Patrycja Kwaśny

DZIECI ULICY W PERU

„Dziecko” oznacza każdą istotę ludzką w wieku poniżej 18 lat, chyba że zgodnie z prawem
odnoszącym się do dzieci, uzyska ono wcześniej pełnoletniość.1

Populacja Peru, wg danych UNICEF z 2008 roku, wynosi 28 837 000, z czego dzieci
stanowią 10 606 000. Sierot (do 17 roku życia), wg danych z 2007 roku, było około 570 000.
W okresie 1999 – 2000 19% dzieci w wieku 5 -14 lat pracowało. W latach 2000 – 2008 około
7% noworodków w całym kraju nie zostało zarejestrowanych.

Jak podaje dalej UNICEF, w ekstremalnej biedzie żyje około 3,8 miliona
Peruwiańczyków, z czego dzieci stanowią 2,1 miliona. Z pośród wszystkich dzieci w kraju
6,5 miliona żyje na granicy ubóstwa.2

Biorąc pod uwagę, iż pierwszy zapis o prawach dziecka pojawił się w roku 1924,
w Deklaracji Praw Dziecka przyjętej przez Zgromadzenie Ogólne Ligii Narodów 3, można

1
ONZ (1989) Konwencja o Prawach Dziecka [online]. [dostęp: 24 maja 2010]. Dostępny w Internecie:
http://www.unicef.org/magic/resources/CRC_polish_language_version.pdf
2
UNICEF At a glance: Peru – Statistics [online]. 2 marca 2010 [dostęp: 24 maja 2010]. Dostępny w Internecie:
http://www.unicef.org/infobycountry/peru_statistics.html
3
UNICEF Geneza Praw Dziecka [online]. [dostęp: 24 maja 2010]. Dostępny w Internecie:
http://www.unicef.pl/prawa-dziecka/geneza-praw-dziecka

1
stwierdzić, że wiele jeszcze brakuje, aby prawa dziecka były w pełni przestrzegane przez
państwa.

W chwili obecnej najważniejszym dokumentem w sprawie przestrzegania praw

dziecka jest Konwencja Praw Dziecka ONZ z 1989 roku, którą Peru ratyfikowało 4 września
1990 roku4. Głosi ona, m.in., że każde dziecko, niezależnie od rasy, płci czy klasy społecznej,
ma prawo do życia i rozwoju, prawo do tożsamości i identyczności, prawo do wychowania
w rodzinie, prawo do odpowiedniego standardu życia, prawo ochrony zdrowia, prawo
do zabezpieczenia socjalnego, prawo do wypoczynku, prawo do nauki. Konwencja głosi
również, że państwo musi zapewnić możliwość realizacji tych praw.

W ilustrowanym tygodniku dla dzieci Pentliczek pojawił się wiersz pt. „O prawach
dziecka” autorstwa Marcina Brykczyńskiego5:

Niech się wreszcie każdy dowie

I rozpowie w świecie całym,
Że dziecko to także człowiek,
Tyle że jeszcze mały.
Dlatego ludzie uczeni,
Którym za to należą się brawa,
Chcąc wielu dzieci los odmienić,
Spisali dla was mądre prawa.
Więc je na co dzień i od święta
Spróbujcie dobrze zapamiętać:
Nikt mnie siłą nie ma prawa zmuszać do niczego,
A szczególnie do zrobienia czegoś niedobrego.
Mogę uczyć się wszystkiego, co mnie zaciekawi
I mam prawo sam wybierać z kim się będę bawić!
Nikt nie może mnie poniżać, krzywdzić, bić, wyzywać,

4
UNTC Chapter IV: Human Rights - Convention on the Rights of the Child [online]. 24 maja 2010 [Dostęp:
24 maja 2010]. Dostępny w Internecie:
http://treaties.un.org/Pages/ViewDetails.aspx?src=TREATY&mtdsg_no=IV-11&chapter=4&lang=en
5
Apel Dziecka do Rodzica o Prawach Dziecka [online]. 17 maja 2010 [Dostęp: 25 maja 2010]. Dostępny w
Internecie: http://gg170.internetdsl.tpnet.pl/abc/abc2.html

2
 I każdego mogę zawsze do na ratunek wzywać.
Jeśli mama albo tata już nie mieszka z nami,
Nikt nie może mi zabronić spotkać ich czasami.
Nikt nie może moich listów czytać bez pytania,
Mam też prawo do tajemnic i własnego zdania.
Mogę żądać, żeby każdy uznał moje prawa,
A gdy różnie się od innych to jest moja sprawa.

Niestety Peru nie radzi sobie dostatecznie z przestrzeganiem praw dziecka. Bieda, brak
dostępu do wody pitnej, narkomania, zakażenia wirusem HIV, DZIECI ULICY to problemy,
z którymi boryka się Peru od wielu lat.

Konwencja Praw Dziecka z 1989 wyróżnia trzy typy „dzieci ulicy”:

• dzieci żyjące na ulicy – uciekły od swych rodzin i mieszkają na ulicy,
• dzieci pracujące na ulicy – mieszkają w swych domach, jednakże większość czasu spędzają
na ulicach i samodzielnie zaspokajają swoje potrzeby,
• dzieci, których rodziny żyją na ulicy – mieszkają na ulicach razem ze swymi rodzinami.

Problem dzieci ulicy jest bardzo poważny, ponieważ chodzi o problem rodziny,
podstawowej jednostki społeczeństwa, bez której nie możliwy jest jakikolwiek jego rozwój.

Zatrważające jest to, że na ulicach Limy wyrasta już trzecie pokolenie dzieci ulicy.
Brud, bieda, choroby, obecność gangów, kradzieże, napady, prostytucja, wąchanie kleju
to codzienność tysięcy dzieci. Żyją z dnia na dzień, martwiąc się jak dotrwać do jutra.
Są niekochane, nie mają żadnych wzorców, nie znają innego życia6.

Jacek Klisowski, prowadzący wolontariat w Limie, przyznaje, że dzieci, które

wychowują się na ulicy przeważnie trafiają do gangów lub mafii. Opowiada on również,
jak to policja przed ważnymi wydarzeniami w stolicy wyłapuje wszystkie dzieci
bez dokumentów, umieszczając je w areszcie lub poprawczakach aby nie było widać

6
Zalewski, Darek (2009) Mówią na nie „piranias”. Dzieci ulicy w Limie Gazeta Wyborcza[online]. 10 grudnia
2009 [dostęp: 25 maja 2010]. Dostępny w Internecie:
http://wiadomosci.gazeta.pl/Wiadomosci/1,80708,7353173,Mowia_na_nie__piranias___Dzieci_ulicy_w_Limie.
html

3
problemu. Po wszystkim wypuszcza je z powrotem na ulicę, jakby nigdy nic7.

Dzieci ulicy nie tylko na niej przebywają i żebrzą, ale muszą też często ciężko
pracować, aby móc przeżyć. Zbierają złom, roznoszą gazety, czyszczą taksówki, pilnują
zaparkowanych aut, sprzedają cukierki, noszą bagaże. Inne podejmują się cięższych wyzwań
(ale lepiej płatnych), jak prostytucja czy przemyt narkotyków.

ADM – Asociación por la Defensa de las Minorías (Stowarzyszenie Obrony

Mniejszości) opracowało w 2001 roku sprawozdanie statystyczne pierwszego spisu dzieci
ulicy w Peru (Informe estadístico del primer censo de los niños de la calle). Ankiety
przeprowadzono na 134 dzieciach, z czego 77% stanowili chłopcy. Poniżej znajduje się
tabelka, która przedstawia z jakich źródeł dzieci ulicy się utrzymują8:

Działalność Dziewczynki % Chłopcy %

Sprzedaż obnośna 40,7 11,7
Praca 40,7 44,7
Żebractwo 14,8 20,4
Kradzież 33,3 70,9
Prostytucja 18,5 1,9

Dzieci ulicy nie szanują społeczeństwa w którym przyszło im żyć, ponieważ

to społeczeństwo nie szanuje ich. Nie zawsze chodzą głodne, ale jeżeli coś jedzą, niestety
nie jest to pożywne. Jeżeli nie uda im się zdobyć pieniędzy na jedzenie, wtedy zostaje im
czyhać pod tylnymi drzwiami restauracji, aż pracownicy wyrzucą resztki, szukać
po śmietnikach albo ukraść cokolwiek ze sklepu. Często śpią w dzień, ponieważ wtedy czują
się bezpieczniej. Za łóżko służy im jakiś karton, stary koc albo gazety. Do spania wybierają
takie miejsca jak drzwi sklepu, ławka w parku, czy schody na dworcu. Jeżeli posiadają buty,
to chowają je pod głową aby nikt ich im nie ukradł, a uzbierane monety wkładają do buzi.
Zapadają na różne choroby, których nie leczą, cierpią na infekcje.

7
Łazowska, Marta (2009) Peru: Ponad połowa mieszkańców Limy żyje w dzielnicy nędzy, PAP [online]. 15 maja
2008 [dostęp: 25 maja 2010]. Dostępny w Internecie:
http://www.money.pl/archiwum/wiadomosci_agencyjne/pap/artykul/peru;ponad;polowa;mieszkancow;limy;zyje
;w;dzielnicach;nedzy,150,0,342422.html
8
ADM Informe estadístico del primer censo de los niños de la calle [online]. 29 października 2010 [dostęp:
25 maja 2010]. Dostępny w Internecie: http://www.reocities.com/adm_peru/redenac06.htm

4
 Dzieci trafiają na ulice z różnych przyczyn. Niektóre nie mają wyboru, są porzucane,
zostają sierotami, inne rodzą się już na ulicach. Część dzieci sama wybiera taki tryb życia,
uciekają ze swoich domów, w których są maltretowane. Są również dzieci, które idą na ulice
aby wspomóc ekonomicznie swoją rodzinę.
Większość dzieci używa narkotyków, ponieważ pomagają im one przezwyciężyć
uczucie głodu i bólu, mogą na chwilę oderwać się od rzeczywistości. Czują się wtedy bardziej
pewne siebie, mogą iść kraść, czy bić się z kimś. Zwiększa się im wyobraźnia, dzięki czemu
obmyślają nowe plany zdobycia pieniędzy. Z reguły wąchają klej, zmywacz do paznokci czy
benzynę, ponieważ te towary łatwo zdobyć.9
Bardzo szybko mają do czynienia z inicjacją seksualną, która nie tylko sprzyja
niechcianym ciążom, ale również rozprzestrzenianiu się wirusa HIV.

Istnieje wiele organizacji pozarządowych które starają się

pomóc dzieciom ulicy, także Polacy mają w tym swój udział.
Jacek Klisowski jest współtwórcą Stowarzyszenia Ayllu
10
Situwa (Współnota Światła Wiosennego Słońca), które
zostało założone w 2006 roku w Limie. Stale opiekuje się
maksymalnie 10 dziećmi, a jego celem jest imitacja domu
rodzinnego. Dzieci dostają tam pożywienie, utrzymanie
i wykształcenie. Dostają tam szansę na normalne życie. Raz na tydzień dom przyjmuje
60 innych dzieci, które mogą się pożywić, umyć, skorzystać z pomocy medycznej i zajęć
edukacyjnych 11.

W 2008 roku Klisowski rozpoczął akcje pod nazwą „Ja istnieję! Mam prawo
do tożsamości!”, która miała na celu ustalenie tożsamości ludzi z ulicy i wydanie im
dokumentów tożsamości. Pomogło mu w tym polskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych,
przeznaczając na ten cel 21 tys. dolarów, on sam wniósł wkład własny w wysokości

9
Scribd Los niños abandonados [online]. [dostęp: 25 maja 2010]. Dostępny w Internecie:
http://www.scribd.com/doc/18990299/NINOS-ABANDONADOS

10
Pełna nazwa brzmi: Stowarzyszenie dla Integralnego Rozwoju Dzieci i Młodzieży Żyjących w Sytuacji
Ubóstwa i Wykluczenia Społecznego – Ayllu Situwa
11
Cymer, Anna. Świat Obrazu Dzieci z ulic Peru [online]. 12 lutego 2009 [dostęp: 25 maja 2010]. Dostępny w
Internecie: http://www.swiatobrazu.pl/dzieci_z_ulic_peru.html

5
9 tys. dolarów. Wolontariusze jeździli po Peru w poszukiwaniu świadków czy dokumentów,
które mogły by potwierdzić tożsamość danej osoby. W związku z tym, za 30 tys. dolarów
załatwiono dokumenty 500 dzieciom i 200 dorosłym 12.

Inną, wartą uwagi, organizacją niosącą pomoc dzieciom ulicy

w Peru jest Children of Peru Foundation, założona (głównie
przez Francuzów) w 2006 roku. Współpracuje ona z 2 różnymi
organizacjami.
Pierwszą z nich jest Samusocial Peru, francuska organizacja obecna od 2005 roku
w Huayacan. Posiadają oni 2 ambulanse, z czego jeden zakupiony przez „Children of Peru
Foundation”. Jeżdzą po mieście w poszukiwaniu chorych dzieci, które następnie leczą
w nowo wybudowanym socjalnym centrum medycznym w Huayacan.
Drugą natomiast jest amerykańska organizacja MMFC, “Medical Missions
For Children”, które co rok wysyła misję do Cuzco, w celu niesienia darmowej pomocy
chirurgicznej dla biednych dzieci13.

Ciekawą historię ma organizacja

Generacion, założona przez Lucy Borja,
w Limie. Pokazuje jak władze Limy
uniemożliwiają niekiedy pomoc
dzieciom. Mianowicie, socjolożka Lucy Borja zaczęła swą działalność ponad 20 lat temu.
Kiedy zaczęła zapraszać dzieci z ulicy do swojego biura, w krótkim czasie znalazło się tam
ponad 200 dzieci. Sytuacja była ciężka, ale Lucy zaczęła działać i kilka lat później
Generacion posiadała już 4 domy, w których mogło się pomieścić w sumie ponad 200 osób.
Największy dom, w dzielnicy Magdalena, był przystosowany dla 100 dzieci. Następny dom,
w dzielnicy San Miguel, był przeznaczony dla dziewczyn, które wcześniej trudniły się
prostytucją i dla ich dzieci (dziewczyny pomagały prowadząc piekarnie). Inny jeszcze dom
był przeznaczony dla starszych dzieci, które chodziły do pracy.

12
Czaczkowska, Ewa. rp.pl Jak Polak w Peru załatwia interesy [online]. 9 czerwca 2009 [dostęp 26 maja 2010].
Dostępny w Internecie: http://www.rp.pl/artykul/17,317447.html
13
Children of Peru Foundation [online]. [dostęp: 26 maja 2010]. Dostępny w Internecie:
http://www.childrenofperu.org/mission.php

6
 Niestety działalność Generacion spotkała się z dużym sprzeciwem społeczeństwa
(w szczególności sąsiadów) i władz lokalnych. W 2006 r. do domu w Magdalena wkroczyło
60 policjantów wyrzucając dzieci z powrotem na ulicę i zamykając dom, ponieważ
organizacja nie miała odpowiednich pozwoleń do prowadzenia takiej działalności, chociaż
dom należał do niej. Do dzisiaj toczy się proces sądowy w tej sprawie. Lucy, której krajało się
serce wzięła 20 najmłodszych dzieci do swojego domu. Wkrótce później zamknięto następny
dom w Pueblo Libre.
Pomimo wielu przeciwności Generacion nie poddaje się i dalej walczy o prawa dzieci.
Ich głównym celem jest rozwinięcie u dzieci pewnych umiejętności, poprawa ich warunków
życia a także zmianę myślenia dzieci o samych sobie. Duży nacisk kładą na edukację,
umożliwiają dzieciom bezpłatne uczęszczanie do szkoły, a także zapewniają potrzebne
do nauki materiały. Starają się zapewnić również pomoc medyczną potrzebującym, a także
ratować młode dziewczęta z prostytucji. Po za tym, uczą dzieci budować relacje z dorosłymi,
poprzez gry, zabawy, wspólne spędzanie świąt, urodzin. Pozwalają dzieciom ulicy poznać
ich prawa i dają im możliwość zmiany ich życia14.

Następną z kolei, jest organizacja Comunidad

de Niños Sagrada Familia, założona pod koniec
lat 80 w miejscowości Ventanilla przez Miguela
Rodrigueza. Miguel podjął taką decyzję po śmierci
jego 6 miesięcznego synka, wtedy zdał sobie sprawę jak bardzo kruche jest życie,
a szczególnie życie dzieci. Mówi on o dzieciach ulicy, że dla społeczeństwa są tylko częścią
asfaltu w rozwijających się miastach. Na swojej stronie internetowej opowiada wstrząsającą
historię, która zmotywowała go do działania.
Kiedy niósł swojego chorego synka do szpitala zobaczył przy wejściu do budynku
2 chorych chłopców, którzy patrzyli na niego zagubionym wzrokiem. Zapytał lekarzy
dlaczego im nie pomogą, a ci odparli, że te dzieci nie mają pieniędzy, żeby zapłacić
za leczenie. Miguel nie zastanawiając się długo zapłacił za chłopców. Niestety jednego z nich
nie dało się już uratować i kilka dni później pochował go obok swojego syna, któremu
również nie udało się wygrać z chorobą. 2 tygodnie później u Miguela w domu było już

14
Casa Generacion [online]. [dostęp: 26 maja 2010]. Dostępny w Internecie: http://www.casageneracion.org

7
4 dzieci z ulicy, a chwilkę później liczba ta zaczęła szybko rosnąć, tak że brakowało już
miejsca w domu.
W tej chwili Miguel posiada małą wioskę dzieci potrzebujących pomocy, w jego
schronisku mieszka około 630 dzieci, w wieku od 1 miesiąca, do 17 lat. Dzieci są podzielone
wg wieku, w sumie na 6 grup. Każda grupa mieszka w oddzielnym domu.
Celem organizacji Sagrada Familia jest opiekować się i chronić każde dziecko, które
znajdzie się w sytuacji zagrożenia. Ma pod opieką dzieci ulicy, dzieci pozostawione przez
rodziców alkoholików, narkomanów czy przestępców oraz dzieci nieuleczalnie chore. Ma na
celu stwarzać dzieciom dobre warunki do rozwoju psychicznego i społecznego. Uczy dzieci
miłości i wpaja wartości chrześcijańskie. Dba o ich dobre odżywianie, edukację i zdrowie.
Prowadzi również warsztaty (dla ponad 300 dzieci) z takich dziedzin jak: stolarstwo,
ceramika, cukiernictwo, hydroponika, sitodruk. Warsztaty te mają zwiększyć umiejętności
dzieci i pomóc im w przyszłości znaleźć pracę, aby mogły być niezależne finansowo.
Dzięki działaniom tej organizacji ponad 900 dzieci wkroczyło już w normalne życie
w społeczeństwie15.

Państwo także ma swój wkład w niesienie pomocy dzieciom. Peruwiańskie

Ministerstwo Kobiety i Rozwoju Społecznego16 stworzyło jednostkę specjalizującą się
w niesieniu pomocy ludziom, którzy znajdują się w ciężkiej sytuacji lub są pozostawieni sami
sobie – INAFIB17. Założenia mają wspaniałe, ale niestety jednostka ta nie funkcjonuje tak jak
powinna. W dalszym ciągu rząd nie zwraca wystarczająco dużo uwagi na problemy społeczne
kraju.

Jak podaje peruwiańska gazeta El Comercio (artykuł z marca 2009) INAFIB w 1993
roku wprowadził program pod hasłem Educadores de la Calle (Wychowawcy z ulicy).
Owi educadores mają za zadanie wyszukiwanie na ulicach dzieci, które potrzebują pomocy,
a potem starać nauczyć się ich żyć lepiej. Kiedyś istniały 2 miejsca gdzie mogły przebyć
dzieci podczas dnia aby spożyć posiłek, dzisiaj już ich nie ma. Wcześniej było około
300 educadores na cały kraj, dziś pozostało ich jedynie 25.

15
Comunidad de Niños Sagrada Familia [online]. [dostęp: 26 maja 2010]. Dostępny w Internecie:
http://www.sagradafamilia.org.pe/home.html
16
Ministerio de la Mujer y Desarrollo Social
17
Inafib; misión, visión, objetivos - Programa Integral Nacional para el Bienestar Familiar [online].
[dostęp: 26 maja 2010]. Dostępny w Internecie: http://www.inabif.mimdes.gob.pe

8
 Urząd Miasta Lima ma nadzieje, że rozszerzy się działaność programu
Chiko’s Ecológicos, który oferuje chłopcom pracę w ogrodnictwie. Program ten dysponuje
„aż” 6 educadores oraz jednym centrum, które posiada swoje niezłomne zasady. Nikt
nie dostanie posiłku, jeżeli wcześniej nie weźmie kąpieli, a także nikt nie dostanie pracy jeżeli
całkowicie nie opuści ulicy18.

Inną organizacją państwową jest Puericultorio19 Pérez Araníbar w Limie. Zostało

założone w 1930 roku aby nieść pomoc dzieciom pozbawionym opieki i sprawić aby mogły
w przyszłości funkcjonować normalnie w społeczeństwie. Posiada powierzchnię około
14 hektarów i jest wstanie przyjąć około 600 dzieci. Dzieci dostają dach nad głową,
wyżywienie, ubiór, opiekę medyczną, edukację szkolną, moralną i religijną a także możliwość
wypoczynku20.
W latach 70 Puericultorio przeszło w ręce państwa, natomiast w 2008 roku weszło
w życie nowe prawo, które mówi o tym, że mogą tam przebywać tylko dzieci, które zostały
osierocone i sąd je skieruje do tego ośrodka. Niestety zostały z niego wyrzucone na bruk
dzieci biedne. Dziś jest około 300 miejsc wolnych, a pracownikom kroi się serce, że nie mogą
zapewnić pomocy dzieciom, które jej tak bardzo potrzebują. Trwają próby zmiany tego
prawa21.

Dzięki tym wszystkim organizacjom (a jest ich o wiele więcej), które starają się
w jakiś sposób pomóc tym biednym, zagubionym dzieciom istnieje jakaś iskierka nadziei,
że sytuacja dzieci ulicy się poprawi, że zmniejszy się ich liczba, a może kiedyś to zjawisko
całkowicie zniknie. Największą morderczynią tych dzieci jest obojętność.

18
El Comercio Perú Niños de la calle reciben poca atención del Estado [online]. 16 marca 2009
[dostęp: 26 maja 2010]. Dostępny w Internecie: http://elcomercio.pe/impresa/notas/ninos-calle-reciben-poca-
ate/20090316/259737

19
Brak odpowiednika w nazewnictwie polskim, słowo „puericultorio” pochodzi od „puericultura” – nauka, która
zajmuje się zdrowym rozwojem dziecka; jest to podobna instytucja do naszych sierocińców
20
Sociedad de Beneficiencia de Lima Metropolitiana Puericultirio Pérez Aranibar [online] [dostęp: 26 maja
2010]. Dostępny w Internecie: http://www.sblm.gob.pe/Puericultorio/index.htm

21
El Comercio Perú Puericultorio tiene 300 camas vacías: ley le impide acoger a niños pobres [online]. 9 marca
2010 [dostęp: 26 maja 2010]. Dostępny w Internecie: http://elcomercio.pe/noticia/444584/puericultorio-tiene-
300-camas-vacias-ley-le-impide-acoger-ninos-pobres_1

9
 Po mimo tego, że istnieje wiele organizacji, które wyciągają ręce do dzieci z ulicy,
problem nadal istnieje. Jednym z powodów jest to, że nieustannie pojawiają się nowe dzieci
na ulicach Peru, zanim ktoś zdąży pomóc jednym, już inne będą potrzebowały tej pomocy.

Drugą przyczyną jest, jak podaje organizacja Generación, uzależnienie się dzieci
od mieszkania na ulicy. Niekiedy jest to spowodowane narkotykami, ale również chęcią bycia
niezależnym, niepodległym. Dziecko ulicy nie musi słuchać dorosłych, nikt od niego nic
nie wymaga, nie ma obowiązków, nie musi wykonywać prac domowych, jest wolne.
Ale czy to jak żyją dzieci ulicy można nazwać prawdziwym życiem?

"Najważniejsze jest, by gdzieś istniało to, czym się żyło: I zwyczaje. I święta rodzinne. I
dom pełen wspomnień. Najważniejsze jest, aby żyć dla powrotu."

Antoine de Saint-Exupéry

10
Bibliografia:

ADM Informe estadístico del primer censo de los niños de la calle [online]. 29 października
2010 [dostęp: 25 maja 2010]. Dostępny w Internecie:
http://www.reocities.com/adm_peru/redenac06.htm

Apel Dziecka do Rodzica o Prawach Dziecka [online]. 17 maja 2010 [Dostęp: 25 maja 2010].
Dostępny w Internecie: http://gg170.internetdsl.tpnet.pl/abc/abc2.html

Casa Generacion [online]. [dostęp: 26 maja 2010]. Dostępny w Internecie:

http://www.casageneracion.org

Children of Peru Foundation [online]. [dostęp: 26 maja 2010]. Dostępny w Internecie:

http://www.childrenofperu.org/mission.php

Comunidad de Niños Sagrada Familia [online]. [dostęp: 26 maja 2010]. Dostępny w

Internecie: http://www.sagradafamilia.org.pe/home.html
Cymer, Anna. Świat Obrazu Dzieci z ulic Peru [online]. 12 lutego 2009 [dostęp: 25 maja
2010]. Dostępny w Internecie: http://www.swiatobrazu.pl/dzieci_z_ulic_peru.html
Czaczkowska, Ewa. rp.pl Jak Polak w Peru załatwia interesy [online]. 9 czerwca 2009 [dostęp
26 maja 2010]. Dostępny w Internecie: http://www.rp.pl/artykul/17,317447.html

El Comercio Perú Niños de la calle reciben poca atención del Estado [online]. 16 marca 2009
[dostęp: 26 maja 2010]. Dostępny w Internecie: http://elcomercio.pe/impresa/notas/ninos-
calle-reciben-poca-ate/20090316/259737

El Comercio Perú Puericultorio tiene 300 camas vacías: ley le impide acoger a niños pobres
[online]. 9 marca 2010 [dostęp: 26 maja 2010]. Dostępny w Internecie:
http://elcomercio.pe/noticia/444584/puericultorio-tiene-300-camas-vacias-ley-le-impide-
acoger-ninos-pobres_1

Inafib; misión, visión, objetivos - Programa Integral Nacional para el Bienestar Familiar
[online]. [dostęp: 26 maja 2010]. Dostępny w Internecie: http://www.inabif.mimdes.gob.pe
Łazowska, Marta (2009) Peru: Ponad połowa mieszkańców Limy żyje w dzielnicy nędzy, PAP
[online]. 15 maja 2008 [dostęp: 25 maja 2010]. Dostępny w Internecie:
http://www.money.pl/archiwum/wiadomosci_agencyjne/pap/artykul/peru;ponad;polowa;m
ieszkancow;limy;zyje;w;dzielnicach;nedzy,150,0,342422.html

ONZ (1989) Konwencja o Prawach Dziecka [online]. [dostęp: 24 maja 2010]. Dostępny w
Internecie: http://www.unicef.org/magic/resources/CRC_polish_language_version.pdf

Scribd Los niños abandonados [online]. [dostęp: 25 maja 2010]. Dostępny w Internecie:
http://www.scribd.com/doc/18990299/NINOS-ABANDONADOS

11
Sociedad de Beneficiencia de Lima Metropolitiana Puericultirio Pérez Aranibar [online]
[dostęp: 26 maja 2010]. Dostępny w Internecie:
http://www.sblm.gob.pe/Puericultorio/index.htm

UNICEF At a glance: Peru – Statistics [online]. 2 marca 2010 [dostęp: 24 maja 2010].
Dostępny w Internecie: http://www.unicef.org/infobycountry/peru_statistics.html

UNICEF Geneza Praw Dziecka [online]. [dostęp: 24 maja 2010]. Dostępny w Internecie:
http://www.unicef.pl/prawa-dziecka/geneza-praw-dziecka

UNTC Chapter IV: Human Rights - Convention on the Rights of the Child [online]. 24 maja
2010 [Dostęp: 24 maja 2010]. Dostępny w Internecie:
http://treaties.un.org/Pages/ViewDetails.aspx?src=TREATY&mtdsg_no=IV11&chapter=4
&lang=en

Zalewski, Darek (2009) Mówią na nie „piranias”. Dzieci ulicy w Limie Gazeta Wyborcza
[online]. 10 grudnia 2009 [dostęp: 25 maja 2010]. Dostępny w Internecie:
http://wiadomosci.gazeta.pl/Wiadomosci/1,80708,7353173,Mowia_na_nie__piranias___D
zieci_ulicy_w_Limie.html

12