You are on page 1of 18

Rozdzia³ 15.

Nowy k¹t widzenia


na usuwanie mory
Za ka¿dym razem, gdy podczas drukowania na³o¿one zostan¹
dwa wzory, mo¿e wyst¹piæ dziwnie wygl¹daj¹ca interferencja.
Najczêœciej dzieje siê tak w przypadku rastrowanych orygina³ów,
a czasami w przypadku obiektów ze wzorem. Zazwyczaj mo¿emy
tego unikn¹æ, pamiêtaj¹c o dwóch s³owach — trzydzieœci stopni.

aj¹c do czynienia z tak du¿¹ mor¹ jak ta


widoczna na prawym zdjêciu rysunku 15.1,
chcia³oby siê znaleŸæ jak¹œ magiczn¹ receptê.
To paskudztwo reprezentuje problem, z którym mamy od czasu
do czasu do czynienia — reprodukcj¹ rastrowanych orygina³ów.
Wiele osób zaleca stosowanie ró¿nego rodzaju magicznych recept.
Wiêkszoœæ z nich siê nie sprawdza.
Czy wiesz, co zrobi³em, aby skorygowaæ ten plik i uzyskaæ tak
znacz¹c¹ poprawê, jak¹ widaæ na lewym zdjêciu?
Nic. Nie zrobi³em zupe³nie nic.
Te dwa zdjêcia s¹ dok³adnie takie same. Zosta³y wydrukowane
na podstawie tego samego pliku i s¹ w taki sam sposób wykadrowane.
Jak na dwa identyczne zdjêcia, mamy tu dosyæ znacz¹c¹ ró¿nicê
w jakoœci druku. Wskazuje ona, ¿e rastrowane orygina³y reprezentuj¹
pewne szczególne problemy, z których wiele mo¿na rozwi¹zaæ
pamiêtaj¹c o dwóch s³owach — trzydzieœci stopni. I to one s¹
prawdziw¹ magiczn¹ recept¹.
Zanim zaczniemy omawiaæ problem usuwania mory, powinniœmy
najpierw bli¿ej przyjrzeæ siê, czego on tak naprawdê dotyczy.
Je¿eli ograniczymy siê na razie do czarno-bia³ych zdjêæ,
prawid³owa reprodukcja bêdzie zale¿a³a od uzyskania pe³nego
zakresu tonów: czerni, bieli, ciemnych szaroœci, jasnych szaroœci
i tonów œrednich. Niestety, na maszynie drukarskiej nie mamy
do dyspozycji szarej farby. Dysponujemy jedynie czarn¹ farb¹
i bia³ym papierem.
312 Rozdzia³ 15.

Rysunek 15.1.
Musimy Na lewym zdjêciu nie
wiêc ma mory, widocznej
trochê na prawej fotografii.
Gdzie tkwi sekret
pooszu- tak du¿ej 
kiwaæ. poprawy
Nak³adaj¹c wygl¹du
zdjêcia?
niewielkie
iloœci czarnej
farby i zarazem
pokazuj¹c pewn¹
iloœæ bia³ego papieru,
mo¿emy oszukaæ od-
biorcê, wmawiaj¹c w nie-
go, ¿e widzi kolor szary.
Jest kilka metod osi¹gniê-
cia tego celu. Mo¿na to zrobiæ
za pomoc¹ losowo rozmieszczo-
nych punktów. Je¿eli zechcemy,
aby te punkty by³y widoczne, na-
zwiemy rezultat mezzotint¹. Je¿eli
punkty s¹ zbyt ma³e, aby mo¿na je by³o
³atwo zobaczyæ, nazwiemy to rastrem farb, lub
stochastycznym. dopóki nie
Jednak w bran¿y drukarskiej w przewa- spróbujemy wydru-
¿aj¹cej mierze stosuje siê nak³adanie farby kowaæ ponownie ju¿ zra-
w postaci regularnego wzoru, który staje siê strowanego orygina³u.
jaœniejszy lub ciemniejszy, aby odzwiercie-
dliæ ró¿ne odcienie szaroœci. Obecnie ten Rozwi¹zaniem jest
wzór sk³ada siê prawie zawsze z punktów,
które ró¿ni¹ siê wielkoœci¹, ale znajduj¹ siê
trzydzieœci stopni
w tej samej odleg³oœci od siebie. Taki wzór Wiêkszoœæ z nas mniej wiêcej orientuje
nazywa siê rastrem; a liczba punktów na cal siê, ¿e cyjan, magenta, ¿ó³ty i czarny druko-
okreœla gêstoœæ rastra lub jego liniaturê. Im wane s¹ pod czterema ró¿nymi k¹tami rastra.
wiêksza gêstoœæ rastra, tym lepsza jakoœæ Zwykle to, czy wiemy, jakie s¹ te k¹ty, czy
druku: zdjêcie Madeleine Albright zosta³o nie, nie ma najmniejszego znaczenia. Je¿eli
wydrukowane rastrem o gêstoœci 64 punktów jednak zamierzamy pracowaæ z rastrowanymi
na cal, nadaj¹cym siê bardziej do gazety ni¿ orygina³ami, zrozumienie teorii drukowania
do ksi¹¿ki. (W tej ksi¹¿ce normalna gêstoœæ rastrów pod k¹tem staje siê bardzo wa¿ne.
rastra to 133 DPI.) Za ka¿dym razem, gdy na³o¿ymy na sie-
Wzór punktów rastra jest znacznie bar- bie dwa regularne wzory, pojawi siê jakiœ ro-
dziej widoczny, gdy linie rastra znajduj¹ siê dzaj interferencji lub mory. Mora mo¿e byæ
dok³adnie w pionie lub w poziomie w stosun- zarówno bardzo wyraŸna, jak w przypadku
ku do strony. Dlatego zazwyczaj drukuje siê prawego zdjêcia na rysunku 15.1, jak i pra-
je pod pewnym k¹tem. Wartoœæ tego k¹ta nie wie niezauwa¿alna. Oczywiœcie wolimy tê
ma najmniejszego znaczenia, dopóki nie za- drug¹ ewentualnoœæ. Gdybyœmy wydruko-
czynamy nak³adaæ na siebie wiêkszej iloœci wali wszystkie kolory CMYK rastrami pod
Nowy k¹t widzenia na usuwanie mory 313

Na szczêœcie, ¿ó³ta farba jest


o tyle jaœniejsza od pozosta³ych, ¿e
nie ma zbytniego znaczenia, pod ja-
kim k¹tem zostanie wydrukowana.
(Z braku lepszego rozwi¹zania, zwy-
kle drukuje siê j¹ pod k¹tem 0 stop-
ni, czyli w tej samej orientacji, co
strona). Poniewa¿ cyjan, magenta
i czarny powinny byæ w odleg³oœci
30 stopni, jesteœmy w domu. Zwykle
magentê drukuje siê pod k¹tem 75
stopni, czarny 45 stopni, a cyjan 15
stopni. Jednak najwa¿niejsze s¹ nie
konkretne liczby, ale ich wzajemna
odleg³oœæ od siebie, czyli 30 stopni.
Teraz wracamy do sekretarz Al-
bright. Orygina³ zosta³ umieszczo-
ny w gazecie, która zosta³a wy-
drukowana farbami pod podanymi
wy¿ej k¹tami. To znaczy, ¿e czarny
zosta³ wydrukowany pod k¹tem 45
stopni. Mój skaner zarejestrowa³
ten raster, ale poniewa¿ mog³em
nie umieœciæ orygina³u w skanerze
zbyt dok³adnie, bêdzie siê on
tym samym k¹tem, to mamy gwarancjê, ¿e znajdowa³ gdzieœ pomiêdzy 43 a 47 stopni.
wyst¹pi pierwszy przypadek. Na ten raster na³o¿y³ siê raster u¿yty do
W kolorze drukuje siê ju¿ na tyle d³ugo, wydrukowania tej ksi¹¿ki, który równie¿ jest
¿e przeprowadzono wiele eksperymentów. pod k¹tem 45 stopni. Dlatego w³aœnie prawe
Do tego czasu drukarze nauczyli siê, ¿e chocia¿ zdjêcie wygl¹da tak fatalnie. Zdjêcie lewe jest
sprawdza siê wiele kombinacji k¹tów rastra, o wiele lepsze, poniewa¿ zamiast dwóch ra-
najbardziej pewne rezultaty otrzymuje siê, strów w okolicy 45 stopni mamy jeden pod k¹-
gdy s¹ one drukowane w odleg³oœci 30 stopni. tem 45 stopni i drugi pod k¹tem 30 stopni, czyli
Sposób opisywania k¹tów w Photoshopie w odleg³oœci 15 stopni. K¹t rastra w ksi¹¿ce
jest taki, ¿e pionowa linia ma 0 stopni, a po- siê nie zmieni³. K¹t rastra zdjêcia — tak.
zioma 90 stopni. Je¿eli siê chwilê nad tym Po tej demonstracji mo¿esz dojœæ do wnio-
zastanowisz, zdasz sobie sprawê, ¿e w odle- sku, ¿e je¿eli masz do czynienia z czarno-
g³oœci 30 stopni mog¹ byæ tylko trzy farby. bia³ymi zrastrowanymi orygina³ami, mo¿esz
Je¿eli farba jest drukowana rastrem pod k¹- znacz¹co poprawiæ ich jakoœæ, obracaj¹c je
tem 90 stopni (czyli linie punktów rastra s¹ na stronie o 30 stopni. Niestety, ta metoda
poziome), to bêdzie te¿ drukowana pod k¹- nie jest zbyt praktyczna.
tem 0 stopni, poniewa¿ linie punktów rastra Widz¹c, jak æma próbuje spaliæ siê w p³o-
bêd¹ te¿ pionowe. Moglibyœmy wiêc wy- mieniu œwiecy, karaluch Archy zapyta³: „dla-
drukowaæ drug¹ farbê pod k¹tem 30 stopni czego, ch³opaki, to robicie / poniewa¿ zwykle
i trzeci¹ pod k¹tem 60 stopni, ale musimy w³aœnie to robi¹ æmy, czy co / ...czy nie macie
jeszcze znaleŸæ miejsce dla czwartej farby. w³asnego rozumu [?]”
314 Rozdzia³ 15.

zawiera ¿adnych mechanizmów ostrzegaj¹-


cych o tym, ¿e plik ma osadzone informacje
na temat rastra.
Dlatego powinieneœ samemu siê zabez-
pieczyæ. Nazwij plik albright.mójraster lub
w jakikolwiek inny sposób zaznacz, o co cho-
dzi. Tego typu praktyka oszczêdzi wiele pracy
lokalnej policji, poniewa¿ nie bêdzie ona mu-
sia³a dochodziæ, który z kolejnych u¿ytkow-
ników pliku dokona³ na tobie morderstwa.
Wybieraj¹c w PageMakerze 6.5 polece-
nie File: Print>Color Options (Plik: Dru-
Rysunek 15.2. Dwustopniowa metoda zapisywania kuj>Kolor), równie¿ bêdziesz móg³ zmieniæ
k¹ta rastra w pliku Photoshopa: w tle okno dialogowe k¹t i liniaturê rastra, ale bez niebezpiecznego
Halftone Screens, z przodu okno dialogowe zapisu pliku
osadzania tych informacji w pliku zdjêcia.
w formacie EPS
Menu drukowania programu QuarkXPress 4
Jest to bardzo m¹dry fragment. Zwykle tak¿e ma tego typu mo¿liwoœci, ale jego wcze-
rzeczywiœcie drukuje siê czarny kolor ra- œniejsze wersje — nie.
strem pod k¹tem 45°. Ale góra nie musi przy-
chodziæ do Mahometa. Je¿eli raster orygina- Osadzanie informacji
³u i raster druku s¹ pod tym samym k¹tem,
a ty nie mo¿esz obróciæ oryginalnego zdjê-
na temat rastra
cia, obróæ raster druku. W przypadku czarno-bia³ych zdjêæ mo¿e-
Je¿eli zapiszemy zdjêcie w formacie EPS my bez obaw osadzaæ informacje na temat
zamiast, jak zwykle, w formacie TIFF, mo¿e- rastra, które zminimalizuj¹ morê. Ale w przy-
my wybraæ wartoœci k¹ta i liniaturê rastra, padku kolorowych zdjêæ ryzyko jest ju¿
które nadpisz¹ domyœlne ustawienia naœwie- znacznie wiêksze, wiêc mog¹ sobie na to po-
tlarki. Je¿eli chcemy, aby zdjêcie Albright by³o zwoliæ tylko eksperci. W przypadku czarno-
pionowe i chcemy unikn¹æ mory, wszystko, co bia³ych fotografii nie stanie siê nic z³ego, je-
musimy zrobiæ, sprowadza siê do ustawienia ¿eli zmienimy k¹t rastra na 15 lub 75 stopni;
k¹ta rastra dla czarnej farby na 15 lub 75 stop- s¹ to optymalne wartoœci dla orygina³u dru-
ni, poniewa¿ obie liczby s¹ w magicznej odle- kowanego rastrem pod k¹tem 45 stopni.
g³oœci 30 stopni od rastra oryginalnego zdjêcia. Podczas modyfikowania tych wartoœci
Ta metoda osadzania w pliku k¹ta rastra powinniœmy tak¿e pomyœleæ o gêstoœci ra-
zosta³a pokazana na rysunku 15.2. Pierw- stra, poniewa¿ jest to kolejny przypadek, gdy
szym krokiem jest wybranie polecenia File: rastrowane orygina³y powinny byæ traktowa-
Page Setup>Screens (Plik: Ustawienia strony ne w zupe³nie inny sposób ni¿ zwykle.
>Raster) i wpisanie k¹ta rastra, którego Zdjêcie A prezydenta Clintona na rysun-
chcemy u¿yæ. Nastêpnie, podczas zapisywania ku 15.3 pokazuje, dlaczego nie powinniœmy
pliku, wybieramy jako format Photoshop EPS. siê zbytnio upieraæ przy niszczeniu ka¿dego
Pojawi siê wtedy drugie okno dialogowe. punktu rastra. Chocia¿ jest to nieskorygowa-
Zmiana k¹ta i liniatury rastra mo¿e byæ ne, zeskanowane zdjêcie rastrowanego ory-
katastrofalna w skutkach. Tego typu niebez- gina³u i chocia¿ nie modyfikowa³em k¹tów
pieczeñstwo powstaje wtedy, gdy ty lub kto- rastra, mora jest ledwo widoczna. Zosta³o
kolwiek inny bêdzie chcia³ za jakiœ czas u¿yæ ono zeskanowane z tej samej gazety, co zdjê-
tego zdjêcia do innych celów. Photoshop nie cie Albright.
Nowy k¹t widzenia na usuwanie mory 315

Jedyna ró¿nica polega na tym, ¿e zdjêcie towarzyszy³ tym zdjêciom, przewidywa³em,


Albrigth zosta³o wydrukowane rastrem 65 ¿e zdjêcie B bêdzie mia³o najwiêksze szanse
DPI, czyli takim samym jak orygina³, a w przy- bycia najlepszym.
padku fotografii Clintona zwiêkszy³em gê- Rezultaty by³y nastêpuj¹ce: zdjêcie B
stoœæ rastra do standardowych dla tej ksi¹¿- by³o lepsze w trzech z tych czterech czaso-
ki 133 DPI. Im rzadszy raster, tym gorsza pism, dobrze te¿ wygl¹da³o w ka¿dym z do-
mora. Im gêstszy raster, tym mora bêdzie tychczasowych wydañ tej ksi¹¿ki.
mniej widoczna.
Z drugiej strony, im mniejsze punkty ra-
Ponownie trzydzieœci stopni
stra, tym trudniej kontrolowaæ je na maszy-
nie drukarskiej. Je¿eli drukarz nie potrafi Oprócz k¹ta rastra orygina³u i k¹ta rastra
utrzymaæ jednolitego rastra, zdjêcie za- otrzymywanego z naœwietlarki jest jeszcze
cznie wygl¹daæ nieostro. Zwykle jest to nie- jeden k¹t, który musimy wzi¹æ pod uwagê —
po¿¹dane, ale w przypadku rastrowanych k¹t skanowania.
orygina³ów — wrêcz przeciwnie. Zwykle Skanery pobieraj¹ próbki obrazu pozio-
powinniœmy ufaæ drukarzowi w sprawie mak- mo lub — aby zachowaæ zgodnoœæ z po-
symalnej gêstoœci rastra — ale nie wtedy, przednio stosowan¹ terminologi¹ — pod k¹-
gdy walczymy z mor¹. tem 90 stopni. Nie s¹ one wyj¹tkiem od
Wiêkszoœæ czasopism zaleca na przyk³ad regu³y 30 stopni. Nieuwa¿ne w³o¿enie ra-
stosowanie rastra o gêstoœci 133 linii na cal. strowanego orygina³u do skanera, jak to zro-
Je¿eli jednak masz do czynienia z rastrowa- bi³em ze zdjêciem Albrigh, jest wysoce nie-
nym, czarno-bia³ym orygina³em, zalecam, odpowiednie. Aby otrzymaæ jak najlepsz¹
abyœ zdefiniowa³ raster o gêstoœci 150 linii reprodukcjê, orygina³ równie¿ musi zostaæ
i pod k¹tem 15 zamiast 45 stopni. zeskanowany pod odpowiednim k¹tem. Je-
Na rysunku 15.3 widaæ interesuj¹cy test ¿eli u³o¿ymy orygina³ równo w skanerze, po-
tego zalecenia. Jedno ze zdjêæ Clintona (wer- miêdzy k¹tem skanowania i k¹tem rastra
sja B) ma zdefiniowany raster o gêstoœci 200 orygina³u powstanie nie do zaakceptowania
DPI. Gdyby dowiedzia³ siê o tym drukarz tej k¹t o wielkoœci 45 stopni. Dlatego musimy
ksi¹¿ki, prawdopodobnie dosta³by ataku ser- umieœciæ orygina³ pod k¹tem 15 stopni. Czy
ca. Maszyna drukuj¹ca na papierze z roli, obrócimy go zgodnie, czy niezgodnie z ru-
u¿yta do druku tej ksi¹¿ki, jak widaæ wcale chem wskazówek zegara, nie ma w przypad-
siê tym nie przejê³a, chocia¿ nawet najlepsze ku czarno-bia³ych zdjêæ znaczenia — bez
maszyny arkuszowe, drukuj¹ce na najwy¿- wzglêdu na sposób, k¹t skanowania w sto-
szej jakoœci papierze, maj¹ problemy z 200- sunku do rastra bêdzie wynosi³ 30 stopni,
liniowym rastrem. czyli dok³adnie tyle, ile chcemy.
Podobny przyk³ad zosta³ pokazany w roz- Umieszczenie orygina³u w skanerze pod
dziale 14., ale tam (rysunek 14.1) u¿y³em k¹tem jest jedn¹ z bardziej popularnych ma-
drobnego rastra do niezrastrowanego, kolo- gicznych recept oferowanych przez ró¿nego
rowego orygina³u. Tamto zdjêcie nie wygl¹- rodzaju autorytety, z których wiêkszoœæ zaleca
da dobrze. Tutaj mia³em kilka powodów, aby stosowanie metody prób i b³êdów. Je¿eli orygi-
tak zrobiæ. Zestaw zdjêæ pokazanych na ry- na³ jest tak z³y jak w tym przypadku, to, muszê
sunku 15.3 zosta³ wydrukowany w czterech tak¿e siê z tym zgodziæ, umieszczenie go pod
ró¿nych czasopismach — zapobieganie po- jakimkolwiek k¹tem nie mo¿e ju¿ spowodo-
wstawaniu mory jest jednym z g³ównych waæ dalszego pogorszenia jakoœci. Ale dlacze-
problemów osób zajmuj¹cych siê drukiem na go wybieraæ dowolny k¹t, gdy regu³a 30 stop-
ca³ym œwiecie. W oryginalnym artykule, który ni mówi, ¿e jeden k¹t jest lepszy od innych?
316 Rozdzia³ 15.

Zamiast umieszczaæ orygina³ w skane- Wszystkie te manipulacje z k¹tem i gêsto-


rze pod k¹tem wybranym przez Opatrz- œci¹ rastra rozwi¹¿¹ wiêkszoœæ twoich proble-
noœæ, umieœæ go, poniewa¿ wiesz, co ro- mów z rastrowanymi czarno-bia³ymi orygina³ami.
biæ, pod k¹tem 15 stopni. Dziêki tym prostym czynnoœciom mo¿esz osi¹-
gn¹æ wystarczaj¹c¹ jakoœæ rastrowanego orygina-
³u. Je¿eli tak, nie musisz czytaæ dalej. Reszta tego
rozdzia³u jest dla osób, którzy maj¹ du¿o czasu
i chc¹ go poœwiêciæ na uzyskanie nie tylko dobrze
wygl¹daj¹cego zdjêcia, ale takiego, które bêdzie
wygl¹da³o najlepiej, jak tylko siê da.

Punkty — regu³y i wyj¹tki


Jakakolwiek próba dalszego poprawienia
jakoœci musi zacz¹æ siê od uœwiadomienia sobie
faktu, ¿e wystêpuj¹ce w pliku kropki rastra to
kij, który ma dwa koñce. Z jednej strony, ich
obecnoœæ powstrzymuje nas przed próbami doda-
nia do zdjêcia kontrastu, poniewa¿ mog³aby
Rysunek 15.3. Ró¿ne podejœcia do rastrowanego
orygina³u. A: nieskorygowane, zeskanowane zdjêcie.
B: ten sam plik z osadzonym 200-liniowym rastrem.
C: To samo zdjêcie zeskanowane i skorygowane
za pomoc¹ metod opisanych w tym rozdziale. D: ten
A sam plik ze 150-liniowym rastrem pod k¹tem 15 stopni.
E: zdjêcie z automatycznie skorygowanym zakresem
tonalnym i rastrem usuniêtym programowo

B C
Nowy k¹t widzenia na usuwanie mory 317

powstaæ mora. Z drugiej strony, to w³aœnie te niami punktów rastra, a dowiesz siê, pod
rastry przechowuj¹ wszystkie szczegó³y. Nie jakim jest on k¹tem. Poza kilkoma wyj¹tkami
musimy wiêc ich eliminowaæ, wystarczy je przekonasz siê, ¿e czarny jest pod k¹tem 45
nieco stonowaæ przy jednoczesnym powiêk- stopni, a cyjan i magenta, odpowiednio, 15
szeniu ogólnego zakresu tonalnego zdjêcia. i 75 stopni. Jednak nie zawsze tak bêdzie,
To, na ile mo¿emy os³abiæ punkty rastra, szczególnie w przypadku publikacji starszych
zale¿y od konkretnego zdjêcia. Podam ci re- oraz drukowanych w Europie. Gdy spraw-
ceptê, która zwykle siê sprawdza, ale w nie- dzisz ju¿ k¹t, u¿yj regu³y trzydziestu stopni
których przypadkach bêdziesz musia³ j¹ zarówno do skanowania, jak i rastrowania.
zmodyfikowaæ. Zanim to jednak zrobiê, oto n Zrób sobie szablon z narysowan¹
kilka ogólnych zasad. lini¹ pod k¹tem 15 stopni. Jasne, ¿e nigdy ci
n Zawsze skanuj rastrowane orygina³y siê nie uda umieœciæ materia³u w skanerze
z najwy¿sz¹ mo¿liw¹ rozdzielczoœci¹, a na- pod idealnym k¹tem, ale po co siê myliæ a¿
stêpnie zastosuj ponowne próbkowanie w dó³. o piêæ stopni?
Bardzo du¿a rozdzielczoœæ skanowania jest n Nie wyostrzaj zdjêcia. Ca³y problem
zwykle niekorzystna, poniewa¿ powoduje, z rastrowanymi orygina³ami polega na tym,
¿e zdjêcie staje siê nieostre. Je¿eli jednak ory- ¿e s¹ one zbyt ostre. Zwykle chcemy je do
gina³ ma raster, to zmniejszenie jego ostroœci pewnego stopnia rozmyæ. Jednak czasami
jest w³aœnie tym, czego potrzebujemy. bêdziemy chcieli je po takiej operacji wy-
n Naucz siê rozpoznawaæ k¹ty rastra ostrzyæ w niektórych miejscach. Na przyk³ad
orygina³u. Wymaga to nieco praktyki, szcze- oczy lub bi¿uteria po rozmyciu zdjêcia prze-
gólnie w przypadku kolorowych zdjêæ. Przyj- stan¹ siê b³yszczeæ. Powinniœmy wiêc to na-
rzyj siê orygina³owi przez lupê i wyobraŸ so- prawiæ, ale za pomoc¹ narzêdzia, a nie filtru.
bie prostok¹t lub literê L, jak pokazuje to Je¿eli zbytnio rozmyjemy zdjêcie, wyostrzenie
rysunek 15.5. Obracaj j¹, a¿ zrówna siê z li- bêdzie niewielk¹ os³od¹ tej gorzkiej pigu³ki.

D E
318 Rozdzia³ 15.

n Nie u¿ywaj programów automatycz- które zawieraj¹ szczegó³y, z drugiej — bia³y


nie usuwaj¹cych raster, dostêpnych na przy- obszar pomiêdzy nimi, który szczegó³ów nie
k³ad w oprogramowaniu do twojego skanera. zawiera. Musimy zdecydowanie zredukowaæ
Niektóre z nich s¹ ca³kiem niez³e (zdjêcie E ró¿nicê pomiêdzy tymi dwoma obszarami,
na rysunku 15.3), ale ¿aden nie mo¿e równaæ ale czy mamy traktowaæ te dwie zupe³nie
siê z odpowiedni¹ ingerencj¹ cz³owieka. Ist- ró¿ne rzeczy jako jedn¹ ca³oœæ, czy na dwa
nieje kilka dobrych algorytmów usuwaj¹cych ró¿ne sposoby?
ziarno filmu, ale gdy farba trafia na papier, Maj¹c to wszystko na uwadze, mo¿esz
pojawia siê tak wiele ró¿nego rodzaju czyn- przeœledziæ to, co sta³o siê na rysunku 15.4.
ników, ¿e automatyczna metoda usuwania ra- n WeŸ w³aœciwie zwymiarowane i ob-
stra mo¿e byæ co najwy¿ej przeciêtna. rócone, zeskanowane zdjêcie, a nastêpnie
A teraz recepta. Po pierwsze, wróæ do zwiêksz wed³ug uznania jego kontrast, igno-
zdjêcia Albright i przekonaj sam siebie, ¿e wi- ruj¹c fakt, ¿e oznacza to jeszcze wyraŸniej-
doczna tam mora nie jest taka z³a, jak na po- sze punkty rastra.
cz¹tku myœla³eœ. Bi¿uteria wygl¹da dobrze n Z takiego zdjêcia wykonaj dwie ko-
taka, jaka jest. Jej ciemna suknia i t³o zdjêcia pie, które bêdê nazywa³ kopi¹ X i kopi¹ Y, by
równie¿ s¹, mniej lub bardziej, do zaakcep- nie myli³y siê nam z wersjami obrazka poka-
towania. Naprawdê okropna mora wystêpuje zanymi na rysunku 15.4.
tylko na twarzy. To bardzo typowe. W³aœnie n PrzejdŸ do kopii X. Zastosuj filtr Gaus-
œrodkowym zakresem zdjêcia musimy siê sian blur (Rozmyj gaussowsko) z parametrem
przejmowaæ, a nie jego dwoma koñcami. Radius (Promieñ) ustawionym na 1,0. W ten
Po drugie, podziel sobie w myœlach to sposób, tak jak chcieliœmy, zostanie wype³-
zdjêcie na dwie czêœci. Z jednej strony punkty, niony bia³y obszar. Równoczeœnie, bardzo
Rysunek 15.4. Os³abienie punktów rastra najlepiej wykonaæ w dwóch oddzielnych krokach, wp³ywaj¹cych
osobno na œwiat³a i osobno na cienie. A: powiêkszony fragment zdjêcia A na rysunku 15.3 ze zwiêkszonym
kontrastem. B: rezultat u¿ycia filtru Gaussian blur na pierwszej kopii wersji A. C: rozmyta wersja B na³o¿ona
w trybie Darken na wersjê A. D: rezultat dzia³ania filtru Dust & Scratches na drugiej, przyciemnionej kopii
wersji A. E: wersja D na³o¿ona w trybie Lighten na wersjê C

A B C D E
Nowy k¹t widzenia na usuwanie mory 319

ucierpia³y na tym punkty rastra, czego


nie chcieliœmy, ale tym siê nie martw.
Uzyskujemy obrazek w wersji B.
n Wróæ do orygina³u. Poleceniem Ima-
ge: Apply Image (Obrazek: Nadaj obrazek)
na³ó¿ kopiê X w trybie Darken (Ciemniej).
W ten sposób w ogóle nie wp³yniemy na
punkty rastra, które na nak³adanej kopii s¹
jaœniejsze ni¿ w oryginale.
n Wyrzuæ kopiê X i przejdŸ do kopii Y.
Zastosuj krzyw¹, która ustawi minimum
œwiate³ na 20K.
n Dla œwie¿o przyciemnionej kopii Y
zastosuj filtr Dust & Scratches (Kurz i rysy)
z parametrem Radius (Promieñ) 1,0. Filtr ten
sprawi, ¿e punkty stan¹ siê mniej wydatne,
ale mniej wiêcej zachowa zajmowany przez
nie obszar — poza najjaœniejszymi punkta-
mi, które przejd¹ do historii. Uzyskujemy
w ten sposób obrazek w wersji D.
n Wróæ do orygina³u. Na³ó¿ zmodyfi-
kowan¹ kopiê Y, tym razem w trybie Lighten
(Jaœniej). Teraz wczeœniejszy cel przyciem-
nienia kopii B staje siê jasny. Najjaœniejsza
jedna pi¹ta orygina³u pozostanie niezmienio-
na — zagwarantowaliœmy sobie, ¿e kopia Y
jest w tym obszarze ciemniejsza. Najwiêksze
zmiany bêd¹ widoczne w tonach œrednich.
Kopia X przywróci³a t³o, a kopia Y st³umi³a
punkty rastra, nie usuwaj¹c ich do koñca.
n Je¿eli oka¿e siê to wykonalne, po-
nownie zwiêksz kontrast.
Gdy mo¿esz przed pos³aniem pracy do
druku wykonaæ odbitkê próbn¹, dosyæ ostro¿-
nie stosuj powy¿sz¹ receptê. Znacznie ³atwiej
usun¹æ morê w drugim podejœciu ni¿ przy-
wróciæ szczegó³y.
Rysunek 15.5. Znalezienie k¹ta rastra mo¿e byæ
trudne, szczególnie w przypadku kolorowych zdjêæ.
Poni¿ej: powiêkszony fragment zeskanowanego
zdjêcia. Powy¿ej: cyfrowe zdjêcie z na³o¿onym
idealnym rastrem. Je¿eli chcesz na przyk³ad
znaleŸæ k¹t cyjanu, wyobraŸ sobie literê L
i obracaj j¹, a¿ linie rastra cyjanu bêd¹
przebiega³y wzd³u¿ litery. Wstawki: dwa
kana³y cyjanu pokazuj¹, jak wiele
szczegó³ów traci siê po wydrukowaniu
i ponownym zeskanowaniu zdjêcia
320 Rozdzia³ 15.

Stare, dobre czasy grafowaæ rastrowany orygina³ i wykonaæ


Skoro 200-liniowy raster, o którym wie- jego retusz. Rezultat móg³ byæ nastêpnie na-
my, ¿e jest niedorzecznoœci¹, daje zadowala- œwietlony na finalnej kliszy. Innymi s³owy,
j¹ce rezultaty, to jest to mocny argument za mogli oni pozostawiæ raster orygina³u jako
u¿yciem rastra 150 lub 175. Jest to ca³kowi- raster ostateczny. My, w œwiecie PostScriptu,
cie bezpieczna technika dla czarno-bia³ych nie mamy, niestety, tego typu mo¿liwoœci
zdjêæ i trochê mniej bezpieczna dla koloro- i zawsze musimy ponownie rastrowaæ orygi-
wych. Rastrowane, kolorowe orygina³y s¹ na³ po umieszczeniu go na naszych stronach.
prostsze do obróbki — w tym sensie, ¿e Metoda fotograficzna nie sprawdza siê
punkty rastra nie s¹ takie wyraŸne — ale jednak, je¿eli raster oryginalny zdecydowa-
równie¿ trudniejsze, poniewa¿ musimy po- nie ró¿ni siê od po¿¹danego, tak jak w przy-
œwiêciæ du¿o czasu na rozwi¹zanie proble- padku zdjêcia Clintona, które oryginalnie
mów zwi¹zanych z pojawianiem siê niew³a- mia³o raster 65 DPI i musia³o zostaæ dopaso-
œciwych kolorów. wane do pozosta³ych zdjêæ, które maj¹ raster
Era Photoshopa daje nam tyle korzyœci 133 DPI. W takim przypadku tradycyjna me-
w porównaniu do tradycyjnych metod, ¿e tê- toda, przy u¿yciu bardzo drogiego sprzêtu,
sknota do dobrych, starych czasów wydaje polega³a na sfotografowaniu orygina³u z jak
siê nieuzasadniona. Lecz nie w tym przypad- najwy¿sz¹ rozdzielczoœci¹, co mo¿emy do
ku Nasi poprzednicy mogli jeszcze raz sfoto- pewnego stopnia wykonaæ równie¿ na na-
szych skanerach biurowych, ale sfotografo-
Rysunek 15.6. Wszêdzie tam, waniu trochê nieostro, czego ju¿ na skane-
gdzie bêd¹ na siebie nachodziæ rach biurowych zrobiæ nie mo¿emy.
ró¿ne wzory, mo¿liwe jest Nasze efekty pracy nigdy nie bêd¹ mia³y
powstanie mory
takiej jakoœci, jak gdybyœmy pracowali od
pocz¹tku z niezrastrowanym orygina-
³em, to prawda. Ale czy mog¹ mieæ
akceptowaln¹ jakoœæ? Myœlê,
¿e tak. Pamiêtaj, ¿e seria
zdjêæ Clintona jest tej
samej wielkoœci co
orygina³ i zosta³a wy-
konana z orygina³u, który
by³ wydrukowany w gazecie
rastrem 65 DPI. Dlatego efekt
jest taki, jaki jest. Jednak czy sko-
rygowana wersja jest naprawdê
a¿ tak z³a?
Mi³o by by³o, gdybyœmy ni-
gdy nie musieli pracowaæ z ra-
strowanymi orygina³ami, jed-
nak czasami nie da siê tego
unikn¹æ. Oryginalne fotogra-
fie gubi¹ siê lub zostaj¹ znisz-
czone; zdjêcia historyczne
dostêpne s¹ tylko w formie
drukowanej itd. Mi³o by
Nowy k¹t widzenia na usuwanie mory 321

równie¿ by³o, gdybyœmy mieli do dyspozycji kilka wysokiej jakoœci


narzêdzi z przesz³oœci, ale i tak mo¿emy sobie z tym poradziæ.

Wzór na oszustwo
Wystêpowanie mory nie ogranicza siê do sytuacji, gdy mamy do
czynienia ze zrastrowanym orygina³em. Za ka¿dym razem, gdy zo-
stan¹ na³o¿one dwa (lub wiêcej) wzory, mog¹ (ale nie musz¹) pojawiæ
Rysunek 15.7. Koszule
siê dziwne rzeczy — patrz rysunek 15.6. Rezultaty na³o¿enia s¹ cie- w paski s¹ bardzo czêst¹
kawe, ale nie tego oczekujemy na wydruku. przyczyn¹ wystêpowania
My, osoby zajmuj¹ce siê drukiem, jesteœmy szczególnie nara¿eni mory, co widaæ na oryginale
na górze. Z regu³y win¹ za
na te niepo¿¹dane wzory interferencji, poniewa¿ podczas reprodukcji to — zupe³nie nies³usznie
naszej pracy sami nak³adamy wzór, w postaci rzêdów ma³ych, równo — obarcza siê raster.
rozmieszczonych punktów, znanych równie¿ jako linie rastra. Je¿eli Jak widaæ na powiêkszonym
fragmencie kana³u cyjanu,
jakiœ rodzaj wzoru wystêpuje równie¿ na oryginalnym zdjêciu, na mora wystêpuje na samym
przyk³ad taki jak na koszuli w paski, widocznej na rysunku 15.7, to na zdjêciu, a powsta³a
wydruku mo¿e pojawiæ siê coœ paskudnego. w procesie skanowania
Jednak mo¿emy mieæ tu tak¿e do
czynienia z innym potencjalnym wi-
nowajc¹. Jak widaæ na powiêkszonym
fragmencie kana³u cyjanu, mora jest
w tym przypadku integraln¹ czêœci¹
zdjêcia i pochodzi od skanera. Nawet
raster stochastyczny, który nie ma re-
gularnego wzoru, nic tu nie pomo¿e.
322 Rozdzia³ 15.

Matematyczny opis zjawiska mory jest korzystnej odleg³oœci 36 stopni od k¹ta pracy
dosyæ z³o¿ony. Ale dla naszych celów mo¿emy skanera, i, niespodzianka, nie ma na nich mory!
go uproœciæ. Przypomnij sobie rzeczy, które Wynika z tego, ¿e koszule w paski powo-
mówi³em na temat czarno-bia³ych zdjêæ. Za- duj¹ morê tylko wtedy, gdy operator skanera
k³adaj¹c, ¿e mamy dwa prostoliniowe wzory, zasn¹³. W tym przypadku wszystko, co trzeba
najlepiej rozmieœciæ je w odleg³oœci 30 lub zrobiæ, aby pozbyæ siê mory, to obróciæ orygi-
60 stopni. Najgorsze rezultaty otrzymamy, gdy na³ przed zeskanowaniem o 30 stopni, z zamia-
bêd¹ rozmieszczone pod tym samym k¹tem, rem przywrócenia póŸniej pionowego po³o¿e-
czyli w odleg³oœci 0 lub — co na jedno wy- nia w Photoshopie. Gdy u¿ywamy tego k¹ta,
chodzi — 90 stopni. paski koszuli bêd¹ w odleg³oœci –60 stopni,
Pionowe paski na koszuli umieszczone s¹ a paski na rêkawie w odleg³oœci 66 stopni od
pod k¹tem 0 stopni. Fatalnie, poniewa¿ ska- k¹ta pracy skanera, czyli obie odleg³oœci bêd¹
ner pracuje pod k¹tem 90 stopni, pozosta- prawie idealne.
wiaj¹c zabójcz¹ — 90-stopniow¹ — ró¿nicê. Na kolorowych zdjêciach mo¿na trochê
Je¿eli nie wierzysz, ¿e to jest przyczyn¹ ³atwiej, a jednoczeœnie trochê trudniej, pozbyæ
problemu, spójrz na rêkawy. Sprawdzi³em, siê rastra ni¿ na zdjêciach czarno-bia³ych.
s¹ pod k¹tem 126 stopni, czyli w bardzo £atwiej, poniewa¿ mora nie wystêpuje za-
zwyczaj we wszystkich ka-
na³ach. Trudniej, poniewa¿
nawet wówczas, gdy tylko
jeden lub dwa kana³y maj¹
wyraŸn¹ morê, to ucierpi na
tym jakoœæ zdjêcia, chocia¿
sama mora mo¿e byæ trud-
no dostrzegalna w obrazie
ogl¹danym w ca³oœci.
Usuwanie mory jest te¿
w obu przypadkach bardzo
podobne, poniewa¿ w dal-
szym ci¹gu obowi¹zuje re-
Rysunek 15.8. Na górze
z lewej: oryginalny plik cyfrowy
w takiej postaci, w jakiej zosta³
wydrukowany w czasopiœmie.
Na dole z lewej: wydrukowane
zdjêcie zosta³o zeskanowane
i obrobione w zwyk³y sposób,
tak jakbyœmy pracowali
ze zwyczajn¹ fotografi¹,
a nie rastrowanym orygina³em.
Na dole z prawej: wydrukowane
zdjêcie zeskanowane
z zastosowaniem
oprogramowania
do automatycznego usuwania
rastra. Na górze z prawej:
reprodukcja wydrukowanego
zdjêcia wykonana zgodnie
z zasadami omówionymi
w tym rozdziale
Nowy k¹t widzenia na usuwanie mory 323

gu³a trzydziestu stopni, poniewa¿ chodzi Je¿eli w to nie wierzysz, przyjrzyj siê bli-
nam o os³abienie punktów rastra, a nie ich ¿ej zdjêciu z zamienionymi k¹tami rastra.
usuniêcie, i poniewa¿ odpowiednio postêpu- Czy potrafisz wyjaœniæ, dlaczego widaæ na
j¹c, mo¿na uzyskaæ znacznie lepsze efekty nim morê w tle i na w³osach, a znacznie
od tych otrzymywanych przez automatyczne mniej jej mamy na twarzy?
programy do usuwania mory. Raster magenty nie znajduje siê w odle-
Aby to zilustrowaæ, na rysunku 15.8 bêdê g³oœci 30 stopni od niczego, ale k¹t jest wa¿-
pracowa³ nad zdjêciem, którego u¿y³em do ny tylko wtedy, gdy jest coœ, z czym mo¿e
ilustracji artyku³u w czasopiœmie. Oczywi- powstaæ konflikt. To w³aœnie dzieje siê w tle,
œcie mam oryginalny plik, który zosta³ poka- gdzie mamy sporo cyjanu i czarnego. Jednak
zany dla porównania. Ka¿de zdjêcie z liter¹ twarz jest niemal wy³¹cznie w kolorze ma-
B w prawym górnym rogu zosta³o zeskano- genty i ¿ó³tego, a ¿ó³ty nie jest wystarczaj¹co
wane z czasopisma. silny, aby spowodowaæ morê.
Na zdjêciu koszuli widaæ morê wynika- Je¿eli mamy do czynienia z normalnymi
j¹c¹ z wzoru znajduj¹cego siê na koszuli i nie- k¹tami rastra: 15 procent dla cyjanu, 45 pro-
maj¹cego nic wspólnego z procesem druku. cent dla czarnego, 75 procent dla magenty,
Na twarzy kobiety w³aœciwie nigdzie nie ma 0 procent dla ¿ó³tego, i umieœcimy orygina³
takiego wzoru, ale fakt, ¿e zdjêcie zosta³o w skanerze pod normalnym k¹tem 90 stopni,
wczeœniej wydrukowane, sprawia, ¿e ma ono ¿aden raster nie bêdzie w odleg³oœci 30 stopni
nie jeden, lecz cztery wzory — po jednym od k¹ta pracy skanera. Musimy wiêc umieœciæ
w ka¿dym kanale CMYK. Musimy je wiêc orygina³ w skanerze pod k¹tem. Jednak jaki
zniwelowaæ podczas ponownego drukowa- powinien byæ to k¹t, pozostaje spraw¹ dys-
nia, a w szczególnoœci podczas skanowania. kusyjn¹. Z tych samych powodów, dla któ-
rych tylko trzy farby mog¹ znajdowaæ siê
w odleg³oœci 30 stopni od siebie, tylko dwie
Nieistotny ¿ó³ty
mog¹ znajdowaæ siê w odleg³oœci 30 stopni
Zdjêcie na rysunku 15.9 ma morê, cho- od k¹ta skanowania. Musimy wiêc podj¹æ
cia¿ nie zosta³o zeskanowane z rastrowanego jak¹œ decyzjê.
orygina³u — jest to ten sam oryginalny plik, Zwykle najlepszym k¹tem skanowania
który widaæ równie¿ na rysunku 15.8, ale coœ dla rastrowanych orygina³ów jest k¹t 45
dziwnego sta³o siê na nim z rastrami. Zamie-
ni³em w nim k¹ty rastra magenty i ¿ó³tego.
Nie zrobi³em tego jednak po to, aby ci udo-
wodniæ, ¿e dowolnie wybrane k¹ty rastra siê Rysunek 15.9.
Oryginalny
nie sprawdzaj¹, lecz jedynie po to, abyœ siê plik cyfrowy
przekona³, ¿e nie musisz zbytnio przejmo- wydrukowany
waæ siê ¿ó³t¹ farb¹. z odwróconymi
k¹tami rastra
Przypominam: tylko trzy kolory farby magenty
mog¹ znajdowaæ siê w odleg³oœci 30 stopni i ¿ó³tego
od siebie. Wybieramy wiêc trzy kolory, które (zwróæ uwagê
na wystêpuj¹ce
s¹ najciemniejsze: cyjan, magentê i czarny. ró¿nice
Pozostaje nam ¿ó³ty. Zwykle upycha siê go w kolorach
pomiêdzy magentê i cyjan w odleg³oœci 15 tego zdjêcia
stopni od ka¿dego z nich i 45 stopni od czar- i orygina³u,
mimo ¿e
nego, ale tak naprawdê k¹t ¿ó³tej farby nie oba pliki s¹
ma ¿adnego znaczenia. identyczne!)
324 Rozdzia³ 15.

stopni, bêd¹cy w odleg³oœci 30 stopni zarów- Za³ó¿my te¿, ¿e nie chcemy spêdziæ nad
no od magenty, jak i cyjanu. W tym przypad- tym zdjêciem ca³ego dnia. Maj¹c nieograni-
ku, niestety, czarny i ¿ó³ty bêd¹ pod stosun- czony czas, mo¿na zrekonstruowaæ prawie
kowo niekorzystnymi k¹tami skanowania. wszystko.
Jak wa¿ny jest tego typu wybór, widaæ ja- Wreszcie, pozwól sobie przypomnieæ, ¿e
sno na rysunku 15.10. To zdjêcie zosta³o ze- punkty rastra tworz¹ce to zdjêcie to byæ mo¿e
skanowane pod k¹tem 45 stopni i przywró- niezbyt wiele, ale to wszystko, co mamy do
cone do pionu w Photoshopie. Widaæ na nim, zachowania szczegó³ów. Nie mo¿emy wiêc
w du¿ym powiêkszeniu, kana³y RGB. sobie pozwoliæ na ich zniszczenie. Czyli ¿ad-
Czerwony i zielony kana³ zosta³ ukszta³- nego wielokrotnego ponownego próbko-
towany przez, odpowiednio, cyjan i magentê wania, ¿adnego rozmywania i ponownego
orygina³u. Czy widzisz charakterystyczny wyostrzania, ¿adnego dodatkowego szumu
15-stopniowy k¹t rastra na kanale czerwo- i ¿adnych innych m³otów kowalskich. Za-
nym i 75-stopniowy na zielonym? miast tego mo¿esz spróbowaæ innych metod.
Struktura punktów jest zwarta i dobrze n Zeskanuj zdjêcie z maksymaln¹
zdefiniowana. Porównaj j¹ z kana³em niebie- rozdzielczoœci¹ i pod odpowiednim k¹tem.
skim, który bazuje na ¿ó³tej farbie orygina³u. Wysoka rozdzielczoœæ zmiêkczy zdjêcie.
Uderzaj¹ca mora! Faktycznie, jak wynika z ob- Powinieneœ oczywiœcie wykonaæ tak¿e po-
liczeñ, ¿ó³ty kolor, który pierwotnie by³ pod nowne próbkowanie w dó³ do odpowiedniej
k¹tem 0 stopni, zosta³ obrócony i znalaz³ siê rozdzielczoœci (w rozdziale 14. znajdziesz
pod k¹tem 45 stopni, co nie jest zbyt korzystne. wskazówki). Odpowiedni k¹t pozwoli nam
W tym kanale jakoœæ ucierpia³a najbar- utrzymaæ kontrolê nad mor¹. Dla czarno-
dziej, ale wolimy mieæ dobry cyjan i ma- bia³ych zdjêæ w³aœciwym k¹tem skanowania
gentê ni¿ dobry ¿ó³ty. Mo¿emy sobie pora- jest 15 lub –15 stopni; w przypadku koloru
dziæ ze zdjêciami zawieraj¹cymi s³aby ¿ó³ty, zwykle najlepsze jest skanowanie pod k¹tem
co za chwilê zademonstrujê. Jednak gdyby- 45 stopni. Poœwiêcamy wtedy trochê szcze-
œmy w ogóle nie zmienili k¹ta skanowania, gó³ów w kanale czarnym na rzecz lepszej
wszystkie kana³y wygl¹da³yby tak jak kana³ magenty i cyjanu. W przypadku bardzo ciem-
niebieski na rysunku 15.10 i mielibyœmy je- nych zdjêæ lepiej mo¿e siê sprawdziæ skano-
den wielki problem. wanie pod k¹tem –15 stopni, które pogorszy
jakoœæ magenty, lub 15 stopni, które obni¿y
RozdzielczoϾ jakoϾ cyjanu. Na rysunku 15.11 w formie
graficznej zosta³y przedstawione ró¿ne mo¿-
i inne rozdzielczoœci liwoœci wyboru.
Maj¹c ju¿ za sob¹ odrobinê teorii mate- n Skonwertuj zdjêcie do LAB-u i roz-
matycznej, spróbujmy najpierw poradziæ so- myj kana³y A i B. Jest to decyduj¹cy krok.
bie jakoœ z fataln¹ jakoœci¹ rastrowanego ko- W systemie LAB kolor jest niezale¿ny od
lorowego zdjêcia. Na rysunku 15.8 widzimy, kontrastu, a kana³y A i B definiuj¹ tylko ko-
¿e zarówno wygl¹d zwyczajnie zeskanowa- lor. Rozmycie kana³ów A i B eliminuje du¿e
nego i niekorygowanego zdjêcia, jak i zdjê- obszary przejœcia pomiêdzy kolorami, spo-
cia po automatycznym usuniêciu rastra, jest wodowane struktur¹ rastra, bez niszczenia
nie do zaakceptowania. Oba maj¹ zbyt wie- szczegó³ów zdjêcia. Zobacz, o ile lepszy jest
le problemów do naprawienia. Pierwsze ma kana³ niebieskiego po rozmyciu i ponownej
prawie wszêdzie pocz¹tkowe stadium mory, konwersji do RGB.
a do drugiego zastosowano m³ot kowalski, Wybierz tak¹ wartoœæ filtru Gaussian
który zniszczy³ wszystkie szczegó³y. blur (Rozmyj gaussowsko), która usunie
Nowy k¹t widzenia na usuwanie mory 325

Rysunek 15.10. K¹t skanowania ma decyduj¹ce znaczenia podczas pracy z rastrowanymi orygina³ami.
W wiêkszoœci przypadków optymalny bêdzie k¹t 45stopni. Uzyskamy wtedy najlepszy z mo¿liwych wygl¹d
punktów rastra magenty i cyjanu. Powy¿ej: w du¿ym powiêkszeniu kana³y czerwonego i zielonego zdjêcia
zeskanowanego pod k¹tem 45stopni. Zwróæ uwagê na doskona³¹ strukturê punktów rastra w kanale
czerwonym, bazuj¹cym na cyjanie, i kanale zielonym, bazuj¹cym na magencie. Poni¿ej z lewej: w kanale
niebieskiego widoczna jest dosyæ wyraŸna mora. Wynika ona z tego, ¿e kana³ niebieski bazuje na ¿ó³tym,
a 45 stopni nie jest zbyt korzystnym k¹tem skanowania dla ¿ó³tego. Gdybyœmy nie zeskanowali tego zdjêcia
pod k¹tem, równie¿ kana³ czerwony i zielony wygl¹da³yby tak jak kana³ niebieski. Poni¿ej z prawej: ten sam
niebieski kana³ po tymczasowej konwersji do przestrzeni LAB i rozmyciu kana³ów A i B

widoczny wzór rastra z kana³u. Nie powinie- dialogowym polecenia Fade (Zanik), ograni-
neœ mieæ z tym wiêkszego problemu. Wiel- czyæ stosowanie filtru do przestrzeni LAB.
koœæ rozmycia powinna byæ zwykle wiêksza n Utwórz czarny kana³. Zrób kopiê
w kanale B ni¿ w kanale A. W tym przypad- dokumentu LAB, w takiej postaci, w jakiej
ku u¿y³em promienia (radius) o wielkoœci jest w tej chwili, i wykonaj konwersjê do
1,4 dla A i 2,0 dla B. Ze wzglêdu na koniecz- CMYK. Je¿eli chcesz, mo¿esz usun¹æ kana³y
noœæ u¿ycia dwóch wielkoœci promienia nie CMY — ta wersja dokumentu jest przydatna
mo¿emy tego wykonaæ w RGB lub CMYK tylko do kana³u czarnego. Chcemy zachowaæ
i za pomoc¹ trybu Color, dostêpnego w oknie w czarnym kanale jak najwiêcej szczegó³ów,
326 Rozdzia³ 15.

a nastêpny krok os³abi czêœæ wzoru rastra w po-


zosta³ych kana³ach. Poniewa¿ czarny jest kon-
strukcj¹, na której opiera siê drukowane zdjêcie,
chcemy, aby mia³ jak najwiêcej oryginalnych
szczegó³ów.
n Zredukuj wzór rastra w kanale L.
PrzejdŸ do oryginalnego dokumentu LAB, otwórz
kana³ L i usuñ wzór rastra dok³adnie w ten sam
sposób, w jaki robi³eœ to na czarno-bia³ym zdjê-
ciu, korzystaj¹c z recepty opisanej podczas
Rysunek 15.11. Poni¿szy rysunek pokazuje omawiania zdjêcia Clintona na rysunku 15.3.
konwencjonalne k¹ty rastra dla czterech n Skoryguj kolory i wykonaj konwersjê.
kolorów farb i proponuje kilka k¹tów
skanowania. Jednak nie ka¿da naœwietlarka Od ciebie zale¿y, jak daleko siê tu posuniesz,
u¿ywa dok³adnie tych k¹tów. W ka¿dym ale je¿eli jesteœ w stanie ustawiæ w systemie
programie umo¿liwiaj¹cym wczytywanie plików LAB zakres zdjêcia u¿ywaj¹c kana³u L, to jest
opisu PostScriptu (PPD) mo¿emy przeczytaæ,
co konkretna naœwietlarka potrafi zrobiæ. Powy¿ej
to najlepsza metoda dla rastrowanych orygina-
okno dialogowe programu QuarkXPress 4, ³ów. Wszystkie ponownie zrastrowane wersje
gdzie, w przeciwieñstwie do poprzednich wersji, zdjêcia na rysunku 15.8 maj¹ mniej lub bardziej
mo¿na zmieniæ domyœlne k¹ty rastra
widoczne wypalenia. Korekcja kana³u L nie
grozi przynajmniej ich wzmocnieniem.
n Zast¹p czarny kana³. Poniewa¿
o
–15 genty w ostatnich dwóch krokach spo-
t r a ma ia 1 5 o
wodowaliœmy niewielkie
K¹t r
as owan K¹t r
i d o skan æ Od
astra
c zniszczenia, zast¹p nowy
n jê powie yjanu
wied ch zd dni d
Odpo rno-bia³y raster c zarno o sk kana³ czarnego kana³em wy-
cza
raj¹c
ych
a nia z -bia³y anowania
w ie ow a w ie ch zd generowanym wczeœniej.
za an raj¹c
do sk ch zdjêæ Odpo ych r jêæ
po w iedni r ow y n ty wied
n
aster n Spytaj, gdzie szcze-
Od ko lo ag e ciemn i do sk
nych em m y
ze s³ ch koloro anowania gó³y nie s¹ konieczne?
ciem ym kana³ abym w
ze s³
ab kana ych zdjêæ W wiêkszej iloœci miejsc
³em c
yjanu
ni¿ móg³byœ przypusz-
czaæ. W przypadku
tego zdjêcia chcemy

90o
K¹t rastra ¿ó³tego
Okropny do skanowania
jakichkolwiek zdjêæ
zawieraj¹cych raster

No K¹
rm t ra 4
al st 5o
za ol ny k ra c
k
wi oro ¹ z
er w t s arn
aj yc ka
¹c h n ego
yc zd ow
h jê a
ra æ ni
st a
er
Nowy k¹t widzenia na usuwanie mory 327

zachowaæ szczegó³y na w³osach, oczach, Samospe³niaj¹ca siê


brwiach, powiekach, kolczykach i ubraniu.
Ale jest to tylko niewielka czêœæ zdjêcia. Je¿e-
przepowiednia
li skóra i t³o, zajmuj¹ce wiêksz¹ czêœæ zdjê- Obecnie moje twierdzenie, ¿e prawid³owe
cia, w jakiœ sposób stan¹ siê bardziej miêk- k¹ty to 15, 30 i 90 stopni nie jest zbyt precy-
kie, to bêdzie to jak najbardziej korzystne. zyjne. Ka¿da naœwietlarka ma inn¹ charakte-
W zwi¹zku z tym, je¿eli lubisz korzystaæ rystykê i producenci proponuj¹ niewielkie
z masek, utwórz kopiê zdjêcia i j¹ rozmyj. odstêpstwa nie tylko w k¹cie, ale równie¿
Nastêpnie po³¹cz obie wersje, maskuj¹c czêœci w gêstoœci rastra.
orygina³u zawieraj¹ce najistotniejsze szcze- Na przyk³ad naœwietlarka, na której wy-
gó³y. Je¿eli nie zbyt odpowiada ci ta metoda, puszcza³em orygina³ zdjêcia na rysunku 15.8,
rozmyj twarz narzêdziem Blur (Rozmycie). naœwietli³a raster cyjanu pod k¹tem 18,43,
Jednak, moim zdaniem, najlepszym spo- a nie 15 stopni, z gêstoœci¹ 126,5 linii na cal,
sobem jest umieszczenie orygina³u jako do- a nie 133, jak zalecaj¹ czasopisma. Czarny
datkowej warstwy powy¿ej rozmytej wersji. zosta³ naœwietlony pod normalnym k¹tem 45
Nastêpnie poleceniem Layer: Add Layer stopni, ale z gêstoœci¹ 141,42 DPI. Je¿eli od-
Mask>Reveal All (Warstwa: Dodaj maskê czuwasz potrzebê zamiany k¹tów rastra, pro-
warstwy>Odkryj wszystko) zdefiniuj maskê, ponujê zamianê jedynie magenty i cyjanu, co
na której bêdziesz móg³ narzêdziem Air- bêdzie proste i efektywne. Je¿eli jesteœ am-
brush (Aerograf) dok³adnie zdefiniowaæ, bitny, w kilku przypadkach dobre rezultaty
które obszary maj¹ byæ rozmyte. przynios¹ bardziej zdecydowane posuniêcia.
Je¿eli siê dobrze przyjrzysz skorygo- To prawda, ¿e w idealnym œwiecie nigdy
wanemu zdjêciu na rysunku 15.8, bêdziesz nie musielibyœmy pracowaæ z rastrowany-
móg³ dostrzec na w³osach, które potrze- mi orygina³ami, modyfikowaæ, przygotowy-
buj¹ wiêcej szczegó³ów, ziarnist¹ strukturê. waæ do druku zdjêcia o indeksowanych kolo-
Twarz kobiety, która ich nie potrzebuje, rach, u¿ytego na stronie WWW, przywracaæ
jest g³adka. œwietnoœci dziewiêtnastowiecznej fotogra-
n Pomyœl o zmodyfikowaniu k¹tów fii czy tworzyæ wielkoformatowego plakatu
rastra. Jak ju¿ wiemy, na czarno-bia³ym z 2-megabajtowego pliku. Jednak obecnie
zdjêciu jest prawie pewne, ¿e raster znajduje coraz czêœciej jesteœmy proszeni o wykona-
siê pod k¹tem 45 stopni. Dlatego nieomal nie tego typu prac.
automatycznie zmieniamy k¹t rastra wyj- Wiele osób zapewnia nas, ¿e nie mo¿na
œciowego na 15 stopni lub 75 stopni, dziêki osi¹gn¹æ zadowalaj¹cych rezultatów z tego
czemu otrzymujemy magiczn¹ ró¿nicê 30 typu orygina³ów. Jednak to oni sami spra-
stopni. wiaj¹, ¿e ich przepowiednie siê sprawdzaj¹.
Tego typu argumenty maj¹ równie¿ za- Najpierw skanuj¹ zdjêcie pod nieodpo-
stosowanie (chocia¿ w mniejszym stopniu) wiednim k¹tem, nastêpnie usuwaj¹ wszyst-
do kolorowych zdjêæ. W przypadku zdjêcia kie punkty rastra i stosuj¹ filtr wyostrzaj¹cy.
zawieraj¹cego wiele szczegó³ów lub kolo- Na zakoñczenie otrzymuj¹ zupe³ny chaos,
rów neutralnych op³aca siê na przyk³ad tak drukuj¹c z³ym k¹tem rastra.
zmodyfikowaæ wyjœciowy raster cyjanu, Punkty rastra s¹ twoim przyjacielem.
aby by³ pod innym k¹tem ni¿ raster cyjanu Stan¹ siê wrogiem tylko wtedy, gdy pozwo-
w oryginale. Jednak w przypadku takich lisz im utworzyæ morê. Zapamiêtaj magicz-
zdjêæ jak to, gdzie nie mamy zbyt du¿ych ne s³owa — trzydzieœci stopni — a nic ta-
problemów z mor¹, nie polecam tego. kiego siê nie stanie.
328 Rozdzia³ 15.

Œci¹ga
Nowy k¹t widzenia na usuwanie mory

4 Za ka¿dym razem, gdy zostan¹ na siebie na³o¿one dwa regularne wzory, powstanie
pewien rodzaj interferencji. Jest ona zupe³nie nieprzewidywalna. Czasami mo¿e byæ
niezauwa¿alna, a czasami powodowaæ bardzo wyraŸn¹ morê.
4 Gdy drukujemy cokolwiek zawieraj¹cego poœrednie tony, wprowadzamy wzór z³o¿ony
z punktów rastra. Gdy skanujemy wydrukowane zdjêcie i próbujemy je ponownie
wydrukowaæ, wprowadzamy drugi wzór na ju¿ istniej¹cy na zdjêciu i powstanie mory
staje siê bardzo prawdopodobne.
4 Wzory s¹ znacznie mniej zauwa¿alne, je¿eli s¹ drukowane od siebie w odleg³oœci
30 stopni. Ta regu³a odnosi siê zarówno do wzoru pasków na koszuli, jak i rzêdów
punktów rastra.
4 Je¿eli wydrukujemy czarno-bia³e, zrastrowane orygina³y bez ¿adnej modyfikacji,
powstanie mora uzyskana przez na³o¿enie dwóch rastrów pod k¹tem 45 stopni,
który jest typowym k¹tem rastra czarnego.
4 Photoshop, QuarkXPress4 i PageMaker umo¿liwiaj¹ modyfikacjê domyœlnych k¹tów
rastra. W przypadku rastrowanych czarno-bia³ych orygina³ów powinniœmy zdefiniowaæ
nowy k¹t rastra na 15 lub 75 stopni, aby by³ on w odleg³oœci 30 stopni od rastra,
który jest czêœci¹ oryginalnego zdjêcia.
4 Zwykle farby cyjanu, magenty i czarnego drukowane s¹ w odleg³oœci 30 stopni
od siebie. W takim przypadku nie ma ju¿ miejsca na umieszczenie w tej samej
odleg³oœci czwartej farby. Ale nie ma to znaczenia, poniewa¿ ¿ó³ta farba jest zbyt
s³aba, aby spowodowaæ morê.
4 Regu³a trzydziestu stopni odnosi siê tak¿e do skanowania. Orygina³ powinien byæ
umieszczony pod k¹tem 30 stopni w stosunku do k¹tów rastra najwa¿niejszych farb.
Orygina³y zawieraj¹ce raster lub inny regularny wzór nigdy nie powinny byæ
umieszczane w skanerze pod k¹tem prostym. Po zeskanowaniu, mo¿esz
w Photoshopie przywróciæ pionowe po³o¿enie zdjêcia.
4 Podczas korekty rastrowanych orygina³ów naszym celem jest os³abienie punktów
rastra, a nie ich wyeliminowanie. Te punkty zawieraj¹ szczegó³y. Je¿eli nie jesteœ ju¿
w stanie zobaczyæ punktów, to zdjêcie jest zbyt miêkkie. Aby otrzymaæ jak najlepsze
rezultaty, potraktuj plik jak dwa oddzielne zdjêcia: jedno zawieraj¹ce punkty i jedno
zawieraj¹ce puste obszary pomiêdzy nimi.
4 Nie stosuj filtru wyostrzaj¹cego do ca³ego zdjêcia zawieraj¹cego raster. Je¿eli zdjêcie
tego wymaga, prawdopodobnie zbyt mocno je wczeœniej rozmy³eœ, aby pozbyæ siê
punktów rastra. Je¿eli trzeba, mo¿esz u¿yæ narzêdzia do wyostrzania, aby wyostrzyæ
tylko niektóre obszary zdjêcia, na przyk³ad oczy.

You might also like