskich (płaskoni) w konopiach jednopiennych nie
może przekraczać:
a) dla materiału elitarnego – 0,1 rośliny na 30 m2,
b) dla materiału kwalifikowanego – 15 roślin na 10 m2.
Płaskonie występujące w ilości przekraczającej powyższe normy powinny być usuwane
z plantacji wraz z korzeniami i niszczone przed rozpoczęciem pylenia.
1) plantacje nasienne roślin oleistych i włóknistych powinny być praktycznie wolne od
gatunków innych niż uprawiany, szczególnie gatunków mogących stanowić źródło
obcego pyłku lub trudnych do odczyszczenia w procesach technologicznych;
2) występowanie innych gatunków roślin oleistych lub włóknistych na jednostce
kwalifikacyjnej, które podlegają ocenie według norm:
c) procentowych, na których produkowany jest materiał kategorii:
– kwalifikowany – nie więcej niż 1 roślina,
d) powierzchni, na których produkowany jest materiał kategorii:
– kwalifikowany – nie więcej niż 0,5 rośliny.
9. Zachwaszczenie:
chwastów, w szczególności takich, których nasiona są trudne do usunięcia w
procesie czyszczenia;
2) występowanie na plantacji chwastów w ilości powodującej ograniczenie
być podstawą do dyskwalifikacji plantacji.
chorób i szkodników;
2) porażenie plantacji przez choroby i szkodniki w stopniu powodującym ograniczenie
wykształcenia nasion lub uniemożliwiającym przeprowadzenie oceny polowej może
być podstawą do dyskwalifikacji plantacji.
34
11. Wykaz gatunków, których nasiona są trudne do usunięcia w procesie czyszczenia
Gatunki chwastów, które są trudne do odczyszczenia i od których

Lp. Rośliny oleiste i włókniste
plantacja nasienna powinna być praktycznie wolna
Lebiodka pospolita Przytulia

czepna
Stwierdzenie wystąpienia
Gorczyca biała Rdest, wszystkie gatunki gorczycy polnej i kapusty
1
Gorczyca sarepska Tobołki polne polnej powoduje
Tasznik pospolity dyskwalifikację plantacji
Chaber bławatek
Lnianka, wszystkie gatunki
Życica lnowa i roczna
Gorczyca polna
2 Len zwyczajny
Lepczyca
Powój polny
Szczawik
Stwierdzenie wystąpienia lulka
czarnego i maku polnego
3 Mak lekarski Komosa biała
powoduje dyskwalifikację
plantacji
Rzepak, formy nieuprawne

4 Rzepak, Rzepik Gorczyca polna
Przytulia czepna
Kapusta polna
Chaber bławatek
5 Kminek zwyczajn Perz właściwy
Chwasty z rodziny selerowatych
6 Pozostałe gatunki Ogólne
35
12. Podział roślin kapustowatych na grupy w zależności od możliwości przekrzyżowania się
Grupa I
Brukselka
Kapusta pastewna
Kapusta przekrzyżowanie możliwe z każdym gatunkiem w
Kalafior grupie, nie krzyżują się z gatunkami z grupy II i III
Brokuł
Dzika kapusta
Grupa II
Kapusta chińska
Brukiew
Rzepak oleisty
przekrzyżowanie możliwe z każdym gatunkiem w
Rzepik
grupie, nie krzyżują się z gatunkami z grupy I i III
Rzepa
Gorczyca sarepska
Gorczyca czarna
Grupa III
Gorczyca biała
przekrzyżowanie łatwe z każdym gatunkiem w grupie,
Rzodkiew
nie krzyżują się z gatunkami z grupy I i II
Rzodkiewka
IV. Wymagania dotyczące wytwarzania materiału siewnego buraka cukrowego i

pastewnego
1. Materiał siewny buraka może być wytwarzany metodą bezwysadkową, wyłącznie z
materiału siewnego uznanego w urzędowej ocenie w kategorii elitarny.
2. Materiał siewny buraka wytworzony metodą bezwysadkową uznaje się w najniższym
stopniu kwalifikacji (dla buraka jest to C/1).
3. Nazwy gatunków buraków i obowiązujący najniższy stopień kwalifikacji
Najniższy stopień
kwalifikacji dla buraków
Beta vulgaris L. ssp. vulgaris convar. vulgaris

1 Burak cukrowy C/1
var. altissima Doll
Beta vulgaris L. ssp. vulgaris convar. vulgaris
2 Burak pastewny C/1
var. rapacea K. Koch
(B);
36
2) materiał siewny odmian mieszańcowych powinien być uznany w urzędowej ocenie
lub ocenie pod urzędowym nadzorem jako spełniający wymagania dla materiału

Obowiązują dwie oceny stanu plantacji
1 dla metody tradycyjnej wytwarzania materiału siewnego buraków odmian ustalonych:
pierwsza w pierwszym roku uprawy (wytwarzanie wysadków), w pierwszej połowie września
w drugim roku uprawy (wytwarzanie nasion) w okresie od pełni kwitnienia do początku

druga
dojrzewania nasion
2 dla metody bezwysadkowej wytwarzania materiału siewnego buraków odmian ustalonych:
pierwsza w pierwszym roku uprawy na przełomie września i października
w drugim roku uprawy (wytwarzanie nasion) w okresie od pełni kwitnienia do początku

druga
dojrzewania nasion
3 dla metody bezwysadkowej wytwarzania materiału siewnego buraków odmian mieszańcowych:
pierwsza w drugim roku uprawy w okresie pełni kwitnienia
druga w drugim roku uprawy w okresie dojrzewania nasion
Obowiązują trzy oceny stanu plantacji
4 dla metody tradycyjnej wytwarzania materiału siewnego buraków odmian mieszańcowych:
pierwsza w pierwszym roku uprawy (wytwarzanie wysadków), w pierwszej połowie września
druga w drugim roku uprawy w okresie pełni kwitnienia
trzecia w drugim roku uprawy w okresie dojrzewania nasion
6. Przedplon:
1) plantacje nasienne buraka zakłada się na polu, na którym w ostatnim roku lub kilku
latach poprzedzających rok założenia ocenianej plantacji nie były uprawiane rośliny
wykluczające możliwość produkcji materiału siewnego, w szczególności, na którym
w ciągu ostatnich czterech lat uprawiano buraki lub występowały burakochwasty,
albo
2) w roku poprzedzającym rok założenia ocenianej plantacji były uprawiane gatunki
roślin z rodziny Brassicaceae.
37
7. Izolacja przestrzenna1)
Minimalna
Lp. Wyszczególnienie odległość (w m)
nie mniejsza niż
Od źródeł pyłku z rodzaju Beta wynosi:

1) dla materiału elitarnego 1 000
2) dla materiału kwalifikowanego, z wyjątkiem podanego poniżej: 1 000
a) jeżeli zapylacz lub jeden z zapylaczy jest diploidem, od źródeł pyłku buraków
tetraploidalnych
600
b) jeżeli zapylacz jest wyłącznie tetraploidem:

1 – od źródeł pyłku buraków diploidalnych 600
– -od źródeł pyłku buraków o nieznanej ploidalności2) 600
c) jeżeli zapylacz lub jeden z zapylaczy jest diploidem, od źródeł pyłku buraków
diploidalnych
300
d) jeżeli zapylacz lub jeden z zapylaczy jest tetraploidem, od źródeł pyłku buraków
tetraploidalnych
300
e) pomiędzy plantacjami nasiennymi, na których nie est stosowana męska
sterylność
300
Nie jest wymagana izolacja przestrzenna między plantacjami nasiennymi buraka odmian mieszańcowych,
2
dla których stosowany jest ten sam zapylacz
Objaśnienia
1)
Na plantacji, na której wytwarzane są wysadki buraków, izolację przed zamieszaniem mechanicznym
podczas wegetacji oraz zbioru stanowi pas technologiczny o szerokości nie mniejszej niż 2 m.
2)
Jeżeli nie jest określona ploidalność odmiany buraka, należy stosować izolację jak dla buraka o nieznanej
ploidalności.
1) plantacja nasienna buraka powinna być wolna od roślin innych odmian i typów
użytkowych buraka;
2) obecność roślin pylących w męskosterylnym składniku odmiany mieszańcowej jest
niedopuszczalna.
1) plantacje nasienne powinny być praktycznie wolne od gatunków innych niż
uprawiany;
2) występowanie roślin należących do innych gatunków, w szczególności
burakochwastów, których nasiona są trudne do odróżnienia podczas badania
laboratoryjnego od nasion uprawianej odmiany, stanowi podstawę do dyskwalifikacji
plantacji.
10. Zachwaszczenie:
1) plantacja nasienna buraka powinna być praktycznie wolna od chwastów;
2) wystąpienie chwastów w ilości utrudniającej dobre wykształcenie nasion lub
dokonanie oceny polowej może być podstawą do dyskwalifikacji plantacji.
11. Choroby i szkodniki
Występowanie na plantacji nasiennej chorób i szkodników w stopniu mogącym
pogorszyć jakość nasion lub uniemożliwiającym dokonanie oceny jest podstawą do
dyskwalifikacji plantacji.
38
ZAŁĄCZNIK Nr 3
SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA DOTYCZĄCE WYTWARZANIA I JAKOŚCI MATERIAŁU
SIEWNEGO (SADZENIAKÓW) ZIEMNIAKA
Najniższy stopień kwalifikacji – materiał kwalifikowany klasy B (C/B)
1. Materiał siewny ziemniaka może być wytwarzany według dwóch systemów kwalifikacji:
1) krajowego albo
2) EKG/ONZ (Europejskiego Komitetu Gospodarczego Organizacji Narodów
Zjednoczonych).
2. Wyboru systemu kwalifikacji dokonuje składający wniosek o dokonanie oceny materiału
siewnego ziemniaka.
3. Oceny polowej, pobierania prób, oceny weryfikacyjnej oraz oceny cech zewnętrznych
dokonuje się zgodnie z metodykami określonymi przez ministra właściwego do spraw
rolnictwa.
4. W ocenie polowej oraz ocenie weryfikacyjnej wyróżnia się następujące porażenia
wirusami:
1) łagodne, objawiające się różnego rodzaju zmianami na liściach, takimi jak lekkie
mozaiki, plamistości czy deformacje;
2) w stopniu ostrym, charakteryzujące się:
a) smugowatymi lub plamistymi nekrozami na liściach,
b) wyraźnymi mozaikami i przebarwieniami liści,
c) deformacjami i zwijaniem liści,
d) kruchością i łamliwością liści,
e) karłowatością roślin.
5. Porażenie w stopniu ostrym uznaje się, jeżeli objawy, o których mowa w ust. 4, wywołane
są przez:
1) wirusy:
a) wirus liściozwoju ziemniaka (PLRV) lub
b) wirus Y ziemniaka (PVY), lub
c) mozaika A ziemniaka (PVA), lub
d) wiroza M ziemniaka (PVM);
2) kombinacje wirusów:
a) wirus Y ziemniaka (PVY) łącznie z mozaiką X ziemniaka (PVX) lub
b) mozaika A ziemniaka (PVA) łącznie z mozaiką X ziemniaka (PVX), lub
c) mozaika X ziemniaka (PVX) łącznie z wirozą S ziemniaka (PVS).
6. Plantacje nasienne ziemniaka podlegają obowiązkowi chemicznego, mechanicznego lub
mieszanego niszczenia naci zwanego dalej „defoliacją”.
39
7. Termin wykonania defoliacji powinien być przeprowadzony w uzgodnieniu z wojewódzkim
inspektorem ochrony roślin i nasiennictwa i uwzględniać w szczególności:
1) wczesność odmiany;
2) stan rozwoju fizjologicznego roślin;
3) warunki pogodowe.
8. Ocena polowa:
1) ocena stanu plantacji dla plantacji, na których są wytwarzane sadzeniaki ziemniaka,
przeprowadza się nie mniej niż dwie oceny stanu plantacji:
– pierwszą - kiedy rośliny osiągną wysokość około 20cm,
– drugą - w okresie od pełni kwitnienia plantacji do dwóch tygodni po kwitnieniu, przed
tym zabiegiem defoliacji; o przewidywanym terminie desykacji powiadamia się
wojewódzkiego inspektora;
2) przedplon
Plantacji nasiennych ziemniaka nie zakłada się na polu, na którym w ostatnich trzech
latach poprzedzających rok założenia ocenianej plantacji uprawiano rośliny z rodziny
Solanaceae, w szczególności ziemniak, pomidor, tytoń;
3) izolacja przestrzenna:
a) minimalna odległość plantacji nasiennych ziemniaka od innych plantacji ziemniaka
oraz tytoniu lub pomidorów powinna wynosić nie mniej niż:
– dla sadzeniaków kategorii elitarne – 100 m,
– dla sadzeniaków kategorii kwalifikowane – 50 m,
b) odległość określona w lit. a może być zmniejszona do dwóch redlin, w przypadku
gdy plantacja sadzeniaków:
– elitarnych sąsiaduje z plantacją podlegającą ocenie i spełniającą wymagania
określone dla sadzeniaków kwalifikowanych klasy C/A,
– kwalifikowanych sąsiaduje z plantacją podlegającą ocenie i spełniającą
wymagania określone dla sadzeniaków kwalifikowanych klasy C/B.
4) jeżeli nie zostały spełnione wymagania określone w pkt 3 lit. b:
a) tiret pierwsze – plantację degraduje się do kategorii kwalifikowany klasy C/B,
b) tiret drugie – plantację dyskwalifikuje się;
5) czystość gatunkowa i zachwaszczenie:
a) plantacje, na których jest wytwarzany materiał siewny ziemniaka, powinny być
praktycznie wolne od roślin innych gatunków uprawnych,
b) występowanie chwastów, szczególnie z rodziny psiankowatych, w ilościach
mogących pogorszyć jakość wytwarzanych sadzeniaków lub stan ich
zdrowotności, a także utrudniających właściwe wykonanie oceny stanowi
podstawę do dyskwalifikacji plantacji;
6) występowanie chorób i szkodników:
40
a) porażenie roślin przez inne choroby lub szkodniki w stopniu utrudniającym
prawidłowy rozwój roślin lub uniemożliwiającym właściwe wykonanie oceny
stanowi podstawę do dyskwalifikacji plantacji,
b) plantacja nasienna ziemniaka powinna być wolna od organizmów
kwarantannowych;
7) plantację nasienną ziemniaka dyskwalifikuje się, jeżeli:
a) wyrównanie roślin uniemożliwia prawidłowe wykonanie oceny,
b) występują puste miejsca w ilości większej niż 30 % powierzchni plantacji,
c) jest wyraźnie opóźniony stan wegetacji roślin w stosunku do przeciętnego stanu
innych plantacji tej samej odmiany w danym rejonie, spowodowany późnym
terminem sadzenia.
9. Ocena weryfikacyjna sadzeniaków ziemniaka:
1) ocena weryfikacyjna sadzeniaków ziemniaka jest dokonywana w przypadku uznania
plantacji nasiennej po ocenie polowej, w celu weryfikacji wyników oceny polowej w
zakresie stopnia porażenia chorobami wirusowymi;
2) próby bulw ziemniaka do oceny weryfikacyjnej są pobierane z plantacji przed ich
wykopaniem lub, jeżeli jest to uzasadnione, z kopca lub przechowalni;
3) ocena weryfikacyjna jest dokonywana na tzw. próbie oczkowej i przy zastosowaniu
testu ELISA;
4) test ELISA stosuje się do diagnostyki wirusów mogących spowodować dużą obniżkę
plonów, w szczególności:
a) wirusa liściozwoju ziemniaka (PLRV),
b) wirusa Y ziemniaka (PVY),
c) wirozy M ziemniaka (PVM);
5) lista wirusów może zostać powiększona o wirus A (PVA) i wirus X (PVX)
6) dla sadzeniaków ziemniaka kategorii kwalifikowane klasy B (C/B) w ocenie
weryfikacyjnej można:
a) odstąpić od wykonania testu ELISA pod warunkiem, że w wyniku bonitacji roślin
otrzymanych w próbie oczkowej stopień porażenia wirusami nie budził
wątpliwości,
b) wykonać uproszczoną ocenę weryfikacyjną pod warunkiem, że właściciel plantacji
o powierzchni nie mniejszej niż 2ha podjął działania zapewniające utrzymanie
wysokiego stanu zdrowotności plantacji;
7) działania, o których mowa w pkt 6 lit. b, polegają w szczególności na:
a) obsadzeniu plantacji sadzeniakami ziemniaka, które były poddane pełnej (łącznie
z testem ELISA) ocenie weryfikacyjnej, w wyniku której stwierdzono poziom
porażenia nieprzekraczający wymagań określonych dla kwalifikowanych
sadzeniaków ziemniaka klasy A (C/A),
b) obsadzeniu plantacji sadzeniakami ziemniaka odmian:
41
– które uzyskały ocenę odporności na wirusa Y nie mniejszą niż 7,0 (dotyczy
oceny polowej dokonanej w doświadczeniach rejestrowych będącej średnią z
wszystkich punktów doświadczalnych otrzymanych w okresie nie krótszym niż
dwa lata),
– charakteryzujących się wyraźnymi i typowymi objawami porażenia przez
wirusy,
– których średnie porażenie na plantacjach nasiennych w okresie ostatnich 3 lat
nie było większe niż 5 %, w tym nie większe niż 2 % porażenia w stopniu
ciężkim,
– których plantacje nasienne były prowadzone na obszarze o tych samych
warunkach środowiskowych co plantacja, która ma być poddana uproszczonej
ocenie laboratoryjnej, i przez ostatnie 3 lata zajmowały łącznie powierzchnię
nie mniejszą niż 10 ha oraz nie było zastrzeżeń co do ich zdrowotności,
c) monitorowaniu nalotu i systematycznym zwalczaniu mszyc,
d) zapewnieniu, że na wszystkich sąsiadujących plantacjach w urzędowej ocenie
został potwierdzony stopień porażenia przez choroby wirusowe na poziomie nie
wyższym niż 5 %,
e) prowadzeniu systematycznej selekcji negatywnej mającej na celu usunięcie roślin
porażonych lub podejrzanych o infekcję,
f) poddaniu zabiegowi defoliacji w terminie określonym na dany rok dla
poszczególnych grup wczesności,
g) przeprowadzeniu oceny, czy w czasie zbioru bulw odrosty części zielonych po
defoliacji wystąpiły w nie więcej niż na:
– 5 %, w przypadku braku mszyc na odrostach, albo
– 1 %, w przypadku stwierdzenia występowania mszyc.
10. Ocena cech zewnętrznych:
1) wymagania dotyczące jakości sadzeniaków ziemniaka w ocenie cech zewnętrznych:
a) sadzeniaki powinny być wolne od organizmów kwarantannowych,
b) dopuszczalną wielkość partii stanowi zbiór sadzeniaków netto z jednej plantacji,
nie więcej jednak niż 50 ton; wielkość partii może być przekroczona nie więcej
niż o 5 %,
c) partia sadzeniaków przygotowana do oceny cech zewnętrznych powinna być
jednolita pod względem cech jakościowych,
d) sadzeniaki w partii powinny:
– być dojrzałe, czyste i suche,
– nie wykazywać objawów nadmarznięcia, zaparzenia lub porośnięcia,
– mieć kształt i zabarwienie miąższu typowe dla odmiany;
2) sadzeniaki w partii przygotowanej do oceny cech zewnętrznych powinny być
posortowane tak, aby:
42
a) nie występowały bulwy, które przechodzą przez kwadratowe oczko sortownika o
boku 25 mm,
b) bulwy, które nie przechodzą przez kwadratowe oczko sortownika o boku 35 mm,
zostały podzielone na frakcje o wymiarach stanowiących krotność 5 mm,
c) w partii mogą znajdować się sadzeniaki kilku frakcji o różnych wymiarach,
zwanych dalej "kalibrażem", posortowane w sposób określony w lit. b;
3) różnica między najmniejszym i największym wymiarem bulw w jednej partii nie może
być większa niż 20 mm;
4) sadzeniaków nie traktuje się środkiem chemicznym hamującym rozwój kiełków, który
jest stosowany podczas przechowywania bulw ziemniaka innych niż sadzeniaki.
11. Szczegółowe wymagania dla oceny polowej, weryfikacyjnej oraz oceny cech
zewnętrznych są określone w tabelach 1 i 2:
43
Tabela 1
Szczegółowe wymagania dla sadzeniaków ziemniaka określone dla poszczególnych ocen według systemu kwalifikacji EKG/ONZ
Sadzeniaki kategorii
Sadzeniaki kategorii elitarne
Oceniana wada kwalifikowane
PB/M PB/III PB/II B/I B/II C/A C/B
OCENA POLOWA
Inne odmiany i rośliny nietypowe dla odmiany 0,0 0,0 0,01 0,25 0,25 0,5 0,5
Czarna nóżka 0,0 0,0 0,0 0,5 1,0 1,5 2,0
1)
Choroby wirusowe i wirusopodobne 0,0 0,0 0,1 0,4(0,2) 0,8(0,4) 2,0(1,0) 10,0(2,0)
OCENA WERYFIKACYJNA
Rośliny nietypowe dla odmiany 0,0 0,0 0,01 0,25 0,25 0,5 0,5
Choroby wirusowe i wirusopodobne1) 0,0 0,0 0,5 2,0(1,0) 4,0(2,0) 10,0(5,0) 10,0
OCENA CECH ZEWNĘTRZNYCH
Ziemia i inne zanieczyszczenia 0,0 1,0 1,0 2,0 2,0 2,0 2,0
Bulwy z objawami suchej lub mokrej zgnilizny
oprócz wywołanej przez organizmy 0,0 0,0 0,2 1,0 1,0 1,0 1,0
kwarantannowe
Bulwy o nieodpowiednim kalibrażu – 1,0 2,0 3,0 3,0 3,0 3,0
2)
Rizoktonia 0,0 0,0 1,0(1,0) 5,0(10,0) 5,0(10,0) 5,0(10,0) 5,0(10,0)
Uszkodzenia zewnętrzne i bulwy niekształtne 0,0 3,0 3,0 3,0 3,0 3,0 3,0
2)
Parch zwykły 0,0 0,0 5,0(10,0) 5,0(33,3) 5,0(33,3) 5,0(33,3) 5,0(33,3)
2)
Parch prószysty 0,0 0,0 1,0(10,0) 1,0(10,0) 1,0(10,0) 1,0(10,0) 1,0(10,0)
Bulwy z plamistością miąższu na poprzecznym
0,0 0,0 1,0(10,0) 5,0(10,0) 5,0(10,0) 5,0(10,0) 5,0(10,0)
przekroju2)
Suma wad z wyłączeniem kalibrażu w ocenie
0,0 3,0 5,0 6,0 6,0 6,0 6,0
cech zewnętrznych
Objaśnienia
1)
Wartości w nawiasach oznaczają procent ostrego porażenia chorobami wirusowymi.
2)
Wartości w nawiasach oznaczają procent porażenia powierzchni bulwy lub odpowiednio powierzchni przekroju poprzecznego bulwy, powyżej którego bulwę
uznaje się za wadliwą.
44
Tabela 2
Szczegółowe wymagania dla sadzeniaków ziemniaka określone dla poszczególnych ocen według krajowego systemu kwalifikacji
Sadzeniaki kategorii
Sadzeniaki kategorii elitarne
Oceniana wada kwalifikowane
PB/M PB/III PB/II B/I B/II C/A C/B
OCENA POLOWA
Inne odmiany i rośliny nietypowe dla odmiany 0,0 0,0 0,25 0,25 0,25 0,5 0,5
Czarna nóżka 0,0 0,5 1,0 1,0 2,0 3,0 4,0
1)
Choroby wirusowe i wirusopodobne 0,0 1,0 (0,4) 2,0 (0,4) 2,0 (0,4) (0,4) 2,0(1,0) 10,0(2,0)
OCENA WERYFIKACYJNA
Rośliny nietypowe dla odmiany 0,0 0,0 0,01 0,25 0,25 0,5 0,5
Choroby wirusowe i wirusopodobne1) 0,0 0,0 0,5 2,0(1,0) 4,0(2,0) 10,0(5,0) 10,0
OCENA CECH ZEWNĘTRZNYCH
Ziemia i inne zanieczyszczenia 0,0 1,0 1,0 2,0 2,0 2,0 2,0
Bulwy z objawami suchej lub mokrej zgnilizny
oprócz wywołanej przez organizmy 0,0 0,0 0,2 1,0 1,0 1,0 1,0
kwarantannowe
Bulwy o nieodpowiednim kalibrażu – 1,0 2,0 3,0 3,0 3,0 3,0
2)
Rizoktonia 0,0 0,0 1,0(1,0) 5,0(10,0) 5,0(10,0) 5,0(10,0) 5,0(10,0)
Uszkodzenia zewnętrzne i bulwy niekształtne 0,0 3,0 3,0 3,0 3,0 3,0 3,0
2)
Parch zwykły 0,0 0,0 5,0(10,0) 5,0(33,3) 5,0(33,3) 5,0(33,3) 5,0(33,3)
2)
Parch prószysty 0,0 0,0 1,0(10,0) 1,0(10,0) 1,0(10,0) 1,0(10,0) 1,0(10,0)
Bulwy z plamistością miąższu na poprzecznym
0,0 0,0 1,0(10,0) 5,0(10,0) 5,0(10,0) 5,0(10,0) 5,0(10,0)
przekroju2)
Suma wad z wyłączeniem kalibrażu w ocenie
0,0 3,0 5,0 6,0 6,0 6,0 6,0
cech zewnętrznych
. Objaśnienia
1)
Wartości w nawiasach oznaczają procent ostrego porażenia chorobami wirusowymi.
2)
Wartości w nawiasach oznaczają procent porażenia powierzchni bulwy lub odpowiednio powierzchni przekroju poprzecznego bulwy, powyżej którego bulwę
uznaje się za wadliwą.
45
ZAŁĄCZNIK NR 4
SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA DOTYCZĄCE WYTWARZANIA MATERIAŁU
SIEWNEGO ROŚLIN WARZYWNYCH
I. Warzywa kapustne i rzepowate
1. Nazwy gatunków i obowiązujący najniższy stopień kwalifikacji:
najniższy stopień
kwalifikacji1) dla
l.p nazwa polska nazwa łacińska
poszczególnych
gatunków
Brassica oleracea L. convar. acephala (DC)

1 Jarmuż
Alef. var. sabellica L.
C/1
Brassica oleracea L. convar. botrytis (L) Alef.
2 Kalafior
var. botrytis L.
C/1
Brassica oleracea L. convar. botrytis (L.) Alef.
3 Brokuł
var. italica Plenck
C/1
Brassica oleracea L. convar. capitata (L.)
4 Kapusta głowiasta biała
Alef. var. alba DC
C/1
5 Kapusta głowiasta czerwona
Alef. var. rubra DC.
C/1
6 Kapusta włoska
Alef. var. sabauda L.
C/1
Brassica oleracea L. convar. caulocarpa(DC)
7 Kalarepa
Alef. var. gongylodes L.
C/1
Brassica oleracea L. convar. fruticosa
8 Kapusta brukselska
(Metzg.) Alef. var.gemmifera DC.
C/1
9 Kapusta pekińska Brassica rapa L. C/1
10 Rzepa Brassica rapa L. var. rapa C/1
11 Rzodkiew, rzodkiewka Raphanus sativus L. C/1
1)
jeżeli w upoważnieniu dla podmiotu prowadzącego obrót materiałem siewnym zachowującego
odmianę a nie ustalił wyższego stopnia kwalifikacji
2. Ocena odmian mieszańcowych:

(B);
2) materiał siewny odmian mieszańcowych powinien być uznany w urzędowej
ocenie lub ocenie pod urzędowym nadzorem jako spełniający wymagania dla
materiału kwalifikowanego pierwszego rozmnożenia (C/1).
46
liczba wymaganych ocen stanu obowiązujący termin

plantacji dla poszczególnych gatunków dokonania oceny
dwie oceny stany plantacji dla roślin jednorocznych:

Pierwsza w fazie dojrzałości konsumpcyjnej
Druga w fazie pełni kwitnienia do początku wiązania nasion
dwie oceny stany plantacji dla roślin dwuletnich uprawianych metodą bezwysadkową1):
w fazie wegetatywnej późną jesienią lub wiosną

Pierwsza
przed wyrastaniem w pędy nasienne
Druga w fazie pełni kwitnienia do początku wiązania nasion
trzy oceny stanu plantacji dla roślin dwuletnich uprawianych metodą tradycyjną:
Pierwsza – ocena plantacji, na której
w fazie dojrzałości konsumpcyjnej
wytwarzane są wysadki
Druga – ocena wysadków po
ocena wysadków przed ich wysadzeniem
przechowaniu
Trzecia w fazie pełni kwitnienia do początku wiązania nasion
1
) nasiona wytworzone metodą bezwysadkową uznaje się w najniższym stopniu kwalifikacji
4. Płodozmian:
1) plantacje nasienne roślin kapustnych i rzepowatych zakłada się na polu, na
którym w ostatnim roku lub ostatnich latach poprzedzających rok założenia
ocenianej plantacji nie były uprawiane rośliny wykluczające możliwość produkcji
materiału siewnego danego gatunku roślin warzywnych z uwzględnieniem jego
specyfiki, w szczególności:
a) innej odmiany tego samego gatunku lub
b) tej samej odmiany lecz niższego stopnia kwalifikacji
2) plantacji nasiennych warzyw kapustnych nie należy zakładać na polu, na którym
w ostatnich czterech latach uprawiano rośliny z rodziny Brassicaceae.
3) plantacji nasiennych warzyw rzepowatych nie należy zakładać na polu, na
którym w ostatnim roku uprawiano rośliny z rodziny Brassicacea.
4) plantacje nasienne warzyw kapustnych i rzepowatych muszą być wolne od roślin,
które są samosiewami z poprzedniej uprawy.
47
5. Izolacja przestrzenna:
odległość nie mniejsza niż w metrach dla

plantacji materiału kategorii:
Lp wyszczególnienie
kwalifikowany
elitarny
i standard
dla warzyw kapustnych oraz rzepy od źródeł pyłku

1.
z rodzaju Brassica spp.
1 000 600
dla rzodkwi i rzodkiewki od źródeł pyłku

2.
z rodzaju Raphanus spp.
1 000 600
Izolacja dla produkcji wysadków ogranicza się do pasa technologicznego szerokości nie mniej niż 2m
chroniącego przed zamieszaniem mechanicznym podczas zbioru.
Sąsiadującą plantację nasienną zgłoszoną w niższym stopniu kwalifikacji traktuje się jako inną uprawę
mogącą doprowadzić do zapylenia obcym pyłkiem oraz porażenia przez organizmy szkodliwe.
6. Podział roślin krzyżowych na grupy w zależności od możliwości przekrzyżowania się

Grupa I
Brukselka
Kapusta pastewna
Kapusta przekrzyżowanie możliwe z każdym gatunkiem w
Kalafior grupie, nie krzyżują się z gatunkami z grupy II i III
Brokuł
Dzika kapusta
Grupa II
Kapusta chińska
Brukiew
Rzepak oleisty
przekrzyżowanie możliwe z każdym gatunkiem w
Rzepik
grupie, nie krzyżują się z gatunkami z grupy I i III
Rzepa
Gorczyca sarepska
Gorczyca czarna
Grupa III
Gorczyca biała
przekrzyżowanie łatwe z każdym gatunkiem w
Rzodkiew
grupie, nie krzyżują się z gatunkami z grupy I i II
Rzodkiewka
7. Czystość odmianowa i gatunkowa:

1) występowanie roślin innych odmian na jednostce kwalifikacyjnej plantacji
nasiennej warzyw kapustnych i rzepowatych, na których jest produkowany
materiał siewny kategorii:
a) elitarny – 0,0
b) kwalifikowany i standard:
48
– w pierwszej ocenie – 0,5
– w drugiej i trzeciej ocenie – 0,0
2) występowanie roślin innych gatunków z rodzaju Brassicaceae –
niedopuszczalne;
3) nieusunięcie zapylacza na plantacji odmian mieszańcowych przed ostatnią
oceną powoduje dyskwalifikację plantacji.
dopuszczalna liczba roślin
Lp. nazwa patogena porażonych na jednostce
kwalifikacyjnej
czarna zgnilizna kapustnych (Xantomonas campestris pv.
1
campestris),
3,0
2 kiła kapusty (Plasmodiophora brassicae), 3,0
3 sucha zgnilizna kapustnych (Phoma lingam) 3,0
4 mozaika krzyżowych (TuMV - Turnip mosaic virus) 3,0

Łączna liczba roślin porażonych przez choroby wymienione
pod lp.1 – 4 nie może przekroczyć
6,0
Występowanie innych chorób i szkodników w stopniu ograniczającym prawidłowy rozwój może być
powodem dyskwalifikacji plantacji.
9. Zachwaszczenie:
1) plantacje nasienne powinny być praktycznie wolne od chwastów, w
szczególności należących do rodziny Cruciferae;
2) zachwaszczenie plantacji w stopniu ograniczającym prawidłowy rozwój nasion
lub uniemożliwiający dokonanie oceny może być podstawą do dyskwalifikacji
plantacji.
49
II. Warzywa cebulowe
najniższy stopień
l.p nazwa polska nazwa łacińska kwalifikacji1) dla
1 Cebula w tym echalion Allium cepa L. – grupa Cepa C/1
2 Szalotka Allium cepa L. – grupa Aggregatum C/1

Siedmiolatka
3
(czosnek dęty)
Allium fistulosum L. C/1
4 Czosnek pospolity Allium sativum L. C/1
5 Szczypiorek Allium schoenoprasum L. C/1
6 Por Allium porrum L. C/1

1
) jeżeli w upoważnieniu dla podmiotu prowadzącego obrót materiałem siewnym zachowującego

(B);
3. Ocena stanu plantacji:

Lp.
1 dwie oceny stany plantacji dla roślin cebulowych uprawianych metodą bezwysadkową1):
w fazie wegetatywnej przed wyrastaniem w pędy
Pierwsza
nasienne
w fazie pełni kwitnienia do początku wiązania
Druga
nasion
2 trzy oceny stanu plantacji dla roślin cebulowych uprawianych metodą tradycyjną:
Pierwsza – ocena plantacji, na której w pierwszym roku uprawy przed załamywaniem
wytwarzane są wysadki szczypioru u cebuli
ocena wysadków przed ich wysadzeniem lub
Druga – ocena wysadków po przechowaniu
zimujących w gruncie w przypadku pora
w fazie pełni kwitnienia do początku wiązania
Trzecia
nasion
W przypadku produkcji materiału siewnego odmian mieszańcowych każdy składnik ocenia się
oddzielnie.
1
50
odległość nie mniejsza niż w metrach
dla plantacji materiału kategorii:
lp. wyszczególnienie
kwalifikowany
elitarny
i standard
plantacje, na których są wytwarzane wysadki cebuli od
1. innych upraw warzyw cebulowych rozmnażanych 500
wegetatywnie
plantacje nasienne cebuli od plantacji nasiennych odmian

2. o żółtej barwie łuski (typu Wolska) oraz innych roślin 1 000
cebulowych
plantacje nasienne roślin cebulowych od plantacji

3. nasiennych odmian o czerwonej barwie łuski lub o barwie 4 500 1 000
łuski typu Rijnsburger
Izolacja dla produkcji wysadków różnych odmian ogranicza się do pasa technologicznego o szerokości
nie mniej niż 2m chroniącego przed zamieszaniem mechanicznym podczas zbioru.
5. Płodozmian:
1) Plantacje nasienne roślin cebulowych zakłada się na polu, na którym w ostatnim
roku lub ostatnich latach poprzedzających rok założenia ocenianej plantacji nie
danego gatunku, w szczególności innej odmiany tego samego lub tej samej
odmiany lecz niższego stopnia kwalifikacji, z uwzględnieniem specyfiki gatunku.
2) Plantacji nasiennych warzyw cebulowych nie należy zakładać na polu, na którym
w ostatnich czterech latach uprawiano jakiekolwiek rośliny cebulowe.
3) Plantacje nasienne warzyw cebulowych muszą być wolne od roślin, które są

dopuszczalna liczba wad na jednostce
kwalifikacyjnej dla materiału kategorii
L.p. rodzaj plantacji
kwalifikowany
elitarny
i standard
występowanie roślin innych odmian lub cebul o innej
1 barwie łuski na jednostce kwalifikacyjnej plantacji 0,3 0,5
wysadków cebuli
występowanie roślin innych odmian na jednostce
2
kwalifikacyjnej plantacji wysadków pora
0,0 3,0
3 na plantacji nasiennej 0,0

występowanie roślin męskopłodnych w składniku
4
matecznym (linia A męskosterylna) :
1) przy produkcji nasion składnika matecznego 5,0 nie dotyczy
2) przy produkcji nasion odmian mieszańcowych F1 nie dotyczy 10,0
5 występowanie roślin innych gatunków roślin cebulowych jest niedopuszczalne
nieusunięcie zapylacza na plantacji odmian mieszańcowych przed ostatnią oceną powoduje

6
dyskwalifikację plantacji
51
Lp. nazwa organizmu szkodliwego porażonych na jednostce
kwalifikacyjnej
Produkcja wysadków
1 niszczyk zjadliwy (Ditylenchus dipsaci) 0,0
żółta karłowatość cebuli OYDV (onion yellow dwarf potyvirus) lub

2
mozaika ogórka CMV (cucumber mosaic virus)
5,0
Wysadki
1 zgnilizna szyjki cebuli (Botrytis allii)
2 biała zgnilizna cebuli (Sclerotium cepivorum)
3 żółta karłowatość cebuli OYDV lub mozaika ogórka CMV
4 wysadki porażone patogenami wymienionymi w lp. 1 – 3 łącznie 5,0
Plantacje nasienne
żółta karłowatość cebuli (OYDV) lub mozaika ogórka CMV 0,0
żółtaczka astrów (Mycoplasma Ladila v. et Elford) 0,0
Występowanie chorób szczególnie mączniaka rzekomego (Peronospora destructor) i szkodników w

stopniu ograniczającym prawidłowy rozwój nasion może powodować dyskwalifikację plantacji.
8. Zachwaszczenie:
1) plantacje nasienne powinny być praktycznie wolne od następujących chwastów:
czosnków, ostróżeczki, przytulii i rdestów;
2) zachwaszczenie plantacji w stopniu ograniczającym prawidłowy rozwój nasion lub
uniemożliwiającym dokonanie oceny może powodować dyskwalifikację plantacji.
52
III. Warzywa korzeniowe
najniższy stopień
kwalifikacji1) dla
Lp. nazwa polska nazwa łacińska
poszczególnych
gatunków
1 Burak ćwikłowy Beta vulgaris L. var. vulgaris C/1
2 Marchew Daucus carota L. C/1
3 Pietruszka Petroselinum crispum (Miller) Nyman ex A.W. Hill C/1
4 Seler Apium graveolens L. C/1
5 Skorzonera (wężymord) Scorzonera hispanica L. C/1

1
) jeżeli w upoważnieniu dla podmiotu prowadzącego obrót materiałem siewnym zachowującego odmianę
a nie ustalił wyższego stopnia kwalifikacji

(B);
3. Płodozmian:
1) Plantacje nasienne roślin korzeniowych na polu, na którym w ostatnim roku lub
ostatnich latach poprzedzających rok założenia ocenianej plantacji nie były
uprawiane rośliny wykluczające możliwość produkcji materiału siewnego danego
gatunku, w szczególności innej odmiany tego samego lub tej samej odmiany lecz
niższego stopnia kwalifikacji, z uwzględnieniem specyfiki gatunku.
2) Plantacji nasiennych warzyw korzeniowych nie należy zakładać na polu, na
którym uprawiano rośliny z tej samej rodziny w ostatnich czterech latach.
3) Plantacje nasienne warzyw korzeniowych muszą być wolne od roślin, które są
53

Lp
1 dwie oceny stany plantacji dla roślin korzeniowych uprawianych metodą bezwysadkową1):
1) dla odmian ustalonych marchwi
w fazie wegetatywnej przed wyrastaniem w

Pierwsza
pędy nasienne
w fazie pełni kwitnienia do początku
Druga
dojrzewania nasion
2) dla odmian mieszańcowych marchwi
w fazie pełnego kwitnienia baldachów

Pierwsza
pierwszego rzędu
Druga w fazie dojrzewania nasion
w okresie od kwitnienia roślin do dojrzewania

3) dla pozostałych gatunków - jedna
nasion.
2 cztery oceny stanu plantacji dla roślin korzeniowych uprawianych metodą tradycyjną:
pierwsza – ocena plantacji, na której
w pierwszym roku uprawy przed kopaniem
wytwarzane są wysadki
druga – ocena wysadków po przechowaniu ocena wysadków przed ich wysadzeniem
Trzecia w fazie pełni kwitnienia
Czwarta w fazie dojrzewania nasion

1
odległość nie mniejsza niż w metrach

dla plantacji materiału kategorii:
Lp. wyszczególnienie
kwalifikowany
elitarny
i standard
1. marchew, pietruszka od innych roślin baldaszkowatych 500
seler i składniki rodzicielskie odmian mieszańcowych

2.
marchwi od innych roślin baldaszkowatych
1 000
burak ćwikłowy od jakichkolwiek źródeł pyłku z rodzaju

3.
Beta
1 000 600
4 skorzonera od plantacji nasiennych innych odmian 300
Izolacja dla produkcji wysadków różnych odmian ogranicza się do pasa technologicznego o szerokości
nie mniejszej niż 2 m chroniącego przed zamieszaniem mechanicznym podczas zbioru.
54
Liczba wad na jednostce
kwalifikacyjnej dla materiału kategorii
Lp. Rodzaj plantacji
Kwalifikowany
elitarny
i standard
Produkcja wysadków
1 dla marchwi 0,0 0,0
2 dla pietruszki 0,0 2,0
3 dla selera 0,0 0,5
4 dla buraka ćwikłowego 0,0 0,2
5 dla skorzonery 0,0 1,0
Produkcja nasienna
1 dla marchwi, pietruszki, selera i skorzonery 0,0
w składniku matecznym używanym do produkcji odmiany
3 mieszańcowej buraka ćwikłowego roślin męskopłodnych 10 %
nie więcej niż
4 mieszańcowej marchwi roślin częściowo męskopłodnych 15 %
nie więcej niż
występowanie roślin innych gatunków baldaszkowatych lub dla buraka roślin z rodzaju Beta jest
5
niedopuszczalne
nieusunięcie zapylacza na plantacji odmian mieszańcowych przed ostatnią oceną powoduje
6
dyskwalifikację plantacji
Lp. nazwa patogena porażonych na jednostce
kwalifikacyjnej
Wysadki marchwi i pietruszki i selera
1 czarna zgnilizna marchwi (Alternaria radicina) 0,0
2 zgnilizna twardzikowa (Sclerotinia sclerotiorum) 0,0
Plantacje buraka ćwikłowego
1 skośnik burakowy 0,0
Występowanie chorób i szkodników w stopniu ograniczającym prawidłowy rozwój nasion jest podstawą
do dyskwalifikacji plantacji.
8. Zachwaszczenie:
1) Zachwaszczenie plantacji w stopniu ograniczającym prawidłowy rozwój nasion lub
uniemożliwiającym dokonanie oceny może być podstawą do dyskwalifikacji
plantacji;
2) Występowanie roślin marchwi dzikorosnącej, kwitnącej w tym samym czasie, w
odległości mniejszej niż 200 m od ocenianej plantacji, oraz występowanie na
polach sąsiadujących bezpośrednio z plantacją dużych ilości chwastów z rodziny
baldaszkowatych kwitnących w tym samym czasie może być podstawą do
55
IV. Warzywa dyniowate
najniższy stopień
Lp. nazwa polska nazwa łacińska kwalifikacji1) dla
1 Dynia olbrzymia Cucurbita maxima Duch. C/1
2 Dynia zwyczajna Cucurbita pepo L. C/1
3 Kawon (abuz) Citrullus lanatus (Thunb.) Matsum.et Nakai C/1
4 Melon Cucumis melo L. C/1
5 Ogórek Cucumis sativus L. C/1

1
) jeżeli w upoważnieniu dla prowadzącego obrót zachowującego odmianę a nie ustalił wyższego stopnia
kwalifikacji

(B);

dwie oceny stany plantacji:
dla odmian ogórka, melona i kawona

w okresie kwitnienia i zawiązywania
Pierwsza
pierwszych owoców
w okresie dojrzewania nasienników przed
Druga
zbiorem
jedna ocena stanu plantacji:
dla dyni olbrzymiej i dyni zwyczajnej w okresie dojrzałości konsumpcyjnej owoców
4. Płodozmian:
1) plantacje nasienne roślin dyniowatych na polu, na którym w ostatnim roku lub
ostatnich latach poprzedzających rok założenia ocenianej plantacji nie były
gatunku, w szczególności innej odmiany tego samego lub tej samej odmiany lecz
niższego stopnia kwalifikacji, z uwzględnieniem specyfiki gatunku;
2) plantacji nasiennych warzyw dyniowatych nie należy zakładać na polu, na którym
w ostatnich dwóch latach uprawiano rośliny z tej samej rodziny;
56
3) plantacje nasienne warzyw dyniowatych muszą być wolne od roślin, które są
odległość nie mniejsza niż

w metrach dla plantacji:
wszystkich kategorii
1. dla odmian ogórka od innych plantacji ogórka 500

dla odmian melona, kawona, dyni olbrzymiej i zwyczajnej od
2. innych odmian w obrębie gatunku a także od odmian 1 000
botanicznych dyni zwyczajnej
3 dla odmian mieszańcowych ogórka:
odległość plantacji, na której produkuje się nasiona składnika
rodzicielskiego od zasiewów innej odmiany lub formy ogórka niż 1 000
ta, której pyłkiem mają być zapylone rośliny na plantacji
odległość plantacji, na której produkuje się nasiona odmiany
mieszańcowej, od zasiewów odmiany lub formy ogórka innej niż 1 000
zapylacz
mieszańcowej, od zasiewów odmiany lub formy ogórka takiej 100
samej jak składnik ojcowski
mieszańcowej, od plantacji innej odmiany, na której produkuje
się nasiona odmiany mieszańcowej przy użyciu tego samego
200
zapylacza
przy produkcji nasion odmiany mieszańcowej i reprodukcji
podwójna szerokość
składnika matecznego za pomocą linii dopełniającej odległość
międzyrzędzi składnika
pomiędzy składnikami rodzicielskimi chroniąca przed
matecznego
mechanicznym zamieszaniem
odległość plantacji, na której produkuje się nasiona zapylacza
od zasiewów innej odmiany lub składnika rodzicielskiego
1 000
dla odmian mieszańcowych melona i kawona oraz dyni

4
zwyczajnej w uprawie polowej
1 000
1) przy produkcji odmian ustalonych oraz składników rodzicielskich występowanie
roślin innych odmian i form nietypowych ogórka jest niedopuszczalne;
2) przy wytwarzaniu składnika matecznego występowanie roślin typowo
jednopiennych1) bądź hermafrodytycznych nie więcej niż:
a) 3 % – dla odmian typu sałatkowego
b) 5 % – dla odmian typu konserwowego;
3) przy produkcji nasion odmiany mieszańcowej występowanie roślin innych odmian
i form nietypowych ogórka:
a) w składniku matecznym jest niedopuszczalne;
b) w zapylaczu nie więcej niż – 0,5 rośliny na jednostkę kwalifikacyjną;
57
4) przy produkcji nasion odmiany mieszańcowej występowanie roślin typowo
jednopiennych1) bądź hermafrodytycznych w składniku matecznym nie może
być więcej niż:
a) 8 % – u odmian typu sałatkowego,
b) 10 % – u odmian typu konserwowego;
5) przy produkcji odmian ustalonych i mieszańcowych pozostałych gatunków
warzyw dyniowatych występowanie na plantacji innych odmian jest
niedopuszczalne;
6) nieusunięcie zapylacza na plantacji odmian mieszańcowych przed ostatnią
Występowanie chorób i szkodników w stopniu ograniczającym prawidłowy rozwój
nasion lub uniemożliwiający prawidłowe dokonanie oceny może być powodem
8. Zachwaszczenie:
Zachwaszczenie plantacji w stopniu ograniczającym prawidłowy rozwój nasion lub
uniemożliwiający prawidłowe dokonanie oceny może być powodem dyskwalifikacji
plantacji.
--------------------------------
1)
Roślina typowo jednopienna to roślina, która na pędzie głównym do 10 węzła wytwarza najczęściej
same kwiaty męskie, w następnych węzłach na zmianę występują kwiaty męskie z żeńskimi do końca
wegetacji. Na pędach bocznych kwiaty żeńskie występują częściej niż na pędzie głównym. Do roślin
jednopiennych nie zalicza się roślin, na których występują nieliczne kwiaty męskie przy ciągłym
tworzeniu się kwiatów żeńskich na kolejnych węzłach.
58
V. Warzywa psiankowate
najniższy stopień
l.p nazwa polska nazwa łacińska kwalifikacji1) dla
1 Pomidor Lycopersicon esculentum L. C/1
2 Papryka Capsicum annuum L C/1
3 Oberżyna Solanum melongena L C/1

1

(B);

dwie oceny stany plantacji dla:
dla ustalonych i mieszańcowych odmian pomidora
Pierwsza w okresie kwitnienia,
w okresie dojrzewania owoców środkowych

Druga
gron,
jedna ocena stanu plantacji:

dla ustalonych i mieszańcowych odmian papryki i
w okresie dojrzewania owoców
oberżyny
W przypadku produkcji materiału siewnego odmian mieszańcowych każdy składnik ocenia się
oddzielnie.
Nieusunięcie zapylacza na plantacjach odmian mieszańcowych przed ostatnią oceną powoduje
dyskwalifikację plantacji.
4. Płodozmian:
1) plantacje nasienne roślin psiankowatych zakłada się na polu, na którym w roku
poprzedzających rok założenia ocenianej plantacji nie były uprawiane rośliny z
tej samej rodziny;
59
2) plantacje nasienne warzyw psiankowatych powinny być wolne od roślin, które są
Odległość plantacji:
1) pomidora od innych plantacji wszystkich gatunków roślin psiankowatych nie
mniejsza niż – 50 m;
2) nasiennych papryki i oberżyny od innych odmian nie mniejsza niż – 400 m.
1) występowanie roślin innych odmian i linii pomidora oraz papryki w każdym
składniku rodzicielskim jest niedopuszczalne;
2) dla pomidora - występowanie roślin zapylonych wsobnie w składniku matecznym
przy produkcji nasion mieszańcowych:
a) przy zastosowaniu składnika matecznego płodnego nie więcej niż – 2 %1);
b) przy zastosowaniu składnika z cechą funkcjonalnej męskiej sterylności, roślin
z kwiatami zapylonymi wsobnie co najmniej na dwóch kolejnych gronach nie
więcej niż – 5 %2);
3) w celu określenia przez kwalifikatora występowania roślin zapylonych wsobnie
rośliny nie mogą być one zapylane sztucznie.
----------------------------------
1)
W matecznym, płodnym składniku pomidora, sprawdzenia czy nastąpiło wsobne zapylenie kwiatów,
dokonuje się w okresie usuwania pylników. Stwierdzenie rozchylenia działek kielicha ponad 90 stopni
na którymkolwiek ze sprawdzanych kwiatów i zmiana barwy płatków korony na ciemnożółtą oznacza,
że nastąpiło zapylenie wsobne.
2)
W matecznym składniku pomidora z cechą funkcjonalnej męskiej sterylności dla określenia
występowania roślin zapylonych wsobnie kwalifikator podczas pierwszej oceny wybiera losowo 1 %
roślin, które odpowiednio oznacza. Podczas drugiej oceny na tych roślinach kwalifikator dokonuje
obliczenia roślin z kwiatami zapylonymi wsobnie.
60
7. Zachwaszczenie:
1) plantacje nasienne warzyw psiankowatych powinny być praktycznie wolne od
następujących chwastów: lulka czarnego, bielunia dziędzierzawy, psianki
czarnej.
2) zachwaszczenie plantacji w stopniu uniemożliwiającym prawidłowy rozwój nasion
lub uniemożliwiający prawidłowe dokonanie oceny, stanowi podstawę do jej
dyskwalifikacji.
1) pomidor:
a) występowanie żółtego liściozwoju pomidora (TLCV - tomato leav curl gemini
virus) i raka bakteryjnego pomidora (Corynebacterium michiganensis) -
niedopuszczalne;
b) silne porażenie roślin mozaiką pomidora (ToMV - tomato mosaic
tobamovirus), bakteryjną cętkowatością pomidora (Pseudomonas syringae
pv. tomato), bakteryjną zgnilizną rdzenia (Pseudomonas corugata), śluzakiem
(Pseudomonas solanacearum), alternariozami (Alternaria solani i Alternaria
alternari), mątwikiem ziemniaczanym (Globodera rostochiensis), i innymi
chorobami oraz szkodnikami powodującymi gorsze wykształcenie owoców,
stanowi podstawę do dyskwalifikacji plantacji;
2) papryka - plantacja powinna być praktycznie wolna od roślin z objawami
porażenia przez czarną plamistość bakteryjną (Xantomonas vesicatoria) wirus
mozaiki papryki, fuzariozy i szarej pleśni.
61
VI. Warzywa strączkowe
najniższy stopień
1 Bób Vicia faba var. major L. C/1
2 Groch siewny (cukrowy i łuskowy) Pisum sativum L C/1
3 Fasola wielokwiatowa Phaseolus coccineus L C/1
4 Fasola zwykła Phaseolus vulgaris L. C/1

1
) jeżeli w upoważnieniu dla prowadzącego obrót materiałem siewnym zachowującego odmianę a nie
ustalił wyższego stopnia kwalifikacji.

jedna ocena stanu plantacji dla:
- grochu i bobu w okresie od kwitnienia do zawiązywania strąków
w okresie pełnego wykształcania strąków ale przed ich

- fasoli zwykłej i wielokwiatowej
zasychaniem.
3. Płodozmian:
1) plantacje nasienne roślin strączkowych zakłada się na polu, na którym w
ostatnim roku lub ostatnich latach, poprzedzających rok założenia ocenianej
plantacji nie były uprawiane rośliny wykluczające możliwość produkcji materiału
siewnego danego gatunku, w szczególności innej odmiany tego samego lub tej
samej odmiany lecz niższego stopnia kwalifikacji, z uwzględnieniem specyfiki
gatunku;
2) plantacji nasiennych warzyw strączkowych nie należy zakładać na polu, na
którym w okresie ostatnich czterech lat uprawiano jakiekolwiek rośliny z tej samej
rodziny;
3) plantacje nasienne warzyw strączkowych muszą być wolne od roślin, które są
62

w metrach dla plantacji kategorii:
Lp wyszczególnienie
kwalifikowany
elitarny
i standard
odległość plantacji grochów wszystkich stopni kwalifikacji od
1. plantacji i zasiewów innych odmian i typów grochu oraz od 2
innych gatunków roślin strączkowych
odległość plantacji fasoli zwykłej wszystkich stopni kwalifikacji
2.
od plantacji i zasiewów innych odmian fasoli zwykłej
50
odległość plantacji fasoli wielokwiatowej od innych plantacji i

3.
zasiewów fasoli zwykłej
200
odległość plantacji fasoli wielokwiatowej wszystkich stopni
4 kwalifikacji od plantacji i zasiewów innych odmian fasoli 500
wielokwiatowej
odległość plantacji bobu wszystkich stopni kwalifikacji od
5 plantacji nasiennych innych odmian i niekwalifikowanych 500
zasiewów bobu oraz od upraw bobiku
5. Czystość odmianowa - występowanie innych odmian i typów na jednostce

kwalifikacyjnej:
1) na plantacji kwalifikowanej i standard grochu i bobu nie więcej niż – 0,3 rośliny;
2) na plantacji kwalifikowanej i standard fasoli nie więcej niż – 0,1 rośliny;
3) na plantacji elitarnej grochu, fasoli i bobu jest niedopuszczalne.
6. Choroby i szkodniki - występowanie ostrej bakteriozy fasoli (Xantomonas

campestris pv. phaseoli) jest niedopuszczalne.
63
VII. Warzywa liściowe
1. Wykaz gatunków i obowiązujący najniższy stopień kwalifikacji:
najniższy stopień
1 Sałata Lactuca sativa L. C/1
2 Burak liściowy Beta vulgaris L C/1
3 Szpinak Spinacia oleracea L C/1
4 Endywia Cichorium endivia L. C/1
5 Trybuła ogrodowa Antriscus cerefolium (L.) Hoffm. C/1
6 Roszponka warzywna Valerianella locusta (L.)Laterrade C/1
7 Pietruszka liściowa2) Petroselinum esculentum L. C/1
8 Cykoria liściowa3) Cichorium intybus L. C/1

1)
jeżeli w upoważnieniu dla podmiotu prowadzącego obrót materiałem siewnym zachowującego
odmianę a nie ustalił wyższego stopnia kwalifikacji;
2)
wymagania jak dla odmian korzeniowych pietruszki;
3)
wymagania w wytwarzaniu jak dla cykorii korzeniowej, przy czym materiał siewny wyłącznie odmian
cykorii liściowej może być wytwarzany w kategorii standard.

(B);

dwie oceny stanu plantacji

Pierwsza w okresie dojrzałości konsumpcyjnej
druga w okresie dojrzewania nasion
W przypadku plantacji nasiennej sałaty prowadzonej metodą bezgłówkową, zakłada się pod nadzorem
wojewódzkiego inspektora ochrony roślin i nasiennictwa, poletko kontrolne o powierzchni nie mniejszej
niż 10 m2 z każdej wysianej partii w celu sprawdzenia wyrównania i tożsamości odmiany.
Poletko kontrolne zakłada się w gospodarstwie, na terenie którego jest prowadzona kwalifikacja
plantacji nasiennych obsianych materiałem siewnym z tych partii.
64
4. Płodozmian:
1) plantacje nasienne roślin liściowych zakłada się na polu, na którym w ostatnim
roku lub ostatnich latach poprzedzających rok założenia ocenianej plantacji nie
danego gatunku, w szczególności innej odmiany tego samego lub tej samej
odmiany lecz niższego stopnia kwalifikacji, z uwzględnieniem specyfiki gatunku;
2) plantacji nasiennych warzyw liściowych nie zakłada się na polu, na którym
uprawiano rośliny z tej samej rodziny w okresie ostatnich dwóch lat, a w
przypadku buraka liściowego – czterech lat. Plantacje nasienne warzyw
liściowych muszą być wolne od roślin, które są samosiewami z poprzedniej
uprawy.
kwalifikowany
elitarny
i standard
odległość od źródeł obcych pyłków zdolnych do
1. spowodowania poważnej degeneracji odmian warzyw 500 300
liściowych z wyjątkiem buraka liściowego
odległość plantacji nasiennych szpinaku od innych
2 1 000
odmian szpinaku
odległość plantacji składników rodzicielskich
3 3 000
nasiennych szpinaku od innych odmian szpinaku
odległość plantacji nasiennych buraka liściowego od
4 1 000
jakichkolwiek źródeł pyłku z rodzaju Beta
Występowanie roślin innych odmian i typów roślin warzyw liściowych na jednostce
kwalifikacyjnej na plantacji, na której jest wytwarzany materiał kategorii:
1) elitarny jest niedopuszczalne;
2) kwalifikowany i standard:
− podczas pierwszej oceny nie więcej niż 0,5 rośliny;
− podczas drugiej oceny jest niedopuszczalne.
7. Zachwaszczenie:
1) plantacja powinna być praktycznie wolna od następujących chwastów: cykorii
podróżnika, mniszka pospolitego, łoczygi pospolitej, komosy białej i przymiotna
kanadyjskiego;
2) zachwaszczenie plantacji w stopniu ograniczającym prawidłowy rozwój nasion
lub uniemożliwiający prawidłowe dokonanie oceny stanowi podstawę do jej
dyskwalifikacji.
65
VIII. Warzywa pozostałe
1. Wykaz gatunków i obowiązujący najniższy stopień kwalifikacji:
najniższy stopień
Karczoch hiszpański
1
i zwyczajny
Cynara cardunculus L. C/1
2 Koper włoski (Fenkuł) Foeniculum vulgare L. C/1
3 Szparag Asparagus officinalis L. C/1

1
) jeżeli w upoważnieniu dla podmiotu prowadzącego obrót materiałem siewnym zachowującego odmianę
a nie ustalił wyższego stopnia kwalifikacji

Dokonuje się jednej oceny stanu plantacji w okresie pełni kwitnienia do początku
wiązania nasion.
3. Płodozmian:
1) plantacje nasienne roślin warzywnych z grupy pozostałe zakłada się na polu, na
którym w ostatnim roku lub ostatnich latach poprzedzających rok założenia
ocenianej plantacji nie były uprawiane rośliny wykluczające możliwość produkcji
materiału siewnego danego gatunku, w szczególności innej odmiany tego
samego lub tej samej odmiany lecz niższego stopnia kwalifikacji, z
uwzględnieniem specyfiki gatunku;
2) plantacji nasiennych nie zakłada się na polu, na którym bezpośrednim
przedplonem były rośliny z tej samej rodziny.
Obowiązuje izolacja plantacji nasiennych od źródeł pyłku z danego rodzaju dla plantacji:
1) materiału elitarnego nie mniejsza niż 500 m,
2) materiału kwalifikowanego i standard nie mniejsza niż 300 m
5. Zachwaszczenie oraz choroby i szkodniki:
Wystąpienie chwastów oraz chorób i szkodników w stopniu utrudniającym
prawidłowy rozwój nasion lub uniemożliwiającym właściwe wykonanie oceny
stanowi podstawę do jej dyskwalifikacji plantacji.
66
IX. Cykoria korzeniowa1)
1. Nazwa gatunku i obowiązujący najniższy stopień kwalifikacji:
najniższy stopień kwalifikacji2)

nazwa polska nazwa łacińska
dla poszczególnych gatunków
Cykoria Cichorium intybus L. C/1

1
) materiał siewny odmian korzeniowych cykorii nie może być wytwarzany w kategorii standard
i w badaniach rejestrowych podlega badaniom wartości gospodarczej odmiany (WGO)
2

dwie oceny stanu plantacji:

pierwsza – ocena plantacji, na której wytwarzane
w okresie wytwarzania wysadków
są wysadki
w okresie od kwitnienia roślin do początku

druga
dojrzewania nasion.
3. Płodozmian:
1) plantacje nasienne cykorii zakłada się na polu, na którym w ostatnim roku lub
ostatnich latach, poprzedzających rok założenia ocenianej plantacji nie były
gatunku, w szczególności innej odmiany tego samego gatunku lub tej samej
odmiany lecz niższego stopnia kwalifikacji, z uwzględnieniem specyfiki gatunku;
2) plantacji nasiennych cykorii nie należy zakładać na polu, na którym w okresie
ostatnich dwóch lat uprawiano rośliny z tej samej rodziny;
3) plantacje nasienne powinny być wolne od takich roślin, które są samosiewami z
poprzedniej uprawy.

lp wyszczególnienie
elitarnego kwalifikowany
1. odległość od źródeł pyłku z rodzaju Cichorium, 1 000
2 odległość od plantacji nasiennych innych odmian cykorii 600 300
67
Występowanie na plantacji roślin innych odmian cykorii jest niedopuszczalne.
5. Zachwaszczenie oraz choroby i szkodniki:

1) występowanie roślin dzikorosnącej cykorii jest niedopuszczalne;
2) wystąpienie chwastów oraz chorób i szkodników w stopniu utrudniającym
prawidłowy rozwój nasion lub utrudniającym właściwe wykonanie oceny może
być powodem dyskwalifikacji plantacji.
68
ZAŁĄCZNIK Nr 5
DOPUSZCZALNA WIELKOŚĆ PARTII W OBROCIE ORAZ SZCZEGÓŁOWE

WYMAGANIA JAKOŚCIOWE DLA MATERIAŁU SIEWNEGO ROŚLIN ROLNICZYCH
Tabela 1
Dopuszczalna wielkość partii oraz minimalna masa prób do badań dla roślin
zbożowych
Minimalna masa
Minimalna
próby do oznaczeń
masa próby
Wielkość patrii1) określonych w
pobieranej
Gatunek kolumnach
z partii2), 3)
4 – 10 tabeli 2 i tabeli 3
w tonach w gramach
1 2 3 4
Avena nuda L.
Owies nagi 30 1 000 500
(owies nagoziarnowy)
Avena sativa L.
Owies zwyczajny, w tym owies 30 1 000 500
bizantyjski
Avena strigosa Schreb.
Owies szorstki 30 1 000 500
(owies owsik)
Hordeum vulgare L.
30 1 000 500
Jęczmień
Triticum aestivum L.
30 1 000 500
Pszenica zwyczajna
Triticum durum Desf.
30 1 000 500
Pszenica twarda
Triticum spelta L.
30 1 000 500
Pszenica orkisz
Secale cereale L.
30 1 000 500
Żyto
xTriticosecale Wittm. ex A. Camus
30 1 000 500
Pszenżyto
Phalaris canariensis L.
10 400 200
Mozga kanaryjska
Oryza sativa L
30 500 500
Ryż
Sorghum bicolor (L.) Moench
Sorghum bicolor (L.) Moench x
30 1 000 900
Sorghum sudanense (Piper) Stapf
Sorgo
Sorghum sudanense (Piper) Stapf
10 1 000 900
Sorgo
linie wsobne 40 250 250

Zea mays L.
Kukurydza
pozostałe 40 1 000 1 000
Objaśnienia:
1)
Wielkość partii może zostać przekroczona o nie więcej niż 5% masy podanej w tabeli.
2)
Masa próby materiału siewnego przeznaczonego do okresowej oceny w zakresie zdolności kiełkowania
powinna stanowić co najmniej ¼ podanej masy próby.
3)
69
Tabela 2
Wymagania jakościowe dla nasion roślin zbożowych1) kategorii elitarne
Maksymalna liczba nasion innych gatunków roślin włączając czerwone nasiona Oryza sativa
Minimalne kiełkowanie
Minimalna czystość
Inne gatunki roślin
Czerwone nasiona
Avena fatua, Avena

Inne gatunki zbóż
kolumny: 5 – 10
analityczna
łącznie, w tym
raphanistrum,
sterilis, Lolium
roślin innych
Panicum spp.
Agrostemma
Oryza sativa
temulentum
Raphanus
niż zboża
Gatunki
githago
Gatunek
%nasion
%wagowy sztuk nasion w próbce o masie określonej w kolumnie 4 tabeli 1
czystych
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Avena nuda L.
Owies nagi 75 99 4 1 (a) 3 0 (b) 1
Avena sativa L.
Owies zwyczajny, w tym 85 99 4 1 (a) 3 0 (b) 1
owies bizantyjski
Owies szorstki 85 99 4 1 (a) 3 0 (b) 1
(owies owsik)
Hordeum vulgare L.
Jęczmień
85 (c) 99 4 1 (a) 3 0 (b) 1
Pszenica zwyczajna
85 99 4 1 (a) 3 0 (b) 1

Pszenica twarda
85 99 4 1 (a) 3 0 (b) 1
Triticum spelta L.
Pszenica orkisz
85 99 4 1 (a) 3 0 (b) 1
Mozga kanaryjska
75 98 4 1 (a) 0 (b)
70
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Oryza sativa L.
Ryż
80 98 4 1 1
Secale cereale L.
Żyto
85 98 4 1 (a) 3 0 (b) 1
Sorghum spp.
Sorgo
80 98 0
xTriticosecale Wittm. ex
A .Camus 80 98 4 1 (a) 3 0 (b) 1
Pszenżyto
Zea mays L.
Kukurydza
90 98 0
71
Tabela 3
Wymagania jakościowe dla nasion roślin zbożowych1) kategorii kwalifikowane
Maksymalna liczba nasion innych gatunków roślin włączając czerwone nasiona Oryza sativa
Minimalne kiełkowanie
Inne gatunki roślin
Czerwone nasiona
Avena fatua, Avena

analityczna
Inne gatunki zbóż

kolumny 5 – 10
łącznie, w tym
raphanistrum,
sterilis, Lolium
Panicum spp.
Agrostemma
Oryza sativa
temulentum
roślin inne
Raphanus
niż zboża
Gatunki
githago
Gatunek
%nasion
%wagowy sztuk nasion w próbie o masie określonej w kolumnie 4 tabeli 1
czystych
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Avena nuda L.
Owies nagi 75 98 10 7 7 0 (b) 1
Avena sativa L.
Owies zwyczajny, w tym 85 (c) 98 10 7 7 0 (b) 3
owies bizantyjski
Owies szorstki 85 98 10 7 7 0 (b) 3
(owies owsik)
Hordeum vulgare L.
85 (c) 98 10 7 7 0 (b) 3
Jęczmień
85 98 10 7 7 0 (b) 3
Pszenica zwyczajna

85 98 10 7 7 0 (b) 3
Pszenica twarda
Triticum spelta L.
85 98 10 7 7 0 (b) 3
Pszenica orkisz
75 98 10 5 0 (b)
Mozga kanaryjska
72
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Oryza sativa L I rozmnożenie 80 98 10 3 3

Ryż II rozmnożenie 80 98 15 5 3
Secale cereale L.
85 98 10 7 7 0 (b) 3
Żyto
Sorghum spp.
80 98 0
Sorgo
xTriticosecale Wittm. ex A.
Camus 80 98 10 7 7 0 (b) 3
Pszenżyto
Zea mays L.
90 98 0
Kukurydza
Objaśnienia do tabel 2 i 3:
1)
Dla materiału siewnego roślin zbożowych, przeznaczonego do dalszego rozmnażania tego materiału oznacza się jego wilgotność, która dla roślin zbożowych
wynosi nie więcej niż 15%, z wyjątkiem kukurydzy, sorga i mozgi kanaryjskiej, która wynosi nie więcej niż 14%.
(a) Jeżeli w badanej próbce stwierdzono obecność dwóch ziarniaków to drugiego ziarniaka nie traktuje się jako zanieczyszczenie o ile w drugiej próbce o tej samej
masie nie stwierdzono obecności ziarniaków innych gatunków zbóż.
(b) Jeżeli w badanej próbce stwierdzono obecność jednego ziarniaka Avena fatua, Avena sterylis, lub Lolium temulentum to nie uważa się go za zanieczyszczenie o
ile w drugiej próbce o tej samej masie nie stwierdzono obecności nasion tych gatunków.
(c) W przypadku nieoplewionych odmian jęczmienia oraz odmian owsa nagiego , minimalna zdolność kiełkowania wynosi 75% czystych nasion i dla tych odmian, na
urzędowej etykiecie umieszcza się napis: minimalna zdolność kiełkowania 75
73
Choroby i szkodniki:
1) materiał siewny roślin zbożowych powinien być praktycznie wolny od organizmów
szkodliwych mających wpływ na jego jakość oraz wolny od szkodników magazynowych;
2) szczegółowe wymagania dotyczące Claviceps purpurea
Tabela 4
Maksymalna liczba
sklerocjów lub ich fragmentów
Materiał siewny Claviceps purpurea w próbie
o masie określonej w kolumnie 4
tabeli 1
kategorii elitarne 1
zbóż, z wyjątkiem odmian
mieszańcowych żyta
kategorii kwalifikowane 3
kategorii elitarne 1
odmian mieszańcowych żyta
kategorii kwalifikowane 41)
Objaśnienie
1)
Jeżeli w badanej próbie stwierdzono obecność pięciu sklerocjów lub ich fragmentów, to uznaje się ten
wynik za zgodny z wymaganiami, jeżeli w drugiej próbie o tej samej masie nie stwierdzono więcej niż 4
sklerocja lub ich fragmenty.
74
Tabela 5
Dopuszczalna wielkość partii oraz minimalna masa prób do badań
dla roślin pastewnych
Minimalna masa próby do
Minimalna
oznaczeń określonych w
masa próby
Wielkość partii1) tabeli 6 kolumnach
Gatunek pobieranej
6 -14 oraz tabeli 7
z partii2),3)
kolumnach 12 – 14
w tonach w gramach
1 2 3 4
ROŚLINY BOBOWATE GRUBONASIENNE (ROŚLINY STRĄCZKOWE)

Vicia faba L. (partim)
Bobik
30 1 000 1 000
Pisum sativum L. (partim)

Groch siewny
30 1 000 1 000
Lupinus albus L.
Łubin biały
30 1 000 1 000
Lupinus angustifolius L.
Łubin wąskolistny
30 1 000 1 000
Lupinus luteus L.
Łubin żółty
30 1 000 1 000
Vicia pannonica Crantz

Wyka pannońska
30 1 000 1 000
Vicia sativa L.
Wyka siewna
30 1 000 1 000
Vicia villosa Roth

Wyka kosmata
30 1 000 1 000
ROŚLINY BOBOWATE DROBNONASIENNE (ROŚLINY MOTYLKOWATE DROBNONASIENNE)

Hedysarum - owoce 10 1 000 300
coronarium L.
Siekiernica
włoska - nasiona 10 400 120
Lotus corniculatus L.
Komonica zwyczajna
10 200 30
Medicago lupulina L.
Lucerna chmielowa
10 300 50
Medicago sativa L.
Lucerna siewna
10 300 50
Medicago x varia T. Martyn
Lucerna mieszańcowa 10 300 50
(lucerna piaskowa )
Onobrychis - owoce 10 600 600
viciifolia Scop.
Esparceta
siewna
- nasiona 10 400 400
Trifolium alexandrinum L.
Koniczyna aleksandryjska 10 400 60
(koniczyna egipska)
Trifolium hybridum L.
Koniczyna białoróżowa 10 200 20
Trifolium incarnatum L.
Koniczyna krwistoczerwona 10 500 80
(inkarnatka)
75
1 2 3 4
Trifolium pratense L.
Koniczyna łąkowa 10 300 50
Trifolium repens L.
Koniczyna biała
10 200 20
Trifolium resupinatum L.
Koniczyna perska
10 200 20
Trigonella foenum-graecum L.
Kozieradka pospolita 10 500 450
(koniczyna grecka)
Galega orientalis Lam.
Rutwica wschodnia
10 250 200
WIECHLINOWATE (TRAWY)
Agrostis canina L.
Mietlica psia
10 50 5
Agrostis gigantea Roth
Mietlica biaława
10 50 5
Agrostis stolonifera L.
Mietlica rozłogowa
10 50 5
Agrostis capillaris L.
Mietlica pospolita
10 50 5
Alopecurus pratensis L.
Wyczyniec łąkowy
10 100 30
Arrhenatherum elatius (L.) P.
Beauv. ex J. Presl & C. Presl
Rajgras wyniosły
10 200 80
(rajgras francuski)
Bromus catharticus Vahl
Stokłosa uniolowata
10 200 200
Bromus sitchensis Trin.

Stokłosa alaskańska
10 200 200
Cynodon dactylon (L.) Pers.

Cynodon palczasty
10 50 5
Dactylis glomerata L.
Kupkówka pospolita
10 100 30
Festuca arundinacea Schreber

Kostrzewa trzcinowa
10 100 50
Festuca filiformis Pourr.

Kostrzewa nitkowata
10 100 30
Festuca ovina L.
Kostrzewa owcza
10 100 30
Festuca pratensis Huds.

Kostrzewa łąkowa
10 100 50
Festuca rubra L.
Kostrzewa czerwona
10 100 30
Festuca trachyphylla (Hack.)
Krajina 10 100 30
Kostrzewa murawowa
X Festulolium Asch. & Graebn.
Festulolium
10 200 60
76
1 2 3 4
Lolium multiflorum Lam.
(rajgras włoski i rajgras
10 200 60
holenderski)
Lolium perenne L.
Życica trwała 10 200 60
(rajgras angielski)
Lolium x boucheanum Kunth
Życica mieszańcowa 10 200 60
Phalaris aquatica L.
Mozga Herdinga
10 100 50
Phleum nodosum L.
Tymotka kolankowata
10 50 10
Phleum pratense L.
Tymotka łąkowa
10 50 10
Poa annua L.
Wiechlina roczna
10 50 10
Poa nemoralis L.
Wiechlina gajowa
10 50 5
Poa palustris L.
Wiechlina błotna
10 50 5
Poa pratensis L.
Wiechlina łąkowa
10 50 5
Poa trivialis L.
Wiechlina zwyczajna
10 50 5
Trisetum flavescens (L.) P.
Beauv. 10 50 5
Konietlica łąkowa
INNE GATUNKI
Brassica napus L. var.
napobrassica (L.) Rchb. 10 200 100
Brukiew pastewna
Brassica oleracea L. convar.
acephala (DC.) Alef. var. me-
dullosa Thell. + var. viridis L.
10 200 100
Kapusta pastewna
Phacelia tanacetifolia Benth.
Facelia błękitna
10 300 40
Raphanus sativus L.
var. oleiformis Pers. 10 300 300
Rzodkiew oleista
Objaśnienia:
1) Wielkość partii może zostać przekroczona nie więcej niż o 5 % masy podanej w tabeli.
2) Masa próby materiału siewnego przeznaczonego do okresowej oceny zdolności kiełkowania powinna
stanowić co najmniej 1/4 podanej masy próby.
3) Masa próby materiału siewnego przeznaczonego do okresowej oceny w zakresie zdolności kiełkowania
77
Tabela 6
Wymagania jakościowe dla nasion roślin pastewnych kategorii elitarne
Czystość analityczna Maksymalna zawartość nasion
innych gatunków roślin w próbie
Maksy-malna zawartość
Nasiona łubinu innej barwy

o masie określonej w kolumnie 4
Minimalna zdolność
Maksymalna zawartość nasion innych gatunków roślin
nasion twardych
tabeli 5
kiełkowania
acetosella i Rumex
(Agropyron repens)
analityczna
Jednego gatunku
lub gorzkie
Raphanus rapha-
Sinapis arvensis
Elytrigia repens
opróczRumex
Melilotus spp.
Avena sterilis
Cuscuta spp.
myosuroides
Avena fatua,
Rumex spp.,
Alopecurus
maritimus
Gatunek
Łącznie
nistrum
% nasion czystych % wagowy Liczba nasion w próbce
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

Bobik
80 (a)(b) 5 98 0,3 20 0 (u) 0 0 (j) 2

Groch siewny
80 (a) 98 0,3 20 0 (u) 0 0 (j) 2
Lupinus albus L.
Łubin biały
80 (a)(b) 20 98 0,3 20 0 (u) 0 (i) 0 (j) 2 (o) (p)
Łubin wąskolistny
75 (a)(b) 20 98 0,3 20 0 (u) 0 (i) 0 (j) 2 (o) (p)
Lupinus luteus L.
Łubin żółty
80 (a)(b) 20 98 0,3 20 0 (u) 0 (i) 0 (j) 2 (o) (p)

Wyka panońska
85 (a)(b) 20 98 0,3 20 0 (u) 0 (i) 0 (j) 2
Vicia sativa L.
Wyka siewna
85 (a)(b) 20 98 0,3 20 0 (u) 0 (i) 0 (j) 2
Vicia villosa Roth

Wyka kosmata
85 (a)(b) 20 98 0,3 20 0 (u) 0 (i) 0 (j) 2
78
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
Hedysarum
coronarium L. 75 (a)(b) 30 95 0,3 20 0 (w) 0 0 (k) 2
Siekiernica włoska
Komonica zwyczajna
75 (a)(b) 40 95 0,3 20 0 (w) 0 0(l)(m) 3
Lucerna chmielowa
80 (a)(b) 20 97 0,3 20 0 (w) 0 0(l)(m) 5
Medicago sativa L.
Lucerna siewna
80 (a)(b) 40 97 0,3 20 0 (w) 0 0(l)(m) 3
Medicago x varia T.
Martyn
Lucerna mieszańcowa
80 (a)(b) 40 97 0,3 20 0 (w) 0 0(l)(m) 3
(lucerna piaskowa)
Onobrychis viciifolia Scop.

Esparceta siewna
75 (a)(b) 20 95 0,3 20 0 (u) 0 0 (j) 2
Trifolium
alexandrinum L.
Koniczyna 80 (a)(b) 20 97 0,3 20 0 (w) 0 0(l)(m) 3
aleksandryjska
(koniczyna egipska)
Koniczyna białoróżowa 80 (a)(b) 20 97 0,3 20 0 (w) 0 0(l)(m) 3
Koniczyna
krwistoczerwona
75 (a)(b) 20 97 0,3 20 0 (w) 0 0(l)(m) 3
(inkarnatka)
Koniczyna łąkowa 80 (a)(b) 20 97 0,3 20 0 (w) 0 0(l)(m) 5
Trifolium repens L.
Koniczyna biała
80 (a)(b) 40 97 0,3 20 0 (w) 0 0(l)(m) 5
Koniczyna perska
80 (a)(b) 20 97 0,3 20 0 (w) 0 0(l)(m) 3
79
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
Trigonella
foenum-graecum L.
Kozieradka pospolita
80 (a) 95 0,3 20 0 (u) 0 0 (j) 2
(koniczyna grecka)

Rutwica wschodnia
60 40 97 0,3 20 0 (w) 0 0 (l)(m) 2
WIECHLINOWTE (TRAWY)
Agrostis canina L.
Mietlica psia
75 (a) 90 0,3 20 1 1 0 0 (j)(k) 1
Mietlica biaława
80 (a) 90 0,3 20 1 1 0 0 (j)(k) 1
Mietlica rozłogowa
75 (a) 90 0,3 20 1 1 0 0 (j)(k) 1
Mietlica pospolita
75 (a) 90 0,3 20 1 1 0 0 (j)(k) 1
Alopecurus
pratensis L. 70 (a) 75 0,3 20 (r) 5 5 0 0 (j)(k) 2
Wyczyniec łąkowy
Arrhenatherum elatius (L.)
P. Beauv. ex J. Presl & C.
Presl 75 (a) 90 0,3 20 (r) 5 5 0 (g) 0 (j)(k) 2
Rajgras wyniosły
(rajgras francuski)
75 (a) 97 0,4 20 5 5 0 (g) 0 (j)(k) 5

75 (a) 97 0,4 20 5 5 0 (g) 0 (j)(k) 5
Cynodon dactylon (L.)

Pers. 70 (a) 90 0,3 20 (r) 1 1 0 0 (j)(k) 1
Cynodon palczasty
Kupkówka pospolita
80 (a) 90 0,3 20 (r) 5 5 0 0 (j)(k) 2
Festuca arundinacea
Schreber 80 (a) 95 0,3 20 (r) 5 5 0 0 (j)(k) 2
Kostrzewa trzcinowa
Kostrzewa nitkowata
75 (a) 85 0,3 20 (r) 5 5 0 0 (j)(k) 2
80
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
Festuca ovina L.
Kostrzewa owcza
75 (a) 85 0,3 20 (r) 5 5 0 0 (j)(k) 2
Kostrzewa łąkowa
80 (a) 95 0,3 20 (r) 5 5 0 0 (j)(k) 2
Festuca rubra L.
Kostrzewa czerwona
75 (a) 90 0,3 20 (r) 5 5 0 0 (j)(k) 2
Festuca trachyphylla
(Hack.) Krajina 75 (a) 85 0,3 20 (r) 5 5 0 0 (j)(k) 2
Kostrzewa murawowa
x Festulolium Asch. &
Graebn. 75 (a) 96 0,3 20 (r) 5 5 0 0 (j)(k) 2
Festulolium
Życica wielokwiatowa 75 (a) 96 0,3 20 (r) 5 5 0 0 (j)(k) 2
(rajgras włoski)
Lolium perenne L.
Życica trwała 80 (a) 96 0,3 20 (r) 5 5 0 0 (j)(k) 2
(rajgras angielski)
Lolium x boucheanum
Kunth
75 (a) 96 0,3 20 (r) 5 5 0 0 (j)(k) 2
Mozga Hardinga
75 (a) 96 0,3 20 5 5 0 0 (j)(k) 2
Phleum nodosum L.
Tymotka kolankowata
80 (a) 96 0,3 20 1 1 0 0 (k) 2
Phleum pratense L.
Tymotka łąkowa
80 (a) 96 0,3 20 1 1 0 0 (k) 2
Poa annua L.
Wiechlina roczna
75 (a) 85 0,3 20 (s) 1 1 0 0 (j)(k) 1
Poa nemoralis L.
Wiechlina gajowa
75 (a) 85 0,3 20 (s) 1 1 0 0 (j)(k) 1
Poa palustris L.
Wiechlina błotna
75 (a) 85 0,3 20 (s) 1 1 0 0 (j)(k) 1
Poa pratensis L.
Wiechlina łąkowa
75 (a) 85 0,3 20 (s) 1 1 0 0 (j)(k) 1
81
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
Poa trivialis L.
Wiechlina zwyczajna
75 (a) 85 0,3 20 (s) 1 1 0 0 (j)(k) 1
Trisetum flavescens (L.)

P. Beauv. 70 (a) 75 0,3 20 (t) 1 1 0 (h) 0 (j)(k) 1
Konietlica łąkowa
INNE GATUNKI
napobrassica (L.) Rchb. 80 (a) 98 0,3 20 0 0 (j)(k) 2
Brukiew pastewna
Brassica oleracea L.
convar. acephala (DC.)
Alef. var. medullosa
75 (a) 98 0,3 20 0 0 (j)(k) 3
Kapusta pastewna
Phacelia tanacetifolia
Benth. 80 (a) 96 0,3 20 0 0 (j)(k)
Facelia błękitna
Raphanus sativus L.
var. oleiformis Pers. 80 (a) 97 0,3 20 0 0 (j) 2
Rzodkiew oleista
82
Tabela 7
Wymagania jakościowe dla nasion roślin pastewnych kategorii kwalifikowane
Czystość analityczna Maksymalna zawartość nasion
innych gatunków roślin w próbie o
Maksy-malna zawartość
Nasiona łubinu innej barwy

masie określonej w kolumnie 4
Minimalna zdolność
Maksymalna zawartość nasion innych gatunków roślin
nasion twardych
tabeli 5
kiełkowania
(Agropyron repens)
acetosella iRumex
analityczna
Jednego gatunku
lub gorzkie
Raphanus rapha-
Sinapis arvensis
Elytrigia repens
opróczRumex
Melilotus spp.
Avena sterilis
Cuscuta spp.
myosuroides
Avena fatua,
Rumex spp.,
Alopecurus
maritimus
Gatunek
Łącznie
nistrum
% nasion czystych % wagowy Liczba nasion w próbie
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

80 (a)(b) 5 98 0,5 0,3 0,3 0 0 (j) 5 (n)
Bobik

80 (a) 98 0,5 0,3 0,3 0 0 (j) 5 (n)
Groch siewny
Lupinus albus L.
80 (a)(b) 20 98 0,5 (e) 0,3 (e) 0,3 0 (i) 0 (j) 5 (n) (o) (v)
Łubin biały
75 (a)(b) 20 98 0,5 (e) 0,3 (e) 0,3 0 (i) 0 (j) 5 (n) (o) (v)
Łubin wąskolistny
Lupinus luteus L.
80 (a)(b) 20 98 0,5 (e) 0,3 (e) 0,3 0 (i) 0 (j) 5 (n) (o) (v)
Łubin żółty

85 (a)(b) 20 98 1,0 (e) 0,5 (e) 0,3 0 (i) 0 (j) 5 (n)
Wyka pannońska
Vicia sativa L.
85 (a)(b) 20 98 1,0 (e) 0,5 (e) 0,3 0 (i) 0 (j) 5 (n)
Wyka siewna
83
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
Vicia villosa Roth

85 (a)(b) 20 98 1,0 (e) 0,5 (e) 0,3 0 (i) 0 (j) 5 (n)
Wyka kosmata
Hedysarum coronarium L.
75 (a)(b) 30 95 2,5 1,0 0,3 0 0 (k) 5
Siekiernica włoska
75 (a)(b) 40 95 1,8 (d) 1,0 (d) 0,3 0 0(l)(m) 10
Komonica zwyczajna
80 (a)(b) 20 97 1,5 1,0 0,3 0 0(l)(m) 10
Lucerna chmielowa
Medicago sativa L.
80 (a)(b) 40 97 1,5 1,0 0,3 0 0(l)(m) 10
Lucerna siewna
Medicago x varia T. Martyn

Lucerna mieszańcowa 80 (a)(b) 40 97 1,5 1,0 0,3 0 0(l)(m) 10
(lucerna piaskowa)
Onobrychis viciifolia Scop.

75 (a)(b) 20 95 2,5 1,0 0,3 0 0 (j) 5
Esparceta siewna
Trifolium alexandrinum L.
Koniczyna
80 (a)(b) 20 97 1,5 1,0 0,3 0 0(l)(m) 10
aleksandryjska
(koniczyna egipska)
Koniczyna białoróżowa 80 (a)(b) 20 97 1,5 1,0 0,3 0 0(l)(m) 10
Koniczyna
75 (a)(b) 20 97 1,5 1,0 0,3 0 0(l)(m) 10
krwistoczerwona
(inkarnatka)
Koniczyna łąkowa 80 (a)(b) 20 97 1,5 1,0 0,3 0 0(l)(m) 10
84
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
Trifolium repens L.
80 (a)(b) 40 97 1,5 1,0 0,3 0 0(l)(m) 10
Koniczyna biała
80 (a)(b) 20 97 1,5 1,0 0,3 0 0(l)(m) 10
Koniczyna perska
Trigonella
foenum-graecum L.
80 (a) 95 1,0 0,5 0,3 0 0 (j) 5
(koniczyna grecka)
60 40 97 2,0 1,5 0,3 0 0(l)(m) 10
Rutwica wschodnia
WIECHLINOWATE (TRAWY)
Agrostis canina L.
75 (a) 90 2,0 1,0 0,3 0,3 0 0 (j)(k) 2 (n)
Mietlica psia

80 (a) 90 2,0 1,0 0,3 0,3 0 0 (j)(k) 2 (n)
Mietlica biaława
75 (a) 90 2,0 1,0 0,3 0,3 0 0 (j)(k) 2 (n)
Mietlica rozłogowa
75 (a) 90 2,0 1,0 0,3 0,3 0 0 (j)(k) 2 (n)
Mietlica pospolita
Alopecurus pratensis L.
70 (a) 75 2,5 1,0 (f) 0,3 0,3 0 0 (j)(k) 5 (n)
Wyczyniec łąkowy
Arrhenatherum elatius (L.)
P. Beauv. ex J. Presl & C.
Presl 75 (a) 90 3,0 1,0 (f) 0,5 0,3 0 (g) 0 (j)(k) 5 (n)
Rajgras wyniosły
(rajgras francuski)
75 (a) 97 1,5 1,0 0,5 0,3 0 (g) 0 (j)(k) 10 (n)

75 (a) 97 1,5 1,0 0,5 0,3 0 (g) 0 (j)(k) 10 (n)
Cynodon dactylon (L.) Pers.

70 (a) 90 2,0 1,0 0,3 0,3 0 0 (j)(k) 2
Cynodon palczasty
80 (a) 90 1,5 1,0 0,3 0,3 0 0 (j)(k) 5 (n)
Kupkówka pospolita
85
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
Festuca arundinacea
Schreber 80 (a) 95 1,5 1,0 0,5 0,3 0 0 (j)(k) 5 (n)
Kostrzewa trzcinowa
75 (a) 85 2,0 1,0 0,5 0,3 0 0 (j)(k) 5 (n)
Kostrzewa nitkowata
Festuca ovina L.
75 (a) 85 2,0 1,0 0,5 0,3 0 0 (j)(k) 5 (n)
Kostrzewa owcza
80 (a) 95 1,5 1,0 0,5 0,3 0 0 (j)(k) 5 (n)
Kostrzewa łąkowa
Festuca rubra L.
75 (a) 90 1,5 1,0 0,5 0,3 0 0 (j)(k) 5 (n)
Kostrzewa czerwona
Festuca trachyphylla (Hack.)
Krajina 75 (a) 85 2,0 1,0 0,5 0,3 0 0 (j)(k) 5 (n)
Kostrzewa murawowa
x Festulolium Asch. &
Graebn. 75 (a) 96 1,5 1,0 0,5 0,3 0 0 (j)(k) 5 (n)
Festulolium
Życica wielokwiatowa 75 (a) 96 1,5 1,0 0,5 0,3 0 0 (j)(k) 5 (n)
(rajgras włoski)
Lolium perenne L.
Życica trwała 80 (a) 96 1,5 1,0 0,5 0,3 0 0 (j)(k) 5 (n)
(rajgras angielski)
Lolium x boucheanum
Kunth
75 (a) 96 1,5 1,0 0,5 0,3 0 0 (j)(k) 5 (n)
75 (a) 96 1,5 1,0 0,3 0,3 0 0 (j)(k) 5
Mozga Hardinga
Phleum nodosum L.
80 (a) 96 1,5 1,0 0,3 0,3 0 0 (k) 5
Tymotka kolankowata
Phleum pratense L.
80 (a) 96 1,5 1,0 0,3 0,3 0 0 (k) 5
Tymotka łąkowa
Poa annua L.
75 (a) 85 2,0 (c) 1,0 (c) 0,3 0,3 0 0 (j)(k) 5 (n)
Wiechlina roczna
Poa nemoralis L.
75 (a) 85 2,0 (c) 1,0 (c) 0,3 0,3 0 0 (j)(k) 2 (n)
Wiechlina gajowa
86
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
Poa palustris L.
75 (a) 85 2,0 (c) 1,0 (c) 0,3 0,3 0 0 (j)(k) 2 (n)
Wiechlina błotna
Poa pratensis L.
75 (a) 85 2,0 (c) 1,0 (c) 0,3 0,3 0 0 (j)(k) 2 (n)
Wiechlina łąkowa
Poa trivialis L.
75 (a) 85 2,0 (c) 1,0 (c) 0,3 0,3 0 0 (j)(k) 2 (n)
Wiechlina zwyczajna
Trisetum flavescens (L.) P.

Beauv. 70 (a) 75 3,0 1,0 (f) 0,3 0,3 0 (h) 0 (j)(k) 2 (n)
Konietlica łąkowa
INNE GATUNKI
napobrassica (L.) Rchb. 80 (a) 98 1,0 0,5 0,3 0,3 0 0 (j)(k) 5
Brukiew pastewna
Brassica oleracea L. convar.
acephala (DC.) Alef. var.
75 (a) 98 1,0 0,5 0,3 0,3 0 0 (j)(k) 10
modullosa
Kapusta pastewna
Phacelia tanacetifolia Benth.
80 (a) 96 1,0 0,5 0 0 (j)(k)
Facelia błękitna
Raphanus sativus L.
var. oleiformis Pers. 80 (a) 97 1,0 0,5 0,3 0,3 0 0 (j) 5
Rzodkiew oleista
87
Objaśnienia do tabeli 6 i 7
(a) Wszystkie świeże, zdrowe nasiona, które nie skiełkowały po zastosowaniu zabiegów wstępnych
uznaje się jako nasiona skiełkowane.
(b) Nasiona twarde uznaje się za nasiona zdolne do kiełkowania w liczbie nie większej jednak niż
podano w kolumnie 3 tabeli 6 i 7.
(c) Nasiona innych gatunków Poa spp., których łączna zawartość nie jest większa niż 0,8% wagowych
nie traktuje się jako zanieczyszczenie.
(d) Nasiona Trifolium pratense, których zawartość nie jest większa niż 1% wagowy nie traktuje się jako
zanieczyszczenie.
(e) Nasiona gatunków: Lupinus albus, Lupinus angustifolius, Lupinus luteus, Pisum sativum, Vicia faba,
Vicia pannonica, Vicia sativa, Vicia villosa, których łączna zawartość, oznaczona w próbce materiału
siewnego jednego z tych gatunków nie jest większa niż 0,5% wagowych nie traktuje się jako
zanieczyszczenie.
(f) Zawartości procentowej nasion jednego gatunku nie stosuje się do nasion gatunków Poa spp.
(g) Dopuszczalna łączna zawartość dwóch ziarniaków Avena fatua i Avena sterilis w próbce o masie
określonej w kolumnie 4 tabeli 1 nie uznaje się za zanieczyszczenie, jeśli druga próbka o tej samej
masie jest wolna od ziarniaków tych gatunków.
(h) Jeżeli w badanej próbce stwierdzono obecność jednego nasienia Avena fatua i Avena sterilis, to nie
uważa się go za zanieczyszczenie o ile w drugiej próbce o dwukrotnie większej masie nie
stwierdzono obecności nasion tych gatunków.
(i) Nie określa się obecności nasion: Avena fatua i Avena sterilis, jeżeli nie ma wątpliwości, że oceniany
materiał siewny jest wolny od nasion tych gatunków.
(j) Nie określa się obecności nasion: Cuscuta spp., jeżeli nie ma wątpliwości, że oceniany materiał
siewny jest wolny od nasion tych gatunków.
(k) Jeżeli w badanej próbce stwierdzono obecność jednego nasienia Cuscuta spp. to nie uważa się go
za zanieczyszczenie o ile w drugiej próbce o takiej samej masie nie stwierdzono obecności nasion
Cuscuta spp.
(l) Oznaczanie obecności nasion Cuscuta spp. wykonuje się na próbce o dwukrotnie większej masie niż
określona w kolumnie 4 tabeli 5.
(m) Jeżeli w badanej próbce stwierdzono obecność jednego nasienia Cuscuta spp. to nie uważa się go
za zanieczyszczenie o ile w drugiej próbce o dwukrotnie większej masie nie stwierdzono obecności
nasion Cuscuta spp.
(n) Nie określa się obecności nasion gatunków Rumex innych niż Rumex acetosella i Rumex maritimus,
jeżeli nie ma wątpliwości, że oceniany materiał siewny jest wolny od nasion tych gatunków.
(o) Procent liczbowy nasion łubinu o innym zabarwieniu nie powinien przekraczać:
- w materiale siewnym łubinu gorzkiego – 2,
- w materiale siewnym łubinów innych niż gorzki – 1.
(p) Procent liczbowy nasion łubinów gorzkich w odmianach innych niż łubin gorzki nie powinien
przekraczać 1.
(r) Nasiona gatunków Poa spp., łącznie do 80 sztuk, nie uważa się za zanieczyszczenie.
(s) Nie dotyczy nasion gatunków Poa spp., o ile łączna liczba nasion w badanej próbie, gatunków Poa
spp. innych niż oceniany, nie przekracza 500 sztuk.
(t) Liczbę stwierdzonych nasion gatunków Poa spp. łącznie nie więcej niż 20 sztuk nasion nie traktuje
się jako zanieczyszczenie.
(u) Nie określa się obecności nasion gatunków Melilotus spp., jeżeli nie ma wątpliwości, że oceniany
materiał siewny jest wolny od nasion tych gatunków.
(w) Jeżeli w badanej próbce stwierdzono obecność jednego nasiona Melilotus spp., to nie uważa się go
za zanieczyszczenie o ile w drugiej próbce o dwukrotnie większej masie nie stwierdzono obecności
nasion Melilotus spp.
(v) Procent liczbowy nasion łubinów gorzkich w odmianach innych niż łubin gorzki nie powinien
przekraczać 2,5.
88
Materiał siewny roślin pastewnych powinien być praktycznie wolny od organizmów
szkodliwych mających wpływ na jakość oraz wolny od szkodników magazynowych.
2. Wymagania jakościowe dla materiału siewnego roślin pastewnych kategorii

handlowy:
Wymagania dla materiału siewnego kategorii handlowy roślin pastewnych są takie jak dla
materiału siewnego kategorii kwalifikowane, z uwzględnieniem:
1) w kolumnach 5 i 6 tabeli 7 dopuszczalną zawartość zwiększa się o 1 punkt
procentowy;
2) w materiale siewnym Poa annua, dopuszczalną zawartość nasion innych gatunków
Poa spp. zwiększa się do 10% wagowych;
3) w materiale siewnym gatunków Poa spp., z wyjątkiem Poa annua, dopuszczalną
zawartość innych nasion gatunków Poa zwiększa się do 3 % wagowych;
4) w materiale siewnym Hedysarum coronarium, dopuszczalną zawartość nasion
Melilotus spp. zwiększa się do 1 % wagowych;
5) dla materiału siewnego Lotus corniculatus określa się zawartość nasion gatunków
Melilotus spp.;
6) dla materiału siewnego wszystkich gatunków łubinu:
a) minimalna czystość analityczna wynosi 97% wagowych,
b) dopuszczalny procent liczbowy nasion innej barwy:
− dla łubinu gorzkiego wynosi – 4,
− dla łubinu innego niż gorzki wynosi – 2;
7) w materiale siewnym gatunków Vicia spp., dopuszczalna łączna zawartość nasion
Vicia pannonica, Vicia villosa lub innych pokrewnych gatunków uprawnych, oznaczona
w próbce materiału siewnego poszczególnych gatunków, nie powinna przekroczyć 6%
wagowych;
8) w materiale siewnym gatunków Vicia pannonica, Vicia sativa, Vicia villosa, minimalna
czystość analityczna wynosi 97 % wagowych;
89
Tabela 8
Dopuszczalna wielkość partii oraz minimalna masa prób do badań
nasion roślin oleistych i włóknistych
Masa próby do
Minimalna
oznaczania
masa próby
Wielkość partii1) określonego
Gatunek pobieranej
2),3) w kolumnach 5 – 11
z partii
tabel 9 i 10
w tonach w gramach
1 2 3 4
Arachis hypogaea L.
Orzech arachidowy
30 1 000 1 000
Brassica rapa L.
var. silvestris (Lam.) Briggs 10 200 70
Rzepik
Brassica juncea (L.) Czern.
Gorczyca sarepska
10 100 40
Brassica napus L. (partim)

Rzepak
10 200 100
Brassica nigra (L.) Koch

Gorczyca czarna
10 100 40
Cannabis sativa L.
Konopie
10 600 600
Carthamus tinctorius L.
Krokosz barwierski
25 900 900
Carum carvi L.
Kminek zwyczajny
10 200 80
Gossypium spp.
Bawełna
25 1 000 1 000
Helianthus annuus L.
Słonecznik
25 1 000 1 000
Linum usitatissimum L.
Len zwyczajny
10 300 150
Papaver somniferum L.
Mak
10 50 10
Sinapis alba L.
Gorczyca biała
10 400 200
Glycine max (L.) Merrill

Soja
30 1 000 1 000
Objaśnienia:
1)
Dopuszczalna wielkość partii nie może zostać przekroczona o więcej niż 5 % masy podanej w tabeli.
2)
Próbę materiału siewnego przeznaczonego do badań pod kątem zawartości organizmów genetycznie
zmodyfikowanych pobiera się zgodnie z międzynarodowo uznaną metodyką ;wielkość próby powinna być
nie mniejsza niż 3000 sztuk nasion.
3)
90
Tabela 9
Wymagania jakościowe dla nasion roślin oleistych i włóknistych kategorii elitarne

Maksymalna zawartość nasion innych gatunków roślin w próbie
Minimalna zdolność kiełkowania

Czystość nasion o masie określonej w kolumnie 4 tabeli 8
Maksymalna zawartość
minimalna czystość
% nasion czystych
Rumex spp. inne niż
nasion Orobanche
inne gatunki roślin
Avena fatua, Avena

obcych gatunków
zawartość nasion
Rumex acetosella
łącznie, w tym
maksymalna
raphanistrum
Cuscuta spp.
myosuroides
analityczna
Alopecurus
Raphanus
remotum
kolumny
Lolium
sterilis
6 – 11
Gatunek
% wagowy liczba nasion w próbie

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Arachis hypogaea
70 99 — 5 0 0 (b)
Orzech ziemny
Brassica spp.
Rzepak, rzepik oraz
85 98 0,3 — 0 0 (b)(c) 10 2
gorczyca czarna
i sarepska
Cannabis sativa
75 98 — 30 (a) 0 0 (b) (d)
Konopie siewne
Carthamus tinctorius
75 98 — 5 0 0 (b) (d)
Krokosz barwierski
Carum carvi
70 97 — 25 (a) 0 0 (b)(c) 10 3
Kminek zwyczajny
Gossypium spp.
80 98 — 15 0 0 (b)
Bawełna
Helianthus annuus
85 98 — 5 0 0 (b)
Słonecznik
Linum odmiany
92 99 — 15 0 0 (b)(c) 4 2
usitatissimum włókniste
Len odmiany
zwyczajny 85 99 — 15 0 0 (b)(c) 4 2
oleiste
91
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Papaver somniferum
80 98 — 25 (a) 0 0 (b)(c)
Mak lekarski
Sinapis alba
85 98 0,3 — 0 0 (b)(c) 10 2
Gorczyca biała
Glycine max.
80 98 — 5 0 0 (b)
Soja zwyczajna
Tabela 10
Wymagania jakościowe dla nasion roślin oleistych i włóknistych kategorii kwalifikowane

Maksymalna zawartość nasion innych gatunków roślin w próbie
Czystość nasion
Minimalna zdolność kiełkowania
Maksymalna zawartość nasion

o masie określonej w kolumnie 4 tabeli 1
% nasion czystych
minimalna czystość
Rumex spp. inne niż

inne gatunki roślin
Avena fatua, Avena

obcych gatunków
zawartość nasion
Orobanche spp.
Rumex acetosella
łącznie, w tym
maksymalna
Cuscuta spp.
raphanistrum
myosuroides
analityczna
Alopecurus
Raphanus
remotum
kolumny
Lolium
sterilis
6 – 11
Gatunek
% wagowy liczba nasion w próbie

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Arachis hypogaea
70 99 — 5 0 0 (b)
Orzech ziemny
Brassica spp.
Rzepak, rzepik oraz
85 98 0,3 — 0 0 (b)(c) 10 5
gorczyca czarna
i sarepska
Cannabis sativa
75 98 — 30 (a) 0 0 (b) (d)
Konopie siewne
Carthamus tinctorius
75 98 — 5 0 0 (b) (d)
Krokosz barwierski
92
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Carum carvi
70 97 — 25 (a) 0 0 (b)(c) 10 3
Kminek zwyczajny
Gossypium spp.
80 98 — 15 0 0 (b)
Bawełna
Helianthus annuus
85 98 — 5 0 0 (b)
Słonecznik
Linum odmiany
92 99 — 15 0 0 (b)(c) 4 2
usitatissimum włókniste
Len odmiany
zwyczajny 85 99 — 15 0 0 (b)(c) 4 2
oleiste
Papaver somniferum
80 98 — 25 (a) 0 0 (b)(c)
Mak lekarski
Sinapis alba
85 98 0,3 — 0 0 (b)(c) 10 5
Gorczyca biała
Glycine max.
80 98 — 5 0 0 (b)
Soja zwyczajna
Objaśnienia do tabeli 9 i 10:

(a) Nie określa się całkowitej zawartości nasion innych gatunków, jeżeli nie ma wątpliwości, że oceniany materiał siewny nie jest zanieczyszczony nasionami innych gatunków w ilości
przekraczającej wartości podane w kolumnie 5.
(b) Nie określa się obecności nasion Cuscuta spp., jeżeli nie ma wątpliwości, że oceniany materiał jest wolny od nasion tych gatunków.
(c) Jeżeli w badanej próbie stwierdzono obecność jednego nasiona Cuscuta spp. to nie uważa się go za zanieczyszczenie o ile w drugiej próbie o takiej samej masie nie stwierdzono
obecności nasion Cuscuta spp.
(d) Jeżeli w badanej próbie o masie 100 gramów stwierdzono obecność jednego nasienia Orobanche spp. to nie uważa się go za zanieczyszczenie o ile w drugiej próbce o masie
200 gramów nie stwierdzono obecności nasion Orobanche spp.
93
Choroby i szkodniki:
1) materiał siewny roślin oleistych i włóknistych powinien być praktycznie wolny od
organizmów szkodliwych mających wpływ na jakość oraz wolny od szkodników
magazynowych;
2) wymagania dotyczące porażenia materiału siewnego roślin oleistych i włóknistych
organizmami szkodliwymi:
Tabela 11
Organizmy szkodliwe
Maksymalny procent liczbowy nasion porażonych Sclerotinia sclerotiorum

(maksymalna liczba
Alternaria przetrwalników grzybów
Gatunek linicola, Phoma lub fragmentów tych
exigua var. przetrwalników
Platyedria
Botrytis spp. linicola, w próbie o masie
gossypiella
Colletotirchum określonej w kolumnie 4
linicola, tabeli 8)
Fusarium spp.
1 2 3 4 5
Brassica napus L. (partim)

Rzepak
10 (b)
Brassica rapa L. var.
silvestris (Lam.) Briggs 5 (b)
Rzepik
Cannabis sativa L.
Konopie
5
Gossypium spp.
Bawełna
1
Helianthus annuus L.
Słonecznik
5 10 (b)
Linum usitatissimum L.
Len zwyczajny
5 5 (a)
Sinnapis alba L.
Gorczyca biała
5 (b)
Glycine max (L.) Merrill

Soja (c)
Objaśnienia:
(a) Dla nasion elitarnych lnu włóknistego maksymalna zawartość nasion porażonych przez Phoma exigua
var. linicola nie może przekroczyć 1 % liczbowy.
(b) Nie określa się liczby przetrwalników lub ich fragmentów Sclerotinia sclerotiorum, jeżeli nie ma
wątpliwości, że ich liczba nie przekroczyła wartości podanych w kolumnie 5.
(c) Dla nasion Glycine max (L.) Merrill wymaga się, aby:
- Pseudomonas syringae pv. glycinea: była stwierdzona w nie więcej niż w 4 z 5 podpróbek
utworzonych z podziału próby zawierającej co najmniej 5000 nasion z jednej partii,
- występowanie nasion porażonych Diaporthe phaseolorum nie przekroczyło 15% liczbowych,
- zawartość substancji obojętnej określonej przez międzynarodowe metody badawcze nie
przekroczyła 0,3 % wagowego.
94
Wymagania jakościowe dla materiału siewnego roślin oleistych i włóknistych
kategorii handlowe
Wymagani jakościowe określone w tabelach 8, 10 i 11 mają zastosowanie do
materiału siewnego roślin oleistych i włóknistych kategorii handlowe.
Wymagania jakościowe dla materiału siewnego buraka

1) dopuszczalna wielkość partii nasion buraków cukrowych i pastewnych wynosi –
20 ton,
2) wielkość partii nie może przekraczać masy określonej w pkt 1 o więcej niż – 5 %,
3) masa próby pobieranej do oceny laboratoryjnej wynosi nie mniej niż – 500 g,
4) masa próby przeznaczonej do okresowej oceny w zakresie zdolności kiełkowania
wynosi nie mniej niż – 50 g
5) próbę materiału siewnego przeznaczonego do badań pod kątem zawartości
organizmów genetycznie zmodyfikowanych pobiera się zgodnie z
międzynarodowo uznaną metodyką; wielkość próby powinna być nie mniejsza niż
3000 sztuk nasion
6) materiał siewny buraka powinien być praktycznie wolny od organizmów
szkodliwych mających wpływ na jakość oraz wolny od szkodników
magazynowych.
Tabela 12
Szczegółowe wymagania dla oceny laboratoryjnej nasion buraków

Minimalna zdolność Minimalna czystość Maksymalna
Kategoria i rodzaj kiełkowania analityczna wilgotność
Gatunek
materiału siewnego
% liczbowy1) % wagowy2)
nasiona jednokiełkowe 80 97 15
nasiona do siewu punktowego 75 97 15
Burak cukrowy
nasiona wielokiełkowe odmian,

w których udział diploidów jest 73 97 15
większy niż 85 %
pozostałe nasiona 68 97 15
nasiona jednokiełkowe
Burak pastewny
nasiona do siewu punktowego

73 97 15
nasiona wielokiełkowe odmian,
w których udział diploidów jest
większy niż 85 %
pozostałe nasiona 68 97 15
Objaśnienia
1)
Dotyczy kłębków inkrustowanych lub otoczkowanych oraz kłębków przed wykonaniem tego zabiegu,
2)
Nie dotyczy kłębków inkrustowanych lub otoczkowanych.
95
Wymagania dla nasion jednokiełkowych oraz nasion do siewu punktowego:
1) za nasiona jednokiełkowe uznaje się kłębki buraków, których:
a) nie mniej niż 90 % kiełkujących kłębków daje pojedyncze siewki,
b) nie więcej niż 5 % kiełkujących kłębków daje trzy siewki lub więcej;
2) za nasiona buraka cukrowego do siewu punktowego uznaje się kłębki, których:
a) nie mniej niż 70 % kiełkujących kłębków daje pojedyncze siewki,
b) nie więcej niż 5 % kiełkujących kłębków daje trzy lub więcej siewek;
3) za nasiona buraka pastewnego do siewu punktowego uznaje się kłębki, których:
a) w przypadku odmian, w których procent diploidów przekracza 85 %,
nie mniej niż 58 % kiełkujących kłębków daje pojedyncze siewki,
b) nie mniej niż 63 % kiełkujących kłębków daje pojedyncze siewki,
c) nie więcej niż 5 % kiełkujących kłębków daje trzy siewki lub więcej.
Wymagania dla materiału siewnego buraków:

1) zawartość nasion innych gatunków w próbce nie może przekroczyć – 0,3% wagowych;
2) ilość zanieczyszczeń w próbce nie może przekraczać:
a) dla nasion elitarnych – 1,0% wagowego,
b) dla nasion kwalifikowanych – 0,5% wagowego,
c) dla nasion przeznaczonych na obszary uznane jako wolne od rizomanii, dla obu
kategorii – 0,5% wagowych,
3) w przypadku nasion powlekanych, w szczególności inkrustowanych lub otoczkowanych,
oznaczeń jakościowych dokonuje się na próbach pobieranych z nasion przygotowanych do
procesu powlekania, to jest nasion obłuszczonych lub szlifowanych.
96
ZAŁĄCZNIK Nr 6
DOPUSZCZALNA WIELKOŚĆ PARTII W OBROCIE ORAZ SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA

JAKOŚCIOWE DLA MATERIAŁU SIEWNEGO ROŚLIN WARZYWNYCH
Tabela 1
Wielkość partii nasion oraz masa próby do oceny laboratoryjnej
Minimalna
Wielkość partii1)
masa2) 3) próby
Gatunki
w tonach w gramach
1 2 3
Allium сера L. – grupa Cepa

10 25
Cebula, w tym echalion
Allium cepa L. – grupa Aggregatum

10 25
Szalotka
Allium fistulosum L.
10 15
Cebula siedmiolatka (czosnek dęty)
Allium sativum L.
10 20
Czosnek pospolity
Allium schoenoprasum L.
10 15
Szczypiorek
Allium porrum L.
10 20
Por
Anthriscus cerefolium (L.) Hoffm.

10 20
Trybuła ogrodowa
Apium graveolens L.
10 5
Seler naciowy
Apium graveolens L.
10 5
Seler korzeniowy
Asparagus officinalis L.
10 100
Szparag
Beta vulgaris L.
20 100
Burak liściowy i ćwikłowy
10 25
Kapustne, oprócz kapusty pekińskiej
Brassica rapa L.
10 20
Kapusta pekińska
Brassica rapa L.
10 20
Rzepa
Capsicum annuum L.
10 40
Papryka
Cichorium intybus (partim) L.

10 15
Cykoria liściowa
97
1 2 3

10 50
Cykoria korzeniowa
Cichorium endivia L.
10 15
Endywia
Citrullus lanatus (Thunb.) Matsum. et Nakai

20 250
Kawon (arbuz)
Cucumis melo L.
20 100
Melon
Cucumis sativus L.
10 25
Ogórek
Cucurbita maxima Duchesne

20 250
Dynia olbrzymia
Cucurbita pepo L.
20 150
Dynia zwyczajna
Cynara cardunculus L.
Karczoch hiszpański (kard) i karczoch 10 50
zwyczajny
Daucus carota L.
10 10
Marchew
Foeniculum vulgare Mill.

10 25
Koper włoski (fenkuł)
Lactuca sativa L.
10 10
Sałata
Lycopersicon esculentum Mill.

10 20
Pomidor
Petroselinum crispum (Mill.) Neman ex. A.W. Hill

10 10
Pietruszka
Phaseolus coccineus L.
30 1000
Fasola wielokwiatowa
Phaseolus vulgaris L.
30 700
Fasola zwykła karłowa i tyczna

30 500
Groch siewny (wyłącznie cukrowy i łuskowy)
Raphanus sativus L.
10 50
Rzodkiew i rzodkiewka
Rheum rhabarbarum L.
10 135
Rabarbar
Scorzonera hispanica L.
10 30
Skorzonera (wężymord)
Solanum melongena L.
10 20
Oberżyna
Spinacia oleracea L.
10 75
Szpinak
98
1 2 3
Valerianella locusta (L.) Laterr.

10 20
Roszponka warzywna

30 1000
Bób
Zea mays L. (partim)

20 1000
Kukurydza cukrowa

20 1000
Kukurydza pękająca
Objaśnienia:
1)
Wielkość partii nie może zostać przekroczona więcej niż o 5 % masy określonej w kolumnie 2.
2)
W przypadku odmian mieszańcowych roślin warzywnych, minimalna masa próby może być
zmniejszona do 1/4 podanej masy próby, jednakże próba powinna mieć masę nie mniejszą niż 5 g i
zawierać co najmniej 400 nasion.
3)
Masa próby materiału siewnego przeznaczonego do okresowej oceny zdolności kiełkowania powinna
stanowić co najmniej 1/4 podanej masy próby.
Tabela 2
Wymagania jakościowe dla nasion roślin warzywnych wszystkich kategorii
Minimalna Maksymalna Minimalna

czystośc zawartość nasion zdolność
Gatunki analityczna innych gatunków kiełkowania
w tonach w gramach
1 2 3
Allium сера L. – grupa Cepa

97 0,5 70
Cebula, w tym echalion
Allium cepa L. – grupa Aggregatum

97 0,5 70
Szalotka
Allium fistulosum L.
97 0,5 65
Cebula siedmiolatka (czosnek dęty)
Allium sativum L.
97 0,5 65
Czosnek pospolity
Allium schoenoprasum L.
97 0,5 65
Szczypiorek
Allium porrum L.
97 0,5 70
Por
Anthriscus cerefolium (L.) Hoffm.

96 1,0 70
Trybuła ogrodowa
Apium graveolens L.
97 1,0 70
Seler naciowy
Apium graveolens L.
97 1,0 70
Seler korzeniowy
Asparagus officinalis L.
96 0,5 70
Szparag
99
Beta vulgaris L. 50
97 0,5
Burak liściowy i ćwikłowy (do liczby kłębków)
97 1,0 75
Kapustne, oprócz kalafiora
97 1,0 70
Kalafior
Brassica rapa L.
97 1,0 75
Kapusta pekińska
Brassica rapa L.
97 1,0 70
Rzepa
Capsicum annuum L.
97 1,0 70
Papryka

97 1,0 70
Cykoria liściowa

97 1,0 70
Cykoria korzeniowa
Cichorium endivia L.
97 1,0 70
Endywia
Citrullus lanatus (Thunb.) Matsum. et Nakai

97 1,0 70
Kawon (arbuz)
Cucumis melo L.
97 1,0 70
Melon
Cucumis sativus L.
98 0,1 80
Ogórek
Cucurbita maxima Duchesne

98 0,1 80
Dynia olbrzymia
Cucurbita pepo L.
98 0,1 75
Dynia zwyczajna
Cynara cardunculus L.
Karczoch hiszpański (kard) i karczoch 96 0,5 65
zwyczajny
Daucus carota L.
95 1,0 65
Marchew
Foeniculum vulgare Mill.

96 1,0 70
Koper włoski (fenkuł)
Lactuca sativa L.
95 0,5 75
Sałata
Lycopersicon esculentum Mill.

97 0,5 75
Pomidor
Petroselinum crispum (Mill.) Neman ex. A.W. Hill

97 1,0 65
Pietruszka
Phaseolus coccineus L.
98 0,1 80
Fasola wielokwiatowa
Phaseolus vulgaris L.
98 0,1 75
Fasola zwykła karłowa i tyczna
100
Groch siewny (wyłącznie cukrowy i 98 0,1 80
łuskowy)
Raphanus sativus L.
97 1,0 70
Rzodkiew i rzodkiewka
Rheum rhabarbarum L.
97 0,5 70
Rabarbar
Scorzonera hispanica L.
95 1,0 70
Skorzonera (wężymord)
Solanum melongena L.
96 0,5 65
Oberżyna
Spinacia oleracea L.
97 1,0 75
Szpinak
Valerianella locusta (L.) Laterr.

95 1,0 65
Roszponka warzywna

98 0,1 80
Bób

98 0,1 85
Kukurydza cukrowa1)

98 0,1 85
Kukurydza pękająca
1)
w przypadku supersłodkich odmian kukurydzy cukrowej:
– minimalna zdolność kiełkowania wynosi 80 %,
– na etykietach urzędowych i etykietach prowadzącego obrót umieszcza się wyrazy:
„minimalna zdolność kiełkowania – 80 %.
Wymagania dotyczące chorób i szkodników:

1) materiał siewny roślin warzywnych powinien być praktycznie wolny od
organizmów szkodliwych mających wpływ na jakość oraz wolny od wszelkich
szkodników magazynowych;
2) materiał siewny roślin warzywnych powinien być wolny od żywych Acarina spp.;
3) materiał siewny roślin strączkowych powinien być wolny, w szczególności od
następujących żywych organizmów:
a) Acanthoscelides obtectus Sag.,
b) Bruchus affinis Froel.,
c) Bruchus atomarius L.,
d) Bruchus pisorum L.,
e) Bruchus rufimanus Boh.
101
ZAŁĄCZNIK Nr 7
WYKAZ GATUNKÓW ROŚLIN ROLNICZYCH, KTÓRYCH MATERIAŁ SIEWNY MOŻE BYĆ UZNANY
ZA MATERIAŁ SIEWNY KATEGORII HANDLOWY
1 Esparceta siewna Onobrychis sativa L.
2 Gorczyca czarna Brassica nigra L.
3 Wiechlina roczna Poa annua L.
4 Wyka panońska Vicia pannonica L.
5 Mozga Hardinga Phalaris aquatica L.
6 Kozieradka pospolita (koniczyna grecka) Trigonella foenum-graecum L.
7 Siekiernica włoska Hedysarum coronarium L.
8 Cynodon palczasty Cynodon dactylon (L.) Pers.
9 Orzech ziemny Arachis hypogaea L.
102
Załącznik nr 8
........................, dnia .........................
Pieczęć zachowującego odmianę

UPOWAŻNIENIE Nr ……
Na podstawie art... ust. pkt ustawy z dnia ............................2011 r. o nasiennictwie (Dz. U. Nr ..........., poz.........):
Upoważniam Panią/Pana
..........................................................................................................................................................................................................
(imię, nazwisko i adres zamieszkania/nazwa firmy i siedziba)
do złożenia wniosku o dokonanie oceny polowej odmiany chronionej wyłącznym prawem, w roku/latach....................................................
STOPIEŃ
PAŃSTWO OCHRONY
NR POWIERZCHNIA KWALIFIKACJI
Lp. GATUNEK ODMIANA ODMIANY WYŁĄCZNYM ADRES PLANTACJI UWAGI
WPISU1) UPRAWY MATERIAŁU
PRAWEM 2)
WYJŚCIOWEGO
1.
5.
6.
7.
10
1) numer wpisu do odpowiedniego urzędowego wykazu chronionych odmian i ich hodowców

2) państwo, w którym odmiana podlega ochronie wyłącznym prawem, w przypadku ochrony odmiany na poziomie unijnym – wpisać CPVO.
...........................................................
Pieczęć i podpis osoby udzielającej upoważnienia
103
UZASADNIENIE
Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie terminów składania

wniosków o dokonanie oceny poszczególnych grup roślin lub gatunków, szczegółowych
wymagań dotyczących wytwarzania i jakości materiału siewnego oraz wzoru
upoważnienia zachowującego odmianę stanowi wykonanie upoważnienia zawartego w
art. 40 ustawy z dnia …………………….. o nasiennictwie (Dz. U. Nr …., poz. ……..).
W projektowanym rozporządzeniu określono:

siewnego poszczególnych grup lub gatunków roślin rolniczych i warzywnych,
2) liczbę rozmnożeń materiału siewnego dla poszczególnych grup lub gatunków

roślin rolniczych i warzywnych, z uwzględnieniem opisu poszczególnych
kategorii i stopni kwalifikacji materiału siewnego,
3) szczegółowe wymagania dotyczące wytwarzania materiału siewnego roślin

rolniczych lub warzywnych, z uwzględnieniem w szczególności:
a) liczby i terminów dokonywanych ocen stanu plantacji nasiennej w

odniesieniu do poszczególnych grup roślin i gatunków,
b) izolacji przestrzennej od innych upraw, czystości gatunkowej i odmianowej,

zdrowotności, określenia przedplonu oraz zmianowania roślin na plantacjach
nasiennych,
c) sposobu oznaczania plantacji nasiennych,
4) szczegółowe wymagania dotyczące jakości materiału siewnego roślin rolniczych

i warzywnych,
5) dopuszczalną wielkość partii materiału siewnego roślin rolniczych i warzywnych

w obrocie,
6) sposób oznaczania partii materiału siewnego roślin rolniczych i warzywnych

wytworzonego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
104
7) wzór upoważnienia, w przypadku gdy odmianę chronioną składa osoba
upoważniona przez zachowującego odmianę,
8) wykaz gatunków roślin rolniczych, których materiał siewny może być uznany za
materiał siewny kategorii handlowy, oraz wymagania jakościowe dla tego
materiału
Przepisy projektowanego rozporządzenia uwzględniają cechy biologiczne

poszczególnych grup roślin lub gatunków, specyfikę ich wytwarzania, a także właściwą
identyfikację wytworzonego materiału siewnego roślin rolniczych lub warzywnych.
Przepisy te stanowią również implementację przepisów UE:
- dyrektywy Rady 66/401/EWG z dnia 14 czerwca 1966 r. w sprawie obrotu materiałem

siewnym roślin pastewnych (Dz. Urz. WE L 125 z 11.7.1966, z późn. zm.; Dz. Urz. UE
Polskie wydanie specjalne, rozdz.3, t. 1, str. 55-65, z późn. zm.),
siewnym roślin zbożowych (Dz. Urz. WE L 125 z 11.7.1966, z późn. zm.; Dz. Urz. UE
- dyrektywy Rady 2002/54/WE z dnia 13 czerwca 2002 r. w sprawie obrotu materiałem
siewnym buraka (Dz. Urz. WE L 193 z 20.7.2002, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie
wydanie specjalne, rozdz.3, t. 36, str. 292-312, z późn. zm. ),
siewnym warzyw (Dz. Urz. WE L 193 z 20.7.2002, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie
wydanie specjalne, rozdz.3, t. 36, str. 313-339, z późn. zm.),
- dyrektywy Rady 2002/56/WE z dnia 13 czerwca 2002 r. w sprawie obrotu
sadzeniakami ziemniaków (Dz. Urz. WE L 193 z 20.7.2002, z późn. zm.; Dz. Urz. UE
siewnym roślin oleistych i włóknistych (Dz. Urz. WE L 193 z 20.7.2002, z późn. zm. Dz.
Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz.3, t. 36, str. 354-377, z późn. zm.),
- decyzji Komisji 2004/842/WE z dnia 1 grudnia 2004 r. w sprawie przepisów
wykonawczych, na mocy których Państwa Członkowskie mogą zezwolić na
wprowadzenie do obrotu materiału siewnego należącego do odmiany, dla której złożono
wniosek o włączenie do krajowego katalogu odmian roślin rolniczych lub katalogu
105
- dyrektywy Komisji 2008/62/WE z dnia 20 czerwca 2008 r. przewidującej pewne
odstępstwa w odniesieniu do rejestracji populacji miejscowych i odmian roślin rolniczych
miejscowych i odmian (Dz. Urz. UE L 162 z 21.06.2008, str. 13, z późn. zm.),
- dyrektywy komisji 2009/145/WE z dnia 26 listopada 2009 r. przewidującej pewne
odstępstwa w odniesieniu do zatwierdzania populacji miejscowych i odmian warzyw
tradycyjnie uprawianych w poszczególnych miejscach i rejonach zagrożonych erozją
genetyczną oraz odmian warzyw niemajacych wewnętrznej wartości dla plonów o
przeznaczeniu handlowym, wyprodukowanych w celu uprawy w określonych
warunkach, oraz wprowadzania do obrotu materiału siewnego tych populacji
miejscowych i odmian (Dz. Urz. UE L 312 z 27.11.2009).
Rozporządzenie jest zgodne z prawem Unii Europejskiej.

Regulacje zawarte w rozporządzeniu nie są przepisami technicznymi w rozumieniu
poz. 2039 oraz z 2004 r. Nr 65, poz. 597) i w związku z tym projekt rozporządzenia nie
podlega notyfikacji w trybie przepisów tego rozporządzenia.
w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414 oraz z 2009 r. Nr 42,
poz. 337), projekt zostanie zamieszczony na stronie Biuletynu Informacji Publicznej
Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Projekt rozporządzenia został zawarty w Programie prac legislacyjnych Ministra
106

Rozporządzenie będzie oddziaływać na podmioty zajmujące się rejestracją
odmian, wytwarzaniem i obrotem materiałem siewnym.
2. Wpływ rozporządzenia na sektor finansów publicznych, w tym na budżet

Wejście w życie rozporządzenia nie będzie skutkować zmianą limitów wydatków
jednostek sektora finansów publicznych, określonego w projekcie ustawy o
nasiennictwie, w tym na budżet państwa i budżety jednostek samorządu terytorialnego.
Wejście w życie rozporządzenia nie wpłynie na rynek pracy.

Wejście w życie rozporządzenia nie wpłynie na konkurencyjność gospodarki i
przedsiębiorczość, w tym na funkcjonowanie przedsiębiorstw.

regionalny.
W ramach prowadzonych konsultacji społecznych projekt rozporządzenia
zostanie przesłany do organizacji społeczno-zawodowych, związków zawodowych, a w
szczególności do: Krajowego Związku Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych,
Rolniczych, Polskiej Izby Nasiennej, Związku Twórców Odmian Roślin Uprawnych.
Projekt rozporządzenia zostanie skierowany do konsultacji także do Państwowej
Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa. a zgodnć po względem
107
PROJEKT
ROZPORZĄDZENIE
z dnia ...........................
w sprawie terminów, po upływie których materiał siewny podlega okresowej ocenie

laboratoryjnej, wzoru protokołu pobrania prób materiału siewnego, metod
dokonywania oceny materiału siewnego oraz zakres i sposób sporządzania
dokumentacji z tej oceny, metod pobierania prób materiału siewnego w tym
pobierania prób za pomocą urządzenia do automatycznego ich pobierania oraz
okresu przechowywania pobranych prób
Na podstawie art. 51 ustawy z dnia ............ o nasiennictwie (Dz. U. Nr......., poz. .............)
zarządza się, co następuje:
1) szczegółowe terminy, po upływie których materiał siewny roślin rolniczych lub

warzywnych znajdujący się w obrocie lub przygotowywany do obrotu podlega
okresowej ocenie laboratoryjnej;
2) wzór protokołu pobrania próby materiału siewnego;
3) okres przechowywania prób materiału siewnego roślin rolniczych lub warzywnych

pobranych do oceny;
4) metody dokonywania oceny:
a) polowej plantacji nasiennych roślin rolniczych i warzywnych,
b) weryfikacyjnej sadzeniaków ziemniaka,
c) cech zewnętrznych sadzeniaków ziemniaka, wysadków roślin dwuletnich,
d) polowej, laboratoryjnej i tożsamości i czystości odmianowej materiału

szkółkarskiego;
5) metody pobierania prób materiału siewnego, dla którego brak jest uznanych metod
międzynarodowych;
6) szczegółowe wymagania, zapewniające pobranie reprezentatywnej próby nasion do

oceny laboratoryjnej za pomocą urządzenia do automatycznego pobierania prób
1
§ 2. 1. Materiał siewny znajdujący się w obrocie lub przygotowywany do obrotu podlega
okresowej ocenie laboratoryjnej po upływie:
1) 12 miesięcy – w przypadku materiału siewnego:
a) roślin rolniczych,
b) roślin warzywnych, z wyjątkiem innych określonych w pkt 2,
c) drzew owocowych,
d) mieszanek roślin rolniczych albo warzywnych;
2) 24 miesięcy – w przypadku materiału siewnego roślin warzywnych opakowanych

hermetycznie o zdolności kiełkowania wyższej co najmniej o 10 punktów procentowych
od minimalnej zdolności kiełkowania określonej w przepisach dotyczących jakości
materiału siewnego roślin warzywnych.
2. Termin, o którym mowa w ust. 1, liczy się:
1) od daty zakończenia badania umieszczonej na świadectwie oceny laboratoryjnej lub

informacji o wynikach badań w przypadku materiału siewnego wytworzonego na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2) od daty zakończenia badania, umieszczonej na świadectwie oceny laboratoryjnej lub

informacji o wynikach badań tego składnika, który został przebadany najwcześniej
spośród składników mieszanki w przypadku mieszanek materiału siewnego roślin
rolniczych albo warzywnych wytworzonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
3) od daty zabezpieczenia opakowania umieszczonej na etykiecie materiału siewnego w

przypadku materiału siewnego albo mieszanek materiału siewnego nie wytworzonego
na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
§ 3. Wzór protokołu pobrania prób materiału siewnego:
1) roślin rolniczych i warzywnych, z wyłączeniem ziemniaka, jest określony w załączniku

nr 1 do rozporządzenia;
2) ziemniaka albo materiału szkółkarskiego jest określony w załączniku nr 2 do

rozporządzenia.
§ 4. 1. Próby materiału siewnego pobrane do oceny:
1) laboratoryjnej przechowuje się przez rok od dnia wystawienia świadectwa oceny

laboratoryjnej lub informacji o dyskwalifikacji materiału siewnego, lub informacji
o wynikach badania;
2
2) weryfikacyjnej sadzeniaków ziemniaka, po pobraniu oczek przechowuje się do czasu
uzyskania wystarczającej do dokonania oceny liczby roślin.
2. Próby sadzeniaków ziemniaka, o których mowa w ust. 1 pkt 2 mogą być

przechowywane w pomieszczeniach zapewniających warunki, w których próby te nie
ulegną zniszczeniu, w szczególności:
1) optymalnej dla przechowania prób temperatury;
2) grawitacyjnego lub mechanicznego wietrzenia pomieszczenia.
§ 5. 1. Ocenie polowej poddaje się plantację nasienną stanowiącą zwarty obszar uprawny.
2. Ocenie polowej poddaje się plantację nasienną o powierzchni do:
1) 30 ha – dla plantacji zbóż, z wyjątkiem żyta i obcopylnych odmian pszenżyta, oraz

plantacji grochu siewnego, bobiku, soi, gorczycy białej, rzepaku, rzepiku, lnu
zwyczajnego, maku, słonecznika oraz kapusty pastewnej;
2) 10 ha – dla plantacji roślin rolniczych i warzywnych innych niż określone w pkt 1.
3. Jeżeli ocenie polowej poddaje się plantację nasienną o powierzchni większej niż
określona w ust. 2, to plantację tę dzieli się na części odpowiadające obszarom
określonym w ust. 2.
§ 6. 1. Ocena polowa plantacji nasiennej jest dokonywana w sposób umożliwiający

stwierdzenie, czy podczas wegetacji roślin zostały spełnione warunki niezbędne do
wyprodukowania wysokiej jakości materiału siewnego danego gatunku i odmiany oraz
czy stan plantacji odpowiadał wymaganiom szczegółowym dotyczącym wytwarzania
oraz jakości materiału siewnego, określonym w odrębnych przepisach4), zwanym dalej
„wymaganiami szczegółowymi”.
2. Ocena polowa plantacji nasiennej składa się z kilku ocen stanu plantacji, w zależności
od gatunku i kategorii ocenianego materiału siewnego.
3. Ocena stanu plantacji jest dokonywana w sposób umożliwiający sprawdzenie

w szczególności:
1) izolacji przestrzennej i przedplonu dla ocenianego gatunku, określonych

w wymaganiach szczegółowych;
2) tożsamości i czystości odmianowej;
3) występowania na plantacji organizmów kwarantannowych;
4) etykiet każdej partii materiału siewnego użytego do siewu lub wysadzenia, których
numery wpisuje się do arkusza oceny polowej;
3
5) poziomu agrotechniki i ogólnego stanu plantacji;
6) wyrównania i stanu rozwoju roślin, przy czym niska obsada roślin na plantacji nie
powoduje jej dyskwalifikacji, z wyłączeniem plantacji nasiennej ziemniaka;
7) stanu porażenia plantacji przez choroby i szkodniki inne niż organizmy

kwarantannowe;
8) stanu zachwaszczenia, w tym występowania chwastów, których nasiona są trudne do

odczyszczenia w trakcie procesów technologicznych;
9) występowania na plantacji innych gatunków roślin uprawnych;
10) stopnia porażenia plantacji ziemniaka chorobami, zgodnie z wymaganiami

szczegółowymi.
4. Poszczególne oceny stanu plantacji nasiennej są dokonywane w wyznaczonych

terminach, w zależności od określonej fazy rozwoju roślin.
5. Oceny stanu plantacji nasiennej dokonuje się na jednostkach kwalifikacyjnych, którymi

są określone powierzchnie kontrolne lub określona liczba roślin.
6. Jednostki kwalifikacyjne, o których mowa w ust. 5, wyznacza się w taki sposób, aby
reprezentowały całą powierzchnię plantacji nasiennej poddanej ocenie polowej.
7. Jeżeli dokonuje się oceny polowej roślin warzywnych w celu uznania materiału
siewnego w kategorii standard, to stosuje się metody oceny oraz wymagania
szczegółowe określone dla materiału siewnego kategorii kwalifikowany.
§ 7. 1. Przed dokonaniem oceny polowej sprawdza się, czy wielkość powierzchni plantacji
nasiennej zgłoszonej do oceny polowej:
1) jest zgodna z powierzchnią plantacji nasiennej poddawanej ocenie;
2) odpowiada ilości materiału siewnego zużytego do obsiania lub obsadzenia tej plantacji.
2. Jeżeli ewentualna niezgodność nie została udokumentowana, to plantację nasienną

uznaje się za niespełniającą wymagań szczegółowych.
§ 8. 1. Dla plantacji nasiennych gatunków, dla których w wymaganiach szczegółowych

czystość odmianowa jest określona:
1) w procentach – stosuje się metodę oceny polowej według norm procentowych;
2) w sztukach na jednostkę kwalifikacyjną – stosuje się metodę oceny polowej według

norm powierzchni.
2. Wielkości jednostek kwalifikacyjnych, o których mowa w § 5 ust. 5, wynoszą:
4
1) dla plantacji nasiennych gatunków ocenianych metodą według norm procentowych
– 20 m2;
2) dla plantacji nasiennych wiechliny łąkowej, na których jest wytwarzany:
a) materiał siewny kategorii elitarny – 20 m2,
b) materiał siewny kategorii kwalifikowany – 10 m2;
3) dla plantacji nasiennych pozostałych gatunków roślin rolniczych, z wyłączeniem

ziemniaka, na których jest wytwarzany:
a) materiał siewny kategorii elitarny – 30 m2,
b) materiał siewny kategorii kwalifikowany – 10 m2;
4) dla plantacji nasiennych, na których rośliny są uprawiane pojedynczo, w rzędach

o dużej rozstawie (powyżej 30 cm) lub gniazdowo – 100 kolejnych roślin w rzędzie lub
po 50 kolejnych roślin w dwóch sąsiednich rzędach;
5) dla plantacji nasiennych roślin warzywnych:
a) 10 m2 lub
b) jeżeli rośliny są uprawiane w rzędach o dużej rozstawie (powyżej 30 cm) – 100

kolejnych roślin w rzędzie lub po 50 kolejnych roślin w dwóch sąsiednich rzędach.
3. W przypadku plantacji nasiennych wszystkich gatunków życic i festulolium w celu oceny

występowania innych gatunków życic i festulolium, wielkość jednostki kwalifikacyjnej
wynosi, dla plantacji na których jest wytwarzany:
1) materiał siewny kategorii elitarny – 50 m2,
2) materiał siewny kategorii kwalifikowany – 10 m2;
4. Na wszystkich plantacjach nasiennych odmian mieszańcowych, z wyjątkiem żyta,

jednostki kwalifikacyjne wyznacza się oddzielnie dla każdego składnika rodzicielskiego.
5. Podczas ostatniej oceny stanu plantacji odmian mieszańcowych sprawdza się

zniszczenie roślin zapylacza dla gatunków, dla których takie wymaganie zostało
określone w wymaganiach szczegółowych.
§ 9. Na plantacjach nasiennych o powierzchni do 0,10 ha oraz prowadzonych pod

osłonami, ocenie podlegają wszystkie rośliny.
§ 10. 1. Szacunkowy zbiór brutto materiału siewnego określa się w decytonach,

kilogramach lub w sztukach, z całej ocenionej powierzchni plantacji nasiennej.
5
2. Szacunkowy zbiór materiału siewnego jest wykorzystywany w ocenie laboratoryjnej,
ocenie cech zewnętrznych oraz ocenie polowej, w drugim roku uprawy roślin
dwuletnich.
3. Na plantacji nasiennej ziemniaka ocenia się obsadę roślin na jednostce powierzchni.
4. Jeżeli obsada roślin, o której mowa w ust. 3, jest mniejsza niż 70 % powierzchni,
plantację nasienną uznaje się za niespełniającą wymagań szczegółowych.
§ 11. 1. W przypadku gatunków o dwuletnim cyklu produkcji nasion, wytwarzanie materiału

siewnego może być prowadzone metodą:
1) wysadkową albo
2) bezwysadkową
2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, w pierwszym roku uprawy zbiera się
wysadki, a w drugim roku uprawy z wysadzonych wysadków zbiera się nasiona.
3. Oceny polowej materiału siewnego roślin o dwuletnim cyklu produkcji nasion metodą
wysadkową albo bezwysadkową dokonuje się w terminach określonych w wymaganiach
szczegółowych stosownie do wniosku o dokonanie oceny polowej.
4. W przypadku obsiania plantacji materiałem hodowcy dla gatunków, o których mowa

w ust. 1, nie dokonuje się oceny stanu plantacji w pierwszym roku uprawy. Ocenę
polową rozpoczyna się od oceny cech zewnętrznych wysadków po przechowaniu a
przed ich wysadzeniem w drugim roku uprawy.
§ 12. W przypadku oceny plantacji odmiany mieszańcowej, obsianej mieszaniną

składników rodzicielskich, sprawdzenia tożsamości i czystości odmianowej dokonuje się
na poletkach o powierzchni nie mniejszej niż 10 m2, założonych w pobliżu ocenianej
plantacji, obsianych poszczególnymi składnikami rodzicielskimi.
§ 13. 1. Podczas oceny polowej, w każdej ocenie stanu plantacji wykonuje się obserwacje
dotyczące zgodności plantacji z wymaganiami szczegółowymi.
2. W przypadku oceny polowej materiału siewnego roślin o dwuletnim cyklu produkcji

nasion metodą wysadkową dla poszczególnych gatunków w wymaganiach
szczegółowych określony jest wymóg oceny plantacji, na której wytwarzane są
wysadki lub oceny wysadków po przechowaniu a przed ich wysadzeniem na plantacji
nasiennej.
3. Oceny, o których mowa w ust. 1 i 2 są to oceny stanu plantacji wchodzące w skład

oceny polowej materiału siewnego.
6
4. Wszystkie obserwacje dotyczące zgodności ocenianej plantacji nasiennej z
wymaganiami szczegółowymi oraz inne mogące mieć wpływ na wynik oceny polowej
materiału siewnego dokonane przez kwalifikatora powinny być udokumentowane.
5. Udokumentowanie obserwacji dokonanych podczas wszystkich ocen stanu plantacji

odbywa się przez sporządzenie raportu, który wpisuje się do arkusza oceny polowej.
6. Raport, o którym mowa w ust. 5, podpisuje urzędowy kwalifikator albo akredytowany

kwalifikator, który dokonał oceny oraz wnioskodawca lub osoba przez niego
upoważniona.
7. Na podstawie raportu z oceny polowej zawartego w arkuszu oceny polowej kwalifikator,

który dokonał oceny, wydaje świadectwo oceny polowej albo informację o
dyskwalifikacji plantacji nasiennej
§ 14. Po dokonaniu oceny polowej lub oceny cech zewnętrznych sadzeniaków ziemniaka,
odpowiednio świadectwo oceny polowej lub świadectwo oceny cech zewnętrznych
sadzeniaków ziemniaka albo informację o dyskwalifikacji wydaje się w miejscu
dokonania tej oceny.
§ 15. Szczegółowy opis metod oceny polowej plantacji nasiennej:
1) roślin rolniczych, z wyłączeniem plantacji ziemniaka – jest określony w załączniku

nr 3 do rozporządzenia;
2) ziemniaka – jest określony w załączniku nr 4 do rozporządzenia;
3) roślin warzywnych – jest określony w załączniku nr 5 do rozporządzenia.
§ 16. 1. Do oceny weryfikacyjnej sadzeniaków ziemniaka pobiera się próbę bulw

z plantacji zakwalifikowanej po ocenie polowej, z których wycina się i wysadza oczka.
2. Oceny weryfikacyjnej sadzeniaków ziemniaka dokonuje się na roślinach uzyskanych

z oczek, jeżeli uzyskano co najmniej 80 % roślin.
3. Jeżeli z oczek uzyskano mniej niż 80 % roślin, w celu dokonania laboratoryjnej oceny
zdrowotności sadzeniaków ziemniaka, pobiera się ponownie próbę bulw.
§ 17. 1. Ocena weryfikacyjna sadzeniaków ziemniaka obejmuje:
1) próbę oczkową, w której dokonuje się bonitacji roślin uzyskanych z oczek;
2) immunologiczny test ELISA (Enzyme Linked Immunosorbent Assay).
2. Test ELISA wykonuje się na liściach roślin otrzymanych i poddanych bonitacji w próbie
oczkowej, o której mowa w ust. 1 pkt 1.
7
3. Dla plantacji nasiennych ziemniaka zakwalifikowanych po ocenie polowej w stopniu
kwalifikowane klasy B (C/B) można:
1) odstąpić od wykonania testu ELISA, jeżeli w wyniku bonitacji roślin otrzymanych w

próbie oczkowej stopień porażenia wirusami nie budził wątpliwości;
2) wykonać uproszczoną ocenę weryfikacyjną, jeżeli podjęto działania zapewniające

utrzymanie wysokiego stanu zdrowotności plantacji, określone
w wymaganiach szczegółowych.
4. W przypadku, o którym mowa w ust. 3 pkt 2, świadectwo oceny weryfikacyjnej

sadzeniaków ziemniaka wydaje się na podstawie świadectwa oceny polowej.
§ 18. Badane bulwy ziemniaka uznaje się za sadzeniaki, jeżeli:
1) spełniają wymagania szczegółowe;
2) uzyskano ujemny wynik badania na obecność organizmów kwarantannowych;
3) spełniają wymagania specjalne określone w art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 18

grudnia 2003 r. o ochronie roślin (Dz. U. z 2008 r. Nr 33, poz. 849, z późn. zm.5)).
§ 19. Szczegółowy opis metody oceny weryfikacyjnej sadzeniaków ziemniaka jest

określony w załączniku nr 6 do rozporządzenia.
§ 20. 1. Ocena cech zewnętrznych sadzeniaków ziemniaka obejmuje:
1) ocenę ogólną, na którą składa się:
a) sprawdzenie dokumentacji dotyczącej ocenianej partii sadzeniaków ziemniaka,
b) sprawdzenie zgodności z wymaganiami szczegółowymi dotyczącymi opakowań

i oznakowania partii,
c) ocena ogólnego stanu bulw sadzeniaków ziemniaka;
2) ocenę szczegółową, przeprowadzaną w sposób umożliwiający ilościowe określenie

cech jakościowych, w szczególności:
a) zanieczyszczeń,
b) porażenia bulw przez choroby,
c) uszkodzeń mechanicznych,
d) wad fizjologicznych,
e) bulw nietypowych dla odmiany,
f) kalibrażu.
8
2. Ocenie cech zewnętrznych poddaje się bulwy ziemniaka posortowane według kalibrażu
i podzielone na partie ilościowe, zgodnie z wymaganiami szczegółowymi.
3. Kwalifikator może obniżyć stopień ocenianej partii sadzeniaków ziemniaka na wniosek

właściciela partii.
4. Ocena cech zewnętrznych minibulw ziemniaka jest dokonywana w sposób określony

w ust. 1 pkt 2 lit. b – e oraz obejmuje sprawdzenie dokumentacji dotyczącej ich
pochodzenia.
§ 21. 1. Ocena cech zewnętrznych sadzeniaków ziemniaka jest dokonywana raz

w sezonie sprzedaży (jesień lub wiosna).
2. Partię sadzeniaków nie sprzedaną w okresie 2 miesięcy od dnia dokonania oceny cech
zewnętrznych, poddaje się ponownie ocenie.
§ 22. W miejscu dokonywania oceny cech zewnętrznych sadzeniaków ziemniaka powinny

znajdować się w szczególności wagi, kosze lub inne pojemniki, plandeki, termometry,
stół sortowniczy oraz dokumentacja dotycząca ocenianej partii sadzeniaków.
§ 23. Kontroli jakości poddaje się nie mniej niż 10 % partii sadzeniaków ziemniaka
znajdujących się w obrocie.
§ 24. 1. Ocena cech zewnętrznych wysadków roślin o dwuletnim cyklu rozmnażania

stanowi jedną z ocen stanu plantacji i jest przeprowadzana w sposób umożliwiający
ilościowe określenie występujących wad, w szczególności:
1) porażenia wysadków przez choroby typowe dla ocenianego gatunku;
2) uszkodzeń mechanicznych;
3) wad fizjologicznych;
4) wysadków nietypowych dla odmiany.
2. Ocenę cech zewnętrznych wysadków wykonuje się w terminie wiosennym, po

przechowaniu wysadków, ale przed ich wysadzeniem.
3. Ocenie cech zewnętrznych poddaje się wysadki roślin rolniczych i warzywnych,

pochodzące z plantacji, której stan został oceniony w pierwszym roku uprawy,
z wyjątkiem plantacji założonej z materiału hodowcy.
§ 25. Szczegółowe wyniki oceny cech zewnętrznych:
1) sadzeniaków ziemniaka są wpisywane przez kwalifikatora do tabeli znajdującej się na

odwrocie świadectwa lub informacji.
9
2) wysadków są wpisywane przez kwalifikatora do arkusza oceny polowej.
§ 26. Szczegółowy opis metody oceny cech zewnętrznych sadzeniaków ziemniaka oraz
wysadków roślin dwuletnich jest określony w załączniku nr 7 do rozporządzenia.
§ 27. 1. Ocena polowa materiału szkółkarskiego obejmuje jedną lub kilka ocen stanu
plantacji, w zależności od wymagań szczegółowych.
2. Poszczególne oceny stanu plantacji są dokonywane w terminach określonych

3. Podczas oceny polowej materiału szkółkarskiego sprawdzeniu podlegają

w szczególności:
1) dołączona do wniosku dokumentacja;
2) zgodność informacji deklarowanych we wniosku z przedłożonymi dokumentami i

stanem faktycznym plantacji;
3) izolacja przestrzenna;
4) oznaczenie materiału szkółkarskiego;
5) przedplon;
6) wyrównanie roślin;
7) czystość gatunkowa i odmianowa;
8) wiek roślin;
9) pochodzenie ocenianych roślin;
10) zdrowotność, jakość i ilość roślin.
4. Do obliczania ilości materiału szkółkarskiego można stosować pomocniczo:
1) średnią obsadę na 1 m2 powierzchni lub 1 mb długości rzędów;
2) średnią wydajność z jednej rośliny;
3) szacunkowy plon owoców z drzew nasiennych.
§ 28. 1. Podczas oceny polowej elitarnego materiału szkółkarskiego oraz kwalifikowanego

materiału szkółkarskiego w sadach, w których są pozyskiwane nasiona lub zrazy,
przeprowadza się szczegółową ocenę wszystkich roślin.
2. Podczas oceny polowej kwalifikowanego materiału szkółkarskiego innego niż

wymieniony w ust. 1, dokonuje się ogólnego sprawdzenia wszystkich roślin oraz
przeprowadza ocenę szczegółową na jednostce kwalifikacyjnej, którą stanowią kolejne
10
rośliny w jednym lub kilku rzędach albo 10% roślin każdej partii materiału
szkółkarskiego zgłoszonej do oceny.
3. W przypadku braku wyrównania materiału szkółkarskiego w ocenianej partii można

wyznaczyć kolejne jednostki kwalifikacyjne.
4. Kwalifikator może zdegradować ocenianą plantację lub jej część, lub partię materiału
szkółkarskiego do niższego stopnia, z uwagi na jej stan.
§ 29. 1. Ocenę laboratoryjną drzew w sadach do pozyskiwania nasion wykonuje się

stosując test ELISA.
2. Test wykonuje się na obecność wirusa karłowatości śliwy (Prune dwarf virus, PDV)
i wirusa nekrotycznej plamistości pierścieniowej wiśni (Prunus necrotic ringspot virus,
PNRSV).
3. Reprezentatywne próby pobiera się do testu późną zimą lub wczesną wiosną, nie
później jednak niż przed kwitnieniem, z każdego drzewa nasiennego cztery pędy, każdy
pęd z innej strony drzewa
4. Test wykonuje się na liściach i kwiatach lub pąkach uzyskanych z pędów

przetrzymywanych przez okres od 2 do 3 tygodni w wodzie o temperaturze 18–25oC.
5. Pierwszy test wykonuje się na 3-letnich drzewach, pobierając próby zbiorcze z czterech
kolejnych drzew nasiennych. Kolejne testy wykonuje się co 4 lub 6 lat w zależności od
izolacji przestrzennej określonej w wymaganiach szczegółowych, pobierając próby
zbiorcze z dwóch kolejnych drzew nasiennych.
6. Jeżeli w próbie zbiorczej zostaną stwierdzone wirusy, o których mowa w ust. 2, to test
wykonuje się, dla tej próby zbiorczej, dla każdego drzewa oddzielnie.
§ 30. 1. Oceny tożsamości odmianowej materiału szkółkarskiego dokonuje się, prowadząc

obserwacje cech danej odmiany.
2. Obserwowane cechy odmiany porównuje się z opisem odmiany dokonanym przez

jednostkę zajmującą się rejestracją lub z wzorcem tej odmiany.
3. Ocenę tożsamości odmianowej dla jednej odmiany przeprowadza się co najmniej na:
1) czterech drzewkach;
2) sześciu krzewach;
3) dwunastu roślinach truskawek.
4. Ocenę tożsamości odmianowej materiału szkółkarskiego kończy się po pierwszym roku

owocowania, w którym można dokonać porównania określonego w ust. 2.
11
§ 31. 1. Pobierania prób materiału siewnego dokonuje się zgodnie z metodyką określoną
przez Międzynarodowy Związek Oceny Nasion (ISTA).
2. Do pobierania prób do oceny laboratoryjnej materiału siewnego odmianowych

mieszanek nasiennych oraz mieszańców złożonych rzepaku stosuje się metodykę
ISTA, jeżeli poszczególne składniki tego materiału siewnego zostały oznaczone
w sposób umożliwiający ich rozdzielenie i ocenę każdego składnika (barwienie).
Jeżeli nie ma możliwości rozdzielenia poszczególnych składników materiału siewnego
nie przeprowadza się oceny laboratoryjnej.
§ 32. 1. Pobieranie prób materiału siewnego może być wykonywane w sposób

automatyczny za pomocą urządzenia do automatycznego pobierania prób, zwanego
dalej „automatycznym próbobierzem”.
2. Próby materiału siewnego do oceny laboratoryjnej, z partii przechowywanych w

silosach, pobiera się wyłącznie za pomocą automatycznego próbobierza.
§ 33. 1. Próby bulw ziemniaka do oceny weryfikacyjnej sadzeniaków ziemniaka pobiera

się z plantacji nasiennej przed ich wykopaniem, w czasie kopania albo z kopców lub
przechowalni.
2. Próby z kopców i przechowalni pobiera się tylko wówczas, gdy nie jest możliwe
pobranie próby z plantacji w szczególności, jeżeli:
1) próba pobrana z plantacji uległa zniszczeniu lub z wysadzonych oczek uzyskano

mniej niż 80% roślin;
2) zostały zakwestionowane wyniki oceny weryfikacyjnej, a pobranie próby do oceny

powtórnej nie było możliwe przed wykopaniem ziemniaków.
§ 34. 1. Próby do oceny weryfikacyjnej pobiera się w terminach przewidzianych dla grup
wczesności poszczególnych odmian, po uzgodnieniu z zainteresowanymi podmiotami.
2. Próby bulw ziemniaka do oceny weryfikacyjnej pobiera się z plantacji o całkowicie

zaschniętych częściach zielonych roślin.
3. Próby bulw ziemniaka pobiera się nie wcześniej niż po 7 dniach oraz nie później niż po
20 dniach po wykonanym zabiegu defoliacji.
4. Jeżeli części zielone roślin nie są całkowicie zaschnięte lub zniszczone, prób do oceny
weryfikacyjnej nie pobiera się.
§ 35. 1. Próby bulw ziemniaka do oceny weryfikacyjnej pobiera się do dostarczonych

przez wnioskodawcę opakowań czystych i o odpowiedniej wytrzymałości.
12
2. Odpowiednio oznakowane próby bulw ziemniaka dostarcza się, wraz z protokołem
pobrania próby, do laboratorium oceny ziemniaka, w terminie 3 dni od dnia
zakończenia próbobrania.
§ 36. 1. Opis metod pobierania prób do oceny laboratoryjnej materiału siewnego

mieszanek nasiennych innych niż określone w § 30 ust. 2 i prób do oceny weryfikacyjnej
sadzeniaków ziemniaka jest określony w załączniku nr 8 do rozporządzenia.
2. Szczegółowe wymagania, zapewniające pobranie reprezentatywnej próby nasion do

oceny laboratoryjnej za pomocą urządzenia do automatycznego pobierania prób są
§ 37. Tracą moc rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi:
1) z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie metod dokonywania oceny polowej, laboratoryjnej

sadzeniaków ziemniaka, cech zewnętrznych materiału siewnego oraz metod oceny
polowej, laboratoryjnej i tożsamości odmianowej materiału szkółkarskiego
(Dz. U. Nr 103, poz. 1093);
2) dnia 29 grudnia 2006 r. w sprawie terminów, po upływie których materiał siewny

podlega okresowej ocenie laboratoryjnej (Dz.U. z 2007 r. Nr 6, poz. 43)
3) z dnia 25 września 2007 r. w sprawie wzoru protokołu pobrania prób materiału

siewnego (Dz.U. Nr 192, poz. 1390).
________________________________
1)
Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi kieruje działem administracji rządowej - rolnictwo na podstawie § 1 ust. 2
pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 listopada 2007 r. w sprawie szczegółowego zakresu
działania Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi (Dz. U. Nr 216, poz. 1599).
2)
1) dyrektywy Rady 66/401/EWG z dnia 14 czerwca 1966 r. w sprawie obrotu materiałem siewnym roślin
pastewnych (Dz. Urz. WE L 125 z 11.07.1966, str. 2298, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie
specjalne, rozdz. 3, t. 1, str. 55, z późn. zm.);
2) dyrektywy Rady 66/402/EWG z dnia 14 czerwca 1966 r. w sprawie obrotu materiałem siewnym roślin
zbożowych (Dz. Urz. WE L 125 z 11.07.1966, str. 2309, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne,
rozdz. 3, t. 1, str. 66, z późn. zm.);
3) dyrektywy Rady 2002/54/WE z dnia 13 czerwca 2002 r. w sprawie obrotu materiałem siewnym buraka
(Dz. Urz. WE L 193 z 20.07.2002, str. 12, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t.
36, str. 292, z późn. zm.);
13
4) dyrektywy Rady 2002/55/WE z dnia 13 czerwca 2002 r. w sprawie obrotu materiałem siewnym warzyw
(Dz. Urz. WE L 193 z 20.07.2002, str. 33, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t.
36, str. 313, z późn. zm.);
5) dyrektywy Rady 2002/56/WE z dnia 13 czerwca 2002 r. w sprawie obrotu sadzeniakami ziemniaków (Dz.
Urz. WE L 193 z 20.07.2002, str. 60, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 36, str.
340, z późn. zm.);
6) dyrektywy Rady 2002/57/WE z dnia 13 czerwca 2002 r. w sprawie obrotu materiałem siewnym roślin
oleistych i włóknistych (Dz. Urz. WE L 193 z 20.07.2002, str. 74, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie
specjalne, rozdz. 3, t. 36, str. 354, z późn. zm.);
7) dyrektywy Rady 68/193/EWG z dnia 9 kwietnia 1968 r. zmieniona dyrektywą 2002/11/WE w sprawie
wprowadzenia do obrotu materiału do wegetatywnego rozmnażania winorośli (Dz. Urz. WE L 93 z
17.04.1968, str. 15, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 1, str. 123, z późn. zm.);
8) dyrektywy Rady 98/56/WE z dnia 20 lipca 1998 r. 2002 r. w sprawie obrotu materiałem rozmnożeniowym
roślin ozdobnych (Dz. Urz. WE L 226 z 13.08.1998, str. 16, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie
specjalne, rozdz. 3, t. 23, str. 363, z późn. zm.),
9) dyrektywy Rady 92/33/EWG z dnia 28 kwietnia 1992 r. w sprawie obrotu materiałem rozmnożeniowym
i nasadzeniowym warzyw, innym niż nasiona (Dz. Urz. WE L 157 z 10.06.1992, str. 1, z późn. zm.; Dz. Urz.
UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 12, str. 275, z późn. zm.),
10) dyrektywy Rady 92/34/EWG z dnia 28 kwietnia 1992 r. w sprawie obrotu materiałem rozmnożeniowym
roślin owocowych oraz roślinami owocowymi przeznaczonymi do produkcji owoców (Dz. Urz. WE L 157 z
10.06.1992, str. 10, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 12, str. 284, z późn.
zm.).
3)
Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2004 r., Nr 96, poz. 959, Nr 173, poz. 1808 i Nr
273, poz. 2703, z 2005 r. Nr 175, poz.1462 oraz z 2006 r. Nr 92, poz. 639 i Nr 126, poz. 877.
4)
Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 1 lutego 2007 r. w sprawie szczegółowych
wymagań dotyczących wytwarzania i jakości materiału siewnego (Dz.U. Nr 29, poz. 189)
5)
Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2008 r. Nr 227, poz. 1505. z 2009 r. Nr 20, poz.
106, Nr 31, poz. 206 I Nr 98, poz. 817, z 2010 r. Nr 47, poz. 278 oraz z 2011 r. Nr 54, poz. 278.
14
Załączniki do rozporządzenia
z dnia ........................... (poz. ...........)
Załącznik nr 1
Protokół pobrania prób materiału siewnego roślin rolniczych i warzywnych,
z wyłączeniem ziemniaka
PROTOKÓŁ nr……………………………………..
m.p. pobrania prób materiału siewnego
roślin rolniczych i warzywnych do:
1) 1)
oceny laboratoryjnej oceny tożsamości odmianowej
2)
gatunek
2)
odmiana
2) 2)
stopień kwalifikacji nr partii
nr partii materiału siewnego użytego do obsiewu plantacji
2) 2)
masa partii liczba opakowań
próbę pobrano w magazynie z opakowań
1) 1)
próbę pobrano za pomocą próbobierza automatycznego TAK NIE
świadectw o oceny polowej nr z dnia
ocena pierwotna świadectwo nr z dnia

1)
materiał siewny niezaprawiony/zaprawiony zaprawą
próbę pobrano w celu
Właściciel partii:
imię i nazwisko albo nazwa
miejsce zamieszkania i adres albo siedziba i adres
NIP
pobrano prób średnich w tym duplikatów prób
uwagi próbobiorcy
Próby pobrano zgodnie z metodyką określoną przez Międzynarodowy Związek Oceny Nasion (ISTA)
imię i nazwisko próbobiorcy oraz jego numer
pieczęć i podpis właściciela partii pieczęć i podpis próbobiorcy
Otrzymują:
miejscowość i data pobrania próby orginał - odbiorca próby
kopia - właściciel partii
kopia - WIORiN właściwy dla miejsca pobrania próby
1)
niepotrzebne skreślić
2)
jeżeli protokół dotyczy więcej niż jednej próby pobieranej do oceny okresowej, gatunek, odmianę, stopień kwalifikacji, nr partii, masę partii, liczbę
opakowań, ustala się na podstawie załącznika do protokołu pobrania prób
15
miejscowość i data pobrania prób
Załącznik do protokołu pobrania prób nr ……………………………………………………

m.p.
stopień liczba
lp gatunek odmiana nr partii masa partii informacje dodatkowe
kwalifikacji opakowań
pieczęć i podpis właściciela partii pieczęć i podpis próbobiorcy
16
Załącznik nr 2
Wzór protokołu pobierania prób materiału siewnego ziemniaka albo materiału
szkółkarskiego
Rodzaj materiału siewnego:
1)
bulwy ziemniaka/materiał szkółkarski
Ocena według wymagań:
m.p.
PROTOKÓŁ nr
2)
pobrania prób bulw ziemniaka/materiału szkółkarskiego do:
gatunek
odmiana
1)
stopień kwalifikacji nr próby/status
1)
nr partii materiału siewnego użytego do sadzenia/pochodzenie
1)
wielkość partii/plantacji
3)
próbę pobrano z nr
św iadectwo oceny polowej nr z dnia
1)
Wnioskodawca/dostawca :
NIP
Producent:
NIP
wielkość próby średniej liczba prób częściowych
uw agi próbobiorcy
Próby pobrano zgodnie z metodyką określoną w przepisach w sprawie metod pobierania prób materiału siewnego i okresu ich przechowywania oraz metod dokonywania
oceny materiału siewnego
imię i nazwisko próbobiorcy oraz jego numer
1) pieczęć i podpis próbobiorcy

pieczęć i podpis wnioskodawcy/dostawcy
Otrzymują:
miejscowość i data pobrania próby
orginał - odbiorca próby
kopia - właściciel partii
kopia - WIORiN właściwy dla miejsca pobrania próby
1)
niepotrzebne skreślić
2)
jeżeli protokół dotyczy więcej niż jednej próby materiału szkółkarskiego stosuje się załącznik do protokołu
3)
w przypadku próby bulw ziemniaka określić miejsce pobrania próby
17
miejscowość i data pobrania prób
Załącznik do protokołu pobrania prób nr …………………………………

m.p.
stopień kwalifikacji izolacja liczba pobranych

lp gatunek odmiana wiek drzew liczba drzew informacje dodatkowe
po ocenie polowej przestrzenna prób
pieczęć i podpis dostawcy pieczęć i podpis próbobiorcy
18
Załącznik nr 3
SZCZEGÓŁOWY OPIS METODY OCENY POLOWEJ PLANTACJI NASIENNEJ ROŚLIN
ROLNICZYCH, Z WYŁĄCZENIEM PLANTACJI NASIENNYCH ZIEMNIAKA
I. Część ogólna
1. Ocenie polowej podlegają wszystkie plantacje, na których jest wytwarzany materiał
siewny kategorii:
1) elitarny w stopniu:
a) przedbazowy (PB/III),
b) przedbazowy (PB/II),
c) bazowy (B);
2) kwalifikowany w stopniu:
a) kwalifikowany I rozmnożenia (C/1),
b) kwalifikowany II rozmnożenia (C/2),
c) kwalifikowany III rozmnożenia (C/3).
2. Oceny polowej dokonuje się na jednostkach kwalifikacyjnych wyznaczonych w sposób
reprezentujący całą plantację, według schematu:
19
II. Część szczegółowa
1. W zależności od charakterystyki biologicznej ocenianego gatunku oraz związanych
z nią wymagań szczegółowych, oceny polowej plantacji nasiennych dokonuje się:
1) według norm procentowych albo
2) według norm powierzchni.
2. Ocena czystości odmianowej według norm procentowych polega na policzeniu roślin
nietypowych dla odmiany na jednostkach kwalifikacyjnych i porównaniu ich liczby do
populacji roślin na jednym hektarze.
3. Dla metody oceny według norm procentowych wyznacza się jednostki kwalifikacyjne
o powierzchni 20 m2 dla wszystkich stopni kwalifikacji, według schematu:
20 m
1m
4. Liczbę jednostek kwalifikacyjnych wyznacza się, w zależności od wielkości plantacji,

w następujący sposób:
1) na plantacji o powierzchni do 10 ha wyznacza się zawsze 10 jednostek;
2) na każde rozpoczęte 2 ha plantacji o powierzchni powyżej 10 ha wyznacza się
jedną jednostkę;
3) na jednej plantacji można dokonać oceny nie więcej niż na 20 jednostkach.
5. Jednorazowo można dokonać oceny plantacji o powierzchni nie większej niż 30 ha.
6. Plantacje o powierzchni większej niż 30 ha dzieli się na części, których liczba stanowi
wielokrotność 30 ha.
7. W przypadku dużych plantacji dopuszcza się 10% tolerancję w odniesieniu do
ocenianej powierzchni, z zachowaniem zasady pobierania jednej jednostki
kwalifikacyjnej na każde rozpoczęte 2 ha.
8. Liczbę zaobserwowanych roślin nietypowych na wszystkich ocenionych jednostkach
kwalifikacyjnych przelicza się na powierzchnię 200 m2 i jest to średnia liczba roślin
nietypowych z wszystkich ocenionych jednostek pomnożona przez 10.
9. Liczbę roślin nietypowych przeliczoną na powierzchnię 200 m2 porównuje się do
oszacowanej populacji roślin na 1 ha.
10. Populację roślin na powierzchni 1 ha szacuje się w następujący sposób:
1) przed przystąpieniem do szczegółowej oceny, dokonuje się miarką pomiaru
szerokości międzyrzędzi w centymetrach, z dala od uwroci i zasiewów, wykonując
kilka pomiarów, według schematu:
2) na pierwszych dziesięciu jednostkach wykonuje się tzw. „próbę metryczną”,

polegającą na policzeniu roślin na 1 m długości rzędu, według schematu:
20
3) z dziesięciu prób metrycznych wylicza się średnią.
11. Dla gatunków, dla których policzenie roślin jest trudne czy niemożliwe (głównie zboża),
liczy się pędy płodne, czyli kłosy lub wiechy; wówczas rośliny nietypowe liczy się
zawsze jako kłosy lub wiechy.
12. Liczbę roślin na 1 ha określa się według wzorów:
1) dla plantacji obsianych rzędowo:
1.000.000 × M
P=
W
gdzie:
P – oznacza obliczoną populację roślin lub kłosów (wiech) na 1ha,
M – oznacza średnią liczbę roślin na 1m długości rzędu,
W – oznacza szerokość między rzędami w centymetrach;
2) dla plantacji obsianych rzutowo:
P = 20.000 × N
gdzie:
P – oznacza populację roślin lub kłosów (wiech) na 1ha,
N – oznacza średnią liczbę roślin na powierzchni 0,5 m2; wartość N uzyskuje się przez
policzenie roślin lub kłosów (wiech) na powierzchni 0,5 m2 w obrębie każdej jednostki
kwalifikacyjnej, przyjmując do obliczeń średnią.
13. Liczbę zaobserwowanych roślin nietypowych dla odmiany i przeliczonych na

powierzchnię 200 m2 porównuje się do oszacowanej populacji według tabeli nr 1 i 2,
stanowiących przykład tablicy liczb dyskwalifikujących dla sześciu wartości czystości
odmianowej.
21
Tabela nr 1
Oszacowana Wymagana czystość odmianowa

populacja
roślin lub kłosów 99,9% 99,7% 99,5%
(wiech)
na 1 ha
liczby dyskwalifikujące dla powierzchni 200 m2
600 000 19 47 74
900 000 26 67 107
1 200 000 33 87 138
1 500 000 40 107 171
1 800 000 47 126 204
2 100 000 54 144 237
2 400 000 61 164 268
2 700 000 67 183 298
3 000 000 74 203 328
3 300 000 81 223 358
3 600 000 87 243 388
3 900 000 94 261 418
Tabela nr 2
Oszacowana Wymagana czystość odmianowa
populacja
roślin lub kłosów 99,0% 98,0% 97,0%
(wiech)
na 1 ha liczby dyskwalifikujące dla powierzchni 200 m2
200 000 52 96 138

400 000 96 182 268
600 000 138 268 388
800 000 182 348 508
14. Liczby dyskwalifikujące są to liczby roślin nietypowych dla odmiany, przeliczone na

200 m2, porównane z wymaganą czystością odmianową i oszacowaną populacją.
15. Plantacji nie uznaje się, jeżeli liczba roślin nietypowych zaobserwowanych na tej
plantacji jest równa lub większa od odpowiedniej liczby dyskwalifikującej.
16. Przy metodzie oceny według norm powierzchni może wystąpić:
1) 20% ryzyka uznania pól, dla których rzeczywisty poziom roślin nietypowych dla
odmiany wynosi 1,50 roślin nietypowych dla odmiany na jednostkę kwalifikacyjną;
2) 10% ryzyka dyskwalifikacji pól, na których stwierdzono 1,05 roślin nietypowych dla
odmiany na jednostkę kwalifikacyjną.
22
17. Metodą według norm powierzchni ocenia się w szczególności gatunki obcopylne,
których czystość odmianowa w wymaganiach szczegółowych jest określona w
sztukach na powierzchnię jednostki kwalifikacyjnej, w szczególności roślin
motylkowatych, traw oraz żyta i obcopylnych odmian pszenżyta, a także gatunki, dla
których oszacowanie populacji ze względu na ich specyfikę nie jest możliwe.
18. Ocena czystości odmianowej według norm powierzchni polega na sumowaniu liczby
roślin nietypowych dla odmiany, zaobserwowanych na jednostkach kwalifikacyjnych i
porównaniu z liczbami granicznymi opracowanymi statystycznie dla wymaganej
czystości.
19. Dla metody oceny według norm powierzchni wyznacza się jednostki kwalifikacyjne
o powierzchni zależnej od kategorii ocenianego materiału siewnego, a także od
niektórych gatunków, według schematu:
1) jednostka kwalifikacyjna dla materiału siewnego kategorii elitarny
30 m
1m
2) jednostka kwalifikacyjna dla materiału siewnego kategorii elitarny wiechliny łąkowej

kierunek
20 m siewu
1m
3) jednostka kwalifikacyjna dla materiału siewnego kategorii elitarny życic i festulolium
50 m
1m
4) jednostka kwalifikacyjna dla materiału siewnego kategorii kwalifikowany

10 m
1m
20. Jeżeli plantacja jest prowadzona w dużej rozstawie rzędów (powyżej 30 cm), jednostka
kwalifikacyjna składa się z pojedynczego rzędu i przestrzeni międzyrzędowej z jednej
strony (szerokość rzędu). Długość jednostki określa się, zgodnie z tabelą nr 3.
23
Tabela nr 3
Długość* rzędu dla uzyskania:

Szerokość rzędu
10m2 30 m2
35-40 cm 27 m 81 m
41-50 cm 23 m 69 m
51-60 cm 18 m 54 m
61-70 cm 16 m 48 m
*) określoną długość rzędu można podzielić na pół, idąc jednym rzędem i wracając sąsiednim
21. Sposobu wybierania jednostek kwalifikacyjnych dokonuje się zakładając, że rośliny

nietypowe dla odmiany są losowo rozmieszczone na całej plantacji i mają rozkład
Poissona.
22. W zależności od wielkości plantacji wyznacza się następującą minimalną liczbę
jednostek zgodnie z tabelą nr 4.
Tabela nr 4
Powierzchnia plantacji Minimalna liczba jednostek

(w ha) kwalifikacyjnych
do 2 5
3 8
4 10
5 12
6 14
7 16
8 18
9 – 10 20
23. Jeżeli na plantacji występują pasy zanieczyszczeń, wyłącza się je z jednostek

kwalifikacyjnych i ocenia oddzielnie.
24. Metoda oceny według norm powierzchni polega na pobieraniu kolejnych jednostek
kwalifikacyjnych, przy czym ich liczba nie jest z góry ustalona i zależy od bieżących
wyników oceny jednostek kwalifikacyjnych.
25. Szczegółowej oceny dokonuje się w następujący sposób:
1) jeżeli w wyniku oceny dokonanej na minimalnej, przewidzianej dla ocenianej
powierzchni liczbie jednostek kwalifikacyjnych, suma stwierdzonych wad jest:
a) mniejsza lub równa dolnej liczbie granicznej wskazanej w tabeli nr 5, plantację
uznaje się za zgodną z wymaganiami szczegółowymi,
24
b) większa lub równa górnej liczbie granicznej wskazanej w tabeli nr 5, plantacji nie
uznaje się za zgodną z wymaganiami szczegółowymi;
2) jeżeli suma stwierdzonych wad zawiera się w przedziale niepewności wskazanym w
tabeli nr 5, pobiera się kolejne jednostki kwalifikacyjne, aż suma wad będzie niższa
od dolnej albo wyższa od górnej liczby granicznej, przewidzianej dla liczby
ocenionych jednostek kwalifikacyjnych;
3) jeżeli suma stwierdzonych wad jest wyższa lub równa liczbie 22, ocenianej plantacji
nie uznaje się za zgodną z wymaganiami szczegółowymi, nawet w przypadku gdy
nie została dokonana ocena minimalnej, przewidzianej dla ocenianej powierzchni
liczby jednostek kwalifikacyjnych.
Tabela nr 5
Suma wad
PRZEDZIAŁ
Liczba ocenionych UZNAJE SIĘ DYSKWALIFIKUJE SIĘ
NIEPEWNOŚCI
jednostek
ocenia się dalsze
kwalifikacyjnych
jeżeli ogólna liczba wad jednostki, jeżeli ogólna jeżeli ogólna liczba wad
jest równa lub mniejsza liczba wad zawiera się jest równa lub większa
pomiędzy
1 2 3 4
5 2 3 – 12 13
6 3 4 – 13 14
7 5 6 – 14 15
8 6 7 – 16 17
9 7 8 – 17 18
10 8 9 – 18 19
11 10 11 – 20 21
12 11 12 – 21 22
13 12 13 – 21 22
14 14 15 – 21 22
15 15 16 – 21 22
16 16 17 – 21 22
17 18 19 – 21 22
18 19 19 – 21 22
19 - - 22
20 21 - 22
26. Powierzchnia plantacji, którą można ocenić jednorazowo wynosi do 10 ha.

27. Jeżeli powierzchnia plantacji nasiennej jest większa niż 10 ha, dzieli się ją na części,
których liczba stanowi wielokrotność 10 ha i każdą część ocenia się oddzielnie.
28. Jeżeli dla ocenianego gatunku wymagania szczegółowe określają dopuszczalną liczbę
roślin owsa głuchego*, oceny występowania owsa głuchego dokonuje się na całej,
ocenianej plantacji.
_______________
* za rośliny owsa głuchego uznaje się gatunki Avena fatua oraz Avena sterilis
25
29. Oceny występowania owsa głuchego dokonuje się w następujący sposób:
1) liczy się rośliny owsa głuchego, które znajdą się w zasięgu wzroku, podczas:
a) obchodzenia plantacji w celu sprawdzenia wymaganej izolacji przestrzennej,
b) każdego, koniecznego przejścia przez ocenianą plantację,
c) szczegółowej oceny dokonywanej na jednostkach kwalifikacyjnych;
2) policzone w sposób określony w pkt 1 rośliny owsa głuchego sumuje się i dzieli
przez liczbę hektarów ocenianej plantacji.
30. Podczas liczenia nie bierze się pod uwagę, że część roślin owsa głuchego może być
policzona kilkakrotnie.
III. Odmiany mieszańcowe rzepaku

1. Ocena polowa plantacji nasiennych odmian mieszańcowych rzepaku:
1) w celu zapewnienia czystości składników, wysiew nasion jest dokonywany
oddzielnie dla każdego składnika;
2) plantację, na której produkuje się materiał siewny odmiany mieszańcowej, obsiewa
się składnikami rodzicielskimi pasowo – przemiennie, w układzie przedstawionym
na schemacie:
a) 3 lub 2 pasy składnika matecznego – linia CMS (cytoplazmatyczna męska

sterylność) nieprodukująca pyłku,
b) 1 pas składnika ojcowskiego – linii męskopłodnej produkującej pyłek,
c) pas oddzielający o szerokości 1 m;
3) podczas ostatniej oceny stanu plantacji sprawdza się usunięcie pasów zapylacza;
4) w przypadku rzepaku jarego, jeżeli pas oddzielający jest zwiększony do szerokości
3 m, nie jest wymagane usunięcie roślin składnika ojcowskiego.
2. Podczas dokonywania oceny polowej odmian mieszańcowych rzepaku dodatkowo
sprawdza się:
1) czy na pasie składnika matecznego:
a) rośliny linii CMS nie wytwarzają pyłku,
b) nie występują inne rośliny wytwarzające pyłek;
26
2) męską sterylność linii matecznej, która nie może być mniejsza niż 98,0%, licząc
występowanie kwiatów z żywymi pylnikami, które charakteryzują się kwiatami o
mniejszych płatkach i silnie zredukowanych pręcikach w stosunku do kwiatów roślin
męskopłodnych.
3. Wielkość zbioru szacuje się na pasach obsianych linią mateczną CMS, którym jest
materiał siewny odmiany mieszańcowej.
IV. Mieszańce złożone rzepaku

1. Materiał siewny mieszańca złożonego stanowi mieszaninę składników, w której:
1) 70% stanowi mieszaniec męskosterylny oraz
2) 30% stanowi zapylacz, którym może być linia albo odmiana, będący źródłem pyłku
dla składnika, o którym mowa w pkt 1; w większości przypadków stosuje się dwa
zapylacze o udziale po 15%.
2. Ocenie podlega wytwarzanie materiału siewnego poszczególnych składników
mieszańca złożonego, którymi mogą być:
1) mieszaniec męskosterylny – składnik mateczny mieszańca złożonego;
2) zapylacz dla mieszańca określonego w pkt 1, którym może być wpisany do
krajowego rejestru lub do wspólnotowego katalogu jako:
a) odmiana ustalona,
b) odmiana mieszańcowa,
c) odmiana ustalona wyłącznie jako składnik mieszańca złożonego,
d) odmiana mieszańcowa wyłącznie jako składnik mieszańca złożonego
(mieszaniec zrestorowany).
3. Ocenę polową plantacji, na której jest wytwarzany materiał siewny mieszańca
męskosterylnego lub zapylacza, którym jest odmiana mieszańcowa, przeprowadza się
zgodnie z metodyką określoną dla oceny odmiany mieszańcowej.
4. Podczas ostatniej oceny plantacji, na której jest wytwarzany mieszaniec zrestorowany
lub mieszaniec męskosterylny, sprawdza się usunięcie roślin zapylacza. Nieusunięcie
zapylaczy jest podstawą do dyskwalifikacji plantacji.
V. Odmiany mieszańcowe żyta i innych gatunków roślin rolniczych

1. Ocena polowa plantacji nasiennych odmian mieszańcowych żyta:
1) każde rozmnożenie składników rodzicielskich podlega ocenie stanu plantacji, w
czasie której są oceniane wymagania dotyczące ich uprawy:
a) składnik A – podczas wytwarzania materiału siewnego męskosterylnego
składnika matecznego kategorii elitarny przeprowadza się trzy oceny stanu
plantacji:
- pierwszą – po wykłoszeniu ale przed kwitnieniem sprawdzając izolację
przestrzenną i wyrównanie roślin,
- drugą – w okresie kwitnienia, w celu określenia poziomu sterylności, który nie
może być niższy niż 98%,
- trzecią – w okresie wczesnej dojrzałości woskowej nasion, sprawdzając
czystość odmianową i występowanie owsa głuchego,
b) składnik B – podczas wytwarzania materiału siewnego płodnego składnika
matecznego kategorii elitarny oraz kategorii kwalifikowany przeprowadza się
dwie oceny stanu plantacji:
- pierwszą – w okresie po wykłoszeniu ale przed kwitnieniem, sprawdzając
izolację przestrzenną i wyrównanie roślin,
27
- drugą – w okresie pełnej dojrzałości woskowej nasion, sprawdzając czystość
odmianową i występowanie owsa głuchego,
c) składnik C – podczas wytwarzania materiału siewnego składnika ojcowskiego
przeprowadza się jedną ocenę, w okresie wczesnej dojrzałości woskowej;
2) plantację, na której jest wytwarzany materiał siewny odmiany mieszańcowej żyta
stanowi mieszanina składników A, B, C obsiana pasem składnika C, według
schematu:
Wysiany zapylacz C do
wytwarzania chmury
pyłku
Wysiana mieszanina
techniczna składników
A,B 95% + C 5%
3) podczas oceny plantacji, o której mowa w pkt 2, jako roślin nietypowych dla
odmiany nie traktuje się roślin zapylacza, jeżeli liczba tych roślin nie przekracza
proporcji określonych przez hodowcę odmiany.
2. Usunięcie lub zniszczenie roślin na pasie ochronnym wokół plantacji sprawdza się po
kwitnieniu, podczas drugiej oceny stanu plantacji.
3. Ocena polowa odmian mieszańcowych innych gatunków roślin rolniczych obejmuje
ocenę plantacji, na których wytwarza się:
1) materiał siewny poszczególnych składników rodzicielskich odmiany mieszańcowej:
a) linie wsobne,
b) odmiany,
c) odmiany mieszańcowe;
2) materiał siewny odmiany mieszańcowej wytwarzany z określonego przez hodowcę,
zestawu składników rodzicielskich (formuła mieszańca), który może stanowić:
a) dwie linie,
b) trzy linie,
c) cztery linie,
d) odmiana i linia wsobna,
e) odmiana i pojedynczy mieszaniec liniowy,
f) odmiana i odmiana mieszańcowa,
g) odmiana mieszańcowa i linia wsobna,
h) odmiana mieszańcowa i pojedynczy mieszaniec liniowy,
i) dwie odmiany mieszańcowe.
28
4. Przy wytwarzaniu materiału siewnego odmian mieszańcowych przedmiotem oceny
polowej są:
1) plantacje obsiane składnikami Ro i Rm, na których są produkowane nasiona
odmiany mieszańcowej;
2) plantacje, na których są wytwarzane składniki rodzicielskie odmiany mieszańcowej.
5. Dla odmian mieszańcowych gatunków o dwuletnim cyklu rozmnażania, ocenę polową
przeprowadza się w taki sam sposób, jak w przypadku odmian innych niż
mieszańcowe, z uwzględnieniem formuły mieszańca.
VI. Burak cukrowy i pastewny

A. Wytwarzanie materiału siewnego metodą wysadkową.
1. Wytwarzanie materiału siewnego metodą wysadkową polega na tym, że
w pierwszym roku uprawy wytwarza się wysadki, które po przechowaniu wysadza się
wiosną na plantację nasienną prowadzoną na innym polu.
2. Plantacja nasienna w drugim roku uprawy, z uwagi na fakt, że wysadki wysadza się
w większej rozstawie rzędów niż w pierwszym roku uprawy, może zajmować
powierzchnię 3 – 5 krotnie większą.
3. W pierwszym roku uprawy (produkcja wysadków) ocenę stanu plantacji przeprowadza
się w pierwszej połowie września na jednostkach kwalifikacyjnych.
4. Jednostką kwalifikacyjną jest 100 kolejnych roślin w rzędzie lub po 50 roślin w dwóch
sąsiednich rzędach. Liczbę jednostek wyznacza się w zależności od wielkości plantacji,
zgodnie z tabelą nr 4.
5. Podczas oceny stanu plantacji, na której wytwarza się wysadki sprawdza się w
szczególności:
1) wyrównanie i stan ogólny roślin;
2) występowanie chwastów, roślin nietypowych oraz innych gatunków roślin
uprawnych;
3) tożsamość i czystość odmianową, którą ocenia się przez obserwację całej plantacji;
na każdej jednostce wyrywa się jedną roślinę, która wyróżnia się spośród innych i
porównuje z urzędowym opisem, a jeżeli stwierdzi się niezgodność wyrywa się inne,
wyróżniające się rośliny w celu stwierdzenia tożsamości odmianowej plantacji;
4) stan wegetacji roślin, biorąc pod uwagę konieczność przechowania korzeni;
5) występowanie organizmów szkodliwych, w szczególności żółtaczki wirusowej
(nie więcej niż 5%) oraz mączniaka rzekomego (nie więcej niż 1%);
6) prowadzenie selekcji na plantacji, polegającej na usuwaniu roślin porażonych
organizmami, o których mowa w pkt 5, oraz roślin nietypowych dla odmiany.
6. Wszelkie nieprawidłowości zaobserwowane podczas oceny stanu plantacji wysadków,
mogące mieć wpływ na jakość wytwarzanego materiału siewnego w drugim roku
uprawy wpisuje się do arkusza oceny polowej, w celu sprawdzenia skutków ich
występowania w drugim roku uprawy.
7. W drugim roku uprawy ocenę stanu plantacji przeprowadza się w okresie od pełni
kwitnienia do początku dojrzewania nasion.
8. Ocenę stanu plantacji, o której mowa w ust. 7, przeprowadza się dokonując
sprawdzenia:
1) zachowania wymaganej izolacji przestrzennej;
29
2) wyrównania i ogólnego stanu roślin przez obserwację wszystkich zagonów na
ocenianej plantacji nasiennej;
3) występowania chwastów, roślin nietypowych oraz innych gatunków roślin
uprawnych;
4) tożsamości i czystości odmianowej;
5) występowania organizmów szkodliwych, w szczególności żółtaczki wirusowej (nie
więcej niż 5%) oraz mączniaka rzekomego (nie więcej niż 1%);
9. Ocenę w zakresie, o którym mowa w ust. 8 pkt 3 i 4, przeprowadza się na jednostkach
kwalifikacyjnych, którymi jest 100 kolejnych roślin brzeżnych, na wybranych losowo w
sposób określony w części ogólnej zagonach.
10. Liczbę jednostek kwalifikacyjnych wyznacza się w zależności od wielkości plantacji
zgodnie z tabelą nr 4.
11. W przypadku wytwarzania materiału siewnego odmian mieszańcowych metodą
wysadkową, w drugim roku uprawy przeprowadza się dwie oceny stanu plantacji:
1) piewrszą w okresie pełni kwitnienia roślin, sprawdzając męską sterylność linii
matecznej (Rm);
2) drugą w okresie dojrzewania nasion, sprawdzając skuteczność zapylenia oraz
usunięcie roślin zapylacza.
B. Wytwarzanie materiału siewnego metodą bezwysadkową.
1. Wytwarzanie materiału siewnego metodą bezwysadkową polega na tym, że nasiona
wysiewa się w drugiej połowie sierpnia lub na początku września na miejsce stałe;
uzyskane z tych nasion rośliny zimują na polu i po jarowizacji pod wpływem niskich
temperatur na wiosnę wydają pędy nasienne i nasiona.
2. Pierwszą ocenę stanu plantacji w metodzie bezwysadkowej dokonuje się na przełomie
września i października; w przypadku pojawienia się wcześniejszych mrozów lub
opadów śniegu uniemożliwiających przeprowadzenie oceny, może być ona
przeprowadzona wczesną wiosną po rozpoczęciu wegetacji.
3. Drugą ocenę stanu plantacji przeprowadza się jak w uprawie metodą wysadkową,
w okresie od pełni kwitnienia do początku dojrzewania nasion.
4. Obydwu ocen stanu plantacji dokonuje się na jednostkach kwalifikacyjnych, w sposób
określony dla uprawy metodą wysadkową, w pierwszym roku uprawy.
5. Jeżeli materiał siewny odmian mieszańcowych wytwarza się metodą bezwysadkową,
przeprowadza się tylko dwie oceny stanu plantacji:
1) pierwszą w okresie pełni kwitnienia roślin, sprawdzając męską sterylność linii
matecznej (Rm);
2) drugą w okresie dojrzewania nasion, sprawdzając skuteczność zapylenia.
30
Załącznik nr 4
SZCZEGÓŁOWY OPIS METODY OCENY POLOWEJ PLANTACJI NASIENNEJ
ZIEMNIAKA
1. Ocenie polowej podlegają wszystkie plantacje, na których są wytwarzane:

1) sadzeniaki kategorii elitarne w stopniu:
a) przedbazowy (PB/M),
b) przedbazowy (PB/III),
c) przedbazowy (PB/II),
d) bazowy klasy I (B/I),
e) bazowy klasy II (B/II);
2) sadzeniaki kategorii kwalifikowane w stopniu:
a) kwalifikowane klasy A (C/A),
b) kwalifikowane klasy B (C/B).
2. Oceny polowej dokonuje się na jednostkach kwalifikacyjnych, których minimalną liczbę
określa tabela:
minimalna liczba jednostek

powierzchnia plantacji (w ha)
kwalifikacyjnych
do 2 5
3 8
4 10
5 12
6 14
7 16
8 18
9 – 10 20
3. Podczas jednego przejścia przez plantację dokonuje się obserwacji roślin w dwóch
rzędach (redlinach), według schematu określonego na rysunkach 1 i 2.
31
Rys. 1. Schemat przejścia przez plantację nasienną ziemniaka
a) b)
rys. a) schemat przejścia w przypadku, gdy długość (L)/szerokość (D) > 1,2
rys. b) schemat przejścia w przypadku, gdy długość (L)/szerokość (D) ≤ 1,2
D
D
32
Rys. 2. Sposób prowadzenia obserwacji podczas oceny polowej
a) albo b)
2 x 50
roślin
4. Obserwacje mogą być prowadzone podczas przechodzenia 2 x 50równolegle

roślin do redlin
(rys. 2a) albo prostopadle do redlin (rys. 2b).
5. Jednorazowo można dokonać oceny plantacji o powierzchni nie większej niż 10 ha.
Plantacje o powierzchni większej niż 10 ha dzieli się na części, których liczba
stanowi wielokrotność 10 ha.
6. Oceny plantacji dokonuje się w następujący sposób:
1) w przypadku stwierdzenia na roślinie jakiejkolwiek wady spośród określonych w
wymaganiach szczegółowych, liczy się kolejne rośliny aż do 100 i odnotowuje
zaobserwowane wady (pierwsza jednostka kwalifikacyjna);
2) w przypadku stwierdzenia dalszego występowania wad, pobiera się sukcesywnie
kolejne jednostki kwalifikacyjne, w sposób określony w pkt 1, na całej trasie
przejścia przez plantację;
3) po dokonaniu szczegółowej oceny na wszystkich jednostkach kwalifikacyjnych,
sumę zaobserwowanych wad dzieli się przez liczbę tych jednostek; otrzymaną
średnią porównuje się z wymaganiami szczegółowymi;
4) jeżeli, ze względu na dobry stan plantacji, zostanie pobranych mniej jednostek
kwalifikacyjnych niż minimalna liczba tych jednostek określona w tabeli, o której
mowa w ust. 2, średni procent wad oblicza się dzieląc sumę zaobserwowanych
wad przez minimalną liczbę jednostek dla danej powierzchni plantacji.
33
Załącznik nr 5
SZCZEGÓŁOWY OPIS METODY OCENY POLOWEJ PLANTACJI NASIENNEJ

ROŚLIN WARZYWNYCH
I. Część ogólna
1. Ocenie polowej podlegają wszystkie plantacje nasienne, na których jest wytwarzany
materiał siewny:
1) kategorii elitarny w stopniu:
a) przedbazowy (PB/III),
b) przedbazowy (PB/II),
c) bazowy (B);
2) kategorii kwalifikowany I rozmnożenia w stopniu C (C/1);
3) kategorii standard (ST).
2. Oceny polowej dokonuje się na jednostkach kwalifikacyjnych wyznaczonych w
sposób reprezentujący całą plantację nasienną, według schematu:

1. Oceny polowej roślin warzywnych dokonuje się na jednostkach kwalifikacyjnych,
których minimalną liczbę określa tabela:
34
minimalna liczba jednostek
powierzchnia plantacji (w ha)
kwalifikacyjnych
do 2 5
3 8
4 10
5 12
6 14
7 16
8 18
9 – 10 20
2. Podczas oceny stanu plantacji nasiennej, zaobserwowane wady na jednostkach

kwalifikacyjnych sumuje się i wyliczoną średnią porównuje z wymaganiami
szczegółowymi.
3. Jeżeli w trakcie oceny stwierdzone zostanie kilka wad określonych w wymaganiach
szczegółowych, każdą wadę ocenia się oddzielnie.
4. Ocena polowa plantacji nasiennych odmian mieszańcowych roślin warzywnych
obejmuje ocenę plantacji nasiennych, na których wytwarza się:
1) materiał siewny poszczególnych składników odmiany mieszańcowej:
a) linie wsobne,
b) odmiany,
c) odmiany mieszańcowe;
2) materiał siewny odmiany mieszańcowej wytwarzany z określonego przez
hodowcę zestawu składników rodzicielskich (formuła mieszańca), którą mogą
stanowić:
a) dwie linie,
b) trzy linie,
c) cztery linie,
d) odmiana i linia wsobna,
e) odmiana i pojedynczy mieszaniec liniowy,
f) odmiana mieszańcowa i odmiana,
g) odmiana mieszańcowa i linia wsobna,
h) odmiana mieszańcowa i pojedynczy mieszaniec liniowy,
i) dwie odmiany mieszańcowe.
5. Przy wytwarzaniu materiału siewnego odmian mieszańcowych przedmiotem oceny
polowej są plantacje nasienne:
1) obsiane składnikami rodzicielskimi Ro i Rm, na których jest produkowany
materiał siewny odmiany mieszańcowej;
2) na których są wytwarzane składniki rodzicielskie odmiany mieszańcowej.
6. Nasiona odmian mieszańcowych przeznacza się wyłącznie do jednorazowego
wysiewu, na cele inne niż produkcja materiału siewnego. Nasiona te powinny
spełniać wymagania dla materiału siewnego w stopniu C/1.
7. Dla odmian mieszańcowych gatunków o dwuletnim cyklu rozmnażania, kwalifikację
przeprowadza się w taki sam sposób, jak w przypadku odmian niemieszańcowych,
z uwzględnieniem specyfiki odmian mieszańcowych.
35
8. W przypadku oceny plantacji nasiennej sałaty metodą bezgłówkową, sprawdzenia
czystości i tożsamości odmianowej dokonuje się na poletku o powierzchni nie
mniejszej niż 10 m2, założonym w pobliżu ocenianej plantacji.
9. W matecznym, płodnym składniku odmiany mieszańcowej pomidora sprawdzenia,
czy nastąpiło wsobne zapylenie kwiatów, dokonuje się w okresie usuwania pylników;
rozchylenie działek kielicha ponad 90º, na którymkolwiek ze sprawdzanych kwiatów,
i zmiana barwy płatków korony na ciemnożółtą oznacza, że nastąpiło zapylenie
wsobne.
10. W matecznym składniku odmiany mieszańcowej pomidora posiadającym cechę
funkcjonalnej męskiej sterylności, dla określenia występowania roślin zapylonych
wsobnie:
1) podczas pierwszej oceny wybiera się losowo 1% roślin, które oznacza się;
2) podczas drugiej oceny dokonywanej na roślinach, o których mowa w pkt 1, liczy
się rośliny, na których występują owoce z wytworzonymi nasionami.
11. Przy ocenie plantacji nasiennych ogórka, w przypadku wystąpienia potrzeby
określenia jednopienności, należy wziąć pod uwagę, że:
1) roślina typowo jednopienna to taka roślina, która na pędzie głównym do 10 węzła
wytwarza najczęściej same kwiaty męskie, a w następnych węzłach do końca
wegetacji występują na zmianę kwiaty męskie z żeńskimi, przy czym na pędach
bocznych kwiaty żeńskie i męskie występują w różnym stosunku w zależności od
genotypu odmiany;
2) do roślin jednopiennych nie zalicza się takich roślin, na których występują
nieliczne kwiaty męskie przy ciągłym tworzeniu się kwiatów żeńskich na
kolejnych węzłach.
36
Załącznik nr 6
SZCZEGÓŁOWY OPIS METODY OCENY WERYFIKACYJNEJ
SADZENIAKÓW ZIEMNIAKA
I. Próba oczkowa
1. Próba oczkowa polega na wyprowadzeniu roślin z wyciętych oczek szczytowych z
bulw dostarczonych w próbie pobranej do laboratoryjnej oceny zdrowotności.
2. W celu przeprowadzenia oceny weryfikacyjnej próby poddaje się procesowi
przerwania spoczynku i pobudzenia kiełkowania:
1) w przypadku odmian łatwo kiełkujących, pobrane wycinki moczy się w
roztworze gibrescolu z kinetyną o stężeniu 1 mg każdego z tych składników na
1 litr przez 10 minut; stężenie takie można stosować niezależnie od odmiany; w
przypadku badań przeprowadzonych w okresie wiosennym zaleca się
obniżenie stężenia gibrescolu do 0,2 ppm w celu lepszego wyrównania roślin;
2) do pobudzenia kiełkowania mogą być stosowane również preparaty inne niż
wymienione w pkt 1;
3) po wyjęciu z roztworu, wycinki pozostawia się na co najmniej na 2 godziny
w ciemnym i przewiewnym pomieszczeniu do czasu ich wysadzenia;
4) zużycie roztworu – 1 litr na 100 bulw;
5) w przypadku odmian trudno kiełkujących stosuje się gazowanie całych bulw
bromkiem etylu, zgodnie z instrukcją stosowania preparatu.
3. Pobrane wycinki bulw z oczkiem wysadza się do odpowiednio przygotowanego
podłoża.
4. Wycinki wysadza się płytko, poniżej poziomu gleby, a następnie przykrywa się je
cienką warstwą torfu ogrodniczego.
5. Podłoże do próby oczkowej:
1) najodpowiedniejszym podłożem jest mieszanina ziemi kompostowej, torfu
ogrodniczego wysokiego i piasku w stosunku 1:2:2, uzupełniona
wieloskładnikowymi nawozami mineralnymi;
2) powinno mieć odpowiednią strukturę zapewniającą pulchność i przewiewność,
oraz zasobność:
a) N 75–100 mg/l,
b) P 200–250 mg/l,
c) K 500–600 mg/l,
d) Ca 2000–2500 mg/l,
e) Mg 100–250 mg/l,
f) pH 6,0-6,5,
g) zasolenie nie większe niż 2,0 g/l
3) w przypadku zastosowania ziemi kompostowej, poddaje się ją dezynfekcji
termicznej przez parowanie w temperaturze 80–90ºC, w czasie nie krótszym niż
godzina;
4) torf ogrodniczy oraz piasek nie wymagają dezynfekcji;
5) przygotowane podłoże jest podłożem jednorazowego użycia;
6) podłoże przygotowuje się w takiej ilości, aby wystarczyło na cały sezon oceny.
6. Nasilenie objawów porażenia chorobami wirusowymi w znacznym stopniu jest
uzależnione od zawartości składników mineralnych w podłożu, jego pH oraz stopnia
zasolenia.
7. Oczka szczytowe bulw wycina się za pomocą półkolistych łyżeczek w taki sposób,
aby wycinki miąższu były jednakowej wielkości.
37
8. W celu skrócenia okresu oceny zaleca się wstępne podkiełkowanie wycinków w
skrzynkach z wilgotnym torfem i dobrym oświetleniem.
9. Wycinki pobrane z bulw podkiełkowanych, przed wysadzeniem pozostawia się przez
24 godziny w ciemnym pomieszczeniu, w celu wytworzenia warstwy korkowej.
10. Wycinki wysadza się w szklarni do doniczek o średnicy 7–8 cm albo na parapetach
o warstwie podłoża nie płytszej niż 6 cm, w rozstawie 8 x 8 cm.
11. Posadzone wycinki pokrywa się warstwą torfu ogrodniczego o grubości 1–2 cm.
12. Do czasu wschodów roślin temperatura powietrza powinna być utrzymywana w
przedziale 22–24ºC, a temperatura gleby w przedziale 18–20ºC, niezależnie od
warunków świetlnych.
13. Po wschodach roślin, temperaturę reguluje się w zależności od natężenia światła
mając na uwadze, że im słabsze natężenie światła, tym temperatura powinna być
niższa i odwrotnie; w dobrych warunkach świetlnych optymalna jest temperatura
w przedziale 17–25ºC.
14. W miesiącach o niedostatecznym natężeniu światła naturalnego, od listopada do
stycznia temperatura, w szklarni podczas dnia nie powinna przekraczać 12–15ºC,
a nocą 10–12ºC; temperatura wyższa powoduje wybieganie roślin; w przypadku
stosowania retardantów temperatura może być podwyższona, nie więcej jednak
niż o 3ºC.
15. W miesiącach, o których mowa w ust. 14, próby oczkowe ogranicza się do grupy
odmian odpornych na wybieganie, stosując równocześnie test rezorcynowy na
wycinkach z ogonków liściowych.
16. Pod uwagę bierze się fakt, że temperatura powyżej 30ºC jest szkodliwa dla roślin
ziemniaka i powoduje zaburzenia w wegetacji, ujawniające się znacznymi zmianami
w pokroju roślin, przedwczesnym żółknięciem liści, spadkiem koncentracji wirusów
w teście serologicznym oraz masowym wystąpieniem reakcji serologicznie
niespecyficznych.
17. Na trzy dni przed planowanym terminem badań testem ELISA, temperatura w
szklarni powinna wynosić 18–22ºC, niezależnie od warunków świetlnych.
18. Do zwalczania organizmów szkodliwych w szklarni, w szczególności czarnej nóżki i
zarazy ziemniaka:
1) stosuje się dezynfekcję noży do pobierania wycinków (np. 10% roztworem
fosforanu trójsodowego) oraz zapewnia utrzymanie optymalnych warunków
w szklarni (temperatura, oświetlenie i wilgotność);
2) możliwe jest stosowanie pestycydów, zgodnie z instrukcją ich stosowania.
19. Ocena porażenia wirusami w próbie oczkowej:
1) do oceny można przystąpić nie wcześniej niż po około 4–5 tygodniach od pełni
wschodów roślin, mając na względzie, że w miarę pogarszania się warunków
świetlnych objawy porażenia wirusem liściozwoju są słabsze, aż do całkowitego
ich zanikania w miesiącach zimowych;
2) polega na szczegółowej bonitacji części zielonych roślin.
20. Ocena porażenia wirusem liściozwoju (PLRV):
1) wszystkie próby wysadza się najpóźniej do dnia 1 października, aby bonitację
zakończyć do dnia 15 listopada;
2) w okresie zimowym, optymalnym terminem wysadzania wycinków jest dla
odmian o tolerancji na liściozwój w skali 9–stopniowej:
38
a) powyżej 5 – druga połowa stycznia,
b) równej 5 – pierwsza połowa lutego,
c) poniżej 5 – od dnia 15 lutego;
3) gdy dokonanie oceny wirusa za pomocą oceny wzrokowej jest trudne i w
przypadku pozornych objawów liściozwoju wykonuje się test ELISA.
21. Ocena porażenia wirusem Y (PVY):
1) objawy porażenia rośliny wirusem Y są cechą odmianową;
2) wyższa temperatura oraz lepsze naświetlenie sprzyja pojawianiu się na liściach
nekroz wywołanych wirusem Y; w innych warunkach na tych samych odmianach
objawy są słabsze, w szczególności w postaci ostrej mozaiki i deformacji liści;
3) odmiany o słabej reakcji objawowej na zakażenie wirusem Y wymagają
wykonania testu ELISA.
22. Ocena porażenia wirusem M (PVM):
1) wirus M może wywoływać bardziej lub mniej wyraźne objawy, zależnie od
odmiany;
2) objawy wywołane przez wirus M najbardziej ujawniają się przy prowadzeniu
roślin w obniżonej temperaturze;
3) wysokie temperatury w połączeniu z dużą intensywnością światła mogą
powodować maskowanie objawów wirusa M, nawet u odmian zwykle silnie
reagujących.
23. Ocena porażenia wirusem X (PVX):
1) objawy wywołane przez wirus X najbardziej ujawniają się przy prowadzeniu roślin
w obniżonej temperaturze i słabszym oświetleniu, podobnie jak w przypadku
wirusa M;
2) typowym objawem porażenia wirusem X jest mozaika międzynerwowa;
3) jednoczesne występowanie wirusów X i M może wywołać ostrą mozaikę, której
objawy są podobne do objawów powodowanych przez wirus Y.
24. Ocena porażenia wirusem S (PVS):
1) występowanie wirusa S w próbie oczkowej jest w zasadzie bezobjawowe;
2) wykonuje się test ELISA.
25. Ocena porażenia innymi wirusami w szczególności:
1) objawem porażenia wirusem nekrotycznej kędzierzawki tytoniu (rattle) jest żółta
plamistość liści w połączeniu z przewężeniem listków oraz nekrozami łodyg;
2) pozostałe wirusy stwierdza się wykonując test ELISA.
26. W przypadku nekroz pochodzenia:
1) fizjologicznego, na przekroju anatomicznym nerwów liści są widoczne
uszkodzenia miękiszu wewnętrznego bez uszkodzenia epidermy;
2) wirusowego, na przekroju anatomicznym nerwów liści jest widoczne uszkodzenie
epidermy.
II. Test ELISA
1. Test ELISA przeprowadza się w pomieszczeniach o temperaturze 20–21ºC
i wykorzystuje do diagnostyki wirusów mających istotny wpływ na plony ziemniaka,
w szczególności:
1) wirusa liściozwoju ziemniaka (PLRV);
2) wirusa Y ziemniaka (PVY);
3) wirusa M ziemniaka (PVM);
4) wirusa S ziemniaka (PVS);
39
5) wirusa X ziemniaka (PVX).
2. Wykrywania chorób wirusowych testem ELISA dokonuje się na liściach roślin
wyrosłych w warunkach kontrolowanych w próbie oczkowej.
3. Test ELISA jest wykonywany przy wykorzystaniu selektywnej adsorpcji cząstek
wirusa przez gammaglobulinę osadzoną na polistyrenie oraz ocenę ilości tych
cząstek metodą fotometryczną za pośrednictwem reakcji katalizowanej przez enzym
sprzężony
z przeciwciałem.
4. Etapy wykonania testu ELISA:
1) gammaglobulina (przeciwciało) jest adsorbowana na powierzchni polistyrenu, a
jej nadmiar jest wymywany;
2) cząstki wirusa są wychwytywane z surowego ekstraktu materiału roślinnego
przez przeciwciało osadzone na polistyrenie; nieprzereagowany materiał jest
wymywany;
3) do zagłębień wprowadza się koniugat przeciwciała z enzymem (alkaliczną
fosfatazą); przeciwciała koniugatu łączą się z cząstkami wirusa zatrzymanymi w
zagłębieniach płytki; zachodzi zjawisko zwane podwójnym sandwiczem (double
antibody sandwich);
4) po wymyciu nieprzereagowanego materiału, wprowadza się roztwór fosforanu
4-nitrofenylu; zachodzi reakcja hydrolizy katalizowana przez alkaliczną fosfatazę
w wyniku której powstaje 4-nitrofenol; w środowisku zasadowym związek ten
występuje w postaci jonu fenolanowego, którego maksimum absorpcji odpowiada
długości fali λ = 405nm;
5) maksimum absorpcji przy określonej długości fali umożliwia oznaczenie ilościowe
4-nitrofenolu z zastosowaniem metody spektrofotometrycznej lub wzrokowej, na
podstawie oceny intensywności zabarwienia.
5. Sposób pobierania materiału roślinnego do oceny:
1) z rośliny uzyskanej w próbie oczkowej (w 5–6 tygodniu wzrostu) pobiera się
trzeci (licząc od wierzchołka) dobrze rozwinięty liść;
2) do uzyskania soku z liści stosuje się specjalne praski;
3) sok rozcieńcza się buforem ekstrakcyjnym w stosunku objętościowym 1:20, w
celu zmniejszenia ryzyka wystąpienia reakcji niespecyficznych;
4) rozcieńczony sok nanosi się na płytkę niezwłocznie po jego otrzymaniu;
5) przed pobraniem soku, do probówek wprowadza się po 0,8 cm3 buforu
ekstrakcyjnego;
6) do każdej probówki dodaje się po 1 kropli soku; ilość ta wystarcza do wykonania
testu ELISA na obecność wirusów PVY, PLRV, PVM.
6. Po każdej próbie spłukuje się dokładnie wałki praski przez 6–10 sekund, w
zależności od zastosowanego ciśnienia wody; zbyt krótkie spłukiwanie powoduje
ryzyko przenoszenia wirusa na następne badane próby.
7. Pobrany sok może być przechowywany w temperaturze ok. 4ºC przez 24 godziny,
co może wpłynąć na obniżenie czułości pomiaru; zamrażanie jest niedopuszczalne.
8. Adsorpcja immunoglobulin na polistyrenie:
1) do zagłębień w płytce wprowadza się roztwór immunoglobulin przeciw
określonemu wirusowi, w ilości 0,22 cm3 lub zgodnie ze wskazaniami producenta
stosowanych immunoglobulin, za pomocą dozownika wielokanałowego;
2) płytki zabezpiecza się przed parowaniem, przykrywając je gumowymi
przykrywkami lub folią;
40
3) inkubację przeprowadza się przez 4 godziny, w temperaturze 37ºC; w tym czasie
cząstki immunoglobulin adsorbują się na ściankach zagłębień, powlekając ich
powierzchnię;
4) po zakończeniu procesu powlekania płytek, nadmiar immunoglobulin usuwa się
energicznie wytrząsając roztwór z zagłębień;
5) wszystkie cząstki immunoglobulin, które nie zostały zaadsorbowane na
ściankach płytki, dokładnie wypłukuje się roztworem do przemywania;
6) do zagłębień płytki wprowadza się po 0,3 cm3 roztworu do przemywania
i pozostawia na 3 minuty; czynność tę powtarza się 3 lub 4 razy.
9. Immunosorpcja wirusa:
1) do zagłębień płytki wprowadza się rozcieńczony buforem sok z roślin w ilości
0,2cm3; płytki zabezpiecza się przed parowaniem;
2) w czasie inkubacji, cząstki wirusa zawarte w soku adsorbują się na osadzonej
wcześniej immunoglobulinie, tworząc drugą warstwę na powierzchni zagłębień
płytki;
3) po zakończeniu inkubacji nadmiar cząstek wirusa usuwa się wytrząsając resztki
rozcieńczonego soku; płytkę dokładnie wypłukuje się roztworem do
przemywania.
10. Immunosorpcja koniugatu:
1) w drugim dniu wykonywania testu, do zagłębień w płytce wprowadza się po 0,2
cm3 roztworu koniugatu (immunoglobulina sprzęgnięta z alkaliczną fosfatazą);
2) płytkę zabezpiecza się przed parowaniem;
3) w czasie inkubacji cząsteczki koniugatu przyłączają się do wirusa wcześniej
osadzonego na ściankach, tworząc trzecią warstwę na powierzchni zagłębień;
4) inkubację wykonuje się przez 4 godziny w temperaturze 37ºC;
5) po zakończeniu inkubacji, nadmiar koniugatu usuwa się wytrząsając i wypłukując
płytkę.
11. Reakcja hydrolizy katalizowana przez enzym alkaliczna fosfataza:
1) do zagłębień w płytce wprowadza się roztwór substratu (fosforan 4-nitrofenylu)
w ilości 0,2 cm3; płytkę zabezpiecza się przed parowaniem;
2) osadzone wcześniej na ściankach płytki cząsteczki enzymu połączone
z immunoglobulinami katalizują reakcję hydrolizy, w wyniku której powstaje
4-nitrofenol; w środowisku zasadowym związek ten występuje w postaci jonu
fenolanowego o barwie żółtej;
3) intensywność zabarwienia zależy od koncentracji wirusa w badanej próbce soku
– im wyższa koncentracja wirusa, tym intensywniejsze zabarwienie roztworu;
4) proces inkubacji przeprowadza się w ciemności, w temperaturze pokojowej
wynoszącej 20ºC, przez 60 minut;
5) reakcję przerywa się za pomocą 3M roztworu NaOH, dodając po 1 kropli
roztworu do zagłębienia.
12. Ocena wyników testu ELISA:
1) ocena wzrokowa:
a) może być stosowana tylko w przypadku wysokiej koncentracji wirusa, dającej
widoczne zabarwienie roztworu,
b) brak zabarwienia roztworu w zagłębieniu uznaje się za reakcję negatywną,
natomiast wystąpienie zabarwienia – za reakcję pozytywną;
2) zakresy wartości ekstynkcji (absorbancji) umożliwiające dokonanie oceny
wizualnej, gdy wartość E405 wynosi:
41
a) poniżej 0,3 – reakcja jest niewidoczna dla oka,
b) 0,3–0,6 – ocena wzrokowa jest wątpliwa,
c) powyżej 0,6 – występuje wyraźna reakcja barwna;
3) ocena spektrofotometryczna:
a) pomiaru spektrofotometrycznego dokonuje się według wzoru wynikającego
z prawa Lamberta-Beera:
A405 = a 405 × c × 1
gdzie:
A405 – oznacza wartość ekstynkcji (absorbancji),
c – oznacza stężenie roztworu odpowiadające stężeniu wirusa w próbie,
1 – oznacza długość drogi optycznej światła, odpowiadającą wysokości słupa
roztworu w zagłębieniu,
a – oznacza współczynnik absorpcji, zależny od długości fali światła,
b) mierzoną wartością jest przyrost absorbancji (A) w jednostce czasu,
c) na podstawie wartości, o której mowa w lit. b, można określić koncentrację
wirusa w roślinie (analiza ilościowa).
13. Sposoby określenia wartości progowej:
1) wartością progową jest granica między roślinami zdrowymi i porażonymi;
2) roślinę uznaje się za zakażoną wirusem (reakcja pozytywna), jeżeli odczyt
ekstynkcji (absorbancji) zmierzonej po 60 minutach reakcji przy długości fali 405
nm w sposób istotny różni się od ekstynkcji (absorbancji) odpowiadającej roślinie
zdrowej (reakcja negatywna);
3) wynik każdego pomiaru zawiera błąd, którego miarą jest odchylenie
standardowe; wartość odchylenia standardowego oblicza się według wzoru:
∑x 2
−
1
(∑ x )2
s = n
n −1
gdzie:
s – oznacza odchylenie standardowe,
x – oznacza wartość absorpcji pojedynczego pomiaru dla rośliny zdrowej,
n – oznacza liczbę pomiarów dla roślin zdrowych;
42
4) wartość progową oblicza się według wzoru:
wp = x + 3s
gdzie:
wp – oznacza wartość progową,
x – oznacza średnią arytmetyczną wartości absorpcji dla roślin zdrowych,
s – oznacza odchylenie standardowe;
5) wykorzystanie odchylenia standardowego w diagnostyce przedstawia schemat
rozkładu normalnego:
Przedział ufności
Przedział Przedział
krytyczny krytyczny
68,0%
95,5%
- 3s - 2s -s x s 2s 3s
Patologia Wątpliwe Ostrzeg. Diagnostycznie pewne Ostrzeg. Wątpliwe Patologia
Norma
gdzie:
x – oznacza średnią arytmetyczną wyników pomiarów (co najmniej 5 powtórzeń) dla
rośliny zdrowej,
s – oznacza odchylenie standardowe,
x + 3s – oznacza wartość progową;
6) rośliny uznaje się za zakażone, jeżeli otrzymany wynik jest wyższy od wartości
progowej;
7) przy dużej liczbie pomiarów, jako wartość progową można przyjąć bezwzględną
wartość ekstynkcji 0,1 lub 0,2.
14. Przyczyny błędów w teście ELISA i ich eliminowanie:
1) cząstki wirusów w surowych ekstraktach materiału roślinnego są rozmieszczone
nierównomiernie w fazie ciekłej;
2) możliwa jest agregacja cząstek wirusa i adsorpcja na fragmentach struktury
komórkowej;
3) przez stosowanie niskich obrotów odwirowania może nastąpić ujednolicenie
układu, co powoduje utratę aktywności antygenu;
4) obecność przeciwciał wirusa w reagującym układzie może spowodować reakcje
43
niespecyficzne; ten typ reakcji eliminuje się przez stosowanie gammaglobuliny
o wysokim stopniu specyficzności;
5) inny rodzaj reakcji niespecyficznych jest związany z obecnością lektyn
w ekstraktach, które przylegają do powierzchni polistyrenu i może powstać
specyficzne wiązanie lektyna – glikoproteina z enzymem i przeciwciałem;
6) w celu eliminacji ryzyka powstania reakcji niespecyficznych, o których mowa
w pkt 5:
a) zwiększa się objętość roztworu powlekającego w porównaniu z objętością
roztworu antygenu i koniugatu, co ogranicza kontakt lektyny z polistyrenem,
b) do ekstraktu lub koniugatu wprowadza się nadmiar glikoproteiny,
w szczególności albuminy;
7) niespecyficzną adsorpcję koniugatu można wyeliminować, stosując detergenty
(Tween 20) oraz blokując niezajęte centra aktywne fazy stałej przez albuminę
surowicy wołowej (BSA);
8) dodatkowej adsorpcji koniugatu na powierzchni fazy stałej, będącej wynikiem
częściowego odparowania roztworów w czasie inkubacji, zapobiega się przez
przykrycie gumową pokrywką lub folią; nie stawia się płytek jedna na drugiej;
9) pobranie niewłaściwego materiału do oceny (zbyt młode rośliny) zmniejsza
wykrywalność wirusa.
15. Interpretacja wyników pomiarów absorpcjometrycznych wymaga uwzględnienia
zależności ekstynkcji (absorbancji) od stężenia, która ma postać funkcji
y = a1 + a2 x2 przedstawionej na schemacie:
3,0
c3
2,0
c2
1,0 c1
gdzie:
c
A – oznacza ekstynkcję (absorbancję),
c – oznacza stężenie.
16. Ekstynkcja (absorbancja) jest liniową funkcją stężenia w takim zakresie stężeń,
w którym prawdopodobieństwo absorpcji światła przez wszystkie cząsteczki jest
identyczne; w wyższych stężeniach występują odchylenia od funkcji liniowej, co
oznacza zmianę czułości i precyzji pomiaru; dla testu ELISA (v = 0,2 cm3, długość
fali λ = 405 nm) zależność liniowa występuje w zakresie 0-2,00 absorbancji.
44
17. W zakresie 2,00-3,00 ekstynkcji (absorbancji) precyzja odczytu zmniejsza się o
połowę, a dla wartości powyżej 3,00 odczyty mają znaczenie tylko jakościowe.
18. Odczynniki i roztwory:
1) odczynniki:
a) koniugat specyficznej gammaglobuliny z alkaliczną fosfatazą,
b) fosforan 4-nitrofenylu,
c) dwuetanoloamina,
d) płytki polistyrenowe,
e) woda podwójnie destylowana lub dejonizowana;
2) roztwory buforowe:
3
w 10 dm wody rozpuścić
2 g KH2PO4,
zbuforowany roztwór soli PBS
1 29 g Na2HPO4 · 12 H2O,
o pH 7,4
80 g NaCI,
2 g KCl
3
bufor do powlekania polistyrenu w 1 dm wody rozpuścić
2 gammaglobuliną 1,59 g Na2CO3,
o pH 9,6 2,93 g NaHCO3
roztwór immunoglobuliny w buforze 2

3 sporządzić zgodnie ze wskazaniami producenta
o pH 9,6
3
w 1 dm PBS rozpuścić
bufor ekstrakcyjny
4 20,0 g PVP (poliwinylopirolidonu M–25 000),
o pH 7,4 3
0,5 cm Tween 20
w 1 dm3 PBS rozpuścić

2,0 g BSA,
5 bufor do inkubacji koniugatu 20,0 g PVP,
0,2 g MgCl2,
3
0,5 cm Tween 20
6 roztwór koniugatu sporządzić zgodnie ze wskazaniami producenta
w 800 cm3 wody rozpuścić

bufor substratowy
7 97 cm3 dwuetanoloaminy, doprowadzić do
o pH 9,8 3
pH 9,8 i uzupełnić wodą do 1,0 dm
rozpuścić 20,0 mg sześciowodnej soli

3
8 roztwór substratu dwusodowej fosforanu 4-nitrofenylu w 20,0 cm
buforu substratowego 7
roztwór do przemywania 3 3
9 w 5,0 dm PBS rozpuścić 2,5 cm Tween 20
o pH 7.4
roztwór do przerywania reakcji rozpuścić 12,0 g NaOH w wodzie,

10 3
enzymatyczncj - 3M roztwór NaOH ochłodzić i uzupełnić do 100 cm
19. Sposób przygotowywania i przechowywania odczynników i roztworów:

1) koniugat specyficznej gammaglobuliny z alkaliczną fosfatazą gammaglobuliny
(surowice) – przechowuje się zgodnie ze wskazaniami producenta;
2) fosforan 4-nitrofenylu (chemicznie czysty) – przechowuje się w eksykatorze z
żelem krzemionkowym, w temperaturze minus 20ºC;
45
3) dwuetanoloamina (chemicznie czysta) – przechowuje się w ciemności;
4) bufory i roztwory – przechowuje się w temperaturze 4ºC, a ilość przeznaczoną
do bezpośredniego użycia – w temperaturze pokojowej;
5) roztwór substratu 8 – przyrządza się w butelce z ciemnego szkła, bezpośrednio
przed użyciem;
6) roztwory surowic i koniugatu – wykorzystuje się do analizy, przed upływem
kilku godzin od przygotowania;
7) silikonowanie szkła w celu wyeliminowania adsorpcji surowicy i koniugatu na
powierzchni naczyń – wykonuje się kolejno następujące czynności:
a) myje w mieszaninie chromowej, dokładnie wypłukuje wodą destylowaną
i suszy w temperaturze 100ºC,
b) przepłukuje 2% silanem rozpuszczonym w CCl4 (czterochlorek węgla),
c) suszy strumieniem powietrza,
d) przepłukuje alkoholem etylowym (alkohol może być skażony metanolem),
e) suszy strumieniem powietrza,
f) przepłukuje wodą destylowaną i suszy strumieniem powietrza;
8) bufor ekstrakcyjny – przygotowuje się na kilka godzin przed użyciem;
9) płytki pokryte surowicą (gammaglobuliną) – można zamrozić i przechowywać
w temperaturze minus 20ºC, przez 6 miesięcy;
10) woda podwójnie destylowana lub dejonizowana – przydatność wody do
sporządzania roztworów można sprawdzić konduktometrycznie; przewodność
właściwa nie powinna przekraczać 10 µScm-1;
11) płytki polistyrenowe – mogą być przechowywane do czasu wystąpienia
zmętnienia lub innych zmian właściwości optycznych.
20. W celu zabezpieczenia przed rozwojem mikroorganizmów, do buforów można
dodać azydek sodu (NaN3) o stężeniu końcowym wynoszącym 0,02%.
21. Do sporządzania roztworów używa się odczynników oznaczonych cz.d.a. (czyste do
analizy).
22. W celu uzyskania właściwego pH roztworów, miareczkuje się 1M roztworem HCI
lub 0,1M roztworem NaOH.
23. Sposób wykorzystania płytek polistyrenowych do testu ELISA:
1) test ELISA jest wykonywany na płytce z tworzywa sztucznego, o właściwościach
adsorpcji białka;
2) płytka, o której mowa w pkt 1:
a) powinna mieć 96 płaskodennych zagłębień każde o pojemności 0,35 cm3,
rozmieszczonych w 8 rzędach oznaczonych literami i 12 kolumnach
oznaczonych cyframi, zgodnie ze schematem,
46
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
b) może mieć liczbę zagłębień, ich rozmieszczenie, pojemność oraz

oznaczenie, inne niż określone w lit. a, zgodne ze wskazaniami producenta
płytek;
3) podczas wykonywania testu mogą wystąpić reakcje niespecyficzne (reakcje
barwne), których najczęstszymi przyczynami są:
a) niedokładne wypłukanie płytki lub
b) różnice w temperaturze między środkowymi a skrajnymi zagłębieniami płytki;
4) w celu wyeliminowania ewentualnych błędów w trakcie wykonywania testu, na
każdej płytce umieszcza się próbki kontrolne:
a) jedną próbkę kontroli negatywnej, przygotowaną ze zdrowej rośliny ziemniaka
w zagłębieniu B1 oraz
b) jedną próbkę kontroli pozytywnej, przygotowaną z rośliny ziemniaka
zainfekowanej wirusami w zagłębieniu C1;
5) do kalibracji płytki w ocenie spektrofotometrycznej używa się próbki odniesienia,
którą umieszcza się w zagłębieniu A1; próbkę tę stanowi bufor;
6) w pozostałych zagłębieniach na płytce umieszcza się sok z poszczególnych
roślin badanej próbki; przyjmuje się, że do pierwszych zagłębień na płytce
nanosi się sok z roślin, u których wzrokowo stwierdzono porażenie wirusowe, a
w pozostałe zagłębienia sok z pozostałych roślin, według kolejności ich
wysadzenia
w szklarni.
24. Uproszczona metoda laboratoryjnej oceny zdrowotności polega na dokładnym
przeanalizowaniu wyników oceny polowej plantacji oraz dokumentacji stosowanych
zabiegów i obserwacji plantacji, określonych w wymaganiach szczegółowych.
47
Załącznik nr 7
SZCZEGÓŁOWY OPIS METODY OCENY CECH ZEWNĘTRZNYCH SADZENIAKÓW

ZIEMNIAKA ORAZ WYSADKÓW ROŚLIN DWULETNICH
I. Ocena cech zewnętrznych sadzeniaków ziemniaka
Ocenie cech zewnętrznych poddane mogą być sadzeniaki, które:
1) są czyste, suche, bez objawów zaparzenia lub nadmarznięcia;
2) są posortowane zgodnie z wymaganiami szczegółowymi;
3) posiadają temperaturę wyrównaną z temperaturą otoczenia.
Ocenie cech zewnętrznych poddaje się partie sadzeniaków ziemniaka:
1) znajdujące się w zamkniętych i zaopatrzonych w etykiety opakowaniach;
2) znajdujące się w opakowaniach otwartych;
3) nieopakowane (partie luzem).
Po dokonaniu oceny cech zewnętrznych partii sadzeniaków ziemniaka, o których mowa
w ust. 2 pkt 2 i 3, partie pakuje się, plombuje oraz zaopatruje w etykiety, w
obecności kwalifikatora. Nie dotyczy to tej części ocenionej partii, którą jej właściciel
pozostawia do wysadzenia na własnym polu.
Partii sadzeniaków ziemniaka poddawanej ocenie cech zewnętrznych nadaje się numer
zgodnie z przepisami w sprawie oznaczania partii materiału siewnego.
Do oceny cech zewnętrznych pobiera się losowo próbę, którą stanowi określona liczba
opakowań lub odpowiednia masa sadzeniaków, zależna od wielkości ocenianej
partii oraz wielkości opakowań jednostkowych (w tym partii luzem), zgodnie z
poniższą tabelą:
Wielkość partii w tonach
Wielkość powyżej 5,0 powyżej 10,0 powyżej 20,0 powyżej 35,0

do 5,0
opakowań do 10,0 do 20,0 do 35,0 do 50,0
liczba opakowań lub masa sadzeniaków stanowiących
próbę do oceny cech zewnętrznych
do badań ogólnych:
worki 50,0 kg 3 4 5 6 8
worki 25,0 kg 5 7 8 12
opakowania typu
big–bag lub 1 2 3
skrzyniopaleta
partia luzem 100 kg 400 kg
do badań szczegółowych:
worki 50,0 kg 1 3 4
worki 25,0 kg 4 8
opakowania typu
big–bag lub 50 kg 2 x 50 kg 3 x 50 kg
skrzyniopaleta
partia luzem 50 kg 2 x 50 kg 3 x 50 kg
Przed przystąpieniem do badań szczegółowych dokonuje się pomiaru temperatury

otoczenia.
48
Badania szczegółowe wykonuje się na próbie określonej w tabeli, którą wysypuje się na
stół sortowniczy lub plandekę i dokonuje oceny.
Przy przeprowadzaniu badań szczegółowych dokonuje się w szczególności obserwacji
obecności:
1) ziemi i innych zanieczyszczeń;
2) bulw innych odmian;
3) bulw z plamistością miąższu o powierzchni większej niż 10% poprzecznego
przekroju;
4) bulw niedojrzałych;
5) bulw o nieodpowiednim kalibrażu;
6) uszkodzeń zewnętrznych, w tym mechanicznych i fizjologicznych, oraz bulw
niekształtnych;
7) bulw porażonych przez Rhizoctonia spp., z tym że za bulwy porażone uznaje się
bulwy:
a) sadzeniaków elitarnych stopnia przedbazowy (PB/III i PB/II) – o powierzchni
porażenia powyżej 1%,
b) sadzeniaków elitarnych stopnia bazowy (B/I i B/II) oraz sadzeniaków kategorii
kwalifikowane – o powierzchni porażenia powyżej 10%;
8) bulw porażonych parchem zwykłym, z tym że za porażone uznaje się bulwy:
9) bulw z objawami parcha prószystego w stopniu słabym, z tym że za porażone
uznaje się bulwy:
10) bulw z objawami suchej lub mokrej zgnilizny, z wyłączeniem zgnilizny wywołanej
przez organizmy kwarantannowe.
Podczas przeprowadzania badań szczegółowych dokonuje się:
1) oznaczenia zawartości zanieczyszczeń, które wykonuje się przez wysypanie
sadzeniaków na stół sortowniczy, oczyszczenie ich z ziemi, substancji obcych
i części bulw pozbawionych oczek; odsortowane zanieczyszczenia waży się
i oblicza ich procent;
2) wydzielenia i określenia, przy użyciu kalibrownicy o kwadratowych otworach,
liczby bulw nie odpowiadających pod względem wymiarów danemu kalibrażowi;
wydzielone bulwy waży się i oblicza ich procent;
3) wydzielenia bulw wadliwych i posegregowania ich według wad; każdą wydzieloną
grupę bulw waży się oddzielnie i oblicza procent;
4) określenie występowania plamistości miąższu przez wydzielenie z pozostałych
na stole sortowniczym bulw próby o masie 5 kg i przekrojenie wszystkich bulw z
tej próby wzdłuż osi podłużnej; bulwy porażone wybiera się, waży i oblicza ich
procent;
5) określenia występowania bulw obcych odmian, które wydziela się w trakcie
dokonywania czynności określonych w pkt 3 i 4; wydzielone bulwy waży się
i oblicza ich procent.
49
Jeśli na badanych bulwach występuje więcej niż jedna wada, bierze się pod uwagę tę
wadę, dla której wymagania szczegółowe określają najniższy stopień tolerancji.
W przypadku kalibrażu bulwy mogą mieć inne rozmiary niż określają wymagania
szczegółowe, jeżeli odbiorca określił inny kalibraż.
II. Ocena cech zewnętrznych wysadków roślin dwuletnich

1. Ocenie podlega:
1) ogólny stan zdrowotny zgłoszonej partii wysadków;
2) czystość odmianowa i gatunkowa;
3) ilość wysadków uzyskana z plantacji ocenionej w pierwszym roku uprawy.
2. Do oceny wydziela się określoną liczbę prób (jednostek kwalifikacyjnych), które
stanowi 100 sztuk ocenianych wysadków, w szczególności cebul, bulw, korzeni i
główek:
1) z partii do 4 ton pobiera się 1 jednostkę kwalifikacyjną;
2) z partii powyżej 4 do 10 ton pobiera się 2 jednostki kwalifikacyjne;
3) z partii powyżej 10 ton pobiera się dodatkowo po 1 jednostce kwalifikacyjnej na
każde rozpoczęte 10 ton.
3. Szczegółowej oceny dokonuje się na wydzielonych jednostkach kwalifikacyjnych
przez ocenę wzrokową:
1) powierzchni zewnętrznej wysadków;
2) powierzchni przekroju wysadków.
4. Do oceny, o której mowa w ust. 3 pkt 2, należy przekroić nie mniej niż 10%
wysadków.
5. W przypadku badania dwu lub więcej jednostek kwalifikacyjnych, poszczególne
wyniki sumuje się i oblicza średnią arytmetyczną występujących wad, jako
reprezentatywną dla całej partii.
50
Załącznik nr 8
SZCZEGÓŁOWY OPIS METODY POBIERANIA PRÓB MATERIAŁU SIEWNEGO
I. Pobieranie prób materiału siewnego mieszanek nasiennych

1. Próby materiału siewnego mieszanek pobiera się z partii materiału siewnego
mieszanek w celu dokonania okresowej oceny laboratoryjnej, a w przypadku
mieszanek na cele pastewne – dodatkowo w celu sprawdzenia jej składu.
2. Okresowa ocena laboratoryjna mieszanek oraz sprawdzenie składu mieszanek
polegają na rozdzieleniu wszystkich składników mieszanki, z dostarczonej do
laboratorium próby, i wykonaniu oceny każdego składnika oddzielnie.
3. Partia materiału siewnego mieszanek odmianowych oraz mieszanin odmianowych
(mieszańców złożonych rzepaku i mieszanin technicznych odmian mieszańcowych
żyta), może mieć maksymalną masę określoną w metodykach ISTA dla danego
gatunku.
4. Partia materiału siewnego mieszanek gatunkowych może mieć maksymalną masę,
którą stanowi suma masy wszystkich składników tej mieszanki zmieszanych w
określonym stosunku wagowym.
5. Z partii materiału siewnego, o którym mowa w ust. 3, pobiera się próby do oceny
laboratoryjnej zgodnie z metodyką ISTA.
6. Do pobierania prób z partii materiału siewnego, o którym mowa w ust. 4, ustala się
maksymalną wielkość tej partii, przyjmując wielkość określoną w metodykach ISTA
dla gatunku, który jest składnikiem dominującym.
7. W przypadku gdy rzeczywista masa partii materiału siewnego mieszanki
gatunkowej, jest większa niż określają metodyki ISTA, taką partię dzieli się na części
stanowiące krotność maksymalnej masy partii określonej dla dominującego
składnika mieszanki, z której jest pobierana próba.
8. Z każdej części partii materiału siewnego mieszanki gatunkowej pobiera się, w
liczbie proporcjonalnej do masy tej części, próby pierwotne stanowiące po
połączeniu próbę ogólną, z której za pomocą rozdzielacza wydziela się próbę
średnią o wymaganej masie. Próby pierwotne z partii materiału siewnego
znajdującej się w opakowaniach o masie:
1) do 15 kg - pobiera się w sposób określony w pkt 2.5.1.2. metodyk ISTA, przy
czym w przypadku opakowań o masie do 2 kg, próbę pierwotną stanowi
zawartość jednego opakowania;
2) powyżej 15 do 100 kg - pobiera się, stosując metodę ręcznego pobierania prób,
w sposób określony w pkt 2.5.1.3 metodyk ISTA, zgodnie z tabelą 2.1 tych
metodyk.
9. Nie pobiera się prób do oceny laboratoryjnej z partii materiału siewnego mieszanki
gatunkowej znajdującej się w opakowaniach większych niż 100 kg.
10. Masa próby średniej, pobieranej do oceny laboratoryjnej, dla materiału siewnego
mieszanek gatunkowych powinna wynosić dla mieszanek gatunków:
1) traw oraz traw z roślinami motylkowatymi drobnonasiennymi – 100 g;
2) roślin zbożowych oraz roślin zbożowych z roślinami
strączkowymi za wyjątkiem bobiku – 300 g;
3) roślin zbożowych z bobikiem – 600 g;
51
11. Masa prób średnich, pobieranych do oceny laboratoryjnej, dla materiału siewnego
mieszanek gatunkowych innych niż wymienione w ust. 10, jest określona w
metodykach ISTA dla dominującego składnika.
II. Pobieranie prób sadzeniaków ziemniaka do oceny weryfikacyjnej

1. Sposób pobierania prób:
1) najpierw pobiera się próby pierwotne (częściowe); próbę częściową stanowi 20
bulw pobranych z jednego miejsca na plantacji;
2) miejsca na plantacji nasiennej, z których mają być pobrane próby częściowe,
wyznacza się w taki sposób, aby otrzymana z prób częściowych próba średnia
była reprezentatywna dla całej plantacji, z uwzględnieniem w szczególności
pasów brzeżnych, zagłębień, wzniesień;
3) z każdego wyznaczonego miejsca plantacji nasiennej pobiera się po jednej
bulwie
o wielkości przeciętnego sadzeniaka spod 20 kolejnych roślin z jednej redliny lub
spod 10 kolejnych roślin z dwóch sąsiednich redlin.
2. Z plantacji o powierzchni do 10 ha, uznanej w ocenie polowej jako plantacja
sadzeniaków ziemniaka kategorii:
1) elitarne – pobiera się próbę średnią wielkości 240 bulw (12 prób częściowych);
2) kwalifikowane – pobiera się próbę średnią wielkości 120 bulw (6 prób
częściowych).
Plantacje o powierzchni powyżej 10 ha dzieli się na części po 10 ha i z każdej części
pobiera się próby w sposób określony w ust 2; dla plantacji o wielkości n x 10 ha,
próbę średnią stanowi odpowiednio n x 240 albo n x 120 bulw
W przypadku pobierania prób z przechowalni lub kopców, próby częściowe pobiera się,
zgodnie z ust. 2 i 3, z różnych miejsc w przechowalni lub różnych kopców, w których
przechowuje się sadzeniaki pochodzące z ocenionej plantacji nasiennej,.
W przypadku pobierania prób w czasie kopania bulw, próbobiorca powinien być obecny
podczas kopania całej plantacji. Pobrana próba powinna być reprezentatywna dla
ocenianej plantacji.
Pobieranie prób do oceny laboratoryjnej powinno odbywać się:
1) dla odmian wczesnych – nie wcześniej niż dnia 10 lipca;
2) dla odmian średniowczesnych – nie wcześniej niż dnia 1 sierpnia;
3) dla odmian późnych – nie wcześniej niż dnia 20 sierpnia.
Terminy pobierania prób bulw ziemniaka do oceny laboratoryjnej ustala się z
zainteresowanymi podmiotami.
Próbę częściową stanowi 20 bulw pobranych z kolejnych 20 roślin w rzędzie albo po 10
roślin z dwóch sąsiednich rzędów, pobierając jedną bulwę wielkości średniego
sadzeniaka spod pojedynczej rośliny bez wyrywania jej.
52
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
Z plantacji o powierzchni do 10 ha, na której jest wytwarzany materiał siewny ziemniaka

kategorii:
1) elitarny - pobiera się 240 bulw (12 prób częściowych);
1 Próba średnia materiału siewnego 7

ziemniaka kategorii elitarny
8
2
3 9
4 10
5 11
6 12
2) kwalifikowany – pobiera się 120 bulw (6 prób częściowych).

Próba średnia materiału siewnego
ziemniaka kategorii kwalifikowany 1
53
Próby częściowe pobiera się z miejsc reprezentujących całą plantację według
poniższego schematu:
miejsce pobrania jednej próby częściowej
54
Załącznik nr 9
SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA, ZAPEWNIAJĄCE POBRANIE

REPREZENTATYWNEJ PRÓBY NASION DO OCENY LABORATORYJNEJ ZA
POMOCĄ URZĄDZENIA DO AUTOMATYCZNEGO POBIERANIA PRÓB
1. Automatyczny próbobierz składa się w szczególności z:
1) urządzenia pobierającego próby pierwotne;
2) przewodu łączącego urządzenie pobierające próby pierwotne z pojemnikiem na
próbę ogólną;
3) pojemnika na próbę ogólną;
4) urządzenia sterującego.
2. Urządzenie pobierające próby pierwotne powinno zapewniać pobieranie próby z
całego przekroju strumienia nasion, w szczególności mieć konstrukcję:
1) zaworu dwudrożnego odwracającego cały strumień nasion albo
2) szufladki wsuwanej do strumienia nasion i wysuwanej z niego, albo
3) stałej szczeliny, na której jest odwracany strumień nasion, albo
4) ruchomej szczeliny przechodzącej przez cały przekrój strumienia nasion.
3. Automatyczny próbobierz powinien w szczególności mieć:
1) urządzenie pobierające próby pierwotne, połączone z pojemnikiem na próby
ogólne w sposób uniemożliwiający przerwanie strumienia nasion lub
zatrzymywanie się nasion oraz wykluczający możliwość dosypania lub zamiany
nasion przez osoby postronne;
2) konstrukcję wszystkich części umożliwiającą łatwe i dokładne czyszczenie;
3) możliwość regulacji i ustawień dostosowujących do poszczególnych gatunków,
których dokonuje wyłącznie próbobiorca;
4) pojemniki na próby ogólne, które:
a) oznacza się numerem partii materiału siewnego, z której jest pobierana
próba, w sposób wykluczający pomyłki,
b) są wykonane z przezroczystych materiałów albo są wyposażone
w przezroczyste okienko umożliwiające zaobserwowanie ewentualnych
różnic w barwie i wielkości nasion lub występowanie nasion innych
gatunków.
5) urządzenie sterujące umożliwiające regulację:
a) pobierania prób pierwotnych z minimalną częstotliwością nie mniejszą niż
liczba prób pierwotnych dla masy danej partii określona w metodykach ISTA,
b) uzyskania próby ogólnej o wielkości określonej w wymaganiach
szczegółowych.
4. Automatyczny próbobierz instaluje się w ciągu technologicznym przygotowującym
materiał siewny do obrotu, możliwie najbliżej urządzenia służącego do napełniania
opakowań lub silosów, prostopadle do strumienia nasion, a w przypadku gdy wynika
to z konstrukcji próbobierza – pod kątem 45o.
55
5. Próby materiału siewnego pobrane przy użyciu automatycznego próbobierza
spełniającego warunki, o których mowa w ust. 1 – 4, są zgodne z metodykami ISTA1).
6. Urządzenia sterujące, służące do ustawiania właściwych parametrów
automatycznego próbobierza oraz pojemnik na próbę ogólną powinny być dostępne
wyłącznie dla próbobiorcy.
7. Automatyczny sposób pobierania prób materiału siewnego może odbywać się
wyłącznie przy użyciu automatycznego próbobierza dopuszczonego do stosowania,
po uprzednim wykonaniu badań porównawczych, polegających na porównaniu
wyników oceny laboratoryjnej przeprowadzonej na próbach pobranych
automatycznie z nie mniej niż 10 partii oraz równolegle na próbach pobranych z tych
partii zgodnie z metodykami ISTA.
8. Badania porównawcze prób, o których mowa w ust. 7, obejmują czystość
analityczną, zawartość innych nasion w sztukach oraz zdolność kiełkowania.
Badania wykonuje urzędowe laboratorium.
9. Automatyczny próbobierz może być stosowany, jeżeli wyniki badań porównawczych
prób pobranych w sposób automatyczny oraz prób pobranych zgodnie z metodykami
ISTA, w zakresie czystości analitycznej, zawartości innych nasion w sztukach oraz
zdolności kiełkowania, są zgodne w nie mniej niż 70% dla wszystkich trzech
parametrów łącznie.
10. Przy sprawdzaniu automatycznego próbobierza przed jego zastosowaniem
uwzględnia się:
1) opis techniczny zawierający typ urządzenia, z wyszczególnieniem opisu
urządzenia pobierającego próby pierwotne;
2) szczegółowy opis sposobu postępowania podczas eksploatacji;
3) imię i nazwisko osoby odpowiedzialnej za prawidłową eksploatację.
11. Stanowisko obsługi automatycznego próbobierza wyposaża się w zredagowaną
w sposób jasny i precyzyjny instrukcję obsługi oraz książkę do zapisywania danych
związanych z bieżącą pracą, regulacją, naprawami i konserwacją oraz przerwami w
pracy próbobierza, a także kontrolą pracy urządzenia z podaniem opisu
prowadzonych działań, daty i czasu ich trwania.
12. Prawidłowość pracy automatycznego próbobierza sprawdza się przynajmniej raz
w roku. Przepisy ust. 7-9 stosuje się odpowiednio.
____________________
1)
Do automatycznego sposobu pobierania prób materiału siewnego ma zastosowanie „Protokół
automatycznego pobierania prób i jego zatwierdzania” opracowany przez Komitet Tworzenia Partii
i Pobierania Prób ISTA w 1998 r.
56
Uzasadnienie
Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie metod pobierania prób

materiału siewnego i okresu ich przechowywania oraz metod dokonywania oceny
materiału siewnego stanowi wykonanie upoważnienia zawartego w art. 51 ustawy
z dnia …………………….. o nasiennictwie (Dz. U. Nr …., poz. ……..).
W projektowanym rozporządzeniu, biorąc pod uwagę zróżnicowanie gatunków
roślin rolniczych i warzywnych, określono:
1) szczegółowe terminy, po upływie których materiał siewny roślin rolniczych lub
warzywnych znajdujący się w obrocie lub przygotowywany do obrotu podlega
okresowej ocenie laboratoryjnej,
2) wzór protokołu pobrania próby materiału siewnego roślin rolniczych lub
warzywnych,
3) okres przechowywania prób materiału siewnego roślin rolniczych lub
warzywnych pobranych do oceny, z wyłączeniem oceny tożsamości i czystości
odmianowej,
4) metody dokonywania, oceny weryfikacyjnej, oceny cech zewnętrznych materiału
siewnego roślin rolniczych lub warzywnych,
5) zakres i sposób sporządzania dokumentacji, o której mowa w art. 47 ust. 5
i art. 48 ust. 6,
6) metody pobierania prób, w szczególności sadzeniaków ziemniaka do oceny
weryfikacyjnej i mieszanek materiału siewnego roślin rolniczych lub warzywnych
– w przypadku braku uznanych metod międzynarodowych,
7) szczegółowe wymagania niezbędne do zapewnienia pobrania reprezentatywnej
próby nasion do oceny laboratoryjnej materiału siewnego za pomocą urządzenia
do automatycznego pobierania prób
Przepisy te stanowią również implementację przepisów UE :
siewnym roślin pastewnych (Dz. Urz. WE L 125 z 11.7.1966, z późn. zm.; Dz. Urz. UE
siewnym roślin zbożowych (Dz. Urz. WE L 125 z 11.7.1966, z późn. zm.; Dz. Urz. UE
57
siewnym buraka (Dz. Urz. WE L 193 z 20.7.2002, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie
wydanie specjalne, rozdz.3, t. 36, str. 292-312, z późn. zm. ),
siewnym warzyw (Dz. Urz. WE L 193 z 20.7.2002, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie
wydanie specjalne, rozdz.3, t. 36, str. 313-339, z późn. zm.),
- dyrektywy Rady 2002/56/WE z dnia 13 czerwca 2002 r. w sprawie obrotu
sadzeniakami ziemniaków (Dz. Urz. WE L 193 z 20.7.2002, z późn. zm.; Dz. Urz. UE
siewnym roślin oleistych i włóknistych (Dz. Urz. WE L 193 z 20.7.2002, z późn. zm. Dz.
Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz.3, t. 36, str. 354-377, z późn. zm.),
- decyzji Komisji 2004/842/WE z dnia 1 grudnia 2004 r. w sprawie przepisów
- dyrektywy Komisji 2008/62/WE z dnia 20 czerwca 2008 r. przewidującej pewne
- dyrektywy komisji 2009/145/WE z dnia 26 listopada 2009 r. przewidującej pewne
genetyczną oraz odmian warzyw niemajacych wewnętrznej wartości dla plonów o
miejscowych i odmian (Dz. Urz. UE L 312 z 27.11.2009).
Projekt rozporządzenia przez swoje regulacje ma na celu wprowadzanie jednolitego

działania w obrębie wytwarzania, próbobrania i oceny materiału siewnego roślin
rolniczych i warzywnych, mając na uwadze uzyskanie materiału siewnego o
odpowiedniej jakości, a także zapewnienie, że materiał siewny znajdujący się w obrocie
spełnia wszystkie wymagania dotyczące wytwarzania i jakości.
58
w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414 oraz z 2009 r. Nr 42, poz.
337), projekt zostanie zamieszczony na stronie Biuletynu Informacji Publicznej

Rozporządzenie będzie oddziaływać na podmioty zajmujące się wytwarzaniem,
oceną i obrotem materiałem siewnym.

nasiennictwie, w tym na budżet państwa i budżety jednostek samorządu
terytorialnego.

4. Wpływ rozporządzenia na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym na

funkcjonowanie przedsiębiorstw
Wejście w życie rozporządzenia nie wpłynie na konkurencyjność
59
Wejście w życie rozporządzenia nie będzie miało wpływu na sytuację i
rozwój regionalny.
Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa. a zgodność po względem
prawnym i redakcyjnym
04/08rch
60
Projekt
ROZPORZĄDZENIE
z dnia …………
w sprawie oceny tożsamości i czystości odmianowej
(Dz.U. Nr……., poz. …...)
Na podstawie art. 56 ……… ustawy z dnia ………….o nasiennictwie (Dz.U.

Nr……, poz. …….) zarządza się, co następuje:
1) metodykę oraz sposób i warunki dokonywania oceny tożsamości i czystości
odmianowej dla poszczególnych gatunków lub grup roślin rolniczych lub
warzywnych;
2) wzór informacji o wynikach oceny tożsamości i czystości odmianowej;
3) wielkość prób pobieranych do oceny tożsamości i czystości odmianowej, sposób
ich pakowania i oznakowania, terminy ich przesyłania do właściwej jednostki
organizacyjnej Centralnego Ośrodka Badania Odmian Roślin Uprawnych,
zwanego dalej „Centralnym Ośrodkiem”;
4) warunki oraz okres przechowywania prób materiału siewnego pobranych do oceny
tożsamości i czystości odmianowej;
5) warunki oraz wielkość pobierania prób wzorcowych materiału siewnego
poszczególnych odmian, w tym prób materiału siewnego odmian
reprodukowanego w ramach systemów nasiennych OECD;
6) zakres i terminy przekazywania informacji Głównemu Inspektorowi o próbach
urzędowych przyjętych do oceny tożsamości i czystości odmianowej;
§ 2. 1. Oceny tożsamości i czystości odmianowej dokonuje się w celu sprawdzenia:
1) tożsamości odmianowej, tzn. zgodności partii materiału siewnego badanej
odmiany z urzędowym opisem i próbą wzorcową tej odmiany przez porównanie
cech morfologiczno–fizjologicznych roślin uzyskanych z próby materiału siewnego
pobranej z badanej partii z tymi cechami określonymi w urzędowym opisie
odmiany oraz z cechami roślin uzyskanych z próby wzorcowej badanej odmiany;
2) czystości odmianowej badanej partii lub
1
3) w przypadku odmian mieszańcowych gatunków, dla których jest to określone
w wymaganiach szczegółowych, także poziom męskiej sterylności lub
skuteczności krzyżowania.
2. Oceny tożsamości i czystości odmianowej dokonuje się:
1) w sezonie wegetacyjnym następującym po dniu pobrania próby materiału
siewnego z partii przeznaczonej do oceny – dla odmian wpisanych do krajowego
rejestru;
2) w sezonie wegetacyjnym następującym po dniu pobrania próby materiału
siewnego z partii przeznaczonej do oceny lub otrzymaniu próby wzorcowej
badanej odmiany – dla odmian innych niż wpisane do krajowego rejestru, nie
później niż w kolejnym sezonie wegetacyjnym;
§ 3. 1. W celu dokonania oceny tożsamości i czystości odmianowej odmian innych niż
wpisane do krajowego rejestru, próba wzorcowa odmiany, wraz z urzędowym opisem,
powinna być dostarczona do Centralnego Ośrodka, z upoważnionego urzędu państwa
rejestracji odmiany za pośrednictwem Głównego Inspektora.
2. W przypadku gdy próba wzorcowa, o której mowa w ust. 1, zostanie dostarczona po
agrotechnicznym terminie siewu badanego gatunku lub odmiany, pobraną próbę
urzędową badanej partii wysiewa się w najbliższym sezonie wegetacyjnym
następującym po dniu otrzymania próby wzorcowej.
§ 4. Wielkość prób materiału siewnego pobieranych do oceny tożsamości i czystości
odmianowej dla poszczególnych gatunków roślin rolniczych i warzywnych jest określona
w załączniku nr 1 do rozporządzenia.
§ 5. 1. Próba wzorcowa odmiany powinna mieć wielkość wystarczającą do dokonania
oceny tożsamości i czystości odmianowej w danym sezonie wegetacyjnym oraz
umożliwić weryfikację nowej próby wzorcowej w następnym sezonie wegetacyjnym
i stanowić nie mniej niż 1,5 wielkości próby określonej w załączniku nr 1 do
rozporządzenia.
2. W przypadku reprodukcji zgodnie z systemami nasiennymi OECD, materiału
siewnego pochodzącego z państw trzecich, odmian niewpisanych do krajowego rejestru
lub katalogów wspólnotowych próbę wzorcową stanowi próba materiału siewnego
pobrana z partii przywiezionej do Rzeczypospolitej Polskiej i przeznaczona do
reprodukcji.
§ 6. 1. Próbę pobraną do oceny tożsamości i czystości odmianowej do czasu wysiania
na poletku kontrolnym wyznaczona jednostka organizacyjna Centralnego Ośrodka
przechowuje w warunkach uniemożliwiających zmianę jej właściwości.
2
2. Pozostałości prób pobranych do oceny tożsamości i czystości odmianowej materiału
siewnego i wysianych na poletku kontrolnym przechowuje się do dnia 30 listopada roku
następującego po roku jej wysiania.
3. Próbę wzorcową odmiany przechowuje się do czasu pobrania nowej próby
wzorcowej (jej odnowienia) i porównania z dotychczasową próbą wzorcową (weryfikacja
próby wzorcowej) przez wysiew na poletkach; ust. 1 stosuje się odpowiednio.
§ 7. 1. Oceny tożsamości i czystości odmianowej dokonuje się na podstawie obserwacji
cech określonych w metodykach badania odrębności, wyrównania i trwałości
(OWT)opracowanych na podstawie metodyk Wspólnotowego Urzędu Odmian Roślin
(CPVO) lub wytycznych Międzynarodowego Związku Nowych Odmian Roślin (UPOV), a
w przypadku ich braku – metodyk krajowych.
2. Obserwacje cech zawsze prowadzi się zgodnie z metodyką badania OWT i w
zakresie, jaki był stosowany w celu sporządzenia urzędowego opisu w procesie
rejestracji odmiany.
§ 8. Ustala się następujące terminy przesyłania prób urzędowych materiału siewnego
do oceny tożsamości i czystości odmianowej:
1) dla roślin rolniczych:
a) zbóż jarych, roślin strączkowych, roślin motylkowatych drobnonasiennych,
pozostałych roślin jarych oraz traw z wyłączeniem życicy wielokwiatowej
westerwoldzkiej (rajgrasu holenderskiego) – do dnia 10 marca,
b) rzepaku ozimego, życicy wielokwiatowej (rajgrasu włoskiego) – do dnia 15
sierpnia,
c) jęczmienia ozimego – do dnia 25 sierpnia,
d) pozostałych gatunków zbóż ozimych oraz wyki kosmatej – do dnia 15 września;
2) dla roślin warzywnych:
a) warzyw dyniowatych – do dnia 15 kwietnia,
b) cebuli - odmian zimujących – do dnia 31 lipca,
c) pozostałych gatunków warzyw do uprawy w polu – do dnia 28 lutego,
d) sałaty do uprawy w szklarni – do dnia 15 września,
e) pozostałych gatunków warzyw do uprawy w szklarni – do dnia 15 grudnia,
f) sałaty do uprawy w tunelu foliowym – do dnia 31 stycznia,
g) pozostałych gatunków warzyw do uprawy w tunelu foliowym – do dnia 28
lutego.
§ 9. 1. Próby materiału siewnego pobrane do oceny tożsamości i czystości odmianowej
powinny być:
3
1) zapakowane w płócienne woreczki;
2) zaplombowane urzędowymi plombami;
3) zaopatrzone w dwie etykiety, z których jedna jest umieszczana na zewnątrz, a
druga wewnątrz opakowania.
2. Etykiety, o których mowa w ust. 1 pkt 3, zawierają następujące informacje:
1) nazwę gatunku w języku polskim;
2) nazwę odmiany;
3) symbol kategorii lub stopnia kwalifikacji;
4) numer partii, z której pobrano próbę do oceny, oraz numer partii, z której
wytworzono daną partię materiału siewnego;
5) imię, nazwisko, miejsce zamieszkania i adres albo nazwę, siedzibę i adres
właściciela partii materiału siewnego;
6) napisy:
a) symbol "OT",
b) "OECD" – w przypadku partii kwalifikowanych według systemu oceny
określonej przez Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD),
c) "kraj" – w przypadku partii kwalifikowanych według systemu krajowego.
3. Oprócz informacji wymienionych w ust. 2, na etykiecie umieszczanej na zewnątrz
opakowania podaje się:
1) masę tysiąca nasion – dla prób zawierających nasiona roślin zbożowych,
strączkowych, oleistych i włóknistych;
zachowującego odmianę – dla prób materiału siewnego odmian innych niż
wpisane do krajowego rejestru;
3) zdolność kiełkowania nasion.
§ 10. Do próby pobranej i wysłanej do oceny tożsamości dołącza się:
1) oryginał protokołu pobrania próby;
2) raport oceny laboratoryjnej.
§ 11. Szczegółowy opis metody dokonywania oceny tożsamości i czystości odmianowej
poszczególnych gatunków lub grup roślin rolniczych i warzywnych jest określony
§ 12. 1. Informacje o wynikach oceny tożsamości i czystości odmianowej Centralny
Ośrodek przesyła:
1) właścicielowi badanej partii;
2) Głównemu Inspektorowi;
4
3) zachowującemu odmianę, której materiał siewny jest badany.
2. Informacje o wynikach oceny tożsamości i czystości odmianowej Centralny Ośrodek
przesyła podmiotom, o których mowa w ust. 1 pkt 1 – 3, niezwłocznie, w przypadku
stwierdzenia jakichkolwiek wad w badanej partii, na każdym etapie dokonywania oceny
tożsamości i czystości odmianowej.
3. Po zakończeniu oceny tożsamości i czystości odmianowej dla danego gatunku roślin
Centralny Ośrodek przekazuje Głównemu Inspektorowi zbiorcze wyniki oceny
tożsamości i czystości odmianowej w formie szczegółowego sprawozdania.
4. Sprawozdanie, o którym mowa w ust. 3, powinno w szczególności zawierać:
1) wykaz prób, które brały udział w ocenie tożsamości i czystości odmianowej,
zawierający w szczególności:
a) nazwy odmian,
b) numery partii, z których pobrano próby,
c) stopnie kwalifikacji,
d) informację, w przypadku gdy badana partia została wytworzona w systemie
OECD,
e) numer informacji, w przypadku gdy na którymkolwiek etapie dokonywania
oceny tożsamości i czystości odmianowej zostały stwierdzone wady.
2) charakterystykę przebiegu oceny, w szczególności:
a) warunki pogodowe w okresie wegetacji,
b) warunki glebowe oraz inne czynniki mogące mieć znaczenie dla dokonywanej
oceny tożsamości i czystości odmianowej,
c) stosowane zabiegi agrotechniczne, nawożenie oraz zabiegi chemiczne.
5. Wykaz, o którym mowa w ust. 4 pkt 1, Główny Inspektor umieszcza na stronie
internetowej administrowanej przez Państwową Inspekcję.
6. Wzór informacji, o której mowa w ust. 1, jest określony w załączniku nr 3 do
rozporządzenia
__________________________
1)
szczegółowego zakresu działania Ministra Rolnictwa i Rozwoju i Wsi (Dz. U. Nr 216, poz. 1599).
5
ZAŁĄCZNIKI
do rozporządzenia
Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi
z dnia .........., poz. .....
Załącznik nr 1
WIELKOŚĆ PRÓB MATERIAŁU SIEWNEGO POBIERANA DO OCENY

TOŻSAMOŚCI I CZYSTOŚCI ODMIANOWEJ DLA POSZCZEGÓLNYCH
GATUNKÓW ROŚLIN ROLNICZYCH I WARZYWNYCH
Masa próby
Lp. Nazwa polska Nazwa botaniczna
w gramach
ROŚLINY ROLNICZE
ROŚLINY ZBOŻOWE
1 Jęczmień Hordeum vulgare L. 2000
2 Kukurydza Zea mays L. 800
3 Mozga kanaryjska (kanar) Phalaris canariensis L. 500

Owies nagi
4
Avena nuda L. 2000
5 Owies szorstki (owies owsik) Avena strigosa Schleb. 2000

Owies zwyczajny
6
w tym owies bizantyjski
Avena sativa L. w tym Avena byzantina K. Koch 2000
7 Pszenica orkisz Triticum spelta L. 2000
8 Pszenica twarda Triticum durum Desf. 2000
9 Pszenica zwyczajna Triticum aestivum L. 2000

x Triticosecale Wittm. ex A. Camus
10 Pszenżyto
(Triticum spp. x Secale spp.)
2000
11 Żyto Secale cereale L. 2000

ROŚLINY OLEISTE I WŁÓKNISTE
1 Gorczyca biała Sinapis alba L. 500
2 Gorczyca sarepska Brassica junacea (L.) Czern. 300
3 Kminek zwyczajny Carum carvi L. 500
4 Konopie Cannabis sativa L. 1000
5 Len zwyczajny Linum usitatissimum L. 300
6 Mak Papaver somniferum L. 200
7 Rzepak Brassica napus L. (partim) 300
8 Rzepik Brassica rapa L. var. silvestris (Lam.) Briggs 300
9 Słonecznik Helianthus annuus L. 250
10 Soja Glycine max (L.) Merrill 2000
6
ROŚLINY PASTEWNE
– Bobowate–Fabaceae (Motylkowate–Leguminosae)
1 Bobik Viciafaba L. (partim) 3000
2 Esparceta siewna Onobrychis viciifolia Scop. 500
3 Groch siewny Pisum sativum L. (partim) 2000
4 Komonica zwyczajna Lotus corniculatus L. 300
5 Koniczyna biała Trifolium repens L. 300

6
Triforium hybridum L. 300
7
(inkarnatka)
Triforium incarnatum L. 300
Koniczyna łąkowa
8
Triforium pratense L. 300
9 Koniczyna perska Triforium resupinatum L. 300
10 Lucerna chmielowa Medicago lupulina L. 300

Lucerna piaskowa
11
(lucerna mieszańcowa)
Medicago x varia T. Martyn 300
12 Lucerna siewna Medicago sativa L. 300
13 Łubin biały Lupinus albus L. 2000
14 Łubin wąskolistny Lupinus angustifolius L. 2000
15 Łubin żółty Lupinus luteus L. 2000
16 Rutwica wschodnia Galega orientalis L. 500
17 Wyka kosmata Vicia villosa Roth 2000
18 Wyka siewna Vicia sativa L. 2000
– Wiechlinowate–Poaceae (Trawy–Gramineae)
1 Cynodon palczasty Cynodon dactylon (L.) Pers. 300
x Festulolium Asch.& Graebn.

2 Festulolium
(Festuca spp. x Lolium spp.)
300
3 Konietlica łąkowa Trisetum flavescens (L.) P. Beauv. 300
4 Kostrzewa czerwona Festuca rubra L. 300
5 Kostrzewa łąkowa Festuca pratensis Huds. 300
Kostrzewa murawowa
6
(kostrzewa szczeciniasta)
Festuca trachyphylla (Hack.) Krajina 300
7 Kostrzewa nitkowata Festuca filiformis Pourr. 300
7
8 Kostrzewa owcza Festuca ovina L. 300
9 Kostrzewa trzcinowa Festuca arundinacea Schreber 300
10 Kupkówka pospolita Dactylis glomerata L. 300
11 Mietlica biaława Agrostis gigantea Roth 300
12 Mietlica pospolita Agrostis capillaris L. 300
13 Mietlica psia Agrostis canina L. 300
14 Mietlica rozłogowa Agrostis stolonifera L. 300
15 Mozga Hardinga Phalaris aquatica L. 300
Rajgras wyniosły Arrhenatherum elatius (L.)

16
(rajgras francuski) P. Beauv. ex J. Presl. & C. Presl
300
17 Stokłosa alaskańska Bromus sitchensis L. 300
18 Stokłosa uniolowata Bromus catharticus Vahl (B. unioloides L.) 300
19 Tymotka dzika Phleum nodosum L. 300
20 Tymotka łąkowa Phleum pratense L. 300
21 Wiechlina błotna Poa palustris L. 300
22 Wiechlina gajowa Poa nemoralis L. 300
23 Wiechlina łąkowa Poa pratensis L. 300
24 Wiechlina roczna Poa annua L. 300
25 Wiechlina zwyczajna Poa trivialis L. 300
26 Wyczyniec łąkowy Alopecurus pratensis L. 300
27
Lolium x boucheanum Kurth 300
Życica trwała
28
(rajgras angielski)
Lolium perenne L. 300
Życica wielokwiatowa w tym

29 ż. wielokwiatowa westerwoldzka Lolium multiflorum Lam. 300
(rajgras włoski w tym r. holenderski)
– Inne gatunki
1 Brukiew Brassica napus L. var. napobrassica (L.) Rchb. 500
2 Facelia błękitna Phacelia tanacetifolia Benth. 300

Brassica oleracea L. convar. acephala (DC.)
3 Kapusta pastewna 300
Alef. var. medullosa Thell. var. viridis L.
4 Rzodkiew oleista Raphanus sativus L. var. oleiformis Pers. 300
8
BURAKI
1 Burak cukrowy Beta vulgaris L. 500
2 Burak pastewny Beta vulgaris L. 500
ROŚLINY WARZYWNE
1 Bób Vicia faba L. (partim) 1000
2 Brokuł Brassica oleracea L. 20
3 Burak ćwikłowy Beta vulgaris L. 200

4 Burak liściowy Beta vulgaris L. 200
Cebula siedmiolatka
5
(czosnek dęty)
Allium fistulosum L. 50
6 Cebula, w tym echalion Allium cepa L. – grupa Cepa 50
7 Cykoria korzeniowa Cichorium intybus L. 300
8 Cykoria liściowa i cykoria sałatowa Cichorium intybus L. 300
20główek
(200 ząbków)
10 Dynia olbrzymia Cucurbita maxima Duchesne 500
11 Dynia zwyczajna Cucurbita pepo L. 300

Endywia – endywia eskariola
12
i endywia kędzierzawa
Cichorium endivia L. 300
13 Fasola wielokwiatowa Phaseolus coccineus L. 750
14 Fasola zwykła karłowa Phaseolus vulgaris L. 500
15 Fasola zwykła tyczna Phaseolus vulgaris L. 500
16 Groch siewny cukrowy Pisum sativum L. (partim) 2000

Groch siewny łuskowy – o nasionach
17
pomarszczonych i gładkich
Pisum sativum L. (partim) 2000
18 Jarmuż Brassica oleracea L. 20

19 Kalafior Brassica oleracea L. 20
20 Kalarepa Brassica oleracea L. 20
21 Kapusta brukselska Brassica oleracea L. 20
22 Kapusta głowiasta biała Brassica oleracea L. 20
23 Kapusta głowiasta czerwona Brassica oleracea L. 20
24 Kapusta pekińska Brassica rapa L. 20
25 Kapusta włoska Brassica oleracea L. 20
Karczoch – karczoch hiszpański
26
(kard) i karczoch zwyczajny
Cynara cardunculus L. 100
27 Kawon (arbuz) Citrullus lanatus (Thunb.) Matsum. et Nakai 100
28 Koper włoski (fenkuł) Foeniculum vulgare Mill. 100
29 Kukurydza cukrowa Zea mays L. (partim) 500
9
30 Kukurydza pękająca Zea mays L. (partim) 500
31 Marchew – jadalna i pastewna Daucus carota L. 100
32 Melon Cucumis melo L. 100
33 Oberżyna Solanum melongena L. 5
1)
34 Ogórek – sałatkowy i konserwowy Cucumis sativus L. 50
35 Papryka Capsicum annuum L. 5
36 Pietruszka Petroselinum crispum (Mill.) Nyman ex A.W. Hill 100
37 Pomidor Lycopersicon esculentum Mill. 5
38 Por Allium porrum L. 5
39 Rabarbar Rheum rhabarbarum L. 12 karp
40 Roszponka warzywna Valerianella locusta (L.) Laterr. 20
41 Rzepa Brassica rapa L. 20
42 Rzodkiew Raphanus sativus L. 200
43 Rzodkiewka Raphanus sativus L. 200
44 Sałata Lactuca sativa L. 2
45 Seler korzeniowy Apium graveolens L. 5
46 Seler naciowy Apium graveolens L. 5
47 Skorzonera (wężymord) Scorzonera hispanica L. 100
48 Szalotka Allium cepa L. – grupa Aggregatum 50
49 Szczypiorek Allium schoenoprasum L. 50
2)
50 Szparag Asparagus officinalis L. 10
51 Szpinak Spinacia oleracea L. 300
52 Trybuła ogrodowa Anthriscus cerefolium (L.) Hoffm. 50
Objaśnienia:
1)
– pod osłony 50 nasion (sztuk)
2)
– albo 60 karp
10
Załącznik nr 2
METODYKA DOKONYWANIA OCENY TOŻSAMOŚCI I CZYSTOŚCI ODMIANOWEJ
ROŚLIN ROLNICZYCH I WARZYWNYCH
I. Informacje ogólne
1. System kwalifikacji materiału siewnego stanowi zintegrowany zestaw zasad, metod
i technik, pozwalający oceniać jakość materiału siewnego w całym procesie jego
wytwarzania.
2. Ocena tożsamości i czystości odmianowej jest istotnym ogniwem tego systemu,
która jest dokonywana wyłącznie metodami wegetacyjnymi na poletkach
kontrolnych, na których rośliny uzyskane z prób pobranych z partii materiału
siewnego są, na każdym etapie rozwoju porównywane z roślinami uzyskanymi
z próby wzorcowej odmiany w takich samych warunkach środowiskowych oraz
z urzędowym opisem odmiany.
3. Ocena, o której mowa w ust. 2, umożliwia wykrycie wszelkich nieprawidłowości
powstałych w procesie wytwarzania materiału siewnego, w szczególności wszelkie
zamieszania mechaniczne, mutacje, zapylenia niepożądanym pyłkiem i inne
zdarzenia; ta ocena pozwala na:
1) sprawdzenie:
a) tożsamości odmianowej ocenianej partii,
b) zgodności z wymaganiami szczegółowymi w zakresie czystości odmianowej,
c) jakości wytwarzanego materiału siewnego;
2) monitorowanie:
a) skuteczności stosowanego systemu kwalifikacji,
b) odrębności, wyrównania i trwałości odmiany oraz skuteczności metody
hodowli zachowawczej,
c) poziomu porażenia przez głownię pyłkową zbóż oraz inne patogeny
przenoszone przez nasiona
3) ocenę męskiej sterylności składników matecznych odmian mieszańcowych
rzepaku i żyta oraz innych gatunków;
4. W przypadku odmian mieszańcowych żyta oraz mieszańców złożonych rzepaku
podczas oceny czystości odmianowej w czasie liczenia roślin nietypowych na
poletkach kontrolnych należy uwzględniać fakt, że materiałem siewnym jest
mieszanina kilku składników o ściśle określonym składzie.
5. Prowadzenie oceny tożsamości i czystości odmianowej pozwala urzędowi
kwalifikacyjnemu w sposób właściwy prowadzić nadzór nad realizacją polityki
nasiennej.
11
6. Cechy, które charakteryzują rośliny nietypowe mogą być zaobserwowane wyłącznie
na poletku kontrolnym (np. cecha którą można zobaczyć tylko w pewnym
szczególnym stadium rozwoju rośliny), gdyż obserwacje tych poletek prowadzi się
w sposób ciągły od początku wschodów do pełnej dojrzałości, a w razie
jakichkolwiek wątpliwości można wykonać dodatkowe badania laboratoryjne.
7. Ocena tożsamości obejmuje, w zależności od statusu badanej partii materiału
siewnego, dwa rodzaje kontroli poletkowej – kontrolę wstępną oraz kontrolę
następczą.
II. Ocena wstępna

1. W przypadku gdy ocenie tożsamości i czystości odmianowej jest poddana partia
materiału siewnego (kategorii elitarny), który rozmnażany jest w celu
wyprodukowania dalszego materiału siewnego, a informacje uzyskane z obserwacji
poletka kontrolnego pozyskiwane są w tym samym czasie, w którym z badanej partii
wytwarzany jest dalszy materiał siewny, to jest to ocena wstępna.
2. Ocena wstępna jest integralną częścią systemu kwalifikacji materiału siewnego
wytwarzanego z badanej partii. Umożliwia w ocenie plantacji nasiennej założonej
z badanej partii wykorzystanie informacji uzyskanej na poletku kontrolnym oceny
tożsamości i czystości odmianowej, która prowadzona jest równolegle.
3. Ocena wstępna umożliwia kwalifikatorowi bieżącą konsultację ze specjalistą
prowadzącym tę ocenę w sprawie zaobserwowanych nieprawidłowości na plantacji,
a także zapoznanie się z właściwościami ocenianej odmiany w porównaniu z próbą
wzorcową odmiany, co w konsekwencji ułatwia mu podjęcie właściwej decyzji
podczas oceny polowej.
4. Powinna istnieć zgodność pomiędzy wynikami kontroli wstępnej i wynikami oceny
polowej, a w przypadku jej braku wyniki obserwacji poddawane są wnikliwej analizie,
a decyzja o odrzuceniu zależy od okoliczności; cechy nietypowe mogą być widoczne
na poletku kontrolnym, a mniej widoczne na plantacji (np. widoczność cech tylko
w pewnych stadiach rozwojowych roślin).
5. W niektórych przypadkach może zaistnieć sytuacja, że wynik z poletka kontrolnego
nie jest reprezentatywny dla partii nasion w ocenie polowej plantacji założonej z tej
partii; powodem może być:
1) błędne lub niezgodne z metodyką pobranie próby do oceny tożsamości
i czystości odmianowej;
2) uszkodzenie lub zmiana cech fizjologicznych spowodowane czynnikami
12
zewnętrznymi np. herbicydy;
3) wystąpienie na ocenianej plantacji samosiewów (częste w przypadku Brassica
spp.) lub
4) wykonywanie przez producenta systematycznej selekcji i usuwanie roślin
nietypowych z plantacji nasiennej.
6. Ocenie wstępnej podlegają wszystkie partie materiału siewnego kategorii elitarny.
7. Ocena wstępna dla partii materiału siewnego wytworzonej w poprzednim sezonie
wegetacyjnym jest oceną następczą.
III. Ocena następcza

1. Ocena tożsamości i czystości odmianowej dokonywana dla partii materiału
siewnego wytworzonego w poprzednim sezonie wegetacyjnym i przeznaczonego na
cele inne niż produkcja materiału siewnego określana jest jako ocena następcza.
2. Ocena następcza ma na celu monitorowanie:
1) jakości wyprodukowanego materiału siewnego;
2) skuteczności procesu produkcji materiału siewnego w zakresie utrzymania
czystości odmianowej danej odmiany i na tej podstawie dążenie do ulepszania
tego procesu;
3) zachowania się odmiany w kolejnych rozmnożeniach i ewentualne, w konsultacji
z zachowującym odmianę, ograniczenie liczby rozmnożeń;
4) uczciwości producenta materiału siewnego.
3. Ocenie następczej powinny być poddane partie materiału siewnego wysyłanego na
eksport oraz partie materiału siewnego odmian pochodzących z państw trzecich
i wytworzone w ramach systemów nasiennych OECD.
4. Jeżeli ocenie następczej przeprowadzanej dla partii, o których mowa w ust. 3,
zostanie stwierdzony brak tożsamości lub czystości odmianowej Główny Inspektor
obowiązany jest powiadomić urząd kwalifikacyjny państwa pochodzenia wadliwego
materiału siewnego.
IV. Próba wzorcowa odmiany

1. Sprawdzanie tożsamości i czystości odmianowej dokonywane jest przez porównanie
roślin uzyskanych z próby badanej partii nasion odmiany z roślinami uzyskanymi
z (nasion) próby wzorcowej tej odmiany.
2. Próba wzorcowa odmiany stanowi „żywy opis danej odmiany”, dlatego ważne jest jej
właściwe pobranie, uwierzytelnienie i przechowywanie.
13
3. W praktyce mogą istnieć dwie urzędowe próby wzorcowe odmiany:
1) jedną jest próba uzyskana od hodowcy do celów przeprowadzenia badań
rejestrowych wykonywanych przez Centralny Ośrodek, który przechowuje tę
próbę głównie do celów kontroli OWT odmiany wpisanej do rejestru; jest to tzw.
próba ostateczna;
2) drugą jest próba wzorcowa odmiany pobrana z materiału matecznego lub z
wysokich stopni kategorii elitarny (PB) i przeznaczona wyłącznie do oceny
tożsamości i czystości odmianowej i jest w dyspozycji Głównego Inspektora.
4. Masa próby wzorcowej odmiany powinna być na tyle duża, żeby wystarczyła na
założenie poletek kontrolnych, uwzględniając ewentualną konieczność powtórzenia
wzorca oraz na weryfikację nowej próby wzorcowej pobranej w kolejnym sezonie
wegetacyjnym, a także na pokrycie zapotrzebowania na próbę wzorcową odmiany
urzędów kwalifikacyjnych innych państw.
5. W przypadku odmian syntetycznych gatunków obcopylnych i wszystkich odmian
mieszańcowych próbę wzorcową należy pobrać z materiału siewnego wytworzonego
w końcowym rozmnożeniu takiej odmiany (jest to na ogół materiał siewny w stopniu
C/1)
6. Dla niektórych odmian mieszańcowych określonych gatunków może zaistnieć
potrzeba pobrania również prób wzorcowych składników rodzicielskich.
7. W przypadku reprodukcji odmian nie wpisanych do krajowego rejestru lub katalogów
wspólnotowych dla kontrahentów z krajów trzecich wg Systemu OECD – próbą
wzorcową odmiany jest próba pobrana z przywiezionego do Rzeczypospolitej
Polskiej materiału siewnego i stanowi wzorzec dla materiału wytworzonego w
ramach tej reprodukcji.
8. Dla materiału siewnego wytwarzanego dla państw trzecich wg systemów OECD,
o którym mowa w pkt. 7 wykonuje się tylko ocenę następczą, a w przypadku
stwierdzonych wad powiadamia się urząd kwalifikacyjny zainteresowanego państwa.
9. Jeśli zdolność kiełkowania próby wzorcowej odmiany zaczyna się obniżać lub
wielkość próby nasion wymaga uzupełnienia, należy pobrać nową próbę nasion,
która musi być zweryfikowana przez porównanie z dotychczasową próbą wzorcową
w doświadczeniu polowym co najmniej przez jeden sezon wegetacyjny.
14
V. Pobieranie i przesyłanie prób
1. Próby do oceny tożsamości i czystości odmianowej z wytworzonych partii materiału
siewnego w zakresie określonym w ustawie z dnia .... o nasiennictwie, pobierają
wyłącznie próbobiorcy urzędowi zgodnie z metodyką ISTA.
2. Próba do oceny tożsamości i czystości odmianowej jest pobierana równolegle
z próbą do oceny laboratoryjnej z wyjątkiem przypadku, gdy próbę do oceny
laboratoryjnej pobiera próbobiorca akredytowany.
3. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, obydwie próby średnie, tj. do oceny
laboratoryjnej oraz do oceny tożsamości i czystości odmianowej, powinny być
wydzielone z jednej próby ogólnej.
4. Próba średnia do oceny tożsamości, o masie określonej w załączniku nr 1 do
rozporządzenia, powinna być zabezpieczona urzędową plombą z numerem.
5. Z pobrania próby sporządza się protokół zgodnie ze wzorem określonym
w przepisach wydanych na podstawie art. 51 ustawy z dnia ... o nasiennictwie, na
którym próbobiorca wpisuje numer plomby, o której mowa w ust. 4.
6. Pobrane próby do oceny tożsamości i czystości odmianowej do właściwych,
realizujących ocenę tożsamości z określonym gatunkiem jednostek organizacyjnych
Centralnego Ośrodka przesyła wyłącznie wojewódzki inspektor.
7. W uzasadnionych i bardzo wyjątkowych sytuacjach próbę może dostarczyć
właściciel partii pod wskazany przez wojewódzkiego inspektora adres z dołączonym
przez wojewódzkiego inspektora pismem i określonym, nieprzekraczalnym terminie.
8. Wszelkich uzgodnień z jednostkami organizacyjnymi Centralnego Ośrodka
dotyczących terminów dostarczenia prób innych niż określone w rozporządzeniu,
wynikających z przyczyn obiektywnych (np. opóźnione zbiory) oraz innych sytuacji
wyjątkowych, dokonuje wojewódzki inspektor właściwy dla miejsca pobrania próby,
w uzgodnieniu z Głównym Inspektorem.
9. Próby dostarczone do jednostek organizacyjnych Centralnego Ośrodka
realizujących ocenę tożsamości i czystości odmianowej, zapisywane są w rejestrze
prowadzonym przez te jednostki i zawierającym:
1) datę otrzymania próby;
2) nazwę gatunku;
3) nazwę odmiany;
4) numer partii z której pobrano próbę;
5) stopień kwalifikacji (kategorię);
6) numer partii, z której wytworzono badaną partię (numer partii wyjściowej);
15
7) nazwę WIORiN, który dostarczył próbę do badań;
8) datę wysiewu na poletkach kontrolnych albo jeżeli dotyczy, powinna być wpisana
uwaga, że próba nie została wysiana z braku odpowiedniej próby wzorcowej
odmiany.
10. Próbom wpisanym do rejestru, o którym mowa w ust. 9, nadaje się numer kontrolny,
który służy jako identyfikator próby.
11. Rejestr prób może być prowadzony w formie elektronicznej.
12. Rejestr prób przed wysiewem powinien być zweryfikowany z wykazem prób
otrzymanym od Głównego Inspektora.
13. Pozostałą po wysiewie część próby materiału siewnego oraz próby niewysiane
jednostka organizacyjna Centralnego Ośrodka realizująca badania przechowuje
zgodnie z § 6 rozporządzenia.
14. Próby pobrane i przesłane do oceny tożsamości i czystości odmianowej nie mogą
być w całości lub części udostępniane osobom trzecim bez zgody Głównego
Inspektora.
15. Po upływie okresu przechowywania próby należy unieszkodliwić w sposób
uniemożliwiający identyfikację informacji określonych w ust. 9, z wyłączeniem nazwy
gatunku.
VI. Wymagania agrotechniczne i metodyczne dla poletek kontrolnych

1. Zasady zmianowania dla pola, na którym prowadzi się ocenę tożsamości i czystości
odmianowej:
1) pole, na którym zakłada się poletka kontrolne musi być w wysokiej kulturze,
a jego uprawa powinna składać się z wszystkich standardowych upraw;
2) poletka kontrolne dla przeprowadzenia oceny tożsamości i czystości odmianowej
zakłada się na polu z zachowaniem właściwego płodozmianu;
3) przy opracowywaniu płodozmianu należy wyeliminować jakiekolwiek ryzyko
występowania samosiewów badanych lub pokrewnych gatunków;
4) optymalnie, w celu wyrównania pola, poletka kontrolne mogą być zakładane na
tym samym polu nie częściej niż:
a) raz na trzy lata dla roślin zbożowych,
b) raz na pięć lat dla pozostałych gatunków;
5) poletka kontrolne, na których dokonywano oceny gatunków dających samosiewy
kilka lat po zbiorze (np. Brassica spp.), które należy zlikwidować przed
dojrzeniem nasion;
16
6) na polu, na którym prowadzi się ocenę tożsamości i czystości odmianowej
w płodozmianie, należy uwzględnić następstwo poletek kontrolnych po
„uprawach wyrównawczych” zachowując zasady następstwa roślin po sobie;
7) w płodozmianie, dla poletek kontrolnych, na których badane są gatunki, o których
mowa w ust. 1 pkt 6, jako „uprawy wyrównawcze” nie mogą być stosowane
gatunki należące do tej samej rodziny.
2. Wysiewu prób na poletkach kontrolnych dokonuje się z bezwzględnym
zachowaniem terminów agrotechnicznych dla gatunku, formy odmiany (ozima/jara)
oraz rejonu, w którym zlokalizowana jest jednostka organizacyjna Centralnego
Ośrodka realizująca ocenę tożsamości określonego gatunku.
3. Przy wysiewie prób na poletkach kontrolnych należy przestrzegać zasad i wymagań
agrotechnicznych oraz doświadczalnictwa odmianowego, z uwzględnieniem
stosowanych maszyn i sprzętu do obsługi doświadczeń.
4. Przy wyznaczaniu wielkości poletka kontrolnego do przeprowadzenia oceny
tożsamości i czystości odmianowej należy uwzględnić zasady określone w części VII
oraz w tabelach 1–4, dotyczące wielkości próby (liczby roślin lub kłosów/wiech)
minimalizujące błąd statystyczny doświadczenia.
5. W przypadku gatunków roślin rolniczych lub warzywnych o dużych wymaganiach
przestrzennych, uprawianych pojedynczo w dużej rozstawie, wielkość poletka
powinna być odpowiednia dla wysiania lub wysadzenia, nie mniej niż 20 roślin
(optymalnie 50 – 100 roślin).
6. Wielkość poletka powinna być skorelowana również z metodykami dokonywania
oceny polowej i wymaganiami dla plantacji nasiennych w zakresie czystości
odmianowej, o których mowa w części X.
7. Nawożenie stosować w oparciu o analizę gleby oraz o wymagania poszczególnych
gatunków.
8. Nawożenie azotowe należy stosować na poziomie umiarkowanym (pomiędzy dolną
dawką a średnią) w celu zapobieżenia wyleganiu roślin oraz uniknięcia maskowania
przez wysokie nawożenie azotowe niektórych cech odmianowych.
9. W przygotowaniu pola oraz prowadzeniu poletek kontrolnych dopuszcza się
stosowanie pestycydów w zakresie poprawiającym agrotechnikę, eliminację zbędnej
roślinności, czystość pola oraz zdrowotność roślin
10. Niedopuszczalne jest stosowanie takich pestycydów (szczególnie herbicydów),
które mogą wywołać jakiekolwiek deformacje roślin na poletkach kontrolnych; należy
przy tym brać również pod uwagę wrażliwość poszczególnych odmian na stosowany
17
preparat.
11. Nie należy stosować żadnych regulatorów wzrostu.
12. Precyzyjne przestrzeganie zmianowania na polu, na którym prowadzona jest ocena
tożsamości i czystości odmianowej, daje pewność dokonującemu tej oceny, że
wszystkie rośliny nietypowe, zauważone na poletku kontrolnym, pochodzą wyłącznie
z próby badanej partii.
13. Charakterystyka poletek kontrolnych do oceny tożsamości i czystości odmianowej:
1) wielkość poletek kontrolnych do oceny tożsamości i czystości odmianowej oraz
ich układ powinny być zaplanowane w taki sposób, aby:
a) można było łatwo dokonywać obserwacji całego poletka we wszystkich
stadiach rozwoju roślin,
b) na poletku była odpowiednia liczba roślin lub kłosów, skorelowana
z metodyką oceny polowej, tzn. aby jej wyniki mogły być interpretowane
wprost przez kwalifikatora dokonującego oceny plantacji nasiennej;
2) sposób oznaczania liczby roślin nietypowych na poletku kontrolnym oparty jest
na metodach statystycznych stosowanych w doświadczalnictwie polowym i jest
podawana:
a) w procentach w stosunku do populacji roślin (dla gatunków, dla których
czystość podawana jest w procentach),
b) w sztukach na jednostkę powierzchni, wówczas wielkość poletka kontrolnego
powinna być dostosowana do metodyki oceny polowej.
14. Poletka kontrolne oceny tożsamości i czystości odmianowej powinny być zakładane
w dwóch powtórzeniach.
15. Dopuszcza się stosowanie jednego powtórzenia tyko dla niskich stopni kwalifikacji
na dobrze wyrównanym polu, przy niewielkiej liczbie prób badanych partii, co
ogranicza wpływ czynnika zmienności glebowej.
16. Próbę wzorcową, przy dużej liczbie prób badanych partii tej samej odmiany,
wysiewa się regularnie na każde dziesięć badanych prób, wg schematu:
Odmiana N
Odmiana N
Odmiana N
odmiana A
odmiana A
odmiana A
odmiana A
odmiana A
odmiana A
odmiana A
odmiana A
odmiana A
odmiana A
odmiana A
odmiana A
odmiana B
odmiana B
odmiana B
odmiana B
wzorzec A
wzorzec A
wzorzec B
wzorzec N
0 0
I powtórzenie, badane odmiany A – N, numery poletek 1 – x, na początku i na końcu

pasa poletka obsiew (poletka zerowe)
18
17. Wszystkie próby badanych partii tej samej odmiany wysiewa się obok siebie (w
jednym bloku), w układzie od najwyższych do najniższych stopni kwalifikacji
rozpoczynając od próby wzorcowej odmiany. Taki układ daje najlepsze warunki
porównywania prób badanych partii z próbą wzorcową odmiany.
18. Odmiany o zbliżonych cechach powinny być wysiewane w sąsiadujących blokach w
celu łatwej obserwacji nieznacznych różnic, jakie istnieją między tymi odmianami.
19. W drugim powtórzeniu położenie bloków powinno być losowane.
20. Dla niektórych gatunków roślin (wiechlinowate i motylkowate drobnonasienne) może
być niezbędne zastosowanie specjalnego sposobu prowadzenia roślin (np.
rozstawa) dla umożliwienia pomiarów cech morfologicznych na pojedynczych
roślinach.
21. Jeżeli po pobraniu próby partia została zdyskwalifikowana po ocenie laboratoryjnej,
to tej próby się nie wysiewa.
VII. Określanie czystości odmianowej roślin zbożowych, z wyłączeniem

kukurydzy
1. Za liczbę badanych roślin uważa się liczbę kłosów lub wiech, która różni się
w zależności od obowiązujących wymagań.
2. Liczby dyskwalifikujące:
1) istotą „liczb dyskwalifikujących” jest porównanie liczby roślin nietypowych dla
odmiany, zauważonych w próbie (poletku kontrolnym), z wymaganiami, w taki
sposób, aby ograniczyć ryzyko błędnego zakwalifikowania albo dyskwalifikacji
badanej partii materiału siewnego,
2) w ocenie czystości odmianowej dokonywanej na poletkach kontrolnych
wykorzystywany jest zestaw „tablic dyskwalifikacyjnych”; stwierdzonych na
poletkach kontrolnych wad czystości odmianowej nie odnosi do wymagań
określonych dla plantacji,
3) do interpretacji wyników badania czystości odmianowej zastosowany został taki
model statystyczny, który pozwala uznać próbę za niespełniającą wymagania – i
odrzucić ją – jeśli liczba roślin nietypowych jest większa niż liczba
dyskwalifikująca dla danej populacji i czystości,
3. Dla czystości odmianowej wyrażonej w wymaganiach w procentach, minimalna
liczba roślin lub kłosów powinna wynosić >400/x
gdzie:
x – poziom zanieczyszczeń odmianowych określony w wymaganiach
19
szczegółowych dla gatunku lub stopnia kwalifikacji;
przykład:
dla czystości odmianowej 99,9 %, tj. 0,1 % dopuszczonych roślin/kłosów
nietypowych dla odmiany, minimalna liczba badanych roślin lub kłosów powinna
wynosić 400/0,1, tj. >4 000 szt.
4. Zależność pomiędzy liczbami dyskwalifikacyjnymi, a wielkością próby (liczbą roślin
lub kłosów) określa tabela nr 1.
5. W celu uzyskania wymaganej liczby badanych roślin lub kłosów może być brana
pod uwagę próba będąca sumą roślin lub kłosów z obu powtórzeń.
6. W przypadku gdy wymagania dla czystości odmianowej podają liczbę roślin
nietypowych dla odmiany, opracowany model statystyczny przyjmuje:
1) 20 % ryzyka uznania pól, dla których prawdziwy poziom roślin nietypowych
wynosi 1,50 szt. na jednostkę,
2) 10 % ryzyka dyskwalifikacji pól o 1,05 szt. roślin nietypowych na jednostkę.
7. Liczby dyskwalifikujące dla czystości odmianowej określonej w wymaganiach
w sztukach na jednostce powierzchni określa tabela nr 2.
8. W przypadku roślin, o których mowa w części VI w ust. 5, wylicza się procent
liczbowy w stosunku do ogólnej liczby roślin na poletku.
VIII. Obserwacje i interpretacja wyników

1. Obserwacje roślin na poletkach kontrolnych należy rozpocząć od czasu, gdy rośliny
osiągną stadia rozwojowe, przy których można zaobserwować cechy odmianowe, co
w praktyce oznacza – od początku wschodów.
2. Obserwacji roślin na poletkach należy dokonywać w oparciu o urzędowy opis
odmiany sporządzony podczas badań rejestrowych, a także porównując cechy roślin
z badanych prób z cechami roślin uzyskanymi z próby wzorcowej.
3. Urzędowy opis badanej odmiany powinien pochodzić od odpowiedniego urzędu
dokonującego rejestracji odmiany w kraju rejestracji.
4. Cechy, które wykorzystywane są w celu stwierdzenia tożsamości i czystości
odmianowej, to wyłącznie cechy wymienione w urzędowym opisie.
5. Należy prowadzić obserwacje i rejestrować również widoczne nieprawidłowości
w zakresie cech drugorzędnych, a także odnoszące się do czystości gatunkowej
i obecności chorób przenoszonych przez nasiona, a także inne cechy określone
w wymaganiach szczegółowych, w szczególności w przypadku:
1) męskosterylnych składników mieszańca ocenie podlega stopień tej sterylności;
20
2) żyta mieszańcowego i mieszańców złożonych rzepaku, gdzie występuje
mieszanina składników rodzicielskich o ściśle określonym składzie, należy to
uwzględniać w czasie liczenia roślin nietypowych;
3) odmian mieszańcowych wielu gatunków wymagana jest obserwacja skuteczności
krzyżowania;
4) odmian ogórka obserwacji podlega cecha jednopienności.
6. Podczas oceny liczby roślin (kłosów lub wiech) nietypowych dla odmiany należy
zwracać uwagę, aby nie były one liczone ponownie przy kolejnych obserwacjach.
7. Jako rośliny (kłosy lub wiechy) nietypowe traktuje się te rośliny (kłosy lub wiechy),
które przynależą do odmiany ale odbiegają od urzędowego opisu (wzorca odmiany);
rośliny (kłosy/wiechy) wyraźnie należące do innej odmiany traktuje się jako
zamieszanie odmianowe.
8. W przypadku gdy liczba roślin (kłosów lub wiech) nietypowych jest zbliżona lub
przekracza liczby dyskwalifikujące (tabela 2–4), poletko powinno być oceniane
bardziej szczegółowo.
9. Wszystkie inne niż określone wyżej zaobserwowane nieprawidłowości w rozwoju
badanej próby w odniesieniu do próby wzorcowej lub opisu urzędowego odmiany
należy zarejestrować.
IX. Wyniki oceny tożsamości i czystości odmianowej

1. Jeżeli rośliny uzyskane z badanej próby partii materiału siewnego są:
1) zgodne z urzędowym opisem odmiany i są identyczne z roślinami uzyskanymi z
próby wzorcowej, a liczba roślin nietypowych dla odmiany oraz roślin innych
odmian łącznie jest mniejsza niż przedstawiają tabele 2–4, to taką próbę uznaje
się za tożsamą i spełniającą wymagania w zakresie czystości odmianowej;
2) zgodne z urzędowym opisem odmiany i są identyczne z roślinami uzyskanymi z
próby wzorcowej, a liczba roślin nietypowych oraz roślin innych odmian łącznie
jest równa lub większa niż przedstawiają tabele 2–4, to taką próbę uznaje się za
tożsamą, ale niespełniającą wymagań czystości odmianowej;
3) niezgodne z urzędowym opisem odmiany i nie są identyczne z roślinami
uzyskanymi z próby wzorcowej, to taką próbę uznaje się za nietożsamą;
4) jeżeli liczba roślin nietypowych dla odmiany oraz roślin innych odmian łącznie
przekracza liczby graniczne zawarte w tabelach 2–4, a nie przekracza 50 %
populacji roślin na poletku kontrolnym, to próbę taką uznaje się za tożsamą, ale
niespełniającą wymagań w zakresie czystości odmianowej;
21
5) jeżeli liczba roślin nietypowych dla odmiany oraz roślin innych odmian łącznie
przekracza 50 % populacji roślin na poletku kontrolnym, to próbę taką uznaje się
za nietożsamą.
2. Rośliny nietypowe, o których mowa w ust. 1, oznaczają rośliny, które odróżniają się
co najmniej jedną właściwością (cechą) widoczną w zakresie obejmującym badania
prowadzone w ocenie tożsamości i czystości odmianowej.
3. W przypadku gdy doświadczenie jest wyrównane i nie ma istotnych różnic między
powtórzeniami, ocenę tożsamości I czystości odmianowej wykonuje się na poletkach
z obu powtórzeń łącznie
4. W przypadku wątpliwości powstałych podczas obserwacji roślin na poletku
identyfikacja niektórych cech może być uzupełniona za pomocą metod
laboratoryjnych, w szczególności obserwacją za pomocą binokulara, barwieniem się
ziarniaków pod wpływem fenolu.
22
TABELE
Tabela nr 1
Liczby dyskwalifikujące dla różnej wielkości prób i norm czystości odmianowej
wyrażonej w procentach, przy poziomie istotności α < 0,05
Wymagana czystość odmianowa

Wielkość próby
(liczba roślin
lub kłosów) 99,9 % 99,7 % 99,5 % 99,0 % 98,0 %
liczby dyskwalifikujące
200 -- -- 4 6 9
300 -- -- 5 7 11
400 -- 4 6 9 14
1000 4 7 10 16 29
1400 5 9 13 21 38
2000 6 11 16 29 52
4000 9 19 28 52 96
Uwagi:
– System ten skłania się bardziej na korzyść producenta nasion, ponieważ ryzyko błędnego uznania
partii nasion jest większe niż ryzyko błędnej dyskwalifikacji.
– Liczby dyskwalifikujące powyżej linii w tabeli (białe tło) nie są tak wiarygodne jak te poniżej, ponieważ
wielkość próby jest zbyt mała i istnieje większe ryzyko niewłaściwego uznawania niezadowalającej
czystości partii nasion.
– Symbol „--„ oznacza że próba jest za mała dla ważnej oceny partii
– Normy czystości odmianowej dla mieszańców ogólnie mieszczą się w przedziale od 90% do 95%
Tabela nr 2
Liczby dyskwalifikujące dla różnej wielkości poletka i norm czystości
odmianowej wyrażonej w sztukach roślin na jednostce
powierzchni, przy poziomie istotności α < 0,05
Wielkość Wymagana czystość odmianowa

poletka
(m2)
1/50 m2 1/30 m2 1/20 m2 1/10 m2 4/10 m2 6/10 m2
5 2 2 2 3 6 7
10 2 2 3 4 9 11
15 2 3 3 5 11 15
20 3 3 4 6 14 19
25 3 4 4 6 16 23
30 3 4 5 7 19 26
35 3 4 5 8 21 30
40 3 4 6 9 24 33
45 4 5 6 9 26 37
50 4 5 6 10 29 40
23
Tabela nr 3
Liczby dyskwalifikujące dla roślin pastewnych oraz oleistych i włóknistych
dla norm czystości odmianowej wyrażonej w procentach,
przy poziomie istotności α < 0,01
Czystość odmianowa
Liczba roślin
w próbie 97,5 % 98,0 % 99,0 % 99,7 % 99,9 %
(na poletku)
Nie spełnia wymagań czystości odmianowej, jeśli łączna liczba roślin
nietypowych dla odmiany jest równa lub większa niż*
100 8 7 5 3 2
200 12 10 7 4 3
300 16 13 9 5 3
400 19 16 10 5 3
500 22 19 12 6 4
600 26 22 13 7 4
700 29 24 15 7 4
800 32 27 16 8 4
900 35 30 18 8 5
1 000 38 32 19 9 5
1 200 44 37 22 10 5
1 400 50 42 24 11 6
1 600 56 47 27 12 6
1 800 62 52 30 12 7
2 000 68 56 32 13 7
2 200 74 61 35 14 7
2 400 80 66 37 15 8
2 600 85 70 40 16 8
2 800 91 75 42 17 8
3 000 97 80 44 18 9
3 200 103 84 47 18 9
3 400 108 89 49 19 9
3 600 114 93 52 20 10
3 800 119 98 54 21 10
4 000 125 103 56 22 10
4 500 139 114 62 24 11
5 000 153 125 68 26 12
5 500 167 136 74 28 13
6 000 180 147 80 30 13
6 500 194 158 85 31 14
7 000 208 169 91 33 15
7 500 221 180 97 35 16
8 000 235 191 103 37 16
8 500 248 202 108 39 17
9 000 262 213 114 41 18
9 500 275 224 119 43 18
10 000 289 235 125 45 19
24
Tabela nr 4
Liczby dyskwalifikujące dla roślin zbożowych z wyłączeniem kukurydzy
dla norm czystości odmianowej wyrażonej w procentach,
przy poziomie istotności α < 0,01
Wielkość Czystość
próbki/ Czystość odmianowa Głownia pyłkowa
gatunkowa
Populacja
(liczba
kłosów/wiech) 99,99 % 99,95 % 99,9 % 99,7 % 99,0 % 99,8 % 99,5 %
100 1 2 2 3 5 3 4
200 2 2 3 4 7 3 5
300 2 3 3 5 9 4 6
400 2 3 3 5 10 4, 7
500 2 3 4 6 12 5 8
600 2 3 4 6 13 5 9
700 2 3 4 7 15 6 9
800 2 3 4 8 16 6 10
900 2 3 5 8 18 7 11
1 000 2 4 5 9 19 7 12
1 100 2 4 5 9 20 7 13
1 200 2 4 5 10 22 8 13
1 300 2 4 6 10 23 8 14
1 400 2 4 6 11 24 8 15
1 500 3 4 6 11 26 9 16
1 600 3 4 6 11 27 9 16
1700 3 5 6 12 28 9 17
1 800 3 5 6 12 29 10 18
1 900 3 5 7 13 31 10 18
2 000 3 5 7 13 32 10 19
2 250 3 5 7 14 35 11 21
2 500 3 5 8 16 38 12 21
2 750 3 6 8 17 41 13 24
3 000 3 6 9 18 44 13 26
3 250 3 6 9 19 47 14 27
3 500 3 6 9 20 50 15 29
3 750 3 7 10 21 53 16 30
4 000 3 7 10 22 56 16 32
4 250 3 7 11 23 59 17 33
! 4 500 4 7 11 24 62 18 35
4 750 4 8 11 25 65 18 37
5 000 4 8 12 26 68 19 38
5 250 4 8 12 27 71 20 40
5 500 4 8 13 28 74 20 41
) 5 750 4 8 13 29 77 21 43
) 6 000 4 9 13 29 80 22 44
6 250 4 9 14 30 82 22 46
6 500 4 9 14 31 85 23 47
6 750 4 9 14 32 88 24 49
7 000 4 9 15 33 91 24 50
7 250 4 10 15 34 94 25 52
25
7 500 4 10 16 35 97 26 53
7 750 4 10 16 36 100 26 55
8 000 4 10 16 37 103 27 56
8 250 5 10 17 8 105 28 58
8 500 5 11 17 39 108 28 59
8 750 5 11 17 40 111 29 61
9 000 5 11 18 41 114 29 62
9 250 5 11 18 42 116 30 64
9 500 5 12 18 43 119 31 65
9 750 5 12 19 43 122 31 67
10 000 5 12 19 44 125 32 68
10 250 5 12 19 45 128 33 69
10 500 5 12 20 46 130 33 71
10 750 5 12 20 47 133 34 72
11 000 5 13 20 48 136 34 74
11 250 5 13 21 49 139 35 75
11 500 5 13 21 50 141 36 77
11 750 5 13 21 51 144 36 78
12 000 5 13 22 52 147 31 80
12 250 5 13 22 53 150 J8 81
12 500 5 14 22 53 153 J8 82
12 750 5 14 23 54 155 39 84
13 000 6 14 23 55 158 39 85
13 250 6 14 23 56 161 40 87
13 500 6 14 24 51 164 41 88
13 750 6 15 24 58 166 41 90
14 000 6 15 24 59 169 42 91
14 250 6 15 25 60 172 43 92
14 500 6 15 25 61 175 43 94
14 750 6 15 25 61 177 44 95
15 000 6 16 26 62 180 44 97
15 500 6 16 26 64 185 46 100
16 000 6 16 27 66 191 47 102
16 500 6 17 28 68 196 48 105
17 000 6 17 28 69 202 49 108
17 500 6 11 29 71 207 50 111
18 000 7 18 29 73 213 51 114
18 500 7 18 30 74 218 53 116
19 000 7 18 31 16 224 54 119
19 500 7 19 31 78 229 55 122
20 000 7 19 32 80 234 56 125
20 500 7 19 33 81 240 58 128
21 000 7 20 33 83 245 59 130
21 500 7 20 34 85 251 60 133
22 000 7 20 35 87 256 61 136
22 500 7 21 35 88 261 62 139
23 000 7 21 36 90 267 63 141
23 500 8 21 36 92 272 65 144
24 000 8 22 37 93 277 66 147
26
X. Wymagania dotyczące czystości odmianowej plantacji nasiennych w ocenie
polowej poszczególnych gatunków lub grup roślin rolniczych i warzywnych
1. Rośliny rolnicze:
1) wymagana w ocenie polowej, czystość odmianowa dla roślin zbożowych:
Minimalna czystość odmianowa w ocenie
Lp. Gatunki kwalifikowany
Elitarny
(PB i B) C/1 C/2
Gatunki, dla których czystość odmianowa określona jest w procentach
1 pszenice, jęczmień i owies 99,9 99,7 99,0
2 samopylne odmiany pszenżyta 99,7 99,0 98,0

każdy składnik odmian mieszańcowych
3 99,7
owsa, jęczmienia i pszenic
90,01)
każdy składnik odmian mieszańcowych
4 99,0
samopylnego pszenżyta
Gatunki, dla których czystość odmianowa określona jest w sztukach na 10, 20 lub 30 m2
odmiany ustalone i mieszańcowe żyta,
ustalone, obcopylne odmiany pszenżyta,
1 1,0 1,0
mozgi kanaryjskiej oraz odmian ustalonych
kukurydzy
1) odmiany mieszańcowe kukurydzy – liczba roślin, które są rozpoznawalne jako niebędące
składnikiem rodzicielskim:
a) w produkcji każdego ze składników
rodzicielskich (Ro, Rm) 0,1
b) w produkcji materiału siewnego odmian

mieszańcowych – każdy składnik 0,2
rodzicielski
2
2) gdy 5 lub więcej procent roślin składnika matecznego ma znamiona zdolne do zapylenia, to
procent roślin w obrębie tego składnika, który pylił lub pyli nie może przekroczyć:
a) w każdej ocenie stanu plantacji 1,0
b) we wszystkich ocenach stanu plantacji

2,0
łącznie
Minimalna skuteczność krzyżowania odmian mieszańcowych pszenic, jęczmienia, owsa i pszenżyta

powinna wynosić nie mniej niż 95,0 %
Objaśnienie
1)
Jest to czystość odmianowa odmian mieszańcowych pszenic, jęczmienia, owsa
i samopylnych odmian pszenżyta, stwierdzona w następczej ocenie tożsamości.
27
2) wymagana w ocenie polowej, czystość odmianowa dla roślin oleistych i włóknistych.
Minimalna czystość odmianowa w ocenia
Lp. Gatunki
Elitarny kwalifikowany
(PB i B) C/1 C/2
Gatunki, dla których czystość odmianowa określona jest w procentach
1 soja 99,5 99,0

gorczyca biała i odmiany ustalone
2 słonecznika oraz rzepak i rzepik wytwarzane 99,7 99,0
na cele pastewne
rzepak i rzepik wytwarzane na cele inne niż
3 99,9 99,7
pastewne
4 len oleisty i włóknisty 99,7 98,0 97,5*
5 mak 99,0 98,0
Gatunki, dla których czystość odmianowa określona jest w sztukach na 10, 20 lub 30 m2
1 gorczyca sarepska, kminek, konopie 1,0 1,0

słonecznik mieszańcowy – liczba roślin, które są rozpoznawalne jako niebędące linią wsobną lub
innym składnikiem rodzicielskim:
1) w produkcji materiału siewnego kategorii elitarny składników rodzicielskich:
a) linie wsobne 0,2

b) mieszańce proste:
– składnik męski, rośliny wydzielające
pyłek, podczas gdy 2% lub więcej 0,2
2 osobników żeńskich ma podatne kwiaty
– składnik żeński 0,5
2) w produkcji materiału siewnego kategorii kwalifikowany mieszańców:
a) składnik męski, rośliny wydzielające
pyłek, podczas gdy 5 lub więcej
0,5
%osobników żeńskich ma podatne
kwiaty
b) składnik żeński 1,0
Objaśnienia:
* – dla materiału kwalifikowanego lnu, dla stopnia C/3 wymagania są takie jak dla C/2.
1) w składniku matecznym poziom męskiej sterylności stwierdzony w następczej ocenie
tożsamości powinien wynosić nie mniej niż:
a) dla rzepaku - 98,0 %,
b) dla słonecznika - 95,0 %;
2) występowanie roślin typowo męskich (płaskoni) w konopiach jednopiennych nie może
przekraczać:
a) dla materiału elitarnego 0,1 rośliny na 30 m2,
b) dla materiału kwalifikowanego – 15 roślin na 10 m2.
Płaskonie występujące w ilości przekraczającej powyższe wymagania usuwa się z plantacji
wraz z korzeniami i niszczy przed rozpoczęciem pylenia.
28
3) wymagana w ocenie polowej, czystość odmianowa dla roślin pastewnych
Rośliny motylkowate
Rośliny strączkowe Trawy Inne gatunki
drobnonasienne
1) dla grochu i bobiku dla wszystkich gatunków 1) dla wiechliny łąkowej 1) dla kapusty pastewnej
minimalna czystość czystość odmianowa minimalna czystość minimalna czystość
odmianowa wynosi wynosi dla materiału: odmianowa wynosi odmianowa wynosi dla
dla materiału: a) elitarnego dla materiału: materiału:
a) elitarnego – 1 roślina/30 m2, a) elitarnego a) elitarnego
– 99,7 %, b) kwalifikowanego – 1 roślina/20 m2, – 99,7 %,
2
b) kwalifikowanego: – 1 roślina/10 m b) kwalifikowanego b) kwalifikowanego
C/1 – 99,0 %, – 4 rośliny/10 m2, – 99,0 %;
C/2 – 98,0 %; c) kwalifikowanego 2) dla pozostałych
2) dla pozostałych odmian gatunków minimalna
gatunków czystość apomiktycznych, czystość odmianowa
odmianowa wynosi jednoklonalnych wynosi dla materiału:
dla materiału: – 6 roślin/10 m2; a) elitarnego
a) elitarnego 2) dla pozostałych – 1 roślina/30 m2,
–1 gatunków traw b) kwalifikowanego
roślina/30 m2, czystość odmianowa – 1 roślina/10 m2
b) kwalifikowanego wynosi dla materiału:
– 1 roślina/10 m2 a) elitarnego
b) kwalifikowanego
– 1 roślina/10 m2
4) Dla buraka pastewnego i cukrowego czystość odmianowa wyliczona w procentach
liczbowych w stosunku do ogólnej liczby roślin na poletku wynosi dla materiału
kategorii:
a) elitarny 0,0 %;
b) kwalifikowany 0,2 %.
2. Rośliny warzywne:
1) wymagana w ocenie polowej, czystość odmianowa dla roślin warzywnych
– rośliny cebulowe:
Dopuszczalna liczba wad na
jednostce kwalifikacyjnej dla
Lp. Rodzaj plantacji kategorii
kwalifikowany
elitarny
i standard
Występowanie roślin innych odmian a w przypadku cebuli,
szalotki i czosnku również występowanie cebul o innej barwie
1 0,3 0,5
łuski na jednostce kwalifikacyjnej plantacji wysadków cebuli,
cebuli siedmiolatki, szalotki, szczypiorku oraz czosnku
Występowanie roślin innych odmian na jednostce
2 0,0 3,0
kwalifikacyjnej plantacji wysadków pora
3 Na plantacji nasiennej 0,0
Występowanie roślin męskopłodnych w składniku matecznym (linia A męskosterylna):
4 1) przy produkcji nasion składnika matecznego 5,0 nie dotyczy
2) przy produkcji nasion odmian mieszańcowych F1 nie dotyczy 10,0
5 Występowanie roślin innych gatunków roślin cebulowych jest niedopuszczalne
29
– rośliny korzeniowe:
Liczba wad na jednostce
kwalifikacyjnej dla kategorii
Lp. Rodzaj plantacji
kwalifikowany
elitarny
i standard
Produkcja wysadków
1 dla marchwi 0,0 0,0
2 dla pietruszki 0,0 2,0
3 dla selera 0,0 0,5
5 dla skorzonery 0,0 1,0
Produkcja nasienna
1 dla marchwi, pietruszki, selera i skorzonery 0,0
3 mieszańcowej buraka ćwikłowego roślin męskopłodnych nie 10 %
więcej niż
4 mieszańcowej marchwi roślin częściowo męskopłodnych nie 15 %
więcej niż
występowanie roślin innych gatunków baldaszkowatych lub dla buraka roślin z rodzaju Beta jest
5
niedopuszczalne

– rośliny dyniowate:
a) przy produkcji odmian ustalonych oraz składników rodzicielskich występowanie
roślin innych odmian i form nietypowych ogórka jest niedopuszczalne;
b) przy wytwarzaniu składnika matecznego występowanie roślin typowo
1)
jednopiennych bądź hermafrodytycznych nie więcej niż:
– 3 % – dla odmian typu sałatkowego,
– 5 % – dla odmian typu konserwowego;
c) przy produkcji nasion odmiany mieszańcowej występowanie roślin innych odmian
i form nietypowych ogórka:
– w składniku matecznym jest niedopuszczalne,
– w zapylaczu nie więcej niż – 0,5 rośliny na jednostkę kwalifikacyjną;
___________________
Objaśnienie
1)
Roślina typowo jednopienna to roślina, która na pędzie głównym do 10. węzła wytwarza najczęściej
same kwiaty męskie, w następnych węzłach na zmianę występują kwiaty męskie z żeńskimi do
końca wegetacji. Na pędach bocznych kwiaty żeńskie występują częściej niż na pędzie głównym. Do
roślin jednopiennych nie zalicza się roślin, na których występują nieliczne kwiaty męskie przy
ciągłym tworzeniu się kwiatów żeńskich na kolejnych węzłach.
30
d) przy produkcji nasion odmiany mieszańcowej występowanie roślin typowo
jednopiennych bądź hermafrodytycznych w składniku matecznym nie może być
więcej niż:
– 8 % – u odmian typu sałatkowego,
– 10% – u odmian typu konserwowego;
e) przy produkcji odmian ustalonych i mieszańcowych pozostałych gatunków
warzyw dyniowatych występowanie na plantacji innych odmian jest
niedopuszczalne;
f) nieusunięcie zapylacza na plantacji odmian mieszańcowych przed ostatnią
4) wymagana w ocenie polowej, czystość odmianowa dla roślin warzywnych – rośliny

psiankowate:
a) występowanie roślin innych odmian i linii pomidora oraz papryki w każdym

składniku rodzicielskim jest niedopuszczalne;
b) dla pomidora – występowanie roślin zapylonych wsobnie w składniku matecznym

przy produkcji nasion mieszańcowych:
– przy zastosowaniu składnika matecznego płodnego nie więcej niż – 2 %1);

– przy zastosowaniu składnika z cechą funkcjonalnej męskiej sterylności, roślin
z kwiatami zapylonymi wsobnie co najmniej na dwóch kolejnych gronach nie
więcej niż – 5 %2),
c) do określenia przez kwalifikatora występowania roślin zapylonych wsobnie nie

może być stosowane zapylanie sztucznie.
________________
Objaśnienie
1)
W matecznym, płodnym składniku pomidora sprawdzenia, czy nastąpiło wsobne zapylenie kwiatów,
dokonuje się w okresie usuwania pylników. Stwierdzenie rozchylenia działek kielicha ponad 90° na
którymkolwiek ze sprawdzanych kwiatów i zmiana barwy płatków korony na ciemnożółtą oznacza, że
nastąpiło zapylenie wsobne.
2)
W matecznym składniku pomidora z cechą funkcjonalnej męskiej sterylności dla określenia
występowania roślin zapylonych wsobnie kwalifikator podczas pierwszej oceny wybiera losowo 1 %
roślin, które odpowiednio oznacza. Podczas drugiej oceny na tych roślinach kwalifikator dokonuje
obliczenia roślin z kwiatami zapylonymi wsobnie.
31
– rośliny strączkowe; występowanie roślin innych odmian i typów roślin:
a) na plantacji kategorii kwalifikowany i standard grochu i bobu nie więcej niż
– 0,3 rośliny;
b) na plantacji kwalifikowany i standard fasoli nie więcej niż – 0,1 rośliny;
c) na plantacji elitarny grochu, fasoli i bobu jest niedopuszczalne.
– rośliny liściowe występowanie roślin innych odmian i typów roślin na jednostce
kwalifikacyjnej na plantacji, na której jest wytwarzany materiał kategorii:
a) elitarny – jest niedopuszczalne;
b) kwalifikowany i standard:
– podczas pierwszej oceny nie więcej niż 0,5 rośliny;
– podczas drugiej oceny jest niedopuszczalne.
c) występowanie roślin innych odmian i typów roślin na jednostce kwalifikacyjnej na
plantacji nasiennej karczocha, kopru włoskiego (fenkuła), szparaga oraz cykorii
korzeniowej jest niedopuszczalne.
32
Załącznik nr 3
WZÓR INFORMACJI O WYNIKACH OCENY TOŻSAMOŚCI I CZYSTOŚCI ODMIANOWEJ
Uzasadnienie
33
UZASADNIENIE
Projekt rozporządzenie w sprawie oceny tożsamości i czystości odmianowej
stanowi wykonanie upoważnienia zawartego w art. 56 ustawy z dnia
o nasiennictwie (Dz. U. Nr , poz. ).
Materia, która jest przedmiotem regulacji rozporządzenia, poprzednio była
regulowana rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 14 marca 2007 r.
w sprawie oceny tożsamości odmianowej (Dz. U. Nr 58, poz. 392).
W projektowanym rozporządzeniu, biorąc pod uwagę zróżnicowanie gatunków
roślin rolniczych i warzywnych określono:
1) metodykę oraz sposób i warunki dokonywania oceny tożsamości i czystości
odmianowej materiału siewnego dla poszczególnych gatunków lub grup roślin
rolniczych lub warzywnych,
2) wzór informacji o wynikach oceny tożsamości i czystości odmianowej materiału
siewnego,
3) wielkość prób pobieranych do oceny tożsamości i czystości odmianowej, w tym
prób wzorcowych, sposób ich pakowania i oznakowania, terminy ich przesyłania do
właściwej jednostki organizacyjnej Centralnego Ośrodka,
4) warunki oraz okres przechowywania prób materiału siewnego pobranych do oceny
tożsamości i czystości odmianowej,
5) warunki pobierania prób wzorcowych, w tym prób materiału siewnego

reprodukowanego w ramach systemów nasiennych OECD,
6) zakres i terminy przekazywania przez Głównego Inspektora Centralnemu Ośrodkowi

informacji o planowanej liczbie prób materiału siewnego przeznaczonych do oceny
tożsamości i czystości odmianowej oraz wykazu pobranych prób materiału siewnego
wysłanych do oceny tożsamości i czystości odmianowej,
7) zakres i terminy przekazywania przez Centralny Ośrodek Głównemu Inspektorowi
informacji o próbach urzędowych przyjętych do oceny tożsamości i czystości
odmianowej materiału siewnego
Rozporządzenie jest jednocześnie implementacją w zakresie zabezpieczenia w
obrocie materiału siewnego o sprawdzonej tożsamości i odpowiedniej jakości przepisów
UE zawartych w :
1) dyrektywie Rady 66/401/WE z dnia 14 czerwca 1966 r. w sprawie obrotu materiałem
siewnym roślin pastewnych (Dz. Urz. WE L 125 z 11.07.1966, z późn. zm.);
siewnym roślin zbożowych (Dz. Urz. WE L 125 z 11.07.1966, z późn. zm.);
34
5) dyrektywie Rady 2002/54/WE z dnia 13 czerwca 2002 r. w sprawie obrotu
materiałem siewnym buraka (Dz. Urz. WE L 193 z 20.07.2002, z późn. zm.);
materiałem siewnym warzyw (Dz. Urz. WE L 193 z 20.07.2002, z późn. zm.);
materiałem siewnym roślin oleistych i włóknistych (Dz. Urz. WE L 193 z 20.07.2002, z
późn. zm.);
10) decyzji Komisji 2004/842/WE z dnia 1 grudnia 2004 r. w sprawie przepisów
odmian gatunków warzyw (Dz. Urz. UE L 362/21-27 z 9.12.2004).
11) dyrektywie Komisji 2008/62/WE z dnia 20 czerwca 2008 r. przewidującej pewne

12) dyrektywie komisji 2009/145/WE z dnia 26 listopada 2009 r. przewidującej pewne

genetyczną oraz odmian warzyw niemających wewnętrznej wartości dla plonów o
miejscowych i odmian
Projektowane rozporządzenie obejmuje przepisy dotyczące organizacji i zasad
dokonywania oceny tożsamości i czystości odmianowej. W projekcie wprowadza się
przepis stanowiący o tym, że ocenie tożsamości i czystości odmianowej podlega,
w odróżnieniu od istniejących przepisów, 100 % partii materiału siewnego kategorii
kwalifikowany przeznaczonych do dalszej reprodukcji. Dodano również przepis
stanowiący o tym, że ocenie tej podlega nie mniej niż 10 % partii materiału siewnego
odmian regionalnych roślin rolniczych, odmian regionalnych roślin warzywnych oraz
odmian amatorskich. Jest to konsekwencja wdrożenia dyrektyw Komisji Europejskiej
dotyczących bioróżnorodności. W celu przejrzystości i czytelności przepisów
wprowadzono przepis mówiący o tym, że w razie stwierdzenia braku tożsamości
odmianowej w ocenie następczej dla materiału siewnego kategorii standard oraz dla
35
materiału siewnego odmian regionalnych i amatorskich, wojewódzki inspektor może,
w drodze decyzji, zakazać dokonywania oceny materiału siewnego przez
zachowującego odmianę na okres dwóch kolejnych sezonów wegetacyjnych
następujących po sezonie, w którym został stwierdzony brak tożsamości odmianowej.
W tym okresie materiał siewny podlega urzędowej ocenie.
Ponadto Centralny Ośrodek po zakończeniu oceny tożsamości i czystości
odmianowej będzie wydawał pisemną informację o jej wynikach. Wprowadza się
również przepis stanowiący o tym, że jeżeli właściciel badanej partii materiału siewnego
nie zgadza się z zawartym w informacji stwierdzeniem braku tożsamości odmianowej,
może w terminie 2 dni od otrzymania tej informacji, zwrócić się do dyrektora
Centralnego Ośrodka o sprawdzenie, czy nie nastąpiły ewentualne nieprawidłowości
mająe wpływ na wynik tożsamości i czystości odmianowej. W tym celu dyrektor
Centralnego Ośrodka powołuje komisję do wyjaśnienia ewentualnych nieprawidłowości
dotyczących badanej próby, przedstawionych przez właściciela badanej partii. W skład
komisji wchodzą: właściciel badanej partii, zachowujący odmianę lub osoba przez niego
wskazana, osoba wskazana przez kierownika jednostki organizacyjnej Centralnego
Ośrodka dokonującej oceny tożsamości i czystości odmianowej danej partii, osoba
wskazana przez wojewódzkiego inspektora właściwego ze względu na miejsce
pobrania próby. Z czynności dokonanych przez komisję sporządza się protokół.
Protokół ten przekazywany jest do dyrektora Centralnego Ośrodka w celu podjęcia
ostatecznego rozstrzygnięcia dotyczącego ewentualnego braku tożsamości odmianowej
badanej partii materiału siewnego.
Zgodnie z zaproponowanymi przepisami ocenę tożsamości i czystości
odmianowej będzie wykonywał Centralny Ośrodek a nie jak obecnie Główny Inspektor.
Główny Inspektor będzie przekazywał Centralnemu Ośrodkowi informacje o planowanej
liczbie prób materiału siewnego przeznaczonego do oceny tożsamości i czystości
odmianowej w sezonie poprzedzającym ocenę oraz wykaz pobranych prób materiału
siewnego wysłanego do oceny tożsamości i czystości odmianowej w danym sezonie
wegetacyjnym.
Rozporządzenie nie zawiera przepisów technicznych w rozumieniu
rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu
poz. 2039 oraz z 2004 r. Nr 65, poz. 597), dlatego też projekt nie podlega notyfikacji.
w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414) projekt niniejszego
36
rozporządzenia zostanie umieszczony na stronie Biuletynu Informacji Publicznej
Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi i został ujęty w Programie prac legislacyjnych
Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi na 2011 r.
1. Podmioty, na które oddziałuje akt normatywny

Rozporządzenie będzie oddziaływać na podmioty prowadzące obrót materiałem
siewnym roślin rolniczych i warzywnych, Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin
Uprawnych oraz Państwową Inspekcję Ochrony Roślin i Nasiennictwa.
2. Wpływ aktu normatywnego na sektor finansów publicznych, w tym budżet
terytorialnego.
4. Wpływ aktu normatywnego na konkurencyjność gospodarki
i przedsiębiorczość, w tym na funkcjonowanie przedsiębiorstw
Wejście w życie rozporządzenia będzie miało wpływ na podmioty zajmujące się
obrotem materiału siewnego. Zobowiązane są one w zależności od kategorii i rodzaju
materiału siewnego do pobierania prób do oceny tożsamości i czystości odmianowej.
5. Wpływ aktu normatywnego na sytuację i rozwój regionalny
regionalny.
przesłany do organizacji społeczno-zawodowych, związków zawodowych, a w
37
Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa.
3-04-tg
38
ROZPORZĄDZENIE
z dnia ............................
w sprawie mieszanek materiału siewnego2)
Na podstawie art. 57 ust. 11 ustawy z dnia o nasiennictwie (Dz. U. Nr ...,

poz. ...) zarządza się, co następuje:
§ 1. Rozporządzenie określa rodzaje mieszanek materiału siewnego, ich skład

gatunkowy oraz typ użytkowania, sposób postępowania przy sporządzaniu mieszanek
roślin pastewnych przeznaczonych na cele pastewne, a także wzór świadectwa
mieszanki nasiennej.
§ 2. Mieszanki materiału siewnego sporządza się w sposób umożliwiający

uzyskanie jednorodności partii materiału siewnego.
§ 3. Mieszanki materiału siewnego dzieli się na mieszanki:
1) zbożowe, które są sporządzane z materiału siewnego różnych gatunków lub odmian

roślin zbożowych;
2) pastewne, które są sporządzane z materiału siewnego różnych gatunków roślin lub

ich odmian, z przeznaczeniem na cele:
a) pastewne (paszowe), które są sporządzane z materiału siewnego gatunków

roślin pastewnych albo z materiału siewnego gatunków roślin pastewnych z
udziałem materiału siewnego gatunków innych niż pastewne,
b) inne niż pastewne, które są sporządzane z materiału siewnego gatunków roślin

pastewnych albo z materiału siewnego gatunków roślin pastewnych z udziałem
materiału siewnego gatunków roślin innych niż pastewne, w tym z gatunków, do
których nie stosuje się przepisów ustawy z dnia ...... o nasiennictwie, zwanej
dalej „ustawą”;
3) warzywne, które są sporządzane z materiału siewnego odmian jednego gatunku

roślin warzywnych.
§ 4. 1. Podmiot prowadzący obrót materiałem siewnym, przed przystąpieniem do
sporządzania mieszanek pastewnych z przeznaczeniem na cele pastewne, opracowuje
opis sposobu ich sporządzania, który zawiera następujące informacje:
1) opis techniczny posiadanych urządzeń służących do:
a) sporządzania mieszanek, w tym mieszalników,
b) przechowywania składników służących do sporządzania mieszanek, w tym

pojemników albo silosów;
2) opis procesu technologicznego, który ma być zastosowany do sporządzenia

mieszanki;
3) imię i nazwisko osoby odpowiedzialnej za sporządzanie mieszanek;
2. Podmiot prowadzący obrót materiałem siewnym, o zamiarze sporządzenia mieszanki

pastewnej z przeznaczeniem na cele pastewne, informuje pisemnie wojewódzkiego
inspektora właściwego ze względu na miejsce jej sporządzenia, podając:
1) procentowy udział poszczególnych składników w sporządzanej mieszance;
2) nazwę mieszanki, jeżeli zostanie ona umieszczona na etykiecie tej mieszanki.
3. Podmiot prowadzący obrót materiałem siewnym przekazuje opis sposobu

sporządzania mieszanki pastewnej z przeznaczeniem na cele pastewne przez 2 lata od
dnia jej sporządzenia.
§ 5. Określa się wzór świadectwa dla mieszanki stanowiący załącznik nr 1 do

rozporządzenia;
2
Załącznik Nr 1
do rozporządzenia
z dnia…………… (poz. ......)
Świadectwo dla mieszanki
nazwa, siedziba i adres wydającego świadectwo
ORYGINAŁ KOPIA*
ŚWIADECTWO nr........................................................... imię i nazwisko, miejsce zamieszkania i adres albo nazwa, siedziba i adres właściciela partii
mieszanki nasiennej/mieszańca złożonego rzepaku*

Informacje podane przez właściciela partii:
Data utworzenia mieszanki/mieszańca złożonego rzepaku*:
Numer partii materiału siewnego:
Masa partii: Liczba opakowań:
Nazwa mieszanki/mieszańca złożonego rzepaku*:
typ użytkowania mieszanki:
Deklarowany skład mieszanki/mieszańca złożonego rzepaku*:

numer procentowy
składnika gatunek odmiana udział
numer nr partii nr świadectwa data wydania wydający zdolność

składnika składnika oceny laboratoryjnej świadectwa świadectwo kiełkowania
miejscowość i data wydania świadectwa

Otrzymują:
oryginał - właściciel partii
kopia - właściwy terytorialnie WIORiN pieczęć i podpis osoby odpowiedzialnej za przeprowadzenie badania
Pobranie prób i ocenę laboratoryjną przeprowadzono zgodnie z metodyką określoną przez Międzynarodowy Związek Oceny Nasion (ISTA).
* niepotrzebne skreślić
3
1)
Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi kieruje działem administracji rządowej - rolnictwo na podstawie § 1 ust. 2 pkt 1
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 listopada 2007 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania
Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi (Dz. U. Nr 216, poz. 1599).
2)
- dyrektywy Rady 66/401/EWG z dnia 14 czerwca 1966 r. w sprawie obrotu materiałem siewnym roślin pastewnych
(Dz. Urz. WE L 125 z 11.7.1966, str. 2298, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 1, str. 55,
z późn. zm.),
- dyrektywy Rady 66/402/EWG z dnia 14 czerwca 1966 r. w sprawie obrotu materiałem siewnym roślin zbożowych
(Dz. Urz. WE L 125 z 11.7.1966, str. 2309, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 1, str. 66,
z późn. zm.),
- dyrektywy Rady 2002/55/WE z dnia 13 czerwca 2002 r. w sprawie obrotu materiałem siewnym warzyw
(Dz. Urz. UE L 193 z 20.7.2002, str. 33, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 36, str. 313,
z późn. zm.),
- decyzji Komisji 2004/371/WE z dnia 20 kwietnia 2004 r. w sprawie warunków wprowadzenia do obrotu mieszanek
materiału siewnego przeznaczonych do użytku jako rośliny pastewne (Dz. Urz. WE L 116 z 22.4.2004, str. 39; Dz.
Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 44, str. 133).
4
UZASADNIENIE
Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie mieszanek

materiału siewnego stanowi wykonanie upoważnienia, zawartego w art. 57 ust. 11
ustawy z dnia o nasiennictwie (Dz. U. Nr ..., poz. ...).
Zagadnienie, które jest przedmiotem regulacji przedmiotowego rozporządzenia,
poprzednio było regulowane rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia
19 lutego 2007 r. w sprawie mieszanek materiału siewnego (Dz. U. Nr 41, poz. 263).
Nie wprowadzono żadnych istotnych zmian w stosunku do dotychczas
obowiązujących przepisów dla mieszanek materiału siewnego.
W porównaniu do ww. rozporządzenia dodany został wzór dla mieszanki
nasiennej, który poprzednio był określony w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i
Rozwoju Wsi w sprawie wzorów i informacji. Zmiana ta ma charakter porządkowy.
W projektowanym rozporządzeniu wprowadzony został podział mieszanek
materiału siewnego w zależności od ich składu gatunkowego oraz typu użytkowania.
Podział ten zgodny jest z przepisami dotyczącymi sporządzania mieszanek materiału
siewnego, zawartymi w dyrektywach Rady: 66/401/EWG w sprawie obrotu materiałem
siewnym roślin pastewnych, 66/402/EWG w sprawie obrotu materiałem siewnym roślin
zbożowych i 2002/55/WE w sprawie obrotu materiałem siewnym warzyw.
Zgodnie z ustawą z dnia .... o nasiennictwie, partia materiału siewnego jest to

określona ilość tego materiału, jednorodna pod względem właściwości, co w przypadku
materiału siewnego mieszanki oznacza równomierne rozmieszczenie poszczególnych
jej składników w każdej części partii.
Podmiot prowadzący obrót materiałem siewnym zapewnia, że mieszanka

materiału siewnego sporządzana jest w sposób umożliwiający uzyskanie jednorodności
partii materiału siewnego.
Mieszanki zbożowe sporządzane są jako mieszanki gatunkowe, składające się

z materiału siewnego odmian różnych gatunków roślin zbożowych lub jako mieszanki
odmianowe, składające się z różnych odmian jednego gatunku roślin zbożowych.
Mieszanki pastewne sporządza się z przeznaczeniem na cele pastewne

(paszowe) lub z przeznaczeniem na cele inne niż pastewne.
Mieszanki pastewne z przeznaczeniem na cele pastewne są sporządzane z

materiału siewnego gatunków roślin pastewnych z udziałem materiału siewnego
gatunków roślin pastewnych albo z materiału siewnego gatunków roślin pastewnych z
5
udziałem materiału siewnego gatunków innych niż pastewne. Mieszanki pastewne z
przeznaczeniem na cele inne niż pastewne są sporządzane z materiału siewnego
gatunków roślin pastewnych albo z materiału siewnego gatunków roślin pastewnych z
udziałem materiału siewnego gatunków roślin innych niż pastewne, w tym z gatunków,
do których nie stosuje się przepisów ustawy z dnia ….. o nasiennictwie.
Podmiot prowadzący obrót materiałem siewnym, przed przystąpieniem do

sporządzenia mieszanki pastewnej z przeznaczeniem na cele pastewne, obowiązany
jest do opracowania opisu sposobu jej sporządzania oraz pisemnego poinformowania
wojewódzkiego inspektora ochrony roślin i nasiennictwa właściwego ze względu na
miejsce sporządzania mieszanki, o zamiarze jej sporządzenia, podając procentowy
udział poszczególnych składników w sporządzanej mieszance i nazwę mieszanki, jeżeli
zostanie ona umieszczona na etykietach tej mieszanki.
W przepisach rozporządzenia wdraża się następujące przepisy prawa Unii

Europejskiej:
1) dyrektywę Rady 66/401/EWG z dnia 14 czerwca 1966 r. w sprawie obrotu
materiałem siewnym roślin pastewnych (Dz. Urz. WE L 125 z 11.7.1966, str. 2298,
z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 1, str. 55, z późn. zm.),
2) dyrektywę Rady 66/402/EWG z dnia 14 czerwca 1966 r. w sprawie obrotu
materiałem siewnym roślin zbożowych (Dz. Urz. WE L 125 z 11.7.1966, str. 2309,
z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 1, str. 66, z późn. zm.),
3) dyrektywę Rady 2002/55/WE z dnia 13 czerwca 2002 r. w sprawie obrotu materiałem
siewnym warzyw (Dz. Urz. WE L 193 z 20.7.2002, str. 33, z późn. zm.; Dz. Urz. UE
Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 36, str. 313, z późn. zm.),
4) decyzję Komisji 2004/371/WE z dnia 20 kwietnia 2004 r. w sprawie warunków
wprowadzenia do obrotu mieszanek materiału siewnego przeznaczonych do użytku
jako rośliny pastewne (Dz. Urz. UE L 116 z 22.4.2004, str. 39; Dz. Urz. UE Polskie
wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 44, str. 133).

65, poz. 597).
6
Projekt rozporządzenia został umieszczony w Programie prac legislacyjnych
Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi na okres styczeń - czerwiec 2007 r. dotyczącym
projektów rozporządzeń. Ponadto stosownie do art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o
działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414),
projekt rozporządzenia został udostępniony w Biuletynie Informacji Publicznej
Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Stosownie do art. 6 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r.
o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa, w Biuletynie Informacji
Publicznej Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi zostały udostępnione wszelkie
dokumenty dotyczące prac nad projektem. Żaden podmiot nie zgłosił zainteresowania
pracami nad projektem rozporządzenia.

Rozporządzenie będzie oddziaływać na przedsiębiorców zajmujących się
wytwarzaniem mieszanek materiału siewnego oraz na Państwową Inspekcję Ochrony
Roślin i Nasiennictwa.
2. Wpływ rozporządzenia na sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa

nasiennictwie, w tym na budżet państwa i budżety jednostek samorządu terytorialnego


7
regionalny.
W ramach prowadzonych konsultacji, projekt rozporządzenia zostanie
skierowany do organizacji społeczno-zawodowych i związków zawodowych,
działających w obszarze regulowanym rozporządzeniem, a w szczególności do:
Związku Zawodowego Rolników „Samoobrona”, Krajowej Rady Izb Rolniczych,
Stowarzyszenia Polskich Szkółkarzy, Polskiej Izby Nasiennej oraz Związku Twórców
Odmian Roślin Uprawnych.
04_02zb
8
Projekt
ROZPORZĄDZENIE
z dnia …………….
w szczegółowych wymagań dotyczących wytwarzania i jakości mieszanek dla

ochrony środowiska oraz wzoru świadectwa mieszanki dla ochrony środowiska
Na podstawie art. 63 ustawy z dnia ………. o nasiennictwie (Dz. U. Nr ….., poz.

……) zarządza się, co następuje:
1) szczegółowe wymagania dotyczące wytwarzania mieszanek dla ochrony środowiska
zbieranych bezpośrednio oraz składników uprawianych mieszanek dla ochrony
środowiska,
2) szczegółowe wymagania dotyczące jakości mieszanek dla ochrony środowiska
zbieranych bezpośrednio oraz składników uprawianych mieszanek dla ochrony
środowiska,
3) wzór świadectwa mieszanki dla ochrony środowiska.
§ 2. Mieszanki dla ochrony środowiska sporządza się w sposób umożliwiający
odtworzenie rodzaju siedliska występującego w miejscu zbioru.
§ 3. Mieszanki dla ochrony środowiska zbierane bezpośrednio zbiera się na
obszarze źródłowym znajdującym się w regionie pochodzenia, który nie był obsiewany
przez okres 40 lat poprzedzających rok złożenia wniosku o wyrażenie zgody na
wprowadzenie do obrotu mieszanki dla ochrony środowiska przez prowadzącego obrót
tą mieszanką.
§ 4. Składniki mieszanki dla ochrony środowiska powinny posiadać zdolność
kiełkowania umożliwiającą odtworzenie rodzaju siedliska występującego w miejscu
zbioru.
§ 5. Zawartość składników mieszanki nie związanych z rodzajem siedliska
występującym w miejscu zbioru nie może przekroczyć wagowo 1 % mieszanki.
§ 6. Mieszanka dla ochrony środowiska zbierana bezpośrednio:
1) nie może zawierać nasion Avena fatua, Avena sterylis i Cuscuta spp., oraz,
2) maksymalna zawartość nasion Rumex spp. innych niż Rumex acetosella i
Rumex maritimus nie może przekroczyć wagowo 0,05 % mieszanki.
§ 7. Składniki uprawianych mieszanek dla ochrony środowiska wytwarza się z
materiału siewnego, zbieranego na obszarze źródłowym, który nie był obsiewany
przez okres 40 lat poprzedzających rok złożenia wniosku o wyrażenie zgody na
wprowadzenie do obrotu mieszanki dla ochrony środowiska przez prowadzącego
obrót tą mieszanką.
§ 8. Składniki uprawianych mieszanek dla ochrony środowiska, które należą do
gatunków wymienionych w przepisach wydanych na podstawie art. 1 ust. 3 ustawy
z dnia .... o nasiennictwie, powinny spełniać wymagania dotyczące ich wytwarzania
i jakości.
§ 9. Maksymalna liczba rozmnożeń składników uprawianych mieszanek dla
ochrony środowiska nie może przekroczyć 5.
W porozumieniu:
Minister Środowiska
______
1)
Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi kieruje działem administracji rządowej - rolnictwo, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 1
2)
Przepisy niniejszego rozporządzenia wdrażają następujące przepisy dyrektywy Komisji 2010/60/WE z dnia 30
sierpnia 2010 r. przewidującej pewne odstępstwa dotyczące wprowadzania do obrotu mieszanek
pastewnych materiału siewnego przeznaczonych do wykorzystania w celu ochrony środowiska
naturalnego (Dz. Urz. UE L 228 z 31.08.2010).
2
UZASADNIENIE
Rozporządzenie w szczegółowych wymagań dotyczących wytwarzania i jakości

mieszanek dla ochrony środowiska oraz wzoru świadectwa mieszanki dla ochrony
środowiska ma na celu dostosowanie przepisów krajowych do prawa Unii Europejskiej
przez wdrożenie postanowień dyrektywy Komisji 2010/60/WE z dnia 30 sierpnia 2010 r.
przewidującej pewne odstępstwa dotyczące wprowadzania do obrotu mieszanek
materiału siewnego roślin pastewnych przeznaczonych do wykorzystania w ramach
ochrony środowiska.
w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414 oraz z 2009 r. Nr 42, poz. 337),
projekt zostanie zamieszczony na stronie Biuletynu Informacji Publicznej Ministerstwa
Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Rozporządzenie będzie oddziaływać na podmioty zajmujące się wytwarzaniem i
obrotem mieszankami dla ochrony środowiska.

3
terytorialnego
regionalny.
Rozporządzenie ma na celu wyłącznie dostosowanie przepisów krajowych do
prawa Unii Europejskiej przez wdrożenie postanowień dyrektywy Komisji 2010/60/WE z
dnia 30 sierpnia 2010 r. przewidującej pewne odstępstwa dotyczące wprowadzania do
obrotu mieszanek materiału siewnego roślin pastewnych przeznaczonych do
wykorzystania w ramach ochrony środowiska.
W związku z technicznym charakterem wprowadzanych zmian, nie ma potrzeby
przeprowadzania konsultacji społecznych.
Projekt rozporządzenia został umieszczony na stronie Biuletynu Informacji
Publicznej Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Opracowano w Departamencie
Hodowli i Ochrony Roślin
Za zgodność po względem
prawnym i redakcyjnym
04_03zb
4
Projekt
ROZPORZĄDZENIE
z dnia ……………
w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących terminów składania wniosków o

dokonanie oceny materiału siewnego, szczegółowych wymagań w zakresie
wytwarzania i jakości materiału siewnego, metod oceny materiału siewnego oraz
wykazu gatunków i odmian roślin sadowniczych, dla których materiał szkółkarski
CAC wytwarza się z materiału siewnego kategorii kwalifikowany roślin
sadowniczych
Na podstawie art. 72 ustawy z dnia ………. o nasiennictwie (Dz. U. Nr …..,

poz. ……) zarządza się, co następuje:
siewnego kategorii elitarny lub kategorii kwalifikowany roślin sadowniczych,
2) wymagania w zakresie wytwarzania i jakości materiału siewnego kategorii elitarny
lub kategorii kwalifikowany roślin sadowniczych, materiału szkółkarskiego CAC,
materiału rozmnożeniowego i materiału nasadzeniowego roślin warzywnych i
ozdobnych oraz sadzonek winorośli, w tym:
a) terminu dokonywania i liczbę ocen stanu plantacji materiału siewnego kategorii
elitarny lub kategorii kwalifikowany roślin sadowniczych w odniesieniu do
poszczególnych kategorii grup roślin lub gatunków,
b) metody dokonywania oceny laboratoryjnej w odniesieniu do poszczególnych
kategorii, stopni kwalifikacji lub poszczególnych grup roślin lub gatunków,
c) liczbę rozmnożeń dla poszczególnych grup lub gatunków roślin materiału
siewnego kategorii elitarny lub kategorii kwalifikowany roślin sadowniczych, z
uwzględnieniem opisu poszczególnych kategorii i stopni kwalifikacji,
d) izolację przestrzenną od innych upraw, czystość gatunkową i odmianową,
zdrowotności oraz zmianowania roślin, a także wiek roślin – dla materiału
siewnego kategorii elitarny lub kategorii kwalifikowany roślin sadowniczych,
e) sposób oznaczania partii materiału szkółkarskiego lub materiału
rozmnożeniowego i materiału nasadzeniowego roślin warzywnych i ozdobnych
oraz sadzonek winorośli,
3) metody oceny polowej, pobierania prób i oceny laboratoryjnej oraz oceny
tożsamości odmianowej materiału siewnego kategorii elitarny lub kategorii
kwalifikowany roślin sadowniczych,
4) wykaz gatunków i odmian roślin sadowniczych, dla których materiał szkółkarski CAC
wytwarza się z materiału siewnego kategorii kwalifikowany roślin sadowniczych.
1
§ 2. Wniosek o dokonanie oceny polowej materiału siewnego kategorii elitarny lub
kategorii kwalifikowany roślin sadowniczych składa się w roku, w którym dany materiał
ma być poddany ocenie polowej, w terminach:
1) do dnia 10 marca - dla mateczników porzeczek i agrestu;
2) do dnia 30 maja – dla pozostałego materiału siewnego kategorii elitarny lub kategorii
kwalifikowany roślin sadowniczych.
§ 3. Materiał rozmnożeniowy i nasadzeniowy roślin warzywnych może być

wytwarzany z materiału siewnego kategorii kwalifikowany lub standard gatunków
wymienionych w przepisach wydanych na podstawie art. 1 ust. 3 ustawy z dnia
……o nasiennictwie.
§ 4. Oceniany materiał siewny kategorii elitarny i kategorii kwalifikowany roślin

sadowniczych zaopatruje się w etykiety z podaniem nazwy odmiany dla każdego rzędu
albo pola materiału siewnego kategorii elitarny lub kategorii kwalifikowany roślin
sadowniczych.
§ 5. 1. Ocena polowa materiału siewnego kategorii elitarny i kategorii kwalifikowany

roślin sadowniczych obejmuje jedną lub kilka ocen stanu plantacji, w zależności od
wymagań szczegółowych.
2. Poszczególne oceny stanu plantacji są dokonywane w terminach określonych
3. Podczas oceny polowej sprawdzeniu podlegają w szczególności:
1) dołączona do wniosku dokumentacja;
2) zgodność informacji deklarowanych we wniosku z przedłożonymi dokumentami
i stanem faktycznym plantacji;
3) izolacja przestrzenna;
4) oznaczenie materiału;
5) przedplon;
6) wyrównanie roślin;
7) czystość gatunkowa i odmianowa;
8) wiek roślin;
9) pochodzenie ocenianych roślin;
10) zdrowotność, jakość i ilość roślin.
4. Do obliczania ilości materiału siewnego kategorii elitarny i kategorii kwalifikowany
roślin sadowniczych można stosować pomocniczo:
1) średnią obsadę na 1 m2 powierzchni lub 1 m długości rzędów;
2) średnią wydajność z jednej rośliny;
3) szacunkowy plon owoców z drzew nasiennych.
§ 6. 1. Podczas oceny polowej materiału siewnego kategorii elitarny roślin

sadowniczych oraz materiału siewnego kategorii kwalifikowany roślin sadowniczych w
sadach, w których są pozyskiwane nasiona lub zrazy, przeprowadza się szczegółową
ocenę wszystkich roślin.
2. Podczas oceny polowej materiału siewnego kategorii kwalifikowany roślin
sadowniczych innego niż wymieniony w ust. 1 dokonuje się ogólnego sprawdzenia
2
wszystkich roślin oraz przeprowadza się ocenę szczegółową dla jednostki
kwalifikacyjnej, którą stanowią kolejne rośliny w jednym lub kilku rzędach, albo 10 %
roślin każdej partii materiału zgłoszonego do oceny.
3. W przypadku braku wyrównania materiału siewnego w ocenianej partii, o którym
mowa w ust. 2, można wyznaczyć kolejne jednostki kwalifikacyjne.
4. Kwalifikator może zdegradować ocenianą plantację lub jej część lub partię
ocenianego materiału do niższego stopnia z uwagi na jej stan.
§ 7. 1. Ocenę laboratoryjną drzew w sadach do pozyskiwania nasion wykonuje się,

stosując test ELISA.
2. Test ELISA wykonuje się na obecność wirusa karłowatości śliwy (Prune dwarf
virus, PDV) i wirusa nekrotycznej plamistości pierścieniowej wiśni (Prunus necrotic
ringspot virus, PNRSV).
3. Reprezentatywne próby pobiera się do testu ELISA późną zimą lub wczesną
wiosną, nie później jednak niż przed kwitnieniem, z każdego drzewa nasiennego cztery
pędy, każdy pęd z innej strony drzewa.
4. Test ELISA wykonuje się na liściach i kwiatach lub pąkach uzyskanych z pędów
przetrzymywanych przez okres od 2 do 3 tygodni w wodzie o temperaturze 18-25 °C.
5. Pierwszy test ELISA wykonuje się na 3-letnich drzewach, pobierając próby
zbiorcze z czterech kolejnych drzew nasiennych. Kolejne testy ELISA wykonuje się co 4
lub 6 lat, w zależności od izolacji przestrzennej określonej w wymaganiach
szczegółowych, pobierając próby zbiorcze z dwóch kolejnych drzew nasiennych.
6. Jeżeli w próbie zbiorczej zostaną stwierdzone wirusy, o których mowa w ust. 2, to
test ELISA wykonuje się dla tej próby zbiorczej, dla każdego drzewa oddzielnie.
§ 8. 1. Oceny tożsamości odmianowej materiału siewnego kategorii elitarny roślin

sadowniczych dokonuje się, prowadząc obserwacje cech danej odmiany.
2. Obserwowane cechy odmiany porównuje się z opisem odmiany dokonanym
przez jednostkę zajmującą się rejestracją lub z wzorcem tej odmiany.
3. Ocenę tożsamości odmianowej dla jednej odmiany przeprowadza się co najmniej
na:
1) czterech drzewkach;
2) sześciu krzewach;
3) dwunastu roślinach truskawek.
4. Ocenę tożsamości odmianowej materiału siewnego kategorii elitarny roślin
sadowniczych kończy się po pierwszym roku owocowania, w którym można dokonać
porównania określonego w ust. 2.
§ 9. Partie materiału siewnego kategorii elitarny i kategorii kwalifikowany roślin
sadowniczych, materiału szkółkarskiego CAC, materiału rozmnożeniowego i
nasadzeniowego roślin warzywnych i ozdobnych oraz sadzonek winorośli oznacza się w
sposób umożliwiający identyfikację tego materiału, w tym przez podanie dnia, tygodnia,
miesiąca i roku wprowadzenia go do obrotu, wskazanie gatunku, odmiany lub podkładki
albo podanie literowego lub cyfrowego oznaczenia własnego podmiotu tworzącego
partię.
§ 10. Opis kategorii i stopni kwalifikacji materiału siewnego kategorii elitarny i
3
kategorii kwalifikowany roślin sadowniczych jest określony w załączniku nr 1 do
rozporządzenia.
§ 11. Szczegółowe wymagania dotyczące wytwarzania i jakości materiału siewnego

kategorii elitarny i kategorii kwalifikowany roślin sadowniczych i sadzonek winorośli są
§ 12. Szczegółowe wymagania dotyczące wytwarzania i jakości materiału

rozmnożeniowego i nasadzeniowego roślin warzywnych są określone w załączniku nr 3
do rozporządzenia.
§ 13. Szczegółowe wymagania dotyczące wytwarzania i jakości materiału

rozmnożeniowego i nasadzeniowego roślin ozdobnych są określone w załączniku nr 4
do rozporządzenia.
§ 14. Wykaz gatunków i odmian roślin sadowniczych, dla których materiał
szkółkarski CAC wytwarza się z materiału siewnego kategorii kwalifikowany roślin
sadowniczych jest określony w załączniku nr 5 do rozporządzenia.
______
1)
2)
Przepisy niniejszego rozporządzenia wdrażają następujące przepisy Unii Europejskiej:
- dyrektywę Rady 68/193/EWG z dnia 9 kwietnia 1968 r. zmienioną dyrektywą 2002/11/WE w sprawie
wprowadzania do obrotu materiału do wegetatywnego rozmnażania winorośli (Dz. Urz. WE L 93 z
17.04.1968, str. 15, z późn. zm; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 1, str. 123, z późn. zm.),
- dyrektywę Rady 98/56/WE z dnia 20 lipca 1998 r. w sprawie obrotu materiałem rozmnożeniowym roślin
ozdobnych (Dz. Urz. WE L 226 z 13.08.1998, str. 16, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne,
rozdz. 3, t. 23, str. 363, z późn. zm.),
- dyrektywę Rady 92/33/EWG z dnia 28 kwietnia 1992 r. w sprawie obrotu materiałem rozmnożeniowym oraz
nasadzeniowym warzyw innym niż nasiona (Dz. Urz. WE L 157 z 10.06.1992, str. 1, z późn. zm.; Dz. Urz. UE
- dyrektywę Rady 2008/90/WE z dnia 28 kwietnia 1992 r. w sprawie obrotu materiałem rozmnożeniowym roślin
owocowych oraz roślinami owocowymi przeznaczonymi do produkcji owoców (Dz. Urz. WE L 157 z
10.06.1992, str. 10, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 12, str. 284, z późn.
zm.),
4
Ministra Rolnictwa i Rozwoju
Wsi
z dnia ……. (poz. …)
Załącznik nr 1
OPIS KATEGORII I STOPNI KWALIFIKACJI MATERIAŁU SIEWNEGO KATEGORII

ELITARNY I KATEGORII KWALIFIKOWANY ROŚLIN SADOWNICZYCH
Kategoria Opis
Elitarny Przedbazowy Materiał rozmnożeniowy, który:

(PB) 1) został wytworzony zgodnie z działaniami
zapewniającymi zachowanie właściwych cech tej
odmiany, w tym istotnych cechy pomologicznych, oraz
ochrony przed porażeniem chorobami i szkodnikami w
warunkach kontrolowanych;
2) jest przeznaczony do produkcji materiału bazowego
lub materiału kwalifikowanego innego niż do nasadzeń
owocujących;
3) został uznany po urzędowej ocenie za spełniający
wymagania szczegółowe.
Bazowy Materiał rozmnożeniowy, który:

(B) 1) został wytworzony bezpośrednio albo w określonej
(B1) liczbie etapów zgodnie z działaniami zapewniającymi
(B2) zachowanie właściwych cech tej odmiany, w tym
istotnych cech pomologicznych, oraz ochrony przed
porażeniem chorobami i szkodnikami;
2) jest przeznaczony do produkcji materiału kategorii
kwalifikowany; w przypadku agrestu, maliny, porzeczek i
truskawki jest to rozmnożenie dwukrotne;
Kwalifikow Kwalifikowany Materiał rozmnożeniowy, w szczególności zrazy,

any (C) podkładki, nasiona, sadzonki oraz materiał
nasadzeniowy, który:
1) został wytworzony z materiału kategorii elitarny;
2) jest przeznaczony do rozmnażania lub do nasadzeń
owocujących;
5
Załącznik nr 2
SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA DOTYCZĄCE WYTWARZANIA I JAKOŚCI

MATERIAŁU SIEWNEGO KATEGORII ELITARNY I KATEGORII KWALIFIKOWANY
ROŚLIN SADOWNICZYCH I SADZONEK WINOROŚLI
A. Wytwarzanie elitarnego i kwalifikowanego materiału szkółkarskiego roślin

sadowniczych
I. Wymagania ogólne
1. Za elitarny materiał szkółkarski uważa się materiał, do którego wytwarzania
użyto składników elitarnych.
2. Za kwalifikowany materiał szkółkarski uznaje się materiał, do którego
wytwarzania użyto składników kwalifikowanych lub elitarnych.
3. Plantacje szkółkarskie zakłada się na gruntach lub podłożach uznanych za
wolne od organizmów kwarantannowych.
4. Plantacje szkółkarskie materiału elitarnego i kwalifikowanego z rodzaju
Prunus, Rubus i Fragaria zakłada się na gruntach lub w podłożach
uznanych za wolne od nicieni z rodzaju Longidorus spp. i Xiphinema spp.
będących wektorami wirusów.
II. Wymagania dla materiału przedbazowego

Rośliny przedbazowe powinny pochodzić z tożsamych odmianowo roślin
kandydackich. Rośliny powinny rosnąć w pojemnikach bez kontaktu korzeni z
glebą lub w odkażonym podłożu w osiatkowanych pomieszczeniach
(karkasach). Rośliny powinny być przetestowane w celu stwierdzenia, czy są
wolne od organizmów wymienionych w tym załączniku. Testowanie okresowo
powtarza się w celu sprawdzenia zdrowotności roślin. Do testowania stosuje się
metodyki testów rekomendowane przez Europejską Śródziemnomorską
Organizację Ochrony Roślin (EPPO) albo inne rekomendowane metodyki w
przypadku braku metodyk rekomendowanych przez EPPO. Sprawdzenie
zdrowotności dla materiału przedbazowego wytworzonego na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej powinno być przeprowadzone w Instytucie
Sadownictwa i Kwiaciarstwa w Ośrodku Elitarnego Materiału Szkółkarskiego
w Prusach.
III. Plantacje podkładek wegetatywnych drzew owocowych

1) mateczniki podkładek gatunków roślin, które są porażane przez wirus
ospowatości śliwy (Plum pox virus), powinny być położone w
odległości nie mniejszej niż 250 m od dziko rosnących lub roślin
uprawnych tych gatunków;
2) mateczniki podkładek gatunków roślin, które nie są porażane przez
wirus ospowatości śliwy, powinny być położone w odległości nie
mniejszej niż 10 m od dziko rosnących lub roślin uprawnych tych
6
gatunków;
3) mateczniki wolne od wirusów powinny być położone w odległości nie
mniejszej niż 3 m od innych mateczników;
4) podkładki różnych odmian powinny być wysadzone w oddzielnych
rzędach; dotyczy to także podkładek tych samych odmian
wysadzonych w różnych latach.
2. Czystość gatunkowa i odmianowa
Dla plantacji matecznych jest wymagana całkowita czystość gatunkowa
i odmianowa.
3. Wiek1):
1) mateczniki elitarne drzew ziarnkowych utrzymuje się do 8 lat, a drzew
pestkowych do 6 lat;
2) mateczniki kwalifikowane drzew ziarnkowych utrzymuje się do 15 lat,
a drzew pestkowych do 12 lat,
3) podkładki wegetatywne nie mogą być starsze niż dwuletnie.
4. Rozmnażanie
Materiał do założenia bazowych plantacji matecznych pozyskuje się z roślin
przedbazowych otrzymanych z mikrorozmnażania, sadzonkowania albo
z odkładów. Podkładki przeznaczone do założenia matecznika podkładek
drzew ziarnkowych powinny być nie starsze niż dwuletnie. Do zakładania
mateczników podkładek drzew pestkowych powinny być używane podkładki
jednoroczne.
Materiał do założenia plantacji podkładek kwalifikowanych powinien pochodzić
z plantacji elitarnych albo podkładek zakwalifikowanych jako elitarne.
5. Zdrowotność:
1) materiał szkółkarski podkładek wegetatywnych powinien być:
a) wolny od organizmów kwarantannowych,
b) praktycznie wolny od organizmów, które mogą obniżyć jego
jakość, a w szczególności od organizmów wymienionych w części
C w dziale II - na podstawie wizualnej oceny;
2) choroby wirusowe i wirusopodobne: podkładki wolne od organizmów
wymienionych w dziale VIII ust. 1 uważa się za wolne od chorób
wirusowych i wirusopodobnych.
6. Wymagania dodatkowe
Plantację przedstawia się do jednej oceny rocznie, która jest wykonywana
w końcu lata albo na początku jesieni, przed zakończeniem wegetacji roślin.
W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości możliwych do usunięcia może być
wyznaczony termin dodatkowej oceny.
Każda odmiana podkładki powinna być oznaczona etykietami na początku
rzędu lub kwatery.
IV. Plantacje podkładek generatywnych drzew owocowych

1) podkładki generatywne roślin, które są porażane przez wirus
ospowatości śliwy, powinny być położone w odległości nie mniejszej
niż 250 m od dziko rosnących lub roślin uprawnych tych roślin;
2) podkładki generatywne roślin, które nie są porażane przez wirus
7
ospowatości śliwy, powinny być położone w odległości nie mniejszej
niż 10 m od dziko rosnących lub roślin uprawnych tych roślin;
3) podkładki wolne od wirusów powinny być położone w odległości nie
mniejszej niż 2 m od innych podkładek;
4) podkładki różnych gatunków i odmian powinny rosnąć w oddzielnych
rzędach lub kwaterach.
Na plantacjach podkładek generatywnych jest wymagana całkowita czystość
gatunkowa i odmianowa.
3. Rozmnażanie
Nasiona do uzyskania podkładek pobiera się z elitarnych lub kwalifikowanych
sadów nasiennych.
4. Wiek
Podkładki generatywne nie mogą być starsze niż dwuletnie.
5. Zdrowotność:
1) materiał szkółkarski podkładek generatywnych powinien być:
b) praktycznie wolny od organizmów, które mogą obniżyć jego
jakość, a w szczególności od organizmów wymienionych w części
C dziale II - na podstawie wizualnej oceny;
2) choroby wirusowe i wirusopodobne:
a) podkładki generatywne drzew pestkowych wolne od patogenów
wirusowych i wirusopodobnych,
b) podkładki generatywne jabłoni i gruszy uznaje się za wolne od
chorób wirusowych i wirusopodobnych.
Plantację przedstawia się do jednej oceny rocznie, którą wykonuje się w końcu
lata lub na początku jesieni, przed zakończeniem wegetacji roślin albo wiosną,
a w przypadku pikówek na początku lata.
Każdy gatunek i odmiana podkładki powinny być oznaczone etykietami na
początku rzędu lub kwatery.
V. Sady do pozyskiwania nasion

1) sady nasienne drzew pestkowych powinny być położone w odległości
nie mniejszej niż 250 m od dziko rosnących lub roślin uprawnych drzew i
krzewów pestkowych tych samych rodzajów;
2) sady nasienne drzew ziarnkowych powinny być położone w odległości
nie mniejszej niż 50 m od dziko rosnących lub roślin uprawnych drzew i
krzewów ziarnkowych tych samych rodzajów;
3) sady nasienne drzew ziarnkowych wolnych od wirusów powinny być
wysadzane w oddzielnych kwaterach, a sady drzew pestkowych
wolnych od wirusów - w oddzielnych kwaterach, z zachowaniem izolacji
500 m albo 250 m od dziko rosnących lub roślin uprawnych drzew i
8
krzewów ziarnkowych albo pestkowych tych samych rodzajów.
2. Czystość gatunkowa i odmianowa:
1) wymagana jest całkowita czystość gatunkowa i odmianowa;
2) drzewa odmian zapylających oznacza się trwale.
3. Rozmnażanie - sady nasienne zakłada się z drzewek elitarnych
przeznaczonych dla sadów nasiennych. Drzewa odmian zapylających
powinny być o identycznej zdrowotności jak drzewa do pozyskiwania
nasion.
4. Wiek
Nie określa się wymagań dotyczących wieku sadu.
5. Zdrowotność:
1) drzewa nasienne i nasiona do produkcji podkładek generatywnych
powinny być:
a) wolne od organizmów kwarantannowych,
b) praktycznie wolne od organizmów, które mogą obniżyć jakość
materiału szkółkarskiego, a w szczególności od organizmów
wymienionych w części C dziale II - na podstawie wizualnej oceny;
a) drzewa nasienne i nasiona wolne od patogenów wymienionych w
dziale VIII ust. 1 uważa się za wolne od chorób wirusowych i
wirusopodobnych,
b) sady nasienne drzew pestkowych wolnych od wirusów, dla których
jest zachowana izolacja przestrzenna 500 m, powinny być co sześć
lat badane na choroby wirusowe niekwarantannowe, przenoszone
przez pyłek i inne wektory; pierwsze testowanie wykonuje się na
trzyletnich drzewkach,
c) sady nasienne drzew pestkowych wolnych od wirusów, dla których
jest zachowana izolacja przestrzenna 250 m, powinny być co cztery
lata badane na choroby wirusowe niekwarantannowe, przenoszone
przez pyłek i inne wektory; pierwsze badanie wykonuje się na
trzyletnich drzewkach,
d) w przypadku wykrycia wirusów podczas badań okresowych chore
drzewa powinny być usunięte i badanie powinno być powtórzone w
następnym roku, aż do uzyskania negatywnych wyników dla całego
sadu; po tym okresie badania wykonuje się w sposób określony w
lit. b albo c.
Plantację przedstawia się do jednej oceny rocznie: drzewa ziarnkowe w okresie
dojrzewania owoców, a drzewa pestkowe przed zbiorem owoców.
Każdy gatunek i odmiana powinny być oznaczone etykietami na początku rzędu
lub kwatery.
VI. Sady do pozyskiwania zrazów lub oczek

1) sady zraźnikowe roślin, które są porażane przez wirus ospowatości
9
śliwy, powinny być położone w odległości nie mniejszej niż 250 m od
dziko rosnących lub roślin uprawnych tych roślin;
2) sady zraźnikowe roślin, które nie są porażane przez wirus ospowatości
śliwy, powinny być położone w odległości nie mniejszej niż 50 m od
dziko rosnących lub roślin uprawnych tych roślin;
3) w sadzie zraźnikowym różne odmiany tego samego gatunku powinny
być wysadzone w:
a) oddzielnych rzędach lub w jednym rzędzie,
b) odległości 2 m od siebie, trwale oznaczone;
4) sady zraźnikowe wolne od wirusów powinny być wysadzone
w oddzielnych kwaterach z zachowaniem izolacji 3 m.
Wymagana jest całkowita czystość gatunkowa i odmianowa.
3. Rozmnażanie - sady do pozyskiwania zrazów lub oczek są zakładane
z drzewek elitarnych przeznaczonych dla sadów zraźnikowych.
4. Wiek:
1) elitarne sady zraźnikowe drzew pestkowych utrzymuje się do 6 lat,
a drzew ziarnkowych do 8 lat;
2) kwalifikowane sady zraźnikowe drzew pestkowych utrzymuje się do 8
lat, a drzew ziarnkowych do 10 lat;
3) drzewa zraźnikowe, z wyjątkiem drzew pestkowych, mogą owocować.
5. Zdrowotność:
1) drzewa zraźnikowe i zrazy (oczka) powinny być:
b) praktycznie wolne od organizmów, które mogą obniżyć ich jakość,
a w szczególności od organizmów wymienionych w części C dziale
II - na podstawie wizualnej oceny;
2) choroby wirusowe i wirusopodobne: drzewa zraźnikowe i zrazy lub
oczka wolne od patogenów wymienionych w dziale VIII ust. 1 uważa
się za wolne od chorób wirusowych i wirusopodobnych.
Plantację przedstawia się do jednej oceny rocznie, przeprowadzanej
w czerwcu lub lipcu, bezpośrednio przed pozyskiwaniem zrazów lub oczek.
Każdy gatunek i odmiana powinny być oznaczone etykietą na początku rzędu
lub kwatery.
VII. Szkółki drzewek i plantacje uszlachetnionych podkładek

1) szkółki drzewek i plantacje uszlachetnionych podkładek roślin, które są
porażane przez wirus ospowatości śliwy, powinny być położone w
odległości nie mniejszej niż 250 m od dziko rosnących lub roślin
uprawnych tych roślin;
2) szkółki drzewek i plantacje uszlachetnionych podkładek roślin, które
nie są porażane przez wirus ospowatości śliwy, powinny być położone
w odległości nie mniejszej niż 10 m od dziko rosnących lub roślin
10
uprawnych tych roślin;
3) szkółki drzewek i plantacje uszlachetnionych podkładek wolnych od
wirusów powinny być położone w odległości nie mniejszej niż 2 m od
innych drzewek i plantacji uszlachetnionych podkładek.
W szkółkach i na plantacjach uszlachetnionych podkładek jest wymagana
całkowita czystość gatunkowa i odmianowa.
Zastosowanie do uszlachetniania drzewek niewłaściwych podkładek, wstawek,
przewodnich i pośrednich powodujących objawy niezgodności dyskwalifikuje
drzewka odmian z objawami niezgodności (żółknięcie i opadanie liści oraz
wyraźne przebarwienie kory).
3. Rozmnażanie
Szkółki zakłada się z materiału elitarnego albo kwalifikowanego
przeznaczonego dla szkółek.
4. Wiek:
1) drzewka elitarne nie mogą być starsze niż dwuletnie, jeżeli nie
owocowały;
2) drzewka kwalifikowane nie mogą być starsze niż czteroletnie.
5. Zdrowotność:
1) drzewka albo uszlachetnione podkładki powinny być:
b) praktycznie wolne od organizmów, które mogą obniżyć ich jakość,
a w szczególności od organizmów wymienionych w części C dziale
II - na podstawie wizualnej oceny;
2) choroby wirusowe i wirusopodobne: drzewka wolne od patogenów
wirusowych i wirusopodobnych.
Plantację przedstawia się do jednej oceny rocznie, którą wykonuje się w końcu
lata albo na początku jesieni, przed zakończeniem wegetacji roślin albo przed
sprzedażą roślin utrzymywanych w pojemnikach.
Każdy gatunek i odmiana powinny być oznaczone etykietami na początku
rzędu lub kwatery.
VIII. Zdrowotność kwalifikowanego materiału szkółkarskiego

1. Wykaz wirusów i fitoplazm oraz chorób wirusowych i wirusopodobnych dla
materiału szkółkarskiego.
1) jabłoń od:
a) wirusa chlorotycznej plamistości liści jabłoni (Apple chlorotic leaf
spot virus),
b) wirusa mozaiki jabłoni (Apple mosaic virus),
c) wirusa żłobkowatości pnia jabłoni (Apple stem grooving virus),
d) wirusa jamkowatości pnia jabłoni (Apple stem pitting virus)
wywołującego epinastię i zamieranie kory "Spy" (Spay epinasty
and decline),
11
e) fitoplazmy proliferacji jabłoni (Apple proliferation phytoplasma),
f) drobnienia owoców jabłoni (Apple chat fruit),
g) zielonej marszczycy jabłek (Apple green crinkle),
h) podkówkowatego spękania jabłoni (Apple horseshoe wound),
i) szorstkości skórki jabłek (Apple rough skin),
j) gwiaździstego spękania jabłek (Apple star crack),
k) plamistości pierścieniowej jabłek (Apple ring spot),
l) pierścieniowego ordzawienia jabłek (Apple russet ring),
m) gumowatości drewna jabłoni (Apple rubbery wood),
n) spłaszczenia konarów jabłoni (Apple flat limb),
o) rdzawej brodawkowatości jabłek (Apple russet wart),
p) Spy epinasty and decline,
r) łuszczenia się kory Malus platycarpa - (Platycarpa scaly bark);
2) grusza i pigwa od:
spot virus),
b) wirusa jamkowatości pnia jabłoni (Apple stem pitting virus = Pear
vein yellows virus),
c) fitoplazmy zamierania gruszy (Pear decline phytoplasma),
d) wiroida pęcherzowatych zrakowaceń gruszy (Pear blister canker
viroid),
e) spękania kory (Pear bark split),
f) nekrozy kory (Pear bark necrosis),
g) szorstkości kory (Pear rough bark),
h) sadzowatej pierścieniowej plamistości pigwy (Quince sooty
ringspot),
i) gumowatości drewna (Apple rubbery wood),
j) żółtej plamistości pigwy (Quince yellow blotch),
k) kamienistości miąższu gruszek (Pear stony pit);
3) wiśnia i czereśnia od:
spot virus),
c) wirusa mozaiki gęsiówki (Arabic mosaic virus),
d) wirusa zielonej pierścieniowej pstrości czereśni (Cherry green
ring mottle virus),
e) wirusa liściozwoju czereśni (Cherry leaf roll virus),
f) wirusa drobnienia czereśni 1 i 2 (Little cherry virus 1, Little cherry
virus 2),
g) wirusa karłowatości śliwy = żółtaczki wiśni (Prune dwarf virus),
h) wirusa nekrotycznej pierścieniowej plamistości wiśni (Prunus
necrotic ringspot virus),
i) wirusa cętkowanej plamistości liści czereśni (Cherry mottle leaf
virus),
j) wirusa pierścieniowej plamistości maliny (Raspberry ringspot
virus),
k) utajonego wirusa pierścieniowej plamistości truskawki
12
(Strawberry latent ringspot virus),
l) wirusa czarnej pierścieniowej plamistości pomidora (Tomato
black ring virus),
m) fitoplazmy europejskiej żółtaczki drzew pestkowych (European
stone fruit yellows phytoplasma),
n) rdzawej pstrości czereśni (Cherry rusty mottle),
o) nekrotyczno-rdzawej plamistości czereśni (Cherry necrotic rusty
mottle),
p) Detrimental canker,
r) Shirofugen stunt;
4) śliwa od:
spot virus),
c) utajonego wirusa pierścieniowej plamistości mirabelki (Myrobalan
latent ringspot virus),
d) wirusa ospowatości śliwy (Plum pox virus),
e) wirusa karłowatości śliwy = żółtaczki wiśni (Prune dwarf virus),
f) wirusa nekrotycznej pierścieniowej plamistości wiśni (Prunus
g) fitoplazmy europejskiej żółtaczki drzew pestkowych (European
stone fruit yellows phytoplasma);
5) brzoskwinia od:
spot virus),
c) wirusa zielonej pierścieniowej pstrości czereśni (Cherry green
ring mottle virus),
d) wirusa ospowatości śliwy (Plum pox virus),
e) wirusa karłowatości śliwy = żółtaczki wiśni (Prune dwarf virus),
f) wirusa nekrotycznej pierścieniowej plamistości wiśni (Prunus
g) utajonego wirusa pierścieniowej plamistości truskawki
h) wirusa czarnej pierścieniowej plamistości pomidora (Tomato
black ring virus),
i) fitoplazmy europejskiej żółtaczki drzew pestkowych (European
j) utajonego wiroida mozaiki brzoskwini (Peach latent mosaic
viroid),
k) gwiaździstej plamistości brzoskwini (Peach asteroid spot);
6) morela od:
spot virus),
c) wirusa ospowatości śliwy (Plum pox virus),
d) wirusa karłowatości śliwy = żółtaczki wiśni (Prune dwarf virus),
13
e) wirusa nekrotycznej pierścieniowej plamistości wiśni (Prunus
f) fitoplazmy europejskiej żółtaczki drzew pestkowych (European
g) gwiaździstej plamistości brzoskwini (Peach asteroid spot).
IX. Plantacje mateczne i szkółki sadzonek truskawki

1. Rozmnażanie
Dla truskawki stosuje się cztery stopnie kwalifikacji:
1) materiał przedbazowy (PB);
2) materiał bazowy (B1);
4) materiał kwalifikowany (C).
Elitarne plantacje i szkółki sadzonek powinny być położone w odległości nie
mniejszej niż 200 m od roślin dziko rosnących lub roślin uprawnych z rodzaju
Fragaria spp., a plantacje i szkółki kwalifikowane w odległości nie mniejszej niż
50 m od roślin dziko rosnących lub roślin uprawnych z rodzaju Fragaria spp.
Odstępy między odmianami, stopniami kwalifikacji lub kategoriami nie powinny
być mniejsze niż 3 m.
4. Wiek
Plantacje truskawki mogą być prowadzone przez rok.
Do produkcji sadzonek wielokoronowych w szkółkach sadzonek (zielonych,
pojemnikowych, podwójnych frigo) dopuszcza się używanie sadzonek
zielonych, pojemnikowych lub sadzonek frigo. Sadzonki wielokoronowe
wytwarzane w szkółkach sadzonek: zielone, pojemnikowe, frigo i podwójne
frigo są oceniane w stopniu kwalifikacji dla sadzonek otrzymanych po
rozmnażaniu na plantacji matecznej sadzonek.
Na polu przeznaczonym do założenia plantacji lub szkółki truskawki nie mogą
być uprawiane truskawki, ziemniaki, ogórki, pomidory, len, porzeczki, agrest,
maliny i jeżyny co najmniej przez:
1) 4 lata przed jej założeniem;
2) 2 lata przed jej założeniem, jeżeli:
a) pole to zostanie odkażone, w roku poprzedzającym założenie plantacji
lub szkółki truskawki, preparatami do dezynfekcji gleby lub
b) na polu zastosuje się przynajmniej 2 cykle uprawy na przyoranie
gorczycy sarepskiej, w roku poprzedzającym założenie plantacji lub
szkółki truskawki.
5. Zdrowotność - rośliny mateczne i sadzonki truskawek powinny być:
1) wolne od organizmów kwarantannowych;
2) na podstawie wizualnej oceny - praktycznie wolne od organizmów,
które mogą obniżyć ich jakość, w szczególności od organizmów
wymienionych w części C dziale II oraz od:
a) wirusów i patogenów wirusopodobnych:
- wirusa mozaiki gęsiówki (Arabic mosaic virus),
14
- wirusa pierścieniowej plamistości maliny (Raspberry ringspot
virus),
- wirusa czarnej plamistości pierścieniowej pomidora (Tomato
black ring virus),
- wirusa marszczycy liści truskawki (Strawberry crinkle virus),
- utajonego wirusa pierścieniowej plamistości truskawki
- wirusa żółtobrzeżności liści truskawki (Strawberry mild yellow
edge virus),
- wirusa cętkowanej plamistości liści truskawki (Strawberry mottle
virus),
- wirusa otaśmienia nerwów liści truskawki (Strawberry vein
banding virus),
- fitoplazmy zielenienia płatków truskawki (Strawberry green petal
phytoplasma),
- fitoplazmy żółtaczki astra (Aster yellows phytoplasma),
- patogena wywołującego żółtaczkę czerwcową (Strawberry june
yellows),
b) chorób:
- zgnilizny korony truskawki (Phytophthora cactorum),
- werticiliozy truskawki (Verticillium dahliae),
- antraknozy (Colletotrichum spp.),
- białej plamistości liści truskawki (Mycosphaerella fragariae),
- mączniaka prawdziwego truskawki (Sphaerotheca macularis
ssp. fragariae),
- czerwonej plamistości liści truskawki (Diplocarpon earliana),
c) szkodników:
- guzaków (Meloidogyne spp.),
- niszczyka zjadliwego (Ditylenchus dipsaci),
- węgorka chryzantemowca (Aphelenchoides ritzemabosi),
- węgorka truskawkowca (Aphelenchoides fragariae),
- roztocza truskawkowego (Phytonemus pallidus ssp. fragariae),
- mszyc (Aphididae),
- skoczkowatych (Jassidae),
- wciornastkowatych (Thripidae),
- przędziorka chmielowca (Tetranychus urticae).
Plantacje i szkółki przedstawia się do jednej oceny rocznie, wykonywanej latem
albo jesienią, przed kopaniem sadzonek albo sprzedażą roślin utrzymywanych
w pojemnikach.
Każda odmiana powinna być oznaczona etykietami na początku rzędu lub
kwatery.
X. Plantacje mateczne, szkółki porzeczek oraz agrestu

1. Rozmnażanie
15
Dla porzeczek, agrestu stosuje się cztery stopnie kwalifikacji:
1) mateczniki i szkółki elitarne powinny być położone w odległości nie
mniejszej niż 300 m od roślin dziko rosnących lub roślin uprawnych z
rodzaju Ribes;
2) mateczniki i szkółki kwalifikowane powinny być położone w odległości
nie mniejszej niż 100 m od roślin dziko rosnących lub roślin uprawnych z
rodzaju Ribes;
3) mateczniki porzeczki złotej powinny być położone w odległości nie
rodzaju Ribes;
4) mateczniki i szkółki różnych kategorii i stopni kwalifikacji powinny być
oddalone od siebie co najmniej o 3 m.
4. Wiek:
1) elitarne mateczniki porzeczek i agrestu utrzymuje się do 6 lat, a
kwalifikowane - do 10 lat;
2) elitarne mateczniki porzeczki złotej utrzymuje się do 8 lat, a
kwalifikowane - do 15 lat;
3) w szkółkach ocenie podlegają rośliny nie starsze niż trzyletnie.
5. Zdrowotność
Rośliny mateczne i sadzonki porzeczek i agrestu powinny być:
2) praktycznie wolne od organizmów, które mogą obniżyć ich jakość, w
szczególności od organizmów wymienionych w części C dziale II oraz
od wirusów: Strawberry latent ringspot virus, Raspberry ringspot virus,
Arabic mosaic virus, Goosberry vein banding virus, Cucumber mosaic
virus, Black currant reversion virus - na podstawie wizualnej oceny;
3) praktycznie wolne od innych organizmów, które mogą obniżyć jakość
6. Wymagania dodatkowe:
1) mateczniki porzeczki i agrestu przedstawia się do dwóch ocen rocznie:
a) pierwsza jest wykonywana wiosną - na obecność wielkopąkowca
porzeczkowego albo (przemiennie) rewersji dla porzeczek (koniec
marca do końca kwitnienia porzeczek) oraz otaśmienia nerwów w
matecznikach agrestu (maj, do połowy czerwca),
b) druga ocena jest wykonywana w drugiej połowie czerwca - przy
rozmnażaniu przez sadzonki zielne i półzdrewniałe albo do końca
sierpnia przy innych sposobach rozmnażania;
2) w matecznikach porzeczek należy corocznie pozostawić na każdym
krzewie po jednym dobrze wyrośniętym pędzie owocującym w celu
wykrycia ewentualnego porażenia przez wielkopąkowca i wirusa
16
rewersji; po dokonaniu oceny pędy te mogą być wycięte;
3) plantacje mateczne porzeczki złotej przedstawia się do jednej oceny
rocznie, którą wykonuje się na początku jesieni, nie później niż do końca
września;
4) szkółki porzeczki i agrestu przedstawia się do jednej oceny rocznie,
którą wykonuje się w sierpniu lub we wrześniu; na wniosek producenta
rośliny utrzymywane w pojemnikach mogą być oceniane wcześniej.
W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości możliwych do usunięcia może
być wyznaczony termin dodatkowej oceny.
rzędu lub kwatery.
XI. Plantacje mateczne i szkółki malin oraz jeżyn

1. Rozmnażanie
Dla malin i jeżyn stosuje się cztery stopnie kwalifikacji:
rodzaju Rubus;
nie mniejszej niż 50 m od roślin dziko rosnących lub roślin uprawnych
z rodzaju Rubus;
3) odstępy między odmianami, stopniami kwalifikacji lub kategoriami nie
powinny być mniejsze niż 3 m.
4. Wiek:
1) mateczniki utrzymuje się do 5 lat;
2) odrosty korzeniowe w matecznikach nie mogą być starsze niż
jednoroczne;
3) sadzonki w pojemnikach nie mogą być starsze niż dwuletnie.
5. Zdrowotność
Rośliny mateczne i sadzonki malin i jeżyn powinny być:
2) na podstawie wizualnej oceny - praktycznie wolne od organizmów,
które mogą obniżyć ich jakość, w szczególności od organizmów
wymienionych w części C dziale II oraz od:
a) wirusów i patogenów wirusopodobnych:
- wirusa mozaiki gęsiówki (Arabic mosaic virus),
- wirusa pierścieniowej plamistości maliny (Raspberry ringspot
virus),
- wirusa czarnej plamistości pierścieniowej pomidora (Tomato
black ring virus),
17
- utajonego wirusa pierścieniowej plamistości truskawki
- wirusów wywołujących mozaikę maliny (Raspberry mosaic),
- wirusa liściozwoju czereśni (Cherry leaf roll virus),
- wirusa karłowatości krzaczastej maliny (Raspberry bushy dwarf
virus),
- fitoplazmy karłowatości maliny (Rubus stunt phytoplasma),
b) chorób grzybowych i bakteryjnych:
- zamierania pędów maliny (Didymella aplanata),
- werticyliozy (Verticillium spp.),
- mączniaka prawdziwego (Sphareotheca macularis),
- włosowatości korzeni (Agrobacterium rhizogenes),
- guzowatości korzeni (Agrobacterium tumefaciens),
- staśmienia łodyg (Rhodococcus fascians),
c) szkodników:
- korzeniaka szkodliwego (Pratylenchus penetrans),
- mszyc (Aphididae),
- przebarwiacza malinowego (Phyllocoptes gracilis),
- wciornastkowatych (Thripidae),
- skoczkowatych (Jassidae),
- przędziorka chmielowca (Tetranychus urticae).
6. Wymagania dodatkowe:
1) mateczniki przedstawia się do jednej oceny w roku, którą wykonuje się:
a) w czerwcu - dla pozyskiwania sadzonek zielnych,
b) do połowy września - dla pozostałych mateczników;
2) plantacje mateczne należy prowadzić bez pędów owocujących;
owocowanie odmian powtarzających jest dopuszczalne;
3) szkółki w pojemnikach przedstawia się do jednej oceny w roku, którą
wykonuje się w końcu lata; owocowanie odmian powtarzających jest
dopuszczalne.
Na wniosek producenta rośliny utrzymywane w pojemnikach mogą być
oceniane wcześniej. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości możliwych do
usunięcia może być wyznaczony termin dodatkowej oceny.
rzędu lub kwatery.
XII. Plantacje mateczne i szkółki borówki oraz żurawiny wielkoowocowej

1. Rozmnażanie
Dla plantacji matecznych i sadzonek stosuje się cztery stopnie kwalifikacji:
rodzaju Vaccinium spp.;
18
nie mniejszej niż 20 m od roślin dziko rosnących lub roślin uprawnych
z rodzaju Vaccinium spp.;
3) mateczniki i szkółki elitarne od mateczników i szkółek kwalifikowanych
są oddalone co najmniej o 3 m.
Wymagana jest całkowita czystość odmianowa.
4. Wiek:
1) elitarne mateczniki borówki wysokiej i żurawiny wielkoowocowej
utrzymuje się przez 10 lat, a kwalifikowane przez 15 lat;
2) w szkółkach ocenie podlegają rośliny nie starsze niż trzyletnie.
5. Zdrowotność
Rośliny mateczne i sadzonki borówki oraz żurawiny wielkoowocowej powinny
być:
2) na podstawie wizualnej oceny - praktycznie wolne od patogenów,
chorób i szkodników wymienionych w części C dziale II oraz od:
a) szkodników, którymi są mszyce (Aphis spp.),
b) szkodników borówki:
- pryszczarka borówkowca (Dasyneura vaccinii),
- szpeciela pączkowego (Acalitus vaccinii),
- zwójki różóweczki (Archip. rosanus),
c) choroby bakteryjnej, którą jest guzowatość korzeni (Agrobacterium
tumefaciens),
d) chorób grzybowych:
- zgorzeli pędów borówki (Godronia cassandrae),
- zgnilizny korzeni (Phytophthora spp.),
- zamierania wierzchołków pędów żurawiny (Phomopsis vaccinii),
- zamierania pędów borówki (Botryosphaeria dothidea),
- różowatości kwiatów (Exobasidium oxycocci),
e) wirusów i patogenów wirusopodobnych:
- wirusa nitkowatości borówki (Blueberry shoestring virus),
- fitoplazmy miotlastości borówki (Blueberry witches broom
phytoplasma),
- wirusa pierścieniowej plamistości tytoniu (Tobacco ringspot
virus);
3) praktycznie wolne od innych organizmów, które mogą obniżyć jakość
Po wejściu roślin matecznych w owocowanie sprawdza się tożsamość
odmianową w okresie kwitnienia i owocowania:
1) mateczniki borówki i żurawiny wielkoowocowej przedstawia się do
dwóch ocen rocznie, które wykonuje się:
a) wiosną (maj, do końca czerwca) - na obecność chorób
wirusowych,
b) w drugiej połowie czerwca - przy rozmnażaniu przez sadzonki
zielne i półzdrewniałe albo do końca sierpnia przy innych
19
sposobach rozmnażania;
2) szkółki borówki i żurawiny wielkoowocowej przedstawia się do jednej
oceny rocznie, którą wykonuje się w sierpniu lub we wrześniu.
Na wniosek producenta rośliny utrzymywane w pojemnikach mogą być
oceniane wcześniej.
rzędu lub bloku.
XIII. Pozostałe gatunki

Rośliny tych gatunków powinny rosnąć w odległości co najmniej 10 m od
dziko rosnących lub owocujących roślin tego samego gatunku lub rodzaju.
3. Zdrowotność:
1) materiał szkółkarski tych gatunków powinien być:
b) praktycznie wolny od organizmów, które mogą obniżyć jakość
materiału szkółkarskiego, a w szczególności od organizmów
wymienionych w części C dziale II; na podstawie wizualnej oceny;
2) choroby wirusowe i wirusopodobne roślin cytrusowych:
a) materiał powinien pochodzić z materiału wyjściowego, który został
skontrolowany i uznany za niewykazujący objawów chorób
wirusów i wirusopodobnych;
b) powinien zostać poddany indywidualnemu badaniu z użyciem
metod do wykrywania takich wirusów i patogenów
wirusopodobnych lub chorób i zostać uznany za wolny od nich,
c) materiał powinien być skontrolowany i zostać uznany za wolny od
takich wirusów i patogenów wirusopodobnych lub chorób od
ostatniego cyklu wegetacyjnego,
d) materiał powinien zostać zaszczepiony na podkładki inne niż
podatne na wiroidy - w przypadku szczepienia.
Plantację przedstawia się do jednej oceny rocznie, którą wykonuje się w
końcu lata albo na początku jesieni, przed zakończeniem wegetacji roślin.
rzędu lub kwatery.
B. Jakość elitarnego i kwalifikowanego materiału szkółkarskiego roślin

sadowniczych
I. Elitarny i kwalifikowany materiał szkółkarski powinien spełniać wymagania

jakościowe:
20
1) pełnej czystości gatunkowej i odmianowej;
2) właściwego wyglądu gatunku i odmiany;
3) być praktycznie wolny od uszkodzeń fizycznych, mechanicznych albo
chemicznych;
4) być praktycznie wolny od jakichkolwiek wad wynikających z rozmnażania, które
mogłyby obniżyć jego przydatność i jakość;
5) być przygotowany w postaci jednorodnych partii; w przypadku łączenia partii
zachowuje się dane o składzie partii i pochodzeniu poszczególnych składników;
6) być wolny od organizmów kwarantannowych;
7) być praktycznie wolny od patogenów, chorób i organizmów wymienionych w
części C dziale II;
8) być praktycznie wolny od innych organizmów, które mogą obniżyć jakość
II. Elitarny i kwalifikowany materiał szkółkarski powinien spełniać minimalne

wymagania jakościowe:
1. Dla drzewek owocowych:
1) wysokość powinna wynosić nie mniej niż 80 cm, mierząc od szyjki
korzeniowej;
2) średnica pnia powinna wynosić nie mniej niż 8 mm, mierząc na wysokości
10 cm powyżej miejsca uszlachetniania;
3) powinny mieć korzeń główny i nie mniej niż 3 korzenie boczne albo wiązkę
korzeni drobnych, albo korzenie przerastające całą objętość gleby w
pojemniku.
2. Dla krzewów jagodowych, z wyłączeniem borówki i żurawiny wielkoowocowej:
1) powinny mieć minimum jeden pęd o długości co najmniej 20 cm, mierząc od
nasady do jego wierzchołka, albo dobrze wykształcone pąki nasadowe;
2) średnica pędu powinna wynosić nie mniej niż 4 mm, mierząc u nasady
pędu;
3) powinny mieć nie mniej niż 3 korzenie szkieletowe albo wiązkę korzeni
drobnych, albo korzenie przerastające całą objętość gleby w pojemniku.
3. Dla sadzonek borówki i żurawiny wielkoowocowej:
1) powinny mieć minimum jeden pęd o długości co najmniej 20 cm, a w
przypadku sadzonek żurawiny wielkoowocowej - 10 cm, mierząc pęd główny
od nasady do jego wierzchołka;
2) średnica pędu powinna wynosić nie mniej niż 3 mm, a w przypadku
sadzonek żurawiny wielkoowocowej - 1 mm, mierząc pęd na wysokości 5
cm od jego nasady;
3) powinny mieć wiązkę korzeni drobnych albo korzenie przerastające całą
objętość gleby w pojemniku.
4. Dla sadzonek truskawek:
1) powinny mieć co najmniej dwa w pełni wykształcone liście albo średnicę
korony o grubości nie mniejszej niż 4 mm;
5. Dla podkładek generatywnych i wegetatywnych:
1) wysokość dla podkładek wegetatywnych powinna wynosić nie mniej niż 30
21
cm, mierząc od nasady pędu do jego wierzchołka;
2) wysokość dla podkładek generatywnych powinna wynosić nie mniej niż 20
cm, mierząc od szyjki korzeniowej do wierzchołka pędu;
3) średnica powinna wynosić nie mniej niż 3 mm, mierząc bezpośrednio nad
szyjką korzeniową;
6. Dla zrazów:
1) długość powinna wynosić nie mniej niż 30 cm;
2) średnica powinna wynosić nie mniej niż 4 mm;
3) powinny mieć co najmniej 5 oczek.
7. Dla innych sadzonek:
1) długość powinna wynosić nie mniej niż 12 cm;
2) średnica powinna wynosić nie mniej niż 4 mm;
3) powinny mieć co najmniej 3 oczka.
8. Dla oczek - powinna być określona liczba wykształconych oczek.
9. Dostawcy mogą zgodnie z minimalnymi wymaganiami ustalać własne klasy
jakości dla materiału szkółkarskiego wprowadzanego do obrotu.
C. Minimalne wymagania dla materiału szkółkarskiego kategorii CAC
I. Materiał szkółkarski kategorii CAC powinien spełniać wymagania jakościowe:

1) odpowiedniej czystości gatunkowej i odmianowej;
3) być praktycznie wolny od uszkodzeń fizycznych, mechanicznych albo
chemicznych;
4) być praktycznie wolny od jakichkolwiek wad wynikających z rozmnażania, które
mogłyby obniżyć jego przydatność i jakość;
5) być przygotowany w postaci jednorodnych partii; w przypadku łączenia partii
zachowuje się dane o składzie partii i pochodzeniu poszczególnych składników;
7) być praktycznie wolny od patogenów, chorób i organizmów wymienionych w
dziale II;
8) być praktycznie wolny od innych organizmów, które mogą obniżyć jakość
materiału szkółkarskiego;
9) sprawdzenia wymagań dotyczących wytwarzania i jakości materiału
szkółkarskiego CAC dokonuje wojewódzki inspektor ochrony roślin i
nasiennictwa podczas kontroli co najmniej raz w danym cyklu produkcji, nie
rzadziej niż raz w roku.
II. Wykaz organizmów szkodliwych obniżających jakość materiału

szkółkarskiego
1. Lima Citrus aurantifolia (Christm) Swing, cytryna zwyczajna Citrus limon L.
Burm. F, grejpfrut Citrus paradisi Maef, mandarynka Citrus reticulata Blanco,
pomarańcza chińska Citrus sinensis (L.) Osbeck
1) szkodniki:
a) Aleurotrixus floccosus (Mashell),
22
b) mątwiki Meloidogyne spp.,
c) Parabernisia myricae (Kuwana),
d) Tylenchulus semipenetrans;
2) choroby grzybowe: Phytophthora spp.;
a) Citrus leaf rugose,
b) choroby, które wywołują psorosis i podobne objawy na młodych liściach,
jak: psorosis, ring spot, cristacortis, impietratura, concave gum,
c) ich czynniki sprawcze,
d) wirody takie, jak: exocortis, cachexiaxyloporosis.
2. Leszczyna (Corylus avellana L.)
1) szkodniki:
a) wielkopąkowiec leszczynowy (Phytoptus avellanae),
b) tarczniki (Quadraspidiotus perniciosus, Epidiaspis leperii,
Pseudaulacaspis pentagona);
2) choroby bakteryjne:
a) guzowatość korzeni (Agrobacterium tumefaciens),
b) bakteryjna zgorzel leszczyny (Xanthomonas campestris pv. corylina);
3) choroby grzybowe:
a) opieńka miodowa (Armillariella mellea),
b) srebrzystość liści (Chondrostereum purpureum),
c) rak drzew owocowych (Nectria galligena),
d) Phyllactina guttata,
e) werticilioza (Verticillium spp.);
a) mozaika leszczyny (Apple mosaic virus),
b) Hazel maculatura lineare - MLO.
3. Pigwa (Cydonia Miller), grusza (Pyrus communis L.)
1) szkodniki:
a) skośnik brzoskwiniaczek (Anarsia lineatella),
b) bawełnica korówka (Eriosoma lanigerum),
c) tarczniki (Quadraspidiotus perniciosus, Epidiaspis leperii,
Pseudaulacaspis pentagona i inne);
b) rak bakteryjny (Pseudomonas syringae pv. syringae);
c) rak drzew owocowych (Nectria galligena, Phytophthora spp.),
d) biała zgnilizna korzeni (Rosellinia necatrix),
4) choroby wirusowe i wirusopodobne - wszystkie.
4. Truskawka (Fragaria x ananassa Duch.)
1) szkodniki:
a) węgorki (Apchelenchoides spp.),
b) niszczyk zjadliwy (Ditylenchus dipsaci),
23
c) Tarsonemidae;
a) zgnilizna korony truskawki (Phytophthora cactorum),
b) werticilioza (Verticillium spp.);
3) choroby wirusowe i wirusopodobne: zielenienie płatków truskawki
(Strawberry green petal phytoplasma MLO).
5. Orzech włoski (Juglans regia L.)
1) szkodniki: tarczniki (Quadraspidiotus perniciosus, Epidiaspis leperii,
b) bakteryjna zgorzel orzecha włoskiego (Xanthomonas campestris pv.
juglandi);
b) rak drzew owocowych (Nectria galligena),
c) srebrzystość liści (Chondrostereum purpureum),
d) zgnilizna podstawy pnia (Phytophthora spp.);
4) choroby wirusowe i wirusopodobne: liściozwój czereśni (Cherry leaf roll
virus).
6. Jabłoń (Malus Mill.)
1) szkodniki:
b) bawełnica korówka (Eriosoma lanigerum),
b) rak bakteryjny (Pseudomonas syringae pv. syringae);
d) zgnilizna pierścieniowa podstawy pnia (Phytophthora cactorum),
e) biała zgnilizna korzeni (Rosellinia necatrix),
f) parch (Venturia spp.),
g) werticilioza (Verticillium spp.);
7. Oliwka europejska (Olea europaea L.)
1) szkodniki:
a) Eusophera pinguis,
b) guzaki (Meloidogyne spp.),
c) Saissetia oleae;
2) choroby grzybowe i bakteryjne:
a) Verticillium dabliae,
b) Pseudomonas syringae pv. savastanoi;
24
8. Pistacja właściwa (Pistacia vera L.)
1) choroby grzybowe i bakteryjne: Verticillium spp.;
9. Śliwa (Prunus domestica L.), śliwa japońska (Prunus salicina Lindl.)
1) szkodniki:
a) pordzewiacz śliwowy (Aculus fockeui),
b) czerniec ciemny (Capnodis tenebrionis),
c) szpeciel śliwowy (Eriophyes similis),
d) guzaki (Meloidogyne spp.),
e) tarczniki (Quadraspidiotus perniciosus, Epidiaspis leperii,
b) rak bakteryjny drzew pestkowych (Pseudomonas syringae pv. syringae,
Pseudomonas syringae pv. mors prunorum);
d) biała zgnilizna korzeni (Rosellinia necatrix),
a) karłowatość śliwy (Prune dwarf virus),
b) nekrotyczna plamistość pierścieniowa wiśni (Prunus necrotic ringspot
virus).
10. Brzoskwinia (Prunus persica (L.) Batsch), morela (Prunus armeniaca L.),
migdałowiec (Prunus amygdalus Batsch)
1) szkodniki:
b) czerniec ciemny (Capnodis tenebrionis),
c) guzaki (Meloidogyne spp.),
d) tarczniki (Quadraspidiotus perniciosus, Epidiaspis leperii,
d) biała plamistość korzeni (Rosellinia necatrix),
e) kędzierzawka liści brzoskwiń (Taphrina deformans),
f) werticilioza (Verticillium spp.);
25
virus).
11. Wiśnia (Prunus cerasus L.), czereśnia (Prunus avium (L.) L.)
1) szkodniki:
a) czerniec ciemny (Capnodis tenebrionis),
b) guzaki (Meloidogyne spp.),
d) biała plamistość korzeni (Rosellinia necatrix),
virus).
12. Porzeczki, agrest (Ribes spp. L.)
1) szkodniki:
a) węgorki (Apchelenchoides spp.),
b) wielkopąkowiec porzeczkowy (Cecidophyopsis ribis);
2) choroby bakteryjne: guzowatość korzeni (Agrobacterium tumefaciens);
b) gruzłek cynobrowy (Nectria cinnabarina),
c) biała zgnilizna korzeni (Rosellinia necatrix),
d) werticilioza (Verticillium spp.);
4) choroby wirusowe i wirusopodobne: rewersja porzeczki czarnej (Black
currant reversion, Black currant infectious variegation agent).
13. Malina, jeżyna (Rubus spp. L.)
1) szkodniki: szpeciel jeżynowiec (Aceria essigi);
a) włosowatość korzeni (Agrobacterium rhizogenes),
b) guzowatość korzeni (Agrobacterium tumefaciens),
c) staśmienie łodyg (Rhodococcus fascians);
b) zamieranie pędów malin (Didymella applanata),
c) mączniak rzekomy maliny (Peronospora rubi),
d) zgnilizna korzeni malin (Phytophthora fragariae var. rubi),
a) krzaczasta karłowatość maliny (Raspberry bushy dwarf virus),
26
b) kędzierzawka maliny (Raspberry leaf curl virus).
14. Borówka, żurawina (Vaccinium spp. L.)
1) szkodniki:
a) pryszczarek borówkowiec (Dasyneura vaccinii),
b) szpeciel pączkowy (Acalitus vaccinii);
a) zgorzel pędów borówki (Godronia cassandrae),
b) zgnilizna korzeni (Phytophthora spp.);
3) wirusy i patogeny wirusopodobne: fitoplazma miotlastości borówki
(Blueberry witches broom phytoplasma).
15. Dodatkowe wymagania dla roślin cytrusowych:
1) materiał powinien pochodzić z materiału wyjściowego, który został
skontrolowany i uznany za niewykazujący objawów chorób wirusów i
wirusopodobnych;
2) materiał powinien zostać poddany indywidualnemu badaniu z użyciem
metod do wykrywania takich wirusów i patogenów wirusopodobnych lub
chorób i zostać uznany za wolny od nich;
3) materiał powinien być skontrolowany i zostać uznany za wolny od takich
wirusów i patogenów wirusopodobnych lub chorób od ostatniego cyklu
wegetacyjnego;
4) materiał powinien zostać zaszczepiony na podkładki inne niż podatne na
wiroidy - w przypadku szczepienia.
D. Wymagania dotyczące wytwarzania i jakości sadzonek winorośli
I. Wytwarzanie
1. Izolacja przestrzenna: mateczniki i szkółki winorośli powinny być położone w
odległości nie mniejszej niż 10 m od dziko rosnących lub roślin uprawnych z
rodzaju Vitis.
2. Czystość gatunkowa i odmianowa:
1) wymagana jest pełna czystość gatunkowa i odmianowa;
2) sadzonki mogą być roślinami własnokorzeniowymi lub szczepionymi na
podkładkach odpornych na filokserę winiec.
3. Wiek:
1) mateczniki winorośli utrzymuje się do 15 lat;
2) w szkółkach sadzonki winorośli nie mogą być starsze niż trzyletnie.
4. Zdrowotność
Rośliny mateczne i sadzonki winorośli powinny być:
2) praktycznie wolne od organizmów, które mogą obniżyć jakość materiału
szkółkarskiego - na podstawie wizualnej oceny.
II. Jakość
Materiał rozmnożeniowy winorośli powinien spełniać wymagania jakościowe:
1) pełnej czystości gatunkowej i odmianowej;
3) być praktycznie wolny od uszkodzeń fizycznych, mechanicznych lub
chemicznych;
27
4) być praktycznie wolny od wad wynikających z rozmnażania, które mogłyby
obniżyć jego przydatność i jakość;
5) być przygotowany w postaci jednorodnych partii;
7) być praktycznie wolny od organizmów, które mogą obniżyć jakość materiału
szkółkarskiego;
8) powinien mieć minimum jeden pęd o długości co najmniej 20 cm, mierząc od
nasady do jego wierzchołka;
9) średnica pędu powinna wynosić nie mniej niż 4 mm, mierząc u nasady pędu;
10) powinien mieć:
a) nie mniej niż 3 korzenie szkieletowe o długości co najmniej 15 cm albo
b) wiązkę korzeni drobnych nie krótszych niż 6 cm - dla sadzonek
wykopywanych ze szkółki, albo
c) korzenie przerastające całą objętość gleby - dla sadzonek utrzymywanych w
pojemnikach.
______
1)
Wiek - liczba lat wyrażona liczbą okresów wegetacyjnych, dla:
a) plantacji - liczona od roku założenia (posadzenia) plantacji,
b) drzewek - liczona od roku szczepienia (okulizacji) podkładki zrazem (oczkiem) odmiany,
wstawki, skarlającej, pośredniej lub przewodniej,
c) drzewek własnokorzeniowych - liczona jest od roku ukazania się u nasady pędu korzeni
przybyszowych,
d) podkładek:
- generatywnych - liczona od roku skiełkowania nasion,
- wegetatywnych - liczona od roku ukazania się części nadziemnej podkładki i korzeni
przybyszowych,
- z kultur in vitro - liczona od roku wysadzenia ukorzenionych roślin pod osłony lub na pole,
e) roślin w formie krzaczastej - liczona od roku posadzenia sadzonek pod osłonami lub na polu,
f) roślin w formie piennej - liczona od rozpoczęcia wzrostu pędów z przyjętych zrazów lub oczek
odmiany.
28
Załącznik nr 3

MATERIAŁU ROZMNOŻENIOWEGO I NASADZENIOWEGO ROŚLIN
WARZYWNYCH
1. Gatunki roślin warzywnych
2 Brokuł Brassica oleracea L. convar. botrytis (L.)

Alef. var. cymosa Duch.
3 Burak ćwikłowy Beta vulgaris L. var. conditiva Alef.
4 Burak liściowy Beta vulgaris L. var. vulgaris
5 Cebula Allium cepa L.
6 Cykoria Cichorium intybus L. (partim)
8 Dynia olbrzymia Cucurbita maxima Duch.
10 Endywia Cichorium endivia L.
12 Fasola zwykła Phaseolus vulgaris L.
13 Groch siewny łuskowy i Pisum sativum L. (partim)

cukrowy
14 Jarmuż Brassica oleracea L. convar. acephala

(D.C.) Alef var. sabellica L.
15 Kalafior Brassica oleracea L. convar. botrytis (L.)

Alef. var. botrytis L.
16 Kalarepa Brassica oleracea L. convar. acephala
29
(D.C.) Alef var. gongylodes L.
17 Kapusta brukselska Brassica oleracea L. convar. oleracea var.

gemmifera D.C.
18 Kapusta głowiasta biała Brassica oleracea L. convar. capitata (L.)

Alef. var. alba D.C.
19 Kapusta głowiasta czerwona Brassica oleracea L. convar. capitata (L.)

Alef. var. rubra D.C.
20 Kapusta pekińska Brassica rapa L.
21 Kapusta włoska Brassica oleracea L. convar. capitata (L.)

22 Karczoch hiszpański (kard) Cynara cardunculus L.
23 Karczoch zwyczajny Cynara scolymus L.
24 Kawon (arbuz) Citrullus lanatus (Thunb.) Matsum. et Nakai
25 Koper włoski (fenkuł) Foeniculum vulgare Miller
26 Marchew Daucus carota L.
29 Ogórek Cucumis sativus L.
31 Pietruszka Petroselinum crispum (Miller) Nyman ex

A.W. Hill
34 Rabarbar Rheum spp.
35 Roszponka warzywna Valerianella locusta (L.) Laterrade
30
36 Rzepa Brassica rapa L.
37 Rzodkiew, rzodkiewka Raphanus sativus L.
39 Seler Apium graveolens L.
40 Cebula siedmiolatka (czosnek Allium fistulosum L.

dęty)
41 Skorzonera (wężymord) Scorzonera hispanica L.
42 Szalotka Allium ascalonicum L.
2. Wymagania dotyczące wytwarzania materiału rozmnożeniowego i

nasadzeniowego roślin warzywnych:
1) przed rozpoczęciem cyklu produkcji dostawca informuje właściwego
wojewódzkiego inspektora o produkcji materiału rozmnożeniowego i
nasadzeniowego roślin warzywnych;
2) pole, na którym jest zakładana plantacja, powinno być wolne od organizmów
kwarantannowych;
3) przy zakładaniu plantacji należy stosować właściwy płodozmian, a w przypadku
upraw pod osłonami - wymianę lub dezynfekcję podłoża;
4) plantacja powinna być wolna od innych gatunków roślin;
5) w przypadku plantacji gruntowych jest wymagana izolacja przestrzenna:
a) od roślin mogących stanowić źródło chorób i szkodników - nie mniejsza niż
100 m,
b) zabezpieczająca przed mechanicznym zamieszaniem - nie mniejsza niż 2
m;
6) podczas uprawy materiał powinien być utrzymywany w oddzielnych partiach
stanowiących zbiór jednostek materiału rozmnożeniowego lub nasadzeniowego,
który można zidentyfikować na podstawie ich jednorodnych cech;
7) partię, o której mowa w pkt 6, można tworzyć z materiału pochodzącego z
różnych plantacji, jeżeli dostawca posiada dokumentację dotyczącą jej składu
oraz pochodzenia poszczególnych składników;
8) materiał rozmnożeniowy i nasadzeniowy roślin warzywnych może być
oferowany do sprzedaży i sprzedawany jako pojedyncze rośliny, w wiązkach,
doniczkach, na paletach i multiplatach oraz w pojemnikach szklanych z
31
produkcji in vitro.
3. Wymagania dotyczące jakości materiału rozmnożeniowego i nasadzeniowego

roślin warzywnych:
1) materiał rozmnożeniowy i nasadzeniowy powinien:
a) być praktycznie wolny od wad mogących obniżyć jego jakość,
b) charakteryzować się odpowiednią żywotnością oraz mieć właściwe rozmiary
i fazę rozwoju, w odniesieniu do jego przydatności jako materiału
rozmnożeniowego i nasadzeniowego,
c) zachowywać odpowiednią proporcję między korzeniami, łodygami i liśćmi,
d) mieć odpowiednią tożsamość, czystość rodzajową, gatunkową lub
odmianową, za które odpowiada dostawca;
2) organizmy szkodliwe mające wpływ na jakość materiału rozmnożeniowego i
nasadzeniowego roślin warzywnych, od których materiał rozmnożeniowy i
nasadzeniowy powinien być praktycznie wolny:
Gatunek Organizmy szkodliwe (nazwa łacińska lub angielska)
Cebula szalotka Szkodniki we wszystkich stadiach rozwoju:
- Allium ascalonicum Delia spp.
Thysanoptera (Thrips tabaci)
Choroby grzybowe:
Botrytis spp.
Peronospora destructor
Sclerotium cepivorum
Wirusy i organizmy wirusopodobne
Onion yellow dwarf virus
Cebula Szkodniki we wszystkich stadiach rozwoju:
- Allium cepa Delia spp.
Choroby bakteryjne
32
Pseudomonas spp.
Choroby grzybowe:
Botrytis spp.
Fusarium oxysporum f. sp. cepae
Peronospora destructor
Wirusy i organizmy wirusopodobne
Cebula siedmiolatka Szkodniki we wszystkich stadiach rozwoju:
- Allium fistulosum Delia spp.
Choroby grzybowe
Wszystkie wirusy i organizmy wirusopodobne
Por Szkodniki we wszystkich stadiach rozwoju:
- Allium porrum Delia spp.
Thysanoptera
Choroby bakteryjne
Pseudomonas spp.
Choroby grzybowe:
Alternaria porri
Fusarium culmorum
Phytophthora porri
33
Sclerotinium cepivorum
Wszystkie wirusy i organizmy wirusopodobne,

szczególnie
Leek yellow stripe virus
Czosnek Szkodniki we wszystkich stadiach rozwoju:
- Allium sativum Aceria tulipae
Delia spp.
Thysanoptera
Choroby bakteryjne
Pseudomonas fluorescens
Choroby grzybowe
Sclerotinium cepivorum

szczególnie
Seler Szkodniki we wszystkich stadiach rozwoju:
- Apium graveolens Acidia heraclei
Lygus spp.
Psila rosae
Thysanoptera (Frankliniella
occidentalis i Thrips tabaci)
Choroby bakteryjne:
Erwinia carotovora subsp.

carotovora
34
Pseudomonas syringae pv. apii
Choroby grzybowe:
Fusarium oxysporum f. sp. apii
Foma apiicola
Pythium spp.
Sclerotinia sclerotiorum
Septoria apiicola

szczególnie:
Celery mosaic virus
Cucumber mosaic virus
Szparag Szkodniki we wszystkich stadiach rozwoju:
- Asparagus Brachycorynella asparagi
officinalis Hypopta caestrum
Platyparea poecyloptera
Choroby grzybowe:
Fusarium spp.
Rhizoctonia violacea
Ogólnie
Burak ćwikłowy i Szkodniki we wszystkich stadiach rozwoju
liściowy Pegomyia betae
- Beta vulgaris Choroby grzybowe
35
Phoma betae

szczególnie
Beet necrotic yellow vein virus
Warzywa kapustne Szkodniki we wszystkich stadiach rozwoju:
- Brassica oleracea Aleyrodidae
spp. Aphididae
Heterodera spp.
Lepidoptera (Pieris brassicae)
occidentalis)
Choroby bakteryjne:
Pseudomonas syringae pv.

maculicola
Xanthomonas campestris pv.

campestris
Choroby grzybowe:
Alternaria brassicae
Mycospharella spp.
Phoma lingam
Plasmodiophora brassicae
Pythium spp.
Rhizoctonia solani

szczególnie:
36
Cauliflower mosaic virus,
Tospoviruses
Turnip mosaic virus
Kapusta pekińska Szkodniki wszystkich stadiów rozwoju:
- Brassica rapa L. Aphididae
Lepidoptera (Pieris brassicae)
Choroby bakteryjne:
Erwinia carotovora
Xanthomonas campestris pv.

campestris
Choroby grzybowe:
Alternaria brassicae
Botrytis cinerea
Mycospharella spp.
Phoma lingam
Plasmodiophora brassicae
Sclerotinia spp.

szczególnie
Tospoviruses
Papryka Szkodniki we wszystkich stadiach rozwoju:
- Capsicum annuum Aleyrodidae
Leptinotarsa decemlineata
Ostrinia nubilalis
37
Phthorimaea operculella
Tetranychidae
occidentalis)
Choroby grzybowe:
Leveillula taurica
Pyrenochaeta lycopersici
Pythium spp.
Phytophthora capsici
Verticillium albo-atrum
Verticillium dahliae

szczególnie:
Tomato mosaic virus
Pepper mild mottle virus
Tobacco mosaic virus
Endywia Szkodniki we wszystkich stadiach rozwoju:
- Cichorium endivia Aphididae
occidentalis)
Choroby grzybowe:
Botrytis cinerea
Erysiphe cichoriacearum
38
Sclerotinia spp.

szczególnie:
Beet western yellow virus
Lettuce mosaic virus
Cykoria Szkodniki we wszystkich stadiach rozwoju:
- Cichorium intybus Aphididae
Napomyza cichorii
Apion assimile
Choroby bakteryjne:
Erwinia spp.
Pseudomonas marginalis
Choroby grzybowe:
Phoma exigua var. exigua
Phytophthora erythroseptica
Pythium spp.
Kawon (arbuz) Szkodniki we wszystkich stadiach rozwoju:
- Citrullus lanatus Aleyrodidae
Aphididae
Meloidogyne spp.
Polyphagotarsonenmus latus
Tetranychus spp.
39
occidentalis)
Choroby grzybowe
Colletotrichum lagenarium

szczególnie
Watermelon mosaic virus 2
Melon Szkodniki we wszystkich stadiach rozwoju:
- Cucumis melo Aleyrodidae
Aphididae
Meloidogyne spp.
Polyphagotarsonemus latus
Tetranychus spp.
occidentalis)
Choroby bakteryjne

lachrymans
Choroby grzybowe:
Colletotrichum lagenarium
Fusarium spp.
Pythium spp.
Sphaerotheca fuliginea
Verticillium spp.
40
szczególnie:
Cucumber green mottle virus
Squash mosaic virus
Ogórek Szkodniki we wszystkich stadiach rozwoju:
- Cucumis sativus Aleyrodidae
Aphididae
Delia platura
Meloidogyne spp.
Tetranychus spp.
occidentalis)
Choroby bakteryjne

lachrymans
Choroby grzybowe:
Fusarium spp.
Phytophthora spp.
Pseudoperonospora cubensis
Pythium spp.
Rhizoctonia spp.
Verticillium spp.
41
Dynia olbrzymia Szkodniki we wszystkich stadiach rozwoju:
- Cucurbita maxima Aleyrodidae
Duch. Aphididae
Meloidogyne spp.
Tetranychus spp.
occidentalis)
Dynia zwyczajna Szkodniki we wszystkich stadiach rozwoju:
- Cucurbita pepo Aleyrodidae
Aphididae
Meloidogyne spp.
Teranychus spp.
occidentalis)
Choroby bakteryjne

lachrymans
Choroby grzybowe:
Fusarium spp.
42
Verticillium spp.

szczególnie:
Squash mosaic virus
Zucchini yellow mosaic virus
Tospoviruses
Karczoch zwyczajny i Szkodniki we wszystkich stadiach rozwoju:
karczoch hiszpański Aleyrodidae
(kard) Aphididae
- Cynara scolymus i Thysanoptera
Cynara cardunculus Choroby grzybowe:
Bremia lactucae
Leveillula taurica f. sp.

cynara
Pythium spp.
Rhizoctonia solani
Sclerotium rolfsii
Verticillium dahliae
Fenkuł Szkodniki we wszystkich stadiach rozwoju:
- Foeniculum vulgare Aleyrodidae
43
Aphididae
Thysanoptera
Choroby bakteryjne:
Erwinia carotovora subsp.

carotovora
Pseudomonas marginalis pv.

marginlis
Choroby grzybowe:
Cercospora foeniculi
Phytophthora syringae
Sclerotinia spp.
Celery mosaic virus
Sałata Szkodniki we wszystkich stadiach rozwoju:
- Lactuca sativa Aphididae
Meloidogyne spp.
Thysanoptera, szczególnie
Frankliniella occidentalis
Choroby grzybowe:
Botrytis cinerea
Bremia lactucae
Pythium spp.

szczególnie:
Lettuce big vein
44
Lettuce mosaic virus
Lettuce ring necrosis
Pomidor Szkodniki we wszystkich stadiach rozwoju:
- Lycopersicon Aphididae
esculentum Mill. Aleyrodidae
Hauptidia maroccana
Meloidogyne spp.
Tetranychus spp.
Vasates lycopersici
Choroby bakteryjne
Pseudomonas syringae pv. tomato
Choroby grzybowe:
Alternaria solani
Cladosporium fulvum
Colletotrichum coccodes
Didymella lycopersici
Fusarium oxysporum
Leveillula taurica
Phytophthora nicotinae
Pyrenochaeta lycopersici
Pythium spp.
45
Rhizoctonia solani
Verticillium spp.
Wszystkie wirusy i organizmy wirusopodobne:
Potato virus X
Potato virus Y
Tomato mosaic virus
Tomato yellow leaf curl virus
Rabarbar Choroby bakteryjne:
- Rheum spp. Agrobacterium tumefaciens
Erwinia rhapontici
Choroby grzybowe:
Armillariella mellea
Verticillium spp.

szczególnie:
Arabic mosaic virus
Turnip mosaic virus
Oberżyna Szkodniki we wszystkich stadiach rozwoju:
- Solanum melongena Aleyrodidae
Aphididae
46
Hemitarsonemus latus
Leptinotarsa decemlineata
Meloidogyne spp.
Tetranychidae
Choroby grzybowe:
Fusarium spp.
Leveillula tauricia f. sp.

cynara
Rhizoctonia solani
Pythium spp.
Verticillium spp.

szczególnie:
Eggplant mosaic virus
Potato virus Y
4. Wymagania dodatkowe dotyczące wytwarzania i jakości materiału siewnego

cebuli dymki i czosnku:
1) cebuli dymki i czosnku nie wytwarza się na polu, na którym w okresie ostatnich
czterech lat były uprawiane rośliny cebulowe;
2) odległość plantacji dymki i czosnku od innych upraw gatunków cebulowych
powinna być nie mniejsza niż 50 m; odległość ta może być zmniejszona do nie
mniej niż 2 m, w przypadku gdy sąsiadująca plantacja jest odpowiednio
47
plantacją cebuli dymki lub plantacją czosnku, spełniającą wymagania dotyczące
wytwarzania;
3) na powierzchni 10 m2 nie może występować więcej niż 0,5 rośliny innych
odmian;
4) ocena cech zewnętrznych partii cebulek dymki i czosnku wytworzonych na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej:
Lp. Wyszczególnienie Nie więcej niż

(% wagowy)
I. Czosnek
1 Cebulki nietypowe dla odmiany 1,0
2 Cebulki o masie mniejszej niż 30 g i średnicy mniejszej 3,0

niż 3 cm oraz ząbki o masie mniejszej niż 6 g dla
odmian zimowych
3 Cebulki o masie mniejszej niż 20 g i średnicy mniejszej 5,0

niż 2 cm oraz ząbki o masie mniejszej niż 4 g dla
odmian letnich
4 Cebulki zniekształcone, chore, z uszkodzeniami 1,0

mechanicznymi lub o silnie spękanej łusce
II. Cebula dymka
1 Cebulki porażone Penicillium i innymi chorobami 1,0

jakościowymi
2 Cebulki z objawami występowania Sclerotium 0,0

cepivorum
3 Cebulki nietypowe dla odmiany 1,0
4 Cebulki uszkodzone 0,5
5 Cebulki pozbawione łuski 2,0
6 Cebulki skiełkowane 3,0
7 Cebulki z zaschniętym szczypiorem dłuższym niż 2 cm 3,0
8 Cebulki z zaschniętymi korzeniami dłuższymi niż 4 cm 3,0
9 Cebulki o niewłaściwej wielkości 3,0
48
10 Ziemia i inne zanieczyszczenia 0,5
Łącznie wady wymienione w lp. 1-9 5,0
5) sortowanie cebuli dymki:

a) wytworzona na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej partia cebuli dymki
przed wprowadzeniem do obrotu powinna być posortowana na frakcje o
wielkości:
Frakcja Średnica cebulek (w mm)
I 5-10
II powyżej 10-15
III powyżej 15-20
IV powyżej 20-25
b) w jednym opakowaniu może znajdować się tylko jedna frakcja,

c) na opakowaniu umieszcza się informację dotyczącą wielkości cebulek, z
podaniem numeru frakcji oraz średnicy cebulek.
Sprawdzenia wymagań dotyczących wytwarzania i jakości materiału rozmnożeniowego i
nasadzeniowego roślin warzywnych dokonuje wojewódzki inspektor ochrony roślin i
nasiennictwa podczas kontroli co najmniej raz w danym cyklu produkcji, nie rzadziej niż
raz w roku.
49
Załącznik nr 4

MATERIAŁU ROZMNOŻENIOWEGO I NASADZENIOWEGO ROŚLIN OZDOBNYCH
1. Produkcja materiału rozmnożeniowego lub nasadzeniowego roślin ozdobnych może

być założona na glebie lub podłożu wolnym od organizmów szkodliwych, w tym
kwarantannowych.
2. Rośliny przeznaczone do produkcji materiału rozmnożeniowego i nasadzeniowego
roślin ozdobnych w sposób wegetatywny powinny przejść przynajmniej jeden pełny
cykl rozwoju.
3. W cyklu, o którym mowa w ust. 2, dokonuje się oceny czystości odmianowej
wytwarzanego materiału:
1) dla roślin ozdobnych z liści jest to stadium pełnej wartości dekoracyjnej;
2) dla roślin ozdobnych z kwiatów - w fazie kwitnienia nie mniej niż 10 % roślin, a w
przypadku frezji nie mniej niż 50 %.
4. Przy zakładaniu plantacji konieczne jest zachowanie właściwego płodozmianu, a w
przypadku roślin uprawianych pod osłonami wymagana jest wymiana podłoża lub
jego dezynfekcja.
5. Plantacja materiału rozmnożeniowego lub nasadzeniowego roślin ozdobnych
powinna być wolna od innych gatunków roślin niż uprawiany, a ponadto:
1) niedopuszczalne jest występowanie innych odmian tego samego gatunku;
2) nie może być więcej niż 2 % roślin nietypowych dla odmiany pod względem
barwy kwiatów, typu i budowy kwiatostanu oraz pokroju roślin.
6. Materiał rozmnożeniowy lub nasadzeniowy, który stanowią cebule, bulwocebule lub
bulwy, powinien pochodzić z materiałów poddanych ocenie i uznanych jako
spełniające wymagania dotyczące jakości i zdrowotności.
7. Materiał rozmnożeniowy lub nasadzeniowy Citrus spp. powinien:
1) pochodzić z materiałów poddanych ocenie i uznanych za spełniające
wymagania w szczególności dotyczące zdrowotności w zakresie chorób
wirusowych i wirusopodobnych;
2) być szczepiony na podkładkach odpornych na choroby wirusowe.
8. Materiał rozmnożeniowy i nasadzeniowy roślin ozdobnych powinien być praktycznie
wolny od:
1) szkodników, chorób grzybowych, bakteryjnych oraz wirusowych i
wirusopodobnych;
2) objawów występowania tych organizmów;
3) wad obniżających jego jakość.
9. Materiał rozmnożeniowy i nasadzeniowy roślin ozdobnych powinien:
1) charakteryzować się odpowiednią żywotnością;
2) mieć właściwe rozmiary;
3) mieć odpowiednią fazę rozwoju w odniesieniu do jego przydatności jako
materiału rozmnożeniowego i nasadzeniowego;
4) zachowywać odpowiednie proporcje między korzeniami, łodygami i liśćmi.
10. Jeżeli materiałem rozmnożeniowym są nasiona, powinny one wykazywać
odpowiednią dla gatunku zdolność kiełkowania.
11. Sprawdzenia wymagań dotyczących wytwarzania i jakości materiału
50
rozmnożeniowego i nasadzeniowego roślin ozdobnych dokonuje wojewódzki
inspektor ochrony roślin i nasiennictwa podczas kontroli, którą przeprowadza co
najmniej raz w danym cyklu produkcji i nie rzadziej niż raz w roku oraz która
obejmuje w szczególności sprawdzenie:
1) warunków fitosanitarnych wytwarzanego materiału roślinnego;
2) dokumentacji dotyczącej tego materiału;
3) przestrzegania założonych istotnych parametrów wytwarzania materiału
rozmnożeniowego i nasadzeniowego poszczególnych gatunków.
Wykaz organizmów szkodliwych na gatunkach roślin ozdobnych, których materiał

rozmnożeniowy i nasadzeniowy podlega ocenie cech zewnętrznych
Gatunek Organizmy szkodliwe (nazwa łacińska lub angielska)
Begonia wyniosła szkodniki we wszystkich stadiach rozwoju:
Begonia x hiemalis Fotsch Bemisia tabaci
Liriomyza spp.
Aleyrodideae
Aphelenchoides spp.
Aphidodea
Ditylenchus destructor
Meloidogyne spp.
Myzus ornatus
Otiorhynchus sulcatus
Sciaridae
Thysanoptera
choroby grzybowe:
Botrytis spp.
Fusarium sacchari
51
Microsphaera begoniae
Phytophthora spp.
Pythium spp.
Rhizoctonia spp.
choroby bakteryjne:
Corynobacterium fascians
Rhodococcus fascians
Erwinia chrysanthemi
Xanthomonas campestris pv. begoniae
wirusy i organizmy wirusopodobne:
Impatiens necrotic spot tospovirus

INSV
Tomato spotted wilt tospovirus TSWV
Chryzantema szkodniki we wszystkich stadiach rozwoju:

wielkokwiatowa
Dendranthema (DC.) Des Liriomyza spp.
Moul Heliothis armigera
Spodoptera littoralis
Bemisia tabaci
Agromyzidae
Aphelenchoides spp.
Aleyrodidae
Diarthronomyia chrysanthemi
52
Lepidoptera spp.
Spodoptera exiqua
Thysanoptera
choroby grzybowe:
Didymella ligulicola
Puccinia horiana
Botrytis cinerea
Fusarium oxysporum f. sp. chrysanthemi
Phytophthora cryptogea
Puccinia chrysanthemi
Pythium spp.
Rhizoctonia solani
Verticillium alboatrum
choroby bakteryjne:
Agrobacterium tumefaciens
Erwinia chrysanthemi
Pseudomonas cichorii
Chrysanthemum stunt viroid CSVd

INSV
53
Chrysanthemum B carlavirus CBV
Tomato aspermy cucumovirus TAV
Cytrus - gatunki szkodniki we wszystkich stadiach rozwoju:
Citrus spp. Aleurothrixusfloccosus (Maschell)
Meloidogyne spp.
Parabemisia myricae
Tylenchulus semipenetrans
choroby grzybowe
Phytophthora spp.
wirusy i organizmy wirusopodobne
choroby wirusowe ogółem
Daktylowiec szkodniki we wszystkich stadiach rozwoju
Phoenix L. Thysanoptera
choroby grzybowe:
Exosporium palmivorum
Gliocladium wermoeseni
Graphiola phoenicis
Pestalozzia phoenicis
Pythium spp.
Gerbera szkodniki we wszystkich stadiach rozwoju:
54
Gerbera jamesonii H. Bol. Liriomyza spp.
Agromyzidae
Aleurodidae (Bemisia tabaci)
Lepidoptera
Sciaridae
Spodoptera exiqua
Thysanoptera
Aphelenhoides spp.
Meloidogyne spp.
choroby grzybowe:
Fusarium oxysporum f. sp. gerberae
Myrothecium roridum
Oidium spp.
Phytophthora cryptogea
Rhizoctonia solani
Thanatephorus cucumeris
Verticillium spp.
choroby bakteryjne
Pseudomonas cichorii

INSV
55
Goździk szkodniki we wszystkich stadiach rozwoju:
Dianthus caryophyllus L. i Liriomyza spp.
mieszańce Heliothis armigera
Spodoptera littoralis
Agromyzidae
Aleyrodidae (Bemisia tabaci)
Aphidodea
Lepidoptera
Tetranychidae
Thysanoptera
choroby grzybowe:
Alternaria dianthi + Alternaria

dianthicola
Fusarium oxysporum f. sp. dianthi
Fusarium spp.
Pythium spp.
Mycosphaerella dianthi
Phytophthora nicotianae var.

nicotianae
Thanatephorus cucumeris
Rhizoctonia solani
Uromyces dianthi
choroby bakteryjne:
56
Erwinia chrysanthemi pv. dianthicola
Phialophora cinerescens
Pseudomonas caryophylli
Carnation mottle carmovirus CarMV
Carnation vein mottle potyvirus CVMV
Carnation etched ring caulimovirus

CERV
Carnation necrotic fleck closterovirus

CNFV

INSV
Porażenie wszystkimi patogenami łącznie nie więcej niż 10 %
Grusza szkodniki we wszystkich stadiach rozwoju:
Pyrus L. Anarsia lineatella
Eriosoma lanigerum
Scale insects, in particular
Epidiaspis leperii, Pseudaulacaspis

pentagona
Quadraspidiotus perniciosus
choroby grzybowe:
Chondrostereum purpureum
57
Nectria galligena
Phytophthora spp.
Rosellinia necatrix
Verticillium spp.
choroby bakteryjne:
Pseudomonas syringae pv. syringae
Jabłoń szkodniki we wszystkich stadiach rozwoju:
Malus Miller Anarsia lipieatella
Eriosoma lanigerum
Scale insect, in particular
Epidiaspis leperii, Pseudaulacaspis

pentagona
choroby grzybowe:
Nectria galligena
Phytophthora cactorum
Rosellinia necatrix
Venturia spp.
58
Verticillium spp.
choroby bakteryjne:
Lilia szkodniki we wszystkich stadiach rozwoju:
Lilium L. Aphelenchoides spp.
Liothrips vaneeckei
Pratylenchus penetrans
Rhizoglyphus spp.
Rotylenchus robustus
choroby grzybowe:
Cylindrocarpon destructans
Fusarium oxysporum f. sp. lilii
Pythium spp.
Rhizoctonia spp.
Rhizopus spp.
Sclerotium rolfsii
choroby bakteryjne:
Erwinia carotovora subsp. carotovora
59
Cucumber mosaic cucumovirus CMV
Lily motlle potyvirus LMoV
Lily X potexvirus LXV
Lily symptomless carlavirus LSV
Tobacco rattle tobravirus TRV
Mieczyk ogrodowy szkodniki we wszystkich stadiach rozwoju:
Gladiolus L. Ditylenchus dipsaci
Thysanoptera
choroby grzybowe:
Botrytis gladiolorum
Curvularia trifolii
Fusarium oxysporum f. sp. gladioli
Penicillium gladioli
Sclerotinia spp.
Septoria gladioli
Urocystis gladiolicola
Uromyces transversalis
choroby bakteryjne:
Pseudomonas marginata
Aster yellows phytoplasma AY
60
Narcissus latent macluravirus NLV

Bean yellow mosaic potyvirus BYMV
Narcyz szkodniki we wszystkich stadiach rozwoju:
Narcissus L. Ditylenchus dipsaci
Merodon equestris
Eumerus spp.
Steneotarsonemus laticeps
choroby grzybowe:
Fusarium oxysporum f. sp. narcissi
Penicillium spp.
Botrytis narcissicola
Narcissus latent macluravirus NLV
Narcissus late season yellows

potyvirus NLSYV
Narcissus yellow stripe potyvirus NYSV
Narcissus mosaic potexvirus NMV
Narcissus tip necrosis carmovirus NTNV
Pelargonia szkodniki we wszystkich stadiach rozwoju:
Pelargonium L'Herit. ex Bemisia tabaci
61
Ait. Aleyrodidae
Lepidoptera
Thysanoptera
choroby grzybowe:
Puccinia pelargonii-zonalis
Botrytis spp.
Pythium spp.
Verticillium spp.
choroby bakteryjne:
Xanthomonas campestris pv. pelargonii
Tomato ringspot nepovirus ToRSV
Pelargonium flower break carmovirus

PFBV
Pelargonium leaf curl tombusvirus PLCV
Pelargonium line pattern disease PLPD
Impatiens necrotic spot tospovirus NSV
Róża szkodniki we wszystkich stadiach rozwoju:
Rosa L. Meloidogyne spp.
Cacoecimorpha pronubana
62
Epichoristodes acerbella
Pratylenchus penetrans
Pratylenchus vulnus
Xiphinema spp.
choroby grzybowe:
Cylindrocladium scoparium
Coniothyrium spp.
Diplocarpon rosae
Peronospora sparsa
Phragmidium spp.
Phytophthora megasperma
Sphaerotheca pannosa
Verticillium spp.
choroby bakteryjne
Tomato ringspot nepovirus ToRSV
Apple mosaic ilarvirus ApMV
Arabic mosaic nepovirus ArMV
Prunus necrotic ringspot ilarvirus

PNRSV
Sosna czarna szkodniki we wszystkich stadiach rozwoju:
Pinus nigra L. Blastophaga spp.
63
Rhyacionia buoliana
choroby grzybowe
Lophodermium seditiosum
Śliwa szkodniki we wszystkich stadiach rozwoju:
Prunus L. Capnodis tenebrionis
Meloidogyne spp.
Scale insects, in particular
Epidiaspis leperii, Pseudoulacaspis

pentagona
choroby grzybowe:
Nectria galligena
Rosellinia necatrix
Taphrina deformans
Verticillium spp.
choroby bakteryjne:
Pseudomonas syringae pv. mors prunorum
64
Wilczomlecz - gatunki szkodniki we wszystkich stadiach rozwoju:
Euphorbia spp. Bemisia tabaci
Aleyrodidae
Aphidodea
Nematodes
Thysanoptera
Tetranychidae
choroby grzybowe:
Fusarium spp.
Phytophthora spp.
Pythium ultimum
Rhizoctonia solani
Thielaviopsis basicola
Impatiens necrotic spot virus INSV
65
Załącznik nr 5
WYKAZ GATUNKÓW I ODMIAN ROŚLIN SADOWNICZYCH, DLA KTÓRYCH

MATERIAŁ SZKÓŁKARSKI CAC WYTWARZA SIĘ Z MATERIAŁU SIEWNEGO
KATEGORII KWALIFIKOWANY ROŚLIN SADOWNICZYCH
Gatunek Odmiana
Jabłoń Gala Must
Decosta
Jonagored
66
UZASADNIENIE
Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie szczegółowych

wymagań dotyczących wytwarzania i jakości materiału szkółkarskiego, materiału
rozmnożeniowego i materiału nasadzeniowego roślin warzywnych i ozdobnych oraz
sadzonek winorośli stanowi wykonanie upoważnienia zawartego w art. 72 ustawy z dnia
…………………….. o nasiennictwie (Dz. U. Nr …., poz. ……..).
Rozporządzenie określa szczegółowe terminy składania wniosków o dokonanie oceny
polowej materiału szkółkarskiego kategorii elitarny lub kategorii kwalifikowany,
szczegółowe wymagania dotyczące wytwarzania i jakości materiału szkółkarskiego
kategorii elitarny i kategorii kwalifikowany, materiału szkółkarskiego CAC, materiału
rozmnożeniowego i materiału nasadzeniowego roślin warzywnych i ozdobnych,
sadzonek winorośli, metody oceny polowej, pobierania prób i oceny laboratoryjnej oraz
oceny tożsamości odmianowej materiału szkółkarskiego kategorii elitarny lub kategorii
kwalifikowany oraz wykaz gatunków i odmian roślin, dla których materiał szkółkarski
CAC powinien być wytwarzany z materiału szkółkarskiego kategorii kwalifikowany.
Konieczność wydania nowego rozporządzenia jest podyktowana nową ustawą z
dnia ……….. 2011 r. o nasiennictwie (Dz. U. Nr …, poz. ….).
Przepisy te stanowią również implementację przepisów UE :
- dyrektywy Rady 2008/90/WE z dnia 29 września 2008 r. w sprawie obrotu materiałem

rozmnożeniowym roślin sadowniczych i roślinami sadowniczymi przeznaczonymi do
produkcji owoców (Dz. Urz. WE L 267 z 08.10.2008);
- dyrektywy Rady 2008/72/WE z dnia 15 lipca 2008 r. w sprawie obrotu materiałem

rozmnożeniowym oraz nasadzeniowym warzyw, innym niż nasiona (Dz. Urz. WE L 205
z 01.08.2008);
- dyrektywy 98/56/EWG z dnia 20 lipca 1998 r. w sprawie obrotu materiałem

rozmnożeniowym roślin ozdobnych (Dz. Urz. WE L 226 z 13.08.1998, z późn. zm.);
- dyrektywy 68/193/EWG z dnia 9 kwietnia 1968 r. w sprawie obrotu materiałem

rozmnożeniowym winorośli (Dz. Urz. WE L 93 z 17.04.1968, z późn. zm.).
67
- decyzji 2010/680/UE z dnia 9 listopada 2010 r. zwalniającej Bułgarię, Republikę
Czeską, Danię, Niemcy, Estonię, Irlandię, Hiszpanię, Francję, Cypr, Łotwę, Litwę, Maltę,
Niderlandy, Polskę, Słowenię, Słowację, Finlandię, Szwecję i Zjednoczone Królestwo z
obowiązku stosowania do niektórych gatunków dyrektyw Rady 66/401/EWG,
66/402/EWG, 68/193/EWG, 1999/105/WE, 2002/54/WE, 2002/55/WE i 2002/57/WE w
sprawie obrotu materiałem siewnym roślin pastewnych, materiałem siewnym roślin
zbożowych, materiałem do wegetatywnego rozmnażania winorośli, leśnym materiałem
rozmnożeniowym, materiałem siewnym buraka, materiałem siewnym warzyw oraz
materiałem siewnym roślin oleistych i włóknistych.
Projekt rozporządzenia przez swoje regulacje ma na celu wprowadzanie

jednolitego działania w obrębie wytwarzania, próbobrania i oceny materiału
szkółkarskiego, materiału rozmnożeniowego i materiału nasadzeniowego roślin
warzywnych i ozdobnych oraz sadzonek winorośli mając na uwadze uzyskanie materiału
siewnego o odpowiedniej jakości a także zapewnienie że materiał siewny znajdujący się
w obrocie spełnia wszystkie wymagania dotyczące wytwarzania i jakości.

projekt zostnie zamieszczony na stronie Biuletynu Informacji Publicznej Ministerstwa
Rolnictwa i Rozwoju Wsi na ………… r.
68

Rozporządzenie będzie oddziaływać na podmioty zajmujące się wytwarzaniem,
oceną i obrotem materiałem siewnym.
terytorialnego.
regionalny.
Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa. A
3-04-dg
69
ROZPORZĄDZENIE
z dnia .................................
w sprawie wzorów świadectw i informacji dotyczących

oceny materiału siewnego
Na podstawie art. 73 ust. 8 ustawy z dnia …........…. o nasiennictwie (Dz. U. Nr ...,

§ 1. Określa się:
1) wzory świadectw oceny materiału siewnego, stanowiące załącznik nr 1 do
rozporządzenia;
2) wzory informacji o dyskwalifikacji materiału siewnego w poszczególnych ocenach,
stanowiące załącznik nr 2 do rozporządzenia;
3) wzór wypisu ze świadectw oceny polowej materiału szkółkarskiego, stanowiący
załącznik nr 3 do rozporządzenia;
4) wzór informacji o wynikach badania, stanowiący załącznik nr 4 do rozporządzenia.
______________________________________________
1) Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi kieruje działem administracji rządowej - rolnictwo, na podstawie
§ 1 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 listopada 2007 r. w sprawie szczegółowego
zakresu działania Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi (Dz. U. Nr 216, poz. 1599)
1
z dnia…...…………….....(poz. ......)
Wzory świadectw oceny materiału siewnego Załącznik nr 1
1. Świadectwo oceny polowej materiału siewnego str. 1
oceniono
wg systemu:
pieczęć wydającego świadectwo
ŚWIADECTWO nr
oceny polowej
Wnioskodawca:
poczta
Gatunek: Odmiana:
Plantacja obsiana/obsadzona* materiałem siewnym w stopniu:
z partii nr: na polu nr:
u producenta:
poczta
gmina
nazwa powiatu, w którym jest położona oceniana plantacja nasienna, wraz z jego identyfikatorem
spełnia wymagania określone dla stopnia:

na powierzchni: ha/m *
2
szacunkowy zbiór: dt/kg*
Ocenę wykonał:
imię i nazwisko kwalifikatora oraz jego numer
miejscowość, data zakończenia oceny i wydania świadectwa pieczęć i podpis kwalifikatora
Otrzymują:
oryginał - wnioskodawca
kopia - właściwy terytorialnie WIORiN
Ocena polowa materiału siewnego została wykonana zgodnie z metodyką określoną w przepisach w sprawie metod pobierania prób materiału siewnego i okresu
ich przechowywania oraz metod dokonywania oceny materiału siewnego.
Zgodnie z art. 52 ustawy z dnia 26 czerwca 2003 r. o nasiennictwie (Dz. U. z 2007 r. Nr 41, poz. 271): ust. 1 i 2 - jeżeli składający wniosek nie zgadza się z
wynikiem oceny zawartym w świadectwie, przysługuje mu prawo wniesienia wniosku o ponowne dokonanie oceny/ust. 3 - niniejsze świadectwo jest ostateczne.*
2
str. 2
I. Adnotacje o pobraniu prób do oceny laboratoryjnej
data pobrania
numer partii
masa partii w
tonach
pieczęć i podpis
próbobiorcy
II. Adnotacje o dokonanej ocenie cech zewnętrznych sadzeniaków ziemniaka
data oceny
numer partii
masa partii w
tonach
pieczęć i podpis
kwalifikatora
3
2. Świadectwo oceny polowej materiału szkółkarskiego
ŚWIADECTWO nr ........................................................
oceny polowej materiału szkółkarskiego
pieczęć wydającego świadectwo ORYGINAŁ KOPIA*
Dostawca:
Położenie szkółki:
miejscowość
gmina, powiat
Niżej wymieniony materiał szkółkarski, został zgłoszony i poddany ocenie polowej

Spełnia wymagania dla Spełnia wymagania dla
stopnia wnioskowanego niższego stopnia
Rodzaj materiału:
Lp. Wiek kategoria/stopień Liczba sztuk kategoria/stopień Liczba sztuk
gatunek/odmiana/podkładka
kwalifikacji/status kwalifikacji/status
zdrowotności zdrowotności
Uwagi i informacje dodatkowe:
Data wykonania oceny: pieczęć i podpis kwalifikatora

Otrzymują:
kopia - właściwy terytorialnie WIORiN miejscowość i data wydania świadectwa
Ocena polowa materiału szkólkarskiego została wykonana zgodnie z metodyką określoną w przepisach w sprawie metod pobierania prób materiału siewnego i okresu ich
przechowywania oraz metod dokonywania oceny materiału siewnego.
Zgodnie z art. 52 ustawy z dnia 26 czerwca 2003 r. o nasiennictwie (Dz. U. z 2007 r. Nr 41, poz. 271): ust. 1 i 2 - jeżeli składający wniosek nie zgadza się z wynikiem oceny zawartym w
świadectwie, przysługuje mu prawo wniesienia wniosku o ponowne dokonanie oceny/ust. 3 - niniejsze świadectwo jest ostateczne.*
4
3. Świadectwo oceny laboratoryjnej materiału siewnego
ORYGINAŁ KOPIA*
ŚWIADECTWO nr........................................................... imię i nazwisko, miejsce zamieszkania i adres albo nazwa, siedziba i adres właściciela partii
oceny laboratoryjnej
Gatunek:
Odmiana:
Świadectwo oceny polowej nr: z dnia:
Data pobrania próby: Data wpływu próby:
Wyniki badania:
czystość kiełkowanie
% wagowy % liczbowy
wilgotność
po dniach siewki %
zanieczy- siewki nasiona nasiona nasiona
nasiona czyste inne nasiona nienor-
szczenia normalne twarde zdrowe martwe
malne
Nasiona innych gatunków roślin:
Inne oznaczenia i uwagi:
Oceniona partia spełnia wymagania określone

dla kategorii: dla stopnia:
Data zakończenia badania:

Otrzymują:
wynikiem oceny zawartym w świadectwie, przysługuje mu prawo wniesienia wniosku o ponowne dokonanie oceny/ust. 3 - niniejsze świadectwo jest ostateczne.*
5
4. Świadectwo laboratoryjnej oceny zdrowotności materiału siewnego ziemniaka
ŚWIADECTWO nr ........................................................
laboratoryjnej oceny zdrowotności
materiału siewnego ziemniaka
pieczęć wydającego świadectwo
ORYGINAŁ KOPIA*
Producent:
nazwa powiatu, w którym była położona oceniana plantacja nasienna ziemniaka, wraz z jego identyfikatorem
Wnioskodawca:
Bulwy ziemniaka odmiany:

wytworzone na plantacji o powierzchni: na polu nr:
obsadzonej sadzeniakami z partii nr:
zakwalifikowane w ocenie polowej w stopniu:
świadectwo oceny polowej nr: z dnia:
poddano ocenie: w próbie oczkowej* testem ELISA* uproszczonej*
i stwierdzono porażenie wirusami ogółem: %
w tym: w stopniu ciężkim: %
badane bulwy spełniają wymagania szczegółowe dla materiału siewnego ziemniaka
w zakresie porażenia wirusami określone dla stopnia:
miejscowość i data wydania świadectwa pieczęć i podpis kierownika laboratorium

Otrzymują:
Laboratoryjna ocena zdrowotności została wykonana zgodnie z metodyką określoną w przepisach w sprawie metod pobierania prób materiału siewnego i okresu ich przechowywania
oraz metod dokonywania oceny materiału siewnego.
6
5. Świadectwo oceny cech zewnętrznych materiału siewnego ziemniaka
str.1
ŚWIADECTWO nr ..........................................................
oceny cech zewnętrznych
pieczęć wydającego świadectwo materiału siewnego ziemniaka
Wnioskodawca - właściciel partii:
Miejsce dononania oceny:
Partia sadzeniaków ziemniaka nr:
odmiana
o masie: t/kg* liczba opakowań:

pochodząca z plantacji zakwalifikowanej po ocenie polowej i laboratoryjnej:
1) świadectwo oceny polowej nr: z dnia:
2) świadectwo oceny laboratoryjnej nr: z dnia:
posortowana na frakcje o kalibrażu:

I II III mm
spełnia wymagania określone dla sadzeniaków ziemniaka
kategorii: stopnia:
oraz w zakresie kalibrażu określonych w umowie* nr: z dnia:
Ocenioną partię sadzeniaków zapakowano i zaopatrzono w etykiety/paszporty o numerach:

od nr do nr
Ocenę wykonał:
imię i nazwisko kwalifikatora i jego numer
pieczęć i podpis kwalifikatora
podpis właściciela partii sadzeniaków

Otrzymują:
kopia - właściwy terytorialnie WIORiN wyniki oceny cech zewnętrznych - na odwrocie
Ocena cech zewnętrznych została wykonana zgodnie z metodyką określoną w przepisach w sprawie metod pobierania prób materiału siewnego i okresu ich przechowywania oraz metod
dokonywania oceny materiału siewnego.
7
str. 2
Wyniki oceny cech zewnętrznych partii sadzeniaków stopień i klasa:
O
Temperatura otoczenia w miejscu dokonywania oceny cech zewnętrznych: ............................... C
Stwierdzone Wymagania dla systemu1):
Lp. Wyszczególnienie wady WE EKG/ONZ*
% wagowy
1 Ziemia i inne zanieczyszczenia 2,0 2,0
2 Bulwy nietypowe dla odmiany oraz bulwy innych odmian2) 0,2 0,2
Bulwy z plamistością miąższu2) na powierzchni
3 -- 5,0
większej niż 10% poprzecznego przekroju bulwy
4 Bulwy niedojrzałe 8,0 8,0
5 Bulwy o nieodpowiednim kalibrażu 3,0 3,0
6 Bulwy z wadami zewnętrznymi3) 3,0 3,0
7 Bulwy porażone rizoktoniozą4) -- 5,0
8 Bulwy porażone parchem zwykłym5) 5,0 5,0

Bulwy z objawami parcha prószystego na powierzchni
9
większej niż 10%
-- 5,0
Bulwy z objawami suchej albo mokrej zgnilizny, z wyjątkiem
10
wywołanej przez organizmy kwarantannowe
1,0 1,0
Suma wad zawartych w lp. nr 6 do 10, nie więcej niż: 6,0 6,0
Objaśnienia:
1)
nie dotyczy sadzeniaków kategorii elitarne stopni PB/M, PB/III oraz PB/II
2) w przypadku sadzeniaków kategorii elitarne włącznie do klasy B/I jest to 0%
3) łącznie bulwy uszkodzone mechanicznie i przez szkodniki oraz bulwy niekształtne
4)
w przypadku sadzeniaków kategorii elitarne: stopnia PB/M oraz PB/III - 0%; w przypadku stopnia PB/II za bulwy
porażone przyjmuje się bulwy z porażeniem na powierzchni większej niż 1% natomiast w przypadku sadzeniaków
kategorii elitarne stopnia B oraz kategorii kwalifikowane - na powierzchni większej niż 10%
5)
w przypadku sadzeniaków kategorii elitarne stopni PB/M, PB/III oraz PB/II za bulwy porażone przyjmuje się bulwy
z porażeniem na powierzchni większej niż 10% natomiast w przypadku sadzeniaków kategorii elitarne stopnia B
oraz kategorii kwalifikowane - na powierzchni większej niż 30%
data wykonania oceny podpis kwalifikatora
8
Załącznik nr 2
Wzory informacji o dyskwalifikacji materiału siewnego w poszczególnych ocenach
1. Informacja o dyskwalifikacji materiału siewnego po ocenie polowej
oceniono
wg systemu:
pieczęć wydającego informację
INFORMACJA nr
o dyskwalifikacji materiału siewnego po ocenie polowej
Wnioskodawca:
poczta
Gatunek: Odmiana:
Plantacja obsiana/obsadzona* materiałem siewnym w stopniu:
z partii nr: na polu nr:
u producenta:
poczta
gmina
nazwa powiatu, w którym jest położona oceniana plantacja nasienna, wraz z jego identyfikatorem
nie spełnia wymagań określonych dla materiału siewnego

na powierzchni ha/m
2*
z powodu:
Ocenę wykonał:
imię i nazwisko kwalifikatora oraz jego numer
miejscowość, data zakończenia oceny i wydania informacji pieczęć i podpis kwalifikatora
Otrzymują:
Ocena polowa materiału siewnego została wykonana zgodnie z metodyką określoną w przepisach w sprawie metod pobierania prób materiału siewnego i okresu
ich przechowywania oraz metod dokonywania oceny materiału siewnego.
wynikiem oceny zawartym w informacji, przysługuje mu prawo wniesienia wniosku o ponowne dokonanie oceny/ust. 3 - niniejsza informacja jest ostatecznsa.*
9
2. Informacja o dyskwalifikacji materiału szkółkarskiego
INFORMACJA nr ........................................................
o dyskwalifikacji materiału szkółkarskiego
pieczęć wydającego informację ORYGINAŁ KOPIA*
Dostawca:
Położenie szkółki:
miejscowość
gmina, powiat
Niżej wymieniony materiał szkółkarski, poddany ocenie polowej nie spełnia określonych wymagań
Kategoria/stopień
Rodzaj materiału:
Lp. Wiek kwalifikacji/status Liczba sztuk Uwagi
gatunek/odmiana/podkładka
zdrowotności
Data wykonania oceny: pieczęć i podpis kwalifikatora

Otrzymują:
kopia - właściwy terytorialnie WIORiN miejscowość i data wydania informacji
Ocena polowa materiału szkólkarskiego została wykonana zgodnie z metodyką określoną w przepisach w sprawie metod pobierania prób materiału siewnego i okresu ich
przechowywania oraz metod dokonywania oceny materiału siewnego.
informacji, przysługuje mu prawo wniesienia wniosku o ponowne dokonanie oceny/ust. 3 - niniejsza informacja jest ostateczna.*
10
3. Informacja o dyskwalifikacji partii materiału siewnego
ORYGINAŁ KOPIA*
INFORMACJA nr........................................................... imię i nazwisko, miejsce zamieszkania i adres albo nazwa, siedziba i adres właściciela partii
o dyskwalifikacji partii materiału siewnego

Gatunek:
Odmiana:
Świadectwo oceny polowej nr: z dnia:
Wyniki badania:
% wagowy % liczbowy
wilgotność
po dniach siewki %
zanieczy- siewki nasiona nasiona nasiona
malne
Oceniona partia nie spełnia wymagań szczegółowych określonych dla materiału siewnego
miejscowość i data wydania informacji

Otrzymują:
wynikiem oceny zawartym w informacji, przysługuje mu prawo wniesienia wniosku o ponowne dokonanie oceny/ust. 3 - niniejsza informacja jest ostateczna.*
11
4. Informacja o dyskwalifikacji materiału siewnego ziemniaka po laboratoryjnej
ocenie zdrowotności
INFORMACJA nr ........................................................
o dyskwalifikacji materiału siewnego ziemniaka
po laboratoryjnej ocenie zdrowotności
pieczęć wydającego informację
ORYGINAŁ KOPIA*
Producent:
nazwa powiatu, w którym była położona oceniana plantacja nasienna ziemniaka, wraz z jego identyfikatorem
Wnioskodawca:
Bulwy ziemniaka odmiany:

wytworzone na plantacji o powierzchni: na polu nr:
obsadzonej sadzeniakami z partii nr:
zakwalifikowane w ocenie polowej w stopniu:
świadectwo oceny polowej nr: z dnia:
poddano ocenie: w próbie oczkowej* testem ELISA*
i stwierdzono porażenie wirusami ogółem: %
w tym: w stopniu ciężkim: %
Badane bulwy nie spełniają wymagań szczegółowych określonych dla materiału siewnego
ziemniaka z powodu:..............................................................................................................................................................................
miejscowość i data wydania informacji pieczęć i podpis kierownika laboratorium

Otrzymują:
Laboratoryjna ocena zdrowotności została wykonana zgodnie z metodyką określoną w przepisach w sprawie metod pobierania prób materiału siewnego i okresu ich przechowywania
oraz metod dokonywania oceny materiału siewnego.
12
5. Informacja o dyskwalifikacji materiału siewnego ziemniaka po ocenie cech
zewnętrznych
str. 1
INFORMACJA nr ..........................................................
o dyskwalifikacji materiału siewnego
pieczęć wydającego informację ziemniaka po ocenie cech zewnętrznych
Wnioskodawca - właściciel partii:
Miejsce dononania oceny:
Partia sadzeniaków ziemniaka nr:
odmiana
o masie: t/kg* liczba opakowań:

pochodząca z plantacji zakwalifikowanej po ocenie polowej i laboratoryjnej:
1) świadectwo oceny polowej nr: z dnia:
2) świadectwo oceny laboratoryjnej nr: z dnia:
posortowana na frakcje o kalibrażu:

I II III mm
nie spełnia wymagań określonych dla sadzeniaków ziemniaka
z powodu:
Ocenę wykonał:
imię i nazwisko kwalifikatora i jego numer
pieczęć i podpis kwalifikatora
podpis właściciela partii sadzeniaków

Otrzymują:
kopia - właściwy terytorialnie WIORiN wyniki oceny cech zewnętrznych - na odwrocie
Ocena cech zewnętrznych została wykonana zgodnie z metodyką określoną w przepisach w sprawie metod pobierania prób materiału siewnego i okresu ich przechowywania oraz metod
dokonywania oceny materiału siewnego.
13
str. 2
Wyniki oceny cech zewnętrznych partii sadzeniaków stopień i klasa:
O
Temperatura otoczenia w miejscu dokonywania oceny cech zewnętrznych: ............................... C
Stwierdzone Wymagania dla systemu1):
Lp. Wyszczególnienie wady WE EKG/ONZ*
% wagowy
1 Ziemia i inne zanieczyszczenia 2,0 2,0
2 Bulwy nietypowe dla odmiany oraz bulwy innych odmian2) 0,2 0,2
2)
Bulwy z plamistością miąższu na powierzchni
3 -- 5,0
większej niż 10% poprzecznego przekroju bulwy
4 Bulwy niedojrzałe 8,0 8,0
5 Bulwy o nieodpowiednim kalibrażu 3,0 3,0
6 Bulwy z wadami zewnętrznymi3) 3,0 3,0
7 Bulwy porażone rizoktoniozą4) -- 5,0
8 Bulwy porażone parchem zwykłym5) 5,0 5,0

Bulwy z objawami parcha prószystego na powierzchni
9
większej niż 10%
-- 5,0
Bulwy z objawami suchej albo mokrej zgnilizny, z wyjątkiem
10
wywołanej przez organizmy kwarantannowe
1,0 1,0
Suma wad zawartych w lp. nr 6 do 10, nie więcej niż: 6,0 6,0
Objaśnienia:
1)
nie dotyczy sadzeniaków kategorii elitarne stopni PB/M, PB/III oraz PB/II
2)
w przypadku sadzeniaków kategorii elitarne włącznie do klasy B/I jest to 0%
3)
łącznie bulwy uszkodzone mechanicznie i przez szkodniki oraz bulwy niekształtne
4) w przypadku sadzeniaków kategorii elitarne: stopnia PB/M oraz PB/III - 0%; w przypadku stopnia PB/II za bulwy
porażone przyjmuje się bulwy z porażeniem na powierzchni większej niż 1% natomiast w przypadku sadzeniaków
kategorii elitarne stopnia B oraz kategorii kwalifikowane - na powierzchni większej niż 10%
5)
w przypadku sadzeniaków kategorii elitarne stopni PB/M, PB/III oraz PB/II za bulwy porażone przyjmuje się bulwy
z porażeniem na powierzchni większej niż 10% natomiast w przypadku sadzeniaków kategorii elitarne stopnia B
oraz kategorii kwalifikowane - na powierzchni większej niż 30%
data wykonania oceny podpis kwalifikatora
14
Załącznik nr 3
Wzór
Wypis ze świadectw oceny polowej materiału szkółkarskiego
WYPIS nr…………………………………..
Extract No.
ze świadectw oceny polowej materiału szkółkarskiego
from certificate of evaluation of nursery material
nr z dnia
No date
Dostawca: Odbiorca:
Supplier: Receiver:
Kategoria/stopień
Rodzaj materiału: kwalifikacji/status
Lp. gatunek/odmiana/podkładka Wiek zdrowotności Liczba sztuk Uwagi
No species/variety/rootstock age category/ quantity remarks
certification grades /
health status
miejscowość i data pieczęć i podpis dostawcy

location and date stamp and signature supplier
15
Załącznik nr 4
Wzór
Informacja o wynikach badania
ORYGINAŁ KOPIA*
INFORMACJA nr........................................................... imię i nazwisko, miejsce zamieszkania i adres albo nazwa, siedziba i adres właściciela partii
o wynikach badania
Gatunek:
Odmiana:

Wyniki badania:
% wagowy % liczbowy wilgotność

siewki %
zanieczy- po dniach siewki nasiona nasiona nasiona
malne
Otrzymują:
wynikiem oceny zawartym w informacji, przysługuje mu prawo wniesienia wniosku o ponowne dokonanie oceny/ust. 3 - niniejsza informacja jest ostateczna.*
16
Uzasadnienie
Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie wzorów świadectw i

informacji dotyczących oceny materiału siewnego stanowi wykonanie upoważnienia
zawartego w art. 73 ust. 7 ustawy z dnia ….... o nasiennictwie (Dz. U. Nr ... poz. ...).
Materia, która jest przedmiotem regulacji przedmiotowego rozporządzenia,
poprzednio była uregulowana rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia
26 marca 2007 r. w sprawie wzorów świadectw i informacji dotyczących oceny materiału
siewnego (Dz. U. Nr 69, poz. 461).
Nie wprowadzono żadnych istotnych zmian w stosunku do dotychczas
obowiązujących wzorów świadectw i informacji. W projektowanym rozporządzeniu nie ma
wzoru świadectwa dla mieszanki nasiennej. Wzór ten został umieszczony w przepisach
dotyczących mieszanek. Zmiana ta ma charakter porządkowy.
Na podstawie wyników poszczególnych ocen materiału siewnego podmiot
dokonujący oceny wydaje świadectwo, w przypadku uznania plantacji nasiennej, bądź
informację w przypadku dyskwalifikacji materiału siewnego w poszczególnych ocenach,
jeżeli oceniany materiał nie odpowiada wymaganiom wytwarzania, jakości lub
zdrowotności.
Świadectwo mieszanki nasiennej jest wydawane na podstawie świadectw oceny
laboratoryjnej poszczególnych jej składników.
Rozporządzenie określa wzór:

1) świadectwa:
a) oceny polowej materiału siewnego, w tym również materiału
szkółkarskiego,
b) oceny laboratoryjnej materiału siewnego,
c) laboratoryjnej oceny zdrowotności materiału siewnego ziemniaka,
d) oceny cech zewnętrznych materiału siewnego ziemniaka,
2) informacji o dyskwalifikacji:
a) materiału siewnego po ocenie polowej,
b) materiału szkółkarskiego,
c) partii materiału siewnego,
d) materiału siewnego ziemniaka po laboratoryjnej ocenie zdrowotności,
e) materiału siewnego ziemniaka po ocenie cech zewnętrznych,
3) wypisu ze świadectwa oceny polowej materiału szkółkarskiego;
4) informacji o wynikach badania.
17
Rozporządzenie jest zgodne z przepisami Unii Europejskiej.
Rozporządzenie nie zawiera przepisów technicznych w rozumieniu rozporządzenia
Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego
systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. Nr 239, poz. 2039 oraz z 2004 r. Nr 65,
poz. 597) i w związku z tym projekt nie podlega notyfikacji.
Stosownie do art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w
procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414) projekt rozporządzenia zostanie
zamieszczony na stronie Biuletynu Informacji Publicznej Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju
Wsi.
Projekt rozporządzenia został ujęty w Programie prac legislacyjnych Ministra

Rozporządzenie będzie oddziaływać na podmioty zajmujące się wytwarzaniem, oceną i
obrotem materiałem siewnym roślin rolniczych i warzywnych, materiałem szkółkarskim
oraz materiałem rozmnożeniowym i nasadzeniowym roślin warzywnych i ozdobnych oraz
na Państwowa Inspekcję Ochrony Roślin i Nasiennictwa.
2. Wpływ rozporządzenia na sektor finansów publicznych, w tym na budżet państwa

Wejście w życie rozporządzenia nie będzie skutkować zmianą limitów wydatków jednostek
sektora finansów publicznych, określonego w projekcie ustawy o nasiennictwie, w tym na
budżet państwa i budżety jednostek samorządu terytorialnego

wytwarzaniem, oceną i obrotem materiałem siewnym roślin rolniczych i warzywnych,
materiałem szkółkarskim oraz materiałem rozmnożeniowym i nasadzeniowym roślin
18
warzywnych i ozdobnych, ponieważ każda partia materiału siewnego przed
wprowadzeniem do obrotu musi spełniać określone wymagania dotyczące wytwarzania i
jakości. Potwierdzeniem tych wymagań jest wystawienie świadectwa a w przypadku
niespełnienia wymagań jest wystawienie informacji o dyskwalifikacji. W przypadku
okresowej oceny materiału siewnego wystawiana jest informacja o wynikach badania.
Wejście w życie rozporządzenia ma charakter porządkowy.

Wejście w życie rozporządzenia nie będzie miało wpływu na sytuację i rozwój regionalny.
skonsultowany z organizacjami społeczno-zawodowymi oraz związkami zawodowymi, a w
szczególności z: Krajowym Związkiem Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych, Krajową
Komisją NSSZ „Solidarność”, NSZZ „Solidarność” Rolników Indywidualnych, Radą Krajową
Związku Zawodowego Rolników „Samoobrona”, Krajową Radą Izb Rolniczych, Polską Izbą
Nasienną, Związkiem Twórców Odmian Roślin Uprawnych.
Organizacje społeczno-zawodowe oraz związki zawodowe nie zgłosiły uwag do projektu
rozporządzenia.
04/06rch
19
Projekt
ROZPORZĄDZENIE
z dnia ……………….
w sprawie warunków lokalowych oraz wyposażenia technicznego niezbędnego

do wykonywania oceny i pobierania prób materiału siewnego, programów
szkoleń, sposobu przeprowadzania egzaminu kończącego szkolenie,
wzoru zaświadczenia o odbytym szkoleniu, wymagań dla ośrodków
szkoleniowych oraz nadzoru nad podmiotami dokonującymi
oceny materiału siewnego i kontroli ich pracy
Na podstawie art. 83 ust. 1 ustawy z dnia ............ o nasiennictwie (Dz. U. Nr ......., poz.
........) zarządza się, co następuje:
1) warunki lokalowe oraz wyposażenie techniczne niezbędne do wykonywania oceny

laboratoryjnej materiału siewnego oraz uzyskania akredytacji w tym zakresie;
2) sprzęt wymagany do pobierania prób materiału siewnego;
3) programy szkoleń, dla podmiotów ubiegających się o akredytację lub upoważnienie

do wykonywania oceny lub pobierania prób materiału siewnego;
4) szczegółowe warunki kadrowe, organizacyjne i techniczne, jakie powinny spełniać

ośrodki szkoleniowe;
5) warunki i sposób przeprowadzania egzaminu kończącego szkolenie oraz sposób

przechowywania dokumentacji w tym zakresie;
6) wzór zaświadczenia o ukończeniu szkolenia;
7) minimalną liczbę wykonanych ocen oraz minimalną liczbę pobranych prób

w określonym czasie;
8) zakres oraz sposób wykonywania nadzoru nad akredytowanymi i upoważnionymi

podmiotami oraz kontroli ich pracy
§ 2. 1. Laboratorium, aby uzyskać akredytację wojewódzkiego inspektora w zakresie

oceny laboratoryjnej materiału siewnego, powinno:
1) składać się co najmniej z dwóch suchych i utrzymywanych w czystości pomieszczeń
oraz wydzielonego archiwum prób;
2) być oświetlone światłem naturalnym lub sztucznym, zapewniającym właściwe

warunki wykonywania oceny laboratoryjnej materiału siewnego;
3) być wyposażone w:
a) instalację elektryczną i wodno-kanalizacyjną,
b) podstawowy sprzęt laboratoryjny, w szczególności w:
– mechaniczny rozdzielacz do nasion,
– wagę laboratoryjną o dokładności ważenia 0,01 g i nośności 1,5 – 2,0 kg,
– wagę analityczną o dokładności ważenia 0,0001 g,
– mikroskop stereoskopowy lub lupę co najmniej o dziesięciokrotnym

powiększeniu,
– sprzęt do pomiaru temperatury,
– drobny sprzęt, w szczególności pęsety, igły preparacyjne, lancety, lupy, tacki,

szalki, kuwety, naczyńka wagowe, eksykatory, szufelki i łopatki.
2. W laboratorium powinny znajdować się obowiązujące przepisy w zakresie

nasiennictwa oraz metodyki oceny materiału siewnego.
§ 3. 1. Laboratorium, aby uzyskać akredytację wojewódzkiego inspektora do oceny

laboratoryjnej materiału siewnego powinno być wyposażone, w przypadku oceny
materiału siewnego:
1) roślin zbożowych w:
a) chłodnię o regulowanym zakresie temperatury w przedziale 5 – 10ºC (± 2ºC),
b) pomieszczenie lub komorę kiełkowniczą z możliwością utrzymywania stałej

temperatury 20ºC (± 2ºC),
c) śrutownik laboratoryjny,
d) suszarkę laboratoryjną o regulowanym zakresie temperatury w przedziale

100 – 200ºC (±1ºC );
2) roślin pastewnych w:
2
a) pomieszczenie lub komorę kiełkowniczą z możliwością utrzymywania stałej
temperatury 20ºC (± 2ºC) lub możliwością regulacji temperatury w przedziale
10 – 30ºC (± 2ºC) oraz z regulowanym systemem oświetlenia,
b) chłodnię o regulowanym zakresie temperatury w przedziale 5 – 10ºC (± 2ºC),
c) dmuchawę laboratoryjną wraz z próbkami kalibrażowymi, w przypadku oceny

traw;
3) roślin oleistych i włóknistych w:
a) komorę kiełkowniczą z możliwością utrzymywania stałej temperatury 20ºC

(± 2ºC) lub możliwością regulacji temperatury w przedziale 20 – 30ºC (± 2ºC)
oraz z regulowanym systemem oświetlenia,
b) chłodnię o regulowanym zakresie temperatury w przedziale 5 – 10ºC (± 2ºC);
4) buraka pastewnego i cukrowego w:
a) komorę kiełkowniczą z możliwością regulacji temperatury w przedziale

15 – 30ºC (± 2ºC),
b) płuczkę do nasion,
c) suszarkę lub bibułę do suszenia nasion po płukaniu,
d) suszarkę laboratoryjną o regulowanym zakresie temperatury w przedziale

100 – 200ºC (±1ºC);
5) roślin warzywnych w:
a) pomieszczenie lub komorę kiełkowniczą z możliwością regulacji temperatury

w przedziale 15 – 30ºC (± 2ºC) oraz z regulowanym systemem oświetlenia, lub
kiełkownik Jacobsena,
b) chłodnię o regulowanym zakresie temperatury w przedziale 5 – 15ºC (± 2ºC);
6) materiału szkółkarskiego – w sprzęt i aparaturę do wykonywania badań

laboratoryjnych, w szczególności testu ELISA i testów biologicznych materiału
szkółkarskiego, umożliwiających uzyskiwanie poprawnych i powtarzalnych wyników
tych badań.
2. W skład laboratorium, w którym dokonuje się oceny materiału szkółkarskiego, mogą

ponadto wchodzić pomieszczenia do oddzielnego przechowywania materiału
szkółkarskiego roślin zdrowych i poddawanych ocenie, szklarnie oraz pole badawcze.
3
3. Szklarnie, o których mowa w ust. 2, powinny być:
1) oświetlone światłem naturalnym lub sztucznym o natężeniu zapewniającym

właściwe warunki wykonywania oceny materiału szkółkarskiego;
2) wyposażone w instalację grzewczą i wentylacyjną.
4. Pomieszczenia do oddzielnego przechowywania materiału szkółkarskiego, o których

mowa w ust. 2, powinny być zabezpieczone siatką uniemożliwiającą przedostawanie się
owadów.
5. Pole badawcze, o którym mowa w ust. 2, powinno być ogrodzone oraz uprawiane w
sposób zabezpieczający je przed przenoszeniem chorób i szkodników.
§ 4. Podmiot dokonujący pobrania prób materiału siewnego powinien być wyposażony

w sprzęt o parametrach dostosowanych do rodzaju materiału siewnego, z którego
pobierane są próby do oceny laboratoryjnej, w szczególności:
1) próbobierz Nobbe'go:
a) typu A o średnicy 10 mm, mający zastosowanie do koniczyn i gatunków

o podobnej wielkości nasion,
b) typu B o średnicy 14 mm, mający zastosowanie do pszenicy i gatunków

o podobnej wielkości nasion,
c) typu C o średnicy 20 mm, mający zastosowanie do grochu i gatunków

o podobnej wielkości nasion;
2) próbobierz laskowy przeznaczony do pobierania prób materiału siewnego

znajdującego się w opakowaniach typu „big bag” lub kontenerach:
a) o średnicy wewnętrznej cylindra nie mniejszej niż 25 mm oraz otworach

szczelinowych na całej długości roboczej cylindra,
b) o poprzecznych przegrodach pomiędzy otworami szczelinowymi

– w przypadku pionowego stosowania próbobierza,
c) o długości zapewniającej, że będzie sięgał:
– dna opakowania – w przypadku pionowego stosowania próbobierza

laskowego,
– przeciwległego boku opakowania – w przypadku poziomego lub ukośnego

stosowania próbobierza laskowego;
4
3) rozdzielacz wielokanalikowy (glebowy) o wielkości dostosowanej do wielkości
pobieranej próby ogólnej, który powinien posiadać nie mniej niż 24 kanaliki.
§ 5. Nie pobiera się próby, jeżeli materiał siewny znajduje się w opakowaniach, dla
których nie jest możliwe spełnienie warunków pobrania próby materiału siewnego za
pomocą próbobierza laskowego określonych § 4 pkt 2 lit. c.
§ 6. 1. Jednostka organizacyjna ubiegająca się o upoważnienie wojewódzkiego

inspektora do przeprowadzania szkoleń z zakresu oceny materiału siewnego jako
ośrodek szkoleniowy, powinna zapewnić bazę dydaktyczną o infrastrukturze
dostosowanej do liczby uczestników oraz zakresu prowadzonego szkolenia, w tym:
1) sale wykładowe;
2) środki dydaktyczne, w szczególności pomoce audiowizualne, takie jak: prezentacje

multimedialne, filmy szkoleniowe, przeźrocza;
3) materiały szkoleniowe;
4) miejsca do prowadzenia zajęć praktycznych, w tym:
a) plantacje nasienne różnych grup roślin uprawnych – do przeprowadzenia

szkolenia w zakresie oceny polowej materiału siewnego oraz pobierania prób
ziemniaków do oceny weryfikacyjnej,
b) magazyny z wyposażeniem niezbędnym do przeprowadzenia szkolenia

w zakresie oceny cech zewnętrznych sadzeniaków ziemniaka,
c) magazyny z materiałem siewnym przechowywanym w różnych opakowaniach

wraz z wyposażeniem do pobierania prób – do przeprowadzenia szkolenia
w zakresie pobierania prób materiału siewnego,
d) pomieszczenia, materiały, sprzęt i aparaturę – do przeprowadzenia szkolenia

w zakresie wykonywania badań laboratoryjnych przez analityków nasiennych.
2. Upoważnienia, o którym mowa w ust. 1, na wniosek ośrodka szkoleniowego udziela,

w drodze decyzji, wojewódzki inspektor właściwy ze względu na siedzibę ośrodka
szkoleniowego.
§ 7. Ośrodek szkoleniowy powinien zapewnić prowadzenie szkoleń przez osoby, które

posiadają przygotowanie zawodowe oraz dydaktyczne w zakresie przeprowadzanego
szkolenia.
5
§ 8. Program szkolenia w zakresie:
1) oceny polowej materiału siewnego poszczególnych grup roślin uprawnych oraz

oceny cech zewnętrznych sadzeniaków ziemniaka jest określony w załączniku nr 1
do rozporządzenia;
2) pobierania prób materiału siewnego jest określony w załączniku nr 2 do

rozporządzenia;
3) oceny polowej i pobierania prób materiału szkółkarskiego jest określony w

załączniku nr 3 do rozporządzenia;
4) wykonywania badań laboratoryjnych przez analityków nasiennych jest określony

§ 9. 1. Z zakresu ukończonego szkolenia przeprowadza się egzamin, który obejmuje

część teoretyczną i praktyczną.
2. Część teoretyczna jest przeprowadzana w formie pisemnego testu.
3. Zaliczenie części teoretycznej następuje po udzieleniu przez osobę przystępującą do

egzaminu nie mniej niż 75 % poprawnych odpowiedzi.
4. Część praktyczna, w zależności od zakresu przeprowadzonego szkolenia, polega

odpowiednio na:
1) przeprowadzeniu przez osobę przystępującą do egzaminu po dwie oceny polowe

materiału siewnego według każdej metodyki obowiązującej dla poszczególnych grup
roślin uprawnych;
2) przeprowadzeniu przez osobę przystępującą do egzaminu oceny cech

zewnętrznych dwóch partii sadzeniaków ziemniaka;
3) rozpoznaniu przez osobę przystępującą do egzaminu materiału siewnego danego

gatunku oraz pobraniu prób z pięciu partii materiału siewnego znajdujących się
nie mniej niż w 3 typach opakowań;
4) pobraniu przez osobę przystępującą do egzaminu próby do oceny weryfikacyjnej

z jednej plantacji nasiennej ziemniaka;
5) przeprowadzeniu przez osobę przystępującą do egzaminu analiz pięciu prób

testowych materiału siewnego zgodnie z wymaganiami szczegółowymi dotyczącymi
wytwarzania oraz jakości materiału siewnego, określonymi w odrębnych
przepisach1), zwanymi dalej „wymaganiami szczegółowymi”.
6
5. Zaliczenie części praktycznej następuje po poprawnym dokonaniu przez osobę
przystępującą do egzaminu czynności, o których mowa w ust. 4.
§ 10. 1. Po przeprowadzeniu corocznego szkolenia doskonalącego, z zakresu oceny

materiału siewnego i pobierania prób przeprowadza się test sprawdzający.
2. Test sprawdzający, o którym mowa w ust. 1, przeprowadza się w formie pisemnej;

przepis § 9 ust. 2 i 3 stosuje się odpowiednio.
§ 11. Po ukończeniu szkolenia i zdaniu egzaminu z zakresu ukończonego szkolenia,

przed wojewódzkim inspektorem ochrony roślin i nasiennictwa, wydaje się
zaświadczenie o ukończeniu szkolenia, którego wzór jest określony w załączniku nr 5
do rozporządzenia.
§ 12. 1. Minimalna liczba wykonanych ocen laboratoryjnych materiału siewnego

poszczególnych grup roślin w okresie roku wynosi nie mniej niż:
1) 25 prób materiału siewnego roślin zbożowych;
2) po 15 prób materiału siewnego pozostałych grup roślin.
2. Minimalna liczba wykonanych ocen polowych materiału siewnego lub ocen cech
zewnętrznych sadzeniaków ziemniaka w okresie roku wynosi:
1) w przypadku oceny polowej roślin rolniczych nie mniej niż:
a) 300 ha lub 10 plantacji, na których jest wytwarzany materiał siewny kategorii

elitarny lub kategorii kwalifikowany pierwszego rozmnożenia, albo
b) 150 ha lub 5 plantacji, na których jest wytwarzany materiał siewny kategorii

elitarny lub kategorii kwalifikowany pierwszego rozmnożenia, oraz 200 ha lub 5
plantacji, na których jest wytwarzany materiał siewny kategorii kwalifikowany
przeznaczony na cele inne niż produkcja materiału siewnego, albo
c) 300 ha lub 10 plantacji, na których jest wytwarzany materiał siewny kategorii

kwalifikowany przeznaczony na cele inne niż produkcja materiału siewnego;
2) w przypadku oceny polowej roślin warzywnych – nie mniej niż 20 ha lub 5 plantacji;
3) w przypadku oceny polowej plantacji nasiennej ziemniaka – nie mniej niż 100 ha lub
10 plantacji;
4) w przypadku oceny polowej materiału szkółkarskiego – nie mniej niż u 3 dostawców;
5) w przypadku oceny cech zewnętrznych sadzeniaków ziemniaka – nie mniej niż 10

partii.
7
3. Minimalna liczna partii a przypadku sadzeniaków ziemniaka – plantacji z których
pobrano próbę średnią materiału siewnego, w okresie roku wynosi nie mniej niż:
1) 20 – w przypadku materiału siewnego roślin rolniczych i warzywnych z wyłączeniem

ziemniaka pobranych do oceny laboratoryjnej lub oceny tożsamości i czystości
odmianowej;
2) 10 – w przypadku sadzeniaków ziemniaka do oceny weryfikacyjnej.
§ 13. 1. Wojewódzki inspektor sprawuje nadzór nad urzędowymi lub akredytowanymi

podmiotami i kontroluje ich pracę.
2. W ramach nadzoru, o którym mowa w ust. 1, wojewódzki inspektor dokonuje kontroli

pracy kwalifikatorów i próbobiorców, w szczególności przez:
1) w przypadku kwalifikatorów:
a) kontrolę przestrzegania terminów dokonywania oceny polowej określonych

w wymaganiach szczegółowych dla poszczególnych gatunków lub grup roślin
b) kontrolę sporządzonej dokumentacji:
– pod względem jej zgodności z obowiązującą metodyką oraz wymaganiami

szczegółowymi dla ocenianego gatunku lub grupy roślin,
– dotrzymania terminu jej przekazania wojewódzkiemu inspektorowi po

zakończeniu oceny,
c) uczestniczenie w ocenie polowej dokonywanej przez kontrolowanego

kwalifikatora, sprawdzając poprawność stosowanych metodyk,
d) dokonywanie kontrolnej oceny polowej,
e) pobranie prób do oceny tożsamości i czystości odmianowej z materiału siewnego

pochodzącego z plantacji gatunków obcopylnych ocenianych przez
kwalifikatorów akredytowanych;
2) w przypadku próbobiorców:
a) uczestniczenie w pobieraniu prób przez kontrolowanego próbobiorcę,
b) kontrolę poprawności sporządzania protokołu pobrania próby,
c) kontrolę stosowanego sprzętu wymaganego do pobierania prób zgodnie z

obowiązującą metodyką;
8
3. Wojewódzki inspektor kontroluje przestrzeganie terminów dokonywania oceny
polowej oraz prawidłowości sporządzonej dokumentacji, a w przypadku:
1) kwalifikatorów akredytowanych:
a) uczestniczy w ocenie lub dokonuje oceny kontrolnej, o których mowa w ust. 2

pkt 1 lit c – d, nie mniej niż 10 % ocenionych plantacji oraz
b) pobiera próby materiału siewnego, o których mowa w ust 2 pkt 1 lit. e, nie mniej
niż z 10 % zakwalifikowanych plantacji roślin obcopylnych,
2) kwalifikatorów urzędowych dokonuje czynności, o których mowa w ust 2 pkt 1

lit. c – e w zakresie umożliwiającym uzyskanie informacji o jakości pracy
kwalifikatora, którego upoważnił do dokonywania oceny polowej, roślin
sadowniczych lub oceny cech zewnętrznych sadzeniaków ziemniaka;
3) próbobiorców akredytowanych:
a) uczestniczy lub kontroluje protokoły pobrania prób materiału siewnego nie mniej
niż 10 % partii materiału siewnego, z których zostały pobrane próby przez
próbobiorców akredytowanych u jednego prowadzącego obrót,
b) dokonuje oceny nie mniej niż 10 % duplikatów prób pobranych przez

próbobiorców akredytowanych u jednego prowadzącego obrót,
4) próbobiorców urzędowych dokonuje czynności, o których mowa w ust. 2 pkt 2, w

zakresie umożliwiającym uzyskanie informacji o jakości pracy próbobiorcy, którego
upoważnił do pobierania prób materiału siewnego, z wyłączeniem pobierania prób
sadzeniaków ziemniaka do oceny weryfikacyjnej;
5) w przypadku prób sadzeniaków ziemniaka, w ramach nadzoru i kontroli pracy

pobiera się nie mniej niż 10 % prób kontrolnych.
§ 14. 1. Wojewódzki inspektor w ramach nadzoru przeprowadza kontrolę pracy

akredytowanych laboratoriów, sprawdzając prawidłowość:
1) prowadzenia dokumentacji laboratoryjnej, którą przechowuje się przez 5 lat od dnia

jej sporządzenia;
2) stosowania obowiązujących metodyk oceny materiału siewnego;
3) wyposażenia laboratorium, stosowania sprzętu oraz stan pomieszczeń, szklarni i

pola badawczego.
9
2. W ramach kontroli pracy laboratoriów poddaje się badaniu kontrolnemu co najmniej
7 % duplikatów prób gatunków roślin zbożowych, nie mniej jednak niż 25 prób, a w
przypadku pozostałych gatunków roślin uprawnych – 10 % duplikatów prób ocenionych
w kontrolowanym laboratorium. Duplikaty prób materiału siewnego przechowuje się
przez rok od dnia wystawienia świadectwa lub informacji.
3. Kontrola pracy laboratoriów obejmuje również kontrolę pracy analityków nasiennych,

w tym:
1) kierownika laboratorium w zakresie:
a) organizacji pracy laboratorium,
b) prawidłowości sporządzania świadectw i informacji,
c) prowadzenia ewidencji prób przyjętych do oceny laboratoryjnej oraz przebiegu i

wyników analiz,
d) przechowywania protokołów pobrania prób i kopii sporządzonych świadectw lub

informacji;
2) pozostałych analityków nasiennych w zakresie:
a) prawidłowości wykonywania czynności związanych z oceną laboratoryjną

materiału siewnego,
b) prowadzenia dokumentacji dotyczącej przebiegu i wyników poszczególnych

analiz.
4. W ramach kontroli pracy laboratoriów sprawdza się prawidłowość wykonywania przez

laboratorium analiz prób testowych materiału siewnego przekazanych przez
wojewódzkiego inspektora.
§ 15. 1. Z kontroli przeprowadzonej w ramach nadzoru nad pracą kwalifikatorów i

próbobiorców kontrolujący sporządza notatkę służbową, a w przypadku stwierdzenia
nieprawidłowości – protokół kontroli.
2. Z kontroli pracy laboratorium akredytowanego kontrolujący zawsze sporządza

protokół kontroli.
§ 16. 1. Kontrole pracy kwalifikatorów, próbobiorców w zakresie, o którym mowa w § 12

i 13, przeprowadza się w każdym sezonie produkcji i dokonywanych ocen.
10
2. Kontrole pracy laboratoriów akredytowanych w zakresie, o którym mowa w § 14,
przeprowadza się co najmniej raz w danym sezonie produkcji, nie rzadziej jednak niż
raz w roku.
§ 17. 1. Akredytowane laboratorium składa wojewódzkiemu inspektorowi sprawozdania

z dokonanych ocen laboratoryjnych materiału siewnego wszystkich partii w okresach
kwartalnych, w terminie do 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, którego
dotyczy sprawozdanie.
2. W sprawozdaniu podaje się:
1) nazwę gatunku, odmiany, kategorię i stopień kwalifikacji, numer i masę partii;

właściciela ocenionych partii.
3. Laboratorium wraz ze sprawozdaniem, o którym mowa w ust. 2, przekazuje kopie

wszystkich wystawionych świadectw i informacji.
§ 18. Traci moc rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 12 kwietnia
2007 r. w sprawie kwalifikacji zawodowych w zakresie oceny i pobierania prób materiału
siewnego oraz nadzoru i kontroli akredytowanych i upoważnionych podmiotów, a także
przekazywania sprawozdań z dokonanych ocen laboratoryjnych materiału siewnego
(Dz.U. Nr 77, poz. 521) oraz rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 2
sierpnia 2007 r. w sprawie szkoleń z zakresu oceny materiału siewnego, pobierania
prób materiału siewnego i wykonywania badań laboratoryjnych (Dz.U. Nr 149,
poz.1052).
MINISTER ROLNICTWA I ROZWOJU WSI
_________________________
1)
11
Załączniki do rozporządzenia Ministra Rolnictwa
i Rozwoju Wsi z dnia.............................(poz..........)
Załącznik nr 1
PROGRAM SZKOLENIA W ZAKRESIE OCENY POLOWEJ MATERIAŁU SIEWNEGO RÓŻNYCH

GRUP ROŚLIN UPRAWNYCH ORAZ OCENY CECH ZEWNĘTRZNYCH SADZENIAKÓW ZIEMNIAKA
Tabela 1
Program szkolenia podstawowego
Czas trwania Grupa roślin
szkolenia zbożowe pastewne oleiste i włókniste
AGROTECHNIKA
Zagadnienia: Zagadnienia: Zagadnienia:
1) podstawy ogólnej uprawy roli oraz roślin 1) podstawy ogólnej uprawy roli oraz 1) podstawy ogólnej uprawy roli oraz
zbożowych; poszczególnych grup roślin pastewnych; poszczególnych gatunków roślin oleistych i
2) zasady zmianowania roślin oraz płodozmian 2) zasady zmianowania roślin oraz włóknistych;
dla roślin zbożowych, z uwzględnieniem płodozmian, z uwzględnieniem specyfiki 2) zasady zmianowania roślin oraz płodozmian
specyfiki gatunku oraz wymagań gatunku oraz wymagań związanych z dla roślin oleistych i włóknistych, z
związanych z produkcją dobrej jakości produkcją dobrej jakości materiału siewnego uwzględnieniem specyfiki gatunku oraz
materiału siewnego; poszczególnych grup roślin pastewnych: wymagań związanych
3) zabiegi uprawowe poprzedzające a) strączkowych, z produkcją dobrej jakości materiału
zakładanie plantacji nasiennych roślin siewnego poszczególnych gatunków roślin
b) motylkowatych drobnonasiennych,
3 godz. zbożowych; oleistych i włóknistych;
c) traw,
4) owies głuchy oraz inne gatunki chwastów 3) zabiegi uprawowe poprzedzające
d) innych roślin; zakładanie plantacji nasiennych;
mające wpływ na jakość wytwarzanego
materiału siewnego; 3) zabiegi uprawowe poprzedzające 4) chwasty mające wpływ na jakość
zakładanie plantacji nasiennych roślin; wytwarzanego materiału siewnego;
5) choroby i szkodniki charakterystyczne dla
poszczególnych gatunków roślin 4) chwasty mające wpływ na jakość 5) choroby i szkodniki charakterystyczne dla
zbożowych, mające wpływ na jakość wytwarzanego materiału siewnego; poszczególnych gatunków roślin oleistych i
wytwarzanego materiału siewnego. 5) choroby i szkodniki charakterystyczne dla włóknistych, mające wpływ na jakość
poszczególnych grup roślin pastewnych, wytwarzanego materiału siewnego roślin
mające wpływ na jakość wytwarzanego oleistych i włóknistych.
12
NASIENNICTWO
1) prawidłowe prowadzenie plantacji 1) prawidłowe prowadzenie plantacji 1) prawidłowe prowadzenie plantacji
nasiennych poszczególnych gatunków roślin nasiennych poszczególnych grup roślin nasiennych poszczególnych gatunków roślin
zbożowych, uwzględniające wymagania dla pastewnych, uwzględniające wymagania dla oleistych i włóknistych, uwzględniające
gatunku, w szczególności w zakresie izolacji gatunku, w szczególności w zakresie izolacji wymagania dla gatunku, w szczególności w
przestrzennej; przestrzennej; zakresie izolacji przestrzennej;
2) specyfika i zasady produkcji materiału 2) pielęgnacja plantacji nasiennych, w 2) specyfika i zasady produkcji materiału
siewnego odmian mieszańcowych roślin szczególności stosowanie zabiegów siewnego odmian mieszańcowych roślin
zbożowych, ze szczególnym ochrony roślin oraz przeprowadzanie oleistych i włóknistych;
3 godz. uwzględnieniem kukurydzy oraz żyta; niezbędnej selekcji; 3) specyfika i zasady produkcji materiału
w przypadku 3) pielęgnacja plantacji nasiennych, w 3) pielęgnacja plantacji nasiennych gatunków: siewnego mieszańców złożonych rzepaku;
roślin szczególności stosowanie zabiegów a) wieloletnich oraz 4) specyfika i zasady produkcji materiału
zbożowych ochrony roślin oraz przeprowadzanie
b) o dwuletnim cyklu produkcji, w tym siewnego konopii;
oraz niezbędnej selekcji;
oleistych i prowadzonych metodą bezwysadkową; 5) pielęgnacja plantacji nasiennych, w
4) szacowanie wielkości zbioru nasion szczególności stosowanie zabiegów
włóknistych 4) szacowanie wielkości zbioru nasion
poszczególnych gatunków roślin ochrony roślin oraz przeprowadzanie
poszczególnych grup roślin pastewnych:
zbożowych; ewentualnej selekcji;
5 godz. a) strączkowych,
5) zasady zbioru materiału siewnego; 6) pielęgnacja plantacji nasiennych gatunków
w przypadku 6) zagadnienia związane z przerobem nasion, b) motylkowatych drobnonasiennych
o dwuletnim cyklu produkcji, w tym
roślin w szczególności suszenie, czyszczenie i c) traw, prowadzonych metodą bezwysadkową;
pastewnych zaprawianie; d) innych roślin; 7) szacowanie wielkości zbioru roślin oleistych
7) dokumentacja dotycząca wytwarzania 5) zasady zbioru materiału siewnego; i włóknistych;
materiału siewnego. 6) zagadnienia związane z przerobem nasion, 8) zasady zbioru materiału siewnego, z
w szczególności suszenie, czyszczenie i uwzględnieniem specyfiki gatunku;
zaprawianie; 9) zagadnienia związane z przerobem nasion,
7) dokumentacja dotycząca wytwarzania w szczególności suszenie, czyszczenie i
materiału siewnego. zaprawianie;
10) dokumentacja dotycząca wytwarzania
13
ODMIANOZNAWSTWO

1) biologiczne cechy charakterystyczne dla 1) biologiczne cechy charakterystyczne dla 1) biologiczne cechy charakterystyczne dla
poszczególnych gatunków roślin poszczególnych gatunków roślin poszczególnych gatunków roślin oleistych i
zbożowych; pastewnych: włóknistych;
6 godz., 2) urzędowy opis odmiany; a) strączkowych, 2) urzędowy opis odmiany;
w tym 3) podstawowe cechy wyróżniające b) motylkowatych drobnonasiennych, 3) podstawowe cechy wyróżniające
poszczególne odmiany; c) traw, poszczególne odmiany;
4 godz.
szkolenie 4) zasady rozpoznawania odmian; d) innych roślin; 4) zasady rozpoznawania odmian;
praktyczne 5) informacje z oceny tożsamości. 2) urzędowy opis odmiany; 5) informacje z oceny tożsamości.
3) podstawowe cechy wyróżniające
poszczególne odmiany;
4) zasady rozpoznawania odmian;
5) informacje z oceny tożsamości.
PRZEPISY NASIENNE

1) przepisy ustawy o nasiennictwie; 1) przepisy ustawy o nasiennictwie; 1) przepisy ustawy o nasiennictwie;
2) przepisy ustawy o ochronie roślin dotyczące 2) przepisy ustawy o ochronie roślin dotyczące 2) przepisy ustawy o ochronie roślin dotyczące
nasiennictwa; nasiennictwa; nasiennictwa;
3) przepisy wykonawcze do ustawy o 3) przepisy wykonawcze do ustawy o 3) przepisy wykonawcze do ustawy o
nasiennictwie; nasiennictwie; nasiennictwie;
3 godz. 4) szczegółowe wymagania dotyczące 4) szczegółowe wymagania dotyczące 4) szczegółowe wymagania dotyczące
wytwarzania i jakości materiału siewnego wytwarzania i jakości materiału siewnego wytwarzania i jakości materiału siewnego
roślin zbożowych. roślin pastewnych: poszczególnych gatunków roślin oleistych i
a) strączkowych, włóknistych.
c) traw,
d) innych roślin.
14
METODYKI OCENY POLOWEJ

1) terminy dokonywania oceny polowej; 1) terminy dokonywania oceny polowej; 1) terminy dokonywania oceny polowej;
2) zakres dokonywania oceny; 2) zakres dokonywania oceny; 2) zakres dokonywania oceny;
3) liczba ocen stanu plantacji nasiennych i 3) liczba ocen stanu plantacji nasiennych i 3) liczba ocen stanu plantacji nasiennych i
zakres czynności dokonywanych przez zakres czynności dokonywanych przez zakres czynności dokonywanych przez
kwalifikatora w każdej z ocen; kwalifikatora w każdej z ocen; kwalifikatora w każdej z ocen;
4) metodyki oceny plantacji nasiennych roślin 4) metodyki oceny plantacji nasiennych roślin 4) metodyki oceny plantacji nasiennych roślin
zbożowych; pastewnych: oleistych i włóknistych;
6 godz.,
5) istotne różnice i zasady określające a) strączkowych, 5) istotne różnice i zasady określające
w tym zastosowanie odpowiedniej metodyki do zastosowanie odpowiedniej metodyki
4 godz. poszczególnych gatunków (w tym do poszczególnych gatunków;
c) traw,
szkolenie kukurydzy); 6) szczegółowa ocena według norm
praktyczne d) innych roślin;
6) szczegółowa ocena według norm procentowych;
procentowych; 5) istotne różnice i zasady określające
7) szczegółowa ocena według norm
zastosowanie odpowiedniej metodyki do
7) szczegółowa ocena według norm powierzchni;
poszczególnych gatunków;
powierzchni; 8) ocena występowania owsa głuchego.
8) ocena występowania owsa głuchego.
procentowych;
powierzchni;
8) ocena występowania owsa głuchego.
15
szkolenia burak cukrowy i pastewny rośliny warzywne ziemniak
AGROTECHNIKA

1) podstawy ogólnej uprawy roli i uprawy 1) podstawy ogólnej uprawy roli i 1) podstawy ogólnej uprawy roli, z
buraka; poszczególnych gatunków roślin uwzględnieniem specyfiki uprawy
2) zasady zmianowania roślin oraz płodozmian warzywnych; ziemniaka;
2 godz. dla buraka, z uwzględnieniem specyfiki 2) zasady zmianowania roślin oraz płodozmian 2) zasady zmianowania roślin oraz płodozmian
gatunku oraz wymagań związanych z dla roślin warzywnych, z uwzględnieniem uwzględniający specyfikę gatunku oraz
w przypadku
produkcją dobrej jakości materiału specyfiki poszczególnych gatunków oraz wymagań związanych z produkcją dobrej
buraka siewnego; wymagań związanych z produkcją dobrej jakości sadzeniaków ziemniaka;
cukrowego i jakości materiału siewnego;
3) zabiegi uprawowe poprzedzające 3) zabiegi uprawowe poprzedzające
pastewnego
zakładanie plantacji nasiennych; 3) plantacje nasienne prowadzone pod zakładanie plantacji nasiennych ziemniaka;
oraz osłonami;
4) chwasty mające wpływ na jakość 4) zagadnienia związane z organizmami
ziemniaka
wytwarzanego materiału siewnego; 4) zabiegi uprawowe poprzedzające kwarantannowymi związanymi z
6 godz. zakładanie plantacji nasiennych roślin wytwarzaniem materiału siewnego
5) choroby i szkodniki mające wpływ na jakość
w przypadku wytwarzanego materiału siewnego; warzywnych; ziemniaka, w szczególności Clavibacter,
roślin 5) chwasty mające wpływ na jakość Synchytrium, Meloidogyne, Globodera,
6) specyfika uprawy gatunku, z
warzywnych wytwarzanego materiału siewnego; Ralstonia;
uwzględnieniem dwuletniego cyklu rozwoju
buraka. 6) choroby i szkodniki roślin warzywnych 5) choroby i szkodniki ziemniaka inne niż
mające wpływ na jakość wytwarzanego kwarantannowe, w szczególności choroby
materiału siewnego; wirusowe ziemniaka, czarna nóżka,
ryzoktonioza, stonka ziemniaczana, mszyce
7) specyfika uprawy gatunków roślin
jako wektory wirusów.
warzywnych o dwuletnim cyklu rozwoju.
16
NASIENNICTWO

1) prawidłowe prowadzenie plantacji 1) prawidłowe prowadzenie plantacji 1) prawidłowe prowadzenie plantacji
nasiennych uwzględniające wymagania dla nasiennych uwzględniające wymagania dla nasiennych uwzględniające wymagania dla
gatunku, w szczególności w zakresie izolacji poszczególnych gatunków, w szczególności ziemniaka;
przestrzennej; w zakresie izolacji przestrzennej; 2) podstawowe choroby wirusowe mające
2) specyfika i zasady produkcji materiału 2) specyfika i zasady produkcji materiału znaczenie gospodarcze;
siewnego buraka, z uwzględnieniem odmian siewnego gatunków o dwuletnim cyklu 3) problem mszyc jako wektorów wirusów;
mieszańcowych; rozwoju oraz odmian mieszańcowych;
4) specyfika i zasady produkcji sadzeniaków
3) pielęgnacja plantacji nasiennych, w 3) pielęgnacja plantacji nasiennych, w ziemniaka;
szczególności stosowanie zabiegów szczególności stosowanie zabiegów
5) pielęgnacja plantacji nasiennych, w
ochrony roślin oraz przeprowadzanie ochrony roślin oraz przeprowadzanie
szczególności stosowanie zabiegów
niezbędnej selekcji; niezbędnej selekcji;
zwalczania szkodników, chorób
4) przechowywanie wysadków buraka oraz 4) przechowywanie wysadków gatunków o grzybowych, desykacja;
4 godz. uprawa metodą bezwysadkową; dwuletnim cyklu rozwoju oraz uprawa
6) wykonywanie na plantacji nasiennej
5) szacowanie wielkości zbioru materiału metodą bezwysadkową;
niezbędnej selekcji;
siewnego; 5) szacowanie wielkości zbioru materiału
7) mikrorozmnażanie;
6) zasady zbioru materiału siewnego; siewnego;
8) zasady etykietowania sadzeniaków
8) zagadnienia związane z przerobem nasion, 6) zasady zbioru materiału siewnego
ziemniaka;
w szczególności suszenie, czyszczenie i poszczególnych gatunków roślin
warzywnych; 9) pobieranie prób do laboratoryjnej oceny
zaprawianie;
zdrowotności;
7) dokumentacja dotycząca wytwarzania 9) zagadnienia związane z przerobem nasion,
w szczególności suszenie, czyszczenie i 10) warunki zastosowania uproszczonej oceny
zaprawianie; laboratoryjnej;
7) dokumentacja dotycząca wytwarzania 11) przechowywanie i przerób sadzeniaków
materiału siewnego. ziemniaka, w tym zasady sortowania,
12) dokumentacja dotycząca wytwarzania
sadzeniaków ziemniaka.
17
ODMIANOZNAWSTWO
7 godz., 1) biologiczne cechy charakterystyczne dla 1) biologiczne cechy charakterystyczne dla 1) charakterystyka gatunku
w tym poszczególnych gatunków; poszczególnych gatunków; 2) podstawowe cechy poszczególnych odmian
5 godz. 2) podstawowe cechy poszczególnych odmian; 2) podstawowe cechy poszczególnych odmian; ,w tym „kiełki świetlne”;
szkolenie 3) urzędowy opis odmiany; 3) urzędowy opis odmiany; 3) urzędowy opis odmiany;
praktyczne 4) rozpoznawanie odmian; 4) rozpoznawanie odmian; 4) rozpoznawanie odmian poprzez obserwację
5) informacje z oceny tożsamości. 5) informacje z oceny tożsamości. roślin, kiełków oraz bulw.
PRZEPISY NASIENNE
1) przepisy ustawy o nasiennictwie; 1) przepisy ustawy o nasiennictwie; 1) przepisy ustawy o nasiennictwie;
2) przepisy ustawy o ochronie roślin dotyczące 2) przepisy ustawy o ochronie roślin dotyczące 2) przepisy ustawy o ochronie roślin dotyczące
nasiennictwa; nasiennictwa, w tym wymagania specjalne ziemniaka;
3) przepisy wykonawcze do ustawy o dla niektórych gatunków roślin warzywnych; 3) przepisy wykonawcze do ustawy o
nasiennictwie; 3) przepisy wykonawcze do ustawy o nasiennictwie;
4) szczegółowe wymagania dotyczące nasiennictwie; 4) przepisy wykonawcze do ustawy o ochronie
3 godz.
wytwarzania i jakości materiału siewnego 4) szczegółowe wymagania dotyczące roślin w zakresie organizmów
buraka. wytwarzania i jakości materiału siewnego kwarantannowych i kontroli fitosanitarnej,
dla poszczególnych grup roślin warzywnych. dotyczące ziemniaka,
5) przepisy dotyczące raka ziemniaka;
6) szczegółowe wymagania dotyczące
wytwarzania i jakości materiału siewnego
ziemniaka.
18
METODYKI OCENY POLOWEJ ORAZ OCENY CECH ZEWNĘTRZNYCH
w przypadku Zagadnienia: Zagadnienia: Zagadnienia:

buraka 1) terminy dokonywania oceny polowej; 1) terminy dokonywania oceny polowej; 1) terminy dokonywania oceny polowej
cukrowego i 2) zakres dokonywania oceny; 2) zakres dokonywania oceny; plantacji nasiennych ziemniaka;
pastewnego 3) liczba ocen stanu plantacji nasiennych i 3) liczba ocen stanu plantacji nasiennych i 2) zakres dokonywania oceny;
oraz roślin zakres czynności dokonywanych przez zakres czynności dokonywanych przez 3) liczba ocen stanu plantacji nasiennych i
warzywnych kwalifikatora w każdej z ocen; kwalifikatora w każdej z ocen; zakres czynności dokonywanych przez
6 godz., kwalifikatora w każdej z ocen, z
4) metodyka oceny plantacji nasiennych 4) metodyka oceny plantacji nasiennych roślin
w tym buraka, z uwzględnieniem odmian warzywnych, z uwzględnieniem odmian uwzględnieniem oceny plantacji nasiennej
2 godz. mieszańcowych oraz odmian o różnej mieszańcowych; zgłoszonej do uproszczonej oceny
szkolenie ploidalności, prowadzonych metodą: laboratoryjnej;
5) metodyka oceny plantacji nasiennych
praktyczne a) tradycyjną, gatunków o dwuletnim cyklu rozwoju, 4) metodyka oceny plantacji nasiennych
prowadzonych metodą: ziemniaka;
b) bezwysadkową;
w przypadku a) tradycyjną, 5) metodyka oceny procesu
ziemniaka 5) szczegółowa metodyka oceny cech
mikrorozmnażania;
zewnętrznych wysadków buraka. b) bezwysadkową;
8 godz., 6) pobieranie prób do laboratoryjnej oceny
w tym 6) szczegółowa metodyka oceny cech
zdrowotności (oceny weryfikacyjnej);
zewnętrznych wysadków gatunków o
4 godz. dwuletnim cyklu rozwoju; 7) metodyka oceny cech zewnętrznych.
szkolenie 7) metodyka oceny plantacji nasiennych roślin
praktyczne warzywnych prowadzonych pod osłonami.
19
Tabela 2
Program dorocznego szkolenia doskonalącego
szkolenia zbożowe pastewne oleiste i włókniste
NASIENNICTWO
1) prawidłowe prowadzenie i pielęgnacja 1) prawidłowe prowadzenie i pielęgnacja 1) prawidłowe prowadzenie i pielęgnacja
plantacji nasiennych poszczególnych plantacji nasiennych poszczególnych grup plantacji nasiennych poszczególnych
gatunków roślin zbożowych roślin pastewnych, w tym gatunków o gatunków roślin oleistych i włóknistych w
2 godz. 2) szacowanie wielkości zbioru nasion dwuletnim cyklu produkcji i wieloletnich tym gatunków o dwuletnim cyklu produkcji
poszczególnych gatunków roślin 2) szacowanie wielkości zbioru nasion 2) szacowanie wielkości zbioru roślin oleistych
zbożowych poszczególnych grup roślin pastewnych: i włóknistych
3) dokumentacja dotycząca wytwarzania 3) dokumentacja dotycząca wytwarzania 3) dokumentacja dotycząca wytwarzania
materiału siewnego materiału siewnego materiału siewnego
ODMIANOZNASTWO
2 godz.
szkolenie Nowe odmiany – cechy charakterystyczne, Nowe odmiany – cechy charakterystyczne, Nowe odmiany – cechy charakterystyczne,
praktyczne rozpoznawanie rozpoznawanie rozpoznawanie
PRZEPISY DOTYCZĄCE NASIENNICTWA

1) zmiany przepisów nasiennych w ustawie 1) zmiany przepisów nasiennych w ustawie 1)zmiany przepisów nasiennych w ustawie o
o nasiennictwie i ochronie roślin; o nasiennictwie i ochronie roślin; nasiennictwie i ochronie roślin;
2 godz. 2) zmiany przepisów w aktach 2) zmiany przepisów w aktach 2)zmiany przepisów w aktach wykonawczych w
wykonawczych w tym szczegółowych wykonawczych w tym szczegółowych tym szczegółowych wymagań dla materiału
wymagań dla materiału siewnego roślin wymagań dla materiału siewnego siewnego poszczególnych gatunków roślin
zbożowych. poszczególnych grup roślin pastewnych. oleistych i włóknistych.
20
METODYKI OCENY POLOWEJ
1) zakres czynności wykonywanych przez 1) zakres czynności wykonywanych przez 1) zakres czynności wykonywanych przez
3 godz., kwalifikatora na poszczególnych etapach kwalifikatora na poszczególnych etapach i kwalifikatora na poszczególnych etapach i
w tym i w każdej z ocen stanu plantacji w każdej z ocen stanu plantacji nasiennej w każdej z ocen stanu plantacji nasiennej
2 godz. nasiennej 2) rodzaje metodyk oceny plantacji 2) rodzaje metodyk oceny plantacji nasiennych
szkolenie 2) rodzaje metodyk oceny plantacji nasiennych poszczególnych grup roślin roślin oleistych i włóknistych i wybór
praktyczne nasiennych roślin zbożowych i wybór pastewnych i wybór odpowiedniej odpowiedniej metodyki do poszczególnych
odpowiedniej metodyki do metodyki do poszczególnych gatunków gatunków

szkolenia burak cukrowy i pastewny rośliny warzywne ziemniak
NASIENNICTWO
1) prawidłowe prowadzenie i pielęgnacja 1) prawidłowe prowadzenie i pielęgnacja 1) prawidłowe prowadzenie i pielęgnacja
plantacji nasiennych buraka plantacji nasiennych poszczególnych plantacji nasiennych ziemniaka;
2) specyfika i zasady produkcji materiału gatunków roślin warzywnych 2) choroby wirusowe mające znaczenie
2 godz siewnego buraka, z uwzględnieniem 2) specyfika i zasady produkcji materiału gospodarcze;
odmian mieszańcowych; siewnego gatunków o dwuletnim cyklu 3) przechowywanie i przerób sadzeniaków
3) dokumentacja dotycząca wytwarzania rozwoju oraz odmian mieszańcowych; ziemniaka, w tym zasady sortowania,
materiału siewnego 3) dokumentacja dotycząca wytwarzania 4) dokumentacja dotycząca wytwarzania
materiału siewnego. sadzeniaków ziemniaka.
ODMIANOZNASTWO
2 godz.
Nowe odmiany – cechy charakterystyczne, Nowe odmiany – cechy charakterystyczne, Nowe odmiany – cechy charakterystyczne,
szkolenie
rozpoznawanie rozpoznawanie rozpoznawanie poprzez obserwację kiełków
praktyczne
świetlnych.
21
PRZEPISY DOTYCZĄCE NASIENNICTWA
1) zmiany przepisów nasiennych w ustawie 1) zmiany przepisów nasiennych w ustawie 1) zmiany przepisów nasiennych w ustawie o
o nasiennictwie i ochronie roślin; o nasiennictwie i ochronie roślin; nasiennictwie i ochronie roślin;
2) zmiany przepisów w aktach 2) zmiany przepisów w aktach 2) zmiany przepisów w aktach wykonawczych
2 godz. wykonawczych w tym szczegółowych wykonawczych w tym szczegółowych w tym szczegółowych wymagań dla
wymagań dla materiału siewnego buraka. wymagań dla materiału siewnego z materiału siewnego ziemniaka.
uwzględnieniem wymagań specjalnych
dla niektórych gatunków roślin
warzywnych.
METODYKI OCENY POLOWEJ ORAZ OCENY CECH ZEWNĘTRZNYCH
1) zakres czynności dokonywanych przez 1) zakres czynności dokonywanych przez 1) zakres czynności dokonywanych przez
kwalifikatora na poszczególnych etapach i kwalifikatora na poszczególnych etapach i kwalifikatora na poszczególnych etapach i
w każdej z ocen stanu plantacji nasiennej w każdej z ocen stanu plantacji nasiennej w każdej z ocen stanu plantacji nasiennej
2 godz. 2) metodyka oceny plantacji nasiennych 2) metodyki oceny plantacji nasiennych 2) metodyka oceny plantacji nasiennych
buraka oraz oceny cech zewnętrznych roślin warzywnych i wybór odpowiedniej ziemniaka oraz metodyka oceny cech
wysadków buraka metodyki do poszczególnych gatunków zewnętrznych
3) pobieranie prób do laboratoryjnej oceny
zdrowotności (oceny weryfikacyjnej);
22
Załącznik nr 2
PROGRAM SZKOLENIA W ZAKRESIE POBIERANIA PRÓB MATERIAŁU SIEWNEGO

Tabela 1
Czas trwania
Lp. Zagadnienia szkolenia Uwagi
(godz)
1 Podstawy nasionoznawstwa roślin uprawnych. 2 wykład
Prawodawstwo dotyczące pobierania prób i oceny

2
nasion.
1 wykład
3 Zasady pobierania prób i podstawy statystyki. 2 wykład
4 Pobieranie prób a jednolitość partii. 1 wykład
5 Badanie jednolitości partii. Tolerancje w nasiennictwie. 1 wykład
6 Automatyczny sposób pobierania prób. 1 wykład
Sprzęt i zasady wydzielania próby, prowadzenie

7
dokumentacji.
2 szkolenie praktyczne
Pobieranie prób z pojemników – sprzęt i zasady

8
pobierania.
Pobieranie prób ze strumienia nasion oraz z małych

9
opakowań.
Pobieranie prób z worków, kontenerów i opakowań typu

10
„big-bag”.
Nadzorowanie automatycznego sposobu pobierania

11
prób.
Razem czas trwania szkolenia: 17
Tabela 2
Czas trwania
(godz)
Zmiany w prawodawstwie dotyczące pobierania prób i
1 1 wykład
oceny nasion
2 Zasady pobierania prób i podstawy statystyki 1 wykład
Sprzęt i zasady wydzielania próby, prowadzenie

3 2 szkolenie praktyczne
dokumentacji
Pobieranie prób z różnych opakowań; nadzór nad
4 4 szkolenie praktyczne
automatycznym pobieraniem prób
23
Załącznik nr 3
PROGRAM SZKOLENIA W ZAKRESIE OCENY POLOWEJ
I POBIERANIA PRÓB MATERIAŁU SZKÓŁKARSKIEGO
Tabela 1
Czas
trwania
Lp. Zagadnienia Uwagi
szkolenia
(godz)
Pomologia roślin sadowniczych – cechy
1 3 wykład
charakterystyczne odmian, rozpoznawanie odmian
2 Choroby i szkodniki materiału szkółkarskiego 2 wykład
3 Zasady i sposoby produkcji materiału szkółkarskiego 2 wykład
Przepisy dotyczące rejestracji i ochrony prawnej odmian

4 roślin sadowniczych, oceny polowej oraz pobierania 2 wykład
prób materiału szkółkarskiego
Zasady i metody oceny polowej materiału
5 3 wykład
szkółkarskiego
Zasady i metody pobierania prób materiału
6 2 wykład
szkółkarskiego
Ocena polowa materiału szkółkarskiego –
7 rozpoznawanie odmian, ocena polowa różnych 6 szkolenie praktyczne
rodzajów materiału szkółkarskiego
8 Pobieranie prób materiału szkółkarskiego 1 szkolenie praktyczne
Razem czas trwania szkolenia 21
Tabela 2
Czas trwania
(godz)
Nowe odmiany roślin sadowniczych – cechy
1 1 wykład
charakterystyczne, rozpoznawanie
2 Choroby i szkodniki materiału szkółkarskiego 1 wykład
Zmiany w prawodawstwie dotyczące rejestracji i ochrony

3 prawnej odmian roślin sadowniczych, oceny polowej oraz 1 wykład
pobierania prób materiału szkółkarskiego.
Ocena polowa materiału szkółkarskiego; rozpoznawanie
4 odmian, ocena polowa różnych rodzajów materiału 3 szkolenie praktyczne
szkółkarskiego
5 Pobieranie prób materiału szkółkarskiego 1 szkolenie praktyczne
24
Załącznik nr 4
Program szkolenia w zakresie wykonywania badań laboratoryjnych przez

analityków nasiennych
I. Część ogólna
1. Zagadnienia w zakresie wykonywania badań laboratoryjnych przez analityków

nasiennych, dotyczą:
1) roślin zbożowych;
2) roślin pastewnych, w tym:
a) strączkowych,
c) traw,
d) innych roślin;
3) roślin oleistych i włóknistych;
4) buraka cukrowego i pastewnego;
5) roślin warzywnych.
2. Program szkolenia obejmuje zagadnienia w zakresie:
1) przepisów o nasiennictwie;
2) biologii roślin uprawnych i chwastów charakterystycznych dla danej grupy roślin;
3) sposobu dokumentowania przebiegu analiz oraz prowadzenia dokumentacji
laboratoryjnej;
4) wykonywania oceny laboratoryjnej zgodnie z metodyką ISTA;
5) sposobu korzystania ze sprzętu i aparatury laboratoryjnej.
A. Program szkolenia podstawowego – zakres szkoleń dla osób, które po raz

pierwszy odbywają szkolenie w zakresie wykonywania badań laboratoryjnych
materiału siewnego poszczególnych grup roślin
1. Szkolenie w zakresie wykonywania badań laboratoryjnych materiału siewnego
obejmuje:
1) wybrane zagadnienia z ustawy o nasiennictwie oraz przepisów wykonawczych w
zakresie oceny laboratoryjnej materiału siewnego;
2) prowadzenie dokumentacji laboratoryjnej oraz wydawanie świadectw lub
informacji po zakończeniu oceny laboratoryjnej materiału siewnego;
3) wybrane zagadnienia z botaniki, w szczególności:
a) budowa nasion roślin uprawnych i chwastów,
25
b) charakterystyczne organizmy szkodliwe dla danej grupy roślin uprawnych,
c) budowa morfologiczna roślin jednoliściennych, dwuliściennych;
4) metody oceny laboratoryjnej materiału siewnego dla poszczególnych gatunków;
5) sposób postępowania ze sprzętem i aparaturą laboratoryjną, w szczególności
prowadzenie zapisów przebiegu temperatur, kalibracja wag, rozdzielaczy;
6) wykonanie analiz czystości i oceny zdolności kiełkowania oraz innych oznaczeń
zgodnie z wymaganiami szczegółowymi. Czas trwania szkolenia teoretycznego,
o którym mowa w ust. 1, wynosi 15 godzin.
2. Zakres szkolenia praktycznego i czas jego trwania, w zakresie wykonywania badań
laboratoryjnych materiału siewnego:
1) roślin zbożowych obejmuje:
a) rozróżnianie gatunków zbóż, definicje nasion czystych (czas trwania - nie
mniej niż 1,5 godziny),
b) wydzielanie próby laboratoryjnej z próby średniej oraz zasady ważenia
próby (czas trwania - nie mniej niż 0,5 godziny),
c) zasady analizy czystości, w tym:
– podział na frakcje,
– rodzaje zanieczyszczeń,
– dodatkowe badania wykonywane na nasionach czystych (, , wielokrotne
jednostki nasienne, masa 1000 nasion),
– zasady obliczeń,
(czas trwania - nie mniej niż 6 godzin)
d) zasady oznaczania zawartości nasion innych gatunków roślin zgodnie z
wymaganiami szczegółowymi dla poszczególnych gatunków, w tym
identyfikacja owsa głuchego i fatuoidów homo- i heterozygotycznych
(czas trwania - nie mniej niż 4 godziny),
e) ocenę zdolności kiełkowania nasion, w tym:
– podłoże i warunki kiełkowania,
– przerywanie spoczynku,
– odliczanie nasion,
– wysiew nasion,
– klasyfikacja siewek,
– wykonanie obliczenia,
f) oznaczanie wilgotności, w tym:
– naważanie,
– śrutowanie,
– ważenie,
– obliczania,
(czas trwania - nie mniej niż 2 godziny)
26
g) zestawienie wyników i porównanie z wymaganiami szczegółowymi, wydanie
świadectw lub informacji (czas trwania – nie mniej niż 0,5 godziny),
2) roślin pastewnych – strączkowych obejmuje:
a) rozróżnianie gatunków roślin, definicje nasion czystych, (czas trwania - nie
mniej niż 1,5 godziny),
b) wydzielanie próby laboratoryjnej z próby średniej i zasady ważenia
d) zasady oznaczania zawartości nasion innych gatunków roślin, zgodnie z
wymaganiami szczegółowymi dla poszczególnych gatunków (czas trwania -
nie mniej niż 4 godziny),
e) oznaczanie zawartości nasion gorzkich w łubinach (czas trwania - nie mniej
niż 1 godzinę),
f) ocenę zdolności kiełkowania nasion, w tym:
– wysiew nasion,
świadectw lub informacji (czas trwania - nie mniej niż 1 godzinę),
3) roślin pastewnych – motylkowatych drobnonasiennych obejmuje:
a) rozróżnianie gatunków roślin, definicje nasion czystych (czas trwania - nie
mniej niż 3 godziny),
– rodzaje zanieczyszczeń
nie mniej niż 7 godzin),
27
– wysiew nasion,
f) zestawienie wyników i porównanie z wymaganiami szczegółowymi, wydanie
świadectw lub informacji (czas trwania - nie mniej niż 0,5 godziny ),
4) roślin pastewnych – traw obejmuje:
mniej niż 7 godzin),
d) kalibracja i stosowanie dmuchawy (czas trwania - nie mniej niż 4 godziny),
e) zasady oznaczania zawartości nasion innych gatunków roślin, zgodnie z
– wysiew nasion,
5) roślin pastewnych – innych gatunków obejmuje:
mniej niż 3 godziny),
28
– podział na trakcje,
– rodzaje zanieczyszczeń ,
nie mniej niż 7 godzin),
– wysiew nasion,
6) buraka cukrowego i pastewnego obejmuje:
a) definicje nasion czystych dla nasion i nasion otoczkowanych (czas trwania -
nie mniej niż 1,5 godziny),
– podział na frakcje – nasiona i otoczki,
– rodzaje zanieczyszczeń organicznych,
(czas trwania - nie mniej niż 3 godziny)
d) zasady oznaczania zawartości nasion innych gatunków roślin zgodnie z
wymaganiami szczegółowymi (czas trwania - nie mniej niż 1 godzinę),
– płukanie i suszenie nasion,
– wysiew nasion,
29
f) oznaczanie wilgotności, w tym:
– naważanie,
– ważenie,
– obliczanie,
(czas trwania - nie mniej niż 1 godzinę)
7) roślin oleistych i włóknistych obejmuje:
a) rozróżnianie gatunków, definicje nasion czystych (czas trwania - nie mniej niż
2 godziny),
(czas trwania - nie mniej niż 3,5 godziny)
e) oznaczanie zdrowotności nasion (czas trwania - nie mniej niż 2 godziny),
– wysiew nasion,
8) roślin warzywnych obejmuje:
a) rozróżnianie gatunków, definicje nasion czystych (czas trwania - nie mniej
niż 3 godziny),
30
(czas trwania - nie mniej niż 3,5 godziny)
nie mniej niż 1 godzinę),
– wysiew nasion,
B. Program szkolenia podstawowego – zakres szkoleń dla analityków

nasiennych, którzy ubiegają się o odbycie dodatkowego szkolenia w zakresie
badań laboratoryjnych materiału siewnego innej grupy roślin
1. Zakres szkolenia w zakresie badań laboratoryjnych materiału siewnego:

3) metody oceny laboratoryjnej materiału siewnego dla poszczególnych gatunków.
2. Czas trwania szkolenia, o którym mowa w ust. 1, wynosi nie mniej niż 8 godzin.
3. Zakres szkolenia praktycznego w zakresie oceny laboratoryjnej materiału siewnego
obejmuje wymagania określone w części A ust, 3 dla wybranej grupy roślin.
C. Program corocznego szkolenia doskonalącego – dla analityków nasiennych
1. Zakres szkolenia w zakresie badań laboratoryjnych materiału siewnego:

3) metody oceny laboratoryjnej materiału siewnego dla poszczególnych gatunków.
2. Czas trwania szkolenia, o którym mowa w ust. 1, wynosi nie mniej niż 8 godzin.
31
3. Zakres szkolenia praktycznego i czas jego trwania, w zakresie badań
laboratoryjnych materiału siewnego:
1) roślin zbożowych obejmuje:
a) wykonanie analizy czystości i oceny zdolności kiełkowania oraz innych
oznaczeń zgodnie z wymaganiami szczegółowymi dla poszczególnych
gatunków w szczególności:
– pszenicy,
– pszenżyta,
– jęczmienia,
– owsa,
– żyta,
b) wykonanie analiz nie mniej niż 5 prób testowych,
c) wydzielenie nie mniej niż 2 prób laboratoryjnych z prób średnich,
d) wykonanie oznaczenia wilgotności – 1 próba,
e) zestawienie wyników oraz wydanie świadectw lub informacji;
2) roślin pastewnych – strączkowych obejmuje:
oznaczeń, zgodnie z wymaganiami szczegółowymi dla poszczególnych
gatunków, w szczególności:
– grochu siewnego,
– łubinów,
– wyki siewnej i kosmatej,
– bobiku,
d) oznaczanie nasion gorzkich dla łubinów,
e) zestawienie wyników oraz wydanie świadectw lub informacji;
3) roślin pastewnych – motylkowatych drobnonasiennych obejmuje:
– koniczyny łąkowej,
– koniczyny białej,
– lucerny mieszańcowej,
d) zestawienie wyników oraz wydanie świadectw lub informacji;
32
4) roślin pastewnych – traw obejmuje:
– życicy,
– wiechliny,
– kupkówki,
– tymotki,
– mietlicy,
– kostrzewy,
5) roślin pastewnych – innych gatunków obejmuje:
– facelii błękitnej,
– kapusty pastewnej,
6) buraka cukrowego i pastewnego obejmuje:
oznaczeń, zgodnie z wymaganiami szczegółowymi,
b) wykonanie nie mniej niż 4 prób testowych, w tym 2 prób obejmujących kłębki
jednokiełkowe,
d) obliczanie pojemności wodnej bibuły,
e) wykonanie oznaczenia wilgotności – 1 próba,
f) zestawienie wyników oraz wydanie świadectw lub informacji;
7) roślin oleistych i włóknistych obejmuje:
gatunków:
33
– rzepaku,
– gorczycy,
– lnu,
– słonecznika,
8) roślin warzywnych obejmuje:
a) wykonanie analizy czystości i ocenę zdolności kiełkowania oraz innych
oznaczeń zgodnie z wymaganiami szczegółowymi dla poszczególnych grup:
– cebulowych (cebuli),
– dyniowatych (ogórka),
– kapustnych (kapusty głowiastej białej),
– korzeniowych (marchwi, pietruszki, selera),
– liściowych (sałaty),
– psiankowatych (pomidora),
– rzepowatych (rzodkiewki),
– strączkowych (fasoli, grochu),
b) wykonanie analiz nie mniej niż 1 próbę testową w każdej grupie roślin ,
d) zestawienie wyników oraz wydanie świadectw lub informacji.
(czas trwania szkolenia - nie mniej niż 7 godzin)
____________________________
1)
Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 1 lutego 2007 r. w sprawie szczegółowych
wymagań dotyczących wytwarzania i jakości materiału siewnego (Dz. U. Nr 29, poz. 189).
34
Załącznik nr 5
pieczęć ośrodka szkoleniowego
ZAŚWIADCZENIE
Na podstawie art. ........ ustawy z dnia ...................................

o nasiennictwie (Dz.U. Nr......, poz. ........ ) zaświadcza się, że
Pan(i) ................................................................................................................................................................................................
urodzony(a) dnia ........................................................ zamieszkały(a) ……………………………..……………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
.................................................................................................................................................................................................................
w dniach ..................................................................... odbył(a) szkolenie zorganizowane przez

................................................................................................................................................................................................................
i zdał(a) egzamin z wynikiem pozytywnym z zakresu

………………………………………………………………………………………………………………………………….……………………..
Kierownik ośrodka szkoleniowego Wojewódzki inspektor ochrony roślin
i nasiennictwa
………………………………………………………. ……………………………………………………….
……………………………………………… , dnia ..........................................
35
Uzasadnienie
Projekt rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie w sprawie

szkoleń z zakresu oceny materiału siewnego, pobierania prób materiału siewnego,
wykonywania badań laboratoryjnych oraz egzaminu z zakresu ukończonego szkolenia
stanowi wykonanie upoważnienia zawartego w art. 83 ust. 1 ustawy z dnia ................
o nasiennictwie (Dz. U. Nr ..., poz. ... ).
Projekt rozporządzenia określa wymagania dla ośrodków szkoleniowych, które

wojewódzki inspektor ochrony roślin i nasiennictwa może upoważnić do prowadzenia
szkoleń z zakresu oceny polowej materiału siewnego, oceny cech zewnętrznych
materiału siewnego ziemniaka, pobierania prób materiału siewnego oraz wykonywania
badań laboratoryjnych przez analityków nasiennych.
W projektowanym rozporządzeniu określa się wymagania dotyczące bazy

dydaktycznej, w tym: sal wykładowych i wyposażenia w środki dydaktyczne, wśród
których wymagane jest posiadanie pomocy audiowizualnych i materiałów
szkoleniowych. W celu właściwego przeprowadzenia szkoleń, ośrodek musi zapewnić
wstęp na plantacje nasienne rożnych grup roślin uprawnych, dostęp do magazynów z
odpowiednim wyposażeniem. Do szkolenia w zakresie wykonywania badań
laboratoryjnych konieczne jest posiadanie odpowiednich pomieszczeń, materiałów i
oraz sprzętu laboratoryjnego. Ponadto warunkiem koniecznym jest zapewnienie
odpowiednio przygotowanej, profesjonalnej kadry wykładowców. Wojewódzki inspektor
ochrony roślin i nasiennictwa, na wniosek ośrodka szkoleniowego, w drodze decyzji,
wydaje upoważnienie do prowadzenia szkoleń, jeżeli ośrodek posiada odpowiednie
warunki do prowadzenia szkoleń, a w szczególności wykwalifikowaną kadrę, środki
dydaktyczne oraz pomieszczenia. Jeżeli ośrodek szkoleniowy przestał spełniać warunki
wymagane do uzyskania upoważnienia lub prowadzi szkolenia niezgodnie z przepisami,
wojewódzki inspektor może cofnąć wydane upoważnienie.
Określa się również szczegółowe programy dla szkoleń w zakresie oceny polowej
materiału siewnego różnych grup roślin uprawnych oraz oceny cech zewnętrznych
sadzeniaków ziemniaka, w zakresie pobierania prób materiału siewnego oraz w
zakresie wykonywania badań laboratoryjnych przez analityków nasiennych.
Programy szkoleń w zakresie oceny polowej obejmują zagadnienia dotyczące

agrotechniki, odmianoznawstwa oraz przepisów nasiennych. Jednocześnie odbywa się
szkolenie praktyczne na plantacjach nasiennych poszczególnych grup roślin. Szkolenia
36
w zakresie pobierania prób materiału siewnego obok części teoretycznej obejmują
praktyczne metody pobierania prób z różnego rodzaju opakowań.
Szkolenia w zakresie wykonywania badań laboratoryjnych przez analityków nasiennych

obejmują w części teoretycznej zagadnienia z biologii roślin uprawnych oraz chwastów,
przepisów o nasiennictwie, a także prowadzenie dokumentacji laboratoryjnej.
Praktyczne szkolenie obejmuje między innymi wykonanie następujących oznaczeń:
analizy czystości, oceny zdolności kiełkowania i wilgotności nasion oraz wydzielenie
próby średniej lub laboratoryjnej.
Określa się ponadto sposób przeprowadzenia egzaminu z zakresu ukończonego

szkolenia oraz wzór zaświadczenia o ukończeniu szkolenia. Egzamin składa się z
części teoretycznej (test) oraz praktycznej polegającej na samodzielnym wykonaniu
odpowiednich czynności.
Wprowadzone regulacje w zakresie wymagań dla ośrodków szkoleniowych pozwolą na

ujednolicenie wyposażenia poszczególnych ośrodków i zapewnią właściwy poziom
szkoleń. Wprowadzenie szczegółowych programów szkoleń daje gwarancję, że
przekazany zakres wiadomości będzie wystarczający dla prawidłowego wykonywania
poszczególnych ocen materiału siewnego.
Przepisy rozporządzenia nie są przepisami technicznymi w rozumieniu przepisów

funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz.u Nr 239,
poz.2039 oraz z 2004 r. Nr 65, poz.597) i w związku z tym projekt nie podlega
notyfikacji.

procesie stanowienia prawa (Dz.U. Nr 169, poz. 1414) projekt niniejszego
rozporządzenia zostanie zamieszczony na stronie Biuletynu Informacji Publicznej
Projekt rozporządzenia został ujęty w programie prac legislacyjnych Ministra

37
Projektowane rozporządzenie będzie oddziaływać na podmioty prowadzące

szkolenia w zakresie oceny polowej materiału siewnego, oceny cech zewnętrznych
materiału siewnego ziemniaka, pobierania prób materiału siewnego i wykonywania
badań laboratoryjnych przez analityków nasiennych oraz osoby ubiegające się o
akredytację w określonym zakresie, a także Państwową Inspekcję Ochrony Roślin i
Nasiennictwa.
2. Wpływ rozporządzenie na sektor finansów publicznych, w tym na budżet


Wejście w życie projektowanego rozporządzenia korzystnie wpłynie na poziom

zatrudnienia specjalistycznej kadry przygotowanej do prowadzenia szkoleń w zakresie
oceny polowej i laboratoryjnej w rejonach, gdzie prowadzona jest produkcja materiału
siewnego oraz działają podmioty prowadzące obrót materiałem siewnym.

Wejście w życie projektowanego rozporządzenia umożliwia dokonywanie wyboru

ośrodków najlepiej przygotowanych i wyposażonych do prowadzenia szkoleń w
zakresie oceny materiału siewnego.
Zainteresowane zdobyciem odpowiednich uprawnień osoby mają gwarancję zdobycia

wymaganej wiedzy teoretycznej i praktycznej oraz uzyskania zaświadczenia o
ukończeniu szkolenia w ośrodkach szkoleniowych, które chcąc uzyskać upoważnienie
do prowadzenia szkoleń będą konkurować miedzy sobą jak najlepszym wyposażeniem i
wysokokwalifikowaną kadrą wykładowców.
Wejście w życie projektowanego rozporządzenia będzie miało korzystny wpływ

na rozwój regionów, w których funkcjonować będą ośrodki szkoleniowe gwarantujące
rzetelne przeprowadzenie szkoleń
38
Proponowane w projekcie rozporządzenia rozwiązania dotyczące organizowania

szkoleń przez ośrodki, które dotychczas nie miały możliwości ich prowadzenia, dotyczą
w głównej mierze instytutów branżowych podległych Ministrowi Rolnictwa i Rozwoju
Wsi. Zasadność wprowadzenia niniejszych regulacji jest powszechnie znana i
akceptowana w środowisku instytutów branżowych (Instytut Hodowli i Aklimatyzacji
Roślin, Instytut Sadownictwa i Kwiaciarstwa, Instytut Warzywnictwa), które w swojej
działalności badawczej zajmują się również problematyką związaną z nasiennictwem
roślin rolniczych, warzywnych i sadowniczych.

Rolniczych, Polskiej Izby Nasiennej, Związku Twórców Odmian Roślin Uprawnych,
Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa, Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji
Roślin, Instytutu Warzywnictwa oraz Instytutu Sadownictwa i Kwiaciarstwa.
04/07rch
39
Projekt
OBWIESZCZENIE
z dnia..........................
w sprawie ośrodka szkoleniowego upoważnionego do prowadzenia szkoleń

w zakresie oceny polowej materiału siewnego, pobierania prób materiału
siewnego oraz badań laboratoryjnych materiału siewnego
Na podstawie art. 83 ust. 2 ustawy z dnia ………….. o nasiennictwie (Dz. U.

Nr ….., poz. ……..) ogłasza się, że Zakład Nasiennictwa i Ochrony Ziemniaka
Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin w Boninie, 76-009 Bonin koło Koszalina
został upoważniony do prowadzenia szkoleń w zakresie:
1) oceny polowej plantacji nasiennych sadzeniaków ziemniaka;
2) oceny cech zewnętrznych partii sadzeniaków ziemniaka;
3) pobierania prób sadzeniaków ziemniaka do laboratoryjnej oceny zdrowotności.
MINISTER ROLNICTWA I ROZWOJU WSI
________________
1)
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 listopada 2007 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra
Rolnictwa i Rozwoju Wsi (Dz. U. Nr 216, poz. 1599).
UZASADNIENIE
Obwieszczenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie ośrodka

szkoleniowego upoważnionego do prowadzenia szkoleń w zakresie oceny polowej
materiału siewnego, pobierania prób materiału siewnego oraz badań laboratoryjnych
materiału siewnego jest wydawane na podstawie art. 87 ust. 2 ustawy z dnia ……. o
nasiennictwie (Dz. U. Nr …., poz. …….).
Zgodnie z art. 84 ust. 2 ww. ustawy wojewódzki inspektor, na wniosek ośrodka
szkoleniowego, w drodze decyzji, wydaje upoważnienie do prowadzenia szkoleń,
jeżeli ośrodek posiada odpowiednie warunki do prowadzenia takich szkoleń,
a w szczególności wykwalifikowaną kadrę, środki dydaktyczne oraz pomieszczenia.
Wojewódzki Inspektor Ochrony Roślin i Nasiennictwa w Warszawie decyzją z dnia 29
kwietnia 2008 r. nr 1/2008 znak WLN-4161-1/2008 uznał, że Zakład Nasiennictwa
i Ochrony Ziemniaka Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin w Boninie, 76-009
Bonin koło Koszalina spełnia wymagania określone w rozporządzeniu Ministra
Rolnictwa
i Rozwoju Wsi z dnia 2 sierpnia 2007 r. w sprawie szkoleń z zakresu oceny materiału
siewnego, pobierania prób materiału siewnego i wykonywania badań laboratoryjnych
(Dz. U. Nr …., poz. ……..). W związku z tym Zakład Nasiennictwa i Ochrony
Ziemniaka Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin w Boninie został upoważniony do
prowadzenia szkoleń w zakresie:
− oceny polowej plantacji nasiennych sadzeniaków ziemniaka,
− oceny cech zewnętrznych partii sadzeniaków ziemniaka,
− pobierania prób sadzeniaków ziemniaka do laboratoryjnej oceny zdrowotności.
04_04zb
2
ROZPORZĄDZENIE
z dnia ……………………..
w sprawie sposobu prowadzenia dokumentacji dotyczącej

materiału siewnego oraz zakresu i terminów składania informacji
o obrocie materiałem siewnym2)
Na podstawie art. 92 ust. 5 ustawy z dnia 2011 r. o nasiennictwie (Dz. U. Nr ...,

1) sposób prowadzenia przez prowadzącego obrót dokumentacji dotyczącej:
a) wytwarzania materiału siewnego, w przypadku gdy został on przez niego
wytworzony lub zakontraktowany,
b) procesów technologicznych przerobu, a w szczególności czyszczenia, suszenia,
sortowania, zaprawiania, otoczkowania, pakowania i przepakowywania materiału
siewnego,
c) sposobu postępowania z materiałem siewnym niezaliczonym do kategorii
elitarny, kategorii kwalifikowany lub kategorii standard,
d) tworzenia partii materiału siewnego z materiału siewnego, z wyłączeniem
materiału siewnego ziemniaka, wytworzonego przez różnych producentów lub w
różnych latach,
e) tworzenia mieszanek materiału siewnego,
f) obrotu materiałem siewnym;
2) zakres i terminy składania pisemnych informacji dotyczących obrotu materiałem
siewnym, w tym materiałem przywożonym z państw trzecich.
§ 2. 1. Prowadzący obrót materiałem siewnym roślin rolniczych i warzywnych prowadzi

dokumentację:
1
1) wytwarzania materiału siewnego, która w zależności od gatunku obejmuje w
szczególności:
a) umowę kontraktacji wraz z kopią dokumentu zakupu materiału siewnego – w
przypadku gdy materiał siewny został zakontraktowany,
b) świadectwo oceny polowej,
c) świadectwo oceny laboratoryjnej,
d) świadectwo mieszanki nasiennej,
e) świadectwo oceny cech zewnętrznych materiału siewnego ziemniaka,
f) świadectwo laboratoryjnej oceny zdrowotności materiału siewnego ziemniaka,
g) dokument zakupu materiału siewnego użytego do siewu lub sadzenia,
h) dokument przyjęcia do magazynu i wydania z magazynu, wskazujący gatunek,
odmianę, kategorię lub stopień kwalifikacji, numer i masę partii, a w przypadku
materiału siewnego przed oceną laboratoryjną – również numer świadectwa
oceny polowej,
i) kopię dokumentu towarzyszącego;
2) procesów technologicznych przerobu, a w szczególności czyszczenia, suszenia,
sortowania, zaprawiania, otoczkowania, pakowania i przepakowywania materiału
siewnego, która obejmuje informacje o:
a) masie materiału siewnego przekazanego do przerobu ze wskazaniem gatunku,
odmiany, kategorii lub stopnia kwalifikacji i numeru partii,
b) masie materiału siewnego po przerobie,
c) masie odpadów,
d) dacie rozpoczęcia i zakończenia przerobu,
e) masie zużytej zaprawy lub substancji otoczkującej,
f) ilości opakowań oraz masie materiału siewnego po przepakowaniu;
3) sposobu postępowania z materiałem siewnym niezaliczonym do kategorii elitarny,
kategorii kwalifikowany lub kategorii standard, która obejmuje:
a) kopię dokumentu sprzedaży materiału siewnego na cele niesiewne albo
b) protokół przekazania materiału siewnego na cele niesiewne, albo
c) dokument wydania materiału siewnego z magazynu, albo
d) protokół zniszczenia materiału siewnego, albo
2
e) protokół przekazania materiału siewnego niespełniającego wymagań
jakościowych dotyczących zdolności kiełkowania, określonych w przepisach w
sprawie szczegółowych wymagań dotyczących wytwarzania i jakości materiału
siewnego - w przypadku nowotworzonej partii materiału siewnego.
4) tworzenia partii materiału siewnego z materiału siewnego, z wyłączeniem materiału
siewnego ziemniaka, wytworzonego przez różnych producentów lub w różnych
latach, która obejmuje:
a) świadectwa oceny polowej partii wchodzących w skład utworzonej partii,
b) świadectwa oceny laboratoryjnej lub informacje o wynikach badań
poszczególnych partii wchodzących w skład utworzonej partii, lub informacje o
dyskwalifikacji poszczególnych partii wchodzących w skład utworzonej partii w
przypadku gdy dyskwalifikacja miała miejsce z powodu niespełnienia wymagań
jakościowych dotyczących zdolności kiełkowania, określonych w przepisach w
sprawie szczegółowych wymagań dotyczących wytwarzania i jakości materiału
siewnego,
c) dokument łączenia i ujednolicenia zawierający specyfikację oraz rozliczenie
ilościowe partii materiału siewnego wchodzących w skład utworzonej partii,
d) świadectwo oceny laboratoryjnej utworzonej partii;
5) tworzenia mieszanek materiału siewnego, która obejmuje:
a) świadectwa oceny laboratoryjnej każdego składnika tworzonej mieszanki
b) dokument tworzenia mieszanki materiału siewnego zawierający:
– specyfikację partii materiału siewnego będących składnikami mieszanki
materiału siewnego oraz rozliczenie ilościowe partii wszystkich składników
wchodzących w skład mieszanki materiału siewnego,
– numer partii wytworzonej mieszanki materiału siewnego,
– nazwę lub typ użytkowania wytworzonej partii mieszanki materiału siewnego,
– datę rozpoczęcia i zakończenia cyklu produkcyjnego wytwarzania partii
mieszanki materiału siewnego,
– masę partii mieszanki materiału siewnego wytworzonej w jednym cyklu
produkcyjnym,
c) świadectwo mieszanki nasiennej;
3
6) obrotu materiałem siewnym, która obejmuje:
a) dokumenty nabycia materiału siewnego,
b) dokumenty sprzedaży materiału siewnego,
c) dokumenty zakupu etykiet urzędowych,
d) ewidencję etykiet urzędowych prowadzoną dla każdej partii materiału siewnego
oznaczonej tymi etykietami, zawierającą informacje dotyczące:
– nazwy gatunku i odmiany,
– kategorii lub stopnia kwalifikacji materiału siewnego,
– numeru partii,
– liczby nabytych, wykorzystanych, uszkodzonych lub niewykorzystanych
etykiet urzędowych,
e) dokumentację przepakowywania i przeetykietowania materiału siewnego
obejmującą:
- pisemną zgodę wprowadzającego materiał siewny do obrotu na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej - w przypadku materiału siewnego pochodzącego
z innego państwa członkowskiego, lub
- pisemną zgodę przedsiębiorcy, którego numer z rejestru przedsiębiorców
dokonujących obrotu materiałem siewnym znajduje się na etykiecie materiału
siewnego przed jego przepakowaniem.
2. Dokumentację, o której mowa w ust. 1, przechowuje się przez okres 3 lat od
zakończeniu roku, w którym została sporządzona, z wyjątkiem dokumentów, o których
mowa w ust. 1 pkt 6 lit. a i b, które przechowuje się przez okres 5 lat od zakończenia
roku, w którym zostały sporządzone.
§ 3. 1. Dokument sprzedaży materiału siewnego, o którym mowa w § 2 ust. 1 pkt 6 lit. b,

powinien zawierać:
1) imię i nazwisko albo nazwę oraz miejsce zamieszkania i adres albo siedzibę i adres
sprzedawcy oraz kupującego;
2) datę sprzedaży materiału siewnego i kolejny, niepowtarzalny numer dokumentu
sprzedaży;
3) cenę jednostkową materiału siewnego;
4) ogólną sumę należności wyrażoną liczbowo i słownie;
4
5) nazwę gatunku i odmiany, kategorię lub stopień kwalifikacji materiału siewnego;
6) numer partii materiału siewnego;
7) czytelny podpis wystawcy dokumentu sprzedaży oraz jego pieczęć, jeżeli się nią
posługuje.
2. Obowiązek określony w ust.1 pkt 5 nie dotyczy dokumentów sprzedaży mieszanek
3. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do sprzedaży materiału siewnego przez prowadzącego
obrót, ewidencjonującego obrót materiałem siewnym i kwoty podatku należnego przy
zastosowaniu kas rejestrujących.
4. Prowadzący obrót, o którym mowa w ust. 3, prowadzi ewidencję sprzedanego
materiału siewnego zawierającą:
1) nazwę gatunku i odmiany,
2) kategorię lub stopień kwalifikacji,
3) numer partii,
4) masę materiału siewnego
– i przechowywuje ją przez okres 5 lat od zakończenia roku, w którym została ona
sporządzona.
5. Przepisu ust. 4 nie stosuje się do prowadzenia ewidencji materiału siewnego roślin
warzywnych przeznaczonego dla ostatecznego nieprofesjonalnego odbiorcy.
§ 4. 1. Prowadzący obrót składa pisemną informację dotyczącą obrotu materiałem

siewnym, który po raz pierwszy wprowadza do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej.
2. Informacja dotycząca obrotu materiałem siewnym, z wyłączeniem mieszanek
materiału siewnego, zawiera:
1) adresy miejsc (punktów sprzedaży), w których jest prowadzony obrót materiałem
siewnym;
2) nazwę gatunku;
3) kategorię lub stopień kwalifikacji materiału siewnego;
4) stan początkowy masy materiału siewnego;
5) przychód masy materiału siewnego:
a) z produkcji własnej lub kontraktacji,
5
b) przywiezionego z innych państw członkowskich Unii Europejskiej,
c) przywiezionego z państw trzecich;
6) sposób zagospodarowania materiału siewnego przez:

a) sprzedaż na cele siewne,
b) przeklasyfikowanie na cele niesiewne,
c) wykorzystanie do siewu w posiadanym gospodarstwie rolnym,
d) wykorzystanie do sporządzania mieszanek materiału siewnego;
7) stan końcowy masy materiału siewnego.
3. Informacja dotycząca obrotu materiałem siewnym, o którym mowa w ust. 2 pkt 5 lit. c,
zawiera ponadto:
1) nazwę odmiany;
2) ilość materiału siewnego;
3) nazwę państwa, w którym materiał siewny został wyprodukowany i państwa, w
którym materiał ten został zakupiony.
4. Informacja dotycząca obrotu mieszankami materiału siewnego zawiera:
1) stan początkowy masy mieszanek materiału siewnego;
2) przychód masy mieszanek materiału siewnego:
a) wytworzonych przez prowadzącego obrót,
b) zakupionych przez prowadzącego obrót poza terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej;
3) sposób zagospodarowania masy mieszanek materiału siewnego przez:
a) wykorzystanie na cele siewne,
b) przeklasyfikowanie na cele niesiewne;
4) stan końcowy masy mieszanek materiału siewnego.
§ 5. 1. Dostawca składa pisemną informację dotyczącą obrotu materiałem

rozmnożeniowym i nasadzeniowym roślin warzywnych, który po raz pierwszy
wprowadza do obrotu.
2. Informacja dotycząca obrotu materiałem rozmnożeniowym i nasadzeniowym roślin
warzywnych zawiera:
6
1) stan początkowy ilości materiału rozmnożeniowego i nasadzeniowego roślin
warzywnych;
2) przychód ilości materiału rozmnożeniowego i nasadzeniowego roślin warzywnych
pochodzącego z produkcji własnej lub kontraktacji;
3) sposób zagospodarowania materiału rozmnożeniowego i nasadzeniowego roślin
warzywnych przez sprzedaż tego materiału;
4) stan końcowy ilości materiału rozmnożeniowego i nasadzeniowego roślin
warzywnych.
§ 6. Informacje dotyczące obrotu materiałem siewnym:

1) obejmują:
a) gatunki roślin uprawnych określone w załączniku do rozporządzenia,
b) mieszanki pastewne;
2) są składane w terminie do dnia 31 lipca - za okres od dnia 1 lipca roku
poprzedzającego rok złożenia informacji do dnia 30 czerwca roku, w którym
informacja jest składana.
§ 7. Traci moc rozporządzenie z dnia 6 kwietnia 2004 r. w sprawie szczegółowych

zasad prowadzenia dokumentacji dotyczącej materiału siewnego oraz zakresu
i terminów składania informacji o obrocie materiałem siewnym (Dz. U. Nr 74, poz. 679).
§ 8. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem

§ 5, który wchodzi w życie po upływie 2 miesięcy od dnia ogłoszenia.
_________
1)
Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi kieruje działem administracji rządowej - rolnictwo, na podstawie
§ 1 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 listopada 2007 r.
w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi (Dz. U. Nr 216,
poz. 1599).
2)
7
- decyzji Komisji 2004/842/WE z dnia 1 grudnia 2004 r. w sprawie przepisów wykonawczych, na mocy
których Państwa Członkowskie mogą zezwolić na wprowadzenie do obrotu materiału siewnego
należącego do odmiany, dla której złożono wniosek o włączenie do krajowego katalogu odmian roślin
rolniczych lub katalogu odmian gatunków warzyw (Dz. Urz. UE L 362/21-27 z 09.12.2004),
późn. zm.),

8
Załącznik do rozporządzenia
z dnia.................. (poz…….)
GATUNKI ROŚLIN UPRAWNYCH OBJĘTE INFORMACJAMI DOTYCZĄCYMI OBROTU

MATERIAŁEM SIEWNYM

1 2 3
ROŚLINY ROLNICZE
Rośliny zbożowe
1 Jęczmień Hordeum vulgare L.
Kukurydza (z wyłączeniem
2 kukurydzy cukrowej i Zea mays L.
kukurydzy pękającej)
Mieszańce sorga zwyczajnego i
3 Sorghum bicolor (L.) Moench x Sorghum sudanense (Piper) Stapf.
trawy sudańskiej
4 Mozga kanaryjska (kanar) Phalaris canariensis L.
5 Owies Avena sativa L.
6 Pszenica orkisz Triticum spelta L.
7 Pszenica twarda Triticum durum Desf.
8 Pszenica zwyczajna Triticum aestivum L. emend. Fiori et Paol.
9 Pszenżyto x Triticosecale Wittm.
10 Ryż Oryza sativa L.
11 Sorgo zwyczajne Sorghum bicolor (L.) Moench
12 Trawa sudańska Sorghum sudanense (Piper) Stapf.
13 Żyto Secale cereale L.
Rośliny oleiste i włókniste
1 Bawełna Gossypium spp.
2 Gorczyca biała Sinapis alba L.
3 Gorczyca czarna Brassica nigra (L.) Koch
4 Gorczyca sarepska Brassica junacea (L.) Czern. et Cosson
5 Kminek zwyczajny Carum carvi L.
6 Konopie Cannabis sativa L.
Krokosz barwierski
7 Carthamus tinctorius L.
(saflor barwierski)
8 Len zwyczajny Linum usitatissimum L.
9 Mak Papaver somniferum L.
10 Orzech ziemny Arachis hypogaea L.
11 Rzepak Brassica napus L. (partim)
12 Rzepik Brassica rapa L. var. silvestris (Lam.) Briggs
13 Słonecznik Helianthus annuus L.
14 Soja Glycine max (L.) Merrill
Rośliny pastewne – strączkowe
1 Bobik Vicia faba L. (partim)
2 Groch siewny Pisum sativum L. (partim)
3 Łubin biały Lupinus albus L.
4 Łubin wąskolistny Lupinus angustifolius L.
5 Łubin żółty Lupinus luteus L.
6 Wyka kosmata Vicia villosa Roth
7 Wyka pannońska Vicia pannonica Crantz
8 Wyka siewna Vicia sativa L.
Rośliny pastewne – motylkowate drobnonasienne
1 Esparceta siewna Onobrychis viciifolia Scop.
2 Komonica zwyczajna Lotus corniculatus L.
Koniczyna egipska
3 Trifolium alexandrinum L.
(koniczyna aleksandryjska)
4 Koniczyna biała Trifolium repens L.
9
Koniczyna łąkowa
5 Trifolium pratense L.
6 Trifolium incarnatum L.
(inkarnatka)
7 Koniczyna perska Trifolium resupinatum L.
8 Trifolium hybridum L.
9 Trigonella foenum-graecum L.
(koniczyna grecka)
10 Lucerna chmielowa Medicago lupulina L.
11 Lucerna mieszańcowa Medicago x varia T. Martyn
12 Lucerna siewna Medicago sativa L.
13 Siekiernica włoska Hedysarum coronarium L.
Rośliny pastewne – trawy
1 Cynodon palczasty Cynodon dactylon (L.) Pers.
2 Festulolium Festuca spp. x Lolium spp.
3 Konietlica łąkowa Trisetum flavescens (L.) P. Beauv.
4 Kostrzewa czerwona Festuca rubra L.
5 Kostrzewa łąkowa Festuca pratensis Hudson
6 Kostrzewa owcza Festuca ovina L.
7 Kostrzewa trzcinowa Festuca arundinacea Schreber
8 Kupkówka pospolita Dactylis glomerata L.
9 Mietlica biaława Agrostis gigantea Roth
10 Mietlica pospolita Agrostis capillaris L.
11 Mietlica psia Agrostis canina L.
12 Mietlica rozłogowa Agrostis stolonifera L.
13 Mozga Hardinga Phalaris aquatica L.
Rajgras wyniosły
14 Arrhenatherum elatius (L.) P. Beauv., ex J.S. et K.B. Presl
(rajgras francuski)
15 Stokłosa uniolowata Bromus catharticus Vahl
16 Stokłosa alaskańska Bromus sitchensis Trin.
17 Tymotka kolankowata Phleum bertolonii DC.
18 Tymotka łąkowa Phleum pratense L.
19 Wiechlina zwyczajna Poa trivialis L.
20 Wiechlina błotna Poa palustris L.
21 Wiechlina gajowa Poa nemoralis L.
22 Wiechlina łąkowa Poa pratensis L.
23 Wiechlina roczna Poa annua L.
24 Wyczyniec łąkowy Alopecurus pratensis L.
25 Lolium x boucheanum Kunth
Życica trwała
26 Lolium perenne L.
(rajgras angielski)
27 (rajgras włoski i rajgras Lolium multiflorum Lam.
holenderski)
Rośliny pastewne – inne gatunki
1 Brukiew Brassica napus L. var. napobrassica (L.) Rchb.
2 Facelia błękitna Phacelia tanacetifolia Benth.

Brassica oleracea L. convar. acephala (DC.) Alef. var. medullosa Thell.
3 Kapusta pastewna
+ var. viridis L.
4 Rzodkiew oleista Raphanus sativus L. var. oleiformis Pers.
Burak
1 Burak cukrowy Beta vulgaris L.
2 Burak pastewny Beta vulgaris L.
Ziemniak
1 Ziemniak Solanum tuberosum L.
10
Rośliny warzywne
2 Brokuł Brassica oleracea L. convar. botrytis (L.) Alef.var. cymosa Duch.
3 Burak ćwikłowy Beta vulgaris L. var. conditiva Alef.
4 Burak liściowy Beta vulgaris L. var. vulgaris
5 Cebula Allium cepa L.
6 Cykoria Cichorium intybus L. (partim)
7 Czosnek pospolity 1) Allium sativum L.
8 Dynia olbrzymia Cucurbita maxima Duchesne
10 Endywia Cichorium endivia L.
12 Fasola zwykła Phaseolus vulgaris L.
Groch siewny łuskowy i
13 Pisum sativum L. (partim)
cukrowy
14 Jarmuż Brassica oleracea L. convar. acephala (DC.) Alef. var. sabellica L.
15 Kalafior Brassica oleracea L. convar. botrytis (L.) Alef. var. botrytis L.
16 Kalarepa Brassica oleracea L. convar. acephala (DC.) Alef. var. gongylodes L.
17 Kapusta brukselska Brassica oleracea L. convar. oleracea var. gemmifera DC.
18 Kapusta głowiasta biała Brassica oleracea L. convar. capitata (L.) Alef. var. alba DC.
19 Kapusta głowiasta czerwona Brassica oleracea L. convar. capitata (L.) Alef. var. rubra DC.
20 Kapusta pekińska Brassica pekinensis (Lour.) Rupr.
21 Kapusta włoska Brassica oleracea L. convar. capitata (L.) Alef. var. sabauda L.
22 Karczoch hiszpański (kard) Cynara cardunculus L.
23 Karczoch zwyczajny1) Cynara scolymus L.
24 Kawon (arbuz) Citrullus lanatus (Thunb.) Matsum. et Nakai
25 Koper włoski (fenkuł) Foeniculum vulgare Miller
26 Marchew Daucus carota L.
29 Ogórek Cucumis sativus L.
31 Pietruszka Petroselinum crispum (Miller) Nyman ex A.W. Hill
32 Pomidor Lycopersicon lycopersicum (L.) Karsten ex Farw.
34 Rabarbar1) Rheum spp.
35 Roszponka warzywna Valerianella locusta (L.) Laterrade
36 Rzepa Brassica rapa L. var. rapa
37 Rzodkiew, rzodkiewka Raphanus sativus L.
39 Seler Apium graveolens L.
1)
Cebula siedmiolatka (czosnek
40 Allium fistulosum L.
dęty)
41 Skorzonera (wężymord) Scorzonera hispanica L.
42 Szalotka1) Allium ascolanicum L.
1)
Dotyczy materiału rozmnożeniowego i nasadzeniowego z wyłączeniem nasion.
11
Uzasadnienie

i terminów składania informacji o obrocie materiałem siewnym stanowi wykonanie
upoważnienia zawartego w art. 92 ust. 5 ustawy z dnia ... o nasiennictwie (Dz. U. Nr ...,
poz. ...).
Materia, która jest przedmiotem regulacji rozporządzenia poprzednio była
regulowana rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 5 lipca
2007 r. w sprawie szczegółowych zasad prowadzenia dokumentacji dotyczącej
materiału siewnego oraz zakresu i terminów składania informacji o obrocie materiałem
siewnym (Dz. U. Nr 133, poz. 928) Nie wprowadzono żadnych istotnych zmian do
przepisów istniejących w tym zakresie.
W rozporządzeniu określono szczegółowe zasady prowadzenia przez
prowadzącego obrót dokumentacji dotyczącej:
− wytwarzania materiału siewnego,
− procesów technologicznych przerobu materiału siewnego,
− sposobu postępowania z materiałem siewnym niezaliczonym do kategorii
elitarny, kwalifikowany lub kategorii standard,
− tworzenia partii materiału siewnego,
− tworzenia mieszanek materiału siewnego,
− obrotu materiałem siewnym.
Ponadto w rozporządzeniu określono zakres i terminy składania informacji dotyczącej
obrotu materiałem siewnym, w tym materiałem siewnym, który został przywieziony
przez przedsiębiorcę prowadzącego obrót materiałem siewnym, z państw trzecich.
Zgodnie z regulacją prowadzący obrót materiałem siewnym roślin rolniczych
i warzywnych będzie obowiązany prowadzić dokumentację wytwarzania materiału
siewnego obejmującą w zależności od gatunku: umowę kontraktacji w przypadku, gdy
materiał siewny został zakontraktowany, świadectwo oceny polowej, świadectwo oceny
laboratoryjnej, świadectwo mieszanki nasiennej, świadectwo oceny cech zewnętrznych
materiału siewnego ziemniaka, świadectwo laboratoryjnej oceny zdrowotności materiału
siewnego ziemniaka, kopię dokumentu zakupu materiału zużytego do siewu lub
sadzenia, dokument przyjęcia i wydania z magazynu. Dokumentacja dotycząca
12
tworzenia partii materiału siewnego z materiału siewnego wytworzonego przez różnych
producentów lub w różnych latach nie obejmuje materiału siewnego ziemniaka,
ponieważ nie łączy się partii tego materiału ze względu na przepisy fitosanitarne
dotyczące zapobiegania rozprzestrzenianiu się bakteriozy pierścieniowej i raka
ziemniaka, a także ze względu na brak możliwości przechowywania materiału siewnego
ziemniaka przez okres dłuższy niż jeden rok.
Dokumentacja prowadzącego obrót obejmuje również dokumenty nabycia
i sprzedaży materiału siewnego, dokument zakupy etykiet urzędowych oraz ewidencji
prowadzonej dla każdej partii materiału siewnego oraz dokumentację przepakowywania
i przeetykietowania materiału siewnego.
W regulacji określono, co powinien zawierać dokument sprzedaży materiału
siewnego, a także uregulowano kwestie informacji składanej przez prowadzącego obrót,
w tym dotyczącej sposobu zagospodarowania materiału siewnego przeznaczonego na
cele siewne i cele niesiewne oraz składania informacji przez dostawcę o obrocie
materiałem rozmnożeniowym i nasadzeniowym roślin warzywnych.
Ponadto zmieniono termin przekazywania pisemnej informacji o obrocie
materiałem siewnym. Zgodnie z przepisami rozporządzenia prowadzący obrót
przekazuje informację do dnia 31 lipca – według obecnie obowiązujących przepisów do
dnia 31 sierpnia. Powyższa zmiana wynika z dostosowania do roku gospodarczego,
jakim posługuje się Unia Europejska, i umożliwia zebranie w odpowiednim terminie
danych, które przesyłane są przez Państwową Inspekcję Ochrony Roślin i Nasiennictwa
do Komisji Europejskiej.
Przepisy rozporządzenia są analogiczne do obowiązujących do tej pory.
Najistotniejsze zmiany dotyczą rozszerzenia obowiązku przekazywania informacji
dotyczącej obrotu materiałem siewnym na dostawcę prowadzącego obrót materiałem
rozmnożeniowym i nasadzeniowym roślin warzywnych oraz omówionej wyżej zmiany
terminu na składanie informacji dotyczących obrotu materiałem siewnym. Pozostałe
zmiany mają na celu doprecyzowanie obowiązujących przepisów w tym zakresie.
Przepisy rozporządzenia służą zbieraniu informacji niezbędnych do
prowadzenia przez Państwową Inspekcję Ochrony Roślin i Nasiennictwa czynności
kontrolnych dotyczących materiału siewnego, a także służących wykonaniu przepisów
Unii Europejskiej, a w szczególności dyrektyw dotyczących wytwarzania i obrotu
13
materiałem siewnym (w zakresie informacji o materiale siewnym przywiezionym z
państw trzecich) i rozporządzenia Komisji nr 2081/2004 z dnia 6 grudnia 2004 r.
ustanawiającego zasady przekazywania informacji niezbędnych do wykonania
rozporządzenia Rady nr 2358/71 w sprawie wspólnej organizacji rynku nasion (Dz.
Urz. UE L 360 z 7.12.2004, str. 6).
Wprowadzane przepisy umożliwią ponadto wykonanie przepisów zawartych w
wprowadzenie do obrotu materiału siewnego należącego do odmiany, dla której
złożono wniosek o włączenie do krajowego katalogu odmian roślin rolniczych lub
katalogu odmian gatunków warzyw (Dz. Urz. UE L 362 z 09.12.2004, str. 21),
2) dyrektywie komisji 2009/145/WE z dnia 26 listopada 2009 r. przewidującej

pewne odstępstwa w odniesieniu do zatwierdzania populacji miejscowych i
odmian warzyw tradycyjnie uprawianych w poszczególnych miejscach i rejonach
zagrożonych erozją genetyczną oraz odmian warzyw niemajacych wewnętrznej
wartości dla plonów o przeznaczeniu handlowym, wyprodukowanych w celu
uprawy w określonych warunkach, oraz wprowadzania do obrotu materiału
siewnego tych populacji miejscowych i odmian (Dz. Urz. UE L 312 z
27.11.2009).

odstępstwa w odniesieniu do rejestracji populacji miejscowych i odmian roślin
rolniczych przystosowanych naturalnie do warunków lokalnych i regionalnych i
zagrożonych erozją genetyczną oraz obrót materiałem siewnym i sadzeniakami
ziemniaka tych populacji miejscowych i odmian (Dz. Urz. L 162 z 21.06.2008, z
póź.zm),
4) dyrektywie Komisji 2010/60/UE z dnia 30 sierpnia 2010 r. przewidującej pewne

odstępstwa dotyczące wprowadzania do obrotu mieszanek materiału siewnego
roślin pastewnych przeznaczonych do wykorzystania w ramach ochrony
środowiska naturalnego (Dz. Urz. UE L 228 z 31.08.2010).
14
65, poz. 597).
i Rozwoju Wsi.
15

Rozporządzenie będzie oddziaływać na prowadzących obrót materiałem siewnym oraz
na Państwową Inspekcję Ochrony Roślin i Nasiennictwa. Prowadzący obrót będą
zobowiązani do dostarczania dodatkowych informacji, które są niezbędne do kontroli
obrotu materiałem siewnym przez Państwową Inspekcję Ochrony Roślin i Nasiennictwa

nasiennictwie, w tym na budżet państwa i budżety jednostek samorządu terytorialnego

regionalny.
02/04-kt
16
ROZPORZĄDZENIE
z dnia ……………………..
w sprawie zakresu i terminów składania sprawozdania o ilości wprowadzonego

do obrotu materiału siewnego roślin warzywnych kategorii standard oraz
wielkości prób wzorcowych tego materiału2)
Na podstawie art. 93 ust. 2 ustawy z dnia .................... o nasiennictwie (Dz. U. Nr ...,

§ 1. 1. Sprawozdanie hodowcy wprowadzającego do obrotu materiał siewny roślin
warzywnych kategorii standard własnych odmian zawiera informacje o ilości
wprowadzonego do obrotu, w okresie od dnia 1 lipca roku poprzedzającego złożenie
sprawozdania do dnia 30 czerwca roku złożenia sprawozdania, materiału siewnego
poszczególnych gatunków roślin warzywnych.
2. Sprawozdanie, o którym mowa w ust. 1, składa się corocznie wojewódzkiemu
inspektorowi ochrony roślin i nasiennictwa właściwemu ze względu na siedzibę
hodowcy albo miejsce jego zamieszkania w terminie do dnia 15 sierpnia.
§ 2. Wielkość prób wzorcowych z wytworzonych i wprowadzonych do obrotu partii
materiału siewnego roślin warzywnych kategorii standard oraz partii materiału siewnego
odmian skreślonych z krajowego rejestru jest określona w załączniku do
rozporządzenia.
______
1)
2)
Przepisy niniejszego rozporządzenia wdrażają postanowienia dyrektywy Rady 2002/55/WE z dnia 13
czerwca 2002 r. w sprawie obrotu materiałem siewnym warzyw (Dz. Urz. WE L 193 z 20.07.2002,
str. 33, z późn. zm.; Dz. Urz. Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 36, str. 313, z późn. zm.).
Załącznik
do rozporządzenia
z dnia ................... (poz. ...)
WIELKOŚĆ PRÓB WZORCOWYCH Z WYTWORZONYCH I WPROWADZONYCH DO

OBROTU PARTII MATERIAŁU SIEWNEGO ROŚLIN WARZYWNYCH KATEGORII
STANDARD ORAZ PARTII MATERIAŁU SIEWNEGO ODMIAN SKREŚLONYCH Z
KRAJOWEGO REJESTRU
Masa próby
Lp. Gatunek Nazwa łacińska wzorcowej w
gramach
1 2 3 4
1 Bób Vicia faba L. (partim) 2.000,0
2 Brokuł Brassica oleracea L. convar. botrytis (L.) 40,0

Alef. var. cymosa Duch.
3 Burak ćwikłowy Beta vulgaris L. var. vulgaris 400,0
4 Burak liściowy Beta vulgaris L. var. conditiva Alef. 400,0
5 Cebula Allium cepa L. 100,0
6 Cykoria Cichorium intybus L. (partim) 600,0
7 Dynia olbrzymia Cucurbita maxima Duch. 1.000,0
8 Dynia Cucurbita pepo L. 1.000,0

zwyczajna
9 Endywia Cichorium endivia L. 600,0
10 Fasola Phaseolus coccineus L. 1.000,0

wielokwiatowa
11 Fasola zwykła Phaseolus vulgaris L. 1.000,0
12 Groch siewny Pisum sativum L. (partim) 4.000,0

łuskowy i
cukrowy
13 Jarmuż Brassica oleracea L. convar. acephala 40,0

(DC.) Alef. var. sabellica L.
2
14 Kalafior Brassica oleracea L. convar. botrytis (L.) 40,0
Alef. var. botrytis L.
15 Kalarepa Brassica oleracea L. convar. acephala 40,0

(DC.) Alef. var. gongylodes L.
16 Kapusta Brassica oleracea L. convar. oleracea 40,0

brukselska var. gemmifera DC.
17 Kapusta Brassica oleracea L. convar. capitata (L.) 40,0

głowiasta biała Alef. var. alba DC.
18 Kapusta Brassica oleracea L. convar. capitata (L.) 40,0

głowiasta Alef. var. rubra DC.
czerwona
19 Kapusta Brassica pekinensis (Lour.) Rupr. 40,0

pekińska
20 Kapusta włoska Brassica oleracea L. convar. capitata (L.) 40,0

21 Karczoch Cynara cardunculus L. 200,0

hiszpański
(kard)
22 Kawon (arbuz) Citrullus lanatus (Thunb.) Matsum. et 200,0

Nakai
23 Koper włoski Foeniculum vulgare Miller 200,0

(fenkuł)
24 Marchew Daucus carota L. 200,0

jadalna
25 Melon Cucumis melo L. 200,0
26 Oberżyna Solanum melongena L. 10,0 (pod

osłonami 3,0)
27 Ogórek* Cucumis sativus L. 100,0 (pod

osłonami 100
sztuk)
28 Papryka Capsicum annuum L. 10,0 (pod

osłonami 3,0)
3
29 Pietruszka Petroselinum crispum (Miller) Nyman ex 200,0
zwyczajna A. W. Hill
30 Pomidor Lycopersicon lycopersicum (L.) Karsten 10,0 (pod

ex Farw. osłonami 2,0)
31 Por Allium porrum L. 10,0
32 Roszponka Valerianella locusta (L.) Laterrade 40,0

warzywna
33 Rzepa jadalna Brassica rapa L. var. rapa 40,0
34 Rzodkiew, Raphanus sativus L. 400,0

Rzodkiewka
35 Sałata siewna Lactuca sativa L. 6,0 (pod

osłonami 5,0)
36 Seler zwyczajny Apium graveolens L. 10,0
37 Skorzonera Scorzonera hispanica L. 200,0

(wężymord)
38 Szparag Asparagus officinalis L. 100,0
39 Szpinak Spinacia oleracea L. 600,0
40 Trybuła Anthriscus cerefolium (L.) Hoffm. 100,0

ogrodowa
* W przypadku ogórka uprawianego pod osłonami ze względu na małą powierzchnię

poletka doświadczalnego wielkość próby wzorcowej podana jest w sztukach.
4
Uzasadnienie

i terminów składania informacji o obrocie materiałem siewnym stanowi wykonanie
upoważnienia zawartego w art. 93 ust. 2 ustawy z dnia ......... o nasiennictwie (Dz. U.
Nr ..., poz. ...).
regulowana rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 9 listopada
2006 r. w sprawie zakresu i terminów składania sprawozdania o ilości wprowadzonego
do obrotu materiału siewnego roślin warzywnych kategorii standard oraz wielkości prób
wzorcowych tego materiału (Dz. U. Nr 210, poz. 1552).
W projektowanym rozporządzeniu nie wprowadzono żadnych istotnych zmian w
porównaniu do przepisów obowiązujących w tym zakresie.
W rozporządzeniu określono szczegółowe zasady składania informacji o ilości
wprowadzonego do obrotu materiału siewnego roślin warzywnych kategorii standard
oraz wielkości prób wzorcowych tego materiału.
Przepisy te są implementacją przepisów zawartych w dyrektywie Rady 2002/55/WE z
dnia 13 czerwca 2002 r. w sprawie obrotu materiałem siewnym warzyw (Dz. Urz. WE L
193 z 20.07.2002, str. 33, z późn. zm.; Dz. Urz. Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t.
36, str. 313, z późn. zm.). Mają one na celu zbilansowanie ilości materiału siewnego
roślin warzywnych kategorii standard oraz właściwą kontrolę nad tym materiałem.
65, poz. 597).
5
i Rozwoju Wsi.

Rozporządzenie będzie oddziaływać na prowadzących obrót materiałem siewnym roślin
warzywnych kategorii standard oraz na Państwową Inspekcję Ochrony Roślin
i Nasiennictwa.
regionalny.
6-04-aa
6
Projekt
ROZPORZĄDZENIE
z dnia ………............
w sprawie zakresu informacji niezbędnych do sporządzenia opisu

odmiany roślin ozdobnych2)
Na podstawie art. 94 ust. 4 ustawy z dnia ………… o nasiennictwie (Dz. U. Nr …,

poz. …..) zarządza się, co następuje:
§ 1. Rozporządzenie określa zakres informacji niezbędnych do sporządzenia przez
dostawcę opisu odmiany roślin ozdobnych.
§ 2. Opis odmiany roślin ozdobnych, sporządzany przez dostawcę:
1) będącego producentem tego materiału, zawiera:
a) nazwę odmiany oraz jej powszechnie znane synonimy,
b) nazwę grupy roślin,
c) informację o utrzymaniu i stosowanym systemie rozmnażania odmiany,
d) wskazanie cech charakterystycznych odmiany,
e) wskazanie cech różniących daną odmianę od innych odmian najbardziej do niej
podobnych;
2) niebędącego producentem tego materiału zawiera:
a) nazwę odmiany oraz jej powszechnie znane synonimy,
b) nazwę grupy roślin,
c) wskazanie cech charakterystycznych odmiany.
§ 3. Cechy charakterystyczne odmian i ich określenia niezbędne do sporządzenia
opisu odmiany materiału rozmnożeniowego i nasadzeniowego roślin ozdobnych określa
się zgodnie z zasadami opisywania roślin ozdobnych, przyjętymi przez Międzynarodowy
Związek Ochrony Nowych Odmian Roślin (UPOV).

________
1)
§ 1 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 listopada 2007 r. w sprawie szczegółowego
2)
- dyrektywę Rady 98/56/WE z dnia 20 lipca 1998 r. w sprawie obrotu materiałem rozmnożeniowym
roślin ozdobnych,
- dyrektywę Komisji 1999/68/WE z dnia 28 czerwca 1999 r. określającą dodatkowe przepisy w
odniesieniu do wykazów odmian roślin ozdobnych prowadzonych przez dostawców na mocy
dyrektywy Rady 98/56/WE.
2
UZASADNIENIE
Projekt rozporządzenia stanowi wykonanie upoważnienia zawartego w art. 94

ust. 4 ustawy z dnia .................. o nasiennictwie. W projekcie rozporządzenia określono
zakres informacji niezbędny do sporządzenia opisu odmiany roślin ozdobnych, mając na
względzie cechy biologiczne poszczególnych gatunków. Przepisy rozporządzenia
wdrażają przepisy dyrektywy Rady 98/56/WE w sprawie obrotu materiałem
rozmnożeniowym roślin ozdobnych oraz dyrektywy Komisji 1999/68/WE określającą
dodatkowe przepisy w odniesieniu do wykazów odmian roślin ozdobnych prowadzonych
przez dostawców na mocy dyrektywy Rady 98/56/WE.
3

obrotem materiałem rozmnożeniowym i nasadzeniowym roślin ozdobnych.

terytorialnego.


Wejście w życie rozporządzenia nie wpłynie na konkurencyjność gospodarki
i przedsiębiorczość, w tym na funkcjonowanie przedsiębiorstw.

regionalny.
Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa oraz do Centarlnego Ośrodka Badania Odmian
Roślin Uprawnych.
7-04-aa
4
projekt
ROZPORZĄDZENIE
z dnia ..........................................
w sprawie szczegółowego sposobu oraz zakresu etykietowania i plombowania

materiału siewnego, rodzajów opakowań materiału siewnego oraz sposobów
ich zabezpieczania, opakowań, jakie uznaje się za małe opakowania, informacji
umieszczanych w dokumencie towarzyszącym oraz wielkości opakowań dla
mieszanek odmianowych roślin warzywnych 2)
Na podstawie art. 101 ustawy z dnia o nasiennictwie (Dz. U. Nr , poz. ... ) zarządza
się, co następuje:
§ 1. Stosuje się, ze względu na sposób zamykania, następujące rodzaje opakowań

materiału siewnego:
1) samozamykające się;
2) zszywane;
3) zaklejane;
4) hermetyczne;
5) zawiązywane;
6) zgrzewane.
§ 2. Materiał siewny kategorii elitarny i materiał siewny ziemniaka wszystkich kategorii
pakuje się w nowe worki albo w czyste i odkażone skrzyniopalety lub kontenery.
§ 3. 1. Opakowanie materiału siewnego zabezpiecza się przez:
1) plombowanie bezpośrednie polegające w szczególności na:
a) założeniu na zamknięciu opakowania plomby:
- zaciskanej,
- zatrzaskowej,
- strunowej,
b) naklejeniu na zamknięciu opakowania etykiety samoprzylepnej,
c) przeszyciu etykiety szwem zamykającym opakowanie;
2) plombowanie pośrednie polegające na:
a) stosowaniu opakowań samozamykających się (worków wentylowych),
b) zamknięciu opakowania, w szczególności przez:
- zaklejenie,
1
- zgrzanie,
- mechaniczne zszycie opakowania, jeżeli opakowanie posiada oznaczenie
wykluczające powtórne zszycie.
2. W przypadku opakowań, o których mowa w ust. 1 pkt 2 lit. a, jeżeli długość
rękawa (wentyla) stanowi mniej niż 20 % szerokości opakowania lub w
opakowaniu znajdują się nasiona mniejsze od nasion pszenicy, stosuje się
plombowanie bezpośrednie.
§ 4. Każdy rodzaj opakowania materiału siewnego powinien:
1) posiadać wytrzymałość odpowiednią do masy zapakowanego materiału
siewnego;
2) zapewniać utrzymanie jakości materiału siewnego zgodnej z wymaganiami
określonymi w przepisach dotyczących wytwarzania oraz jakości materiału
siewnego;
3) zabezpieczać przed kontaktem z zastosowanymi pestycydami – w przypadku
materiału siewnego zaprawionego;
4) chronić otoczkę materiału siewnego – w przypadku materiału siewnego
otoczkowanego.
§ 5. Opakowanie materiału siewnego, o którym mowa w § 1 pkt 4, wykonuje się z
kilkuwarstwowych laminatów lub materiałów zabezpieczających przed kontaktem
zawartości opakowania z atmosferą.
§ 6.1. Za małe opakowanie WE materiału siewnego roślin warzywnych oraz buraka
cukrowego i pastewnego uznaje się opakowanie, którego masa netto nie przekracza:
tego materiału:
1) dla roślin warzywnych, kategorii elitarny i kategorii kwalifikowany:
a) dla gatunków roślin strączkowych – 5 kg,
b) dla cebuli, trybuli, szparaga, buraka ćwikł. i liściowego, rzepy, arbuza, dyni
olbrzymiej i zwyczajnej, marchwi, szpinaku, skorzonery, salsefii, roszponki,
rzodkiewki – 0,5kg,
c) dla pozostałych gatunków roślin warzywnych – 0,1kg
2) w przypadku buraka cukrowego i pastewnego zawierające jedną jednostkę siewną
(ok. 100 tys. kłębków) kategorii kwalifikowany dla:
a) nasion jednokiełkowych lub przeznaczonych do siewu punktowego – 2,5kg,
b) wielokiełkowych – 10 kg
2. Dla roślin pastewnych, w zależności od rodzaju materiału siewnego, mogą być
stosowane dwa typy małych opakowań WE:
2
1) małe opakowanie typu A, w przypadku gdy opakowanie zawiera mieszankę roślin
pastewnych przeznaczoną na cele inne niż pastewne, a którego masa netto nie
przekracza – 2 kg;
2) małe opakowanie typu B, zawierające:
a) materiał siewny kategorii elitarny, kategorii kwalifikowany lub kategorii handlowy
roślin pastewnych albo
b) jeżeli nie jest to opakowanie typu A, mieszankę roślin pastewnych lub roślin
pastewnych z dodatkiem pozostałych rolniczych przeznaczoną na cele pastewne -
którego masa netto nie przekracza – 10 kg.
3. Nasienne mieszanki odmianowe roślin warzywnych kategorii elitarne, kategorii
kwalifikowane i kategorii standard mogą być w obrocie jedynie w opakowaniach o
dopuszczalnej masie netto, określonej dla małych opakowań WE. o której mowa
w ust. 1 pkt 1.
§ 7. Etykietę dla materiału siewnego umieszcza się w sposób uniemożliwiający jej

zdjęcie bez uszkodzenia. Etykiety nie używa się powtórnie.
§ 8. Rozmiary i kolory etykiet dla poszczególnych kategorii i stopni kwalifikacji materiału
siewnego są określone w załączniku nr 1 do rozporządzenia.
§ 9. Informacje na etykietach zamieszcza się w formie nadruku w sposób zapewniający
trwałość i czytelność napisów.
§ 10. W dokumencie towarzyszącym zamieszcza się, w szczególności:

1) nazwę podmiotu wnioskującego o dokonanie oceny polowej materiału
siewnego;
2) nazwę gatunku w języku polskim;
3) nazwę gatunku po łacinie, która może być podana w formie skróconej i bez
nazwisk autorów;
4) nazwę odmiany alfabetem łacińskim;
5) kategorię materiału siewnego;
6) stopień kwalifikacji materiału siewnego;
7) numer partii materiału siewnego użytego do obsiania plantacji, z której
pochodzi ten materiał;
8) oznaczenie państwa przeprowadzającego ocenę polową;
9) numer pola lub numer partii materiału siewnego;
10) powierzchnię plantacji nasiennej;
3
11) masę nasion zebranych i liczbę opakowań;
12) informację, że materiał ten spełnia wymagania dotyczące wytwarzania
materiału siewnego;
13) wyniki wstępnych analiz laboratoryjnych, jeżeli były wykonane.
§ 11. Informacje zamieszczane na etykietach dla materiału siewnego zaopatrywanego
w etykiety:
1) na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, są określone w załączniku nr 2 do
rozporządzenia;
2) na obszarze innych państw członkowskich powinny spełniać wymagania określone
w:
a) załącznikach IV i V do dyrektywy Rady 66/401/EWG z dnia 14 czerwca 1966 r. w

sprawie obrotu materiałem siewnym roślin pastewnych (Dz. Urz. WE L 125 z
11.07.1966, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz.3, t. 1);
b) załącznikach IV i V do dyrektywy Rady 66/402/EWG z dnia 14 czerwca 1966 r. w
sprawie obrotu materiałem siewnym roślin zbożowych (Dz. Urz. WE L 125 z
11.07.1966, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz.3, t. 1);
c) art. 9 dyrektywy Komisji 93/48/EWG z dnia 23 czerwca 1993 r. ustanawiającej wykaz
warunków, jakie mają być spełnione przez materiał rozmnożeniowy roślin sadowniczych
i rośliny sadownicze przeznaczone do produkcji owoców, stosownie do dyrektywy Rady
nr 92/34/ EWG (Dz. Urz. WE L 250 z 07.10.1993);
d) załącznikach III i IV do dyrektywy Rady 2002/54/WE z dnia 13 czerwca 2002 r. w
sprawie obrotu materiałem siewnym buraka (Dz. Urz. WE L 193 z 20.07.2002, z późn.
zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz.3, t. 36);
e) dyrektywie Rady 2002/55/WE z dnia 13 czerwca 2002 r. w sprawie obrotu
materiałem siewnym warzyw (Dz. Urz. WE L 193 z 20.07.2002, str. 33, z późn. zm.; Dz.
Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 36, str. 313, z późn. zm.)
f) załączniku III do dyrektywy Rady 2002/56/WE z dnia 13 czerwca 2002 r. w sprawie
obrotu sadzeniakami ziemniaka (Dz. Urz. WE L 193 z 20.07.2002, z późn. zm.; Dz. Urz.
UE Polskie wydanie specjalne, rozdz.3, t. 36);
g) załącznikach IV i V do dyrektywy Rady 2002/57/WE z dnia 13 czerwca 2002 r. w
sprawie obrotu materiałem siewnym roślin oleistych i włóknistych (Dz. Urz. WE L 193 z
20.07.2002, z późn. zm. Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz.3, t. 36);
h) art. 9 i 28 decyzji Komisji 2004/842/WE z dnia 1 grudnia 2004 r. w sprawie przepisów
odmian gatunków warzyw (Dz. Urz. UE L 362 z 09.12.2004 str. 21);
i) art. 18 dyrektywy Komisji 2008/62/WE z dnia 20 czerwca 2008 r. przewidującej
pewne odstępstwa w odniesieniu do rejestracji populacji miejscowych i odmian roślin
rolniczych przystosowanych naturalnie do warunków lokalnych i regionalnych i
zagrożonych erozją genetyczną oraz obrót materiałem siewnym i sadzeniakami
ziemniaka tych populacji miejscowych i odmian (Dz. Urz. UE L 162 z 21.06.2008, str.
13, z późn. zm.),
4
j) art.19 i 30 dyrektywy Komisji 2009/145/WE z dnia 26 listopada 2009 r. przewidującej
pewne odstępstwa w odniesieniu do zatwierdzania populacji miejscowych i odmian
warzyw tradycyjnie uprawianych w poszczególnych miejscach i rejonach zagrożonych
erozją genetyczną oraz odmian warzyw niemajacych wewnętrznej wartości dla plonów
o przeznaczeniu handlowym, wyprodukowanych w celu uprawy w określonych
k) art. 11 dyrektywy Komisji 2010/60/UE z dnia 30 sierpnia 2010 r. przewidującej pewne
odstępstwa dotyczące wprowadzania do obrotu mieszanek materiału siewnego roślin
pastewnych przeznaczonych do wykorzystania w ramach ochrony środowiska
naturalnego (Dz. Urz. UE L 228 z 31.08.2010, str. 10).
§ 12. Fakt otwarcia opakowania materiału siewnego w celu pobrania próby, dokonania
oceny lub kontroli powinien być w sposób czytelny udokumentowany przez dokonanie
wpisu na etykiecie lub opakowaniu, z podaniem daty i numeru próbobiorcy lub
kwalifikatora.
__________________________
1)
szczegółowego zakresu działania Ministra Rolnictwa i Rozwoju i Wsi (Dz. U. Nr 216, poz. 1599).
2)
pastewnych (Dz. Urz. WE L 125 z 11.7.1966, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne,
rozdz.3, t. 1, str. 55-65, z późn. zm.),
zbożowych (Dz. Urz. WE L 125 z 11.7.1966, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne,
rozdz.3, t. 1, str. 66-76, z późn. zm.),
- dyrektywy Rady 88/380/EWG z dnia 13 czerwca 1988 r. zmieniającej dyrektywy 66/400/EWG,

66/401/EWG, 66/402/EWG, 66/403/EWG, 69/208/EWG, 70/457/EWG oraz 70/458/EWG w sprawie
obrotu materiałem siewnym buraka, materiałem siewnym roślin pastewnych, roślin zbożowych,
sadzeniakami ziemniaka, materiałem siewnym roślin oleistych i włóknistych, materiałem siewnym warzyw
oraz w sprawie Wspólnego katalogu odmian gatunków roślin rolniczych (Dz. Urz. L 187 z 16. 7.1988, z
późn. zm. Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 8, str. poz. 86-103),
- dyrektywy Rady 2002/54/WE z dnia 13 czerwca 2002 r. w sprawie obrotu materiałem siewnym buraka
(Dz. Urz. WE L 193 z 20.7.2002, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz.3, t. 36, str.
292-312, z późn. zm. ),
5
- dyrektywy Rady 2002/55/WE z dnia 13 czerwca 2002 r. w sprawie obrotu materiałem siewnym warzyw
313-339, z późn. zm.),
- dyrektywy Rady 2002/56/WE z dnia 13 czerwca 2002 r. w sprawie obrotu sadzeniakami ziemniaków
340-353, z późn. zm.),
- dyrektywy Rady 2002/57/WE z dnia 13 czerwca 2002 r. w sprawie obrotu materiałem siewnym roślin
oleistych i włóknistych (Dz. Urz. WE L 193 z 20.7.2002, z późn. zm. Dz. Urz. UE Polskie wydanie
specjalne, rozdz.3, t. 36, str. 354-377, z późn. zm.),
- decyzji Komisji 2004/842/WE z dnia 1 grudnia 2004 r. w sprawie przepisów wykonawczych, na mocy
których Państwa Członkowskie mogą zezwolić na wprowadzenie do obrotu materiału siewnego
należącego do odmiany, dla której złożono wniosek o włączenie do krajowego katalogu odmian roślin
rolniczych lub katalogu odmian gatunków warzyw (Dz. Urz. UE L 362/21-27 z 09.12.2004),
późn. zm.),
6
z dnia .............................. poz. (...............)
Załącznik nr 1
ROZMIARY I KOLORY ETYKIET DLA POSZCZEGÓLNYCH KATEGORII I STOPNI

oraz RODZAJÓW MATERIAŁU SIEWNEGO
1)
Lp. Kategoria materiału siewnego Stopień kwalifikacji Kolor etykiet Rozmiary
2)
nazwa symbol etykiet
1 Elitarny Przedbazowy PB/III Biała z fioletowym nie mniej niż 110

ukośnym paskiem mm x 67 mm
PB/II
3)
Bazowy B Biała
4)
2 Kwalifikowany Pierwszego C/1 Niebieska
rozmnożenia
Drugiego rozmnożenia C/2 Czerwona
Trzeciego rozmnożenia C/3 Czerwona

5)
3 Handlowy Brązowa
4 Standard Ciemnożółta
5 Mieszanki nasienne Zielona
6 Mieszańce złożone rzepaku Niebieska z zielonym

ukośnym paskiem
7 Materiał siewny odmian roślin rolniczych i roślin warzywnych zgłoszonych do Pomarańczowa

krajowego rejestru lub do rejestrów państw członkowskich oraz przyjętych do badań
8 Materiał siewny odmian regionalnych żółta z niebieskim

ukośnym paskiem
9 Mieszanki pastewne dla zachowania bioróżnorodności Żółta z zielonym ukośnym

paskiem
10 Materiał siewny niezakwalifikowany ostatecznie Szara
11 Materiał szkółkarski wolny od wirusów Pomarańczowa nie mniej niż

2
12 Pozostały materiał szkółkarski Biała 50 cm
Objaśnienia:
1)
nie dotyczy stałego nadruku lub stempla na opakowaniu.
2)
nie dotyczy małych opakowań WE.
3)
sadzeniaki ziemniaka w stopniu B obu klas (B/I i B/II) etykietuje się etykietą białą.
4)
materiał siewny odmian mieszańcowych, z wyjątkiem mieszańców złożonych rzepaku, etykietuje się
etykietą jak dla C/1 - w kolorze niebieskim; kwalifikowane sadzeniaki obu klas (C/A i C/B) etykietuje
się etykietą niebieską.
5)
etykietę koloru brązowego stosuje się również do materiału siewnego niespełniającego minimalnych
wymagań jakościowych oraz do materiału siewnego odmian niewpisanych do wspólnotowych
katalogów lub odpowiednich rejestrów państw członkowskich.
7
Załącznik nr 2
INFORMACJE ZAMIESZCZANE NA ETYKIETACH MATERIAŁU SIEWNEGO

ZAOPATRYWANEGO W ETYKIETY NA TERYTORIUM RZECZYPOSPOLITEJ
POLSKIEJ
I. Informacje zamieszczane na etykietach materiału siewnego roślin rolniczych

i roślin warzywnych
Rośliny zbożowe
Lp. Informacja wymagana na etykiecie urzędowej1)
1 jakość WE
2 oznaczenie państwa produkcji lub pochodzenia z podaniem pełnej nazwy lub skrótu
3 nazwa lub znak Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa
4 kolejny numer etykiety
numer przedsiębiorcy z rejestru przedsiębiorców dokonujących obrotu materiałem siewnym albo
5
podmiotu z rejestru podmiotów prowadzących obrót materiałem siewnym
6 numer partii materiału siewnego
7 miesiąc i rok zabezpieczenia opakowania lub pobrania próby do oceny okresowej2) 3)
8 nazwa gatunku w języku polskim
9 nazwa gatunku po łacinie, która może być podana w formie skróconej i bez nazwisk autorów
10 nazwa odmiany alfabetem łacińskim
11 wyraz "mieszaniec", oprócz nazwy odmiany w przypadku odmian mieszańcowych
nazwa albo kod składnika mieszańca, w przypadku jego składników oraz wyrazy "składnik Ro" albo
12
"składnik Rm"
13 kategoria materiału siewnego4)
14 nazwa stopnia kwalifikacji materiału siewnego lub jego symbol4)
15 deklarowany skład procentowy5)2)
16 masa materiału siewnego albo liczba nasion lub jednostek siewnych
17 napis GMO – jeżeli jest to materiał siewny organizmów genetycznie zmodyfikowanych
rodzaj dodatku oraz stosunek masy nasion do masy całkowitej, jeżeli są stosowane granulowane
18
pestycydy, substancje otoczkujące lub inne dodatki w formie stałej2)
wyrazy "ocena okresowa" z podaniem miesiąca i roku badania, jeżeli przeprowadzono powtórne
19
badanie zdolności kiełkowania2)
20 wyrazy "dopuszczone do obrotu na terytorium ............................ (nazwa państwa)”5)2)
21 wyrazy "materiał siewny niezakwalifikowany ostatecznie"6)
22 wyrazy "badania zdolności kiełkowania nie zakończono"7)2)
Objaśnienia:
1)
etykiety prowadzącego obrót nie stosuje się;
2)
nie dotyczy materiału siewnego niezakwalifikowanego ostatecznie (szarych etykiet),
3)
w przypadku przepakowania i przeetykietowania miesiąc i rok zabezpieczenia opakowania lub pobrania
próby do oceny przepisuje się z etykiety znajdującej się na opakowaniu przed przepakowaniem, chyba
że w czasie przepakowania pobrana była próba do oceny okresowej;
4)
nie dotyczy mieszanek odmianowych roślin zbożowych;
5)
dotyczy mieszanek odmianowych roślin zbożowych;
6)
dotyczy materiału siewnego po ocenie polowej, który nie został oceniony laboratoryjnie;
7)
dotyczy materiału siewnego, dla którego nie zakończono oceny laboratoryjnej w zakresie zdolności
kiełkowania.
8
Rośliny pastewne
Lp. Informacja wymagana na etykiecie Etykieta Etykieta

urzędowa prowadzącego
obrót
1 jakość WE dotyczy dotyczy
2 oznaczenie państwa produkcji lub pochodzenia z podaniem dotyczy dotyczy

pełnej nazwy lub skrótu
3 nazwa lub znak Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i dotyczy nie dotyczy
Nasiennictwa
4 kolejny numer etykiety dotyczy nie dotyczy
5 numer przedsiębiorcy z rejestru przedsiębiorców dotyczy dotyczy

dokonujących obrotu materiałem siewnym albo podmiotu z
rejestru podmiotów prowadzących obrót materiałem
siewnym
6 nazwa producenta lub przedsiębiorcy nie dotyczy dotyczy
7 numer partii materiału siewnego dotyczy dotyczy
8 miesiąc i rok zabezpieczenia opakowania lub pobrania dotyczy dotyczy

próby do oceny okresowej1), 2)
9 nazwa gatunku w języku polskim3) dotyczy dotyczy
10 nazwa gatunku po łacinie, która może być podana w formie dotyczy nie dotyczy
skróconej i bez nazwisk autorów4)
11 nazwa odmiany alfabetem łacińskim5), 6) dotyczy dotyczy
12 kategoria materiału siewnego6) dotyczy dotyczy
13 nazwa stopnia kwalifikacji materiału siewnego lub jego dotyczy dotyczy

symbol5), 6)
14 deklarowany skład procentowy7) dotyczy dotyczy
15 masa materiału siewnego albo liczba nasion lub jednostek dotyczy dotyczy
siewnych
16 napis GMO - jeśli jest to materiał siewny organizmów dotyczy dotyczy

genetycznie zmodyfikowanych
17 rodzaj dodatku oraz stosunek masy nasion do masy dotyczy dotyczy

całkowitej, jeżeli są stosowane granulowane pestycydy,
substancje otoczkujące lub inne dodatki w formie stałej1), 8)
18 wyrazy "ocena okresowa" z podaniem miesiąca i roku dotyczy nie dotyczy
badania, jeżeli przeprowadzono powtórne badanie
zdolności kiełkowania1)
19 przeznaczenie lub typ użytkowania7) dotyczy dotyczy
20 wyrazy "małe opakowanie WE (typu A lub B)" nie dotyczy dotyczy
21 wyrazy "materiał siewny niezakwalifikowany ostatecznie"9) dotyczy nie dotyczy
22 wyrazy "badania zdolności kiełkowania nie zakończono"1), dotyczy nie dotyczy

10)
Objaśnienia:
9
1)
nie dotyczy materiału siewnego niezakwalifikowanego ostatecznie (szarych etykiet).
2)
w przypadku przepakowania i przeetykietowania miesiąc i rok zabezpieczenia opakowania
lub pobrania próby do oceny przepisuje się z etykiety znajdującej się na opakowaniu przed
przepakowaniem, chyba że w czasie przepakowania pobrana była próba do oceny
okresowej.
3)
w przypadku mieszanki jest to nazwa mieszanki.
4)
w przypadku Festulolium podaje się nazwę gatunków z rodzajów Festuca i Lolium, użytych
do wytworzenia mieszańca.
5)
nie dotyczy materiału siewnego kategorii handlowy.
6)
nie dotyczy mieszanek nasiennych.
7)
dotyczy mieszanek nasiennych.
8)
nie dotyczy małych opakowań WE.
9)
dotyczy materiału siewnego po ocenie polowej, który nie został oceniony laboratoryjnie.
10)
dotyczy materiału siewnego, dla którego nie zakończono oceny laboratoryjnej w zakresie
zdolności kiełkowania.".
.
10
Rośliny oleiste i włókniste
1)
Lp. Informacja wymagana na etykiecie urzędowej
1 jakość WE
2 oznaczenie państwa produkcji lub pochodzenia z podaniem pełnej nazwy lub skrótu2)
5
8 miesiąc i rok zabezpieczenia opakowania lub pobrania próbki do oceny okresowej3)4)
11 nazwa odmiany alfabetem łacińskim5)
nazwa albo kod składnika mieszańca, w przypadku jego składników oraz wyrazy "składnik Ro" albo
13
"składnik Rm"
14 kategoria materiału siewnego
15 nazwa stopnia kwalifikacji materiału siewnego lub jego symbol
16 deklarowany skład procentowy6)3)
18 napis GMO – jeżeli jest to materiał siewny organizmów genetycznie zmodyfikowanych
19
pestycydy, substancje otoczkujące lub inne dodatki w formie stałej3)
wyrazy "ocena okresowa" z podaniem miesiąca i roku badania, jeżeli przeprowadzono powtórne
20
badanie zdolności kiełkowania3)
21 wyrazy "materiał siewny niezakwalifikowany ostatecznie"7)
22 wyrazy "badania zdolności kiełkowania nie zakończono"8)3)
Objaśnienia:
1)
2)
dla materiału kategorii handlowy – region produkcji;
3)
nie dotyczy materiału siewnego niezakwalifikowanego ostatecznie (szarych etykiet);
4)
próby do oceny przepisuje się z etykiety znajdującej się na opakowaniu przed przepakowaniem chyba,
5)
nie dotyczy materiału siewnego kategorii handlowy;
6)
dotyczy mieszańców złożonych rzepaku;
7)
8)
kiełkowania.
11
Burak cukrowy i burak pastewny
Etykieta
Etykieta
Lp. Informacja wymagana na etykiecie prowadzącego
urzędowa
obrót
oznaczenie państwa produkcji lub pochodzenia z podaniem pełnej
2 dotyczy nie dotyczy
nazwy lub skrótu
3 nazwa lub znak Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa dotyczy nie dotyczy
numer przedsiębiorcy z rejestru przedsiębiorców dokonujących obrotu
5 materiałem siewnym albo podmiotu z rejestru podmiotów dotyczy dotyczy
prowadzących obrót materiałem siewnym
6 nazwa producenta lub przedsiębiorcy1) nie dotyczy dotyczy
miesiąc i rok zabezpieczenia opakowania lub pobrania próbki do
8 dotyczy dotyczy
oceny okresowej1)2)
9 nazwa gatunku w języku polskim dotyczy dotyczy
nazwa gatunku po łacinie, która może być podana w formie skróconej
10 dotyczy dotyczy
i bez nazwisk autorów3)
11 nazwa odmiany alfabetem łacińskim dotyczy dotyczy
wyraz "mieszaniec", oprócz nazwy odmiany w przypadku odmian
12 dotyczy dotyczy
mieszańcowych
nazwa albo kod składnika mieszańca, w przypadku jego składników
13 dotyczy dotyczy
oraz wyrazy "składnik Ro" albo "składnik Rm"
3)
14 kategoria materiału siewnego dotyczy dotyczy
15 nazwa stopnia kwalifikacji materiału siewnego lub jego symbol dotyczy dotyczy
16 masa materiału siewnego albo liczba nasion lub jednostek siewnych dotyczy dotyczy
napis GMO - jeżeli jest to materiał siewny organizmów genetycznie
17 dotyczy dotyczy
zmodyfikowanych
rodzaj dodatku oraz stosunek masy nasion do masy całkowitej, jeżeli
18 są stosowane granulowane pestycydy, substancje otoczkujące lub dotyczy dotyczy
inne dodatki w formie stałej3)1)
19 wyraz "jednokiełkowe" - w przypadku nasion jednokiełkowych1) dotyczy dotyczy
wyrazy "przeznaczone do siewu punktowego" – w przypadku nasion
20 dotyczy dotyczy
przeznaczonych do siewu punktowego1)
wyrazy "ocena okresowa" z podaniem miesiąca i roku badania, jeżeli
21 dotyczy nie dotyczy
przeprowadzono powtórne badanie zdolności kiełkowania1)
1)
22 wyrazy "małe opakowanie WE" nie dotyczy dotyczy
23 wyrazy "nasiona niezakwalifikowane ostatecznie"4)1) dotyczy nie dotyczy
24 wyrazy "badania zdolności kiełkowania nie zakończono"5)1) dotyczy nie dotyczy
Objaśnienia:
1)
nie dotyczy materiału siewnego niezakwalifikowanego ostatecznie (szarych etykiet);
2)
próby do oceny przepisuje się z etykiety znajdującej się na opakowaniu przed przepakowaniem chyba,
3)
nie dotyczy małych opakowaniach WE;
4)
5)
kiełkowania.
12
Ziemniak
1)
1 jakość WE
2 paszport roślin EC
6
8 miesiąc i rok zabezpieczenia opakowania
11 nazwa odmiany alfabetem łacińskim
13 nazwa stopnia kwalifikacji/klasy materiału siewnego ziemniaka lub jego symbol
14 masa materiału siewnego w opakowaniu
15 napis GMO – jeśli jest to materiał siewny organizmów genetycznie zmodyfikowanych
16 kalibraż podany w milimetrach2)
17 informacje o środkach chemicznych stosowanych podczas przechowywania
18 wyrazy „dopuszczone do obrotu na terytorium …......................... (nazwa państwa)”3)
19 wyrazy „materiał siewny ziemniaka niezakwalifikowany ostatecznie”4)
Objaśnienia:
1)
2)
nie dotyczy minibulw oraz materiału siewnego ziemniaka, który nie został poddany ocenie cech
zewnętrznych;
3)
dotyczy materiału siewnego ziemniaka spełniającego niższe wymagania niż określone w przepisach
wydanych na podstawie art. 53 ustawy z dnia 26 czerwca 2003 r. o nasiennictwie oraz materiału
siewnego ziemniaka pochodzącego z krajów trzecich;
4)
dotyczy materiału siewnego ziemniaka, który nie został poddany ocenie cech zewnętrznych.
13
Rośliny warzywne
Lp. Informacja wymagana na etykiecie Etykieta Etykieta

urzędowa prowadzącego
obrót
2 oznaczenie państwa produkcji lub pochodzenia z dotyczy nie dotyczy

podaniem pełnej nazwy lub skrótu
3 nazwa lub znak Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i dotyczy nie dotyczy
Nasiennictwa
5 numer przedsiębiorcy z rejestru przedsiębiorców dotyczy dotyczy

dokonujących obrotu materiałem siewnym albo podmiotu
z rejestru podmiotów prowadzących obrót materiałem
siewnym
6 nazwa producenta lub przedsiębiorcy1) nie dotyczy dotyczy
8 miesiąc i rok zabezpieczenia opakowania oraz pobrania dotyczy dotyczy

próby do oceny okresowej, w przypadku gdy taka próba
została pobrana1),2),3)
9 nazwa gatunku w języku polskim dotyczy dotyczy
10 nazwa gatunku po łacinie, która może być podana w dotyczy dotyczy

formie skróconej i bez nazwisk autorów3), 4)
11 nazwa odmiany alfabetem łacińskim dotyczy dotyczy
12 wyraz "mieszaniec", oprócz nazwy odmiany w przypadku dotyczy dotyczy

odmian mieszańcowych1),3)
13 nazwa albo kod składnika mieszańca, w przypadku jego dotyczy dotyczy
składników, oraz wyrazy "składnik Ro" albo "składnik
RM"1),3)
14 kategoria materiału siewnego lub symbol4) albo nazwa dotyczy dotyczy
stopnia kwalifikacji materiału siewnego lub jego symbol5)
15 deklarowany skład procentowy1),3),6) dotyczy dotyczy
16 masa materiału siewnego albo liczba nasion lub dotyczy dotyczy

jednostek siewnych3),7)
17 napis GMO - jeśli jest to materiał siewny organizmów dotyczy dotyczy
genetycznie zmodyfikowanych
18 rodzaj dodatku oraz stosunek masy nasion do masy dotyczy dotyczy
całkowitej, jeżeli są stosowane granulowane pestycydy,
substancje otoczkujące lub inne dodatki w formie
stałej1),3),4)
19 wyrazy "ocena okresowa" z podaniem miesiąca i roku dotyczy nie dotyczy
badania, jeżeli przeprowadzono powtórne badanie
zdolności kiełkowania1),3)
20 wyrazy "małe opakowanie WE"1),3) nie dotyczy dotyczy
21 wyrazy "materiał siewny niezakwalifikowany dotyczy nie dotyczy

ostatecznie"8)
22 wyrazy "badania zdolności kiełkowania nie dotyczy nie dotyczy
zakończono"1),9)
Objaśnienia:
1) nie dotyczy materiału siewnego niezakwalifikowanego ostatecznie (szarych etykiet).
14
2) w przypadku przepakowania i przeetykietowania miesiąc i rok zabezpieczenia opakowania
oraz pobrania próby do oceny przepisuje się z etykiety znajdującej się na opakowaniu przed
przepakowaniem, chyba że w czasie przepakowania pobrana była próba do oceny
okresowej.
3) nie dotyczy materiału siewnego z przeznaczeniem dla ostatecznego nieprofesjonalnego
odbiorcy.
4) nie dotyczy małych opakowań WE.
5) nie dotyczy mieszanek odmianowych roślin warzywnych.
6) dotyczy mieszanek odmianowych.
7) nie wymaga się w przypadku etykiety prowadzącego obrót dla opakowań materiału
siewnego o masie do 500 g.
8) dotyczy materiału siewnego po ocenie polowej, który nie został oceniony laboratoryjnie.
9) dotyczy materiału siewnego, dla którego nie zakończono oceny laboratoryjnej w zakresie
zdolności kiełkowania.
15
II. Informacje umieszczane na etykietach dla materiału siewnego odmian roślin
rolniczych i roślin warzywnych zgłoszonych do krajowego rejestru lub do
rejestrów państw członkowskich oraz przyjętych do badań
Rośliny warzywne
1)
Lp. Informacja wymagana na etykiecie prowadzącego obrót
1 jakość WE
2
3 nazwa producenta lub przedsiębiorcy
tymczasowa nazwa odmiany alfabetem łacińskim, określona w decyzji, o której mowa w art. 48a
8
ust. 5 ustawy z dnia 26 czerwca 2003 r. o nasiennictwie
9 wyrazy „odmiana w badaniach rejestrowych”
12 napis GMO - jeśli jest to materiał siewny organizmów genetycznie zmodyfikowanych
13
pestycydy, substancje otoczkujące lub inne dodatki w formie stałej
Objaśnienia:
1)
etykiety urzędowej nie stosuje się.
Rośliny rolnicze
Lp. Informacja wymagana na etykiecie urzędowej1)
1 jakość WE
5
tymczasowa nazwa odmiany alfabetem łacińskim, określona w decyzji, o której mowa w art. 48a
10
ust. 5 ustawy z dnia 26 czerwca 2006 r. o nasiennictwie
11 wyrazy „odmiana w badaniach rejestrowych”
15
16 wyrazy „do testów lub doświadczeń”
Objaśnienia:
1)
etykiety prowadzącego obrót nie stosuje się.
16
III.
Informacje umieszczane na etykietach dla materiału siewnego odmian
regionalnych
Roślin rolniczych
1)
1 2
1 jakość WE
2 numer przedsiębiorcy z rejestru przedsiębiorców dokonujących obrotu materiałem siewnym albo podmiotu z rejestru
podmiotów prowadzących obrót materiałem siewnym
8 nazwa odmiany
9 wyrazy "odmiana dla zachowania bioróżnorodności roślin rolniczych"
13 rodzaj dodatku oraz stosunek masy nasion do masy całkowitej, jeżeli są stosowane granulowane pestycydy,
substancje otoczkujące lub inne dodatki w formie stałej
14 region pochodzenia
15 w przypadku gdy region wytwarzania materiału siewnego jest inny niż region pochodzenia - wskazanie regionu
wytwarzania materiału siewnego
Rośliny warzywne
1)
1 jakość WE
2
8 Nazwa odmiany w języku polskim
wyrazy „kwalifikowany materiał siewny odmiany regionalnej” lub „standardowy materiał siewny
9
odmiany regionalnej” 2)
3)
10 wyrazy „odmiana amatorska”
Region pochodzenia lub region produkcji, w przypadku gdy region produkcji jest inny niż region
11
pochodzenia2)
13
Objaśnienia:
1) etykiety urzędowej nie stosuje się.
2) dotyczy wyłącznie odmian regionalnych
3) dotyczy wyłącznie odmian amatorskich
17
IV. Informacje umieszczane na etykietach dla materiału siewnego mieszanek
dla ochrony środowiska
1)
1 jakość WE
2 numer podmiotu wpisanego do ewidencji prowadzących obrót
6 Region pochodzenia
7 Obszar źródłowy
8 Miejsce zbioru
9 Rodzaj siedliska występującego w miejscu zbioru
Metoda zbioru
wyrazy “mieszanka materiału siewnego roślin pastewnych dla ochrony środowiska przeznaczona do
10 wykorzystania na obszarze o tym samym rodzaju siedliska, który występuje w miejscu zbioru , nie
uwzględniając warunków biotycznych”;
11 % wagowy składników
12 Deklarowana waga netto lub brutto
13
2)
14 Zdolność kiełkowania dla gatunków roślin pastewnych o obniżonej zdolności kiełkowania
Objaśnienia:
1) etykiety urzędowej nie stosuje się.
2) w przypadku mieszanek dla ochrony środowiska.
18
Uzasadnienie
Projekt rozporządzenie w sprawie szczegółowego sposobu oraz zakresu

etykietowania i plombowania materiału siewnego, rodzajów opakowań materiału
siewnego oraz sposobów ich zabezpieczania, w sprawie określenia jakie opakowania
uznaje się za małe opakowania, w sprawie informacji umieszczanych w dokumencie
towarzyszącym oraz w sprawie określenia wielkości opakowań dla mieszanek
odmianowych roślin warzywnych stanowi wykonanie upoważnienia zawartego w art.
101 ustawy z dnia o nasiennictwie (Dz. U. Nr , poz. ).
regulowana rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 stycznia
2007 r.w sprawie w sprawie szczegółowego sposobu oraz zakresu etykietowania i
plombowania materiału siewnego, rodzajów opakowań materiału siewnego oraz
sposobów ich zabezpieczania (Dz. U. Nr 23, poz. 140).
Konieczność wydania nowego rozporządzenia jest podyktowana nową ustawą o
nasiennictwie z dnia ... (Dz. U. Nr , poz. ).
Rozporządzenie określa jednolite zasady dla materiału siewnego wytworzonego
na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej dla roślin rolniczych i warzywnych dotyczące:
1) rodzajów opakowań materiału siewnego dla poszczególnych gatunków lub grup
roślin, a także materiału siewnego zaprawianego oraz sposobów ich
zabezpieczania,
2) małych opakowań WE,
3) maksymalnej wielkość opakowań dla mieszanek odmianowych roślin warzywnych,
4) szczegółowego sposobu oraz zakresu etykietowania i plombowania materiału
siewnego, z uwzględnieniem:
a) rozmiarów i koloru etykiet ustalonych dla poszczególnych kategorii i stopni
kwalifikacji materiału siewnego, rodzajów materiału siewnego oraz mieszanek
dla ochrony środowiska,
b) treści informacji zamieszczanych na etykietach oraz w dokumencie
towarzyszącym,
c) małych opakowań WE.
Ma to na celu zapewnienie odpowiedniej jakości materiału siewnego, jego
identyfikowalność w obrocie jak też ułatwienia dokonywanie jego kontroli.
Rozporządzenie jest jednocześnie implementacją w zakresie pakowania,
zabezpieczania oznaczania materiału siewnego przepisów UE zawartych w :
19
siewnym roślin pastewnych (Dz. Urz. WE L 125 z 11.07.1966, z późn. zm.);
siewnym roślin zbożowych (Dz. Urz. WE L 125 z 11.07.1966, z późn. zm.);
materiałem siewnym buraka (Dz. Urz. WE L 193 z 20.07.2002, z późn. zm.);
materiałem siewnym warzyw (Dz. Urz. WE L 193 z 20.07.2002, z późn. zm.);
sadzeniakami ziemniaków (Dz. Urz. WE L 193 z 20.07.2002, z późn. zm.);
materiałem siewnym roślin oleistych i włóknistych (Dz. Urz. WE L 193 z 20.07.2002, z
późn. zm.);
odmian gatunków warzyw (Dz. Urz. UE L 362/21-27 z 9.12.2004).

12) dyrektywie komisji 2009/145/WE z dnia 26 listopada 2009 r. przewidującej pewne

genetyczną oraz odmian warzyw niemających wewnętrznej wartości dla plonów o
miejscowych i odmian
13) dyrektywie Komisji 2010/60/UE z dnia 30 sierpnia 2010 r. przewidującej pewne
odstępstwa dotyczące wprowadzania do obrotu mieszanek materiału siewnego roślin
pastewnych przeznaczonych do wykorzystania w ramach ochrony środowiska
naturalnego (Dz. Urz. UE L 228 z 31.08.2010).
20
Jednocześnie rozporządzenie to reguluje przepisy dotyczące etykietowania materiału
siewnego wytworzonego na obszarze innego państwa członkowskiego. Dla tego
materiału obowiązują przepisy zawarte w ww. dyrektywach bądź decyzjach UE.
Rozporządzenie nie zawiera przepisów technicznych w rozumieniu
poz. 2039 oraz z 2004 r. Nr 65, poz. 597), dlatego też projekt nie podlega notyfikacji.
procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414) projekt niniejszego
rozporządzenia zostanie umieszczony na stronie Biuletynu Informacji Publicznej
Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Projekt został ujęty w Programie prac
legislacyjnych Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi na 2011 r.

Rozporządzenie będzie oddziaływać na podmioty prowadzące obrót materiałem
siewnym roślin rolniczych i warzywnych oraz inspekcję ochrony roślin i nasiennictwa.


4. Wpływ rozporządzenia na konkurencyjność gospodarki

i przedsiębiorczość, w tym na funkcjonowanie przedsiębiorstw
obrotem materiału siewnego ma być zaopatrzona w etykietę odpowiednią dla danaj
kategorii lub rodzaju materiału siewnego, a w przypadku roślin rolniczych oraz
warzywnych, każda partia materiału siewnego niezakwalifikowanego ostatecznie
21
wprowadzona do obrotu oprócz szarej etykiety będzie zaopatrzona w tzw. „dokument
towarzyszący”.

regionalny.
przesłany do organizacji społeczno-zawodowych, związków zawodowych, a w
Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa.
2-04-dg
22
Projekt
ROZPORZĄDZENIE
z dnia ……………
w sprawie szczegółowego sposobu etykietowania materiału siewnego kategorii

elitarny i kategorii kwalifikowany roślin sadowniczych oraz materiału
rozmnożeniowego winorośli oraz wzoru wypisu ze świadectwa oceny polowej2)
Na podstawie art. 103 ust. 9 ustawy z dnia ………. o nasiennictwie (Dz. U. Nr …..,
poz. ……) zarządza się, co następuje:
1) szczegółowy sposób etykietowania materiału siewnego kategorii elitarny i kategorii
kwalifikowany roślin sadowniczych oraz materiału rozmnożeniowego winorośli, w
tym:
a) rozmiary i kolory etykiet dla poszczególnych kategorii i stopni kwalifikacji
b) treść informacji zamieszczanych na etykietach,
2) informacje, które zamieszcza się na etykiecie dostawcy sadzonek winorośli;
3) wzór wypisu ze świadectwa oceny polowej.
§ 2. Etykietowaniu podlegają następujące jednostki materiału siewnego roślin

sadowniczych i sadzonek winorośli:
1) pojedyncze rośliny lub ich części;
2) wiązki;
3) pojemniki wielokomorowe;
4) kartony;
5) worki;
6) palety.
§ 3. Etykietę dla materiału siewnego roślin sadowniczych oraz sadzonek winorośli

umieszcza się w sposób uniemożliwiający jej zdjęcie bez uszkodzenia. Etykiety nie
używa się powtórnie.
§ 4. Rozmiary i kolory etykiet dla poszczególnych kategorii materiału siewnego

roślin sadowniczych są określone w załączniku nr 1 do rozporządzenia.
§ 5. 1. Informacje na etykietach zamieszcza się w formie nadruku w sposób

zapewniający trwałość i czytelność napisów.
2. Dla zrazów drzew i krzewów owocowych informacje zawierające nazwę gatunku,
nazwę odmiany, stopień kwalifikacji, ilość, wiek oraz formę materiału siewnego, rok
dokonania oceny mogą być wpisywane przez dostawcę pismem odręcznym na
etykiecie, o której mowa w ust. 1.
§ 6. Informacje zamieszczane na etykietach dla materiału siewnego roślin

sadowniczych oraz sadzonek winorośli, zaopatrywanych w etykiety:
1) na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej są określone w załączniku nr 2 do
rozporządzenia;
2) na terytorium innych państw członkowskich powinny spełniać wymagania określone
w:
a) art. 9 dyrektywy Komisji 93/48/EWG z dnia 23 czerwca 1993 r. określającej wykaz
wskazujący warunki, jakie mają być spełnione przez materiał rozmnożeniowy
roślin owocowych i rośliny owocowe przeznaczone do produkcji owoców, zgodnie
z dyrektywą Rady nr 92/34/EWG (Dz. Urz. WE L 250 z 07.10.1993, str. 1, z późn.
zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 15, str. 83),
b) załącznikach III i IV do dyrektywy Rady 68/193/EWG z dnia 9 kwietnia 1968 r.
w sprawie wprowadzenia do obrotu materiału do wegetatywnego rozmnażania
winorośli (Dz. Urz. WE L 93 z 17.04.1968, str. 15, z późn. zm.; Dz. Urz. UE
§ 7. Fakt otwarcia jednostki materiału siewnego roślin sadowniczych oraz sadzonek

winorośli w celu pobrania próby, dokonania oceny lub kontroli powinien być w sposób
czytelny udokumentowany przez dokonanie wpisu na etykiecie lub jednostce materiału
szkółkarskiego oraz sadzonek winorośli, z podaniem daty i numeru próbobiorcy lub
kwalifikatora.
§ 8. Przesyłki zawierające jedną lub kilka partii materiału siewnego kategorii elitarny
i kwalifikowany wytworzonego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zaopatruje się
w wypis ze świadectwa oceny polowej określony w załączniku nr 3 do rozporządzenia.
§ 9. Traci moc rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 27 stycznia

2007 r. w sprawie szczegółowego sposobu oraz zakresu etykietowania i plombowania
materiału siewnego, rodzajów opakowań materiału siewnego oraz sposobów ich
zabezpieczania (Dz. U. Nr 23, poz. 140 z późn. zm.).

______
1)
Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi kieruje działem administracji rządowej - rolnictwo, na
podstawie § 1 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 listopada 2007
r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Rolnictwa i Rozwoju i Wsi (Dz. U. Nr
216, poz. 1599).
2)
Przepisy niniejszego rozporządzenia wdrażają postanowienia dyrektywy Komisji
93/48/EWG z dnia 23 czerwca 1993 r. określającej wykaz wskazujący warunki, jakie mają
być spełnione przez materiał rozmnożeniowy roślin owocowych i rośliny owocowe
przeznaczone do produkcji owoców, zgodnie z dyrektywą Rady nr 92/34/EWG (Dz. Urz. WE
L 250 z 07.10.1993, str. 1, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t.
15, str. 83)
2
Załączniki do rozporządzenia Ministra Rolnictwa
i Rozwoju Wsi z dnia ………. (poz. …)
Załącznik nr 1
ROZMIARY I KOLORY ETYKIET DLA POSZCZEGÓLNYCH KATEGORII

KWALIFIKACJI MATERIAŁU SIEWNEGO ROŚLIN SADOWNICZYCH
Lp. Kategoria Stopień kwalifikacji Kolor Rozmiary

materiału siewnego etykiet1) etykiet
nazwa symbol
1 Elitarny Przedbazowy PB Biała Nie mniej

niż 50 cm2
Bazowy B
(BI,
BII)
2 Kwalifikowany Kwalifikowany C
Objaśnienia:
1)
Nie dotyczy stałego nadruku lub stempla na opakowaniu.
Załącznik nr 2
INFORMACJE ZAMIESZCZANE NA ETYKIETACH MATERIAŁU SIEWNEGO

KATEGORII ELITARNY I KWALIFIKOWANY ROŚLIN SADOWNICZYCH
I SADZONEK WINOROŚLI ZAOPATRYWANEGO W ETYKIETY NA TERYTORIUM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
I. Informacje umieszczane na etykietach dla materiału siewnego kategorii elitarny

i kwalifikowany roślin sadowniczych
1 jakość WE
3
4 numer dostawcy z rejestru prowadzonego przez wojewódzkiego inspektora
ochrony roślin i nasiennictwa
5 oznaczenie państwa produkcji lub pochodzenia z podaniem jego pełnej nazwy
lub skrótu
7 nazwa gatunku po łacinie
8 nazwa odmiany, podkładki, wstawki - alfabetem łacińskim
10 stopień kwalifikacji
11 rok dokonania oceny
12 ilość i wiek oraz forma materiału szkółkarskiego
13 masa netto lub liczba sztuk w opakowaniu1)
14 rok zbioru albo żywotność nasion wyrażona w procentach, albo data

zamknięcia opakowania1)
15 napis GMO - jeśli jest to materiał siewny organizmów genetycznie
zmodyfikowanych
Objaśnienia:
1)
Dotyczy tylko nasion.
II. Informacje umieszczane na etykietach dla sadzonek winorośli
Lp. Informacja wymagana na etykiecie producenta
2 nazwa gatunku po łacinie
3 nazwa odmiany, podkładki - alfabetem łacińskim
4 numer producenta z rejestru prowadzonego przez wojewódzkiego inspektora

ochrony roślin i nasiennictwa
5 oznaczenie państwa produkcji lub pochodzenia z podaniem jego pełnej nazwy
lub skrótu
4
Załącznik nr 3
WZÓR WYPISU ZE ŚWIADECTW OCENY POLOWEJ MATERIAŁU SIEWNEGO

KATEGORII ELITARNY I KWALIFIKOWANY ROŚLIN SADOWNICZYCH
5
UZASADNIENIE
Projekt rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie

szczegółowego sposobu oraz zakresu etykietowania materiału szkółkarskiego,
sadzonek winorośli oraz wzoru wypisu ze świadectwa oceny polowej ma na celu
dostosowanie przepisów krajowych do prawa Unii Europejskiej. Regulacje zawarte
w projekcie rozporządzenia nie są przepisami technicznymi w rozumieniu przepisów

Projekt rozporządzenia będzie oddziaływać na podmioty zajmujące się
wytwarzaniem i obrotem materiałem szkółkarskim oraz sadzonkami winorośli.

Wejście w życie projektu rozporządzenia nie będzie skutkować zmianą limitów
wydatków jednostek sektora finansów publicznych, określonego w projekcie ustawy
o nasiennictwie, w tym na budżet państwa i budżety jednostek samorządu
terytorialnego
6
Wejście w życie projektu rozporządzenia nie wpłynie na rynek pracy.
Wejście w życie projektu rozporządzenia nie wpłynie na konkurencyjność
Wejście w życie projektu rozporządzenia nie będzie miało wpływu na sytuację
i rozwój regionalny.
Projekt rozporządzenia ma na celu wprowadzenie szczegółowego sposobu
etykietowania materiału siewnego kategorii elitarny i kategorii kwalifikowany roślin
sadowniczych oraz materiału rozmnożeniowego winorośli, sadzonek winorośli oraz
wzoru wypisu ze świadectwa oceny polowej z uwzględnieniem:
- rozmiarów i koloru etykiet ustalonych dla poszczególnych kategorii i stopni kwalifikacji
- treści informacji zamieszczanych na etykietach,
- informacje wymagane na etykiecie dostawcy sadzonek winorośli;
- wzoru wypisu ze świadectwa oceny polowej.
W związku z technicznym charakterem wprowadzanych zmian, nie ma potrzeby
przeprowadzania konsultacji społecznych.
Projekt rozporządzenia zostanie umieszczony na stronie Biuletynu Informacji
Za zgodność po względem
06/04-kt
7
Projekt.
ROZPORZĄDZENIE
z dnia ...........................
w sprawie maksymalnego udziału procentowego genetycznie zmodyfikowanego

materiału siewnego w materiale siewnym odmian konwencjonalnych
Na podstawie art. 104 ust. 13 ustawy z dnia …………… o nasiennictwie (Dz. U.

Nr ….., poz. ……) zarządza się, co następuje:
§ 1. Rozporządzenie określa maksymalny procentowy udział domieszek

genetycznie zmodyfikowanego materiału siewnego w materiale siewnym odmian
konwencjonalnych zawierających modyfikację dopuszczoną do uprawy na terytorium
Unii Europejskiej.
§ 2. Dla wszystkich gatunków maksymalny procentowy udział domieszek genetycznie

zmodyfikowanego materiału siewnego w materiale siewnym odmian konwencjonalnych
zawierających modyfikację dopuszczoną do uprawy na terytorium Unii Europejskiej
wyznacza się na poziomie 0, 1%, potwierdzonym wykonaniem laboratoryjnej analizy
ilościowej.
Minister Rolnictwa
i Rozwoju Wsi
1)
ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 listopada 2007 r. w sprawie szczegółowego
1
Uzasadnienie
Projekt rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie w sprawie
maksymalnego udziału procentowego genetycznie zmodyfikowanego materiału
siewnego w materiale siewnym odmian konwencjonalnych jest wykonaniem delegacji
ustawowej zawartej w art. 104 ust 13 ustawy z dnia …… o nasiennictwie (Dz.U. Nr …,
poz...........).
W rozporządzeniu zostały określone progi domieszek genetycznie zmodyfikowanego
materiału siewnego w materiale siewnym odmian konwencjonalnych zawierających
modyfikację dopuszczoną do uprawy na terytorium Unii Europejskiej.
Rozporządzenie dotyczy materiału siewnego wszystkich gatunków, które podlegają
obrotowi na terytorium Unii Europesjkiej. W chwili obecnej do uprawy dopuszczone są:
modyfikacja MON810 znajdująca się w kukurydzy oraz modyfikacja EH92-527-1
znajdująca się w ziemniaku.
Pozostałe modyfikacje, które na dzień dzisiejszy zostały autoryzowane w Unii
Europejskiej nie są dopuszczone do uprawy. Wg danych Komisji Europesjkiej na dzień
30 października 2010 roku do obrotu z przeznaczeniem jako żywność, pasza i do
przetwarzania przemysłowego zostało dopuszczonych 36 modyfikacji genetycznych w
następujących gatunkach roślin uprawnych: kukurydza, rzepak, ziemniak, soja, burak
cukrowy.
Określenie minimalnych domieszek w materiale siewnym jest konieczne ze względu na
obowiązek prowadzenia monitoringu obecności produktów genetycznie
zmodyfikowanych, nałożony na wszystkie państwa członkowskie. W przypadku
materiału siewnego przepisy wspólnotowe nie regulują tego zagadnienia pomimo
toczącej się od wielu lat dyskusji na ten temat. W konkluzjach Rady przyjętych w roku
2008 państwa członkowskie wezwały Komisję Europejską do opracowania na szczeblu
europejskim, co najmniej jednej wartości progowej, powyżej której należy na etykiecie
informować o możliwej przypadkowej obecności dozwolonych GMO. W konkluzjach
podkreślono również, że wartości progowe należy ustalić na możliwie niskim poziomie,
który byłby realistyczny, proporcjonalny i funkcjonalny dla wszystkich podmiotów
gospodarczych, oraz że wartości te muszą przyczynić się do zapewniania wyboru
2
producentom i konsumentom produktów konwencjonalnych, organicznych oraz
genetycznie zmodyfikowanych.
Pomimo powyższego zobowiązania Komisja Europesjka nie przedstawiła żadnego
dokumentu, który określałby minimalne domieszki nasion genetycznie zmodyfikowanych
w partiach nasion konwencjonalnych, wyznaczając w ten sposób próg, od którego
obowiązkowe stałoby się znakowanie całej partii nasion jako partia GMO. Niektóre
państwa członkowskie same wprowadziły lub są w trakcie opracowywania przepisów
wewnętrznych, które będą określały minimalne domieszki.
Wejście w życie rozporządzenia spowoduje skutki finansowe dla budżetu państwa.

Związane będą one z przeprowadzaniem badań laboratoryjnych na obecność GMO w
kontrolowanych partiach materiału siewnego. Ponadto, w przypadku wykrycia
domieszek modyfikacji nieautoryzowanych w UE z przeznaczeniem do uprawy w
partiach nasion konwencjonalnych, partie te będą musiały być wycofane z obrotu, lub
przekwalifikowane, co będzie wiązało sięz kosztami dla przedsiębiorców,
Koszt badania laboratoryjnego (analizy ilościowej) wynosi ok. 1000 zł.
Wejście w życie projektowanego rozporządzenia będzie miało wpływ na
konkurencyjność wewnętrzną i zewnętrzną gospodarki. Przy założeniu, że Polska
produkuje produkty „wolne od GMO” kontrola na obecność domieszek GMO w materiale
konwencjonalnym w przypadku ich wykrycia, będzie decydowała o eliminowaniu z rynku
partii materiału siewnego zanieczyszczonego domieszkami GMO.
Przepisy Europejskie nie określają maksymalnego udziału procentowego genetycznie

zmodyfikowanego materiału siewnego w materiale siewnym odmian
konwencjonalnych. Jednak w związku z faktem, że brak domieszek nasion GMO w
partiach nasion konwencjonalnych uniemożliwia prowadzenie skutecznego
monitoringu, prowadzi do różnic interpretacyjnych, czy dana partia, która zawiera
domieszkę na poziomie progu identyfikowalności laboratoryjnej ma być traktowana,
jako partia konwencjonalna, czy jako partia GMO, oraz przy obowiązującej polityce
„zero tolerancji” dla modyfikacji niedopuszczonych do obrotu w Unii Europejskiej,
niezbędne jest określenie progów dla zabezpieczenia interesów gospodarczych oraz
3
handlowych polskich przedsiębiorców i firm nasiennych.
Ocena Skutków Regulacji

terytorialnego.

Zaproponowana regulacja pociągnie za sobą skutki finansowe dla budżetu państwa.

Związane będą one z koniecznością pokrywania kosztów związanych z
wykonywaniem badań laboratoryjnych na obecność GMO.
Szacunkowy koszt rocznych badań wynosi ok. 200 000 zł. (1000 zł jedna próba x
200 prób).
Koszty badań laboratoryjnych będzie ponosił Główny Inspektorat Ochrony Roślin i

Nasiennictwa (Centralne Laboratorium).

Projektowana regulacja nie wpłynie na rynek pracy.
4. Wpływ rozporządzenia na konkurencyjność wewnętrzną i zewnętrzną

gospodarki i przedsiębiorczość w tym na funkcjonowanie przedsiębiorstw
Wejście w życie proponowanych rozwiązań będzie miało znaczenie, dla jakości
materiału siewnego znajdującego się w obrocie w Polsce, poprzez skuteczne i oparte
na solidnych podstawach prawnych eliminowanie z obrotu partii materiału siewnego,
w którym będą znajdowały się domieszki modyfikacji genetycznych. Tym samym
4
podczas eksportu materiał siewny pochodzący z Polski będzie bardziej
konkurencyjny aniżeli materiał siewny z państw, w których poziom domieszek nie
został wyznaczony.

Zaproponowana regulacja nie wpłynie na sytuację i rozwój regionalny.
6. KONSULTACJE SPOŁECZNE:
Projekt rozporządzenia będzie zostanie skonsultowany z podmiotami zajmującymi się
wytwarzaniem i obrotem materiałem siewnym, organizacjami społecznymi i
jednostkami naukowymi.
11/04/KC
5
Projekt
ROZPORZĄDZENIE
z dnia ……….
w sprawie szczegółowych terminów składania wniosków, wzoru wniosku oraz

warunków i sposobu wprowadzania do obrotu materiału siewnego w przypadku
braku lub niewystarczającej ilości materiału siewnego lub z innych ważnych
powodów gospodarczych2)

1) szczegółowe terminy składania wniosku o dopuszczenie do obrotu materiału
siewnego:
a) kategorii elitarny, kategorii kwalifikowany i kategorii standard odmian
niewpisanych do krajowego rejestru, odpowiednich rejestrów innych państw
członkowskich lub wspólnotowego katalogu lub rejestru państwa
stowarzyszonego;
b) kategorii handlowy;
c) niespełniającego wymagań jakościowych;
d) kategorii kwalifikowany roślin rolniczych i warzywnych, który nie spełnia
wymagań dotyczących zdolności kiełkowania.
2) wzór wniosku o którym mowa w pkt 1,
3) warunki i sposób wprowadzania do obrotu materiału siewnego objętego
wnioskiem, o którym mowa w pkt 1.
§ 2. Wniosek o dopuszczenie do obrotu materiału siewnego określonego w § 1 pkt 1
składa się w terminie:
1) do dnia 1 września – dla materiału przeznaczonego do siewu jesiennego,
2) do dnia 1 lutego – dla materiału siewnego przeznaczonego do siewu wiosennego.
§ 3. Wzór wniosku o dopuszczenie do obrotu materiału siewnego został określony
1
w załączniku do rozporządzenia.
§ 4. Na etykiecie dopuszczonego do obrotu materiału siewnego roślin rolniczych

i warzywnych umieszcza się informację, że materiał siewny spełnia niższe wymagania, a
w przypadku materiału siewnego o obniżonej zdolności kiełkowania podaje się
minimalną zdolność kiełkowania.
Minister Rolnictwa
i Rozwoju Wsi
1)
§ 1 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 listopada 2007 r. w sprawie
2)
− dyrektywy 66/401/WE z dnia 14 czerwca 1966 r. w sprawie obrotu materiałem siewnym roślin
pastewnych (Dz. Urz. WE L 125 z 11.07.1966, z późn. zm.);
zbożowych (Dz. Urz. WE L 125 z 11.07.1966, z późn. zm.);
− dyrektywy 2002/54/WE z dnia 13 czerwca 2002 r. w sprawie obrotu materiałem siewnym buraka
(Dz. Urz. WE L 193 z 20.07.2002, z późn. zm.);
− dyrektywy 2002/55/WE z dnia 13 czerwca 2002 r. w sprawie obrotu materiałem siewnym warzyw
(Dz. Urz. WE L 193 z 20.07.2002, z późn. zm.);
oleistych i włóknistych (Dz. Urz. WE L 193 z 20.07.2002, z późn. zm.).
2
Załącznik
do rozporządzenia
z dnia ……….............. (poz. …)
miejscowość i data
Imię i nazwisko lub nazwa i adres wnioskodawcy
Minister Rolnictwa
i Rozwoju Wsi
ul. Wspólna 30
00–930 WARSZAWA
WNIOSEK
Zgodnie z art. 109 ust. 1 pkt ustawy z dnia………. o nasiennictwie (Dz. U. Nr, poz.) zwracam się
z prośbą o dopuszczenie do obrotu następującego materiału siewnego:
Nazwa gatunku:
Nazwa odmiany:
Kategoria i stopień kwalifikacji:
Numer partii:
Masa partii:
Numer świadectwa oceny
laboratoryjnej partii materiału
siewnego albo informacji o
dyskwalifikacji partii materiału
siewnego albo informacji o wynikach
badania partii materiału siewnego:
Krótkie uzasadnienie wniosku, a w przypadku materiału siewnego niespełniającego wymagań odnośnie
zdolności kiełkowania - przyczyny obniżonej zdolności kiełkowania:
Proszę o dopuszczenie do obrotu wyżej

wymienionego materiału
w terminie do dnia:
na obszarze (w przypadku materiału
siewnego o obniżonej zdolności
kiełkowania):
Załączniki:
dowód uiszczenia opłaty skarbowej,
kopia świadectwa oceny laboratoryjnej materiału siewnego albo informacji o dyskwalifikacji partii materiału siewnego,
albo informacji o wynikach badania partii materiału siewnego po ocenie okresowej.
3
UZASADNIENIE
Projekt rozporządzenia stanowi wykonanie upoważnienia zawartego w art. 105 ust.

7 ustawy z dnia ... o nasiennictwie.
W projekcie rozporządzenia określono warunki dopuszczenia do obrotu materiału
siewnego odmian roślin rolniczych i warzywnych w przypadku braku albo
niewystarczającej ilości materiału siewnego, a także z innych ważnych powodów
gospodarczych.
Podmiot zainteresowany dopuszczeniem do obrotu partii materiału siewnego nie
spełniającego wymagań jakościowych, materiału siewnego kategorii handlowy,
materiału siewnego kategorii kwalifikowany roślin rolniczych i warzywnych, który nie
spełnia wymagań dotyczących zdolności kiełkowania, materiału siewnego kategorii
elitarny, kategorii kwalifikowany i kategorii standard odmian niewpisanych do krajowego
rejestru, rejestrów innych państw członkowskich lub rejestru państwa stowarzyszonego
składa wniosek do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Wniosek o dopuszczenie do obrotu materiału siewnego powinien zawierać:
- nazwę gatunku i odmiany, kategorię i stopień kwalifikacji, numer partii, masę partii,
zdolność kiełkowania określoną w ocenie laboratoryjnej oraz numer informacji
o dyskwalifikacji partii materiału siewnego,
- uzasadnienie dopuszczenia do obrotu materiału siewnego,
- okres, w jakim materiał siewny będzie wprowadzony do obrotu.
Podmiot składający wniosek o dopuszczenie do obrotu materiału siewnego
o obniżonej zdolności kiełkowania powinien dodatkowo podać przyczyny obniżonej
zdolności kiełkowania oraz określić obszar, na jakim materiał siewny ma być
wprowadzony do obrotu.
Projekt rozporządzenia uwzględnia przepisy rozporządzenia Komisji (WE) nr
217/2006 z dnia 8 lutego 2006 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania
dyrektyw Rady 66/401/EWG, 66/402/EWG, 2002/54/WE, 2002/55/WE i 2002/57/WE w
odniesieniu do upoważnienia państw członkowskich do pozwolenia na tymczasowe
wprowadzenie do obrotu materiału siewnego, który nie spełnia wymogów w zakresie
minimalnej zdolności kiełkowania.
4
Do wniosku załącza się potwierdzenie uiszczenia opłaty skarbowej

obrotem materiałem siewnym roślin uprawnych.

terytorialnego.

5

regionalny.
zostanie przesłany do organizacji społeczno-zawodowych, związków zawodowych,
Roślin Uprawnych.
12/04/KC
6
Projekt
ROZPORZĄDZENIE
z dnia ……….
w sprawie terminów składania wniosków oraz wzoru wniosku o dopuszczenie do

obrotu materiału siewnego mieszanki dla ochrony środowiska 2)

1) terminy składania wniosku o dopuszczenie do obrotu materiału siewnego
mieszanki dla ochrony środowiska;
2) wzór wniosku, o którym mowa w pkt 1.
§ 2. Wniosek o dopuszczenie do obrotu materiału siewnego mieszanki dla ochrony
środowiska określony w § 1 pkt 1 składa się w terminie:
1) do dnia 15 sierpnia – dla materiału przeznaczonego do siewu jesiennego,
2) do dnia 15 stycznia – dla materiału siewnego przeznaczonego do siewu
wiosennego.
§ 3. Wzór wniosku o dopuszczenie do obrotu materiału siewnego został określony

w załączniku do rozporządzenia.

________
1)
2)
− dyrektywy Komisji 2010/60/WE z dnia 30 sierpnia 2010r. przewidującej pewne odstępstwa
dotyczące wprowadzenia do obrotu mieszanek pastewnych materiału siewnego przeznaczonych
do wykorzystania w celu ochrony środowiska naturalnego (Dz. Urz. UE L 228 z 31.8.2010)
pastewnych (Dz. Urz. WE L 125 z 11.07.1966, z późn. zm.);
1
Załącznik do rozporządzenia
z dnia ……….............. (poz. …)
Imię i nazwisko lub nazwa i adres i miejsce zamieszkania lub siedziba

wnioskodawcy
Minister Rolnictwa
i Rozwoju Wsi
ul. Wspólna 30
00–930 WARSZAWA
WNIOSEK
Stosownie do art. 110 ust. 2 ustawy z dnia z dnia ………….. o nasiennictwie (Dz. U. Nr ….,
poz. …..,) zwracam się z prośbą o dopuszczenie do obrotu następującego materiału siewnego
mieszanki dla ochrony środowiska:
Rodzaj mieszanki: Zbierana bezpośrednio/Uprawiana *

% składnika Zdolność kiełkowania
Skład gatunkowy : w mieszance poszczególnych składników
Masa mieszanki do wprowadzenia do obrotu

Region pochodzenia
Obszar źródłowy
Miejsce zbioru – rozmnożenia

:
Termin i sposób zbioru mieszanek zbieranych
bezpośrednio
Rodzaj siedliska występującego w miejscu zbioru
Rok zbioru
Uzasadnienie wniosku wraz z opisem cech biologicznych poszczególnych grup i gatunków składników
mieszanki:
Proszę o dopuszczenie do obrotu wyżej wymienionego materiału

na obszarze:
w terminie do dnia:
Załącznik:
Dowód uiszczenia opłaty skarbowej
Świadectwo mieszanki dla ochrony środowiska
2
UZASADNIENIE
Projekt rozporządzenia w sprawie terminów składania wniosków oraz wzoru

wniosku o dopuszczenie do obrotu materiału siewnego mieszanki dla ochrony
środowiska stanowi wykonanie upoważnienia zawartego w art. 106 ust. 7 ustawy z dnia
z dnia ………….. o nasiennictwie (Dz.U. Nr …., poz. …..).
W projekcie rozporządzenia określono terminy składania wniosku o dopuszczenie
do obrotu materiału siewnego mieszanki dla ochrony środowiska oraz wzór wniosku.
Mieszanki ochrony środowiska mogą być wprowadzone do obrotu po uzyskaniu
zgody ministra właściwego do spraw rolnictwa wyłącznie w regionie, w którym ta
mieszanka jest naturalnie związana, czyli „w regionie pochodzenia mieszanki dla
ochrony środowiska”.
Podmiot zainteresowany wprowadzeniem do obrotu materiału siewnego
mieszanki dla ochrony środowiska składa wniosek do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Minister wydaje decyzję dla mieszanki, która spełnia wymagania dotyczące wytwarzania
i jakości, po zasięgnięciu opinii regionalnego dyrektora ochrony środowiska.
Wniosek o wprowadzenie do obrotu materiału siewnego podmiotowej mieszanki
musi zawierać informację o rodzaju mieszanki: mieszanka dla ochrony środowiska
zbierana bezpośrednio czy też uprawiana mieszanka dla ochrony środowiska. Ponadto,
wniosek o dopuszczenie do obrotu materiału siewnego powinien zawierać:
- skład gatunkowy mieszanki dla ochrony środowiska,
- masę mieszanki do wprowadzenia do obrotu,
- region pochodzenia, którego położenie określa się zgodnie z granicami
jednostek zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa,
- obszar źródłowy,
- miejsce zbioru – miejsce rozmnożenia,
- termin i sposób zbioru mieszanek zbieranych bezpośrednio,
- rodzaj siedliska występującego w miejscu zbioru,
- rok zbioru oraz
– uzasadnienie wniosku wraz z opisem cech biologicznych
3
poszczególnych grup i gatunków składników mieszanki.
Rocznie wielkość mieszanek dla ochrony środowiska wprowadzona do obrotu na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nie może przekroczyć 5 % ilości materiału
siewnego mieszanek roślin pastewnych.
Do wniosku załącza się świadectwo mieszanki dla ochrony środowiska oraz
potwierdzenie uiszczenia opłaty skarbowej.

obrotem materiałem siewnym roślin uprawnych.

terytorialnego.
4


regionalny.
Roślin Uprawnych.
Opracowano w Departamencie
Hodowli i Ochrony Roślin
01/04-kt
5
Projekt
ROZPORZĄDZENIE
z dnia ……….
w sprawie terminów składania wniosków o wyrażenie zgody na wprowadzenie do

obrotu materiału siewnego odmian regionalnych roślin rolniczych oraz odmian
regionalnych roślin warzywnych2)

§ 1. Rozporządzenie określa terminy składania wniosków o wyrażenie zgody na
wprowadzenie do obrotu materiału siewnego odmian regionalnych roślin rolniczych
i odmian regionalnych roślin warzywnych
§ 2. Wniosek o wyrażenie zgody na wprowadzenie do obrotu materiału siewnego
odmian regionalnych roślin rolniczych i odmian regionalnych roślin warzywnych składa
się w terminie:
1) do dnia 1 września – dla materiału przeznaczonego do siewu jesiennego,
2) do dnia 1 lutego – dla materiału siewnego przeznaczonego do siewu wiosennego.

________
1)
2)
− dyrektywy Komisji 2008/62/WE z dnia 20 czerwca 2008 r. przewidującej pewne odstępstwa
w odniesieniu do rejestracji populacji miejscowych i odmian roślin rolniczych przystosowanych
naturalnie do warunków lokalnych i regionalnych i zagrożonych erozją genetyczną oraz obrót
materiałem siewnym i sadzeniakami ziemniaka tych populacji miejscowych i odmian (Dz. Urz. L
162 z 21.06.2008, z późn.zm);
− dyrektywy Komisji 2009/145/WE z dnia 26 listopada 2009 r. przewidującej pewne odstępstwa w
poszczególnych miejscach i rejonach zagrożonych erozją genetyczną oraz odmian warzyw
niemających wewnętrznej wartości dla plonów o przeznaczeniu handlowym, wyprodukowanych w
celu uprawy w określonych warunkach, oraz wprowadzania do obrotu materiału siewnego tych
populacji miejscowych i odmian (Dz. Urz. UE L 312 z 27.11.2009).
1
UZASADNIENIE
Projekt rozporządzenia stanowi wykonanie upoważnienia zawartego w art. 109 ust.

9 ustawy z dnia ... o nasiennictwie.
W projekcie rozporządzenia określono terminy składania wniosków o wyrażenie
zgody na wprowadzenie do obrotu materiału siewnego odmian regionalnych roślin
rolniczych i odmian regionalnych roślin warzywnych, biorąc pod uwagę cechy
biologiczne poszczególnych grup roślin i gatunków.
W projekcie rozporządzenia określono 2 terminy, biorąc pod uwagę konieczność
zachowania terminów agrotechnicznych wysiewu dla poszczególnych grup roślin.
Określenie ww. terminów jest niezbędne do wdrożenia przepisów dyrektyw Komisji
2008/62/WE i 2009/145/WE.

Rozporządzenie będzie oddziaływać na podmioty zajmujące się wytwarzaniem
2
i obrotem materiałem siewnym odmian regionalnych roślin rolniczych i odmian
regionalnych roślin warzywnych.

terytorialnego.



regionalny.
1-04-dg
3
PROJEKT
ROZPORZĄDZENIE
z dnia .................................
w sprawie opłat związanych z oceną materiału siewnego
Na podstawie art. 118 ustawy z dnia ............................ o nasiennictwie (Dz. U. Nr , poz.

...........) zarządza się, co następuje:
§ 1. Ustala się opłaty za :

1) dokonanie oceny tożsamości oraz czystości odmianowej materiału siewnego, w
wysokości określonej w załączniku nr 1 do rozporządzenia;
2) pobranie urzędowych prób oraz dokonanie oceny polowej i oceny laboratoryjnej
materiału siewnego przez organy Państwowej Inspekcji, w wysokości określonej w
załączniku nr 2 do rozporządzenia;
3) dokonanie ponownej oceny polowej i ponownej oceny laboratoryjnej materiału
siewnego w wysokości określonej w załączniku nr 2 do rozporządzenia;
4) wydanie etykiet i plomb urzędowych, w wysokości określonej w załączniku nr 3 do
rozporządzenia;
5) udzielenie akredytacji do pobierania prób materiału siewnego,
6) udzielenie akredytacji do dokonywania oceny materiału siewnego;
7) udzielenie upoważnienia do wypełniania etykiet urzędowych;
8) udzielenie zgody na pobieranie prób za pomocą urządzenia do automatycznego
pobierania prób materiału siewnego;
9) przeprowadzenie egzaminu, kończącego szkolenie z zakresu oceny polowej, oceny
laboratoryjnej i pobierania prób materiału siewnego;
10) wydanie świadectwa mieszanki materiału siewnego;
11) wykonywanie czynności w ramach nadzoru nad akredytowanymi podmiotami
– w wysokości określonej w załączniku nr 4 do rozporządzenia.
§ 2. Wysokość opłat, o których mowa w § 1, ustala się przy uwzględnieniu:
1) w przypadku oceny tożsamości i czystości odmianowej, w szczególności:
a) wymagań agrotechnicznych ocenianych gatunków,
1
b) założenia i prowadzenia poletek dla poszczególnych gatunków lub grup roślin,
c) pracochłonności niezbędnej dla założenia poletek oraz prowadzenia obserwacji

roślin na poletkach,
d) wymaganej liczby wzorców;
2) w przypadku oceny polowej materiału siewnego, w szczególności:
a) wielkości powierzchni ocenianej plantacji, przyjmując jako podstawową jednostkę

powierzchni 1 ha, a dla upraw pod osłonami 1 m2,
b) metodyki oceny obowiązującej dla ocenianego gatunku,
c) stopnia trudności dokonywania oceny, mając na względzie, w szczególności:
– cechy botaniczne ocenianego gatunku,
– rozpoznawanie określonych cech ocenianej odmiany,
– cykl rozwojowy poszczególnych gatunków,
d) czasu wymaganego do właściwego dokonania oceny;
3) w przypadku oceny laboratoryjnej materiału siewnego, w szczególności:
a) zakresu badań określonego w wymaganiach szczegółowych,
b) stopnia trudności wykonania oceny poszczególnych gatunków lub grup roślin,
c) zużycia odczynników, materiałów i energii,
d) wielkości próby, w przypadku oceny weryfikacyjnej materiału siewnego ziemniaka,
e) pracochłonności poszczególnych oznaczeń składających się na ocenę;
4) w przypadku akredytacji do dokonywania oceny polowej, pobierania prób lub oceny

laboratoryjnej oraz upoważnienia do drukowania etykiet, szczególności:
a) zakresu akredytacji;
b) wymagań wynikających z zasad prowadzenia nadzoru i kontroli pracy podmiotów

akredytowanych;
5) w przypadku zgody na pobieranie prób za pomocą próbobierza automatycznego, w

szczególności:
a) konieczności wykonania wstępnych badań i kalibracji urządzenia,
2
b) stałego nadzoru nad pracą tego próbobierza;
6) w przypadku egzaminu dla urzędowych kwalifikatorów, akredytowanych kwalifikatorów,

urzędowych próbobiorców oraz akredytowanych próbobiorców:
a) konieczności przygotowania poletek i pól egzaminacyjnych,
b) konieczności wynajęcia magazynu nasiennego oraz przygotowania różnego rodzaju

opakowań materiału siewnego i różnej masy partii tego materiału,
c) kosztów pracy komisji egzaminacyjnej;
7) w przypadku świadectw mieszanki materiału siewnego oraz wydawanych etykiet i

plomb urzędowych są to koszty administracyjno – biurowe oraz materiałowe, a w
przypadku etykiet urzędowych i plomb urzędowych – również koszty postępowania w
ramach zamówień publicznych i przetargów,
§ 3. 1. Opłaty, o których mowa w § 1 pkt 1, 2, 4 i 10, wnosi się na podstawie rachunku

wystawionego przez wojewódzkiego inspektora, na rachunek bankowy, w terminie
wskazanym na tym rachunku.
2. Rachunek dotyczący opłaty za ocenę tożsamości i czystości odmianowej materiału
siewnego, o której mowa w § 1 pkt 1, wystawia się w miejscu i czasie pobrania próby
do tej oceny, wpisując:
1) numer protokołu pobrania próby;
2) numer partii, z której pobrano próbę;
3) nazwę gatunku i odmiany;
4) kategorię lub stopień kwalifikacji.
3. Kopię dowodu wniesienia opłaty za ocenę tożsamości i czystości odmianowej, o której
mowa w § 1 pkt 1, właściciel partii materii materiału siewnego, z którego została
pobrana próba do tej oceny, przesyła niezwłocznie do właściwego wojewódzkiego
inspektora ze względu na miejsce próbobrania.
4. Opłatę za egzamin kończący szkolenie z zakresu oceny materiału siewnego wnosi się
nie później niż dzień przed przystąpieniem do egzaminu na rachunek bankowy
wskazany przez wojewódzkiego inspektora właściwego ze względu na miejsce
przeprowadzania egzaminu.
5. Opłaty, o których mowa w § 1 pkt 3 i 5 – 8, wnosi się na rachunek bankowy wskazany
przez wojewódzkiego inspektora, przed złożeniem wniosku o:
1) dokonanie ponownej oceny polowej i oceny laboratoryjnej materiału siewnego;
2) udzielenie akredytacji do pobierania prób materiału siewnego;
3
pobierania prób materiału siewnego.
6. Do wniosku, o którym mowa w ust. 5, dołącza się dowód uiszczenia opłaty.
§ 4. 1. Opłatę w przypadku dokonania ponownej oceny materiału siewnego wnosi się na
rachunek bankowy wskazany przez wojewódzkiego inspektora właściwego ze względu na
miejsce położenia plantacji.
2. Za badania wykonywane w ramach oceny laboratoryjnej nasion zaprawianych lub
powlekanych, opłaty zwiększa się o 50 %.
§ 5. Traci moc rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 kwietnia
2008 r. w sprawie wysokości opłat za pobranie urzędowych prób i dokonanie oceny
materiału siewnego oraz za dokonanie oceny tożsamości odmianowej, a także
terminów i sposobów uiszczania tych opłat (Dz. U. Nr 77, poz. 460).
W porozumieniu:
Minister Finansów
______________________________
1)
Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi kieruje działem administracji rządowej – rolnictwo, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 1
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 listopada 2007 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra
Rolnictwa i Rozwoju Wsi (Dz. U. Nr 216, poz. 1599).
4
z dnia …………(poz….…)
Załącznik 1
Wysokość opłat za dokonanie oceny tożsamości i czystości odmianowej 1)

Wysokość
opłaty w zł
ROŚLINY ROLNICZE
1)brukwi, buraka cukrowego, buraka pastewnego, facelii błękitnej, kapusty

pastewnej, kminku zwyczajnego, konopi, lnu zwyczajnego, maku, 200,00
słonecznika, soi oraz życicy wielokwiatowej/rajgrasu holenderskiego
2)bobiku, gorczycy białej, gorczycy sarepskiej, grochu siewnego, jęczmienia,

kukurydzy, łubinu (wszystkie gatunki), owsa nagiego/ owsa nagoziarnowego,
1. owsa szorstkiego/ owsa owsika, owsa zwyczajnego w tym bizantyjskiego, 250,00
pszenicy orkisz, pszenicy twardej, pszenicy zwyczajnej, pszenżyta, rzepaku,
rzepiku, wyki siewnej, wyki kosmatej, żyta
3)motylkowatych drobnonasiennych (wszystkie gatunki), traw (wszystkie

350,00
gatunki, z wyłączeniem rajgrasu holenderskiego)
ROŚLINY WARZYWNE
1)dyni olbrzymiej, dyni zwyczajnej, kawona/arbuza, kopru włoskiego/fenkuła,

200,00
melona, rzepy, rzodkwi, rzodkiewki, sałaty do uprawy polowej, szpinaku
2)bobu, brokuła, buraka ćwikłowego, buraka liściowego, cebuli, cebuli

siedmiolatki, cykorii, czosnku pospolitego fasoli wielokwiatowej, fasoli
zwykłej, grochu siewnego łuskowego i cukrowego, jarmużu, kalarepy,
marchwi, oberżyny do uprawy polowej, ogórka do uprawy polowej, papryki 250,00
2. do uprawy polowej, pietruszki, pomidora do uprawy polowej, pora, sałaty do
uprawy pod osłonami, selera, skorzonery, szalotki, szczypiorku, kukurydzy
cukrowej i pękającej, roszponki warzywnej, rabarbaru
3)kalafiora, kapusty głowiastej białej, kapusty głowiastej czerwonej, kapusty

włoskiej, kapusty brukselskiej, kapusty pekińskiej, oberżyny do uprawy pod
300,00
osłonami, ogórka do uprawy pod osłonami, papryki do uprawy pod
osłonami, pomidora do uprawy pod osłonami
1)
wysokości opłat dotyczą jednej partii materiału siewnego
5
Załącznik 2
Wysokość opat za pobieranie prób oraz dokonanie oceny polowej i oceny laboratoryjnej
I. Wysokość opłat za pobranie prób materiału siewnego
Wysokość
opłaty w zł
1) za pobranie próby oraz wydzielenie prób średnich z partii nasion 94,00

1.
2) za pobranie próby, o której mowa w pkt 1 z każdej następnej partii w tym
28,00
samym magazynie i w tym samym dniu
1) za pobranie każdej próby średniej do oceny weryfikacyjnej z plantacji
126,00
ziemniaka, na której wytwarzane są sadzeniaki ziemniaka kategorii elitarne
2) za pobranie każdej próby średniej do oceny weryfikacyjnej z plantacji
2. ziemniaka, na której wytwarzane są sadzeniaki ziemniaka kategorii 92,00
kwalifikowane
3) za pobranie każdej próby średniej do oceny weryfikacyjnej sadzeniaków
103,00
ziemniaka z kopca lub przechowalni niezależnie od kategorii
1) za pobranie pierwszej próby z drzew do pozyskiwania nasion w jednym
58,00
gospodarstwie
3.
2) za pobranie każdej następnej próby z drzew do pozyskiwania nasion w tym
3,00
samym dniu, w tym samym gospodarstwie
II. Wysokość opłat za ocenę polową materiału siewnego roślin rolniczych i warzywnych
Wysokość
opłaty w zł
1 2 3
1) za pierwszą ocenę stanu plantacji o powierzchni do 10 ha:

a) odmian ustalonych roślin zbożowych z wyłączeniem żyta i obcopylnych
odmian pszenżyta,
205,00
b) bobiku i grochu siewnego,
c) roślin oleistych z wyjątkiem rzepaku, gorczycy sarepskiej i kminku
1. zwyczajnego
2) za drugą i następne oceny stanu plantacji, o której mowa w pkt 1 107,00
3) za każde rozpoczęte 10 ha w każdej z ocen stanu plantacji, o których mowa
63,50
w pkt 1 i 2 do maksymalnej łącznej powierzchni 30 ha
a) odmian mieszańcowych zbóż, z wyłączeniem żyta i obcopylnych odmian
240,00
pszenżyta,
b) odmian mieszańcowych kukurydzy i sorga
2.
2) za drugą i następne oceny stanu plantacji, o których mowa w pkt 1 127,00
3) za każde rozpoczęte 10 ha w każdej z ocen stanu plantacji, o których mowa
75,00
w pkt 1 i 2 do maksymalnej łącznej powierzchni 30 ha
1) za pierwszą ocenę stanu plantacji o pow. do 10 ha:
a) odmian ustalonych i mieszańcowych żyta i obcopylnych odmian
3. pszenżyta, 180,00
b) gorczycy sarepskiej i kminku zwyczajnego oraz
c) roślin pastewnych za wyjątkiem bobiku i grochu siewnego
6
3) za każde kolejne rozpoczęte 5 ha w każdej z ocen stanu plantacji, o których
58,00
mowa w pkt 1 i 2 do maksymalnej łącznej powierzchni 10 ha
1) za pierwszą ocenę stanu plantacji o pow. do 10 ha:
a) odmian ustalonych rzepaku i słonecznika,
205,00
b) wszystkich roślin rolniczych o dwuletnim cyklu rozmnażania w drugim
roku uprawy
4.
3) za każde kolejne rozpoczęte 10 ha w każdej z ocen stanu plantacji, o
63,50
których mowa w pkt 1 i 2; do maksymalnej łącznej powierzchni 30 ha
1) za pierwszą ocenę stanu plantacji odmian mieszańcowych rzepaku oraz
męskosterylnch składników mieszańców złożonych rzepaku o powierzchni 220,50
do 10 ha
5. 2) za drugą i następne oceny stanu plantacji, o której mowa w pkt 1 127,00
98,50
których mowa w pkt 1 i 2 do maksymalnej łącznej powierzchni 30 ha
1) za pierwszą ocenę stanu plantacji o pow. do 10 ha odmian mieszańcowych
207,00
słonecznika, konopi
84,00
których mowa w pkt 1 i 2 do maksymalnej łącznej powierzchni 30 ha
1) za pierwszą ocenę stanu plantacji ziemniaka o powierzchni do 10 ha 180,50
7. 3) za każde kolejne rozpoczęte 10 ha w każdej z ocen stanu plantacji, o
75,00
których mowa w pkt 1 i 2
4) za ocenę skuteczności defoliacji roślin wykonanej na plantacji ziemniaka
91,00
przed zbiorem, za każde rozpoczęte 10 ha
za ocenę każdych 2 ha plantacji, na której są wytwarzane wysadki gatunków

8. 130,00
roślin rolniczych o dwuletnim cyklu rozmnażania, w pierwszym roku uprawy
a) odmian ustalonych roślin warzywnych oraz
200,50
b) wszystkich gatunków roślin warzywnych o dwuletnim cyklu
rozmnażania w drugim roku uprawy
9.
62,00
mowa w pkt 1 i 2 do maksymalnej łącznej powierzchni 10 ha
1) za pierwszą ocenę stanu plantacji odmian mieszańcowych warzyw o

242,00
powierzchni do 5 ha
68,00
mowa w pkt 1 i 2
1) za pierwszą ocenę stanu plantacji pod osłonami o powierzchni do 60 m2 140,50

11.
2
3) za każdy kolejny rozpoczęty m w każdej z ocen stanu plantacji, o których
2,00
mowa w pkt 1 i 2
za ocenę każdych 2 ha plantacji, na której są wytwarzane wysadki gatunków

12.
roślin warzywnych o dwuletnim cyklu rozmnażania, w pierwszym roku uprawy 98,50
7
III. Wysokość opłat za ocenę laboratoryjną materiału siewnego roślin rolniczych i
warzywnych
Wysokość
opłaty w zł
1) za oznaczenie cech określonych wymaganiami jakościowymi w próbie
średniej nasion traw, motylkowatych drobnonasiennych i gatunków z rodziny 151,00
Cruciferae roślin rolniczych, z wyjątkiem badania zdrowotności
2) za oznaczenie, o którym mowa w pkt 1, nasion pozostałych gatunków 106,50
1. 3) za oznaczenie zdolności kiełkowania w próbie średniej 50,50
4) za badanie zdrowotności na jednego patogena 52,50

5) za oznaczenie w urzędowej próbie materiału siewnego występowania nasion
owsa głuchego Avena fatua w celu uznania tego materiału za spełniający 68,00
specjalne warunki
1) za ocenę laboratoryjną sadzeniaków ziemniaka metodą próby oczkowej,
108,50
jednej próby średniej o wielkości 100 bulw
2) za każde następne 100 bulw w tej samej próbie średniej 87,00
2.
3) za wykonanie testu ELISA na próbie, o której mowa w pkt 1 295,00
4) za wykonanie testu ELISA każdych następnych 100 bulw w tej samej próbie
269,50
średniej
IV. Wysokość opłat za ocenę polową i laboratoryjną materiału siewnego roślin

sadowniczych
Wysokość
opłaty w zł
1) za każdą ocenę polową materiału szkółkarskiego kategorii kwalifikowany, z

wyłączeniem sadów do pozyskiwania zrazów i nasion, wykonaną w tym 163,00
samym dniu, w jednym gospodarstwie o powierzchni do 0,5 ha
2) za każde kolejne rozpoczęte 0,5 ha oceny, o której mowa w pkt 1 31,00

1.
3) za każdą ocenę polową materiału szkółkarskiego kategorii elitarny oraz
sadów do pozyskiwania zrazów i nasion wykonaną w tym samym dniu, w 163,00
jednym gospodarstwie o powierzchni do 0,5 ha
4) za każde kolejne rozpoczęte 0,5 ha oceny, o której mowa w pkt 3 31,00

1) za ocenę laboratoryjną drzew do pozyskiwania nasion za każdą próbę
17,00
przebadaną testem ELISA na obecność jednego wirusa
2.
2) za ocenę, o której mowa w pkt 1, za każdą próbę przebadaną testem ELISA
6,50
na obecność kolejnego wirusa
8
Załącznik 3
Wysokość opłat za wydanie etykiet i plomb urzędowych
Wysokość
opłaty w zł
za każdą plombę użytą do zabezpieczenia partii materiału siewnego roślin

1.. 0,40
rolniczych i warzywnych, z której pobrano próbę do oceny laboratoryjnej
za każdą wydaną etykietę urzędową wypełnioną dla materiału siewnego roślin

0,25
2. rolniczych i warzywnych
za każdą wydaną etykietę urzędową niewypełnioną dla materiału siewnego
0,20
roślin rolniczych i warzywnych
za każdą wydaną etykietę urzędową wypełnioną dla materiału siewnego roślin
0,10
sadowniczych
3.
za każdą wydaną etykietę urzędową niewypełnioną dla materiału siewnego
0,08
roślin sadowniczych
Załącznik 4
Wysokość opłat za:
1. Udzielenie akredytacji do pobierania prób materiału siewnego, wynosi 160 zł.;

2. Udzielenie akredytacji do dokonania:
1) oceny polowej materiału siewnego, wynosi 191 zł;
2) oceny laboratoryjnej materiału siewnego, wynosi 660 zł.
3. Udzielenie upoważnienia do wypełniania etykiet urzędowych, wynosi 188 zł.
4. Udzielenie zgody na pobieranie prób za pomocą urządzenia do automatycznego pobierania
prób materiału siewnego, wynosi 481 zł;
5. Przeprowadzenie egzaminu:
1) z zakresu oceny laboratoryjnej materiału siewnego jednej grupy roślin, wynosi
360 zł;
2) z zakresu oceny polowej materiału siewnego jednej grupy roślin, wynosi 220 zł;
3) z zakresu pobierania prób jednego rodzaju materiału siewnego, wynosi 185 zł.
6. Wydanie świadectwa mieszanki materiału siewnego, wynosi 38 zł.
7. Wykonywanie czynności w ramach nadzoru nad:
1) akredytowanym laboratorium, wynosi 583 zł;
2) jednym kwalifikatorem akredytowanym, wynosi 310 zł;
3) jednym kwalifikatorem akredytowanym, wynosi 220 zł.
9
Uzasadnienie
Projekt rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie opłat za

urzędowe działania związane z ocenę materiału siewnego, udzieleniem akredytacji oraz
upoważnień w zakresie oceny tego materiału, stanowi wykonanie upoważnienia zawartego
w art. 118 ustawy z dnia …………………….. o nasiennictwie (Dz. U. Nr …., poz. ……..).
W projektowanym rozporządzeniu określono wysokość opłat za:
1) dokonanie oceny tożsamości oraz czystości odmianowej materiału siewnego,
2) pobranie urzędowych prób oraz dokonanie oceny polowej i oceny laboratoryjnej
materiału siewnego przez organy Państwowej Inspekcji,
3) dokonanie ponownej oceny polowej i ponownej oceny laboratoryjnej materiału
siewnego;
4) wydanie etykiet i plomb urzędowych,
5) udzielenie akredytacji do pobierania prób materiału siewnego,
pobierania prób materiału siewnego;
9) przeprowadzenie egzaminu, kończącego szkolenie z zakresu oceny polowej, oceny
laboratoryjnej i pobierania prób materiału siewnego;
10) wydanie świadectwa mieszanki materiału siewnego;
11) wykonywanie czynności w ramach nadzoru nad akredytowanymi podmiotami.
- oraz sposób ustalania i uiszczania tych opłat.
Wysokość opłat za urzędowe działania związane z oceną materiału siewnego

I. Opłaty za ocenę tożsamości i czystości odmianowej
Wysokość opłat za wykonanie oceny tożsamości i czystości odmianowej; jako podstawę
oszacowania kosztów przyjęto stopień trudności i czasochłonności wykonania oceny na
poletku w zależności od gatunku (dla traw i motylkowatych drobnonasiennych
–przygotowanie pojedynków w doniczkach), a także stosowania niezbędnych zabiegów
czy urządzeń (szklarnie tunele foliowe):
1) dla roślin rolniczych zał. 6 lp. 1 grupa 1

– Razem koszty materiałowe1) 20,00 zł
– Koszty sprzętowe2) 40,00 zł
10
– Koszty robocizny 3) 100,00 zł
– Koszty bezpośrednie razem (1+2+3) 160,00 zł
– Koszty ogólnogospodarcze (25%) 40,00 zł
– Ogółem koszty (4+5) 200,00 zł

– Koszty robocizny3) 130,00 zł

4) dla roślin warzywnych zał. 6 lp. 2 grupa 1

– Koszty robocizny 3) 100,00 zł
5) dla roślin warzywnych zał. 6 lp. 2 grupa 2

11
__________________
Objaśnienia:
1)
Koszty materiałowe – obejmują środki ochrony roślin, nawozy, paliwa i smary.
2)
Koszty sprzętowe – obejmują przygotowanie gleby do siewu, wysiew nasion, wykonanie zabiegów
ochrony roślin, omłot i unieszkodliwianie.
3)
Koszty robocizny – obejmują rejestrację prób, rozważanie prób, tyczenie pola, obsługę siewu, obcinanie
pasów, etykietowanie, odchwaszczanie ręczne, obserwacje, wykonanie dokumentacji doświadczeń
II. Ocena polowa roślin rolniczych, warzywnych i sadowniczych oraz pobieranie

prób urzędowych do oceny
Do określenia wysokości opłat za ocenę polową roślin rolniczych i warzywnych oraz

materiału szkółkarskiego, a także pobierania prób materiału siewnego do oceny, przyjęto
średnią, ze wszystkich wojewódzkich inspektoratów, wartość brutto jednej godziny
pracy „uzbrojonego” inspektora uwzględniającą koszt dojazdu oraz eksploatację
niezbędnego sprzętu, która wynosi 38,74 zł.
Ponadto jako podstawę czasu pracy przyjęto ocenę plantacji o powierzchni do 10 ha.
Powierzchnia taka jest podstawową wielkością dla obowiązujących metodyk.
Średnia wielkość plantacji nasiennych w kraju wynosi 6,6 ha i mieści się w tym zakresie
(do 10 ha)
Niezbędny czas pracy podczas pierwszej oceny stanu plantacji o powierzchni do 10 ha, w
zależności od specyfiki ocenianego gatunku lub odmiany (mieszańcowe) oraz
obowiązującej dla ocenianego gatunku metodyki, wynosi od 2,0 do 4,5 godz.; średni
(ze wszystkich wojewódzkich inspektoratów) czas dojazdu do plantacji wynosi
ok. 1 godz.
Koszty pierwszej oceny stanu plantacji o powierzchni 10 ha obejmują czynności ogólne
polegające na określeniu wymaganej izolacji przestrzennej, sporządzenie szkicu plantacji,
a także obserwacje pod względem potencjalnego zagrożenia dla ocenianej plantacji upraw
lub nieużytków sąsiadujących. Wymagana, w zależności od gatunku druga lub kolejna
(odmiany mieszańcowe), ocena stanu plantacji została wyceniona jako 50–70 % kosztów
pierwszej oceny. Szczegółowo i zgodnie z obowiązującą metodyką wykonanie pierwszej
oceny stanu plantacji pozwala na znaczne skrócenie czasu dokonywania kolejnych ocen
stanu plantacji.
Zgodnie z metodyką, plantacje większe niż 10 ha wymagają mniejszych nakładów pracy
kwalifikatora z uwagi na niepowtarzanie niektórych czynności wykonywanych na
12
pierwszych 10 ha, a ponadto ten koszt jest pomniejszony o dojazd kwalifikatora. Koszt
oceny części plantacji powyżej podstawowej powierzchni 10 ha w zależności od
obowiązującej metodyki oraz specyfiki ocenianego gatunku wyceniono jako
31–45 % kosztów pierwszej oceny pierwszych 10 ha, natomiast w stosunku do drugiej
oceny stanu plantacji ten procent wynosi 65–85.
Wysokość opłaty za ponowną ocenę, w przypadku gdy wnioskodawca nie zgadza się
z wynikami oceny pierwotnej, według projektu zwiększa się o 100 %. Wynika to
w znacznej mierze z wyższych kosztów administracyjnych, a przede wszystkim
kosztów logistycznych związanych z koniecznością oddelegowania do wykonania tej
oceny bardzo doświadczonego kwalifikatora, zawsze z innego, często odległego
województwa.
III. Pobieranie prób urzędowych materiału siewnego do oceny
Za podstawę obliczeń wysokość opłat za pobranie prób materiału siewnego do oceny

laboratoryjnej, oceny tożsamości oraz oceny weryfikacyjnej sadzeniaków ziemniaka
przyjęto, tak samo jak w ocenie polowej, godzinę pracy próbobiorcy 38,74 zł
z uwzględnieniem dojazdu do miejsca próbobrania. Ponadto koszt ten zawiera koszty
administracyjne (telekomunikacja i informatyka) oraz koszty materiałów niezbędnych do
pobierania prób jak: plomby, opakowania na próby, etykiety, czy protokoły.
W projekcie oszacowano czas niezbędny na pobranie próby zgodnie z metodyką ISTA
oraz sprawy formalne na ok. 1,2 godz., a na pobranie kolejnej próby w tym samym
magazynie i w tym samym dniu na ok. 0,75 godz.
W przypadku pobierania prób bulw ziemniaka do oceny weryfikacyjnej przyjęto założenie,
że z plantacji do 10 ha zgodnie z metodyką pobiera się: z materiału kategorii elitarny 240
bulw, a kategorii kwalifikowany 120 bulw. Ponieważ średnia w kraju plantacja nasienna
ziemniaka wynosi 2,4 ha i nie przekracza 10 ha koszt pobrania oszacowano w stosunku
do jednej próby z plantacji. Pobieranie prób bulw ziemniaka jest bardzo czasochłonne i
przyjęto dla materiału elitarnego ok. 1,5 godz., a dla materiału kwalifikowanego – 0,80
godz. Dla materiału szkółkarskiego czas pobrania jednej próby oszacowano na ok. 0,1–
0,2 godz.
W zasadzie nie jest praktykowane ponowne pobieranie prób na skutek kwestionowania
jego poprawności przez wnioskodawcę. W razie wystąpienia takiego przypadku, § 5 ust. 1
projektu rozporządzenia stosuje się odpowiednio, tj. tak jak w przypadku ponownej oceny
polowej.
13
IV. Ocena laboratoryjna i ocena cech zewnętrznych materiału siewnego
W zakresie oceny laboratoryjnej do oszacowania wysokości opłat, za podstawę przyjęto

czas pracy pracowników laboratorium wykonujących ocenę, a także obowiązek utrzymania
systemów zapewnienia jakości i akredytacji, w tym: prowadzenie zapisów warunków
badań, ciągłej rejestracji temperatury, codziennej kalibracji wag, kalibracji sprzętu do
pobierania i wydzielania prób, obowiązek ciągłego szkolenia analityków nasiennych
ponadto:
– koszty utrzymania sprzętu oraz konieczność jego innowacji;
– koszty odczynników i materiałów niezbędnych do wykonania oceny;
– koszt akredytacji ISTA laboratoriów prowadzących nadzór merytoryczny nad oceną
laboratoryjną;
Opłata w zakresie oceny laboratoryjnej nasion jest zróżnicowana w zależności od stopnia
trudności i pracochłonności ocenianych nasion i oszacowano:
Opłata w zakresie oceny laboratoryjnej nasion jest zróżnicowana w zależności od stopnia

trudności i pracochłonności przeprowadzenia analizy ocenianych nasion i oszacowano ją
następująco:
– dla nasion traw motylkowatych drobnonasiennych oraz roślin kapustowatych, których

ocena wymaga specjalistycznego sprzętu (dmuchawy), wysokość opłaty wynosi
151,00 zł, składa się na nią: koszt robocizny 68,00 zł, koszt energii, materiałów
i odczynników 45,75 zł, koszty administracyjne oraz koszty utrzymania standardów
jakości 37,50 zł,
– dla nasion grubszych wysokość opłaty jest mniejsza o ok. 30 % głównie z powodu
mniejszej pracochłonności,
– koszt wykonania pojedynczych oznaczeń w próbie średniej wynika z poszczególnych
składowych (badań cząstkowych) pełnej oceny.
Ocena weryfikacyjna polega na wycięciu z bulw (próby średniej) oczek, potraktowaniu ich
specjalistycznymi odczynnikami, wysadzeniu w szklarni do sterylnego podłoża
i ocenie (bonitacji) uzyskanych (po ok. 6 tygodniach) roślin oraz w dalszej części
wykonaniu testu ELISA z użyciem unikalnych (dla poszczególnych wirusów) przeciwciał.
Na wysokość opłaty za ocenę weryfikacyjną składają się, oprócz kosztów robocizny oraz
ogólnych, o których mowa powyżej (utrzymanie standardów laboratorium), głównie koszty
energii wynikające z przygotowania sterylnego podłoża, ogrzewania szklarni i doświetlania
roślin (ocena wykonywana jest w miesiącach: wrzesień – listopad oraz luty – kwiecień)
14
oraz wysoki koszt odczynników w szczególności niezbędnych do oznaczania wirusów –
przeciwciał (surowic). Wysokość opłaty za ocenę w próbie oczkowej (próby średniej 100
bulw) oszacowano na 108,50 zł, a za wykonanie testu ELISA, którym objęte są wszystkie
stopnie kwalifikacji ziemniaka kategorii elitarny oraz kwalifikowany klasy C/A, na 295,00 zł.
Za podstawę szacowania kosztów oceny weryfikacyjnej przyjęto koszt oceny próby
100 bulw. Jest to próba pobierana z plantacji o wielkości do 10 ha materiału kategorii
kwalifikowany, natomiast dla materiału kategorii elitarny jest to 200 bulw. Ocena kolejnych
100 bulw z tej samej próby jest o 20 % niższa dla tzw. próby oczkowej i tylko o 10 % w
teście ELISA.
W przypadku oceny cech zewnętrznych, za podstawę szacowania wysokości opłaty
przyjęto, tak samo jak w ocenie polowej oraz pobierania prób, godzinę pracy
„uzbrojonego” inspektora (38,74 zł) oraz czas pracy wynikający z wielkości ocenianej
partii. Jako podstawową wielkość przyjęto partię o masie do 30 ton i niezbędny czas do jej
oceny – 2 godz.
V. Opłaty za udzielanie upoważnień i akredytacji oraz nadzoru nad podmiotami

akredytowanymi
Jako podstawę do oszacowania wysokości opłat za udzielenie i utrzymanie akredytacji
i upoważnień przyjęto koszty nadzoru nad podmiotami akredytowanymi i posiadającymi
upoważnienia. Nadzór nad tymi podmiotami polega głównie na bieżącym dokonywaniu
kontrolnych ocen i badań w zakresie nie mniejszym niż 10 % ocen wykonanych przez
podmioty akredytowane.
Z uwagi na fakt, że kontrola polega na wykonywaniu kontrolnej oceny lub pobraniu prób
przyjęto koszt, jaki oszacowano dla urzędowej oceny lub pobrania próby. Wartości
zawarte w załączniku nr 5 wynikają z uśrednienia liczby posiadanych akredytacji dla
wszystkich podmiotów w kraju.
Oszacowana wysokość opłat za egzamin zawiera w szczególności koszty administracyjne
oraz koszt przygotowania materiałów egzaminacyjnych, tzn. w przypadku kwalifikatorów,
odpowiednich (dla różnych gatunków i obowiązujących metodyk) pól
poletek egzaminacyjnych, „wypożyczenie” magazynów z odpowiednimi opakowaniami
materiału siewnego – w przypadku próbobiorców oraz materiałów laboratoryjnych
w przypadku analityków nasiennych.
Przygotowanie egzaminów, w szczególności praktycznych, wymaga dużego wkładu pracy
osób zaangażowanych w przygotowanie egzaminu oraz kosztów materiałów
i odczynników, a także kosztów przygotowania pól i poletek egzaminacyjnych. Udzielenie
15
zgody na pobieranie prób za pomocą automatycznego próbobierza musi być poprzedzone
szczegółowymi badaniami porównawczymi polegającymi na pełnej ocenie laboratoryjnej
prób pobranych automatycznie oraz w sposób tradycyjny (zgodnie
z metodyką ISTA) co najmniej 10 partii.
W projekcie w wysokości opłaty zostały uwzględnione koszty administracyjne zawierające,
w szczególności obsługę informatyczną, korespondencję, telekomunikację, materiały
biurowe, związane z obsługą wniosku o dokonanie oceny polowej w wysokości ok. 7 %.
Wszystkie kwoty poszczególnych opłat zostały zaokrąglone do 0,50 zł.
Opłaty za pobranie urzędowych prób i dokonanie oceny polowej i oceny
laboratoryjnej materiału siewnego przez organy Państwowej Inspekcji pobiera się również
w przypadku, gdy pobrania urzędowych prób lub oceny nie można było dokonać z winy
wnioskodawcy.
Opłaty za dokonanie oceny tożsamości i czystości odmianowej materiału siewnego,
pobranie urzędowych prób i dokonanie oceny polowej i oceny laboratoryjnej materiału
siewnego, wydanie świadectwa mieszanki materiału siewnego oraz wydanie etykiet i
plomb urzędowych wnosi się na podstawie rachunku wystawionego przez wojewódzkiego
inspektora w terminie 14 dni od dnia doręczenia tego rachunku, przy czym rachunek za
dokonanie oceny tożsamości i czystości odmianowej wystawia się przy pobieraniu próby
do tej oceny.
Opłaty za dokonanie ponownej oceny polowej, oceny laboratoryjnej materiału
siewnego, udzielenie akredytacji do pobierania prób materiału siewnego i do dokonywania
oceny materiału siewnego, udzielenie upoważnienia do wypełniania etykiet urzędowych,
udzielenie zgody na pobieranie prób za pomocą urządzenia do automatycznego
pobierania prób materiału siewnego wnosi się wraz ze złożeniem wniosku.
Opłatę za egzamin dla urzędowych kwalifikatorów, akredytowanych kwalifikatorów,
urzędowych próbobiorców oraz akredytowanych próbobiorców wnosi się nie później niż
dzień przed przystąpieniem do egzaminu.
Opłatę za wykonywanie czynności w ramach nadzoru nad pracą urzędowych
kwalifikatorów, urzędowych próbobiorców, akredytowanych kwalifikatorów,
akredytowanych próbobiorców, analityków nasiennych oraz urzędowych laboratoriów i
akredytowanych laboratoriów wnosi się przelewem na rachunek wojewódzkiego
inspektoratu właściwego ze względu na siedzibę prowadzącego obrót lub dostawcy, w
terminie do dnia 15 lutego.

16
funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. Nr 239, poz.
2039 oraz z 2004 r. Nr 65, poz. 597), w związku z tym jego projekt nie podlega notyfikacji.
projekt rozporządzenia zostanie zamieszczony na stronie internetowej Biuletynu Informacji
1. Podmioty, na które oddziałuje projekt rozporządzenia

1) Państwową Inspekcję Ochrony Roślin i Nasiennictwa;
2) hodowców odmian roślin rolniczych i ogrodniczych,
3) producentów materiału nasiennego,
4) prowadzących obrót materiałem siewnym.
2. Wpływ projektu rozporządzenia na sektor finansów publicznych, w tym budżet

Wejście w życie projektu rozporządzenia nie będzie skutkować zmianą limitów wydatków
jednostek sektora finansów publicznych.
3. Wpływ projektu rozporządzenia na rynek pracy

Wejście w życie projektu rozporządzenia nie będzie miało wpływu na rynek pracy.
4. Wpływ projektu rozporządzenia na konkurencyjność gospodarki i

przedsiębiorczość, w tym na funkcjonowanie przedsiębiorstw
Wejście w życie projektu rozporządzenia nie będzie miało wpływu na konkurencyjność
5. Wpływ projektu rozporządzenia na sytuację i rozwój regionalny
17
Wejście w życie projektu rozporządzenia nie będzie miało wpływu na sytuację i rozwój
regionalny.
Krajowej Komisji NSSZ „Solidarność”, NSZZ „Solidarność” Rolników Indywidualnych, Rady
Krajowej Związku Zawodowego Rolników „Samoobrona”, Krajowej Rady Izb Rolniczych,
Polskiej Izby Nasiennej oraz Związku Twórców Odmian Roślin Uprawnych.
07/04-kt
18

Untitled

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Untitled

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Druk nr 4114 cz.

Szanowny Panie Marszałku

- o nasiennictwie z projektami aktów

Projekt ma na celu wykonanie prawa Unii Europejskiej.

(-) Donald Tusk

w sprawie wykazu gatunków roślin objętych ustawą o nasiennictwie

Na podstawie art. 1 ust. 3 ustawy z dnia ....................... o nasiennictwie (Dz. U.

Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi

WYKAZ GATUNKÓW ROŚLIN, KTÓRYCH ODMIANY WPISUJE SIĘ DO KRAJOWEGO REJESTRU

Nazwa polska Nazwa botaniczna

1 Jęczmień Hordeum vulgare L.

2 Kukurydza Zea mays L.

3 Mieszaniec sorga zwyczajnego Sorghum bicolor (L.) Moench

4 Mozga kanaryjska (syn. kanar) Phalaris canariensis L.

5 Owies nagi (syn. o. nagoziarnowy) Avena nuda L.

6 Owies szorstki (syn. o. owsik) Avena strigosa Schreb.

8 Pszenica orkisz Triticum spelta L.

9 Pszenica twarda Triticum durum Desf.

10 Pszenica zwyczajna Triticum aestivum L.

11 Pszenżyto x Triticosecale Wittm. ex A. Camus

12 Ryż* Oryza sativa L.

13 Sorgo zwyczajne* Sorghum bicolor (L.) Moench

14 Sorgo sudańskie (syn. trawa sudańska)* Sorghum sudanense (Piper) Stapf

15 Żyto Secale cereale L.

B. Rośliny oleiste i włókniste

1 Bawełna Gossypium spp.

2 Gorczyca biała Sinapis alba L.

3 Gorczyca czarna Brassica nigra (L.) Koch

4 Gorczyca sarepska Brassica junacea (L.) Czern.

5 Kminek zwyczajny Carum carvi L.

6 Konopie Cannabis sativa L.

7 Krokosz barwierski (syn. saflor Carthamus tinctorius L.

8 Len zwyczajny Linum usitatissimum L.

10 Orzech ziemny Arachid hypogaea L.

11 Rzepak Brassica napus L. (partim)

12 Rzepik Brassica rapa L. var. silvestris (Lam.)

13 Słonecznik Helianthus annuus L.

14 Soja Glycine max (L.) Merrill

1 Bobik Vicia faba L. (partim)

2 Esparceta siewna Onobrychis viciifolia Scop.

3 Groch siewny Pisum sativum L. (partim)

4 Komonica zwyczajna Lotus corniculatus L.

5 Koniczyna biała Trifolium repens L.

6 Koniczyna białoróżowa Triforium hybridum L.

7 Koniczyna egipska* Triforium alexandrinum L.

8 Koniczyna krwistoczerwona Triforium incarnatum L.

9 Koniczyna łąkowa (syn. k. czerwona) Triforium pratense L.

10 Koniczyna perska Triforium resupinatum L.

11 Kozieradka pospolita (syn. koniczyna Trigonella foenum - graecum L.

12 Lucerna chmielowa Medicago lupulina L.

13 Lucerna piaskowa Medicago x varia T. Martyn

14 Lucerna siewna Medicago sativa L.

15 Łubin biały Lupinus albus L.

16 Łubin wąskolistny Lupinus angustifolius L.

17 Łubin żółty Lupinus luteus L.

18 Rutwica wschodnia Galega orientalis L.

19 Siekiernica włoska* Hedysarum coronarium L.

20 Wyka kosmata* Vicia villosa Roth

21 Wyka panońska* Vicia pannonica Crantz

22 Wyka siewna Vicia sativa L.

1 Cynodon palczasty* Cynodon dactylon (L.) Pers.

3 Konietlica łąkowa* Trisetum flavescens (L.) P. Beauv.

4 Kostrzewa czerwona Festuca rubra L.

5 Kostrzewa łąkowa Festuca pratensis Huds.