Hydrosfera jest wodną powłoką Ziemi przenikającą atmosferę i skorupę ziemską.

Obejmuje wody
występujące w przyrodzie w postaci gazowej, ciekłej i stałej. Hydrosferę stanowią: oceany, morza, jeziora,
rzeki, bagna, pokrywa śnieżna, lodowce kontynentalne (lądolody), lodowce gó rskie, ló d gruntowy (trwała
marzłoć), wody podziemne oraz para wodna występująca w atmosferze (w troposferze) i skorupie
ziemskiej. Hydrosfera pokrywa 70,8% powierzchni Ziemi w postaci wó d otwartych i 2,5% powierzchni w
postaci lodowcó w. Cechuje ją stałość zapasó w wodnych (ok. 1,3 mld km3). Gromadzi ona głó wnie wody
słone.

Zanieczyszczeniami wód nazywamy wszelkie substancje chemiczne oraz mikroorganizmy, któ re

występują w wodach naturalnych, nie będąc ich naturalnymi składnikami lub będąc, nimi - występują w
zwiększonych ilościach. Do zanieczyszczeń wó d zaliczamy ró wnież wody podgrzane - zanieczyszczenie
termiczne.Do najczęściej występujących substancji zanieczyszczających wody należą: pestycydy,
detergenty, barwniki, fenole, węglowodory ropopochodne (alifatyczne i aromatyczne), substancje
powierzchniowo czynne, aminy aromatyczne, chloropochodne bifenylu, sole (azotany, chlorki, fosforany,
siarczany), jony metali ciężkich (ołowiu (Pb), miedzi (Cu), rtęci (Hg), kadmu (Cd), arsenu (As) i innych),
radioizotopy. Wśró d organizmó w żywych największą rolę w zanieczyszczaniu wó d odgrywają bakterie
Escherichia coli.Zanieczyszczenia mogą występować w postaci rozpuszczonej (gazy, ciecze, ciała stałe),
układó w koloidalnych lub zawiesin.

Źródła zanieczyszczeń wód Zanieczyszczenia wó d możemy podzielić ze względu na

pochodzenie na naturalne (autochtoniczne) oraz antropogeniczne (allochtoniczne).
Jeszcze mniej więcej do średniowiecza dominowały zanieczyszczenia wó d pochodzenia naturalnego.
Związane są głó wnie z rozwojem i obumieraniem wodnych organizmó w roślinnych i zwierzęcych.
Powodowane są także wypłukiwaniem pewnych substancji ze skał i gleb.
Wraz z rozwojem miast, a następnie ośrodkó w przemysłowych do wó d zaczęto odprowadzać coraz więcej
szkodliwych substancji. Obecnie głó wnymi źró dłami zanieczyszczeń wó d są ścieki komunalne
(zawierające m.in. detergenty, mikroorganizmy chorobotwó rcze) i przemysłowe (zawierające m.in. sole
metali ciężkich, związki siarki i azotu). W wyniku działalności rolniczej do wó d powierzchniowych dostają
się użyte w nadmiarze nawozy sztuczne i organiczne oraz niewłaściwie stosowane środki ochrony roślin.
Przemysł wydobywczy odprowadza do wó d gruntowych duże ilości bardzo silnie zasolonych wó d
kopalnianych. Poważny problem stanowi ró wnież rolnictwo, a dokładnie sposó b stosowania nawozó w
organicznych. W licznych gospodarstwach rolnych nawó z jest wywożony po zbiorze zbó ż pod rośliny
okopowe, a następnie przyorany. Gleba pozostaje więc do wiosny bez okrywy ścierniskowej, a
rozpuszczalne związki azotowe i fosforowe przedostają się w głąb gleby, stanowiąc źró dło zanieczyszczeń
wó d podziemnych. Znaczne ilości zanieczyszczeń wó d pochodzą ró wnież z transportu wodnego i
lądowego. Wody będące szlakami komunikacyjnymi oraz wody występujące w pobliżu dró g i autostrad
zawierają zwiększone ilości  związkó w ołowiu, tlenkó w azotu, węglowodoró w.
Do wó d szkodliwe substancje przedostają się ró wnież na skutek depozycji zanieczyszczeń pochodzących z
powietrza. W zanieczyszczaniu wó d znaczny udział ma ró wnież eutrofizacja. Można powiedzieć, że jest
ona zaró wno przyczyną, jak i skutkiem zanieczyszczenia wó d.

Skutki zanieczyszczania wód Substancje zanieczyszczające wody powierzchniowe powodują

zmianę jej barwy i smaku oraz zmętnienie. Wpływa to ujemnie na jakość wody i przydatność do spożycia.
Zawarte w wodzie mikroorganizmy chorobotwó rcze mogą powodować ciężkie zatrucia pokarmowe.
Prawie wszystkie zanieczyszczenia wó d wytworzone przez człowieka są toksyczne dla większości
organizmó w wodnych. W miarę wzrostu stężeń substancji zanieczyszczających wody, zmniejszy się ilość
ryb w zbiornikach wodnych.Z zanieczyszczeniem wó d powierzchniowych związane jest zjawisko
eutrofizacji. Jest to proces wzbogacania wó d w zbiornikach wodnych pierwiastkami biogennymi (azot (N),
fosfor (P) i inne) najczęściej w wyniku odprowadzania do nich nie oczyszczonych ściekó w. Skutkiem
zwiększenia ilości składnikó w pokarmowych w środowisku jest przyspieszone rozmnażanie
mikroorganizmó w (głó wnie glonó w, sinic, bakterii). Widocznym efektem jest tzw. zakwit wody. Wzrost
liczebności drobnoustrojó w powoduje zwiększenie biologicznego zapotrzebowania na tlen. Rozpuszczony
w wodzie tlen zużywany jest ró wnież do rozkładu martwych szczątkó w organizmó w. Wody zmieniają
swoją barwę i zapach. Stają się bardziej mętne. W gó rnych warstwach wody charakterystyczne są wahania
stężenia tlenu oraz odczynu. Zaczynają powstawać obszary wody, w któ rej zapasy tlenu zostały
wyczerpane. Są one określane, jako pustynie tlenowe. W zbiorniku wszystkie organizmy tlenowe
wymierają, natomiast dominują mikroorganizmy beztlenowe. Na dnie zbiornika zaczynają gromadzić się
muły, co prowadzi do zmniejszania się jego głębokości. Na skutek eutrofizacji jezioro może ulec
przekształceniu w bagno lub torfowisko.
 Analiza fizykochemiczna Zadaniem analizy fizykochemicznej wody jest określenie jakości wody
oraz jej przydatności do spożycia lub wykorzystania rolniczego lub przemysłowego pod względem
fizykochemicznym. Badania pozwalają na dobó r odpowiednich urządzeń i filtró w mających na celu
dostosowanie jakości wody do indywidualnych potrzeb klienta.
Analiza fizykochemiczna wody obejmuje następujące badania:
- pH Zwykle woda z kranu ma odczyn z grubsza obojętny, miedzy pH 6.5 a 7.5. Jest on odpowiedni dla
większości ryb. Niemniej niektó re z nich wymagają wody bardzo kwaśnej -o pH około 5,5, bardzo
nieliczne - zasadowej, o pH około 8. Odczyn wody można zbadać jednym z prostych, tanich zestawó w
zawierających odczynnik zmieniający barwę w zależności od pH wody. Poprawianie odczynu wody
zwykle potrzebne jest tylko dla mnożenia pewnych wymagających gatunkó w. Zasadowość wody zwiększa
się przez dodanie węglanu dwusodowego, zaś kwasowość - kwasu ortofosforowego.

- Twardość - Występowanie twardej wody niesie za sobą wiele negatywnych skut-kó w, począwszy
między innymi od zwiększonego zużycia środkó w zmiękczających, czyszczących i związanego z tym
dodatkowego obciążenia środowiska, aż do powstawania kamienia w ró żnych urządzeniach i instalacjach
technicznych, co z kolei skutkuje obniżeniem wydajności, a tym samym zwiększonym zużyciem
energii.Twardości wody do picia: wg norm polskich 60-500 mg CaCO3/dm3[1]dzieli się następująco

 bardzo miękka to <75 mg CaCO3/dm3

 miękka 75-150 mg CaCO3/dm3
 średnio twarda 150-300 mg CaCO3/dm3
 twarda 300-500 mg CaCO3/dm3
 bardzo twarda >500 mg CaCO3/dm3

- Żelazo Ż elazo w wodzie surowej występuje w postaci rozpuszczonej. W takiej formie jest ono:

 niewidoczne gołym okiem - woda sprawa wrażenie czystej (klarownej)

 praktycznie nie do usunięcia na filtrach klasycznych, bez wcześniejszej obró bki wody (np dodatku
tlenu lub jakiejś substancji chemicznej np. Nadmanganianu potasu, ozonu, czy chloru).

Bardzo łatwo się jednak wytrąca z wody - tworząc osad, któ ry można odcedzić na piasku filtracyjnym.
Mechanizm wytrącania i warunki jakie trzeba spełnić, zostanie opisany w kolejnym artykule.
- Mangan Jest pierwiastkiem niezbędnym do życia i prawidłowego funkcjonowania organizmu,
jednak jego nadmiar jest szkodliwy, przy większych stężeniach i działaniu długofalowym jest trujący.
Mangan wchodzi w skład niektó rych enzymó w i białek, a także jest aktywatorem wielu enzymó w.
Spełnia ważną rolę w procesach utleniania w organizmie i wpływa na czynności gruczołó w płciowych.
Obok żelaza i miedzi jest czynnikiem warunkującym prawidłowy proces tworzenia krwi. Ilość
manganu przyswajanego z normalnej diety całkowicie zaspokaja potrzeby organizmu.

Nadmiar manganu działa trująco:

 podrażnia ośrodkowy układ nerwowy

 wywołuje marskość wątroby
 powoduje też uszkodzenie ścian naczyń włosowatych układu krwionośnego.

Podobnie jak miedź mangan może kumulować się w wątrobie. Szybkość występowania objawó w zatrucia
zależy od indywidualnej wrażliwości na związki manganu, a wobec kumulacji związkó w manganu w
organizmie, często objawy pojawiają się po wielu latach i są trudne do diagnozowania. Ź ró dłem manganu
w wodach powierzchniowych jest budowa i skład geologiczny złoża oraz ścieki pochodzące głó wnie z
przemysłu metalurgicznego, elektrochemicznego i chemicznego. Mangan uwalnia się też do wody z
obumarłych mikroorganizmó w i wodorostó w selektywnie kumulujących mangan. W wodzie
wodociągowej mangan i jego związki mogą występować jako wynik mało efektywnego procesu
oczyszczania ujmowanej wody powierzchniowej, a także w efekcie źle prowadzonego samego procesu
uzdatniania wody, ponieważ na etapie filtracji stosowany jest piasek pokrywany dwutlenkiem manganu.
W przypadku stosowania tego rodzaju technologii, dość często stwierdza się przekroczenia
dopuszczalnego stężenia manganu w wodzie do picia. Obecność manganu w wodzie wodociągowej
wpływa na powstawanie bakterii manganowych, nadających wodzie nieprzyjemny, stęchły smak i zapach.
Tworzące się w sieci bakterie manganowe utrudniają dostarczenie wody bezpiecznej pod względem
bakteriologicznym, gdyż zużywają nadmiar środkó w dezynfekcyjnych i może to spowodować wtó rne jej
zanieczyszczenie bakteriami chorobotwó rczymi. Obecność manganu w wodzie do picia i celó w go-
spodarczych-powoduje tworzenie plam i brązowych zaciekó w na urządzeniach sanitarnych i sprawia, że
woda nie nadaje się do prania.

- Azotany - należą do jonó w występujących naturalnie, tzn. występują w przyrodzie w postaci

dodatnio naładowanych cząsteczek. W normalnych warunkach, wody powierzchniowe i gruntowe
zawierają w jednym litrze jedynie kilka miligramó w azotanó w. Intensywne stosowanie przez rolnikó w
nawozó w sztucznych doprowadziło jednak do wzrostu stężenia azotanó w w wodach gruntowych. Azotan
w wodzie pitnej może inicjować ró żne reakcje chemiczne i stać się przyczyną utraty zdrowia u osó b
pijących taką wodę. Z ogó lnej zawartości azotanó w w organizmie, jedynie sześć procent pochodzi z
absorpcji z wody pitnej. Pozostałe 94 procent pochodzi, na przykład, z owocó w i warzyw, któ re zawierają
do 90 razy więcej azotanó w niż woda pitna. Azotany w wodzie pitnej nie stanowią w Europie
permanentnego problemu, ponieważ dostawcy wody pitnej, odpowiedzialni za jej jakość, podlegają
kontroli ze strony władz chcących mieć pewność, że dopuszczalna zawartość azotanó w nie jest
przekraczana. Dzięki temu, gdy w określonym rejonie zawartość azotanó w przekracza kró tkotrwale
określone prawem wartości graniczne, władze wodne korygują nieprawidłowości w sposó b
natychmiastowy. Nie utrzymujemy, że wkłady BRITA odfiltrowują azotany z wody pitnej. Ich głó wne
działanie polega na zmniejszaniu w wodzie pitnej twardości węglanowej (kamienia) i redukowaniu
zawartości miedzi, ołowiu i chloru.
- Jony amonowe bardzo często spotyka się ró wnież przekroczone stężenia amoniaku. Jego niska
zawartość w wodzie do spożycia jest ważna przede wszystkim ze względu na aspekty zdrowotne. Poza
tym, jeśli na wyjściu ze Stacji Uzdatniania stwierdza się zwiększoną ilość amoniaku, wó wczas bardzo
mocno zużywa on tlen w sieci, mogąc prowadzić do rozwoju szkodliwych bakterii beztlenowych i
wtó rnego zanieczyszczenia wody. Występowanie amoniaku zależy od odczynu wody. Jeśli odczyn jest
wysoki, wó wczas amoniak występuje jako gaz, któ ry bardzo łatwo ulatnia się podczas napowietrzania
(rozdeszczania wody). Jeśli natomiast odczyn jest niski amoniak występuje w postaci rozpuszczonej (jako
jon amonowy), któ rego nie można usunąć poprzez odgazowanie, a jedynie utlenić (usunąć) w procesach
biologicznych (bakteryjnie).Praktycznie dla odczynu charakterystycznego dla wó d naturalnych - tj. Ok 7,0
- 99,8 % amoniaku występuje w formie rozpuszczonej, a zaledwie 0,2 % w formie gazowej (któ ry
możnaby usunąć poprzez odgazowanie). Ale już przy pH ok 9,0 - 15 % przybiera postać gazu.Dlatego w
usuwaniu amoniaku, odgazowanie (np na kaskadach czy rusztach napowietrzających) ma minimalne
znaczenie.Obowiązujące przepisy mó wią, że zawartość amoniaku w wodzie podawanej do sieci nie
powinna być większa niż 0,5 mgNH4+/L. Stare normy dopuszczały stężenie azotu amonowego w wodach,
do któ rych nie dawkuje się chloru na poziomie 1,5 mgNH4+/L. Nowe przepisy takiego rozgraniczenia nie
wprowadzają. Amoniak w wodzie podziemnej występuje zazwyczaj w ilościach 0,5 - 1,0 mg/L. Dużo
wodociągó w ujmuje wody o niskiej zawartości amoniaku - < 0,5 mgNH4+/L, ale spotyka się ró wnież takie,
któ re pracują na amoniaku o stężeniu powyżej 5,0 mgNH4/L. Amoniak w wodzie może być pochodzenia
naturalnego oraz antropogenicznego (ścieki). Często jeśli w wodzie, w któ rej się go wcześniej nie
stwierdzało, zostaje wykryty, oznacza to bezpośrednio, że wody podziemne w jakiś sposó b zostały
zanieczyszczone ściekami. Dotyczy to zwłaszcza rejonó w upraw rolnych, składowisk odpadó w,
intensywnej hodowli zwierzęcej (pastwiskowej). Odnotowuje się ró wnież przypadki, że ktoś, wprowadzał
ścieki bezpośrednio do warstwy wodonośnej, przez źle zabezpieczone stare studnie, lub otwarte
piezometry. Sytuacje takie są bardzo niebezpieczne, gdyż zazwyczaj w parze z podwyższony stężeniem
amoniaku, zwiększeniu ulegają inne wskaźniki (w tym ró wnież bakterie).Jak wspomniano wcześniej
usuwanie amoniaku rozpuszczonego z wody odbywa się w procesie biologicznym. Najpierw trzeba na
złożu filtracyjnym zasiedlić bakterie, któ re „żywią" się amoniakiem. Warunkiem poprawnego
funkcjonowania bakterii jest uzyskanie odpowiedniego stężenia tlenu. Usuwanie amoniaku jest procesem
bardzo „tlenochłonnym" stąd by przebiegało prawidłowo, trzeba zawsze kontrolować natlenienie wody i
niedopuszczać do sytuacji, w któ rej zawartość jest niska (poniżej 2,0 mg w wodzie uzdatnionej).

- Chlorki
- Chlor wolny
- Chlor ogó lny
- Przewodność elektrolityczną
- Znaczenie biologiczne wody

Woda jest powszechnym rozpuszczalnikiem związkó w ustrojowych i niezbędnym uzupełnieniem

pokarmu wszystkich znanych dotąd organizmó w. Uczestniczy w przebiegu większości reakcji
metabolicznych, stanowi środek transportu wewnątrzustrojowego: np. produktó w przemiany materii,
substancji odżywczych, hormonó w, enzymó w. Reguluje temperaturę i uczestniczy w reakcjach hydrolizy.
Stanowi płynne środowisko niezbędne do usuwania koń cowych produktó w przemiany materii. Woda
stanowi średnio 60% masy dorosłego człowieka, w przypadku noworodka ok. 15% więcej. Jedynie w
środowisku wodnym zachodzą wszelkie procesy biochemiczne.
- Jest ośrodkiem dyspersyjnym dla koloidó w występujących w cytoplazmie komó rkowej.
- Jest rozpuszczalnikiem jonó w nieorganicznych oraz wszystkich związkó w polarnych i dzięki temu
uczestniczy w ich transportowaniu (np. w wodzie transportowane są związki mineralne do jezior i mó rz),
rozprowadza substancje rozpuszczone we krwi i w limfie u zwierząt, usuwa wraz z moczem substancje
zbędne, takie jak mocznik, amoniak.

Klasy czystości

Do 2004 roku istniały cztery klasy czystości: I, II, i III oraz NON (wody pozaklasowe). Od 2005 roku
obowiązuje skala pięciostopniowa. W związku z tym wyró żniamy:
1. wody I klasy mogą być wykorzystywane do zaopatrzenia ludności w wodę pitną, w przemyśle
spożywczym, a także w hodowli ryb łososiowatych :
* wody powierzchniowe o bardzo dobrej jakości:
- spełniają wymagania określone dla wó d powierzchniowych wykorzystywanych do zaopatrzenia
ludności w wodę pitną, w przypadku ich uzdatniania sposobem właściwym dla kategorii A1 (wody, któ re
potrzebują uzdatniania fizycznego, prostego takiego jak filtracja i dezynfekcja) ;
- wartości biologicznych wskaźnikó w jakości wody nie wykazują żadnych oddziaływań
antropogenicznych.
* wody podziemne o bardzo dobrej jakości:
- wartości wskaźnikó w jakości wody są kształtowane wyłącznie pod wpływem procesó w zachodzących w
warstwie wodonośnej;
- wskaźniki jakości wody nie przekraczają wartości dopuszczalnych wody przeznaczonej do spożycia
przez ludzi.

2. wody II klasy mogą być wykorzystywane do zaopatrzenia hodowli zwierząt w wodę, do sportó w
wodnych i kąpielisk, oraz do celó w rekreacyjnych:
* wody powierzchniowe o dobrej jakości:
- spełniają wymagania określone do zaopatrzenia ludności w wodę pitną, w przypadku uzdatniania ich
sposobem właściwym dla wó d kategorii A2 (typowe uzdatnianie fizyczne i chemiczne, szczegó lnie
utlenianie wstępne, koagulacja, flokulacja, dekantacja, filtracja, dezynfekcja – chlorowanie koń cowe);
- biologiczne wskaźniki jakości wody wskazują na niewielki wpływ oddziaływania czynnikó w
antropogenicznych.
* wody podziemne o dobrej jakości:
- wskaźniki jakości wody nie wskazują na oddziaływania antropogeniczne
- wskaźniki jakości wody nie przekraczają wartości dopuszczalnych dla wody pitnej, z wyjątkiem żelaza i
manganu.

3. wody III klasy określane jako zadowalające, służą do zaopatrywania zakładó w przemysłowych w
wodę, poza tymi zakładami w któ rych wymagana jest I i II klasa czystości:
* wody powierzchniowe
- spełniają wymagania określone do zaopatrzenia ludności w wodę pitną, w przypadku uzdatniania ich
sposobem właściwym dla wó d kategorii A2
- wskaźniki biologiczne jakości wó d wykazują na umiarkowany wpływ czynnikó w antropogenicznych.
* wody podziemne
- wskaźniki jakości wó d są podwyższone wskutek działania naturalnych procesó w, lub słabego
oddziaływania antropogenicznego;
- niektó re wskaźniki jakościowe przekraczają wartości dopuszczalne dla wody pitnej.
4. wody IV klasy – wody o niezadowalającej jakości:
* wody powierzchniowe
- spełniają wymagania określone do zaopatrzenia ludności w wodę pitną, w przypadku uzdatniania ich
sposobem właściwym dla kategorii A3 (wody tej kategorii wymagają wysoko sprawnego uzdatniania
chemicznego i fizycznego, szczegó lnie utleniania, koagulacji, flokulacji, dekantacji, filtracji, adsorpcji na
węglu aktywnym i dezynfekcji – ozonowanie i chlorowanie koń cowe);
- wskaźniki biologiczne wykazują zmiany jakościowe i ilościowe w populacjach .
* wody podziemne
- wartości wskaźnikó w jakościowych są podwyższone wskutek naturalnych procesó w;
- większość wskaźnikó w przekracza dopuszczalne normy wody przeznaczonej do spożycia.

5. wody V klasy – wody złej jakości:

* wody powierzchniowe
- nie spełniają wymagań wó d określonych do zaopatrywania ludności w wodę pitną;
- wskutek działań antropogenicznych, wartości biologicznych wskaźnikó w wykazują zanik występowania
populacji biologicznych.
* wody podziemne
- wartości jakościowe potwierdzają oddziaływania antropogeniczne;
- woda nie spełnia wymagań wody przeznaczonej do spożycia.

Uzdatnianie wody - proces polegający na doprowadzeniu zanieczyszczonej wody do stanu czystości

wymaganego dla danego zastosowania.

Filtracja mechaniczna.Pierwszym etapem uzdatniania, a raczej przygotowania wody do właściwego

proce-su uzdatniania jest jej filtracja wstępna, określana często jako filtracja mechani-czna, przy
wykorzystaniu filtró w mechani-cznych. Filtracja ta ma na celu usunięcie z wody wszelkich zawiesin i ciał
stałych; tym samym zabezpiecza dalszą część insta-lacji oraz pozostałe urządzenia uzdatnia-jące wodę
przed uszkodzeniami mechani-cznymi oraz zamuleniem. F Filtrację mechaniczną, w zależności od stopnia
dokładności, dzielimy na: filtrację cząstkową, mikrofiltrację, ultra-filtrację, nanofiltrację oraz hiperfiltrację
(fil-tracja wody metodą odwró conej osmozy).FW zależności od indywidualnej Pań stwa potrzeby
najczęściej proponujemy filtry ze stałym elementem filtracyjnym, któ rym jest siatka filtracyjna wykonana
ze stali nie-rdzewnej (płukanie i regeneracja tego ro-dzaju filtró w odbywa się przy pomocy stru-mienia
przeciwprądowego) lub bardzo łatwe w montażu trzyelementowe filtry wyposażone w wymienny wkład
filtracyjny wykonany z ma-teriałó w syntetycznych. Na szczegó lną uwagę zasługują filtry wykorzystujące
zjawisko centryfugi; wyposażone w wymienną siatkę filtra-cyjną wykonaną ze specjalnego włó kna i
mocowaną na specjalnej konstrukcji, wytwarzającą w filtrach siłę wirową; któ ra podnosi ich efektywność i
spra-wia, że cięższe zanieczyszczenia opa-dają na dno filtra Do instalacji prze-mysłowych propo-nujemy
filtry zape-wniające większy przepływ wody oraz przystosowane do pracy pod większym ciśnieniem
robo-czym, zaś syntetyczne wkłady filtracyjne zastępujemy piaskiem kwarcowym, zło-żem zeolitowym,
kruszywem antracyto-wym lub innym złożem zdolnym do re-generacji podczas płukania okresowego.

Odżelazianie wody to uzdatnianie wody polegające na usunięciu z niej (wytrąceniu) nadmiernych ilości
związkó w żelaza. Zadanie sprowadza się do przeprowadzenia rozpuszczonych związkó w żelaza i
manganu w formy trudno rozpuszczalne. Odbywa się to poprzez napowietrzanie w urządzeniach -
odżelaziaczach. Następnie, po dokonaniu korekty odczynu, woda filtrowana jest na złożu. Ż elazo
występuje w wodach podziem-nych od ilości śladowych aż do bar-dzo znacznych rzędu kilkudziesięciu
mg/l w postaci rozpuszczonych w wo-dzie bezbarwnych soli żelaza dwu-wartościowego lub jako
wytrącony czerwonawy osad będący solami żelaza tró jwartościowego. Nienatu-ralna zawartość żelaza
jest ró wnież wyznacznikiem stopnia korozji instalacji wodociągowej (lub kotłowej). Zawartość manganu
w wodzie z reguły nie przekracza kilku mg/l, jednakże jego obecność jest ró wnie niepożądana, podobnie
jak obecność żelaza. Mangan w połączeniu z miedzią częstokroć jest przyczyną wystąpienia korozji
galwanicznej (tzn. powoduje wy-tworzenie się lokalnych ogniw elek-trochemicznych), dodatkowo zaś
mangan stanowi poważne zagro-żenie dla zdrowia i urządzeń tech-nicznych. Odżelazianie wody jest
procesem szczegó lnym polegającym na jono-wymiennym wiązaniu żelaza albo na utlenieniu żelaza
dwuwartościowego do tró wartościowego i odfiltrowaniu nierozpuszczalnych soli żelaza na specjalnym
złożu filtracyjnym. Jeszcze bardziej zło-żonym procesem jest usuwanie manganu, któ rego związki są
trwalsze, tym samym niezbędne jest wyko-rzystanie katalizatoró w. Nie można ró wnież zapomnieć o
pozostałych parametrach fizyko-chemicznych wody mających bez-pośredni wpływ na reakcje zacho-
dzące podczas uzdatniania.

Zmiękczanie Stężenie rozpuszczonych w wo-dzie związkó w wapnia i magnezu (najczęściej węglanó w, ale
ró w-nież siarczanó w i chlorkó w) w bez-pośredni sposó b wpływa na ogó lną twardość wody, któ ra prawie
w ca-łym kraju jest niestety zbyt wysoka; dowodem na to z życia codzienne-go jest wszędzie występujący
pro-ces powstawania osadó w.
Występowanie twardej wody niesie za sobą wiele negatywnych skut-kó w, począwszy między innymi od
zwiększonego zużycia środkó w zmiękczających, czyszczących i związanego z tym dodatkowego
obciążenia środowiska, aż do powstawania kamienia w ró żnych urządzeniach i instalacjach technicznych,
co z kolei skutkuje obniżeniem wydajności, a tym samym zwiększonym zużyciem energii. Zmiękczanie
wody służy przeciwdziałaniu nadmienionym ujemnym skutkom. Zmięk-czanie zasadniczo dokonuje się
drogą ma-gnetyczną lub jonowymienną.

Demineralizacja Ogó lnie dostępna woda, poza zanieczyszczeniami już omó -wionymi na stronach
serwisu, zawiera jeszcze inne ró żnego rodzaju związki, takie jak: związ-ki azotu (amoniak, azotany, azo-
tyny), fosforany, chlorki, siarcza-ny, związki krzemu, só d, tlen, dwutlenek węgla, a ponadto określamy
jeszcze jej parametry fizykochemiczne, między inny-mi: odczyn i zasadowość, mę-tność, barwę, zapach i
smak.