CZŁOWIEK Kochanie to niedola ciężka ...
Kochanie to niedola ciężka ...Kochanie to kalectwo, bo człek jak ślepy świata za
"...to co robimy ,robimy dla Boga, a wobec takiego celu bardzo małymi stają się
przeszkody, choćby najdotkliwsze" -Edmud Bojanowski */*" ludzie ludziom
zgotowali ten los,....Oni byli jej wykonawcami i jej przedmiotem"- Z "Kochać to nie znacz patrzeć na siebie nawzajem, ale patrzeć w tym samym
Nałkowska /*
"Tu otwierał się inny , odrębny świat , do niczego niepotrzebny, tu powstały inne
odrębne prawa i obyczaje, inne nawyki i odruch..." "... że zaś zupełnie bez nadziei
żyć nie można, znalazł rozwiązanie w dobrowolnym , prawie sztucznym męstwie "-
H. Grudziński */
" Człowiek jest ludzki w ludzkich warunkach "- H Grudzinski /*
" żaden człowiek nie jest samotną wyspą ... stanowi ułamek kontynentu, część
lądu..... Przeto nigdy nie pytaj komu bije dzwon, bije on tobie" John Donn */*"
Głoś zawsze prawdę ... Bądź odważny ...strzeż się dumy niepotrzebnej.".. Strzeż
oschłości serca .. Czuwaj ..Nie licz na nagrodę ..Gardź tchórzami " "Bądź wierny
Idź - bądź człowiekiem" - Z. Herbert. */" Aby zdobyć wielkość człowieka musi
tworzyć, a nie odtwarzać" - A.de Saint Exupery
"Dobro i zło muszą istnieć obok siebie, a człowiek musi dokonać wyboru"- M.
Gandhi /*" Człowiek jest tylko trzciną , największą w przyrodzie ale trzciną
myślącą " "Wielkość człowieka jest wielka w tym ,że zna on swoją nędzę" "
Tyle wiem o sobie ile nas sprawdzono " W. Szymborska /* "Człowiek ma w życiu
dwa wyjścia kształtować rzeczywistość lub poddać się jej"- J Brodski /*
"Człowiek jest zdumiewający, ale arcydziełem nie jest"- J.Conrad /*
"W ludziach więcej rzeczy zasługuje na podziw niż na pogardę" A. Comus */
"Heroizm...nie jest w samych bitwach , ale na wszystkich polach życia nieustannie"-
C.K.Norwid
"Strach przed sobą to nie legenda , to fakt- ludzkość też boi się samej siebie-
ludzkość wariuje jako zbiorowość -jednostki widzą to, ale są bezsilne" S I Witkacy
"mimo wszystko człowiek ni może być sam dla siebie wystarczającym źródłem
nieomylnych kryteriów" "we wnętrzu człowieka mieszka prawda" PNT
"Z śmiercią człowieka umiera nieznany świat ..nieszczęśliwy jest samotny wszędzie
" Wieża * "Człowiek nie jest stworzony na łzy i uśmiechy ale dla dobra
bliźnich swoich ludzi.." Mickiewicz*
"Dobrze widzi się tylko sercem . Najważniejsze jest niewidoczne dla oczu" M
książę * "Człowiek nie jest stworzony do klęski Człowieka można zniszczyć ale
nie można go pokonać " E Hemingway *
" Być człowiekiem to znaczy być odpowiedzialny" "Wszystkie nasze wspaniałe
osiągnięcia nie nauczyły nas sztuki życia godnego istot rozumnych" "Jaka jest
przeciw włóczni złego twoja tarcza ,człowiecze końca XIX w. Głowę wznieś
niemy" " Ocalałeś nie po to by żyć , trzeba dać świadectwo" nie znany "Nie ma
przecież człowieka , który by w życiu wygrał same dobre losy "- Lalka * "Złym
musi być człowiek który nie lubi pieśni, śpiewu i muzyki"- W. Szekspir
"Jesteśmy odpowiedzialni za kształt człowieka ..Nie zostawiajmy ludzi sam na sam
z ich pustką " T Różewicz
„Życie podobnie jak proces można wygrać lub przegrać” ??
„Ludzie nie mogą być nigdy wolni, ponieważ są słabi, występni, nędzni i
zbuntowani” F. Dostojewski
„Człowiek nosi w sobie większego od siebie” Exupery
„Człowiek jest zdumiewający ale arcydziełem nie jest” J. Conrad
„W ludziach więcej rzeczy zasługuje na podziw niż na pogardę” Camus
„Tyle wiemy o sobie, ile nas sprawdzono” Szymborska
„Człowiek ma w życiu dwa wyjścia: kształtować rzeczywistość lub poddać się jej”
J. Brodski
„Błądzić jest rzeczą ludzką” Seneka Młodszy
„Mnie się wydaje, że człowiek rodzi się każdy możliwy. Właśnie tak musze to
powiedzieć: każdy możliwy. Wszystko w nim może być-najbardziej odmienne,
najbardziej mu zaprzeczające, najdalsze” Z. Nałkowska-„Niedobra miłość”
„Chodź, człowieku coś ci powiem” „Dla wszystkich starczy miejsca. Pod wielkim
dachem nieba” Stachura
„Czy w ludziach wobec ludzi wszystko jest najprostsze?” Szymborska
„Człowiekiem jestem i nic co ludzkie nie jest mi obce” Terencjusz
„-Marionetki!... Wszystko marionetki! Zdaje się, że robią co chcą, a robią tylko to
co im każe sprężyna, taka ślepa jak one.” Lalka-B. Prus
„Miara wszystkiego jest człowiek” Pitagoras
„Człowiek jest tajemnicą – z tajemnicy przybywa i w tajemnicę odchodzi.”
Dąbrowska
„Być człowiekiem, to czuć, kładąc swoja cegłę, że bierze się udział w budowaniu
świata.” Exupery
„Uczyńmy człowieka na wyobraźnie nasze (...) i niech panuje nad wszystką ziemią”
„Rzecz to piękna, gdy (...) ginie człowiek odważny, walcząc w obronie ojczyzny”
„Dopóki żyje, człowiek błądzić może, ale jest głupcem, kiedy trwa w uporze”
Antygona
„Człowiek nietknięty szałem nigdy nie wejdzie do świątyni muz” Platon
„Człowiek wszystko przyćmiewa swą istotą” Herbert
„Człowiek nie kamień”
„Lękliwy stokroć umiera przed śmiercią, mężny kosztuje jej tylko raz”
„Człowiek jest tylko trzciną..., ale trzcina myślącą”
„Czymże jest człowiek w przyrodzie? Nicością wobec nieskończoności, wszystkim
wobec nicości”
LITERATURA
" literatura tworzy się nie umysłem, lecz sercem " M Gogol
"Czyta się w coraz głębszych głębiach tak że czytanie każdego arcydzieła jest
nieskończone"- " nie miecz, nie tarcza bronią języka lecz arcydzieła" CK
Norwid
"...Poezja nie odwołująca się do uczuć stadnych, poezja której racją bytu jest
obcowanie sam na sam ... musi pozostać sobą odporna na wszelkie techniczne
mutacje" - W Szymborska
" Literatura każdego narodu jest jego moralnym bytem, bezpieczną w Swoich
granicach , żadnemu zniszczeniu niepodległa" -K. Brodziński
"Godziny przy piórze- one leczą rany, one też wstrzymują od ran zadawania" St.
Grochowiak* literatura jest przeznaczona do zatrzymania czasu w jego
niszczącym biegu" Parandowski*
"Sztuka pouczająca... sztuka mająca jakiś cel moralny lub społeczny przestaje być
sztuką." St. Przbyszewski
„Literaturę tworzy się nie umysłem, lecz sercem” M. Gogol
„Aby zdobyć wielkość, człowiek musi tworzyć a nie odtwarzać” Exupery
„Literatura nie jest od rozwiązywania zagadnień, ona je stawia” Gombrowicz
„Dzieło sztuki jest to list włożony do butelki i wrzucony do oceanu. Kto go znajdzie,
ten jest jego odbiorcą” Stern
„Tylko wybrańcy dostają się do nieba pamięci” Andzejewski
„Prawdziwa sztuka jest zawsze współczesna” Dostojewski
„Tam nasz początek” Miłosz
„Literatura każdego narodu jest jego moralnym bytem, bezpieczną w swoich
granicach, żadnemu zniszczeniu niepodległą” Brodziński
„Naród streszcza się w swojej literaturze i żyje przez nią” H. Sienkiewicz
„Życie jest krótkie, sztuka długa”
„Proszę, niech ze mną zaraz me rymy nie giną. Ale kiedy ja umrę, one niechaj
słynę”
„Więcej treści, mniej sztuki”
OJCZYZNA
"Ojczyzna to wielki, zbiorowy obowiązek" CK. NORWID* "Każdy tyle jest
dłużeń swojej ojczyźnie na ile go stać przy jego zdolnościach i siłach" Długosz *
" a jeśli komu droga otwarta do nieba ,Tym co służą ojczyźnie wątpić nie potrzeba
że co im zazdrość i Bóg nagradzać będzie a cnota kiedykolwiek miejsce swe
osiędzie" J Kochanowski * "O Polsko Póki ty duszą anielską Będziesz więziła
w czerpie rubasznym Póty kąt będzie rąbał Twoje cielsko Poty miecz zemst twój nie
będzie straszny I będziesz miała hienę na sobie I grób i oczy otworzone w grobie " J
Słowacki
"Ja nie chce nic innego, niech jeno mi płacze .....A latem niech się słońce przegląda
w motylach A wiosną niechaj wiosnę , .... Polskę zobaczę!" J Lechoń "Nasz
naród jak lawa z wierzchu zimna i twarda ,sucha i plugawa, Lecz wewnętrznego
ognia sto lat nie wyziębił" " Naród nie może być bez marzeń bez celów
dalekich pozornie nieraz niedosięgłych" " Mam obowiązki wobec tych co są ze
mną i wobec siebie samego" Pablo
MIŁOŚĆ
"...Istotą kobiet jest miłość Ona jedna tylko podnosi ją do uczuć szlachetnych do
wielkości w poświęceniu" Joseph Conrad *
"Gdybym też miał dar prorokowania i znał wszystkie tajemnice, posiadł wszelką
wiedzę i wszelką możliwą wiarę tak iż bym góry przenosił a miłości bym nie miał
byłbym niczym! "św Paweł*
„Jeśli reguł moralności nie nosisz w sercu, nie znajdziesz ich w książkach”
swoim kochaniem nie widzi A przecież każdy chętnie by oddał życie za kochanie
wtedy kochanie więcej jest warte od życia" Pan Wołodyjowski *
kierunku " PNT
„I nie miłować ciężko i miłować nędzna pociecha” Szarzyński
„Człowiek nie może żyć bez miłości” Jan Paweł II
„Serce ma swoje racje, których rozum nie zna” Pascal
„Miłość wszystko zwycięży i my ulegamy miłości” Wirgiliusz
„Gdybym mówił językiem ludzi i aniołów, a miłości bym nie miał, stałbym się jak
miedź brzęcząca albo cymbał brzmiący” „Hymn do miłości”
„Bóg jest miłością i stworzył wszystko co jest z miłości. Tak też stworzył Ciebie.
Jesteś najbliższy i jesteś jedyny. Stworzył cię na swój obraz”
„Próżno uciec, próżno się przed miłością schronić, bo jak lotny nie ma pieszego
dogonić”
„Miej serce i patrzaj w serce!”
ŻYCIE
" Życie jest cieniem ruchomym jednie , Nędznym aktorem , który przez godzinę
Pyszny i miota się po scenie ,aby umilknąć później na zawsze jest bajką
opowiedziana przez głupca" Makbet W Szekspir
"Bo życie ludzkie układa się w kształt procesu i każdy z nas czeka podświadomie na
werdykt" "Życie człowieka jest taką właśnie wędrówką do upragnionego celu
pełną niebezpieczeństw i trudów ...manowców i błędów , dlatego tak trudno ów cel
osiągnąć"
WOLNOŚĆ
"Ludzie nie mogą być nigdy wolni, ponieważ są słabi występni, zbuntowani" F
Dostojewski * "Walka o wolność gdy się zaczyna krwią ojca spada
dziedzictwem na syna" G. Bron(giaur)
"Świat nigdy nie znalazł dobrej definicji na słowo Wolność" Abraham Lincoln
"Wolność jest jakby posiadanie fletu. Jeśli go weźmie człowiek muzyki nieświadom
piersi straci i uszy sfałszuje sąsiadom" J Słowacki ":Wolność to nie
anarchia - przeciwnie wiąże się z poszanowanie prawa "Kipling
„...wolność jest jakoby posiadanie fletu. Jeśli go weźmie człowiek muzyki nie
świadom piersi straci i uszy sfałszuje sąsiadom” J. Słowacki
„Człowiek jest wolny całkowicie lub nie jest wolny wcale”
„Nie znam bowiem innej wolności jak ćwiczenie duszy” Exupery
„Walka o wolność gdy raz się zaczyna-
-krwią ojca dziedzictwem na syna” G. Byron „Giaur”
„- Gdzie wolność wielka, tam i wiele błędu...” Schiller
„- Nie jest dobrze być zbyt wolnym, nie jest dobrze mieć wszystkie dogodności...”
Pascal
„czyń tak, by mogło to być ustawą powszechną – to właśnie wolność człowiecza”
„Tylko głupcy nazywają samowolę wolnością”
„Wolność to nie anarchia – przeciwnie – wiąże się z poszanowaniem prawa”
Kipling
„Wolność fascynuje i napawa lękiem, dlatego zmusza, by nasza postawa wobec niej
nie była nieokreślona” Tischner
„Jesteśmy tym wolniejsi, im bardziej działamy z inspiracji rozsądku, a tym bardziej
zniewoleni, im więcej pozwalamy rządzić sobą namiętnościami” Leibiz
„Żaden zły człowiek nie jest wolny” Epiktet
ZŁO
"Jam jest cząstką tej siły która wiecznie zła pragnąc wiecznie czyni dobro" "
Nieszczęście boli ale nie jest złem bo zło przejawia się wtedy kiedy staje koło nas
drugi człowiek "J Goethe (faust)
"Piekło w istocie nie ma nic nowego do zaoferowania jedynie to do czego mniej lub
więcej przywykłeś " T Mann
MŁODOŚĆ
"Tak się dorasta do trumny ,jakieśmy w czasie dorośli" KK Baczyński
"Starość we wszystko wierzy Wiek średni we wszystko wątpi Młodość wszystko
wie"O Wilde
"Tam sięgaj gdzie wzrok nie sięga Łam czego rozum nie złamie Młodości Orla
twych lotów potęga" A Mickiewicz
"Naród dwudziestolatków wytrącony z koleiny zaplanowanego dal nich normalnego
życia i postawionych w obliczu dramatycznych wyborów" PNT
CIERPIENIE
"samotność- cóż po ludziach ...Czym śpiewak dla ludzi? A.Mickewicz
"Należy zgodzić się ,pochylić łagodnie głowę nie załamywać rąk posługiwać się
cierpieniem w miarę łagodnie jak protezą bez fałszywego wstydu" Z Herbert
"Uczę się cierpienia na pamięć, są długie faz które łączą się ze sobą jak dni
tygodnia" A. Zagajewski "Ale ten płacz Antygony co szuka swojego brata to
jest zaiste nad miarę wytrzymałości" Cz. Miłosz "Bywa nieraz że stajemy w
obliczu prawd dla których brakuje słów " K Wojtyła
*******
"Przeszłość jest dziś tylko cokolwiek dalej" CK Norwid
"przyszłość jest czarną dziurą czas jest niewiadomy niewiadomy historia nie ma
twarzy" Gombrowicz
„Jaka jest cierpienia granica, za którą się uśmiech pogodny zaczyna” Cz. Miłosz
„Człowiek może znieść bardzo dużo, lecz popełnia błąd, sądząc, że potrafi znieść
wszystko”
„tyle wiemy o sobie ile nas sprawdzono” Szymborska
WŁADZA
"Władz która opiera się na niesprawiedliwości nie może być trwała" Demostenes
"Kto to jesteś człowieku zbrodniarz czy bohater? Ty którego do czynu wychowała
noc" " który skrzywdziłeś ... Nie bądź bezpieczny Poeta pamięta Możesz go zabić -
narodzi się nowy " CZ. Miłosz "Żaden człowiek nie otrzymał od natury
prawo rozporządzania innym" Diderot
„Władza która opiera się na niesprawiedliwości nie może być trwała” Domostenes
„Jeśli będziecie żądać tylko posłuszeństwa, to zgromadzicie wokół siebie samych
durniów.” Empedokles
„Kto ty jesteś człowieku zbrodniarz czy bohater?
Ty, którego do czynu wychowała noc?” Miłosz „Do polityka”
„Ten się okaże dobrym władcą, kto w własnym domu sprawiedliwie rządzi”
„Wybrańcom ludu posłusznym być trzeba”
ŚWIAT
"Świat dzieło zhańbione Boga doskonałość ruina" L Staff
"Świat jako zasadzka Chyba tak" PNT "Ty dla mnie ziemię piekłem
zrobiłeś ...i rajem A to jest tylko ziemia" Gustaw IV
"Ze światem trzeba postępować tak jak na to zasługuje (Goriat)Balzac "W
świecie gdzie życie tak naturalnie łącz się z życiem tylko ludzie budują sobie
samotność
ŚMIERĆ
"Śmierć owocująca życiem traciła cechy rozpaczliwego bezsensu" PNT
"Najtrudniej umiera się w samotności " Początek Szczpiorski
MĄDROŚĆ
"Jeśli w życiu bogactwo jest dobrem pożądanym -cóż cenniejszego niż mądrość,
która wszystko sprawia" Ks. Mądrości
"Rozum nie niszczy wiary lecz ją udoskonala"
SZCZĘŚCIE
"Szczęście jest najważniejszym dobrem i tym co moralnie najpiękniejsze" "
Szczęście to układ życia w najważniejszym stopniu"
"Rodzina to coś pięknego Jest jak drzewo ubiera człowieka nakarmi, napoi ochroni
Ks. Twardowski
MORALNOŚĆ
„Dobro i zło muszą istnieć obok siebie a człowiek musi dokonywać wyboru”
Mahatma Gandhi
„Należy odczuć jakiego świata jesteś cząstką” Marek Aureliusz
„Człowiek bez poczucia moralnego jest najniegodziwszym i najdzikszym
stworzeniem.” Arystoteles
Monteskiusz
„Nasza moralność jest sumą naszych przyzwyczajeń. Nie wolno zatem nazywać
ludzi niemoralnymi tylko dlatego, że mają inne przyzwyczajenia.” George Bernard
Shaw
„To właśnie jest moralność: rzeczy, które później budzą w nas niesmak.”
„Znajmy więc wartość; jesteśmy czymś, lecz nie jesteśmy wszystkim”
KARIERA I MŁODOŚĆ
„Gdy pamięć przekształca młodość w szczęśliwość, można mieć pewność, że
przestało się być młodym” Bereza
„Tam sięgaj, gdzie wzrok nie sięga;
Łam, czego rozum nie złamie:
Młodości! Orla twych lotów potęga,
Jako piorun twoje ramię” Mickiewicz
„Każda epoka ma swe własne cele
I zapomina o wczorajszych snach...
Nieście więc wiedzy pochodnię na czele
I nowy udział bierzcie w wieków dziele (...)
Prawdziwa mądrość niechaj was pogodzi –
I wasze gwiazdy, o zdobywcy młodzi,
W ciemnościach pogasną znów! A. Asnyk
„Dla mnie młodość jest niedostatecznością i niższością we wszystkim, oprócz w
jednej jedynej rzeczy: w tym, że się jest młodym, w młodości jako takiej.”
Gombrowicz
„Jakoby też rok bez wiosny mieć chcieli
Którzy chcą, żeby młodzi nie szaleli” J. Kochanowski
„Młodość jest wartością sama w sobie, czyli niszczycielką wszelkich innych
wartości, które nie są jej potrzebne, gdyż ona – samowystarczalna” W.
Gombrowicz
„Szukajcie prawdy jasnego płomienia, szukajcie nowych, nieodkrytych dróg”
„Polały się łzy (...) na moja młodość górną i durną”
„Nasiąkłeś życiem, tych którzy umarli obok ciebie” „Młody żołnierz”
„Tak się dorasta do trumny-
-jakeśmy w czasie dorośli” Baczyński „Pokolenie”
„Młodość byłaby doskonała, gdyby przytrafiła się pod koniec życia” H.H. Asquith
„Starość we wszystko wierzy. Wiek średni we wszystko wątpi. Młodość wszystko
wie.” Oscar Wilde
„Młodość nie jest rozdziałem wyrwanym z życia ani przedmową do książki bez
powiązania z całością. Jest wprowadzeniem do całej reszty (...) jest fundamentem,
na którym ma się oprzeć budowla życia” J. Alberione
„Miło szaleć kiedy czas po temu”
„Takie Rzeczypospolite będą, jakie ich młodzieży chowanie”
„Młodości! Dodaj mi skrzydła! Niech nad martwym wzlecę światem w rajską
dziedzinę ułudy” – „Oda do młodości”
POEZJA
„Już dawno dowiedziono, że bardziej niźli chleba, poezji trzeba w czasach, gdy
wcale jej nie trzeba”
„Czym jest poezja, która nie ocala narodów ani ludzi” Cz. Miłosz
HISTORIA
„Przeszłość – jest dziś, tylko cokolwiek dalej:
Za kołami to wieś,
Nie, jakieś tam coś, gdzieś,
Gdzie nigdy ludzie nie bywali!...” C. K. Norwid „Przeszłość”
„Literatura jest przeznaczona do zatrzymania czasu w jego niszczącym biegu”
Parandowski
„...dzieje świata są dziejami zwycięstw ludzi nad ludźmi” Żeromski
„Człowiek nie ma natury, ma tylko... historię.” Jose Ortega Y Gasset
„Historia lubi się powtarzać. To fakt. Ale często się jąka.” Jerzy Lec
ZAGROŻENIE
„Mniej należy obawiać się głodu niż złych myśli” Henryk Mann
„Trwoga jest wzmocnionym poczuciem życia” Tomasz Mann
„Człowiek ma w życiu dwa wyjścia: kształtować rzeczywistość lub poddać się jej”
Brodski
„Bywa nieraz< że stajemy w obliczu prawd, dla których brakuje słów” Jan Paweł
II
„Strach przed sobą to nie legenda, to fakt – ludzkość też boi się samej siebie –
ludzkość wariuje jako zbiorowość – jednostki widzą to, ale są bezsilne...”
„Szewcy”
RODZINA
„(...) dom jest szczęściem dzieciństwa
dom jest kostką wzruszenia (...)” Z. Herbert
INNE
„Gdzieś tam na trzęsawiskach, na rojstach małej jak atom ziemi, umierają ludzie i
konają przedwcześnie nieszczęśliwe narody... Serce kosmosu bije na alarm”
Konwicki
„A kiedy trzeba – na śmierć idą po kolei, jak kamienie przez Boga rzucane na
szaniec” J. Słowacki
„Celem ludzkiego życia jest szczęście, któż z nas jednak wie, jak je osiągnąć”
Rousseau
„Stała się światłość. Bóg widząc, że światłość jest dobra, oddzielił ją od ciemności”
„Nie pytaj próżno bo nikt się nie dowie, jaki nam koniec gotują bogowie”
„Nie można wejść dwa razy do tej samej rzeki”
„Wszelka przyjemność ze względu na swoją naturę jest dobra, ale nie każda jest
godna wyboru” Epikur
„A zatem życie szczęśliwe to życie zgodne z naturą człowieka”
„Nową przypowieść Polak sobie kupi, że i przed i po szkodzie głupi”
„Kto ojczyźnie służy sam sobie służy”
„Życie jest jedynie przelotnym cieniem, żałosnym aktorem, co przez godzinę puszy
się i miota”
„...Świat wyszedł z orbit”
„Nie znać języka swego hańbą oczywistą”
„Prawo, choćby najświętsze, prawem być przestaje, jeśli szczęściu ojczyzny
przeciwnym się staje”
„Bywa często zawiedzionym kto lubi być chwalonym” – „Kruk i lis”
„Świat poprawić - zuchwałe rzemiosło” „Antymonachomachia”
„Święta miłości kochanej ojczyzny, czują cię tylko umysły poczciwe” – „Hymn do
miłości ojczyzny”
„Szanujmy mądrych, przykładnych, chwalebnych, śmiejmy się z głupich, choć i
przewielebnych” – „Monachomachia”
„Dom zawsze powinien ustępować krajowi”
„Nie ma zbrodni bez kary” – „Lilie”
„Kobieto! Puchu marny! Ty wietrzna istoto!”
„Macie bowiem wiedzieć, że są dwa sposoby walczenia – trzeba być lisem i lwem”
„Szczęścia w domu nie zaznało bo go nie było w ojczyźnie” K. Wallenrod
„Nazywam się Milijon, bo za milijony kocham i cierpię katusze”