ΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ (ΒΑΣΙΚΟΣ ΝΟΜΟΣ) ΤΩΝ

ΣΟΒΙΕΤ. ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΩΝ

(ΣΧΕΔΙΟ TOY ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΤΗΣ Ε.Σ.Σ.Δ. ΠΟΥ ΠΡΟΤΑΘΗΚΕ ΑΠΟ ΤΗ

ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ
ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΤΩΝ ΣΟΒ. ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΩΝ, ΕΓΚΡΙΘΗΚΕ ΑΠΟ
ΤΟ ΠΡΟΕΔΡΕΙΟ ΤΗΣ Κ.Ε.Ε ΤΗΣ ΣΟΒΙΕΤΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΠΕΜΦΘΗΚΕ
ΓΙΑ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΟ ΠΑΝΕΝΩΣΙΑΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΩΝ ΣΟΒΙΕΤ)

ΑΘΗΝΑ, ΙΟΥΝΗΣ 1936

 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ι
ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ

Άρθρο 1.- Η Ένωση των Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών είναι σοσιαλιστικό

κράτος των εργατών και αγροτών.

Άρθρο 2.- Πολίτικη βάση της Ε.Σ.Σ.Δ. είναι τα Σοβιέτ των αντιπροσώπων των
εργαζομένων, που γεννήθηκαν και δυνάμωσαν μετά την ανατροπή της εξουσίας των
τσιφλικάδων και καπιταλιστών και τις καταχτήσεις της διχτατορίας του προλεταριάτου.

Άρθρο 3.- Όλη η εξουσία στην Ε.Σ.Σ.Δ. ανήκει στους εργαζόμενους της πόλης και του
χωρίου, με εκπρόσωπο τα Σοβιέτ των αντιπροσώπων των εργαζομένων.

Άρθρο 4.- Οικονομική βάση της Ε.Σ.Σ.Δ. είναι το σοσιαλιστικό σύστημα της οικονομίας
και η σοσιαλιστική ιδιοκτησία στα όργανα και τα μέσα παραγωγής, που εξασφαλίστηκαν
με την κατάργηση του καπιταλιστικού συστήματος της οικονομίας, την κατάργηση της
ατομικής ιδιοχτησίας στα όργανα και τα μέσα παραγωγής και την εξάλειψη της
εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο.

Άρθρο 5.- Η σοσιαλιστική ιδιοκτησία στην Ε.Σ.Σ.Δ. έχει είτε τη μορφή της κρατικής
ιδιοχτησίας (παλλαϊκή περιουσία), είτε τη μορφή της συνεταιριστικής - κολχόζνικης
ιδιοχτησίας (ιδιοχτησία των ξεχωριστών κολχόζ, ιδιοχτησία των συνεταιριστικών
ενώσεων).

Άρθρο 6.- Η γη, το υπέδαφος, τα νερά, τα δάση, τα εργοστάσια, οι φάμπρικες, τα

μεταλλεία, η σιδηροδρομική, θαλάσσια και αεροπορική συγκοινωνία, οι Τράπεζες, τα
τηλεγρ., τηλέφ. κλπ., οι οργανωμένες από το κράτος μεγάλες αγροτικές επιχειρήσεις
(σοβχόζ, σταθμοί τρακτέρ και μηχανών κλπ.) καθώς και τα βασικά κεφάλαια που
διατίθενται για κατοικίες στις πόλεις και τα βιομηχανικά κέντρα, αποτελούν κρατική
ιδιοκτησία, δηλαδή παλλαϊκή περιουσία.

Άρθρο 7.- Οι κοινωνικές επιχειρήσεις των κολχόζ και των συνεταιριστικών

οργανώσεων μ’ όλο το έμψυχο και άψυχο υλικό, η παραγωγή των κολχόζ και των
συνεταιριστικών οργανώσεων καθώς και τα χτίρια κοινής χρήσης, αποτελούν,
σοσιαλιστική ιδιοκτησία των κολχόζ και των συνεταιριστικών οργανώσεων.
Κάθε κολχοζίτικο νοικοκυριό έχει για ατομική του χρήση ένα μικρό κομμάτι γης και
στην ατομική του ιδιοκτησία ένα βοηθητικό νοικοκυριό πάνω σ' αυτό το κομμάτι,
κατοικία, τα οικιακά ζώα, τα πουλερικά και τα γεωργικά του εργαλεία, σύμφωνα με το
καταστατικό της αγροτικής ένωσης (αρτέλ).

Άρθρο 7.- Η γη που κατέχουν τα κολχόζ κατοχυρώνεται γι' αυτά για χρήση χωρίς
χρονικά όρια δηλαδή αιώνια.
 Άρθρο 9.- Πλάι στο σοσιαλιστικό σύστημα της οικονομίας, που αποτελεί την
κυριαρχούσα μορφή της οικονομίας στην Ε.Σ.Σ.Δ. επιτρέπεται από το νόμο η μικρή
ατομική οικονομία των μεμονωμένων αγροτών και χειροτεχνών, που βασίζεται πάνω στην
προσωπική εργασία και που αποκλείει την εκμετάλλευση ξένης εργασίας.

Άρθρο 10.- Η ατομική ιδιοχτησία των πολιτών πάνω στα έσοδα της δουλειάς και τις
αποταμιεύσεις τους, την κατοικία και τη βοηθητική οικιακή περιουσία, τα αντικείμενα του
σπιτικού νοικοκυριού και χρήσης, καθώς και στα αντικείμενα της προσωπικής χρήσης και
ευμάρειας, προστατεύεται από το νόμο.

Άρθρο 11.- Η οικονομική ζωή της Ε.Σ.Σ.Δ. καθορίζεται και διευθύνεται από το κρατικό
πλάνο της λαϊκής οικονομίας, προς το συμφέρο της αύξησης του κοινωνικού πλούτου, της
αδιάκοπης ανόδου του υλικού και εκπολιτιστικού επιπέδου των εργαζομένων, του
δυναμώματος της ανεξαρτησίας της Ε.Σ.Σ.Δ. και του δυναμώματος της ικανότητάς της για
άμυνα.

Άρθρο 12.- Η εργασία στην Ε.Σ.Δ. αποτελεί υποχρέωση κάθε ικανού προς εργασία
πολίτου σύμφωνα με την αρχή: «οποίος δεν δουλεύει, δεν τρώει».
Στην Ε.Σ.Σ.Δ. πραγματοποιείται η αρχή του σοσιαλισμού: από τον καθένα σύμφωνα με
τις ικανότητές του, στον καθένα σύμφωνα με τη δουλειά του.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ II
ΚΡΑΤΙΚΗ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ
Άρθρο 13.- Η Ένωση των Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών είναι Ενωσιακό
(Ομοσπονδιακό) κράτος, σχηματίζεται πάνω στη βάση της εθελούσιας ένωσης των
ισότιμων Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών:
Της Ρωσικής Σοβιετικής Ομοσπονδιακής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας. Της Ουκρανικής
Σοβιέτ. Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας. Της Λευκορωσικής Σοβιετικής Σοσιαλιστικής
Δημοκρατίας. Της Σοβιετικής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας του Αζερμπαϊτζάν. Της
Σοβιετικής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της Γεωργίας. Της Σοβιετικής Σοσιαλιστικής
Δημοκρατίας της Αρμενίας. Της Σοβιετικής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας του Τουρκμενιστάν.
Της Σοβιετικής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας του Ουζμπεκιστάν. Της Σοβιετικής
Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας του Τατζικιστάν. Της Σοβιετικής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας
του Καζαχστάν. Της Σοβιετικής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της Κιργιζίας.

Άρθρο 14.- Στη δικαιοδοσία της Ένωσης των Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών
που εκπροσωπούνται από τα ανώτατα όργανα της εξουσίας και τα όργανα της κρατικής
διοίκησης, υπάγονται :
α) Η αντιπροσώπευση της Ένωσης στις διεθνείς σχέσεις, η συνομολόγηση και κύρωση
συνθηκών με τα άλλα κράτη.
β) Τα ζητήματα του πολέμου και της ειρήνης.
γ) Η παραδοχή στην Ένωση νέων Δημοκρατιών.
 δ) Ο έλεγχος για την εφαρμογή του Συντάγματος της Ε.Σ.Σ.Δ. και η εξασφάλιση της
συμφωνίας των Συνταγμάτων των Ενωσιακών Δημοκρατιών με το Σύνταγμα της Ε.Σ.Σ.Δ.
ε) Η επικύρωση των μεταβολών στα σύνορα των Δημοκρατιών της Ένωσης.
ζ) Η οργάνωση της άμυνας της Ε.Σ.Σ.Δ. και η καθοδήγηση όλων των ενόπλων
δυνάμεων της Ε.Σ.Σ.Δ.
η) Το εξωτερικό εμπόριο πάνω στη βάση, του κρατικού μονοπωλίου.
'η) Η διαφύλαξη της κρατικής ασφάλειας.
θ) Ο καθορισμός των πλάνων της λαϊκής οικονομίας της Ε.Σ.Σ.Δ.
ι) Ο καταρτισμός του ενιαίου κρατικού προϋπολογισμού της Ε.Σ.Σ.Δ. και ο καθορισμός,
των φόρων και εσόδων, που σχηματίζουν τον προϋπολογισμό της Ένωσης των
Δημοκρατιών και των τοπικών προϋπολογισμών.
ια) Η διεύθυνση των Τραπεζών, των βιομηχανικών και αγροτικών ιδρυμάτων και
επιχειρήσεων, καθώς και των εμπορικών επιχειρήσεων πανενωσιακής σημασίας.
ιβ) Η διεύθυνση της συγκοινωνίας και των ΤΤΤ
ιγ) Η καθοδήγηση του χρηματικού και πιστωτικού συστήματος.
ιδ) Η οργάνωση της κρατικής ασφάλειας της περιουσίας.
ιε) Η συνομολόγηση και η παροχή δανείων.
ιστ) Ο καθορισμός των βασικών αρχών για την εκμετάλλευση της γης, του υπεδάφους,
των δασών και των υδάτων.
ιζ) Ο καθορισμός των βασικών αρχών στο πεδίο της εκπαίδευσης και της υγιεινής.
ιη) H οργάνωση ενιαίου συστήματος στατιστικής της εθνικής οικονομίας.
ιθ) Ο καθορισμός των βάσεων της νομοθεσίας.
κ) Η νομοθεσία για το δικαστικό σύστημα και την απονομή της δικαιοσύνης∙ ο ποινικός
και πολιτικός κώδικας.
κα) Οι νόμοι για την υπηκοότητα∙ οι νόμοι για τα δικαιώματα των ξένων.
κβ) Η έκδοση πανενωσιακών πράξεων για αμνηστία.

Άρθρο 15.- Τα κυριαρχικά δικαιώματα των Δημοκρατιών της Ένωσης περιορίζονται

μονάχα από τα όρια που καθορίζονται στο άρθρο 14 του Συντάγματος της Ε.Σ.Σ.Δ. Έξω
από τα όρια αυτά κάθε δημοκρατία εξασκεί την κρατική εξουσία ανεξάρτητα. Η Ε.Σ.Σ.Δ.
υπερασπίζεται τα κυριαρχικά δικαιώματα των Ενωσιακών (Ομόσπονδων) Δημοκρατιών.

Άρθρο 16.- Κάθε Ενωσιακή δημοκρατία έχει δικό της σύνταγμα, που υπολογίζει τις
ιδιομορφίες της δημοκρατίας και συντάσσεται σε πλήρη συμφωνία με το σύνταγμα της
Ε.Σ.Σ.Δ.

Άρθρο 17.- Κάθε δημοκρατία της Ένωσης έχει το δικαίωμα της ελεύθερης εξόδου από
την Ε.Σ.Σ.Δ.

Άρθρο 18.- Το έδαφος των δημοκρατιών της Ένωσης δεν μπορεί να τροποποιηθεί χωρίς
την συγκατάθεση τους.
 Άρθρο 19. - Οι νόμοι της Ε.Σ. Σ.Δ. έχουν την ιδία ισχύ στα εδάφη όλων των
δημοκρατιών της Ένωσης.

Άρθρο 20.- Σε περίπτωση διάστασης νόμου δημοκρατίας της Ένωσης με πανενωσιακό

νόμο, Ισχύει ο πανενωσιακός νόμος.

Άρθρο 21.- Για τους πολίτες της Ε.Σ.Σ.Δ. καθορίζεται ενιαία υπηκοότητα.
Κάθε πολίτης δημοκρατίας της Ένωσης είναι πολίτης της Ε.Σ.Σ.Δ.

Άρθρο 22. - Η Ρωσσική Σοβιετική Ομοσπονδιακή Δημοκρατία αποτελείται από τις

περιοχές : Αζοφομαυροθαλασσίτικη, της Άπω Ανατολής, της Δυτικής Σιβηρίας,
Κρασνογιάρσκ, Βορείου Καυκάσου. Τις περιφέρειες: Βορόνεζ, Ανατολική Σιβηρία, Γκόρκι,
Δυτικής, Ιβάνοβο, Καλίνινσκ, Κίροβσκ, Κούϊμπισεβσκ, Κούρσκ, Λένινγκραντ, Μόσχας,
Ομσκ, Ορενμπσούργκ, Σαράτοβσκ, Σβερντλόβσκ, Δυτικής, Στάλινγκραντ, Τσελιάμπινσκ,
Γιαροσλάβ. Τις αυτόνομες Σοβιετικές Σοσιαλιστικές Δημοκρατίες: Ταταρίας, Μπασκιρίας,
Νταγκεστάν, Μπουριάν-Μογγολίας, Καμπαρντίνο-Μπαλκάρια, Καλμίκων, Καρελίας, Κομί,
Κριμαίας, Μαρίσκαγια Μορντόβσκαγια, των Γερμανών του Βόλγα, της Βόρειας Οσετίας,
Ούντμουρίας, των Τσετσέν και Ινγκουσί, των Τσουβάχων, του Γιακούτσκ. Των αυτόνομων
περιφερειών: Αντιγκέϊσκ, Εβραϊκής, Καρατσάϊ, Οϊρότ, Χακάτ, Τσερκέζων.

Άρθρο 23.- Η Ουκρανική Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία αποτελείται από τις

έπαρχίες: Βινίτσκαγια, Ντνιεπροπετρόβσκ, Ντον, Κίεβ, Οντέσσας, Χάρκωβ, Τσερνιγκόβσκ
και τη Μολδοβάκικη αυτόνομη Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία.

Άρθρο 24.-Στη Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία του Αζερμπαϊτζάν συγκαταλέγονται

η αυτόνομη Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία του Ναχιτσεβάν και η αυτόνομη επαρχία
του ορεινού Καραμπάχ.

Άρθρο 25.- Στη Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Γεωργίας συγκαταλέγονται η

αυτόνομη Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Αμπχάζιας, η αυτόνομη Σοβιετική
Σοσιαλιστική Δημοκρατία του Ατζαριστάν και η νότια αυτόνομη επαρχία της Οσετίας.

Άρθρο 26.- Στη Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία του Ουζμπεκιστάν συγκαταλέγεται η

αυτόνομη Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία του Καρακαλμπάκ.

Άρθρο 27.- Στη Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία του Τατζικιστάν συγκαταλέγεται η

ορεινή αυτόνομη επαρχία του Μπανταχσάνσκ.

Άρθρο 28.- Η Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία του Καζαχστάν αποτελείται απ' τις
επαρχίες: Ακτιούνσκ, Άλμα-Άτα, Ανατολικό Καζαχστάν, Δυτικό Καζαχστάν, Καραγκαντίνσκ
και Νότιο Καζαχστάν.

Άρθρο 29. - Οι Σοβιετικές Σοσιαλιστικές Δημοκρατίες Αρμενίας, Τουρκμενιστάν,

Λευκορωσίας, και Κιργιζίας δεν έχουν αυτόνομες Δημοκρατίες, ούτε νομούς και επαρχίες.
 ΚΕΦΑΛΑΙΟ III
ΤΑ ΑΝΩΤΑΤΑ ΟΡΓΑΝΑ ΤΗΣ ΚΡΑΤΙΚΗΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ
ΤΩΝ ΣΟΒΙΕΤΙΚΩΝ ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΩΝ

Άρθρο 30.- Ανώτατο όργανο της κρατικής εξουσίας της Ε.Σ.Σ.Δ. είναι το Ανώτατο
Συμβούλιο της Ε.Σ.Σ.Δ.

Άρθρο 31.-Το Ανώτατο Συμβούλιο της Ε. Σ. Σ.Δ. εξασκεί όλα τα δικαιώματα που
αναγνωρίζονται στην Ένωση των Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών σύμφωνα με το
άρθρο 14 του Συντάγματος, εφόσον δεν συμπεριλαμβάνονται, σύμφωνα με το Σύνταγμα,
στην αρμοδιότητα των υπευθύνων απέναντι του Ανωτάτου Συμβουλίου της Ε.Σ.Σ.Δ.
οργάνων της Ε.Σ.Σ.Δ. : Του προεδρείου του Ανωτάτου Συμβουλίου της Ε. Σ.Σ.Δ., του
Συμβουλίου των Επιτρόπων του Λαού της Ε.Σ.Σ.Δ. και των Λαϊκών Επιτρόπων της Ε.Σ.Σ.Δ.

Άρθρο 32. - Η νομοθετική εξουσία της Ε.Σ.Σ.Δ. εξασκείται αποκλειστικά από το

Ανώτατο Συμβούλιο της Ε.Σ.Σ.Δ.

Άρθρο 33.- Το Ανώτατο Συμβούλιο της Ε.Σ.Σ.Δ. αποτελείται από δυο σώματα : το
Συμβούλιο της Ένωσης και το Συμβούλιο των Εθνοτήτων.

Άρθρο 34.- Το Συμβούλιο της 'Ένωσης εκλέγεται από τους πολίτες της Ε.Σ.Σ.Δ. σε
αναλογία: ένας αντιπρόσωπος σε 300 χιλιάδες κατοίκους.

Άρθρο 35 - Το Συμβούλιο των Εθνοτήτων αποτελείται από αντιπροσώπους, που

καθορίζονται από τα Ανώτατα Συμβούλια των Δημοκρατιών της Ένωσης και των
Αυτονόμων Δημοκρατιών, και τα Συμβούλια των αντιπροσώπων των εργαζομένων των
αυτόνομων περιφερειών : δέκα αντιπρόσωποι από κάθε δημοκρατία της Ένωσης, πέντε
αντιπρόσωποι από κάθε αυτόνομη δημοκρατία, και δυο αντιπρόσωποι από κάθε αυτόνομη
περιφέρεια.

Άρθρο 36. - Το Ανώτατο Συμβούλιο της Ε.Σ.Σ.Δ. εκλέγεται για τέσσερα χρόνια.

Άρθρο 37. - Τα δυο σώματα του Ανωτάτου Συμβουλίου της Ε.Σ.Σ.Δ. : Το Συμβούλιο της
Ένωσης και το Συμβούλιο των Εθνοτήτων είναι ισότιμα.

Άρθρο 38. - Το Συμβούλιο της 'Ένωσης και το Συμβούλιο των Εθνοτήτων έχουν σε ίση
μοίρα την πρωτοβουλία της νομοθεσίας.

Άρθρο 39.- Ο νόμος θεωρείται επικυρωμένος, αν γίνει δεκτός από τα δυο σώματα του
Ανωτάτου Συμβουλίου της Ε.Σ.Σ.Δ. με απλή πλειοψηφία καθεμιάς.
 Άρθρο 40. - Οι νόμοι, που γίνονται δεχτοί από το Ανώτατο Συμβούλιο της Ε.Σ.Σ.Δ.
δημοσιεύονται με την υπογραφή του Προέδρου και του Γραμματέα του Προεδρείου του
Ανωτάτου Συμβουλίου της Ε.Σ.Σ.Δ.

Άρθρο 41. - Οι σύνοδοι του Συμβουλίου της Ένωσης και του Συμβουλίου των
'Εθνοτήτων αρχίζουν και τελειώνουν συγχρόνως.

Άρθρο 42. - Το Συμβούλιο της Ένωσης εκλέγει πρόεδρο του Συμβουλίου της Ένωσης
και δυο αντιπροέδρους.

Άρθρο43.- Το Συμβούλιο των Εθνοτήτων εκλέγει πρόεδρο του Συμβουλίου των

Εθνοτήτων και δυο αντιπροέδρους.

Άρθρο 44. - Οι πρόεδροι του Συμβουλίου της Ένωσης και του Συμβουλίου των
Εθνοτήτων καθοδηγούν τις συνεδριάσεις των αντιστοίχων σωμάτων και διευθύνουν την
εσωτερική τους τάξη.

Άρθρο 45. - Οι κοινές συνεδριάσεις των δύο Σωμάτων του Ανωτάτου Συμβουλίου της
Ε.Σ.Σ.Δ. καθοδηγούνται κατά σειράν από τους προέδρους του Συμβουλίου της Ένωσης και
του Συμβουλίου των Εθνοτήτων.

Άρθρο 46. - Οι σύνοδοι του Ανωτάτου Συμβουλίου της Ε.Σ.Σ.Δ. συγκαλούνται από το
προεδρείο του Ανωτάτου Συμβουλίου της Ε.Σ.Σ.Δ. δυο φορές το χρόνο. Οι έκτακτες
σύνοδοι καλούνται από το Προεδρείο του Ανωτάτου Συμβουλίου της Ε.Σ.Σ.Δ. κατά την
κρίση του ή ύστερα από απαίτηση μιας από τις Ενωσιακές δημοκρατίες.

Άρθρο 47. - Σε περίπτωση διαφωνίας μεταξύ του Συμβουλίου της 'Ένωσης και του
Συμβουλίου των Εθνοτήτων, το ζήτημα παραπέμπεται για λύση στην επιτροπή διαιτησίας,
που σχηματίζεται πάνω στις αρχές της ισότητας: Αν η διαιτητική επιτροπή δεν καταλήξει
σε ομόφωνη απόφαση, ή αν η απόφασή της δεν ικανοποιεί το ένα απ' τα δυο Σώματα, το
ζήτημα συζητείται για δεύτερη φορά στα σώματα. Σε περίπτωση έλλειψης ομόφωνης
απόφασης στα δυο Σώματα το προεδρείο του Ανωτάτου Συμβουλίου της Ε.Σ.Σ.Δ. διαλύει
το Ανώτατο Συμβούλιο της Ε.Σ.Σ.Δ. και προκηρύσσει νέες εκλογές.

Άρθρο 48.- Το Ανώτατο Συμβούλιο της Ε.Σ.Σ.Δ., εκλέγει σε κοινή συνεδρίαση των δύο
σωμάτων το Προεδρείο του Ανωτάτου Συμβουλίου της Ε.Σ.Σ.Δ. ως εξής: τον Πρόεδρο του
Προεδρείου του Ανωτάτου Συμβουλίου της Ε.Σ.Σ.Δ., τέσσερεις αντιπροέδρους, το
γραμματέα του Προεδρείου και 31 μέλη του Προεδρείου.
Το Προεδρείο του Ανωτάτου Συμβουλίου της Ε.Σ.Σ.Δ. είναι υπόλογο απέναντι του
Ανωτάτου Συμβουλίου της Ε. Σ.Σ.Δ, για όλη του τη δράση.

Άρθρο 49. - Το Προεδρείο του Ανωτάτου Συμβουλίου της Ε. Σ. Σ. Δ. :

α) συγκαλεί τις συνόδους του Ανωτάτου Συμβουλίου της Ε. Σ. Σ. Δ.,
β) ερμηνεύει τους ισχύοντας νόμους, εκδίδοντας τα σχετικά διατάγματα,
 γ) διαλύει το Ανώτατο Συμβούλιο της Ε.Σ.Σ.Δ. επί τη βάσει του άρθρου 47 του
Συντάγματος της Ε.Σ.Σ.Δ. και προσδιορίζει τις νέες εκλογές,
δ) διενεργεί παλλαϊκά δημοψηφίσματα (ρεφερέντουμ) με δική του πρωτοβουλία ή
υστέρα από απαίτηση μιας από τις δημοκρατίες της Ένωσης.
ε) ακυρώνει τις αποφάσεις και τις διαταγές του Συμβουλίου των Επιτρόπων του Λαού
της Ε.Σ.Σ.Δ. και των Συμβουλίων των Λαϊκών Επιτρόπων των Δημοκρατιών, σε περίπτωση
που δεν ανταποκρίνονται στο νόμο.
στ) στην περίοδο μεταξύ των συνόδων του Ανωτάτου Συμβουλίου της Ε.Σ.Σ.Δ.
απαλλάσσει από τα καθήκοντα και διορίζει τους Λαϊκούς Επιτρόπους της Ε.Σ.Σ.Δ. υστέρα
από πρόταση του προέδρου του Συμβουλίου των Επιτρόπων του Λαού της Ε.Σ.Σ.Δ. με την
προϋπόθεση της παραπομπής στην έγκριση του Ανωτάτου Συμβουλίου της Ε.Σ.Σ.Δ.,
ζ) απονέμει τα παράσημα της Ε.Σ.Σ.Δ.,
η) εξασκεί το δικαίωμα της χάριτος,
θ) διορίζει και αντικαθιστά την ανωτάτη διοίκηση των ένοπλων δυνάμεων της Ε.Σ.Σ.Δ.,
ι) στην περίοδο μεταξύ των συνόδων του Ανωτάτου Συμβουλίου της Ε.Σ.Σ.Δ. κηρύσσει
την χώρα σε κατάσταση πολέμου σε περίπτωση πολεμικής επίθεσης κατά της Ε.Σ.Σ.Δ.,
ια) κηρύσσει τη γενική ή μερική επιστράτευση.
ιβ) κυρώνει τις διεθνείς συνθήκες,
ιγ) διορίζει και ανακαλεί τους πληρεξουσίους αντιπροσώπους της Ε.Σ.Σ.Δ. στα ξένα
κράτη,
ιδ) δέχεται τα διαπιστευτήρια των διπλωματικών αντιπρόσωπων των ξένων κρατών.

Άρθρο 50. - Το Συμβούλιο της 'Ένωσης και το Συμβούλιο των Εθνοτήτων εκλέγουν τις
επιτροπές ελέγχου, που ελέγχουν τα πληρεξούσια των αντιπροσώπων κάθε σώματος.
Ύστερα από πρόταση της επιτροπής έλεγχου των πληρεξουσίων, τα σώματα αποφασίζουν
ή να παραδεχθούν τα πληρεξούσια ή να ακυρώσουν την εκλογή ορισμένων
αντιπροσώπων.

Άρθρο 51. - Το Ανώτατο Συμβούλιο της Ε.Σ.Σ.Δ. διορίζει, όταν το νομίζει απαραίτητο,
ανακριτικές και επιθεωρητικές επιτροπές για οποιοδήποτε ζήτημα.
Όλα τα ιδρύματα και το υπαλληλικό προσωπικό είναι υποχρεωμένα να εκτελούν τις
απαιτήσεις αυτών των επιτροπών και να τους παράσχουν όλα τα απαραίτητα στοιχεία και
ντοκουμέντα.

Άρθρο 52. - Αντιπρόσωπος του Ανωτάτου Συμβουλίου της Ε.Σ.Σ.Δ. δεν μπορεί να
παραπεμφθεί σε δίκη ή να συλληφθεί χωρίς τη συγκατάθεση του Ανωτάτου Συμβουλίου
της Ε.Σ.Σ.Δ., και στην περίοδο που δεν λειτουργεί, χωρίς τη συγκατάθεση του
Προεδρείου του Ανωτάτου Συμβουλίου της Ε.Σ.Σ.Δ.

Άρθρο 53. - Στο τέλος της εξουσιοδότησης ή μετά την έκτακτη διάλυση του Ανωτάτου
Συμβουλίου της Ε.Σ.Σ.Δ. το Προεδρείο του Ανωτάτου Συμβουλίου διατηρεί όλα του τα
δικαιώματα ως το σχηματισμό από το νεοεκλεγμένο Ανώτατο Συμβούλιο της Ε.Σ.Σ.Δ. του
νέου Προεδρείου του Ανωτάτου Συμβουλίου της Ε.Σ.Σ.Δ.
 Άρθρο 54. - Στη λήξη της εξουσιοδότησης ή σε περίπτωση έκτακτης διάλυσης του
Ανωτάτου Συμβουλίου της Ε.Σ.Σ.Δ., το Προεδρείο του Ανωτάτου Συμβουλίου της Ε.Σ.Σ.Δ.
καθορίζει τις νέες εκλογές για διάστημα όχι περισσότερο των δυο μηνών, από την ημέρα
της εκπνοής της εξουσιοδότησης ή της διάλυσης του Ανωτάτου Συμβουλίου της Ε.Σ.Σ.Δ.

Άρθρο55. - Το νεοεκλεγμένο Ανώτατο Συμβούλιο της Ε.Σ.Σ.Δ. συγκαλείται από το

Προεδρείο του Ανωτάτου Συμβουλίου της Ε.Σ.Σ.Δ. του προηγουμένου Συμβουλίου, όχι
αργότερα από ένα μήνα μετά τις εκλογές.

Άρθρο56. - Το Ανώτατο Συμβούλιο της Ε.Σ.Σ.Δ. σχηματίζει σε κοινή συνεδρίαση των

δυο σωμάτων την κυβέρνησα της Ε.Σ.Σ.Δ., δηλαδή το Συμβούλιο των Επιτρόπων του Λαού
της Ε.Σ.Σ.Δ.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ IV
ΤΑ ΑΝΩΤΑΤΑ ΟΡΓΑΝΑ ΤΗΣ ΚΡΑΤΙΚΗΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ ΤΩΝ
ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΩΝ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ

Άρθρο 57. - Ανώτατο όργανο της κρατικής εξουσίας της Ενωσιακής (Ομοσπονδιακής)
Δημοκρατίας είναι το Ανώτατο Συμβούλιο της Ενωσιακής Δημοκρατίας.

Άρθρο 58. - Το Ανώτατο Συμβούλιο της Ενωσιακής Δημοκρατίας εκλέγεται από τους
πολίτες της Δημοκρατίας για τέσσερα χρόνια.
Το ποσοστό της αντιπροσώπευσης καθορίζεται από τα Συντάγματα των ενωσιακών
δημοκρατιών.

Άρθρο 59. - Το Ανώτατο Συμβούλιο της Ενωσιακής Δημοκρατίας αποτελεί το μοναδικό

νομοθετικό όργανο της Δημοκρατίας.

Άρθρο 60. - Το Ανώτατο Συμβούλιο της Ενωσιακής Δημοκρατίας:

α) ψηφίζει το Σύνταγμα της Δημοκρατίας και φέρνει τις τροποποιήσεις σύμφωνα με το
άρθρο 15 του Συντάγματος της Ε.Σ.Σ.Δ,
β) επικυρώνει τα Συντάγματα των αυτονόμων δημοκρατιών που υπάγονται σ' αυτήν και
καθορίζει τα σύνορα των εδαφών τους.
γ) επικυρώνει το πλάνο της εθνικής οικονομίας και τον προϋπολογισμό της
Δημοκρατίας.
δ) κάνει χρήση του δικαιώματος της αμνηστίας και της χάριτος των πολιτών, των
καταδικασμένων από τα δικαστικά όργανα της Δημοκρατίας.
 Άρθρο 61. - Το Ανώτατο Συμβούλιο της Ενωσιακής Δημοκρατίας εκλέγει το Προεδρείο
του Ανωτάτου Συμβουλίου της Ενωσιακής Δημοκρατίας από : Πρόεδρο του Προεδρείου
του Ανωτάτου Συμβουλίου της Ενωσιακής Δημοκρατίας, τους αντιπροέδρους του και τα
μέλη του Προεδρείου του Ανωτάτου Συμβουλίου της Ενωσιακής Δημοκρατίας.
Τα δικαιώματα του Προεδρείου του Ανωτάτου Συμβουλίου της Ενωσιακής Δημοκρατίας
καθορίζονται από το Σύνταγμα της Ενωσιακής Δημοκρατίας.

Άρθρο 62. - Για τη διεύθυνση των συνεδριάσεών του, το Ανώτατο Συμβούλιο της
Ενωσιακής Δημοκρατίας εκλέγει τον πρόεδρο και τους αντιπροέδρους του.

Άρθρο 63. - Το Ανώτατο Συμβούλιο της Ενωσιακής Δημοκρατίας σχηματίζει την

Κυβέρνηση της Ενωσιακής Δημοκρατίας, δηλ. το Συμβούλιο των Επιτρόπων του Λαού της
Ενωσιακής Δημοκρατίας.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ V
ΤΑ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΤΩΝ ΣΟΒΙΕΤΙΚΩΝ
ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΩΝ

Άρθρο 64. - Ανώτατο εκτελεστικό και διοικητικό όργανο της κρατικής εξουσίας της
Ένωσης των Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών είναι το συμβούλιο των επιτρόπων
του λαού της Ε.Σ.Σ.Δ.

Άρθρο 65. - Το συμβούλιο των επιτρόπων του λαού της Ε.Σ.Σ.Δ. είναι υπεύθυνο
απέναντι του ανωτάτου συμβουλίου της Ε.Σ.Σ.Δ. και υπόλογο σ' αυτό.

Άρθρο 66. - Το συμβούλιο των επιτρόπων τού λαού της Ε.Σ.Σ.Δ, εκδίδει αποφάσεις και
διατάγματα πάνω στη βάση και σε εφαρμογή των ισχυόντων νόμων και ελέγχει την
εκτέλεσή τους.

Άρθρο 67. - Οι αποφάσεις και τα διατάγματα του συμβουλίου των επιτρόπων του λαού
της Ε.Σ Σ.Δ. είναι υποχρεωτικά εκτελέσιμα σ' όλο το έδαφος της Ε.Σ.Σ.Δ.

Άρθρο 68. - Το συμβούλιο των επιτρόπων του λαού: α) συνενώνει και διευθύνει την
εργασία των πανενωσιακών και των ενωσιακών λαϊκών επιτροπάτων της Ε.Σ.Σ.Δ. και των
άλλων οικονομικών και εκπολιτιστικών ιδρυμάτων που υπάγονται σ' αυτό.
β) Παίρνει μέτρα για την εκτέλεση του πλάνου της λαϊκής οικονομίας, του κρατικού
προϋπολογισμού και το δυνάμωμα του πιστωτικού - χρηματικού συστήματος.
 γ) Παίρνει μέτρα για την εξασφάλιση της κοινωνικής τάξης, την υπεράσπιση των
συμφερόντων του κράτους και την υπεράσπιση των δικαιωμάτων των πολιτών.
δ) Εξασκεί τη γενική διεύθυνση στο πεδίο των σχέσεων με τα ξένα κράτη.
ε) Καθορίζει τις χρονιάτικες κλάσεις των πολιτών που υπόκεινται σε στρατιωτική
θητεία, καθοδηγεί τη συγκρότηση των ένοπλων δυνάμεων της χώρας.

Άρθρο 69. - Το συμβούλιο των επιτρόπων του λαού της Ε.Σ.Σ.Δ. έχει το δικαίωμα να
αναστέλλει τις αποφάσεις και τις διαταγές των συμβουλίων των επιτρόπων του λαού των
Ενωσιακών Δημοκρατιών και να ακυρώνει τις διαταγές και τις οδηγίες των λαϊκών
επιτρόπων της Ε.Σ.Σ.Δ., στους κλάδους της διοίκησης και της οικονομίας, που υπάγονται
στη δικαιοδοσία της Ε.Σ.Σ.Δ.

Άρθρο70. - Το συμβούλιο των επιτρόπων του λαού σχηματίζεται από το ανώτατο

συμβούλιο της Ε. Σ.Σ.Δ. ως έξης:
Πρόεδρος του συμβουλίου των επιτρόπων του λαού της Ε.Σ.Σ.Δ.
Αντιπρόεδροι του συμβουλίου των επιτρόπων του λαού της Ε.Σ.Σ.Δ.
Πρόεδρος της επιτροπής του κρατικού πλάνου της Ε.Σ.Σ.Δ.
Πρόεδρος της επιτροπής του Σοβιετικού 'Ελέγχου.
Λαϊκοί επίτροποι της Ε.Σ.Σ.Δ.
Πρόεδρος της Επιτροπής Ανεφοδιασμού.
Πρόεδρος της Επιτροπής Καλών Τεχνών.
Πρόεδρος της Επιτροπής της Ανώτατης Εκπαίδευσης.

Άρθρο 71. - Η Κυβέρνηση της Ε.Σ.Σ.Δ. ή ο λαϊκός επίτροπος στον οποίο απευθύνεται
επερώτηση αντιπροσώπου του ανωτάτου συμβουλίου της Ε.Σ.Σ.Δ. είναι υποχρεωμένοι να
απαντήσουν σε διάστηκα όχι περισσότερο των τριών ήμερων, να δώσουν προφορική ή
γραπτή απάντηση στο αντίστοιχο σώμα.

Άρθρο 72. - Οι λαϊκοί επίτροποι της Ε.Σ.Σ.Δ. διευθύνουν τους κλάδους της κρατικής
διοίκησης που υπάγονται στη δικαιοδοσία της Ε.Σ.Σ.Δ.

Άρθρο 73. - Οι λαϊκοί επίτροποι εκδίδουν στα όρια της δικαιοδοσίας των αντίστοιχων
λαϊκών επιτροπάτων διαταγές και οδηγίες με βάση και σε εφαρμογή των ισχυόντων
νόμων, καθώς και των αποφάσεων και διαταγών του συμβουλίου των επιτρόπων του
λαού της Ε.Σ.Σ.Δ. και ελέγχουν την εκτέλεσή τους.

Άρθρο 74. - Οι λαϊκοί επίτροποι της Ε.Σ.Σ.Δ. είναι ή πανενωσιακοί ή των ενωσιακών
δημοκρατιών.

Άρθρο 75. - Οι πανενωσιακοί λαϊκοί επίτροποι διευθύνουν τον εμπιστευμένο σ' αυτούς
κλάδο της κρατικής διοίκησης σε όλο το έδαφος της Ε.Σ.Σ.Δ. είτε άμεσα είτε δια μέσου
των οργάνων που διορίζουν οι ίδιοι.
 Άρθρο 76. - Οι λαϊκοί επίτροποι των ενωσιακών δημοκρατιών διευθύνουν τον
εμπιστευμένο σ' αυτούς κλάδο της κρατικής διοίκησης δια μέσου των ομώνυμων λαϊκών
επιτροπάτων των Ενωσιακών Δημοκρατιών.

Άρθρο 77. - Στα πανενωσιακά λαϊκά επιτροπάτα υπάγονται τα επιτροπάτα:

Της άμυνας.
Των Εξωτερικών υποθέσεων.
Του Εξωτερικού εμπορίου.
Της Συγκοινωνίας.
Των Τ.Τ.Τ.
Των μεταφορών δια θαλάσσης, ποταμών και λιμνών.
Της Βαρείας Βιομηχανίας.

Άρθρο 78. - Στα λαϊκά επιτροπάτα των Ενωσιακών Δημοκρατιών υπάγονται τα

επιτροπάτα:
Της Επισιτιστικής Βιομηχανίας.
Της Ελαφράς Βιομηχανίας.
Της Δασικής Βιομηχανίας.
Της Γεωργίας.
Των Αγροτικών και κτηνοτροφικών σοβχόζ.
Των Οικονομικών.
Του Εσωτερικού Εμπορίου.
Των Εσωτερικών.
Της Δικαιοσύνης.
Της Υγιεινής.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ VI
ΤΑ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ ΤΩΝ ΕΝΩΣΙΑΚΩΝ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΩΝ

Άρθρο 79. - Ανώτατο εκτελεστικό και διοικητικό όργανο της κρατικής εξουσίας της
Ενωσιακής ('Ομοσπονδιακής) Δημοκρατίας είναι το συμβούλιο των επιτρόπων του λαού
της Ενωσιακής Δημοκρατίας.

Άρθρο 80. - Το συμβούλιο των επιτρόπων του λαού της Ενωσιακής Δημοκρατίας είναι
υπεύθυνο και υπόλογο απέναντι του ανωτάτου συμβουλίου της Ενωσιακής Δημοκρατίας.

Άρθρο 81. - Το συμβούλιο των επιτρόπων του λαού της Ενωσιακής Δημοκρατίας εκδίδει
αποφάσεις και διατάγματα πάνω στη βάση και σε εφαρμογή των ισχυόντων νόμων της
Ε.Σ.Σ.Δ. και της Ενωσιακής Δημοκρατίας, των αποφάσεων και διαταγμάτων του
συμβουλίου των επιτρόπων του λαού της Ε.Σ.Σ.Δ. και ελέγχει την εχτέλεσή τους.
 Άρθρο 82. - Το συμβούλιο των επιτρόπων του λαού της Ενωσιακής Δημοκρατίας έχει
δικαίωμα να αναστέλλει τις αποφάσεις και διατάγματα των συμβουλίων των επιτρόπων
του λαού των Αυτονόμων Δημοκρατιών και να ακυρώνει τις αποφάσεις και διατάγματα
των εχτελεστικών επιτροπών των συμβουλίων των αντιπροσώπων των εργαζομένων των
περιοχών, νομών και αυτονόμων επαρχιών.

Άρθρο 83. - Το συμβούλιο των επιτρόπων του λαού κάθε Δημοκρατίας της Ένωσης
αποτελείται από το ανώτατο συμβούλιο των Δημοκρατιών και περιλαβαίνει : Τον πρόεδρο
του συμβουλίου των επιτρόπων του λαού της Δημοκρατίας, τους αντιπροέδρους, τον
πρόεδρο της επιτροπής των κρατικών πλάνων, τους επιτρόπους του λαού, επί της
Βιομηχανίας, Επισιτισμού, Ελαφράς Βιομηχανίας, Δασικής Βιομηχανίας, Γεωργίας, των
Σοβχόζ Δημητριακών καρπών και Κτηνοτροφίας, των Οικονομικών, του Εσωτερικού
Εμπορίου, των Εσωτερικών, της Δικαιοσύνης, Δημοσίας Υγείας, Δημοσίας Εκπαίδευσης,
Τοπικής Βιομηχανίας, Κοινοτικής Οικονομίας, Κοινωνικής Προνοίας, τον αντιπρόσωπο της
επιτροπής Ανεφοδιασμού, τον αρχηγό της Διεύθυνσης Τεχνών, τους αντιπροσώπους των
επιτροπάτων του λαού της Ε.Σ.Σ.Δ.

Άρθρο 84. - Οι επίτροποι του λαού της κάθε Ενωσιακής Δημοκρατίας διευθύνουν τους
κλάδους της διοίκησης του κράτους που υπάγονται στη δικαιοδοσία της Δημοκρατίας
αυτής.

Άρθρο 85. - Οι επίτροποι του λαού της κάθε Ενωσιακής Δημοκρατίας εκδίδουν μέσα
στα όρια της δικαιοδοσίας των αντίστοιχων επιτροπάτων του λαού διαταγές και οδηγίες
στη βάση και προς εκτέλεση των νόμων της Ε.Σ.Σ.Δ. και της Δημοκρατίας αυτής, των
διαταγμάτων και αποφάσεων του συμβουλίου των επιτρόπων του λαού της Ε.Σ.Σ.Δ. και
της Δημοκρατίας αυτής των διαταγμάτων και οδηγιών των αντιστοίχων επιτροπάτων του
λαού που υπάρχουν στην Ένωση και στις Δημοκρατίες της Ένωσης.

Άρθρο 86. - Τα επιτροπάτα του λαού της κάθε Ενωσιακής Δημοκρατίας είναι ή
επιτροπάτα της Ενωσιακής Δημοκρατίας ή επιτροπάτα της κάθε Δημοκρατίας που
υπάγεται σ’ αυτή.

Άρθρο 87. - Τα επιτροπάτα του λαού των Ενωσιακών Δημοκρατιών διευθύνουν τον
κλάδο της διοίκησης που τους έχει ανατεθεί και υπάγονται σύγχρονα στο συμβούλιο των
επιτρόπων του λαού της Ενωσιακής Δημοκρατίας καθώς και στο αντίστοιχο επιτροπάτο
του λαού της Ε.Σ.Σ.Δ.

Άρθρο 88. - Τα επιτροπάτα του λαού της Δημοκρατίας διευθύνουν τον κλάδο της
διοίκησης που τους έχει ανατεθεί υπαγόμενα απ' ευθείας στο συμβούλιο των επιτρόπων
του λαού της Δημοκρατίας αυτής.
 ΚΕΦΑΛΑΙΟ VII
ΤΑ ΑΝΩΤΑΤΑ ΟΡΓΑΝΑ ΤΗΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΤΩΝ
ΑΥΤΟΝΟΜΩΝ ΣΟΒ. ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΩΝ

Άρθρο 89. - Ανώτατο όργανο της εξουσίας του Κράτους στις Αυτόνομες Δημοκρατίες
είναι το ανώτατο συμβούλιο της Αυτονόμου Σοβιετικής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας.

Άρθρο 90. - Το Ανώτατο συμβούλιο της Αυτονόμου Δημοκρατίας εκλέγεται απ’ τους
πολίτες της Δημοκρατίας για τέσσερα χρόνια σύμφωνα με τις αναλογίες (νόρμες) για την
εκλογή αντιπροσώπων που καθορίζονται απ’ το Σύνταγμα της Αυτόνομης Δημοκρατίας.

Άρθρο 91. - Το ανώτατο συμβούλιο της Αυτόνομης Δημοκρατίας είναι το μόνο

νομοθετικό όργανο της Σοβιετικής Σοσιαλιστικής Αυτόνομης Δημοκρατίας.

Άρθρο 92. - Κάθε Αυτόνομη Δημοκρατία έχει το δικό της Σύνταγμα, που παίρνει υπ’
όψη του τις ιδιομορφίες της Αυτόνομης Δημοκρατίας και που βρίσκεται σε πλέρια
συμφωνία με το Σύνταγμα της Δημοκρατίας της Ένωσης.

Άρθρο 93. - Το ανώτατο συμβούλιο της Αυτόνομης Δημοκρατίας εκλέγει το προεδρείο

του ανώτατου συμβουλίου της Αυτόνομης Δημοκρατίας και καταρτίζει το συμβούλιο των
επιτρόπων του λαού της Αυτόνομης Δημοκρατίας σύμφωνα με το δικό της Σύνταγμα.
 ΚΕΦΑΛΑΙΟ VIII
ΤΑ ΤΟΠΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ ΤΗΣ ΚΡΑΤΙΚΗΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ

Άρθρο 94. - Στα εδάφη των περιφερειών, αυτονόμων περιφερειών, επαρχιών, αχτίδων,
πόλεων και χωριών όργανα της κρατικής εξουσίας είναι τα συμβούλια των αντιπροσώπων
των εργαζομένων.

Άρθρο 95. - Τα συμβούλια των αντιπροσώπων των περιφερειών των αυτονόμων

περιφερειών, των επαρχιών, των αχτίδων, των πόλεων, των χωριών εκλέγονται απ' τους
εργαζόμενους της κάθε περιφέρειας, επαρχίας, αχτίδας, πόλης, χωρίου, για μια περίοδο
δυο χρονών.

Άρθρο 96. - Το ποσοστό της αντιπροσώπευσης στα συμβούλια των αντιπροσώπων των
εργαζομένων καθορίζεται απ' τα Συντάγματα των Δημοκρατιών της Ένωσης.

Άρθρο 97. - Τα συμβούλια των αντιπροσώπων των εργαζομένων κατευθύνουν τη δράση

των διοικητικών οργάνων που βρίσκονται κάτω από την καθοδήγησή τους, εξασφαλίζουν
την προστασία της τάξης του Κράτους, το σεβασμό των νόμων και την υπεράσπιση των
δικαιωμάτων των πολιτών, πραγματοποιούν την τοπική οικονομική και εκπολιτιστική
ανοικοδόμηση, καταρτίζουν τον τοπικό προϋπολογισμό.

Άρθρο 98. - Τα συμβούλια των αντιπροσώπων των εργαζομένων παίρνουν αποφάσεις

και εκδίδουν διαταγές μέσα στα όρια των δικαιωμάτων που τους παραχωρούν οι νόμοι
της Ε.Σ.Σ.Δ. και των Δημοκρατιών της Ένωσης.

Άρθρο 99. - Εκτελεστικά και διοικητικά των συμβουλίων των αντιπροσώπων των
εργαζομένων των χωρών, περιφερειών, αυτονόμων περιφερειών, επαρχιών, αχτίδων και
πόλεων είναι οι εκτελεστικές επιτροπές που εκλέγονται απ’ τα συμβούλια και που
αποτελούνται απ' τον πρόεδρο, τον αντιπρόεδρο και τα μέλη.

Άρθρο 100. - Εκτελεστικό και διοικητικό όργανο των αγροτικών συμβουλίων των
αντιπροσώπων των εργαζομένων στους μικρούς συνοικισμούς είναι, σύμφωνα με τα
Συντάγματα των Δημοκρατιών της Ένωσης, ο πρόεδρος και οι αντιπρόεδροι που
εκλέγονται απ’ τα Σοβιέτ.

Άρθρο 101. - Τα εκτελεστικά όργανα των συμβουλίων των αντιπροσώπων των

εργαζομένων υποχρεούνται να λογοδοτούν τόσο μπροστά στο συμβούλιο των
αντιπροσώπων των εργαζομένων που τους εξέλεξε όσο και μπροστά στο εκτελεστικό
όργανο του αμέσως ανωτέρου συμβουλίου των εργαζομένων.
 ΚΕΦΑΛΑΙΟ IX
ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΑ ΚΑΙ ΕΙΣΑΓΓΕΛΙΑ

Άρθρο 102. - Η Δικαιοσύνη εξασκείται στην Ε.Σ.Σ.Δ. από το ανώτατο δικαστήριο της
Ε.Σ.Σ.Δ, τα ανώτατα δικαστήρια των δημοκρατιών της Ένωσης, τα δικαστήρια των χωρών
και περιφερειών, τα δικαστήρια των αυτονόμων δημοκρατιών και των αυτονόμων
περιφερειών, απ' τα ειδικά δικαστήρια της Ε.Σ.Σ.Δ. που συγκροτούνται υστέρα από
απόφαση του Ανωτάτου Συμβουλίου της Ε.Σ.Σ.Δ. και από τα λαϊκά δικαστήρια.

Άρθρο 103. - Η εξέταση των υποθέσεων σ' όλα τα δικαστήρια γίνεται με συμμετοχή
λαϊκών συνέδρων εκτός των ειδικών περιπτώσεων που προβλέπονται απ' το νόμο.

Άρθρο 104. - Το Ανώτατο δικαστήριο της Ε.Σ.Σ.Δ. είναι το ανώτατο δικαστικό όργανο.
Στο Ανώτατο δικαστήριο ανατίθεται η επίβλεψη της δράσης όλων των δικαστικών
οργάνων της Ε.Σ.Σ.Δ. και της Δημοκρατικής της 'Ένωσης.

Άρθρο 105. - Το Ανώτατο δικαστήριο της Ε.Σ.Σ.Δ. και τα ειδικά δικαστήρια της Ε.Σ.Σ.Δ.
εκλέγονται από το Ανώτατο Συμβούλιο της Ε.Σ.Σ.Δ. για περίοδο 5 ετών.

Άρθρο 106. - Τα Ανώτατα δικαστήρια των δημοκρατιών της Ένωσης εκλέγονται από τα
Ανώτατα Συμβούλια των δημοκρατιών της Ένωσης για περίοδο πέντε χρόνων.

Άρθρο 107. - Τα Ανώτατα δικαστήρια των αυτονόμων Δημοκρατιών εκλέγονται από τα

Ανώτατα Συμβούλια των αυτονόμων Δημοκρατιών για περίοδο πέντε χρόνων.

Άρθρο 108. - Τα δικαστήρια των περιφερειών, των επαρχιών και των αυτονόμων
περιφερειών εκλέγονται από τα περιφερειακά ή επαρχιακά συμβούλια των αντιπροσώπων
των εργαζομένων ή από τα Συμβούλια των αντιπροσώπων των εργαζομένων των
αυτονόμων περιφερειών για περίοδο 5 χρόνων.

Άρθρο 109. - Τα Λαϊκά δικαστήρια εκλέγονται απ' τους πολίτες της αχτίδας σύμφωνα με
την αρχή της γενικής, άμεσης, ίσης, μυστικής ψηφοφορίας για περίοδο τριών ετών.

Άρθρο 110. - H διαδικασία γίνεται στη γλωσσά της Ενωσιακής Δημοκρατίας, ή της
Αυτόνομης Δημοκρατίας ή της αυτόνομης περιφέρειας, αφού εξασφαλιστεί στα πρόσωπα
που δεν γνωρίζουν τυχόν αυτή τη γλώσσα πλήρης γνώση της δικογραφίας δια μέσου
διερμηνέα, καθώς και το δικαίωμα να μιλήσουν στο δικαστήριο σε μητρική γλώσσα.

Άρθρο 111. - Η εξέταση των υποθέσεων σε όλα τα δικαστήρια της Ε.Σ.Σ.Δ γίνεται
δημοσία – εκτός αν ο νόμος προβλέπει εξαιρέσεις- με την εξασφάλιση του δικαιώματος της
υπεράσπισης στον κατηγορούμενο.
 Άρθρο 112. - Οι δικαστές είναι ανεξάρτητοι και υποτάσσονται μόνο στο Νόμο.

Άρθρο 113. - Ο ανώτατος έλεγχος για την ακριβή εφαρμογή των νόμων από όλα τα
Επιτροπάτα του Λαού και των υπηρεσιών που εξαρτώνται απ' αυτά, καθώς και από τους
υπαλλήλους και όλους τους πολίτες της Ε.Σ.Σ.Δ. ανατίθεται στον Εισαγγελέα της Ε.Σ.Σ.Δ.

Άρθρο 114. - Ο Εισαγγελέας της Ε.Σ.Σ.Δ. διορίζεται απ' το ανώτατο συμβούλιο της
Ε.Σ.Σ.Δ. για εφτά χρόνια.

Άρθρο 115. - Οι Εισαγγελείς των δημοκρατιών, περιφερειών και των επαρχιών, καθώς
και οι Εισαγγελείς των αυτονόμων δημοκρατιών και επαρχιών διορίζονται απ' τον
Εισαγγελέα της Ε.Σ.Σ.Δ. για 5 χρόνια.

Άρθρο 116. - Οι Εισαγγελείς των αχτίδων διορίζονται απ' τους Εισαγγελείς των
Ενωσιακών Δημοκρατιών με έγκριση του Εισαγγελέα της Ε.Σ.Σ.Δ. για 5 χρόνια.

Άρθρο 117. - Τα Εισαγγελικά όργανα εξασκούν τα καθήκοντά τους, ανεξάρτητα απ' τα

τοπικά όργανα, όποια και αν είναι και δεν εξαρτώνται παρά από τον Εισαγγελέα της
Ε.Σ.Σ.Δ.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Χ
ΤΑ ΒΑΣΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ

Άρθρο 118. - Οι πολίτες της Ε.Σ.Σ.Δ. έχουν δικαίωμα στην εργασία, δικαίωμα να
πάρουν εργασία ασφαλισμένη και αμειβόμενη ανάλογα με την ποιότητα και την ποσότητά
της. Το δικαίωμα της εργασίας εξασφαλίζεται απ' τη σοσιαλιστική οργάνωση της Εθνικής
Οικονομίας, τη σταθερή αύξηση των παραγωγικών δυνάμεων της Σοβιετικής κοινωνίας,
απ' την έλλειψη των οικονομικών κρίσεων και την εξάλειψη της ανεργίας.

Άρθρο119. - Οι πολίτες της Ε. Σ Σ.Δ. έχουν δικαίωμα στην ανάπαυση.

Το δικαίωμα στην ανάπαυση εξασφαλίζεται με τον περιορισμό της εργάσιμης ημέρας σε
7 ώρες, για την συντριπτική πλειοψηφία των εργατών, με τη χορήγηση ετησίων αδειών με
πλήρεις αποδοχές σε υπαλλήλους και εργάτες, με το πλατύ δίχτυ των σανατορίων,
σπιτιών ανάπαυσης, λεσχών στην διάθεση των εργαζομένων.

Άρθρο 120. - Οι πολίτες της Ε.Σ.Σ.Δ. έχουν δικαίωμα στις υλικές ασφαλίσεις για τα
γηρατειά, ή σε περίπτωση ασθένειας ή απώλειας της ικανότητας για δουλειά.
Το δικαίωμα αυτό εξασφαλίζεται με την πλατιά ανάπτυξη των κοινωνικών ασφαλίσεων
των εργατών και υπαλλήλων με έξοδα του Κράτους, με τη δωρεάν ιατρική περίθαλψη, με
την δημιουργία πλατιού διχτύου σπιτιών παραθερισμού στη διάθεση των εργατών.
 Άρθρο 121. - Οι πολίτες της Ε.Σ.Σ.Δ. έχουν δικαίωμα στην εκπαίδευση.
Το δικαίωμα αυτό εξασφαλίζεται με την γενική υποχρεωτική εκπαίδευση πρώτου βαθμού,
δωρεάν, συμπεριλαμβανομένης και της ανώτερης εκπαίδευσης με το σύστημα της
παροχής υποτροφιών απ’ το Κράτος στην συντριπτική πλειοψηφία των φοιτητών των
ανωτέρων σχολών, με τη διδασκαλία στα σχολεία στην μητρική γλώσσα, με την
οργάνωση στα εργοστάσια, σοβχόζ, σταθμούς αγροτικών μηχανικών και τρακτέρ και στα
Κολχόζ της πραχτικής τεχνικής και αγρονομικής διδασκαλίας δωρεάν στους
εργαζόμενους.

Άρθρο 122. - Η γυναίκα χαίρει στην Ε.Σ.Σ.Δ. ίσα δικαιώματα με τον άνδρα σε όλες τις
περιοχές της οικονομικής, δημόσιας, εκπολιτιστικής, κοινωνικής και πολιτικής ζωής.
Η δυνατότητα της εξάσκησης των δικαιωμάτων αυτών απ' τις γυναίκες εξασφαλίζεται
με την παραχώρηση στην γυναίκα ίσων δικαιωμάτων με τον άνδρα: δουλειάς, πληρωμής,
ανάπαυσης, κοινωνικών ασφαλίσεων, εκπαίδευσης, με την προστασία απ' το Κράτος των
συμφερόντων της γυναίκας και του παιδιού, με τις άδειες εγκυμοσύνης με καταβολή των
ημερομισθίων, με πλατύ δίχτυ μαιευτηρίων, βρεφοκομικών σταθμών, παιδικών κήπων.

Άρθρο 123. - Η ισότητα των δικαιωμάτων των πολιτών της Ε.Σ.Σ.Δ. χωρίς διάκριση
εθνικότητας ή φυλής σε όλες τις περιοχές, της οικονομικής, δημοσίας, εκπολιτιστικής,
κοινωνικής και πολιτικής ζωής αποτελεί απαράγραπτο νόμο.
Κάθε περιορισμός άμεσος ή έμμεσος δικαιωμάτων ή αντίθετα παροχή άμεσων ή
έμμεσων προνομίων στους πολίτες σύμφωνα με τη φυλή ή την εθνικότητα που ανήκουν
καθώς και κάθε προπαγάνδα για αποκλειστικότητα μιας φυλής ή εθνικότητας ή η
προπαγάνδα μίσους ή περιφρόνησης για τις άλλες φυλές τιμωρείται απ' το νόμο.

Άρθρο 124. - Για να εξασφαλιστεί στους πολίτες η ελευθερία συνείδησης, η εκκλησία

στην ΕΣΣΔ είναι χωρισμένη απ' το Κράτος και το σχολείο απ' την εκκλησία. Η ελευθερία
της εξάσκησης της θρησκευτικής λατρείας και η ελευθερία της αντιθρησκευτικής
προπαγάνδας αναγνωρίζονται σε όλους τους πολίτες.

Άρθρο 125. - Προς το συμφέρον των εργαζομένων και για τη στερέωση του
σοσιαλιστικού καθεστώτος εξασφαλίζονται στους πολίτες της Ε.Σ.Σ.Δ. :
1) Η ελευθερία του λόγου, 2) Η ελευθερία του τύπου. 3) Η ελευθερία συνελεύσεων και
συγκεντρώσεων. 4) Η ελευθερία παρελάσεων και διαδηλώσεων στους δρόμους.
Τα δικαιώματα αυτά εξασφαλίζονται στους πολίτες με τη διάθεση στους εργάτες και
στις οργανώσεις τους των τυπογραφείων, των αποθεμάτων χάρτου, των δημοσίων
χτιρίων, των δρόμων, των Τ.Τ.Τ και των άλλων αναγκαίων υλικών για την εξάσκηση του
δικαιώματος αυτού.

Άρθρο 126. - Προς το συμφέρον των εργαζομένων και για την ανάπτυξη της
πρωτοβουλίας της οργάνωσης και της πολιτικής δραστηριότητας των λαϊκών μαζών,
εξασφαλίζεται στους πολίτες της Ε.Σ.Σ.Δ. το δικαίωμα της συνένωσης σε κοινωνικές
οργανώσεις : συνδικάτα, ενώσεις συνεταιρισμών, οργανώσεις νέων, οργανώσεις σπορτ
και εθνικής άμυνας, εκπολιτιστικές, τεχνικές και επιστημονικές εταιρίες, ενώ οι πιο
δραστήριοι και πιο συνειδητοί πολίτες απ' τις γραμμές της εργατικής τάξης και των άλλων
στρωμάτων των εργαζομένων συνενώνονται μέσα στο Κομμουνιστικό Κόμμα της Ε.Σ.Σ.Δ.
που αποτελεί την πρωτοπορία των εργαζομένων στην πάλη τους για το δυνάμωμα και την
ανάπτυξη του σοσιαλιστικού συστήματος και αποτελεί τον καθοδηγητικό πυρήνα όλων
των οργανώσεων των εργαζομένων, κοινωνικών και κρατικών.

Άρθρο 127. - Εξασφαλίζεται το απαραβίαστο του ασύλου στους πολίτες της Ε.Σ.Σ.Δ.
Κανένας δεν μπορεί να συλληφθεί παρά κατόπιν δικαστικής απόφασης, ή εντολής
εισαγγελέα.

Άρθρο 128. - Το απαραβίαστο του ασύλου των πολιτών και της αλληλογραφίας,
προστατεύεται απ’ το νόμο.

Άρθρο 129. - Η Ε.Σ.Σ.Δ. παραχωρεί δικαίωμα άσυλου στους ξένους που καταδιώκονται
για την υπεράσπιση των συμφερόντων των εργαζομένων, για την επιστημονική τους
δράση ή για την πάλη τους για την εθνική απελευθέρωση.

Άρθρο 130. - Κάθε πολίτης της Ε.Σ.Σ.Δ. έχει την υποχρέωση να τηρεί το Σύνταγμα της
Ε.Σ.Σ.Δ, να σέβεται τους νόμους, να τηρεί την πειθαρχία της εργασίας, να εκπληρεί τίμια
το κοινωνικό του καθήκον ,να σέβεται τους κανόνες της κοινής σοσιαλιστικής συμβίωσης.

Άρθρο 131. - Κάθε πολίτης της Ε.Σ.Σ.Δ. υποχρεούται να προφυλάσσει και να ενισχύει
την κοινωνική σοσιαλιστική ιδιοκτησία σαν ιερή και απαραβίαστη βάση του σοβιετικού
καθεστώτος, πηγή πλούτου και δύναμης για την πατρίδα, σαν πηγή ευημερίας και
εκπολιτισμού για όλους τους εργαζόμενους.
Τα πρόσωπα που βλάπτουν την κοινωνική σοσιαλιστική ιδιοκτησία είναι εχθροί του
λαού.

Άρθρο 132. - Η Γενική στρατιωτική υπηρεσία είναι νόμος. Η στρατιωτική υπηρεσία στον
κόκκινο στρατό των εργατών και αγροτών είναι καθήκον τιμής για τους πολίτες της
Ε.Σ.Σ.Δ.

Άρθρο 133. - Η υπεράσπιση της πατρίδας είναι ιερό καθήκον κάθε πολίτη της Ε.Σ.Σ.Δ.
Η προδοσία της πατρίδας, η παράβαση του όρκου, το πέρασμα στον εχθρό, η βλάβη που
προξενείται στη στρατιωτική δύναμη του Κράτους, η κατασκοπεία για λογαριασμό ξένου
Κράτους τιμωρούνται με τη μεγαλύτερη αυστηρότερα του νόμου σαν τα βαρύτερα
αδικήματα.
 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΧΙ
ΤΟ ΕΚΛΟΓΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

Άρθρο 134. - Οι εκλογές των αντιπροσώπων σε όλα τα συμβούλια των αντιπροσώπων

των εργαζομένων, ανώτατο συμβούλιο της Ε.Σ.Σ.Δ., ανώτατα συμβούλια των
Δημοκρατιών της Ένωσης, Συμβούλια των αντιπροσώπων των εργαζομένων των
περιφερειών και επαρχιών, ανώτατα συμβούλια των Αυτονόμων Δημοκρατιών, συμβούλια
των αντιπροσώπων των εργαζομένων των Αυτονόμων επαρχιών, συμβούλια των
αντιπροσώπων των επαρχιών και αχτίδων, της πόλης και του κάμπου, διεξάγονται με
βάση τη γενική, ίση, άμεση και μυστική ψηφοφορία.

Άρθρο 135. - Οι εκλογές των αντιπροσώπων είναι γενικές. Όλοι οι πολίτες της Ε.Σ.Σ.Δ.
που κατά το έτος της εκλογής έχουν συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας τους έχουν
δικαίωμα να πάρουν μέρος στις εκλογές των αντιπροσώπων και να εκλεχθούν, εκτός απ’
τους φρενοβλαβείς ή στην περίπτωση καταδίκης απ' το δικαστήριο, τέτοιας που να
συνεπιφέρει τη στέρηση των πολιτικών δικαιωμάτων.

Άρθρο 136. - Οι εκλογές των αντιπροσώπων είναι ίσες. Κάθε πολίτης έχει το δικαίωμα
του εκλέγειν και εκλέγεσθαι, χωρίς διάκριση φυλής, εθνικότητας, θρησκείας, βαθμού
μόρφωσης, κοινωνικής προέλευσης, περιουσιακής κατάστασης και προγενέστερης
δράσης.

Άρθρο 137. – Οι γυναίκες έχουν το ίδιο με τους άνδρες δικαίωμα του εκλέγειν και
εκλέγεσθαι.

Άρθρο 138. - Οι πολίτες που υπηρετούν στον Κόκκινο Στρατό έχουν τα ίδια δικαιώματα
του εκλέγειν και εκλέγεσθαι όπως και οι άλλοι πολίτες.

Άρθρο 139.- Οι εκλογές των αντιπροσώπων είναι άμεσες. Οι εκλογές σε όλα τα σοβιέτ
των αντιπροσώπων των εργαζομένων ως το ανώτατο συμβούλιο της Ε.Σ.Σ.Δ. γίνονται με
άμεση εκλογή των πολιτών.

Άρθρο 140. - Η ψηφοφορία κατά την εκλογή των αντιπροσώπων είναι μυστική.

Άρθρο141. - Οι υποψήφιοι εκλογές εκτίθενται στις εκλογικές περιφέρειες.

Δικαίωμα να υποδείχνουν υποψηφίους εξασφαλίζεται στις κοινωνικές οργανώσεις, στις
εργάτ. οργανώσεις, στις οργανώσεις του Κομμουνιστικού Κόμματος, στα επαγγελματικά
συνδικάτα, κοοπερατίβες, οργανώσεις της νεολαίας, εκπολιτιστικές ενώσεις.

Άρθρο 142. - Κάθε αντιπρόσωπος υποχρεούται να λογοδοτεί για τη δουλειά του και για
τη δουλειά του συμβουλίου των αντιπροσώπων των εργαζομένων απέναντι των εκλογέων
του και μπορεί να ανακληθεί κάθε στιγμή, υστέρα από απόφαση της πλειοψηφίας των
εκλογέων σύμφωνα με τον τρόπο που ο νόμος ορίζει.
 ΚΕΦΑΛΑΙΟ XII
ΕΜΒΛΗΜΑ, ΣΗΜΑΙΑ, ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ

Άρθρο 143. - Έμβλημα του Κράτους της Ε.Σ.Σ.Δ. είναι το σφυροδρέπανο απάνω στη
γήινη σφαίρα, που λούζεται απ' τις αχτίδες του ήλιου και περιβάλλεται από στάχυα με την
επιγραφή στις γλώσσες των Δημοκρ. της Ένωσης «Προλετάριοι όλων των χωρών
ενωθείτε». Απάνω από το έμβλημα υπάρχει πεντάγωνο άστρο.

Άρθρο 144. - Η σημαία της Ένωσης των Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών είναι
από κόκκινο πανί. Φέρει στην επάνω γωνία, κοντά στον ιστό, ένα χρυσό σφυροδρέπανο
και πάνω απ' αυτό, ένα κόκκινο πεντάγωνο άστρο που γύρω ε- της σημαίας είναι διπλάσιο
από το πλάτος.

Άρθρο 145.- Πρωτεύουσα της Ε.Σ.ΣΔ. είναι η πόλη της Μόσχας.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ XIII
'Άρθρο 146.- Η τροποποίηση του Συντάγματος της Ε.Σ.Σ.Δ. δεν μπορεί να γίνει παρά
ύστερα από απόφαση του Ανώτατου Συμβουλίου με όχι λιγότερο από τα 2)3 των ψήφων
του κάθε αντιπροσωπευτικού σώματος.

ΕΚΔΟΣΗ ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ
ΤΙΜΗ ΔΡΑΧΜΗ ΜΙΑ